คู่มือการบริหารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 60 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 61

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 62 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 63

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 64 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 65

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 66 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 67

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 68 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 69

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 70 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 71

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 72 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 73

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 74 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 75

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 76 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุ้มครองแรงงาน

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) บทที่ การด�ำเนนิ งานด้านความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการท�ำงาน ให้มีประสิทธิภาพ ความปลอดภยั ในการท�ำงานเก่ยี วกบั เครือ่ งจักร เครื่องจักรเปน็ เคร่อื งมอื ทม่ี นษุ ยส์ รา้ งขนึ้ เพ่ือทดแทนก�ำลงั คน ในปัจจุบัน พบว่าเครื่องจักรมีวิทยากรและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ท้ังความรวดเร็วในการผลิต และประสิทธิภาพการท�ำงาน ซ่ึงเทคโนโลยีเหล่าน้ีมีอันตรายแฝงอยู่ทั้งสิ้น สถานประกอบกจิ การหลายแหง่ ยงั คงใช้เครอื่ งจักรแบบเดิม ๆ รว่ มกบั แรงงานคน รวมท้ังน�ำเคร่ืองจักรและเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ร่วมด้วย ลักษณะของแรงงาน จึงมีการท�ำงานท่ีหลากหลาย ขาดการตรวจสอบความสมบูรณ์อย่างแท้จริง รวมท้ังการตดิ ตัง้ ในจดุ ท่ีไม่เหมาะสม 1. อันตรายจากเครื่องจักร เป็นเร่ืองที่เกิดขึ้นคู่ไปกับการขยายตัว ของงานภาคอตุ สาหกรรม เกษตรกรรม การก่อสรา้ ง และอนื่ ๆ ทงั้ นเ้ี พราะไม่ว่า งานประเภทใดก็ตาม ยอ่ มจะตอ้ งเกย่ี วข้องและน�ำเอาเครื่องมอื เคร่อื งจกั ร มาใช้ เพอื่ ใหเ้ กดิ ประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลอยา่ งสงู สดุ ซง่ึ เปน็ การทนุ่ เวลาและแรงงาน ของทรัพยากรมนุษย์อย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เคร่ืองจักรท่ีมีวิทยาการ สมยั ใหม่ ปรบั ปรงุ ใหม้ ีความเรว็ สูงขนึ้ และประสิทธภิ าพดเี ย่ยี มนัน้ ยอ่ มจะมโี อกาส ทจ่ี ะทำ� ใหเ้ กดิ อนั ตรายขนึ้ ซง่ึ อนั ตรายนนั้ ยอ่ มทวคี วามรนุ แรงมากขน้ึ ตามวทิ ยาการ และเทคโนโลยีใหม่ ๆ นั้นเอง วัตถุประสงค์ของคู่มือน้ีเพ่ือคุ้มครองและป้องกันไม่ให้แรงงาน เกิดอนั ตรายต่าง ๆ จากเครื่องจกั ร โดยการติดตงั้ การด์ ชนิดตา่ ง ๆ ใหเ้ หมาะสมกบั เครอื่ งจกั รนน้ั ๆ ซง่ึ เปน็ การควบคมุ อนั ตรายทต่ี น้ เหตหุ รอื แหลง่ ทที่ ำ� ใหเ้ กดิ อนั ตรายได้ โดยศึกษาจากชนิดของการ์ด และรายละเอียดของการ์ดแต่ละชนิด พร้อมทั้ง กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและค้มุ ครองแรงงาน 77

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) ได้แสดงส่วนต่าง ๆ ของเครื่องจักรซ่ึงท�ำให้เกิดอันตรายและวิธีการป้องกัน อยา่ งเหมาะสม หากเคร่ืองจักรต่าง ๆ นั้นได้รับการตรวจสอบความสมบูรณ์และไม่ชำ� รุด โดยมีการเช็คทดสอบเคร่ืองก่อนหรือขณะใช้งานทุกคร้ังแล้วน้ัน และอยู่ในสภาพ ท่ีเหมาะสม พรอ้ มทจ่ี ะเดินเครอื่ งหรือน�ำมาใชอ้ ยา่ งปลอดภยั แลว้ การปฏบิ ัตติ าม อย่างถูกต้อง จะท�ำให้ลดและควบคุมไม่ให้เกิดการประสบอันตรายต่อแรงงานได้ ซึ่งจะเป็นการลดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินของเจ้าของสถานประกอบ กจิ การและพนกั งานทกุ คน หากร่วมมือกันปฏบิ ตั อิ ยา่ งจรงิ จงั 2. การป้องกันอันตรายจากเครื่องจักร การป้องกันอันตรายจาก เครอื่ งจกั ร หรอื เรยี กวา่ การทำ� การด์ เครอื่ งจกั รกค็ อื การออกแบบหรอื หามาตรการ ปอ้ งกนั ไมใ่ หม้ อี นั ตรายเกดิ ขนึ้ การออกแบบ การสรา้ ง การตดิ ตง้ั และการบำ� รงุ รกั ษา การ์ดท่ีจะป้องกันจุดอันตรายของเคร่ืองจักรน้ี จ�ำเป็นต้องเอาใจใส่เป็นพิเศษ การบาดเจบ็ เนอื่ งจากการเกดิ อบุ ตั เิ หตขุ องเครอื่ งจกั รนนั้ สว่ นใหญจ่ ะเกดิ ขนึ้ คอ่ นขา้ ง ร้ายแรงอาจถึงขั้นสูญเสียน้ิว ฝ่ามือ หรือแขนก็เป็นได้อันเป็นผลให้ผู้บาดเจ็บ ตอ้ งพกิ ารไปตลอดชวี ติ แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามเครอื่ งจกั รทไ่ี มม่ กี ารด์ หรอื มแี ตไ่ มเ่ หมาะสม หรือเพียงพอ แม้ว่าจะมีการใช้มาเป็นเวลานานแล้วก็ตาม แต่ยังไม่เคยมีอุบัติเหตุ เกดิ ขนึ้ เลย กไ็ มไ่ ดห้ มายความวา่ เครอื่ งจกั รนนั้ จะไมเ่ ปน็ อนั ตรายเพยี งแตผ่ ปู้ ฏบิ ตั งิ าน อาศัยความช�ำนาญหรือท�ำงานด้วยความระมัดระวังเท่าน้ัน นับว่าเป็นการกระท�ำ ที่เสี่ยงอันตรายมากเน่ืองจากพฤติกรรมของคนค่อนข้างจะคาดการณ์ได้ยาก และ หวน่ั ไหวแปรเปลย่ี นไดต้ ลอดเวลา แมว้ า่ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านมคี วามระมดั ระวงั มากเพยี งใด ก็ตาม บางคร้งั ก็อาจพลาดพลง้ั ไดด้ งั นั้น จงึ ต้องมกี ารท�ำการ์ดเคร่ืองจักรให้ถูกต้อง และเหมาะสมท่ีสุดลักษณะของการด์ ทีด่ ีควรจะมีลักษณะ ดังน้ี 1) ให้การป้องกนั อนั ตรายต้งั แต่ต้นเหตุ 2) ใหก้ ารปอ้ งกนั มใิ หส้ ว่ นของรา่ งกายเขา้ ใกลเ้ ขตอนั ตราย ในบางครงั้ การควบคมุ หรอื ตัดการส่งกำ� ลงั ของเครื่องจักรในทันทที ันใด อาจทำ� ไมไ่ ด้ หรอื อาจ 78 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคุม้ ครองแรงงาน

