ОЛОН-УЛСЫН-ХАРИЛЦАА-converted

ОЛОН УЛСЫН ХАРИЛЦАА

1.Олон улсын харилцаа гэж юу вэ? Шалтгаан Олон улсын харилцаа Эдийн засгийн Америк • Худалдаа • Үйлдвэрлэл, Шинжлэх ухаан, Австрали Дэлхийн олон Ази нийтийн биеэ технологи Европ даасан гишүүн болсон бүрэн Улс төрийн • Аюулгүй байдал эрхт • Тусгаар тогтнол субъектуудын Соёлын хоорондын • Боловсрол шинжлэх ухаан харилцааг хэлнэ • Урлаг соёл,спорт • Шашин Африк • Мэдээлэл технологи

2.Олон улсын харилцааны үүсэл хөгжил Английн философич Бентам Эх үндэс: / 1748-1831 / 1. Улс хоорондын, үндэстэн дамнасан /utilitari / гэсэн үгийг X зууны үед Бентам анх хэрэглэжээ.

➢ Орчин үеийн олон улсын харилцааны систем нь Вестфалийн гэрээнээс эхлэлтэй гэдэг. ➢ 1648 оны Европын хаад, ноёд хутагтуудын өөр хоорондын дайн дуусч олон улсын жишгээр бие биеэ хүлээн зөвшөөрдөг журам тогтоосныг “Вестфалийн зарчим” хэмээн олон улсын харилцааны эхлэл гэж үздэг..

3. Олон улсын харилцааны онол Идеализмын онол Реалист онол Плюрализм Марксизм

Идеализмын онол Реалист онол ▪ Энэ онол анх Италийн ▪ Уг онолын эх суурийг яруу найрагч Дантегийн Италийн сэтгэгч, улс төрч зохиолд ажиглагддаг. Н.Макиавелли тавьжээ. ▪ Энэ онол нь улс ▪ Олон улсын харилцааны хоорондын мөн чанар бол тусгаар мөргөлдөөнийг улсуудын өөрийгөө багасгах, хамтын хамгаалах,сонирхлоо ажиллагааг хөгжүүлэх хэрэгжүүлэх эрмэлзэл, үзэл санааг өрсөлдөөн, түүний дэвшүүлдэг. тэнцвэр зэргээр тодорхойлогдоно. ▪ Дэлхийн II дайны жилүүдэд их нөлөөтэй ▪ Гадаад бодлогод байсан онол юм. сонирхол түүнийг хэрэгжүүлэх бололцоо хоёрыг нарийн тооцох хэрэгтэй гэж үздэг.

плюрализм Марксизм ▪ Орчин үеийн дэлхий ▪ Дэлхий даяар ертөнцөд улс орнууд пролетарийн хувьсгал өөр хоорондоо нягт хийх аргыг ашиглан холбогдон харилцан ангийн ялгаа, хувийн хамааралтай болсон. өмчийг устгавал үндэстний засгийн ▪ Улс орнуудын хамтын газар , үндэстэн улсын ажиллагааны оновчтой хэрэг үгүй болох болно аргуудыг эрэлхийлэх нь гэж үзжээ. нийт хүн төрөлхтнийг хамарсан хөгжил ▪ Тэд олон улсын дэвшлийг гаргах чухал харилцааг улс орны хүчин зүйл мөн. баян ядуугийн тэмцэл гэж үзсэн.



▪ Unipolar буюу нэг туйлт систем. ▪ Нэг том гүрэн эсвэл тухайн эвслийн цөм их гүрэн нь хамтын ажиллагааны үндсэн дүрэм, зарчмыг тогтоон хэрэгжүүлж, цэрэг эдийн засгийн хувьд ноёрхоно. ▪ Цөм гүрэн өөрийн нөлөөнд буй улс орнуудын хоорондын зөрчилдөөнийг зохицуулна. ▪ Эвсэлд нэгдсэн орнуудын салан тусгаарлах болон бие даах оролдлогыг таслан зогсооно.

