NHỮNG CÁCH NUÔI DẠY TRÍ TUỆ VÀ KỸ NĂNG CỦA TRẺ

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 51 nhau thanâ h nhûnä g cêu chuyïnå daiâ , coá nöiå dung cuå thï.í Nhûnä g giêcë mú diïnî ra thanâ h tûnâ g àútå , möiî àútå keoá daiâ khoanã g 20 phutá trong suötë giêcë ngu.ã YÁ nghôa giêcë mú: Khi gùpå chuyïnå vui hay buönì , treã àïuì coá thïí nùmç mú. Nïuë treã camã thêyë apá lûcå nhû khöng àûúcå quan têm , thûúnâ g bõ chï tracá h, la mùnæ g hay bõ àöië xûã bêtë cöng, treã seä gùpå nhiïuì acá mönå g. Nhûnä g hònh anã h trong giêcë mú cuaã treã thûúnâ g laâ canã h bõ sùn àuöií , tênë cöng hoùcå bõ boã rúi. Treã muönë qua giêcë mú, gúiã àïnë cha meå thöng àiïpå :”Coá phaiã moiå ngûúiâ khöng thûúng con?” Giupá treã nguã ngon: Khi treã gùpå acá mönå g, nïn an uiã , khuyïnë khñch treã kïí laiå àïí tòm cacá h giupá treã vûútå qua. Bïn canå h ào,á cha meå nïn liïn hïå àïnë nhûnä g sûå kiïnå xayã ra vúiá treã vaoâ ban ngayâ àïí tòm nguönì göcë àuná g cuaã cún acá mönå g. Khi biïtë nguyïn nhên, cha meå phaiã phên tñch cho treã hiïuí nhûnä g giêcë mú khöng thïí biïnë thanâ h sûå thêtå vaâ hûúná g dênî cacá h giaiã quyïtë gutá mùcæ nayâ . Nïuë treã yïn lonâ g vaâ thöng suötë chùnè g mêyë chöcë nhûnä g cún acá mönå g seä luiâ xa. Tuy nhiïn, nïuë cöë gùnæ g hïtë sûcá maâ maâ nhûnä g cún acá mönå g vênî conâ amá anã h dai dùnè g, cha meå nïn àûa treã àïnë bacá sô chuyïn khoa têm lyá treã em. http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 52 Laâm baån vúái con khöng dïî Hai vúå chönì g Ngên (TP HCM) vönë àûúcå cacá con rêtë quyá mïnë , coá chuyïnå gò cunä g kï.í Thïë nhûng tuênì trûúcá Ngên thöng baoá , mònh múiá bõ con gaiá lúná cho \"knock-out\". Chùnè g laâ thêyë phonâ g con gaiá bûaâ bönå , Ngên vaoâ donå depå , tònh cúâ trong quyïní tûå àiïní rúi ra mötå bûcá thû. Ngên àocå vöiå donâ g chûä cuöië : \"Chuná g ta maiä laâ cuaã nhau, Trên nheá - Dunä g\". Thêyë ngûúiâ viïtë laâ con trai vúái nhûnä g chûä tranâ àêyì yïu thûúng nhû thï,ë Ngên quyïtë àõnh àocå hïtë bûcá thû duâ biïtë rùnç g lamâ vêyå laâ khöng phaiã lùmæ . Sau àoá Ngên àaä hoiã con beá coá chuyïnå gò giêuë meå hay khöng nhiïuì lênì maâ noá vênî lùcæ àêuì . ÛcÁ qua,á Ngên noiá vïì bûcá thû, àïnë lucá àoá noá múiá chõu kï:í Dunä g laâ banå múiá chuyïní vïì trûúnâ g, tuy khöng hocå cunâ g lúpá nhûng laiå coá camã tònh vúiá Trên. Song cêuå bõ Trên tûâ chöië . Vò chuyïnå nayâ maâ viïcå hocå cuaã cêuå bõ sutá giamã , coá nguy cú trúã thanâ h ngûúiâ “àöiå sö”í . Banå beâ trong lúpá hiïnë kïë rùnç g chó coá Trên múiá coá thïí vûcå àûúcå banå êyë lïn bùnç g cacá h viïtë mötå laá thû cho Dunä g baoã rùnç g mònh cunä g coá chutá camã tònh vúiá cêuå , nhûng vò phaiã têpå trung cho viïcå hocå nïn chuyïnå tònh camã phaiã gacá laiå àúiå sau khi thi tötë nghiïpå phöí thöng xong múiá tñnh. Ban àêuì Trên cunä g thêyë ngaiå , nhûng banå beâ xuiá dûä quaá nïn noá chêpë nhênå viïtë . Con beá vö tû àêu biïtë chuyïnå nayâ seä dênî àïnë nhiïuì hiïuí lêmì vaâ rùcæ röië vïì sau. Tûâ cêu chuyïnå cuaã banã thên mònh, Ngên rutá ra kïtë luênå : \"Vêyå múiá biïtë àêu phaiã chuyïnå gò chuná g cunä g noiá vúiá mònh, nhêtë laâ chuyïnå tònh camã , búiã vêyå àûnâ g bao giúâ mêtë canã h giacá \". \"Khöng nïn phiïnë diïnå \", àoá laâ baiâ hocå maâ vúå chönì g Vên rutá ra trong viïcå dayå döî con. Vên coá hai con trai, àûaá lúná àang hocå lúpá 10, àûaá nhoã lúpá 6. Do cöng viïcå buön baná bênå rönå vaâ chiïmë nhiïuì thúiâ gian, vaã laiå thêyë chönì g laâ ngûúiâ tó mó trong lúiâ ùn, tiïnë g noiá ... nïn http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 53 Vên giao viïcå giaoá ducå con caiá cho. Bûúcá àêuì Vên rêtë yïn têm vò thêyë cha con hoå khaá thên thiïnå vaâ tin tûúnã g nhau. Chuyïnå bùtæ àêuì xayã ra lucá àûaá lúná hocå lúpá 9. Hocå lûcå chauá khöng gioiã cunä g khöng kemá , nhûng canâ g ngayâ canâ g ñt noiá , thñch úã mötå mònh. Hoiã thò noá baoã bònh thûúnâ g, conâ chönì g Vên thò cho rùnç g taiå noá têpå trung vaoâ kyâ thi chuyïní cêpë nïn cùng thùnè g. Hocå lúpá 10 àûúcå ba thaná g, cö giaoá chuã nhiïmå múiâ Vên lïn cho biïtë thùnç g beá coá nhûnä g biïuí hiïnå bêtë bònh thûúnâ g, trong lúpá khöng kïtë banå vúiá ai, nhûng laiå khaá thên vúiá mötå anh 20 tuöií . Qua kiïmí tra, bacá sô cho biïtë noá mùcæ bïnå h àönì g tñnh luyïnë aiá . Vên tûå tracá h mònh thúiâ gian qua do bênå rönå vúiá cöng viïcå lamâ ùn maâ sao lanä g, boã qua nhûnä g dêuë hiïuå khöng bònh thûúnâ g cuaã con. Nïuë nhû Vên quan têm hún nûaä , biïtë àêu coá thïí cûuá vanä trûúcá khi quaá muönå . Theo TS Nguyïnî Thõ Thanh Bònh, chuyïn viïn tû vênë , àïí coá thïí hiïuí con hún, cha meå cênì chuá yá 4 àiïuì sau. - Thûá nhêtë laâ phaiã biïtë lùnæ g nghe. Canâ g trûúnã g thanâ h, treã canâ g ngaiå trao àöií vúiá cha meå nhûnä g vênë àïì cuaã caá nhên, nhêtë laâ chuyïnå tònh camã . Hayä taoå khöng khñ gia àònh dïî chõu àïí con caiá coá thïí gûiã gùmæ nhiïuì àiïuì . Muönë thï,ë cha meå phaiã biïtë danâ h thúiâ gian kiïn nhênî lùnæ g nghe, khöng apá àùtå . - Thûá hai laâ biïtë troâ chuyïnå bònh àùnè g vúiá con. Hayä biïtë noiá àuaâ homá hónh, xñch laiå gênì con, biïtë nhûúnå g böå treã khi cênì . Moiå hoatå àönå g chung caã gia àònh nhû nêuë ùn, xem tivi, ài búi, xem ca nhacå ... thûcå sûå laâ cú höiå àïí cha meå lamâ banå vúiá con. - Thûá ba laâ khöng apá àùtå . Coá nhûnä g khi treã khöng muönë lamâ theo yá cha me,å khöng phaiã vò noá khöng àuná g, maâ vò khöng muönë laâ ngûúiâ \"thiïn löi chó àêu àaná h àêyë ”. Cha meå cênì lùnæ g nghe, gopá yá vaâ àïí treã tûå lûaå chonå . Khöng nïn trûcå tiïpë can dûå vaoâ hay bùtæ con lamâ theo cacá h cuaã mònh nïuë banå chûa thuyïtë phucå àûúcå no.á - Vaâ cuöië cunâ g laâ nïn viïtë ra nhûnä g àiïuì cênì noiá . Nhûnä g àiïuì banå camã thêyë con khoá tiïpë thu ngay, nïn viïtë ra cho treã àocå . Búiã têm lyá chung laâ chuyïnå giêyë trùnæ g mûcå àen seä lamâ tùng lonâ g tin tûúnã g, taoå ra yá muönë àocå ài àocå laiå nhiïuì lênì , nhû thïë tacá àönå g seä lúná hún. http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 54 10 sai lêìm cuãa phuå huynh trong viïåc daåy con Theo baâ Nguyïnî Thu Hiïn, chuyïn viïn cuaã Trung têm tû vênë tònh yïu hön nhên vaâ gia àònh TP HCM, nhûnä g àûaá treã àang hocå lúpá 8-9 rêtë khoá dayå baoã , vò àêy laâ lûaá tuöií bûúná g, hay phanã ûná g vúiá cha me.å Baâ àaä vacå h ra 10 sai lêmì cuaã cacá bêcå phuå huynh trong viïcå dayå con: 1-Ñt ai dunä g camã chêpë nhênå con mònh xêuë , con mònh sai. Hoå tûå lûaâ döië , tûå an uiã rùnç g con mònh chó bõ banå beâ löi keoá ... 2- Hay so saná h vúiá con rùnç g bùnç g tuöií con, ngayâ xûa böë meå àaä thïë nayâ , thïë kia... Thúiâ cuaã böë meå thiïuë thönë àuã thûá maâ vênî hocå gioiã , conâ con chó biïtë ùn, hocå maâ vênî khöng ra gò. Löië so saná h nayâ chùnè g giupá treã nhênå ra khuyïtë àiïmí cuaã mònh. 3- Hêuì nhû khöng bao giú,â hoùcå rêtë ñt xin löiî con, thuá nhênå vúiá con rùnç g böë meå àaä sai. Treã rêtë ûcá chïë khi bõ böë meå noiá oan. 4- Hêpë têpë , khöng àiïuì tra moiå viïcå roä ranâ g trûúcá khi la mùnæ g, àaná h àonâ con. 5- Coi chuyïnå chó coá ùn vaâ hocå cuaã con laâ mötå viïcå àún gianã , dïî thûcå hiïnå . 6- Ñt quan têm àïnë banå beâ cuaã con, hoùcå cêmë con khöng chúi vúiá nhiïuì banå . 7- Trang bõ cho con àiïnå thoaiå di àönå g àïí böë meå coá thïí kiïmí soatá tûâ xa. 8- Ñt lùnæ g nghe con, nhûng àïnë khi nghe con noiá laiå khöng coá kyä nùng gúiå mú,ã chó nùnå g vïì apá àùtå , tra hoiã . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 55 9- Khi treã coá vênë àï,ì chuná g thûúnâ g chó troâ chuyïnå vúiá banå be.â Khi àûúcå hoiã sao khöng noiá vúiá böë me,å treã traã lúiâ con ngûúiâ cênì chia se,ã chûá khöng cênì ngûúiâ lïn lúpá dayå àúiâ . 10- Ñt khi chõu nhûúnâ g nhõn con trong nhûnä g cuöcå xung àötå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 56 Cêy roi hay sûå khuyïn nhuã Nhiïuì cha meå khi múiá coá con, nhêtë laâ coá con lênì àêuì , phên vên khöng biïtë mònh nïn giaoá ducå con nhû thïë naoâ . Ngayâ ûa thò cacá cuå quen dayå treã ài àöi vúiá cêy roi, conâ ngayâ nay, cêy roi – cöng cuå giaoá ducå , àaä nhûúnâ g chöî cho sûå khuyïn nhuã ïm dõu. Thïë nhûng khi khöng àatå hiïuå qua,ã ngûúiâ ta laiå àêm ra luná g tuná g. Sau àêy laâ kïtë quaã mötå söë cuöcå nghiïn cûuá múiá vïì hiïuå quaã cuaã tûnâ g phûúng phapá giaoá ducå con. Phûúng phapá àöcå àoaná Theo phûúng phapá nayâ , cha meå àùtå ra rêtë nhiïuì àiïuì cêmë ky,å nhiïuì quy àõnh rêtë chùtå cheä nhûng khöng àûúcå giaiã thñch. Nhûnä g quyïtë àõnh àûúcå àûa ra tûâ “cêpë cao” maâ ngûúiâ thûaâ hanâ h, tûcá laâ cacá chauá , khöng àûúcå thaoã luênå . Sûå thûcå hiïnå rêtë nghiïm ngùtå . Thñ duå nhû quy àõnh khöng cho chauá ùn keoå , thò trong bêtë cûá núi naoâ , trong bêtë kyâ trûúnâ g húpå naoâ chauá cunä g khöng àûúcå ùn keoå . Trong giúâ ùn cúm hay giúâ nghó cunä g khöng àûúcå miïmî trû.â Ngûúiâ chuã gia àònh toanâ quyïnì thùnè g tay vaâ khöng nghe nguyïnå vonå g cuaã ngûúiâ khacá . Ngûúiâ ta thêyë rùnç g cacá chauá àûúcå giaoá ducå theo phûúng phapá nayâ thûúnâ g toã ra lanä h àamå . Cacá chauá thûúnâ g khöng coá saná g kiïnë vaâ ñt khi tûå lêpå àûúcå . Mötå söë ñt coá têm tranå g bêtë manä hoùcå nöií loanå . Phûúng phapá “buöng lonã g” Theo phûúng phapá nayâ , cêuë trucá thûúnâ g lonä g leoä hún, tuyâ tûnâ g lucá vaâ tûnâ g ngûúiâ . Khöng coá nguyïn tùcæ roä ranâ g naoâ àïí apá dunå g ca.ã Höm trûúcá coá thïí lamâ viïcå nayâ nhûng höm sau kaiå khöng àûúcå , vò tònh thïë àaä thay àöií . Cacá chauá phaiã tûå mònh quyïtë àõnh lêyë moiå viïcå : cha meå tin tûúnã g úã cacá chauá vaâ chúâ àúiå cacá chauá tûå mònh àûa ra giaiã phapá àuná g àùnæ cho moiå vênë àï.ì Moiå sai lêmì seä khöng bõ trûnâ g phatå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 57 Trong bêuì khöng khñ giaoá ducå nayâ , cacá chauá thûúnâ g mêtë phûúng hûúná g, khöng coá tiïu chñ naoâ àïí hûúná g dênî hanâ h àönå g cuaã mònh. Phênì lúná cacá chauá lúiå dunå g tònh thïë nayâ àïí àoiâ hoiã nhiïuì úã cha me.å Cha meå khöng àùtå ra mötå giúiá hanå naoâ cho hanâ h àönå g cuaã cacá chauá . Kïtë quaã laâ mötå tònh tranå g khöng an têm vaâ bêtë öní . Phûúng phapá dên chuã Phûúng phapá nayâ cûúng quyïtë nhûng linh hoatå : cha meå àùtå ra nhûnä g luêtå lïå vaâ ra sûcá thûcå hiïnå nhûnä g luêtå lïå êyë . Nhûng luêtå lïå àùtå ra coá chiïuë cöë túiá nhu cêuì cuaã möiî ngûúiâ . Cha meå nghe ngoná g nguyïnå vonå g cuaã cacá con vaâ luêtå lïå àùtå ra coá nhûnä g khoanã ngoaiå lï.