คู่มือการฝึกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ช่อสะอาด

ค‹ูมือการฝƒกอบรมหลกั สูตร ลกู เสอื สามญั รุน‹ ใหญ‹ ชอ‹ สะอาด จัดทำโดย สำนกั งานลกู เสือแหงชาติ สำนกั การลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนกั เร�ยน สำนกั งานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทจุ ร�ตแหงชาติ



คู‹มือการฝƒกอบรมหลกั สูตร ลกู เสอื สามญั รน‹ุ ใหญช‹ อ‹ สะอาด

พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหวั ภูมิพลอดุลยเดชมหาราช พระประมขุ คณะลกู เสอื แหงชาติ ๒

\"...ความซ่ือสัตย สจุ ริต เปน พืน้ ฐานของความดีทุกอยาง เด็ก ๆ จึงตองฝกฝนอบรมใหเ กิดมขี ้นึ ในตนเอง เพือ่ จกั ไดเ ติบโตข้นึ เปนคนดี มีประโยชน และมชี ีวิตท่สี ะอาด ทเ่ี จริญมนั่ คง...\" พระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั พระราชทานเนื่องในวนั เด็กแหง ชาติ ป ๒๕๓๑ ๓

คาํ นาํ คูมือการฝกอบรมหลักสูตรลูกเสือชอสะอาด ไดจัดทําขึ้นสําหรับลูกเสือทั้ง 4 ประเภท คือ ลูกเสือ สํารอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุนใหญ และลูกเสือวิสามัญ เพ่ือใชเปนแนวทางประกอบการเรียนการสอน หลักสูตรลูกเสือชอสะอาดในสถานศึกษา โดยมีวัตถุประสงคเพ่ือเสริมสรางจิตสํานึกการเปนพลเมืองดี มีความตระหนัก ความรู ความเขาใจที่ถูกตองเกี่ยวกับปญหาและภัยของการทุจริตที่มีตอประเทศ ปฏิบัติตน ดวยความซอ่ื สัตยสุจริต มจี ติ สาธารณะ มีสวนรวมสรางสรรคสังคมใหโปรงใส นํากระบวนการลูกเสือไปรณรงค เสริมสรางสังคมสุจริต เปนธรรม ชวยใหสังคมมีสันติสุข มีสวนรวมในการตอตานการทุจริต ตลอดจนสงเสริม ใหเหน็ คุณคา ของตนเองและผูอ ื่น มพี ฤตกิ รรมในทางสรา งสรรค รวมถงึ ดําเนินชีวติ ในสังคมไดอ ยางมีความสขุ การจัดทําหลักสูตรลูกเสือชอสะอาด ไดรับความอนุเคราะหจากสํานักงานคณะกรรมการปองกันและ ปราบปรามการทุจริตแหงชาติ (สํานักงาน ป.ป.ช.) สํานักงานลูกเสือแหงชาติ สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาดและ กิจการนักเรียน สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ โดยมีการแตงตั้งคณะบุคคลรวมกันดําเนินการ คือ คณะอนุกรรมการบริหารโครงการลูกเสือชอสะอาด และคณะทํางานจัดทําหลักสูตรและคูมือการฝกอบรม ลูกเสือชอสะอาด ตลอดจนไดรับความรวมมือจากกรรมการผูทรงคุณวุฒิของสภาลูกเสือไทย และผูเชี่ยวชาญ ทางดานการลูกเสือหลายทาน จนทําใหหลักสูตรลูกเสือชอสะอาดสําเร็จลุลวงไปดวยดี จึงขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้ คณะทํางาน กนั ยายน 2557 ๔ ก

ความเปน มา สืบเน่ืองจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซึ่งมีอํานาจหนาท่ีในการดําเนินการเพ่ือปองกันการทุจริตและ เสริมสรางทัศนคติคานิยมเก่ียวกับความซื่อสัตยสุจริต ไดใหความสําคัญกับสถาบันการศึกษาในการอบรม ใหความรู ความเขาใจที่ถูกตอง การสรางนิสัย การประพฤติปฏิบัติตามหลักคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งเปนหัวใจ สําคัญของการศึกษา น่ันคือ การทําใหคนเปนคนดี บําเพ็ญตนใหเปนประโยชนตอผูอ่ืน ตอสังคม และตอ ประเทศชาติ ดังน้ัน การสรางลักษณะนิสัยความซ่ือสัตยสุจริต จึงเปนเรื่องสําคัญท่ีจะตองใหการเอาใจใสดูแล ไมนอยกวาการทําใหผูเรียนมีความรูเพียงอยางเดียว จะตองจัดใหมีกิจกรรมเสริมสรางพัฒนาการทั้งทางกาย สติปญญา ศีลธรรม และการเปนพลเมืองท่ีดี โดยเห็นวาหลักสูตรลูกเสือและเนตรนารีสามารถปลูกฝงคานิยม ความซอ่ื สตั ยส ุจรติ และการฝกฝนใหเปนผบู าํ เพ็ญตนเปนประโยชนเพื่อสวนรวม ซึ่งจะทําใหเยาวชนคนรุนใหม มีคา นิยมความซอ่ื สตั ยสจุ ริต เหน็ แกป ระโยชนส ว นรวม สาํ นักงาน ป.ป.ช. จงึ ประสานความรว มมือกับสํานักงาน ลูกเสือแหงชาติ และกระทรวงศึกษาธิการ เพ่ือสงเสริมใหมีการเรียนการสอนในเร่ืองการปองกันการทุจริตใน หลักสูตรลูกเสือและเนตรนารีทุกระดับ เพ่ือเสริมสรางคุณธรรมจริยธรรม และปลูกฝงคานิยมความซ่ือสัตย สุจริต อันจะสงผลใหประเทศชาติมีการพัฒนาที่ย่ังยืน พัฒนาสูการเปนสังคมแหงความโปรงใส ปราศจาก การทจุ ริตคอรรปั ชนั สํานักงาน ป.ป.ช. จึงมีการดําเนิน “โครงการลูกเสือชอสะอาด” ข้ึน โดยมีวัตถุประสงคเพื่อเสริมสราง ทศั นคติ คา นิยม ความซอื่ สตั ยส ุจรติ ในหลักสูตรการเรียนการสอนของวิชาลูกเสือและเนตรนารี โดยดําเนินการ จัดทําหลักสูตร “ลูกเสือชอสะอาด” สําหรับลูกเสือและเนตรนารีทุกระดับ รวมกับสํานักงานลูกเสือแหงชาติ และสงเสรมิ ใหมกี ารจัดตัง้ “ลูกเสอื ชอ สะอาด” ในสถานศกึ ษาทวั่ ประเทศ โดยในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖ มีเปา หมายในการดําเนินงาน คอื กิจกรรมที่ ๑ การจัดทําบันทึกขอตกลงระหวางสํานักงาน ป.ป.ช. และสํานักงานลูกเสือแหงชาติ ซึ่งสํานักงาน ป.ป.ช. โดย นายณรงค รัฐอมฤต เลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดรวมลงนามในพิธีลงนาม พนั ธสญั ญาความรวมมือและปกธงพนั ธสัญญา “รวมสรางสรรคสังคมดวยอุดมการณของลูกเสือ” เมื่อวันอาทิตย ท่ี ๓๐ มถิ ุนายน ๒๕๕๖ ณ โรงแรม มิราเคลิ แกรนด คอนเวนชน่ั กรงุ เทพมหานคร กิจกรรมท่ี ๒ การประชุมเชิงปฏิบัติการเพ่ือจัดทําหลักสูตรและคูมือการฝกอบรมลูกเสือชอสะอาด ระหวางวันท่ี ๗ - ๙ สิงหาคม ๒๕๕๖ ณ บานทิพยสวนทอง รีสอรท อําเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม โดยมี นายภาส ภาสสัทธา รองเลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนประธานพิธีเปด การจัดกิจกรรมครั้งนี้ มีเปาหมายเพื่อจัดทําคูมือหลักสูตร/กรอบสาระเรื่องการปองกันการทุจริต การสงเสริมคุณธรรม จริยธรรม ความซือ่ สตั ยสจุ ริต ในการฝก อบรมวิชาลูกเสือสาํ รอง ลกู เสอื สามัญ ลกู เสอื สามญั รุนใหญ และลูกเสอื วิสามัญ กิจกรรมท่ี ๓ การฝกอบรมผูกํากับลูกเสือ ข้ันความรูท่ัวไป เม่ือวันท่ี ๒๐ กันยายน ๒๕๕๖ ณ หอ งนนทบรุ ี ๑ สํานักงาน ป.ป.ช. จังหวัดนนทบุรี โดยมีวัตถุประสงคเพื่อใหบุคลากรภายในสังกัดสํานักงาน ป.ป.ช. มีความรู ความเขาใจเบื้องตนในกิจการลูกเสือ และสรางความพรอมในการเขาสูกระบวนการฝกอบรม ผบู ังคบั บัญชาลูกเสือระดับผนู าํ ขน้ั ความรูช ้ันสูง ๕ ข

กจิ กรรมที่ ๔ การฝกอบรมผูบงั คบั บัญชาลูกเสือระดับผูนํา ข้ันความรูชั้นสูง ระหวางวันท่ี ๑๒ - ๑๗ ตุลาคม ๒๕๕๖ ณ ศูนยพัฒนาบุคลากรศิลาภิรมย อําเภอปากชอง จังหวัดนครราชสีมา การจัดกิจกรรมน้ี มีเปาหมายเพื่อพัฒนาบุคลากรของสํานักงาน ป.ป.ช. ใหมีความรู ความเขาใจในกิจการลูกเสือ และเพ่ิมพูน ความสามารถในการเปนวิทยากรลูกเสือในวิชาการปองกันการทุจริตใหกับผูบังคับบัญชาลูกเสือหรือตําแหนง ลูกเสืออ่ืน ๆ และลกู เสอื ทกุ ระดบั และไดมีการจัดตั้งสโมสรลูกเสือ สํานักงาน ป.ป.ช. ข้ึน โดยมีฐานะเทียบเทา ชมรมหน่ึงภายในสํานักงาน ป.ป.ช. ซ่ึงเปนการดําเนินการตามบันทึกขอตกลงความรวมมือในกิจการลูกเสือ ระหวางสํานักงาน ป.ป.ช. กับสํานักงานลูกเสือแหงชาติ ขอท่ี ๒.๘ โดยใหมีการจัดตั้งสโมสรลูกเสือชอสะอาด เพ่ือสนับสนุนและสงเสริมบุคลากรในสังกัดท่ีมีคุณวุฒิทางการลูกเสือไดมีสวนรวมในกิจกรรมของสโมสร และ ภารกจิ ของคณะลูกเสือแหงชาติ สํานักงาน ป.ป.ช. มีความคาดหวังการดําเนินงานโครงการลูกเสือชอสะอาดวา “หลักสูตรและคูมือ ลูกเสือชอสะอาด จะสามารถนําไปปฏิบัติกิจกรรมท่ีเก่ียวกับกิจการลูกเสือสําหรับบุคลากรในสถานศึกษาและ เยาวชน รวมทง้ั บุคลากรท้งั สว นกลางและสว นภูมภิ าคของสาํ นักงาน ป.ป.ช. ใหมีความรู ความเขาใจและทักษะ ทางดานการเปนวิทยากรในกิจการของลูกเสือ” เพ่ือสนับสนุนและสงเสริมใหมีการจัดตั้ง “ลูกเสือชอสะอาด” ในสถานศึกษาท่ัวประเทศตอไป พิธลี งนามในบันทกึ ขอ ตกลงความรวมมือ ระหวางสาํ นกั งานคณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ กบั สํานกั งานลกู เสอื แหงชาติ ๖ ค

“อารมั ภบทลกู เสือสามญั รุนใหญชอ สะอาด” เดก็ และเยาวชนเปนทรัพยากรมนษุ ยท่ีทรงคุณคาย่งิ ของประเทศ เพราะตอไปเขาเหลานั้นจะเติบใหญ และเปนผูใหญท่ีดีในวันขางหนา ดังน้ัน การศึกษาและการฝกอบรมจึงมีความจําเปนและสําคัญย่ิงตอการพัฒนา และกําหนดทิศทางของสังคมในอนาคต เดก็ และเยาวชนจงึ จาํ เปน ตอ งมีความรู ความสามารถควบคูไปกับการมี คุณธรรม จริยธรรมในจิตใจ อีกทั้งการเปนผูมีวินัย เพ่ือใหเปนผูใหญท่ีมีคุณคา สรางสรรคสังคมที่ดี มีความสุข เปนตนแบบสังคมแหงความดีงาม ดังนั้น เยาวชนที่กําลังเขาสูวัยรุน จําเปนตองไดรับการพัฒนาอยางมีระบบ โดยรบั ชว งตอ ของการสืบสานการมีพัฒนาการที่ไดร ับมาแตเ ยาววัย เร่ิมจากลูกเสือสํารอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือ สามญั รุนใหญ และสนิ้ สุดที่ลกู เสือวิสามัญ โดยระดับของลกู เสอื ทั้งหมดนี้ อายขุ องเขาเหลานั้นจะเปนตัวกําหนด วาจะไดรับการเรียนรู ฝกฝนจากลูกเสือประเภทใด ดวยเหตุท่ีวาลูกเสือแตละประเภทไดกําหนดทิศทางและ กลยทุ ธไวอยา งตอ เน่ืองและแนบเนียน โดยเฉพาะลูกเสือสามัญรุนใหญ ซ่ึงมีอายุระหวาง ๑๔ - ๑๘ ป หรือกําลัง เรียนอยูในระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ี่ ๑ - ๓ ซึ่งเปน วยั รนุ หนุมสาว และชอบความทาทายเปนอยางมาก เปนวัยที่ อยากรู อยากเห็น ชอบเลียนแบบ ชอบใหมีการยอมรับในตัวเขา ถือเปนหัวเล้ียวหัวตอท่ีสําคัญและพึงสังวร อยางมาก ดังนั้น การกําหนดกิจกรรมจึงควรใหสอดคลองกับพฤติกรรมและอุปนิสัยใจคอของวัยท่ีเปนลูกเสือ สามญั รุน ใหญ ในการจัดทาํ หลกั สตู ร “ลกู เสือชอสะอาด” สาํ หรับลูกเสือสามัญรนุ ใหญน้ี ไดพิจารณาขอมูลข้ันพื้นฐาน และเปาประสงคของสํานักงาน ป.ป.ช. มาวางแนวทางคูขนานไปกับหลักสูตรลูกเสือสามัญรุนใหญที่มีอยูแลว ไดมกี ารปรบั ปรุง เพ่ิมเติม ระบุข้ันตอนใหม เพ่ือใหกระชับ สอดคลอง เปนที่นาสนใจ โดยยึดหลักความซ่ือสัตย สุจริต มรี ะเบียบวนิ ยั รักชาติ ศาสน กษัตริย มีจิตสาธารณะ มีความรับผิดชอบตอสังคม และตอตานการเอารัด เอาเปรียบตอผูอื่น ตอสังคม อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสุข ภายใต “ลูกเสือชอสะอาด” เพื่อประโยชนตอ การพัฒนาประเทศชาตสิ ืบไป ๗ ง

สารบญั หนา ก คาํ นํา ข ความเปน มา ง อารัมภบทลูกเสอื สามัญรุนใหญชอสะอาด จ สารบัญ ๒ สว นที่ ๑ โครงสรางหลกั สูตร ๔ ๕ โครงสรางหลักสตู รลกู เสอื สามญั รุน ใหญชอสะอาด ๕ การดาํ เนนิ งานเพื่อขอรับเคร่ืองหมายลูกเสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาด ๕ วตั ถุประสงคของการฝกอบรม ๕ มาตรฐานผูผานการฝกอบรม ๕ คุณสมบตั ผิ เู ขารบั การฝก อบรม ๕ ระยะเวลาในการฝก อบรม ๖ คําอธบิ ายหลักสตู ร ๖ กจิ กรรม/รายวชิ า ๖ วิธกี ารฝกอบรม ๖ การประเมินผล ๗ เกณฑการผา นหลกั สูตร ๘ สอื่ การฝกอบรม ๑๑ ตารางการฝก อบรม ๑๘ กาํ หนดการฝก อบรม ๒๒ สว นที่ ๒ กิจกรรม/รายวิชาและเนื้อหาสาระ ๒๕ ปฐมนเิ ทศการฝกอบรม ๓๒ พิธเี ปดการฝก อบรม ๕๐ วตั ถปุ ระสงคของการฝก อบรม ๘๙ ยทุ ธศาสตรช าติวาดว ยการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตที่ลูกเสือควรรู ๙๓ เรือ่ งนา รูของ ป.ป.ช. ท่ีลกู เสอื สามัญรนุ ใหญชอสะอาดควรรู ๑๐๙ คาํ ปฏิญาณและกฎของลกู เสือสามัญรุน ใหญช อ สะอาดกับการสรา งพลเมืองดี ๑๒๙ กลุมสมั พันธ ๑๓๖ วินัยและความรับผดิ ชอบของลูกเสอื สามัญรนุ ใหญชอ สะอาดในการสรางสงั คมที่ดี ๑๖๔ พลเมืองดีมีประชาธิปไตยตามหนา ทีท่ ่ี ป.ป.ช. ตอ งการ ๑๖๘ การสรา งพลเมืองดีดวยคานยิ มของลูกเสือสามัญรุนใหญชอ สะอาด ๑๗๖ ความซอื่ สตั ยสจุ ริตตามแนวคิดของ ป.ป.ช. แนวคิดในการสรางปณธิ านวาดว ยลกู เสือสามัญรุนใหญชอสะอาด การชุมนุมรอบกองไฟ แนวคิดในการรวมตัวเปนเครือขายลกู เสือสามัญรุน ใหญชอสะอาด ๘ จ

การจดั ทําโครงการรณรงคปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต หนา โดยเครอื ขา ยลูกเสอื สามัญรุนใหญชอสะอาด ๑๘๐ สว นท่ี ๓ กจิ กรรมเสนอแนะ การประดับเคร่ืองหมายลูกเสือสามญั รุนใหญชอสะอาด ๑๙๑ แนวทางการจดั ต้ังกองลกู เสือสามัญรุนใหญในสถานศกึ ษา ๑๙๒ เกณฑการจดั ต้งั ลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาดในสถานศึกษา ๑๙๔ บรรณานกุ รม ๑๙๕ ภาคผนวก ๑๙๗ คําส่ังแตง ตงั้ คณะอนุกรรมการบริหารโครงการลูกเสือชอสะอาด ๑๙๙ คาํ สงั่ แตง ตง้ั คณะอนกุ รรมการบริหารโครงการลูกเสือชอสะอาด (เพม่ิ เติม) ๒๐๐ คาํ สัง่ แตง ตงั้ คณะทํางานจดั ทําหลกั สตู รและคูมอื การฝกอบรมลกู เสือชอ สะอาด ๒๐๒ เพลงประกอบการอบรม ๒๐๗ ลูกเสือมีสว นรว มในการปองกันและปราบปรามการทจุ รติ ๒๐๘ ระเบียบคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทีส่ นบั สนุนสง เสริมการมสี วนรวมของประชาชน ๒๑๙ คําแนะนําทว่ั ไป ๙ ฉ

ส่วนท่ี ๑ โครงสรา้ งหลกั สตู ร

โครงสรางหลักสตู รลกู เสือสามญั รุนใหญชอสะอาด ลําดับ ชอื่ วิชา กจิ กรรม เวลา ๑ ปฐมนเิ ทศการฝกอบรม การบรรยายประกอบสาธติ (นาที) ๓๐ ๒ พิธีเปด การฝกอบรม • พิธกี าร ๗๕ ๓ วัตถปุ ระสงคของการฝกอบรม • การบรรยายพเิ ศษ ๓๐ การบรรยายประกอบสื่อ ๔ ยทุ ธศาสตรช าตวิ าดวยการปองกันและ • การบรรยาย ๑๕๐ ปราบปรามการทุจรติ ทล่ี ูกเสือควรรู • ดูวดี ทิ ศั น ๑๕๐ • อภิปรายกลมุ ๙๐ ๕ เรอื่ งนารูของ ป.ป.ช. ท่ีลกู เสือสามญั รนุ ใหญ • ซักถาม ๔๕ ชอสะอาดควรรู • สรปุ ๙๕ ๖ คาํ ปฏิญาณและกฎของลูกเสือสามัญรนุ ใหญ • การบรรยาย ชอ สะอาดกบั การสรางพลเมืองดี • การระดมสมอง • สรปุ โดยใช Mind Mapping ๗ กลมุ สมั พันธ • บรรยาย ๘ วนิ ัยและความรับผดิ ชอบของลกู เสอื สามญั • เพลง/เกม รนุ ใหญชอสะอาดในการสรา งสงั คมทด่ี ี • การแสดงบทบาทสมมตุ ิ • ระดมสมอง • งานศลิ ปะ • สมดุ ทําความดี • กจิ กรรมกลมุ • เพลง/เกม • การบรรยาย • การสาธิตและฝก ปฏบิ ัติ • การระดมสมอง • การอภิปรายกลมุ ๑ 2

ลาํ ดบั ชอื่ วิชา กิจกรรม เวลา (นาที) ๙ พลเมืองดมี ีประชาธปิ ไตยตามหนา ท่ี • การบรรยาย ๙๐ ที่ ป.ป.ช. ตองการ • ดูวีดิทศั น • การระดมสมอง ๙๐ • อภปิ รายกลุม/ซักถาม • สรุปดวย Mind Mapping ๙๐ • การบรรยาย ๙๐ การสรางพลเมืองดีดวยคา นิยมของลกู เสอื สามญั • การระดมสมอง ๑๕๐ ๑๐ รนุ ใหญชอ สะอาด • วาดภาพ ๖๐ ๑๘๐ • บทบาทสมมุติ ๑,๔๑๕ ๑๑ ความซ่ือสัตยส จุ รติ ตามแนวคิดของ ป.ป.ช. • การบรรยาย • แบงกลมุ ศกึ ษาเปนฐาน ตามกรณีศกึ ษา • การแสดงบทบาทสมมุติ • อภิปราย/ซกั ถาม • สรปุ ๑๒ แนวคดิ ในการสรางปณธิ านวา ดวยลูกเสือสามัญ • การบรรยาย รนุ ใหญชอ สะอาด • การระดมสมอง • อภิปราย/สรปุ ๑๓ การชมุ นุมรอบกองไฟ กิจกรรมชมุ นุมรอบกองไฟ เก่ียวกบั วิชากิจกรรมท่ีไดเรยี นรู ๑๔ แนวคดิ ในการรวมตวั เปน เครือขายลกู เสือสามญั • การบรรยาย รนุ ใหญชอ สะอาด • การอภปิ รายกลุม • การนาํ เสนอ การจัดทาํ โครงการรณรงคปองกันและ • การบรรยาย ๑๕ ปราบปรามการทุจรติ โดยเครือขา ยลูกเสือสามัญ • การระดมสมอง รนุ ใหญชอ สะอาด • การนาํ เสนอโครงการ รวม หมายเหตุ เวลาสามารถปรับเปลย่ี นตามความเหมาะสม ๒ 3

  การดําเนินงานเพ่ือขอรบั เคร่ืองหมายลูกเสอื สามัญรนุ่ ใหญ่ช่อสะอาด แผนภูมกิ ารดาํ เนนิ งาน หลกั สูตรลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญช่ ่อสะอาด ดาํ เนินการ ๑. ปฐมนิเทศการฝกึ อบรม ฝกึ อบรม ๒. พธิ เี ปิดการฝึกอบรม กิจกรรมในสถานศกึ ษา ๓. วัตถปุ ระสงค์ของการฝกึ อบรม การนาํ หลกั ๔. ยทุ ธศาสตรช์ าตวิ ่าดว้ ยการปอ้ งกนั และปราบปรามการทจุ ริตทลี่ กู เสอื ควรรู้ ความซอื่ สัตย์ไปใช้ ๕. เรอ่ื งน่ารขู้ อง ป.ป.ช. ที่ลกู เสือสามัญรุ่นใหญ่ชอ่ สะอาดควรรู้ ๖. คําปฏิญาณและกฎของลูกเสือสามัญร่นุ ใหญช่ ่อสะอาดกบั การสร้างพลเมอื งดี ๗. กลมุ่ สัมพนั ธ์ ๘. วนิ ยั และความรับผิดชอบของลกู เสือสามัญรุน่ ใหญ่ชอ่ สะอาดในการสร้างสังคมทีด่ ี ๙. พลเมอื งดีมีประชาธิปไตยตามหนา้ ทท่ี ่ี ป.ป.ช. ต้องการ ๑๐. การสรา้ งพลเมอื งดดี ว้ ยคา่ นิยมของลูกเสอื สามัญรุ่นใหญช่ อ่ สะอาด ๑๑. ความซื่อสัตย์สจุ ริตตามแนวคิดของ ป.ป.ช. ๑๒. แนวคิดในการสร้างปณิธานว่าด้วยลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญช่ ่อสะอาด ๑๓. การชมุ นมุ รอบกองไฟ ๑๔. แนวคดิ ในการรวมตัวเป็นเครือขา่ ยลกู เสอื สามญั ร่นุ ใหญช่ อ่ สะอาด ๑๕. การจดั ทาํ โครงการรณรงคป์ ้องกนั และปราบปรามการทจุ ริต โดยเครือขา่ ยลกู เสือ สามญั รุ่นใหญช่ ่อสะอาด ปฏบิ ตั ิกิจกรรม อยา่ งนอ้ ย ๓ กจิ กรรม เครือ่ งหมายลูกเสอื สามัญรุน่ ใหญ่ช่อสะอาด ตนเอง เพ่อื น/ ครอบครวั / ผ่าน ภายใน ๓ เดือน สถานศกึ ษา ชุมชน ประเมนิ ผล ไม่ผ่าน ๓   4

๑. วตั ถปุ ระสงคของการฝกอบรม ๑.๑ เพ่อื ใหผูเขา รับการฝก อบรมตระหนักในหนาท่แี ละมีจติ อาสา ๑.๒ เพ่ือใหผูเขา รบั การฝกอบรมมีความรู ความเขาใจในหนาท่ีของพลเมืองดีมีประชาธิปไตย ๑.๓ เพ่ือใหผูเขารับการฝกอบรมมีความรู ความเขาใจและมีสวนรวมในการปองปรามการทุจริต โดย สามารถเผยแพรใ หก บั บุคคลในครอบครัว เพ่อื น และชุมชนได ๑.๔ เพอ่ื ใหผูเขา รับการฝก อบรมเรียนรแู ละสามารถปฏิบตั ติ ามกฎหมายท่เี กีย่ วของกับ ป.ป.ช. ได ๑.๕ เพื่อใหผูเขารับการฝกอบรมมีความรูและสามารถปฏบิ ัตติ นเปนคนซอื่ สัตยสุจริต ๒. มาตรฐานผผู า นการฝก อบรม ผูท่ีผานการฝกอบรมมีคุณสมบัติท่ีพึงประสงคดานความซื่อสัตยสุจริต มีจิตสํานึกและมีสวนรวม ในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ๓. คณุ สมบตั ิผเู ขา รับการฝกอบรม เปนลูกเสือสามัญรุนใหญ เนตรนารีสามัญรุนใหญ ยุวกาชาด และสมาชิกผูบําเพ็ญประโยชน ระดับ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที่ ๑ - ๓ ๔. ระยะเวลาในการฝกอบรม จํานวน ๓ วัน ๒ คืน ๕. คาํ อธบิ ายหลกั สูตร เปนการเรยี นรเู กย่ี วกบั กฎหมาย ระเบยี บของ ป.ป.ช. ความซ่อื สตั ยสุจริต การมีสวนรวมในการปองกัน และปราบปรามการทุจริต การมจี ติ อาสา หนาที่พลเมืองท่ีมีประชาธิปไตย ประพฤติตนตามคําปฏิญาณและกฎ ของลกู เสอื ๖. กจิ กรรม/รายวิชา ๖.๑ ปฐมนิเทศการฝกอบรมหลกั สตู รลกู เสอื สามัญรุนใหญชอสะอาด ๖.๒ พธิ ีเปดการฝก อบรม ๖.๓ วัตถุประสงคข องการฝก อบรมหลักสตู รลูกเสือสามญั รุนใหญช อ สะอาด ๖.๔ ยุทธศาสตรช าติวา ดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทุจรติ ท่ีลูกเสอื ควรรู ๖.๕ เร่ืองนา รูของ ป.ป.ช. ท่ลี กู เสือสามญั รุนใหญชอ สะอาดควรรู ๖.๖ คาํ ปฏญิ าณและกฎของลูกเสอื สามญั รนุ ใหญช อสะอาดกบั การสรางพลเมืองดี ๖.๗ กลุม สมั พนั ธ ๖.๘ วินัยและความรับผดิ ชอบของลูกเสือสามัญรุนใหญช อ สะอาดในการสรางสงั คมท่ดี ี ๖.๙ พลเมืองดีมปี ระชาธิปไตยตามหนาทที่ ี่ ป.ป.ช. ตองการ ๖.๑๐ การสรางพลเมอื งดีดว ยคา นิยมของลกู เสือสามญั รุนใหญช อสะอาด ๖.๑๑ ความซื่อสตั ยสุจริตตามแนวคิดของ ป.ป.ช. ๖.๑๒ แนวคิดในการสรางปณิธานวาดวยลกู เสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาด ๖.๑๓ การชุมนุมรอบกองไฟ ๖.๑๔ แนวคิดในการรวมตวั เปน เครอื ขายลกู เสอื สามญั รุนใหญช อสะอาด ๖.๑๕ การจัดทําโครงการรณรงคปองกันและปราบปรามการทุจริต โดยเครือขายลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอสะอาด ๔ 5

๗. วธิ กี ารฝก อบรม ๗.๑ การบรรยาย ๗.๒ การสาธิตและปฏิบตั ิ ๗.๓ การสอนแบบฐานเรียนรู ๗.๔ เพลง/เกม ๗.๕ Mind Mapping ๗.๖ บทบาทสมมตุ ิ ๗.๗ กิจกรรมกลุม : การระดมสมอง (Brain Storming) ๗.๘ กิจกรรมกลมุ สมั พนั ธ ๗.๙ กจิ กรรมชุมนมุ รอบกองไฟ ๘. การประเมินผล ประเมนิ ผลจากการเขา รบั การฝกอบรมและเขารว มกจิ กรรม ๘.๑ วธิ ีการวดั ผล : สังเกตพฤติกรรม ประเมนิ ความรู ประเมนิ ผลงาน ๘.๒ เครื่องมอื วัดผล : แบบสังเกตพฤตกิ รรม แบบประเมินความรู แบบประเมินผลงาน ๘.๓ เกณฑการประเมนิ ผล : ผานเกณฑรอยละ ๘๐ ๙. เกณฑการผา นหลกั สตู ร ๙.๑ เวลาเขา รวมการฝก อบรมไมน อ ยกวารอยละ ๘๐ ๙.๒ ผา นเกณฑการประเมินทกุ วิชาไมตาํ่ กวารอ ยละ ๘๐ ๙.๓ ปฏิบัติกิจกรรมของลูกเสือ เพื่อขอรับเคร่ืองหมายลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาด อยางนอย ๓ กิจกรรม หากไมผา นเกณฑก ารประเมนิ ผล ใหปฏบิ ตั กิ ิจกรรมนั้นอกี ครัง้ ภายในระยะเวลา ๓ เดอื น ๑๐. สื่อการฝกอบรม ๑๐.๑ สอ่ื โสตทศั นูปกรณ ๑๐.๒ ใบงาน ใบความรู ใบกิจกรรม การสาธติ การแสดงบทบาทสมมติ ๑๐.๓ แผนภูมิ รูปภาพ แผน ภาพ แผน พับ ทีเ่ กย่ี วกบั เน้ือหาการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต ๑๐.๔ กระดาษ A4 ๑๐.๕ อปุ กรณเ คร่ืองเขยี น ปากกาเคมี สีตกแตงงานฝมือ ๑๐.๖ เพลง/เกม ๑๐.๗ ภาพยนตร นิทาน เกี่ยวกับความซื่อสตั ย ๑๐.๘ เครอ่ื งคอมพวิ เตอรช นดิ พกพา ๑๐.๙ วดี ิทศั น ๑๐.๑๐ เครือ่ งฉายโปรเจคเตอร ๑๐.๑๑ เครอื่ งเสียง ๑๐.๑๒ เครอื่ งดนตรี เชน กลอง ฉงิ่ ฉาบ กรับ ฯลฯ ๑๐.๑๓ เครอ่ื งแตง กายและอุปกรณประกอบการแสดง ๑๐.๑๔ บทเพลง ๑๐.๑๕ ไหมพรม ๕ 6

