หนังสือเรียนภาษาเขมรถิ่นไทยแบบบูรณาการ เล่ม 2

7 10 คลฮั กฺี เฮา เดฺิม อำ� ปรุมปแรปรอย ทนำ� แก อย kʰlah kɪɪ haw dʌʌm tʰanam kɛɛ ʔoj ʔamprʊmprɛɛprɔɔj ใชเ้ ป็นยาแกอ้ ะไร? บา้ งเขากเ็ รียก ตน้ อำ� ปรุมฺปแรปรอย What kind of drug is it? They just called it ‘ʔamprʊm prɛɛprɔɔj’. 11 เต ทา มนั ซรูลฺ ทา ชือ กเลฮ็ ได กเลฮ็ จฺืง พง 8 โกน ซแร็ย โกน อย ชือ มฺือ ยงั นา กฺี ทา มฺี ชโมล tee tʰaa man srʊʊl tʰaa cʰɨɨ mɤɤ jaŋnaa kɪɪ tʰaa mɪɪ cʰamool kleh daj kleh cɤɤŋ pʰoŋ koon srɛj koon ʔoj cʰɨɨ ดูอยา่ งไรวา่ ตวั ผหู้ รือตวั เมีย? เขาวา่ มนั ไมส่ บายตวั เจบ็ ตามขอ้ เทา้ ขอ้ มอื How can we know if it is male พวกผหู้ ญิงท่ีมีอาการ or female? They said when you feel un- 9 well, having pains and aches on เดญ็ อานา เต เดญ็ อานา เต ซเลอฺะ ยงั นา joints like ankles and wrist, those เต คมาด เกอฺะ มนั เซิว็ จำ� บานตา จำ� จำ� กฺี women who got symptoms like... ทา เดฺิม เมียน มฺี เมียน ชโมล 12 deɲ ʔaanaa tee deɲ ʔaanaa tee เฮฺิม ซมอง เฮฺิม ซมา เวยี เกอฺะ กฺี ทา ยี เกอฺะ slʌʔ jaŋnaa tee kʰamaat kʌʔ เพอฺะ ทนำ� อำ� ปรุมฺปแรปรอย mansəw cam baantaa cam cam kɪɪ tʰaa miiən mɪɪ miiən hʌʌm samɔɔŋ hʌʌm samaa cʰamool wiiə kʌʔ kɪɪ tʰaa jii kʌʔ pʰʌʔ tʰanam ʔamprʊm prɛɛprɔɔj ไมร่ ู้วา่ ใบมนั เป็นอยา่ งไร ผมกจ็ ำ� ไมค่ อ่ ยได้ รู้แต่วา่ มีตน้ ตวั ผแู้ ละตน้ ตวั เมีย หนา้ แขง้ บวม ไหล่บวม เขากว็ า่ ใหด้ ื่มยา อำ� ปรุมฺปแรปรอย I’m not quite sure if we can tell it from the leaves. But I know Having swollen shins and there are two kinds. shoulders, just drink ‘ʔamprʊm prɛɛprɔɔj’ decoction. 139

13 18 มฺี ชโมล ปกา mɪɪ cʰamool Pakaa ตวั เมียตวั ผู้ ดอกครับ Female and male. Its flowers. 14 19 น็อฮ แอญ กฺี เฮา ปกา ตีจิง ซเลอฺะ ยงั นา เวยี เติว็ ดอฺฮ โม ยางจแน็ฮ เกอฺะ nɔh ʔɛɛɲ kɪɪ haw pakaa tiiciŋ slʌʔ นนั่ แหละ jaŋnaa wiiə təw dɒɒh moo ɲaaŋcanɛh kʌʔ That’s it. อนั ที่จริงเขาเรียกใบ บางทีมนั (ดอก) กง็ อก 15 ออกแบบน้ี กรุน ชือ กบาล ยงั แจฮ็ น็อฮ Some call it leaves, but some- krun cʰɨɨ kabaal jaŋcɛh nɔh times it blooms out like this. เป็นไขป้ วดหวั ใช่ไหม? 20 มฺือ เวยี ลเอด็ ซแญฮ็ ยงั แจฮ็ Also when we have fever or headaches, right? mɤɤ wiiə laʔet saɲɛh jaŋcɛh 16 ดูสิ มนั ออกเยอะแยะอยา่ งน้ี บาด บาด Look at those blooming bundles. baat baat 21 ครับ อาคลฮั ซเลอฺะ เวีย เกอฺะ ตนั ทม คเวียล กฺู คเวยี ล กแบย็ ยาง ปี ฺเดฺิม เกอฺะ แบฮ็ ซเลอฺะ Yes. นิฮ 17 ʔaakʰlah slʌʔ wiiə kʌʔ tantʰom อานิฮ ซเดิย็ เคฺิน็ เวยี ปกา รึ ซเดิย็ kʰwiiəl kʊʊ kʰwiiəl kabɛj jaaŋ pɪɪdʌʌm kʌʔ bɛh slʌʔ nih ʔaanih sadəj kʰʌn wiiə pakaa rɨʔ sadəj อนั น้ีคืออะไร ใช่ดอกของมนั ไหม? Which part is this? Are they its flowers? 140