å Thñ duå nhû quy àõnh àïì ra laâ phaiã ài nguã súmá , nhûng mêyë thaná g heâ coá thïí thûcá khuya hún mötå chutá hoùcå cho phepá cacá chauá giûä nhûnä g viïn keoå àûúcå baâ con hay banå beâ cho chùnè g hanå ... Cacá h ûná g xûã cuaã cha meå thò trûúcá sau nhû mötå nhûng nhûnä g quy àõnh àûúcå thay àöií theo lûaá tuöií , aâ moiå quyïtë àõnh àûa ra àïuì àûúcå thaoã luênå vúiá con caiá . Theo têtë caã cacá cuöcå nghiïn cûuá , phûúng phapá dên chuã nayâ hiïuå quaã hún ca.ã Phûúng phapá nayâ àamã baoã sûå phatá triïní tötë nhêtë cuaã cacá chauá vaâ hanå h phucá cuaã möiî ngûúiâ . Hai tiïu chuêní sau àêy seä lamâ tùng tñnh hiïuå quaã cuaã phûúng phapá trïn: cha meå phaiã thönë g nhêtë yá kiïnë vúiá nhau ïì phûúng phapá giaoá ducå vaâ phaiã toã ra khoan dung vúiá tiïnë g önì vaâ sûå mêtë trêtå tûå do cacá chauá gêy ra. http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 58 Coá nïn luác naâo cuäng rêìy la con Treã con, nhêtë laâ úã àöå tuöií 7-9 tuöií , lùmæ lucá lamâ cho böë meå bûcå mònh. Nhûng àoá àêu phaiã laâ chuyïnå la.å Búiã vò, nïuë khöng vi phamå , quêyå phaá thò noá chùnè g conâ laâ àûaá treã nûaä . Nïuë rêyì la maiä maâ khöng coá tacá dunå g, banå hayä thûã tòm phûúng phapá khacá Treã tûâ 7-9 tuöií àöi khi lamâ banå rêtë khoá chõu. Nhûnä g thay àöií nhênå roä ban àêuì – naoâ laâ khöng conâ gonå ganâ g nhû trûúcá , naoâ laâ keoá lï àöi depá letå quetå vaoâ möiî buöií saná g, chùnè g themâ donå depå àöì chúi khi chúi xong. Tomá laiå , lucá naoâ banå cunä g coá chuyïnå àïí nhùcæ nhú,ã rêyì la. Lucá àêuì banå cunä g cöë gùnæ g nhùcæ nhú,ã thuyïtë phucå vaâ àönå g viïn treã ngùn nùpæ nhûng hònh nhû tònh hònh chùnè g chuyïní biïnë . Banå bùtæ àêuì bûcå mònh vaâ laiå rêyì la. Bêy giú,â gùpå tònh huönë g nhû vêyå , banå hayä bònh tônh laiå . Têtë nhiïn laâ chùnè g coá bêcå cha meå naoâ laiå thñch rêyì la con mònh ca,ã nhûng nhûnä g àiïuì con banå lamâ khiïnë banå khöng haiâ lonâ g. Luiâ mötå bûúcá : Hayä xem xetá laiå nhûnä g àoiâ hoiã cuaã banå , vaâ xem àiïuì àoá coá phuâ húpå vúiá treã khöng. Hayä tûå traã lúiâ cacá cêu hoiã sau: - Banå coá àoiâ hoiã quaá cao con mònh khöng? Coá thïí laâ khöng tûúnã g nïuë banå àoiâ àûaá con 8 tuöií cuaã mònh luön nhúá phaiã treo aoá vaoâ mùcæ trûúcá khi ài ngu,ã thay vò nemá chuná g úã dûúiá sanâ . Hoùcå liïuå coá bònh thûúnâ g khi mötå àûaá treã múiá 7 tuöií àêuì phaiã luön nhúá phênì quaâ saná g meå chuêní bõ àïí ùn khi àïnë trûúnâ g. - Con mònh àaä quaá cöë gùnæ g chûa nhó? Chùnè g coá gò àïí trûnâ g phatå con khi nhaâ bêní maâ con banå khöng thïí lamâ sacå h àûúcå , mùcå duâ noá àaä cöë hïtë sûcá . Rêyì la con banå trong trûúnâ g húpå nayâ thêtå laâ vö ñch búiã vò ngûúiâ coá löiî chñnh laâ banå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 59 - Liïuå coá phaiã laâ “nûúcá àöí àêuì võt” khöng nhó? Trong moiå trûúnâ g húpå , rêyì la khöng mang laiå kïtë quaã nhû yá muönë vaâ tênì söë lênì rêyì la cuaã banå canâ g lúná thò hiïuå quaã canâ g kemá . Vêyå cênì tòm mötå giaiã phapá trung hoaâ . Êm lûúnå g rêyì la con banå canâ g lúná thò àûaá beá canâ g ghetá tiïnë g thetá choiá tai nayâ . Nïuë cacá cêu traã lúiâ laâ “àuná g” thò banå hayä dûnâ g viïcå rêyì la cuaã banå laiå . Thêtå laâ phñ cöng sûcá nïuë banå lamâ cho caã hai àïuì mïtå . Hayä tòm mötå cacá h tiïpë cênå thöng minh vaâ taoå ra nhõp cêuì , chûá khöng phaiã raoâ canã cho banå vaâ tre.ã Thay vò rêyì la, hayä thûcå hiïnå mötå söë biïnå phapá Àoiâ hoiã con banå mötå cacá h húpå ly.á Con trai cuaã banå coá mùtå manå h, mùtå yïuë vaâ hayä àùtå cacá mucå tiïu cho tre.ã Nïuë treã thûúnâ g xuyïn khöng ngùn nùpæ , àûnâ g hy vonå g lucá naoâ phonâ g cuaã treã cunä g sacå h boná g. Trûúcá hïtë hayä treo laiå aoá cuaã treã úã sanâ nhaâ lïn mùcæ aoá vaâ möiî khi lêyë aoá mùcå laiå cho con, hayä nheå nhanâ g nhùcæ nhúã treã treo àuná g chö.î Dênì dênì , treã seä thêyë àiïuì nayâ laâ àuná g vaâ lamâ theo. Nhênë manå h túiá cacá thanâ h cöng, khöng phaiã cacá thêtë baiå . Banå la lïn, àún gianã laâ vò banå súå diïuì mònh muönë treã seä khöng lamâ . Cêìn phaiã biïtë rùnç g nïn àönå g viïn nhûnä g caiá treã coá thïí lamâ àûúcå vaâ ñt nhùcæ túiá caiá treã thêtë baiå . Hayä noiá “Meå rêtë vui khi con rûaã sacå h caiá chená nayâ , lênì sau, con thûã rûaã caiá àôa xem sao nhe”á thay vò mùnæ g moã “Taiå sao caiá chená laiå sacå h nhû thïë nayâ conâ caiá àôa thò bêní nhû vêyå ?” Hûúná g con dênì dênì vaoâ cacá tiïu chuêní . Mötå àûa treã 9 tuöií khöng thïí biïtë àûúcå cacá huêní mûcå cho chñnh viïcå treã phaiã lamâ . Thay vò apá àùtå mötå giúâ ài nguã cöë àõnh cho tre,ã hayä thoaã thuênå vúiá treã mötå giúâ thñch húpå cho caã hai ngûúiâ vaâ ênë àõnh giúâ ào.á Chuyïnå seä àêu vaoâ àoá Hayä gotå giuaä nhûnä g àoiâ hoiã cuaã banå àïí phuâ húpå vúiá nhu cêuì vaâ khaã nùng cuaã tre.ã Lucá ào,á banå chùnè g phaiã phñ cöng àïí la lïn nûäa. Khi khöng khñ trong gia àònh àaä àûúcå caiã thiïnå , cacá cùng thùnè g àaä bútá ài thò banå seä thêyë yïu con mònh hún bao giúâ hïtë . Thay vò lucá naoâ cunä g phaiã àïí y,á thùm do,â phónh nhõnh vaâ la löië con, giúâ àaä àïnë lucá con banå phaiã ngoan ngoanä nghe lúiâ cha me.å http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 60 Caách cû xûã giûäa meå vaâ con gaái tuöíi múái lúán Taiå Nhaâ Vùn hoaá Phuå Nûä TP HCM, thacå sô giaoá ducå hocå Nguyïnî Thõ Bñch Hönì g àaä coá buöií noiá chuyïnå vúiá cacá baâ meå höm 22/9 xung quanh viïcå dayå döî con gaiá úã tuöií múiá lúná . Dûúiá àêy laâ mötå söë tònh huönë g ngûúiâ meå thûúnâ g gùpå phaiã vaâ giaiã àapá cuaã baâ Hönì g. Taiå sao con gaiá töi múiá 6 tuöií maâ àaä thêyë böå ngûcå phatá triïní ? Treã em ngayâ nay àûúcå chùm socá àêyì àuã nïn cú thïí phatá triïní nhanh. Tuy nhiïn, múiá 6 tuöií maâ àaä thêyë ngûcå phatá triïní thò chõ nïn àûa chauá àïnë phonâ g khamá àïí kiïmí tra. Thöng thûúnâ g, thúiâ kyâ tiïnì dêyå thò cuaã em gaiá bùtæ àêuì tûâ 8 àïnë 11 tuöií . Ngûúiâ meå nïn quan têm àïnë con nhiïuì hún ngay tûâ thúiâ kyâ nayâ . Hayä hûúná g dênî cho con cacá h vïå sinh cú thï,í chöî kñn, dayå con cacá h phonâ g chönë g xêm haiå tònh ducå . Tuy nhiïn, khöng nïn quaá coi tronå g chuyïnå nayâ , chó cênì kheoá leoá dùnå doâ “khöng cho ai àûúcå súâ tay vaoâ chöî kñn”. Lucá nhoã con gaiá töi rêtë ngoan, nhûng sao giúâ laiå hay vùnå veoå ? Ngay khi úã thúiâ kyâ tiïnì dêyå thò, treã bùtæ àêuì coá nhûnä g dêuë hiïuå phanã khaná g laiå lúiâ cha meå vúiá nhûnä g cêu hoiã taiå sao phaiã lamâ thïë nayâ maâ khöng lamâ thïë kia. Àöi khi cha meå phaiã tamå chêpë nhênå nhûnä g thay àöií vïì cacá h cû xûã cuaã con, àûnâ g lucá naoâ cunä g khùng khùng mònh àuná g. Nhû thïë dïî taoå ra khoanã g cacá h giûaä meå vaâ con gaiá . Con gaiá töi nhênå àûúcå rêtë nhiïuì thû cuaã banå trai, duâ nùm nay noá múiá hocå lúpá 9. Töi chùnè g biïtë xûã trñ thïë naoâ ? Ngûúiâ meå khöng nïn lúâ ài maâ hayä tïë nhõ mûúnå con nhûnä g laá thû ào.á Nïuë àocå vaâ thêyë àoá chó laâ tònh camã trong saná g cuaã treã con thò nïn àönå g viïn chauá manå h danå kïtë banå , coá thïm banå dêuî sao cunä g tötë hún. Nïuë thêyë chauá coá tònh camã àùcå biïtå vúiá mötå banå naoâ àoá thò http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 61 khuyïn noá múiâ banå vïì nha.â Qua nhûnä g lênì troâ chuyïnå vúiá banå trai cuaã con, chõ coá thïí tòm hiïuí àûúcå tñnh tònh cuaã cêuå ta. Con gaiá thêyë meå gênì guiä seä yïn têm thöí löå moiå àiïuì thêmì kñn. Ngûúiâ meå coá thïí hûúná g dênî cho con nïn ài chúi vúiá banå trai úã àêu, xûã sûå thïë naoâ . Àêy laâ biïnå phapá quanã lyá con gaiá an toanâ nhêtë . Nïuë cûúng quyïtë cêmë àoaná , treã seä lená lutá quan hï,å hêuå quaã lucá àoá conâ töiì tïå hún. Töi thûúnâ g khöng kiïmì chïë àûúcå nhûnä g cún noná g giênå trûúcá löiî lêmì cuaã con. Giûaä töi vaâ con gaiá luön coá khoanã g cacá h. Phaiã lamâ sao àïí khùcæ phucå àiïuì nayâ ? Viïcå rutá ngùnæ khoanã g cacá h giûaä meå vaâ con gaiá rêtë khoá khùn. Phûúng cacá h tötë nhêtë coá thïí giupá baâ meå bayâ toã nöiî lonâ g laâ viïtë thû cho con. Têtë nhiïn khöng phaiã laâ nhûnä g lúiâ hoa myä maâ laâ tònh camã chên thanâ h. Trûúcá khi ài lamâ , chõ hayä àïí laá thû trïn banâ hocå cuaã chauá . Chùcæ chùnæ , chauá seä viïtë thû traã lúiâ . Khi tònh camã giûaä hai meå con trúã nïn thên thiïnå hún, thò khöng cênì thiïtë phaiã viïtë thû nûaä maâ nïn trao àöií thùnè g thùnæ . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 62 Cha meå laâ laá chùæn Hayä laâ niïmì tûå haoâ cuaã con trûúcá khi con caiá laâ niïmì tûå haoâ cuaã banå . Àûúng nhiïn, khi àaä laâ ngûúiâ cha, ngûúiâ meå thò banå coá quyïnì vaâ coá nghôa vuå phaiã chùm socá , baoã vïå cacá con mònh, khöng chó khi chuná g conâ nhoã maâ conâ “che chúã suötë àúiâ con”. Nhûng hayä chonå cacá h baoã vïå con húpå ly,á nhêtë laâ khi con úã lûaá tuöií thay àöií têm sinh ly.á Banå muönë nhû thïë naoâ hún: muönë con banå tûå haoâ khoe vúiá luä banå rùnç g mònh coá mötå baâ meå têm lyá hay muönë luä banå cuaã con thò thutå àùtå cho banå nhûnä g biïtå danh nghe chùnè g mêyë xuöi tai: “Chuyïn gia super... soi” hay “võ thênì canh cûaã ”. Àûnâ g soi con caiá quaá kyä lûúnä g Coá mötå cêu chuyïnå cûúiâ nhû sau: “Mötå cêuå beá goiå àiïnå thoaiå àïnë nhaâ banå hocå vaâ gùpå cha cö beá nhêcë mayá . Cêuå beá liïnì lïî phepá : Da,å chauá chaoâ bacá a.å .. Bacá coá khoeã khöng a?å Höm nay bacá lamâ viïcå coá bênå lùmæ khöng a?å Da,å thûa bacá , töië nay banå Mai coá ài chúi khöng a?å ... Da,å nïuë bacá khoeã vaâ bacá khöng bênå gò, nïuë banå Mai töië nay khöng ài chúi thò bacá lamâ ún goiå höå chauá banå Mai coá viïcå cênì a.å ..”. Mötå cêu chuyïnå cûúiâ nhûng khöng hùnè àïí cûúiâ . Noá cho thêyë coá nhûnä g bêcå phuå huynh àaä quan têm quaá mûcá túiá con caiá àïnë nöiî hïî banå beâ cuaã con coá ai cênì goiå àiïnå àïnë nhaâ hay tòm gùpå àïuì thêyë chúnâ chúnå vò bõ “soi” dûä qua.á Chñnh tûâ têm lyá chung “con caiá lucá naoâ cunä g laâ nhûnä g àûaá tre”ã , coá nhûnä g bêcå cha meå luön luön muönë kiïmí soatá moiå hanâ h vi, quan hïå cuaã con, tûâ tòm hiïuí banå beâ àïnë nha,â bocá trömå thû, nghe trömå àiïnå thoaiå àïnë lucå loiå nhêtå ky... Nhûnä g bêcå cha meå nayâ khöng hïì nghô rùnç g àoá khöng phaiã laâ phûúng phapá baoã vïå con khöng àuná g cacá h maâ àöi khi conâ phanã tacá dunå g nûaä . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 63 Treã úã lûaá tuöií 12, 13 trúã lïn tuy chûa phaiã àaä lúná nhûng cunä g khöng conâ beá nûaä . Chuná g àaä coá cacá h nhòn nhênå sûå viïcå vaâ nhûnä g quan àiïmí riïng. Hún bêtë cûâ luaá tuöií naoâ , treã úã lûaá tuöií múiá lúná tha thiïtë muönë thïí hiïnå sûå tûå do, àöcå lêpå cuaã mònh, àùcå biïtå laâ trûúcá banå be.