7 ตารางการฝกอบรมหลักสูตรลกู เสือสามัญรนุ ใหญช อสะอาด ๐๘.๓๐ - ๐๙.๐๐ - ๐๙.๓๐ - ๑๐.๔๕ - ๑๑.๐๐ - ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ - ๑๕.๓๐ น. ๑๕.๓๐ - ๑๗.๐๐ น. ๑๗.๐๐ - ๑๙.๐๐ - ๒๐.๓๐ น. ๒๐.๓๐ - ๐๙.๐๐ น. ๐๙.๓๐ น. ๑๐.๔๕ น. ๑๑.๐๐ น. ๑๒.๐๐ น. ๑๓.๐๐ น. ๑๙.๐๐ น. ๒๑.๑๕ น. ๑๗.๐๐ - คําปฏญิ าณและ วนั ท่ี ๑ รับราย ปฐม พิธีเปด พัก - เค ่ืรอง ื่ดม ผูอาํ นวย พัก ัรบประทาน ยทุ ธศาสตรชาติ เรอ่ื งนารขู อง ป.ป.ช. ที่ลูกเสือ พัก ัรบประทาน ๑๘.๐๐ น. กฎของลกู เสอื กลมุ ของการ งานตวั นิเทศ การฝก การฝก อาหารกลางวัน วา ดว ยการปองกัน สามัญรุนใหญชอ สะอาดควรรู อาหารและพัก ผอน สามญั รุน ใหญ สมั พันธ ฝกอบรม อบรม ช้ีแจงวตั ถุ และปราบปรามการ ชอ สะอาดกบั การ วนั ที่ ๒ ๐๘.๐๐ - ประสงค ทจุ ริตท่ลี กู เสือควรรู สรางพลเมืองดี ของการ ๐๙.๐๐ น. ฝก อบรม ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ๐๗.๐๐ - ๐๙.๐๐ - ๑๐.๓๐ น. ๑๐.๓๐ - ๑๒.๐๐ น. ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ - ๑๔.๓๐ น. ๑๔.๓๐ - ๑๖.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. ๑๘.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. วนั ที่ ๓ ๐๘.๐๐ น. ๐๘.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. ๑๖.๐๐ น. ของการ ตน่ื ทําภารกจิ ออกกาํ ลังกาย ๐๗.๐๐ - ๐๙.๐๐ น. แนวคดิ ในการ ฝกอบรม สว นตวั ๐๘.๐๐ น.ัรบประทานอาหารเ ชา วินยั และความ พลเมอื งดี พัก ัรบประทาน การสรางพลเมืองดี ความซ่อื สัตย สรางปณธิ าน พัก ัรบประทาน การชุมนุมรอบกองไฟ ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ประ ุชมรอบเสาธง รบั ผิดชอบของลกู เสอื มีประชาธิปไตย อาหารกลางวัน ดว ยคา นิยมของ สุจรติ ตาม วา ดวยลกู เสอื อาหารและพัก ผอน ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น. สามัญรนุ ใหญช อสะอาด ตามหนาท่ีที่ ป.ป.ช. ลกู เสอื สามัญ แนวคิดของ สามญั รุนใหญ ออกกาํ ลงั กาย ในการสรา งสังคมท่ีดี ตองการ รนุ ใหญชอสะอาด ป.ป.ช. ชอสะอาด ตนื่ ทาํ ภารกจิ สวนตวั ๐๙.๐๐ - ๑๐.๐๐ น. ๑๐.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ - ๑๔.๐๐ น. ๑๔.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. ๑๕.๓๐ น. แนวคิดในการรวมตัว การจดั ทําโครงการ การจดั ทาํ โครงการ ัรบประทานอาหารเ ชา เปนเครือขายลกู เสือ รณรงคป องกันและ พัก ัรบประทาน รณรงคปองกนั และ • อภิปราย เดนิ ทางกลบั บาน ประ ุชมรอบเสาธง สามญั รนุ ใหญชอ สะอาด ปราบปราม อาหารกลางวัน ปราบปราม ซกั ถาม การทจุ ริตโดยเครือขา ย การทุจรติ โดย ลูกเสือสามัญรนุ ใหญ เครือขายลูกเสือ • มอบ ชอสะอาด สามญั รุน ใหญ เกียรตบิ ตั ร ชอสะอาด (ตอ ) • พิธีปด หมายเหตุ ๑. ตารางการฝก อบรมอาจปรบั เปลยี่ นตามความเหมาะสม ๒. คําวา “ลกู เสอื ” หมายรวมถึง ลูกเสอื สามญั รนุ ใหญ เนตรนารีสามัญรนุ ใหญ ยุวกาชาด และสมาชิกผบู าํ เพญ็ ประโยชนท ีอ่ ยูใ นระดับเดยี วกนั ๓. การนดั หมายกจิ กรรมชุมนุมรอบกองไฟ ใหอยใู นดลุ ยพนิ จิ ของพธิ กี รประจาํ วนั ๔. รับประทานอาหารวา ง/เครื่องดมื่ เวลา ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. และ ๑๔.๓๐ - ๑๔.๔๕ น. ๖

กําหนดการฝกอบรมหลกั สตู รลกู เสือสามัญรุนใหญชอสะอาด ระหวา งวนั ที่ ........... เดอื น............................... พ.ศ. ............... ณ คาย/ศูนย................................................. วันท่ี ๑ ของการฝกอบรม (วนั ท่ี ......... เดอื น ...................... พ.ศ. ..........) ๐๘.๓๐ - ๐๙.๐๐ น. รับรายงานตวั ๐๙.๐๐ - ๐๙.๓๐ น. ปฐมนิเทศ ๐๙.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. พธิ เี ปด /บรรยายพิเศษ ๑๐.๔๕ - ๑๑.๐๐ น. พักรับประทานอาหารวาง/เครอื่ งด่มื ๑๑.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. ผูอํานวยการฝกชีแ้ จงวัตถุประสงค ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหารกลางวัน ๑๓.๐๐ - ๑๕.๓๐ น. ยทุ ธศาสตรช าตวิ าดว ยการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต ที่ลกู เสือควรรู ๑๕.๓๐ - ๑๗.๐๐ น. เร่อื งนา รขู อง ป.ป.ช. ท่ีลกู เสอื สามญั รุนใหญชอ สะอาดควรรู ๑๗.๐๐ - ๑๙.๐๐ น. พกั รบั ประทานอาหารเย็นและพักผอ น ๑๙.๐๐ - ๒๐.๓๐ น. คําปฏิญาณและกฎของลกู เสือสามัญรุนใหญชอสะอาดกับ การสรางพลเมืองดี ๒๐.๓๐ - ๒๑.๓๐ น. กลุม สัมพนั ธ ๒๑.๓๐ น. พิธกี ารทางศาสนา นอน วนั ที่ ๒ ของการฝก อบรม (วนั ที่ ....... เดอื น...................... พ.ศ. ......... ) ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น. ตื่น/ทําภารกิจสวนตวั ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ออกกําลังกาย ๐๗.๐๐ - ๐๘.๐๐ น. รับประทานอาหารเชา ๐๘.๐๐ - ๐๙.๐๐ น. ประชมุ รอบเสาธง ๐๙.๐๐ - ๑๐.๓๐ น. วนิ ัยและความรับผิดชอบของลูกเสอื สามัญรุนใหญชอสะอาด ในการสรา งสงั คมทีด่ ี ๑๐.๓๐ - ๑๒.๐๐ น. พลเมืองดีมปี ระชาธปิ ไตยตามหนาท่ที ี่ ป.ป.ช. ตอ งการ ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พักรบั ประทานอาหารกลางวนั ๑๓.๐๐ - ๑๔.๓๐ น. การสรา งพลเมืองดีดว ยคานิยมของลกู เสือสามญั รนุ ใหญ ชอ สะอาด ๑๔.๓๐ - ๑๖.๐๐ น. ความซ่ือสัตยส ุจรติ ตามแนวคิดของ ป.ป.ช. ๑๖.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. แนวคดิ ในการสรางปณธิ านวาดว ยลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอ สะอาด ๑๗.๐๐ - ๑๘.๐๐ น. รบั ประทานอาหารเย็นและพักผอน ๑๘.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. การชุมนุมรอบกองไฟ ๒๑.๐๐ น. พธิ ีการทางศาสนา นอน ๗ 8

วนั ท่ี ๓ ของการฝกอบรม (วนั ท่ี........... เดอื น ................... พ.ศ. ............) ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น. ตื่น/ทําภารกจิ สว นตวั ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ออกกาํ ลงั กาย ๐๗.๐๐ - ๐๘.๐๐ น. รับประทานอาหารเชา ๐๘.๐๐ - ๐๙.๐๐ น. ประชมุ รอบเสาธง ๐๙.๐๐ - ๑๐.๐๐ น แนวคดิ ในการรวมตวั เปนเครือขายลูกเสือสามัญรนุ ใหญ ชอสะอาดในสถานศกึ ษา ๑๐.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. การจดั ทาํ โครงการรณรงคป อ งกนั และปราบปรามการทจุ ริต โดยเครอื ขายลูกเสือสามัญรุน ใหญชอสะอาด ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหารกลางวนั ๑๓.๐๐ - ๑๔.๐๐ น. การจัดทําโครงการรณรงคป อ งกันและปราบปรามการทุจริต โดยเครอื ขายลูกเสอื สามัญรนุ ใหญช อสะอาด (ตอ) ๑๔.๐๐ - ๑๕.๓๐ น. อภิปรายซักถาม มอบเกยี รตบิ ตั รประดบั เคร่ืองหมายลกู เสือสามัญรนุ ใหญ ชอสะอาด พิธปี ด • ประธานกลาวปจ ฉมิ โอวาท • ทบทวนคาํ ปฏญิ าณ • พธิ ีปดในหองประชมุ • พธิ ีปดรอบเสาธง หมายเหตุ ๑. ตารางการฝกอบรมอาจปรับเปล่ียนไดตามความเหมาะสม ๒. คาํ วา “ลูกเสอื ” หมายรวมถงึ ลูกเสือสามัญรุนใหญ เนตรนารีสามัญรุนใหญ ยวุ กาชาด และ สมาชกิ ผบู าํ เพ็ญประโยชนท่ีอยูใ นระดบั เดยี วกัน ๓. การนัดหมายกจิ กรรมชมุ นุมรอบกองไฟ ใหอยูใ นดุลยพินิจของพิธีกรประจําวัน ๔. รบั ประทานอาหารวาง/เครื่องดืม่ เวลา ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. และ ๑๔.๓๐ - ๑๔.๔๕ น. ๘ 9

สว่ นที่ ๒ กจิ กรรม/รายวชิ า และเนื้อหาสาระ

ชอื่ วิชา ปฐมนเิ ทศการฝกอบรมหลกั สตู รลูกเสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาด บทเรียนที่ ๑ เวลา ๓๐ นาที ขอบขา ยวิชา ๑. มอบหบี อปุ กรณ/การแตงกาย ๒. การใชส มดุ จดรายวิชา ๓. แนะนาํ สถานที่ ๔. หมแู ละการเปลย่ี นหนา ท่ีภายในหมู ๕. หนาทีข่ องหมูบ ริการ ๖. แนวปฏิบตั อิ น่ื ๆ ท่จี ะตอ งปฏบิ ัตริ ว มกัน จดุ หมาย เพอ่ื ใหลกู เสอื สามัญรนุ ใหญทราบรายละเอียดและแนวปฏิบัติใหเปน ไปในทางเดียวกนั วัตถปุ ระสงค เม่ือจบบทเรยี นนี้แลว ลูกเสือสามัญรุนใหญสามารถ ๑. ปฏบิ ตั ติ นเองตามขอตกลงรวมกนั ได ๒. รบั ผิดชอบงานประจําวันที่รบั มอบหมายได ๓. บอกรายละเอียดและขนั้ ตอนของพธิ เี ปดการฝก อบรมได วธิ สี อน/กจิ กรรม บรรยายประกอบการสาธิต หรือนาํ ชมสถานท่ี สือ่ การสอน ๑. เอกสารประกอบการปฐมนเิ ทศ ๒. อปุ กรณส วนบคุ คล ๓. Power Point, วีดิทัศน การประเมนิ ผล ๑. วธิ ีการวัดผล : สังเกตพฤติกรรมในการฟงบรรยาย สาธิต และปฏิบตั ิ ๒. เคร่อื งมอื วดั ผล : แบบสงั เกตพฤติกรรมในการฟง บรรยาย สาธิต และปฏบิ ัติ ๓. เกณฑก ารประเมนิ ผล : ระดับคุณภาพดี หมายถึง ผาน เนอื้ หาวชิ า การปฏิบัติตนของลกู เสือสามัญรุนใหญ เพ่อื ที่จะใหการฝกอบรมเปน ไปตามความตองการของคณะผูให การฝก อบรมไดอ ยางดีน้นั ขึน้ อยกู ับการชีแ้ จง แนะนําไดล ะเอยี ดมากนอ ยเพียงใด วทิ ยากรผูท่ีจะทําหนาท่ีช้ีแจง นั้น จะตองเปนผูมีบุคลิกลักษณะท่ีนาเลื่อมใสพอสมควร มีความรูและทักษะในการบริหารงานฝกอบรม เปนอยางดี พรอมกันน้ีจะตองรูจักสถานท่ีทั้งหมดภายในคายฝกอบรมดวย จึงจะทําใหลูกเสือสามัญรุนใหญ ปฏิบัติตนไดถูกตองครบถวน ตามความมุงหมายของคณะผูใหการฝกอบรม น่ันก็คือ “การปฐมนิเทศ” การปฐมนิเทศจะไดผลดีเพียงใดน้ัน จะทราบผลไดในการปฏิบัติจากลูกเสือสามัญรุนใหญท่ีเขารับการฝกอบรม นนั่ เอง ๙ 11

ผทู ี่จะทาํ หนาท่ปี ฐมนเิ ทศนน้ั ควรจะตอ งมีความรู ความเขา ใจและทักษะตาง ๆ ดังน้ี • การใชส มุดจดวิชา • การจัดหมู • การปฏบิ ตั ขิ องผเู ขารับการฝกอบรมในระหวางการฝกอบรม • การจดั เตรยี มสถานที่ • การรกั ษาเวลา • ขอ หา มตา ง ๆ ในการฝก อบรม • การรักษาพยาบาล • วธิ ดี าํ เนินการฝกอบรม • หนาที่หมบู ริการ • การวัดผลหรอื การประเมินผล • ฯลฯ ๑. การจัดหบี อุปกรณ หีบอุปกรณเปนเคร่ืองมือที่สําคัญของหมูท่ีจะชวยใหการฝกอบรมบรรลุวัตถุประสงค ที่กลอง/หีบ ดานนอกเขียนชื่อหมูของลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาด ที่กลอง/หีบดานในติดรายการอุปกรณ หีบอุปกรณ ควรมสี งิ่ เหลานีจ้ ัดไวล ว งหนากอนเปด การฝก อบรม ดังน้ี • ผา ผูกคอ • เครอ่ื งหมายหมู • เครอ่ื งหมายตําแหนงนายหมู และรองนายหมู • เครื่องหมายตําแหนง พลาธิการ • ปายชอ่ื • เข็มกลดั ซอนปลาย • เขม็ เยบ็ ผา พรอมดาย • ไมบรรทดั • สเี มจิก • สมดุ จดบันทึกของผูเขารบั การฝกอบรม • กรรไกร • คัตเตอร • อุปกรณใชฝ ก อบรมอื่นสาํ หรบั การฝก อบรม ๒. การแตงกายในการฝกอบรมหลกั สตู รลกู เสือสามญั รนุ ใหญชอ สะอาด ผเู ขารับการฝก อบรม ๒.๑ แตงเครือ่ งแบบลูกเสอื ตามประเภทลูกเสอื สาํ หรบั การฝก อบรม ๒.๒ ผา ผูกคอ ใชผา ผกู คอสาํ หรบั การฝก อบรม ๒.๓ หมวก การฝกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาด สวมหมวก ทรงออนสีเลือดหมู ๑๐ 12

๒.๔ ปา ยช่ือ ผูเขารับการฝกอบรมทุกคนตองติดปายชื่อที่เหนือกระเปาขางขวา ปายช่ือเปนกระดาษแข็งสีอะไรก็ได ใหมีขนาดกวางประมาณ ๔ - ๕ ๒.๕ เคร่อื งหมายหมู ซม. ยาว ๘ - ๙ ซม. เขียนช่ือตัว ช่ือสกุล ท่ีบรรทัดบน ชื่อหมู/กลุม ๒.๖ เครื่องหมายนายหมู ท่ีบรรทัดลางดวยขนาดท่ีมองเห็นชัดเจน หุมดวยพลาสติกแข็ง ๒.๗ เครื่องหมายรองนายหมู ใชตดิ ท่หี นาอก เหนอื กระเปา เสอ้ื ขา งขวา ใชอนุโลมตามเครื่องแบบลูกเสือตามกฎกระทรวง ติดแขนซาย ประเภทสามญั รุน ใหญ ใชแ ถบผาสีเลอื ดหมู กวา ง ๑.๕ ซม. นายหมใู ช ๒ แถบ ยาวตามกระเปา รปู ส่เี หลี่ยมผนื ผา ใชแถบผาสีเลือดหมู กวาง ๑.๕ ซม. รองนายหมูใช ๑ แถบ ยาวตาม กระเปารปู สีเ่ หลีย่ มผืนผา ๓. โอกาสในการแตงกาย ผเู ขา รบั การฝก อบรมแตง เคร่ืองแบบครบ คอื ก. ในพิธเี ปด - ปด การฝก อบรม ข. ในพิธปี ระชมุ รอบเสาธง (ตอนเชา) ค. เม่ือไดร บั อนุญาตใหออกไปนอกบรเิ วณคายฝก อบรม (เพ่ือธุรกจิ ที่จําเปน ) ง. เมอ่ื ผอู าํ นวยการฝกอบรมจะนดั หมายเปน กรณีพิเศษ การแตง กายอยา งอ่ืน ๑. แตง กายลาํ ลอง คือ การแตง กายสภุ าพ ใชเ ส้ือมีแขน ประกอบดวยหมวก ผาผูกคอ เคร่ืองหมายหมู เครือ่ งหมายนายหมู รองนายหมู พลาธิการ และปา ยชื่อ (หามสวมรองเทา แตะ) ๒. แตงกายตามสบาย คือ การแตงกายสุภาพ (ใชเส้ือมีแขน - หามสวมรองเทาแตะ แตไมตองมีหมวก ผาผูกคอ สวนเครื่องหมายอ่ืน ๆ ควรติดไวเพ่ือจะทราบหมู และหนาที่ โอกาสที่จะแตงกายตามสบาย เปนการเรียนตอนกลางคืน หรือเมอ่ื เลกิ จากฝก อบรมประจาํ วนั แลว ๔. การใชสมดุ จดวิชา บอกใหทราบถึงการฝก อบรม เปนตน วา หนา ท่ี ๑ การฝก อบรมหลักสตู รลูกเสือสามัญรนุ ใหญชอ สะอาด รุน ที่……………… ระหวางวันท่ี………………… หนา ท่ี ๒ ณ คาย…………………………………….. หนาท่ี ๓ รายชื่อคณะผูใหการฝกอบรม เขียนเย้ืองไปทางซายเพ่ือจะเหลือดานขวาของ หนาที่ ๔ หนา กระดาษไวสาํ หรบั ขอลายเซน็ หนาท่ี ๕ รายชือ่ ผเู ขา รับการฝกอบรมในหมู ปฏิบัตเิ ชนเดียวกับหนาที่ ๒ หนาท่ี ๖ ขอ ความสาํ คญั ของประธานผูกลาวเปด หรอื ผูร ายงานทเ่ี ปนใจความสําคญั ตารางการฝก อบรม เปนหนาท่ีของผูเขารับการฝกอบรมจะตองบันทึกเก่ียวกับคําบรรยายของผูบรรยาย แตละวิชา ควรจะมรี ูปแบบ ดังนี้ ๑๑ 13