Хоёр туйлт систем Хоёх туйлт системийн зарчим ▪ Bipolar буюу хоёр туйлт систем. Хоёр том гүрний ашиг сонирхолд үйлчилж байдаг. ▪ Хоёр туйлын хооронд ямагт дайсагнасан өрсөлдөөн байдаг. ▪ Хоёр систем нь өөрсдийн хүчийг нэмэгдүүлэхийг байнга эрмэлздэг. ▪ Нөгөө эвслийн гишүүдийг өөртөө татах, өөрийн гишүүдийг алдахгүйн төлөө тэмцдэг. ▪ Нөгөө эвсэлтэй тэмцэлдэх, боломж олдвол устгахыг хичээдэг.

Гурван туйлт системийн зарчим ▪ Tripolar буюу гурван туйлт систем. ▪ Нөгөө хоёр талтай аль алинтай сайн харилцаатай байх, зөрчил үүсэхээс болгоомжлох ▪ Нөгөө хоёр талын хооронд ойр дотно хамтын ажиллагаа бий болохоос сэргийлэхэд чиглэдэг.

Олон туйлтын зарчим ➢ Multipolar буюу олон туйлт систем. ➢ Ноёрхогч шинжтэй болж буй аливаа улс, эвсэлийг эсэргүүцэх ➢ Улс орнууд өөрийн хүчийг хадгалах, нэмэгдүүлэх ➢ Аль нэг өөр нэг улс гүрэнтэй дайтсан ч системийг бүхэлд нь тогтворгүйжүүлэх үйлдэл хийхгүй байх

7. ОЛОН УЛСЫН ХАМТЫН НИЙГЭМЛЭГ A. НҮБ бюу Нэгдсэн Үндэсний Байгууллага B. Европын холбоо C. АСЕАН D. ШХАБ буюу шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага E. НАТО F. АПЕК G. ДХБ

1. НҮБ –ын тухай 2. НҮБ-ын гол байгууллагууд 3. НҮБ-ын төрөлжсөн байгууллага А. НҮБ БУЮУ НЭГДСЭН ҮНДЭСНИЙ БАЙГУУЛЛАГА

НҮБ-ын түүхээс: ▪ 1943 оны 10-р сард Москва хотноо АНУ, Их Британи, ЗХУ- уудын Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалтаар \"Хүн төрөлхтний аюулгүй байдлын талаарх 4 улсын тунхаглал\" гаргаж, Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа олон улсын хэмжээний энхтайвны байгууллагыг дахин байгуулах хэрэгцээтэй гэж үзжээ. ▪ Үүнд үндэслэн 1944 оны 8-10 дугаар саруудад АНУ, Их Британи, Бүгд Найрамдах Хятад Улс, ЗХУ-ын төлөөлөгчид Вашингтон дахь Дамбэртон Оукст хуралдан, НҮБ-ын дүрмийн төсөл （\"Олон Улсын Байгууллага байгуулах тухай\"）-ийг боловсруулсан юм. ▪ 1945 оны 4-р сарын 25-нд Герман буюу Японд дайн зарлаад байсан Холбоотны 50 орны төлөөлөгчид Сан-Францискод цугларан, НҮБ-ыг байгуулах Сан-Францискогийн чуулган чуулж, Дамбэртон Өүксийн хурлаас боловсруулагдсан НҮБ- ын дүрмийн төслийг хэлэлцэн баталжээ

