สี่ทศวรรษ จากวิทยาลัยครูสู่มหาวิทยาลัย: พัฒนาการมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง

“นักศกึ ษาใหม่ วทิ ยาลัยใหม่ ร่วมใจพัฒนา” “...นักศึกษารุ่นแรก ท่ีเรียนภาคปกติ มีอยู่ 9 ห้องเรียน จัดการ เรียนการสอนเป็น 3 กลมุ่ กลมุ่ ละ 3 หอ้ ง ต้องเรยี นอาคารชว่ั คราวมีหญา้ คาธรรมชาติดี เวลาเจอพายุเจอฝนก็มีปัญหา ตอนน้ันอาคารถาวรมีหลัง เดียวคือโรงฝึกงาน นักศึกษามีทั้งเด็กหอพัก เด็กเดินเรียน มาคร้ังแรกเห็น แต่ป่าเต็มไปหมด มีแต่อาคารชั่วคราว แต่ก็ทำใจได้เพราะรู้ว่าเป็นรุ่นแรก พวกเรามีเพียง 300 กว่าคนมีความผูกพันกันมากเพราะความทุกข์ยาก ลำบากร่วมกันใกล้ชิดกัน นักศึกษา ป.กศ.ช้ันต้น ต้องมีจอบส่วนตัวทุกคน ซื้อกันเอง ไว้ลงงานพัฒนา...ในขณะที่เรียนทำกิจกรรมไปด้วย ทำงานพวก เอกสาร… ทำกิจกรรมชุมชน เช่น กระทง มีกิจกรรมเก่ียวกับองค์การและ สภานกั ศกึ ษาบริเวณตรงขา้ มอาคารคหกรรมฯ เปน็ สภานักศกึ ษา ตอนดกึ ๆ อาจารย์ประชุม มุขดี ต้มข้าวต้มเลี้ยงนักศึกษาท่ีทำกิจกรรม มีการทำ วารสาร “สะเลยี มดง” แจกฟรีให้ทกุ คน เพราะใช้เงนิ กิจกรรม มคี วามหนา ประมาณ 10 – 20 หนา้ เหตทุ ีช่ ือ่ สะเลียมดง เพราะบริเวณทวี่ ค.ในสมยั นัน้ มีต้นสะเดา(สะเลียม)มาก นักศึกษาภาคปกติและภาคค่ำได้มีโอกาสพบปะ กันบา้ งในกีฬาสี มี 2 สี คือ สฟี า้ กับสีม่วง…”53 53 สมั ภาษณ์ นายศกั รนิ ทร์ แสงเมืองมา, ศิษย์เก่ารุ่นแรก, 26 เมษายน 2544. 39



“...สมัยท่ีเรียนรุ่นแรกน้ันมีการเลือกประธานนักศึกษาหอพัก นักศึกษาเดินเรียนกันด้วยเราได้รับเลือกเป็นประธานเดินเรียนฝ่ายหญิง นายฉลองได้เป็นประธานเดินเรียนฝ่ายชาย ความประทับใจของการเรียนรุ่น แรก วค.ลำปาง อยู่ท่ีเรียนอาคารมุงคา พ้ืนเป็นดิน เวลามีลมมาทีฝุ่นคลุ้ง จนเราเรียกกันว่า “หนองหัวหงอกไซโคลน” เวลาฝนตกหลังคารั่ว ต้องไป หลบฝนเป็นจุดๆ เรื่องขุดตออีกเร่ืองท่ีน่าประทับใจ เราต้องมีจอบประจำตัว ขุดตอไม้ เด็กหอพักเวลาถูกลงโทษก็จะให้ขุดตอไม้ อาหารของนักศึกษาท่ี ฮิตแถวน้ันก็คือ “บ่าตันขอ”54 เยอะมาก พวกเราท้ังรุ่นรู้จักกันหมด 300 กวา่ คน ท้ังท่มี าจากลำปาง มาจากเชยี งราย อาจารยก์ ับนักศึกษารู้จักกนั ดี อาจารยเ์ ปน็ กนั เองกับนักศกึ ษามาก แต่ฝา่ ยปกครองก็เขม้ งวดมากนะ...”55 “...นักศึกษาภาคค่ำหรือท่ีเรียกว่านักศึกษา twilight ในรุ่นแรกมี 24 ห้อง แบง่ เปน็ 3 กลุ่ม กลุ่มละ 8 หอ้ ง สภาพห้องเรยี นยงั เปน็ อาคารมุง หญ้าคาพ้ืนติดกับดิน ในช่วงแรกๆ เราต้องช่วยเป็นแรงงานให้วิทยาลัย วัน เสาร์อาทิตยต์ ้องไปขุดตอไม้ออก เมื่อกอ่ นตอไม้เยอะเลย พวกเราถือเป็นรุ่น บุกเบิกจะมีระเบียบวินัยมาก การแต่งกายก็ถูกระเบียบ ภาค twilight จะมี เครอ่ื งแบบตา่ งจากภาคปกติ ถึงเวลาเรยี น เวลาช่วงบ่ายสองสี่สิบ ก็มาเรียน กันจนถงึ สามท่มุ ...รถราเยอะมาก ชาวบา้ นแตกต่ืนกนั หมด มาใหม่ ๆ ชาว บ้านเห็นเป็นเรื่องยิ่งใหญ่ พอจะเลิกที สามทุ่มพร้อมกันใช่ไหม แสงไฟจะ โชติช่วงเหมือนงานมหกรรมอะไรสักอย่างเลย ทำให้เศรษฐกิจท่ีนี่ดีขึ้น ทำ หอพักกัน อะไรกัน ทำให้แถบนี้เจริญไปมาก...รุ่นของเรา เป็นรุนบุกเบิก ช่วงที่เรียนผมประทับใจครูอาจารย์เพราะท่านมองเห็นความสำคัญของลูก ศิษย์มากและจะคอยดูแลทุกเรื่องไม่ว่าจะเป็นเร่ืองการเรียน ความปลอดภัย 54 “บ่าตนั ขอ” เป็นภาษาถิ่นเหนือ ตรงกบั ภาษาไทยกลางคอื “พทุ ราชนิดหน่ึง หรอื เลบ็ เหย่ียว” 55 สัมภาษณ์ น.ส.กัญญา ศิลารังษี, ศษิ ยเ์ ก่ารนุ่ แรก, 31 ธนั วาคม 2544. 41

อาจารย์จะคอยดูแลตลอดเวลา เพราะเป็นสถาบันที่ตั้งใหม่อาจเกิดความ กระทบกระทั่งกับสถาบันอื่นท่ีอยู่ใกล้เคียง ส่วนในด้านความสัมพันธ์ระหว่าง นกั ศกึ ษาภาค Twilight กบั ภาคปกติจะมีความกลมเกลยี วกันดีมาก ชว่ งแรก ท่ีเข้าไปเรียนเร่ืองความปลอดภัยยังไม่ดี พวกผมจึงต้ังคณะกรรมการตรวจ เวรตามพน้ื ทต่ี ่างๆ ถึงเวลา 5 ทมุ่ หลังจากน้ันจึงเปลยี่ นชดุ ใหม่มาตรวจทำ แบบนเ้ี ปน็ ประจำทุกวัน...” 56 “...สมัยที่เรียนภาคค่ำหน้าเสาธงเข้าแถวเคารพธงชาติตอนสามโมง เช็คช่ือพร้อมตรวจเคร่ืองแบบพร้อมเล็บมือก็ยังตรวจเลย อาคารเรียน เกษตรเราต้องช่วยกันขุดตอไม้ออก ขุดสระน้ำมีสาเหตุมาจากกันดารน้ำ คนละหน่ึงตารางเมตร ผู้ชายอย่างเราในห้องไม่ได้ขุดแค่หนึ่งเมตรนะ ต้อง ช่วยเพ่ือนในห้องเป็นผู้หญิงนะ ดินไม่ใช่ขุดง่ายๆ ต้องเอาน้ำมาแช่ถึงจะขุด ได้ ... เวลาเรียนในอาคารชัว่ คราวมงุ คาฝนตกก็หลบฝนอยกู่ ลางหอ้ งวันไหน ไฟฟ้าดับก็อดเรียนกัน ... เรียน วค.ลำปาง ดีอย่างหนึ่งคือหล่อหลอมลูก ศิษย์ให้ไม่เป็นคนที่ยึดติดเหนือกว่าคนอ่ืนๆ ในขณะที่อาจารย์บางคนยึดติด นะ แต่อาจเป็นเล่ห์หรือเชิงการสอนของเขาก็ได้ คนท่ีเกิดมาจากตรงนี้จะ ไมม่ คี ำวา่ กนู ้ตี ้องเหนอื กว่าคนอ่ืน ทำให้คนมองความจรงิ ออกไม่ได้หลงภาพ ภูมิใจตรงที่ว่า วค.ไม่ได้สร้างศิษย์ให้เกิดอัตตาในศักด์ิศรีของสถาบัน วค. ไม่ได้สร้างให้ตนเองพิสดารเหนือคนอ่ืน สอนให้เรารักท้องถ่ินและพฤติกรรม กลมกลืนกับชาวบ้าน สามารถมองเห็นภาพรวมของชีวิตได้ทั้งทางตรงและ ทางออ้ ม วค.เป็นแหลง่ รองรบั ลูกหลานชาวบา้ นให้มีการศึกษา…”57 56 สัมภาษณ์ พ.อ.เดด็ ดวง ณ ลำปาง, ศษิ ย์เกา่ ภาคคำ่ รนุ่ แรก, 7 ตลุ าคม 2544. 57 สัมภาษณ์ อ.จิตรกร แตม้ คลอ่ ง ศิษยเ์ ก่าภาคค่ำรนุ่ ปี 2517 : 11 กุมภาพันธ์ 2545 42

“สร้างรัก สรา้ งฐานะ สรา้ งความผูกพนั ” “...ยุคสมัยทีเ่ ปิดสอนเปน็ ปีแรก ใน พ.ศ. 2515 อาจารย์ส่วนใหญ่ เป็นอาจารย์หนุ่มสาวเพิ่งจบการศึกษาใหม่ๆ และมีจำนวนไม่มากนัก ที่พัก อาศัยกอ็ ยูภ่ ายในบรเิ วณวทิ ยาลยั อยู่ที่หอพักนักศึกษาบ้าง บ้านพักอาจารย์ บา้ ง ผ้ทู ่ียังโสดกพ็ ักจุดละ 2 – 3 คน คนหนุม่ สาวน้ีจงึ มคี วามใกล้ชิดกัน เป็นกลุ่ม สำหรับอาจารย์ที่มีครอบครัวก็มีบ้านพักให้ อยู่อย่างมีความสุข เพราะบ้านพักแต่ละหลังมีบริเวณปลูกต้นไม้และสนามหญ้า ในยุค พ.ศ. 2515 ผมจบปริญญาโทบรรจุเป็นอาจารย์เงินเดือน 1,800 บาท เรื่องรถยนต์ไม่อยู่ในสมอง รถเคร่ืองเป็นพาหนะหลักของครอบครัว การทำงานราชการในสมัยน้ันไม่แบ่งสายเป็นภาควิชาโปรแกรมวิชา การ บริหารจะเป็นหมวดวิชาใหญ่ๆ ความผูกพันในการทำงานร่วมกันจึงมีมาก ความมักคุ้นจะเกิดขึ้นได้ง่ายท้ังปัจจัยที่เกิดจากที่พักอาศัยและสถานที่ ทำงาน ทุกคนต้องเซ็นชื่อที่เดียวกันท่ีห้องธุรการ อยากพบใครในตอนเช้าก็ ดักรอเอาได้...งานด้านการฝึกสอนมีเร่ืองเล่ามากมาย เหมือนเป็นตำนาน ขององค์การ อาจารย์ทุกคนนิเทศการสอนกันสมบุกสมบัน สมัยน้ันหนทาง ก็ไม่ดีรถราก็มีน้อย แต่อาจารย์ทุกคนขยันออกนิเทศ เพราะรู้ว่าการฝึกสอน จะชว่ ยสร้างความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งโรงเรียนกับวทิ ยาลยั ครู และเกดิ ความร้จู ัก สัมพันธ์กับครูประจำการ อาจารย์หลายคนได้ภรรยาเป็นครูพี่เล้ียงของนัก ศึกษาฝึกสอนเพราะไปนิเทศก็ต้องร่วมมอื กับครพู เ่ี ลีย้ ง รว่ มมือกันไป ทา่ นก็ รว่ มใจ รวมหลายโรงเรียนกนั เลย…”58 58 สมั ภาษณ์ ผศ.ธรี เกียรติ เวลาดี : 10 กรกฎาคม 2544. 43

