ທິດສະດີດົນຕີເຫຼັ້ມ1

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເຫມ້ຼັ 1 ສາສະດາຈານ ດຣ ນດຊາ ພນຈະເລນີ

ຕາລາໝວດທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເຫມຼັ້ ທ1ີ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ສາສະດາຈານ ດຣ ນດຊາ ພນຈະເລນີ ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດທະນະຖາວອນ

.................. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກມົ ສາຼັ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວງນາຼັ້ ທາ ວຊິ າ: ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເຫມັ້ຼ ທ1ີ ຄະນະກວດແກ:ັຼ້ ອປ ບຸນໄທ ຈນທະສອນ ປຕ ພູວະລນິ ທອງປະດດິ ອປ ສແີ ກວຼ້ັ ຫອມກ່ິ ນິ ແກວ້ັຼ ປຕ ທະວງົ ເສາົ ສນີ ວນວງົ ເຈອ້ຼັ ແປດດຍ : ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວັຼ້ ຫວງຫານ ສກົ ຮຽນ 2020 - 2021



ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຄານາ ຕາລາ “ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີເຫຼມ້ 1 ” ເຫຼມ້ ນມີ້ ເີ ນອ້ ໃນຄວບຄຸມທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີເບອ້ ງຕນົ້ ເລ່ີ ມີ ຕງ້ ແຕ່ີ ງເລີ່ ອງການ ບນທກຶ ໂນດ, ຈງຫວະ, ບນໄດສຽງ, ຂນ້ ຄ່ີ , ກະແຈສຽງ, ໄທແອດ ແລະ ຄ໋ອດ ທງນໄີ້ ດລ້ ວມເລ່ີ ອງວທິ ະນາສາດ ດາ້ ນສຽງໄວເ້ ປນພນ້ ຖານຄວາມຮ້ ແລະ ກ່ີ າວເຖິງເລີ່ ອງໂມດເຊີ່ ິງມີຄວາມສາຄນ ໂດຍສະເພາະໃນແງີ່ ຂອງ ປະຫວດສາດດນົ ຕຣ.ີ ເນອ້ ຫາໃນຕາລາເຫຼມ້ ນທີ້ ຄີ ະນະສລິ ະປະກາສາດໃຊສ້ ອນນກສກຶ ສາຊນ້ ປີທີ 1 ໃນການພມີ ຄງ້ ທີ 10 ເປນ ການພມີ ຊາ້ ສະບບພມີ ຄງ້ ທີ 8ໂດຍບ່ີໄດແ້ ກໄ້ ຂເພີ່ ມີ ເຕມີ ເມ່ີ ອສກຶ ສາຕາລາເຫຼມ້ ນເີ້ ຊີ່ ງິ ເປນເຫຼມ້ ທີ 1 ຈບົ ແລວ້ ຄວນ ສກຶ ສາເນອ້ ຫາທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີໃນລະດບສງໃນລະດບສງຂນຶ້ ຕາມລາດບດ່ີ ງນຄີ້ ເຫຼມ້ ທີ 2 ເລີ່ ອງການຂຽນສຽງ ປະສານສ່ີ ແີ ນວ (ສາລບລາຍວຊິ າ Harmny I-II ເຊ່ີ ງິ ເປນວຊິ າບງຄບທ່ີ ທີ ີ່ ຄີ ະນະສລິ ະປະກາສາດໃນພາກຕນົ້ ຂອງ ນກສກຶ ສາຊນ້ ປີທີ 2 ຮຽນອາທດິ ລະ 6 ຊ່ີ ວົ ໂມງ ) ເຫຼມ້ ທີ 3 ເລ່ີ ອງສງຄລີ ກສະນະ ແລະ ການວເິ ຄາະ (ສາລບລາຍ ວຊິ າ Form and Analysis I ເຊ່ີ ງິ ເປນວຊິ າບງຄບທ່ີ ຄີ ະນະສລິ ະປະກາສາດໃນທາ້ ຍພາກຂອງນກສກຶ ສາຊນ້ ປີທີ 2 ຮຽນອາທດິ ລະ 3 ຊີ່ ວົ ໂມງ )ເຫຼມ້ ທີ 4 ເລ່ີ ອງການແຕີ່ ງທານອງສອດປະສານ (ສາລບລາຍວຊິ າ Countrepoint I ເຊີ່ ງິ ເປນວຊິ າບງຄບທີ່ ຄີ ະນະສລິ ະປະກາສາດໃນພາກຕນົ້ ຂອງນກສກຶ ສາຊນ້ ປີທີ 3 ຮຽນອາທດິ ລະ 3 ຊ່ີ ວົ ໂມງ ) ແລະ ເຫຼມ້ ທີ 5 ເລີ່ ອງດນົ ຕຣີຄາສຊກິ : ພາກທດິ ສະດີ (ສາລບນກສກຶ ສາທີ່ ທີ ບົ ທວນດວ້ ຍຕນົ ເອງ ) ເຊີ່ ງິ ປະມານ ຄວາມຮໃ້ ນໝວດທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣຕີ ງ້ ແຕ່ີ ໄວໃ້ ນເຫມຼ ້ ດຽວກນ. ໃນການສກຶ ສາ ຕາລາ “ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣເີ ຫມຼ ້ 1 ” ຄວນເຮດແບບເຝິກຫດໃຫງ້ ່ີາຍທີ່ ສີ ຸດໃນແຕີ່ ລະຂນ້ ຕອນ ນອກຈາກແບບເຝິກຫດໃນເຫຼມ້ ແລວ້ ຍງມໜີ ງສຊຸດແບບເຝິກຫດໂດຍສະເພາະສາລບໃຊຄ້ ຽງຄ່ີ ໄປກບຕາລາເຫຼມ້ ນີ້ ຊ່ີ :“ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ” ເຊີ່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍ 4 ເຫຼມ້ ເປນໜງສຂະໜາດນອ້ ຍເຊີ່ ງິ ສະດວກໃນການພກົ ພາ ທງນໄີ້ ດ້ ສາ້ ງແບບເຝິກຫດລຽງຕາມລາດບເນອ້ ໃນຈາກງ່ີາຍ - ຫາຍາກຕາມຫວົ ຂທ້ ່ີ ນີ າສະເໜໃີ ນຕາລາ ພອ້ ຍຄາຕອບທາ້ ຍ ເຫຼມ້ ເພີ່ ອຊ່ີ ວຍໃຫຜ້ ຮ້ ຽນໄດເ້ ຝິກຝົນດວ້ ຍຕນົ ເອງຫຼາຍຂນຶ້ ຈນົ ສາມາດຮຽນວຊິ າອ່ີ ນໃນໝວດທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີຂນ້ ສງຕ່ີ ໄປໄດ.້ ຂນ້ ຕອນໃນການນາສະເໜີ ແລະ ເນອ້ ໃນໃນຕາລາເຫຼມ້ ນີບ້ ີ່ ໄດອ້ ີງຕາມຕາລາເຫຼມ້ ໃດເລີຍ ຜຂ້ ຽນໄດ້ ລວບລວມຄວາມຮດ້ າ້ ນທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ແລະ ຄວາມຄດິ ລວມທງຄວາມເຫນສີ່ ວນຕວົ ໃນການຂຽນຕງ້ ແຕ່ີ ງຕນົ້ ຈນົ ຈບົ ນາສະເໜທີ ງໃນເຊງີ ວເິ ຄາະ, ສງເຄາະ ແລະ ບລະນາການເນອ້ ໃນໃນແຕ່ີ ລະຂນ້ ຕອນໄດພ້ ະຍາຍາມອະທບິ າຍ ດວ້ ຍເຫດດວ້ ຍຜນົ ຢີ່ າງອຽດ ເໝາະກບຜຮ້ ຽນໃນລະດບອຸດມົ ສກຶ ສາ ເຊີ່ ງິ ຈະເຮດໃຫສ້ າມາດເຂາົ້ ໃຈທີ່ ມີ າທີ່ ໄີ ປຢ່ີ າງ ທ່ີ ວົ ເຖງິ ໂດຍບ່ີ ຕອ້ ງຈ່ີ ຈາ ແລະ ສາມາດນາຄວາມຮໄ້ ປປະຍຸກໃຊໃ້ ຫເ້ ກດີ ປະໂຫຍດຕ່ີ ໄປໄດ.້ ການຮຽນທດິ ສະດຕີ ອ້ ງຮຽນຄຽງຄ່ີ ກບການຟງສຽງຈີ່ ງຶ ຖເປນຄວາມຈາເປນຢ່ີ າງຍ່ີ ງິ ທີ່ ຜີ ຮ້ ຽນຕອ້ ງເອາົ ໃຈໃສ ໃນການເຝິກຟງສຽງໄປພອ້ ມກບການຮຽນເນອ້ ໃນທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເພ່ີ ອບີ່ ໃຫທ້ ດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີເປນພຽງຕວົ ໂນດເທງິ ເຈຍ້ ຜຮ້ ຽນຕອ້ ງສາມາດເຊີ່ ອມຍງົ ເລ່ີ ອງລວມຂອງທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີເຂາົ້ ກບການປະຕບິ ດໄດ້ ໃນການຮຽນ - ການ ສອນຈີ່ ງຶ ຕອ້ ງໃຊເ້ ຄີ່ ອງດນົ ຕຣປີ ະເພດຄບີ ອດສາລບເຝິກຟງສຽງໄປນາ. ການຍກົ ຕວົ ຢີ່ າງໃນຕາລາເຫຼມ້ ນລີ້ ວມຮອດແບບເຝິກຫດ ແລະ ເລ່ີ ອງທານອງຈາກບດົ ເພງປະມານ 80 ບດົ ຄະຕະກະວເີ ອກ 38 ຄນົ . ເພີ່ ອເປນການແນະນາໃຫຜ້ ຮ້ ຽນຮຈ້ ກບດົ ເພງຄາສຊກິ ມາດຕະຖານລວມທງຄກີ ະວີ I ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ສາຄນຂອງຍຸ ກຕີ່ າງໆ ໃນປະຫວດສາດດນົ ຕຣີເປນການແຊກຊອດຄວາມຮດ້ າ້ ນປະຫວດ ແລະ ວດທະນະທາ ດນົ ຕຣີ ແລະ ຂແນະນາໃຫຊ້ ອກບດົ ເພງທີ່ ສີ ມົ ບນຟງໃນໂອກາດຕີ່ໄປ. ຕາລາ “ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣເີ ຫຼມ້ 1 ” ເຫຼມ້ ນບີ້ ີ່ ແມ່ີ ນຄາພທີ ່ີ ທີ ຸກຄນົ ຕອ້ ງຍດຶ ເປນຫຼກ ຜຮ້ ຽນຄວນສະແຫວງຫາ ຄວາມຮເ້ ພີ່ ມີ ເຕມີ ຈາກຕາລາເຫຼມ້ ອີ່ ນດວ້ ຍ ບີ່ ວີ່ າຈະເປນຕາລາທ່ີ ຂີ ຽນດວ້ ຍຊາວໄທ ຫຼ ຊາວຕ່ີ າງປະເທດ ການສກຶ ສາ ຫາຄວາມຮຈ້ າກຄວາມຄດິ ທ່ີ ຫີ ຼາກຫຼາຍ ແລະ ຮຈ້ ກນາມາວໄິ ຈ, ນາມາສງເຄາະຈນົ ເກດີ ເປນຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ເອງ ນນ້ ເປນວດຖຸປະສງົ ສາຄນຂອງການສກຶ ສາໃນລະດບອຸ ດມົ ສກຶ ສາ ຜຂ້ ຽນມຸງ້ ຫວງໃຫຜ້ ໃ້ ຊຕ້ າລາຮຈ້ ກຄດິ ວເິ ຄາະ ດວ້ ຍເຫດຜນົ ຫຼາຍກວີ່ າທີ່ ຈີ ະທ່ີ ອງຈາຂມ້ ນຕ່ີ າງທີ່ ກີ ່ີ ຽວໄວໃ້ ນຕາລາ ເພີ່ ອສາ້ ງພນ້ ຖານທີ່ ດີ ໃີ ນການພດທະນາທກສະ ທາງຄວາມຄດິ ສາ້ ງສນໃຫຈ້ ະເລນີ ກາ້ ວໜາ້ ຕີ່ໄປ. ນດຊາ ພນຈະເລນີ 14 ສງິ ຫາ 2554 ສາລະບານ ຄານາ ສາລະບານ ບດົ ທີ 1 ສຽງ.......................................................................................................................1 II ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ລະດບສຽງ.........................................................................................................................1 ຄວາມເຂມ້ ສຽງ...................................................................................................................2 ສສີ ນສຽງ..........................................................................................................................2 ຄຸນນະພາບສຽງ...................................................................................................................3 ຄວາມຍາວສຽງ...................................................................................................................3 ບດົ ທີ 2 ການບນທກຶ ສຽງ.......................................................................................................5 2.1 ບນທດຫາ້ ເສນ້ ..................................................................................................5 2.2 ຕວົ ໂນດ..........................................................................................................5 2.3 ເສນ້ ນອ້ ຍ.........................................................................................................6 2.4 ກະແຈ.............................................................................................................6 2.4.1 ກະແຈຊອນ....................................................................................................7 2.4.2 ກະແຈຟາ......................................................................................................7 2.4.3 ກະແຈໂດ......................................................................................................8 2.5 ການເອນີ້ ຊີ່ ຕວົ ໂນດ.............................................................................................8 2.5.1 ລະບບົ ຊອນ - ຟາ.............................................................................................8 2.5.2 ລະບບົ ຕວົ ອກສອນ.........................................................................................9 2.6 ຊ່ີ ວງຄີ່ ແປດ.....................................................................................................10 2.7 ໂນດ C - ກາງ.................................................................................................. 12 2.8 ບນທດຫາ້ ເສນ້ ຄີ່ ..............................................................................................15 2.9 ການແບ່ີ ງໄລຍະໃນຊ່ີ ວງຄ່ີ ແປດ.............................................................................16 2.10 ເຄີ່ ອງໝາຍແປງສຽງ...........................................................................................16 2.11 ໂນດເອມຮາໂມນກິ .............................................................................................18 2.12 ຂນ້ ຄ່ີ ເຄີ່ ງິ ສຽງ...................................................................................................19 2.12.1 ຂນ້ ຄ່ີ ເຄີ່ ງິ ສຽງໄດອາໂທນກິ ...............................................................................19 2.12.2 ຂນ້ ຄີ່ ເຄ່ີ ງິ ສຽງໂຄມາຕກິ ..................................................................................20 ບດົ ທີ 3 ຈງຫວະ...............................................................................................................22 3.1 ສນຍາລກສະແດງລກສະນະຈງຫວະ.......................................................................22 3.1.1 ຕວົ ໂນດ......................................................................................................23 3.1.2 ເຄ່ີ ອງໝາຍພກສຽງ.........................................................................................24 3.2 ຄ່ີ າຕວົ ໂນດ...................................................................................................25 3.3 ຄ່ີ າເຄ່ີ ອງໝາຍພກສຽງ.......................................................................................27 3.4 ການຍດຶ ຄ່ີ າຕວົ ໂນດ.........................................................................................29 III ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 3.4.1 ເຄີ່ ອງໝາຍຈາ້ ...............................................................................................29 3.4.2 ການໃຊເ້ ຄີ່ ອງໝາຍເຊີ່ ອມສຽງ...........................................................................30 3.4.3 ການໃຊສ້ ນຍາລກແກີ່ ສຽງຕາມໃຈ.....................................................................31 3.5 ການແບ່ີ ງຍີ່ ອຍຈງຫວະ......................................................................................31 3.5.1 ການແບ່ີ ງແຍກຈງຫວະເປນສອງ.........................................................................31 3.5.2 ການແບີ່ ງແຍກຈງຫວະເປນສາມ.......................................................................32 3.6 ເຄີ່ ອງໝາຍປະຈາຈງຫວະ..................................................................................32 3.6.1 ເຄ່ີ ອງໝາຍປະຈາຈງຫວະທ່ີ ມີ ລີ ກສະນະເປນຕວົ ເລກ.................................................32 3.6.2 ເຄ່ີ ອງໝາຍປະຈາຈງຫວະທີ່ ມີ ລີ ກສະນະເປນສນຍາລກ...............................................33 3.7 ອດຕາຈງຫວະ................................................................................................34 3.7.1 ອດຕາຈງຫວະທາມະດາ.................................................................................... 34 3.7.2 ອດຕາຈງຫວະປະສມົ .....................................................................................37 3.7.3 ອດຕາຈງຫວະຊອ້ ນ.........................................................................................42 3.8 ການເນນ້ ສຽງ....................................................................................................44 3.8.1 ການເນນ້ ສຽງຕາມຈງຫວະໃຫ່ີ ຍ............................................................................44 3.8.2 ການເນນ້ ສຽງສະເພາະທ່ີ .ີ ...................................................................................46 3.9 ການແບ່ີ ງກ່ີ ຸມຈງຫວະ..........................................................................................46 3.9.1 ການແບ່ີ ງກີ່ ຸມຈງຫວະປົກກະຕ.ິ .............................................................................46 3.9.2 ການແບີ່ ງກີ່ ຸມຈງຫວະຢມ...................................................................................50 3.10 ການໃສ່ີ ໝາຍພກຕາມກ່ີ ຸມຈງຫວະ..........................................................................57 3.11 ການເນນ້ ຈງຫວະທີ່ ບີ ່ີ ປົກກະຕ.ິ .............................................................................64 3.11.1 ຈງຫວະຂດ..................................................................................................64 3.11. 2 ເລມໂີ ອລາ...................................................................................................65 3.12 ການປະສມົ ປະສານອດຕາຈງຫວະ.........................................................................66 3.12.1 ການປີ່ ຽນແປງອດຕາຈງຫວະ.............................................................................66 3.12.2 ການໃຊຫ້ ຼາຫອດຕາຈງຫວະ.............................................................................66 3.13 ລກສະນະຈງຫວະພເິ ສດ...................................................................................67 3.13.1 ໂມດຈງຫວະ...............................................................................................67 3.13.2 ໂມທບິ ຈງຫວະ...........................................................................................68 3.13.3 ອອສສະຕນິ າໂຕຈງຫວະ................................................................................69 3.14 ການນບຈານວນຫອ້ ງ......................................................................................70 ບດົ ທີ 4 ບນໄດສຽງເມເຈ.ີ ....................................................................................................73 IV ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 4.1 ໂຄງສາ້ ງ.........................................................................................................73 4.2 ເທທາຄ໋ອດ...................................................................................................74 4.3 ກະແຈສຽງ...................................................................................................78 4.4 ເຄ່ີ ອງໝາຍປະຈາກະແຈສຽງ................................................................................79 4.5 ຊີ່ ເອນີ້ ທາງເທກນກິ ຂອງຕວົ ໂນດ............................................................................91 4.6 ການຮອ້ ງໂນດໃນບນໄດສຽງເມເຈ.ີ ........................................................................92 ບດົ ທີ 5 ຂນ້ ຄີ່ ................................................................................................................96 5.1 ຂນ້ ຄ່ີ ໃນສີ່ ວນທີ່ ເີ ປນຕວົ ເລກ................................................................................96 5.2 ຊະນດິ ຂອງຂນ້ ຄີ່ .............................................................................................98 5.2.1 ຂນ້ ຄ່ີ ເມເຈີ ແລະ ຂນ້ ຄ່ີ ເພເີ ຟກ...........................................................................98 - ການເຝິກຄດິ ຂນ້ ຄ່ີ ດວ້ ຍການຫຍບສຽງ...................................................................101 - ການເຝິກຄດິ ຂນ້ ຄ່ີ ຈາກຄບີ ອດ............................................................................102 5.2.2 ຂນ້ ຄີ່ ມາຍເນຂີ ນ້ ຄ່ີ ດມີ ນີ ດິ ແລະ ຂນ້ ຄີ່ ອອກເມນເທດ..............................................105 5.3 ຂນ້ ຄ່ີ ເອມຮາໄມນກິ .........................................................................................109 5.4 ຂນ້ ຄ່ີ ໃນການເຝິກຟງສຽງ...................................................................................110 5.5 ຄຸນນະພາບສຽງຂອງຂນ້ ຄີ່ ..................................................................................111 5.5.1 ສຽງກມົ ກນ.................................................................................................111 5.5.2 ສຽງກະດາ້ ງ.................................................................................................112 5.6 ການປີ່ ິນກບຂອງຂນ້ ຄີ່ .......................................................................................112 ຄາຕອບບດົ ເຝິກຫດ..........................................................................................................119 ພາກຜະນວກ..................................................................................................................128 ສບດນົ ຕຣ.