ค่มู อื การบริหารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กอ่ ความเสยี หายแกร่ ะบบเครอ่ื งจกั รโดยสว่ นรวม ดงั นนั้ การตอ่ เตมิ ชนิ้ สว่ นบางชนิ้ เข้าไปแลว้ ปอ้ งกันอนั ตรายได้ จึงเปน็ ทางเลอื กท่ีดีส�ำหรับการป้องกันอันตราย 3) ให้ความสะดวกแก่ผู้ท�ำงานได้เช่นเดียวกับท่ีไม่ได้ใส่การ์ดป้องกัน การด์ ท่ดี ไี มค่ วรรบกวนตอ่ การทำ� งานของคนงาน ไม่วา่ เปน็ การมอง การจับช้ินงาน การควบคมุ การท�ำงาน และการวดั ตรวจสอบขนาดงาน 4) การ์ดทด่ี ีไม่ควรขดั ขวางผลผลติ 5) การ์ดควรเหมาะสมกบั งานและเครื่องจกั ร 6) การด์ ควรมีลกั ษณะตดิ มากบั เครื่อง 7) การด์ ควรง่ายตอ่ การตรวจซ่อมและการเตมิ น้�ำมนั 8) การด์ ควรทนทานตอ่ การใชง้ านปกตไิ ดด้ แี ละมกี ารบำ� รงุ รกั ษานอ้ ย กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 79

ค่มู ือการบริหารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 3. ชนดิ ของการด์ การป้องกันอันตรายส่วนท่ีเคล่ือนไหวของเคร่ืองจักรแบบต่าง ๆ น้ัน สามารถทำ� ได้โดยการสร้างการด์ ป้องกนั อนั ตรายจากเคร่ืองจกั ร ทงั้ นี้ เพ่อื ป้องกัน ไมใ่ ห้คนงานต้องสมั ผัสกับจุดทีม่ ีอันตราย ในการติดต้ังการ์ดนนั้ จะตอ้ งศกึ ษาให้ดี และละเอียดรอบคอบ เพราะหากติดตั้งการ์ดไม่เหมาะสม แทนที่จะป้องกันได้ กลบั เปน็ จดุ ออ่ นทที่ ำ� ใหเ้ กดิ อนั ตรายมากยงิ่ ขน้ึ ดงั นน้ั การตดิ ตงั้ การด์ นนั้ จะตอ้ งเลอื ก ให้ถูกกับลักษณะของงาน ปกติสามารถแบ่งการ์ดออกเป็นชนิดใหญ่ ๆ 5 ชนิด ซ่งึ ในการใชน้ น้ั อาจเลอื กใช้แบบใดแบบหนงึ่ หรือหลายแบบพร้อมกันกไ็ ด้ 3.1 การด์ ชนิดติดตั้งอยู่กบั ที่ (a fixed guard) การ์ดชนิดติดตั้งอยู่กับที่ เป็นการ์ดที่ออกแบบหรือติดตั้งข้ึน เพื่อป้องกันมิให้ผู้ปฏิบัติงานไปสัมผัสกับส่วนอันตรายของเครื่องจักร การ์ดชนิดน้ี ติดแน่นอยู่กับตัวเคร่ืองจักร ไม่มีส่วนใดเคล่ือนที่ได้ การ์ดชนิดนี้เช่ือถือได้และ ปลอดภยั มาก ไมต่ อ้ งบำ� รงุ รกั ษามากนกั แตข่ อบเขตการใชป้ ระโยชนค์ อ่ นขา้ งจำ� กดั คือ เพียงป้องกันอันตรายตรงจุดต้นก�ำเนิดก�ำลัง เคร่ืองจักรส่งถ่ายก�ำลัง และ จุดท่ีท�ำงานที่มีการป้อนช้ินงานเข้าเครื่อง หรือน�ำช้ินงานออกจากเคร่ืองเท่านั้น การป้อนหรือการน�ำช้ินงานเข้าออกนี้ อาจใช้เครื่องมือช่วยป้อน แต่หากการป้อน หรือน�ำชิ้นงานเข้าออกจากเครื่องโดยใช้คนน้ัน ช่องเปิดของการ์ดท่ีติดอยู่กับที่นั้น จะตอ้ งมมี าตรฐานตามทกี่ ำ� หนด ดังนี้ 80 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) ระยะห่างที่น้อยทีส่ ุดจากช่องเปิดของ ขนาดที่ใหญส่ ดุ ของชอ่ งเปดิ การ์ดถงึ จดุ ปฏิบตั งิ าน 10 มม. ( นว้ิ ) 40 มม. ( 1 นิ้ว ) 12 มม. ( นิ้ว ) 65 มม. ( 2 นิว้ ) 15 มม. ( น้วิ ) 90 มม. ( 3 นวิ้ ) 20 มม. ( นว้ิ ) 140 มม. ( 5 นิ้ว ) 22 มม. ( น้วิ ) 165 มม. ( 6 นิ้ว ) 30 มม. ( 1 นว้ิ ) 190 มม. ( 7 นิ้ว ) 40 มม. ( 1 น้ิว ) 320 มม. ( 12 นว้ิ ) 50 มม. ( 1 นิ้ว ) 400 มม. ( 15 นว้ิ ) 55 มม. ( 2 นิ้ว ) 450 มม. ( 17 นว้ิ ) 150 มม. ( 6 นว้ิ ) 800 มม. ( 32 นวิ้ ) 3.2 การ์ดชนดิ ล็อคในตวั (an interlocking guard) การด์ ชนิดน้ี ออกแบบหรอื ติดตง้ั ในลกั ษณะทเ่ี ครือ่ งจะไมท่ ำ� งาน จนกวา่ การด์ จะอยใู่ นตำ� แหนง่ ทปี่ ดิ หรอื ลอ็ คสนทิ แลว้ และการด์ จะเปดิ ออกไมไ่ ดเ้ ลย จนกว่าเคร่ืองจักรจะหยุดนิ่ง หรือเม่ือเปิดช่องปิดเปิดของการ์ดเมื่อใด เคร่ืองจักร จะหยุดท�ำงานทันที หลักการท�ำงานของการ์ดชนิดน้ีอาศัยหลักความสัมพันธ์ ของวงจรไฟฟ้าเพ่ือควบคุมข้ันตอนการท�ำงาน ของเครื่องจักร และความสัมพันธ์ ด้านกลไกเพ่ือควบคุมการปิดเปิดของช่องปิดเปิดของการ์ดนั้น ๆ การ์ดชนิดน้ี เหมาะส�ำหรับการใช้งานกับเครื่องจักรท่ีต้องใช้มือคนงานในการป้อนช้ินงาน เข้าออก และการป้องกันมือผู้ปฏิบัติงานไม่ให้ไปสัมผัสกับส่วนท่ีหมุนได้ของ เคร่ืองจักร ดังน้ัน การ์ดชนิดนี้จึงควรติดต้ังในต�ำแหน่งท่ีไม่ถูกรบกวนและท�ำลาย ได้ง่าย การ์ดชนิดสามารถใช้งานได้ดี ปกติจะพิจารณาใช้หลังจากที่ไม่สามารถ กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 81

