วารสารศรีปทุมปริทัศน์ ปีที่ 12 มกราคม-ธันวาคม 2563

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 วธิ ีดาํ เนนิ การวิจยั การดําเนินการวิจัยเริ่มจากการจัดเตรียมอุปกรณเคร่ืองมือ การเก็บขอมูลท้ังขอมูลเชิงอรรถาธิบายและการ บินถายภาพเพ่ือใหไดขอมูลภาพถายทางอากาศ จากนั้นจึงนําขอมูลดังกลาวไปวิเคราะหสรางแผนท่ีดิจิทัล และ เปรียบเทียบขอ มูลเชิงพนื้ ท่ีของแผนทด่ี จิ ิทลั กบั แอปพลเิ คชันแผนที่ Google maps และ Google earth เครอ่ื งมือท่ใี ชในการวจิ ยั งานวิจัยครั้งนี้อาศัยอุปกรณและเคร่ืองมือที่มีใชงานอยูแลวในหนวยงาน รวมถึงการใชงานฟรีซอฟตแวรใน การดาํ เนนิ การวิจยั ดงั นี้ 1. อากาศยานไรคนขับย่ีหอ DJI Phantom 4 Pro ที่มีรายละเอียดอุปกรณของระบบการภายภาพ ดังนี้ คือ เซนเซอรขนาด 1” CMOS (12.8 x 9.6mm) เลนสแบบ FOV 84°, 8.8mm/24mm (35mm format equivalent) และใหความละเอยี ดภาพสูงสดุ 16:9 Aspect Ratio: 5472×3078 pixel 2. อุปกรณรงั วัดเก็บคาพิกดั ดาวเทยี ม GNSS ยหี่ อ KQGEO รนุ M8 Pro 3. ซอฟตแ วรแ ละแพลตฟอรม Drone deploy (Free trial version) และซอฟตแวร QGIS การรวบรวมขอ มลู การรวบรวมขอมลู สามารถแบง ออกเปน 2 ประเภท คือ การรวบรวมขอ มูลภาพถายทางอากาศโดยใชอากาศ ยานไรค นขับ และการรวบรวมขอ มลู เชงิ อรรถาธิบายสาํ หรับเพอื่ ใชส รา งเปนฐานขอ มูลในแผนท่ดี จิ ทิ ลั 1. การเตรียมการถา ยภาพทางอากาศ เปนการรวบรวมขอมูลภาพถายทางอากาศโดยใชอ ากาศยานไร คนขบั นน้ั มคี วามจาํ เปนอยา งย่งิ เพอื่ การไดม าของแผนทีฐ่ านทม่ี คี วามละเอียดสูง 1.1 การเตรียมจุดควบคุมพิกัดอางอิง เปนการกําหนดจุดควบคุมพิกัดอางอิง (Ground Control Point: GCP) โดยทําการกําหนดจุดเปาที่วางบนพ้ืนที่ที่จะทําการถายภาพจากอากาศยานไรคนขับ จุดควบคุมพิกัด อางอิงเปนส่ิงที่จะบงช้ีตําแหนงของพิกัดบนภาพถายที่อางอิงกับพิกัดของพ้ืนหลักฐาน ดังน้ันจุดดังกลาวจําเปนตอง เดนชัดเพื่อเจาะจงไดบนภาพ อาจใชเปาท่ีประดิษฐข้ึนเองหรือเปาตามภูมิประเทศก็ได (Lilitwarangkul, 2005) คณะผูวิจัยจึงเลือกใชแผนเปาที่มีสีเดนชัดและมีเคร่ืองหมายกากบาทตรงกลางเพ่ือใชเปนจุดควบคุมพิกัดอางอิง ดังแสดงตามภาพที่ 2 ภาพที่ 2 เตรียมเปน จุดควบคุมพกิ ัดอา งอิงบนพน้ื ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 99

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 1.2 การกําหนดแผนการบิน จะตองคํานึงถึงคา GSD ที่ตํ่าท่ีสุดถึงในระดับเซนติเมตร เพื่อใหได ภาพถายทางอากาศที่มีความละเอียดเชิงพื้นท่ีสงู เพื่อการแยกแยะวัตถุตา งๆ บนพื้นโลกไดดีในข้ันตอนการผลิตแผนที่ ดิจิทัล และเม่ือสามารถกําหนดระยะความสูงของการบินที่ใหคา GSD ตามที่ตองการแลว คณะผูวิจัยไดใชซอฟตแวร Drone deploy สําหรบั การวางแผนการบิน 2. การเตรียมขอมูลเชิงอรรถาธิบาย ซึ่งคณะผูวิจัยทําการเตรียมขอมูลเพื่อนํามาทําเปนตาราง ฐานขอมูลของแปลงสํารวจในแผนที่ดิจิทัล เชน ขอมูลของอาคารสถานท่ี ขอมูลถนน และขอมูลพ้ืนที่จอดรถ โดยขอมูลท่ถี กู จัดเรยี งเปน หมวดหมูแลว นถ้ี ูกนําไปออกแบบเปนฐานขอ มลู แบบเอก็ เซล (Excel) ในระบบคอมพวิ เตอร และจะถูกนําไปใชเปนฐานขอมูลของแปลงสาํ รวจในแผนทีด่ ิจิทลั ตอ ไป การวิเคราะหขอ มลู การวิเคราะหขอมูลในงานวิจัยน้ีไดใชแพลตฟอรม Drone deploy และซอฟตแวร QGIS เปนเครื่องมือใน การจดั การขอมูล GIS ซ่งึ ขน้ั ตอนการวิเคราะหขอ มลู ประกอบไปดวย 4 ขัน้ ตอนดงั น้ี 1. การประมวลผลภาพถายทางอากาศ ขั้นตอนน้ีเปนการประมวลผลภาพโดยนําไปผานกระบวนการ ปรับแกภาพ (Orthorectification) รวมถึงตําแหนงของจุดภาพ (Lilitwarangkul, 2005) และกระบวนการนํา ภาพถายทางอากาศประกอบซอนเขาดวยกันเปนภาพถายออรโธ (Orthomosaic) ดังแสดงตามภาพท่ี 3 โดยใช การประมวลผลแบบกลุมเมฆ (Cloud processing) ของแพลตฟอรม Drone deploy ซึ่งเปนการใชงานโดยการใช ทรัพยากรคอมพิวเตอรรวมกัน ทําใหเกิดการทํางานแบบขนานไดตามความตองการ (Huapai and Banditwattanawong, 2017) โดยการประมวลผลผานแพลตฟอรม Drone deploy นนั้ ทําใหไ ดภาพจําลองสามมิติ (3D model) ดังแสดงตามภาพท่ี 4 98 ภาพ ภาพที่ 3 ภาพถายออรโ ธ ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 100

วารสารศรีปทมุ ปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 4 ภาพจําลองสามมิติ 2. กําหนดคาพิกัดอางอิงทางภูมิศาสตร เปนการทําใหภาพถายออรโธท่ียังไมมีคาพิกัดเปนภาพถาย ออรโธท่มี ีพิกดั บนพ้นื โลก โดยการนาํ ภาพออรโ ธไปยดึ ตรึงกบั จุดที่ทราบพิกัดจริงซง่ึ กค็ ือจุด GCPs หรอื เรียกวา การทํา Georeferencing โดยภาพถายออรโธที่ผานการกําหนดคาพิกัดอางอิงทางภูมิศาสตรแลวก็คือแผนท่ีภาพถายออรโธ (Ortho map) ดังแสดงตามภาพท่ี 5 ซง่ึ ตอไปจะนาํ ไปเปนแบบพิมพเ ขยี วเพื่อทาํ การสรา งแปลงสํารวจตางๆ ภาพท่ี 5 แผนทภ่ี าพถายออรโธ 3. การนําเขาขอมูลปริภูมิจะกระทําโดยวิธีการดิจิไทซ (Digitizing) ในซอฟตแวร QGIS โดยการสราง แปลงสํารวจขึ้นมาใหมซึ่งประกอบดวยขอมูลแบบเวกเตอร (Vector) คือ จุด เสน และพ้ืนท่ีปด โดยคณะผูวิจัยไดทํา การดิจิไทซแปลงสํารวจตามส่ิงท่ีปรากฎบนพื้นโลก และสรางฐานขอมูลอรรถาธิบายที่เช่ือมโยงกับแปลงสํารวจใน รูปแบบของตารางคุณสมบตั ทิ ีแ่ สดงถงึ ขอมูลคุณสมบัติเฉพาะตวั ของแปลงสาํ รวจน้ัน ดังแสดงตามภาพท่ี 6 ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 101

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 (ก) ขอ มลู แบบเวกเตอรข องอาคาร (ข) ตารางขอมลู เชิงอรรถาธิบายของอาคาร ภาพท่ี 6 การแสดงขอมลู อรรถาธบิ ายของพ้ืนทบ่ี นแผนทด่ี ิจทิ ลั 4. การเปรียบเทียบขอมูลเชิงพ้ืนที่ระหวางแผนท่ีดิจิทัลท่ีสรางข้ึนในงานวิจัยน้ีกับแอปพลิเคชันแผนที่ Google maps และ Google earth ของพื้นทีก่ รณศี ึกษาท่มี าตราสวน 1 : 1,000 ดงั แสดงตามภาพท่ี 7 (ก) แผนท่ดี ิจทิ ัล (ข) แผนท่ี Google maps (ค) แผนท่ี Google earth ภาพท่ี 7 เปรียบเทยี บแผนทด่ี จิ ทิ ัลและแผนทจ่ี ากแอปพลเิ คชนั Google maps และ Google earth ผลการวจิ ยั จากการประยุกตใชอากาศยานไรคนขับรวมกับเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเพื่อสรางแผนท่ีดิจิทัล คณะผูวิจัย คํานวณหาคา GSD โดยใชสมการคณิตศาสตรที่ (1) และ (2) โดยใชระยะการบินความสูงที่ 45 เมตร (สูงกวาอาคารที่ สูงทีส่ ดุ อีกระยะ 10 เมตร ดวยเหตผุ ลทางดานความปลอดภยั ) และใชพ ารามเิ ตอรต า งๆ ของอปุ กรณก ารรบั รูระยะไกล ของอากาศยานไรคนขับ โดยไดผล GSD เทากับ 1.2 เซนติเมตร และผลจากการกําหนดคาพิกัดอางอิงทางภูมิศาสตร ตามจุด GCPs บนภาพถายออรโธโดยใชซอฟตแวร QGIS ทําใหไดภาพแผนทภี่ าพถายออรโธที่มีพิกัดตรงกับพ้ืนโลกท่ี ใชหลักพื้นฐานอางอิง WGS 84 นอกจากนี้การสรางแผนที่ดิจิทัลดวยซอฟตแวร QGIS โดยใชขอมูลภาพแผนท่ี ภาพถา ยออรโธหรือแผนที่ฐานน้นั กระทําโดยการนาํ เขาขอมลู ปริภูมิโดยดวยวิธีการสรางแปลงสาํ รวจตามสิ่งที่ปรากฏ บนพ้ืนทฐี่ าน และนําเขาฐานขอมูลเชงิ อรรถาธิบายมาเชือ่ มโยงกับแปลงสาํ รวจตางๆ โดยสามารถนําขอมูลดังกลา วมา ดัดแปลง แกไข วิเคราะหทั้งเชิงสถานที่ เสนทาง สํารวจแบบมุงเนนรายละเอียด แบบจําลองสถานการณ (What if) และแสดงผลตามวัตถุประสงคตางๆ ท่ีตองการ ท้ังภาพถายแผนท่ีทางอากาศจากอากาศยานไรคนขับยังสามารถ ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 102

วารสารศรปี ทุมปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 แสดงผลในแบบจําลองพื้นที่เปนสามมิติ ซ่ึงแตกตางจากแอปพลิเคชัน Google maps และ Goole earth ท่ีเนน การสบื คนตําแหนงของสถานที่และวเิ คราะหข อมลู เชิงเสนทางเทานน้ั อภปิ รายผล งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพ่ือสรางแผนท่ีดิจิทัลโดยใชเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ และเปรียบเทียบคุณสมบัติ ของแผนที่ดิจิทัลกับแอปพลิเคชันแผนที่ Google maps และ Goole earth ซ่ึงงานวิจัยคร้ังนี้ไดประยุกตใชอากาศ ยานไรคนขับขนาดเล็กถายภาพทางอากาศแทนการใชภาพถายจากอากาศยานหรือจากดาวเทียม และเนนการใช ฟรีซอฟตแวรในการดําเนินการวิจัย ทําใหใชตนทุนในการทําวิจัยท่ีตํ่ากวาการใชอากาศยานขนาดใหญหรือดาวเทียม ซ่ึงสอดคลองกับ Matese et al. (2015) ที่ทําการวิเคราะหตนทุนการทําแผนที่โดยเปรียบเทียบระหวางการใช ภาพถายดาวเทยี ม ภาพถายทางอากาศยาน และภาพถายจากอากาศยานไรค นขบั โดยผลท่ีไดจากงานวิจัยคร้ังนี้คือแผนที่ดจิ ิทัลที่มีความละเอียดเชิงพื้นท่ีสูงกวาแอปพลเิ คชัน Google maps และ Goole earth ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ Semuagngam (2018) ท่ีใชอากาศยานไรคนขับขนาดเล็กใน การเก็บขอมูลเพ่ือการวางแผนและผังพัฒนาพื้นที่ในจังหวัดนครราชสีมา แตแผนที่ดิจิทัลท่ีไดจากงานวิจัยน้ีแตกตาง จาก Semuagngam (2018) คือ สามารถจัดการขอมูลเชงิ อรรถาธิบายทีแ่ นบเปนคุณสมบัติของสงิ่ ที่ปรากฎบนแผนที่ ดวย ทั้งยังสามารถใชแผนที่ในระบบ GIS สําหรับการวิเคราะหขอมูลเชิงพื้นที่และแสดงผลทั้งในรูปแบบตัวเลขและ กราฟกแผนท่ี ขอเสนอแนะ การผลติ แผนทด่ี จิ ิทลั ในงานวิจัยนป้ี ระกอบไปดวย 3 กระบวนการทีส่ าํ คญั คอื การใชอากาศยานไรคนขับเกบ็ ขอ มลู ภาพถา ยทางอากาศ ตอ มาคือกระบวนการกาํ หนดพิกัดภูมิศาสตรอา งอิงท่ีทาํ ใหภาพออรโ ธกลายเปน แผนที่ภาพ ออรโธหรือแผนที่ฐาน และกระบวนการสุดทายคือการผลิตแผนท่ีดิจิทัลโดยการสรางแปลงสํารวจตางๆ ที่เกิดจาก การดิจิไทซลงบนแผนท่ีฐาน ซึ่งขอมูลของแปลงสํารวจเปนขอมูลประเภทเวกเตอรที่สามารถเชื่อมโยงกับขอมูลเชิง อรรถาธบิ ายท่ีบงบอกคุณลักษณะของแปลงสาํ รวจบนแผนที่ฐาน แผนท่ีดิจิทัลทพ่ี ัฒนาน้มี ีรายละเอียดเชงิ พนื้ ท่ีสูงและ มีความแมนยําตามพิกัดภูมิศาสตร โดยผูใชงานแผนท่ีสามารถใชงานไดหลากหลายจุดมุงหมายนอกเหนือจากการใช งานแอปพลิเคชันแผนที่ Google maps หรือ Google earth เชน งานการสํารวจ โดยวัดระยะหางระหวางจุดใดๆ ของแปลงสาํ รวจตามพิกดั ภูมิศาสตรบนพนื้ โลกจรงิ หรือการหาพน้ื ทร่ี ูปเรขาคณิตของสง่ิ ตา งๆ ท่ีปรากฏในแผนท่ี และ ผลจากการทดสอบขอมูลเชิงอรรถาธิบายที่เชื่อมโยงเปนคุณสมบัติของแปลงสํารวจใดๆ นั้น จะทําใหผูใชงานแผนท่ี สามารถทําการวิเคราะหห รือสบื คนขอมูลเชิงพืน้ ท่ีไดอยางมีประสทิ ธิภาพ แมแผนท่ีดิจิทัลที่สรางขึ้นในงานวิจัยนี้จะมีคุณสมบัติทั้งเรื่องความละเอียดของขอมูลเชิงพื้นท่ีและ ความสามารถในการจดั การขอมูลดงั กลาว การแสดงผลและการจัดการขอมูลยังมีความจําเปน ตองใชซอฟตแวร QGIS ดงั นัน้ จงึ เสนอแนะใหงานวิจัยตอ ยอดในดานการพัฒนาแผนทดี่ จิ ทิ ลั ที่สามารถใชง านไดใ นแพลตฟอรม ท่งี ายตอผใู ชง าน มากขน้ึ ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 103

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เอกสารอา งอิง Boochayan, A., Pahanich, W., and Sartsin, P. (2018). Geo-information technology and geo-literacy. Humanities and Social Sciences Surindra Rajabhat University Journal, 20(2), 385-397. (in Thai) Boonlua, T. (2014). The adaptive use of Unmanned Aerial Vehicle in aerial photography for urban design: a case study of Mahasarakham University, Khamreing Campus. Academic Journal of Architecture, 63, 55-68. (in Thai) Huapai, S., and Banditwattanawong, T. (2017). The use of ontological engineering principle to develop a knowledge base for interoperability of multi-cloud computing platforms. Sripatum Review of Science and Technology, 9, 45-56. (in Thai) Jeefoo, P. (2018). Application development for web-based GIS. Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai) Jirakajohnkool, S. (2012). ArcGIS 10.1 for desktop. Nonthaburi: A.P. Graphic design & Printing Ltd. (in Thai) Kriangkraipetch, S., and Liengwanpon, C. (2016). Geographic Techniques. Bangkok: Darnsutha Press Ltd. (in Thai) Lilitwarangkul, T. (2005). Digital photogrammetry surveying technique. Thaksin University Journal, 8(1), 69-73. (in Thai) Matese, A., Toscano, P., Gennaro, S. F. D., Genesio, L., Vaccari, F. P., Primicerio, J. et al (2015). Intercomparison of UAV, aircraft and satellite remote sensing platforms for precision viticulture. Remote Sensing, 7, 2971-2990. Mongkolkeha, O. (2007). Global positioning system (GPS) towards global innovations of IT era. Advanced Sciences Journal, 7(2), 6-18. (in Thai) National Resources Canada. (2016). Concepts of aerial photography. [Online]. Retrieved 23 June 2019, from: https://www.nrcan.gc.ca/earth-sciences/geomatics/ Phrommas, R. (2016). Aerial photography: an alternative endorsement of brand advertising. Research and Innovation and National Development. The Proceedings of the 12th Naresuan Research Conference, 21-22 July 2016 at Naresuan University, 2094-2105. (in Thai) Royal Thai Survey Department, Royal Thai Armed Force Headquarters. (2015). The evolution of surveying in Thailand from the past to the present. [Online]. Retrieved 9 July 2019, from: https://www.rtsd.mi.th/main/2015 (in Thai) Stensaas, G.L. (2007). U.S. Geological survey digital aerial mapping camera certification and quality assurance plan for digital imagery. In: Fritsch, D (ed) Photogrammetric week ’07. Wichmann, Heidelberg, 107–116. ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 104

วารสารศรีปทมุ ปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 Suksabai, K., and Nakhapakorn, K. (2014). Fire detection using LANDSAT thermal data: in Saiyok district, Kanchanaburi province, Thailand. Thai Science and Technology Journal, 22(4), 462-473. (in Thai) Thitisawan, V. (2001). The application of a geographic information system to carbonate rock resources management, Ratchaburi province. Thesis of the Degree of Master of Science in Technology of Environmental Management. Nakhon Pathom: Mahidol University. (in Thai) Semuagngam, A. (2018). Using sUAV for data collection in planning: a case study of Jompol road, Nakhon Ratchasima. RMUTI Journal Science and Technology, 11(2), 25-39. (in Thai) Thongtip, U. (2012). Geographic information system for a local study. Bangkok: Phranakhon Rajabhat University. (in Thai) Wingtra. (2019). How ground sample distance (GSD) relates to accuracy and drone ROI. [Online]. Retrieved 28 July 2019, from: https://wingtra.com/how-ground-sample-distance-gsd-relates- to-accuracy-and-drone-roi/ Yiengveerachon, V. (2016). Surveying: theory and applications. 8th ed. Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai) ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 105

วารสารศรีปทุมปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 พฤติกรรมการหลอลน่ื แบบไฮโดรไดนามกิ ของรองลนื่ เพลากลมอากาศ อภิชาติ ฉตั รพงศเ จริญ1,*, ขนิษฐา วงษสดี าแกว 2, เจษฎา พานชิ กรณ3 1,2,3 วทิ ยาลัยเทคโนโลยอี ตุ สาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา พระนครเหนือ Received: 12 March 2020 Revised: 7 October 2020 Accepted: 7 October 2020 บทคัดยอ บทความนี้นําเสนอพฤติกรรมการหลอล่ืนทางทฤษฎีแบบไฮโดรไดนามิกของรองล่ืนเพลากลมหลอลื่นดวย อากาศแบบแบริ่งสมมาตร ในสภาวะคงตัวสารหลอล่ืน เม่ือไมพิจารณาผลเน่ืองจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของ อากาศที่อยูภายในรองลื่นเพลากลม ดวยการจําลองโดยใชระเบียบวิธีผลตางสืบเน่อื งรวมกับระเบียบวิธีนิวตันราฟสัน แกสมการโมดิฟายดเรยโนลด เพื่อหาการกระจายตัวของความดันฟลมอากาศ การกระจายตัวของความหนาฟลม อากาศ รวมถึงการกระจายตัวของอัตราสวนการเย้ืองศูนยของเพลากับแบร่ิง ภายใตมุมการเปล่ียนแปลงท่ีเกิดขึ้น โดยเปล่ียนแปลงความเร็วรอบในการหมุน ภาระที่รองลื่นไดรับ ชองวางระหวางเพลากับแบริ่ง และอุณหภูมิอากาศที่ ทางเขา จากผลการจําลองพบวาเมื่อเพิ่มความเร็วรอบในการหมุนและอุณหภูมิอากาศที่ทางเขา ทําใหความดันฟลม อากาศสูงสุดและอัตราสวนการเย้ืองศูนยสูงสุดมีคาลดลง แตความหนาฟลมอากาศตํ่าสุดและตําแหนงมุมที่เกิด ความหนาฟล มอากาศต่ําสดุ มีคาเพม่ิ ขึ้น ในทางตรงกนั ขามเมื่อเพ่ิมภาระท่รี องล่นื ไดรบั และคาชอ งวา งระหวางเพลากบั แบริ่ง ทําใหความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตราสวนการเยื้องศูนยสูงสุดมีคาเพิ่มข้ึน แตความหนาฟลมอากาศต่ําสดุ และตําแหนง มมุ ที่ความหนาฟล มอากาศต่ําสดุ มีคา ลดลง คําสาํ คัญ : การหลอล่นื แบบไฮโดรไดนามิก การหลอ ลืน่ ดว ยอากาศ รองลน่ื เพลากลมอากาศแบบแบริง่ สมมาตร สมการโมดฟิ ายดเรยโ นลด *ผปู ระสานงานหลัก; อีเมล: [email protected] ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 106

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 Lubrication Behavior of Hydrodynamic Lubrication in Air Journal Bearing Apichart Chutpongcharoen1,*, Khanittha Wongseedakaew2, Jesda Panichakorn3 1,2,3 College of Industrial Technology, King Mongkut’s University of Technology North Received: 12 March 2020 Revised: 7 October 2020 Accepted: 7 October 2020 ABSTRACT This paper presents the theoretical behavior of hydrodynamic air lubrication of finite type air journal bearing under steady- state condition without considering the effect of temperature changes on the air film in the journal bearing. A numerical scheme based on the finite difference method with the Newton-Raphson method for solving modified Reynolds equation to obtain the air film pressure and air film thickness profiles include eccentricity ratio profiles under angle profile with various shaft speeds, applied load, bearing clearance and air inlet temperature. The simulation results show the increasing of shaft speed and the air inlet temperature, the maximum film pressure and eccentricity ratio decrease but the minimum film thickness and angle increase. Whereas when the increase of applied load and the bearing clearance occur, the maximum film pressure and eccentricity ratio increase but minimum film thickness and angle decrease. Keywords: hydrodynamic lubrication, air lubrication, finite type air journal bearing, modified Reynolds equation *Corresponding author; Email: [email protected] ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 107

วารสารศรปี ทุมปริทัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ความเปนมาและความสาํ คัญของปญ หา หลักการหลอล่ืนในยุคอดีตจนถึงปจจุบันมีความสําคัญเพ่ือลดความเสียดทาน ลดการสึกหรอ และเพ่ือชวย รับภาระโหลดของผิวสัมผัสสองผิวท่ีเคลื่อนที่สัมพัทธกัน โดยใชสารหลอลื่นเคลือบระหวางผิวสัมผัสสองผิว สารหลอลื่น อาจจะเปนของเหลว ของแข็ง หรือกาซ ซ่ึงการหลอล่ืนที่ดีจําเปนตองทําใหฟลมสารหลอล่ืนมีความหนาเพียงพอ เพื่อปองกันการแตะสัมผัสกันทั้งสองช้ินงาน โดยจะทําใหเกิดความเสียหายท่ีผิวชิ้นงานทั้งสอง การศึกษาพฤติกรรม หลอลื่นของช้นิ สว นเครอื่ งจกั รกล จงึ เปนเหตผุ ลในการเพ่ิมประสทิ ธภิ าพ และเพ่มิ แนวทางการบาํ รงุ รักษาเคร่อื งจกั รให มีอายุการใชงานยาวนานขึ้น โดยงานวิจัยน้ีจะศึกษาพฤติกรรมสารหลอลื่นท่ีเปนกาซ (อากาศ) ในรองลื่นเพลากลม มีหนาท่ีรองรับเพลาใหทํางานไดอยางเหมาะสมตามแนวรัศมีการหมุนของเพลา และถูกใชงานเปนที่แพรหลายใน อุตสาหกรรมการผลิตเคร่ืองจักรเฉพาะ เชน มอเตอรฮารดดิสก โดยใชองคความรูทางกลศาสตรของไหลเนน การคํานวณทางคณิตศาสตร เกี่ยวกับพฤติกรรมสารหลอล่ืนแบบกาซบนรูปรางตางๆ ของพ้ืนผิวการไหล ซ่ึงสวนใหญ เปนการทําแบบจําลองเหตุการณการทดลอง เพื่อหาความหนาฟลมท่ีสัมพันธกับความดันฟลมของสารหลอล่ืน ภาระโหลด อัตราสวนการเย้ืองศูนยเพลา และชองวางระหวางเพลากับแบริ่ง Piekos (2000) แบริ่งแบบลักษณะส้ัน มีพฤติกรรมการร่ัวไหลของสารหลอลื่นออกดานขางทัง้ สองอยางมาก ซึ่งเหมือนกับวาแบร่ิงจะไมไดร ับแรงกดของไหล เลย และเปนสวนสาํ คัญท่ที ําใหการรับภาระโหลดหายไปจากผลของการที่ไมสามารถอัดตัวของไหลได Huang et al. (2007) ผลของการลื่นไหลของโมเลกุลกาซท่ีมีคาอัตราการไหลกาซเพิ่มขึ้น ทําใหความดันฟลมสารหลอลื่นกาซลดลง และความสามารถในการรับภาระโหลดของแบร่ิงกาซถูกลดลงดวย Zhang al et. (2008) ไดนําเสนอการแกสมการ เรยโนลดของรองล่ืนเพลากลมอากาศ ซ่ึงเปนสมการอนุพันธยอยไมเชิงเสนท่ีมีความยากในการแกปญหาเชิงตัวเลข ทําใหก ารแกสมการทางตรงตองเปล่ยี นรปู สมการเปนสมการอนุพันธเชิงเสน เพ่อื การประมาณคาทเ่ี หมาะสมและแกไ ข ปญหาดวยระเบียบวิธีเชิงตัวเลข (FDM) การศึกษาแสดงใหเห็นวาการประมาณคาเชิงตัวเลขที่ดีและการแกไขปญหา เชิงตัวเลข มีขอมูลเหมาะสมสอดคลองกับขอมูลการทดลองมากวาการแกไขปญหาเชิงตัวเลขทางตรง และใชเวลาใน การคํานวณทางคอมพิวเตอรที่นอยกวา จากเดิมท่ีคิดวาการแกไขปญหาทางตรงดีกวา อีกอยางที่นาสนใจ คือ อัตรา การเย้ืองศูนยท่ีถูกแกไขปญหาโดยวิธีประมาณเชิงตัวเลขมีขอมูลท่ีเหมาะสมสอดคลองกับขอมูลการทดลองภายใต ความแตกตางเม่อื เปลี่ยนแปลงแบรงิ่ นมั เบอร โดยการแกไขปญหาเชงิ ตัวเลขจะมคี ามากวาเล็กนอย เม่ืออตั ราการเย้ือง ศูนยนอยๆ และมีคานอยกวาเล็กนอย เม่ืออัตราการเย้ืองศูนยมากๆ Andrés (2010) รูปแบบการหลอลื่นดวยกาซมี ลักษณะเปนฟลมสารหลอล่ืนของแบร่ิง และกลายเปนองคประกอบทางกลท่ีใหท้งั ความแข็ง (ความเปนสปริงอากาศ) ความหนวง และความเฉื่อย โดยทําหนาท่ีเปนตัวแปรโครงสรางความเสถียรของพฤติกรรมการเคลื่อนที่ของระบบ โรเตอร Sfyris and Chasalevris (2012) นําเสนอการเปรียบเทียบวิธีการแกปญหาเชิงตัวเลขของการหลอลื่นแบบ แบร่ิงสมมาตร โดยการศกึ ษาการเปรียบเทยี บอตั ราสวนการเย้อื งศนู ยทเ่ี พ่ิมขึน้ ของการหลอล่ืนแบบแบร่งิ สมมาตรดวย วิธีการประมาณคาแกสมการเชิงตัวเลข (FDM) โดยอัตราสวนการเย้ืองศูนยท่ีเพ่ิมขึ้นทําใหเกิดความดันสูงสุดมากข้ึน ตามลําดับดวย Chasalevris and Dimitris (2014) หลักในการดําเนินการออกแบบตัวแปรสําหรับแบริ่งเพลากลม แบบสมมาตร คอื การวเิ คราะหคา ท่แี สดงความสามารถในการรับภาระโหลด มมุ ทค่ี วามดันสงู สุด ที่มีผลสอดคลอ งกับ การแกสมการแบบเชิงตัวเลข พบวาใหผลใกลเคียงมากกับงานวิจัยรุนกอน โดยการเปรียบเทียบผลการแกสมการเรย โนลดแบบวิธี Analysis, FEM, FDM, CFD ซึ่งใหผลไปในทิศทางเดียวกันในการเพิ่มคาอัตราการเย้ืองศูนย ทําให ความดันฟล มเพม่ิ ข้ึนตาม Müller et al. (2017) ชองวา งระหวา งเพลากับแบริง่ (Air gap bearing) มผี ลอยา งมากกับ ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 108

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ความแข็งพลวัต และความถ่ีธรรมชาติของโรเตอร น้ันหมายถึง ชองวางเล็กๆ จะเปนผลใหความแข็งพลวัตสูง และ ความถ่ีธรรมชาติสูง รวมทั้งความยาวแบร่ิงมีความสําคัญในการเพ่ิมภาวะเงื่อนไขการกระจายตัวของเสถียรอยางมาก Chotvisut et al. (2018) ไดศึกษาพฤติกรรมการหลอลืน่ ของรองลนื่ กันรุนแบบแผนเอียงและแผนเรียบดวยสารหลอ ลื่นอากาศ เม่ือพิจารณาการเล่ือนไถลของโมเลกุลชั้นอากาศ พบวาความดันฟลมอากาศสูงสุดมีคามากวาการไม พจิ ารณาผลการเลือ่ นไถลของโมเลกุลช้ันอากาศ และความหนาฟล มอากาศตํ่าสุดมีคานอ ยลง สว นภาระทเ่ี พ่มิ ขึน้ ทําให ความดันฟลมอากาศเพิ่มขึ้น แตความหนาฟลมอากาศลดลง และเม่ือเพ่ิมความเร็วรอบกับอุณหภูมิอากาศทางเขาทํา ใหความดันฟลมอากาศลดลง แตความหนาฟล ม อากาศเพ่ิมข้ึน Bumrungpuech et al. (2018) ไดศึกษาการหลอ ลืน่ ของรองลน่ื กันรุนแบบคมิ เบอรลดี ว ยสารหลอลื่นชนิดนอนนวิ โตเนียน โดยใชระเบยี บวธิ ีผลตางสบื เนืองและระเบยี บวิธี นิวตัน-ราฟสัน แกสมการโมดิฟายดเรยโนลด เพ่ือหาการกระจายตัวของความดัน และความหนาฟลมสารหลอล่ืน ดว ยการจําลองทางคอมพวิ เตอร วตั ถปุ ระสงคข องการวิจยั เพื่อศึกษาพฤติกรรมการหลอล่ืนแบบไฮโดรไดนามิกของรองล่ืนเพลากลมอากาศ ในอุปกรณมอเตอร ฮารดดิสกรุน WD5000AAKX โดยใชอากาศเปนสารหลอล่ืน เม่ือเปล่ียนแปลงสภาวะความเร็วรอบ ภาระโหลด ชองวางระหวา งเพลากบั แบริ่ง และอณุ หภมู ิอากาศทางเขา โดยทอี่ ุณหภมู ภิ ายในขณะทาํ งานคงท่ี แนวคิดและทฤษฎที ่ีเกี่ยวขอ ง ลักษณะรูปรา งของรองล่ืนเพลากลม ขณะลอยตวั เมื่อมสี ารหลอล่นื แทรกตัวระหวาง Shaft และ Bearing แสดงดงั ภาพท่ี 1 ภาพท่ี 1 ลักษณะของแผน รองล่ืนเพลากลม 1. สมการโมดฟิ ายดเ รยโ นลด จากสมการนาเวียร-สโตก เปนสมการของแรงที่เกิดข้ึนกับอนุภาคของของไหลตามแกน x, y, z เม่ือความ หนาของสารหลอล่ืนหรือของไหลที่อยูระหวางผิวสัมผัสมีความหนานอยมาก เมื่อเทียบกับรัศมีของผิวสัมผัส จึงไมคิด ผลจากความโคงของผิวสัมผัส สามารถพิจารณาเปนการไหลในพิกัด x, y, z และพิจารณาคา Reynolds Number ของสารหลอลื่นนอยกวา 1.0 จึงเปนการหลอล่ืนแบบการไหลราบเรียบ (Laminar flow) ที่อยูในชวง Fully ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 109

วารสารศรปี ทุมปริทัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 developed และไมคิดผลของแรงที่เกิดจาก Body force ดังนั้นการพิจารณาแรงที่เกิดขึ้นในฟลมสารหลอล่ืน จากสมมุติฐานท่ีไดรวมกับขนาดของแรงที่กระทํากับฟลมสารหลอลื่นแบบ Order of magnitude จะไดความดัน ตลอดความหนาฟลมสารหลอล่ืนมีคาคงที่ เปนความสัมพันธระหวางการเปล่ียนแปลงความดันและความเคนเฉือน ตามพิกดั x, y, z ดังน้ี ∂τ xz = ∂p และ ∂τ yz = ∂p (1) ∂z ∂x ∂z ∂y เมื่อ τ xz = μ ∂u และ τ yz = μ ∂v (2) ∂z ∂z ภายใตข อบเขตสารหลอ ล่นื เปนของไหลนิวโตเนียน (Newtonian fluid) แบบ Non-slip flow จะไดสมการ เรยโนลด (Reynolds equation) ∂  ρh3  ∂p  + ∂  ρh3  ∂p = ∂  u2 − u1  ρ h  + ∂  v2 − v1  ρh  + ∂ (ρh) (3) ∂ 12µ  ∂x  ∂y 12µ  ∂y  ∂x  2   ∂y  2     ∂t สําหรับ Finite bearing มีคา L/D อยูระหวาง 1/4 ถึง 4 หรือให L/D เทากับ 1 ในสภาวะคงตัว(Steady state) เมื่อสมมติใหอากาศเปนกาซในอุดมคติ (Ideal gas) คิดในกรณีไมมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของอากาศ และ อากาศเปนของไหลอดั ตัวได (ความหนาแนน ไมค งท่ี) และพจิ ารณาผลการเลื่อนไถลของโมเลกลุ ชน้ั อากาศ (Molecular slip flow) ท่ีคา 0.01 ≤ KN ≤ 15 จะไดสมการเรยโนลดในรูปแบบระบบพิกัด R −θ −Y สําหรับรองลื่นเพลา กลมแบบแบริ่งสมมาตร (Finite type air journal bearing) ในสภาวะคงตวั ดงั น้ี ∂ Ψ ( P, H ) ∂P  +  R2  ∂ Ψ ( P, H ) ∂P  =Λ ∂ ( PH ) (4) ∂θ ∂θ   L2  ∂Y ∂Y    ∂θ (5) (6) เมื่อให Ψ (P, H ) = PH 3 1+ 6KN Ha  PH  Λ = 6µo µω R2 pac2 3 และ µ = bT 2 S +T b = 1.485 x 10-6 kg / m . s . K1/2 , S = 110.4 K โดยมีเงื่อนไขขอบสมการโมดฟิ ายดเรยโนลด ดังนี้ θ =0 ; P =1 θ =π ; P = 1 and ∂P = 0 ∂θ Y = ±1 ; P =1 2 ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 110

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 2. สมการความหนาฟลม ของสารหลอ ล่ืน ลกั ษณะทางกายภาพและพกิ ัดตา งๆ ของรองลน่ื เพลากลม แสดงดังภาพที่ 2 (ก) และภาพที่ 2 (ข) เม่อื ไมคิด ผลจากการเปลยี่ นแปลงรูปรางของรองล่ืนเพลากลม จะไดส มการความหนาฟล ม อากาศ ดงั น้ี h= c + e cosθ (7) เมอื่ ทําใหอยใู นรูปไรมติ ิ H = 1+ ε cosθ (8) 3. สมการสมดลุ แรงทก่ี ระทํา จากการหมุนเพลาทําใหสารหลอล่ืนเกิดผลรวมสมดุลแรงตามแนวแกน x และ z ในสภาวะคงตัว เมื่อเพลา หมนุ ผานแตละมมุ ทีเ่ ปลีย่ นไปในขอบเขตตัง้ แตมมุ เร่มิ ตนท่ี 0 จนถงึ มุมทางออกท่ี (π ) ดงั นัน้ ภาระที่ กระทําตอรองล่ืนเพลากลมอากาศเทากับผลรวมของภาระท่ีกระทําตามแนวแกน x และ z ตลอดความยาว แบริ่งและตลอดมุมท่ีเปลย่ี นไป เนือ่ งจากมคี วามดันทก่ี ระทาํ ตอเพลา L π (9) 2 (10) wx = ∫ ∫ prb cosθdθ dy −L2 0 z L π 2 wz = ∫ ∫ prb sinθdθ dy −L2 0 θinlet ,θ = 0 rad Lubricant Shaft y θoutlet ,θ = π rad Y = +L 2 Y = −L 2 (ก) (ข) ภาพที่ 2 แสดงพกิ ัดท่ีใชใ นการจําลองของรองลน่ื เพลากลมอากาศพิกัด (ก) x − z −θ , (ข) y − z ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 111

วารสารศรีปทุมปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 4. ระเบยี บวธิ ีคาํ นวณเชงิ ตัวเลข การประยุกตใชวิธีผลตางสืบเนื่องรวมกับระเบียบวิธีนิวตันราฟสันแกสมการโมดิฟายดเรยโนลด ซ่ึงเปน สมการไมเชิงเสนขั้นสูงเพ่ือหาคําตอบ โดยสมมติคาความหนาของฟลมอากาศ เพื่อคํานวณหาคาความดันของฟลม อากาศ อัตราการเย้ืองศูนยเ พลา ตาํ แหนงมมุ ท่เี ปลยี่ นแปลงไปและทําการคํานวณซํา้ จนกระทั่ง ∑ ∑Lπ P (θ ,Y )k+1 − P (θ ,Y )k 2 −L2 0 ≤ 0.00001 (11) ∑ ∑ ( )Lπ 2 P θ ,Y k+1 −L2 0 และการรบั ภาระเน่ืองจากความดนั ของฟล มอากาศ L π 2 ∫ ∫ LPparb sinθ dθ dY 1− −L2 0 Wz ≤ 0.0001 (12) L2 π (13) ∫ ∫ LPparb cosθdθ dY ≤ 0.0001 −L2 0 วิธดี าํ เนินการวจิ ยั บทความวิจัยน้ีพิจารณารองล่ืนเพลากลมอากาศ ที่เปนสวนประกอบของอุปกรณ มอเตอรฮารดดิสก หรือ มอเตอรความเร็วสูง (Spindle motor) จึงไดทําการตรวจวัดอุปกรณจากมอเตอรตัวอยางในฮารดดิสก รุน WD5000AAKX ซึ่งเปนขนาดใชงานจริงเพื่อศึกษาแนวโนมของพฤติกรรมจากอิทธิพลการเปล่ียนแปลงตัวแปรตางๆ ของรองลนื่ เพลากลมแสดงดงั ตารางท่ี 1 และสมบัติของอากาศแสดงดังตารางท่ี 2 โดยจะศึกษาผลกระทบของตัวแปร ตางๆ ท่ีมีอิทธิพลตอพฤติกรรมการหลอล่ืนทางทฤษฎีของรองลื่นเพลากลมอากาศแบบแบร่ิงสมมาตร (Finite type air journal bearing) ภายใตการหลอล่ืนแบบไฮโดรไดนามิกโดยใชอากาศเปนสารหลอล่ืน และมีพฤติกรรมเปนของ ไหลนิวโตเนียน ดว ยการเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอรภ าษา Fortran ตารางที่ 1 ขนาดของรองลื่นเพลากลม ขนาด มติ ขิ องรองลื่นเพลากลม 2.125 mm 2.120 mm Bearing radius, rb 4.250 mm Shaft radius, rs Bearing length, L ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 112

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ตารางท่ี 2 สมบัติของอากาศ หนว ย สมบัติของอากาศ 1.01325 bar 1.91x10-5 kg/m-s Atmosphere pressure, pa 1.13 kg/m3 Absolute viscosity at 40 °C, µa Density at 40 °C, ρ 64.3 nm Molecular mean free path, λa ผลการวิจยั จากการจาํ ลองผล เมอ่ื ความเร็วรอบในการหมุนของเพลาเทา กับ 7,200 rpm ภาระที่รองล่ืนเพลากลมไดรับ เทากับ 0.95 N อุณหภูมิอากาศที่ขาเขารองล่ืนเพลากลมเทา กับ 40 °C ชองวางระหวางเพลากับแบร่ิง เทากับ 5 µm เมื่อพิจารณาผลจากการเลื่อนไถลของโมเลกุลของชั้นอากาศ พบวาความดันฟลมอากาศเริ่มตนเทากับความดัน บรรยากาศตัง้ แตมุมท่ีอากาศเรม่ิ เขา และมแี นวโนมการเปลีย่ นแปลงเพิ่มข้ึนจนถึงความดันฟล ม อากาศสงู สดุ ใกลบ รเิ วณ ทางออกของมุมที่เกิดความหนาฟลมตํ่าสุดหรือประมาณ 97% ของมุมทางออก ( π ) สวนตามแนวความยาวของ แบริ่งบริเวณตําแหนง ก่ึงกลางของความยาวแบร่ิงจะมีคาความดันฟลม อากาศสูงสุดเกิดข้ึน และมีคาลดลงมาเล็กนอ ย แบบรูปทรงพาลาโบลาคว่าํ ตามความยาวแบร่ิงทั้ง 2 ฝงที่ประมาณ 70% ของความยาวแบริ่ง และลดลงอยางรวดเรว็ ใกลบริเวณทางออกตามความยาวแบร่ิงท่ีประมาณ 30% ตลอดความยาวแบริ่ง เนื่องจากพ้ืนที่ภายใตการไหลของ อากาศถูกเปลี่ยนจากความเร็วไปเปนความดัน และความดันฟลม อากาศจะมีคาลดลงเมื่อใกลบริเวณทางออกจนมีคา เทากบั ความดันบรรยากาศอีกคร้งั โดยความดนั ฟลม อากาศสูงสดุ ที่เกดิ ข้ึนมีคา เทา กบั 4.44 bar ตาํ แหนงมุมทอี่ ากาศ เขา (Angle) เทากบั 107.943 องศา และตาํ แหนงมุมทอ่ี ากาศออกเทากับ 287.943 องศา แสดงดงั ภาพท่ี 3 ภาพที่ 3 แสดงการกระจายตวั ของความดนั ฟล มอากาศทแ่ี ผน รองลนื่ เพลากลม เมอื่ Shaft speed = 7,200 rpm, Load = 0.95 N, Air inlet temperature = 40 °C และ Bearing clearance = 5 µm ภาพท่ี 4 นําเสนอการเปลี่ยนแปลงคาความดันฟลมอากาศเทียบกับการเปล่ียนแปลงของมุม θ ที่เพ่ิมข้ึน ภายใตความเร็วรอบในการหมุนของเพลาท่ี 5,700, 7,200, 10,000, 15,000 rpm ภาระท่ีรองล่ืนเพลากลมไดรับ ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 113

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เทากับ 0.95 N อุณหภูมิของอากาศที่ขาเขารองลื่นเพลากลมมีคาเทากับ 40 °C ชองวางระหวางเพลากับแบร่ิงเทากับ 5 µm พบวาเมื่อความเร็วรอบเพลามีคาเพ่ิมข้ึน ความดันของฟลมอากาศท่ีอยูภายใตผิวของรองลื่นมีคาลดลง เนื่องจากอัตราการไหลของอากาศที่เพิ่มขึ้นแปรผันตรงกับความเร็วรอบของเพลาที่เพ่ิมข้ึน โดยความดันฟลมอากาศ สูงสุดและความเร็วรอบในการหมุนของเพลา มีคาเทากับ (4.79 bar, 5,700 rpm), (4.44 bar, 7,200 rpm), (4.03 bar, 10,000 rpm) และ (3.61 bar, 15,000 rpm) (ก) (ข) ภาพท่ี 4 แสดงการกระจายความดนั ของฟลม อากาศ เม่ือความเรว็ รอบในการหมุนของเพลาเทากับ 5,700 rpm, 7,200 rpm, 10,000 rpm, 15,000 rpm (ก) ระบบพกิ ัด P-θ (ข) ระบบพิกดั P-Y ภาพที่ 5 พบวาความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตราสวนการเยื้องศูนยสูงสุดมีคาลดลง แตตําแหนงมุมที่ ความหนาฟล ม อากาศตาํ่ สุดและความหนาฟลมอากาศตํา่ สดุ มคี า เพิ่มข้นึ เนือ่ งจากความเร็วรอบการหมุนเพลาเพิ่มข้ึน ทําใหอัตราการไหลของอากาศท่ีเขาสูรองล่ืนเพลากลมและออกจากรองล่ืนเพลากลมมีคาเพ่ิมข้ึน รวมทั้งการเพ่ิมข้ึน ของความเร็วรอบเพลามีอิทธพิ ลตอ ความหนาฟลม อากาศต่าํ สุดคอนขา งมาก ภาพที่ 5 แสดงการเปลย่ี นแปลงของความดันฟลมอากาศสงู สดุ อัตราสวนการเย้ืองศนู ยสงู สดุ ตําแหนง มุมที่ ความหนาฟล ม อากาศตํ่าสุด และความหนาฟล มอากาศตา่ํ สดุ เม่อื เปลย่ี นแปลงความเรว็ รอบเพลา ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 114

วารสารศรีปทุมปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพท่ี 6 นําเสนอการเปล่ียนแปลงคาความดันฟลมอากาศเทียบกับการเปล่ียนแปลงของมุม θ ที่เพิ่มขึ้น ภายใตภาระท่ีรองล่ืนเพลากลมไดรับที่ 0.75, 0.85 , 0.95, 1.05 N ความเร็วรอบในการหมุนของเพลาเทา กับ 7,200 rpm อุณหภูมิของอากาศท่ีขาเขารองล่ืนเพลากลมมีคาเทากับ 40 °C ชองวางระหวางเพลากับแบร่ิงเทากับ 5 µm พบวาภาระที่รองลื่นเพลากลมไดรับมีคาเพิ่มขึ้น สงผลใหความดันของฟลมอากาศมีคาเพิ่มขึ้น โดยความดันฟลม อากาศสูงสุดและภาระท่ีรองล่ืนเพลากลมไดรับ มีคาเทากับ (3.42 bar, 0.75 N), (3.91 bar, 0.85 N), (4.44 bar, 0.95 N) และ (5.02 bar, 1.05 N) (ก) (ข) ภาพท่ี 6 แสดงการกระจายความดนั ของฟลมอากาศ เมือ่ ภาระท่รี องลื่นเพลากลมเทา กบั 0.75 N, 0.85 N, 0.95 N, 1.05 N (ก) ระบบพกิ ัด P-θ (ข) ระบบพิกดั P-Y แสดงดังภาพท่ี 7 พบวาความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตราสวนการเย้ืองศูนยสูงสุดมีคาเพ่ิมขึ้น แตความ หนาฟลมอากาศต่ําสุดและตําแหนง มุมท่ีความหนาฟลมอากาศต่ําสดุ มคี าลดลง และเม่ือพิจารณาผลการเล่ือนไถลของ โมเลกลุ ช้ันอากาศ Chotvisut et al. (2018) ทาํ ใหค วามหนดื ของอากาศมีคา ลดลง เปน ผลใหอากาศไหลออกจากรอง ล่ืนเพลากลมไดงา ยข้ึน ทําใหชองวางระหวางเพลากับแบร่ิงนอ ยลง หรือความหนาของฟลมอากาศมีคาลดลง และผล จากการลดลงของความหนาฟลมอากาศทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงรูปรางของการไหลของอากาศในลักษณะขัดขวาง การไหล สงผลใหความดันฟลมอากาศมีคาเพ่ิมขึ้น ซึ่งการเพ่ิมข้ึนของภาระที่รองลื่นเพลากลมไดรับมีอิทธิพลตอการ กระจายตัวของความดันฟล มอากาศและความหนาฟลม อากาศคอนขางมาก สวนตําแหนงมุมที่ความหนาฟลม อากาศ ต่ําสุดมีคาลดลงตามภาระที่รองล่ืนเพลากลมไดรับ เพื่อใหเกิดสมดุลตามสมการ (9) แนวแกน x และสมการ (10) แนวแกน z ทาํ ใหตาํ แหนง มมุ ของแรงลัพธส มดุลมีคาลดลงตาม รวมท้ังอตั ราการเยื้องศูนยสงู สดุ ที่เพมิ่ ขน้ึ ตามมมุ ที่เกิด แรงลัพธสมดลุ ( wf ) เนอื่ งจากภาระทร่ี องลน่ื เพลากลมไดร ับ ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 115

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพท่ี 7 แสดงการเปลี่ยนแปลงของความดันฟลม อากาศสงู สดุ อัตราสว นการเย้ืองศนู ยส งู สุด ตําแหนง มุมที่ ความหนาฟล มอากาศต่ําสดุ และความหนาฟล ม อากาศตาํ่ สดุ เมือ่ เปลีย่ นแปลงภาระท่ีเพลาไดร บั ภาพท่ี 8 นําเสนอการเปล่ียนแปลงคาความดันฟลมอากาศเทียบกับการเปลี่ยนแปลงของมุม θ ท่ีเพิ่มขึ้น ภายใตชองวางระหวางเพลากับแบริ่งหรือระยะหางรองลื่นเพลากลมอากาศ (Bearing clearance) ท่ี 3, 5, 7 และ 9 µm ภาระท่รี องล่ืนเพลากลมไดร บั เทากบั 0.95 N ความเร็วรอบในการหมุนของเพลาเทากับ 7,200 rpm อณุ หภูมิของ อากาศทขี่ าเขารองลื่นเพลากลมมีคา เทา กบั 40 °C พบวาเมือ่ Bearing clearance มีคาเพม่ิ ข้ึน สง ผลใหความดันฟล ม อากาศสูงสุดมีคาเพ่ิมขึ้น เน่ืองจากพื้นท่ีการไหลของอากาศเกิดการเปล่ียนแปลงตามระยะ Clearance โดยความดนั ฟลมอากาศสูงสุดและชอ งวางระหวางเพลากับแบร่ิง มีคาเทากับ (3.36 bar, 3 µm), (4.44 bar, 5 µm), (5.58 bar, 7 µm) และ (6.78 bar, 9 µm) (ก) (ข) ภาพที่ 8 แสดงการกระจายความดนั ของฟล ม อากาศ เม่อื Bearing clearance เทากับ 3 µm, 5 µm, 7 µm, 9 µm (ก) ระบบพกิ ดั P-θ (ข) ระบบพิกัด P-Y ภาพที่ 9 พบวาความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตราสวนการเยื้องศูนยสูงสุดมีคาเพิ่มขึ้นตามคา Bearing clearance ที่มีคาเพ่ิมข้ึน เน่ืองจากระยะชอ งวางระหวา งเพลากับแบริ่งที่เพ่ิมข้ึนเปนผลใหอากาศไหลออกจากรองลนื่ เพลากลมไดง ายข้ึน และมผี ลใหร ะยะ Bearing clearance ลดลง หรอื ความหนาฟลม อากาศลดลง ซึง่ จะเปลยี่ นแปลง ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 116

วารสารศรีปทุมปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ไปในลักษณะขัดขวางการไหลหลอล่นื ของอากาศ และเกิดการเปลี่ยนสภาวะจากความเร็วเปนความดนั สวนตําแหนง มมุ ท่คี วามหนาฟลม อากาศต่ําสุดและความหนาฟล มอากาศตํ่าสุดมีคา ลดลงตาม Bearing clearance ทเี่ พมิ่ ขึ้น จะทาํ ใหเกดิ ความดันฟลม อากาศท่ีสงู เปน ผลใหเ กดิ แรงสมดลุ การลอยตัวเพลาในสภาวะการทาํ งาน เม่อื ความดันฟลมอากาศ สูงทําใหแรงในแนวแกน z มีคาเพิ่มข้ึนตามสมการ (10) เปนผลใหตําแหนง มุมของแรงลัพธสมดุลมีคาลดลงตามขนาด แรงลพั ธสมดุลทีเ่ ปลี่ยนแปลงไป ภาพที่ 9 แสดงการเปล่ียนแปลงความดนั ฟลมอากาศสงู สุด อัตราสวนการเย้อื งศูนยส งู สดุ ตาํ แหนงมมุ ที่ ความหนาฟล มอากาศตํ่าสดุ และความหนาฟล มอากาศตาํ่ สุด เม่อื เปลยี่ นแปลงชอ งวา งระหวาง เพลากับแบริ่งหรอื ระยะหา งรองลนื่ เพลากลมอากาศ (Bearing clearance) ภาพท่ี 10 แสดงการกระจายของความดันฟลมอากาศ เม่ืออุณหภมู ิของอากาศทีข่ าเขารองลืน่ เพลากลมมีคา เทา กบั 10 °C, 20 °C, 40 °C และ 60 °C ภาระที่รองลน่ื เพลากลมไดรบั เทากบั 0.95 N ความเร็วรอบในการหมนุ ของ เพลาเทากับ 7,200 rpm พบวาเม่ืออุณหภูมิท่ีขาเขารองลื่นเพลากลมไดรับมีคาเพ่ิมขึ้นสงผลใหความดันฟลมอากาศ สูงสุดมีคาลดลง เนื่องจากความหนืดของอากาศมีคาเพ่ิมขึ้นตามอุณหภูมิตามสมการ (6) โดยความดันฟลมอากาศ สูงสุดและอุณหภูมิของอากาศที่ขาเขารองล่ืนเพลากลม มีคาเทากับ (4.55 bar, 10 °C), (4.51 bar, 20 °C), (4.44 bar, 40 °C) และ (4.38 bar, 60 °C) (ก) (ข) ภาพที่ 10 แสดงการกระจายความดันของฟลมอากาศ เมอ่ื อณุ หภูมิของอากาศทีข่ าเขารองล่นื เพลากลมมคี า เทา กบั 10 °C, 20 °C, 40 °C และ 60 °C (ก) ระบบพิกดั P-θ (ข) ระบบพกิ ดั P-Y ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 117

วารสารศรีปทุมปริทศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 11 พบวาความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตราสวนการเยื้องศูนยสูงสุดมีคาลดลง แตคาความหนา ฟลมอากาศต่ําสุดและตําแหนงมุมที่ความหนาฟลม อากาศตํ่าสุดมีคาเพ่ิมขึ้น เม่ืออุณหภูมิอากาศที่ขาเขารองลื่นเพลา กลมมีคาเพ่ิมขึ้น เน่ืองจากการเพิ่มข้ึนของความหนืดอากาศมีคาเพ่ิมข้ึนตามสมการ (6) และการเพิ่มข้ึนของอุณหภูมิ อากาศท่ีขาเขา มอี ิทธิพลตอ การกระจายตวั ของความดนั ฟลม อากาศคอ นขา งนอ ย ภาพที่ 11 แสดงการเปลยี่ นแปลงของความดนั ฟลมอากาศสูงสดุ อตั ราสวนการเยือ้ งศนู ยสูงสดุ ตาํ แหนง มมุ ที่ ความหนาฟล ม อากาศตํ่าสดุ และความหนาฟลม อากาศตาํ่ สดุ เมือ่ เปล่ียนแปลงอณุ หภูมิอากาศท่ี ขาเขา รองลนื่ เพลากลม อภปิ รายผล 1. เมื่อความเร็วรอบในการหมุนของเพลามีคาเพ่ิมข้ึน จึงสงผลใหความดันฟลมอากาศสูงสุดและอัตรา การเยื้องศนู ยสูงสดุ ของเพลามคี า ลดลง แตตําแหนงมุมที่ความหนาฟลม อากาศต่าํ สุดและความหนาฟล มอากาศต่ําสดุ มี คาเพิ่มขึ้น เนื่องจากความเร็วรอบหมุนเพลาที่เพ่ิมขึ้นทําใหอัตราการไหลของอากาศที่เขาสูร องล่ืนเพลากลมและออก จากรองลื่นเพลากลมมีคาเพ่ิมข้ึน รวมทั้งการเพิ่มข้ึนของความเร็วรอบเพลามีอิทธิพลตอความหนาฟลมอากาศตํ่าสุด คอนขางมาก ซ่ึงเปนพฤติกรรมการหลอ ลนื่ แบบไฮโดรไดนามกิ หลอล่ืนดวยอากาศคลายกับพฤตกิ รรมการหลอ ลืน่ ของ รองลนื่ กันรุนอากาศแบบแผนเอียงและแผน เรยี บ Chotvisut et al. (2018) 2. การเพ่ิมขน้ึ ของภาระทร่ี องลืน่ สงผลใหค วามหนาฟลมอากาศต่ําสดุ และอัตราการเยื้องศนู ยสงู สดุ ของเพลา มคี าเพ่มิ ขึน้ แตต ําแหนงมุมท่คี วามหนาฟลมอากาศตาํ่ สุดและความหนาฟล มอากาศต่ําสุดมีคา ลดลงเพราะภาระที่รอง ลื่นเพลากลมไดรับมีอิทธิพลตอการกระจายตัวของความดันฟลมอากาศและความหนาฟลมอากาศคอนขางมาก สวนตําแหนงมุมที่ความหนาฟลมอากาศต่ําสุดมีคาลดลงตามภาระที่รองลื่นเพลากลมไดรับ เพ่ือใหเกิดสมดุลตาม สมการ (9) แนวแกน x และสมการ (10) แนวแกน z ทําใหต ําแหนงมมุ ของแรงลัพธสมดลุ มีคา ลดลงตาม รวมท้งั อตั รา การเย้ืองศูนยสูงสุดท่ีเพิ่มข้ึนตามมุมท่ีเกิดแรงลัพธสมดุล ( wf ) เน่ืองจากภาระที่รองลื่นเพลากลมไดรับ โดยจะ สอดคลองกับงานวิจัยพฤติกรรมการหลอลื่นของรองล่ืนกันรุนอากาศแบบแผนเอียงและแผนเรียบ Chotvisut et al. (2018) 3. ความดันฟลม อากาศสงู สดุ และอัตราการเยื้องศนู ยส ูงสุดของเพลามีคาเพ่ิมขน้ึ แตตําแหนง มมุ ทีค่ วามหนา ฟลมอากาศตํ่าสุดและความหนาฟล มอากาศตํ่าสุดมีคาลดลง เมื่อชองวางระหวางเพลากับแบร่ิงหรือระยะหางรองลนื่ ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 118

