บทที่8 การทำแผล

ตารางแสดงชนดิ ของนา้ํ ยาฆา เช้ือ (ตอ ) ชนิดน้ํายาฆา เชื้อ ฤทธิ์ของยาฆา เชอื้ ขอ ควรพิจารณา 0.9 % Normal Saline - เปน นา้ํ ยาที่ใชก บั แผลทกุ ชนดิ เปน Gold Standard - ลดจาํ นวน Bacteria ทมี่ า : ปรบั ปรุงจาก Scotts & Whitney 1996 : 1272

คุณสมบตั ิของ Alcohol ในการทาํ ลายเช้ือแตละชนดิ เชื้อ ระยะเวลาในการทําลายเชื้อ แบคทเี รยี 10 วินาท(ี บรเิ วณผวิ หนงั ได 90% ในเวลา 2 นาท)ี วัณโรค (เชอื้ ในเสมหะ) 15 วนิ าที เชอ้ื รา 20 นาที ไวรัสตบั อักเสบ บี 10 นาที HIV 5 นาที สปอรข องแบคทีเรยี ทาํ ลายไมไ ด สมหวัง ดา นชัยวิวัตร 2536:19

1. การจดั การกับเนอ้ื ตาย (An-ongoing debridement) Method of Debridement Surgical/ Sharp Autolytic Mechanical Enzymatic - Wet to Dry - Proteolytic Enzyme - Forceful Irrigation - Fibrinolysin

Necrosis Management/ Method of Debridement







Mechanical Debridement Wet to Dry ใช Gauze +0.9 % NSS ใสในแผลท่มี เี นือ้ ตาย ปด แผลท้งิ ไว เมอื่ เปด ทําแผล ดึงผา Gauze ขึน้ มาตรงๆ เนอื้ ตายจะหลดุ ตดิ ตามมา แตถ าดึงผา Gauze ทยี่ ังไมแหงออกกอ น จะทาํ ใหการกําจัดเนื้อ ตายไดผลไมด ี





Mechanical Debridement Forceful irrigation ใชในกรณแี ผลปนเปอ น และมีเนอื้ ตายโดยใชแ รงดนั นา้ํ ขนาด 10 – 15 ปอนดตอตารางนว้ิ (0.9% NSS ใน Syringe 20 cc. และเข็มเบอร 18)

Exudate management by choosing appropriate dressing

When choosing the most appropriate dressing for wound, ask yourself • Is the wound wet or dry ? (i.e.: how much drainage, if any) • How deep is the wound ? • What does the wound bed look like ? (i.e.: red, yellow, black) • Is the wound infected ? Guideline for assessment and management of wound South Gloucestershire (NHS 2006)

Infection Control The key measure that can help prevent wound infection/ colonization include - Hand hygiene before and after handing wound and dressings. - Using either soap and water or alcohol hand rub/ gel - Wearing gloves when handling wounds Guideline for assessment and management of wound South Gloucestershire (NHS 2006)

End of Session 1

Wound Dressing

Wound Dressing เจาหนา ทพ่ี ยาบาล



Wound Dressing The Agency for Health Care Policy and Research (AHCPR) recommendation for clinicians regarding correct wound dressing procedures, consist of 7 point:

4. รักษา 1. ปลอยใหม กี าร 2. รักษา อุณหภูมิของ แลกเปล่ียนกาซได ความชมุ ชืน้ ของแผล แผลให คุณสมบัติวสั ดปุ ด ใกลเคยี งกบั แผลท่ีพงึ ประสงค อุณหภมู ขิ อง 3. ปองกันไมใ หเ ช้ือ รางกาย โรคผา นเขา ออกได

12. ไมต อ ง 5. ไมร บกวนการหาย 6. ปลอดภัย เปลยี่ นบอย ของแผล ในการ นํามาใช 11. ปรับ คุณสมบัติวัสดปุ ด รปู รางใหเขา แผลที่พงึ ประสงค 7. ไมม ีสงิ่ กับสว นตา ง หลงเหลอื ของรา งกาย คา งในแผล ไมต ดิ แผล ได 10. สามารถ 9. ราคา 8. สามารถดูดซับ มองเห็นแผลได เหมาะสม ไดม าก

คณุ สมบตั วิ ัสดปุ ด แผลที่พึงประสงค 1. ปลอยใหมีการแลกเปลย่ี นกาซได

คณุ สมบตั วิ สั ดปุ ด แผลท่พี ึงประสงค 2. รักษาความชุมช้ืนของแผล Characteristic - vapour permeable - fluid barrier

คณุ สมบตั ิวัสดปุ ด แผลที่พึงประสงค 3. ปอ งกนั ไมใ หเชื้อโรคผานเขาออกได Characteristic - bacterial barrier

คณุ สมบตั วิ สั ดปุ ด แผลทพี่ ึงประสงค 4. รกั ษาอุณหภูมขิ องแผลใหใกลเคียงกบั อุณหภูมิ ของรางกาย Wound cools down Mitosis Mitosis speeds slows up Wound warms up Effect of Temperature

คณุ สมบตั ิวสั ดปุ ด แผลท่พี ึงประสงค Evaporation cools Presence insulates Exudate and Temperature

