ทักษะการขยายอาชีพ อช31002

144 เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตุผลของการทาํ โครงการขยายอาชพี ในการเรยี นรทู ี่ผานมาเปน เรือ่ งของการทาํ แผนธุรกจิ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดีและมีภูมิคุมกัน การกําหนด แผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคล่ือนแผนสูความสําเรจ็ อยา งมคี ณุ ธรรม ซ่ึงเปนเร่ืองภายในของ ผูประกอบการขยายอาชพี เทา น้ัน แตการทําธุรกิจท่ีจะตองขยายตัวออกไปจําเปนตองใชทุนเพ่ิมเติมหรือ ตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบ รายละเอียดการดาํ เนนิ งาน มีผลลพั ธเ ปนอยา งไร มผี ลที่เกดิ อะไรบา ง และกระทบตอสังคมชุมชนอยางไร คุม คาทจี่ ะใหก ารสนบั สนุนหรอื ไม หรือมีโอกาสที่จะสรางกําไร นํารายไดมาคืนสถาบันทางการเงินได หรอื ไม ดังน้ัน จึงมีความจาํ เปน ทีจ่ ะตองมีความรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพ เพื่อนําเสนอขอรบั ความชว ยเหลอื หรือสรางความเชอื่ มนั่ ใหกับแหลงทนุ

145 เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เรื่อง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพื่อใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพร ความคิด หรือใชนาํ เสนอเพื่อขอความชวยเหลือ สนับสนุนเงินทุน ซึ่งประกอบดวยสาระท่ีแสดงใหเห็น ความสาํ คัญและคุณคาของการดาํ เนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดวย 1. ชื่อโครงการ 2. เหตุผล หลกั การ 3. เปาประสงค 4. วตั ถุประสงค 5. ผลไดข องโครงการ 6. วธิ ีดําเนนิ งาน 7. งบประมาณดาํ เนนิ การ 8. ผลดําเนนิ โครงการ การเขียนโครงการ 1. การเขียนชื่อโครงการ โดยท่ัวไป มี 3 องคป ระกอบ คือ (1) ขอความบงบอกวาทําอะไร (2) ขอความวาเปน ของใครและ(3) นาํ เสนอใคร “โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรีย ชมุ ชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนับสนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด” 2. การเขียน ความสาํ คัญและหลักการ เปน สาระสวนทบี่ อกความสาํ คญั ของการจดั ทําโครงการและหลกั การดาํ เนินการ ซ่ึงมี โครงสรา งการเขยี น ดังนี้ 2.1 โครงสรา งการเขียนความสําคญั การเขยี นความสาํ คญั ในการขยายอาชพี ควรจะ เปน สาระสําคญั ในธุรกจิ ซึ่งประกอบดว ย 2.1.1 เขยี นบง บอกสภาวะแวดลอมอาชพี ไดแ ก (1) สภาพที่ดิน ส่งิ แวดลอ มที่สง เสริมการดาํ เนินโครงการ (2) ผลิตผลอะไรท่ีเหมาะสมในการผลติ (3) ลักษณะคุณภาพผลผลิตท่ีลกู คาตอ งการ (4) ลูกคาเปนใคร อยา งไร (5) ขายใหก บั ใคร สว นแบงทางการตลาดเปน อยา งไร (6) จะสามารถเขาไปยึดตลาดสว นแบง ตลาดไดรอยละเทา ไร