คูม่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) ใชแ้ บบแรกไดแ้ ลว้ เพราะวา่ การใชย้ งุ่ ยาก แพง และตอ้ งดแู ลตรวจตราโดยผชู้ ำ� นาญ อยา่ งสม�่ำเสมอ 3.3 การด์ ชนดิ อัตโนมตั ิ (an automatic guard) การ์ดชนิดนี้ เป็นการ์ดที่ออกแบบเพ่ือป้องกันตัวผู้ปฏิบัติงาน โดยจะทำ� หนา้ ทป่ี ดั มอื หรอื อวยั วะสว่ นหนง่ึ สว่ นใดทอ่ี าจจะเปน็ อนั ตราย ใหอ้ อกมา พ้นจุดอันตรายของเครื่องจักร ส่วนที่เคล่ือนที่ได้ของการ์ด จะถูกขับเคลื่อน โดยส่วนท่ีเคลื่อนที่ได้ของเคร่ืองจักรน้ัน ๆ รูปแบบของการเคลื่อนไหวของการ์ด อาจจะเป็นการกวาดจากด้านหนึ่งไปอีกด้านหน่ึง หรือการผลักออกมาข้างนอก หรือผลกั ข้นึ ข้างบน จากจุดปฏบิ ัติงาน หรืออาจจะเป็นลักษณะดงึ มอื ผปู้ ฏิบตั ิงาน ออกจากบรเิ วณอนั ตราย การด์ ชนดิ นเ้ี หมาะสำ� หรบั งานทตี่ อ้ งใชม้ อื คนปอ้ นชน้ิ งาน เข้าเคร่ืองจักรเป็นประจ�ำ เช่น เครื่องปั๊มโลหะ และเคร่ืองอัดขึ้นรูป เป็นต้น การเคลื่อนไหวของการ์ดชนิดนี้จะสัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของจุดท�ำงานของ เครื่องจักร โดยท่กี ารเคลอ่ื นของการด์ จะเรว็ กวา่ การเคล่อื นไหวของจุดท�ำงานของ เครื่องจักร เพื่อป้องกันมือผู้ปฏิบัติงานให้พ้นจุดอันตรายก่อน ดังนั้น เคร่ืองจักร ท่ีมีรอบหรืออัตราความเร็วสูง จึงไม่เหมาะที่จะเลือกใช้การ์ดชนิดน้ี เพราะไม่ สามารถปรบั ความเรว็ ของการด์ ใหส้ มั พนั ธก์ บั เครอื่ งจกั รได้ การด์ ชนดิ นจ้ี ะเปน็ ตอ้ งมี การตรวจสอบและบำ� รุงรักษาเป็นประจำ� 3.4 การ์ดชนิดปลดคลัตช์ (a trip guard) การ์ดชนิดน้ี ส่วนส�ำคัญประกอบด้วยตะแกรงหรือกรงติดกับ ตวั กลไกซงึ่ สามารถหยดุ การทำ� งานของเครอ่ื งจกั รได้ โดยทำ� ใหค้ ลตั ชห์ รอื สายพาน แยกตวั ออกจากจดุ หมนุ พรอ้ มกนั นน้ั เบรคจะทำ� หนา้ ทห่ี ยดุ เครอ่ื งจกั รดว้ ยตะแกรง หรอื กรงจะตดิ ตงั้ หรอื ครอบอยตู่ รงจดุ หมนุ ของเครอ่ื งจกั ร ดงั นนั้ เมอื่ สว่ นหนง่ึ สว่ นใด ของร่างกายหรือมือเข้าไปในเขตอันตราย ขณะที่เครื่องจักรก�ำลังท�ำงานอยู่ ก็จะ กระทบหรอื สมั ผสั กบั ตะแกรง ท�ำใหเ้ ครอื่ งจักรหยดุ ท�ำงานทนั ที 82 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คู่มือการบริหารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) การ์ดชนิดปลดคลัตช์ มีหลักการท�ำงานอีกแบบหนึ่ง โดยใช้ ล�ำแสงแทนตะแกรงหรือกรง ประกอบขึ้นเป็นฉากม่านกั้นระหว่างผู้ปฏิบัติงานกับ จุดอันตรายของเครื่องจักร ล�ำแสงน้ีออกแบบเป็นพิเศษ ซึ่งเม่ือใดก็ตามที่ล�ำแสง ถูกตัดหรือบดบัง จะท�ำให้วงจรไฟฟ้าท�ำงาน เป็นผลให้กลไกหรือคลัตช์ปลดหรือ แยกตวั ออกท�ำใหเ้ ครอื่ งจักรหยุดทำ� งานทันที การ์ดชนิดปลดคลัตช์ เหมาะส�ำหรับเครื่องจักรที่ต้องท�ำงาน ตดิ ตอ่ กนั ตลอดเวลา และผปู้ ฏบิ ตั งิ านตอ้ งยนื่ มอื หรอื อวยั วะสว่ นอนื่ ๆ ของรา่ งกาย เข้าไปในบริเวณจุดอันตรายของเครื่องจักร ข้อดีของการ์ดชนิดนี้คือ ท�ำให้ไม่มี ชิ้นส่วนท่ียุ่งยากเกะกะอยู่ในบริเวณเครื่องจักร ท�ำให้งานสะดวก เหมาะกับ เครอื่ งจกั รขนาดใหญ่ แตม่ ขี อ้ จำ� กดั คอื ใชไ้ ดเ้ ฉพาะเครอื่ งจกั ร ทส่ี ามารถหยดุ ฉกุ เฉนิ ไดท้ ุกจงั หวะและทุกตำ� แหน่งหากเป็นประเภทเครอ่ื งจักรทีใ่ ชข้ ้อเหวี่ยง ไม่สามารถ ใช้กับการ์ดชนิดนี้ได้ ส่ิงส�ำคัญอีกประการหน่ึงก็คือ เคร่ืองจักรประเภทท่ีใช้กับ การ์ดชนดิ น้ี จะตอ้ งติดต้งั เบรคทมี่ ปี ระสิทธภิ าพดีไวด้ ้วย 3.5 การ์ดชนิดอุปกรณ์ควบคุมโดยใช้มือ 2 ข้าง (a two-hand control device) หลกั การของการด์ ชนดิ นี้ กค็ อื การออกแบบควบคมุ โดยตอ้ งใชม้ อื 2 ขา้ ง ทำ� งานพรอ้ มกนั เป็นการบังคับใหผ้ ู้ปฏิบัติงานต้องใชม้ อื ทง้ั 2 ขา้ ง สมั ผัส หรือกดบนอุปกรณ์หรือปุ่มบังคับควบคุมเครื่องจักรพร้อม ๆ กันเครื่องจักร จึงจะท�ำงาน หากกดหรือสัมผัสไม่พร้อมกันเคร่ืองจักรจะไม่ท�ำงานหรือหยุดทันที การ์ดชนิดน้ีเหมาะส�ำหรับเครื่องจักรท่ีมีการควบคุม โดยใช้ลม ไฮดรอลิก ไฟฟ้า เป็นต้น เพื่อป้องกันการเผอเรอของผู้ปฏิบัติงาน และอุปกรณ์ส�ำคัญอีกช้ินหนึ่ง ส�ำหรับการด์ ชนิดน้ี คือตอ้ งติดต้ังเครอื่ งหนว่ งเวลาไว้ดว้ ยเพ่อื ควบคมุ ให้เครื่องจกั ร ท�ำงานได้ต่อเม่ือกดหรือสัมผัสปุ่มหรืออุปกรณ์ควบคุมพร้อม ๆ กัน เครื่องหน่วง เวลาน้คี วรมเี วลาไม่ตา่ งกันมากกวา่ 2-3 มิลลวิ ินาที กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 83

