หลักสูตรม.ต้น ปรับปรุง 2564

หลักสูตรสถานศกึ ษา กล่มุ สาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 หลักสตู รโรงเรยี นมาตรฐานสากล (World-Class Standard School) หลักสูตรตา้ นทจุ รติ ศึกษา (Anti-Corruption Education) หลกั สตู รอาเซยี นศึกษา (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2564) ระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนรอ้ ยเอด็ วิทยาลยั อำเภอเมอื ง จงั หวดั รอ้ ยเอด็ สำนกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษามัธยมศึกษาร้อยเอ็ด สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คำนำ โรงเรยี นรอ้ ยเอ็ดวทิ ยาลัยได้มีการพัฒนาหลกั สูตรสถานศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.๒๕๖๐ ที่มคี วามตอ้ งการในการปรับปรงุ สาระภูมิศาสตร์ให้มคี วามทันสมยั และทนั ต่อสถานการณ์การ เปลยี่ นแปลงในโลกปจั จบุ นั จงึ ไดพ้ ฒั นาหลักสตู รกลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม พ.ศ. ๒๕๖๔ ขึ้น การจัดทำหลักสตู รเล่มน้ี เกดิ จากการวเิ คราะห์หลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน พ.ศ.๒๕๕๑ และ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พื้นฐาน ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.๒๕๖๐ หลักสตู รโรงเรียนมาตรฐานสากล : World-Class Standard School หลกั สตู รอาเซยี นศึกษา หลกั สตู รหน้าที่พลเมือง และหลักสูตรต้านทจุ ริตศกึ ษา (Anti- Corruption Education) เป็นแนวทางในการพัฒนาหลักสูตร ได้พฒั นาหลักสูตรใหส้ อดคล้องกับความต้องการในการ พัฒนาผู้เรยี นในศตวรรษที่ ๒๑ การดำเนนิ งานพฒั นาหลักสูตรครงั้ น้ีไดร้ บั ความร่วมมือจากผ้เู กยี่ วข้อง ได้แก่ คณะ ผูบ้ ริหารทไ่ี ดม้ อบนโยบายในการพัฒนาหลักสูตรและหลักการในการจัดการเรยี นการสอนของโรงเรียนร้อยเอด็ วทิ ยาลัย ได้รบั ความร่วมมือจากคณะครูในกลุม่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรมเป็นอยา่ งดี ซ่งึ คณะผู้จัดทำ หวังเป็นอยา่ งย่ิงวา่ เอกสารประกอบหลักสูตรสถานศกึ ษา กล่มุ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรมเลม่ น้ี จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนไดน้ ำไปใช้ในการพัฒนาการเรียนการสอนเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรยี นใหเ้ ปน็ ไป ตามทศิ ทางและแนวนโยบายในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรยี นร้อยเอ็ดวิทยาลยั ต่อไป (นายวีรศักดิ์ บญุ วเิ ศษ) หวั หน้ากล่มุ สาระการเรียนรูส้ ังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ๒๕ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๔

สารบญั เร่อื ง หนา้ ๑. ส่วนท่ี ๑ บทนำ ๑ หลักสูตรการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐ ๖ กลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม................................................................ ๓๖ ๔๒ ๒. สว่ นที่ ๒ รายวชิ าพน้ื ฐานและรายวชิ าเพิม่ เติม ๔๙ ๕๒ รายวิชาพน้ื ฐานและรายวิชาเพิ่มเติม ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาตอนตน้ ๕๕ กลุ่มสาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม................................................................ ๖๘ ๗๙ ๓. ส่วนที่ ๓ คำอธิบายรายวชิ าพื้นฐาน ๘๔ หลักสูตรสังคมศึกษา ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ ๑ ๘๙ ๙๕ - รายวชิ า ส๒๑๑๐๑ สงั คมศกึ ษา ๑ ...................................................................... ๙๙ ๑๐๓ - รายวิชา ส๒๑๑๐๓ สงั คมศึกษา ๒ ...................................................................... - รายวชิ า ส๒๑๑๐๒ ประวตั ศิ าสตร์ ๑ ...................................................................... - รายวชิ า ส๒๑๑๐๔ ประวตั ศิ าสตร์ ๒ ...................................................................... หลกั สตู รสงั คมศกึ ษา ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๒ - รายวิชา ส๒๒๑๐๑ สงั คมศึกษา ๓ ...................................................................... - รายวิชา ส๒๒๑๐๓ สงั คมศกึ ษา ๔ ...................................................................... - รายวชิ า ส๒๒๑๐๒ ประวัตศิ าสตร์ ๓ ..................................................................... - รายวิชา ส๒๒๑๐๔ ประวตั ศิ าสตร์ ๔ ...................................................................... หลกั สูตรสงั คมศึกษา ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี ๓ - รายวชิ า ส๒๓๑๐๑ สังคมศกึ ษา ๕ ...................................................................... - รายวชิ า ส๒๓๑๐๓ สงั คมศกึ ษา ๖ ...................................................................... - รายวิชา ส๒๓๑๐๒ ประวตั ศิ าสตร์ ๕ ...................................................................... - รายวิชา ส๒๓๑๐๔ ประวตั ศิ าสตร์ ๖ ...................................................................... ๔. ส่วนท่ี ๔ รายวิชาเพ่มิ เติมหนา้ ท่ีพลเมือง ........................................................................... ๑๐๘ ๕. สว่ นท่ี ๕ ภาคผนวก ๑๒๘ คำสั่งคณะอนุกรรมการจัดทำหลกั สตู รกลุม่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม.

สว่ นท่ี ๑

บทนำ กลุม่ สาระการเรียนรู้ สังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม ทำไมต้องเรยี น สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ช่วยให้ผ้เู รยี นมีความรู้ ความเขา้ ใจ การดำรงชวี ิตของมนษุ ย์ทง้ั ในฐานะปัจเจกบคุ คลและการอยู่รว่ มกันในสงั คม การปรบั ตวั ตามสภาพแวดล้อม การจดั การทรัพยากรท่ีมีอยู่อย่างจาํ กดั เขา้ ใจถึงการพฒั นา เปล่ยี นแปลงตามยคุ สมัยกาลเวลาตามเหตปุ ัจจัย ต่าง ๆ เกิดความเข้าใจในตนเอง และผู้อืน่ มคี วามอดทน อดกลน้ั ยอมรับในความแตกตา่ ง และมคี ุณธรรม สามารถนาํ ความรู้ไปปรับใช้ในการดําเนนิ ชวี ิต เป็นพลเมืองดขี องประเทศชาติ และสังคมโลก เรยี นรู้อะไรใน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ว่าด้วยการอยู่รว่ มกนั ในสงั คม ท่ีมคี วาม เชื่อมสมั พนั ธ์กัน และมีความแตกต่างกันอย่างหลากหลาย เพื่อช่วยให้สามารถปรับตนเองกบั บรบิ ท สภาพ แวดล้อม เป็นพลเมืองดี มีความรบั ผิดชอบ มคี วามรู้ ทักษะ คุณธรรม และค่านยิ มที่เหมาะสม โดยได้ กาํ หนดสาระต่างๆ ไว้ ดงั น้ี • ศาสนา ศลี ธรรมและจริยธรรม แนวคิดพ้ืนฐานเก่ยี วกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หลักธรรม ของ พระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนบั ถือ การนําหลกั ธรรมคําสอนไปปฏิบัติในการพฒั นาตนเอง และการอยู่ รว่ มกันอยา่ งสันตสิ ุข เป็นผู้กระทำความดี มีค่านยิ มทดี่ งี าม พัฒนาตนเองอยู่เสมอ รวมท้ังบำเพญ็ ประโยชน์ ตอ่ สังคมและส่วนรวม • หน้าทีพ่ ลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิต ระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบนั การปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั รยิ ์ทรงเป็นประมขุ ลกั ษณะและความสำคัญ การเป็นพลเมืองดี ความ แตกต่างและความหลากหลายทางวัฒนธรรม ความเชือ่ การปลูกฝังคา่ นิยม ต่อตา้ นการทุจรติ ทุกรูปแบบ ตาม ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั ริย์ทรงเปน็ ประมขุ สทิ ธิ หน้าที่ เสรภี าพการดำเนินชีวิตอย่างสนั ติสขุ ใน สังคมไทยและสังคมโลก • เศรษฐศาสตร์ การผลิต การแจกจ่าย และการบรโิ ภคสินค้าและบริการ การบรหิ ารจัดการ ทรัพยากรท่มี ี อยู่อย่างจำกัดอย่างมีประสิทธิภาพ การดำรงชวี ิตอย่างมีดลุ ยภาพ และการนำหลกั เศรษฐกจิ พอเพียงไปใช้ใน ชวี ติ ประจำวนั • ประวัติศาสตร์ เวลาและยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตร์ วธิ กี ารทางประวัติศาสตร์ พฒั นาการของ มนุษยชาติจาก อดีตถงึ ปัจจบุ ัน ความสมั พนั ธ์และเปลย่ี นแปลงของเหตุการณ์ตา่ งๆ ผลกระทบทเี่ กิดจากเหตุการณ์สำคัญในอดตี บคุ คลสาํ คัญที่มีอิทธพิ ลต่อการเปลีย่ นแปลงต่างๆ ในอดีต ความเป็นมาของชาติไทย วฒั นธรรมและภมู ปิ ัญญา ไทย แหล่งอารยธรรมทส่ี ําคัญของโลก

