วิชา เหล่าทหารช่าง ปี4 (ชาย)

จกุ เกลียวเสยี บเชื้อปะทุไฟฟ้า ถอดตัวลัด วงจรออก กลั วานอมิเตอร์ รูประบบการจดุ ระเบิดด้วยเช้ือปะทุไฟฟา้ เหล่าทหารช่าง 141 1.6 ทดสอบวงจร 1.6.1 หลังจากน�ำเช้ือปะทุไฟฟ้าใส่ในดินระเบิดแล้ว กลับไปยังต�ำบล จุดระเบดิ แล้วทดสอบวงจรการจุดระเบิดด้วยเครอ่ื งตรวจวงจรกลั วานอมิเตอร์ 1.6.2 รดั ปลายสายไฟจุดระเบิดทัง้ สองเข้าด้วยกัน 1.7 ตรวจสอบเครื่องจุดระเบิด เคร่ืองจุดระเบิดได้ใช้มาเป็นเวลานานแล้วอาจ จะไม่มีกระแสไฟฟ้า จะต้องทำ� การตรวจสอบให้มั่นใจว่ามกี ระแสไฟฟ้า 1.8 ต่อสายไฟจุดระเบิดเข้าเคร่อื งจดุ ระเบดิ 1.8.1 แกร้ ดั วงจรสายไฟจดุ ระเบดิ ทงั้ สองขา้ งออก แลว้ นำ� ไปใสใ่ นปมุ่ ทงั้ สอง ของเครอ่ื งจดุ ระเบดิ และยดึ ให้ติดแน่น 1.8.2 เตรยี มพร้อมในการจุดระเบดิ 1.9 ข้อระมัดระวัง 1.9.1 ในวงจรเดียวกันที่มีเช้ือปะทุไฟฟ้าต้ังแต่ 2 ดอกข้ึนไป ต้องมั่นใจว่า เช้ือปะทุไฟฟ้าเป็นชนิดเดียวกันและผลิตมาจากบริษัทเดียวกัน ท้ังนี้ เพ่ือเป็นการป้องกัน การระเบิดด้าน เช้ือปะทุไฟฟ้าที่ต่างบริษัทกันจะมีคุณลักษณะความต้านทานของสายไฟฟ้า แตกต่างกัน ซึ่งอาจจะท�ำให้เชื้อปะทุไฟฟ้าดอกอื่นในวงจรเดียวกันไม่ระเบิด เพราะเช้ือปะทุ

142 เหลา่ ทหารชา่ ง ไฟฟา้ ทร่ี ะเบดิ กอ่ นจะไปตดั วงจร ทำ� ใหเ้ ชอ้ื ปะทไุ ฟฟา้ ดอกอนื่ ไมร่ ะเบดิ อยา่ งไรกต็ าม เชอ้ื ปะทุ ไฟฟา้ พเิ ศษเอม็ 6 มลี กั ษณะพเิ ศษเหมอื นกนั เชอื้ ปะทไุ ฟฟา้ ทผี่ ลติ จากบรษิ ทั เดยี วกนั กส็ ามารถ สงั เกตได้จากป้ายที่ตดิ สขี องสายไฟฟ้าเชื้อปะทไุ ฟฟ้า หรอื รูปร่างเชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้า 1.9.2 การจดุ ระเบดิ เพอ่ื ความปลอดภยั จะตอ้ งไมแ่ บง่ ความรบั ผดิ ชอบในการ เตรียมวงจรการจุดระเบิด ผู้ท่ีท�ำการจุดระเบิดจะต้องรับผิดชอบเคร่ืองจุดระเบิดตลอดเวลา ตลอดจนการต่อวงจร และการทดสอบวงจร 2. การต่อสายไฟฟา้ เพ่ือป้องกันมิให้สายไฟฟ้าหลุดออกจากกัน ก่อนต่อสายไฟฟ้าจะต้องปอก ปลายสายออกประมาณ 3 น้ิว แล้วต่อสายไฟฟ้าเข้าด้วยกันด้วยเง่ือนขัดสมาธิจะไม่ท�ำให้ สายไฟฟ้าขาดหรืออ่อนแอเม่อื ดงึ สายไฟ 2.1 การต่อ สายสองสายเม่ือได้เตรียมเรียบร้อยแล้วตามท่ีอธิบายข้างต้นก็ต่อ เข้าด้วยกัน เงื่อนที่ต่อเข้าด้วยกันน้ีเรียกว่า “เง่ือนหางหมู” สายไฟฟ้าทั้งสองสายจะพัน เข้าหากนั เหมอื นกับเม่ือพนั แล้วรวมปลายสายทั้งสองเส้นเข้าหากนั อกี

เง่อื นต่อสายไฟฟ้าก่อนผกู เงือ่ นหางหมู สายเช้อื ปะทไุ ฟฟ้า พบั ด้วยเชอื กหรือลวด ฉนวนภายนอก เหล่าทหารช่าง 143 สายจุดระเบิด สายเช้อื ปะทุไฟฟ้า รูปแบบการต่อสายไฟฟ้าสำ� หรับจุดระเบิด

144 เหลา่ ทหารชา่ ง 2.2 ข้อระมัดระวังในการต่อสายไฟฟ้า การลัดวงจรจะเกิดข้ึนได้โดยง่ายที่จุดต่อ สายไฟฟ้าถ้าไม่มีการตรวจสอบให้ดี ถ้าจุดต่อสายไฟฟ้าทั้งสองท�ำให้เหลื่อมกันแล้วใช้เชือก หรอื เทปรดั ใหแ้ นน่ จะทำ� ใหส้ ามารถปอ้ งกนั การลดั วงจรทจ่ี ดุ ตอ่ สายไฟฟา้ ได้ วธิ กี ารตอ่ สลบั กนั ก็สามารถป้องกนั การลดั วงจรได้ ต่อสายโดยวธิ เี ดียวกนั การต่อสายไฟฟ้าวางบนพน้ื ดิน หรอื ตามสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ใช้ผ้าเทปหรอื วัสดทุ ่ีเป็นฉนวนท�ำการห่อหุ้ม การต่อวธิ นี ้จี �ำเป็นอย่างยิง่ โดยเฉพาะในการวางดนิ ระเบิดที่เปียกชน้ื หรือบนพื้นดินทมี่ ีความช้นื 3. วงจรแบบเรยี งอันดับ (อนุกรม) (Series Circuits) 3.1 วงจรแบบเรยี งอนั ดบั ธรรมดาวงจรนใี้ ชใ้ นการจดุ ระเบดิ ตง้ั แตส่ องต�ำบลขนึ้ ไป ด้วยการจุดระเบิดด้วยเคร่ืองจุดระเบิดดังรูป การต่อวงจรแบบน้ีต่อโดยนำ� เอาสายไฟฟ้าของ เช้ือปะทุไฟฟ้าจากต�ำบลหน่ึงต่อเข้ากับสายไฟฟ้าเชื้อปะทุไฟฟ้าอีกต�ำบลหน่ึง จนกระทั่ง เหลือสายไฟฟ้าสองเส้น จึงน�ำมาต่อเข้ากับเคร่ืองจุดระเบิด การต่อวงจรแบบนี้เราต้องใช้ สายไฟฟ้ามาต่อเพมิ่ อกี เพราะความยาวของสายไฟฟ้าของเช้อื ปะทุไฟฟ้ามคี วามยาวไม่พอ 3.2 วงจรเรียงอันดับ “กบกระโดด” วงจรนี้ใช้เป็นประโยชน์ในการจุดระเบิด ท�ำหลุมระเบิดหรือมีระยะทางการวางดินระเบิดยาวออกไป การต่อวงจรแบบน้ีต่อโดยการ ตอ่ สายไฟฟา้ ของเชอื้ ปะทไุ ฟฟา้ จากตำ� บลหนงึ่ ขา้ มไปยงั อกี ตำ� บลหนงึ่ ไปเรอื่ ย ๆ จนกระทงั่ เหลอื สายไฟฟ้าของต�ำบลสุดท้ายและรองสุดท้าย น�ำสายสองสายมาต่อเข้าด้วยกัน และน�ำ สายไฟฟ้าของเช้ือปะทุไฟฟ้าต�ำบลที่หน่ึงและต�ำบลท่ีสอง ท่ีเหลือต�ำบลละสายน�ำมาต่อเข้า กบั สายไฟจดุ ระเบดิ ของเครื่องจดุ   รูปการต่อวงจรอนุกรมแบบธรรมดา

รูปการตอ่ วงจรแบบอนุกรมกบกระโดด เหล่าทหารช่าง 145 4. การตรวจสอบสายไฟฟ้า เช้อื ปะทุไฟฟ้า และวงจร 4.1 การตรวจสอบสายไฟฟ้า มีวิธกี ารตรวจสอบดงั น้ี เมื่อตรวจสอบโดยใช้เครื่องตรวจสายกัลวานอมเิ ตอร์ 4.1.1 ก่อนอ่ืนต้องตรวจสอบกัลวานอมิเตอร์โดยใช้โลหะวางทาบไปบนปุ่ม ทงั้ สองข้างของกัลวานอมเิ ตอร์ ถ้าแบตเตอร่ีดแี ล้ว เขม็ จะกระดิกไปจนถึงเลข 25 4.1.2 แยกปลายสายทงั้ สองของสายไฟฟา้ แล้วน�ำไปแตะทหี่ มดุ ทง้ั สองของ เครือ่ งตรวจกลั วานอมิเตอร์ เขม็ จะไม่กระดกิ ถ้าเข็มกระดิกแล้วแสดงว่าเกิดการลัดวงจร 4.1.3 รัดปลายทั้งสองข้างแล้วน�ำไปแตะเข้ากับปุ่มเคร่ืองตรวจกัลวานอ มเิ ตอร์ เข็มจะกระดิก (ระหว่าง 6 1/2 โอห์ม หรือ 23 หรอื 24 ถ้าสายไฟฟ้ายาว 500 ฟตุ ) ถ้าสายไฟฟ้าขาด เข็มจะไม่กระดิก หรือถ้าเข็มกระดิกเล็กน้อยแสดงว่าตรงจุดต่อสายไฟฟ้า มีสง่ิ สกปรกเคลอื บอยู่ หรอื รอยต่อช�ำรุดขาดออกจากกัน  4.2 เชอื้ ปะทุไฟฟ้า มวี ธิ ีการตรวจดังนี้ 4.2.1 ตรวจกลั วานอมิเตอร์ตามวิธีที่กล่าวมาแล้ว 4.2.2 แก้ลัดวงจรของสายไฟฟ้าของเชอื้ ปะทไุ ฟฟ้าออก

146 เหลา่ ทหารชา่ ง 4.2.3 น�ำสายไฟสายหนึง่ ไปแตะเข้ากับปุ่มเคร่อื งตรวจ และเหลอื อีกสายไป แตะเข้ากับปุ่มท่ีเหลือ ถ้าเข็มของเคร่ืองตรวจกระดิกเพียงเล็กน้อย แสดงว่าเช้ือปะทุไฟฟ้า สามารถใช้ได้ผล ถ้าเข็มไม่กระดิกแสดงว่าเชื้อปะทุไฟฟ้านั้นใช้ไม่ได้ ในระหว่างท�ำการตรวจ ให้นำ� เชอื้ ปะทุไฟฟ้าออกไปให้ห่างตัว (เพื่อความปลอดภัยผู้ตรวจควรหลบอยู่ในทกี่ �ำบัง) 4.3 การตรวจวงจร มวี ิธตี รวจดงั น้ี 4.3.1 ต่อวงจรเรยี บร้อยแล้ว 4.3.2 ใชเ้ ครอื่ งกลั วานอมเิ ตอรท์ ำ� การตรวจโดยใชป้ ลายสายไฟฟา้ ทง้ั สองขา้ ง แตะเข้าท่ีปุ่มเคร่อื งตรวจสายละปุ่ม ถ้าเข็มกระดิกแสดงว่าวงจรนี้ต่อถูกต้อง 5. เมอ่ื ระบบน้ดี ้าน 5.1 การปอ้ งกนั ระบบจดุ ระเบดิ ดว้ ยเชอ้ื ปะทไุ ฟฟา้ ดา้ น จะตอ้ งมอบความรบั ผดิ ชอบ ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งทใ่ี ชใ้ นวงจรการจดุ ระเบดิ ระบบนตี้ อ่ บคุ คลคนเดยี ว จะตอ้ งแนใ่ จวา่ ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง ต่อไปน้ีเรียบร้อย 5.1.1 เชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้าและสายไฟฟ้า 5.1.2 การต่อของสายไฟระหว่างเชื้อปะทุไฟฟ้าทุกดอก การต่อสายไฟฟ้า และสายไฟจุดระเบิดกระทำ� ไว้อย่างดี 5.1.3 หลกี เล่ียงการลัดวงจรอย่าให้เกดิ ขึ้น 5.1.4 หลีกเล่ยี งการรัว่ สู่พนื้ 5.1.5 จ�ำนวนของเชื้อปะทุไฟฟ้าในวงจรอย่าให้มีมากกว่าก�ำลังของเคร่ือง จดุ ระเบดิ ท่ีใช้อยู่ 5.2 เหตุทที่ ำ� ให้เกิดการระเบดิ ด้านสาเหตเุ ล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่าน้ีรวมท้ัง 5.2.1 เครอ่ื งจดุ ระเบดิ มีก�ำลังไฟฟ้าอ่อน หรือไม่ท�ำงาน 5.2.2 เครอ่ื งจดุ ระเบดิ ทำ� งานไม่ถกู ต้อง ใช้การไม่ได้ 5.2.3 รอยต่อของสายไฟบกพร่องหรือช�ำรุด เป็นสาเหตุให้เกิดการลัดวงจร หรือวงจรถูกตัดขาด หรอื ก่อให้เกดิ ความต้านทานสูง เป็นผลให้กระแสไฟฟ้าต่�ำ 5.2.4 เชือ้ ปะทไุ ฟฟ้าช�ำรุด 5.2.5 ในวงจรเดียวกนั ใช้เช้อื ปะทไุ ฟฟ้าต่างบริษัท 5.2.6 ใช้เช้ือปะทุไฟฟ้าเป็นจ�ำนวนมากกว่าก�ำลังจุดระเบิดของเครื่อง จุดระเบดิ