หัวขอบรรยาย • ผบู รรยายคอื ใคร • วัน/เดอื น/ป ทบี่ รรยาย ควรเขยี นท่ีมุมทางซายแตละหนา ตอจากนั้นแตละบรรทัดควรมีหัวขอยอย ตามลาํ ดบั • สมุดโนตวิชาเหมือนกระจกเงาของแตละคน วันสุดทายวิทยากรประจําหมูมีหนาที่ตรวจ และ ใหขอ คดิ เหน็ ในสมุดของผูเขา รับการฝกอบรม • ปกหลังดานในสมุดของผูเขารับการฝกอบรบ กําหนดใหมีการสอบในเร่ืองคําปฏิญาณและกฎ ของลกู เสอื การสเกตภาพประจาํ วนั ขอควรจําของผเู ขา รบั การฝก อบรม หรือสิง่ ท่คี วรนําไปปฏิบตั ิ สมุดลกู เสอื ๕. การจดั หมู ผูเขารับการฝกอบรมทุกคน ใชผาผูกคอของการฝกอบรมตามที่กําหนดและติดเคร่ืองหมายประจําหมู นอกจากน้ี ผอู ํานวยการฝก อบรมจะเปนผกู ําหนดใหม กี ารแตงกายแบบลาํ ลอง ตามโอกาสอนั สมควร อัตรากําลังของหมูเปนไปตามขอบังคับคณะลูกเสือแหงชาติวาดวยการปกครอง หลักสูตรและวิชา พิเศษ (หมูลูกเสอื สามัญรุน ใหญ ๖ - ๘ คน) เวลา ๑๒.๐๐ น. เปลี่ยนหนาที่ภายในหมู เพ่ือทุกคนจะเรียนรูความรับผิดชอบภายในหมูระหวาง การฝกอบรม ๖. การปฏิบตั ขิ องผเู ขารบั การฝกอบรมในระหวา งการฝกอบรม เวลา ๐๕.๓๐ น. ตื่น ทาํ ภารกจิ สว นตวั ออกกาํ ลงั กาย เวลา ๐๗.๐๐ น. รับประทานอาหาร เวลา ๐๗.๓๐ น. รบั การตรวจ เวลา ๐๘.๐๐ น. ประชุมรอบเสาธง รับฟง รายงานการตรวจ การเลน เพื่อสขุ ภาพ เวลา ๐๙.๐๐ น. การฝก อบรม/กิจกรรม เวลา ๑๒.๐๐ น. รบั ประทานอาหารกลางวัน เวลา ๑๓.๐๐ น. การฝกอบรม/กจิ กรรม เวลา ๑๘.๐๐ น. ชักธงลง รบั ประทานอาหารเย็น เวลา ๑๙.๐๐ น. การฝกอบรม/กิจกรรม เวลา ๒๑.๓๐ น. สวดมนต ดับไฟ นอน ๗. การเตรยี มจดั สถานทก่ี นิ อยหู ลับนอน เปนไปตามทผี่ อู าํ นวยการฝกกําหนด ๑๒ 14

๘. ขอไมค วรปฏบิ ตั ิ ไมส บู บหุ ร่ีระหวางเวลาการบรรยายและการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ไมดื่มของเมาในระหวางการฝกอบรม ไมมี การนาํ อาวธุ หรอื ของผิดกฎหมายเขามาในสถานที่ฝก อบรม ๙. การตรงตอ เวลาและการรักษาความสะอาด เปนไปตามตารางการฝกอบรมและขอกําหนด ๑๐. การรกั ษาพยาบาล เปนหนาท่ีของผูเขารับการฝกอบรมจะตองปฏิบัติและรักษาตนเอง และคายฝกอบรมจะตองจัด เจา หนา ที่ฝา ยบริการและใหความสะดวกตลอดเวลาการฝกอบรม เพือ่ ใหเกิดความปลอดภยั และสบายใจ ๑๑. หนา ที่หมูบรกิ าร ใหเปนไปตามขอกําหนดเพื่อความเหมาะสมแตละสถานท่ีในการฝกอบรม โดยจะกําหนดหมูบริการ ประจาํ วนั และหนาท่หี มูบ รกิ ารแตละวนั จะสิ้นสดุ เวลา ๑๘.๐๐ น. หมบู รกิ ารมีหนา ทใ่ี นการปฏบิ ัติ ดงั ตอไปนี้ ๑๑.๑ การเตรียมและชกั ธงชาติข้ึนสูยอดเสาในตอนเชา เวลา ๐๘.๐๐ น. และชักธงลง เวลา ๑๘.๐๐ น. การชักธงขนึ้ และชักธงลง ใหปฏบิ ตั ิตามขอ บงั คบั คณะลกู เสือแหง ชาติ ๑๑.๒ การทําความสะอาดสถานท่ที ีใ่ ชรวมกนั เชน หอ งนํา้ หองสวม หองเรียน บรเิ วณรอบเสาธง ๑๑.๓ การจดั สถานที่ชมุ นมุ รอบกองไฟ การเตรียมสถานท่ี ทาํ พวงมาลัย แจกันปา การทําความสะอาด หลงั การชุมนุมรอบกองไฟ ๑๑.๔ การชว ยเหลือจัดอุปกรณ เตรียมอปุ กรณทีจ่ ะใชใ นการฝกอบรมตามทวี่ ทิ ยากรกําหนด ๑๑.๕ หนา ที่อ่นื ใดท่ีไดรับมอบหมาย ๑๒. แนวปฏบิ ัติเม่อื วิทยากรเขา - ออก ในการใหความรู ๑๒.๑ เม่ือวิทยากรเขาบรรยายแตละวิชา ใหผูเขารับการฝกอบรมยืนตรง แสดงความเคารพ (วันทยหตั ถ) พรอมกลาวคาํ วา “สวสั ดคี รับ/คะ ” เอามอื ลง และนงั่ ลงที่เดมิ ๑๒.๒ เม่ือวิทยากรจบคําบรรยายแตละรายวิชา ใหผูเขารับการฝกอบรมยืนตรง แสดงความเคารพ (วนั ทยหตั ถ) พรอมกลาวคาํ วา “ขอบคุณครับ/คะ” เอามอื ลงและนง่ั ลงที่เดิม ๑๓. การรกั ษาสง่ิ ของมคี า ใหแตละหมูนําไปฝากท่ีวิทยากรประจําหมู และ/หรือ หากคายฝกอบรมใดมีสถานท่ีรับฝากของมีคา ท่ีปลอดภัย ใหนําไปฝากไว ณ ท่ีนั้น ท้ังนี้ เม่ือเกิดการสูญหาย เพื่อนสมาชิกผูเขารับการฝกอบรมจะเกิด ความไมสบายใจ ๑๓ 15

๑๔. กจิ กรรมยามวา ง (SPARE TIME ACTIVITY) เปนท่ียอมรับกันวา กจิ กรรมยามวา งเปน อุปกรณในการฝกอบรมอยา งเปน ผลดี เพราะวา ๑๔.๑ กิจกรรมยามวางชวยใหผูอํานวยการฝกอบรมสามารถประเมินผลความสามารถของผูเขารับ การฝก อบรมวา ไดรับความรูมากนอ ยเพียงไร หากเหน็ วา ยงั มีอะไรบกพรอ ง ควรจะสอนอะไรเพิ่มเติมให ๑๔.๒ ฝายผูเขารับการฝกอบรมเอง ก็ปรารถนาจะทดสอบความรูของตนวาไดรับความรูไปมากนอย เพยี งไร และมีโอกาสที่จะเสาะหาความรู ความเขาใจจากวทิ ยากรในประเด็นที่ตนยงั ไมเ ขาใจ ๑๔.๓ กิจกรรมยามวาง เปนกิจกรรมหนึ่งที่จะทําใหคณะผูใหการฝกอบรมและผูเขารับการฝกอบรม ปรับตัวเขาหากัน มีสัมพันธภาพที่ดีตอกัน มีการหารือในการแกปญหาอื่น ๆ ทําใหเกิดความสนิทสนมกัน มากย่งิ ขึ้น ขอควรระลึกถึงวา เม่ือใหกิจกรรมยามวางแกผูเขารับการฝกอบรมทําแลว ควรใหมีระยะเวลาเพียงพอ ที่ทกุ คนจะศึกษาหาความรู ทําความเขา ใจกับกิจกรรมยามวา งที่ใหไปกอน แลวจึงนัดหมายใหม าทําการทดสอบ การทํากิจกรรมยามวางน้ัน เปนเรื่องของผูเขารับการฝกอบรมแตละคนท่ีจะไปศึกษาหาความชํานาญ เพิ่มเติม ถาสงสัย จะถามหรอื ขอคําแนะนําจากเพอ่ื นสมาชิกหรอื วทิ ยากร กิจกรรมยามวา ง อาจจัดใหมีในเรอ่ื ง ตอไปนี้ ๑. คาํ ปฏิญาณและกฎของลกู เสือ ๒. การสเกตภาพ ๓. กจิ กรรมหรือทักษะอยางอน่ื ท่ีผูอ าํ นวยการฝกจะเห็นสมควร ๑๕. การวัดผลหรือประเมินผลในระหวางการฝกอบรม ผูท ่ีเขารบั การฝกอบรมผา นหรือไมผา นการฝกอบรม พจิ ารณาจากส่งิ ตอไปน้ี ๑๕.๑ ผูเขารับการฝกอบรมจะขาดการฝกอบรมไมเกิน ๓ ชั่วโมง และตองไดรับอนุญาตจาก ผูอํานวยการฝกอบรมเปนผูพิจารณาเปนราย ๆ โดยจัดทําบันทึกขออนุญาตเปนลายลักษณอักษรผานวิทยากร ประจําหมู ๑๕.๒ ระบบหมู ๑๕.๓ ความตัง้ ใจและสนใจในการเขารว มกิจกรรมในระหวางการฝก อบรม ๑๕.๔ การสอบกจิ กรรมยามวาง ๑๕.๕ สมุดจดรายวิชา ๑๕.๖ ผูอํานวยการฝกอบรม เปนผูประเมินจากการสังเกตพิจารณาของวิทยากรประจําหมู และ วิทยากรอ่นื ๆ ๑๔ 16

แบบสงั เกตพฤติกรรมการฟง บรรยาย หมู............................... ลาํ ดับ พฤติกรรม คณุ ภาพการปฏบิ ตั ิ ๓๒๑ ๑ มคี วามกระตือรอื รน ใหความสนใจในการฟงบรรยาย ๒ มสี ว นรวมในการสาธิตและปฏิบัติ รวม ลงช่ือ..............................................ผูประเมนิ (...............................................) เกณฑก ารใหคะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอยางสม่ําเสมอ เทากบั ดี ให ๓ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบอยครงั้ เทา กบั พอใช ให ๒ คะแนน ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางครั้งหรอื นอยครั้ง เทากับ ปรับปรงุ ให ๑ คะแนน เกณฑการตัดสินคณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดบั คุณภาพ ๕ – ๖ ดี ๓ – ๔ พอใช ๒ ปรับปรงุ ๑๕ 17

ชอ่ื วิชา พธิ เี ปดการฝก อบรม บทเรียนท่ี ๒ เวลา ๗๕ นาที พิธีการของลกู เสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาด ๑. พิธกี ารเปดการฝกอบรม ๑.๑ พิธเี ปด ในหอ งประชุม การจดั สถานท่ี ๑) แผน ปายเวทีแสดงขอ ความชือ่ การฝกอบรม วัน เวลา สถานที่ และรนุ ที่ ๒) จัดโตะหมูบูชาตามแบบของวัฒนธรรม ประกอบดวย โตะหมูบูชา พรอมเคร่ืองบูชา พระบรมรปู และธงชาติ ๓) การจดั ทน่ี ่ังสาํ หรบั ผูเขา รบั การฝกอบรมใหจ ัดเปนแถวตอนหมู เรยี งลาํ ดับจากซายไปขวา พิธีการในการเปดการอบรม ๑) ประธานจุดเทียน - ธูป บูชาพระรัตนตรัย ผูนับถือศาสนาพุทธยืนพนมมือ ผูนับถือคริสต ยนื สาํ รวม และผูนับถืออิสลามนงั่ สํารวมอยูกับทนี่ ง่ั ๒) ประธานดาํ เนินการจัดการฝก อบรมกลา วรายงานตอ ประธานในท่ปี ระชมุ ๓) ประธานท่ปี ระชมุ กลา วเปดการฝกอบรม ใหโ อวาท และบรรยายพเิ ศษ ๑.๒ พธิ ีเปด นอกหอ งประชุม การถวายราชสดุดีพระบรมรูปรัชกาลท่ี ๖ ในพิธีเปดการฝกอบรมลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอสะอาด เครอื่ งบชู า จัดตั้งหนาพระบรมรูป ควรมีเครื่องทองนอยและพานสําหรับวางพวงมาลัย หรือชอดอกไม ถา ไมมีเครอื่ งทองนอยใหจัดเคร่ืองบูชา ดังน้ี ๑) ธปู ๑ ดอก เทยี น ๑ เลม หรอื เครื่องทองนอ ย ๒) พานสาํ หรับวางพวงมาลยั หรอื ชอ ดอกไม พธิ ีกร เชญิ ประธานในพิธีจดุ เทยี นธปู ถวายราชสกั การะ หลังจากจดุ เทยี นธูปบูชาพระรตั นตรัยแลว ประธานในพธิ ี ๑) เดินไปยังหนาพระบรมรูป ถวายคํานับ (ตามระเบียบสํานักพระราชวัง) รับพวงมาลัย หรือชอ ดอกไมจากเจา หนาท่ี ถวายบนพานที่หนา พระบรมรูป แลว จดุ เทียน จดุ ธูปตามลําดบั ๒) ลงนัง่ คกุ เขา ประนมมอื ถวายบังคม ๓ ครง้ั แลว ลุกข้นึ ยนื ถวายคํานับอีกครง้ั หนึง่ ๓) ถอยออกมานง่ั เตรียมถวายราชสดุดี กาวเทาซายไปขางหนาหนึ่งกาว คุกเขาลง ตั้งเขา ซาย นั่งลงบนสนเทาขวา มือขวาแบควํ่าวางบนเขาขวา แขนซายวางพาดบนเขาซายเอียงไปทางขวาเล็กนอย เมื่อรองเพลงราชสดุดีใหกมหนาเล็กนอยและใหเงยหนาข้ึนตามเดิมเม่ือจบเพลง (ถาถือหมวกอยูดวยใหปฏิบัติ ตามคมู ือการฝก ระเบยี บแถวของสาํ นักงานลูกเสือแหงชาติ) ๑๖ 18

ประธานจุดเทยี นธูปบูชาพระรตั นตรัย ประธานถวายบงั คมรัชกาลที่ ๖ ประธานเตรียมถวายราชสดุดี ผเู ขารว มพธิ แี ละผเู ขา รับการฝก อบรมถวายราชสดุดี ผเู ขา รบั การฝก อบรมและแขกผูรับเชญิ อืน่ ๆ ปฏิบตั ิดังน้ี ๑) เมื่อประธานเดินไปจุดเทียนธูปบูชาพระบรมรูป ทุกคนยืนในทาตรง สําหรับผูนับถือ ศาสนาอิสลามนง่ั สํารวมอยู ณ ท่ีนงั่ ๒) เมื่อประธานลงน่ังคุกเขาถวายบังคมใหทุกคนน่ังลงในทาเตรียมถวายราชสดุดี สําหรับ ผนู บั ถือศาสนาอสิ ลามนั่งสํารวมอยู ณ ท่ีนั่ง ๓) เมื่อประธานถอยมาน่ังในทาเตรียมถวายราชสดุดี พิธีกรจะนําถวายราชสดุดี ใหทุกคน รอ งตามพรอ มกนั ๔) เม่อื จบการถวายราชสดุดแี ลว พธิ ีกรจะสั่งใหท กุ คน “ลกุ ” ทุกคนลุกขึน้ ยืน หมายเหตุ สําหรับประธานในพิธีและผูเขารับการฝกอบรมที่เปนสตรี เวลาถวายราชสดุดีเพ่ือความเหมาะสม ใหนงั่ คุกเขาท้ังสองขาง มอื ท้ังสองวางขนานกนั บนเขาท้งั คู ๒. การเปดประชมุ รอบเสาธง ๒.๑ พิธีกร นัดหมายขั้นตอนทุกอยางตามวธิ กี ารเปด ประชมุ รอบเสาธง และนัดหมายวิธีปฏิบัติตน พิธีการ ทางศาสนาใหช ัดเจน ท้งั นี้ ใหเปน ไปตามวธิ ีการปฏิบัตขิ ณะกระทําพิธกี รรมทางศาสนา ๒.๒ การชกั ธงชาติ ๑) พิธีกรส่ัง “กอง - ตรง” พิธีกรกลับไปยืนริมขวาสุดของแถว พิธีกรส่ังผูแทนหมูบริการ ชกั ธงชาติ ๑๗ 19