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เพลากลมอากาศ (Bearing clearance) มีคาเพ่ิมขึ้น โดยสอดคลอ งกับงานวิจัยของ Sfyris and Chasalevris (2012) และงานวจิ ยั ของ Chasalevris and Dimitris (2014) 4. คาอุณหภูมิอากาศท่ีเพ่ิมขึ้นขาเขารองลื่นเพลากลมมีผลตอพฤติกรรมการหลอลื่น โดยความดันฟลม อากาศสูงสุดและอัตราการเยื้องศูนยสูงสุดของเพลามีคาลดลง แตตําแหนงมุมที่ความหนาฟลมอากาศตํ่าสุดและ ความหนาฟล ม อากาศตา่ํ สุดมีคา เพมิ่ ขน้ึ ซึง่ สอดคลอ งกบั งานวิจัยของ Chotvisut et al. (2018) ขอ เสนอแนะ งานวิจัยน้ีไมคิดผลจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิภายใน และเปนการจําลองผลดวยการเขียนโปรแกรม คอมพิวเตอรโดยใชระเบียบวิธีเชิงตัวเลขในการคํานวณ ทําใหมีความคลาดเคลื่อนจากความเปนจริงอยูบาง ดังนั้นจึง ควรพิจารณาถึงอุณหภูมิท่เี พิ่มขนึ้ และควรศึกษาผลจากการทดลองมาเปรยี บเทยี บกบั ผลการจําลองวา มแี นวโนมไปใน ทศิ ทางเดียวกนั หรอื ไม เอกสารอางอิง Andrés, L.S. (2010). Modern Lubrication Theory Gas Film Lubrication Note 15. Texas, USA: Texas A & M University Digital Libraries. Bumrungpuech, A., Wongseedakaew, K., and Panichakorn, J. (2018). Lubrication of Kimberly type Thrust Bearing with non-Newtonain Lubricatant. Sripatum Review of Science and Technology, 10, 46-57. (in Thai) Chasalevris, A., and Sfyris, D. (2014). Analytical Evaluation of the Finite Journal Bearing Impedance Forces using the Exact Analytical Solution of the Reynolds Equation. Journal of Vibration Engineering & Technologies, 2, 423-432. Chotvisut, S., Panichakorn, J., and Wongseedakaew, K. (2018). Behavior of Lubrication in Tapered- land Type Air Thrust Bearing. SWU Engineering Journal, 13, 118-130. (in Thai) Huang, H., Meng, G., and Chen, J. (2007). Investigations of Slip Effect on the Performance of Micro Gas Bearing and Stability of Micro Rotor-Bearing Systems. Sensor, 7, 1399-1414. Müller, C., Greco, S., Kirsch, B., and Aurich, J.C. (2017). A Finite element analysis of air bearing applied in compact air bearing spindles. Procedia CIRP, 58, 607-612. Piekos, E.S. (2000). Nemerical Simulation of Gas-Lubricated Journal Breaings for Microfabricated Machines. Thesis of the Degree of Doctor of Philosophy in Aeronautics and Astronautics. Massachusetts, USA. Massachusetts Institute of Technology. Sfyris, D., and Chasalevris, A. (2012). An exact analysis solution of the Reynolds equation for the finite journal bearing lubrication. Tribology International, 55, 46-58. Zhang, H., Zhu, C., and Yang, Q. (2008). Approximate Numerical Solution of Hydrodynamic Gas Journal Bearing. ICIRA, 15-17 October 2008 at Wuhan China, 260-268. ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 119

วารสารศรีปทมุ ปริทัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาคผนวก λa mean free molecular path, nm ε eccentricity ratio สญั ลักษณส มการ e eccentricity, mm p lubricant film pressure, Pa Λ bearing number pa atmosphere pressure, bar Ψ flow factor L bearing length, mm θ angle, degree D bearing diameter, mm µ lubricant viscosity, Pa-s rb bearing radius, mm wz axial force z, N rs shaft radius, mm wx axial force x, N τ xz ,τ yz shear stress, Pa ω angular velocity, rad/s ρ lubricant film density, kg/m3 h lubricant film thickness, m ha lubricant air film thickness, m c bearing clearance, mm T temperature, °C KN knundsen number, λa / ha b constant sutherland, kg / m.s.K1/2 S constant sutherland, K µ temperature viscosity, Pa-s µ0 initial viscosity, Pa-s ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 120

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 การประยกุ ตใ ชเ ทคโนโลยีความจรงิ เสริมเกย่ี วกบั สมุนไพรพืน้ บาน กรณีศึกษาพน้ื ท่เี ทศบาล เมืองเมอื งแกนพัฒนา อาํ เภอแมแตง จงั หวดั เชยี งใหม อรนชุ พันโท1,*, รสลนิ เพตะกร2, สารุง ตนั ตระกลู 3 1,2,3ภาควชิ าคอมพวิ เตอร คณะวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภฏั เชียงใหม Received: 23 March 2020 Revised: 7 October 2020 Accepted: 8 October 2020 บทคัดยอ การวิจัยเรื่องน้ีมีวัตถุประสงค 2 ขอ คือ (1) เพ่ือพัฒนาระบบท่ีประยุกตใชเทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกบั สมุนไพรพื้นบานกรณีศึกษาพ้ืนท่ีเทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม และ (2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผใู ชระบบเทคโนโลยีความจริงเสรมิ เก่ียวกับสมุนไพรพ้ืนบานกรณีศึกษาพน้ื ทเี่ ทศบาล เมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม งานวิจัยนี้กลุมตัวอยางไดมาโดยวิธีการสุมตัวอยางอยางงาย จํานวน 35 คน เคร่ืองมือการวิจัย ไดแก ส่ือเทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมุนไพรพื้นบาน และแบบสอบถาม ความพึงพอใจ โดยใชสถิติเชิงบรรยายในการวิเคราะหขอมูล ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบวา กลุมตัวอยางมีความพึงพอใจในประสิทธิภาพการทํางานของระบบที่พัฒนาข้ึน อยูในระดับดี มคี าเฉลย่ี เทา กับ 4.30 สว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน 0.597 เม่อื นํามาเปรียบเทียบกับเกณฑการประเมินท่ีไดกาํ หนดไว คําสาํ คัญ : เทคโนโลยคี วามจรงิ เสรมิ สมุนไพรพนื้ บา น *ผูประสานงานหลกั ; อเี มล: [email protected] ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 121

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 Application of Augmented Reality Technology About Local Herbs of the Case Study of Muang Kaen Pattana Municipality, Mae Taeng District, Chiang Mai Province Oranuch Pantho1,*, Roselin Petagon2, Sarung Tuntragul3 1,2,3Computer Department, Faculty of Science and Technology, Chiang Mai Rajabhat University Received: 23 March 2020 Revised: 7 October 2020 Accepted: 8 October 2020 ABSTRACT The objectives of this research were (1) to develop a system that applies augmented reality technology about local herbs in the case study of Mueang Kaen Pattana Municipality, Mae Taeng district, Chiang Mai province; and (2) to study the satisfaction of users with the augmented reality system about local herbs in the case study of Mueang Kaen Pattana Municipality, Mae Taeng district, Chiang Mai province. The research sample consisted of 35 general users of the system, obtained by simple random sampling. The research tools were an augmented reality media about local herbs, and a satisfaction questionnaire. The descriptive statistics employed for data analysis were the percentage, mean, and standard deviation. The research results show that users in the research sample have high level of satisfaction with the performance efficiency of the developed system, with the satisfaction rating mean of 4.30 and S.D. of 0.597, as compared to the established assessment criteria. Keywords: Augmented Reality (AR), Local herbs *Corresponding Author; Email: [email protected] ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 122

วารสารศรปี ทุมปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ความเปนมาและความสาํ คญั ของปญ หา สมุนไพร เปนผลผลิตจากธรรมชาติที่มนุษยรูจักและนํามาใชเปนประโยชนในการรักษาโรคภัยไขเจ็บต้ังแต อดีตจนถึงปจจุบัน เปนทรัพยากรธรรมชาติที่ใชเปนอาหารและยา เน่ืองจากสมุนไพรสวนมากมีฤทธ์ิออนไมคอยเปน พิษหรือมีผลขางเคียงเหมือนยาแผนปจจุบัน นอกจากน้ันสมุนไพรพ้ืนบานมีราคาถูก หางาย แตเน่ืองจากสมุนไพร มีหลากหลายชนดิ ซ่ึงการรักษาโรคบางชนดิ จะใชสว นตาง ๆ ของสมนุ ไพรชนดิ เดยี วกันหรืออาจจะใชห ลายชนดิ พรอม กัน และยารักษาโรคหลายขนานทผ่ี ลติ เปนอุตสาหกรรมไดมาจากการศึกษาวจิ ัยเก่ียวกับสมุนไพรพน้ื บานจากกลมุ คน พ้ืนเมือง ตามชนบทท่ีไดรับการถายทอดความรูจากบรรพบุรุษสืบตอ กันมา และชุมชนเทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม ซ่ึงต้ังอยูทางทิศตะวันออกของแมแตง หางจากอําเภอเมือง ไปทางทิศเหนือตามทาง หลวงแผนดินหมายเลข 107 ระยะทางประมาณ 48 กิโลเมตร และหางจากท่ีวาการอําเภอแมแตงเปนระยะทาง ประมาณ 8 กโิ ลเมตร มีสมุนไพรที่หลากหลายทีบ่ ริโภคได ซ่ึงคนรุนใหมอาจจะไมท ราบถึงประโยชนในการนํามารักษา โรค จึงเปนชมุ ชนเปาหมายในการศึกษาวิจยั ปจจุบันโลกมีความกาวหนาทางดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ทําใหการนําเสนอความรูตางๆ เขาใจงาย ย่ิงขึ้น เชน การใชเทคโนโลยีความจริงเสริมหรือออคเมนตเตดเรียลริต้ี (Augmented Reality: AR) เปนประเภทหนง่ึ ของเทคโนโลยีความจริงเสมือนที่มีการนําระบบความจริงเสมือนมาผนวกกับเทคโนโลยีภาพเพ่ือสรางส่ิงทเี่ สมือนจริง ใหกับผูใช ซึ่งเปนนวัตกรรมหรือเทคโนโลยีแขนงหนึ่งของงานดานวิทยาการคอมพิวเตอร ดวยเทคนิคทางดาน คอมพิวเตอรกราฟกในการผนวกเทคโนโลยีความจริงเสริมเขากับเทคโนโลยีภาพผานซอฟตแวรและอุปกรณเชื่อมตอ ตางๆ ซ่ึงเทคโนโลยีความจริงเสริมเปนเทคโนโลยีท่ีผสานโลกแหงความจริงรวมเขากับโลกเสมือนจริงที่ถูกสรางขึ้น โดยผานอุปกรณตางๆ กลองโทรศัพทมือถือ สมารตโฟน คอมพิวเตอร หรือแวน โดยจะแสดงผลเสมือน แบบ 3D ใน มุมมอง 360 องศา การแบง ประเภทของเทคโนโลยีความจริงเสริมตามสว นวิเคราะหภาพ (Image Analysis) แบงเปน 2 ประเภทไดแก การวิเคราะหภาพโดยอาศัย Marker เปนหลักในการทาํ งาน (Marker based AR) และการวิเคราะห ภาพโดยอาศัยลักษณะตางๆ ที่อยูในภาพมาวิเคราะห (Marker-less based AR) สําหรับการทํางานจะประกอบดวย (1) ตัว Marker (2) กลองวิดีโอ กลองโทรศัพทมือถือ หรืออื่นๆ (3) สวนแสดงผลอาจเปนจอภาพคอมพิวเตอรหรือ จอภาพโทรศัพทมือถือ และ (4) ซอฟตแวรหรือสวนประมวลผลเพ่ือสรางภาพหรือวัตถุสามมิติ (Tunsiri, 2010; Boonruam and Phonak, 2016) ซ่ึงมีนักวิจัยหลายทานไดนําเอาเทคโนโลยีความจริงเสมือนมาประยุกตใชในงาน ตางๆ เชน การพัฒนาหนังสือความจริงเสมือนสามมิติเรื่องสมุนไพรจีนสาํ หรับนกั ศึกษาระดับปริญญาตรี คณะแพทย ตะวันออก วทิ ยาลัยเชยี งราย (Chaiyo and Siririrth, 2017) การพัฒนาแอปพลิเคชันความจริงเสมอื น “สะดอื อีสาน” อําเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม (Sahapong, 2019) การพัฒนาส่ือการเรียนรูเรื่องเซลลและโครโมโซมดวย เทคโนโลยีเสมือนผสานโลกจริง (Ditcharoen et.al, 2014) และ เทคโนโลยีความจริงเสริมในหนังสือวิทยาศาสตร ระดับมัธยมศึกษาตอนตนตามรูปแบบการเรียนรูจินตวิศวกรรมทางวิทยาศาสตรเพื่อการรูสะเต็ม (Techakosit and Nilsook, 2018) จากตัวอยางงานวิจัยที่มีการนาํ เทคโนโลยีความจริงเสริมมาพฒั นาสอื่ ใหความรแู กผเู รียน สรางความ พงึ พอใจใหกับผเู รยี น ชวยเพม่ิ ความนา สนใจและการจดจําเน้ือหาไดด ขี ึ้น จากทีก่ ลา วมาผูว ิจยั เหน็ วาคนในชมุ ชนเทศบาลเมอื งเมอื งแกนพัฒนา อ.แมแตง จ.เชียงใหม มกี ารปลกู และใช สมุนไพรพื้นบานหลายชนดิ แตยังขาดในเรื่องของการจัดเก็บขอมูลและการนําเสนอในรูปแบบท่ีนาสนใจ รวมถึงจาก การท่ีไดสํารวจพฤติกรรมการใชสมุนไพรพ้ืนบานพบวาการรูถึงสรรพคุณ ประโยชนของสมุนไพรพ้ืนบานของคนใน ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 123

วารสารศรีปทุมปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ชุมชนยังอยูในระดับปานกลาง (Patcharathanaroj et. al., 2019) ประกอบกับปจจุบันพฤติกรรมของผูใชท่ัวไปมี สมารตโฟนซึ่งถือวาเปนปจจัยที่ 5 ของการใชชีวิตประจําวันอยูแลว ดังนั้นจึงมีแนวคิดจัดเก็บขอมูลเก่ียวกับสมุนไพร พ้ืนบานในพื้นที่เทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม และประยุกตใชเทคโนโลยีความจริง เสรมิ เปนเครอ่ื งมือในการนาํ เสนอขอ มลู สมนุ ไพรพนื้ บานเพื่อใหช มุ ชนมีความรูความเขา ใจในสมุนไพรพืน้ บา นทง่ี า ยขึ้น สามารถสรางความตระหนักของคนในชมุ ชนในการอนุรักษ พรอมทัง้ รวมกันดแู ลทรพั ยากรธรรมชาติตอไป วตั ถปุ ระสงคของการวจิ ัย 1. เพื่อพฒั นาระบบที่ประยุกตใชเทคโนโลยีความจริงเสรมิ เก่ยี วกบั สมุนไพรพน้ื บาน 2. เพ่อื ศึกษาความพงึ พอใจของผใู ชระบบเทคโนโลยคี วามจริงเสริมเกย่ี วกบั สมนุ ไพรพน้ื บา น กรณีศกึ ษาพื้นที่ เทศบาลเมืองเมืองแกนพฒั นา อําเภอแมแตง จงั หวดั เชยี งใหม กรอบแนวคดิ ในการวิจยั กระบวนการวิจัย ศึกษาบริบทของพ้ืนท่ี เก็บรวบรวมขอมูลที่เก่ียวกับสมุนไพรพื้นบานของชุมชน จากน้ัน จัดทําเปนสือ่ เกี่ยวกับสมุนไพรพ้นื บา น และประยุกตเ อาเทคโนโลยคี วามจริงเสริม (AR) มาใชสําหรับนําเสนองานผา น สมารต โฟน งานวจิ ัยนี้ใชว เิ คราะหภ าพดวย Marker เพอื่ อางอิงเชือ่ มโยงไปยังขอมูลสื่อสมุนไพรพ้ืนบาน โดยจะตองใช กลองเรยี กผานแอปพลเิ คชนั แลวสองดูรูปภาพท่กี าํ หนดจึงจะเช่อื มโยงไปยงั สื่อทต่ี อ งการได ดงั นัน้ เมือ่ จดั ทาํ ระบบแลว เสร็จไดนําไปทดลองใช และประเมินผลความคิดเห็นของชุมชนท่ีมีตอระบบท่ีพัฒนาดวยแบบสอบถาม และเผยแพร ความรตู อไปยงั ชุมชนใหม ีความรูค วามเขาใจเกี่ยวกับสมนุ ไพรพนื้ บานไดง า ย และสามารถเปนตน แบบใหก บั ชมุ ชนและ ประชาชนทัว่ ไปในพ้ืนทอี่ น่ื ๆ ตอ ไป ศกึ ษาขอมูลท่เี กี่ยวขอ ง เก็บรวบรวมขอ มูล สมนุ ไพรพนื้ บา น พฒั นาสอ่ื เกยี่ วกับสมุนไพรพ้นื บาน พฒั นาระบบ AR เก่ยี วกับสมนุ ไพรพ้ืนบานและ Maker ทดลองใชร ะบบ AR เกีย่ วกับสมนุ ไพรพ้ืนบาน และประเมินผลความพึงพอใจ ถายทอดองคค วามรสู ูชมุ ชน ภาพที่ 1 กรอบแนวคดิ ในการวจิ ัย ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 124

