หลักเกณฑ์การจัดการศึกษา ปวช

หลกั เกณฑ์การดาํ เนนิ งานจัดการศึกษา หลกั สูตรประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ พทุ ธศักราช สําหรับกล่มุ เป้ าหมายนอกระบบ สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการหมายเลข / 1

คํานํา การจดั การศึกษาหลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ (ปวช.) สาํ หรับกลุ่มเป้ าหมายนอกระบบ เป็นการจดั การศึกษาใหก้ ลุ่มเป้ าหมายทีประกอบอาชีพอยใู่ นสถานประกอบการหรือประกอบอาชีพอสิ ระ มี พืนความรู้ในระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น โดยใช้หลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศกั ราช ที สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษาจดั ทาํ ขึน เพือเป็นการยกระดบั การศึกษาและพฒั นางานอาชีพของ ผมู้ ีอาชีพอยแู่ ลว้ ให้ไดส้ มรรถนะตามหลกั สูตร โดยจดั กิจกรรมให้ผเู้ รียนไดเ้ รียนรู้จากการฝึ กปฏิบตั ิและ การฏิบัติจริงในสถานประกอบการ ณ แหล่งเรียนรู้อนั จะทาํ ให้ผเู้ รียนมีความรู้ความสามารถตลอดจน ปฏิบตั ิงานไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของสถานประกอบการ หน่วยงานต่าง ๆ การจัดการศึกษาดังกล่าวดาํ เนินการโดยความร่ วมมือระหว่างสถานประกอบการ หน่วยงาน และ สถานศึกษาร่วมกนั วางแผนการเรียนรู้ กาํ หนดทิศทางของหลกั สูตรสถานศึกษาใหส้ อดคลอ้ งกบั สภาพ การทาํ งานอนั จะส่งผลต่อความเจริญกา้ วหนา้ และการพฒั นาคุณภาพชีวติ และสงั คมใหด้ ียงิ ขึน สาํ นกั งาน กศน. ไดจ้ ดั ทาํ หลกั เกณฑก์ ารดาํ เนินงานจดั การศกึ ษาหลกั สูตรประกาศนียบตั ร วิชาชีพ พุทธศกั ราช สาํ หรับกลุ่มเป้ าหมายนอกระบบ เพอื เป็นแนวปฏิบตั ิแก่สถานศึกษาทีจดั การเรียน การสอนตามหลกั สูตรประกาศนียบัตร พุทธศกั ราช โดยไดร้ ับความร่วมมือจากผแู้ ทนสาํ นักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ผูบ้ ริหาร ครูผูส้ อน และผทู้ รงคุณวุฒิ สาํ นักงาน กศน. ขอขอบคุณผมู้ ี ส่วนร่วมในการจดั ทาํ หลกั เกณฑก์ ารดาํ เนินงานจดั การศึกษาหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช ไว้ ณ ทีนี (นายประเสริฐ บุญเรือง ) เลขาธิการ กศน. กนั ยายน 2556 2

สารบัญ หน้า คาํ นาํ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรืองให้ใชห้ ลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช คาํ สงั สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ที / เรือง อนุมตั ิหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช หนงั สือสาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ที / วนั ที ตุลาคม เรือง การขออนุญาตใชห้ ลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช ตอนที บทนาํ 4 ตอนที รูปแบบการจดั การศึกษา 7 ตอนที หลกั เกณฑก์ ารจดั การศึกษา 16 ตอนที การจดั ทาํ โครงการ 26 ตอนที การจดั กิจกรรมเสริมหลกั สูตร 32 ตอนที การบริหารหลกั สูตร 39 ภาคผนวก 56 ตวั อยา่ งโครงสร้างหลกั สูตรประเภทวิชาเกษตรกรรม 57 ตวั อยา่ งแผนการลงทะเบียนเรียน ภาคเรียน 65 ตวั อยา่ งแผนการจดั การเรียนรู้รายวิชา 72 รายชือผเู้ ขา้ ร่วมประชุม และ คณะทาํ งาน 93 3

ตอนที บทนํา 1. ความเป็ นมา การพฒั นาการศกึ ษาของประเทศไทยปัจจุบนั มงุ่ ยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาใหม้ คี ุณภาพ สอดคลอ้ งกบั การเปลยี นแปลงของสงั คมโลกปัจจุบนั เพือเตรียมความพร้อมเขา้ สู่การรวมตวั เป็นประชาคม อาเซียนและเวทีการแข่งขนั ทางเศรษฐกิจ ดงั นนั จึงตอ้ งพฒั นาศกั ยภาพทางดา้ นวชิ าชีพและยกระดบั การศกึ ษาของประชากรวยั แรงงานทีประกอบกอาชีพในสถานประกอบการและมีอาชีพอิสระใหส้ ูงขึน เพอื เป็นการสร้างโอกาสและความกา้ วหนา้ ใหแ้ ก่ประชากรทีจะเขา้ สู่ประชาคมอาเซียนและตลาดแรงงานได้ อยา่ งกวา้ งขวางมากยงิ ขึน สภาพปัจจุบัน ประเทศไทยยงั มีประชากรจํานวนมากกว่า ล้านคน ทีมีความรู้ ความสามารถ มงี านทาํ ทาํ งานในสถานประกอบการ หรือมีธุรกิจของตนเอง แต่ประชากรเหล่านี ไม่มี เวลามากพอทีจะเขา้ เรียนในระบบการศึกษาทีมอี ยปู่ ัจจุบนั กอปรกบั กฎหมายการศกึ ษาเปิ ดช่องทางให้การ เรียนรู้ทีเกิดจาการทาํ งาน การประกอบอาชีพ เป็นการศึกษารูปแบบหนึง ทีเรียกว่า การศึกษาตามอธั ยาศยั หน่วยงานหรือสถานศกึ ษา จึงตอ้ งพฒั นาวธิ ีการ รูปแบบ ใหส้ ามารถเชือมโยงการเรียนรู้จากการทาํ งานเขา้ สู่ ระบบการศึกษา เพอื ใหไ้ ดร้ ับวฒุ ิการศกึ ษา สาํ นกั งาน กศน. เป็นหน่วยงานหลกั ทีรับผดิ ชอบการจดั การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา ตามอธั ยาศยั จึงพฒั นาแนวทางการจดั การศกึ ษาใหม้ คี วามหลากหลายนอกจากการจดั การศึกษาสายสามญั แลว้ การศกึ ษาสายอาชีพ เป็ นอีกช่องทางหนึงทีพฒั นาขึนเพือตอบสนองความตอ้ งการของประชาชนทีมี อาชีพแลว้ ใหไ้ ดร้ ับวุฒิการศึกษาสายอาชีพ ก า ร พ ัฒ น า ศ ัก ย ภ า พ ข อ ง แ ร ง ง า น ที มี ง า น ท ํา ใ ห้ มี ร ะ ดับ ก า ร ศึ ก ษ า ที สู ง ขึ น ถึ ง ร ะ ดับ ประกาศนียบตั รวชิ าชีพ เพอื ตอบสนองความตอ้ งการของประเทศ ซึงกาํ ลงั แรงงานสามารถใชค้ วามรู้ และ ประสบการณ์ทีไดจ้ ากการทาํ งานใหเ้ ป็นส่วนหนึงของการศึกษาในรูปแบบการศึกษานอกระบบทีสามารถ พฒั นากระบวนการเรียนรู้ใหเ้ หมาะสมสอดคลอ้ งกบั สภาพของกลุ่มเป้ าหมายทีใชแ้ รงงานและเป็ นไปตาม ความตอ้ งการของประเทศ 4

2. หลกั การ การจดั การศึกษานอกระบบ ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 มี หลกั การสาํ คญั ดงั นี . เป็นการจดั การศึกษาเพือยกระดบั การศกึ ษาของประชาชนใหส้ ูงขึน โดยใหค้ วามสาํ คญั กบั การเรียนรู้ทีเกิดจากการทาํ งานและการประกอบอาชีพ . บรู ณาการความรู้ ความสามารถในการทาํ งาน ใหเ้ ป็นส่วนหนึงของการเรียนรู้ ซึงการจดั กิจกรรมการเรียนรู้นีเป็นการทาํ งานร่วมกนั ระหว่างสถานศึกษาและสถานประกอบการหรือแหลง่ การเรียนรู้ . กระบวนการเรียนรู้ มุ่งหมายให้ผเู้ รียนสามารถกาํ หนดความตอ้ งการการเรียนรู้ โดยมี กระบวนการทีหลากหลายในการแสวงหาความรู้ เพือให้เกิดความรู้อย่างแทจ้ ริง สามารถนาํ ความรู้ ไป ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการทาํ งาน และดาํ เนินชีวติ ไดอ้ ยา่ งมีความสุขมีคุณภาพชีวิตทีดี . การวดั และประเมนิ ผล ประเมนิ ความรู้ ความสามารถ และทกั ษะ ทีเกิดขึนในตวั ผเู้ รียน แต่ ละคนใหม้ รี ะดบั สมรรถนะหรือความสามารถในการปฏิบตั ิงานตามขอบเขตความรู้ ทกั ษะทีเชือมโยง กบั มาตรฐานอาชีพเพือรองรับการเคลือนยา้ ยแรงงานในระดบั อาเซียน 3. จุดม่งุ หมาย การจดั การศึกษานอกระบบ ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 มจี ุดม่งุ หมายทีจะยกระดบั การศึกษาของผมู้ งี านทาํ ใหม้ รี ะดบั การศกึ ษาทีสูงขึน ดงั นี 1. เพือใหม้ ีความรู้ สมรรถนะ ความสามารถในการปฏิบัติงานสอดคลอ้ งกบั มาตรฐาน วชิ าชีพ และมาตรฐานคุณวฒุ ิแห่งชาติ สามารถนาํ ความรู้นนั ไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชนใ์ นการพฒั นาอาชีพและ การดาํ รงชีวิต 2. มีเจตคติทีดีต่อการประกอบสัมมาอาชีพ มีความภาคภูมิใจในวิชาชีพของตน รักงาน รักหน่วยงาน รักองคก์ ร . เพือให้มีมนุษยสัมพันธ์ทีดี มีคุณธรรม จริยธรรม และมีสุขภาพอนามยั ทีสมบูรณ์ แขง็ แรงเหมาะสมกบั งานอาชีพ . เพือให้เป็ นผูม้ ีจิตบริการ มีวินัยในตนเอง มีจรรยาบรรณต่อวิชาชีพ และมีความ รับผดิ ชอบต่องานอาชีพ 5. มคี วามสนใจ ใฝ่ รู้และมีวิธีการในการแสวงหาความรู้ คิดเป็ น แกป้ ัญหาเป็ น มีความรู้ พนื ฐานและทกั ษะอาชีพ ดา้ นวิชาชีพ 5

4. การเรียนการสอน 4.1 การจดั การศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช เป็ นความ ร่วมมือระหวา่ งสถานศกึ ษากบั สถานประกอบการ/หน่วยงาน . ผเู้ รียน สถานศึกษา สถานประกอบการ/หน่วยงานร่วมมือกนั กาํ หนดทิศทางและ เป้ าหมายการพฒั นา โดยมีการกาํ หนดหลักสูตร จดั แผนการเรี ยน กาํ หนดวิธีการเรี ยนรู้ และวดั ผล ประเมนิ ผลใหส้ อดคลอ้ งกบั ลกั ษณะการทาํ งานและการดาํ เนินชีวติ ของผเู้ รียน 4.3 เนน้ ผเู้ รียนเป็นสาํ คญั โดยใหผ้ เู้ รียนมสี ่วนร่วมจดั กระบวนการเรียนรู้และวางแผนการ เรียนรู้ โดยมเี จา้ หนา้ ทีและวิทยากรคอยใหค้ วามช่วยเหลอื แนะนาํ การเรียน . ใชว้ ธิ ีการเรียนรู้ทีหลากหลายวิธี ไดแ้ ก่ การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การพบกลมุ่ เพือ แลกเปลยี นเรียนรู้ซึงกนั และกนั และการสอนเสริม 4.5 ใชว้ ธิ ีการเรียนรู้ดว้ ยระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ (ICT) เพอื ใหเ้ ขา้ ถงึ ความรู้ที หลากหลาย และการศึกษาคน้ ควา้ ในระบบอินเทอร์เน็ต ทีเท่าทนั การเปลียนแปลงข่าวสารขอ้ มูลความรู้ใหม่ ๆ . การเรียนรู้ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพนนั ตอ้ งผา่ นมาตรฐานแต่ละรายวิชา จึงตอ้ งประสานการฝึกทกั ษะกบั สถานประกอบการ เพือใหบ้ รรลุมาตรฐานรายวิชา 5. กล่มุ เป้ าหมาย มุ่งเนน้ กล่มุ เป้ าหมาย ทีมีงานทาํ ทงั กล่มุ ทีผปู้ ระกอบอาชีพอสิ ระและทาํ งานในสถาน ประกอบการ หรือหน่วยงานภาครัฐ/เอกชน ซึงสาํ เร็จการศกึ ษาระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ หรือเทียบเท่า 6

ตอนที 2 รูปแบบการจดั การศึกษา 1. รูปแบบการจดั การศึกษา การจดั การศกึ ษาหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช 2556 เป็นการดาํ เนินการจดั การศึกษาโดยการประสานความร่วมมือของ หน่วยงานหลกั คือสถานศึกษา สถานประกอบการและ สถานศึกษาในสังกดั สาํ นักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา สามารถแบ่งรูปแบบการจดั การศึกษาได้ รูปแบบ คือ รูปแบบที 1 สถานประกอบการแห่งเดียว หลกั การ . สถานประกอบการแห่งเดียววางแผนร่ วมกับสถานศึกษาในการจัดการศึกษาหลักสูตร ประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 เกียวกบั การจดั ทาํ หลกั สูตรสถานศึกษา กลุ่มเป้ าหมาย วิธีการ เรียน ครู สถานที สือ การวดั และประเมินผล . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศกึ ษาร่วมกนั พจิ ารณาสาขาวชิ าทีจะเปิ ดสอน ให้สอดคลอ้ งกบั บริบทของสถานประกอบการและกลุ่มเป้ าหมาย . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศึกษาจดั เตรียมสถานทีเรียน/สถานทีฝึกปฏิบตั ิ . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศกึ ษาจดั เตรียมครูผสู้ อน ส่วนรายวิชาชีพเฉพาะทาง ให้สถาน ประกอบการเป็นผจู้ ดั หาครูผสู้ อน 7

รูปแบบที 2 สถานประกอบการหลายแห่ง แต่มสี ถานประกอบการหลกั 1 แห่ง หลกั การ . สถานประกอบการหลายแห่งวางแผนร่วมกบั สถานศกึ ษาในการจดั การศึกษาหลกั สูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 เกียวกับการจดั ทําหลักสูตรสถานศึกษา กลุ่มเป้ าหมาย วิธีการเรียน ครู สถานที สือ การวดั และประเมนิ ผล . สถานประกอบการหลายแห่งร่วมกบั สถานศึกษา พจิ ารณาเลอื กสถานประกอบการหลกั 1 แห่ง ทีมีความพร้อมดา้ นสถานที เพือใชใ้ นการจดั การเรียนการสอน . สถานประกอบการหลายแห่งร่วมกบั สถานศกึ ษาร่วมกนั พจิ ารณาสาขาวชิ าทีจะเปิ ดสอน ใหส้ อดคลอ้ งกบั บริบทของสถานประกอบการและกล่มุ เป้ าหมาย . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศึกษาจดั เตรียมสถานทีเรียน/สถานทีฝึกปฏิบตั ิ . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศกึ ษาจดั เตรียมครูผสู้ อน ส่วนรายวชิ าชีพเฉพาะทาง ใหส้ ถานประกอบการเป็นผจู้ ดั หาครูผสู้ อน รูปแบบที 3 สถานประกอบการหลายแห่ง ส่งผ้เู รียนให้สถานศึกษาเป็ นผ้ดู ําเนนิ การจดั การศึกษา หลกั การ . สถานประกอบการหลายแห่งวางแผนร่วมกบั สถานศกึ ษาในการจดั การศกึ ษาหลกั สูตร ประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 2556 เกียวกบั การจดั ทาํ หลกั สูตรสถานศึกษา กลุ่มเป้ าหมาย วิธีการ เรียน ครู สถานที สือ การวดั และประเมนิ ผล 8