๒ • ภมู ิศาสตร์ ลกั ษณะของโลกทางกายภาพ ลกั ษณะทางกายภาพ แหล่งทรพั ยากร และภมู ิอากาศ ของ ประเทศไทย และภูมิภาคต่างๆ ของโลก การใช้แผนทแ่ี ละเคร่อื งมือทางภูมิศาสตร์ ความสัมพันธ์กันของส่งิ ต่างๆ ในระบบธรรมชาติ ความสมั พันธ์ของมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และสง่ิ ท่ีมนุษย์สร้างข้ึน การ นําเสนอข้อมูลภูมิสารสนเทศ การอนรุ ักษ์สิง่ แวดล้อมเพื่อการพฒั นาท่ียัง่ ยนื มาตรฐานการเรียนรู้ กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเขา้ ใจประวตั ิ ความสำคัญ ศาสดา หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนา เป็น ศาสนาทต่ี นนับถือและศาสนาอนื่ มีศรทั ธาที่ถกู ต้องยึดม่นั และปฏิบตั ติ ามหลกั ธรรมเพ่อื อยู่รว่ มกนั อยา่ งสนั ติสุข มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏบิ ัตติ นเป็นศาสนิกชนทด่ี ี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา หรือศาสนาทต่ี นนับถือ สาระที่ ๒ หน้าทีพ่ ลเมือง วัฒนธรรม และการดาํ เนนิ ชีวติ ในสงั คม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมอื งดี มีค่านิยมที่ดงี ามและธำรง รกั ษาประเพณีและวฒั นธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่รว่ มกันใน สังคมไทยและสงั คมโลก อย่างสนั ติสุข มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสงั คมปัจจบุ นั ยดึ มั่น ศรัทธา และธำรง รกั ษา ไว้ ซง่ึ การปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตรยิ ์ทรงเปน็ ประมุข สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจดั การทรพั ยากรการผลิตและการบรโิ ภค การใช้ ทรพั ยากรทีม่ ีอยู่อย่างจำกัดได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพและคุ้มค่ารวมทั้งเขา้ ใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพยี ง เพอื่ การดารงชวี ติ อย่างมดี ลุ ยภาพ มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกจิ ตางๆ ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกิจและ ความจำเป็นของการร่วมมอื ทางเศรษฐกจิ ในสงั คมโลก สาระท่ี ๔ ประวัติศาสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตร์ สามารถใช้ วิธกี ารทางประวัตศิ าสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ตางๆ อยา่ งเป็นระบบ มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาตจิ ากอดีตจนถงึ ปัจจบุ นั ในด้านความสัมพันธ์และการ เปลย่ี นแปลงของเหตกุ ารณ์อย่างตอ่ เน่ืองตระหนกั ถึงความสำคัญและสามารถวเิ คราะห์ผลกระทบทเ่ี กิดข้ึน มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเปน็ มาของชาตไิ ทย วฒั นธรรม ภมู ิปัญญาไทย มคี วามรกั ความภูมิใจ และธำรงความเป็นไทย

๓ สาระที่ ๕ ภูมศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลกั ษณะทางกายภาพของโลก และความสมั พันธ์ของสรรพสงิ่ ซ่ึงมีผลต่อกัน ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภมู ิศาสตร์ในการคน้ หา วเิ คราะห์ และสรปุ ข้อมูลตามกระบวนการทางภมู ิศาสตร์ ตลอดจนใชภ้ มู ิสารสนเทศอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏสิ มั พนั ธ์ระหว่างมนษุ ย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพท่ีก่อให้เกิดการ สร้างสรรคว์ ถิ กี ารดำเนินชีวติ มีจิตสานกึ และมสี ่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรและส่งิ แวดล้อมเพอ่ื การพัฒนา ทย่ี ั่งยืน คณุ ภาพผู้เรยี น จบช้นั มัธยมศึกษาปีที่ ๓ • มีความรู้เกี่ยวกบั ความเป็นไปของโลก โดยการศกึ ษาประเทศไทยเปรยี บเทยี บกบั ประเทศ ในภมู ิภาค ต่างๆในโลก เพ่ือพัฒนาแนวคิด เร่อื งการอยู่รว่ มกันอย่างสนั ติสขุ • มีทกั ษะทจี่ ำเปน็ ต่อการเป็นนกั คดิ อย่างมวี ิจารณญาณได้รับการพฒั นาแนวคิด และขยาย ประสบการณ์ เปรียบเทียบระหว่างประเทศไทยกบั ประเทศในภูมภิ าคต่าง ๆ ในโลก ได้แก่ เอเชยี ออสเตรเลีย โอเชยี เนยี แอฟริกา ยโุ รป อเมริกาเหนือ อเมริกาใต้ ในด้านศาสนา คุณธรรม จริยธรรม ค่านยิ ม ความเชื่อ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วฒั นธรรม การเมืองการปกครอง การต่อตา้ นการทจุ รติ ประวตั ศิ าสตร์และ ภูมศิ าสตร์ ด้วยวิธีการทางประวัติศาสตร์และสงั คมศาสตร์ • รู้และเขา้ ใจแนวคิดและวเิ คราะห์เหตกุ ารณใ์ นอนาคต สามารถนำมาใช้เป็นประโยชน์ในการดำเนนิ ชวี ิต และวางแผนการดำเนนิ งานได้อย่างเหมาะสม

๔ วสิ ัยทัศน์ (Vision) กลุ่มสาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม “ผเู้ รยี นมีความรู้ คู่คุณธรรม มีจิตสำนึกในความเป็นพลเมอื งดีตามวถิ ีประชาธปิ ไตย อันมี พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข สบื สานภมู ปิ ัญญา วฒั นธรรมไทย เพือ่ ไปสมู่ าตรฐานสากล” พันธกิจ (Mission) กลุ่มสาระการเรยี นรู้ สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม พฒั นาการจัดการเรยี นการสอน เพ่ือสง่ เสรมิ ศกั ยภาพของผู้เรียนในดา้ นวิชาการ คุณธรรม จริยธรรมทกุ มิตริ อบด้าน โดยเนน้ ผ้เู รยี นเปน็ สำคัญ สอดคลอ้ งกบั คุณลกั ษณะอัน พึงประสงค์ เพื่อไปส่มู าตรฐานสากล และมีความเปน็ พลโลกอย่างเตม็ ประสิทธภิ าพและ ประสทิ ธิผล เปา้ ประสงค(์ Gold) กล่มุ สาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ๑. ผู้เรียนมีศกั ยภาพท้ังด้านวชิ าการควบคคู่ ุณธรรม จริยธรรม สอดคลอ้ งกบั คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ ๒. ผเู้ รียนมคี วามรู้ความสามารถไปสมู่ าตรฐานสากล และมีความเป็นพลโลก ๓. ผู้เรยี นมีความเป็นพลเมอื งดี มจี ิตสาธารณะ ต่อตา้ นการทุจรติ และสามารถอยู่ร่วมในสังคมได้อยา่ ง มีความสขุ ๔. ผู้เรียนเกดิ ความรัก ความภูมใิ จ และหวงแหนชุมชนของตนเอง ๕. ผเู้ รียนมคี วามรคู้ วามสามารถนำความรู้ด้านภูมปิ ัญญาและวฒั นธรรมมาใช้ให้เกดิ ประโยชน์สูงสุด เปา้ หมาย (Goal) กล่มุ สาระการเรยี นรู้ สังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม “เป็นเลศิ วชิ าการ สอ่ื สารสองภาษา ลำ้ หน้าทางความคดิ ผลิตงานอย่างสร้างสรรค์ ร่วมกันรบั ผดิ ชอบ ตอ่ สงั คมโลก”

๕ คณุ ลักษณะทพี่ ึงประสงค์ ๘ ประการ ๒. ซ่ือสตั ย์ ๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ ๔. ใฝ่เรียนรู้ ๓. มวี ินยั ๖. มุ่งมั่นในการทำงาน ๕. อยูอ่ ย่างพอเพียง ๘. มจี ิตสาธารณะ ๗. รักความเปน็ ไทย สมรรถนะที่สำคัญของผเู้ รียน ๕ ด้าน ๑. ความสามารถในการสื่อสาร ๒. ความสามารถในการคดิ ๓. ความสามารถในการแก้ปัญหา ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต ๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี อัตลกั ษณข์ องผู้เรยี นโรงเรียนร้อยเอด็ วทิ ยาลยั “มคี วามรู้ คู่คุณธรรม นำสงั คม” คณุ ลกั ษณะเด็กไทยในศตวรรษท่ี ๒๑ ๓Rs อา่ นออก(Reading) เขยี นได้ (writing) คิดเลขเป็น (Arithmetic) ๘Cs ๑. คดิ อย่างมวี ิจารณญาณและทักษะการแก้ปญั หา (Critical Thinking and Solving Problem) ๒. ทกั ษะด้านสรา้ งสรรค์และนวัตกรรม (Creativity and innovation) ๓. ทักษะความร่วมมือและการทำงานเปน็ ทีม ภาวะผ้นู ำ (Collaboration Teamwork and Leadership) ๔. ทักษะดา้ นความเข้าใจความตา่ งของวัฒนธรรม กระบวนทัศน์ (Cross Cultural Understanding) ๕. ทกั ษะด้านการสือ่ สาร สารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ (Communication Information and Media Literacy) ๖. ทักษะดา้ นคอมพิวเตอร์ และการรู้เท่าทันเทคโนโลยี (Computing and ICT Literacy) ๗. ทักษะอาชพี และการเรียนรู้ (Career and leaning Self-reliance) ๘. ความมเี มตตา วนิ ยั คณุ ธรรม และจริยธรรม (Compassion)

สว่ นท่ี ๒

๗ รายวิชาพ้นื ฐาน ระดับชน้ั มัธยมศึกษาตอนตน้ กล่มุ สาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ภาคเรียนท่ี ๑ ภาคเรยี นท่ี ๒ รายวิชา ชวั่ โมง หน่วยกติ รายวชิ า ชั่วโมง หนว่ ยกิต ๑.๕ ๑.๕ ส๒๑๑๐๑ สังคมศึกษา ๑ ๓ ๐.๕ ส๒๑๑๐๓ สังคมศึกษา ๒ ๓ ๐.๕ ๑.๕ ๑.๕ ส๒๑๑๐๒ ประวตั ิศาสตร์ ๑ ๑ ๐.๕ ส๒๑๑๐๔ ประวตั ิศาสตร์ ๒ ๑ ๐.๕ ๑.๕ ๑.๕ ส๒๒๑๐๑ สังคมศึกษา ๓ ๓ ๐.๕ ส๒๒๑๐๓ สังคมศึกษา ๔ ๓ ๐.๕ ส๒๒๑๐๒ ประวตั ศิ าสตร์ ๓ ๑ ส๒๒๑๐๔ ประวตั ิศาสตร์ ๔ ๑ ส๒๓๑๐๑ สังคมศึกษา ๕ ๓ ส๒๓๑๐๓ สังคมศึกษา ๖ ๓ ส๒๓๑๐๒ ประวตั ศิ าสตร์ ๕ ๑ ส๒๓๑๐๔ ประวัตศิ าสตร์ ๖ ๑