“...ตอนแรกก็สนุก ทำงานก็สนุก ...คนมันน้อยเลยสนิทกันหมด ทุกคนไปนั่งรวมกันท่ีโรงฝึกงานใช้เป็นสำนักงาน แบ่งด้านหน่ึงเป็น สำนักงาน ด้านหนงึ่ เปน็ หอสมุด ผอ. รอง ผอ. ทุกคนนง่ั รวมกันเหน็ หน้ากนั ใกลช้ ิดสนิทสนมกันมาก...”59 “...สง่ิ ท่ปี ระทบั ใจทสี่ ดุ ในตอนทเี่ รียนอยทู่ ี่ วค.ลำปาง คอื ไดเ้ ข้าค่าย อบรมอาสาพฒั นาชนบท ผมเรียนปี 2516 นกั ศึกษามพี ลงั มากทจี่ ะผลกั ดัน เปล่ียนแปลงต่างๆ ก็เลยรวมตัวเพื่อต้ังชมรมอาสาพัฒนาข้ึนมา ผมเป็น สมาชกิ อยู่ ตอนน้นั ชมรมอาสาพัฒนามีสมาชกิ อยู่ 3 – 4 ร้อยคน ประชุม ทกุ ทสี ดุ ยอดเลย อาจารย์เลก็ แสงมอี านภุ าพ เป็นทป่ี รึกษาชมุ นุม ตอนน้ัน ไปแจ้ห่ม อาจารย์อุษณีย์ อาจารย์เสาวนีย์ อาจารย์เล็กก็ไปกับค่ายอาสา พฒั นาดว้ ย อาจารยเ์ ล็กกส็ นทิ สนมกับนกั ศกึ ษาดี คนุ้ เคยกัน ไวใ้ จกัน เชอ่ื ฟังกัน พวกเราได้ไปสร้างสนามเด็กเล่นโรงเรียน การไปครั้งน้ีสร้างความ ประทับใจได้เพื่อนที่ดีได้ความสามารถหลายด้านและได้เสียสละต่อ สังคม...”60 “จุดประทับใจมากที่สุดก็คือ ความเป็นกันเอง ความใกล้ชิดนะ แล้วอาจารย์เองก็รู้จักกันทั้งหมด รู้จักแม้กระทั่งครอบครัว ลูกเต้าภรรยา ครอบครัว สามี เป็นใครก็ต้องรู้จักกันหมด เพราะฉะนั้นอันน้ีคือจุดหน่ึงที่ อดีตที่มันเคยมีมา แม้กระทั่งคนงานอะไรเราก็รู้จักเขาเป็นอย่างดี มีการ พบปะสงั สรรค์มีงานเลีย้ งอะไรกม็ าร่วมกนั แลว้ ครอบครวั อะไรกม็ าดว้ ย”61 59 สมั ภาษณ ์ ผศ.สทิ ธิชัย หาญสมบัต,ิ อาจารย์รนุ่ บกุ เบิกวิทยาลัยครูลำปาง อธิการบดสี ถาบันราชภัฏอตุ รดิตถ:์ 18 มนี าคม 2544 60 สมั ภาษณ์ สวัสดิ์ ไชยวฒุ ิ, ศิษยเ์ ก่าปี 2516 : 5 เมษายน 2544. 61 สัมภาษณ์ ผศ. ประชัน รักพงษ์ อดีตหัวหน้าคณะวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ วิทยาลัยครูลำปาง , 22 พฤษภาคม 2544 44



“สภาอาจารย์ ยุคบกุ เบิก “...ตอนปี 2517 ประชาธิปไตยกำลังเบ่งบานมีการต้ังสภาอาจารย์ ก็มีหน้าท่ีคล้ายๆฝ่ายค้าน สภาอาจารย์ยุคแรกก็มี 9 คน อาจารย์สุรินทร์ เธียรถาวร เป็นประธาน แล้วมีผม มีสุเมธ มีเสน่ห์ วิเศษ มีธีรเกียรติ อาจารย์มนูญ อาจารย์สมศักด์ิ สายสวาท มีอาจารย์ประกายศรี อีกคนจำ ไม่ได้อาจจะเป็นอาจารย์เล็ก ไม่แน่ใจ ...สภาอาจารย์ประชุมเม่ือไหร่ก็เชิญ อาจารยฝ์ า่ ยบริหารเข้าไปดว้ ย ไปนั่งเหมอื นอาจารย์คนหนึ่ง อาจารยส์ รุ ินทร์ ก็ทำหน้าท่ีประธาน ก็มีการอภิปรายกัน ฝ่ายบริหารส่วนใหญ่ก็โดนโจมต ี ก็ว่าไม่ดีอย่างโน้นอย่างน้ี...จนขัดแย้งกับฝ่ายบริหารทางฝ่ายบริหารก็มองว่า กระด้างกระเด่ืองต่อผู้บงั คับบญั ชาถงึ ขัน้ ทำเรือ่ งถงึ อธบิ ดยี ้ายอาจารย์ 4 คน ภายใน 24 ชั่วโมง ภายหลงั อธิบดีก็ส่ังให้ทบทวน สุดท้ายอาจารยโ์ อฬารก็ ขอโทษเร่ืองก็ยุติไป...สภาอาจารย์อยู่ได้ปีกว่าพอออก พรบ.วิทยาลัยคร ู ปี 2518 กเ็ ลิกกนั ไป...”62 62 สัมภาษณ์ ผศ.สิทธชิ ัย หาญสมบตั ,ิ อาจารยร์ ุน่ บกุ เบกิ วิทยาลัยครลู ำปาง อธกิ ารบดีสถาบันราชภัฏอุตรดติ ถ:์ 18 มนี าคม 2544 46

“...สภาอาจารย์สมัยนั้นไม่มีกฎหมาย หรือระเบียบใดรองรับอย่าง เป็นทางการ พวกเราต้ังข้ึนแล้วก็สร้างระเบียบ ข้อบังคับเพื่อปกครองดูแล พวกเรากันเอง ดังนั้น การทำงานจึงเป็นงานอาสาสมัคร ทำทั้งบ ู๊ (กฏหมาย,วินัย,ตรวจสอบ ฯลฯ) และบุ๋น (งานวิชาการ การเขียนตำรา, ฝึกอบรม,บริหารวิชาการ ฯลฯ) และท่ีบทบาทค่อนข้างมากคือ บทบาทที่ เก่ียวข้องกับการสนับสนุนกิจกรรมของชาติบ้านเมืองซ่ึงในช่วง 2516 – 2519 คือช่วงการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอย่างหนัก พวกเราจึงให้ความ สำคัญต่อการรณรงค์เผยแพร่ประชาธิปไตยโดยท่าน ผศ.สุรินทร์ เป็น ประธาน แล้วมีคณาจารย์เราอีกหลายๆท่าน เช่น อาจารย์ประดิษฐ ์ สรรพช่าง อาจารย์ประชัน รักษ์พงษ์ และมีแนวร่วมอีกหลายท่าน ช่วยออกไปเผยแพร่ประชาธิปไตย...ในสมัยน้ันจะได้อยู่ร่วมกันอย่างมีส่วน รว่ ม กลา่ วคือ มีสขุ ร่วมเสพ มีทุกขร์ ว่ มต้าน มีงานชว่ ยกันและทีส่ ำคัญ คือ เราใหค้ วามรักความหว่ งใยอย่างเสมอภาคไม่เลือกเขา เลือกใคร โดยเฉพาะ ความยุติธรรม สมัยน้ันเรียกว่า ถูกต้อง... ต้องมาก่อน ถูกใจ ดังนั้นทุกๆ เร่ืองหากมีปัญหาสภาคณาจารย์จะเข้ามามีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็นปัญหา คณาจารย์ หรือปัญหาของผู้บริหารเพราะเอาเข้าจริงๆแล้วผู้บริหารก็เป็น สว่ นหน่ึงหรอื เป็นสมาชกิ คนหนึ่งของสภาคณาจารย์ ดงั นั้น ถ้าหากผ้บู รหิ าร มีปัญหาสภาฯก็เสนอแนะแนวทางหรือ ติติงอย่างมีเทคนิค แต่ถ้าผู้น้อยมี ปัญหาก็ต้องพิจารณาว่าถูกต้องหรือไม่อย่างไร ถ้าไม่ถูกต้องก็ต้องว่ากล่าว ตักเตือนหรือปรามไว้ แต่ถ้าผู้น้อยทำถูกต้องสภาฯก็จะช่วยเป็นส่ือกลาง ดำเนนิ การใหเ้ กดิ ความยุติธรรม เพ่ือประโยชนส์ ุขของทุกฝา่ ย...”63 63 เลก็ แสงมีอานุภาพ, “สารอธกิ าร” ,ข่าวมหาวทิ ยาลัยราชภฏั ลำปาง, ฉบบั ท่ี 7 ประจำวนั ท่ี 12-18 พฤศจิกายน 2556. 42 47

“สิ่งท่นี ่าภมู ิใจและประทับใจ จากผชู้ ว่ ยผอู้ ำนวยการฝา่ ยวิชาการ” 64 สิ่งท่ีน่าภูมิใจและประทับใจ ได้ปฏิบัติหน้าท่ีอยู่ท่ีวิทยาลัยครูลำปาง ระหว่างปี 2514 – 2518 ในฐานะผูช้ ว่ ยผอู้ ำนวยการฝ่ายวิชาการ ดังน ้ี 1. ประทับใจราชการทุกฝ่ายและชาวเมืองลำปางท่ีให้การต้อนรับ ช่วยเหลือ โดยถือวา่ คณะเรานำความเจรญิ มาสู่จงั หวัดลำปาง 2. ประทับใจ (ระทึกขวัญ) ผู้ต่อต้านการใช้ท่ีดินในช่วงน้ัน แม้เขาจะขัดขวาง แต่กไ็ มไ่ ด้ทำอันตรายเราโดยเข้าใจว่าพวกเราเป็นผปู้ ฎิบัตเิ ท่านน้ั 3. ผู้แอบอ้างเก่ียวกับการฝากนักศึกษาบางคนที่ไปขัดผลประโยชน์เขาเคยข่มขู่ วา่ จะเป็นอันตรายแตเ่ ขากไ็ ม่ได้ทำอะไรกผ็ า่ นและลืมกนั ไป 4. ประทับใจทีมงานวิชาการทั้งหมดซึ่งทุ่มเททำงานกันทั้งภาคกลาง วัน(ปกติ)และภาคค่ำโดยม่งุ หวงั จะจัดการเรยี นการสอนให้ดีและมคี ุณภาพทส่ี ุด 5. ประทับใจนักศึกษาท้ังภาคปกติและภาคค่ำท่ีมีความกล้า มีส่วนร่วมแสดง ความคิดเห็นด้วยเหตุผลและช่วยงานกิจกรรมและบริการของวิทยาลัยมากข้ึนและท่ีพิเศษ ก็คือนักศกึ ษาภาคคำ่ จะช่วยดูแล ควบคุม จัดการจราจรดแู ลความปลอดภัยแกน่ กั ศกึ ษา ภาคค่ำจนเรียบร้อยทุกวัน ในยุคประชาธิปไตยที่มีการเรียกร้องกันท่ัวไปแต่นักศึกษา วทิ ยาลยั ครูลำปางมีวจิ ารณญาณยอดเยยี่ มมากทำในส่ิงทถี่ ูกต้องอยา่ งนา่ ภูมใิ จ 6. ภูมิใจท่ีวิทยาลัยครูรับหน้าที่ในฝ่ายศึกษาธิการจัดพิธีเปิด – ปิด กีฬาเขตท่ี จังหวัดลำปางรวมท้ังเป็นผู้จัดการเรื่องมอบเหรียญรางวัลด้วย จนงานสำเร็จเรียบร้อย ดว้ ยดีวิทยาลยั ไดร้ ับคำชมเชยจากจังหวดั และชาวเมอื งลำปางมาก แมจ้ ะเปน็ สถานศกึ ษา ต้ังใหมแ่ ตบ่ ุคลากรคือนกั ศกึ ษา อาจารย์ และเจ้าหนา้ ท่ีเรารว่ มมือกันอยา่ งจริงจงั 64 ประชุม มุขดี, บันทึกท้ายจดหมายเพื่อให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่ผู้สัมภาษณ์ คือผศ.ดร.ดวงจันทร์ เด่ียววิไล และ ผศ.จำลอง คำบุญช ู 48

