สารานุกรมลูกเสือ100ปี ลูกเสือไทยเล่ม 4

๑.๓ วนั ที่ ๒๕ พฤศจกิ ายน วันท่ี ๒๕ พฤศจิกายนของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเสด็จสวรรคตของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในวันนี้คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติจะจัดให้มี การวางพวงมาลาถวายราชสดุดี และสวนสนาม ณ ลานหน้าพระรูปรัชกาลที่ ๖ สวนลุมพินี โรงเรียนใดทไ่ี ม่ได้เขา้ ร่วมก็จะจดั ขน้ึ เองในโรงเรียน การถวายราชสดุดเี นือ่ งในวนั คลา้ ยวนั เสด็จสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจา้ อยูห่ วั ๑.๔ วันท่ี ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ วนั ท่ี ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ของทุกปี ซ่ึงเปน็ วันคล้ายวนั กอ่ ตั้งลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่ ในวันนี้กองลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่จะจัดให้มีพิธีถวายราชสดุดี และให้กองลูกเสือได้ท�ำ กิจกรรมทเ่ี ป็นประโยชน์ต่อสว่ นรวม ๑.๕ วนั ท่ี ๑๗ มีนาคม วันที่ ๑๗ มีนาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันก่อตั้งลูกเสือวิสามัญ ในวันนี้กองลูกเสือจะจัดให้มีพิธีถวายราชสดุดี และให้ลูกเสือได้ให้การบริการแก่ชุมชนตาม ความเหมาะสม ๒. กจิ กรรมทางลูกเสือ กจิ กรรมทางลกู เสอื ทกี่ องลกู เสอื โรงเรยี นจดั ขน้ึ ในปหี นง่ึ ๆ เพอ่ื สง่ เสรมิ ใหล้ กู เสอื ได้ ฝึกอบรมตามสภาพของวัยและความสามารถของลูกเสือ เพื่อเป็นการเตรียมลูกเสือให้ได้รับ การฝกึ อบรมทีส่ งู ขึ้น กจิ กรรมทจ่ี ดั ให้กบั ลูกเสอื ๒.๑ กิจกรรมการเรียนการสอนวิชาพเิ ศษของลกู เสอื กองลูกเสือโรงเรียนทุกโรงเรียนควรจัดให้ลูกเสือได้เรียนตามข้อบังคับ คณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครอง หลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือ และขออนุมัติประดับ เคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ เพื่อแสดงถงึ ความกา้ วหนา้ ของการเรียนการสอน 134 สารานุกรมลกู เสอื

๒.๒ กจิ กรรมการเดนิ ทางไกลอย่คู า่ ยพักแรม ในรอบปีหนึ่งๆ กองลูกเสือจะจัดให้ลูกเสือทุกประเภทมีการเดินทาง ไกลอยู่ค่ายพักแรม ผู้ก�ำกับและรองผู้ก�ำกับจะต้องเป็นผู้ที่มีบทบาทในการเตรียมการจัดกิจกรรม ต่างๆ ตลอดจนการเตรียมบุคลากรในการด�ำเนินการ ซึ่งขึน้ อยกู่ บั ประเภทของลกู เสือ ๒.๓ กจิ กรรมกลางแจ้ง กิจกรรมการส�ำรวจ และการผจญภยั การจดั กิจกรรมส�ำหรับลกู เสอื ทกุ ประเภทจะมงุ่ เนน้ กจิ กรรมกลางแจง้ เพือ่ ให้ลกู เสือได้เรยี นร้โู ดยการค้นพบ และเจริญข้ึนตามหลกั การพัฒนา ๘ ประการ ๓. กจิ กรรมบ�ำเพ็ญประโยชน์ กิจกรรมบ�ำเพ็ญประโยชน์ เป็นภาระหน้าที่อันส�ำคัญยิ่งท่ีกองลูกเสือจะพึงจัดให้ ลูกเสือภายในกองได้กระท�ำตามอุดมการณ์และคติพจน์ของตน ในโอกาสอันควรในวันส�ำคัญๆ เชน่ ให้ท�ำความสะอาดบรเิ วณวัดหรอื พระอโุ บสถ หรือการใหก้ ารบริการต่อชมุ ชน การด�ำเนินการกิจกรรมลูกเสือในโรงเรียนจะต้องจัดท�ำอย่างมีแผน เพ่ือให้ การด�ำเนินการมีความก้าวหน้าซ่ึงจะท�ำให้การด�ำเนินการเป็นท่ีสนใจของลูกเสืออันจะเป็นผลดี ตอ่ เยาวชนของชาติ และสังคมตลอดไป ลกู เสอื เนตรนารี ปฏบิ ตั กิ ิจกรรมบ�ำเพ็ญประโยชน์ กิจกรรมพิธกี ารท่กี องลูกเสือในโรงเรยี นต้องปฏิบัติ ๑. พธิ ีการลูกเสอื ส�ำรอง ๒. พิธีการประดบั ดาว ส�ำหรับลกู เสอื ส�ำรอง ๓. พธิ ีเข้าประจ�ำกองของลูกเสือ ๔. พิธถี วายราชสดดุ ี ๕. พธิ สี วนสนาม ๖. พธิ เี ปดิ – ปดิ ประชุมกอง ๗. พธิ ีเปดิ – ปิดประชุมรอบเสาธง สารานุกรมลกู เสือ 135

การท�ำแกรนดฮ์ าวล์ ของลกู เสอื ส�ำรอง การประดบั ดาวดวงที่ ๓ พิธีถวายราชสดดุ ี การเปิดประชมุ กองลกู เสอื สามัญ พธิ สี วนสนาม 136 สารานกุ รมลกู เสือ

เกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลกู เสือภายในสถานศกึ ษา ความหมาย เกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลูกเสือภายในสถานศึกษา หมายถึง หลักท่ีก�ำหนด เป็นมาตรฐานแสดงให้เห็นถึงคุณภาพของกิจการลูกเสือภายในสถานศึกษาในด้านต่างๆ ท่ีเป็น องค์ประกอบส�ำคัญ ได้แก่ ด้านลูกเสือ ด้านผู้บริหารสถานศึกษา ด้านผู้ก�ำกับลูกเสือและ ด้านการจัดมวลกิจกรรมลูกเสือ โดยยึดถือ วัตถุประสงค์ หลักการและวิธีการของกิจการลูกเสือ เปน็ หลักส�ำคญั คูม่ อื เกณฑก์ ารประเมินคณุ ภาพงานลกู เสือภายในสถานศึกษา ความเปน็ มา กระทรวงศึกษาธิการตระหนักในความส�ำคัญของขบวนการลูกเสือ และก�ำหนดให้เป็น มาตรการอนั ยง่ิ ใหญใ่ นการพฒั นาเยาวชน ตามรอยพระยคุ ลบาทของพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระราชบดิ าของลกู เสอื ไทยอยา่ งตอ่ เนอ่ื งมาเปน็ ระยะเวลายาวนาน ทกุ ครง้ั ทมี่ กี ารประชมุ สมั มนาทเี่ กยี่ วกบั กจิ การลกู เสอื จะมเี สยี งกลา่ วขวญั ถงึ ความตอ้ งการและความพยายามทจ่ี ะพฒั นา คุณภาพของงานลูกเสือ โดยเฉพาะในการจัดกิจกรรมลูกเสือให้เกิดผลสัมฤทธิ์ตามวัตถุประสงค์ หลักการและวิธีการของกิจการลูกเสืออย่างแท้จริง ส�ำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเป็น หน่วยงานรับผิดชอบในการบริหารจัดการกิจการลูกเสือของกระทรวงฯ ได้แต่งตั้งคณะกรรมการ จัดประชมุ เชิงปฏิบัตกิ าร เรือ่ งการจดั ท�ำเกณฑก์ ารประเมินคุณภาพงานลูกเสอื ในสถานศึกษา เม่ือ วันท่ี ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ คณะกรรมการฯ ชุดน้ีได้ยกร่างเกณฑ์การประเมินคุณภาพงาน ลกู เสอื ภายในสถานศกึ ษาขนึ้ ตอ่ มาในวนั ท่ี ๘ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดแ้ ตง่ ตงั้ คณะท�ำงานตรวจสอบ เกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลูกเสอื ในสถานศกึ ษา คณะท�ำงานฯ ชดุ น้ีได้ปรับปรุงเกณฑฯ์ ให้มี สารานกุ รมลกู เสอื 137