146 2.1.2 เขยี นสรุปใหเห็นความสาํ คญั ท่เี กี่ยวขอ งกับ (1) การสรา งงาน สรางรายไดใหกับชุมชน (2) การมสี วนรว มสรางความพอเพยี งดานตา ง ๆ ใหกับชมุ ชน 2.2 การเขียนหลักการ เปนขอความตาง ๆ เพือ่ บงบอกวา โครงการจะทาํ อะไร ใหใ คร ทาํ แคไ หน และทาํ อยา งไร ดงั น้ี 2.2.1 จะทาํ อะไร ใหใ คร ดงั ตัวอยาง (1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา สุขภาพ 2.2.2 ทําอยางไรดงั ตัวอยา ง (1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ การเกษตร 2.2.3 ทาํ ทไ่ี หน ดงั ตวั อยาง (1) การดาํ เนินงาน จะเริ่มตน ท่แี ปลงเกษตรของผูทาํ แลวสง เสริมการเรียนรู ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อนิ ทรียออกไป 2.3 ตวั อยา งการเขยี นเหตผุ ลและหลักการ เหตผุ ลและหลกั การ การตดั สินใจดําเนินการจดั ทาํ เกษตรอินทรยี  มีเหตผุ ลมาจาก 1. สภาพที่ดินของหมบู า นคลองหาด เปนที่ดินเปดปาใหม เพ่ือทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกร ไมร ูจกั และไมเ คยใชสารพิษฆา แมลงและปราบวัชพืชเขา มาใชเ ปน พนื้ ท่ีสะอาดปราศจากสารพษิ 2. ถา หากดาํ เนนิ การผลติ พชื ผัก ผลไมในระบบเกษตรอินทรีย จะทําใหผลิตผลท่ีไดมา สะอาด ไมม ีสารพิษตกคา ง 3. ผักผลไมท ี่ตลาดตอ งการ จะเปนผลผลติ ท่ไี รส ารพษิ มีการเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ และ รสชาตเิ ปนไปตามสายพันธุ 4. ขณะนี้กลมุ ผรู ักสุขภาพมีจํานวนมากข้ึน เนอ่ื งมาจากการประชาสัมพันธความปลอดภัยของ อาหาร ทําใหก ลมุ คนกลมุ น้ีสนใจซ้อื อาหารไรส ารพษิ บรโิ ภคมากขนึ้ โดยลําดับ 5. มผี คู า อาหารสขุ ภาพเขามารับซ้ือถึงไรน า จาํ นวนไมจํากดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหาร สุขภาพ 6. ผลการศึกษาติดตามสวนแบงของตลาด อาหารสุขภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาด เพยี งรอยละ 0.25 ของพชื ผกั ผลไมท่ปี ลูกในระบบเคมี เทาน้ัน จึงอาจสรุปไดวา สวนแบงของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการ สรางงาน สรา งรายไดใ หกับคนในชมุ ชนบานคลองหาดไดพัฒนาเศรษฐกิจเขาสูความพอเพียงตามอัตภาพ ของแตล ะครอบครัวทีเ่ ขา รว มโครงการได

147 จากเหตผุ ลดังกลาว จึงอาจสรุปหลกั การดําเนินงานไดด ังน้ี 1. เปนการดําเนนิ งานทม่ี ุงเนนการผลติ ผกั ผลไมในระบบอนิ ทรียข ายใหกับกลุม ผรู กั ษาสุขภาพ 2. การดําเนนิ งานใหความสําคัญกับการประยุกตร ะบบนเิ วศธรรมชาตเิ ขาสูระบบการเกษตร 3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขาย การปลูกผักอนิ ทรยี ออกไป 3. การเขยี นเปา หมายโครงการ 3.1 โครงสรางการเขียนเปาหมายโครงการ ประกอบดว ย ขอ ความบง ชว้ี า + ปริมาณงาน + บอกระยะเวลา ทําอะไร สําเรจ็ 3.2 การเขียนขอความเปาหมายโครงการ ควรพจิ ารณาสิ่งตอ ไป (1) ขอ ความบง ชวี้ าทาํ อะไร ตองเปน เร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรอ่ื งหลักของโครงการ (2) ปริมาณงานทร่ี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจริง (3) ระยะเวลาสําเรจ็ ตองเหมาะสมกบั ปริมาณงานและมคี วามเปน ไปไดจริงที่จะทําสําเรจ็ 3.3 ตัวอยา งขอ ความเปาหมายโครงการ จดั ตัง้ ครัวเรือนบานคลองหาดใหทําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัว ใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552 4. การเขยี นวตั ถุประสงคโครงการ เปน ขอ ความทข่ี ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเห็นภาระงานที่จะตองทําให สาํ เรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคิด การเขียน ดังน้ี 4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสําเร็จตาม เปาหมายโครงการได เชน วิเคราะหเ ปา หมาย กาํ หนดภาระงานทค่ี วรทาํ จัดต้งั ครัวเรอื น 1. ฝกอบรมศกึ ษาดูงาน เกษตรอนิ ทรีย 2. จัดการสนับสนุนการจัดตั้ง 200 ครอบครัว ระบบเกษตรอินทรีย 3. ตดิ ตามควบคุมการ ดําเนนิ งาน