7. เป็นช่วงเวลาที่กำลังเรียกร้องประชาธิปไตยหรือประชาธิปไตยกำลังเบ่งบาน เราต้องต่อสู้ทางความคิดกันมาก ทั้งอาจารย์ นักศึกษา แต่ก็ด้วยเหตุผล และทุกเร่ืองก็ ผ่านพ้นไปด้วยดีมีนิสิตนักศึกษาจากสถาบันส่วนกลางและองค์กรอ่ืนๆแวะเวียนกันมาเผย แพร่ประชาธิปไตยภายในวิทยาลัยหรือไม่ก็ใช้เป็นศูนย์พักพิง(ใช้บ้านรับรองของ วิทยาลัย)และออกไปทำกิจกรรมข้างนอกเสนอๆซ่ึงจะได้รับมอบหมายจากผู้อำนวยการ ให้ดแู ลเรื่องนด้ี ้วย (นายประชุม มุขดี) 1 เม.ย 44. 21:15 น 49

อธกิ ารโอฬาร โรจน์หริ ัญ มอบประกาศนยี บตั ร ปกี ารศกึ ษา 2517 แก่ผูส้ ำเร็จการศกึ ษา “ ป.กศ. สูง รุ่นที่ 1 และ ป.กศ. ต้น รนุ่ ท่ี 2”

“เปิดเทอมใหม่ อาจารย์ใหญ่ กล่าวคำต้อนรับนักศกึ ษาร่นุ แรก” วิทยาลัยครูลำปางมีความยินดีเป็นอย่างยิ่ง ขอต้อนรับนักศึกษารุ่นแรกของ วิทยาลัย นักศึกษารุ่นนี้ จัดได้ว่าเป็นรุ่นบุกเบิกของมหาวิทยาลัยเช่นเดียวกับคณะ อาจารย์ของวิทยาลัย เมื่อนักศึกษาเป็นนักศึกษารุ่นแรกของวิทยาลัยย่อมมีความจำเป็น หลายประการที่จะต้องทำความเข้าใจเก่ียวกับแบบแผน ข้อปฏิบัติของวิทยาลัยท้ังในด้าน การเรียนการสอน การวัดผลการศึกษา หลักสูตรและวิธีเรียน ตลอดท้ังการให้บริการ ตา่ งๆ ของวทิ ยาลยั 51

นักศึกษาทั้งหลายได้เคยผ่านการศึกษามาจากสถานศึกษาต่างๆ ซึ่งมีระเบียบวิธี การเรียนไม่เหมือนกับสถาบันฝึกหัดครู เพราะสถาบันฝึกหัดครูเป็นสถาบันในระดับ อดุ มศึกษา ผเู้ ข้าศึกษามีโอกาสท่จี ะศกึ ษาเลา่ เรียนเปน็ ลำดับติดต่อกันไดท้ ุกระดบั จนถงึ ระดับปริญญาโททางการศึกษาในปัจจุบันนี้ โดยทำการศึกษาที่วิทยาลัยครูลำปางน้ี ระดับประกาศนียบตั รวิชาการศกึ ษาเปน็ เวลา 2 ปี แล้วสามารถจะศึกษาต่อทวี่ ิทยาลัยครู ลำปางนี้ในระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาช้ันสูงอีกเป็นเวลา 2 ปี ต่อจากน้ันก็จะ เข้าศึกษาต่อในวิทยาลัยวิชาการศึกษาในระดับปริญญาตรีทางการศึกษาเป็นเวลา 2 ปี ในระดับปริญญาโททางการศึกษาต่ออีก 2 ปี จะเห็นได้ว่าระบบการศึกษาของวิทยาลัย ครูลำปาง เป็นระบบการศึกษาที่จัดเข้าระบบท่ีสะดวกได้เพราะสามารถจะศึกษาต่อได้ทุก ระดับ นักศึกษาทง้ั หลายทไ่ี ดเ้ ข้ามาอย่ใู นวทิ ยาลยั นี้ ควรจะภูมใิ จไดว้ ่า ได้เขา้ มาอยู่ใน สถาบนั อนั สงู ในระดับอดุ มศึกษา แล้วควรจะพยายามศกึ ษาค้นคว้าหาความรู้ความเข้าใจ ท้ังในดา้ นวิชาการ ในดา้ นจิตใจ อารมณ์ และในด้านสงั คม สง่ิ เหลา่ น้ีนักศึกษาทัง้ หลาย จะหาได้จากสถาบันของเรา เพราะเป็นทรี่ วมของสรรพสง่ิ ต่างๆ มากมาย พยายามศึกษา วิธีการเรียนตามระเบียบของวิทยาลัยใช้ความอุตสาหะวิริยะ ศึกษาเล่าเรียน ประพฤติ ตามระเบียบของวิทยาลัยทำตนให้เป็นประดุจนักปราชญ์ วิทยาลัยครูลำปางของเราเป็น วทิ ยาลัยที่ผลิตนักศึกษาผทู้ ่จี ะออกไปเปน็ ครใู นอนาคต ดังน้ันสิ่งที่กล่าวมาแล้วจะต้องสมบูรณ์พร้อม จึงจะเป็นครูได้ คำว่า “ครู” จะ ต้องเป็นผูท้ ี่คนท่วั ไปเคารพนับถอื ขอนักศึกษาท้ังหลาย จงศึกษาคู่มือนี้ และพยายามประพฤติปฏิบัติตามเพื่อ ความกา้ วหนา้ ของตนเอง และประเทศชาติของเราสืบไป (นายโอฬาร โรจนห์ ิรัญ) อาจารย์ใหญ่วิทยาลัยครูลำปาง (จาก : คู่มอื นักศกึ ษาว่าดว้ ยระเบยี บการจดั การเรยี นการสอนของวิทยาลยั ครลู ำปาง ปกี ารศกึ ษา2515 วทิ ยาลยั ครูลำปาง 2515 หนา้ 1-2) 52

สรุป “สี่ขวบปแี รก” (2514-2517) ในยุคบกุ เบิก วทิ ยาลัยครลู ำปางได้กำเนดิ ข้นึ มา ตามความต้องการของท้องถิ่น มุ่งเน้นการผลิตครูท้ังในด้านปริมาณและคุณภาพ เพื่อ แก้ไขปัญหาภาวการณ์ขาดแคลนครูของประเทศไทยในขณะนั้น แต่ดูเหมือนผู้บริหารไม่ สามารถควบคมุ ปรมิ าณจำนวนนักศกึ ษาท่ีเข้าเรยี นในยุครุ่นแรกใหอ้ ย่ใู นระดับที่เหมาะสม ได้เพราะ “สู้แรงช้ีนำทางฝ่ายการเมือง”ไม่ได้จึงทำให้ในปีแรกที่เปิดสอน (ปี2515) วิทยาลัยต้องแบกภาระรับนักศึกษาที่มาสมัครเรียนท้ังหมดเข้าเรียน ในภาคปกติ 300 คน และภาคค่ำมากถึง 1,200 คนทัง้ ๆ ทีข่ ณะนนั้ ยงั ขาดแคลนอาจารยผ์ สู้ อนอยู่ จึงเปน็ “การเริ่มต้นท่ีเกินกำลัง” ของวิทยาลัยครูเปิดใหม่ ซ่ึงส่งผลต่อการผลิตครูในเชิงปริมาณ มากกวา่ คณุ ภาพ วิทยาลัยครูลำปางจึงเป็นวิทยาลัยเกิดใหม่ที่ต้องเร่งให้โตอย่างรวดเร็วท่ามกลาง กระแสความต้องการของสังคมและผู้ปกครองในพ้ืนท่ีที่ต้องการให้ลูกหลานเรียนครูกัน มาก เน่ืองจากเรียนจบแล้วมีโอกาสสอบบรรจุเป็นข้าราชการครูได้ค่อนข้างสูงเพราะครู ยังขาดแคลนอีกมาก ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ทำใหว้ ิทยาลัยครูเกา่ หลายแห่งสามารถผลติ ครรู ะดับปริญญาตรไี ด้แล้ว ก็ เป็นอีกปัจจัยหนึ่งท่ีผลักดันให้วิทยาลัยครูลำปางต้องเร่งพัฒนาความพร้อมสู่การผลิตครู ระดับปรญิ ญาตรใี นยุคตอ่ มา 53

ท่ามกลางการเร่งพัฒนาวิทยาลัยครูดังกล่าวแล้วนั้น ผู้บริหารในยุคบุกเบิกยัง ต้องเผชิญอุปสรรคปัญหาเร่ืองกรรมสิทธ์ิที่ดินกับราษฎรตำบลกล้วยแพะตั้งแต่เริ่ม ก่อสร้างและยืดเยื้อยาวนานถึง 26 ปี อันเป็นผลพวงมาจากการบริหารจัดการของทาง ฝ่ายราชการในจังหวัดลำปางขณะนั้นที่ขาดความละเอียดสมบูรณ์ในข้อกฎหมายครอบ ครองกรรมสทิ ธท์ิ ่ีดนิ ในการสร้างวทิ ยาลัยครลู ำปาง แต่อย่างไรก็ตามวิทยาลัยครูลำปางนับเป็นสถาบันการฝึกหัดครูที่ชาวลำปางและ พื้นที่ใกล้เคียง ต่างคาดหวังในการสร้างโอกาสทางการศึกษาให้แก่บุตรหลานและผลิตครู ทมี่ ีคณุ ภาพออกไปรับใช้ประเทศชาติ นอกจากน้ีวทิ ยาลัยครูลำปางยังถือเปน็ แหลง่ เริ่มต้น ชีวิตข้าราชการของอาจารย์หนุ่มสาวและบัณฑิตใหม่ท่ีมาร่วมบุกเบิกพัฒนาวิทยาลัยครู ลำปางด้วยกัน และการเริ่มต้นพัฒนาการของสถาบันแห่งน้ียังได้หล่อหลอมให้นักศึกษา คณาจารยม์ ีความรกั ความศรัทธา ความผูกพันอันดีตอ่ กนั ก่อเกดิ รากฐานอันมั่งคงเสรมิ สร้างพลังต่อการพัฒนาวิทยาลัยครูลำปางให้ก้าวสู่สถาบันอุดมศึกษาท่ีสมบูรณ์ในยุค ตอ่ มา 54

ลำดับเหตกุ ารณส์ ำคญั (พ.ศ. 2514 – 2517) ปี พ.ศ. เหตุการณ์สำคัญ ต้นปี 2512 นายสุวิทย์ กัลยารัตนกุล ศึกษาธิกาจังหวัด ลำปาง ทำหนังสือเสนอกระทรวศึกษาธิการ 23 เมษายน 2512 ให้จัดตั้งวิทยาลัยครูขึ้นในจังหวัดลำปาง ตามกระแสเรียกร้องของประชาชนชาลำปาง 6 มิถุนายน 2512 นายทรงชัย เจตะบุตร ศึกษาธิการจังหวัด ลำปางมีหนังสือถึงกระทรวงศึกษาธิการ เสนอที่ดินสำหรับก่อตั้งวิทยาลัยครู จำนวน 2 แปลง คือพื้นที่ บ้านนาป้อใต้ ตำบลต้น ธงชัย อำเภอเมือง และพื้นที่ บ้านหนองหัว หงอก ตำบลชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปางเสนอที่ดินสำหรับก่อตั้ง วิทยาลัยครูลำปางอีก 1 แปลง อยู่ในพื้นที่ บ้านทุ่งกู่ด้าย ตำบลปงแสนทอง อำเภอ เมือง 55

