64-07-28-คู่มือครู คณิต ป.3 หน่วยที่ 7

กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี ๑๐ ช้นั ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผู้สอน) กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓ ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ - แม่ซ้อื นม 2 แพ็ค ตอ้ งจา่ ยเงินเท่าไร (100 บาท) ทราบไดอ้ ย่างไร (นมแพค็ ละ 50 บาท ซื้อ ทางคณติ ศาสตร์ 2 แพค็ หาไดจ้ าก 50 + 50 = 100 บาท) ครอู าจส่มุ นักเรียนออกมาแสดงวธิ ีการหาค�ำ ตอบหน้า ชน้ั เรยี น เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ - แมซ่ อ้ื ไข่ 4 แพ็ค ตอ้ งจ่ายเงินเทา่ ไร (102 บาท) ทราบไดอ้ ยา่ งไร (ไข่ 2 แพ็ค ราคา 1. แกป้ ญั หา 25.50 + 25.50 = 51 บาท ดังน้ัน ไข่ 4 แพ็ค ราคา 51 + 51 = 102 บาท) ครูอาจสมุ่ นักเรยี น 2. สอ่ื สารและสอ่ื ออกมาแสดงวธิ ีการหาค�ำ ตอบหนา้ ชน้ั เรยี น ความหมายทางคณติ ศาสตร์ - น�้ำ ยาล้างจาน 1 ถงุ ราคากีบ่ าท ทราบไดอ้ ยา่ งไร (นำ� 45.00 หารดว้ ย 2) 3. เชอ่ื มโยง ขน้ั สอน 2. ครแู นะน�ำ การหาผลหารเกย่ี วกบั จ�ำ นวนเงนิ โดยการยกตวั อยา่ งและใชก้ ารถาม – ตอบ ประกอบ กา 1ร)เ ขแนยี น้�ำ นยวแาคสลิดดา้ ทงงวจ่ี 1ธิากีนใาช1ร้เงหแนิ าพจคค็�ำ�ำ ลตมออีงบ2โถดเงุชย่นจรดัาคเงานิ 4จ5�ำ ล.0อ0งตบาามทรานค้ำ�ายขาอลงา้ นงจำ้�ายนาล1า้ งถจุงารนาค1ากแบ่ีพา็คท นำ�้ ยาล้างจาน 2 ถุง 45 บาท ค ร-ูถ ามนว้ำ�า่ยาลา้ งจานแตล่ ะถงุ ราคาเท่ากันหรือไม่ (เท่ากนั ) 97

98 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ กลมุ่ สาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๑๐ ชนั้ ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ช่ัวโมง - หาราคาน�ำ้ ยาลา้ งจาน 1 ถงุ ได้อยา่ งไร (ตอบตามความเข้าใจ เช่น จดั เงินจ�ำ ลองออกเปน็ 2 กลุ่ม กลมุ่ ละเทา่ ๆ กนั หรือใชก้ ารหาร) ใหน้ ักเรยี นจดั เงนิ จำ�ลอง ไดด้ ังนี้ จัด 45 บาท เป็น 2 กลุ่มเทา่ ๆ กนั ไดด้ งั น้ี 22.50 บาท 22.50 บาท ดงั น้ัน น้ำ�ยาล้างจาน 1 ถงุ เป็นเงนิ 22.50 บาท

กลุ่มสาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ ๑๐ ชนั้ ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผู้สอน) กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓ นแน�้ำ ยวาคลดิ ้าทงจี่ 2านใช2้กถารุงเขรายี คนาแ4ผ5น.ภ00าพบแาสทดงการแบ่งจำ�นวนเงิน 45 40 5 20 20 2.5 2.5 ดงั น้นั นน�้�ำ้ำ ยยาาลล้้าางงจจาานน 1 22.25 22.25 ตอบ ๑ ถงุ ราคา 22.50 บาท ถงุ ราคา ๒๒.๕๐ บาท 2) นม 1 แพค็ ราคา 50 บาท นม 1 กลอ่ ง ราคากีบ่ าท แนวคดิ ที่ 1 ใช้การเขยี นแผนภาพแสดงการแบ่งจำ�นวนเงนิ นม 4 กลอ่ ง ราคา 50.00 บาท 50 40 10 10 10 10 10 2.5 2.5 2.5 2.5 99 12.5 12.5 12.5 12.5 ดังนั้น นม 1 กล่อง ราคา 12 บาท 50 สตางค์

100 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี ๑๐ กลมุ่ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ ชัน้ ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชั่วโมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ แนวคิดที่ 2 ใชค้ วามสมั พนั ธ์การคูณและการหารในการหาผลหาร นม 1 แพค็ มี 4 กล่อง ราคา 50 บาท นม 1 กล่อง ราคา 50 ÷ 4 = 4 × 10 = 10 คิดจาก 4 × = 50 4 × 11 = 44 เน่อื งจาก 4 × 12 = 48 กับอีก 50 – 48 = 2 4 × 12 = 48 50 ÷ 4 ได้ 12 บาท เหลอื เศษ 2 บาท 4 × 13 = 52 (มากกว่า 50) จากนั้นน�ำ 2 บาท หรือ 200 สตางค์ มาแบ่งเปน็ 4 กล่มุ เท่า ๆ กัน ได้กลุม่ ละ 50 สตางค์ ดงั น้ัน นม 1 กลอ่ ง ราคา 12.50 บาท ตอบ นม ๑ กล่อง ราคา ๑๒.๕๐ บาท 3) ไข่ 1 กลอ่ ง ราคา 25.50 บาท ไข่ 1 ฟอง ราคาก่บี าท แนวคดิ ใช้การเขยี นแผนภาพแสดงการแบ่งจำ�นวนเงนิ ไข่ 1 กล่อง มี 6 ฟอง ราคา 25.50 บาท 25.50 24 1.50 4 4 4 4 4 4 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 4.25 4.25 4.25 4.25 4.25 4.25 ตอบ ไข่ ๑ ฟอง ราคา ๔.๒๕ บาท

กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๑๐ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ชวั่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขน้ั สรุป 3. ครตู รวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเป็นรายบคุ คลโดยตดิ บัตรภาพ แล้วให้นกั เรยี นหาผลหาร ลงในสมดุ โดนทั 8 ช้นิ ราคา 100 บาท 4 โดนัท 1 ช้นิ ราคากีบ่ าท แนวคดิ ท่ี 1 ใชก้ ารเขยี นแผนภาพแสดงการแบง่ จำ�นวนเงนิ โดนัท 1 กลอ่ ง มี 8 ชิ้น ราคา 100.00 บาท 100 96 12 12 12 12 12 12 12 12 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 101 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 ดงั น้ัน โดนัท 1 ชน้ิ ราคา 12 บาท 50 สตางค์ หรอื 12.50 บาท ตอบ โดนัท ๑ ชิ้น ราคา ๑๒.๕๐ บาท

102 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๑๐ กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ ช้นั ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ แนวคิดที่ 2 ใช้ความสัมพนั ธก์ ารคูณและการหารในการหาผลหาร โดนัท 1 กลอ่ ง มี 8 ชิน้ ราคา 100.00 บาท โดนัท 1 ชิน้ ราคา 100 ÷ 8 = คิดจาก 8 × = 100 เน่ืองจาก 8 × 12 = 96 กับอกี 100 – 96 = 4 100 ÷ 8 ได้ 12 บาท เหลือเศษ 4 บาท จากน้ันน�ำ 4 บาท หรือ 400 สตางค์ มาแบง่ เปน็ 8 กล่มุ เทา่ ๆ กนั ได้กลุม่ ละ 50 สตางค์ ดังนั้น โดนทั 1 ช้ิน ราคา 12 บาท 50 สตางค์ หรอื 12.50 บาท ตอบ โดนทั ๑ ชน้ิ ราคา ๑๒.๕๐ บาท ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ วา่ การหาผลหารเกย่ี วกบั จ�ำ นวนเงนิ เปน็ การแบง่ จ�ำ นวนเงนิ เปน็ สว่ นทเี่ ทา่ ๆ กัน ซึง่ สามารถหาผลหารได้โดยใช้การจดั สอ่ื เงนิ จำ�ลอง ใชก้ ารเขียนแผนภาพ หรอื ใช้ความสมั พนั ธ์การคูณและการหาร จากนน้ั ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 7.10

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขนั้ นำ� แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี ๑๑ ขั้นสอน ขั้นสรปุ แนวการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ การวดั และประเมนิ ผล สถานการณเ์ กี่ยวกบั เงินในชวี ติ ประจ�ำ วนั การทอนเงนิ ในชวี ิตประจำ�วันโดยใชก้ ารถามตอบ ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั สรุป ท�ำ แบบฝึกหัด 7.11 - ประเมินจากการตอบคำ�ถามและการท�ำ แบบฝกึ หดั 7.11 - ประเมนิ จากการแกป้ ัญหา การสื่อสาร และส่ือความหมายทางคณติ ศาสตร์ และการเชื่อมโยง 103

104 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี ๑๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชั่วโมง ส่อื /แหล่งเรยี นรู้ ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ 1. เงินเหรยี ญและธนบตั ร เงนิ ทอน ข้ันนำ� จ�ำ ลอง 1. ครแู บง่ กลุม่ นกั เรยี นกล่มุ ละ 4 – 5 คน จากนัน้ ใหน้ ักเรียนใชเ้ หรยี ญและธนบัตรจำ�ลองแสดง 2. บตั รภาพสนิ ค้าหรือ สาระสำ�คัญ ราคาสินคา้ ทคี่ รกู �ำ หนด ดังภาพ สนิ ค้าจริง 3. แบบฝกึ หดั 7.11 1. เงนิ ทอนเปน็ เงนิ ทผ่ี ซู้ อ้ื ถ้วยราคา 18 บาท แกว้ นำ�้ ราคาใบละ 50.25 บาท ไดร้ บั คนื จากผขู้ าย เมอ่ื ผซู้ อ้ื ให้ การประเมิน เงนิ มากกวา่ ราคาสนิ คา้ 2. การทผ่ี ขู้ ายคนื เงนิ ทอน 1. วิธีการ ใหผ้ ซู้ อ้ื เรยี กวา่ “การทอน 1.1 สังเกตพฤติกรรม เงนิ ” การเรยี นรู้ 3. ถา้ น�ำ เงนิ ทอนไปรวมกบั 1.2 ตรวจแบบฝึกหดั ราคาสนิ คา้ จะเทา่ กบั จ�ำ นวน 2. เครอ่ื งมือ เงนิ ทผ่ี ซู้ อ้ื จา่ ยใหผ้ ขู้ าย 2.1 แบบฝึกหดั 7.11 2.2 แบบประเมินทกั ษะ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ จานราคาใบละ 79 บาท ขวดน้ำ�เด็กราคา 129.75 บาท และกระบวนการทาง คณิตศาสตร์ ดา้ นความรู้ 3. เกณฑ์ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ 3.1 ผลงานมีความถูกต้อง ทอนเงนิ ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 80

กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๑๑ ชน้ั ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ ขัน้ สอน 3.2 คะแนนรวม ดา้ นทกั ษะ ทางคณติ ศาสตร์ 2. ครูจัดกิจกรรมเพ่ือใหน้ กั เรยี นเข้าใจความหมายของ “เงินทอน” โดยติดบตั รภาพสินค้าทีต่ ิดป้าย และกระบวนการทาง ราคาบนกระดาน คณิตศาสตร์ไมน่ ้อยกวา่ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ ร้อยละ 60 1. แกป้ ญั หา 18 บาท 2. สอ่ื สารและสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์ ครถู ามนักเรยี นดว้ ยคำ�ถามต่อไปน้ี 3. เชอ่ื มโยง - ถว้ ยน้ีราคาเทา่ ไร (18 บาท) - ถ้าเราให้ธนบัตรย่ีสิบบาท 1 ฉบบั แก่แม่ค้า แสดงวา่ นักเรยี นให้เงินมากกว่าราคาถว้ ยไปกบ่ี าท 105 (2 บาท) - แมค่ า้ ต้องคืนเงินให้เรากี่บาท (2 บาท) คดิ ได้อย่างไร (20 – 18 = 2) ครูแนะนำ�วา่ เงนิ ทแี่ ม่คา้ คืนให้น้เี รียกว่า “เงนิ ทอน” และการท่แี ม่คา้ คนื เงินทอนให้ เรียกว่า “การทอนเงนิ ” - ถ้านักเรยี นซอื้ ถ้วยใบนี้ แล้วจ่ายเงนิ ใหแ้ มค่ า้ ไปดว้ ยธนบัตรห้าสิบบาท 1 ฉบับ นกั เรียนจะ ได้รบั เงนิ ทอนกบ่ี าท (32 บาท) - คิดได้อยา่ งไร (ตอบตามการเข้าใจ เชน่ ใช้การลบ 50 – 18 = 32 หรอื ใชก้ ารนับตอ่ จาก 18 ถงึ 50 ได้ 32) ครูถามคำ�ถามเพื่อนำ�อภิปรายซักถามถึงวิธกี ารหาเงินทอน เชน่ - 50 แสดงจำ�นวนของอะไร (เงินทีเ่ ราให้แม่คา้ ) - 18 แสดงจ�ำ นวนของอะไร (ราคาสินคา้ ) - 32 แสดงจำ�นวนของอะไร (เงนิ ทอน)

106 แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ ๑๑ กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ช้นั ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ครูจดั กจิ กรรมแบบน้ีอกี 1 – 2 ตัวอยา่ ง เช่น นมราคา 12 บาท ขนมปงั ราคา 36 บาท ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรุปว่า “เงินทีผ่ ซู้ ้ือไดร้ บั คืนจากผู้ขายเม่ือผ้ซู ือ้ ใหเ้ งินมากกว่าราคา สนิ คา้ เรียกวา่ เงินทอน” จากน้นั ครแู ละนกั เรยี นร่วมกนั อภปิ รายซกั ถามวธิ ีการหาเงินทอน ซ่งึ อาจ มีวธิ กี ารหาท่แี ตกตา่ งกัน เชน่ นำ�จ�ำ นวนเงินทผี่ ู้ซ้ือใหผ้ ้ขู ายแลว้ ลบดว้ ยราคาสนิ คา้ นบั เงินจากราคาสินค้าไปจนถึงจ�ำ นวนเงนิ ทผี่ ู้ซ้อื จ่ายใหผ้ ขู้ าย 3. ครูจัดกจิ กรรมการทอนเงนิ โดยแจกเงนิ จ�ำ ลองให้กลุ่มละ 100 บาท โดยแตล่ ะกลุ่มได้รับเปน็ ธนบัตรหรอื เหรยี ญที่แตกตา่ งกนั จากนั้นสุม่ นกั เรยี น 2 คนออกมาเปน็ ผู้ขายสินค้า โดยครูเตรียม บัตรภาพหรือของจรงิ ทีม่ รี าคาก�ำ กบั ไว้ และใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มเป็นผู้ซ้ือ

กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ ๑๑ ชัน้ ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ 35 บาท 42 บาท 67 บาท 27 บาท ครสู ุ่มเรียกผ้ซู อ้ื ออกมาทลี ะกล่มุ ผู้ซือ้ บอกส่ิงของท่ีต้องการซ้ือ ผขู้ ายบอกราคา ผซู้ อ้ื จ่ายเงินและ บอกจ�ำ นวนเงนิ ท่จี ่ายให้ผ้ขู าย แลว้ ใหน้ ักเรยี นทีเ่ หลอื ช่วยกนั บอกเงินทอน ครบู นั ทกึ ราคาสนิ คา้ จ�ำ นวนเงินท่ีผู้ซ้ือใหผ้ ้ขู าย และเงนิ ทอน บนกระดาน เชน่ 107

108 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๑๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ ชน้ั ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ชั่วโมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ราคาสนิ ค้า (บาท) จำ�นวนเงินทผี่ ู้ซอื้ ใหผ้ ูข้ าย (บาท) เงินทอน (บาท) 27 30 3 35 40 5 42 50 8 67 80 13 ครใู หน้ กั เรียนพิจารณาราคาสินคา้ จำ�นวนเงนิ ท่ผี ูซ้ ้ือใหผ้ ขู้ าย และเงินทอน บนกระดานแลว้ ถามว่า ท�ำ อยา่ งไรจึงจะรวู้ ่าเงินทอนถกู ต้อง (ตอบตามความเข้าใจ เช่น นำ�เงนิ ทอนไปรวมกับราคา สินคา้ จะเทา่ กบั เงินท่ผี ้ซู ื้อจ่ายใหผ้ ูข้ าย) ครยู กตวั อย่าง ดังน้ี สินค้าราคา 27 บาท จ่ายเงนิ ให้ผูข้ าย 30 บาท ไดร้ ับเงนิ ทอน 3 บาท จะได้วา่ 3 + 27 = 30 น่ันคอื เงนิ ทอนรวมกับราคาสนิ ค้าเทา่ กับจำ�นวนเงินทผ่ี ู้ซ้ือจ่ายให้ผ้ขู าย ครูให้นกั เรียนช่วยกนั สรุปสาระสำ�คัญเก่ียวกับเงนิ ทอนอกี คร้งั ซง่ึ จะไดว้ ่า เงินทอนเปน็ เงินท่ี ผ้ซู อื้ ได้รบั คืนจากผ้ขู าย เมอ่ื ผซู้ ือ้ ใหเ้ งนิ มากกวา่ ราคาสนิ คา้ น้นั และถา้ นำ�เงินทอนไปรวมกบั ราคาสินค้าน้ันจะเท่ากับจำ�นวนเงนิ ท่ผี ซู้ อื้ จ่ายให้ผู้ขาย 4. ครจู ดั กจิ กรรมเกีย่ วกบั การทอนเงิน โดยติดตารางแสดงภาพสนิ คา้ ราคาสนิ ค้า จำ�นวนเงินท่ี จา่ ยใหผ้ ขู้ าย และเงนิ ทอน ใหน้ ักเรียนหาจ�ำ นวนเงนิ ในชอ่ งท่หี ายไปกลมุ่ ท่ตี อบถกู จะได้รบั เงิน สะสม 10 บาท

กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี ๑๑ ชน้ั ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชั่วโมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ สนิ คา้ เงนิ ท่ีจา่ ยให้ผู้ขาย เงินทอน 1 175 บาท 75 บาท ปิงจา่ ยเงินใหก้ ับผู้ขาย 500 บาท 325 บาท 2 โจจา่ ยเงนิ ให้กบั ผู้ขาย 400 บาท 3 1,279 บาท 4 ปิงจา่ ยเงินให้กบั ผูข้ าย 1,500 บาท 221 บาท มิง่ จา่ ยเงนิ ใหก้ ับผขู้ าย 1,300 บาท 21 บาท 109 ขนั้ สรปุ 5. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มเฉลย จากนั้นสรุปเก่ียวกับเงนิ ทอนและการทอนเงิน ดังน้ี - เงนิ ทอนเป็นเงนิ ท่ผี ้ซู ้ือได้รับคืนจากผ้ขู าย เม่อื ผูซ้ ือ้ ใหเ้ งินมากกวา่ ราคาสินคา้ นน้ั - การที่ผูข้ ายคนื เงนิ ทอนให้ผ้ซู ้ือ เรยี กว่า “การทอนเงนิ ” - ถ้านำ�เงนิ ทอนไปรวมกบั ราคาสนิ คา้ จะเท่ากบั จำ�นวนเงินท่ผี ู้ซอื้ จ่ายให้ผู้ขาย จากนนั้ ใหน้ ักเรยี นทำ�แบบฝึกหัด 7.11

110 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ข้นั นำ� แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๒ ขัน้ สอน ข้นั สรปุ แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การวัดและประเมนิ ผล สถานการณเ์ ก่ียวกบั เงินในชวี ิตประจ�ำ วัน โจทย์ปัญหาเก่ียวกบั เงินในชวี ิตประจ�ำ วันโดยใช้การถามตอบ ครูและนกั เรียนรว่ มกนั สรุป ตรวจสอบความเขา้ ใจเก่ียวกับการแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบเกี่ยวกบั เงนิ และท�ำ แบบฝกึ หดั 7.12 - ประเมินจากการตอบคำ�ถามและการท�ำ แบบฝึกหัด 7.12 - ประเมินจากการแก้ปญั หา สอื่ สารและสื่อความหมายทางคณติ ศาสตร์

กลุม่ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๑๒ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเน้อื หา กิจกรรมการเรยี นรู้ สื่อ/แหลง่ เรียนรู้ การแกโ้ จทย์ปญั หาการ ข้นั น�ำ 1. บัตรภาพสนิ ค้า บวกและโจทยป์ ัญหาการลบ 1. ครทู บทวนการวเิ คราะห์สถานการณ์การบวกและการลบเก่ยี วกับจำ�นวนเงิน โดยยกสถานการณ์ 2. แบบฝกึ หัด 7.12 เกีย่ วกับเงิน และติดบตั รภาพสนิ คา้ ให้นักเรยี นบอกวิธกี ารหาค�ำ ตอบเพ่ือเล่นเกมสะสมทรพั ย์ ตอบค�ำ ถามถูก จะได้เงนิ สะสมข้อละ 10 บาท ดงั น้ี การประเมนิ สาระส�ำ คัญ น�ำ้ ยาซกั ผา้ ถงุ ละ 67.50 บาท ผงซกั ฟอกถงุ ละ 55.75 บาท เจลซกั ผา้ กลอ่ งละ 139.25 บาท 1. วิธีการ การหาค�ำ ตอบของโจทย์ ครูถามวา่ 1.1 สงั เกตพฤตกิ รรม ปญั หาเกย่ี วกบั เงนิ เรม่ิ จาก - สนิ ค้าในภาพมีอะไรบ้าง แต่ละชนดิ ราคาเท่าไร (คำ�ตอบปรากฏดงั ในภาพ) การเรยี นรู้ การท�ำ ความเขา้ ใจโจทยป์ ญั หา - แม่ซื้อน�้ำ ยาซักผา้ 1 ถุง กบั ผงซักฟอก 1 ถุง หาจ�ำ นวนเงินทแ่ี มต่ ้องจ่ายไดอ้ ย่างไร (ตอบ 1.2 ตรวจแบบฝึกหัด วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ ตามความเข้าใจ เชน่ น�ำ ราคาของน�ำ้ ยาซักผา้ 1 ถงุ มารวมกับราคาผงซักฟอก 1 ถุง หรือ 67.50 2. เครื่องมือ และตรวจสอบค�ำ ตอบ บาท บวกกับ 55.75 บาท) 2.1 แบบฝึกหดั 7.12 - จะทราบไดอ้ ย่างไรว่าเจลซกั ผ้าราคามากกว่าผงซักฟอกกบ่ี าท (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ 2.2 แบบประเมินทักษะ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ น�ำ ราคาเจลซกั ผา้ ลบด้วยราคาผงซักฟอก เนื่องจากราคาเจลซกั ผ้ามากกว่าราคาผงซกั ฟอก หรอื และกระบวนการทาง 139.25 บาท ลบดว้ ย 55.75 บาท) คณิตศาสตร์ ดา้ นความรู้ 3. เกณฑ์ 111 เพ่อื ใหน้ ักเรยี นสามารถ 3.1 ผลงานมีความถกู ต้อง วิเคราะห์ โจทยป์ ญั หาการ ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 บวก การลบ เกย่ี วกับเงินที่ 3.2 คะแนนรวม ดา้ น มีหนว่ ยเปน็ บาทและสตางค์ ทักษะและกระบวนการทาง หาคำ�ตอบและแสดงวธิ ที �ำ คณิตศาสตรไ์ มน่ อ้ ยกว่า พรอ้ มตระหนกั ถงึ ความ ร้อยละ 60 สมเหตสุ มผลหรอื ความ ถกู ตอ้ งของคำ�ตอบ

