NHSO Annual Report 2560

รายงานการสรา้ งระบบหลักประกนัสุขภาพแหง่ ชาติประจำ�ปีงบประมาณ 2560

สารจากประธานกรรมการหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ รัฐบาลมีนโยบายยกระดับคุณภาพบริการด้านสาธารณสุข และสขุ ภาพของประชาชน โดยวางรากฐานใหร้ ะบบหลกั ประกนั สุขภาพครอบคลุมประชากรในทุกภาคส่วนอย่างมีคุณภาพ ไม่มีความเหล่ือมล้�ำของคุณภาพบริการในแต่ละระบบประกัน สุขภาพ และได้ถูกก�ำหนดเป็นวัตถุประสงค์ภายใต้กรอบ ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี เรื่องการเสริมสร้างและพัฒนา ศักยภาพมนุษย์ การสร้างความเป็นธรรมและการลดความ เหลอ่ื มล�ำ้ ในสังคมใหค้ นไทยทุกคนมีสขุ ภาวะดตี ลอดช่วงชวี ิต ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เป็นระบบหน่ึงที่ช่วย เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการการเงินการคลังในระบบ บรกิ ารสาธารณสขุ ภายใตห้ ลกั การ “เฉลยี่ ทกุ ข์ เฉลยี่ สขุ ” หรอื “ดีช่วยป่วย รวยช่วยจน” และพัฒนามาอย่างต่อเนื่องมากว่า 3 ระยะ เปน็ เวลากวา่ 15 ปี ตง้ั แตก่ ารสรา้ งความครอบคลมุ การ มีหลักประกันสุขภาพให้กับประชาชนและการหนุนเสริม การจัดระบบบริการที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้สะดวกทั่วถึง การเพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารงบประมาณและการคุ้มครอง สิทธิ การสร้างความสอดคล้องกลมกลืนกันระหว่างระบบ หลกั ประกนั สขุ ภาพภาครฐั เปน็ ล�ำดับ และในปี 2560 เป็นปงี บประมาณแรกของยุทธศาสตร์การ พฒั นาระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติฉบบั ที่ 4 (พ.ศ. 2560 -2564) คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มุ่งเน้น ยกระดับคุณภาพบริการด้านสาธารณสุข และสุขภาพของ ประชาชน โดยหนุนเสริมความร่วมมือซึ่งกันและกันมากขึ้น รว่ มคิดรว่ มทำ� ระหวา่ งกระทรวงสาธารณสขุ ในฐานะตน้ สงั กัด ของผู้ให้บริการหลักในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และ

สปสช. ในฐานะผจู้ ดั หาบรกิ าร รวมทงั้ ไดเ้ รง่ รดั การดำ� เนนิ เครือข่ายทุกภาคส่วน รวมท้ังส�ำนักงานหลักประกันงานที่ส�ำคัญหลายด้าน เช่น 1) การเพ่ิมคุณภาพและ สุขภาพแห่งชาติ ที่สนับสนุนการด�ำเนินงานตามนโยบายบริการแบบไร้รอยต่อเพื่อหนุนนโยบายการจัดต้ังคลินิก รัฐบาลและคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติหมอครอบครัว (Primary Care Cluster: PCC) ให้ และมีส่วนร่วมพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติครอบคลมุ ทวั่ ประเทศใหป้ ระชาชนไทยทกุ คนไดร้ บั บรกิ าร มุ่งเป้าหมายให้ประชาชนได้รับความคุ้มครองด้านสุขภาพแบบบรู ณาการทง้ั สง่ เสรมิ ป้องกัน รักษา ฟื้นฟู 2) การ เข้าถึงบริการท่ีมีคุณภาพมาตรฐานตามท่ีจ�ำเป็นได้อย่างก�ำกับคุณภาพและมาตรฐานการบริหารจัดการระบบ ตอ่ เนื่อง เหมาะสม และมีความเทา่ เทยี มกนับรกิ ารทดแทนไตสำ� หรบั ผปู้ ว่ ยไตวายระยะสดุ ทา้ ย รว่ มกบัราชวทิ ยาลยั อายุรแพทยแ์ ห่งประเทศไทย 3) การเพิม่ ขีด (นายปยิ ะสกล สกลสตั ยาทร)ความสามารถกลไกการอภิบาลในระบบหลักประกัน รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงสาธารณสุขสขุ ภาพแหง่ ชาตเิ พอื่ สรา้ งชมุ ชนแหง่ ความมงุ่ มนั่ และความ ประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติรับผิดชอบร่วมกันของคณะกรรมการ 4) การเพ่ิมความสะดวกใหป้ ระชาชนเมอื่ ประสบปญั หาโดยของดคา่ บรกิ ารโทรสายด่วน 1330 และ 5) การปรับปรุงกระบวนการรบั ฟงั ความเหน็ ทง้ั เพมิ่ ชอ่ งทางและวธิ กี ารรบั ฟงั ความเหน็การปรับปรุงประกาศ/ระเบียบ/ข้อบังคับ/ค�ำส่ังต่างๆให้สอดคล้องและรองรับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ และกระบวนการสรรหาและคัดเลอื กเลขาธิการ สปสช. แทนเลขาธิการที่หมดวาระ เป็นตน้ ความส�ำเร็จดังกล่าวเกิดข้ึนจากการสนับสนุน และความรว่ มมอื ของทกุ ภาคสว่ น ผมขอขอบคณุ ทา่ นผบู้ รหิ ารกระทรวงสาธารณสุข ท่านผู้บริหารกระทรวงอ่ืนๆ ท่ีเกย่ี วขอ้ ง ทา่ นผบู้ รหิ ารและเจา้ หนา้ ทขี่ องสถานพยาบาล/โรงพยาบาลทกุ แหง่ ทง้ั ภาครฐั และเอกชน องคก์ รวิชาชพีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคประชาชน และภาคี

สารจากประธานกรรมการควบคุมคณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2560 เป็นปีที่สองของการด�ำเนินงานของ คณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ สมัยวาระที่สี่ (พ.ศ. 2559 - 2562) ในสองปีที่ผ่านมา คณะ กรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขได้ ดำ� เนนิ งานตามอำ� นาจหนา้ ทตี่ ามมาตรา 50 แหง่ พระราชบญั ญตั ิ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 อย่างต่อเนื่อง และ ในปีท่ีผ่านมาคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน บริการสาธารณสุขได้มุ่งเน้นการด�ำเนินงานให้มีการบูรณาการ กบั แผนยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 4 (พ.ศ. 2560 - 2564) ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 2 สร้างความมน่ั ใจ ในคุณภาพมาตรฐานและความเพียงพอของบริการ ซึ่งมีความ สอดคลอ้ งกบั มาตรา 5 ของพระราชบญั ญตั หิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ แห่งชาติ พ.ศ. 2545 ทรี่ ะบใุ ห้บุคคลทกุ คนมีสิทธิได้รับบริการ สาธารณสุขที่มีมาตรฐานและมีประสิทธิภาพตามที่ก�ำหนด นอกจากนี้ยังได้ส่งเสริมการด�ำเนินงานควบคุมก�ำกับคุณภาพ มาตรฐานและคุ้มครองสิทธิในระดับพ้ืนที่ เพ่ือให้การก�ำกับ ควบคมุ คณุ ภาพมาตรฐานและการคมุ้ ครองสทิ ธมิ คี วามเชอ่ื มโยง ต่อเน่ืองกันทุกระดับ ตั้งแต่ระดับหน่วยบริการจนถึงระดับ ประเทศ สรุปผลการด�ำเนินของคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและ มาตรฐานบริการสาธารณสขุ ในปีงบประมาณ 2560 ดังตอ่ ไปน้ี

1) การกำ� หนดทศิ ทางและยทุ ธศาสตรด์ า้ นคุณภาพ 2) การเสริมสร้างความเข้มแข็งและศักยภาพของมาตรฐานและการคุ้มครองสทิ ธิ กลไกการก�ำกับคุณภาพมาตรฐานและการคุ้มครองสิทธิ คณะอนกุ รรมการกำ� กบั คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ าร ในระดบั พ้นื ท่ีและคณะอนุกรรมการคุ้มครองสิทธิและส่งเสริมการมี คณะอนุกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานส่วนร่วม ซึ่งเป็นคณะอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการ บริการสาธารณสุขระดับเขตพน้ื ที่ มีบทบาทสำ� คัญในการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ ไดม้ กี าร ก�ำกับและตดิ ตามการให้บรกิ ารของหน่วยบริการในระบบกำ� หนดแนวทางการดำ� เนนิ งาน 4 ปี ทส่ี อดคลอ้ งกบั อำ� นาจ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ทง้ั ในดา้ นคณุ ภาพมาตรฐานหน้าท่ีของ คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน และการเข้าถึงสิทธิ โดยมีรูปแบบการท�ำงานที่เช่ือมโยงบริการสาธารณสุขและยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลัก กับกลไกต่างๆ ของภาคส่วนในพื้นท่ี ในปีที่ผ่านมาประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 4 (พ.ศ. 2560 - 2564) คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการโดยมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุข สาธารณสุข ได้จัดให้มีการประชุมขับเคล่ือนการด�ำเนินท่ีมีคุณภาพและมาตรฐาน และองค์กรภาคีมีส่วนร่วมใน งานก�ำกับคุณภาพมาตรฐานและการคุ้มครองสิทธิเขตการคุม้ ครองสิทธปิ ระชาชน พื้นทร่ี ะดับภาค และประชุมสมั มนาแนวทางการพิจารณา นอกจากนี้ ในการก�ำกับคุณภาพมาตรฐานและ จ่ายเงนิ ชว่ ยเหลือเบอื้ งตน้ ท้ัง 4 ภาค ได้แก่ ภาคเหนอืคุ้มครองสิทธิในระดับพ้ืนท่ี คณะอนุกรรมการควบคุม ภาคอสี าน ภาคกลาง และภาคใต้ เพอ่ื ให้กลไกตา่ งๆ ในคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขระดับเขตพื้นท่ี ระดับพ้ืนท่ี ได้รับทราบนโยบายและแนวทางการด�ำเนินทงั้ 13 เขต และกลไกตา่ งๆ ในพน้ื ทท่ี เี่ กยี่ วขอ้ ง ไดก้ ำ� หนด งาน ซ่ึงเป็นการส่งเสริมให้คณะอนุกรรมการควบคุมแนวทางและแผนการด�ำเนินงานเพ่ือก�ำกับคุณภาพ คุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขระดับเขตพ้ืนท่ีมาตรฐานและคุม้ ครองสทิ ธใิ นระดับพนื้ ท่ี ตามบรบิ ทและ คณะอนุกรรมการพิจารณาวินิจฉัยค�ำร้องขอรับเงินปัญหาที่มีความส�ำคัญของแต่ละพ้ืนที่ และมีความสอด ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ ระดบั จงั หวดั และกลไกตา่ งๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งคลอ้ งกับยุทธศาสตรด์ ้านคณุ ภาพมาตรฐาน การคมุ้ ครอง สามารถปฏิบัติหน้าท่ีได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนสิทธแิ ละระบบบริการสขุ ภาพ (Service Plan) ท�ำให้เกิดการเช่ือมโยงการท�ำงานระหว่างคณะกรรมการ

สารจากประธานกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข คณะ ประสานงานร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข ราชวิทยาลัยอนุกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการ สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) ในการสาธารณสุขระดับเขตพ้ืนที่ คณะอนุกรรมการพิจารณา ก�ำหนดมาตรการเพื่อก�ำกับและส่งเสริมคุณภาพและวินิจฉัยค�ำร้องขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นระดับจังหวัด มาตรฐานการใหบ้ รกิ ารสาธารณสขุ ของหนว่ ยบรกิ าร เชน่หน่วยรับเรื่องร้องเรียนอื่นท่ีเป็นอิสระจากผู้ถูกร้องเรียน การป้องกันภาวะแทรกซ้อนและการติดเชื้อหลังผ่าตัดศูนย์บริการหลักประกันสุขภาพในหน่วยบริการ ศูนย์ การป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากยา Chloroquine ในประสานงานหลกั ประกนั สขุ ภาพภาคประชาชน และกลไก ผู้ป่วยโรครูมาตอยด์ การป้องกันภาวะติดเช้ือหลังผ่าตัดอ่ืนๆ ท่ีเกี่ยวข้อง ได้แก่ คณะอนุกรรมการหลักประกัน ตอ้ กระจก เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอและแนวทางสุขภาพระดับเขตพื้นท่ี (อปสข.) คณะท�ำงานก�ำหนด การบูรณาการการก�ำกับคุณภาพมาตรฐานและคุ้มครองแนวทางการใชจ้ า่ ยเงนิ กองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สทิ ธกิ บั ยทุ ธศาสตรค์ วามปลอดภยั ของผปู้ ว่ ยและบคุ ลากรของหนว่ ยบรกิ ารสงั กดั สำ� นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ สาธารณสขุ (2P Safety) รว่ มกบั สถาบันรับรองคณุ ภาพระดบั เขต (คณะท�ำงาน 5x5) คณะกรรมการพฒั นาระบบ สถานพยาบาล (สรพ.)บรกิ ารสุขภาพ (Service Plan) การด�ำเนินการของคณะกรรมการควบคุมคุณภาพ 3) การสร้างความร่วมมือและความเป็นเจ้าของ และมาตรฐานบริการสาธารณสุขสมัยวาระท่ีส่ีต่อไปอีกของทุกภาคส่วนในการสนับสนุนคุณภาพมาตรฐานและ สองปีนั้น ยังคงมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนได้รับบริการการค้มุ ครองสิทธิ สาธารณสุขท่ีมีคุณภาพมาตรฐานและมีความปลอดภัย การด�ำเนินงานของคณะกรรมการควบคุมคุณภาพ ผู้ให้บริการมีความสขุ และระบบคุณภาพและมาตรฐานที่และมาตรฐานบริการสาธารณสุขสมัยวาระที่สี่ มุ่งเน้น ย่ังยนื ดงั น้นั นอกจากจะตอ้ งดำ� เนนิ การตามอำ� นาจหนา้ ท่ีการท�ำงานท่ีเชื่อมโยงและบูรณาการอย่างเป็นระบบ กับ ตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.หน่วยงาน สมาคมวิชาชีพ องค์กรภาคีที่เกี่ยวข้อง และ 2545 และยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพภาคประชาชน โดยในปีทผ่ี า่ นมา คณะกรรมการควบคุม แหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 4 (พ.ศ. 2560 - 2564) อยา่ งตอ่ เนอื่ งแลว้คุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขได้มีการ ยังมีความท้าทายท่ีคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและ

มาตรฐานบริการสาธารณสุขจะต้องด�ำเนินการต่อไปอีกไดแ้ ก่ การสรา้ งความรบั รแู้ ละความเขา้ ใจระหวา่ งผใู้ หแ้ ละผรู้ บั บรกิ ารดา้ นมาตรฐานและคณุ ภาพบรกิ ารเพอ่ื ลดความขัดแย้ง และการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานและคุณภาพบรกิ ารโดยการใช้ข้อมลู สารสนเทศ เปน็ ต้น ทั้งน้ีขอขอบคุณคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข คณะอนุกรรมการทั้งในส่วนกลาง ระดบั เขตพนื้ ที่ และระดบั จังหวดั รวมถงึ ภาคีสขุ ภาพ สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ทส่ี นบั สนนุการท�ำงานและมีส่วนร่วมในการส่งเสริมและก�ำกับคุณภาพและมาตรฐานบริการและคุ้มครองสิทธิ ท�ำให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่มีมาตรฐานเท่าเทียมกนั ทกุ คน ตามเจตนารมณข์ องพระราชบญั ญตั หิ ลกั ประกนัสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 (นายแพทยช์ าตรี บานชื่น) ประธานกรรมการควบคุมคณุ ภาพ และมาตรฐานบริการสาธารณสุข

สารจากเลขาธกิ ารสำ�นกั งานหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ตลอดระยะเวลา 15 ปี ของการด�ำเนนิ “ระบบหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ” ภายหลังจาก พระราชบัญญัติหลักประกัน สขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2545 มผี ลบงั คบั ใช้ ไดพ้ สิ จู นค์ วามสำ� เรจ็ การปฏิรูประบบสุขภาพของประเทศไทย ไม่เพียงแต่ช่วยให้ คนไทยกว่า 48.3 ล้านคนที่ไม่มีประกันสุขภาพ ให้เข้าถึงการ รกั ษาและบรกิ ารสาธารณสขุ ทจ่ี ำ� เปน็ อยา่ งครอบคลมุ และทวั่ ถงึ แต่ยังค�ำนึงถึงคุณภาพและมาตรฐานในการรับบริการ รวมถึง การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค การฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทยท์ ่จี ำ� เปน็ การบรหิ าร “กองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาต”ิ นอกจาก การดำ� เนนิ งานผา่ นกองทนุ ตา่ งๆ โดยคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ อาทิ งบค่าบริการทางการแพทย์เหมาจ่าย รายหัว งบบริการสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ งบบรกิ ารสุขภาพผปู้ ว่ ยไตวายเรอื้ รงั ค่าบรกิ ารควบคุม ปอ้ งกัน และรักษาโรคเรื้อรัง งบบริการสาธารณสุขส�ำหรับผู้สูงอายุที่มี ภาวะพง่ึ พงิ และงบจดั ซอื้ ยา เวชภณั ฑ์ และอปุ กรณท์ างการแพทย์ ภายใต้โครงการพิเศษ ยังมีการจัดการงบประมาณเฉพาะเพื่อ แกป้ ญั หาทเี่ ปน็ อปุ สรรคตอ่ การเขา้ ถงึ บรกิ าร เชน่ การผา่ ตดั ตา ตอ้ กระจก การตรวจคดั กรองปญั หาสายตาเดก็ นกั เรยี น การจดั ระบบเพ่ือดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด/ผู้ป่วยโรคหลอด เลอื ดสมอง และการดแู ลและตดิ ตามผปู้ ว่ ยวณั โรค สง่ ผลใหเ้ กดิ การบรหิ ารอยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ลภายใตง้ บประมาณกองทนุ ทจ่ี ำ� กดั ประชาชนที่เข้ารับบริการภายใต้สิทธิหลักประกันสุขภาพ แห่งชาติ ปี 2560 มีจ�ำนวนการรับบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอก 184.275 ลา้ นครงั้ เฉลย่ี 3.821 ครง้ั /คน/ปี และผปู้ ว่ ยใน 6.016 ลา้ นครง้ั เฉลีย่ 0.125 ครง้ั /คน/ปี จากปี 2545 ท่มี ีจำ� นวนการรบั บรกิ าร ผู้ปว่ ยนอก 102.95 ล้านคร้งั เฉลี่ย 2.27 ล้านครง้ั /คน/ปี และ