â Chuná g muönë àûúcå cha meå tin tûúnã g hay ñt nhêtë toã ra tin tûúnã g, muönë àûúcå tûå quyïtë àõnh mötå söë viïcå cuaã mònh vaâ bùtæ àêuì coá nhûnä g yá nghô vïì “viïcå riïng” hay “viïå khöng phaiã cuaã böë me”å . Vò thï,ë trong bêtë cûá trûúnâ g húpå naoâ , banå cunä g khöng nïn àocå trömå thû hay nhêtå kyá cuaã con, treã seä camã thêyë bõ xucá phamå ghï gúmá vaâ bõ mêtë lonâ g tin vaoâ böë me,å cuöcå sönë g. Cunä g khöng nïn chuêní bõ sùné mötå “form” nhû sau möiî khi banå cuaã con banå àïnë nha:â “Chauá tïn laâ gi? Nhaâ chauá úã àêu? Nhaâ coá mêyë anh chõ em? Böë meå chauá lamâ nghïì gò?....” Nïuë banå àõng baoã vïå con bùnç g cacá h êyë , khöng nhûnä g banå lamâ con xêuë höí vúiá banå beâ maâ conâ khiïnë treã mêtë tûå tin khi giao tiïpë xaä höiå , anã h hûúnã g àïnë tñnh cacá h cuaã treã sau nayâ . Trïn thûcå tï,ë nhûnä g àûaá treã bõ quanã thucá mötå cacá h khùcæ khe laiå dïî phamå löiî hún nhûnä g àûaá treã khacá , àùcå biïtå laâ noiá döië . Banå hoiã vò sao û? Trong khi vúiá nhûnä g àûaá treã cunâ g tuöií khacá , viïtë thû, nghe àiïnå thoaiå , sinh nhêtå , múiâ banå àïnë nhaâ laâ nhûnä g nhu cêuì hïtë sûcá bònh thûúnâ g thò vúiá nhûnä g àûaá treã coá böë meå laâ nhûnä g “võ thênì canh cûaã ” laiå sönë g trong têm tranå g núm núpá lo súå bõ nghe trömå , chúâ àúiå nhûnä g cêu hoiã xetá netá vïì quan hïå banå beâ cuaã mònh, vaâ dênì dênì hoùcå laâ muönë noiá döië rùnç g nhaâ mònh khöng coá àiïnå thoaiå , tûâ chöië khöng noiá söë nhaâ àïí banå beâ khoiã àïnë chúi vaâ nhû thïë laâ khoiã xêuë höí hoùcå laâ lamâ thïë naoâ àïí “böë meå khöng biïtë gò laâ hay nhêtë ”. Vaâ thïë laâ cacá con banå seä tòm cacá h viïnå ra moiå lyá do àïí húpå lyá hoaá nhûnä g hanâ h àönå g chùnè g coá gò laâ múâ amá cuaã mònh. Thay vò noiá rùnç g “Tan hocå con àïnë nhaâ banå X, banå Y...” thò luä treã seä noiá “Con bõ honã g xe...” Têtë nhiïn seä coá mötå ngayâ naoâ àoá banå seä biïtë , vaâ khi àoá moiå viïcå seä trúã nïn töiì tïå hún nûaä . Banå seä coá camã giacá bõ lûaâ döië , seä muönë quanã lyá con chùtå cheä hún vaâ quy luêtå vonâ g tronâ seä tiïpë diïnî . Nïuë banå coá thúiâ gian, hayä liïcë qua nhûnä g túâ baoá cuaã tuöií múiá lúná , banå seä thêyë bonå treã lêpå hùnè mötå diïnî àanâ àïí têm sûå vúiá nhau, rùnç g “khöng thñch thêyë nhû úã trong tu”â , “cacá h chönë g xem trömå nhêtå ky”á , “noiá vúiá meå nhû thïë naoâ àïí meå khöng nghe trömå àiïnå thoaiå ” hay “lamâ thïë naoâ àïí nhênå biïtë thû àaä bõ bocá ”... Nhûnä g sûå nöií loanå , nhûnä g troâ quêyå phaá àïí http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 64 “chûná g toã mònh”, liïuå coá hanâ h àönå g naoâ khöng bùtæ nguönì tûâ yá thûcá muönë àöië phoá vúiá sûå quanã lyá cuaã cha meå mònh khöng? Hayä laâ nhûnä g laá chùnæ vö hònh Vö hònh nhûng khöng coá nghôa laâ khöng chùcæ chùnæ . Baoã vïå con, dayå döî con àuná g cacá h laâ phaiã biïtë lamâ thïë naoâ àïí con banå biïtë tûå nhênå thûcá nhûnä g viïcå lamâ naoâ àuná g, nhûnä g viïcå lamâ naoâ sai, viïcå naoâ nïn lamâ vaâ viïcå naoâ khöng nïn lamâ . Hayä laâ mötå ngûúiâ àûná g phña sau lùnå g leä theo doiä tûnâ g bûúcá ài cuaã con, hoùcå hayä cöë gùnæ g àïí con banå tin cêyå banå nhû mötå ngûúiâ banå têm tònh, tûå nguyïnå kïí cho banå nghe moiå nöiî niïmì , moiå têm sû.å Nhû vêyå , sûå giupá àú,ä baoã vïå cuaã banå seä hiïuå quaã vaâ kõp thúiâ hún nhiïuì . Banå hayä tòm cacá h troâ chuyïnå vaâ gúiå yá àïí con banå têm sûå vúiá mònh. Banå coá thïí múã àêuì bùnç g cacá h kïí vïì thúiâ hocå sinh cuaã mònh, vïì nhûnä g suy nghô, ûúcá mú cuaã banå khi conâ bùnç g tuöií con bêy giú.â Khi con caiá àaä tin tûúnã g vaâ têm sû,å àoá àaä laâ thanâ h cöng lúná cuaã cha me.å Banå cunä g nïn hiïuí têm lyá cuaã con banå úã lûaá tuöií nayâ . Ai cunä g coá mötå tuöií thú vaâ banå hayä höiì tûúnã g laiå tuöií thú cuaã mònh àïí hiïuí vaâ thöng camã cho con banå hún. Banå tûnâ g mong muönë àiïuì gò, chaná ghetá àiïuì gò... con banå cunä g coá thïí nhû vêyå . Hayä theo doiä caã nhûnä g xu hûúná g thúiâ àaiå , nhûnä g traoâ lûu, nhûnä g mode cuaã giúiá treã àïí coá thïí hiïuí con banå coá thïí khacá banå ngayâ xûa. Àiïuì àùcå biïtå la:â lûaá tuöií 12 - 17,18 tuöií laâ lûaá tuöií thñch thïí hiïnå mònh. Con banå seä rêtë bûcå mònh nïuë chuná g nghô rùnç g cha meå àöië xûã vúiá chuná g nhû mötå àûaá treã con. Vò vêyå , khi àûúcå con têm sû,å banå khöng nïn noiá nhûnä g cêu àaiå loaiå nhû “Mayâ treã con, biïtë gò...” hoùcå “Khi naoâ lúná lïn con seä hiïuí ... ” Àiïuì àêuì tiïn banå nïn nhúá khi têm sûå vúiá con laâ hayä cöë gùnæ g hïtë sûcá toã ra nghiïm tucá nhû thïí banå vaâ con banå laâ hai ngûúiâ lúná àang noiá chuyïnå vúiá nhau. Viïcå nayâ seä khiïnë gatå ài nhûnä g e deâ conâ sotá laiå trong con banå vaâ chuná g seä tin tûúnã g banå hún. Hayä lamâ ngûúiâ dênî àûúnâ g Muönë vêyå , banå cunä g nïn chuêní bõ vïì têm ly.á Àûnâ g vöiå phatá hoanã g lïn khi thêyë con banå coá nhiïuì banå beâ caâ trai lênî gaiá , hoùcå coá banå hún hay kemá tuöií . Khoa hocå kyä thuêtå vaâ nhûnä g quan àiïmí cuaã http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 65 thúiâ àaiå khiïnë cho viïcå giao lûu nhanh choná g vaâ dïî danâ g hún ngayâ xûa. Têm lyá cuaã treã em ngayâ nay phatá triïní súmá hún xûa. Hún nûaä , nïuë banå thêyë con mònh coá nhûnä g tònh banå khacá giúiá cunä g nïn bònh tônh nhòn nhênå rùnç g àoá cunä g chó laâ nhûnä g rung àönå g, nhûnä g tònh camã camã tñnh thoaná g qua vaâ chûa coá gò laâ nghiïm tronå g. Vò thï,ë banå nhêtë thiïtë khöng àûúcå dunâ g vuä lûcå hay uy quyïnì àïí can thiïpå . Hayä nheå nhanâ g khuyïn nhuã con banå rùnç g tònh banå trong lûaá tuöií nayâ laâ rêtë àaná g quyá vaâ viïcå hocå têpå tu dûúnä g phaiã àûúcå àùtå lïn hanâ g àêuì . Nïn toã thaiá àöå tin tûúnã g vaoâ con caiá , àönì g thúiâ khi coá cú höiå hayä noiá cho con nghe nhûnä g kyâ vonå g,nhûnä g mong muönë cuaã banå , caã nhûnä g nöiî lo hay nhûnä g e ngaiå cuaã banå àöië vúiá con caiá . Khi luä treã àaä hiïuí têmë lonâ g cuaã böë meå vaâ camã thêyë mònh àûúcå tin tûúnã g , chuná g seä tûå giacá khepá mònh vaoâ nhûnä g mong muönë cuaã banå , trûúcá khi lamâ gò chuná g seä tûå hoiã xem lamâ nhû thïë banå coá vui lonâ g hay khöng vaâ nhúâ thïë chuná g seä khöng phamå sai lêmì . Àiïuì cuöië cunâ g nhûng khöng kemá phênì quan tronå g, àoá laâ cha meå phaiã laâ têmë gûúng cho con caiá trong tònh yïu, trong quan hïå gia àònh, lanâ g xomá , àönì g nghiïpå . Cha meå chñnh laâ nguönì anã h hûúnã g roä rïtå nhêtë àöië vúiá con caiá . Hayä laâ niïmì tûå haoâ cuaã con trûúcá khi con caiá laâ niïmì tûå haoâ cuaã banå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 66 Daåy treã phûúng phaáp hoåc töët Treã bùtæ àêuì ài hocå cênì dayå cho noá mötå vaiâ kyä nùng cênì thiïtë . Tuyïtå àöië khöng àûúcå apá àùtå , bùtæ con phaiã hocå theo cacá h cuaã böë me.å Hayä àïí con banå thay àöií dênì dênì cacá h hocå . Dûúiá àêy laâ mötå vaiâ lúiâ khuyïn, banå coá thïí tham khaoã . Sùpæ xïpë giúâ giêcë Àïí traná h viïcå lamâ thiïuë baiâ têpå hoùcå phaiã lamâ baiâ àïnë töië khuya, anã h hûúnã g àïnë sûcá khoeã , cha meå cênì hûúná g dênî con quanã lyá thúiâ gian. Hayä cunâ g treã lêpå danh sacá h cacá baiâ phaiã lamâ hùnç g ngayâ , quy àõnh möiî baiâ seä tönë bao nhiïu thúiâ gian àïí hoanâ têtë . Khi àaä hiïuí roä thúiâ gian phaiã danâ h cho viïcå lamâ baiâ têpå , banå coá thïí sùpæ xïpë cho treã nghó ngúi, hocå hanâ h mötå cacá h húpå ly.á Têpå trung Tòm hiïuí tacá phong lamâ viïcå cuaã con banå . Mötå vaiâ àûaá treã hocå baiâ têpå trung nhêtë khi ngöiì vaoâ banâ vaâ trong khöng gian yïn tônh. Mötå söë khacá laiå hocå tötë hún lucá ngöiì dûúiá sanâ nha,â vûaâ hocå , vûaâ nghe nhacå . Nïn cho treã thû gianä 5-10 phutá sau mötå giúâ hocå daiâ . Lûaå chonå baiâ Hayä hûúná g dênî con lamâ baiâ dïî trûúcá , baiâ khoá sau. Nhû thïë seä khöng tönë nhiïuì thúiâ gian, laiå khúi gúiå àûúcå hûná g thuá hocå têpå cuaã tre.ã http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 67 Laâm baån vúái con úã tuöíi dêåy thò Mötå lúiâ khuyïn dûúnâ g nhû vö haiå cuaã cha meå coá thïí khiïnë nhûnä g cö cêuå úã tuöií múiá lúná trong nhaâ giênå dûä hoùcå camã thêyë bõ töní thûúng. Nïuë àûaá con àang àöå dêyå thò lamâ banå röië trñ hoùcå thêtë vonå g, hayä thûã tham khaoã mötå söë bñ quyïtë nhoã sau àêy. Banå coá thïí kyâ vonå g thêtå nhiïuì , nhûng àûnâ g nïn hy vonå g vïì têtë ca.ã Tûnâ g lucá mötå , chó nïn têpå trung vaoâ mötå hanâ h àönå g hoùcå mötå cacá h cû xûã cuaã con. Hayä boã qua mötå söë sai phamå nhoã trong lônh vûcå nayâ khi têpå trung \"huênë luyïnå \" treã trong mötå lônh vûcå khacá . Viïcå cöë gùnæ g quaá sûcá àïí chónh sûaã cunâ g lucá mötå söë thoiá quen hay cacá h cû xûã cuaã treã coá thïí khiïnë caã hai bïn àïuì mïtå moiã . Hayä chuyïní sûå apá àùtå sang cacá vênë àïì nghiïm tronå g hún nhû sûcá khoeã hay traná h sûã dunå g ma tuyá . Luön sùné sanâ g khi naoâ treã cênì , nhûng chó cho lúiâ khuyïn khi treã muönë . Khi thêyë con miïnî cûúnä g trong viïcå phaiã thaoã luênå mötå vênë àïì naoâ àoá vúiá banå , àûnâ g nhêtë àõnh bùtæ buöcå treã phaiã noiá ra suy nghô cuaã mònh. La rêyì nhiïuì quaá seä mang àïnë tacá dunå g ngûúcå . Thay vaoâ ào,á hayä thûã àïí treã tûå giaiã quyïtë vênë àïì - mötå dêuë hiïuå cho con biïtë laâ banå unã g höå sûå àöcå lêpå cuaã noá vaâ cunä g laâ cacá h tötë giupá con tûå xêy dûnå g vaâ hoanâ thiïnå nhên cacá h. Cunä g àûnâ g quïn nhùcæ nhúã rùnç g banå luön sùné sanâ g giupá àúä hoùcå cho lúiâ khuyïn khi naoâ con thêyë cênì . Khöng \"xêm phamå \" khöng gian riïng cuaã con, chûná g toã banå tön tronå g sûå riïng tû cuaã treã nhû cuaã bêtë kyâ thanâ h viïn naoâ trong gia àònh. Hayä tranh thuã nhûnä g lucá cunâ g lamâ viïcå vúiá con àïí khuyïn baoã mötå vaiâ àiïuì . Dayå con biïtë àiïnå thoaiå laâ cuaã chung. Nïuë àûaá con úã tuöií dêyå thò cuaã banå thûúnâ g xuyïn sûã dunå g àiïnå thoaiå àïí taná chuyïnå gêuî , hayä http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 68 ra quy àõnh cho treã thúiâ gian sûã dunå g. Àiïuì nayâ giupá cho con biïtë tiïtë chïë vaâ kyã luêtå . Bayâ toã nhûnä g camã giacá tñch cûcå vïì bïì ngoaiâ . Phênì lúná treã nhayå camã vïì bïì ngoaiâ vaâ khöng chõu àûnå g àûúcå nhûnä g lúiâ chó trñch. Hònh anã h banã thên rêtë quan tronå g àöië vúiá chuná g trong tuöií dêyå thò, do vêyå hayä kiïmì chïë gopá yá vïì nhûnä g böå aoá quênì thúiâ trang maâ chuná g àaä chonå . Khöng cênì phaiã liïn tucå coá yá kiïnë vïì bïì ngoaiâ cuaã con nhûng banå nïn tòm cacá h nêng àúä vaâ àûa ra nhûnä g lúiâ khen tñch cûcå khi treã coá biïuí hiïnå tötë . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 69 DAÅY CON TRONG NHAÂ http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 70 Khi nuöi con mötå mònh Ly hön gêy ra bao nhiïu bêtë hanå h cho tre.ã Song mötå khi cha meå mêu thuênî khöng giaiã quyïtë àûúcå , khi gia àònh khöng conâ laâ chöî dûaå tònh camã (vaâ caã vêtå chêtë nûaä ) thò viïcå chia tay seä giupá con thoatá khoiã bêuì khöng khñ nùnå g nïì cuaã gia àònh. Vaâ khi buöcå phaiã chia tay, cha meå nïn lamâ gò? Àûnâ g neá traná h viïcå giaiã thñch nguyïn nhên ly hön cuaã cha me.å Nhiïuì ngûúiâ tòm cacá h neá traná h vênë àïì khi con hoiã túiá . Nhûng hanâ g ngayâ treã tiïpë xucá vúiá cacá möië quan hïå xaä höiå nïn khöng traná h khoiã nhûnä g thùcæ mùcæ , nhûnä g cêu hoiã liïn quan àïnë vênë àïì nayâ . Tuyâ theo lûaá tuöií , tñnh cacá h con, cha meå hayä chonå cacá h giaiã thñch cho phuâ húpå . Vñ du,å vúiá treã em tuöií mêuî giaoá , coá thïí noiá : \"Tuy úã riïng nhûng caã ba vaâ meå àïuì yïu con, ba meå seä thûúnâ g xuyïn chúi vúiá con, àûa rûúcá con\". Vúiá con àaä lúná , coá thïí noiá : \"Ngûúiâ lúná cunä g coá vênë àïì cuaã mònh vaâ àêy laâ cacá h giaiã quyïtë phuâ húpå nhêtë \". Vúiá con caiá lúná hún, nhiïuì khi banå coá thïí tham khaoã yá kiïnë cuaã con vïì viïcå töí chûcá cuöcå sönë g sau ly hön. Khöng noiá xêuë , khöng matå satá nhau trûúcá mùtå con caiá vò nhû vêyå khöng hïì tön thïm giaá trõ cuaã banå . Ngûúcå laiå , àiïuì àoá chó lamâ cho con caiá thïm chaná chûúnâ g, thïm mêtë lonâ g tin núi cha me.å Àûnâ g noiá : \"Cha mayâ laâ àöì töiì !\", \"Meå mayâ ài theo trai...\". Cunä g àûnâ g tranh thuã löi keoá con caiá vïì phña mònh, toã ra giênå döiî khi con khöng theo mònh. Cha meå hayä giupá treã giûä vûnä g niïmì tin vaoâ cuöcå sönë g, dayå treã biïtë àöië phoá vúiá nhûnä g tònh huönë g khoá xû,ã baoã vïå lonâ g tûå tön úã tre.ã Do gia àònh khöng hoanâ chónh, treã rêtë dïî camã nhênå sûå cö àún, trönë g traiã . Duâ bênå cacá h mêyë , cha meå vênî nïn danâ h thúiâ gian quan têm troâ chuyïnå , kõp thúiâ chia seã nhûnä g vui buönì cuaã tre,ã buâ àùpæ cacá thiïuë hutå tinh thênì . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 71 Chuá yá giaoá ducå nhên cacá h vaâ sûcá khoeã cho tre.ã Nhûnä g àûaá treã thiïuë vùnæ g tònh yïu cuaã cha meå cênì àûúcå böiì dûúnä g tñnh cacá h àöcå lêpå , quyïtë àoaná , dunä g camã trûúcá moiå vênë àï.ì Nïn lûaå chonå phim anã h, sacá h vúã vïì nhûnä g con ngûúiâ thanâ h àatå , nhûnä g têmë gûúng renâ luyïnå ; cho con tiïpë xucá vúiá nhûnä g ngûúiâ àanâ öng coá kinh nghiïmå , nghõ lûcå , laoä luyïnå trong cuöcå sönë g àïí taoå cho treã tñnh tûå tin, manå h me.ä http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 72 5 caách nïu gûúng daåy con caái Dunâ g nhûnä g têmë gûúng tötë àïí dayå döî con caiá laâ mötå phûúng phapá lyá tûúnã g. Àêy laâ 5 cacá h àïí banå taoå ra nhûnä g àiïuì tötë àepå nhêtë núi con caiá banå bùnç g cacá h cho chuná g thêyë nhûnä g àiïuì tötë àepå nhêtë cuaã mònh. 1. Têpå camã thöng vaâ tön tronå g. Nïuë con gaiá banå nghe banå noiá xêuë böë chönì g mònh, lamâ sao ngùn canã noá khöng noiá xêuë em no?á Hayä cho con gaiá thêyë rùnç g ngay caã khi nhûnä g ngûúiâ khacá lamâ mònh bûcå mònh, cacá h hay nhêtë laâ cöë gùnæ g hiïuí ra àönå g cú cuaã hoå vaâ thaoã luênå nhûnä g camã nhênå cuaã mònh àöië vúiá ngûúiâ ào,á hún laâ than phiïnì sau lûng ho.å 2. Taoå ra mötå sûå khacá biïtå . Khi banå ài cöng tacá xaä höiå úã mötå traiå dûúnä g laoä , hay coá dõp àïnë thùm traiå treã möì cöi, hayä dênî theo con banå . Cunä g têpå cho noá tñnh quan têm àïnë ngûúiâ khacá bùnç g cacá h chia seã vúiá banå beâ noá nhûnä g àöì chúi, sacá h, truyïnå ... Khi banå lamâ mötå àiïuì tötë vaâ chó cho con thêyë , êyë laâ banå àang chûná g minh cho con mònh rùnç g coá rêtë nhiïuì àiïuì tötë àepå àïí lamâ cho cuöcå àúiâ . 3. Quñ tronå g thúiâ gian. Hayä lamâ mötå têmë gûúng sönë g cho thêyë cuöcå àúiâ rêtë quñ, khöng nïn phñ phamå lûútá tûâ kïnh truyïnì hònh nayâ qua kïnh truyïnì hònh khacá . Thay vò àïí con caiá banå quen nhòn thêyë banå mï maiã trûúcá TV, hayä àïí chuná g bùtæ gùpå banå àang àocå mötå cuönë sacá h, àang lamâ vûúnâ , àang lamâ nghïå thuêtå hay ngay caã àang têpå chúi àanâ , àang sûaã laiå mötå caiá tuã hoùcå àang cùmæ hoa... Nïuë muönë nïu gûúng cho con, àûnâ g coá cêmì caiá \"rúâ mötë \" hoaiâ nûaä ! 4. Hayä giûä lúiâ . Àïí coá mötå àûaá con àaná g tin cêyå , banå hayä laâ mötå ngûúiâ lúná àaná g tin cêyå . Khi banå hûaá , hayä giûä lúiâ . Coá leä banå khöng lûúnâ g trûúcá àûúcå chuyïnå gò seä diïnî ra trong lonâ g con mònh khi banå hûaá coá mùtå taiå buöií tiïcå nhoã mûnâ g sinh nhêtå con nhûng maiä lamâ viïcå röiì laiå ketå giûaä donâ g xe cö,å trong khi con banå àang chúâ àúiå moiã monâ . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 73 Hayä cöë giûä lúiâ hûaá , vaâ chùnè g may coá chuyïnå gò lamâ banå thêtë hûaá , cûá giaiã thñch nhûnä g gò xayã ra canâ g thêtå lonâ g vaâ canâ g roä ranâ g canâ g tötë . Nïn nhú,á nhûnä g lúiâ noiá cuaã banå coá mötå quyïnì lûcå manå h meä àöië vúiá con caiá mònh, con caiá banå hiïuí nhiïuì hún banå nghô. 5. Tòm thêyë niïmì vui trong nhûnä g àiïuì àún gianã . Treã em ngayâ nay bõ nhiïuì thöng àiïpå vêtå chêtë vêy buaã ; chuná g dïî nghô rùnç g hanå h phucá tuyâ thuöcå vaoâ thùnç g ngûúiâ mayá , con choá àiïnå tûã múiá hay caiá quênì jean \"mötë \" nhêtë ... Lamâ sao àöië phoá vúiá niïmì tin nayâ ? Hayä chûná g minh rùnç g nhûnä g àiïuì tötë àepå nhêtë thò hoanâ toanâ khöng mêtë tiïnì mua. Khi ngayâ sinh nhêtå cuaã banå gênì àïnë , hayä noiá vúiá con mònh rùnç g thay vò dunâ g tiïnì mua mötå moná quaâ úã chú,å banå seä danâ h hùnè mötå ngayâ chuã nhêtå àïí chúi vúiá no,á úã nhaâ nêuë mötå bûaä àùcå biïtå hay dùtæ con ài cöng viïn nûúcá ... Con banå cunä g nhúâ vêyå maâ hiïuí ra coá nhiïuì cacá h àïí töí chûcá nhûnä g dõp kyã niïmå trong àúiâ maâ khöng phaiã lo lùnæ g vò nhûäng khoanã núå nênì . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 74 Sao con töi àaái dêìm hoaâi? Con töi vênî cûá àaiá dêmì trïn giûúnâ g duâ noá àaä qua tuöií mùcå taä lotá . Taiå sao nhiïuì àûaá beá khacá cunä g hay àaiá dêmì , coá cacá h naoâ hanå chïë bútá khöng? Tòm hiïuí múiá biïtë roä rùnç g àaiá dêmì ngayâ nay àûúcå xem laâ cùn bïnå h phöí biïnë cuaã treã em. Khoanã g 20% treã em dûúiá 5 tuöií vaâ 10% treã em 6 tuöií thûúnâ g xuyïn àaiá dêmì . Àaiá dêmì laâ mötå triïuå chûná g cuaã bïnå h banâ g quang (bonå g àaiá ) chûa hoanâ thiïnå . Àöië vúiá hêuì hïtë treã em, vênë àïì nayâ seä chêmë dûtá khi chuná g lúná hún mötå chutá . Àûnâ g quaá lo lùnæ g! Nhûnä g yá kiïnë sau coá thïí giupá banå caiã thiïnå tònh hònh: - Vúiá treã em tûâ 5 tuöií trúã xuönë g, mötå phûúng phapá tûúng àöië dïî laâ cho mùcå quênì lotá kemâ miïnë g thêmë dunâ g mötå lênì khi ài ngu.ã Nhûnä g thûá nayâ cênì mua sùné àïí trong nha,â coá thïí tòm mua dïî danâ g úã nhûnä g núi baná àöì treã em. Hayä àïí con banå tûå thay quênì cho no,á vaâ noiá nhoã vúiá noá laâ cênì lotá thïm taä thêmë vaoâ trûúcá khi ài ngu.ã - Cunä g nïn sùpæ xïpë cho con àûúcå khamá sûcá khoeã toanâ diïnå . Cho bacá sô biïtë nhûnä g àiïuì banå lo lùnæ g, nhúá cöë gùnæ g tïë nhõ, àûnâ g àïí àûaá treã ngûúnå g ngunâ g khi vaoâ phonâ g khamá vò chuyïnå noá ...àaiá dêmì . Nïuë coá bêtë cûá vênë àïì naoâ vïì sûcá khoeã , bacá sô coá thïí phatá hiïnå vaâ giupá treã cacá h ngùn ngûaâ , chûaä trõ. - Con cuaã banå coá thïí cunä g thêyë \"quï quï\" khi rúi vaoâ tònh tranå g nayâ vaâ thûcå sûå muönë chïë ngûå no.á Nïn hoiã noá xem lamâ sao àïí giaiã quyïtë vênë àï,ì chùnè g hanå nhû àûnâ g uönë g nhiïuì nûúcá sau bûaä töië , ài vïå sinh 2 lênì trûúcá khi ài ngu,ã lotá têmë plastic àïí nguã cho sacå h se.ä .. Hayä àïí cho con banå nhênå tracá h nhiïmå vïì nhûnä g gò noá gêy ra bùnç g cacá h chó baoã vaâ têpå cho noá cacá h thay têmë traiã giûúnâ g bõ ûútá . Trong http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 75 giai àoanå nayâ , banå coá thïí dunâ g 2 têmë traiã giûúnâ g: trûúcá tiïn traiã mötå têmë ra sacå h, röiì traiã thïm lïn trïn mötå têmë plastic, sau àoá laiå traiã mötå têmë ra sacå h nûaä lïn trïn cunâ g. Nïuë \"sûå cö\"ë xayã ra, con banå dïî danâ g lötå têmë ra ûútá vaâ têmë plastic ài röiì nguã laiå vúiá têmë ra sacå h conâ laiå . - ÚÃ mötå söë nûúcá phatá triïní ngûúiâ ta dunâ g miïnë g nïmå baoá àönå g baná úã bïnå h viïnå hay phonâ g khamá . Àoá laâ miïnë g nïmå àûúcå kïtë nöië vúiá chuöng tûå àönå g. Trûúcá khi \"sûå cö\"ë xayã ra, hïå thönë g tûå àönå g nhênå biïtë lûúnå g nûúcá trong banâ g quang àaä àêyì nïn chuöng seä baoá àönå g àïí àaná h thûcá con banå dêyå ài vïå sinh. Àùcå tñnh nöií bêcå laâ sau vaiâ tuênì sûã dunå g, àûaá treã tûå nhiïn quen vúiá viïcå thûcá dêyå vúiá mötå banâ g quang cùng nûúcá vaâ cûá thïë maâ khöng cênì dunâ g àïnë miïnë g nïmå baoá àönå g nûaä . - Àûnâ g bõ amá anã h vaâ àûnâ g àïí con banå bõ amá anã h vïì chûná g àaiá dêmì : Àûnâ g xem àaiá dêmì laâ \"vênë àïì hanâ g àêuì \" cuaã gia àònh röiì àem ra trïu gheoå chauá beá möiî khi noá lamâ sai chuyïnå gò. Hayä cöë kiïn nhênî , con banå cênì coá thúiâ gian àïí trûúnã g thanâ h vaâ chïë ngûå chûná g àaiá dêmì . - Sau cunâ g, hayä xem laiå nhaâ vïå sinh vaâ àûúnâ g àïnë nhaâ vïå sinh. Coá cênì bùtæ thïm boná g àenâ cho saná g, hoùcå cunâ g ài vúiá con àïnë ào.á .. Coá nhiïuì àûaá treã hoanâ toanâ bònh thûúnâ g nhûng vò súå boná g töië , súå ma... nïn àanâ h phaiã àaiá dêmì ! http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 76 Hûúáng dêîn treã tûå laâm vïå sinh Con banå àaä àïnë lucá phaiã dunâ g bö. Khoá khùn thêtå , nhûng khöng thïí boã qua giai àoanå nayâ . Chauá beá naoâ biïtë ngöiì bö seä dïî danâ g lamâ quen vúiá viïcå sûã dunå g bönì cêuì trong nhaâ vïå sinh cuaã ngûúiâ lúná . Nhûnä g kinh nghiïmå têpå cho em beá ài bö cuaã nhiïuì öng bö,ë baâ meå sau àêy seä giupá banå nhûnä g cacá h hay nhêtë àïí banå canâ g ñt tönë cöng canâ g tötë : GIAI ÀOANÅ BÙTÆ ÀÊUÌ : - Taoå thoiá quen lucá ài tùmæ : Khi con töi 17 thaná g, töi bùtæ àêuì cho noá ngöiì bö möiî töië , khi töi tùmæ no.