112 แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ ๑๒ กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชั่วโมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ ขน้ั สอน ทางคณติ ศาสตร์ 2. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาบนกระดานด�ำ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นอา่ นโจทยพ์ รอ้ มกนั แลว้ ชว่ ยกนั วเิ คราะห์ โจทย์ หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบค�ำ ตอบ ซง่ึ นกั เรยี นอาจคดิ ไดแ้ ตกตา่ งกนั หลายวธิ ี เชน่ การบวก เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ การนบั เพม่ิ การเขยี นแผนภมู ิ โดยใชก้ ารถามตอบดงั น้ี 1. แกป้ ญั หา 1) แมซ่ อ้ื น�ำ้ ยาซกั ผา้ 1 ถงุ ราคา 67.50 บาท กบั ผงซกั ฟอก 1 ถงุ ราคา 55.75 บาท แมต่ อ้ งจา่ ย 2. สอ่ื สารและสอ่ื เงนิ ก่บี าท ความหมายทางคณติ ศาสตร์ - โจทย์ถามอะไร (แมต่ อ้ งจา่ ยเงินกบี่ าท) - แม่ซอื้ อะไรบ้าง (น�ำ้ ยาซักผา้ และผงซกั ฟอก) - ซอ้ื น�ำ้ ยาซักผา้ กี่บาท (67.50 บาท) - ซ้ือผงซกั ฟอกก่บี าท (55.75 บาท) - แม่ซื้อน�ำ้ ยาซักผา้ และผงซกั ฟอก ดงั น้ันแม่ตอ้ งจ่ายเงนิ มากกว่าหรอื นอ้ ยกวา่ 67.50 บาท (มากกว่า) - จะหาคำ�ตอบโดยวิธีใด (บวก) - เขียนแสดงการหาคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร (ตอบตามความเขา้ ใจเชน่ เขยี นแสดงการตัง้ บวกโดย ใสจ่ ำ�นวนเงนิ เปน็ บาท และเป็นสตางคใ์ หต้ รงกนั ) คร เู ขียนแสดงการบวกดังนี้ แมซ่ อื้ น้ำ�ยาซกั ผ้า 1 ถงุ ราคา บาท สตางค์ ผงซักฟอก 1 ถงุ ราคา 67 50 55 75 + แม่ต้องจ่ายเงิน 122 125 หรอื 123 25 ตอบ แมต่ อ้ งจา่ ยเงนิ ๑๒๓.๒๕ บาท หรอื ๑๒๓ บาท ๒๕ สตางค์

กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี ๑๒ ชั้น ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ - 123.25 บาทเป็นค�ำ ตอบทสี่ มเหตุสมผลหรือไม่ (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ 67.50 บาท ใกลเ้ คยี ง 70 บาท และ 55.75 บาท ใกลเ้ คยี ง 60 บาท และ 70 + 60 = 130 ซง่ึ 123.25 ใกลเ้ คยี ง 130 จงึ สมเหตสุ มผล 2) เดอื นสงิ หาคมพอี่ อมเงนิ ได้ 1,365.25 บาท น้องออมเงินได้นอ้ ยกวา่ พ่ี 522.50 บาท น้องออมเงนิ ได้เท่าไร - โจทยถ์ ามอะไร (น้องออมเงนิ ได้เท่าไร) - โจทย์บอกอะไร (เดอื นสิงหาคมพ่อี อมเงินได้ 1,365.25 บาท น้องออมเงินไดน้ อ้ ยกวา่ พี่ 522.50 บาท) - นอ้ งออมเงนิ ได้มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ 1,365.25 บาท เพราะเหตใุ ด (นอ้ งออมเงนิ ได้ นอ้ ยกวา่ 1,365.25 บาท เพราะ นอ้ งออมเงินไดน้ อ้ ยกว่าพ่ี ซงึ่ พีอ่ อมเงินได้ 1,365.25 บาท) ครูสุ่มนกั เรียนออกมาเขียนภาพประกอบการคิด ดังน้ี เงนิ ของพี่ 1,365.25 บาท เงินของนอ้ ง น้อยกวา่ 522.50 บาท - จะหาค�ำ ตอบโดยวิธใี ด (ใช้การลบ) - เขียนแสดงการหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร (ตอบตามความเข้าใจ เชน่ เขยี นแสดงการตงั้ ลบโดย ใสจ่ �ำ นวนเงนิ เป็นบาท และเปน็ สตางคใ์ ห้ตรงกนั ) 113

114 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๒ กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ ชัน้ ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ คร ูเขียนแสดงการลบดงั นี้ บาท สตางค์ 1364 125 พอ่ี อมเงนิ ได้ 1365 25 _ นอ้ งออมเงนิ ไดน้ อ้ ยกวา่ พ ่ี 522 50 น้องออมเงนิ ได ้ 842 75 ตอบ นอ้ งออมเงนิ ได้ ๘๔๒.๗๕ บาท หรอื ๘๔๒ บาท ๗๕ สตางค์ - 842.75 เปน็ ค�ำ ตอบทส่ี มเหตสุ มผลหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (สมเหตสุ มผล เนอ่ื งจาก แนวคดิ ท่ี 1 นอ้ งตอ้ งมเี งนิ นอ้ ยกวา่ พ่ี ซง่ึ 842.75 บาท นอ้ ยกวา่ 1,365.25 บาท แนวคดิ ท่ี 2 1,365.25 บาทใกลเ้ คยี ง 1,400 บาท และ 522 บาท ใกลเ้ คยี ง 500 บาท ซง่ึ 1,400 – 500 = 900 ดงั นน้ั 842.50 จงึ สมเหตสุ มผล) 3) พมิ ซอ้ื สมดุ ภาพเปน็ เงนิ 743.25 บาท ใหธ้ นบตั รหนง่ึ พนั บาท 1 ฉบบั แกร่ า้ นคา้ พมิ ไดร้ บั เงนิ ทอนเทา่ ใด - โจทยถ์ ามอะไร (พมิ ไดร้ บั เงนิ ทอนเทา่ ใด) - โจทยบ์ อกอะไร (พมิ ซอ้ื สมดุ ภาพเปน็ เงนิ 743.25 บาท ใหธ้ นบตั รหนง่ึ พนั บาท 1 ฉบบั แกร่ า้ นคา้ ) - ธนบตั รหนง่ึ พนั บาท 1 ฉบบั มคี า่ กบ่ี าท (1,000 บาท) - พมิ ใหเ้ งนิ แกร่ า้ นคา้ 1,000 บาท คดิ เปน็ กบ่ี าท กส่ี ตางค์ (1,000 บาท 00 สตางค)์ - พมิ ใหเ้ งนิ ผขู้ ายมากกวา่ นอ้ ยกวา่ หรอื เทา่ กบั 743.25 บาท (มากกวา่ ) ครสู มุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นภาพประกอบการคดิ ดงั น ้ี

กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี ๑๒ ชนั้ ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ พมิ ใหร้ า้ นคา้ 1,000 บาท 00 สตางค์ สมุดภาพ 743.25 บาท เงินทอน - จะหาเงนิ ทอนไดอ้ ยา่ งไร (1,000 บาท 00 สตางค์ ลบดว้ ย 743 บาท 25 สตางค)์ คร เู ขยี นแสดงการลบดงั น้ี บาท สตางค์ 999 100 พิมใหเ้ งนิ แกร่ ้านคา้ 1000 00 _ พิมซอื้ สมุดภาพเปน็ เงนิ 743 25 พิมได้รับเงินทอน 256 75 ตอบ ๒๕๖ บาท ๗๕ สตางค์ หรอื ๒๕๖.๗๕ บาท - 256.75 เปน็ ค�ำ ตอบทถ่ี กู ตอ้ งหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (ถกู ตอ้ ง เนอ่ื งจาก สมดุ ภาพราคา 743.25 บาท และไดร้ บั เงนิ ทอน 256.75 แสดงวา่ จา่ ยเงนิ ไป 256.75 + 743.25 = 1,000 ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั โจทย)์ ขน้ั สรปุ 4. ครตู รวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คลโดยตดิ แถบโจทยป์ ญั หาการบวกและการลบ เก่ยี วกับจำ�นวนเงนิ แลว้ ให้นกั เรียนตอบค�ำ ถามต่อไปนี้ลงในสมดุ ดังน้ี “ออ้ มซอ้ื ทเุ รยี น 367.50 บาท ซอ้ื มงั คดุ 235.75 บาท ออ้ มซอ้ื ทเุ รยี นและมงั คดุ เปน็ เงนิ เทา่ ใด” 115

116 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๑๒ กลมุ่ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ช่ัวโมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ วธิ ที �ำ บาท สตางค ์ ออ้ มซื้อทุเรียน 367 50 ซือ้ มงั คุด 235 75 + 602 125 อ้อมซือ้ ทเุ รยี นและมงั คดุ เป็นเงนิ 603 25 ดงั นน้ั ออ้ มซอ้ื ทเุ รยี นและมงั คดุ เปน็ เงนิ 603.25 บาท ตอบ ออ้ มซอ้ื ทเุ รยี นและมงั คดุ เปน็ เงนิ ๖๐๓ บาท ๒๕ สตางค์ หรอื ๖๐๓.๒๕ บาท ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ เกย่ี วกบั การแกโ้ จทยป์ ญั หา ดงั น้ี การหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั เงนิ เรม่ิ จากการท�ำ ความเขา้ ใจโจทยป์ ญั หา วางแผน แกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบค�ำ ตอบ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 7.12

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขั้นนำ� แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี ๑๓ ข้นั สอน ข้นั สรุป แนวการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ การวดั และประเมนิ ผล สถานการณเ์ กีย่ วกับเงินในชีวติ ประจ�ำ วนั โจทยป์ ญั หาการคณู และโจทย์ปญั หาการหารเกย่ี วกับเงินในชวี ติ ประจ�ำ วันโดยใช้การถามตอบ ครูและนักเรียนรว่ มกันสรปุ ตรวจสอบความเขา้ ใจในการแกโ้ จทยป์ ัญหาการคณู และโจทยป์ ญั หาการหารเกีย่ วกบั เงิน และท�ำ แบบฝึกหัด 7.13 - ประเมนิ จากการตอบคำ�ถามและการท�ำ แบบฝึกหดั 7.13 - ประเมินจากการแกป้ ญั หา และการสื่อสารและสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์ 117

