Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore НИЙГМИЙН-ОЙЛГОЛТ-converted

НИЙГМИЙН-ОЙЛГОЛТ-converted

Published by galt1707, 2021-03-23 08:20:22

Description: НИЙГМИЙН-ОЙЛГОЛТ-converted

Search

Read the Text Version

1. Нийгмийн тухай ойлголт 2. Нийгмийн тогтолцоо, харилцан хамаарал, харилцан үйлчлэл, харилцааны тухай ойлголт 3. Нийгмийн өөрчлөлт 4. Нийгэм түүхийг үзэх олон ургальч үзлүүд 5. Иргэншил, соёл, нийгэм гэдэг ойлголтын холбоо хамаарал 6. Нийгмийн хөгжлийн үе шат, түүний ангилал 7. Нийгмийн социаль бүтэц 8. Нийгмийн давхраажил 9. Гэр бүл түүний нийгмийн үүрэг 10. Нийгэм дэх шилжих хөдөлгөөн 11. Хүний нийгэмшил 12. Хувь хүн, бие хүн тэдгээрийн шинжүүд 13. Нийгмийг судлах судалгааны энгийн аргууд

Нийгмийн тухай ойлголт 1. Хүний үүслийн тухай үзэл 2. Хүний хөгжлийн үе шат 3. Нийгэм гэж юу вэ?

Хүн хаана үүссэн бэ? Моноцентризм Полицентризм

Хүний үүслийн талаар олон таамаглал байдаг хэдий боловч судлөөчид үндсэн хоёр таамаглалыг дэвшүүлээд байгаа юм. 1. Полицентризм буюу Хүн анх хэд хэдэн газар үүсч, улмаар бусад газар нутагт тархан суурьшсан хэмээн үздэг. 2. Моноцентризм буюу хүн нэг газар үүсээд бусад газар нутагт тархсан хэмээн үздэг.

2. Хүн, хүний гарал үүсэл Хүн мичнээс үүсэлтэй Хүн юунаас Хүнийг бурхан үүссэн бэ? бүтээсэн Хүн харь гаригийн бүтээгдэхүүн Хүн үлэг гүрвэл, шувуу эсвэл загаснаас үүсэлтэй

1. Хүн мичнээс үүсэлтэй







2. Хүний үүслийн үе шат 1.Хүн дүрст мичний өвөг- • Дриопитек 25 сая протоантроп • Рамапитек 12 сая • Австролопитек 3 сая 2.Балар эхтний хүн- • Питекантроп-Homo habilis 1 сая Архантроп • Синантроп-homo erectus 0.6 сая • Neonderalisis 250-500 мян. жил 3.Эртний хүн- палеоантроп • Homo sapiens 40 мянган жил 4Шинэ хүн-Неонтроп.

Хүний хувьсал

А. Дриопитек • Модны сармагчин буюу Дриопитек • 25 орчим сая жилийн өмнө • Байгалийн бэлэн зүйлсийг хоол тэжээлээ болгон ашигладаг

В. Рамапитек • Рамапитек • 12 сая жилийн өмнө • Байгалийн бэлэн зүйлсийг хоол тэжээлээ болгон ашигладаг

С. Австролопитек • Австролопитек • 3 сая жилийн өмнө • Байгалийн бэлэн зүйлсийг хоол тэжээлээ болгон ашигладаг

D. Homo habilis • Homo habilis-чадамгай хүн • 1 сая жилийн өмнө • Орчин цагийн хүний байдалд шилжин, хөдөлмөрийн анхны бүдүүлэг багаж зэвсэг хийжээ. • Хэл яриа үүсч галыг хэрэглэх болсон.

E. Синантроп • Синантроп • 0.6 сая жил • Гал хэрэглэн, хэл яриа үүссэн

F. Палеонтроп • Палеонтроп • 200-500 мянган жилийн өмнө • Овгийн харилцаа үүссэн • Хэл яриа боловсронгуй болсон.

G. Неонтроп • Неонтроп • 40 мянган жилийн өмнө • Хүний нийгэм үүсэв • Амьтдыг гэрийн тэжээвэр болгов

A. Социологийн шинжлэх ухаан юуг судалдаг вэ? B. Нийгэм гэж юу вэ? C. Нийгмийг тайлбарлах хандлагууд 3. НИЙГЭМ ГЭЖ ЮУ ВЭ?

А. Социологийн шинжлэх ухаан гэж юу вэ? XX зууны сүүлээр биеэ даасан шинжлэх ухаан болон хөгжсөн. • Societies- Нийгэм, Logo- үг, ойлголт, сургаал • Нийгмийн гол эд эс болсон хүмүүс хоорондын харилцааг судалдаг. • Гол ялгаа нь : Цэвэр нийгмийн харилцааг судалдаг.