НҮБ-ын далбаа

1. НҮБ –ын тухай ▪ Байгууллага (НҮБ) нь олон улсын хууль, эдийн засгийн хөгжил, аюулгүй байдал, нийгмийн асуудлууд болон хүний эрхийн талаар хамтран ажиллах зорилго бүхий олон улсын байгууллага юм. Үндэстнүүдийн Лиг үүргээ гүйцэтгэж чадалгүй дэлхийн дайн гаргуулснаас улбаалан Дэлхийн хоёрдугаар дайны ялагч тал болох Холбоотнууд голлон 1945 байгуулжээ. ▪ Өнөөдөр дэлхийн бараг бүх улс гүрэн энэхүү байгууллагад элсчээ. Тухайн үед дайнд ялсан улсууд Аюулгүйн Зөвлөлийн байнгын гишүүн орнууд болсон бөгөөд тэдгээр улсуудын нөлөө маш их байдаг нь даяаршил, Нэгдсэн Үндэстний байгууллагыг эсэргүүцэгчдийн шалтгаан болдог байна. ▪ НҮБ нь 1945 оны 10-р сарын 24-нд АНУ-ын Калифорни муж улсын Сан-Франциско хотод 51 гишүүн оронтойгоор үндэс сууриа тавьжээ.

▪ United Nations хэмээх нэр анх 1942 оны 1 дүгээр сарын 1-нд \"Нэгдсэн Үндэстнүүдийн Тунхаг (Вашингтоны Тунхагт)\" дурьдагдсан бөгөөд дайны дараа байгуулагдсан шинэ байгууллагын нэр болгох тухай Дамбэртон Оуксын хурлаас санал болгосон юм. ▪ Энэ нэрийг санаачилсан АНУ- ын ерөнхийлөгч Франклин Рузвельт НҮБ-ыг байгуулах үйлсэд хүчээ зориулсан бөгөөд харамсалтай нь Сан- Францискогийн чуулганаас НҮБ-ын дүрмийг батлахаас хэдхэн долоо хоногийн өмнө нас эцэслэсэн юм. ▪ Монгол улс 1961 оны 10 сарын 27 нд НҮБ-д элсэн орсон.

НҮБ-ын дүрмийн үндсэн зарчим 1. • Энх тайван, аюулгүй байдлыг сахих 2. • Үндэстэн хооронд найрамдалт харилцааг тогтоох 3. • Дэлхий нийтийн чанартай асуудлуудаар хамтран ажиллах 4. • Үндэстнүүдийн үйл ажиллагааг нэгтгэх төв байх

НҮБ-ын гишүүн орнууд НҮБ-ын гишүүн орнуудАнтарктид нь төр, засгийн газаргүй; Баруун Сахарын улс төрийн харъяалал маргаантай; НҮБ одоогоор Бүгд Найрамдах Хятад улс (Тайвань) ба Косовогийн газар нутгийг БНХАУ ба Сербийн Бүгд Найрамдах Улсад тус тус харъяалагддаг гэж тооцдог.

НҮБ-ын гишүүн орнууд Нью-Йорк дахь ▪ 2006 оны 6 сарын НҮБ-ын төв байр 28-нд Монтенегро НҮБ-д элссэнээр, нийт 192 гишүүн оронтой болжээ ▪ НҮБ-ын албан ёсны хэл нь Араб, Хятад, Англи, Франц, Орос, Испани юм.

2. НҮБ-ын гол бхйгууллагууд ▪ НҮБ нь доорхи 5 үндсэн ▪ Хуучин 6 байсан ба байгууллагаас бүрдэнэ Фонд хариуцсан зөвлөлыг буюу ▪ Үүнд: Асрамжийн зөвлөлийг 1. Ерөнхий асамблей, 1994 онд татан 2. Аюулгүйн зөвлөл, буулгасан 3. Эдийн засаг, нийгмийн зөвлөл, 4. Ажлын алба (Нарын бичгийн дарга нарын газар - the Secretariat), 5. Олон улсын шүүх багтана