ผูป้ ว่ ยใน 3.80 ล้านครัง้ เฉลย่ี 0.085 ครง้ั /คน/ปี สะท้อน ประเทศกลมุ่ รายไดป้ านกลาง แตส่ ามารถดำ� เนนิ นโยบายใหเ้ หน็ ถึงการเข้าถงึ บริการทเี่ พม่ิ ข้นึ อย่างตอ่ เน่อื ง หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าเพื่อประชาชน จนกลาย ผลส�ำเร็จท่ีเกิดขึ้นมาจากนโยบายรัฐบาลท่ีให้ความ เปน็ ต้นแบบการดำ� เนินหลักประกนั สุขภาพถ้วนหน้าให้กบัส�ำคัญต่อการดูแลสุขภาพของประชาชน เน้นการแก้ไข ประเทศต่างๆ โดยองค์กรระหว่างประเทศต่างสนับสนุนปญั หาและอปุ สรรคการเขา้ ถงึ บรกิ ารสขุ ภาพ ขณะเดยี วกนั และผลกั ดนั ซงึ่ ขณะนี้ในหลายประเทศไดม้ กี ารเรมิ่ ดำ� เนนิยังเกิดจากความร่วมมือร่วมใจของทุกภาคส่วน ท้ังผู้ให้ ระบบหลกั ประกันสุขภาพถว้ นหน้าแล้วบริการ ผู้รับบริการ องค์กรวิชาชีพทางการแพทย์ ภาค ส�ำหรับการด�ำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพประชาชน องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ ตลอดจนหนว่ ยงาน แหง่ ชาติ ในปงี บประมาณ 2560 นี้ นอกจากเปน็ ปแี รกของท่ีเก่ียวข้องซึ่งได้ร่วมกันพัฒนาระบบอย่างจริงจังและ การด�ำเนินยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลักประกันตอ่ เน่อื ง ท�ำใหร้ ะบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ด�ำเนนิ สุขภาพแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 4 (พ.ศ. 2560 - 2564) ภายใต้ไปอย่างมีประสิทธิภาพอย่างที่ปรากฏ บรรลุเจตนารมณ์ วิสัยทัศน์ “ทุกคนท่ีอาศัยอยู่บนแผ่นดินไทย ได้รับความตาม พรบ.หลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2545 คุ ้ ม ค ร อ ง ห ลั ก ป ร ะ กั น สุ ข ภ า พ อ ย ่ า ง ถ ้ ว น ห น ้ า ด ้ ว ย นอกจากผลส�ำเร็จการเข้าถึงการรักษาพยาบาล ความม่ันใจ” ยังเป็นปีท่ีได้เริ่มต้นความร่วมมือภายใต้ของประชาชนแล้ว กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ คณะกรรมการก�ำหนดแนวทางการใช้จ่ายเงินกองทุนยังช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายสุขภาพครัวเรือนได้อย่าง หลักประกันสุขภาพแห่งชาติของหน่วยบริการสังกัดสัมฤทธิ์ผล สามารถลดจ�ำนวนครัวเรือนที่ต้องกลายเป็น ส�ำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุขระดับประเทศและระดับครัวเรือนยากจนภายหลังจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล เขต (คณะกรรมการ 7x7 และคณะท�ำงาน 5X5) เพื่อจากรอ้ ยละ 2.36 ในปี 2531 เหลือเพยี งรอ้ ยละ 0.30 ใน รว่ มกันแก้ปญั หา และจดั สรรกระจายงบประมาณไปยังปี 2559 ดังน้ันการสร้างและพัฒนาระบบหลักประกัน หนว่ ยบรกิ ารอยา่ งเหมาะสมสุขภาพแห่งชาติจึงเป็นส่วนส�ำคัญของการสร้างความ ในโอกาสนี้ ผมขอขอบคุณทุกภาคส่วนที่เก่ียวข้องม่ันคงให้กับทุกครัวเรือน ซึ่งเป็นรากฐานส�ำคัญท่ีน�ำไป ที่ได้ร่วมด�ำเนินระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และสกู่ ารพฒั นาประเทศให้เจรญิ กา้ วหน้าและเข้มแข็งต่อไป สนับสนุนเพื่อท�ำให้ระบบย่ังยืนต่อจากนี้ ท�ำให้ระบบ ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติท่ีประเทศไทยได้ หลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติเปน็ ของคนไทยทุกคนเรมิ่ ตน้ ขนึ้ ในวนั นนั้ จนถงึ วนั นี้ ไมเ่ พยี งแตไ่ ดร้ บั การยอมรบัจากภายในประเทศ แต่ยังได้รับการช่ืนชมจากองค์กร (นายศกั ด์ชิ ัย กาญจนวฒั นา)นานาชาติ ทัง้ องค์การอนามัยโลก องค์การสหประชาชาติ รองเลขาธกิ าร รักษาการแทนและธนาคารโลก ในความกล้าหาญของไทยท่ีแม้เป็น

บทสรุปผ้บู ริหาร ปีงบประมาณ 2560 เป็นปีแรกของการด�ำเนินงานการสร้างระบบหลักประกันด้านสุขภาพให้กับคนไทยภายใต้แผนยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติฉบบั ที่ 4 (แผนระยะท่ี 4: พ.ศ. 2560-2564) ทคี่ าดหวังให้“ทุกคนท่ีอาศัยอยูบ่ นแผน่ ดินไทย ไดร้ บั ความคุ้มครองหลกั ประกนั สขุ ภาพอย่างถว้ นหนา้ ด้วยความมั่นใจ” โดยมงุ่ ความสำ� เรจ็ เปา้ ประสงค์ 3 CSG คอื ประชาชนเขา้ ถงึ บริการ การเงินการคลังมัน่ คง ด�ำรงธรรมาภบิ าล และไดร้ ับการจัดสรรงบประมาณเพื่อเป็นค่าใช้จ่าย สนับสนุน และส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยบริการ ส�ำหรับประชากรผู้มีสทิ ธิหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ (Universal coverage scheme: UCS) จ�ำนวน 48.8029 ล้านคน วงเงนิ รวมทงั้ สิน้169,752.4199 ลา้ นบาท (รวมงบกลางท่ีไดร้ บั จดั สรรเพมิ่ เตมิ ตามมตคิ ณะรฐั มนตร)ี คดิ เปน็ รอ้ ยละ 6.21 ของงบประมาณประเทศ โดยเปน็ งบสนับสนนุ หน่วยบรกิ ารสำ� หรบั จดั บรกิ ารสาธารณสุขให้ผมู้ ีสิทธิ จำ� นวน 127,445.1859 ลา้ นบาท คดิเป็นร้อยละ 4.66 ของงบประมาณท้ังประเทศ และเป็นงบค่าแรงหรือเงินเดือนของหน่วยบริการภาครัฐ จ�ำนวน42,307.2340 ลา้ นบาท และส�ำนักงานได้รับงบประมาณเป็นค่าบริหารจัดการ เพ่ือใช้ในการขับเคล่ือนกองทุนหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ จำ� นวน 1,411.57 ล้านบาท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 0.83 เม่ือเทียบกบั งบกองทุนหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ผลการสรา้ งหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สรุปพอสงั เขป ดงั นี้1. ด้านการเบิกจ่ายงบประมาณกองทนุ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ปีงบประมาณ 2560 มีการเบิกจ่ายงบกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส�ำหรับเป็นค่าใช้จ่าย สนับสนุนและสง่ เสรมิ การจดั บรกิ ารสาธารณสุขของหน่วยบริการ จำ� นวน 127,651.3569 ลา้ นบาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 100.16 เทียบกับงบประมาณท่ีไดร้ ับจัดสรร2. ด้านการใชบ้ รกิ ารสุขภาพของผู้มีสทิ ธิ เปา้ หมายทไ่ี ดร้ บั ผลงานปี รอ้ ยละ จดั สรร 2560 รายการบรกิ ารตามประเภทงบประมาณท่ไี ด้รบั จดั สรร 48.803 48.110 98.581. งบเหมาจา่ ยรายหวั 65.522 66.014 100.751.1 ประชากรเป้าหมาย 1.1.1 ประชากรสทิ ธิ UC ที่ลงทะเบยี น (ลา้ นคน) ครอบคลุมสิทธิหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ร้อยละ 99.93 1.1.2 ประชากรสทิ ธริ ะบบประกันสุขภาพ (ล้านคน) ครอบคลมุ สิทธริ ะบบประกันสขุ ภาพ ร้อยละ 99.95

รายการบรกิ ารตามประเภทงบประมาณที่ได้รบั จัดสรร เปา้ หมายที่ได้รบั ผลงานปี ร้อยละ จดั สรร 2560 117.651.2 การใชบ้ รกิ ารสุขภาพ 184.275 119.06 3.821 102.841.2.1 การใช้บริการผ้ปู ่วยนอก (ลา้ นครั้ง) 156.624 6.016 104.07 0.1251.2.2 อัตราการใช้บริการผปู้ ่วยนอก (ครัง้ ต่อคนตอ่ ปี) 3.209 148.66 4,5031.2.3 การใช้บริการผูป้ ว่ ยใน (ล้านครัง้ ) 5.849 129.22 3,8611.2.4 อตั ราการใชบ้ ริการผ้ปู ว่ ยใน (ครงั้ ตอ่ คนต่อปี) 0.120 113.09 126,884 118.191.3 บรกิ ารกรณีเฉพาะ 33,145 82.39 6,917 95.001.3.1 ผ้ปู ว่ ยโรคกล้ามเนื้อหวั ใจขาดเลอื ดเฉียบพลัน 3,029 123.46 ชนดิ STEMI ไดร้ บั ยาละลายล่มิ เลอื ด (คน) 76 82.26 2211.3.2 ผปู้ ่วยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรืออุดตันไดร้ ับยาละลาย 2,988 51 87.31 ล่ิมเลอื ด (คน) 2,676,035 108.731.3.3 ผูป้ ่วยต้อกระจกได้รับการผา่ ตดั ต้อกระจก (คน) 112,200 43,492 82.001.3.4 ผปู้ ่วยได้รับยาตามบญั ชี จ(2) (คน) 1 28,043 94.73 35,5301.3.5 ผูป้ ว่ ยไดร้ ับยากำ� พร้า ยาต้านพษิ (คน) 8,395 912,324 108.39 124.431.3.6 ผู้ป่วยได้รบั การผ่าตดั เปลย่ี นหัวใจ (คน) 2 80 4,801,846 7,803,4421.3.7 ผ้ปู ว่ ยได้รับการปลกู ถ่ายตบั (คน) 3 1791.3.8 ผ้ปู ่วยไดร้ บั การปลกู ถา่ ยเซลล์ต้นกำ� เนิดเมด็ โลหิต 62(Stem cell transplant) (คน)1.4 บรกิ ารสร้างเสริมสุขภาพและปอ้ งกันโรค1.4.1 กลุ่มเป้าหมายเฉพาะ รับบริการวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ 3,064,981(ราย) 41.4.2 ผู้สงู อายุ 60 ปีข้นึ ไป รับบรกิ ารฟันเทียม (คน) 40,0001.5 บรกิ ารฟนื้ ฟสู มรรถภาพด้านการแพทย์1.5.1 การรับอปุ กรณเ์ ครื่องช่วยคนพกิ าร (ช้นิ ) 5 43,3281.5.2 การใชบ้ รกิ ารฟ้ืนฟูสมรรถภาพ (คน) 963,0381.6 บริการแพทย์แผนไทย1.6.1 การใชบ้ ริการ นวด ประคบ อบสมุนไพร (ครัง้ ) 4,429,9821.6.2 การใช้ยาสมุนไพรในบญั ชยี าหลักแหง่ ชาติ (คร้ัง) 6,271,410

บทสรุปผบู้ ริหาร รายการบรกิ ารตามประเภทงบประมาณทไี่ ด้รับจัดสรร เปา้ หมายที่ไดร้ ับ ผลงานปี รอ้ ยละ จัดสรร 2560 2. งบเพ่ิมเตมิ จากงบเหมาจ่ายรายหัวส�ำหรับบริการในผูป้ ่วยกลุ่มเฉพาะ 219,400 250,722 114.28 2.1 ผตู้ ดิ เชอื้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ไดร้ บั การดแู ลรกั ษา ดว้ ยยาตา้ นไวรสั (คน) 52,911 53,234 100.61 2.2 ผู้ป่วยไตวายเร้ือรงั เขา้ รับบรกิ ารบำ� บัดทดแทนไต (คน) 2,814,300 3,811,885 135.45 2.3 ผปู้ ่วยโรคเบาหวาน และ/หรือความดนั โลหติ สูง ไดร้ บั บรกิ าร ตรวจคัดกรองภาวะแทรกซ้อน (Secondary Prevention) (คน) 8,300 8,300 100.00 2.4 ผู้ป่วยจิตเวชเรอื้ รงั ท่ีได้รบั บรกิ ารในชุมชน (คน) 150,000 100,015 66.68 2.5 ผ้สู งู อายุทีม่ ีภาวะพ่งึ พงิ ไดร้ บั บรกิ ารตาม care plan (คน) 6 หมายเหตุ: 1 ท้งั ผู้ป่วยใหม่และผ้ปู ่วยเก่า 2 กรณผี ปู้ ่วยหัวใจวายอยา่ งรุนแรงที่ไม่สามารถรกั ษาด้วยวธิ อี น่ื 3 กรณีผ้ปู ่วยเดก็ ทตี่ บั วายจากทอ่ นำ้� ดีตบี ตันแต่ก�ำเนดิ หรือจากสาเหตอุ นื่ 4 ระบบขอ้ มูล 43 แฟ้ม กระทรวงสาธารณสขุ 5 ปี 2559 สปสช. มมี าตราการเพม่ิ ประสิทธภิ าพใชง้ านอปุ กรณ์เคร่อื งชว่ ยคนพิการ โดยก�ำหนดอายุการใชง้ านอปุ กรณฯ์ แตล่ ะชนิด 6 ปี 2560 ผสู้ งู อายทุ ม่ี ภี าวะพง่ึ พงิ รายใหมท่ ี่ไดร้ บั บรกิ ารตาม Care plan จำ� นวน 100,015 คน และมผี สู้ งู อายรุ ายเกา่ ทต่ี อ้ ง ได้รับบริการต่อเน่อื งจากปี 2559 จ�ำนวน 80,826 คน รวมทงั้ หมด 180,841 คน 3. ดา้ นคณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ สำ� หรบั ความพงึ พอใจของผรู้ บั บรกิ ารและผใู้ หบ้ รกิ าร จากผลการส�ำรวจความพึงพอใจต่อระบบหลักประกัน มีหน่วยบริการข้ึนทะเบียนในระบบหลักประกัน สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประชาชนมคี วามพงึ พอใจในระดบั มากถงึ สขุ ภาพแหง่ ชาติ จำ� นวนทงั้ สน้ิ 12,109 แหง่ ประกอบดว้ ย มากที่สุด ร้อยละ 95.66 ผู้ให้บริการ และองค์กรภาคี หน่วยบรกิ ารปฐมภูมิ จำ� นวน 11,578 แหง่ หน่วยบริการ มีความพึงพอใจในระดับมากถึงมากที่สุดร้อยละ 69.65 ประจ�ำ จ�ำนวน 1,325 แห่ง และหน่วยบริการรับส่งต่อ และร้อยละ 88.99 ตามล�ำดับ จำ� นวน 1,332 แหง่ โดยเปน็ หน่วยบรกิ ารท่ีรบั คา่ บรกิ าร ทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหวั (Capitation) จำ� นวน 988 4. การค้มุ ครองสิทธใิ หผ้ ูม้ ีสิทธิ แห่ง และไม่รับค่าบริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัว ให้บรกิ ารสอบถามขอ้ มูล รับเร่ืองรอ้ งเรยี น รบั เรอื่ ง (Non-Capitation) 344 แหง่ โดยมหี นว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ รอ้ งทกุ ข์ และประสานส่งตอ่ ผา่ นโทรศัพท์สายดว่ น 1330 ทมี่ กี ารพฒั นาคณุ ภาพตามกระบวนการรบั รองคณุ ภาพโรง จดหมาย โทรสาร อีเมลล์ หรือมาติดต่อด้วยตนเอง พยาบาล (Hospital Accreditation: HA) พบวา่ รอ้ ยละ ท้งั ส้ิน 764,887 เรอื่ ง เป็นการสอบถามข้อมูล 743,456 92.28 (980 แห่ง จาก 1,062 แหง่ ) โดย รอ้ ยละ 76.37 (811 แห่ง) ได้รบั การรบั รองคุณภาพขนั้ HA

เรื่อง รับเรื่องร้องเรียน 4,638 เร่ือง ร้องทุกข์ 10,090 ผลต่อความแออัดในสถานหน่วยบริการขนาดใหญ่ และประสานสง่ ต่อผูป้ ว่ ย 6,703 คน รอการรกั ษานาน การช่วยเหลือเบื้องต้นผู้รับบริการกรณีที่ได้รับความ 6.3 ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุภายใต้เสยี หายทเ่ี กดิ จากการรกั ษาพยาบาลของหนว่ ยบรกิ ารตาม งบประมาณทจี่ ำ� กดั ในการบรหิ ารกองทนุ ขณะทป่ี ระชาชนมาตรา 41 มผี ยู้ นื่ คำ� รอ้ ง 823 คน ไดร้ บั การชดเชย จำ� นวน ยังคงต้องได้รับบริการที่จ�ำเป็นและไม่กระทบต่อคุณภาพ661 คน วงเงินชดเชย 160.050 ลา้ นบาท การบรกิ าร สนับสนุนการจัดต้ังเครือข่ายงานคุ้มครองสิทธิใน 6.4 ความเสมอภาคในการเขา้ ถงึ บรกิ ารสขุ ภาพ และระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้แก่ ศูนย์บริการ ขอ้ จำ� กดั การบรหิ ารจดั การทม่ี คี วามแตกตา่ งระหวา่ งระบบหลักประกันสุขภาพในหน่วยบริการ จ�ำนวน 885 แห่ง การประกันสุขภาพภาครฐั และความตอ่ เนือ่ งกลไกระดับศูนย์ประสานงานภาคประชาชน จ�ำนวน 146 แห่ง ใน นโยบายของแตล่ ะกองทุน77 จังหวัด และหน่วยรับเร่ืองร้องเรียนอื่นท่ีเป็นอิสระ 6.5 ประชาชนต้องการให้เพิ่มสิทธิประโยชน์ ให้จากผ้ถู กู รอ้ งเรียน ตามมาตรา 50(5) จำ� นวน 114 แหง่ ครอบคลุมทุกกรณีของการเจ็บป่วย โดยให้สามารถรับใน 76 จังหวดั บริการไดท้ กุ หนว่ ยบรกิ าร และมคี วามเท่าเทียมกนั ในทกุ สิทธิของระบบหลักประกนั สุขภาพ5. การมสี ว่ นรว่ มพัฒนาระบบหลกั ประกัน 6.6 เทคโนโลยีใหมๆ่ (วคั ซนี ยาใหม่ บญั ชนี วตั กรรม)สุขภาพแห่งชาติ มีผลตอ่ ภาระงบประมาณ มอี งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ รอ้ ยละ 99.49 เขา้ รว่ ม 6.7 การปฏริ ปู ระบบบรกิ ารสาธารณสขุ เมอื่ นโยบายกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพระดับท้องถน่ิ (จ�ำนวน 7,736 ปฏิรูปประกาศใช้ เช่น การสนับสนุนให้มีแพทย์ประจ�ำแห่ง จากทงั้ หมด 7,776 แหง่ ) สมทบเงนิ เข้ากองทุนหลกั ครอบครวัประกันสุขภาพระดับท้องถ่ิน จ�ำนวน 1,233 ล้านบาทสำ� หรบั จดั กจิ กรรมเพอื่ ดแู ลสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนัโรคในกลุ่มประชาชนท่ีทอ้ งถนิ่ ดูแล6. ปัญหาอุปสรรค ความท้าทายในการด�ำเนินงานหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ 6.1 การเข้าถึงบริการที่จ�ำเป็นของกลุ่มย่อยต่างๆ(ผู้สูงอายุ ผู้ต้องขัง พระภกิ ษ)ุ และกลุ่มคนทย่ี ังเข้าไม่ถงึสิทธิ/คนท่ยี งั ไม่รสู้ ทิ ธิตนเอง 6.2 ความต้องการ ความคาดหวังต่อบริการ และคุณภาพบริการสาธารณสุขของประชาชนเพ่ิมสูงข้ึน ส่ง