118 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๑๓ กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ชนั้ ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเน้ือหา กิจกรรมการเรียนรู้ สอ่ื /แหลง่ เรยี นรู้ การแก้โจทยป์ ัญหาการคณู ข้นั นำ� 1. บัตรภาพสนิ ค้า และโจทยป์ ัญหาการหาร 1. ครทู บทวนการคณู และการหารจ�ำ นวนเงนิ โดยยกสถานการณแ์ ละตดิ บตั รภาพสนิ คา้ ใหน้ กั เรยี น 2. แบบฝกึ หัด 7.13 เกย่ี วกบั เงิน ตอบค�ำ ถามเพอ่ื เลน่ เกมสะสมทรพั ย์ ตอบค�ำ ถามถกู จะไดเ้ งนิ สะสมขอ้ ละ 10 บาท ดงั น้ี การประเมนิ สาระส�ำ คัญ แหนมแพ็ค HOT! 1. วิธีการ การหาค�ำ ตอบของโจทย์ 821.5แ0พบค็ าท 1.1 สงั เกตพฤตกิ รรม ปญั หาเกย่ี วกบั เงนิ เรม่ิ จาก การเรียนรู้ การท�ำ ความเขา้ ใจโจทยป์ ญั หา ครถู ามวา่ 1.2 ตรวจแบบฝกึ หดั วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ - แหนม 1 แพค็ ราคาเทา่ ไร (ค�ำ ตอบปรากฏดงั ในภาพ) 2. เครอ่ื งมอื และตรวจสอบค�ำ ตอบ - แมซ่ อ้ื แหนม 2 แพค็ ตอ้ งจา่ ยเงนิ เทา่ ไร (165 บาท) ทราบไดอ้ ยา่ งไร (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ แหนม 2.1 แบบฝกึ หัด 7.13 แพค็ ละ 82.50 ดงั นน้ั ซอ้ื 2 แพค็ หาไดจ้ าก 82.50 รวมกบั 82.50 ) ครอู าจสมุ่ นกั เรยี นออกมาแสดง 2.2 แบบประเมินทักษะ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ วธิ กี ารหาค�ำ ตอบหนา้ ชน้ั เรยี น และกระบวนการทาง - ป้าซื้อแหนม 4 แพ็ค ต้องจ่ายเงินเท่าไร (330 บาท) ทราบได้อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ คณิตศาสตร์ ดา้ นความรู้ ซอ้ื 2 แพค็ จา่ ยเงนิ 165 ดงั นน้ั ซอ้ื 4 แพค็ หาไดจ้ าก 165 + 165 หรอื แหนมแพค็ ละ 82.50 ดงั นน้ั 3. เกณฑ์ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ ซอ้ื 4 แพค็ หาไดจ้ าก 82.50 คณู กบั 4) ครอู าจสมุ่ นกั เรยี นออกมาแสดงวธิ กี ารหาค�ำ ตอบหนา้ ชน้ั เรยี น 3.1 ผลงานมคี วามถกู ตอ้ ง วเิ คราะห์ โจทยป์ ญั หาการคณู - แหนม 1 แพค็ ราคา 82.50 บาท จะหาราคาแหนม 1 แทง่ ไดอ้ ยา่ งไร (ตอบตามความเขา้ ใจ ไม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละ 80 การหาร เกย่ี วกบั เงนิ ทม่ี ี เชน่ น�ำ ราคาแหนม 1 แพค็ หารดว้ ย 5) 3.2 คะแนนรวม ดา้ น หนว่ ยเปน็ บาทและสตางค์ ทกั ษะและกระบวนการทาง หาค�ำ ตอบและแสดงวธิ ที �ำ คณิตศาสตร์ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 60

กลุม่ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ ๑๓ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ พรอ้ มตระหนกั ถงึ ความ ข้ันสอน สมเหตสุ มผลหรอื ความถกู ตอ้ ง 2. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาบนกระดานด�ำ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นอา่ นโจทยพ์ รอ้ มกนั แลว้ ชว่ ยกนั วเิ คราะห์ ของค�ำ ตอบ โจทย์ หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบค�ำ ตอบ ซง่ึ นกั เรยี นอาจคดิ ไดแ้ ตกตา่ งกนั หลายวธิ ี เชน่ การบวก ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ การนบั เพม่ิ การเขยี นแผนภมู ิ โดยใชก้ ารถามตอบดงั น้ี ทางคณติ ศาสตร์ - กอ้ งซอ้ื แหนม 6 แพค็ ราคาแพค็ ละ 82.50 บาท กอ้ งตอ้ งจา่ ยเงนิ ทง้ั หมดกบ่ี าท - โจทยถ์ ามอะไร (กอ้ งตอ้ งจา่ ยเงนิ ทง้ั หมดกบ่ี าท) เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ - กอ้ งซอ้ื อะไร (ซอ้ื แหนม 6 แพค็ ) 1. แกป้ ญั หา - แหนมราคาแพค็ ละเทา่ ไร (82.50 บาท) 2. สอ่ื สารและสอ่ื - หาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ ใชก้ ารคณู ) ความหมายทางคณติ ศาสตร์ - หาผลคณู ไดอ้ ยา่ งไร (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ แนวคดิ ท่ี 1 ใชก้ ารบวกเพม่ิ แหนม 1 แพค็ ราคา 82.50 บาท แหนม 2 แพค็ ราคา 82.50 รวมกบั 82.50 เปน็ 165 บาท แหนม 4 แพค็ ราคา 165 รวมกบั 165 เปน็ 330 บาท แหนม 6 แพค็ ราคา 330 รวมกบั 165 เปน็ 495 บาท ดงั นน้ั แหนม 6 แพค็ ราคา 495 บาท แนวคดิ ท่ี 2 ใชก้ ารคณู ในแนวตง้ั บาท สตางค ์ แหนมราคาแพค็ ละ 82 50 ซอ้ื แหนม 6 × ก้องตอ้ งจ่ายเงนิ ทั้งหมด 492 300 119 หรอื 495 00

120 แผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๑๓ กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ช้ัน ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ตอบ กอ้ งตอ้ งจา่ ยเงนิ ทง้ั หมด ๔๙๕ บาท - 495 บาท เป็นคำ�ตอบทีส่ มเหตุสมผลหรือไม่ (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ แหนม 1 แพค็ ราคา 82.50 บาท ซึง่ ใกลเ้ คยี ง 80 บาท และ 80 × 6 = 480 ซงึ่ 495 ใกลเ้ คยี งกับ 480 ดังนั้น 495 จึงสมเหตุสมผล) 2) พอ่ ซ้ือแหนม 1 แพค็ ราคา 82.50 บาท ไดแ้ หนมทัง้ หมด 5 แท่ง แหนม 1 แทง่ ราคากบี่ าท - โจทย์ถามอะไร (แหนม 1 แทง่ ราคากี่บาท) - โจทยบ์ อกอะไร (พ่อซอ้ื แหนม 1 แพค็ ราคา 82.50 บาท ไดแ้ หนมทั้งหมด 5 แทง่ ) ครเู ขียนภาพประกอบค�ำ อธบิ ายดงั น้ี แหนม 1 แพ็คราคา 82.50 บาท แทง่ ที่ 1 แทง่ ที่ 2 แทง่ ท่ี 3 แทง่ ท่ี 4 แท่งที่ 5 - จะหาคำ�ตอบโดยวธิ ใี ด (ตอบตามความเขา้ ใจ เช่น การหาร) - หาผลหารไดอ้ ยา่ งไร (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ แนวคิดที่ 1 ใชก้ ารเขยี นแผนภาพแสดงการแบง่ จำ�นวนเงนิ แหนม 5 แทง่ ราคา 82.50 บาท 50 82.50 32.50 10 10 10 10 10 66666 2.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50

กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๑๓ ชั้น ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ดังน้ัน แหนม 1 แทง่ ราคา 10 บาท กบั 6 บาท กบั 50 สตางค์ เป็น 16 บาท 50 สตางค์ หรอื 16.50 บาท ตอบ แหนม ๑ แท่งราคา ๑๖.๕๐ บาท หรอื ๑๖ บาท ๕๐ สตางค์ - 16.50 เปน็ คำ�ตอบทส่ี มเหตุสมผลหรือไม่ เพราะเหตุใด (สมเหตุสมผล เพราะ แนวคิดท่ี 1 เน่ืองจาก 16.50 ใกลเ้ คียง 16 และ 5 × 16 = 80 ซง่ึ ใกล้เคียงกับ 82.50 ดังนนั้ 16.50 จึงสมเหตสุ มผล แนวคดิ ท่ี 2 เนอ่ื งจาก 16.50 + 16.50 + 16.50 + 16.50 + 16.50 = 82.50 ซง่ึ สอดคลอ้ ง กับโจทย)์ 3) ป๋อง ต้น และนชุ ต้องการแบ่งเงิน 3,300.75 บาท คนละเท่า ๆ กัน ป๋อง ตน้ และนุชจะได้ รบั เงินคนละเท่าไร - โจทยถ์ ามอะไร (ปอ๋ ง ต้น และนุชจะได้รับเงินคนละเท่าไร) - โจทย์บอกอะไร (ป๋อง ต้น และนชุ ตอ้ งการแบง่ เงิน 3,300.75 บาท คนละเท่า ๆ กัน) ครเู ขียนภาพประกอบการคดิ ดงั น ้ี เงิน 3,300.75 บาท ป๋อง ตน้ นุช - จะหาคำ�ตอบโดยวิธีใด (ใชก้ ารหาร) - จะหาผลหารไดอ้ ย่างไร (ตอบตามความเข้าใจ) ครูสุม่ ตวั แทนนกั เรียนออกมานำ�เสนอวธิ ีหาผลหาร ซง่ึ ได้ดังนี้ 121

122 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๑๓ กล่มุ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ชว่ั โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ เงนิ 3,300.75 บาท ปอ๋ ง ตน้ นชุ 1,100.25 บาท 1,100.25 บาท 1,100.25 บาท ตอบ ปอ๋ ง ตน้ และนชุ จะไดร้ บั เงนิ คนละ ๑,๑๐๐ บาท ๒๕ สตางค์ หรอื ๑,๑๐๐.๒๕ บาท - 1,100.25 เปน็ ค�ำ ตอบทส่ี มเหตสุ มผลหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (สมเหตสุ มผล เพราะ 1,100.25 ใกลเ้ คยี ง 1,100 และ 3 × 1,100 = 3,300 ซง่ึ ใกลเ้ คยี งกบั 3,300.75 ดงั นน้ั 1,100.25 เปน็ ค�ำ ตอบ ทส่ี มเหตสุ มผล)

กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ ๑๓ ชัน้ ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชว่ั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขน้ั สรปุ 4. ครูตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเปน็ รายบุคคลโดยติดแถบโจทย์ปัญหาการคณู และการหาร เกี่ยวกบั จ�ำ นวนเงิน แลว้ ใหน้ ักเรียนตอบค�ำ ถามต่อไปนี้ลงในสมุด ดังนี้ “พอ่ มเี งนิ 1,250 บาท ตอ้ งการแบง่ ใหเ้ จนและเปรมคนละเทา่ ๆ กนั เจนและเปรมไดเ้ งนิ คนละกบ่ี าท” แนวคดิ 123 ดงั นน้ั เจนและเปรมไดเ้ งนิ คนละ 625 บาท ตอบ เจนและเปรมไดเ้ งนิ คนละ ๖๒๕ บาท ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ เกย่ี วกบั การแกโ้ จทยป์ ญั หาดงั น้ี การหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั เงนิ เรม่ิ จากการท�ำ ความเขา้ ใจโจทยป์ ญั หา วางแผน แกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบค�ำ ตอบ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 7.13

124 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขน้ั น�ำ แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ ๑๔ ขัน้ สอน ข้นั สรุป แนวการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ การวดั และประเมนิ ผล ครสู นทนากับนกั เรียนเพ่ือทบทวนการบอกจ�ำ นวนเงินรวม การอ่านและเขียนบนั ทึกรายรับ-รายจ่าย ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ ตรวจสอบความเขา้ ใจเก่ียวกับการอ่านบันทึกรายรับ รายจ่าย และท�ำ แบบฝกึ หดั 7.14 - ประเมินจากการตอบคำ�ถามและการท�ำ แบบฝึกหัด 7.14 - ประเมินจากการส่อื สารและสอื่ ความหมายทางคณิตศาสตร์ และการเชือ่ มโยง

กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี ๑๔ ชัน้ ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชั่วโมง สื่อ/แหล่งเรียนรู้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเนือ้ หา กิจกรรมการเรียนรู้ ขัน้ น�ำ 1. บนั ทึกรายรบั รายจ่ายของ การอา่ นบันทึกรายรบั 1. ครนู �ำ สนทนากบั นกั เรยี นเพอ่ื ใหเ้ ขา้ ใจความหมายของ “รายรบั ” และ “รายจา่ ย” โดยอาจใช้ เดก็ หญงิ แสนดี ขยนั เกง่ รายจา่ ย ค�ำ ถาม ดงั น้ี 2. แบบฝกึ หดั 7.14 - วนั นน้ี กั เรยี นมเี งนิ กบ่ี าท สาระส�ำ คญั - นกั เรยี นไดร้ บั เงนิ จากใครบา้ ง การประเมนิ - นกั เรยี นจา่ ยเงนิ เปน็ คา่ อะไรบา้ ง 1. การบนั ทกึ รายรบั 2. ครูสุ่มตัวแทนนกั เรียนเลา่ ประสบการณ์เก่ยี วกับการได้รับเงนิ และการจา่ ยเงนิ ของตนเองในเวลา 1. วิธีการ รายจา่ ยลงในตารางจะชว่ ย 1 วัน โดยครูเขียนแสดงรายการที่นักเรยี นบอกบนกระดาน เชน่ ด.ญ.มาลี การไดร้ บั เงนิ และ 1.1 สังเกตพฤติกรรม ใหอ้ า่ นรายรบั รายจา่ ยได้ การจา่ ยเงนิ ดังนี้ การเรยี นรู้ สะดวก และชดั เจนขน้ึ โดย มาลีมเี งินในกระเป๋า 20.00 บาท 1.2 ตรวจแบบฝึกหดั แบบบนั ทกึ ควรประกอบดว้ ย แมใ่ ห้เงิน 50.00 บาท 2. เคร่ืองมือ ชอ่ื ของผบู้ นั ทกึ วนั -เดอื น- ซอ้ื สมุด 14.50 บาท 2.1 แบบฝกึ หดั 7.14 ปที บ่ี นั ทกึ รายการ รายรบั ซื้อขนม 12.00 บาท 2.2 แบบประเมินทักษะ รายจา่ ย คงเหลอื ซื้อน้ำ�ดื่ม 5.00 บาท และกระบวนการทาง ยา่ ใหเ้ งิน 100.00 บาท คณิตศาสตร์ 2. จ�ำ นวนเงนิ ในชอ่ ง ครูแนะนำ�ว่า 3. เกณฑ์ คงเหลอื อาจคดิ จากเงนิ - จ�ำ นวนเงนิ ท่ีมีอย่หู รอื จ�ำ นวนเงนิ ที่ไดร้ บั มาเพ่ิม เรยี กวา่ “รายรบั ” 3.1 ผลงานมีความถกู ตอ้ ง คงเหลอื ทม่ี อี ยเู่ ดมิ รวมกบั - จ�ำ นวนเงนิ ทจี่ ่ายไป เรียกว่า “รายจ่าย” ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 80 รายรบั ทเ่ี พม่ิ มา หรอื คดิ จาก จากนนั้ ให้นกั เรยี นชว่ ยกันจำ�แนกรายรับและรายจา่ ยของเพ่อื นวา่ มอี ย่างละกี่รายการ อะไรบา้ ง 3.2 คะแนนรวม ดา้ น เงนิ คงเหลอื ทม่ี อี ยเู่ ดมิ ลบดว้ ย ทักษะและกระบวนการทาง รายจา่ ย คณติ ศาสตร์ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 60 125 ซ่งึ จะได้ ดังนี้

126 แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี ๑๔ กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ ชนั้ ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ รายรับมี 3 รายการได้แก่ มาลมี เี งนิ ในกระเปา๋ 20.00 บาท แมใ่ หเ้ งนิ 50.00 บาท ดา้ นความรู้ ยา่ ให้เงิน 100.00 บาท เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ รายจา่ ยมี 3 รายการได้แก่ ซื้อสมดุ 14.50 บาท อา่ นบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย ซื้อขนม 12.00 บาท ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ ซื้อน้�ำ ดม่ื 5.00 บาท ทางคณติ ศาสตร์ ขน้ั สอน เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ 3. ครใู ห้นกั เรียนพจิ ารณารายรบั และรายจ่ายของมาลีบนกระดาน แลว้ ถามวา่ ถา้ มาลียงั มีรายรับ 1. สอ่ื สารและสอ่ื และรายจ่ายหลายรายการ จะทำ�อย่างไรใหส้ ามารถอ่านได้ง่ายขน้ึ และเหน็ รายรับรายจา่ ยทุก ความหมายทางคณติ ศาสตร์ รายการ (ตอบตามความเขา้ ใจ) 2. เชอ่ื มโยง ครูแนะน�ำ ว่าเพื่อใหง้ ่ายและสะดวกในการอ่านจงึ นิยมบันทกึ รายรับและรายจ่ายลงในตาราง โดยแบบบนั ทกึ ควรประกอบดว้ ย ชอื่ ของผ้บู นั ทึก วนั -เดอื น-ปีท่บี นั ทกึ รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลอื ความกว้างของแต่ละชอ่ งไม่กำ�หนดตายตวั สามารถปรับได้ตามความเหมาะสม ดงั น้ี บนั ทึกรายรับรายจา่ ยของ เดก็ หญิงมาลี วันที่ 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2563 รายรับ รายจ่าย คงเหลือ วนั เดอื น ปี รายการ บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์

กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรูท้ ่ี ๑๔ ชน้ั ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชวั่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ครใู ชก้ ารถาม – ตอบ ประกอบการเขยี นบันทกึ รายรบั รายจ่ายทลี ะรายการ เช่น - มาลมี เี งินในกระเป๋า 20.00 บาท ตอ้ งใส่จำ�นวนเงนิ นี้ในชอ่ งรายรบั หรือรายจ่าย (รายรบั ) ครเู ขียนรายการในช่องรายรบั - ในชอ่ งรายจา่ ยตอ้ งเขยี นจ�ำ นวนเงนิ อยา่ งไร (ไมต่ อ้ งเขยี น) ครแู นะน�ำ ใหเ้ ขยี น – ในชอ่ งรายจา่ ย - ในช่องคงเหลือต้องเขยี นจ�ำ นวนเงินกี่บาท (20 บาท 00 สตางค)์ ครูแนะน�ำ วา่ รายการแรก เปน็ รายรบั ยงั ไมม่ รี ายจ่าย ดงั นั้น จำ�นวนเงินในช่องคงเหลือจึงเทา่ กับจ�ำ นวนเงินในช่องรายรับ ครเู ขียนจ�ำ นวนเงินในช่องคงเหลือ ดังน้ี บนั ทึกรายรับ รายจา่ ยของ เด็กหญิงมาลี วันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2563 วนั เดอื น ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 8 ต.ค. 63 มาลีมเี งินในกระเป๋า 20 00 - - 20 00 127 ครูถามวา่ - รายการตอ่ ไปคอื อะไร (แม่ให้เงนิ 50 บาท) - แมใ่ หเ้ งิน 50 บาท ตอ้ งใสจ่ �ำ นวนเงินนใี้ นชอ่ งรายรับหรอื รายจา่ ย (รายรบั ) ครเู ขยี นรายการ ในช่องรายรบั - ในช่องรายจา่ ยตอ้ งเขียนจ�ำ นวนเงินอยา่ งไร (เขียน – ในช่องรายจา่ ย) - ในชอ่ งคงเหลอื ต้องเขยี นจ�ำ นวนเงนิ ก่บี าท (ตอบตามความเขา้ ใจ) ครแู นะนำ�ว่าจ�ำ นวนเงนิ ใน ช่องคงเหลือ คดิ จากเงินคงเหลือทม่ี ีอย่เู ดมิ รวมกบั รายรับทเี่ พมิ่ มา ได้ 20 บาท 00 สตางค์ รวมกับ 50 บาท 00 สตางค์ เปน็ 70 บาท 00 สตางค์ ครเู ขียนจ�ำ นวนเงนิ ในชอ่ งคงเหลือ ดังน้ี

128 แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ ๑๔ กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ บันทกึ รายรับ รายจา่ ยของ เด็กหญงิ มาลี วันที่ 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2563 วัน เดอื น ปี รายการ รายรับ รายจ่าย คงเหลือ บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 8 ต.ค. 63 มาลีมเี งนิ ในกระเป๋า 20 00 - - 20 00 แม่ใหเ้ งิน 50 00 - - 70 00 ครถู ามว่า - รายการต่อไปคอื อะไร (ซื้อสมดุ 14.50 บาท) - ซื้อสมุด 14.50 บาท ตอ้ งใส่จำ�นวนเงนิ นี้ในชอ่ งรายรับหรอื รายจา่ ย (รายจา่ ย) ครูเขยี น รายการในชอ่ งรายจา่ ย โดยแนะน�ำ วา่ เขียน 14 ในช่องบาท และเขยี น 50 ในชอ่ งสตางค์ - ในชอ่ งรายรับต้องเขยี นจ�ำ นวนเงินอยา่ งไร (เขยี น – ในช่องรายรับ) - ในชอ่ งคงเหลือต้องเขยี นจ�ำ นวนเงินกบ่ี าท (ตอบตามความเข้าใจ) ครูแนะนำ�วา่ จำ�นวนเงินใน ชอ่ งคงเหลอื คิดจากเงินคงเหลอื ทีม่ ีอยเู่ ดิมลบด้วยรายจ่าย ได้ 70 บาท 00 สตางค์ ลบดว้ ย 14 บาท 50 สตางค์ เป็น 55 บาท 50 สตางค์ (ครแู สดงการหาจำ�นวนเงนิ คงเหลือโดยการตัง้ ลบ) ครเู ขียนจำ�นวนเงินในชอ่ งคงเหลอื ดงั น้ี

กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ ๑๔ ชน้ั ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชว่ั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ บันทึกรายรบั รายจ่ายของ เด็กหญิงมาลี วนั ท่ี 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2563 วนั เดอื น ปี รายการ รายรบั รายจ่าย คงเหลอื บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 8 ต.ค. 63 มาลีมีเงินในกระเปา๋ 20 00 - - 20 00 แม่ให้เงนิ 50 00 - - 70 00 ซือ้ สมุด - - 14 50 55 50 ครูจัดกิจกรรมทำ�นองเดยี วกนั ในรายการทเี่ หลือ ซง่ึ จะไดบ้ นั ทกึ รายรบั รายจ่าย ดงั นี้ บนั ทึกรายรบั รายจ่ายของ เดก็ หญิงมาลี วนั ท่ี 8 ตุลาคม พ.ศ. 2563 รายรับ รายจ่าย คงเหลือ วนั เดือน ปี รายการ บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 8 ต.ค. 63 มาลมี ีเงินในกระเป๋า 20 00 - - 20 00 แมใ่ หเ้ งิน 50 00 - - 70 00 ซ้ือสมุด - - 14 50 55 50 ซื้อขนม - - 12 00 43 50 ซ้ือนำ�้ ด่ืม - - 5 00 38 50 129 ย่าให้เงิน 100 00 - - 138 50

130 แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ ๑๔ กลมุ่ สาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ครใู หน้ กั เรยี นใชข้ อ้ มลู จากบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเดก็ หญงิ มาลตี อบค�ำ ถาม เชน่ 1) ตารางนแ้ี สดงอะไร (บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของ เดก็ หญงิ มาลวี นั ท่ี 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2563) 2) รายรบั รายการใดเปน็ เงนิ มากทส่ี ดุ และเปน็ เงนิ เทา่ ไร (ยา่ ใหเ้ งนิ 100 บาท) 3) รายจา่ ยรายการใดเปน็ เงนิ มากทส่ี ดุ และเปน็ เงนิ เทา่ ไร (ซอ้ื สมดุ 14 บาท 50 สตางค)์ 4) ในวนั ท่ี 8 ตลุ าคม มาลมี เี งนิ คงเหลอื อกี เทา่ ไร (138 บาท 50 สตางค)์ 5) มาลมี เี งนิ คงเหลอื 138 บาท 50 สตางค์ แสดงวา่ มาลมี รี ายรบั มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ รายจา่ ย (รายรบั มากกวา่ รายจา่ ย) 6) ถ้ามาลีต้องการมีเงินคงเหลือมากขึ้น มาลีจะทำ�อย่างไรได้บ้าง (ตอบตามความเข้าใจ เช่น ลดรายจา่ ยโดยการไมซ่ อ้ื ขนม หรอื เพม่ิ รายรบั โดยการรบั จา้ งแมท่ �ำ งานบา้ น) 4. ครใู หน้ กั เรยี นเลน่ เกมสะสมทรพั ย์ โดยตดิ บนั ทกึ ของสมหวงั เกบ็ ออม แลว้ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ สง่ ตวั แทน 1 คน ยนื ขน้ึ เพอ่ื ตอบค�ำ ถาม (เปลย่ี นขอ้ เปลย่ี นคน) ถา้ ตอบค�ำ ถามถกู ตอ้ งจะไดร้ บั คะแนนขอ้ ละ 20 บาท

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ ๑๔ ชั้น ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ บันทึกรายรับ รายจ่ายของสมหวัง เกบ็ ออม ตง้ั แต่วนั ที่ 1 - 5 กันยายน พ.ศ. 2563 รายรบั รายจ่าย คงเหลอื วนั เดอื น ปี รายการ บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 131 1 ก.ย. 63 แม่ให้เงิน 2,000 00 - - 2,000 00 คา่ รถโดยสารประจำ�ทาง - - 35 00 1,965 00 ค่าอาหารกลางวนั - - 55 00 1,915 00 315 50 1,599 50 2 ก.ย. 63 ซอ้ื หนังสือ - - 45 00 1,554 50 ค่ารถโดยสารประจำ�ทาง - - 75 00 1,479 50 ค่าอาหารกลางวัน - - 359 75 1,119 75 จา่ ยค่าโทรศพั ท์ 250 00 - - 1,369 75 - - 45 00 1,324 75 3 ก.ย. 63 ท�ำ งานพิเศษ - - 55 00 1,269 75 คา่ รถโดยสารประจำ�ทาง - - 45 00 1,224 75 คา่ อาหารกลางวัน - - 65 00 1,159 75 - - 159 00 1,000 75 4 ก.ย. 63 ค่ารถโดยสารประจำ�ทาง - - 27 50 973 25 คา่ อาหารกลางวนั - - 45 00 928 25 - - 85 00 843 25 5 ก.ย. 63 ซื้อเสื้อ ถา่ ยเอกสาร คา่ รถโดยสารประจำ�ทาง คา่ อาหารกลางวัน

132 แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี ๑๔ กลมุ่ สาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ชัน้ ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ครใู หน้ กั เรยี นใชข้ อ้ มลู ในบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยดงั กลา่ วตอบค�ำ ถาม เชน่ 1) ตารางนแ้ี สดงอะไร (บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของสมหวงั เกบ็ ออม ตง้ั แตว่ นั ท่ี 1 - 5 กนั ยายน พ.ศ. 2563) 2) มรี ายรบั ทง้ั หมดกร่ี ายการ เปน็ เงนิ เทา่ ใด (2 รายการ เปน็ เงนิ 2,250 บาท) 3) รายจา่ ยรายการใดเปน็ เงนิ มากทส่ี ดุ และเปน็ เงนิ เทา่ ไร (จา่ ยคา่ โทรศพั ท์ เปน็ เงนิ 359 บาท 75 สตางค)์ 4) วนั ใดบา้ งทม่ี แี ตร่ ายจา่ ย (วนั ท่ี 2 4 และ 5 กนั ยายน 2563) 5) วนั ท่ี 2 กนั ยายน มรี ายจา่ ยทง้ั หมดกร่ี ายการ เปน็ เงนิ เทา่ ใด (4 รายการ เปน็ เงนิ 795 บาท 25 สตางค)์ 6) วนั ท่ี 1 – 5 กนั ยายน สมหวงั จา่ ยคา่ โดยสารทง้ั หมดเทา่ ไร (215 บาท) 7) ในวนั ท่ี 5 กนั ยายน สมหวงั มเี งนิ คงเหลอื เทา่ ไร (843 บาท 25 สตางค)์ 8) สมหวงั มเี งนิ คงเหลอื 843 บาท 25 สตางค์ แสดงวา่ สมหวงั มรี ายรบั มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ รายจา่ ย (รายรบั มากกวา่ รายจา่ ย) 9) ถา้ สมหวงั ตอ้ งใชจ้ า่ ยอกี 4 วนั สมหวงั ควรวางแผนการใชเ้ งนิ อยา่ งไร (ตอบตามความเขา้ ใจ เชน่ สมหวงั ควรใชเ้ งนิ ประมาณวนั ละ 200 บาท หรอื สมหวงั ใชเ้ งนิ ไมเ่ กนิ วนั ละ 200 บาท หรอื ท�ำ งาน หารายไดพ้ เิ ศษเพม่ิ ) ขน้ั สรปุ 5. ครตู รวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คลโดยครเู ขยี นค�ำ ถามบนกระดาน ใหน้ กั เรยี น พจิ ารณาบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย ของสมหวงั เกบ็ ออม แลว้ เขยี นค�ำ ตอบลงในสมดุ

กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ แผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๑๔ ชัน้ ป. ๓ หน่วยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ 1) วันที่ 4 กันยายน สมหวงั มเี งินส�ำ หรับทจ่ี ะใช้จ่ายไดเ้ ทา่ ไร (1,269 บาท 75 สตางค์) 2) วันที่ 4 กนั ยายน สมหวงั ใชเ้ งินไปเท่าไร (110 บาท) 3) สน้ิ สุดวนั ที่ 4 กนั ยายน สมหวังมีเงนิ คงเหลอื เท่าไร (1,159 บาท 75 สตางค)์ ครูและนกั เรียนร่วมกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง โดยสุ่มตัวแทนนักเรียนออกมานำ�เสนอวิธีหา ค�ำ ตอบ จากน้นั ร่วมกันสรุปเกย่ี วกบั การบนั ทกึ รายรับรายจา่ ยลงในตาราง ซึ่งประกอบด้วย ช่ือบนั ทกึ วนั เดอื น ปที ่ีบนั ทึก และตาราง ในตารางจะมี วัน เดือน ปี รายการ รายรบั รายจ่าย และ คงเหลือ ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 7.14 133

134 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขนั้ นำ� แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๑๕ ขัน้ สอน ขน้ั สรุป แนวการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล ทบทวนการอ่านบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย การเขียนบันทึกรายรับ รายจ่าย ครูและนกั เรียนร่วมกันสรุป ตรวจสอบความเข้าใจเก่ยี วกับการเขยี นบนั ทึกรายรับ รายจา่ ย และท�ำ แบบฝึกหัด 7.15 - ประเมนิ จากการตอบคำ�ถามและการท�ำ แบบฝึกหดั 7.15 - ประเมินจากการสือ่ สารและส่ือความหมายทางคณติ ศาสตร์ และการเชอื่ มโยง

กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี ๑๕ ช้นั ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชว่ั โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเน้ือหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สอื่ /แหลง่ เรียนรู้ ขนั้ น�ำ การเขยี นบนั ทกึ รายรับ 1. ครนู �ำ สนทนากบั นกั เรยี นเพอ่ื ใหเ้ ขา้ ใจความหมายของค�ำ วา่ “รายรบั ” และ “รายจา่ ย” โดยแนะน�ำ 1. ข้อมลู รายรับรายจ่ายของ รายจา่ ย วา่ จ�ำ นวนเงนิ ทน่ี กั เรยี นไดร้ บั มาเรยี กวา่ “รายรบั ” และจ�ำ นวนเงนิ ทน่ี กั เรยี นจา่ ยไป เรยี กวา่ เด็กชายวนั ชัย ใจดี “รายจา่ ย” จากนน้ั ครตู ดิ ขอ้ มลู รายรบั รายจา่ ยของเดก็ ชายวนั ชยั ใจดี ในวนั ท่ี 18 พฤศจกิ ายน 2. บนั ทึกรายรบั รายจ่ายของ สาระสำ�คัญ 2563 บนกระดานดงั น้ี เดก็ ชายธ�ำ รง รักเมืองไทย รายรบั รายจ่ายของเดก็ ชายวนั ชัย ใจดี 3. ใบกจิ กรรม 7.2 1. การบนั ทกึ รายรบั ในวนั ท่ี 18 พฤศจกิ ายน 2563 4. แบบฝกึ หดั 7.15 รายจา่ ยลงในตารางจะชว่ ยให้ แมใ่ หเ้ งิน 40 บาท อา่ นรายรบั รายจา่ ยไดส้ ะดวก พ่อใหเ้ งนิ 30 บาท การประเมิน และชดั เจนขน้ึ โดยแบบ ซอ้ื สมดุ 18 บาท บนั ทกึ ควรประกอบดว้ ย ชอ่ื ซือ้ ยางลบ 6.50 บาท 1. วธิ ีการ ของผบู้ นั ทกึ วนั -เดอื น-ปที ่ี ซ้อื อาหารกลางวนั 20 บาท 1.1 สังเกตพฤตกิ รรม บนั ทกึ รายการ รายรบั ซ้ือนำ้�ด่ืม 8 บาท การเรียนรู้ รายจา่ ย คงเหลอื ซือ้ ขนม 13.50 บาท 1.2 ตรวจใบกิจกรรม 7.2 2. การเขยี นบนั ทกึ รายรบั ยายให้เงิน 50 บาท 1.3 ตรวจแบบฝึกหดั รายจา่ ยนยิ มเขยี นรายการ 2. เครอื่ งมือ เรยี งตามล�ำ ดบั กจิ กรรมท่ี 2. ครูใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ชว่ ยกันจำ�แนก รายรบั รายจา่ ย วา่ มอี ยา่ งละก่รี ายการ รายการใดบา้ ง 2.1 ใบกิจกรรม 7.2 เกดิ ขน้ึ จากนัน้ สุ่มตวั แทนออกมาน�ำ เสนอ ดังน้ี 2.2 แบบฝึกหัด 7.15 2.3 แบบประเมินทักษะ และกระบวนการทาง คณิตศาสตร์ 135

