ทัศนศิลป์ ม.3

กระตุนความสนใจ สาํ Eรxวpจloคr1น2นe58ร/ ห.0Dท6eศัา/cน1e0ศmลิ bปe์ rม 2.อ30 1Nธ56 บิ7 0:28Eา99x ย-pP1M0lคa2i_วnOา.kมรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Elaborate Evaluate อธบิ ายความรู (ยอจากฉบบั นักเรยี น 30%) ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายขอมูล เกย่ี วกบั ขน้ั ตอนการแสดงผลงาน หรอื ขน้ั แสดงนทิ รรศการทางทศั นศลิ ปว า มี ๒) จัดหาวสั ด ุ อุปกรณ ์ การจดั นทิ รรศการ รายละเอยี ดในการปฏบิ ตั อิ ยา งไร โดย ครชู ว ยเสรมิ ขอมลู ทางทัศนศิลป์แต่ละคร้ังต้องใช้วัสดุ อุปกรณ์เป็นจ�านวน มาก เชน่ บอรด์ ผา้ แผน่ โฟม กระดาษ ส ี เครอ่ื งเสยี ง อปุ กรณ์ ไฟฟา้ และอนื่ ๆ เปน็ ต้น สา� หรบั นา� มาใชใ้ นการแสดงและ ตกแตง่ เพอื่ ใหท้ ราบจา� นวนทต่ี อ้ งใช ้ ปอ้ งกนั ความสบั สน และการสูญหาย จึงควรท�าตารางบันทึกวัสดุ อุปกรณ์ นกั เรียนควรรู พร้อมระบุแหล่งที่มา เช่น ยืมจากใคร ซ้ือมาจากท่ีใด ไวเ้ ป็นหลกั ฐาน เปน็ ต้น ตารางบันทึก ถือเปนฐานขอมูลท่ี ชวยกันลืม เพราะในชวงปฏิบัติงาน ๓) การลงมือติดต้ังผลงาน หลังจากที่ จริงอาจมคี วามฉุกละหุก หลายคนจะ ลืมวา มีวสั ดุ อุปกรณใดบาง มจี ํานวน คัดเลือกผลงานทัศนศิลป์ได้แล้ว จึงน�ามาติดตั้งตามผัง เทา ใด การมีฐานขอ มลู จะชวยในเร่ือง ก่อนการนำาผลงานมาตดิ ตงั้ ควรออกแบบแผนผงั ไว้ลว่ งหนา้ เพื่อช่วย ทอี่ อกแบบไว ้ การดา� เนนิ งานในขน้ั ตอนนตี้ อ้ งอาศยั ความ การบรหิ ารจดั การ สามารถจะประเมนิ ปอ งกนั ความเสยี หายทจ่ี ะเกดิ จากการตดิ ตงั้ ผดิ ตาำ แหนง่ จนตอ้ งรอื้ ถอน รว่ มมอื จากฝา่ ยตา่ งๆ และตอ้ งใชค้ วามระมดั ระวงั อยา่ งสงู ไดวามีส่ิงของ หรือวัสดุ อุปกรณใดที่ เพราะอาจท�าให้ผลงานเกิดความช�ารุดเสียหายได้ ทัง้ น ้ี การติดตัง้ ผลงานควรจัดแบ่งออกเป็นประเภทตา่ งๆ ได้แก่ กําลังจะหมดจะไดจัดหามาเตรียมไว จติ รกรรม ประตมิ ากรรม ภาพพมิ พ ์ และสอื่ ผสม ซงึ่ นยิ มกนั ทวั่ ไป หรอื ถา้ จดั แสดงเฉพาะผลงานทผี่ เู้ รยี นสรา้ งสรรคข์ น้ึ ลวงหนา หรือมีพอเพียงแลว จะได อาจจะแบง่ เปน็ หอ้ ง หรอื ระดบั ชน้ั ตามความเหมาะสม การตกแตง่ ตดิ ตงั้ วสั ด ุ อปุ กรณ ์ และผลงานตอ้ งกระทา� ใหแ้ ลว้ ไมซื้อมาเกินปริมาณที่จะตองใชจริง เสร็จและทดลองใชก้ ่อนวันเปิดงาน ๒.๓ ขนั้ แสดงผลงาน รวมทั้งในกรณีที่ยืมมาจะไดสํารวจ ในขั้นตอนนี้เป็นการแสดงผลงานทัศนศิลป์ เนื้อหา ข้อมลู หรือสือ่ ตา่ งๆ ให้ผูช้ มได้รับรู ้ ทดลอง หรอื จํานวนและแหลงที่จะนําสงคืนได เข้าร่วมกิจกรรมตามที่ผู้จดั ออกแบบและตดิ ตง้ั ไว ้ ซึง่ ประกอบดว้ ยขั้นตอนดงั ตอ่ ไปน้ี ๑) พิธีเปดนิทรรศการ เป็นกิจกรรมแรกท่ีแสดงให้เห็นว่า นิทรรศการทางทัศนศิลป์คร้ังน้ีพร้อมท่ีจะ อยา งถกู ตอ ง เปิดให้ผู้ชมได้เข้าชมอย่างเป็นทางการแล้ว ส่ิงที่ต้องใช้ในพิธีเปิด เช่น เครอ่ื งเสยี ง คา� กลา่ วรายงานของผจู้ ดั คา� กลา่ วเปดิ งานสา� หรบั นักเรยี นควรรู ประธาน เปน็ ตน้ โดยตอ้ งเตรยี มการไวล้ ว่ งหนา้ วา่ จะใหป้ ระธาน ยนื กลา่ วเปดิ งานบรเิ วณใด ทงั้ น ้ี ถา้ เปน็ นทิ รรศการทางทศั นศลิ ป์ คํากลาวเปดงานสําหรับประธาน โ ด ย ป ก ติ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร จั ด ง า น ขนาดเล็กท่ีจัดภายในสถานศึกษา รูปแบบพิธีการสามารถ ควรรางคํากลาวแลวสงใหประธาน ตรวจสอบกอนที่จะถึงวันเปดงานจริง ปรบั เปลีย่ นใหเ้ หมาะสมกับสถานที่ได้ เพ่ือทานจะไดทราบขอมูลลวงหนาวา ๒) ประชาสมั พนั ธภ์ ายใน เปน็ การอา� นวยความสะดวก จะตอ งกลา วอยา งไร รวมทง้ั ทา นอาจมี ขอเสนอแนะในการปรับปรุงแกไข แกผ่ เู้ ขา้ ชม ในกรณที น่ี ทิ รรศการเปน็ งานใหญ ่ มพี น้ื ทกี่ วา้ ง จา� เปน็ ตอ้ งใชส้ อ่ื หลากหลายชนดิ ชว่ ยในการประชาสมั พนั ธ ์ เชน่ แผน่ ปา้ ย โบรชวั รเ์ ปน็ เอกสารอกี แบบหนง่ึ ทนี่ ยิ มนาำ มาใชใ้ นการประชาสมั พนั ธ์ แสดงผงั รวมของงาน การใช้เคร่ืองขยายเสยี ง ป้ายบอก นทิ รรศการทางทัศนศลิ ป์ ขอ ความ สว นใหญใ นคาํ กลา วเปด งาน 9๔ จะเร่ิมตนดวยการกลาวขอบคุณท่ีให เกียรติเชิญมาเปนประธาน จากนั้น กลาวถึงหลักการ แนวคิดเกี่ยวกับ นทิ รรศการทางทศั นศลิ ป กลา วชมเชย การจัดนิทรรศการครั้งน้ี ขอบคุณผูใหการอุปถัมภและผูมีสวนรวมในการจัด นทิ รรศการ และอวยพรใหก ารจดั นทิ รรศการสาํ เรจ็ ลลุ ว งดว ยดตี ามวตั ถปุ ระสงค และคาํ กลา วบทลงทา ย เชน “บดั น้ี ไดเ วลาอนั สมควรแลว ผม (ดฉิ นั ) ขอเปด งาน นทิ รรศการทัศนศลิ ป… (ระบชุ อื่ ทางการของงาน)... ณ บัดนี้” 94 คูมือครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ นEรา.xทยpศั 1lนค5aศ iDวnิลeปาc์ eมมm.3รb eNูr6 2 008195ข- 2178ย0:2/209า_6 OP/ยE1M.0kxคpวaาnมdเขา ใจ ตรวจสอบผล Explore Evaluate Engage สาํ รวจคน หา เส้นทาง แผน่ พบั หรือสจู บิ ตั รระบุกิจกรรมต่างๆ โปสเตอรโ์ ฆษณาเชญิ ชวน เปน็ ต้น แตถ่ า้ จัดในสถานศกึ ษาสามารถ ใหนกั เรยี นสืบคน ขอมูลเกีย่ วกบั ลดปริมาณสื่อทใี่ ชป้ ระชาสัมพันธ์ได้ตามความเหมาะสม วิธปี ระเมนิ ผลและตัวอยา งแบบ สอบถามทีใ่ ชในการประเมนิ ผล ๓) การนาํ ชมและดาํ เนนิ กจิ กรรม หลงั เสรจ็ พธิ เี ปดิ งาน คณะผจู้ ดั นทิ รรศการนา� ประธานและผรู้ ว่ มงาน การจัดนทิ รรศการทางทศั นศลิ ป เดินชมนิทรรศการตามจุดส�าคัญของงาน แต่ละจุดจะมีเจ้าหน้าท่ี หรือศิลปินบรรยายรายละเอียดของงานท่ีตนได้ อธิบายความรู สร้างสรรคข์ ึน้ เทคนิค วธิ กี ารที่ใช ้ หรอื ตอบค�าถามจากผชู้ ม ท้ังนี ้ เจา้ หนา้ ทแ่ี นะนา� ควรมีตลอดระยะเวลาของงาน กรณจี ดั ในสถานศึกษาอาจแบ่งเวลาให้มเี จ้าหนา้ ทีแ่ นะน�าเปน็ ช่วงๆ ก็ได้ ใหนกั เรียนรวมกนั อภิปรายขอ มูล เก่ียวกับวิธีการประเมินผลการจดั ๒.๔ ขัน้ ประเมินผล นิทรรศการทางทศั นศลิ ป และดู ตัวอยางแบบสอบถามทีใ่ ชในการ เปน็ การประเมนิ ผลการจดั งาน เพอ่ื ใหท้ ราบจดุ ด ี จดุ บกพรอ่ ง เพอ่ื นา� ไปปรบั ปรงุ แกไ้ ขในการจดั นทิ รรศการ ประเมินผลจากการสบื คนขอมูล ครั้งต่อๆ ไป แบบประเมนิ ผลควรออกแบบใหง้ ่ายตอ่ การตอบและครอบคลุมประเด็น เชน่ ให้ขดี เครื่องหมายลงใน กรอบหน้าขอ้ ที่เลือกและไมค่ วรมีจา� นวนข้อมาก ซึ่งผ้ทู ี่จะตอบข้อมลู ในการประเมนิ จะแบ่งออกเป็น ๒ กล่มุ ได้แก่ นักเรียนควรรู ๑) คณะทํางาน ซึ่งเป็นผู้ลงมือปฏิบัติงาน แบบประเมินที่ใช้เก็บข้อมูลจากกลุ่มน้ีสามารถใช้แบบท่ีให้ งายตอการตอบ แบบสอบถามท่ี ใหผูชมเปนผูประเมิน ควรหลีกเลี่ยง เขยี นแสดงความคดิ เหน็ ได ้ เพอ่ื ตอ้ งการใหส้ ะทอ้ นปญ หา อปุ สรรค และแนวทางการแกไ้ ข ตลอดจนขอ้ ด ี ขอ้ บกพรอ่ ง คําถามปลายเปด แลวใหผูชมเขียน ในการปฏิบตั ิงานขั้นตอนตา่ งๆ ตอบตามความคิดเห็นของตน เพราะ มีผลสมั ฤทธ์ินอย ควรกําหนดคําตอบ ๒) ผู้ชม เป็นกลุ่มเป้าหมายท่ีส�าคัญ เพราะนิทรรศการจัดข้ึนส�าหรับผู้ชม การประเมินผลจะท�าให้ เปนกรอบไว แลวใหตอบโดยวิธีเขียน สัญลักษณ เชน ขีด ✓ เปนตน จะได ทราบว่างานท่ีด�าเนินการมาได้รับความส�าเร็จมากน้อยเพียงใด ซึ่งจะช่วยสะท้อนภาพของงานออกมาใกล้เคียงกับ ผลทีด่ กี วา ความเป็นจรงิ โดยพยายามเก็บข้อมูลจากกลุ่มคนหลายเพศ หลายวัย และให้มจี า� นวนผู้ตอบมากพอสมควร การแนะนำาผลงานโดยศิลปิน จะชว่ ยทำาให้ผู้ชมเข้าใจแนวคดิ และเบ้ืองหลงั การสร้างสรรคผ์ ลงานได้ดีมากย่ิงข้นึ 9๕ คูม ือครู 95

กระตุนความสนใจ สําEรxวpจloคr12นน e38ร/ห.0Jทa6ัศาn/น1u0ศaิลryป2์ ม01.อ36Nธ26:4บิ 098EาP9xMย-p10lคa2i_วnOา.kมรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Expand Evaluate อธบิ ายความรู (ยอจากฉบบั นกั เรยี น 30%) ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปราย เสรมิ สาระ ขอมูลเกี่ยวกับหัวขอสําคัญท่ีควร ระบุในการจัดทําแบบสอบถาม เพ่ือ แบบสอบถามการประเมินผลการจดั นทิ รรศการ ประเมินผลนิทรรศการ โดยใชขอมูล จากกรอบเสริมสาระเปนแนวทางใน การประเมินผลมีความจำาเปน็ ตอ่ การจดั นิทรรศการทางทัศนศิลป์ เพ่อื จะได้ทราบวา่ การจัดนทิ รรศการในครง้ั นีบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงคท์ ีไ่ ด้ การพฒั นา ตงั้ ไวม้ ากนอ้ ยเพยี งใด ทงั้ น ้ี การไดม้ าของขอ้ มลู ทจ่ี ะใชใ้ นการประเมนิ มอี ยดู่ ว้ ยกนั หลากหลายวธิ ี แตว่ ธิ ที น่ี ยิ มใชก้ นั มาก คอื การใชแ้ บบสอบถาม ตอ่ ไปนเี้ ปน็ ตัวอยา่ งแบบสอบถาม ซงึ่ ผเู้ รยี นสามารถจะนำาไปใช้พฒั นาเปน็ แบบสอบถามการจัดนทิ รรศการทางทัศนศลิ ป์ของผเู้ รียนได้ ขยายความเขา ใจ แบบสอบถามความพงึ พอใจของผ้เู ขา้ ชมนิทรรศการ “...(ชอ่ื นทิ รรศการ)...” ใหนักเรียนแบงกลุมกลุมละ 3 คน คำาชแ้ี จง ขอความกรุณาโปรดทาำ เครอื่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ ง  หน้าขอ้ ความท่ที ่านเลือก ใหแตละกลุมสรางแบบสอบถามท่ีจะ ใชประเมินผลงานการจัดนิทรรศทาง ส่วนท่ี ๑ ขอ้ มูลส่วนบคุ คล ทศั นศลิ ปทีจ่ ะจัดข้ึน สงครผู ูสอน เพศ  ชาย  หญงิ ตรวจสอบผล อาย ุ  ต่าำ กว่า ๑๐ ปี  ๑๐ - ๑๕ ป ี  ๑๖ - ๒๐ ปี ครูพิจารณาจากแบบสอบถาม  สูงกวา่ ๔๑ ปี ประเมินนิทรรศการทางทัศนศิลปที่  ๒๑ - ๓๐ ปี  ๓๑ - ๔๐ ปี  เจา้ หนา้ ที่ สามารถนาํ ไปใชป ระโยชนไดจริง  ประชาชนทัว่ ไป อาชีพ/สถานะ  นกั เรียน นักศกึ ษา  ครู อาจารย์ เกรด็ แนะครู  ศลิ ปนิ  ผู้ปกครอง ครคู วรอธบิ ายเสริมแกน ักเรยี นวา การประเมินผลมคี วามจําเปน ตอ สว่ นท่ี ๒ ขอ้ มูลประชาสัมพันธ ์ ทา่ นทราบข่าวการจัดนทิ รรศการคร้ังนจ้ี ากสื่อประชาสัมพนั ธใ์ ด การปฏบิ ตั งิ านทกุ งาน อยา งการจดั นทิ รรศการทางทศั นศลิ ป นอกจาก  โปสเตอร ์  ใบปลวิ /แผ่นพบั  เว็บไซต์ จะไดรวู างานบรรลุวตั ถุประสงค มากนอยเพียงใดแลว ยงั จะได  เสยี งตามสาย  มผี ู้แนะนาำ  พบโดยบงั เอญิ ทราบวา ผูเขาชมงานมีความพึง พอใจอยา งไร นทิ รรศการมขี อ ดี สว่ นที่ ๓ ทา่ นมคี วามพึงพอใจในการชมนิทรรศการคร้ังนี้มากน้อยเพียงใด ขอบกพรองใดบา ง ผเู ขา ชมมี ขอ เสนอแนะอยา งไร รวมถงึ หวั ขอ้ ประเมนิ ระดบั ความพึงพอใจ ประเด็นอื่นๆ ซง่ึ จะเปนประโยชน ตอการนาํ ขอ มูลมาปรบั ปรงุ ให ๑. ความเหมาะสมของชื่อนทิ รรศการ พอใจมากสุด พอใจ ปานกลาง พอใช ้ ควรปรับปรงุ การจัดนทิ รรศการครงั้ ตอ ๆ ไป ๒. รูปแบบและแนวคดิ ของนทิ รรศการ ประสบผลสาํ เร็จมากขนึ้ ๓. การออกแบบและตกแต่งนทิ รรศการ ๔. ผลงานท่นี ำามาแสดงนทิ รรศการ ๕. แสงสวา่ งและเสยี งในนทิ รรศการ ๖. สถานทใี่ นการจดั นิทรรศการ ๗. ระยะเวลาในการจดั นิทรรศการ ๘. การให้ข้อมลู ของผลงานที่นำามาแสดง ๙. การใหบ้ ริการของเจ้าหน้าท่ี 96 นกั เรียนควรรู ความพึงพอใจ นอกจากจะระบุเปนขอ ความแลว จะกําหนดเปน คาตวั เลขก็ได เชน 5 4 3 2 1 เปน ตน แตดานทา ยตารางตองมีคําอธบิ ายกํากบั ไวด ว ยวา คา ตวั เลข แตล ะตวั หมายถึงสิ่งใด เชน 5 = มคี วามพึงพอใจมากทีส่ ดุ 1 = ควรปรับปรุง เปน ตน 96 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบEนรxา.ทpยัศ1lนค5aศ Dวลิienปาc์ eมมm.3รb eNู r6 2 008195ข- 2178ย0:2/209า_6 OP/ยE1M.0kxคpวaาnมdเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Evaluate ó. àก³±การคดั àลอ× ก¼ลงานทศั นศลิ ปà์ ¾è×อจดั นทิ รรศการ กระตนุ ความสนใจ ผลงานทัศนศิลป์ท่ีจะน�ามาจัดนิทรรศการ ครนู าํ ภาพผลงานจติ รกรรมจาํ นวน อาจมาจากการเรียนเชิญให้ศิลปินส่งผลงานเข้าร่วม หลายๆ ภาพ มาใหนักเรียนดู แลว ผู้สนใจส่งผลงานมาให้พิจารณาตามค�าเชิญชวน หรือ สุมนักเรียน 4 - 5 คน ใหเปนผูเลือก ผู้สร้างสรรคร์ วมกลุ่มกนั จัดนิทรรศการขน้ึ มาก็ได้ ภาพเพ่ือนําไปจัดนิทรรศการ ซ่ึงจะ ส�าหรับผลงานทัศนศิลป์โดยท่ัวไปท่ีมิใช่ของ เห็นวา นักเรียนแตละคนเลือกภาพ ศิลปิน จะต้องมีการคัดเลือกเพ่ือคัดกรองผลงานที่มี แตกตางกัน จากน้ันครูต้ังคําถาม คุณภาพเพื่อน�าไปจดั นทิ รรศการ เพราะหัวใจสา� คัญทจ่ี ะ กระตนุ ความสนใจ ดังน้ี ทา� ใหก้ ารจดั นทิ รรศการทางทศั นศลิ ปป์ ระสบความสา� เรจ็ ขึน้ อยู่กับผลงาน ดงั น้ัน การคัดเลือกผลงานทัศนศิลปจ์ งึ • เพราะเหตุใดเพือ่ นๆ จงึ เลือก ควรมเี กณฑส์ า� หรบั น�าไปใชใ้ นการพิจารณา ทง้ั น ้ี เกณฑ์ ภาพแตกตา งกัน หรอื อาจ ที่ก�าหนดขึ้นจะมีหลากหลายประเด็น แต่ในที่น้ีจะขอยก กรณที ผ่ี ลงานมเี ปน็ จาำ นวนมาก ควรจดั วางเรยี งใหเ้ หน็ ภาพรวมทงั้ หมด เหมือนกันในบางภาพ ตวั อยา่ งเกณฑเ์ พอ่ื ใชเ้ ปน็ แนวทางในการพจิ ารณาผลงาน เพือ่ จะได้สะดวกแกก่ ารคัดเลือก (แนวตอบ เพราะแตละคนเลอื ก ทัศนศลิ ป ์ ดังต่อไปน้ี ภาพตามความสนใจของตนเอง ซง่ึ แตล ะคนมีความชอบ ๑) เน้อื หาสาระตรงตามหัวข้อท่ีกําหนด หรือให้ความรู้ตรงตามหัวข้อ วัตถุประสงค์ของงาน หรือ ไมเหมือนกนั ) สอดคล้องกบั เป้าหมายของนทิ รรศการ ซึง่ สามารถจะประเมนิ ไดง้ ่าย เชน่ ถา้ นิทรรศการจดั ข้ึนเพือ่ แสดงผลงานที่ • การมีเกณฑคัดเลอื กผลงาน ผ้เู รยี น ซงึ่ เรียนวชิ าทัศนศิลป์สร้างสรรคข์ ึ้น ผลงานของบคุ คลภายนอกจะถูกคดั ออก หรือมวี ตั ถุประสงคเ์ พื่อส่งเสริม มีผลดอี ยา งไร การตอ่ ตา้ นยาเสพตดิ ผลงานท่ีแสดงความงามทางธรรมชาต ิ ประเพณ ี ส่ิงแวดล้อม หรอื ผลงานอ่ืนทไ่ี ม่เกย่ี วข้องจะ (แนวตอบ ทาํ ใหไ ดผลงาน ถกู คดั ออกเช่นกัน เป็นตน้ ทีม่ ีคณุ ภาพตามทตี่ องการ และสามารถคัดเลอื กผลงานได สอดคลอ งเปนแนวทางเดียวกนั ) สาํ รวจคน หา ใหน กั เรยี นคน หาเกณฑท เี่ หมาะสม สําหรบั นาํ มาใชค ัดเลือกผลงาน ทศั นศิลปเพือ่ นาํ ไปจดั นิทรรศการ โดยอาจสอบถามจากผูรู สืบคน จากหนงั สอื ในหอ งสมุด เว็บไซต ในอินเทอรเน็ต และแหลงการเรียนรู ตา งๆ ผลงานทศั นศลิ ป์ท่จี ะนำามาจัดนทิ รรศการจะตอ้ งมีการคดั กรอง เพ่อื ให้เนอ้ื หาสาระของผลงานมคี วามสอดคล้องกบั เปาหมายของนทิ รรศการ เกร็ดแนะครู 9๗ ครูควรแนะนําใหนักเรียนเขาใจวา เปาหมายของหลักสูตรตองการให นกั เรยี นมเี กณฑท จ่ี ะนาํ ไปใชค ดั เลอื ก ผลงานสาํ หรบั นาํ ไปจดั นทิ รรศการ ซงึ่ สวนใหญจะเปนผลงานทัศนศิลปท่ีนักเรียนสรางขึ้น ดังนั้น เกณฑที่ใชจึง ควรใหเ หมาะกบั ลกั ษณะของผลงานนกั เรยี น ไมค วรซบั ซอ น หรอื ตงั้ เกณฑ ไวสูงเกนิ ไป จนทาํ ใหคดั เลอื กผลงานนํามาแสดงไดน อ ย ซึ่งจะสง ผลทาํ ให การจดั นิทรรศการไมน า สนใจ คูม ือครู 97

กระตุน ความสนใจ สําEรxวpจloคr21นนe85ร/ ห.0Dท6ศัeา/cน1e0ศmิลbปe์ rม 2.อ30 1Nธ56 บิ7 0:28Eา99x ย-pP1M0lคa2i_วnOา.kมรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Elaborate Evaluate อธิบายความรู (ยอ จากฉบับนกั เรียน 30%) ใหนักเรยี นรวมกันอภปิ รายขอมูล ๒) คณุ คา่ ความงามทางสนุ ทรยี ภาพ จะนา� เก่ียวกับความสําคญั ของเกณฑ คัดเลือกผลงานทศั นศิลปเ พอ่ื นาํ ไป มาใช้พิจารณาว่าผลงานทัศนศิลป์ช้ินนั้น สามารถแสดง จัดนทิ รรศการ จากนนั้ ครสู มุ ตวั อยา ง นักเรียน 2 - 3 คน ใหส รุปประเดน็ จาก คุณค่าความงามทางสุนทรียภาพได้อย่างชัดเจนหรือไม่ การอภิปราย เพอ่ื ใหเขาใจตรงกนั และมีมากน้อยเพียงใด ท้ังน้ี สุนทรียภาพควรเป็นส่ิงที่ เกร็ดแนะครู บคุ คลสามารถสมั ผสั ไดส้ อดคลอ้ งกนั ไมค่ วรเปน็ นามธรรม ครูอธิบายเหตุผลทจ่ี ะตอ งมีการ กําหนดเกณฑทใี่ ชส าํ หรับคดั เลอื ก ท่ซี ับซอ้ นมากจนเกนิ ไปจนผชู้ มทา� ความเข้าใจได้ยาก ผลงานทศั นศลิ ปวา ผคู นแตละคน ๓) ความสมดุลระหว่างความคิด รปู แบบ มีความรูสกึ ถึงความงามและมีความ ประทบั ใจตอผลงานทแ่ี ตกตา งกัน วิธีการแสดงออก การพิจารณาจะเน้นดูจากผลงานที่ ออกไป ถา มีเกณฑคดั เลอื กผลงาน ทนี่ ําไปแสดงจะมีความหลากหลาย สรา้ งสรรคข์ น้ึ สามารถสรา้ งความสมดลุ ระหวา่ งความคดิ มาก ซง่ึ เม่ือนําไปรวมจัดนทิ รรศการ จะไมม จี ุดเดน ไมสามารถทาํ ใหผ ชู ม รปู แบบ วธิ กี ารแสดงออกวา่ มคี วามสอดคลอ้ งกนั มากนอ้ ย เขาใจไดวา นทิ รรศการทางทัศนศิลป ทแ่ี สดงมีเปาหมายอยางไร ตอ งการ เพียงใด เพราะผลงานบางช้ินผ้สู ร้างสรรคอ์ าจตง้ั แนวคิด สอื่ ถงึ ผลงานเกีย่ วกบั สิ่งใด ไว้อยา่ งหนง่ึ แต่เมือ่ สร้างผลงานออกมาแล้ว ไม่สามารถ สื่อความคิดดังกล่าวได้ หรือส่ือความคิดไปอีกด้านหน่ึง “Floral Painting” (ค.ศ. ๑๙๗๒) ผลงานของพอล ธีโอดอร์ แวน โดยเฉพาะผลงานที่เป็นนามธรรม จะต้องค�านึงถึงกลุ่ม บรัสเซลล ์ (Paul Theodor Van Brussel) ตวั อยา่ งผลงานทศั นศิลป์ ผชู้ มดว้ ยวา่ รปู แบบ วธิ กี ารทใ่ี ชส้ ามารถทา� ใหผ้ ชู้ มเขา้ ใจได้ ท่ีคัดเลือกนำามาแสดง จะต้องเป็นผลงานท่ีมีคุณค่าทางความงาม มากนอ้ ยเพียงใด ให้สนุ ทรียภาพกับผชู้ ม นกั เรยี นควรรู “The Stone Breaker” (ค.ศ. ๑๘๔๙) ผลงานของกุสตาฟว์ กูร์แบ (Gustave Courbet) ศิลปินได้ถ่ายทอดลักษณะผลงานที่เป็นรูปธรรม ซ่ึงผ้ชู มจะสามารถเขา้ ใจเรอ่ื งราวในภาพไดง้ ่ายกวา่ ผลงานทีเ่ ปน็ นามธรรม ซึง่ มีความซบั ซอ้ นมากกว่า สนุ ทรยี ภาพ ความเขา ใจ ความรสู กึ ของบคุ คลทม่ี ตี อ ความงามในธรรมชาติ 9๘ หรอื ในผลงานทัศนศิลป ซง่ึ ผลงาน ทศั นศลิ ปจ ะสมั ผสั ความงามดว ย นกั เรียนควรรู ประสาทตา หรอื จากการมองเห็น ซงึ่ ผชู มแตล ะคนจะเกดิ สนุ ทรียภาพ ตวั อยา งผลงานทศั นศลิ ปท ค่ี ดั เลอื กนาํ มาแสดง ควรใหม บี คุ คลทเี่ กย่ี วขอ งมา ตอ ผลงานทศั นศิลปที่แตกตางกนั เขารวมในการคัดเลือกผลงาน ไมค วรคดั เลือกผลงานเพียงคนเดยี ว เน่อื งจาก ออกไป ซึง่ จะขึน้ อยูกับประสบการณ ผลงานมีจํานวนมาก ซ่ึงจะตองมีการคัดกรองผลงานโดยพิจารณาผลงานให จินตนาการ ความรสู กึ นกึ คดิ ทม่ี ี ตรงกับวตั ถุประสงคข องงาน หรือเปา หมายของการจัดนิทรรศการ ตอ ผลงานช้ินนั้น 98 คมู อื ครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ นEรา.xทยpศั 1lนค5aศ iDวnลิ eปาc ์ eมมm.3รb eNูr6 2 008195ข- 2178ย0:2/209าE_6 OP/ยl1aM.0kคbวoาrมaเtขeา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Evaluate ๔) ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ พิจารณาว่า อธิบายความรู ผสู้ รา้ งสรรคใ์ ชค้ วามคดิ รเิ รมิ่ สรา้ งสรรคท์ งั้ ในดา้ นรปู แบบ ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายขอมูล เกย่ี วกบั เกณฑท ี่จะนํามาใชในการคัด เทคนคิ วธิ กี ารไดน้ า่ สนใจเพยี งใด มกี ารใชว้ สั ดใุ ดบา้ งทเ่ี ปน็ เลือกผลงานทัศนศิลปเพื่อนําไปจัด นิทรรศการ ทั้งน้ี ถาหาตัวอยางเกณฑ เทคนคิ ใหมๆ่ แตกตา่ งจากทเ่ี คยเปน็ มา หรอื มคี วามเพยี ร ไดควรนาํ มาใชเ ปน ขอ มลู ประกอบดว ย โดยครูชว ยเสริมขอ มูล พยายามท่ีจะสร้างสรรค์ส่ิงแปลกใหม่มากน้อยเพียงใด เกรด็ แนะครู การพิจารณาความคิดริเริ่มสร้างสรรค์จะต้องดูถึงความ ครูอธิบายเพม่ิ เติมเกีย่ วกับการนํา ส�าเร็จด้วย มิฉะนั้นจะกลายเป็นการลองผิดลองถูกใน เกณฑการคดั เลอื กผลงานทัศนศิลป มาใชในการจัดนทิ รรศการวา ควร ผลงานซง่ึ ไมใ่ ชว่ ตั ถปุ ระสงค ์ ทง้ั น ้ี ความคดิ รเิ รมิ่ สรา้ งสรรค์ พิจารณาอยา งกวางขวางทุกดา น ท้ังในลักษณะรูปแบบและเน้อื เรอ่ื ง สามารถมองไดห้ ลายประเดน็ ดงั นนั้ ผพู้ จิ ารณาผลงานจงึ รวมทั้งการใชวัสดุ ความตัง้ ใจ ความอุตสาหะ พยายาม ไมควรเลือก ควรมกี รอบเพอื่ จะไดไ้ มพ่ จิ ารณางานในมมุ ทกี่ วา้ งเกนิ ไป “Heavenly father Bless Our Daily Pill” (ค.ศ. ๒๐๐๔) ผลงาน เฉพาะผลงานทเ่ี ดน ทางฝม ือเทานัน้ ของเบธ มัวร์ (Beth Moore) เป็นตัวอย่างผลงานท่ีแสดงออกถึง แตควรพจิ ารณาผลงานท่แี สดงให ๕) มเี อกลกั ษณใ์ นการแสดงออก หมายถงึ ความคดิ สรา้ งสรรค ์ โดยใช้สแี ตง่ แตม้ ให้เป็นลวดลายทีส่ วยงาม เห็นถงึ ความสามารถดานอ่ืนๆ ทีซ่ อนเรน อยูในผลงานทแี่ สดงออก มเี อกลกั ษณอ์ ยา่ งชดั เจนในการแสดงออกเฉพาะตน โดยมี ดว ย เชน ความคิดรเิ ร่มิ สรางสรรค การแสดงออกทางศิลปะดว ยวิธีการ การผลติ ผลงานในแนวทางนนั้ ๆ ออกมาหลายชน้ิ ทม่ี คี วามโดดเดน่ ทา� ใหผ้ ชู้ มสามารถจดจา� ไดว้ า่ ศลิ ปนิ ทา่ นนน้ี ยิ มใช้ ที่แปลกใหม ลักษณะพิเศษเฉพาะ ของผูส รางสรรคผลงาน การสอ่ื เทคนคิ วธิ ีการ หรือรูปแบบในการสรา้ งสรรคผ์ ลงานแบบใด หรอื ทเ่ี รียกวา่ “สไตล” ซึ่งเม่อื ผอู้ ่ืนเห็นผลงานแนวทาง ความหมายและรสสมั ผัสทางศิลปะ ความประหยดั และสภาพแวดลอมท่ี นั้นอีกในภายหลังก็สามารถจะอนุมานได้ว่าใครเป็นผู้สร้างสรรค์ เพราะเป็นเอกลักษณ์เฉพาะท่ีแตกต่างออกไปจาก เออื้ อาํ นวยตอ การปฏิบตั ิงาน เปนตน ผลงานทัศนศลิ ปข์ องศิลปินท่านอืน่ “สวมมงกุฎ” (พ.ศ. ๒๕๓๔) และ “รัดเกลา เปลว” (พ.ศ. ๒๕๔๖) ผลงานของจกั รพนั ธ ์ุ โปษยกฤต ศลิ ปนิ แหง่ ชาต ิ สาขาทัศนศิลป ์ (จติ รกรรม) นักเรยี นควรรู ประจาำ ปพี ทุ ธศกั ราช ๒๕๔๓ ซงึ่ มคี วามเชย่ี วชาญในการวาดรปู จติ รกรรมแนวไทยประเพณแี ละรว่ มสมยั ไดอ้ ยา่ งวจิ ติ รงดงาม เปน็ ตวั อยา่ งหนง่ึ ของ ศลิ ปนิ ทม่ี ีเอกลกั ษณ์เฉพาะในผลงาน จนผชู้ มสามารถจดจาำ เอกลกั ษณ์ได้ กรอบ การกาํ หนดกรอบอาจจะ วางเปน ระเบียบไวอ ยา งกวางๆ กไ็ ด 99 ไมจ ําเปนตอ งกาํ หนดรายละเอียดไว ทั้งหมด เชน ขนาดของผลงานตอ ง มคี วามเหมาะสม สามารถนาํ ไป จดั แสดงในอาคารได หรือเน้ือหา ของผลงานตอ งไมขดั ตอ กฎหมาย วฒั นธรรม ศลี ธรรม จรยิ ธรรมของ สังคมไทย เปนตน คมู อื ครู 99