148 4.2 วิเคราะหภ าระงาน กาํ หนดลกั ษณะบงชคี้ วามสําเรจ็ ดงั ตัวอยา งน้ี ภาระงานทจ่ี ะทาํ ลักษณะบงช้ีความสําเร็จ 1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเห็นความสาํ คัญอาชีพเกษตรอนิ ทรีย 2. จัดสนบั สนุน - สามารถดําเนินอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ได 3. ติดตามและพัฒนา - อาชีพมคี วามเขมแข็ง 4.3 เขยี นวตั ถปุ ระสงคโครงการตามโครงสรางน้ี   เปนอยา งไร ทําอะไร ใหใ คร เพ่ือฝกอบรม เกษตรบา นคลองหาด สามารถเขา ใจเหน็ ความสําคญั อาชีพ เกษตรอินทรีย ตวั อยางวตั ถุประสงคโ ครงการ 1. เพ่ือฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหส ามารถเขาใจเหน็ ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี ได 2. เพ่ือสนบั สนุนเกษตรบา นคลองหาดใหส ามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี ไ ด 3. เพือ่ ตดิ ตามพัฒนาใหเ กษตรผูประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี  มีความเขมแข็งในอาชีพได 5. การเขียนผลไดของโครงการ การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนสิ่งท่ีจะเกิดข้ึนอันเนื่องมาจากโครงการ อยางมีเหตุมีผล ดวยการนําวัตถุประสงคโครงการมาวิเคราะหกําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยาง วตั ถุประสงคท ่ี 1 ขอความในวตั ถุประสงค ผลไดท ีค่ วรจะเกิด 1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผูผา นการฝกอบรม 60 คน 2. เขาใจและเห็นความสาํ คัญของเกษตรอนิ ทรยี  2.1 บอกวธิ กี ารพฒั นาคุณภาพดนิ ได 2.2 บอกวิธกี ารเพาะปลกู พืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด 2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ เกษตรอนิ ทรียไ ด

149 6. การเขยี นวิธีดาํ เนินงาน เปนการเขียนเรยี งลาํ ดับในแตละจดุ ประสงค โดยมขี น้ั ตอนการเขียนดังนี้ 6.1 ยกขอความ วตั ถปุ ระสงคและผลไดโครงการมาเปนตวั ตงั้ 6.2 ดําเนนิ การวเิ คราะหผลไดแ ตล ะตัวเพือ่ กําหนด กิจกรรม/ข้ันตอนวธิ กี ารดาํ เนินงานท่ี เกดิ ผลได 6.3 ระบเุ กณฑช ว้ี ดั ความสาํ เร็จของงาน 6.4 กาํ หนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานที่เปนจรงิ ตวั อยางการเขยี นวธิ ดี ําเนนิ งาน 6. วิธดี าํ เนินงาน 6.1 วธิ ดี ําเนินงานตามจุดประสงคที่ 1 : เพ่อื ฝก อบรมเกษตรบา นคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี  ผลได กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ ดี ําเนนิ งาน เกณฑช ว้ี ัดความสาํ เร็จ ระยะเวลา ของงาน (KPI) 1. มีผูผา นการอบรม 1. ประชาคมหมบู านชีแ้ จงรับสมคั ร 100% ประชาคม 2 ครงั้ 60 คน ผูสนใจเขารว มโครงการ 2. ผูเขา อบรมมี 1. จดั สมั มนาใหมองเห็นภาพรวมของ 80% ของผูเ ขารบั การ 2 วัน ความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวิธีการ เขาใจ 2. ศกึ ษาดงู านที่ไรท นเหน่อื ย พฒั นาดินได 2.1 การพฒั นาดนิ 2.1 ศึกษา สงั เกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผูเขารบั การ 2.2 การเพาะปลูก 2.2 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการเพาะปลกู อบรม บอกวิธกี าร 2.3 การอารักขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการอารกั ขาพชื เพาะปลูกเกษตร พชื 3. เปดเวทสี มั มนาแลกเปล่ียนเรยี นรกู ับ อินทรยี ได บคุ ลากรของไรทนเหนื่อย 80% ของผเู ขา รวม 4. สรปุ ผลการศกึ ษาสงั เกตและการ อบรม บอกวิธีการ สัมมนา อารกั ขาพืชได 3. เห็นความสาํ คญั 3. ทบทวนสภาพเปน จริงของตนเองกบั 80% ของผูเ ขา รับการ 2 วัน อาชีพเกษตร ประสบการณท ไ่ี ดร บั มา แลวรว มกนั อบรมเหน็ ความสาํ คญั อินทรีย หาแนวทางของตนเอง ของอาชีพเกษตร อนิ ทรีย