. สถานประกอบการหลายแห่งร่วมกบั สถานศึกษาร่วมกนั พจิ ารณาสาขาวชิ าทีจะเปิ ดสอน ใหส้ อดคลอ้ งกบั บริบทของสถานประกอบการและกลุ่มเป้ าหมาย . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศึกษาจดั เตรียมสถานทีเรียน/สถานทีฝึกปฏบิ ตั ิ . สถานประกอบการร่วมกบั สถานศึกษาจดั เตรียมครู ส่วนรายวิชาชีพเฉพาะทาง ใหส้ ถาน ประกอบการเป็นผจู้ ดั หาครู . สถานประกอบการส่งผเู้ รียนมาใหส้ ถานศึกษาเป็นผดู้ าํ เนินการจดั การศึกษา รูปแบบที กล่มุ เป้ าหมายประกอบอาชีพอสิ ระ หลกั การ . สถานศกึ ษารวมกลุ่มผเู้ รียนแลว้ วางแผนการเรียนรู้ทงั หลกั สูตร และประสานงานกบั สถานประกอบการ/หน่วยงาน เพอื เป็นสถานทีสอนวิชาชีพแต่ละดา้ น/วิชา . สถานประกอบการ/หน่วยงานสอนวชิ าชีพตามทีส่งตวั ไปเรียน พร้อมมสี ่วนร่วมในการ ประเมนิ วชิ าชีพดว้ ย . สถานศกึ ษาเป็นพีเลียง กาํ กบั ดแู ลตลอดหลกั สูตร 9

2. ขนั ตอนการดําเนนิ งาน สถานศึกษาทีจัดการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศกั ราช ดาํ เนินงานตงั แต่ตน้ จนกระทงั จบหลกั สูตร ดงั นี . รวมรวมขอ้ มลู ของสถานประกอบการ สถานศกึ ษาจดั ทาํ ขอ้ มลู วา่ มสี ถานประกอบการ / หน่วยงานใด พนกั งานประมาณกีคน มีแผนใดบา้ ง ซึงจะทาํ ให้สถานศึกษามีโอกาสในการศึกษาขอ้ มูล เบืองตน้ ของสถานประกอบการก่อนเพือเตรียมความพร้อมทีจะเสนอแนะไดถ้ กู ตอ้ ง ตวั อย่าง สถานประกอบการ ................. ที ชือสถาน ภาระงาน จาํ นวนพนกั งาน หมาย ประกอบ/หน่วยงาน ลกั ษณะงาน ทีเกียวขอ้ ง โดยประมาณ เหตุ . ประสานงานกบั สถานประกอบการ/หน่วยงาน ดาํ เนินการชีแจงสถานประกอบการ และผเู้ กียวขอ้ งเกียวกบั การจดั การศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช . กาํ หนดความร่วมมอื สถานประกอบการ/หน่วยงานใหค้ วามร่วมมอื กบั สถานศึกษา ดงั นี คือ . . กาํ หนดทิศทางกาํ หนดรายวิชา และกาํ หนดวิธีการเรียนโดยเนน้ ภาระงานทีทาํ อยู่ ใหม้ าเป็นส่วนหนึงของสถานศึกษา . . สนบั สนุนและจดั เตรียมอปุ กรณ์ เครืองมือ เครืองใชส้ าํ หรับการฝึกวชิ าชีพให้แก่ ผเู้ รียน . . จดั การเรียนการสอนวชิ าชีพ โดยประเมนิ ความรู้และทกั ษะเดิม และจดั การเรียนรู้ เพิมเติมในส่วนทีขาด โดยสถานศกึ ษา อาํ นวยความสะดวก . . . กาํ หนดระเบียบขอ้ บงั คบั เกียวกบั การเรียนรู้ตามหลกั สูตร . . . จดั สิงแวดลอ้ มทีเอืออาํ นวยต่อการเรียนรู้ในสถานประกอบการ/หน่วยงาน 10

. การประชาสมั พนั ธ์ . . สถานศกึ ษาจดั ตงั คณะกรรมการดาํ เนินงาน ประกอยดว้ ย ผบู้ ริหาร เจา้ หน้าที ของสถานศึกษา และผเู้ กียวข้องในสถานประกอบการ/หน่วยงาน เพือรับผดิ ชอบในการประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ ข่าวสาร ขอ้ มลู เกียวกบั การจดั การศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช ใหป้ ระชาชนและเครือข่ายไดท้ ราบสมาํ เสมอ โดยใชส้ ือตามความเหมาะสม . . สถานประกอบการ/หน่วยงานติดประกาศแจง้ ใหผ้ เู้ รียนทราบ . การจดั ตงั กลมุ่ ผเู้ รียน ใหส้ ถานศึกษาดาํ เนินการเกียวกบั การจดั ตงั กลุม่ ผเู้ รียนดงั นี . . ใหห้ วั หนา้ สถานศึกษา เป็ นผมู้ ีอาํ นาจในการอนุมตั ิจดั ตงั กลุ่ม เปลียนแปลง ยุบ เลิก การจดั ตงั กลมุ่ . . ใหห้ วั หนา้ สถานศกึ ษาแต่งตวั บุคลากรรับผดิ ชอบงานต่าง ๆ เช่น ครูประจาํ กลุ่ม นายทะเบียน ฯลฯ 2.6 สถานทีพบกลุ่ม สถานทีพบกลุ่มของผเู้ รียน ใหส้ ถานประกอบการ/หน่วยงานกบั สถานศึกษาร่วมมือกนั จดั หาสถานทีพบกลุ่ม อาจอย่ใู นสถานประกอบการ/หน่วยงาน หรือในสถานทีที เหมาะสม ต่อการทีเจา้ หนา้ ทีผปู้ ระสานหรือครูประจาํ กลมุ่ และผเู้ กียวขอ้ งจะเขา้ ไปดูแลและสะดวกต่อการ พบกล่มุ ของผเู้ รียน ซึงในสถานทีพบกลุ่มควรมวี สั ดุอุปกรณ์ สิงอาํ นวยความสะดวกในการจดั การเรียนรู้ . สถานทีฝึกวชิ าชีพ ผเู้ รียนทีทาํ งานในสถานประกอบการ หรือหน่วยงานต่าง ๆ ของ รัฐ/เอกชนสามารถฝึ กวิชาชีพไดใ้ นสถานทีดงั กล่าว โดยทาํ งานไปพร้อมกบั การเรียนรู้ตามหลกั สูตร หากจาํ เป็ นตอ้ งฝึ กวิชาชีพดา้ นอืน ๆ ทีไม่มี ในสถานทีทาํ งานนัน ๆ สถานประกอบการ/หน่วยงานและ สถานศกึ ษาจะตอ้ งร่วมกนั จดั หาสถานทีฝึกวชิ าชีพเพิมเติมเพอื ใหค้ รบถว้ นตามโครงสร้างหลกั สูตร บทบาทหน้าทขี องหน่วยงานและบุคคลทเี กยี วข้อง การนําหลักสูตรไปใช้ให้บังเกิดประสิทธิผล เป็ นไปตามเจตนารมณ์ของหลกั สูตร จาํ เป็นตอ้ งกาํ หนดบทบาทหนา้ ทีของหน่วยงานทีรับผดิ ชอบทุกระดบั ทงั หน่วยงานในส่วนกลางและภูมภิ าค รวมทงั บุคลากรทีเกียวขอ้ งซึงประกอบไปดว้ ย ผบู้ ริหาร ผดู้ าํ เนินการ ผปู้ ฏิบตั ิ รวมทงั ผเู้ รียน ซึงแต่ละฝ่ าย จะตอ้ งดาํ เนินงานทงั ดา้ นส่งเสริม สนบั สนุนการจดั กิจกรรม ตลอดจนการใหบ้ ริการทางการศึกษาใหเ้ ป็นไป ตามบทบาทหนา้ ทีอยา่ งต่อเนืองเชือมโยงสู่การจดั การศึกษาใหแ้ ก่กลุ่มเป้ าหมายอยา่ งมีประสิทธิภาพ โดยมี บทบาทหนา้ ทีแต่ละหน่วยงานและบุคลากรทีเกียวขอ้ งดงั นี . สํานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 11

1.1 กาํ หนดนโยบาย เป็นกรอบความคิด แนวทางในการยกระดบั การศกึ ษาและการพฒั นา งานอาชีพ และการดาํ เนินงานร่วมกบั หน่วยงานภาครัฐและเอกชน เพือใหส้ ถานศึกษาใชเ้ ป็นแนวทางการ ดาํ เนินการจดั การศกึ ษาใหไ้ ดต้ ามเป้ าประสงคแ์ ละสอดคลอ้ งกบั หลกั สูตร . สนบั สนุนงบประมาณ และดา้ นวิชาการ . ส่งเสริมและสนบั สนุนให้สถานศึกษาจดั การเรียนการสอนการศึกษานอกระบบตาม หลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศกั ราช ร่วมกบั สถานประกอบการ และหน่วยงานภาครัฐ/ เอกชน . นิเทศ ติดตามผล เป็นการกาํ กบั ติดตามผลการดาํ เนินงานการจดั การศกึ ษาตาม หลกั สูตรเพอื ใหข้ อ้ เสนอแนะและส่งเสริมการดาํ เนินงานใหม้ ีประสิทธิภาพมากยงิ ขึน . กล่มุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน . ดาํ เนินงานตามนโยบายสาํ นกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตาม อธั ยาศยั . ศกึ ษาวเิ คราะห์ วิจยั พฒั นาหลกั สูตร สือ กระบวนการเรียนรู้ การวดั ผลประเมลิ ผล การ เทียบโอน ตลอดจนพฒั นาระเบียบ กฎเกณฑ์ คุณภาพ และมาตรฐานการจดั การศกึ ษานอกระบบตาม หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช 2556 . ชีแจงทาํ ความเขา้ ใจวธิ ีการจดั การศึกษาใหแ้ ก่สถานศกึ ษาและหน่วยงานทีเกียวขอ้ ง 2.4 พฒั นาบุคลากรทีเกียวขอ้ งประชุม/อบรมใหค้ วามรู้การพฒั นาโปรแกรมทะเบียน นกั ศกึ ษา . ตรวจสอบโครงการจดั การศกึ ษาระดบั ประกาศนียบตั รวิชาชีพ ทีสาํ นกั งาน กศน. จงั หวดั /กทม. ใหเ้ ปิ ดสอนในแต่ละประเภทและสาขาวชิ าทีขอเปิ ดใหมใ่ หเ้ ป็นไปตามขอ้ กาํ หนด เสนอ สาํ นกั งาน กศน.เห็นชอบใหเ้ ปิ ดสอนและแจง้ กลมุ่ แผนงานเพอื จดั สรรงบประมาณ . ประสานงานกบั หน่วยงานต่าง ๆ ทีเกียวขอ้ ง เพือทาํ ความเขา้ ใจ กาํ หนดทิศทางการใช้ หลกั สูตร และวางแผนการจดั การเรียนการสอน . สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั /กทม. . พิจารณาอนุมตั ิโครงการการจัดการศึกษา ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ให้แก่ สถานศึกษาในจงั หวดั ทีประสงคจ์ ะจดั การศึกษาตามหลกั สูตรฯ ทุกประเภททุกสาขาวิชาเสนอกลุ่มพฒั นา การศึกษานอกโรงเรียน . ส่งเสริม สนบั สนุน และใหค้ าํ แนะนาํ ทางดา้ นวิชาการในการดาํ เนินงานจดั การศึกษา แก่สถานศึกษา . สังซือแบบพิมพ์ เอกสารบงั คบั แบบให้แก่สถานศึกษา และทาํ หน้าทีจัดเก็บแบบ รายงานผสู้ าํ เร็จการศึกษาตามหลกั สูตร 12

. หน้าทีอืนๆ ทีสํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั มอบหมาย . สถานศกึ ษา . ประชาสมั พนั ธก์ ารจดั การศึกษานอกระบบตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช 2556 4.2 รับสมคั รผเู้ รียน 4.3 จดั ตงั กลุ่มผเู้ รียน . ร่วมมือกบั สถานประกอบการจดั หาและจดั เตรียมสถานทีพบกลุ่ม สือ วสั ดุอุปกรณ์ รวมทงั แหล่งการเรียนรู้ . จดั เจา้ หนา้ ทีเพือทาํ หนา้ ทีดาํ เนินการจดั การเรียนรู้ตลอดหลกั สูตร . ติดต่อ สาํ รวจประสานงาน และร่วมมือกบั สถานประกอบและหน่วยงานทีเกียวขอ้ ง . ร่วมกบั สถานประกอบการ/หน่วยงานจดั การเรียนการสอนการศึกษานอกระบบตาม หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช 2556 . จดั ทาํ และจดั หาสือ วสั ดุอปุ กรณ์ สาํ หรับการจดั กระบวนการเรียนรู้ . จัด ทํา และ จัด หา แบ บ พิ ม พ์และ หลัก ฐา น ก า ร ศึ ก ษ า ต่ า ง ๆ ต า ม แบ บ ที กระทรวงศกึ ษาธิการกาํ หนดสาํ หรับหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช . พฒั นาบุคลากรทีรับผดิ ชอบ . จดั ทาํ เครืองมือวดั ผลประเมนิ ผลก่อนเรียน ระหว่างภาคเรียน และปลายภาคเรียน . พิจารณาอนุมตั กิ ารจบหลกั สูตรและออกหลกั ฐานการศึกษา . บริหารการใชจ้ ่ายเงินงบประมาณสนบั สนุนจากรัฐ . นิเทศ ติดตาม กาํ กบั ดูแลการจดั การเรียนการสอนใหเ้ ป็นไปอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ . 5 สรรหาบุคลากร และแต่งตงั เป็นครูประจาํ กลมุ่ . สถานประกอบการ/หน่วยงาน . สนับสนุ นส่ งเสริ มให้บุคลากรในหน่ วยงานได้รับการศึกษาตามหลักสูตร ประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช . ร่วมกบั สถานศึกษาประชาสัมพนั ธ์การจดั การศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั ร วิชาชีพ พทุ ธศกั ราช . ร่วมกบั สถานศกึ ษาจดั หาสถานทีพบกลุ่ม . จดั หาสือและอุปกรณ์ เพอื อาํ นวยความสะดวกต่อผเู้ รียน 13