กระตุนความสนใจ สําEรxวpจloคr12นนe83ร/ห.0Jทa6ัศาn/น1u0ศaิลryป2 ม01.อ36Nธ161บิ:0482Eา9xAย-p1M0lคa2i_วnOา.kมรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Evaluate Expand อธบิ ายความรู (ยอ จากฉบบั นักเรยี น 30%) ใหน ักเรียนรวมกันอภปิ รายขอมลู เสริมสาระ เกย่ี วกับเอกลกั ษณ หรือลักษณะเดน ในผลงานของศิลปน ซ่งึ เปน เกณฑ เอกลักษณของศิลปน ขอหนึ่งทีจ่ ะนํามาใชใ นการคดั เลือก ผลงานทัศนศลิ ปเ พือ่ นําไปจัด “Jeune Fille Endormie” (ค.ศ. ๑๙๓๕) ผลงานของปาโบล รยุ ซ ผลงานทัศนศิลปถือวาเปนภาษาภาพที่นอกจากจะบอกเลาเรื่องราว นทิ รรศการวามีความหมาย ปกสั โซ (Pablo Ruiz Picasso) เทคนิคภาพวาดสีนํา้ มันบน ตา งๆ ไดแ ลว ยงั บง บอกถงึ เทคนคิ วธิ กี าร และรปู แบบ ซง่ึ เปน กระบวนแบบ หรอื มีลักษณะอยางไร ผืนผาใบ (Style) ของศิลปนแตละทา น ทาํ ใหผ ลงานมีลักษณะเฉพาะ ทําใหสามารถ “Les Parau Parau” (ค.ศ. ๑๘๙๑) ผลงานของเออแฌน ออ็ งรี บงบอกไดวา ผลงานน้ันเปนของศิลปนทานใด หรือศิลปนทานน้ีจะมี เกรด็ แนะครู ปอล โกแกง (Eugène Henri Paul Gauguin) เทคนคิ ภาพวาด เอกลกั ษณ หรอื ลกั ษณะเดน ในการสรา งสรรคผ ลงานเปน แบบใด ดงั ตวั อยา ง สนี ้ํามนั บนผนื ผา ใบ ตอ ไปน้ี ครูควรอธิบายเพ่ิมเติมขอมูลใหกับ นักเรียนวา ศลิ ปนไทยทง้ั 3 ทานท่นี าํ ปาโบล รุยซ ปกสั โซ (Pablo Ruiz Picasso) ลักษณะเดน ของ มากลา วเปน ตวั อยา งไดร บั การประกาศ ผลงาน จะเลือกใชรูปทรงเรขาคณิตมาประกอบกัน ดวยการตอ การซอน เกยี รตคิ ณุ ยกยอ งใหเ ปน ศลิ ปน แหง ชาติ การบัง การแทรก เพื่อแทนรูปราง รูปทรงตามธรรมชาติ เชน คน ซึ่งเปนทรัพยากรบุคคลท่ีทรงคุณคา หุนน่ิง เปนตน ใหเกิดรูปลักษณใหม รวมท้ังจะระบายสีแบบเรียบและ ทางดานทศั นศลิ ป ดังน้ี ขรขุ ระผสมผสานกนั ศาสตราจารยประหยดั พงษด ํา เออแฌน อ็องรี ปอล โกแกง (Eugène Henri Paul Gauguin) ศิลปนแหงชาติ สาขาทัศนศลิ ป ลักษณะเดนของผลงาน จะตัดทอนรูปราง รูปทรงที่มาจากธรรมชาติจนมี (ภาพพมิ พ) ประจําป พ.ศ. 2541 ลักษณะแบนเรียบ ตัดขอบรูปดวยเสนสีเขม การระบายสีจะลงสีบางไมมี การท้ิงรอยฝแปรงเอาไว ภาพจะใชสีฉูดฉาด เพ่ือส่ืออารมณ ความรูสึก จกั รพนั ธุ โปษยกฤต ศลิ ปน แหง ชาติ ไมใชลอกเลียนสีตามธรรมชาติ ผลงานเดนๆ จะเปนเรื่องราวของชาว สาขาทัศนศลิ ป (จิตรกรรม) ประจาํ ป หมเู กาะทะเลใต พ.ศ. 2543 เลโอนดิ อาฟรมิ อฟ (Leonid Afremov) ลกั ษณะเดน ของผลงาน ศาสตราจารยป รชี า เถาทอง ศลิ ปน ชอบใชสีสวางสดใส และนิยมใชผืนนํ้าเปนส่ิงสะทอนใหเกิดประกายสีแสง แหงชาติ สาขาทศั นศิลป (จิตรกรรม) อยางแวววาว เทคนคิ การระบายสี จะปาดปา ยสแี บบซอ นทบั กนั อยางหนา พ.ศ. 2552 แนน กระจายไปทั่วท้งั ภาพ จกั รพนั ธุ โปษยกฤต ลกั ษณะเดน ของผลงาน จะเขยี นภาพทน่ี าํ เสนอ เรอ่ื งราวแบบไทยในลกั ษณะทเี่ หมอื นจรงิ และแบบจนิ ตนาการ ลกั ษณะภาพ จะมลี ายเสน ออ นชอ ย มสี สี นั สวยงาม ใหค วามสาํ คญั กบั การเกบ็ รายละเอยี ด ของภาพและการตกแตง ภาพอยางประณตี ปรชี า เถาทอง ลกั ษณะเดน ของผลงาน จะเขยี นภาพทแี่ สดงเรอ่ื งราว นักเรียนควรรู ของแสงเงาท่ีตดั กนั อยา งชดั เจน ผานผนงั โบสถ วิหาร เจดยี  ฯลฯ ซึง่ ภาพจะ แสดงรายละเอยี ดเฉพาะในสว นที่แสงตกกระทบ สวนบรเิ วณทเี่ ปน เงาจะให รายละเอียดเพยี งเล็กนอย หรอื ระบายเปนสเี ขมแบนราบ เออแฌน อ็องรี ปอล โกแกง ประหยดั พงษด ํา ลกั ษณะเดน ของผลงาน นยิ มนาํ ธรรมชาตขิ อง (Eugene Henri Paul Gauguin) สิงสาราสตั ว เชน ตุกแก ไก แมว นกฮูก เปน ตน และภาพวถิ ีชวี ิตของผคู น เปน จิตรกรชาวฝรงั่ เศส ในกลมุ ลัทธิ ประทับใจนยิ มสมยั หลัง (Post- “แมอ มุ ลกู ” (พ.ศ. ๒๕๒๙) ผลงานของประหยดั พงษด าํ เทคนคิ เชน เด็ก ผหู ญงิ เปนตน มานาํ เสนอดว ยเทคนิคภาพพมิ พแกะไมท ่ีแสดง Impressionism) เขามีทัศนะวา ศลิ ปะ ภาพพมิ พแ กะไม รวิ้ รอย ลวดลายทเ่ี กดิ จากการแกะไมอ ยา งละเอยี ดงดงามและใชส ที เ่ี รยี บงา ย ๑๐๐ ไมใ ชเปนการอธบิ าย หรอื ลอกเลยี น แบบธรรมชาติ แตแสดงออกถึง ความรสู กึ ของศลิ ปน ในเชงิ สรา งสรรค เขาพยายามหาแนวทางการวาดภาพทแ่ี ตกตา งไปจากทวี่ าดกนั ในยโุ รปขณะนน้ั จนตอ มาเมอื่ เขาอพยพไปอยทู เ่ี กาะตาฮติ ิ ในแถบมหาสมทุ รแปซฟิ ก ตอนใต กส็ ามารถพฒั นาผลงานทเ่ี ปนลกั ษณะเดน ของตนเอง โดยการลดทอนรปู รางตามธรรมชาตใิ หเ หลอื เพียงเสนรอบนอก ภาพจะมีลักษณะแบน การใชสกี ใ็ ช จากหลอดสีโดยตรงและใชสฉี ูดฉาดตัดกัน เขาเหน็ วาสเี ปน เพียงเคร่อื งมอื สอ่ื สญั ลกั ษณเ ทา นน้ั ไมจําเปน ตอ งวาดตรงตามธรรมชาติ บางภาพจึงมีลกั ษณะ แบบเทพนิยาย หรอื จนิ ตนาการ เรอื่ งราวของภาพท่นี าํ เสนอสว นใหญจ ะเปนวิถีชวี ติ ของผูค นชาวเกาะ และสภาพแวดลอมของหมูเกาะเปนหลัก 100 คูม อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิEนรxา.ทpยัศ1lนค5aศ Dวิลienปาc ์ eมมm.3รb eNู r6 2 008195ข- 217ย80:2/20า9_6 OPย/1M.E0kคxpวaาnมdเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Evaluate ๖) ความละเอยี ดประณตี จะพจิ ารณาราย ขยายความเขาใจ ละเอยี ดตา่ งๆ ทป่ี รากฏอยใู่ นผลงานวา่ มมี ากนอ้ ยเพยี งใด ใหนักเรียนแบง กลุม กลุม ละ 3 คน ใหแตละกลุมสรางเกณฑสําหรับใช ความสลบั ซบั ซอ้ นในดา้ นรูปแบบ เน้อื หา เทคนคิ วธิ ีการ คัดเลือกผลงานทัศนศิลปเพ่ือนําไป จดั นิทรรศการ สง ครูผสู อน เข้าถึงได้ยากง่ายเพียงใด ทั้งน้ี ตัวชิ้นงานจะสะท้อนให้ เกรด็ แนะครู เหน็ ถงึ ความตงั้ ใจ หรอื เอาใจใสข่ องผสู้ รา้ งสรรค ์ ซงึ่ ความ ครูอาจแนะนําใหนักเรียนนําเกณฑ ละเอยี ดประณตี จะขน้ึ อยกู่ บั ประเภทของผลงานดว้ ย เชน่ ที่นักเรียนแตละกลุมสรางขึ้นนําไป ผสมผสานรวมกันเปนเกณฑกลาง งานจติ รกรรมกบั งานสอื่ ผสม การพจิ ารณาความละเอยี ด สาํ หรบั ชน้ั เพอ่ื นาํ ไปใชป ระโยชนต อ ไป ทั้งน้ี ควรมีการทดสอบกอนนําไปใช ประณีตจะมีลกั ษณะท่ีแตกต่างกันออกไป เปน็ ต้น งานจรงิ ดว ย ตัวอย่างเกณฑ์ส�าหรับใช้คัดเลือกผลงาน นกั เรียนควรรู ทัศนศิลป์เพ่ือจัดนทิ รรศการ “Yellow Red Flower” (ค.ศ. ๒๐๑๑) ผลงานของซซู านนา่ แคทเธอรนี เกณฑก ารใหค ะแนน การใหค ะแนน (Susanna Katherine) เป็นผลงานที่แสดงให้เห็นถึงความละเอียด ผลงานทัศนศิลป จะใชแบบรูบริค เกณฑ์ที่น�ามากล่าวไว้ข้างต้น ถือเป็นเพียง ประณตี ซงึ่ ถอื เปน็ เกณฑส์ าำ คญั ประการหนงึ่ ทตี่ อ้ งนาำ มาใชเ้ พอ่ื คดั เลอื ก (Rubric) ซง่ึ มคี วามเหมาะสม ยดื หยนุ ตวั อยา่ งในการนา� ไปใช ้ อาจจะตอ้ งปรบั เพมิ่ หรอื ลดหวั ขอ้ ผลงานนาำ ไปจดั แสดง และตัดสินคุณภาพไดดีกวาการให ทจ่ี ะใชป้ ระเมนิ รวมทงั้ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนและการตดั สนิ คะแนนแบบอื่นๆ เนื่องจากมีเกณฑ ยอยๆ ที่ใชพ ิจารณาผลงานไดอ ยา ง ผลงานใหม้ คี วามเหมาะสมสอดคลอ้ งกบั ผลงานทศั นศลิ ปแ์ ละลกั ษณะของนทิ รรศการ ทงั้ น ้ี ในการกา� หนดเกณฑส์ า� หรบั ใช้ ครอบคลมุ เพราะผลงานทัศนศิลป แตล ะชนิ้ จะมจี ดุ เดน - จดุ ดอ ยแตกตา ง คดั เลอื กผลงานทัศนศิลป์ ควรประชุมปรึกษากบั คณะกรรมการการจดั นิทรรศการและควรศึกษาจากงานนิทรรศการ กนั ออกไป แตเม่ือนําคะแนนจาก แตละเกณฑยอ ยๆ มารวมกนั แลว ทีเ่ คยจดั มาแล้ว เพราะจะช่วยประหยดั เวลาในการสรา้ งเกณฑ์ รวมไปถงึ ควรสุ่มทดลองใช ้ หากมีขอ้ บกพร่องจะได้ กจ็ ะสามารถตดั สนิ ผลได เปนการให คะแนนอยา งมีคุณภาพและเปน ธรรม ปรับปรุงแก้ไขก่อนใช้จริง ท�าให้สามารถคัดเลือกผลงานทัศนศิลป์ที่มีคุณภาพน�าไปจัดนิทรรศการทางทัศนศิลป์ได้ สอดคลอ้ งกับวตั ถปุ ระสงคท์ ่ีกา� หนดไว้ เกณฑที่ใช้คดั เลือก มาก (๓) ปานกลาง (๒) น้อย (๑) ๑. เนื้อหาสาระตรงตามหวั ข้อทีก่ �าหนด ๒. คุณคา่ ความงามทางสนุ ทรยี ภาพแสดงได้ชัดเจน ๓. ความสมดุลระหว่างความคดิ รูปแบบ วิธีการแสดงออก ๔. ความคดิ ริเริม่ สร้างสรรค์ ๕. มเี อกลกั ษณ์ในการแสดงออกเฉพาะบุคคล ๖. ความละเอยี ดประณีต 101 นกั เรยี นควรรู ประเมิน การรวบรวมขอมูลตางๆ ท่ีไดจากการวัดรวมกับการใชวิจารณญาณของผูประเมินมาใช ประกอบการตดั สนิ ใจ เปน กระบวนการวเิ คราะหเ พอื่ ใหไ ดม าซงึ่ ขอ มลู ทเ่ี ปน ประโยชนใ นการตดั สนิ ใจใน ทางเลอื กตา งๆ ทม่ี อี ยู โดยการเปรยี บเทยี บกบั เกณฑท ถี่ กู กาํ หนดขน้ึ เพอื่ ใหไ ดผ ลเปน อยา งใดอยา งหนงึ่ ซึ่งการประเมินสามารถแบง ออกเปน 2 ประเภท คอื ประเมนิ แบบองิ กลมุ และประเมินแบบอิงเกณฑ คมู ือครู 101

กระตุนความสนใจ สาํ รวจค12น 85 /ห0D6eา/c1e0mber 2อ01ธ5 7ิบ:2า9 ยPMความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Expand Engage Exploreนร.ทศั นศิลป์ ม.3 N6 08E9x-p10la2i_nO.k Evaluate ตรวจสอบผล (ยอจากฉบับนักเรยี น 30%) ครพู จิ ารณาจากเกณฑส าํ หรบั ใช กจิ กรรม ศลิ ป์ปฏิบตั ิ คดั เลือกผลงานทัศนศิลปเ พือ่ นาํ ไป จัดนทิ รรศการ โดยเปน เกณฑท ่ี กจิ กรรมที ่ ๑ ให้นักเรียนหาภาพ และข้อมูลเก่ียวกับลักษณะของนิทรรศการทางทัศนศิลป์จากอินเทอร์เน็ต หรือ เหมาะสมและสามารถนําไป แหล่งเรยี นร้ตู ่างๆ แล้วน�าไปจดั ป้ายนิเทศและร่วมกนั อภิปรายถงึ ความสา� คัญของการจัดนทิ รรศการ ใชงานไดจ ริง ทางทัศนศลิ ป์ เกรด็ แนะครู กจิ กรรมที่ ๒ ให้นักเรียนจัดนิทรรศการทางทัศนศิลป์ภายในสถานศึกษา อาจเป็นระดับห้อง หรือระดับชั้นก็ได ้ ๑ นทิ รรศการ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื แสดงผลงานทนี่ กั เรยี นสรา้ งสรรคข์ นึ้ โดยใหน้ กั เรยี นเลอื กชว่ งระยะ (แนวตอบ กจิ กรรมศลิ ปปฏบิ ัติ เวลาการจดั นทิ รรศการให้เหมาะสมสอดคล้องกบั สภาพแวดลอ้ มของสถานศึกษา กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมท ี่ ๓ ให้นักเรียนร่วมกันสร้างเกณฑ์ส�าหรับใช้คัดเลือกผลงานทัศนศิลป์เพ่ือน�าไปจัดนิทรรศการทาง 1. นิทรรศการ คือ การแสดง ทัศนศิลปต์ ามกิจกรรมท่ ี ๒ โดยปรกึ ษากบั ครผู ู้สอน เมือ่ ไดเ้ กณฑแ์ ลว้ ใหเ้ ผยแพร่ในสถานศึกษาเป็น ผลงาน หรือกิจกรรมทาง ระยะเวลาพอสมควร กอ่ นทน่ี า� มาใช้คัดเลอื กผลงาน ทศั นศลิ ปใ หบุคคลไดช ม โดย ผลงาน หรอื กิจกรรมท่นี ํามา กิจกรรมท่ี ๔ จงตอบคา� ถามต่อไปน้ี แสดงจะมคี วามสมั พันธก ัน ๑. นิทรรศการคอื ส�ิงใดและมีความส�าคญั อยา่ งไรตอ่ ความเจรญิ ก้าวหนา้ ของวงการศิลปะ ในแตละเรื่อง ทงั้ นี้ นทิ รรศการ ๒. เพราะเหตใุ ดจึงตอ้ งวางเกณฑ์สา� หรับใช้คดั เลือกผลงานทศั นศลิ ป์ มีความสาํ คญั ตอความเจรญิ ๓. จงเขยี นเกณฑส์ า� หรบั ใชค้ ดั เลือกผลงานทศั นศิลป์เพื่อไปจดั นทิ รรศการตามท่ีนกั เรียนเขา้ ใจ กา วหนา ในวงการศิลปะ โดย เปนเวทีใหผูส รา งสรรคไ ดมี การจดั นทิ รรศการทางทศั นศลิ ป์ นบั วา่ เปน็ ประโยชนต์ อ่ ผสู้ รา้ งสรรคผ์ ลงานทจี่ ะไดม้ พี นื้ ทส่ี า� หรบั โอกาสแสดงผลงาน เปนเวที ใหเ กิดการแลกเปลย่ี นเรยี นรู แสดงฝม อื และความสามารถทางทศั นศลิ ปข์ องตน ในขณะเดยี วกนั ผชู้ มกจ็ ะไดม้ โี อกาสรบั ชมผลงานทม่ี คี วามงาม ทางดา นทัศนศลิ ป ทําใหว งการ ซึ่งช่วยจรรโลงจติ ใจ ได้รับความรู้ กอ่ ใหเ้ กิดการพัฒนาในวงการศิลปะ ศิลปนิ มคี วามตืน่ ตัว ผลิตผลงานใหมๆ่ ศลิ ปะมีความคึกคกั ชวยสรา ง ออกมาเพื่อน�าไปจัดแสดง แตน่ ทิ รรศการทางทศั นศลิ ป์จะประสบความสา� เร็จได้มากน้อยเพียงใดน้นั ขึ้นอยู่กบั แรงจูงใจ กระตุน ใหผ ูคนสนใจ จา� นวนและคณุ ภาพของผลงาน ดงั นน้ั จงึ จา� เปน็ ตอ้ งมกี ารกา� หนดเกณฑส์ า� หรบั ใชค้ ดั เลอื กผลงานทศั นศลิ ป์ ซง่ึ อยากทาํ งานศลิ ปะ เกณฑด์ งั กลา่ วตอ้ งกา� หนดใหเ้ หมาะสมสอดคลอ้ งกบั วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั นทิ รรศการและสามารถคดั กรอง ผลงานได้จรงิ 2. เน่อื งจากผูคนแตล ะคน จะมี ความรูสึกถงึ ความงามและมี 10๒ ความประทบั ใจตอ ผลงานท่ี แตกตา งกันออกไป ถา ไมมี หแสลดักงฐผานลการเรยี นรู เกณฑคดั เลือกผลงานทน่ี าํ ไป แสดงจะมีความหลากหลายมาก 1. แบบสอบถามประเมินนิทรรศการทางทัศนศิลป ซ่งึ เมือ่ นําไปรวมจัดนิทรรศการ 2. เกณฑคดั เลือกผลงานทัศนศลิ ป จะเกดิ ปญหา เพราะนทิ รรศการ จะไมม ีจุดเดน ไมสามารถ จะทําใหผ ชู มเขา ใจไดวา นทิ รรศการทางทศั นศลิ ป ที่แสดงมเี ปา หมายอยางไร ตอ งการสอ่ื ถึงผลงานเกยี่ วกบั ส่ิงใด 3. พจิ ารณาจากคาํ ตอบของนกั เรยี น โดยอยใู นดลุ ยพนิ จิ ของครผู สู อน) 102 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate เปา หมายการเรยี นรู 1. ศึกษาและอภิปรายเก่ยี วกบั งานทศั นศลิ ปท่สี ะทอนคุณคา ของวัฒนธรรม 2. เปรียบเทยี บความแตกตาง ของงานทัศนศิลปในแตละยุคสมัย ของวัฒนธรรมไทยและสากล ÷หนว ยที่ กระตุนความสนใจ ทัศนศิลปก บั วฒั นธรรม วัฒนธรรมเปนปจจัยสําคัญประการหน่ึงท่ีมีอิทธิพล ใหนักเรียนดูภาพประกอบจากใน ตัวชีว้ ัด หนงั สือเรียน หนา 103 แลวอธิบายวา ตอ การสรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ปใ นแตล ะสงั คม ไมว า จะเปน ■ ศกึ ษาและอภปิ รายเกยี่ วกบั งานทศั นศลิ ปท์ สี่ ะทอ้ นคณุ คา่ ของ ของไทย หรอื สากล ในขณะเดยี วกนั ผลงานทศั นศิลปแตล ะช้นิ • นอกจากความสวยงาม สีสนั วัฒนธรรม (ศ ๑.๒ ม.๓/๑) จะสะทอนใหเห็นคุณคาของวัฒนธรรมแทรกอยูในผลงานดวย อนั สดใสของภาพเขียนนแ้ี ลว มสี ่ิงใดปรากฏอยูในภาพอกี บา ง ■ เปรยี บเทยี บความแตกตา่ งของงานทศั นศลิ ปใ์ นแตล่ ะยคุ สมยั (แนวตอบ อาคาร บา นเรอื น ตนไม ของวฒั นธรรมไทยและสากล (ศ ๑.๒ ม.๓/๒) ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ ฯลฯ) เชนกัน เม่ือวัฒนธรรมมีการเปลี่ยนแปลง ลักษณะของผลงาน • ภาพนนี้ า จะเปน ผลงานวฒั นธรรม ทัศนศิลปก็จะมีการเปลี่ยนแปลงตามไปดวย ดังนั้น จึงกลาว ไทย หรือวฒั นธรรมสากล สาระการเรียนรูแกนกลาง ไดวา วัฒนธรรมกับงานทัศนศิลปมีความสัมพันธเช่ือมโยงกัน (แนวตอบ วัฒนธรรมสากล) ■ งานทศั นศลิ ปก์ บั การสะทอ้ นคณุ คา่ ของวฒั นธรรม อยา งใกลช ดิ การศกึ ษาเรอื่ งนจี้ ะชว ยใหส ามารถอภปิ รายเกยี่ วกบั งาน • เพราะเหตใุ ดจึงคดิ เชนน้ัน (แนวตอบลกั ษณะอาคารบา นเรอื น ■ ความแตกต่างของงานทัศนศิลป์ในแต่ละยุคสมัยของ ที่เปน แบบตะวนั ตก) วฒั นธรรมไทยและวัฒนธรรมสากล ทัศนศิลปที่สะทอนคุณคาของวัฒนธรรม เปรียบเทียบความแตกตาง เกรด็ แนะครู ของงานทัศนศิลปในแตละยุคสมัยของวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรม สากลได การเรยี นการสอนในหนว ยน้ี ครู อาจอธิบายเสรมิ ใหน ักเรยี นเขาใจ สาระทจ่ี ะศกึ ษาในหนวยน้ีวา วัฒนธรรมไมว าจะเปน ของไทย หรอื สากลลว นมอี ิทธพิ ลอยางมาก ตอ การสรางสรรคผลงานทัศนศิลป เม่อื วฒั นธรรมแตกตา งกันในแตละ ยคุ สมยั กม็ ผี ลทาํ ใหผ ลงานทัศนศลิ ป แตกตา งกันออกไปดวย ดังนนั้ ในผลงานทัศนศิลปเ ราจงึ มองเห็น การสะทอ นคุณคา ทางวฒั นธรรม สอดแทรกผสมผสานอยู และเปน ปจจัยสาํ คัญประการหน่ึงท่ีเม่อื เรา ชมผลงานทศั นศิลปแ ลว จึงสามารถ สรุปไดว า เปน ของวัฒนธรรมใด คมู อื ครู 103