๒) ผูแทนหมูบริการ ๒ คน ฝากไมงามไวกับคนขางเคียงแลววิ่งไปท่ีเสาธง หยุดหางจาก เสาธงประมาณ ๓ กา วในทา ตรง ทาํ วนั ทยหัตถพรอมกัน ลดมอื ลงพรอ มกนั ผยู ืนทางขวากา วเทาออกไป ๒ กาว นําดวยเทาซายยืนเทาชิดในทาตรง แกเชือกผูกธงแลวถอยหลังกลับที่เดิม แยกเชือกผูกธงใหคนทางซาย โดยคนทางซา ยเปนผชู ักธง ธงจะข้นึ ทางขวา ๓) พิธีกรส่ัง “กอง - เคารพธงชาติ” “วันทยา - วุธ” ผูเขารับการฝกอบรมทําวันทยาวุธ คณะผูใหการฝก อบรมซึ่งยนื อยทู างดา นหลงั ของเสาธงทําวันทยหตั ถ ๔) ผูแทนหมูบริการนํารองเพลงชาติในวรรคแรก ทุกคนที่รวมในพิธีรองเพลงชาติในวรรค ตอ ไปจนจบ ผชู กั ธง (คนทางซา ย) คอ ย ๆ สาวเชือกใหธงชาตเิ ล่อื นขึ้นสยู อดเสาธงเม่ือเพลงจบพอดี คนทางขวา รวบเชือกผูกธงทั้ง ๒ เสน กาวเทาเขาไปผูกที่เสาธง นําดวยเทาซาย ยืนเทาชิดในทาตรง ผูกเชือกผูกธงชาติ เสรจ็ แลว กา วถอยหลงั กลับมาอยใู นทเ่ี ดมิ ผูแทนหมูบรกิ ารท้ัง ๒ คน ทําวันทยหัตถพรอมกัน ลดมือลงพรอมกัน เสร็จแลวกลับหลังหัน วิ่งไปยืนตําแหนงเดิมในหมูของตน และนําไมงามจากคนขางเคียงคืน แลวอยูในทาตรง (ผใู หการฝก อบรมเอามอื ลงพรอ มกบั ผูช กั ธง) ๕) พิธกี รส่ัง “ถอดหมวก” ลูกเสือนําไมงามในมือขวามาไวตรงหนา ใหโคนไมงามอยูกึ่งกลาง ระหวางเทาทั้งสอง ไมงามสวนบนพิงแขนซายดานในซ่ึงงอตรงศอกแขนซาย ทอนบนชิดลําตัว หนาแขน ต้ังฉาก ฝามือแบหงาย ผูอํานวยการฝกอบรม วิทยากร และลูกเสือทุกคนถอดหมวก เพื่อเตรียมตัวประกอบ พิธกี รรมทางศาสนาโดยปฏบิ ตั ิ ดังนี้ • หมวกทรงออน (เบเร) ใชมือขวาจับท่ีหมวกดานขวา แลวถอดหมวกพรอมกับยก มือซายข้ึนมาประกบกับมือขวาในทาพนมมือ ใหดานในของหมวกหันไปทางซาย หนาหมวกหันเขาหาตัว ใหห มวกอยูร ะหวางฝามือทงั้ สองและหนบี หมวกไว • หมวกปก ใชมือขวาจับที่ปกหมวกดานหนา แลวถอดหมวกพรอมกับยกมือซาย ข้ึนมาประกบกับมือขวาในทาพนมมือ ใหดานในของหมวกหันไปทางซาย หนาหมวกอยูขางบน ใหปกหมวกอยู ระหวา งฝา มือทั้งสองและหนีบหมวกไว ๖) วิธีปฏิบัติขณะกระทําพิธีกรรมทางศาสนา พิธีกรส่ัง “ผูแทนหมูบริการนําสวดมนต” ผนู บั ถือศาสนาอสิ ลามและศาสนาคริสตยนื อยใู นแถวในอาการสงบนิง่ ผูแ ทนนําสวดมนตไ ปทลี ะวรรคจนจบ ๗) พิธีกรสั่ง “สงบน่ิง” ทุกคนสงบน่ิงโดยลดมือขวาที่ถือหมวกไปอยูก่ึงกลางลําตัว แขนเหยียดตรงพรอมกับวางฝามือซายทับลงบนหลังมือขวา กมหนาเล็กนอย สงบนิ่งอยูประมาณ ๑ นาที แลว เงยหนาข้ึน ๘) พิธีกรส่ัง “สวมหมวก” ใหลูกเสือใชมือขวานําหมวกในมือซายขึ้นสวม โดยใชมือซาย ชว ยดว ย สาํ หรับหมวกทรงปกกวางใสสายรัดทายทอยใหเรียบรอย (ถากอนถอดใสสายรัดทายทอย) แลวใชมือ ขวาจับไมงามท่ีพงิ กบั แขนซา ยมาถือในทาเรียบอาวธุ ตามเดิม ๙) พธิ ีกรส่งั “ตามระเบียบ - พกั ” ๑๐) พิธีกรหันหนามาทางผูอํานวยการฝกอบรม ทําวันทยหัตถ กลาววา “ขอเรียนเชิญ ผอู ํานวยการฝกอบรมครบั /คะ ” ๑๑) ผูอํานวยการฝกอบรมรับดวยทาวันทยหัตถ เดินออกจากแถวไปยืนดานหนาของเสาธง หางประมาณ ๓ กา ว ๑๒) พิธีกรส่ัง “กอง - ตรง” “วันทยา - วุธ” เมื่อผูอํานวยการฝกอบรมรับการเคารพ ดวยการทําวนั ทยหตั ถ พิธีกรสั่ง “ตามระเบียบ - พัก” ผอู าํ นวยการฝกอบรมลดมือลง ๑๘ 20

๑๓) เม่ือผูอํานวยการฝกอบรมกลาวปราศรัยและกลาวเปดการฝกอบรมจบ พิธีกรกาวไป ขางหนา ๑ กาว สั่ง “กอง - ตรง” “วันทยา - วุธ” ผูอํานวยการฝกอบรมรับการเคารพและลดมือลง พิธีกรส่ัง “ตามระเบยี บ - พกั ” ๑๔) พิธกี รกา วไปยนื หนา เสาธง นดั หมายแลว ส่ัง “กอง - ตรง” “กอง - แยก” หมายเหตุ เม่ือพิธีกรจะใชคําสั่งทุกครั้ง ใหกาวเทาออกจากแถวคณะวิทยากร ๑ กาว เม่ือสั่งเสร็จถอยหลังกลับ เขา ไปในแถวตามเดมิ เมอ่ื ผูอํานวยการฝกอบรมจบการปราศรัย กลับหลังหันพรอมกับทําวันทยหัตถเพื่อแสดงความขอบคุณ คณะวิทยากรในแถว เดินกลับมาถึงแถว คณะวิทยากรที่ยืนอยูจึงแยกยายกันออกจากแถว ท้ังน้ี เพ่ือความเปน ระเบยี บเรียบรอยเหมาะสม เปน แบบอยา งถือปฏิบัตใิ หเหมือนกนั กรณที ่วี ทิ ยากรที่เดินทางมายังไมไดแนะนําตวั ใหมกี ารแนะนําตัวดวย ถาเปนวันคลายวันเกิดของคณะผูใหการฝกอบรมหรือผูเขารับการฝกอบรม ผูอํานวยการฝกอบรม กลา วอวยพร พรอ มมอบของขวัญหรือชอ ดอกไม แลว รวมกนั รองเพลงอวยพร ๒ จบ การเปด ประชมุ รอบเสาธง ๑๙ 21

ชื่อวิชา วัตถุประสงคของการฝกอบรมลูกเสอื สามญั รุนใหญชอ สะอาด บทเรียนท่ี ๓ เวลา ๓๐ นาที ขอบขายวิชา ผอู าํ นวยการฝกอบรมกลาวตอ นรับ และแนะนําใหรจู กั คณะผูใหการฝกอบรม อธิบายถึงวิธีการตอนรับ ของคณะวิทยากร การดําเนินงาน พรอมทั้งระบุวัตถุประสงคของการฝกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอ สะอาดอยางชดั เจน จุดหมาย เพื่อใหลูกเสือสามัญรุนใหญรู เขาใจ ปฏิบัติตามวัตถุประสงคและวิธีการฝกอบรม นําความรู แนวคิด ทัศนคติ การอยูรวมกันในสังคมไปปฏิบัติในชีวิตประจําวันอยางมีความสุข เกิดคุณธรรมความดี ความซ่ือสัตย สจุ รติ และมีความรูส ึกทด่ี ตี อการฝก อบรมหลักสตู รลกู เสอื สามัญรนุ ใหญชอ สะอาด วัตถปุ ระสงค เมอ่ื จบบทเรยี นน้ีแลว ลูกเสือสามญั รุนใหญสามารถ ๑. อธิบายถึงความอบอุน มีความรูสึกท่ีดีตอการตอนรับจากคณะวิทยากรและพบกับวิทยากรประจํา หมไู ด ๒. บรรยายวตั ถุประสงคของการฝกอบรมหลกั สตู รลูกเสือสามัญรนุ ใหญชอ สะอาดได ๓. บรรยายถงึ วิธีการจัดฝก อบรมหลักสตู รลกู เสือสามญั รนุ ใหญชอ สะอาดได วธิ ีสอน/กิจกรรม บรรยายประกอบ สื่อ ภาพน่ิง เก่ียวกับวัตถุประสงคของการฝกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอ สะอาด สอื่ การสอน สื่อ ภาพนิง่ ประกอบการบรรยายวัตถปุ ระสงคห ลักสตู รลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาด การประเมินผล ๑. วิธกี ารวดั ผล : สังเกตพฤติกรรมในการฟง บรรยาย ๒. เครือ่ งมือวัดผล : แบบสังเกตพฤตกิ รรมในการฟงบรรยาย ๓. เกณฑก ารประเมนิ ผล : ระดับคณุ ภาพดี หมายถึง ผา น เน้ือหา ความประทับใจครั้งแรกเปนเรื่องสําคัญ ทุกส่ิงทุกอยางควรเตรียมใหพรอมเสร็จ เพ่ือวาคณะผูให การฝก อบรมจะไดวางทาํ การตอ นรับลกู เสอื สามญั รุน ใหญท่ีจะเขารับการฝก อบรม เม่ือลูกเสือสามัญรุนใหญมาถึง ควรไปลงทะเบียนรายงานตัว รับเอกสาร แตงเคร่ืองแบบลูกเสือให เรียบรอย จัดแบงออกเปนหมู วิทยากรประจําหมูควรแนะนําใหสมาชิกในหมูทุกคนไดรูจักเม่ือมาถึง ถาสมาชิก แตละคนในหมูไดรูจักกันโดยเร็วที่สุดแลว จะชวยใหลดความประหมา ความไมคุนเคยจะหมดไป วิทยากรควร อธิบายถึงสถานท่ีที่ใชในการฝกอบรมตาง ๆ ใหสมาชิกทราบดวย วิทยากรประจําหมูอาจแนะนําใหดูหนังสือ คมู ือ แผนภมู ิ ฯลฯ ทแี่ สดงไว ๒๐ 22

จงเร่ิมงานใหต รงเวลาท่ีกาํ หนดไว ผอู าํ นวยการฝกอบรมควรทาํ ดังน้ี ๑. กลา วคาํ ปราศรัยตอนรบั ๒. แนะนําคณะวทิ ยากร ๓. ช้ีแจงวตั ถปุ ระสงคของการฝก อบรม ๔. อธบิ ายวิธกี ารทจ่ี ะใชในการฝกอบรม ๕. อธิบายวธิ กี ารบริหารจัดการในการฝกอบรม ๖. อธิบายถงึ วิธีการประเมินผลในการฝก อบรม การกลาวตอนรับแสดงความรูสึกอยางจริงใจ เปรียบเสมือนลูกเสือสามัญรุนใหญและคณะวิทยากร อยรู วมกนั เหมอื นญาตพิ น่ี อ ง เหมอื นเพ่ือนสนทิ ทําใหการอยูรว มกันระหวา งการฝก อบรมมีความสุข ผูอํานวยการฝกอบรมควรกลาวดวยวา ลูกเสือสามัญรุนใหญแตละคนมีความรู มีทักษะและ ประสบการณท ่จี ะไดร บั จากการฝก อบรมครงั้ น้ีดวย ฉะนน้ั ขอใหลกู เสือสามัญรุนใหญทกุ คนเห็นวาการฝกอบรม ครง้ั น้เี ปนการแลกเปลย่ี นความรู และประสบการณซ ่ึงกนั และกัน การฝกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาดอาจประสบปญหาความยุงยากบาง เพราะวา ลูกเสือสามญั รนุ ใหญยงั มิไดรจู กั คนุ เคยกัน จึงเสนอแนะใหใ ชเ วลาเลก็ นอยกอนเร่ิมบทเรียน เพ่ือวิทยากรประจํา หมูจะไดแ นะนําสมาชิกไดรจู ักกันและกัน ผอู ํานวยการฝกอบรม ประธานโครงการ และผูรบั ผดิ ชอบโครงการ รว มชแี้ จงวตั ถปุ ระสงค ๒๑ 23

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการฟง บรรยาย หมู............................... ลาํ ดบั พฤติกรรม คุณภาพการปฏบิ ัติ ๓๒๑ ๑ มีความกระตือรอื รนใหความสนใจในการฟงบรรยาย ๒ มสี ว นรว มในการแสดงความคิดเหน็ รวม ลงชื่อ..............................................ผปู ระเมนิ (...............................................) เกณฑการใหค ะแนน ปฏบิ ตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอยางสม่าํ เสมอ เทากบั ดี ให ๓ คะแนน ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบอยครงั้ เทา กับ พอใช ให ๒ คะแนน ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมบางคร้งั หรอื นอยครงั้ เทา กับ ปรับปรงุ ให ๑ คะแนน เกณฑก ารตดั สินคณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ๕ - ๖ ดี ๓ - ๔ พอใช ๒ ปรบั ปรงุ ๒๒ 24

บทเรียนที่ ๔ ช่ือวิชา ยทุ ธศาสตรชาตวิ าดวยการปองกนั และปราบปรามการทจุ ริตท่ีลกู เสอื ควรรู เวลา ๑๕๐ นาที ขอบขา ยรายวิชา ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ที่ลูกเสอื ควรรู จดุ หมาย เพื่อใหลูกเสือสามัญรุนใหญมีความรู ความเขาใจเก่ียวกับยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ที่ลกู เสอื ควรรู วัตถุประสงค เมื่อจบบทเรียนนี้แลว ลูกเสือสามัญรุนใหญสามารถรูและเขาใจเกี่ยวกับยุทธศาสตรชาติวาดวย การปอ งกนั และปราบปรามการทุจรติ ระยะที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ทีล่ ูกเสือควรรู วิธีสอน/กิจกรรม ๑. นําเขา สูบทเรียน (๑๐ นาที) ๒. บรรยายเกี่ยวกับยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ท่ีลกู เสือควรรู (๕๐ นาที) ๓. แบงกลุมอภิปรายและจัดทําปายนิเทศ เพ่ือประชาสัมพันธเกี่ยวกับยุทธศาสตรชาติวาดวย การปองกนั และปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ที่ลูกเสอื ควรรู (๗๐ นาที) ๔. นําเสนอผลงานกลุม (๑๐ นาที) ๕. ซัก - ถาม (๕ นาที) ๖. สรปุ (๕ นาที) ส่อื การสอน ๑. เอกสารยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ๒. ใบงาน เรื่อง ยทุ ธศาสตรช าตวิ าดว ยการปองกนั และปราบปรามการทุจรติ ท่ีลูกเสอื ควรรู ๓. ใบความรู เร่อื ง ยทุ ธศาสตรช าติวา ดวยการปองกันและปราบปรามการทจุ ริต ที่ลกู เสือควรรู การประเมินผล ๑. วิธีการวัดผล : ประเมนิ พฤตกิ รรมการปฏิบัติกิจกรรมกลมุ ๒. เครอ่ื งมอื วดั ผล : แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติกจิ กรรมกลุม ๓. เกณฑการประเมนิ ผล : มีผลการประเมิน ผานเกณฑทกี่ ําหนด เนอื้ หาวิชา ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ทลี่ กู เสือควรรู ๒๓ 25

รองเลขาธกิ ารคณะกรรมการ ป.ป.ช. บรรยายพเิ ศษเรื่องยทุ ธศาสตรช าติฯ ใบงานท่ี ๔.๑ เรื่อง ยุทธศาสตรช าตวิ าดวยการปองกนั และปราบปรามการทจุ รติ ทลี่ ูกเสือควรรู ใหลูกเสือแตละหมูศึกษาจากใบความรูเร่ือง “ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปราม การทุจริต ท่ีลูกเสือควรรู” แลวอภิปรายสรุปในสวนท่ีลูกเสือควรรู พรอมท้ังจัดทําเปนปายนิเทศ โดยตกแตง ใหสวยงาม เพอ่ื ประชาสัมพนั ธใ หหมูอื่น ๆ รับทราบ ในเวลา ๗๐ นาที พรอมท้ังสงตัวแทนเสนอผลงานในเวลา ๒ - ๓ นาที ๒๔ 26