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) 4. โครงสร้างของการ์ด การ์ดท่ีติดต้ังทุกชนิดต้องแข็งแรง มีโครงสร้างที่มั่นคง และวัสดุท่ีใช้ ต้องไม่ตดิ ไฟได้ง่าย หากเปน็ ไปได้ วสั ดุท่ใี ชท้ �ำการ์ด ควรจะเป็นแผ่นโลหะ แทนที่ จะเปน็ วสั ดทุ เี่ ปน็ รพู รนุ หรอื ตาขา่ ย และแผน่ โลหะนคี้ วรจะหนาไมน่ อ้ ยกวา่ 12 มม. หรือ 0.048 น้วิ (18 S.W.G.) แต่ถ้าจ�ำเป็นต้องใชว้ ัสดทุ ่เี ป็นรูหรอื ตาข่าย รูตาขา่ ย ต้องมีขนาดเล็กขนาดนิ้วมือไม่สามารถลอดทะลุเข้าไปถึงส่วนอันตรายของ เคร่ืองจักรได้การติดต้ังการ์ด หากติดยึดกับตัวเคร่ืองจักรโดยใช้นอตแล้ว ไม่ควร ท่ีจะใช้นอตประเภทหางปลา เพราะจะถูกถอดออกไดง้ ่าย 5. การบ�ำรงุ รกั ษาการด์ ผู้ควบคุมหรือช่างผู้ท่ีมีหน้าท่ีซ่อมและบ�ำรุงรักษาต้องถือว่า การ์ด เป็นส่วนหน่ึงของเครอื่ งจกั รทจี่ ำ� เปน็ ตอ้ งมกี ารตรวจสอบ บ�ำรงุ รกั ษาและซ่อมแซม ให้มีสภาพเรียบร้อยใช้งานได้ตลอดเวลา กฎเกณฑ์ง่าย ๆ เพ่ือความปลอดภัย ในทางปฏิบัติ มีดังน้ี 1. ห้ามถอด ปรับหรือเคลื่อนย้ายการ์ดทุกชนิด เว้นแต่จะกระท�ำ โดยผู้มหี น้าที่เก่ยี วข้องโดยตรงเท่าน้นั 2. ต้องแน่ใจว่า การ์ดของเคร่ืองจักรน้ันได้ติดตั้งเข้าที่ในต�ำแหน่ง ทถี่ กู ต้องและอยใู่ นสภาพทีท่ ำ� งานไดด้ ีแล้ว ก่อนการเดินเครอื่ งจักร 3. ก่อนจะถอด ปรับหรือซ่อมบ�ำรุง จะต้องหยุดเคร่ืองจักร ยกสวติ ชใ์ หญแ่ ลว้ ล็อคไวแ้ ละแขวนปา้ ยเตือนไว้ทกุ คร้งั 4. ตอ้ งแนใ่ จวา่ ระหวา่ งซอ่ มบำ� รงุ ตอ้ งไมม่ ผี ใู้ ดสามารถเดนิ เครอ่ื งจกั รได้ 5. เมอื่ ซอ่ มบำ� รงุ เสรจ็ แลว้ ตอ้ งปลดลอ็ คออกดว้ ยตวั ทา่ นเอง อยา่ วาน ให้ผู้อ่ืนท�ำโดยเด็ดขาด และเม่ือปลดล็อคแล้ว ต้องแน่ใจว่าไม่ก่อให้เกิดอันตราย ตอ่ ผอู้ น่ื ด้วย 84 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและค้มุ ครองแรงงาน