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate สาํ รวจคน หา (ยอ จากฉบบั นกั เรียน 30%) ใหน ักเรียนสบื คน ขอ มูลเกย่ี วกบั ๑. ทศั นศลิ ปก์ ับการสะทอ้ นคุณค่าทางวัฒนธรรม ผลงานทศั นศลิ ปก บั การสะทอ นคณุ คา ทางวัฒนธรรม โดยสอบถามจากผูรู ทศั นศลิ ป ์ หรอื ภาษาองั กฤษใชค้ า� วา่ “Visual Art” หมายถงึ ศลิ ปะทสี่ ามารถมองเหน็ ได ้ รบั รดู้ ว้ ยสายตา ซง่ึ จะ สบื คน จากหนงั สอื ในหอ งสมดุ เวบ็ ไซต ประกอบไปดว้ ยผลงานทางดา้ นจติ รกรรม ประตมิ ากรรม สถาปตั ยกรรม ภาพพมิ พ ์ และสอื่ ผสม อนั เปน็ ผลงานสรา้ งสรรค์ ในอินเทอรเน็ต และแหลงการเรียนรู ทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการแสดงออกถงึ ความงาม ความสะเทอื นใจ ความคดิ ทม่ี รี ะเบยี บแบบแผน ฯลฯ ซงึ่ ไดร้ บั การสบื ทอดมา ตา งๆ พรอมภาพตวั อยาง ตั้งแต่อดตี จากชนร่นุ หนึ่งไปสูช่ นอกี รุ่นหนึง่ โดยศิลปนิ ของแตล่ ะยุคสมยั ตา่ งก็พยายามพัฒนาเทคนคิ วิธกี ารในการ สร้างสรรคผ์ ลงานให้มคี วามสอดคลอ้ งกับสภาพสงั คมและวฒั นธรรมทศ่ี ิลปินเป็นสมาชิกอยู่ อธิบายความรู สา� หรบั ปจั จยั สา� คญั ทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ การสรา้ งสรรคผ์ ลงานทศั นศลิ ปท์ ง้ั ของไทยและสากล จะประกอบไปดว้ ย สภาพภมู ิศาสตร ์ ศาสนา ปรัชญา ความคิด ความเชอื่ วสั ด ุ สิ่งแวดลอ้ ม อทิ ธิพลทางศิลปะ และประโยชนใ์ ชส้ อย ครนู าํ ภาพผลงานทศั นศลิ ปเ กย่ี วกบั ดังที่ผู้เรียนได้ทราบมาแล้วว่า วัฒนธรรมกับงานทัศนศิลป์มีความสัมพันธ์ในลักษณะเก้ือกูลซ่ึงกัน ศาสนสถาน ศาสนวัตถุของศาสนาที่ และกัน โดยวัฒนธรรมเป็นแรงบันดาลใจ หรือเป็นแรงผลักดันท�าให้เกิดการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ และใน สาํ คญั ของโลก ประกอบดว ยพระพทุ ธ- ขณะเดียวกันผลงานทัศนศิลป์ก็สามารถถ่ายทอดลักษณะ เนื้อหา เรื่องราวต่างๆ ทางวัฒนธรรมลงไปด้วย ท้ังนี้ ศาสนา ศาสนาพราหมณ- ฮนิ ดู ศาสนา ผลงานทศั นศิลป์มกั จะสะทอ้ นคุณคา่ ของวฒั นธรรมทเี่ ป็นลักษณะดังตอ่ ไปน้ี คริสต และศาสนาอิสลาม มาแสดง แลวใหนักเรียนรวมกันอธิบายวาเปน ๑.๑ ศาสนา ของศาสนาใด ผลงานของแตล ะศาสนา มีเอกลักษณอ ยางไร รวมไปถงึ ความคดิ และความเชอ่ื ทเี่ หน็ ไดเ้ ดน่ ชดั คอื ผลงานทศั นศลิ ปท์ มี่ คี วามเกยี่ วเนอ่ื งกบั ศาสนา หรอื ลทั ธิความเช่ือต่างๆ ผลงานจะสรา้ งขน้ึ อยา่ งวิจิตรตระการตา แสดงออกถงึ ความศรทั ธาของผ้สู ร้าง เพ่ืออทุ ศิ ให้แก่ เกร็ดแนะครู ศาสนาทต่ี นนบั ถอื ลกั ษณะของผลงานจะมเี อกลกั ษณแ์ ละรปู แบบทเี่ ปน็ ลกั ษณะเฉพาะของศาสนานน้ั ๆ เชน่ สถปู เจดยี ์ ของศาสนาพทุ ธ โบสถข์ องศาสนาครสิ ต์ มสั ยิดของศาสนาอิสลาม เป็นต้น วฒั นธรรมที่ผสมผสานและสอดแทรกอยู่ ครูอธบิ ายเสรมิ วา ทศั นศิลป ในผลงานทศั นศลิ ปท์ า� ใหเ้ มอ่ื มองเหน็ ผลงานแลว้ สามารถบอกไดว้ า่ ผลงานชน้ิ นมี้ คี วามเกย่ี วขอ้ งกบั ศาสนาใด สอื่ ถงึ เปนศลิ ปะของการรับรดู วยสายตา ความเชือ่ แบบใด และตอ้ งการจะบอกเลา่ สิ่งใด อนั ประกอบไปดวยจติ รกรรม ประตมิ ากรรม และสถาปต ยกรรม ความศรทั ธาทางศาสนาท�าใหเ้ กดิ การสรา้ งสรรคผ์ ลงานสถาปตั ยกรรมทส่ี วยงามขนึ้ อยา่ งมากมาย และมเี อกลกั ษณเ์ ฉพาะของแตล่ ะศาสนา ทม่ี อง มีวิวฒั นาการสบื เนือ่ งตั้งแตอ ดตี เหน็ แล้วสามารถบอกได้วา่ เปน็ ศาสนสถานของศาสนาใด จนถงึ ปจ จุบนั โดยมีรูปแบบทาง ทัศนศิลปทม่ี คี วามหลากหลาย 104 แตกตางกนั ออกไปขนึ้ อยกู บั ลักษณะ ประจําชาติของแตละประเทศ ซ่ึง การสรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ปม ี แรงบนั ดาลใจมาจากสภาพแวดลอม ทางธรรมชาติ ภูมิอากาศ ประเพณี วฒั นธรรม และสวนประกอบอื่นๆ ที่ทําใหผลงานท่สี รา งสรรคข นึ้ มา มลี กั ษณะเฉพาะตัวที่ไมซํ้าแบบใคร นกั เรียนควรรู ศรทั ธา ความศรทั ธาทมี่ ตี อ ความเชอื่ ทางศาสนา ถอื เปน ปจ จยั สาํ คญั ลาํ ดบั ตน ๆ ทที่ าํ ใหผ สู รา ง ศลิ ปน รวมทง้ั ผคู นจาํ นวนมากพากนั สรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ปท ม่ี คี วามยงิ่ ใหญ มคี วามวจิ ติ ร งดงาม เพือ่ อทุ ิศใหแกศาสนา โดยคาดหวังวา เปน การทําบญุ สรา งกศุ ลท่ยี ่งิ ใหญแ ละเปน มรดก แกแผน ดินสืบไป ซง่ึ แนวคิดนก้ี ็ยงั สืบเนื่องมาจนถึงปจ จบุ นั 104 คมู ือครู

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate ๑.๒ รปู แบบศลิ ปกรรม สํารวจคน หา ผลงานทัศนศิลป์สามารถบอกได้ว่า เป็นผลงานท่ีสร้างสรรค์ขึ้นของกลุ่มวัฒนธรรมใด เม่ือลักษณะทาง ใหนักเรียนดูภาพประกอบจากใน หนงั สอื เรยี น หนา 105 แลว ใหน กั เรยี น วัฒนธรรมแตกต่างกนั ออกไป รปู แบบของงานศิลปกรรมก็จะมีความต่างกันออกไปดว้ ย เชน่ ผลงานทัศนศิลป์ของ พิจารณาตามประเด็น ดงั นี้ วฒั นธรรมตะวันตกจะมีลักษณะแตกต่างไปจากวัฒนธรรมตะวนั ออก หรอื ผลงานทัศนศลิ ปข์ องประเทศจนี ประเทศ • เปนเร่ืองราวของสังคมใด (แนวตอบ สงั คมของประเทศ อนิ เดีย กจ็ ะมลี กั ษณะแตกตา่ งจากประเทศไทย ถงึ แมจ้ ะมีรากฐานทางวฒั นธรรมที่ใกล้เคียงกนั แต่รปู แบบผลงาน อินเดยี ) ทัศนศิลปก์ ม็ คี วามแตกต่างกนั เปน็ ตน้ เมอ่ื มองเหน็ แล้ว • เพราะเหตใุ ดนกั เรยี นจงึ สามารถ สรปุ ไดว า เปน เรอ่ื งราวของสงั คม สามารถบอกได้วา่ เปน็ ของชาตใิ ด นอกจากน้ ี ยังสะท้อน ประเทศน้นั (แนวตอบ ขอมลู ทปี่ รากฏอยใู น ใหเ้ ห็นวา่ สรา้ งข้ึนจากช่างสังกัดใด เช่น ถา้ เป็นช่างหลวง ผลงาน เชน สภาพแวดลอมของ บานเมอื ง การแตง กายของผคู น ผลงานจะมีความละเอียดประณีต แต่ถ้าเปน็ ช่างพน้ื บ้าน ในภาพ ลักษณะของยวดยาน พาหนะ เปน ตน ) ผลงานจะไม่ประณีตเทา่ เป็นต้น อธิบายความรู ๑.๓ วถิ กี ารดํารงชวี ติ ครูแบงนักเรียนออกเปนกลุมๆ ให ลักษณะและเนื้อหาของผลงานทัศนศิลป์ จะ แตล ะกลุม ทําการอภิปรายในประเด็น เกี่ยวกับผลงานทัศนศิลปที่สะทอน สอดแทรกวัฒนธรรมการด�ารงชีวิตของผู้คนในสังคมไว้ คุณคาทางดานวัฒนธรรมในดาน รูปแบบศิลปกรรม วิถีการดํารงชีวิต ในผลงาน ไม่ว่าจะเป็นการท�ามาหากิน สภาพชุมชน ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี และพธิ กี รรม กลุมละ 1 ประเด็นไมซ้ํากัน โดยนํา การแต่งกาย อาหาร เคร่ืองใช้สอยในชีวิตประจ�าวัน “India Street Scene4” ผลงานของโดมินกิ อเมนโดลา (Dominique ภาพ หรอื คลปิ วิดโี อมาแสดงประกอบ Amendola) ตวั อยา่ งภาพเขยี นสนี า�้ ทส่ี ะทอ้ นวถิ กี ารดา� รงชวี ติ ของผคู้ น การอธิบายดวย และอ่ืนๆ ผลงานทัศนศิลป์ของชุมชนท่ีโยกย้ายถิ่นฐาน สอดแทรกไวใ้ นผลงาน ทา� ใหผ้ ู้ชมทราบไดว้ า่ เปน็ เรอ่ื งราววฒั นธรรม บ่อยคร้งั เพ่ือหาทงุ่ หญ้าเล้ียงสัตว์ การสรา้ งสรรค์ผลงาน นกั เรยี นควรรู ทศั นศลิ ปท์ มี่ ขี นาดใหญแ่ ละประณตี จะปรากฏอยคู่ อ่ นขา้ ง ของสงั คมใด เทศกาลอีสเตอร (Easter Day) เปน น้อย ตา่ งจากชมุ ชนทที่ า� การเพาะปลูกซ่งึ ต้องอย่ตู ิดกบั ทด่ี นิ หรอื ภาพวาดท่สี ะทอ้ นวฒั นธรรมการเพาะปลูกในยุโรป วันเฉลิมฉลองการฟนคืนพระชนมชีพ ของพระเยซู หลังจากส้ินพระชนม ผลงานจ�านวนมากวาดเร่ืองราวของการท�าไร่องุ่น ในขณะท่ีผลงานด้านจิตรกรรมในเอเชียจะวาดเกี่ยวกับการท�านา บนไมกางเขน ซึ่งจะจัดพิธีขึ้นในวัน อาทิตยของฤดูใบไมผลิในซีกโลก การเพาะปลูกขา้ ว หรือเร่อื งราวเก่ยี วกับการท�าประมง ตะวันตก หรือประมาณเดือนมีนาคม - เมษายน ของทกุ ป ๑.๔ ขนบธรรมเนียม ประเพณี พธิ ีกรรม วัฒนธรรมของผู้คนในสังคมจะสะท้อนออกมาอย่างเห็นได้เด่นชัด โดยผ่านขนบธรรมเนียม ประเพณี พิธกี รรมตา่ งๆ ซึง่ ศิลปนิ ไดน้ �าส่ิงทต่ี นพบเหน็ หรอื สัมผสั มาเป็นแรงบันดาลใจถ่ายทอดเปน็ ผลงานทศั นศิลป์ ดงั น้ัน ผลงานทศั นศลิ ปจ์ งึ ชว่ ยสะทอ้ นใหเ้ หน็ วา่ วฒั นธรรมทป่ี รากฏในผลงานเปน็ วฒั นธรรมของชาตใิ ด มลี กั ษณะความเชอ่ื อย่างไร และจะบอกเลา่ เร่อื งราวเกย่ี วกับสิง่ ใด ทงั้ น ี้ ขนบธรรมเนียม ประเพณี พิธกี รรมท่ีปรากฏอย่ใู นผลงานจะมีลักษณะแตกตา่ งกนั ออกไปในแต่ละ วัฒนธรรม เช่น ผลงานทัศนศิลป์ที่สร้างสรรค์โดยศิลปินชาวยุโรปอาจถ่ายทอดเรื่องราวเก่ียวกับเทศกาลอีสเตอร ์ (Easter Day) ประเทศอนิ เดียถ่ายทอดเรื่องราวเกี่ยวกับเทศกาลโฮล ี (Holi Festival) เปน็ ต้น หรอื ผลงานทัศนศิลป์ ของไทยจ�านวนมากกส็ ะทอ้ นขนบธรรมเนยี ม ประเพณ ี พิธีกรรมที่ปรากฏอยูใ่ นแตล่ ะภาคแตกตา่ งกันออกไป เชน่ ประเพณยี ่ีเป็งทีจ่ ังหวัดเชยี งใหม ่ พธิ ไี หลเรือไฟทจ่ี ังหวัดนครพนม งานแหผ่ ีตาโขนท่จี ังหวัดเลย ประเพณตี ักบาตร ดอกไมท้ จ่ี งั หวดั สระบรุ ี ประเพณชี กั พระทจ่ี งั หวดั สรุ าษฎรธ์ าน ี ประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษาทจ่ี งั หวดั อบุ ลราชธาน ี เปน็ ตน้ 10๕ นกั เรียนควรรู @ มุม IT เทศกาลโฮลี (Holi Festival) เปน เทศกาลเลน สี หรอื สาดสใี สก นั ของชาวอนิ เดยี สามารถชมตัวอยางคลิปวิดีโอเก่ียวกับผลงานทัศนศิลป ทีน่ ับถอื ศาสนาฮินดู ซ่งึ เทศกาลนจี้ ะมีขน้ึ ชว งปลายเดือนกมุ ภาพันธ - มีนาคม ไดจาก http://www.youtube.com โดย search คําวา ของทุกป ที่มาของเทศกาลนี้ บางก็วาเพ่ือเฉลิมฉลองพระกฤษณะที่มีชัยตอ Art, Painting, Sculpture, Architecture การรบ บา งกว็ า เพอ่ื เฉลมิ ฉลองความอดุ มสมบรู ณข องพน้ื ดนิ และการเกบ็ เกยี่ ว คูมอื ครู 105

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Explore Engage สาํ รวจคน หา (ยอ จากฉบบั นักเรยี น 30%) ใหน ักเรยี นหาตัวอยา งผลงาน หรือ ภาพผลงานทัศนศิลปท่ีแสดงออกถึง การนาํ ภมู ปิ ญ ญามาสรา งสรรคผ ลงาน โดยวเิ คราะหด ว ยวา มกี ารนาํ ภมู ปิ ญ ญา มาใชอ ยางไร อธิบายความรู “งานแหผีตาโขน จังหวัดเลย” (ไม่ปรากฏปีทีส่ ร้างสรรคผ์ ลงาน) ผลงานของธรรมวทิ ย์ สุวรรณพฤกษ์ เทคนิคภาพวาดสีน�า้ ที่ถา่ ยทอดเร่ืองราว เก่ยี วกับขนบธรรมเนยี ม ประเพณีไว้ในผลงานได้อย่างน่าชื่นชม ใหน กั เรยี นนาํ ภาพผลงานทศั นศลิ ป มาแสดง แลว รว มกนั อภปิ รายวา ๑.๕ ภูมปิ ญญา • ผลงานดงั กลาวสะทอนถึง ผลงานทัศนศิลป์ถือว่าเป็นผลงานการสร้างสรรค์ท่ีช่วยสะท้อนวัฒนธรรมทางด้านภูมิปัญญาของศิลปิน ภมู ิปญ ญาไดอ ยา งไร ซึ่งถ่ายทอดสืบต่อจากรุ่นสู่รุ่น นับตั้งแต่รูปแบบของงานศิลปกรรม การเลือกใช้วัสดุ ซึ่งดัดแปลงมาจากทรัพยากร ทห่ี าไดง้ า่ ยภายในทอ้ งถน่ิ รวมไปถงึ เทคนคิ วธิ กี ารในการสรา้ งสรรคผ์ ลงานแตล่ ะประเภท เชน่ ภมู ปิ ญั ญาของชาวอยี ปิ ต์ ขยายความเขา ใจ ทม่ี ีเทคนคิ ในการน�าหนิ มาสรา้ งสรรค์ผลงานทีม่ ีขนาดใหญ่ เชน่ พรี ะมิด รูปปนั สฟิงซ์ เปน็ ต้น ส่วนชาวกรีก โรมนั นา� หนิ ออ่ นมาสรา้ งงานประตมิ ากรรม ชา่ งไทยคดิ คน้ เทคนคิ การทา� ผลงานลงรกั ปดิ ทอง จติ รกรจนี คดิ คน้ การทา� หมกึ ใหน กั เรยี นหาภาพผลงานทศั นศลิ ป มา 1 ชิ้น ติดลงกระดาษ A4 แลว สีดา� เพ่อื ใช้วาดภาพ ศลิ ปนิ ทีอ่ ยู่แถบชายทะเลนา� เปลอื ก วเิ คราะหว า ผลงานชน้ิ ดงั กลา วสะทอ น หอย ปะการังมาผลิตเป็นผลงานทัศนศิลป์ เป็นต้น ซ่ึง คุณคาทางวัฒนธรรมในดานใด ภูมิปญั ญาท่ีสะทอ้ นอยใู่ นผลงาน จดั เป็นร่องรอยที่สา� คญั อย่างหนึ่งที่ท�าให้ทราบแหล่งท่ีมาของผลงานทัศนศิลป์ ตรวจสอบผล ชน้ิ นนั้ ๆ จะเหน็ ไดว้ า่ เมอ่ื พจิ ารณาผลงานทศั นศลิ ปไ์ มว่ า่ ประเภทใดก็ตาม นอกจากความงาม ความน่าประทับใจ ครพู ิจารณาจากการวเิ คราะห เนอื้ หาสาระ เทคนคิ และวธิ กี ารทผี่ ลงานทศั นศลิ ปส์ อื่ สาร ผลงานทศั นศลิ ปท ่ีสะทอนคณุ คา ออกมาแล้ว ยังจะมองเห็นถึงลักษณะและคุณค่าทาง ทางวัฒนธรรม วัฒนธรรมสอดแทรกอยู่ในผลงานช้ินนั้นด้วย ท�าให้ช่วย ผลงานประติมากรรมปันทราย เป็นตัวอย่างท่ีศิลปินเลือกน�าวัตถุดิบ จ�าแนกได้ว่า ผลงานทัศนศิลป์ดังกล่าวมีรากฐานมาจาก เกรด็ แนะครู ทีห่ าได้งา่ ยในท้องถ่ินมาสร้างสรรคเ์ ปน็ ผลงานทัศนศลิ ป์ทีส่ วยงาม วฒั นธรรมใดและวัฒนธรรมดงั กลา่ วมีลกั ษณะอยา่ งไร ครอู าจอธบิ ายเพ่มิ เติมเก่ยี วกบั 10๖ ภมู ิปญญาไทยทน่ี าํ มาใชในงาน ทศั นศลิ ป เชน การแผท องคาํ จน นกั เรยี นควรรู บางเฉยี บเปนทองคาํ เปลว แลว นําไป ประดบั องคพระพทุ ธรูป หรอื การ รูปปนสฟงซ รูปแกะสลักแบบลอยตัวดวยหินขนาดใหญ ตัวเปนสิงโต ลงรกั ปดทองบนพ้นื ปูน เนอ่ื งจาก หัวเปนมนุษย สฟงซของอียิปตท่ีมีช่ือเสียงมากที่สุด คือ มหาสฟงซ ปูนมีความเคม็ การลงรักจะไมต ิด (The Great Sphinx of Giza) ซ่ึงมีความยาว 240 ฟุต (73.15 เมตร) ชางไทยจะประสะผวิ หนา ปนู สูง 66 ฟุต (20.11 เมตร) และเฉพาะสว นใบหนา กวาง 14 ฟุต (4.26 เมตร) เพ่ือลดความเคม็ กอ น โดยใชนํ้า จากใบข้เี หล็กชะลางพ้ืนปนู หลายๆ ครงั้ ใชขมนิ้ สดขดี พน้ื ปูนดู ถา รอย เปน สแี ดงแสดงวา ยงั มีความเค็มอยู ตอ งชะลา งอกี จนรอยขมน้ิ เปน สเี หลอื ง จงึ จะลงรกั รองพื้นได เปน ตน 106 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กิจกรรม ศลิ ปปฏบิ ัติ ๗.๑ กระตุนความสนใจ กิจกรรมท่ี ๑ ครูน�าภาพผลงานทศั นศลิ ป์ของไทยและสากลมาให้นักเรียนชม แลว้ ร่วมกนั อภิปรายวา่ ภาพผลงาน ครหู าตัวอยางภาพ หรอื คลปิ วิดโี อ ทศั นศิลป์ดังกลา่ วสะทอ้ นให้เหน็ คณุ คา่ ทางวฒั นธรรมได้อยา่ งไร เกยี่ วกบั ผลงานทศั นศลิ ปใ นสมยั ตา งๆ กจิ กรรมที่ ๒ ใหน้ กั เรยี นหาภาพผลงานทศั นศิลปม์ าจ�านวน ๑ ชน้ิ ติดลงบนกระดาษ A4 ระบขุ ้อมลู ของผลงาน ของไทยมาใหน กั เรยี นชม แลว เท่าทีป่ รากฏ แลว้ วิเคราะหว์ ่า ผลงานช้ินนสี้ ะท้อนคณุ คา่ ทางวฒั นธรรมอย่างไร จากนั้นส่งครผู ู้สอน ตงั้ คาํ ถาม ดังนี้ • เปน ผลงานในสมัยอาณาจกั รใด • มคี วามงดงาม หรอื มคี วามสาํ คญั อยางไร ò. ความáµกµ่าง¢องงานทศั นศิลป์ãนáµล่ ะÂคุ สมั¢องวัฒนธรรมäท สาํ รวจคนหา เหตทุ วี่ ฒั นธรรมมคี วามสมั พนั ธอ์ ยา่ งใกลช้ ดิ กบั ผลงานทศั นศลิ ป ์ จงึ มผี ลทา� ใหผ้ ลงานทศั นศลิ ปใ์ นแตล่ ะยคุ ครแู บง นักเรยี นออกเปน กลมุ สมยั ของวฒั นธรรมจะมลี กั ษณะบางประการทมี่ คี วามแตกตา่ งกนั ออกไป ซงึ่ บางอยา่ งไดก้ ลายเปน็ เอกลกั ษณท์ โี่ ดดเดน่ กลมุ ละ 5 คน ใหแ ตละกลมุ สบื คน ซงึ่ เมอ่ื มองเหน็ ผลงานทศั นศลิ ปจ์ ะสามารถบอกไดว้ า่ ผลงานทศั นศลิ ปช์ น้ิ นถ้ี กู สรา้ งสรรคข์ นึ้ ในสมยั ใด สา� หรบั ยคุ สมยั ขอ มูลเพ่อื จดั ทํารายงานความ ของวฒั นธรรมไทยสามารถจดั แบ่งได้ ดังตอ่ ไปนี้ แตกตา งของผลงานทศั นศิลปไทย ในแตละยุคสมยั และเตรยี มสง ๒.๑ สมัยกอ นประวตั ิศาสตร ตัวแทนออกมาสรุปขอมลู เฉพาะ บางสมยั โดยสบื คนจากหนงั สือใน วัฒนธรรมของมนุษย์ในยุคน้ีจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่มเล็กๆ อาศัยอยู่ตามเพิงผา หรือถ�้า เป็นชนเร่ร่อน หอ งสมดุ เว็บไซตใ นอนิ เทอรเน็ต ดา� รงชพี ดว้ ยการเกบ็ ของปา และลา่ สตั ว ์ ผลงานทศั นศลิ ปท์ สี่ รา้ งขน้ึ จะมงุ่ เนน้ ประโยชนเ์ พอ่ื การใชส้ อยเปน็ หลกั มากกวา่ และแหลงการเรยี นรตู างๆ ความสวยงาม โดยปรากฏออกมาในรูปแบบของสิง่ ของเครอื่ งใช ้ เช่น ขวานกา� ปัน หรือขวานหนิ แรกเร่มิ จะทา� ขึน้ อย่างหยาบๆ กอ่ น แล้วจึงพฒั นาให้มคี วามประณีตขึ้นและมีดา้ มจับในเวลาตอ่ มา เป็นตน้ อธิบายความรู นอกจากน ี้ ยงั ปรากฏภาชนะดนิ เผาหลากหลายรปู แบบ โดยเรม่ิ ตน้ ทา� แบบผิวเรยี บก่อน แลว้ จงึ พฒั นาใหม้ ีลวดลายเรขาคณติ ดว้ ยวธิ กี ารขูด ขีด ครูจับสลากเลือกตัวแทน 1 กลุม ทาบในขณะทด่ี นิ ยงั เปย กอยู่ จากน้ัน ไดม้ ีการใชส้ ีมาเขียนเป็นลวดลายแทน ใหออกมาสรุปลักษณะของผลงาน เครอ่ื งปนั ดนิ เผาทโ่ี ดดเดน่ คอื เครอื่ งปนั ดนิ เผาทบ่ี า้ นเชยี ง จงั หวดั อดุ รธานี ทศั นศิลปข องไทยในสมัยกอ น พฒั นาการทสี่ า� คญั ตอ่ มา คอื การคน้ พบเทคนคิ การหลอมโลหะ ประวัตศิ าสตร ซ่ึงเริ่มต้นด้วยการหลอมส�าริด (น�าเอาดีบุกกับทองแดงมาผสมกัน) ได้ สา� เร็จ แลว้ จึงพฒั นาจนสามารถหลอมเหลก็ ได้ จงึ มีการนา� โลหะมาใช้สรา้ ง นกั เรยี นควรรู ผลงานทัศนศิลป์ในรูปแบบท่ีเป็นส่ิงของเคร่ืองใช้ เช่น อาวุธ เคร่ืองประดับ กลองมโหระทึก เป็นตน้ กลองมโหระทกึ ท่ีเกาแกท ่สี ดุ พบท่ีหมูบา นดองซอน จ.ทนั หหวั เคร่อื งปนั ดนิ เผาเขยี นสเี ปน็ ลวดลายเรขาคณิต ตอนเหนือของประเทศเวยี ดนาม ศลิ ปะของอ�าเภอบา้ นเชยี ง จงั หวัดอุดรธานี เช่อื วาเทคนิคการทาํ กลองมโหระทกึ นาจะไดรับอิทธพิ ลจากวัฒนธรรม 10๗ ดองซอนไปสูดินแดนอนื่ ๆ ท่ัวเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต จุดมุงหมายใน @ มุม IT การทาํ กลองมโหระทกึ มผี ใู ห ความเหน็ ตางๆ กันไป เชน ใชเ พอ่ื สามารถศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับสมัยกอนประวัติศาสตรไทย ไดจาก http://www. ประกอบพิธีกรรม ใชใ นการทําศกึ thaigoodview.com/library/contest2551/social04/39/Computer/time.htm เพ่อื แสดงฐานอาํ นาจ เปน ตน คูมือครู 107

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Expand Evaluate Explain Explore อธิบายความรู (ยอ จากฉบบั นักเรียน 30%) ครจู บั สลากเลือกตัวแทน 1 กลมุ การแสดงออกทางดา นทศั นศลิ ปในสมัยกอนประวัตศิ าสตร ยังมกี ารสรางสรรคผลงานจติ รกรรม โดยเปน ออกมาสรปุ ลกั ษณะของผลงาน ภาพเขยี นสอี ยา งงา ยๆ บนผนงั ถา้ํ และเพงิ ผา ซงึ่ พบกระจายอยดู ว ยกนั หลายแหง เขยี นดว ยสแี ดง สดี าํ สนี า้ํ ตาล และ ทศั นศิลปของไทยในสมยั ประวัติ- สีเหลือง เปน รูปมนษุ ย สตั ว วตั ถุ มือ สัญลักษณ รูปทรงเรขาคณิต และอ่ืนๆ เชน อทุ ยานแหงชาติผาแตม จงั หวดั ศาสตรกอนสุโขทัย และอกี 1 กลมุ อุบลราชธานี ถํา้ และเพิงผาบรเิ วณอาวในจงั หวดั พงั งาและจงั หวดั กระบี่ ชอ งเขาประตูผา จังหวัดลําปาง เปน ตน ออกมาสรปุ ลกั ษณะของผลงาน ทัศนศิลปข องไทยในสมัยสโุ ขทัย ๒.๒ สมยั ประวัตศิ าสตรก อ นสมัยสุโขทัย โดยเลือกจากกลมุ ท่ียงั มไิ ดป ฏิบตั ิ กจิ กรรมมากอ น ดินแดนที่เปนประเทศไทยในขณะน้ี แตเดิมเปนที่รูจักกันในนามวา “สุวรรณภูมิ” สมัยน้ันมีการพัฒนา บา นเมอื งจากชมุ ชนเลก็ ๆ คอ ยๆ กอ ตวั เปน ชมุ ชนใหญ เปน แวน แควน จนกลายเปน อาณาจกั รในทส่ี ดุ ซง่ึ มอี าณาจกั ร เกรด็ แนะครู ตา งๆ เกดิ ขึน้ มากมายทั่วดนิ แดนไทย อาณาจกั รทส่ี ําคญั เชน ทวารวดี ศรีวชิ ยั ตามพรลิงค โคตรบรู ณ ละโว หรือ ลพบรุ ี อีศานปุระ โยนกเชยี งแสน ลานนา เปน ตน ครูควรแนะนําใหนกั เรียนหาภาพ มาใชประกอบการอธบิ ายดว ย จะได วัฒนธรรมของอาณาจักรตางๆ ในชวงสมัยประวัติศาสตรกอนสมัยสุโขทัย นอกจากจะเปนวัฒนธรรม ชว ยสรางความเขาใจไดมากกวา เชน ของสังคมเกษตรกรรมที่สืบตอ เน่อื งกันแลว ยงั ไดร บั อทิ ธพิ ลจากการนบั ถอื ศาสนา คือ พระพทุ ธศาสนาและศาสนา ลกั ษณะของเจดยี ส มัยทวารวดี พราหมณ - ฮนิ ดจู ากประเทศอนิ เดยี โดยผา นทางขอม หรอื เขมร การยอมรบั นบั ถอื ศาสนาทาํ ใหเ กดิ การเปลย่ี นแปลง ศรวี ชิ ัย ลานนา เปนตน ซ่งึ จะมี ทางวฒั นธรรมครงั้ ใหญท วั่ สวุ รรณภมู ิ และสง ผลตอ การสรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ป กลา วคอื มกี ารสรา งงานศลิ ปกรรม ลกั ษณะแตกตา งกันอยางเห็นไดช ดั ทางดานสถาปตยกรรมและประติมากรรมที่เกี่ยวเนื่องกับศาสนาข้ึนเปนจํานวนมาก โดยเปนผลงานที่สะทอนถึง ความเลื่อมใสศรัทธาตอศาสนาที่ตนนับถอื ไดแ ก การสรา งวัดวาอาราม เจดีย โบสถ วิหาร พระพุทธรูป และเทวรูป นกั เรยี นควรรู โดยรูปแบบของงานศิลปกรรมในชวงแรก ยังคงสรางตามศิลปกรรมอินเดีย ตอมาจึงไดมีการดัดแปลง สุวรรณภูมิ หมายรวมถึงดินแดน สรางตามคตินิยมของแตละทองถิ่น ผลงานท่ีสรางออกมาภายหลังจึงสะทอนลักษณะเฉพาะของวัฒนธรรมในแตละ เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต มไิ ดห มายถงึ อาณาจักร ซงึ่ จะมลี ักษณะรวมบางประการทคี่ ลายและแตกตางกบั อาณาจกั รอ่นื ๆ เชน เจดยี ของทวารวดี ศรวี ิชัย เฉพาะดินแดนไทยเพียงแหงเดียว โยนกเชยี งแสน แมจ ะเปน เจดยี ท างพระพทุ ธศาสนาเชน เดยี วกนั แตร ปู แบบของเจดยี ก จ็ ะมคี วามแตกตา งกนั เปน ตน การที่แปลวา “ดินแดนทองคํา” น้ัน กม็ ไิ ดจ ะสอื่ วา มที องคาํ อยเู ตม็ ไปหมด ๒.๓ สมยั สโุ ขทัย หากแตมีนัยวา “ดินแดนแหงนี้มี ทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณมาก สโุ ขทยั ไดร บั อทิ ธพิ ลของศาสนาพราหมณ - ฮนิ ดจู ากขอม จงึ มกี ารสรา งผลงานทศั นศลิ ปท เี่ ปน เทวรปู ซึ่งมีคาอยางมหาศาล ประหน่ึงดังมี ศาสนสถานไวเคารพบูชาตามอิทธิพลที่ไดรับ ตอมาสุโขทัยไดรับแบบอยางการนับถือพระพุทธศาสนา ทองคําอยูท วั่ พ้นื ท”่ี นิกายเถรวาทอยางลังกาวงศมาจากเมืองนครศรีธรรมราช จึงไดม ีการสรางศาสนสถาน ศาสนวตั ถุท่ีไดรับ อทิ ธพิ ลรปู แบบของงานศลิ ปกรรมจากขอม อาณาจกั รทอี่ ยใู กลเ คยี ง และลงั กา แตศ ลิ ปน กไ็ ดม กี ารคดิ คน พฒั นารปู แบบของผลงานศลิ ปกรรมใหม คี วามงดงาม มเี อกลกั ษณ และมคี วามโดดเดน โดยเฉพาะ พระพุทธรูปและเจดียท่ีสะทอนใหเห็นถึงความงามแบบอุดมคติลงในผลงาน เชน เจดียทรงพมุ ขา วบณิ ฑ พระพทุ ธชินราช พระพุทธรปู ปางลลี า เปน ตน นกั เรยี นควรรู ๑๐๘ ศลิ ปกรรมอนิ เดยี ทเี่ ขา มาสดู นิ แดน @ มมุ IT ไทยที่เกาแกที่สุดจะเปนศิลปะคุปตะ ในสมยั พระเจา อโศกมหาราช เรมิ่ แรก สามารถศกึ ษาเพมิ่ เตมิ เกย่ี วกบั งานทศั นศลิ ปข องไทย จะยังไมมีการสรางพระพุทธรูป เมื่อกลาวถึงพุทธประวัติจะใช ในแตล ะยคุ สมยั ไดจาก http://www.media.rmutt.ac.th สญั ลกั ษณแทน เชน รูปสลกั มาเปลาไมมีผขู ่ีแทนการเสด็จออกผนวช ดอกบัวแทนตอนประสูติ ตนโพธ์ิแทนตอนตรัสรู ธรรมจักรกับกวาง หมอบแทนตอนปฐมเทศนา และสถปู แทนตอนปรินพิ พาน 108 คูมือครู