๘ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเขา้ ใจประวตั ิ ความสำคญั ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาทีต่ นนับถือและ ศาสนาอ่นื มีศรัทธาท่ถี ูกต้อง ยดึ มน่ั และปฏิบตั ติ ามหลักธรรม เพ่อื อยู่รว่ มกันอย่างสนั ติสุข ชน้ั ตัวชี้วัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม.๑ ๑. อธิบายการเผยแผ่ ๑. การสังคายนา พระพุทธศาสนา หรือศาสนาท่ตี น ๒. การเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนาเข้าสู่ประเทศไทย นับถอื สู่ประเทศ ไทย ๒. วเิ คราะห์ความสำคญั ของ ๑. ความสำคัญของพระพุทธศาสนาต่อสงั คมไทย ใน พระพทุ ธศาสนา หรือศาสนาที่ตน ฐานะเป็น นบั ถอื ที่มีต่อสภาพแวดล้อมใน - ศาสนาทีค่ นสว่ นใหญ่นบั ถือ สังคมไทย รวมท้งั การพัฒนาตน - สถาบันหลักของสงั คมไทย และครอบครัว - สภาพแวดล้อมท่กี ว้างขวาง และครอบคลุมสังคมไทย - การพฒั นาตนและครอบครัว ๓. วเิ คราะห์พุทธประวตั ิต้งั แต่ ๑. สรปุ และวิเคราะหพ์ ทุ ธประวตั ิ ประสูตจิ นถึง บำเพ็ญทุกรกิริยา - ประสูติ หรือประวตั ศิ าสดาทีต่ นนบั ถือ - เทวทูต ๔ ตามที่กำหนด - การแสวงหาความรู้ - การบำเพ็ญทุกรกริ ิยา ๔. วิเคราะห์และประพฤติตนตาม ๑. พุทธสาวก พุทธสาวกิ า แบบอย่างการ ดำเนนิ ชีวติ และ - พระมหากัสสปะ - พระอบุ าลี ข้อคิดจากประวตั สิ าวก ชาดก/ - อนาถบิณฑกิ ะ - นางวิสาขา เรื่องเลา่ และศาสนิกชนตัวอย่าง ๒. ชาดก ตามที่กำหนด - อมั พชาดก - ตติ ตริ ชาดก ๕. อธิบายพทุ ธคณุ และข้อธรรม ๑. พระรัตนตรัย - พุทธคุณ ๙ สำคญั ในกรอบ อริยสัจ ๔ หรอื ๒. อริยสจั ๔ หลกั ธรรมของศาสนาทต่ี นนบั ถอื - ทกุ ข(์ ธรรมท่ีควรรู้) ขนั ธ์ ๕ , ธาตุ ๔ ตามทีก่ ำหนด เห็นคุณค่าและนำไป - สมุทยั (ธรรมทีค่ วรละ) หลักกรรม อบายมุข ๖ พฒั นา แก้ปัญหาของตนเองและ - นโิ รธ (ธรรมที่ควรบรรล)ุ สขุ ๒ (กายกิ , เจตสกิ ) คิหิสขุ ครอบครัว - มรรค (ธรรมทค่ี วรเจรญิ ) ไตรสกิ ขากรรมฐาน ๒ ปธาน ๔โกศล ๓ มงคล ๓๘-ไมคบคนพาล - คบบัณฑติ - บูชาผู้ควรบูชา

๙ ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ๓. พทุ ธศาสนสุภาษติ ยํ เว เสวติ ตาทิโส คบคนเช่นใดเป็นคนเช่นนนั้ อตตฺ นา โจทยตฺตานํ จงเตือนตน ด้วยตน นสิ มฺม กรณํ เสยโฺ ย ใคร่ครวญกอ่ นทาํ จึงดี ทุราวาสา ฆรา ทุกฺขา เรือนที่ครองไม่ดีนําทุกขม์ าให้ ๖. เหน็ คณุ ค่าของการพฒั นาจิต โยนโิ สมนสิการ เพื่อการเรียนรู้ และการดำเนินชีวติ - วิธีคิดแบบคณุ ค่าแท้ – คณุ คา่ เทียม ดว้ ยวิธคี ิดแบบโยนิโสมนสกิ ารคือ - วธิ คี ดิ แบบคณุ - โทษและทางออก วธิ คี ดิ แบบคุณค่าแท้ – คุณค่าเทียม และวิธคี ดิ แบบคุณ – โทษ และ ทางออก หรือ การพัฒนาจติ ตาม แนวทางของศาสนาทตี่ นนับถือ ๗. สวดมนต์ แผ่เมตตา บรหิ ารจิต - สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา และเจริญ ปัญญาด้วยอานาปานสติ - วิธปี ฏิบตั แิ ละประโยชน์ของการบริหารจติ และ เจรญิ หรือตามแนวทางของ ศาสนาท่ีตน ปัญญา การฝึกบริหารจติ และเจริญ ปัญญาตามหลัก นบั ถอื ตามทก่ี ำหนด สตปิ ัฎฐานเน้น อานาปานสติ - นําวธิ ีการบริหารจิตและเจรญิ ปัญญาไปใช้ใน ชวี ติ ประจําวนั ๘. วเิ คราะห์และปฏบิ ตั ติ นตาม - หลกั ธรรม (ตามสาระการเรียนรู้ ขอ้ ๕) หลกั ธรรมทาง ศาสนาที่ตนนับถือ ในการดำรงชีวิตแบบพอเพียง และ ดูแลรักษาสิง่ แวดล้อมเพ่อื การอยู่ รว่ มกนั ได้อย่างสันติสุข ๙. วเิ คราะห์เหตผุ ลความจำเป็นที่ - ศาสนิกชนของศาสนาต่าง ๆ มกี ารประพฤติ ปฏบิ ัติ ทุกคนต้อง ศึกษาเรียนรู้ศาสนา ตนและวถิ กี ารดำเนินชีวิต แตกต่างกนั ตามหลักความเชือ่ อื่นๆ และคำสอน ของศาสนาที่ตนนับถอื ๑๐. ปฏิบัติตนตอ่ ศาสนกิ ชนอื่นใน - การปฏิบตั ิอย่างเหมาะสมต่อศาสนิกชนอื่น สถานการณ์ต่างๆไดอ้ ยา่ งเหมาะสม ในสถานการณต์ างๆ ๑๑. วิเคราะห์การกระทำของ - ตวั อย่างบุคคลในทอ้ งถ่นิ หรือประเทศท่ีปฏิบัติตนเป็น บคุ คลท่เี ป็น แบบอย่างด้านศาสน แบบอย่างด้านศาสนสัมพนั ธ์หรือมี ผลงานด้านศาสน สัมพันธ์ และนำเสนอแนวทางการ สัมพันธ์ ปฏิบัติของตนเอง

๑๐ มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนกั และปฏบิ ตั ิตนเป็นศาสนกิ ชนท่ีดี และธำรงรักษาพระพทุ ธศาสนาหรือ ศาสนา ท่ตี นนับถือ ชน้ั ตวั ชีว้ ดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง ม.๑ ๑. บำเพญ็ ประโยชน์ต่อศาสนสถาน การบำเพ็ญประโยชน์และการบำรงุ วัด ของ ศาสนาทต่ี นนบั ถือ ๒. อธบิ ายจริยวตั รของสาวกเพ่อื ๑. วถิ ีชีวติ ของพระภิกษุ เป็นแบบอย่างในการประพฤติ ๒. บทบาทของพระภกิ ษุในการเผยแผ่ พระพุทธศาสนา ปฏบิ ตั ิและ ปฏบิ ัติตนอย่าง เช่น การแสดงธรรม ปาฐกถา ธรรม การประพฤติตนให้ เหมาะสมต่อสาวกของศาสนาท่ีตน เป็นแบบอยา่ ง นบั ถือ ๓. การเข้าพบพระภกิ ษุ ๔. การแสดงความเคารพ การประนมมือ การไหว การ กราบ การเคารพ พระรตั นตรยั การฟังเจริญ พระพุทธ มนต์ การฟังสวดพระอภธิ รรม การฟังพระธรรมเทศนา ๓. ปฏบิ ตั ติ นอย่างเหมาะสมต่อ ปฏิบัตติ นอย่างเหมาะสมต่อเพอ่ื นตามหลัก บุคคลตางๆ ตามหลักศาสนาท่ตี น พระพุทธศาสนา หรือศาสนาทีต่ นนับถือ นบั ถือ ตามทกี่ ำหนด ๔. จดั พิธกี รรม และปฏบิ ตั ติ นใน ๑. การจัดโต๊ะหมูบชู า แบบ หมู่๔ หมู่ ๕ หมู่ ๗ หมู่ ๙ ศาสนพิธี พิธีกรรมได้ถูกต้อง ๒. การจดุ ธูปเทยี น การจดั เครือ่ งประกอบโต๊ะหมบู ูชา ๓. คาํ อาราธนาตางๆ ๕. อธิบายประวัติ ความสำคัญ ๑. ประวตั ิและความสำคญั ของวันธรรมสวนะ วัน และ ปฏบิ ตั ิตนในวันสำคญั ทาง เขา้ พรรษา วันออกพรรษา วนั เทโวโรหณะ ศาสนาท่ตี นนบั ถือ ตามท่กี ำหนด ๒. ระเบียบพธิ ี พิธีเวยี นเทยี น การปฏิบตั ติ นในวัน ไดถ้ ูกตอ้ ง มาฆบชู า วันวสิ าขบูชา วนั อฏั ฐมีบูชาวนั อาสาฬหบูชาวนั ธรรมสวนะและเทศกาลสำคัญ สาระท่ี ๒ หน้าที่พลเมือง วฒั นธรรม และการดำเนนิ ชวี ิตในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบตั ิตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมอื งดี มีค่านยิ มที่ดีงาม และธำรงรกั ษา ประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชวี ิตอยรู่ ว่ มกนั ในสังคมไทย และ สังคมโลกอย่างสันตสิ ขุ ชน้ั ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม.๑ ปฏบิ ัติตามกฎหมายในการคุ้มครอง ๑. กฎหมายในการคมุ้ ครองสิทธขิ องบุคคล - กฎหมาย สทิ ธิของบคุ คล การคุ้มครองเดก็ - กฎหมายการศกึ ษา - กฎหมายการ คมุ้ ครองผู้บรโิ ภค - กฎหมายลิขสิทธิ์ ๒. ประโยชน์ของการปฏิบตั ิตนตาม กฎหมายการ คมุ้ ครองสทิ ธิของบคุ คล

