วารสารวิทยาลัยราชสุดาเพื่อการวิจัยและพัฒนาคนพิการ ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๑ มค-มิย ๖๔

ปก วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา A

หนา B วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบับท่ี 1

Journal of Ratchasuda College for Research and Development of Persons with Disabilities ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2564) ISSN 2697 – 388X (Online) วตั ถปุ ระสงค เพอื่ เผยแพรบ ทความวิชาการในสาขามนษุ ยศาสตร สงั คมศาสตร และสาขาอน่ื ๆ ทเ่ี กย่ี วของกบั คนพกิ ารและความพิการ และเพ่ือเปน ขอบเขต ส่ือกลางในการแลกเปลยี่ นเรยี นรแู ละเสริมสรา งความสัมพันธอ ันดรี ะหวางบุคลากรที่ทำงานดา นคนพกิ าร สาขาวชิ า กำหนดออก รับตีพิมพบทความวิจัย บทความวิชาการ บทวิจารณหนังสือ และบทความปริทัศน ที่เกี่ยวของกับคนพิการและความพิการ โดย เจาของ บทความดังกลาวตองไมเคยเผยแพรที่ใดมากอนหรือกำลังอยูในระหวางการเสนอเพื่อพิจารณาเผยแพร ในกรณีที่เปนบทความแปล ทป่ี รกึ ษา ตอ งไดร ับอนุญาตจากเจา ของลิขสิทธ์ิเปน ลายลกั ษณอ ักษร กองบรรณาธกิ าร สหวทิ ยาการดา นมนุษยศาสตรแ ละสงั คมศาสตร และสาขาอ่นื ๆ ทีเ่ กีย่ วของกับคนพกิ ารและความพกิ าร กองจัดการ ลิขสิทธิ์ ปล ะ 2 ฉบับ ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มถิ ุนายน) ฉบับท่ี 2 (กรกฎาคม – ธันวาคม ) วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลยั มหดิ ล เลขท่ี 111 หมู 6 ถ. พทุ ธมณฑลสาย 4 ต. ศาลายา อ. พทุ ธมณฑล จ. นครปฐม 73170 โทรศัพท: 0 2889 5315 – 9 ตอ 1119 โทรสาร: 0 2889 5308 e-mail: [email protected] website: www.rs.mahidol.ac.th/rs-journal website: www.tci-thaijo.org/index.php/RSjournal ศาสตราจารยเ กยี รตคิ ณุ นพ.พนู พศิ อมาตยกลุ มูลนธิ ริ าชสดุ า มหาวิทยาลยั มหิดล ศาสตราจารยเ กยี รตคิ ณุ ดร.ปราโมทย ประสาทกลุ คณบดวี ิทยาลัยราชสุดา มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล แพทยหญิงวชั รา ริว้ ไพบูลย อาจารย ดร.สนุ ันทา ขลิบทอง วิทยาลยั ราชสุดา มหาวทิ ยาลยั มหิดล บรรณาธกิ าร ศาสตราจารย ดร.กิตพิ ัฒน นนทปทมะดุลย มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ทวี เชอ้ื สวุ รรณทวี วิทยาลัยราชสดุ า รองศาสตราจารย ดร.ดารณี อุทยั รัตนกจิ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ณรทุ ธ สทุ ธจิตต จุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั รองศาสตราจารย ไตรรตั น จารทุ ศั น จุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.ชมุ เขต แสวงเจรญิ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร ผูชว ยศาสตราจารย ดร.อาดมั นีละไพจิตร วิทยาลัยราชสุดา อาจารย ดร.จติ ประภา ศรีออ น สถาบนั มา นฟาเพอื่ การวิจยั และพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตคนหูหนวก อาจารย ดร.วาทนิ ี โอภาสเกยี รตกิ ุล จุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั อาจารย ดร.สจุ ติ รา เขยี วศรี วิทยาลยั ราชสดุ า อาจารย ดร.ปรญิ ญา สริ อิ ัตตะกลุ วิทยาลัยราชสดุ า นางสาวธิดารัตน นงคทอง วิทยาลัยราชสุดา นางสาวปยนชุ นชุ บญุ ชว ย นางสาวประมวล คำมาก นางสาวผกาวดี นลิ มณี นางสาวนฐั ธรนิ ทรร ดา ธญั ธนชำนาญกิจ นายมานะ ประทีปพรศกั ดิ์ นางอรา มศรี เอย่ี มสำอางค นางศลิษา ศรีอนิ ทร วิทยาลัยราชสุดา มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา C

Reviewers ผทู รงคุณวุฒิพจิ ารณาบทความ รองศาสตราจารย ดร. พลอย สบื วิเศษ สถาบนั บณั ฑติ พัฒนบรหิ ารศาสตร รองศาสตราจารย ไตรรตั น จารุทัศน จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลยั รองศาสตราจารย.พ.ต.อ.ดร.นพรุจ ศักด์ิศิริ โรงเรียนนายรอยตำรวจ รองศาสตราจารย ดร.ฐาปนยี  ธรรมเมธา มหาวิทยาลัยศลิ ปากร รองศาสตราจารย นายแพทย จกั รกริช กลาผจญ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม ผูชว ยศาสตราจารย ดร.ปย ะรัตน นชุ ผองใส วิทยาลยั ราชสดุ า ผูชว ยศาสตราจารย ดร.เบญจา ชลธษรน นท กองทุนสงเสริมและพัฒนาการจดั การศกึ ษาสำหรบั คนพิการ ผูชวยศาสตราจารย ดร.เกยูร วงศก อม มหาวทิ ยาลยั สวนดสุ ติ ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.กมลวรรณ อินอรา ม มหาวทิ ยาลัยสวนดสุ ติ ผูชวยศาสตราจารย ดร.นทั ธี เชยี งชะนา วิทยาลยั ราชสดุ า แพทยหญิงอบุ ลวรรณ วัฒนาดิลกกุล สถาบันสขุ ภาพเดก็ แหงชาตมิ หาราชินี อาจารย ดร.สมพร หวานเสร็จ ศนู ยการศกึ ษาพเิ ศษ สวนกลาง อาจารย ดร. วาทินี อมรไพศาลเลิศ จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย อาจารย ดร.อนุสรณ พยัคฆาคม มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล อาจารย ดร.วรี ะแมน นยิ มพล วิทยาลยั ราชสดุ า  บทความทกุ เรื่องไดรบั การตรวจสอบทางวิชาการจากผทู รงคณุ วฒุ ิ (Peer Review) อยางนอย 2 ทานตอ บทความ  ขอความ เนื้อหา รูปภาพ และตาราง ที่ตีพิมพในวารสาร เปนความรับผิดชอบของผูเขียนบทความแตเพียงผูเดียว มใิ ชค วามคดิ เหน็ และความรับผดิ ชอบของกองบรรณาธิการวารสารวิทยาลยั ราชสดุ า กองจดั การ และวิทยาลัยราชสดุ า  การคดั ลอกอางองิ ตอ งดำเนนิ การตามการปฏิบัตใิ นหมนู กั วิชาการโดยทว่ั ไป และสอดคลองกบั กฎหมายทเ่ี ก่ยี วขอ ง  กองบรรณาธิการสงวนสิทธใิ์ นการพจิ ารณาและตัดสินการตพี มิ พบทความในวารสาร ออกแบบโดย วิทยาลยั ราชสดุ า มหาวิทยาลยั มหิดล เลขที่ 111 หมู 1 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จงั หวัดนครปฐม 73710 โทรศัพท : 02-8895315-9 ตอ 1119 โทรสาร 02-889 5308 หนา D วารสารวทิ ยาลัยราชสุดา ปท ี่ 17 ฉบับท่ี 1

สารบัญ หนา บทบรรณาธิการ บทความวิจัย 1. การพฒั นาชุดสงเสริมพฒั นาการเดก็ ที่มีความบกพรอง 4 ดานการอา นในระยะแรกเรม่ิ กรรวภิ าร หงษงาม, สุชีรา พลราชม 2. การศึกษารปู แบบสนามฝก อบรมเพอ่ื พฒั นาทักษะการทำความคุนเคยกับ 19 สภาพแวดลอ มและการเคลอ่ื นไหวสำหรบั คนพิการทางการเห็น สุวฒั นช ยั จนั ทรเ ฮง 3. การพฒั นาหลักสตู รเพ่ือเสริมสรา งทกั ษะการดำรงชวี ติ อสิ ระในบา น 33 สำหรับเด็กทม่ี คี วามบกพรอ งทางสติปญญา สรุ ญั จติ วรรณนวล, ฑมลา บุญกาญจน, ชนดิ า มติ รานนั ท 4. ความหลากหลายของตรรกะเชิงสถาบันในโครงการฟน ฟูสมรรถภาพคนพิการ 50 โดยชมุ ชนในประเทศไทย ศราวุฒิ อินทพนม, พิชาย รัตนดลิ ก ณ ภูเก็ต วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 1

สารบญั (ตอ ) หนา 72 5. การพัฒนาการจัดบริการสารสนเทศหอ งสมุดโรงเรยี นสำหรบั เด็ก ที่มคี วามตองการพเิ ศษเรยี นรว มเพือ่ สงเสริมทักษะการเรียนรู 90 ในศตวรรษท่ี 21 102 120 ฐติ ิยา เนตรวงษ 6. แบบจำลองการปฏริ ูปนโยบายและกฎหมายเกีย่ วกบั การสงเสริม ดานสุขภาพสำหรับคนพิการ ปารณยี  วสิ ทุ ธพิ ันธุ, ทวี เชือ้ สุวรรณทวี, อาดัม นลี ะไพจติ ร 7. ผลของโปรแกรมกลุมชวยเหลือตนเองสำหรับผูดแู ลตอการจดั การ พฤตกิ รรมกาวราวในเด็กวัยเรยี นทีม่ คี วามบกพรอ งทางการเรียนรู อุไรวรรณ เทยี่ งสมบรู ณ 8. การพฒั นาความภาคภูมิใจในตนเองของเด็กดอยโอกาสทีต่ ีตราตัวเองวา อา นไมอ อก : การวิจัยปฏิบัติการแบบมสี ว นรวม ปรณิ ตุ ไชยนชิ ย, ณัฐพล วนั ตา, สเุ มษย หนกหลงั หนา 2 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปที่ 17 ฉบบั ที่ 1

บทบรรณาธกิ าร วารสารวิทยาลัยราชสุดาเพื่อการวิจัยและพัฒนาคนพิการปที่ 17 ฉบับที่ 1 นี้ จัดทำขึ้นเพื่อเปนพื้นที่สำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรูความรูประสบการณซึ่งกันและกัน ระหวางนักวิจัย นักวิชาการ ครู คณาจารย นักศึกษา ผูสนใจ หรือผูที่เกี่ยวของกับการ ทำงานดานคนพิการ และคนที่มีความตองการพิเศษอีกทั้งยังเปนการเปดโอกาสใหมีการ พัฒนาตอ ยอดความรู ทักษะและสรางสรรคสื่อนวัตกรรม เพ่ือพฒั นาคุณภาพชีวิตของคน พกิ ารและบุคคลทม่ี ีความตองการพิเศษในสังคมไทยตอไป บทความในวารสารฉบับนี้ ประกอบดวยบทความวิจัยจำนวน 8 บทความ ซ่ึง ครอบคลุมเนื้อหาสาระที่หลากหลาย ทั้งในดานการสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ บกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่ม การพัฒนาทักษะการทำความคุนเคยกับ สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการเห็น การพัฒนาหลักสูตรเพ่ือ เสรมิ สรางทกั ษะการดำรงชวี ิตอิสระในบานสำหรบั เดก็ ท่มี ีความบกพรอ งทางสติปญ ญา การ ฟนฟูสมรรถภาพคนพิการโดยชุมชนในประเทศไทย การพัฒนาการจัดบริการสารสนเทศ หองสมุดโรงเรียนสำหรับเด็กที่มีความตองการพิเศษเรียนรวม การปฏิรูปนโยบายและ กฎหมายเกี่ยวกับการสงเสริมดานสุขภาพสำหรับคนพิการ การชวยเหลือตนเองสำหรับ ผูดูแลตอการจัดการพฤติกรรมกาวราวในเด็กวยั เรยี นที่มีความบกพรองทางการเรียนรู การ พัฒนาความภาคภูมใิ จในตนเองของเด็กดอยโอกาสท่ีตตี ราตัวเองวาอา นไมออก ซ่งึ บทความ ตางๆ ในวารสารฉบับนี้จะทำใหผูอานไดเห็นแงมุมใหมๆ ที่แตกตางออกไป อีกทั้งยังเปน การเผยแพรอ งคความรู ทักษะ และประสบการณตา งๆ ทเ่ี กย่ี วกับคนพกิ ารและคนท่ีมีความ ตอ งการพิเศษจากมหาวทิ ยาลัยและสถาบันหลากหลายแหง กองบรรณาธิการหวังเปนอยางยิ่งวาการนำผลการศึกษาและการคนควาวิจัยมา เรียบเรียงเปนวารสาร เพื่อเผยแพรสูสาธารณชนนี้ จะเปนประโยชนตอการศึกษางาน วิชาการ การตอยอดงานวิจัย รวมทั้งการทำงานที่เก่ียวของและเปนประโยชนก ับคนพิการ และบุคคลทุกคนในทุกๆ ดา นอยา งตอ เนอ่ื งตอไป อาจารย ดร.สนุ ันทา ขลบิ ทอง บรรณาธิการ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 3

การพฒั นาชดุ สง เสรมิ พัฒนาการเด็กท่ีมีความบกพรอง ดานการอานในระยะแรกเริ่ม กรรวิภาร หงษง าม1, สชุ รี า พลราชม2 1 คณะครศุ าสตร มหาวิทยาลยั สวนดสุ ติ , 2สำนกั บริหารงานการศกึ ษาพิเศษ E-mail: [email protected], [email protected] Received: March 10, 2020 Revised: November 18, 2020 Accepted: December 3, 2020 บทคัดยอ การวิจัยมีวัตถุประสงค 1) เพื่อพัฒนาชุดสง เสรมิ พัฒนาการเด็กที่มีความบกพรอ งดานการอานใน ระยะแรกเริ่ม และ 2) เพื่อหาความเหมาะสมของชุดสงเสริมพัฒนาการเดก็ ที่มีความบกพรองดานการอาน ในระยะแรกเริ่ม ผูวิจัยพัฒนาชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดานการอาน ประกอบดวย 1) แบบฝกหัดอานวิชาภาษาไทยสำหรับเด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่ม 6 ชุด 2) แบบฝกหัดวิชาภาษาไทยสำหรับเด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่มในระบบออนไลน 3) วิดีโอแนะนำการสอนตามแนวคิดทฤษฎีเสาหลัก 5 ตน 4) คูมือการใชชุดสงเสริมพัฒนาการเดก็ ที่มีความ บกพรอ งดา นการอา นในระยะแรกเร่ิม ชุดสง เสรมิ พัฒนาการดงั กลา วผานการวพิ ากษเพอ่ื หาความเหมาะสม โดยการจัดสนทนากลุม (Focus group) และการสมั ภาษณเชิงลึกจากผูท รงคณุ วุฒิ 5 ทา น หาคุณภาพโดย ใชคาความเที่ยงตรง (Index of Item Objective Congruence: IOC) ไดคาของเนื้อหาและวัตถุประสงค ของแบบฝกหัดภาษาไทย = .80 และดานเทคโนโลยีระบบออนไลน = .82 หลังจากปรับปรุงตาม ขอเสนอแนะแลว นำทดลองใชก ับกลุม ตวั อยา งซง่ึ เปนเด็กที่ไดรับการวินจิ ฉัยจากแพทยหรือการประเมินของ ครู โดยใชแบบคัดกรองของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พื้นฐาน (สพฐ.) ที่บงชี้วามีความบกพรอง หรือมีความเสี่ยงตอ ความบกพรองดานการอาน กำลังศึกษาชั้นประถมศึกษาปที่ 1 อายุ 6-8 ป ซึ่งสมัครใจ เขารว มโครงการ โดยสมุ เลือกเปน ภาคไดภ าคกลาง สมุ เลอื กจงั หวัด สมุ เลอื กโรงเรยี น และสุมเลือกนักเรียน ตามลำดับ ไดจำนวน 36 คน ผูวจิ ัยเลือกแบบเจาะจง แบงเปน 2 กลุม กลุมที่ 1 จำนวน 3 คน ใชทดลอง ขั้นตน จากนั้นนำผลที่ไดมาปรับปรุง และ กลุมที่ 2 จำนวน 10 คน ใชทดลองภาคสนาม เพื่อหา ประสิทธิภาพ ใชสถิติพรรณนาโดยใชคาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบวา การพัฒนาชุด สงเสริมพัฒนาการเด็กที่มคี วามบกพรอ งดานการอานในระยะแรกเริ่มท่ีพัฒนาขึ้น มีความเหมาะสมและมี ประสิทธิภาพ โดยผูทรงคุณวุฒิ 5 ทาน มีความเห็นวาเปนการสรางนวัตกรรมทีส่ ามารถนำมาใชเปนสื่อการ สอนที่ดีและเหมาะกับเด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่ม คาประสิทธิภาพ จากจำนวน 3 คน E1/E2 (80/80) = 82.22/83.33 และ จำนวน 10 คน E1/E2 (90/90) = 87/90 แปลวาชุดสงเสริม พัฒนาการเด็กท่มี คี วามบกพรอ งดา นการอา นในระยะแรกเรม่ิ มีประสิทธิภาพมาก คำสำคัญ : ชดุ สง เสรมิ พัฒนาการเดก็ ทมี่ ีความบกพรองดานการอา นในระยะแรกเร่มิ , เด็กท่ีมคี วามบกพรอ ง ดานการอานในระยะแรกเริ่ม, ความบกพรอ งดา นการอาน หนา 4 วารสารวิทยาลัยราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบับที่ 1

The Developmental Package for Promoting Development of Children with Dyslexia in Early Stage Kanvipa Hongngam1, Sucheera Polrachom2 1Faculty of Education Suan Dusit University, 2Bureau of Special Education Administration E-mail: [email protected], [email protected] Received: March 10, 2020 Revised: November 18, 2020 Accepted: December 3, 2020 Abstract The research objectives were to develop a package for promoting development of children with dyslexia (Learning Disabilities in Reading) in the early stage and to determine the suitability of the package. The researcher developed a development kit for children with reading disabilities, consisting of 1) 6 Thai reading exercises for children with Dyslexia in the early stage 2 ) The online Thai language worksheets for children with Dyslexia in the early stage 3 ) Video instruction based on the 5 pillars theory 4 ) Handbook for the use of the developmental development kit for children with Dyslexia in the early stage. The development promotion package has been reviewed to find suitability by organizing focus group and in-depth interviews from 5 experts. Take the quality determination by Index of Item Objective Congruence (IOC), the value of the content and objectives of the exercises = .80 and the online technology system = .82. After improvement according to suggestions and used to experiment with a sample group was children who were diagnosed by a doctor or evaluated by teachers via using the screening form of the Office of the Basic Education Commission (OBEC) which indicates the impairment or a risk of reading impairment. The sample group was children in grade 1, the age between 6 to 8 years old who voluntarily join the project by randomly selecting a region, central region, randomly selecting provinces and randomly selected schools Randomly selected students in order of 3 6 students. The researcher selected a specific type, divided into 2 groups, group 1, 3 people used the primary trial. And then bring the results to improve. And group 2 of 10 people for field trials to find efficiency. Descriptive statistics were used using mean, standard deviation. The result found that the development of the package was appropriate and effective, the opinion of 5 professionals agree with this package was appropriate for teaching innovation and suitable for children with dyslexia in the early stage. The efficiency from 3 people E1/E2 (80/80) = 82.22/83.33 and 10 people E1/E2 (90/90) = 87/90 which means that the package was very effective. Keywords: Package for promoting development children with Dyslexia in early stage, Children with Dyslexia in early stage, Dyslexia วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับท่ี 1 หนา 5