ปี พ.ศ. เหตุการณส์ ำคัญ 27 มิถุนายน 2512 นายบุญถิ่น อัตถากร อธิบดีกรมการฝึกหัด 20 มกราคม 2514 ครูได้เดินทางมาตรวจที่ดินบริเวณหมู่บ้าน หนองหัวหงอก ตำบลชมพู อำเภอเมือง 19 พฤษภาคม 2514 จังหวัดลำปาง 4 มิถุนายน 2514 นายสาโรช บัวศรี อธิบดีกรมการฝึกหัดครู ได้มีหนังสือที่ ศธ 0303/579 แจ้งให้จังหวัด จัดทำเรื่องกรรมสิทธิ์ที่ดินบริเวณพื้นที่บ้าน หนองหัวหงอก ตำบลชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง นายสุบิน เกษทอง ผู้ว่าราชการจังหวัด ลำปาง มีหนังสือที่ ลป.23/3506 ตอบยืนยัน ให้กระทรวงศึกษาธิการทราบเรื่องกรรมสิทธิ์ ที่ดิน โดยแจ้ง เพิ่มที่ดินจากเดิมเป็น 944 ไร่ 2 งาน 89 ตารางวา เริ่มวางผังการก่อสร้างวิทยาลัยครูลำปาง บริเวณพื้นที่หมู่บ้านหนองหัวหงอก ตำบล ชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 56 51

ปี พ.ศ. เหตุการณส์ ำคัญ 9 มิถุนายน 2514 กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศจัดตั้ง ปีการศึกษา 2515 วิทยาลัยครลู ำปาง ปีการศึกษา 2516 เปิดการเรียนการสอนนักศึกษารุ่นแรกใน ตลอดยุคนี้ ระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นต้น (ป.กศ. ชั้นต้น) ทั้งภาคปกติและภาคค่ำ เปิดการเรียนการสอนนักศึกษาในระดับ ป ร ะ ก า ศ น ี ย บ ั ต ร ว ิ ช า ก า ร ศ ึ ก ษ า ช ั ้ น สู ง ( ป.กศ. ชั้นสูง) โดยรับนักศึกษาที่สำเร็จ ป.กศ. ชั้นต้น จากวิทยาลัยครอู ุตรดิตถ์ ปัญหาข้อขัดแย้งในกรรมสิทธิ์ที่ดินระหว่าง วิทยาลัยกับราษฏรยังหาข้อยุติไม่ได้ 52 57

ยุคผลิตบัณทติ ครศุ าสตร์ : ยกระดบั คณุ ภาพการฝึกหดั ครูไทย (พ.ศ.2518 – 2527) กอ่ นปี พ.ศ. 2517 วทิ ยาลยั ครทู ่ัวประเทศทำหน้าทีเ่ ปน็ สถาบนั ฝึกหดั ครูผลิต ครใู น 2 ระดบั เท่านั้น คือ ระดับประกาศนยี บตั รวชิ าการศกึ ษาชั้นตน้ (ป.กศ.ช้นั ตน้ ) และระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง (ป.กศ.ช้ันสูง) โดยรับผู้เรียนท่ีจบ มธั ยมศึกษาตอนตน้ (มศ.3) เข้าเรยี นในหลกั สูตรป.กศ.ช้นั ต้น 2 ปี และรับผู้เรียนทีจ่ บ ป.กศ. ชัน้ ตน้ เขา้ เรยี นในหลักสูตรป.กศ.ช้ันสงู อีก 2 ปี 58

เม่ือนักศึกษาที่สำเร็จหลักสูตร ป.กศ.ชั้นสูง จากวิทยาลัยครูแล้วหากต้องการ ศึกษาต่อระดับปริญญาตรีก็ต้องเข้าศึกษาต่อในวิทยาลัยวิชาการศึกษาอีก 2 ปี ทั้งนี้ วิทยาลัยครูและวิทยาลัยวิชาการศึกษาสังกัดอยู่กรมเดียวกัน คือ กรมการฝึกหัดครู กระทรวงศกึ ษาธิการ วิทยาลัยครูจึงทำหน้าที่ ผลิตครใู นระดบั อนุปริญญา และ วทิ ยาลยั การศกึ ษาทำหน้าท่ผี ลติ ครรู ะดบั ปรญิ ญาตรี แต่หลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ได้เกิดกระแสเรียกร้องของคณาจารย์ และนิสิตในวิทยาลัยวิชาการศึกษา เสนอข้อเรียกร้องต่อรัฐบาลให้ยกฐานะวิทยาลัยวิชา การศึกษา เป็นมหาวิทยาลัย และย้ายสังกัดจากกระทรวงศึกษาธิการไปสังกัดทบวง มหาวิทยาลัย จนข้อเรียกร้องประสบผลสำเร็จในปี พ.ศ. 2517 ปรับฐานะเป็น มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สังกัดทบวงมหาวิทยาลัย จึงทำให้กระทรวงศึกษาธิการ ขาดสถาบันการศึกษาท่ีทำหน้าท่ีผลิตครูระดับปริญญาตรีอยู่ในสังกัด ดังน้ันกระทรวง ศึกษาธกิ ารจงึ ผลกั ดันให้วทิ ยาลยั ครทู ำหนา้ ท่ผี ลิตครูระดับปรญิ ญาตรีในปี 2517 น้นั เอง 59

วค. 17 แหง่ เปิดสอนปรญิ ญาตรี และยกร่าง พ.ร.บ.วทิ ยาลยั คร ู ในปีการศึกษา 2517 กรมการฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ ได้อนุมัติให้ วิทยาลัยครูท่ีเก่าแก่และมีความพร้อมเปิดสอนระดับปริญญาตรีในวิทยาลัยครูข้ึนเป็นครั้ง แรก ในวิทยาลัยครเู พียง 17 แหง่ 65 จาก 36 แห่งเท่าน้ัน การเปดิ “...ศิษย์เก่า วค.ลำปางที่จบ ป.กศ.สูง รุ่นแรก หลายคนได้รับคัด เลอื กใหไ้ ปเรียนตอ่ ปรญิ ญาตรีของ วค. หลายแห่ง เชน่ ที่ วค .พิบลู สงคราม วค.เชยี งใหม่ วค.เทพสตรี วค.นครสวรรค์ นักศกึ ษาปริญญาตรสี องร่นุ แรก ของวิทยาลัยครู รุน่ ปี 2517 และ 2518 น้นั ยงั ตอ้ งเรียนตามหลกั สูตรเก่า ของวทิ ยาลยั วชิ าการศึกษา ซ่ึงตอ่ เน่อื งจากระดบั ป.กศ.สูง ในชว่ งทพ่ี วกเรา รุ่น 1 รุ่น 2 กำลังเรียนอยู่น้ันยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าจบแล้วจะได้วุฒิอะไร อาจารย์บางท่านก็บอกว่าจะได้ วุฒิ ป.อ. (ประกาศนียบัตรอุดมศึกษา) จนมีบางคนนำไปล้อว่า “ปริญญาอ่อนๆ” บ้าง “ปัญญาอ่อน” บ้างเพราะ ขณะนั้น ยังอยู่ระหว่างการร่าง พ.ร.บ.วิทยาลัยครูอยู่ ตอนนั้นพวกเรานัก ศกึ ษา วค. ทงั้ 17 แหง่ ต้องเคลือ่ นไหวจัดสมั มนากันถงึ 3 ครง้ั ครัง้ แรกท่ี วค. บ้านสมเด็จเจ้าพระยา ต่อมาท่ี วค.พิบูลสงคราม และท่ี วค. มหาสารคาม ผลักดันเรื่อง วฒุ ชิ ือ่ ปริญญา ค.บ. และเรือ่ งออกแบบครยุ วทิ ย ฐานะกัน เสนอผู้ใหญ่จนทางผู้ใหญ่ในกรมการฝึกหัดครูยอมรับและกำหนด ชื่อปริญญา “ค.บ.” และครุยวิทยฐานะแบบสากล มีฮูดสีฟ้าขาว ตามที่เรา ตอ้ งการ ...”66 65 วค. 17 แห่ง ท่ีเปิดสอนปริญญาตรีในปีการศึกษา 2517 ประกอบด้วย วค.พระนคร วค.จันทรเกษม วค.บ้านสมเด็จเจ้าพระยา วค.สวนดุสิต วค.สวนสุนันทา วค.เชียงใหม่ วค.พิบูลสงคราม พิษณุโลก วค.นครสวรรค์ วค.เทพสตรี ลพบุรี วค.พระนครศรีอยธุ ยา วค.อบุ ลราชธานี วค.อดุ รธานี วค.มหาสารคาม วค.นครราชสมี า วค.ยะลา วค.นครศรธี รรมราช และวค.สงขลา 66 ผเู้ ขียน (ผ.ศ.จำลอง คำบุญช)ู ศษิ ยเ์ ก่าวทิ ยาลัยครลู ำปาง ป.กศ. ชัน้ สูง รุ่นแรก (ปี 2516-2517) ได้รบั คดั เลอื ก โควตาไปเรียนวชิ าเอกภาษาไทยท่ี วค.พิบูลสงคราม พษิ ณโุ ลก (ปี 2518-2519) 60

การเปลยี่ นแปลงภายใต้ พ.ร.บ. วิทยาลยั ครู พ.ศ. 2518 จากกระแสความเปลยี่ นแปลงทางสงั คมและการเมืองหลังเหตกุ ารณ์ 14 ตลุ าคม 2516 ดังกล่าวข้างต้นได้นำไปสู่การพัฒนาวิทยาลัยครูลำปาง และวิทยาลัยครูอ่ืนท่ัว ประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งการประกาศใช้พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ. 2518 ของ รัฐบาลในยุคนน้ั ซึง่ มีเหตผุ ลสำคญั คือ “เนื่องจากรัฐบาลมีนโยบายขยายและปรับปรุงการศึกษาทุกระดับ ให้กว้างขวางและมีคุณภาพดียิ่งข้ึน ในการนี้จะต้องผลิตครูระดับสูงเพ่ือ สนองนโยบายดังกล่าว ประกอบกับในปัจจุบันนี้ปรากฏว่าวิทยาลัยครูใน สังกัดกระทรวงศึกษาธกิ ารท้งั ในส่วนกลางและส่วนภูมภิ าคกา้ วหนา้ ข้ึนถงึ ขน้ั ทส่ี ามารถดำเนินการเปิดสอนถึงระดบั ปริญญาได.้ ..”67 67 “พระราชบัญญัตวิ ทิ ยาลัยครู พ.ศ. 2518,” (2518, 27 กุมภาพนั ธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 92 ตอนที่ 48 ก ฉบับพเิ ศษ. หนา้ 23-43.. 61

นอกจากนี้พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู ดังกล่าว ทำให้เกิดสภาการฝึกหัดครู โดยมี ปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการเปน็ นายกสภาโดยตำแหน่ง อธบิ ดีกรมการฝกึ หัดครเู ป็น อุปนายกสภาโดยตำแหน่ง และมกี รรมการสภาโดยตำแหน่ง และกรรมการสภาทม่ี าจาก การเลือกตั้งและกรรมการสภาผู้ทรงคุณวุฒิ และทำให้โครงสร้างการแบ่งส่วนราชการใน วิทยาลัยครูลำปางก็ต้องปรับเปล่ียนใหม่ตาม พรบ.วิทยาลัยครูฉบับดังกล่าวโดย เกดิ สว่ นราชการท่เี รยี กว่า “คณะวิชา” “สำนกั ” “ศนู ย”์ ซ่งึ ประกอบดว้ ย 3 คณะวิชา 4 สำนัก 2 ศูนย์ ได้แก่ คณะวิชาครุศาสตร์ คณะวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คณะวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สำนักงานอธิการ สำนักส่งเสริมวิชาการ สำนักกิจการนักศึกษา สำนักวางแผนพัฒนา ศูนย์วิจัยและบริการการศึกษา และศูนย์ ศิลปวัฒนธรรม นอกจากน้ี “หมวดวิชา” เดมิ ก็เปลย่ี นเป็น “ภาควิชา” ดว้ ย ในขณะนั้นวิทยาลัยครูลำปางอยู่ในยุคเร่ิมต้นและเปิดสอนได้เพียง 4 ปี แต่วิทยาลัยครูลำปางก็ต้องเร่งปรับบทบาทหน้าท่ีให้เป็นไปตาม พระราชบัญญัติวิทยาลัย ครู พ.ศ. 2518 เช่นเดียวกับวิทยาลัยครูแห่งอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการดำเนินบทบาท ภาระหนา้ ทต่ี ามมาตรา 5 ของพระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ. 2518 ท่ีกำหนดไวว้ า่ “...ให้วทิ ยาลยั ครูเปน็ สถาบันการศึกษาและการวจิ ยั มวี ัตถุประสงค์ ให้การศึกษาวิชาการและผลิตครูถึงระดับปริญญาตรี ทำการวิจัย ส่งเสริม วิชาชีพและวิทยฐานะของครูอาจารย์และเจ้าหน้าที่ผู้บริหารการศึกษา ทำนุบำรุงวัฒนธรรม และให้บริการทางวชิ าการแก่สงั คม…”68 68 เร่อื งเดยี วกัน 62