ระบบการจุดระเบดิ ด้วยชนวนฝักแคระเบดิ เหล่าทหารช่าง 147 (DETONATING CORD FIRING SYSTEMS) 1. วิธีการใช้ ระบบการจุดระเบิดทั้งหมด ระบบการจุดระเบิดด้วยชนวนฝักแคระเบิดเป็น ระบบทีใ่ ช้งานได้ดที สี่ ุด การต่อวงจรก็สามารถต่อได้ง่าย สามารถใช้ได้ทง้ั ใต้นา้ํ และใต้พ้นื ดิน เพราะว่าเช้ือปะททุ ่ใี ช้ระบบนสี้ ามารถวางไว้เหนอื พ้ืนนำ�้ หรือพืน้ ดิน 1.1 ระบบชนวนฝักแคระเบิดจดุ ด้วยเช้ือปะทุไฟฟ้า ประกอบด้วย เชื้อปะทไุ ฟฟ้า ซ่ึงจุดระเบิดด้วยเครื่องจุดระเบิดหรือก�ำลังไฟฟ้าอย่างอ่ืน หรือจุดด้วยเชื้อปะทุชนวน ซ่ึงถูก จดุ ด้วยเคร่ืองจุดชนวน และส่งผ่านไปตามชนวนฝักแคเวลาเป็นตัวเร่ิมจุดชนวนฝักแคระเบิด 1.2 เช้ือปะทุไฟฟ้าหรือเชื้อปะทุชนวนจะต้องวางทาบกับชนวนฝักแคระเบิด ณ จดุ ทห่ี า่ งเขา้ มาจากปลายเปน็ ของชนวนฝกั แคระเบดิ เปน็ ระยะ 6 นวิ้ แลว้ ท�ำการพนั ดว้ ยเทป พันสายหลาย ๆ รอบ หรอื มดั ด้วยเชอื ก ลวด หรือผ้า 2. การต่อชนวนฝกั แคระเบดิ คลปิ ต่อชนวนฝักแคระเบดิ หรอื เงอื่ นต่าง ๆ ท่ใี ช้ในการต่อชนวนฝักแคระเบิด เม่ือ ต่อแล้วจะต้องให้เหลือปลายจากเงอ่ื นหรอื ข้อต่ออย่างน้อย 6 นิ้ว ทง้ั สองเส้น รูปการต่อชนวนฝักแคระเบดิ ในแนวตรง

2.1 การต่อสายแยกชนวนฝักแคระเบิด สายแยกชนวนฝักแคระเบิดยึดแน่นกับ สายหลกั ด้วยคลิปต่อชนวนฝักแคระเบิด หรอื ด้วยเงอ่ื นสมอหางคู่ เมือ่ ต่อแล้ว สายแยกต้อง ท�ำมมุ กบั สายหลัก 90 องศา สายหลัก เง่อื นฝักดาบ เงอ่ื นสมอหางคู่ สายแยก 90 ํ 6 น้วิ 148 เหลา่ ทหารชา่ ง รปู การตอ่ ชนวนฝักแคระเบิดเปน็ แนวต้งั ฉาก 2.2 การต่อชนวนฝักแคระเบิดให้ยาว ในบางคร้ังชนวนฝักแคระเบิดอาจจะ สน้ั เกินไป เราต้องการต่อให้ยาวกใ็ ช้เง่อื นพริ อด 3. ชนวนฝกั แคระเบิดดา้ น 3.1 เชอื้ ปะทชุ นวนไมส่ ามารถจดุ ระเบดิ ถา้ เชอื้ ปะทชุ นวนทวี่ างตดิ กบั ชนวนฝกั แค ระเบิดด้าน ให้รอคอยอย่างน้อย 30 นาที แล้วตัดสายชนวนฝักแคระเบิดสายหลักระหว่าง เชื้อปะทุชนวนและดนิ ระเบิดออก แล้วน�ำเช้อื ปะทุใหม่ไปวางทาบท่ชี นวนฝักแคระเบิด 3.2 เชื้อปะทุไฟฟ้าไม่สามารถจุดระเบิดถ้าเช้ือปะทุไฟฟ้าไม่สามารถจุดระเบิด ชนวนฝกั แคระเบดิ ปลดสายไฟออกจากเครอ่ื งจดุ ระเบดิ ตรวจวงจรการจดุ ระเบดิ เพอ่ื หาวงจรลดั และสายไฟขาดต้องลัดวงจรเอาไว้ก่อนเสมอเมื่อท�ำการตรวจหาสาเหตุ ถ้าจ�ำเป็นแล้วให้น�ำ เชอื้ ปะทไุ ฟฟ้าทใ่ี ช้อยู่ออกก่อน

การจุดระเบิดคู่ (DUAL FIRING SYSTEMS) เหล่าทหารช่าง 149 1. กลา่ วทัว่ ไป มีอันตรายเสมอส�ำหรับบุคคลท่ีจะเข้าไปท�ำการตรวจเม่ือเกิดการระเบิดด้าน ดงั นนั้ การจดุ ระเบดิ ด้วยการจดุ ระเบดิ ค่จู งึ สามารถแก้ปญั หาอนั นไี้ ด้ การจดุ ระเบดิ ค่ปู ระกอบ ดว้ ย การจดุ ระเบดิ สองระบบ ซง่ึ มรี ะบบจดุ ระเบดิ ดว้ ยเชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้าสองระบบ เชอ้ื ปะทชุ นวน สองระบบ หรือด้วยเช้ือปะทุไฟฟ้ากับเช้ือปะทุชนวน 2. ระบบเชอ้ื ปะทชุ นวน 2 ระบบ ประกอบด้วยระบบการจุดระเบิดด้วยเชื้อปะทุชนวน 2 ระบบ สำ� หรับจุดระเบิด ดินระเบิดแห่งเดียวหรือหลาย ๆ แห่ง ถ้าต้องการให้ดินระเบิดสองแห่งหรือมากกว่าข้ึนไป ระเบิดข้ึนพร้อมก้น ใช้ชนวนฝักแคระเบิดท�ำสายหลักสองสายแล้วต่อสายแยกเข้าไปยัง ดินระเบิด แล้วน�ำเชื้อปะทุไปวางยังสายหลักน้ันท้ังสองสาย แสดงถึงวิธีการวางระบบการ จุดระเบดิ ด้วยเชอื้ ปะทชุ นวนคู่ เครอ่ื งจุดชนวน ชนวนฝักแคระเบิด เชื้อปะทชุ นวน ชนวนฝักแคเวลา รูประบบเช้ือปะทชุ นวน 2 ระบบ

150 เหลา่ ทหารชา่ ง 3. ระเบิดจุดระเบิดด้วยเชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้าคู่ ระบบการจุดระเบิดด้วยเช้ือปะทุไฟฟ้าคู่ ประกอบด้วยวงจรการจุดระเบิดด้วย เชื้อปะทุไฟฟ้า 2 วงจร แต่ละวงจรจะมีเช้ือปะทุไฟฟ้าอยู่ในดินระเบิด ดังนั้น ระบบการ จุดระเบิดทั้งสองก็จะจุดระเบดิ ดนิ ระเบิดท้งั หมด สายจุดระเบิด ระบบ ระบบ B รปู ระบบเชื้อปะทไุ ฟฟ้า 2 ระบบ 4. การจุดระเบิดคผู่ สม การจุดระเบิดคู่ผสมใช้ระบบการจุดระเบิดด้วยเช้ือปะทุชนวนและเช้ือปะทุไฟฟ้า ดินระเบิดแต่ละแห่งถูกจุดด้วยเช้ือปะทุชนวนและเชื้อปะทุไฟฟ้า ระบบจุดระเบิดด้วยเชื้อ ปะทชุ นวนจะต้องจดุ ระเบดิ ก่อน

เงื่อนสมอหางคู่ ชนวนฝกั แคระเบดิ เชื้อปะทุชนวน เชื้อปะทไุ ฟฟ้า เคร่ืองจุดชนวน เหล่าทหารช่าง 151 รปู ระบบเช้อื ปะทชุ นวนและเชือ้ ปะทุไฟฟ้า ดินระเบดิ น�ำ 1. กลา่ วโดยทั่วไป ตอนนี้จะกล่าวถึงวิธีการที่จะใช้เช้ือปะทุชนวน เช้ือปะทุไฟฟ้า และชนวนฝักแค ระเบดิ ทำ� การจดุ ดินระเบดิ หลกั 1.1 ระบบการจุดระเบิดด้วยเช้ือปะทุชนวน ประกอบด้วยเครื่องจุดชนวนฝักแค เวลา เครอื่ งจุดชนวน ชนวนฝักแคเวลา คีมบีบเชือ้ ปะทุ เชือ้ ปะทชุ นวน

เคร่อื งจดุ ระเบิด เชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้า สายไฟจุดระเบดิ รปู ระบบการจดุ ระเบดิ ดว้ ยเช้อื ปะทุไฟฟ้า 152 เหลา่ ทหารชา่ ง 1.2 ระบบการจุดระเบิดด้วยเชื้อปะทุไฟฟ้า ประกอบด้วยเครื่องจุดระเบิดหรือ เคร่อื งก�ำเนดิ ไฟฟ้าอย่างอ่ืน สายไฟจุดระเบดิ และเชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้า 1.3 ชนวนฝักแคระเบิด ชนวนฝักแคระเบิดสามารถใช้ระเบิดได้หลายแห่งให้ ระเบิดพร้อมกัน ดินระเบิดหลาย ๆ แห่งสามารถใช้จุดด้วยเชื้อปะทุดอกเดียว เมื่อต่อชนวน ฝักแคระเบิดเป็นสายหลกั และผูกชนวนฝักแคระเบดิ เข้ากับดินระเบดิ 2. การจุดดินระเบิดนำ� 2.1 การจุดดินระเบิดน�ำด้วยเช้ือปะทุชนวน ดินระเบิดอาจจะมี หรือไม่มีรูเสียบ เชื้อปะทุ ถ้าสามารถหาจุกเกลียวเสียบเชื้อปะทุได้ ก็ใช้ยึดเช้ือปะทุชนวนและชนวนฝักแค เวลาให้ติดกับดินระเบิดได้ 2.1.1 ถ้าไม่มีจุกเกลียวเลียบเช้ือปะทุชนวน แต่ดินระเบิดมีรูส�ำหรับเสียบ เช้ือปะทุ ให้ปฏิบตั ติ ามข้างล่างน้ี 2.1.1.1 พันด้วยเชอื กเส้นเลก็ ๆ รอบ ๆ ดินระเบดิ แล้วให้เหลือปลาย ท้ังสองด้านอย่างน้อย 6 นวิ้ หลงั จากผูกแล้ว 2.1.1.2 ใส่เชื้อปะทุชนวนซึ่งประกอบชนวนฝักแคเวลา แล้วลงไปใน รเู สยี บเชื้อปะทุ 2.1.1.3 ผกู ปลายเชอื กสองข้างรอบชนวนฝักแคเวลา เพอ่ื ปอ้ งกนั มใิ ห้ เชื้อปะทุหลดุ ออกจากดนิ ระเบิด 2.1.2 ถ้าดินระเบิดไม่มีรูสำ� หรบั เสียบเชอ้ื ปะทุ ให้ปฏิบิตดิ ังนี้

2.1.2.1 ใช้คีมบีบเชื้อปะทุ M2 ปลายด้านท่ีส�ำหรับใช้เจาะท�ำเป็นรู เหล่าทหารช่าง 153 ทป่ี ลายของดินระเบดิ ส�ำหรับใส่เช้อื ปะทุ 2.1.2.2 ใช้เชือกพันหลาย ๆ รอบ แล้วผกู ไว้ใกล้ ๆ รทู ่ีใส่เชื้อปะทุ 2.1.2.3 ใส่เช้อื ปะทุท่ปี ระกอบเรยี บร้อยแล้วลงในรู 2.1.2.4 ผกู เชอื กรอบ ๆ เชอื้ ปะทชุ นวนตรงเหนอื รเู สยี บเชอ้ื ปะทใุ หแ้ นน่ 2.2 การจุดระเบิดด้วยเชื้อปะทุไฟฟ้าเช่นเดียวกันท่ีดินระเบิด อาจมีหรือไม่มีรู ส�ำหรับเสียบเช้ือปะทุ ถ้าดินระเบิดมีรูส�ำหรับเสียบเช้ือปะทุและจุกเกลียวเสียบเชื้อปะทุ กส็ ามารถใช้ได้ทนั ที โดยปฏบิ ิติดังนี้ 2.2.1 คล่ีสายไฟของเช้ือปะทุไฟฟ้าออกและต่อเข้ากับสายไฟจุดระเบิด ให้แน่น 2.2.2 เอาสายเชอ้ื ปะทไุ ฟฟา้ ใสเ่ ขา้ ไปตรงรอยผา่ ของจกุ เกลยี วเสยี บเชอื้ ปะทุ 2.2.3 นำ� เชอื้ ปะทใุ สล่ งไปในรเู สยี บเชอ้ื ปะทุ แลว้ หมนุ จกุ เกลยี วเขา้ ไปใหแ้ นน่ 2.3 ถ้าไม่มีรูสำ� หรับเสยี บเชอ้ื ปะทุ ให้ปฏิบัตดิ ังนี้ 2.3.1 ถ้าดินระเบิดไม่มีรูส�ำหรับเสียบเช้ือปะทุ ให้ใช้คีมบีบเชื้อปะทุท�ำรู สำ� หรับใส่เช้อื ปะทุ 2.3.2 คลส่ี ายไฟของเชอื้ ปะทอุ อกแล้วต่อเข้ากบั สายไฟจุดระเบิด 2.3.3 เชอื้ ปะทไุ ฟฟา้ ใสเ่ ขา้ ไปในรเู สยี บดนิ ระเบดิ แลว้ นำ� สายไฟของเชอ้ื ปะทุ พนั รอบดนิ ระเบดิ ประมาณสองรอบดว้ ยเงอ่ื นตะกรดุ เบด็ ใหเ้ กดิ ความหยอ่ นในสายไฟระหวา่ ง เช้ือปะทุไฟฟ้าและเง่อื นท่ผี กู เพือ่ ป้องกนั ไม่ให้เกดิ การดงิ ต่อเชือ้ ปะทไุ ฟฟ้า 2.4 การจดุ ระเบิดด้วยชนวนฝักแคระเบดิ ดนิ ระเบดิ สามารถจุดระเบดิ ด้วยชนวน ฝักแคระเบดิ ได้หลายวิธี คอื 2.4.1 วิธีที่ใช้กันมากท่ีสุด คือ น�ำเช้ือปะทุชนวนสวมเข้าไปตรงปลายสาย ชนวนฝักแคระเบิด แล้วน�ำใส่เข้าไปในรูเสียบเชื้อปะทุคล้าย ๆ กับวิธีการจุดระเบิดด้วยเชื้อ ปะทชุ นวน เสร็จแล้วนำ� เช้ือปะทชุ นวนหรือเช้ือปะทไุ ฟฟ้าไปวางแทนท่ีชนวนฝักแคระเบิด 2.4.2 วิธีง่ายทบปลายฝักแคระเบิดให้เป็นบ่วงยาวประมาณ 4 น้ิว ลงบน ก่ึงกลางของดินระเบิดที่เป็นแท่ง แล้วพันปลายชนวนฝักแคระเบิดพันท่ีปลายบ่วงอย่างน้อย 4 รอบ สอดปลายสายชนวนฝักแคระเบิดขึ้น ดึงบ่วงให้แน่น เง่ือนนี้รียกว่า เงื่อนฝักดาบ เสรจ็ แล้วนำ� เช้อื ปะทุชนวนหรอื เชอ้ื ปะทไุ ฟฟ้าไปวางทาบกับชนวนฝักแคระเบดิ