á Tiïnë g nûúcá chayã hònh nhû kñch thñch chauá , vaâ chó trong vaiâ töië laâ chauá quen ngöiì bö. Töi cho chauá ngöiì bö àuná g giúâ möiî töië . Dênì dênì töi tùng thïm lênì dunâ g bö vaoâ ban ngayâ . Töi dunâ g cacá h nayâ thanâ h cöng vúiá caã ba àûaá con. - Tñnh toaná thúiâ gian: Bñ quyïtë thanâ h cöng laâ chúâ cho beá sùné sanâ g. Nïuë con banå chûa thïí hiïuí vaâ nghe theo nhûnä g lúiâ àún gianã , vênî conâ àaiá dêmì trong möiî 4 tiïnë g àönì g höì thò coá leä chauá chûa túiá lucá têpå ngöiì bö. Gia àònh töi àaä àúiå àïnë khi beá àûúcå 2 tuöií . Chuná g töi khöng epá , nhûng chuná g töi àönå g viïn dênì dênì . Vaâ khi beá bùtæ àêuì dunâ g bö thò noá dunâ g àïuì àùnå vaâ thanâ h thaoå trong vonâ g chûa àêyì mötå tuênì . - Tuên theo thúiâ khoaá biïuí : Hayä kiïn nhênî ! Banå nïn dûå kiïnë ñt nhêtë 3 ngayâ chuá têm vaoâ viïcå têpå cho con xaiâ bö khöng gianá àoanå . Töi dayå con gaiá bùnç g cacá h àùtå noá vaoâ ghïë bö vïå sinh möiî giú.â Töi theo doiä giúâ giêcë noá ài vïå sinh. http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 77 Biïtë giúâ giêcë seä nhùcæ chauá ài vïå sinh àuná g giú,â traná h àûúcå nhûnä g \"tai nanå \" vïì sau, vûaâ mêtë vïå sinh vûaâ tönë cöng giùtå giu.ä Àïí giûä chauá ngöiì trïn chêuå vïå sinh, töi àocå truyïnå cho noá nghe. - Hayä öm hön con: Khi con gaiá utá töi àûúcå 2 tuöií , noá súå dunâ g bö. Àïí giupá noá vûútå qua giai àoanå khoá khùn nayâ , chuná g töi bùtæ àêuì chiïnë dõch coá tïn rêtë kïu laâ \"Nuå hön kò diïuå \": Töi vonâ g tay öm noá möiî khi noá ngöiì bö. Sûå an têm giupá noá thû gianä vaâ chuá yá àïnë chuyïnå ài vïå sinh. Öm hön con, taoå cho noá camã giacá an toanâ seä thûcå sûå dênî àïnë viïcå sûã dunå g nhaâ vïå sinh mötå cacá h dïî danâ g hún. KHUYÏNË KHÑCH THANÂ H CÖNG: - Cho chauá chúi bupá bï: Con gaiá 2 tuöií cuaã töi khöng muönë ngûng chúi àïí ngöiì bö. Àïí khuyïnë khñch no,á töi baoã chauá cunä g cênì dayå cho bupá bï dunâ g bö vïå sinh. Töi lênì lûútå mang têtë caã \"nhûnä g ngûúiâ banå \" nayâ cuaã chauá , naoâ gêuë , choá nhöiì nhöiì böng, bupá bï... vaoâ phonâ g vïå sinh àïí con töi \"chó dênî \" cho chuná g. Chùnè g bao lêu, möiî khi cênì vïå sinh, chauá noiá vúiá töi phaiã ngöiì bö ngay vò chauá sötë ruötå , muönë dayå nhûnä g con bupá bï cuaã mònh. - Taoå sûå dïî danâ g cho be:á Àûnâ g gêy apá lûcå cho con. Töi àïí sùné bö ngay canå h giûúnâ g àïí noá coá mötå khöng gian riïng cho mònh. Cacá chauá thûúnâ g ài vïå sinh dïî hún, àùcå biïtå ngay àêuì buöií saná g vaâ ban àïm. Phûúng phapá nayâ cunä g hiïuå nghiïmå vúiá àûaá con thûá 2 cuaã töi. - Àïí con tûå lamâ theo yá mònh: Àûnâ g bùtæ epá con. Con töi coá mötå thoiá quen khöng bònh thûúnâ g laâ cúiã hïtë quênì aoá trûúcá khi ài cêuì . Töi khöng bao giúâ la mùnæ g noá laâ àûnâ g lamâ nhû thï.ë Nhûng 6 thaná g sau noá khöng conâ cúiã hïtë quênì aoá nûaä .TRÚÃ VÏÌ NHÛNÄ G PHÊNÌ THÛÚNÃ G NHO NHO:Ã - Tuiá phênì thûúnã g: http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 78 Töi quaá thêtë vonå g khi so con mònh vúiá con ngûúiâ ta. Coá nhiïuì àûaá múiá chûa àêyì hai tuöií àaä biïtë ngöiì bö àanâ g hoanâ g, conâ con töi àaä ba tuöií vênî khöng sûã dunå g àûúcå bö vïå sinh. Cuöië cunâ g töi mua mötå caiá tuiá nho nhoã vaâ chêtë àêyì àöì chúi vaoâ ào.á Möiî lênì chauá chõu ngöiì bö ài vïå sinh, chauá àûúcå lêyë mötå moná àö.ì Sau mötå thaná g rûúiä , caiá tuiá trönë g rönî g, vaâ chauá khöng cênì phaiã xaiâ taä lotá nûaä . - Hònh anã h daná trong nhaâ vïå sinh: Töi chó dayå con ngöiì bö àûúcå khi noá gênì 3 tuöií . Noá thñch hònh daná , vò vêyå àïí àönå g viïn no,á töi cûa mötå têmë vaná epá theo hònh bö vïå sinh, sún mauâ thêtå àepå vaâ treo trong phonâ g tùmæ . Möiî lênì dunâ g bö, chauá seä àûúcå lanä h mötå hònh daná àïí daná vaoâ têmë banã g àoá cuaã no.á Noá rêtë haoá hûcá , muönë coá thïm hònh daná múiá nïn viïcå dunâ g bö trúã nïn quaá dïî danâ g. - \"Nhûnä g con ïcë h cûuá nanå \": Con trai töi àaä àûúcå ba tuöií ba thaná g, nhûng noá vênî chó ài tiïuí vaoâ bö, conâ ài cêuì ... trong quênì ! Noá vênî khöng chõu dunâ g bö àïí àaiå tiïnå . Töi biïtë noá rêtë thñch nhûnä g con ïcë h bùnç g cao su, mauâ xanh xanh baná trong cacá nhaâ sacá h. Vò vêyå , töi àûa noá àïnë mötå nhaâ sacá h cho noá chonå hai con. Vïì nha,â töi treo hai con ïcë h êyë lïn thanh mocá khùn trong phonâ g vïå sinh, núi noá coá thïí thêyë àûúcå vaâ baoã : \"Meå seä cho con caã hai con ïcë h nïuë con ài cêuì vaoâ bö hai lênì \". Thêtå hiïuå nghiïmå ! Hai ngayâ sau, noá lêyë àûúcå hai con ïcë h vaâ töi khöng bao giúâ phaiã ài \"xaã quênì \" cho noá nûaä .TRÚÃ VÏÌ MAÂ VÊNÎ BÕ \"TAI NANÅ \" RA QUÊNÌ : - Phûúng phapá vïì àïm: Àïm àêuì tiïn con töi àaiá dêmì khi khöng conâ xaiâ taä lotá , töi ngöå ra rùnç g thêtå laâ mötå cûcå hònh khi 2 giúâ saná g phaiã chayå quanh kiïmë têmë ra traiã giûúnâ g múiá . Vò vêyå , töi mua têmë chiïuë khöng thêmë nûúcá , bocå bïn ngoaiâ mötå lúpá ra, röiì traiã caiá chiïuë êyë lïn trïn caiá giûúnâ g nïmå coá traiã ra hanâ g ngayâ . Nïuë àïm chauá àaiá dêmì , töi chó viïcå keoá boã lúpá chiïuë bïn trïn àïí nguã tiïpë trïn têmë nïmå vaâ ra sacå h bïn dûúiá . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 79 - Giûä khö khi ài àûúnâ g: Nïuë ài gênì , trong ngayâ , bùnç g xe mayá , töi chó dunâ g taä giêyë loaiå dayâ . Nïuë ài xa bùnç g xe ötö, xe ào,â töi mang theo mötå caiá bö ngöiì nhoã bùnç g plastic, mötå ñt tuiá nilöng vaâ mötå têmë àïmå vïå sinh úã giûaä àïí hutá êmí . Sau khi chauá ài vïå sinh xong, töi chó cöåt caái tuái laåi vaâ neám ài. Giaiã phapá nayâ giupá töi donå depå dïî danâ g vaâ cunä g vûnä g lonâ g vò ñt gùpå sûå cöë hún.TRÚÃ VÏÌ LÚIÂ KHUYÏN VAÂ SANÁ G TAOÅ : - \"Öng giaâ Noel cunä g dunâ g bö\": Con gaiá chuná g töi hai tuöií rûúiä . Mùcå dêuì vênî dunâ g bö nhûng noá khöng muönë àaiå tiïnå vaoâ bö. Sau khi töi àaä nùn nó nhiïuì , chönì g töi vaoâ phonâ g vïå sinh vaâ noiá : \"Con lamâ àûúcå àêyë . Ngay caã Öng giaâ Noel cunä g ài vaoâ bö kia ma\"â . Tûâ àoá viïcå dunâ g bö vïå sinh chó laâ \"chuyïnå nho\"ã . - Kinh nghiïmå cuaã baâ nöiå : Cacá h àêy hún 30 nùm, khi töi têpå cho bönë àûaá con töi dunâ g bö, töi coá mötå xaoã thuêtå lamâ cho moiå thûá trúã thanâ h dïî danâ g. Toanâ böå thúiâ gian chuná g úã nha,â töi chó cho chuná g mùcå quênì lotá kiïuí cuaã con nñt. Chuná g cûá thïë chayå quanh trong nha,â muaâ noná g thò töi cunä g cho chayå ra sên. Khöng mùcå quênì aoá bònh thûúnâ g lamâ luä nhocá dïî biïtë hún khi chuná g bõ ûútá ; ñt quênì aoá hún nghôa laâ luä treã coá àuã thúiâ gian chayå àïnë bö, vaâ cha meå cunä g giùtå giuä ñt hún khi coá sûå cö.ë Sau nayâ mêyë àûaá noá coá con, töi cunä g giupá chuná g têpå àûúcå cho con caiá mònh dunâ g bö bùnç g phûúng phapá cuaã töi. Hiïuå nghiïmå nhû mötå phepá mêuì ! http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 80 Tñnh hûúáng nöåi - hûúáng ngoaåi cuãa treã Hònh dung ra con banå laâ mötå àûaá treã hûúná g nöiå hay hûúná g ngoaiå chùnè g roä ranâ g nhû banå nghô àêu. Noá coá giönë g thïë nayâ khöng: Khi con trai töi ài mêuî giaoá , töi mong noá vui sûúná g tham dûå moiå hoatå àönå g, hoaâ nhêpå vúiá banå be.â Nhûng khi àïnë àoná no,á töi thêyë mêyë àûaá khacá àang ngöiì chúi vúiá nhau giûaä mötå têmë thamã , conâ con töi ngöiì ngoaiâ ròa mötå cacá h bònh thanã . Sau giúâ hocå , mêyë àûaá khacá chayå tung tùng khùpæ sên trûúnâ g, conâ noá thò laiå ngöiì vaoâ lonâ g töi. Töi hoiã sao khöng ài chúi vúiá cacá banå , chauá chó noiá : \"Con khöng thñch!\" Chuyïnå gò àaä xayã ra vúiá con cuaã töi, mötå àûaá beá tinh nghõch? Höiì trûúcá töi nghô noá rêtë tinh nghõch vaâ coá veã hûúná g ngoaiå . Nhûng röiì töi phatá hiïnå ra coá leä con trai töi laâ àûaá hûúná g nöiå , cunä g nhû hêuì hïtë nhûnä g ngûúiâ hûúná g nöiå , noá thñch úã nhaâ vúiá banå beâ thên, nhûnä g núi maâ noá camã thêyë thên thiïnå ... Nhênå biïtë khuynh hûúná g tñnh cacá h cuaã con: Moiå ngûúiâ sinh ra vúiá mötå thiïn hûúná g tñnh cacá h nhêtë àõnh. Ngûúiâ hûúná g ngoaiå thò manå h me,ä thñch giao tiïpë vúiá nhûnä g ngûúiâ khacá vaâ thïë giúiá xung quanh. Trong khi ào,á nhûnä g ngûúiâ hûúná g nöiå thûúnâ g traná h neá tiïpë xucá , àùcå biïtå laâ traná h tiïpë xucá vúiá nhûnä g nhomá àöng ngûúiâ vaâ thñch chúi vúiá nhûnä g ngûúiâ maâ hoå biïtë ro.ä Àoá laâ khuynh hûúná g chung, conâ thò möiî àûaá treã àïuì biïuí hiïnå caá tñnh cuaã mònh theo cacá h khacá nhau. Lïn nùm hay sauá tuöií , khi con banå bùtæ àêuì vaoâ lúpá mötå , mötå núi hoanâ toanâ múiá la,å kiïuí tñnh cacá h seä biïuí hiïnå ra ngoaiâ roä ranâ g hún trûúcá . Cacá nhaâ chuyïn mön cho biïtë : \"Nhûnä g àûaá beá hûúná g ngoaiå hocå àûúcå nhiïuì khi chuná g noiá chuyïnå vaâ giao tiïpë nhûng chuná g coá xu hûúná g gùpå nhiïuì khoá khùn hún nhûnä g àûaá hûúná g nöiå . Treã hûúná g http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 81 ngoaiå laâ nhûnä g àûaá treã thûúnâ g chocå gheoå hanâ g xomá , xò xaoâ banâ taná , lúná tiïnë g traã lúiâ . Conâ nhûnä g treã hûúná g nöiå hocå bùnç g cacá h quan satá vaâ suy ngêmî . Chuná g thûúnâ g àûúcå giaoá viïn tênå tònh gianã g giaiã nhúâ biïtë giûä yïn lùnå g vaâ khöng ngùtæ lúiâ ...\" Nhênå ra àûúcå kiïuí tñnh cacá h cuaã con seä giupá banå hiïuí àûúcå cacá h cû xûã cuaã noá vaâ bútá lo lùnæ g. Chùnè g hanå , nïuë con banå deâ dùtå vaoâ nhûnä g ngayâ àêuì ài hocå nhû con võ phuå huynh noiá trïn, banå seä yïn têm rùnç g àún gianã laâ noá muönë quan satá trûúcá vaâ seä tham gia vaoâ khi àaä sùné sanâ g. Vò khöng thïí thay àöií tñnh cacá h con banå , tötë nhêtë laâ banå giupá con phatá huy lonâ g tûå tronå g vaâ banå chêpë nhênå noá nhû thï.ë Àöië xûã thïë naoâ àöië vúiá nhûnä g àûaá treã hûúná g nöiå hoùcå hûúná g ngoaiå ? Nïuë con banå laâ mötå àûaá treã hûúná g nöiå : - Baoá vúiá giaoá viïn. Àêuì möiî nùm hocå , trònh bayâ vúiá thêyì giaoá rùnç g con banå cênì coá thúiâ gian àïí thñch nghi trûúcá khi noá tham gia vaoâ cacá hoatå àönå g cuaã lúpá . Àiïuì nayâ seä chùcæ chùnæ rùnç g noá khöng bõ lamâ lu múâ búiã nhûnä g àûaá banå cunâ g lúpá thùnè g tñnh hún. - Cho con banå thúiâ gian àïí traã lúiâ . Nhûnä g ngûúiâ hûúná g nöiå suy nghô kyä moiå thûá vaâ seä khöng traã lúiâ cho àïnë khi hoå coá quyïtë àõnh chñnh xacá seä noiá ra àiïuì gò. Banå cunä g hayä toã ra tön tronå g sûå tiïnë böå chêmå chapå cuaã treã vaâ àûnâ g ngùtæ lúiâ no.á - Àûnâ g chïë giïuî con banå . Mötå ngûúiâ hûúná g nöiå cênì coá thúiâ gian àïí suy nghô vaâ traã lúiâ nhûnä g cêu hoiã ... Nïuë banå tamå ngûnâ g cêu chuyïnå àïuì àùnå àïí nghe con, noá coá thïí noiá hïtë yá kiïnë cuaã mònh. - Tön tronå g quyïnì ûu tiïn cho tre.