สมยั แตก่ อ่ น เล้ยี งววั เล้ยี งควายกเ็ กบ็ ใบใหญ่ ๆ 24 น้ีแหละ ปันแน็ฮ เฮย นอ ตา สรรพคุณ เวยี In the past, when I led my cows pannɛh həəj nɔɔ taa and buffaloes (into the field or sappʰakʰun wiiə forest), I took its big leaves like these leaves. เท่าน้ีใช่ไหม สรรพคุณของมนั 22 Is that all for its use? โม มูร เกฺิด กดาฮ จวั ะ moo muur kʌʌt kadaah cuəʔ 25 บาด เอามามว้ นเป็นกระดาษมวนยาสูบ baat And fold them up as tobacco paper. ครับ Yes 23 เวยี มนั ปุล เต เป็นยา wiiə man pul tee penjaa มนั ไม่เป็นพษิ หรอก เป็นยา It isn’t toxic. It’s really good for medicine. 141

6. สรุปการแบ่งกล่มุ พืชตามประโยชน์ใช้สอย จำ� นวนพืช 65 ชนิดจากปากตาเกาวท์ ่ีนำ� มาทำ� เป็ นแบบเรียนภาษาเขมรถิ่นไทยน้ี สามารถจดั กลุ่มประเภทการใชส้ อยโดยอา้ งอิงขอ้ มูลที่ไดจ้ ากการสมั ภาษณ์และสอบถาม จากปราชญแ์ ละทีมวจิ ยั ชุมชน รวมท้งั ไดต้ รวจสอบซ้ำ� สามารถแบ่งไดด้ งั น้ี 1) เป็ นสมุนไพร รักษาโรคต่าง ๆ หมายถึงสมุนไพรท่ีนำ� ส่วนต่าง ๆ มารักษาโรค ตามท่ีปราชญช์ าวบา้ นไดป้ ฏิบตั ิกนั มา ซ่ึงบางชนิดใชร้ ักษาไดห้ ลายโรค บางชนิดไม่ไดใ้ ช้ เดี่ยว ๆ คือตอ้ งใชร้ ่วมกบั สมุนไพรหลายชนิด เพ่ือการรักษาโรคที่ไดผ้ ล แต่ในท่ีน้ีจะเนน้ ท่ีสมุนไพรชนิดน้นั มีคุณสมบตั ิรักษาโรคอะไรบา้ ง 2) แกพ้ ิษจากสตั ว์ หมายถึง การที่ถูกแมลงมีพษิ กดั หรือต่อย เช่น งู ตะขาบ 3) ส�ำหรับหญิงอยู่ไฟ คลอดบุตร หมายถึงสมุนไพรที่น�ำมาใช้เก่ียวกับผูใ้ หญ่ ท่ีต้งั ครรภ์ เพอื่ ใหค้ ลอดบุตรง่าย และหญิงหลงั คลอด เพ่อื ใหผ้ เู้ ป็นมารดามีสุขภาพดี 4) อาหาร หมายถึง ส่วนประกอบของพืชท่ีนำ� มาปรุงอาหาร หรือสามารถนำ� มา รับประทานสดกบั น้ำ� พริก หรือส่วนของผลที่นำ� มารับประทาน 5) รกั ษาโรคสำ� หรบั สตั วเ์ ล้ยี ง โดยเฉพาะเหบ็ หมดั ของววั ควาย เพราะชาวเขมรถน่ิ ไทย ส่วนใหญ่เล้ียงววั ควายไวใ้ ชง้ านหรือไม่กข็ าย 6) สร้างบา้ น เฟอร์นิเจอร์ มุงหลงั คา เครื่องเรือน 7) ประโยชนอ์ ่ืนๆ ที่ไม่สามารถจดั เขา้ กลุ่มอ่ืน ๆ ได้ หรือถา้ จะจดั ออกเป็นกลุ่มยอ่ ย กจ็ ะยอ่ ยมาก ๆ จึงรวมอยใู่ นกลุ่มน้ี 8) ไม่มีประโยชนแ์ ละเป็นพษิ สรุปเป็นแผนผงั ดงั น้ี 142