1. Ерөнхий асамблей ▪ Бүх гишүүн улсаас бүрдэх  Гэвч Ерөнхий Чуулганы Ерөнхий Чуулганд улс бүр 1 шийдвэр нь гишүүн саналын эрхтэй бөгөөд НҮБ-тэй улсууд болон Аюулгүйн холбоотой бүх асуудлыг Зөвлөлд хүргүүлэх санал хэлэлцэнэ. төдий байх бөгөөд шийдвэрээ хэрэгжүүлэх ▪ Ерөнхий асамблей нь жил бүрийн эрхгүй. 9 сарын 3 дахь мягмар гариг ажлаа эхэлж 12-р сард  Дэргэдэх байгууллагууд завсарладаг. （Туслах байгууллагу） ▪ Бүх гишүүд санал нэгдсэн  НҮБ-ын Хөгжлийн Хөтөлбөр асуудал л батлагддаг системтэй (UNDP) байснаас болж үйл ажиллагаа нь зогсонги байдалд орсон учраас  НҮБ-ын Их Сургууль (UNU) Үндэстнүүдийн Лигийн туршлагад  НҮБ-ын Хүүхдийн Сан тулгуурлан Ерөнхий Чуулганаар чухал асуудлуудыг гуравны хоёр, (UNICEF) гэх мэт. энгийн асуудлуудыг олонхийн саналаар шийдвэрлэх болсон. ▪

НҮБ-ын Ерөнхий чуулган

2. Аюулгүйн зөвлөл, ▪ НҮБ нь Аюулгүйн ▪ Түүнчлэн Аюулгүйн Зөвлөлд маш том Зөвлөлийн байнгын гишүүн эрх мэдэл олгосон орон болох 5 орон (АНУ, байдаг бөгөөд НҮБ- Франц, ОХУ, Их Британи, ын Энхийг Сахиулах БНХАУ) нь дангаараа хориг хүчний тавих эрхтэй байдаг нь тусламжтайгаар хүйтэн дайны үед АЗ-ын энхийг сахиулах үйл байнгын гишүүн орнуудын ажиллагаа явуулах сөргөлдөөнөөс болж үйл эрхтэй. ажиллагаанд нь нөлөөлж байв. ▪ Мөн Аюулгүйн Зөвлөл нь НҮБ-ын байгууллагууд дундаас гаргасан шийдвэрээ хэрэгжүүлэх эрхтэй цорын ганц байгууллага юм

Аюулгүйн зөвлөлийн хурлын тэнхим

НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаа. Цайвар цэнхэрээр , одоо явагдаж байгаа нь хар хөхөөр явагдаж дууссан үйл ажиллагааг тэмдэглэв

3.Эдийн засаг, нийгмийн зөвлөл, ▪ Эдийн засаг, нийгэм, соёл,  Дэргэдэх байгууллагууд боловсрол, эрүүл мэндийн асуудлаар үйл ажиллагаа  Олон Улсын Хөдөлмөрийн явуулахаар заагдсан байдаг ч Байгууллага(ILO) ихэнхдээ дэргэдээ байх Олон Улсын Хөдөлмөрийн  Бүс Нутгийн Эдийн Засгийн Байгууллага (ILO) зэрэг тусгай Зөвлөлүүд байгууллагуудаар дамжуулан явуулдаг.  Ази Номхон Далайн Эдийн Засаг Нийгмийн Зөвлөл ▪ Бүтэц: 53 улсыг жил тутам гуравны нэг нь шинэчлэгдэхээр  1947 онд байгуулагдсан, 3 жилийн хугацаагаар сонгоно. анхны бүс нутгийн эдийн засгийн байгууллага(ESCAP)  Комиссарууд  НҮБ-ын Хүний Эрхийн Комиссаруудын хороо  1948 онд байгуулагдсан, Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал, Олон Улсын Хүний Эрхийн Гэрээ зэрэг баримт бичгийг гаргасан.

4.Ажлын алба (Нарийн бичгийн дарга нарын газар - the Secretariat), ▪ Aль нэг улс орны нөлөөнд авталгүй дундыг баримтлан НҮБ-ын өдөр тутмын үйл ажиллагааг эрхлэн явуулдаг байгууллага юм. НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга удирддаг.

