ทักษะการขยายอาชีพ อช31002

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า ทกั ษะการขยายอาชีพ (อช31002) ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ห้ามจาหน่าย หนงั สือเรียนเลม่ น้ีจดั พิมพด์ ว้ ยเงินงบประมาณแผน่ ดินเพอ่ื การศึกษาตลอดชีวติ สาหรับประชาชน ลิขสิทธ์ิเป็นของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาดบั ท่ี 29/2555

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า ทกั ษะการขยายอาชีพ (อช31002) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560 ลิขสิทธ์ิเป็นของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาดบั ที่ 29/2555

คํานํา กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 เมอ่ื วันท่ี 18 กันยายน พ.ศ. 2551 แทนหลกั เกณฑแ ละวธิ ีการจดั การศึกษานอกโรงเรียน ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 ซ่ึงเปนหลักสูตรที่พัฒนาขึ้นตามหลักปรัชญาและ ความเช่ือพ้ืนฐานในการจัดการศึกษานอกโรงเรียนที่มีกลุมเปาหมายเปนผูใหญมีการเรียนรูและส่ังสม ความรู และประสบการณอ ยางตอเน่อื ง ในปงบประมาณ 2554 กระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดแผนยุทธศาสตรในการขับเคลื่อน นโยบายทางการศึกษาเพ่ือเพิ่มศักยภาพและขีดความสามารถในการแขงขันใหประชาชนไดมีอาชีพ ที่ สามารถสรา งรายไดท่ีมง่ั คัง่ และมน่ั คง เปนบุคลากรที่มีวินัย เปยมไปดวยคุณธรรมและจริยธรรม และมี จิตสํานึกรับผิดชอบตอตนเองและผูอ่ืน สํานักงาน กศน. จึงไดพิจารณาทบทวนหลักการ จุดหมาย มาตรฐาน ผลการเรียนรูที่คาดหวงั และเนื้อหาสาระ ท้ัง 5 กลุมสาระการเรียนรู ของหลักสูตรการศึกษา นอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ใหมีความสอดคลองตอบสนองนโยบาย กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งสงผลใหตองปรับปรุงหนังสือเรียน โดยการเพ่ิมและสอดแทรกเนื้อหาสาระ เก่ียวกบั อาชพี คณุ ธรรม จริยธรรมและการเตรยี มพรอม เพือ่ เขา สปู ระชาคมอาเซียน ในรายวิชาที่มีความ เก่ียวของสัมพันธกัน แตยังคงหลักการและวิธีการเดิมในการพัฒนาหนังสือที่ใหผูเรียนศึกษาคนควา ความรูดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรม ทําแบบฝกหัด เพื่อทดสอบความรูความเขาใจ มีการอภิปราย แลกเปลย่ี นเรียนรกู บั กลุม หรือศกึ ษาเพิ่มเตมิ จากภูมิปญญาทอ งถ่นิ แหลงการเรียนรแู ละสื่ออ่ืน การปรับปรุงหนังสือเรียนในคร้ังนี้ ไดรับความรวมมืออยางดีย่ิงจากผูทรงคุณวุฒิในแตละ สาขาวชิ า และผูเก่ยี วของในการจัดการเรียนการสอนที่ศึกษาคนควา รวบรวมขอมูลองคความรูจากส่ือ ตาง ๆ มาเรยี บเรียงเนอ้ื หาใหค รบถว นสอดคลองกบั มาตรฐาน ผลการเรยี นรทู คี่ าดหวงั ตัวช้ีวัดและกรอบ เนื้อหาสาระของรายวิชา สํานักงาน กศน. ขอขอบคุณผมู สี วนเก่ียวขอ งทกุ ทา นไว ณ โอกาสนี้ และหวังวา หนงั สอื เรียนชุดน้ีจะเปน ประโยชนแกผ ูเรยี น ครู ผูสอน และผูเกี่ยวของในทุกระดับ หากมีขอเสนอแนะ ประการใด สาํ นักงาน กศน. ขอนอ มรบั ดวยความขอบคณุ ยงิ่

สารบญั หนา คาํ นาํ คําแนะนําการใชห นงั สือเรียน โครงสรางรายวิชาทกั ษะการขยายอาชพี บทที่ 1 ทกั ษะในการขยายอาชพี 1 เรอ่ื งที่ 1 ความจําเปน ในการฝก ทักษะอาชพี 2 เรื่องที่ 2 ทกั ษะการใชน วตั กรรมและเทคโนโลยเี พ่ือการขยายอาชพี 15 บทที่ 2 ตรวจสอบระบบความพรอมการสรางอาชพี ใหม คี วามม่ันคง 24 เรอื่ งที่ 1 การตรวจสอบระบบความพรอ มการสรา งอาชีพใหมัน่ คง 25 บทที่ 3 การพฒั นาตนเองเพ่ือการขยายอาชพี 43 เรอ่ื งที่ 1 การวเิ คราะหทาํ ความเขา ใจและรูจกั ตัวตนทแี่ ทจ ริง 44 เรอ่ื งที่ 2 การพฒั นาทักษะการขยายอาชีพใหเปน ลกั ษณะนสิ ัย 48 บทท่ี 4 ความหมาย ความสาํ คญั ของการขยายอาชีพ 53 เรอ่ื งที่ 1 ความหมายของการจดั การขยายอาชพี 54 ตามแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เร่อื งท่ี 2 ความสําคญั ของการจดั การขยายอาชีพ เพือ่ ความมนั่ คง 58 ตามแนวคดิ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง บทที่ 5 ความรเู บ้อื งตน เกีย่ วกับการบรหิ ารจดั การในการขยายอาชพี 65 บทท่ี 6 การจดั ทาํ และพฒั นาระบบการขยายอาชีพ 87 ตามแนวปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เรอื่ งท่ี 1 องคประกอบของระบบขยายอาชพี 88 ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เรอื่ งท่ี 2 การจดั ทาํ แผนธรุ กิจ 95 บทที่ 7 การขับเคลอ่ื นธรุ กจิ เพื่อการขยายอาชพี 130 เรอื่ งที่ 1 การควบคุมใหการขยายอาชีพเปนไปตามแผนกลยุทธ 131 เรื่องที่ 2 การตรวจสอบใหก ารปฏิบตั ิการขยายอาชพี เกดิ ผลตามแผนปฏิบตั ิการ 137 บทที่ 8 โครงการขยายอาชพี 142 เรอ่ื งที่ 1 การจัดทําโครงการขยายอาชีพเพ่ือนาํ เสนอแหลงทุน 143

คาํ แนะนําการใชห นังสอื เรยี น หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาทกั ษะการขยายอาชีพ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย เปน แบบเรยี นท่ีจัดทาํ ขึ้น สําหรบั ผูเ รียนทเ่ี ปน นักศึกษานอกระบบ ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาทักษะการขยายอาชีพ ผูเรียนควร ปฏิบตั ิดังนี้ 1. ศกึ ษาโครงสรา งรายวชิ าใหเขาใจในหัวขอและสาระสําคัญ มาตรฐานการเรียนรูระดับ และ ผลการเรียนรทู ่ีคาดหวงั และขอบขายเนอ้ื หาของรายวิชานน้ั ๆ โดยละเอียด 2. ศกึ ษารายละเอยี ดเน้อื หาของแตล ะบทอยา งละเอียด และทํากิจกรรมตามที่กําหนด ถาผูเรียน ไมเ ขา ใจควรกลับไปศึกษาและทําความเขาใจในเนื้อหานั้นใหมใหเขาใจ กอ นท่จี ะศกึ ษาเร่อื งตอ ๆ ไป 3. ครูควรทบทวนสาระสําคญั ของรายวชิ าชอ งทางการขยายอาชีพ (อช31001) ใหผูเรียนสามารถ เชื่อมโยงระหวางรายวชิ าได ทาํ ใหเ กดิ ความเขาใจตอเนือ่ งกบั รายวิชาทักษะการขยายอาชีพ 4. หนังสือเรียนเลมนี้เนนการจัดการเรียนรูในลักษณะกระบวนการสวนใหญ จะยกตัวอยาง อาชพี เกษตรกรรมแตอาชีพอืน่ ๆ ก็สามารถนํากระบวนการไปใชไ ด 5. หนังสือเรยี นเลมน้ีมี 8 บท คือ บทที่ 1 ทกั ษะในการขยายอาชีพ บทที่ 2 ตรวจสอบระบบความพรอ มการสรางอาชพี ใหม ีความมน่ั คง บทที่ 3 การพฒั นาตนเองเพ่อื การขยายอาชีพ บทท่ี 4 ความหมาย ความสาํ คญั ของการขยายอาชพี บทที่ 5 ความรูเบ้ืองตน เกย่ี วกับการบริหารจดั การในการขยายอาชพี บทที่ 6 การจดั ทําและพฒั นาระบบการขยายอาชีพ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง บทที่ 7 การขับเคล่อื นธุรกิจเพ่อื การขยายอาชีพ บทท่ี 8 โครงการขยายอาชีพ

โครงสรางรายวชิ าทกั ษะการขยายอาชพี (อช31002) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย มาตรฐานการเรยี นรูระดบั และผลการเรียนรูทคี่ าดหวัง มาตรฐานการเรียนรูระดบั 1. มีความรู ความเขาใจ ทักษะในการขยายอาชีพ เพื่อสรางความม่ันคงบนพ้ืนฐานความรูใน กระบวนการผลิต กระบวนการตลาด ท่ีใชนวัตกรรม เทคโนโลยีที่เหมาะสม มีความ หลากหลายทางชีวภาพ พฒั นาตอยอดและประยกุ ตใชภ มู ิปญ ญา 2. มีความรู ความเขาใจ และสามารถจัดทําแผนงานและโครงการธุรกิจเพ่ือขยายอาชีพเขาสู ตลาดการแขง ขัน ตามแนวคดิ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งเพอ่ื สคู วามม่นั คง ผลการเรยี นรูทคี่ าดหวงั 1. อธบิ ายทกั ษะทีเ่ กยี่ วขอ งในกระบวนการผลติ และการตลาดทใี่ ชนวตั กรรม เทคโนโลยีในการ ขยายอาชีพท่ีตดั สนิ ใจเลอื ก 2. ตรวจสอบระบบความพรอมในการขยายอาชพี ใหม คี วามมั่นคง 3. ปฏบิ ัตกิ ารวเิ คราะหต นเองและพัฒนาทกั ษะการขยายอาชพี ใหเปน ลกั ษณะนสิ ยั 4. อธบิ ายความหมาย ความสําคัญของการจัดการอาชีพ เพ่ือการขยายอาชีพได 5. ดาํ เนนิ การจัดทําและหรอื ปรับปรงุ แผนธุรกิจดานการจัดการ การผลิตหรือ การบริการและ ดานการจดั การ การตลาด ตามแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงได 6. ตรวจสอบระบบธรุ กจิ เพ่ือการขยายอาชีพได 7. ปฏิบตั กิ ารจดั ทาํ แผนและโครงการขยายอาชพี ได ขอบขายเนอ้ื หา บทที่ 1 ทกั ษะในการขยายอาชีพ บทท่ี 2 ตรวจสอบระบบความพรอ มการสรา งอาชีพใหม คี วามมน่ั คง บทที่ 3 การพัฒนาตนเองเพ่อื การขยายอาชพี บทท่ี 4 ความหมาย ความสาํ คญั ของการขยายอาชพี บทท่ี 5 ความรเู บือ้ งตน เกี่ยวกบั การบรหิ ารจดั การในการขยายอาชีพ บทที่ 6 การจัดทาํ และพัฒนาระบบการขยายอาชีพ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง บทที่ 7 การขบั เคลอื่ นธรุ กิจเพ่ือการขยายอาชพี บทที่ 8 โครงการขยายอาชีพ

1 บทที่ 1 ทักษะในการขยายอาชีพ ผลการเรียนรทู ี่คาดหวงั อธิบายทักษะท่ีเก่ียวของในกระบวนการผลิตและการตลาดท่ีใชนวัตกรรม เทคโนโลยีในการ ขยายอาชีพท่ีตัดสนิ ใจเลอื ก ขอบขา ยเนอ้ื หา เร่อื งที่ 1 ความจําเปน ในการฝกทกั ษะอาชพี เรอื่ งที่ 2 ทักษะการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยเี พ่อื การขยายอาชีพ สือ่ ประกอบการเรยี นรู 1. เอกสารหมายเลข 1 ใบความรู เรื่อง ทักษะการทํางานบนฐานขอมลู 2. เอกสารหมายเลข 2 ใบความรู เรอ่ื ง การตอ ยอดภมู ปิ ญญายกระดบั ความรูใ หสงู ขึ้น 3. เอกสารหมายเลข 3 ใบความรู เรอ่ื ง การสรา งความหลากหลาย เพื่อความมั่นคงในอาชพี 4. เอกสารหมายเลข 4 ใบความรู เร่อื ง การประเมนิ ประสิทธภิ าพ นวตั กรรม เทคโนโลยี 5. เอกสารหมายเลข 5 ใบความรู เรื่อง การวิเคราะหเพื่อจําแนกบทบาทหนาที่ของนวัตกรรม เทคโนโลยี

2 เรื่องที่ 1 ความจําเปนในการฝก ทกั ษะอาชพี ลักษณะบง ชี้ความสําเร็จของการเรยี นรู 1. มคี วามเขา ใจทกั ษะการทํางานบนฐานความรู 2. เขาใจการเรยี นรตู อ ยอดภูมปิ ญ ญา ยกระดับความรใู หส งู ขึ้น 3. เขาใจความหลากหลายทางชีวภาพ และกิจกรรม เพอ่ื ความมัน่ คงของอาชพี แผนปฏิบัติการเรยี นรู ลักษณะบง ช้ีความสําเรจ็ กจิ กรรม การวดั ผล ประเมินผล ส่ือการเรียน ของการเรียนรู 1. มีความเขาใจทกั ษะ เรียนดวยตนเอง 1. การระบเุ หตุการณข อง เอกสารหมายเลข 1 การทาํ งานบนฐานความรู 1. ผเู รยี นแตล ะคนทําความเขา ใจ การประกอบอาชีพที่ ใบความรเู รอ่ื งทักษะการ เรื่องทักษะการทํางานบน ตอ งใชความรูข อ มูล ทาํ งานบนฐานขอมลู ฐานขอ มูลจากเอกสารใบความรู สารสนเทศ 2. ทบทวนประสบการณก าร ทาํ งานบนฐานขอมูลของ ตนเองแลวบูรณาการความรู เขา ดวยกัน หาแนวทาง วิธีการทํางานบนฐานขอ มูลเพอ่ื ขยายขอบขา ยอาชีพของตนเอง 2. เขา ใจการเรยี นรตู อ เรียนดว ยตนเอง ยอดภมู ปิ ญ ญา ยกระดับความรูใ หส งู ขึน้ 1. ผูเรยี นแตล ะคนทําความเขาใจ 1. การระบุภูมิปญญาที่ เอกสารหมายเลข 2 ใบความรเู รอ่ื งการ 3. เขาใจความ เร่อื งการตอ ยอดภูมปิ ญญา จะใชเปนความสามารถ ตอ ยอดภูมิปญ ญา หลากหลายทางชีวภาพ ยกระดับความรูใหส งู ขึ้น และกิจกรรมเพื่อความ ยกระดบั ความรใู หส ูงขนึ้ หลักของการขยาย มนั่ คงของอาชพี เอกสารหมายเลข 3 เรยี นโดยกลุม ขอบขา ยอาชีพ ใบความรูเรอื่ งการสรา ง ความหลากหลาย เพื่อ 2. ใหคณะผเู รียนทเี่ ปนกลมุ อาชีพ ความมั่นคงในอาชพี ลักษณะเดียวกัน รวมกลุมกัน 2. การกาํ หนดแนวทาง คน หาภมู ิปญ ญาท่ีจะตอ งใชเ ปน การยกระดบั ความรู ความสามารถหลักและกาํ หนด ใหสูงข้ึน แนวทางยกระดบั ความรูใหส งู ขึ้น เรียนรูดว ยตนเอง ทําความเขาใจเรื่องการสรางความ 1. ไมค ดิ เชงิ เดยี่ ว หลากหลายในอาชีพ เพอ่ื ความ 2. การบูรณาการความ ม่นั คง ลดอัตราเส่ยี งของตลาด หลากหลาย สรา ง ความมน่ั คง