๑๑ ชั้น ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง ม. ๑ ๒. ระบุ ความสามารถของตนเอง - บทบาทและหน้าทขี่ องเยาวชนท่มี ีต่อสังคมและ ในการทำประโยชน์ ตอ่ สังคมและ ประเทศชาติ โดยเน้นจิต สาธารณะ เช่น เคารพกติกา ประเทศชาติ สงั คม ปฏิบตั ิตนตามกฎหมาย มสี ่วนรวมและ รบั ผดิ ชอบในกจิ กรรมทางสังคม อนุรกั ษ์ ทรพั ยากรธรรมชาติ รกั ษาสาธารณประโยชน์ ๓. อภิปรายเก่ียวกบั คณุ ค่าทาง ๑. ความคล้ายคลึงและความแตกต่างระหว่าง วฒั นธรรม วัฒนธรรมทเี่ ป็นปจั จยั ในการสร้าง ไทยกบั วฒั นธรรมของประเทศ ในภมู ิภาคเอเชยี ความสมั พันธ์ทด่ี ี หรืออาจนำไปสู่ ตะวันออกเฉยี งใต้ ความเขา้ ใจผิดต่อกัน ๒. วัฒนธรรมท่เี ป็นปจั จัยในการสร้าง ความสัมพนั ธ์ที่ดี หรอื อาจนำไปสู่ความเขา้ ใจผิดต่อกนั ๔. แสดงออกถึงการเคารพในสิทธิ ๑.วิธปี ฏบิ ตั ติ นในการเคารพในสทิ ธิของตนเองและผู้อ่นื ของตนเองและผู้อ่นื ๒. ผลที่ได้จากการเคารพในสทิ ธขิ องตนเองและผู้อน่ื มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมอื งการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมัน่ ศรัทธา และธำรงรักษาไว้ซึ่ง การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริย์ทรงเป็นประมุข ช้ัน ตวั ช้วี ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม.๑ ๑. อธิบายหลกั การ เจตนารมณ์ - หลกั การ เจตนารมณ์ โครงสร้าง และสาระสำคญั โครงสร้าง และ สาระสำคัญของ ของรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย ฉบับปัจจบุ นั รฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย ฉบบั ปัจจบุ ันโดยสังเขป ๒. วิเคราะห์บทบาทการถ่วงดุล - การแบง่ อาํ นาจ และการ ถ่วงดุลอํานาจอธปิ ไตยท้ัง ๓ ของอํานาจอธปิ ไตยในรฐั ธรรมนูญ ฝ่าย คือนิติบญั ญัติ บริหาร ตลุ าการ ตามทรี่ ะบุใน แห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบัน รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร ไทยฉบับปัจจุบัน ๓. ปฏบิ ัติตนตามบทบญั ญัติของ - การปฏบิ ตั ติ นตามบทบัญญัติของรฐั ธรรมนูญแห่ง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ราชอาณาจกั รไทยฉบับปัจจุบันเกยี่ วกับสิทธิ เสรภี าพ ฉบบั ปัจจุบนั ท่ีเกยี่ วของกบั ตนเอง และหน้าที่

๑๒ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส.๓.๑ เข้าใจและสามารถบรหิ ารจดั การทรพั ยากรในการผลิตและการบริโภคการใช้ทรัพยากรท่ี มี อยจู่ ำกัดได้อย่างมีประสิทธภิ าพและคุ้มค่า รวมท้ังเขา้ ใจหลักการของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพื่อการดำรงชีวติ อย่าง มีดลุ ยภาพ ชน้ั ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๑ ๑. อธิบายความหมาย และ ๑. ความหมายและความสำคัญของเศรษฐศาสตร์ ความสำคญั ของ เศรษฐศาสตร์ เบ้ืองต้น ๒. ความหมายของคาํ ว่าทรัพยากรมีจำกัดกบั ความ ตอ้ งการทไี่ มจ่ ำกัด ความขาดแคลน การเลอื กและค่าเสยี โอกาส ๒. วเิ คราะห์ค่านยิ มและ พฤติกรรม ๑. ความหมายและความสำคัญของการบริโภคอย่างมี การบรโิ ภคของ คนในสงั คมซ่ึง ประสทิ ธิภาพ ส่งผลต่อ เศรษฐกิจของชุมชนและ ๒. หลกั การในการบรโิ ภคท่ดี ี ประเทศ ๓. ปัจจยั ที่มีอทิ ธพิ ลต่อพฤตกิ รรมการบริโภค ๔. ค่านยิ มและพฤตกิ รรมของการบรโิ ภคของคนในสังคม ปัจจุบัน รวมทงั้ ผลดี และผลเสยี ของพฤติกรรมดังกล่าว ๓. อธบิ ายความเป็นมา หลักการ ๑. ความหมายและความเป็นมาของ ปรัชญาของ และความสำคัญ ของปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพยี งต่อสงั คมไทย ๒. ความเป็นมาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และหลกั การทรง งานของ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หวั ฯ รัชกาลที่ ๙ รวมทง้ั โครงการตามพระราชดำริ ๓. หลักการของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๔. การประยุกตใ์ ช้ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในการ ดำรงชีวติ ๕. ความสำคญั คณุ ค่าและประโยชน์ของ ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงต่อสงั คมไทย มาตรฐาน ส.๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกจิ และความ จำเป็นของการร่วมมือกนั ทางเศรษฐกจิ ในสังคมโลก ช้นั ตัวช้วี ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม.๑ ๑. วเิ คราะห์บทบาทหน้าท่ีและ ๑. ความหมาย ประเภท และความสำคัญของ สถาบนั ความ แตกตา่ งของสถาบันการเงนิ การเงินทม่ี ีต่อระบบเศรษฐกจิ แตล่ ะประเภท และธนาคารกลาง ๒. บทบาทหน้าทแ่ี ละความสำคญั ของธนาคารกลาง ๓. การหารายได้ รายจ่าย การออม การลงทนุ ซึ่งแสดง ความสัมพนั ธ์ระหว่างผู้ผลติ ผู้บริโภค และ สถาบัน การเงิน

๑๓ ช้นั ตัวชวี้ ดั สาระการเรยี นร้แู กนกลาง ม.๑ ๒. ยกตวั อย่างที่สะทอ้ นให้เห็นการ ๑. ยกตัวอยา่ งทสี่ ะท้อนให้เห็นการพงึ่ พาอาศยั กัน และ พ่งึ พา อาศยั กนั และการแข่งขนั กัน กนั การแข่งขันกันทางเศรษฐกจิ ในประเทศ ทางเศรษฐกิจ ในประเทศ ๒. ปัญหาเศรษฐกิจในชมุ ชน ประเทศ และเสนอแนว ทางแก้ไข ๓. ระบุปจั จัยท่ีมอี ิทธิพลต่อการ ๑. ความหมายและกฎอปุ สงค์ อปุ ทาน กําหนด อุปสงคแ์ ละอปุ ทาน ๒. ปัจจยั ที่มอี ทิ ธพิ ลต่อการกําหนดอปุ สงค์และอปุ ทาน ๔. อภปิ รายผลของการมีกฎหมาย ๑. ความหมายและความสําคัญของทรัพย์สนิ ทาง ปัญญา เกย่ี วกบั ทรพั ย์สินทางปญั ญา ๒. กฎหมายทีเ่ ก่ียวกบั การคมุ ครองทรัพย์สนิ ทาง ปัญญา พอสังเขป ๓. ตวั อย่างการละเมิดแห่งทรัพย์สินทางปัญญาแตล่ ะ ประเภท สาระท่ี ๔ประวตั ศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยุคสมยั ทางประวัติศาสตร์ สามารถใช้ วิธีการ ทางประวัติศาสตร์มาวเิ คราะห์เหตกุ ารณ์ต่างๆ อยา่ งเป็นระบบ ชนั้ ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง ม.๑ ๑. วิเคราะห์ความสาํ คญั ของเวลา ๑. ตวั อย่างการใช้เวลา ช่วงเวลาและยุคสมัย ท่ปี รากฏใน ในการศึกษาประวัติศาสตร์ เอกสารประวัติศาสตร์ไทย ๒. ความสาํ คัญของเวลา และช่วงเวลาสําหรบั การศกึ ษา ประวตั ศิ าสตร์ ๓. ความสัมพนั ธ์และความสําคญั ของอดีตทม่ี ีต่อปัจจุบัน และอนาคต ๒. เทยี บศกั ราชตาม ระบบต่างๆที่ ๑. ทมี่ าของศักราชทปี่ รากฏในเอกสารประวตั ศิ าสตร์ ใช้ศึกษา ประวตั ิศาสตร์ ไทย ได้แก่ จ.ศ. / ม.ศ. /ร.ศ./ พ.ศ. / ค.ศ. และ ฮ.ศ. ๒. วธิ กี ารเทียบศกั ราชต่างๆ และตัวอย่างการเทยี บ ๓. ตัวอย่างการใช้ศักราชต่าง ๆ ท่ีปรากฏในเอกสาร ประวัตศิ าสตร์ ไทย

๑๔ ชัน้ ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ๓. นําวธิ กี ารทาง ประวัตศิ าสตร์มา ๑. ความหมายและความสำคัญของประวตั ิศาสตร์ และ ใช้ ศกึ ษาเหตุการณ์ทาง วิธกี ารทาง ประวตั ศิ าสตร์ทีม่ ีความ สมั พันธ์เชอื่ มโยงกัน ประวตั ิศาสตร์ ๒. ตัวอย่างหลกั ฐานในการศึกษาประวัตศิ าสตร์ไทยสมยั สโุ ขทยั ท้ัง หลักฐานชั้นตน และหลกั ฐานชั้นรอง ( เชอ่ื มโยงกบั มฐ. ส ๔.๓) เชน่ ขอ้ ความ ในศลิ าจารึก สมัยสโขทยั เป็นต้น ๓. นําวธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร์ไปใช้ศึกษาเรื่องราวของ ประวัติศาสตร์ ไทยที่มีอยู่ในท้องถนิ่ ตนเองในสมัยใดกไ็ ด้ (สมัยก่อนประวตั ศิ าสตร์ สมัยกอ่ นสโุ ขทัย สมยั สุโขทัย สมัยอยธุ ยา สมัยธนบรุ ี สมัยรตั นโกสนิ ทร์ ) และ เหตุการณส์ ำคัญในสมัยสโุ ขทัย มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถงึ ปัจจุบนั ในด้านความสมั พันธ์และการ เปล่ยี นแปลงของเหตกุ ารณ์อยา่ งต่อเนื่องตระหนักถึงความสำคญั และสามารถ วิเคราะห์ผลกระทบทเี่ กดิ ขน้ึ ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนร้แู กนกลาง ม.๑ ๑. อธบิ ายพฒั นาการ ทางสังคม ๑. ที่ตัง้ และสภาพทางภูมศิ าสตร์ ของประเทศต่าง ๆ ใน เศรษฐกจิ และการเมืองของ ภมู ิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ ท่ีมผี ลต่อพฒั นาการ ประเทศต่าง ๆ ใน ภูมิภาคเอเชยี ทางดา้ นต่างๆ ตะวันออกเฉยี งใต้ ๒. พัฒนาการทางสังคม เศรษฐกจิ และการเมืองของ ประเทศตาง ๆ ในภูมิภาค เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ๒. ระบุความสำคัญ ของแหล่ง ๑. ที่ต้งั และความสำคัญของ แหล่งอารยธรรมในภูมภิ าค อารยธรรม ในภูมิภาคเอเชีย เอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ เช่น แหล่งมรดกโลกในประเทศ ตะวนั ออกเฉียงใต้ ตา่ ง ๆของเอเชียตะวันออก เฉียงใต้ ๒. อทิ ธิพลของอารยธรรม โบราณในดินแดนไทยทีม่ ตี ่อ พฒั นาการของสังคมไทยใน ปัจจุบัน