5. Олон улсын шүүх ▪ НҮБ-ын Олон улсын ▪ Зорилго нь улс шүүх нь 1945 онд хооронд гарсан байгуулагдсан ба маргааныг таслан Нидерландын Гааг шийдвэрлэх юм. хотод байрлана. Үйл Шүүхээр дайны гэмт ажиллагаагаа 1946 хэрэг, улсын дотоод оноос эхэлсэн байна. хэрэгт хууль бусаар хөндлөнгөөс оролцох, үндэстний хомроголон устгах зэрэг асуудлуудыг шүүн хэлэлцэнэ.

6. Асрамжийн зөвлөл ▪ 1994 онд үйл ▪ Ийм асрамжийн 11 ажиллагаа нь зогссон. газар нутагт үйл Ядуу орнуудын газар ажиллагаа явуулсаны нутгийн удирдлагыг сүүлчийнх нь Палау улс хянан, мөн хуучин (микронезийн бүлэг колони байсан арлуудын нэг) 1994 оны орнуудын төр зөсгийг 11-р сард тусгаар өөрсдийнх тусгаар тогтнож, дараа сар нь тогтнолын төлөө ахиж НҮБ-ын гишүүн орон дэвшихэд нь тусалдаг болжээ. байна. ▪ Түүнээс хойш уг зөвлөл үйл ажиллагаага түр зогсоосон.

НҮБ-ын хандивлагч орнууд 2006 оны байдлаар Гишүүн орнууд (бүрэн Хандив (НҮБ-ын нийт зардалд эзлэх %) бус жагсаалт) Америкийн Нэгдсэн Улс 22.00% Япон 16.624% Герман 8.66% Их Британи 6.13% Франц 6.03% Итали 4.89% Канад 2.81% Испани 2.52% Хятад 2.667% Мексик 1.88% Австрали 1.59% Бразил 1.52%

НҮБ-ын Энхийг сахиулах хүчин ▪ Энхийг сахиулах нь НҮБ-ын ▪ Харин үүний оронд хэрэглэж хамгийн чухал үүрэг бөгөөд тус байсан арга нь сөргөлдөгч байгууллагын дүрмийн 1-р талуудыг хэлэлцээрийн ширээний бүлгийн 1-р зүйлд НҮБ-ын ард суулгах үйл ажиллагаа зорилгын нэгээр байлаа. тодорхойлогдсон байдаг. ▪ Хүйтэн дайн төгсгөл болсноор 7- ▪ Үүний тулд цэргийн хүч р бүлгийг хэрэглэж эхэлсэн хэдий хэрэглэх тухай 7-р бүлэгт ч уг дүрэм ёсоор төлөвлөгдөж зааснаар зөвшөөрөгддөг байсан Нэгдсэн Үндэстний Арми боловч хүйтэн дайны үед хараахан байгуулагдаагүй байна. Аюулгүйн Зөвлөлийн байнгын гишүүн орнууд болох АНУ ▪ НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл болон ЗХУ-ын сөргөлдөөний ажиллагаа нь гишүүн орнуудын улмаас бараг хэрэглэгдэж татвараар санхүүждэг. байгаагүй бөгөөд цорын ганц удаа Солонгосын дайнд Энхийг ▪ Ердийн төсвөөс ялгаатай нь энэ сахиулах хүчин үйл ажиллагаа үйл ажиллагааны зардалд явуулсан байна. Аюулгүйн Зөвлөлийн байнгын гишүүн орнууд ердийнхөөсөө их хувийг нь санхүүжүүлэх болдог

▪ 1988 онд НҮБ-ын Энхийг Сахиулах Хүчин (\"Цэнхэр дуулгатнууд\" гэж нэрлэгддэг), ▪ 2001 онд НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Кофи Анан Нобелийн Энхтайвны шагнал хүртсэн байна