3 เอกสารหมายเลข 1 : ใบความรู เรอ่ื ง ทกั ษะการทํางานบนฐานขอ มลู การขยายอาชพี หลายคนใชวิธที ําตามกระแสความนิยม เห็นเขาไดดีก็จะทําตามเขาดวย คิดตัดสนิ ใจดวยความรูสึก บางคนกป็ ระสบผลสาํ เรจ็ แตหลายคนพบความลมเหลว แตหากเราหันมามอง คนประสบความสําเร็จอาชีพม่ันคง เราจะเห็นวาบุคคลเหลาน้ีจะทําอะไรตองคิดอยางถี่ถวน หาความรู ขอมูลมากมายมาใชคิดชั่งน้ําหนักโอกาสความสําเร็จ จัดระบบทําการทดลองสรุปผลจนม่ันใจจึงจะมี การลงทุน การกระทาํ ลักษณะนีเ้ ปน ลักษณะของคนทํางานบนฐานขอมลู ผูเรียนการศึกษานอกระบบจึงมี ความจําเปนท่ีจะตองพัฒนาทักษะการทํางานบนฐานขอมูล เพื่อใหการขยายอาชีพเร่ิมตนไดเหมาะสม เฉพาะกบั ตนเอง กรอบแนวคดิ การทาํ งานบนฐานขอ มลู ฐานขอ มูลอาชีพ    ทุน สรา งแบบจาํ ลอง ปฏบิ ัติการใชแ ละ ผลติ ภณั ฑ อาชพี สาํ หรับตนเอง สรปุ บทเรียน ลูกคา ตนเอง แผนภมู กิ รอบแนวคดิ การทํางานบนฐานขอมลู จากแผนภูมิกรอบแนวคิดการทํางานบนฐานขอมูล แสดงใหเห็นวา การทํางานบน ฐานขอ มูลจะมกี จิ กรรมอยา งนอ ย 3 กิจกรรมทจี่ าํ เปน สําหรับการพฒั นาตนเองของผูเรียนที่จะตองเรียนรู สรางเปน พฤตกิ รรมใหเ ปนลักษณะนิสยั ในอันท่จี ะเปลยี่ นแปลงหรือขยายขอบขา ยอาชพี สูค วามมน่ั คง ฐานขอ มูลอาชีพ การดําเนินการทางธรุ กิจ มอี งคป ระกอบรวม 4 องคประกอบดว ยกนั คอื (1) องคประกอบดานทนุ (2) องคประกอบดานผลติ ภัณฑ (3) องคป ระกอบดานลูกคา (4) องคประกอบดา นตนเอง องคป ระกอบดังกลาวเปนฐานขอมูลอาชีพที่ผูเรียนจะตองจัดระบบขอมูลไวใชทํางาน โดยมรี ายละเอียดดงั น้ี

4 1. องคป ระกอบดา นทนุ ประกอบดว ย 1.1 ทนุ อสังหารมิ ทรพั ย ไดแก บา น ทีด่ ิน โรงงาน ของที่เรามีอยู หรือตองจัดซื้อ จัดทํา ไวใ ชทําธรุ กจิ 1.2 ทุนเงิน มีหรือยัง ถายังไมมีแหลงเงินทุนอยูท่ีไหน จะเขาถึงไดอยางไร จะสูกับ ดอกเบ้ยี ไดหรือไม 2. องคป ระกอบดานผลติ ภณั ฑ ประกอบดว ย 2.1 คุณภาพของผลติ ภณั ฑ ตลาดตอ งการอยางไร 2.2 กระบวนการผลติ ท่ีตอ งใช 2.3 นวตั กรรม เทคโนโลยี การลดตน ทุน เปนอยางไร 2.4 นวัตกรรม เทคโนโลยี การผลติ จะเขาถึงไดระดบั ใด 2.5 บรรจุภัณฑ 2.6 การเก็บรักษา 3. องคป ระกอบดานลูกคา ประกอบดวย 3.1 คา นยิ มเปน อยางไร 3.2 ชองทางเขา ถึงลกู คา 3.3 การสรา งความภักดใี หเ กดิ กบั ลกู คา 3.4 การสงเสรมิ การขาย 4. องคประกอบดา นตนเอง ประกอบดวย 4.1 ความรทู กั ษะการดาํ เนนิ งาน ตอ งมีอะไรบาง 4.2 การพัฒนาทมี งาน คนงาน จะตอ งทําอะไร อยางไร 4.3 ความนาเชอื่ ถอื ของเรา 4.4 สงั คม สง่ิ แวดลอม กับสถานประกอบการของเรา จากรายละเอียดพอสังเขปดังกลาวขางตน ผูเรียนจะตองสืบคน เรียนรู ทําความเขาใจ อยางลึกซ้ึง สําหรับตดั สนิ ใจออกแบบระบบทาํ งานหรอื จะคอย ๆ ศึกษา สรางความมั่นใจดานการจัดทํา แบบจาํ ลองอาชีพแลว ทดลองทําเพ่ือสรุปผล ตดั สินใจกาํ หนดขนาดธรุ กจิ หรือจะยกเลิกเปลี่ยนความคิด

5 การสรา งแบบจําลองอาชพี แบบจาํ ลองอาชพี เปนเหมือนสมมติฐาน เพื่อการพสิ ูจนข องการทําอาชีพ โดยมีขั้นตอน ดําเนินการดงั นี้ ขน้ั ตอนที่ 1 การศกึ ษาเบ้ืองตนเพ่อื สรปุ ขอมลู สรา งแบบจําลองอาชีพ โดยเริ่มตนวิเคราะหฐานขอมูลอาชีพท่ีเราจะทําท้ัง 4 องคประกอบ แลวนําขอมูลมา กาํ หนดรูปแบบเบือ้ งตน เพือ่ การทดลองสรุปขอ มลู สารสนเทศ ดงั ตวั อยาง ธรุ กจิ เปาหมาย กิจกรรม วิธกี ารทาํ งาน สมมติฐาน ปจจยั นําเขา ปลกู มะเดอื่ ฝรั่งอบแหง - ขยายพนั ธุ 1. ใหผลผลิตลูกสด 1. มะเดอื่ ฝรั่งสาย เขาสตู ลาด - งานผลิตปุย หมัก 5 กก./ตน /ป พนั ธุญปี่ นุ - งานผลิตจุลนิ ทรยี  2. ไดผลผลิตแหง 2. ขไี้ กท าํ ปยุ หมกั - งานปลูกบาํ รุงรกั ษา 1.5 กก./ตน /ป 3. จุลนิ ทรีย พด. 1 - งานอารกั ขาตน พืช 3. พน้ื ท่ี 1 ไรสามารถ พด. 2 และ พด. 3 - งานเก็บเกย่ี ว ปลกู ได 400 ตน 4. พน้ื ท่ดี นิ 1 ไร - งานอบแหง - งานบรรจุหบี หอ ขนั้ ตอนท่ี 2 การจัดทําแบบจําลอง หลังจากการศึกษาเบื้องตน ผลการทดลองไดขอมูลสารสนเทศตามที่กําหนดแลวนํามาจัดทํา แบบจําลองธุรกจิ การผลติ ลกู มะเดอ่ื ฝร่งั อบแหง (Fix) เขา สูตลาดใหไ ดส ปั ดาหละ 200 กก. ดังตวั อยา งนี้ 1. รปู แบบการดาํ เนนิ งาน เปา หมาย เกณฑช ี้วดั กจิ กรรมวธิ กี ารทาํ งาน ปจจัยดาํ เนนิ งาน ผลติ มะเดือ่ ฝร่ังอบแหง ความสําเร็จ 1. ขยายพนั ธุโดยวธิ ปี กชาํ 1. สารเคมเี รง รากพืช (Fix) เขา สูตลาด 1. ผลผลิตสดได 5 กก./ สัปดาหล ะ 200 กก. ตน/ป แปรรปู เปน 2. ผลติ ปุยหมักจากมูลไก 96 ตัน/ป 2.ถงุ และขยุ มะพรา ว ปก ชาํ ผลแหง ได 1.5 กก./ตน/ป 2. ตองปลูกตน มะเดอ่ื ฝร่ัง 3. งานผลติ จลุ นิ ทรีย 9,600 ลิตร/ป 3. มูลไก 96 ตัน จาํ นวน 6,400 ตน 3. ใชพน้ื ที่ 16 ไร 4. งานปลกู บาํ รุงรักษา 16 ไร 4. จลุ นิ ทรยี  5. งานอารกั ขาพืช - พด. 1 6. งานเกบ็ เก่ยี ว - พด. 2 7. งานอบแหง - พด. 3 8. งานบรรจหุ ีบหอ 5. ทด่ี นิ พฒั นา คุณภาพแลว 16 ไร

6 2. เอกสารขัน้ ตอนการทํางาน เปนการนํากิจกรรมวิธีการไปจัดทํารายละเอียดวิธีการ ขนั้ ตอนการทาํ งานเปนเอกสาร เพอื่ ใหคนทํางานไดใชป ฏิบัติตาม ปฏิบัตกิ ารใชและสรปุ บทเรียน ขั้นตอนนีเ้ ปนการปฏบิ ัติการเรม่ิ ตน ทดลองเตม็ รูปแบบการทําธุรกจิ จริงดา นการวางแผน ปฏิบัติการ(Plan) ทํางานตามแผนปฏิบัติการ(Do) ติดตามตรวจสอบหาขอบกพรอง (Check) ปฏิบัติการ แกไขขอบกพรอง (Action) เปนวงจร PDCA โดยในทุกขั้นตอนตองมีการจดบันทึกขอมูลเกี่ยวกับ ปรากฏการณ ผลที่เกิดและผลกระทบอยางเปนระบบ เพื่อนํามาสรุปบทเรียนพัฒนาระบบธุรกิจใหมี ประสิทธิภาพอยางตอ เนื่องเขาสูความม่นั คง สรุป การประกอบธุรกิจท้ังภาคการผลิต ภาคบริการ เปนอาชีพอิสระท่ีผูประกอบการตอง สรางภูมิคมุ กันใหก บั ธุรกจิ ของตนเอง จะตองอาศัยขอมลู สารสนเทศทางอาชพี มากมาย ซึ่งสามารถจํากัด ขอบเขตลงได 4 องคประกอบ คอื (1) ทุน (2) ผลติ ภัณฑหรอื บรกิ ารทจี่ ะทาํ (3) ลูกคา และ (4) ตนเอง มา ใชตั้งแตเริ่มตนคิดตัดสินใจ กําหนดแบบจําลองอาชีพใหเหมาะสมกับตนเอง และปฏิบัติการใชสรุป บทเรียนเปนองคค วามรูท ีจ่ ะตองถูกพัฒนาใหส งู สดุ เปนระยะ ๆ ดวยตนเอง การกระทําดังกลาวหรือเร่ือง ของการใชขอมูลสารสนเทศเขามาใชทํางานทั้งส้ินจําเปนที่ผูเรียนจะตองพัฒนาทักษะการทํางาน บนฐานขอมูลไปอยางตอเนอื่ ง กจิ กรรมท่ี 1 1. ผูเรยี นพจิ ารณาอาชพี ของตนเอง หรืออาชพี ท่ีสนใจวา มคี วามจาํ เปนตอ งฝกทกั ษะเพือ่ ขยายอาชีพ ดานใดบา ง อยา งไร 2. ผูเรียนสรางแบบจาํ ลองอาชีพทตี่ นเองประกอบอยู หรืออาชีพตามความสนใจ หรือถอดบทเรียน การจาํ ลองอาชพี จากภูมิปญ ญามา 1 อาชพี โดยมีองคประกอบ 2 ข้ันตอน คือการศึกษาเบื้องตน เพ่ือสรปุ ขอ มลู สรา งแบบจาํ ลองอาชพี และการจัดทําแบบจาํ ลอง

7 เอกสารหมายเลข 2 : ใบความรู เร่อื ง การตอยอดภมู ปิ ญญายกระดบั ความรูใหส งู ขน้ึ การถา ยทอดภมู ิปญญาจากเจา ขององคค วามรไู ปสบู ุคคลท่ีรบั การถา ยทอด สวนใหญจะ ใหความสําคัญกับเทคนิค ขั้นตอน วิธีการของการทํางานหรือการแกปญหา แตในความเปนจริงแลว ภูมิปญญายังมีองคประกอบอื่น ๆ อีกมากมาย เปนองครวมที่จะนําไปสูความสําเร็จ มั่นคง ย่ังยืนได แตผ ูรบั การถา ยทอดมักจะมงุ ไปรับเทคนิควิธกี ารมากกวา เชน ภมู ปิ ญ ญาแยกอินทรียก็จะใหความสําคัญ กับวิธกี ารทําปุยหมัก ปุยนํ้า เทานั้น ทั้ง ๆ ยังมีสวนประกอบอ่ืน ๆ ท่ีสําคัญมากมาย ดังน้ัน การตอยอด ภูมปิ ญ ญาจงึ เปน เรื่องทจ่ี ะตองมกี ระบวนการคิดวิเคราะหอยางเปนระบบ เพ่ือยกระดับความรูใหสูงขึ้น สอดคลอ งไปกบั ยุคสมัย กรอบความคดิ การถายทอดภมู ปิ ญ ญานาจะมกี รอบแนวคดิ ดังนี้ ขัน้ ตอนการวเิ คราะห ขนั้ ตอนศกึ ษา ข้ันตอนพฒั นา ภมู ิปญ ญา เจาะลึก 1.1 วเิ คราะหภ ูมิปญ ญาระบภุ ารกจิ ระบคุ วามรสู ารสนเทศ ตอยอดภมู ิปญญา ปรับแตง พฒั นาเขา สยู ุคสมยั 1.2 วิเคราะหภารกจิ ระบุกจิ กรรม และขอ มูล ศกึ ษาทบทวน 1.3 วเิ คราะหก ิจกรรมระบขุ ้นั ตอนระบบ ทําความเขาใจใหกระจา ง 1.4 วเิ คราะหข้ันตอนระบบ ระบุเทคนคิ วิธกี าร