154 เหลา่ ทหารชา่ ง บทท่ี การค�ำ นวณและการวางดินระเบิด ตอนท่ี 1 กลา่ วนำ� ปัจจยั ที่ส�ำ คัญทีส่ ุดในการค�ำ นวณดินระเบดิ ปรมิ าณดนิ ระเบดิ ทใ่ี ชใ้ นการทำ� ลาย ในรายการใด ๆ กต็ ามจะคำ� นวณหาออก มาได้จากสูตรการคำ� นวณ โดยถอื หลกั ปัจจยั ทีส่ �ำคัญดังต่อไปน้ี 1. ชนิดและความแข็งแรงวัตถุที่จะท�ำลาย เป้าหมายท่ีจะท�ำลายอาจ จะสรา้ งดว้ ยไม,้ เหลก็ , คอนกรตี หรอื วสั ดอุ นื่ ๆ คอนกรตี อาจเสรมิ เหลก็ เพอื่ เพมิ่ ความแขง็ แรง สตู รสำ� หรบั คำ� นวณดนิ ระเบิดท่ีใช้กับไม้, เหล็ก, คอนกรตี และวสั ดุอนื่ ๆ ได้กำ� หนดไวใน ตอนท่ีจะกล่าวต่อไปในบทนี้ 2. ขนาดและรูปร่างของเป้าหมาย จะต้องพิจารณาถึงขนาดและรูปร่างของ เป้าหมาย ยกตัวอย่างเช่น เป้าหมายขนาดใหญ่ เช่น ตอม่อคอนกรีต และเป้าหมาย ที่มีรูปร่างแปลก ๆ เช่น เหล็กรูปตัว I ถ้าวางดินระเบิดหลาย ๆ แห่งจะได้ผลดีกว่าวาง ดินระเบดิ แห่งเดียว 3. ผลของการทำ� ลายที่ต้องการ ขอบเขตและผลการทำ� ลายท่ีต้องการ เช่น ทิศทางล้มของต้นไม้ เพ่อื ก่อให้เกิดเป็นเคร่ืองกดี ขวางจะต้องนำ� มาพิจารณาด้วย 4. ชนิดของดินระเบิด คุณสมบัติของดินระเบิดแต่ละชนิดจะช่วยให้เหมาะ แก่การน�ำไปใช้ในการท�ำลายแต่ละงาน ๆ ไป ตามแต่จะเลือกใช้ให้เหมาะแก่การ

ท�ำลายน้ัน ๆ ในการค�ำนวณ จะต้องพิจารณาถึงอ�ำนาจการระเบิดของดินระเบิดแต่ละชนิด เหล่าทหารช่าง 155 ตัวกำ� ลังเปรียบเทยี บ อ�ำนาจการระเบิดของดินระเบิดทีใ่ ช้ในการปฏบิ ตั กิ ารทางทหาร  5. ขนาดและรูปร่างของดินระเบิด ปริมาณของดินระเบิดจะคำ� นวณได้ด้วยการ ใช้สตู รการท�ำลายแต่ละชนดิ แตใ่ นการวางดนิ ระเบดิ ด้วยวธิ พี เิ ศษ เมอื่ วางดนิ ระเบดิ ภายนอก ดินระเบิดที่มีรูปเป็นแท่งเหล่ียมแบนจะต้องมีอัตราความหนาต่อความกว้าง 1 ต่อ 3 หรือ มากกว่าจึงจะได้ผลดี โดยทวั่ ไปแล้วดินระเบดิ M112 ถ้าได้วางน้อยกว่า 5 ปอนด์ ควรให้หนา 1 นิ้ว ดินระเบิดถ้าได้วางต้ังแต่ 5 ปอนด์ ถึง 40 ปอนด์ (5-40) ควรให้หนา 2 นว้ิ ถ้าได้วาง ต้งั แต่ 40 ปอนด์ หรอื มากกว่า ควรให้หนา 4 นิ้ว 6. การวางดินระเบดิ 6.1 ดนิ ระเบดิ ควรจะวางในตำ� แหนง่ ทใี่ หผ้ ลในการทำ� ลายมากทส่ี ดุ ในการทำ� หลมุ ระเบดิ วางในรทู ข่ี ดุ ลกึ ไปในดนิ การระเบดิ หนิ หรอื คอนกรตี ใหแ้ ตกหกั หรอื พงั ทลาย ตอ้ งวา บนผวิ หนา้ ตรงทเ่ี หมาะหรอื วางในรทู เ่ี จาะ สำ� หรบั การระเบดิ ตดั ไม้ อาจผกู ตดิ ภายนอกหรอื วาง ในรทู เี่ จาะ จะวางอย่างไหนก็แล้วแต่จะพจิ ารณาให้ได้ผลมากที่สุด 6.2 ดินระเบิดจะผูกติดกับเป้าหมายที่จะท�ำลายด้วยลวด, สารผสมเหนียว, ผา้ เทปกาว หรอื เชอื กกไ็ ด้ แลว้ ใชไ้ มค้ า้ํ ยนั คำ�้ ใหแ้ นน่ กบั เปา้ หมาย หรอื จะใชก้ รอบโลหะผกู เปน็ นั่งร้านแขวนดินระเบิด หรืออาจจะใช้วัสดุอื่นใดตามแต่จะหาได้ หรือวางเข้าไปในรูที่เจาะ ก็ได้ล้วนประกอบหรืออุปกรณ์พิเศษที่มักจะได้รับแจกจ่ายเพ่ือการน้ี ได้แก่ สารผสมเหนียว เครอื่ งเจาะรขู ยายยาด้วยหวั รเี วท สว่านเจาะดิน และเครื่องมือใช้ลมอัด 7. วิธีเตรียมการวางดินระเบิด โดยท่ัวไปแล้วการวางดินระเบิดไม่ค่อย ยุ่งยากอะไรมากมกั เว้นแต่ดนิ ระเบิดทำ� ลายแบบพเิ ศษ เช่น ดนิ เซฟชาร์จ หรือดนิ ระเบิด รูปขนมเปียกปูน 8. การอัดลม การระเบิดของดินระเบิดจะเกิดแรงอัดโดยรอบ ถ้าไม่ปิดหรืออัด ดนิ ระเบิดให้แน่นหรืออยู่ในทจี่ ำ� กดั หรอื ถ้าวตั ถทุ ่อี ยู่รอบ ๆ ดนิ ระเบิดไม่แขง็ แรงเท่า ๆ กันโดย รอบแล้ว แรงระเบดิ กจ็ ะเจาะผ่านจดุ ที่อ่อนแอทส่ี ดุ อำ� นาจการทำ� ลายบางส่วนจะสูญเสยี ไป จะต้องใช้วัตถุวางทับหรือห่อหุ้มรอบ ๆ ดินระเบิดเพ่ือเก็บรักษาแรงระเบิดไว้มากท่ีสุดเท่าที่ จะทำ� ได้วัตถุท่ีใช้น้ิวเรียกว่า วัสดุอัดลม หรือการอัดลม และกรรมวิธีการอัดลมอีกอย่างหน่ึง การวางดินระเบิดภายใน (วางหนึ่งแห่งกับเป้าหมายที่จะท�ำลาย) แล้วอัดลมด้วยวัสดุอัดลม เข้าไปในรูด้านบนของดินระเบิดให้แน่นเช่นเดียวกับการระเบิดหิน และการท�ำหลุมระเบิด เรียกว่า การอดั ลม 

156 เหลา่ ทหารชา่ ง หลักการทำ�ลาย 1. ผลของแรงระเบิด เม่ือดินระเบิดแรงสูงระเบิดขึ้น ดินระเบิดจะเปลี่ยนเป็น แกส๊ แรงอดั ซง่ึ มคี วามดนั สงู สดุ อยา่ งรวดเรว็ อตั ราการเปลยี่ นแปลงจะวดั ไดจ้ ากชนดิ และความ หนาแน่นของดินระเบิด การอัดลม และขนาดของดินระเบิด ดังน้ัน การระเบิดจะก่อให้เกิด แรงดันอย่างมากมายในรูปของคล่ืนแรงอัดกระแทกอย่างแรงและรวดเร็ว ถึงแม้ว่าจะเกิดขึ้น ในชวั่ เสยี้ ววนิ าที ณ จดุ ใดจดุ หนงึ่ กต็ าม กจ็ ะทำ� ใหว้ ตั ถทุ อี่ ยใู่ นทศิ ทางของแรงระเบดิ แตกกระจาย และหลุดออกจากที่ไปได้ คล่ืนแรงอัดกระแทกน้ีจะผ่านแทรกเข้าไปในเนื้อวัตถุที่ติดอยู่กับ ดินระเบิด วัตถุระเบิดแรงสูงเมื่อระเบิดข้ึนขณะที่ติดเป้าหมายที่เป็นของแข็งจะก่อให้เกิดผล ในทางทำ� ลายในรูปต่าง ๆ ทตี่ รวจพบและทราบได้ง่าย 3 ประการ คือ 1.1 ท�ำให้เกิดเป็นหลุม (Cratering) ผิวหน้าของวัตถุท่ีอยู่ข้างใต้ดินระเบิด จะถกู เจาะเปน็ หลมุ ความแรงของแรงอดั กระแทกทร่ี ะเบดิ บนผวิ หนา้ คอนกรตี ระเบดิ หรอื ทำ� ลาย คอนกรีตท่ีอยู่ใกล้กับดินระเบิดออกเป็นผงและเกิดเป็นหลุมข้ึน ส�ำหรับบนผิวหน้าของเหล็ก จะทำ� ให้ยุบเป็นรอยบุ๋มประมาณขนาดผิวหน้าของดินระเบิดตรงทีต่ ดิ กบั แผ่นเหล็ก 1.2 ทำ� ให้เกดิ การแตกเป็นชนิ้ (Spalling) ในกรณที ว่ี างดนิ ระเบดิ อย่างเพยี งพอ ด้านตรงข้ามจะเกดิ การแตกเป็นชน้ิ เนอื่ งจากว่าในการระเบดิ นน้ั ความรนุ แรงจะค่อย ๆ ลดลง ตามส�ำดับต่อความลึกในเน้ือวัสดุที่เพิ่มขึ้น ในการระเบิดนั้นถ้าหากว่าด้านตรงข้ามไม่ได้ติด อยู่กบั สง่ิ ใด ด้านทว่ี างดินระเบิดจะเกิดคลืน่ แรงอดั กระแทก (Compressive shock wave) ด้าน ตรงข้ามจะเกิดกระเทาะ (Tensile shock wave) สาเหตุเพราะความแตกต่างในความหนาแน่น ของเนื้อวัสดุกับอากาศน้ันเอง ในก�ำแพงคอนกรีตข้ึนอยู่กับความสัมพันธ์ของขนาดของ ดินระเบดิ และความหนาแน่นของผนังกำ� แพง รอยหลมุ และการแตกเป็นช้นิ ก่อให้เกดิ เป็นรูที่ ผนงั กำ� แพง โดยปกตจิ ะแตกออกเป็นช้นิ เดียวเท่าน้ันซึง่ มขี นาดเท่ากบั ดินระเบดิ 1.3 รอยแตกรา้ ว (cracking) ถา้ ดนิ ระเบดิ มขี นาดใหญห่ รอื มากพอ แกส๊ แรงดนั สงู ทเ่ี กดิ จากการระเบดิ จะไปเกดิ แรงอดั เขา้ กบั เปา้ หมาย ซง่ึ จะทำ� ใหว้ ตั ถแุ ตกรา้ วหรอื หลดุ ออก จากทเ่ี ลยจากขอบหลมุ ไป และรอยแตกรา้ วนจี้ ะแยกออกเปน็ รศั มจี ากต�ำแหนง่ ทว่ี างดนิ ระเบดิ บนผนงั คอนกรตี รอยแตกนอี้ าจจะขยายแผก่ วา้ งออกไปพอทจี่ ะทำ� ใหผ้ นงั แตกออกเปน็ ชน้ิ ใหญ่ ๆ และพุ่งกระจายไปจากต�ำแหน่งที่วางระเบิด และถ้าวางบนแผ่นเหล็กอาจจะโค้งออกไปจาก ต�ำแหน่งทวี่ างดินระเบดิ ได้ 