ความเปนมาและความสำคัญของ การแยกแยะพยัญชนะที่คลายกันไมออก เชน ปญ หา ก-ถ-ภ, พ-ฟ, ม-น สะกดไมถูก อานตกหลน อานทีละตัวอักษรไดแตผสมคำไมได ทั้ง ๆ ท่ี เด็กที่มีความบกพรองดานการอาน เด็กดูมีความฉลาดรอบรูในดานอื่น ๆ แตถา มี เปนประเภทหนึ่งของความบกพรองทางการ ใครเลาเรื่องใหฟงจะเขาใจดี เด็กจะมี เรียนรู จัดเปนผูพิการประเภท 6 “ความพิการ พัฒนาการดานการอานชาหรืออานไมไดตาม ทางการเรียนรู” ตามประกาศกระทรวงการ วัย เด็กมีความยากลำบากในการทำความ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย เรื่อง เขาใจความหมายของสิ่งที่อานยากลำบากใน ประเภทและหลักเกณฑความพิการ (ฉบับที่ 2) การสะกดคำ การเรียงลำดับคำ หรือการ พ.ศ. 2555 ซึ่งออกในพระราชบัญญัติสงเสริม ทำงานเปนขั้นตอน หากอานไดก็เพราะ และพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 ความจำ แตก็จะมีการอา นสลับไปมา หรือการ หมายถึง “การที่บุคคลมขี อจำกัดในการปฏบิ ตั ิ อธิบายเรื่องราวตาง ๆ ที่ไมเปนไปตามลำดับ กจิ กรรมในชวี ติ ประจำวัน หรอื การเขา ไปมสี ว น ขั้นตอน ทั้งนี้เด็กไมมีความบกพรองดานอื่น รวมในกิจกรรมทางสังคมโดยเฉพาะดานการ รวมดวย โดยครูจะสังเกตเห็นไดอยางตอเนื่อง เรียนรู ซึ่งเปนผลมาจากความบกพรองทาง นานกวา 6 เดือน และถึงแมวาจะไดรับการ สมอง ทำใหเกิดความบกพรองในดานการอาน แกไขมาระยะหนึง่ แลวก็ยังคงมีปญหาดานการ การเขียน การคิดคำนวณ หรือกระบวนการ อานอยู ในระยะที่แรกพบความผิดปกติ เรียนรูพื้นฐานอื่นในระดับความสามารถที่ต่ำ ดังกลาวนี้จึงเรียกวามีความบกพรองในระยะ กวาเกณฑมาตรฐานตามชวงอายุและระดับ แรกเร่ิม ซึ่งจะพบไดมากเมื่อนักเรียนเขาเรียน สติปญญา” (Development of ในระดับชั้นประถมศึกษา โดยครูจะเปนผู Empowerment of Persons with สังเกตเห็นพฤติกรรมการอานที่ผิดปกติในช้ัน Disabilities, 2007) นอกจากน้ียงั จดั เปนผู ประถมศึกษาปที่ 1 และจะมีความบกพรอง พกิ ารประเภท “ความบกพรอ งทางการเรยี นร”ู ชัดเจนข้ึนเมอ่ื เขาสรู ะดบั ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี 2 ตามประกาศกระทรวง ศึกษาธิการ เรื่อง หรอื พบไดใ นอายุระหวา ง 6-8 ป โดยมรี ายงาน กำหนดประเภทและหลักเกณฑของคนพิการ จากโรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการ ทางการศึกษา พ.ศ. 2552 ซึ่งออกใน การศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) จำนวนมากทั่ว พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคน ประเทศ (Supasamut, 2010) พิการ พ.ศ. 2551 (Ministry of Education, 2009) จากการศึกษาของ Hasselbring and Bausch (2005)พ บ ว  า ก า ร น ำ เ อ า ความบกพรองดานการอานในระยะ เทคโนโลยีดิทัลในระบบออนไลนเขาสูการ แรกเริ่ม คือการสังเกตพฤติกรรมเมื่อใหเด็ก จัดการเรียนการสอนดานการอานสามารถ อาน เด็กจะเกิดความไมมั่นใจในการเปลงเสียง สงผลตอการพัฒนาการท่ีดีขึ้นในดานการอาน ออกมา ทั้ง ๆ ที่เด็กไมมีปญหาดานการไดย ิน ของเด็กในปจจุบัน โดยเฉพาะอยางยิ่งการนำ หรือดานสติปญญาเลย แตมีปญหาดานการ เทคโนโลยีมาชว ยสอนเดก็ ที่มีความบกพรอง จดจำพยัญชนะ สระ วรรณยกุ ต ไมแมน ยำใน หนา 6 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท ี่ 17 ฉบบั ท่ี 1

ทางการเรยี นรูใ นรูปแบบสื่อผสม บกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่มในระบบ (Multimedia) ในระบบออนไลน เด็กสามารถ ออนไลน 3) วิดีโอแนะนำการสอนตามแนวคิด เขาสูระบบออนไลนไ ดส ะดวก สามารถใชไดไม ทฤษฎเี สาหลกั 5 ตน 4) คูมอื การใชชุดสงเสริม จำกัดสถานที่และเวลาในการเรียนรู อีกทั้งยัง พัฒนาการเดก็ ที่มีความบกพรองดานการอาน เปนสื่อที่สามารถสรางแรงจูงใจกระตุนใหเกิด ในระยะแรกเร่มิ ในระบบออนไลน การเรียนรู เขาใจเนื้อหาใหแกผูเรียนและยัง สามารถสนองความแตกตางของผูเรียนไดเปน เด็กที่มีความบกพรองดานการอาน อยางดี เนื่องจากสามารถเลือกเนื้อหาและ ในระยะแรกเริ่ม หมายถึง เด็กที่ไดรับการ รูปแบบการเรียนไดอยางอิสระ ตามความ วนิ ิจฉัยจากแพทย หรือจากการประเมนิ ของครู เหมาะสมของผูเรยี นแตละคน (Prachumwan โดยใชแบบคัดกรองของสำนักงาน & Thirakote, 2014) ในการวิจัยนี้ผูวิจัย คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ท่ี ประยุกตแนวคิดดานการพัฒนาเด็กที่มีความ บงชี้วามีความบกพรองหรือมีความเสี่ยงตอ บกพรองทางการอานวิชาภาษาไทย และ ความบกพรองดานการอาน กำลังศึกษาชั้น เทคโนโลยีสารสนเทศที่มีหลากหลายใน ประถมศึกษาปที่ 1 อายุ 6-8 ป ซึ่งเปนการ ปจจุบัน สรางเปนชุดสงเสริมพัฒนาการดาน คน พบความบกพรอ งดา นการอา นไมเ กิน 1 ป การอานสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางการ อานในระยะแรกเริ่มในระบบออนไลน เพ่ือให ความบกพรอ งดานการอาน หมายถงึ เด็กมีทกั ษะการอา นเพ่มิ มากข้นึ การมปี ญหาดานการอาน เชน อานไมได อาน ออกเสียงเบา ตะกุกตะกัก มีผลสัมฤทธิ์ในการ วตั ถุประสงคของการวิจยั อานภาษาไทยต่ำกวาเด็กในวัยเดียวกัน ไดรับ การวินิจฉัยจากแพทย หรือจากการประเมิน 2.1 เพอื่ พัฒนาชดุ สง เสริมพัฒนาการ ของครูโดยใชแบบคัดกรองของสำนักงาน เด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะ คณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน (สพฐ.) แรกเริ่ม วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบบั ที่ 1 หนา 7 2.2 เพื่อหาความเหมาะสมของชุด สงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดาน การอานในระยะแรกเร่ิม นิยามศัพท ชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ บกพรอ งดา นการอา นในระยะแรกเร่ิม หมายถงึ ชุดการสอนที่ผูวิจัยสรางขึ้น ประกอบดวย 1) แบบฝกหัดอานวิชาภาษาไทย สำหรับเด็กที่มี ความบกพรอ งดา นการอานในระยะแรกเรม่ิ ให ดาวนโ หลดมาใชแบบออฟไลนจำนวน 6 ชดุ 2) แบบฝกหัดวิชาภาษาไทยสำหรับเด็กที่มีความ

กรอบแนวคิดในการวจิ ยั แนวคิด ทฤษฎี - ชดุ สง เสรมิ พัฒนาการเด็กทีม่ ีความ - เด็กที่มคี วามบกพรอ งดานการอา นในระยะแรกเรมิ่ บกพรอ งดานการอานในระยะ - แนวคิดทฤษฎีทางภาษาศาสตรเสาหลัก 5 ตน (Five Pillars) แรกเรมิ่ ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ 1. การตระหนกั ในระบบเสียงของภาษา (Phonemic - ชุดสอ่ื การสอนสำหรับเดก็ ท่มี ีความ Awareness) บกพรองดา นการอา นผา นระบบ 2. การฟงและเสยี งของภาษา (Phonics) ออนไลน 3. การทดสอบคำศพั ท (Vocabulary) 4. การสง เสริมความคลองในการอา น (Fluency) เด็กทีม่ ีความบกพรอ งดา นการ 5. การทดสอบความเขา ใจภาษา (Comprehension) อานในระยะแรกเริ่มมีผลสมั ฤทธ์ิ - เทคโนโลยดี านการสอนในระบบออนไลน ทางการเรียนเพิ่มขนึ้ - หลักสูตรภาษาไทยระดบั ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 สังกัด สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน ภาพท่ี 1 กรอบแนวคดิ ในการวิจยั วธิ ดี ำเนินการวจิ ัย ลักษณอักษรยินยอมรวมโครงการ จำนวน 36 คน การพัฒนาชุดสงเสริมพฒั นาการเด็ก ที่มคี วามบกพรองดา นการอานในระยะแรกเร่มิ 2. การเลือกกลุมตวั อยาง มีระเบียบวธิ ีดำเนนิ การวิจัยประกอบดวยสวน 1) แบงชั้นภูมิ 6 ภาค สุมเลือก 1 ตาง ๆ ดังนี้ ภาค ไดภาคตะวันตก สมุ เลอื ก 1 จงั หวดั ไดแ ก จังหวัดราชบุรี ประกาศรับสมัครผูเขารวม ประชากรและการสมุ กลุมตวั อยา ง โครงการจากโรงเรียนเรยี นรว มทีม่ ีนักเรยี นตาม คณุ สมบตั ิท่ีกำหนด การวิจัยน้ี ใชวิธีเก็บรวบรวมขอมูล แบบผสมผสาน ท้ังขอ มูลปริมาณและขอมูลเชงิ 2) สุม เลอื กนักเรยี นจากขอ 1) เลอื ก คุณภาพ มีขอบเขตการวิจัยดานเนื้อหา ดาน เจาะจงเพื่อทดลองใชชุดสงเสริมพัฒนาการ ประชากรและการสุม กลมุ ตวั อยา ง ดงั น้ี ดานการอานในขั้นตน 3 คน และเพื่อทดลอง ใชแบบภาคสนาม 10 คน 1. ประชากร ประชากร ไดแก นักเรียนที่มีภาวะ เครือ่ งมือท่ีใชในการวจิ ยั เสี่ยงตอความบกพรองทางการเรียนรูดานการ อานทั่วประเทศที่กำลังศึกษาอยูในระดับช้ัน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ป ร ะ ถ ม ศ ึ ก ษ า ป  ที่ 1สั ง ก ั ด ส ำ น ั ก ง า น ประกอบดว ย คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กลมุ ตวั อยา งไดแ ก นกั เรยี นจากกลมุ 1) แบบสัมภาษณก ึ่งโครงสรางใชใน ประชากรที่มี อายุ 6-8 ป ที่ยื่นความจำนง การจัดสนทนากลุมและรับฟงคำวิพากษจาก สมัครใจเปนกลุมตัวอยางโดยลงนามเปนลาย ผูทรงคณุ วฒุ ิ หนา 8 วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับท่ี 1

2) แบบแสดงความคิดเห็นของ 3) นำเคร่อื งมือไปใชก บั กลุมตวั อยาง ผูทรงคุณวุฒิ 5 ทาน เพื่อหาคาความเที่ยงตรง (Index of Item Objective Congruence: การเก็บรวบรวมขอมูล IOC) การเกบ็ ขอ มูลแบง เปน 2 ตอน ไดแ ก 3) แบบทดสอบที่ใชในการทดลอง ตอนที่ 1 การพัฒนาชุดสงเสริม ใชในขั้นตนและภาคสนาม เพื่อนำมาหาคา พัฒนาการเดก็ ที่มีความบกพรองดานการอาน ประสิทธภิ าพ ในระยะแรกเร่ิม ผูว จิ ัยใชวิธีการเก็บขอมูลเชิง ปริมาณและเชงิ คณุ ภาพ การพัฒนาเครอื่ งมอื ที่ใชในการวจิ ัย 1) ผูวิจัยรางชุดสงเสริมพัฒนาการ ดา นการอานในระยะแรกเร่ิม 1) ผูวิจัยศึกษาเอกสารที่เกี่ยวของ 2) จดั สนทนากลุม เพ่อื ใหผ ูท รงคณุ วุฒิจำนวน เชน เด็กที่มีความบกพรองดานการอานใน ระยะแรกเริ่ม วิชาภาษาไทย หลักสูตร 5คนใหข อคิดเหน็ และขอ เสนอแนะอนื่ ๆ ประถมศึกษาปท่ี 1 ของสพฐ. เทคโนโลยี ทางการศึกษา การเรียนการสอนผานระบบ 3) สัมภาษณกึ่งโครงสรางเพื่อ ออนไลน แนวคิดทฤษฎีภาษาศาสตร การสอน สอบถามในประเด็นที่ตรงตามเนื้อหาและ อา น 5 ขัน้ ตอน และงานวิจัยท่ีเกย่ี วขอ ง โครงสรางของภาษาไทย และระบบออนไลน ดำเนนิ การจดั ทำเครอ่ื งมอื 4) ปรับปรุงชุดสงเสริมพัฒนาการ 2) หาคาความเชื่อม่ันของเครื่องมือ ดานการอานในระยะแรกเริม่ ไดคาของเนื้อหาและวัตถุประสงคของ แบบฝกหัดภาษาไทย = .80 และดาน 5) สงแบบแสดงความคิดเห็นให เทคโนโลยีระบบออนไลน = .82 ผทู รงคณุ วฒุ ิ จำนวน 5 คน ประเมินชุดสงเสรมิ พัฒนาการดานการอานและการใชงานใน ระบบออนไลนท่ีปรบั ปรุงแลว 6) ทำการลงระบบออนไลน ภาพท่ี 2 รา งโครงสรา งหนา เวบ็ ไซต วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบับที่ 1 หนา 9

ภาพท่ี 3 หนาเว็บไซต https://tera.dusit.ac.th และตัวอยา งหนา เว็บไซต การทดสอบเสียง ตอนที่ 2 การหาความเหมาะสมของ นี้ เปนการวิจัยและพัฒนา (Research and ชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรอง Development: R&D) ผ ล ก า ร ว ิ จ ั ย ต า ม ดานการอา นในระยะแรกเริม่ ดังนี้ จดุ ประสงคก ารวจิ ัย ดงั นี้ 1) หาประสิทธิภาพจากกลุมตัวอยาง 1. การพฒั นาชุดสง เสริม โดยทดลองใชขั้นตน จำนวน 3 คน นำผลไป พัฒนาการเดก็ ทีม่ คี วามบกพรอ งดานการ ปรับปรงุ อา นในระยะแรกเร่มิ 2) นำไปใชภ าคสนามเพ่ือหา โดยผูวิจัยพัฒนาทั้งดานเอกสารท่ี ประสิทธภิ าพจากกลุมตวั อยา ง จำนวน 10 คน เปนความรู แบบฝกหัดอาน แบบทดสอบ ท่ี ใชไดทั้งในระบบออฟไลนและออนไลนเปน การวเิ คราะหขอ มูล เนื้อหาชุดเดียวกันที่ประกอบดวย 1) แบบฝกหัดอานวิชาภาษาไทย สำหรับเด็กที่มี 1) ใชการสังเคราะหขอมูลจากการ ความบกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่ม สนทนากลุม และการใชแบบสัมภาษณกึ่ง และใหดาวนโหลดมาใชแบบออฟไลนได โครงสรา ง (Content Analysis) รวม 6 ชุด 2) แบบฝก หดั วิชาภาษาไทยสำหรับ เด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะ 2) หาประสิทธิภาพชุดสงเสริม แรกเริ่มในระบบออนไลน ซึ่งในแบบฝกหัดที่ พัฒนาการเดก็ ที่มีความบกพรองดานการอาน เพิ่มการฝกหัดในระบบออนไลนโดยจะมีแบบ ใ น ร ะ ย ะ แ ร ก เ ร ิ ่ ม โ ด ย ใ ช  ส ู ต ร ก า ร ห า ค า ฝกออกเสียงซึ่งสามารถบันทึกเสียงและฟง ประสิทธิภาพคือ E1/E2 80/80 สำหรับกลุม เสียงตนเองได 3) วิดีโอแนะนำการสอนตาม ตัวอยาง 3 คน และ 90/90 สำหรับกลุม แนวคิดทฤษฎีเสาหลัก 5 ตน 4) คมู อื การใชชุด ตัวอยา ง 10 คน ตามลำดบั สงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดาน การอานในระยะแรกเรม่ิ ในระบบออนไลน ผลการวิจยั การพัฒนาชุดสงเสริมพฒั นาการเด็ก ทม่ี คี วามบกพรอ งดา นการอานในระยะแรกเร่ิม หนา 10 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบบั ที่ 1

ขัน้ ตอนการพัฒนามีดังน้ี สระในภาษาไทยแบบฝก ท่ี 3 การอานแบบแจก ลกู แบบฝกที่ 4 การสอนอานสะกดคำแบบฝก ท่ี 1. แบบฝกหัดอานวิชาภาษาไทย 5 มาตราตัวสะกด และแบบฝกท่ี 6 วรรณยุกต สำหรับเด็กที่มีความบกพรองดานการอานใน จากนั้นสรางแบบทดสอบจาก เรื่องที่ใชสอน ระยะแรกเริ่ม ผูวิจัยศึกษาเอกสาร งานวิจัย เดก็ จำนวน 6 เร่ือง โดยสรา งแบบทดสอบกอ น และขอมูลอื่น ๆ ทั้งดานปฐมภูมิและทุติยภูมิ การฝกอาน และหลังการฝกอาน ในระบบ เพื่อพัฒนาชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ ออนไลน โดยมีแบบทดสอบกอนใชแบบฝก บกพรองดานการอา นในระดับชั้นประถมศึกษา อาน 5 ขอ และ หลงั ใชแ บบฝก อา น 5 ขอ เพ่ือ ปท ่ี 1 ประกอบดวยเทคนิควิธกี ารสอนเด็กที่มี ใชในระบบออนไลน และ สรางแบบทดสอบ ความบกพรองดานการอานเนื้อหาของ จาก เรื่องที่ใชสอนเด็กจำนวน 6 เรื่อง จากขอ แบบฝกหัดอางอิงจากหลักสูตรของสพฐ. ช้ัน 1) มาสราง แบบทดสอบอา น 30 ขอ เพ่ือใชใน ประถมศึกษาปที่ 1 และแนวคิดทฤษฎีทาง ระบบออนไลน ภาษาศาสตรเ สาหลกั 5 ตน (Five Pillars) ของ ศาสตราจารย ดร. ผดุ ง อารยะวิญ ู 3. วิดีโอสื่อการสอนแตละขั้นตอน (Arayawinyu, 2011) ใหด าวนโ หลดมาใชแบบ ตามหลักทฤษฎเี สาหลัก 5 ตน จำนวน 5 เรื่อง ออฟไลนไ ด จำนวน 6 ชดุ ประกอบดว ย ผวู จิ ัยจดั ทำสอื่ ในระบบออนไลน จดั ทำโดยการ ประยุกตใชสื่อประสมเพื่อใหมีความนาสนใจ 1. การตระหนักในระบบเสยี ง และดงึ ดูดใจตอ ผใู ช ของภาษา (Phonemic Awareness) 4. คูม ือโดยการศึกษาจากการใชงาน 2. การฟงและเสยี งของภาษา จากแหลง เรียนรูออนไลนตา ง ๆ ทีเ่ กี่ยวของกับ (Phonics) การใชงานสำหรับนักเรียน และการกำหนด ขั้นตอนการทดสอบตามหลักการสอนแบบ 5 3. การทดสอบคำศัพท ขั้นตอน ตามคูมือการใชช ุดสงเสริมพัฒนาการ (Vocabulary) ในขอ 1) 4. การสง เสรมิ ความคลองใน ผูวิจัยจัดสนทนากลุมเพื่อทำการ การอา น (Fluency) วิพากษชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ บกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่มโดยทำ 5. การทดสอบความเขาใจ การวิพากษในเชิงเนื้อหาสาระของแบบฝกหัด ภาษา (Comprehension) และการสอนการทำแบบฝกหัดในระบบ ออนไลน โดยใชผูทรงคุณวุฒิจำนวน 5 คน 6. แบบทบทวนท่ีรวบรวมจาก จากนัน้ ปรบั ปรุงแกไขชุดสงเสริมพัฒนาการเดก็ เน้อื หาหลักทัง้ 5 หัวขอ ท่มี คี วามบกพรองดา นการอา นในระยะแรกเริ่ม ตามขอเสนอแนะจากการวิพากษ จากนั้น 2. แบบฝกหัดวิชาภาษาไทยสำหรับ เตรียมการนำไปใชเพอ่ื หาความเหมาะสมตอ ไป เด็กที่มีความบกพรองดานการอานในระยะ แรกเริ่มในระบบออนไลน ผูวิจัยไดนำ แบบฝก หดั อา นจากขอ 1) มาสรา งแบบฝกอาน แบบ 5 ขั้นตอน มีจำนวน 6 ชุด ประกอบดวย แบบฝกที่ 1 พยัญชนะไทย แบบฝกท่ี 2 วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 หนา 11