ความสมบรู ณย์ ง่ิ ขนึ้ น�ำเสนอส�ำนกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ ารใหก้ ารอนมุ ตั ิ น�ำไปใชเ้ ปน็ แนวทาง ในการพฒั นาและประเมนิ คณุ ภาพกจิ การลกู เสือในสถานศกึ ษา ในวนั ที่ ๑ กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ กระทรวงศกึ ษาธกิ ารไดม้ หี นงั สอื ถงึ ส�ำนกั งานรบั รองมาตรฐานและประเมนิ คณุ ภาพ ขอความรว่ มมอื ก�ำหนดใหก้ จิ กรรมลกู เสอื เปน็ องคป์ ระกอบหนง่ึ ในการประเมนิ คณุ ภาพการศกึ ษาภายนอก ส�ำนกั งาน รบั รองมาตรฐานและประเมนิ คณุ ภาพการศกึ ษา มหี นงั สอื ตอบรบั ในวนั ท่ี ๑๔ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๕๑ ยอมรับให้มีการก�ำหนดเกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลูกเสือภายในสถานศึกษา ตามท่ีกระทรวง ศกึ ษาธกิ ารเสนอไวใ้ นการประกนั คณุ ภาพภายในของสถานศกึ ษา โดยมคี วามเหน็ ตรงกนั วา่ กจิ กรรม ลูกเสือเป็นองค์ประกอบหน่ึงที่มีความเช่ือมโยงกับมาตรฐานการประเมินคุณภาพภายนอก ทั้งใน มาตรฐานด้านผู้เรยี น ด้านผู้บรหิ าร โดยเฉพาะมาตรฐานท่ี ๑๒ คณุ ภาพภายนอก ทั้งในมาตรฐาน ดา้ นผเู้ รยี น ดา้ นผู้บริหาร โดยเฉพาะมาตรฐานที่ ๑๒ สถานศกึ ษามกี ารจดั กจิ กรรมและการเรียน การสอน โดยเน้นผู้เรียนเป็นส�ำคัญ ส�ำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษาให้ ค�ำม่ันว่า จะเน้นย�้ำผู้ประเมินภายนอกให้พิจารณากิจกรรมตามท่ีได้ก�ำหนดไว้ในเกณฑ์ฯ น้ีด้วย ในการประเมินคุณภาพภายนอกตอ่ ไป การประชุมชแี้ จงเกณฑก์ ารประเมนิ คุณภาพงานลกู เสือภายในสถานศกึ ษา หลักการและสาระสำ� คญั เกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลูกเสือภายในสถานศึกษา ก�ำหนดให้มีประเมินคุณภาพ องคป์ ระกอบหลกั ของกิจการลูกเสือใน ๔ ดา้ น คือ ดา้ นลูกเสอื ดา้ นผบู้ รหิ าร ด้านผูก้ �ำกับลูกเสือ และด้านการจดั มวลกิจกรรมลกู เสอื ด้านลกู เสือ ก�ำหนดตวั บง่ ช้ี ๓ ประการ เนน้ ความมรี ะเบยี บวนิ ยั ความตระหนกั ในคณุ คา่ และความสขุ ในการเป็นลูกเสือ การปฏิบัติตามค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ การช่วยเหลือผู้อ่ืน ชุมชน ชาติ บ้านเมอื งและสงั คมโลก แต่ละตัวบ่งชี้ เสนอแนะเกณฑ์การพิจารณาไว้อย่างชัดเจน ย้�ำการกระท�ำกิจกรรม ตามนยั ของตัวบง่ ชี้ โดยยึดกฎของลูกเสือเป็นแนวทาง 138 สารานกุ รมลูกเสือ

ลูกเสอื กบั ความมรี ะเบยี บวนิ ยั ลูกเสือบ�ำเพญ็ ประโยชน์ ด้านผบู้ รหิ าร ก�ำหนดตัวบง่ ช้ี ๓ ประการ เน้นการพัฒนาตนเองทางดา้ นลูกเสือ การบริหาร สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การจดั กจิ กรรมลกู เสอื การสรา้ งความสมั พนั ธก์ บั ชมุ ชน การชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่ ชมุ ชน ชาติ บา้ นเมืองและสังคมโลก แต่ละตัวบ่งช้ี เสนอแนะเกณฑ์การพิจารณาไว้อย่างชัดเจน ย�้ำการกระท�ำกิจกรรม เชงิ การบริหารจดั การ เพื่อการพฒั นา สง่ เสรมิ สนับสนนุ กิจการลูกเสอื ตามนยั ของตวั บง่ ช้ี การพัฒนา สง่ เสริม สนบั สนุนกจิ การลูกเสอื ของผบู้ ริหาร ดา้ นผกู้ �ำกบั ลกู เสือ ก�ำหนดตัวบ่งชี้ ๓ ประการ เน้นการพัฒนาตนเองทางด้านลูกเสือ การวางแผนและ การจดั กิจกรรม การบริหารงานในกองลกู เสอื แต่ละตัวบ่งชี้ เสนอแนะเกณฑ์การพิจารณาไว้อย่างชัดเจน ย้�ำการด�ำเนินงานเพื่อ จัดกิจกรรมลูกเสือ ท้ังกิจกรรมตามหลักสูตร และกิจกรรมทางบริหารจัดการ เก่ียวกับปัจจัย การบริหารงานลูกเสือ ได้แก่ เรื่องบุคลากร การเงิน อาคารสถานท่ี อุปกรณ์เคร่ืองมือเครื่องใช้ งานระเบียบวิธีการและธุรการ รายงาน ประชาสัมพันธ์ รวมท้ังการบริหารงานตามข้อก�ำหนด ของเวลา สารานกุ รมลกู เสอื 139

การพัฒนาตนเองทางดา้ นลูกเสือโดยเข้าร่วมสมั มนาเพื่อความเข้าใจเกย่ี วกับกิจการลูกเสอื ด้านการจดั มวลกิจกรรมลูกเสือ ก�ำหนดตัวบง่ ช้ี ๓ ประการ เนน้ กจิ กรรมสญั ลกั ษณ์ลูกเสือ กิจกรรมตามค�ำปฏญิ าณ และกฎ กิจกรรมโครงการเพอื่ การแกป้ ัญหาและพฒั นา แต่ละตวั บ่งชี้ เสนอแนะเกณฑก์ ารพจิ ารณาไว้อยา่ งชดั เจน ย้ำ� การกระท�ำกจิ กรรมของ ลูกเสือตามหลักสูตรท่ีก�ำหนดให้ลูกเสือกระท�ำกิจกรรมหลัก ๔ ประการ คือ กิจกรรมสัญลักษณ์ ของลูกเสือ มีความรู้ ความเข้าใจในค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ กระท�ำกิจกรรมเสริมสร้าง ความเปน็ ลูกเสอื กจิ กรรมตามค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ กิจกรรมบ�ำเพญ็ ประโยชน์ ชว่ ยเหลอื ผู้อ่นื ช่วยแก้ปญั หาและพัฒนาสิ่งแวดลอ้ ม ชุมชน ประเทศชาตแิ ละสงั คมโลก กิจกรรมวิชาพิเศษ เพอื่ เสรมิ สร้างทักษะ ความสามารถตามความถนัด ความสนใจสคู่ วามเปน็ เลิศ ลกู เสือส�ำรองบ�ำเพ็ญประโยชน ์ ลกู เสอื เนตรนารพี ฒั นาสิ่งแวดลอ้ ม ของโรงเรียนบ้านไหลด่ มุ ตาเหมา จ.ศรสี ะเกษ ของโรงเรยี นเทศบาล ๔ (บา้ นทรายทอง) จ.นราธวิ าส ท้ายบทของเกณฑ์การประเมินคุณภาพฯ น้ี ได้เสนอแนะให้มีการประเมิน เป็น ๒ ลักษณะ คือ การประเมนิ เชิงปริมาณและคณุ ภาพ กับการประเมินความกา้ วหน้า การประเมินเชิงปรมิ าณ ถือเกณฑ์จ�ำนวนรอ้ ยละของผ้ปู ฏิบตั ไิ ดต้ ามเกณฑ์ เป็นตน้ วา่ ผู้ปฏบิ ตั ไิ ด้ตามเกณฑ์ต�่ำกวา่ ร้อยละ ๕๐ ถือวา่ อยใู่ นเกณฑ์ทจี่ ะตอ้ งปรับปรงุ ผู้ปฏบิ ตั ิไดต้ ามเกณฑ์ รอ้ ยละ ๙๐ ขึ้นไป ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ ดมี าก 140 สารานกุ รมลกู เสือ