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate ดา นจติ รกรรม มที งั้ ภาพลายเสน และภาพเขยี นสที เ่ี ปน เรอื่ งราวทางพระพทุ ธศาสนา ภาพเขยี นจะใชส ดี าํ แดง อธิบายความรู ท่ีเรยี กวา “สีเอกรงค” ภาพเขยี นสาํ คัญอยูท ่ีวัดเจดยี เจด็ แถว จงั หวัดสุโขทัย ครูจับสลากเลือกตัวแทน 1 กลมุ ในสมยั สโุ ขทยั ยงั ไดร บั อทิ ธพิ ลของงานศลิ ปกรรมจนี โดยเฉพาะเทคนคิ วธิ กี ารทาํ เครอ่ื งปน ดนิ เผาทเี่ รยี กวา ออกมาสรปุ ลักษณะของผลงาน “เคร่ืองสังคโลก” มกี ารสรางสรรคออกแบบเคร่ืองสงั คโลกใหม รี ูปแบบตางๆ เพอื่ จําหนายเปน สินคา สง ออก ทศั นศลิ ปของไทยในสมัยอยธุ ยา โดยมตี วั อยางภาพหรือคลิปวิดีโอ ๒.๔ สมยั อยุธยา แสดงผลงานทัศนศิลปประกอบการ อธบิ ายดวย อยุธยากอตั้งราชธานีอยูบริเวณท่ีราบลุมเจาพระยาตอนลาง และเปนศูนยกลางของกลุมคนไทยแทนท่ี สุโขทัยทีเ่ สือ่ มอาํ นาจลง ซ่งึ สามารถดํารงความเปนราชธานตี อ มาไดอ ีก ๔๑๗ ป นักเรียนควรรู ผลงานศลิ ปกรรมสว นใหญถ กู สรา งขน้ึ เพอื่ แสดงถงึ ความศรทั ธาตอ สถาบนั ศาสนา สมัยอยุธยา ไดมกี ารรบั เอาศิลปะ และแสดงความจงรกั ภกั ดตี อ สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ซงึ่ ผลงานทส่ี รา งขนึ้ นอกจากจะยดึ ถอื สมยั อทู องมาเปนแมแ บบผสมผสาน แบบอยา งครง้ั สโุ ขทยั และอาณาจกั รตา งๆ แลว ชา ง หรอื ศลิ ปน อยธุ ยาไดม กี ารพฒั นารปู แบบ กบั ศิลปะสมัยสโุ ขทัย จงึ กลายเปน ผลงานศิลปกรรมที่เปนลักษณะเดนของอยุธยาขึ้นมาดวย ไดแก พระพุทธรูป “ศิลปะสกลุ ชางอยุธยา - อูท อง” ทรงเครื่อง เชน พระพุทธนิมิตรวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญบรมไตรโลกนาถ กลาวคือ เปนการนาํ เอาศิลปะที่ พระประธานวัดหนาพระเมรุราชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เปนตน ทรงอาํ นาจของอทู องท่แี ฝงไวดว ย สําหรับเจดียไดมีการประยุกตนํารูปแบบเจดียจากวัฒนธรรมตางๆ มาสราง ความออ นหวานของสโุ ขทยั และ เปน แบบอยธุ ยา ไดแ ก เจดยี ท รงระฆงั แบบลงั กาและเจดยี ท รงปรางคแ บบขอม ความอุดมสมบรู ณข องเชยี งแสน สว นเจดียแบบอยธุ ยาแท เปนเจดยี ยอมุมไมสบิ สอง มาสรางสรรคเ ปนผลงานทัศนศลิ ป ดา นจติ รกรรม ผลงานสว นใหญย งั เปน จติ รกรรมไทยประเพณี ชว งแรก นกั เรยี นควรรู นยิ มใชส แี บบเอกรงค ตอ มาเมอ่ื มกี ารตดิ ตอ กบั ตา งชาติ จงึ ใชส ตี า งๆ เพม่ิ มากขน้ึ เร่อื งราวจะเกีย่ วขอ งกบั พระพุทธศาสนา มีการปด ทองสวนที่สําคญั ของภาพและ พระประธานวัดหนาพระเมรุราชิ- ทาํ ลวดลายเปน รูปดอกไมรวงหลงั พ้ืนภาพ การาม มีชื่อวา “พระพุทธนิมิตวิชิต มารโมลศี รสี รรเพชญบ รมไตรโลกนาถ” ผลงานทัศนศิลปที่สําคัญอีกประเภทหนึ่ง คือ เปนพระพุทธรูปสําริดทรงเครื่อง งานประณตี ศิลป ซ่ึงมีทั้งงานประดับมุก งานลงรักปดทอง กษัตริยที่งดงามที่สุดองคหนึ่งในสมัย งานไมจําหลัก การทําเครอ่ื งเบญจรงค (เคร่อื งเบญจรงค อยุธยา หนาตักกวาง 4.5 เมตร สูง ชางอยธุ ยาจะเปน ผอู อกแบบและสง ไปทาํ ท่ีประเทศจีน) 6 เมตร สันนิษฐานวาสรางในรัชกาล สมเด็จพระเจาปราสาททอง (สมเด็จ ในสมัยอยุธยา ผลงานทัศนศิลปประเภท พระสรรเพชญท ี่ 5) สถาปตยกรรมบางสวนจะมีความแตกตางจากสมัยที่ ผานมา เนื่องจากมีการติดตอกับชาติตะวันตก จึงไดรับ รูปแบบสถาปตยกรรมแบบยุโรปมาใช ที่สามารถเห็น ไดชัดเจน คือ พระนารายณราชนิเวศน จังหวดั ลพบุรี ๑๐๙ @ มมุ IT นกั เรยี นควรรู สามารถศกึ ษาเพิ่มเตมิ เกยี่ วกับ ศลิ ปะสมยั อยุธยา ไดจาก http:// เจดียย อ มุมไมส ิบสอง เปนคาํ อธบิ ายลกั ษณะสว นมมุ ของอาคาร เจดีย พระเมรุ หรือส่ิงอ่นื ๆ ทท่ี าํ ให www.ayutthaya.go.th/travel.htm มมุ มีหยักเปน เหลย่ี มออกมา 12 มุม ท้ังนี้ เราดผู ังสถาปต ยกรรมจากมุมสูง เราจะเห็นเปน รปู สี่เหล่ียม และ www.youtube.com โดย search แทนที่เดิมตรงมุมจะมีเพียง 1 มุม ชางอยุธยาก็ทําหักยอเขาไปเปน 3 มุม เพื่อเพ่ิมความงดงามแก คําวา ศลิ ปะอยุธยา คันฉองอยธุ ยา สถาปต ยกรรมน้ัน การยอ มุมทําใหส ิง่ กอสรา งทรงสีเ่ หลี่ยมทมี่ ี 4 มุม จงึ กลายเปน 12 มมุ ไปโดยปรยิ าย คมู ือครู 109

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate อธิบายความรู (ยอ จากฉบบั นักเรียน 30%) ครูจับสลากเลือกตัวแทน 1 กลุม ๒.๕ สมยั รัตนโกสนิ ทร อ อ ก ม า อ ธิ บ า ย ส รุ ป ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ผลงานทัศนศิลปของไทยในสมัย สมัยรัตนโกสินทรในชวงแรกจะเปนการฟนฟูบูรณะผลงานทัศนศิลปแขนงตางๆ ที่ไดรับความเสียหาย รตั นโกสินทรช วงรัชกาลที่ 1 - 3 อยา งหนักจากสงครามเมอื่ คราวเสยี กรงุ คร้ังท่ี ๒ เม่ือ พ.ศ. ๒๓๑๐ ใหฟ น กลับมาเหมอื นเม่ือครงั้ บานเมืองยังเจรญิ รุงเรือง โดยพยายามบูรณะและรักษางานศิลปกรรมของชาติไวมิใหเสื่อมสูญไป ขณะเดียวกันการติดตอคาขาย นักเรยี นควรรู สรางความสัมพนั ธกบั ชาติตะวนั ตกหลายชาติ ก็ทาํ ใหไดรับอทิ ธพิ ลจากวัฒนธรรมตะวนั ตกเขามา ดว ยเชน กนั ซง่ึ แบบอยา งของศลิ ปะตะวนั ตกนจ้ี ะคอ ยๆ มคี วามสาํ คญั และมบี ทบาทตอ รปู แบบการ พระปรางควัดอรุณราชวราราม สรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ปข องไทยเปน อยา งมากในเวลาตอ มา ซงึ่ พอจะสรปุ ความแตกตา งของ ราชวรมหาวหิ าร ตง้ั อยูริมฝง ผลงานทศั นศลิ ปใ นสมยั รัตนโกสินทรเปน สมยั ยอ ยๆ เปน ภาพรวมได ดงั ตอไปนี้ ตะวนั ตกของแมน ํ้าเจา พระยา มีลักษณะเปนเจดียทรงปรางค สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลท่ี ๑) ถึงสมัย สงู 81.85 เมตร วัดรอบฐาน พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลท่ี ๓) ภาพรวมจะเปนการฟนฟูผลงาน 234 เมตร ประกอบดวยปรางคเ ล็ก ทัศนศิลปที่ไดรับความเสียหายใหมีความเจริญรุงเรืองอีกครั้งหน่ึง มีการระดมชางท่ียัง ลอ มอยู 4 ทศิ และมพี ระมณฑปอยู หลงเหลืออยูตามหัวเมืองตางๆ เขามาชวยสรางสรรคผลงานทัศนศิลปเปนจํานวนมาก 4 ทศิ บนยอดพระปรางคเ ปน นภศลู ตวั อยา งผลงานทัศนศลิ ปสําคัญทีส่ รางสรรคข ึ้นในชวงนี้ เชน การสรางราชธานีแหงใหม และพระมหามงกฎุ ปด ทอง เร่ิมสราง คอื กรงุ เทพมหานคร โดยจาํ ลองแบบมาจากกรงุ ศรอี ยธุ ยา การสรา งพระบรมมหาราชวงั ในสมัยรัชกาลที่ 2 และเสร็จสมบูรณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระปรางควัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร พระเจดีย ในสมัยรัชกาลที่ 5 องคพระปรางค รายในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร จิตรกรรมในพระอุโบสถ กอ อฐิ ถือปนู ประดับดว ยชนิ้ กระเบ้ือง วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร วัดยานนาวา วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร เคลือบสีตา งๆ เปน ลายดอกไม ใบไม กรงุ เทพมหานคร เปน ตน และลายอ่นื ๆ อยางสวยงาม นักเรยี นควรรู ๑๑๐ พระเจดียราย เปนพระเจดยี  ขนาดยอ มท่ีประกอบอยูใ นผังของ สถาปต ยกรรมในฐานะทเ่ี ปน พระเจดยี  รอง ลกั ษณะจะวางอยูเรยี งราย รอบอาคารประธาน หรือพระอโุ บสถ สําหรบั เจดียร ายในวัดพระเชตพุ น- วิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร มจี าํ นวนท้ังสิ้น 71 องค สรา งข้นึ ในสมยั รชั กาลที่ 3 องคพระเจดีย ประดับดว ยกระเบ้อื งถว ยเคลอื บ สแี ละหินสเี ขียว ไดการรบั ยกยอ ง วา “เปนพระเจดียเ หลย่ี มยอ มุม ไมสบิ สองท่งี ดงามทีส่ ุดของสมัย รัตนโกสินทร” 110 คูมือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจา อยหู วั (รชั กาลที่ ๔) ถงึ พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา เจา อยหู วั (รชั กาลท่ี ๗) อธิบายความรู เปนชวงที่มีการปรับตัวตามกระแสวัฒนธรรมตะวันตกท่ีหล่ังไหลเขามา ผลงานทัศนศิลปของไทยก็ไดมีการปรับตัว เชนเดียวกัน ทั้งในดานเทคนิค วิธีการ ตลอดจนรูปแบบของผลงานท่ีโดดเดนมาก คือ ผลงานจิตรกรรมของ ใหน ักเรยี นกลุมเดมิ ออกมาสรปุ ขรัวอินโขงที่วาดรูปตามแบบตะวันตกแตสาระของภาพเปนแบบไทย ดานสถาปตยกรรมมีการสรางตึกและอาคาร ลกั ษณะของผลงานทศั นศลิ ปข องไทย ตามแบบตะวันตก เชน พระทีน่ งั่ อนันตสมาคม กระทรวงกลาโหม กระทรวงการตางประเทศ (เดมิ ) พระท่นี ั่งจักร-ี ในสมยั รตั นโกสนิ ทรช ว งรชั กาลที่ 4 - 7 มหาปราสาทในพระบรมมหาราชวงั เปน ตน ดา นประตมิ ากรรมมกี ารสรา งสรรคผ ลงานตามแบบตะวนั ตกเชน เดยี วกนั เชน พระบรมราชานสุ าวรยี พ ระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา เจาอยูห ัว (พระบรมรูปทรงมา ) เปน ตน นักเรยี นควรรู สมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (รัชกาลท่ี ๘) ถึงปจจุบัน ขรัวอินโขง เปนนามที่ผูคนทั่วไป เปน ชว งทไ่ี ดร บั วฒั นธรรมตะวนั ตกจากสหรฐั อเมรกิ า ผลงานทศั นศลิ ปท ข่ี ยายตวั อยา งรวดเรว็ จะเปน ผลงานทางดา น เรียกพระอาจารยอิน ซึ่งทานเปน สถาปต ยกรรมมกี ารกอ สรา งอาคารบา นเรอื น สาํ นกั งานตามแบบตะวนั ตกขนึ้ โดยทวั่ ไป โดยไดร บั ความนยิ มอยา งมาก จิตรกรที่ครองสมณเพศจนตลอด แทนทร่ี ปู แบบสถาปต ยกรรมไทยแตด งั้ เดมิ สว นผลงานทางดา นจติ รกรรมและประตมิ ากรรมกม็ รี ปู แบบทห่ี ลากหลาย ชีวิต ทานเปนชาวจังหวัดเพชรบุรี มากข้นึ มกี ารสรา งสรรคผลงานทศั นศิลปแนวใหมๆ ตามความคดิ ของศิลปน รวมไปถึงผลงานประเภทสอื่ ผสมและ บวชเปนสามเณรตั้งแตยังเล็ก แมมี ภาพพิมพเพิ่มขึ้น ซึ่งผลงานสวนใหญลวนไดรับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมตะวันตก ท้ังนี้ ผลงานท่ีสรางสรรคข้ึน พรรษามากขน้ึ กย็ งั ไมย อมผนวชเปน นอกเหนอื จากเพอ่ื แสดงความศรทั ธาตอ ศาสนาแลว ยงั เนน เพอ่ื ประโยชนท างการเมอื ง การพาณชิ ยกรรม การโฆษณา พระ จึงมักถกู เรยี กลอ วา “สามเณร ประชาสมั พนั ธ และประดับตกแตง อาคารและสง่ิ แวดลอมอกี ดว ย โคง” หรือ “อินโคง” ซึ่งภายหลัง เพยี้ นเปน อนิ โขง ตอ มาทา นไดผ นวช เปนพระท่ีวัดราชบูรณะราชวรวิหาร (วดั เลยี บ)สว นคาํ วา “ขรวั ”เมอื่ ทา นมี พรรษาและทรงภูมริ ใู นหลายๆ เรื่อง จนไดรับการนับถือจากเชื้อพระวงศ บางพระองคใหเปนพระอาจารย ซ่ึงเจานายสมัยกอนน้ันนิยมเรียก พระอาจารยวา “ขรัว” ผูคนทั่วไป จงึ เรยี กนามพระอาจารยอ ินวา “ขรวั อนิ โขง ” นบั ตงั้ แตน นั้ เปน ตน มา พระทนี่ ง่ั จกั รมี หาปราสาทในพระบรมมหาราชวงั สรา งขน้ึ เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๑๙ ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั (รชั กาลที่ ๕) ลกั ษณะ นักเรยี นควรรู ๑๑๑องคพระท่ีน่งั เปน สถาปต ยกรรมยุโรป สว นหลังคาใชร ูปแบบสถาปต ยกรรมไทย พระท่ีน่ังจักรมี หาปราสาทใน พระบรมมหาราชวงั พระบาทสมเดจ็ NET ขอสอบป 52 พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั โปรดเกลา ฯ ใหสรางขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2419 โดยมี โจทยถ ามวา ประเภทของงานสถาปต ยกรรมในขอใดไมเขาพวก มสิ เตอรจอหน คลูนชิ สถาปนกิ ชาว 1. พระท่ีนงั่ อนันตสมาคม 2. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติ องั กฤษเปน ผอู อกแบบ เดมิ มลี กั ษณะ 3. เจดยี ศรสี ุริโยทัย 4. พระราชวงั บางปะอนิ เปนอาคารแบบตะวันตกทั้งหมด (วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. เพราะคําตอบในขอ 2, 3 และ 4 รูปแบบสถาปตยกรรมเปนแบบไทย แตสมเด็จพระบรมมหาศรีสุริยวงศ สว นพระทน่ี ัง่ อนนั ตสมาคมเปนแบบตะวนั ตก คาํ ตอบในขอ 1. จึงไมเ ขา พวก) (ชวง บนุ นาค) กราบบังคมทูลขอให เปนปราสาทตามราชประเพณีที่มี ตั้งแตส มัยอยุธยา จึงทรงพระกรณุ า โปรดเกลาฯ ใหเปล่ียนทรงหลังคา เปน ยอดปราสาท 3 ยอดเรยี งกนั ตาม แบบสถาปตยกรรมไทย คมู ือครู 111

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore อธิบายความรู (ยอจากฉบับนกั เรยี น 30%) ใหนกั เรยี นกลมุ ท่เี หลอื ทย่ี งั มไิ ด นอกเหนือจากอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกจากสหรัฐอเมริกาแล้ว ก็ยังได้รับอิทธิพลจากประเทศจีน ปฏิบตั ิกิจกรรม สงตัวแทนออกมา ประเทศญีป่ ุน และประเทศเกาหลีใต้ รวมไปถึงพัฒนาการของเทคโนโลยสี มยั ใหม่ โดยเฉพาะคอมพิวเตอร์ อปุ กรณ์ รวมกันอธบิ ายสรปุ ลักษณะของ ไฟฟา การคิดค้นทางวิทยาศาสตร์ ท�าให้การสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ในสมัยปัจจุบันมีความหลากหลายและ ผลงานทัศนศิลปของไทยในสมัย แตกต่างออกไปจากเดิม การแสดงออกทางทัศนศิลป์มิได้จ�ากัดเฉพาะทางศาสนา แต่น�าไปใช้เพื่อประโยชน์ต่างๆ รตั นโกสินทรชวงรัชกาลที่ 8 ถงึ ท้ังการค้า การโฆษณา การแสดงทัศนะ การเมอื ง การประดบั ตกแตง่ และอ่ืนๆ มกี ารคดิ ค้นเทคนคิ วิธกี ารในการ ปจ จุบนั สร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ด้วยรูปแบบใหม่ ไม่ว่าจะเป็นงานกราฟิก การใช้สีวิทยาศาสตร์อย่างสีอะคริลิก เนื้อหา สาระทป่ี รากฏอยใู่ นงานกเ็ ปดิ กวา้ ง บางครง้ั สะทอ้ นทศั นะตอ่ เรอ่ื งราวตา่ งๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ในโลก มไิ ดจ้ า� กดั ขอบเขตเฉพาะ ขยายความเขาใจ ทเ่ี กี่ยวข้องกับสงั คมไทยเพยี งอยา่ งเดยี วเท่านั้น สา� หรบั งานดา้ นสถาปตั ยกรรมกเ็ ปน็ ผลงานทม่ี กี ารพฒั นาอยา่ งตอ่ เนอื่ ง มกี ารกอ่ สรา้ งตกึ อาคารสมยั ใหม่ 1. ใหน กั เรยี นแตล ะกลุมจัดทํา ที่ออกแบบอยา่ งทันสมยั ตามแนวตะวนั ตก โดยเนน้ การสรา้ งส่ทู ่สี ูงเพอ่ื เพิม่ พ้นื ทกี่ ารใช้สอยแทนแนวราบ รายงานเปรียบเทยี บผลงาน ทศั นศลิ ปใ นแตละยคุ สมยั ของ วัฒนธรรมไทย สงครผู สู อน 2. ใหน ักเรยี นจดั นทิ รรศการเปรียบ เทียบใหเหน็ ความแตกตา งทาง ดานจิตรกรรม ประตมิ ากรรม สถาปต ยกรรม ในแตล ะสมยั ของ วฒั นธรรมไทย ตรวจสอบผล อาคารสนามบนิ สวุ รรณภมู ิ เปน็ สถาปตั ยกรรมสมยั ใหมท่ น่ี า� เอาผลงานศลิ ปกรรมไทยเขา้ ไปชว่ ยประดบั ตกแตง่ พนื้ ทบ่ี างสว่ นใหส้ วยงามมากยงิ่ ขนึ้ 1. ครูพิจารณาจากการวิเคราะห กิจกรรม ศิลปปฏบิ ัติ ๗.๒ ลกั ษณะของวัฒนธรรมทอ่ี ยูใน ผลงานทัศนศลิ ป กิจกรรมท่ี ๑ ให้นกั เรยี นแบ่งกลุม่ กลุม่ ละ ๕ คน จดั ทา� รายงานแสดงถึงความแตกตา่ งของงานทัศนศิลป์ในแต่ละ ยคุ สมัยของวัฒนธรรมไทย เสรจ็ แลว้ นา� รายงานส่งครูผ้สู อน 2. ครพู ิจารณาจากรายงานเปรียบ เทยี บผลงานทัศนศิลปในแตละ กิจกรรมท่ี ๒ ใหน้ กั เรยี นสรปุ ขอ้ มลู จากการทา� กจิ กรรมท ี่ ๑ เพอื่ นา� ไปจดั นทิ รรศการ โดยเนน้ การนา� เสนอเปน็ ภาพ ยคุ สมยั ในวัฒนธรรมไทย และทา� ตารางเปรยี บเทยี บใหเ้ หน็ ความแตกตา่ งทางดา้ นจติ รกรรม ประตมิ ากรรม และสถาปตั ยกรรม ของแตล่ ะสมัยของวัฒนธรรมไทย 3. ครพู จิ ารณาจากการจัดนทิ รรศการ เปรยี บเทียบความแตกตางทาง ดา นจติ รกรรม ประตมิ ากรรม และสถาปตยกรรม ในแตล ะสมยั ของวฒั นธรรมไทย นักเรยี นควรรู 112 สนามบนิ สวุ รรณภมู ิ หรอื ทา อากาศ- ยานนานาชาตสิ วุ รรณภมู ิ (IATA : BKK, ICAO : VTBS) ต้ังอยูบริเวณถนนบางนา-บางปะกง และทางพิเศษบูรพาวิถี ต.หนองปรือ และ ต.ราชาเทวะ อ.บางพลี จ.สมทุ รปราการ ชอ่ื ของสนามบนิ มีความหมายวา “แผนดนิ ทอง” ซง่ึ เปนช่อื พระราชทานโดยพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ภมู พิ ลอดลุ ยเดชฯ โดยใชแ ทนชอ่ื เดิม คือ “หนองงูเหา ” โดยทางรฐั บาลไดกําหนดใหท า อากาศยานแหง นีเ้ ปน ทา อากาศยาน หลักของประเทศไทยแทนทีท่ าอากาศยานดอนเมือง และกําหนดเปา หมายใหเปน ศูนยกลางการบนิ ในทวปี เอเชียอกี ดวย 112 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตุน ความสนใจ ó. ความáµกµา่ ง¢องงานทศั นศลิ ปã์ นáµล่ ะÂคุ สมÂั ¢องวฒั นธรรมสากล ครนู ําภาพ หรอื คลปิ วดิ โี อเกีย่ วกับ สโตนเฮนจม าใหน ักเรยี นดู แลว ตั้ง ทัศนศิลป์ในวัฒนธรรมสากล หรือวัฒนธรรมตะวันตก มีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องและมีอิทธิพลต่อการ คําถาม สร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ของโลกเป็นอย่างมาก เป็นศิลปะท่ีผสมผสานแนวคิด เทคนิค วิธีการอย่างเป็นกลาง ไมม่ รี ปู แบบท่แี นน่ อนตายตวั ผูส้ รา้ งสรรคส์ ามารถใช้ความคดิ ของตนพัฒนาผลงานทัศนศลิ ปไ์ ดอ้ ยา่ งอสิ ระ รูปแบบ • เปนผลงานเกีย่ วกับสิง่ ใด ที่เกิดข้ึนถือว่าเป็นสากล ไม่เก่ียวกับชาติใด ภาษาใด ผู้คนทั่วโลกดูแล้วสามารถเข้าใจผลงานได้สอดคล้องกัน ซึ่ง และตงั้ อยูสถานที่ใด ความแตกตา่ งของงานทัศนศลิ ปใ์ นแต่ละยุคสมยั ของวฒั นธรรมสากลสามารถสรุปได้ ดังต่อไปน้ี (แนวตอบ มีชื่อวา สโตนเฮนจ อยูในประเทศอังกฤษ) ๓.๑ สมัยกอนประวัติศาสตร • สรา งขน้ึ เม่ือใด (แนวตอบ ประมาณ 5,000 ปล ว ง มวี วิ ฒั นาการเรมิ่ ตน้ ตงั้ แตย่ คุ หนิ (Stone Age) กอ่ นเขา้ สยู่ คุ โลหะ (Metal Age) จนเขา้ สสู่ มยั ประวตั ศิ าสตร ์ มาแลว ) • วัตถปุ ระสงคในการสราง ผลงานทศั นศลิ ปใ์ นชว่ งนจ้ี ะเปน็ ผลงานทส่ี รา้ งขนึ้ อยา่ งงา่ ยๆ บอกเลา่ เรอื่ งราวทเ่ี ปน็ สภาพแวดลอ้ มใกลต้ วั ความเชอื่ (แนวตอบ มีหลายแนวคิด เชน เร่ืองจติ วิญญาณ และปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ เปนทป่ี ระกอบพิธีกรรมทาง ศาสนา เพ่อื หาความรทู าง ผลงานจติ รกรรมทมี่ อี ายเุ กา่ แก ่ เปน็ ภาพเขยี นส ี ขดู ขดี เปน็ รปู สตั วต์ า่ งๆ และการลา่ สตั ว ์ รวมทง้ั ลวดลาย ดาราศาสตร เปน ตน ) เรขาคณติ รูปฝามอื ตามถ�า้ และเพงิ ผา เช่น ถา้� อลั ตามรี า (Altamira Cave) ในประเทศสเปน เป็นตน้ ผลงานประติมากรรม เร่ิมต้นจากการสร้างเคร่อื งมือหนิ ส�าหรบั เป็นอาวธุ และเปน็ เครื่องมอื เคร่ืองใช ้ รจู้ กั นา� ไม้ งาสตั ว ์ กระดกู สตั ว ์ และก้อนหินมาแกะสลกั เปน็ รปู ร่าง รปู ทรง และสัญลักษณ์ เพ่ือสือ่ ความหมาย หรอื ไวบ้ ชู า มากกวา่ จะเนน้ ในเรื่องของความสวยงาม หรอื ใช้ประดบั ตกแต่ง นอกจากน้ี ยงั มีการท�าเคร่อื งปันดนิ เผาเพื่อใชส้ อย สํารวจคน หา ทงั้ แบบธรรมดาและท�าเป็นลวดลายขดู ขดี เขียนสี ผลงานสถาปัตยกรรมท่ีโดดเด่น คือ สถาปัตยกรรมหินในรูปแบบต่างๆ เช่น หินตั้งที่เป็นหินก้อนเดียว ใหนักเรียนสืบคนขอมูลเก่ียวกับ ต้งั อยู่โดดๆ หรือโตะหนิ ทม่ี หี นิ ๒ แท่งตง้ั อยู่ มหี นิ อกี ก้อนวางพาดอยดู่ ้านบน ลักษณะทา� เป็นโตะ หนิ หรอื ทา� เป็น ลักษณะของผลงานทัศนศิลปสากล หนิ ต้งั ลอ้ ม คือ มโี ตะหนิ ทา� เป็นชดุ ๆ ล้อมกนั เป็นวง ที่ ในสมยั กอ นประวตั ศิ าสตร จากหนงั สอื โดดเด่นมาก ได้แก่ สโตนเฮนจ์ (Stonehenge) ใน ในหองสมุด เว็บไซตในอินเทอรเน็ต ประเทศอังกฤษ ซึ่งไม่อาจสรุปได้แน่ชัดว่า สร้างขึ้น และแหลง การเรยี นรูต างๆ เพื่อวัตถุประสงค์ใด แต่คาดว่าน่าจะเกี่ยวข้องกับลัทธิ ความเชอ่ื อยา่ งไรกต็ าม ความสา� เรจ็ จากการคน้ พบวธิ กี าร อธบิ ายความรู หลอมโลหะ ทา� ใหม้ นษุ ยเ์ ขา้ สยู่ คุ โลหะ และเรม่ิ ตน้ จากการ ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายขอมูล เกย่ี วกบั ลกั ษณะของผลงานทศั นศลิ ป หลอมส�าริดได้ก่อน จากนั้นจึงพัฒนามาเป็นเหล็ก โดย สากลในสมัยกอนประวัติศาสตรจาก นนั้ ครตู ง้ั คาํ ถามใหน กั เรยี นแสดงความ มนุษย์ได้น�าโลหะมาใช้แทนหิน ภาชนะดินเผา เพราะมี คดิ เห็น ดังน้ี ประสทิ ธภิ าพมากกวา่ ผลงานทศั นศลิ ปส์ ว่ นใหญส่ รา้ งขน้ึ • พัฒนาการในสมัยกอ น ประวัติศาสตรของวฒั นธรรม เพอ่ื ใชเ้ ปน็ เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใช ้ อาวธุ เครอื่ งประดบั ตกแตง่ สโตนเฮนจ์ (Stonehenge) บริเวณทร่ี าบซอลสเ์ บอรี ทางตอนใตข้ อง เกาะองั กฤษ ซง่ึ จะประกอบไปดว้ ยแทง่ หนิ ขนาดมหมึ าจา� นวน ๑๑๒ แทง่ ฯลฯ ผลงานทสี่ รา้ งสรรคข์ นึ้ บางสว่ นกม็ คี วามประณตี และ เน้นเรือ่ งความสวยงามมากย่งิ ข้นึ ตัง้ เรยี งเปน็ วงกลมตงั้ อยู่ 11๓ สากลแบง เปน กย่ี ุค ยคุ ใดบา ง (แนวตอบ 2 ยุค ไดแก ยุคหนิ กับยคุ โลหะ) • ภาพรวมลักษณะผลงาน @ มมุ IT ทัศนศลิ ปเปน อยา งไร สามารถศึกษาเพ่ิมเติมเกี่ยวกับสโตนเฮนจ (แนวตอบ เริ่มตนจากการประดิษฐคิดคนนําหินมาทําเปนเคร่ืองมือเครื่องใชกอน ไดจาก http://www.youtube.com โดย search ตอ มากร็ จู กั ทาํ เครอื่ งปน ดนิ เผา จนกระทงั่ สามารถหลอมโลหะ ซงึ่ เรม่ิ จากสาํ รดิ กอ น คําวา Stonehenge England แลว จงึ เปน เหลก็ จงึ ใชโ ลหะมาสรา งสรรคส งิ่ ตา งๆ ในการดาํ รงชวี ติ ในดา นจติ รกรรม จะมีการวาดภาพอยางงายๆ ไวตามถํ้า เพิงผา สวนสถาปตยกรรมในบางแหงจะมี งานสถาปตยกรรมขนาดใหญ ประเภทหนิ ต้ัง หรอื โตะหิน) คูม อื ครู 113