ใบความรูที่ ๔.๒ เรอ่ื ง ยุทธศาสตรชาตวิ า ดว ยการปองกนั และปราบปรามการทุจริตทล่ี ูกเสือควรรู การทจุ รติ คอรรัปชันเปนปญหาสําคัญท่ีสามารถสงผลกระทบอยางรายแรงตอสังคม รวมถึงการพัฒนา ประเทศ และทุกฝายทุกองคกรตองใหความสําคัญ โดยรวมกันปองกันและปราบปราม ดังเชน สํานักงาน คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ ที่พยายามสงเสริมใหสังคมไทยใหความสําคัญกับ เรอื่ งคณุ ธรรม จริยธรรม และมีสวนรวมกันในการแกไขปญหาการทุจริต โดยการประกาศแผนยุทธศาสตรชาติ วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๕๕) ที่ใหความสําคัญกับ การปลูกจิตสํานึกในเรื่องคุณธรรม จริยธรรม รวมท้ังสนับสนุนใหทุกฝายในสังคมไดเขามามีสวนรวม ซึ่งจาก การจัดทํายุทธศาสตรดังกลาวน้ัน พบวา สถานการณการทุจริตในประเทศไทยกลับมีแนวโนมเพิ่มขึ้น สะทอน ใหเห็นวาการปองกันและแกไขปญหาการทุจริตในระยะที่ผานมา ยังไมสามารถสงผลใหสถานการณการทุจริต ลดความรุนแรงลงไดอยางมีประสิทธิภาพ ดังนั้น จึงนํามาสูการจัดทํายุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) เพื่อสงเสริมการขยายผลการดําเนินงานปลูกฝง คุณธรรม จริยธรรมอยางตอเนื่อง รวมท้ังแสวงหาความรวมมือและเสริมสรางความเขมแข็งของเครือขาย รวมตอตา นการทุจริต โดยยุทธศาสตรช าติฯ ระยะที่ ๒ มีสาระสําคญั ดงั ตอ ไปน้ี ยุทธศาสตรท่ี ๑ : ปลูกและปลุกจิตสํานึกการตอตานการทุจริต เนนการปรับเปล่ียนฐานความคิดของคน ในทุกภาคสว น ในการรกั ษาประโยชนสาธารณะ ปจจุบันการทจุ รติ มีหลายรปู แบบและมคี วามรุนแรงมากขน้ึ สงผลใหก ารทํางานตอสูกับการทุจริตควรมี ลักษณะเชิงรุกและรวดเร็ว ซ่ึงอุปสรรคของการแกไขปญหาการทุจริต คือ ทรัพยสินและการบริการสาธารณะ ไมระบุความเปนเจาของที่ชัดเจน และไมมีกลไกการตรวจสอบจากภาคประชาชนที่มีประสิทธิภาพ ซ่ึงหาก พิจารณาจากศักยภาพขององคกรตามรัฐธรรมนูญและหนวยงานท่ีเกี่ยวของในการตอตานการทุจริต (Anti-Corruption Agency : ACA) รวมกับเครือขายทุกภาคสวน รวมถึงองคกรตอตานการทุจริตของ หนว ยงานรฐั อาจยังไมเพียงพอ และจากวัฒนธรรมและคานิยมท่เี อ้อื ตอ การทจุ รติ รวมถงึ ขาดการปลูกจิตสํานึก และสงเสริมคานิยมความซื่อสัตยอยางตอเนื่อง สงผลใหควรท่ีจะสงเสริมใหคนไทยมีจิตสํานึก คุณธรรม จริยธรรม รวมถึงเพิ่มองคความรูเก่ียวกับการทุจริตที่ครบถวน (Knowledge Body) และความรับผิดชอบตอ ประโยชนสาธารณะ และใหตระหนักถึงผลกระทบจากการทุจริตและไมยอมรับการทุจริต เพ่ือกอใหเกิด การปฏิรูปสังคมและการเมือง ใหสนับสนุนการปองกันและปราบปรามการทุจริต ประเด็นสําคัญคือ การปรับเปลี่ยนความคิดของคนไทย โดยใหการศึกษา ใหประชาชนมีความรูเพิ่มขึ้น รวมท้ังเห็นแกประโยชน ของสาธารณะและนกั การเมอื ง ใหเ ห็นแกประโยชนส วนรวมมากกวาประโยชนส ว นตน สาํ หรบั วัตถปุ ระสงคห ลักของยทุ ธศาสตรดังกลา ว คือ เพ่ือยกระดับจิตสํานึกรับผิดชอบในผลประโยชน ของสาธารณะของเจาหนาที่ของรัฐ โดยเฉพาะอยางย่ิงผูดํารงตําแหนงทางการเมืองและบุคลากรในหนวยงาน ตอตานการทจุ รติ จากท่ีกลา วมาเก่ยี วกับยุทธศาสตรฯ ท่ี ๑ น้ัน จงึ ไดม กี ารเสนอแนวทางการทํางานท่ีสําคัญ ดงั ตอไปนี้ ๑. สงเสรมิ การดําเนนิ ชวี ิตตามหลักเศรษฐกจิ พอเพียง การสงเสริมการดําเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง มีวัตถุประสงคเพ่ือปลูกและปลุกจิตสํานึกและ คานิยมของสังคมไทยไมใหยึดติดกับระบบทุนนิยม เพราะเปนสาเหตุอีกประการหนึ่งของพฤติกรรมการทุจริต ในการทํางาน ๒๕ 27

๒. สงเสริมการใชและกําหนดบทลงโทษในประมวลจริยธรรมแกทุกภาคสวน และกํากับดูแล ความประพฤตใิ หเปน ตามหลักประมวลจรยิ ธรรม สําหรับวัตถุประสงคของแนวทางดังกลาวนี้ คือ เพื่อใหเจาหนาที่ที่เกี่ยวของกับการตอตานการทุจริต ยึดม่ันในหลักคุณธรรม จริยธรรม และมีความรับผิดชอบตอสังคม ท้ังนี้ การสงเสริมการใชประมวลจริยธรรม จะเรมิ่ ผลกั ดันจากกลมุ ผูบริหารและเจาหนาท่ีในองคกรหลักในการตอตานการทุจริต และขยายไปสูขาราชการ ในหนว ยงานทงั้ หมดและนกั การเมอื ง ๓. การใชก ารศึกษาและศาสนาเปนเครื่องมอื ในการปลกู - ปลกุ และปรบั เปลย่ี นฐานความคดิ การสงเสรมิ ใหสังคมไทยมีจิตสํานึกและคานิยมที่ตอตานการทุจริต อาจจัดใหมีการฝกอบรม การเรียน การสอน โดยจัดทําเปนหลักสูตรทางการศึกษาและฝกอบรม การพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา รวมถึงจัดใหมี โรงเรียนคุณธรรมและจริยธรรมสําหรับปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของนักเรียน นักศึกษา ประชาชน เจาหนาท่ีรัฐ ขา ราชการและนักการเมือง เพ่อื ใหม ีการปฏบิ ตั ิตามกฎ กติกาทางการเมอื งและหลกั นิตธิ รรม ๔. ดแู ลคณุ ภาพชีวิตและรายไดข องเจา หนา ท่ีของรัฐและขา ราชการ การเสริมสรางความเขมแข็งในการตอตานการรับสินบน จะมีระบบการใหรางวัลและระบบ การลงโทษ เนื่องจากการสงเสริมใหเจาหนาท่ีปรับเปล่ียนความคิดเก่ียวกับการกระทําการทุจริต จําเปนท่ี จะตอ งเพ่ิมรายไดแ ละคาตอบแทนทเ่ี หมาะสม เพื่อทําใหค ุณภาพชีวิตของเจาหนาท่ีรฐั และขา ราชการดีขน้ึ ยทุ ธศาสตรท ี่ ๒ : บรู ณาการการทํางานของหนวยงานในการตอ ตานการทจุ ริต และพัฒนาเครอื ขายในประเทศ การตอตานการทุจริตถือเปนหนาท่ีของทุกคนและทุกหนวยงาน ดังน้ัน ในการขับเคล่ือนงานดาน การตอตานการทุจริตใหมีประสิทธิภาพ จําเปนที่จะตองประสานความรวมมือจากทุกหนวยงานท่ีเกี่ยวของ อยางไรก็ตาม พบวา การประสานความรวมมือระหวางองคกรตอตานการทุจริตและเครือขายยังเปนจุดออน ของการขับเคลือ่ นการตอตานการทจุ ริต โดยเฉพาะอยา งยิ่ง การประสานงานดานขอมูลรวมถึงการปฏิบัติหนาท่ี ของแตละหนว ยงานทีซ่ ํา้ ซอน สําหรับวัตถุประสงคหลักของการดําเนินงานตามยุทธศาสตรท่ี ๒ คือ เพ่ือพัฒนา ระบบบริหารการตอตานการทุจริตท่ีมีประสิทธิภาพ มีการบูรณาการเชื่อมโยงยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกัน และปราบปรามการทุจริตกับแผนยุทธศาสตรระดับองคกรของหนวยงานตอตานทุจริต รวมทั้งมีแนวทาง ขบั เคลือ่ นและตดิ ตามประเมนิ ผลชัดเจน เปน รปู ธรรม จากท่กี ลา วมาเกยี่ วกบั ยทุ ธศาสตรฯ ที่ ๒ นั้น จงึ ไดม กี ารเสนอแนวทางการทํางานท่สี ําคัญ ดงั ตอไปน้ี ๑. ประสานการทาํ งานและการบรหิ าร และบรู ณาการระหวา งองคกรตามรัฐธรรมนญู โดยกําหนดใหมีการประสานงานและอํานวยการ การติดตาม ประเมินและรายงานผลการดําเนินงาน ตามยุทธศาสตรชาติฯ โดยคณะอนุกรรมการฯ อํานวยการและประมวลผล รวมถึงตองมีการประสานงาน ดานการเผยแพรแ ละประชาสัมพันธอยา งตอ เนอ่ื ง ๒. สรางความเขมแข็ง การบูรณาการความรวมมือระหวางภาคีเครือขาย หนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงั คมและประชาชน ในการปองกันและปราบปรามการทจุ ริต การบูรณาการความรวมมือระหวางภาคีทุกภาคสวนในการปองกันการทุจริต นําไปสูระบบสัญญาณ เตือนภัยการทุจริตโดยความรวมมือของภาคีเครือขาย ดังน้ัน ในการบูรณาการเครือขาย ควรเริ่มตนจาก การเสริมสรางศกั ยภาพเครือขายใหเ ขม แขง็ โดยสนับสนนุ ระบบการจัดการและทรัพยากรในการปฏิบัติงานของ เครอื ขาย ๒๖ 28

๓. พฒั นาระบบฐานขอมูลกลาง การพัฒนาฐานขอมูลใหมีความถูกตองและมีความทันสมัย และสามารถเช่ือมตอกับระบบฐานขอมูล กลางไดอยางมีประสิทธิภาพ นอกจากการปรับปรุงฐานขอมูลใหทันสมัยแลว วัตถุประสงคอีกประการหนึ่ง ไดแก การจัดต้ังศูนยขอมูลกลาง (Unit Link) เพื่อทําหนาท่ีเก็บรวบรวม เชื่อมโยงและเผยแพรขอมูลขาวสาร และสารสนเทศ ๔. ปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบและการบังคับใชกฎหมาย รวมถึงการพัฒนาระเบียบหลักเกณฑ ขอบังคับในแตละหนวยงานหลัก ในการตอตานการทุจริตใหสอดคลองกัน เพ่ือกอใหเกิดผลบังคับใชในทาง ปฏิบัติ ยุทธศาสตรท ่ี ๓ : พฒั นาความรว มมอื กับองคกรตอ ตานการทุจรติ และเครอื ขายระหวา งประเทศ ปจ จบุ ันการทาํ งานเพ่ือตอตานการทุจริต นอกจากตองอาศัยความรวมมือจากหนวยงานและเครือขาย ดานการปองกันการทุจริตภายในประเทศแลว การแสวงหาความรวมมือจากองคกรตอตานการทุจริต ในตางประเทศถือวามีความสําคัญ อีกทั้งการเปดเสรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน สงผลใหประเทศไทย ตองเตรียมการพรอมรับปญหาที่เกิดจากการเปดเสรีดังกลาว ดังนั้น การประสานกลุมตอตานนานาชาติ โดยมี ความรวมมือของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน รวมถึงองคกรตอตานการทุจริตตางประเทศ นอกจากนั้นยังตอง สรางความรวมมือในระดับชาติ เพื่อปองกันและปราบปรามการทุจริต สําหรับวัตถุประสงคของยุทธศาสตร ดังกลาว คอื เพ่ือเสรมิ สรางกระบวนการทํางานการทํางานในการปองกันและปราบปรามการทุจริตใหเปนสากล และเพอ่ื ปรับปรุงกฎหมายใหส อดคลองกบั อนสุ ญั ญาตา ง ๆ จากท่กี ลาวมาเกย่ี วกับยทุ ธศาสตรฯ ท่ี ๓ นน้ั จงึ ไดมีการเสนอแนวทางการทํางานทส่ี ําคญั ดังตอไปน้ี ๑. ประสานความรวมมือกับหนวยงาน/องคกรตอตานการทุจริตและองคกรเอกชนในระดับ นานาชาติ เพ่ือสรางความเขมแข็งใหกับองคกรตอตานการทุจริตของไทยใหมีมาตรฐานในการปฏิบัติงาน และ สอดคลองกับกฎหมาย กฎขอบังคับสากล โดยประสานงานกับองคกรตอตานการทุจริตระหวางประเทศ อาทิ ธนาคารโลก (World Bank) กองทุนการเงินระหวางประเทศ (IMF) สหประชาชาติ (UN) หรือองคกรเอกชน เชน องคกรเพ่ือความโปรงใสนานาชาติ (Transparency International: TI) และองคกรท่ีเกี่ยวของอ่ืน ๆ เชน หนวยงานตอตานการทุจริตสากล (The Interpol Group of Experts on Corruption) โดยดําเนินการ เขารวมลงนามบันทึกความเขาใจรวมกัน (MOU) รวมถึงความรวมมือทางวิชาการ เพื่อสงเสริมใหหนวยงาน ตอตานการทุจริตภายในประเทศเกิดความเขมแข็ง และนําองคความรูใหมมาประยุกตใชในการพัฒนาใหเปน ทย่ี อมรับในระดบั สากล ๒. ปรบั ปรุงและพัฒนากฎหมายใหส อดคลอ งกับอนุสญั ญาระหวางประเทศ ประเทศไทยมีความจําเปนจะตองปรับปรุงและพัฒนากฎหมายไทยใหสอดคลองกับอนุสัญญา สหประชาชาติวาดวยการตอตานการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๖ รวมถึงการปรับปรุงกฎระเบียบใหสอดคลองกับ กฎหมาย โดยการประสานงานของหนวยงานตอตานการทุจริต เชน สํานักงานคณะกรรมการปองกันและ ปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ สํานักงานการตรวจเงนิ แผน ดิน เปนตน ๓. สรางความรวมมือโดยการเขารวมปฏิญญาและการทําบันทึกความเขาใจระหวางประเทศ เชน ปฏิญญากรุงเทพฯ ค.ศ. ๒๐๑๐ ปฏิญญาบราซิล ค.ศ. ๒๐๑๒ และบันทึกความเขาใจในภูมิภาคอาเซียน (SEA - PAC) สําหรบั เตรียมการเขา สปู ระชาคมอาเซียน ๒๗ 29