การประเมินคุณภาพ ยึดถือ คุณลักษณะ ความถูกต้องสมบูรณ์ การมองเห็นคุณค่า การปฏบิ ตั ิอยา่ งต่อเนื่อง การมปี ระสทิ ธภิ าพ ความสัมฤทธผ์ิ ล การประเมนิ ความกา้ วหนา้ พจิ ารณาจาก ความเปลย่ี นแปลงทง้ั ทางปรมิ าณและคณุ ภาพ สาเหตปุ ัจจัยท่สี ง่ ผลตอ่ การเปล่ยี นแปลง ความมุง่ มน่ั ทจี่ ะพฒั นางานใหเ้ กิดผลสัมฤทธส์ิ งู ข้ึน วธิ ีการและเคร่อื งมอื ในการประเมิน ได้แก่ แบบสอบถาม สัมภาษณ์ สงั เกต ทดสอบ นทิ รรศการและสาธติ รายงาน เอกสาร หลกั ฐาน ประเมนิ การปฏบิ ตั จิ รงิ ผลงานทปี่ รากฏ กจิ กรรม และผลทีเ่ กิดขึน้ ความส�ำคัญ เกณฑก์ ารประเมนิ คณุ ภาพงานลกู เสือภายในสถานศกึ ษาน้ี สามารถน�ำไปใช้ได้ท้ังสองทาง คือ เป็นแนวทาง ชี้แนะในการพัฒนางานลูกเสือในสถานศึกษา และเป็นข้อก�ำหนดการประเมิน คุณภาพงานลูกเสือภายในสถานศกึ ษา เกณฑ์การประเมินคุณภาพงานลูกเสือภายในสถานศึกษาน้ี ก�ำหนดข้ึนด้วยความมุ่งหวัง ทจ่ี ะสรา้ งแนวทางในการพฒั นางานลกู เสอื ภายในสถานศกึ ษา จงึ ไดก้ �ำหนดตวั บง่ ชใ้ี นองคป์ ระกอบ ส�ำคัญในงานลูกเสือภายในสถานศึกษา คือ ลูกเสือ ผู้บริหาร ผู้ก�ำกับลูกเสือและการจัดมวล กิจกรรมลูกเสือ ตัวบ่งชี้เหล่าน้ี ชี้แนะกิจกรรมท่ีจ�ำเป็นต้องกระท�ำ เม่ือกระท�ำแล้วจะมีผลต่อ การพัฒนาคณุ ภาพของงานลูกเสือภายในสถานศึกษา พร้อมทั้งเสนอแนะเกณฑก์ ารพจิ ารณา เพ่อื เป็นแนวทางในการประเมินก�ำกับไว้ด้วย เพ่ือให้ทั้งผู้ประเมินและผู้ถูกประเมินได้รับทราบด้วยกัน ก่อให้เกิดการประพฤติ ปฏิบัติ การกระท�ำกิจกรรมไปในทางเดียวกันที่น�ำไปสู่คุณภาพของงาน ลูกเสือตามความมุ่งหวังท่ีได้ตั้งไว้ ความส�ำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ ส�ำนักงานรับรองมาตรฐาน และประเมินคณุ ภาพการศกึ ษา ได้ยอมรับ ใหค้ วามส�ำคัญทีจ่ ะใช้เกณฑฯ์ นีใ้ นการประเมินคณุ ภาพ การศึกษาของสถานศึกษาอีกทางหนึ่งซึ่งจะก่อให้เกิดผลดีอย่างย่ิงต่อการพัฒนางานลูกเสือ ภายในสถานศึกษา โรงเรยี นราชประชานเุ คราะห์ ๑๕ (เวยี งเกา่ แสนภวู ทิ ยาประสาท) จ.เชยี งราย จดั กจิ กรรมลกู เสอื ส�ำรองและสามญั สารานุกรมลูกเสอื 141

การเล่ือนวทิ ยฐานะของครูสอนกจิ กรรมลกู เสอื ความหมาย ตามพระราชบญั ญัติระเบียบขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ และ แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๕๓ มาตรา ๓๙ ก�ำหนดให้ข้าราชการครูและบุคลากรทาง การศกึ ษา สามารถเลอื่ นวทิ ยฐานะใหส้ งู ขนึ้ เพอื่ ความกา้ วหนา้ ทางวชิ าชพี ครู การเลอื่ นวทิ ยฐานะใด ต้องเป็นไปตามมาตรฐานวิทยฐานะ ตามมาตรา ๔๒ ซ่ึงต้องผ่านการประเมิน ท้ังนี้ให้ค�ำนึงถึง ความประพฤติ ด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ ประสบการณ์ คุณภาพ ปฏิบัติงาน ความช�ำนาญ ความเชี่ยวชาญ ผลงานท่ีเกิดจากการปฏิบัติหน้าที่ในด้านการเรียน การสอน ตามหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารที่ ก.ค.ศ. ก�ำหนด ค�ำว่า วทิ ยฐานะ (อา่ นว่า วดิ -ทะ-ยะ-ถา-นะ) หมายถึง สถานะทางวิชาการของบคุ ลากร ตามกฎหมายของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ก�ำหนดเงินเดือนมี ๖ อันดับอัตรา เงนิ เดอื น ๔ วทิ ยฐานะ ดงั น้ี อตั ราเงนิ เดอื นของขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา ๖ อนั ดบั อัตราเงินเดือน ได้แก่ อันดับครูผู้ช่วย อันดับ คศ.๑ อันดับ คศ.๒ อันดับ คศ.๓ อันดับ คศ.๔ และอันดับ คศ.๕ (ค�ำว่า คศ. ย่อมาจากข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา) ส่วนต�ำแหน่ง และวิทยฐานะของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา มาตรา ๓๘ ให้เรียกต�ำแหน่งครู ดังน้ี ต�ำแหน่งครูผู้ช่วย ต�ำแหน่งครู แต่ถ้าต�ำแหน่งครูท่ีมีวิทยฐานะให้ใช้ตามมาตรา ๓๙ โดย ให้เรียกต�ำแหน่งครูท่ีมีวิทยฐานะ ดังนี้ ต�ำแหน่งครูช�ำนาญการ ต�ำแหน่งครูช�ำนาญการพิเศษ ต�ำแหนง่ ครูเชยี่ วชาญ และต�ำแหนง่ ครูเชี่ยวชาญพิเศษ ครผู สู้ อนกจิ กรรมลกู เสอื หมายถงึ ครทู ไี่ ดร้ บั มอบหมายใหส้ อนกจิ กรรมลกู เสอื -เนตรนารี ในโรงเรียน ผลงานทางวิชาการ หมายถึง เอกสาร สื่อในรูปแบบต่างๆ และหลักฐานที่จัดท�ำข้ึน จากความรู้ ความสามารถ ทกั ษะ และประสบการณข์ องผจู้ ดั ท�ำ โดยการศกึ ษา คน้ ควา้ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ วจิ ยั และไดน้ �ำไปใชใ้ นการแกป้ ญั หา หรอื พฒั นางานในหนา้ ทจี่ นเกดิ ผลดตี อ่ การพฒั นา คณุ ภาพการจัดการศึกษา และเป็นประโยชน์ตอ่ ความกา้ วหน้าทางวชิ าการ ผลงานทางวิชาการของสายงานการสอน หมายถึง เอกสาร สื่อในรูปแบบต่างๆ และ หลักฐานเก่ียวกับการสอนที่แสดงถึงความช�ำนาญหรือเชี่ยวชาญในด้านน้ันๆ รวมถึงผลงาน ในลักษณะอื่น ซึ่งใช้ประโยชน์ในการสอนหรอื การจัดการศึกษาไดเ้ ปน็ อยา่ งดี โดยมีลกั ษณะดังนี้ ๑. ตรงกับสาขาทขี่ อให้มหี รือเล่อื นวิทยฐานะ ๒. เป็นผลงานที่เก่ียวกับการพัฒนาการเรียนการสอน ในกลุ่มสาระการเรียนรู้หรือ สาขาวิชาตา่ งๆ และใช้ประโยชน์ในการเรียนการสอน 142 สารานกุ รมลกู เสอื