3. НҮБ-ЫН ТӨРӨЛЖСӨН БАЙГУУЛЛАГА

1. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization-ын эхний үсгүүд болох UNESCO буюу ЮНЕСКО гэдэг нэрээрээ дуудагдах нь элбэг. ▪ Францын нийслэл Парист төв ▪ Энэ нь ЮНЕСКО-г байгуулах нь байрлана. Одоогийн тэргүүн зорилго, үйл ажиллагааны чиглэл нь Болгарын иргэн Ирина болж, үүнийгээ соёл, боловсрол, Бокова. шинжлэх ухааныг хөхиүлэн дэмжиж дэлгэрүүлэх замаар хэрэгжүүлэх ▪ Дэлхийн хоёрдугаар дайны бодлоготой байгууллага юм. дараа НҮБ байгуулагдаж, дайны аюулыг хүн төрөлхтөн ▪ Ерөнхийдөө \"бүх нийтийн анхан дахиж амсахгүй байх үүднээс шатны боловсрол\", \"өвөрмөц ЮНЕСКО-гийн дүрмийг соёлыг хамгаалах, соёл баталсан байдаг. Үүний өмнөх иргэншлүүдийн харилцан үгэнд \"Дайн нь хүний сэтгэл ойлголцол бүхий хөгжил\" зэргийг санаанд бий болдог учраас үйл ажиллагааныхаа зорилт хүний сэтгэл санаанд болгодог. энхтайвны үрийг тарих ёстой\" гэж байдаг бөгөөд ▪ 2006 оны 7 сарын байдлаар дэлхийн 191 орон тус байгууллагын гишүүн бөгөөд ажиглагч гишүүний статустай 6 орон бий. Монгол улс нь тус байгууллагын жинхэнэ гишүүн юм



2. United Nations Children's Fund буюу Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүүхдийн Сан (UNICEF) ▪ НҮБ-ын харьяа ▪ 1953 онд Сангийн үзэл байгууллагуудын нэг юм. санааг хөгжиж байгаа Дэлхийн хоёрдугаар орнуудын хүүхдэд дайны дараах Европ, мөн тусламж үзүүлэх алсын Хятад дахь хүүхдийг хоол зорилттой холбож хүнс, эм, хувцас хунараар өргөтгөн НҮБ-ын тэтгэх яаралтай хэрэгцээг Хүүхдийн Сан гэдэг хангах зорилгоор ОУ-ын байнгын байгууллага Хүүхдийн Тусгай Санг буй болжээ. Ерөнхий Ассамблей 1946 онд анхныхаа чуулганы шийдвэрээр байгуулжээ.

ЮНИСЕФ -ийн гол зорилго нь: ➢ Хүүхдийн эрхийг хамгаалах, тэдний үндсэн хэрэгцээг хангахад туслах, хүүхдийн бүхий л чадавхи, бололцоог хөгжүүлэх боломжийг өргөтгөх ➢ Хүүхдийн энхийн конвенцийг удирдлага болгон хүүхдийн сайн сайхны төлөө ёс суртахууны зарчим, ОУ-ын стандартыг хүлээн зөвшөөрөх замаар хүүхдийн эрхийг хамгаалахад хүчин чармайлт гаргах ➢ Хүүхдийн энх тунх амьдрал, хамгаалал, хөгжил нь хүн төрөлхтний хөгжил дэвшлийн нэгэн чухал салшгүй хэсэг мөн ➢ Улс орнууд, ялангуяа хөгжиж байгаа улс орнууд \"Юуны өмнө хүүхдийн төлөө\" уриан дор хүүхэд, тэдний гэр бүлийн сайн сайхны төлөө улс төрийн зохистой бодлого явуулах, үйлчилгээ, халамж үзүүлэхэд нь уриалан дуудаж, дайчлан хөдөлгөх ➢ Дайн, байгалийн гамшигт өртсөн, ядуугийн туйлд орсон, элдэв төрлийн хүчирхийлэл дарамтанд байгаа болон хөгжлийн бэрхшээлтэй зэрэг эмзэг хүүхдүүдэд тусгай халамж үзүүлэх ➢ Хүмүүнлэгийн болон НҮБ-ын бусад байгууллагатай хамтран зовж, шаналж байгаа хүүхдүүд, тэднийг халамжлагчдын зовлонг хөнгөвчлөхөд шуурхай арга хэмжээ авах ➢ Өөрийн гүйцэтгэдэг ажлын дотроос хүнд нөхцөлд байгаа улс орны хамгийн ядарч зүдэрсэн хүүхдүүдэд илүү анхаарал тавьж, тэргүүн зэргийн ач холбогдол өгөх ➢ Улс орнуудад хэрэгжүүлж байгаа хөтөлбөрөөрөө дамжуулан эмэгтэйчүүд, охин хүүхдэд тэгш эрх олгохын төлөө улс төр, нийгэм, эдийн засгийн амьдралд тэдний оролцоог нэмэгдүүлдэг.