ยทุ ธศาสตรที่ ๔ : พัฒนาระบบบรหิ ารและเคร่ืองมอื ในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ ริต จากการกําหนดยุทธศาสตรชาติฯ ระยะท่ี ๑ พบวา การใหความสําคัญกับการดําเนินการตาม ยุทธศาสตรฯ โดยการจัดสรรงบประมาณของหนวยงานภาครัฐในระดับกระทรวง ยังคงใหความสําคัญกับ ประเด็นดานการเสริมสรางความแข็งแกรงแกหนวยงานตอตานการทุจริตและการสรางบุคลากรมืออาชีพ ปองกันและปราบปรามการทุจริตคอนขางนอย สงผลใหการเสริมสรางความแข็งแกรง โดยการปรับปรุง โครงสรา งองคกรและอตั รากาํ ลัง การยกรา ง แกไข และปรับปรุงกฎหมายยังไมป ระสบความสําเรจ็ จากสถานการณปจจุบัน การทุจริตคอรรัปชันมีความซับซอนและขยายขอบเขตขามพรมแดนอยาง รวดเรว็ มากขน้ึ โดยเฉพาะมกี ารทุจริตเชงิ นโยบายทน่ี ําไปสูผลประโยชนท บั ซอน สงผลใหก ารติดตาม ตรวจสอบ และการหาหลกั ฐานยากมากขึ้น เน่ืองจากเปนการสมยอมทั้งสองฝายระหวางผูใหและผูรับ ซึ่งถือวาเปนปญหา การทุจรติ ของภาคการเมืองและการบรหิ ารจดั การภาครัฐ นอกจากน้ัน ผูมีอิทธิพลทางการเมืองยังมักใชอํานาจ ของตนเองในการแทรกแซงทุกกระบวนการ เชน การทุจริตในการแตงต้ังโยกยาย การแทรกแซงกระบวนการ ยุติธรรม และการตรวจสอบการทจุ ริต สําหรับปญ หาการขาดการบังคับใชกฎหมายอยางเครงครัดและเปนธรรม กฎหมายหลายฉบับลา สมยั มีกฎหมายที่เอือ้ ตอการทาํ ทจุ รติ ระยะยาว และกฎหมายเกีย่ วกับการคุมครองพยาน ยงั ไมเ ขม งวดนนั้ สงผลใหการดาํ เนนิ คดีขององคก รท่ีเกีย่ วของกับการทจุ ริตมีการดําเนินการลาชา แสดงใหเห็นวา ปญหาดงั ทีไ่ ดก ลา วมานั้นยังเปน ปญหาสําคัญท่ีรอการแกไข ซ่ึงการแกไขปญหาระยะส้ันสามารถดําเนินการแกไข โดยพัฒนาระบบปองกันและปราบปราม ดวยการเรงกระบวนการพิจารณาตัดสินคดีใหรวดเร็วและเปนธรรม รวมทั้งตองนําคดีท่ีมีผลการตัดสินมาเผยแพร นอกจากนั้น ยังตองมีการพัฒนาองคความรูดานการตอตาน การทุจริต โดยอาศัยการนําความรูเชิงวิชาการและการวิจัยมากําหนดเปนมาตรการการตรวจสอบปองกันและ ปราบปรามการทุจริตแบบใหม ซ่ึงตองมีการประสานการสนับสนุนจากเครือขายทางวิชาการทั้งในและ ตา งประเทศ และการนําขอมูลจากระบบฐานขอมลู กลางการทจุ รติ มาใชใหเ กิดประโยชน นอกจากน้ัน การสราง เสริมศักยภาพและการมีสวนรวม แกเครือขายภาคประชาสังคมและประชาชน ก็ถือเปนสวนสําคัญใน การสนับสนุนการรวมกันกับองคกรตอตานการทุจริตในการแกไขปญหาการทุจริต เน่ืองจากปญหาการทุจริต เปนปญหาสําคัญของประเทศชาติ สามารถสงเสริมใหองคกรตอตานการทุจริตมีกระบวนการรับเรื่องรองเรียน ที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงการพัฒนาระบบการแจงเบาะแสในชุมชน สายดวน ตูไปรษณีย การสรางเครือขาย สงั คมออนไลน (Social Networks) รวมถงึ การกาํ หนดมาตรการจูงใจและคุมครอง เพ่อื นํามาสยู ทุ ธศาสตรท่ี ๔ สําหรบั วัตถุประสงคของยุทธศาสตรดังกลาว คือ เพื่อพัฒนาระบบ กลไก และมาตรการท่ีสนับสนุนให สาธารณะและภาคประชาชนเขามสี ว นรวมตอตา นการทจุ ริต เกดิ ความไววางใจ และเชอ่ื มนั่ ในความปลอดภยั จากทีก่ ลา วมาเกย่ี วกบั ยทุ ธศาสตรฯ ที่ ๔ นนั้ จงึ ไดมีการเสนอแนวทางการทํางานท่ีสําคญั ดงั ตอไปนี้ ๑. บรรจุยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริตเปนนโยบายเรงดวนของ รัฐบาล โดยยึดหลักความโปรงใสและมีธรรมาภิบาล โดยเฉพาะการปองกันและปราบปรามการทุจริตและ ประพฤตมิ ิชอบในภาครัฐ ๒. จัดตั้งกองทุนสนับสนุนการปองกันการทุจริต เพ่ือเปนกลไกในการประสานความรวมมือดาน การปองกันและปราบปรามการทุจริตระหวางองคกรตาง ๆ ๓. สงเสริมและสนับสนุนการศึกษา วิจัย เพื่อพัฒนามาตรการและเคร่ืองมือในการปองกันและ ปราบปรามการทจุ ริต โดยนําขอมลู จากระบบฐานขอมูลกลางการทุจริตมาใชใหเกิดประโยชน ซึ่งวัตถุประสงค การดําเนินงานตามแนวทางนี้ ไดแก การนําผลการศึกษามาใชท้ังความรูทางวิชาการและการวิจัย โดยผล การศึกษาท่ีไดจะนํามากําหนดมาตรการเพื่อปองกันและปราบปรามการทุจริตรูปแบบใหม ซ่ึงจะตองไดรับ ๒๘ 30

การสนับสนุนในสวนของการพัฒนามาตรการและเครื่องมือในการตรวจสอบปองกันและปราบปรามการทุจริต จากเครอื ขา ยทางวชิ าการทั้งในและตา งประเทศ ๔. สรา งเสรมิ ระบบแจง เบาะแสและการคุมครองพยาน การเสริมสรางศักยภาพและการมีสวนรวม ในการแกไขปญหาทุจริตใหกับภาคีเครือขาย ภาคประชาสังคมและประชาชนเพื่อใหเกิดความเช่ือม่ัน โดยการพัฒนาชองทางการแจงเบาะแสและชองทางการตรวจสอบอํานาจรัฐและคุมครองสิทธิ สําหรับระบบ การแจงเบาะแสน้ัน จะมีการดําเนินการจัดตั้งศูนยรับแจงเบาะแสชุมชน สายดวน ตูไปรษณีย การสราง เครือขายสังคมออนไลน ๕. สรา งเสริมระบบรับเร่ืองรองเรียนใหกับองคกรตามรัฐธรรมนูญท่ีตอตานการทุจริต เพ่ือลดภาระ การรบั เรื่องรอ งเรียนซา้ํ ซอ นระหวางทุกองคก ร โดยจะมกี ารจัดตง้ั ศูนยรบั แจง เรอ่ื งรอ งเรียน ยทุ ธศาสตรท ี่ ๕ : เสรมิ สรา งองคความรดู า นการตอ ตา นการทจุ รติ ใหก ับบุคลากรทุกภาคสวน สถานการณการทุจริตของประเทศไทยในปจจุบัน มีความหลากหลายและมีแนวโนมทวีความรุนแรง มากขึ้น ประเทศไทยจึงมีความจําเปนที่จะตองปรับปรุงแนวทางการดําเนินงานปองกันและปราบปราม การทุจริตใหมีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน โดยหนึ่งในแนวทางสําคัญ ไดแก การสรางบุคลากรที่มีความรู ความเช่ียวชาญในวิชาชีพเฉพาะสาขา เนื่องจากพบวา บุคลากรขององคกรตอตานการทุจริตสวนใหญ ขาดความรู ความเช่ียวชาญในวิชาชีพเฉพาะสาขา อีกทั้งบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะสาขานั้น ไมได มีการแลกเปลี่ยนองคความรูหรือทํางานรวมกัน จึงสงผลกระทบตอการปองกันและปราบปรามการทุจริต โดยเฉพาะการดําเนินคดีกับผูที่กระทําความผิด ในคดีท่ีตองใชองคความรูเฉพาะสาขาเกิดความลาชา และสง ผลกระทบตอความนาเชื่อถือของประเทศไทย สําหรับวัตถุประสงคของยุทธศาสตรดังกลาว ประกอบดวย การยกระดับสมรรถนะการดําเนินงานของหนวยงานตอตานการทุจริต ในดานการตอตานทุจริตใหเทาทัน กับสถานการณและไดม าตรฐานสากล จากท่ีกลาวมาเกี่ยวกับยุทธศาสตรฯ ที่ ๕ นั้น จึงไดม ีการเสนอแนวทางการทาํ งานท่สี ําคญั ดังตอ ไปนี้ ๑. สรางองคความรูในการปองกันและปราบปรามการทุจริต โดยการศึกษา วิจัย และการพัฒนา เพ่ือใหมีการศึกษา วิจัย และพัฒนาใหไดองคความรูดานการตอตานการทุจริต ท้ังความรูทางวิชาการและ การวจิ ัย ๒. พัฒนาระบบการจัดการองคความรู เพ่ือใหเกิดการจัดการองคความรู โดยรวบรวมองคความรูที่ มีอยแู ละเสริมองคความรูใ หครบถว น และนาํ องคค วามรูที่ไดม าถายทอดใหก ับบุคลากรในองคกรและประชาชน ๓. สรางบุคลากรเชี่ยวชาญเฉพาะสาขาสําหรับตรวจสอบและปราบปรามการทุจริตรายสาขา เพอื่ สง เสรมิ บุคลากรใหม อี งคค วามรแู ละความเช่ยี วชาญเฉพาะสาขา เนื่องจากรูปแบบการทุจริตมีความซับซอน มากข้ึน การพัฒนาบุคลากรใหมีความเปนมืออาชีพจะทําใหการดําเนินงานดานการปองกันและปราบปราม มีประสทิ ธภิ าพมากขึน้ ๔. จัดต้ังศูนยการเรียนรูการปองกันและปราบปรามการทุจริต เพ่ือใหเปนศูนยกลางการเรียนรู การวจิ ยั ดา นการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ๒๙ 31

ชื่อวิชา เรือ่ งนา รขู อง ป.ป.ช. ทล่ี ูกเสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาดควรรู บทเรียนท่ี ๕ เวลา ๑๕๐ นาที ขอบขายรายวชิ า เรื่องนารูของ ป.ป.ช. ท่ีลูกเสือสามัญรุนใหญชอสะอาดควรรู และหลักการมีสวนรวมในการปองกัน และปราบปรามการทุจรติ ของลูกเสือสามญั รนุ ใหญชอ สะอาด จุดหมาย เพ่ือใหลูกเสือสามัญรุนใหญมีความรู ความเขาใจเกี่ยวกับเร่ืองนารูของ ป.ป.ช. ที่ลูกเสือสามัญรุนใหญ ชอสะอาดควรรู และหลักการของการมีสวนรวมในการปองกันและปราบปรามการทุจริตของลูกเสือสามัญ รนุ ใหญช อสะอาด วัตถปุ ระสงค เมอื่ จบบทเรียนนี้แลว ลูกเสือสามัญรนุ ใหญสามารถ ๑. รู และเขาใจเกี่ยวกบั เร่อื งนา รูของ ป.ป.ช. ทีล่ ูกเสอื สามญั รนุ ใหญชอสะอาดควรรู ๒. ปฏิบัติตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจรติ และระเบยี บของสาํ นักงาน ป.ป.ช. ทล่ี กู เสอื สามญั รุนใหญช อสะอาดควรรไู ด ๓. มีสวนรวมในการปองกันและปราบปรามการทุจรติ ในฐานะพลเมืองดี ๔. รู เขา ใจ และสามารถปฏบิ ัตติ นใหมสี ว นรวมในฐานะเครือขายลูกเสือสามญั รุนใหญชอ สะอาด ๕. รู เขาใจ และสามารถปฏิบัตติ นใหมสี ว นรว มในสวนที่ ป.ป.ช. ตอ งการ วิธสี อน/กิจกรรม ๑. นําเขาสูบทเรียนดวยเพลงเกี่ยวกับความซ่ือสัตย และดูวีดิทัศนหมูบานชอสะอาด การตูนรณรงค ปอ งกันและปราบปรามการทจุ รติ ของสํานักงาน ป.ป.ช. (๑๕ นาที) ๒. บรรยายเกีย่ วกบั สํานักงาน ป.ป.ช. (๓๐ นาที) ๓. แบงกลุมอภิปรายและจัดทําปายนิเทศ เพื่อประชาสัมพันธเก่ียวกับสํานักงาน ป.ป.ช. ท่ีลูกเสือ ควรรู (๗๕ นาที) ๔. นําเสนอผลงานกลุม (๑๐ นาที) ๕. ซกั - ถาม (๑๐ นาที) ๖. สรปุ (๑๐ นาที) ๓๐ 32

ส่อื การสอน ๑. เพลงเก่ียวกบั ความซ่อื สตั ย เชน “เพลงความซอ่ื สัตย” ๒. เอกสารเกย่ี วกับสํานักงาน ป.ป.ช. ๓. ใบงาน เรื่อง “เร่อื งนา รูของ ป.ป.ช. ที่ลูกเสอื สามญั รุน ใหญช อสะอาดควรรู” ๔. ใบความรู เรือ่ ง “เร่ืองนา รูข อง ป.ป.ช. ท่ลี ูกเสือสามัญรุนใหญช อ สะอาดควรรู” การประเมนิ ผล ๑. วิธกี ารวดั ผล : ประเมนิ พฤตกิ รรมการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมกลมุ ๒. เครือ่ งมอื วดั ผล : แบบประเมนิ พฤติกรรมการปฏิบัติกจิ กรรมกลมุ ๓. เกณฑการประเมนิ ผล : มีผลการประเมนิ ผา นเกณฑที่กําหนด เนื้อหาวชิ า เรอ่ื งนารขู อง ป.ป.ช. ที่ลกู เสอื สามญั รุนใหญช อ สะอาดควรรู ผทู รงคุณวฒุ จิ าก ป.ป.ช. บรรยายเร่ืองนารเู กีย่ วกับ ป.ป.ช. ๓๑ 33

ใบงานท่ี ๕.๑ เรือ่ ง เร่อื งนารขู อง ป.ป.ช. ที่ลูกเสอื สามัญรุนใหญชอสะอาดควรรู ใหลูกเสือแตละหมูศึกษาจากใบความรู เรื่อง “พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญที่เกี่ยวของกับ สํานักงาน ป.ป.ช.” แลว อภิปรายสรปุ ในสวนท่ีลกู เสอื ควรรู พรอ มทั้งจัดทาํ เปนปายนิเทศ โดยตกแตง ใหสวยงาม เพื่อประชาสัมพันธใหห มอู ืน่ ๆ รับทราบในเวลา ๗๕ นาที พรอ มท้งั สงตัวแทนเสนอผลงานในเวลา ๒ - ๓ นาที ใบความรทู ี่ ๕.๑ เรอ่ื ง เรื่องนา รขู อง ป.ป.ช. ที่ลกู เสือสามัญรนุ ใหญช อสะอาดควรรู ประวตั คิ วามเปนมาสาํ นกั งาน ป.ป.ช. การปองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบในวงราชการของประเทศไทยมีมาแตอดีต นับต้ังแตสมัยสุโขทัย สมัยกรุงศรีอยุธยา สมัยกรุงธนบุรี สมัยกรุงรัตนโกสินทรจนถึงยุคปจจุบัน โดยจุดเร่ิมตน ของยคุ ปจจุบัน ไดเริม่ จากมกี ารตรากฎหมายที่เกย่ี วของกับการปองกันและปราบปรามการทุจริต ดงั น้ี ๑. กฎหมายลกั ษณะอาญา ร.ศ. ๑๒๗ ๒. พระราชบญั ญัติระเบยี บขาราชการตุลาการ พ.ศ. ๒๔๗๑ ๓. พระราชบญั ญตั ิคณะกรรมการตรวจเงินแผน ดิน พ.ศ. ๒๔๗๖ ๔. พระราชกฤษฎีกาวิธีพจิ ารณาลงโทษขาราชการและพนักงานเทศบาลผูกระทําผิดหนาที่ หรือหยอน ความสามารถ พ.ศ. ๒๔๙๐ ๕. พระราชบญั ญัติเร่ืองราวรองทุกข พ.ศ. ๒๔๙๒ ตอมาใน พ.ศ. ๒๔๙๔ ไดมีการจัดตั้งคณะกรรมการปฏิบัติราชการตามมติประชาชน (ก.ป.ช.) เพื่อรับ เรอ่ื งราวรองทกุ ขและพัฒนามาเปนกรมตรวจราชการแผนดินใน พ.ศ. ๒๔๙๖ แตไดถูกยุบเลิกไปใน พ.ศ. ๒๕๐๓ และมีการแตงต้ังคณะกรรมการตรวจสอบเกี่ยวกับภาษีอากร (ก.ต.ภ.) ข้ึนตามพระราชบัญญัติตรวจสอบ การปฏิบัติเก่ยี วกบั ภาษีอากรและรายไดอ ืน่ ของรฐั พ.ศ. ๒๕๐๓ ภายหลงั การปฏิวตั เิ มอื่ วนั ที่ ๑๗ พฤศจกิ ายน ๒๕๑๔ ไดมีการปรับปรุงระเบียบบริหารราชการแผนดิน ใหม เพ่ือใหเกิดความคลองตัวในการบริหาร ลดการทํางานที่ซ้ําซอน โดยรวมงานของ ก.ต.ภ. สํานักงาน คณะกรรมการเร่ืองราวรองทุกขและงานของผูตรวจราชการสํานักนายกรัฐมนตรีเขาดวยกัน แลวจัดต้ังเปน สํานักงานคณะกรรมการตรวจและติดตามผลการปฏิบัติราชการ (ก.ต.ป.) ตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๑๔ ลงวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๑๕ มีหนาท่ีตรวจและติดตามการปฏิบัติงานตามกฎหมาย ระเบียบ แบบแผน และนโยบายของรฐั บาล รวมทง้ั การสบื สวนสอบสวนเกีย่ วกบั การทุจริตและประพฤติมิชอบ แตเมื่อเกิดเหตุการณ เรียกรองประชาธปิ ไตย ในวันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ เปน ผลใหสาํ นกั งาน ก.ต.ป. ตอ งถกู ยบุ เลกิ ไป เมื่อ นายสัญญา ธรรมศักดิ์ เปนนายกรัฐมนตรี รัฐบาลไดมีเจตจํานงท่ีจะปองกันและปราบปราม การทุจริตและประพฤติมิชอบในวงราชการใหหมดส้ินไป หรืออยางนอยก็ใหบรรเทาเบาบางลง จึงไดแตงตั้ง คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบในวงราชการขึ้น โดยอาศัยอํานาจตาม ความในขอ ๙ (๖) แหงประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๑๘ ลงวันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๑๕ มีนายกรัฐมนตรี เปน ประธานกรรมการ แตไ มท ันไดเ ริ่มดําเนินการ นายสัญญา ธรรมศักดิ์ไดลาออกจากตําแหนงนายกรัฐมนตรี เสียกอน หลังจากน้ันเมื่อไดรับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงต้ังใหเปนนายกรัฐมนตรี ๓๒ 34