๓. เกดิ จากการปฏิบัตงิ านตามหนา้ ทคี่ วามรับผิดชอบทางด้านการสอน ลกั ษณะของผลงานทางวชิ าการทคี่ รสู อนกจิ กรรมลกู เสอื สรา้ งและพฒั นา ตอ้ งเปน็ ผล งานวชิ าการทต่ี รงและสอดคลอ้ งกบั ธรรมชาตขิ องกจิ กรรมลกู เสอื กลา่ วคอื กจิ กรรมการเรยี นรตู้ อ้ งใช้ กระบวนการทางลูกเสือท่ีมีการเปิด-ปิด ประชุมกอง เรียนกลางแจ้ง ใช้ระบบหมู่ของลูกเสือ เพ่ือให้ลูกเสือเกิดความรู้ ความเข้าใจ เกิดทักษะ มีเจตคติที่เกิดจากกระบวนการสอน อีกท้ังเป็น การสง่ เสรมิ ให้ลูกเสือเกิดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คือ ความมีระเบียบวินัย ความรับผิดชอบ เปน็ คนดี คนเกง่ อยูใ่ นสงั คมอยา่ งมคี วามสขุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลงานทางวชิ าการของครูทีส่ อน กิจกรรมลกู เสอื ตอ้ งมคี วามคดิ รเิ รมิ่ สรา้ งสรรค์ มคี วามสมบรู ณถ์ กู ตอ้ งตามหลกั วชิ าการ สามารถ น�ำไปอา้ งองิ เผยแพร่ ก่อให้เกดิ ประโยชนท์ างวิชาชพี ทางลกู เสืออีกดว้ ย วิธีการเล่ือนวิทยฐานะของครูผู้สอนกิจกรรมลูกเสือ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และ วิธีการตามท่ีคณะกรรมการครู ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาก�ำหนด โดยครูผู้สอน กิจกรรมลูกเสือต้องมีคาบสอนกิจกรรมลูกเสือ อย่างน้อย ๑ คาบ/สัปดาห์/ภาคเรียน และ มผี ลงานการสอนกจิ กรรมลกู เสือยอ้ นหลงั ๒ ปี ผู้ขอเลือ่ นวิทยฐานะ ต้องรบั การประเมนิ ๓ ด้านคอื ๑. ดา้ นวนิ ัย คณุ ธรรม จริยธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพ ๒. ดา้ นความรู้ ความสามารถ เป็นผลงานในหน้าที่ ๓. ด้านผลการปฏิบตั ิงาน เนน้ ผลการพัฒนาคณุ ภาพผูเ้ รยี น ทง้ั นก้ี ารประเมนิ ใหเ้ ปน็ ไปตามปฏบิ ตั ทิ ่ี ก.ค.ศ. ไดก้ �ำหนด เมอื่ ผา่ นการประเมนิ คณะอนกุ รรมการ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาเขตพื้นท่ีการศึกษา จะแต่งต้ังบรรจุข้าราชการครู ให้มี วิทยฐานะสูงข้ึน ตามมาตรา ๕๓ ส่วนวิทยฐานะครูเชี่ยวชาญพิเศษ (คศ.๕) ก.ค.ศ. อนุมัติเสนอ ให้ผู้บังคับบัญชาสูงสุดของส่วนราชการที่ผู้น้ันสังกัดอยู่เป็นผู้มีอ�ำนาจสั่งบรรจุ และให้รัฐมนตรี เจ้าสังกัดน�ำเสนอนายกรัฐมนตรี เพื่อน�ำกราบบังคมทูลทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังเพื่อ เลือ่ นวิทยฐานะครูเชี่ยวชาญพิเศษ ได้รับเงินเดือนอนั ดับ คศ.๕ ตอ่ ไป อนึ่งการขอวิทยฐานะครูช�ำนาญการพิเศษ (คศ.๓) และครูเช่ียวชาญ (คศ.๔) สามารถ ยน่ื ขอมวี ทิ ยฐานะเชงิ ประจกั ษไ์ ด้ หากมผี ลงานดเี ดน่ ระดบั ประเทศจ�ำนวน ๒ รายการระดบั ประเทศ ส�ำหรบั คศ.๔ จ�ำนวน ๓ รายการระดบั ประเทศ ตามบญั ชผี ลงานดเี ดน่ มสี �ำนกั งานคณะกรรมการ การศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐานและ ก.ค.ศ. ออกประกาศตามกฎกระทรวงมผี ลงาน ๓ ปีตดิ ต่อกนั สามารถ ย่ืนขอประเมินเชิงประจักษ์ได้ (ซ่ึงเป็นไปตามระเบียบของ ก.ค.ศ. ก�ำหนด) กล่าวได้ว่าผู้ขอและ ผมู้ สี ว่ นเกยี่ วขอ้ งจะท�ำใหค้ ณุ ภาพของผเู้ รยี นไดร้ บั การพฒั นา ครไู ดร้ บั ยกยอ่ งเชดิ ชเู กยี รติ โรงเรยี น เป็นแบบอยา่ งในการพฒั นา ผปู้ กครองและชุมชนใหค้ วามรกั และศรัทธาต่อโรงเรยี น ประเทศชาติ มีความเจรญิ ทางการศกึ ษาอยใู่ นระดบั แนวหนา้ สังคมและเศรษฐกจิ ของประเทศเจรญิ รุง่ เรอื ง สารานุกรมลกู เสอื 143

หมายเหตุ ค�ำส�ำคญั ท่เี ก่ยี วขอ้ ง - ก.ค.ศ. หมายถงึ คณะกรรมการขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา - อ.ก.ค.ศ. หมายถงึ คณะอนกุ รรมการขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา - ค.ศ. หมายถึง ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา - ขา้ ราชการครู หมายถงึ ผทู้ ีป่ ระกอบวิชาชพี ซง่ึ ท�ำหน้าที่หลัก ทางดา้ นการเรยี น การสอน และสง่ เสรมิ การเรยี นร้ขู องผเู้ รียนด้วยวธิ กี ารตา่ งๆ ในสถานศึกษาของรฐั - บุคลากรทางการศึกษา หมายถึง ผู้บริหารการศึกษา ผู้บริหารสถานศึกษา รวมท้ังผู้สนับสนุนการศึกษา ท�ำหน้าท่ีในการบริหารการปฏิบัติงานเก่ียวกับการเรียนการสอน การนิเทศการศกึ ษา การประเมนิ ผลงานด้านที่ ๑, ๒ ของขา้ ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อเลื่อนเป็นวทิ ยฐานะช�ำนาญการพิเศษของส�ำนกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต ๒ 144 สารานุกรมลูกเสือ