ผลงานส�ำ คัญประจ�ำ ปีงบประมาณ 25601. การบรู ณาการพัฒนาระบบประกนั สขุ ภาพ โรงพยาบาลรฐั หรอื เอกชนนอกคสู่ ญั ญากบั กองทนุ ทผี่ ปู้ ว่ ย ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้รับมอบ ใช้บริการ โดยท่ีผู้ป่วยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายภายใน 72หมายให้เป็นเจ้าภาพหลักในการบูรณาการพัฒนาระบบ ชั่วโมงแรก หรือพ้นภาวะวิกฤติ นอกจากนี้ได้มีการประกนั สขุ ภาพตามคำ� สงั่ สำ� นกั นายกรฐั มนตรที ี่ 249/2559 ปรับปรุงระบบฐานข้อมูลเพ่ือรองรับรูปแบบการจ่ายฯสรา้ งกลไกการขบั เคลอื่ นนโยบายบรู ณาการระบบประกนั ดงั กลา่ ว รวมทง้ั เพม่ิ ความเขม้ แขง็ ระบบการบรหิ ารจดั การสุขภาพ เพ่ือเพิ่มประสิทธิภาพและลดความเหล่ือมล้�ำ ส่งต่อผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤติไปยังโรงพยาบาลตามสิทธิของคณุ ภาพบรกิ ารในระบบประกนั สขุ ภาพ โดยดำ� เนนิ การ (เฉพาะสทิ ธิ UC) เมื่อพ้นวกิ ฤติหรอื อย่จู นครบ 72 ชวั่ โมงพัฒนาสิทธิประโยชน์หลัก/กลาง ด้านบริการส่งเสริม อย่างมีประสิทธิภาพสุขภาพปอ้ งกนั โรคและบริการแพทยฉ์ กุ เฉนิ พัฒนากลไกบูรณาการระบบการบริหารจัดการและคุณภาพให้เป็น 3. การเพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารจัดการมาตรฐานเดียวกันระหว่างระบบประกันสุขภาพใน 4 งบประมาณดา้ นสุขภาพของประเทศ ประเดน็ คอื 1) กลไกการบรหิ ารการจา่ ยชดเชย 2) ระบบ ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้รับมอบตรวจสอบคุณภาพบริการและการจ่ายชดเชย (Audit) หมายให้ด�ำเนินการบริหารจัดการงบประมาณกองทุน3) ระบบสารสนเทศ (ฐานข้อมูลผู้มีสิทธิรักษาพยาบาล ส�ำหรับดูแลสุขภาพของประชาชนในกลุ่มต่างๆ เพื่อเกิดของประชาชน, บรกิ ารขอ้ มลู ผา่ น call center, ฐานขอ้ มลู ประสิทธิภาพการบริหารจัดการงบประมาณด้านสุขภาพธุรกรรมการเบิกจ่ายและฐานข้อมูลบริการสาธารณสุข ของประเทศและเพ่ือส่งเสริมการเข้ารับบริการของNational Clearing House) และ 4) กลไกการตดิ ตาม ประชาชนกลุ่มด้อยโอกาสให้สะดวกมากขน้ึ ดังนี้ประเมินผลรว่ ม 3 กองทุน 1) การบริหารจัดการงบประมาณด้านการรักษา พยาบาลส�ำหรบั ขา้ ราชการ/พนักงานส่วนท้องถ่ิน (อปท.)2. เจบ็ ปว่ ยฉุกเฉนิ วิกฤต มีสิทธทิ กุ ท่ี (Universal ตามพระราชกฤษฎกี าทปี่ ระกาศในพระราชกจิ จานเุ บกษาCoverage for Emergency Patients: UCEP) วนั ที่ 13 พฤศจกิ ายน 2556 กำ� หนดใหพ้ นกั งานหรอื ลกู จา้ ง สนับสนนุ การดำ� เนนิ งานตามนโยบาย UCEP เพอ่ื ให้ ของ อปท. และบุคคลในครอบครัวใช้สิทธิรับบริการผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤติทุกคน ทุกสิทธิสามารถเข้ารับบริการ สาธารณสุขตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพในโรงพยาบาลเอกชนนอกคู่สัญญา โดยไม่ต้องถูกถาม แหง่ ชาติ พ.ศ. 2545สิทธิและไม่ต้องส�ำรองจ่ายล่วงหน้า รวมถึงได้รับการ 2) การรักษาพยาบาลส�ำหรับคนพิการ ตามค�ำส่ังส่งต่อไปรับบริการท่ีมีศักยภาพสูงข้ึนกรณีจ�ำเป็น โดย คสช.ที่ 58/2559 เรื่องการรับบริการสาธารณสุขของรว่ มกบั สถาบนั การแพทยฉ์ กุ เฉนิ แหง่ ชาติ และหนว่ ยงานท่ี คนพกิ าร ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติเกี่ยวขอ้ ง ทบทวนและปรับรูปแบบการจา่ ยชดเชยบรกิ าร และกฎหมายว่าด้วยประกันสังคมฯ โดย สปสช. ได้จากเดิมเป็นการจ่ายแบบใช้ค่าน�้ำหนักสัมพัทธ์ (DRG) ประสานความรว่ มมอื กบั หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง จดั ทำ� ระบบเปน็ การจา่ ยชดเชยตามรายการทก่ี ำ� หนด (Fee schedule) ทะเบยี นคนพิการสิทธปิ ระกันสังคม จัดบรกิ ารระบบการซึ่งเป็นราคากลางส�ำหรับทุกกองทุนใช้ร่วมกัน ให้ ร้องทุกข์ ร้องเรียน และอบรมพัฒนาความรู้ความเข้าใจ

เก่ียวกับระบบการบริหารจัดการบริการส�ำหรับคนพิการสิทธิประกันสังคม ใหก้ ับบคุ ลากรของ สปสช. และหน่วยบรกิ าร เพอ่ื ใหค้ ำ� แนะนำ� ทถ่ี กู ตอ้ งแกค่ นพกิ ารสทิ ธปิ ระกนัสงั คม 3) การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การ ดา้ นการเงินการคลัง ก�ำลังคน และด้านข้อมูลสุขภาพ เพื่อสนบั สนนุ การปฏิรูประบบสาธารณสุข เพ่ือใหก้ ารจา่ ยเงินกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตขิ องหนว่ ยบรกิ ารสงั กดัส�ำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สป.สธ.) เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และมสี ว่ นร่วม โดยกระทรวงสาธารณสุขมคี ำ� สงั่ แตง่ ตัง้ - คณะกรรมการกำ� หนดแนวทางการใชจ้ า่ ยเงนิกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตขิ องหนว่ ยบรกิ ารสงั กดัส�ำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข ระดับประเทศ (คณะกรรมการฯ 7x7) - คณะท�ำงานก�ำหนดแนวทางการใช้จ่ายเงินกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตขิ องหนว่ ยบรกิ ารสงั กดัสำ� นกั ปลดั กระทรวงสาธารณสขุ ระดบั เขต (คณะทำ� งานฯ5x5) และ - คณะกรรมการติดตามและประเมินผลการปรับปรุงแนวทางการบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เพือ่ ติดตามความก้าวหน้าการท�ำงานรว่ มกนั ใน5 ประเด็น คือ กลไกการท�ำงาน การเงินการคลัง การจัดบริการร่วมกัน การจัดการข้อมูลร่วมกัน และการท�ำให้ประชาชนไดร้ บั บรกิ ารท่ีมคี ุณภาพ

สารบญัสารจากประธานกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาต ิ 2สารจากประธานกรรมการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสขุ 4สารจากเลขาธิการสำ� นักงานหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาต ิ 8บทสรปุ สำ� หรับผ้บู รหิ าร 10ผลงานสำ� คญั ประจ�ำปงี บประมาณ 2560 14สว่ นที่ 1 ผลการดำ� เนนิ งานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตแิ กป่ ระชาชนไทย 251. กรอบแนวคดิ การสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาต ิ 262. การคลงั สุขภาพ และงบประมาณการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ 28 2.1 การคลังสุขภาพ 28 2.2 งบประมาณการสรา้ งระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาต ิ 303. การใชส้ ิทธิเมื่อเจบ็ ป่วย และภาระรายจา่ ยสุขภาพครวั เรอื น 34 3.1 การใชส้ ิทธขิ องผู้มสี ิทธิหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ 34 3.2 ภาระรายจ่ายสขุ ภาพของครวั เรอื น 364. ผลการด�ำเนินงานการสรา้ งระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ 38 4.1. การบรรลเุ ป้าประสงค์ตามแผนยุทธศาสตรก์ ารพัฒนา 38 ระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2560-2564) 4.2. ผลการบริหารงบกองทนุ หลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาต ิ 39 4.2.1 การเบกิ จา่ ยงบกองทนุ หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาต ิ 39 4.2.2 การบรหิ ารงบเหมาจ่ายรายหวั 40 1) ความครอบคลุมสทิ ธใิ นระบบประกนั สุขภาพ 40 2) การข้ึนทะเบยี นหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาต ิ 42 3) คุณภาพหน่วยบริการรับส่งต่อในระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาต ิ 43 4) การตรวจประเมินหน่วยบรกิ ารในระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ 45 5) การเขา้ ถึงบริการดา้ นการแพทย์และสาธารณสุขของผ้มู สี ิทธ ิ 46 หลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาต ิ 6) การเข้าถงึ บริการผู้ป่วยใน และผู้ปว่ ยนอก 50 7) การเข้าถึงบรกิ ารเฉพาะ 51 7.1) บริการผปู้ ่วยโรคหัวใจและหลอดเลอื ด 51 7.2) บริการผ้ปู ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมอง 52 7.3) บรกิ ารผปู้ ว่ ยตอ้ กระจก 53

สารบญั 8) บรกิ ารสง่ เสริมสขุ ภาพและป้องกันโรค 54 9) บริการฟนื้ ฟสู มรรถภาพทางการแพทย ์ 55 10) บริการแพทย์แผนไทย 58 11) บรกิ ารยาและเวชภณั ฑ ์ 58 4.3. การบรหิ ารงบเพิม่ เตมิ สำ� หรบั ดูแลผู้ปว่ ยกลุ่มเฉพาะ 61 4.3.1 บรกิ ารผปู้ ่วยตดิ เชื้อเอชไอวีและผ้ปู ่วยเอดส ์ 61 4.3.2 บริการผปู้ ว่ ยไตวายเรื้อรงั 62 4.3.3 บริการควบคุม ป้องกัน และรักษาโรคเร้ือรงั 65 1) บริการผปู้ ่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสงู 65 2) บรกิ ารผ้ปู ่วยจติ เวชเรื้อรังในชมุ ชน 66 4.3.4 บรกิ ารสาธารณสุขส�ำหรับผ้สู ูงอายทุ ่มี ีภาวะพ่ึงพิง 66 4.4. คา่ ใชจ้ ่ายสำ� หรับหนว่ ยบริการในพืน้ ที่กันดาร พ้นื ที่เส่ียงภยั และพ้นื ท่ี 3 จังหวดั ชายแดนภาคใต้ 67 4.5. ประสิทธภิ าพการจดั บริการ 67 4.6. คณุ ภาพผลงาน และผลลัพธบ์ ริการ 70 4.6.1 คณุ ภาพผลงานบรกิ ารสาธารณสขุ 70 4.6.2 ผลลพั ธบ์ รกิ าร 735. การคุ้มครองสทิ ธิ การมสี ่วนร่วมจากท้องถิน่ /ภาคีเครือข่าย และความพึงพอใจ 77 5.1 การคมุ้ ครองสิทธ ิ 77 5.1.1 การใหบ้ รกิ ารสอบถามขอ้ มูล 77 5.1.2 การให้บรกิ ารรบั เรื่องรอ้ งเรยี น 79 5.1.3 การให้บรกิ ารรับเรอื่ งร้องทุกข ์ 81 5.1.4 การใหบ้ รกิ ารประสานสง่ ต่อผู้ป่วย 81 5.1.5 การชว่ ยเหลอื เบอื้ งตน้ ผรู้ ับบรกิ าร 82 5.2 การมสี ว่ นรว่ ม 83 5.2.1 การมีส่วนร่วมจากท้องถน่ิ 83 5.2.2 การมีส่วนร่วมของภาคีเครือขา่ ย 84 5.3 ความพงึ พอใจของผรู้ บั บรกิ ารและผใู้ หบ้ ริการ 85

สารบญัส่วนท่ี 2 การดำ� เนินงานของสำ� นักงานหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาต ิ 881. ลกั ษณะองค์กร ท่ีตั้ง โครงสร้างบรหิ าร และแผนยุทธศาสตร ์ 89 1.1 ลกั ษณะองคก์ ร ทีต่ ้ัง 89 1.2 โครงสรา้ งการบริหาร 89 1.3 ท�ำเนยี บผบู้ รหิ าร 90 1.4 บุคลากร 91 1.5 ยุทธศาสตรก์ ารพัฒนาระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 4 (พ.ศ. 2560-2564) 912. การบริหารงบกองทนุ หลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 95 และงบบริหารจดั การสำ� นกั งานหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาต ิ3. การประเมนิ ผลการดำ� เนินงานกองทนุ หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ� ปีงบประมาณ 2560 974. ปญั หาอุปสรรคและความทา้ ทาย 99สว่ นที่ 3 ผลการดำ� เนนิ งานของคณะกรรมการหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ 101และคณะกรรมควบคุมคณุ ภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสขุ 1021. ผลการด�ำเนินงานคณะกรรมการหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ 1112. ผลการด�ำเนนิ งานคณะกรรมการควบคุมคณุ ภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข ภาคผนวก 121ภาคผนวก 1 รายนามคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาต ิ 122ภาคผนวก 2 รายนามคณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ 124ภาคผนวก 3 งบการเงนิ กองทนุ หลกั ประกันสุขภาพแห่งชาต ิ 126ภาคผนวก 3.1 งบการเงินกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ปงี บประมาณ 2560 126ภาคผนวก 3.2 งบการเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ปีงบประมาณ 2558 142 ที่ผา่ นการตรวจสอบโดยส�ำนกั งานการตรวจเงนิ แผ่นดนิภาคผนวก 4 งบการเงนิ สำ� นักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาต ิ 162ภาคผนวก 4.1 งบการเงินสำ� นกั งานหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2560 162ภาคผนวก 4.2 งบการเงินสำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2559 181 ท่ีผ่านการตรวจสอบโดยสำ� นกั งานการตรวจเงินแผน่ ดิน ภาคผนวก 5 ตารางแสดงรายละเอยี ดผลการดำ� เนนิ งานการสรา้ งระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ 205ภาคผนวก 5.1 ตารางแสดงบประมาณกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาต ิ 205ภาคผนวก 5.2 ตารางแสดงแนวโน้มผลการดำ� เนนิ งานและการใชบ้ รกิ ารสขุ ภาพ 207 ในระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ จำ� แนกตามปีงบประมาณ และสปสช.เขตภาคผนวก 6 ตารางนิยามศัพทต์ วั ช้ีวัดในรายงานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาต ิ 234 ประจ�ำปงี บประมาณ 2560

สารบญั แผนภูมิแผนภูมิท่ี 1 สดั ส่วนรายจา่ ยสขุ ภาพรวม (THE) ต่อผลติ ภัณฑม์ วลรวมภายในประเทศ (GDP) 29 ปี พ.ศ. 2538-2557 แผนภมู ิท่ี 2 รายจา่ ยสุขภาพรวมของประชากรไทย ปี พ.ศ. 2538-2557 29แผนภูมทิ ี่ 3 เปรียบเทียบรายจา่ ยสุขภาพของประเทศ ระหวา่ งภาครัฐและเอกชน ปี พ.ศ. 2538-2557 30แผนภูมทิ ี่ 4 เปรยี บเทียบงบประมาณกองทุนหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ กบั งบประมาณของประเทศ 30 ปีงบประมาณ 2546-2560 แผนภมู ทิ ี่ 5 งบประมาณกองทนุ หลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาตทิ ่ีได้รับ ปงี บประมาณ 2546-2560 31แผนภมู ทิ ี่ 6 อัตราการใชส้ ทิ ธิของผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ เม่อื มีการใช้บริการ 34 แบบผ้ปู ว่ ยนอกและผปู้ ว่ ยใน ปี พ.ศ. 2546-2560 แผนภมู ทิ ี่ 7 เหตผุ ลท่ีผู้มีสทิ ธิ ไม่ใชส้ ทิ ธิหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ เม่อื เข้ารับบรกิ ารในหน่วยบริการ 35 จำ� แนกตามประเภทของการเขา้ รบั บริการสขุ ภาพ ปี พ.ศ. 2560 แผนภมู ทิ ี่ 8 พฤติกรรมการรบั บรกิ าร/ดูแลสุขภาพเม่ือเจบ็ ปว่ ย ของผมู้ สี ิทธิ UC ปี พ.ศ. 2560 35 (กรณีไม่ไดน้ อนรักษาในโรงพยาบาล) แผนภูมิที่ 9 รอ้ ยละของครัวเรอื นที่เกดิ วกิ ฤติทางการเงินจากการจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล 36 (Catastrophic health expenditure) ปี พ.ศ. 2533-2559 แผนภมู ทิ ่ี 10 รอ้ ยละครวั เรือนที่ตอ้ งกลายเปน็ ครวั เรือนยากจนภายหลงั จากการจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล 37 (Health impoverishment) ปี พ.ศ. 2533-2559 แผนภูมิที่ 11 หนว่ ยบรกิ ารรับส่งต่อที่ไดร้ ับการรับรองคณุ ภาพมาตรฐานขน้ั ต่างๆ 44 จ�ำแนกตามขนั้ การรับรองคุณภาพมาตรฐาน (HA) ปงี บประมาณ 2546-2560 แผนภูมิท่ี 12 รอ้ ยละหนว่ ยบริการรับส่งต่อท่ีได้รับการรบั รองคณุ ภาพมาตรฐาน HA ขน้ั ตา่ งๆ 44 จ�ำแนกตาม สปสช.เขต ปีงบประมาณ 2560 แผนภูมิที่ 13 ผลการตรวจประเมินหนว่ ยบริการในระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาต ิ 45 จำ� แนกตามประเภทและสงั กัดของหน่วยบรกิ าร ปงี บประมาณ 2560 แผนภูมทิ ่ี 14 ผลการตรวจประเมนิ หนว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ 46 จำ� แนกตามประเภทของหน่วยบรกิ ารและสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 แผนภูมิท่ี 15 จำ� นวนและอัตราการใช้บรกิ ารผู้ป่วยนอกของผ้มู สี ิทธหิ ลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ 50 ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภมู ิท่ี 16 จำ� นวนและอตั ราการใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยในของผูม้ ีสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ 51 ปีงบประมาณ 2549-2560