. ร่วมกบั สถานศกึ ษาและผเู้ รียนจดั ทาํ หลกั สูตรสถานศกึ ษา . ร่วมกบั สถานศกึ ษาจดั ทาํ แผนการจดั กระบวนการเรียนรู้ . จดั การเรียนการสอนวิชาชีพและประเมนิ ผลผเู้ รียน . กาํ หนดระเบียบขอ้ บงั คบั เกียวกบั การเรียนรู้ตามหลกั สูตร . ครูประจาํ กล่มุ ครูประจาํ กลุม่ เป็นบุคคลทีไดร้ ับการคดั เลือกจากสถานศกึ ษาและหรือสถานประกอบการ ซึงการแต่งตงั และถอดถอนกระทาํ ไดด้ งั นี . กรณีทีจดั การศกึ ษาร่วมกบั สถานประกอบการใหส้ ถานศึกษาร่วมกบั สถานประกอบการ พิจารณาคดั เลือกแลว้ เสนอใหส้ ถานศึกษาแต่งตงั หากมีความจาํ เป็นตอ้ งถอดถอนใหส้ ถานศึกษาร่วมกบั สถานประกอบการพจิ ารณาแลว้ เสนอใหส้ ถานศึกษามคี าํ สงั ถอดถอน . กรณีทีสถานศกึ ษาเป็นผจู้ ดั ใหส้ ถานศกึ ษาเป็นผพู้ จิ ารณาคดั เลอื ก แต่งตงั และถอดถอน โดยกาํ หนดคุณสมบตั ิและบทบาทหนา้ ทีของครูประจาํ กลมุ่ ไวด้ งั นี คือ ก) คณุ สมบตั ิครูประจาํ กลุ่ม จะตอ้ งเป็นบคุ คลที - คุณวฒุ กิ ารศึกษาระดบั ปริญญาตรีขึนไป - มคี วามรู้ ความสามารถตรงตามสาชาวชิ าทีเปิ ดสอน - มีความประพฤติทีเหมาะสมและมคี วามรับผดิ ชอบสูง ข)บทบาทหนา้ ทีของครูประจาํ กลุม่ . ประชาสัมพนั ธ์การเรียนให้กับกลุ่มเป้ าหมายทีอย่ใู นสถานประกอบการ หน่วยงาน ภาครัฐ/เอกชน . ศกึ ษาหลกั สูตร จดั ทาํ หลกั สูตรสถานศกึ ษา วางแผนการเรียนร่วมกบั นักศึกษาในแต่ละ ภาคเรียน พร้อมติดตามและทบทวนช่วยแกไ้ ขปัญหา วางแผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ . ติดต่อประสานงานสถานประกอบการ หน่วยงานทีเกียวข้อง และสถานศึกษาเพือ ดาํ เนินการจดั การเรียนการสอน . ประสานงานกบั สถานประกอบการหรือหน่วยงานทีเกียวขอ้ งอืนๆ ในกรณีทีมีนกั ศึกษา มาเรียนสมทบจากหลายหน่วยงาน เพอื ร่วมกนั วางแผนการจดั การเรียนการสอน . ใหค้ าํ ปรึกษา ช่วยเหลือดา้ นการเรียนการสอน และแนะแนวแก่นกั ศึกษา ทงั ก่อนเรียน ระหวา่ งเรียน และหลงั เรียน 6. ประสานงานและจดั หาวทิ ยากรหรือภูมิปัญญาทอ้ งถิน สอนเสริมเพิมพนู ความรู้ . อาํ นวยความสะดวกเกียวกบั การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ . จดั กิจกรรมการเรียนรู้ การพบกลมุ่ ใหก้ บั นกั ศกึ ษาทุกคนครบทุกรายวชิ าตลอดหลกั สูตร . ทาํ หนา้ ทีเป็นผสู้ อนในสาขาวชิ า/สาขางานทีตนรับผดิ ชอบ . สร้างเครืองมอื วดั ผลประเมินผลระหว่างภาคและปลายภาค 14

การสอน . ดาํ เนินการวดั ผลประเมนิ ผลการเรียนรู้ของนกั ศกึ ษาตามระเบียบทีกาํ หนด . ติดตาม กาํ กบั ดูแลนกั ศกึ ษาจนกว่าจะจบตามหลกั สูตร . รวบรวมขอ้ มลู สรุปรายงานพร้อมส่งหลกั ฐานทีเกียวขอ้ งกบั การจดั กิจกรรมการเรียน . ทาํ หนา้ ทีอืนๆ ทีเกียวขอ้ งกบั การจดั การเรียนการสอน ตามทีสถานศึกษามอบหมาย . ควบคุมดแู ลการจดั กิจกรรมของนกั ศกึ ษาใหเ้ ป็นไปตามทีกาํ หนดไวใ้ นหลกั สูตร 15

ตอนที 3 หลกั เกณฑ์การจัดการศึกษา การจัดการศึกษานอกระบบตามหลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศกั ราช ดาํ เนินการตามระเบียบกระทรวงศกึ ษาธิการ วา่ ดว้ ยการจดั การศกึ ษาและและการประเมินผลการเรียนตาม หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช พ.ศ. 2556 และสาํ นักงาน กศน. ไดก้ าํ หนดหลกั เกณฑ์ การจดั การศกึ ษาใหส้ อดคลอ้ งกบั วิธีการจดั การศกึ ษานอกระบบ ดงั นี 1. การเตรียมความพร้อม สถานศึกษาทีจะเปิ ดสอนการศึกษานอกระบบตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช หรือสถานศึกษาเดิมทีเปิ ดสอนอยแู่ ลว้ และตอ้ งการเปิ ดสาขาใหม่ ให้ ดาํ เนินการเตรียม ความพร้อม ดงั นี 1.1 ให้ขา้ ราชการครูทาํ หน้าทีในการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน หากไม่มีให้สรรหา ครู ปวช. . การสรรหา ครู ปวช. ทีมวี ุฒิการศกึ ษาไมน่ อ้ ยกว่ากวา่ ปริญญาตรี หรือมกี ารเรียนใน สาขาวิชาทีจะเปิ ดสอนไมน่ อ้ ยกว่า หน่วยกิต หรือมคี วามรู้ ความสามารถตรงตามสาขาวชิ าทีเปิ ดสอน 1.3 สถานทีเรียน สถานทีฝึกปฏบิ ตั ิ สถานศกึ ษา จะตอ้ งจดั เตรียมสถานทีเรียนทีเหมาะสม ใหก้ บั ผเู้ รียนในสาขาวชิ าทีเปิ ดสอนทงั ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบตั ิหรือประสานงานกบั เครือข่าย/หน่วยงาน หรือสถานประกอบการเพอื ส่งผเู้ รียนเขา้ ไปฝึกปฏบิ ตั ิตามความพร้อม . วสั ดุอุปกรณ์ในการฝึกปฏิบตั ิ สถานศกึ ษาจะตอ้ งสาํ รวจและจดั เตรียมวสั ดุอปุ กรณ์ใน การฝึ กปฏิบตั ิของผูเ้ รี ยนในสาขาวิชาทีเปิ ดสอนให้พร้อมหรื อประสานงานกับเครื อข่ายหรื อสถาน ประกอบการเพือส่งผเู้ รียนไปฝึ กปฏิบตั ิ ทงั นีสถานศึกษาตอ้ งจดั หาวสั ดุอุปกรณ์ในส่วนทีเครือข่ายหรือ สถานประกอบการไมม่ ใี หพ้ ร้อมดว้ ย . วทิ ยากรสอนภาคปฏบิ ตั ิ สถานศกึ ษาตอ้ งจดั หาวิทยากรสอนภาคปฏบิ ตั ิในรายวิชาทีมี การฝึกปฏบิ ตั ิ หรือประสานงานกบั เครือข่ายหรือสถานประกอบการทีมบี ุคลากรทีมคี วามรู้ความสามารถใน รายวชิ านนั ๆ . หน่วยงานเครือข่ายทีร่วมจดั การเรียนรู้ สถานศกึ ษาตอ้ งประสานงานกบั เครือข่าย/ 16

หน่วยงาน สถานประกอบการ เพอื ทาํ ความเขา้ ใจและตกลงร่วมกนั ในการจดั การศึกษา ปวช. ว่าจะส่งเสริม สนบั สนุนใหบ้ ุคลากรในหน่วยงานไดร้ ับการศกึ ษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช โดยเครือข่าย/หน่วยงาน สถานประกอบการ จะตอ้ งร่วมดาํ เนินการในดา้ นต่างๆ เพือใหก้ ารจดั การศึกษา เป็นไปอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ 1.7 การประเมินมาตรฐานวิชาชีพ และ V-Net สถานศกึ ษาตอ้ ง ประสานงานและทาํ ความ ตกลงกบั สถานศึกษาในสงั กดั สาํ นกั งานคณะกรรมการอาชีวศึกษาในการจดั ส่งผเู้ รียนไปเขา้ รับการประเมิน มาตรฐานวิชาชีพและ V-Net 2. การขออนุญาตจดั การศึกษา ในการขอเปิ ดสอนการศึกษานอกระบบตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช . สถานศึกษาทีมีความพร้อมตามเกณฑท์ ีสาํ นกั งาน กศน. กาํ หนด จดั ทาํ โครงการการ เรียนการสอน หลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช เสนอสาํ นักงาน กศน.จงั หวดั /กทม. สาํ หรับสถานศึกษาขึนตรงใหส้ ่งโครงการเสนอมาทีสาํ นกั งาน กศน. โดยมเี อกสารแนบดงั นี 2.1.1 โครงการจดั การเรียนการสอน หลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช ประกอบดว้ ย หลกั การและเหตุผล วตั ถุประสงค์ เป้ าหมาย วธิ ีดาํ เนินการ ระยะเวลาดาํ เนินงาน นิเทศ ติดตามและประเมินผล เครือข่ายและความร่วมมือ มาตรฐานวิชาชีพ ผรู้ ับผิดชอบ ครู ปวช. ผลทีคาดว่าจะ ไดร้ ับ . .2 รายชือครู ปวช.พร้อมวุฒิการศกึ ษา หรือความรู้ความสามารถทีตรงกบั สาขาที เปิ ดสอน . . รายชือนักศึกษา ชือ-นามสกุล ผู้เรี ยน สถานทีทํางาน สถานทีติดต่อ แบบสอบถามความประสงค์ . .4 หนงั สือทาํ ขอ้ ตกลงระหว่างสถานศึกษากบั สถานศึกษาสงั กดั คณะกรรมการการ อาชีวศกึ ษาทีผเู้ รียนสามารถไปทดสอบมาตรฐานวชิ าชีพได้ 2.1.5 หนงั สือทาํ ขอ้ ตกลงกบั สถานประกอบการในการจดั การเรียนการสอน . . เอกสารรับรองการประกอบอาชีพของผเู้ รียน (ถา้ ม)ี . สาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั /กทม. แต่งตงั กรรมการพิจารณาโครงการ เอกสารแนบ และประเมนิ ความพร้อมของสถานศกึ ษาตามเกณฑท์ ีสาํ นกั งาน กศน. กาํ หนด . สาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั /กทม. ใหค้ วามเห็นชอบ และเสนอโครงการของสถานศกึ ษาที ผา่ นการประเมินความพร้อมต่อสาํ นกั งาน กศน. 2.4 สาํ นกั งาน กศน. พิจารณา อนุมตั ิใหด้ าํ เนินโครงการจดั การเรียนการสอน โดยแจง้ กล่มุ แผนงาน และสาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั /กทม. หรือสถานศกึ ษาขึนตรง 17

. กรณีทีสถานศึกษาเดิมจะเปิ ดสอนสาขาใหมต่ อ้ งขออนุมตั ิต่อสาํ นกั งาน กศน. ใหม่ตาม ขนั ตอน . ถงึ . 3. การรับสมคั รผ้เู รียน 3.1 สถานศึกษาและสถานประกอบการ/หน่วยงาน กาํ หนดวัน เวลา และสถานทีรับสมคั ร โดยประชาสมั พนั ธใ์ หก้ วา้ งขวาง พร้อมกบั ใหผ้ เู้ รียนเตรียมเอกสารหลกั ฐานต่างๆ มาใหพ้ ร้อม . คุณสมบตั ิผเู้ รียน . . ผเู้ รียนตอ้ งสาํ เร็จการศกึ ษาไม่ตาํ กวา่ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ หรือเทียบเท่า . . ผเู้ รียนตอ้ งมีงานทาํ และสมคั รเรียนในสาขาทีทาํ งานในปัจจุบนั . . ผเู้ รียนตอ้ งมหี นงั สือรับรองการทาํ งานจากสถานประกอบการ กรณีทีทาํ งานอิสระให้ ส่วนราชการหรือหน่วยงาน/บุคคล ทีเชือถือไดใ้ นชุมชนรับรอง . . ตอ้ งมเี วลาเรียนตามทีสถานศึกษา กศน. กาํ หนด 4. การจดั กล่มุ ผ้เู รียน การจดั กลุม่ ผเู้ รียนกลมุ่ ละไม่นอ้ ยกวา่ คน และไม่เกิน คน ต่อสาขาวิชา 5. เวลาเรียน สถานศกึ ษาตอ้ งจดั ใหม้ ีการเรียนการสอนภาคเรียนละ 20 สัปดาห์ ในหนึงสปั ดาห์ตอ้ งจดั ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ รียนกบั ครู ปวช. หรือ ผสู้ อนในสถานประกอบการไมน่ อ้ ยกว่า 14 ชวั โมง 6. การจดั แผนการเรียน 6.1 สถานศึกษาตอ้ งจดั ทาํ แผนการเรียน 6 ภาคเรียน ในทุกสาขาทีเปิ ดสอน และแจกให้ ผเู้ รียนทุกคน (ตลอดหลกั สูตร) 6.2 สถานศึกษาตอ้ งจดั ทาํ แผนการเรียน (ตารางสอน) ในหนึงสปั ดาห์ และแจกใหผ้ เู้ รียน ทุกคน 7. การจดั การเรียนรู้ 7. สถานศกึ ษาตอ้ งจดั กระบวนการเรียนรู้เพือใหผ้ เู้ รียนมคี วามรู้ ความสามารถ คุณลกั ษณะ บรรลุตามมาตรฐานการศึกษาวิชาชีพ ทีครอบคลุมคุณลกั ษณะทีพึงประสงค์ สมรรถนะทวั ไป สมรรถนะหลกั และสมรรถนะวชิ าชีพตามทีสาขาวชิ ากาํ หนด 18

7.2 สถานศกึ ษาตอ้ งจดั กระบวนการเรียนรู้ใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ทงั ภาคทฤษฎีและภาคปฏบิ ตั ิ ตามจุดประสงคแ์ ละสมรรถนะรายวิชา 7.3 จดั กระบวนการเรียนรู้ ใหผ้ เู้ รียนไดฝ้ ึกทกั ษะการปฏิบตั ิทงั ในหอ้ งปฏิบตั ิการและ สถานการณ์จริง 7.4 ใหค้ วามสาํ คญั กบั ความรู้ ความสามารถทีผเู้ รียนมอี ยกู่ ่อนและเปิ ดโอกาสใหผ้ เู้ รียนนาํ ความรู้ ความสามารถมาเทียบโอนได้ 7.5 จดั ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ รียนกบั ครู ปวช.หรือผสู้ อนในสถานประกอบการ อยา่ งนอ้ ยสปั ดาห์ ละ ชวั โมง ตามวนั เวลาทีกาํ หนด เพอื เรียนทฤษฎี ปฏิบตั ิ หรือทบทวนความรู้ รายงานความกา้ วหนา้ จาก การเรียนรู้ตนเอง และแลกเปลียนเรียนรู้ ความรู้ ประสบการณ์ระหว่างผเู้ รียนดว้ ยกนั เพือเป็ นการเสริมเติม เต็มใหส้ มบูรณ์ยงิ ขึน และเปิ ดโอกาสใหม้ กี ารคิดวิเคราะห์ การนาํ เสนอ การบนั ทึก นอกจากนัน ยงั เป็ นการ แกป้ ัญหาการเรียนร่วมกัน ช่วงสุดท้ายของการเรียนในแต่ละสัปดาห์ มอบหมายงานให้ผูเ้ รียนปฏิบัติ ระหวา่ งสปั ดาห์ รวมทงั คน้ ควา้ สาระทีผเู้ รียนตอ้ งเรียนรู้ดว้ ยตนเอง จากสือ แหลง่ ความรู้ ต่างๆ และบนั ทึก การเรียนรู้ 7.6 สถานศึกษาจะตอ้ งจดั ใหม้ วี ทิ ยากรสอนเสริมในสาระของรายวชิ าต่าง ๆ ทีผเู้ รียนไม่ สามารถศึกษาดว้ ยตนเองไดต้ ามทีไดม้ กี ารวิเคราะห์ไวใ้ หแ้ ผนการเรียน 7.7 สถานศึกษาจะตอ้ งจดั ใหผ้ เู้ รียนไดร้ ับประสบการณ์ตรงในสาขาวชิ า /สาขางาน 8. การวดั และประเมนิ ผล สถานศึกษาและสถานประกอบการร่วมกนั กาํ หนดวธิ ีการวดั และประเมนิ ผลตามระเบียบการวดั และประเมนิ ผลทีเกียวขอ้ ง 9. การเทยี บโอนผลการเรียน สถานศกึ ษาตอ้ งจดั ใหม้ ีการเทียบโอนผลการเรียนรายวชิ าใหผ้ เู้ รียนตามระเบียบหลกั เกณฑ์ การเทียบโอนทีเกียวขอ้ ง 10. การประเมนิ ความรู้และประสบการณ์จากการประกอบอาชีพ . สถานศึกษาต้องดาํ เนินการเทียบโอนผลการเรียนรู้ โดยการประเมินความรู้และ ประสบการณ์ ตามระเบียบหลกั เกณฑท์ ีเกียวขอ้ ง . การประเมนิ ความรู้และประสบการณ์ประเมินเป็นรายวิชา 10.3 ใหส้ ถานศกึ ษา หรือสถานศึกษาร่วมกบั สถาบนั กศน.ภาค จดั ทาํ เครืองมอื ประเมิน ความรู้และประสบการณ์ 10.4 รายวิชาทีผา่ นการประเมนิ ความรู้และประสบการณ์แลว้ ใหบ้ นั ทึกเป็นผลการเรียน 19