วค.ลำปาง เปดิ สอนระดับปรญิ ญาตรี ในปีการศึกษา 2521 วิทยาลัยครูลำปางได้เปิดสอนระดับปริญญาตรีเป็นคร้ัง แรก ในหลกั สตู รครุศาสตรบณั ฑติ ปรญิ ญาตรี 2 ปี วชิ าเอกเกษตรศาสตร์ มีนกั ศึกษา เข้าเรียนรนุ่ แรกจำนวน 41 คน และในปกี ารศกึ ษา 2522 ไดเ้ ปิดสอนเพิม่ เป็น 6 วิชา เอก คือ วิชาเอกเกษตรศาสตร์ วิชาเอกวิทยาศาสตร์ วิชาเอกภาษาอังกฤษ วิชาเอก ภาษาไทย วิชาเอกสงั คมศึกษา และวิชาเอกการบรหิ ารการศึกษา 69 ต่อมาในปีการศึกษา 2524 วิทยาลัยครูลำปางได้เปิดการเรียนการสอนระดับ ปริญญาตรีหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต ปริญญาตรี 4 ปี อีก 4 วิชาเอก คือ วิชาเอก เกษตรศาสตร์ วิชาเอกวิทยาศาสตร์ท่ัวไป วิชาเอกสังคมศึกษา และวิชาเอกภาษา อังกฤษ70 ซ่ึงเป็นหลักสูตรที่สภาการฝึกหัดครูได้พัฒนาข้ึนเพ่ือรับผู้เรียนที่จบการศึกษา ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย 69 ที่มา :สำนักส่งเสริมวิชาการ สถาบันราชภฏั ลำปาง 2544. 70 ท่มี า : สำนักส่งเสริมวิชาการ สถาบนั ราชภัฏลำปาง 2544. 63



ขยายบทบาทพฒั นาครปู ระจำการ “ อคป.” ในปี 2522 สภาการฝึกหัดครูอนุมัติให้วิทยาลัยครูท่ัวประเทศดำเนินการ โครงการฝึกอบรมครูและบุคลากรทางการศึกษาประจำการ (อคป.) ตามนโยบายและ แนวทางการจัดการฝึกหัดครูตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติระยะที่ 4 (2520 – 2524) คอื “...การฝึกหัดครูและการฝึกอบรมครูประจำการจึงเป็นขบวนการ เดียวกันและเป็นการศึกษาตลอดชีพของขบวนการเป็นครู นอกจากน้ีจะต้อง มีความเข้าใจว่าการฝึกอบรมครูไม่เพียงแต่ส่งเสริมให้ครูประจำการมีความรู้ และทักษะใหม่ในการประกอบอาชีพ แต่ควรฝึกอบรมครูให้มีความรู้และ ทักษะอ่ืนๆ ท้ังในด้านการเรียน การสอนและการจัดการศึกษาด้วย เพ่ือให้ ครไู ด้เปล่ยี นหนา้ ท่กี ารงานไดส้ ะดวกยงิ่ ข้นึ ...”71 วิทยาลัยครูลำปางได้ดำเนินการโครงการฝึกอบรมครูและบุคลากรทางการศึกษา ประจำการ (อคป.) ในปี 2522 ท้งั ในระดับประกาศนียบัตรวชิ าการศกึ ษาชัน้ สงู และ ในระดับปรญิ ญาตรี หลกั สตู รปรญิ ญาตรี 2 ปี รวม 7 โปรแกรม คือ 71 วิทยาลัยครูลำปาง คู่มือนักศึกษา โครงการอบรมครูและบุคลากรทางการศึกษาประจำการ ประจำปีการศึกษา 2521. หน้า 23. 65

หลกั สูตรประกาศนยี บตั รวชิ าการศกึ ษาชั้นสงู มี 1 โปรแกรม ไดแ้ ก่ โปรแกรม พฒั นาสมรรถภาพครสู อนสงั คมศึกษา และหลักสูตรปริญญาตรี 2 ปี รวม 6 โปรแกรม ได้แก่ โปรแกรมพัฒนาสมรรถภาพผู้บริหารการศึกษา โปรแกรมพัฒนาสมรรถภาพครู สอนภาษาไทย โปรแกรมพัฒนาสมรรถภาพครูสอนเกษตรศาสตร์ โปรแกรมพัฒนา สมรรถภาพครูสอนภาษาอังกฤษ โปรแกรมพฒั นาสมรรถภาพครสู อนวิทยาศาสตร์ทวั่ ไป โปรแกรมพฒั นาสมรรถภาพครสู อนสังคมศึกษา72 โครงการ อคป. ดังกล่าว ได้ดำเนินการจัดการเรียนการสอนในวันเสาร์ – อาทิตย์ มาอย่างต่อเน่ือง สามารถพัฒนาให้ครูเพ่ิมวิทยฐานะและเพ่ิมพูนประสบการณ์ เสริมสร้างสมรรถภาพของครูและบุคลากรทางการศึกษาในจังหวัดลำปางและจังหวัดใกล้ เคียงได้ผลอย่างนา่ พอใจ เขา้ ร่วมโครงการส่งเสรมิ คุณภาพการศึกษาโรงเรียน ตชด. ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุพจน์ เอ่ียมอดุลย์ อดีตหัวหน้าศูนย์วิจัยและบริการวิชา การ วทิ ยาลัยครูลำปาง ผรู้ ับผดิ ชอบโครงการสง่ เสริมคณุ ภาพการศกึ ษาโรงเรียนตำรวจ ตระเวนชายแดน ในพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ กลา่ วถึงโครงการน้วี ่า “...วิทยาลยั ครูลำปางในฐานะสถาบันอุดมศึกษาท่ีมคี วามใกล้ชิดกับ ท้องถิ่น ได้เข้าร่วมโครงการส่งเสริมคุณภาพการศึกษาโรงเรียนตำรวจ ตระเวนชายแดน ในพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม ราชกุมารี ในเขตกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนท่ี 33 จังหวัด เชยี งใหม่ และเริ่มเข้าไปดำเนินการต้ังแต่เดือนตลุ าคม 2526 72 ท่ีมา : สำนกั สง่ เสรมิ วิชาการ สถาบนั ราชภัฏลำปาง 2544. 66

โดยวิทยาลัยได้แต่งตั้งคณะกรรมการประสานงานโครงการส่งเสริม คุณภาพการศึกษาโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน และได้เลือกโรงเรียนใน เขตจังหวัดเชียงใหมไ่ ว้ 6 โรง...ดงั น้ี โรงเรยี น ตชด.บำรงุ ท่ี 107 บา้ นห้วย จะค่าน อำเภอเชียงดาว โรงเรียนตชด.บำรุงท่ี 110 บ้านน้ำยอน อำเภอ แมอ่ าย โรงเรยี นอาโอยามา บ้านดอยปา่ คา อำเภอฝาง โรงเรยี นศกึ ษานารี อนุสรณ์ 3 บ้านห้วยส้าน อำเภอแม่อาย โรงเรียนเฮียงไทยธำรง บ้านปู่ หมื่นใน อำเภอแม่อาย โรงเรียนทุติยะโพธิ์อนุสรณ์ บ้านจะนะ อำเภอ แมอ่ าย...” 73 ปัจจุบันน้ีมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางยังคงดำเนินงานต่อเนื่องจากโครงการ ดังกล่าวโดยศูนย์ประสานงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ โรงเรียนตำรวจ ตระเวนชายแดน และรับผิดชอบโรงเรียน 4 แห่ง คือ โรงเรียนทุติยะโพธ์ิอนุสรณ ์ อำเภอแม่อาย โรงเรียนเฮียงไทยธำรง อำเภอแม่อาย โรงเรียนอาโอยามา อำเภอฝาง และโรงเรียนบ้านหนองแขม อำเภอเชยี งดาว จงั หวัดเชยี งใหม่ 73 สุพจน์ เอ่ียมอดุลย์ “โครงการส่งเสริมคุณภาพการศึกษาโรงเรียน ตชด.” ใน สองทศวรรษ วิทยาลัยครูลำปาง, 2534 หน้า 61-63. 67

เกิดศูนย์วัฒนธรรม ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธนากร สังเขป อดีตหัวหน้าศูนย์ศิลปวัฒนธรรม วิทยาลัย ครลู ำปาง กลา่ ววา่ “...ศูนย์วัฒนธรรม เร่ิมจัดต้ังข้ึนเม่ือปี พ.ศ. 2524 ตามประกาศ ของกระทรวงศึกษาธิการ หลายคนคิดว่านี่เป็นงานฝาก แม้แต่ผู้เขียนเองก็ ไม่ยกเว้น แท้จริงเป็นภารกิจที่กระทรวงศึกษาธิการให้สถานศึกษาในสังกัด กระทรวงศึกษาธิการดำเนินการ โดยมีสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรม แห่งชาตเิ ป็นหน่วยงานประสาน ทัง้ ในแง่นโยบายและงบประมาณ...”74 การดำเนินงานศูนย์วัฒนธรรม ดังกล่าวเป็นการดำเนินงานในฐานะ “ศูนย์ วัฒนธรรมจังหวัดลำปาง” โดยมีอธิการวิทยาลัยครูลำปางเป็นประธานศูนย์วัฒนธรรม จังหวัดลำปางดำเนินงานคู่ขนานการศูนย์ศลิ ปวัฒนธรรม ซึ่งเป็นส่วนราชการในวิทยาลัย ครลู ำปาง 74 ธนากร สังเขป, “ศูนย์วัฒนธรรมในอดีต...ปัจจุบันและอนาคต” ใน สองทศวรรษ วิทยาลัยครูลำปาง, 2534, หนา้ 59. 68

ภาวะวกิ ฤติ “ครูล้นตลาด-นกั ศึกษาจำนวนลดลง” ในขณะที่สถาบันการศึกษาต่าง ๆ ในประเทศไทยทั้งวิทยาลัยครู มหาวิทยาลัย และวิทยาลัยอ่ืน ๆ ที่เปิดสอนหลักสูตรศึกษาศาสตร์ หรือครุศาสตร์ ต่างก็มุ่งผลิตครู สาขาต่าง ๆ อย่างขาดทิศทาง ขาดเป้าหมายที่ถูกต้องเหมาะสม จนทำให้เกิดปัญหาครู ล้นตลาด ความต้องการครูลดลง รัฐบาลมีอัตราการสอบบรรจขุ ้าราชการครนู ้อยลง ใน การสอบแข่งขันเข้ารับราชการครูแต่ละปีจึงมีคนสมัครมากกว่าจำนวนที่รับหลายเท่า สภาวการณ์เช่นน้ีส่งผลกระทบต่อความต้องการการเข้าเรียนในวิทยาลัยครูของนักเรียน นักศึกษาลดลงมาก ทำให้เกิดภาวะวิกฤติของวิทยาลัยครูท่ัวประเทศที่มีจำนวนนักศึกษา ลดลงอย่างมาก วิทยาลัยครูลำปาง ในขณะนั้นมีจำนวนนักศึกษาชั้นปีท่ี 1 ลดลงตามลำดับ จากจำนวนที่เคยมีนักศึกษาเข้าเรียนในปีการศึกษา 2525 จำนวน 850 คน และในปี การศกึ ษา 2526 มมี ากถงึ 1,076 คน แต่พอในปีการศกึ ษา 2527 มีจำนวน 601 คน และในปีการศึกษา 2528 ลดลงเปน็ 418 คน และลดลงตำ่ สดุ เป็น 373 คน ในปีการ ศกึ ษา 2529 เม่ือพิจารณาจากจำนวนผเู้ รียนสายวชิ าชพี ครใู นแต่ละวิชาเอก ยงั พบวา่ จำนวนนักศึกษาช้นั ปีที่ 1 บางวชิ าเอกเคยมจี ำนวน 30 – 40 คน กล็ ดเหลอื เพยี ง 7 – 10 คน ดังตารางในหน้าต่อไป 69

จำนวนนักศกึ ษาภาคปกติ ปที ่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2525 – 2529 75 75 ทมี่ า : สำนกั สง่ เสรมิ วชิ าการ สถาบันราชภฏั ลำปาง 2544. 70