ã Nïuë banå hoiã con banå múiâ ai àïnë dûå sinh nhêtå no,á coá leä noá chó àûa ra tïn hai àûaá treã khacá . Nïëu vêyå , àûnâ g nïn töí chûcá nhûnä g bûaä tiïcå truyïnì thönë g maâ thay vaoâ àoá nïn dùtæ noá vaâ ruã thïm nhûnä g àûaá banå thên nhêtë àïnë nhûnä g àiïmí vui chúi chuná g yïu thñch nhû laâ súã thu,á ài nhaâ sacá h..vv. Khi con sùpæ àïnë dûå sinh nhêtå cuaã mötå ai khacá , nïn àûa noá àïnë súmá àïí coá giúâ chuêní bõ. Nïuë con banå laâ mötå àûaá treã hûúná g ngoaiå : http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 82 - Dayå cho con banå thêyë àûúcå tacá haiå cuaã sûå önì aoâ . Tiïnë sô Têm lyá hocå nöií tiïnë g thïë gñúiá , Elizabeth Murphy, noiá : \"Nhûnä g lúiâ tuön ra tûâ miïnå g cuaã mötå ngûúiâ hûúná g ngoaiå thûúnâ g lotå vaoâ tai ngûúiâ êyë röiì múiá len vaoâ naoä . Nhûnä g àûaá treã hûúná g ngoaiå noiá ra yá tûúnã g cuaã chuná g khi chûa sùpæ xïpë xong, cûá nhû laâ chuná g àang ài ngao du vêyå ...\" Nhûng khi banå ngùtæ lúiâ àûaá con hûúná g ngoaiå cuaã mònh, noá seä quïn mêtë chuöiî suy nghô cuaã mònh. Lucá ào,á tötë nhêtë laâ khuyïnë khñch no,á noiá ài noiá laiå cêu:\"A. ..Hû\"â hay \"Meå biïtë \", \"Böë hiïuí ...\" cho àïnë khi noá diïnî taã àûúcå hïtë yá tûúnã g. - Dayå con biïtë àúiå àïnë lûútå noá àûúcå noiá . Banå coá thïí giupá con thûcå hanâ h tñnh kiïn nhênî bùnç g viïcå chuêní bõ bûaä ùn töië hay sûaã mötå caiá xe àöì chúi trong khi moiå ngûúiâ àang noiá chuyïnå . Dayå noá biïtë lùnæ g nghe vaâ àúiå cho ngûúiâ khacá kïtë thucá cêu noiá cuaã mònh. Thûúnâ g thò sau giúâ hocå , nhûnä g àûaá treã sönë g hûúná g ngoaiå rêtë hay hùm húã noiá vúiá banå beâ vïì banã thên chuná g. Noiá chuyïnå vúiá banå lamâ cho noá camã thêyë coá nhiïuì kinh nghiïmå . Nïuë banå rêtë bênå viïcå , ñt nhêtë möiî ngayâ nïn danâ h riïng 15 phutá àïí noiá chuyïnå vúiá con. - Dayå con hiïuí àûúcå bõa chuyïnå laâ àiïuì khöng tötë . Khi naoâ coá giúâ ranã h, banå hayä thûã nghe mêyë àûaá treã noiá chuyïnå xem. Àûaá thò baoã chõ noá àaä hocå lúpá 14, trïn aoá lucá naoâ cunä g caiâ hoa. Àûaá khacá noiá anh noá chùnè g khacá gò mötå con cho,á mötå con meoâ , mötå con chim, vaâ ùn àûúcå nhûnä g 5 öí baná h mò... Chuná g chó noiá nhûnä g àiïuì trïn àêy cho thoaã caiá tñnh thñch bõa chuyïnå . Ngûúiâ hûúná g ngoaiå hay cöë gùnæ g lûaâ döië bêtë cûá ngûúiâ naoâ , nhaâ têm lyá hocå Barron Tieger cho biïtë nhû vêyå . Hoå muönë tiïnë àïnë cacá möië quan hïå xaä höiå vaâ coá thïí thötë ra lúiâ àêuì tiïn nhùmç ranâ g buöcå ngûúiâ khacá . Nïuë con treã cuaã banå bõa chuyïnå lucá banå àang àûná g ào,á hayä noiá rùnç g: \"Con tûúnã g tûúnå g gioiã quaá àêyë \". Àiïuì nayâ seä lamâ nhûnä g ngûúiâ khacá biïtë rùnç g cêu chuyïnå àoá khöng coá thêtå maâ khöng lamâ con banå ngûúnå g ngunâ g. Khi naoâ chó coá mötå mònh banå vúiá con, hayä noiá vúiá noá vïì têmì quan tronå g cuaã tñnh trung thûcå . - Dayå con biïtë chêpë nhênå khoá khùn àïí lamâ bêtë cûá àiïuì gò mötå mònh. Chùnè g hanå , banå àïí con banå tûå lau phonâ g cuaã no,á noá seä camã thêyë \"sûcá lûcå canå kiïtå \" dênì , vaâ noá seä chùnè g lau xong cùn phonâ g. Nhûnä g lênì àêuì , hayä cunâ g lamâ vúiá no,á sau àoá chó àûná g canå h no,á röiì cuöië cunâ g noá seä biïtë noá phaiã tûå lamâ viïcå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 83 Tomá laiå , hayä dayå cho con banå biïtë möiî kiïuí tñnh cacá h coá mötå giaá trõ riïng cuaã no.á Búiã vò nhûnä g àûaá treã hûúná g ngoaiå thò rêtë thñch sönë g coá banå , chuná g seä löi cuönë nhiïuì ngûúiâ khacá theo cacá h sönë g cuaã chuná g. Nhûnä g àûaá treã hûúná g nöiå coá thïí ñt banå hún, nhûng laâ nhûnä g ngûúiâ banå rêtë gênì guiä . Hayä nhúá rùnç g: Tñnh cacá h con caiá banå coá thïí khacá tñnh cacá h cuaã banå , vaâ vúiá sûå giupá àúä cuaã banå , con caiá seä coá nhûnä g biïnë àöií phong phuá vïì tñnh cacá h àïí coá àûúcå mötå cuöcå sönë g hanå h phucá . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 84 Viïåc nhaâ beá 5 - 6 tuöíi coá thïí giuáp meå Àïí dayå con biïtë giupá àúä ngûúiâ khacá , biïtë tûå lo cho mònh, biïtë giaá trõ cuaã lao àönå g... ngay khi conâ nho,ã hayä têpå cho beá lamâ viïcå . Tuöií nhoã lamâ viïcå nho.ã Sau àêy laâ mötå vaiâ viïcå nhaâ thñch húpå vúiá treã tûâ 5 àïnë 6 tuöií : 1. Mang àöí nhûnä g sotå giêyë vunå trong phonâ g lamâ viïcå cuaã böë me.å 2. Tûå xïpë àöì cuaã beá vaâ mang ài cêtë trong tu.ã 3. Xïpë chená dôa vaoâ tuã chená . 4. Rûaã chêuå hoùcå bönì rûaã chená . 5. Quetá buiå àöì àacå trong nha.â 6. Cho choá hoùcå meoâ ùn. 7. Sùpæ xïpë vaâ thu donå banâ ùn . 8. Quetá nha,â quetá sên. 9. Traiã drap giûúnâ g, thu donå chùn manâ . 10. Lêyë thû trong höpå thû. 11. Giupá xacá h gioã vaoâ nhaâ khi meå ài chúå vïì vaâ cêtë thûcå phêmí vaoâ tuã lanå h. 12. Tûúiá mötå chêuå hoa. 13. Phuå lau chuiâ , giùtå rûaã àöì àacå trong nha.â ..... http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 85 Tuyâ cöng viïcå trong nhaâ maâ banå thïm vaoâ danh mucå trïn àêy nhûnä g viïcå beá coá thïí lamâ giupá me.å Nhûng quan tronå g laâ nhúá khen con möiî khi noá lamâ xong vaâ àûnâ g quaá chï bai, tracá h mocá nïuë noá lamâ húi kemá . Duâ sao beá vênî conâ laâ mötå àûaá treã ma!â http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 86 Cùn phoâng vui veã ÚÃ lûaá tuöií tûâ 6 àïnë 12, treã bùtæ àêuì hònh thanâ h mötå nhên cacá h riïng. Chuná g “trúã nïn rêtë hiïuë àönå g, rêtë thuyâ mõ, rêtë khoá tñnh, rêtë dïî chõu... “. Coá hùnç g haâ sa söë nhûnä g tñnh cacá h khacá biïtå , àïí tûâ àoá thanâ h lêpå mötå caiá TÖI riïng cuaã chuná g sau nayâ . Àöië phoá vaâ dung hoaâ nhûnä g tñnh cacá h khacá biïtå êyë , chó vúiá hai àûaá treã trong mötå gia àònh, nhiïuì khi cunä g lamâ cho cacá bêcå cha meå phaiã àiïn àêuì . Trong cacá sinh hoatå hanâ g ngayâ , àïí bonå treã cuaã banå luön hoaâ thuênå vúiá nhau, hayä giupá chuná g bùnç g cacá h: - Chia àïuì diïnå tñch cùn phonâ g, vacå h àûúnâ g ranh giúiá àïí möiî àûaá treã àïuì coá khoanã g khöng gian riïng (banâ hocå , tuã quênì aoá , kïå treo giayâ depá , àöì chúi... ). - Cho phepá chuná g àûúcå trang trñ theo yá thñch riïng cuaã tûnâ g àûaá . Giaiã thñch roä ranâ g àûaá nayâ cênì phaiã hoiã yá kiïnë trûúcá khi muönë dunâ g àöì cuaã àûaá kia. - ÊnË àõnh giúâ nghó ngúi: Àenâ nguã phaiã tùtæ vaâ khöng àûúcå nghe êm nhacå sau 9 giúâ töië . - Thuyïtë phucå chuná g dunâ g chung vúiá nhau mötå moná àöì nhû banâ hocå , mayá tñnh àiïnå tûã chùnè g hanå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 87 Têåp cho treã tñnh ngùn nùæp Treã con rêtë bûaâ bönå vaâ khöng hïì yá thûcá àïnë sûå ngùn nùpæ . Cha meå phaiã hûúná g dênî chuná g. Chõ Hoa cunâ g mötå cö banå gaiá cunâ g phonâ g bûúcá vaoâ nha,â caiá nùnæ g gay gùtæ cuaã buöií trûa heâ khiïnë mùtå chõ àoã gay. Vûaâ vaoâ àïnë cöní g, chõ àaä hñ hûnã g khoe: “Àïí cêuå nhòn thêyë cö con gaiá cûng cuaã túá ngoan nhû thïë naoâ ”. Nhûng nuå cûúiâ trïn möi chútå tùtæ khi chõ nhòn thêyë nhaâ cûaã bûaâ bönå . Àöì chúi cuaã beá Vên, con chõ vûtá möiî núi mötå caiá . Múã cûaã vaoâ phonâ g, chõ thêyë con beá nùmç nguã ngon lanâ h bïn canå h chuá choá böng to xu.â Trïn banâ hocå cuaã no,á sacá h vúã cunä g ngöní ngang khöng kemá . Bûcå mònh, chõ ra ngoaiâ ngöiì thûâ ngûúiâ . Cö banå thêyë thïë vöî vai khuyïn: “Cêuå phaiã dayå con ài laâ vûaâ röiì àêyë , chûá àïí lúná , con gaiá maâ cêuí thaã thò tïå qua”á . Mötå lucá sau, beá Vên roná rená àïnë bïn me,å noá biïtë chó khi naoâ bûcå mònh meå noá múiá nhû vêyå . Àïnë gênì me,å noá kheä khanâ g: “Con seä donå àöì chúi laiå ngay, con xin löiî me”å . Chõ Hoa quay laiå nhòn con nghiïm netá mùtå “Lênì sau, con khöng ngùn nùpæ , meå seä phatå ”. Treã con laâ vêyå àêyë , chuná g rêtë bûaâ bönå vaâ khöng hïì yá thûcá àïnë sûå ngùn nùpæ . Cha meå phaiã laâ ngûúiâ chó dênî cho treã vò tñnh ngùn nùpæ seä dênì dênì taoå cho treã thoiá quen ài vaoâ nïì nïpë , trêtå tû.å Khöng chó trong gia àònh maâ conâ coá lúiå cho cöng viïcå cuaã treã trong tûúng lai. Àiïuì nïn lamâ khi cha meå dayå treã ngùn nùpæ - Trûúcá hïtë cha meå phaiã laâ nhûnä g têmë gûúng tötë cho chuná g. Nïuë banå sönë g gonå ganâ g thò con treã seä tiïpë thu àiïuì nayâ rêtë nhanh choná g. - Giao cho treã cöng viïcå phuâ húpå vúiá tûnâ g lûaá tuöií . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 88 - Khi treã àûúcå ba tuöií , cha meå bùtæ àêuì dayå cho chuná g tñnh ngùn nùpæ . Úà àöå tuöií nayâ , treã coá thïí xïpë àûúcå göië vaoâ gocá giûúnâ g, àïí giayâ lïn giaá. - Khi treã tûâ bönë àïnë nùm tuöií , banå coá thïí hûúná g dênî treã thu xïpë àöì chúi vaoâ núi quy àõnh sau khi chúi. - Khi treã lïn nùm tuöií , banå khuyïnë khñch treã donå phonâ g, lau banâ sau khi ùn... Trûúcá tiïn, banå nïn biïnë noá thanâ h mötå troâ chúi. Banå coá thïí noiá : “Beá cûng, höm nay meå vaâ con thi xem ai sùpæ xïpë àöì àacå gonå ganâ g nhêtë nhe”á . - Treã lïn sauá tuöií , banå àïì nghõ chuná g thu donå àöì dunâ g hocå têpå , xïpë sacá h vúã ngùn nùpæ trïn giaá sùpæ , donå depå phonâ g riïng... - Nïuë treã khöng coá phonâ g riïng, banå hûúná g dênî cho chuná g lamâ nhûnä g cöng viïcå àún gianã trong gia àònh nhû lau banâ ghï,ë thay nûúcá bònh hoa... - Giaiã thñch cho treã biïtë nhûnä g lúiå ñch cuaã cöng viïcå nayâ . - Khen ngúiå chuná g khi cöng viïcå cuaã chuná g àûúcå hoanâ thanâ h tötë . Hoùcå cunä g coá thïí nheå nhanâ g khiïní tracá h khi chuná g khöng lamâ tötë hoùcå lamâ maâ laiå khöng cêní thênå . Nhûnä g àiïuì banå khöng nïn lamâ vúiá con treã - Nïuë banå luön miïnå g cauâ nhauâ vïì sûå bûaâ baiä cuaã tre,ã àiïuì nayâ khöng nhûnä g khöng giupá ñch gò àûúcå maâ conâ khiïnë treã xa cacá h banå hún. - Khöng nïn chó trñch quaá àaná g khi treã phamå nhûnä g sai lêmì , vò àiïuì nayâ seä dïî lamâ treã camã thêyë bõ töní thûúng. Khi treã àang chúi mötå troâ chúi naoâ ào,á banå khöng nïn bùtæ treã ngûng ngay vò banå khöng thïí chõu nöií sûå bûaâ baiä . Lucá nayâ banå chó nïn noiá vúiá tre:ã “Con phaiã donå depå cêní thênå khi àaä chúi xong”. - Khöng nïn lucå soatá vaâ donå depå phonâ g cuaã treã khi chuná g khöng coá nha.â Nïuë phonâ g cuaã treã quaá bûaâ bönå , banå hayä chúâ chuná g vïì àïí yïu cêuì donå depå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 89 - Khi banå tûå tiïnå donå depå , treã seä nghô rùnç g banå àaä can thiïpå vaoâ viïcå riïng cuaã chuná g. Àiïuì nayâ lamâ treã khoá chõu vaâ bêtë húpå tacá . - Khöng nïn gay gùtæ vúiá chönì g banå vò tñnh bûaâ baiä cêuí thaã cuaã anh êyë , vò vö tònh banå lamâ cho treã thêyë böë noá cunä g khöng ngùn nùpæ chùnè g kemá gò no.