8 1. กรอบการคิดวเิ คราะห ภมู ปิ ญ ญาและการศึกษาเจาะลึก กรณกี ารผลติ ผลมะเด่ือฝรัง่ อบแหง ภารกจิ กิจกรรม ขนั้ ตอนระบบของภูมิปญญา เทคนิควิธีการ สารสนเทศ ความรทู จ่ี ําเปน ผลติ ผลสด 1. การขยายพนั ธุ 1.1 การควัน่ ก่งิ 1.1.1 เลอื กตําแหนง ใตตา 1.1.2 ใชมดี ควั่นรอบกิ่ง 1.1.3 ขดู เยอ่ื เจริญออก 1.4 ทาฮอรโมนเรงราก ชนดิ ของฮอรโมน ใหป ด ทับรอยแผล เรง รากและวิธใี ช ดา นบน ท่มี จี าํ หนายใน ทองตลาด 2. การปลูกบํารุงรักษา 1.2 การหอวัสดตุ อน 3. การอารกั ขาพืช ผลิตผล 1. การเกบ็ เกย่ี ว อบแหง 2. การแปรรูป 3. การบรรจุภัณฑ 2. กรอบการคิดพฒั นาตอ ยอดภมู ิปญ ญาเขาสยู คุ สมยั ภูมปิ ญญา ทฤษฎแี นวคดิ ยคุ ใหม 1. ภารกจิ ของภมู ิปญ ญา 1. ความเหมาะสมของ 1.1 บทบาทหนา ทีข่ อง การบรหิ ารจดั การคณุ ภาพ ผูป ระกอบการธรุ กิจ 2. กิจกรรม ขน้ั ตอนระบบ 1.2 การบรหิ ารทรพั ยากรดาํ เนนิ งาน ของภูมิปญ ญา 2. ความเหมาะสมของ 1.3 การบรหิ ารการผลติ ระบบการผลติ 1.4 การควบคมุ คุณภาพ 3. เทคนคิ วธิ กี าร 2.1 คณุ ภาพผลผลิต 3. ความเหมาะสมของ 2.2 ประสทิ ธิภาพของกระบวนการผลติ เทคนคิ วธิ กี าร 2.3 ความสามารถของปจจยั นําเขา 3.1 ความสามารถลดตน ทุนและเวลา 3.2 มคี วามถูกตอง เสยี หายนอย 3.3 สงิ่ แวดลอมปลอดภยั

9 จากกรอบแนวคดิ ดังกลา ว ผเู รียนจะพบวา การขยายอาชีพหรือพัฒนาอาชีพเขาสูความ มั่นคงเปน เรอ่ื งของการคดิ วิเคราะห การใชสารสนเทศขอมูล การประยกุ ตใ ชค วามรู เปนเรื่องสําคัญของ การตอยอดภมู ิปญ ญามายกระดับความรใู หส ูงขนึ้ การตอยอดภูมิปญ ญายกระดับความรูใหสูงข้ึน เปนกระบวนการขั้นตอนการวิเคราะหภูมิปญญาทองถ่ิน เพ่ือใหมีความรูเกิดความ กระจา งในองคค วามรูข องภูมิปญญานําไปสูการวเิ คราะห ระบุ ทฤษฎีแนวคิดยุคใหมใชยกระดับความรู ใหสงู ขน้ึ ดังแผนภูมิน้ี

10 แผนภมู ิตอ ยอดภมู ปิ ญญายกระดบั ความรู ภูมปิ ญ ญาผลติ ผลมะเดื่อฝรง่ั อบแหง การวเิ คราะหระบบ เพือ่ ระบทุ ฤษฎีแนวคดิ ยคุ ใหมใ ชย กระดบั ความรใู หสงู ขึ้น ภารกจิ ความเหมาะสมของ การบริหารจดั การ 1. การผลิตผลสด - บทบาทเจาของธรุ กจิ ขอ มลู สารสนเทศ 2. การผลติ ผลแหง - การบรหิ ารทรัพยากร ยกระดบั ความรใู หส ูงขนึ้ - การบรหิ ารการผลติ กจิ กรรมระบบ - การควบคุมคณุ ภาพ 1. การบรหิ ารจัดการคณุ ภาพ การดาํ เนนิ งาน ISO 90001/2000 ความเหมาะสมของระบบ 1. การขยายพนั ธุ 2. การปลูก - คุณภาพผลผลิต ขอมูลสารสนเทศ 3. การอารักขาพืช - ประสิทธภิ าพของ ยกระดับความรใู หสงู ขนึ้ ขน้ั ตอน กระบวนการ วิธีการ - ความสามารถของ 1. การกาํ หนดมาตรฐานผลผลติ ทํางาน ปจ จยั ดาํ เนนิ การ 2. การจดั การระบบ ISO 3. การควบคุมเชิงกลยทุ ธ ความเหมาะสมของ เทคนคิ วธิ กี าร ปจ จัย การควั่น การหอ กง่ิ พันธุ นําเขา กิ่ง วัสดุ พรอ มปลกู 1. เลอื กตําแหนงใตต า 1. นาํ ถุงขนาด 2” บรรจขุ ยุ 2. ควน่ั เปลอื กใตตา มะพรา วมีความช้นื มดั ปากถุงให 3. ขูดเย่อื เจรญิ แนน 4. ทาฮอรโมนเรง ราก 2. ผาถุงมคี วามยาวหุมรอยแผล ใหมิดชดิ 3. มัดตมุ ดว ยเชือกฟางตดิ กับกง่ิ ใหแ นน 4. ทาฮอรโ มนเรง ราก

11 เอกสารหมายเลข 3 : ใบความรู เร่อื ง การสรา งความหลากหลายเพือ่ ความมัน่ คงในอาชีพ กรอบความคิด ความหลากหลาย ผลผลติ เพ่ิม มีรายได อาชพี ทางชวี ภาพและ มั่นคง กจิ กรรม ยงั่ ยืน การหมุนเวยี น เปล่ียนรปู บน ความหลากหลาย รูปแสดงผังความสมั พันธข องการสรางความหลากหลายสูความมั่นคงในอาชพี การสรา งความหลากหลาย การสรางความหลากหลายในอาชีพเปนภูมิปญญา เพ่ือใชสรางภูมิคุมกันใหกับการดํารง อาชพี ตามหลกั ทฤษฎใี หมของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระราชประสงคท่ีจะ ใหอาชพี เกษตรกรสูความเขมแข็งม่ันคงย่ังยืน ดวยการใหปลูกขาว ปลูกผัก ผลไม และเล้ียงไก ไวกินใน ครอบครัวเหลือขาย เล้ียงหมูไวเปนเงินเก็บ เงินออม ปลูกไมใชงาน ใชเปนเชื้อเพลิง ใหรมเงา จัดการ บานเรือนใหสะอาด ชีวิตก็จะรํ่ารวยความสุข (จากความจําของผูเขียน เม่ือครั้งเขาเฝาถวายงานโครงการ เกษตรธรรมชาติถาวรนิมิตอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดําริ จังหวัดนครนายก พ.ศ. 2537 โดยมีพระมหาถาวร จิตตภาวโรวงศมาลัยเปน ผอู ุปถมั ภ) พระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บงชี้ถึงการสราง ความหลากหลายทางชีวภาพ การหมนุ เวยี นเปลย่ี นรปู บนความหลากหลายไดผลผลติ พอเพียงกับการกินอยู และเหลอื ขายเปนรายไดใ ชด ํารงชวี ิต

12 ตวั อยาง การหมนุ เวียนบนความหลากหลายทางชวี ภาพของอาชพี เกษตรกร การหมนุ เวยี นระหวางชีวภาพ ผใู ห ผูรบั ประโยชนจ ากการหมุนเวยี น ชวี ภาพ สิง่ ที่ได รําขา ว ผัก - รําขา วใชเปน อาหารจุลินทรยี  พัฒนาดนิ ฟางขา ว ไมผล - ฟางขางเปนอนิ ทรยี วตั ถุใชท ําปยุ หมัก ไมใ ชงาน ขา ว รําขาว เปด ฟางขา ว ไก - หมุนเวยี นเปนอาหารสตั ว หมู ปลา เศษผักผลไม เปด ผัก สวนกินไมไ ด ไก - หมุนเวยี นเปน อาหารสตั ว ไมผ ล ขายไมได หมู ปลา ไมใ ชง าน ใบรวงหลนลงหนา ดนิ ขา ว - ใบตกลงดินยอยสลายเปน ปยุ อินทรยี  (ไมป าตระกลู ถ่ัว) ผกั ไมผล เปด อุจจาระ ขาว - ใชท าํ ปยุ หมกั บํารุงดนิ ใหธ าตอุ าหาร ไก ปส สาวะ ผัก แกพ ชื หมู ขน ไมผ ล ไมใชง าน จากตัวอยางการหมุนเวียนดังกลาวทําใหเกษตรกรสามารถลดตนทุนลงได หากมีการ จดั การวางแผนการทํางานตามสตู รพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช 3 + 3 + 3 + 1 ประกอบดวยพ้นื ทน่ี ้าํ 3 สวน ใชก ักเกบ็ นํ้าเลี้ยงปลา พนื้ ทที่ าํ นา 3 สว น จะมีผลผลิตพอเพียง หมุนเวียนระหวางชีวภาพ พ้ืนท่ีปลูกผักผลไมและไมใชงาน 3 สวน และพื้นที่อยูอาศัย เล้ียงสัตวและ ทางเดินอกี 1 สวน โครงสรางสูตรพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ดงั กลา วจะสามารถจัดระบบการผลติ ท่ีพง่ึ พาปจ จัยภายนอกไดนอยทส่ี ุด

ตวั อยาง การเปล่ียนรปู แปรรปู ยกระดับมลู คา ผลผลิต 13 ชีวภาพ ผลผลิต การแปรรปู ยกระดับมลู คา - ขา วกลอ ง ขา วเปลอื ก - ขาวขาว - ธญั พืชเพอ่ื สุขภาพ ขาว รํา - เชีอ้ เพลิงแทง แกลบ - หัวไชโปว หวาน หัวผักกาดขาว - เก้ียมฉาย ผกั กาดเขียว - กงฉาย - ผกั กาดดอง ผัก - นา้ํ พริกเผา พริกชฟี้ า - นํา้ พริกตาแดง หัวหอม - กระเทียมดอง หวั กระเทียม - ผลไมอบแหง ผลไม - ผลไมกวน - นา้ํ สม สายชหู มกั ไมผ ล - ถา น - น้าํ สม ควนั ไม ไมโตเร็ว ไมเ ชือ้ เพลิง - เคร่ืองเรือน ไมใชง าน - กระดาน - หมสู ม เน้อื หมู - หมแู หนม - หมูกุนเชยี ง หมู มนั หมู - สบเู หลวอาบน้าํ - สบูลางชาม - แคบหมู จากตัวอยาง จะเห็นวา การแปรรปู ทาํ ใหเกิดความหลากหลายทางกิจกรรมมากมายที่จะ ทําใหเกิดการเพ่ิมผลผลิตและผลิตภัณฑสามารถใชอยู ใชกินเหลือขาย เพิ่มมูลคาสรางใหเกิดรายไดสู ความมน่ั คงยัง่ ยนื ได

14 ปจจยั แหงความสาํ เร็จ ปจจัยแหงความสําเร็จของการสรางความหลากหลายทางชีวภาพและกิจกรรมท่ีจะ จดั การใหค วามหลากหลายตาง ๆ นั้นลงตัว คงไมมีสูตรสําเร็จเปนเรื่องท่ีผูเรียนจะตองเรียนรูคนพบได ดว ยตนเองจากวิธีการตา ง ๆ เชน 1. การสืบคนขอมูลสารสนเทศตาง ๆ นํามาวิเคราะหหาความลงตัวแลวจัดระบบการ ดําเนินงาน 2. การถอดบทเรียนจากผูประสบความสําเร็จนําขอมูลสารสนเทศที่ไดมาจัดระบบให เหมาะสมกบั ตนเอง 3. การทดลอง เพ่ือตรวจสอบระบบการดําเนินงานท่ีไดมาจากขอมูลสารสนเทศวา เกดิ ผลตามความรเู พยี งใดจะตอ งเพ่ิมเติมพฒั นาอะไร จึงอาจจะสรุปไดวา ปจ จยั แหงความสําเร็จของการใชความหลากหลายทางชีวภาพและ กิจกรรมมาสรางความม่ันคงย่ังยืนในอาชีพไดอยางลงตัว คือ การทํางานบนฐานขอมูลและใช กระบวนการวจิ ยั มาเปน เครอ่ื งมอื ของผเู รียนนัน่ เอง กจิ กรรมที่ 2 ใหผูเรยี นบอกการหมนุ เวียนบนความหลากหลายทางชีวภาพ หรือกิจกรรมในอาชีพของตนเอง หรอื สัมภาษณผ ูป ระกอบอาชพี ทีส่ นใจมา 1 อาชพี ตามรปู แบบ ดงั นี้ การหมุนเวยี นระหวา งชวี ภาพหรือกิจกรรม ประโยชนจากการ หมุนเวียน ผใู ห ผรู ับ ชีวภาพ ส่งิ ทไี่ ด