คู่มอื การบริหารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) ระบบการบรหิ ารและการจัดการดา้ นความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทำ� งาน เพื่อลดอตั ราการประสบอันตรายและโรค เน่อื งจากการท�ำงาน กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 85

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) การพัฒนาองค์ความรู้ด้านความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการท�ำงาน เพอ่ื สรา้ งวฒั นธรรมความปลอดภยั ในการทำ� งานครอบคลมุ แรงงานทกุ ภาคสว่ น ตัวอยา่ งจดุ อันตรายและการป้องกนั กล่มุ ท่ี 1 เพลาหมุน ข้อตอ่ เพลา แกนปัน่ หัวจบั ไฟลว์ ลี บาร์ ตวั อยา่ ง เชน่ เพลาแกน เพลานบั รอบ เพลา หวั จับตอกสว่าน แผน่ จับวัตถุ ทจ่ี ะตอ้ งกลึง แท่งบาร์และเพลาขวาง เป็นตน้ เพลา ไมว่ ่าจะเปน็ เพลาหยาบหรือ เพลาเรยี บ หมุนเร็วหรือหมุนช้า จะมขี นาดเล็กหรือใหญ่ เม่ือมกี ารหมุนแลว้ ยอ่ ม มอี นั ตรายท้งั สนิ้ หากไมม่ กี ารด์ ปิดคลุม เพลาทีด่ ูภายนอกเรียบนี้ สามารถดึงหรือ พันเส้ือผ้าและเส้นผมของผู้ปฏิบัติงานเข้าไป ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงได้ ดังน้ัน เคร่ืองจกั รหรอื อปุ กรณใ์ นกลมุ่ นี้ ป้องกันไดง้ ่ายโดยตดิ ตัง้ การ์ดชนิดติดตงั้ อยู่กบั ท่ี 86 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 1 ยังไมไ่ ดใ้ ส่การ์ด เสอ้ื ผ้าหลวมที่ถูกพันเข้าไป เพลา กลุ่มที่ 1 ใส่การด์ แล้ว เพลาทห่ี มนุ มีการตดิ ต้ังการ์ดป้องกนั เรียบร้อยแลว้ กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน 87

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 1 ยังไม่ไดใ้ สก่ ารด์ เพลาหรือแกนหมนุ ทีไ่ มไ่ ด้ใสก่ าร์ด กลุ่มท่ี 1 ใสก่ ารด์ แลว้ ลักษณะการ์ดทีใ่ ช้ส�ำหรับแกนหมุน 88 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คูม่ ือการบริหารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ที่ 1 ยังไมไ่ ดใ้ สก่ าร์ด เคร่อื งสวา่ นเจาะ กล่มุ ท่ี 1 ใส่การด์ แลว้ ใส่การ์ดชนดิ พลาสติกใสมองทะลไุ ด้ กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดกิ ารและค้มุ ครองแรงงาน 89

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 2 จดุ หนีบหรอื ชน้ิ สว่ นทห่ี มุนเขา้ หากนั ได้ ตัวอย่าง เช่น เฟืองเกียร์ ลูกกลิ้ง จานทรงกระบอกหมุน ลูกกล้ิงคั่น เครอื่ งรดี แผน่ โลหะ ลกู ยางดีใช้ในการล้าง ลูกกลิ้งบบี นวดและผสม เคร่ืองโม่แปง้ แท่นพิมพ์และเคร่ืองท�ำกระดาษ เป็นต้น เมื่อวัตถุทรงกระบอกคู่หนึ่ง เช่น เพลา หรือลูกกล้ิงหมุนเข้าหากันในทิศทางตรงข้ามกัน จะท�ำให้เกิดจุดหนีบขึ้น บริเวณ จุดหนีบน้ีจะเป็นจุดท่ีอันตรายมากในการฉุดดึงและบีบนิ้ว มือ แขน ให้เข้าไป ในเครอ่ื งได้ หากไมม่ กี ารปอ้ งกนั ตวั อยา่ งของโรงงานทมี่ เี ครอื่ งจกั รประเภทน้ี ไดแ้ ก่ โรงงานผลิตท่อเหล็ก ท่อพีวีซี เครื่องรีดยาง หรือกระดาษ และโรงพิมพ์ เป็นต้น เฟืองเกียร์และลูกกลิ้งน้ีสามารถป้องกันได้โดยการติดการ์ดชนิดติดตั้งอยู่กับที่ วธิ ีการตดิ ตัง้ หรือออกแบบนน้ั ใหต้ ิดตั้งปิดก้ันตรงบรเิ วณท่เี กดิ จุดหนีบ กลุ่มที่ 2 ใสก่ าร์ดแลว้ จุดหนีบทห่ี มนุ เขา้ หากนั ฟันเฟอื ง 90 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและคุม้ ครองแรงงาน