2. ความส�ำคัญของมิติของดินระเบิด แรงระเบิดเป็นสัดส่วนกับปริมาณและ เหล่าทหารช่าง 157 กำ� ลงั ของดนิ ระเบดิ แตผ่ ลการท�ำลายบางสว่ นขน้ึ อยกู่ บั ลกั ษณะของการเลง็ ทศิ ทางแรงระเบดิ กับเป้าหมาย ความสัมพันธ์ท่ีเหมาะที่สุดจะต้องให้ผิวหน้าของดินระเบิดสัมผัสกับเป้าหมาย และความหนาของดนิ ระเบดิ เพอื่ ทจ่ี ะส่งแรงระเบดิ เข้ากบั เป้าหมายให้ได้มากทส่ี ดุ ถ้าคำ� นวณ ดนิ ระเบดิ ไดจ้ ำ� นวนหนง่ึ เพอื่ ทำ� ลายหรอื ตดั เปา้ หมายอนั ใดอนั หนงึ่ โดยเฉพาะ แตว่ างดนิ ระเบดิ แผ่บางมากเกินไปแล้ว จะท�ำให้มีเน้ือที่แรงระเบิดถึงจุดความเร็วสูงสุดก่อน กระท�ำหรือตัด เป้าหมายน้อยไป แรงระเบิดจะพุ่งออกเป็นแนวขนานกับผิวหน้าของวัตถุมากกว่าปกติ และ ปรมิ าตรของเป้าหมายก็จะเกินกำ� ลงั ของแรงระเบิด แต่ในทางคล้ายกนั ถ้าดนิ ระเบิดหนามาก แต่มีผิวหน้าสัมผัสกับเป้าหมายน้อยไปก็จะส่งแรงระเบิดกระทำ� เป้าหมายได้น้อยและเสียแรง ระเบดิ ออกไปทางขา้ งมากเกนิ ไป ผลการทดลองแสดงใหเ้ หน็ วา่ อตั ราความหนาตอ่ ความกวา้ ง ของดินระเบิดที่เหมาะสมที่สุดประมาณ 1.3 ส�ำหรับปะเข้ากับเหล็กโครงสร้างท่ีจะตัดหนา 3 น้ิว หรือน้อยกว่า และเพม่ิ ข้นึ ไปประมาณตั้งแต่ 1 : 6 ถึง 1 : 4 ในการวางดนิ ระเบดิ แตกหัก ภายนอกเป็นรูปสี่เหล่ียมผืนผ้าไม่อัดลม เพ่ือทำ� ลายคอนกรีตเสริมเหล็กหนา ตั้งแต่ 1 ฟุต ถงึ 7 ฟุต 3. ความส�ำคัญในการวางดินระเบิด ผลของการท�ำลายด้วยดินระเบิดข้ึนอยู่กับ การสมั ผสั ระหวา่ งดนิ ระเบดิ กบั เป้าหมาย และตำ� แหนง่ ทวี่ างดนิ ระเบดิ ทสี่ มั พนั ธ์กบั ขนาดและ รปู ร่างของเป้าหมายอีกด้วย 3.1 เพ่ือให้ได้ผลในการท�ำลายมากท่ีสุด ดินระเบิดที่มีรปู ร่างและขนาดกว้าง ยาวท่ีเหมาะสมท่ีสุดต่อขนาดและรูปร่างของเป้าหมาย จะต้องวางดินระเบิดให้แนบชิดกับ เป้าหมายมากที่สุด ช่องว่างท่ีเป็นอากาศหรือนํ้าระหว่างเป้าหมายและดินระเบิดจะไม่นำ� พา แรงระเบดิ เขา้ ไปหาเปา้ หมายไดอ้ ยา่ งสมบรู ณเ์ ลย ดนิ ระเบดิ บางชนดิ เชน่ ดนิ ระเบดิ แผน่ หรอื ดนิ ระเบดิ พลาสตกิ เหมาะสมสำ� หรบั ใชก้ บั เปา้ หมายบางอยา่ ง เพราะอาจจะตดั หรอื ปน้ั ทำ� เปน็ รปู ปะตดิ เข้ากับเป้าหมายที่มรี ูปร่างแปลก ๆ ได้ 3.2 เมื่อใดก็ตามถ้าโอกาสอ�ำนวยให้ต้องวางดินระเบิดตรงมิติท่ีเล็กที่สุดของ เป้าหมาย การวางดินระเบิดภายในเป็นวิธีทด่ี ที สี่ ดุ ได้ผลในการทำ� ลายและใช้ดนิ ระเบิดน้อย การอดั ลมดินระเบดิ ทว่ี างภายนอกจะช่วยเพมิ่ ผลการทำ� ลายดยี ง่ิ ขน้ึ  

158 เหลา่ ทหารชา่ ง ชนิดของการวางดินระเบิด 1. การวางดินระเบิดภายใน คือ การวางดินระเบิดภายในรูท่ีซ่ึงเจาะเข้าไปใน เปา้ หมาย ดนิ ระเบดิ ภายในรจู ะตอ้ งอดั ลมดว้ ยกระสอบทราย ดนิ เหนยี วเปยี ก หรอื วสั ดอุ ยา่ งอน่ื กระทุ้งเข้าไปในรูอัดให้แน่น คือ การใช้วัตถุเหล่าน้ีอัดลงไปในรู กระทุ้งอัดให้แน่นต้ังแต่ ดนิ ระเบิดขึน้ มาจนถงึ ปากรนู ัน่ เอง ดินระเบิดท่ใี ช้กับรูเจาะปกติเป็นดินระเบิดไดนาไมท์ และ ได้รบั การกระทุ้งอดั ลมตงั้ แต่เริ่มบรรจเุ ข้าไปในรแู ล้ว 2. การวางดินระเบิดภายนอก ดินระเบิดวางทาบไปบนผิวของเป้าหมายและ อัดลมแน่นด้วยกระสอบทรายดินเหนียวหรือวัสดุแน่นทึบอย่างอ่ืน หรืออาจจะยัดเข้าไปใน กระสอบทรายหรือดินร่วนเพื่อให้ได้ผลในทางท�ำลายมากท่ีสุด ความหนาของการอัดลม อย่างน้อยจะต้องหนาเท่ากบั รัศมแี ตกหัก บางทีการอัดลมของการระเบดิ แตกหกั ขนาดย่อมท่ี วางบนพนื้ ผวิ ตามแนวนอนด้วยดนิ เหนียวเปียกให้หนาหลาย ๆ นวิ้ หรอื เอาโคลนพอกรอบ ๆ ดนิ ระเบดิ กรรมวิธีแบบนี้เรยี กว่า ใช้โคลนแปะอดั ลม การเลือกและการคำ�นวณดนิ ระเบดิ 1. การเลือกดินระเบิด การเลือกดินระเบิดที่เหมาะที่สุดเพื่อให้การปฏิบัติการ ท�ำลายบรรลุผล ก็คือ การพิจารณาเฉล่ียปัจจัยต่าง ๆ ท่ีกล่าวมาแล้วข้างต้นให้สมดุลกับ แง่และมุมต่าง ๆ ของเป้าหมายแต่ละชนิดที่เป็นไปได้ ชนิดและปริมาณวัตถุระเบิดท่ีมีอยู่ ปรมิ าณ และชนดิ ของวตั ถอุ ดั ลม เชน่ กระสอบทราย เครอ่ื งมอื และแรงงานทม่ี อี ยู่ บางทเี วลา ทีม่ ีอยู่เป็นเรอ่ื งสำ� คัญท่สี ดุ ทีจ่ ะท�ำให้ภารกจิ ส�ำเรจ็ ลุล่วงไปได้ สูตรต่าง ๆ สำ� หรบั การคำ� นวณ ดินระเบิดุส�ำหรับใช้งานเฉพาะอย่าง และวิธีต่าง ๆ ของการวางดินระเบิดได้ก�ำหนดไว้แล้ว ข้างล่างนี้ สตู รการคำ� นวณต่าง ๆ ถอื มาตรฐานการวดั ระบบองั กฤษ 2. การคำ� นวณดนิ ระเบดิ สตู รตา่ ง ๆ ในบทนจ้ี ะไดผ้ ลออกมาเปน็ นำ้� หนกั ดนิ ระเบดิ ทต่ี ้องการใช้ในการทำ� ลาย P เป็นปอนด์ของ TNT ถ้าใช้ดนิ ระเบดิ ชนิดอน่ื นอกจาก TNT ค่า ของ P จะต้องปรบั ตามตัวก�ำลังเปรยี บเทียบของดินระเบิดเหล่าน้นั การปรับค่าของ P กเ็ พ่ือ แก้น�้ำหนักของดินระเบิดท่ีต้องการคำ� นวณโดยหารค่าของ P ของดินระเบิด TNT ท่ีได้ด้วย ตวั ก�ำลงั เปรยี บเทียบทเ่ี กี่ยวข้องของดนิ ระเบดิ ท่ีจะใช้ 3. กฎของการปัดเศษ เม่ือใช้ดินระเบิด อย่าใช้ดินระเบิดน้อยกว่าจ�ำนวนที่ ค�ำนวณได้ ดินระเบดิ บางชนดิ เช่น ดินระเบดิ คอมโปซซิ ัน่ (C4) และดนิ ระเบดิ แผ่น (M118,

M186) สามารถตดั ออกไดต้ ามจำ� นวนทตี่ อ้ งการ แตด่ นิ ระเบดิ ชนดิ อนื่ ๆ จำ� กดั ดว้ ยขนาด สำ� หรบั เหล่าทหารช่าง 159 การคำ� นวณดินระเบิดด้วยสตู ร ใช้วธิ ีปัดเศษดงั ต่อไปน้ี 3.1 คำ� นวณหานา้ํ หนกั ดนิ ทใ่ี ชว้ างหนง่ึ แหง่ ใชส้ ตู รการทำ� ลายทเ่ี ลอื กไวแ้ ละ มที ศนิยม 2 ตำ� แหน่ง 3.2 หารด้วยตัวกำ� ลังเปรียบเทียบของดินระเบิดท่ีเก่ียวข้อง ในเม่ือต้องการ หรอื ใช้ดนิ ระเบดิ ชนดิ อ่นื 3.3 ปดั เศษคำ� ตอบทไี่ ดส้ ำ� หรบั ดนิ ระเบดิ ทใี่ ชว้ างหนง่ึ แหง่ ขนึ้ เปน็ ขนาดถดั ใป 3.4 คูณค�ำตอบที่ค�ำนวณได้หน่ึงแห่งด้วยจ�ำนวนแห่งท่ีวาง เพื่อหาจ�ำนาน รวมของดินระเบดิ ท่ีต้องการ ตอนที่ 2 การวางดนิ ระเบิดตดั ไม้ ขนาดและการวางดนิ ระเบดิ 1. ชนิดของดินระเบิดที่ใช้ โดยท่ัวไปแล้วจะใช้ดินระเบิดไดนาไมท์วางบรรจุ ภายในรู และอัดลม เนือ่ งจากขนาดของแท่งดนิ มรี ปู กลมจึงสะดวกต่อการวาง และมอี ำ� นาจ การระเบิดรุนแรงอย่างเพียงพอเพราะว่าบรรจุในท่ีจำ� กัด ส่วนการวางดินระเบิดเป็นกลุ่มก้อน ภายนอกไมอ่ ดั ลม จะใชด้ นิ ระเบดิ ชนดิ แทง่ (ทเี อน็ ที เทตตรตี อล และคอมโปซชิ นั่ C4) เนอื่ งจาก สะดวกต่อการผูกมัดกับเป้าหมาย อ�ำนาจการระเบิดก็มีความลัมพันธ์ใกล้เคียงกับดินระเบิด ทีเอ็นที (ตามตัวก�ำลังเปรียบเทียบ) ส�ำหรับการวางดินระเบิดภายนอกรูปวงแหวนไม่อัดลม ใช้ดินระเบดิ คอมโปซซิ ่ัน (C4) หรือดนิ ระเบดิ แผ่น (M118, M186) เนื่องจากผกู มดั และติดให้ แนบเข้ากบั เป้าหมายโดยรอบได้ง่าย ขนาดของดนิ ระเบดิ ทคี่ ำ� นวณไดจ้ ากสตู รสตู รเดยี วไมอ่ าจจะใชโ้ คน่ หรอื ตดั ไม้ ทกุ ชนดิ เนอื่ งจากไมช้ นดิ ตา่ ง ๆ มคี วามแตกตา่ งกนั จากทอ้ งทหี่ นงึ่ กบั อกี ทอ้ งทห่ี นง่ึ (มคี วามแขง็ ไม่เท่ากัน) จะต้องทำ� การจุดระเบิดทดสอบเพ่ือหาขนาดหรือปริมาณของดินระเบิดท่ีจะใช้ตัด ให้ตรงตามชนิดของไม้น้นั ๆ