“ฝากไว.้ ....เป็นขอ้ คิด” เปน็ ทตี่ ระหนกั กนั ดอี ยแู่ ลว้ วา่ กจิ การลกู เสอื เปน็ มาตรการทสี่ �ำคญั ยง่ิ ในการพฒั นาเยาวชน โดยหลักการและวิธีการของลูกเสือ ท่ียึดถือค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือเป็นหลัก มีส่วนช่วย พัฒนาให้เยาวชนมคี ณุ ธรรม จริยธรรม สามารถพึง่ ตนเองได้ พัฒนาตนเองได้ และใชก้ ระบวนการ กลุ่มช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส ส่ิงแวดล้อม ชุมชน ประเทศชาติและโลก การด�ำเนินงานกิจการ ลกู เสอื ของประเทศไทยเรา มีความพรอ้ มอยใู่ นระดับสูง มพี ระราชบญั ญัติลกู เสือเป็นหลักทม่ี น่ั คง มอี งคพ์ ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ ของคณะลกู เสอื แหง่ ชาติ มโี ครงสรา้ งการบรหิ ารงานทเ่ี ขม้ แขง็ ต้งั แตส่ ภาลูกเสือไทยทปี่ ระกอบดว้ ยบุคลากรหลักของประเทศชาติ มีคณะกรรมการบริหารลกู เสอื แหง่ ชาติ มสี �ำนกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ มสี �ำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น มคี ณะกรรมการ ลูกเสือจังหวัดประกอบด้วยบุคลากรหลักของจังหวัด มีส�ำนักงานลูกเสือจังหวัด มีคณะกรรมการ ลูกเสือเขตพ้ืนที่การศึกษา มีส�ำนักงานลูกเสือเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มีสถานศึกษาที่มีผู้อ�ำนวยการ สถานศกึ ษาเปน็ ผอู้ �ำนวยการลกู เสอื สถานศกึ ษานนั้ ๆ มคี า่ ยลกู เสอื ทวั่ ประเทศ มคี รอู าจารยท์ ม่ี คี ณุ วฒุ ิ ทางการลูกเสอื มากมาย มีการก�ำหนดใหก้ จิ กรรมลกู เสอื เปน็ กจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี น อยู่ในหลักสูตร การศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน เหลา่ นี้ล้วนสร้างความพรอ้ ม ความเข้มแขง็ ความมนั่ คงใหก้ ับกิจการลกู เสอื เปน็ ฐานที่ส�ำคญั ย่ิงในการพัฒนา การจดั กิจกรรมลกู เสือให้มีผลตอ่ การพฒั นาเยาวชน แต่ในสภาพ ทีป่ รากฏอยูใ่ นปจั จุบนั กจิ การลูกเสือของเราดจู ะหงอยเหงาไป หลายคนใหข้ อ้ สงั เกตวา่ เนอื่ งด้วย ตวั จกั รใหญ่ คือ คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แหง่ ชาติหมนุ ช้า ตัวจกั รเลก็ ทอ่ี ยใู่ นฟันเฟอื งเดยี วกนั จงึ หมุนชา้ ตามไปด้วย กิจกรรมลกู เสือจงึ ไม่ถงึ ตวั เยาวชน สาเหตทุ ที่ �ำใหเ้ กดิ จดุ ออ่ นของกจิ การลกู เสอื อาจเปน็ เชน่ นนั้ ได้ เราเองกไ็ มอ่ ยใู่ นฐานะทจ่ี ะ แก้ปัญหาข้อจุดอ่อนดังกล่าวได้ เราไม่สามารถเลือกนายกรัฐมนตรีซึ่งเป็นสภานายกของสภา ลกู เสอื ไทยได้ เราไมส่ ามารถเลอื กรฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ซง่ึ เปน็ ประธานคณะกรรมการ บริหารลูกเสือแห่งชาติได้ เราไม่สามารถเลือกผู้ว่าราชการจังหวัดซ่ึงเป็นประธานคณะกรรมการ สารานกุ รมลกู เสือ 145

ลกู เสอื จงั หวัดได้ แตอ่ งคก์ รทใี่ กลช้ ดิ เยาวชนหรอื นักเรียนมากทสี่ ุด คือ สถานศกึ ษาทีม่ ีผู้อ�ำนวยการ สถานศึกษานั้นเป็นผู้บริหารสูงสุดในสถานศึกษา และด�ำรงต�ำแหน่งผู้อ�ำนวยการลูกเสือโรงเรียน หากผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษาใหค้ วามส�ำคญั ความสนใจ ตระหนกั ศรทั ธาในกจิ การลกู เสอื ด�ำเนนิ งาน พฒั นากจิ การลกู เสอื ใหเ้ ปน็ มาตรการทสี่ �ำคญั ในการพฒั นาเยาวชน โดยไมต่ อ้ งรอองคก์ รหนว่ ยเหนอื ตามโครงสร้างการบริหารงาน กิจการลูกเสือไทยก็จะมีการเคลื่อนไหว มีกิจกรรม ก่อให้เกิดผลดี ในการพัฒนาเยาวชนของชาติและมีผลเกิดขึ้นตามมา ในการส่งเสริมให้เยาวชนมีส่วนร่วมใน การพฒั นาสิง่ แวดล้อม พฒั นาชุมชน ไดช้ ว่ ยงานของบา้ นเมือง พฒั นาประเทศชาตแิ ละสังคมโลก ขอฝากไวเ้ ปน็ ขอ้ คดิ โดยเฉพาะผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษาทกุ ทา่ น หากทา่ นไดใ้ หค้ วามส�ำคญั ความสนใจ ความตระหนักในกิจการลูกเสอื โดยไม่เกย่ี งรอหน่วยเหนือ ขอให้ทา่ นเปน็ ก�ำลังส�ำคญั ในการพัฒนากิจกรรมลกู เสอื ใหม้ ีผลตอ่ การพฒั นานกั เรียน โดยยดึ ค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสอื เปน็ หลกั ใหล้ กู เสอื ไดร้ บั การพฒั นาทางคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ฝกึ ใหล้ กู เสอื สามารถพง่ึ ตนเองได้ พฒั นา ตนเองได้ ใชก้ ระบวนการกลมุ่ ออกไปชว่ ยเหลอื กจิ การของบา้ นเมอื ง มสี ว่ นรว่ มในการพฒั นาประเทศ ชาตแิ ละสงั คมโลก กจิ การลกู เสอื ไทยกจ็ ะเฟอ่ื งฟขู นึ้ เปน็ มาตรการอนั ยงิ่ ใหญใ่ นการแกป้ ญั หาเยาวชน พฒั นาเยาวชน ใหม้ ีผลต่อการสง่ เสรมิ ใหเ้ ยาวชนมสี ่วนรว่ มในการแกป้ ญั หา พฒั นาชุมชน ประเทศ ชาตแิ ละสงั คมโลก สมตามพระราชปณธิ านทท่ี รงตง้ั ไวข้ องพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ฯ พระบิดาของลกู เสือไทย นายพะนอม แก้วก�ำเนิด กรรมการผูท้ รงคณุ วุฒิ สภาลกู เสอื ไทย ประธานคณะท�ำงานจดั ท�ำสารานกุ รม 146 สารานุกรมลกู เสือ