136 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๑๕ กลุ่มสาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ช่ัวโมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ 3. จ�ำ นวนเงนิ ในชอ่ ง รายรับมี 3 รายการไดแ้ ก่ แม่ให้เงิน 40 บาท 3. เกณฑ์ คงเหลอื อาจคดิ จากเงนิ พ่อให้เงิน 30 บาท 3.1 ผลงานมคี วามถกู ตอ้ ง คงเหลอื ทม่ี อี ยเู่ ดมิ รวมกบั ยายใหเ้ งิน 50 บาท ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80 รายรบั ทเ่ี พม่ิ มา หรอื คดิ จาก รายจ่ายมี 5 รายการไดแ้ ก่ ซอ้ื สมุด 18 บาท 3.2 คะแนนรวม ดา้ น เงนิ คงเหลอื ทม่ี อี ยเู่ ดมิ ลบดว้ ย ซื้อยางลบ 6.50 บาท ทกั ษะและกระบวนการทาง รายจา่ ย เมอ่ื มรี ายรบั เงนิ ซ้อื อาหารกลางวนั 20 บาท คณิตศาสตรไ์ มน่ ้อยกว่า คงเหลอื จะเพม่ิ ขน้ึ เมอ่ื มี ซอ้ื น�้ำ ดื่ม 8 บาท รอ้ ยละ 60 รายจา่ ยเงนิ คงเหลอื จะลดลง ซื้อขนม 13.50 บาท ยกเวน้ รายการแรกทเ่ี งนิ ครูแนะน�ำ วา่ เพ่ือให้งา่ ยและสะดวกในการอา่ นจะนิยมเขียนรายรบั รายจา่ ย และเงนิ คงเหลอื คงเหลอื จะเทา่ กบั รายรบั ลงในตาราง เรยี กว่า บนั ทึกรายรับ รายจา่ ย เนอ่ื งจากในรายการแรกยงั ไมม่ รี ายจา่ ย ขน้ั สอน 3. ครูแจกใบกจิ กรรม 7.2 ให้นักเรยี นกลมุ่ ละ 1 ใบ จากนน้ั ครใู ช้การถาม - ตอบ แล้วใหน้ ักเรียน จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ แตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกนั เขยี นบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเดก็ ชายวนั ชยั ใจดี ในใบกจิ กรรม 7.1 ขอ้ 1 เชน่ - บนั ทกึ รายรับรายจ่ายนีเ้ ปน็ ของใคร (เดก็ ชายวันชัย ใจดี) ดา้ นความรู้ - เด็กชายวนั ชัย ใจดี ใชจ้ ่ายชว่ งเวลาใด (วนั ที่ 18 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563) เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ - แม่ให้เงนิ 40 บาท ต้องใสจ่ �ำ นวนเงนิ นใี้ นช่องรายรบั หรอื รายจ่าย (รายรับ) อา่ นบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย - ในช่องรายจ่ายต้องเขียนจ�ำ นวนเงนิ อยา่ งไร (เขียน – ในช่องรายจ่าย) - ในชอ่ งคงเหลือต้องเขียนจ�ำ นวนเงินก่บี าท (40 บาท 00 สตางค์)

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ ๑๕ ชน้ั ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ ซ่งึ จะไดด้ ังน้ี ทางคณติ ศาสตร์ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ บนั ทกึ รายรับ รายจา่ ยของ เดก็ ชายวันชัย ใจดี 1. สอ่ื สารและสอ่ื วันที่ 18 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563 ความหมายทางคณติ ศาสตร์ 2. เชอ่ื มโยง วนั เดอื น ปี รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลอื บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 18 พ.ย. 63 แม่ใหเ้ งิน 40 00 - - 40 00 จากนัน้ ใหน้ ักเรยี นแต่ละกลุม่ ช่วยกันเขียนบนั ทกึ รายรับรายจา่ ยจนครบทกุ รายการ เมื่อนกั เรยี น เขยี นบันทึกรายรับรายจา่ ยเสร็จแล้ว ครสู มุ่ ตัวแทนนกั เรียนออกมาน�ำ เสนอ (เลือกกลุม่ ที่แตกต่าง กัน) ซ่งึ อาจได้ดังนี้ บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของ เดก็ ชายวันชยั ใจดี วนั ที่ 18 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563 รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื วัน เดอื น ปี รายการ บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์ 18 พ.ย. 63 แม่ใหเ้ งิน 40 00 - - 40 00 พ่อให้เงิน 30 00 - - 70 00 ซอ้ื สมุด - - 18 00 52 00 ซ้ือยางลบ - - 6 50 45 50 ซซอ้ื้ืออนา�ำ้ หด่ืมารกลางวัน - - 20 00 25 50 - - 8 00 17 50 ซื้อขนม - - 13 50 4 00 137 ยายใหเ้ งนิ 50 00 - - 54 00

138 แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี ๑๕ กลุม่ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ ชน้ั ป. ๓ หน่วยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชว่ั โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ครถู ามว่า จากทนี่ กั เรยี นนำ�เสนอ สามารถเขียนบนั ทึกรายรบั รายจ่ายแบบอ่นื ไดอ้ กี หรือไม่ (ได)้ อย่างไร (เช่น เขยี นรายการที่เปน็ รายรับทง้ั หมด แลว้ ต่อดว้ ยรายการท่เี ป็นรายจ่ายทัง้ หมด) ครูให้นกั เรยี นสงั เกตจ�ำ นวนเงนิ คงเหลอื และชีใ้ หเ้ หน็ วา่ รายการใดเปน็ รายรบั จะทำ�ให้เงิน คงเหลอื เพม่ิ ขน้ึ รายการใดเปน็ รายจา่ ยจะท�ำ ใหเ้ งนิ คงเหลอื ลดลง ยกเวน้ รายการแรกทช่ี อ่ ง คงเหลอื จะเท่ากบั รายรบั เนอื่ งจากในรายการแรกยังไมม่ รี ายจา่ ย ครแู นะน�ำ เพม่ิ เติมโดยใหน้ กั เรยี นรวมรายรบั และรายจา่ ยแล้วนำ�มาลบกัน ใหน้ ักเรยี นบอก ผลลบที่ได้ แล้วถามนกั เรยี นว่าผลลบท่ไี ด้เท่ากับเงนิ ในรายการใด (คงเหลอื ) จากนั้นให้นักเรียน ร่วมกันอภิปรายถงึ การตรวจสอบความถูกต้องของบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย ซ่ึงจะได้ว่าพิจารณาได้ จากเงินคงเหลือเทา่ กบั รายรบั ลบดว้ ยรายจ่าย 4. ครตู ิดขอ้ มูลรายรบั รายจ่ายของเด็กชายธำ�รง รักเมอื งไทย ใหน้ ักเรียนแต่ละคนเขียนบันทึก รายรบั รายจ่ายเดก็ ชายธ�ำ รง รักเมืองไทย ในใบกจิ กรรม 7.1 ข้อ 2 รายรบั รายจา่ ยของเดก็ ชายธำ�รง รกั เมืองไทย ในวันท่ี 1 ถงึ วันท่ี 7 มกราคม พ.ศ. 2564 มรี ายการดงั นี้ วนั ท่ี 1 พ่อให้เงนิ 275 บาท แม่ให้เงนิ 150 บาท ซ้อื ของขวัญจับฉลาก 45 บาท วันท่ี 3 ซื้อของขวัญใหพ้ อ่ 50 บาท ซ้อื ของขวัญใหน้ อ้ ง 33.50 บาท วนั ท่ี 6 ได้รบั เงนิ จากปแู่ ละย่า 100 บาท ซื้อหนงั สือนิทาน 22.50 บาท

กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๑๕ ชัน้ ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ หลังจากบันทกึ เสร็จแล้วรว่ มกันอภิปรายถงึ รายละเอียดของการบนั ทึกรายรบั รายจา่ ยโดยใช้ ขอ้ มูลในตารางบนั ทึกรายรับรายจ่ายตอบคำ�ถาม ดังนี้ - ตารางนีแ้ สดงอะไร (บนั ทึกรายรบั รายจ่ายของเดก็ ชายธำ�รง รกั เมืองไทย ตงั้ แต่วนั ที่ 1 ถึง วนั ท่ี 7 มกราคม พ.ศ. 2564) - มีรายรับทั้งหมดก่รี ายการ เป็นเงินกบ่ี าท (3 รายการ 525 บาท) - มรี ายจา่ ยทัง้ หมดก่รี ายการ เปน็ เงินกบ่ี าท (4 รายการ 151 บาท) - รายรับรายการใดน้อยท่ีสุด (ได้รับเงนิ จากปู่และย่า) - รายจา่ ยรายการใดมากทส่ี ุด (ซ้ือของขวัญจับฉลาก) ข้นั สรุป 5. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ เกี่ยวกับการเขยี นบันทึกรายรบั รายจา่ ยวา่ - การบันทึกรายรับรายจา่ ยลงในตารางจะช่วยให้อ่านรายรบั รายจ่ายไดส้ ะดวก และ ชัดเจนขนึ้ โดยแบบบนั ทึกควรประกอบดว้ ย ช่ือของผบู้ ันทกึ วนั -เดือน-ปีทบ่ี ันทึก รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลือ - การเขยี นบนั ทกึ รายรับรายจ่ายนิยมเขยี นรายการเรยี งตามลำ�ดบั กิจกรรมทีเ่ กิดขึน้ - จ�ำ นวนเงินในชอ่ งคงเหลือ อาจคดิ จากเงินคงเหลือทมี่ ีอยู่เดมิ รวมกับรายรับท่ีเพ่มิ มา หรือ คดิ จากเงินคงเหลอื ทีม่ อี ยเู่ ดิมลบด้วยรายจา่ ย เม่ือมรี ายรับเงนิ คงเหลือจะเพมิ่ ข้นึ เมือ่ มีรายจ่าย เงนิ คงเหลือจะลดลง ยกเวน้ รายการแรกท่เี งินคงเหลอื จะเท่ากบั รายรบั เนอ่ื งจากในรายการแรก ยังไมม่ รี ายจา่ ย จากนนั้ ใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝึกหดั 7.15 139