160 เหลา่ ทหารชา่ ง สูตรส�ำหรับค�ำนวณดินระเบิดทดสอบท้ังการวางภายในอัดลมและภายนอก ไม่อัดลมมดี งั ต่อไปน้ี 2. สตู รคำ� นวณดินระเบดิ วางภายในอัดลม ดินระเบดิ วางภายในอัดลมคำ� นวณ ได้ตามสตู รดังน้ี p = D2/250 หรือ P = 0.004 D2 เมือ่ P = ดินระเบดิ TNT ท่ตี ้องการเป็นปอนด์ต่อหนง่ึ ตัน  D = เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง (Diameter) ของไมก้ ลม หรอื มติ สิ ว่ นทเี่ ลก็ ทสี่ ดุ ของไม้เหลย่ี มเป็นน้วิ 1/250 = 0.004 ตวั คงที่ ตัวอย่าง การหาปริมาณดินระเบิดที่ต้องการเพ่ือใช้ตัดไม้เส้นผ่านศูนย์กลาง 15 น้ิว วางดนิ ภายใน คำ� นวณหาได้ดังนี้ P = D2/250 P = 152/250 = 225/250 = 0.90 ปอนด์ ไม้ดินระเบิด TNT = 1 ปอนด์ 3. การวางดนิ ภายใน ดนิ ระเบดิ วางในรขู นานไปกบั ดา้ นกวา้ งทส่ี ดุ ของหนา้ ตดั ไม้ และอัดลมให้แน่นด้วยดินหมาด ๆ ถ้าดินระเบิดมีมากท่ีจะบรรจุรูเดียวไม่หมดให้เจาะรูสองรู สำ� หรบั ไมเ้ หลยี่ มเจาะสองรเู คยี งกนั สำ� หรบั ไมก้ ลมเจาะรสู องรใู หท้ ำ� มมุ กนั ประมาณ 90 องศา แต่ต้องไม่ทะลุถึงกัน รทู ง้ั สองอดั ลมให้แน่นและจุดดนิ ระเบดิ พร้อมกัน 4. สูตรค�ำนวณดินระเบิดวางภายนอกไม่อัดลม ส�ำหรับการตัดต้นไม้เสาขนาด ย่อม เสาขนาดใหญ่ คานต่าง ๆ หรือส่วนประกอบอน่ื ๆ ท่ีเป็นไม้ ใช้ดินระเบดิ วางภายนอก ไม่อดั ลม ใช้สตู รคำ� นวณดงั นี้ P = D2/40 หรอื P = 0.025 D2 เมอื่ P = ดินระเบิด TNT ทต่ี ้องการเป็นปอนด์ต่อหนึ่งต้น D = เส้นผ่านศูนย์กลางของไม้กลมตอนที่เล็กท่ีสุดเป็นน้ิว หรือมิติ ส่วนท่แี คบที่สดุ ของไม้เหลยี่ ม 1/40 = 0.025 ตวั คงท่ี การปรับค่าที่ค�ำนวณได้เพ่ือใช้ดินระเบิดชนิดอื่น ๆ นอกจากดินระเบิด TNT จะกระทำ� ได้ โดยการหารคา่ ดนิ ระเบดิ ทค่ี ำ� นวณไวด้ ว้ ยตวั กำ� ลงั เปรยี บเทยี บคา่ ดนิ ระเบดิ ทตี่ รง ตามชนดิ ของดินระเบดิ ทจ่ี ะใช้

ตัวอย่าง จงหาปริมาณของดินระเบิดท่ีต้องการไม้เพ่ือตัดไม้กลมเส้นผ่าน เหล่าทหารช่าง 161 ศูนย์กลาง 30 น้ิว ใช้ดินระเบดิ วางภายนอก จะคำ� นวณหาได้ดังนี้ p = D2/40 P = (30)2/40 = 900/40 = 22.50 หรอื 23 ปอนด์ TNT/ต้น 5. วางดินระเบิดภายนอกรวมหรือซ้อนทับกัน เพื่อให้ได้ผลในการท�ำลาย มากท่ีสุด จะต้องวางดนิ ระเบดิ รวมหรอื ซ้อนทับกันให้เป็นรปู สเ่ี หล่ียมผนื ผ้า หนา 1 นิ้ว ถงึ 2 นว้ิ และกวา้ งประมาณ 2 เทา่ ของความสงู และวางใหแ้ นบสนทิ ใหแ้ นบกบั เนอื้ หรอื ผวิ ของตน้ ไม้ ให้มากที่สุดเท่าท่ีจะท�ำได้ ถ้าจ�ำเป็นก็ต้องบากต้นไม้ให้เป็นร่องและผิวเรียบเพ่ือให้วาง ดินระเบิดเข้าที่ได้สนิท ถ้าต้นไม้หรือไม้ไม่กลมและไม่จ�ำกัดหรือค�ำนึงถึงทิศทางโค่นแล้ว ให้วางดินระเบิดหน้ากว้างเพื่อให้แรงระเบิดตัดผ่านด้านแคบท่ีสุดของต้นไม้ ต้นไม้จะล้ม ไปทางด้านทว่ี างดินระเบดิ เว้นแต่จะมีเหตบุ างประการ เช่น ต้นไม้เอนไปทางอน่ื หรือลมพัด แรงไปอีกทางหน่ึง 6. การวางดนิ ระเบดิ เป็นรูปวงแหวน การวางดินระเบดิ รูปวงแหวน คอื การวาง เป็นแถบยาวคาดรอบต้นไม้ แถบของดินระเบิดมากเท่าท่ีจะกว้างได้ ส�ำหรับต้นไม้ที่มี เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางขนาดเลก็ ใชค้ วามหนาของดนิ ระเบดิ อยา่ งมาก 1/2 นว้ิ ตน้ ไมข้ นาดกลางและ ขนาดใหญ่ท่ีมีเล้นผ่านศูนย์กลางถึง 30 น้ิว ให้ใช้ความหนาของดินระเบิด 1 น้ิว เทคนิค การโคน่ ตน้ ไมแ้ บบนใี้ ชเ้ มอ่ื ไมค่ ำ� นงึ ถงึ ทศิ ทางการลม้ แตม่ งุ่ ขจดั ตอไมเ้ ปน็ เรอื่ งสำ� คญั ตวั อยา่ ง เช่น การใช้ดนิ ระเบดิ โค่นต้นไม้เพือ่ ทำ� สนามขึน้ ลง ฮ. ปรมิ าณดินระเบิดท่ีใช้กค็ ำ� นวณได้จาก สตู รการวางดนิ ระเบดิ ภายนอก การโคน่ ต้นไม้คา้ งตอ (เป็นเคร่อื งกดี ขวาง) 1. สูตรค�ำนวณดินระเบิดเพ่ือโค่นต้นไม้ให้ขาดเพียงบางส่วน เพื่อให้เกิดเป็น เครอื่ งกดี ขวางเมอื่ โคน่ ตน้ ไมแ้ ละปลอ่ ยใหข้ าดคา้ งตอเพอ่ื เปน็ เครอื่ งกดี ขวาง ใชส้ ตู ร p = D2/50 หรือ P = 0.02 D2 คำ� นวณหาปรมิ าณดิน TNT ทต่ี ้องการ และทดลองจดุ ระเบิดโค่นดกู ่อน ผลจากการทดลองจะบอก 4.0 ให้ทราบว่าจะต้องเพิ่มหรือลดดินระเบิดที่ต้องการลง เพ่ือทำ� การจดุ ระเบิดทดลองในครง้ั ต่อไป 2. การวางดินระเบิดให้ไม้ล้มค้างตอ ดินระเบิดส�ำหรับโค่นต้นไม้ให้ล้มเป็น เคร่ืองกีดขวาง คงวางแบบการวางภายนอก เป็นกลุ่มหรือซ้อนทับกัน เว้นแต่จะวางให้สูง

จากระดับพื้นดินประมาณ 5 ฟุต ต้นไม้จะล้มไปทางท่ีวางดินระเบิด ต้นไม้น้ีจะเอนหรือ มีลมแรงพัดให้ล้มไปทางอืน่ เพ่ือบงั คับทิศทางล้มของต้นไม้ไปในทางท่ีต้องการแน่นอนยิ่งขนึ้ ควรจะใซด้ นิ ระเบดิ หนกั 1 ปอนด์ วางสงู ขนึ้ ไปประมาณ 2 ใน 3 ของตน้ ไม้ และอยดู่ า้ นตรงขา้ ม กบั ดินระเบดิ ตัดข้างล่าง 162 เหลา่ ทหารชา่ ง การวางดินระเบิดภายใน การวางดินระเบดิ ภายนอก

การวางดนิ ระเบิดภายนอกกบั ไม้เหลย่ี ม การวางดนิ ระเบิดรปู วงแหวน 3. ข้อพิจารณาพิเศษเพ่ือให้เกิดผลดี เคร่ืองกิดฃวางชนิดนี้ต้องมีความลึก เหล่าทหารช่าง 163 อย่างน้อย 75 เมตร และต้นไม้ที่โค่นต้องล้มเป็นมมุ 45 องศา หนั ไปทางข้าศึก จะต้องตดั ตน้ ไมซ้ กี หนง่ึ ของถนนใหล้ ม้ พรอ้ มกนั แลว้ จงึ โคน่ อกี ซกี หนง่ึ ใหล้ ม้ ตามในภายหลงั และจ�ำเปน็ ต้องใช้เช้ือปะทุถ่วงเวลาในแนวท่ีสอง เพื่อให้มีเวลาพอให้ต้นไม้แถวที่หนึ่งล้มลงก่อน ท้ังนี้ ก็เพื่อขจัดมิให้ต้นไม้ล้มยันกันและเบนจากทิศทางที่ต้องการ ในท�ำนองเดียวกัน การเลือก ต้นไม้ทีจ่ ะระเบิดให้ล้มเป็นเครอ่ื งกดี ขวางนน้ั ต้นไม้ในแถบเดยี วกนั ควรจะเลอื กให้มรี ะยะห่าง หรือช่องว่างเพียงพอเพ่ือให้ต้นไม้ล้มลงได้สะดวก ไม่เกะกะกัน เพื่อให้การร้ือถอนเคร่ือง กีดขวางเป็นไปได้ยากยิ่ง ควรจะวางทุ่นระเบิดกับระเบิดพันไว้ด้วยลวดหนามหรือลวด หบี เพลง และวางการยงิ คุ้มกนั ไว้ด้วย 

164 เหลา่ ทหารชา่ ง ตอนที่ 3 การวางดนิ ระเบิดตัดเหล็ก การตัดเหลก็ ด้วยดนิ ระเบดิ 1. ปัจจัยทส่ี �ำคัญการเตรียมการวางดินระเบิดตดั เหลก็ ปัจจยั ทสี่ ำ� คัญที่จะช่วย ให้บรรลุผล คือ ชนิด ขนาด และการวางดนิ ระเบดิ การวางในทีป่ กปิดหรือในที่จำ� กัด หรือ การอดั ลม กระท�ำไดย้ ากหรอื ท�ำไมไ่ ดเ้ ลย สตู รค�ำนวณการหาปรมิ าณดนิ ระเบดิ ยงั แตกตา่ งกนั ในเรื่องชนิดของเหล็กโครงสร้าง เหล็กกล้า และอ่ืน ๆ การวางดินระเบิดให้สัมผัสกับ เป้าหมายที่เป็นเหล็กเป็นส่งิ สำ� คญั มากยิ่งกว่าเป้าหมายทเี่ ป็นวสั ดุชนดิ อ่นื 2. ดินระเบิดที่ใช้ ดินระเบิดท่ีใช้ตัดเหล็กจะต้องเลือกใช้ให้เหมาะ เพื่อหวังผล ในการตัด และการปรับรูปร่างให้เหมาะที่จะวางเข้ากับเป้าหมาย ดินระเบิดพลาสติก (C4) และดินระเบิดแผ่น (M118) เป็นดินที่เหมาะท่ีสุดท่ีจะใช้ตัดเหล็ก เพราะมีอัตราความเร็ว ในการระเบดิ สงู และคณุ สมบตั อิ น่ื ๆ ทำ� ใหอ้ ำ� นาจในการตดั ไดด้ เี ยยี่ ม ดนิ ระเบดิ พลาสตกิ (C4) ในดนิ ระเบดิ แท่ง M5 A1 สามารถจะตดั แบ่งออกเป็นส่วน ๆ และปั้นอัดเข้าไปในร่องและมุม ของเปา้ หมายไดแ้ นบสนทิ ดี โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ กบั เหลก็ โครงสรา้ ง โซ่ สายเคเบลิ แตด่ นิ ระเบดิ แท่ง M112 (C4) เหมาะท่ีจะตัดเข้าเป็นรูปร่างต่าง ๆ เน่ืองจากมีขนาดและรูปร่างพอเหมาะ อยู่แล้วโดยไม่ต้องตัดเป็นท่อนหรือดัดแปลงให้เป็นรูปอย่างอื่น นอกจากน้ันด้านหน่ึงของ ดนิ ระเบดิ ยงั มกี าวเหนยี ว ซง่ึ จะแปะเขา้ กบั เปา้ หมายไดแ้ นบสนทิ อกี ดว้ ย ดนิ ระเบดิ แผน่ อกี ชนดิ หนง่ึ M118 หรอื M186 เหมาะทจ่ี ะใชต้ ดั เหลก็ ไดด้ กี วา่ ดนิ M5A1 หรอื M112 เนอื่ งจากมขี นาดกวา้ ง 3 นวิ้ หนา 1/4 นวิ้ และมคี วามเหนยี วสำ� หรบั ปะตดิ กบั เปา้ หมาย อยา่ งไรกต็ าม ดนิ ระเบดิ TNT ก็เป็นดนิ ระเบดิ ที่ใช้ในการตดั เหลก็ ได้ เน่อื งจากหาได้ง่ายโดยทั่ว ๆ ไป หลอมเป็นแท่งพร้อมที่ จะประกอบและผกู ตดิ แต่ไม่สามารถจะดัดแปลงให้เข้ากับรูปร่างของเป้าหมายทีแ่ ปลก ๆ ได้ 3. ชนิดของเหล็ก เหล็กโครงสร้าง ตัวอย่างน้ีก็ได้แก่ เหล็กรูปตัว I, เหล็ก คานปีกกว้าง, เหลก็ รูปตัว U, เหลก็ ฉาก, เหลก็ รูปตวั T, เหล็กแผ่นใช้ในการก่อสร้างอาคาร และการสร้างสะพาน เหล็กต่าง ๆ เหล่านี้เป็นชนิดที่มักจะพบในการท�ำแผนการท�ำลาย สูตรค�ำนวณดินระเบิดใช้กับเหล็กโครงสร้างได้ ยกเว้นการตัดเหล็กขนาดย่อม ๆ (เส้นผ่าน ศูนย์กลาง 2 นิ้ว หรือน้อยกว่า) ซึ่งการวางเป็นไปด้วยความล�ำบากก็จ�ำเป็นต้องใช้สูตรท่ี ใช้กับเหลก็ กล้าและโลหะผสม 