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 วธิ ดี าํ เนนิ การวิจยั ประชากรและตวั อยา ง ประชากรที่ใชใ นการศึกษา ไดแก ประชาชนและนกั เรียนในเขตชุมชนเทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอ แมแตง จังหวัดเชียงใหม โดยการเลือกแบบสุมตัวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) เพ่ือใหไดบุคคลท่ี สามารถใหขอมูลตรงตามที่ตองการและกระจายอยูในขอบเขตของการศึกษา การศึกษาครั้งนี้ไดคัดเลือกตัวแทนโดย คดั เลือกกลมุ ตัวอยา งแบบงา ยจํานวน 35 คน เคร่ืองมอื ท่ีใชใ นการวจิ ัย การศึกษาครั้งน้ี ผูวิจัยไดทําการศึกษาและใชเคร่ืองมือในการทดลอง โดยเคร่ืองมือท่ีใชในการเก็บรวบรวม ขอมูลเปนแบบสอบถามจากกลุมประชากรในพ้ืนท่ี ผูวิจัยไดกําหนดแนวทางในการใชเครื่องมือตางๆ ในการเก็บ รวบรวมขอมลู ดังนี้ 1. เครื่องมือท่ีใชในการทดลอง ไดแก ส่ือเกี่ยวกับเทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมุนไพรพื้นบาน กรณีศกึ ษาพ้ืนท่ีเทศบาลเมืองเมอื งแกนพฒั นา อําเภอแมแตง จงั หวัดเชียงใหม 2. เคร่อื งมือที่ใชใ นการเก็บรวบรวมขอมลู ไดแ ก แบบสอบถามความพงึ พอใจผใู ชส ่ือเก่ยี วกบั เทคโนโลยีความ จริงเสรมิ เก่ยี วกบั สมนุ ไพรพนื้ บาน กรณีศึกษาพ้นื ทีเ่ ทศบาลเมอื งเมอื งแกนพัฒนา อาํ เภอแมแ ตง จงั หวดั เชียงใหม และ มกี ารวัดความพึงพอใจโดยการตอบแบบสอบถามความพึงพอใจแบบมาตราสว นประมาณคา 5 ระดับ ขัน้ ตอนการออกแบบและพัฒนาระบบ 1. ขนั้ การเตรียม ศึกษาเอกสารและรวบรวมขอมูลพนื้ ฐานเก่ยี วกับพืชสมุนไพรพนื้ บานในชมุ ชนเทศบาลเมือง เมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม ศึกษาและทําความเขาใจเก่ียวกับการใชประโยชนจากพืชสมุนไพร รายละเอยี ดพ้ืนฐานของพชื สมนุ ไพรพืน้ บา น สรรพคณุ ตา งๆ ของสมนุ ไพร เพือ่ ใชเ ปน เนือ้ หาชดุ ความรขู องส่ือเกี่ยวกับ สมุนไพรพ้นื บา น ในชุมชนโดยการสัมภาษณ และการพดู คยุ พบปะกับผทู ีอ่ าศัยอยใู นชุมชน 2. ข้ันตอนการออกแบบและพัฒนาสื่อท่ีใหความรูเก่ียวกับสมุนไพรพ้ืนบาน กรณีศึกษาพ้ืนท่ีเทศบาลเมือง เมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม มีการจัดทําเน้ือหาเก่ียวกับสมุนไพรพื้นบานซึ่งผูวิจัยไดสํารวจ พฤติกรรมการปลูกพืชสมุนไพรของชุมชนในงานวิจัยเก่ียวกับการพัฒนาระบบสารสนเทศภูมิศาสตรแสดงการใช ประโยชนที่ดินในการปลูกพืชสมุนไพรในชุมชนเทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา จังหวัดเชียงใหมพบวามีการปลูก หลากหลายชนดิ (Pantho and Patcharathanaroj, 2017) ดังน้นั จงึ ไดเลอื กสมนุ ไพร 13 ชนดิ ที่มีคนปลกู จาํ นวนมาก ไดแก ขิง ขา ตะไคร กะเพรา มะกรูด โหระพา ขมิ้น มะนาว พริก สะระแหน ใบยานาง บัวบก และมะรุม มาสรางสือ่ มลั ตมิ เี ดยี ตวั อยา งดังภาพที่ 2 ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 125

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 2 ตัวอยางส่ือทีใ่ หค วามรเู กีย่ วกบั สมนุ ไพรพนื้ บา น 3. ขั้นตอนการพฒั นาเทคโนโลยคี วามจริงเสรมิ เกย่ี วกับสมนุ ไพรพ้นื บาน 3.1 การพฒั นา Marker แอปพลเิ คชนั โลกเสมือนผสานโลกจริงเกย่ี วกบั สมนุ ไพร 3.2 การพฒั นาเทคโนโลยคี วามจรงิ เสริมครงั้ นี้ ผวู จิ ัยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรในการพัฒนาไดแก Unity Extension-Vuforia SDK เปนโปรแกรมเสริมสําหรับการพัฒนาเทคโนโลยีความจริงเสริม โดยใชงานรวมกับ Unity 3D และใช Qualcomm Vuforia Developer Portal เปนเว็บไซตสําหรับนักพัฒนาของ Vuforia SDK ที่สามารถ จัดการกับรปู ภาพ Marker ตางๆ ทีใ่ ชในการทํางานไดด ังภาพที่ 3 และภาพที่ 4 ภาพท่ี 3 แสดงเว็บไซต Vuforia ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 126

วารสารศรปี ทมุ ปริทัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 4 แสดงการพฒั นา AR สมนุ ไพรพนื้ บา นดว ยโปรแกรม Unity 3.3 ข้ันตอนการนําไปใช เร่ิมตนดวยการติดต้ังแอปพลิเคชันเก่ียวกับสมุนไพรท่ีพัฒนาขึ้น จากน้ันจะทํา การเปดใชงาน จะขึ้นเมนูใหผูใชเลือกเมนไู ดแก AR Camera ซ่ึงเปนขอมูลเก่ียวกับรายการสมุนไพรตางๆ จํานวน 13 ชนิด Author จะเปนรายละเอียดของผูพัฒนา และ Exit เปนการออกจากระบบ เม่ือผูใชเลือกเมนูแรกระบบจะอาน ตัว Marker ท่ีเตรียมไวให จากน้ันระบบจะทําการตรวจสอบตัว Marker เม่ือพบวามีสื่อเก่ียวกับสมุนไพรดงั กลา วก็จะ ทําการโหลดสอ่ื มาแสดงใหผ ใู ชศกึ ษา มขี นั้ ตอนดงั น้ี ภาพที่ 5 ขัน้ ตอนการนําไปใช ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 127

วารสารศรปี ทุมปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 สถิตทิ ี่ใชสาํ หรับวเิ คราะหข อ มูล ผูว ิจัยวิเคราะหขอมูลโดยใชส ถิติเชงิ บรรยายไดแก คาเฉลย่ี และสว นเบีย่ งเบนมาตรฐาน การแปลผลความ พึง พอใจ โดยวิเคราะหคา เฉลยี่ เทยี บกบั เกณฑการประเมิน (Siriwan, 2010) ดังน้ี 4.50 – 5.00 หมายถึง มีความพงึ พอใจมากท่ีสดุ 3.50 – 4.49 หมายถงึ มีความพงึ พอใจมาก 2.50 – 3.49 หมายถงึ มคี วามพงึ พอใจปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถงึ มีความพงึ พอใจนอย 0.00 – 1.49 หมายถึง มีความพงึ พอใจนอยทีส่ ดุ ผลการวจิ ัย ผูวิจัยไดทําการประยุกตใ ชเทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมุนไพรพืน้ บา น กรณีศึกษาพื้นที่เทศบาลเมือง เมอื งแกนพฒั นา อําเภอแมแ ตง จังหวัดเชียงใหม ซงึ่ แสดงหนาจอการใชงานตางๆ ดังนี้ ตดิ ตั้งแอพพลิเคชนั AR-Herb ภาพท่ี 6 Application AR-Herb สาํ หรับติดตั้งในสมารตโฟน ภาพที่ 7 เมนหู ลักของโปรแกรม AR สมุนไพรพืน้ บา น ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 128

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพท่ี 8 การแสดงผลเม่อื ใช AR-Herb สอ งไปยงั Marker สมนุ ไพร เมื่อผูใชสมารตโฟนดาวนโหลดโปรแกรม AR-Herb มาใชงานดังภาพท่ี 6 แลวทําการเปด Application จะ ปรากฎเมนหู ลกั ดงั ภาพที่ 7 จากนนั้ เลือกเมนู AR Camera ดังกลาวเพือ่ สอ งไปยงั Marker จะพบรายละเอียดเกยี่ วกบั สมนุ ไพรแสดงดังภาพที่ 8 เปน การแสดงขอ มลู เก่ยี วกบั สมนุ ไพรมะกรูด และกระเพรา ความพึงพอใจของผูใชท่ีมีตอเทคโนโลยีความจริงเสริมเกี่ยวกับสมุนไพรพ้ืนบาน จํานวน 35 คน โดยใช แบบสอบถามใหผ ใู ชแ สดงความคดิ เห็นแบง เปนแตละดา นดังตารางตอ ไปนี้ ตารางที่ 1 จาํ นวนและรอ ยละ ของประชากรกลมุ ตัวอยา งในพนื้ ทีจ่ าํ แนกตามเพศ รอ ยละ 57.10 เพศ จาํ นวน (คน) 42.90 ชาย 20 หญงิ 15 100.00 รวม 35 จากตารางท่ี 1 จาํ นวนผูตอบแบบสอบถามความพึงพอใจตอระบบทพ่ี ฒั นาขึ้น พบวา เพศชายมาก ทสี่ ุด คิดเปน จาํ นวน 20 คน รอยละ 57.10 รองลงมาเปนเพศหญงิ จาํ นวน 15 คน คดิ เปนรอยละ 42.90 ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 129

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ตารางที่ 2 ความพงึ พอใจของผใู ชระบบ ดา นความสมบูรณข องเนอ้ื หา (n=35) รายการประเมินดา นความสมบูรณข องเน้อื หา Mean S.D. ความหมาย มาก 1. เนอื้ หามปี รมิ าณเหมาะสม ชัดเจน 4.20 .632 มาก 2. เนอ้ื หาและสารสนเทศเพยี งพองา ยตอ การทําความ 4.14 .772 มาก เขาใจ มาก มาก 3. ความถูกตองครบถว น สมบูรณของขอมูล 4.17 .785 มาก มาก 4. ภาพมีความสอดคลอ งกับเนอ้ื หา ส่อื ความหมาย 4.43 .558 5. เนอื้ หาสงเสริมการเรียนรู นาํ ไปใชไดใ นชีวิตประจาํ วัน 4.29 .710 6. ความพึงพอใจภาพรวมของเนอ้ื หาอยรู ะดบั ใด 4.23 .877 เฉล่ีย 4.20 .632 จากตารางท่ี 2 ผลการวเิ คราะหความคิดเหน็ ของผูใชท่มี ีตอการประยกุ ตใชเทคโนโลยีความจรงิ เสรมิ เก่ียวกับ สมุนไพรพ้ืนบานที่พัฒนาข้ึน ดานดานความสมบูรณของเนื้อหา พบวา ผูใชมีความคิดเห็น เก่ียวกับภาพมี ความสอดคลองกับเน้ือหา ส่ือความหมายระดับมาก มีคาเฉล่ียเทากับ 4.43 สวนเบ่ียงเบนมาตรฐานอยูท่ี 0.558 รองลงมาไดแก เนื้อหาสงเสริมการเรียนรู นําไปใชไดในชีวิตประจําวัน คาเฉลี่ยเทากับ 4.29 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.710 โดยรวมของผลการประเมินระบบท่ีพัฒนาข้ึนมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.20 สวนเบ่ียงเบนมาตรฐานเทากับ 0.632 สรุปความคดิ เหน็ ของผใู ชม คี วามเหมาะสมมาก ตารางท่ี 3 ความพึงพอใจของผใู ชระบบ ดา นการออกแบบ การจัดรปู แบบและการนาํ เสนอขอ มลู (n=35) รายการประเมนิ ดานการออกแบบ การจดั รูปแบบ Mean S.D. ความหมาย และการนาํ เสนอขอมลู 1. การออกแบบหนาจอเหมาะสม งายตอการใชง าน 4.11 0.631 มาก 2. การจดั องคป ระกอบนา สนใจ สวยงาม สะดดุ ตา 4.29 0.710 มาก 3. ภาพประกอบทีใ่ ชมคี วามนา สนใจ สอดคลอ งกบั เนอ้ื หาและ 4.29 0.667 มาก สง เสรมิ การเรยี นรู 4. เสียงประกอบมีความชดั เจน เหมาะสม 3.94 1.056 มาก 5. ขอความ ขนาดตวั อักษรและรปู แบบตวั อักษรมีความ 4.34 0.802 มาก เหมาะสม 6. ความพงึ พอใจภาพรวมของการออกแบบ การจัดรูปแบบ 4.26 0.780 มาก และการนําเสนอ เฉลีย่ 4.24 0.609 มาก จากตารางที่ 3 ผลการวิเคราะหค วามคดิ เห็นของผูใชท ่มี ีตอ การประยุกตใชเทคโนโลยีความจรงิ เสรมิ เก่ียวกับ สมุนไพรพื้นบานที่พัฒนาข้ึน ดานการออกแบบ การจัดรูปแบบและการนําเสนอขอมูล พบวา ผูใชมีความคิดเห็น เกี่ยวกับขอความ ขนาดตัวอักษรและรูปแบบตัวอักษรมีความเหมาะสมระดับมากท่ีสุด มีคาเฉล่ียเทากับ 4.34 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานอยูที่ 0.802 รองลงมาไดแก การจัดองคประกอบนาสนใจ สวยงาม สะดุดตา คาเฉล่ียเทากับ ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 130

วารสารศรปี ทมุ ปริทัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 4.29 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.710 และความพึงพอใจภาพประกอบที่ใชมีความนาสนใจ สอดคลองกับเน้ือหาและ สงเสริมการเรียนรู คาเฉลยี่ เทา กบั 4.29 สวนเบ่ยี งเบนมาตรฐาน 0.667 โดยรวมของผลการประเมนิ ระบบที่พฒั นาข้ึน มคี าเฉลย่ี เทา กับ 4.24 สวนเบย่ี งเบนมาตรฐานเทากับ 0.609 สรุปความคิดเหน็ ของผูใชมีความเหมาะสมมาก ตารางที่ 4 ความพงึ พอใจของผูใชระบบ ดา นประโยชนตอ การนําไปใชงานของเทคโนโลยี AR (n=35) รายการประเมินดา นประโยชนตอ การนําไปใชงานของเทคโนโลยี AR Mean S.D. ความหมาย 1. การนําเทคโนโลยี AR มาใชร วมกบั สมุนไพรพ้ืนบา น 4.46 .780 มาก ทําใหไดความรูมากขนึ้ 2. เทคโนโลยี AR เปนส่ือการเรยี นรูทีน่ ําไปประยกุ ตใ ช 4.46 .780 มาก ประโยชนไดจริง 3. เทคโนโลยี AR ใหผูเรยี นเกิดความสนุก นาสนใจใน 4.29 .622 มาก การใชสอื่ 4. เทคโนโลยี AR ชว ยใหเ ขา ใจงาย 4.54 .561 มากทส่ี ดุ 5. เทคโนโลยี AR ใชงานงาย 4.63 .598 มาก 6. ความพึงพอใจภาพรวมท่มี ตี อ ประโยชนการนาํ ไปใช 4.51 .612 มากที่สุด งานของเทคโนโลยี AR เฉลยี่ 4.48 .552 มาก จากตารางท่ี 4 ผลการวเิ คราะหค วามคดิ เหน็ ของผูใชท ี่มีตอการประยกุ ตใชเทคโนโลยีความจรงิ เสริมเกี่ยวกับ สมุนไพรพ้ืนบานที่พัฒนาขึ้น ดานประโยชนตอการนาํ ไปใชงานของเทคโนโลยี AR พบวา เทคโนโลยี AR ใชงานงายมี ความเหมาะสมระดับมากท่ีสุด มีคาเฉล่ียเทากับ 4.63 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานอยูที่ 0.598 รองลงมาเทคโนโลยี AR ชวยใหเขาใจงา ย คา เฉล่ียเทา กับ 4.54 สว นเบีย่ งเบนมาตรฐาน 0.561 และความพงึ พอใจภาพรวมทมี่ ีตอ ประโยชนก าร นําไปใชง านของเทคโนโลยี AR คา เฉลยี่ เทา กับ 4.51 สว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน 0.612 โดยรวมของผลการประเมนิ ระบบ ที่พัฒนาข้ึนมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.48 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.552 สรุปความคิดเห็นของผูใชมี ความเหมาะสมมาก อภปิ รายผล งานวิจัยเกี่ยวกับการประยุกตใชเ ทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมนุ ไพรพนื้ บา น กรณีศึกษาพ้ืนทเ่ี ทศบาล เมืองเมืองแกนพัฒนา อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม ผูใชแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความพึงพอใจแตละดานดังนี้ ดานความสมบูรณของเน้ือหามีคาเฉล่ียเทากับ 4.20 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.632 ดานการออกแบบการจัด รูปแบบและการนําเสนอขอมูล โดยรวมมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.24 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.609 ดานประโยชน ตอการนําไปใชง านของเทคโนโลยคี วามจริงเสริม โดยรวมมีคาเฉลีย่ เทากับ 4.48 สว นเบยี่ งเบนมาตรฐานเทา กับ 0.552 ซ่งึ จะพบวาผูใ ชม ีความพงึ พอใจอยูใ นระดบั มากกับเทคโนโลยีความจริงเสริมเกยี่ วกับสมนุ ไพรพน้ื บานท่ีพฒั นาขน้ึ ทั้งนี้ อาจเนื่องมาจากเทคโนโลยีความจริงเสริมเปนเทคโนโลยีที่ไดเปล่ียนแปลงการสงผานสารสนเทศอยูในรูปท่ีดึงดูด ความสนใจของผูใช ประกอบกับส่อื ที่พัฒนาสาํ หรับนําเสนอขอมูลเก่ียวกับสมุนไพรพ้ืนบานแตละชนิดจะใชต ัวการตนู ปญ˜ ญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 131

วารสารศรปี ทมุ ปริทศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เลาเร่ืองราวจึงทําใหไมนาเบ่ือ ผูใชเขาใจในเน้ือหาไดงาย สอดคลองกับงานวิจัยของหลายๆ ทานดังนี้ งานวิจัยของ Sricharoen et al. (2019) ไดจดั ทาํ แอปพลิเคชนั สงเสริมการทองเท่ียว 8 แหลงทอ งเท่ยี วทตี่ อ งไปในจงั หวดั เพชรบรู ณ ดวยเทคโนโลยีเสมอื นจรงิ โดยใหก ลมุ ตวั อยา ง 385 คนใชแ อปพลเิ คชนั แลวประเมินความพงึ พอใจทีม่ ีตอการใช พบวา ในภาพรวมผูใชมีระดับความพึงพอใจมาก คาเฉล่ีย 4.43 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.64 งานวิจัย Thayai and Srifa (2018) ไดศกึ ษาความพงึ พอใจของนักเรียนทมี่ ีตอ หนงั สืออา นเพ่มิ เตมิ ความจริงเสมือน เรอื่ งบทสวดมนต ผา นไอแพด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 1 อยูในระดับมากท่ีสุด เน่ืองจากมีความเหมาะสมของ รูปแบบการนําเสนอ การ อธบิ ายเนือ้ หาชดั เจน มีความสวยงามเหมาะสม นา สนใจ ตัวอกั ษรชัดเจน อานงา ยไมซ ับซอ น สขี องตัวอักษรชัดเจน ง ายตอการใชงาน การเชื่อมโยงวีดิทัศนมีเน้ือหาเหมาะสมสามารถเรียนดวยตนเองได โดยมีคาเฉล่ีย เทากับ 4.56 งานวจิ ัยของ Prapuetchob (2017) ไดศ กึ ษาความพึงพอใจของนักศกึ ษาสถาบันเทคโนโลยไี ทย-ญี่ปุน ตอสื่อธรรมะใน รูปแบบโลกเสมือนผสานโลกจริงพบวานักศึกษามีความพึงพอใจระดับมาก โดยมีความพึงพอใจตามลําดับคือ ดาน เทคนิคท่ีใช ดานเนื้อหา ดานการใชงานอุปกรณ และดานโครงสรางของสอื่ สอดคลองกับงานวิจัยของ Chokkang et al. (2016) ไดพัฒนาส่ือการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษสําหรับนักเรียนช้ันประถมศึกษาปที่ 1 ดวยเทคโนโลยีความ จริงเสริม พบวาสื่อการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษ สําหรับชั้นประถมศึกษาปที่ 1 ดวยเทคโนโลยีความจริงเสริม สามารถนําไปใชง านไดจ ริง ซ่ึงผูใชง านสามารถที่จะใชระบบดงั กลา ว สามารถนาํ ไปเปนอีกทางเลือกหน่งึ ในการจัดการ เรียนการสอน ชวยใหผูเรียนไมเกิดความเบื่อหนายในการเรียน เกิดความอยากรูอยากเห็น และเปนสิ่งท่ีจะชวยให นักเรียนในระดับน้ีสนใจในการเรียนการสอนไดดีมาก และมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนที่ดีมากย่ิงข้ึน เชนเดียวกับ เทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมุนไพรพื้นบานท่ีพัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมกับบุคคลสนใจทั่วไปที่มีทักษะการใช งานเทคโนโลยีและมีโทรศัพทสมารตโฟนรองรับกับเทคโนโลยีความจริงเสรมิ ได สรุปผลการวิจยั งานวิจัยเกี่ยวกับการประยุกตใชเ ทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมนุ ไพรพ้ืนบาน กรณีศึกษาพื้นท่ีเทศบาล เมืองเมืองแกนพฒั นา อําเภอแมแตง จังหวัดเชยี งใหม ในคร้ังนเ้ี ปนการนาํ เสนอส่อื ท่ีเกี่ยวกับสมุนไพรที่คนในชุมชนใช เปนประจําจํานวน 13 ชนิด ไดแก ขิง ขา ตะไคร กะเพรา มะกรูด โหระพา ขม้ิน มะนาว พริก สะระแหน ยานาง บัวบก และมะรุม ซ่ึงจัดทําเปนเทคโนโลยีความจริงเสริม โดยใช Vuforia สําหรับมือถือที่ชวยใหสามารถสรางแอปพลิเคชัน Augmented Reality ไดและผูใชจะตองทําการติดตั้ง Application ช่ือ AR-Herb บนเครื่องโทรศัพทมือถือหรือ สมารตโฟนกอน จากนั้นนําไปสองท่ี Marker ที่จัดเตรียมไวใหจึงสามารถดูส่ือเก่ียวกับสมุนไพรแตละชนิดที่จัดทําขึ้น เม่ือนําสื่อท่ีพัฒนาไปใหผูใชกลุมตัวอยางไดทดลองใช พบวา ผลการวิเคราะหความคิดเห็นของผูใชที่มีตอ การประยุกตใชเทคโนโลยีความจริงเสริมเก่ียวกับสมุนไพรพ้ืนบานท่ีพัฒนาขึ้น ดานความสมบูรณของเน้ือหา พบวา ผลการประเมินระบบทพ่ี ัฒนาข้ึนมีคาเฉล่ียเทากับ 4.20 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.632 สรุปความคิดเห็นของ ผูใชเห็นวามีความเหมาะสมมาก ดานการออกแบบ การจัดรูปแบบและการนําเสนอขอมูล ผลการประเมินระบบที่ พัฒนาข้นึ มีคา เฉล่ียเทากบั 4.24 สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐานเทากับ 0.609 สรุปความคิดเหน็ วามีความเหมาะสมมาก และ ดานประโยชนตอการนําไปใชงานของเทคโนโลยีความจริงเสริม โดยรวมของผลการประเมินระบบที่พัฒนาข้ึนมี คา เฉลีย่ เทา กับ 4.48 สว นเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.552 มคี วามเหมาะสมมาก ซง่ึ ภาพรวมแลวกลมุ ตัวอยางมีระดบั ความถึงพอใจในประสิทธิภาพการทํางานของระบบท่ีพัฒนาขึ้นระดับมาก มีคาเฉล่ียเทากับ 4.30 สวนเบี่ยงเบน มาตรฐาน 0.597 ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 132

วารสารศรีปทุมปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ขอ เสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาํ ผลวจิ ัยไปใช แ อ ป พ ลิ เ ค ชั น ท่ี พั ฒ น า ข้ึ น มี ไ ฟ ล ท่ี ข น า ด ใ ห ญ ทํ า ใ ห ก า ร ติ ด ตั้ ง ต อ ง ใ ช ห น ว ย ค ว า ม จํ า ข อ ง เ ค รื่ อ ง สมารตโฟนคอนขา งมาก ดงั นั้นผูใ ชจ ะตอ งมีพืน้ ท่ีเพยี งพอจึงจะใชไ ด 2. ขอ เสนอแนะในการวจิ ัยครั้งตอไป 2.1 ควรมีการศึกษาเก่ียวกับสมุนไพรแตละชนิดในการรักษาโรคตางๆ ใหมากขึ้น เพ่ือใชเปนแนวทางใน การพัฒนาระบบจัดการความรูเก่ียวกับสมุนไพร อันจะนําไปสูความเขาใจที่ถูกตองและนําสมุนไพรไปใชดูแลสุขภาพ ตอไป 2.2 ควรมกี ารสรางเกมเก่ียวกับสมนุ ไพร เพ่ือเพ่ิมความสนกุ สนานในการเรยี นรมู ากยิ่งขึ้น 2.3 ควรพฒั นาแอปพลเิ คชันใหมขี นาดไฟลทเี่ ล็กลงเพือ่ ประหยดั หนว ยความจําของเคร่ืองสมารต โฟน กิตตกิ รรมประกาศ ผูวจิ ยั ขอขอบพระคณุ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏเชยี งใหม ทีใ่ หท ุนอุดหนุนการวจิ ยั ปง บประมาณ พ.ศ. 2562 และ ชุมชนเทศบาลเมอื งเมอื งแกนพฒั นา อาํ เภอแมแ ตง จงั หวัดเชียงใหมท ่ีใหข อมูลในคร้งั นี้ เอกสารอา งอิง Boonruam, S. and Phonak, D. (2016). Using Augmented Reality as Media Learning Through Cloud Computing. NRRU Community Research Journal, 2, 38-44. (in Thai) Chaiyo, Y. and Siririrth, W. (2017). The Development of Augmented Reality 3D book on the Topic of Chinese Materia Medica for Undergraduate Students of Faculty of Oriental Medicine, Chiang Rai College. Veridian E-Journal Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 10(1), 471-483. (in Thai) Chokkang, J. Janthayot, W. and Borjakpan, S. (2016). The Development of English Vocabulary Learning of Pratomsuksa 1 Students by Using Virtual Reality Technology. Journal of Project in Computer Science and Information Technology, 1, 73-82. (in Thai) Ditcharoen, N. Polyiam, K. Vangkahad, P. and Jarujamrus, P. (2014). Development of Learning Media in Topics of Atomic Structure and Chemical Bond with Augmented Reality Technology. J. Res. Unit Sci. Technol Environ Learning, 5, 21-27. (in Thai) Pantho, O. and Patcharathanaroj S. (2017). The development of Geographic Information System for the use of land to grow herbs in Muangkaen Pattana Municipality Chiangmai Province. Chiangmai: Chiangmai Rajabhat University. (in Thai) ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 133

วารสารศรีปทมุ ปริทศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 Patcharathanaroj, S. Pantho, O. Janthorn, T. and Santitreeragul, W. (2019). The Study of Herb Usage Behaviors and Analyzing of Land Use in Herb Cultivation using Geographic Information System: A Case Study of Muang Kaen Pattana Municipality, Chiang Mai. The Proceedings of the 14th National and International Sripatum University Conference (SPUCON2019): Research and Innovations for Thailand 4.0, Sripatum University, 19 December 2019, 1885-1894. (in Thai) Prapuetchob, T. (2017). The Utilization and Satisfaction of Thai-Nichi Institute of Technology Students on the Augmented Reality (AR) Dharma Media. PULINET Journal, 4, 19-27. (in Thai) Sahapong, T. (2019). The Development of Augmented Reality Application “Sadue E-San”, Kosum Phisai District, Maha Sarakham Province. Sripatum Review of Science and Technology, 11, 139-151. (in Thai) Siriwan, W. 2010. A study of the satisfaction of learners towards teaching and learning activities in mathematics By using evaluation techniques in class. Journal of Rangsit University: Teaching & Learning, 4(2), 24 – 37. (in Thai) Sricharoen, J. Siharad, D. and Sukparsert, A. (2019). The Tourism Promotion Appcation of 8 Attractions that Need to go to in Phetchabun Province with the Augmented Reality Technology. Journal of Project in Computer Science and Information Technology, 5(1), 84-94. (in Thai) Thayai, T. and Srifa, P. (2018). Development of Augmented Reality Supplementary Book onPrayer Via ipad for Mathayomsuksa 1 Students. Sripatum Chonburi Journal, 14(2), 174-181. (in Thai) Techakosit, S. and Nilsook, P. (2018). Augmented Reality in a Junior High School Science Textbook Based on the Learning Model of Scientific Imagineering in Order to Enhance STEM Literacy. E-Journal of Media Innovation and Creative Education, 1(2), 38-47. (in Thai) Tunsiri, P. (2010). Augmented Reality. Executive Journal, 30(2), 169-173. (in Thai) ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 134

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 แอปพลิเคชนั สงเสรมิ การทอ งเทย่ี วในจงั หวัดเพชรบูรณดวยเทคโนโลยเี สมือนจรงิ ดวงจนั ทร สหี าราช01,*, ยภุ า คําตะพล2, ฐิณาภณั ฑ นธิ ยิ ุวิทย3 , ศรญั ญา ตรที ศ4 1,2,3,4คณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั เพชรบูรณ Received: 16 January 2020 Revised: 8 October 2020 Accepted: 8 October 2020 บทคัดยอ การวจิ ัยครงั้ น้ีเปนการพัฒนาแอปพลเิ คชนั บนระบบปฏบิ ัติการแอนดรอยด โดยมีวตั ถปุ ระสงคเพือ่ (1) พฒั นา แอปพลิเคชันสงเสริมการทองเท่ียวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ดวยรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริง และ (2) ศึกษาความพึงพอใจของนักทองเท่ียวท่ีมีตอแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเท่ียวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัด เพชรบูรณ ดวยรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริง เคร่ืองมือที่ใชพัฒนาแอปพลิเคชันประกอบดวย โปรแกรม Unity และ โปรแกรมภาษา C# กลุมตัวอยางท่ีใชในการวิจัย ไดแก นักทองเที่ยวคนไทยท่ีเขามาทองเท่ียวในอําเภอเมืองและ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ จํานวน 385 คน เครื่องมือท่ีใชในการวิจัย คือ แบบประเมินความพึงพอใจในการใช งานแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ดวยรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริง โดยแบงเปน 3 ดาน คือ ดานเนื้อหา ดานการออกแบบและจัดรูปแบบ และดานประโยชนของแอปพลิเคชันตอการ นําไปใชงาน สถิติท่ีใชในการวิจัย ไดแก คาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบวา (1) แอฟพลิเคชันท่ี พัฒนาขึ้นมาน้ันมีหลักการทํางานโดยการใชกลองบนมือถือเพื่อนําไปสอง Markers จากนั้นวิดีโอสงเสริมสถานที่ ทองเที่ยวเชิงนเิ วศแสดงในรูปแบบเทคโนโลยเี สมือนจริง และ (2) ความพึงพอใจพบวา นักทองเที่ยวมีความพึงพอใจ ตอการใชงานแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ดวยรูปแบบเทคโนโลยี เสมือนจริง ในภาพรวมอยใู นระดับมาก (x�=4.44, S.D.=0.61) คาํ สําคัญ : เชงิ นิเวศ เขาคอ เทคโนโลยเี สมือนจรงิ ทองเทีย่ ว แอนดรอยด 1*ผูประสานงานหลัก; อเี มล: [email protected] ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 135

วารสารศรีปทุมปริทัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 The Tourism Promotion Application in Phetchabun Province with the Augmented Reality Technology Duangjhan Siharad1,*, Yupa Kumtapol2, Thinaphan Nitiyuwit3, Saranya tritose4 1,2,3,4Faculty of Science and Technology, Phetchabun Rajabhat University Received: 16 January 2020 Revised: 8 October 2020 Accepted: 8 October 2020 ABSTRACT This research is a development of an application on the android operating system. Its purposes are ( 1) to develop an application with augmented reality technology to promote eco-tourism in Khao Kho district of Phetchabun province; and (2) to study the tourists’ satisfaction with this application with augmented reality technology to promote eco-tourism in Khao Kho district of Phetchabun province. The programs used to develop the application consisted of the Unity Program and the C# Program. The research sample consisted of 385 Thai tourists visiting Mueang and Khao Kho districts in Phetchabun province. The data collecting instrument was a questionnaire to assess satisfaction with the application with augmented reality technology to promote eco-tourism in Khao Kho district of Phetchabun province. It comprised three aspects: the content, the design and formatting, and the benefits of the application. The data were analyzed using the mean and standard deviation. The results of the study show that (1) when using the application, the users have to scan the markers by phone camera and then the videos promoting eco- tourism attractions will display in the form of augmented reality technology; and ( 2) regarding the users’ satisfaction, it is found that the overall level of the users’ satisfaction with the application with augmented reality technology to promote eco-tourism in Khao Kho district of Phetchabun province is high (x� = 4.44, S.D. = 0.61). Keywords: Eco-tourism, Khao Kho, Augmented reality, Android ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 136

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ความเปน มาและความสําคญั ของปญหา อุตสาหกรรมทองเที่ยวประกอบดวยธุรกิจหลายประเภท ทั้งธุรกิจที่เกี่ยวของโดยตรง และธุรกิจท่ีเกี่ยวของ ทางออม หรือธุรกิจสนับสนุนตางๆ การซื้อบริการของนักทองเที่ยวชาวตางประเทศ ถือไดวาเปนการสงสินคาออกท่ี มองไมเห็นดวยสายตา (Invisible Export) เพราะเปน การซ้ือดวยเงินตราตางประเทศ การผลิต สินคาคือบรกิ ารตา งๆ ที่นักทองเท่ยี วซื้อก็จะตองมีการลงทุน ซ่ึงผลประโยชนจ ะตกอยูในประเทศและจะชว ยใหเกิดงานอาชีพอีกหลายแขนง เกิดการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ทางดานสังคมการทองเที่ยวเปนการพักผอนคลาย ความตึงเครียด พรอม กับการไดรับความรูความเขาใจในวัฒนธรรมที่ผิดแผกแตกตางออกไปอีกคร้ัง อุตสาหกรรมทองเท่ียวเปนแหลงที่มา ของรายไดในรูปเงินตราตางประเทศ ซึ่งจะมีสวนชวยสรางเสถียรภาพใหกับดุลการชําระเงินไดเปนอยางมาก นอกจากน้กี ารทอ งเทย่ี วยงั มบี าทบาทชว ยกระตนุ ใหม ีการนาํ เอาทรัพยากรของประเทศมาใชประโยชนอ ยา งกวา งขวาง ท่ีผูอยูในทองถิ่นไดเก็บมาประดิษฐเปนหัตถกรรมพ้ืนบาน ขายเปนของที่ระลึกสําหรับนักทองเท่ียว (Wanthanom, 2009) ประเทศไทยเปนประเทศหน่ึงที่ใหความสําคัญของอุตสาหกรรมทองเท่ียวเปนมาอยางมากเน่ืองจากเปน อุตสาหกรรมท่ีกอใหเกิดผลประโยชนทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และส่ิงแวดลอม บทบาทที่เดนชัดบทบาท หน่ึงในชวงหลายปที่ผานมาของอุตสาหกรรมทองเที่ยวก็คือ บทบาทดานเศรษฐกิจซ่ึงอาจกลาวไดวา อุตสาหกรรม ทอ งเท่ียวเปน อตุ สาหกรรมท่ีทํารายไดทส่ี าํ คัญใหป ระเทศเปนลําดบั ตน โดยเฉพาะการนาํ เงนิ ตราตางประเทศเขา มาใช จา ยในระบบเศรษฐกิจของประเทศ จากยุทธศาสตรจังหวัดเพชรบรู ณ 4 ป (2558-2561) ไดม กี ารกาํ หนดวิสัยทศั นข องจงั หวดั ไววา ดินแดนแหง ความสขุ ของคนอยแู ละผมู าเยือน “จงั หวดั เพชรบรู ณจะมุง สงเสริมการเกษตรปลอดภยั สง เสริมการทอ งเท่ยี วเชิงนิเวศ ที่ใชศักยภาพทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่เปนจุดเดน พรอมกับการพัฒนายกระดับคุณภาพชวี ิตของประชาชนและ สังคมอยางยงั่ ยนื เพอ่ื ใหไ ปสูก ารเปนเมืองแหง ความสุขของคนอยแู ละผูมาเยือน” จากการกาํ หนดวิสยั ทัศนข องจังหวัด ทําใหเห็นถึงแนวทางในการพัฒนาจังหวัดที่มุงเนนในการสงเสริมการทองเท่ียวอยางชัดเจน โดยมีการกําหนด ยุทธศาสตรดานการทองเท่ียวในประเด็นยุทธศาสตรที่ 2 สงเสริมและพัฒนาการทองเท่ียว ซ่ึงเปนแนวทางในการพัฒนา งานวจิ ัยท่ีจะสามารถนําไปใชใหเกิดประโยชนต อ จงั หวดั มากย่งิ ขนึ้ (Office of Phetchabun Provincial, n.d.) โดยปจจุบันจังหวัดเพชรบูรณมีสถานท่ีทองเท่ียวเชิงนิเวศหลายแหง แตบางแหงยังไมเปนที่รูจักนอกจาก จังหวัดเพชรบรู ณม ีนโยบายในการผลกั ดันการทองเที่ยว และกระตนุ การสรางรายไดจากธุรกิจการทองเทย่ี ว ทั้งแหลง ทองเที่ยวท่ีเปนท่ีรูจักและแหลงทองเที่ยวที่เกิดขึ้นใหม ซ่ึงการนําเทคโนโลยีทางดานคอมพิวเตอรมาประยุกตเปนอกี ทางหนึ่งที่จะชวยกระตุนและสงเสริมธุรกิจการทองเที่ยวใหเปนไปในทิศทางท่ีดีขึ้น ดังนั้นเพื่อใหสอดคลองกับ ยทุ ธศาสตรของจังหวัดเพชรบูรณ จึงไดน ําเอาเทคโนโลยเี สมอื นจริง (Augmented Reality Technology) หรอื AR ท่ี เปนเทคโนโลยีท่ีผสมโลกของความจริง (Real World) เขากับโลกเสมอื น (Virtual World) โดยใชวิธีซอนภาพสามมิติ ที่อยูในโลกเสมือนไปอยูบนภาพท่ีเห็นจริง ๆ ในโลกของความเปนจริงผานกลองดิจิทัลของแท็บเล็ต สมารตโฟนหรือ อปุ กรณอ น่ื ๆ และใหผ ลการแสดงภาพ ณ เวลาจรงิ (Real Time) (Hlaisakul, n.d.) มาสรางเปน แอปพลเิ คชันเพื่อเพมิ่ ความนาสนใจในการประชาสมั พนั ธแ ละสง เสรมิ สง เสริมการทอ งเท่ยี วในจังหวดั เพชรบูรณ โดยทน่ี กั ทอ งเทย่ี วจะไดเห็น ภาพเสมือนจริงผานแอปพลิเคชันบนระบบปฏิบัติการแอนดรอยดเก่ียวกับแหลงทองเที่ยวตางๆ ท้ังน้ีสามารถสงผลดี ตอเศรษฐกจิ และการทองเทย่ี วในจงั หวัดเพชรบรู ณอกี ดวย ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 137