๑๕ มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาตไิ ทย วัฒนธรรม ภมู ปิ ัญญาไทย มคี วามรกั ความภมู ใิ จและ ธำรงความเป็นไทย ช้นั ตัวช้ีวดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม.๑ ๑. อธบิ ายเร่ืองราวทาง ๑. สมัยก่อนประวตั ศิ าสตร์ในดินแดนไทย โดยสังเขป ประวตั ศิ าสตร์สมัยก่อนสโุ ขทัยใน ๒. รัฐโบราณในดินแดนไทย เช่น ศรีวชิ ัย ตามพรลงิ ค์ ดินแดนไทย โดยสงั เขป ทวารวดี เป็นต้น ๒. วิเคราะห์พฒั นาการ ของ ๓. รฐั ไทยในดนิ แดนไทย เช่น ล้านนา นครศรีธรรมราช อาณาจักรสโุ ขทัยใน ด้านต่าง ๆ สพุ รรณภูมิ เป็นต้น ๔. การสถาปนาอาณาจกั รสโุ ขทยั และ ปัจจยั ท่เี ก่ยี วข้อง ๓. วิเคราะห์อิทธพิ ล ของ วฒั นธรรม และภมู ิปญั ญาไทยสมัย (ปจั จยั ภายในและปัจจยั ภายนอก ) สุโขทยั และสังคมไทยในปจั จบุ นั ๕. พฒั นาการของอาณาจักรสุโขทัย ในด้านการเมอื งการ ปกครอง เศรษฐกจิ สังคม และความสมั พันธ์ระหว่าง ประเทศ ๖. วฒั นธรรมสมัยสุโขทัย เช่น ภาษาไทย วรรณกรรม ประเพณสี ำคญั ศลิ ปกรรมไทย ๗. ภมู ปิ ัญญาไทยในสมัยสุโขทัย เช่น การชลประทาน เครอื่ งสังคมโลก ๘. ความเสอื่ มของอาณาจักรสโุ ขทัย สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลกั ษณะทางกายภาพของโลก และความสัมพันธ์ของสรรพส่ิงซึง่ มีผลต่อกนั ใช้แผนทแ่ี ละเครอ่ื งมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วเิ คราะห์ และสรุปขอ้ มูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์ ตลอดจนใชภ้ มู ิสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ ช้นั ตวั ชว้ี ัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง ม.๑ ๑. วิเคราะห์ลกั ษณะทางกายภาพ ๑. ทีต่ ้ัง ขนาด และอาณาเขตของทวีปเอเชยี ทวปี ของทวปี เอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย ออสเตรเลีย และโอเชียเนีย การใช้เครือ่ งมือทาง และโอเชียเนีย โดยใช้เคร่อื งมือทาง ภูมศิ าสตร์ เช่น แผนที่ รูปถ่ายทางอากาศ ภาพจาก ภมู ิศาสตร์สืบค้นข้อมูล ดาวเทียมในการสืบคน้ ลกั ษณะทางกายภาพของทวปี เอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย และโอเชียเนีย ๒. อธบิ ายพกิ ัดภูมิศาสตร์ (ละติจดู ๑. พกิ ัดภมู ิศาสตร์ (ละตจิ ูด และลองจิจดู ) และ ลองจิจดู ) เส้นแบ่งเวลา และ ๒. เส้นแบ่งเวลา เปรยี บเทียบวัน เวลาของโลก ๓. การเปรียบเทียบวนั เวลาของโลก

๑๖ ชั้น ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง ม.๑ ๓. วเิ คราะห์สาเหตุการเกิดภัยพิบัติ - สาเหตุการเกดิ ภัยพบิ ัตแิ ละผลกระทบใน ทวีปเอเชยี และผลกระทบในทวปี เอเชีย ทวปี ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย ออสเตรเลียและโอเชยี เนยี มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏสิ มั พันธ์ระหว่างมนษุ ย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพทก่ี ่อให้เกิดการ สร้างสรรค์วถิ ีการดำเนนิ ชวี ติ มจี ติ สำนกึ และมีส่วนร่วมในการจัดการทรพั ยากรและส่ิงแวดล้อมเพอื่ การ พฒั นาทย่ี ั่งยนื ชนั้ ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นร้แู กนกลาง ม.๑ ๑. สํารวจและระบุ ทาํ เลที่ตั้งของ - ทาํ เลทตี่ ้ังของกจิ กรรมทางเศรษฐกิจ และสงั คม เช่น กิจกรรมทาง เศรษฐกจิ และสังคม พน้ื ท่ีเพาะปลูกและเลี้ยงสตั ว์ แหล่ง ประมง การกระจาย ในทวีปเอเชียทวปี ออสเตรเลีย ของภาษาและศาสนา ในทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลยี และโอเชียเนยี และโอเชยี เนีย ๒. วิเคราะห์ปจั จัย ทางกายภาพ - ปัจจยั ทางกายภาพและปัจจยั ทาง สงั คมทีส่ ่งผลต่อการ และ ปัจจัยทางสังคมท่ี ส่งผลต่อ เปลี่ยนแปลง โครงสร้างทางประชากร สิง่ แวดล้อม ทำเลที่ตงั้ ของกจิ กรรมทาง เศรษฐกิจ สังคมและวฒั นธรรมใน ทวีปเอเชยี ทวปี เศรษฐกิจและสังคม ในทวีปเอเชยี ออสเตรเลียและโอเชียเนยี ทวปี ออสเตรเลยี และโอเชียเนีย ๓. สืบคน้ อภิปราย ประเดน็ ปัญหา - ประเด็นปัญหาจากปฏสิ ัมพันธ์ ระหว่างสงิ่ แวดล้อม จาก ปฏิสัมพันธ์ระหว่าง ทางกายภาพกับ มนุษย์ท่เี กิดขน้ึ ในทวปี เอเชีย ทวปี สิง่ แวดล้อมทางกายภาพ กับมนุษย์ ออสเตรเลียและโอเชยี เนยี ทเ่ี กดิ ขนึ้ ใน ทวปี เอเชีย ทวีป ออสเตรเลยี และโอเชียเนยี ๔. วเิ คราะห์ แนวทางการจัดการ - แนวทางการจดั การภยั พิบัตแิ ละการ จดั การการ ภยั พบิ ตั ิและ การจดั การ ทรัพยากร จัดการทรพั ยากรและ สงิ่ แวดลอมในทวปี เอเชีย ทวีป และ สิง่ แวดลอม ในทวปี เอเชีย ออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี ที่ยง่ั ยืน ทวีป ออสเตรเลีย และโอเชยี เนีย ท่ีย่ังยนื

๑๗ สาระและมาตรฐานการเรยี นรู้ สาระที่ ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวตั ิ ความสำคญั ศาสดา หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาที่ ตนนบั ถอื และศาสนาอ่ืน มศี รัทธาทถ่ี ูกตอง ยึดม่นั และปฏิบัตติ ามหลกั ธรรม เพ่ืออยู่ร่วมกันอยา่ งสันตสิ ุข ชนั้ ตัวชว้ี ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม.๒ ๑. อธิบายการเผยแผ่ - การเผยแผ่ พระพทุ ธศาสนาเข้าสู่ ประเทศเพื่อนบ้านใน พระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาท่ีตน ปัจจบุ นั นบั ถือสู่ ประเทศเพือ่ นบ้าน ๒. วิเคราะห์ความสำคัญของพระ - ความสำคัญของพระพุทธศาสนาทช่ี ่วย เสรมิ สร้างความ พทุ ธ- ศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับ เขา้ ใจอนั ดกี ับประเทศเพื่อนบ้าน ถือท่ชี ่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดี กับประเทศเพอ่ื นบ้าน ๓. วเิ คราะห์ความสำคัญของ -ความสำคัญของพระพุทธศาสนาต่อสงั คมไทย พระพทุ ธศาสนา หรือ ศาสนาท่ีตน ในฐานะเป็น นับถอื ในฐานะที่เป็นรากฐานของ - รากฐานของวฒั นธรรม วฒั นธรรม เอกลกั ษณ์ของชาติและ - เอกลักษณแ์ ละมรดกของชาติ มรดกของชาติ ๔. อภิปรายความสำคญั ของ - ความสำคญั ของพระพทุ ธศาสนากับ การพัฒนาชุมชน พระพทุ ธศาสนา หรือ ศาสนาทีต่ น และการจดั ระเบียบสังคม นบั ถือกบั การพัฒนาชมุ ชน และ การจัดระเบียบสงั คม ๕. วเิ คราะห์พทุ ธประวตั ิหรือ -สรุปและวเิ คราะห์พุทธประวัติ ประวตั ศิ าสดาของ ศาสนาทีต่ นนับ - การผจญมาร ถอื ตามท่กี ำหนด - การตรัสรู้การสั่งสอน ๖. วเิ คราะห์และประพฤติตนตาม ๑.ประวตั พิ ุทธสาวก สาวิกา- พระสารบี ตุ ร - พระโมคคัล แบบอย่างการ ดำเนนิ ชีวติ และ ลานะ – นางขชุ ชตุ ตรา - พระเจา้ พิมพิสาร ข้อคิดจากประวตั สิ าวก ชาดก/เรือ่ ง ๒. พุทธศาสนิกชนตัวอยา่ ง –พระยาลิไทย – สมเด็จพระ เล่าและ ศาสนิกชนตวั อย่างตามท่ี มหาสมณเจ้า กรมพระยาวชริ ญาณวโรรส กำหนด ๓. ชาดก – มิตตวนิ ทุกชาดก - ราโชวาทชาดก ๗. อธิบายโครงสร้าง และ - โครงสร้าง และสาระสังเขปของพระไตรปฎิ ก สาระสงั เขปของ พระไตรปิฎก -พระวินยั ปฎิ ก หรือคมั ภีร์ของศาสนาทต่ี นนับถือ - พระสุตตนั ตปิฎก -พระอภธิ รรมปิฎก