3.1 โลหะผสมนิกเกลิ และเหลก็ หล่อ เหลก็ หล่อเปราะหกั ง่าย แต่โลหะผสม เหล่าทหารช่าง 165 นิกเกิลไม่สามารถจะตัดได้ง่ายด้วยดินระเบิดธรรมดา แรงพ่นจากดินระเบิดเซฟชาร์จจะพ่น ผ่านทะลุโลหะนี้ได้ด้วยการวางดินระเบิดรูปสี่เหล่ียมขนมเปียกปูนเพียงอย่างเดียว แต่ถ้า จะวางดินระเบิดรูปอานม้าแล้วไม่อาจจะตัดให้ขาดได้ โลหะผสมนิกเกิลจะตัดให้ขาดได้ด้วย วิธีอ่ืนนอกจากดินระเบิด เช่น ตัดด้วยเทอร์ไมต์ และอาเซตทีลีน หรือเคร่ืองมือตัดใช้ไฟฟ้า เป็นต้น ขนาดของดนิ ระเบิด ปรมิ าณของดนิ ระเบดิ จะคำ� นวณหาได้โดยชนดิ และขนาดของเหลก็ และชนดิ ของ ดนิ ระเบิดทจ่ี ะใช้ 1. สูตรการค�ำนวณดินระเบิดชนิดแท่ง ใช้ดินระเบิดชนิดแท่ง เช่น TNT เทตตริตอล หรอื ดนิ ระเบิดพลาสติกทห่ี ลอมเป็นแท่งตดั เหลก็ ใช้สตู รคำ� นวณดังต่อไปนี้ 1.1 สูตรส�ำหรับเหล็กโครงสร้าง ดินระเบิดท่ีใช้ตัดคานรูปตัว I เหล็ก ประกอบเป็น ตงยาว เหล็กแผ่น เสาเหลก็ และเหล็กโครงสร้างอ่ืน ๆ ใช้สตู รดงั ต่อไปนี้ P = 3/8 A หรอื P = 0.375 A เมือ่ P = ดนิ ระเบิด TNT ที่ต้องการเป็นปอนด์ A = พน้ื ทีห่ น้าตดั ของเหล็กเป็นตารางนิว้ 3/8 = 0.375 ตัวคงที่ 1.2 สตู รสำ� หรับระเบิดเหลก็ อ่นื ๆ 1.2.1 สูตรข้างล่างน้ีเป็นสูตรที่เหมาะส�ำหรับใช้ค�ำนวณดินระเบิดชนิด เป็นแท่งเพ่อื ตดั เหล็กกล้าและโลหะผสม ดังท่พี บเหน็ ในรปู เครอื่ งมอื ต่าง ๆ หรือล้วนประกอบ ของเครื่องจกั รกล P = D2 P = ดนิ ระเบดิ TNT ทต่ี ้องการเป็นปอนด์ D = เส้นผ่านศูนย์กลางหรือความหนาของหน้าตัดเหล็ก เป็นนิว้ ซึ่งจะต้องเท่ากบั 2 นิว้ หรอื น้อยกว่า หมายเหตุ ถ้าค่าของ D เกิน 2 นว้ิ ให้ใช้การตดั เหลก็ ด้วยวิธกี ารวางแบบพิเศษ รูปส่ีเหลี่ยมขนมเปียกปูน จนถงึ D มืค่าเท่ากับ 8 นวิ้ ถ้าเกนิ 8 นิว้ ให้ใช้สูตรระเบิดตดั เหล็ก P = 3/8 A

166 เหลา่ ทหารชา่ ง 1.2.2 ส�ำหรับเหล็กแท่งกลม เช่น เหล็กเสริมคอนกรีต ซึ่งมีขนาดเล็ก ท�ำให้ยากแก่การวาง หรือวางดนิ ระเบดิ ไม่ได้ รวมทงั้ โซ่ สายเคเบลิ เหลก็ แท่งกลม ท่ีมเี ส้น ผ่านศนู ย์กลาง 2 นว้ิ หรอื น้อยกว่า ใช้สตู ร p = D  P = ดนิ ระเบดิ TNT ที่ต้องการเป็นปอนด์ D = เส้นผ่านศูนย์กลางของเหลก็ เป็นนวิ้ เหลก็ ดงั กล่าว อาจจะตัดด้วยวิธี “กฎหวั แม่เหลก็ ” คอื - เหลก็ กลมเสน้ ผา่ นศนู ย์กลาง 1 นวิ้ ใชด้ นิ ระเบดิ TNT 1 ปอนด์ - เหล็กกลมเส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 1 นิ้ว จนถึง 2 นิ้ว ใช้ดนิ TNT 2 ปอนด์ 1.3 รางรถไฟ สว่ นสงู ของรางรถไฟเปน็ มติ ทิ ส่ี �ำคญั ในการคำ� นวณดนิ ระเบดิ ทต่ี ้องการ รางรถไฟสูง 5 น้วิ หรือมากกว่า ตัดด้วยดนิ ระเบดิ TNT 1 ปอนด์ สำ� หรับรางรถไฟ สงู น้อยกว่า 5 นว้ิ ใต้ดินระเบิด TNT 1/2 ปอนด์ ตดั ขาดได้ 1.4 โจทย์ ให้ค�ำนวณหาปรมิ าณดิน TNT ทต่ี ้องการ เพือ่ ใช้ในการดดั เหล็ก คานรปู ตัว I  ค�ำนวณหาจ�ำนวนดินระเบดิ ตดั เหล็กรปู ตวั I

1.5 โจทย์ ถ้าจะต้องตดั โซ่จะต้องใช้ดินระเบดิ TNT กีป่ อนด์ เฉลยปัญหา เหล่าทหารช่าง 167 ได้ให้ไว้ดังรูป ข้อสังเกตคือว่า จะต้องตัดข้อต่อโซ่ท้ังสองข้าง (วางดินระเบิดแต่ละข้าง) เพ่ือมิให้เกิดผลเสีย ถ้าดินระเบิดยาวพอวางพาดทั้งสองข้างของข้อต่อโซ่ได้ หรือดินระเบิด มขี นาดใหญพ่ อทจี่ ะสอดเขา้ ไปในขอ้ ตอ่ แลว้ แนน่ พอดใี หว้ างดนิ แหง่ เดยี ว แตถ่ า้ ไมเ่ ปน็ ไปตาม ท่ีกล่าวให้วางดนิ ระเบิดท้งั สองข้างข้อต่อแยกกันแล้วท�ำดินระเบดิ นำ� ทั้งคู่ คำ� นวณหาจ�ำนวนดินระเบิดตัดโซเ่ หล็ก 1.6 เฉลยปัญหา ขอ้ 1.4 โดยการใช้ตารางท�ำการคำ� นวณ แสดงนํ้าหนัก ดนิ ระเบดิ TNT ทถ่ี กู ตอ้ งและจำ� เปน็ เพอื่ ใชต้ ดั เหลก็ ทมี่ รี ปู หนา้ ตดั กวา้ งยาวตา่ ง ๆ กนั โดยคำ� นวณ มาจากสูตร P = 3/8 A การใช้ตารางคงดำ� เนินการดังน้ี ก) วัดความกว้างและความหนาของปีกสเี่ หล่ียมผืนผ้าแยกกนั ข) นำ� ไปหาดินระเบดิ แต่ละปีกจากตาราง ค) ได้เท่าไหร่น�ำมารวมกนั ก็เป็นจำ� นวนดินระเบิดท่ีต้องการ ง) ถ้าความหนาไม่ตรงหรือไม่มีตัวเลขในตาราง ใช้ตัวเลขจ�ำนวนมาก ถดั ข้ึนไป 

1.6.1 ดินระเบดิ สำ� หรบั ปีกทง้ั สอง กว้าง 5 น้ิว หนา 1/2 นวิ้ จะได้ดินระเบิดจากตาราง 1 ปอนด์ 1.6.2 ดินระเบดิ ส�ำหรบั อก สงู 11 น้ิว หนา 3/8 น้ิว จะได้ดนิ ระเบิดจากตาราง 1.6 ปอนด์ 1.6.3 รวมดินระเบิดปีกทัง้ สอง 1.0 x 2 = 2 ปอนด์ ดินระเบิดอก 1.6 1 = 1.6 ปอนด์ รวม 2 + 1.6 = 3.6 ปอนด์ ใช้ดินระเบดิ TNT = 4 ปอนด์ 1.7 เฉลยปัญหา ขอ้ 1.4 โดยการค�ำนวณวตั ถรุ ะเบิด TNT สตู ร P = 3/8 A 168 เหลา่ ทหารชา่ ง พืน้ ทีข่ องปี 2 ข้าง = 2 x 1/2 x 5 = 5 ตร.นว้ิ พื้นทีข่ องอก = 3/8 x 11 = 4 1/8 ตร.นิว้ รวมพ้นื ท่ี (A) = 9 1/8 ตร.น้ิว P = 3/8 A P = 3/8 x 9 1/8 = 3 27/64 P = 3 1/2 ปอนด์/TNT 1.8 เฉลยปัญหา ข้อ 1.5 โดยการค�ำนวณหาจำ� นวนดินระเบิดตัดโซ่เหลก็ p = D P = ดนิ ระเบดิ TNT เป็นปอนด์ D = เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางของเหลก็ เปน็ นว้ิ D = 1 นวิ้ P = 1 ปอนด์

2. สูตรส�ำหรับดินระเบิดพลาสติกหรือดินระเบิดแผ่น เมื่อใช้ดินระเบิด เหล่าทหารช่าง 169 พลาสตกิ (M5 A1 หรอื M112) หรอื ดนิ ระเบดิ แผน่ (M118 หรอื M186) ซงึ่ อาจจะตดั ใหเ้ ขา้ พอดแี ละ วางแนบกบั ผิวหน้าของเป้าหมายในช่องว่างเพียงเล็กน้อยหรอื ไม่มเี ลย สตู รที่จะใช้ต่อไปนีถ้ ือ ความเหมาะสมของรปู ร่างดนิ ระเบดิ และการวางสมั ผสั กบั เปา้ หมายทเี่ หมาะสมด้วยเปน็ หลกั การคำ� นวณดนิ ระเบดิ ตอ่ ไปนถ้ี อื เอาขนาดความกวา้ งยาวของเปา้ หมายเปน็ เกณฑ์ จากการทเี่ คย ปฏิบัตมิ า ดินระเบดิ เหล่าน้อี าจจะคำ� นวณเตรยี มและวางใช้เวลาน้อยกว่าดินระเบดิ ท่คี �ำนวณ โดยสูตรดังกล่าวข้างต้น ดินระเบิดเหล่าน้ียังอาจจะเตรียมเอาไว้ล่วงหน้า เพ่ือสะดวกต่อ การลำ� เลียงไปยงั แหล่งงานโดยการห่อด้วยกระดาษอะลูมเิ นียมหรือกระดาษหนา ๆ ก่อนวาง ดนิ ระเบดิ เขา้ กบั เปา้ หมายจะตอ้ งแกก้ ระดาษทห่ี อ่ ออกเสยี กอ่ น เมอื่ เตรยี มวางดนิ ระเบดิ อาจจะ ต้องตดั ให้ได้ขนาดกวา้ งยาวพอเหมาะกบั เปา้ หมาย อย่าปนั้ เนอ่ื งจากเมอ่ื ปนั้ แล้วจะลดความ แน่นของดนิ ระเบดิ ลง และกจ็ ะลดอำ� นาจการระเบดิ ลงด้วย 2.1 วิธีการวางดินระเบิดเป็นรูปแถบยาว (Ribbon Charge) การวาง ดนิ ระเบดิ ชนดิ น้ี ถา้ ไดค้ ำ� นวณและวางอยา่ งเหมาะสมแลว้ จะตดั เหลก็ ใหข้ าดไดโ้ ดยใชด้ นิ ระเบดิ นอ้ ยกวา่ ดนิ ระเบดิ ทคี่ ำ� นวณดว้ ยสตู รมาตรฐานมาก ใชไ้ ดผ้ ลดกี บั เหลก็ แผน่ ทไ่ี มเ่ ปน็ รปู โคง้ หนา ถงึ 3 นิ้ว การวางดนิ ด้วยวิธีน้จี ะใช้ดนิ ระเบิดพลาสติก (C4) ดินระเบิดแผ่นก็อาจจะนำ� มาใช้ได้ โดยตัดให้มีขนาด 1/4\" X 3\" X 12\" และใช้ทัง้ ท่ยี ังคงรปู เดมิ อย่างนั้น เมื่อวางเสรจ็ แล้วจะต้อง มคี วามหนาอย่างน้อย 1/2 น้วิ 2.1.1 การคำ� นวณผลของการระเบดิ ของดนิ ระเบดิ ขนึ้ อยกู่ บั ความกวา้ ง และความหนาของดินระเบิด ความหนาของดินระเบิดจะต้องหนาคร่ึงหนึ่งของความหนา แผ่นเหล็ก ความกว้างต้องเป็น 3 เท่าของความหนาของดินระเบดิ ความยาวของดนิ ระเบดิ จะต้องเท่ากับความยาวของการตดั ทีต่ ้องการ 2.1.2 ตวั อย่าง จงคำ� นวณหาความหนาและความกว้างของดนิ ระเบดิ แถบ เพ่ือตัดแผ่นเหลก็ หนา 1 นวิ้ ยาว 12 นวิ้ ความหนาของดินระเบดิ = 1/2 ความหนาของแผ่นเหล็ก ความหนาของดินระเบดิ = 1/2 (1) = 1/2 น้ิว ความกว้างของดินระเบิด 3 เท่าของความหนาของดนิ ระเบดิ ดนิ ระเบิดกว้าง 3 x 1/2 = 1 1/2 นิ้ว ดงั นน้ั ตอ้ งใชด้ นิ ระเบดิ หนา 1/2 นว้ิ กวา้ ง 1 1/2 นว้ิ ยาว 12 นิ้ว