พืช/ สมุนไพร สมุนไพรรักษาโรค เกย่ี วกบั แก้พษิ จากสัตว์ - แผลเร้ืองรัง หญงิ มคี รรภ์คลอดบุตร - พษิ งู - ช้ำ� ใน ฟกช้ำ� - แมลงกดั ต่อย - ผดิ สำ� แดง - คลอดลูกง่าย - กษยั เสน้ - หญิงอยไู่ ฟ - ปวดเม่ือย - ขบั น้ำ� คาวปลา สร้างบ้าน - ยาระบาย - มดลูกเขา้ อู่ เฟอร์นิเจอร์ - ริดสีดวงทวาร เครื่องเรือน - โรคหดั ในเดก็ มุงหลงั คา - ทอ้ งอืดทอ้ งเฟ้อ ประโยชน์อ่ืนๆ - ตอ้ กระจก - รังไหม - เคลด็ ขดั ยอก - แกนปั่นไหม - สุกใส - ดินประสิว พลุ รักษาโรคส�ำหรับสัตว์เลยี้ ง - โรคน่ิว - ฆ่าเห็บหมดั - บำ� รุงเลือด - ใบห่ออาหาร - โรคซาง ตาลขโมย - ไมม้ งคล - ร้อนใน - ลูกกระสุน - ขบั เสมหะ - ไมก้ วาด - ยาฆ่าแมลง อาหาร - ขบั ลม - ผลกินได้ - ยอด ดอก ทำ� ผกั จิ้ม - สมรรถนะทางเพศเสื่อม - เมลด็ ในกวนขา้ วทิพย ์ - คางทูม - ใบทำ� อาหาร - ลมพษิ - ใชร้ สเปร้ียวประกอบอาหาร - บำ� รุงกำ� ลงั 143

7. เอกสารอ้างองิ ประชุมพร สงั ขน์ อ้ ย และคณะ. (2552). รายงานการวิจัยเพ่ือท้องถิ่นฉบบั สมบรู ณ์ โครงการ “การพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ภาษาเขมรถ่ินไทย เพื่อการอนุรักษ์ ภาษาท้องถ่ินและเสริมสร้ างการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนบ้านโพธิ์กอง ตำ� บล เชื้อเพลิง อำ� เภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ ” สำ� นกั งานกองทุนสนบั สนุนการวิจยั (สกว.) ฝ่ ายวิจัยเพื่อท้องถิ่น และศูนย์ศึกษาและฟ้ื นฟูภาษาและวฒั นธรรม ในภาวะวกิ ฤต สถาบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย มหาวทิ ยาลยั มหิดล. ประชุมพร สงั ขน์ อ้ ย และคณะ. (2556). รายงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นฉบบั สมบรู ณ์ โครงการ “รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบทวิภาษาโดยใช้ภาษาเขมรถิ่นไทยร่ วมจัด การเรียนรู้ของโรงเรียนบ้านโพธิ์กอง ตำ� บลเชือ้ เพลงิ อำ� เภอปราสาท จงั หวดั สุรินทร์” สำ� นกั งานกองทุนสนบั สนุนการวิจยั (สกว.) ฝ่ ายวิจยั เพื่อทอ้ งถิ่น และศูนยศ์ ึกษา และฟ้ืนฟภู าษาและวฒั นธรรมในภาวะวกิ ฤต สถาบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย มหาวทิ ยาลยั มหิดล. ปุด กลีบแดงและคณะ. (2563). รายงานการวิจัยเพ่ือท้องถิ่นฉบับสมบูรณ์ โครงการ “ทฺีว มโฮบ ทนำ� ปรฺีตา กาฮ (เที่ยว อาหาร ยา ป่ าตาเกาว์) บ้านขนาดปรีง ตำ� บล เชือ้ เพลงิ อำ� เภอปราสาท จงั หวดั สุรินทร์”สำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั (สกว.) ฝ่ ายวจิ ยั เพื่อทอ้ งถิ่น และศูนยศ์ ึกษาและฟ้ื นฟูภาษาและวฒั นธรรมในภาวะวกิ ฤต สถาบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย มหาวทิ ยาลยั มหิดล. ราชบณั ฑิตยสถาน. (2556). คู่มือระบบเขียนภาษาเขมรถิ่นไทยอักษรไทย. กรุงเทพฯ: หา้ งหุน้ ส่วนจำ� กดั อรุณการพมิ พ์ . สุรัญญา ทะวงศด์ ี และคณะ (2559).รายงานการวิจัยเพื่อท้องถิ่นฉบับสมบูรณ์ โครงการ “พัฒนาศูนย์พัฒนาเดก็ เลก็ เพ่ือการฟื้นฟูภาษาเขมรถ่ินไทยบ้านโพธ์ิกอง ตำ� บล เชือ้ เพลงิ อำ� เภอปราสาท จงั หวดั สุรินทร์”สำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั (สกว.) ฝ่ ายวิจยั เพื่อทอ้ งถิ่น และศูนยศ์ ึกษาและฟ้ื นฟูภาษาและวฒั นธรรมในภาวะวิกฤต สถาบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย มหาวทิ ยาลยั มหิดล. สุวิไล เปรมศรีรัตน์ และคณะ. (2547). แผนที่ภาษาของชาติพันธ์ุต่างๆ ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแห่งชาติ. 144