สารบัญแผนภูมิแผนภมู ทิ ่ี 17 สดั ส่วนของผ้ตู ดิ เชือ้ เอชไอวแี ละผปู้ ่วยเอดสร์ ายใหมส่ ทิ ธิ UC ที่มรี ะดับ CD4 คร้งั แรก 62 จำ� แนกตามระดับภูมิคุ้มกนั CD4 (cell/mm3) ปีงบประมาณ 2552-2560 แผนภูมิที่ 18 วันนอนเฉลยี่ ผปู้ ว่ ยใน จำ� แนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร ปงี บประมาณ 2549-2560 67แผนภมู ทิ ่ี 19 ค่านำ้� หนกั สัมพัทธ์เฉลี่ยผู้ปว่ ยในท่ีปรบั แลว้ (Adj.CMI) จำ� แนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร 68 ปีงบประมาณ 2549 -2560 แผนภมู ิท่ี 20 สัดส่วนผู้ป่วยในทม่ี คี า่ น้�ำหนักสมั พทั ธ์ (RW) นอ้ ยกวา่ 0.5 69 จำ� แนกตามประเภทหนว่ ยบริการ ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภูมิที่ 21 อตั ราการผ่าท้องคลอด สิทธิ UC จำ� แนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร 70 ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภมู ิที่ 22 อัตราการกลบั มารักษาซ�ำ้ ทีแ่ ผนกผ้ปู ่วยใน (Re-admission rate) ภายใน 28 วนั 73 หลังการจ�ำหน่าย จ�ำแนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภูมิที่ 23 อัตราป่วยตายภายใน 30 วนั หลังจากรับไว้รักษาในโรงพยาบาล ของผปู้ ่วยโรคหัวใจ 74 ที่ไดร้ บั หตั ถการผ่าตัดหัวใจแบบเปดิ และผปู้ ่วยโรคหวั ใจขาดเลือดทท่ี ำ� หตั ถการ ผ่านสายสวนหัวใจ (PCI) สิทธิ UC ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภูมิท่ี 24 อตั ราการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลของผปู้ ว่ ยกลมุ่ โรคทคี่ วรรกั ษาแบบผูป้ ่วยนอก 75 (Ambulatory care sensitivity condition: ACSC) สิทธิ UC ปงี บประมาณ 2549- 2560 แผนภมู ิที่ 25 อัตราปว่ ยตายของผ้ปู ่วยในสิทธิ UC จ�ำแนกตามกลุม่ อายุ 76 ปงี บประมาณ 2549-2560 แผนภูมทิ ่ี 26 การใหบ้ รกิ ารรับเร่ืองร้องเรียน จำ� แนกตามประเด็นการร้องเรยี น 80 ปีงบประมาณ 2556-2560 แผนภมู ิที่ 27 ร้อยละ (คะแนน) ความพึงพอใจของประชาชนผูเ้ คยใชบ้ รกิ าร 85 สทิ ธหิ ลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ผใู้ หบ้ รกิ ารและองคก์ รภาคีต่อการด�ำเนนิ งาน หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2546-2560 แผนภมู ิท่ี 28 จ�ำนวนคำ� รอ้ งขอรบั เงนิ ช่วยเหลอื เบอื้ งตน้ จำ� แนกตามแผนกที่เขา้ รับบรกิ าร 120 ปีงบประมาณ 2560 แผนภูมิที่ 29 จ�ำนวนคำ� รอ้ งขอรบั เงินช่วยเหลือเบือ้ งตน้ จ�ำแนกตามประเภทหน่วยบริการ 120 ปีงบประมาณ 2560

สารบญั แผนภาพแผนภาพที่ 1 เป้าประสงค์ยุทธศาสตร์การพฒั นาระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ 27 ฉบบั ท่ี 4 พ.ศ. 2560-2564 แผนภาพที่ 2 งบกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ จำ� แนกตามรายการ ปีงบประมาณ 2560 32แผนภาพท่ี 3 การเบกิ จา่ ยงบกองทนุ หลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ จำ� แนกตามรายการ 40 ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพที่ 4 สิทธิประกนั สขุ ภาพของประเทศ จำ� แนกตามประเภทสทิ ธิ ปีงบประมาณ 2560 41แผนภาพที่ 5 สดั ส่วนประชากรสทิ ธหิ ลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สทิ ธิประกันสงั คม 42 สทิ ธิสวสั ดกิ ารข้าราชการ/รฐั วสิ าหกิจ และสิทธอิ ่นื ๆ จำ� แนกตามเพศและกลุม่ อายุ ปงี บประมาณ 2560 แผนภาพที่ 6 หนว่ ยบริการที่ขนึ้ ทะเบยี นในระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ จำ� แนกตามสงั กัด 43 ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพที่ 7 การเข้าถงึ บริการยาละลายลิม่ เลือดและ/หรือการท�ำหัตถการผา่ นสายสวนหัวใจ (PCI) 52 ของผู้ป่วยโรคกลา้ มเนอื้ หัวใจขาดเลือดเฉยี บพลันชนิด ST-elevated (STEMI) ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพที่ 8 การเข้าถึงบรกิ ารยาละลายล่ิมเลือดของผู้ปว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรืออดุ ตัน 53 ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพที่ 9 การบริการผา่ ตดั ต้อกระจก ปีงบประมาณ 2560 53แผนภาพท่ี 10 สดั ส่วนคนพิการทล่ี งทะเบียนสทิ ธิ และการสนบั สนนุ อปุ กรณ์เครอ่ื งชว่ ยคนพิการ 56 จ�ำแนกตามประเภทความพกิ าร ปงี บประมาณ 2560 แผนภาพท่ี 11 การรบั บรกิ ารฟ้ืนฟสู มรรถภาพ จ�ำแนกตามประเภทของผรู้ บั บริการ 57 และประเภทกจิ กรรมฟ้ืนฟสู มรรถภาพ ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพท่ี 12 การรับบริการแพทยแ์ ผนไทย ปีงบประมาณ 2560 58แผนภาพที่ 13 การรับบริการผูต้ ิดเชือ้ เอชไอวแี ละผูป้ ่วยเอดส์ ปงี บประมาณ 2560 61แผนภาพที่ 14 การรับบริการควบคุมและป้องกันความรนุ แรงของโรค (Secondary prevention) 65 ในผู้ป่วยโรคเบาหวานและ/หรอื ความดนั โลหติ สงู รว่ มด้วย และผปู้ ว่ ยความดันโลหิตสงู ปีงบประมาณ 2560 แผนภาพท่ี 15 จำ� นวนผสู้ งู อายทุ ี่มภี าวะพ่งึ พิง ที่ไดร้ ับบรกิ ารดแู ลดา้ นสาธารณสุข 66 โดยหน่วยบรกิ ารประจ�ำ และองค์กรปกครองส่วนท้องถ่นิ จำ� แนกตามสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 แผนภาพที่ 16 การใหบ้ ริการสอบถามขอ้ มูล รับเรือ่ งร้องเรยี น เร่ืองรอ้ งทกุ ข์ และประสานสง่ ตอ่ 77 ปีงบประมาณ 2560

สารบัญแผนภาพแผนภาพที่ 17 จำ� นวนและร้อยละเรอ่ื งร้องเรยี นท่ีได้รับการแก้ไขภายใน 25 วันท�ำการ 80 ปงี บประมาณ 2560 แผนภาพที่ 18 จำ� นวนผรู้ ับบรกิ ารได้รับเงินชว่ ยเหลอื เบ้อื งตน้ กรณีไดร้ บั ความเสยี หาย 83 จากการรักษาพยาบาล ปงี บประมาณ 2558-2560 แผนภาพท่ี 19 จ�ำนวนองคก์ รปกครองส่วนท้องถิ่นทเ่ี ขา้ ร่วม จำ� นวนเงินสมทบ และสัดสว่ นของกจิ กรรม 84 ทีท่ อ้ งถิน่ ดำ� เนนิ การ ปงี บประมาณ 2553-2560 สารบญั ตารางตารางท่ี 1 ผลการด�ำเนนิ งาน 10 ตวั ชีว้ ดั เปา้ ประสงค์ ตามแผนยุทธศาสตร์การพฒั นา 38 ระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ฉบับท่ี 4 ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 2 ผลการตรวจประเมินหน่วยบรกิ ารในระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาต ิ 45 จำ� แนกตามประเภทการขึ้นทะเบียน ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 3 แผน/ผลการดำ� เนินงานการบริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัว ปงี บประมาณ 2560 46ตารางท่ี 4 ร้อยละการรับบริการส่งเสริมสขุ ภาพและป้องกนั โรค จ�ำแนกตามกลุ่มวยั 54 ปงี บประมาณ 2558-2560 ตารางที่ 5 การเขา้ ถงึ ยาบญั ชี จ (2) ในผปู้ ว่ ยรายใหม่ จำ� แนกตามรายการยา ปงี บประมาณ 2556-2560 59ตารางท่ี 6 การเขา้ ถึงยากำ� พร้าและยาตา้ นพษิ (Orphan and Antidote drug) 59 ปีงบประมาณ 2556-2560 ตารางที่ 7 มลู ค่ายาที่ภาครัฐประหยดั ได้ ปงี บประมาณ 2553-2560 60ตารางท่ี 8 การรับบริการบ�ำบัดทดแทนไต ในผู้ป่วยไตวายเร้ือรงั ปงี บประมาณ 2556-2560 63ตารางที่ 9 ผลการดำ� เนนิ งานตัวช้ีวัดตามเกณฑค์ ณุ ภาพผลงานบรกิ าร (QOF) ปีงบประมาณ 2560 72ตารางที่ 10 การใหบ้ รกิ ารสอบถามข้อมลู สำ� หรับประชาชน จำ� แนกตามสทิ ธิ ปีงบประมาณ 2556-2560 78ตารางที่ 11 การให้บริการสอบถามข้อมูลส�ำหรบั ผูใ้ ห้บรกิ าร จ�ำแนกตามสิทธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 79ตารางท่ี 12 การใหบ้ รกิ ารรับเร่อื งรอ้ งทกุ ข์ จ�ำแนกตามสทิ ธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 81ตารางที่ 13 การใหบ้ รกิ ารประสานส่งต่อผู้ปว่ ย จำ� แนกตามสทิ ธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 82ตารางท่ี 14 สดั สว่ นงบบรหิ ารจดั การและงบกองทนุ หลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาต ิ 95 ปีงบประมาณ 2554–2560 ตารางท่ี 15 ผลการประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งานของกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2560 97ตารางที่ 16 ประเดน็ พัฒนาปรบั ปรุงกระบวนการรับฟงั ความคดิ เห็นฯ ประจ�ำปีงบประมาณ 2560 108

สารบญั ตารางตารางที่ 17 ข้อเสนอจากผูใ้ ห้บรกิ ารและผรู้ ับบริการทงั้ ระดบั เขตและระดับประเทศในการประชมุ 109 รับฟังความคดิ เห็นฯ ประจ�ำปงี บประมาณ 2560 ตารางท่ี 18 จำ� นวนบริการรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี น จำ� แนกตามประเด็นการร้องเรียน 116 และชอ่ งทางรับเร่ืองรอ้ งเรียน ปีงบประมาณ 2560 ตารางท่ี 19 จ�ำนวนหน่วยรับเร่อื งร้องเรียนอื่นทีเ่ ปน็ อิสระจากผถู้ กู ร้องเรยี น ปงี บประมาณ 2552-2560 117ตารางท่ี 20 จำ� นวนการรบั เร่ืองร้องเรยี น ร้องทุกข์ของหน่วยรบั เรอื่ งร้องเรยี นอื่น 118 ทเ่ี ป็นอิสระจากผ้ถู กู รอ้ งเรยี น ปงี บประมาณ 2552-2560 ตารางท่ี 21 จ�ำนวนการขอรบั เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งต้นในกรณที ีผ่ ู้รับบริการไดร้ ับความเสียหาย 119 ทีเ่ กดิ ข้นึ จากการรกั ษาพยาบาล จำ� แนกตามผลการพิจารณา ปีงบประมาณ 2547-2560 ตารางท่ี 22 งบกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ จำ� แนกตามรายการ ปงี บประมาณ 2556-2560 205ตารางที่ 23 อตั ราเหมาจ่ายรายหัวงบบรกิ ารทางการแพทย์ จ�ำแนกตามประเภทบริการ 206 ปีงบประมาณ 2556-2560 ตารางที่ 24 จ�ำนวนประชากรทีล่ งทะเบยี นสิทธิ จ�ำแนกตามประเภทสิทธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 207ตารางท่ี 25 จ�ำนวนประชากรทล่ี งทะเบียนสทิ ธิ จ�ำแนกตามประเภทสิทธิและสปสช.เขต 208 ปงี บประมาณ 2556-2560 ตารางท่ี 26 หนว่ ยบรกิ ารท่ีข้นึ ทะเบียนเปน็ หน่วยบริการในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ 211 จ�ำแนกตามประเภทการขนึ้ ทะเบยี น และสปสช.เขต ปีงบประมาณ 2560 ตารางที่ 27 ผลการตรวจประเมินหนว่ ยบรกิ ารในระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 212 จ�ำแนกตามประเภทของหนว่ ยบริการและสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 ตารางท่ี 28 20 อันดับกลุม่ โรคของผู้ป่วยท่รี บั ไวร้ กั ษาในโรงพยาบาล สทิ ธิ UC 213 จ�ำแนกตามกลุม่ อายุ ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 29 การรบั บริการผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉยี บพลัน ชนดิ ST-elevated (STEMI) 215 สทิ ธิ UC อายุ 15 ปขี น้ึ ไป จ�ำแนกตามสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 30 การรับบรกิ ารผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรืออดุ ตนั (Cerebral infarction) 216 สิทธิ UC อายุ 15 ปขี น้ึ ไป จ�ำแนกตามสปสช.เขต ปีงบประมาณ 2560 ตารางท่ี 31 การรบั บรกิ ารผา่ ตดั ตอ้ กระจก จำ� แนกตามระดบั สายตา และสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 217ตารางท่ี 32 คนพกิ ารทีล่ งทะเบียนสะสม จ�ำแนกตามประเภทความพิการ และสปสช.เขต 218 ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 33 การสนับสนุนอุปกรณเ์ ครอ่ื งชว่ ยคนพกิ าร จำ� แนกตามความพกิ าร และสปสช.เขต 219 ปงี บประมาณ 2560 ตารางท่ี 34 การรับบริการฟ้นื ฟูสมรรถภาพ จำ� แนกตามประเภทผรู้ ับบริการ และสปสช.เขต 220 ปงี บประมาณ 2560

สารบญั ตารางตารางท่ี 35 การรับบรกิ ารแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2556-2560 221ตารางที่ 36 การรบั บรกิ ารแพทย์แผนไทย จ�ำแนกตามประเภทบริการ และสปสช.เขต 222 ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 37 การเขา้ ถึงยาบญั ชี จ (2) ในผู้ปว่ ยรายเก่าและรายใหม่ จำ� แนกตามโรค 223 ปงี บประมาณ 2557-2560 ตารางที่ 38 การรับบริการผ้ตู ิดเช้ือเอชไอวีและผ้ปู ่วยเอดส์ สทิ ธิหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาต ิ 225 ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 39 การรับบรกิ ารผ้ตู ดิ เชอื้ เอชไอวแี ละผปู้ ่วยเอดส์ ทกุ สิทธิ ปงี บประมาณ 2560 226ตารางท่ี 40 จ�ำนวนผ้ปู ว่ ยไตวายเรือ้ รังที่ลงทะเบยี นลา้ งไตผา่ นชอ่ งทอ้ งอย่างตอ่ เน่อื ง (CAPD) 227 เมอ่ื อายุ 7-19 ปี จำ� แนกตามระยะเวลาท่ีได้รับการผ่าตัดปลูกถา่ ยไต และสปสช.เขต ตารางที่ 41 จ�ำนวนผปู้ ว่ ยไตวายเร้อื รงั ท่รี ับบริการลา้ งไตผา่ นช่องท้องอยา่ งตอ่ เน่อื ง (CAPD) 227 ทย่ี ังมีชีวิตอยู่ ณ 30 กนั ยายน 2560 จ�ำแนกตามกลุ่มอายุ และสปสช.เขต ตารางที่ 42 จำ� นวนผูป้ ่วยไตวายเรอ้ื รัง ท่ีรับบรกิ ารฟอกเลือดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี ม (HD) 228 และฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่ืองไตเทยี ม แบบ HD Selfpay ทย่ี ังมีชวี ติ อยู่ ณ 30 กันยายน 2560 จำ� แนกตามกล่มุ อายุ และสปสช.เขต ตารางที่ 43 จำ� นวนผ้ปู ว่ ยจติ เวชเรือ้ รงั ในชุมชน ที่ได้รบั บริการโดยหนว่ ยบริการแม่ขา่ ย 230 และหน่วยบริการลูกขา่ ย จ�ำแนกตามสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 ตารางที่ 44 จ�ำนวนผสู้ ูงอายทุ ่มี ภี าวะพ่ึงพงิ ที่ได้รบั บรกิ ารดแู ลด้านสาธารณสุขโดยหนว่ ยบริการประจ�ำ 230 และองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิน่ จำ� แนกตามสปสช.เขต ปีงบประมาณ 2559-2560 ตารางที่ 45 พื้นท่กี ันดารพ้ืนที่เสยี่ งภยั และพ้ืนท่ี 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ท่ีได้รับจดั สรรคา่ ใช้จ่าย 231 บรกิ ารสาธารณสุขเพิ่มเติม ตารางท่ี 46 การให้บรกิ ารสอบถามข้อมูล รับเรอ่ื งร้องเรียน เร่อื งรอ้ งทุกข์ และประสานส่งต่อ 231 ปีงบประมาณ 2556-2560 ตารางที่ 47 จำ� นวนและร้อยละเรื่องร้องเรียนที่ได้รบั การแกไ้ ขภายใน 25 วนั ทำ� การ 232 ปงี บประมาณ 2556-2560 ตารางท่ี 48 จ�ำนวนผู้รับบริการได้รบั เงนิ ช่วยเหลือเบอ้ื งตน้ กรณีไดร้ บั ความเสียหาย 233 จากการรกั ษาพยาบาล ปีงบประมาณ 2556-2560 ตารางที่ 49 ตารางนิยามศัพท์ตัวชวี้ ัดในรายงานการสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ 234 ประจ�ำปีงบประมาณ 2560

ส่วนที่ 1 ผลการดำ�เนินงานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ แกป่ ระชาชนไทย