2.1.3 การจุดระเบิด ดนิ ระเบดิ แถบอาจจะจดุ ระเบิดจากกึ่งกลางหรอื จากปลายด้านใดด้านหนงึ่ เม่ือความหนาของดนิ ระเบิดน้อย (น้อยกว่า 3/4 นิว้ ) จะต้องเพ่มิ ดนิ ระเบิดรอบ ๆ หรอื บนเช้อื ปะทุ 2.1.4 การระเบิดตัดเหล็กโครงสร้าง ดินระเบิดแถบยาว (ท่ีค�ำนวณ โดยใช้สูตรในข้อ 2.1.2) ได้ทดลองแล้วปรากฏว่าใช้ตดั เหล็กโครงสร้างได้ผลดี เหลก็ ปีกกว้าง หรอื เหลก็ คานรปู ตวั I ทห่ี นานอ้ ยกวา่ 2 นว้ิ วางดนิ ระเบดิ รปู ตวั C ทางดา้ นใดดา้ นหนง่ึ เพอ่ื ตดั อก และปีกครง่ึ หน่ึงทัง้ ด้านบนและด้านล่าง ส่วนปีกที่เหลืออกี ด้านหนึ่งวางดนิ ระเบิดแถบทั้งด้าน บนและดา้ นลา่ ง วางใหป้ ลายดา้ นหนงึ่ อยตู่ รงขา้ มกบั ดนิ ระเบดิ รปู ตวั C ทแ่ี สดงไวใ้ น A สำ� หรบั คานเหลก็ ทม่ี คี วามหนา 2 นวิ้ หรอื มากกวา่ วางดนิ ระเบดิ ตรงกนั ขา้ มทงั้ สองดา้ น ตามทแี่ สดงไว้ เพอื่ ให้ได้ผลดีจะต้องจุดดินระเบิดทงั้ หมดพร้อมกันโดยท�ำดนิ น�ำท้งั 3 แห่ง ด้วยชนวนฝักแค ระเบิดที่มีความยาวของชนวนฝักแคระเบิดเท่ากันประกอบเช้ือปะทุชนวน รวมกันจุดด้วยเชื้อ ปะททุ แี่ สดงไวใ้ น C จะจดุ ชนวนฝกั แคระเบดิ ดว้ ยเชอื้ ปะทไุ ฟฟา้ หรอื เชอ้ื ปะทชุ นวนกไ็ ด้ นอกจาก นั้น ยงั จดุ ระเบิดให้ระเบดิ ขึน้ พร้อมกันด้วยเชอ้ื ปะทุไฟฟ้า M6 ต่อวงจรเรยี งอันดับ 170 เหลา่ ทหารชา่ ง ตารางดินระเบิด TNT ท่ตี อ้ งการในการระเบิดตัดเหล็ก ความหนา จำ� นวนปอนด์ของ TNT สำ� หรับหนา้ ตัดเหลก็ เปน็ รูปสเ่ี หลย่ี มซง่ึ ก�ำหนดมิติ ของหน้า ให้ความกวา้ งของหนา้ ตดั เปน็ นิ้ว ตดั เป็นน้ิว 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14 16 18 20 22 24 1/4 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0 1.1 1.2 1.3 1.5 1.7 1.9 2.1 2.3 3/8 0.3 0.5 0.6 0.7 0.9 1.1 1.2 1.3 1.4 1.6 1.7 2.0 2.3 2.6 2.8 3.1 3.4 1/2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.5 1.7 1.9 2.1 2.3 2.7 3.0 3.4 3.8 4.2 4.5 5/8 0.5 0.7 1.0 1.2 1.4 1.7 1.9 2.2 2.4 2.7 2.9 3.3 3.8 4.3 4.7 5.2 5.7 3/4 0.6 0.9 1.2 1.4 1.7 2.0 2.3 2.6 2.8 3.1 3.4 4.0 4.5 5.1 5.7 6.3 6.8 7/8 0.7 1.0 1.4 1.7 2.0 2.4 2.7 3.0 3.3 3.7 4.0 4.6 5.3 6.0 6.6 7.3 7.9 การใช้ตาราง 1. วัดขนาดของรูปสเ่ี หลยี่ มผืนผ้ามุมฉากแต่ละส่วนแยกกัน 2. ใช้ตารางหาจำ� นวนดินระเบิดในแต่ละส่วน 3. หาจ�ำนวนรวมดินเระเบิดทงั้ หมดแล้วปัดเศษขน้ึ เป็นจำ� นวนเต็ม 4. ถ้าขนาดต่าง ๆ ไม่ปรากฏในตารางให้ใช้ขนาดทีใ่ หญ่กว่า

ความกว้างของดินระเบดิ -3 เท่า ความหนาของดนิ ระเบดิ -1/2 ของความหนา ของความหนาของดินระเบิด ของเป้าหมาย หรือหนาอย่างน้อย -1/2 น้ิว การวางดินระเบดิ รูปแถบยาว เหล่าทหารช่าง 171 2.2 วธิ วี างดนิ ระเบดิ รปู อานมา้ (Sabble Charge) เพอื่ ตดั เหลก็ กลม สว่ นประกอบ เคร่ืองจักรโรงงาน การตัดเหล็กด้วยวิธีนี้อาศัยแรงระเบิดทางด้านท่ีวางคร่อม ซึ่งอยู่ตรงข้าม กับด้านท่ีวางเชอ้ื ปะทสุ �ำหรบั จุดระเบดิ หลกั การนอ้ี าจจะใช้กับเหล็กกลม เหลก็ เหลีย่ ม หรือ เหลก็ ผนื ผา้ ไดท้ ง้ั ขนาดหนา้ ตดั กวา้ ง 8 ตารางนวิ้ หรอื เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง 8 นว้ิ (ถา้ เกนิ ขนาดไป ต้องใช้สูตรการระเบิดตัดเหล็ก P = 3/8 A) การวางดินระเบิดวิธีน้ีใช้ดินระเบิดตัดเป็นรูป สามเหล่ียม หรือเรียกว่า ดินระเบดิ รูปอานม้า 2.2.1 การค�ำนวณมิติของดินระเบิดรูปอานม้า ค�ำนวณได้จากมิติของ เป้าหมายดังน้ี

172 เหลา่ ทหารชา่ ง - ความหนาของดนิ ระเบิด 1 นิว้ (ความหนาของดนิ ระเบิดพลาสติก แท่ง M112) - ความกวา้ งของฐาน (ดา้ นกวา้ ง) = 1/2 ของเสน้ รอบวงของเปา้ หมาย - ความยาวตามแกนของดนิ ระเบดิ = ความยาวของเด้นรอบวงของ เป้าหมาย 2.2.2 ตัวอย่าง จงค�ำนวณหามิติของดินระเบิดเพื่อดัดเหล็กเพลาที่มีเส้น รอบวงยาว 18 นว้ิ (อาจวัดได้ด้วยเชอื ก) - ความหนาของดินระเบิด = 1 นวิ้ - ความกว้างของฐาน = 1/2 x 18 = 9 นวิ้ - ความยาวของแกน = 18 นวิ้ ใช้ดินระเบิดกว้าง 9 น้วิ ยาวตามแกน 18 นิ้ว และหนา 1 นว้ิ 2.2.3 การจุดดินระเบิด จุดระเบิดโดยใช้เชื้อปะทุไฟฟ้าหรือเช้ือปะทุชนวน ทางทหาร วางตรงด้านปลายแหลมของแกนยาว 2.2.4 การวางดินระเบิดแกนยาวของดินระเบิดรูปอานม้า จะต้องวางให้ ขนานไปกบั ความยาวหรอื แกนยาวของเปา้ หมาย ดนิ ระเบดิ จะตอ้ งดดั ใหไ้ ดร้ ปู และขนาดถกู ตอ้ ง และวางแปะเข้ากับเป้าหมาย ต้องระวังเพื่อแน่ใจว่าดินระเบิดได้แปะสนิทแนบแน่นกับ เป้าหมายโดยตลอด อาจทำ� ได้โดยใช้มือช่วยตบให้แน่นสนทิ ก็ได้ 2.3 วางดนิ ระเบิดรูปสเี่ หล่ยี มขนมเปียกปนู (Diamond Charge) การตัดเหลก็ ด้วยวิธีน้ีใช้อ�ำนาจท�ำลายของแรงระเบิดแรงเค้นแตกหัก เกิดขึ้นจากคล่ืนระเบิดทางด้านหัว และท้าย ทั้งนี้ที่มีรูปหน้าดัดกลมและเหล่ียมจนถึงขนาดหน้าตัดกว้าง 8 น้ิว หรือเส้นผ่าน ศนู ยก์ ลาง 8 นวิ้ (ถา้ เกนิ ขนาดนไ้ี ปตอ้ งใชส้ ตู รการระเบดิ ดดั เหลก็ P = 3/8 A) การวางดนิ ระเบดิ แบบน้ีใช้ดินระเบิดเป็นรูปส่ีเหล่ียมขนมเปียกปูน จึงเรียกว่า การวางดินระเบิดรูปสี่เหล่ียม ขนมเปียกปนู 2.3.1 การค�ำนวณมิติของดินระเบิดรูปส่ีเหลี่ยมขนมเปียกปูน ค�ำนวณได้ จากมิติของเป้าหมายดงั ต่อไปนิ้ - ความหนาของดินระเบิด = 1 น้ิว (ความหนาของดินระเบิด พลาสติก)

- แกนยาวของดนิ ระเบดิ = เส้นรอบวงของเป้าหมาย เหล่าทหารช่าง 173 - แกนสั้นของดินระเบดิ = 1/2 เส้นรอบวงของเป้าหมาย  2.3.2 ตวั อยา่ ง จงคำ� นวณขนาดของดนิ ระเบดิ ทจี่ ะใชเ้ พอ่ื ทำ� การตดั เพลากลม โลหะผสมทม่ี เี ส้นรอบวง 15 น้วิ - ความหนาของดินระเบิด = 1 นวิ้ - แกนยาวของดนิ ระเบดิ = 15 นวิ้ - แกนสัน้ ของดินระเบดิ = 1/2 x 15 = 7 1/2 นิว้ น่ันคอื ดนิ ระเบิดแกนยาว 15 นิ้ว, แกนสน้ั 7 1/2 นวิ้ , หนา 1 น้วิ 2.3.3 การจุดระเบิด การจุดระเบิดดินระเบิดรูปส่ีเหลี่ยมขนมเปียกปูน จะต้องจุดที่ปลายแกนส้ันพร้อมกันทั้งสองด้าน ซ่ึงกระท�ำได้โดยใช้ชนวนฝักแคระเบิดสอง เส้นยาวเท่ากัน ท�ำดินระเบิดน�ำแล้วประกอบเชื้อปะทุชนวนเข้าที่ปลายชนวนฝักแคระเบิด ทง้ั สอง ชนวนฝกั แคระเบดิ ทที่ ำ� ดนิ ระเบดิ นำ� อาจจะจดุ ดว้ ยเชอ้ื ปะทไุ ฟฟา้ หรอื เชอ้ื ปะทชุ นวนกไ็ ด้ การจดุ ระเบดิ ขน้ึ พร้อมกันกระทำ� ได้ด้วยเชอื้ ปะทุไฟฟ้า M6 ต่อเรยี งอันดบั ในวงจรเดยี วกนั 2.3.4 การวางดนิ ระเบดิ น�ำดนิ ระเบดิ ทเ่ี ปน็ รปู สเ่ี หลย่ี มขนมเปยี กปนู หมุ้ รอบ เป้าหมายท่ีจะตัด ให้ปลายแกนยาวชนกัน อาจจะต้องเพ่ิมขนาดของดินระเบิดข้ึนเล็กน้อย เพื่อให้ดินระเบิดแนบแน่นกับเป้าหมายดีขึ้น ควรใช้กระดาษแถบกาวรัดให้ติดแน่นกับ เป้าหมายอีกทหี นง่ึ การวางดินระเบดิ 1. แผน่ เหลก็ ขนาดของชนิดของแผ่นเหล็กจะเป็นส่ิงที่ก�ำหนดท่ีวางดินระเบิด การตัด แผ่นเหล็กยาว ๆ จะวางระเบดิ ด้านใดด้านหนึง่ ของแผ่น โดยให้วางตามแนวที่ให้ขาดจากกัน การตัดโครงทรัส การวางดินระเบิดจะวางให้เกิดปฏิกิริยาแรงตัด หรือวางดินระเบิดทั้งสอง ด้านของวตั ถใุ ห้เหล่ือมกนั เท่ากบั ความหนาของวตั ถนุ ้นั เหล็กคานรปู ตัว I หรือแบบปีกกว้าง หรือเสา จะวางดินระเบิดเพิ่มเติมเพื่อช่วยการระเบิดไว้บริเวณปีก ควรระมัดระวังไม่วาง ดนิ ระเบดิ ทง้ั สองดา้ นของวตั ถุ (แผน่ เหลก็ ) ทตี่ อ้ งการระเบดิ ใหอ้ ยตู่ รงกนั พอดี เพราะจะไมเ่ กดิ ผล ในทางระเบิดเลย