ภาพท่ี 4 ตวั อยา งเน้อื หาบทเรียน วิดีโอการสอนตามหลัก 5 ขน้ั ตอน และแบบฝกหดั แตล ะบทเรียน 2. ผลการหาความเหมาะสมของ ปที่ 1 ที่คุนเคย บางคำเด็กอาจจะไมคุนเคย ชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรอง อาจทำใหเด็กอานไมออก จึงตองดำเนินการ ดา นการอา นในระยะแรกเรมิ่ ภายใตก รอบหลักสตู รของสพฐ. เปน หลัก ผูวิจัยกำหนดการหาคาความ 4) นักวิชาการการศึกษาพิเศษ และ เหมาะสม โดยใชการจัดสนทนากลุม และการ ดานการบริการชวยเหลือระยะแรกเริ่มเด็ก หาประสิทธิภาพของชดุ สงเสริมพัฒนาการเด็ก พิการและครอบครัวใหขอเสนอแนะวา เปน ที่มคี วามบกพรอ งดานการอานในระยะแรกเริ่ม งานวจิ ัยท่ดี ี มีความทนั สมัย และจะชว ยเดก็ ที่มี ผลทไี่ ดจากการสนทนากลุม และการสมั ภาษณ ความบกพรองดา นการ กึ่งโครงสรางผูวิจัยไดรับขอคิดเห็นและ อานไดดี แตใหระวังวาเด็กจะติดหรือหมกมุน ขอเสนอแนะของผทู รงคณุ วุฒิ พบวา กับการใชคอมพิวเตอรและขาดการเลนกับ เพอื่ น 1) นกั วชิ าการดา นการประถมศึกษา เห็นดวยกับการใชแบบเรียนออนไลน แตให 5) นักวิชาการดานการสอน ตระหนักถึงระยะเวลาที่เหมาะสมกับเด็กที่มี ภาษาไทยประถมศึกษาปที่ 1 ใหขอเสนอแนะ ความบกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่ม วา เด็กที่มคี วามบกพรอ งดานการอานในระยะ คอื ไมค วรเกิน 20 นาทีตอ คร้ังท่ีเขา ใชง าน แรกเริ่มมักจะแยกไมออกในตอนแรกที่ครูสอน ดังนั้น ผูสอนจะตองสอนไปพรอม ๆ กับเด็ก 2) นักจิตวิทยาใหขอเสนอแนะวา ทั่วไป และใชสื่อไดรวมกัน แตเนื้อหาตองไม ควรระวังในเรื่องการตอบสนองทันทีของ ยากเกินไป จะทำใหเด็กไมประสบความสำเร็จ แบบฝกหัด เชน การใชภาษาใหคำนึงถึง ในการเรียนเสนอแนะใหแกไขขอความ ความรสู กึ ของเดก็ หากเด็กทำผิดไมค วรใชคำวา บางอยางที่ไมเหมาะสม ไมสื่อถึงคำบางคำ ผดิ และหากไมถกู ควรใชคำใหมท่ีเหมาะสม หรือในคำบางคำที่เด็กอาจมีความเขาใจ คลาดเคลอ่ื นได 3) นักวิชาการดานการศึกษาพิเศษ เสนอแนะใหคำนึงถึงความยากงายของการใช คำ เชน ตองเปนคำท่ีนักเรียนช้ันประถมศึกษา หนา 12 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบบั ท่ี 1

ตารางที่ 1 แสดงคา คะแนนกอนเรยี นและระหวางเรยี นในการใชชุดสง เสรมิ พฒั นาการเด็กทีม่ ีความ บกพรองทางการเรยี นรดู า นการอา นในระยะแรกเรม่ิ จำนวน 3 คน คนที่ กอนเรยี น ระหวางเรยี น 6 ครัง้ รวม (30 แบบฝก 1 แบบฝก 2 แบบฝก 3 แบบฝก 4 แบบฝก 5 แบบฝก 6 ระหวางเรยี น คะแนน) พยญั ชนะ สระใน การอา น การสอนอา น มาตรา วรรณยุกต ไทย ภาษาไทย แบบแจกลกู สะกดคำ ตัวสะกด (30 คะแนน) 1 10 4 4 4 4 45 25 2 12 3 3 4 4 55 24 39 34 4 4 55 25 รวม 31 74 จากตารางที่ 1 จะเห็นไดวา กลุม บกพรองดานการอานในระยะแรกเริ่มผูวิจัย ตัวอยา งสวนใหญมีคะแนนอยูในระดับต่ำ และ กำหนดเกณฑการใหคะแนนจากแบบทดสอบ เมื่อเริ่มเรียนและทำแบบฝกหัด พบวาคะแนน กอนเรียนและหลังเรียน มีคะแนนเต็ม 30 ที่ไดใกลเคียงกันโดยระหวางเรียนมีคะแนน คะแนน โดยใชชวงคะแนนจากพสิ ยั (Intervals สูงขึน้ ตามลำดับ โดยเฉพาะคนท่ี 3 กอ นเรียนมี from the range) (Sukwiboon, 2009) เกณฑ คาคะแนนนอยที่สุด คือ 9 คะแนน และมี การใหค ะแนนคือ 0-6 หมายถงึ อยูในระดับต่ำ คะแนนรวมระหวางเรียนเพิ่มขึ้นมากที่สุดคือ มาก 7-12 หมายถึง อยูในระดับต่ำ 13-18 25 คะแนน ซ่ึงเปน คะแนนทอี่ ยใู นระดบั สงู มาก หมายถึง อยูในระดับปานกลาง 19-24 หมายถงึ อยูใ นระดบั สงู 25-30 หมายถงึ อยูใน ผลที่ไดจากการหาคาประสิทธิภาพ ระดบั สูงมาก ของชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ ตารางที่ 2 แสดงผลการทดสอบประสทิ ธิภาพชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กทีม่ คี วามบกพรองดา นการอาน ในระยะแรกเรมิ่ จำนวน 3 คน รายการประเมิน ผลการวเิ คราะห E1/E2 เปรียบเทยี บกบั เกณฑประเมนิ ผลการวเิ คราะห เกณฑการประเมนิ ผลการประเมิน คา ประสิทธิภาพของผลลพั ธ E1 คา ประสิทธิภาพของผลลัพธ E2 82.22 80 มปี ระสทิ ธิภาพมาก 83.33 80 มีประสทิ ธิภาพมาก วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับที่ 1 หนา 13

ตารางที่ 2 พบวา ประสิทธิภาพ E1 = 82.22 และ E2 = 83.33 คาที่ได เกินคาท่ี กำหนดไวคือ 80 หมายถึง คาประสิทธิภาพในดานกระบวนการเรียนมีประสิทธิภาพมาก และคา ประสิทธภิ าพผลลัพธม ีประสิทธภิ าพมากเชน กนั ตารางที่ 3 แสดงคา คะแนนกอนเรียนและระหวางเรียนในการใชชดุ สง เสรมิ พฒั นาการเด็ก ท่มี ีความบกพรองทางการเรียนรูด า นการอานในระยะแรกเร่ิม จำนวน 10 คน คนที่ กอนเรียน ระหวา งเรยี น 6 ครงั้ รวม (30 แบบฝก 1 แบบฝก 2 แบบฝก 3 แบบฝก 4 แบบฝก 5 แบบฝก 6 ระหวา งเรยี น คะแนน) พยัญชนะ สระใน การอา นแบบ การสอนอา น มาตรา วรรณยุกต ไทย ภาษาไทย แจกลกู สะกดคำ ตัวสะกด (30 คะแนน) 1 10 4 4 4 5 5 5 27 2 12 3 3 4 5 5 5 25 39 34 4 5 55 26 4 11 3 4 4 4 5 5 25 5 14 3 4 5 5 5 5 27 6 13 3 4 4 5 5 5 26 7 10 3 4 4 5 5 5 26 8 15 2 4 4 5 5 5 25 9 11 3 4 5 5 5 5 27 10 13 3 4 5 5 5 5 27 รวม 118 261 จากตารางที่ 3 พบวา คะแนนกอน ระดับสงู มาก มีจำนวน 3 คน และผูที่มีคะแนน เรียน สวนใหญอยูในระดับต่ำ ถึงปานกลาง ตางจากกอนเรียนมากที่สุด คือคนที่ 3 โดย และพบวา ผูที่ไดคะแนนในระดับต่ำ มีจำนวน กอ นเรียนทำคะแนนได 9 คะแนน แตห ลังเรียน 6 คน คือ คนที่ 3 1 7 4 9 และ 2 ตามลำดับ ได 26 คะแนน มีความตา งกนั 19 คะแนน และ และผูที่ไดคะแนนในระดับปานกลาง มีจำนวน รองลงมาคือ คนท่ี 9 ซึ่งมีคะแนนกอนเรยี น 11 4 คน คือ คนที่ 6 5 10 8 ตามลำดับ คะแนน คะแนน และหลังเรียนสูงสุดคือ 27 คะแนน มี ระหวางเรียนพบวาสูงขึ้นตามลำดับ คะแนน ความตา งกัน 18 คะแนน และเมื่อพิจารณาถึง รวมระหวางเรียนสูงสุด 27 คะแนน ซึ่งอยูใน คะแนนจากแบบฝกที่ทำคะแนนไดเต็มจาก หนา 14 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปท่ี 17 ฉบบั ท่ี 1

บทเรียนเรื่อง การสอนอานสะกด มาตรา สระไดนอ ย แตคะแนนจะเพิม่ ขึน้ เร่ือย ๆ ในแต ตวั สะกด และวรรณยุกต โดยเร่อื งการสอนอาน ละแบบฝก โดยพบวาเมื่อเรยี นแลวใชแบบฝก สะกด มเี พยี ง 1 คน คอื คนที่ 4 ทไี่ ด 4 คะแนน ไปถึงแบบฝกหัดที่ 6 สวนใหญทำคะแนนได และสวนใหญทำคะแนนในเรื่องพยัญชนะและ เตม็ ทกุ คน ตารางท่ี 4 แสดงผลการทดสอบประสิทธิภาพชดุ สง เสรมิ พฒั นาการเด็กทม่ี คี วามบกพรอ งดานการอาน ในระยะแรกเรมิ่ จำนวน 10 คน รายการประเมิน ผลการวิเคราะห E1/E2 เปรียบเทยี บกบั เกณฑป ระเมิน คา ประสิทธิภาพของผลลพั ธ E1 ผลการวเิ คราะห เกณฑการประเมนิ ผลการประเมิน คา ประสทิ ธิภาพของผลลพั ธ E2 87 90 ผาน 90 90 ผา น จากตารางที่ 4 คาประสิทธิภาพ E1 ประถมศึกษาปที่ 1 และแนวคิดทฤษฎีทาง = 87 คือประสทิ ธภิ าพของกระบวนการที่จัดไว ภาษาศาสตรเสาหลัก 5 ตน (Five Pillars) ของ ในชุดการสอนคิดเปนรอยละจากการทำ ศาสตราจารย ดร. ผดุง อารยะวิญู แบบฝกหัด ซึ่งมีคาเขาใกล 90 คือคาที่กำหนด (Arayawinyu, 2011) ผูวิจัยไดพัฒนาขึ้น ไวแปลวาอยูในเกณฑดี และ E2 = 90 คือ เพื่อใหเด็กที่มีปญหาดานการอานสามารถ ประสิทธิภาพของผลลัพธ ซึ่งเปนพฤติกรรมที่ นำไปใชไดทั้งในแบบออฟไลนและแบบ เปลี่ยนในตัวผูเรียนหลังการเรียนดวยชุด ออนไลน ซึ่งผูวิจัยไดตระหนักถึงความตองการ สงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดาน จำเปนของผูเรียนและผูสอนเด็กเหลาน้ี ดังนั้น ก า ร อ  า น ใ น ร ะ ย ะ แ ร ก เ ร ิ ่ ม แ ป ล ว  า มี ในกระบวนการพัฒนาชุดสงเสริมพัฒนาการนี้ ประสิทธิภาพมาก จึงไดทำการหาหาความเหมาะสมของชุด สงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดาน อภปิ รายผล การอานในระยะแรกเริ่ม โดยการจัดสนทนา กลุมใชผูทรงคุณวุฒิ 5 คน ใหขอคิดเห็นและ การพัฒนาชุดสงเสริมพฒั นาการเด็ก เสนอแนะตอการใชงาน และสัมภาษณกึ่ง ท่ีมีความบกพรองดา นการอานในระยะแรกเรม่ิ โครงสรางเพื่อใหครอบคลุมเนือ้ หาทัง้ ทางดาน ผูวจิ ยั ไดทำการการศึกษาเอกสาร งานวิจัยและ ภาษาไทย และการใชง านในระบบออนไลน ซึ่ง ขอมูลอื่น ๆ ทั้งดานปฐมภูมิและทุติยภูมิเพื่อ ผลการสังเคราะหเนื้อหาที่ผูทรงคุณวุฒิที่เห็น พัฒนาชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มีความ วาเปนนวัตกรรมท่ีดมี ีความเหมาะสมทางดาน บกพรอ งดานการอา นในระดับช้ันประถมศึกษา เนื้อหาท่ีตรงตามหลักสูตร นอกจากนี้ครูผูสอน ปท ี่ 1 ประกอบดวยเทคนิควธิ ีการสอนเด็กที่มี ยังมีความ พึงพอใจที่มีสื่อการสอนใหม ๆ ความบกพรองดานการอาน เนื้อหาของ แบบฝกหัดอางอิงจากหลักสูตรของสพฐ. ชั้น วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบบั ที่ 1 หนา 15

สามารถนำไปใชในการสงเสริมการอานแก มาก เชนเดียวกับผลของกลุมตัวอยาง 3 คน นกั เรยี นได คาประสทิ ธิภาพ จากกลุมตวั อยา ง 3 คน พบวา ประสทิ ธิภาพของกระบวนการ E1 = 82.22 ซึ่ง จากผลการวิจัยแสดงใหเห็นวาชุด มากกวาคาที่กำหนดไว คือ 80 และ สง เสรมิ พัฒนาการดังกลา ว เปน แนวทางในการ ประสิทธิภาพของผลลัพธ E2 = 83.33 ซ่ึง ตอบสนองเด็กเปนรายบคุ คล สามารถใชไดทั้ง มากกวาคาที่กำหนดไว คือ 80 จากกลุม ในและนอกหองเรยี น เด็กมีอิสระท่จี ะเลือกเขา ตัวอยาง 10 คน E1 = 87 คือ ประสิทธิภาพ ใชงานได เลือกอานและทำแบบฝกหัดตาม ของกระบวนการที่จัดไวในชุดการสอนคิดเปน ความเหมาะสมของตนเอง เด็กสามารถเลือก รอยละจากการทำแบบฝกหัด ซึ่งมีคาเขาใกล กลับมาใชทบทวนเนื้อหาได รวมทั้งมีการ 90 คือคาที่กำหนดไว แปลวากระบวนการ บันทึกเสียงของผูเขาใชและสามารถตรวจสอบ จดั การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพมาก และ เสียงของตนเองในการอานคำแตละคำ ทำใหผู E2 = 90 คือ แปลวาผลลัพธมีประสิทธิภาพ เขาใชงานไดรับผลยอนกลับทันที และรูวา มากเชนเดียวกนั ซึง่ หมายถึงชุดสอ่ื การสงเสริม ตนเองมีการออกเสียงอานคำไดถูกตองหรือมี พัฒนาการเด็กทีม่ ีความบกพรองดานการอาน ความผิดเพี้ยนไปมากนอยแคไหน โดยผล ในระยะแรกเริ่ม สามารถสงเสริมการอานได ยอนกลับไดรับคำแนะนำจากนกั จิตวิทยาเด็ก อยางมีประสิทธภิ าพ ผลการวจิ ยั นี้แสดงใหเห็น ซึ่งไมมีการใชคำพูดตอบกลับที่ทำใหเด็กมี วา การจัดการเรียนการสอนโดยใชสือ่ ประสม ความรูสกึ ดอ ย หรือ ความรูสึกดานลบ และผล (Multimedia) และทำใหเด็กเขาถึงไดงาย ท่ีไดจะเก็บเปน ความลับตามหลักจรรยาบรรณ สามารถชวยสงเสริมพัฒนาการดานการอาน การวจิ ัยในมนุษย ของเด็กอยางมีประสิทธิภาพ สอดคลองกับ Prachumwan and Thirakote (2014) ศึกษา ผลจากการหาคาประสิทธิภาพ จาก การพัฒนาเกมคอมพิวเตอรสงเสริมการอาน กลมุ ตวั อยา ง 3 คน พบวา ทุกคนมคี ะแนนกอ น สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางการเรียนรู เรียนในระดับต่ำ และเมื่อเรยี นดวยชุดสง เสริม พบวา การสงเสริมการอานสำหรับเด็กที่มี พัฒนาการเด็กที่มีความบกพรองดานการอาน ความบกพรองโดยการใชเกมคอมพิวเตอรท่ี ในระยะแรกเริ่มที่ผูวิจัยพัฒนาขึ้น พบวา สรางขึ้นดวยสื่อประสมสามารถสงเสริมการ คะแนนจากแบบฝกหัดระหวางเรียนในแตละ อานของเด็กเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ในการวิจัยยัง บทเรียนสูงขึ้นตามลำดับ และไดคะแนนรวม พบวากลุมตัวอยางที่ไดทดลองใชมีความพึง ระหวางเรียน อยูในระดับสูงมาก ผลการเก็บ พอใจกบั ภาพประกอบในสอ่ื ที่จดั ทำขึ้นเพราะมี ขอมูลกลุมตัวอยางจำนวน 10 คน พบวา กลุม ภาพประกอบที่มีสีสันสวยงามและทำใหได ตวั อยา งมคี ะแนนในระดบั ตำ่ ถึงปานกลาง โดย ความสนุกสนานเพลดิ เพลิน และไมนาเบ่ือตอ มีคะแนนในระดับต่ำจำนวน 6 คน และมี การเรียนการสอนตางไปจากการเรียนรูจาก คะแนนในระดับปานกลางจำนวน 4 คน และ หนังสือ เมื่อเรียนดวยชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มี ความบกพรองดานการอานในระยะแรกเร่ิมที่ ผูวิจัยพัฒนาขึ้น พบวา คะแนนจากแบบฝกหดั ระหวางเรียนในแตล ะบทเรียนสงู ข้ึนตามลำดับ และไดค ะแนนรวมระหวา งเรยี น อยูใ นระดบั สงู หนา 16 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบับท่ี 1

ขอเสนอแนะการนำผลการวจิ ยั ไปใช การใชชุดสงเสริมพัฒนาการเด็กที่มี ความบกพรองดานการอา นในระยะแรกเร่ิมนี้มี จดุ ประสงคเพ่อื ใหเดก็ ไดเ รียนรูดวยตนเอง เพื่อ ฝกหัดและทบทวนบทเรียนตามหลักสูตรของ โรงเรียนในสังกัดสพฐ. ผูเขาใชงานสามารถ เลือกดคู ลปิ วิดีโอท่สี อนในแตละข้ันตอน งานวิจัยนี้ควรเผยแพรเว็บไซตที่ได จัดทำขึ้นเพื่อใหโรงเรียนนำไปใชในการจัด การศึกษาเพื่อสงเสริมการอานสำหรับเด็กทั่ว ประเทศ และใหผูเกี่ยวของนำชุดสงเสริม พัฒนาการเดก็ ที่มีความบกพรองดานการอาน ในระยะแรกเริ่มนี้ไปใชกับเด็กทุกสังกัดเพื่อ สงเสริมการอาน พรอมทั้งควรนำขอมูลที่เด็ก ทำแบบฝกหัดมาวิเคราะหหาจุดออน จุดแข็ง เพื่อชวยเด็กไดทันเวลาและชวยไดอยางมี ประสิทธิภาพ ตอบสนองตอความบกพรองใน เชิงลึกได และการใชชุดสง เสริมพัฒนาการเด็ก ที่มีความบกพรองดา นการอานในระยะแรกเรมิ่ โดยใชควรปฏิบัติตาม ตามลำดับขั้นตอนท่ี ผวู จิ ัยกำหนด จึงจะทำใหเ ห็นถึงการพฒั นาดาน การอานอยางมีประสิทธภิ าพ หมายเหตุ การนำผลงานวิจัยนี้ไป อางอิง โปรดระมัดระวัง เนื่องจากการวิจัยน้ใี ช ในกลุม ตวั อยางเฉพาะคือเด็กทม่ี คี วามบกพรอ ง ทางการเรยี นรูดา นการอาน หรอื มคี วามเส่ียงท่ี จะบกพรองดานการอานที่เรียนอยูใ นโรงเรียน สงั กัดสพฐ. วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 หนา 17