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate สํารวจคนหา (ยอจากฉบับนกั เรยี น 30%) ใหนักเรียนสืบคนขอมูลเก่ียวกับ ๓.๒ สมยั ประวัติศาสตร ลักษณะเดนๆ ของผลงานทัศนศิลป ในสมยั อยี ปิ ต กรีก โรมัน จากหนงั สือ ดินแดนส่วนตา่ งๆ ของโลก จะเขา้ ส่สู มยั ประวตั ิศาสตรใ์ นช่วงระยะเวลาทแี่ ตกตา่ งกนั ออกไป ดังต่อไปน้ี ในหองสมุด เว็บไซตในอินเทอรเน็ต อียิปต  (Egypt) มีความเจรญิ รุ่งเรอื งแถบลุม่ แมน่ �า้ ไนล ์ ผลงานทัศนศลิ ปส์ ว่ นใหญ่แสดงออกถงึ ความเช่อื และแหลงการเรียนรูตางๆ โดยใหจัด เตรียมภาพ หรือคลิปวิดีโอลักษณะ ความศรทั ธาท่ีมตี ่อศาสนาและผู้น�า ผลงานทโ่ี ดดเดน่ เป็นสถาปัตยกรรมขนาดใหญท่ ่ีสา� คญั เชน่ วหิ าร อาคาร รปู ปนั ของผลงานทัศนศิลปมาใชประกอบ สฟิงซ ์ (Sphinx) พีระมดิ (Pyramid) ซ่ึงสรา้ งจากหิน เปน็ ต้น งานประติมากรรมจะมีท้งั งานแกะสลักเสาและฝาผนัง การอภปิ รายดวย เป็นรูปต่างๆ โดยมีเนื้อหาเก่ียวกับเทพเจ้าและฟาโรห์ (Pharaoh) งานประติมากรรมมีความประณีตมากและเป็น หน้ากากทองคา� สา� หรบั ใช้ครอบพระพักตร์พระศพของฟาโรห์ อธบิ ายความรู ส�าหรับงานจิตรกรรม ส่วนมากเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับฟาโรห์ เทพเจ้า และราชส�านัก ใช้สีท่ีท�าจากวัสดุ ธรรมชาติ รูปร่างเปน็ รูปแบน เสน้ คมชัด มสี ีสดใส ฉากหลังเป็นพ้ืนขาว ส่วนสา� คญั ของภาพจะวาดให้มขี นาดใหญ่ ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายขอมูล กว่าปกติ เก่ียวกับลักษณะเดนของผลงาน ทัศนศิลปสมัยอียิปต โดยใชภาพ ท่ีสําคัญและเกี่ยวของประกอบ เชน พีระมิด สฟง ซ หนากากครอบพระศพ ฟาโรห เปนตน โดยครูอาจใชคําถาม ดงั น้ี • ช่อื และลกั ษณะของผลงาน • วตั ถปุ ระสงคใ นการสราง นกั เรียนควรรู มหาพรี ะมิดแหง่ กิซา (The Great Pyramid of Giza) เปน็ ๑ ใน ๗ สิ่งมหัศจรรยข์ องโลกยุคโบราณ เป็นงานสถาปัตยกรรมขนาดใหญ่ท่ีแสดง ถงึ วทิ ยาการทเี่ จรญิ กา้ วหน้าของชาวอียปิ ต์ อียิปต ผลงานทัศนศิลปของอียิปต มพี ัฒนาการทก่ี า วหนามาก ดังน้ี ๓.๓ สมัยกลาง จติ รกรรม จะวาดเปนรปู แบนๆ เป็นช่วงท่ีศาสนาคริสต์และศาสนจักรมีบทบาทสูงต่อสังคม แนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์มี มีการตัดเสน รอบภาพ นิยมแสดง ความเชอื่ วา่ “ความงามเปน สง่ิ ทพี่ ระเจา สรา งขน้ึ ผา นทางศลิ ปน ” ดงั นนั้ ศลิ ปนิ จงึ ตอ้ งสรา้ งสรรคผ์ ลงานทส่ี อ่ื เรอื่ งราว เปนสัญลกั ษณม ากกวา รูปเหมอื นจรงิ ของพระเยซ ู พระสาวก และสรา้ งใหเ้ กดิ ความงดงาม เพอ่ื จงู ใจใหศ้ าสนกิ ชนเกดิ ความศรทั ธาและเลอื่ มใส ผลงานทศั นศลิ ป์ ภาพบคุ คลสําคัญจะวาดใหใหญแ ละ ในสมยั กลางสามารถแบง่ ออกเปน็ ยุคยอ่ ยๆ ได ้ ดังตอ่ ไปน ้ี มีขนาดเดนชัด ๑) กรีก (Greek) ผลงานทัศนศิลป์ท่ีโดดเด่นจะเป็นผลงานทางด้านประติมากรรมและสถาปัตยกรรม ประติมากรรม มีท้ังขนาดเล็กและ ขนาดใหญ บางชน้ิ มคี วามประณตี มาก ทางด้านประติมากรรม เรียกได้ว่า “เปนยุคคลาสสิก” มีการสร้างสรรค์ผลงานที่เป็นเอกลักษณ์ของกรีกโดยเฉพาะ ถาเปนรูปนูนต่ํามักจะแกะสลักเปน ซ่ึงหลอ่ จากสา� รดิ และแกะสลกั ดว้ ยหนิ อ่อน เปน็ รปู ของเทพเจ้า นักกีฬา วีรบรุ ษุ และสตั วช์ นดิ ตา่ งๆ โดยรูปทรงนนั้ รปู ตา งๆ ประดบั ผนงั และเสาวหิ าร จะมคี วามเปน็ มนุษย์จริงๆ ตามธรรมชาติ แสดงใหเ้ ห็นกล้ามเนอ้ื ท่าทางการเคลื่อนไหวท่สี ง่างาม และมีการขดั ถูผวิ ใหเ้ รยี บ สถาปตยกรรม มีการนําระบบเสา และคานมาใช นยิ มสรา งผลงานขนาด 114 ใหญต ง้ั ไวก ลางแจง หรอื เจาะเขา ไปใน หนาผา โดยใชหินเปนวัตถดุ ิบ ผลงาน นกั เรยี นควรรู สาํ คัญ ไดแ ก พรี ะมิดและสฟง ซ 7 สิ่งมหัศจรรยของโลกยุคโบราณ ไดแก มหาพีระมิดแหงกีซา ประเทศอียิปต สวนลอยบาบิโลน ประเทศอิรัก เทวรปู ซสู ท่โี อลมิ เปย ประเทศกรีก วิหารอารทิมิส ประเทศตรุ กี สุสานแหงฮาลคิ ารน ัสเซสิ ประเทศตุรกี มหารูปแหง โรดส ประเทศกรีก และประภาคารฟาโรสแหงอเล็กซานเดรยี ประเทศอียิปต 114 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate สา� หรบั ผลงานสถาปตั ยกรรม มกี ารกอ่ สรา้ งอาคารขนาดใหญ ่ ซงึ่ ถกู ออกแบบมาเปน็ อยา่ งดี อธิบายความรู ทงั้ สัดสว่ น ความสงู ระยะหา่ งระหวา่ งตา� แหน่งต่างๆ มีการแกะสลกั ประดบั ประดา อย่างงดงาม จุดเด่นของสถาปัตยกรรมกรีก คือ มีการออกแบบหัวเสาอย่าง ครใู หน กั เรยี นดภู าพ หรอื คลปิ วดิ โี อ สวยงาม ซง่ึ จะแบง่ ออกเปน็ ๓ แบบ ไดแ้ ก่ แบบดอริก (Doric) แบบไอโอนิก เก่ียวกับผลงานทัศนศิลปสมัยกรีก (Ionic) และแบบคอรินเทยี น (Corinthian) วิหารที่มชี ื่อเสยี งของกรีก เช่น และสมัยโรมัน โดยครูชวยอธิบาย วิหารพารเ์ ธนอน (Parthenon) วหิ ารอีเรคธอี มุ (Erechtheum) เป็นต้น ประกอบ จากน้ันใหนักเรียนรวมกัน สรปุ ลกั ษณะเดน ของผลงานทศั นศลิ ป ในวัฒนธรรมกรกี และโรมัน โคลอสเซยี ม (Colosseum) เปน็ งานสถาปตั ยกรรมของโรมนั สรา้ งขนึ้ เมอื่ ครสิ ตศ์ ตวรรษท่ี ๑ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ สนามกฬี า ไดร้ บั การยกยอ่ งใหเ้ ปน็ ๑ ใน ๗ นักเรียนควรรู ส่งิ มหัศจรรย์ของโลก โดยมูลนธิ ิ New 7 Wonders of the World หวั เสา ลักษณะของหวั เสามอี ยู ๒) โรมนั (Roman) ไดร้ บั รปู แบบศลิ ปกรรม 3 แบบ ไดแ ก ของกรีกเข้ามาใช้ แล้วปรับปรุงให้เหมาะสมกับความ แบบดอริก (Doric) เนน ความ ตอ้ งการของตน ลกั ษณะเดน่ จะเปน็ ผลงานสถาปตั ยกรรม เรยี บงาย หัวเสามีแผนหินปด ทับอยู ซง่ึ มงุ่ ประโยชนใ์ ชส้ อย ไมเ่ นน้ สรา้ งศาสนสถาน ผลงานที่ สา� คญั เชน่ สนามกฬี า โรงมหรสพ เปน็ ตน้ ทงั้ น ้ี โรมนั ได้ แบบไอโอนิก (Ionic) หวั เสาจะทาํ พฒั นาโครงสรา้ งแบบประตโู คง้ และหลงั คารปู โดม ซง่ึ เปน็ เปน วงกลมขดมวนยอยเขา มา รปู โคง้ ครง่ึ วงกลม ไมน่ ยิ มตกแตง่ หรหู ราเหมอื นของกรกี ส�าหรับผลงานประติมากรรมจะสร้างให้มีรูปร่างเหมือน แบบคอรินเทยี น (Corinthian) จริง ไดส้ ดั สว่ นตามธรรมชาติและมคี วามเขม้ แขง็ หัวเสาทําเปนกลีบใบไม ผลงานจิตรกรรม มีปรากฏเป็นภาพวาดบน ฝาผนัง โดยใช้สีวาดเป็นรูปทิวทัศน์ ส่ิงก่อสร้าง แสดง นักเรียนควรรู สัดส่วนตามธรรมชาติและใช้แสงเงาเพื่อสร้างมิติ และมี ลักษณะของภาพสมัยโรมันที่ประดับตกแต่งไปด้วยด้วยโมเสก ซ่ึงได้ ภาพทป่ี ระดบั ดว้ ยเศษหนิ ส ี เรยี กวา่ “ภาพโมเสก” (Mosaic) เปน็ แมแ่ บบมาจนถึงปจั จุบัน โมเสก เปนเศษหิน กระเบ้ือง แกว เปลือกหอย และอ่ืนๆ ซ่ึงจะมีรูป- 11๕ ลักษณและสีตางๆ ในการสรางสรรค ผลงานทศั นศลิ ปจ ะวาดรปู ขนึ้ มากอ น จากนนั้ กจ็ ะนาํ โมเสกทมี่ สี แี ละรปู แบบ อยา งทต่ี อ งการไปตดิ ลงบนรปู ทลี ะชนิ้ จนเปนภาพ โดยใชกาว หรือปูนเปน ตวั ยดึ ตดิ การทาํ ภาพโมเสกเปน งานท่ี ละเอียดประณตี ใชเ วลาในการจัดทํา นาน การประดับโมเสกสันนิษฐานวา เริ่มเกิดข้ึนในดินแดนเมโสโปเตเมีย กอน ซึ่งโรมันก็เปนอีกชาติหนึ่งท่ีนํา ศิลปะนี้มาพัฒนาและสรางสรรคเปน ผลงานทศั นศิลปท่ีโดดเดนขึน้ มา @ มมุ IT สามารถศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลงานทัศนศิลปสมัยกรีกและโรมัน ไดจาก http://www.prc. ac.th/newart/webart/history0. หรอื หาตวั อยา งคลปิ วดิ โี อ ไดจ าก http://www.youtube.com โดย search คําวา Greece Art หรือ Roman Art คมู ือครู 115

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate สํารวจคนหา (ยอ จากฉบบั นกั เรียน 30%) ครูแบง นักเรยี นออกเปน 3 กลมุ ให ๓) ไบแซนไทน (ฺByzantine) ลักษณะ ชวยกันสืบคนขอมูลเก่ียวกับลักษณะ เดนของศิลปะแบบไบแซนไทน แบบ ผลงานเปนการผสมผสานศิลปะตะวันออกกับศิลปะ โรมาเนสก และแบบกอทกิ จากหนงั สอื ในหองสมุด เว็บไซตในอินเทอรเน็ต ตะวนั ตกเขา ไวด ว ยกนั เรอื่ งราวเกย่ี วขอ งกบั ศาสนาทางดา น และแหลงการเรียนรูตางๆ สถาปตยกรรมมีการกอสรางวิหารหลายแหง ภายใน ประดับดว ยกระจกสี เชน วิหารเซนตโซเฟย (Saint So- phia) ในประเทศตรุ กี เปนตน งานประตมิ ากรรมเปน รูป อธบิ ายความรู พระเยซู นักบุญตางๆ งานจิตรกรรมมีการริเริ่มการใช ใหนักเรียนกลุมที่เตรียมขอมูล เทคนิควาดภาพแบบเฟรสโก (Fresco) คือ วาดเสน เก่ียวกับศิลปะแบบไบแซนไทนและ แบบโรมาเนสก สงตัวแทนออกมา ระบายสลี งบนภาพขณะท่ปี ูนท่ฉี าบผนังยังเปยกอยู สรุปขอมูลที่หนาช้ันเรียน พรอมภาพ ๔) โรมาเนสก (Romanesgue) ไดรับ ประกอบ โดยครชู วยอธิบายเสริม โบสถซานมารโ ค (Basilica di San Marco) เมอื งเวนสิ ประเทศอติ าลี อิทธิพลจากศิลปะโรมัน ลักษณะของสถาปตยกรรม สถาปต ยกรรมแบบไบแซนไทน (Byzantine) ผนงั ประดับดวยโมเสก การสรางวิหาร โดยทั่วไปจะมีแผนผังเปนรูปไมกางเขน อยา งสวยงาม ทําหลงั คาและเพดานโคง กาํ แพงหนาทึบ ชอ งประตูนอย ลักษณะเหมือนปอมปราการ บางสวนจะประดับดวยหินโมเสก ประติมากรรมสวนใหญเปนงานแกะสลักหินประดับ นักเรยี นควรรู อาคาร รูปราง ทา ทางจะไมเ ปน ธรรมชาติ สว นงานจิตรกรรม ภาพวาดจะมีลกั ษณะแขง็ แตเปนธรรมชาติ มที งั้ วาด โบสถซานมารโค (Basilica di San แบบธรรมดาและแบบเฟรสโก Marco) เปนโบสถในนิกายโรมัน คาทอลกิ เริม่ สรางขึน้ ในป ค.ศ. 1094 เพื่ออุทิศใหกับนักบุญมารโค ซ่ึงเปน ชาวเวนสิ เขาไดเ ดนิ ทางไปสอนศาสนา ท่ีอียิปตและถูกประหารชีวิตท่ีนั่น กอนท่ีสานุศิษยจะลักลอบนําศพของ เขากลับมาท่ีเวนิสและฝงไวท่ีโบสถ แหงนี้ บริเวณดานหนาของโบสถจะ เปน จตั รุ สั ซานมารโ ค ซง่ึ เปน ศนู ยก ลาง การทองเที่ยวของเมืองเวนิส ซ่ึงใน แตละปจะมีผูคนหลายลานคนจาก ทั่วโลกมาเยือนสถานท่ีแหงนี้ สถาปต ยกรรมแบบโรมาเนสก (Romanesque) ดแู ลว จะคลา ยกบั ปอ มปราการ มหี อคอยสงู กาํ แพงหนาทบึ หนา ตา งเลก็ เรยี ว เชน โบสถเ มอื งเดอรแ ฮม ประเทศองั กฤษ ซงึ่ สรางขน้ึ เมือ่ คริสตศตวรรษที่ ๑๑ เปน ตน ๑๑๖ 116 คูมือครู นักเรียนควรรู เฟรสโก (Fresco) เชอ่ื วาถือกําเนิดข้นึ ที่เกาะครตี ซ่ึงเปน ศูนยกลางของอารยธรรมมิโนอนั ของกรกี เมอื่ ราว 1,500 ปกอ นคริสตศ กั ราช หลังจากนนั้ ศลิ ปน ในประเทศอติ าลกี ็นาํ มาพัฒนา การเขยี นภาพ แบบเฟรสโกจะตองเตรียมพ้ืนผิวท่ีเปนเพดาน หรือผนังดวยการฉาบปูนปลาสเตอรทิ้งไวกอน ขณะ ท่ีปูนยังเปยก หรือเริ่มหมาดๆ ก็จะตองรีบเขียนภาพลงไปกอนที่ปูนจะแหง เพ่ือใหสีซึมเขาไปกับ เนือ้ ปนู ผวู าดจะตอ งมีฝมือสูงมาก เพราะตอ งมีความแมน ยาํ และมคี วามเร็ว เพราะถาวาดพลาดจะ ตอ งกะเทาะทง้ิ แลว เร่มิ ตน ขนั้ ตอนใหม

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate ๕) กอทิก (Gothic) เริ่มตนข้ึนที่ประเทศ มหาวหิ ารนอเตรอดามแหง ปารสี (Cathe´drale Notre Dame de Paris) อธิบายความรู ศิลปะสมัยกอทิก (Gothic) ภายในประดับกระจกสีอยา งสวยงาม ฝร่ังเศส มีการพัฒนาผลงานทัศนศิลปใหมีลักษณะ ใหนกั เรียนกลมุ ทเี่ ตรียมขอมูล ท่ีเหมือนจริงตามธรรมชาติ ทางดานสถาปตยกรรม เก่ียวกบั ศิลปะแบบกอทิก สงตวั แทน ลักษณะอาคารจะเปนทรงสูงชะลูดยอดแหลม ใชประตู ออกมาสรปุ ขอ มูลทีห่ นาชัน้ เรยี น รูปโคง เพดานโคง หลังคาโคง ภายในประดับกระจกสี พรอ มภาพประกอบ โดยครูชวย เชน มหาวหิ ารนอเตรอดาม (Cathe´rale Notre Dame) อธิบายเสรมิ ประเทศฝร่ังเศส เปนตน เกร็ดแนะครู ผลงานประติมากรรมเปนเรื่องราวเกี่ยวกับ ศาสนา สื่ออารมณ ความรูส กึ แตเ ปน รูปลอยตัว ไมต ิด ถาหากโรงเรียนอยูใกลสถานที่ท่ีมี กับฝาผนัง ผลงานศิลปะแบบกอทิก ครูควรพา นักเรียนไปชมสถานท่ีจริง เพ่ือสราง สวนผลงานจิตรกรรมท่ีโดดเดนมากของยุคนี้ ความรคู วามเขาใจมากขน้ึ คอื การทาํ กระจกสเี ปน รปู ตา งๆ สาํ หรบั ใชป ระดบั ตกแตง ประตูและหนาตา ง นักเรยี นควรรู เกรด็ ศลิ ป ศลิ ปะกอทกิ ในเมืองไทย ผลงานประติมากรรม สวนใหญจะ สรา งขน้ึ เพอื่ วตั ถปุ ระสงคใ นการนาํ มา อาสนวิหารพระนางมารี ศิลปะกอทิกแมจะถือกําเนิดขึ้นท่ียุโรป แตมีศาสนสถานหลายแหง วัดนเิ วศธรรมประวัติ ประกอบกับงานสถาปตยกรรม นิยม อาปฏสิ นธนิ ิรมล ในประเทศไทยไดนํารูปแบบศิลปะกอทิกเขามาประยุกตใช เชน ราชวรวิหาร นาํ เสนอเรอ่ื งราวเกยี่ วกบั ศาสนาผลงาน วัดนิเวศธรรมประวัติราชวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ท่ีสราง จะมลี กั ษณะสงู ชะลดู เปน แบบลอยตวั พระอุโบสถเปนยอดแหลม บานประตู หนาตางประดับดวยกระจกสี ย่นื ออกมาจากผนัง หรอื กาํ แพง วัดราชบพธิ สถิตมหาสมี ารามราชวรวหิ าร กรงุ เทพมหานคร เพดานและ ฝาผนงั พระอโุ บสถจะตกแตง แบบกอทกิ อาสนวหิ ารพระนางมารอี าปฏสิ นธิ นักเรียนควรรู นริ มล จงั หวดั จนั ทบรุ ี เปน โบสถค าทอลกิ สรา งแบบกอทกิ ภายในประดบั ดวยกระจกสี เปนตน กระจกสี เปนงานทศั นศลิ ปท่ีตอ ง ใชค วามประณีตสงู อกี งานหนึ่ง เปน โบสถคาทอลิก วัดราชบพธิ สถติ มหาสีมารามราชวรวหิ าร วดั นเิ วศธรรมประวัตริ าชวรวิหาร ผลงานทเี่ กดิ ข้ึนในยุโรปแลวไดรับ ความนยิ มไปทัว่ โลก ลักษณะผลงาน ๑๑๗ ใชประดับตกแตงสถานท่ี เมื่อแสง สองสวา งผา นเขามา ผูท่อี ยูในอาคาร @ มุม IT ก็จะเห็นรูปราง สสี ันตามทศี่ ลิ ปน ได ออกแบบไว ดงั นน้ั ผจู ัดทาํ กระจกสี สามารถชมตวั อยางคลปิ วิดีโอเกี่ยวกับศิลปะแบบกอทิก ไดจาก จึงตอ งมคี วามรทู างดานวศิ วกรรม http://www.youtube.com โดย search คาํ วา Gothic Art เพือ่ ใหผ ลงานมคี วามคงทนและดาน การออกแบบท่จี ะตองทํากระจกให เปน รูปรา งตางๆ ความยากลําบาก อยทู ่ีจะตองตดั กระจกใหม รี ูปราง สสี ันตามแบบและยึดตดิ กระจก แตล ะช้นิ เขา ไวด ว ยกนั คูมอื ครู 117

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate สาํ รวจคนหา (ยอ จากฉบบั นกั เรียน 30%) ครหู าตวั อยา งผลงานทศั นศลิ ปข อง ๓.๔ สมัยฟนฟูศลิ ปวิทยา (Renaissance) เลโอนารโด ดา วนิ ชี มีเกลนั เจโล ดี โล โดวีโก บูโอนารโรตี ซีโมนี และรัฟฟา สมัยนี้มีชื่อเรียกอีกอย่างหน่ึงว่า “สมัยเรอเนสซองส” ถือก�าเนิดข้ึนในประเทศอิตาลีก่อนท่ีจะแพร่ขยาย เอลโล ซานซีโอ ดา อรู บ ีโน จากนน้ั สมุ ไปทว่ั ในยโุ รป ในสมยั นีเ้ ป็นการรอื้ ฟน ศิลปวิทยาสมัยกรกี โรมนั ยดึ ถือเหตุผล ระเบยี บ ความเป็นจริงตามธรรมชาติ นักเรยี น 3 - 4 คน ใหน ักเรยี นบอกถงึ มากกวา่ อารมณ ์ ความรสู้ กึ ผลงานทศั นศลิ ปส์ ว่ นใหญจ่ ะเกยี่ วกบั ศาสนา แตย่ งั มเี รอื่ งราวเกยี่ วกบั คนทวั่ ไปปรากฏอยดู่ ว้ ย ความรสู ึกท่ีมีตอ ผลงานดังกลาว จาก ทางด้านสถาปัตยกรรม มีการก่อสร้างอาคารขนาดใหญ่ตามแบบกรีก โรมัน โดยท�าหลังคาเป็นรูปโดม น้ันครูสรุปใหนักเรียนฟงวา ผลงานที่ ภายในประดับตกแต่งด้วยภาพจิตรกรรมและประติมากรรมที่งดงาม เช่น มหาวิหารเซนต์ปเตอร์ (Saint Peter’s เห็นสรางข้ึนในสมัยฟนฟูศิลปวิทยา Basillca) ในนครรฐั วาตกิ นั ประเทศอติ าล ี เปน็ ตน้ สว่ นงานประตมิ ากรรม แสดงออกถงึ ทา่ ทางความจรงิ ตามธรรมชาติ หรือเม่ือคริสตศตวรรษที่ 14 จากนั้น มีการน�าความรู้ทางกายวิภาคมาใช้ ผลงานเน้นสัดส่วนท่ีถูกต้อง แสดงกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น แสดงออกทางอารมณ ์ ต้งั ประเดน็ ใหนักเรียนไปสบื คน ดังน้ี ความรู้สึกด้วยท่าทางและใบหน้า ผลงานส�าคัญ เช่น รูปสลักปเอตา (Pieta) รูปสลักเดวิด (David) ผลงานของ มีเกลนั เจโล ด ี โลโดวโี ก บโู อนารโ์ รตี ซโี มนี (Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni) สว่ นผลงานจิตรกรรม • ความหมายของสมยั ฟนฟู มีผลงานส�าคัญหลายชิ้น ภาพจิตรกรรมใช้หลักทัศนียภาพเชิงเส้น คือ แสดงสัดส่วน ความคมชัด สี แสงเงาที่ ศิลปวทิ ยา ถกู ตอ้ งตามระยะใกล ้ - ไกล มกี ารใชอ้ งคป์ ระกอบของงานทศั นศลิ ปใ์ นการสรา้ งสรรคผ์ ลงาน เชน่ ภาพพระกระยาหาร ม้ือสดุ ท้าย ภาพโมนาลซิ า ผลงานของเลโอนารโ์ ด ดา วินช ี (Leonardo da Vinci) ภาพโรงเรียนแหง่ เอเธนส ์ ผลงาน • ภาพรวมของผลงานทัศนศิลป ของรัฟฟาเอลโล ซานซีโอ ดา อูร์บีโน (Raffaello Sanzio da Urbino) ภาพก�าเนิดอดัม ภาพวันพิพากษาโลก สมัยฟน ฟศู ลิ ปวทิ ยา ผลงานของมีเกลนั เจโล ดี โลโดวโี ก บโู อนารโ์ รตี ซโี มนี (Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni) เป็นตน้ อธิบายความรู ครูและนกั เรียนรวมกันอภิปราย ขอมลู เกย่ี วกบั ความหมาย ภาพรวม ของผลงานทศั นศิลปส มัยฟนฟู ศลิ ปวิทยา ตัวอยา งผลงานเดน ๆ โดยมภี าพประกอบการอธิบายดว ย จากนั้นครูขออาสาสมัคร 2 - 3 คน ออกมาอธบิ ายสรปุ ลกั ษณะของ ผลงานสมัยฟน ฟศู ิลปวิทยาเพ่อื ทบทวน นักเรยี นควรรู เรอเนสซองส เปน ภาษาฝร่งั เศส แปลวา “การเกดิ ใหม” ซึง่ เปน การ “The School of Athens” (ค.ศ. ๑๕๐๙) ผลงานของรฟั ฟาเอลโล ซานซีโอ ดา อูรบ์ ีโน (Raffaello Sanzio da Urbino) เป็นจติ รกรรมฝาผนงั ใน ฟน ฟศู ิลปะกรกี และโรมันซึง่ เคย พระราชวงั ท่ีประทับของสมเดจ็ พระสันตะปาปา นครรฐั วาติกัน ประเทศอติ าลี ถือเปน็ ผลงานชนิ้ เอกสมัยเรอเนสซองส์ (Renaissance) อีกช้นิ หนึง่ รุงเรืองใหกลบั คนื มาอีก รูปแบบ 11๘ ของผลงานทัศนศิลปใ นสมัยนใี้ ห ความสาํ คญั กบั ลักษณะเฉพาะของ บุคคล ลักษณะภายนอกของมนุษย และธรรมชาติ ความมีศลี ธรรม เหตุผล มีความกระตือรือรน ในการศกึ ษาคน หาทางดานวทิ ยาศาสตรแ ละวิทยาการ แขนงตา งๆ ในสมัยนสี้ ถานะของศิลปน ไดร บั การยอมรบั อยา งสูงจากสงั คม ทง้ั ศาสนจกั รและขุนนาง ตา งใหการอุปถมั ภศิลปน เปน อยา งดี ทาํ ใหเ กิดศลิ ปนท่มี ี ช่อื เสียงและเกิดผลงานทัศนศลิ ปท ีเ่ ปนมรดกของโลกอกี เปนจาํ นวนมาก 118 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate เกร็ดศลิ ป กระตนุ ความสนใจ พิพธิ ภัณฑ์ศิลปะสมยั ใหม่ ใหน กั เรยี นดภู าพประกอบศลิ ปะบน พน้ื ถนนจากในหนงั สอื เรียน หนา 119 พพิ ธิ ภณั ฑศ์ ิลปะสมยั ใหม่ (Museum of Modern Art) หรอื ทเี่ รยี กชอื่ ยอ่ ๆ ว่า “โมมา” (MoMA) ตง้ั อยเู่ ลขท่ี ๑๑ ถนน ๕๓ แลวบอกถึงความรูสึก ครูอธิบาย ฝังตะวนั ตก เมืองแมนฮตั ตัน นครนิวยอรก์ สหรัฐอเมรกิ า เปน็ สถานทจี่ ัดแสดงนิทรรศการศลิ ปะสมัยใหม่ รวมทง้ั เปน็ ท่เี กบ็ สะสม เพม่ิ เตมิ วา ผลงานทเี่ หน็ เปน การสรา ง ผลงานศลิ ปะสมัยใหมด่ ้านจิตรกรรม ประตมิ ากรรม ภาพพมิ พ์ และสื่อผสม นอกจากนี้ ก็ยังมภี าพยนตร์ หนังสอื วารสาร หรอื ไฟล์ ภาพลวงตา เปนผลงานทัศนศิลปอีก เก่ียวกับประวัติและผลงานของศิลปินสะสมไว้ โดยจะเปิดบริการให้นักท่องเท่ียวเข้าชมได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๑๐.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. รปู แบบหนง่ึ โดยปกตจิ ะวาดบนพนื้ ผวิ โดยไม่ต้องเสยี ค่าใชจ้ า่ ย ถนน พน้ื สถานท่ี เพอื่ สรา งความสนใจ สํารวจคน หา ครหู าตวั อยา งผลงานทศั นศลิ ปส มยั ใหม 4 - 5 ตัวอยาง มาใหนักเรียนดู พรอมอธิบายสรุปเก่ียวกับลักษณะ ของผลงานทศั นศลิ ปส มยั ใหม จากนน้ั ใหนักเรียนไปสืบคนขอมูลเพ่ิมเติม จากหนังสือในหองสมุด เว็บไซตใน อินเทอรเน็ต และแหลงการเรียนรู ตา งๆ ๓.๕ สมัยใหม (Modern Art) อธบิ ายความรู เปน็ การแสดงออกทางทศั นศลิ ปท์ ไี่ มม่ รี ปู แบบ ใหนักเรียนรวมกันอธิบายขอมูล แนน่ อนตายตัว ลักษณะเดน่ จะสือ่ ถงึ อารมณ ์ ความร้สู ึก เก่ียวกับลักษณะของผลงานศิลปะ ของศลิ ปินออกมาเฉพาะบุคคล หรือเฉพาะกลมุ่ ซึ่งมอี ยู่ สมยั ใหม พรอ มตวั อยา งภาพประกอบ ด้วยกันมากมายหลายกลุ่ม โดยแต่ละกลุ่มจะมีแนวคิด โดยครูชวยอธบิ ายเสริม เทคนิค และวิธีการท่ีแตกต่างกันออกไป เช่น สะท้อน สภาพสังคม แสดงภาวะทางจิตใจของศิลปิน แสดงความ นกั เรียนควรรู ประทับใจในความงามของธรรมชาติ ตลอดจนแสดง ผลงานออกมาในลกั ษณะเปน็ นามธรรม เป็นต้น ศิลปะสมัยใหม ลักษณะผลงานจะ ศิลปินในสมัยใหม่มีทัศนะว่า “การแสดงออก เปน รปู แบบเฉพาะของศลิ ปน แตล ะคน ทางผลงานทศั นศลิ ปไ มค วรมกี รอบ การสรา งงานทส่ี ะทอ น แตละกลุม ซ่ึงจะนําเสนอผลงานดวย เหตุการณความเปนไปในปจจุบันก็มีคุณคาเชนเดียวกับ แนวคิด เทคนคิ วธิ ีการ และรูปแบบที่ การสะทอ นเร่ืองราวในอดีต หรือเรอ่ื งราวทางศาสนา” แตกตางกันออกไปอยางหลากหลาย รวมถึงมีการนาํ เอาวสั ดุ อปุ กรณ ศลิ ปะบนพนื้ ถนน (Street Art) ซง่ึ วาดเปน็ ภาพลวงตาแบบ ๓ มิติ เครื่องจักรกล และเทคโนโลยเี ขามา ชวยสรางสรรคผ ลงานอกี ดวย 11๙ @ มมุ IT สามารถศึกษาเพิม่ เติมเกย่ี วกบั งานทศั นศลิ ปข องไทยในแตล ะยุคสมัย ไดจ าก http://www.artdsr-whitebear602-28.blogspot.com/p/blog-page_6917.html คมู อื ครู 119