๑๘ ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.๒ ๘. อธบิ ายธรรมคุณ และข้อธรรม ๑.พระรัตนตรัย ธรรมคณุ ๖ สำคญั ในกรอบ อรยิ สจั ๔ หรือ ๒.อรยิ สจั ๔ หลักธรรมของศาสนาท่ีตนนับถอื -ทุกข์ (ธรรมท่ีควรรู้) ขันธ์ ๕ - อายตนะ ตามท่กี ำหนด เหน็ คุณค่าและ -สมุทยั (ธรรมทคี่ วรละ) หลักกรรม - สมบัติ ๔ วบิ ัติ ๔ นำไปพัฒนา แก้ปัญหาของชมุ ชน อกุศลกรรมบถ ๑๐ อบายมขุ ๖ และสังคม -นโิ รธ (ธรรมท่คี วรบรรล)ุ สุข ๒ (สามิส, นิรามสิ ) -มรรค (ธรรมท่ีควรเจรญิ ) บุพพนมิ ติ ของมัชฌมิ าปฏปิ ทา ดรุณธรรม ๖ กุลจิรัฏฐิตธิ รรม ๔ กศุ ลกรรมบถ ๑๐ สตปิ ัฏฐาน ๔ มงคล ๓๘ - ประพฤตธิ รรม - เว้นจาก ความชั่ว - เว้นจากการด่มื น้ำเมา ๓.พุทธศาสนสภุ าษิต - กมฺมนุ า วตฺตตี โลโก สตั ว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม - กลยฺ าณการี กลฺยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ ทาํ ดไี ด้ดี ทาํ ช่ัวได้ชว่ั -สุโข ปุญญสสฺ อุจฺจโย การสงั่ สมบญุ นาํ สุขมาให้ -ปชู โก ลภเต ปูชํ วนทฺ โก ปฏิวนฺทนํ ผู้บชู าเขา ยอ่ ม ได้รับการบชู าตอบ ผู้ไหว้เขายอ่ มได้รบั การไหว้ตอบ ๙. เห็นคณุ ค่าของการพฒั นาจิต - พฒั นาการเรียนรู้ด้วยวธิ ีคิดแบบโยนโิ สมนสกิ าร ๒ วธิ ี เพอื่ การเรยี นรู้และ ดำเนินชวี ิต คือ ดว้ ยวธิ ีคิดแบบโยนิโสมนสกิ ารคือ - วิธีคดิ แบบอบุ ายปลุกเร้าคณุ ธรรม วิธีคิด แบบอุบายปลุกเร้าคณุ ธรรม - วิธคี ดิ แบบอรรถธรรมสัมพันธ์ และวิธีคิดแบบอรรถ ธรรมสัมพนั ธ์ หรือการพฒั นาจิตตามแนวทางของ ศาสนาทตี่ นนับถือ ๑๐. สวดมนต์ แผ่เมตตา บรหิ ารจิต ๑. สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา และเจรญิ ปัญญา ด้วยอานาปานสติ ๒. รแู้ ละเข้าใจวธิ ปี ฏิบตั แิ ละประโยชน์ของการ บรหิ ารจติ หรอื ตามแนวทางของศาสนาท่ีตน และเจรญิ ปัญญา นับถือ ๓. ฝึกการบริหารจติ และเจรญิ ปัญญาตามหลัก สติปัฎฐาน เนน้ อานาปานสติ ๔. นำวธิ กี ารบรหิ ารจิตและเจรญิ ปัญญา ไปใช้ใน ชวี ิตประจำวนั ๑๑.วเิ คราะห์การปฏิบัตติ นตาม - การปฏบิ ัติตนตามหลักธรรม หลักธรรมทางศาสนาที่ตนนบั ถือ (ตามสาระการเรยี นรู้ ข้อ ๘.) เพ่อื การดำรงตนอย่างเหมาะสมใน กระแสความเปล่ียนแปลงของโลก และการอยู่รว่ มกนั อย่างสันติสุข

๑๙ มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนกั และปฏิบตั ติ นเป็นศาสนกิ ชนทดี่ ี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา หรอื ศาสนาที่ตนนบั ถอื ชัน้ ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม.๒ ๑. ปฏิบตั ติ นอย่างเหมาะสมต่อ การเป็นลกู ท่ดี ี ตามหลกั ทิศเบ้ืองหน้า ในทศิ ๖ บคุ คล ต่าง ๆ ตามหลักศาสนาที่ ตนนับถือ ตามทก่ี ำหนด ๒. มมี รรยาทของความเป็น ๑. การตอนรบั (ปฏิสันถาร) ศาสนิกชนทด่ี ี ตามท่ีกำหนด ๒. มรรยาทของผู้เป็นแขก ๓. ฝึกปฏิบตั ริ ะเบียบพิธี ปฏบิ ตั ิต่อพระภกิ ษุ การยนื การ ให้ที่นั่ง การเดินสวน การสนทนา การรบั สิง่ ของ ๔. การแตง่ กายไปวดั การแต่งกายไปงานมงคล งานอวมงคล ๓. วเิ คราะห์คณุ คา่ ของศาสนพธิ ี ๑. การทำบญุ ตกั บาตร และปฏิบตั ติ นได้ถูกต้อง ๒. การถวายภัตตาหารส่งิ ของท่ีควรถวายและสิ่งของ ต้องห้ามสำหรบั พระภิกษุ ๓.การถวายสังฆทาน เคร่ืองสังฆทาน ๔. การถวายผาอาบน้ำฝน ๕. การจดั เคร่อื งไทยธรรม เครือ่ งไทยทาน ๖. การกรวดน้ำ ๗. การทอดกฐนิ การทอดผ้าป่า ๔. อธบิ ายคำสอนที่เกยี่ วเนอ่ื งกับ ๑. หลกั ธรรมเบอื้ งตนทีเ่ ก่ียวเนอ่ื งใน วนั มาฆบูชา วัน สำคัญทางศาสนา และปฏบิ ตั ิ วันวิสาขบชู า วันอัฏฐมบี ูชาวนั อาสาฬหบชู า ตนไดถ้ ูกตอ้ ง ๒.วันธรรมสวนะและเทศกาลสำคัญ ๓. ระเบยี บพิธแี ละการปฏบิ ัตติ น ในวนั ธรรมสวนะ วัน เขา้ พรรษา วันออกพรรษา วนั เทโวโรหณะ ๕. อธิบายความแตกต่างของ - ศาสนพธิ ี/พิธกี รรม แนวปฏิบตั ขิ องศาสนาอื่น ๆ ศาสนพธิ ี พิธีกรรม ตามแนวปฏิบัติ ของศาสนาอน่ื ๆ เพอ่ื นำไปสู่การ ยอมรับ และความเข้าใจซง่ึ กันและ กนั

๒๐ สาระท่ี ๒ หน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนนิ ชวี ติ ในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัตติ นตามหน้าที่ของการเป็นพลเมอื งดี มคี ่านิยมทีด่ ีงาม และ ธำรงรักษา ประเพณแี ละวัฒนธรรมไทย ดำรงชวี ิตอยรู่ ่วมกนั ในสังคมไทย และ สังคมโลกอย่างสันตสิ ขุ ช้นั ตวั ชี้วดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.๒ ๑. อธบิ ายและปฏิบตั ิ ตนตาม ๑. กฎหมายทเ่ี กีย่ วของกับตนเอง ครอบครวั เช่น กฎหมายท่ีเกีย่ วข้องกับตนเอง - กฎหมายเก่ียวกับความสามารถของ ผู้เยาว์ ครอบครวั ชุมชนและประเทศ - กฎหมายบัตรประจำตวั ประชาชน - กฎหมายแพง่ เกย่ี วกับครอบครัวและ มรดก เช่น การหมัน้ การสมรส การรับรองบตุ ร การรบั บตุ รบุญ ธรรม และมรดก ๒. กฎหมายที่เกีย่ วกบั ชมุ ชนและประเทศ - กฎหมายเก่ียวกับการอนรุ กั ษ์ธรรมชาติ และ สง่ิ แวดล้อม - กฎหมายเกีย่ วกับภาษีอากรและกรอกแบบแสดง รายการ ภาษเี งนิ ได้บคุ คลธรรมดา - กฎหมายแรงงาน ๒. เหน็ คณุ ค่าในการ ปฏบิ ัตติ นตาม ๑. สถานภาพ บทบาทสิทธิ เสรีภาพ หน้าทใ่ี นฐานะ สถานภาพ บทบาท สทิ ธิ เสรภี าพ พลเมอื งดตี ามวถิ ีประชาธิปไตย หนา้ ท่ี ในฐานะพลเมืองดี ตามวิถี ๒. แนวทางส่งเสรมิ ใหป้ ฏบิ ัตติ นเป็นพลเมืองดี ตามวิถี ประชาธิปไตย ประชาธปิ ไตย และต่อตา้ นการทุจริตทกุ รูปแบบ ๓. วิเคราะห์บทบาท ความสำคญั -บทบาทความสำคัญและความสมั พนั ธ์ของ สถาบนั ทาง และ ความสัมพันธ์ของสถาบันทาง สังคมเช่น สถาบนั ครอบครวั สถาบนั การศึกษา สถาบัน สงั คม ศาสนา สถาบัน เศรษฐกิจ สถาบัน ทางการเมืองการ ปกครอง ๔.อธิบายความ คล้ายคลงึ และ - ความคล้ายคลึงและความแตกต่างของวัฒนธรรมไทย ความ แตกตา่ งของวฒั นธรรมไทย และวัฒนธรรมของประเทศ ในภูมิภาคเอเชยี วัฒนธรรม และ วัฒนธรรมของประเทศใน เป็นปัจจัย สำคัญในการสร้างความเขา้ ใจอันดีระหว่าง ภูมิภาคเอเชีย เพ่ือนำไปสู่ความ กัน เขา้ ใจอันดีระหว่างกนั

๒๑ มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยดึ มน่ั ศรทั ธา และธำรงรักษาไว้ซงึ่ การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ช้นั ตวั ชว้ี ัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง ม.๒ ๑. อธิบาย กระบวนการในการ - กระบวนการในการตรากฎหมาย ตรากฎหมาย – ผู้มสี ิทธิเสนอร่างกฎหมาย - ขัน้ ตอนการตรากฎหมาย – การมสี ว่ นร่วมของประชาชนใน กระบวนการตรา กฎหมาย ๒. วเิ คราะห์ข้อมลู ข่าวสารทาง - เหตุการณ์ และการเปล่ยี นแปลงสำคัญของ ระบอบการ การเมือง การปกครองที่มี ปกครองของไทย หลกั การเลือกข้อมูลข่าวสาร ผลกระทบต่อสังคมไทย สมัย ปัจจุบนั สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส.๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจดั การทรัพยากรในการผลติ และการบรโิ ภคการใช้ ทรัพยากรที่ มี อยจู่ ำกดั ได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพและคุ้มค่า รวมท้ังเขา้ ใจหลักการของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพื่อการดำรงชีวิต อย่างมีดลุ ยภาพ ช้ัน ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.๒ ๑. วิเคราะห์ปจั จัยที่มี ผลต่อการ ๑. ความหมายและความสำคัญของการลงทุน และการ ลงทนุ และ การออม ออมต่อระบบเศรษฐกิจ ๒. การบริหารจัดการเงนิ ออมและการลงทุน ภาคครัวเรือน ๓. ปัจจยั ของการลงทนุ และการออมคือ อตั รา ดอกเบี้ย รวมทั้งปัจจัยอื่น ๆ เช่น คา่ ของเงิน เทคโนโลยี การคาด เดาเก่ยี วกับอนาคต ๔. ปัญหาของการลงทนุ และการออมในสังคมไทย ๒. อธบิ ายปัจจยั การ ผลติ สนิ ค้า ๑. ความหมาย ความสำคัญ และหลักการ ผลิตสนิ ค้า และบรกิ าร และปัจจัยทม่ี ีอทิ ธพิ ล และบรกิ ารอย่างมปี ระสิทธิภาพ ตอ่ การผลติ สนิ ค้าและ บรกิ าร ๒. สำรวจการผลิตสินค้าในทอ้ งถน่ิ ว่ามกี ารผลิต อะไรบ้าง ใช้วิธกี ารผลิตอย่างไร มีปัญหา ด้านใดบา้ ง ๓. มีการนำเทคโนโลยอี ะไรมาใช้ท่ีมผี ลต่อ การผลิต สินคา้ และบริการ ๔. นำหลกั การผลติ มาวเิ คราะหก์ ารผลติ สนิ ค้า และบริการใน ท้องถ่นิ ทง้ั ด้านเศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดล้อม