ค่มู อื การบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 2 ใส่การด์ แล้ว จดุ หนบี ทหี่ มุนเข้าหากัน เคร่อื งป่ันดา้ ย กลุ่มที่ 2 ยังไมไ่ ดใ้ ส่การด์ จุดหนีบทีห่ มนุ เขา้ หากนั ระหว่างฟนั เฟอื ง กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคุม้ ครองแรงงาน 91

คมู่ อื การบริหารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ที่ 2 ใส่การด์ แล้ว กลุ่มท่ี 2 ใส่การ์ดแลว้ ตวั อยา่ งที่ 1 การใส่การด์ ตรงจดุ หนบี 92 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคุ้มครองแรงงาน

คู่มือการบริหารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) ตัวอยา่ งที่ 2 ตัวอยา่ งท่ี 3 ภาพตัดขวางของการใส่การ์ดของลูกกล้ิง กลุม่ ที่ 3 จุดหนบี ของประเภทสายพานและปลุ เล่ย์ ตัวอยา่ ง เช่น สายพานและปลุ เล่ย์ ท้งั ประเภทเรยี บ ย่ืนออกหรือลกึ ลงไป โซ่ และเฟืองโซ่ สายพานและล้อล�ำเลียง เป็นต้น จุดหนีบของเครื่องจักรกลุ่มน้ี จะเกิดข้ึนตรงจุดสัมผัสระหว่างสายพานกับปุลเล่ย์ โซ่กับล้อเฟือง จุดหนีบเหล่านี้ สามารถที่จะดึงแขนหรือน้ิวของผู้ปฏิบัติงานเข้าไป ท�ำให้กระดูกแตกและบาดเจ็บ รุนแรงได้ ดังนั้น การ์ดชนิดติดตั้งอยู่กับท่ี ไม่ว่าจะท�ำด้วยแผ่นเหล็กหรือตาข่าย สามารถป้องกนั จดุ หนบี ทีเ่ กิดข้ึนได้ กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 93

ค่มู ือการบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ที่ 3 ใสก่ าร์ดแล้ว การใสก่ ารด์ ที่ปลายสายพาน สายพานและลอ้ สายพานหรือม่เู ล่ 94 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คมู่ ือการบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 3 ยังไม่ได้ใส่การ์ด จดุ หมนุ ท่ีหมุนเขา้ หากนั ของเฟอื งและโซ่ทีเ่ ปลอื ยย่นื ออกมาใตแ้ ทน่ พมิ พ์ กลุ่มที่ 3 ใสก่ าร์ดแลว้ กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน 95

ค่มู ือการบริหารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ที่ 3 ยงั ไมไ่ ดใ้ สก่ าร์ด จุดหมุนทีห่ มุนเขา้ หากันของสายพานและลอ้ สายพาน (มูเ่ ล่) ทยี่ ังไมไ่ ด้ใสก่ ารด์ กล่มุ ท่ี 3 ใส่การ์ดแล้ว 96 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 4 วตั ถุท่ีย่ืนออกมาของสว่ นที่หมุนได้ ตัวอยา่ ง เช่น ตวั ยดึ เดือย สกรปู รับของเพลาหรือบาร์หมนุ สลกั ชนดิ ผา่ และนอตยึด เป็นต้น โอกาสท่ีจะเกิดอันตรายจากการกระทบกระแทก ดึง พัน และบีบ ท้งั เสือ้ ผ้า เส้นผม นิ้ว มอื แขน และอวัยวะอื่น ๆ เขา้ ไปในเคร่อื งไดม้ ากกว่า ในกลุ่มที่ 1 มาก การป้องกันจึงกระท�ำได้โดยติดการ์ดชนิดติดต้ังอยู่กับท่ี และ หากเป็นไปได้ ควรท่จี ะฝงั สกรูปรับเหลา่ นใ้ี ห้ลกึ ลงไปในแกนเพลาหรือบารจ์ นมิด กลุ่มท่ี 4 ยังไมไ่ ดใ้ ส่การด์ ตัวนอตยึด ตวั ยึดและสกรปู รับทย่ี ่นื ออกมา กล่มุ ที่ 4 ใสก่ าร์ดแล้ว กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและคมุ้ ครองแรงงาน 97

คูม่ ือการบริหารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 5 ชอ่ งวา่ งหรือช่องเปดิ ของสว่ นท่หี มุนได้ ตัวอยา่ ง เช่น ปลุ เลย่ ์แกนเดยี่ ว ใบพัดพัดลม ซ่ีลวดลอ้ ก้านหรอื แกนเปดิ ของปลุ เลย่ ์ และไฟลว์ ลี เปน็ ตน้ ชอ่ งวา่ งหรอื ชอ่ งเปดิ ของอปุ กรณเ์ หลา่ นี้ สามารถดงึ หรือม้วนอวัยวะ มือ แขนของผู้ปฏิบัติงานเข้าไปท�ำให้เป็นบาดแผลฟกช้ํา ถลอก บางครั้งอาจดึงเส้ือผ้าหรือแม้แต่ผิวหนังเข้าไปสัมผัสอุปกรณ์เหล่านี้ ซึ่งอาจจะ ดึงแขนหรือมือเข้าใกล้บริเวณส่วนท่ีหมุน และอาจท�ำให้ได้รับอันตรายที่รุนแรงได้ การ์ดท่ีเหมาะกับอุปกรณ์หรือเคร่ืองจักรกลุ่มน้ี ก็คือ การ์ดชนิดติดต้ังอยู่กับที่ อาจท�ำด้วยตาขา่ ย ตะแกรง หรอื เหล็กแผน่ กส็ ามารถป้องกนั อันตรายไดอ้ ย่างดี กลุ่มท่ี 5 ยังไม่ไดใ้ ส่การ์ด กลมุ่ ที่ 5 ใส่การด์ แล้ว 98 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คูม่ อื การบริหารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 5 ยงั ไมไ่ ด้ใส่การ์ด ส่วนหมุนทม่ี ชี อ่ งโหว่ ชอ่ งของไฟลว์ ีลหรือล้อหมนุ กลุม่ ที่ 5 ใส่การด์ แล้ว กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคุ้มครองแรงงาน 99