140 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ข้ันนำ� แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๑๖ ข้ันสอน ข้ันสรุป แนวการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ การวัดและประเมนิ ผล ทบทวนเกี่ยวกับการรวมเงิน โดยจัดกิจกรรม “เปดิ กระปกุ ออมสนิ ” กจิ กรรมเลน่ ขายของ ครูและนักเรยี นร่วมกันสรุปสิ่งทไี่ ดเ้ รียนร้เู กีย่ วกับเงนิ จากกิจกรรมเล่นขายของ - ประเมนิ จากการตอบค�ำ ถาม การท�ำ กจิ กรรม และการท�ำ ใบกิจกรรม 7.3 - ประเมนิ จากการส่อื สารและสอ่ื ความหมายทางคณิตศาสตร์ และการเช่อื มโยง

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี ๑๖ ชนั้ ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงิน เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ขอบเขตเนื้อหา กิจกรรมการเรียนรู้ สือ่ /แหลง่ เรียนรู้ ทบทวนเรอื่ ง เงนิ และ ขั้นนำ� 1. สนิ คา้ จำ�ลอง หรือบตั รภาพ การนำ�เงินไปใช้ 1. ครทู บทวนเกย่ี วกบั การรวมเงนิ โดยจดั กจิ กรรม “เปดิ กระปกุ ออมสนิ ” ครใู หน้ กั เรยี นเปดิ กระปกุ 2. กระปกุ ออมสนิ จาก - การแลกเงิน ออมสนิ จากกจิ กรรมสะสมทรพั ย์ แลว้ จ�ำ แนกวา่ มธี นบตั รและเหรยี ญใดบา้ ง และรวมเปน็ เงนิ ทง้ั หมด กจิ กรรมสะสมทรัพย์ - การเปรียบเทียบจ�ำ นวน กบ่ี าท จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ น�ำ เสนอ ครแู จกใบกจิ กรรม 7.3 แลว้ บนั ทกึ จ�ำ นวนเงนิ ทม่ี อี ยใู่ น 3. ใบกิจกรรม 7.3 เงิน ใบกจิ กรรม 7.3 ขอ้ 1 - การเขยี นจำ�นวนเงินโดย ข้นั สอน การประเมิน ใชจ้ ุด 2. ครใู หน้ ักเรยี นแต่ละกลุ่มจัดเตรียมร้านโดย - การเขยี นบนั ทึกรายรับ - น�ำ สินคา้ จำ�ลองหรอื บัตรภาพทเี่ ตรยี มมาจัดวาง 1. วิธีการ รายจ่าย - ส่งตัวแทนไปรบั สติกเกอร์ส�ำ หรบั เขียนราคา ให้นักเรยี นกำ�หนดราคาสนิ ค้าใหเ้ หมาะสมแล้ว 1.1 สังเกตพฤตกิ รรม เขยี นราคาสนิ ค้าลงในกระดาษสติกเกอร์แลว้ นำ�ไปติดไวท้ สี่ ินคา้ (เขียนจ�ำ นวนเงินแบบใช้จดุ ) การเรยี นรู้ สาระส�ำ คญั - เขียนชอื่ ร้าน รายการสนิ ค้าและราคาสนิ คา้ ในใบกิจกรรม 7.3 ข้อ 2 1.2 ตรวจใบกจิ กรรม - ใหแ้ ตล่ ะกลุ่มออกมานำ�เสนอชอ่ื ร้าน สินคา้ และราคาของสนิ คา้ ท่ีจ�ำ หนา่ ย 2. เครื่องมอื เงนิ เปน็ สอ่ื กลางในการ 3. ให้นักเรียนแต่ละกล่มุ ปฏบิ ตั ิกิจกรรมการซ้อื ขายสินคา้ ดังน้ี 2.1 แบบประเมินทักษะ แลกเปลย่ี นสนิ คา้ การบนั ทกึ - แบง่ สมาชิกในกลุ่มออกเปน็ 2 กลมุ่ ยอ่ ย กลุม่ หนง่ึ เป็นผู้ซ้ือ โดยใชเ้ งินในกระปกุ ออมสินของ และกระบวนการทาง รายรบั รายจา่ ยจะชว่ ยท�ำ ให้ กลมุ่ ตนเอง อกี กลุ่มเปน็ ผู้ขาย หากมกี ารทอนให้ใชเ้ งนิ ในกระปุกออมสินหรอื ไปแลกธนาคาร โดย คณติ ศาสตร์ เราทราบจ�ำ นวนเงนิ ทม่ี อี ยู่ ครตู ัง้ โตะ๊ ธนาคารไว้ให้นกั เรียนแลกเอง 2.2 ใบกิจกรรม 7.3 - วางแผนการซ้อื สนิ คา้ 2 ชนดิ จากกล่มุ อน่ื เงนิ แลกเปลย่ี นกนั ไดโ้ ดย - ใชเ้ วลาในการซอ้ื ขายรอบละ 5 นาที จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นผซู้ อ้ื กลบั มาทก่ี ลมุ่ ของตนเอง นกั เรยี น จ�ำ นวนเงนิ ทน่ี �ำ ไปแลกกบั ผ้ซู ้อื และผขู้ ายบันทกึ การซอ้ื และการขายลงในใบกิจกรรม 7.2 ข้อ 3 จ�ำ นวนเงนิ ทไ่ี ดร้ บั ตอ้ งเทา่ กนั 141

142 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๑๖ กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ ชั้น ป. ๓ หนว่ ยที่ ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ (ส�ำ หรบั ครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ จ�ำ นวนเงนิ สองจ�ำ นวนเมอ่ื 4. ครูสุ่มนกั เรียนท่ีเป็นผซู้ ้อื มา 1 – 2 คนและตงั้ ค�ำ ถามถามนกั เรยี นวา่ 3. เกณฑ์ น�ำ มาเปรยี บเทยี บกนั - ซ้อื สิ่งของไปราคาเทา่ ไร 3.1 ผลงานมคี วามถูกต้อง จ�ำ นวนเงนิ อาจมากกวา่ กนั - ใหธ้ นบัตรหรือเงนิ เหรียญชนิดใดแก่ผขู้ ายไปอยา่ งละเทา่ ไร ไม่นอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80 หรอื นอ้ ยกวา่ กนั หรอื เทา่ กนั - ถา้ ซ้ือส่งิ ของน้ันโดยจ่ายเงินเปน็ ธนบตั รหรือเงนิ เหรยี ญชนดิ อื่น ๆ จะได้หรือไม่ 3.2 คะแนนรวม ด้าน อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ จากนัน้ สมุ่ นกั เรียนทเี่ ป็นผู้ขายมา 1 – 2 คน และตงั้ คำ�ถามถามนักเรยี นว่า ทกั ษะและกระบวนการ เงนิ ทอนเปน็ เงนิ ทผ่ี ซู้ อ้ื ได้ - ขายสนิ คา้ อะไรบา้ ง ราคาเทา่ ไร ทางคณิตศาสตรไ์ ม่น้อยกวา่ รบั คนื จากผขู้ าย เมอ่ื ผซู้ อ้ื ให้ - ผซู้ ้อื จา่ ยเงินพอดหี รือไม่ ถ้าไมพ่ อดีผู้ขายควรทำ�อย่างไร รอ้ ยละ 60 เงนิ มากกวา่ ราคาสนิ คา้ 5. ใหน้ ักเรยี นทำ�กจิ กรรมเชน่ เดียวกันกบั ข้อ 3 อกี 2 – 3 รอบ โดยให้นกั เรียนสลบั กันเปน็ ผู้ซือ้ และ ผ้ขู าย การบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย 6. ให้นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ใช้ขอ้ มูลจากใบกิจกรรม 7.3 ขอ้ 3 เขยี นบันทึกรายรับรายรบั จา่ ยของกลุ่ม ลงในตารางจะชว่ ยใหอ้ า่ น ตนเองลงในใบกิจกรรม 7.3 ขอ้ 4 รายรับ รายจา่ ยได้สะดวก 7. ครูให้นกั เรียนแตล่ ะกล่มุ นบั เงินท่ีมอี ย่หู ลงั จากการเลน่ ขายของ จากน้นั ครูใชค้ ำ�ถาม เช่น และชดั เจนขน้ึ โดยแบบบนั ทกึ - รายรบั จากการขายสินค้าเปน็ เงนิ เท่าไร ควรประกอบดว้ ย ชอ่ื ของ - รายจา่ ยจากการซ้ือสินคา้ เปน็ เงนิ เท่าไร ผบู้ นั ทกึ วนั -เดอื น-ปี ทบ่ี นั ทกึ - จำ�นวนเงินท่ีมอี ย่กู ับเงินคงเหลือในบนั ทกึ รายรบั รายจ่ายเทา่ กนั หรอื ไม่ รายการ รายรบั รายจา่ ย - กลุ่มใดมเี งนิ มากทีส่ ดุ คงเหลอื - กลุ่มใดมเี งินนอ้ ยทส่ี ดุ - ถ้าครงั้ ถัดไปมีการเล่นขายของอกี นักเรียนจะมีวิธีวางแผน และซอื้ ขายอย่างไร จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ดา้ นความรู้ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ น�ำ เงนิ ไปใชซ้ อ้ื ของไดจ้ รงิ

กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ ๑๖ ชัน้ ป. ๓ หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ เวลา ๑ ชัว่ โมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำ หรบั ครผู สู้ อน) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ ขน้ั สรปุ ทางคณติ ศาสตร์ 8. ครูตรวจสอบความเข้าใจโดยถามนกั เรยี นว่า จากปฏบิ ัติกิจกรรมการเล่นขายของ นักเรยี นได้ เรยี นร้สู ิง่ ใดบ้าง (ตอบตามความเข้าใจ เชน่ ได้นบั และบอกจ�ำ นวนเงิน เขียนจ�ำ นวนเงนิ โดยใชจ้ ดุ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถ แลกเงนิ ทอนเงิน เปรียบเทียบจ�ำ นวนเงิน บวกลบจ�ำ นวนเงนิ คูณจ�ำ นวนเงนิ และเขียนบนั ทกึ 1. สอ่ื สารและ สอ่ื รายรับรายจ่าย) ความหมายทางคณติ ศาสตร์ 2. เชอ่ื มโยง 143

ภาคผนวก

ภาคผนวก กเฉลยแบบฝึกหัด เงินหน่วยที่ ๗ เฉลย

หนว่ ยท่ี ๗ เงนิ ฝ.๗.๑/ผ.๑ เฉลย แบบฝกึ หัด 7.1 1 โยงเส้นจบั คู่ภาพและชนิดของเหรยี ญ 1) เหรยี ญสบิ บาท 2) เหรียญยสี่ ิบห้าสตางค์ 3) เหรยี ญหา้ สตางค์ 4) เหรียญหา้ บาท 5) เหรียญห้าสบิ สตางค์ 6) เหรยี ญสองบาท เหรยี ญหนง่ึ บาท Co in s ? เหรียญหนึ่งสตางค์ 146 ชดุ การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ (สำ�หรับครผู ู้สอน) กลุ่มสาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ ภาคเรยี นที่ ๑ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๓ (ฉบับปรับปรงุ )