๒๒ ชัน้ ตวั ชว้ี ัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม. ๒ ๓. เสนอแนวทางการ พัฒนาการ ๑. หลักการและเป้าหมายปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง ผลิตใน ท้องถิน่ ตามปรชั ญา ของ ๒. สำรวจและวิเคราะห์ปญั หาการผลติ สนิ ค้า และบริการ เศรษฐกจิ พอเพียง ในทอ้ งถ่ิน ๓. ประยุกต์ใช้ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ในการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารในท้องถ่นิ ๔. อภปิ รายแนวทาง การคุ้มครอง ๑. การรกั ษาและคุ้มครองสิทธิประโยชน์ขอ ผู้บรโิ ภค สทิ ธขิ อง ตนเองในฐานะ ผู้บรโิ ภค ๒. กฎหมายคุ้มครองสิทธผิ ู้บรโิ ภคและ หน่วยงานท่ี เกย่ี วข้อง ๓. การดำเนินกิจกรรมพิทักษ์สิทธแิ ละ ผลประโยชน์ตาม กฎหมายในฐานะผู้บรโิ ภค ๔. แนวทางการปกป้องสิทธิของผู้บริโภค มาตรฐาน ส.๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบันทางเศรษฐกจิ ต่าง ๆ ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกิจ และความ จำเป็นของการร่วมมือกันทางเศรษฐกจิ ในสังคมโลก ชั้น ตัวช้วี ดั สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง ม. ๒ ๑. อภปิ รายระบบเศรษฐกจิ แบบ - ระบบเศรษฐกิจแบบต่างๆ ตา่ งๆ ๒. ยกตวั อย่างท่สี ะทอ้ นให้เห็น การ - หลักการและผลกระทบการพง่ึ พาอาศัยกนั และการ พง่ึ พาอาศยั กัน และการแข่งขันกนั แขง่ ขนั กนั ทางเศรษฐกิจในภมู ิภาคเอเชีย ทางเศรษฐกิจในภมู ิภาคเอเชยี ๓. วเิ คราะห์การกระจายของ - การกระจายของทรัพยากรในโลกทส่ี ่งผลต่อ ทรัพยากร ในโลกทส่ี ่งผลต่อ ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกจิ ระหว่างประเทศ เช่น น้ำมนั ความสมั พันธ์ทาง เศรษฐกจิ ป่าไม้ ทองคำ ถ่านหนิ แร่ เป็นต้น ระหว่างประเทศ ๔. วิเคราะห์การแข่งขันทางการค้า - การแข่งขนั ทางการคา้ ในประเทศและต่างประเทศ ในประเทศและต่างประเทศส่งผล ตอ่ คุณภาพสินค้า ปรมิ าณการผลิต และ ราคาสนิ ค้า

๒๓ สาระท่ี ๔ ประวัติศาสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยคุ สมยั ทางประวัตศิ าสตร์ สามารถใช้ วิธีการ ทางประวตั ิศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ตา่ งๆ อยา่ งเป็นระบบ ชั้น ตัวชี้วดั สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๒ ๑. ประเมนิ ความน่าเชือ่ ถือของ ๑. วิธกี ารประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานทาง หลักฐาน ทางประวัตศิ าสตร์ใน ประวตั ศิ าสตร์ในลักษณะ ต่าง ๆ อย่างงา่ ย ๆ เช่น ลักษณะต่าง ๆ การศึกษาภูมหิ ลงั ของผู้ทาํ หรือผู้เกีย่ วข้อง สาเหตุ ช่วง ระยะเวลา รปู ลักษณ์ของหลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ เป็นต้น ๒. ตวั อย่างการประเมินความน่าเช่ือถอื ของหลักฐานทาง ประวตั ิศาสตร์ไทยที่อยู่ ในท้องถ่ินของตนเอง หรือ หลกั ฐาน สมยั อยธุ ยา ( เช่อื มโยงกับ มฐ. ส ๔.๓ ) ๒. วเิ คราะห์ความแตกต่างระหว่าง ๑. ตวั อย่างการวเิ คราะห์ข้อมูลจากเอกสาร ต่าง ๆ ใน ความจรงิ กบั ขอเท็จจรงิ ของ สมัย อยุธยา และธนบรุ ี ( เช่ือมโยงกับ มฐ. ส ๔.๓ ) เหตกุ ารณท์ างประวัติศาสตร์ เช่น ข้อความบางตอน ในพระราชพงศาวดารอยุธยา / จดหมายเหตชุ าวต่างชาติ ๓. เหน็ ความสำคญั ของการตีความ ๒. ตวั อย่างการตคี วามขอ้ มูลจากหลกั ฐานทแ่ี สดง หลักฐานทางประวตั ิศาสตร์ ที่ เหตกุ ารณ์ สำคญั ในสมยั อยุธยาและธนบรุ ี น่าเชอื่ ถือ ๓. การแยกแยะระหว่างข้อมูลกับความคิดเห็น รวมท้ัง ความจริงกับขอเทจ็ จรงิ จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ความสำคญั ของการวิเคราะห์ข้อมลู และการตีความทาง ประวัตศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาตจิ ากอดีตจนถึงปัจจุบนั ในด้านความสัมพนั ธ์และการ เปลีย่ นแปลงของเหตุการณ์อยา่ งต่อเน่อื งตระหนักถึงความสำคญั และสามารถ วิเคราะห์ผลกระทบที่เกดิ ขน้ึ ชน้ั ตัวช้วี ดั สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม.๒ ๑. อธบิ ายพัฒนาการ ทางสังคม ๑. ทต่ี ง้ั และสภาพทางภูมิศาสตร์ของภมู ิภาคต่างๆในทวปี เศรษฐกจิ และการเมืองของ เอเชีย (ยกเว้นเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้) ที่มีผลต่อ ภูมภิ าคเอเชีย พัฒนาการโดยสงั เขป ๒. พฒั นาการทางสังคม เศรษฐกจิ และการเมอื งของ ภูมิภาคเอเชยี (ยกเว้นเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้

ชน้ั ตัวชวี้ ดั ๒๔ ม. ๒ ๒. ระบคุ วามสำคัญ ของแหล่ง สาระการเรียนรแู้ กนกลาง อารยธรรม โบราณในภมู ภิ าค ๑. ที่ตง้ั และความสำคัญของแหล่ง อารยธรรมโบราณใน เอเชยี ภูมภิ าค เอเชยี เช่น แหล่งมรดกโลกใน ประเทศต่างๆ ใน ภมู ิภาคเอเชีย ๒. อิทธพิ ลของอารยธรรมโบราณที่มี ต่อภูมิภาคเอเชยี ใน ปัจจบุ นั มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาตไิ ทย วัฒนธรรม ภูมปิ ัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจและธำรงความเป็นไทย ช้ัน ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม. ๒ ๑. วเิ คราะห์ พัฒนาการ ของ ๑. การสถาปนาอาณาจักรอยุธยา อาณาจักร อยธุ ยา และธนบรุ ี ใน ๒. ปัจจัยทสี่ ่งผลต่อความเจรญิ รุ่งเรืองของอาณาจกั ร ดา้ นตา่ งๆ อยธุ ยา ๓. พฒั นาการของอาณาจกั รอยธุ ยาในด้านการเมืองการ ปกครอง สงั คม เศรษฐกจิ และความสมั พนั ธ์ระหว่าง ประเทศ ๔. การเสียกรงุ ศรีอยธุ ยาครั้งท่ี ๑ และ การกู้เอกราช ๕. ภูมปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั อยุธยา เช่น การ ควบคุมกำลังคน และศิลปวัฒนธรรม ๖. การเสียกรงุ ศรีอยธุ ยาครั้งที่ ๒ การกู้เอกราช และ การสถาปนาอาณาจักรธนบุรี ๗. ภูมปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั ธนบุรี ๘. วีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทย ผลงาน ของบุคคลสำคญั ของไทยและต่างชาติทมี่ สี ่วนสร้างสรรค์ชาตไิ ทย

๒๕ สาระท่ี ๕ ภูมศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิง่ ซ่ึงมผี ลต่อกนั ใช้แผนที่ และเครอื่ งมือทางภูมศิ าสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรปุ ข้อมูลตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์ ตลอดจน ใช้ภมู สิ ารสนเทศอย่างมปี ระสิทธิภาพ ชนั้ ตวั ชว้ี ดั สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๒ ๑. วิเคราะห์ ลักษณะทางกายภาพ ๑. ท่ีตัง้ ขนาด และอาณาเขตทวีปยโุ รป และทวปี แอฟรกิ า ของทวีปยโุ รป และทวปี แอฟริกา ๒. การใช้เครอ่ื งมือทางภมู ศิ าสตร์ เช่น แผนที่ รปู ถา่ ย โดยใช้เครอื่ งมือ ทางภมู ิศาสตร์ ทางอากาศ ภาพจากดาวเทยี มในการ สืบค้น ลกั ษณะ ทางกายภาพของทวปี ยโุ รป และทวีปแอฟรกิ า สืบคน้ ขอ้ มลู ๒. อธิบายมาตราส่วน ทิศ และ - การแปลความหมาย มาตราส่วน ทิศ และ สญั ลักษณ์ สัญลกั ษณ์ ในแผนที่ ๓. วิเคราะห์สาเหตกุ ารเกดิ ภัยพิบตั ิ - สาเหตกุ ารเกดิ ภยั พบิ ตั ิและผลกระทบ ในทวปี ยุโรป และ ผลกระทบในทวีปยโุ รป และ และทวปี แอฟริกา ทวีปแอฟรกิ า มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสมั พันธ์ระหว่างมนุษย์กับส่งิ แวดล้อมทางกายภาพทกี่ ่อใหเ้ กดิ การสร้างสรรค์วถิ ี การดำเนินชีวิต มีจติ สำนกึ และมสี ่วนร่วมในการจัดการทรพั ยากรและส่ิงแวดล้อมเพอ่ื การพัฒนาทีย่ ั่งยนื ช้ัน ตัวชว้ี ดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม. ๒ ๑. สํารวจและระบทุ าํ เลทีต่ ัง้ ของ - ทาํ เลทต่ี ้งั ของกิจกรรมทาง เศรษฐกจิ และสังคม เช่น กิจกรรม ทางเศรษฐกิจและสังคม พ้ืนที่เพาะปลูก และเลยี้ งสัตว์ แหล่งประมง การกระจาย ในทวปี ยุโรป และ ทวปี แอฟริกา ของภาษาและ ศาสนา ในทวีปยโุ รป และทวปี แอฟรกิ า ๒. วเิ คราะห์ปจั จัยทางกายภาพ - ปจั จัยทางกายภาพและปัจจัย ทางสงั คมท่ีส่งผลต่อการ และปจั จยั ทางสงั คมทีส่ ่งผลต่อ เปลย่ี นแปลงโครงสร้างทาง ประชากร ส่งิ แวดล้อม ทาํ เลท่ีตัง้ ของกจิ กรรมทาง เศรษฐกจิ สังคมและ วฒั นธรรมในทวปี ยโุ รป และ เศรษฐกิจและสังคมในทวีปยโุ รป ทวีปแอฟริกา และทวปี แอฟริกา ๓. สืบคน้ อภิปรายประเด็นปัญหา - ประเด็นปัญหาจาก ปฏสิ ัมพันธ์ระหว่างสง่ิ แวดล้อม จากปฏิสัมพันธ์ระหว่างสงิ่ แวดล้อม ทางกายภาพกับมนุษย์ทเี่ กิดข้ึน ในทวีปยโุ รป และทวีป ทางกายภาพกับมนษุ ย์ ท่เี กิดข้ึนใน แอฟริกา ทวีปยุโรป และทวีป แอฟริกา ๔. วิเคราะห์แนวทางการจดั การ - แนวทางการจัดการภัยพบิ ตั ิ และการจัดการทรัพยากร ภัยพบิ ัตแิ ละการจัดการทรัพยากร และ สงิ่ แวดล้อมในทวปี ยโุ รปและ ทวปี แอฟริกาท่ียง่ั ยืน และสิ่งแวดล้อม ในทวปี ยโุ รป และ ทวีปแอฟรกิ าที่ ยัง่ ยืน