จำนวนนกั ศกึ ษาภาคปกติ ปที ี่ 1 สาขาวิชาการศกึ ษา ระหวา่ งปีการศึกษา 2526 – 2529 76 ปีการศึกษา ระดับ - วิชาเอก 2526 2527 2528 2529 ป.กศ.ต้น 40 83 - - เกษตรศาสตร์ 40 - - - คณิตศาสตร์ 27 20 - - คหกรรมศาสตร์ 73 42 - - ดนตรีศึกษา 33 20 - - ป.กศ.สูง สังคมศึกษา 84 - - - ประถมศึกษา 80 51 - - วิทยาศาสตร์ทั่วไป 19 - - - ศิลปศึกษา 27 35 - - อุตสาหกรรมศิลป์ 33 28 - - เทคนิคอาชีพกสิกรรม - 43 - - สังคมศึกษา 30 - 33 - คอมพิวเตอร์ศึกษา - - - 22 ดนตรีศึกษา - - 14 23 ศิลปศึกษา - - 21 - ค.บ. 2 ปี พลศึกษา 37 40 32 21 การประถมศึกษา 40 51 49 19 คณิตศาสตร์ - - 14 12 คหกรรมศาสตร์ - - 45 - เกษตรศาสตร์ 62 - - - ภาษาไทย 62 - - - วิทยาศาสตร์ทั่วไป 19 - 18 - 76 ทมี่ า : สำนกั สง่ เสริมวิชาการ สถาบันราชภัฏลำปาง 2544. 71

เกษตรศาสตร์ - 42 18 9 - - 30 15 การประถมศึกษา - 20 12 10 - 27 7 17 ค.บ. 4 ปี ภาษาไทย - 45 30 - วิทยาศาสตร์ทั่วไป - - - 7 สังคมศึกษา - 15 21 - อุตสาหกรรมศิลป์ ภาษาอังกฤษ วิทยาลัยครูลำปางได้รับผลกระทบจากภาวะวิกฤติดังกล่าวน้ีค่อนข้างมาก ดร. สุวรรณ นาคพนม อธิการวิทยาลัยครูลำปางในขณะนั้นได้กล่าวถึงผลกระทบ ในเรอื่ งนวี้ า่ “…ในช่วงท่ีครูล้นตลาด คนไม่ค่อยอยากจะเข้ามาเรียนวิทยาลัยครู ย่ิงจัดการศึกษาสายครอู ย่างเดียว สาขาท่เี ปิดสอนมีจำกัด จำนวนนักศึกษา ลดลงก็ย่ิงทำให้รายได้จากเงินนอกงบประมาณลดลง และรายได้จากเงินงบ ประมาณก็ลดน้อยลงไปด้วย เพราะเขาเห็นว่า วิทยาลัยครูไม่เป็นท่ีต้องการ เรียนของคนทั่วไป เพราะครูมันล้น เพราะฉะน้ันงบประมาณเขาก็จัดให้น้อย ช่วงเวลาที่ผมอยู่ลำปาง 6 ปี ไม่มีงบก่อสร้างเลย ไม่มีการก่อสร้างซักหลัง เดียว มีแต่การซ่อมแซมอาคารเล็กๆ น้อยๆ ซ่อมถนนเล็กๆ น้อยๆ เงินงบ ประมาณไดน้ อ้ ย ไดป้ ลี ะสองล้านสี่ สองล้านหา้ เกอื บจะอยู่ไม่รอด เงินบำรุง การศึกษากน็ อ้ ย คา่ หนว่ ยกิตสมยั นน้ั หนว่ ยกิตละ 20 บาท คา่ ธรรมเนียม ต่างๆ ก็ถกู มาก งบประมาณสองลา้ นหา้ แสน ตอ้ งดำรงชวี ติ สถาบนั ทกุ อย่าง ทงั้ คา่ จ้าง คา่ น้ำ ค่าไฟ ซ่งึ ไม่เพียงพอ...”77 77 สัมภาษณ์ ดร. สุวรรณ นาคพนม, อดีตอธิการวิทยาลัยครูลำปาง และอดีตรองเลขาธิการสภาสถาบันราชภัฏ, 2 พฤษภาคม 2544. 72

เปิดสอน“เทคนคิ อาชีพ” จดุ เชอ่ื มตอ่ สสู่ าขาวชิ าการอน่ื ในช่วงภาวะวิกฤตคร้ังสำคัญของวิทยาลัยครูลำปางและวิทยาลัยครูทั่วประเทศ ที่ขณะนั้นความต้องการของนักเรียนสนใจเข้าเรียนในสาขาวิชาชีพครูน้อยลง และ วิทยาลัยครูลำปางมีความต้องการขยายสาขาวิชาการอ่ืนจำเป็นต้องลดจำนวนนักศึกษา ครูลงด้วยน้ัน แต่ในขณะเดียวกันผู้ปกครองบางส่วนและนักการเมืองในท้องถิ่นก็เกิด กระแสการเรียกร้องให้แก้ปัญหานักเรียนท่ีจบมัธยมศึกษาปีท่ี 6 แล้วไม่มีท่ีเรียนต่อโดย เรียกร้องให้วิทยาลัยครูรับนักศึกษาเพิ่มข้ึนเพราะยังต้องการเข้าเรียนในวิทยาลัยครู เนือ่ งจากอย่ใู กลบ้ ้านและประหยัดคา่ ใช้จา่ ย ในปี 2527 สภาการฝึกหัดครูจึงได้อนุมัติหลักสูตร ป.กศ.ชั้นสูง “เทคนิค อาชีพ” 78 ขน้ึ มาเพ่ือแกป้ ัญหาดังกล่าว เช่น โปรแกรมวชิ าเทคนิคอาชีพวารสารและการ ประชาสัมพนั ธ์ โปรแกรมวิชาเทคนิคอาชพี การออกแบบ โปรแกรมวิชาเทคนิคอาชพี การ ก่อสร้าง โปรแกรมวิชาเทคนิคอาชีพอุตสาหกรรม โปรแกรมวิชาเทคนิคอาชีพกสิกรรม โปรแกรมวิชาเทคนิคอาชีพการอาหาร เป็นต้น วิทยาลัยครูลำปางได้เปิดสอนหลักสูตร ป.กศ.สูง วิชาเอกเทคนคิ อาชีพกสิกรรม เพียงโปรแกรมเดียว หลกั สตู รนเ้ี ปน็ หลกั สตู รระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าการศกึ ษาชนั้ สงู (ป.กศ.ชน้ั สงู ) ชื่อหลักสูตรเป็นสาขาการศึกษาแต่เนื้อหาหลักสูตรเป็นการเน้นเข้าสู่การประกอบอาชีพ อ่ืนท่ีไม่ใช่วิชาชีพครู ไม่มีการฝึกสอนแต่เป็นการฝึกงาน เพื่อลดปัญหาครูเกินและให้ผู้ เรยี นสามารถตอ่ ยอดการเรียนในสาขาวชิ าการอ่นื ได้ 78 วทิ ยาลัยครูในภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ จะเปิดสอนหลกั สตู รนก้ี ันมาก เนือ่ งจากมนี ักเรียนท่จี บ ม.6 จำนวนมากยัง ไมม่ ีท่เี รียนต่อ ขณะนัน้ (ปี 2527 ) ทเี่ ปิดสอนหลักสูตรน้ี ผเู้ ขียนเป็นหัวหน้าภาควิชาภาษาไทย วค.สุรนิ ทร์ ต้องรบั ผิดชอบเปดิ สอนโปรแกรมวิชาเทคนคิ อาชพี วารสารและการประชาสมั พนั ธ์ 73

ถึงแม้ว่าหลักสูตรเทคนิคอาชีพจะเป็นหลักสูตรแก้ปัญหาเฉพาะหน้าและเปิดสอน เพียงรุ่นเดียวก็ตาม แต่หลักสูตรดังกล่าวก็นับได้ว่าเป็นจุดเร่ิมต้นของการสร้าง ประสบการณ์และเป็นฐานไปสู่การพัฒนาหลักสูตรสาขาสู่วิชาการอื่นในวิทยาลัยครูทั่ว ประเทศ เช่น เทคนิคอาชีพวารสารและการประชาสัมพันธ์ได้พัฒนาเป็นสาขาวิชา นิเทศศาสตร์ เทคนิคอาชีพการออกแบบ พัฒนาเป็นสาขาวิชาออกแบบประยุกต์ศิลป์ เทคนิคอาชีพการอาหาร พฒั นาเปน็ สาขาวชิ าเทคโนโลยีการอาหาร เป็นตน้ เลกิ ผลิตครู ป.กศ. ช้ันตน้ และ ป.กศ. ช้ันสูง เนื่องจากภาวะวิกฤตดังกล่าวของวิทยาลัยครูลำปางและวิทยาลัยครูทั่วประเทศ ที่นักเรียนสนใจเข้าเรียนในสาขาการศึกษาน้อยลง และวิทยาลัยครูลำปางจำเป็นต้อง ขยายสาขาวิชาการอนื่ เพิม่ ข้ึน ดังน้นั จึงเริม่ ลดจำนวนนกั ศึกษาครูลง ในปี 2527 จึงเป็นปีสุดท้ายท่ีรับนักศึกษาเข้าเรียนในหลักสูตร ป.กศ. ช้ันต้น และป.กศ. ช้ันสูง แล้วพัฒนาหลักสูตรอนุปริญญาวิทยาศาสตร์ (อ.วท.) และหลักสูตร อนปุ ริญญาศิลปศาสตร์ (อ.ศศ.) ขึ้นมาแทนและเรมิ่ เปิดสอนในปกี ารศกึ ษาตอ่ มา ได้แก่ วชิ าเอกพืชศาสตร์ วชิ าเอกคอมพิวเตอร์ วิชาเอกเซรามกิ ส ์ วชิ าเอกเทคโนโลยกี ารเกษตร วิชาเอกดนตร ี วิชาเอกเศรษฐศาสตร์และสหกรณ์ วชิ าเอกองั กฤษธุรกิจ วชิ าเอกออกแบบประยกุ ต์ศลิ ป์ และวชิ าเอกบรหิ ารธรุ กจิ เปน็ ตน้ 74

เปดิ ทางออกของวิทยาลัยครู โดยแกไ้ ข พ.ร.บ. วทิ ยาลัยครู ทางออกของปัญหานักศึกษาสนใจเข้าเรียนในวิทยาลัยครูน้อยลง และปัญหาครู ล้นตลาดน้ัน นักการศึกษาและผู้มีหน้าท่ีเก่ียวข้องต่างเห็นตรงกันว่า ต้องปรับเปล่ียน วทิ ยาลยั ครูจากการเป็นสถาบนั เฉพาะทาง คอื สถาบนั การฝกึ หดั ครู ท่ผี ลติ ครเู พียงอย่าง เดียวไปเป็นสถาบันท่ีให้การศึกษาวิชาการในสาขาวิชาต่างๆ ตามความต้องการของ ท้องถิน่ จนในท่สี ุดรัฐบาลจงึ ไดต้ ราพระราชบัญญัตวิ ทิ ยาลัยครู (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2527 โดยการแก้ไขเพิม่ เตมิ พระราชบญั ญัตวิ ิทยาลยั ครู พ.ศ. 2518 ออกมาบงั คับใช้ 75