174 เหลา่ ทหารชา่ ง 2. เหล็กกลม โซ่ และสายเคเบิล ถ้ามีดินระเบิดพลาสติกพอใช้อยู่แล้ว กไ็ ม่ควรใช้ดนิ ระเบิดแท่งวาง เพราะวางให้แนบสนทิ กบั เป้าหมายชนดิ นไ้ี ด้ยาก 3. เหล็กรูปตัว I และรางรถไฟ การวางดินระเบิดตัดเหล็กสองชนิดน้ีดูตาม รูปการวางดนิ ระเบิดเหล็กโครงสร้าง 4. เหล็กท่ีประกอบกันเป็นรูปต่างๆ เหล็กที่ประกอบขึ้นมักจะเป็นรูปร่างที่ ไม่เป็นระเบียบ ซ่ึงก็ได้วางดินระเบิดแนบสนิทกับผิวหน้าของเหล็กได้ยาก ถ้าไม่สามารถจะ วางขยายแผ่และแนบสนิทได้ดีอย่างกับการวางธรรมดาแล้ว จะต้องเพ่มิ จำ� นวนดินระเบดิ ขนึ้ 5. เหล็กที่มีรูปร่างไม่เป็นระเบียบ ใช้ดินระเบิดคอมโปซิชั่น (C4) ตัดเหล็ก ชนิดนี้ได้ดี เพราะปั้นและอัดเข้าท่ีได้แนบสนิทดีมาก ในกรณีท่ีใช้ดินระเบิด M5 A1 (C4) ควรใช้สารผสมเหนียว ๆ หรือไขข้นที่ใช้กับรถยนต์(GAA) ทาผิวเหล็กจะช่วยยึดดินระเบิดติด เป้าหมายแน่นดีข้ึน ดินระเบิด M112 (CA) และดินระเบิด M118 มีกาวเหนียวทาติดไว้ ด้านหนง่ึ ซ่งึ ทำ� ให้ง่ายต่อการวาง 6. การผูกหรือตรึงติดดินระเบิดให้แน่นเข้าที่ ดินระเบิดทุกชนิด เว้นชนิด ที่มีกาวเหนยี ว จะต้องผกู ติดกบั เป้าหมายด้วยเชือก พันด้วยผ้าเทปอัดด้วยล่ิมให้เข้าท่ีให้แน่น เว้นแต่ดินระเบิดท่ีวางบนผิวหน้าทางแนวระดับและไม่เป็นอันตรายเนื่องจากกระเทือนหลุด จากทก่ี ็ไม่จำ� เป็นต้องผูกยึด 7. ข้อควรระวัง ในการใช้ดินระเบิดตัดเหล็ก จะต้องวางดินระเบิดให้อยู่ทาง ด้านเดียวกับผู้จุดหรือพวกจุดระเบิด เพราะเม่ือดินระเบิดระเบิดข้ึนก็จะท�ำให้เกิดเศษเหล็ก กระเด็นอย่างรวดเรว็ และไกลมาก อาจท�ำอันตรายต่อผู้จุดระเบดิ ได้ วางดินระเบดิ ทางด้านข้าง ด้านหน่ึงของเหลก็ รูปตัวไอ แยกวางดินระเบิดใส่ขวาง ดนิ ระเบดิ พลาสตกิ จดั และรวมวาง สองด้าน บนเหล็กรูปตวั ไอ การวางดนิ ระเบดิ เหล็กโครงสรา้ ง

ภาคผนวก

เพลงชาติไทย ประเทศไทยรวมเลอื ดเนื้อชาตเิ ชือ้ ไทย เป็นประชารฐั ไผทของไทยทกุ ส่วน อยู่ดำ� รงคงไว้ได้ทง้ั มวล ด้วยไทยล้วนหมายรกั สามคั คี ไทยนร้ี ักสงบแต่ถงึ รบไม่ขลาด เอกราชจะไม่ให้ใครข่มข่ี สละเลอื ดทกุ หยาดเป็นชาตพิ ลี เถลงิ ประเทศชาตไิ ทยทวมี ชี ยั ชโย เพลงสดุดจี อมราชา ถวายบงั คมจอมราชา พระบุญญาเกรกิ ฟ้าไกล ธ ทรงเป็นร่มโพธร์ิ ่มไทร ศูนย์รวมใจชาวไทยสมคั รสมาน ถวายพระพรองค์ราชนิ ี คู่บารมีองค์ราชนั ขอพระองค์ทรงเกษมส�ำราญ งามตระการเคยี งขัตติยะไทย อุ่นไอจากฟ้าเรอื งรอง แสงทองส่องมา ไพร่ฟ้าต่างสดใส มหาราชา ราชนิ ี ม่ิงขวญั ปวงชนชาวไทย เทดิ ไท้พระภวู ไนย ถวายใจสดดุ ี

เพลงสรรเสรญิ พระบารมี ข้าวรพทุ ธเจ้า เอามโนและศริ ะกราน นบพระภมู บิ าล บญุ ดิเรก เอกบรมจักรนิ พระสยามินทร์ พระยศยงิ่ ยง เย็นศิระเพราะพระบรบิ าล ผลพระคณุ ธ รกั ษา ปวงประชาเป็นสขุ ศานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิด์ งั หวังวรหฤทยั ดจุ ถวายชยั ชโย เพลงสยามานสุ ติ หากสยามยงั อยู่ยัง้ ยนื ยง เราก็เหมอื นอยู่คง ชพี ด้วย หากสยามพนิ าศลง ไทยอยู่ได้ เราก็เหมอื นมอดม้วย หมดส้นิ สกุลไทย ใครรานใครรกุ ด้าวแดนไทย ไทยรบจนสดุ ใจขาดดิ้น เสียเนื้อเลือดหลง่ั ไหลยอมสละ ส้นิ แล เสยี ชีพไป่เสยี สิ้น ช่อื ก้องเกยี รติงาม

เพลงรกั ชาติยิง่ ชพี เกิดเป็นไทยเป็นไทยดงั นาม เพยี บด้วยความรกั ชาตยิ ิง่ ทั้งใจทงั้ กายทกุ สิ่ง อกี วาจาจรงิ ทกุ สง่ิ ไป ชาตทิ ่ีรกั ของไทย เราควรเทดิ ไว้บชู า มีคุณล้นเหลอื ล้นค่า สดุ จะพรรณนานับได้ เราเป็นไทย ต้องใจมคี วามภกั ดชิ์ าติ เราต้องพลชี ีวาตม์ สละให้ชาตดิ ้วยความหวงั ดี มาเถดิ พงษ์วงศ์วานของไทย เรารวมใจดำ� รงคงชาตดิ ้วยดี รักชาติเราน้ยี งิ่ ชพี เพลงมารช์ นศท. เราเหล่านกั ศึกษาวชิ าทหาร กรมการรกั ษาดนิ แดน ฝึกฝนทกุ คนรู้จกั ให้รักแผ่นดนิ ถนิ่ แคว้นเป็นปึกแผ่นแดนไทย ยามศึกเราร่วมรบพร้อมพลชี วี ัน เคียงกนั ทุกคนร่วมใจ ต้องเตรียมพร้อมความเกรยี งไกร เลอื ดไทยยอมพลีทุกคน เราพร้อมผจญผู้รกุ ราน ไทยมชี าตศิ าสนามหากษัตริย์ เกยี รติประวตั เิ ลอื ดไทยห้าวหาญ ชอ่ื ไทยอยู่คู่ฟ้าท่วั กาล เรานกั ศึกษาวชิ าทหารจะรกั ษาสถาบนั เราเหล่านกั ศึกษาวิชาทหาร รวมใจสามคั คกี นั เลือดไทยมใิ ห้ไหวหว่นั รวมกันรกั ษาดนิ แดน เราหวงแหนแผ่นดนิ ไทย

เพลงรกั ชาตยิ ่งิ ชีพ หากแผ่นดนิ ต้องการพวกเรา เจ้าป่าเขาจงเป็นพยาน ข้ายอมตายด้วยความกล้าหาญเพ่อื บ้านเมืองเรา เป็นกำ� ลังส�ำรอง ฝึกซ้อมในทกุ เร่อื งราว ไม่ย่อท้อแม้จะเหนบ็ หนาวสกั เพียงใด หากเอกราชกำ� ลังลกุ เป็นไฟ จงจับมือรวมใจ สู้ต่อไปด้วยความรกั ชาติ *จะไม่ยอมให้ใครย่ำ� ยีแผ่นดนิ นข้ี องเราไปได้ ยอมเสยี เลือดเสยี เน้อื เสยี กายหากต้องเสียแผ่นดิน จะรักษาแผ่นดนิ ของพ่อ ตอบแทนคณุ ท่านท�ำให้เรามกี ิน ประเทศสยามจะจำ� เรญิ ไม่สิ้นแผ่นดนิ ขวานทอง (ประเทศสยามจะจำ� เริญไม่สิ้น...แผ่นดนิ ขวานทอง) (แรป็ 1) รด. รกั ษาดินแดนไม่เคยขาดแคลนเร่ืองกองก�ำลงั เกดิ มาเป็นลกู ผู้ชายต้องยอมพลกี ายไม่พลาดพล้งั เป็นกองกำ� ลงั สำ� รองพวกเราคัดกรองคนขงึ ขงั รกั ษาเสียงเกยี รตยิ ศไม่มีวนั หมดให้คนรุ่นหลงั (ญ) อาจเป็นหญงิ แค่เพยี งร่างกาย ไม่แพ้ชายยอมตายเพ่ือชาติ สำ� รองหญงิ ไม่เคยคิดว่าหวาด เพือ่ ชาตผิ องไทย (ซ้�ำ * (ญ)) (แรป็ 2) จงรกั ชาติยิ่งชพี แม้ว่ากายจะวายชวี ัน ไม่ว่าจะเป็นยงั ไง กข็ อให้ใจนน้ั สู้ฟัน อยู่ใต้ร่มพระบารมพี ระเจ้าอยู่หวั จอมราชนั ย์ ทำ� ดเี ถิดอย่าขเ้ี กยี จ เพือ่ เทดิ พระเกียรติพระองค์ท่าน (ซ้�ำ * (ช)) (แรป็ 3) เราจะร่วมสบื ทอดพระปณธิ านของพ่อ ตามรอยศาสตร์พระราชาดงั ทีพ่ ระองค์ได้สานต่อ พัฒนาชาตไิ ทยให้ก้าวไกลโดยไม่ท้อ สบื สานงานจติ อาสาช่วยชาวประชาไม่รีรอ (ซ�้ำ* (ช + ญ))

เพลงรกั ชาติ ความรกั อนั ใด แม้รักเท่าไหน กไ็ ม่ยง่ั ยนื เช่นรักคู่รกั รกั แทบจะกลืน กลบั กลายขมขืน่ ลมื ได้ภายหลงั แต่ความรกั ชาติ รกั แสนพศิ วาส รักจนสุดก�ำลัง ก่อเกิดมานะ ยอมสละชวี ัง รกั จนกระท่ัง หมดเลือดเน้ือเรา ชวี ติ ร่างกาย เราไม่เสยี ดาย ตายแล้วก็เผา ทกุ สงิ่ ย่อมคลาด เว้นแต่ชาตขิ องเรา อย่าให้ใครเข้า เหยยี บย่�ำทำ� ลาย เพลง รด. รนุ่ ใหม่หัวใจ New Gen. ข้าคอื นกั ศกึ ษา เสาะหาต�ำรานอกห้องเรยี น ไม่ได้ขดี เขยี น ไม่ได้เรยี นในอาคารห้องแอร์ *ฉนั เรยี นกลางแดด ฉนั ร้อน ฉนั เหน่ือย ฉันเพลียเหลือเกนิ ฉันเดินยำ�่ ลง ยำ่� ฝน ยำ�่ บนพนื้ ดนิ ไทย ฉันคือกองหนนุ สนับสนนุ การรบของกองทัพไทย ศกึ ษาต�ำราวชิ าทหาร ข้าคอื นศท. ข้าคอื รด. รกั ษาดินแดน ไม่ต้องตดั หัวเกรยี น แม้ยงั เรียนอยู่ ม.ปลาย มีทง้ั หญงิ ทั้งชาย มาศกึ ษาเล่าเรียน ท้งั ผู้สาวสวยอกี ถึกทน ยงั พากเพียร เรียนวิชาทหาร ได้ความสามคั คี

ค่านิยมหลักคนไทย 12 ประการ 1. มีความรกั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ 2. ซอื่ สตั ย์ เสยี่ สละ อดทน มีอดุ มการณใ์ นส่ิงทดี่ ีงามเพอื่ ส่วนรวม 3. กตัญญูตอ่ พ่อ แม่ ผปู้ กครอง ครบู าอาจารย์ 4. ใฝ่หาความรู้ หม่นั ศกึ ษาเล่าเรยี นท้งั ทางตรงและทางออ้ ม 5. รักษาวฒั นธรรมประเพณีไทยอนั ดีงาม 6. มีศลี ธรรม รักษาความสัตย์ หวังดีตอ่ ผู้อื่น เผอื่ แผแ่ ละแบง่ ปัน 7. เขา้ ใจเรยี นรกู้ ารเปน็ ประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ ทถ่ี กู ตอ้ ง 8. มีระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย ผนู้ อ้ ยร้จู กั การเคารพผู้ใหญ่ 9. มสี ติ รตู้ วั รคู้ ดิ รทู้ ำ� รปู้ ฏบิ ตั ติ ามพระราชดำ� รสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั 10. รู้จักด�ำรงตนอยู่โดยใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชด�ำรัสของ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั รจู้ ักอดออมไว้ใช้เม่อื ยามจำ� เป็น มไี วพ้ อกนิ พอใช้ ถา้ เหลอื กแ็ จกจำ� หนา่ ย และพรอ้ มทจ่ี ะขยายกจิ การเมอ่ื มคี วามพรอ้ มมภี มู คิ มุ้ กนั ที่ดี 11. มีความเข้มแข็งท้ังร่างกายและจิตใจ ไม่ยอมแพ้ต่ออ�ำนาจฝ่ายต่�ำหรือกิเลส มีความละอายเกรงกลัวต่อบาปตามหลกั ของศาสนา 12. คำ� นงึ ถงึ ผลประโยชนข์ องสว่ นรวม และของชาตมิ ากกวา่ ผลประโยชนข์ องตนเอง

เข้าควิ สร้างวนิ ยั สร้างน้ำ� ใจ สร้างไมตรี “รกั ชาติ ยงิ่ ชพี ”



พมิ พ์ท่ี ส�ำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องคก์ ารสงเคราะหท์ หารผา่ นศกึ ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ โทร. 0 2587 3137 ตอ่ 117 โทรสาร 0 2587 3137 ต่อ 103