15 เร่อื งท่ี 2 ทักษะการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีเพ่อื การขยายอาชีพ ลักษณะบงช้คี วามสาํ เรจ็ ของการเรยี นรู 1. ประเมินประสทิ ธภิ าพการตัดสินใจยอมรับหรอื ปฏเิ สธนวัตกรรมหรือเทคโนโลยไี ด 2. มีความรู ความเขา ใจและจาํ แนกบทบาทหนา ที่ของนวัตกรรมหรอื เทคโนโลยไี ด 3. ปฏิบัตกิ ารใชน วัตกรรมและเทคโนโลยีไดอยา งคลอ งแคลว แผนปฏิบตั ิการเรียนรู ลกั ษณะบง ช้ีความสําเร็จ กิจกรรม การวดั ผล ประเมินผล ส่อื การเรียนรู ของการเรยี นรู 1. ประเมินประสิทธิภาพ เรียนดว ยตนเอง ตัดสินใจ ยอมรับ หรอื 1. ผเู รียนทาํ ความเขา ใจเกี่ยวกบั 1. ความสามารถตอบสนอง เอกสารหมายเลข 4 ปฏเิ สธนวัตกรรมหรอื การประเมินประสิทธิภาพ วตั ถปุ ระสงค เรอื่ ง การประเมนิ เทคโนโลยีได นวตั กรรมหรือเทคโนโลยจี าก 2. ประหยัดคา ใชจา ย ประสทิ ธิภาพ เอกสารใบความรู 3. ทําใหง านดาํ เนนิ ไปอยาง นวัตกรรมเทคโนโลยี 2. ปฏบิ ัติการประเมินนวัตกรรม รวดเรว็ เทคโนโลยีทภี่ าครฐั และ เอกชนเสนอใหใช 2. มคี วามเขา ใจ สามารถ เรียนดว ยตนเอง จาํ แนกบทบาท หนา ที่ 1. ผูเรยี นนาํ นวัตกรรมหรอื 1. บอกบทบาท เอกสารหมายเลข 5 ของนวตั กรรมหรือ เทคโนโลยีทตี่ ดั สนิ ใจใชมา 2. บอกหนา ท่ี เร่อื ง การวิเคราะหเ พ่อื เทคโนโลยไี ด วิเคราะห ศกึ ษา บทบาท หนา ที่ จําแนก บทบาทหนา ท่ี เพ่อื ทราบรายละเอยี ดและ ของนวตั กรรม ประยุกตใ ชใ หถ ูกตองไดด วย เทคโนโลยี การศกึ ษาตวั อยางการวิเคราะห จากเอกสารใบความรู 3. ปฏบิ ัตกิ ารใชน วตั กรรม เรยี นดว ยตนเอง และเทคโนโลยไี ดอยาง ใหผ ูเ รยี นศกึ ษาขน้ั ตอนการทาํ งาน 1. ใชนวตั กรรม เทคโนโลยี - คลองแคลว ของนวัตกรรม เทคโนโลยี แลว อยา งคลองแคลว ทําตาม ตรวจสอบหาขอ บกพรอง ของตนเองในการใชนวตั กรรม เทคโนโลยี แลวฝก การใชง านจน คลองแคลว

16 เอกสารหมายเลข 4 : ใบความรู เร่อื ง การประเมนิ ประสทิ ธิภาพนวัตกรรม เทคโนโลยี กรอบความคิด ความถกู ตองได ตาม วัตถปุ ระสงค ประสทิ ธิภาพ ลดตนทุน รวดเร็ว จากแผนภูมิสามารถอธิบายไดวา ประสิทธิภาพมีองคประกอบรวมอยางนอย 3 องคประกอบ คือ (1) ความถูกตองเปนไปตามวัตถุประสงค (2) มีความรวดเร็ว และ (3) สามารถลด ตนทุนรายจายได นอกจากนั้นในแตละองคประกอบจะตอ งมคี วามสมั พนั ธต อกนั หากนาํ กรอบแนวคิดน้ี มาอธบิ ายกับประสิทธภิ าพของนวตั กรรมหรือเทคโนโลยอี าจจะสรปุ ไดว า ประสิทธิภาพของนวตั กรรม เทคโนโลยกี ารประกอบอาชีพขน้ึ อยูกบั องคประกอบ ดงั น้ี 1 ความสามารถทาํ งานไดถ กู ตอ งตามวตั ถุประสงคแ ละมีขอ เสียนอ ย 2 ประหยดั คา ใชจ าย 3 ทาํ งานไดร วดเรว็

17 ประเมินการทาํ งานใหถกู ตองตามวัตถุประสงคของเทคโนโลยี การประเมินความสามารถทํางานไดตามวตั ถปุ ระสงคของนวัตกรรม เทคโนโลยี ผูเรียน ตองคดิ ลกั ษณะบงชคี้ วามสําเรจ็ และตวั ชว้ี ดั ความสําเร็จดว ยตนเอง ดงั ตวั อยางนี้ ตัวอยาง การประเมนิ การทํางานใหถูกตอ งตามวตั ถปุ ระสงค องคป ระกอบการประเมนิ ลกั ษณะบง ช้คี วามสําเร็จ เกณฑช ้ีวัดความสาํ เรจ็ ของงาน 1. การทาํ ไดต ามวตั ถปุ ระสงค 1. เนื้องานทนี่ วัตกรรม เทคโนโลยี 1. ความสามารถขน้ั ตาํ่ ที่ยอมรบั ได ทําได รอ ยละ 90 ของเนื้องาน 2. ความเสียหายของผลงาน 2. ผลงานทเี่ สียหายหรือไมผาน 2. ความเสยี หายขน้ั สูงสุดที่ยอมรับ คณุ ภาพ ไดรอยละ 5 ของงาน จากตัวอยางเกณฑการประเมิน เพ่ือใหเห็นรูปธรรมจึงขอยกตัวอยางการกําหนดเกณฑการ ประเมนิ การทํางานไดถ กู ตอ งของนวตั กรรม เทคโนโลยี ดังนี้ ตัวอยาง เกณฑการประเมินการทาํ งานไดถ ูกตองของนวตั กรรมจลุ ินทรยี  องคป ระกอบการประเมิน ลกั ษณะบง ชค้ี วามสําเรจ็ เกณฑช ้ีวัดความสาํ เร็จของงาน 1. การหมักสังเคราะห หลังจากปรุงสวนผสมกับจุลนิ ทรีย กระบวนการหมักตอ งแลวเสรจ็ อนิ ทรยี วัตถุใหเ ปนปยุ หมกั เสรจ็ แลว กระบวนการหมกั ตอง ภายใน 5 – 7 วัน โดยกระบวนการ ดาํ เนนิ การแลว เสรจ็ ภายใน 5 – 7 วัน จลุ ินทรยี  100% โดยกระบวนการของจลุ นิ ทรีย 2. ความเสยี หายของปยุ หมัก อินทรียวตั ถคุ วรจะไดรับการยอ ย จะมีอนิ ทรยี วตั ถุทย่ี งั ไมยอ ยสลาย สลายใหม ากท่ีสุด ไดไ มเ กินรอยละ 10 ตัวอยา ง การประเมินเทียบเคยี งการทํางานไดตามจดุ ประสงคของจลุ ินทรีย 2 สํานัก องคป ระกอบการประเมนิ เทคนคิ การใช พด.1 + พด.2 จุลินทรยี เ อกชน กระบวนการหมักตอ ง กระบวนการหมักความรอน กระบวนการหมกั ความรอ นสูงมาก ดําเนนิ การแลว เสร็จภายใน 35°C - 40°C และเย็นลงทงั้ หมด ตองใชแ รงงานคนเขาไปกลบั กอง 5 – 7 วัน โดยกระบวนการ ภายใน 5 – 7 วนั เปน กระบวนการ ปยุ ทกุ ๆ 6 ช่วั โมง เพือ่ รกั ษา ของจลุ นิ ทรีย ทาํ งานของจลุ ินทรีย 100% อุณหภูมิตอง 35°C - 40°C อินทรียวตั ถคุ วรจะไดรบั มอี นิ ทรยี วตั ถทุ ่รี าเดนิ มากกวา มีอนิ ทรียวัตถทุ ร่ี าเดนิ ไดเ พียง การยอ ยสลายใหม ากทีส่ ุด รอ ยละ 95 รอยละ 70 จากตาราง บง ชีใ้ หเ หน็ วา จลุ ินทรยี  พด.1 + พด.2 สามารถทาํ งานไดถูกตองตามวัตถุประสงค มากกวาชนิดอื่น

18 ประเมินความประหยดั คา ใชจ า ย เปนการประเมินเทียบเคียงระหวางนวัตกรรมเทคโนโลยีอันใหมท่ีจะนําเขามาใช เทียบเคียงกับนวัตกรรม เทคโนโลยเี กา โดยมีตวั แปรการประเมินประกอบการ 1 ราคานวตั กรรม เทคโนโลยีตองจายเทา ไร 2 คา ใชจายระหวา งการใชเ ทา ไร 3 ลดรายจายจากเดิมเทา ไร ตวั อยา ง การประเมินเทียบเคียงคาใชจายนวัตกรรม เทคโนโลยี เปาหมาย : พรวนดนิ ใหละเอยี ดบนพื้นที่ 3 ไร ใหแลว เสร็จไมเกนิ 6 ช่วั โมง (1 วัน) ใชแ รงงาน คน ขุด พรวน ดวยจอบ ใชเ คร่อื งจอบหมุนแบบเดนิ ตามเครอื่ งยนต 5 แรงมา 1. ราคานวตั กรรมเทคโนโลยี 1. ราคานวตั กรรมเทคโนโลยี - ตอ งใชคน 15 คน คาแรงงาน - รถพรวนแบบเดนิ ตามราคาคันละ 40,000 บาท ทํางานได 1 คน/200 บาท/วนั ตองจา ย 4,000 ช่วั โมง คิดคา ใชจายชวั่ โมงละ 100 บาท คา แรงงาน 3,000 บาท - พื้นที่ขนาด 3 ไร ใชเวลาทํางาน 3 ช่วั โมง ตอ งเสียคา ใชจา ย 300 บาท 2. คาใชจ ายระหวางการใชง าน 2. คา ใชจา ยระหวางใชงาน - เคร่ืองดื่มชกู ําลัง 15 ขวด 150 บาท - คา นํา้ มนั เชอ้ื เพลงิ 3 ช่ัวโมง ขนาด 6 ลิตร - น้าํ เยน็ 50 บาท เปนเงิน 180 บาท รวม 200 บาท - คาใบมดี พรวนเสยี หาย ประมาณ 300 บาท - คาแรงคนงาน 1 คน 200 บาท รวม 680 บาท รวมรายจา ยท้งั หมด 3,200 บาท รวมรายจายทัง้ หมดเปนเงิน 980 บาท 4. ลดรายจา ยจากเดมิ คา ใชจายโดยแรงงานคน 3,200 บาท คา ใชจา ยโดยเคร่อื งจอบหมุนแบบเดนิ ตาม 980 บาท จงึ สามารถลดรายจา ยได 2,220 บาท

19 ประเมนิ ความรวดเร็ว เปน การประเมินเทียบเคียงหรือเปรียบเทียบระหวางการใชเวลาทํางานจากนวัตกรรม เทคโนโลยีทจ่ี ะนาํ เขากับนวตั กรรม เทคโนโลยที ใ่ี ชอยเู ดมิ ดงั ตวั อยา งการพรวนดินการใชแรงงานคนกับ เคร่ืองจักรกลขนาดเล็ก พบวา เคร่ืองจักรกลขนาดเล็กพรวนดิน ใชเวลาเพียง 3 ชั่วโมง แตแรงงานคน จะตอ งใชเวลาถงึ 6 ช่ัวโมง ตองพบกบั ความยุงยากในการจัดการคนใหทํางานไปตามเปา หมาย สรุป การตัดสินใจนํานวัตกรรม เทคโนโลยีเขามาใชประกอบอาชีพ จําเปนตองประเมินให มองเหน็ เหตผุ ลการนาํ เขา มา ความคมุ คา และศกั ยภาพในการเปนภูมคิ มุ กนั ใหอาชีพมัน่ คงยั่งยนื จงึ ตองมี การประเมินดวยองคประกอบทั้ง 3 ดานและตัวแปรรวมตา ง ๆ จงึ มคี วามจําเปนท่ีจะตองแสวงหาความรู ขอ มูลใหม ากพอท่จี ะใชป ระเมนิ ตดั สนิ ใจ ดงั น้นั การประเมินประสิทธิภาพนวัตกรรม เทคโนโลยีจึงเปน สว นหน่งึ ของการทํางานบนฐานความรู

20 เอกสารหมายเลข 5 : ใบความรู เรอื่ ง การวเิ คราะหเ พือ่ จําแนกบทบาทหนา ท่ขี องนวัตกรรมเทคโนโลยี การเขา สอู าชพี เมอื่ ดําเนินธรุ กจิ ไปจนประสบผลสาํ เร็จ มักจะถูกจับตามอง ทําตามกันมาก สวนแบงการตลาดจึงมขี นาดเลก็ ลงโดยลําดับ จนถึงวนั หนง่ึ จะเกิดวกิ ฤติ จึงมคี วามจําเปนทจี่ ะตองพัฒนา หรือขยายขอบขายอาชีพออกไปหรือเรียนรูทําในสิ่งท่ีคนอ่ืนทําไมได เพ่ือใหอยูไดอยางม่ันคงยั่งยืน การพฒั นาหรือขยายอาชพี จะตอ งใชน วตั กรรม เทคโนโลยีเขา มาชว ย ปญหาดังกลา วสามารถแสดงใหเ ห็นขน้ั ตอนของพฒั นาการไดดงั นี้ 4 ถา ไมมีการพัฒนาธุรกิจจะเปน ขาลง จําเปนตอ งขยายขอบขา ย จงึ มีความตอ งการใชนวตั กรรม เทคโนโลยีเขามาใชงาน 3 ธุรกจิ ในอนาคตจะมผี คู นเขามาเรยี นรทู าํ ตาม ทําใหเ กดิ วกิ ฤตสิ ว นแบง ตลาด 2 ธรุ กจิ อยใู นชว งพัฒนาขยายตวั จะมีคนจับตามองพรอ มทาํ ตาม 1 ธรุ กจิ ระยะฟก ตวั ของ การเขาสูอาชพี แผนภูมแิ สดงวงจรชีวติ ของอาชีพ ปญหาท่ีตอ งการคําตอบของผูป ระกอบธรุ กจิ ปญหาการเลือกนวัตกรรม เทคโนโลยีของผูประกอบอาชีพ การตัดสินใจเลือก นวตั กรรม เทคโนโลยไี ดตรงกับปญ หาความตองการในธุรกจิ ใหมากทีส่ ดุ ตรงนเี้ ปนจุดกําเนิดภูมิปญญา แตเรายังอยูในสภาวะท่ีทําเองไมไดอาศัยการนําเขาดวยตัวเราเอง เพ่ือใหไดนวัตกรรม เทคโนโลยีท่ี เหมาะสมลงตวั กบั งานอาชีพของเรามากท่ีสดุ