และสถานศกึ ษาอาจจดั รายวชิ าอืนใหผ้ เู้ รียนลงทะเบียนเรียนแทน . การประเมนิ ความรู้และประสบการณ์บางส่วนของรายวชิ า . ผเู้ รียนลงทะเบียนเรียนรายวิชาตามปกติ . ในรายวชิ าทีลงทะเบียนเรียนมีบางส่วนของรายวชิ าทีลงทะเบียนเรียน ผเู้ รียนสามารถ ปฏบิ ตั ิไดอ้ ยแู่ ลว้ เพราะประกอบอาชีพอยู่ ใหด้ าํ เนินการประเมนิ ความรู้และประสบการณ์ในส่วนทีผเู้ รียนมี ประกอบอาชีพอยู่ วธิ ีการขอประเมินบางส่วนของรายวิชา มีวิธีการประเมินคือ . สถานศึกษาจะตอ้ งวเิ คราะหเ์ นือหาในรายวชิ าว่าในแต่ละบทเรียนมเี นือหาอะไร . กาํ หนดค่านาํ หนกั ในแต่ละบท . พจิ ารณาบทไหนทีผเู้ รียนสามารถประเมินความรู้และประสบการณ์ได้ . สถานศึกษาดาํ เนินการประเมินผลและจดั เกบ็ คะแนน . บทไหนทีผเู้ รียนตอ้ งเรียนรู้ใหจ้ ดั กระบวนการเรียนรู้ และประเมินความรู้ปลาย ภาคเรียน . นาํ คะแนนทงั สองส่วนมารวมกนั และใหร้ ะดบั ผลการเรียน ตวั อย่าง การประเมนิ ความรู้และประสบการณ์บางส่วนของรายวชิ า นางสาวนอ้ งนอ้ ย เป็นพนกั งานบญั ชีของบริษทั จาํ หน่ายเครืองใชส้ าํ นกั งาน เรียนสาขา การบญั ชี ลงทะเบียนเรียนรายวชิ าบญั ชีเบืองตน้ ในวิชานีมเี นือหาทีเรียน จาํ นวน บท ดงั นี บทที ชือบท เนอื หาทเี รียน ความรู้เบืองตน้ เกียวกบั การบญั ชี ความหมายของวิชาการบญั ชี ความหมายของการทาํ บญั ชี จุดประสงคข์ องการบญั ชี ประวตั ิและความเป็นมาของการบญั ชี ขอ้ แนะนาํ ในการเรียนบญั ชี ขอ้ แนะนาํ ในการเขียนตวั เลข ศพั ทบ์ ญั ญตั ิความรู้เบืองตน้ เกยี วกบั การบญั ชี ทิงทา้ ยก่อนจาก 20

บทที ชือบท เนือหาทเี รียน สินทรัพย์ หนีสิน และส่วนของเจา้ ของ ความหมายของสินทรัพย์ ประเภทของสินทรัพย์ ความหมายของหนีสิน ความหมายของส่วนของเจา้ ของหรือทุน สมการบญั ชี ความหมายของบุคคล การจดั ประเภทของรายการในงบดุลและประเภทของ งบดุล ศพั ทบ์ ญั ชีสินทรัพย์ หนีสิน และส่วนของเจา้ ของ ทิ งทายก่อนจาก การวิเคราะห์รายการคา้ ความหมายของรายการคา้ รายการทีไมก่ ่อใหเ้ กิดรายการคา้ เอกสารทางการคา้ ความหมายของการวิเคราะห์รายการคา้ หลกั ในการวิเคราะห์รายการคา้ ความหมายของหลกั การบญั ชคี ู่ การวิเคราะห์รายการคา้ ความหมายของการบนั ทึกรายการคา้ ในสมุดบญั ชี หลกั ในการบนั ทกึ บญั ชี การตงั ชือบญั ชี ศพั ทบ์ ญั ชีการวเิ คราะหร์ ายการคา้ ทิงทา้ ยก่อนจาก 21

บทที ชือบท เนือหาทเี รียน การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั ไป ความหมายของสมดุ บนั ทึกรายการขนั ตน้ ประเภทของสมุดบนั ทึกรายการขนั ตน้ แบบฟอร์มของสมุดรายวนั ทวั ไป ศพั ทบ์ ญั ชีการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั ไป ทิงทา้ ยก่อนจาก การบนั ทึกรายการในสมุดแยกประเภท ความหมายของสมุดบญั ชีแยกประเภท ความหมายและรูปแบบของสมุดบญั ชีแยกประเภท รูปแบบของบญั ชีแยกประเภท ส่วนต่าง ๆ ของบญั ชีแยกประเภท การจดั หมวดบญั ชี ผงั บญั ชี ตวั อยา่ งแบบผงั บญั ชี ความหมายของการผา่ นรายการ ขนั ตอนของการผา่ นรายการ ศพั ทบ์ ญั ชีการบนั ทึกรายการในสมุดบญั ชีแยกประเภท ทิงทา้ ยก่อนจาก 6 งบทดลอง ความหมายของงบทดลอง ส่วนประกอบและรูปแบบของงบทดลอง การหายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภท ประโยชนข์ องงบทดลอง การหาขอ้ ผดิ พลาดทีเกิดขนึ ในงบทดลอง ขอ้ ผดิ พลาดทีเกิดขึนแต่ไมป่ รากฏใหเ้ ห็น ศพั ทบ์ ญั ชีงบทดลอง ทิงทา้ ยก่อนจาก จากตวั อยา่ ง วชิ าการบญั ชีเบืองตน้ มีเนือหาทีตอ้ งเรียน บท นางสาวนอ้ งนอ้ ย ทาํ งานเป็นพนกั งานบญั ชี 22

สามารถการประเมนิ ความรู้และประสบการณ์บางส่วนของรายวชิ า โดยเนือหาในบทที และ เป็น ภาคทฤษฎี และ ในบทที - เป็นทงั ภาคทฤษฎี และ ปฏบิ ตั ิ ดงั นนั จึงกาํ หนดค่านาํ หนกั ทีเรียนภาคทฤษฎี เท่ากบั คะแนน และค่านาํ หนกั ทีตอ้ งเรียนทงั ทฤษฎีและปฏิบตั ิ เท่ากบั คะแนน จะเห็นวา่ นางสาว นอ้ งนอ้ ย สามารถนาํ บางส่วนในบทที - มาประเมินความรู้และประสบการณ์ได้ จากนนั สถานศกึ ษา สร้างเครืองมือประเมินภาคปฏิบตั ิ ไดค้ ะแนนเท่าไรเก็บไว้ และประเมนิ ปลายภาคภาคทฤษฎีและ ภาคปฏบิ ตั ิ คะแนน ไดเ้ ท่าไร นาํ ทงั ส่วนมาร่วมกนั และใหร้ ะดบั ผลการเรียน 12. การฝึ กประสบการณ์ทักษะวชิ าชีพ การฝึกประสบการณ์ทกั ษะวชิ าชีพเป็นการจดั กระบวนการเรียนรู้โดยความร่วมมอื ระหว่าง สถานศึกษากบั สถานประกอบการ หลงั จากทีผเู้ รียนไดเ้ รียนรู้ภาคทฤษฎี เป็ นการเปิ ดโอกาสใหผ้ เู้ รียนได้ เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ได้สมั ผสั กบั การปฏิบตั ิงานอาชีพ เครืองมือเครืองจกั ร และบรรยากาศของ การทาํ งานร่วมกนั หลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช กาํ หนดเรืองการฝึ กประสบการณ์ ทกั ษะวิชาชีพว่า สถานศึกษาต้องจดั ให้ผเู้ รียนไดร้ ับการฝึ กงานในสถานประกอบการ แหล่งวิทยากร รัฐวสิ าหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐไมน่ อ้ ยกว่า ชวั โมง ในส่วนของการศึกษานอกระบบ ซึงผูเ้ รี ยนมีการประกอบอาชีพอยู่แล้ว การฝึ ก ประสบการณ์ทกั ษะวิชาชีพ จึงเป็นประสบการณ์ตรงทีผเู้ รียนปฏิบตั ิจริงในการประกอบอาชีพ จึงกาํ หนด เกณฑก์ ารเทียบประสบการณ์การฝึกประสบการณ์ทกั ษะวิชาชีพไวด้ งั นี . ผเู้ รียนทีทาํ งานในสถานประกอบการไม่น้อยกว่า 1 ปี สามารถนาํ ประสบการณ์การ การทาํ งานมาเทียบการฝึ กประสบการณ์ทกั ษะวิชาชีพได้ โดยใหส้ ถานศึกษาร่วมกบั สถานประกอบการ ประเมินผลงาน แลว้ ใหเ้ ป็นระดบั ผลการเรียน . ผเู้ รียนประกอบอาชีพอิสระในสาขาทีเรียนไม่นอ้ ยกวา่ ปี สามารถนาํ ประสบการณ์ ประกอบอาชีพในสาขานันมาเทียบการฝึ กประสบการณ์ทักษะวิชาชีพได้ ทังนีให้สถานศึกษาแต่ตัง ผทู้ รงคุณวุฒิ ผเู้ ชียวชาญ ผมู้ ีความรู้ ความสามารถ ในสาขาวชิ าทีผเู้ รียนเรียนอยา่ งนอ้ ย คน ประเมนิ ผลการ ฝึกงานและใหเ้ ป็นระดบั ผลการเรียน การเทียบโอนประสบการณ์ทกั ษะวิชาชีพนีจะดาํ เนินการเมือ ผเู้ รียนเรียนอยใู่ นสถานศึกษา มาแลว้ ไมน่ อ้ ยกว่า ภาคเรียน . โครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ เป็ นรายวิชาทีเปิ ดโอกาสให้ผูเ้ รี ยนได้ศึกษาค้นคว้า บูรณาการความรู้ ทักษะและ ประสบการณ์จากสิงทีไดเ้ รียนรู้ ลงมือปฏิบตั ิดว้ ยตนเองตามความถนดั และความสนใจ ตงั แต่การเลือก หัวขอ้ หรือเรืองทีศึกษาคน้ ควา้ การวางแผนการกาํ หนดขนั ตอนการดาํ เนินงาน การประเมินผลและการ จดั ทาํ รายงาน ซึงอาจทาํ เป็ นรายบุคคลหรือกลุ่มก็ได้ ทงั นีขึนอยกู่ บั ลกั ษณะของโครงการนัน ๆ สาํ หรับ 23

กศน. ผเู้ รียนจะเป็นผทู้ ีประกอบอาชีพอยใู่ นสถานประกอบการ หรือประกอบอาชีพอิสระซึงไดป้ ฏิบตั ิงาน ในอาชีพทีเกียวขอ้ งกบั ประเภทวิชา สาขาวิชาทีเรียนอย่แู ลว้ ดงั นัน ในภาคเรียนที - ผเู้ รียนตอ้ งจดั ทาํ โครงการพฒั นาทกั ษะวิชาชีพทีมี ความสัมพนั ธ์หรือสอดคลอ้ งกบั สาขาวิชา โดยการบูรณาการความรู้จากการเรียนภาคทฤษฏีและการ ปฏิบตั ิงานของตนเองมาพฒั นาใหเ้ กิดนวตั กรรมใหม่ ๆ และนาํ ไปใชใ้ นการพฒั นางานใหเ้ กิดประสิทธิภาพ มากยงิ ขึน . กจิ กรรมเสริมหลกั สูตร กิจกรรมเสริมหลกั สูตร หมายถงึ กิจกรรมทีจดั ขึนเพือสร้างโอกาสการเรียนรู้ให้กบั ผเู้ รียน โดยเป็ นส่วนสร้างเสริมประสบการณ์ ทกั ษะความรู้ ความสามารถ พฒั นาวิชาการ และอาชีพ ปลูกฝัง คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมระเบียบวินัย ต่อตา้ นความรุนแรง สารเสพติด ส่งเสริมความคิด วิเคราะห์ สร้างสรรค์การทาํ งานปลูกฝังจิตสาํ นึกและเสริมสร้างการเป็ นพลเมืองไทยและพลเมืองโลกทีดี โดยใช้ กระบวนการกล่มุ ในการทาํ ประโยชน์ต่อชุมชน และทอ้ งถิน รวมทงั การทะนุบาํ รุงขนบธรรมเนียมประเพณี อนั ดีงาม สนบั สนุนงานกิจกรรมของ กศน. ในการจดั กิจกรรมเสริมหลกั สูตรสถานศกึ ษาและผเู้ รียนตอ้ งร่วมกนั จดั ทาํ โครงการและ กิจกรรมทีเหมาะสมและเป็นไปตามความพร้อมทงั ของผเู้ รียนและสถานศึกษา โดยผเู้ รียนตอ้ งทาํ กิจกรรม เสริมหลกั สูตรสปั ดาหล์ ะไม่นอ้ ยกว่า ชวั โมง สาํ หรับผเู้ รียนทีอยใู่ นสถานประกอบการใหเ้ ขา้ ร่วมกิจกรรมทีสถานประกอบการจดั ขึน ในการจดั กิจกรรมเสริมหลกั สูตรสถานศกึ ษามแี นวทางในการดาํ เนินงานดงั นี . กิจกรรมสาํ หรับผเู้ รียน กศน. ผเู้ รียน กศน. ในหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช ตอ้ งทาํ กิจกรรม เสริมหลกั สูตรโดยสถานศึกษา และผเู้ รียนร่วมกนั จดั ทาํ โครงการ กิจกรรมเสริมหลกั สูตรใหเ้ ป็ นไปตาม จุดประสงคข์ องหลกั สูตรทุกสปั ดาห์อยา่ งนอ้ ย สปั ดาห์ละ ชวั โมง หรือ ผเู้ รียนทีอยใู่ นสถานประกอบการ สามารถเขา้ ร่วมกิจกรรมกบั สถานประกอบการได้ แต่ทงั นีตอ้ งมีหลกั ฐาน และไดร้ ับการรับรองจากสถาน ประกอบการหรือผเู้ กียวขอ้ ง เช่น กิจกรรมทีสถานศึกษาหรือสถานประกอบการจดั ไดแ้ ก่ ชมรมกีฬา ดนตรี . แผนการทาํ กิจกรรม สถานศึกษาและผูเ้ รียนร่วมกันวางแผนและจดั ทาํ แผนในการจัดทาํ กิจกรรมเสริม หลกั สูตรใหเ้ หมาะสมกบั กลุม่ เป้ าหมายผเู้ รียนและตอ้ งเป็นไปตามวตั ถุประสงคข์ องหลกั สูตรโดยจดั ทาํ เป็ น แผนในการจดั กิจกรรมเสริมหลกั สูตร หรือแผนการทีจะเขา้ ร่วมกิจกรรมของสถานประกอบการนาํ มาเป็ น กิจกรรม เสริมหลกั สูตร . การบนั ทึกผลการจดั กิจกรรม 24