“...เน่ืองจากในระยะเวลาท่ีผ่านมารัฐบาลมีนโยบายขยายการศึกษา ในระดบั ประถมศึกษา ทำให้เกดิ ความต้องการครเู ปน็ จำนวนมาก อกี ทัง้ เป็น ภาวการณ์ขาดแคลนครูที่จะไปสอนในโรงเรียนประถมศึกษาดังกล่าว รัฐบาลจึงได้ขยายการฝึกหัดครูเพื่อผลิตครูออกไปสอนในโรงเรียนประถม ศึกษาและมัธยมศึกษาให้เพียงพอกับความต้องการขณะน้ัน ด้วยเหตุผลดัง กล่าวจึงได้จัดต้ังวิทยาลัยครูข้ึนรวมทั้งสิ้น 36 แห่งทั่วประเทศ79 แต่ใน ปัจจุบันความต้องการครูลดลง จึงต้องลดปริมาณการผลิตครูลง แต่เนื่องจากทรัพยากรของวิทยาลัยครู สังกัดกรมการฝึกหัดครู โดยเฉพาะ อย่างยิ่งทรัพยากรทางด้านบุคลากรซึ่งมีอาจารย์ในระดับปริญญาเอก ปริญญาโทและปริญญาตรี รวมทั้งสิ้นกว่าหกพันคน รวมทั้งอาคารเรียน อาคารประกอบการเรยี นต่างๆ พร้อมทง้ั บรเิ วณสถานทก่ี วา้ งขวาง สมควรท่ี จะนำไปใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการจัดการศึกษาในด้านวิชาการต่างๆ แก่เยาวชนในทอ้ งถิ่นนอกเหนอื จากการศึกษาในวชิ าชพี คร.ู ...” 80 ประเด็นสำคญั ของพระราชบัญญตั วิ ทิ ยาลัยครู (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2527 ทเี่ ปน็ ทางออกของการแกไ้ ขภาวะวกิ ฤติของวิทยาลัยครูก็คือ การแกไ้ ขเพิ่มเตมิ ความ ในมาตรา 5 แห่ง พระราชบัญญัติวิทยาลยั ครู พ.ศ. 2518 โดยการกำหนดวา่ 79 วิทยาลยั ครทู ัง้ 36 แห่ง ในขณะนนั้ ได้แก่ วค. จนั ทรเกษม วค.พระนคร วค. เพชรบรุ วี ิทยาลงกรณ์ วค.ธนบรุ ี วค.บ้านสมเด็จเจ้าพระยา วค.สวนสุนันทา วค.สวนดุสิต วค.เชียงใหม่ วค.อุตรดิตถ์ วค.พิบูลสงคราม(พิษณุโลก) วค.นครสวรรค์ วค.ลำปาง วค.เชียงราย วค.กำแพงเพชร วค.เพชรบรู ณ์ วค.อุดรธานี วค. มหาสารคาม วค.สกลนคร วค.นครราชสีมา วค.อุบลราชธานี วค.บุรีรัมย์ วค.เลย วค.สุรินทร์ วค.พระนครศรีอยุธยา วค.ฉะเชิงเทรา วค.เทพ สตร(ี ลพบรุ )ี วค.เพชรบุรี วค.นครปฐม วค.หมูบ่ า้ นจอมบงึ (ราชบรุ ี) วค.จนั ทบุรี วค.กาญจนบุรี วค.นครศรธี รรมราช วค.สงขลา วค.ยะลา วค.ภเู กต็ และวค.สุราษฏรธ์ านี 80 เหตุผลในหมายเหตุทา้ ยพระราชบญั ญัตวิ ิทยาลยั ครู (ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2527) 76

“...ให้วิทยาลัยครูเป็นสถาบันการศึกษาและวิจัย มีวัตถุประสงค์ ให้การศึกษาวิชาการในสาขาวิชาต่าง ๆ ตามความต้องการของท้องถิ่นและ ผลิตครูถึงระดับปริญญาตรี ทำการวิจัยส่งเสริมวิทยฐานะของครูอาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมและให้บริการทางวิชา การแกส่ งั คม...” 81 พ.ร.บ. วิทยาลัยครู (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2527 ดังกล่าวได้ส่งผลให้วิทยาลัยครู ลำปาง และวิทยาลัยครูท่ัวประเทศ หลุดพ้นจากวิทยาลัยเฉพาะทางแต่ยังคงชื่อวิทยาลัย ครู สามารถใหก้ ารศกึ ษาวิชาการสาขาตา่ ง ๆ นอกเหนือจากการผลติ ครใู นระดับปริญญา ตรี และวิทยาลัยครูลำปางได้เปิดสอนหลักสูตรสายวิทยาศาสตร์และสายศิลปศาสตร์เพ่ิม ขึน้ ในเวลาต่อมา 81 “พระราชบญั ญตั วิ ิทยาลัยครู (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2527,” (2527, 12 ตุลาคม). ราชกจิ จานเุ บกษา. เล่ม 101 ตอนท่ี 144 ก ฉบบั พิเศษ. หนา้ 1-13. 77

สรุป ในยุคนี้วิทยาลัยครูลำปางกำลังเติบโตเต็มที่ สามารถเปิดสอนระดับปริญญาตรี ไดใ้ นปี 2521 ถึงแม้จะเปดิ ไดเ้ พียงหน่งึ วิชาเอก คอื วิชาเอกเกษตรศาสตร์ แต่ปตี อ่ มาก็ ทยอยเปดิ เพิ่มขึ้นหลายวิชาเอก การผลิตครูระดับปริญญาตรีของวิทยาลัยครูท่ัวประเทศภายใต้พระราชบัญญัติ วิทยาลัยครู พ.ศ. 2518 และยกเลิกการสอนระดับ ป.กศ. ช้ันต้น และ ป.กศ. ชั้นสูง นน้ั นับวา่ เปน็ “การยกระดบั คณุ ภาพการฝึกหัดครูไทย” ให้สูงขนึ้ แต่อยา่ งไรกต็ ามการ เปิดสอนระดับปริญญาตรีก็มีส่วนทำให้จำนวนบัณฑิตสายขาการศึกษาเพ่ิมขึ้นอย่าง รวดเร็ว ส่งผลให้การผลิตครูในภาพรวมของประเทศไทยทั้งของมหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษาอื่นๆ และของวิทยาลัยครูขาดทิศทาง ขาดการควบคุมเชิงปริมาณ จนทำใหบ้ ัณฑิตสาขาการศกึ ษาหรือบณั ฑติ ครูลน้ ตลาด วิทยาลัยครูซ่ึงเป็น “วิทยาลัยเฉพาะทาง” ที่ผลิตบัณฑิตสาขาการศึกษาเพียง อยา่ งเดยี ว เริม่ มนี ักเรียนสมคั รเข้าเรียนนอ้ ยลงๆ เป็นลำดับ เข้าสู่ภาวะวิกฤตจำนวนนัก ศึกษาลดลง วิทยาลัยครูลำปางเองก็หนีไม่พ้นภาวะวิกฤตนี้ จำนวนนักศึกษาชั้นปีที่หนึ่ง ทเ่ี คยรับเขา้ เรียนปลี ะหน่งึ พันคน กเ็ รมิ่ ลดลงเหลอื เพียง 300 คน 78

การเป็นวิทยาลัยเฉพาะทางคือสถาบันการฝึกหัดครูของวิทยาลัยครูท้ัง 36 แห่ง จึงไม่อาจจะดำรงอยู่ได้เพราะสภาพสังคมเศรษฐกิจเปล่ียนแปลงไปความต้องการครูของ ประเทศน้อยลง ประกอบกับความสำเร็จของการคุมกำเนิดประชากรได้ผล นักเรียนใน โรงเรยี นตา่ งๆ กเ็ รม่ิ ลดจำนวนลง ความต้องการครูของประเทศก็จึงลดลงตามไปด้วย ความพยายามของกรมการฝึกหัดครูกระทรวงศึกษาธิการในยุคน้ีที่ได้พัฒนา “หลกั สตู รเทคนิคการอาชีพ” ข้นึ มาใช้ใน พ.ศ. 2527 ถงึ แม้จะเปดิ สอนไดเ้ พียงปเี ดียวแต่ ก็เหมือนหนึ่งเป็นการเตรียมความพร้อมสู่การเปิดหลักสูตรวิชาการอ่ืนที่ไม่ใช่สาขาการ ศึกษา แต่ในทางปฏิบัติก็ไม่สามารถดำเนินการได้อย่างสมบูรณ์เพราะติดขัดในข้อ กฎหมายที่กำหนดให้วิทยาลัยครูเป็นสถาบันผลิตครูเท่านั้นไม่สามารถผลิตบัณฑิตสาขา วชิ าการอน่ื ดังน้นั ทางออกจากภาวะวิกฤตเช่นน้ี จึงต้องอาศัยการแก้ไขปรับปรุงพระราช บัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ. 2518 “เปิดช่อง” ให้วิทยาลัยครูสามารถเปิดสอนสาขาวิชา การอื่นๆ ได ้ การปรบั เปลย่ี นบทบาทวิทยาลยั ครูตามพระราชบัญญัติวทิ ยาลยั ครู (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2527 จึงเป็นจุดที่ผลักดันให้วิทยาลัยครูลำปางต้องเร่งพัฒนาศักยภาพคณาจารย์ และหลักสตู รสาขาวิชาการอ่ืนอย่างเรง่ รีบเพื่อให้ “หลุดพ้น” จากการเปน็ วิทยาลัยเฉพาะ ทางในการผลิตครู โดยเฉพาะอย่างย่ิงการเร่งสร้าง “ศรัทธาความเชื่อม่ัน” ของสังคม ต่อภารกจิ ใหมข่ องวทิ ยาลัยคร ู ตลอดยุคนี้วิทยาลัยครูลำปางจึงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับท้องถ่ินท้ังในพ้ืนท่ี ลำปางและพื้นที่ใกล้เคียงไม่ว่าจะเป็นบทบาทของการผลิตบัณฑิต การอบรมครูส่งเสริม วิทยฐานะครู ทัง้ “ อศร.” และ “อคป.” การสง่ เสริมศิลปวัฒนธรรม การบรกิ ารวชิ าการ และโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำร 79

ลำดบั เหตกุ ารณ์สำคญั (พ.ศ. 2518 – 2527) ปี พ.ศ. เหตุการณส์ ำคญั พ.ศ. 2518 ประกาศใช้พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ. พ.ศ. 2521 2518 ให้วิทยาลัยครูเปิดสอนถึงระดับ ปริญญาตรี เกิดหน่วยงาน คณะวิชา ภาค พ.ศ. 2522 วิชา ศนู ย์ สำนัก ว ิ ท ย า ล ั ย ค รู ล ำ ป า ง เ ป ิ ด ส อ น ใ น ร ะ ด ั บ ปริญญาตรี ได้เป็นครั้งแรกในหลักสูตรครุ ศาสตรบัณฑิต 2 ปี วิชาเอกเกษตรศาสตร์ -เริ่มผลิตบัณฑิตโครงการฝึกอบรมครูและ บุคลากรทางการศึกษาประจำการ (อคป.) -เปิดสอนระดับปริญญาตรีหลักสูตรครุ ศาสตรบัณฑิต 2 ปี รวม 6 วิชาเอก คือ วิชาเอกเกษตรศาสตร์ วิชาเอกวิทยาศาสตร์ ทั่วไป วิชาเอกสังคมศึกษา วิชาเอกภาษา อังกฤษ วิชาเอกภาษาไทย และวิชาการ บริหารการศึกษา 80

ปี พ.ศ. เหตุการณส์ ำคัญ พ.ศ. 2524 -เปิดสอนระดับปริญญาตรีหลักสูตรครุ พ.ศ. 2526 ศาสตรบัณฑิต 4 ปี รวม 4 วิชาเอก คือ พ.ศ. 2527 วิชาเอกเกษตรศาสตร์ วิชาเอกวิทยาศาสตร์ ทั่วไป วิชาเอกสังคมศึกษา และวิชาเอก ภาษาอังกฤษ -จัดตั้งศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดลำปาง ใน วิทยาลัยครูลำปาง ตามประกาศกระทรวง ศึกษาธิการ เข้าร่วมโครงการส่งเสริมคุณภาพการศึกษา โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ในพระ ราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยาม บรมราชกุมารี -เริ่มเกิดภาวะวิกฤติจำนวนนักศึกษาเข้า เรียนลดจำนวนลง -ประกาศใช้พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2527 -เปิดสอนหลักสูตร ป.กศ.สงู วิชาเอกเทคนิค อาชีพกสิกรรม -รับนักศึกษา ป.กศ.สงู เป็นปีสุดท้าย (เลิกผลิต) 81

ยุคสหวิทยาลัยล้านนา : สรา้ งความพร้อมส่กู ารเปน็ มหาวทิ ยาลยั (พ.ศ. 2514 – 2517) โจทย์สำคัญท่ีท้าทายอย่างยิ่งสำหรับวิทยาลัยครูลำปางในยุคนี้ คือ ความ พยายามก้าวพ้นจากการเป็นสถาบันการฝึกหัดครูท่ีผลิตครูแต่เพียงอย่างเดียวให้เป็น สถาบนั ท่ใี หก้ ารศกึ ษาสาขาวชิ าการอน่ื ๆ ตามความต้องการของท้องถิ่น ภายใต้พระราช บญั ญตั ิวทิ ยาลยั ครู (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2527 อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ พรอ้ มกับการสรา้ ง ความศรัทธาจูงใจให้มีผู้จำนวนนักศึกษาเข้าเรียนในจำนวนที่เหมาะสม การดำเนินการ เพื่อตอบโจทย์ดังกล่าวน้ันหากวิทยาลัยครูแต่ละแห่งจะดำเนินการเพียงลำพังกันเองก็ยิ่ง ยากที่จะสำเร็จได้ในเร็ววันท้ังนี้เพราะวิทยาลัยครูทุกแห่งไม่ได้เตรียมความพร้อมในการ พัฒนาขยายฐานการผลิตบัณฑิตสาขาวิชาการอื่นไว้ล่วงหน้า ดังน้ันกรมการฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ จึงได้ปรับยุทธศาสตร์การรวมกลุ่มวิทยาลัยครูข้ึนใหม่เพื่อสร้าง ความพร้อมและพัฒนาศักยภาพวิทยาลัยครูแต่ละแห่งให้รวมพลังก้าวเดินไปพร้อมกัน ภายใตโ้ ครงสรา้ ง “สหวทิ ยาลัย” 82