▪ 1965 онд Нобелийн Энх Тайвны шагнал хүртсэн. ▪ Манай НҮБ-ын Хүүхдийн сантай 1965 оноос хамтын ажиллагаа тогтоосон. ▪ Мөн ЮНИСЕФ-ийн үйл ажиллагааны удирдлага болдог “Хүүхдийн эрхийн тухай” конвенцид Монгол улс 1990 онд нэгдэн орсон

3. UN Human Rights Commission, UNHRC буюу НҮБ-ын Хүний эрхийн коммис ➢ Хүний эрхийн асуудал нь НҮБ-ыг байгуулах болсон үндсэн шалтгаануудын нэг билээ. Дэлхийн 2-р дайны үед харгислал, аймаглан устгах явдал гарч байсан учраас иймэрхүү асуудал дахин гаргахгүй байх нь шинэ тутам байгуулагдсан НҮБ-ын үүрэг хэмээн заажээ. ➢ Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал нь хууль зүйн үүднээс заавал биелүүлэх ёстой зүйл биш боловч \"бүх хүн төрөлхтөн, бүх улс орнууд заавал хангах ёстой ерөнхий стандарт\" болж 1948 онд Ерөнхий Чуулганаар батлагдсан билээ. ➢ Эдийн Засаг, Нийгмийн Зөвлөл (Economic and Social Council, ECOSOC)-ийн дэргэдэх НҮБ-ын Хүний Эрхийн Хороо (UN Human Rights Commission, UNHRC) нь янз бүрийн судалгаа явуулж, техникийн туслалцаа үзүүлэх зэргээр энэ асуудлыг шууд хариуцдаг бөгөөд НҮБ-ын Хүний Эрхийн Дээд Комиссар нь энэхүү хороог удирдана.

➢ НҮБ болон түүний дэргэдэх байгууллагууд улс орнуудад чөлөөт сонгууль явуулах бололцоогоор хангах, эрүүгийн хуулийг шинэчлэх, хүний эрхийн ажилтнуудыг сургах, зэвсэгт бүлэглэлүүдийг улс төрийн нам болгон төлөвшүүлэх зэргээр ардчилал, хүний эрхийг хамгаалах үйлсэд маш их хувь нэмэр оруулж байна. ➢ Түүнчлэн эмэгтэйчүүдийн эрхийн талаар ч үйл ажиллагаа явуулж байна

4. Олон улсын валютын сан ▪ Олон Улсын Валютын Вашингтон хот дахь Сан (Англи хэл: ОУВС-н төв байр International Monetary Fund, товчоор ОУВС) нь мөнгө болон валютын зах зээлийн тогтвортой байдлыг хангах зорилготой олон улсын хамтарсан мэргэжлийн байгууллага юм. Төв нь Америкийн Нэгдсэн Улсын нийслэл болох Вашингтон хотноо байрлах ба 2007 оны 1 сарын байдлаар 185 гишүүн оронтой байна.