ก ดชั นีคำ� กรวย 61 ขบั 50 กรวยป่ า 70 ขบั น้ำ� คาวปลา 52, 70 กระชบั 58 ขบั ลม 52, 118 กระดาน 39, 106 ขบั เลือด 52, 70 กระดาษ 141 ขา้ ว 61 กระดูกอ่ึง 88 ข้ีเถา้ 100 กระถินณรงคย์ กั ษ์ 14 เขา้ อู่ 132 กระท่อม 35, 44 ไข้ 140 กระเทียม 25, 50, 130 ไขห้ ดั 109 กระสุน 120 กวนขา้ วทิพย์ 92, 108 ค กษยั เสน้ 18, 25, 54, 88, 96, 105, 137 คม 52 กะเทาะ 40 คลายตวั 91 กดั ต่อย 28 คลายเสน้ 77 กนั ตร็วง 29 คง่ั 52 กนั ตรุม 29 คนั นา 36 กำ� 50 คางทูม 38 เกลด็ น่ิม 137 เคลด็ เกลด็ ปลาช่อน 137 เคลด็ ขดั ยอก 58 แกง 22 เค้ียว 28, 44, 46, 58 แก่น 54, 71 ง ข งู 109 ขนหมา 21 ขน 68, 84, 90, 104, 119 จ ขม 33 เจบ็ 36 ขย้ี 62 ขอ้ เทา้ ขอ้ มือ 139 ช ชา้ ง 93 แช่น้ำ� 109 เช้ือไฟ 99 145

ซ ตา 61 เซาะเนียง 109 ตากแหง้ 42 ตำ� 28, 109 ด ดิบ 92 ถ ดื่ม 27, 29, 48, 51, 55, 63, 69, 73, 97, 105, ถกั 35 121, 128 ถาก 48 เดก็ 61, 109, 112 ถ่าน 15 เดก็ เลก็ 46, 65 เถา 80, 103, 116, 131 ต ท ตน้ 14, 26, 44, 105, 128 ทอ้ ง ตน้ กลาบูก 135 ทอ้ งเสีย 33, 136 ตน้ งบป่ า 22 ทอ้ งอืด 61, 66, 121 ตน้ ตระนมติญกยู 85, 89 ไม่สบายทอ้ ง 61, 66 ตน้ ตระมูงเซจ 70 ทา 99 ตน้ ตลดั 93 เทา้ เปล่า 36 ตน้ แตกตอก 84, 88 โทษ 36, 53, 124 ตน้ ยอ 54 ตน้ พเงียฮ 81 น ตน้ มเมียง็ 55 นอน 44 ตน้ ลเลียย 70 น้ำ� คาวปลา 50 ลำ� ตน้ 58, 70, 99, 109 น้ำ� ซาวขา้ วเหนียว 38 ตม้ 27, 29, 48, 51, 55, 69, 73, 81, 85, 97, น้ำ� ขา้ ว 41 105, 121, 128, 136 น้ำ� ตาลในเลือด 11 ตอ้ กระจก 61 น้ำ� นม 27 ตะชบบา้ น 11 น้ำ� พริก 21, 31, 108 ตะขาบ 109 น้ำ� มะพร้าว 77 ตวั บวม 82 น้ำ� เหลือง 46 ตวั ผู้ 138 เน้ือ 94, 108 ตวั เมีย 138 146