1. กรอบแนวคิดการสรา้ งระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ “การสร้างหลักประกันด้านสุขภาพอย่างถ้วนหน้าให้ ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีการพัฒนากับคนไทย” เป็นหนึ่งในนโยบายท่ีรัฐบาลให้ความส�ำคัญ มาอยา่ งตอ่ เนอ่ื งกวา่ 15 ปี ในระยะแรก มงุ่ เนน้ สรา้ งความมาอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง รวมทง้ั รฐั บาลปจั จบุ นั โดยนายกรฐั มนตรี ครอบคลมุ ดา้ นหลกั ประกนั สขุ ภาพใหก้ บั ประชาชนชาวไทยพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้ลงนามข้อตกลงร่วมกับ ผ่านกลไกการมีส่วนร่วม การสร้างความรู้ความเข้าใจในประเทศสมาชิกสหประชาชาติทั้ง 193 ประเทศ ในการ สทิ ธแิ ละหนา้ ท่ี ทง้ั ของประชาชนและบคุ ลากรสาธารณสขุขบั เคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาท่ีย่งั ยืนของโลก ปี 2558- ผู้ให้บริการควบคู่กับการหนุนเสริมการจัดระบบบริการท่ี2573 (Post 2015 Sustainable Development Goals: ประชาชนสามารถเขา้ ถงึ ไดส้ ะดวกและทว่ั ถงึ ระยะที่ 2 ให้SDGs) ซ่ึงมีความพยามยามในการบรรลุเป้าหมายต่างๆ ความส�ำคัญกับการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารโดย “ไม่ท้ิงใครไว้ข้างหลัง Leave No One Behind” งบประมาณโดยการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียซง่ึ เปา้ หมายข้อ 3.8 วา่ ด้วยการบรรลุหลกั ประกันสุขภาพ ทุกภาคส่วนการคุ้มครองสิทธิของทุกฝ่ายอย่างเหมาะสมถ้วนหน้าอย่างครอบคลุม เพ่ือปกป้องความเสี่ยงทาง รวมถึงการพัฒนาระบบการบริหารจัดการภายในของการเงินของประชาชนและสามารถเข้าถึงบริการท่ีจ�ำเป็น ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้เข้มแข็งมากข้ึนอย่างมีคุณภาพ และทุกคนได้รับยา/วัคซีนท่ีมีคุณภาพ ระยะท่ี 3 ไดม้ งุ่ สคู่ วามยงั่ ยนื ของระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพปลอดภัยและมีประสิทธิภาพตามความจ�ำเป็น ซึ่งถือเป็น มีมุมมองด้านความครอบคลุมทุกคนบนผืนแผ่นดินไทยโอกาสท่ีดีท่ีทุกภาคส่วนในประเทศจะร่วมกันขับเคล่ือน อย่างถ้วนหนา้ (Universal Coverage) ทุกภาคส่วนมีสว่ นให้ประเทศไทยสามารถบรรลุเป้าหมายดังกล่าวได้ รว่ มและเปน็ เจา้ ของ (Ownership) และมคี วามสอดคลอ้ งยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กลมกลืนกันในระหว่างระบบประกันสุขภาพภาครัฐฉบับนี้ เป็นฉบับที่ 4 พ.ศ. 2560-2564 ซึ่งเป็นแผน (Harmonization) โดยเน้นสนับสนุนการพัฒนาระบบระยะท่ี 4 กรอบคิดจะเช่ือมโยงกับรัฐธรรมนูญแห่ง บรกิ ารปฐมภูมิ และ ระยะที่ 4 ใหค้ วามส�ำคัญกับการมองราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ความเชื่อมโยงกับนโยบายทุกระดับโดยมุ่งให้บรรลุแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 12 แผน 3 เปา้ ประสงค์ ภายใต้ 5 ยทุ ธศาสตร์ (แผนภาพที่ 1) ดงั นี้พัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่12 แผนแม่บทบูรณาการพัฒนาระบบประกันสุขภาพ และแผนยุทธศาสตร์อ่ืนๆกระบวนการจัดท�ำยุทธศาสตร์ได้รับความร่วมมืออย่างสร้างสรรค์จากทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม นักวิชาการ และการรับฟังความเห็นอย่างรอบด้าน จนได้ผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตเิ มอื่ วนั ที่ 9 พฤศจกิ ายน 2559ใช้เป็นกรอบการขับเคล่ือนระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ26 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

กรอบแนวคดิ การสร้างระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติแผนภาพท่ี 1 เปา้ ประสงคย์ ทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 4 พ.ศ. 2560-2564 รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 27

2. การคลังสขุ ภาพ และงบประมาณ การสร้างระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ2.1 การคลังสุขภาพ เติบโตของรายจ่ายสุขภาพต่�ำกว่าอัตราการเติบโตของ เศรษฐกิจของประเทศในภาพรวม อย่างไรก็ตามสัดส่วน การคลงั สขุ ภาพในภาพรวม นบั วา่ มคี วามเกยี่ วขอ้ งกบั ดงั กลา่ วได้เพม่ิ ข้ึนเป็นรอ้ ยละ 3.7 ในปี พ.ศ. 2545 และการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตเิ ปน็ อยา่ งมาก ลดลงเลก็ นอ้ ยในชว่ งปี พ.ศ. 2546-2550 เป็นรอ้ ยละ 3.5เนอื่ งจากในการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ที่ และเพ่มิ ขนึ้ เปน็ ร้อยละ 4.1 ในปี พ.ศ. 2557 (แผนภูมทิ ี่ตอ้ งการปกปอ้ งภาระรายจา่ ยของประชาชนนนั้ ภาครฐั จะ 1)ต้องเข้ามารับผิดชอบรายจ่ายสุขภาพน้ันแทนประชาชน รายจ่ายสุขภาพต่อคนต่อปี ระหว่างปี 2538-2557และหากการจัดระบบบริการสุขภาพภายใต้หลักประกัน มีแนวโน้มท้ังเพิ่มขึ้นและลดลง กล่าวคือรายจ่ายสุขภาพสขุ ภาพแหง่ ชาตนิ นั้ ไมร่ ดั กมุ เพยี งพอ รายจา่ ยสขุ ภาพกจ็ ะ ต่อคนตอ่ ปีเพิ่มขึ้นโดยตลอด จาก 2,486 บาท ในปี 2538เพิ่มสูงขึ้นจนอาจจะมากเกินไป และกลายเป็นภาระ เป็น 3,110 บาท ในปี 2540 จากน้ันลดลงเนื่องจากรายจา่ ยของภาครฐั ตามมา ดงั นน้ั ในการลงทนุ ของรฐั เพอ่ื ประเทศประสบภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ ภายหลังปีแบกรบั ภาระรายจา่ ยสขุ ภาพทเี่ พมิ่ ขน้ึ ทง้ั ในดา้ นการขยาย 2545 เมอื่ ประเทศไทยมรี ะบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติความครอบคลมุ ประชาชน การขยายประเภทและขอบเขต รายจ่ายสขุ ภาพตอ่ คนตอ่ ปีได้เพม่ิ ข้ึนจาก 3,211 บาท ในบริการ ความครอบคลุมค่าใช้จ่ายของบริการแต่ละ ปี 2545 เป็น 7,966 บาท ในปี 2557 (แผนภูมิท่ี 2)ประเภทนั้น รัฐจะต้องมีรายจ่ายที่เพิ่มข้ึนอย่างแน่นอน หากเปรียบเทียบรายจ่ายสุขภาพรวม โดยแบ่งเป็นโดยที่ผ่านมามีการจัดท�ำบัญชีรายจ่ายสุขภาพแห่งชาติ ภาครัฐและภาคเอกชน พบวา่ สดั ส่วนของรายจ่ายสุขภาพ(National Health Account-NHA) ซึ่งเป็นดัชนีแสดง ภาครัฐเพม่ิ ขนึ้ จากร้อยละ 47 ในปี 2538 เปน็ ร้อยละ 77ขนาดของทรัพยากรที่ใช้ไปทั้งโดยภาครัฐและเอกชนต่อ ในปี 2557 (แผนภมู ทิ ี่ 3)สขุ ภาพของประชากรในประเทศ แสดงภาระของครวั เรอื นเปรียบเทยี บกบั รฐั บาล และสดั สว่ นรายจา่ ยสขุ ภาพตอ่ หวัประชากรหรือรายจ่ายสุขภาพต่อรายได้ประชาชาติ และแสดงให้เห็นวา่ ประเทศหนงึ่ ๆ ไดใ้ ช้ทรัพยากรของตนไปสู่กิจกรรมดา้ นสุขภาพมากน้อยเพียงไร รายจ่ายสขุ ภาพรวมของประเทศไทย (Total healthexpenditure: THE) เพม่ิ สงู ขนึ้ อยา่ งตอ่ เนอ่ื งจาก 147,837ลา้ นบาท ในปี พ.ศ. 2538 เปน็ 500,476 ลา้ นบาท ในปีพ.ศ. 2557 โดยสัดสว่ นรายจา่ ยสุขภาพรวม (THE) เทียบกบั ผลิตภัณฑม์ วลรวมภายในประเทศ (GDP) เป็นร้อยละ3.5 ในปี พ.ศ. 2538 ร้อยละ 4.0 ในปี พ.ศ. 2540 (ปีท่ีเกดิ วกิ ฤต “ตม้ ยำ� กงุ้ ”) สดั สว่ นดงั กลา่ วลดลงในปตี อ่ ๆ มาจนเปน็ ร้อยละ 3.3 ในปี พ.ศ. 2544 เนอื่ งจากอตั ราการ28 | รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

การคลังสุขภาพ และงบประมาณการสรา้ งระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติแผนภูมทิ ี่ 1 สัดสว่ นรายจา่ ยสุขภาพรวม (THE) ตอ่ ผลติ ภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ปี พ.ศ. 2538-2557ลา้ นบาท รอ้ ยละ600,000 3.5 3.8 4.0 3.7 3.9 4.1 3.8 4.1 4.2 4.0 4.1 5500,000 3.6 4400,000 3.5 3.4 3.7 3.6 3.5 3.5 3.5 500,476 3300,000 3.3 474,301 371,832 384,902 434,237 476,430200,000 251,693 274,055 303,853 356,275 2100,000 2538 147,837 2540 189,143 162,124 2547 228,041 1 2539 177,103 2541 172,811 167,147 170,203 201,679 211,957 00 2542 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2557 2543 2556 2544 2545 2546 รายจ่ายสขุ ภาพรวม สัดส่วนรายจ่ายสขุ ภาพรวม (THE) ต่อ ผลิตภณั ฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) (ณ ราคา ประจ�ำป)ีทม่ี า: World Health Organization : Global Health Expenditure Database http://apps.who.int/nha/database/ ViewData/Indicators/en [access 16 November 2017]แผนภมู ิท่ี 2 รายจา่ ยสขุ ภาพรวมของประชากรไทย ปี พ.ศ. 2538-2557 ดอลล่าร/์ คน/ปี บาท/คน/ปี2,486 4008,000 2,3,914160 2,26,28911 2,2,7730,331,22331,51644,80032 4,3642,8205,665,2,0082563 6,777 77,,3355874,966 3006,0004,000 222 237 239 245 200 169 171 190 91 100 115 1402,000 100 116 99 100 68 69 67 61 75 8100 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 25 56 2557 รายจ่ายสขุ ภาพ (บาท/คน/ป)ี รายจา่ ยสุขภาพ (ดอลลาร/์ คน/ป)ีที่มา: บญั ชรี ายจา่ ยสขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2557 สำ� นกั งานพฒั นานโยบายสขุ ภาพระหวา่ งประเทศ (IHPP), กระทรวงสาธารณสขุ รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 29

แผนภูมทิ ี่ 3 เปรยี บเทยี บรายจา่ ยสขุ ภาพของประเทศ ระหวา่ งภาครฐั และเอกชน ปี พ.ศ. 2538-2557 ร้อยละ 100 80 60 40 20 053 53 46 45 45 44 44 37 36 35 36 28 24 24 26 26 23 22 23 232538 47 2539 47 2540 54 2541 55 2542 55 2543 56 2544 56 2545 63 2546 64 2547 65 2548 64 2549 72 2550 76 2551 76 2552 74 2553 74 2554 77 2555 78 2556 77 2557 77 ภาคเอกชน ภาครัฐทีม่ า: บญั ชรี ายจา่ ยสขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2557 สำ� นกั งานพฒั นานโยบายสขุ ภาพระหวา่ งประเทศ (IHPP), กระทรวงสาธารณสขุ2.2 งบประมาณการสรา้ งหลกั ประกนั สุขภาพ ข้างคงทีห่ รือเพ่มิ ขึ้นเลก็ นอ้ ยคอื ในช่วงรอ้ ยละ 5.26-6.94 แห่งชาติ เมื่อเทียบกับงบประมาณของประเทศ โดยสัดส่วนของ งบประมาณกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตเิ พม่ิ สงู สดุ สัดส่วนงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่ง ในปงี บประมาณ 2553 เป็นรอ้ ยละ 6.94 (แผนภูมทิ ่ี 4)ชาตติ ั้งแตป่ ีงบประมาณ 2546 - 2560 อยู่ในระดบั ที่คอ่ นแผนภมู ทิ ี่ 4 เปรยี บเทยี บงบประมาณหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตกิ บั งบประมาณของประเทศ ปงี บประมาณ 2546-2560ลา้ นบาท รอ้ ยละ4,000,000 8 6.943,000,000 5.61 5.26 5.41 6.03 5.83 6.14 5.54 6.25 5.91 5.90 6.11 5.95 6.00 6.21 62,000,000 41,000,000 99596,,000901 2 1,6116,32,15200 1,26570,,508030 0 1,18326,,002030 1,59616,,326090 1,61600,1,090804 1,91501,8,700605 1,700,000 117,969 2,017209,,020801 2,31840,0,060009 2,41040,1,050400 2,51255,4,020508 2,51755,3,010502 2,71260,3,010502 2,71363,9,070502 20546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 งบประมาณของประเทศ งบกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ (รวมคา่ แรง/เงินเดือน) รอ้ ยละงบ UC เทยี บกบั งบประมาณประเทศทมี่ า: ข้อมูลงบกองทนุ หลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ปี 2546-2560 สำ� นักบรหิ ารแผนและงบประมาณ สปสช.หมายเหต:ุ กองทุนฯได้รบั งบกลางทีจ่ ัดสรรเพิม่ เตมิ ในปี 2546-2549 จำ� นวน 5,000 ลา้ นบาท, 3,845.33 ล้านบาท, 4,993.33 ล้านบาท และ 14,761.83 ล้านบาท ตามลำ� ดับ และในปี 2560 ตามมติคณะรฐั มนตรี เมอ่ื วนั ท่ี 18 เมษายน 2560 อนมุ ตั งิ บกลางเงนิ สำ� รองจา่ ยกรณฉี กุ เฉนิ หรอื จำ� เปน็ เพอื่ ชดเชยการจดั บรกิ ารสาธารณสขุ ของหน่วยบรกิ ารสังกดั กระทรวงสาธารณสขุ จำ� นวน 3,979.41 ล้านบาท (ไมร่ วมค่าตอบแทนกำ� ลังคนสาธารณสุข 1,000 ลา้ นบาท)30 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

การคลงั สุขภาพ และงบประมาณการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ งบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ในปี 2560 เปน็ 42,307 ล้านบาท เพิม่ ขึ้นจากปี 2546ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ งบค่าแรง/เงินเดือนของ ประมาณ 1.78 เท่า สว่ นงบกองทนุ ฯ เปน็ 127,445 ล้านหน่วยบริการภาครัฐ และงบกองทุนหลักประกันสุขภาพ บาท โดยเพม่ิ ขน้ึ จากปี 2546 ประมาณ 4.47 เทา่ (แผนภมู ิแหง่ ชาติ โดยงบคา่ แรง/เงนิ เดอื นของหนว่ ยบรกิ ารภาครฐั ท่ี 5)แผนภูมทิ ่ี 5 งบประมาณกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตทิ ี่ไดร้ บั ปงี บประมาณ 2546-2560 ล้านบาท 150,000 101,058120,000 28,584 89,385 107,81490,000 108,744 115,877 1141,2936,4009 127,44560,000 30,538 26,693 40,89027,594 54,42924,003 67,36625,385 76,59927,467 80,59830,000 33,573 2275,,654503 28,223 32,795 32,795 38,381 38,188 40,143 42,3070 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 เงินเดอื นหนว่ ยบริการภาครฐั งบกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ (หักเงินเดือน)ท่ีมา: ขอ้ มูลงบกองทุนหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ปี 2546-2560 ส�ำนกั บริหารแผนและงบประมาณ สปสช.หมายเหต:ุ 1) หักเงินเดือน หมายถงึ การค�ำนวณเงินเดือนหนว่ ยบรกิ ารภาครัฐ ในระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ว่ามีภาระ เงินเดอื นของบคุ ลากรเป็นเท่าใด โดยมกี ารทบทวนการหกั เงนิ เดือนเป็นระยะดงั น้ี - หนว่ ยบริการสังกดั สป.สธ. ในปี 2547 และ 2550 - หนว่ ยบรกิ ารรฐั อ่ืน นอก สป.สธ. ในปี 2547 และ 2554 2) ปี 2546-2549 ไดร้ บั จัดสรรงบกลางเพม่ิ เตมิ จำ� นวน 5,000 ล้านบาท, 3,845.33 ลา้ นบาท, 4,993.33 ล้านบาท และ 14,761.83 ลา้ นบาท ตามล�ำดับ และในปี 2560 จำ� นวน 3,979.41 ล้านบาท (ตามมติ ครม. วนั ท่ี 18 เมษายน 2560) ส�ำหรับอัตราเหมาจ่ายรายหัวต่อผู้มีสิทธิหลักประกัน 2549, 2552, 2553 และปี 2559 รฐั จดั สรรงบเพม่ิ เตมิ เพอ่ืสขุ ภาพแหง่ ชาติ ทร่ี ฐั บาลจดั สรรใหก้ บั กองทนุ หลกั ประกนั จดั หาบรกิ ารสำ� หรบั ผตู้ ดิ เชอื้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ ผปู้ ว่ ยสุขภาพแห่งชาติมีแนวโน้มเพ่ิมข้ึนเรื่อยๆ จากจ�ำนวน ไตวายเร้ือรัง บริการควบคุม ป้องกัน และรักษาผู้ป่วย1,202.40 บาทต่อประชากรผู้มีสิทธิ ในปี 2545 เป็น โรคเรื้อรัง (เบาหวาน ความดันโลหิตสูง) ผู้ป่วยจิตเวช3,109.87 บาท ในปี 2560 หรอื เพม่ิ ข้นึ 2.6 เทา่ ท�ำให้ เรือ้ รังในชมุ ชน และผสู้ ูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ตามล�ำดบัสามารถให้สิทธิประโยชน์และสนับสนุนการจัดบริการ ในปงี บประมาณ 2560 สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพสขุ ภาพใหก้ บั ประชาชนไดม้ ากยง่ิ ขนึ้ โดยในปงี บประมาณ แห่งชาติ ได้รับงบกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ รายงานการสรา งระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 31

ทง้ั สน้ิ จำ� นวน 165,773.01 ลา้ นบาท (รวมคา่ แรง/เงนิ เดอื น 48.80 ล้านคน (อัตราเหมาจ่ายรายหวั เทา่ กบั 3,109.87ของหน่วยบริการภาครัฐ จ�ำนวน 42,307.23 ล้านบาท) บาท) ครอบคลมุ 6 ประเภทบรกิ าร (แผนภาพท่ี 2)ส�ำหรับดูแลผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำนวนแผนภาพท่ี 2 งบกองทนุ หลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ จ�ำแนกตามรายการ ปงี บประมาณ 2560ท่มี า: ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เร่ืองหลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและการบริหารจัดการกองทุน หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ส�ำหรบั ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2560หมายเหตุ : งบเหมาจา่ ยรายหวั 151,770.67 ลา้ นบาท (ไมร่ วมงบกลาง 3,979.41 ลา้ นบาท) เปน็ ยอดทรี่ วมเงนิ เดอื นหนว่ ยบรกิ าร ภาครัฐ จ�ำนวน 42,307.23 ลา้ นบาท32 | รายงานการสรางระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