á http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 90 Daåy con noái chuyïån àiïån thoaåi Alö!!! Alö!!! Giao tiïpë qua àiïnå thoaiå ngayâ canâ g phöí biïnë hún trong cuöcå sönë g cuaã chuná g ta, thïë nhûng khöng mêyë ai quan têm àïnë viïcå dayå treã cacá h noiá àiïnå thoaiå . Coá bao giúâ banå bûcå mònh vò àûaá treã úã àêuì dêy cûá êpë a êpë uná g vaâ banå chùnè g thïí naoâ noiá chuyïnå àûúcå vúiá ngûúiâ banå cênì gùpå gêpë . Vò vêyå , hayä dayå con cacá h goiå cunä g nhû nhênå àiïnå thoaiå , chùnè g mêtë nhiïuì thúiâ gian vaâ cöng sûcá lùmæ àêu nhûng chùnè g bao lêu, banå seä nghe àönì g nghiïpå hoùcå banå beâ cuaã banå khöng tiïcë lúiâ khen “Con chõ gioiã thêtå . Noiá nùng gayä gonå . Thêtå laâ dïî thûúng”. - Khi nhênå àiïnå thoaiå , noiá “Alö” nheå nhanâ g vaâ lõch sû.å - Khöng àûúcå thetá to goiå böë hoùcå meå (tiïnë g thetá goiå to cuaã beá coá thïí lamâ cho ngûúiâ àêuì dêy bïn kia bõ choiá tai, giûtå mònh). - Nïuë khöng coá ngûúiâ lúná úã nha,â chauá phaiã biïtë cacá h hoiã “Da,å böë meå con khöng coá nha.â Cö tïn gò a?å . Cö hoùcå chuá coá muönë nhùnæ gò khöng? Cö cho con xin söë àiïnå thoaiå , con seä nhùnæ böë goiå laiå sau” (Banå nïn àïí sùné giêyë vaâ viïtë úã gênì àiïnå thoaiå ). - Cùn dùnå treã khöng àûúcå noiá chuyïnå nhiïuì vúiá ngûúiâ la.å - Khi goiå àiïnå thoaiå cho banå , lïî phepá xûng tïn mònh trûúcá vaâ xin phepá àûúcå noiá chuyïnå vúiá banå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 91 Thïë giúái tûúãng tûúång cuãa beá Àûaá con 4 tuöií cuaã banå sönë g trong mötå thïë giúiá vûaâ khacá laå vûaâ thuá võ: Vñ du,å chauá nghô mònh coá thïí bay, chauá coá mötå àûaá em hay cûúiâ (thûcå ra chauá coá mötå ngûúiâ chõ); coá mötå ngûúiâ banå thên lucá naoâ cunä g úã canå h chauá vaâ kiïn nhênî lùnæ g nghe nhûnä g cêu chuyïnå chauá kï,í chauá coá têmë thamã thênì ...! Dô nhiïn àoá chó laâ thïë giúiá tûúnã g tûúnå g cuaã chauá . Nhiïuì ngûúiâ cunâ g chauá àùmæ chòm vaoâ nhûnä g mú tûúnã g saná g taoå vaâ vö haiå êyë . Röiì tûå hoiã khöng biïtë mònh lamâ nhû vêyå coá gò khacá thûúnâ g khöng? Tûúnã g tûúnå g – baiâ thûcå hanâ h giao tiïpë cuaã beá Cacá nhaâ nghiïn cûuá têm lyá cho rùnç g “Nhiïuì cha meå nhênå thêyë àoá laâ nhûnä g biïuí hiïnå húi khacá thûúnâ g. Nhûng khaã nùng tûúnã g tûúnå g vïì mötå thïë giúiá cho riïng mònh laâ bûúcá cênì thiïtë trong giai àoanå phatá triïní cuaã be”á . Nhûnä g cêu chuyïnå tûúnã g tûúnå g phanã aná h hiïuí biïtë cuaã beá vïì thïë giúiá xung quanh. Khi beá giaã lamâ bacá sô hay xem caiá höpå nhû mötå chiïcë tauâ , nghôa laâ beá àang höiå nhêpå vaâ àang trong bûúcá chuyïní tiïpë àïnë giai àoanå tiïpë xucá vúiá cacá loaiå biïuí tûúnå g (tûâ ngûä hay con sö)ë . Khi mötå nhomá beá cunâ g chúi àoná g kõch vúiá nhau, nhûnä g khoá khùn trong viïcå phên vai hay xêy dûnå g vúã kõch seä lamâ cho cacá em biïtë chia se,ã húpå tacá vaâ cunâ g ganá h vacá tracá h nhiïmå . Beá trûúcá tuöií àïnë trûúnâ g àaä coá thïí phên biïtå giûaä tûúnã g tûúnå g vaâ thûcå tï.ë Nhûng beá khöng xem caiá naoâ quan tronå g hún caiá naoâ . Beá thñch àoná g kõch tûúnã g tûúnå g vò beá coá thïí àiïuì khiïní cêu chuyïnå theo yá thñch cuaã mònh, khöng phaiã tuên theo bêtë kyâ nguyïn tùcæ naoâ . Lamâ nhû vêyå beá khöng chó thoaã manä súã thñch cuaã mònh, maâ conâ tûå renâ http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 92 luyïnå nhûnä g giao tiïpë xaä höiå , tònh camã vaâ cacá kyä nùng tri thûcá vönë coá trong àúiâ thûúnâ g”. Chó khi beá 3 hoùcå 4 tuöií , bùtæ àêuì höiå nhêpå vaoâ thïë giúiá bïn ngoaiâ nhû ài hocå , tiïpë xucá , lamâ quen - thò àiïuì khacá thûúnâ g nayâ múiá trúã nïn àaná g ngaiå . Tûúnã g tûúnå g – baiâ hocå tòm hiïuí têm tranå g ngûúiâ khacá - “Tûúnã g tûúnå g hiïmë khi coá haiå cho be.á Thûcå tï,ë sûå thiïuë tûúnã g tûúnå g múiá laâ dêuë hiïuå cuaã nhûnä g trucå trùcå têm lyá àaná g ngaiå nhû chûná g phiïnì muönå hay tûå ky”ã . - Tûúnã g tûúnå g mònh àang úã trong mötå thïë giúiá naoâ àoá hoùcå àoná g giaã thanâ h nhiïuì nhên vêtå khacá nhau giupá khúi dêy sûå àönì g camã núi be,á tûâ àoá giupá beá tòm hiïuí nhûnä g tònh camã nhû húnâ döiî , súå haiä , can àamã ... - Tuy nhiïn nïuë beá thûúnâ g tûúnã g tûúnå g nhûnä g àiïuì khöng tötë , banå nïn trao àöií sûå viïcå nayâ vúiá bacá sô nhi khoa. Trong trûúnâ g húpå nayâ , hayä chó roä cho beá thêyë khi naoâ thò tûúnã g tûúnå g seä anã h hûúnã g khöng tötë àïnë sinh hoatå cuaã beá vaâ nhûnä g ngûúiâ xung quanh. Banå cöë gùnæ g àûnâ g biïuí hiïnå thaiá àöå bûcå docå àöië vúiá be,á nïuë khöng beá seä mùcå camã . Nïuë khöng kheoá leoá , banå seä khiïnë beá trúã nïn khepá kñn. - Banå cunä g khöng nïn tûå yá tham gia vaoâ troâ chúi tûúnã g tûúnå g cuaã beá nïuë lucá àoá beá chûa sùné sanâ g, vò cacá h tûúnã g tûúnå g vaâ hanâ h àönå g cuaã banå coá thïí khöng giönë g vúiá cacá h cuaã be.á Tötë nhêtë la:â “Hayä chúâ cho àïnë khi banå àûúcå múiâ tham gia”. - Nhûnä g hanâ h àönå g bùtæ chûúcá lùmæ lucá laâ cacá h bayâ toã suy nghô vaâ tònh camã cuaã be.á Ngayâ sinh nhêtå cuaã beá Ti (4 tuöií ) trunâ g vaoâ ngayâ Tïtë truyïnì thönë g, vaâ gia àònh thûúnâ g chó tùnå g quaâ cho beá maâ khöng töí chûcá tiïcå . Mötå höm, ba meå Ti thêyë beá àang töí chûcá sinh nhêtå cho con bupá bï cuaã mònh, vaâ beá toã ra buönì rêuì vò bupá bï khöng coá banå beâ àïnë dû.å Hiïuí ra, böë meå Ti àaä töí chûcá laiå cho beá mötå bûaä tiïcå sinh nhêtå vaâ múiâ àêyì àuã banå beâ cuaã beá àïnë dû.å - Hayä nhú:á “Mötå trong nhûnä g àiïuì quyá giaá nhêtë maâ böë meå coá thïí lamâ cho con caiá cuaã mònh laâ hiïuí con treã muönë gò qua nhûnä g hanâ h vi tûúnã g tûúnå g vaâ trên tronå g khaã nùng thïí hiïnå cuaã tre”ã . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 93 Treã em cêìn àuúåc giaáo duåc yá thûác vïì tiïìn baåc tûâ 3 tuöíi? Cacá chuyïn gia giaoá ducå phûúng Têy cho rùnç g, nïn dayå cho treã em biïtë yá thûcá vïì tiïnì bacå ngay tûâ khi chuná g 3 tuöií vaâ hoå xêy dûnå g kïë hoacå h giaoá ducå theo tûnâ g giai àoanå nhû sau: - 3 tuöií : nhênå biïtë cacá loaiå tiïnì vaâ giaá trõ cuaã chuná g. -4 tuöií : hocå cacá h dunâ g tiïnì àïí mua nhûnä g thûá àún gianã nhû butá ve,ä keoå , àöì chúi, àöì ùn. Nhûng vênî cênì ngûúiâ lúná ài kemâ . - 5 tuöií : hiïuí rùnç g tiïnì laâ thanâ h quaã do lao àönå g maâ co.á - 6 tuöií : coá thïí àïmë àûúcå mötå söë tiïnì tûúng àöië lúná , bùtæ àêuì hocå cacá h cêtë giûä tiïnì , böiì dûúnä g yá thûcá \"tiïnì cuaã mònh\". - 7 tuöií : coá thïí quan satá banã g giaoá , so saná h vúiá söë tiïnì mònh coá àïí biïtë khaã nùng mua hay khöng mua caiá gò. - 8 tuöií : nghô cacá h tûå kiïmë tiïnì tiïu vùtå nhû baná baoá , mua giupá hanâ g xomá nhûnä g moná hanâ g àïí àûúcå nhênå tiïnì thûúnã g. - 9 tuöií : coá thïí tûå lêpå ra kïë hoacå h tiïu tiïnì cuaã mònh, biïtë mùcå caã khi mua hanâ g, hocå cacá h giao dõch. - 10 tuöií : biïtë tiïtë kiïmå tiïnì tiïu vùtå ; nhûnä g lucá cênì , coá thïí mua nhûnä g thûá khaá àùtæ nhû dunå g cuå thïí thao hay mötå loaiå nhacå cuå yïu thñch. - 11 tuöií : hocå cacá h àaná h giaá nhûnä g sanã phêmí àûúcå quanã g caoá , tûâ àoá phatá hiïnå àûúcå nhûnä g sanã phêmí tötë , reã vaâ coá khaiá niïmå vïì baná haå gia,á khuyïnë maiä . - 12 tuöií : biïtë quyá tronå g àönì g tiïnì , hiïuí rùnç g kiïmë àûúcå tiïnì khöng dïî danâ g, coá yá thûcá tiïtë kiïmå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 94 - Sau 12 tuöií , hoanâ toanâ coá thïí tham gia mötå söë hoatå àönå g thûúng maiå cuaã thïë giúiá ngûúiâ lúná vaâ cacá hoatå àönå g quanã lyá tiïnì bacå , giao dõch khacá ... Kïë hoacå h trïn cho thêyë , xaä höiå phûúng Têy rêtë coi tronå g viïcå giaoá ducå yá thûcá vïì kinh tïë cho treã em. Theo ho,å treã em coá nùng lûcå quan satá rêtë tötë , chuná g quan têm àïnë tiïnì bacå khaá súmá , vò chuná g biïtë , coá tiïnì múiá mua àuúcå nhûnä g thûá maâ mònh thñch. Böë meå chó cênì dênî treã ài daoå cacá cûaã hanâ g mötå vaiâ lênì , chuná g coá thïí nhúá rêtë kyä nhiïuì loaiå hanâ g hoaá vaâ giaá caã cuaã möiî loaiå . Khi hiïuí rùnç g tiïnì chó coá àûúcå thöng qua lao àönå g, thò úã treã em seä xuêtë hiïnå têm lyá quyá tronå g àönì g tiïnì , biïtë tiïtë kiïmå , traná h tiïu xaiâ lanä g phñ. Nhiïuì àûaá treã àûúcå böë meå chiïuì chuönå g thaiá qua,á cung phunå g àuã thû,á nhêtë laâ nhûnä g gia àònh khaá gia,ã khiïnë cho chuná g coá têm lyá yã laiå , coi reã àönì g tiïnì , lûúiâ lao àönå g, nhû thïë khöng nhûnä g khöng phatá huy àûúcå tñnh cênì cu,â saná g taoå maâ conâ coá thïí lamâ nayã sinh tû tûúnã g kiïmë tiïnì mötå cacá h bêtë húpå phapá . Àiïuì nayâ chûná g toã viïcå nhênå thûcá vïì tiïnì vaâ giaá trõ àönì g tiïnì coá liïn quan chùtå cheä vúiá giaoá ducå àaoå àûcá , nhên cacá h. Thoiá quen quyá tronå g tiïnì bacå , chi tiïu coá kïë hoacå h seä dênì àûúcå hònh thanâ h vaâ tacá àönå g trûcå tiïpë àïnë nhên cacá h cuaã treã thöng qua cacá h ûná g xûã cuaã chuná g vúiá tiïnì bacå . Nhûnä g treã em àuúcå giaoá ducå àêyì àuã vïì quanã lyá vaâ sûã dunå g tiïnì bacå sau nayâ thuúnâ g coá khaã nùng lamâ kinh tïë gioiã . Hún thï,ë biïtë tûå mònh kiïmë tiïnì seä taoå nïn tñnh àöcå lêpå trong tû duy vaâ hanâ h àönå g cuaã tre.ã http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 95 Nïn àaánh con hay khöng? Trong mötå cuöcå khaoã satá gênì àêy, ngûúiâ ta thêyë rùnç g 41% cacá bêcå cha meå àaná h àonâ khi con mònh àaná h ngûúiâ khacá . Theo nhaâ xaä höiå hocå Murray Atraus (trung têm Family Research Laboratory – ÀH New Straus) thò: cacá bêcå cha meå nayâ àaä dayå con hai àiïuì : 1. Àaná h ngûúiâ khacá laâ viïcå lamâ xêuë 2. Khöng xêuë nïuë àaná h ngûúiâ lamâ viïcå xêuë . Thûcå tïë khaoã satá cho thêyë thanh thiïuë niïn seä dïî danâ g coá cacá hanâ h àönå g phamå phapá , nghiïnå rûúuå , trêmì camã , tûå tû,ã sûã dunå g chêtë kñch thñch, thêtë nghiïpå ... nïuë bõ àaná h àêpå . Vêyå coá nïn chùng khi nhaâ nûúcá ban hanâ h àaoå luêtå ngùn cêmë viïcå àaná h àêpå con caiá trong moiå hoanâ canã h? Nhûnä g ngûúiâ unã g höå luêtå cêmë àaná h con cho rùnç g viïcå nayâ seä àûa moiå ngûúiâ àïnë mötå xaä höiå an bònh; vaâ vênî conâ coá nhûnä g phûúng cacá h khacá àïí dayå con caiá thay vò dunâ g roi votå . Nhûng nhûnä g phûúng phapá àoá coá thûcå sûå hiïuå qua?ã Coá tacá dunå g lêu daiâ khöng? Cêu traã lúiâ laâ lucá co,á lucá khöng; vaâ khöng coá gò àamã baoã chùcæ chùnæ ca.