บ ผ บวม 38, 124, 139 ผกั 24, 111 บาด 36, 52 ผา่ 94, 108 บา้ น 14, 32, 99 ผดิ สำ� แดง 29, 65 บำ� รุง 77 ผนื่ 124 โบราณ 11, 106 แผล 46, 109 ใบ 46, 68, 111 เผา 100 ใบตอง 109 ใบสด 61 ฝ ฝน 38, 48, 63, 112 ป ฝาด 105 ปลาไหลเผอื ก 133 ฝี 46 ปวดขอ้ มือขอ้ เทา้ 69 ปวดฟัน 99 พ ปวดมือปวดเทา้ 85 พลบั พลา 118 ปวดหวั 140 พลูชา้ ง 115 ปวดเข่า 97 พกั แวน 109 ปวดเมื่อย 54, 91 พริกไทย 25, 50, 130 ปวดเสน้ 69, 85 พษิ 28, 82, 109, 122, 134 ปวดเอว 97 พ้นื 39, 106 ประโยชน์ 36, 51, 69, 85 พมุ่ 29 ปาก 113 ป่ าตากาฮ 90 ฟ ปื นไมไ้ ผ่ 120 ฟัน 100 ปู 100 ฟื น 119 เป่ า 28, 44, 46, 58, 61, 112 เฟอร์นิเจอร์ 14, 99 เปร้ียว 43, 67, 96 เปร้ียวอมหวาน ดูที่ หวานอมเปร้ียว ม เปลือก 40, 46 มดลูก 58, 132 แปรงฟัน 58 มะกอกเกล้ือน 92 มะม่วงป่ า 38 มะเร็ง 48 147

มะหาด 42 ล มุง 36 ลม 50 เมลด็ 94, 108, 110 ลมพษิ 82 แมลง 28 ลำ� ตน้ ดูท่ี ตน้ ไมป้ ระดบั 115 ลูกกระสุน 118 ไมล้ าย 118 เลบ็ เหยยี่ ว 67 เลือด 50 ย เลือดลม 128 ยอด 43 เลื่อย 39, 107 ยอดอ่อน 21, 31, 55, 96 ไล่ลม 121 ยา 29, 43, 55, 62, 69, 77, 105 ยาฆ่าแมลง 31 ว ยาร้อน 128 ววั ควาย 55 ยาระบาย 31 ยาสูบ 141 ส ยาง 99 สบาย 71, 77, 128, 139 เยน็ 36 สมรรถนะทางเพศ 76 สมอง 52 ร สมุนไพร 11, 18, 25, 34, 50, 96 รสชาติ 33, 105 สม้ โมง 96 ร้องงอแง 46 สรรพคุณ 29, 40, 108 ร้องไห้ 112 สลายไขมนั 126 รักษา 46, 51, 71 ส่วนผสม 92 ราก 18, 25, 29, 34, 46, 51, 55, 61, 69, 77, สะดุง้ 44 85, 90, 97, 112, 128 สะเดา 31 รากฟัน 38 สาก 104 ริดสีดวงทวาร 34, 133, 136 สาน 35 โรค สี โรคซาง 112 สีขาว 110 โรคเลือด 51 สีดำ� 16, 63, 68, 103 โรคเลือดข้ึนสมอง 52 สีแดง 13, 104 148

สุก 102, 106 อ เสา 44 อยไู่ ฟ 25, 29, 52, 59, 71, 128, 131 เส่ือม 76 ออกพรรษา 92, 108 อาบ 82 ห เอ้ืองหมายนา 109 หญา้ 50 หญา้ คา 34 149 หญา้ รีแพร์ 58 หญา้ เพก็ 54 หญา้ เหนียวหมา 58 หนองน้ำ� 12 ห่อ 61 หนาม 68 หนามเหยย่ี ว 67 หนา้ แขง้ 139 หนา้ แลง้ 51 หมกั 31 หลงั คา 32, 35, 58 หมาก 28, 46 หมากพลู 42, 46 หมากสุก 47 หมากเหลี่ยม 92 หมีเหมน็ 61 หวาน 11, 106 เปร้ียวอมหวาน 106, 118 หวานอมเปร้ียว 42 หอม 106 หวั 109, 133, 135 หางเปี ย 137 หายาก 132, 133