อกี คร้ัง กไ็ ดป รบั ปรุงคณะกรรมการ ป.ป.ป. ใหม และเร่ิมดาํ เนนิ งานตง้ั แตวันท่ี ๒ กรกฎาคม ๒๕๑๗ หลังจากน้ัน ไมนานก็ไดมีการประกาศใชพระราชบัญญัติปอ งกนั และปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบในวงราชการ พ.ศ. ๒๕๑๘ เม่อื วนั ท่ี ๓ มีนาคม ๒๕๑๘ และตราพระราชบญั ญตั ิแกไขเพิ่มเติมประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๑๖ ลงวันท่ี ๒๙ กันยายน ๒๕๑๕ (ฉบับท่ี ๑๐) พ.ศ. ๒๕๑๘ จัดต้ังสํานักงาน ป.ป.ป. สังกัดสํานักนายก รฐั มนตรีขนึ้ เมอ่ื ไดมกี ารประกาศใชรฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ ซึ่งมีการกําหนดองคกร อิสระขึ้นรวม ๘ องคกร หน่ึงในจํานวนนั้น มีองคกรหนึ่งท่ีมีอํานาจหนาที่เกี่ยวกับการปองกันและปราบปราม การทจุ ริต เรยี กวา คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ มีสํานักงานคณะกรรมการปองกัน และปราบปรามการทจุ ริตแหงชาติเปนหนวยธุรการ ที่เปนอิสระในการบริหารงานบุคคล การงบประมาณ และ การดําเนินการอ่ืน ตอมาในวันท่ี ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ (ไดประกาศใชพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ วา ดว ยการปองกนั และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกาศราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๑๖ ตอนท่ี ๑๑๔ ก วันท่ี ๑๗ พ.ย. ๒๕๔๒) เปนผลใหสํานักงาน ป.ป.ป. ไดถูกยุบเลิกไป และไดมีการจัดตั้งเปนสํานักงานคณะ กรรมการปองกันและปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ ท่ีเรียกโดยยอวา \"สาํ นักงาน ป.ป.ช.\" ขน้ึ ภารกจิ หลกั สํานักงาน ป.ป.ช. มีอํานาจหนาท่ีเกี่ยวกับราชการทั่วไปของคณะกรรมการปองกันและปราบปราม การทจุ ริตแหงชาติ และใหม ีอํานาจหนา ท่ี ดังตอไปน้ี ๑. รบั ผิดชอบงานธรุ การของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ๒. ศกึ ษาและรวบรวมขอมลู ตาง ๆ ท่เี กยี่ วกบั งานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ๓. ศึกษาและสนับสนุนใหมีการศึกษา วิจัย และเผยแพรความรูเก่ียวกับการทุจริตในวงราชการและ การเมอื ง ๔. ปฏิบัตติ ามทคี่ ณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย ๕. เสนองบประมาณรายจายตามมติของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตอคณะรัฐมนตรี เพื่อจัดสรรเปน เงนิ อดุ หนนุ ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และสาํ นกั งาน ป.ป.ช. ๓๓ 35

เอกสารประกอบการสอน เรือ่ งท่ี ๕.๑ เร่อื ง เรอ่ื งนารขู อง ป.ป.ช. ที่ลกู เสอื สามัญรนุ ใหญช อสะอาดควรรู ลกั ษณะและความหมายของตราสัญลักษณหรือเคร่ืองหมายสาํ นักงาน ป.ป.ช. เปน ดวงตรารูปทรงดอกบวั ตูมหรอื หยดน้ํา และมีขนาดกวาง ๒ ใน ๓ ของความสูง ประกอบดวยอุณาโลม และรัศมโี ดยรอบ ดานลางเปน โล และแบงพ้ืนที่เปน ๓ สวน คือ สว นบน เปนพานรฐั ธรรมนูญ สวนท่สี อง อยูดานลางขวาของโล เปนรูปตุลแขวนอยูบนดามพระขรรค มีธรรมจักร ประกอบอยดู า นหนา สวนท่สี าม อยูดานลางซายของโลเปนรูปกงจักร และมีลูกศรกับสายฟาไขวสอดใน กงจกั ร เบอ้ื งลางของโลเ ปนรบิ บน้ิ หรอื โบรองอยูด านลา ง และบนแถบโบจะมชี อชยั พฤกษผกู วางไวบ นริบบ้นิ ความหมายของสญั ลักษณ อณุ าโลม หมายถงึ มหาบรุ ุษ ความย่ิงใหญ รศั มี รศั มี หมายถงึ การแผไพศาล โล หมายถึง การปอ งกันอนั เปน หนา ท่ีพเิ ศษของงาน ป.ป.ช. ซ่งึ เปนการปองกันมใิ หมผี ูกระทาํ การทจุ รติ ๓๔ 36

ในโลด งั กลา วไดแบงพื้นท่อี อกเปน ๓ สว น คือ ๑. พานรฐั ธรรมนญู หมายถึง กฎหมายสงู สุดของประเทศเปน ศูนยอ ํานาจรัฐ และกอใหเ กดิ มคี ณะกรรมการ ป.ป.ช. ข้ึน ๒. ตุลหรือตาชั่งและธรรมจักร หมายถึง ความยุติธรรมและคณุ ธรรม ๓. กงจักร สายฟา และลกู ศร หมายถึง ความรวดเรว็ ในการปราบปรามการทจุ ริต โบและชอ ชยั พฤกษ หมายถงึ ความมีชัยชนะที่มั่งคง ตามแนวปณิธานแหง ความต้ังใจที่แนวแนและแข็งแกรงของ ป.ป.ช. ทอดตัววางอยูบนความออนโยนท่ีนุมนวลของ พ้ืนฐานองคก ร ความหมายของสีที่ใชป ระกอบในตราสญั ลกั ษณ สีมวง ใชประกอบเปนสีพื้นของโล หมายถึง วันที่รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ อันเปนการกอกําเนิดของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และสํานักงาน ป.ป.ช. ประกาศใช ซ่ึงเปนวนั เสาร สีเขียว ใชประกอบเปนสีของริบบิ้น หมายถึง วันที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวย การปอ งกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกาศใช ซง่ึ เปนวนั พุธ สที อง ใชประกอบเปนสีสําหรับองคประกอบของสัญลักษณ หมายถึง ความเปนมงคล ความรุงเรอื ง ศกั ดศ์ิ รแี ละความสงางาม ทม่ี า : ประกาศคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทจุ ริตแหงชาติ เรือ่ ง ตราสญั ลักษณสาํ นักงานคณะกรรมการปองกนั และปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลมท่ี ๑๑๗ ตอนท่ี ๒๖ ก ลงวันท่ี ๒๗ มนี าคม ๒๕๔๓ ๓๕ 37

เอกสารประกอบการสอน เรื่องที่ ๕.๒ เร่อื ง เรอื่ งนารขู อง ป.ป.ช. ท่ีลกู เสือสามัญรนุ ใหญชอสะอาดควรรู คณะกรรมการ ป.ป.ช. ถูกต้ังขึ้นโดยรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ บัญญัติ ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนองคกรอิสระเพ่ือทําหนาที่ตรวจสอบการใชอํานาจของเจาหนาที่ของรัฐ และไดมี การตราพระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนูญวา ดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ซ่ึงมีผล ใชบังคบั เมอื่ วันท่ี ๑๘ พฤศจกิ ายน ๒๕๔๒ ตอมาเมอ่ื มกี ารตรารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ จึงไดบัญญัติท่ีมาและกรอบอํานาจหนาที่ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตกตางจากรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ จึงไดมีการตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกัน และปราบปรามการทุจริต (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๕๔ เพื่อใหมีความสอดคลองกับรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ อีกท้ังมาตรา ๒๔๖ วรรคทาย บัญญัติใหมีการจัดต้ังกรรมการปองกันและปราบปราม การทจุ รติ ประจําจังหวดั ขึ้น เพ่อื ประสานความรวมมือกบั ประชาชนทปี่ ระสงคจ ะเขามามีสวนรวมในการปองกัน และปราบปรามการทุจริต ไดแก ผูกลาวหา ผูเสียหาย ผูทําคํารอง ผูรองทุกขกลาวโทษ ผูใหถอยคํา หรือผูท่ี แจงเบาะแสหรือขอมูลใดเก่ียวกับการทุจริตตอหนาท่ี การร่ํารวยผิดปกติ หรือขอมูลอื่น อันเปนประโยชนตอ การปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต อาํ นาจหนา ทข่ี องคณะกรรมการ ป.ป.ช. ๑. ไตสวนขอเทจ็ จริงและสรุปสํานวนพรอมทั้งทําความเห็นเสนอตอวุฒิสภา ตามหมวด ๕ การถอดถอน จากตําแหนง ๒. ไตสวนขอเท็จจริงและสรุปสํานวนพรอมท้ังทําความเห็น เพ่ือสงไปยังอัยการสูงสุด เพ่ือฟองคดี ตอ ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมือง ตามหมวด ๖ การดําเนินคดีอาญาผูดํารงตําแหนง ทางการเมอื ง ตามมาตรา ๒๗๕ ของรฐั ธรรมนูญ ๓. ไตสวนและวินิจฉัยวาผูดํารงตําแหนงทางการเมืองอ่ืนซึ่งมิใชบุคคลตาม (๒) และเจาหนาที่ของรัฐ รํ่ารวยผิดปกติ เพ่ือรองขอใหทรัพยสินตกเปนของแผนดิน ตามหลักเกณฑและวิธีการท่ีบัญญัติไวใน พระราชบัญญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนูญน้ี ๔. ไตสวนและวินิจฉัยวาผูดํารงตําแหนงทางการเมืองอ่ืนซึ่งมิใชบุคคลตาม (๒) หรือเจาหนาที่ของรัฐ ต้ังแตผูบริหารระดับสูงหรือขาราชการซ่ึงดํารงตําแหนงตั้งแตผูอํานวยการกองร่ํารวยผิดปกติ กระทําความผิด ฐานทุจริตตอหนาท่ี หรือกระทําความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการ หรือความผิดตอตําแหนงหนาที่ใน การยุติธรรมหรือความผิดที่เกี่ยวของกัน รวมท้ังดําเนินการกับเจาหนาที่ของรัฐหรือขาราชการในระดับต่ํากวา ที่รวมกระทําความผิดกับผูดํารงตําแหนงดังกลาว หรือกับผูดํารงตําแหนงทางการเมือง หรือท่ีกระทําความผิด ในลักษณะท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. เห็นสมควรดําเนินการดวย ตามท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด โดยประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา ๕. กําหนดตาํ แหนง ของเจาหนา ทข่ี องรฐั ทจี่ ะตอ งยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหน้ีสิน ตามมาตรา ๒๖๔ ของรฐั ธรรมนูญ ๖. ตรวจสอบความถูกตองและความมีอยูจริง รวมท้ังความเปล่ียนแปลงของทรัพยสินและหน้ีสินของ ผูดํารงตําแหนงทางการเมืองและเจาหนาที่ของรัฐ ที่มีหนาท่ีย่ืนบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหน้ีสิน ตามหมวด ๓ การตรวจสอบทรัพยสินและหนี้สิน ทั้งน้ี ตามหลักเกณฑและวิธีการท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. กําหนด ๗. กํากับ ดแู ลคณุ ธรรมและจรยิ ธรรมของผดู ํารงตาํ แหนงทางการเมอื ง ๓๖ 38

๘. กาํ หนดหลกั เกณฑและวิธีการเปดเผยบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนี้สินและเอกสารประกอบ ของผดู ํารงตําแหนงนายกรฐั มนตรี รัฐมนตรี สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร สมาชิกวุฒสิ ภาและเจา หนา ที่ของรฐั ๙. กําหนดหลักเกณฑและวิธีการการยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหน้ีสินของผูดํารงตําแหนง ทางการเมือง ผูบริหารทองถิ่นและสมาชิกสภาทองถิ่น และเจาหนาท่ีของรัฐท่ีมีหนาที่ย่ืนบัญชีแสดงรายการ ทรัพยสินและหนี้สนิ ตามหมวด ๓ การตรวจสอบทรัพยสินและหนี้สิน ๑๐. รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏิบัติหนาท่ีพรอมขอสังเกตตอคณะรัฐมนตรี สภาผูแทน ราษฎรและวุฒิสภาทกุ ป ทง้ั นี้ ใหป ระกาศรายงานดงั กลาวในราชกิจจานเุ บกษา และเปด เผยตอ สาธารณะดวย ๑๑. เสนอมาตรการ ความเห็น และขอเสนอแนะตอคณะรัฐมนตรี รัฐสภา ศาล หรือคณะกรรมการ ตรวจเงินแผนดิน เพื่อใหมีการปรับปรุงการปฏิบัติราชการ หรือวางแผนงานโครงการของสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหนวยงานของรัฐ เพื่อปองกันหรือปราบปรามการทุจริตตอหนาที่ การกระทําความผิดตอ ตําแหนงหนา ทรี่ าชการ หรือการกระทําความผดิ ตอ ตาํ แหนงหนาทใ่ี นการยุตธิ รรม ๑๒. ดําเนินการสงเรื่องใหหนวยงานที่เกี่ยวของเพื่อขอใหศาลมีคําสั่งหรือคําพิพากษาใหยกเลิก หรือ เพิกถอนสิทธิ หรอื เอกสารสทิ ธทิ เ่ี จาหนา ทขี่ องรฐั ไดอนุมัติ หรืออนุญาตใหสิทธิประโยชน หรือออกเอกสารสิทธิ แกบุคคลใดไปโดยมชิ อบดวยกฎหมาย หรอื ระเบยี บของทางราชการ อันเปน เหตุใหเ สียหายแกท างราชการ ๑๓. ดําเนินการเพ่ือปองกันการทุจริตและเสริมสรางทัศนคติและคานิยมเกี่ยวกับความซื่อสัตยสุจริต รวมท้ังดําเนินการใหป ระชาชนหรอื กลุมบุคคลมีสว นรว มในการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต ๑๔. ดําเนินการเกี่ยวกับดานการตางประเทศ โดยเปนศูนยกลางความรวมมือระหวางประเทศ เพ่ือประโยชนในการปองกันและปราบปรามการทุจริต ทั้งน้ี เพื่อใหเปนไปตามพันธกรณีและขอตกลงระหวาง ประเทศในการตอตา นการทุจรติ ๑๕. ใหค วามเห็นชอบในการแตงตง้ั เลขาธกิ ารคณะกรรมการ ป.ป.ช. ๑๖. แตง ตั้งบคุ คลหรอื คณะบคุ คลเพอื่ ปฏิบัตหิ นาทต่ี ามท่ไี ดรบั มอบหมาย ๑๗. ดําเนินการอื่นตามที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้บัญญัติ หรือกฎหมายอ่ืนกําหนดใหเปน อาํ นาจหนา ท่ีของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทง้ั นี้ ในกรณีทกี่ ฎหมายกาํ หนดใหเ ปนอํานาจหนาที่ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมเปนการตัดอํานาจคณะกรรมการ ป.ป.ช. ท่ีจะดําเนินคดีตามท่ีเห็นสมควรตอไป หรืออาจสงเรื่องให หนวยงานที่รบั ผิดชอบรบั ไปดําเนนิ การตอไปกไ็ ด คณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ ริตประจาํ จังหวัด (คณะกรรมการ ป.ป.จ.) ประเทศไทยนั้นถือวาประสบกับปญหาการทุจริตเปนอยางมาก จนตองมีการบัญญัติจัดตั้ง คณะกรรมการ ป.ป.ช. ข้ึน เพื่อทําหนาท่ีในการปองกันและปราบปรามการทุจริต โดยไดบัญญัติอํานาจหนาที่ ไวในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย เปนเหตุใหมีการรณรงคและสงเสริมการมีสวนรวมของประชาชนใน การปอ งกันและปราบปรามการทุจรติ ไดอยางเปน รปู ธรรมย่งิ ข้นึ แตเน่ืองจากประเทศไทยมีพ้ืนที่ ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมที่หลากหลาย จึงจําเปนตองมีการจัดตั้งกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริต ประจําจังหวัด (กรรมการ ป.ป.จ.) ข้ึนเพื่อทําหนาท่ีหลักในการสงเสริมการปองกันและปราบปรามการทุจริต โดยการประสานความรวมมือกับประชาชนและสวนราชการ เพ่ือเผยแพรความรูใหประชาชนในทุกระดับ ไดตระหนักถึงผลกระทบจากการทุจริต และเสริมสรางทัศนคติและคานิยมเก่ียวกับความซ่ือสัตยสุจริต รวมท้ัง ดาํ เนินการใหป ระชาชนหรอื กลมุ บุคคลในทกุ ภาคสว น มีสว นรวมในการปองกนั และปราบปรามการทจุ ริต ๓๗ 39