21 กรอบแนวคิด กรอบแนวคิดการจดั การใหไดนวตั กรรมเทคโนโลยีทีเ่ หมาะสมลงตวั กบั ธุรกจิ มากที่สุด มีกรอบแนวคดิ การดาํ เนินการดังน้ี 1. กําหนดความตอ งการ 1. ระบสุ ่ิงทีจ่ ะตองทาํ ตอ ง 2. แสวงหาความรู 3. ประเมนิ ความสามารถ 4. ตัดสินใจ ใชน วตั กรรม เทคโนโลยี ความเขา ใจ เพ่อื ระบุ ในการทาํ งานไดแ ทจรงิ นาํ เขา มาใช เขา มาทํางาน นวตั กรรม เทคโนโลยี ของนวตั กรรมให งานใหเ หมาะสม กระจา งดวยตนเอง วธิ ีการกําหนดความตองการ 1. ระบุสิ่งที่จะตองทําและจําเปนจะตองใชนวัตกรรม เทคโนโลยีเขามาใช เพ่ือลดตนทุน ลดระยะเวลา การทํางานและสรางงานใหมีของเสียหายเกดิ ขึ้นนอยที่สดุ ตัวอยาง สงิ่ ทจ่ี ะตอ งทาํ และจาํ เปน ตองใชนวัตกรรม เทคโนโลยี (1) การพรวนดินใหละเอียดและผสมปุยหมักคลุกเคลาลงดินใหกระจายสม่ําเสมอตองใช แรงงานคนจํานวนมาก คาใชจ ายสงู งานหนกั คนงานสูไมไหว ท้ิงงานลาออก จําเปนตองใชเทคโนโลยี การพัฒนาดนิ (2) ชว งฤดหู นาวเบญจมาศไมอ อกดอก ถา สามารถทําใหอ อกดอกไดจะทําใหการปอนสินคาเขา ตลาดไมขาดชว ง จาํ เปนตองใชเ ทคโนโลยกี ารบงั คับพืชใหอ อกดอกนอกฤดูกาล 2. บอกบทบาทหนา ท่ีที่จะตอ งนาํ นวตั กรรม เทคโนโลยเี ขามาใช ตัวอยา ง (1) ทําใหแสงของวนั ในชว งเดือนธนั วาคม– กุมภาพันธมคี วามยาวขน้ึ เพอ่ื กระตุนตาดอกเบญจมาศ (2) เกษตรอินทรียพืชขาดไนโตรเจน แตขอกําหนดหามใชปุยเคมี จําเปนตองใชไนโตรเจนจาก ธรรมชาติ แสวงหาความรู ความเขาใจเพ่ือระบุ นวตั กรรม เทคโนโลยีทเ่ี หมาะสม ดวยการนําผลการวิเคราะห (1) ระบุส่ิงท่ีตองทําและ (2) บทบาทหนาท่ีท่ีจะตองนํา นวัตกรรมเทคโนโลยเี ขา มาใชไ ปสืบคนขอ มูลสารสนเทศและศกึ ษา สงั เกตจากผรู ูภ ูมิปญญาตาง ๆ ตองสรุป ดว ยตนเองวา ควรจะใชเทคโนโลยีอะไรและจาํ แนกบทบาทหนาทีใ่ หช ดั เจน ดังตวั อยา ง ตวั อยา งที่ 1 เทคโนโลยีการหมกั ดอง เทคโนโลยี บทบาท หนา ที่ ลูกแปงขา วหมาก ยอยแปง สรางนํา้ ตาล ลูกแปง เหลา ยอ ยน้ําตาล สรา งแอลกอฮอล แลคโตบาซลิ ลสั ในเครอ่ื งดม่ื ยอยโปรตนี ยอยถว่ั เหลืองใหเปนกรดยูรคิ ยาคลู ท ยอ ยปลาใหเปนนํ้าปลา

22 ตวั อยางท่ี 2 เทคโนโลยีบังคบั พืชออกผลนอกฤดกู าล เทคโนโลยี บทบาท หนาท่ี แสงหลอดฟลูออเรสเซนต สรางแสงใหวนั ยาวข้ึน กระตนุ ใหพ ืชตอ งการวนั แสงยาว ออกดอก นํ้าหมกั พืชผกั ผลไม เรงใบพชื ใหสะสมอาหารแกต วั กระตนุ ผกั กินดอกใหอ อกดอก ฮอรโ มนเรงการออกดอก อยางรวดเรว็ สมํา่ เสมอท้ังแปลง เรง ใบไมผลใหแกเรว็ ขึ้น กระตนุ ไมผ ล (มะมว ง) ออกดอก นอกฤดกู าล การงดนา้ํ ตนไม ทําใหต น โทรม ใบรว ง กระตนุ ใหตน สม ทิ้งใบออกจาก ดอกพรอมกนั ตวั อยางท่ี 3 เทคโนโลยพี ัฒนาดินดวยแทรกเตอร หนาท่ี เทคโนโลยี บทบาท ผานกระทะ ไถบกุ เบิก พลกิ หนาดนิ จากลางขนึ้ บน ผานหัวสวิ่ ไถแหวกดนิ ระดบั ลกึ สลายดนิ ดานใหแ ตกนาํ้ ซมึ ลกึ ลง ในดนิ ได โรตารี่ ตสี ับดนิ สับดนิ ใหละเอยี ด เพื่อการปลูก ผกั และนาขาว ประเมินความเหมาะสมและตดั สนิ ใจ เมือ่ ไดศึกษาบทบาทหนา ท่ขี องนวตั กรรม เทคโนโลยีแลว ตอไปเปนขั้นตอนการประเมินความ เหมาะสมดว ยการเทยี บเคียงกบั เทคโนโลยที เ่ี คยใชว าจะทําใหด ีขน้ึ แตกตางจากเดิมไดมากหรือปานกลาง ดังตัวอยา ง ตัวอยางที่ 1 มะมวงนํ้าดอกไม ถาเกษตรกรใหนํ้าใหอาหารพืชอยางตอเนื่องอยางสมบูรณ มะมวง นา้ํ ดอกไมจ ะออกลูกตอเนือ่ งใหล กู ตอเนอ่ื งใหลกู รนุ พี่ รุนนองในปรมิ าณพอเหมาะนําเขาสูตลาดไดเปนระยะ ๆ อยางตอเนื่องกับการท่ีเราตองลงทุนใหสารเคมีบังคับใหออกดอกติดผลพรอมกันนอกฤดูกาลเหมาะสมกับ ลักษณะตลาดทเี่ รามอี ยหู รือไม ตัวอยา งที่ 2 หมกั นาํ้ ปลา เดิมเพยี งเตมิ เกลือกับปลาในอัตราสว นทเ่ี หมาะสม หมักทิ้งขามปกจ็ ะได น้ําปลา แตถาเราใชเทคโนโลยีจุลินทรียแลคโตบาซิลลัสท่ีตองบดปลาใหละเอียดผสมแลคโตบาซิลลัส เพิ่มเขามาจะใชเวลาหกเดือนไดน้ําปลา แบบใดจะเหมาะสมกวากัน เพราะถาใชเทคโนโลยีแลคโตบาซิลลัส จะตอ งเพม่ิ คา ใชจา ยบดปลาและคาจุลินทรีย

23 สรปุ การตัดสินใจนํานวัตกรรม เทคโนโลยีเขามาใชโดยไมผานการวิเคราะหเพ่ือศึกษา บทบาทหนาที่และความเหมาะสมมีโอกาสท่ีจะเส่ียงตอความเสียหายส้ินเปลืองได หากเราหันมาให ความสําคัญเก่ียวกับขอมูลสารสนเทศของนวัตกรรม เทคโนโลยี เรียนรูทําความกระจางก็จะลดอัตรา การเสี่ยงไดดี กิจกรรมที่ 3 1. ผเู รียนปฏบิ ตั ิการประเมนิ นวตั กรรม เทคโนโลยีทีภ่ าครฐั และเอกชนเสนอใหใช 2. ผูเรียนนํานวัตกรรมหรือเทคโนโลยีที่ตัดสินใจใชมาวิเคราะห ศึกษา บทบาท หนาท่ี เพ่ือ ทราบรายละเอียดและประยกุ ตใ ชใหถ ูกตอ งไดดวยการศกึ ษาตวั อยาง 3. ผูเรียนศึกษาข้ันตอนการทํางานของนวัตกรรม เทคโนโลยี แลวทําตาม ตรวจสอบหา ขอ บกพรองของตนเองในการใชนวัตกรรม เทคโนโลยี แลวฝกการใชงานจนคลอ งแคลว 4. ผูเรียนวางแผนการฝกทกั ษะทจี่ ําเปนตอการขยายอาชพี โดยรวมแหลง ฝกความรูทีต่ องการฝก วิธีการฝก และผลการฝก

24 บทท่ี 2 ตรวจสอบระบบความพรอ มการสรางอาชีพใหมีความม่นั คง ผลการเรยี นรทู ่คี าดหวัง สามารถตรวจสอบระบบความพรอ มในการขยายอาชพี ใหมคี วามมัน่ คง ขอบขายเนอ้ื หา เรื่อง การตรวจสอบระบบความพรอ มการสรางอาชพี ใหม่นั คง สื่อประกอบการเรียนรู 1. เอกสารหมายเลข 6 ใบความรู เร่อื ง ความหมายและลักษณะองคประกอบในขอบขา ยอาชีพ 2. เอกสารหมายเลข 7 ใบความรู เรอื่ ง การวิเคราะหชมุ ชน 3. เอกสารหมายเลข 8 ใบความรู เรอ่ื ง ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง 4. เอกสารหมายเลข 9 ใบความรู เรอื่ ง การวเิ คราะห ตรวจสอบระบบความพรอมในการสราง อาชีพ

25 เร่อื งที่ 1 การตรวจสอบระบบความพรอมการสรา งอาชีพใหมั่นคง ลักษณะบงชีค้ วามสาํ เรจ็ ของการเรยี นรู 1. เขา ใจขอบขายระบบธรุ กจิ 2. เขา ใจขอบขา ยระบบเศรษฐกจิ พอเพยี ง 3. เขาใจการวิเคราะหตรวจสอบปฏิสัมพันธระหวางองคประกอบในขอบขายระบบ ธุรกจิ กบั เศรษฐกจิ พอเพยี งเพอ่ื ประเมนิ ระบุความพรอมการสรางอาชีพใหม่ันคง แผนปฏิบัตกิ ารเรียนรู ลักษณะบง ช้ีความสําเร็จ กจิ กรรม การวัดผลและ สือ่ การเรยี น ของการเรยี นรู ประเมนิ ผล 1. เขา ใจขอบขา ยระบบ เรียนรดู ว ยตนเอง ธรุ กจิ ใหผ เู รียนศกึ ษาความหมายและ การระบุองคป ระกอบ เอกสารหมายเลข 6 ลกั ษณะองคประกอบรว มใน รวมในขอบขายระบบ ใบความรู เรอื่ ง ขอบขา ยระบบอาชีพจาก ธรุ กิจ ความหมายและ ใบความรู ลกั ษณะของ องคประกอบใน ขอบขายอาชพี 2. เขา ใจขอบขา ยระบบ เรียนรดู ว ยตนเอง เศรษฐกจิ พอเพยี ง ใหผ เู รียนศกึ ษาความหมายและ การระบุองคป ระกอบ เอกสารหมายเลข 7 ลกั ษณะองคป ระกอบการคิดใน การคดิ ในระบอบ ใบความรู เร่ือง ปรชั ญา ระบบเศรษฐกจิ พอเพยี งจาก เศรษฐกิจพอเพียง ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ใบความรู 3. เขา ใจวิเคราะห เรยี นรดู วยตนเอง ตรวจสอบปฏสิ ัมพันธ 1. ใหผูเ รยี นศกึ ษา วเิ คราะหก าร ความคดิ รวบยอดของ เอกสารหมายเลข 8 ระหวา งองคประกอบ ประกอบอาชีพ โดยยดึ หลกั ปฏสิ มั พนั ธร ะหวาง ใบความรู เร่อื ง การ ในขอบขายระบบ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง องคป ระกอบในอาชีพ วิเคราะห ตรวจสอบ เศรษฐกิจพอเพียง เพอ่ื กบั เศรษฐกจิ พอเพยี ง ระบบความพรอ มใน ประเมนิ ระบุความ 2. ผเู รียนทาํ บันทึกความพรอมใน การระบุปฏิสมั พนั ธบอก การสรางอาชพี พรอมการสรางอาชพี การสรา งอาชีพตามความคดิ รวบ ขอ บกพรองทต่ี องพัฒนา ใหม นั่ คง ยอดของปฏิสมั พนั ธ ระหวาง ใหเกิดความพรอ ม เศรษฐกจิ พอเพียงกบั องคป ระกอบการทาํ อาชพี

26 เอกสารหมายเลข 6 : ใบความรู เรอ่ื ง ความหมายและลักษณะองคป ระกอบในขอบขา ยอาชีพ องคป ระกอบในระบบอาชพี ทนุ การ ผลผลิต อาชีพมนั่ คง พัฒนา ลกู คา แผนภูมแิ สดงความสมั พนั ธอ งคประกอบภายในระบบอาชีพ จากแผนภูมิความสัมพันธองคประกอบภายในระบบอาชีพ มีองคประกอบท่ีสําคัญและ สงผลกระทบความมั่นคงของอาชีพ 4 องคประกอบดวยกันคือ (1) ทุน (2) ผลผลิต (3) ลูกคา และ (4) การเรยี นรูพฒั นาตนเองของสถานประกอบการ ทุน ในการประกอบอาชีพ การจัดการทุนเปนเรื่องสําคัญ เพราะทุนจะตองผันแปรสําคัญตอ ความมัน่ คงของอาชพี ทุนมหี ลายประเภททผ่ี ูประกอบอาชพี จะนาํ เขามาบูรณาการใชลงทุนประกอบการ เชน 1. เงินทุน ไดมาจากการออม จากการสะสมทนุ จากการกยู มื สถาบันการเงนิ 2. ทนุ ทีด่ นิ เปนที่ตั้งสถานประกอบการ เปนฐานการผลิตท่ีจะตองมีการจัดการใหการใชที่ดิน เปนไปอยา งมีประสทิ ธิภาพ 3. ทนุ ทางส่งิ แวดลอม เชน การเกษตรอินทรีย ตั้งบนพ้นื ท่ีปาเขาโดยรอบ ทําใหไดความชื้นและ ปุยธรรมชาติมาตามลม และไหลมากบั น้ําฝน ทําใหลดตนทุนเกย่ี วกบั ปุย หมกั และจลุ นิ ทรียล งได

27 ผลผลติ เปน ตัวเปา หมายการประกอบอาชีพที่จะตองมีมาตรฐาน ขอกําหนดในรูปแบบตาง ๆ ท้ังในรูป ลายลกั ษณอักษร ในรปู ของคา นยิ มท่ยี อมรับกันท่ัวไปทีผ่ ผู ลติ จะตองทําใหไดตามมาตรฐานในการจัดการ ใหเ กิดผลผลิตมีองคประกอบรวมอยหู ลายประการ เชน 1. คุณภาพผลผลติ ตองเปน ไปตามมาตรฐาน คานยิ มของลกู คา 2. กระบวนการผลติ ตอ งสามารถลดตนทนุ ได 3. การจัดการผลผลติ สงมอบใหลูกคา ในสภาพทีม่ คี ุณภาพใหมากท่ีสุด 4. ความปลอดภัยของผลผลิต ลกู คา เปนองคประกอบที่สําคัญเพราะถาไมมีลูกคาก็จะไมเกิดการหมุนเวียนทางรายได รูปแบบ เศรษฐกจิ จะเปนการทําเพื่ออยูเพ่อื กนิ แบง ปนกันในชุมชน ประเทศชาติคงไมมีรายไดมาพัฒนาประเทศ การประกอบอาชีพจึงใหความสําคัญกับลูกคาท่ีจะตองสรางความผูกพันภักดีตอกันและขยายวงกวาง ออกไป ทาํ ใหผลผลติ จําหนายไดป รมิ าณสูงขน้ึ ซึ่งสงผลกระทบโดยตรงตอความมั่นคง ยั่งยืนของอาชีพ สว นบุคคลและสังคมประเทศชาติ การพฒั นาตนเอง การประกอบอาชีพธุรกิจ ผูประกอบอาชีพจําเปนตองศึกษาวิเคราะหสภาพการผลิต การตลาด การลงทนุ คา นยิ ม นวตั กรรมเทคโนโลยตี า ง ๆ ใหสามารถจดั การพฒั นาธรุ กิจใหกาวหนา สัมพันธกับการ เปล่ียนแปลงของสังคมโลก เพือ่ สรา งความมน่ั คงในอาชีพใหเติบโตข้ึนไมใ หอ าชีพตกต่ําและตายลง ตัวอยางที่ 1 อาชีพเขยี นปายประกาศถาพฒั นาตนเองไมใ ชคอมพิวเตอรและอิงคเจ็ทก็ยังสามารถ ดาํ เนินธุรกิจตอไปได แตถาหากไมยอมรบั การเปล่ยี นแปลงและเรียนรูอาชีพเขยี นปายประกาศก็จะตายลง ทั้งหมดแลว ตัวอยางท่ี 2 รานโชหวยท่ีเรียนรูพัฒนาตนเอง วิจัยระบุสินคาจําเปนของคนในชุมชน ตองใช ประจาํ และจาํ นวนมาก แลวจัดรานใหมบรรจุสินคาท่ีจําเปน ทําใหรานคาไมรกรุงรัง ถาหากราคาขายที่ เปนจริงไมเ อาเปรยี บ คนในชุมชนกเ็ ต็มใจซ้อื ไมเสยี เวลาไปศูนยการคา ท่ีตองมกี ารเดนิ ทาง รานโชหวยที่ ไมเ รียนรูพัฒนาตนเอง จึงตายไปจากทองถ่นิ