150 7. การเขียนงบประมาณดาํ เนนิ การ เปน การนํากจิ กรรม/ขน้ั ตอนดาํ เนนิ การมาวเิ คราะหรายละเอียดของรายจาย แลว บรรจใุ น โครงการ ดงั ตัวอยาง ตวั อยางการเขียนรายละเอียดงบประมาณ 7. งบประมาณดําเนินการ รวมงบประมาณดําเนนิ การทงั้ สนิ้ 108,000 บาท มีรายละเอยี ดการจา ย ดังน้ี รายการจาย รายละเอยี ดการจา ย งบประมาณ ** การพฒั นาดิน คาจางไถบุกเบกิ 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท คา จางไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท คา เมลด็ พนั ธุป ุย พชื สด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท 8. การเขยี นผลดาํ เนนิ โครงการ เปนการนําผลไดม า คิดวิเคราะหว า ถาการดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลท่ี เกดิ อะไรบา ง และมผี ลกระทบอยา งไรทีท่ าํ ใหม องเห็นคณุ คา ของโครงการ ดงั ตัวอยา งตอไปนี้ 8. ผลดําเนินโครงการ หากการดาํ เนนิ การเกิดผลไดด งั ท่ีกําหนดไว จะมผี ลที่เกดิ ตามมาและผลกระทบ ดงั น้ี ผลได Output ผลทเี่ กดิ Effect ผลกระทบ Impact 1. มผี ผู า นการอบรม 60 คน 1. โครงสรางความรเู กษตรเปลี่ยน 1. เกดิ ชุมชนแหงการเรยี นรูเกษตร อินทรยี  2. ผูอบรมมีความรคู วาม 2. ความคดิ ของเกษตรกรเหน็ 2. การลดรายจา ยของชมุ ชน เขา ใจเกษตรอนิ ทรยี  ความสําคญั กบั การประยกุ ตใ ช ปจ จัยภายในใหมีคณุ คา สูงขน้ึ 3. ผูเขาอบรมเหน็ 3. มกี ารประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกจิ ยกระดับเขาสคู วาม ความสําคญั อินทรียข ึ้นในชมุ ชนบา นคลอง อยูดีมีสขุ อาชีพเกษตรอินทรยี  หาดแบบขนานใหญ

151 กจิ กรรมที่ 19 1. ใหผูเรยี นเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพี ท่ีมคี วามสนใจ โดยโครงการมสี ว นประกอบ (1) ชื่อโครงการ (2) เหตผุ ล หลักการ (3) เปาประสงค (4) วัตถุประสงค (5) ผลไดข องโครงการ (6) วิธีดาํ เนินงาน (7) งบประมาณดําเนินงาน (8) ผลดําเนินโครงการ 2. ใหผูเรียนนําเอกสารโครงการขยายอาชีพของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเช่ียวชาญ ในทองถิ่น แลกเปล่ียนเรียนรหู าขอบกพรอง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ัติการพฒั นาเอกสารของตนเอง

152 คณะผจู ดั ทํา ทีป่ รึกษา บญุ เรือง เลขาธิการ กศน. อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน. 1. นายประเสริฐ จําป รองเลขาธกิ าร กศน. 2. ดร.ชัยยศ แกว ไทรฮะ ท่ีปรึกษาดานการพฒั นาหลักสตู ร กศน. 3. นายวัชรินทร ตัณฑวฑุ โฒ ผอู าํ นวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. ดร.ทองอยู 5. นางรักขณา หนแู ดง ขา ราชการบํานาญ ผูเ ขียนและเรียบเรยี ง 1. นายอทุ ยั ผบู รรณาธิการ และพัฒนาปรบั ปรุง 1. นายพิชติ แสงลอย ผอู ํานวยการ กศน. อาํ เภอนครชัยศรี จังหวดั นครปฐม 2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทัย กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นางพรทิพย เข็มทอง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวศริญญา กลุ ประดษิ ฐ 5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวฒั นา ผ้พู ฒั นาและปรบั ปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน ) 1. นางอญั ชลี ธรรมวิธกี ลุ 2. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั 3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ 4. นางสาวกฤษณา โสภี 5. นายสุภาพ เมอื งนอ ย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รอื น

153 ผพู มิ พตน ฉบบั 1. นางสาวปยวดี คะเนสม กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวชาลินี ธรรมธษิ า กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจติ วฒั นา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผอู อกแบบปก นายศภุ โชค ศรีรตั นศิลป

154 คณะผปู รบั ปรุงขอ มลู เกีย่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560 ทป่ี รึกษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผูตรวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ 1. นายสรุ พงษ ปฏบิ ัตหิ นา ทร่ี องเลขาธิการ กศน. 2. นายประเสริฐ สุขสเุ ดช ผอู ํานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางตรีนชุ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย ผปู รบั ปรงุ ขอ มูล นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ คณะทาํ งาน 1. นายสรุ พงษ มนั่ มะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 4. นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั 5. นางสาวสลุ าง เพ็ชรสวา ง กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรอื น 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น 8. นางสาวชมพนู ท สังขพ ชิ ัย