สถานศกึ ษาจดั การใหม้ ีแบบฟอร์มในการบนั ทึกการทาํ กิจกรรมไวเ้ ป็นหลกั ฐานโดยให้ มีการลงทะเบียนเพือทาํ กิจกรรมเสริมหลกั สูตรในทุกภาคเรียน และบนั ทึกผลการจัดทาํ กิจกรรมไวเ้ ป็ น หลกั ฐานทีสถานศึกษา และใหผ้ เู้ รียนเกบ็ บนั ทึกขอ้ มลู ของตนเองไวเ้ ป็นหลกั ฐานยนื ใหต้ รงกนั . การประเมินผลการจดั ทาํ กิจกรรม สถานศึกษาแต่งตงั คณะกรรมการเพือประเมินการจดั ทาํ กิจกรรมเสริมหลกั สูตรของ ผเู้ รียนจากตวั แทนของสถานศกึ ษา ชุมชน ผมู้ ีความรู้ความสามารถในกิจกรรมนัน ๆ มาเป็ นคณะกรรมการ ประเมนิ ผลการจดั กิจกรรมในแต่ละภาคเรียน เพือทาํ หนา้ ทีในการประเมินผลการจดั กิจกรรมของผเู้ รียนให้ เป็นไปตามจุดม่งุ หมาย . การจ่ายค่าตอบแทน การจ่ายค่าตอบแทนครู ปวช. เป็นการจ่ายค่าตอบแทนครูผรู้ ับผดิ ชอบในการดาํ เนินการจดั กระบวนการเรียนรู้ กิจกรรมใหก้ บั ผเู้ รียนหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช สาํ นักงาน กศน. จะไดท้ าํ ความ ตกลงกบั กรมบญั ชีกลาง กระทรวงการคลงั ต่อไป . ครู ปวช. ค่าตอบแทนครู ปวช. กาํ หนดให้จ่ายค่าตอบแทนแก่ครูทีมีหน้าทีจัดจดั การเรียน การสอนจดั กระบวนการเรียนรู้ และจดั กิจกรรมใหก้ บั ผเู้ รียน ปวช. ทีปฏบิ ตั ิในหนา้ ทีต่อเนืองวนั ละไม่น้อย กว่า ชวั โมง (ไม่รวมเวลาหยดุ พกั ) เพราะช่วงปิ ดภาคเรียนครูมีกิจกรรมทีปฏิบตั ิงานต่อเนือง เช่นวดั ผล ประเมินผลปลายภาค จดั ทาํ เอกสารผเู้ รียน เป็นตน้ ใหจ้ ่ายค่าตอบแทนเหมาจ่ายรายเดือนทุกเดือน ซึงเป็นไป ตามอตั ราทีกระทรวงการคลงั กาํ หนด . ครูหรือวิทยากร ทีสอนทฤษฎี หรือปฏบิ ตั ิทีเป็นวิชาเฉพาะสาขา ค่าตอบแทนครูหรือวทิ ยากร ทีสอนทฤษฎี หรือปฏิบตั ิทีเป็นวชิ าเฉพาะสาขา ซึงเป็ น บุคลากรภายนอก กาํ หนดใหม้ ีการสอนเสริมในรายวิชาภาคเรียนละไมเ่ กิน ครัง ๆ ละ ชวั โมง อตั ราการ เบิกจ่ายใหเ้ ป็นไปตามทีกระทรวงการคลงั กาํ หนด . ผูท้ รงคุณวุฒิทีทาํ หน้าทีประเมินความรู้และประสบการณ์ การฝึ กงาน และการ ประเมินรายงานตามโครงการพฒั นาทกั ษะอาชีพ ซึงเป็ นผทู้ รงคุณวุฒิทีมีความรู้ ความสามารถ มีทกั ษะ ประสบการณ์และความเชียวชาญในสาขานนั ๆ ใหจ้ ่ายค่าตอบแทนตามอตั ราทีกระทรวงการคลงั กาํ หนด 25

ตอนที 4 การจดั ทาํ โครงการ โครงการเป็นส่วนหนึงในโครงสร้างหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช เป็นวชิ าหนึงทีอยใู่ นหมวดทกั ษะวิชาชีพ มีค่าเท่ากบั หน่วยกิต กาํ หนดใหผ้ เู้ รียนจดั ทาํ โครงการใน ภาคเรียนที – สาํ หรับ สาํ นกั งาน กศน. มีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ ใหเ้ สนอโครงการใน ภาคเรียนสุดทา้ ย เพอื ใหผ้ เู้ รียนมีโอกาสในการศึกษารายวิชาต่าง ๆ ให้ไดม้ ากทีสุด และเพียงพอทีจะสรุป ความคิดเพือนาํ มาใชจ้ ดั ทาํ โครงการ ตวั อยา่ ง รายวิชาโครงการจากหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช ของ สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา หมวดทกั ษะวชิ าชีพ รายวชิ าโครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ คาํ อธบิ ายรายวชิ า 2xxx-8501 วชิ าโครงการ x *-*-4 จุดประสงค์รายวชิ า เพอื ให้ . เขา้ ใจหลกั การและกระบวนการวางแผนจดั ทาํ โครงการสร้างและหรือพฒั นางาน . ประมวลความรู้และทักษะในการสร้างและหรื อพัฒนางานในสาขาวิชาชีพตาม กระบวนการวางแผน ดาํ เนินงาน แกไ้ ขปัญหา ประเมนิ ผล ทาํ รายงานและนาํ เสนอผลงาน . มีเจตคติและกิจนิสัยในการทาํ งานดว้ ยความรับผิดชอบ มีวินยั คุณธรรม จริยธรรม ความคิดริเริม สร้างสรรคแ์ ละสามารถทาํ งานร่วมกบั ผอู้ ืน สมรรถนะรายวชิ า . แสดงความรู้เกียวกบั การจดั ทาํ โครงการ และนาํ เสนอผลงาน . ดาํ เนินการจดั ทาํ โครงการ . รายงานผลการปฏบิ ตั ิงาน คาํ อธบิ ายรายวชิ า ศึกษาและปฏบิ ตั ิเกียวกบั หลกั การจดั ทาํ โครงการ การวางแผน การดาํ เนินงาน การแกไ้ ข ปัญหา การประเมนิ ผล การจดั ทาํ รายงานและการนาํ เสนอผลงาน โดยปฏิบตั ิจดั ทาํ โครงการสร้างและหรือ 26

พฒั นางานทีใชค้ วามรู้และทกั ษะในระดบั ฝีมอื สอดคลอ้ งกบั สาขาวิชาชีพทีศึกษา ดาํ เนินการเป็ นรายบุคคล หรือกลุม่ ตามลกั ษณะของงานใหแ้ ลว้ เสร็จในระยะเวลาทีกาํ หนด หมายเหตุ (*)ในคาํ อธิบายรายวชิ า หมายถึง การทาํ โครงการมคี ่าเท่ากบั หน่วยกิต ไม่ นอ้ ยกว่า ชวั โมง โดยไมม่ กี ารกาํ หนดชวั โมงในแต่ละสปั ดาห์ ใหท้ าํ โครงการ โครงการใน ภาคเรียน สุดทา้ ย โครงการ เป็นการจดั กระบวนการเรียนรู้อีกรูปแบบหนึงทีมุ่งส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนมโี อกาสในการคน้ หา ความสามารถ ความถนดั และความสนใจของตนเองในดา้ นต่าง ๆ เพือใหก้ ารทาํ งานมีประสิทธิภาพดียงิ ขึน ลกั ษณะของโครงการ ลกั ษณะของโครงการทีสอดคลอ้ งและสัมพนั ธ์กบั หลกั สูตรสาขาวิชา/งานทีลงทะเบียน เรียน และสามารถนาํ ไปใชพ้ ฒั นาอาชีพทีประกอบอยไู่ ดอ้ ยา่ งมคี ุณภาพ ขนั ตอนการนาํ เสนอโครงการ . ลงทะเบียนเรียนวชิ าโครงการ จาํ นวน หน่วยกิตใน ภาคเรียนสุดทา้ ย . ผเู้ รียนรวมกลุม่ หรือรายบุคคลร่วมกนั คดั เลอื กเรือง/หวั ขอ้ ทีจะทาํ โครงการโดยเขียน คาํ ร้องพร้อมแนบกรอบความคิดในการจดั ทาํ โครงการนาํ เสนอสถานศกึ ษา . ใหส้ ถานประกอบการ/หน่วยงาน สถานศึกษา ทีปรึกษา ผเู้ รียนพิจารณากรอบแนวคิด ในการทาํ โครงการ . ผเู้ รียนเขียนโครงการนาํ เสนอสถานศึกษา โดยกาํ หนดรายละเอียดตามตวั อยา่ ง และใหม้ ี การแลกเปลียนเรียนรู้ ในขนั ตอนนาํ เสนอโครงการ . ใหน้ กั ศกึ ษาดาํ เนินการตามโครงการและทาํ ความตกลงกบั ผสู้ อนวา่ จะดาํ เนินการวดั ผล ประเมินผลช่วงใดบา้ ง สดั ส่วนการใหค้ ะแนนเป็นอยา่ งไร ดูรายละเอยี ดเรืองการวดั ผล . การนาํ เสนอโครงการ ใหม้ กี ารแลกเปลียนเรียนรู้ ระหวา่ งการดาํ เนินการ . การนาํ เสนอรายงานฉบบั สมบูรณ์ ใหจ้ ดั ทาํ เป็นลกั ษณะ Portfolio ซึงประกอบดว้ ย ส่วน ส่วนที ปกของรายงาน ซึงมชี ือเรือง Portfolio อยสู่ ถานศึกษาใด.............................. กลุ่มใด.............ประเภทวิชา.....................สาขาวชิ า/งาน.......................... ส่วนที ส่วนเนือหา เป็นรายงานทีผเู้ รียนจดั ทาํ ขึน ส่วนที ส่วนภาคผนวกมีรายงานเอกสารชนิดใดทีเกียวขอ้ งกบั การทาํ Portfolio ให้แนบ ทา้ ยเป็นภาคผนวก เช่น หนงั สือขอความร่วมมือในการใหข้ อ้ มลู ต่าง ๆ แบบสอบถาม 8. เวทีแลกเปลยี นเรียนรู้การสมั มนา 27

. วธิ ีการประเมินผล 3 ขนั ตอน - ประเมนิ ขนั ตอนการทาํ โครงการ กระบวนการแลกเปลยี นเรียนรู้ - ประเมินตวั โครงการ (Portfolio) ทีนาํ เสนอ - ประเมนิ การนาํ เสนอโครงการในลกั ษณะการสมั มนา 28

ตวั อยา่ งสาํ หรับเขียนโครงการ 1. ชือโครงการ ..................................................................................... ................................................... 2. ชือผทู้ ีทาํ โครงการหรือชือกล่มุ ทีร่วมทาํ โครงการ ......................................................................................................................................... 3. ชือทีปรึกษาโครงการ (ระบุ ชือ ตาํ แหน่ง ความรู้ความสามารถ) ......................................................................................................................................... 4. หลกั การและเหตุผล ใ ห้อ ธิ บ า ย ถึ ง ส า เ ห ตุ ที เ ลื อ ก ทํา โ ค ร ง ก า ร แ ล ะ บ อ ก ประโยชน์ของโครงการทีมีต่อการพฒั นาอาชีพของ ตนเอง 5. วตั ถุประสงคข์ องโครงการ ใหบ้ อกจุดประสงคใ์ นการทาํ โครงการใหช้ ดั เจนว่าเมือ ทําโครงการนีแลว้ จะสามารถนําความรู้ทีได้รับไป ประยกุ ตใ์ ชพ้ ร้อมพฒั นาอาชีพไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง 6. เป้ าหมาย ควรระบุเป้ าหมายใหช้ ดั เจนว่าจะเกิดอะไรขึนกบั ใคร 7. ขนั ตอนการดาํ เนินงาน ใหเ้ ขียนอธิบายถึงขนั ตอนการปฏิบตั ิงานอย่างละเอียด ตังแต่การศึกษาข้อมูล ขันตอนการปฏิบัติงานตาม ลาํ ดบั ขัน กาํ หนดระยะเวลาในการปฏิบัติงานในทุก ขนั ตอน การประเมินผลในแต่ละขนั ตอนเพือหาทาง ปรับปรุง เมือมีปัญหาโดยเขียนหัวข้อตัวบ่งชี เพือจะ ประเมินว่าการปฏิบตั ิงานได้ผลดี ผลการประเมินให้ บนั ทึกเมอื ปฏบิ ตั ิเสร็จในแต่ละขนั ตอน หากขนั ตอนใด มีปัญหาใหบ้ อกวิธีแกป้ ัญหาดว้ ย 8. ระยะเวลาดาํ เนินการ กาํ หนดวนั เริมตน้ ทาํ งาน จนถึงวนั ทีปฏิบตั ิงานเสร็จ 9. สถานทีปฏิบตั ิงาน ใหร้ ะบุสถานทีปฏบิ ตั ิงานใหช้ ดั เจน 10. งบประมาณค่าใชจ้ ่าย ค่าใชจ้ ่ายในการทาํ โครงการถา้ มีระบุใหช้ ดั เจน เชน่ ค่าวสั ดุอุปกรณ์ ค่าจา้ ง (บริการ) เช่น ค่าถ่ายเอกสาร ฯลฯ และระบุแหล่งทีมาของเงินค่าใชจ้ ่ายดว้ ย 11. ผลทีคาดว่าจะไดร้ ับ ใหร้ ะบุว่าเมือทาํ โครงการนีเสร็จเรียบร้อยแลว้ ผเู้ รียน คาดว่าจะไดร้ ับอะไร 29

นอกจากรายงานแลว้ อาจจะมีชินงานแนบดว้ ย แบบฟอร์มแต่ละส่วน มดี งั นี คือ ส่วนที ปก แฟ้ มสะสมงาน โครงการ.......................................................... หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช รายชือผจู้ ดั ทาํ Portfolio สถานศึกษา....................................................................กลมุ่ ....................................................................... ประเภทวิชา...................................................................สาขาวิชา/งาน......................................................... ภาคเรี ยนที......................................................................................... .......................................................... ส่วนที และส่วนที ส่วนเนือหาของรายงานและภาคผนวก คาํ นาํ สารบญั ตอนที บทนาํ ตอนที วธิ ีดาํ เนินงาน ตอนที ผลการดาํ เนินงาน ตอนที สรุปผลการดาํ เนินงานเพือนาํ ไปประยกุ ตใ์ ช้ ภาคผนวก เอกสาร/แบบบนั ทึก/แบบฟอร์ม/หนงั สือทีเกียวขอ้ ง 30

ตวั อย่าง การเขียนโครงการ . ชือโครงการ พฒั นางานบริการส่วนหนา้ โรงแรมชะอาํ . ชือผรู้ ่วมงาน 1. นายรงค์ คา้ ขาย 2. นายราม ราชเดช 3. นายสุข แจง้ สุข . ชือทีปรึกษาโครงการ 1. นายเด่น ดวงดี 2. นายเอก รักดี . หลกั การและเหตุผล งานบริการส่วนหนา้ ประกอบดว้ ยงานจองหอ้ งพกั งานตอ้ นรับแขก งานบริการเขา้ -ออก จากหอ้ งพกั งานประสานสมั พนั ธก์ บั ผใู้ หบ้ ริการ งานรับโทรศพั ท์ งานการเงินและจดั ทาํ เอกสารทีเกียวขอ้ ง งานยกกระเป๋ า และอาํ นวยความสะดวกอนื ๆ ดงั นนั ส่วนหนา้ จึงเป็นส่วนสาํ คญั ของส่วนแรกทีผใู้ ชบ้ ริการ จะตอ้ งติดต่อเป็นจุกแรก จึงสมควรจะตอ้ งพฒั นางานใหม้ คี ุณภาพและเป็นทีประทบั ใจของผรู้ ับบริการอย่าง ต่อเนือง ซึงจะส่งผลต่อธุรกิจโรงแรม . วตั ถุประสงคข์ องโครงการ 1. เพือใหม้ มี นุษยสมั พนั ธท์ ีดีกบั ลกู คา้ ทีมาใชบ้ ริการของโรงแรม 2. เพือใหพ้ นกั งานมีบุคลกิ ภาพทีดี 3. เพือใหง้ านบริการส่วนหนา้ เป็นทีประทบั ใจของลกู คา้ 4. เพอื สร้างเจตคติในการประกอบอาชีพของพนกั งานโรงแรม . เป้ าหมาย ทาํ ใหพ้ นกั งานส่วนหนา้ ของโรงแรมพฒั นางานส่วนหนา้ อยา่ มีคุณภาพ จาํ นวน คน เพอื ทีจะส่งผลต่อธุรกิจโรงแรม 31