28 เอกสารหมายเลข 7 : ใบความรู เร่ือง การวเิ คราะหช ุมชน วเิ คราะหช ุมชน การขยายงานอาชีพ เปน แนวทางการดําเนนิ งานอาชพี ใหมคี วามเขม แขง็ และเกิดความมน่ั คงใน การประกอบอาชีพ ที่มคี วามสอดคลองกบั ความตองการของตลาด การขยายงานอาชพี จะประสบความสาํ เรจ็ หรอื ไมน นั้ ขน้ึ อยกู ับการศกึ ษาและการวเิ คราะห ขอ มลู สถานการณข องชมุ ชนทั้งภายในและภายนอก ใหต รงกบั สภาพความเปนจรงิ ตามสภาพการณท ีม่ ี การเปลยี่ นแปลง เพ่ือสรา งความเชอ่ื ม่นั และกําหนดเปา หมายการขยายงานอาชีพท่ีชดั เจน ดังน้ัน การดําเนินการขยายงานอาชพี ใหป ระสบความสําเร็จ แมวาผูดําเนินการอาชีพ จะไดมี การพัฒนางานอาชีพมาแลวอยางตอเนือ่ ง พรอมทงั้ ไดวิเคราะหความเปนไปได รวมถึง ไดศึกษาขอมูล องคประกอบท่เี ก่ยี วของมาแลวกต็ าม ในการขยายงานอาชีพใหเกิดความมั่นคง จําเปนตองใหความสําคัญตอการวิเคราะหขอมูล สถานการณของชุมชน ใหเหมาะสมและมีความสอดคลองกับสภาพบริบทของพ้ืนที่ ไดแก ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต และ ทรพั ยากรมนษุ ย ดังนั้น เพ่ือเปนการสรางความเช่ือม่ันและสามารถกําหนดเปาหมายในการดําเนินงานขยาย อาชพี เพ่อื ความม่ันคงไดอยา งเหมาะสม จึงควรไดมีการวิเคราะหชมุ ชนเกย่ี วกับสภาพบรบิ ทของพื้นที่กับ งานอาชพี ท่ีตัดสินใจจะดาํ เนนิ การพฒั นา การดําเนินการวเิ คราะหช มุ ชน โดยทั่วไปนิยมใชเทคนิค SWOT ในการประเมิน เพราะ เปน เทคนิคสาํ หรบั การวิเคราะหส ภาพแวดลอ มทมี่ ผี ลกระทบวา มผี ลดีหรือผลเสียอยางไรตอส่ิงที่จะกระทํา มีรายละเอียด ดังนี้ S (Strength) จุดแขง็ หมายถงึ ความสามารถ หรือสถานการณภายในชุมชนท่ีเปนเชิงบวก ซึง่ สามารถนํามาใชป ระโยชนใ นการทาํ งาน เพอ่ื ใหงานบรรลุวัตถุประสงค หรือกอใหเกิดประโยชนตอ การทาํ งาน สง ผลใหงานทที่ าํ เกดิ ความเขมแข็ง W (Weakness) จดุ ออน หมายถึง สถานการณภายในชมุ ชนทเ่ี ปนเชิงลบ ซ่งึ ไมสามารถ นํามาใชเปน ประโยชนใ นการทํางาน เพือ่ ใหงานบรรลุวัตถุประสงค หรือไมกอใหเกิดประโยชนตองาน อาจสง ผลใหงานทท่ี ําเกดิ ความลมเหลวได O (Opportunity) โอกาส หมายถงึ ปจจยั และสถานการณภายนอกชุมชน ที่เอื้อประโยชน ในการทํางานใหบรรลุวัตถุประสงค หรือหมายถึง สภาพแวดลอมภายนอกที่เปนประโยชนตอการ ดาํ เนินงาน

29 T (Treat) อปุ สรรค หมายถึง ปจจัยและสถานการณภายนอกชุมชน ที่ขัดขวางหรือไม สนบั สนนุ ตอ การทาํ งานใหบ รรลวุ ัตถปุ ระสงค หรอื หมายถงึ สภาพแวดลอ มภายนอกท่เี ปนปญหาตอการ ดําเนินงาน ในการดาํ เนนิ การวิเคราะหช มุ ชนตามสภาพบรบิ ทของพนื้ ท่ี ไดแก ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภูมิอากาศ ภมู ปิ ระเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถชี ีวติ และทรัพยากรมนุษย กับงานอาชีพ ที่ตัดสินใจจะดําเนินการพัฒนา ดวยเทคนิค SWOT เพื่อการเขาสูอาชีพ มีข้ันตอนการดําเนินงานดังน้ี 1. กาํ หนดประเดน็ สภาพบริบทของพ้นื ทท่ี ีม่ คี วามสัมพันธตองานอาชีพที่ตัดสินใจท่ีจะ ดาํ เนินการพัฒนา เพอ่ื การนํามาวเิ คราะห เชน 1.1 กลุมอาชพี เกษตรกรรม ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนํามาวิเคราะห ไดแก ทรพั ยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภมู ิอากาศ ลักษณะภมู ิประเทศ และทรพั ยากรมนษุ ย 1.2 กลมุ อาชพี อตุ สาหกรรม ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนํามาวิเคราะห ไดแก ทรพั ยากรธรรมชาติ ลักษณะภมู ปิ ระเทศ สภาพภูมอิ ากาศ ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ีชวี ติ 1.3 กลุมอาชพี พาณิชยกรรม ประเดน็ สภาพบรบิ ทที่ควรนํามาวิเคราะห ไดแก ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมอิ ากาศ ภูมปิ ระเทศ และทําเลที่ตงั้ 1.4 กลุม อาชีพความคดิ สรางสรรค ประเด็นสภาพบริบทท่ีควรนํามาวิเคราะห ไดแ ก ทรัพยากรธรรมชาติ ทรพั ยากรมนุษย 1.5 กลุมอาชีพอํานวยการและอาชีพเฉพาะทาง ประเด็นสภาพบริบทท่ีควร นาํ มาวเิ คราะห ไดแ ก ทรพั ยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชวี ติ และทรพั ยากรมนุษย 2. กําหนดรายละเอยี ดยอ ยทีจ่ ะทาํ การวิเคราะหในแตล ะประเด็นของสภาพบริบทแตละ ดานกบั งานอาชีพที่กาํ หนดจะดําเนินการพฒั นา เชน ประเด็นของสภาพบรบิ ท รายละเอียดของประเดน็ 1. ทรพั ยากรธรรมชาติ 1.1 ความเหมาะสมและคณุ ภาพของทรพั ยากรธรรมชาติ 1.2 ทรัพยากรธรรมชาตใิ นชมุ ชน และ/หรอื ชุมชนขางเคยี งที่ เอ้ือตองานอาชพี 1.3 ปรมิ าณและคาใชจ ายในการซ้ือทรัพยากร 1.4 ปริมาณนํ้า / แหลง นํ้า ทต่ี อ งใชใ นงานอาชีพ 1.5 รายละเอียดของประเด็นอืน่ ๆ ทเี่ กย่ี วของ

30 ประเดน็ ของสภาพบริบท รายละเอียดของประเดน็ 2. ลกั ษณะภูมิอากาศ 2.1 ลกั ษณะภมู อิ ากาศ 2.2 สภาพภมู ิอากาศกับการสนบั สนนุ งานอาชพี 3. ภมู ิประเทศ 2.3 ความสัมพันธข องภมู อิ ากาศกับสภาพพนื้ ท่ี 2.4 ความสมั พันธของภมู ิอากาศกับทรพั ยากรธรรมชาติ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี 2.5 รายละเอยี ดของประเดน็ อ่นื ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ ง และวิถีชีวิต 3.1 ลักษณะภูมปิ ระเทศ 3.2 สภาพภูมิประเทศกับการเกอ้ื หนุนงานอาชพี 5. ทรัพยากรมนษุ ย 3.3 ความสมั พันธของภมู ปิ ระเทศกบั งานอาชพี 3.4 ความสมั พนั ธของภูมิประเทศกบั ทรัพยากรธรรมชาติ 3.5 รายละเอยี ดของประเดน็ อืน่ ๆ ที่เกยี่ วขอ ง 4.1 งานอาชีพสอดคลอ งกบั ศลิ ปะของชมุ ชน 4.2 งานอาชพี มคี วามสัมพนั ธกับวฒั นธรรมของชมุ ชน 4.3 งานอาชีพมีความสมั พันธก ับประเพณขี องชมุ ชน 4.4 งานอาชพี มคี วามสัมพนั ธก บั วถิ ีชวี ิตของคนในชมุ ชน 4.5 รายละเอียดของประเดน็ อ่นื ๆ ท่เี กยี่ วขอ ง 5.1 ความรู ในการประกอบอาชพี ของตนเอง 5.2 ผูรูใ นชุมชน ทมี่ คี วามรเู กีย่ วกับงานอาชพี 5.3 แรงงานในชุมชนทจี่ ําเปนตองใชใ นงานอาชีพ 5.4 การบริหารงานบคุ คล / แรงงาน 5.5 ความสมั พันธของคนในชมุ ชนกบั ผปู ระกอบการ 5.6 รายละเอียดของประเด็นอืน่ ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ ง 3. เม่ือสามารถกําหนดรายละเอียดยอยไดในแตละประเด็นของสภาพบริบทแลว ในการวิเคราะห ใหดําเนินการวิเคราะหในแตละดานของการวิเคราะหดวยเทคนิค SWOT ตามตาราง วเิ คราะหด ังน้ี

31 อาชพี ทต่ี ดั สนิ ใจเลอื ก ................................................. สถานการณภายในชมุ ชน จดุ แข็ง จดุ ออ น 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลักษณะภมู ิอากาศ 2. ลักษณะภมู อิ ากาศ 3. ภมู ปิ ระเทศ 3. ภมู ิประเทศ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ิต 4. ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ 5.ทรัพยากรมนุษย 5.ทรัพยากรมนษุ ย สถานการณภ ายนอกชมุ ชน โอกาส อปุ สรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ 2. ลกั ษณะภมู ิอากาศ 3. ภมู ปิ ระเทศ 3. ภมู ิประเทศ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ติ \\ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวิต 5.ทรัพยากรมนษุ ย 5.ทรัพยากรมนษุ ย 4. ดาํ เนินการวิเคราะหร ะบุขอ มูลตามความเปน จริง ตามหวั ขอของรายละเอียดยอยในแตละ ประเด็นของสภาพบริบทชุมชนวา มีความสัมพันธกับงานอาชีพท่ีจะดําเนินการพัฒนาอยางไร ท้ังนี้ ในการวเิ คราะหร ะบุขอ มลู ผูดําเนินการไดแ กผ ทู ต่ี ัดสนิ ใจขยายอาชพี เพื่อความมัน่ คง เปน ผดู าํ เนินการเอง โดยตอ งวเิ คราะหระบขุ อมูลดว ยความเปนจริง ในการวิเคราะหระบุขอมูลสถานการณภายในชุมชน เปนการวิเคราะหระบุขอมูล เกย่ี วกบั รายละเอยี ดยอ ยในแตล ะประเดน็ แยกขอ มลู ภายในชุมชนทีเ่ ปนเชิงบวกหรือเปนสวนสนับสนุน เกอื้ หนุนใหงานอาชีพประสบความสําเร็จ ในดา นจดุ แข็ง และระบขุ อมูลในชุมชนท่ีเปนเชิงลบ หรือเปน ขอมูลท่อี าจจะเปนปญหาไดก ับงานอาชีพ ในดา นจดุ ออ น ในการวิเคราะหระบุขอมูลสถานการณภายนอกชุมชน เปนการวิเคราะหระบุขอมูล เกี่ยวกับรายละเอียดยอยในแตละประเด็น แยกขอมูลภายนอกชุมชนท่ีเปนเชิงบวก หรือเปนสวน สนบั สนุน เอือ้ ประโยชนใ นการทํางานอาชีพใหบรรลวุ ัตถปุ ระสงค หรอื เปนประโยชนตอการดาํ เนินงาน ในดานโอกาส และระบุขอมูลภายนอกชุมชนที่เปนเชิงลบ หรืออาจจะเปนสิ่งที่ขัดขวางหรือไม สนับสนุนตอการทํางานอาชีพใหบรรลุวัตถุประสงค หรือเปนปญหาตอการดําเนินงานอาชีพ ในดาน อุปสรรค