ີ ...............................................................................................................128 ຕວົ ຢີ່ າງເພງ...............................................................................................................145 ບນນານຸກມົ ....................................................................................................................149 V ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ບດົ ທີ ສຽງ ເລ່ື ອຼື ງຂອງສຽງເປັນສາດສາຂາໜື່ ງທື່ ທີ າງວທິ ະຍາສາດ ເອນີ້ ວື່ າ ສວນສາດ ( ອ່ື ານວ່ື າ ສະ ວະ ນະ ສາດ ) ຫຼື Acoustics ໝາຍເຖງິ ວຊິ າທື່ ວີ ່ື າດວ້ ຍເລ່ື ອຼື ງສຽງ ເນ່ື ອືຼ ງຈາກດນົ ຕຣມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ສຽງໂດຍຕງົ ຈ່ື ງມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນທື່ ຕີ ອ້ ງທາໍ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈເລື່ ອຼື ງວທິ ະຍາສາດເບອຼື້ ງຕນົ້ ທ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ ງກບັ ສຽງ ໂດຍສະເພາະຢ່ື າງຍື່ ງິ ໃນການຮຽນວຊິ າ ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເຊ່ື ງິ ມແີ ງ່ືຄດິ ທາງວທິ ະຍາສາດເຂາົ້ ມາກ່ື ຽວຂອ້ ງດວ້ ຍ. ສຽງເກດີ ຈາກການສື່ ນັ ສະເທອຼື ນຂອງວດັ ຖຸ ວດັ ຖຸໃດທ່ື ສີ ື່ ນັ ສະເທອຼື ນໄດກ້ ໍຈະເກດີ ສຽງໄດ້ ເມື່ ອືຼ ວດັ ຖຸໃດ ສື່ ນັ ສະເທອືຼ ນຈະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ການອດັ ຕວົ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕວົ ຂອງຄ່ື ນືຼ ສຽງ ເຊ່ື ງິ ຖູກສ່ື ງົ ໄປໄປຫາຫໂູ ດຍຜື່ ານຊນັ້ ບນັ ຍາກາດ ດື່ ງັ ນນັ້ ສຽງທ່ື ໄີ ດຍ້ ນິ ກື່ ເໍ ປັນຜນົ ຈາກການທື່ ຄີ ື່ ນືຼ ສຽງຖກຼື ສ່ື ງົ ຈາກວດັ ຖຸທື່ ສີ ື່ ນັ ສະເທອືຼ ນໄປຫາຫູ ສຽງທື່ ໄີ ດ້ ຍນິ ຈະເປັນສຽງທື່ ສີ ູງ -ຕ່ື ໍາ ສຽງແຮງ - ສຽງຄ່ື ອຍ ຫຼື ມຄີ ຸນນະພາບສຽງໃນລກັ ສະນະຕື່ າງໆ ແນວໃດນນັ້ ຈະຂນ້ ຢ່ື ູ ກບັ ແຫ່ື ຼງກໍາເນດີ ສຽງ ແລະ ຈາໍ ນວນຮອບຕ່ື ໍວນິ າທຂີ ອງການສື່ ນັ ສະເທອຼື ນທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ສຽງນນັ້ ສຽງແຕ່ື ລະສຽງມີ ຄຸນສມົ ບດັ ເຊ່ື ງິ ສາມາດແຍກອອກໄດດ້ ່ື ງັ ນ:ີ້ 1.1 ລະດບັ ສຽງ ລະດບັ ສຽງ ( Pitch ) ໝາຍເຖງິ ສຽງສູງ - ສຽງຕື່ າໍ ເຮາົ ສາມາດປຽບທຽບສຽງ 2 ສຽງໄດວ້ ື່ າ ສຽງໃດມລີ ະດບັ ສຽງສູງກວ່ື າ ແລະ ສຽງໃດມລີ ະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາກວື່ າໂດຍການຟັງ ຖາ້ ລະດບັ ສຽງຕື່ າງກນັ ຫຼາຍກື່ ໍຈະຟັງງື່າຍ ຖາ້ ຕື່ າງກນັ ພຽງເລກັ ນອ້ ຍຈະຟັງຍາກກວ່ື າ ໂດຍທື່ ວົ ໄປລະດບັ ສຽງຂອງຜູຊ້ າຍຈະຕ່ື ໍາກວ່ື າລະດບັ ສຽງຂອງຜູຍ້ ງິ ແລະ ໃນເພດ ດຽວກນັ ລະດບັ ສຽງຂອງເດກັ ຈະສູງກວື່ າລະດບັ ສຽງຂອງຜູໃ້ ຫ່ື ຍ ລະດບັ ທ່ື ຕີ ່ື ໍາກວ່ື າຈະເກດີ ແຫື່ ຼງກາໍ ເນດີ ສຽງທ່ື ໃີ ຫື່ ຍ ກວື່ າ ຫຼື ແຫ່ື ຼງກໍາເນດີ ສຽງທ່ື ນີ ອ້ ຍກວື່ າ ຫຼື ແຫື່ ຼງກໍາເນດີ ສຽງທ່ື ມີ ຊີ ່ື ວງສນັ້ ກວ່ື າ ເຊື່ ນັ : ສຽງຕ່ື ໍາຂອງປີໂນຈະເກດີ ຈາກ ສາຍລວດທອງເຫຼອື ງທື່ ໃີ ຫື່ ຍກວື່ າ ແຕື່ ຖາ້ ປຽບທຽບຈາກສາຍລວດທອງເຫຼອື ງທ່ື ຂີ ະໜາດດຽວກນັ ຈະພບົ ວື່ າສຽງທ່ື ີ ເກດີ ຈາກສາຍລວດທ່ື ເີ ຄື່ ງັ ຕ່ື ງກວື່ າມລີ ະດບັ ສຽງສູງກວ່ື າ ສຽງທ່ື ເີ ກດີ ຈາກສາຍລວດທື່ ສີ ນັ້ ກວ່ື າກຈໍ ະມລີ ະດບັ ສູງກວື່ າ ເປັນຕນົ້ . ລະດບັ ສຽງເກດີ ຈາກຄວາມຖ່ື ຂີ ອງການສື່ ນັ ສະເທອືຼ ນຂອງວດັ ຖຸ ຫຼື ອາດກ່ື າວໄດວ້ ່ື າ: ຄວາມຖ່ື ຂີ ອງການສື່ ນັ ສະເທອືຼ ນເປັນໂຕກໍານດົ ລະດບັ ສຽງ ວດັ ຖຸທື່ ສີ ່ື ນັ ສະເທອືຼ ນໄວກວື່ າ ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ລະດບັ ສຽງສູງກວ່ື າ ໃນຂະນະທ່ື ີ ວດັ ຖຸທ່ື ສີ ່ື ນັ ສະເທອຼື ນຊາ້ ກວ່ື າ ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ລະດບັ ສຽງຕື່ ໍາກວ່ື າ ຄວາມຖ່ື ີເຊື່ ງິ ເປັນຕວົ ກໍານດົ ລະດບັ ສຽງໄດມ້ າຈາກ ການວດັ ຄວາມສ່ື ນັ ສະເທອືຼ ນຂອງວດັ ຖຸ ໂດຍມໜີ ່ື ວຍເປັນຮອບຕື່ ໍວນິ າທີ ວດັ ຖຸທື່ ສີ ື່ ນັ ສະເທອືຼ ນຫຼາຍກວ່ື າ ຈະມີ ຄວາມຖື່ ຫີ ຼາຍກວື່ າ ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ລະດບັ ສຽງສູງກວື່ າ ຖາ້ ຄວາມຖ່ື ເີ ພື່ ມີ ຂນ້ ເທ່ື າົ ຕວົ ລະດບັ ສຽງຈະສູງຂນ້ 1 ຊື່ ວງຄ່ື ູ ແປດ ( Octave ) ເຊ່ື ນັ : ໂນດທື່ ມີ ຄີ ວາມຖ່ື ີ 220 ຮອບຕື່ ໍວນິ າທີ ຈະມລີ ະດບັ ສຽງສູງກວ່ື າໂນດທື່ ມີ ຄີ ວາມຖື່ ີ 110 ຮອບຕ່ື ໍວນິ າທຢີ ື່ ູ 1 ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດ ແລະ ໃນທໍານອງດຽວກນັ ໃນກລໍ ະນຄີ ວາມຖ່ື ນີ ອ້ ຍລງົ ເທື່ າົ ຕວົ ລະດບັ ສຽງຈະຕ່ື າໍ ຂນ້ 1 ຊື່ ວງຄື່ ູແປດ ສະນນັ້ ໂນດທ່ື ມີ ຄີ ວາມຖ່ື ີ 440 ຮອບຕື່ ວໍ ນິ າທີ ຈະມລີ ະດບັ ສຽງສູງກວື່ າໂນດທ່ື ມີ ຄີ ວາມຖື່ ີ 880 ຮອບ 1 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຕື່ ໍວນິ າທເີ ປັນໄລຍະ 1 ຊ່ື ວງຄື່ ູແປດໜື່ ວຍວດັ ຄວາມຖ່ື ຂີ ອງສຽງເປັນຮອບຕື່ ໍວນິ າທເີ ອນີ້ ວ່ື າ: ເຮສິ ( Hertz) ເຊ່ື ງິ ເປັນ ຊ່ື ນຼື ກັ ວທິ ະຍາສາດຊາວເຢຍລະມນັ ໄຮຮດິ ເຮດິ ( Heinrich Hertz; ຄ.ສ. 1851- 1854 ) ໃຊຕ້ ວົ ຫຍໍ້ Hz. 1.2 ຄວາມເຂມັ້ ສຽງ ຄວາມເຂມັ້ ສຽງ ( Volume ຫຼື Intencity) ໝາຍເຖງິ ສຽງຄ່ື ອຍ - ສຽງແຮງ ຄວາມເຂມັ້ ສຽງເກດີ ຈາກ ແຮງສື່ ັນສະເທຼືອນຂອງວດັ ຖຸ ທ່ື ີເປັນແຫື່ ຼງກໍາເນດີ ສຽງ ຖາ້ ວັດຖຸ ສື່ ນັ ສະເທຼອື ນຫຼາຍ ສຽງຈະດງັ ແລະ ໃນທາງ ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ ຖາ້ ວດັ ຖຸສື່ ນັ ສະເທອືຼ ນນອ້ ຍ ສຽງກໍຈະເບາົ ຄວາມເຂມັ້ ສຽງຂນ້ ຢື່ ູກບັ ຄວາມແຮງທື່ ສີ ື່ ງົ ຈາກແຫ່ື ຼງກໍາເນດີ ສຽງໄປຫາຫູ ເວລາທື່ ເີ ຮາົ ຮອ້ ງເສນັ້ ສຽງສື່ ນັ ສະເທອືຼ ນຫາຼ ຍເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ສຽງດງັ ຖາ້ ເຮາົ ຕກີ ອງໂດຍອອກແຮງຫຼາຍຂນ້ ໜງັ ກອງຈະສ່ື ນັ ຫຼາຍຂນ້ ເຮດັ ໃຫສ້ ຽງກອງດງັ ຂນ້ ຄວາມເຂມັ້ ສຽງວດັ ໄດຈ້ າກຄວາມກວາ້ ງຄື່ ນືຼ ສຽງ ( Amplitude )ຖາ້ ຄ່ື ນືຼ ສຽງຫຍ່ື ງິ ກວາ້ ງສຽງກ່ື ໍຈະຫຍື່ ງິ ດງັ ໃນຂະນະທື່ ສີ ຽງເດນີ ທາງຜື່ ານຊນັ້ ບນັ ຍາກາດນນັ້ ຄວາມເຂມັ້ ສຽງຈະ ນອ້ ຍລງົ ຕາມລໍາດບັ ກ່ື າວຄືຼ ສຽງຈະເບາົ ລງົ ດ່ື ງັ ນນັ້ , ໄລຍະທາງທ່ື ສີ ຽງຕອ້ ງເດນີ ທາງກ່ື ໍຈະມຜີ ນົ ຕ່ື ໍຄວາມເຂມົ້ ສຽງ ດວ້ ຍ. 1.3 ສສີ ນັ ສຽງ ສສີ ນັ ສຽງ (Timbre ຫລືຼ Tone color) ໝາຍເຖິງ ສຽງທ່ື ມີ າຈາກແຫື່ ຼງກກໍາເນດີ ສຽງ ຕື່ າງໆ ກນັ ເຊ່ື ນັ : ສຽງປີອາໂນ ສຽງກຕິ າ ສຽງເວາົ້ ສຽງເຄາະປະຕູ ສຽງກຣື່ ງິ ສຽງລມົ ສຽງຮອ້ ງ ແລະ ອື່ ນຼື ໆ ຄນືຼ້ ສຽງທ່ື ເີ ກດີ ຈາກແຫື່ ງຼ ທ່ື ມີ ສີ ສີ ນັ ສຽງຕ່ື າງກນັ ຈະມຮີ ູບຮ່ື າງລກັ ສະນະຕ່ື າງກນັ ເຊື່ ນັ : ຄນືຼ້ ສຽງ ຂອງໄວໂອລນິ ຈະມຮີ ູບຮ່ື າງຕື່ າງຈາກຄນຼື້ ສຽງ ຂອງທຣມັ ເປັດ ສື່ ດືຼ ນົ ຕີ (Medium) ທື່ ຕີ ່ື າງກນັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ສສີ ນັ ສຽງຕື່ າງກນັ ສື່ ດຼື ນົ ຕກີ ຄໍ ເຼື ຄື່ ອຼື ງດນົ ຕີ ຫລຼື ເສນັ້ ສຽງໃນກໍລະນຂີ ອງການຂບັ ຮອ້ ງ ເຄື່ ອືຼ ງດນົ ຕຕີ ື່ າງຊະນດິ ກນັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ສສີ ນັ ສຽງຕື່ າງກນັ ເພລງດຽວກນັ ທື່ ບີ ນັ ເລງໂດຍເຄ່ື ອຼື ງດນົ ຕີ ຕ່ື າງຊະນດິ ກນັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ລດົ ດຊາດຕື່ າງກນັ ເພາະສສີ ນັ ສຽງຕ່ື າງກນັ . ສ່ື ງິ ສໍາຄນັ ທື່ ສີ ຸດທ່ື ເີ ປັນໂຕກໍານດົ ສສີ ນັ ສຽງ ກໍຄືຼ ພາຣຊຽນ (Partials) ຊ່ື ງເປັນລະດບັ ສຽງ ຈໍານວນໜ່ື ງທ່ື ີ ປະກອບກນັ ເປັນລະດບັ ສຽງທື່ ເີ ຮາົ ໄດຍ້ ນິ ເນ່ື ອຼື ງຈາກລະດບັ ສຽງແຕ່ື ລະສຽງນນັ້ ອນັ ທ່ື ຈີ ງິ ບື່ ໍໄດມ້ ພີ ຽງລະດບັ ສຽງ ດຽວ ແຕ່ື ຈະປະກອບດວ້ ຍລະດບັ ສຽງຈາໍ ນວນໜື່ ງ ເພາະສະນນັ້ ຈາໍ ນວນ ລະດບັ ສຽງຂອງພາຣຊຽນ ຄວາມເຂມ້ ສຽງຂອງພາຣຊຽນ ແລະ ການກລະຈາຍຂອງພາຣຊຽນຈະເປັນ ໂຕກາໍ ນດົ ດສສີ ນັ ສຽງທງັ ໝດົ ສຽງທື່ ມີ ຈີ າໍ ນວນພາຣ ຊຽນນອ້ ຍຈະມສີ ຽງໃສ ເຊ່ື ນັ : ສຽງຂອງຟລູດທື່ ີ ຫລນິ້ ໂນດສູງ ໆ ສ່ື ວນສຽງທ່ື ມີ ຈີ າໍ ນວນພາຣຊຽນຫລາຍຈະມສີ ຽງ ທື່ ໜີ ກັ ແໜນ້ ກວ່ື າ ເຊື່ ນັ : ສຽງຂອງເຊນໂລ ສຽງທ່ື ບີ ື່ ໍມຈີ າໍ ນວນພາຣຊຽນເລຍ ຫລືຼ ສຽງບໍລສິ ຸດເກດີ ຂນ້ ໄດຈ້ າກເຄ່ື ອືຼ ງ ດນົ ຕຣໄີ ຟຟາ້ ແລະ ຈະເປັນ ຊື່ ວງສຽງສູງຫລາຍໆ ທ່ື ບີ ່ື ໍມື່ ວນສາໍ ລບັ ຫຄູ ນົ ທື່ ວົ ໄປ. ໂນດ C ປະກອບດວ້ ຍພາຣຊຽນຊ່ື ງມລີ ະດບັ ສຽງທງັ ໝດົ ກວື່ າ 10 ລະດບັ ສຽງ ຈາໍ ນວນ ພາຊຽນປະມານ 8 ໂຕທໍາອດິ ຈະມລີ ະດບັ ສຽງທື່ ບີ ນັ ທກໂນດໄດ້ ສື່ ວນທື່ ເີ ຫຼອື ຈະບື່ ໍກງົ ກບັ ລະດບັ ສຽງຂອງລະບບົ ໂນດດນົ ຕຣີສາກນົ ລະດບັ ສຽງທື່ ຫີ ໄູ ດຍ້ ນິ ຈະເປັນໂນດໂຕທາໍ ອດິ ຊື່ ງເປັນໂນດໂຕຕື່ ໍາສຸດ ຂອງພາຣຊຽນ ດ່ື ງັ ນີ້ 2 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເປັນບ່ື ອນໜາ້ ສງັ ເກດວ່ື າ ໂນດພາຣຊຽນໂຕທື່ ີ 2, 4, 8 ມຣີ ະດບັ ສຽງດຽວກບັ ໂນດໂຕທໍາອດິ ແຕື່ ຢື່ ູ ຕ່ື າງຊື່ ວງຄື່ ູ ແປດກນັ ສ່ື ວນໂນດພາຣຊຽນໂຕທ່ື ີ 3 ຈະເປັນຄື່ ູ 5 ແລະໂນດພາຣຊຽນຕວັ ທື່ ີ 5 ຈະເປັນຄື່ ູ 3 ກບັ ໂນດໂຕທໍາອດິ ສໍາລບັ ໂນດໂຕທ່ື ີ 7 ມລີ ະດບັ ສຽງທ່ື ບີ ື່ ໍກງົ ກບັ ໂນດ Bb ເທື່ າົ ໃດ ສະນນັ້ ຫາກ ພຈິ າລະນາເຖງິ ພາຣຊຽນຊຸດນຈີ້ ະພບົ ວ່ື າ ໂນດສາໍ ຄນັ 5 ໂຕທາໍ ອດິ ທື່ ເີ ກດິ ຂນືຼ້ ມໄີ ລຍະເປັນຄື່ ູ 8 ຄື່ ູ 5 ແລະຄ່ື ູ 3. ຕາມລໍາດບັ ກບັ ໂນດໂຕທໍາອດິ ເຮດັ ໃຫໃ້ ນທາງທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣສີ າກນົ ຖວືຼ ື່ າ ໂນດຄື່ ູ 8 ແລະ ຄື່ ູ 5 ເປັນ ບລໍ ສິ ຸດ ທື່ ມີ ຄີ ວາມສມົ ບູນ ຈ່ື ງເອນີ້ ວ່ື າຄ່ື ູ 8 ເພເີ ຟກ ແລະ ຄ່ື ູ 5 ເພເີ ຟກ ສ່ື ວນຄ່ື ູ 3 ເປັນ ກມົ ກນຼື ທື່ ສີ ໍາຄນັ ຮອງລງົ ມາ ຂນັ້ ຄ່ື ູ ເຫ່ື ຼາົ ນເີ້ ປັນຫຼກັ ໃນການເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ອງົ ປະກອບຂອງໄທແອດ ຫລຼື ຄ໋ອດ ຊື່ ງເປັນພນຼື້ ຖານໃນການສາ້ ງສຽງປະສານ ຈ່ື ງອາດກ່ື າວໄດວ້ ່ື າ ໄວຍາກຣານດາ້ ນປະສານເກດີ ຈາກເຫດຈາກຜນົ ທາງວທິ ະຍາສາດນນັ້ ເອງ. ພາຣເຊື່ ຍທງັ ຊຸ ດນເີ້ ອນີ້ ລວມໆ ວື່ າ ອານຸກມົ ຮາໂມນກິ ແບບເນເຊຣີ ັສ ( Natural hamma series ) ໂດຍຖຼືວ່ື າໂນດໂຕທໍາອິດ ຫລຼື ໂນດ ໂຕຕື່ ໍາສຸ ດເປັນໂນດພນ້ ຖານ ສື່ ວນໂນດທື່ ີເຫຼືອເປັນໂນດໂອເວີໂທນ (Overtone) ໃນກລໍ ະນໂີ ຕຢ່ື າງຂາ້ ງຕນົ້ ໂນດ C ຕວົ ທໍາອດິ ເປັນໂນດພນືຼ້ ຖານ ໂນດໂຕທ່ື ີ 2 ເປັນໂນດ ໂອເວໂີ ທນ ທື່ ີ 1 ໂນດຕວັ ທ່ື ີ 3 ເປັນໂນດໂອເວໂີ ທນທ່ື ີ 2 ຕາມລາໍ ດບັ ຈນົ ຄບົ ຮອດໂນດໂຕທ່ື ີ 8 ເປັນ ໂນດໂອເວໂີ ທນທ່ື ີ 7. 1.4 ຄຸນນະພາບສຽງ ຄຸນນະພາບສຽງ (Tone quality) ໝາຍເຖງິ ສຽງດຫີ ລາຍດນີ ອ້ ຍ ສຽງມື່ ວນຫລາຍມ່ື ວນນອ້ ຍ ຊື່ ງໃຊ້ ຄວາມຮູສ້ ກ ແລະ ລດົ ນຍິ ມົ ຕດັ ສນິ ບື່ ໍມເີ ກນທ່ື ຊີ ດັ ເຈນ ສຽງໂນດໂຕດຽວກນັ ທ່ື ເີ ກດີ ຈາກເປຍໂນ 2 ໂຕຈະມຄີ ຸນ ນະພາບສຽງບ່ື ຄໍ ກຼື ນັ ທດີ ຽວ ແມື່ ນຈະມລີ ະດບັ ສຽງ ຄວາມເຂມ້ ສຽງ ແລະ ສສີ ນັ ສຽງຄກຼື ນັ ທຸກປະການ ເວລາເລອືຼ ກ ຊເຼື້ ຄ່ື ອຼື ງດນົ ຕຣຈີ ່ື ງຕອ້ ງຄໍານງເຖງິ ຄຸນນະພາບສຽງ ຊື່ ງແຕື່ ລະ ບຸກຄນົ ຈະມກັ ຄຸນນະພາບສຽງບື່ ຄໍ ກືຼ ນັ ບາງຄນົ ມກັ ເປຍ ໂນຍື່ ຫີ ໍໜ້ ່ື ງເພາະຟັງນມຸ ້ ມ່ື ວນ ສ່ື ວນອກີ ຍ່ື ຫີ ໜໍ້ ່ື ງສຽງໃສເກນີ ໄປ ໃນຂະນະທື່ ອີ ກີ ຄນົ ໜື່ ງມກັ ເປຍໂນສຽງໃສ ສຽງຮອ້ ງ ຫລຼື ສຽງ ເວາົ້ ຂອງຄນົ ກໍເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ບາງຄນົ ມຄີ ຸນນະພາບສຽງທື່ ທີ ຸມ້ ນຸມ້ ນວນ ໃນຂະນະທື່ ອີ ກີ ຄນົ ໜື່ ງມຄີ ຸນ ນະພາບ ສຽງທື່ ກີ ອ້ ງກງັ ວານ ໃນການປະຕບິ ດັ ເຄ່ື ອືຼ ງດນົ ຕຣີ ນກັ ດນົ ຕຕີ ອ້ ງຄາໍ ນງຢື່ າງຫລາຍເຖງິ ຄຸນນະພາບສຽງ ເພ່ື ອືຼ ໃຫໄ້ ດນ້ າໍ້ ສຽງທ່ື ມີ ື່ ວນໜາ້ ຟັງ. 1.5 ຄວາມຍາວສຽງ ຄວາມຍາວສຽງ (Duration) ເປັນພນຼື້ ຖານຂອງດນົ ຕທີ ື່ ກີ ່ື ຽວຂອ້ ງກບັ ໄລຍະເວລາ ສຽງແຕື່ ລະ ສຽງທ່ື ເີ ກດີ ຂນ້ ຕອ້ ງມໄີ ລຍະເວລາເຊື່ ງິ ກາໍ ນດົ ຄວາມຍາວ - ຄວາມສນັ້ ຂອງສຽງ ສຽງບື່ ວໍ ື່ າຈະມລີ ະດບັ ສຽງ ທື່ ແີ ນ່ື ນອນ ຫລຼື ບ່ື ໍ ກໍ ຕອ້ ງມຄີ ວາມຍາວເຂາົ້ ມາກື່ ຽວຂອ້ ງ ຄວາມຍາວສຽງເປັນທື່ ມີ າຂອງຈງັ ຫວະຊື່ ງມສີ ື່ ວນສໍາຄນັ ຢ່ື າງຍ່ື ງິ ໃນດນົ ຕຣີຂອງ ທຸກຊາດທຸກພາສາ ຄວາມຍາວສຽງໃນທື່ ນີ ໝີ້ າຍລວມເຖງິ ຄວາມງຽບຂອງ ໂຕພກັ ດວ້ ຍ ເນື່ ອຼື ງຈາກດນົ ຕຣີເປັນຜນົ ຂອງຂະບວນການເກດີ ສຽງ (Sound) ສະລບັ ກບັ ຄວາມງຽບ (Silence) ບ່ື ໍວ່ື າຈະເປັນສຽງ (ຊ່ື ງໃຊສ້ ນັ ຍະລກັ ໂຕໂນດ) ຫລືຼ ຄວາມງຽບ (ຊ່ື ງໃຊສ້ ນັ ຍາລກັ ໂຕພກັ ) ຄວນຕອ້ ງມຄີ ວາມຍາວ ຫລຼື ໄລຍະເວລາທງັ ໝດົ ແລະ ຄວນ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ເທື່ າົ ທຽມກນັ ລະຫວ່ື າງ ໂຕໂນດກບັ ໂຕພກັ . ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີໃນໂລກປະຈບຸ ນັ ເຮດັ ໃຫດ້ ນົ ຕຣີມທີ ດິ ທາງ ແຫວກ ແນວອອກໄປຈາກດນົ ຕຣີໃນແບບແຜນເປັນຈໍານວນຫລາຍ ຢ່ື າງໃດກໍຕາມ ຄວາມຮູກ້ ື່ ຽວກບັ ວທິ ະຍາສາດດາ້ ນ ສຽງເປັນພນຼື້ ຖານສໍາຄນັ ໃນການທໍາຄວາມເຂາົ້ ໃຈດນົ ຕຣມີ າຫຼາຍສດັ ຕະວດັ ໂດຍສະເພາະວຊິ າໃນໝວດທດິ ສະດີ ດນົ ຕີ ເປັນຄວາມຮູທ້ ື່ ເີ ຮດັ ໃຫສ້ ຽງດນົ ຕມີ ເີ ຫດມຜີ ນົ ແລະ ສາມາດອະທບິ າຍໄດຕ້ າມຫຼກັ ວຊິ າ ເຮດັ ໃຫດ້ ນົ ຕມີ ຄີ ວາມ 3 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ສມົ ດຸນລະຫວື່ າງເຫດຜນົ ກບັ ອາລມົ ນນັ້ ກໍຄຄຼື ວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ື າງ ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ສຸນທະລສີ າດທ່ື ລີ ງົ ໂຕຢ່ື າງເ ໝາະສມົ . ບດົ ທີ ການບນັ ທກໂນດ ການບນັ ທກໂນດເປັນຫວົ ໃຈຂອງການສື່ ສືຼ ານໃນພາສາດນົ ຕຣີ ປຽບໄດກ້ ບັ ພາສາຂຽນທື່ ໃີ ຊ້ ໂຕອກັ ສອນເປັນ ເຄື່ ອຼື ງມໃຼື ນການສ່ື ສືຼ ານ ການບນັ ທກໂນດມປີ ະຫວດັ ການພດັ ທະນາອນັ ຍາວນານທງັ ໃນແງື່ຂອງຮູບຮ່ື າງສນັ ຍະລກັ ແລະການສ່ື ຄຼື ວາມໝາຍ ເຊື່ ນັ ດຽວກບັ ໂຕອກັ ສອນທ່ື ໃີ ຊໃ້ ນພາສາຂຽນ ໃນທ່ື ນີ ຈີ້ ະກື່ າວເຖງິ ການບນັ ທກໂນດໃນ ລະບບົ ປະຈບຸ ນັ ເທ່ື າົ ນນັ້ ລວມເຖງິ ການໃຊສ້ ນັ ຍະລກັ ຊ່ື ງເປັນທື່ ຮີ ູຈ້ ກັ ແລະ ຍອມຮບັ ກນັ ໂດຍທື່ ວົ ໄປໃນລະດບັ ສາກນົ . 2.1 ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ 4 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ການບນັ ທກໂນດດນົ ຕຣີສາກນົ ອາໄສບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ (Staff) ເປັນຫຼກັ ສນັ ຍະລກັ ແລະ ລາຍລະອຽດຕື່ າງ ໆ ທ່ື ໃີ ຊສ້ ື່ ພືຼ າສາດນົ ຕຣຈີ ະບນັ ທກໄວເ້ ທງິ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ແລະ ບໍລເິ ວນໃກຄ້ ຽງ ລກັ ສະນະຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ເປັນ ເສນັ້ ກງົ ແນວນອນຂະໝານກນັ ມໄີ ລຍະຫື່ າງລະຫວ່ື າງເສນັ້ ບນັ ທດັ ເທ່ື າົ ກນັ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ປະກອບດວ້ ຍເສນັ້ ບນັ ທດັ ຈາໍ ນວນ 5 ເສນັ້ ແລະ ຊ່ື ອງບນັ ທດັ 4 ຊື່ ອງ ໃນການເອນີ້ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ແລະ ຊ່ື ອງບນັ ທດັ ໃຫໃ້ ຊໂ້ ຕເລກລຽງ ຕາມລໍາດບັ ຈາກລ່ື ຸມໄປຫາເທງິ ໂດຍກໍານດົ ໃຫ້ ເສນັ້ ລ່ື ຸມສຸດເປັນເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 1 ແລວ້ ໄລ່ື ຕາມລໍາດບັ ໄປຈນົ ເຖງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 5 ຊື່ ງເປັນເສນັ້ ເທງິ ສຸດ ແລະ ກາໍ ນດົ ໃຫຊ້ ່ື ອງບນັ ທດັ ລ່ື ຸມສຸດເປັນຊື່ ອງບນັ ທດັ ທີ 1 ໄປຈນົ ເຖງິ ຊື່ ອງບນັ ທດັ ທີ 4 ຊ່ື ງເປັນຊື່ ອງ ເທງິ ສຸດ (ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.1) ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.1 ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ 2.2 ໂຕໂນດ ໂຕໂນດ (Note) ເປັນສນັ ຍະລກັ ທາງດນົ ຕຣີທ່ື ບີ ນັ ທກເທງິ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ເພ່ື ອືຼ ສະແດງຣະ ສຽງສູງຕ່ື ໍາ ໂຕ ໂນດມລີ ກັ ສະນະເປັນວງົ ກມົ ເຄ່ື ງິ ວົງຣີ ແລະ ນຍິ ມົ ອຽງໄປທາງຂວາເລັກນອ້ ຍ ມຂີ ະໜາດເທື່ າົ ກບັ ໄລຍະຫ່ື າງ ລະຫວ່ື າງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ແຕື່ ລະຄ່ື ູທ່ື ຢີ ື່ ູຕດິ ກນັ ເຊ່ື ງິ ເທື່ າົ ກບັ ຄວາມກວາ້ ງຂອງຊື່ ອງບນັ ທດັ ຖາ້ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ຢື່ ູຫື່ າງກນັ ໂຕໂນດຈະມຂີ ະໜາດໃຫຍື່ ແລະໃນທາງກງົ ກນັ ຂາ້ ມ ຖາ້ ໄລຍະລະຫວ່ື າງເສນັ້ ບນັ ແຄບລງົ ໂຕໂນດກໍຈະມຂີ ະໜາດ ນອ້ ຍລງົ ຕາມສດັ ສ່ື ວນ (ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.2) ສ່ື ວນທື່ ກີ ື່ າວເຖງິ ເປັນສື່ ວນ ປະກອບສໍາຄນັ ຂອງໂຕໂນດ ຊ່ື ງອາດແຍກ ສ່ື ວນອອກມາ ເອນີ້ ວື່ າ ຫວົ ໂນດ (Note head) ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.2 ຂະໜາດຂອງຕວົ ໂນດ ຂນ້ ຢື່ ູກບັ ໄລຍະຫ່ື າງຂອງເສນັ້ ບນັ ທດັ ໂຕໂນດວາງຢື່ ູໄດ້ 2 ຕໍາແໜ່ື ງ ຄຼື ວາງຢ່ື ູໃນຊື່ ອງບນັ ທດັ ຫລືຼ ວາງຄາບເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ເນ່ື ອຼື ງຈາກຕໍາແໜື່ ງໂຕ ໂນດສະແດງເຖງິ ລະດບັ ສຽງສູງຕື່ ໍາ ຈື່ ງສາມາດປຽບທຽບລະດບັ ສຽງໄດເ້ ທງິ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ໂນດທື່ ຢີ ື່ ູສູງກວ່ື າຈະມີ ລະດບັ ສຽງສູງກວ່ື າ ສື່ ວນໂນດທື່ ຢີ ື່ ູຕື່ ໍາກວື່ າຈະມລີ ະດບັ ສຽງ ຕ່ື ໍາກວື່ າ ໂຕໂນດຈະລຽງລະດບັ ສຽງຕາມລາໍ ດບັ ໂດຍກາ ນສະລບັ ກນັ ລະຫວື່ າງໂນດທື່ ຄີ າບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ກບັ ໂນດທື່ ຢີ ື່ ູໃນຊື່ ອງບນັ ທດັ (ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.3) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.3 ໂຕໂນດລຽງຕາມລໍາດບັ ເທື່ ອືຼ ລະຂນັ້ ຈາກລະດບັ ສຽງຕື່ ໍາໄປສູງ 2.3 ເສນັ້ ນອ້ ຍ ເມື່ ອຼື ໄລ່ື ໂນດໃຫສ້ ູງຂນ້ ຫລືຼ ຕື່ ໍາລງົ ຕາມລາໍ ດບັ ໄປຈນົ ສຸດບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ແລວ້ ສາມາດໄລື່ ໂນດໃຫ້ ສູງຂນ້ ຫລືຼ ຕ່ື ໍາລງົ ຕາມຕອ້ ງການຕ່ືໄໍ ປໄດອ້ ກີ ໂດຍອາໄສເສນັ້ ນອ້ ຍ ຊື່ ງເປັນເສນັ້ ກງົ ແນວນອນຂະໜາດສນົ ວາງຂະໜານກບັ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢື່ ູເໜອຼື ຫລືຼ ໃຕບ້ ນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ມຄີ ວາມຍາວກວ່ື າໂຕໂນດເລກັ ນອ້ ຍ ເສນັ້ ນອ້ ຍຈະມີ ໄລຍະະຫ່ື າງເທື່ າົ ກບັ ໄລຍະຫື່ າງ ຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຖາ້ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ຂອງບນັ ທດັ \"ຫາ້ ເສນັ້ ຢື່ ູຫື່ າງກນັ ຫລາຍ ເສນັ້ ນອ້ ຍກໍຈະຫື່ າງກນັ ຫລາຍ ແຕ່ື ຖາ້ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຢື່ ູໃກກ້ ນັ ເສນັ້ ນອ້ ຍກໍຈະແຄບຕາມໄປດວ້ ຍໃນ 5 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ໄລຍະເທ່ື າົ ກນັ ເສນັ້ ນອ້ ຍມຊີ ື່ ເຼື ອນີ້ ເປັນພາສາອງັ ກດິ ວື່ າ: Leger lines ຫລຼື Ledger lines ຄາໍ ວ່ື າ Ledge ໃນ ພາສາອງັ ກດິ ໝາຍເຖງິ ຊນັ້ ແຄບ ໆ ໃນແນວນອນທື່ ຕີ ດິ ຢ່ື ູກບັ ຝາ ເສນັ້ ນອ້ ຍກໍມລີ ກັ ສະນະຄາ້ ຍຊນັ້ ດື່ ງັ ກລື່ າວວາງ ຊອ້ ນກນັ ເປັນຂນັ້ ລຽງຕາມລາໍ ດບັ . ການເຕມີ ເສນັ້ ນອ້ ຍສາມາດເຮດັ ໄດທ້ ງັ ໃນຊື່ ວງທື່ ສີ ູງຂນ້ ແລະໃນຊ່ື ວງທື່ ຕີ ື່ ໍາລງົ ແລະຈະເພ່ື ມີ ຈກັ ເສນັ້ ກໍໄດ້ ເມື່ ອຼື ເພ່ື ມີ ເສນັ້ ນອ້ ຍແລວ້ ໂຕໂນດຈະລຽງຕາມລໍາດບັ ເຊ່ື ນັ ກນັ ຄ:ືຼ ໂນດທ່ື ຄີ າບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ຈະລຽງສະລບັ ກບັ ໂນດທ່ື ຢີ ື່ ູໃນຊື່ ອງບນັ ທດັ ( ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.4) ຢື່ າງໃດກຕໍ າມ ຫາກຈາໍ ນວນເສນັ້ ນອ້ ຍ ມຫີ ລາຍກວື່ າ 3 ເສນັ້ ຄວນໃຊ້ ວທິ ປີ ື່ ຽນກະແຈ ຫລຼື ໃຊເ້ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ແູ ປດເພື່ ອຼື ຄວາມສະດວກໃນການ ອື່ ານໂນດ ຍກົ ເວນັ້ ການບນັ ທກໂນດສໍາ ລບັ ຟລດູ ທື່ ບີ ່ື ນໍ ຍິ ມົ ໃຊເ້ ຄື່ ອືຼ ງໝາຍທບົ ຄ່ື ແູ ປດ ແຕ່ື ຈະໃຊເ້ ສນັ້ ນອ້ ຍ ບ່ື ວໍ ່ື າຈະມຈີ າໍ ນວນເສນັ້ ນອ້ ຍຫລາຍເທື່ າົ ໃດກຕໍ າມ ເພາະນກັ ດນົ ຕຣຈີ ະອ່ື ານເສນັ້ ນອ້ ຍ. ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.4 ໂຕໂນດທ່ື ມີ ເີ ສນັ້ ນອ້ ຍ 2.4 ກະແຈ ກະແຈ (Clef) ເປັນຣຫດັ ຊ່ື ງບອກລະດບັ ສຽງຂອງໂຕໂນດ ຖາ້ ບ່ື ໍກາໍ ນດົ ກະແຈບນບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ກຈໍ ະອ່ື ານ ລະດບັ ສຽງຂອງໂຕໂນດບື່ ໍໄດ້ ແຕ່ື ຈະຮູພ້ ຽງຄວາມແຕກຕ່ື າງຂອງລະດບັ ສຽງ ຂອງໂຕໂນດທ່ື ຢີ ື່ ູສູງກວື່ າ ຫລຼື ຕ່ື ໍາກວື່ າ ເທື່ າົ ນນັ້ ກະແຈມຮີ ູບຮ່ື າງຢື່ ູ 3 ລກັ ສະນະ ຄ:ຼື 2.4.1 ກະແຈຊອນ ຫລຼື ກະແຈ (G (So clef ຫລືຼ G clet) ເປັນກະແຈປະເພດເຄ່ື ອືຼ ນທ່ື ບີ ່ືໄໍ ດກ້ ະແຈຊອນຕອ້ ງ ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 2 ສະເໝີ ເຮດັ ໃຫໂ້ ນດທື່ ຄີ າບຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 2 ເປັນໂນດຊອນ (ຕວັ ຢ່ື າງທີ 2.5) ກະແຈໂຊເປັນທື່ ນີ ຍິ ມົ ໃຊຫ້ ລາຍທ່ື ສີ ຸດຖເືຼ ປັນກະແຈຫຼກັ ຂອງດນົ ຕຣ.ີ ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.5 ກະແຈຊອນ ແລະ ໂນດໂຕຊອນ 2.4.2 ກະແຈຟາ ຫລຼື ກະແຈ F (IFI clef ຫລືຼ F clet) ເປັນກະແຈປະເພດເຄ່ື ອືຼ ນທື່ ີ ບ່ື ໍໄດເ້ ຊ່ື ນັ ກນັ ກະແຈຟາ ຕອ້ ງມຕີ າໍ ແໜື່ ງຄາບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 4 ສະເໝີ ເຮດັ ໃຫໂ້ ນດທ່ື ຄີ າບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 4 ເປັນໂນດໂຕຟາ (ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.6) ກະແຈຟາເປັນທ່ື ນີ ຍິ ມົ ໃຊຮ້ ອງຈາກກະແຈຊອນ ແລະ ເມື່ ອືຼ ໃຊຄ້ ື່ ູກນັ ທງັ ກະແຈຊອນ ແລະ ກະແຈຟາໃນການ ບນັ ທກໂນດສໍາລບັ ຄບີ ອດຈະຮອງຮບັ ລະດບັ ສຽງສູງ - ຕື່ ໍາໄດທ້ ງັ ໝດົ . ຕວັ ຢ່ື າງທີ 2.6 ກະແຈຟາ ແລະ ໂນດຟາ 6 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຢື່ າງໃດກຕໍ າມ ແມື່ ນໃນປະຈບຸ ນັ ຈະຖວືຼ ່ື າກະແຈຊອນ ແລະ ກະແຈຟາເປັນກະແຈປະເພດ ເຄື່ ອືຼ ນທື່ ບີ ື່ ໄໍ ດ້ ແຕື່ ໃນອາດດີ ກະແຈທງັ ສອງເຄຍີ ປາກດົ ຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ອ່ື ນຼື ນອກເໜອຼື ຈາກທື່ ກີ ່ື າວ ແລວ້ ຂາ້ ງຕນົ້ ໃນຄຣດິ ສດັ ຕະວດັ ທີ 17 ກະແຈຊອນແບບຝຣ່ື ງັ ເສດຈະຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 1 ຊ່ື ງເຮດັ ໃຫ້ ໂນດທື່ ຄີ າບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 1 ນນັ້ ເປັນ ໂນດໂຕຊອນ (ຕວັ ຢ່ື າງທີ 2.7) ສ່ື ວນກະແຈຊອນທື່ ຄີ າບຢ່ື ູ ເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 2 ໃນສະໄໝນນັ້ ເອນີ້້ ວື່ າ ກະແຈຊ ອນແບບອຕິ າລຊີ ່ື ງເປັນແບບທື່ ໃີ ຊໃ້ ນປະຈບຸ ນັ ສໍາລບັ ກະແຈຟາສະໄໝກື່ ອນປີ ຄ.ສ. 1750 ກເໍ ຄຍີ ມປີ າກດົ ອກີ 2 ຕໍາແໜື່ ງນອກເໜອືຼ ຈາກເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 4 ບອກຄືຼ ຖາ້ ກະແຈຟາຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 3 ເອນີ້້ ວ່ື າ ກະແຈບາຣິ ໂທນ (Baritone clef) ຊ່ື ງເຮດັ ໃຫໂ້ ນດທື່ ຄີ າບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 3 ເປັນໂນດຟາ ອກີ ຕໍາແໜື່ ງໜ່ື ງຂອງກະແຈ ຟາ ກຄໍ ຼື ຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທີ 5 ເອນີ້ ວື່ າ ກະແຈຊບັ ເບດ (Sub-bass clef) ຊ່ື ງມຜີ ນົ ໃຫໂ້ ນດເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ນນັ້ ເປັນ ໂນດຟາ (ຕວັ ຢ່ື າງທີ 2.8). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.7 ຕາໍ ແໜື່ ງຂອງກະແຈໂຊທ່ື ເີ ຄຍີ ມໃີ ຊໃ້ ນອດດີ ແບບຝຣື່ ງັ ເສດ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.8 ຕໍາແໜ່ື ງຂອງກະແຈຟາທື່ ເີ ຄຍີ ມໃີ ຊໃ້ ນອດດີ 2.4.3 ກະແຈໂດ ຫລຼື ກະແຈ C (Do clef ຫລຼື C cle) ເປັນກະແຈປະເພດເຄື່ ອຼື ນທື່ ບີ ື່ ໄໍ ດ້ ກະແຈໂດຈະມຕີ ໍາແ ໜື່ ງຄາບຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ເສນັ້ ໃດກໄໍ ດ້ ຊື່ ງເຮດັ ໃຫໂ້ ນດທື່ ຄີ າບຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ນນັ້ ເປັນໂນດໂດ - ກາງ (ຕວົ ຢື່ າງ ທີ 2.9) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.9 ກະແຈໂດໃນຕາໍ ແໜື່ ງຕື່ າງໆ ແລະ ໂນດໂຕໂດ - ກາງ ອກິ ຢື່ າງໜື່ ງຮູບຮ່ື າງກະແຈໂດອາດແຕກຕ່ື າງໄປຈາກຕວົ ຢ່ື າງນດີ້ ວ້ ຍ ເຊື່ ນັ : ແຕື່ ຫວົ ກກແຈໂດຈະບອກ ຕໍາແໜື່ ງຂອງໂນດໂຕໂດ - ກາງຈະແຈງ້ . 2.5 ການເອນີ້ ຊ່ື ໂຼື ຕໂນດ ລະບບົ ການເອນີ້ ຊື່ ໂຼື ນດສາກນົ ທື່ ໃີ ຊຂ້ ະຫຍາຍຫຼາຍມີ 2 ລະບບົ ແຕື່ ລະໆບບົ ໃຊແ້ ທນກນັ ໄດ້ ແລະ ໃຊເ້ ອນີ້ ຊື່ ຼື ໂຕໂນດຊ່ື ງມທີ ງັ ສນິ້ 7 ຕວັ ໄດເ້ ຊ່ື ນັ ກນັ ເມ່ື ອຼື ເອນີ້ ໂນດຕາມລໍາດບັ ຄບົ 7 ໂຕແລວ້ ສາມາດວນົ ຕື່ໄໍ ປໄດໂ້ ດຍນໍາໂນດ ຕວົ ທ່ື ີ 1 ມາລຽງລໍາດບັ ຕື່ ຈໍ າກໂນດໂຕທື່ ີ 7 ເລອຼື້ ຍໄປບື່ ໍສນີ້ ສຸດໃນຂາຂນ້ ດ່ື ງັ ນີ້ 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 ... ສື່ ວນຂາລງົ ກນໍ າໍ ໂນດຕວັ ທ່ື ີ 7 ມາລຽງລໍາດບັ ຕື່ ໍຈາກໂນດໂຕ ທີ 1 ດື່ ງັ ນີ້ 1 7 6 5 4 3 2 1 7 6 5 4 3 2 1 7... 7 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 2.5.1 ລະບບົ ໂຊ-ຟາ (So - Fa System) ເປັນລະບບົ ການເອນີ້ ຊ່ື ໂືຼ ຕໂນດທ່ື ລີ ຽງລໍາດບັ ຈາກໂນດຕ່ື ໍາໄປ ສູງ ດ່ື ງັ ນີ້ ໂດ (Do) ເຣ (Re) ມີ (Mi) ຟາ (Fa) ໂຊ (So) ລາ (La) ທື່ ີ (Ti) ໂດ ແລະ ສາມາດລຽງລໍາດບັ ຈາກ ສູງໄປຫາຕ່ື ໍາໄດ້ ດ່ື ງັ ນີ້ ໂດ ທື່ ີ ລາ ໂຊ ຟາ ມີ ເຣ ໂດ ການເອນີ້ ຊ່ື ໂຼື ນດບາງໂຕ ອາດມຂີ ໍແ້ ຕກຕ່ື າງກນັ ດວ້ ຍ ເຊ່ື ນັ ໂນດ ໂຕຊອນ ບາງທ່ື ອີ ອກສຽງ ຊໍ (Son) ຫລຼື ຊອນ (Sol) ຊ່ື ງບາງທີ ອອກສຽງຊອນ ໃນທຸກກລໍ ະນບີ ່ື ໍຜດິ ແຕ່ື ໃນທື່ ນີ ີ້ ໃຊຄ້ ໍາວື່ າ ຊອນ ເພາະເປັນທ່ື ນີ ຍິ ມົ ຂະຫຍາຍຫຼາຍ ແລະ ມຄີ ວາມເປັນສາກນົ ຫລາຍທ່ື ສີ ຸດ ນອກຈາກນກີ້ ານໃຊສ້ ຣະ ເປີດ (ບື່ ໍມພີ ະຍນັ ຊະນະສະກດົ ຄາໍ ) ເຮດັ ໃຫສ້ ະດວກໃນການເປື່ ັງ ສຽງຮອ້ ງໂນດ ແລະ ຍງັ ສອດຄື່ ອງກບັ ໂນດໂຕອື່ ນຼື ເຊື່ ງິ ມຊີ ່ື ເືຼ ອນີ້ ເປັນສຣະເປີດທງັ ໝດົ ຢື່ າງໃດກຕໍ າມ ມນີ ກັ ຮຽນໄທຈາໍ ນວນຫລາຍອອກສຽງ ຊອນ ເຊ່ື ງິ ບ່ື ໍຖກຼື ຕອ້ ງ ສໍາ ລບັ ການເອນີ້ ຊື່ ໂືຼ ນດຕວັ ທບີ າງຕາໍ ລາອາດໃຊ້ ຊີ (Si) ຊ່ື ງກບໍ ື່ ຜໍ ດິ ແລະເປັນລະບບົ ທ່ື ໃີ ຊໃ້ ນປະເທດອຕີ າລີ ແລະ ຝຣ່ື ງັ ເສດ ແຕ່ື ທ່ື ບີ ່ື ໍ ແນະນາໍ ໃຫໃ້ ຊເ້ ພາະອາດສບັ ສນົ ກບັ ໂນດ C (%) ໃນລະບບົ ໂຕອກັ ສອນ ແລະ ເປັນພະຍາງທື່ ໃີ ຊອ້ ື່ ານ ຮອ້ ງໂນດ ຕວັ G# ໃນລະບບົ ໜື່ ງ. 2.5.2 ລະບບົ ຕວັ ອກັ ສອນ (Letter system) ເປັນລະບບົ ການເອນີ້ ຊື່ ໂຼື ຕໂນດທ່ື ຣີ ຽງລໍາດບັ ຈາກ ໂນດຕື່ ໍາ ໄປສູງເຊື່ ນັ ກນັ ດື່ ງັ ນີ້ ເອ (A) ບີ (B) ຊີ (C) ດີ (D) ອີ (E) ເອຟ (F) ຈີ (G) ເອ ແລະ ສາມາດ ລຽງລໍາດບັ ຈາກ ສູງໄປຫາຕື່ າໍ ໄດ້ ດ່ື ງັ ນີ້ ເອ ຈີ ເອຟ ອີ ດີ ຊີ ບີ ເອ ໃນຕາໍ ລາເຫລມັ້ ນຈີ້ ະໃຊລ້ ະບບົ ຕວົ ອກັ ສອນໃນການເອນີ້ ຊື່ ຕຼື ວົ ໂນດ ໂດຍໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນພາສາອງັ ກດິ ເພາາະຖວືຼ ື່ າເປັນສນັ ຍະລກັ ສາກນົ ຢື່ ູແລວ້ ຖາ້ ປຽບທຽບລະບບົ ທງັ ສອງ A ຈະເທ່ື າົ ກບັ ລາ B ເທື່ າົ ກບັ ທ່ື ີ C ເທື່ າົ ກບັ ໂດ D ເທ່ື າົ ກບັ ເຣ E ເທື່ າົ ກບັ ມີ F ເທ່ື າົ ກບັ ຟາ ແລະ G ເທ່ື າົ ກບັ ໂຊ (ຕວັ ຢື່ າງ ທື່ ີ 2.10) ຢ່ື າງໃດກຕໍ າມ ໃນລະບບົ ຕວັ ອກັ ສອນແບບເຢອນົ ມນັ B ເທ່ື າົ ກບັ Bb ຫລຼື ທ-ີ ແຟລດົ ສ່ື ວນ H ເທື່ າົ ກບັ B ຫລຼື ທື່ ີ - ເນເຊຣີ ນັ ຈື່ ງພບົ ວື່ າ ການເອນີ້ ຊ່ື ເຼື ພງໃນພາສາເຢຍລະມນັ ກະແຈສຽງ B dur ໝາຍເຖງິ Bb ເມ ເຈີ ຫລືຼ ໃນໂນດເພງຂອງນກັ ແຕື່ ງເພງຊາວເຢຍລະມນັ ທ່ື ລີ ະບຸ ໃຫໃ້ ຊຄ້ ລາຣິເນດັ (B) ຈະໝາຍເຖງິ ຄລາຣິເນດັ (Bb) ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.10 ການເອນີ້ ຊ່ື ຕືຼ ວົ ໂນດ້ ປຽບທຽບລະບບົ ຊອນ - ຟາ ແລະ ລະບບົ ຕວົ ອກັ ສອນໃນກະແຈຊອນ ມກັ ມຄີ ໍາຖາມສະເໝວີ ່ື າເຫດໃດຕວົ ອກັ ສອນ A ຊ່ື ງເປັນອກັ ສອນພາສາອງັ ກດິ ຕວົ ທໍາອດິ ຈື່ ງເທື່ າົ ກບັ ໂນດ ໂຕລາ ແທນທື່ ຈີ ະເທື່ າົ ກບັ ໂນດໂຕໂດ ທງັ ນກີ້ ເໍ ປັນເພາະໂນດໂຕລາໃນທຸກຊ່ື ວງຄື່ ູແປດເປັນໂນດ ຕວົ ດຽວທື່ ມີ ຄີ ວາມ ຖ່ື ີ (ຫນ່ື ວຍວດັ ເປັນອອ້ ມຕ່ື ໍວນິ າທ)ີ ເປັນໂຕເລກກລມົ ໆ ຄບຼື ື່ ໍມຈີ ດຸ ທດົ ນຍິ ມົ ແລະ ໂນດໂຕລານກີ້ ເໍ ປັນໂນດຫຼກັ ໃນ ການທຽບສຽງຂອງວງົ ດຸຣຍິ າງຄດວ້ ຍ ໂນດຫຼກັ ທ່ື ວີ ່ື ານຄີ້ ືຼ A440 ຊື່ ງ ໝາຍເຖງິ ໂນດ A ໃນຊ່ື ອງທ່ື ີ 2 ຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ໃນກະແຈໂຊ ມຄີ ວາມຖ່ື ເີ ທ່ື າົ ກບັ 440 ອອ້ ມຕື່ ໍ ວນິ າທີ ຢື່ າງໃດກຕໍ າມ ໃນການທຽບສຽງໂນດ A ຂອງວງົ ດຸ ຣຍິ າງຄອາດຕ່ື າງກນັ ເລກັ ໆໃນແຕ່ື ລະວງົ ເຊ່ື ນັ ໂນດ A ຂອງວງົ ດຸຣຍິ າງຄວງົ ໜ່ື ງອາດເທື່ າົ ກບັ 442 ອອ້ ມຕື່ ໍວນິ າທກີ ໍ ເປັນໄດ.້ ເຖງິ ວື່ າໃນສະໄໝກື່ ອນ ລະບບົ ຊອນ - ຟາຈະເປັນທື່ ນີ ຍິ ມົ ຫລາຍກວ່ື າເພາະເມ່ື ອືຼ ໃຊຮ້ ອ້ ງທາໍ ນອງຂນ້ ລງົ ດວ້ ຍ ໂດ ເຣ ມີ ຈະຟັງເບ່ື ງິ ເປັນທາໍ ມະຊາດ ແລະ ໄດລ້ ດົ ຂອງດນົ ຕຣຫີ ລາຍກວ່ື າການຮອ້ ງດວ້ ຍ A B C ແຕື່ ໃນ ປະຈບຸ ນັ ລະບບົ ຊອນ - ຟາກບັ ເປັນທ່ື ນີ ຍິ ມົ ໃນການຮອ້ ງທໍານອງເພງເທ່ື າົ ນນັ້ ໂດຍ ໂດ ບ່ື ໍແມື່ ນ C ສະເໝໄີ ປ ແຕ່ື ໂດຈະເປັນ ໂດທື່ ເີ ຄື່ ອຼື ນທ່ື ໄີ ດຕ້ າມກະແຈສຽງ (Key) ທ່ື ປີ ່ື ຽນໄປ ເອນີ້ ລະບບົ ນວີ້ ່ື າ ໂດເຄ່ື ອືຼ ນທື່ ີ (Movable D0) ເຊ່ື ນັ ຖາ້ ຢ່ື ູ 8 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ໃນກະແຈສຽງ G ເມເຈໂີ ດຈະເທ່ື າົ ກບັ G ແຕື່ ຖາ້ ຢ່ື ູໃນກະແຈສຽງ D ເມເຈີ ໂດຈະເທ່ື າົ ກບັ D ເປັນຕນົ້ ກ່ື າວຄືຼ ໂດກາຍເປັນໂນດໂຕທໍາອດິ ຂອງກະແຈສຽງໃນລະບບົ ໂດເຄື່ ອຼື ນທື່ .ີ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.1 ຈ່ື ງົ ອ່ື ານໂນດໃນກະແຈທ່ື ກີ າໍ ນດົ ດໃຫ້ ໂດຍໃຊລ້ ະບບົ ຊອນຟາ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.2 ຈ່ື ງົ ອ່ື ານໂນດໃນກະແຈທື່ ກີ າໍ ນດົ ໃຫ້ ໂດຍໃຊລ້ ະບບົ ຕວົ ອກັ ສອນ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.3 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດໃນກະແຈທື່ ກີ າໍ ນດົ ໃຫ້ 2.6 ຊ່ື ວງຄື່ ແູ ປດ ເນ່ື ອຼື ງຈາກລະດບັ ສຽງໃນດນົ ຕຣມີ ຕີ ງັ້ ແຕື່ ລະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາຫລາຍຈນົ ເຖງິ ລະດບັ ສຽງສູງຫລາຍ ການ ເອນີ້ ຊື່ ໂຼື ຕ ໂນດຈ່ື ງຕອ້ ງມກີ ານຊາໍ້ ຕວົ ອກັ ສອນ ຕວັ ໂນດ້ ທ່ື ມີ ອີ ກັ ສອນຊໍາ້ ກນັ ແຕ່ື ຢື່ ູຕ່ື າງລະດບັ ສຽງ ຈະຫື່ າງກນັ ເປັນໄລຍະະຊ່ື ວງ ຄື່ ູແປດ (Octave) ສະເໝີ ເມ່ື ອຼື ເອນີ້ ຊ່ື ຈືຼ າກໂນດ 4 ເຖງິ ໂນດ G ແລວ້ ຈະຕ່ື າວກບັ ມາ ທື່ ໂີ ນດ A ອກີ ເຊ່ື ນັ ນເີ້ ລອືຼ້ ຍ ໄປ ແລະ ໃນທໍານອງດຽວກນັ ກບັ ການໃຊລ້ ະບບົ ຊອນ - ຟາ ເຊື່ ງິ ເມ່ື ອືຼ ໃດໂນດຈາກ ໂນດໂຕໂດໄປເຖງິ ໂນດໂຕທື່ ີ ແລວ້ ກຈໍ ະຕ່ື າວກບັ ໄປທື່ ໂີ ນດໂຕໂດອກີ ບື່ ຮໍ ູຈ້ ບົ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.11) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.11 ການເອນີ້ ຊ່ື ໂືຼ ຕໂນດໃນລະດບັ ຊື່ ວງຄື່ ູແປດຕ່ື າງໆ 9 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ໂນດທຸກໂຕຈະຖກຼື ຊໍາ້ ທື່ ຊີ ື່ ວງຄື່ ູແປດ ລະດບັ ສຽງຂອງໂນດທ່ື ຫີ ື່ າງກນັ 1 ຊ່ື ວງຄື່ ູແປດມຄີ ວາມຖ່ື ີ ຕ່ື າງກນັ ເປັນ ສດັ ສ່ື ວນ 2:1 ເຊື່ ນັ ໂນດ້ A ຊ່ື ງເປັນຫຼກັ ໃນການທຽບສຽງໃນວງົ ດຸຣິຢາງຄມຄີ ວາມຖ່ື ີ 440 ອອ້ ມຕື່ ໍວນິ າທີ ຫລຼື 440 ເຮສີ (Hertz ໃຊຕ້ ວັ ຫຍໍ້ Hz.) ໃນຂະນະທື່ ໂີ ນດ 4 ທື່ ສີ ູງຂນ້ ໄປ 1 ຊື່ ວງຄື່ ູແປດ ມຄີ ວາມຖື່ ີ 880 ອອ້ ມຕ່ື ໍວິ ນາທີ ແລະ ໂນດ A ທື່ ອີ ຢ່ື ູຕ່ື າໍ ກວ່ື າ 1 ຊື່ ວງຄື່ ູແປດມຄີ ວາມຖື່ ີ 220 ອອ້ ມຕື່ ວໍ ນິ າທີ (ຕວັ ຢ່ື າງທີ 2.12) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.12 ໂນດ 4 ທື່ ຢີ ່ື ູໃນຊ່ື ວງຄື່ ແູ ປດຕ່ື າງ ໆ ໃນການບນັ ທກໂນດໃນລະດບັ ຊື່ ວງຄື່ ູແປດ ບາງຄງັ້ ເພື່ ອືຼ ຄວາມສະດວກອາດໃຊເ້ ຄື່ ອືຼ ງໝາຍທບົ ຄື່ ູແປດ ມີ ລກັ ສະນະເປັນໂຕເລກແປດກບັ ເສນັ້ ປະຊື່ ງຈະຄອບຄຸມຈາກໂນດໂຕທໍາອດິ ໄປຈນົ ເຖງິ ໂນດໂຕ ສຸດທາ້ ຍທື່ ຕີ ອ້ ງການ ໃຫປ້ ່ື ຽນລະດບັ ສຽງເປັນໄລຍະຊື່ ວງຄື່ ູແປດ ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢ່ື ູຂາ້ ງເທງິ ຫລຼື ຂາ້ ງລື່ ຸມ ຂອງໂຕໂນດ ຖາ້ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ູ ແປດຢື່ ູຂາ້ ງເທງິ ໝາຍຄວາມວື່ າໂນດໂຕນນັ້ ມລີ ະດບັ ສຽງສູງຂນ້ ອກີ 1 ຊື່ ວງຄື່ ູແປດ ແລະຖາ້ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ູແປດຢື່ ູ ຂາ້ ງລື່ ຸມ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດໂຕນນັ້ ມລີ ະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາລງົ ອກີ 1 ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍທບົ ຄ່ື ູແປດ ໃຊຄ້ າໍ ວື່ າ 8va ຊື່ ງ va ເປັນອກັ ສອນ 2 ຕວັ ສຸດທາ້ ຍຂອງຄໍາວ່ື າ ອອດຕາວາ (Otava) ທ່ື ແີ ປວ່ື າ 8 (ຕວັ ຢື່ າງທີ 2.13) ນອກຈາກ ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍທບົ ຄື່ ແູ ປດແລວ້ ຍງັ ມີ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ສູ ບິ ຫາ້ ຊື່ ງໝາຍຄວາມວ່ື າ ໃຫໂ້ ນດໂຕນນັ້ ສູງຂນ້ ຫລຼື ຕື່ າໍ ລງົ ເປັນ ໄລຍະະ 2 ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດ ຊື່ ງເທື່ າົ ກບັ ໂນດ 15 ໂຕ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.14) ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄ່ື ູສບິ ຫາ້ ໃຊຄ້ ໍາວື່ າ 1 m3 ຊ່ື ງ ma ເປັນ ອກັ ສອນ 2 ຕວົ ສຸດທາ້ ຍຂອງຄໍາວື່ າ ຄວນິ ດເິ ຊສມີ າ (Quindicesima) ທ່ື ແີ ປວ່ື າ 15 ທງັ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍ ທບົ ຄ່ື ູແປດ ແລະ ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍທບົ ຄ່ື ູສບິ ຫາ້ ມກັ ປາກດົ ໃນຮູບຂອງຕວົ ເອນ ດ່ື ງັ ນີ້ 8 va ແລະ 15nma ບາງຄງັ້ ເຄື່ ອືຼ ງ ໝາຍທບົ ຄ່ື ູແປດທ່ື ຢີ ່ື ູຂາ້ ງລື່ ຸມເຊ່ື ງິ ຈະເຮດັ ໃຫລ້ ະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາລງົ ອາດມຄີ ໍາວື່ າບນັ ຊາ (Bass) ກໍາກບັ ຢື່ ູດວ້ ຍເພື່ ອືຼ ເປັນ ການເນນັ້ ວື່ າໃຫລ້ ະດບັ ສຽງຕື່ ໍາລງົ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.15) ແລະ ບາງຄງັ້ ເມ່ື ອືຼ ສນີ້ ສຸດເຄ່ື ອຼື ງໝາຍທບົ ຄ່ື ູແປດແລວ້ ທື່ ໂີ ນດ ໂຕຕ່ືໄໍ ປອາດມຄີ ໍາວື່ າ ໂລໂດ (L) ເຊ່ື ງິ ເປັນພາສາອຕິ າລີ ແປວ່ື າ ກບັ ຄນືຼ (In place) ເພື່ ອຼື ເປັນການເນນັ້ ວື່ າໃຫກ້ ບັ ໄປຫລນິ້ ລະດບັ ສຽງໃນທື່ ວງຄ່ື ູແປດເດີມ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 2: 16) ເຊື່ ງິ ກໍລະນຂີ ອງການໃຊຄ້ ໍາວື່ າ Bussin ແລະ Lotto ກອໍ າດເກດີ ຂນ້ ກບັ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ສູ ບິ ຫາ້ ດວ້ ຍ. ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.13 ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍທບົ ຄື່ ູແປດ ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.14 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍທບົ ຄື່ ູສບິ ຫາ້ ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.15 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍທບົ ຄ່ື ແູ ປດຕື່ ໍາ 10 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.16 ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍໂລໂຄ 2.7 ໂນດ C - ກາງ ໂນດ C - ກາງ (Middle C) ເປັນໂນດຫຼກັ ໂຕໜ່ື ງ ມຄີ ວາມຖ່ື ປີ ະມານ 261 ອອ້ ມຕື່ ໍ ວນິ າທີ ເປັນໂນດທ່ື ີ ເຄ່ື ອືຼ ງດນົ ຕຣີທຸກຊະນດິ ຫລນິ້ ໄດ້ ແລະ ເປັນໂນດທ່ື ນີ ກັ ຮອ້ ງຫຍງິ ແລະ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍທຸກຄນົ ກື່ ຮໍ ອ້ ງໄດ້ ເປັນໂນດທື່ ີ ມລີ ະດບັ ສຽງບ່ື ໍສູງເກນີ ໄປບື່ ໍຕ່ື ໍາເກນີ ໄປ ຢ່ື ູສູນກາງເປຍໂນ ໃນການບນັ ທກໂນດດວ້ ຍກະແຈທ່ື ຕີ ່ື າງກນັ ໂນດ C-ກາງ ຈະເປັນຫຼກັ ໃນການປຽບທຽບະດບັ ສຽງທ່ື ແີ ທຈ້ ງິ ຂອງໂຕໂນດໃນກະແຈຕ່ື າງໆໄດ.້ ຕໍາແໜ່ື ງຂອງໂນດ C-ກາງຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າ ກະແຈຊອນຄວນໃຊໃ້ ນຊ່ື ວງສຽງສູງ ຈ່ື ງມຊີ ື່ ເືຼ ອນີ້ ວື່ າ ກະແຈເທຣ ເບນີ (Tirele (clel) ໃນຂະນະທ່ື ກີ ະແຈຟາຊື່ ງມຊີ ື່ ເຼື ອນີ້ ທາງເທກັ ນກິ ວື່ າ ກະແຈເບສ ( Bass clef) ຄວນໃຊໃ້ ນ ຊື່ ວງສຽງຕື່ ໍາ ຄໍາວື່ າເທຣເບນີ ແລະ ຄໍາວື່ າເບສເປັນສບັ ສະເພາະຂອງດນົ ຕຣີ ໝາຍເຖງິ ສຽງສູງ ແລະ ສຽງຕ່ື ໍາຕາມລາໍ ດບັ ສໍາລບັ ກະແຈໂລມຕີ ໍາແໜື່ ງຄາບຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ເສນັ້ ໃດກໄໍ ດ້ ແລະ ມຊີ ່ື ເຼື ອນີ້ ທາງເທກັ ນກິ ຕາມຕາໍ ແໜ່ື ງທື່ ີ ຢ່ື ູ ດ່ື ງັ ນີ້ ຖາ້ ກະແຈໂດ ຢ່ື ູຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 1 ເອນີ້ ວື່ າ ກະແຈໂຊປຣາໂນ (Soprano clef) ຖາ້ ກະແຈໂດ ຢື່ ູຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 2 ເອນີ້ ວື່ າ ກະແຈເມດໂຊໂຊປຣາໂນ (Mezzo - soprano cler) ຖາ້ ກະແຈໂດ ຢື່ ູຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 3 ເອນີ້ ວື່ າ ກະແຈອນັ ໃຫຍ່ື (Alto clef) ຖາ້ ກະແຈໂດ ຢ່ື ູຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 4 ເອນີ້ ວື່ າ ກະແຈເທເນີ (Tenor clef) ຖາ້ ກະແຈໂດ ຢື່ ູຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 5 ເອນີ້ ວ່ື າ ກະແຈບາຣໂິ ທນ (Baritone cle) (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.17) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.17 ໂນດ C - ກາງໃນກະແຈຕື່ າງໆ ໂນດທື່ ຢີ ່ື ູໃນກະແຈບາຣິໂທນຊ່ື ງຢ່ື ູໃນຮູບຂອງກະແຈໂດນີ້ ຈະມລີ ະດບັ ສຽງຄກືຼ ບັ ໂນດ ທື່ ຢີ ື່ ູໃນກະແຈບາຣິ ໂທນ ເຊ່ື ງິ ຢ່ື ູໃນຮູບຂອງກະແຈຟາ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.18 ) ເຊື່ ງິ ໄດກ້ ື່ າວມາແລວ້ ໃນຕວົ ຢື່ າງທີ 2.8. ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.18 ກະແຈບາຣໂິ ທນ 2 ແບບ 11 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ກະແຈໂດເຫ່ື ຼາົ ນມີ້ ທີ ື່ ມີ າຈາກການຂບັ ຮອ້ ງປະສານສຽງ ໂດຍສຽງຮອ້ ງແຕ່ື ລະຊ່ື ວງສຽງຈະໃຊກ້ ະແຈຕ່ື າງກນັ ຕາມຊື່ ກຼື ະແຈ ເຊ່ື ນັ : ນກັ ຮອ້ ງຍງິ ສຽງສູງທ່ື ເີ ອນີ້ ວ່ື າ ໂຊປຣາໂນ ຈະອ່ື ານກະແຈ ໂຊປຣາໂນ ນກັ ຮອ້ ງຍງິ ສຽງເຄື່ ງິ ສູງ ເຄ່ື ງິ ຕື່ ໍາທ່ື ເີ ອນີ້ ວ່ື າ ເມຊໂຊໂຊປຣາໂນ ຈະອື່ ານກະແຈເມຊໂຊໂຊປຣາໂນ ນກັ ຮອ້ ງຍງິ ສຽງຕ່ື ໍາທື່ ເີ ອນີ້ ວ່ື າ ອນັ ໃຫຍື່ ຈະ ອື່ ານກະແຈອນັ ໃຫຍ່ື ແລະ ໃນທໍານອງດຽວກບັ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍສຽງສູງທື່ ເີ ອນີ້ ວ່ື າ ເທເນີ ຈະອ່ື ານກະແຈ ເທເນີ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍສຽງເຄ່ື ງິ ສູງເຖງິ ທື່ ີ ເອນີ້ ວ່ື າ ບາຣໂິ ທນ ຈະອ່ື ານກະແຈບາຣໂິ ທນ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍສຽງຕ່ື ໍາທ່ື ເີ ອນີ້ ວ່ື າ ເບສ ຈະອ່ື ານກະແຈເບສ ຊ່ື ງມຮີ ູບຮື່ າງເປັນກະແຈຟາ ບື່ ແໍ ມື່ ນກະແຈໂດ. ຕື່ ໍມາພບົ ບວ່ື າ ການໃຊກ້ ະແຈໂດໃນຕໍາແໜື່ ງຕ່ື າງໆ ສໍາລບັ ວງົ ຂບັ ຮອ້ ງປະສານສຽງເກດີ ຄວາມຫຍຸງ້ ຍາກ ໂດຍ ສະເພາະຢື່ າງຫຍ່ື ງິ ກບັ ຜູທ້ ່ື ນີ າໍ ວງົ ເພາະຕອ້ ງອ່ື ານໂນດໃນກະແຈຕ່ື າງໆໃນເວລາດຽວກນັ . ການໃຊກ້ ະແຈໂດສໍາລບັ ວງົ ຂບັ ຮອ້ ງປະສານສຽງຈື່ ງເກດີ ຂນ້ ຊ່ື ວງສນັ້ ໆ ໃນຕອນຕນົ້ ຂອງຍຸກບາໂຣກ (Banque Period: 1600-1750) ໃນປະຈບຸ ນັ ວງົ ຂບັ ຮອ້ ງປະສານສຽງໃຊສ້ ະເພາະກະແຈຊອນເທ່ື າົ ນນັ້ ແລະ ບາງຄງັ້ ອາດພບົ ກະແຈຟາສໍາລບັ ສຽງຊາຍ ໃນກລໍ ະນທີ ື່ ໃີ ຊກ້ ະແຈຊອນສໍາລບັ ນກັ ຮອ້ ງຊາຍສຽງຕ່ື າໍ ມກັ ຂຽນເລກ 8 ໄວໃ້ ຕກ້ ະແຈ ໝາຍຄວາມວື່ າ ໃຫອ້ ື່ ານໂນດ ໃນລະ ດບັ ສຽງທື່ ຕີ ື່ ໍາລງົ 1 ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດ ເອນີ້ ວ່ື າ ກະແຈຊອນຕ່ື ໍາແປດ ເຊ່ື ງິ ສາມາດແທນໄດດ້ ວ້ ຍກະແຈຊອນແຝດ ແຕ່ື ກະແຈຊອນຕື່ ໍາແປດເປັນທື່ ນີ ຍິ ມົ ຫລາຍກວ່ື າກະແຈຊອນແຝດ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.19) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.19 ກະແຈຊອນຕື່ າໍ ແປດ ແລະ ກະແຈຊອນແຝດ ກະແຈໂດໃນປະຈບຸ ນັ ມທີ ່ື ໃີ ຊສ້ ະເພາະກະແຈອນັ ໃຫຍື່ ແລະ ກະແຈເທເນແີ ຕ່ື ບື່ ໍໄດໃ້ ຊກ້ ບັ ສຽງ ຮອ້ ງອກີ ຕື່ໄໍ ປ ກະແຈອນັ ໃຫຍ່ື ທຸກມນືຼ້ ໃີ້ ຊເ້ ປັນກະແຈຫກຼັ ຂອງວໂິ ອລາ ສື່ ວນກະແຈເທເນໃີ ຊກ້ ບັ ເຄື່ ອືຼ ງດນົ ຕຣີ 3 ຊະນດິ ຄ:ຼື ເຊນ ໂລ ບາດຊູນ ແລະ ທຣອມໂບນ ກະແຈເທເນຈີ ະບື່ ໃໍ ຊເ້ ປັນກະແຈຫຼກັ ສໍາລບັ ເຄ່ື ອຼື ງດນົ ຕຣີ ທງັ ສາມແຕື່ ເປັນກະແຈທ່ື ີ ໃຊແ້ ທນກະແຈເບສ ໃນກລໍ ະນທີ ື່ ຊີ ່ື ວງສຽງຢ່ື ູໃນລະດບັ ສູງ ກວື່ າກະແຈເບສເປັນໄລຍະເວລາພໍສມົ ຄວນ ທງັ ນເີ້ ພ່ື ອຼື ຄວາມສະດວກໃນການບນັ ທກໂນດ. ກະແຈຫຼາກຫຼາຍປະເພດເກດີ ຂນ້ ໃນປະຫວດັ ສາດດນົ ຕຣີກເໍ ພື່ ອຼື ຄວາມສະດວກໃນການ ເລອຼື ກໃຊຊ້ ່ື ວງສຽງ ທ່ື ຕີ ອ້ ງການ ແລະ ຫຼກີ ລຽ້ ງເສນັ້ ນອ້ ຍຈາໍ ນວນຫລາຍ ແຕ່ື ການໃຊກ້ ະແຈຫາຼ ຍຊະນດິ ສາ້ ງບນັ ຫາຕ່ື ມໍ າ ຄຼື ນກັ ແຕື່ ງເພງ ແລະ ຜູອ້ ໍານວຍເພງທງັ ຫມດົ ເຖງິ ຜູທ້ ື່ ຕີ ອ້ ງການອື່ ານໂນດເພງທ່ື ມີ ຫີ ຼາຍ ແນວຕອ້ ງອື່ ານໂນດໃນກະແຈຕື່ າງໆ ໂດຍບ່ື ໍ ຈໍາເປັນ ເຮດັ ໃຫບ້ ື່ ໍສະດວກ ຈາໍ ນວນກະແຈຈ່ື ງລຸດລງົ ຕາມ ລໍາດບັ ຈນົ ໃນປະຈບຸ ນັ ມທີ ່ື ໃີ ຊເ້ ປັນມາດຕະຖານພຽງ 4 ຊະນດິ ໄດແ້ ກ່ື ກະແຈເທຣເບນີ ກະແຈເບສ ກະແຈ ອນັ ໃຫຍື່ ແລະ ກະແຈເທເນີ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.90) ໂດຍກະແຈ 2 ຊະນດິ ທໍາອດິ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ທ່ື ສີ ຸດ ນກັ ດນົ ຕຣຕີ ອ້ ງອ່ື ານໂນດໃນກະແຈເທຣເບນີ ແລະ ກະແຈເບສໄດເ້ ປັນຢື່ າງດີ ຢ່ື າງໃດກຕໍ າມ ອາດພບົ ວ່ື າ ໃນການບນັ ທກໂນດເພງຮື່ ວມສະໄໝ ທາງສໍານກັ ພມິ ບາງແຫື່ ງຫຼກີ ລຽ້ ງການໃຊກ້ ະແຈ ອນັ ໃຫຍື່ ແລະ ກະແຈເທເນີ ຈື່ ງເຫຼອື ໃຊແ້ ຕື່ ກະແຈເທຣເບນີ ແລະ ກະແຈເບດສເທື່ າົ ນນັ້ ສໍາລບັ ຊ່ື ວງສຽງກາງຖາ້ ຈາໍ ເປັນກອໍ າດໃຊກ້ ະແຈຊອນຕ່ື ໍາແປດແທນ ເນ່ື ອຼື ງຈາກມຊີ ່ື ວງສຽງໃກຄ້ ຽງກບັ ກະແຈອນັ ໃຫຍ່ື ແລະ ກະແຈ ເທເນ.