О.Конт • Социологийн ШУ-ыг үндэслэгч, Францийн сэтгэгч •“Социологийг нийгмийн тухай позитив ШУ”

• Байнгын , улс төр эдийн засгийн хувьд , биеэ даасан соёлтой, нийгмийг бүрдүүлэгч нь сэтгэл зүйн хувьд нэгдмэл шинжтэй байх хүмүүсийн томоохон хэлнэ. В.Нийгэм гэж юу вэ?

Нийгэм нь: Өргөн утгаараа: Явцуу утгаараа: • Хүмүүсийн зохион • Байнгын нутаг дэвсгэртэй, байгуулалттай, чиг улс төр эдийн засгийн зорилготой харилцаа, бүрэн тусгаар тогтнолтой, үйл ажиллагааны буие даасан соёлтой. систем, тэдгээрийн үр дүнд бий болсон үнэт • Нийгмийг бүрдүүлэгч олон зүйлсийн нэгдэл. түмэн нь сэтгэлзүйн хувьд • Өөрийгөө байнга нөхөн нэгдмэл шинжтэй байх сэргээж байдаг бие хүмүүсийн том нийтлэг. даасан тогтолцооны нийлбэр.

1. М.Вебер С. Нийгмийг тайлбарлах хандлагууд • Бусад хүмүүс болон үйл явдалд хандсан нийгмийн бүтээгдэхүүн болдог хүмүүсмийн харилцан үйлчлэл.

2. Т.Парсонс • Холбогч эхлэлийн нэг нь хэм хэмжээ ба үнэт зүйлс байдаг хүмүүсийн хоорондын харилцааны тогтолцоо.

3. К.Маркс • Хамтын үйл ажиллагааны явцад бүрэлдсэн хүмүүсийн хоорондын харилцааны түүхэн ёсоор хөгжигч цогц.

3. Мөргөлдөөний онол 2. Үүргийн 4. хандлага Индивидуалист хандлага 1. Шалтгаант Тогтолцоот 5. Институтын чанарын чанарын хандлага хандлага хандлага

1. Шалтгаант чанарын хандлага (марксизм) • Нийгэм нь бүхэллэг • Дэд тогтолцоонууд тогтолцоо болохынроо бие биедээ хувьд эдийн засаг, захирагдах маягаар нийгэм , улс төр, үзэл тогтсон дараалалд суртал зэрэг дэд оршино. тогтолцоонуудад хуваагддаг. • Эдийн засгийн тогтолцооноос бусад • Эдгээр нь өөрөө бие тогтолцоо нь хараат даан оршин оршдог. тогтнодоггүй, шалтгаан үр дагаврын харилцан хамааралд оршдог.

2. Үүргийн хандлага (функцианализм)• Гол төлөөлөгч нь: – Г. Спенсер • Нийгмийн тогтолцоо дотроо прокурорын хяналт ба шүүх зэрэг хяналтын – Э. Дюркгейм дотоод механизмтай учир тогтвортой байдлаа – Р. Мертон хадгалж чадна. – Т. Парсонс • Үүргээ алдах явдал тохиолддог бөгөөд энэ нь Нийгэм нэгэн бүхэл аяндаа засагдах буюу болгон нэгтгэсэн эцэс сүүлдээ нийгэмд хэсгүүдийн нийгэмд бэхжин тогтож ч тогтолцоо. болно. • Өөрчлөлтүүд нь хувьсгальч шинжтэй бус ихэнхдээ аажмаар явагдана.

3. Мөргөлдөөний онол • Ангиудын хоорондын зөрчил нийгмийн үндэс язгуурт байдаг. • Хүмүүс эдийн засгийн тогтолцоон дахь байр сууринаас хамаарч янз бүрийн ангид хуваагдсанаас ангиудын зөрчил үүснэ. • Хөрөнгөтөн нийгмийн үндсэн ангиуд нь хөрөнгөтөн ба хөлсний ажилчин хоёр юм. • Энэхүү хоёр анги нь нийтлэг үнэт зүйлсгүй, эсрэг тэсрэг хоёр анги тул байнга зөрчилдөж байдаг.

4. Индивидуалист хандлага • Гол төлөөлөгчид: – Ж.Хоманс – Ж.Линд – Ж.Мид Аливаа нийгмийн үзэгдэл нийгмийн амьдралыг бодгалиудын цогц үйлдлийн дагуу тайлбарлаж болно. Нийгэм нь бие хүмүүс, тэдгээрийн хоорондын социал харилцааны цогц.

5. Институуын хандлага • Нийгэм бол • Институт нь нийгэм нийгмийн болон хүмүүсийн институтын хэрэгцээ, тэдгээрийн хүрээн дэх социал хоорондын амьдралыг харилцааны хэрэгжүүлж буй тогтвортой болон хүмүүсийн цогц. байнгын шинж байдлыг бататган хангана.

2. Нийгмийн тогтолцоо, харилцан хамаарал, харилцан үйлчлэл, харилцааны тухай ойлголт 1. Нийгмийн тогтолцоо 2. Нийгмийн харилцан үйлчлэл 3. Нийгмийн харилцаа

1. Нийгмийн тогтолцоо • Үндсэн элемент нь хүмүүс, тэдгээрийн харилцаа холбоо, харилцан үйлчлэл, харилцаа болдог бүхэл бүтэн байгууламж.