ขนั ตอนการดาํ เนินงาน . ผเู้ รียนประชุมกลุม่ ยอ่ ยเพือเลือกเรือง/หวั ขอ้ ทีจะทาํ โครงการ พร้อมจดั ทาํ กรอบความคิด ในการทาํ งาน .กาํ หนดภาระงานของการบริการส่วนหนา้ เช่นงานตอ้ นรับงานจองหอ้ งพกั งานการเงินฯลฯ . ศึกษาคน้ ควา้ ขอ้ มลู จากเอกสาร ปรึกษาผรู้ ู้ และอนื ๆ เพอื เตรียมขอ้ มลู ในหน้าทีทีไดร้ ับ มอบหมาย . เขียนโครงการและเสนอโครงการเพืออนุมัติดําเนินการต่อสถานศึกษา สถาน ประกอบการ . วางแผนการทาํ งานพร้อมกาํ หนดผรู้ ับผดิ ชอบ . จดั เตรียมแบบสอบถามสาํ หรับประเมนิ การทาํ งานจากผใู้ ชบ้ ริการและผรู้ ่วมงานอนื ๆ . สาํ รวจความคิดเห็นจากผใู้ ชบ้ ริการและผรู้ ่วมงานจากเครืองมือทีจดั ทาํ ในขอ้ เพือหา ขอ้ มลู ในการปรับปรุงพนกั งานส่วนหนา้ ใหม้ ีคุณภาพ . สรุปและวเิ คราะหผ์ ลการสาํ รวจจากผใู้ ชบ้ ริการและผรู้ ่วมงานอนื . กาํ หนดประเดน็ /เรืองทีจะพฒั นาพนกั งานส่วนหนา้ ตามขอ้ มลู ทีสาํ รวจได้ . ปฏบิ ตั ิงานตามแผนในขอ้ . บนั ทึกผลการปฏบิ ตั ิงานตามทีไดป้ ฏิบตั ิงานจริง เป็นบนั ทึกประจาํ วนั . สาํ รวจความคิดจากผใู้ ชบ้ ริการและผรู้ ่วมงานจากเครืองมือทีจดั ทาํ ในขอ้ เมอื เสร็จสิน โครงการ . สรุปผลและนาํ เสนอโครงการต่อสถานศึกษา สถานประกอบการ ทีปรึกษาโครงการ . ระยะเวลาในการปฏบิ ตั ิโครงการ ระหวา่ งเดือนพฤษภาคม – กนั ยายน . สถานทีปฏบิ ตั ิงาน โรงแรมชะอาํ อาํ เภอชะอาํ จงั หวดั เพชรบุรี . งบประมาณและค่าใชจ้ ่าย ค่าใชจ้ ่ายในการดาํ เนินการ , บาท . ผลทีคาดว่าจะไดร้ ับ พนกั งานบริการส่วนหนา้ ของโรงแรมชะอาํ จาํ นวน คน ปฏบิ ตั ิงานส่วนหนา้ ไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพ และเป็นทีประทบั ใจของผใู้ ชบ้ ริการ 32

ตอนที 5 การจดั กจิ กรรมเสริมหลกั สูตร กิจกรรมเสริมหลกั สูตร เป็นเงือนไขการจบหลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช ซึงผเู้ รียนตอ้ งทาํ กิจกรรมเสริมหลกั สูตรไม่นอ้ ยกว่า ชวั โมง ต่อสปั ดาห์ วตั ถปุ ระสงค์ . เพอื ส่งเสริมสนบั สนุนผเู้ รียนใหม้ ีส่วนร่วมในการพฒั นาชุมชน ศาสนา ศิลปวฒั นธรรม ประเพณี . เพือใหผ้ เู้ รียนใชก้ ระบวนการกลมุ่ ในการแลกเปลยี นเรียนรู้ประสบการณ์ซึงกนั และกนั . เพือปลกู ฝังใหผ้ เู้ รียนมคี ุณธรรม จริยธรรม โดยการปฏิบตั ิในสถานการณ์จริง 4. เพอื ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนมกี ารพฒั นาตนเอง . มีจิตสาธารณะและใหบ้ ริการ . ปลกู ฝังใหผ้ เู้ รียนมีคุณลกั ษณะทพี งึ ประสงค์ . เพิมพนู ประสบการณ์ในการดาํ เนินชวี ติ ลกั ษณะของกจิ กรรม . กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เป็นกิจกรรมทีมีลกั ษณะดงั นี . เป็นกิจกรรมทีส่งเสริมประสบการณ์การอยรู่ ่วมกนั ในสงั คม การเสียสละประโยชน์ ส่วนตน เพอื ประโยชน์ส่วนรวม . เป็นกิจกรรมทีเป็นการแกป้ ัญหาหรือบาํ เพญ็ สาธารณประโยชน์ . เป็นกิจกรรมทีเนน้ การทาํ งานเป็นกลุ่ม . กิจกรรมองคก์ ารวชิ าชีพ เป็นกิจกรรมทีมีลกั ษณะดงั นี . กิจกรรมทางชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ . กิจกรรมทีเกียวกบั การหารายได้ การออมทรัพย์ . การปฏบิ ตั ิตนในการช่วยเหลือสงั คม . กิจกรรมส่งเสริมศิลปวฒั นธรรม ประเพณีดีงามของชาติ . กิจกรรมอืน ๆ ทีสถานประกอบการ/หน่วยงาน/สถานศึกษาจดั เป็นกิจกรรมทีมลี กั ษณะ ดงั นี . กิจกรรมส่งเสริมคุณภาพชีวติ ของผเู้ รียน . กิจกรรมประชาสมั พนั ธ์ . กิจกรรมส่งเสริมและพฒั นาองคก์ ารวชิ าชีพ/สถานศกึ ษา 33

รูปแบบการจดั กจิ กรรมเสริมหลกั สูตร เช่น . กิจกรรมค่ายพฒั นา . เชิญวิทยากรมาใหค้ วามรู้ . รวมกลุม่ กนั บาํ เพญ็ ประโยชนเ์ พือพฒั นาชุมชนและสงั คม 4. รวมกลุ่มเพือแลกเปลยี นประสบการณ์ซึงกนั และกนั พรอ้ มทงั มกี ารตดั สินใจนาํ ไปใชใ้ น ชีวติ ประจาํ วนั รายวชิ าในกจิ กรรมเสริมหลกั สูตร - กิจกรรมลกู เสือวิสามญั -- จุดประสงคร์ ายวชิ า เพอื ให้ . เขา้ ใจหลกั การและกระบวนการของกจิ กรรมลกู เสือวิสามญั . สามารถปฏบิ ตั ิตนตามระเบียบขอ้ บงั คบั คาํ ปฏิญาณและกฎของลกู เสือวสิ ามญั มที กั ษะ ทางลกู เสือและมีส่วนร่วมในกิจกรรมของลกู เสือวิสามญั . มีเจตคติและกิจนิสยั ในการทาํ งานดว้ ยความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ผอู้ ืนและสังคม มีวินัย คุณธรรม จริยธรรม ความคิดริเริมสร้างสรรคแ์ ละสามารถทาํ งานร่วมกบั ผอู้ ืน สมรรถนะรายวิชา . ปฏิบตั ิตามระเบียบวนิ ยั คาํ ปฏญิ าณ กฎและระเบียบขอ้ บงั คบั ของลกู เสือวิสามญั . วางแผนและปฏบิ ตั ิกิจกรรมทกั ษะทางลกู เสือ . บาํ เพญ็ ประโยชน์ต่อชุมชนและทอ้ งถินในสถานการณ์ตา่ ง ๆ . ใชก้ ระบวนการกลุ่มในการปฏิบตั ิกิจกรรมลกู เสือวสิ ามญั คาํ อธิบายรายวิชา ปฏิบตั ิเกียวกบั กิจกรรมของลูกเสือวิสามญั ขบวนการและพิธีการต่าง ๆ ของลกู เสือวิสามญั การปฏิบัติตนตามคาํ ปฏิญาณ กฎ ระเบียบวินัยของลูกเสือวิสามญั กิจกรรมทักษะทางลูกเสือ การใช้ กระบวนการกล่มุ ในการปฏิบตั ิกิจกรรมและทาํ ประโยชนต์ ่อชุมชนและทอ้ งถิน 34

0-2 กิจกรรมลกู เสือวิสามญั 2 0-2-0 จุดประสงคร์ ายวิชา เพือให้ . เขา้ ใจหลกั การและกระบวนการของกิจกรรมลกู เสือวิสามญั . สามารถปฏบิ ตั ิตนตามระเบียบขอ้ บงั คบั คาํ ปฏญิ าณและกฎของลกู เสือวิสามญั มที กั ษะ ทางลกู เสือและมีส่วนร่วมในกิจกรรมของลกู เสือวสิ ามญั . มเี จตคติและกิจนิสยั ในการทาํ งานดว้ ยความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ผอู้ ืนและสงั คม มีวินยั คุณธรรม จริยธรรม ความคิดริเริมสร้างสรรคแ์ ละสามารถทาํ งานร่วมกบั ผอู้ นื สมรรถนะรายวชิ า . ปฏบิ ตั ิตามระเบียบวนิ ยั คาํ ปฏญิ าณ กฎและระเบียบขอ้ บงั คบั ของลกู เสือวสิ ามญั . วางแผนและปฏิบตั ิกิจกรรมทกั ษะทางลกู เสือ . บาํ เพญ็ ประโยชนต์ ่อชุมชนและทิงถินในสถานการณ์ต่าง ๆ . ใชก้ ระบวนการกลุ่มในการปฏบิ ตั ิกิจกรรมลกู เสือวิสามญั คาํ อธิบายรายวชิ า ปฏบิ ตั ิเกียวกบั กิจกรรมของลกู เสือวสิ ามญั ขบวนการและพธิ ีการต่าง ๆ ของลกู เสือวิสามญั การปฏิบัติตนตามคาํ ปฏิญาณ กฎ ระเบียบวินัยของลูกเสือวิสามญั กิจกรรมทกั ษะทางลูกเสือ การใช้ กระบวนการกลุม่ ในการปฏิบตั ิกิจกรรมและทาํ ประโยชนต์ ่อชุมชนและทอ้ งถิน - กิจกรรมองค์การวิชาชีพ -- - กิจกรรมองค์การวิชาชีพ -- - กิจกรรมองค์การวิชาชีพ -- - กิจกรรมองค์การวิชาชีพ -- จุดประสงคร์ ายวิชา เพือให้ . เขา้ ใจหลกั การและกระบวนการเสริมสร้างทกั ษะประสบการณ์วิชาการและวิชาชีพ การ พฒั นาคุณภาพชีวิต การพฒั นาองคก์ ร ชุมชนและสงั คม . วางแผน ลงมือปฏบิ ตั ิ ประเมนิ ผล และปรับปรุงการทาํ งานในการร่วมกิจกรรมองคก์ าร วิชาชีพ . มีเจตคติและกิจนิสยั ในการทาํ งานด้วยความรับผิดชอบ มีวินัย คุณธรรม จริยธรรม ความคิดริเริมสร้างสรรคแ์ ละสามารถร่วมทาํ งานร่วมกบั ผอู้ ืน 35

สมรรถนะรายวิชา . ปฏิบตั ิตนตามระเบียบขอ้ บงคบั ขององคก์ ารวชิ าชีพ . วางแผนและปฏิบตั ิกิจกรรมองค์การวิชาชีพตามหลกั การ กระบวนการ ลกั ษณะและ วตั ถุประสงคข์ องกิจกรรม . ใชก้ ระบวนการกลุ่มและการเป็นผนู้ าํ ผตู้ ามในการร่วมกิจกรรมองคก์ ารวิชาชีพ . ประเมนิ ผลและปรับปรุงการทาํ กิจกรรมองคก์ ารวิชาชพี คาํ อธิบายรายวชิ า ปฏิบตั ิเกียวกับกิจกรรมองค์การวิชาชีพ กิจกรรมเสริมสร้างทักษะและประสบการณ์ วิชาการและวิชาชีพ กิจกรรมพฒั นาคุณภาพชีวิต กิจกรรมพัฒนาองค์กร ชุมชนและสังคม การใช้ กระบวนการกลุ่มและการเป็ นผูน้ ําผูต้ ามระบอบประชาธิปไตยในกิจกรรมเกียวกับชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริยแ์ ละกิจกรรมอืน ๆ ทีเป็ นประโยชน์ต่อชุมชนและทอ้ งถิน โดยการวางแผน ลงมือปฏิบตั ิ ประเมนิ ผล และปรับปรุงการทาํ งาน * xx (กิจกรรมอืน ๆ ทีสถานศึกษา/สถานประกอบการจัด) 0-2-0 ตวั อยา่ ง จุดประสงคร์ ายวชิ า เพอื ให้ . เกิดความรับผดิ ชอบ ตรงต่อเวลา . เกิดความจงรักภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ 3. เกิดบุคลกิ ภาพทีดี มคี ุณธรรม จริยธรรม ทงั ในการประกอบอาชีพและการดาํ รงชีวิต ประจาํ วนั สมรรถนะรายวชิ า . เป็นผมู้ ีระเบียบวินยั ความรับผดิ ชอบ ตรงต่อเวลา . เป็นผมู้ คี วามจงรักภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ . ป็นผมู้ คี ุณธรรม จริยธรรม ในการประกอบอาชีพและดาํ รงชีวิตประจาํ วนั . เป็นผมู้ ีความคดิ ริเริมสร้างสรรค์ คาํ อธิบายรายวิชา ใหส้ ถานประกอบการ/สถานศกึ ษาจดั กิจกรรมตามความเหมาะสมของสภาพและเงือนไข ของตนเอง เพือใหพ้ ฒั นากิจนิสยั ผูเ้ รียนมีเจตคติและกิจนิสยั ในการทาํ งานดว้ ยความรับผดิ ชอบ มีวินัย คุณธรรม จริยธรรม ความคิดริเริ มสร้างสรรค์และสามารถร่วมทาํ งานร่วมกบั ผอู้ ืนใหบ้ รรลุจุดประสงค์ รายวิชา (พร้อมตงั ชือกิจกรรมเอง) 36

หมายเหตุ ผเู้ รียนตอ้ งเขา้ ร่วมกิจกรรมในสถานศึกษาไม่นอ้ ยกวา่ ชวั โมงต่อสปั ดาห์ ครบทุก ภาคเรียน โดยมีเวลาเขา้ ร่วมปฏิบตั ิกิจกรรมไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ ของเวลาทีจดั กิจกรรมในแต่ละภาคเรียน หากผเู้ รียนมเี วลาเขา้ ร่วมปฏบิ ตั ิกิจกรรมตาํ กว่าร้อยละ ของเวลาทีจดั กิจกรรมใน ภาคเรียนใด โดยสุดวิสยั ใหส้ ถานศึกษาพิจารณาจดั กิจกรรมทดแทนจนครบ เมอื ผเู้ รียนไดเ้ ขา้ ร่วมปฏิบตั ิกิจกรรมครบถว้ นในภาคเรียนใด ให้บนั ทึกชือกิจกรรม และ ตวั อกั ษร “ผ” ในระเบียนแสดงผลการเรียนของภาคเรียนนัน ซึงหมายถึง “ผา่ น” หากผเู้ รียนเขา้ ร่วมปฏิบตั ิ กิจกรรมไม่ครบถว้ น หรือไมไ่ ดเ้ ขา้ ร่วมปฏิบตั ิกิจกรรมเลย ใหส้ ถานศกึ ษาพจิ ารณามอบงานหรือกิจกรรมใน ส่วนทีผเู้ รียนนนั ไมไ่ ดเ้ ขา้ ร่วมปฏบิ ตั ิ ใหป้ ฏบิ ตั ิใหค้ รบถว้ นภายในเวลาทีสถานศึกษาพจิ ารณาเห็นสมควร สาํ หรับผเู้ รียนทีเรียนในรูปแบบการศึกษาระบบทวิภาคี การเข้าร่วมกิจกรรมทีสถาน ประกอบการจดั ขึนถือวา่ มีผลตามขอ้ ความขา้ งตน้ แนวปฏบิ ตั ิ . เลือกลงทะเบียนกิจกรรมเสริมหลกั สูตรตามทีสถานศึกษากาํ หนดไม่นอ้ ยกว่า ชวั โมง ต่อสปั ดาห์ โดยมเี วลาเขา้ ร่วมปฏิบตั ิกิจกรรมไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ ของเวลาทีจดั กิจกรรมในแต่ละภาคเรียน . วางแผนการทํากิจกรรมเสริ มหลกั สูตร ทุกภาคเรียนระหว่างสถานประกอบการ หน่วยงาน สถานศกึ ษา และผเู้ รียน โดยบนั ทึกไวเ้ ป็นหลกั ฐาน . บันทึกผลการดาํ เนินงาน ใหบ้ ันทึกผลการดาํ เนินงานตามกิจกรรมทีปฏิบัติเพือเป็ น หลกั ฐานของสถานศกึ ษา . นกั ศกึ ษาตอ้ งทาํ รายงานเสนอต่อครูประจาํ วิชา เพอื บนั ทึกเป็นหลกั ฐานการจดั กิจกรรม เสริมหลกั สูตร 37

ตวั อยา่ ง แผนการจดั ทาํ กิจกรรมเสริมหลกั สูตร กลมุ่ ...............................................................................สถานศึกษา............................................................... ประเภทวิชา......................................................................สาขาวชิ า/งาน......................................................... รหสั รายวิชา......................................................................รายวชิ า.................................................................. วตั ถปุ ระสงค.์ ................................................................................................................................................. ภาค กิจกรรมเสริม รูปแบบการจดั ระยะเวลา ผลทีไดร้ ับ/ สมาชิกลุ่ม เรียนที หลกั สูตร กิจกรรม ดาํ เนินการ นาํ ไปใช้ ลงชือสถานประกอบการ/หน่วยงาน..................................................................... ลงชือสถานศกึ ษา................................................................................................ 38

แบบบนั ทึกผลการดาํ เนินงานการทาํ กิจกรรมเสริมหลกั สูตร โครงการ.................................................................................... กลุ่ม..................................................................................สถานศกึ ษา............................................................ ประเภทวิชา......................................................................สาขาวิชา/งาน........... ............................................. รหสั รายวชิ า......................................................................รายวิชา.................................................................. ภาคเรียนที...................................................... . ทีปรึกษา . ......................................................... . ......................................................... . ......................................................... . ผเู้ รียน . ......................................................... . ......................................................... . ......................................................... 4. ......................................................... 5. ......................................................... . ......................................................... . ......................................................... . ......................................................... 20 . ......................................................... 3. ผลการดาํ เนินงาน ผลการปฏบิ ตั ิงาน ปัญหา/อปุ สรรค วนั /เดือน/ กิจกรรมทีปฏบิ ตั ิงาน ปี . สรุปความคิดเห็นของกลุ่ม (การนาํ ไปใช)้ .................................................................................................... ................................................................ .................................................................................................... ................................................................ ....................................................................................................................................................... ............ ลงชือ...............................................................ครูประจาํ วชิ า ลงชือ...............................................................ผบู้ ริหาร 39

ตอนที 6 การบริหารหลกั สูตร การนาํ หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช ไปใช้ สถานศึกษาตอ้ งพฒั นา หลกั สูตรสถานศึกษาขึนเองตามบริบทของสถานศกึ ษาทีมีความแตกต่างกนั โดยเปิ ดโอกาสให้สถานศึกษา สถานประกอบการ ชุมชนและทอ้ งถิน มีส่วนร่วมในการพฒั นาหลกั สูตรให้ตรงตามความตอ้ งการและ สอดคลอ้ งกบั สภาพยทุ ธศาสตร์ของภมู ิภาค เพอื เพิมขีดความสามารถในการแข่งขนั ของประเทศ เพือผลิต และพฒั นากาํ ลงั คนระดบั ฝี มือใหม้ ีสมรรถนะ มีคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ สามารถ ประกอบอาชีพไดส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของสงั คม 1. การพฒั นาหลกั สูตรสถานศึกษา 1. ศึกษาและทําความเข้าใจในรายละเอียดของหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชี พ พทุ ธศกั ราช 2556 เกียวกบั แนวคิด หลกั การ จุดมุง่ หมาย โครงสร้างหลกั สูตร และองค์ประกอบต่าง ๆของ หลกั สูตร 2. ศกึ ษาและทาํ ความเขา้ ใจแผนการเรียนแต่ละสาขาวชิ า ซึงกาํ หนดจาํ นวนหน่วยกิตใน หมวดวชิ า กลุ่มวิชาและจาํ นวนหน่วยกิตในการจบหลกั สูตรไว้ รวมทงั กาํ หนดหลกั เกณฑก์ ารเลอื กรายวิชา ในแต่ละกล่มุ วิชา ตวั อยา่ ง จากโครงสร้างหลกั สูตรในกรอบขา้ งลา่ ง - หมวดวชิ าทกั ษะชีวติ ตอ้ งเรียน 22 หน่วยกิต ภายในหมวดวชิ าทกั ษะชีวิต ตอ้ งเรียนกลมุ่ วชิ าทงั หมด 6 กลุ่มวชิ า เช่น ภาษาไทย ภาษาต่างประเทศ เป็ นตน้ และในแต่ละกลุ่มวิชายงั กาํ หนดว่า ตอ้ ง เรียนรายวชิ าแรกของกลุม่ วิชา และเลือกเรียนรายวิชาอนื ในกลมุ่ ใหค้ รบตามหน่วยกิตทีกลมุ่ วิชากาํ หนด นนั คือ ในกลุม่ วชิ าภาษาไทย ตอ้ งเรียนรายวชิ าแรกของกลมุ่ วิชาภาษาไทย เช่น ใน สาขาวชิ าคอมพิวเตอร์ธุรกิจ ภาษาไทยวิชาแรก คือ ภาษาไทยพืนฐาน หน่วยกิต สถานศึกษาตอ้ งเลือกมา ใส่ในแผนการเรียน ส่วนอีก หน่วยกิต สถานศกึ ษา เลอื กรายวชิ าอนื ๆ ทีมรี ายชือปรากฏอยภู่ ายในกลุ่มวิชา เช่น ภาษาไทยเพืออาชีพ ภาษาไทยธุรกิจ การพดู ในงานอาชีพ เป็นตน้ - หมวดวิชาทกั ษะวชิ าชีพ ตอ้ งเรียน 71 หน่วยกิต ภายใตห้ มวดวชิ าทกั ษะวิชาชีพตอ้ งเรียน กลมุ่ วิชาทงั หมด 5 กลุม่ วิชา เช่น กลุ่มทกั ษะวชิ าพนื ฐาน กลมุ่ ทกั ษะวชิ าชีพเฉพาะ เป็นตน้ ในแต่ละกล่มุ วิชา มขี อ้ กาํ หนดต่างๆ สถานศกึ ษาตอ้ งศกึ ษาและทาํ ความเขา้ ใจให้ถ่องแท้ เพือเลือกรายวิชามาจดั ทาํ หลกั สูตร สถานศึกษาใหถ้ กู ตอ้ งตามทีหลกั สูตรแกนกลางกาํ หนด - หมวดวชิ าเลอื กเสรี เป็นรายวชิ าทีสถานศกึ ษาเลือกใหส้ อดคลอ้ งกบั จุดมุง่ หมายของ หลกั สูตรสถานศึกษา อาจเลือกจากรายวิชาทีหลกั สูตรแกนกลางจดั ทาํ ไว้ หรือสถานศึกษาพฒั นารายวชิ าขึนมาใหม่ ก็ได้ 40

- กิจกรรมเสริมหลกั สูตร สถานศึกษาตอ้ งกาํ หนดกิจกรรมเสริมหลกั สูตรในแต่ละภาค เรียนไวใ้ หช้ ดั เจนและใหค้ รบทุกภาคเรียน โครงสร้างหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช โครงสร้างหลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศักราช 1. หมวดวชิ าทกั ษะชีวติ 22 หน่วยกติ 1.1 กลุ่มวิชาภาษาไทย ไมน่ อ้ ยกวา่ 3 หน่วยกิต 1.2 กลุ่มวิชาภาษาต่างประเทศ ไมน่ อ้ ยกวา่ 6 หน่วยกิต 1. กลุ่มวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ไม่นอ้ ยกวา่ 4 หน่วยกิต 1. กลุ่มวิชาคณิตศาสตร์ ไม่นอ้ ยกวา่ หน่วยกิต 1. กลุ่มวิชาสงั คมศกึ ษา ไม่นอ้ ยกวา่ หน่วยกติ 1. กลุ่มวชิ าสุขศึกษาและพลศกึ ษา ไม่นอ้ ยกว่า หน่วยกิต 2. หมวดวชิ าทักษะวชิ าชีพ 71 หน่วยกติ 2.1 กลุ่มทกั ษะวชิ าพนื ฐาน ไมน่ อ้ ยกวา่ หน่วยกิต 2.2 กลุ่มทกั ษะวชิ าชพี เฉพาะ หน่วยกิต 2.3 กลุ่มทกั ษะวิชาชพี เลือก ไมน่ อ้ ยกวา่ หน่วยกิต 2.4 ฝึกประสบการณ์ทกั ษะวิชาชีพ หน่วยกติ 2.5 โครงการพฒั นาทกั ษะวชิ าชีพ หน่วยกิต 3. หมวดวชิ าเลอื กเสรี ไม่น้อยกว่า 10 หน่วยกติ (ใหเ้ ลือกตามบญั ชีทีสาํ นกั งาน กศน. กาํ หนด) 4. กจิ กรรมเสริมหลกั สูตรตลอดหลกั สูตร 2 ชัวโมงต่อสัปดาห์ต่อภาคเรียน 3. สถานศกึ ษาตอ้ งกาํ หนดรายวิชาใหส้ อดคลอ้ งกบั หมวดวิชา กลุ่มวชิ า และหลกั เกณฑใ์ น การเลือกรายวชิ า 4. จดั ทาํ แผนการลงทะเบียนเรียนตลอดหลกั สูตรใหค้ รบทุกสาขาวิชาทีขอเปิ ดสอน 41

2. การพฒั นารายวชิ าเพมิ เตมิ การพฒั นารายวิชาเพิมเติม ให้คาํ นึงถึงความตอ้ งการของผูเ้ รียน ชุมชน ทอ้ งถิน สถาน ประกอบการ หรือสภาพยทุ ธศาสตร์ของภูมภิ าคเพอื เพิมขีดความสามารถในการแข่งขนั ของประเทศ และ หรือเพือการศกึ ษาต่อ ทงั นี การกาํ หนดรหสั วชิ าจาํ นวนหน่วยกิตและจาํ นวนชวั โมงเรียนใหเ้ ป็ นไปตามที หลกั สูตรกาํ หนด เมอื พฒั นาแลว้ ตอ้ งรายงานใหส้ าํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษาทราบ 3. วธิ ีการจดั การเรียนรู้ วิธีการจดั การเรียนรู้ในแต่ละรายวชิ า ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช 2556 ใชว้ ธิ ีการเรียนรู้แบบ กศน. ซึงมีการเรียนรู้หลายวธิ ีประกอบกนั คือ การเรียนรู้จากการพบกลุ่ม การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การเรียนรู้ดว้ ยการสอนเสริม และการเรียนรู้ดว้ ยโครงงาน และวิธีเรียนอืน ๆ ลกั ษณะการจดั การเรียนรู้ มีดงั นี การเรียนรู้ด้วยตนเอง ผเู้ รียนตอ้ งศกึ ษาจากสือและวางแผนการเรียนดว้ ยตนเองจากเวลาที เหลอื จากการทาํ งาน การเขา้ รับฟังการสอนเสริม และจากการพบกลุ่ม ซึงการศึกษาดว้ ยตนเองทาํ ไดห้ ลาย วิธีคือ . ศกึ ษาจากสือเอกสาร เช่น หนงั สือ ตาํ รา วารสารต่าง ๆ . ศึกษาจากสืออเิ ลก็ ทรอนิกสต์ ่าง ๆ การเรียนรู้ผา่ นระบบออนไลน์ บทเรียนสาํ เร็จรูป . การเรียนรู้ควบคู่ไปกบั การทาํ งาน เรียนโดยการฝึกปฏบิ ตั ิจริงจากงานทีทาํ อยแู่ ละศึกษา คน้ ควา้ เพิมเติมใหค้ รอบคลมุ ตามทีหลกั สูตรกาํ หนด การเรียนรู้ด้วยการพบกล่มุ ผเู้ รียนจะตอ้ งพบกลุม่ เพือทาํ กิจกรรมต่างๆ เช่น . วางแผนการเรียนและจดั ตารางพบกลุม่ . แลกเปลียนเรียนรู้ซึงกนั และกนั . คาํ แนะนาํ บรรยาย หรือทบทวนบทเรียน . รับมอบหมายงาน . รับการวดั ผลประเมนิ ผลระหวา่ งเรียน การเรียนรู้ด้วยการสอนเสริม ให้มีการสอนเสริมในเนือหาวิชาทียาก จากวิทยากร ผรู้ ู้ผู้ ชาํ นาญในเนือหานนั ๆ เป็นอยา่ งดี เพือใหผ้ เู้ รียนไดร้ ับความรู้จากผชู้ าํ นาญการทีแทจ้ ริง การสอนเสริมเป็ น การจดั การเรียนเพิมเติมจากการเรียนปกติ 42

การเรียนรู้จากโครงงานหรือโครงการ เป็นการเรียนรู้ทีผเู้ รียนคน้ ควา้ ความรู้ดว้ ยตนเองหรือ รวมกลุ่มกนั ค้นควา้ ความรู้ในเรืองใดเรืองหนึงทีสนใจ แลว้ นาํ ความรู้ไปปฏิบัติกิจกรรม ผ่านการทาํ โครงงานหรือโครงการ มีครูเป็ นทีปรึกษา และมีการรายงานความก้าวหน้าของการทาํ โครงงานหรือ โครงการเป็นระยะๆ เพอื พฒั นาทกั ษะกระบวนการคิด การทาํ งานร่วมกบั ผอู้ ืน การับฟังความคิดของผอู้ ืน การแกป้ ัญหา การคิดอยา่ งเป็นระบบ การบูรณาการความรู้มาใชใ้ นการจดั กิจกรรมโครงการของตน เพือ นาํ ไปพฒั นากระบวนการวจิ ยั อยา่ งง่ายตามกรอบโครงสร้างหลกั สูตร และเมือสิ นสุดโครงการผเู้ รียนตอ้ ง จดั ทาํ รายงานโครงงานหรือโครงการ การเรียนรู้จากการปฏบิ ัตงิ าน เป็นการเรียนทีสถานศกึ ษาตอ้ งจดั ใหผ้ เู้ รียนเขา้ ไปเรียนใน สถานประกอบการ หรือสถานทีทาํ งาน เพอื เรียนและฝึกฝนใหม้ ที กั ษะวิชาชีพตามมาตรฐาน และสมรรถนะ วชิ าชีพในสาขานนั ๆ การเรียนรู้โดยใช้ระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ (ICT) จากความคาดหวงั ของตลาดแรงงาน และหลกั สูตรทีตอ้ งการผสู้ าํ เร็จการศกึ ษาใหม้ ีความสามารถในการใชภ้ าษาต่างประเทศ และการใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศ สถานศึกษาจึงควรเตรียมความพร้อมพืนฐานระบบสารสนเทศ รวมถึงครูและผเู้ รียน ใหส้ ามารถเขา้ ถึงระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ นาํ มาใชเ้ ป็นเครืองมอื ในการจดั การเรียนรู้ผา่ นระบบ ICT นอกเหนือจากวิชาคอมพวิ เตอร์และสารสนเทศ เพือสร้างทกั ษะใหผ้ เู้ รียนและครูสามารถนาํ ไปใชใ้ นการ จดั การเรียนการสอน และการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การแกป้ ัญหาการเรียนการสอนของครูและผเู้ รียนทีเรียนรู้ หลากหลายรายวิชา และเรียนรู้ไมเ่ ท่ากนั ผเู้ รียนสามารถเรียนรู้สาระเนือหา และติดต่อสือสารไดห้ ลากหลาย รายวชิ าตลอดเวลา และเพอื สร้างความคลอ่ งแคล่วในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ และเขา้ ถงึ เนือหาสาระ ในการประยกุ ตใ์ ชค้ วามรู้การเขา้ ถึงการเรียนทีหลากหลาย ในการแสวงหาความรู้ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง เหมาะสม กบั ตนเอง สามารถเรียนรู้และแกป้ ัญหาการเรียน โดยไมต่ อ้ งรอเพยี งการพบกลมุ่ อยา่ งเดียว เพือนาํ ไปสู่ ผลลพั ธก์ ารเรียนรู้ทีสามารถประยกุ ตใ์ ชท้ กั ษะความรู้ ICT ไปสู่บริบทใหม่ ๆ ใหท้ นั ต่อการเปลียนแปลง 4. วธิ ีการจดั การเรียนรู้รายวชิ า มี 3 แบบ คือ รายวิชาในหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช . รายวชิ าทเี รียนทฤษฎีอย่างเดยี ว ดงั ตวั อยา่ ง รหสั รายวชิ า ท ป น ชม. - ภาษาไทยพนื ฐาน ท = ทฤษฎี - ความรู้เกียวกบั งานอาชีพ ป = ปฏบิ ตั ิ 2100 -1002 วสั ดุงานช่างอุตสาหกรรม น = หน่วยกิต ชม. = ชวั โมง รายวชิ า ข้างต้น เป็ นวชิ าทฤษฎี เรียนสัปดาห์ละ ชัวโมง 43

ลกั ษณะของรายวิชาทีเรียนทฤษฎีอยา่ งเดียวมี แบบ คือ รายวิชาทฤษฎีสามญั เช่น วชิ า ภาษาไทยพืนฐาน และรายวิชาทฤษฎีวิชาเฉพาะสาขา เช่น ความรู้เกียวกบั งานอาชีพ วสั ดุงานช่าง อตุ สาหกรรม เป็นตน้ มแี นวทางการจดั การเรียนการสอน ดงั นี . รายวชิ าทฤษฎสี ามญั ครู ปวช.เป็นผจู้ ดั การเรียนรู้ ตามวธิ ีการเรียนรู้ของ กศน. . รายวชิ าทฤษฎีวชิ าเฉพาะสาขา การจดั การเรียนรู้ สถานศกึ ษาตอ้ งพิจารณาคือ . ถา้ เป็ นวิชาภาคทฤษฎีเฉพาะสาขา ทีครู ปวช. จบการศึกษาในสาขานัน ๆ หรือมี ประสบการณ์สอนในสาขานนั ๆ ใหค้ รู ปวช. เป็นผสู้ อน ซึงอาจเรียนโดยการพบกลุ่ม หรือเรียนในชนั เรียน ผเู้ รียนอาจเรียนเพิมเติมดว้ ยตนเองจากสือ แหลง่ การเรียนรู้ จากอนิ เตอร์เน็ต . ถา้ เป็นวิชาภาคทฤษฎีเฉพาะสาขา สถานศกึ ษาอาจจดั ใหม้ ีการสอนเสริม . ถา้ เป็ นวิชาภาคทฤษฎีเฉพาะสาขา ทีผเู้ รียนมีทักษะหรือประกอบอาชีพนนั ๆ อยู่ หรือมีประสบการณ์ในวิชาชีพนนั สถานศึกษาอาจจัดให้มีการประเมินความรู้และประสบการณ์ และ ดาํ เนินการตามหลกั เกณฑก์ ารเทียบโอนผลการเรียนรู้ ตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พุทธศกั ราช 4.2 การจดั การเรียนรู้รายวชิ าทฤษฎแี ละปฏิบตั ิ Lab ดงั ตวั อยา่ ง รหัส รายวชิ า ท ป น ชม. 2001-2001 คอมพิวเตอร์และสารสนเทศเพอื งาน ท = ทฤษฎี - อาชีพ ป = ปฏบิ ตั ิ 2200-1002 วทิ ยาศาสตร์เพอื พฒั นาอาชีพใน น = หน่วยกิต อตุ สาหกรรม ชม. = ชวั โมง การบญั ชีเบืองตน้ 1 1223 วชิ าการบญั ชีเบอื งต้น ( - - ) ตวั เลข - - หมายความว่า วิชาการบญั ชีเบืองตน้ ตอ้ งเรียนภาคทฤษฎี ชวั โมง/สปั ดาห์ และเรียนปฏิบตั ิ Lab 2 ชวั โมง/สปั ดาห์ เรียนทงั ทฤษฎีและปฏิบตั ิ Lab มีค่าเท่ากบั หน่วยกิต ในหนึงสปั ดาห์สถานศึกษา ตอ้ งจดั ใหม้ กี ารเรียนรู้ทงั ทฤษฎีและปฏิบตั ิดงั นี - สอนทฤษฎีโดยการบรรยาย อภิปราย ดว้ ยวิธีเรียนรู้ทีหลากหลาย เช่น การพบกลุ่ม การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การเรียนจากสือต่าง ๆ ไม่นอ้ ยกวา่ ชวั โมง เท่ากบั หน่วยกิต - สอนปฏิบตั ิ Lab โดยการเขา้ หอ้ งฝึ กปฏิบตั ิเพือเรียนรู้เทคนิควิธี ศึกษาส่วนประกอบ อปุ กรณ์ ศกึ ษารูปแบบต่าง ๆ ไม่นอ้ ยกวา่ ชวั โมง เท่ากบั หน่วยกิต 44

ในกรณีสอนภาคทฤษฎีเฉพาะสาขา ดาํ เนินการเช่นเดียวกบั รายวชิ าทฤษฎวี ชิ าเฉพาะสาขา การสอนภาคปฏบิ ตั ิ ใหพ้ ิจารณาว่า สามารถประเมินความรู้และประสบการณ์ไดห้ รือไม่ -ถา้ ได้ ใหป้ ระเมนิ ความรู้และประสบการณ์ แลว้ บนั ทึกผลคะแนนการประเมนิ ไว้ เพือรวม กบั ผลการทดสอบภาคทฤษฎี -ถา้ ไมไ่ ด้ ใหด้ าํ เนินการเช่นเดียวกบั รายวชิ าทฤษฎวี ชิ าเฉพาะสาขา 4. การจดั การเรียนรู้รายวชิ าทฤษฎแี ละปฏบิ ตั ิ shop ดงั ตวั อยา่ งรายวิชา รหัส รายวชิ า ท ป น ชม. - งานเครืองมือกลเบืองตน้ ท = ทฤษฎี 2101-2001 งานเครืองยนตแ์ ก๊สโซลีน ป = ปฏบิ ตั ิ - งานฝึกฝีมือ น = หน่วยกิต ชม. = ชวั โมง วชิ างานเครืองมอื กลเบอื งต้น ( -3- ) ตวั เลข -3- หมายความวา่ วชิ างานเครืองมือกลเบืองตน้ ตอ้ งเรียนภาคทฤษฎี ชวั โมง/สปั ดาห์ และเรียน ปฏิบตั ิ shop 3 ชวั โมง/สัปดาห์ เรียนทงั ทฤษฎีและปฏิบตั ิ shop มีค่าเท่ากบั หน่วยกิต ในหนึงสปั ดาห์ สถานศึกษาตอ้ งจดั ใหม้ กี ารเรียนรู้ทงั ทฤษฎีและปฏิบตั ิดงั นี - สอนทฤษฎีโดยการบรรยาย อภิปราย ดว้ ยวิธีเรียนรู้ทีหลากหลาย เช่น การพบกลุ่ม การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การเรียนจากสือต่าง ๆ ไมน่ อ้ ยกว่า ชวั โมง เท่ากบั หน่วยกิต - สอนปฏิบัติ Shop โดยการฝึ กปฏิบัติในสภาพจริ ง เพือเรี ยนรู้และปฏิบัติงานใน สถานการณ์จริง ไม่นอ้ ยกวา่ 54 ชวั โมง เท่ากบั หน่วยกิต ในกรณีสอนภาคทฤษฎีเฉพาะสาขา ดาํ เนินการเช่นเดียวกบั รายวชิ าทฤษฎีวชิ าเฉพาะสาขา การสอนภาคปฏิบตั ิ ใหพ้ จิ ารณาวา่ สามารถประเมินความรู้และประสบการณ์ไดห้ รือไม่ - ถา้ ได้ ให้ประเมินความรู้และประสบการณ์ แลว้ บนั ทึกผลคะแนนการประเมินไว้ เพือ รวมกบั ผลการทดสอบภาคทฤษฎี - ถา้ ไม่ได้ ใหด้ าํ เนินการเช่นเดียวกบั รายวชิ าทฤษฎีวชิ าเฉพาะสาขา 5. การจดั ทําแผนการเรียน (ตารางสอน) รายสัปดาห์ สถานศึกษาต้องจัดทาํ แผนการเรียนในหนึงสัปดาห์ เพือให้ผูเ้ รียนได้ทราบว่าตนเองตอ้ งเรี ยน อะไรบา้ งในแต่ละสปั ดาห์ เวลาเรียนแต่ละรายวิชา กิจกรรมเสริมหลกั สูตรทีตอ้ งทาํ แต่ละสปั ดาห์ รวมทัง การวดั ผลระหวา่ งภาคเรียน 45

ตวั อย่างที 1 แผนการเรียน หลกั สูตรประกาศนียบัตรวชิ าชีพ พุทธศักราช 2556 ประเภทวชิ าเกษตรกรรม สาขาวชิ าเกษตรกรรม สาขางานการเกษตร ภาคเรียนที รหสั วชิ า ชือวชิ า ท ป น ชม. . หมวดวชิ าทกั ษะชีวติ 4 หน่วยกติ 2000-1101 ภาษาไทยพนื ฐาน 202 2 2000-1301 วิทยาศาสตร์เพือพฒั นาทกั ษะชวี ิต 122 3 2. หมวดวชิ าทกั ษะวชิ าชีพ 14 หน่วยกติ 2.1 ทกั ษะวชิ าชีพพนื ฐาน 4 หน่วยกติ 2001-1001 ความรู้เกียวกบั งานอาชีพ 202 2 2001-2001 คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศเพอื งานอาชีพ 122 3 . ทกั ษะวชิ าชีพเฉพาะ 6 หน่วยกติ 2501-2001 หลกั พืชกรรม 122 3 2501-2002 หลกั การเลียงสตั ว์ 122 3 - ช่างเกษตรเบืองตน้ . ทักษะวชิ าชีพเลอื ก 4 หน่วยกติ 2501-2101 การเกษตรแนวใหม่ 202 2 2501-2201 ดินและป๋ ุย 122 3 3. หมวดวชิ าเลอื กเสรี 1 หน่วยกติ 2000-1104 การพดู ในงานอาชีพ 101 1 4. กจิ กรรมเสริมหลกั สูตร 0 หน่วยกติ 2000-2007 กิจกรรมทีสถานศึกษาหรือสถานประกอบการจดั 020 2 ( ชม.ต่อสปั ดาห)์ รวม 13 15 19 28 จากตวั อยา่ งที แผนการเรียนสาขาวิชาเกษตรกรรม สาขางานเกษตร สามารถจดั ตารางเรียนใน สปั ดาห์ ( ชวั โมง) ไดด้ งั ตวั อยา่ งที 46

ตวั อย่างที การจดั ตารางเรียนใน สัปดาห์ ภาคเรียนที ประเภทวชิ วนั /เวลา .–. .–. .–. วนั จนั ทร์ วชิ าวทิ ยาศาสตร์เพอื พฒั นาทกั ษะชีวติ - ท=1 ป=2 น=2 ชม.= พบกลมุ่ จาํ นวน ชวั โมง เรียนรู้จากโครงงานหรือโครงการ จาํ นวน ชวั โมง วันองั คาร วชิ าชา่ งเกษตรเบอื งตน้ - ท=1 ป=3 น=2 ชม.= พบกลมุ่ จาํ นวน ชวั โมง ฝึกในสถานประกอบการ จาํ นวน ชวั โมง วนั พุธ วชิ าดินและป๋ ยุ 2501-2201 ท=1 ป=2 น=2 ชม.= พบกลุ่ม จาํ นวน ชวั โมง พบผรู้ ู้ จาํ นวน ชวั โมง วันพฤหัสบดี วชิ าคอมพวิ เตอร์และสารสนเทศเพอื งานอาชีพ - ท=1 ป=2 น=2 ชม.= สอนเสริม จาํ นวน ชวั โมง เรียนรู้ดว้ ยตนเอง จาํ นวน ชวั โมง วันศุกร์ วชิ าหลกั พชื กรรม - ท=1 ป=2 น=2 ชม.= พบกลุม่ จาํ นวน ชวั โมง พบผรู้ ู้ จาํ นวน ชวั โมง หมายเหตุ ตารางเรียนนีประกอบด้วยวธิ ีเรียนทผี ้เู รียนต้องเรียนด้วยตนเองจากการอ่า ฝึ กปฏบิ ตั ใิ นสถานประกอบการหรือแหล่งเรียนรู้ การเรียนจากโครงงาน

ชาเกษตรกรรม สาขาวชิ าเกษตรศาสตร์ สาขางานเกษตร .–. .–. .–. .–. วชิ าภาษาไทยพืนฐาน - วชิ าการพดู ในงานอาชีพ ท=2 ป=0 น=2 ชม.= 2000-1104 พบกลุ่ม จาํ นวน ชวั โมง ท= ป= น= ชม.= เรียนรู้ดว้ ยตนเอง จาํ นวน ชวั โมง พบกลุ่ม จาํ นวน ชวั โมง วชิ าชา่ งเกษตรเบอื งตน้ วชิ าการเกษตรแนวใหม่ 2501-2101 - (ต่อ) ท=2 ป=0 น=2 ชม.= พบกล่มุ จาํ นวน ชวั โมง เรียนรู้ดว้ ยตนเอง จาํ นวน ชวั โมง พัก กิจกรรมเสริมหลกั สูตร 2000-2007 กิจกรรมทสี ถานศึกษาหรือสถานประกอบการจดั ท=0 ป=2 น=0 ชม.= วชิ าความรู้เกียวกบั งานอาชีพ 2001-1001 ท=2 ป=0 น=2 ชม.= พบกลุม่ จาํ นวน ชวั โมง เรียนรู้ดว้ ยตนเอง จาํ นวน ชวั โมง วชิ าหลกั การเลยี งสัตว์ 2501-2002 ท=1 ป=2 น=2 ชม.= พบกลมุ่ จาํ นวน ชวั โมง พบผูร้ ู้ จาํ นวน ชวั โมง านหนงั สือ พบผ้รู ู้ ตามช่วงเวลาทสี ะดวก มาพบกลุ่มในวนั เสาร์ – อาทิตย์ 47

จากตวั อยา่ งที ตารางเรียนใน สปั ดาหท์ ีตอ้ งมีเวลาเรียนครบ รายวิชา ชวั โมง ซึงนาํ เสนอ ให้เห็นว่า ผู้เรี ยน ปวช. ต้องเรี ยนด้วยวิธีการเรี ยนรู้ด้วยตนเอง พบกลุ่ม โครงงาน ฝึ กปฏิบัติ จากนนั สถานศึกษาและครู จึงนาํ เฉพาะส่วนทีผเู้ รียนตอ้ งมาเรียนโดยการพบกลุ่มมาจดั ทาํ ตารางพบกลุ่ม ดงั ตวั อยา่ งที 48

ตวั อ ตารางเรียน (พ ประเภทวิชาเกษตรกรรม สาขาวิชาเกษตรศาส วนั /เวลา .–. .–. .–. .–. วนั เสาร์ วชิ าภาษาไทย วชิ าการพูด วชิ าช่างเกษตร พนื ฐาน - ในงานอาชีพ เบอื งตน้ - 2000-1104 ท=2 ป=0 น=2 ท= ป= ท=1 ป=3 น=2 ชม.= น= ชม.= ชม.= พบกลุ่ม จาํ นวน พบกล่มุ จาํ นวน พบกล่มุ จาํ นวน ชวั โมง ชวั โมง ชวั โมง วันอาทิตย์ วชิ าดินและป๋ ยุ วชิ าความรู้ วชิ าวทิ ยาศาสตร์ วชิ 2501-2201 เกียวกบั งาน เพือพฒั นาทกั ษะ แน ท=1 ป=2 น=2 อาชีพ ชีวติ - ชม.= 2001-1001 ท=1 ป=2 น=2 ท= พบกลมุ่ จาํ นวน ท=2 ป=0 น=2 ชม.= ชวั โมง ชม.= พบกลมุ่ จาํ นวน พบกลุ่ม จาํ นวน ชวั โมง ชวั โมง หมายเหตุ ตารางเรียนนี แยกเฉพาะช่วงเวลาทีมาพบกล่มุ ในวนั เสาร์-อาทิตย์ เท่านัน