ີ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.20 ກະແຈທື່ ໃີ ຊໃ້ ນປະຈບຸ ນັ 12 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເທຣເບນີ ເບດ ອນັ ໂຕ ເທເນີ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.4 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດ້ ໃຫຕ້ ື່ ໍາລງົ 1 ຊ່ື ວງຄ່ື ແູ ປດ ໂດຍໃຊກ້ ະແຈທ່ື ກີ າໍ ນດົ ດໃຫ້ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.5 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດໃຫສ້ ູງຂນ້ 2 ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດ ໂດຍໃຊກ້ ະແຈທື່ ກີ າໍ ນດົ ໃຫ້ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.6 ຈື່ ງົ ຂຽນໂນດໃຫຕ້ ື່ າໍ ລງົ 2 ຊື່ ວງຄື່ ແູ ປດ ໂດຍໃຊກ້ ະແຈທ່ື ກີ າໍ ນດົ ໃຫ້ ການເອນີ້ ຊື່ ໂືຼ ນດໂດຍໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນສາມາດລະບຸຊື່ ວງຄ່ື ູແປດໄດ້ ເພື່ ອຼື ປະໂຫຍດໃນການອາ້ ງເຖງິ ໂຕໂນດໃນ ຊື່ ວງຄ່ື ູແປດທື່ ແີ ນື່ ນອນ ການລະບຸຊ່ື ວງຄ່ື ູແປດມຫີ ຼາຍລະບບົ ແຕື່ ໃນທື່ ນີ ຈີ້ ະສະເໜລີ ະບບົ ທ່ື ເີ ປັນທື່ ຮີ ູຈ້ ກັ ກນັ ຫລາຍ ທ່ື ສີ ຸ ດ ຄລຼື ະບບົ ທ່ື ເີ ອນີ້ ໂນດ້ C - ກາງວ່ື າ c1 ໂນດອ່ື ນຼື ໆ ໃນຊ່ື ວງຄື່ ູແປດດຽວກນັ ຈະມເີ ລກ 1 ໂຕນອ້ ຍກໍາກບັ ເ ໜອຼື ຕວົ ອກັ ສອນ ແລະໃນຊື່ ວງຄື່ ແູ ປດທ່ື ສີ ູງຂນ້ ຕ່ື ໍໆ ໄປຈະໃຊເ້ ລກ 2, 3, 4 ຕາມລາໍ ດບັ ສື່ ວນໃນຊື່ ວງຄື່ ູແປດທ່ື ຕີ ່ື ໍາ ລງົ ຈະໃຊອ້ ກັ ສອນຕວັ c ທ່ື ບີ ່ື ໍມຕີ ວົ ເລກກໍາກບັ ໃນຊ່ື ວງຄ່ື ູແປດ ຖດັ ໄປຈະໃຊ້ C ໃຫຍື່ ແລະໃນຊ່ື ວງຄື່ ູແປດທ່ື ຕີ ື່ ໍາ ລງົ ຕ່ື ໍໆ ໄປຈະໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນຕວົ ໃຫຍື່ ຄວບ 2 ຕວົ 3 ຕວົ ຕາມລາໍ ດບັ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.21 ). ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.21 ການເອນີ້ ຊື່ ໂືຼ ຕໂນດທ່ື ລີ ະບຸຊ່ື ວງຄື່ ູແປດ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.7 ຈ່ື ງົ ອ່ື ານໂນດໃນກະແຈທື່ ກີ າໍ ນດົ ໃຫ້ ໂດຍໃຊລ້ ະບບົ ຕວົ ອກັ ສອນ ແລະ ລະບຸຊື່ ວງຄື່ ແູ ປດ 13 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 2.8 ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຄື່ ູ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ພຽງບນັ ທດັ ດຽວບື່ ໍສາມາດຄອບຄຸມຊື່ ວງສຽງໄດກ້ ວາ້ ງເທ່ື າົ ໃດ ໃນກໍລະນທີ ່ື ຕີ ອ້ ງການບນັ ທກ ໂນດໃນຊື່ ວງສຽງກວາ້ ງຂນ້ ຈື່ ງມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ ງໃຊບ້ ນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຄ່ື ູ (Grand staff) ໂດຍໃຊກ້ ະແຈຊອນ ໃນບນັ ທດັ ເທງິ ແລະ ກະແຈຟາໃນບນັ ທດັ ລື່ ຸມ ໃຊເ້ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍປີກກາເຊ່ື ອືຼ ມ ບນັ ທດັ ເທງິ ກບັ ບນັ ທດັ ລ່ື ຸມ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.22 ) ຈ່ື ງຈະຄອບຄຸມຊ່ື ວງສຽງໄດກ້ ວາ້ ງພໍສາໍ ລບັ ບການ ຂຽນແນວທໍານອງ ແລະ ແນວປະສານຫຼາຍແນວທ່ື ເີ ກດິ ຂນຼື້ ພອ້ ມກນັ ໂນດເປຍໂນໃຊບ້ ນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຄື່ ູ ເປັນຫຼກັ ໃນການບນັ ທກໂນດ ການໃຊບ້ ນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຄ່ື ູເຮດັ ໃຫ້ ສາມາດທດົ ລອງຟັງສຽງປະສານໂດຍທງັ ຫມດົ ຂອງວງົ ດຸຣຍິ າງໂດຍຫລນິ້ ເທງິ ເປຍໂນ ຫລຼື ເຄ່ື ອືຼ ງຄບີ ອດໄດ.້ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.22 ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຄື່ ູ 2.9 ການແບື່ ງໄລຍະໃນຊ່ື ວງຄື່ ູແປດ ໃນ 1 ຊື່ ວງຄື່ ູແປດຂອງດນົ ຕຣີສາກນົ ສາມາດແບື່ ງໄລຍະະອອກໄດເ້ ປັນ 12 ຊື່ ວງເທື່ າົ ໆ ກນັ ເອນີ້ ແຕ່ື ລະ ຊ່ື ວງວື່ າ ເຄື່ ງິ ງສຽງ (Semitone) ສະນນັ້ ໃນ 1 ຊ່ື ວງຄື່ ູແປດຈື່ ງປະກອບດວ້ ຍ 12 ເຄ່ື ງິ ງສຽງ ຖາ້ ເບື່ ງິ ຈາກຄບີ ອດ ເທງິ ເປຍໂນ ໄລຍະເຄື່ ງິ ສຽງກຄໍ ໄຼື ລຍະຈາກຄໜີ ື່ ງໄປຢັງຄຖີ ດັ ໄປ ໂດຍຜ່ື ານຄຂີ າວ ແລະ ຄດີ ໍາທຸກຄຕີ າມລໍາດບັ ຈາກ ຊາ້ ຍໄປຂວາ ຫລຈຼື າກຂວາໄປຊາ້ ຍ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.23 ) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.23 ຄບີ ອດ ສະແດງໄລຍະທຸກເຄື່ ງິ ສຽງ 14 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 2.10 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປື່ ຽນແປງສຽງ ການເຮດັ ໃຫລ້ ະດບັ ສຽງຂອງໂຕໂນດສູງຂນ້ ຫລືຼ ຕ່ື ໍາລງົ ເປັນໄລຍະ 1-2 ເຄ່ື ງິ ສຽງຕອ້ ງໃຊ້ ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍ ປື່ ຽນແປງສຽງ (Accidental) ຊື່ ງມຢີ ່ື ູ 5 ຊະນດິ ດ່ື ງັ ນ:ີ້ 1. ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍຊບັ (Sharp, #) ເປັນເຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປລງສຽງທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫໂ້ ຕໂນດມລີ ະດບັ ສຽງສູງຂນ້ ເຄ່ື ງິ ສຽງ. 2. ເຄື່ ອຼື ງໝາຍແຟັສ (Flat, b) ເປັນເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງທື່ ເີ ຮດັ ໃຫໂ້ ຕໂນດມລີ ະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາລງົ ເຄື່ ງິ ສຽງ. 3. ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍດບັ ເບນີ ຊບັ ( Double sharp, x ) ເປັນເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫ້ ໂຕໂນດມລີ ະດບັ ສຽງສູງ ຂນ້ 2 ເຄ່ື ງິ ສຽງ ຫລຼື 1 ສຽງເຕມັ . 4. ເຄື່ ອຼື ງໝາຍດບັ ເບນີ ແຟັສ ( Double flat, bb ) ເປັນເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫໂ້ ຕໂນດມລີ ະດບັ ສຽງຕ່ື ໍາ ລງົ 2 ຄຣ່ື ງສຽງ ຫລຼື 1 ສຽງເຕມັ . 5. ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍເນເຊຣີ ນັ ( Natural, Ey ) ເປັນເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງທື່ ເີ ຮດັ ໃຫໂ້ ຕໂນດມີ ລະດບັ ສຽງປົກກະຕິ ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງຕອ້ ງໃສ່ື ໄວໜ້ າ້ ໂຕໂນດ ໂດຍມຕີ ໍາແໜື່ ງຢື່ ູລະດບັ ດຽວກບັ ໂນດ ຕວົ ນນັ້ ພໍດີ ຖາ້ ຕວົ ໂນດຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງກຕໍ ອ້ ງຄາບເສນັ້ ບນັ ທດັ ດວ້ ຍ ແລະ ຖາ້ ໂຕໂນດຢ່ື ູໃນຊ່ື ອງບນັ ທດັ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງ ກໍຕອ້ ງຢ່ື ູໃນຊື່ ອງບນັ ທດັ ດຽວກນັ ນນັ້ ເຊື່ ນັ ກນັ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.24) ຢ່ື າງໃດກໍຕາມ ໃນການຂຽນບນັ ລະຍາຍເປັນຕວົ ອກັ ສອນ ນຍິ ມົ ໃສື່ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍ ແປງສຽງໄວຫ້ ງຼັ ຕວັ ອກັ ສອນ ເຊ່ື ນັ A#, Gb, Bbb, Fx ແລະ Ey ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.24 ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງກບັ ໂຕໂນດ ການໃຊເ້ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງໃນເພງ ຈະມຜີ ນົ ກບັ ໂນດຕວົ ນນັ້ ແລະ ໂນດໃນລະດບັ ສຽງ ດຽວກນັ ທ່ື ຢີ ່ື ູໃນຊື່ ວງ ຄ່ື ູແປດດຽວກນັ ໃນຫອ້ ງດຽວກນັ ເທື່ າົ ນນັ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.25) ຜນົ ຂອງເຄື່ ອຼື ງໝາຍ ແປງສຽງຈະບ່ື ໍຕື່ ໍເນ່ື ອືຼ ງໄປຍງັ ໂນດ ໃນຫອ້ ງຖດັ ໄປ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.26) ເວນັ້ ແຕ່ື ໃນກໍລະນທີ ່ື ມີ ເີ ຄື່ ອືຼ ງໝາຍເຊ່ື ອຼື ມສຽງລະຫວື່ າງໂນດທ່ື ມີ ລີ ະດບັ ສຽງ ດຽວກນັ ກບັ ຫອ້ ງຖດັ ໄປ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.27 ). ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.25 ຜນົ ຂອງເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງໃນຊ່ື ວງຄ່ື ູແປດດຽວກນັ ໃນຫອ້ ງດຽວກນັ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.26 ຜນົ ຂອງເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງບື່ ຕໍ ື່ ໍເນື່ ອຼື ງໄປໃນຫອ້ ງຖດັ ໄປ ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.27 ຜນົ ຂອງເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງກບັ ໂນດທ່ື ມີ ເີ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍເຊ່ື ອືຼ ມສຽງ 15 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຢ່ື າງໃດກໍຕາມຈະພບົ ວື່ ານກັ ແຕ່ື ງເພງມກັ ໃຫຄ້ ວາມຊດັ ເຈນໃນເລ່ື ອຼື ງນດີ້ ວ້ ຍການໃຊເ້ ຄ່ື ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງຢໍ້າ ອກີ ເທື່ ອືຼ ໜ່ື ງເຊື່ ນັ ໃນກລໍ ະນຂີ ອງ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.28 ການໃຊເ້ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງເພື່ ອືຼ ຄວາມຊດັ ເຈນ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງທື່ ເີ ຮດັ ຫນາ້ ທ່ື ສີ ະເພາະກດິ ເຊ່ື ນັ ນີ້ ເອນີ້ ວື່ າ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງຈອນ ແລະ ໂນດທ່ື ມີ ີ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງຈອນ ເອນີ້ ວ່ື າ ໂນດຈອນ ສື່ ວນເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງທ່ື ເີ ຮດັ ຫນາ້ ທ່ື ຖີ າວອນຈະຢ່ື ູຫຼງັ ກະແຈໃນ ຮູບຂອງເຄື່ ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ກະແຈສຽງ (Key signature) ຊ່ື ງຈະກ່ື າວ ຕ່ືໄໍ ປໃນບດົ ທີ 4 2.11 ໂນດເອນັ ຮາໂມນກິ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງສາມາດເຮດັ ໃຫໂ້ ນດທື່ ສີ ະກດົ ບ່ື ໍຄກຼື ນັ ມລີ ະດບັ ສຽງດຽວກນັ ໄດ້ ເຊື່ ນັ ໂນດ C# ແລະ ໂນດD6 ມລີ ະດບັ ສຽງດຽວກນັ ເອນີ້ ວ່ື າ ເປັນໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ (Enharmonic note) ເຊື່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຫລືຼ ອາດກື່ າວໄດວ້ ື່ າ ໂນດ້ C# ເປັນໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ຂອງໂນດ້ D) ແລະ ໂນດ້ Db ກເໍ ປັນໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ຂອງໂນດ C# ໂນດບາງໂຕອາດມໂີ ນດເອນັ ຣາໂມນກິ ໄດຮ້ ອດ 2 ຕວັ ເຊື່ ນັ ໂນດ້ F# ມໂີ ນດ ເອນັ ຣາໂມນກິ ຄຼື ໂນດ Gb ແລະ ໂນດ Ex ສ່ື ວນໂນດ C ກໍມໂີ ນດເອນັ ຣາໂມນກິ ຄໂຼື ນດ້ B# ແລະໂນດ Dbb (ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.29) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.29 ໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.8 ຈື່ ງົ ຂຽນໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.9 ຈ່ື ງົ ກາກບາດທບັ ຕວັ ໂນດທ່ື ບີ ່ື ແໍ ມ່ື ນໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ກກບັ ໂນດໂຕທໍາອດິ 16 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.10 ຈື່ ງົ ເຕມີ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍແປງສຽງໜາ້ ໂນດຕວົ ຫຼງັ ເພ່ື ອືຼ ເຮດັ ໃຫເ້ ປັນໂນດ ໂນດເອນັ ຣາໂມນກິ ກບັ ໂນດໂຕທໍາອດິ 2.12 ຂນັ້ ຄື່ ເູ ຄື່ ງິ ສຽງ ໄລຍະະລະຫວື່ າງໂນດ 2 ໂຕ ໃນທາງດນົ ຕຮີ ຽກວື່ າ ຂນັ້ ຄື່ ູ ສະນນັ້ ໄລຍະເຄື່ ງິ ສຽງທື່ ໄີ ດກ້ ່ື າວເຖງິ ມາແລວ້ ໃນ ທາງດນົ ຕຣຈີ ື່ ງເອນີ້ ວື່ າ ຂນັ້ ຄື່ ູເຄື່ ງິ ສຽງ (Semitone) ເຊ່ື ງິ ເປັນຂນັ້ ຄ່ື ູທື່ ມີ ໄີ ລຍະແຄບທ່ື ສີ ຸດ ຂນັ້ ຄື່ ູ ເຄື່ ງິ ສຽງມີ 2 ແບບ ຄືຼ 2.12.1 ຂນັ້ ຄ່ື ູເຄື່ ງິ ສຽງໄດອາໂທນກິ (Diatonic semitone) ເປັນຂນັ້ ຄ່ື ູເຄື່ ງິ ສຽງທ່ື ສີ ະກດົ ຊື່ ໂຼື ຕໂນດລຽງຕາມ ລໍາດບັ ຕວົ ອກັ ສອນ ເຊ່ື ນັ ໂນດ C - Db, G# - A, E - F, Bb - Cb ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.30 ) ການສະກດົ ໂຕ ໂນດຈະໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນຕວົ ດຽວກນັ ບື່ ໍໄດ້ ເຊື່ ນັ ໂນດ C - C# ຫລືຼ Bb - Bb ບື່ ໍຖວຼື ື່ າເປັນ ຂນັ້ ຄ່ື ູເຄື່ ງິ ສຽງໄດອາ ໂທນກິ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 2.30 ຂນັ້ ຄ່ື ເູ ຄື່ ງິ ສຽງໄດອາໂທນກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.11 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດໃຫມ້ ລີ ະດບັ ສຽງສູງຂນ້ ເຄ່ື ງິ ສຽງໄດອາໂທນກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.12 ຈື່ ງົ ຂຽນໂນດໃຫມ້ ລີ ະດບັ ສຽງຕື່ າໍ ລງົ ເຄື່ ງິ ສຽງໄດອາໂທນກິ 17 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 2.12.2 ຂນັ້ ຄື່ ເູ ຄ່ື ງິ ສຽງໂຄຣມາຕກິ (Chromatic semitone) ເປັນຂນັ້ ຄື່ ູເຄື່ ງິ ສຽງທື່ ໃີ ຊຊ້ ່ື ືຼ ອກັ ສອນຂອງໂຕໂນດ ຄກຼື ນັ ໃນການສະກດົ ເຊ່ື ນັ ໂນດ C - C#, G# - Gx, E - E#, Bb - B ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.31) ຕວົ ຢື່ າງທີ 2.31 ຂນັ້ ຄື່ ເູ ຄ່ື ງິ ສຽງໂຄຣມາຕກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.13 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດໃຫມ້ ລີ ະດບັ ສຽງສູງຂນ້ ເຄື່ ງິ ສຽງໂຄຣມາຕກິ ແບບຝກຫດັ ທີ 2.14 ຈ່ື ງົ ຂຽນໂນດໃຫມ້ ລີ ະດບັ ສຽງຕື່ າໍ ລງົ ເຄື່ ງິ ສຽງໂຄຣມາຕກິ 18 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ຫກຼັ ການບນັ ທກໂນດທື່ ຖີ ກຼື ຕອ້ ງນບັ ເປັນພນືຼ້ ຖານສາໍ ຄນັ ສາໍ ລບັ ບຜູທ້ ່ື ມີ ອີ າຊບີ ກ່ື ຽວຂອ້ ງ ກບັ ດນົ ຕຣີ ລວມທງັ ຜູ ້ ສນົ ໃຈດນົ ຕຣທີ ່ື ວັ ໄປ ເພາະບື່ ໍວ່ື າຈະຢ່ື ູໃນຖານະນກັ ດນົ ຕຣີ ນກັ ແຕ່ື ງເພງ ຜູອ້ າໍ ນວຍເພງ ຜູຣ້ ຽບຮຽງສຽງປະສານ ຫລືຼ ຜູຟ້ ັງດນົ ຕຣີ ຄວນຕອ້ ງເຂາົ້ ໃຈອກັ ຂະຫຼະຂອງພາສາ ດນົ ຕຣເີ ປັນເບອຼື້ ງຕນົ້ ກ່ື ອນທື່ ຈີ ະກາ້ ວຕື່ໄໍ ປເພ່ື ອຼື ຮຽນຮູໄ້ ວຍາກ ອນດນົ ຕຣີ ສໍານວນສໍານຽງດນົ ຕຣີ ໂວຫານດນົ ຕຣີ ຕະຫລອດຈນົ ບດົ ເພງ ແລະ ສນັ ຍາລກັ ດນົ ຕຣີ ເຊ່ື ນັ ດຽວກບັ ການຮຽນພາສາບື່ ວໍ ື່ າຈະ ເປັນພາສາໄທ ພາສາອງັ ກດິ ຫລືຼ ພາສາໃດກຕໍ າມ ຜູຮ້ ຽນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ ງມທີ ກັ ສະໃນ ການໃຊ້ ອກັ ຂະຫະຼ ແລະ ຕວົ ສະກດົ ການໄດຢ້ ່ື າງຊາໍ ນານເປັນເບອຼື້ ງຕນົ້ . ບດົ ທີ ຈງັ ຫວະ ໃນບດົ ທີ 2 ໄດກ້ ື່ າວເຖງິ ການບນັ ທກໂນດ້ ໃນສື່ ວນທື່ ກີ ື່ ຽວຂອ້ ງກບັ ລະດບັ ສຽງ ໃນບດົ ນຈີ້ ະເປັນ ເລ່ື ອືຼ ງຂອງ ຈງັ ຫວະຊ່ື ງຄວບຄຸມວທິ ກີ ານບນັ ທກໂນດໃນສື່ ວນຂອງໄລຍະເວລາດວ້ ຍ ດ່ື ງັ ທື່ ກີ ື່ າວມາແລວ້ ໃນ ຫວົ ຂໍທ້ ີ 1.5 ເລ່ື ອືຼ ງຄວາມຍາວສຽງວື່ າ ສຽງທຸກສຽງຕອ້ ງມຄີ ວາມຍາວເຂາົ້ ມາກື່ ຽວຂອ້ ງທງັ ໝດົ ແຕື່ ຄວາມຍາວສຽງກເໍ ປັນພຽງ ສ່ື ວນຫນື່ ງຂອງຈງັ ຫວະໃນພາບລວມເທ່ື າົ ນນັ້ ເພາະອນັ ທື່ ຈີ ງິ ເລື່ ອືຼ ງຈງັ ຫວະ ຈະໂຄນເປັນເລື່ ອືຼ ງທື່ ຊີ ບັ ຊອ້ ນ ມຫີ ຼາຍມິ ຕິ ແລະ ເປັນສ່ື ວນປະກອບສາໍ ຄນັ ຂອງດນົ ຕຣ.ີ 3.1 ສນັ ຍະລກັ ສະແດງລກັ ສະນະຈງັ ຫວະ ລກັ ສະນະຈງັ ຫວະ (Rhythm) ເປັນຕວັ ກ່ື ໍນດົ ດຄວາມສນັ້ ແລະ ຄວາມຍາວຂອງສຽງໂນດແຕ່ື ລະໂຕ ລກັ ສະນະຈງັ ຫວະຈະປາກດົ ພອ້ ມກບັ ໂຕໂນດຊ່ື ງຜູຫ້ ລນິ້ ຕອ້ ງອ່ື ານທງັ ລະດບັ ສຽງຂອງໂຕໂນດ ແລະອ່ື ານ ລກັ ສະນະ ຈງັ ຫວະຂອງໂຕໂນດໄປພອ້ ມໆກນັ ສນັ ຍະລກັ ທ່ື ສີ ະແດງລກັ ສະນະຈງັ ຫວະ ຄືຼ ໂຕໂນດ ແລະ ໂຕພກັ ສຽງ ໂຕໂນດ ເປັນສນັ ຍະລກັ ແທນສຽງ ສື່ ວນໂຕພກັ ສຽງເປັນສນັ ຍະລກັ ແທນຄວາມງຽບ ທງັ ໂຕໂນດ ແລະ ໂຕພກັ ສຽງມຄີ ວາມ 19 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ສໍາຄນັ ເທື່ າົ ກນັ ເນ່ື ອຼື ງຈາກດນົ ຕຣີປະກອບດວ້ ຍສຽງ ແລະ ຄວາມງຽບປະສມົ ປະສານ ກນັ ໄປ ຫລືຼ ສະລບັ ກນັ ໄປ ຄວາມແມື່ ນໃນການສາ້ ງສຽງ ແລະ ຄວາມງຽບໃນການບນັ ເລງໃຫຖ້ ກຼື ຕອ້ ງ ຕາມໂນດເພງຈື່ ງສໍາຄນັ ຢື່ າງຍ່ື ງິ . 3.1.1 ໂຕໂນດ (Note) ປະກອບດວ້ ຍ 3 ສື່ ວນ ຄືຼ 1. ຫວົ ໂນດ (Note head) ເປັນສ່ື ວນທື່ ສີ ະແດງລະດບັ ສຽງ ຫວົ ໂນດຈະຄາບຢື່ ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ຫລືຼ ຢື່ ູໃນຊື່ ອງບນັ ທດັ ກໄໍ ດ້ ຫວົ ໂນດອາດປະກດົ ໃນຮູບຂອງຫວົ ໂນດຂາວ ຫລືຼ ຫວົ ໂນດດໍາ ໃນກໍລະນທີ ່ື ຫີ ວົ ໂນດ ເປັນສດີ ໍາ ຕອ້ ງມຫີ າງໂນດຕດິ ຢື່ ູດວ້ ຍສະເໝີ ສ່ື ວນຫວົ ໂນດຂາວຈະມຫີ າງໂນດ ຫລືຼ ບ່ື ໍກໍໄດ້ ຫວົ ໂນດເປັນສ່ື ວນ ປະກອບທື່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ື ສີ ຸດຂອງຕວົ ໂນດຈື່ ງມກັ ອານໂຸ ລມເອນີ້ ວື່ າໂຕໂນດ. 2. ຫາງໂນດ (Stem) ເປັນເສນັ້ ກງົ ແນວຕງັ້ ທ່ື ລີ າກອອກມາຈາກຂາ້ ງຫວໂນດທງັ ຫວົ ໂນດ ຂາວ ແລະ ຫວົ ໂນດດໍາ ຫາງໂນດ້ ຈະຊຂີ້ ນ້ ຫລືຼ ລງົ ຂນ້ ຢື່ ູກບັ ຕໍາແໜື່ ງຂອງຫວົ ໂນດ ຖາ້ ຫວົ ໂນດຢ່ື ູຕື່ ໍາກວື່ າ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ເສນັ້ ກາງ ຫລືຼ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 3 ລໍາໂນດຈະຊຂີ້ ນ້ ແຕື່ ຖາ້ ຫວົ ໂນດຢ່ື ູສູງກວື່ າເສນັ້ ບນັ ທດັ ເສນັ້ ກາງ ຫາງໂນດຈະຊລີ້ ງົ ໃນ ກລໍ ະນທີ ່ື ຫີ ວົ ໂນດຢື່ ູຄາບເສນັ້ ກລາງ ຫາງໂນດຈະຊຂີ້ ນ້ ຫລືຼ ລງົ ກໄໍ ດ້ ແຕື່ ນຍິ ມົ ຊລີ້ ງົ ຫລາຍກວື່ າເພາະເບ່ື ງິ ເປັນທໍາມະ ຊາດ ການລາກຫາງໂນດມຫີ ກຼັ ວື່ າ ຖາ້ ຫາງໂນດຊຂີ້ ນ້ ຫາງໂນດຈະ ເລື່ ມີ ຈາກດາ້ ນຂວາຂອງຫວົ ໂນດ ແຕ່ື ຖາ້ ຫາງໂນດ ຊລີ້ ງົ ຫາງໂນດຈະເລື່ ມີ ຈາກດາ້ ນຊາ້ ຍຂອງຫວົ ໂນດຄວາມຍາວຂອງຫາງໂນດເມື່ ອືຼ ລວມກບັ ຫວົ ໂນດແລວ້ ຈະມີ ຄວາມຍາວທງັ ໝດົ 4 ຊ່ື ອງຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ຍກົ ເວນັ້ ໂນດ້ ທື່ ໃີ ຊເ້ ສນັ້ ນອ້ ຍຫາງໂນດຈະລາກຍາວຈດົ ເສນັ້ ກາງ ຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ສະເໝີ ຊ່ື ງໃນກລໍ ະນນີ ຈີ້ ະບື່ ຄໍ ໍານງເຖງິ ຄວາມຍາວຂອງຫາງໂນດ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.1) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.1 ຫວົ ໂນດຂາວ ຫວົ ໂນດດາໍ ແລະ ຫາງໂນດ 3. ຂດີ ໂນດ (Flag) ເປັນສ່ື ວນທື່ ເີ ສມີ ຕື່ ໍຈາກຫາງໂນດ້ ມລີ ກັ ສະນະຄາ້ ຍທຸງ ຂດີ ໂນດຈະໃຊກ້ ບັ ຫວົ ໂນດດໍາທ່ື ມີ ີ ຫາງໂນດເທື່ າົ ນນັ້ ສໍາລບັ ຫວົ ໂນດຂາວຈະບ່ື ໍໃຊຂ້ ດີ ໂນດ ຂດີ ໂນດຈະຕື່ ໍຈາກປາຍຫາງ ໂນດໂດຍຕວດັ ໄປທາງຂວາສະເ ໝີ ບື່ ໍວື່ າຈະເປັນຂດີ ໂນດຂອງຫາງໂນດທື່ ຊີ ຂີ້ ນ້ ຫລຼື ຫາງໂນດທ່ື ຊີ ລີ້ ງົ ກໍຕາມ ຂດີ ໂນດຈະມຈີ ກັ ຊນັ້ ກໍໄດ້ ແຕ່ື ທື່ ພີ ບົ ຫລາຍທ່ື ສີ ຸດຄ:ຼື ໜ່ື ງຊນັ້ ແລະ ສອງຊນັ້ ແລະ ທື່ ພີ ບົ ດວ້ ຍໃນເພງທື່ ບີ ື່ ເໍ ກນີ ສື່ ຊີ ນັ້ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.2) ຕວົ ຢື່ າງທື່ ີ 3.2 ຫວົ ໂນດ ຫາງໂນດ ແລະ ຂດີ ໂນດໃນລກັ ສະນະຕ່ື າງໆ ໂນດທ່ື ມີ ຂີ ດີ ໂນດຢ່ື ູຕດິ ກນັ ໃນກ່ື ຸມຈງັ ຫວະດຽວກນັ ສາມາດລາກຂດີ ໂນດໃຫຕ້ ດິ ກນັ ໄດ້ ເສນັ້ ທື່ ລີ າກຂດີ ໂນດ ເຂາົ້ ເຊ່ື ອຼື ມກນັ ນເີ້ ອນີ້ ວ່ື າ ເສນັ້ ຮອບຂດີ ໂນດ (Bean) (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.3) ຄໍາວື່ າ Beanໃນພາສາອງັ ກດິ ແປວ່ື າ ລໍາ ແສງ ໃນທາງດນົ ຕຣໝີ າຍເຖງິ ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດຊື່ ງມລີ ກັ ສະນະຄາ້ ຍລໍາແສງ. ເປັນເສນັ້ ກງົ ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດຈະໜາກວື່ າຫາງໂນດສະເໝີ ໃນກໍລະນທີ ື່ ຈີ ໍານວນຂດີ ໂນດບື່ ໍເທື່ າົ ກນັ ຕອ້ ງປັບ ວທິ ກີ ານນອ້ ຍໆໂດຍຢດຕາມ ໂນດທື່ ມີ ຈີ າໍ ນວນຂດີ ໂນດນອ້ ຍທ່ື ສີ ຸດເປັນຫຼກັ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.4) ແລະໃນບາງກລໍ ະນທີ ື່ ກີ ື່ ຸມໂນດມທີ ດິ ທາງຂອງຫາງ ໂນດບື່ ໍຄກືຼ ນັ ກໍຕອ້ ງປັບໃຫຫ້ າງໂນດຊຂີ້ ນ້ ຫລຼື ລງົ ຄກຼື ນັ ທງັ ໝດົ ໂດຍຖຫຼື ຼກັ ວ່ື າ ໃຫຫ້ າງໂນດອະນຸໂລມໄປໃນທດິ 20 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ທາງດຽວກບັ ໂນດສື່ ວນໃຫຍື່ ຂອງກື່ ຸມນນັ້ ຖາ້ ມໂີ ນດຈາໍ ນວນເທ່ື າົ ກນັ ໃຫສ້ ງັ ເກດວ່ື າໂນດໂດຍລວມ ພວກໃດຢື່ ູຫ່ື າງ ຈາກເສນັ້ ບນັ ທດັ ເສນັ້ ກາງຫລາຍກວື່ າ ກອໍ ະນຸໂລມຕາມນນັ້ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.5) ແລະ ທາ້ ຍທື່ ສີ ຸດຖາ້ ຍງັ ເທື່ າົ ກນັ ຢ່ື ູ ໃຫ້ ຫາງໂນດ ຊລີ້ ງົ ທງັ ໝດົ ເພາະເບື່ ງິ ເປັນທໍາມະຊາດຫລາຍກວ່ື າ ເຊື່ ນັ ດຽວກບັ ຂສໍ້ ງັ ເກດທ່ື ໃີ ຫໄ້ ວໃ້ ນເລ່ື ອືຼ ງຫາງໂນດ ດື່ ງັ ທື່ ີ ກື່ າວມານນັ້ . ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.3 ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ເຊື່ ອືຼ ມຂດີ ໂນດທື່ ມີ ຈີ າໍ ນວນເທື່ າົ ກນັ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.4 ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ເຊື່ ອຼື ມຂດີ ໂນດທ່ື ມີ ຈີ າໍ ນວນບື່ ເໍ ທື່ າົ ກນັ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.5 ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ເຊື່ ອືຼ ມຂດີ ໂນດທ່ື ມີ ທີ ດິ ທາງຂອງຫາງໂນດບື່ ຄໍ ກືຼ ນັ ຫາງໂນດໃນທຸກກລໍ ະນຕີ ອ້ ງລາກຊອດໄປຈດົ ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດເສນັ້ ທື່ ຢີ ື່ ູນອກສຸດ ຄວາມສຽງຂອງເສນັ້ ລວບຂດີ ໂນດໃນກລໍ ະນທີ ່ື ຄີ ວາມຢາວຂອງກາ້ ນໂນດ້ ບ່ື ເໍ ທ່ື າົ ກນັ ໃຫສ້ ຽງໄດພ້ ຽງ 1 ຊື່ ອງບນັ ທດັ ໂດຍ ປະມານ ສະນນັ້ ຄວາມຍາວຂອງຫາງໂນດອາດສນັ້ - ຍາວຕ່ື າງກນັ ຫລາຍ ທງັ ນໃີ້ ຫຖ້ ເືຼ ກນຕາມໂນດໂຕນນັ້ ທ່ື ມີ ຫີ າງໂນດສນັ້ ກວ່ື າເປັນ ຫກຼັ ກື່ ຄໍ ືຼ ລາກຫາງໂນດຂອງໂນດໂຕນນັ້ ໃຫມ້ ຄີ ວາມຍາວເທ່ື າົ ກບັ 4 ຊື່ ອງບນັ ທດັ ແລວ້ ຈ່ື ງລາກຫາງໂນດຂອງໂນດ ໂຕອ່ື ນືຼ ໃຫຍ້ າວກວື່ າປົກກະຕິ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.6) ສາໍ ລບັ ກ່ື ຸມໂນດທື່ ໃີ ຊເ້ ສນັ້ ນອ້ ຍ ໃຫລ້ າກຫາງໂນດຂອງໂນດທງັ ກື່ ຸມ ຈນົ ເຖງິ ເສນັ້ ກາງຂອງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ແລວ້ ລາກເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດເປັນເສນັ້ ກງົ ຂະໜານກບັ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.7 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.6 ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ເຊ່ື ອຼື ມຂດີ ໂນດທ່ື ມີ ຄີ ວາມຍາວຂອງຫາງໂນດຕື່ າງກນັ ຫລາຍ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.7 ເສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ເຊ່ື ອືຼ ມຂດີ ໂນດຂອງໂຕໂນດທື່ ໃີ ຊເ້ ສນັ້ ນອ້ ຍ 3.1.2 ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍພກັ ສຽງ (Rest) ມີ 3 ລກັ ສະນະ ຄຼື 1. ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍພກັ ສຽງແບບຂດີ ມີ 2 ຊະນດິ ຄ:ືຼ ໂຕພກັ ສຽງແບບຂດີ ແນວນອນ ແລະ ໂຕພກັ ສຽງແບບ ຂດີ ແນວ ຕງັ້ ໂຕພກັ ສຽງແບບຂດີ ແນວນອນມຢີ ່ື ູ 2 ຕາໍ ແໜ່ື ງ ຄ:ຼື ໃຕເ້ ສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 4 ຫລືຼ ເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທ່ື ີ 3 ສ່ື ວນໂຕພກັ ສຽງແບບຂດີ ແນວຕງັ້ ມຢີ ່ື ູຕໍາແໜ່ື ງດຽວຄ:ືຼ ໃນຊື່ ອງທ່ື ີ 3 (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.8) 21 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 2. ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ໄທ ມຢີ ່ື ູຕໍາແໜ່ື ງດຽວຄຼື ຢ່ື ູກາງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.9 ) 3. ໝາຍ ພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ຝຣ່ື ງັ ມຢີ ່ື ູຕໍາແໜື່ ງດຽວຄ:ຼື ຢື່ ູກາງບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ແຕື່ ມຮີ ູບຮ່ື າງຊ່ື ງສາມາດປັບໄດຕ້ າມຄື່ າຂອງ ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.10 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.8 ໂຕພກັ ສຽງແບບຂດີ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.9 ໂຕພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ໄທ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.10 ໂຕພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ຝຣື່ ງັ 3.2ຄ່ື າໂຕໂນດ ຮູບຮື່ າງຫຼາງຫຼາຍໃນຕວົ ຢ່ື າງທື່ ີ 3.1 - 3.2 ສະແດງຄວາມຍາວຂອງໂຕໂນດທ່ື ສີ າມາດ ປຽບທຽບກນັ ໄດ້ ແລະໂນດລກັ ສະນະຕ່ື າງໆ ເຫື່ າຼົ ນກີ້ ມໍ ຊີ ່ື ເຼື ອນີ້ ທ່ື ສີ ່ື ຄຼື ວາມຫມາຍໄດດ້ ື່ ງັ ນ:ີ້ 1. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ( Double whole note ຫລຼື Breve, ໐ ) ຄາໍ ວ່ື າ Breve ອື່ ານ ແບບອງັ ກດິ ວື່ າ ບຣຟີ ແລະ ອ່ື ານແບບອຕິ າລວີ ່ື າ: ເບນເວ ແປວ່ື າ ສນັ້ ຫລືຼ ບ່ື ໍເນນັ້ ໃນບດົ ຮອ້ ຍກອງ ຈະໝາຍເຖງິ ພະຍາງທ່ື ອີ ອກສຽງ ບື່ ໍເນນັ້ ຫລຼື ສຽງເບາົ ໃນການບນັ ທກໂນດດນົ ຕຣີສະໄໝກື່ ອນ ເບນເວເຄຍ ເປັນໂນດສນັ້ ສ່ື ວນໂນດຍາວເອນີ້ ວື່ າ ລອງກາ (Longn) ຊ່ື ງມາຈາກຄໍາວື່ າ Long 2. ໂນດມນົ (Whole note ຫລືຼ Semibreve, ໐) ຄໍາວ່ື າ Semi ແປລວ່ື າ ເຄື່ ງິ ໜ່ື ງ ໂນດໂຕກມົ ມຄີ ່ື າເປັນ ເຄື່ ງິ ໜື່ ງຂອງໂນດໂຕກມົ ດບັ ເບນີ . 3. ໂນດຂາວ (Half note ຫລືຼ Minim, ) ໃນການບນັ ທກໂນດໃນຊ່ື ວງຕນົ້ ຂອງຄຣິດສດັ ຕະວດັ ທື່ ີ 14 ໂນດມນິ ມິ ເປັນໂນດທື່ ມີ ຄີ ວາມຍາວນອ້ ຍທື່ ສີ ຸດ ຫລືຼ ສນັ້ ທ່ື ສີ ຸດໃນບນັ ດາໂນດທື່ ມີ ລີ ກັ ສະນະຕ່ື າງໆ ກນັ 5 ແບບ ຈ່ື ງໄດຊ້ ື່ ວືຼ ່ື າ Minim ຊ່ື ງມາຈາກ Minimum ແປວື່ າ ນອ້ ຍທື່ ສີ ຸດ. 4. ໂນດດໍາ (Quarter note ຫລຼື Crotchet, ) ຄໍາວື່ າ Crotchet ອ່ື ານແບບອງັ ກດິ ວ່ື າ: ຄຣອດ ເຊດັ ແລະອ່ື ານແບບຝຣື່ ັງເສດວ່ື າ: ໂຄຣເຊ ບາງຄງັ້ ເອນີ້ ເຊມມິ ນິ ມິ (Semiminim) ເພາະ ມຄີ ື່ າເປັນເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງ ໂຕມນິ ມິ ພບົ ເປັນເທື່ ອຼື ທໍາອດິ ໃນຄຣດິ ສດັ ຕະວດັ ວດັ ທ່ື ີ 14 ມລີ ກັ ສະນະເປັນໂນດຂາວ ມຂີ ໍຄາ້ ຍຂດີ ໂນດໃນປະຈຸ ບນັ ແຕ່ື ສນັ້ ກວ່ື າ ລກັ ສະນະຂອງໂນດທ່ື ມີ ຂີ ເໍ ຊື່ ນັ ນປີ້ ຽບໄດກ້ ບັ ໄມ ້ ຖກັ ໂຄຣເຊ ( Crotchet ) 5. ໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ (Eighth note ຫລຼື Quaver, ) ຄໍາວ່ື າ Quaver ອື່ ານວ່ື າ ເຄວເວີ ແປວ່ື າ ການ ສ່ື ນັ ເຊ່ື ນັ : ສຽງສື່ ນັ ອນັ ເກດີ ຈາກຄວາມປຣະໝ່ື າ ໃນທ່ື ນີ ໝີ້ າຍເຖງິ ການເຄື່ ອຼື ນໄຫວໄປມາຢ່ື າງວື່ ອງໄວ ຈື່ ງໃຊຄ້ ໍາວ່ື າ Quaver ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດ ເພາະໂນດຂດີ ໂນດເປັນໂນດທ່ື ເີ ຄື່ ອຼື ນໄຫວໄວ ຄໍາວື່ າ ຂດີ ໂນດ ໃນພາສາໄທ ໜາ້ ຈະ ຖະແຫຼງມາຈາກຄາໍ ວ່ື າ ຂເໍ ບດັ (ຂຂໍ ອງເບດັ ຕກປາ) ເພາະຂດີ ໂນດມລີ ກັ ສະນະ ຄາ້ ຍຂຂໍ ອງເບດັ ຕກປາ. 22 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 6. ໂນດດາໍ ສອງຂດີ (Sixteenth note ຫລຼື Semiquaver, ) ຄາໍ ວື່ າ Semi ແປວ່ື າ: ເຄື່ ງິ ໜ່ື ງ ໂນດ ດໍາສອງຂດີ ມຄີ ່ື າເປັນເຄື່ ງິ ໜື່ ງຂອງໂນດຂດີ ໂນດໜ່ື ງຂດີ . 7. ໂນດດໍາສາມຂດີ (Thirty-second note ຫລຼື Demisemiquaver, ) ຄໍາວື່ າ Demi ແປວື່ າ ເຄື່ ງິ ໜ່ື ງ ເຊື່ ນັ ດຽວກບັ ຄໍາວ່ື າ Semi ໃນທ່ື ນີ ໝີ້ າຍຄວາມວ່ື າໂນດດາໍ ສາມຂດີ ມຄີ ່ື າເປັນ ເຄ່ື ງິ ໜ່ື ງຂອງໂນດດໍາສອງຂດີ . ໃນແຕື່ ລະລາໍ ດບັ ຂນັ້ ຄື່ າໂຕໂນດຈະເປັນສອງເທ່ື າົ ຂອງຂນັ້ ຕື່ໄໍ ປ ກ່ື ຄໍ :ືຼ ໂນດມນົ 1 ໂຕ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂາວ 2 ໂຕ ໂນດຂາວ 1 ໂຕມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາ 2 ຕວົ ໂນດດໍາ 1 ໂຕ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ 2 ໂຕ ໂນດດໍາໜື່ ງ ຂດີ 1 ໂຕມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາສອງຂດີ 2 ໂຕ ໂນດດໍາສອງຂດີ 1 ໂຕມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາສາມຂດີ 2 ໂຕ ເປັນແບບ ນເີ້ ລອືຼ້ ຍໄປ (ຕວົ ຢ່ື າງທື່ ີ 3.11 ) ເປັນທ່ື ໜີ າ້ ສງັ ເກດວື່ າ ໂນດທື່ ມີ ຄີ ື່ າເປັນເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງໂນດດໍາສອງຂດີ ຄ:ຼື ໂນດດໍາ ສາມຂດີ ບື່ ໍແມື່ ນ ໂນດດໍາສື່ ຂີ ດີ ເພາະການລຽງລໍາດບັ ຄື່ າໂຕໂນດຕອ້ ງເປັນໄປຕາມລໍາດບັ ຈາໍ ນວນຂດີ ໂນດ ບ່ື ໍໃຊຫ້ ກຼັ ຄະນດິ ສາດມາຄໍານວນ ສະນນັ້ ໂນດທື່ ມີ ຄີ ່ື າເປັນເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງໂນດດໍາສ່ື ຂີ ດີ ກຄໍ ືຼ ໂນດດໍາຫາ້ ຂດີ ບ່ື ໍໃຊໂ້ ນດດາໍ ແປດຂດີ ຫລຼື ອາດບອກໄດວ້ ື່ າ ໂນດດາໍ ຫາ້ ຊນັ້ 2 ໂຕມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສື່ ຂີ ດີ 1 ໂຕ. ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.11 ແຜນພູມສິ ະແດງການປຽບທຽບຄ່ື າໂຕໂນດ ສງັ ເກດການໃຊເ້ ສນັ້ ລວບລວມຂດີ ໂນດ ໂດຍປົກກະຕໂິ ນດທ່ື ມີ ຂີ ດີ ໂນດຕງັ້ ແຕື່ 2 ຂດີ ຂນ້ ໄປ ຖາ້ ຢື່ ູຕດິ ໆກນັ ຫຼາຍ ໂຕອາດແບ່ື ງກື່ ຸມເພ່ື ອຼື ໃຫອ້ ່ື ານໄດສ້ ະດວກຂນ້ ດວ້ ຍການໃຊຂ້ ດີ ໂນດໜື່ ງຂດີ ຂນັ້ ລະຫວື່ າງກື່ ຸມ ແຕື່ ກໍ ບ່ື ໄໍ ດມ້ ເີ ກນຕາຍ ຕວົ ວ່ື າ ຈາໍ ນວນໂຕໂນດຕອ້ ງມເີ ທ່ື າົ ໃດຈ່ື ງຈະແບື່ ງກື່ ຸມ ແລະ ຄວນແບື່ ງເປັນກື່ ຸມ ກື່ ຸມ ລະຈກັ ໂຕພຽງແຕື່ ກື່ ຸມໂນດທ່ື ີ ແບື່ ງຄວນເປັນສື່ ວນຍື່ ອຍຈງັ ຫວະທ່ື ເີ ໝາະສມົ ຕາມອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ຫລືຼ ຈະບ່ື ແໍ ບື່ ງກຸມເລຍີ ກໄໍ ດ້ ເຊ່ື ນັ : ໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 3/8 ດື່ ງັ ນ:ີ້ ຢ່ື າງໃດກໍຕາມໃຫສ້ ງັ ເກດການບນັ ທກໂນດຂອງຕວົ ຢື່ າງຕື່ າງໆ ໃນຕາໍ ລາເຫລມັ້ ນີ້ ເພາະຈະມກີ ານໃຊຂ້ ດີ ໂນດໜ່ື ງຂດີ ແບື່ ງກື່ ຸມຈງັ ຫວະສະເໝ.ີ ຊ່ື ເຼື ອນີ້ ໂຕໂນດຄໍາທໍາອດິ ໃນວງົ ເລບັ ເປັນຊື່ ເືຼ ອນີ້ ໃນລະບບົ ອາເມຣິກນັ ເຊ່ື ນັ : ແລະ ອ່ື ນຼື ໆ ສາມາດສ່ື ຄຼື ວາມ ຫມາຍໄດດ້ ກີ ວື່ າຄໍາຫຼງັ ໃນພາສາອຕິ າລຊີ ື່ ງເປັນລະບບົ ອງັ ກດິ ຊື່ ເືຼ ອນີ້ ໂຕໂນດໃນລະບບົ ອາເມຣິກນັ ຈ່ື ງເປັນທ່ື ນີ ຍິ ມົ ກວື່ າໃນປະຈບຸ ນັ ແລະ ການໃຊພ້ າສາອງັ ກດິ ເອນີ້ ໂຕໂນດ ໃນລະບບົ ອາເມຣິກນັ ນເີ້ ຮດັ ໃຫທ້ ຽບຄື່ າໂຕໂນດໄດງ້ ື່າຍ ໂດຍອງີ ກບັ ໂນດມນົ (Whole note) ສະເໝີ ຖາ້ ຍອ້ ນກບັ ໄປເບ່ື ງິ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.11 ປະກອບຈະເຫນັ ພາບຊດັ ເຈນ ກຄໍ :ຼື ໂນດມນົ 1 ໂຕຈະເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂາວ 2 ໂຕ (Half ແປວື່ າ ເຄ່ື ງິ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດຂາວມຄີ ື່ າເປັນເຄ່ື ງິ ໜື່ ງ ຂອງໂນດກມົ ) ຊື່ ງຈະເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາ 4 ຕວົ (Quarter ແປວ່ື າ ເສດໜື່ ງສື່ ວນສື່ ີ ໝາຍຄວາມວື່ າ ໂນດດາໍ ມຄີ ່ື າ ເປັນເສດໜ່ື ງສື່ ວນສື່ ຂີ ອງໂນດມນົ ) ຊື່ ງຈະເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດໜື່ ງຂດີ 8 ໂຕ (Eighth ແປວ່ື າ ເສດໜ່ື ງສື່ ວນ 23 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ແປດ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດຂດີ ໂນດໜ່ື ງຂດີ ມຄີ ື່ າເປັນເສດໜ່ື ງສື່ ວນແປດຂອງ ໂນດມນົ ) ຊື່ ງຈະເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດສອງຂດີ 16 ໂຕ (Sixteenth ແປວ່ື າ ເສດໜ່ື ງສື່ ວນສບິ ຫກົ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດຂດີ ໂນດສອງຂດີ ມຄີ ື່ າເປັນ ເສດໜ່ື ງສື່ ວນສບິ ຫກົ ຂອງໂນດມນົ ) ຊ່ື ງຈະເທື່ າົ ກບັ ໂນດສາມຂດີ 32 ໂຕ (Thirty-second ແປວື່ າ ເສດໜ່ື ງ ສື່ ວນສາມສບິ ສອງ ໝາຍຄວາມວື່ າ ໂນດ ຂດີ ໂນດສາມຂດີ ມຄີ ່ື າເປັນເສດໜື່ ງສື່ ວນສາມສບິ ສອງຂອງໂນດມນົ ) ຊື່ ງ ຈະເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດສ່ື ຂີ ດີ 64 ໂຕ ( Sixty-fourth ແປວື່ າ ເສດໜື່ ງສື່ ວນຫກົ ສບິ ສ່ື ີ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດຂດີ ໂນດສື່ ຂີ ດີ ມຄີ ື່ າ ເປັນເສດໜື່ ງສ່ື ວນຫກົ ສບິ ສື່ ຂີ ອງໂນດມນົ ) ເປັນທ່ື ໜີ າ້ ສງັ ເກດວື່ າ ການໃຊພ້ າສາໄທເອນີ້ ຊ່ື ໂືຼ ຕໂນດ ຈະ ສອດຄ່ື ອງກບັ ຮູບລກັ ຂອງໂຕໂນດ ເຊື່ ນັ : ໂນດມນົ ໂນດຂາວ ໂນດດໍາ ໂນດດໍາຕສອງຂດີ ແຕື່ ຊ່ື ຈືຼ ະບ່ື ໍສື່ ກືຼ ບັ ຄ່ື າ ໂຕໂນດ. ອກິ ຢ່ື າງໜ່ື ງໃນການບນັ ທກໂນດສະໄໝບູຮານ ມໂີ ນດໂຕໜື່ ງຊ່ື ງປະຈບຸ ນັ ບື່ ໍມທີ ່ື ໃີ ຊແ້ ລວ້ ຄ:ືຼ ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຈ່ື ງບື່ ໍປາກດົ ໃນແຜນພູມຕິ ວົ ຢ່ື າງທີ 3.11 ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດມນົ 2 ໂຕ ຫລຼື ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂາວ 4 ໂຕສໍາລບັ ບໂນດທື່ ມີ ຄີ ່ື າຫລາຍທື່ ສີ ຸດທ່ື ໃີ ຊໃ້ ນປະຈບຸ ນັ ຄ:ຼື ໂນດມນົ . ແບບຝກຫດັ ທີ 3.1 ຈ່ື ງົ ເຕມີ ຄາໍ ໃນຊ່ື ອງວື່ າງ 1. ໂນດຂາວ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດາໍ າສອງຂດີ ........ ໂຕ 2. ໂນດດາໍ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາສາມຂດີ .......... ໂຕ 3. ໂນດມນົ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາສອງຂດີ ..........ໂຕ 4. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດາໍ ໜ່ື ງຂດີ ......... ໂຕ 5. ໂນດດໍາ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສ່ື ຂີ ດີ .......... ໂຕ 6. ໂນດດໍາສອງຂດີ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດສາມຂດີ ..........ໂຕ 7. ໂນດມນົ ມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດໜື່ ງຂດີ ........... ໂຕ 8. ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດ້ ເຂບັຕັ ສາມຊນັ້ ...........ໂຕ 9. ໂນດມນົ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂດີ ໂນດສາມຂດີ ............ ໂຕ 10. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາ............ ໂຕ 3.3 ຄື່ າເຄ່ື ອຼື ງໝາຍພກັ ສຽງ ຮູບຮ່ື າງຂອງຕວັ ຢຸດໃນຕວົ ຢື່ າງທີ 3.8-3.10 ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດ້ ໃນລະດບັ ຕື່ າງໆ ຕາມຊ່ື ຼື ທື່ ເີ ອນີ້ ດ່ື ງັ ນ:ີ້ 1. ເຄື່ ອຼື ງໝາຍພກັ ສຽງໂນດມນົ ດບັ ເບນີ (Double whole rest ຫລຼື Breve rest) ເປັນໝາຍພກັ ສຽງ ແບບຂດີ ແນວຕງັ້ ມຕີ າໍ ແໜ່ື ງຢື່ ູໃນຊ່ື ອງທື່ ີ 3 ພກັ ສຽງໃນລກັ ສະນະນອີ້ າດໝາຍເຖງິ ໃຫພ້ ກັ 2 ຫອ້ ງກໄໍ ດ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.12 ) 2. ເຄື່ ອຼື ງໝາຍພກັ ສຽງໂນດມນົ (Whole rest ຫລຼື Semibreve rest) ເປັນໝາຍພກັ ສຽງແບບຂດີ ແນວ ນອນ ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢື່ ູໃຕເ້ ສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 4 ພກັ ສຽງນສີ້ າມາດໃຊເ້ ປັນພກັ ສຽງທງັ ຫອ້ ງ (Bar rest ຫລຼື Measure rest) ໄດດ້ ວ້ ຍ ບື່ ໍວ່ື າຈະຢື່ ູໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະແບບໃດ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.13 ) 3. ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍພກັ ສຽງຂາວ (Half rest ຫລຼື Minim rest) ເປັນໝາຍພກັ ສຽງແບບຂດີ ແນວນອນມຕີ ໍາ ແໜື່ ງຢ່ື ູເທງິ ເສນັ້ ບນັ ທດັ ທື່ ີ 3 ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.14 ) 24 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 4. ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍພກັ ສຽງໂນດດໍາ (Quarter rest ຫລືຼ Crotchet rest) ເປັນໝາຍພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ໄທ ແຕ່ື ໃນສະໄໝກື່ ອນອາດພບົ ໃນຮູບຂອງເລກເກາົ້ ຝຣ່ື ງັ ກບັ ຂາ້ ງ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.15 ) 5. ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດາໍ ໜື່ ງຂດີ (Eighth rest ຫລືຼ (Quaver rest) ເປັນພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ຝຣ່ື ງັ ມີ ຫວົ ໂຕພກັ ສຽງໜື່ ງຂດີ (ຕວົ ຢື່ າງທື່ ີ 3.16) 6. ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດໍາສອງຂດີ (Sixteenth rest ຫລືຼ Seniquaver rest) ເປັນໝາຍພກັ ສຽງແບບ ເລກເກາົ້ ຝຣື່ ງັ ມຫີ ວົ ພກັ ສຽງສອງຂດີ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.17) 7. ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດໍາສາມຂດີ (Thirty-second rest ຫລຼື Demisemiquaver rest) ເປັນ ພກັ ສຽງແບບເລກເກາົ້ ຝຣ່ື ງັ ມຫີ ວົ ພກັ ສຽງສາມຂດີ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.18) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.12 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.13 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດມນົ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.14 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດຂາວ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.15 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດາໍ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.16 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດາໍ ໜ່ື ງຂດີ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.17 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດໍາສອງຂດີ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.18 ໝາຍພກັ ສຽງໂນດດາໍ ສາມຂດີ ສນັ ຍະລກັ ໝາຍພກັ ສຽງນອກເໜອືຼ ຈາກນີ້ ຈະເປັນຕວົ ເລກເຊື່ ງິ ໝາຍເຖງິ ຈາໍ ນວນຫອ້ ງທື່ ພີ ກັ ເຊື່ ນັ : ຖາ້ ຕອ້ ງ ການໃຫຢ້ ຸດ 8 ຫອ້ ງ ຈະຂຽນດ່ື ງັ ນ:ີ້ ຫລືຼ ຖາ້ ໃຫພ້ ກັ ໂດຍບ່ື ໍກາໍ ນດົ ຈາໍ ນວນຫອ້ ງຈະໃຊຄ້ າໍ ວື່ າ ຕາ ເຊດັ (Tacet) ຊື່ ງແປວື່ າ: ພກັ ສນັ ຍະລກັ ທ່ື ໃີ ຫພ້ ກັ ຫຼາຍຫອ້ ງນີ້ ພບົ ໃນໂນດເພງສາໍ ລບັ ວງົ ດນົ ຕຣີ ເຊ່ື ງິ ເຄື່ ອືຼ ງດນົ ຕຣີ 25 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ບາງແນວພກັ ໄປຊື່ ວົ ຂະນະ ແລະ ເມື່ ອຼື ເຖິງເວລາທື່ ຈີ ະກບັ ເຂາົ້ ມາຫລນິ້ ອກີ ຜູອ້ ໍານວຍເພງຈະໃຫສ້ ນັ ຍານ ໂດຍ ສະເພາະໃນກລໍ ະນທີ ່ື ຕີ ອ້ ງພກັ ໄປເປັນເວລາດນົ . 