2. Нийгмийн харилцан үйлчлэл Хүмүүс бие биедээ нөлөөлж, үйлчилж байдаг явц юм.

3.Нийгмийн харилцаа Хүмүүс хоорондын (хувь хүн) болон нийгмийн бүлгүүдийн хооронд тогтсон харьцангуй тогтвортой, бие даасан холбоо хамаарал.

Нийгмийн харилцааны төвшин Байгууллага Институт буюу бүлэг хоорондын нийтлэг хоорондын Статус бүхий Нийгэм бие хүмүүс хоорондын хоорондын Нийгмийн харилцаа- ны төвшин

3. Нийгмийн өөрчлөлт 1. Түүхийн хурдацийн хууль 2. Нийгмийн дэвшил A. Нийгмийн шинэтгэл B. Нийгмийн хувьсгал 3. Модернизаци

1. Түүхийн хурдацийн хууль • Нийгмийн ямар нэг үе шат бүхэн өмнөх үеэсээ цаг хугацааны хувьд богино үргэлжилдэг. • Америк, Оросод одоо хэр нь аж үйлдвэржилтийн өмнөх хэв шинжийн амьдралтай аж төрдөг овог аймгууд , муж райнууд байдаг.

Нийгмийн дэвшил Нийгмийн ухралт • Түүхийн хурдац нь • Сөрөг үр дагаварт нийгэмд эерэг хандлага, хүргэж байвал. үр дагаврыг авчирч байвал түүнийг • Ихэнх нийгэм нь цаг нийгмийн дэвшил гэнэ. хугацаанд дахь түр саатлаас үл хамааран дэвшлийн замаар хөгждөг.

2. Нийгмийн дэвшил ➢Нийгмийн дэвшил нь дотроо: A. Шинэтгэл B. Хувьсгал гэсэн хоёр төрөлтэй.

А. Шинэтгэл • Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндөлгүйгээр ямар нэгэн нийгмийн амьдралын хүрээнд хэд хэдэн байнгын жигд тогтвортой өөрчлөлтийн үйл явц. • Тухайлбал: – Эдийн засгийн шинэтгэл • Зах зээлийн харилцаанд шилжих • Өмч хувьчлал • Шинэ татварын тогтолцоо • Улс төрийн шинэтгэлд шилжих гэх мэт

В. Хувьсгал • Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндсөн, нийгмийн амьдралын ихэнхи хүрээг нь өөрчлөх үйл явц. • Үсрэлтийн шинжийг өөртөө агуулдаг бөгөөд нийгмийг чанарын нэг байдлаас нөгөөд аваачдаг. • Урт удаан маш богино хугацаатай. • Тухайлбал: – Неолитийн хувьсгал – Аж үйлдвэрийн хувьсгал – Ардчилал гарах г.м

3. Модернизаци • Модернизаци бол • С.Хатингтон: орчин үеийн нийгмийн “Модернизаци гэдэг нь заавал амьдралын бүх өрнөжинө гэсэн үг биш. хүрээг хамарсан, ...Модернизаци гэдэг нь тодорхой цаг ялгаатай тэдгээр хугацаан дах иж иргэншлийг улам бэхжүүлж, бүрэн суурь өрнийн нөлөөг харьцангуй өөрчлөлт юм. сулруулах болно. Дэлхий ертөнц орчин еийн болж өөрчлөгдөхийн хамт тэр хэрээрээ ерийнхөөс татгалзаж байгаа нь амьдрал дээр зарим энгийн жишээгээр илэрч байгаа бус уу” гэжээ.

4. Нийгэм түүхийг үзэх олон 1. Нийгмийнухрөггжаллиьйчг бүазйгэаллийн хүчин зүйлээр тайлбарлах хандлагууд 2. Нийгмийн хөгжлийг нийгмийн хүчин зүйлээр тайлбарлах хандлагууд

1. Нийгмийн хөгжлийг байгалийн хүчин зүйлээр тайлбарлах хандлагууд A. Газар зүйн үзэлтнүүд B. Хүн ам зүйн үзэлтнүүд C. Биологийн сургаалтнууд

А. Газар зүйн үзэлтнүүд • Гол төлөөлөгч: – Л.Н.Гумилев – Г.Гегель – Л.Н.Мечников – Монтеське – Демокрит – Гиппократ

Гол үзэл санаа: • Тухайн улс үндэстний хөгжилд газар зүйн орчин, уур амьсгал, хөрс усан мандал чухал үүрэгтэй.

В. Хүн ам зүйн үзэлтнүүд • Гол төлөөлөгчид: – Мальтус • Гол үзэл санаа: – Нийгмийн хөгжилд хүн амын тоо, хүнс тэжээлийн нөөц чухал үүрэгтэй гэж үздэг.


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook