กิจกรรม เกม เพื่อการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

Activities & Games for Science Learning ตารางแสดงสูตรแสดงประกอบไฮโดรคารบ์ อน จ�ำนวนคารบ์ อน ชื่อสารประกอบ สตู ร 1 มเี ทน CCCCCCCCHHHHHHHH33433333CCCCCCCHHHHHHH2222232CCCCCCHHHHHH322222CCCCCHHHHH22232CCCCHHHH2232CCCHHH223CCHH32CH3 2 อีเธน 3 โปรเพน 4 บิวเทน 5 เพนเทน 6 เฮกเซน 7 เฮปเทน 8 ออกเทน กิจกรรม เกม เพอื่ การเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ 151

Activities & Games for Science Learning เกมท่ี 5 เกมใบ้ค�ำ จุดมง่ หุ มาย 1. เพื่อฝึกการจ�ำเน้อื หาความรูท้ ี่ส�ำคญั ทางวิทยาศาสตร์ 2. เพื่อฝึกทกั ษะการสอ่ื ความหมาย ระดับนกั เรียน มธั ยมศกึ ษาตอนต้น และมธั ยมศึกษาตอนปลาย เวลา 30 นาที อุปกรณ ์ 1. บัตรหมวดคำ� 2. บตั รคำ� ใบ กติกา 1. ในแต่ละกลุ่มสง่ ผใู้ บค�้ำไดเ้ พียงคนเดียวและสมาชกิ ทกุ คนในกลมุ่ มสี ิทธิในการทายคำ� ใบ้ 2. คำ� ใดทไ่ี มส่ ามารถทายไดใ้ ห้สมาชิกในกล่มุ พูดคำ� วา่ “ผา่ น” 3. ในกรณีที่ยังมเี วลาเหลือ ผ้ใู บ้คำ� สามารถใบ้คำ� เดมิ ทยี่ ังทายไมถ่ ูกได้ 4. ค�ำทน่ี �ำมาใชใ้ นการแข่งขันแล้วจะไม่นำ� กลบั มาใช้อกี ในกลุ่มถดั ไป วธิ ีเล่น 1. ครูหรือผู้น�ำเกมแบ่งนกั เรียนออกเป็น 4 กลมุ่ และใหแ้ ต่ละกลุม่ สง่ ตวั แทนหรอื ผูท้ าย คำ� กลุ่มละ 1 คน 2. ให้ผ้เู ลน่ แต่ละกลุ่มจบั สลากเพือ่ จดั ลำ� ดับการเลน่ 3. ใหผ้ ้เู ล่นกลุม่ แรกจับสลาก เพื่อเลอื กหมวดคาใบ้ ซง่ึ อาจจดั ไว้ดงั ตอ่ ไปนี้ ก. หมวดนกั วิทยาศาสตร์ ข. หมวดอวยั วะ ค. หมวดอาหาร ง. หมวดพลังงาน 4. ในแตล่ ะหมวดค�ำจะมีค�ำใบ้อยู่ 10 คำ� ผ้เู ล่นจะตอ้ งแสดงท่าหรือบรรยาย เพ่ือสอื่ ถึงค�ำ ใบนัน้ โดยห้ามพดู คำ� ปรศิ นาน้ันออกมา เพอื่ ให้เพ่ือนในกล่มุ ทายคำ� ใบ้ให้ได้มากท่สี ุดในเวลา 1 นาที 5. เปล่ียนกลมุ่ ผแู้ ข่งขันและดำ� เนนิ การเลน่ ซ้ำ� แบบเดิม 6. ผู้ชนะคือกลุม่ ที่สามารถทายคำ� ใบ้ไดม้ ากทส่ี ุด 152 กจิ กรรม เกม เพอื่ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์

Activities & Games for Science Learning ตารางแสดงตวั อยา่ งลักษณะคำ� ใบ้ในบัตรค�ำใบ้ หมวดนักวิทยาศาสตร์ ลกั ษณะค�ำใบ้ คำ� ใบ ้ บิดาแหง่ ดาราศาสตร์ ผคู้ ้นพบความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งพลังงาน 1. กาลเิ ลโอ ความร้อนกับพลังงานจลน์ 2. เจมส์ จูล ผู้คิดคน้ เคร่อื งจักรไอน้ำ� บิดาแห่งพนั ธศุ าสตร์ 3. เจมส์ วตั ต์ ผู้เสนอทฤษฎีควอนตมั 4. โจฮาน เมนเดล บดิ าแหง่ ไฟฟา้ 5. แมกซ์ แพลงค์ ทฤษฎแี ห่งความโนม้ ถว่ ง 6. ไมเคิล ฟาราเดย ์ ทฤษฎสี มั พันธภาพ 7. เซอร์ ไอแซค นิวตนั ผคู้ น้ พบเพนซิ ลิ ลนิ 8. อัลเบริ ์ต ไอนส์ ไตน ์ ผ้คู ิดคน้ โทรเลข 9. เซอร์ อเลกซานเดอร์ เฟลมม่ิง 10. แซมมวล มอร์ส หมวดอวยั วะ ลักษณะคำ� ใบ้ ค�ำใบ้ กรองของเสีย สบู ฉดี โลหติ 1. ไต ชว่ ยบดอาหาร 2. หัวใจ ทำ� หน้าท่ีควบคมุ ปริมาณแสง 3. ฟัน ฟอกโลหิต 4. ม่านตา รับความรู้สึกเก่ยี วกบั การรบั สัมผัส 5. ปอด ยอ่ ยไขมัน 6. ผิวหนัง ชว่ ยสรา้ งน้ำ� ดี 7. ลำ� ไสเ้ ล็ก สร้างเมด็ เลอื ดแดง 8. ตบั เอนไซมอ์ ะไมเลส 9. ไขกระดูก 10. ล้ิน กิจกรรม เกม เพื่อการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์ 153

Activities & Games for Science Learning เอกสารอา้ งอิง 1 Peter B. Norton, Joseph J. Esposito. The New Encyclopaedia Britannica volum 5, 1994, p. 105. 2 Simpson, J.A. and E.S.C. Wliner. Oxford English Dictionary, 1989, p. 344. 3 ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานกุ รม ฉบับเฉลมิ พระเกียรติ พ.ศ. 2530, 2534, หน้า 62. 4 วรี ะ มนัสวานสิ , เทคนิคและทกั ษะการสอนเกม, 2539, หนา้ 2. 5 วรี ะชาติ สงวนไพรนิ ทร์, การสอนวิทยาศาสตร์, 2531, หนา้ 43. 6 พีระพงศ์ บญุ ศริ ิ, มาลี สรุ พงศ์. เกม, 2536, หนา้ 43. 7 Sheffield Hallam university. “Active Teaching and Learning Appcoaches in Science”, Workshop Training Materials, 30-31 March 2000, p. 126” 8 ลดั ดาวัลย์ กณหั สุวรรณ, ของเล่นและเกมทางวทิ ยาศาสตร์, 2539, หน้า 30. 9 Sheffield Hallam university, p. 128. 10 Ibid., p. 148. 154 กจิ กรรม เกม เพอ่ื การเรยี นรู้วิทยาศาสตร์

Activities & Games for Science Learning บรรณานกุ รม กงิ่ ทอง ใบหยก. การทำ� โครงงานวทิ ยาศาสตร์ระดบั ประถมศกึ ษา. กรงุ เทพฯ : ส�ำนกั พมิ พ์จุฬ�ำลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2540. งานทดสอบทางการศกึ ษา, สำ� นกั . ความคดิ สร้างสรรค์ : หลักการทฤษฎีการเรียน การสอน การวดั ผล ประเมินผล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพค์ รุ ุสภาลาดพร้าว. 2532. ชตุ มิ า วฒั นะคีร.ี กิจกรรมวทิ ยาศาสตรใ์ นโรงเรียน. กรงุ เทพมหานคร : สุรีวิย�ำสำ� ส์น. 2539. ณฐัพงษ์ เจริญทพิ ย.์ ความคดิ สร้างสรรคท์ างวิทยาศาสตร์ : รอยตอ่ กับความคิด สร้างสรรค์ และการเปลีย่ นแปลง. กรุงเทพฯ : ดวงกมล จำ� กดั . 2539. ณฐพั งษ์ เจรญิ ทพิ ย์. ทางเลอื กในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ทางวทิ ยาศาสตร์ : แนวคดิ และแนวปฏบิ ัต.ิ กรุงเทพฯ : ดวงกมล จ�ำกัด. 2539. พศิ าล สรอ้ ยธทุ ร่�ำ. การพัฒนาและส่งเสริมการเรียนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. การประชุมอบรม เร่ือง การท�ำโครงงานวิทยาศาสตร์ วันท่ี 26 - 27 มกราคม 2532. อดั ส�ำเนา. พรี ะพงศ์ บุญศริ ิ และมาลี สุรพงศ์. เกม. กรุงเทพฯ : สำ� นักพมิ พ์โอเดียนสโตร.์ 2536. ราชบณั ฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบบั เฉลิมพระเกยี รติ พ.ศ. 2530. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พไ์ ทยวฒั นาพานิช. 2534. ลดั ด�ำวัลย์ กณั หาสวุ รรณ. ของเล่นและเกมทางวิทยาศาสตร.์ กรุงเทพฯ : โรงพิมพ ์ ไทยวัฒนาพานิช. 2539. วรี ะ มนสั วานิส. เทคนคิ และทักษะการสอนเกม. กรงุ เทพฯ : สำ� นกั พิมพโ์ อเดียน สโตร.์ 2539. วรี ะชาติ สงวนไพรินทร์. การสอนวทิ ยาศาสตร์. กรงุ เทพฯ : จุฬำ� ลงกรณ์ มหาวทิ ยาลัย. 2531. กจิ กรรม เกม เพอื่ การเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ 155