32 ตวั อยา งการวิเคราะหระบุขอ มลู อาชพี การขยายผลติ ภัณฑจ ากน้ํามนั มะพราวกลั่นเย็น สถานการณภายในชมุ ชน จดุ แข็ง จุดออ น 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ในพน้ื ทตี่ ําบลเกาะกดู มี 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ไมม ที รัพยากรธรรมชาติ มะพราวเปน จํานวนมาก เปนวตั ถุดบิ สว นผสมในการผลติ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ ลกั ษณะภูมิอากาศ มีความ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ อาจมีปญ หาไดใ นชว งฤดู เหมาะสมตอ การทองเท่ียว มีนักทอ งเทย่ี วทง้ั มรสมุ เพราะเรอื โดยสารอาจจะไมออกเรอื ชาวไทยและชาวตา งประเทศนยิ มเดนิ ทางมา 3. ภมู ิประเทศ ตาํ บลเกาะกูดหา งจากฝงรว ม เทีย่ วเปนจํานวนมาก จึงเก้ือหนนุ ในการ 80 กโิ ลเมตรทางทะเล อาจจะมปี ญ หาในการ ดําเนินงานอาชีพ ขนสงและการจําหนา ยผลผลิตได 3. ภูมิประเทศ ตําบลเกาะกดู มภี ูมิประเทศเปน 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชวี ิต ไม เกาะที่มีธรรมชาติสวยงาม มนี ักทองเที่ยวท้งั มขี อ มลู เปน จดุ ออน ชาวไทยและชาวตางประเทศเดนิ ทางมาเที่ยว 5. ทรพั ยากรมนุษย ไมมขี อ มูลเปน จดุ ออน เปน จํานวนมาก จึงเก้ือหนนุ ในการดาํ เนนิ งาน อาชีพ4. ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ นา้ํ มันมะพราว เปนผลติ ภัณฑท ส่ี ามารถนําไปใช รวมในการผลติ เปนผลติ ภัณฑอ นื่ ๆ ได 5. ทรพั ยากรมนษุ ย ดําเนินการดวยสมาชกิ ภายในครอบครัว และสามารถจา งแรงงานใน พน้ื ทีไ่ ด

33 สถานการณภายนอกชุมชน โอกาส อปุ สรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ไมมขี อมูลเปนโอกาส 1. ทรพั ยากรธรรมชาติ จะตอ งส่งั วัตถุดบิ 2. ลักษณะภูมอิ ากาศ นักทองเท่ยี วท้ังชาวไทย สว นผสมในการผลติ จากภายนอกทองถนิ่ มาใช และชาวตา งประเทศนิยมเดนิ ทางมาเทย่ี วเปน ในการผลติ จํานวนมาก เพราะมีลกั ษณะภมู ิอากาศ มคี วาม 2. ลกั ษณะภมู อิ ากาศ อาจมปี ญ หาไดใ นชว งฤดู เหมาะสมตอการทองเท่ยี ว จึงเก้อื หนนุ ในการ มรสุม เพราะเรือโดยสารอาจจะไมออกเรือ ดาํ เนนิ งานอาชพี 3. ภมู ปิ ระเทศ ตาํ บลเกาะกูดหางจากฝง รว ม 3. ภูมปิ ระเทศ ภมู ปิ ระเทศของตาํ บลเกาะกูด 80 กโิ ลเมตรทางทะเล อาจจะมปี ญ หาในการ มมี ะพราวเปนจํานวนมาก และมธี รรมชาติ ขนสง และการจาํ หนา ยผลผลิตได สวยงาม มนี ักทอ งเทีย่ วท้งั ชาวไทยและชาว 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ ไมมี ตา งประเทศเดนิ ทางมาเทย่ี วเปน จํานวนมาก ขอมูลเปน อปุ สรรค จึงเกอื้ หนุนในการดําเนนิ งานอาชีพ 5. ทรพั ยากรมนษุ ย มผี ูผ ลติ ในทอ งถน่ิ อื่น ที่ 4. ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ิต ดาํ เนนิ การผลติ อาจสง ผลตอ การจําหนา ยได การดํารงชวี ติ สามารถใชน ํ้ามันมะพราวกลน่ั เยน็ นํามาเปนสว นผสมหลักในการผลิตผลติ ภัณฑ เพื่อใชใ นชวี ิตประจาํ วันได 5. ทรัพยากรมนุษย ไมมีขอ มูลเปน โอกาส 5. เม่ือดําเนินการวิเคราะหร ะบขุ อมูลตามหวั ขอ ของรายละเอียดยอยในแตละประเดน็ ของสภาพบริบทชุมชนแลว ผูว ิเคราะหขอ มูลตองวเิ คราะหสรปุ ขอ มลู ทง้ั หมด เพื่อใหม องเหน็ สภาพการณ ท้งั หมด พรอมท่ีจะนาํ ไปกาํ หนดเปาหมายและทิศทางที่จะดาํ เนนิ การขยายอาชพี โดยควรสรุปเปน ขอ เพือ่ ความชดั เจน ตัวอยา งการวิเคราะหส รุปขอ มูล จากผลการวิเคราะหร ะบุขอ มูล สามารถสรปุ ขอมูลไดดังน้ี 1. จากขอ มลู สภาพการณภ ายใน สรุปไดวา การขยายผลติ ภณั ฑจากน้ํามนั มะพรา วกลั่นเย็น สามารถนําน้ํามันมะพราวกล่ันเย็น ไปใชเปนสวนผสมหลักในการผลิตผลิตภัณฑ สําหรับนําไปใชใน ชีวติ ประจาํ วนั ได ประกอบกบั ตาํ บลเกาะกูด เปนแหลงทองเท่ียว ที่มีภูมิประเทศ อุดมไปดวยมะพราว

34 และธรรมชาตสิ วยงาม มีลกั ษณะภูมิอากาศ ทีเ่ หมาะสมตอการทองเทีย่ ว ทําใหมีนักทองเท่ียวท้ังชาวไทย และชาวตางประเทศ นิยมเดินทางมาเที่ยวเปนจํานวนมาก จึงเก้ือหนุนในการดําเนินงานอาชีพ โดย สามารถดําเนินการไดดว ยสมาชิกภายในครอบครัว และสามารถจางแรงงานในพ้นื ที่ได ทั้งน้ี หากมีการดําเนินงานการขยายผลิตภัณฑจากนํ้ามันมะพราวกล่ันเย็น ตอง คาํ นงึ ถงึ วัสดุสวนผสมในการผลิต เพราะในพืน้ ทต่ี ําบลเกาะกูดไมมีทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อใชในการผลิต รวมท้ัง ระยะทางของตําบลเกาะกูดหางจากฝงรวม 80 กิโลเมตรทางทะเล และสภาพภูมิอากาศในชวง ฤดูมรสุม เพราะเรอื โดยสารที่จะฝากผลผลติ ไปจาํ หนา ยอาจจะไมอ อกเรือ 2. จากขอมูลสภาพการณภายนอก สรุปไดวา การขยายผลิตภัณฑจากนํ้ามันมะพราว กล่ันเย็น สามารถใชนํ้ามันมะพราวกล่ันเย็น นํามาเปนวัสดุหลักในการผลิตผลิตภัณฑเพื่อใช ในชีวติ ประจําวนั เพื่อการจําหนายได เพราะตําบลเกาะกูด เปนแหลงทองเท่ียว ท่ีมีภูมิประเทศ อุดมไป ดวยมะพราว และธรรมชาติสวยงาม มีลักษณะภูมิอากาศ ท่ีเหมาะสมตอการทองเที่ยว ทําใหมี นักทอ งเท่ียวท้ังชาวไทยและชาวตางประเทศ นิยมเดินทางมาเท่ียวเปนจํานวนมาก จึงเก้ือหนุนในการ ดาํ เนินงานอาชีพ ทงั้ นี้ การขยายผลติ ภัณฑจากน้ํามันมะพราวกล่ันเย็น ตองคํานึงถึงวัสดุสวนผสมใน การผลิต เพราะตองสั่งซ้ือจากภายนอกพื้นที่ รวมทั้ง ระยะทางของตําบลเกาะกูดหางจากฝงรวม 80 กโิ ลเมตรทางทะเล และสภาพภมู ิอากาศในชว งฤดูมรสุม เพราะเรือโดยสารท่จี ะฝากซือ้ วัสดุสวนผสม ในการผลติ และฝากผลผลิตไปจาํ หนา ยอาจจะไมม กี ารออกเรือ 3. ภาพรวมการวเิ คราะหสภาพการณสรปุ ไดว า 3.1 มีความเหมาะสมและเปนไปได ในการขยายผลิตภัณฑจากน้ํามันมะพราวกล่ันเย็น เพราะสามารถนํานาํ้ มนั มะพราวกลนั่ เย็น ไปใชเ ปนสว นผสมหลักในการผลิตผลิตภณั ฑ สําหรับนําไปใช ในชีวติ ประจําวันได 3.2 ดําเนินการขยายอาชีพเพ่ือความมั่นคง ใชการบริหารจัดการอาชีพในลักษณะ ครอบครัว และสามารถจางแรงงานเพื่อสนับสนุนการผลิตได ตามจํานวนการผลิตในแตละชวง 6. เมอื่ สามารถวเิ คราะหก าํ หนดเปาหมายและทิศทางที่จะดําเนินการขยายอาชีพไดแลว เพื่อใหเ กิดเปา หมายสูงสุดและเสนทางการดําเนินการขยายอาชีพใหเกิดความม่ันคง ผูประกอบการควร จัดทําแผนพัฒนาธุรกิจชุมชน เพ่ือใหการบริหารจัดการงานอาชีพเปนไปอยางมีระบบและเปาหมายที่ ชดั เจน

35 กจิ กรรมที่ 4 ใหผ เู รียนวิเคราะหชุมชน ตามสภาพบริบทของพืน้ ที่ ไดแ ก ทรพั ยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมอิ ากาศ ภมู ปิ ระเทศ ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณแี ละวิถชี ีวติ และทรพั ยากรมนษุ ย กบั งาน อาชีพท่กี ําหนดจะขยายงานอาชพี ดว ยเทคนิค SWOT เพื่อการขยายอาชพี เพอ่ื ความม่นั คง อาชพี ท่ีตดั สนิ ใจเลอื ก ................................................. สถานการณภายในชุมชน จุดแขง็ จดุ ออ น 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรพั ยากรธรรมชาติ 2. ลักษณะภูมอิ ากาศ 2. ลกั ษณะภูมิอากาศ 3. ภูมปิ ระเทศ 3. ภมู ิประเทศ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ 4. ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชวี ิต 5.ทรัพยากรมนษุ ย 5.ทรัพยากรมนษุ ย สถานการณภ ายนอกชุมชน โอกาส อปุ สรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลักษณะภูมิอากาศ 2. ลักษณะภมู ิอากาศ 3. ภูมปิ ระเทศ 3. ภมู ปิ ระเทศ 4. ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถชี ีวติ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ติ 5.ทรพั ยากรมนุษย 5.ทรัพยากรมนุษย

36 เอกสารหมายเลข 8 : ใบความรู เรื่อง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เช่ือวา คนไทยสามารถพัฒนาศักยภาพการคิด การกระทําใหเขมแข็งข้ึน เพ่ือสราง เศรษฐกิจแกปญหาความยากจนดวยการสรางลักษณะนิสัยประจําใหเปนบุคคลที่จะทําอะไรตองคิดหา เหตุผล คิดตัดสินใจระบบความพอดีสําหรับตนเองหรือชุมชน กําหนดแนวทางสรางภูมิคุมกันใหกับ อาชพี ทจี่ ะทํา เรียนรู สรา งความรอบรูใหก ระจางพึ่งพาตนเองได และมีคุณธรรม จริยธรรม สงผลใหการ พัฒนาเศรษฐกจิ ของบุคคล สามารถสรางความพอเพียงอยูดีมีสุข และกาวถึงความม่ังมีศรีสุข ดํารงชีวิต อยางพอเพยี งเกื้อกูลสงั คมได การเรยี นรูเพ่ือพฒั นาศกั ยภาพ การคิด การกระทํา ตามแนวปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง จะมุงเนน องคป ระกอบแหงคณุ คา 5 ประการ คือ 1. การพฒั นาทักษะการคดิ หาเหตผุ ล 2. การพฒั นาทกั ษะการคิดตดั สนิ ใจระบุความพอดสี ําหรับตนเองและชมุ ชน 3. การพัฒนาทกั ษะการคดิ กําหนดแนวทางสรา งภูมิคุมกนั ใหกับเรอ่ื งทีจ่ ะทาํ 4. การพัฒนาทักษะการแสวงหาความรูและสรปุ องคค วามรูในเรือ่ งท่จี ะทาํ 5. การพัฒนาเจตคติเพอื่ การคิดการกระทาํ ใหเ กิดคณุ คา ในคณุ ธรรมและจริยธรรม การประยุกตใชปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เปนการนําองคประกอบแหงคุณคา 5 ประการ ไปบูรณาการกับเหตกุ ารณสาระที่นาํ เขา มาเกยี่ วขอ ง ดวยการนํามาวิเคราะหความสัมพันธระบุ ลกั ษณะปฏิสัมพนั ธที่นาจะเกิดใชเปน ขอมูลสารสนเทศในการตดั สินใจกาํ หนดแผนพฒั นาระดบั ตาง ๆ การวัดผลประเมนิ ผล ความสําเรจ็ ของการใชปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ควรจะเปน การประเมินตนเองเพื่อการพัฒนา เพราะผลสําเร็จของแตละบุคคลแตกตางกัน จึงเปนการวัดผล ประเมินผล เพอื่ บอกตนเองวา ขณะนี้เราอยูตรงไหน แลว เราพอหรือยัง มใิ ชก ารตดั สินใจวาเกง กวา ใคร ความหมายและลักษณะองคประกอบแหงคณุ คา 5 ประการ ความมีเหตผุ ล หมายถงึ การท่ีเราจะทําอะไร เราจะตองศึกษาวาอะไรเปนเหตุและลักษณะ ผลท่เี กดิ เปน อยางไรดวยการจําแนกออกใหไดวา ถาเราตองการใหเ กดิ อะไร มีอะไรเปนเหตทุ ่ีทาํ ใหเกิด เหตทุ ี่ 1 เหตุที่ 2 ผลทเ่ี กิดจากความคิด เหตทุ ี่ 3 ตวั อยา ง รสชาติถกู ปากคนไทยอยูแลว กลว ยตากมี มีกระแสและผลการวิจยั วา คนนิยมกนิ มาก กลวยตากเปนอาหารมีคณุ คาสูง เปน อาหารราคาถูกหาซือ้ งา ย