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate สํารวจคนหา (ยอจากฉบบั นกั เรยี น 30%) ใหนกั เรียนรว มกันสบื คน ขอ มูล สาํ หรบั รปู แบบในการสรา งสรรคผ ลงานทศั นศิลปจ ะขนึ้ อยกู ับแนวคิด ซ่ึงสามารถแยกยอยไดอกี มากมาย เกยี่ วกบั ลทั ธศิ ลิ ปะสมยั ใหม พรอ มกบั ซึ่งจะขอยกตวั อยางลัทธศิ ลิ ปะสมยั ใหมม าเสนอเพียงบางสว น ดงั ตอ ไปนี้ ตวั อยา งผลงานจากเว็บไซตใ น อินเทอรเนต็ ลัทธิประทับใจ (Impressionism) เนนสื่อถึงความรูสึกประทับใจตอความงามของทิวทัศน เหตุการณต า งๆ ผลงานจะแสดงออกถึงความมชี วี ิตชวี า ถา ยทอดประกายแสง สี ในขณะทีเ่ ขยี น อธิบายความรู ออกมา จึงใชว ิธีการเขยี นภาพดว ยฝแปรงที่ฉบั ไว ไมนิยมการระบายแบบเกลี่ยสใี หกลมกลืนเปน เนอื้ เดยี วกนั ใหนักเรียนรวมกันนําเสนอขอมูล “Oarsmen at Chatou” (ค.ศ. ๑๘๗๙) ผลงานของปแ ยร โอกสุ ต เรอนัวร (Pierre Auguste Renoir) เก่ียวกับลัทธิศิลปะสมัยใหมวามีลัทธิ ลัทธิบาศกนิยม (Cubism) เปนการถายทอดผลงานประติมากรรม หรือภาพจิตรกรรมจาก ที่สําคัญใดบางและผลงานมีลักษณะ รปู ทรงธรรมดา เปลย่ี นใหมลี ักษณะเปนเหลี่ยมลูกบาศก หรอื รูปเรขาคณิต เพื่อเนนใหเห็นมติ ิ อยางไร โดยนาํ ภาพมาแสดงประกอบ ท้ัง ๓ คอื ความกวาง ความยาว และความลกึ (ความสงู ) ผลงานจะมีลักษณะกง่ึ นามธรรม การอธบิ าย “Studio with Plaster Head” (ค.ศ. ๑๙๒๕) ผลงานของปาโบล รุยซ ปก สั โซ (Pablo Ruiz Picasso) เกรด็ แนะครู ลัทธิสัจนิยม (Realism) ผลงานจะเนนการสะทอนความเปนจริงที่เกิดขึ้นในสังคม โดยศิลปน มักเลือกมุมสะทอนความยากจน การถูกเอารัดเอาเปรียบ ความอยุติธรรม ชีวิตของชนช้ัน กรรมาชพี มาเสนอเปน ภาพผลงาน ครูอธิบายเสรมิ วา ศิลปะสมยั “The Gleaners” (ค.ศ. ๑๘๕๗) ผลงานของฌอ็ ง ฟร็องซวั มแี ล (Jean François Millet) ใหม (Modern Art) เกิดข้ึนในปลาย ศตวรรษท่ี 18 ทีป่ ระเทศฝรงั่ เศส ลทั ธเิ หนือจริง (Surrealism) ลกั ษณะผลงานเนน สะทอ นความฝน จินตนาการทอี่ ยูภายใต อนั เนื่องมาจากความเจรญิ ทาง จติ สํานกึ ออกมา ผลงานจะมีลักษณะกงึ่ นามธรรม วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี จงึ สงผล ใหเกิดการเปล่ียนแปลงทางทศั นศิลป ศิลปนนยิ มสรา งสรรคผลงานโดยใช “Geopoliticus child watching the birth of the new man” (ค.ศ. ๑๙๔๓) ผลงานของซลั บาโด ดาลี (Salvador Dali) ความรูสกึ และความคดิ สรางสรรค ของตนอยางอิสระ ผลงานทัศนศิลป ลัทธินามธรรม (Abstractism) เปนแนวคิดในการสรางสรรคผลงานท่ีแปรจากรูปธรรมมาเปน นามธรรม ความงามจะขึน้ อยกู บั การทําความเขาใจและการตคี วามของแตละบุคคล จึงเปน เร่ืองสวนตัวของบคุ คล “Eyes in the Heat” (ค.ศ. ๑๙๔๖) ผลงานของพอล แจก็ สนั พอลลอ็ ก (Paul Jackson Pollock) โดยการใชส ิทธิเสรีภาพในการ แสดงออกอยา งเตม็ ที่ จึงทําใหเ กิด ดว ยความเจรญิ กา วหนา ทางเทคโนโลยแี ละการคดิ คน ทางวทิ ยาศาสตร ทาํ ใหก ารสรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ป รปู แบบของงานทศั นศลิ ปใหมๆ ขนึ้ อยางมากมาย ในสมัยใหมขยายกวางมากขึ้น ขอจํากัดเร่ืองการออกแบบ การสรางสรรคผลงานลดนอยลง ที่เห็นไดชัดเจน คือ การออกแบบสถาปต ยกรรม ทจี่ ะมอี าคารรูปรา งแปลกใหม มขี นาดและความสงู เพ่ิมขนึ้ รวมไปถงึ งานประตมิ ากรรม ท่ีไดรับการสรางสรรคดวยรูปแบบท่ีหลากหลาย ทั้งยังใชประดับตกแตงและเปนเคร่ืองมือเคร่ืองใชตางๆ และใน ขณะเดียวกันการพัฒนารปู แบบ เทคนคิ วิธกี ารท่ีจะแสดงออกมาเปนผลงานทศั นศลิ ปก ม็ กี ารพฒั นาไปอยางรวดเร็ว นักเรยี นควรรู เชนกัน ลัทธิศิลปะสมัยใหม มีอยูดวยกัน ๑๒๐ หลายลัทธิ ซ่ึงแตละลัทธิก็จะมีการ สรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ปท แี่ ตกตา ง กันออกไป เชน ลัทธิฟวเจอรริสม (Futurism) ภาพจะแสดงใหเห็นถึง ความเรว็ ของคน สตั ว หรือเคร่ืองจกั ร โดยจะเนนในเรอื่ งของอนาคต ลทั ธินโี อคลาสสิก (Neo Classic) ภาพจะแสดงระยะใกล กลาง ไกล ฉากหลังรูปวาดสวนใหญมักเปน อาคาร ลัทธิเอกซเพรสชันนิสม (Expressionism) ภาพจะแสดงความรูสึกตางๆ และ ความประทบั ใจในธรรมชาติ เปนตน 120 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate อธบิ ายความรู เสริมสาระ ครูและนักเรียนรวมกันอภิปราย ขอมูลเกี่ยวกับการแสดงออกทาง เทคโนโลยกี ับการสร้างสรรคผ์ ลงานทัศนศลิ ป์ ศิลปะสมัยใหม ซ่ึงลักษณะผลงาน จะแตกตา งไปจากเดมิ โดยหาตวั อยา ง ความเจรญิ กา้ วหนา้ อยา่ งรวดเรว็ ของเทคโนโลยดี า้ นคอมพวิ เตอร์ นํามาประกอบการอภิปรายดวย เพ่ือ และดา้ นอน่ื ๆ ทาำ ใหม้ กี ารนาำ เอาความรทู้ างเทคโนโลยมี าใชส้ รา้ งสรรค์ สรา งความเขาใจทชี่ ัดเจน ผลงานทัศนศิลป์ ซ่ึงปัจจุบันได้แตกแขนงออกไปอย่างมากมาย โดย ผลงานจะมลี ักษณะท่แี ปลกใหม่ เชน่ ผลงานพกู่ นั ลม หรอื แอร์บรัช (Airbrush) ผลงานพู่กันลม หรือแอร์บรัช (Airbrush) เป็นการ เกร็ดแนะครู ผลงานดิจทิ ัลอารต์ หรอื กราฟิกอาร์ต (Graphic Art) สรา้ งสรรคผ์ ลงานทศั นศลิ ปโ์ ดยใชว้ ธิ กี ารพน่ ซงึ่ จะมอี ปุ กรณส์ าำ คญั คอื พกู่ นั ลมและสสี ำาหรบั พน่ ซงึ่ มอี ยดู่ ว้ ยกนั หลากหลายชนดิ ลกั ษณะเดน่ ครูควรอธิบายสรางความเขาใจกับ ของผลงานทใี่ ชพ้ กู่ นั ลม กค็ อื จะมคี วามคมชดั ละเอยี ด ประณตี สพี นื้ ผวิ นกั เรยี นวา ในปจ จบุ นั มกี ารแสดงออก จะเนยี น ใช้ได้ดกี ับผลงานที่มีพื้นทีข่ นาดใหญ่ ปจั จุบนั ผลงานพู่กันลม ทางทัศนศิลปอยางหลากหลาย ที่มี มีทั้งที่จัดทำาขึ้นเพื่อแสดงฝีมือทางด้านทัศนศิลป์และทำาในเชิงพาณิชย์ เทคนิค วิธีการ รูปแบบ การใชวัสดุท่ี เช่น การพน่ ยานพาหนะใหม้ สี แี ละลวดลายเปน็ รปู ตา่ งๆ เปน็ ตน้ แตกตางไปจากเดิม ซ่ึงผูคนท่ัวไปมัก จะเรียกผลงานเหลานี้รวมๆ กันไปวา ผลงานดิจิทัลอาร์ต หรือที่เรียกกันว่า “กราฟิกอาร์ต” “งานทศั นศลิ ป” แตเ พอ่ื จาํ กดั ขอบเขต (Graphic Art) เป็นการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ โดยใช้เคร่ือง ใหแนนอนและเปนที่ยอมรับกันอยาง คอมพิวเตอร์และโปรแกรมที่ออกแบบมาสำาหรับอำานวยความสะดวก เปนสากล การศึกษาเรียนรูผลงาน ในการสร้างสรรค์ผลงาน เช่น โปรแกรมวาดภาพ การตกแต่งภาพ ทัศนศิลปของนักเรียนในระดับนี้ จะ การระบายสี การส่ังสี เป็นต้น ทำาให้มีการประยุกต์นำาเอาเคร่ือง จํากัดเฉพาะผลงานทัศนศิลปท่ีเปน คอมพิวเตอร์มาเป็นเคร่ืองมือสำาหรับการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ งานจติ รกรรม งานประตมิ ากรรม งาน ในลักษณะต่างๆ นับตั้งแต่การวาดรูป ตกแต่ง แก้ไข ปรับสีสันของ สถาปต ยกรรม งานภาพพมิ พ และงาน ภาพใหส้ ดใส ตดั ทอน หรอื เสรมิ แตง่ ภาพใหม้ คี วามสมบรู ณ์ การนาำ รปู ส่อื ผสมเทานั้น หลายๆ รปู มาผสมผสานออกมาเปน็ ภาพใหม ่ การสรา้ งภาพออกมาใน ลกั ษณะท่เี ปน็ จนิ ตนาการ นอกจากน้ ี ก็ยังมีการใชโ้ ปรแกรมออกแบบ งานประตมิ ากรรม งานสถาปตั ยกรรมแทนการรา่ งภาพ รวมทงั้ สร้าง โมเดล (Model) เปน็ ผลงานจำาลองออกมากอ่ นทีจ่ ะลงมอื ปฏบิ ัตจิ ริง ผลงานแสงสี เป็นการนำาเอาแสงไฟมาสร้างสรรค์เป็นผลงาน ซง่ึ มที งั้ การใชเ้ ทยี นและแสงไฟฟา้ ประยกุ ตก์ บั การออกแบบวสั ด ุ ทาำ ให้ เกิดผลงานท่ีมีแสงและสีท่ีน่าสนใจ รวมไปถึงการนำาเอาแสงสีไป นกั เรียนควรรู ประยุกต์ใช้กับผลงานทัศนศิลป์ด้านอื่นๆ เพื่อเพิ่มมิติให้กับผลงาน ช้นิ น้นั ๆ จะไดม้ ีมุมมองทแ่ี ปลกใหม่มากย่ิงขน้ึ พกู นั ลม ถือเปน อปุ กรณสาํ คัญ อย่างไรก็ตาม ผลงานดังท่ีกล่าวมาน้ี บางคนก็นับว่าเป็นงาน ศลิ ปะสมยั ใหมอ่ กี แบบหนงึ่ และจดั หมวดหมแู่ บง่ แยกออกไป แตผ่ คู้ น สําหรบั งานแอรบรชั ทีใ่ ชกนั ทว่ั ไป จำานวนมากก็ยังไม่นับว่าเป็นผลงานทัศนศิลป์ที่แท้จริง เพราะถือว่า จะมลี กั ษณะเปนแบบมดี า มจบั คลา ย เป็นเพียงแค่การนำาความรู้ทางทัศนศิลป์มาประยุกต์ใช้ และเพ่ือตอบ ปนและแบบแทงปากกา ลักษณะการ สนองวตั ถปุ ระสงคอ์ นื่ ๆ มากกวา่ ซง่ึ ผลงานบางอยา่ งกไ็ มม่ คี วามคงทน แข็งแรง ผลงานแสงสี ทํางานจะใชลมจากเคร่ืองปมลมไป 121 ดันสีใหเปนละอองพนออกมาทาง หวั พกู นั ลม ซงึ่ สามารถควบคมุ ปรมิ าณ และความแรงได วิธีการทํางานคลาย กับการพนสีกระปอง หรือสเปรย ผูที่ ช่ืนชอบ การสรางงานแอรบรัชคิดวา “ผลงานแอรบรัชตกแตงสีไดเรียบเนียน นุมนวล สวยงามเหมือน ธรรมชาติมากกวาการใชพูกันจริง สามารถตกแตงสีไดรวดเร็ว เหมาะกบั การสรางสรรคผ ลงานท่มี พี ืน้ ท่ีขนาดใหญ” คมู อื ครู 121

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Expand Evaluate Engage Explore Explain ขยายความเขาใจ (ยอจากฉบับนกั เรยี น 30%) 1. ใหนักเรียนแตละคนเลือกอธิบาย กิจกรรม ศิลปปฏบิ ัติ ๗.๓ ลทั ธศิ ลิ ปะสมยั ใหมม า 1 ลทั ธิ พรอ ม ตัวอยา งผลงาน เขียน หรือพมิ พล ง กจิ กรรมท่ี ๑ ครูเชิญวิทยากรมาบรรยายใหความรูเกี่ยวกับความแตกตางของงานทัศนศิลปในแตละยุคสมัยของ กระดาษ สง ครผู สู อน วฒั นธรรมสากล จากนั้นใหนักเรียนสรุปสาระสําคัญจากการฟง บรรยาย สง ครผู ูสอน กจิ กรรมท่ี ๒ ใหนักเรียนจับคู แลวจัดทําสมุดภาพพรอมขอมูลสังเขปแสดงความแตกตางของงานจิตรกรรม 2. ใหนกั เรียนจบั คู จดั ทาํ สมุดภาพ ประติมากรรม และสถาปต ยกรรมในแตละสมยั ของวัฒนธรรมสากล แลวสงครูผสู อน เกีย่ วกบั ผลงานทศั นศลิ ปประเภท กิจกรรมท่ี ๓ จงตอบคําถามตอ ไปนี้ จิตรกรรม ประติมากรรม และ ๑. งานทศั นศลิ ปชว ยสะทอ นคุณคาทางวฒั นธรรมไดอ ยางไร สถาปตยกรรมของวัฒนธรรม ๒. จงเปรยี บเทยี บใหเ หน็ ความแตกตา งของผลงานทศั นศลิ ปในวฒั นธรรมไทย หรอื วฒั นธรรมสากล สากล สงครูผสู อน มา ๑ สมัย 3. ใหน กั เรียนเขยี นรายงานสรปุ เปรียบเทียบใหเ หน็ ความแตกตา ง ของผลงานทศั นศิลปใ นแตล ะ ยุคสมยั ของวฒั นธรรมตะวนั ตก ตรวจสอบผล ผลงานทศั นศลิ ปแ ตล ะชน้ิ นอกจากความงามและเรอ่ื งราวทสี่ อ่ื ออกมาแลว ในระหวา งการสรา งสรรค 1. ครพู ิจารณาจากการเขยี นอธบิ าย ผลงาน ไมวาจะดวยความตั้งใจ หรือไมตั้งใจก็ตาม จะมีการผสมผสานสอดแทรกคุณคาทางวัฒนธรรม ลัทธิศิลปะสมัยใหมไดถ กู ตอ ง ในดานตางๆ ของสังคมลงไปในผลงานอีกดวย ซ่ึงถานํามาพิจารณาแยกแยะก็จะเขาใจถึงคุณคาเหลาน้ัน สําหรับผลงานทัศนศิลปที่สรางสรรคข้ึนมาไมวาจะเปนในวัฒนธรรมไทย หรือวัฒนธรรมสากล ลักษณะ 2. ครพู จิ ารณาจากการจัดทาํ ผลงานในแตละยุคสมยั ของวฒั นธรรมจะมีความแตกตางกันออกไป ซ่ึงถา นาํ ผลงานทัศนศิลปใ นแตล ะประเภท สมุดภาพผลงานทัศนศิลปใ น มาเปรยี บเทียบกนั แลว ก็จะเหน็ ถึงลักษณะเดนและเขา ใจถึงความแตกตา งดังกลาวไดช ัดเจนมากยง่ิ ข้นึ วัฒนธรรมตะวันตก พรอมขอ มูล 3. พิจารณาจากการเขยี นรายงาน สรปุ เปรยี บเทยี บความแตกตาง ของผลงานทัศนศิลปใ นแตละ ยคุ สมัยของวัฒนธรรมตะวนั ตก แหสลดกั งฐผานลการเรียนรู ๑๒๒ 1. การวิเคราะหล ักษณะของ เกรด็ แนะครู วฒั นธรรมทอี่ ยใู นผลงานทศั นศลิ ป (แนวตอบ กิจกรรมศิลปป ฏิบัติ 7.3 กจิ กรรมท่ี 3 2. รายงานเปรยี บเทยี บผลงาน 1. สะทอ นในเรอื่ งการนบั ถอื ศาสนา รปู แบบศลิ ปกรรม วถิ ชี วี ติ ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี พธิ กี รรม ภมู ปิ ญ ญา ทัศนศลิ ปในแตละยคุ สมยั 2. ศิลปะสมัยทวารวดีไดรับอิทธิพลจากอินเดีย ผลงานทัศนศิลปสวนใหญเกี่ยวเน่ืองกับพระพุทธศาสนา ของวฒั นธรรมไทย พระพทุ ธรปู สว นใหญส ลกั จากศลิ า พระเกตมุ าลาเปน ตอ มสนั้ ไมม ไี รพระศกพระโอษฐแ บะ จวี รบางแนบตดิ องคพ ระ สวนเจดียนยิ มกออฐิ ถอื ปูน เจดยี เ ปนทรงเหล่ยี ม องคสถปู ทาํ เปน รปู ระฆงั คว่าํ มยี อดเตยี้ ) 3. สมุดภาพผลงานทัศนศิลป ในวัฒนธรรมตะวันตก 4. รายงานสรปุ เปรียบเทยี บผลงาน ทัศนศิลปในแตละยคุ สมยั ของ วฒั นธรรมตะวนั ตก 122 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Elaborate Evaluate ºÃóҹءÃÁ กาํ จร สนุ พงษศ ร.ี ๒๕๕๔. ศลิ ปะสมยั ใหม : Modern Art. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นกั พมิ พแ หง จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั . จริ ะพฒั น พิตรปรชี า. ๒๕๕๒. โลกศิลปะศตวรรษท่ี ๒๐. กรุงเทพมหานคร : เมืองโบราณ. ชลดู น่มิ เสมอ. ๒๕๕๓. องคป ระกอบศิลปะ. กรงุ เทพมหานคร : อมรินทรพ ริ้นต้ิงแอนดพ ับลชิ ช่งิ . ธารทพิ ย เสรนิ ทวัฒน. ๒๕๕๐. ทศั นศิลป : การออกแบบพาณิชยศิลป. กรุงเทพมหานคร : หลกั ไทชางพมิ พ. ประเสรฐิ ศีลรัตนา. ๒๕๔๕. วสั ดแุ ละเทคนคิ ศลิ ปะ. กรุงเทพมหานคร : สิปประภา. มะลฉิ ตั ร เออ้ื อานนั ท. ๒๕๔๙. การเรยี นการสอนและประสบการณด า นสนุ ทรยี ภาพและศลิ ปวจิ ารณ. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นักพมิ พแ หง จฬุ าลงกรณม หาวิทยาลยั . ศักดช์ิ ัย เกียรตินาคนิ ทร. ๒๕๕๓. @design : หลกั การออกแบบศิลปะ Principles of design. กรงุ เทพมหานคร : ไวล าย. ศลิ ป พรี ะศร.ี ๒๕๕๐. ประวตั ศิ าสตรแ ละแบบอยางศลิ ปะโดยสงั เขป. กรุงเทพมหานคร : สาํ นกั พิมพม หาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร. สุชาติ เถาทอง. ๒๕๕๐. ศลิ ปะวจิ ารณ. กรงุ เทพมหานคร : โอเดยี นสโตร. สุชาติ สุทธิ. ๒๕๕๐. เรยี นรูการเหน็ : พน้ื ฐานการวจิ ารณท ศั นศิลป. กรงุ เทพมหานคร. สภุ ัทรดศิ ดศิ กลุ , หมอมเจา . ๒๕๕๐. ศิลปะในประเทศไทย. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นกั พิมพมหาวิทยาลัยศลิ ปากร. อภิชาติ พลประเสริฐ. ๒๕๕๑. นทิ รรศการศิลปะ อจั ฉริยศลิ ปเยาวชนไทย. กรงุ เทพมหานคร : โอเอสพรนิ้ ตงิ้ เฮาส. Amheim, Rudolf. ๒๐๑๐. Art and Visual Perception. California : University of California Press. Britt, David. ๑๙๙๙. Modern Art : Impressionism to Post - Modernism. London : Thames and Hudson. Crabb, Thomas. ๒๐๐๘. Painting & Drawing. London : Treasure Press. David Cottington. Modern Art : A Very short Introduction. แปลโดย จณญั ญา เตรียมอนุรกั ษ. ๒๕๕๔. กรงุ เทพมหานคร : Openworlds. Rainer Metzger, Ingo F.Walt. ๒๐๐๘. Van Gogh. London : Hohen Zollerning Press. ๑๒๓ คูมอื ครู 123

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล ศาสตราจารยศ ลิ ป พีระศรี Engage Explore Explain Elaborate Evaluate Evaluate เกร็ดแนะครู (ยอจากฉบบั นกั เรยี น 30%) ครูอาจใชขอมูลดานหลังน้ีอธิบาย Ars Longa Vita Brevis เสริม เพื่อเปนความรูเพ่ิมเติมสําหรับ “ศิลปะยนื ยาว ชวี ติ สั้น” นักเรียน “Ars Longa Vita Brevis” ศาสตราจารยศ ิลป  พรี ะศรี เปนภาษาอิตาเลียน อานวา “อารส ลองกา วิตา บราวิส” ซ่ึงมีรากศัพท มาจากภาษาละติน แปลเปนภาษา ไทยวา “ศิลปะยืนยาว ชีวิตส้ัน” ผู ที่นํามาใชและเผยแพรจนเปนท่ีรูจัก กันอยางแพรหลายในประเทศไทย คือ ศาสตราจารยราโด เฟโรจี หรือ ศาสตราจารยศิลป พีระศรี ซึ่งเปนผู บกุ เบกิ ศลิ ปะสมยั ใหมแ ละเปน ผกู อ ตง้ั มหาวิทยาลัยศิลปากร ตอมาคําพูดน้ี กเ็ ปน วลฮี ติ ตดิ ปากวลหี นง่ึ โดยเฉพาะ ผูท่ีอยูในแวดวงศิลปะ และไดใชเปน คาํ ขวญั ของมหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากรดว ย อยา งไรกต็ าม วลี “Ars Longa Vita Brevis” ก็มีผูนําไปใชขยายความเพ่ิม เติมวา ใหแงคิดมิไดจํากัดเฉพาะแต ผลงานทศั นศลิ ปเ ทา นนั้ แตห มายรวม ถึงทุกสิ่งที่มนุษยสรางสรรคขึ้น โดย ขยายความวา การท่ีเราไดทําอะไรที่ เปนผลงานสรางสรรค เปนผลงานท่ี มคี ณุ คา ตอสงั คม ผลงานนนั้ ก็จะอยคู ู กับโลกไปอีกนาน แมผ สู รา งจะส้นิ ชพี ไปแลวก็ตาม และดวยเหตุท่ีชีวิตของ มนุษยน้ันส้ัน มีเวลาจํากัด ไมมีใครรู วา ตนเองจะมชี วี ติ ไดน านเทา ไร ดงั นนั้ จึงควรใชเวลาใหเปนประโยชนดวย การสรางสรรคสิ่งตางๆ ที่มีคุณคา เพ่ือรวมกันสรางความงดงามใหแก โลกใบน้ี 124 124 คมู อื ครู

แบบทดสเนอบนอกงิ มาารตรคฐาิดน การจดั การศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐาน มีจดุ มงุ หมายเพ่อื ใหผ เู รียนอานออก เขยี นได คดิ คาํ นวณเปน มุง ใหเกดิ ทกั ษะการเรยี นรูตลอดชีวิต เตรียมตัวเปนพลเมืองท่ีมีคุณภาพ และมีความสามารถในการแขงขันไดในอนาคต การจัดการเรียนรูที่สอดคลองกับจุดมุงหมายดังกลาว จงึ ควรใหผ ูเ รยี นฝก ฝนการนําความรไู ปประยุกตใ ชใ นชีวติ จริง สามารถคดิ วเิ คราะหแ ละแกป ญ หาได ดงั นัน้ เพ่อื เปน การเตรียมความพรอ ม ของผูเรียน ทางโครงการวัดและประเมินผล บริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด จึงไดจัดทําแบบทดสอบอิงมาตรฐาน เนนการคิด โดยดําเนินการวิเคราะหสาระการเรียนรูที่สําคัญตามท่ีระบุไวในมาตรฐานและตัวชี้วัดช้ันป แลวนํามากําหนดเปนระดับพฤติกรรมการคิด เพ่ือสรา งแบบทดสอบทม่ี ีคณุ สมบัติ ดงั น�้ 1 2วดั ผลการเรียนรู เนน ใหผ ูเรียนเกิดการคิด ผูสอนสามารถนําแบบทดสอบน้�ไปใชเปนเครื่องมือวัด และประเมินผล รวมทงั้ เปนเครอื่ งบง ช้คี วามสําเร็จและรายงาน สอดคลองกับมาตรฐาน ตามระดบั พฤติกรรมการคดิ คุณภาพของผูเรียนแตละคน เพื่อเปนการเตรียมความพรอม ตวั ชว้ี ัดชั้นปทุกขอ ที่ระบไุ วในตวั ชีว้ ัด ของนักเรียนใหมีความสามารถในดานการใชภาษา ดานการ โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ คดิ คาํ นวณ และดา นเหตผุ ล สาํ หรบั รองรบั การประเมนิ ผลผเู รยี น ในระดบั ประเทศ (O-NET) และระดับนานาชาติ (PISA) ตอ ไป แบบทดสอบอิงมาตรฐาน เนนการคิด ทจี่ ัดทาํ โดย โครงการวดั และประเมนิ ผล บริษทั อักษรเจรญิ ทัศน อจท. จาํ กดั ประกอบดว ย แบบทดสอบ 3 ชดุ แตล ะชดุ มีท้ังแบบทดสอบปรนัย และแบบทดสอบอตั นัย โดยวิเคราะหมาตรฐานตวั ช้ีวดั และระดบั พฤติกรรมการคดิ ท่ี สัมพนั ธก ับแบบทดสอบไวอ ยางชดั เจน เพื่อใหผสู อนนาํ ไปใชเปนเคร่ืองมือวดั และประเมนิ ผลผเู รียนไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ตารางวิเคราะหแ บบทดสอบ ตารางวิเคราะหม าตรฐานตัวช้ีวัด ตารางวเิ คราะหระดับพฤติกรรมการคดิ ชุดที่ มาตรฐาน ตัวชี้วดั ขอ ของแบบทดสอบท่ีสมั พนั ธก บั ตวั ช้วี ดั พกฤราตะรกิดคับรดิ รม ขอ ของแบบทดสอบทีส่ มั พันธกับ รวม ระดบั พฤติกรรมการคดิ 1 1, 2, 3 A ความรู ความจาํ 1, 19 2 2 7, 8, 9, 10, 11, 12 B ความเขา ใจ 2, 8, 10, 12 - 13, 15 - 16, 20, 25, 30 - 31 11 3 4, 5, 6 C การนําไปใช 26, 29, 33, 35 4 4 13, 14 D การวเิ คราะห 3 - 7, 9, 11, 14, 17 - 18, 21 - 24, 27 - 28, 20 5 15 36, 38 - 40 2 1 ศ 1.1 6 16 1 7 17 E การสังเคราะห 32, 37 8 19, 20, 21, 22, 23, 24 F การประเมินคา 34 9 18 10 25, 26, 27, 28, 29 11 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36 ศ 1.2 1 37, 38 2 39, 40 หมายเหตุ : มเี ฉลยและคําอธิบายเชงิ วเิ คราะห อยูท ายแบบทดสอบชดุ ท่ี 3 (1) โครงการวัดและประเมินผล