Activities & Games for Science Learning ศึกษานเิ ทศก์ หน่วย. คมู่ อื การจดั กจิ กรรมการเรียนการสอนทีเ่ นน้ กระบวนการวิชา วิทยาศาสตร์. 2534. อดั ส�ำเนา. สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี แนวการประเมินผลจติ พสิ ัย วชิ าวิทยาศาสตรแ์ ละคณติ ศาสตร์. กรงุ เทพฯ : หนว่ ยการพิมพส์ สถาบันส่ง เสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2531. สถาบนั สง่ เสรมิ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. คมู่ ือการจัดกิจกรรมโครงงาน วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี 2529. อัดสำ� เนา. อนันต์ จนั ทรก์ วี. “ โครงการพัฒนาและส่งเสริมผมู้ ีปรชี าญาณทางวทิ ยาศาสตร์และ เทคโนโลย ”. วทิ ยาจารย์. 7 : 3 - 10 ; พฤษภาคม - สิงหาคม 2525. 178 อำ� รี พันธ์มณี. คดิ อยา่ งสร้างสรรค.์ พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร : บรษิ ทั ต้นอ้อ แกรมม่ี จ�ำกดั . 2540. Anderson, H.H. Creativity and Its Cultivation. New York : Harper, 1959. Guilford, J.P. Structure of Intellect. Psychological Bulletin, 1856. Laura Buller. “Forces of Nature” More Science in Action. New York : Marshall Cavendish Ltd. 1990. ___________. Communications More Science in Action. New York : Marshall Cavendish Ltd. 1990. Moravesik, M.j. “Creativity in Science Education” Science Education. 65(2) : 221 - 227, 1981. Peter B. Norton, Joseph J. Esposito. The New Encyclopaedia Britannica. Chocago : Encyclopaedia Britannica, Inc. 1994. Piltz. A and Sund R. Creative Teaching in Science in the Elementary School. Boston : Allyn and Bacon, Inc. 1969. Robert Johnsey. Problem Solving in School Science. Great Britain : BPCC Wheatons Ltd. 1990. Sheffield Hallam University. Active Teaching and Learning Approaches. Workshop TrainingMaterials. 30-31 March 2000. 156 กจิ กรรม เกม เพ่อื การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์

Activities & Games for Science Learning Simpson, J.A. and E.S.C. Weiner. Oxford English dictionary. Great Britain : Clarendon, 1989. Thueber, Walter A., and Alfred T. Collette. Teaching Science in Today’ s Secondary Schools. 3rd. ed. Boston : Allyn & Baacon. Inc., 1968. Thueber, Walter A., and Alfred T. Collette. Teaching Science in Today’s Secondary Schools. 1968. p 536. Wallach, Michael A., and Kogan, Nathan. Modes of Thinking in young Children. Holt, Rinehart and Winston, Inc., New York, 1965. กิจกรรม เกม เพื่อการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ 157

Activities & Games for Science Learning ประวัตผิ ู้เขียน ผชู้ ่วยศาสตราจารยท์ นงศกั ดิ์ ประสบกิตติคณุ โรงเรียนสาธติ “พบิ ูลบําเพ็ญ” มหาวทิ ยาลยั บรู พา การศึกษา 2528 : สําเรจ็ การศึกษา การศกึ ษาบณั ทติ (กศ.บ.) วิชาเอกฟิสิกส์ มหาวิทยาลยั ศรนี ครนิ ทรวิโวฒ บางแสน 2534 : สําเรจ็ การศกึ ษา ศลิ ปศาสตรมหาบณั ทิต (ศศ.ม.) เอกการสอนวิทยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ ประสบการณ์และความเชีย่ วชาญพเิ ศษ 2555 : จดั ทําหลกั สูตรสถานศกึ ษาโรงเรยี นสาธิต “พบิ ูลบําเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบูรพา 2556 : จดั ทําหลักสตู ร โครงการสนบั สนนุ การจัดตง้ั หอ้ งเรียนวทิ ยาศาสตร์ในโรงเรียน โดยกาํ กบั ดูแลของมหาวทิ ยาลัย (โครงการ วมว.) โรงเรยี นสาธติ “พบิ ูลบําเพ็ญ” มหาวิทยาลัยบรู พา - การจัดการอบรม การจัดกจิ กรรมการเรยี นรทู้ างวิทยาศาสตร์ - การออกแบบกิจกรรมคา่ ยวทิ ยาศาสตร์ - เป็นวิทยากรในหลกั สูตรพัฒนาครู - หลกั สูตรการพัฒนาผลสัมฤทธท์ิ างการเรียนและความสามารถในการแก้ปญั หา ของนักเรียน โดยใช้รปู แบบการเรยี นร้แู บบปญั หาเป็นฐาน (PBL) สาํ หรบั ครูประถมศกึ ษา - หลักสูตรการพฒั นาผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียนและความสามารถในการแกป้ ญั หา ของนกั เรียนโดยใช้รปู แบบการเรียนรแู้ บบปญั หาเปน็ ฐาน (PBL) สาํ หรบั ครูมธั ยมศึกษา - การออกแบบการจดั กิจกรรมการเรียนสอนแบบสะเตม็ ศึกษา (STEM Education ) ในระดับโรงเรียน 158 กิจกรรม เกม เพ่ือการเรียนรู้วิทยาศาสตร์