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 วัตถุประสงคข องการวิจัย 1. เพ่ือพัฒนาแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณดวยรูปแบบ เทคโนโลยีเสมอื นจริง 2. เพือ่ ศึกษาความพึงพอใจของนกั ทองเทย่ี วท่มี ตี อแอปพลิเคชนั สง เสรมิ การทองเท่ียวเชงิ นิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณด วยรปู แบบเทคโนโลยเี สมือนจรงิ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ Augmented Reality หรือ AR เปนเทคโนโลยีท่ีผสมโลกของความจริง (Real World) เขากับโลกเสมือน (Virtual World) โดยใชวิธีซอนภาพสามมิติท่อี ยูในโลกเสมือนไปอยูบนภาพที่เห็นจริงๆ ในโลกของความเปนจรงิ ผา น กลอ งดจิ ิตอลของแท็บเล็ต สมารต โฟนหรอื อปุ กรณอ ่นื ๆ และใหผลการแสดงภาพ ณ เวลาจรงิ ซงึ่ ในอนาคตอนั ใกล AR กําลังจะเขามามีบทบาทมากข้ึนในชีวิตประจําวันของสังคมท่ีจะเต็มไปดวยสมารตโฟน แท็บเล็ต และนวัตกรรมทาง เทคโนโลยีสารสนเทศ (Hlaisakul, n.d.) การนําเทคโนโลยีเสมือนจริง AR มาใชในดานการทองเที่ยวมีความสําคัญ อยางมาก เพ่ิมประสิทธิภาพในการเปลี่ยนแปลงนโยบายและมีความสําคัญในดานการวางแผนในภาคการทองเท่ียว หรือการใช AR เพื่อสรางการทองเที่ยวท่ีทดแทนสถานท่ีทองเท่ียวท่ีถูกคุกคาม สามารถชวยอนุรักษสถานท่ีทองเทย่ี ว ตางๆ ไดเนอ่ื งจากความสามารถในการเลือกมุมมอง การแสดงใหเห็นความ เปลีย่ นแปลงท่ีตอ งการไดท ันที ซงึ่ ตา งจาก เทคโนโลยีสองมิติอื่นๆ ความสําคัญของการนําเทคโนโลยี AR มาใชกับการทองเที่ยวประกอบดวย 6 ดาน ไดแก (1) ดานการวางแผนและการบริหาร (2) ดานการตลาด (3) ดานความบันเทิง (4) ดานการศึกษา (5) ดานการเขาถึง และ (6) ดา นการอนุรกั ษ (Thanaratana, n.d.) Limpinan (2019) ทําการวจิ ัยเรื่อง การสงเสริมแหลงทองเที่ยวจังหวัดมหาสารคามโดยใชเ ทคโนโลยีเสมือน จริง มีวัตถุประสงคเพ่ือ (1) พัฒนาเทคโนโลยีเสมือนจริงทองเที่ยงจังหวัดมหาสารคาม และ (2) ศึกษาการยอมรับ และความพึงพอใจของผูใชแอปพลิเคชันเสมือนจริงจังหวัดมหาสารคาม ผลการวิจัยพบวา (1) ผลจากการพัฒนา แอปพลิเคชัน AR มหาสารคาม ไดผลลัพธ 3 สวน คือ (1) Marker ในรูปแบบโปสการดที่ระลึกประชาสัมพันธขอมูล ทอ งเทีย่ วของแหลงทอ งเทยี่ วจังหวัดมหาสารคาม 5 แหง ประกอบดว ย พระธาตนุ าดนู กูส ันตรัตน กูบานเขวา พระยืน กันทรวชิ ัย (พระพุทธมงคล) และสะพานไมแกดํา (2) Model ในรปู แบบแอนิเมชนั 3 มิติ ทม่ี กี ารเคลอื่ นไหวของแหลง ทองเท่ียวจังหวัดมหาสารคาม 5 แหง ประกอบดวย พระธาตุนาดูน กูสันตรัตน กูบานเขวา พระยืนกันทรวิชัย (พระพุทธมงคล) และสะพานไมแกดํา (3) แอปพลิเคชันบนแอนดรอยด จํานวน 1 แอปพลิเคชัน ภายใตช่ือ AR มหาสารคาม ท่ีสามารถถายภาพและแชรภาพถายไปยังสังคมออนไลนตางๆ ได ผลการประเมินความเหมาะสมของ แอปพลิเคชัน AR มหาสารคาม 3 ดาน ประกอบดวย ดานการทํางานไดตาม ดานประสิทธิภาพการทํางาน และดาน การใชงาน พบวา ผลการประเมินความเหมาะสม โดยภาพรวมอยูในระดับมาก และ (2) ผลการยอมรับและพึงพอใจ ของนกั ทอ งเทยี่ วมีความพงึ พอใจตอแอปพลเิ คชนั เสมอื นจริงแหลง ทอ งเท่ียวเชิงวัฒนธรรม โดยภาพรวมอยูในระดบั มาก Sripramai and Limpinan (2017) ทําการพัฒนาเทคโนโลยีเสมือนจริงสงเสริมการทองเท่ียววัดมหาธาตุ โดยมีวัตถุประสงค (1) เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีเสมือนจริงสงเสริมการทองเที่ยววัดมหาธาตุสุโขไทยท่ีมีคุณภาพ (2) เพ่ือศกึ ษาความพึงพอใจของนักศึกษาสาขาวชิ าเทคโนโลยมี ลั ตมิ ีเดียและแอนิเมชัน ชน้ั ปที่ 1 มหาวทิ ยาลัยราชภัฏ มหาสารคาม ท่ีมีตอเทคโนโลยีเสมือนจริงสงเสริมการทองเท่ียววัดมหาธาตุสุโขไทย ผลการศึกษา พบวา ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 138

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 (1) การพัฒนาส่ือเทคโนโลยีเสมือนจริงสงเสริมการทองเที่ยววัดมหาธาตุสุโขทัย ไดผลลัพธ 3 อยางคือ (1) Marker วัดมหาธาตุสุโขไทย จํานวน 8 แบบ (2) โมเดล วัดมหาธาตุสุโขไทย จํานวน 8 โมเดล และ (3) แอปพลิเคชัน AR Sukhothai รูปแบบไฟล .apk (2) ความพึงพอใจของนักศึกษาสาขาวิชาเทคโนโลยีมัลติมีเดียและแอนิเมชันที่มีตอ เทคโนโลยเี สมือนจริงสง เสริมการทองเทยี่ ววดั มหาธาตสุ ุโขไทยภาพรวมอยูในระดบั มากท่ีสดุ Charoenrup (2017) การประยุกตใชความเปนจริงเสริมเพ่ือนําเสนอขอมูลแหลงทองเที่ยว: กรณีศึกษาวัด พระแกว จังหวัดเชียงราย มีวัตถุประสงคเพ่ือประยุกตใชความเปนจริงเสริม (Augmented Reality: AR-Code) ในการนําเสนอขอมูลแหลงทอ งเที่ยวบนสมารตโฟน ความเปนจริงเสริมเปน เทคโนโลยีทผ่ี สานโลกแหงความจริง และ โลกเสมือนเขาไวดวยกัน โดยใชวิธีซอนภาพสองมิติหรือสามมิติที่อยูในโลกเสมือน ใหอยูบนภาพที่เห็นจริง งานวิจัยน้ี ใชขอมูลวัดพระแกว จังหวัดเชียงราย เปนตนแบบในการพัฒนางานวิจัย โดยมีเนื้อหาประกอบดวย ประวัติความ เปนมา ศาสนาสถานทสี่ าํ คญั ภายในวัดพระแกว อันไดแก พระอโุ บสถ พระเจดยี  หอพระหยก และพิพิธภณั ฑโ ฮงหลวง แสงแกว เพื่อนําเสนอขอมูลใหกับนักทองเที่ยวใน 2 ลักษณะ คือ (1) นําเสนอความเปนจริงเสริมจากหนังสือเพื่อให ผูอานสามารถเห็นสถานที่ทองเที่ยวจริงผานวีดีโอท่ีจัดทําขึ้นในรูปแบบ 3 ภาษา คือ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษและ ภาษาจีน โดยใชการอานสัญลักษณ (รูปภาพ) จากหนังสือ และ (2) นําเสนอความเปนจริงเสริมจากภาพสถานที่จริง เพื่อใหนักทองเท่ียวสามารถเขาใจประวัติรวมถึงขอมูลศาสนสถานภายในวัดพระแกวเพิ่มมากขึ้นเปนภาษาอังกฤษ สํารวจความพึงพอใจของการใชแอปพลิเคชันกับนักทองเที่ยวโดยการใชแบบสอบถาม พบวา นักทองเท่ียวมีความพงึ พอใจสูงสดุ ดานแอปพลเิ คชนั คือการใชง านแอปพลเิ คชันโดยรวม มคี วามเหมาะสม ซ่งึ มคี วามพึงพอใจอยูในระดบั มาก สวนความพึงพอใจดานการนําเสนอขอมูลสูงสุด คือ ภาษาท่ีใชบรรยายเขาใจงาย และถูกตอง มีความพึงพอใจอยูใน ระดับมากเชนกัน ตอนทายสุดจะกลาวถึงแนวทางการพฒั นาแอปพลิเคชนั และแนวโนมการใชส ื่อความจริงเสรมิ ท่จี ะ เกิดข้ึนในอนาคต Luangdee and Ouamcharoen (2017) ทําวิจัยเร่ือง ระบบนําชมแบบเสมือนจริงเพ่ือการเรียนรูและ ทองเท่ียวพระราชนิเวศนมฤคทายวัน อําเภอชะอํา จังหวัดเพชรบุรี การวิจัยน้ีมีวัตถุประสงคเพื่อ (1) พัฒนาระบบ นําชมเสมือนจริงเพ่ือการเรียนรูและทองเท่ียวพระราชนิเวศนมฤคทายวัน อําเภอชะอํา จังหวัดเพชรบุรี (2) ศึกษา การยอมรับของเทคโนโลยีแบบเสมือนจริงกับผูใชงาน และ (3) เพื่อพัฒนาเว็บไซตสงเสริมการเผยแพรขอมูลท้ัง ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และภาษาจีนโดยการนําเทคโนโลยีเออารหรือแบบเสมือนจริงมาประยุกตใชงานจริงกับ นักทองเท่ียวและผูเรียนรูโดยการใชสมารตโฟนของนักทองเที่ยวเปนเครื่องมือในการใชงานท่ีสามารถเช่ือมตอ อินเทอรเน็ตได โดยการดาวนโหลดแอปพลิเคชนั เขาสสู มารตโฟนและเปดแอปพลเิ คชัน จะเปดกลองถายภาพใหสอ ง ไปท่ีรูปภาพที่กําหนด เมื่อสองภาพจะเห็นภาพแสดงผลข้ึนบนสมารตโฟน จุดนิทรรศการตางๆ ภาพเปรียบเทียบเกา และหลังบรู ณะของหมพู ระทีน่ ง่ั มีลิงคของเวบ็ ไซต ลิงคของมิวเซียมไทยแลนดสามารถกดเขาไปเยี่ยมชมรายละเอยี ด สอบถามขอมูลแนะนําความคิดเห็นลงสูเพจเฟซบุกและเว็บไซตไดซ่ึงเขาลิงคไดถูกตอง นาสนใจมีปฏิสัมพันธกับ นกั ทอ งเท่ียวและนกั เรยี นรไู ดโ ดยใชงานงาย สะดวกรองรบั การแสดงผลบนอุปกรณทแี่ ตกตางกันได ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 139

วารสารศรีปทุมปรทิ ัศน ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 กรอบแนวคิดในการวจิ ัย การวิจัยครั้งน้ีคณะผูวิจัยไดทําการพัฒนาแอปพลิเคชันสงเสริมการทองทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณในรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริง โดยยึดหลักการสราง Augmented Reality โดยจะแบงออกเปน 3 สวน ไดแก (1) การเก็บรวบรวมขอมูลการทองเท่ียว อ.เขาคอ จ. เพชรบูรณ (2) การพัฒนาแอปพลิเคชัน และ (3) การประเมนิ ความพงึ พอใจของนกั ทอ งเทีย่ ว ดังแสดงในภาพที่ 1 การเกบ็ รวบรวมขอ มลู การพัฒนาแอปพลเิ คชัน การประเมินความพึงพอใจ - เอกสารประชาสมั พนั ธ และ ออกแบบรายละเอยี ดของ จํานวน 385 คน หลงั จาก เว็บไซต หรอื เพจเฟซบุก เน้ือหาท่ีจะปรากฏอยูใน นนั้ ทําการวิเคราะหด ว ย คารอ ยละ คา เฉล่ยี และสวน - ขอมลู จากจงั หวัดเพชรบูรณ แอปพลิเคชนั เบยี่ งเบนมาตรฐาน เทศบาลเมอื งเพชรบูรณ รา นคา สถานทตี่ า งๆ ออกแบบสว นตดิ ตอกบั ผูใ ช - ลงพ้ืนท่ี อ.เขาคอ พฒั นาแอปพลเิ คชนั - การออกแบบและสรา ง Marker - การสรางวดิ โี อนาํ เสนอ - การเขียนโปรแกรม ภาพท่ี 1 กรอบแนวคดิ ในการวจิ ยั วธิ ีดาํ เนินการวิจัย ประชากรและตัวอยาง ประชากร คือ นกั ทองเทย่ี วในอําเภอเมือง จังหวัดเพชรบรู ณ ซงึ่ เปนประชากรทไี่ มท ราบคา ตวั อยาง เนือ่ งจากเปนประชากรท่ไี มทราบคา จึงใชส ตู รการคํานวณขนาดของกลุม ตัวอยา งในกรณีทไ่ี มทราบ คาประชากร (Vanichbancha, 2003) โดยใชระดับความเชื่อมั่นรอยละ 95 ระดับความคลาดเคล่ือนในการเลือก ตัวอยางที่ยอมรับได รอยละ 5 ซ่ึงคํานวณขนาดของกลุมตัวอยางได 385 คน โดยวิธีการสุมตัวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) จากนกั ทองเท่ียวคนไทย ทเี่ ขา มาทอ งเทย่ี วในอาํ เภอเมอื ง จังหวัดเพชรบูรณ เคร่อื งมอื ทีใ่ ชในการวจิ ัย เคร่ืองมือในการพัฒนาแอปพลิเคชัน ไดแก โปรแกรม Unity โปรแกรมภาษา C# โปรแกรม Unity และ Vuforia และแบบประเมินความพึงพอใจ ซึ่งเปนแบบประเมินแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดับ ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 140

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ทัง้ นใ้ี นการวจิ ยั ผวู ิจัยไดก าํ หนดเกณฑวา ความพงึ พอใจของแอปพลิเคชันท่ีพัฒนาข้ึนซ่งึ สามารถนาํ ไปใชง านไดน ้ันตอง อยใู นระดบั ดขี ้นึ ไปและควรมีคาสว นเบีย่ งเบนมาตรฐานไมเ กนิ 1.00 การเก็บรวบรวมขอมูล 1. คณะผูวิจัยไดศึกษาและวิเคราะหถึงวิธีการสงเสริมการทองเที่ยว อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ที่มี การเผยแพรในรูปแบบของเอกสารประชาสัมพันธ และเว็บไซต หรือเพจเฟซบุก ซึ่งมีอยูอยางกระจัดกระจาย และ ไมเ หน็ ภาพที่ชัดเจน 2. คณะผูวิจัยศึกษาและรวบรวมขอมูลที่เก่ียวของกับการทองเที่ยว อ.เขาคอ จ.เพชรบูรณ ท่ีอยูใน วรรณกรรม ทฤษฎี และวิเคราะหเอกสารท่ีเก่ียวของในการพัฒนาระบบจากแหลงขอมูล ซ่ึงประกอบดวย จังหวัด เพชรบูรณ เทศบาลเมืองเพชรบูรณ รานคา สถานทต่ี าง ๆ รวมถึงลงพื้นที่ อ.เขาคอ สํารวจและเก็บขอมูลที่เก่ียวขอ ง เก็บรวบรวมภาพถาย ศึกษาแผนท่ีต้งั สัมภาษณขอมูลดานนโยบาย การบริหารจัดการ การสงเสริมการทองเที่ยวของ จังหวัดเพชรบูรณ รวบรวมขอมูลสําคัญที่จะนําไปใชในการวิเคราะหและออกแบบระบบ และพัฒนาแอปพลิเคชั่น สถานทที่ องเทย่ี วเชงิ นเิ วศ อาํ เภอเขาคอ จงั หวดั เพชรบรู ณในรปู แบบเทคโนโลยีเสมือนจริง การวเิ คราะหขอ มลู 1. วิเคราะหขอมูลที่ไดจากศึกษาและรวบรวมขอมูลจากขางตน ดวยการการจัดระเบียบขอมูล และนํามา วิเคราะหเนือ้ หา (Content Analysis) 2. วิเคราะหขอมูลสําหรับการออกแบบระบบ เพื่อการออกแบบรายละเอียดของเนื้อหาท่ีจะปรากฏอยูใน แอปพลิเคชันสงเสริมการทอ งทองเท่ียวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณในรูปแบบเทคโนโลยเี สมือนจริง ซ่ึง รายละเอียดของเนอ้ื หาที่ปรากฏมีท้ังภาพ เสียง และขอความภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยกลุมผูวิจัยไดเ รียบเรยี ง เนอ้ื หา และตรวจสอบความถกู ตองของเน้ือหา จากน้นั ออกแบบสวนติดตอกบั ผใู ช โดยออกแบบสวนของการแสดงผล บนจอภาพแอปพลิเคชัน ออกแบบรายละเอียดในการทํางานของแอปพลิเคชัน และออกแบบคูมือแอปพลิเคชัน สงเสริมการทองทองเที่ยวเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณในรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริง ซึ่งประกอบดว ย รูปภาพ ขอความประกอบ แผนที่การเดินทาง และรายละเอียดของเนื้อหาที่อธิบาย แหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอ เขาคอ จังหวัดเพชรบรู ณ 3. วิเคราะหขอมูลความพึงพอใจของนักทองเที่ยวที่มีตอแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเท่ียวในจังหวัด เพชรบูรณดว ยเทคโนโลยีเสมือนจริง โดยเก็บรวบรวมกับนักทอ งเท่ียวคนไทยท่ีเขามาทอ งเทยี่ วในอําเภอเมือง จังหวัด เพชรบรู ณ โดยสุมตวั อยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) จํานวน 385 คน หลังจากนัน้ ทาํ การวิเคราะห ดว ย คารอยละ คา เฉลย่ี และสวนเบย่ี งเบนมาตรฐาน โดยนําผลทไี่ ดเ ทียบกับเกณฑก ารประเมิน ดงั น้ี (Vanichbancha, 2003) 4.50-5.00 หมายความวา มคี วามพงึ พอใจอยูในระดับมากทสี่ ดุ 3.50-4.49 หมายความวา มคี วามพึงพอใจอยูใ นระดบั มาก 2.50-3.49 หมายความวา มีความพงึ พอใจอยูใ นระดบั ปานกลาง 1.50-2.49 หมายความวา มีความพึงพอใจอยใู นระดับนอย 1.00-1.49 หมายความวา มคี วามพงึ พอใจอยใู นระดับนอยทส่ี ุด ป˜ญญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 141

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ผลการวจิ ัย 1. ผลการออกแบบเอกสารประชาสัมพันธ เปนเอกสารบอกเลาเร่ืองราวเก่ียวกับแหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ประกอบดวยขอมูลที่เปนรูปภาพ คําบรรยายส้ันๆ บอกเลาเร่ืองราว ตางๆ เกี่ยวกับ แหลง ทอ งเทย่ี วเชงิ นิเวศ อาํ เภอเขาคอ จงั หวดั เพชรบูรณ ดังภาพที่ 2 และ Marker สาํ หรบั ใชสอ งในการแสดงวดิ โี อใน รูปแบบเทคโนโลยีเสมอื นจริง ดังภาพที่ 3 ซ่ึงมีวิดีโอแหลงทอ งเทยี่ วเชงิ นิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบรู ณ ดังภาพ ท่ี 4 2. ผลการพัฒนาแอปพลเิ คชนั สงเสริมการทองเท่ียวในจงั หวดั เพชรบูรณดว ยเทคโนโลยเี สมอื นจริง โดยเขียน โปรแกรมโดยใชโปรแกรมภาษา C# รว มกับโปรแกรม Unity และ Vuforia แลวทําการ Import โมเดลเพ่ือกาํ หนดการ เช่ือมโยงระหวางโมเดลและขอมูล หลังจากนั้น Export Program ช่ือ pb_khaokho_nature.apk ออกมาอยูใน รูปแบบไฟล .apk เพื่อนําไปใชกับระบบปฏิบัติการแอนดรอยด ท้ังนี้นักทองเที่ยวสามารถเขาใชงานแอปพลิเคชัน สงเสริมการทองเที่ยวเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ โดยการตดิ ตง้ั แอปพลิเคชนั ซึ่งตองทําการดาวนโ หลด แ อ ป พ ลิ เ ค ชัน pb_khaokho_nature. apk จ า ก QR Code ภ า พ ที่ 5 จ า ก น้ั นด าวนโห ลด แอ ปพลิเคชัน pb_khaokho_nature.apk เมื่อดาวนโหลดเรียบรอยแลวจะปรากฏดังภาพที่ 6 จากน้ันทําการดับเบิลคลิกท่ีไอคอน pb_khaokho_nature.apk เพ่อื ติดต้งั แอปพลิเคชัน เมอ่ื ตดิ ต้งั เรียบรอ ยจะปรากฏไอคอนแอปพลเิ คชัน ดงั ภาพที่ 7 ภาพท่ี 2 รูปแบบเอกสารประชาสัมพันธ ภาพท่ี 3 Marker ที่สรา งขน้ึ ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 142