เอกสารอางองิ Ammawat, W. & Chadcham, S. (2016). An exciting theoretical framework looking at a new insight approach for the remediation of children with developmental dyslexia. Songklanagarind Medical Journal, 34(4), 211-221. Arayawinyu, P. (1999). Education for children with special needs. Bangkok: Wankaew. Arayawinyu, P. (2011). Test of early reading ability: TERA. Nakhon Pathom. Development of Empowerment of Persons with Disabilities. (2007). Hand book of the rights of persons with disabilities. Retrieved from http://neppr56.dep.go.th/index.php/claim/claim_detail/7 Hasselbring, T. S., & Bausch, M. E. (2005). Assistive technologies for reading. Educational Leadership, 63(4), 72. Ministry of Education. (2009). The Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008). Retrieved from http://www.act.ac.th/document/1741.pdf. Piyasil, V. & Wangtan, S. (2015). Learning disorders and comorbidity. J PsychiatrAssoc Thailand, 60(4): 287-296. Prachumwan, Ch. & Thirakote, S. (2014). Development of computer game to promote Thai reading skill in the children with learning disabilities. Prae-waKalasin Journal of Kalasin University, 1(2), 91-107. Saksiriphol, D. (2013). Research shows that urban boys have more learning disabilities than girls. Retrieved from https://www.thairath.co.th/content/341122 Singsoda, A. & Nillapun, S. (2015). Reading and writing achievement in diphthongs words of grade 2 students with learning disability by using songs. Journal of Education KhonKaen University (Graduate Studies Research), 10(4), 157-161. Sirires, S. (2017). A study on the development of the activity package based on the picture me reading technique to enhance the special needs student s’ ability to read English words. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Master of Education, Department of Curriculum and Instruction College of Education Sciencem, Dhurakij Pundit University. SueaKaew, P. (2016). The research is clear, \"Learning disabilities children\" can learn vocational. Retrieved from https://th.rajanukul.go.th/preview-3236.html Sukwiboon, T. (2009). Considerations for creating the rating scale for research. Retrieved from http://ms.src.ku.ac.th/schedule/Files/2553/Oct/1217086.doc. Supasamut, S. (2010). Teaching and learning for children with special need. RajanukulInstitute. Department of Mental Health. หนา 18 วารสารวิทยาลัยราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับท่ี 1

การศกึ ษารปู แบบสนามฝก อบรมเพ่ือพฒั นาทักษะการทำความคนุ เคยกับสภาพแวดลอม และการเคลอื่ นไหวสำหรับคนพิการทางการเห็น สุวัฒนชัย จนั ทรเ ฮง1 1วิทยาลยั ราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล E-mail: [email protected] Received: January 3, 2020 Revised: January 13, 2021 Accepted: February 5, 2021 บทคดั ยอ งานวิจัยเรื่อง “การศึกษารูปแบบสนามฝกอบรมเพือ่ พัฒนาทักษะการทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและ การเคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการเห็น” มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาแนวคิดดานองคประกอบของสนามฝกอบรม ทักษะการทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอ มและการเคลือ่ นไหวสำหรับคนพิการทางการเห็นทีเ่ หมาะสม ผูวิจัยไดใ ชก าร วเิ คราะหข อ มูลเชงิ คุณภาพแบบสามเสา พบวา ขนาดของสนามทีใ่ ชฝกทักษะการเดินทางสำหรับคนพกิ ารทางการเห็นทงั้ สามกลุมมีความเหน็ ตรงกัน ไมสามารถกำหนดขนาดพ้ืนท่ีของสนามฝกทักษะการเดินทางสำหรับคนพิการทางการเห็นที่ เปนมาตรฐานได ขึ้นอยูกับสภาพแวดลอมของแตละพื้นท่ี (ถามีขนาดเทากับสนามฟุตบอลมาตรฐานก็จะทำเสน ทางการ ฝก ไดม าก) การสอนการเดนิ ทางใหกบั คนพิการทางการเห็น ควรมีพนื้ ท่สี ภาพแวดลอมในเมืองหรอื ชนบทองคประกอบท่ี สำคญั ทีม่ ีในสนามฝก อบรมคนพกิ ารทางการเหน็ ควรมอี งคป ระกอบ ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทางขาม สะพาน ฟตุ บาท ตามมาตราฐาน หญา พุมไม ตนไม พื้นทางเดินแบบตางๆ (คอนกรีต/ยางมะตอย/ลูกรัง/ดิน/น้ำ) ชองทางเดินจัดให เปนไปตามสภาพจริง แตควรออกแบบใหมีพืน้ ผิวตางสัมผัสตามสภาพจริง เชน พื้นท่ีราบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ เปนเนิน สูงๆต่ำๆ เปนชวงระยะทางส้ันบางยาวบา งจะไดสรางความคุนชิน ทางเดินคนเดียวขนาดไมต่ำกวา 1ชวงไหล (ประมาณ 80 เซนตเิ มตร) เพ่ือท่จี ะใชเ ทคนิคไมเทาในการสมั ผสั พื้นผวิ ชองทางเดิน และใชประสาทสมั ผัสทัง้ 5 ในการรับรูส่ิงตางๆ สนามฝกทักษะควรมี จุดสังเกต 2 แบบ คือ แบบถาวร และแบบชั่วคราว สนามฝกควรมีสภาพแวดลอมทั้งแบบในเมือง และแบบชนบท สวนดานชว งอายทุ ีเ่ หมาะสมพบวา คนพกิ ารทางการเหน็ มีดวยกนั สองกลุม คนพิการทางการเหน็ กลุมคน พิการทางการเห็นที่มีมาแตกำเนิด และกลุมคนพิการทางการเห็นที่พิการภายหลัง เวลาการฝกรอบละไมควรเกิน 3 ชัว่ โมง (รวมเวลาพกั แลว) และถา คนพิการทางการเห็นอยูใ นวัยเด็กตองผานการเตรยี มความพรอ มพื้นฐานในการเรียนรู สิง่ ตางๆรอบตัว (การใชสัมผัสทง้ั 5) มากอนการสอนการเดินทางสว นใหญจะมีชวงอายุประมาณ 10ปขึ้นไป เวลาการฝก ควรฝก ทกั ษะรอบละไมควรเกิน1ชว่ั โมง (รวมเวลาพกั แลว ) คำสำคญั : คนพกิ ารทางการเห็น, สนามฝกอบรม, การทำความคนุ เคยกบั สภาพแวดลอมและการเคลอ่ื นไหว วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา 19

A Study of Training Field Model in Orientation and Mobility for Skill Development of Persons with Visual Impairment Suwatchai Chanheng1 1 Ratchasuda College, Mahidol University E-mail: [email protected] Received: January 3, 2020 Revised: January 13, 2021 Accepted: February 5, 2021 Abstract The research “A Study of Training Field Model in Orientation and Mobility for Skill Development of Persons with Visual Impairment” is aimed to study the concept of Training Field Model in Orientation and Mobility for Skill Development of Persons with Visual Impairment. The researcher used the triangular qualitative data analysis to find the situable size and Environmental features of the field used to train travel skills for persons with visual impairments. The researcher was unable to determine the standard area for the training field because the location includes both urban and rural areas. The most important elements of the visual training field are the composition of roads, alleyways, intersections, bridges, footpaths, grasses, shrubs, trees, walkways. The walkway was arranged in the actual condition but it must be re-designed so that the surfaces can be exposed to the actual conditions such as flat areas, high basins in a short distance or a bit longer to get used to the pedestrian walkway. Also, it should be at least one shoulder span (80 cm) to use the touch of the walkway surface as well as to recognize the five senses. The skill training field must have permanent and temporary landmark and the training ground must be in both urban and rural environments. There were two groups of people: those who lost their vision by birth and those who lost their vision recently. Each of their training time should not exceed three hours (including rest time) and for those individuals who are children, they must go through basic preparation for learning various things (Using all five senses) before training. Trainee’s age range should be at least 10 years or above and the practice time for the training should not exceed 1 hour (Including break time). Keyword: Visually Impaired, Training Field Model, Orientation and Mobility หนา 20 วารสารวิทยาลยั ราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบบั ท่ี 1

ความเปนมาและความสำคัญ ที่ถูกฝกสวนใหญไมมั่นใจในเรื่องความ ปลอดภัยจากครูฝกที่บกพรองทางสายตา ตามพระราชบัญญัติการศึกษา ดวยกัน (Fazzi et al,1996) การใหบริการ แหงชาติ พ.ศ. 2542 ในหมวดที่ 2 สิทธิและ การสอนทักษะความคุนเคยกับสภาพแวดลอม หนาที่ทางการศึกษา (มาตรา 10) และตาม และการเคลื่อนไหว พบวาการทำความคุนเคย พระราชบัญญัติการศึกษาสำหรับคนพิการ กับไมเทา และทักษะการมีวิถีชีวิตอสิ ระ เปน พ.ศ. 2551ในหมวดท1่ี สิทธิและหนา ท่ีทางการ สมรรถภาพทีจ่ ำเปนตองมีสูงสุด และพบอีก ศึกษา (มาตรา 5) การจัดการศึกษา ไดร ะบุวา วาผูตอบแบบสอบถามมีความกังวลเรื่องการ ตองจัดใหบุคคลมีสิทธิ และโอกาสเสมอกัน บ ร ิ ก า ร เ ก ี ่ ย ว ก ั บ ท ั ก ษ ะ ค ว า ม ค ุ  น เ ค ย กั บ และระบุไวอยางชัดเจนถงึ การจัดการศึกษาคน สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวที่จัดใหแก พกิ ารมีสิทธิทางการศกึ ษา วา การจัดการศึกษา คนตาบอด แตใหความสนใจในเนื้อหาของ สำหรับบุคคลซึ่งมีความบกพรองทางรางกาย บริการนอย (Morais et al,1997) ทุกคนเชื่อ จิตใจ สติปญญา อารมณ สังคม การสื่อสาร วาทักษะความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและ และการเรียนรู หรือมีรางกายพิการ หรือ การเคลื่อนไหวเปนสิ่งจำเปนตอการ ทุพพลภาพ หรอื บุคคล ซึ่งไมสามารถพึง่ ตนเอง เจริญเติบโต และพัฒนาการของเด็กพิการทาง ได หรือไมมีผูดูแล หรือดอยโอกาส ตองจัดให สายตา สวนมากคนพิการทางสายตามี บุคคลดังกลาวมีสิทธิ และโอกาสไดรับ ความรูสึกในเชิงบวกตอครูสอนของพวกเขา การศึกษา ผูเ รียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู สามารถกระตุนใหเด็กเคลื่อนไหวอยางอิสระ แ ล ะ พ ั ฒ น า ต น เ อ ง ไ ด  แ ล ะ ถ ื อ ว  า ผ ู  เ ร ี ย น มี ปฏิสัมพันธอยางปลอดภัยในสิ่งแวดลอม และ ความสำคัญที่สุด (Office of the National จดั การแกไขความจำกัดอันเกดิ จากความพิการ Education Commission,1999) ในปจจุบัน ใหด ีข้นึ (Higgins,1999) คนพกิ ารทางการเหน็ ประสบปญหาในเรอื่ งการ เดินทาง และการดำเนินชีวิตอยางอิสระการ จากปญหาที่พบในประเทศไทยผู ฟนฟูสมรรถภาพคนพิการในสภาพแวดลอม ฝกสอนทักษะการเดินทางสำหรับผูพิการ ปจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางตอเนื่อง ทางการเห็นยังมีนอย รวมไปถึงการหาการ ดังนั้นการฝกทักษะและเทคนคิ ใหกับคนพิการ สำรวจสถานที่ สภาพแวดลอม ที่ใชฝกทักษะ ทางการเห็น จึงเปนสิ่งสำคัญที่จะทำใหคน การเดนิ ทางในแตละคร้งั ท่เี หมาะสมอยาก และ พิการทางการเห็นออกมาใชชีวิตเปนปกติ ตองใชเ วลาการเดินทางสำรวจเสนทางที่ใชฝก คุณสมบตั ขิ องผูท ีจ่ ะสอนทักษะความคนุ เคยกบั ทักษะหลายที่ อีกทั้งรูปแบบเสนทางในสภาพ สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวที่พิการทาง ปจจุบันยังมีการปรับปรุงตลอด และอาจมี สายตาหรือมีความพิการอื่น พบวาผูสอนที่ อันตรายตอการใชฝกเทคนิคที่ใชในการ พิการทางสายตาเขาใจกระบวนการเรียนรูของ เดินทางของผูพิการทางการเห็น การมีสนาม บุคคลท่ีบกพรองทางสายตาไดดี แตในเรื่อง มาตรฐานฝกการเดินทางสำหรับคนพิการ ความปลอดภัยยังไมไดร ับการพิสูจน อีกทั้งผู ทางการเห็นที่ใกลเคียงกับสภาพแวดลอมใน วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 21

ปจจุบันสำหรับการฝกทักษะและเทคนิคการ ประโยชนท ีค่ าดวาจะไดรับ เดินทางเบื้องตนจึงมีความจำเปนอยางยิ่งเพื่อ การฟนฟูสมรรถภาพคนพิการทางการเห็นให 1. มีตนแบบและองคประกอบสนาม เกิดความมั่นใจทักษะ และเทคนิคการเดินทาง ของการฝกอบรมที่เหมาะสมสำหรับการฝก ที่ครูผูสอนฝกใหก ับคนพิการทางการเห็น โดย ทักษะและเทคนคิ การเดนิ ทาง สำหรบั คนพกิ าร คนพิการทางการเห็นไมตองฝกการเดินทาง ทางการเห็น จากสภาพแวดลอมจริงที่ใชฝกอยูในปจจุบัน อาจทำใหเกิดอันตรายจากการฝกฝน และ 2. มีสนามฝกทักษะการเดินทางท่ี ทบทวนได การพัฒนารูปแบบสนามฝกการ เปนมาตรฐานใชในการฝกอบรมเพื่อพัฒนา เดนิ ทางท่เี หมาะสม สำหรับสนามฝก อบรมเพ่ือ ทักษะการทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอม พ ั ฒน า ทั ก ษ ะ ก า ร ท ำ ค วา ม ค ุ  น เ ค ย กั บ และการเคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการ สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวสำหรับคน เหน็ ในประทศไทย พิการทางการเห็นที่เหมาะสมและเปนตนแบบ ในการใชเปนสนามฝก โดยนำองคความรูจาก 3. ล ด เ ว ล า แ ล ะ ต  น ท ุ น ใ น ก า ร หลากหลายสาขานำมาประยุกคใชใชรวมกัน ออกแบบสนามมาตรฐานที่ใชในการฝกอบรม อาทิ องคความรูทางดานเทคโนโลยีทาง เพื่อพัฒนาทักษะการทำความคุนเคยกับ การศึกษา องคความรูดานเทคโนโลยีสำหรับ สภาพแวดลอม และการเคลื่อนไหวสำหรับคน คนพิการทางการเห็น องคความรูดานการ พิการทางการเห็นในประเทศไทยที่มีคุณภาพ ออกแบบทางสถาปตยกรรม และองคความรู ในระยะยาว ดานเทคโนโลยีการสื่อสารและการออกแบบ ทางสภาพแวดลอม เพอื่ ใหม ีใกลเ คยี ง และเปน ขอบเขตของการวจิ ยั สภาพจริงมากที่สุดเขามาชวยการฟนฟู สมรรถภาพทำใหเกิดการเรียนรู การฝกการ การวจิ ัยคร้ังนม้ี ขี อบเขตการวิจยั ดังนี้ เดนิ ทางสำหรับคนพิการทางการเห็น เปนการ 1. การศึกษาและพัฒนารูปแบบ สรางโอกาส สรางความเทาเทียม และขยาย โอกาสในการใชชีวิตในการเดินทางอยางมี สนามที่เหมาะสมกับการฝกทักษะการเดินทาง คณุ ภาพ ของคนพกิ ารทางการเห็นในครั้งน้ี ผวู ิจยั ศกึ ษา องคประกอบของรปู แบบสนามการฝก อบรม วัตถุประสงคก ารวิจยั 2. ดา นองคประกอบรูปแบบสนามที่ การวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษาแนวคิดดาน ใชในการฝกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะการทำ รูปแบบและองคประกอบของสนามฝกอบรม ความคุนเคยกับสภาพแวดลอม และการ ทักษะการทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอม เคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการเห็นได และการเคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการ สัมภาษณจากผูเชี่ยวชาญ ครูผูฝกดานการ เห็นท่เี หมาะสม ฝกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะการทำความคุนเคย กับสภาพแวดลอม และการเคลื่อนไหวสำหรับ คนพิการทางการเห็น และคนพิการทางการ เห็นที่ไดรับการฝกทักษะในการเรียนรู และ นำไปใชในการทำงานจริง หนา 22 วารสารวิทยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบบั ที่ 1

ตัวแปรทีศ่ ึกษา สภาพแวดลอ ม และการเคลือ่ นไหวสำหรบั คน พกิ ารทางการเหน็ องคป ระกอบท่สี ำคญั และเหมาะสม ของรปู แบบสนามทใี่ ชใ นการฝก อบรมเพือ่ พฒั นาทักษะการทำความคุน เคยกบั กรอบแนวคดิ การวิจัย เนื้อหา O&M เทคโนโลยสี งิ่ อำนวยความ สะดวกสำหรบั คนพกิ าร - พรบ. สง เสรมิ และพฒั นา (วิทยาลยั ราชสุดา2549) คุณภาพชวี ิตคนพกิ าร พ.ศ. (Assistive Technology) 2550 และท่แี กไ ขเพม่ิ เตมิ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2556 การสอนทักษะการทำความคุน เคยกับ สภาพแวดลอ มและการเคลอื่ นไหวการเดินทางสำหรบั พิการทางการเหน็ วธิ ดี ำเนินการวิจยั 1.ศึกษาเอกสาร แนวคิดของ การศึกษาที่เก่ียวกับการพัฒนาทักษะดานการ ก า ร ว ิ จ ั ย ค ร ั ้ ง น ี ้ เ ป  น ก า ร ว ิ จ ั ย เ ชิ ง ทำความคุนเคยกับ สภาพแวดลอมและการ คณุ ภาพ มวี ตั ถุประสงค เพอื่ ศึกษารูปแบบและ เคลอ่ื นไหว องคประกอบสนามฝกอบรมผูพิการทางการ เห็น เพ่ือพัฒนาทักษะดานการทำความคนุ เคย 2.ศึกษารปู แบบของสนามท่ีใชในการ กับสภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหว การ ฝกอบรม และองคความรูตางๆที่ใชในการฝก ดำเนินการวจิ ยั มขี ัน้ ตอนหลัก 4 ข้ันตอน คอื ทกั ษะการเดนิ ทาง ขั้นตอนที่ 1 ผูวิจัยไดดำเนินการ 3.ศึกษาเทคนิคการเดินทางของผู การศึกษา วิเคราะห และสังเคราะหขอมูล พิการทางการเห็น พื้นฐาน และศึกษาความคดิ เห็นผูเชย่ี วชาญเพอ่ื นำขอมูลและสภาพปญหาของสนามที่ใชฝก 4.ศึกษาเอกสารแนวคิดดานจิตวทิ ยา ทักษะดานการทำความคนุ เคยกับ พัฒนาการ สภาพแวดลอ มและการเคลอื่ นไหว ดงั นี้ ขั้นตอนที่ 2 ผูวิจัยไดดำเนินการ สัมภาษณค วามคิดเห็นของผูเชี่ยวชาญ ครูผฝู ก วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 23

และผูพิการทางการเห็นเกี่ยวกับองคประกอบ กับการเรียนและการสอนคนตาบอดจำนวน 30 รูปราง รูปแบบสนามฝกอบรมแบบสำหรับผู คนประกอบดังนี้ พิการทางการเหน็ เพ่ือพัฒนาทักษะดานการทำ ความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและการ 1. ผูเชี่ยวชาญฝกครูผูสอนและคน เคลอ่ื นไหวโดยดำเนินการดังน้ี พิการทางการเห็น ที่มีระยะเวลาและ ประสบการณการสอนทักษะการทำ 1.กำหนดกลุมตัวอยางที่ใชในการ ความคุนเคยกับสภาพแวดลอม และการ สัมภาษณ เคลอ่ื นไหวสำหรบั คนพกิ ารทางการเห็นไมนอย กวา 10 ป (จำนวน 5 คน) 2. เตรยี มเครื่องมือและแบบ สมั ภาษณทีใ่ ชในการสมั ภาษณ 2. ครูผูฝกคนพิการทางการเห็น ที่มี ระยะเวลาและประสบการณการสอนทักษะ 3. ดำเนนิ การสมั ภาษณ การทำ 4. รวบรวมและวเิ คราะหข อมูล ความคุนเคยกับสภาพแวดลอม และการ ขั้นตอนที่ 3 ผูวิจัยไดดำเนินการ เคลอ่ื นไหวสำหรบั คนพิการทางการเห็นไมนอย วิเคราะห ขอมูลจากการสัมภา ษณถึง กวา 1ป (จำนวน 10 คน) องคประกอบ รูปราง และรูปแบบสนาม ฝกอบรมผูพิการทางการเห็นเพื่อพัฒนาทักษะ 3. คนพิการทางการเห็น หมายถงึ ผู ดานการทำความคนุ เคยกับสภาพแวดลอมและ ที่ไดรับการฝกทักษะการเดินทางสำหรับคน การเคลื่อนไหวที่ผูวิจัยไดดำเนินจากการ พิการทางการเห็นมาแลวไมนอยกวา 1 ป สัมภาษณต ามหวั ขอ ดงั น้ี (จำนวน 15 คน) 1. ขนาดของสนามฝก 2. องคประกอบที่สำคัญที่ควรมีใน เคร่งื มือท่ใี ชใ นการเก็บขอ มูล สนามฝก อบรม 3. อายุของผูพิการทางการเห็นท่ี ผูวิจัยไดใชเครื่องมือแบบสัมภาษณ เหมาะสำหรับการฝกทักษะ เจาะลึก (in-depth interview)เปนคำถาม ขั้นตอนที่ 4 ผูวิจัยไดดำเนินการ แบบปลายเปด เพื่อเก็บขอมูลการวิจัยเกีย่ วกบั นำเสนอผลที ่ไดจากการสัมภาษณ ถึ ง การศึกษารูปแบบสนามฝกอบรมเพื่อพัฒนา องคประกอบ รูปแบบขนาด ที่ควรมีในสนาม ทักษะการทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอม ฝกเพื่อพัฒนาทักษะดานการทำความคุนเคย และการเคลื่อนไหวสำหรับคนพิการทางการ กับสภาพแวดลอ มและการเคลื่อนไหวสำหรับผู เหน็ ในคร้งั นี้ พิการทางการเห็น รวมถึงชวงอายุที่เหมาะสม ในการฝกทกั ษะ ขั้นตอนการเกบ็ ขอ มลู กลุมประชากร ผูวิจัยไดดำเนินการเก็บขอมูลจาก การสัมภาษณประชากรทั้ง 3 กลุม แลวนำ ประชากรกลุมตัวอยางที่ใชในการ ขอมูลที่ไดมาทำการถอดเทป การจดบันทึก วิจัยในครั้งน้ีใชการคัดเลอื กแบบเฉพาะเจาะจง และการตีความ การสังเกตนั้นมาใชใน (Purposive Sampling) เปนกลุมที่เกี่ยวของ กระบวนการวเิ คราะห โดยดำเนนิ การดงั นี้ หนา 24 วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบบั ที่ 1

1. ผูวิจัยไดดำเนินการประสานงาน เคล่ือนไหว ในการศกึ ษาวจิ ัยครั้งนี้ผูวิจัยใชการ นัดหมาย และสงเอกสารแบบสัมภาษณ วเิ คราะหขอมูลวิธีการเชิงคุณภาพ โดยเปน การ ความคดิ เหน็ วิเคราะห ขอมูลแบบบรรยายและพรรณนา เกี่ยวกับองคประกอบรูปรางรูปแบบสนาม (Descriptive Research) ผูวิจัยไดใชการ ฝกอบรมแบบสำหรับคนพิการทางการเหน็ เพ่ือ ตรวจสอบคุณภาพของขอมูลแบบ สามเสา พัฒนาทักษะดานการทำความคุนเคยกับ ห า ก ไ ด  ข  อ ม ู ล เ ห ม ื อ น ก ั น ห ร ื อ ต ร ง ก ั น ก็ สภาพแวดลอ มและการเคล่อื นไหว ใหกบั ผูรวม หมายความวา ขอมลู ทไ่ี ดจ ากการวจิ ัยคร้ังนี้เปน วจิ ยั ทั้ง 3 กลุม ขอ มลู เชงิ คณุ ภาพท่ีเชื่อถือได 2. ผูวิจัยดำเนนิ การสัมภาษณต ามวัน การวเิ คราะหข อมูล เวลาทีกำหนดพรอ มกบั ชี้แจงรายละเอยี ดและ วตั ถุประสงคใหทราบกอนดำเนนิ การสัมภาษณ ผูวิจัยไดดำเนินการวิเคราะหผล เจาะลึกพรอมขออนุญาตการบันทึกเสียง ขอมูลจากการสัมมภาษณความเห็น และ ระหวา งสนทนาเพื่อเกบ็ รายละเอยี ดของขอ มลู ประสบการณจ ากการสมั ภาษณผ รู ว มวิจัยท้ัง 3 กลุม ไดผ ลวเิ คราะหดังน้ี 3. ผูวิจัยไดด ำเนนิ การการสมั ภาษณ ผูรวมการวิจัยแบบ 1:1 โดยใชเวลาในการ กลมุ ที่ 1 ผูเช่ยี วชาญฝก ครูผสู อนและ สัมภาษณ คนพิการทางการเห็น (ระยะเวลาและ คนละประมาณ 60นาที-120นาทีตามหัวขอ ประสบการณการสอนทักษะการทำ แบบสัมภาษณง านวิจัย ความคุนเคยกับสภาพแวดลอม และการ เคล่อื นไหวสำหรับคนพกิ ารทางการเห็นไมนอย 4. ผูวิจัยไดดำเนินการการสัมภาษณ กวา10 ป) มีความเห็นตรงกันวา คนพิการ ถาผูรวมวิจัยที่เปนผูพิการทางการเห็น ผูวิจัย ทางการเห็นมีดวยกันสองกลุมดวยกัน คน ดำเนินการอานขอที่สัมภาษณทีละขอใหัผู พิการทางการเห็นที่มีมาแตกำเนิด และกลุมผู พิการทางการเห็นฟงทุกขอระหวางการ พิการภายหลัง โดยทักษะเบื้องตนที่สำคัญใน สมั ภาษณต ัง้ แตต น จนจบ การสอนการเดินทางสำหรบั คนพิการทางการ เห็นมี ทักษะการใชไ มเทาขาว เทคนิกการเดิน 5. ผูวิจัยนำขอมูลที่ไดจากการ ทศิ เสียง ทักษะการฟง ทักษะการส่ือสาร การ สัมภาษณของผูรวมวิจัยแตละคนในกลุมที่ ใชแขนปองกันอันตรายระดับตางๆ สวน กำหนดมาเขา ความคิดเห็นทางดานการมีสนามฝกในการ ต า ร า ง ต า ม ร า ย ข  อ ท ี ่ ท ำ ก า ร ส ั ม ภ า ษ ณ  เ พื่ อ อบรมในสภาพปจจุบัน ควรมีสนามในการฝก เปรียบเทียบขอมลู ที่ไดจาการสัมภาษณความ ทักษะเพราะจะชวยใหคนพิการทางการเห็นมี คิดเห็นที่มีแนวความคิดที่เหมือนกันมา ความมั่นใจไดมากขึ้น และไมสามารถกำหนด วิเคราะห ขนาดของสนามฝกเพราะสภาพพื้นที่ไม เหมอื นกนั แตถา มีสนามใหญพอทจ่ี ะทำทางเดนิ 6. ผูวิจัยนำขอมูลที่ไดจากการ ขนาดประมาณสนามฟตุ บอล ยังพบวาในสนาม สัมภาษณของผรู ว มวจิ ัยทั้ง 3 กลุม มาเขาตาราง ฝก ทกั ษะควรมอี งคป ระกอบ ตอ งจัดตามสภาพ เปนรายขอในภาพรวม และประมวลผลขอมูล วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบับที่ 1 หนา 25 ถึงรูปแบบและองคประกอบสนามฝกอบรมคน พิการทางการเหน็ เพ่ือพัฒนาทักษะดานการทำ ความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและการ

จริง ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทางขาม ทักษะเพราะจะชวยใหคนพิการทางการเห็นมี สะพาน หญา พุมไม ตนไม พื้นทางเดิน ความมน่ั ใจไดม ากขึ้น และสนามฝกควรมขี นาด (คอนกรีด/ยางมะตอย/ลูกรัง/ดิน/น้ำ) ชอง ไมเล็กมากจนผูเรียนสามาถจดจำเสนทางได ทางเดินในสนามฝก ทักษะควรจัดใหเปนไปตาม ขนาดสนามฝก ท่ใี ชในสถานทจี่ ริงท่ีสอนอยูควร สภาพจริงแลวแตพื้นที่แตควรออกแบบใหมี มีขนาดพื้นที่ไมต่ำกวาขนาดสนามฟุตบอล พื้นผิวตางสัมผัสควรมีทุกสภาพพื้นผิวตาม มาตรฐาน สนามฝกทักษะในแตละสนามท่ี สภาพจริง เชน พ้ืนท่ีราบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ จดั สรางขึ้นไมจำเปนตองเหมือนกันทุกที่ควรมี เปนเนนิ สงู ๆตำ่ ๆ เปนชว งระยะทางสน้ั บางยาว ทุกสภาพพื้นผิวตามสภาพจริง เชน พื้นที่ บางจะไดสรางความคุนชินในการเดินทาง มี ราบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ เปนเนินสูงๆต่ำๆ ความสูงของฟตุ บาทตามมาตรฐาน ถา เปน ชอ ง ควรมีองคประกอบ ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทางเดินที่เดินคนเดียวขนาดไมต่ำกวา 1ชวง ทางขาม สะพาน หญา พุมไม ตนไม พื้นผิว ไหล (ประมาณ 80 เซนติเมตร) ในสนามฝก ทางเดนิ (คอนกรดี /ยางมะตอย/ลกู รัง/ดิน/น้ำ) ทกั ษะควรมี จุดสังเกต มี 2แบบ คือ แบบถาวร สวนชองทางเดินในสนามฝกทักษะควรจัดให และแบบชั่วคราว ในสวนของเวลาการฝกควร เปนไปตามสภาพจริงแลวแตพื้นที่ มีความสูง ฝกทักษะรอบละ 2-3 ชั่วโมง (รวมเวลาพัก ของฟุตบาทตามมาตรฐาน ถาเปนชองทางเดิน แลว ) และไมควรเกิน 3 ช่วั โมง และถา คนพิการ ทเี่ ดินคนเดียวขนาดประมาณ 0.80-1.50 เมตร ทางการเห็นอยูในวัยเด็กตองผานการเตรียม เพือ่ ที่จะใชเทคนคิ ในการสัมผัสพ้ืนผิวชองทาง ความพรอมพื้นฐานในการเรียนรูสิ่งตางๆ เดนิ โดยใชไ มเ ทา จุดสงั เกตในสนามฝกทักษะ 2 รอบตัว (การใชสัมผัสทั้ง5) มากอนการสอน แบบคือ แบบถาวร และแบบช่วั คราว สนามฝก การเดินทางสวนใหญจะมชี ว งอายปุ ระมาณ 10 ควรมีสภาพแวดลอมทั้งแบบในเมืองและแบบ ปข ึ้นไปจะใชเ วลาในการฝกรอบละประมาณ 1 ชนบท สวนเวลาในการฝก ควรฝก ทักษะควรฝก ช่วั โมง (รวมเวลาพักแลว ) รอบละไมเกิน 2-3 ชั่วโมง (รวมเวลาพักแลว ) และถาคนพิการทางการเห็นอยูในวัยเด็กตอง กลุมที่ 2 ครูผูฝกคนพิการทางการ ผานการเตรียมความพรอมพื้นฐานมากอนการ เห็น (ประสบการณก ารสอนเดนิ ทางสำหรับคน ส อ น ก า ร เ ด ิ น ท า ง ส  ว น ใ ห ญ  จ ะ ม ี ช  ว ง อ า ยุ พิการทางการเห็นสอนมาแลวไมนอยกวา 1ป) ประมาณ 10ปขึ้นไป จะใชเ วลาในการฝกรอบ พบวา คนพิการทางการเห็นมีดวยกันสองกลุม ละประมาณ 1 ชั่วโมง (รวมเวลาพักแลว) ดวยกนั กลุมที่มีมาแตกำเนิด และกลุมผูพิการ ภายหลัง โดยทักษะเบื้องตนที่สำคัญในการ กลุมท่ี 3 คนพิการทางการเหน็ (ผูท่ี สอนการเดินทางสำหรับคนพกิ ารทางการเห็นมี ไดรับการฝกทักษะการเดินทางสำหรับคน ทักษะการใชไมเทาขาว ทักษะการฟง ทักษะ พิการทางการแห็นมาแลวไมนอยกวา1ป) การสอ่ื สาร ทิศ เสยี ง การปองกนั อันตราย สว น พบวา คนพิการทางการเห็นมีดวยกันสองกลุม ความคิดเห็นทางดานการมีสนามฝกในการ ดว ยกนั ทพ่ี ิการมาแตก ำเนดิ และพกิ าร อบรมในสภาพปจจุบัน ควรมีสนามในการฝก ภายหลัง โดยทักษะเบื้องตนท่ีสำคญั หนา 26 วารสารวิทยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบบั ที่ 1 ในการฝกการเดินทางสำหรับคนพิการทางการ

เห็นมีทักษะเบื้องตนท่ีสำคัญ ทักษะการใชไม ชวยสรางความมั่นใจในฝกทักษะการเดินทาง เทาขาว ทักษะการฟง ทักษะการสื่อสาร ทิศ ไดมากขึ้น โดยสนามฝกทักษะไมสามารถ เสียงตางๆ การปองกันอันตราย และควรมี กำหนดขนาดพืน้ ทีไ่ ดแ ลว แตสภาพแวดลอมแต สนามในการฝกทักษะเพราะจะชวยใหมีความ ถามีพื้นที่ประมาณขนาดสนามฟุตบอลก็จะทำ มั่นใจไดมากขึ้น แตขนาดพื้นท่ีไมต่ำกวาสนาม รูปแบบเสนทางฝกทักษะการเดินทางไดหลาย ฝกที่ใชในสถานทีจ่ ริงที่สอนอยูถ าเล็กผูฝก ก็จะ รูปแบบเพราะถาสนามฝกมีขนาดเล็กไปเวลา ไดย นิ เสียง รปู แบบของสนามฝกในแตล ะสนาม ฝกการเดินทางคนพิการทางการเห็นจะจำได ที่จัดสรางขึ้นควรมีทุกสภาพพื้นผิว เชน พ้ืนที่ จงึ ควรมีขนาดกวางพอสมควรที่จะชว ยใหมีการ ราบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ เปนเนินสูงๆต่ำๆ ใชเทคนิคในการเดนิ ทาง และทดสอบการรับรู ควรมีองคประกอบจัดตามสภาพจริง ถนน ผิวสัมผัสการเดินทาง ขนาดชองทางเดิน และ ตรอก ซอย ทางแยก ทางขาม สะพาน หญา รูปแบบของสนามฝก ทกั ษะการเดนิ ทางสำหรับ พุมไม ตนไม พื้นทางเดิน สวนชองทางเดินใน คนพิการทางการเห็น และยังพบวาผูรวมวจิ ัย สนามฝกทักษะควรจัดใหเปน ไปตามสภาพจรงิ ท้ังสามกลุมมีความคิดเห็นตรงกันวา ในสนาม แลวแตพื้นที่ เพื่อที่จะใชเทคนิคในการสัมผัส ฝก ทกั ษะควรมอี งคประกอบ ตองจดั ตามสภาพ พื้นผิวชองทางเดินโดยใชไมเทาเปนสิ่งที่ตอง จริง ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทางขาม พบเจอในการเดนิ ทางและใชประสาทสมั ผัส ใน สะพาน หญา พุมไม ตนไม พื้นทางเดิน การรับรูสิ่งตางๆ ในสนามฝกทักษะควรมี จุด (คอนกรีต/ยางมะตอย/ลูกรัง/ดิน/น้ำ) ชอง สังเกตมีแบบถาวร และแบบชั่วคราว สนามฝก ทางเดินในสนามฝกทกั ษะควรจัดใหเปน ไปตาม ควรมีสภาพแวดลอมทั้งแบบในเมืองและแบบ สภาพจริงแลวแตพื้นที่แตควรออกแบบใหมี ชนบท หรอื อาจจัดสรางเปนโซน การฝกทักษะ พื้นผิวตางสัมผัสควรมีทุกสภาพพื้นผิวตาม การเดินทางผูฝกคนพิการทางการเห็น มี สภาพจริง เชน พื้นท่ีราบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ ความเหน็ ตรงกนั สามารถไดทกุ ชว งเวลา เปนเนินสงู ๆต่ำๆ เปน ชว งระยะทางสัน้ บางยาว บางจะไดสรางความคุนชินในการเดินทาง มี ผลวิเคราะหความเห็นจากการ ความสูงของฟุตบาทตามมาตราฐาน ถาเปน สัมภาษณผูรวมวิจัยทั้งสามกลุม มีความเห็น ชองทางเดินที่เดินคนเดียวขนาดไมต่ำกวา 1 ตรงกันวา คนพิการทางการเห็นมีดวยกันสอง ชว งไหล (ประมาณ 80 เซนตเิ มตร) เพ่ือที่จะใช กลุมดวยกัน คนพิการทางการเห็นกลุมคน เทคนิกในการสัมผัสพื้นผิวชองทางเดินโดยใช พกิ ารทางการเหน็ ทม่ี ีมาแตก ำเนิด และกลมุ คน ไมเทาไดเปนสิ่งที่คนพิการทางการเห็นตองพบ พิการทางการเห็นที่พิการภายหลัง โดยทักษะ เจอในการเดินทางและใชประสาทสัมผัสทั้ง 5 เบื้องตนที่สำคัญในการใชฝกอบรม สอนการ ในการรับรูสิ่งตางๆ สนามที่จัดสรางขึ้นไม เดินทางสำหรับคนพิการทางการเห็น ทักษะ จำเปนตองเหมือนกันทุกที่ โดยการสอนใหคน การใชไมเทาขาว เทคนิคการเดิน ทิศ เสียง พิการทางการเห็นฝกการเรยี นรูจากส่ิงงา ยๆไป ทักษะการฟง ทักษะการสื่อสาร การใชแขน หาสิ่งที่ยากขึ้น ในสนามฝกทักษะควรมี จุด ปอ งกนั อนั ตรายระดับตางๆ สวนทางดา นการมี สังเกต 2 แบบ คือ แบบถาวรเปนจุดสังเกต สนามฝกในการอบรมสภาพปจจุบันทั้งสาม จะตองชัดเจนเคลื่อนยายไมได แบบชั่วคราว กลุมมีความคิดเห็นตรงกนั ควรมีสนามในการ บางครั้งมีการปรับเปลี่ยนเคลื่อนยายไดเพ่ือ ฝก ทกั ษะเพราะจะชว ยใหคนพกิ ารทางการเห็น วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท ี่ 17 ฉบับท่ี 1 หนา 27