37 ความพอดี หมายถึง ส่ิงท่ีเราจะทํามีความพอดีอยูตรงไหนท่ีเราสามารถเขาถึงไดจริง อยางไมทุกขยากเดอื ดรอนมากนกั ซ่งึ เปน เร่อื งของเอกตั บุคคลดังตัวอยาง ตัวอยางที่ 1 นางลอยตัดสินใจปลูกกลวยนํ้าวาพันธุมะลิออง เพ่ือใชทํากลวยตาก บนพืน้ ท่ี 3 ไร โดยมขี อมูลในการระบคุ วามพอดี ดังนี้ 1. ตองใชแ รงงานของตัวเองเพียงคนเดยี ว 2. มีความรูวา กลวยเมื่อปลูกแลวจะใชเวลา 12 เดือน จึงใหผลผลิต ถาปลูกเดือนละ 100 ตารางวา เมื่อครบ 12 เดือน จะเตม็ พ้ืนท่ี 3 ไร มผี ลผลิตออกมาในปริมาณพอดีกับการจัดการตากแหงได เปน ระยะ ๆ 3. ผลผลิตกลว ยตากอบแหงจะมปี ริมาณพอดกี ับการจัดจาํ หนา ยดวยตนเอง ตวั อยา งที่ 2 นายเขม็ ชายพกิ ารเดนิ ไมไ ด แตน่ังเคล่ือนที่ได ตัดสินใจปลูกหนอไมฝร่ัง 200 ตารางวา (ครง่ึ ไร) โดยมีขอมูลในการระบคุ วามพอดี ดงั น้ี 1. ตองการมีรายไดเพียงวนั ละ 300 บาท ใชเ ลยี้ งตนเอง และคุณแม 2. มที ดี่ ินของตนเอง 2 ไร อยูทา มกลางพ้นื ท่ปี ลูกหนอ ไมฝ รั่ง มีบริษัทจัดจําหนายมารับ ซือ้ ถึงชุมชนทกุ วนั 3. ถาเริ่มตน ใชพ ้นื ที่ 200 ตารางวาในการผลิตจะพอดีกับสภาพรางกายทําไดส บาย ๆ 4. พ้นื ท่ี 200 ตารางวาสามารถใหผลผลิตไดวันละ 8 – 10 กโิ ลกรมั 5. หนอไมฝร่งั ราคากิโลกรัมละ 40 บาท วันหนึง่ จะมรี ายได 300 – 400 บาท คอ นขา งแนนอน 6. การปฏิบัติการดูแลตนหนอไมฝร่ัง คนปกตินั่งทํา คนพิการจะตองน่ังอยูแลว การเคล่ือนตัวก็ใชว ิธีการถัดไป จงึ เปนกจิ กรรมทเ่ี หมาะสมทส่ี ุดขณะนี้ ภูมิคุมกัน หมายถึง การกําหนดแนวทางการจัดการปองกันความเสียหาย ไดแก การออมสะสมทุนเพ่ือปองกันสภาพคลองทางการเงินและเปนทุนขยายกิจกรรม เมื่อไดจังหวะเวลา ที่สมควรมาถึง การสรางศรัทธาใหลูกคายอมรับไมทอดทิ้งเลิกซื้อขายกับเรา การสรางคุณภาพผลผลิต ใหล ูกคา เชอ่ื ถือไดว า ผลผลิตทซี่ ้อื มีคุณภาพแนน อน การสรา งความรกั ภกั ดีตอ คนรว มงานใหมีความรูส กึ วา ทํางานอยูก บั เรามชี ีวติ ปลอดภัยมีอยมู กี ินแนนอน ความรอบรู หมายถึง เม่อื เราคิดหาเหตหุ าผลวา เราจะทําอะไรแลวคิดตัดสินใจวาควรทํา เทาไร จะพอดีกับสภาพท่ีเปนจริงและเขาถึงได ดังน้ัน เมื่อตัดสินใจไดและทําจริงเราจําเปนตองเรียนรู รายละเอยี ดตา ง ๆ แสวงหาความรู ตรวจสอบความรูจนกระจา งบรู ณาการเขา กับประสบการณของตนเอง สรปุ เปน องคความรูเพอ่ื ใชด ําเนินการจรงิ ได คุณธรรม หมายถงึ ความคดิ เจตนาท่เี กยี่ วขอ งกับการประกอบอาชีพเปน ไปอยางมคี ุณคา สอดคลอ งกับศลี ธรรม กฎระเบียบ ขอ กาํ หนด และไมส รางความเดอื ดรอ นแกส ังคม

38 สรุป ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง เปนเรอ่ื งของความรูส กึ ความมงุ ม่ัน การรทู ันและเขาใจในส่ิงท่ีจะ ทาํ คิดสรา งสรรคและรับรูโลกกวาง เพ่ือการดํารงชีวิตอยูอยางพอเพียงในสังคม ชุมชนของงาน และกาว เขาสูโลกแหง การแขง ขนั ทางเศรษฐกจิ ในระบบทุนนยิ มไดอยางมีสติปญ ญา ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไมไดปฏิเสธทุนนิยม แตจะใชพลังแหงสติปญญา พัฒนาตนเอง สังคม ชุมชน รวมกัน สรางทุนนิยมใหม นําพาประเทศเขาสูความเปนมหาอํานาจแหงสันติสุขที่มั่นคง ยัง่ ยนื กิจกรรมที่ 5 ใหผูเรยี นวเิ คราะหการประกอบอาชพี ของตนเอง หรือสัมภาษณภ มู ิปญ ญาในชุมชน วาไดย ดึ หลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เปนแนวทางในการประกอบอาชีพหรือไม โดยวิเคราะหใหครบท้ัง 5 องคประกอบ

39 เอกสารหมายเลข 9 : ใบความรู เรือ่ ง การวเิ คราะหตรวจสอบระบบความพรอมในการสรา งอาชีพ กรอบแนวคิด องคประกอบของ องคประกอบของ ปฏิสมั พนั ธ ตรวจสอบกับ เศรษฐกจิ พอเพียง การทาํ อาชพี ทีค่ วรจะเปน สภาพจริง สรุปความพรอ ม 1. เหตุผล 1. ทุน 2. ความพอประมาณ 2. ผลผลิต 3. ภูมคิ ุมกนั 3. ลกู คา 4. ความรอบรู 4. การเรยี นรูพฒั นา 5. คุณธรรม ตนเอง ใชตารางสัมพนั ธส องทาง วิเคราะหความสมั พนั ธ แผนภมู แิ สดงกรอบแนวคิดการวเิ คราะหต รวจสอบระบบความพรอ มในการสรา งอาชพี จากแผนภมู ิดังกลาว จะเห็นวา การวิเคราะหตรวจสอบระบบความพรอมในการสราง อาชีพมภี ารกจิ ท่จี ะตองทํา 2 ข้ันตอน คือ 1. การนาํ องคประกอบของเศรษฐกจิ พอเพยี งและองคป ระกอบการทําอาชพี มาวเิ คราะห โดยตารางสมั พันธสองทาง เพอ่ื คดิ หาปฏิสมั พันธทเ่ี กดิ ขึน้ ระหวา งองคป ระกอบ 2. นําปฏิสัมพนั ธทวี่ เิ คราะหไดม าตรวจสอบกับสภาพจริงวา มีอะไรบางท่ียังไมพรอม แลว สรปุ ลกั ษณะความพรอมและสงิ่ ทจ่ี ะตอ งสรางใหเ กดิ ความพรอ ม การวิเคราะหร ะบุปฏสิ มั พนั ธร ะหวางองคประกอบ ดวยการนาํ องคประกอบของเศรษฐกิจพอเพียงมาบรรจุในตารางสัมพันธสองทางตาม แนวตง้ั แลวนาํ องคประกอบทางอาชีพมาบรรจุในตารางสมั พันธสองทางตามแนวนอน แลวระบุความคิด รวบยอดของปฏสิ มั พนั ธท่คี วรจะเปน ดงั น้ี

40 ตัวอยา ง : การวเิ คราะหความสัมพันธเพอ่ื กาํ หนดความคิดรวบยอดของปฏสิ ัมพนั ธท ีค่ วรจะเกดิ องคประกอบ เศรษฐกิจ ของการ 1. ทุน 2. ผลผลติ 3. ลูกคา 4. การเรยี นรูพฒั นา ตนเอง พอเพียง ทําอาชพี A A1 A2 A3 A4 ความมเี หตผุ ล เอาจากไหน คณุ ภาพเปน เปนใคร ความสามารถ อยา งไร ขายใหใ คร ยกระดับคุณภาพ B B1 อยางตอเนอ่ื ง ความพอประมาณ เทา ไร B2 B3 B4 จะทําเทา ไร ขายแบบไหน ความสามารถที่ C จําเปน ตอ งพัฒนา ภูมิคมุ กนั C1 การออม C2 C3 ใหเกดิ มีอะไรบาง - การสะสมทุน ลูกคายอมรบั ความเชอ่ื ทจ่ี ะได C4 D ผลติ ภัณฑที่ดี ความภกั ดขี อง ความรอบรู D1 D2 D3 บุคลากรรว มงาน - แผนธรุ กิจ วธิ ีการผลติ วิธกี ารบริโภค D4 E - แผนการลงทุน - การผลิต คณุ ธรรม E3 - การตลาด E1 E2 ผลผลติ ปลอดภัย - การกระจายสินคา ระเบยี บวนิ ยั การ คุณภาพไดต าม E4 ใชเงิน ขอกําหนด อนรุ กั ษ สภาพแวดลอม จากตารางสัมพนั ธสอง ทางเราจะเห็นความคิดรวบยอดของปฏิสัมพันธท้ัง 20 รายการ ท่ีผูเ รียนผูประกอบอาชพี จะตองคิดหาคําตอบในทกุ รายการ (ตั้งแต A1 ไปจนถึง E4) กับสภาพท่ีเปนจริง ของตนเองแลวจาํ แนกรายการทีม่ ีความพรอม และรายการที่ไมพรอ ม กจ็ ะเปนการตรวจสอบความพรอม ในการสรา งอาชพี จาก 20 คาํ ถาม แลว จัดทําบนั ทกึ สภาพความพรอ มในการสรา งอาชพี

41 ตวั อยาง บนั ทึกความพรอมในการสรางอาชพี การผลติ ผลมะเด่อื ฝรง่ั (Fix) อบแหง ความคิดรวบยอดของปฏิสัมพันธ สภาพทเ่ี ปนจรงิ A1 เหตผุ ลเกย่ี วกบั ทนุ : ใชทนุ จากแหลง ใด A1 ทุนจากการออมของตนเอง B1 ความพอประมาณเกยี่ วกับทุน : จะตอ งใชเทา ไร B1 เร่ิมตนท่ี 20,000 บาท C1 ภมู คิ มุ กนั เก่ียวกับทนุ : การออม การสะสม C1 - D1 ความรอบรูเก่ยี วกบั ทุน : แผนการลงทุน D1 - E1 คุณธรรมทเ่ี ก่ียวกับทุน : ระเบยี บวนิ ัยการใชเงิน E1 มั่นใจในการฝกอบรมจากครอบครัว และไปรบั การอบรมสมั มนาเกีย่ วกบั การจดั การทุนแลว A2 เหตุผลเกย่ี วกับผลผลิต : คณุ ภาพเปนอยา งไร A2 ผลผลิตลกู โตขนาด 6 ลกู /กก. เนอ้ื หวานนุม กลิน่ แบบกุหลาบ B2 ความพอประมาณเก่ียวกับผลผลิต : จะทําเทา ไร B2 จะทาํ ผลผลิต 2 ไร C2 ภมู คิ ุมกนั เกีย่ วกบั ผลผลติ : ลูกคายอมรบั C2 - D2 ความรอบรเู กี่ยวกบั ผลผลติ : วิธกี ารผลติ D2 แสวงหาความรูศ กึ ษาดูงานสรุปองคค วามรูไดแ ลว E2 คณุ ธรรมเกี่ยวกบั ผลผลติ : คุณภาพไดตาม E2 - ขอกาํ หนด A3 เหตุผลเกยี่ วกบั ลูกคา : ขายใหใ คร A3 ขายกับกลมุ ผูร ักษาสขุ ภาพ B3 เหตผุ ลเกยี่ วกบั ลูกคา : ขายไดไหม B3 ขายตรงกับผูรักสขุ ภาพ C2 ภมู คิ ุมกันเกี่ยวกบั ลกู คา : ความเชื่อถือผลติ ภัณฑ C3 มีเอกสารรับรองคณุ ภาพเกษตรอนิ ทรยี ข อง กรมวิชาการเกษตร D3 ความรอบรเู กย่ี วกับ : มาตรฐานคณุ ภาพผลผลติ D3 จัดทาํ เอกสารคณุ คา ผลผลติ และวิธกี ารบรโิ ภค กํากับสนิ คา E3 คณุ ธรรมเก่ยี วกับลกู คา : ผลผลิตปลอดภัย E3 ใชก ระบวนการเกษตรอนิ ทรยี ไ มใชสารพษิ A4 เหตุผลเก่ยี วกบั การพฒั นาตนเอง : ความสามารถ A4 - ยกระดับคณุ ภาพอยา งตอ เน่ือง B4 ความพอประมาณเกี่ยวกบั การพฒั นาตนเอง : B4 - ศกั ยภาพทต่ี อ งพฒั นา C4 ภูมิคมุ กนั เกยี่ วกับการพัฒนาตนเอง : ความภกั ดี C4 มีการพัฒนาทักษะการทํางาน มสี วสั ดิการรานคา ของผูรว มงาน ประกนั ความอดอยาก D4 ความรอบรเู กย่ี วกบั การพฒั นาตนเอง : การผลิต D4 การขยายพนั ธุ การบาํ รงุ รักษาตน การแปรรูป การตลาด ความสัมพนั ธก บั ชมุ ชน อบแหง (Fix) E4 คุณธรรมเกย่ี วกับการพฒั นาตนเอง : การอนรุ ักษ E4 กระบวนการเกษตรอนิ ทรยี เ ปนกระบวนการ ส่ิงแวดลอ ม อนรุ ักษส่ิงแวดลอ มอยแู ลว

42 จากตารางตัวอยาง ทําใหเราทราบวา การเขาสูอาชีพผลิตมะเดื่อฝร่ังอบแหง ยังมีรายการที่ตอง ดาํ เนนิ การเรยี นรูค ิดเพ่มิ เติม 6 รายการ สรปุ การวเิ คราะหต รวจสอบระบบความพรอมในการสรา งอาชีพ เปนกระบวนการวิเคราะห ดวยตารางสองตาราง เพื่อสรุปความคิดรวบยอดของปฏิสัมพันธระหวางองคประกอบทางเศรษฐกิจ พอเพียง กับองคประกอบในระบบอาชีพ จากสภาพท่ีเปนจริงของผูประกอบอาชีพจะสะทอนใหรูจัก ตนเองมองเห็นสภาพทต่ี องเสรมิ เติมใหเ กดิ ความพรอม กจิ กรรมที่ 6 ใหผูเรียนจัดทําบันทึกความพรอมในการสรางอาชีพท่ีตนเองประกอบอยู หรืออาชีพที่ผูเรียน ตองการประกอบการมา 1 อาชีพ ตามความคิดรวบยอดของปฏิสัมพันธระหวางเศรษฐกิจพอเพียงกับ องคประกอบการทําอาชพี (ตง้ั แต A1 ไปจนถึง E4)

43 บทท่ี 3 การพฒั นาตนเองเพอ่ื การขยายอาชีพ ผลการเรยี นรทู ี่คาดหวงั ปฏิบัตกิ ารวิเคราะหตนเองและพฒั นาทักษะ การขยายอาชพี ใหเ ปนลกั ษณะนิสยั ขอบขา ยเน้อื หา เรอ่ื งท่ี 1 การวิเคราะหทาํ ความเขาใจและรูจ กั ตวั ตนทแี่ ทจรงิ เรอ่ื งท่ี 2 การพัฒนาทักษะการขยายอาชีพใหเปน ลักษณะนิสัย สือ่ ประกอบการเรยี นรู 1. เอกสารหมายเลข 10 ใบความรู เรื่อง ตัวตนทีแ่ ทจ ริงของตนเอง 2. เอกสารหมายเลข 11 ใบความรู เร่อื ง การพัฒนาทกั ษะการขยายอาชพี ใหเ ปนลกั ษณะนสิ ัย