A Burn 100, 129 Aches 69, 91 Bush 29 Acidulous 19 Adult 113 C Allergy 29, 82 Cabin 36 Allergic 124 Cancer 48 Ankle 139 Cattle 55 Appetite 27 Centipede 110 Ashes 100 Ceremony 108 Charcoal 15 B Chew 44, 47 Bad 36, 124 Childbirth 27, 29, 52, 59, 71, 131 Bamboo gun 120 Children 65, 113, 128 Barefoot 36 Chili paste 22, 32, 108, 111 Bark 40 Chop 136 Bath 82 Clots 52 Benefit 80 Coat 113 Betel nuts 47 Coconut 77 Bitter 23, 33 Confinement 27, 29, 59, 71, 128, 131 Black 16, 63, 68, 103 Cook 95, 108 Blade 52 Crab 100 Bloating 121 Cry 48 Blood 51, 128 Curry 22 Blow 44, 47 Cut 94 Board 39 Boil 27, 48, 51, 55, 59, 69, 74, 81, 121, 131 D Branches 68, 94 Decoction 27, 48, 51, 55, 63, 69, 74, 81, 91, Breast milk 27 114, 121, 128, 131, 139 Buddhist Lent Day 95, 108 Decoration 117 Building 44, 100 Dessert 108 Bullet 120 Diarrhea 33, 136 150

Disease 113 Heal 41, 48, 52, 77, 82 Dissolve 51 Heartwood 16, 71 Drink 27, 48, 51, 59, 63, 69, 74, 91, 114, Hemorrhoids 134, 136 121, 128, 139 House 32, 44, 100, 107 Drug 29, 32, 40, 47, 69, 100, 113 Hurt 36, 53 Dry 51 Hut 35 Dyke 36 I E Infant 27, 47 Economic 15 Infect 48 Elephant 93 J F Joints 139 Fat 129 Juice 77 Feet 85 Female 138 K Firewood 119 . Fitful 44 Flatulence 66, 121 L Flow 52 Laxative 32 Food 65 Latex 100 Fresh 52 Leaves 47 Fruit 19, 43, 63, 94, 108 Top leaves Furniture 15 Young leaves (leaf) 43, 55, 111 Log 32, 44, 101 G Garlic 51, 131 M Grass 35 Male 138 Grind 41, 48, 63, 113 Mature 23, 94, 107 H Medicine 27, 47, 71, 77, 80, 100, 121, 138 Hand 85 Mix 40, 55, 81, 90, 100, 134 Hairy 68, 84, 90, 119 Mouth 113 151

Mumps 41 Rice 16, 108 Muscle 69, 77, 86 Rice field 16, 35 Rice water 41 N Ripe 12, 63, 68, 104, 120 Nourish 77 Roof 35 Root 26, 29, 48, 55, 63, 69, 77, 81, 85, 113, P 131, 135 Pain 69, 85, 91, 139 Paste 100, 110 S Peel 40, 48, 108 Saw 39, 101, 107 Pepper 51, 131 Scoop 95 Pillar 44 Scrap 48 Plank 39, 107 Scrub 62, 113 Plug out 108 Season 51, 108 Pock 48 Seed 94, 108 Poison 134 Seven 77, 136 Poisoning 65 Sharp 53 Poisonous 123 Shin 139 Pond 12 Shoulder 139 Pound 110 Sick 71, 138 Portion 77 Sided-dish 23, 111 Pulp 94 Skin 124 Pustule 48 Sleep 44 Sour 20, 43, 120 R Stem 26, 52, 103 Rashes 124 Stomach 66, 121 Red 13 Stone 113 Relaxation 55, 69, 77, 91 Strain 69, 86 Release 128 Sweet 12, 20, 43, 105, 120 Relief 29 Swollen 124, 139 Relieve 91 Restore 132 152

T Takah 90 Teeth 100 Thatch 35 Thorn 68 Toddler 44 Toothache 100 Toy 120 Treat 48, 69, 113, 121 U Unwell 139 Urticarial 82 V Vegetable 23, 111 Vine 80, 103, 116, 131 W Warm 128 Water 48 Weave 35 White 110 Womb 128, 132 Wood 15 Wound 48, 113 Wrist 139 153





Project “Digital Documentation of the botanical knowledge of Northern Khmer speakers: Linguists, botanists, and community members working together” Research Institute for Languages and Cultures of Asia, Mahidol University