โครงสรา้ งใหม่ “สหวิทยาลัยลา้ นนา” ในปี 2528 สภาการฝึกหัดครูได้ประกาศข้อบังคับของสภาการฝึกหัดครูว่าด้วย กลุ่มวทิ ยาลัยครู พ.ศ. 2528 เมอื่ วนั ท่ี 20 ธันวาคม 2528 ทำใหเ้ กิดการเปลย่ี นแปลง จาก “กลุ่มวทิ ยาลัยครู” เดมิ มาเปน็ “สหวิทยาลยั ” “ข้อบังคับดังกล่าว กำหนดสาระสำคัญไว้ 4 ประการ คือ 1) จัดต้ังสหวทิ ยาลยั ขึ้น 8 แห่ง คือ สหวทิ ยาลยั ลา้ นนา สหวทิ ยาลยั พทุ ธชนิ ราช สหวิทยาลัยอีสานเหนือ สหวิทยาลัยอีสานใต้ สหวิทยาลัยศรีอยุธยา สหวทิ ยาลัยทวารวด ี สหวทิ ยาลยั ทกั ษิณ และสหวทิ ยาลยั รัตนโกสินทร์ 2) กำหนดให้มีองค์กรบริหารสหวิทยาลัย...3)กำหนดให้มีสำนักงาน คณะกรรมการสหวิทยาลัย...4) กำหนดแหล่งที่มาของรายได้ของสห วิทยาลัยและการใช้จ่ายเงิน ...สหวิทยาลัยเป็นระบบบริหารท่ีรวมวิทยาลัยครูเข้าเป็นกลุ่มๆ เพ่ือให้สามารถดำเนินการร่วมกัน ในอันท่ีจะกระทำภารกิจของสถาบันให้ สมบูรณ์ข้ึน ตามพระราชบัญญัติวิทยาลัยครู และให้มีความพร้อมต่อการ พัฒนาสถาบนั ไปสคู่ วามเป็นสถาบนั อดุ มศกึ ษาที่สมบูรณใ์ นอนาคต” 82 82 ธรี เกยี รติ เวลาด.ี “สหวทิ ยาลยั ” ใน สองทศวรรษวทิ ยาลยั ครูลำปาง. 2534, หน้า 65-67 . 83

“สหวิทยาลยั ลา้ นนา” ประกอบด้วยวทิ ยาลัยครู 4 แห่ง คือ วทิ ยาลยั ครูเชยี งราย วทิ ยาลัยครูเชยี งใหม่ วทิ ยาลัยครูลำปาง วทิ ยาลยั ครูอุตรดติ ถ์ วิทยาลัยครูลำปางได้รับเลือกให้เป็นที่ตั้งสำนักงานคณะกรรมการสหวิทยาลัย ล้านนา โดยมี ดร.สวุ รรณ นาคพนม อธกิ ารวิทยาลยั ครลู ำปาง ในขณะน้ันเป็นประธาน คณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา และ ผศ. ธีรเกียรติ เวลาดี อาจารยค์ ณะครศุ าสตร์ วิทยาลัยครูลำปางเป็นผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา โดยมี ผูบ้ รหิ ารและผูแ้ ทนคณาจารยจ์ ากวทิ ยาลยั ครทู ้ัง 4 แห่ง ร่วมเป็นคณะกรรมการดำเนิน งานในสำนกั งานคณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา “...เร่ืองสหวิทยาลัยเป็นเรื่องท่ีอธิบดีกรมการฝึกหัดครู เดโช สวนานนท์ พยายามให้วิทยาลัยครูเติบโตเป็นมหาวิทยาลัยต่อไป แต่มองดู แล้ววา่ การผลกั ดันให้ วค.เตบิ โตนม่ี นั เป็นไปไมไ่ ดจ้ ะไมไ่ ด้รับการยอมรับจาก สงั คม สังคมประเมนิ วา่ วค.ไม่มศี ักยภาพพอ ครูบาอาจารย์กน็ อ้ ย คุณวุฒิ ก็น้อย ตำแหน่งทางวิชาการก็น้อย เคร่ืองใช้ไม้สอยอะไรก็น้อย ความ แขง็ แกร่งทางวชิ าการก็นอ้ ย แตล่ ะแหง่ มอี ะไรอยา่ งละนดิ ๆ ไม่แกร่ง เปน็ ไป ไม่ได้ที่จะเติบโตเป็นมหาวิทยาลัย อธิบดีเดโช ก็คิดว่า ถ้าอย่างน้ันให้แต่ละ แห่งเป็นมหาวิทยาลัยเป็นไปได้ยาก ถ้าแต่ละแห่งไม่แกร่งก็คิดเอาหลาย ๆ แห่งรวมกัน สี่ห้าแห่งเป็นกลุ่มหน่ึงท่ีจะรวมเป็นมหาวิทยาลัยหนึ่ง ก็อย่าง อาจารยเ์ กษตรทีน่ ีม่ ี 3 คน ท่ีน่ีมี 5 คน ท่นี ่มี ี 8 คน ท่ีนั่นมี 9 คนก็รวม กนั แลว้ เป็นมหาวทิ ยาลัยก็ 25 คน ก็มคี วามแกร่งทางวิชาการ อนั นกี้ ็เป็นก ลุ่มข้ึนมา เรียกว่า สหวิทยาลัย แล้วแต่ว่าใครจะแกร่งทางไหนก็เอาสักทาง หนงึ่ เช่น เชยี งรายแกร่งอะไร ลำปางแกร่งทางไหน เชยี งใหมแ่ กร่งทางไหน อุตรดติ ถ์แกร่งอะไรทางไหน ไม่ใชว่ า่ คิดจะแกร่งเหมือน ๆ กัน มันกไ็ ม่แกร่ง เหมือนเดมิ อันนี้คือความคดิ จัดเป็นสหวทิ ยาลัย ...” 83 83 สัมภาษณ์ ดร.สวุ รรณ นาคพนม, อดตี อธิการวทิ ยาลยั ครูลำปาง, 2 พฤษภาคม 2544. 84



นโยบายของสหวทิ ยาลัยลา้ นนา ผศ. ธรี เกยี รติ เวลาดี 84 อดีตผูอ้ ำนวยการสำนักงานคณะกรรมการสหวทิ ยาลัย ล้านนาไดก้ ลา่ วถงึ นโยบายของสหวิทยาลัยลา้ นนา ไวว้ ่า “คณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา (กสว.ลน.) ได้กำหนด นโยบายการดำเนนิ งานของสหวทิ ยาลยั ล้านนาไว้ 9 ประการ คือ 1) ผลิตบณั ฑิตท่ีมีคุณภาพ และคุณธรรม สามารถพฒั นาตนเองให้ เข้ากับสภาวะส่ิงแวดล้อมและนำการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม เพื่อประโยชน์แก่ส่วนรวม สามารถสร้างงานและประกอบอาชีพอิสระได้ ดำเนินชวี ิตสว่ นตวั หรือราชการด้วยความรบั ผดิ ชอบ มีวนิ ัยและคณุ ธรรม 2) มุ่งพัฒนากระบวนการ จัดการศึกษาภายในสถาบัน เพ่ือให้ บัณฑิตของสถาบันเป็นมันสมองของชาติ ที่สามารถศึกษาวิเคราะห ์ วิจัยเพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของท้องถิ่นของชาต ิ โดยส่วนรวม 3) มุ่งพัฒนาสถาบันในสหวิทยาลัยล้านนาให้มีขีดความสามารถ สูงสุด เพื่อปฏิบัติภารกิจตามบทบาทของสถาบันอุดมศึกษาอย่างครบถ้วน และสมบรู ณ์ 4) มุ่งพัฒนาสถาบันให้เป็นหน่วยงานที่สามารถให้การรับรอง มาตรฐานของบคุ คล และผลงานในวิชาชีพต่างๆ ได ้ 84 ธีรเกียรติ เวลาดี. อา้ งแลว้ , หนา้ 67 - 68. 86

5) มุ่งพัฒนาบุคคลเพ่ือเพ่ิมพูนวิทยฐานะและสมรรถภาพในการ ประกอบอาชีพ พัฒนาทรัพยากรของท้องถิ่นเพื่อให้เกิดวิชาชีพใหม่ มุ่งใช้ ทรัพยากรของท้องถ่ิน ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและพัฒนาวิชาชีพของท้องถ่ิน ใหเ้ กิดคุณค่าทางเศรษฐกิจสงู ขึน้ 6) มุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรร่วมกันระหว่างสถาบันในสหวิทยาลัย ล้านนา และระหว่างสถาบันกับท้องถิ่น เพ่ือให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการ ดำเนนิ งานทุกดา้ น 7) สร้างความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษาของประชาชนใน ทอ้ งถนิ่ ในสหวทิ ยาลยั ล้านนา 8) ส่งเสริมให้มีการวิจัยเพื่อพัฒนาความก้าวหน้าทางวิชาการ พัฒนางานตามหน้าท่ีของสหวิทยาลัยและมุ่งเน้นการนำผลการวิจัยไปใช้ใน การพัฒนาท้องถน่ิ เพือ่ พฒั นาคณุ ภาพชีวิตของประชาชน 9) ส่งเสริมใหม้ กี ารศกึ ษาวิจัย อนุรักษ์พฒั นา ผลิตและเผยแพรผ่ ล งานทางศาสนา ศิลปวัฒนธรรม เพื่อเน้นเอกลักษณ์ศาสนาศิลปวัฒนธรรม ของภูมิภาคภาคเหนอื ตอนบนและความเปน็ เอกลกั ษณข์ องชาต”ิ 87

เปดิ สอนสาขาศิลปศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์ ในระยะเริ่มต้นของการใช้ พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู (ฉบับท่ี 2) พ.ศ.2527 คือ ปีการศึกษา 2528 - 2529 วิทยาลัยครูลำปาง ได้พัฒนาหลักสูตรและเปิดสอน หลักสูตรสาขาศิลปศาสตร์และสาขาวิทยาศาสตร์ เพ่ือทดแทนจำนวนนักศึกษาสาขาการ ศึกษาทีล่ ดลงและขยายฐานการผลิตสาขาวิชาการอน่ื ทำใหม้ ีจำนวนนกั ศึกษาเริม่ เพิม่ ขึ้น ในสาขาศิลปศาสตร์และสาขาวิทยาศาสตร์ และมีจำนวนลดลงในสาขาการศึกษา ดังตารางต่อไปน ้ี จำนวนนกั ศึกษาปี 1 ภาคปกติ ปกี ารศกึ ษา 2528 – 2534 85 สาขา / วิชาเอก ปกี ารศึกษา 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 สาขาศิลปศาสตร์ ดุริยางคศาสตร์ (อ.ศศ.) 20 15 13 8 - 9 - บริหารธุรกิจ (อ.ศศ.) - - 85 88 99 87 92 เศรษฐศาสตร์และสหกรณ์ (อ.ศศ.) - 60 78 44 50 41 43 ออกแบบประยุกต์ศิลป์ (อ.ศศ.) - 24 11 15 24 - 11 พัฒนาชุมชน (ศศ.บ 2 ปี) - - - 23 40 39 44 เศรษฐศาสตร์สหกรณ์ (ศศ.บ 2 ปี) - - - 43 57 51 43 ศศ.บ 4 ปี ภาษาอังกฤษ (ศศ.บ 4 ปี) - 18 29 25 43 37 31 85 ที่มาสำนกั สง่ เสริมวิชาการ สถาบันราชภัฏลำปาง 88