ตารางวเิ คราะหม าตรฐานตวั ช้วี ัด ตารางวิเคราะหร ะดบั พฤตกิ รรมการคิด ชุดที่ มาตรฐาน ตวั ช้วี ดั ขอของแบบทดสอบทีส่ มั พนั ธก ับตัวชว้ี ัด พกฤราตะริกดคบัรดิ รม ขอ ของแบบทดสอบท่สี มั พนั ธก ับ รวม ระดับพฤตกิ รรมการคิด 1 1, 2, 3, 4, 5 A ความรู ความจาํ 7, 26 2 2 21 B ความเขา ใจ 1, 6, 8 - 10, 14, 19 -20, 23, 25, 31, 33, 16 3 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 35, 37, 39 - 40 4 14 C การนาํ ไปใช 2, 13, 16 3 5 13 D การวิเคราะห 4 - 5, 11, 15, 17 - 18, 21 - 22, 24, 16 2 ศ 1.1 6 15 27 - 29, 32, 34, 36, 38 1 7 16 2 8 18, 19, 20, 22, 23, 24 E การสังเคราะห 30 F การประเมินคา 3, 12 9 17 10 25, 26, 27, 28, 29, 30 11 31, 32, 33, 34, 35 โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ ศ 1.2 1 36, 37, 38 2 39, 40 1 1, 2, 3, 4, 5 A ความรู ความจํา 34 1 2 11 B ความเขา ใจ 4, 7, 21, 24 - 25, 27 - 30, 33, 35 11 3 6, 7, 8, 9, 10 C การนําไปใช 5, 13 - 15 4 4 12, 13 D การวิเคราะห 1 - 3, 8 - 9, 11 - 12, 16 - 18, 20, 23, 26, 20 5 14 31 - 32, 36 - 40 3 ศ 1.1 6 15 E การสงั เคราะห 6, 10 2 7 17 F การประเมินคา 19, 22 2 8 18, 19, 20, 21, 22 9 16 10 23, 24, 25 11 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34 ศ 2.1 1 35, 36, 37, 38 2 39, 40 โครงการวัดและประเมินผล (2)

แบบทดสอบวช� า ทศั นศลิ ป ชดุ ท่ี 1 ¤Ðá¹¹·Õè ä´Œ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที่ 3 ¤Ðá¹¹ÃÇÁ 60 ชื่อ นามสกลุ…………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. เลขประจาํ ตวั สอบ โรงเรียน……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. สอบวนั ท่ี เดือน พ.ศ.…………………….. ………………………………………………… ……………………………………….. โครงการวัดและประเมินผล บริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด 1ตอนที่ 1. แบบทดสอบฉบับนม้� ีทง้ั หมด 40 ขอ 40 คะแนน ¤Ðá¹¹·èÕ ä´Œ 2. ใหนกั เรยี นเลือกคาํ ตอบทีถ่ กู ท่สี ุดเพยี งขอเดียว ¤Ðá¹¹àµçÁ 40 1. อะไรคือองคป ระกอบของการสรา งสรรคผลงานทัศนศิลป 4. เมือ่ เรานาํ ฝา มือวางทาบลงบนกระดาษ พรอมกางนว้ิ มือ โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ A 1. การรบั รู จนิ ตนาการ ประสบการณ D โดยใหแ ตละน้วิ มีรอยหา งพอสมควร จากนัน้ ใชด ินสอ 2. ส่งิ แวดลอม ธรรมชาติ จินตนาการ หรอื ปากกาลากเสนรอบมือและนวิ้ มอื ท่ีวางทาบอยนู ้นั 3. ประสบการณ ความคดิ สรา งสรรค จนิ ตนาการ 4. องคป ระกอบศิลป การรบั รู วธิ กี ารสรา งสรรค ภาพท่ีไดจะปรากฏทศั นธาตุประเภทใด 2. ขอ ใดไมใช สวนประกอบของทัศนธาตใุ นงานทัศนศลิ ป 1. สี 2. เสน B 1. จดุ เสน สี 3. รูปรา ง 4. พื้นท่ีวาง 2. ทวี่ า ง พนื้ ผิว แสงเงา 3. รปู ราง รปู ทรง พ้นื ผวิ 5. เราสามารถพบจดุ ทเ่ี กดิ จากธรรมชาตจิ ากสง่ิ ใดชดั เจนทส่ี ดุ 4. จุดสนใจ สดั สวน ความสมดุล D 1. ทะเล 2. ผีเสอื้ 3. เมอื่ มองดูกอนเมฆกอนหนึง่ ที่ลอยอยูบ นทองฟา D ทัศนธาตุทีป่ รากฏเดนชดั ทีส่ ุดคือขอ ใด 3. อาคารสถานท่ี 4. กลอ งกระดาษ 1. เสน และจุด 6. ความหมายและภาพในขอ ใดมีความสัมพนั ธเ กีย่ วของกนั 2. รูปทรง และสี D มากท่สี ดุ 3. พ้นื ทว่ี า ง และพื้นผิว 4. รปู ราง และนํ้าหนักออน-แก 1. แขง็ แรง 2. ขยายตวั 3. วนุ วาย 4. ตื่นเตน ความรู ความจํา ความเขาใจ การนําไปใช การวเิ คราะห การสังเคราะห การประเมนิ คา A B C D E F (3) โครงการวัดและประเมินผล

7. เพราะเหตใุ ดงานจิตรกรรมจึงสามารถทําใหเ กดิ 12. ฟน เซนต ฟาน ก็อกฮ (Vincent van Gogh) จติ รกรเอก D ภาพลวงตาได B นิยมใชเ ทคนคิ ใดในการสรา งสรรคผ ลงานจิตรกรรมของ 1. ใชส ีพรางสายตา ตนเอง 2. ใชทศั นธาตเุ ปน หลัก 1. เนน ความกลมกลืน 3. ใชเทคนคิ การวาดเขยี น 2. การระบายสเี ปน แผน 4. ใชองคประกอบของแสงเขาชวย 3. เขยี นสีนาํ้ มนั บนผนื ผาใบ 4. การระบายสีแบบเรียบงาย 8. องคป ระกอบทสี่ าํ คัญของงานจติ รกรรมคอื ส่งิ ใด 13. คาํ วา “สดั สว น” ในการสรา งสรรคผ ลงานศลิ ปะแบบสอื่ ผสม B 1. เสน สี รูปราง B หมายถึงสง่ิ ใด 2. ผูส รา งงาน วสั ดุ สี 1. ความเปนอันหนึง่ อนั เดียวกนั ในการสรา งสรรคผลงาน 3. พ้ืนผวิ ความสมดลุ จดุ ทศั นศิลป 4. ศิลปน แสงเงา ความกลมกลนื 2. หลกั ของการจัดองคประกอบที่สาํ คัญและมขี อบขา ย โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 9. ในการสรา งสรรคผ ลงานจิตรกรรมของศิลปน นัน้ D บางทา นใชการปายสที ี่หนา บางทานใชก ารปายสี กวา งขวาง 3. ความสัมพนั ธกันอยางลงตวั ระหวางขนาดของ ใหเหน็ รอยฝแ ปรง หรอื บางทา นก็ใชก ารแตมสีใหเ ปน จุด จํานวนมาก การแสดงออกเชนนีเ้ รียกวาอยางไร องคประกอบท่ีแตกตางกนั 1. การรูจักเลอื กใชสีใหห ลากหลาย 4. การแสดงใหเห็นความเปน เอกภาพของผลงาน 2. เทคนคิ วิธีการสรา งสรรคผลงาน ทัศนศลิ ปที่ศิลปนไดสรางสรรคข ้ึน 3. การใชวัสดุอปุ กรณอ ยา งเช่ยี วชาญ 14. ความกลมกลืนมคี วามสาํ คญั ตอ การสรางสรรคผ ลงาน 4. จินตนาการในการสรา งสรรคผ ลงาน D ศลิ ปะแบบสื่อผสมอยา งไร 1. ทาํ ใหเ กดิ คุณคา ทางสุนทรยี ภาพ 10. ความสวยงามของงานจติ รกรรมอยูท ีส่ งิ่ ใด 2. ทาํ ใหเลอื กใชวสั ดุอปุ กรณไดง า ยขนึ้ B 1. อุปกรณท ่นี ํามาใช 3. ทําใหเ กดิ จุดเดน ในผลงานขึ้นหลายๆ จุด 4. ทาํ ใหผูช มสามารถเขาถงึ ผลงานทัศนศลิ ปอยางลึกซ้งึ 2. การออกแบบภาพผลงาน 3. ฝมือของศลิ ปน ผูส รา งสรรคผ ลงาน 4. การวาดภาพระบายสี และจัดองคประกอบความงาม 15. ขอ ใดไมใช ประโยชนท่ีไดรบั จากการมีความคิดสรา งสรรค 11. อะไรเปนจุดประสงคหลัก B 1. กอใหเ กิดความสนุกสนาน D ของภาพน้ี 2. ทาํ ใหเกิดความเปล่ียนแปลง 3. พฒั นาสมองใหมีความเฉลยี วฉลาด 4. บ่นั ทอนความเชอ่ื มนั่ ความนานับถอื และความพอใจ ในตัวเอง 16. วัสดปุ ระเภทใดที่ไมนยิ มนาํ มาใชใ นงานประตมิ ากรรม B 1. ขผ้ี ้ึง 2. ดินทราย 3. แปงโด 1. การใชสี 4. ขนมปงผสมกาว 2. ภาพเหมอื นจริง 3. ความนารักของเดก็ ผูหญงิ 4. เทคนิคในการสรา งผลงาน โครงการวัดและประเมินผล (4)

17. เพราะเหตุใดดินเหนียวและดินนาํ้ มนั จงึ เปน ท่ีนิยม 22. ขอ ใดตางจากพวก D ในการนํามาสรางสรรคผลงานประติมากรรม D 1. ผชู ม 1. เปนวัสดทุ ห่ี าไดง าย และมรี าคาถูก 2. ศิลปน 2. มแี รธาตทุ ท่ี าํ ใหดินจบั ตวั กนั เปน กอ นไดดี 3. สถานท่ี 3. มคี วามเหนยี ว และความออ นตวั มากกวา วสั ดชุ นดิ อนื่ ๆ 4. ผลงานทศั นศิลป 4. เปน ดนิ ทีม่ ีสีสนั สวยงาม นาํ มาปน ตกแตงไดงา ย 23. เพราะเหตใุ ดผวู ิจารณผ ลงานทศั นศิลปจึงตองมีความรู 18. เพราะเหตุใดในการจัดวางผลงานประติมากรรมจงึ ตอ ง D ในสาระทศั นศิลปอยา งดีเยีย่ ม D คํานงึ ถึงความเปน เอกภาพ 1. จะไดว ิจารณไดอยา งถกู ตอง 1. แสดงใหเห็นความเปน อันหนงึ่ อนั เดยี วกันของผลงาน 2. รจู กั ศิลปนผูสรา งสรรคผ ลงานเปน อยา งดี 2. เนอื้ ทบี่ รเิ วณทแี่ สดงผลงานมที วี่ า งเพอื่ ใหม ที พี่ กั สายตา 3. เปน ผูม ีจินตนาการและมีความคิดสรา งสรรคเปนเลศิ 4. สามารถพดู อธิบายผลงานไดอ ยา งชัดเจนและถูกตอ ง 3. ผชู มสามารถเรยี นรแู ละเขา ใจผลงานไดด วยตนเอง 4. ผลงานประตมิ ากรรมทสี่ รางข้นึ จะมีราคาสงู 24. ขอ ใดไมใชจุดประสงคของการวจิ ารณผ ลงานทศั นศิลป 19. การวจิ ารณห มายถึงสงิ่ ใด D 1. เพื่อความชน่ื ชมผลงาน A 1. การท่ีบคุ คลใชศ ิลปะการพดู โตคารม หรือถกเถียงกนั 2. เพื่อปรับปรุงพฒั นาผลงาน 3. เพ่ือประชาสัมพนั ธผ ลงาน โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ ในเรอื่ งใดเร่อื งหนงึ่ 4. เพ่ือสรา งความเขา ใจในเร่ืองราวของผลงาน 2. การพดู รวมกนั ของบคุ คลกลุมหนึ่ง เพ่ือแลกเปลี่ยน ความคิดเหน็ 25. “การนาํ ความงามทางทศั นศิลปม าประยกุ ต 3. การแสดงความคิดเหน็ ตอ ส่ิงใดส่ิงหนง่ึ ตามความรู B เขากบั การดํารงชีวติ ประจาํ วัน” ความเขาใจ จากขอ ความน้ีมีความหมายตรงกับขอ ใด 4. การรวบรวมขอมูล และนาํ ขอมูลมาใชประกอบ 1. หัตถศิลป 2. ประยกุ ตศิลป การตัดสนิ ใจ 3. พาณชิ ยศิลป 4. มัณฑนศลิ ป 20. ขอ ใดอธบิ ายความหมายของ “การวเิ คราะหง านทศั นศลิ ป” B ไดถ ูกตอ ง 26. ทักษะพื้นฐานในการประกอบอาชพี ทางทศั นศิลป C ขอ ใดมีความจําเปนนอ ยทส่ี ุด 1. การบรรยายองคป ระกอบโดยรวมของงานทัศนศิลป 2. การประเมนิ คุณคา ของงานทศั นศลิ ปในดานความงาม 1. มคี วามคิดรเิ ริ่มสรา งสรรค 3. การพิจารณา แยกแยะ ศกึ ษาองคร วมของงาน 2. มีประสบการณท างดานศลิ ปะ 3. มคี วามรอบรูทางดา นศลิ ปะหลายแขนง ทัศนศิลปออกเปนสว นๆ 4. มคี วามมานะ อดทน และพยายามแสวงหาความรใู หมๆ 4. การแสดงความคิดเหน็ เกย่ี วกบั เทคนคิ วิธีการ 27. เพราะเหตใุ ดผปู ระกอบอาชีพทางทศั นศลิ ปจ งึ จําเปน ตอง สรางสรรคผ ลงานทัศนศลิ ปข องศิลปน D มคี วามรูท างดา นศิลปะ 21. นกั วจิ ารณผลงานทัศนศิลปท ีด่ จี ะตอ งมคี ณุ สมบตั อิ ยา งไร 1. ไดส รางผลงานทมี่ รี าคาแพง D 1. มงุ ม่นั และเดด็ เดี่ยว 2. ผลิตสนิ คาไดในปริมาณทม่ี าก 3. มีช่อื เสียงเปนที่ยอมรบั ของคนในสงั คม 2. พดู เกง และมีคารมดี 3. กลา คิด และกลาแสดงออก 4. รักสวยรักงาม และมคี วามรเู ยอะ 4. ใชค วามคดิ และจินตนาการในการออกแบบผลงาน (5) โครงการวัดและประเมินผล

28. ใบเตยเปนคนชา งคดิ และมจี นิ ตนาการ ใบเตยควรจะ 34. นกั เรียนมวี ธิ กี ารอยางไรในการตดั สนิ คัดเลือกผลงานทาง D ประกอบอาชีพทางทศั นศลิ ปป ระเภทใดจึงจะ F ทัศนศลิ ปม าใชในการจัดนิทรรศการ มคี วามเหมาะสมมากทีส่ ุด 1. เปน ผลงานของศิลปน ที่มชี อ่ื เสียง 2. มีผลงานใหเ ลือกหลากหลายประเภท 1. ครศู ิลปะ 2. ชางศิลป 3. มีการกาํ หนดเกณฑการคดั เลือกผลงาน 4. ผลงานทมี่ ีขนาดพอเหมาะ ไมเ ล็ก ไมใหญเ กินไป 3. ศิลปน อสิ ระ 4. นกั ออกแบบผลติ ภัณฑ 35. ขอใดไมใชเกณฑก ารคัดเลือกผลงานทศั นศลิ ป 29. อาชพี ในขอ ใดตอไปนต้ี อ งมีความรูพ นื้ ฐานทางดาน C เพอ่ื จดั นิทรรศการ B ทัศนศิลปเปนอยางดี 1. มคี วามคดิ ริเร่มิ สรางสรรค 1. ครูศิลปะ 2. คัดเลอื กผลงานเพยี งคนเดยี ว 2. ชา งศลิ ป 3. คุณคาความงามทางสุนทรยี ภาพ 4. เนื้อหาสาระตรงตามหวั ขอ ทีก่ ําหนด 3. ศลิ ปน อสิ ระ 36. ขอใดไมใช ประโยชนข องการจัดนทิ รรศการ 4. นกั ออกแบบผลติ ภณั ฑ D 1. เพ่มิ พูนความรู โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 30. ลกั ษณะท่ีสาํ คญั ของบุคคลทป่ี ระกอบอาชีพอสิ ระเก่ียวกับ 2. ขายผลงานศลิ ปะ B งานศิลปค ือสง่ิ ใด 3. สง เสริมความกลา แสดงออก 4. รวบรวมความคดิ ที่เปนนามธรรมไปสูรูปธรรม 1. มเี วลา 2. ทนุ ทรพั ย 37. ขอใดสนบั สนนุ คํากลา วท่ีวา “ผลงานทศั นศิลปส ามารถ 3. ประสบการณ 4. เชอื่ ม่นั ในตนเอง E สะทอนวฒั นธรรมได” 31. ขอใดไมใชหลักการสําคัญในการจดั นิทรรศการ 1. ผลงานทศั นศลิ ปส รา งข้นึ มาจากความคิดของมนษุ ย B ทางทัศนศิลป 2. มนษุ ยสรา งผลงานทัศนศลิ ปเลียนแบบผลงาน 1. กระตนุ การทาํ ธรุ กิจ ทศั นศิลปท่มี ีอยู 2. สรางความสามัคคี 3. ศลิ ปนพฒั นาเทคนิค วิธีการในการสรา งสรรคผ ลงาน 3. สง เสริมการแสดงออก ทศั นศลิ ปใหส อดคลองกับวัฒนธรรม 4. วฒั นธรรมเปนแรงผลกั ดันทําใหเ กิดการสรา งสรรค 4. เพมิ่ ความรู ความสนใจทางศลิ ปะ ผลงานทัศนศิลป ขณะเดยี วกันผลงานทศั นศิลป 32. เพราะเหตใุ ดการออกแบบจงึ ถอื เปนหวั ใจสาํ คัญ ก็ถา ยทอดเรือ่ งราวของวัฒนธรรมได E ของการจัดนทิ รรศการ 38. ขอ ใดตางจากพวก 1. สรางสีสนั ภายในงาน D 1. งานเครอ่ื งโลหะ การแกะสลกั 2. ทาํ ใหผูช มเขา ใจงานมากขึ้น 2. เครอื่ งเคลือบดินเผา การทอผา 3. กระตนุ ความสนใจของผูชม 3. การเยบ็ ปก ถกั รอ ย งานเครอ่ื งจกั สาน 4. งานเครอ่ื งกระดาษ การประกอบรถยนต 4. แสดงใหเหน็ ถงึ ความสามารถของผูจดั งาน 33. หลักการชมนทิ รรศการทางทศั นศิลปที่ดี ผชู มจะตอ ง C ปฏบิ ตั ติ นอยางไร 1. เดินชมงานเฉพาะจุดท่ตี นเองสนใจ 2. วิพากษ วิจารณผ ลงานในทางทเ่ี สียหาย 3. รบั ประทานอาหารและเคร่อื งดมื่ ขณะเดินชมผลงาน 4. อา นเอกสารทบี่ รรยายวัตถปุ ระสงคในการจัด นทิ รรศการ โครงการวัดและประเมินผล (6)

39. จากภาพแสดงใหเห็นถึงสง่ิ ใด 40. ขอ ใดจดั เปน งานสถาปต ยกรรมทเี่ กดิ ขึ้นในสมยั อยธุ ยา D 1. ปฏมิ ากรรมหลอ ดวยสาํ รดิ D 1. 2. 2. พทุ ธศิลปท ่มี คี วามงดงามลงตัว 3. พระวรกายและพระพักตร มลี ักษณะอว นกลม 4. พระพทุ ธรูปทีส่ รา งขนึ้ ตาม ความเชอื่ ในนิกายมหายาน 3. 4. 2ตอนท่ี ตอบคําถามใหถ กู ตอ ง จาํ นวน 10 ขอ ขอ ละ 2 คะแนน ¤Ðá¹¹·èÕ ä´Œ โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ ¤Ðá¹¹àµÁç 20 1. คําวา “ทศั นธาตุในงานทัศนศิลป” มคี วามหมายอยา งไร อธบิ ายพรอมยกเหตผุ ลประกอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. นกั เรียนมวี ธิ ีการออกแบบสรา งสรรคผ ลงานทัศนศลิ ปใหม ีความสวยงามอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. นกั เรียนมีหลักในการเลอื กวัสดแุ ละเศษวสั ดมุ าใชในการสรา งสรรคผลงานศิลปะแบบสื่อผสมอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. (7) โครงการวัดและประเมินผล

โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 4. การสรางสรรคผลงานศลิ ปะแบบสือ่ ผสมสามารถใหป ระโยชนแกนกั เรยี นไดอยา งไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. การวจิ ารณผ ลงานทัศนศลิ ปท ่ดี มี ีขนั้ ตอนในการปฏิบัตอิ ยา งไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 6. การวจิ ารณผ ลงานทัศนศิลปในปจ จบุ นั มคี วามแตกตางจากในอดตี หรอื ไม เพราะเหตุใด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 7. เพราะเหตุใดจึงตอ งมกี ารนําทศั นศิลปม าประยกุ ตใชในชวี ิตประจาํ วัน .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 8. “นิทรรศการทางศลิ ปะในชวี ติ ของมนษุ ย” มปี ระโยชนอยางไร อธบิ ายพรอ มยกเหตุผลประกอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 9. “ทศั นศลิ ปม บี ทบาททส่ี าํ คญั อยา งสงู ในการจรรโลงสงั คมของมนษุ ยใ หด าํ เนนิ ไปอยา งปกตสิ ขุ ” ขอ ความนตี้ อ งการสอ่ื ในเรอ่ื งใด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 10. เทคโนโลยีกบั งานทศั นศลิ ปม ีความสัมพันธกันอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. โครงการวัดและประเมินผล (8)

แบบทดสอบวช� า ทัศนศลิ ป ชุดที่ 2 ¤Ðá¹¹·Õè ä´Œ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 ¤Ðá¹¹ÃÇÁ 60 ชอ่ื นามสกลุ…………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. เลขประจําตวั สอบ โรงเรยี น……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. สอบวันท่ี เดอื น พ.ศ.…………………….. ………………………………………………… ……………………………………….. โครงการวัดและประเมินผล บริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด 1ตอนท่ี 1. แบบทดสอบฉบบั นม้� ีทงั้ หมด 40 ขอ 40 คะแนน ¤Ðá¹¹·èÕ ä´Œ 2. ใหน ักเรยี นเลอื กคําตอบทถี่ กู ท่สี ดุ เพียงขอเดยี ว ¤Ðá¹¹àµçÁ 40 1. คําวา “ธรรมชาติเปน คร”ู ตอ งการส่อื เรอ่ื งราวประเภทใด 4. เพราะเหตุใดมนษุ ยจ ึงนําส่ิงแวดลอ มในธรรมชาติ โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ B 1. ธรรมชาติสอนสิง่ มีชวี ติ และสิ่งแวดลอม D มาสรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ป 2. ศลิ ปนไดร ับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติ 1. เพ่ือตอบสนองความตอ งการของตนเอง 3. ธรรมชาติใหกาํ เนดิ สิ่งมีชีวติ และส่งิ แวดลอ ม 2. ตอ งการนําสินคาไปจําหนา ย เพอ่ื เพิ่มรายได 4. มนษุ ยสรา งธรรมชาติ ธรรมชาตสิ รางสิ่งแวดลอม 3. เปนการเลยี นแบบวัฒนธรรมจากประเทศมหาอํานาจ 4. สรา งความแปลกใหมใหท นั ความกาวหนาทาง 2. ขอ ใดเปนการนาํ ธรรมชาติมาออกแบบ C เพอื่ รักษาส่ิงแวดลอ ม เทคโนโลยี 1. การทําบอนาํ้ พุรอน 5. ธรรมชาติมสี ว นเออ้ื ตอ การสรา งสรรคผลงานทศั นศลิ ป 2. การสรา งสนามกฬี า D ของมนุษยอยางไร 3. การสรา งเขื่อนเก็บกกั น้ํา 4. การสรางประภาคารริมชายหาด 1. สรา งความสะดุดตา 2. สรา งแรงบันดาลใจ 3. ธรรมชาตเิ ปนปรากฏการณที่ทาํ ใหเ กิดการสรา งสรรค 3. สรา งรูปแบบทีแ่ ปลกใหม F ผลงานทศั นศิลปใ นรปู แบบตางๆ ไดอยางไร 4. สรางสสี ันท่ีมีความสวยงาม 1. ธรรมชาติเปน สง่ิ ท่อี ยูใกลต ัวและมีจาํ นวนมาก 6. “ความสมดุล” มคี วามสําคญั ตอ การสรา งสรรคผ ลงาน 2. ธรรมชาติเปน สิง่ ทพ่ี บเห็นไดงายในชีวติ ประจาํ วัน B การออกแบบทัศนศิลปใ นขอใดมากที่สุด 3. ธรรมชาตเิ ปน ส่ิงท่มี ีรูปรา งและรูปทรงที่หลากหลาย 4. ธรรมชาตเิ ปน สิง่ ท่กี ระตุน ใหม นษุ ยเกดิ แรงบันดาลใจ 1. สรางความเปน อันหน่งึ อันเดียวกนั 2. ทาํ ใหภ าพดา นซาย-ดา นขวา มนี ํ้าหนักเทา กนั 3. ไดสัดสวนของภาพท่มี ีความเหมาะสมกบั ขนาด 4. ภาพมีความกลมกลนื สอดคลอ ง และสมั พนั ธก นั ความรู ความจํา ความเขา ใจ การนําไปใช การวเิ คราะห การสังเคราะห การประเมินคา A B C D E F (9) โครงการวัดและประเมินผล

7. ประติมากรรมหมายถงึ งานทศั นศลิ ปประเภทใด 14. ใหเ รยี งลาํ ดับวิธีการเขียนภาพทถ่ี กู ตอง A 1. งานทศั นศลิ ปท ี่แสดงออกดวยการปน B 1) รา งภาพใหรูปทรงเหมาะสมกับหนากระดาษ 2. งานทัศนศิลปที่แสดงออกดว ยการวาด 2) หามมุ ทมี่ องแลว เกิดความชดั เจนของน้าํ หนกั แสงเงา 3. งานทศั นศลิ ปท่ีแสดงออกดวยการกอสราง 3) จดั เตรียมภาพตนแบบและอุปกรณก ารวาดภาพ 4. งานทัศนศลิ ปท ่แี สดงออกดว ยการผสมผสาน 4) แรเงาดวยดินสอดาํ หรอื ระบายสีใหสวยงาม 1. 1), 2), 3), 4) 2. 3), 2), 1), 4) 8. การปน ทส่ี ามารถมองเห็นทกุ ดานโดยรอบ และตอ งปน 3. 2), 1), 3), 4) 4. 4), 1), 2), 3) B ใหเ หมอื นตนแบบมากทีส่ ุดจดั วา เปนงานประตมิ ากรรม ประเภทใด 15. เพราะเหตใุ ดดนิ สอ 2B จึงเหมาะสมสําหรบั การรา งภาพ 1. ประตมิ ากรรมแบบนูนตํ่า D 1. หาซอื้ งา ย 2. ราคาถกู 2. ประตมิ ากรรมแบบนนู สงู 3. มีความเขม นอย 4. ใหเสนท่คี มชัด 3. ประตมิ ากรรมแบบลอยตัว 4. ประตมิ ากรรมแบบโนม ถว ง 16. สชี นดิ ใดมลี ักษณะใกลเ คียงกบั ดินสอสี C 1. สฝี ุน 2. สเี ทยี น 9. ขนั้ ตอนสาํ คัญที่สดุ สาํ หรับการสรา งผลงานประติมากรรม 3. สีนา้ํ มัน 4. สชี อลก B แบบนูนต่ําคือขน้ั ตอนใด โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 1. รางภาพ 2. เตรยี มอุปกรณ 17. สฝี ุนเหมาะสาํ หรับใชกบั งานเขยี นประเภทใดมากท่สี ุด D 1. ภาพแรเงา 2. ภาพลายเสน 3. ลงมือปฏบิ ตั ิ 4. ตกแตงรายละเอยี ด 3. ภาพเหมือนจริง 4. ภาพจิตรกรรมฝาผนงั 10. เทคนคิ พเิ ศษทอี่ อกุสต โรแดง (Auguste Rodin) ใชใ น 18. ขอใดอธบิ ายความหมาย B การสรา งสรรคงานประตมิ ากรรมคอื เทคนคิ ประเภทใด D ของภาพไดอ ยา งชดั เจน 1. เทคนิคการจดั วางองคประกอบ 2. เทคนิคการปนและหลอดว ยโลหะ 3. เทคนคิ การแกะสลักจากไมและหนิ ออน 1. เปน ภาพเขยี นแบบ 3 มติ ิ 2. แสดงความรูส กึ ของภาพดวยเสน 4. เทคนคิ การปน เพ่อื เปน ตน แบบกอ นจะหลอดว ยโลหะ 3. ความแตกตางระหวางบคุ คลดวยสี 4. เนน จดุ สนใจโดยไมค ํานงึ ถึงสดั สวน 11. เพราะเหตใุ ดจงึ มีการนาํ “ไมส ัก” มาใชใ นการแกะสลัก D 1. ราคาถกู 2. หาซือ้ งา ย 3. มลี ายสวยงาม 4. เปน ไมเ น้อื แขง็ 19. ศิลปะรปู ลักษณ (Figurative Art) มลี กั ษณะเดนอยา งไร B 1. เปน งานทศั นศลิ ปท่สี ามารถสัมผสั ไดด ว ยการมองเหน็ 12. การพิจารณาความงาม 2. มกี ารตดั ทอนรปู ทรงบางสว นออกไปจากความเปน จรงิ F ทางทัศนศลิ ปของผลงาน 3. เปนแบบอยางที่แยกความรูสึก หรืออารมณจาก ประติมากรรมชน้ิ นี้ สามารถ รปู ทรงทีเ่ ปนจริง สงั เกตไดจ ากสง่ิ ใด 4. แสดงรปู ลักษณะของคน สตั ว และส่งิ อนื่ ๆ ทพี่ บเหน็ 1. การออกแบบ ในธรรมชาติ 2. วสั ดทุ น่ี ํามาใช 3. ลกั ษณะของผลงาน 20. จากภาพจัดเปนงานทัศนศิลป 4. สรา งขน้ึ จากศลิ ปน ทม่ี ชี อื่ เสยี ง B ประเภทใด 1. แบบรูปลักษณ 13. สชี นดิ ใดเหมาะทจี่ ะนาํ มาใชท ดแทนในกรณที ไ่ี มม สี อี ะครลิ กิ 2. แบบผสมผสาน C 1. สนี า้ํ 2. สเี มจิก 3. แบบไรร ปู ลักษณ 3. สีสเปรย 4. สีโปสเตอร 4. แบบก่ึงไรร ปู ลกั ษณ โครงการวัดและประเมินผล (10)