เมื่อผมไดร้ บั เชิญใหเ้ ปน็ ทป่ี รึกษาในการจดั ท�ำสารานกุ รมลูกเสอื ซง่ึ เป็นเรอื่ งใหมแ่ ละเปน็ คร้ังแรกในประวัติศาสตร์ของลูกเสือไทย ที่จัดท�ำสารานุกรมเก่ียวการลูกเสือข้ึน ผมตอบรับด้วย ความยินดี และได้เข้าประชุมจัดท�ำด้วยเกือบทุกครั้ง แม้กระทั่งการไปสัมมนาสรุปผลแต่ละเล่ม ไดเ้ หน็ ความมงุ่ มน่ั ของส�ำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและกจิ การนกั เรยี น ไดท้ มุ่ เทสนบั สนนุ งบประมาณ ทสี่ �ำคญั ยงิ่ กวา่ นน้ั กค็ อื การคดั บคุ ลากรทางการลกู เสอื เขา้ มาเปน็ คณะท�ำงานแตล่ ะคณะในเรอื่ งลกู เสอื แต่ละประเภท และแตล่ ะเหล่า ประกอบไปดว้ ยผู้ทีม่ ีความรู้ ความสามารถ มีประสบการณท์ ่ีอย่ใู น วงการลูกเสือมายาวนาน และท�ำกิจกรรมเก่ียวกับการลูกเสือมาตลอดมาท้ังในและนอกโรงเรียน แมก้ ระทงั่ ในการฝกึ อบรมผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ทว่ั ๆ ไป ผลทป่ี รากฏออกมาแลว้ ๓ เลม่ ผมในฐานะ ที่เป็นผู้ทรงคุณวุฒิของสภาลูกเสือไทย กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ และผู้ตรวจการลูกเสือ ฝ่ายพฒั นาบุคลากร ซงึ่ อยใู่ นแวดวงของลูกเสือมา ๓๐ กว่าปี ได้เห็นความยากล�ำบากในการจัดท�ำ แล้วต้องยอมรับว่าแต่ละค�ำ แต่ละตัวอักษรกว่าจะสรุปลงในสารานุกรมแต่ละเล่มได้ ต้องมี การวิเคราะห์จนที่ประชุมแน่ใจจึงจัดพิมพ์ได้ ผมจึงมีความเชื่อมั่นได้ว่าเป็นสารานุกรมลูกเสือท่ี สามารถเปน็ ทย่ี อมรบั ไดใ้ นระดบั หนง่ึ พอจะเปน็ ทอ่ี า้ งองิ ในเชงิ วชิ าการได้ แตเ่ ปน็ ทยี่ อมรบั กนั อยู่ อยา่ งหนง่ึ วา่ การท�ำอะไรเป็นครั้งแรกยอมมีอุปสรรคและความผิดพลาดบ้างเป็นธรรมดา เราและ คณะท�ำงานทกุ คนยอมรับเสมอในเรือ่ งเหลา่ นี้ ขอท่านทีไ่ ด้อา่ นผ่านสายตาไปแลว้ มีเรอื่ งเสนอแนะหรอื แนะน�ำอะไร คณะท�ำงานทุกคน พรอ้ มเสมอ เพอื่ รงั สรรคง์ านลกู เสอื อนั ทรงคณุ คา่ ซง่ึ เปน็ พระราชมรดกอนั ลำ�้ คา่ ของพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั จะได้อยคู่ ูก่ ับการศึกษาไทยอยา่ งยงั่ ยนื ตอ่ ไป นายนิคม อนิ ทรโสภา กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต ิ กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ สภาลกู เสอื ไทย ท่ีปรึกษาคณะท�ำงานสารานุกรม สารานุกรมลูกเสอื 147

ปรัชญาชีวิตของ บี – พี อันเป็นหลักการพื้นฐานการลูกเสือ (Scouting) กล่าวไว้ว่า “ผทู้ ถี่ อื ไดว้ า่ ประสบความส�ำเรจ็ ในชวี ติ กค็ อื ผทู้ มี่ คี วามซาบซงึ้ กบั สง่ิ ทส่ี วยงาม สงิ่ มหศั จรรยต์ า่ งๆ ที่มีอยู่ในโลกน้ี และเมื่อมีโอกาสเขาก็จะยื่นมือเข้าไปช่วยท�ำให้ส่ิงเหล่านี้มีความสวยงาม มีความ มหศั จรรยม์ ากยง่ิ ๆ ขน้ึ ไปอีก ผทู้ ่ีถอื วา่ ประสบความส�ำเรจ็ ในชวี ิต ไม่ใชผ่ ูท้ ที่ �ำการคา้ จนรำ�่ รวยล้นฟา้ ไม่ใช่ผู้ท่ีมีชื่อเสียงมาด้วยการเบียดเบียนผู้อ่ืน ความส�ำเร็จท่ีแท้จริงของชีวิต ก็คือ...ความสุข... ที่เกิดจากการลงทุน ลงแรงของเรา เพ่ือช่วยเหลือผู้อ่ืนนั่นเอง” ซ่ึงมีส่วนคล้ายกับปรัชญาชีวิต ที่ผมยดึ ถือปฏบิ ตั มิ าโดยตลอดเป็นอยา่ งย่งิ ดังนนั้ การที่ผมไดม้ โี อกาสเขา้ มาท�ำงานพัฒนากจิ การ ลูกเสือให้ก้าวหน้าอยู่คู่สังคมไทย สังคมโลกต่อไปน้ัน จึงน�ำความสุขสมใจมาให้ผมเป็นอย่างมาก เมอื่ ตน้ ปี ๒๕๕๔ อนั เปน็ ปคี รบ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย ผมไดร้ บั โปรดเกลา้ ฯ พระราชทาน “เครอื่ งราช อิสริยาภรณ์อันเป็นสิริย่ิงรามกีรติ ลูกเสือสดุดีช้ันพิเศษ” อันเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุด ของลูกเสอื นบั เปน็ เกยี รตแิ กต่ วั ผมเองและตระกลู “กลศาสตรเ์ สน”ี เป็นอยา่ งย่ิง ซง่ึ ทางด้านหลัง ของเครอ่ื งราชฯ น้ี มสี ลกั ขอ้ ความวา่ “เราจะท�ำนบุ �ำรงุ กจิ การลกู เสอื สบื ไป” ผมจงึ บอกกบั ตวั เองวา่ ผมจะตอ้ งท�ำนบุ �ำรุงกิจการลกู เสือต่อไปจนกว่าชีวติ จะหาไมอ่ ยา่ งแนน่ อน Always “Be Prepared” to Serve พลเรือเอกสชุ าติ กลศาสตร์เสนี กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต ิ กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ สภาลกู เสอื ไทย ทปี่ รึกษาคณะท�ำงานสารานุกรม 148 สารานุกรมลกู เสอื