3.4 ການຢຼືດຄ່ື າໂຕໂນດ ການຢດຄ່ື າໂຕໂນດ ຫລຼື ຄື່ າພກັ ສຽງໃຫຍ້ າວຂນ້ ສາມາດເຮດັ ໄດ້ 3 ວທິ ີ ໄດແ້ ກື່ : 3.4.1 ການຈາໍ້ ຄື່ າໂຕໂນດ ຫລືຼ ຄ່ື າພກັ ສຽງສາມາດເຮດັ ໃຫຍ້ າວຂນ້ ໄດໂ້ ດຍການຈໍາ້ ທາງຂວາຂອງໂຕໂນດ ຫລຼື ພກັ ສຽງ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.19) ການຈໍາ້ ເຮດັ ໃຫໂ້ ຕໂນດມຄີ ື່ າຫລາຍຂນ້ ເປັນ ເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງຄື່ າໂຕໂນດ ເຊື່ ນັ : ໂນດມນົ ເຈາໍ້ ຈະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດມນົ ບວກໂນດຂາວ ຈາໍ້ ນນັ້ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂາວເຊ່ື ງິ ມຄີ ື່ າເປັນເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງໂນດມນົ ສື່ ວນ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ຈາໍ້ ຈະມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ບວກໂນດດໍາສອງຂີ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.20) ໃນການສາທດິ ອາດໃຊ້ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍເຊື່ ອຼື ມສຽງແທນເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍບວກ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.19 ໝາຍຈາໍ້ ແລະ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍພກັ ສຽງຈາໍ້ . ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.20 ສະແດງຄື່ າຂອງໂນດມນົ ຈາໍ້ ແລະໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ ຈາໍ້ . ການຈໍາ້ ອາດເຮດັ ໄດຫ້ ລາຍກວ່ື າ 1 ຈໍາ້ ໂດຍແຕື່ ລະຈດຸ ຈະມຄີ ື່ າເປັນເຄື່ ງິ ໜ່ື ງຂອງຈດຸ ກື່ ອນ ໜາ້ ນນັ້ ຕວົ ຢ່ື າງ ເຊ່ື ນັ : ໂນດມນົ 3 ຈາໍ້ ຈະມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດມນົ ບວກໂນດຕວົ ຂາວ (ຄື່ າ ຂອງຈາໍ້ ທື່ ີ 1 ) ບວກໂນດດໍາ (ຄ່ື າຂອງຈາໍ້ ທ່ື ີ 2) ແລະ ບວກໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ( ຄື່ າຂອງຈດຸ ທື່ ີ 3 ) ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.21 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.21 ສະແດງຄ່ື າຄວາມຍາວຂອງໂນດມນົ ຈາໍ້ 3ຈດຸ . ໃນທໍານອງດຽວກນັ ພກັ ສຽງກສໍ າມາດຈາໍ້ ຈດຸ ເກນີ 1 ຈດຸ ໄດ້ ເຊ່ື ນັ : ພກັ ສຽງໂນດດໍາຈາໍ້ 2 ຈາໍ້ ຈະມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ພກັ ສຽງໂນດດໍາບວກພກັ ສຽງໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ ( ຄື່ າຂອງຈາໍ້ ທີ 1 ) ແລະ ບວກພກັ ສຽງໂນດດໍາສອງຂດີ (ຄື່ າຂອງຈດຸ ທີ 2) (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.22) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.22 ສະແດງຄື່ າຂອງພກັ ສຽງໂນດດໍາຈາໍ້ 2 ຈາໍ້ . ແບບຝກຫດັ ທີ 3.2 ຈ່ື ງົ ສະແດງຄ່ື າໂຕໂນດ ຫລຼື ຄ່ື າພກັ ສຽງຈາໍ້ ໂດຍໃຊສ້ ນັ ຍະລກັ ໂຕໂນດ ຫລຼື ພກັ ສຽງ 26 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ແບບຝກຫດັ ທີ 3.3 ຈ່ື ງົ ເຕມີ ຄໍາໃນຊື່ ອງວ່ື າງ 1. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຈາໍ້ ມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂາວ......... ໂຕ 2. ໂນດຂາວຈາໍ້ 3 ຈາໍ້ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສອງຂດີ ..........ໂຕ 3. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຈາໍ້ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດມນົ ........... ໂຕ 4. ໂນດດາໍ ໜ່ື ງຂດີ ຈາໍ້ 2 ຈາໍ້ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສາມຂດີ ..........ໂຕ 5. ໂນດດາໍ ຈາໍ້ 3 ຈາໍ້ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສາມຂດີ ............ໂຕ 6. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຈາໍ້ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດໍາ......... ໂຕ 7. ໂນດມນົ ດບັ ເບນີ ຈາໍ້ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສອງຂດີ ......... ໂຕ 8. ໂນດດໍາສອງຂດີ ຈາໍ້ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສາມຂດີ ......... ໂຕ 9. ໂນດມນົ ຈາໍ້ 4 ຈດຸ ມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສອງຂດີ ................ ໂຕ 10. ໂນດດໍາສອງຂດີ ຈາໍ້ 2 ຈາໍ້ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ ໂນດດາໍ ສາມຂດີ ......... ໂຕ 3.4.2 ການໃຊເ້ ຄື່ ອຼື ງໝາຍເຊ່ື ອືຼ ມສຽງ (Tie) ເຄື່ ອຼື ງໝາຍເຊື່ ອຼື ມສຽງເປັນເສນັ້ ໂຄງ້ ທື່ ລີ າກ ເຊື່ ອຼື ມລະຫວ່ື າງໂຕໂນດ 2 ໂຕທື່ ມີ ລີ ະດບັ ສຽງດຽວກນັ ໂນດທື່ ຖີ ກືຼ ເຊື່ ອຼື ມສຽງຈະຫລນິ້ ເທື່ ອືຼ ດຽວ ຄ:ຼື ຫລນິ້ ສະເພາະໂນດທໍາອດິ ເທ່ື າົ ນນັ້ ແລະ ຈະຖຼກື ລາກສຽງໄປຈນົ ສນີ້ ສຸ ດຄື່ າຂອງໂນດໂຕສຸດທາ້ ຍທ່ື ເີ ຄ່ື ອຼື ງໝາຍ ເຊື່ ອືຼ ມສຽງລາກໄປເຖິງ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍ ເຊື່ ອຼື ມສຽງມກັ ໃຊໃ້ ນກໍລະນທີ ື່ ໂີ ນດໂຕດຽວກນັ ມສີ ຽງຍາວຂາ້ ມຫອ້ ງເພງ ຫລຼື ຂາ້ ມຫນ່ື ວຍຈງັ ຫວະຊ່ື ງບື່ ໍສາມາດ ສະແດງຄື່ າໂຕໂນດດວ້ ຍໂນດພຽງໂຕດຽວໄດ້ ໃນກລໍ ະນທີ ື່ ໂີ ນດ ຕວົ ທາໍ ອດິ ມເີ ຄື່ ອືຼ ງໝາຍແປງສຽງ ຈະທັໍາໃຫໂ້ ນດ ຕວົ ຖດັ ໄປມຜີ ນົ ເຊ່ື ນັ ດຽວກບັ ໂນດຕວົ ທໍາອດິ ເຊ່ື ນັ ຖາ້ ໂນດ ຕວົ ທໍາອດິ ເປັນ F# ໂນດທື່ ຖີ ກືຼ ເຊື່ ອືຼ ມສຽງຕວົ ຕ່ື ໍ ໆ ໄປ ເຖງິ ວື່ າຈະຢ່ື ູຄນົ ລະຫອ້ ງກຕໍ າມຈະເປັນ F# ໄປດວ້ ຍ ການໃຊເ້ ຄື່ ອຼື ງໝາຍເຊ່ື ອຼື ມສຽງກບັ ໂນດຫຼາຍຕວົ ຕອ້ ງໂຢງສຽງ ໂນດທື່ ລີ ະຄ່ື ຕູ ື່ ເໍ ນື່ ອຼື ງຕາມລັໍາດບັ ແລະ ໂນດທ່ື ເີ ຊື່ ອືຼ ມສຽງໄດນ້ ນັ້ ຕອ້ ງມລີ ະດບັ ສຽງດຽວກນັ ໃນຊື່ ວງຄ່ື ແູ ປດດຽວກນັ ສະເໝີ (ຕວັ ຢື່ າງທື່ ີ 3.23) ອັີກຢື່ າງໜ່ື ງ ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍເຊ່ື ອືຼ ມສຽງໃຫກ້ ບັ ຕວົ ໂນດເທ່ື າົ ນນັ້ ຈະບື່ ໍໃຊກ້ ບັ ຕວົ ພກັ . ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.23 ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍເຊ່ື ອືຼ ມສຽງ ແບບຝກຫດັ ທີ 3.4 ຈື່ ງົ ສະແດງຄື່ າຂອງໂນດຈາໍ້ ໂດຍໃຊເ້ ຄ່ື ອືຼ ງໝາຍເຊື່ ອືຼ ນສຽງ 27 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 3.4.3 ການໃຊສ້ ນັ ຍາລກັ ເຟີມາຕາ (Fermata ຫລືຼ Pause) ຫຼື ສນັ ຍາລກັ ແກ່ື ສຽງຕາມໃຈ ມລີ ກັ ສະນະເປັນ ເສນັ້ ໂຄງ້ ເຄື່ ງິ ວງົ ມນົ ມຈີ ດຸ ຢ່ື ູເໜອຼື ໂນດ ຫລືຼ ພກັ ສຽງ ໃນກລໍ ະນທີ ື່ ໂີ ນດມຫີ າງໂນດ ຊຂີ້ ນ້ ສນັ ຍະລກັ ເຟີມາຕາອາດຢ່ື ູເ ໜອືຼ ຫລືຼ ໃຕໂ້ ຕໂນດກໄໍ ດ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.24 ) ເຟີມ໌ າຕາເຮດໃຫໂ້ ນດ ຫລືຼ ພກັ ສຽງມຄີ ່ື າຍາວກວື່ າຄື່ າທື່ ແີ ທຈ້ ງິ ຂອງ ໂຕໂນດ ຫລືຼ ພກັ ສຽງແຕື່ ຄື່ າທ່ື ຍີ າວຂນ້ ຈະຫລາຍນອ້ ຍ ເທ່ື າົ ໃດບ່ື ໍໄດກ້ ໍານດົ ແນ່ື ນອນ ຂນ້ ຢ່ື ູກບັ ນກັ ດນົ ຕຣີຈະເຫນັ ສມົ ຄວນ ສນັ ຍາລກັ ເຟີມາຕາມກັ ພບົ ເທງິ ໂນດໂຕສຸດທາ້ ຍຂອງເພງ ຫລືຼ ຂອງທ່ື ອນເພງ ບາງເທື່ ອຼື ອາດພບົ ເຟີມາຕາຢື່ ູ ເທງິ ໂຕພກັ ສຽງ ສຸດທາ້ ຍຂອງເພງ ນນັ້ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ຄວາມງຽບຂອງພກັ ສຽງນນັ້ ມຄີ ່ື າຄວາມຍາວເປັນສ່ື ວນຫນື່ ງ ຂອງ ເພງດວ້ ຍ ນກັ ດນົ ຕຣເີ ມື່ ອຼື ຫລນິ້ ໂນດໂຕສຸດທາ້ ຍແລວ້ ຈ່ື ງຄວນພຈິ າລະນາໜກັ ເຖງິ ພກັ ສຽງທື່ ຕີ າມມາ ບ່ື ໍວື່ າຈະ ມີ ເຟີມາຕາຫລບືຼ ່ື ໍກຕໍ າມເພື່ ອືຼ ໃຫເ້ ພງສນີ້ ສຸດຂະບວນຄວາມຢ່ື າງສມົ ບູນ. ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.24 ສນັ ຍາລກັ ເຟີມາຕາ 3.5 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະ ໂຕໂນດແຕື່ ລະໂຕສາມາດແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະອອກໄດເ້ ປັນຫນື່ ວຍທ່ື ນີ ອ້ ຍລງົ ເພ່ື ອືຼ ສະແດງ ລາຍລະອຽດ ຫລຼື ຈດັ ແຈງໄລຍະະເວລາຂອງໂຕໂນດ ແລະ ໂຕພກັ ສຽງ ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະມີ 2 ປະເພດ ໄດແ້ ກ່ື : 3.5.1 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະເປັນສອງ ເປັນການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະຕາມປົກກະຕຂິ ອງໂຕໂນດທ່ື ບີ ື່ ໍຈາໍ້ ຈາກ ໜ່ື ງເປັນສອງ ຈາກສອງເປັນສື່ ີ ຈາກສ່ື ເີ ປັນແປດ ຈາກແປດເປັນສບິ ຫກົ ຈາກສບິ ຫກົ ເປັນສາມ ສບິ ສອງ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.25 ) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.25 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະຂອງໂຕ ໂນດທ່ື ບີ ່ື ຈໍ າໍ້ 3.5.2 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະເປັນສາມ ເປັນການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະຂອງໂຕໂນດທ່ື ຈີ າໍ້ ອອກເປັນ 3 ສ່ື ວນ ສາໍ ລບັ ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນລະດບັ ທ່ື ສີ ອງຂອງໂນດຈາໍ້ ຈະເປັນການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະຕາມປົກກະຕຈິ າກໜື່ ງເປັນ ສອງ ຈາກສອງເປັນສື່ ີ ເພາະໂຕໂນດທ່ື ແີ ບື່ ງແຍກແລວ້ ໃນລະດບັ ທື່ ີ ໜ່ື ງກາຍເປັນໂຕໂນດທ່ື ບີ ື່ ໍຈາໍ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.26 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.26 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະຂອງໂນດຈາໍ້ 28 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 3.6 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ໂຕໂນດ ແລະ ໂຕພກັ ສຽງທ່ື ກີ ່ື າວມາແລວ້ ສາມາດປຽບທຽບຄື່ າກນັ ໄດ້ ແຕື່ ບື່ ໍສາມາດບອກຄ່ື າ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ ແນ່ື ນອນໄດ້ ຈນົ ກວ່ື າຈະມກີ ານກາໍ ນດົ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ (Time signature ຫລືຼ Meter signature) gຊ່ື ງິ ມີ 2 ລກັ ສະນະໄດແ້ ກື່ : 3.6.1 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະທ່ື ມີ ລີ ກັ ສະນະເປັນໂຕເລກ ປະກອບດວ້ ຍ 2 ສ່ື ວນຄ:ືຼ ເລກໂຕເທງິ ແລະ ເລກໂຕລື່ ຸມ ຊື່ ງວາງຊອ້ ນກນັ ຢື່ ູເທງິ ບນັ ທດັ ຫາ້ ເສນັ້ ໂດຍບື່ ໍມເີ ສນັ້ ຂດີ ຂນັ້ ກາງເຊ່ື ງິ ຕ່ື າງຈາກເລກເສດສ່ື ວນ (ຕວົ ຢື່ າງ ທີ 3.27) ຢ່ື າງໃດກຕໍ າມ ໃນການບນັ ທກເຄ່ື ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ໃນຄໍາບນັ ຍາຍທື່ ເີ ປັນຕວົ ຫນງັ ສືຼ ມກັ ໃຊ້ 1 ຂນັ້ ລະຫວ່ື າງໂຕເລກ ເພື່ ອຼື ຄວາມສະດວກໃນການພມີ ເຊ່ື ນັ : 2/4 ແຕື່ ກຢໍ ັງອ່ື ານວ່ື າ ຈງັ ຫວະສອງສື່ ີ ເໝອືຼ ນເດມີ ໂດຍບື່ ໍ ຕອ້ ງອື່ ານເຄ່ື ອຼື ງໝາຍຂດີ ຂນັ້ . ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.27 ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະທື່ ມີ ລີ ກັ ສະນະເປັນໂຕເລກ 1. ເລກໂຕເທງິ ສະແດງຈາໍ ນວນຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງ (Bar ຫລືຼ Measure) ລກັ ສະນະ ໂດຍທື່ ວົ ໄປຂອງ ດນົ ຕຣຈີ ະຕອ້ ງແບື່ ງເປັນຫອ້ ງໆ ໃນແຕື່ ລະເພງຈະມຄີ ວາມຍາວທື່ ຫີ ອ້ ງກໄໍ ດ້ ເພງສາກນົ ແລະ ເພງຂອງຊາດຕ່ື າງໆ ມກັ ມຈີ າໍ ນວນຈງັ ຫວະເທື່ າົ ກນັ ທຸກຫອ້ ງ ຖາ້ ເລກໂຕເທງິ ເປັນ 2 ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະ ຖາ້ ເລກໂຕເທງິ ເປັນ 3 ໝາຍຄວາມວື່ າ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະ ເປັນຕນົ້ . 2. ເລກໂຕລ່ື ຸມ ສະແດງຄື່ າໂຕໂນດ ແລະ ຄ່ື າພກັ ສຽງ ການຄດິ ຄ່ື າໂຕໂນດ ແລະ ຄື່ າພກັ ສຽງ ມີ 2 ວທິ ີ ການ ຄດິ ດວ້ ຍວທິ ໃີ ດວທິ ໜີ ່ື ງຈະໄດຄ້ າໍ ຕອບຂອງຄື່ າໂຕໂນດ ແລະ ຄື່ າພກັ ສຽງເທື່ າົ ກນັ ສະເໝີ ດ່ື ງັ ນ:ີ້ ກ. ຄດິ ຈາກຄື່ າເຕມັ ຂອງເລກໂຕລື່ ຸມ ເລກໂຕລື່ ຸມຈະເປັນຄ່ື າຂອງໂນດມນົ ຖາ້ ເລກໂຕລື່ ຸມເປັນ 4 ໝາຍ ຄວາມວ່ື າໂນດມນົ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 4 ຈງັ ຫວະ ສະນນັ້ ໂນດຂາວເຊ່ື ງິ ມຄີ ື່ າ ເປັນເຄື່ ງິ ໜື່ ງຂອງໂນດມນົ ກຈໍ ະມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 2 ຈງັ ຫວະ ໂນດດໍາກຈໍ ະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຕາມລໍາດບັ ໃນຂະນະດຽວກນັ ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 8 ໂນດມນົ ກໍ ຈະເທ່ື າົ ກບັ 8 ຈງັ ຫວະ ໂນດຂາວ ເທ່ື າົ ກບັ 4 ຈງັ ຫວະ ແລະ ໂນດດໍາເທື່ າົ ກບັ 2 ຈງັ ຫວະເຊື່ ນັ ນຕີ້ ່ື ໍໄປ. ຂ. ຄດິ ຈາກຄ່ື າເສດສື່ ວນຂອງເລກໂຕລື່ ຸມ ໂດຍເຊື່ ອຼື ມຕື່ ໍກບັ ຊື່ ພຼື າສາອງັ ກດິ ຂອງ ໂຕໂນດໃນລະບບົ ອາເມຣິ ກນັ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນໂຕກາໍ ນດົ ວື່ າ ໂນດຊະນດິ ໃດມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຍກົ ຕວົ ຢື່ າງ ເຊື່ ນັ : ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 4 ໝ າຍເຖງິ ເສດໜື່ ງສ່ື ວນສ່ື ີ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດດາໍ ຫລຼື Quarter note (Quarter ແປລວ່ື າ ເສດໜື່ ງສ່ື ວນສື່ ີ ) ມີ ຄື່ າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 8 ໝາຍເຖງິ ເສດໜ່ື ງ ສື່ ວນແປດ ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ຫລືຼ Eighth note (Eighth ແປລວ່ື າ ເສດໜ່ື ງສ່ື ວນແປດ) ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ເມື່ ອຼື ຮູວ້ ື່ າໂນດຊະນດິ ໃດມຄີ ື່ າ ເທື່ າົ ກບັ 1 ກໍສາມາດທຽບຄື່ າໂຕໂນດໃນລໍາດບັ ຂນັ້ ຕ່ື ໍໆໄປໄດ້ ເຊື່ ນັ : ໃນກລໍ ະນທີ ໍາອດິ ທື່ ຮີ ູຄ້ ື່ າໂນດດໍາເທື່ າົ ກບັ 1 ຈະ ເຮດັ ໃຫຮ້ ູຕ້ ່ືໄໍ ປວ່ື າ ໂນດຂາວເຊ່ື ງິ ມຄີ ່ື າເປັນສອງເທ່ື າົ ຂອງໂນດດາໍ ຈະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 2 ແລະ ໂນດມນົ ເຊື່ ງິ ມຄີ ່ື າເປັນສອງ ເທ່ື າົ ຂອງໂນດຂາວຈະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 4 ເມ່ື ອຼື ປຽບທຽບວທິ ຄີ ດິ ແບບທ່ື ີ 2 ນກີ້ ບັ ແບບທ່ື ີ 1 ຈະເຫນັ ວ່ື າ ໄດຄ້ ໍາຕອບຄຼື ກນັ . ໃນປະຈບຸ ນັ ວທິ ຄີ ດິ ແບບທື່ ີ 2 ເປັນທື່ ນີ ຍິ ມົ ຫລາຍກວື່ າ ເພາະເຮດັ ໃຫຮ້ ູທ້ ນັ ທວີ ື່ າໂນດຊະນດິ ໃດ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ເຊ່ື ງິ ສາມາດສະຫລຸບໄດດ້ ່ື ງັ ນ:ີ້ • ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 1 ໂນດມນົ ຈະມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ • ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 2 ໂນດຂາວຈະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ 29 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ • ຖາ້ ເລກໂຕລື່ ຸມເປັນ 4 ໂນດດໍາຈະມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ • ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 8 ໂນດດາໍ ໜ່ື ງຂດີ ຈະມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ • ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 16 ໂນດດາໍ ສອງຂດີ ຈະມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ • ຖາ້ ເລກໂຕລື່ ຸມເປັນ 32 ໂນດດາໍ ສາມຂດີ ຈະມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ • ຖາ້ ເລກໂຕລ່ື ຸມເປັນ 64 ໂນດດໍາສ່ື ຂີ ດີ ຈະມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈາກວທິ ຄີ ດິ ແບບທ່ື ີ 2 ນເີ້ ອງທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ວທິ ຂີ ຽນເຄື່ ອືຼ ງໝາຍປະຈໍາຈງັ ຫວະອກີ ແບບໜ່ື ງ ເຊ່ື ງິ ນກັ ແຕ່ື ງເພງ ສະໄໝໃໝື່ ບາງຄນົ ນຍິ ມົ ໃຊ້ ນນັ້ ກໍຄືຼ ການໃຊໂ້ ຕໂນດແທນເລກໂຕລ່ື ຸມໂດຍເລອືຼ ກໃຊໂ້ ນດ ທ່ື ມີ ຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ 2 3 12 ຫວະ ເຊ່ື ນັ : ໃຊ້ 2 ແທນ 4 ຫລືຼ ໃຊ້ 3 ແທນ 8 ຫລໃຼື ຊ້ 12 ແທນ 16 3.6.2 ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະທື່ ມີ ລີ ກັ ສະນະເປັນສນັ ຍາລກັ ໄດແ້ ກ່ື C ແລະ ¢ເຊ່ື ງິ ມຄີ ື່ າ ເທ່ື າົ ກບັ 4/4 ແລະ 2/2 ຕາມລໍາດບັ (ຕວົ ຢ່ື າງທ່ື ີ 3.28) C ເປັນຕວັ ຫຍໍຂ້ ອງຄໍາວ່ື າ ຄອມມອນທາຍ (Common time) ຫລຼື ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມນັ ຄາໍ ວື່ າ Common ແປວ່ື າ ສາມນັ ຫລືຼ ທາມະດາ ໃນທາງ ດນົ ຕຣອີ ດັ ຕາຈງັ ຫວະ 4/4 ອາດ ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ພີ ບົ ເລອືຼ້ ຍທ່ື ສີ ຸດ ຖວືຼ ື່ າເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທື່ ທີ ໍາມະດາ ທື່ ສີ ຸດ ສື່ ວນສນັ ຍາລກັ e ຄ:ືຼ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະຕດັ (Cut time) Cut ແປວື່ າ ຕດັ ໝາຍເຖງິ 4/4 ຖກືຼ ຕດັ ເຄື່ ງິ ກາຍເປັນ 2/2 ຢື່ າງໃດກໍຕາມ C ອາດມທີ ື່ ີ ມາຈາກຮູບວງົ ມນົ ສະແດງອດັ ຕາຈງັ ຫວະເຕມັ ຮູບແບບ (4/4) ໃນຂະນະທື່ ີ ¢ ອາດມທີ ່ື ມີ າຈາກຮູບເຄື່ ງິ ວງົ ມນົ ສະແດງອດັ ຕາຈງັ ຫວະພຽງເຄື່ ງິ ດຽວ (2/2). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.28 ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະທື່ ມີ ລີ ກັ ສະນະເປັນສນັ ຍາລກັ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢື່ ູຫຼງັ ກະແຈ ໃນກລໍ ະນທີ ື່ ເີ ພງນນັ້ ມເີ ຄື່ ອຼື ງໝາຍ ປະຈາໍ ກະແຈສຽງ (Key signature) ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະຈະຢື່ ູຫຼງັ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ກະແຈສຽງ ຫລືຼ ອາດກ່ື າວໄດວ້ ່ື າ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປ ະຈາໍ ຈງັ ຫວະຈະຢ່ື ູກ່ື ອນໂນດໂຕທໍາອດິ ຂອງເພງ ສະເໝີ ແລະ ຖາ້ ເພງນນັ້ ບື່ ມໍ ກີ ານປື່ ຽນເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ກໍ ຈະບ່ື ໍຂຽນເຄື່ ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະຊໍາ້ ອກີ ເທື່ ອຼື ໃນບນັ ທດັ ທ່ື ີ 2 ເຊ່ື ງິ ຕ່ື າງຈາກກະແຈ ແລະ ເຄ່ື ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ກະແຈ ສຽງ ເຊື່ ງິ ຕອ້ ງຂຽນຊາໍ້ ທຸກເທ່ື ອືຼ ທື່ ຂີ ນ້ ບນັ ທດັ ໃໝື່ . 3.7 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ເມ່ື ອຼື ຮູເ້ ຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈໍາຈງັ ຫວະຊ່ື ງບອກຄ່ື າໂຕໂນດ ແລະ ຄື່ າພກັ ສຽງ ທງັ ຫມດົ ທງັ ຈໍານວນ ຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງແລວ້ ຕອ້ ງວເິ ຄາະຕື່ໄໍ ປວ່ື າ ເຄື່ ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະນນັ້ ມອີ ດັ ຕາຈງັ ຫວະ (Time) ເປັນຢ່ື າງໃດ ຈ່ື ງຈະເຮດັ ໃຫ້ ຮູຈ້ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ຫລຼື ຊບີ ພະຈອນຈງັ ຫວະ (Pulse) ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ມຄີ ວາມ ສໍາຄນັ ຫລາຍໃນດນົ ຕຣີສາກນົ ເພາະ ເຮດັ ໃຫຮ້ ູກ້ ານເນນັ້ ຈງັ ຫວະໜກັ - ເບາົ ໄດຖ້ ກືຼ ຕອ້ ງ ເປັນການເບື່ ງິ ຈງັ ຫວະໃນມຕິ ທິ ່ື ໃີ ຫຍ່ື ຂນ້ ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ອາດ ປະກອບດວ້ ຍ 1-6 ຈງັ ຫວະ (Belt) ຫລຼື ຫລາຍກວື່ າ ແລະ ໃນບນັ ດາຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ກໍອາດມກີ ານເນນັ້ ໜກັ - ເບາົ ບື່ ໍເທ່ື າົ ກນັ . ອກີ ຢື່ າງໜ່ື ງໃນຕາໍ ລາບາງເຫຼມັ້ ຄໍາວື່ າ Pulse ກບັ Beat ມຄີ ວາມຫມາຍກງົ ກນັ ຂາ້ ມກບັ ທ່ື ນີ າໍ ສະເໜຂີ າ້ ງ ຕນົ້ ກື່ ໍຄ:ືຼ Pulse ໃຊໃ້ ນຄວາມຫມາຍຂອງຈງັ ຫວະ ສື່ ວນ Beat ໃຊໃ້ ນຄວາມຫມາຍຂອງຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ຢ່ື າງໃດກໍ ຕາມ ແນວຄດິ ໃນເລ່ື ອືຼ ງອດັ ຕາຈງັ ຫວະບ່ື ໍໄດຕ້ ື່ າງກັ ແຕື່ ເປັນບນັ ຫາຂອງການໃຊສ້ ບັ ພາສາ ອງັ ກດິ ທື່ ຕີ ື່ າງກນັ ເທ່ື າົ ນນັ້ ສື່ ວນການໃຊສ້ ບັ ພາສາໄທໃນທື່ ນີ ບີ້ ່ື ມໍ ບີ ນັ ຫາໃນການສ່ື ສຼື ານ. 30 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະມີ 3 ປະເພດຄ:ຼື 3.7.1 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາ (Simple time) ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ມີ ຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເປັນໂນດ ຊະນດິ ໃດກໍໄດ້ ເຊ່ື ນັ : ໂນດຂາວ ໂນດດໍາ ໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ ແລະ ອ່ື ນຼື ໆ ແຕື່ ຕອ້ ງບ່ື ໍຈໍາ້ ໃນອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະທໍາມະດາ ຈໍາ ນວນຈງັ ຫວະ ແລະຈາໍ ນວນຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຈະເທື່ າົ ກນັ ໂຕໂນດດື່ ງັ ກື່ າວສາມາດແບ່ື ງແຍກ ອອກໄປເປັນ 2, 4, 8, 16, ສ່ື ວນເທື່ າົ ໆ ກນັ ໄດຕ້ າມລາໍ ດບັ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາທື່ ໃີ ຊຫ້ ລາຍຄ:ຼື 1. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທໍາມະດາ (Simple duple time) ຄັໍາວື່ າ Duple ແປວື່ າ 2 ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທື່ ປີ ະກອບດວ້ ຍ 2 ຈງັ ຫວະຫລືຼ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ໂດຍແຕື່ ລະ ຈງັ ຫວະສາມາດແບ່ື ງເຄື່ ງິ ໄດ້ ເຊ່ື ນັ : 2/4, 2/2, 2/8, 2016 • 2/4 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທາໍ ມະດາທ່ື ພີ ບົ ຫລາຍທື່ ສີ ຸດ ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ມີ 2 ຈງັ ຫວະ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດາໍ 2 ຕວັ ເລກໂຕລື່ ຸມ 4 ສະແດງຄື່ າຂອງໂນດດາໍ ເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.29 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.29 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 2/4 • 2/2 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະ ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດຂາວ 2 ຕວົ ເລກໂຕລ່ື ຸມ 2 ສະແດງຄື່ າຂອງ ໂນດຂາວເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງທື່ ີ 3.30 ) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.30 ການແບື່ ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 2/2 • 2/8 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາ ໜື່ ງຂດີ 2 ຕວົ ເລກໂຕລື່ ຸມ 8 ສະແດງ ຄື່ າຂອງໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.31 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.31 ການແບື່ ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 2/8 • 2/16 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະ ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາສອງຂດີ 2 ໂຕເລກໂຕລື່ ຸມ 16 ສະແດງຄື່ າຂອງໂນດດາໍ ສອງຂດີ ເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.32 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.32 ການແບື່ ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 2/16 2. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມທາໍ ມະດາ (Simple triple time) ຄາໍ ວ່ື າ Triple ແປວ່ື າ 3 ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ີ ປະກອບດວ້ ຍ 3 ຈງັ ຫວະ ຫລຼື 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງໂດຍແຕື່ ລະ ຈງັ ຫວະສາມາດແບື່ ງເຄື່ ງິ ໄດ້ ເຊ່ື ນັ 3/4, 3/2, 3/8, 3/16 31 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ • 3/4 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມທໍາມະດາທື່ ພີ ບົ ຫລາຍທື່ ສີ ຸ ດ ໝາຍເຖງິ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ມີ 3 ຈງັ ຫວະ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດາໍ 3 ໂຕ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.33). ຕວົ ຢື່ າງທື່ ີ 3.33 ການແບື່ ງຍ່ື ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ ¾ • 3/2 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດຂາວ 3 ໂຕ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 34) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.34 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 3/2 • 3/8 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດາໍ ໜື່ ງຂດີ 3ໂຕ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.35) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.35 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 3/8 • 3/16 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະ ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາ ສອງຂດີ 3 ຕວົ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.36) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.36 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 3/16 3. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສື່ ທີ ໍາມະດາ (Simple quadruple time) ຄໍາວື່ າ Quadruple ແປວື່ າ 4 ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທື່ ປີ ະກອບດວ້ ຍ 4 ຈງັ ຫວະ ຫລືຼ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ໂດຍແຕື່ ລະຈງັ ຫວະສາມາດແບື່ ງ ເຄື່ ງິ ໄດ້ ເຊ່ື ນັ : 4/4, 1/2, 1/8, 1/16 • 4/4 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ື ທີ ໍາມະດາທື່ ພີ ບົ ຫລາຍທື່ ສີ ຸດໝາຍເຖງິ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະ ເຊ່ື ງິ ປະກອບ ດວ້ ຍໂນດດາໍ 1 ໂຕ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.37). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.37 ການແບື່ ງຍ່ື ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 4/4 • 4/2 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະ ຊື່ ງປະກອບດວ້ ຍໂນດຂາວ 4 ໂຕ (ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.38) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.38 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 4/2 • 4/8 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດາໍ ໜື່ ງຂດີ 4 ໂຕ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.39) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.39 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 4/8 32 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ • 4/16 ໝາຍເຖງິ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາ ສອງຂດີ 4 ໂຕ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.40) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.40 ການແບ່ື ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 4/16 3.7.2 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ (Compound time) ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທື່ ມີ ຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເປັນ ໂນດຈາໍ້ ຊະນດິ ໃດກໍໄດ້ ເຊື່ ນັ : ໂນດຂາວຈໍາ້ ໂນດດໍາຈາໍ້ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ຈໍາ້ ແລະ ອື່ ນືຼ ໆ. ໂຕໂນດ ເຫື່ ຼາົ ນສີ້ າມາດແບື່ ງແຍກ ອອກໄປເປັນ 3 ໃນລະດບັ ທໍາອດິ ແລະ ແບ່ື ງແຍກເປັນ 6, 12, ...ໃນລະດບັ ຕື່ ໄໍ ປຕາມລໍາດບັ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ປະສມົ ທື່ ໃີ ຊຫ້ ລາຍໄດຄ້ :ືຼ 1. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງປະສມົ (Compound duple time) ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ີ ປະກອບ ດວ້ ຍ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ເຊ່ື ນັ : 6/8, 6/2, 6/4, 6/16 ອກິ ຢ່ື າງໜື່ ງ ຄໍາວື່ າ Duple ແປວື່ າ 2 • 6/8 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງປະສມົ ທ່ື ພີ ບົ ຫລາຍທື່ ສີ ຸດ ຖາ້ ພຈິ າລະນາຢື່ າງກງົ ໄປກງົ ມາວ່ື າດວ້ ຍເລ່ື ອືຼ ງເຄື່ ອຼື ງ ໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ສະແດງວື່ າ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 6 ຈງັ ຫວະ ໂດຍມໂີ ນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ມຄີ ື່ າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ສະ ນນັ້ ໃນ 1 ຫອ້ ງຈະມໂີ ນດດໍາໜື່ ງຂດີ ໄດ້ 6 ໂຕ ແຕື່ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ຈະຕ່ື າງກບັ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາກງົ ທ່ື ີ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ມຈີ າໍ ນວນຈງັ ຫວະ ແລະ ຈາໍ ນວນຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ບ່ື ໍເທື່ າົ ກນັ ກຄໍ ືຼ ໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ຖາ້ ໃນ 1 ຫອ້ ງມີ 6 ຈງັ ຫວະ ຈະມຈີ າໍ ນວນຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເທ່ື າົ ກບັ 2 ໂດຍທ່ື ແີ ຕ່ື ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມີ 3 ຈງັ ຫວະ ດວ້ ຍ ເຫດນໃີ້ ນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ຈາໍ ນວນຈງັ ຫວະຕອ້ ງຫານດວ້ ຍ 3 ສະເໝຈີ ື່ ງຈະໄດຈ້ າໍ ນວນຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ຂອງແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ໃນທື່ ນີ ີ້ 6/8 ມີ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍ ໂນດດໍາຈໍາ້ 2 ໂຕ ຈ່ື ງເອນີ້ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 6/8 ວ່ື າ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງປະສມົ ຄໍາວື່ າ Duple ໝາຍ ເຖງິ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ໃນການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະ ລະດບັ ທ່ື ໜີ ື່ ງຄກຼື ານແບື່ ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະເປັນ ສາມ ກ່ື ໍຄ:ືຼ ແບື່ ງໂນດດໍາຈາໍ້ ອອກໄດເ້ ປັນໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ 3 ໂຕແຕ່ື ລະໂຕ ມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ດື່ ງັ ນນັ້ ໃນ 1 ຫອ້ ງຈະມຄີ ື່ າຈງັ ຫວະທງັ ຫມດົ ທງັ ໝດົ 6 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງທື່ ີ 3.41) ສໍາ ລບັ ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນລະດບັ ຕື່ໄໍ ປເປັນການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະເປັນສອງຕາມປົກກະຕ.ິ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.41 ການແບື່ ງຍ່ື ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 6/8 ຫາກປຽບທຽບ 6/8 ກບັ 2/4 ຈະພບວ່ື າ ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ເທື່ າົ ກບັ 2 ເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ຈ່ື ງຈດັ ຢ່ື ູໃນປະເພດອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະສອງຄກືຼ ນັ ແຕື່ ຈະຕື່ າງກນັ ຢ່ື ູບື່ ອນວ່ື າ 6/8 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເຊ່ື ງິ ແບື່ ງແຍກ ໃນລະດບັ ທາໍ ອດິ ເປັນສາມ ສື່ ວນ 2/4 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທາໍ ມະດາ ເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຊື່ ງແບື່ ງແຍກໃນະດບັ ທາໍ ເປັນສອງ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.42). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.42 ປຽບທຽບການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະຂອງ 2/4 ແລະ 6/8 33 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ • 6/2 ເລກໂຕເທງິ 6 ເມ່ື ອືຼ ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕື່ ລະຫອ້ ງມໂີ ນດຂາວ 6 ໂຕ ໂດຍໂນດ້ ຕວັ ຂາວມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າແຕື່ ລະຈງັ ຫວະ ໃຫຍ່ື ມໂີ ນດຂາວ 3 ໂຕ ຊື່ ງເທ່ື າົ ກບັ ໂນດມນົ ຈາໍ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.43 ). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.43 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 6/2 • 6/4 ເລກໂຕເທງິ 6 ເມື່ ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫ້ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດໍາ 6 ໂຕ ໂດຍໂນດດໍາມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າແຕື່ ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມໂີ ນດ ດໍາ 3 ໂຕ ເຊື່ ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດຂາວຈາໍ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.44 ). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.44 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 6/4 • 6/16 ເລກໂຕເທງິ 6 ເມ່ື ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 2 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດໍາ 6 ໂຕ ໂດຍໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະ ໃຫຍື່ ມໂີ ນດດໍາສອງຂດີ 3 ໂຕ ເຊື່ ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດາໍ ໜື່ ງຂດີ ຈາໍ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.45 ). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.45 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 6/16 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ 6/2, 6/4, 6/16 ສາມາດປຽບທຽບການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະກບັ 2/4 ເຊ່ື ງິ ເປັນ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາ ດ່ື ງັ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.42 2. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມປະສມົ (Compound triple time) ຄໍາວ່ື າ Triple ແປວື່ າ 3 ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະທື່ ປີ ະກອບດວ້ ຍ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ເຊື່ ນັ : 9/8, 9/2, 9/4, 9/16.  9/8 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມປະສມົ ທ່ື ພີ ບົ ຫລາຍທ່ື ສີ ຸດ ສະແດງວື່ າ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື 34 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ເຊ່ື ິງປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາຈໍາ້ 3 ໂຕ ຈື່ ງເອີ໊້ີນ້ ອັດຕາຈງັ ຫວະ 9/8 ວື່ າ: ອັດຕາ ຈງັ ຫວະສາມປະສົມ ຫລືຼ Compound triple time ຄໍາວ່ື າ Triple ແປວ່ື າ 3 ໝາຍເຖງິ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ໃນ ແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ໃນການແບື່ ງ ແຍກຈງັ ຫວະລະດບັ ທ່ື ໜີ ື່ ງ ແບື່ ງໂນດດໍາຈາໍ້ ອອກໄດເ້ ປັນໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ 3 ໂຕ ແຕ່ື ລະຕວັ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ດື່ ງັ ນນັ້ ໃນ 1 ຫອ້ ງຈະມຄີ ່ື າລວມທງັ ໝດົ 9 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢ່ື າງ ທີ 3.46). ຢື່ າງທີ 3.46 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 9/8 ຫາກປຽບທຽບ 9/8 ກບັ 3/4 ຈະພບົ ວ່ື າມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເທ່ື າົ ກບັ 3 ເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ຈ່ື ງຈດັ ຢື່ ູໃນປະເພດ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມຄກຼື ນັ ແຕ່ື ຈະຕ່ື າງກນັ ກໍກງົ ທື່ ີ 9/8 ເປັນ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ເຊ່ື ງິ ແບ່ື ງ ແຍກໃນລະດບັ ທາໍ ອດິ ເປັນສາມ ສ່ື ວນ 3/4 ເປັນອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະທາໍ ມະດາເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຊ່ື ງແບ່ື ງແບກໃນລະ ດບັ ທໍາອດິ ເປັນສອງ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.47 ). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.47 ປຽບທຽບການແບ່ື ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະຂອງ 3/4 ແລະ 9/8  9/2 ເລກໂຕເທງິ 9 ເມື່ ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫ ້ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດຂາວ 9 ໂຕ ໂດຍໂນດຂາວມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ມີ ໂນດຂາວ 3 ໂຕ ເຊື່ ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດມນົ ຈາໍ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.48). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.48 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 9/2  9/4 ເລກໂຕເທງິ 9 ເມື່ ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕື່ ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດໍາ 9 ໂຕ ໂດຍໂນດດໍາມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະ ໃຫຍ່ື ມໂີ ນດດໍາ 3 ໂຕ ເຊ່ື ງິ ເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂາວຈາໍ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.49). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.49 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 9/4 35 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ  9/16 ເລກໂຕເທງິ 9 ເມື່ ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມີ 3 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕື່ ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດໍາສອງຂດີ 9 ໂຕ ໂດຍໂນດດາໍ ສອງຂດີ ມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າ ແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມໂີ ນດດາໍ ສອງຂດີ 3 ໂຕ ເຊື່ ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາໜື່ ງຂດີ ຈາໍ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທ່ື ີ 3.50). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.50 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 9/16 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ 9/2, 9/4, 9/16 ສາມາດປຽບທຽບການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະກບັ 3/4 ຊ່ື ງເປັນ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທາໍ ມະດາ ດ່ື ງັ ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.47 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ື ປີ ະສມົ (Simple quadruple time) ຄໍາວື່ າ Quadruple ແປວື່ າ 4 ໝາຍເຖງິ ອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະທ່ື ປີ ະກອບດວ້ ຍ 2 ໃຫຍ່ື ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ເຊື່ ນັ : 12/18, 12/2, 12/4, 12/16.  12/8 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ື ປີ ະສມົ ທ່ື ພີ ບົ ຫລາຍທື່ ສີ ຸດ ສະແດງວື່ າໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍໂນດດໍາຈາໍ້ 4 ຕວັ ຈ່ື ງເອນີ້ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 12/8 ວື່ າ: ອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະສື່ ປີ ະສມົ ຫລືຼ Compound quadruple time ຄາໍ ວື່ າ Quadruple ແປວື່ າ 4 ໝາຍເຖງິ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ ໃນການແບື່ ງແຍກ ຈງັ ຫວະລະດບັ ທື່ ໜີ ່ື ງ ແບ່ື ງໂນດດາໍ ຈາໍ້ ອອກໄດເ້ ປັນໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ 3 ໂຕ ແຕ່ື ລະໂຕມຄີ ື່ າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ດ່ື ງັ ນນັ້ ໃນ 1 ຫອ້ ງຈະມຄີ ່ື າລວມທງັ ໝດົ 12 ຈງັ ຫວະ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.51). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.51 ການແບ່ື ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 12/8 ຫາກປຽບທຽບ 12/8 ກບັ 4/4 ຈະພບົ ວື່ າ ມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເທ່ື າົ ກບັ 4 ເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ຈື່ ງຈດັ ຢ່ື ູໃນປະເພດ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສື່ ຄີ ກຼື ນັ ແຕື່ ຈະຕ່ື າງກນັ ກກໍ ງົ ທື່ ີ 12/8 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ເຊ່ື ງິ ແບ່ື ງ ແຍກໃນລະດບັ ທໍາອດິ ເປັນສາມ ສ່ື ວນ 4/4 ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ທໍາມະດາເພາະມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ເຊື່ ງິ ແບື່ ງແຍກໃນ ລະດບັ ທາໍ ອດິ ເປັນສອງ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.52 ). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.52 ປຽບທຽບການແບ່ື ງຍື່ ອຍຈງັ ຫວະຂອງ 4/4 ແລະ 12/8 36 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ  12/2 ເລກໂຕເທງິ 12 ເມ່ື ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດຂາວ 12 ໂຕ ໂດຍໂນດຂາວມຄີ ່ື າເທື່ າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມໂີ ນດຂາວ 3 ໂຕ ເຊ່ື ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດມນົ ຈາໍ້ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.53). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.53 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 12/2  12/4 ເລກໂຕເທງິ 12 ເມ່ື ອຼື ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫ ້ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດາໍ 12 ໂຕ ໂດຍໂນດດໍາມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ື່ າແຕ່ື ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມໂີ ນດ ດາໍ 3 ໂຕ ເຊ່ື ງິ ເທື່ າົ ກບັ ໂນດຂາວຈາໍ້ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.54). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.54 ການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 12/4  12/16 ເລກໂຕເທງິ 12 ເມ່ື ອືຼ ຫານດວ້ ຍ 3 ຈະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງມີ 4 ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ຖາ້ ຄດິ ໃຫໃ້ ນແຕ່ື ລະຫອ້ ງມໂີ ນດດໍາສອງຂດີ 12 ໂຕ ໂດຍໂນດດໍາສອງຂດີ ມຄີ ່ື າເທ່ື າົ ກບັ 1 ຈງັ ຫວະ ຈະເຮດັ ໃຫ້ ຮູວ້ ື່ າແຕື່ ລະຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ມໂີ ນດດາໍ ສອງຂດີ 3 ໂຕ ເຊ່ື ງິ ເທ່ື າົ ກບັ ໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.55). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.55 ການແບື່ ງແຍກຈງັ ຫວະໃນ 1 ຫອ້ ງຂອງ 12/16 ຈງັ ຫວະປະສມົ 12/2, 12/4, 12/16 ສາມາດປຽບທຽບການແບ່ື ງແຍກຈງັ ຫວະ ກບັ 4/4 ຊື່ ງເປັນອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະທໍາມະດາ ດື່ ງັ ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.52. 37 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາປແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ໃີ ຊກ້ ນັ ເປັນປົກກະຕໃິ ນເພງ ທ່ື ວັ ໄປມຫີ ຼກັ ງ່ືາຍໆ ທື່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫຮ້ ູວ້ ່ື າ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະນນັ້ ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະເພດໃດ ຂນັ້ ທ່ື ໜີ ື່ ງຕອ້ ງພຈິ າລະນາ ວ່ື າ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະນນັ້ ມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ທື່ ສີ ະໜ່ື ໍາສະເໝີ ຫລືຼ ບ່ື ໍ ເຊື່ ນັ : ຖາ້ ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເກດີ ຂນ້ ທຸກຈງັ ຫວະ ທຸກ 2 ຈງັ ຫວະ ຫລືຼ ທຸກ 3 ຈງັ ຫວະ ສະແດງວ່ື າເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາ ຫລືຼ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ປະສມົ ຖາ້ ຈງັ ຫວະ ໃຫຍື່ ບື່ ໍສະໜ່ື າໍ ສະເໝກີ ຈໍ ະເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະຊອ້ ນຊື່ ງຈະໄດກ້ ່ື າວຕື່ໄໍ ປ ກລໍ ະນທີ ່ື ອີ ດັ ຕາ ຈງັ ຫວະເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ທໍາມະດາ ຫລອືຼ ດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ຈະມຫີ ຼກັ ໃນການຄດິ ຂນັ້ ທື່ ສີ ອງ ຄ:ືຼ ພຈິ າລະນາ ເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ຖາ້ ໂຕເລກໂຕເທງິ ເປັນໂຕເລກທ່ື ຫີ ານດວ້ ຍ 3 ລງົ ໂຕ ຍກົ ເວນັ້ ເລກ 3 ເອງ ຈະເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ທງັ ໝດົ ສະ ນນັ້ ໃນການວເິ ຄາະປະເພດຂອງອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ຈື່ ງຕອ້ ງພຈິ າລະນາ ຈາກເລກໂຕເທງິ ຂອງເຄື່ ອືຼ ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະ ເທື່ າົ ນນັ້ . 3.7.3 ອດັ ຕາຈງັ ຫວະຊອ້ ນ (Complex time) ເປັນອດັ ຕາຈງັ ຫວະທ່ື ມີ ຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ບ່ື ໍສະໜື່ ໍາສະເໝີ ເຊື່ ນັ : 5/4, 7/8, 11/16 ສໍາລບັ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະຊອ້ ນນບີ້ ື່ ໍມຫີ ກຼັ ທ່ື ແີ ນ່ື ນອນວ່ື າ ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເກດີ ຂນ້ ທ່ື ໃີ ດໃນຫອ້ ງເພງ ໂດຍປົກກະຕຜິ ູປ້ ະພນັ ເພງຈະບອກໄວທ້ ່ື ເີ ລກໂຕເທງິ ຂອງເຄື່ ອຼື ງໝາຍປະຈາໍ ຈງັ ຫວະວ່ື າຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ຄວນຢ່ື ູທື່ ໃີ ດ ເຊື່ ນັ 5(3+2)/4 ໝາຍຄວາມວື່ າ ໃນ 5 ຈງັ ຫວະ ຈະແບ່ື ງເປັນ 2 ກ່ື ຸມ ຄ:ືຼ ກື່ ຸມທໍາອດິ ມີ 3 ຈງັ ຫວະ ແລະ ກ່ື ຸມທື່ ີ 2 ມີ 2 ຈງັ ຫວະ ສະນນັ້ ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ຈະຕກົ ເທງິ ຈງັ ຫວະ ທ່ື ີ 1 ແລະ 4 ເຊື່ ງິ ເປັນຈງັ ຫວະທໍາອດິ ຂອງແຕື່ ລະກ່ື ຸມ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.56 ) ຖາ້ ຜູປ້ ະພນັ ເພງລະບຸວ່ື າ 5(2+3)/4 ໝາຍຄວາມວ່ື າ ໃນ 5 ຈງັ ຫວະ ຈະແບ່ື ງເປັນ 2 ກ່ື ຸມເຊື່ ນັ ເດມີ ແຕື່ ກື່ ຸມທໍາອດິ ມີ 2 ຈງັ ຫວະ ໃນຂະນະທ່ື ກີ ່ື ຸມທ່ື ີ 2 ມີ 3 ຈງັ ຫວະ ຊ່ື ງຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ກໍຈະຕກົ ເທງິ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 1 ແລະ 3 ( ຕວົ ຢ່ື າງທ່ື ີ 3.57) ເປັນຕນົ້ ຖາ້ ໂນດໃນຫອ້ ງມເີ ຂບັ ການລວມກື່ ຸມຈງັ ຫວະໂດຍໃຊເ້ ສນັ້ ລວບເຂບັ ເປັນວທິ ີ ບອກຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ທື່ ສີ ະດວກທື່ ສີ ຸດ ແຕ່ື ຖາ້ ເປັນໂນດທື່ ບີ ື່ ໍມຂີ ດີ ໂນດກອໍ າດໃຊເ້ ຄື່ ອືຼ ງໝາຍເນນັ້ ສຽງຊ່ື ວຍ. ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.56 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຂອງ 5 ( 3+2 )/ 4 ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.57 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຂອງ 5 (2+3 ) / 4 ກື່ ຸມຈງັ ຫວະໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະຊອ້ ນ ອາດມຫີ ລາຍກວື່ າ 2 ກ່ື ຸມໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງເພງ : 7/8 ເຊື່ ງິ ອາດລະບຸ ລາຍລະອຽດທ່ື ເີ ລກໂຕເທງິ ຂອງເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍປະຈໍາຈງັ ຫວະ ອາດແບ່ື ງເປັນ 2 ຫລຼື 3 ກື່ ຸມກໍໄດເ້ ຊື່ ນັ : 7(2+2+3) ຫລຼື 7(3+2+2) ຫລືຼ 7(2+3+2) ຫລືຼ 7(4+3) ຫລຼື 7(3+4) ຫລຼື ແມ່ື ນແຕື່ 7(2+5) ຫລຼື 7(5+2) ກອໍ າດ ເປັນໄປໄດ້ (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.58). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.58 ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ຂອງ 7/8 ໃນຮູບແບບຕື່ າງ ໆ 38 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ ແບບຝກຫດັ ທີ 3.5 ຈື່ ງົ ບອກປະເພດຂອງອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ແລະ ຈາໍ ນວນຈງັ ຫວະໃຫຍື່ 1. 6/8............................................................................................................................. 2. 9/16 .......................................................................................................................... 3. 2/2............................................................................................................................. 4. 5/4.............................................................................................................................. 5. 3/8.............................................................................................................................. 6. 6/2.............................................................................................................................. 7. 3/4 ............................................................................................................................. 8. 9/8.............................................................................................................................. 9. 12/16 ........................................................................................................................ 10. 7/8 .......................................................................................................................... 11. 4/4 .......................................................................................................................... 12. 3/2 .......................................................................................................................... 13. 7/16 ........................................................................................................................ 14. 4/2........................................................................................................................... 15. 12/8......................................................................................................................... 3.8 ການເນນັ້ ສຽງ ການເນນັ້ ສຽງອາດເກດີ ຂນ້ ເທງິ ຈງັ ຫວະໃດຈງັ ຫວະໜ່ື ງໃນຫອ້ ງກໄໍ ດ້ ການເນນັ້ ສຽງມີ 2 ປະເພດຄ:ືຼ 3.8.1 ການເນນັ້ ສຽງຕາມຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ເປັນການເນນັ້ ສຽງຕາມທໍາມະຊາດທ່ື ເີ ກດິ ຂນຼື້ ຢື່ າງ ສະໜື່ ໍາສະເໝຄີ ຼື ກນັ ໃນແຕື່ ລະຫອ້ ງ ໂດຍອາໄສການພຈິ າລະນາຈາກອດັ ຕາຈງັ ຫວະເຊື່ ງິ ບອກຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະໃດໆ ກຕໍ າມ ຈງັ ຫວະທື່ ີ 1 ຫລືຼ ຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ທ່ື ີ 1 ຈະສາໍ ຄນັ ທື່ ສີ ຸດແລະຖກຼື ເນນັ້ ຫລາຍທ່ື ສີ ຸດເອນີ້ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 1 ນວີ້ ື່ າ ຈງັ ຫວະໜກັ (Strong beat) ສື່ ວນຈງັ ຫວະອ່ື ນຼື ຖືເຼ ປັນຈງັ ຫວະເບາົ (Weak beat) ທງັ ໝດົ ຖາ້ ຈງັ ຫວະເບາົ ມີ ຫາຼ ຍຈງັ ຫວະ ຈະມລີ ະດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຫລາຍນອ້ ຍລຸດໆກນັ ໄປ ໂດຍຈງັ ຫວະສຸດທາ້ ຍຂອງຫອ້ ງຈະເບາົ ທື່ ສີ ຸດ. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະທໍາມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະປະສມົ ຈະບື່ ໍບອກຄວາມແຕກຕື່ າງຂອງການເນນັ້ ຈງັ ຫວະ ແຕ່ື ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ື ີ ຈະເປັນໂຕກໍານດົ ການເນນັ້ ຈງັ ຫວະຕາມ ຈງັ ຫວະ ໃຫຍື່ . 39 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 1. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງ ໄດແ້ ກື່ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທໍາມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງປະສມົ ມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍື່ ເທ່ື າົ ກບັ 2 ຄກຼື ນັ ສະແດງວື່ າ ມກີ ານເນນັ້ ຈງັ ຫວະຄກຼື ນັ ຄ:ຼື ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 1 ເປັນ ຈງັ ຫວະໜກັ ຈງັ ຫວະທື່ ີ 2 ເປັນ ຈງັ ຫວະເບາົ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.59 ) ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.59 ການເນນັ້ ສຽງຂອງອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທໍາມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງ ປະສມົ (ຕວົ ເລກ ສະແດງຄວາມສໍາຄນັ ຕາມລໍາ ດບັ ຂອງຈງັ ຫວະ) 2. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມ ໄດແ້ ກ່ື ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມທໍາມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສາມປະສມົ ມຈີ ງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເທື່ າົ ກບັ 3 ຄກືຼ ນັ ສະແດງວື່ າ ມກີ ານເນນັ້ ຈງັ ຫວະຄກຼື ນັ ຄ:ືຼ ຈງັ ຫວະທື່ ີ 1 ເປັນ ຈງັ ຫວະໜກັ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 2 ແລະ 3 ເປັນ ຈງັ ຫວະເບາົ ແຕ່ື ຈງັ ຫວະທື່ ີ 3 ເບາົ ກວ່ື າຈງັ ຫວະທື່ ີ 2 ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.60 ). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.60 ການເນນັ້ ສຽງຂອງອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທາໍ ມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງ ປະສມົ (ຕວົ ເລກສະແດງ ຄວາມສໍາຄນັ ຕາມລາໍ ດບັ ຂອງຈງັ ຫວະ) 3. ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ືໄີ ດແ້ ກ່ື ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສ່ື ທີ ໍາມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສປີ ະສມົ ມຈີ ງັ ຫວະ ໃຫຍ່ື ເທ່ື າົ ກບັ 4 ຄກືຼ ນັ ສະແດງວ່ື າ ມກີ ານເນນັ້ ຈງັ ຫວະຄກຼື ນັ ຄືຼ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 1 ເປັນຈງັ ຫວະໜກັ ຈງັ ຫວະທື່ ີ 2, 3, 4 ເປັນຈງັ ຫວະເບາົ ແຕ່ື ຈງັ ຫວະທື່ ີ 3 ສໍາາຄນັ ກວ່ື າຈງັ ຫວະທື່ ີ 2 ກບັ 4 ແລະ ຈງັ ຫວະທ່ື ີ 2 ສໍາຄນັ ກວ່ື າຈງັ ຫວະທ່ື ີ 4 ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.61). ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.61 ການເນນັ້ ສຽງຂອງອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງທາໍ ມະດາ ແລະ ອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງ ປະສມົ (ຕວົ ເລກສະແດງ ຄວາມສໍາຄນັ ຕາມລໍາ ດບັ ຂອງຈງັ ຫວະ) ການເນນັ້ ສຽງຕາມຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ເປັນພຽງຂະບວນຄວາມຄດິ ໃນເລື່ ອຼື ງອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ບ່ື ໍແມ່ື ນ ການເນນັ້ ທື່ ີ ຊດັ ເຈນແບບການເນນັ້ ສຽງສະເພາະທື່ ີ (ຫວົ ຂໍທ້ ື່ ີ 3.8.2) ປຽບໄດກ້ ບັ ການເນນັ້ ພະຍາງໃນ ຄາໍ ພາສາອງັ ກດິ ເຊື່ ງິ ຕອ້ ງ ການເນນັ້ ພຽງນອ້ ຍໆເທື່ າົ ນນັ້ ແລະ ເມື່ ອຼື ຄາໍ ເຫ່ື ຼາົ ນໄີ້ ປຢື່ ູລວມກື່ ຸມກບັ ຄາໍ ອື່ ນືຼ ໆ ໃນປະໂຫຍກ ການເນນັ້ ພະຍາງຄໍາໃນ ຄໍາຕື່ າງ ໆ ກໍຈະຖືກຼ ປັບໃຫມ້ ຄີ ວາມສໍາຄລັ ຸດໂຕນກນັ ໄປຕາມ ລໍາດບັ ການເນນັ້ ສຽງມຫີ ຼາຍມຕິ ິ ບື່ ໍວື່ າຈະເກດີ ໃນ ພາສາດນົ ຕຣີ ຫລພືຼ າສາເວາົ້ ແຕ່ື ໃນພາສາດນົ ຕຣີ ເລ່ື ອືຼ ງການເນນັ້ ສຽງຈະກື່ ຽວໂຢງເຖງິ ເລື່ ອຼື ງອ່ື ນຼື ໆ ທ່ື ຄີ ວນສອດ ຄລອ້ ງກນັ ດວ້ ຍ ເຊ່ື ນັ : ການເລອືຼ ກໃຊໂ້ ນດ ແລະ ການເລອືຼ ກໃຊຄ້ ໋ອດເທງິ ຈງັ ຫວະຕື່ າງໆເຊື່ ງິ ບ່ື ຄໍ ວນຂດັ ແຍ່ື ງກບັ ການ ເນນັ້ ສຽງຕາມທາໍ ມະຊາດ ກື່ ຄໍ :ຼື ໂນດສາໍ ຄນັ ແລະ ຄ໋ອດສາໍ ຄນັ ກຄໍ ວນຢື່ ູເທງິ ຈງັ ຫວະສາໍ ຄນັ . 40 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ

ທດິ ສະດດີ ນົ ຕຣີ 3.8.2 ການເນນັ້ ສຽງສະເພາະທື່ ີ ເປັນການເນນັ້ ສຽງທ່ື ເີ ກດິ ຂນຼື້ ສະເພາະເຈາະຈື່ ງົ ທື່ ໂີ ນດໂຕໃດ ໂຕໜື່ ງ ຫລືຼ ຄ໋ອດໃດຄ໋ອດໜື່ ງ ໂດຍປົກກະຕຈິ ະບ່ື ໍເກດີ ຂນ້ ຢື່ າງສະໜື່ ໍາສະເໝີ ສະນນັ້ , ຈ່ື ງຈາໍ ເປັນຕອ້ ງ ໃຊສ້ ນັ ຍາລກັ ເນນັ້ ສຽງເ ຊື່ ງິ ມຢີ ື່ ູ 2 ຊະນດິ ຄ:ຼື 1. ເຄ່ື ອືຼ ງໝາຍເນນັ້ ສຽງ ເຊື່ ນັ : ^ ຫລືຼ > ຫລືຼ - ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢ່ື ູໃຕຫ້ ວົ ໂນດຖາ້ ກາ້ ນ ໂນດຊຂີ້ ນ້ ຫລືຼ ຕໍາມາແ ໜ່ື ງຢື່ ູເໜອືຼ ຫວົ ໂນດຖາ້ ຫາງໂນດຊລີ້ ງົ ( ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3,62 ). ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.62 ທໍານອງທ່ື ມີ ເີ ຄື່ ອຼື ງໝາຍເນນັ້ ສຽງ 2. ຕວົ ອກັ ສອນເນນັ້ ສຽງ ເຊ່ື ນັ : sf, sfz (Sforzando), fz (Forzando) ລວ້ ນມຄີ ວາມໝາຍວື່ າໃຫ້ ເນນັ້ ສະເພາະໂນດ ຫລືຼ ຄ໋ອດທງັ ໝດົ ມຕີ ໍາແໜ່ື ງຢ່ື ູໃຕຕ້ ວົ ໂນດ ( ຕວົ ຢື່ າງທີ 3.68 ) ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.63 ທໍານອງທື່ ມີ ຕີ ວົ ອກັ ສອນເນນັ້ ສຽງ ການເນນັ້ ສຽງສະເພາະທ່ື ທີ ໍາໃຫກ້ ານເນນັ້ ສຽງຕາມປົກກະຕຂິ ອງຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ປ່ື ຽນໄປຈື່ ງນຍິ ມົ ໃຊ້ ເພື່ ອືຼ ສາ້ ງ ລດົ ຊາດເປັນບາງຄງັ້ ສຽງທ່ື ຖີ ກຼື ເນນັ້ ຈະດື່ ງັ ກວ່ື າປົກກະຕິ ແຕ່ື ຈະດງັ ຫລາຍນອ້ ຍພຽງໃດຄວນ ຂນ້ ຢ່ື ູກບັ ວຈິ າລະນາ ຍານຂອງຜູປ້ ະຕບິ ດັ . 3.9 ການແບື່ ງກ່ື ຸມຈງັ ຫວະ ການແບ່ື ງກື່ ຸມຈງັ ຫວະຕອ້ ງອາໄສຄວາມຮູເ້ ລື່ ອືຼ ງອດັ ຕາຈງັ ຫວະ ແລະ ຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ນອກຈາກນີ້ ຍງັ ຕອ້ ງ ເຂາົ້ ໃຈເລື່ ອຼື ງກ່ື ມໂຕໂນດທື່ ສີ າມາດຈບັ ກມູ ເຂາົ້ ນາໍ ກນັ ໄດ້ ການແບື່ ງກ່ື ຸມຈງັ ຫວະພແໍ ບ່ື ງໄດ້ ເປັນ 2 ປະເພດໃຫຍື່ ໆ ດ່ື ງັ ນ:ີ້ 3.9.1 ການແບື່ ງກລື່ ຸມຈງັ ຫວະປົກກະຕິ ເປັນການແບື່ ງກື່ ຸມຈງັ ຫວະກງົ ຕາມຈງັ ຫວະໃຫຍື່ ແລະ ມກີ ານແບື່ ງ ສື່ ວນຍ່ື ອຍຈງັ ຫວະຢ່ື າງກງົ ໄປກງົ ມາ ເຊື່ ນັ : ການແບື່ ງກ່ື ຸມຈງັ ຫວະໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 2/4 ກຈໍ ະເປັນການແບື່ ງກ່ື ຸມ ຈງັ ຫວະອອກເປັນ 2 ກື່ ຸມ ໆ ລະ 1 ຈງັ ຫວະ ໂດຍທ່ື ໂີ ນດດໍາເຊ່ື ງິ ເປັນຫນື່ ວຍ ຂອງຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ສາມາດແບ່ື ງແຍກ ອອກເປັນໂນດດໍາໜ່ື ງຂດີ 2 ໂຕ ຫລຼື ໂນດດໍາສອງຂດີ 4 ໂຕ ຕາມລາໍ ດບັ ການແບື່ ງກຸມມຈງັ ຫວະໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 9/8 ກໍຈະເປັນການແບ່ື ງກ່ື ຸມຈງັ ຫວະອອກເປັນ 3 ກື່ ຸມໆ ລະ 3 ຈງັ ຫວະ ໂດຍທ່ື ໂີ ນດດໍາປະຈດຸ ເຊື່ ງິ ເປັນຫນ່ື ວຍ ຂອງຈງັ ຫວະໃຫຍ່ື ສາມາດແບື່ ງແຍກ ອອກເປັນໂນດດາໍ ໜ່ື ງຂດີ 3 ໂຕ ຫລືຼ ໂນດດາໍ ສອງຂດີ 6 ໂຕ ຕາມລໍາດບັ ກ່ື ຸມ ຈງັ ຫວະທື່ ແີ ບື່ ງອອກ ໄດສ້ າມາດບນັ ທກລວມກື່ ຸມຈງັ ຫວະເພ່ື ອືຼ ຄວາມສະດວກໃນການອື່ ານໂນດ ດ່ື ງັ ນ:ີ້ 1. ການລວມກື່ ຸມຈງັ ຫວະແບບເທ່ື າົ ເປັນການລວມກື່ ຸມຈງັ ຫວະຢ່ື າງກງົ ໄປກງົ ມາໃນ ແຕື່ ລະຈງັ ຫວະ ໃຫຍ່ື ເຊ່ື ງິ ແບ່ື ງອອກເປັນສື່ ວນໄດເ້ ທ່ື າົ ໆ ກນັ ໃນແຕ່ື ລະຫອ້ ງ. • ໃນອດັ ຕາຈງັ ຫວະສອງເຊ່ື ນັ : ອດັ ຕາຈງັ ຫວະ 2/4 ແບ່ື ງກ່ື ຸມຈງັ ຫວະອອກໄດເ້ ປັນ 2 ກື່ ຸມເຊ່ື ນັ ດຽວກບັ ອດັ ຕາ ຈງັ ຫວະ 6/8 ແລະ 6/16 (ຕວົ ຢ່ື າງທີ 3.64) 41 ແປພາສາໂດຍ: ປຕ ຈດິ ປະສງົ ແກວ້ ຫຼວງການ