พฒั นาการชดุ สิทธปิ ระโยชน์และการจัดการเพมิ่ การเข้าถงึ บริการในระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ • ระบบเบกิ จ่ายกลางของประเทศ (NCH) • บูรณาการบริการรักษามะเรง็ มาตรฐานเดยี วคนไทยทกุ คนมสี ทิ ธิ • บูรณาการระบบประกนั สุขภาพ เจบ็ ป่วยฉกุ เฉนิ ถงึ แก่หลักประกนั สขุ ภาพ • กองทุนสุขภาพ • บริการบ�ำบัด • ขยายสิทธิ UC ใน ชีวติ (EMCO)ถว้ นหน้า ครอบคลุม ระดบั ตำ� บล ทดแทนไตผูป้ ว่ ย คนท่มี ปี ญั หา • ปลกู ถ่ายตับในบริการส่งเสริมสุข รว่ มกบั อบต. ไตวายเรอ้ื รัง สถานะและสทิ ธิ เดก็ <18ปีท่มี ีภาวะ • พฒั นาระบบดูแลผสู้ งู อายุท่ีมภี าวะพึ่งพิง (LTC)ภาพและป้องกนั โรค เทศบาล (CAPD : ลา้ งไต ตบั วาย (Liver • งบเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพหนว่ ยบรกิ าร (พนื้ ทก่ี นั ดาร เสยี่ งภยั )สำ� หรบั บคุ คลและ • เพ่ิมงบกองทุน ผ่านชอ่ งทอ้ งอย่าง • เพิม่ การเขา้ ถึง Transplant)ครอบครวั ตรวจ ฟน้ื ฟูสมรรถภาพ • บรกิ ารยาจำ� เป็น ตอ่ เน่ือง ยากำ� พร้า/ยา • ผ่าตัดเปลยี่ นหวั ใจ • การป้องกันการตดิ เชอ้ื เอชไอวีในวินิจฉยั บำ� บัดรักษา คนพิการ ราคาแพง HD : ฟอกเลือด แพทย์แผนไทย กลุม่ เส่ียงทางการแพทย์ ทาง • จัดต้งั ศนู ย์ประสาน (ยา CL) ด้วยไตเทียม KT : (Heart Transplant)ทนั ตกรรม ยาตาม งานหลกั ประกนั ปลกู ถา่ ยไต) • ตอ่ อายุยา CL • เจบ็ ป่วยฉุกเฉิน 3 • การดแู ลระยะยาวด้านสาธารณสุขบัญชยี าหลกั แห่งชาติ สุขภาพภาค • จัดต้งั ศูนย์บรกิ าร • บำ� บัดโรคทาง สำ� หรบั ผสู้ ูงอายทุ ่ีมภี าวะพึ่งพงิ ในฟืน้ ฟูสมรรถภาพ ประชาชน หลักประกัน • บริการสารทดแทน กองทนุ (EMCO) พืน้ ที่ (Long Term Care) สุขภาพใน ยาเสพตดิ MMT จติ เวชโดยไมจ่ �ำกัด • เปลย่ี นหน่วยบรกิ าร หน่วยบรกิ าร ระยะเวลารับไว้ • การดูแลผู้ปว่ ยจติ เวชเรอื้ รงั ใน รักษาเปน็ ผปู้ ่วยใน ได้ 4 ครงั้ /ปี ชมุ ชน พฒั นาการชุดสทิ ธปิ ระโยชน์ในระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ254625482550255225542556255825602545รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 332547254925512553 2555 2557 2559 ลดคิวผา่ ตัดต้อกระจก • บริการผู้ตดิ เชือ้ • ลดคิวผ่าตัดหัวใจ • เพิม่ การเข้าถึง คดั กรองภาวะ • ขยายความ • เพิ่มการเขา้ ถึง • ตรวจคัดกรองมะเรง็ (จากมากกว่า 1 ปี เอชเอวแี ละผปู้ ว่ ย (จาก 2 ปี เป็น ยาราคาแพง แทรกซ้อน ครอบคลุมวัคซีน บญั ชยี าจ (2) 4 ล�ำไส้ (CA Colon)เป็น 3เดอื น) เอดส์ (ยาตา้ นไวรัส 6 เดือน) บัญชียา จ(2) โรคเบาหวานและ ไข้หวดั ใหญ่ตาม รายการ* • ตรวจคัดกรองไวรัส เอชไอวี ตรวจทาง • บรกิ ารแพทย์ • ลดการรอคิว ความดนั โลหิตสูง ฤดูกาล • การรักษาดว้ ยยา ตับอกั เสบ C หอ้ งปฏบิ ัติการ ให้ แผนไทย ผา่ ตดั นิว่ ในทาง (2nd prevention • ปลูกถา่ ยเซลล์ ARV โดยไม่ (Hep-C) ค�ำปรกึ ษาเพื่อตรวจ • เพ่มิ การเขา้ ถึง เดนิ ปัสสาวะ DM-HT) ตน้ ก�ำเนดิ ผู้ป่วย จำ� กัดระดบั CD4 • บริการ PCC เลือดแบบสมคั รใจ โรคท่มี ีคา่ ใชจ้ ่าย • วัคซีนปอ้ งกนั ไข้ มะเร็งเมด็ เลือด • คลอดบุตรไม่ (ปฐมภมู ทิ ม่ี คี ลินกิ บริการถงุ ยาง สงู (CR) หวดั ใหญ่ ขาวมะเรง็ ตอ่ ม จำ� กดั จำ� นวนครงั้ หมอครอบครัว) อนามยั ) • จัดต้งั หนว่ ยรับ น้ำ� เหลือง (stem • UCEP “เจบ็ ปว่ ย • บรกิ ารใกลบ้ า้ น เรื่องร้องเรยี นอนื่ cell transplan- ฉกุ เฉนิ วิกฤติ มีสทิ ธิ ใกล้ใจ ท่เี ป็นอิสระจาก tation) ทุกท่ี”จา่ ยตาม fee ผถู้ กู ร้องเรยี น schedule ม. 50(5) • ผา่ ตัดวันเดยี ว (One day surgery: ODS)หมายเหต ุ * ยาบญั ชี จ (2) 4 รายการ ได้แก่ ยา Trastuzumab ในมะเร็งเต้านมระยะเร่ิมตน้ ยา peginterferon ในผูป้ ่วยติดเช้ือตบั อักเสบซี สายพันธ์ 1, 6 และสายพันธ์ 2 หรือ 3 ทม่ี ีการ ติดเชื้อ HIV รว่ มด้วย ยา Nilotinib และ ยา Dasatinib ในผปู้ ว่ ยกลุ่ม มะเร็งเมด็ เลือดขาวและตอ่ มน้ำ� เหลือง

3. การใช้สิทธเิ มอ่ื เจ็บปว่ ย และภาระรายจ่ายสขุ ภาพครัวเรอื น3.1 การใช้สิทธิของผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพ (รอ้ ยละ 14.4) และเจบ็ ปว่ ยเพยี งเลก็ นอ้ ย (รอ้ ยละ 10.47)แหง่ ชาติ ตามล�ำดับ ส�ำหรับผู้ป่วยใน เหตุผลคือ ช้า รอนาน (ร้อยละ 21.83) สิทธิประโยชน์ไม่ครอบคลุม (ร้อยละ อัตราการใช้สิทธิเมื่อเข้ารับบริการสุขภาพในหน่วย 20.77) และอบุ ตั เิ หตแุ ละเจ็บปว่ ยฉุกเฉนิ (รอ้ ยละ19.76)บริการ ซ่ึงจะบ่งบอกถึงการเข้าถึงบริการสุขภาพของผู้มี ตามลำ� ดับ (แผนภูมิท่ี 7)สิทธิหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จากการวเิ คราะห์ขอ้ มูล ส�ำหรับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของตนเองเมื่อการส�ำรวจอนามยั และสวัสดกิ าร ปี 2560 ของสำ� นกั งาน เจ็บปว่ ยกรณีไมไ่ ด้นอนโรงพยาบาล พบวา่ รอ้ ยละ 17.65สถติ แิ ห่งชาติ พบวา่ อัตราการใชส้ ทิ ธกิ รณีใชบ้ ริการแบบ ประชาชนยังเลือกที่จะซ้ือยารับประทานเอง/ไปหาหมอผปู้ ว่ ยนอกมแี นวโนม้ เพม่ิ ขนึ้ สงู สดุ รอ้ ยละ 79.45 (ปี 2554) พื้นบ้าน/หมอแผนโบราณ/หมอนวดแผนไทย รองลงมาและเรม่ิ ลดลงเร่ือยๆ เป็นรอ้ ยละ 60.70 ในปี 2560 ส่วน รอ้ ยละ 16.90 ใชบ้ รกิ ารทโี่ รงพยาบาลทวั่ ไป/โรงพยาบาลผปู้ ว่ ยในกม็ แี นวโนม้ เพมิ่ ขน้ึ เชน่ กนั สงู สดุ รอ้ ยละ 91.21 (ปี ศนู ย/์ โรงพยาบาลมหาวทิ ยาลยั และร้อยละ 15.01 ไปใช้2556) และเริ่มลดลงเป็นร้อยละ 87.85 ในปี 2560 บริการท่ีศูนย์บริการสาธารณสุข/โรงพยาบาลส่งเสริม(แผนภมู ทิ ่ี 6) สำ� หรบั เหตผุ ลของการไม่ใชส้ ทิ ธหิ ลกั ประกนั สุขภาพตำ� บล ตามลำ� ดับ (แผนภูมทิ ่ี 8)สขุ ภาพแหง่ ชาติ พบวา่ กรณผี ้ปู ว่ ยนอก ให้เหตุผลหลักวา่ช้ารอนาน (ร้อยละ 41.81) ไม่สะดวกไปในเวลาท�ำการแผนภูมทิ ี่ 6 อัตราการใชส้ ิทธขิ องผ้มู ีสทิ ธิหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ เมอ่ื มีการใช้บริการแบบผู้ปว่ ยนอก และผู้ป่วยในปี พรอ้.ศย.ละ2546-2560 87.03 90.53 91.20 91.21 87.58 87.85100 79.85 80.38 83.71 84.3580 79.45 79.87 75.30 60.7060 71.48! 67.88 71.58 77.91 62.04 60.094020 ผู้ป่วยนอก ผู้ปว่ ยนอก0 2546 2547 2548 2549 2550 2552 2554 2556 2558 2560ท่ีมา: ขอ้ มูลสำ� รวจอนามัยและสวสั ดกิ าร ส�ำนกั งานสถติ ิแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2546-2560, วเิ คราะห์โดย ดร.สุพล ลิ้มวัฒนานนท์หมายเหต:ุ หลงั ปี 2550 ส�ำนักงานสถติ แิ หง่ ชาติ กำ� หนดสำ� รวจทกุ 2 ปี34 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

การใช้สิทธเิ มอื่ เจ็บป่วย และภาระรายจ่ายสุขภาพครัวเรือนแผนภูมิที่ 7 เหตุผลที่ผู้มีสิทธิ ไม่ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เม่ือเข้ารับบริการในหน่วยบริการ จ�ำแนกตามประเภทของการเขา้ รับบริการสุขภาพ ปี พ.ศ. 2560สถานพยาบาลอยไู่ กล/เดินทางไมส่ ะดวก 6.80 ผปู้ วยใน แพทยว์ ินิจฉยั โรคไม่เก่ง/รักษาไมห่ าย 5.097.38 ผู้ปวยนอก ไม่แน่ใจในคุณภาพยา เจ็บป่วยเพียงเลก็ น้อย 9.59 41.87 ไม่ไดอ้ ยู่ในภูมิล�ำเนาท่ีใชส้ ทิ ธสิ วสั ดกิ าร 10.47 40 50 ไม่สะดวกไปในเวลาทำ� การ อุบัติเหตแุ ละเจ็บป่วยฉกุ เฉิน 12.02 14.41สิทธปิ ระโยชนข์ องสวัสดิการไมค่ รอบคลุม 19.76 ชา้ รอนาน 4.79 20.77 21.83 รอ้ ยละ 0 10 20 30ทมี่ า: ขอ้ มูลส�ำรวจอนามัยและสวัสดกิ าร สำ� นักงานสถิตแิ ห่งชาติ ปี พ.ศ. 2560, วเิ คราะห์โดย สำ� นกั สารสนเทศและประเมิน ผลลัพธ์สขุ ภาพ สปสช.แผนภมู ทิ ี่ 8 พฤติกรรมการรับบริการ/ดแู ลสขุ ภาพเม่ือเจ็บป่วย ของผู้มีสทิ ธิ UC ปี พ.ศ. 2560 (กรณีไม่ได้นอนรกั ษาในโรงพยาบาล)สอ./รพ.สต./ รพ.ชุมชน,ศนู ย์บรกิ ารฯ, 12.59% 15.01% รพ.ทวั่ ไป/รพ.ศูนย์/ รพ.มหาวิทยาลยั / รพ.รฐั สงั กดั อืน่ ๆ, 16.90% ซอ้ื ยากินเอง/ คลนิ ิก/ไปหาหมอพ้นื บ้าน/ รพ.เอกชน,หมอแผนโบราณ/ 10.74%หมอนวดแผนไทย, อื่นๆ 17.65% ไมร่ ะบุ 0.25% ไมไ่ ด้รกั ษา 22.04% 4.83%ท่มี า: ข้อมลู สำ� รวจอนามยั และสวสั ดิการ สำ� นักงานสถิติแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2560, วเิ คราะห์โดย สำ� นกั สารสนเทศและประเมินผลลพั ธ์สุขภาพ สปสช. รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 35

3.2 ภาระรายจ่ายสุขภาพของครัวเรือน ไม่ให้ครัวเรือนประสบวิกฤติทางการเงิน หรือกลายเป็น ครัวเรือนยากจนจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล ดังน้ัน จากข้อเสนอของคณะกรรมการจัดท�ำแนวทางการ การลดภาระรายจ่ายด้านค่ารักษาพยาบาลของครัวเรือนระดมทรัพยากรเพ่ือความยั่งยืนของระบบหลักประกัน สามารถสะทอ้ นความสำ� เรจ็ ในการสรา้ งระบบหลกั ประกนัสุขภาพแห่งชาติ 1 ต้ังเป้าหมาย ภายใน พ.ศ. 2565 สุขภาพแห่งชาติ ซึ่งจากการวิเคราะห์ข้อมูลการส�ำรวจอุบัติการณ์ของครัวเรือนล้มละลายจากการจ่ายค่ารักษา ภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน ของส�ำนักงานพยาบาล ไม่เกินระดับท่เี ปน็ อยู่ (ปี 2556) คอื รอ้ ยละ 2.3 สถิตแิ ห่งชาติ พบวา่ ครัวเรอื นทเี่ กิดวกิ ฤติทางการเงินจากของครัวเรอื นท้งั หมด และอุบตั กิ ารณข์ องครัวเรือนท่ีต้อง การจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล (Catastrophic health expen-กลายเป็นครัวเรือนยากจนภายหลังจากการจ่ายค่ารักษา diture : รายจา่ ยดา้ นสขุ ภาพของครวั เรอื นมากกวา่ รอ้ ยละพยาบาล ไมเ่ กนิ ระดบั ทเ่ี ปน็ อยู่ (ปี 2556) คอื รอ้ ยละ 0.47 10 ของรายจ่ายท้ังหมดของครัวเรือน) มีแนวโน้มลดลงของครวั เรอื นทง้ั หมด เปน็ การบง่ ชค้ี วามยง่ั ยนื ดา้ นการคลงั จาก รอ้ ยละ 7.07 (ปี 2533) เหลือร้อยละ 2.06 (ปี 2559)สุขภาพ ที่อยู่ในวิสัยท่ีประเทศ รัฐบาล และครัวเรือน (แผนภมู ทิ ี่ 9) และครัวเรือนที่กลายเปน็ ครัวเรือนยากจนสามารถลงทุนด้านสุขภาพได้ในระยะยาว และป้องกันแผนภมู ทิ ่ี 9 ร้อยละของครัวเรือนท่ีเกิดวิกฤติทางการเงินจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล (Catastrophic healthexpenditure) ปี พ.ศ. 2533-2559 รอ้ ยละ 8.0 7.076.0 6.82 6.794.0 5.97 5.302.0 5.74 4.06 4.08 3.85 3.24 3.13 3.29 2.88 2.47 2.63 2.28 2.23 2.01 2.060.0 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559ทมี่ า: การสำ� รวจภาวะเศรษฐกจิ และสงั คมของครัวเรอื น สำ� นักงานสถิติแหง่ ชาติ ปี พ.ศ. 2533-2559, วเิ คราะหโ์ ดย ดร.สุพล ลม้ิ วฒั นานนท์หมายเหต:ุ 1) คำ� นวณจาก ครวั เรอื นทม่ี รี ายจา่ ยดา้ นสขุ ภาพของครวั เรอื น มากกวา่ รอ้ ยละ 10 ของรายจา่ ยทงั้ หมดของครวั เรอื น 2) หลงั ปี พ.ศ. 2533 ส�ำนกั งานสถติ แิ ห่งชาติ มกี ารส�ำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครวั เรอื น (การใช้จา่ ยของ ครวั เรอื น) ทุกปี1 คำ� สัง่ กระทรวงสาธารณสขุ ท่ี 1020/2558 ลงวันท่ี 24 มถิ ุนายน 2558 แต่งตง้ั คณะกรรมการจัดทำ� แนวทางการระดมทรัพยากรเพื่อความยัง่ ยนื ของระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ตามขอ้ สง่ั การนายกรฐั มนตรี ตามมตคิ ณะรัฐมนตรี วนั ท่ี 20 เมษายน 2558 เพือ่ ศึกษาและสงั เคราะหข์ อ้ เสนอแนวทางการระดมทรัพยากรเพื่อความยั่งยืนและการบริหารจัดการทรัพยากรในระบบหลักประกันสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพและให้เกิดความเป็นธรรม โดยมีนายอมั มาร์ สยามวาลา เป็นทปี่ รึกษา และนายสุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ เป็นประธาน (ทีม่ า: คณะกรรมการจัดท�ำแนวทางการระดมทรัพยากรเพ่ือความย่ังยืนของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. ข้อเสนอการคลังสุขภาพเพ่ือความยั่งยืนของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเป้าประสงค์ ตัวชว้ี ดั และเป้าหมาย. นนทบุร;ี 55. หน้า 1-3.)36 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

2.34 การใช้สทิ ธิเมือ่ เจบ็ ป่วย และภาระรายจา่ ยสขุ ภาพครวั เรือน 2.33 2.45ภายหลงั จากการจา่ ยค่ารกั ษาพยาบาล (Health impov- จ่ายค่ารักษาพยาบาล) ลดลงร้อยละ 2.34 (ปี 2533) 2.20erishment : ครัวเรือนทต่ี กอยู่ใตเ้ ส้นความยากจน หลัง เหลอื ร้อยละ 0.30 (ปี 2559) (แผนภูมทิ ่ี 10) 1.69แผนภูมิท่ี 10 ร้อยละครัวเรือนที่ต้องกลายเป็นครัวเรือนยากจนภายหลังจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล (Health 2.01impoverishment) ปี พ.ศ. 2533-2559 1.33 1.10ร้อ8ย.0ละ 1.006.0 0.914.0 0.800.0 0.79 0.71ที่มา: การสำ� รวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรอื น สำ� นักงานสถติ แิ ห่งชาติ ปี พ.ศ. 2533-2559, 0.56 วิเคราะห์โดย ดร.สพุ ล ลิม้ วัฒนานนท์ 0.53หมายเหตุ: 1) ค�ำนวณจาก ครัวเรอื นทต่ี กอยู่ใต้เส้นความยากจน ภายหลังจากจา่ ยคา่ รักษาพยาบาล 0.50 2) ค�ำนวณใหม่ใหเ้ ป็นปจั จุบัน โดยใชเ้ สน้ ความยากจน (Poverty line) จากการสำ� รวจในแต่ละปี ของส�ำนกั งาน 0.46 คณะกรรมการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ 0.32 3) หลังปี พ.ศ. 2549 ส�ำนักงานสถติ ิแหง่ ชาติ มีการส�ำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครวั เรอื น (การใช้จ่ายของ 0.30 ครวั เรอื น) ทุกปี2533 รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 37 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