สามารถปรับรูปแบบสนามฝก ทำใหคนพิการ เดินทางสำหรับคนพิการทางการเห็นอบรมผู ทางการเห็นเมื่อทำการฝก เทคนิคการเดินทาง พิการทางการเห็นเพื่อพัฒนาทกั ษะดานการทำ จะไมหลงทางและทราบวาอยูที่ใด สนามฝก ความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและการ ควรมีสภาพแวดลอมทัง้ แบบในเมือง และแบบ เคลื่อนไหว ผูวิจัยพบวา ผูรวมวิจัยทั้งสามกลมุ ชนบท การฝกทักษะการเดินทางผูรวมวิจัยท้ัง มีความเห็นตรงกัน สนามฝกทักษะการ สามกลุมมีความเห็นตรงกันในการฝกทักษะ เดินทางสำหรับคนพิการทางการเห็น ไม ใหก ับคนพิการทางการเหน็ สามารถฝกทกั ษะได สามารถกำหนดขนาดพื้นที่ของสนามฝกทักษะ ทุกชวงเวลา เพราะคนพิการทางการมองเห็น การเดินทางสำหรับคนพิการทางการเห็นที่เปน ตองเดินทางใชชีวิตประจำวัน ทำใหคนพิการ มาตรฐานได ขึ้นอยูกับภาพแวดลอมของแตละ ทางการเห็นเรียนรูในเรื่องของชวงเวลา และ พื้นท่ีที่ทำการสอนการเดินทางใหกับคนพกิ าร ทิศในการเดินทางใน สวนของเวลาการฝกควร ทางการเห็นโดยอาจจะมีพื้นที่สภาพแวดลอม ฝกทักษะรอบละไมควรเกิน 3 ชั่วโมง (รวม ในเมืองหรือชนบท แตผ ูรวมวิจยั ทั้งสามกลุมให เวลาพักแลว) ควรมกี ารประเมินสภาพรางกาย ขอคิดเห็นตรงกันวาถามีพื้นที่ประมาณขนาด พื้นฐานถาเปนวัยผูใหญหรือวัยรุนจะมี สนามฟตุ บอลมาตรฐานกจ็ ะทำรปู แบบเสน ทาง ความสามารถ ความอดทน และถาคนพิการ ฝกทักษะการเดินทางไดหลายรูปแบบ เพราะ ทางการเห็นอยูในวัยเด็กตองผานการเตรียม ถาสนามฝกมีขนาดเล็กไปเวลาฝกการเดินทาง ความพรอมพื้นฐานในการเรียนรูสิ่งตางๆ คนพิการทางการเห็นจะจำเสนทางการฝก รอบตัว (การใชสัมผัสทั้ง 5) มากอนการสอน ทักษะได จึงควรมีขนาดกวางพอสมควรที่จะ การเดนิ ทางสว นใหญจะมีชวงอายุประมาณ 10 ชวยใหมีการใชเทคนิคไมเทาในการเดินทาง ปขึ้นไป เวลาการฝกควรฝกทักษะรอบละไม และทดสอบการรับรูผิวสัมผัสการเดินทาง ควรเกนิ 1 ชว่ั โมง (รวมเวลาพกั แลว) ขนาดชองทางเดิน และรูปแบบของสนามฝก ทักษะการเดินทางสำหรับคนพิการทางการเหน็ ผลการวจิ ยั 2. ผลจากการวิเคราะหผลการ ผูวิจัยนำขอมูลจากการสัมภาษณม า สมั ภาษณ วิเคราะหเพื่อการนำเสนอองคป ระกอบที่ควรมี ถึงองคประกอบที่สำคัญที่มีในสนามฝกอบรม ในสนามฝกเพื่อพัฒนาทักษะดานการทำ คนพิการทางการเหน็ เพื่อพัฒนาทักษะดานการ ความคุนเคยกับสภาพแวดลอม และการ ทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและการ เคลื่อนไหวสำหรับผูพิการทางการเห็นตาม เคลื่อนไหว ผวู จิ ยั พบวา ผรู วมวิจัยทั้งสามกลุมมี องคประกอบแนวความคิดที่เหมือนกันของ ความคิดเห็นตรงกัน ในสนามฝกทักษะควรมี รูปแบบสนามฝกอบรมคนพิการทางการเห็น องคประกอบ ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทาง โดยทำการวเิ คราะหขอมูลอีกคร้ังหนึ่ง ซง่ึ จะได ขาม สะพาน ฟุตบาทตามมาตราฐาน หญา พุม ขอ มลู ท่ถี ูกตองและเปนจรงิ มากและผูวิจัยไดใช ไม ตน ไม พน้ื ทางเดนิ แบบตางๆ (คอนกรตี /ยาง การตรวจสอบคุณภาพของขอมูลแบบสามเสา มะตอย/ลูกรงั /ดนิ /นำ้ ) ดงั ภาพประกอบ โดยสรปุ ผลการวจิ ยั มีรายละเอยี ดดังนี้ 1. ผลจากการวิเคราะหผลการ สัมภาษณถึงขนาดของสนามที่ใชฝกทักษะการ หนา 28 วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1

ภาพที่ 1 แสดงลกั ษณะ ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ทางขาม ภาพท่ี 2 แสดงลักษณะสะพานตา งๆ ภาพที่ 3 แสดงลักษณะฟุตบาทตามมาตราฐาน ภาพที่ 4 แสดงลักษณะทางเดนิ ทม่ี ีหญา พมุ ไม ตน ไม ภาพท่ี 5 แสดงลักษณะพืน้ ทางเดนิ แบบตา งๆ (คอนกรีต/ยางมะตอย/ลกู รงั /ดนิ /น้ำ) ชองทางเดินในสนามฝกทักษะควรจัดใหปนไป เปนเนินสูงๆตำ่ ๆ เปน ชว งระยะทางส้นั บางยาว ตามสภาพจรงิ แลวแตพ ืน้ ท่ี แตค วรออกแบบให บางจะไดสรางความคุนชินในการเดินทางดัง มีพื้นผิวตางสัมผัสควรมีทุกสภาพพื้นผิวตาม ภาพประกอบ สภาพจริง เชน พืน้ ทีร่ าบเรียบ ขรุขระ แองน้ำ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 หนา 29

ภาพที่ 6 แสดงลกั ษณะพ้ืนทีร่ าบเรยี บ ขรุ ขระ แองนำ้ เปน เนินสูงๆตำ่ ๆ ถาเปนชองทางเดินที่เดินคนเดียวขนาดไมต่ำ ความคดิ เหน็ ตรงกันวาในสนามฝกทักษะควรมี กวา 1 ชวงไหล (ประมาณ 80 เซนติเมตร) จุดสังเกต 2 แบบ คอื แบบถาวรเปนจุดสังเกต เพือ่ ที่จะใชเทคนคิ ในการสัมผัสพื้นผิวชองทาง จะตองชัดเจนเคลื่อนยายไมได แบบชั่วคราว เดินโดยใชไ มเทาไดเปนสิ่งที่คนพิการทางการ บางครั้งมีการปรับเปลี่ยนเคลื่อนยายไดเพื่อ เห็นตองพบเจอในการเดินทางและใชประสาท สามารถปรับรูปแบบสนามฝกทักษะการ สัมผัสทั้ง 5 ในการรับรูสิ่งตางๆ สนามท่ี เดนิ ทางสำหรับคนพิการทางการเห็น สนามฝก จัดสรางข้ึนไมจำเปนตองเหมือนกันทุกที่ โดย ควรมีสภาพแวดลอมทั้งแบบในเมือง และแบบ การสอนใหคนพิการทางการเห็นฝกการเรียนรู ชนบท ดังภาพประกอบ จากสิง่ งายๆไปหาส่ิงท่ยี ากขน้ึ ผูเช่ยี วชาญมี ภาพที่ 7 แสดงลกั ษณะจดุ สังเกตแบบถาวร ภาพท่ี 8 แสดงลกั ษณะจดุ สังเกตแบบชั่วคราว หนา 30 วารสารวทิ ยาลัยราชสดุ า ปท่ี 17

1.จากการวิเคราะหผลการสมั ภาษณ พื้นฐานถาเปนวัยผูใหญ วัยรุน จะมี ดานชวงอายุที่เหมาะสมอายุของผูพิการ ความสามารถ ความอดทน สวนของเวลาการ ทางการเห็นที่เหมาะสำหรับการฝกทักษะดาน ฝกควรฝกทักษะรอบละไมควรเกิน 3 ชั่วโมง การทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและการ (รวมเวลาพักแลว) และถาคนพิการทางการ เคลื่อนไหว ผูว ิจยั พบวาผรู ว มวจิ ยั ท้งั สามกลุมมี เห็นอยูในวัยเด็กตองผานการเตรียมความ ความคิดเห็นตรงกัน คนพิการทางการเห็นมี พรอมพื้นฐานในการเรียนรูสิ่งตางๆรอบตัว ดวยกนั สองกลุมดวยกัน คนพิการทางการเห็น (การใชสัมผัสทั้ง 5) มากอนการสอนการ กลมุ คนพกิ ารทางการเหน็ ทีม่ ีมาแตกำเนดิ และ เดนิ ทางสวนใหญจะมีชวงอายุประมาณ 10 ป กลุมคนพิการทางการเห็นที่พิการภายหลัง ขึ้นไป เวลาการฝกควรฝกทักษะรอบละ ไม เพราะคนพิการทางการมองเห็นตอ งเดินทางใช ควรเกนิ 1 ชว่ั โมง (รวมเวลาพกั แลว ) ชีวติ ประจำวัน ควรมกี ารประเมนิ สภาพรา งกาย ขอเสนอแนะ ในรูปแบบตางๆเพื่อผูพิการจะไดใชในการ เดนิ ทางไดดว ยตัวเอง เพราะพื้นที่และเสน ทาง การศกึ ษารูปแบบสนามฝก อบรมเพื่อ ในการเดินทางของคนพิการทางการเห็นการ พ ั ฒน า ทั ก ษ ะ ก า ร ท ำ ค วา ม ค ุ  น เ ค ย กั บ เดนิ ทางเริ่มตนจากการจดจำเสนทาง เกดิ จาก สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวสำหรับคน การปะติดปะตอสภาพแวดลอมที่รับรูผาน พิการทางการเห็น ยังไมปรากฎที่เปนงานวิจัย สัมผัส เสียงที่ไดยิน บรรยากาศที่มากระทบ สวนใหญการฝกเปนไปตามสภาพแวดลอมจรงิ หรือสัมผัสรางกาย (ความเย็นของลม ความ ของสถานที่ตางๆอาจทำใหผูรับการฝกเกิด รอนของแสงแดด) ผิวถนนที่ใชไมเทาและเทา อนั ตรายไดดงั น้ัน สัมผัส กลิ่นของสิง่ ตางๆ รวมถึงทิศทาง แลวผู พกิ ารทางการเหน็ จะสรางแผนท่ีในการเดนิ ทาง 1. ควรมีการจัดสรางสนามฝกเพ่ือ ข้นึ ในความคดิ พัฒนาทักษะดานการทำความคุนเคยกับ สภาพแวดลอมและการเคลื่อนไหวสำหรับผู 3. ควรมีการศึกษาถึงรูปแบบสนาม พิการทางการเห็น เพื่อใชในการฝกอบรม ฝกทักษะแบบตางๆที่จะชวยเสริมสรางทักษะ ทักษะการเดินทาง ความปลอดภัยในการฝก การใชชีวิตของคนพิการทางการเห็นใหมีความ ลดตนทุน และระยะเวลาการเดินทางไปฝก หลากหลายในการเดินทางรวมถึงการพัฒนา ทักษะในที่ตา งๆ เพราะการเดินทางของผูพกิ าร หลักสูตรการฝกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะดาน ทางการเห็น เปนกิจกรรมที่อาศัย ทักษะทาง การทำความคุนเคยกับสภาพแวดลอ มและการ ประสาทสัมผสั ท้ัง 5 ประกอบกับประสบการณ เคล่อื นไหวสำหรับผูพิการทางการเหน็ เดิมที่มีอยู เพื่อเรียนรูสภาพแวดลอมในการ เดินทาง เพื่อจดจำเสนทางและระบุตำแหนง 4.ควรนำเสนอรปู แบบและพ้ืนผิวตาง ของตนไมวาจะเปนการเดินเทา การนั่งรถ สัมผสั ใหสถาปนิกออกแบบภูมิสถาปตยในการ โดยสารสาธารณะ หรือ รถสว นตัว รวมถึงการ รองรับการเดินทางของคนพิการทางการเห็น หลบหลีกผูคน และส่งิ กีดขวางบนทอ งถนน ตอ ไป 2. ควรมีการศึกษาและวิจัยการทำ แผนทีก่ ารเดนิ ทางสำหรับคนพิการทางการเห็น วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 หนา 31

เอกสารอางองิ Blasch, B. B., Wiener, W. R., & Welsh, R. L. (1997). Foundation of orientation and mobility. American Foundation for the Blind: New York. Cook, A., & Hussy, S. (2002). Assistive technologies : Principles and practice. New York. Fazzi, D. L., Blasch, B. B., Sauerburger, D., & Millar, D. (1996). Can person who are blind or have other disabilities safely and effcetively teach orientation and mobility. Point/Counterpoint.[CD-ROM]. Higgins, N. (1999). The O & M in my life: Perceptions of people who are blind and their parent. Journal of Visual Impairment & Blindness, 93(9), 561-578. Langton, A. J. (1998). Guide to using assistive technology in assessment and vocational evaluation. Center for Rehabilitation Technology Services SC Vocational Rehabilitation Department. Morais, M., Lorensen, P., Allen, R., Bell, E. C., Hill, A., & Woods, E. (1997). Techniques used by blind cane travel instructors: A practical approach: Learning, teaching, believing. Baltimore, MD.: National Federation of the Blind. Office of the National Education Commission (1999). National education act B.E. 2542 (1999). Office of the National Education Commission. Office of the Prime Minister, Kingdom of Thailand. Mosby. Suwatchai Chanheng. (2010). The development of blended training model for teachers who teach orientation and mobility to students with visual impairment. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philoosophy. Department of Curriculum and Instruction Graduate School Silpakorn University. หนา 32 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1

การพฒั นาหลกั สตู รเพ่อื เสรมิ สรา งทกั ษะการดำรงชีวติ อสิ ระในบาน สำหรบั เด็กทม่ี คี วามบกพรองทางสติปญ ญา สุรญั จติ วรรณนวล1, ฑมลา บญุ กาญจน2 , ชนดิ า มิตรานนั ท3 1,2,3สาขาวชิ าการศึกษาพเิ ศษ คณะศกึ ษาศาสตร มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ E-mail: [email protected], [email protected], [email protected] Received: August 27, 2020 Revised: January 10, 2021 Accepted: February 22, 2021 บทคัดยอ การวิจัยคร้ังน้เี พอื่ พฒั นาหลกั สตู รเพอ่ื เสรมิ สรา งทักษะการดำรงชวี ิตอิสระในบา นสำหรบั เดก็ ท่มี ี ความบกพรอ งทางสติปญ ญา เปนการวจิ ยั และพฒั นา กลุมเปา หมายเปน ผูเ ชีย่ วชาญท่ีมีประสบการณใน การทำงานกับเดก็ ทีม่ คี วามบกพรองทางสตปิ ญญาซงึ่ เลอื กแบบเจาะจง เครอื่ งมอื ที่ใชในการเก็บรวบรวม ขอมูล ไดแก แบบบันทึกการสนทนากลุม มคี าความเที่ยงตรงเชิงเน้อื หาอยูในระหวาง 0.80–1.00 และ แบบสัมภาษณเ ชงิ ลึก มีคาความเทีย่ งตรงเชงิ เน้อื หาเทา กับ 1.00 การวิเคราะหขอมูลใชวิธีการวเิ คราะห เนื้อหา ผลการวิจัยพบวา 1) ในปจจุบันสถานศึกษายังไมมีหลักสูตรสำหรับการเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรบั เดก็ ที่มีความบกพรองทางสติปญ ญาและครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัด กจิ กรรมการเรยี นรู สำหรบั ความคาดหวังของผูเกย่ี วของในการใหเด็กพ่ึงพาตนเองไดน ั้นอยูในระดับมาก และการหาแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรที่ครอบคลุมทักษะการทำงานบานที่สำคัญ ไดแก ทำความ สะอาดบาน ปรุงอาหาร ลา งภาชนะ ซักผา และลางหองน้ำ 2) การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะ การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา มี 4 องคประกอบ คือ (1) จุดมุงหมายของหลักสตู ร (2) เนือ้ หาสาระ (3) การจัดการเรยี นรู และ (4) การวัดและประเมินผล ผลการ ประเมินหลักสูตรดานอรรถประโยชน ดานความเปนไปได ดานความเหมาะสม อยูในระดับมากที่สุด และดานความถกู ตอ ง อยูใ นระดับมาก คำสำคัญ : การพฒั นาหลักสตู ร, ทักษะการดำรงชวี ิตอสิ ระในบา น, เด็กทีม่ ีความบกพรอ งทาง สตปิ ญ ญา วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 33

The Development of a Curriculum to Enhance Independent Living Skills in Home for Children with Intellectual Disabilities Suranchit Wannuan1, Tamala Boonyakarn2, Chanida Mitranun3 1,2,3Special Education Development Center, Faculty of Education Srinakharinwirot University E-mail: [email protected], [email protected], [email protected] Received: August 27, 2020 Revised: January 10, 2021 Accepted: February 22, 2021 Abstract The purpose of this research was to develop a curriculum for enhancing independent living skills in home for children with intellectual disabilities. The target group are experts with specific experience working with children with intellectual disabilities and selected by purposive sampling. The data collection tools namely, the focus group recording form with content validity between 0.80 - 1.00 and in-depth interview with content validity equal to 1.00. The data analysis used content analysis method. The results of the research are as follows ; 1) At present, schools do not have specific curriculum concerning the enhancement of independent living skills in home for children with intellectual disabilities. In addition, teachers do not have guidelines for organizing learning activities. Expectations of persons concerned are in the high level, namely, children are able to help themselves. Moreover, to develop the curriculum that covers important house chores, such as cleaning the house, cooking, cleaning the container, laundry and cleaning a bathroom, guidelines should be introduced. 2) Developing the curriculum for enhancing independent living skills in home for children with intellectual disabilities has 4 components ; ( 1) the purpose of curriculum, ( 2) the contents, ( 3) learning management, and ( 4) measurement and evaluation. The results of curriculum assessment in utility, feasibility and appropriateness are in the highest level while accuracy is in high level. Keywords: The development of a curriculum, Independent living skills in home, Children with intellectual disabilities หนา 34 วารสารวิทยาลัยราชสุดา ปท่ี 17 ฉบับที่ 1

ความเปนมาและความสำคัญของ เหลา นด้ี ว ยเหตุผลหลายประการโดยเฉพาะเด็ก ปญหา ที่มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญาซึ่งมีพฤติกรรม บกพรองในดานทักษะการปฏิบัติ (Practical ภาวะบกพรองทางสติปญญาเปนกลุม domain) อาทิ ทักษะการทำงานบาน ซึ่งเปน ของความผิดปกติทางพัฒนาการและ ทักษะยอยของทักษะการดำรงชีวิตอิสระใน พฤติกรรมที่พบวา มจี ำนวนมากขนึ้ และจัดเปน บา นประกอบดว ย 1) การทำความสะอาดบาน เดก็ ท่มี คี วามตอ งการจำเปน พิเศษประเภทหน่ึง 2) การจัดเตรียมและปรุงอาหาร 3) การทำ ซง่ึ มรี ะดบั เชาวนปญ ญาตำ่ กวา 70 มพี ฤตกิ รรม ความสะอาดภาชนะ 4) การซักและจัดเก็บ การปรับตนบกพรองใน 3 ดา น ไดแ ก เส้อื ผา และ 5) การทำความสะอาดเครื่องใชใน ครัวเรอื น (Wehman & Kregel, 2020, p.185- 1) ทกั ษะดา นความคดิ รวบยอด 201) จำเปนที่จะตองพัฒนาผูเรียนทุกอายุแต 2) ทักษะดา นสงั คม และ ใ ห  เ น  น เ ร ื ่ อ ง ก า ร น ำ ไ ป ใ ช  ท ี ่ ส อ ด ค ล  อ ง กั บ 3) ทักษะดา นการปฏิบตั ิ สภาพแวดลอม เนนใหจัดการเรียนการสอนท่ี โดยเด็กจะแสดงอาการในชวงที่สมองมีการ สอดคลอ งกับอายุจริงของผูเรยี น พัฒนาคืออายุแรกเกิด – 18 ป (American Psychiatric Association, 2 0 1 3 , p. 3 7; ดังนั้น ครู ผูปกครอง หรือผูดูแล American Association on Intellectual จำเปนที่จะตองรวมกันเสรมิ สรางทกั ษะเหลาน้ี and Developmental Disabilities, 2017, ใหกับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา p.33-36) พ ฤ ต ิ ก ร ร ม ก า ร ป ร ั บ ต น เ ป น สามารถดำรงชีวิตไดอยางอิสระในบานของ ความสามารถในการปฏิบัติตนใน ตนเอง อน่งึ การเสรมิ สรางทกั ษะการดำรงชีวิต ชีวติ ประจำวันทัว่ ๆ ไป ดังน้ันการจัดการเรียน อิสระสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทาง การสอนควรเปนรูปธรรมและมแี นวทางปฏิบัติ สติปญญามีความจำเปน (Bouck, 2010, ในทักษะการปรับตัวที่ชัดเจนเพื่อใหเด็กที่มี p.1093) เพื่อใชในการปรับตัวอยูรวมกับ ความบกพรองทางสติปญญาสามารถเรียนรูท่ี ครอบครัว และเตรียมตัวเพื่ออยูร วมกับคนอ่ืน จะดแู ลตัวเอง ซงึ่ ทักษะการปรับตัวน้ีหากไดรับ ในชมุ ชนไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะในกลุมท่ี การสนับสนุนที่เหมาะสมจะชวยใหพวกเขามี มีความบกพรองในระดับปานกลางถึงรุนแรง อ ิ ส ร ะ ใ น ก า ร ด ำ เ น ิ น ชี ว ิต ( Bright Hub ( Dollar et al., 2012, p.189) แต ม ีข อ คน Education, 2010, p.1) พบวามีการทำหลักสูตรการสอนทักษะการ การดำรงชีวิตอิสระเปนทกั ษะท่บี คุ คล ดำรงชีวิตประจำวันนอย และพบขอเสนอแนะ ตองการมีในชีวิตประจำวันเพื่อใชชีวิตอยาง วาสถานศึกษาควรจัดทำหลักสูตรเกี่ยวกับ อิสระ รวมไปถึงทกั ษะการดูแลตนเองและการ ทักษะการดำรงชีวิตและกิจกรรมที่สำคัญ จัดการงานบาน เปนกระบวนการที่เริ่มตน จำเปนสำหรับผูเรียนที่ควรไดรับการพัฒนา ตั้งแตแรกเกดิ และตอเน่ืองไปจนถงึ วัยผใู หญ ซึ่ง กอ นจบจากโรงเรยี น (Bouck, 2010, p.1093) ออกแบบมาเพือ่ ชวยผทู ก่ี ำลงั กา วเขาสูวัยผูใ หญ ในการเขาถึงทักษะการปรับตัวที่จำเปนในการ ปจจุบันการจัดการเรียนการสอน ประสบความสำเรจ็ ในเรื่องของการจัดการชีวติ สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาใน ในบานและชุมชน โดยพบวาเด็กที่มีความ สถานศึกษาบางแหงมีการแบงหองเรียนตาม ตองการจำเปนพิเศษยากที่จะปฏิบัติทักษะ ทกั ษะซึ่งถือวาผิดหลักการของการสอนเด็กที่มี วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 35