21. จากภาพจดั เปนผลงาน 26. ขอ ใดไมจัดเปน องคป ระกอบของการคดิ สรางสรรค D ทศั นศิลปท ีม่ เี นอ้ื หาเกี่ยวของ A ผลงานทศั นศิลป 1. วัตถุ 2. การรับรู กบั เรอ่ื งใด 3. จนิ ตนาการ 4. ประสบการณ 1. การแสดงออกทางจิตสํานึก 27. บุคคลทีจ่ ะเปน นกั สรา งสรรคผลงานทศั นศลิ ปที่ดี 2. การแสดงออกทางชีวิตและความรัก D ควรมบี คุ ลิกอยา งไร 3. การแสดงออกทางความตายท่นี ากลวั 4. การแสดงออกทางความประณตี งดงาม 1. คดิ แหวกแนว 2. ยดื หยนุ ในความคิด 3. ชอบแสวงหาความรู 4. ทะนงตวั วา เกง และมีฝมือ 22. การจดั สรางวัดเปนการแสดงออกทางความศรทั ธาหรือไม 28. นกั ออกแบบผลติ ภณั ฑจ ะสรา งสรรคผ ลงานที่มีลกั ษณะ โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ D เพราะเหตใุ ด D อยางไรมากท่สี ุด 1. เปน เพราะวัดจัดเปน สถานทท่ี ่ีใชประกอบพิธีกรรม 1. มนี ํา้ หนกั เบา สสี นั ฉดู ฉาด ตามความเช่อื ในพระพทุ ธศาสนา 2. ขนาดใหญ สามารถบรรจุของไดม าก 2. เปน เพราะมีการคน พบหลักฐานการสรางวัดปรากฏ 3. มีรูปแบบการใชง านทแี่ ตกตางกนั ออกไป 4. ทนั สมัยและตอบสนองความตองการทางเทคโนโลยี มาต้งั แตสมัยสโุ ขทัยเปนราชธานี 29. เพราะเหตใุ ดผลงานทศั นศลิ ปท ช่ี า งสบิ หมไู ดส รา งสรรคข น้ึ 3. ไมเ ปน เพราะมนษุ ยจะแสดงออกถึงความศรัทธา D จงึ มีความประณตี และสวยงาม ในพระพทุ ธศาสนาผา นรูปเคารพตา งๆ 4. ไมเปน เพราะความเชื่อและความศรัทธาเปน ส่ิงทเี่ ก็บ 1. เปนผลงานของโบราณ ไวภ ายในไมตองแสดงออกเปนงานศลิ ปะใดๆ ทั้งส้ิน 2. ไดรับวัฒนธรรมจากตา งชาติ 3. สามารถจําหนา ยไดในราคาแพง 23. งานศลิ ปะประเภทใดเปนการแสดงออกทางดาน 4. เปน การสรางสรรคผ ลงานอันทรงคุณคา B ความประณีตงดงาม 1. สมุดทาํ มือ 2. ลงรกั ปดทอง 30. ผลงานช้ินนี้ 3. ปลาตะเพียนสาน 4. ศาลาการเปรียญ E สรางสรรคข ึ้น 24. เพราะเหตุใดจงึ ตอ งมกี ารวเิ คราะหผ ลงานทศั นศิลป ดวยกระบวนการ D 1. เปนกฎทศ่ี ลิ ปน ทุกคนพงึ ปฏิบตั ิ ในขอ ใด 2. เมื่อผลงานผานการวิเคราะหแ ลว จะมีราคาสูงข้นึ 1. รูปภาพตางๆ ถกู สรางขึน้ ดว ยวธิ ีการสลัก 3. จะไดท ราบขอ ดีและขอ ควรปรับปรงุ แกไขของผลงาน 4. ตองการวจิ ารณศลิ ปนท่ีสรา งสรรคผ ลงานออกมา 2. วาดและระบายสีใหเกดิ เปน ลวดลายท่สี วยงาม ใหเขาใจยาก 3. การสรางลวดลายใหปรากฏขน้ึ ดวยวิธกี ารแกะ 4. ลงรักบนชิน้ งานแลว ปด ดว ยแผนทองคําเปลว 25. ความคิดสรา งสรรคม คี วามสาํ คญั อยางไร B 1. พฒั นาสมอง 31. การกําหนดวตั ถุประสงคในการจัดนิทรรศการจัดอยูใ น 2. มีความคิดหลากหลาย B ข้ันตอนประเภทใด 3. สรางผลงานทแ่ี ปลกใหม 1. ขน้ั วางแผน 2. ขน้ั ปฏิบตั ิงาน 4. ตอยอดการเจรญิ เตบิ โตของรางกาย 3. ข้ันเตรยี มงาน 4. ขนั้ แสดงผลงาน (11) โครงการวัดและประเมินผล

32. ผลงานทศั นศลิ ปแบบใดท่คี วรนํามาจดั นิทรรศการ 37. เพราะเหตใุ ดผลงานทัศนศลิ ปข องอยี ปิ ตสว นใหญ D 1. ผลงานของนกั เรยี น B จงึ มีความเกี่ยวขอ งกับศาสนา 2. ผลงานของบุคคลท่วั ๆ ไป 1. มีความเช่ือวาศาสนาของตนเองมีความบรสิ ทุ ธิ์ 3. ผลงานของศิลปนทม่ี ีช่อื เสยี ง 2. นบั ถอื เทพเจาและกษตั ริยที่เรียกวา “ฟาโรห” 4. ผลงานทศั นศลิ ปท ่มี ที ัง้ ปรมิ าณและคุณภาพ 3. ไดร ับอิทธิพลทางศิลปะมาจากประเทศใกลเคียง 33. 4. ศลิ ปน ชาวอยี ิปตสรางผลงานทัศนศลิ ปท ่เี กยี่ วของกับ B ศาสนาไดดกี วา งานชนิดอ่ืนๆ 38. ขอใดจดั เปน งานจิตรกรรมของโรมนั D 1. 2. โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ ผลงานช้นิ นี้แสดงใหเหน็ เอกลักษณใ นการสรางสรรค 3. 4. ผลงานของศลิ ปนทา นใด 1. อ็องรี มาตสิ (Henri Matisse) 39. ขอใดคอื ลกั ษณะเดนของงานสถาปต ยกรรมศลิ ปะ 2. จอรจ บราค (Georges Braque) B โรมาเนสก (Romanesque Art) 3. แจก็ สัน พอลลอ็ ก (Jackson Pollock) 4. วาสสิลี แคนดินสกี (Wassily Kandinsky) 1. เพดานโคง แหลม กําแพงปกนก หนาตา งตกแตงดวย 34. เพราะเหตใุ ดจึงตองมกี ารวางแผนกอ นการจัดนทิ รรศการ ซ่หี ิน D ทางทัศนศลิ ป 1. เพ่ือใหบ ุคคลทีเ่ ก่ียวขอ งเกดิ ความเขา ใจทตี่ รงกนั 2. รูปทรงภายนอกของอาคารเปนโดมหลายอนั มีขนาด 2. เพื่อจะไดใชช วงเวลาวางสรางสรรคงานช้นิ ตอไป ลดหล่นั กันไป 3. เพอื่ จะไดมเี วลาดแู ลแขกท่มี าเขา ชมนิทรรศการ 4. เพือ่ จะไดส ํารวจขอบกพรอ งและแกไ ขไดท ัน 3. อาคารหนาทบึ คลา ยปอมปราการ หนาตางแบบวงลอ 35. ข้ันวางแผนหมายถึงการกระทาํ ในรูปแบบใด เปน รปู วงกลม B 1. วางแผนการจัดนทิ รรศการ 2. การดาํ เนนิ การจัดนิทรรศการ 4. ดา นหนาของอาคารนิยมทาํ ชองโคง มกี ารประดบั 3. กาํ หนดจุดมงุ หมายในการจดั นทิ รรศการ ดว ยลวดลายจากไมฉลุ 4. ประเมินผลและสรุปขอคิดเห็นในการจดั นทิ รรศการ 36. เพราะเหตใุ ดงานทศั นศิลปใ นสมยั กอ นประวัติศาสตร 40. ขอใดกลา วไมถ ูกตองเกยี่ วกบั ศิลปะสมัยฟน ฟูศลิ ปวิทยา D จึงนยิ มการเขยี นภาพสตั วบนผนังถํา้ B 1. ศลิ ปะสมยั ฟน ฟูศลิ ปวิทยาเกดิ ขึน้ ในแควนทัสกานี 1. แสดงถงึ จาํ นวนสัตวท เี่ ลยี้ งไวใชงาน 2. แสดงออกเกย่ี วกับวิถีชีวิตประจําวัน ประเทศอิตาลี 3. แสดงถงึ ความสวยงามที่ธรรมชาตไิ ดสรา งขึ้น 2. ศลิ ปนทม่ี ีช่อื เสยี ง คอื เลโอนารโด ดา วนิ ชี 4. แสดงถึงพละกาํ ลงั ของมนษุ ยเ มอ่ื ตองตอ สูกับสัตวร า ย (Leonardo da Vinci) 3. มกี ารสรางสรรคผลงานทัศนศลิ ปเ พอ่ื สรางคุณคา ทางศิลปะ ไมใชศ ิลปะเพ่ือศาสนาเพยี งอยา งเดียว 4. รปู แบบของผลงานทัศนศิลปสวนใหญมลี กั ษณะ เฉพาะของศลิ ปน แตล ะคน โดยเนนความ เปนตัวของตวั เองเปนหลกั โครงการวัดและประเมินผล (12)

2ตอนท่ี ตอบคําถามใหถ ูกตอ ง จาํ นวน 10 ขอ ขอ ละ 2 คะแนน ¤Ðá¹¹·èÕ ä´Œ ¤Ðá¹¹àµÁç 20 1. การออกแบบที่ดีสามารถนาํ มาประยุกตใชใ นชวี ิตประจาํ วันไดหรือไม เพราะเหตุใด โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. เพราะเหตุใดจึงมีคํากลา ววา “การสรางสรรคทางทัศนศิลปข องมนษุ ยส วนใหญไดร ับแรงบันดาลใจมาจากธรรมชาติ” .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. ขนั้ ตอนและวธิ ีการปน รูปตามแบบของจรงิ มีลักษณะอยางไร อธบิ ายพรอมยกเหตุผลประกอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. สนี าํ้ และสีโปสเตอร มีคณุ สมบัติที่เหมอื นหรอื แตกตางกันหรือไม เพราะเหตุใด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. เพราะเหตุใดงานประณตี ศิลปจ ึงจดั เปนการแสดงออกทางดานความประณีต และความงดงาม .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. (13) โครงการวัดและประเมินผล

6. การเปน ผปู ระกอบอาชพี ทางทัศนศลิ ปทีม่ ีคณุ ภาพนน้ั จะตองมีคณุ สมบัตทิ ดี่ อี ยา งไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 7. นิทรรศการหมายถึงสิ่งใด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 8. การดําเนินการจัดนิทรรศการแตละครง้ั ใหประสบผลสาํ เรจ็ ลลุ ว งเปนไปดว ยดี ควรดาํ เนินการอยา งไรจึงจะถูกตอง เหมาะสม .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 9. เพราะเหตุใดผลงานทศั นศลิ ปข องแตละประเทศจึงมคี วามแตกตา งกัน .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 10. งานทัศนศลิ ปป ระเภทใดทีจ่ ดั เปน ผลงานท่ีเกิดขน้ึ จากภมู ปิ ญญา และมลี ักษณะอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. โครงการวัดและประเมินผล (14)

แบบทดสอบว�ชา ทัศนศลิ ป ชุดที่ 3 ¤Ðá¹¹·èÕ ä´Œ ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 3 ¤Ðá¹¹ÃÇÁ 60 ชอ่ื นามสกลุ…………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. เลขประจําตวั สอบ โรงเรยี น……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. สอบวนั ที่ เดอื น พ.ศ.…………………….. ………………………………………………… ……………………………………….. โครงการวัดและประเมินผล บริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด 1ตอนท่ี 1. แบบทดสอบฉบบั น�้มที ั้งหมด 40 ขอ 40 คะแนน ¤Ðá¹¹·Õè ä´Œ 2. ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ถี ูกทส่ี ดุ เพียงขอเดยี ว ¤Ðá¹¹àµçÁ 40 1. ขอ ใดอธิบายความหมายของคําวา “การออกแบบ” 3. ขอ ใดไมใชความสาํ คัญของการออกแบบกราฟกท่ดี ี โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ D ไดถูกตองมากทีส่ ุด D 1. ชว ยใหเ กดิ จนิ ตภาพ เกดิ แนวคดิ ในการสรา งสรรคผ ลงาน 1. การสรางสรรคส่งิ ใหมๆ เพ่ือประโยชนใชสอย 2. ทาํ ใหขอ มลู ทกี่ ระจดั กระจายมรี ะเบยี บเพมิ่ มากขน้ึ และความสวยงาม 3. ผลงานการออกแบบมปี ระโยชนตอ การใชสอย 4. เสริมสรางใหเ กิดคา นิยมทางความงาม 2. การสรา งผลงานทัศนศลิ ปท ่มี ีความสวยงาม สามารถ นาํ ออกไปจําหนายได 4. การออกแบบภาพรา งในทางทศั นศลิ ปหมายถึงวธิ ีการใด B 1. การข้ึนรูป 3. การลอกเลียนแบบความคิดของผอู นื่ มาสรางสรรค เปน ผลงานของตนเอง 2. การสเกตชภ าพ 3. การพมิ พภ าพตน แบบ 4. การผลติ สินคา เพ่ือตอบสนองความตองการ 4. การวางโครงสรา งอปุ กรณ ของผูบรโิ ภคในสังคมปจ จบุ นั 5. การออกแบบผลงานทศั นศลิ ปน อกจากจะตอ งใชค วามรแู ละ 2. ขอ ใดอธิบายความสาํ คญั ของการออกแบบไดถ ูกตอ งทสี่ ดุ C ทกั ษะแลว ยงั ตอ งใชความรู ความสามารถดานใดอีกบา ง D 1. เปนการใชเ วลาวา งใหเกดิ ประโยชน 1. การใชสี 2. เปน การถา ยทอดรปู แบบจากความคดิ ออกมาเปน ผลงาน 2. การใชเสน 3. เปน การสรางสรรคผลงาน เพอ่ื สงไปจําหนาย 3. การสรางรปู ทรง 4. การจดั องคป ระกอบศลิ ป ยงั ตา งประเทศ 4. เปน การสรางผลงานทัศนศลิ ปท ่ีมีความโดดเดน แสดงใหเห็นถึงเอกลักษณค วามเปน ชาติ ความรู ความจํา ความเขาใจ การนาํ ไปใช การวิเคราะห การสังเคราะห การประเมินคา A B C D E F (15) โครงการวัดและประเมินผล

โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 6. การออกแบบผลงาน 10. ผูท่จี ะสรา งสรรคผลงานทศั นศิลปใ หมคี วามสวยงามไดน ้นั E สถาปตยกรรมชิน้ น้ี E จะตองปฏบิ ัติตนอยา งไร นําเสนอการออกแบบ 1. ลอกเลียนแบบผลงานของศิลปน ที่มีช่ือเสยี ง โดยมที ศั นธาตใุ ดปรากฏได 2. ทดลองปฏบิ ัตดิ วยเทคนิคเฉพาะตวั ของตนเอง สวยงามเดน ชัดมากทสี่ ดุ 3. ใชว สั ดุ อุปกรณท ่มี รี าคาแพง โดยนาํ เขา มาจาก 1. สี 2. เสน ตางประเทศ 3. พ้ืนผวิ 4. ศกึ ษาเก่ยี วกับเทคนิคการสรางสรรคผ ลงานทศั นศลิ ป 4. บริเวณท่ีวาง 7. ขอใดไมเ กย่ี วของกับความสวยงามของงานศิลปะส่ือผสม หลากหลายรปู แบบ B 1. รปู แบบของผลงาน 11. ขอใดไมจดั เปน เหตุผลที่ควรเรียนรูเ กี่ยวกับเทคนคิ 2. ความคดิ สรางสรรค D และวธิ กี ารทํางานของศลิ ปน 3. วสั ดุ อุปกรณทม่ี รี าคาแพง 4. การจดั วางองคประกอบศลิ ป 1. มีชอ่ื เสยี งในวงการศิลปะ 8. จากภาพจัดเปน ผลงาน 2. คนพบแนวทางของตนเอง D ศลิ ปะแบบสื่อผสมหรอื ไม 3. เหน็ แบบอยางการทํางานทีด่ ี เพราะเหตุใด 4. เขาใจเทคนคิ การทํางานศลิ ปะ 12. งานจิตรกรรมไทยสวนใหญน ิยมถายทอดแนวความคิด 1. เปน เพราะใชว ัสดุ อุปกรณท่ีหลากหลาย D ในเรอื่ งใดเปน หลัก 2. เปน เพราะมีรูปแบบท่สี วยงาม แปลกตา 1. ความเช่ือเร่ืองภตู ผีปศ าจ 3. ไมเ ปน เพราะไมสามารถสื่อความหมายได 2. ความศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนา 4. ไมเ ปน เพราะผลงานมีความซับซอ นมากเกินไป 3. การดํารงชีวติ ของผคู นในสงั คม 9. เพราะเหตใุ ดในงานศลิ ปะแบบส่อื ผสมบางช้นิ จงึ ปรากฏ 4. อิทธพิ ลที่ไดรบั มาจากตะวันตก D ผลงานประเภทจติ รกรรม ประตมิ ากรรม ภาพพิมพ 13. ภาพจติ รกรรมชิ้นนีค้ วรใชส ี และงานวาดเสนรวมอยูดว ย C ประเภทใดมาระบายจงึ จะสวยงาม 1. ตอ งการพัฒนาผลงานศิลปะแบบส่ือผสม 1. สนี า้ํ ใหมคี วามทันสมัย 2. สโี ปสเตอร 2. งานศลิ ปะแบบสอ่ื ผสมสามารถถา ยทอดไดห ลายรปู แบบ 3. สเี อกรงค 3. เลยี นแบบการสรา งผลงานศลิ ปะแบบสอ่ื ผสม 4. สพี หุรงค จากศิลปนตะวนั ตก 14. การสรา งสรรคผลงานทัศนศิลปจ ะตองมอี งคประกอบ 4. เพิม่ มูลคาของผลงานศลิ ปะแบบส่อื ผสมเพือ่ นําไป C ไปดว ยสงิ่ ใดบา ง จําหนายยงั ตางประเทศ 1. การรบั รู จินตนาการ ประสบการณ 2. สงิ่ แวดลอม ธรรมชาติ จนิ ตนาการ 3. ประสบการณ ความคดิ สรา งสรรค ทักษะฝม อื 4. องคป ระกอบศิลป การรับรู วิธีการออกแบบ 15. การวาดภาพแสงเงามปี ระโยชนต องานทัศนศลิ ปอ ยา งไร C 1. ประหยดั การใชสีระบาย 2. ไดภ าพขนาดใหญเ ต็มกรอบ 3. ไมตองเพมิ่ รายละเอยี ดของภาพ 4. ภาพมคี วามเหมอื นจริงมากย่งิ ข้นึ โครงการวัดและประเมินผล (16)

16. เพราะเหตใุ ดจึงตองมกี ารจัดเตรยี มวัสดุอปุ กรณใหพรอม 20. เพราะเหตใุ ดการสรา งสรรคผลงานทศั นศิลปก่งึ นามธรรม D กอนการลงมอื สรา งสรรคผ ลงานทศั นศลิ ป D จึงตองใชจนิ ตนาการผสมผสานในการสรางสรรคผ ลงาน 1. จะไดค ํานวณราคาขายได 1. ผลงานจะไดป รากฏวัสดทุ ่หี ลากหลาย 2. ฝก กระบวนการทํางานใหมรี ะบบ 2. สามารถนาํ ผลงานออกมาวางจาํ หนายได 3. มวี ัสดุ อุปกรณครบถวนในการทํางาน 3. ผลงานมีชื่อเสียงจนเปน ทีร่ จู ักในวงการศลิ ปะ 4. ไดผ ลงานทมี่ ีความสวยงามตรงตามเปาหมาย 4. จะไดผลงานทศั นศลิ ปม ีรูปแบบที่แปลกตา นาสนใจ 17. เพราะเหตุใดหลงั จากปฏบิ ตั ิงานเสร็จเรยี บรอยแลว 21. ขอใดคอื คุณคาของการมองเห็นทมี่ ีตอผลงานทัศนศิลป D จงึ ควรเก็บเครือ่ งมือใสก ลอ ง หรือแขวนไวท ีข่ างฝา B 1. ทศั นธาตแุ ละการจดั องคประกอบศิลป อยา งเปนระเบยี บ 2. เทคนคิ วธิ ีการสรางสรรคผลงาน 1. เพ่อื ความสะดวกในการนํามาใชในคร้งั ตอไป 3. เน้อื หาและสุนทรียภาพ 2. เพอ่ื ความเปน ระเบยี บเรยี บรอ ย ดแู ลว เกดิ ความสวยงาม 4. ตรงตามวตั ถุประสงค 3. เพอ่ื เปน การเตอื นความจาํ จะไดห ยบิ ใชไ ดอ ยา งถกู ตอ ง 22. เหมาะสม F 4. เพือ่ ปอ งกนั ไมใหเดก็ หยิบไปใช ซ่ึงอาจจะกอ ใหเกิด อนั ตรายได โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 18. D ผลงานช้นิ น้ีสามารถแสดงใหเหน็ ถึงคณุ คาในดา นใด ชดั เจนท่ีสุด 1. การใชสี 2. การวาดภาพเหมอื น 3. การจดั องคประกอบ 4. การสรา งบรรยากาศ 23. ชางแกะและชา งสลกั ทาํ หนาทแ่ี ตกตางกนั หรอื ไม ภาพที่นําเสนอน้สี ื่อใหเ หน็ ถงึ เรอ่ื งราวใด D เพราะเหตใุ ด 1. ความเปนจรงิ ของชวี ติ 2. การทานอาหารรว มกนั 1. แตกตา งกนั เพราะวัสดุ อุปกรณท่ีนํามาใช 3. การรวมกลมุ 4. ความสามคั คี และลกั ษณะของผลงานตางกนั 2. แตกตา งกนั เพราะผลงานทอ่ี อกมาสอื่ ความหมายได 19. ผลงานทัศนศิลปส ามารถสะทอ นใหเ หน็ คณุ คาเก่ียวกบั อยา งหลากหลาย F ศาสนา วฒั นธรรม และประเพณีไดหรอื ไม เพราะเหตใุ ด 1. ได เพราะตอ งการแสดงออกใหเ หน็ ความรงุ เรอื งในชาติ 3. ไมแตกตา งกัน เพราะใชศิลปน คนเดียวกันแตจะเรียก 2. ได เพราะมนุษยทุกชนชาติ ทกุ เผาพันธุ ช่อื ตามงานทปี่ รากฏ ชอบสรางสรรคผ ลงานทัศนศิลป 4. ไมแตกตางกัน เพราะผลงานท่ีสรางขน้ึ สามารถนํามา ใชใ นชีวิตประจาํ วันไดเหมอื นๆ กนั 3. ไมได เพราะผลงานทศั นศลิ ปส วนใหญ ไมม คี วามเกย่ี วของศาสนา วัฒนธรรม และประเพณี 24. ขอใดคือลักษณะเดนของสนิ คาทีผ่ ลติ ดวยมือ 4. ไมไ ด เพราะในแตละชนชาตจิ ะมีความเชื่อเกย่ี วกบั B 1. เปนสินคาทมี่ ีราคาถกู ศาสนา วัฒนธรรม และประเพณีทแ่ี ตกตางกันออกไป 2. ทาํ จากวัสดุธรรมชาติ 3. ใชก าํ ลังแรงงานคนเปนหลัก 4. จดั จาํ หนา ยตามสถานทท่ี องเท่ยี ว (17) โครงการวัดและประเมินผล

25. ขอ ใดไมใชทกั ษะของผปู ระกอบอาชพี ผลติ ภณั ฑท าํ ดว ยมอื 32. เพราะเหตุใดจงึ ตอ งมีการกาํ หนดเกณฑท่ใี ชสําหรับ B 1. มเี งินลงทนุ สูง D คัดเลอื กผลงานทัศนศลิ ปในการนํามาจดั นทิ รรศการ 2. มคี วามเขาใจเร่ืองการตลาด 1. ผลงานทีน่ ํามาจะไดเ ปนที่ยอมรับ 3. มคี วามคดิ ริเริม่ สรา งสรรคอยเู สมอ 2. จะไดผ ลงานทม่ี คี วามหลากหลาย 4. มคี วามสามารถในการจัดการและการวางแผนงาน 3. สามารถบรรยายผลงานไดอยา งถูกตอ ง 4. ผลงานที่สามารถนาํ มาประมลู สรา งรายได 26. การออกแบบขอความและตวั อักษรท่ใี ชใ น 33. บุคคลใดนาํ หลักเกณฑก ารคดั เลือกผลงานทัศนศิลปม าใช D การจดั นทิ รรศการทางทศั นศลิ ปควรมีรูปแบบอยางไร B ในการจัดนิทรรศการไดอยา งเหมาะสม 1. สสี นั ฉดู ฉาด 1. เอ พิจารณาเฉพาะจุดเดน ในผลงาน 2. ใชตัวอกั ษรวัยรุน 2. บี พิจารณาอยางกวา งขวางทกุ ดา น 3. มีขนาดพอเหมาะ 3. ซี พิจารณาจากศลิ ปน ผูสรา งสรรคผ ลงาน 4. ใชภาษาไทยปนภาษาองั กฤษ 4. ดี พิจารณาจากกระแสตอบรบั ของคนในสังคม 34. สุนทรียภาพมีความหมายวา อยางไร 27. การจดั ปายนเิ ทศควรคาํ นงึ ถงึ สง่ิ ใดเปนสาํ คญั A 1. ส่ิงทที่ าํ ใหจิตใจเบกิ บานเปนสขุ B 1. ขนาด 2. ท่ีตง้ั 2. ความรูส กึ ของบุคคลทม่ี ีตอ ความงาม 3. การจัดวาง 4. ประโยชนใชสอย 3. อารมณท เี่ กิดข้ึนจากเหตกุ ารณใดเหตุการณห นึ่ง โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 4. ความเขา ใจในสรรพสง่ิ ทมี่ ีอยูในธรรมชาติรอบตวั 28. การปฏิบตั ิงานในข้นั แสดงผลงานสามารถกระทํา 35. งานศลิ ปะในสมยั อยุธยาเกิดจากการผสมผสานงานศิลปะ B ไดอ ยา งไร B แบบใด 1. วางแผนงาน 1. ศลิ ปะสมัยลา นนากับศลิ ปะสมัยสโุ ขทยั 2. กําหนดจุดประสงค 2. ศิลปะสมัยละโวก บั ศลิ ปะสมยั เชยี งแสน 3. อธบิ ายและตอบคําถาม 3. ศลิ ปะสมยั อูท องกับศลิ ปะสมัยสุโขทยั 4. ประเมินผลการจดั นิทรรศการ 4. ศลิ ปะสมยั ทวารวดีกับศลิ ปะสมัยศรวี ชิ ัย 36. งานสถาปต ยกรรมสมัยรตั นโกสินทรมีรูปแบบที่แตกตา ง 29. ผนู ําชมมคี วามสําคญั ตอ การจัดนิทรรศการอยา งไร D ไปจากในสมยั อยธุ ยาหรือไม เพราะเหตุใด B 1. เปนผสู าธิต อภปิ ราย หรือบรรยาย 1. แตกตา งกัน เพราะไดร บั อิทธิพลจากตะวนั ตก 2. แตกตา งกัน เพราะปญหาจากสภาวะสงคราม 2. เปนผูคดั เลือกผลงานทีน่ ํามาแสดง 3. ไมแ ตกตา งกนั เพราะยงั คงตอ งการรกั ษารปู แบบเดมิ ไว 3. เปนผปู ระสานงานทกุ ฝา ยท่ีเกย่ี วของ 4. ไมแตกตางกนั เพราะยงั คงใชศิลปนคนเดิมเปน 4. เปน ผูคอยติดตามและประเมินผลการจัดงาน ผสู รางงาน 30. แบบประเมินทด่ี ีควรมีลักษณะอยา งไร 37. งานประตมิ ากรรมของโรมาเนสกม ีความแตกตา งจาก B 1. มีหนาเดยี ว D ศลิ ปะกรีกและโรมันอยา งไร 2. งายตอ การตอบ 3. คําถามมีจํานวนมากขอ 1. วัสดุอุปกรณทีน่ ํามาใชตางกนั 4. มอบของสมนาคุณเมือ่ ตอบแบบสอบถามเสรจ็ 2. ผลงานตอ งการสือ่ ใหเ หน็ ถงึ ชวี ิตมนษุ ย 3. สว นใหญเปน งานแกะสลักหินตามฝาผนงั 31. เพราะเหตใุ ดจงึ ตอ งมกี ารประเมนิ ผลการจดั นทิ รรศการ 4. มกี ารผสมผสานรปู แบบทางวัฒนธรรมทห่ี ลากหลาย D 1. จะไดประเมินคาใชจ า ยไดถูกตอง 2. จะไดท ราบจํานวนผูท่สี นใจเขาชม 3. จะไดเ หน็ วา ผลงานของศิลปน คนใดไดร ับความนิยม 4. จะไดท ราบวา นิทรรศการทจี่ ัดขึน้ บรรลตุ าม วตั ถปุ ระสงคท่ตี ้งั ไวห รือไม โครงการวัดและประเมินผล (18)

38. เพราะเหตใุ ดในสมยั พระบาทสมเด็จพระนง่ั เกลา เจา อยูห ัว 40. เพราะเหตุใดศิลปะสมัยใหมจึงมีรูปแบบทแ่ี ตกตา งไปจาก D (รชั กาลท่ี 3) จงึ เปน ยคุ ทองแหง ศิลปะจนี D ยคุ อ่นื ๆ 1. ศลิ ปน ท่สี รา งงานศลิ ปะสวนใหญเ ปนคนจีน 1. ไดร ับอทิ ธิพลดา นวัฒนธรรมจากตางชาติ 2. มกี ารแลกเปลย่ี นทางวฒั นธรรมระหวางประเทศ 2. มกี ารนาํ จดุ เดน ของศลิ ปะในยคุ ตา งๆ มาผสมผสานกนั 3. พระมหากษัตริยโปรดใหช าวจนี เขา มาสอนศิลปะกับ 3. ศลิ ปน ตอ งการวาดภาพสอ่ื ความหมายของภาพอยา ง ศิลปนไทย อิสระ 4. ชาวจีนเร่มิ นาํ สินคาจําพวกงานศลิ ปะเขามาขาย 4. ตอ งการสรางผลงานใหมๆ โดยยึดรปู แบบของศลิ ปะ ในเมอื งไทยมากขึ้น สมยั ประวัตศิ าสตร 39. เพราะเหตใุ ดจงึ มีคาํ กลา ววา “สมยั ฟน ฟศู ิลปวิทยา D เปน การเคลื่อนไหวทางวฒั นธรรม” โครงการ ูบรณาการ แบบทดสอบ 1. เปนชวงทเ่ี กดิ สงครามกลางเมอื ง 2. ตกอยูในสภาวะขาวยากหมากแพง 3. เปน ชว งที่มีศิลปนจากหลายชนชาตหิ ล่ังไหลกันเขา มา 4. เปน ชวงเวลาทีเ่ กิดการเปลยี่ นแปลงทางวัฒนธรรม ในทวปี ยโุ รป (19) โครงการวัดและประเมินผล