үүсэл: ▪ Валютын зах зээлийн ▪ 1947 онд ОУВС нь үйл тогтвортой байдлыг хангах гэх ажиллагаагаа эхэлсэн бөгөөд зэрэг зорилготойгоор 1944 оны НҮБ-тай хамтран ажиллах 7 сард АНУ-ын Нью-Хэмпшир гэрээний дагуу НҮБ-ын дорх муж улсын Брэттон Вүдст мэргэжлийн байгууллага нээгдсэн НҮБ-ын мөнгө санхүү, болсон. Дэлхийн Банктай эдийн засгийн хурал дээр хамтран олон улсын мөнгөний \"Брэттон Вүдс хамтарсан бодлогын горим, ерөнхий тогтоол\"-н үндсэн дээр дайны дүрмийг тогтоодог. Үүсгэн дараах сэргээн босголтын нэг байгуулахад Английн эдийн алхам хэмээж Олон Улсын засагч Жон Мэйнард Кэйнс Сэргээн босголт Хөгжлийн болон Америкийн улс төрч Банктай (International Bank for Харри Вайт нар онцгой үүрэг Reconstruction and гүйцэтгэжээ. Development) хамт 1946 оны 3 сард, 21 улсын бүрэлдэхүүнтэй ▪ Кэйнс нь ОУВС-гийн үүсгэн байгуулагджээ. ерөнхийлөгчийн албан тушаалыг хашиж байв.

Монгол улс 1991 онд ОУВС-ийн гишүүнээр элссэн.



Олон улсын валютын сагийн оффисын байрлал

5. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага ▪ Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага (ДЭМБ) нь дэлхийн хүн амын эрүүл мэндийг зохицуулдаг НҮБ-ын салбар байгууллага юм. ▪ 1948 онд байгуулагдсан. ▪ Энэ байгууллага нь:  Дэлхийн хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалах  Хоол тэжээлийн дутал доройтолтой тэмцэх  Эрүүлийг хамгаалах үйл ажиллагааны үр дүнтэй арга технологийг дэлгэрүүлэх  Эрүүл мэндийн боловсролыг бэхжүүлэх гэх мэт олон талт үйл ажиллагаа явуулдаг.

Монгол дахь үйл ажиллагаа ▪ Дэлхийн эрүүл мэндийн байгуулга нь 1962 оноос Монгол улсад 3 үндсэн чиглэлийн 30 гаруй хөтөлбөр хэрэгжүүлэн хамтарч ажиллаж эхэлсэн. ▪ Энэхүү хугацаанд Эрүүл Мэндийн Яамтай хамтран Эх нялхсын эрүүл мэнд, халдварт өвчин, хамт олонд тулгуурласан халамж үйлчилгээ, эрүүл мэндийн тогтолцооны өөрчлөлт зэрэг олон салбарт 32 сая ам.долларын төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлсний 30 хувь нь хүний нөөцийн хөгжилд зориулсан байна. ▪ ДЭМБ-ын үйл ажиллагаа нь цаашид Монгол Улсын эрүүл мэндийн үндсэн үйлчилгээ ялангуяа хөдөө орон нутаг, эх нялхсын эндэгдлийг бууруулах, халдварт өвчин, эмийн хэрэглээ, технологийн хөгжил, тоног төхөөрөмжийн удирдлага болоод менежмент, дархлаажуулалтын сан байгуулах, эрүүл мэндийн хүний нөөцийн чадваржуулалт, лицензчлэлтэд чиглэгдэнэ.

6. Хүн амын сан (UNFPA) ➢ Уг байгууллага нь ➢ Хөгжиж буй орнуудад 1969 оноос үйл тулгарч буй хүн амын ажиллагаагаа эхлэн холбогдолгүй явуулсан байна. асуудлуудад өөрсдийнх нь хүсэлтээр туслалцаа ➢ Гол зорилтууд нь: үзүүлэх ➢ Нөхөн үржихүйн эрүүл ➢ Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн зөв таатай мэндийн түвшинг орчныг бүрдүүлэх сайжруулах ➢ Хүн амын өсөлтийн ➢ Хүйсийн эрх тэгш түвшинтэй холбоотой байдал, асуудлууд дээр эмэгтэйчүүдийн эрх анхаарлаа төвлөрүүлж, мэдлийг дээшлүүлэх, хамтран ажиллах хүн амын өсөлтийг тогтворжуулахын төлөө ажиллах явдал юм.