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลุม่ ที่ 6 เครือ่ งตี กระบอกท่มี ีหนามและกระบอกหมุน ตัวอย่าง เช่น เครื่องตีให้ละเอียด เครื่องตีผ้าให้ข้ึนขน เคร่ืองตีนุ่น ส�ำลี ให้กระจาย เคร่ืองดึงเส้นใย เครื่องปั่นด้าย เครื่องซักผ้า เป็นต้น ส่วนท่ีหมุนได้ ของเคร่ืองตี กระบอกที่มีหนาม และกระบอกหมุน เป็นเคร่ืองจักรที่มีอันตราย ในลกั ษณะของการหมนุ และการตดั ไปพรอ้ ม ๆ กนั ความรนุ แรงของการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ ขึ้นอยกู่ ับความเรว็ และขนาดของส่วนท่หี มุนได้นี้ การด์ ทเ่ี หมาะสม คือ การด์ ชนดิ ที่ติดตง้ั อย่กู บั ที่ กลมุ่ ที่ 6 ยงั ไม่ได้ใส่การด์ ลเขคักคนรษื่อลเณม้าง่นตยะี เครื่องตลี ะเอียด กลุ่มท่ี 6 ใสก่ าร์ดแล้ว 100 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน

คู่มอื การบริหารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กล่มุ ท่ี 7 เครอ่ื งผสมชนดิ ทม่ี ีช่องเปดิ หรอื อยู่ในทอ่ เปดิ ตัวอย่าง เช่น เครื่องผสมแป้ง และเคร่ืองผสมนํ้ายาง เป็นต้น การเกิด อุบัติเหตุจากด้ามตีหรือแขนผสมของเคร่ืองผสม ข้ึนอยู่กับการหมุนและจังหวะ การตีของแขนผสม แขนตีนี้อาจจะเกี่ยวเสื้อผ้าหรืออวัยวะของผู้ปฏิบัติงานเข้าไป กอ่ ใหเ้ กดิ การบาดเจบ็ หรอื อนั ตรายได้ การด์ ทเี่ หมาะสมสำ� หรบั เครอ่ื งจกั รประเภทน้ี คือ การ์ดชนิดปลดคลัตช์ เคร่ืองจักรจะท�ำงานได้ต่อเม่ือปิดช่องเปิดเรียบร้อย และเครื่องจกั รจะหยุดทันทีเมือ่ ชอ่ งเปิดถูกเปิดออก กลุ่มท่ี 7 ยังไม่ไดใ้ ส่การด์ ผดสา้ มมทตห่ีเี คมรุนือ่ ไงด้ กลุ่มที่ 7 ใส่การ์ดแล้ว เครือ่ งผสมเศษเมด็ กาลรอ็ ด์ คปในิดชตนวั ิด กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงาน 101

คู่มอื การบริหารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 8 มีดบดรปู เกลียวหรอื หอยโขง่ ในทอ่ หรอื ชอ่ งเปดิ ตวั อยา่ ง เชน่ เครอื่ งสบั เนอ้ื เครอ่ื งรดี ยาง และสายพานรปู หอยโขง่ เปน็ ตน้ อันตรายของมีดบดรูปเกลียวหรือตัวหนอนนี้ อยู่ในลักษณะของการเฉือนระหว่าง การหมุนของใบมีดกับส่วนท่ีอยู่กับที่ การเฉือนนี้สามารถดึง หักหรือบดอวัยวะ ของผู้ปฏิบัติงานได้ การออกแบบหรือติดต้ังการ์ดส�ำหรับเคร่ืองจักรกลุ่มน้ี ท�ำได้ โดยติดการ์ดแบบรูปกรวยสูงข้ึนมา อาจจะเป็นรูประฆังหงายก็ได้ เพราะการ์ด รปู กรวยหรอื ทรงกระบอกนี้ จะปอ้ งกนั ไมใ่ หน้ วิ้ หรอื ผปู้ ฏบิ ตั งิ านเขา้ ใกลจ้ ดุ อนั ตรายได้ กลุ่มท่ี 8 ยงั ไมไ่ ด้ใส่การด์ เครื่องบดเน้ือ กลุ่มท่ี 8 ใส่การด์ แล้ว เส้นผ5า่1(ศ2มนู”.)ยม์ก. ลาง การด์ รปู ระฆงั หงาย การ์ดรปู กรวย 152 ม.ม.(6”) 102 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดกิ ารและคุ้มครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชวี อนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 8 ยังไม่ได้ใส่การด์ มดี บดรปู หอยโขง่ เคร่ืองฉดี พลาสติก กลมุ่ ที่ 8 ใสก่ ารด์ แล้ว กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและค้มุ ครองแรงงาน 103