ã Coá thïí khi conâ tre,ã banå tin rùnç g àaná h con laâ mötå cacá h giaoá ducå tötë , nhûng röiì khi àaä dayâ danå kinh nghiïmå hoùcå khi vïì gia,â banå seä nhênå thêyë rùnç g àaná h con hêuì nhû khöng àûa àïnë hêuå quaã gò. Àoá laâ chûa kïí àïnë nhûnä g trûúnâ g húpå roi votå bõ lamå dunå g, trúã thanâ h baoå lûcå gia àònh, gêy hêuå quaã nghiïm tronå g cho hanâ h àönå g, têm lyá vaâ löië sönë g cuaã con caiá . Thïë nhûng öng baâ ta vênî thûúnâ g noiá “thûúng cho roi cho votå ” cú maâ ? Phaiã chùng cêu noiá nayâ khöng conâ phuâ húpå vúiá thúiâ àaiå ngayâ nay nûaä ? KHÖNG. Hayä nhú,á nïuë coá thïí dayå baoã con caiá bùnç g lúiâ khuyïn vaâ nhûnä g phûúng phapá giaoá ducå khöng àonâ roi thò khöng coá gò tötë hún. Nhûng nïuë banå thêyë rùnç g chó coá àaná h àonâ múiá coá thïí lamâ treã tötë http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 96 hún lïn, thò banå hayä thi hanâ h viïcå nayâ mötå cacá h thñch húpå – nghôa laâ àûnâ g àïí camã xucá noná g giênå lênë lûútá , vaâ banå chó àaná h con nhùmç mucå àñch giupá treã nhênå ra sai lêmì vaâ sûaä chûaä , chûá khöng xem àoá laâ cacá h thïí hiïnå quyïnì lûcå àïí con caiá phaiã vêng lúiâ . Sau àêy laâ mötå vaiâ hûúná g dênî danâ h cho banå : - Chó nïn thónh thoanã g àaná h àonâ : vò khi bõ àaná h nhiïuì , con banå seä “lúnâ ” àonâ (danå àonâ ) vaâ viïcå àaná h àonâ seä khöng conâ tacá dunå g nûaä . - ApÁ dunå g viïcå àaná h àonâ coá veã hûuä hiïuå àöië vúiá nhûnä g àûaá con cûná g àêuì , dïî bõ kñch àönå g, quêyå phaá quaá mûcá ... - Àaná h bùnç g tay (khi con banå conâ nho)ã , hoùcå dunâ g roi (khi con banå àaä lúná ) nhûng chó àaná h vaoâ möng vaâ àaná h ñt, vò khöng phaiã mucå àñch cuaã banå laâ cho con mötå baiâ hocå nhúá àúiâ . Àûnâ g quêtë tuiá buiå , dïî gêy ra hêuå quaã àaná g tiïcë . - Àaná h ngay lêpå tûcá : àïí cún giênå gia tùng, banå coá thïí seä ài quaá trúná . Vaâ phaiã ghi nhúá rùnç g luön luön ài kemâ viïcå àaná h àonâ vúiá viïcå phên tñch löiî lêmì , àûa ra lúiâ dayå baoã cûúng quyïtë vaâ hêuå qua.ã http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 97 Àïí treã biïët nghe lúâi Treã em cunä g giönë g nhû biïtë bao nhiïu ngûúiâ khacá , khöng phaiã lucá naoâ cunä g thñch tuên lúiâ ngûúiâ khacá . Thûcå ra úã tuöií ào,á cacá em cênì coá ngûúiâ dayå cho cacá h chuá yá àïnë nhiïuì vênë àï.ì Khi khöng lùnæ g nghe, tûcá laâ con banå àang chuá yá àêyë (khöng phaiã lucá naoâ cunä g cùnç nhùnç àûúcå ). Nhûng nïuë biïtë lùnæ g nghe seä giupá cho con banå hocå baiâ hiïuå quaã hún, hoùcå nhênå ra àûúcå nhûnä g dêuë hiïuå nguy hiïmí , coá thïí hiïuí àûúcå yá cuaã banå , yá cuaã giaoá viïn, yá ngûúiâ khacá vaâ kïtë banå dïî hún. Coá rêtë nhiïuì cacá h àïí dayå cho treã nhiïuì kyä nùng cênì thiïtë àïí trúã thanâ h mötå ngûúiâ biïtë lùnæ g nghe. Dayå treã tûâ nhoã khöng phaiã laâ súmá vò öng baâ ta thûúnâ g noiá “Dayå con tûâ thuúã conâ thú... “ ma.â Treã àang têpå ài coá thïí seä khöng nghe lúiâ bùnç g nhûnä g em lïn 5 tuöií vò canâ g lúná treã canâ g yá thûcá àûúcå võ trñ cuaã mònh, thïë nhûng cacá em vênî coá nhûnä g kyä nùng nayâ . Con banå seä nghe kyä hún nhiïuì nïuë banå ngöiì satá con trong bûaä ùn saná g vaâ nhùcæ con ùn hïtë tö phú,ã hoùcå khi àïnë giúâ nguã banå chó cênì nheå nhanâ g nhùcæ nhúã cho biïtë beá biïtë rùçng banå chuêní bõ tùtæ àenâ . Cênì dûtá khoatá vaâ roä ranâ g. Cênì dayå con mötå cacá h dûtá khoatá , àún gianã vaâ thïí hiïnå quyïnì hanâ h roä ranâ g. Con banå seä chaná hoùcå nöií cauá nïuë banå cûá laiã nhaiã maiä vïì mötå vênë àï.ì Àûnâ g ra lïnå h mötå cacá h daiâ lï thï nhû “Ngoaiâ trúiâ lanå h lùmæ , con àang bõ ömë , meå muönë con mùcå aoá êmë vaoâ trûúcá khi ài mua àöì chúi”, röiì latá sau laiå gaoâ lïn “Tai àiïcë hay sao maâ khöng nghe, mùcå aoá êmë vaoâ , muönë ùn àonâ àêyë ha?ã ”. Ngoaiâ ra cunä g àûnâ g diïnî àatå mötå vênë àïì giönë g nhû mötå cêu hoiã nïuë thûcå sûå con banå khöng àûúcå phepá chonå lûaå nhû “Xe àïnë röiì , lïn xe ài con”, cêu nayâ coá leä tacá àönå g manå h hún cêu “Lïn xe chûá con?” http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VA KYÄ NÙNG CUÃA TREà 98 Nïn diïnî àatå nhûnä g àiïuì banå muönë noiá mötå cacá h roä ranâ g, khöng àûúcå doaå natå hay hûaá vúiá treã nhûnä g àiïuì maâ banå khöng thïí thûcå hiïnå . Nïuë banå noiá vúiá àûaá con 2 tuöií cuaã mònh “Sau khi ùn cúm töië xong, con phaiã uönë g mötë ly sûaä nhoã ngay khöng thò quïn mêtë !”, àûnâ g taná gêuî trong vonâ g 5 phutá sau àoá maâ nïn àïí thúiâ gian àoá àïí treã uönë g nûúcá cam chùnè g hanå . Banå coá thïí nhùcæ nhúã con rùnç g nïuë lönå xönå meå seä cönå g thïm giú,â nïn cönå g thïm giúâ khi treã trò hoanä . Böë meå phaiã cunâ g nhau chia seã vaâ tön tronå g nhûnä g nguyïn tùcæ àaä àïì ra, àïí khöng ai lamâ honã g nhûnä g nguyïn tùcæ ào.á Ngoaiâ ra, phaiã thûcå hiïnå dûtá khoatá . Àûnâ g bao giúâ la hetá con “Àûnâ g bùng qua àûúnâ g!” àïnë 5 lênì trûúcá khi con banå chuá yá àïnë banå . Tûúng tû,å àûnâ g àïí rúi vaoâ tònh tranå g truyïnì àatå khöng àûúcå dûtá khoatá , khöng coá tñnh thucá giucå nhû “Àïí caiá ly lïn banâ ”, lùpå ài lùpå laiå trûúcá khi muönë con mònh lamâ theo. Chó cho con nheå nhanâ g àùtå caiá ly lïn banâ , coá nhû thïë con banå múiá biïtë roä àûúcå banå muönë noá lamâ gò. Cunã g cöë nhûnä g àiïuì mònh muönë noiá . Àanâ g sau mötå cêu noiá coá thïí coá nhiïuì àiïuì maâ mònh muönë nhùnæ gûiã , nhêtë laâ nïuë banå àang cöë keoá con mònh ra khoiã nhûnä g hoatå àönå g cuönë hutá con mònh. Nïn nhùcæ nhúã thûúnâ g xuyïn “Àïnë giúâ ài nguã röiì con” vaâ nhêpë nhayá àenâ àïí ra hiïuå , hoùcå ra hiïuå bùnç g cacá h àùtå tay lïn vai con, nheå nhanâ g tacá h noá ra khoiã nhûnä g troâ chúi àang löi cuönë noá vaâ àûa con vïì giûúnâ g, keoá manâ xuönë g, vöî vaoâ göië ra hiïuå . Baoá cho biïtë trûúcá . Cho con biïtë trûúcá khi thay àöií quyïtë àõnh, nhêtë laâ nïuë noá àang chúi vui veã vúiá cacá banå hay vúiá àöì chúi. Trûúcá khi banå chuêní bõ ài àêu, nïn cho con biïtë “Meå ài cöng chuyïnå mötå latá , khi naoâ meå vïì thò con phaiã donå depå àöì chúi, ài rûaã tay vaâ rûaã mùtå cho sacå h se”ä . Lúiâ hûúná g dênî phaiã thûcå tï.ë Nïuë banå noiá vúiá àûaá con 2 tuöií cuaã mònh laâ cêtë àöì chúi ài, thò ngay lucá àoá chauá seä ngú ngacá nhòn quanh phonâ g vaâ thùcæ mùcæ “Meå noiá con gò a?å ”. Do àoá phaiã noiá cuå thïí caiá gò, vêtå gò, viïcå gò mötå cacá h thûcå tïë roä ranâ g, vñ duå nhû “con cêtë caiá höpå mauâ vanâ g ài”. Sau àoá múiá baoã chauá cêtë tiïpë caiá höpå mauâ xanh chùnè g hanå . http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 99 Àönå g viïn. Ra lïnå h cho con bùnç g cacá h la hetá , huâ doaå coá thïí seä coá hiïuå quaã ngay, nhûng dô nhiïn chùnè g coá ai muönë lamâ nhû thï.ë Hêuì hïtë treã em àïuì coá nhûnä g phanã ûná g tñch cûcå khi banå cû xûã vúiá con mötå cacá h khöi haiâ vui veã bùnç g mötå gionå g noiá coá veã ngúâ nghïcå h hay mötå baiâ hatá naoâ àoá àïí truyïnì taiã nhûnä g àiïuì mònh muönë noiá . Banå coá thïí hatá àaiå mötå giai àiïuå naoâ àoá nhû “Höní g damá àêu em conâ phaiã hocå baiâ ” hoùcå coá thïí noiá vúiá con rùnç g nïuë con ngoan thò meå seä mua cho con mötå böå àöì nguã múiá , chûá àûnâ g noiá “Khöng hocå röiì mai mötë ngu dötë , khöng ai themâ chúi...” hoùcå “Con phaiã àaná h rùng nïuë khöng mêyë con sêu seä ùn thunã g rùng cuaã con àêyë ” hoùcå hetá toaná g lïn “Àaná h rùng mau”. Phaiã coá lúiâ khen möiî khi beá lamâ gioiã , lamâ tötë nhû “Beá cuaã meå ngoan qua!á Cho meå thúm mötå caiá naoâ !”. Àïí cho con biïtë lùnæ g nghe thò banå phaiã biïtë cacá h khöi haiâ , phaiã yïu thûúng vaâ tin tûúnã g úã con mònh, vò chauá seä camã nhênå àûúcå rùnç g banå àang yïu thûúng vaâ quan têm àïnë chauá . Àêy laâ mötå khña canå h quan tronå g àoiâ hoiã phaiã coá thûcå sû.å Nhûnä g hûúná g dênî trung thûcå , nhûng dûtá khoatá khöng coá nghôa laâ banå phaiã gùtæ gonã g. Nhûnä g àiïuì banå muönë noiá vúiá con nïuë kemâ theo mötå nuå cûúiâ hay öm con vaoâ lonâ g luön coá sûcá manå h dïî thuyïtë phucå hún. Nïuë àûúcå nhû thïë con banå seä nhênå ra rùnç g cênì phaiã chuá yá vaâ lamâ theo nhûnä g hûúná g dênî cuaã banå laâ àuná g. Hayä laâ mötå ngûúiâ luön coá hanâ h vi tötë . Nhûnä g em chûa àïnë tuöií ài hocå seä trúã thanâ h nhûnä g ngûúiâ biïtë vêng lúiâ hún nïuë cacá em thêyë banå cunä g laâ ngûúiâ biïtë vêng lúiâ . Hayä taoå thoiá quen biïtë lùnæ g nghe con mònh mötå cacá h tön tronå g giönë g nhû banå lùnæ g nghe ngûúiâ khacá . Nïn nhòn vaoâ con möiî khi noá noiá chuyïnå vúiá banå , lõch sûå àapá laiå , vaâ khöng àûúcå ngùtæ lúiâ maâ àïí cho con noiá hïtë röiì múiá àapá laiå . Trong khi con àang noiá chuyïnå vúiá banå thò àûnâ g nïn quay mùtå ài chöî khacá hay tûå yá boã ài. http://www.ebooks.vdcmedia.com

NHÛÄNG CAÁCH NUÖI DAÅY TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃA TREÃ 100 Giúái haån chúi game úã tuöíi mêîu giaáo? (Tûâ 2-5 tuöíi) Mötå söë chuyïn gia cho rùnç g treã em dûúiá 3 tuöií khöng nïn chúi game, tötë hún nïn cho cacá em chúi vúiá nhûnä g loaiå àöì chúi coá tñnh trûuâ tûúnå g cao hún nhû lùpæ rapá cacá khöië . Nhûng nïuë con banå àaä lúä “ghiïnì ” chúi game röiì (coá thïí do anh chõ em trong nhaâ chó), thò bêy giúâ laâ lucá phaiã giúiá hanå laiå . Trûúcá hïtë , banå phaiã nhênå àõnh xem con mònh àaä chúi nhiïuì chûa, vaâ àïí yá xem nhûnä g lucá ranã h röiî treã lamâ gò. Hêuì hïtë cacá chuyïn gia àïuì àïì nghõ chó nïn cho treã ngöiì trûúcá manâ hònh möiî ngayâ khoanã g mötå hoùcå hai tiïnë g - àoá laâ tñnh luön thúiâ gian xem TV, xem phim, vaoâ manå g (àöië vúiá nhûnä g em lúná hún) vaâ chúi game. Nïuë treã àang say mï mötå loaiå game naoâ àoá thò noiá treã chó nïn chúi khoanã g 45 phutá thöi vaâ conâ danâ h thúiâ gian àïí xem cacá chûúng trònh khacá trïn TV hoùcå phaiã danâ h thúiâ gian àïí vênå àönå g thïí chêtë trong ngayâ nûaä . Nhûng vênî phaiã thûúnâ g xuyïn àïí yá cùtæ giamã dênì thúiâ gian chúi game cuaã tre.ã Mùtå khacá , nïuë treã chïtë mï chïtë mïtå suötë nhiïuì tiïnë g àönì g höì khöng chõu àûná g lïn, thò coá nghôa laâ chúi quaá nhiïuì röiì . Sau àêy laâ mötå söë giaiã phapá àïí hanå chïë viïcå chúi game cuaã tre:ã - ÊnË àõnh roä thúiâ gian trûúcá khi chúi. Vñ du,å nïuë banå muönë cho con mònh chó chúi 30 phutá , thò phaiã baoã con rùnç g chó àûúcå phepá chúi nhû thïë thöi vaâ banå phaiã canh àuná g giú.â Khi hïtë thúiâ gian ênë àõnh, thò viïcå chúi game cunä g phaiã chêmë dûtá , khöng cho phepá nùn nó thïm. Khi treã àaná h trönë g lanä g hoùcå cöë naiâ nó chúi thïm thò phaiã bònh tônh nhùcæ laiå thúiâ gian àaä cho phepá ngay tûâ àêuì . - Cacá h giaiã quyïtë khi treã phanã àöië . Hêuì hïtë cacá troâ chúi àïuì coá chûcá nùng “lûu troâ chúi”, do àoá con banå coá thïí ngûng chúi nûaã chûnâ g maâ khöng súå bõ mêtë àiïmí , hoùcå phaiã chúi laiå tûâ àêuì ... Banå nïn giaiã thñch cho con hiïuí chûcá nùng nayâ hoatå àönå g nhû thïë naoâ . http://www.ebooks.vdcmedia.com