วารสารศรปี ทุมปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 5 QR Code pb_khaokho_nature.apk ภาพท่ี 4 ตวั อยางวิดีโอแหลง ทอ งเทยี่ วเชงิ นเิ วศ อําเภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ภาพที่ 6 แสดงไฟล pb_khaokho_nature.apk ภาพที่ 7 แสดงไอคอน AR_Khaokho เมื่อดับเบิลคลิกไอคอน AR_Khaokho ตามภาพที่ 6 แลว นักทองเที่ยวสามารถใชงานแอปพลิเคชันเพ่ือทํา การเปดแอปพลิเคชัน โดยจะแสดงอยูในรูปแบบของกลองถายรูป การใชงานสามารถนําไปสองท่ี Marker ภาพท่ี 3 จะแสดงวดิ ีโอหนา จอดังภาพท่ี 8 ที่เปน วดิ โี อนาํ เสนอแหลงทองเทยี่ วเชิงนเิ วศ อาํ เภอเขาคอ จงั หวัดเพชรบรู ณ ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 143

วารสารศรีปทมุ ปรทิ ศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ภาพที่ 8 การแสดงผลในรูปแบบเทคโนโลยเี สมือนจรงิ 3. ผลการวเิ คราะหค วามพงึ พอใจ การวิเคราะหความพึงพอใจในการใชงานแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเที่ยวในจังหวัดเพชรบูรณดวย เทคโนโลยีเสมอื นจรงิ ผูว จิ ัยไดด าํ เนินการใหกลมุ ตวั อยางไดทดลองเขา ใชร ะบบ และตอบแบบประเมนิ เพ่ือประเมินหา ความพึงพอใจในการใชงานแอปพลิเคชัน โดยมีจํานวนผูตอบแบบประเมิน จํานวน 385 คน ซึ่งมีผลการประเมิน พบวา สวนใหญเปนเพศหญิง จํานวน 274 คน คิดเปนรอยละ 71.17 และเพศชาย จํานวน 111 คน คิดเปนรอยละ 28.83 มีอายรุ ะหวาง 30-39 ป คดิ เปน รอยละ 40.00 สว นใหญเ ปน นักเรยี น/นกั ศึกษา คดิ เปน รอยละ 34.03 รองลงมา คือ ขาราชการ/พนักงานของรัฐ พนักงานเอกชน และอาชีพอิสระ/กิจการสวนตวั คิดเปนรอยละ 27.01, 24.94 และ 14.03 ตามลําดับ เหตุผลที่เดินทางมาทองเท่ียวในจังหวัดเพชรบูรณ คือ เพ่ือพักผอนหยอนใจเท่ียวชมธรรมชาติ คิด เปน รอยละ 39.36 รองลงมาคือ เท่ยี วชมศิลปะ วัฒนธรรม และสถานทสี่ าํ คญั มาทํางาน ศกึ ษาดงู าน หรอื งานสมั มนา พรอ มทองเทยี่ วดว ย มาเยย่ี มญาติ หรือเพือ่ น คดิ เปนรอยละ 23.25, 19.85 และ 17.54 ตามลําดับ ท้งั นีม้ ีระดบั ความ พงึ พอใจตอ แอปพลิเคชัน ทั้ง 3 ดา นดังตารางที่ 1 ถึงตารางที่ 3 ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 144

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ตารางท่ี 1 ผลการประเมินความพึงพอใจดานเนื้อหา ระดบั ความพึงพอใจ x� S.D. แปลผล หัวขอการประเมิน 4.69 0.55 มากทสี่ ดุ 1. ขอมลู รายละเอียดเก่ียวกบั แหลง ทอ งเทยี่ วเชงิ นิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวดั 4.50 0.63 มากทสี่ ุด เพชรบูรณ มคี วามสมบรู ณค รบถว น 4.28 0.62 มาก 2. ขอมลู ภาพนิง่ และตัวหนังสือทีเ่ กย่ี วกับ แหลงทอ งเทีย่ วเชงิ นเิ วศ อาํ เภอเขาคอ จงั หวดั เพชรบูรณ มคี วามชัดเจน 4.64 0.52 มากท่สี ุด 4.70 0.60 มากท่สี ุด 3. ขอ มูลวีดโี อภาพและเสียงทเี่ กย่ี วกับ แหลงทอ งเทีย่ วเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ จังหวัด เพชรบรู ณ มคี วามชดั เจน 4. ขอมูลแหลง ทองเทย่ี วเชงิ นิเวศ แสดงเปน วีดีโอ 3 มิติ มคี วามสอดคลอ งกับแหลง ทองเทย่ี วเชงิ นิเวศ อาํ เภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ 5. เนอ้ื หาในภาพรวมของแหลงทอ งเท่ยี วเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ จงั หวดั เพชรบรู ณ คะแนนเฉล่ยี รวม 4.56 0.61 มากที่สดุ จากตารางท่ี 1 ผลการประเมินความพึงพอใจดานเน้ือหา พบวา ผูตอบแบบประเมินมีความพึงพอใจดาน เนอ้ื หาในภาพรวม อยูในระดับ มากที่สดุ (x� = 4.56, S.D.= 0.61) เม่อื พจิ ารณาเปนรายขอ พบวา ทุกหวั ขอ มคี วามพงึ พอใจอยูในระดับมากทส่ี ุด ยกเวน ขอมลู วดี โี อภาพและเสยี งท่ีเก่ยี วกบั แหลง ทอ งเทีย่ วเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัด เพชรบรู ณ มคี วามชดั เจน ทม่ี คี วามพึงพอใจอยใู นระดบั มาก ตารางท่ี 2 ผลการประเมนิ ความพงึ พอใจดานการออกแบบและจดั รปู แบบ ระดับความพึงพอใจ x� S.D. แปลผล หัวขอการประเมิน 4.50 0.57 มากท่สี ดุ 4.33 0.57 มาก 1. วิธกี ารนาํ เสนอขอ มลู ของแอปพลิเคชนั ใชงานงา ย เมนไู มซับซอ น 3.62 0.73 มาก 2. การจัดวางองคป ระกอบหนาจอมีความสวยงาม ไดส ัดสวน 4.30 0.46 มาก 3. การตอบสนองของแอปพลเิ คชนั มีความรวดเร็วในการทาํ งานตามคําสง่ั ของผูใช 4. รปู แบบตัวอกั ษรขนาดเหมาะสมและงา ยตอ การอา น 4.51 0.58 มากท่ีสดุ 5. พื้นหลงั และภาพประกอบ มีความชดั เจน 4.25 0.67 มาก คะแนนเฉล่ียรวม จากตารางที่ 2 ผลการประเมินความพึงพอใจดานการออกแบบและจัดรูปแบบ พบวา ผูตอบแบบประเมนิ มี ความพงึ พอใจดานการออกแบบและจดั รูปแบบในภาพรวม อยูในระดบั มาก (x� = 4.25, S.D. = 0.67) เมื่อพิจารณา เปน รายขอ พบวา หัวขอทมี่ ีความพึงพอใจอยใู นระดบั มากทสี่ ดุ คอื วิธีการนําเสนอขอ มลู ของแอปพลิเคชัน ใชง านงาย เมนูไมซับซอ น และพืน้ หลงั และภาพประกอบ มีความชดั เจน ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 145

วารสารศรีปทมุ ปริทศั น ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป‚ที่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 ตารางท่ี 3 ผลการประเมนิ ความพงึ พอใจดานประโยชนของแอปพลเิ คชันตอ การนําไปใชง าน หัวขอการประเมนิ ระดับความพงึ พอใจ x� S.D. แปลผล 1. สามารถใชเ ปน แหลงขอมลู สาํ หรบั ศกึ ษาหาความรไู ด 4.49 0.50 มาก 2. เปน ชอ งทางทีด่ ี สาํ หรับการใหข อมูลเกีย่ วกับ แหลงทองเทยี่ วเชิงนิเวศ อําเภอเขา 4.59 0.49 มากทส่ี ุด คอ จังหวดั เพชรบรู ณ 3. ขอ มูลสามารถตอบสนองความตองการ แหลง ทองเทีย่ วเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ 4.50 0.50 มากท่สี ุด จังหวดั เพชรบรู ณ ไดเ ปนอยางดี 4. แอปพลเิ คชันสามารถนําไปใชง านไดจ รงิ 4.47 0.50 มาก 5. การใชง านของแอปพลเิ คชันในภาพรวม 4.47 0.50 มาก คะแนนเฉลี่ยรวม 4.50 0.50 มากทสี่ ุด จากตารางที่ 3 ผลการประเมินความพึงพอใจดานประโยชนของแอปพลิเคชันตอการนําไปใชงาน พบวา ผูตอบแบบประเมินมีความพึงพอใจดานประโยชนของแอปพลิเคชันตอการนําไปใชงานในภาพรวม อยูในระดับ มาก ที่สุด (x� = 4.50, S.D.= 0.50) เม่ือพิจารณารายขอพบวา ผูตอบแบบประเมินมีความพึงพอใจอยูในระดับ มากท่ีสุด คอื เปนชอ งทางท่ีดี สําหรับการใหข อ มลู เก่ยี วกับ แหลง ทอ งเท่ียวเชิงนเิ วศ อําเภอเขาคอ จังหวดั เพชรบรู ณ และขอมลู สามารถตอบสนองความตอ งการ แหลง ทอ งเทย่ี วเชงิ นิเวศ อาํ เภอเขาคอ จังหวดั เพชรบูรณ ไดเ ปนอยางดี อภิปรายผล การวิจัยคร้ังน้ีเปนการวิจัยเพอ่ื พัฒนาแอปพลิเคชนั สงเสริมการทองเที่ยวในจังหวัดเพชรบูรณดว ยเทคโนโลยี เสมือนจริง ซึ่งผลของการวิจัยเปนไปตามวัตถุประสงค คือ ไดแอปพลิเคชันสงเสริมการทองเท่ียวในจังหวัดเพชรบูรณ ในรูปแบบเทคโนโลยีเสมือนจริงถือไดวาเปนนวัตกรรมดานเทคโนโลยีสารสนเทศที่ชวยสนับสนุนการทองเที่ยว และ สง เสริมการทอ งเทย่ี วของจงั หวัดเพชรบรู ณ และนอกจากนยี้ งั เปนการสรางแรงจูงใจ เพ่ิมชองทางในการใหขอ มลู และ กอ ใหเ กดิ มลู คา เพ่มิ ดานการทองเทีย่ ว ซงึ่ สอดคลองกับงานวจิ ยั ของ Limpinan (2019) ทีท่ ําการวจิ ัยเร่ือง การสงเสรมิ แหลงทองเที่ยวจังหวัดมหาสารคามโดยใชเทคโนโลยีเสมือนจริง ท่ีมีการใชเครื่องมือในการพัฒนาแอปพลิเคชัน เหมือนกัน คือ โปรแกรม Unity โปรแกรมภาษา C# โปรแกรม Unity และ Vuforia แตในงานวิจัยขางตนไมมี การแสดงในรูปแบบวิดีโอ ทั้งนี้ยังคลายกับงานวิจัยของ Charoenrup (2017) ท่ีมีการประยุกตใชความเปนจริงเสริม เพ่ือนําเสนอขอมูลแหลง ทองเท่ียววัดพระแกว จังหวดั เชียงราย ใน 2 ลกั ษณะ คอื (1) นาํ เสนอความเปนจริงเสริมจาก หนังสือเพื่อใหผูอานสามารถเห็นสถานที่ทองเท่ียวจริงผานวีดีโอท่ีจัดทําข้ึนในรูปแบบ 3 ภาษา คือ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษและภาษาจนี โดยใชการอานสญั ลักษณ (รูปภาพ) จากหนังสือ และ (2) นําเสนอความเปนจริงเสริมจาก ภาพสถานท่ีจริง เพื่อใหนักทองเที่ยวสามารถเขาใจประวัติรวมถึงขอมูลศาสนสถานภายในวัดพระแกวเพิ่มมากขึ้นเปน ภาษาอังกฤษ ซึ่งเปนการสงเสริมการทองเที่ยวเชนเดียวกัน และสอดคลองกับงานวิจัยของ Leungdee and Uamcharoen (2017) ที่มีการนําเอาเทคโนโลยี AR มาประยุกตเพ่ือนําเสนอแหลงทองเท่ียวสําคัญ โดยไดมี การพัฒนาระบบนําชมแบบความจริงเสริมเพ่ือการเรียนรูและทองเที่ยวพระราชนิเวศนมฤคทายวัน อําเภอชะอํา จังหวดั เพชรบุรี มแี นวทางในการดําเนินการนาํ เทคโนโลยแี บบความจริงเสริมมาใชงานกับการเขาถงึ การนําชม แนะนํา ป˜ญญา เช่ียวชาญ เบิกบาน คณุ ธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 146

วารสารศรปี ทมุ ปรทิ ัศน ฉบบั วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ปท‚ ี่ 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เขาถึงเว็บไซต เพจเฟซบุก แสดงรูปภาพเปรียบเทียบกอนบูรณะและหลังบูรณะ ใหเห็นไดชัดเจนบนโทรศัพทมือถือ ท้ังน้ยี ังสอดคลองกับ Sahapong (2019) ทีท่ ําการประยุกตใชส ่อื จริงเสมือนในการนาํ เสนอสถานท่ที องเทยี่ วทเ่ี รียกวา “สะดอื อสี าน” อําเภอโกสมุ พิสัย จังหวดั มหาสารคาม และพฒั นาออกมาในรปู แบบแอปพลิเคชนั สําหรับผลการวิเคราะหหาความพึงพอใจในการใชงานของนักทองเท่ียวท่ีมีตอแอปพลิเคชัน 6 ของที่ระลึก ตองซ้ือในจังหวัดเพชรบูรณดวยเทคโนโลยีเสมือนจริง ซึ่งแบงออกเปน 3 ดานคือ ดานเนื้อหา ดานการการออกแบบ และจัดรูปแบบ และดานประโยชนของแอปพลิเคชันตอการนําไปใชงาน ซ่ึงในภาพรวมอยูในระดับมาก (x� = 4.44, S.D. = 0.61) เชนเดียวกับงานวิจัยของ Puthawee (2017) เนื่องจากเนื้อหาในภาพรวม ไมวาจะเปน ขอมูล รายละเอียดเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ ขอมูลภาพนิ่งและตัวหนังสือท่ีเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ ขอมูล วีดโี อภาพและเสียงท่เี ก่ยี วกบั แหลง ทอ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศ ขอ มลู วดิ ีโอ 3 มิติ มคี วามสอดคลอ งกบั แหลง ทอ งเทย่ี วเชิงนิเวศ มีความสมบูรณครบถวน ชัดเจน และสอดคลองกับความจริงของแหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จังหวัด เพชรบูรณ อีกท้ังวิธีการนําเสนอขอมูลของแอปพลิเคชันใชงานงาย เมนูไมซับซอน และพื้นหลัง และภาพประกอบ มี ความชัดเจน และที่สําคัญคือเปนชองทางที่ดี สําหรับการใหขอมูลเกี่ยวกับ แหลงทองเที่ยวเชิงนิเวศ อําเภอเขาคอ จงั หวดั เพชรบรู ณ และขอ มูลสามารถตอบสนองความตองการแหลงทองเท่ียวเชงิ นิเวศ อาํ เภอเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ ไดเปนอยางดี เมื่อพิจารณาเปนรายไดพบวา (1) ดานเนื้อหา ซึ่งเปนการประเมินเน้ือหาของแอปพลิเคชัน โดยผล การประเมินจากกลุมตัวอยางมีความพึงพอใจเฉล่ียอยูในระดับมากที่สุด (x� = 4.56, S.D. = 0.61) (2) ดานการออกแบบ และจัดรูปแบบ เปน การประเมินลกั ษณะการออกแบบแอปพลิเคชันวา มีความงา ยตอการใชง านมากนอ ยเพียงใด ซ่ึงผล จากการประเมินกลมุ ตัวอยา งมีความพงึ พอใจเฉลยี่ อยใู นระดับมาก (x� = 4.25, S.D. = 0.67) และ (3) ดานประโยชน ของแอปพลเิ คชันตอการนาํ ไปใชง าน เปน การประเมินความพึงพอใจเก่ียวกบั การนาํ ไปใชประโยชน วาสามารถนําไปใช ประโยชนไดมากนอยเพียงใด ซ่ึงผลจากการประเมินกลุมตัวอยางมีความพึงพอใจเฉลี่ยอยูในระดับมากท่ีสุด (x� = 4.50, S.D. = 0.50) ขอเสนอแนะ 1. ผลจากการทดลองพบปญ หาการใชแอปพลิเคชนั ในเรือ่ งของไฟลที่มีขนาดใหญ ทําใหก ารตดิ ต้ังแอปพลิเคชัน ใชหนวยความจําเครื่องสมารตโฟนคอนขางมาก ดังนั้นในการพัฒนาแอปพลิเคชันตอไปควรพัฒนาใหแอปพลิเคชันมี ขนาดไฟลท ่ีเล็กเพ่อื ประหยัดหนว ยความจาํ เครอื่ งสมารต โฟน 2. การนําเสนอขอมูลในแอปพลิเคชันในอนาคตควรมีการเพิ่มเติมในสวนของการนําเสนอในรูปแบบภาพ 3 มติ ิ เพ่อื ทจี่ ะไดนา สนใจมากยงิ่ ข้นึ ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 147

วารสารศรีปทุมปริทศั น ฉบับวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป‚ท่ี 12 มกราคม - ธนั วาคม 2563 Sripatum Review of Science and Technology Vol.12 January – December 2020 เอกสารอางอิง Charoenrup, N. (2017). Application of supplementary reality to present tourist attraction information: a case study of Wat Phra Kaew Chiang Rai province. Journal of Modern Management Science, 10 (1), 13-30. (in Thai) Hlaisakul, P. (n.d.). Augmented Reality (AR). The truth must be expanded. [Online]. Retrieved October 20, 2018, from: https://tednet.wordpress.com/2014/04/20/augmented-reality-ar. (in Thai) Luangdee, T. and Ouamcharoen, S. (2017). Augmented Reality Viewing System for Learning and Tourism of the Maruekkhathaiyawan Palace, Cha-Am District Phetchaburi Province. The Proceedings of the 4th National Phetchaburi Rajabhat University Symposium on Art and Culture Research, 3 December 2017 at Phetchaburi Rajabhat University, 1-7. (in Thai) Limpinan, P. (2019). Promoting Mahasarakham Tourism by using Augmented Reality. Journal of Information Technology and Innovation Management, 6(1), 8-16. (in Thai) Office of Phetchabun Provincial. (n.d.). Phetchabun 4 Year Development Plan (2018-2021). Phetchabun: Office of Phetchabun Provincial. (in Thai) Puthaweesai, P. (2017). Innovative innovation with virtual 3D technology to promote sustainable Rattanakosin Island tourism. Bangkok: Suan Dusit University. (in Thai) Sahapong, T. (2019). The Development of Augmented Reality Application “Sadue E-San”, Kosum Phisai District, Maha Sarakham Province. Sripathum Review of Science and Technology, 11, 139-151. (in Thai) Sripramai and Limpinan (2017). Virtual technology to promote tourism at Wat Mahathat. The Proceedings of 5th ASEAN Undergraduate Conference in Computing (AUC2), 20-22 April 2017 at Naresuan University, 44-48. (in Thai) Vanichbancha, K. (2003). Statistical analysis: statistics for administration and research. 7th ed. Bangkok: Thammasarn. (in Thai) Wanthanom , C. (2009). Tourism industry. Bangkok: Sam Lada. (in Thai) Wittayathanaratana, S. (n.d.). Virtual Reality: Application and Impact of Tourism. [Online]. Retrieved October 20, 2018, from: http://www.etatjournal.com/mobile/index.php/menu-read- tat/menu-2011/menu-2011-apr-jun/100-22554-virtual-reality (in Thai) ปญ˜ ญา เชี่ยวชาญ เบิกบาน คุณธรรม Intellectual, Professional, Cheerfulness, Morality 148