คู่มือการบรหิ ารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 9 ทรงกระบอกทห่ี มนุ ด้วยความเรว็ สูงในท่อหรือชอ่ งเปดิ ตวั อยา่ ง เช่น เครอ่ื งสลดั น้าํ และเคร่อื งปนั่ เหวย่ี ง เป็นตน้ ทรงกระบอก ท่ีหมุนด้วยความเร็วสูง เป็นเคร่ืองจักรในกลุ่มท่ีมีอันตรายร้ายแรงมากท่ีสุด เนอ่ื งจากแรงเหว่ียงหรอื แรงหมนุ โดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง เมอ่ื เกิดภาวะไมส่ มดุล หรอื เม่ืออยู่ในภาวะท�ำงานเกินก�ำลัง ถ้าการบ�ำรุงรักษาไม่ดี ท่อหมุนหรืออุปกรณ์ ทห่ี มุนไดน้ ้ี อาจจะมีการปรแิ ตกได้ อันตรายยิง่ ทวมี ากข้นึ หากเสอ้ื ผา้ ของผ้ปู ฏิบัติ ไปสัมผัสถูก ก็จะถูกฉุด ดึงให้กล้ามเน้ือหรือกระดูก เคล็ด ขัด หรือแตกหักได้ การด์ ทเ่ี หมาะกบั เครื่องจักรในกลุ่มนี้ กค็ ือ การด์ ชนิดล็อคในตวั กลุ่มที่ 9 ยังไมไ่ ด้ใส่การ์ด กลุ่มที่ 9 ใส่การ์ดแล้ว ท่อทรงกระบอกหมุน การ์ดชนดิ ลอ็ คในตวั เครื่องจกั รจะไม่ทำ�งาน จนกว่าฝาจะปดิ สนทิ และฝาจะเปดิ ไม่ได้ จนกวา่ เครอื่ งจกั รจะ หยุดหมนุ 104 กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน

ค่มู ือการบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 10 เคร่ืองตัดชนิดหมุน ตวั อยา่ ง เชน่ มดี สบั มดี ตดั และเฟอื งตวั เปน็ ตน้ จดุ อนั ตรายของเครอ่ื งจกั ร กลมุ่ น้ี กค็ อื ใบมดี ทอ่ี ยโู่ ดยรอบตรงขอบของเครอ่ื งจกั ร การด์ ทเ่ี หมาะกบั เครอ่ื งจกั ร กลมุ่ น้ี ก็คอื การด์ ชนดิ ปดิ คลมุ ตดิ ตง้ั อยู่กบั ที่ และติดตัง้ กรวยรูปคอหาน กนั ไม่ให้ มอื หรอื แขนผ้ปู ฏบิ ตั เิ ขา้ ถงึ รศั มีบริเวณอนั ตรายได้ กลมุ่ ท่ี 10 ยังไมไ่ ดใ้ สก่ าร์ด กลมุ่ ท่ี 10 ใส่การ์ดแลว้ กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคุ้มครองแรงงาน 105

คู่มือการบริหารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลมุ่ ท่ี 10 ยังไม่ได้ใสก่ ารด์ กลุ่มท่ี 10 ใสก่ าร์ดแล้ว อย่างนอ้ ยห่างจากใบมดี 840 ม.ม.(33 นว้ิ ) ใบมดี ตัดหมุนได้ ใบมดี ตัด ตดิ อยู่กับท่ี เคร่อื งบดเม็ดพลาสตกิ 106 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและค้มุ ครองแรงงาน

คู่มอื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชวี อนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มที่ 10 ใส่การด์ แล้ว เครื่องตดั ท่ีหมุนได้-- ใบมีดตัดหมุนได้ในเครื่องบด เมด็ พลาสตกิ ใส่การ์ดโดยใช้ กรวยฮอปเปอร์ ซึ่งปากรวย มีอปุ กรณ์ส่งวัสดุแบบหมดุ ได้ติดอยู่ เพื่อปอ้ งกันนว้ิ ผูป้ ฏบิ ตั งิ านจะเข้าไปบริเวณ อันตรายได้ กองความปลอดภัยแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคุ้มครองแรงงาน 107

คมู่ อื การบรหิ ารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามยั (Safe work Safe life for SMEs) กลุ่มท่ี 11 เครอ่ื งตดั ชนิดเคลือ่ นในแนวดงิ่ เคร่ืองตัดชนิดน้ี ได้แก่ เคร่ืองตัดกิโยตินหรือเครื่องตัดชนิดปล่อยให้มีด ตดั ลงในแนวดง่ิ ใชส้ ำ� หรบั ตดั โลหะ ยางและกระดาษ เครอ่ื งเจยี รร์ มิ มดี เจาะเฉอื นมมุ และเครอ่ื งเจาะรู เปน็ ตน้ เครือ่ งจกั รกลุ่มน้ีอนั ตรายมาก เนือ่ งจากความแหลมคม ในการตัด เจาะนิ้ว มือ และอวัยวะอื่นอย่างฉับพลัน โดยเฉพาะเมื่อมีการใช้แรง ขับเคลื่อนหรือตัวส่งก�ำลัง หากผู้ปฏิบัติงานขาดความระมัดระวัง หรือขาด การฝึกอบรมด้วยแล้วก็อาจน�ำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุท่ีรุนแรงได้ การ์ดท่ีเหมาะสม เป็นการ์ดปิดโปร่งแสงท่ีสามารถปรับมุมได้หรืออาจใช้การ์ดชนิดใช้ล�ำแสง หรือ การ์ดชนิดติดตั้งอยูก่ บั ท่ี กลุ่มที่ 11 ยังไมไ่ ดใ้ ส่การ์ด เคร่ืองตัด กระดาษ กลมุ่ ที่ 11 ใส่การด์ แล้ว การ์ดปดิ โปรง่ แสง เฉยี งทำ�มุม ปรับได้ ชนดิ ตดิ อยกู่ บั ท่ี 108 กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวสั ดิการและคมุ้ ครองแรงงาน

คมู่ อื การบริหารงานความปลอดภยั และอาชีวอนามัย (Safe work Safe life for SMEs) กลุม่ ที่ 11 ยงั ไมไ่ ด้ใส่การด์ ใบมีด เครอื่ งตดั โลหะ กลุ่มที่ 11 ใสก่ าร์ดแล้ว การ์ดปดิ ชนิด ตดิ อยู่กับท่ี ซึง่ เป็นชอ่ ง ๆ กองความปลอดภยั แรงงาน กรมสวัสดิการและค้มุ ครองแรงงาน 109