ผมรู้สึกเป็นเกียรติอย่างย่ิงที่ได้มีโอกาสถ่ายทอดความรู้สึกบางประการเกี่ยวกับกิจการ ลูกเสือไว้ในสารานุกรมลูกเสือเล่มนี้ หากจะดูถึงองค์ประกอบของลูกเสือท่ีประกอบด้วยตัวลูกเสือ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ กิจกรรมของลูกเสือ และผู้บริหารของลูกเสือแล้ว หากผู้บริหารได้ทุ่มเท ใหก้ ับการบริหารงานด้วยความเสยี สละ มัน่ ในอดุ มการณ์ เพียบพร้อมดว้ ยวิสยั ทศั น์ และความเป็น ธรรมาภิบาล โดยไม่หวังผลประโยชน์ให้กับตนเอง ซึ่งอาจจะเป็นต�ำแหน่งหน้าที่หรือสิ่งตอบแทน อ่ืนๆ วัตถุประสงค์ของลูกเสือก็จะมุ่งไปสู่จุดหมาย คือ ตัวเยาวชนน่ันเอง ในด้านกิจกรรมหาก ผู้รับผิดชอบได้จัดกิจกรรม ให้ตอบสนองความต้องการตามวัย และความท้าทายของเด็กแล้ว บรรดาเยาวชนทั้งหลายก็จะมีความสนใจ และจะก้าวไปสู่กระบวนการ รวมท้ังความต้องการ และแนวทางท่ีได้วางไว้ในการพัฒนาเยาวชนเช่นกัน ประการต่อไปซึ่งนับว่ามีความส�ำคัญมากคือ ตัวผู้บังคับบัญชาที่จะต้องเป็นผู้เสียสละอย่างมาก นอกจากจะเป็นแบบอย่างที่ดีแล้ว จะต้อง มีความรู้ และทักษะทางลูกเสือ ในอันท่ีจะหล่อหลอมเยาวชนให้เป็นพลเมืองดี ตามทัศนะของ ลูกเสือด้วย ท้ังจะต้องมีศรัทธาในกิจการของลูกเสือ มีความเชื่อมั่นว่าลูกเสือคือเคร่ืองมือหนึ่ง ในการพัฒนาเยาวชน ให้เป็นพลเมืองดีของชาติ เหมือนกับท่ีประเทศต่างๆ ยอมรับถึงกว่า ๑๖๐ ประเทศท่ัวโลก ผมมีความเชื่อม่ันว่าหากกระบวนการของลูกเสือได้ถูกน�ำไปถึงตัวเยาวชน ด้วยอุดมการณ์ วิธีการ กิจกรรม และแบบอย่างดังกล่าวแล้ว เราจะได้เยาวชนท่ีเป็นพลเมืองที่ดี ของชาติอยา่ งแน่นอน พลอากาศเอกสมชยั พละพงศ์ กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาติ กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ สภาลกู เสอื ไทย ท่ปี รกึ ษาคณะท�ำงานสารานุกรม สารานุกรมลูกเสือ 149

ผู้ให้กำ�เนิดลูกเสือโลก หรือท่ีบรรดามวลสมาชิกลูกเสือท่ัวโลก พากันเรียกขานนามท่าน แบบคุ้นเคยว่า บี–พี ถ้าจะพิจารณากันให้ลึกซึ้งว่าทำ�ไมในทุกวันนี้ กิจการลูกเสือไม่ว่าจะเป็น รูปแบบใด ล้วนแล้วแต่ก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อส่วนตนและส่วนรวม ต่อเนื่องมาเป็นเวลาที่ ยาวนาน และคงจะอยู่คู่กับมวลมนุษยชาติอย่างไม่มีที่สิ้นสุด การที่กิจการลูกเสือฝังตัวอยู่ลึกๆ ในสามัญสำ�นึกของผู้ที่เคยเข้าร่วมกิจกรรมของลูกเสือ หรือพูดให้ตรงตามประเด็นว่า คนท่ีเป็น ลูกเสือ ลว้ นแล้วจะตอ้ งมีจติ ใจที่สะอาด รกั ความเปน็ ธรรม รวมท้งั การมองโลกในแงด่ ี มกี ลวิธีใน หลายรูปแบบ ในอันที่จะน�ำ มาแกป้ ัญหาเฉพาะหนา้ ในทกุ เร่อื งดว้ ยความละมุนละมอ่ ม หลกั สำ�คัญ ที่ถือเป็นปรัชญาในการดำ�รงชีวิตท่ีเกิดข้ึนโดยท่าน บี-พี นำ�มาประสมประสาน และประยุกต์ใช้ และอีกประการหนึ่งการที่ท่าน บี-พี ได้ถูกส่งตัวไปประจำ�การที่ประเทศอินเดีย เป็นเวลานาน ในชว่ งตน้ ของการเปน็ ทหาร ทา่ นไดม้ โี อกาสศกึ ษาถงึ แนวทางของศาสนา และค�ำ สอนในหลายรปู แบบ ถ้าจะเปรียบเทียบแบบเข้าใจง่ายๆ กิจการลูกเสือแทบจะเป็นศาสนาเพ่ือการสร้างคนเป็นคนดี ศาสนาหนง่ึ ดงั นน้ั คนทเ่ี ปน็ ลกู เสอื แตง่ เครอ่ื งแบบลกู เสอื ไมว่ า่ จะในลกั ษณะใดลว้ นเปน็ คนดี และ มองโลกในแง่ดี ซ่ึงเป็นคุณสมบัติเฉพาะของกิจการลูกเสือ อันเป็นสมบัติของพระราชาอันทรงค่า ตลอดไป นายวายุ พยัคฆันตร กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ สภาลกู เสอื ไทย ที่ปรกึ ษาคณะท�ำ งานสารานกุ รม 150 สารานกุ รมลกู เสือ

ส�ำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น ไดจ้ ดั ท�ำสารานกุ รมลกู เสอื มาแลว้ จ�ำนวน ๓ เล่ม เล่มนี้เป็นเล่มที่ ๔ ซ่ึงเป็นกิจกรรมวิชาการท่ีได้ท�ำต่อเนื่อง ตั้งแต่วาระกิจการลูกเสือไทย ฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นตน้ มา นับวา่ เปน็ ความส�ำเร็จทย่ี อดเย่ยี มสมบูรณ์ตอ่ เนอ่ื ง ท�ำใหก้ จิ กรรมลกู เสอื ไดเ้ ผยแพรไ่ ปกวา้ งขวางเพม่ิ มากขนึ้ สมาชกิ ลกู เสอื และผทู้ สี่ นใจกจิ การลกู เสอื จะได้รับความรู้ ได้รับหลักการ วิธีการ และอุดมการณ์ของลูกเสือ ซึ่งจะได้น�ำความรู้ที่ได้รับ ไปปฏิบัติไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง เป็นแนวทางเดยี วกันต่อไป ขอชนื่ ชมและขอบคณุ คณะท�ำงานทไี่ ดเ้ สยี สละเวลา อดทน คน้ ควา้ รวบรวมขอ้ มลู ความรู้ ของลกู เสอื ทกุ ประเภท ทกุ เหลา่ แยกเปน็ หมวดหมู่ ท�ำใหง้ า่ ยตอ่ การคน้ ควา้ และน�ำไปใช้ ขอขอบคณุ เป็นอย่างสูง โดยเฉพาะประธานคณะท�ำงาน อาจารย์พะนอม แก้วก�ำเนิด ท่ีได้ประสานท�ำงาน ไดอ้ ยา่ งดยี ง่ิ สรา้ งบรรยากาศการประชมุ ท�ำใหต้ น่ื เตน้ เปน็ กนั เองตลอดเวลา จนบรรลตุ ามวตั ถปุ ระสงค ์ ขอขอบคุณส�ำนกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกิจการนักเรยี น ท่รี บั ผดิ ชอบโครงการจัดท�ำและผลติ สารานุกรมลกู เสือทั้ง ๔ เลม่ ขออ�ำนาจคุณพระศรีรัตนตรัยและส่ิงศักด์ิสิทธิ์ ได้โปรดคุ้มครองให้ผู้เก่ียวข้องทุกท่าน จงเจริญด้วย จตรุ พธิ พรชัย ทกุ ประการเทอญ นายพรัชฌ์ ผุดผ่อง ผ้ตู รวจการลูกเสือประจ�ำส�ำนักงานลูกเสอื แห่งชาติ ประธานคณะท�ำงานฝา่ ยลกู เสือวสิ ามัญ สารานุกรมลกู เสอื 151

บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธกิ าร, หลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑. กรมวชิ าการ, กระทรวงศกึ ษาธกิ าร, แนวการจัดกิจกรรมพัฒนาผูเ้ รียน ตามหลกั สตู รการศกึ ษา ขน้ั พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๔๔. กวี พันธ์มีเชาว์ และคณะ, คู่มือลูกเสือ-เนตรนารีส�ำรอง สามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ, โรงพิมพ์ครุ สุ ภาลาดพรา้ ว, กรุงเทพ, พ.ศ. ๒๕๓๕. ส�ำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น, ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร, แนวการพฒั นา หลกั สตู รการจดั กจิ กรรมลกู เสอื ในสถานศกึ ษา พ.ศ.๒๕๕๒,โรงพมิ พ์สกสค.ลาดพรา้ ว พ.ศ.๒๕๕๒. ส�ำนกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต,ิ ขอ้ บงั คบั คณะลกู เสอื แหง่ ชาตวิ า่ ดว้ ยการปกครอง หลักสูตรและวิชาพเิ ศษลกู เสอื ส�ำรอง (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๒๒. ส�ำนกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต,ิ ขอ้ บงั คบั คณะลกู เสอื แหง่ ชาตวิ า่ ดว้ ยการปกครอง หลักสตู รและวชิ าพิเศษลกู เสือสามญั (ฉบบั ที่ ๑๓) พ.ศ. ๒๕๒๕. ส�ำนกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต,ิ ขอ้ บงั คบั คณะลกู เสอื แหง่ ชาตวิ า่ ดว้ ยการปกครอง หลักสูตรและวชิ าพเิ ศษลูกเสอื สามัญรุ่นใหญ่ (ฉบบั ที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๒๘. ส�ำนกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต,ิ ขอ้ บงั คบั คณะลกู เสอื แหง่ ชาตวิ า่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลกู เสอื วิสามญั (ฉบบั ท่ี ๑๕) พ.ศ. ๒๕๒๙. ส�ำนกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต,ิ ระเบยี บส�ำนกั งาน คณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาติ โรงพมิ พค์ ุรุสภาลาดพร้าว พ.ศ. ๒๕๓๕. ส�ำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา, หลักเกณฑ์และวิธีการให้ ขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา ต�ำแหนง่ ครใู หม้ แี ละเลอ่ื นวทิ ยฐานะ, เอกสาร อัดส�ำเนาหนงั สอื ก.ค.ศ. ดว่ นทสี่ ดุ ท่ี ศธ ๐๒๐๖.๔/ว๑๗ ลงวนั ที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๕๓ ส�ำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา, คู่มือหลักสูตรการพัฒนา ขา้ ราชการครเู พ่ือใหม้ หี รือเลอื่ นเป็นวิทยฐานะครชู �ำนาญการพเิ ศษ. ส�ำนักงานลกู เสือแหง่ ชาต,ิ พระราชบญั ญัติลกู เสอื พ.ศ.๒๕๕๑. แหลง่ ขอ้ มลู : www/vhosts/personnel.obec.go.th/httpdocs/mhk2/libraries/tcpdf/tcpdf.php www.scout.pywk.ac.th/index.php www.oknation.net/blog/pimonwit https://th-th.facebook.com www.acr.ac.th www.brpschool.com/index.php‎ http://laidumtamouw.blogspot.com/ www.facebook.com/tessabal4Bansaitong?filter=3 www.rpg15.ac.th/main.html 152 สารานุกรมลูกเสอื

ภาคผนวก



คณะกรรมการและคณะท�ำงานโครงการจัดท�ำและผลติ สารานกุ รมลกู เสือ เล่มที่ ๔ คณะทป่ี รกึ ษา นายนิวัตร นาคะเวช นายศภุ กร วงศป์ ราชญ์ นายพะนอม แกว้ ก�ำเนิด พลเรือเอกสุชาต ิ กลศาสตร์เสนี พลอากาศเอกสมชัย พละพงศ์ ศาสตราจารย์นายแพทยย์ งยุทธ วัชรดุลย์ นายวายุ พยคั ฆันตร รองศาสตราจารย์ไพรชั พนั ธช์ุ าตรี นายนิคม อินทรโสภา นายคงวุฒิ ไพบลู ยศ์ ลิ ป บาทหลวงลอื ชยั จันทร์โป๊ นายประกอบ มุกุระ นายคงศักด ิ์ เจรญิ รักษ์ นางจรรยา ชวนานนท์ นายเดช วรเจริญศรี นายสมมาต สังขพันธ์ นายสายัณห์ สันทดั นางสาวจริ าภรณ์ วงศ์ถริ วฒั น์ นางจารวุ รรณ พวงวเิ ศษสนุ ทร คณะกรรมการด�ำเนินงาน ประธาน นายศัจธร วฒั นะมงคล กรรมการ นายสมหมาย วรี ะชงิ ชัย นายยนิ ดี ปัน้ แววงาม นางสาวเปล่งศรี ปั้นพล นายโอฬาร เกง่ รักษ์สตั ว์ สารานกุ รมลกู เสือ 155

นางสุธินี ขาวออ่ น กรรมการและเลขานุการ นางสุภาพร จตุรภัทร กรรมการและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร นางสาวอาร ี พลดี กรรมการและผูช้ ว่ ยเลขานุการ นายสมทิ ธชิ ัย หงษท์ อง กรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร นางวนั เพ็ญ บรุ ีสงู เนนิ กรรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร นางสุวัฒนา ธรรมประภาส ประธาน นายเจษฎาภรณ ์ วริ ยิ ะสกุลธรณ์ นายจักรพงศ ์ ทัฬหปริญญา ประธาน นายสรภพ แต้สุวรรณ นายเก่งกจิ สขุ ีลกั ษณ์ นายอรุณ ศรวี รนารถ นางวรรณภา พรหมถาวร นางสกาวรัตน์ พยัคฆันตร ์ นางชตุ มิ า กมทุ ะรัตน์ นางรพีพรรณ ขาวศรี นางสาวสุพิชญา อาภาวศนิ คณะท�ำงานฝ่ายลูกเสอื ส�ำรอง นายประเทอื ง วัชระพงษเ์ ทพ นายด�ำรงค ์ ปณุ ฑรกิ กุล นางฉวีผ่อง นนั ทพล นายยคุ ศลิ ป์ ไชยภกั ดิ์ คณะท�ำงานฝ่ายลกู เสอื สามัญ นายสรุ สทิ ธิ ์ นาคสมั ฤทธ ์ิ นายสมเกยี รต ิ ฮะวังจู นางสาวจิราภรณ์ ภอู ดุ ม นางสาวอญั ชลี ทองมังกร 156 สารานกุ รมลกู เสือ

คณะท�ำงานฝา่ ยลกู เสอื สามัญรุ่นใหญ่ ประธาน นายสมสขุ สว่างค�ำ ประธาน นายทนงชยั เจริญรตั น์ ว่าทรี่ อ้ ยตรี ชยั นติ ย ์ พรรณาวร ประธาน นายสมพงษ์ แสนแกว้ ประธาน คณะท�ำงานฝา่ ยลกู เสือวิสามญั นายพรชั ฌ ์ ผุดผ่อง นายวิรัช บุญชัยศรี นายสภุ โชค เกษมจติ นายไพฑรู ย์ พนั ธุช์ าตรี นายทวีศกั ด ์ิ ทวรี ตั นธรรม คณะท�ำงานฝ่ายลูกเสอื เหลา่ สมทุ ร นายทองชุบ ศรแกว้ นางสาวสมคิด เข็มทอง คณะท�ำงานฝา่ ยลกู เสอื เหล่าอากาศ นางศริ ณิ ี บุญปถัมภ ์ นางสวุ รรณี เฉวียงหงษ์ นางวรรณภา เขยี วค�ำจนี สารานุกรมลูกเสือ 157

คณะกรรมการโครงการฯ และคณะท�ำงานจดั ทำ� และผลิตสารานกุ รมลกู เสอื เลม่ ท่ี ๔



พมิ พ์ท่โี รงพมิ พ์ สกสค. ลาดพร้าว นายสมมาตร์ มีศลิ ป์ ผ้พู มิ พแ์ ละผ้โู ฆษณา พ.ศ. ๒๕๕๗