วัสดุปดแผลท่รี กั ษาความชุมชื้น (Moisture Retentive Dressing)  ชว ยกระตนุ การเกดิ Granulation Tissue  ชว ยกระตนุ การสังเคราะห Collagen  ชว ยกระตุน การงอกของเย้ือบผุ ิว (Epithelialization)  กรณที ่ีมเี นื้อตายชวยใหกระบวนการ Autolytic Debridement มปี ระสทิ ธภิ าพดี

ประเภทของวสั ดุปดแผล 1.Primary Dressing คอื 2. Secondary Dressing คือ วสั ดุ วัสดุปดแผลท่สี มั ผสั กับพ้ืนผิว ปดแผลที่ปด ทบั Primary Dressing ของแผล บางครงั้ เรยี กวา อีกชั้นหนึ่ง ปองกันสิ่งปนเปอนตางๆ contact layer และชวยในการดูดซับปรมิ าณส่งิ ขับ หลั่ง

Category of Wound Dressings •Gauze •Hydrofiber •Low-adherent •Foam dressing • Silicone Faced •Transparent adhesive Wound Dressing dressing •Silver compound •Hydrogel dressing •Hydrocolloid •Alginate

Gauze คุณสมบตั ิ Mechanical debridement Primary Dressing Carrier for medication Seconary Dressing เปนวัสดุทําความสะอาดแผล

Gauze ชนดิ ทอเปน เสน ใย : ทําจากฝาย เชน ผา กอสปดแผล ชนดิ ไมเปนเสน ใย : สว นใหญทาํ จากใยสงั เคราะห Hypertonic Saline Sponge ใยสงั เคราะห ท่ดี ดู ซบั ผลึกเกลอื ไว ไดแก Mesalt

Low-adherent dressing คุณสมบัติไมต ดิ แผล ไดแ ก urgotul Mepitel ขอบงชใ้ี นการใช Bactigras Sofratulle แผลทีม่ ี exudate นอ ย แผลทมี่ ีความเจ็บปวด แผลกาํ ลงั จะหาย บริเวณทีผ่ ิวหนงั หลุดลอกงาย

Low-adherent dressing

Low-adherent dressing Fine mesh gauze (polyester fiber) Coated with hydrocolloid polymer

Semipermeable Film Dressing

Transparent adhesive dressing คุณสมบตั ิ ไดแ ก opsite กาซซมึ ผา นได นํ้าระเหยได แบคทเี รยี และนาํ้ ซมึ ผา นไมไ ด Tegaderm ไมดดู ซับสงิ่ คดั หลั่ง Bioclusive optiskin

Transparent adhesive dressing

Hydrogel

Hydrogel สว นประกอบเปนนาํ้ ถึง 50-96 %สวนทเ่ี หลอื เปน Glycerine, Carboxymetylcellulose คณุ สมบัติ ไดแ ก Duoderm gel ใหค วามชมุ ชนื้ เย็น ลดความเจบ็ ปวด Intrasite gel ,Urgogel, ทําใหเนือ้ ตายเปอ ยยุย Nugel,Tegaderm hydrogel

Hydrogel

Hydrocolloid

Hydrocolloid สวนประกอบ gelatin,pactin มีสว นท่ีเปน กาวและสวน ที่เปน อณูซมึ ซับนา้ํ สว นท่เี ปน กาวจะเปล่ยี นเปน เจลเมอื่ ถูกกบั สง่ิ ขับหลั่งจากแผล มหี ลายรปู แบบ เชน แผน ผง paste ไดแ ก Duoderm ,comfeel,Algoplaque

Hydrocolloid คณุ สมบัติ ทาํ ใหแ ผลชมุ ชนื้ Autolytic debridement ปองกันเชื้อโรคเขา สูแผล สวนใหญเปน occlusive dressing Mode of action: autolytic debridement

Hydrocolloid

Hydrocolloid

Hydrocolloid

Alginate การทาํ งานของAlginate

Alginate เปนอนุพันธุของ seaweed หรือสาหรายทะเล สวนใหญประกอบดวย Calcium alginate และ Sodium Alginate ดูดซับของเหลวไดมากถึง 20 เทา ข อ ง นํ้ า ห นั ก วั ส ดุ ป ด แ ผ ล เ ป ล่ี ย น เ ป น เ จ ล เ มื่ อ ทํ า ปฏิกิริยากับสารคัดหลั่งจากแผล ทําใหคงความชุมชื้น แกแ ผล

Alginate คุณสมบตั ิ ใหความชุม ช้นื ใชในแผลทม่ี สี ารคัดหลัง่ มาก หามเลือดไดเล็กนอ ย ไดแ ก Algisit M , Urgosorb,Sorbsan, Kaltostat

Alginates CMC hydrofibre • การดูดซบั • การดูดซับ • กาํ จดั เนอ้ื เปอ ย (Deslough) • กาํ จดั เนือ้ เปอ ย (Deslough) • ดงึ ออกไดเปนชน้ิ เดียวกัน • สราง gel ปด กั้นการไหลยอนกลบั (G type) (Gel blocking) • หามเลือด • การดูดซบั + + + • กําจดั เน้อื เปอย (Slough removal) + + + • สรา ง gel ปด กั้นการไหลยอนกลับ (Gel blocking) • ดงึ ออกไดเปนชน้ิ เดยี วกนั • หามเลอื ด