ความตอ งการจำเปนพเิ ศษ ครมู ักจะสอนแบบ วัตถปุ ระสงค แยกทักษะและสอนแยกเปนรายบุคคล ทำให การสอนงานน้นั ๆ มเี ปาหมายเพยี งจดุ ประสงค เพื่อพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสราง เดียว สงผลใหการเรียนการสอนไมมี ทักษะการดำรงชีวติ อิสระในบา นสำหรับเด็กที่ ความหมาย การสอนไมเปนธรรมชาติและไมมี มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา โดยมี ชีวิตชีวา ตลอดจนไมเหมาะสมกับบริบทและ วตั ถปุ ระสงคย อ ย ดังน้ี อายุของเด็ก ทัง้ ๆ ท่คี รูควรทจี่ ะจัดหองเรียนท่ี เอื้อตอการสอนที่ไดหลาย ๆ จุดประสงค หรือ 1. เพื่อศึกษาสภาพปจจุบัน ความ ตอบสนองหลาย ๆ ทักษะ โดยสราง คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ สถานการณผานการเลนและเด็กสนุก เพื่อให ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ เดก็ มีความสุขกบั การเรยี นและสามารถนำไปใช บกพรองทางสตปิ ญ ญา ไดจริงที่บานหรือชุมชน สถานศึกษาสวนใหญ ยังไมไดนำหลักสูตรการดำรงชีวิตไปใช บาง 2. เพื่อสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง แหงจัดหองเรียนตามทักษะพื้นฐานโดยไมมี ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่ี กิจกรรมบูรณาการที่สอดคลองกบั ชีวิตจริง ครู มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา ไมเขาใจกระบวนการบูรณาการหลักสูตรและ บูรณาการกิจกรรมใหส อดคลอ งกบั สถานการณ นิยามศัพท จริงในชีวิตประจำวัน สงผลใหเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญามีความยากลำบากตอ ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน การเชื่อมโยงประสบการณท ไี่ ดจ ากหอ งเรียนไป สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ปฏิบัติในสถานที่ตางกันออกไป (Special หมายถึง ความสามารถในการทำงานบานใน Education Bureau, 2015, p.2) ชีวิตประจำวันดวยตนเองของเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญา ประกอบดว ย 5 ทักษะ ดวยเหตุผลดังกลาว จะเห็นไดวาการ ยอย คือ 1) การทำความสะอาดบาน 2) การ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน ปรุงอาหาร 3) การลางภาชนะ 4) การซักผา สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญามี และ 5) การทำความสำอาดหองน้ำ ระดับ ความจำเปนอยางยง่ิ ตอ การพฒั นาคุณภาพชีวิต ความสามารถวัดจากการสังเกตและแปลคา ของเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา เปน ระดับคะแนน 5 ระดบั ไดแก เนื่องจากเด็กมักประสบปญหาในการพึ่งพา ตนเองอยา งอิสระในบานของตนเอง ซึ่งผลของ 0 หมายถงึ ไมยอมทำหรอื ทำไมไ ด การพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ 1 หมายถึง ทำได โดยมีผูใ หญช ว ย ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ กระตุนเตือนทางกาย บกพรองทางสติปญญาจะนำไปสูการพัฒนา 2 หมายถงึ ทำได โดยมีผใู หญชว ย ทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่ กระตนุ เตือนดว ยทาทาง มีความบกพรองทางสตปิ ญญาตอไป 3 หมายถงึ ทำได โดยมีผูใหญชว ย กระตุนเตือนดวยวาจา หนา 36 วารสารวทิ ยาลัยราชสุดา ปท ี่ 17 ฉบบั ที่ 1 4 หมายถึง ทำไดเอง 1) ทักษะการทำความสะอาดบา น หมายถงึ ความสามารถในการเก็บสงิ่ ของเขาที่ การเตรยี มอุปกรณ การลงมือปด หยากไย การ ปด และเชด็ การกวาดพน้ื และการถูพ้ืนบา น

อยางเปนขั้นตอน รวมทงั้ การเกบ็ อุปกรณก าร ระยะท่ี 1 ศกึ ษาสภาพปจ จบุ นั ความ ทำความสะอาดบา นของเดก็ ทม่ี ีความบกพรอง คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะ ทางสติปญ ญา การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มี ความบกพรองทางสตปิ ญ ญา 2) ทักษะการปรุงอาหาร หมายถึง ความสามารถในการจัดเตรียมและประกอบ กลมุ เปา หมาย อาหารงาย ๆที่ตนชอบ ไดแก ไขดาวหรือไข กลุมเปา หมายทใ่ี ชในการสนทนากลุม เจียวอยางเปนขน้ั ตอน รวมทั้งการเก็บอุปกรณ (Focus group) เปน ผเู ชย่ี วชาญท่มี ี การประกอบอาหารของเด็กที่มีความบกพรอง ประสบการณในการทำงานกับเด็กที่มีความ ทางสติปญญา บกพรองทางสติปญญา จำนวน 8 คน เลือก โดยวิธีการเจาะจง ไดแก ผูปกครองเด็กที่มี 3) ทักษะการลางภาชนะ หมายถึง ความบกพรองทางสติปญญา ผูเชี่ยวชาญดาน ความสามารถในการจัดเตรียมอุปกรณ การลง การสอนเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา มือลางแกว น้ำ การลา งชอ น การลางถวยจานที่ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนในศูนยการศึกษา ตนเองใชส วนตัวอยา งเปนขั้นตอน รวมทั้งการ พิเศษ ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด เก็บอุปกรณก ารลางของเดก็ ที่มีความบกพรอง ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนยการศึกษา ทางสติปญ ญา พิเศษ และผแู ทนจากองคกรทีท่ ำงานเพ่ือเด็กท่ี มีความบกพรองทางสติปญญา โดยกำหนด 4) ท ั ก ษ ะ ก า ร ซ ั ก ผ  า ห ม า ย ถึ ง เกณฑด ังน้ี ความสามารถในการคัดแยกเสื้อผา จัดเตรียม ผูปกครองเด็กที่มีความบกพรองทาง อุปกรณ การลงมือซักและตากเสื้อผาที่ใสแลว สติปญญา มีคุณสมบัติจบการศึกษาระดับ ของตนเอง ดวยวิธีการตามบริบทของ ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ ครอบครัว ไดแก การซักดวยมือหรือการซัก เล้ยี งดูบุตรทม่ี คี วามบกพรองทางสตปิ ญ ญา 13 ดวยเครื่องซักผาอยา งเปนขั้นตอน รวมทั้งการ ปขึน้ ไป จำนวน 1 คน เก็บอุปกรณการซักและตากของเด็กที่มีความ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเด็กที่มีความ บกพรองทางสตปิ ญ ญา บกพรองทางสติปญญา จบการศึกษาในระดับ ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ 5) ทักษะการทำความสะอาดหองน้ำ สอนเด็กทม่ี คี วามบกพรองทางสติปญญา 10 ป หมายถึง ความสามารถในการจัดเตรียม ขึ้นไป จำนวน 1 คน อุปกรณ การลงมือลางอุปกรณเครื่องใชใน ผูเชี่ยวชาญดานการสอนในศูนย หองน้ำ ลางสวมตามบริบทของครอบครัว การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา ไดแ ก สว มแบบน่ังยองหรือสว มแบบนั่งราบลาง ระดับปริญญาตรีขึ้นไป มีประสบการณเปน ครู ผนังหองน้ำและลางพื้นหอ งนำ้ รวมทั้งการเกบ็ ศนู ยก ารศึกษาพิเศษ 10 ปขึน้ ไป จำนวน 2 คน อุปกรณการลางของเด็กที่มีความบกพรอ งทาง ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด มี สติปญญา คุณสมบัติจบการศึกษาในระดับปริญญาตรีขึ้น ไปดานกิจกรรมบำบัดและมีประสบการณใน วธิ ีดำเนนิ การวจิ ัย การวิจัยครงั้ น้ี เปน การวจิ ัยและพฒั นา (Research and development) แบงเปน 2 ระยะ ดงั น้ี วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท ่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา 37

การทำงานกับเด็กที่มีความตอ งการพิเศษทาง ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ การศึกษา 10 ปข้ึนไป จำนวน 1 คน บกพรองทางสตปิ ญ ญา ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนย 3. นำประเด็นการสนทนากลุม เสนอ การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา อาจารยที่ปรึกษาปริญญานิพนธตรวจสอบ ระดับปริญญาโทขึ้นไปมีประสบการณเปน ความถูกตองและความเหมาะสมของประเด็น ผูบริหารศูนยก ารศกึ ษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป และ การสนทนากลุม พรอมทั้งดำเนินการจัดและ ไดรับรางวัลระดับชาติดานการบริหารงาน และปรบั ปรุงแกไ ขตามคำแนะนำของอาจารยท ่ี วชิ าการ จำนวน 2 คน ปรึกษาปริญญานิพนธ ผูแทนจากองคกรที่ทำงานเพื่อเด็กที่มี 4. จัดสงประเด็นการสนทนากลุมไป ความบกพรองทางสติปญญา มีคุณสมบัติจบ ใหผูเชี่ยวชาญดานการศึกษาพิเศษ ดานการ การศึกษาในระดับปริญญาตรีขึน้ ไป มีบุตรเปน สอนเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ดาน เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาและเปน การวัดผลประเมินผล และดานหลักสูตรและ สมาชกิ ขององคก ร 5 ปข้ึนไป จำนวน 1 คน การสอน จำนวน 5 คน ตามเกณฑที่ผูวิจัย กำหนดเกณฑ ทำการตรวจสอบความตรงเชิง เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เปนแบบ เนื้อหา (Content validity) โดยการหาคา ดชั นี บนั ทกึ การสนทนากลุมของผเู ช่ียวชาญเก่ียวกับ ความสอดคลอง (Index of Item–Objective สภาพปจจุบนั ความคาดหวังและแนวทางการ Congruence : IOC) เพื่อพิจารณา ความ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน เหมาะสมและความสมบูรณของประเด็นการ สำหรับเดก็ ทีม่ คี วามบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา ซ่ึง สนทนากลุมกอ นนำไปใชก บั กลมุ เปาหมายและ มีขน้ั ตอนการสรางและพฒั นา ดังนี้ นำผลคะแนนที่ไดรับจากผูเชี่ยวชาญมา คำนวณหาคา IOC พบวา ประเด็นคำถามทุก 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ี ขอ มคี า ดชั นีความสอดคลองอยูร ะหวาง 0.80 – เกี่ยวของกับแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวของกับ 1.00 หลังจากนั้นผูวิจัยไดปรับปรุงแกไข ทักษะการดำรงชีวิตอสิ ระในบาน เดก็ ท่ีมีความ ประเด็นการสนทนากลุมตามคำแนะนำของ บกพรองทางสติปญญา และองคประกอบของ ผูเชี่ยวชาญเพื่อใหเกิดความเหมาะสมและ ทกั ษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่ ชดั เจนมากย่ิงข้นึ มคี วามบกพรอ งทางสติปญ ญา 2. กำหนดประเด็นการสนทนากลุม 4 ประเด็น คือ 1) ความคิดเห็นที่มีตอการ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน สำหรับเดก็ ที่มีความบกพรองทางสติปญญา 2) สภาพปจจุบันของการเสริมสรางทักษะการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ บกพรองทางสติปญญา 3) ความคาดหวังตอ การเสริมสรา งทักษะการดำรงชวี ติ อิสระในบาน สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา และ 4) แนวทางการเสริมสรางทักษะการ หนา 38 วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบับที่ 1

การรวบรวมขอมลู อนุเคราะหเก็บขอมลู โดยการสนทนากลุม โดย 1. การพิทกั ษส ิทธิ์ของกลุมเปาหมาย มผี ูทรงคุณวฒุ ดิ า นการสอนสาขาวชิ าการศึกษา ผูวิจัยดำเนินการจัดทำหนังสือขออนุญาตการ พิเศษเปนผูดำเนินรายการสนทนากลุม ซ่ึง ทำวิจัยในมนุษยกับคณะกรรมการจริยธรรม ผูวิจัยทำหนาท่ีเปนผูจดบันทึกการสนทนากลมุ สำหรับพิจารณาโครงการวิจัยที่ทำในมนุษย (Note taker) และจัดพิมพขอมูลผลการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ไดรับการ สนทนากลุมแลวนำผลการสนทนากลุมสงให รับรองจริยธรรมการวิจัยจากคณะกรรมการ ฯ ก ล ุ  ม เ ป  า ห ม า ย ท ี ่ ใ ช  ใ น ก า ร ส น ท น า ก ลุ ม หมายเลขรับรอง SWUEC/E/G-171/2562 ณ ตรวจทานเพ่อื ยนื ยนั ความถกู ตอ งของขอมลู วันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2563 และผูวิจัยไดทำ การพทิ กั ษส ทิ ธ์ิผูเขารวมการวิจัยโดยการอธิบาย การวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยนำขอมูลที่ ใหไดรับทราบและเขาใจกระบวนการ ไดจากการสนทนากลุมมาวิเคราะหเนื้อหา ดำเนินการวิจัยทุกขั้นตอนและแจงใหทราบวา (Content analysis) ตามประเด็นที่กำหนดใน ผูเขารวมการวิจัยมีสิทธิ์ถอนตัวออกจาก แบบบันทึกการสนทนากลุม โดยดำเนินการจัด โครงการวิจัยเมื่อใดก็ได โดยไมตองแจงให หมวดหมูของขอมูลตามสภาพปจจุบัน ความ ทราบลวงหนา และการไมเขารวมการวิจัยหรือ คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ถอนตัวออกจากโครงการวิจัยนี้ จะไมมี ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ผลกระทบตอผูเขารวมการวิจัยแตประการใด บกพรองทางสติปญญาแลวนำเสนอขอมลู เปน ขอมูลสวนตัวของผูเขารวมการวิจัยจะถูกเก็บ ความเรยี ง ร ั ก ษ า ไ ว  โ ด ย ไ ม  เ ป  ด เ ผ ย ต  อ ส า ธ า ร ณ ะ เ ป น ระยะท่ี 2 สรา งหลักสูตรเพ่ือเสริมสรางทักษะ รายบุคคล แตจะรายงานผลการวิจัยเปนขอมูล สว นรวมโดยไมสามารถระบขุ อมลู รายบคุ คลได การดำรงชวี ิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่มี ี 2. ผูวิจัยทำหนังสือขอความรวมมือ เก็บขอมลู จากบัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลัยศรี ความบกพรองทางสตปิ ญญา นครินทรวิโรฒทำจดหมายถึงผูเชี่ยวชาญซึ่ง เปนกลมุ เปาหมาย จำนวน 8 คน เพื่อขอความ การสรา งหลักสูตรเพือ่ เสริมสราง ทกั ษะการดำรงชวี ิตอิสระในบา นสำหรบั เด็กที่ มีความบกพรองทางสติปญ ญามีขนั้ ตอนการ สรา ง ดังภาพประกอบ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ท่ี 1 หนา 39

ภาพที ภาพประกอบขนั ตอนการสรา้ งหลกั สตู รเพือเสริมสรา้ งทกั ษะการดาํ รงชีวติ อสิ ระในบา้ นสาํ หรบั เด็กทมี ีความบกพรอ่ งทางสติปัญญา กลมุ เปา หมาย ผูเชี่ยวชาญดานการศึกษาพิเศษ มี คุณสมบตั จิ บการศึกษาระดับปริญญาเอกดาน กลุม เปา หมายทีใ่ ชใ นการสมั ภาษณเ ชงิ การศกึ ษาพิเศษและมปี ระสบการณในการสอน ลึก เปนผูเชี่ยวชาญที่มีประสบการณในการ สาขาวิชาทางการศึกษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป ทำงานกับเด็กที่มีความบกพรอง ทาง จำนวน 1 คน สติปญญา จำนวน 8 คน เลือกโดยวิธีการ เจาะจง ไดแก ผูเ ชี่ยวชาญดานการศึกษาพเิ ศษ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเด็กที่มีความ ผูเชี่ยวชาญดานการสอนเดก็ ที่มีความบกพรอง บกพรองทางสติปญญา จบการศึกษาในระดับ ทางสติปญญา ผูเชีย่ วชาญดานกิจกรรมบำบัด ปริญญาโทขึ้นไปและมีประสบการณในการ ผูเชี่ยวชาญดานหลักสูตรและการสอน สอนเดก็ ทม่ี คี วามบกพรองทางสตปิ ญญา 10 ป ผูเชี่ยวชาญดา นการวดั ผลและประเมินผล และ ขึ้นไป ดำรงตำแหนงครูชำนาญการพิเศษ ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนยการศึกษา จำนวน 2 คน พิเศษ โดยกำหนดเกณฑด ังน้ี ผูเชี่ยวชาญดานกิจกรรมบำบัด มี คณุ สมบตั ิจบการศึกษาในระดบั ปรญิ ญาตรีขึน้ หนา 40 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบับที่ 1