4. ผลการดำ�เนินงานการสรา้ งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ4.1. การบรรลเุ ปา้ ประสงคต์ ามแผนยทุ ธศาสตร์ แห่งชาติฉบับท่ี 4 เพื่อให้บรรลุตาม 3 เป้าประสงค์การพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ “ประชาชนเข้าถึงบริการ การเงินการคลังม่ันคง ธ�ำรงฉบับท่ี 4 (พ.ศ. 2560 - 2564) ธรรมาภิบาล” 10 ตัวช้ีวัด ซึ่งสรุปผลการด�ำเนินงาน พอสังเขปดงั นี้ (ตารางท่ี 1) ปีงบประมาณ 2560 เป็นปีแรกของการด�ำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพตารางท่ี 1 ผลการดำ� เนนิ งาน 10 ตัวช้ีวัดเปา้ ประสงค์ ตามแผนยทุ ธศาสตร์การพัฒนาระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติฉบับท่ี 4 ปีงบประมาณ 2560เป้าประสงค์ ตัวชว้ี ัด เป้าหมาย ผลงาน1. ประชาชนเข้าถงึ 1. ประสทิ ธผิ ลความครอบคลมุ หลกั จัดท�ำข้อเสนอแนวทาง วธิ กี าร ข้อเสนอวิธีการ บริการ ประกนั สุขภาพ (Effective Coverage) ประเมิน และผลการศกึ ษา ประเมินประสิทธผิ ล(Effective ทบทวนก�ำหนดเป็นแนวทาง ความครอบคลุมEquitable & ประเมนิ หลกั ประกนั สขุ ภาพResponsive 10 โรค 1Coverage) 2. การใชส้ ทิ ธิ UC เมอื่ เข้ารบั บรกิ าร >= ร้อยละ 87.58 สุขภาพแบบผู้ปว่ ยใน (Compliance รอ้ ยละ 87.85 rate: IP) 3. ความพงึ พอใจของผ้รู ับบริการ >= รอ้ ยละ 90 ร้อยละ 95.66 และผ้ใู หบ้ รกิ าร >= ร้อยละ 75 ร้อยละ 69.652. การเงินการคลัง 4. รายจ่ายสุขภาพรวม (Total Health ร้อยละ 4.6-5 ร้อยละ 4.12 2 มน่ั คง Expenditure: THE) เทยี บกบั(SAFE: Financing ผลติ ภณั ฑ์มวลรวมในประเทศ (GrossSystem) Domestic Product: GDP) 5. รายจ่ายของรัฐด้านสุขภาพ (General รอ้ ยละ 17-20 ร้อยละ 13.3 2 Government Health Expenditure: GGHE) เทยี บกับ รายจา่ ยของรฐั บาล (General Government Expenditure: GGE) 6. ครัวเรอื นที่เกิดวิกฤตทางการเงนิ จาก <=ร้อยละ 2.3 ร้อยละ 2.06 3 การจา่ ยคา่ รักษาพยาบาล (Catastrophic health expenditure)38 | รายงานการสรางระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนินงานการสร้างระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ เป้าประสงค์ ตัวชวี้ ัด เป้าหมาย ผลงาน3. ด�ำรงธรรมภบิ าล 7. ครัวเรือนท่ีต้องกลายเป็นครัวเรอื น <=ร้อยละ 0.47 ร้อยละ 0.30 3 (Good ยากจนภายหลังจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล มขี ้อสรุปแนวทาง/วิธกี ารวดั มีขอ้ สรปุ แนวทาง/ Governance) (Health impoverishment) ความม่งุ ม่ัน (Commitment) วธิ กี ารวดั ส�ำหรบั 8. ความมงุ่ มัน่ และรบั ผิดชอบร่วมกันของ และความรบั ผดิ ชอบร่วมกัน ปี 61 - 64 ท่ีผ่าน ของคณะกรรมการหลักประกนั สุขภาพ (Accountability) ของ บอรด์ ความเหน็ ชอบ แหง่ ชาติและคณะกรรมการควบคมุ หลกั ฯ และบอร์ด ควบคมุ ฯ คุณภาพและมาตรฐานหน่วยบริการ 9. การเปน็ องค์กรประสิทธิภาพสงู มแี นวทางการประเมนิ ท่ีได้จาก ศึกษาเกณฑค์ ณุ ภาพ การทบทวน ซึ่งไดร้ บั ความเหน็ การบรหิ ารจัดการ 10. คณุ ธรรมและความโปรง่ ใสในการ ชอบจากกรรมการบริหาร และ ภาครัฐ/ทบทวน/ ด�ำเนินงาน (ITA)4 ตามมาตรฐาน สื่อสารให้บุคคลากรทราบ บรู ณาการเกณฑ์กับ การประเมนิ ของรฐั (ปปช.) การด�ำเนินงานของ ส�ำนักงานฯ >= รอ้ ยละ 85 รอ้ ยละ 92.7หมายเหตุ: 1. มตคิ ณะอนุกรรมการก�ำหนดประเภทและขอบเขตในการใหบ้ ริการสาธารณสขุ ที่จ�ำเป็นต่อสขุ ภาพและการดำ� รง ชีวติ ครง้ั ที่ 9/2560 วันท่ี 12 ธ.ค.60 โดยประเมนิ ต้งั แต่ Health promotion, Disease prevention จนถงึ Palliative care ใน 10 โรค ไดแ้ ก่ วณั โรค (TB), เอชไอว/ี เอดส์ (HIV/AIDs), มะเรง็ ปากมดลกู (CA cervix), เบาหวาน (DM), ความดนั โลหิตสูง (HT), หวั ใจขาดเลอื ด (Ischemic Heart Disease), หลอดเลอื ดสมองตีบ/ อุดตัน (Stroke), ภาวะปัญญาอ่อนเด็ก (Hypothyroid), ทารกขาดอากาศแรกเกิด และโรคจิตเวชเรื้อรัง (Schizophrenia, Depression, Bipolar Disorder และในกลุ่มท่ีต้องรักษาด้วยยาต้านโรคจิต Antipsychotic drugs ในระยะยาว) 2. World Health Organization. Global Health Expenditure Data base, ขอ้ มลู ปี 2557 3. วิเคราะหจ์ ากขอ้ มูลการส�ำรวจภาวะเศรษฐกจิ และสังคมของครวั เรอื น สำ� นกั งานสถติ แิ หง่ ชาติ ปี 2559 4. ITA ประเมิน 8 ประเดน็ 1) การจดั ซอ้ื จดั จา้ ง 2) มาตรฐานการปฏบิ ัตงิ าน 3) ความเปน็ ธรรม/ไมเ่ ลือกปฏบิ ตั ิ 4) การมีส่วนร่วมผ้มู สี ว่ นได้ส่วนเสีย 5) การเข้าถงึ ข้อมลู 6) ระบบการรอ้ งเรยี น 7) ผลประโยชนท์ บั ซอ้ น และ 8) การดำ� เนินการดา้ นการป้องกันและปราบปรามการทจุ ริต4.2. ผลการบริหารงบกองทุนหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 4.2.1 การเบกิ จา่ ยงบกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพ สนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขของแหง่ ชาติ หนว่ ยบริการ จำ� นวน 127,651.3569 ลา้ นบาท คดิ เปน็ ปีงบประมาณ 2560 มีการเบิกจ่ายงบกองทุน ร้อยละ 103.39 เทียบกับงบประมาณท่ีได้รับจัดสรร (แผนภาพท่ี 3)หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส�ำหรับเป็นค่าใช้จ่าย รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 39

แผนภาพท่ี 3 การเบิกจา่ ยงบกองทุนหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ จ�ำแนกตามรายการ ปงี บประมาณ 2560ทม่ี า: 1) ประกาศคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ เร่ือง หลกั เกณฑก์ ารด�ำเนินงานและการบริหารจัดการกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ส�ำหรบั ผ้มู ีสิทธหิ ลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปงี บประมาณ 2560 2) รายงานการเงนิ กองทุนหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2560 ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 ส�ำนักการเงนิ และบญั ชีกองทนุ สปสช.หมายเหต:ุ งบประมาณทจี่ า่ ยไปมากกว่างบประมาณท่ีได้รับ เกดิ จากผลงานบรกิ ารเกนิ กว่าเปา้ หมาย ในงบบรกิ ารเหมาจ่าย รายหวั บรกิ ารผตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวฯี และผปู้ ว่ ยไตวายเรอื้ รงั โดยงบกองทนุ ฯ ไดร้ บั การจดั สรรงบกลางเพมิ่ เตมิ จำ� นวน 3,979.41 ลา้ นบาท ตามมตคิ ณะรฐั มนตรี เมื่อวนั ท่ี 18 เมษายน 2560 ส�ำหรับจ่ายกรณฉี กุ เฉินหรือจ�ำเป็นเพอ่ื ชดเชยการจัดบรกิ ารสาธารณสุขของหน่วยบรกิ ารสงั กัดกระทรวง 4.2.2 การบริหารงบเหมาจา่ ยรายหวั หรอื บตั รทอง) จำ� นวน 48.143 ลา้ นคน มผี ลู้ งทะเบยี นสทิ ธิ 1) ความครอบคลมุ สิทธใิ นระบบประกันสขุ ภาพ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำนวน 48.110 ล้านคน ปงี บประมาณ 2560 ความครอบคลมุ ของการมรี ะบบ คิดเป็นความครอบคลุมของประชากรสิทธิหลักประกันประกันสุขภาพของประเทศ ซึ่งประกอบด้วยประชากร สขุ ภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme: UCS)ผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สิทธิประกันสังคม ร้อยละ 99.93 โดยมีประชากรท่ียังไม่ลงทะเบียนสิทธิสทิ ธสิ วสั ดกิ ารขา้ ราชการ หรอื สวสั ดกิ ารรกั ษาพยาบาลอนื่ จ�ำนวน 0.033 ล้านคน ท้ังนี้ไม่นับรวมบุคคลที่ไม่อยู่ในทร่ี ฐั จดั ใหม้ กี ารลงทะเบยี นในระบบประกนั สขุ ภาพ จำ� นวน ทะเบียนบ้าน (รอยืนยันสิทธิ) จ�ำนวน 0.112 ล้านคนทั้งส้ิน 66.014 ล้านคน คิดเป็นความครอบคลุมสิทธิใน คนไทยในต่างประเทศ คนต่างด้าว และคนต่างด้าวท่ีระบบประกันสุขภาพของประเทศ (Universal Health ซ้ือประกันสขุ ภาพ (แผนภาพที่ 4)Coverage: UHC) ร้อยละ 99.95 (จากทัง้ หมด 66.047 โดยระบบประกันสุขภาพของไทยประกอบด้วย 3ลา้ นคน) ซง่ึ ความครอบคลมุ เพมิ่ ขนึ้ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง สำ� หรบั สทิ ธหิ ลกั คอื สทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สทิ ธปิ ระกนัประชากรผ้มู ีสิทธิหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ (สิทธิ UC สังคม และสิทธิสวัสดิการข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ พบว่า40 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสร้างระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติประชากรสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติส่วนใหญ่เป็น สวสั ดกิ ารขา้ ราชการ/รฐั วสิ าหกจิ กระจายในทุกกลุม่ อายุเดก็ อายุ 0-19 ปี และผู้สูงอายุ 60 ปีขน้ึ ไป สทิ ธปิ ระกัน โดยเฉพาะอายุ 40 ปีขนึ้ ไป (แผนภาพท่ี 5)สังคมเป็นวัยแรงงาน ช่วงอายุ 25-49 ปี และสิทธิแผนภาพที่ 4 สทิ ธปิ ระกนั สขุ ภาพของประเทศ จ�ำแนกตามประเภทสิทธิ ปีงบประมาณ 2560ทม่ี า: สำ� นักบรหิ ารงานทะเบียน สปสช., ขอ้ มูล ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 15 ตลุ าคม 2560หมายเหต:ุ 1. หมายถึง ประชากรไทยท้ังหมด ไม่นบั รวมบคุ คลทร่ี อยืนยันสิทธิ, คนไทยในตา่ งประเทศ และคนตา่ งด้าว 2. หมายถึง ครเู อกชน และบคุ ลที่มีปญั หาสถานะและสิทธิ 3. หมายถึง ร้อยละความครอบคลุมในระบบประกนั สุขภาพของประเทศ (Universal Health Coverage: UHC) = สทิ ธิ UC ที่ลงทะเบยี น + สิทธิประกนั สขุ ภาพกองทนุ อนื่ + บคุ คลท่ีมปี ัญหาสถานะสิทธิ x 100 จำ� นวนประชากรไทยท้ังหมด 4. หมายถงึ รอ้ ยละความครอบคลุมสิทธิหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme: UCS) = สทิ ธิ UC ทีล่ งทะเบยี น x 100 . สทิ ธิ UC ท่ีลงทะเบยี น + บุคคลท่ยี ังไมล่ งทะเบียนสทิ ธิ รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 41

แผนภาพท่ี 5 สดั สว่ นประชากรสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สทิ ธปิ ระกนั สงั คม สทิ ธสิ วสั ดกิ ารขา้ ราชการ/รฐั วสิ าหกจิและสทิ ธอิ ่นื ๆ จ�ำแนกตามเพศและกลมุ่ อายุ ปีงบประมาณ 2560ทม่ี า: สำ� นักบรหิ ารงานทะเบยี น สปสช., ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 15 ตุลาคม 2560 2) การขนึ้ ทะเบยี นหนว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกนั สาธารณสขุ รอ้ ยละ 18.79 เปน็ หนว่ ยบรกิ ารเอกชน) และสุขภาพแหง่ ชาติ หนว่ ยบริการรบั ส่งต่อ จำ� นวน 1,332 แหง่ (รอ้ ยละ 71.02 ในปงี บประมาณ 2560 มหี นว่ ยบรกิ ารขน้ึ ทะเบยี นเปน็ เป็นหน่วยบริการในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ร้อยละหนว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ แบง่ เปน็ 20.35 เป็นหน่วยบรกิ ารเอกชน) โดยเป็นหน่วยบริการท่ี3 ประเภท ประกอบดว้ ย หน่วยบรกิ ารปฐมภมู ิ จ�ำนวน รบั คา่ บรกิ ารทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหวั (Capitation)11,578 แห่ง (ร้อยละ 94.33 เปน็ หนว่ ยบรกิ ารในสังกดั จ�ำนวน 988 แห่ง และหน่วยบริการที่ไม่รับค่าบริการกระทรวงสาธารณสขุ ) หนว่ ยบรกิ ารประจำ� จำ� นวน 1,325 ทางการแพทย์เหมาจ่ายราย (Non-Capitation) จ�ำนวนแหง่ (ร้อยละ 68.83 เป็นหนว่ ยบริการในสงั กัดกระทรวง 344 แหง่ (แผนภาพที่ 6)42 | รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติแผนภาพที่ 6 หน่วยบริการทีข่ ึน้ ทะเบยี นในระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จ�ำแนกตามสังกดั ปีงบประมาณ 2560ที่มา: สำ� นกั บรหิ ารงานทะเบยี น สปสช., ข้อมลู ณ 30 กันยายน 2560หมายเหตุ: 1) *กระทรวงอ่ืนๆ ได้แก่ กลาโหม มหาดไทย ศกึ ษาธิการ 2) หน่วยบรกิ ารสามารถขึน้ ทะเบยี นไดม้ ากกว่า 1 ประเภท 3) คุณภาพหน่วยบริการรับส่งต่อในระบบหลัก ไดร้ บั การรบั รองคณุ ภาพขน้ั 1 นอกจากนมี้ หี นว่ ยบรกิ ารท่ีประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ อยู่ระหว่างพัฒนา 33 แห่ง (ร้อยละ 3.11) และอยู่ใน หน่วยบริการรับส่งต่อในระบบหลักประกันสุขภาพ กระบวนการตรวจรบั รอง 49 แหง่ (รอ้ ยละ 4.61) (แผนภมู ิแห่งชาติมีการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานบริการตาม ท่ี 11) ซึ่งมีการพัฒนาและได้รับการรับรองคุณภาพกระบวนการรับรองคุณภาพโรงพยาบาล (Hospital มาตรฐานขัน้ HA เพม่ิ ขนึ้ อยา่ งคอ่ เนือ่ งAccreditation: HA) ในปีงบประมาณ 2560 ร้อยละ เมอ่ื พจิ ารณาสดั สว่ นของหนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ ท่ีไดร้ บั92.28 (980 แหง่ ) ได้รับการรับรองคุณภาพในข้นั ต่างๆ การรับรองคณุ ภาพขน้ั HA ของแตล่ ะเขต พบว่า เขต 11(หน่วยบริการท่ีขอรับการประเมินเพื่อรับรองคุณภาพ สรุ าษฎรธ์ านี มสี ดั สว่ นของหนว่ ยบรกิ ารที่ไดร้ บั การรบั รองทงั้ หมด 1,062 แหง่ ) โดยรอ้ ยละ 76.37 (811 แหง่ ) ได้ คณุ ภาพขั้น HA สงู สดุ (ร้อยละ 88.16) รองลงมาคอื เขตรบั การรบั รองคณุ ภาพข้นั HA ร้อยละ 15.25 (162 แห่ง) 4 สระบรุ ี (ร้อยละ 86.21) และเขต 6 ระยอง (ร้อยละไดร้ บั การรบั รองคณุ ภาพขัน้ 2 และร้อยละ 0.66 (7 แหง่ ) 83.02) ตามลำ� ดับ (แผนภูมทิ ี่ 12)รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 43

แผนภูมิที่ 11 หน่วยบริการรับส่งต่อที่ได้รับการรับรองคุณภาพมาตรฐานขั้นต่างๆ จ�ำแนกตามขั้นการรับรองคุณภาพมาตรฐาน (HA) ปีงบประมาณ 2546-2560ร้อยละ100 6.12 6.74 13.86 15.8280 15.98 16.18 4.96 20.00 22.58 26.67 23.48 29.86 39.98 42.65 45.09 46.43 55.1960 31.34 76.37 22.10 26.45 20.81 48.22 63.60 56.16 65.59 63.5640 54.7320 55.81 50.62 8.64 42.89 53.34 51.78 43.68 44.92 37.360 17.58 25.43 14.44 10.02 05..6917 24..4226 23..5007 036...488995 41..4132 13..2014 1035..16.2165 0.91 3.10 3.21 4.61 5.77 3.76 2.73 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 รบั รอง HA รับรองขนั้ 2 รับรองข้นั 1 ก�ำลงั พัฒนา อยู่ในกระบวนการตรวจรบั รองที่มา: สถาบนั รบั รองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 วิเคราะหโ์ ดย สำ� นักสนบั สนุนคณุ ภาพและ มาตรฐานหน่วยบรกิ าร สปสช.หมายเหตุ: สถานะการรับรองกระบวนการคุณภาพสถานพยาบาลจากสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) วันที่ 30 กันยายน 2560 สถานะการขึน้ ทะเบยี นเป็นหนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ ฯ จากส�ำนักบริหารงานทะเบยี น สปสช. ณ วันท่ี 31 สงิ หาคม 2560แผนภมู ทิ ี่ 12 ร้อยละหน่วยบรกิ ารรับส่งต่อที่ได้รับการรบั รองคุณภาพมาตรฐาน HA ขนั้ ตา่ งๆ จ�ำแนกตามสปสช.เขตปีงบประมาณ 2560 รอ้ ยละ 1008060 64.96 72.15 80.46 86.21 65.52 83.02 77.78 72.41 73.17 77.53 88.16 79.17 76.294020 29.06 15.19 9.20 22.41 11.11 20.69 19.51 8.99 7.89 13.54 17.53 8.05 7.550321น เคิพรชีษยสงวุณใโรหรลก่ม์ค4 สระ ุบ ีร5 ราชบุ ีร6 ระยอง 111091สุอุน3รบ8ค1ารลก2ษุอรรุราาฎดงสเชร์ชรงทสีธธธขาาาพลม ีนีฯาีนนา ขอนแก่น 7 รบั รอง HA รบั รองข้ัน 2 รบั รองขน้ั 1 ก�ำลังพัฒนา อยู่ในกระบวนการตรวจรบั รองทม่ี า: สถาบันรบั รองคณุ ภาพสถานพยาบาล (สรพ.) ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560 วเิ คราะห์โดย สำ� นักสนบั สนุนคณุ ภาพและ มาตรฐานหนว่ ยบรกิ าร สปสช.44 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสรา้ งระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 4) การตรวจประเมินหน่วยบริการในระบบหลัก สาธารณสขุ และหนว่ ยบรกิ ารประจำ� สงั กดั ปลดั กระทรวงประกันสุขภาพแหง่ ชาติ สาธารณสุข มีสัดส่วนการผ่านเกณฑ์ขึ้นทะเบียนสูงที่สุด ผลการตรวจประเมินหน่วยบริการที่ข้ึนทะเบียนใน (แผนภมู ทิ ี่ 13)ระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ในปงี บประมาณ 2560 เมื่อพิจารณาตาม สปสช.เขต พบว่า สัดส่วนของประกอบด้วย หน่วยบริการปฐมภูมิ หน่วยบริการประจ�ำ หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ทิ ผี่ า่ นเกณฑก์ ารขน้ึ ทะเบยี นมากทส่ี ดุและหน่วยบริการรับส่งต่อ ผ่านตามเกณฑ์การประเมิน คอื เขต 8 อดุ รธานี (ร้อยละ 81.28) หน่วยบรกิ ารประจ�ำ(รวมผา่ นแบบมีเงอ่ื นไข) ร้อยละ 94.67 รอ้ ยละ 97.53 ท่ีผ่านเกณฑ์การขึ้นทะเบียนมากท่ีสุด คือ เขต 9และร้อยละ 92.48 ตามล�ำดบั (ตารางท่ี 2) นครราชสีมา เขต 7 ขอนแกน่ เขต 8 อดุ รธานี และเขต เมื่อจ�ำแนกตามสังกัดของหน่วยบริการ พบว่า 10 อุบลราชธานี (ร้อยละ 90.91 - 93.64) (แผนภูมทิ ่ี 14)หน่วยบริการปฐมภูมิ สังกัดนอกส�ำนักปลัดกระทรวงตารางท่ี 2 ผลการตรวจประเมินหน่วยบรกิ ารในระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ จ�ำแนกตามประเภทการขึ้นทะเบียนปีงบประมาณ 2560ผลการประเมนิ ประเภทการ หนว่ ยบริการปฐมภมู ิ หนว่ ยบริการประจ�ำ หน่วยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ ขึ้นทะเบียน จำ� นวน ร้อยละ จำ� นวน รอ้ ยละ จ�ำนวน ร้อยละผ่านเกณฑ์ 7,550 65.12 988 74.06 375 36.62ผ่านเกณฑ์แบบมีเงื่อนไข 3,426 29.55 313 23.46 572 55.86 618 5.33 33 2.47 77 7.52ไม่ผา่ นเกณฑ์ 11,594 100.00 1,334 100.00 1,024 100.00รวมทีม่ า: สำ� นกั บรหิ ารงานทะเบยี น สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560แผนภมู ทิ ่ี 13 ผลการตรวจประเมนิ หนว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จำ� แนกตามประเภทและสงั กดั ของหน่วยบรกิ าร ปงี บประมาณ 2560 หนว่ ย: แหง่ (รอ้ ยละ) หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ หนว่ ยบรกิ ารประจำ� หนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ รฐั อปท. 112 81 18 รฐั อปท. 8 3 1 รัฐอปท. 2 2 รฐั พเิ ศษ 6 4 รฐั พเิ ศษ 2 1 รัฐพเิ ศษ 2 1 เอกชน 198 71 4 เอกชน 84 168 2 เอกชน 20 36 1 รฐั นอก สธ. 92 66 11 รัฐนอก สธ. 89 51 11 รฐั นอก สธ. 33 31 20 รัฐใน สธ.(นอกสป.) 41 รัฐใน สธ.(นอกสป.) 2 1 2 รฐั ใน สธ.(นอกสป.) 3 5 2รฐั ใน สธ.(สงั กดั สป.) 7,138 3,203 585 รัฐใน สธ.(สังกดั สป.) 803 89 17 รัฐใน สธ.(สังกัด สป.) 315 499 52 0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100% ผ่านเกณฑ์ ผ่านแบบมเี งือ่ นไข ไมผ่ า่ นที่มา: สำ� นกั บรหิ ารงานทะเบยี น สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 45

แผนภูมิที่ 14 ผลการตรวจประเมินหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำแนกตามประเภทของหน่วยบริการและสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560 หนว่ ย: แหง่ (รอ้ ยละ) หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ หนว่ ยบรกิ ารประจำ� หนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ กรงุ เทพฯ 187 83 8 กรุงเทพฯ 91 172 10 กรงุ เทพฯ 26 24 สงขลา 75 11 594 362 0 สงขลา 78 9 3 สงขลา 15 50 20สรุ าษฎรธ์ านี 70 7อบุ ลราชธานี 565 202 82 สรุ าษฎรธ์ านี สรุ าษฎรธ์ านี 39 40 7นครราชสมี า 103 6 1 602 306 42 อบุ ลราชธานี 89 5 3 อุบลราชธานี 21 52 4 อดุ รธานี 78 5 1 ขอนแกน่ 764 282 33 นครราชสีมา 73 16 นครราชสีมา 44 48 5 ระยอง 803 161 24 อุดรธานี 47 25 5 อุดรธานี 34 54 4 ราชบรุ ี 97 24 1 ขอนแกน่ 20 สระบรุ ี 726 195 1 ขอนแกน่ 52 5 50 4 นครสวรรค์ ระยอง 44 9 1 พิษณุโลก 623 225 38 ราชบรุ ี ระยอง 33 51 1 เชียงใหม่ 446 394 184 สระบรุ ี 91 19 8 ราชบุรี 31 43 5 626 335 21 สระบุรี 33 45 4 431 207 26 นครสวรรค์ นครสวรรค์ 12 31 10 424 261 21 พษิ ณโุ ลก พิษณโุ ลก 23 26 3 759 383 138 เชยี งใหม่ เชยี งใหม่ 44 58 10 0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100% ผ่านเกณฑ ์ ผา่ นแบบมเี งอื่ นไข ไม่ผ่านท่มี า: สำ� นกั บรหิ ารงานทะเบยี น สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 5) การเขา้ ถงึ บรกิ ารดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำนวน 48.8029ของผ้มู ีสิทธหิ ลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ลา้ นคน ปีงบประมาณ 2560 สปสช. ได้รับจัดสรรงบค่า ผลการด�ำเนินงาน/การใช้บริการทางการแพทย์บริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัว วงเงินทั้งหมด เหมาจ่ายรายหัว ของปีงบประมาณ 2560 เทียบกับ109,463.4406 ล้านบาท โดยมีอัตราเหมาจ่ายภาพรวม เปา้ หมายตามงบประมาณที่ไดร้ บั การจดั สรร (ตารางท่ี 3)เทา่ กับ 3,109.87 บาทตอ่ ประชากรผมู้ สี ิทธติ ามกฎหมายตารางที่ 3 แผน/ผลการดำ� เนินงานการบริการทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหัว ปงี บประมาณ 2560 รายการ เป้าหมาย ผลงาน รอ้ ยละ หน่วยนบั (ตามงบประมาณประชากรเปา้ หมาย 1 100.75- ประชากรไทยทั้งหมด (ผลงาน 30 กนั ยายน 2560) ท่ีไดร้ บั ) 98.58- ประชากรสิทธิ UC ทล่ี งทะเบียน (ผลงาน 30 กนั ยายน2560) คน 65,521,660 66,013,645 คน 48,802,900 48,109,95746 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ รายการ หน่วยนบั เปา้ หมาย ผลงาน รอ้ ยละ (ตามงบประมาณ1. บริการผปู้ ่วยนอก 2 ครั้ง 184,275,260 117.65- บริการผู้ป่วยนอก คร้ัง/คน/ปี ท่ไี ด้รับ) 3.821 119.06- อัตราการใช้บริการผปู้ ่วยนอก 156,624,071 102.842. บริการผปู้ ว่ ยใน 3 ครั้ง 6,015,586 104.07- บริการผปู้ ว่ ยใน ครัง้ /คน/ปี 3.209 0.125- อตั ราการใชบ้ รกิ ารผปู้ ่วยใน 5,849,261 110.083. บรกิ ารกรณีเฉพาะ คร้ัง 1,367,141 0.120 73.25 3.1 การใหบ้ รกิ ารนอกเครอื ข่ายกรณีจำ� เปน็ ครง้ั 9,524 - การใช้บริการข้ามจังหวดั ทลี่ งทะเบยี น กรณี 1,241,941 123.86 อุบตั เิ หต/ุ เจ็บปว่ ยฉุกเฉินแบบผปู้ ว่ ยนอก (OP-AE) ครง้ั 395,058 และคนพกิ ารทเ่ี ข้ารบั บริการตา่ งหน่วยบริการท่ี 13,003 106.61 ลงทะเบยี น 3 คร้ัง 245,410 - การรบั บริการคร้งั แรกของผู้ทย่ี ังไม่เคยลงทะเบยี น 318,948 103.40 เลือกหนว่ ยบริการ และผูป้ ระกันตนทยี่ งั ไมไ่ ด้รบั คร้งั 34,550 75.66 สทิ ธิจากกองทนุ ประกันสงั คม ทัง้ ผู้ป่วยนอกและ คร้งั 230,186 2,815 ผปู้ ว่ ยใน 3 129.22 - การรบั ส่งตอ่ ผปู้ ว่ ยนอกข้ามจงั หวดั หรือส่งตอ่ จาก คร้ัง 33,415 3,861 148.66 รพศ./รพท. ไปรพ.มหาวิทยาลัย ภายในจังหวัด ครง้ั 3,721 4,503 (OP-Refer) 4 113.09 - การเบกิ ค่าพาหนะรับส่งต่อระหวา่ งหนว่ ยบรกิ าร 3 คร้ัง 2,988 126,884 138.17 ครัง้ 3,029 10,486 3.2 การบรกิ ารเพื่อเพม่ิ ความมนั่ ใจเรอ่ื งคุณภาพผลงาน บริการ 112,200 - การลา้ งไต/ฟอกไต ในผู้ป่วยไตวายเฉียบพลัน 3 7,589 - การรักษาโรคติดเชอื้ ฉวยโอกาสในผู้ตดิ เช้ือเอชไอวี (โรคเยือ่ หมุ้ สมองอกั เสบจากเชื้อรา: Cryptococcal meningitis และโรคติดเชือ้ ไวรสั ท่ีจอประสาทตา: Cytomegalovirus retinitis) 3 - การให้ยาละลายลิ่มเลอื ดในผู้ปว่ ยโรคหลอดเลอื ด สมองตบี หรอื อุดตนั (Stroke fast track) 3 - การให้ยาละลายลิม่ เลอื ดในผปู้ ว่ ยโรคกลา้ มเนือ้ หวั ใจขาดเลือดเฉยี บพลนั ชนดิ ST-elevated (STEMI fast track) 3 - การผา่ ตัดต้อกระจก 3 - การรกั ษาด้วยเลเซอรใ์ นผู้ป่วยเบาหวานข้นึ จอประสาทตา 3รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 47

รายการ หนว่ ยนบั เปา้ หมาย ผลงาน ร้อยละ คร้ัง (ตามงบประมาณ 1,186 88.18 - ทนั ตกรรมจัดฟันและฝกึ พดู ในผูป้ ว่ ยทผี่ า่ ตัดรกั ษา ปากแหว่ง/เพดานโหว่ 5 ทีไ่ ดร้ ับ) 250.00 3.3 การลดความเสย่ี งด้านการเงนิ ของหนว่ ยบริการกรณี 1,345 71.24 บรกิ ารเฉพาะ 95.00 - การรักษาโรคน�ำ้ หนีบ/โรคท่เี กดิ จากการด�ำน�ำ้ คน 4 10 123.46 ด้วยออกซิเจนความกดดนั สงู 3 82.26 - การผา่ ตัดเปลีย่ นกระจกตา (รวมจดั หา จัดเกบ็ ดวงตา 591 421 106.33 และรกั ษาดวงตา) 6 118.19 - การผ่าตดั เปลี่ยนหัวใจ ในผูป้ ว่ ยโรคหัวใจวายอย่าง คน 80 76 82.39 รุนแรงที่ไม่สามารถรักษาด้วยวธิ ีอ่ืน 7 79.35 - การปลกู ถ่ายตับในผูป้ ่วยเด็กท่ตี ับวายจากท่อน�้ำดี คน 179 221 ตีบตันแตก่ ำ� เนิดหรือจากสาเหตอุ ื่นๆ 7 118.80 - การปลูกถา่ ยเซลลต์ ้นกำ� เนิดเม็ดโลหิต 6 คน 62 51 92.13 3.4 การบริการทตี่ อ้ งกำ� กบั การใช้บริการอย่างใกล้ชดิ 123.27 - การใหส้ ารเมทาโดนระยะยาว (MMT) ผู้ปว่ ยที่ติด คน 7,331 7,795 สารเสพตดิ ในกลุม่ ฝ่ิน และอนุพันธฝุ์ ่ินท่ีสมัครใจ 3 คน 28,043 33,145 87.31 - การใช้ยาตามบัญชี จ (2) ในผูป้ ว่ ยรายเก่าและ รายใหม่ 8 คน 8,395 6,917 103.18 - การใช้ยากำ� พรา้ ยาตา้ นพษิ (17 รายการ) 8 คน 180,858 143,518 82.00 - การใชย้ าต้านการอุดตันของหลอดเลอื ด (Clopidogrel) ที่ใช้สิทธิ CL 8 คน 10,171 12,084 3.5 บริการทตี่ ้องบรหิ ารจดั การแบบเฉพาะโรค คน 83,453 76,886 - การรักษาผ้ปู ว่ ยโรคโลหิตจางธาลสั ซีเมีย (TDT) 9 คน 7,249 8,936 - การรักษาผู้ปว่ ยวณั โรคด้วยยา (Tuberculosis) 10 - การดูแลผูป้ ่วยระยะสดุ ทา้ ยแบบประคบั ประคอง ราย 3,064,981 2,676,035 (Palliative care) 114. บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกนั โรค คน 1,195,481 1,233,555การฉดี วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคไขห้ วดั ใหญ่ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายเฉพาะ11 ชิ้น 43,328 35,530(ผสู้ ูงอายุ>65 ปี, ผู้ป่วยโรคเร้ือรัง 7 โรค, หญงิ มคี รรภอ์ ายุครรภ>์ 4เดอื น, เด็กอายุ 6 เดอื น–2 ปี, ผู้ป่วยภมู คิ ้มุ กันบกพรอ่ ง)5. บริการฟ้ืนฟูสมรรถภาพดา้ นการแพทย์ 3 - คนพกิ ารท่ลี งทะเบยี น - การสนบั สนนุ อุปกรณเ์ ครอื่ งช่วยคนพิการ48 | รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนนิ งานการสรา้ งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ รายการ หน่วยนับ เปา้ หมาย ผลงาน ร้อยละ (ตามงบประมาณ - บรกิ ารฟน้ื ฟูสมรรถภาพคนพิการ คน 184,359 94.32 - บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพผู้สงู อายุ คน ที่ได้รบั ) 414,340 134.86 - บริการฟ้ืนฟูสมรรถภาพผู้ปว่ ยท่จี ำ� เป็นตอ้ งได้รับ คน 195,454 310,422 68.20 307,226 การฟ้ืนฟู 455,175 61.79 - บริการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการผปู้ ่วยตดิ บา้ นตดิ เตียง 69.29 - การฝกึ ทกั ษะการท�ำ ความค้นุ เคยกบั สภาพแวดล้อม คน 5,183 3,203 คน 2,746 1,903 108.39 และการเคล่ือนไหว (O&M) ในคนพิการทางการ 124.62 มองเหน็ คร้งั 4,429,982 4,801,846 124.436. บรกิ ารแพทย์แผนไทย 3 คน 36,032 44,902 - บริการแพทยแ์ ผนไทย นวด ประคบ อบสมุนไพร ครงั้ 6,271,410 7,803,442 66.84 - บริการฟน้ื ฟมู ารดาหลงั คลอด - บริการยาสมุนไพรในบัญชยี าหลักแห่งชาติ คน 989 6617. การชว่ ยเหลือเบ้ืองต้นใหแ้ ก่ผรู้ ับบรกิ าร 12 - การจ่ายเงินชว่ ยเหลือเบ้อื งตน้ ให้ผูร้ ับบรกิ ารท่ีได้รบั ความเสียหายจากการรักษาพยาบาล (มาตรา 41)ทม่ี า: 1) ส�ำนักบริหารงานทะเบียน สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 2) ขอ้ มลู บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอก รายบุคคล สิทธิ UC สำ� นกั บริหารสารสนเทศการประกนั ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ข้อมลู บรกิ ารผูป้ ว่ ยใน รายบุคคล สิทธิ UC ส�ำนักบริหารสารสนเทศการประกัน ขอ้ มลู ณ วันท่ี 19 กรกฎาคม 2560 (10 เดอื น) โดยประมาณการจากขอ้ มูล 10 เดอื น ให้ครบ 12 เดอื น ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วิเคราะหโ์ ดย ส�ำนกั บริหารแผนและงบประมาณ สปสช. 3) รายงานทส่ี นบั สนุนการบริหารจดั การกองทนุ (M&E for Payment: H0401) สำ� นกั สารสนเทศและประเมินผลลัพธ์ สุขภาพ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 ธันวาคม 2560 4) ส�ำนักบริหารสารสนเทศการประกัน ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 มกราคม 2561 5) สำ� นกั บรหิ ารการจดั สรรและชดเชยคา่ บรกิ าร สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 ธนั วาคม 2560 6) ส�ำนกั สนับสนนุ คุณภาพและมาตรฐานหนว่ ยบริการ สปสช. ขอ้ มูล 30 กันยายน 2560 7) แผนงานสนับสนุนระบบบรกิ ารโรคไตวาย สปสช. ข้อมูล 30 กนั ยายน 2560 8) ส�ำนักสนับสนุนระบบบรกิ ารยาและเวชภัณฑ์ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560 9) ระบบบูรณาการการคดั กรองความผดิ ปกตขิ องหญิงต้งั ครรภ์และทารกแรกเกดิ วเิ คราะห์โดย ส�ำนกั สนบั สนนุ ระบบ บรกิ ารปฐมภูมิ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 10) ระบบสารสนเทศการใหบ้ ริการผู้ป่วยวณั โรค (TB Data HUB) วเิ คราะห์โดย แผนงานสนบั สนนุ ระบบบริการเอดส ์ วณั โรค และผู้ตดิ เชื้อ สปสช. ข้อมูล ณ 19 กันยายน 2560 11) ข้อมลู 43 แฟม้ กระทรวงสาธารณสุข โดยส�ำนักบรหิ ารสารสนเทศการประกัน สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 มกราคม 2561 วิเคราะห์โดย สำ� นักสนับสนุนระบบบริการ ปฐมภูมิ สปสช. 12) ส�ำนักกฎหมาย สปสช. ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 49