ไ ป ด  า น ก ิ จ ก ร ร ม บ ำ บ ั ด แ ล ะ มี ของหลักสูตร และมาตรฐานการประเมิน ประสบการณในการทำงานกับเด็กที่มีความ หลกั สูตร ตองการพิเศษทางการศึกษา 10 ปขึ้นไป จำนวน 1 คน 2. กำหนดประเดน็ แบบสมั ภาษณ เชิงลกึ 6 ประเดน็ คือ 1) ขอ มลู เกยี่ วกับ ผูเชี่ยวชาญดานหลกั สตู รและการสอน สถานภาพของผูถูกสมั ภาษณ 2) มีคณุ สมบตั ิจบการศึกษาระดบั ปรญิ ญาเอกดาน อรรถประโยชนข อง (ราง) หลกั สูตร ฯ 3) หลักสูตรและการสอนมีประสบการณในการ ความเปน ไปได ของ (รา ง) หลกั สตู ร ฯ 4) ทำงานทางการศึกษาพเิ ศษ 10 ปข ้ึนไป จำนวน ความเหมาะสม ของ (ราง) หลักสตู ร ฯ 5) 1 คน ความถูกตอง ของ (ราง) หลกั สตู ร ฯ และ 6) ขอ เสนอแนะเพมิ่ เตมิ ผูเชี่ยวชาญดานการวัดผลและ ประเมินผล มีคุณสมบัติจบการศึกษาระดับ 3. นำประเด็นการสัมภาษณเชิงลึก ป ร ิ ญ ญ า เ อ ก ด  า น ก า ร ว ั ด ผ ล ป ร ะ เ ม ิ น ผ ล มี เ ส น อ อ า จ า ร ย  ท ี ่ ป ร ึ ก ษ า ป ร ิ ญ ญ า น ิ พ น ธ ประสบการณใ นการทำงาน 10 ปขน้ึ ไป จำนวน ตรวจสอบความถกู ตองและความเหมาะสมของ 1 คน ประเด็นการสัมภาษณเชิงลึก พรอมทั้ง ดำเนินการจัดและและปรับปรุงแกไขตาม ผูเชี่ยวชาญดานการบริหารศูนย คำแนะนำของอาจารยท ีป่ รกึ ษาปริญญานพิ นธ การศึกษาพิเศษ มีคุณสมบัติจบการศึกษา ระดับปริญญาโทขึ้นไปมีประสบการณเปน 4. จัดสงประเด็นสัมภาษณเชิงลึก ผูบริหารศูนยก ารศึกษาพิเศษ 10 ปขึ้นไป และ พรอมทั้ง (ราง) หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะ ไดรับรางวัลระดับชาติดานการบริหารงาน การดำรงชวี ิตอิสระในบานสำหรับเด็กท่ีมีความ วชิ าการ จำนวน 2 คน บกพรองทางสติปญญาไปใหผูเชี่ยวชาญดาน การศึกษาพิเศษ ดานการสอนเด็กที่มีความ เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เปนแบบ บกพรองทางสติปญญา ดานการวัดผล สัมภาษณเชิงลึกเกี่ยวกับประเมินดาน ประเมินผล และดานหลักสูตรและการสอน อรรถประโยชน ดานความเปนไปไดด า นความ จำนวน 5 คน ตามเกณฑที่ผูวจิ ัยกำหนดเกณฑ เหมาะสมและดานความถูกตอง ของ (ราง) ทำการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยการ หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการดำรงชีวิต หาคาดัชนีความสอดคลอ ง เพื่อพิจารณาความ อิสระในบานสำหรบั เด็กที่มีความบกพรองทาง เหมาะสมและความสมบูรณของประเด็นการ สติปญญา ตามองคประกอบ 1) จุดมุงหมาย สัมภาษณเ ชงิ ลึกกอนนำไปใชกับกลุมเปาหมาย ของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) การจัดการ และนำผลคะแนนที่ไดรับจากผูเชี่ยวชาญมา เรียนรู และ 4) การวัดและประเมินผล ซึ่งมี คำนวณหาคา IOC พบวา ประเด็นคำถามทุก ขัน้ ตอนการสรา งและพัฒนา ดังนี้ ขอมีคาดัชนีความสอดคลองเทากับ 1.00 หลังจากนนั้ ผวู จิ ัยไดปรับปรุงแกไ ขประเด็นการ 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่ สัมภาษณเ ชิงลึกตามคำแนะนำของผูเช่ียวชาญ เกี่ยวของกับแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวของกับ เพื่อใหเกิดความเหมาะสมและชัดเจนมาก กระบวนการพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสราง ย่ิงข้ึน ทักษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กที่ มีความบกพรองทางสติปญญา องคประกอบ วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับท่ี 1 หนา 41

การรวบรวมขอมลู การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ ประเมินผล แลว นำเสนอขอมูลเปน ความเรียง 1. การพิทกั ษสิทธขิ์ องกลุม เปาหมาย ผูวิจัยไดอธิบายใหกลุมเปาหมาย ผลการวจิ ยั รบั ทราบและเขาใจกระบวนการดำเนนิ การวจิ ยั ทุกขั้นตอนและแจงใหทราบวาผูเขารวมการ 1. การศึกษาสภาพปจจุบัน ความ วิจัยมีสิทธถ์ิ อนตัวออกจากโครงการวิจัยเมื่อใด คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ก็ได โดยไมตอ งแจงใหทราบลวงหนา และการ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ไมเขารวมการวิจัยหรือถอนตัวออกจาก บกพรองทางสติปญญา พบวา ปจจุบัน โครงการวิจัยนี้ จะไมมีผลกระทบตอผูเขารวม สถานศึกษายังไมมีหลักสูตรเสริมสรางทักษะ การวิจัยแตประการใด ขอมูลสวนตัวของ การดำรงชีวิตอิสระในบา นสำหรับเด็กที่มีความ ผูเขารวมการวิจัยจะถูกเก็บรักษาไวโดยไม บกพรองทางสติปญญาเปนการเฉพาะและ เปดเผยตอสาธารณะเปนรายบุคคล แตจะ ครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัดกิจกรรมการ รายงานผลการวิจัยเปนขอมูลสวนรวมโดยไม เรียนรูทกั ษะการดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับ ระบขุ อ มูลรายบคุ คล เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ความ คาดหวังตอทางการเสริมสรางทักษะการ 2. ผวู จิ ยั ทำหนงั สือขอความรวมมือ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ เกบ็ ขอ มลู จากบัณฑติ วิทยาลยั มหาวทิ ยาลัยศรี บกพรองทางสติปญญาอยูในระดับมากเพื่อให นครินทรวิโรฒทำจดหมายถึงผูเชี่ยวชาญซ่ึง เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญาพึ่งพา เปนกลุมเปาหมาย จำนวน 8 คน เพื่อขอความ ตนเองไดดีขึ้นและสรางความสัมพันธอันดีใน อนุเคราะหเก็บขอมูลโดยสัมภาษณเชิงลึกทาง ครอบครัว และแนวทางการเสริมสรางทักษะ โทรศัพท เนื่องจากภายใตสถานการณโรค การดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กทมี่ ีความ ระบาดไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เปน บกพรองทางสติปญญา ควรพัฒนาหลักสูตรที่ รายบุคคลตามวันเวลาที่นัดหมายในจดหมาย ครอบคลมุ ทักษะการทำงานบานท่ีสำคญั ไดแ ก ซึ่งผูวิจัยเปนผูดำเนินการสมั ภาษณเชิงลึกทาง 1) ทำความสะอาดบาน 2) ปรุงอาหาร 3) ลาง โทรศัพทดวยตนเอง โดยในชวงเวลาของการ ภาชนะ 4) ซักผา และ 5) ลางหองน้ำ ดังบท สัมภาษณผูวิจัยดำเนินการจดบันทึกการ สัมภาษณของนางสมใจ พอดี (นามสมมติ) สัมภาษณ และจัดพิมพขอมูลผลการสัมภาษณ (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 2563) วา “จาก แลวนำผลการสัมภาษณสงใหก ลุมเปาหมายที่ ประสบการณในการเลี้ยงดูเด็กที่มีความ ใชในการสัมภาษณตรวจทานเพื่อยืนยันความ บกพรองทางสตปิ ญญาเห็นวาทักษะการทำงาน ถกู ตอ งของขอ มลู บานเปนเรื่องสำคัญ เด็กไดพึ่งพาตนเอง กอใหเ กิดความภาคภมู ใิ จ พ่ีนอ งมีกิจกรรมท่ีได การวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยนำขอมูลท่ี ทำรวมกัน ผูปกครองมีหัวขอในการพูดคุยกับ ไดจากการสัมภาษณเชิงลึกมาวิเคราะหเนือ้ หา ลูกมากข้ึน” ดา นนางสมพศิ พอใจ (นามสมมต)ิ ตามประเด็นที่กำหนดในแบบสัมภาษณเชิงลึก (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 2563) ไดให โดยดำเนินการจัดหมวดหมูของขอมูลตาม ขอมูลจากการสัมภาษณว า “เห็นดวยทีเ่ ด็กทีม่ ี อ งค ป ร ะ กอ บ ขอ งห ลักสูตร ไ ด แ ก 1) ความบกพรองทางสติปญญาควรไดเรียน จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) หนา 42 วารสารวทิ ยาลัยราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ที่ 1

หลักสูตรที่สามารถนำไปใชไดจริงใน สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ชีวิตประจำวนั ท้งั การกวาดบาน การทำอาหาร หากสถานศึกษามีหลักสูตรเพื่อเสริมสราง งาย ๆที่ตนเองชอบ ลางถวยจานของตนเอง ทักษะดังกลาวจะทำใหเด็กที่มีความบกพรอง ซกั ผา หรอื ลา งหอ งนำ้ โรงเรยี นควรให ทางสติปญญามีชีวิตที่เปนอิสระมากขึ้น และ ควรสอนทักษะการทำงานบานที่เปนพื้นฐาน 2. ความสำคัญกับเรื่องนี้มากกวา ใหก ับเด็ก ทกั ษะทางวิชาการ” และนางสมทรง พอเพียง (นามสมมติ) (สัมภาษณวันที่ 22 มกราคม 3. การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง 2563) ไดใ หขอ มูลจากการสมั ภาษณเพมิ่ เตมิ วา ทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กที่ “โรงเรียนควรมีหลักสูตรที่ใชสอนเรื่องทักษะ มีความบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา พบวา หลกั สตู ร การทำงานบานใหเด็กที่มีความบกพรองทาง เพอ่ื เสรมิ สรา งทักษะการดำรงชวี ติ อสิ ระในบา น สติปญญาไดฝกทำทุกวันเพื่อใหดำรงชีวิตใน สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาท่ี บา นไดอยางอิสระลดการพ่ึงพิงผูอื่นในบา น ใน สรางขึ้น มี 4 องคประกอบ ไดแก 1) อนาคตอาจเปนอาชีพหารายไดเลีย้ งตนเองได จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) เชน อาชีพทำงานบาน เปนตน” จะเห็นไดวา การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ ปจ จบุ ันสถานศกึ ษาไมมกี ารจดั ทำหลกั สูตรเพื่อ ประเมินผล โดยมรี ายละเอยี ดดังตาราง เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน วารสารวทิ ยาลยั ราชสดุ า ปที่ 17 ฉบบั ที่ 1 หนา 43

หวั ขอ ขอบเขตเน้อื หา 1. จดุ มุงหมายของหลกั สตู ร 1.1 เหตุผลและความจำเปน 2. เนื้อหาสาระ 1.2 วิสัยทศั น 1.3 หลักการ 3. การจัดการเรยี นรู 1.4 จุดมุงหมาย 4. การวัดและประเมนิ ผล 2.1 คณุ ลกั ษณะทพี่ ึงประสงค 2.2 มาตรฐานการเรยี นรู 2.3 สาระการเรยี นรู 1) กลมุ ทักษะการทำความสะอาดบา น 2) กลุมทักษะการปรงุ อาหาร 3) กลมุ ทักษะการทำความสะอาดภาชนะ 4) กลุมทักษะการซกั ผา 5) กลมุ ทกั ษะการทำความสะอาดหอ งนำ้ 2.4 โครงสรางของหลกั สตู ร 2.5 ตารางวเิ คราะหมาตรฐานการเรียนรู 3.1 แนวทางการจดั การเรียนรู 3.2 ส่ือและเทคโนโลยีสงิ่ อำนวยความสะดวก 3.3 แหลง เรียนรู การวัดและประเมนิ ผล หนา 44 วารสารวทิ ยาลยั ราชสุดา ปท่ี 17 ฉบบั ท่ี 1

ผลการประเมินหลักสูตรเพ่ือเสริมสรา งทักษะ สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา การดำรงชวี ติ อิสระในบานสำหรับเด็กท่ีมีความ สามารถนำมาอภปิ รายผลได ดังนี้ บกพรองทางสติปญญา ดานอรรถประโยชน ดานความเปนไปได ดานความเหมาะสม อยูใน 1. การศึกษาสภาพปจจุบัน ความ ระดับมากที่สุด และดานความถูกตอง อยูใน คาดหวังและแนวทางการเสริมสรางทักษะการ ระดับมาก ดังบทสัมภาษณของนางสาวสมศรี ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ มากมาย (นามสมมติ) (สัมภาษณวันที่ 15 บกพรองทางสติปญญา พบวาปจจุบัน พฤษภาคม 2563) วา“การสรางหลักสูตรมี สถานศึกษายังไมมีหลักสูตรเสริมสรางทักษะ ความเหมาะสมเนื่องจากมีองคประกอบของ การดำรงชวี ติ อสิ ระในบานสำหรับเด็กท่มี ีความ หลักสูตรที่เปนสากล ใน 4 สวน ไดแก บกพรองทางสติปญญาเปนการเฉพาะและ จุดมุงหมายของหลักสูตร 2) เนื้อหาสาระ 3) ครูผูสอนไมมีแนวทางในการจัดกิจกรรมการ การจัดการเรียนรู และ 4) การวัดและ เรยี นรทู กั ษะการดำรงชวี ิตอสิ ระในบานสำหรับ ประเมินผล” นางสมหญิง มากมี (นามสมมติ) เด็กที่มคี วามบกพรอ งทางสตปิ ญ ญา สอดคลอง ไดใหขอมูล (สัมภาษณวันที่ 15 พฤษภาคม ก ั บ ข  อ ค  น พ บ ข อ ง Special Education 2563) วา “หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการ Bureau (2015, p.2) ที่พบวาครูผูสอนของ ดำรงชีวิตอิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความ ศูนยการศึกษาพเิ ศษสวนใหญเพิ่งจบการศกึ ษา บกพรองทางสติปญญามีประโยชนตอการ และมีประสบการณนอย และมีการเปลี่ยนงาน ดำรงชีวติ ท่ีเปนอิสระของเด็กทม่ี ีความบกพรอง บอย ขาดประสบการณในการวางแผนการ ทางสติปญญามาก มีความเปนไปไดและ พัฒนาศักยภาพเด็กที่มีความตองการจำเปน เหมาะสมเนื่องจากมีการวิเคราะหงานละเอียด พิเศษในองครวม จึงไมสามารถออกแบบการ วางแผนการสอนเปนขั้นเปนตอน มีความถูก พัฒนาเด็กที่มีความตองการจำเปนพิเศษใหมี ตองตามองคประกอบของหลักสูตร” และ ความพรอมตอการดำรงชีวิตในโรงเรียนหรือ นางสาวสมลักษณ มากโข (นามสมมติ) ชุมชนตอไปได ซึ่งเปนการรายงานขอคนพบ (สัมภาษณวันที่ 16 พฤษภาคม 2563) ไดให ของคณะกรรมการนิเทศติดตามประเมินผล ขอมูลเพิ่มเติมวา “หลักสูตรฯ นี้จัดวามี การจัดการศึกษาจากตนสังกัดปการศึกษา ประโยชน มีความเปนไปได เหมาะสมและ 2558 และคณะกรรมการติดตามตรวจสอบ ถูกตอง สามารถนำไปใชส อนได” จะเหน็ ไดวา และประเมินคุณภาพภายในจากตนสังกัดป หลักสูตรเพื่อเสริมสรางทักษะการดำรงชีวิต การศึกษา 2557 ซึ่งระบวุ าการจดั การศึกษาให อิสระในบานสำหรับเด็กที่มีความบกพรองทาง ผูเรียนที่รับบริการในศนู ยก ารศึกษาพิเศษและ สติปญญามีองคประกอบของหลักสูตรครบ ผล ชุมชนนั้นควรมีการพัฒนาโปรแกรมทักษะการ การประเมินหลักสูตรมีความเหมาะสมในการ ดำรงชีวิตเพื่อเตรียมผูเรียนในการเปลี่ยนผาน นำไปทดลองใชต อ ไป ไปยังสถานศึกษา หนวยงานอื่น และชุมชน ตอไป ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของ อภิปรายผลและขอเสนอแนะ Bouck (2010, p.1093). ที่ไดศึกษาการฝก ทักษะชีวิตสำหรับนักเรียนที่มีความบกพรอง จากผลการวิจัยการพัฒนาหลักสูตร ดานสติปญญาทั้งในและนอกโรงเรียน เพื่อเสรมิ สรา งทกั ษะการดำรงชวี ติ อิสระในบาน ผลการวิจัยไดนำเสนอวาการฝกทักษะชีวิตใน วารสารวิทยาลยั ราชสดุ า ปท่ี 17 ฉบับที่ 1 หนา 45

โรงเรียนหรือหลังจากจบจากโรงเรียนของ สภาพแวดลอมที่อยูอาศัย สวนแนวทางการ นักเรียนที่มคี วามบกพรอ งทางสติปญญาระดับ เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน เล็กนอยอยูในระดับต่ำ ในขณะที่นักเรียนที่มี สำหรับเด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา ความบกพรองทางสติปญ ญาระดับปานกลางถึง ควรพัฒนาหลักสูตรที่ครอบคลุมทักษะการ ระดับรุนแรงในขณะที่อยูในโรงเรียนหรือหลัง ทำงานบานที่สำคัญ ไดแก 1) ทำความสะอาด จบจากโรงเรียนจะไมไดรับการบำบัดหรือฝก บาน 2) ปรุงอาหาร 3) ลางภาชนะ 4) ซักผา ทักษะชีวิตเลย สวนความคาดหวังตอการ และ 5) ลางหองนำ้ ซง่ึ สอดคลองกบั Wehman เสริมสรางทักษะการดำรงชีวิตอิสระในบาน and Kregel (2020, p.185-201) ที่ระบุวา สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาอยู บานเปนสถานที่ท่จี ำลองสภาพแวดลอมกอนที่ ในระดบั มาก ทั้งนี้เพอ่ื ใหเดก็ ทมี่ ีความบกพรอง เ ด ็ ก จ ะ อ อ ก ไ ป เ ผ ช ิ ญ ก ั บ ก า ร ท ำ ง า น ห รื อ ทางสติปญญาพึ่งพาตนเองไดดีขึ้นและสราง สภาพแวดลอมของชุมชน หากเด็กไมมี ความสัมพันธอันดีในครอบครัว สอดคลองกับ ความสามารถในกิจกรรมที่ซับซอน ควร Tubtimteth (2010, p.297-298) ที่ไดศึกษา พ ิ จ า ร ณ า เ ล ื อ ก ก ิ จ ก ร ร ม ท ี ่ ส ำ คั ญ ก ั บ ก า ร การดำรงชวี ิตอิสระของคนพิการ เรื่องจริงหรือ ดำรงชีวิตอิสระในบาน ไดแก การดูแลตนเอง ความฝน ลม ๆ แลง ๆ และพบวา การดำรงชวี ติ และการใชชวี ติ รว มกบั คนอื่น การใชอปุ กรณใน เปนความสามารถของแตละคนที่จะเลือกแนว บา น และการทำงานบาน ซึ่งทักษะการทำงาน ทางการดำเนนิ ชวี ิตและการอยรู ว มกบั คนอ่ืนได บานจะรวมถึงการทำความสะอาดบาน การ ดวยตนเอง ในทางเดียวกันการมีชีวิตที่พึ่งพา ปรงุ อาหาร การลา งภาชนะ การซักผา และการ ตนเองตั้งแตในบานเปนสิ่งที่จำเปนที่ตองให ลา งหองน้ำ เกิดขึ้นกอน จึงจะตามมาดวยการพ่ึงพาตนเอง ในดานอื่น ๆ ซึ่งโปรแกรมการสอนใหคนพิการ 2. การสรางหลักสูตรเพื่อเสริมสราง สามารถปรับตัวได ปฏิบัตหิ นาที่และดำรงชวี ิต ทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบานสำหรับเด็กท่ี อยูในสังคมที่เขาอาศัยอยูและพึ่งพาตนเองได มคี วามบกพรองทางสตปิ ญ ญา พบวา หลกั สูตร มากที่สุด คือ กิจกรรมที่ครอบคลุมกิจกรรม เพือ่ เสริมสรา งทกั ษะการดำรงชีวติ อิสระในบา น เพื่อชีวิตประจำวัน อาทิ การจัดการกับเรื่อง สำหรับเด็กที่มีความบกพรอ งทางสติปญญาที่ สวนตัว การสอนเรื่องการทำอาหารและการ สรางขึ้น มี 4 องคประกอบ ไดแก 1) ดูแลจัดการภายในบาน และสอดคลองกับ จุดมุงหมายของหลักสูตร โดยมีองคประกอบ Dollar et al. (2012, p.189). ซึ่งศึกษาการใช ยอย คือ เหตุผลและความจำเปน วิสัยทัศน วิธีการกระตุนเตือนเพ่ือสอนทกั ษะการใชชีวิต หลักการ จุดมุงหมาย 2) เนื้อหาสาระ โดยมี อสิ ระและทกั ษะการใชเ วลาวา งสำหรับบุคคลที่ องคประกอบยอย คือ โครงสรางของหลักสูตร มีความบกพรองทางสตปิ ญญาระดับรุนแรง ที่ มาตรฐานการเรียนรู สาระการเรียนรู พบวาการดำรงชีวิตอิสระและทักษะการใช คุณลักษณะที่พึงประสงค ตารางวิเคราะห เวลาวางมีสวนชวยใหบุคคลที่มีความบกพรอง มาตรฐานการเรยี นรู 3) การจัดการเรียนรู โดย ทางสติปญญาระดับรุนแรงเกิดความตระหนักรู มีองคประกอบยอย คือ แนวทางการจัดการ ตอการดำรงชีวิตอยูไดดวยตนเองมากขึ้น เรียนรู สื่อและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความ เพื่อใหบรรลุถึงความเปนอิสระมากขึ้นใน สะดวก แหลงเรียนรู และ 4) การประเมินผล โดยมีองคประกอบยอย คือ วิธีการวัด หนา 46 วารสารวิทยาลยั ราชสุดา ปท ่ี 17 ฉบับที่ 1