๒๖ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวตั ิ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาท่ตี นนับ ถือและ ศาสนาอืน่ มศี รทั ธาที่ถกู ต้อง ยึดม่นั และปฏบิ ตั ติ ามหลกั ธรรม เพ่ืออยู่รว่ มกันอย่างสันตสิ ุข ช้นั ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม. ๓ ๑. อธิบายการเผยแผ่ - การเผยแผ่ พระพทุ ธศาสนาเข้าสู่ ประเทศตา่ ง ๆ ท่ัว พระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาท่ตี น โลก และการนับถือ พระพทุ ธศาสนาของ ประเทศ นบั ถอื สู่ประเทศต่างๆ ทวั่ โลก เหล่านนั้ ในปัจจุบัน ๒. วเิ คราะห์ความสำคญั ของ - ความสำคญั ของพระพุทธศาสนาในฐานะที่ช่วย พระพุทธศาสนา หรือศาสนาทตี่ นนบั สร้างสรรค์อารยธรรมและความสงบสขุ ให้แกโ่ ลก ถือในฐานะทช่ี ่วย สร้างสรรค์ อารยธรรมและความสงบสขุ แก่โลก ๓. อภิปรายความสำคัญของ - สัมมนาพระพทุ ธศาสนากบั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พระพทุ ธศาสนา หรือศาสนาท่ตี น พอเพยี งและการพัฒนาอย่างยัง่ ยนื (ท่สี อดคล้อง กบั นับถอื กับปรัชญาของเศรษฐกิจ หลักธรรมในสาระการเรยี นรู้ ข้อ๖) พอเพียงและ การพัฒนาอย่างย่ังยนื ๔. วเิ คราะห์พทุ ธประวัติจาก ๑. ศึกษาพุทธประวตั ิจากพระพทุ ธรปู ปาง ต่าง ๆ เช่น พระพุทธรปู ปาง ต่างๆ หรือประวัติ - ปางมารวชิ ยั - ปางปฐมเทศนา ศาสดาท่ีตนนบั ถอื ตามที่กำหนด - ปางลีลา - ปางประจำวันเกิด ๒. สรุปและวิเคราะห์พทุ ธประวตั ิ - ปฐมเทศนา - โอวาทปาฏโิ มกข์ ๕. วเิ คราะห์และประพฤติตนตาม - พระอัญญาโกณฑญั ญะ - พระมหาปชาบดเี ถรี แบบอย่าง การดำเนินชวี ิตและข้อคิด - พระเขมาเถรี - พระเจาปเสนทิโกศล จากประวัตสิ าวก ชาดก/เรื่องเล่าและ - นนั ทวิ ิสาลชาดก - สุวณั ณหงั สชาดก ศาสนิกชนตวั อย่าง ตามท่ีกำหนด ๖. อธบิ ายสงั ฆคุณ และข้อธรรม ๑. พระรัตนตรยั - สังฆคณุ ๙ สำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือ ๒. อรยิ สัจ ๔ หลักธรรมของศาสนาท่ี ตนนับถือ - ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) ขันธ์ ๕ –ไตรลกั ษณ์ ตามที่กำหนด - สมุทัย (ธรรมทีค่ วรละ) หลกั กรรม –วัฏฏะ ๓ ปปัญจธรรม ๓ (ตณั หา มานะ ทฎิ ฐ)ิ - นิโรธ (ธรรมทค่ี วรบรรล)ุ อตั ถะ ๓ - มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) มรรคมีองค์ ๘ ปัญญา ๓ สปั ปุรสิ ธรรม ๗ บุญกิรยิ าวตั ถุ ๑๐ อบุ าสกธรรม ๗ มงคล ๓๘

๒๗ ช้นั ตวั ชว้ี ัด สาระการเรยี นร้แู กนกลาง ม. ๓ - มีศลิ ปวิทยา - พบสมณะ - ฟงั ธรรมตามกาล -สนทนาธรรมตามกาล ๓. พทุ ธศาสนสภุ าษติ - อตตฺ า หเว ชิตํ เสยฺโย ชนะตนนน่ั แลดีกว่า - ธมมฺ จารี สุขํ เสติ ผู้ประพฤตธิ รรมย่อมอยู่เป็นสุข - ปมาโท มจฺจุโน ปทํ ความประมาทเปน็ ทางแห่งความตาย - สสุ สฺ ูส ลํ ภเต ปญญํ ผู้ฟงั ดว้ ยดยี ่อมได้ ปัญญา ๔. เรอ่ื งนา่ รู้จากพระไตรปิฎก : พทุ ธปณิธาน ๔ ในมหา ปรินิพพานสูตร ๗. เหน็ คณุ ค่า และวเิ คราะห์การ - การปฏบิ ัตติ นตามหลักธรรม ปฏบิ ัติตน ตามหลักธรรมในการ (ตามสาระการเรียนรู้ ข้อ ๖.) พฒั นาตน เพื่อเตรียมพร้อมสำหรบั การทำงาน และการมีครอบครวั ๘. เหน็ คุณค่าของการพัฒนาจิตเพ่ือ - พัฒนาการเรยี นรู้ด้วยวิธีคดิ แบบโยนโิ ส มนสิการ การ เรียนรู้และดำเนนิ ชีวติ ด้วยวิธี ๒ วธิ ี คือ คิดแบบโยนโิ สมนสกิ ารคือ วิธคี ิด -วธิ ีคดิ แบบอรยิ สัจ แบบอริยสัจ และวิธีคิด แบบสืบสาว -วธิ คี ิด แบบสืบสาวเหตุปัจจยั เหตปุ ัจจยั หรือ การพฒั นาจติ ตาม แนวทางของศาสนาทต่ี นนับถือ ๙. สวดมนต์ แผ่เมตตา บริหารจติ ๑. สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา และเจริญปญั ญาด้วยอานาปานสติ ๒. รู้และเขา้ ใจวิธปี ฏบิ ตั แิ ละประโยชน์ของการบรหิ าร หรอื ตามแนวทาง ของศาสนาทตี่ น จติ และเจรญิ ปัญญา นับถอื ๓. ฝึกการบริหารจิตและเจริญปัญญาตามหลัก สตปิ ัฎฐานเน้น อานาปานสติ ๔. นําวธิ ีการบรหิ ารจติ และเจริญปัญญา ไปใช้ ใน ชีวติ ประจำวัน ๑๐. วิเคราะห์ความแตกต่างและ - วถิ กี ารดำเนนิ ชีวิตของศาสนิกชนศาสนาอน่ื ๆ ยอมรับวถิ กี ารดำเนนิ ชีวิตของ ศาสนิกชนในศาสนาอ่นื ๆ

๒๘ มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏบิ ตั ิตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรกั ษาพระพทุ ธศาสนาหรอื ศาสนาท่ตี นนบั ถือ ชน้ั ตัวชวี้ ัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง ม. ๓ ๑. วิเคราะห์หน้าทแ่ี ละบทบาทของ ๑. หน้าท่ขี องพระภิกษุในการปฏิบตั ิตามหลัก สาวก และปฏบิ ัตติ นต่อสาวก ตามที่ พระธรรมวินัยและจริยวัตรอย่างเหมาะสม กำหนดได้ถกู ต้อง ๒. การปฏบิ ัตติ นต่อพระภิกษุในงานศาสนพธิ ที ่ีบ้าน การ สนทนา การแต่งกาย มรรยาทการพูดกับพระภิกษุตาม ฐานะ ๒. ปฏิบตั ิตนอย่างเหมาะสมต่อ - การเป็นศษิ ยท์ ่ีดี ตามหลกั ทิศเบื้องขวา ในทศิ ๖ ของ บคุ คล ต่าง ๆ ตามหลักศาสนา พระพทุ ธศาสนา ตามทีก่ ำหนด ๓. ปฏิบัติหน้าทีข่ องศาสนกิ ชนทด่ี ี - การปฏิบตั ิหน้าทีช่ าวพทุ ธตามพทุ ธปณิธาน ๔ ใน มหาปรินิพพานสตู ร ๔. ปฏิบตั ิตนในศาสนพธิ พี ธิ ีกรรมได้ ๑. พธิ ีทําบญุ งานมงคล งานอวมงคล ถูกต้อง ๒. การนมิ นต์พระภิกษุ การเตรียมท่ตี งั้ พระพทุ ธรูป และ เคร่อื งบูชา การวงดายสายสิญจน์ การปลู าด อาสนะ ๕. อธิบายประวตั วิ ันสำคญั ทาง การเตรยี มเคร่ืองรบั รอง การจุดธปู เทียน ศาสนา ตามที่กำหนดและปฏบิ ตั ติ น ๓. ข้อปฏิบตั ใิ นวนั เลี้ยงพระ การถวายข้าวพระพุทธ ไดถ้ ูกตอ้ ง การถวายไทยธรรม การกรวดน้ำ ๖. แสดงตนเป็นพทุ ธมามกะ หรือ ๑. ประวตั วิ นั สำคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศ ไทย แสดงตนเป็นศาสนิกชนของศาสนา วนั วิสาขบชู า(วนั สําคัญสากล) วันธรรมสวนะและ ท่ตี นนบั ถือ เทศกาลสำคญั ๗. นำเสนอแนวทางในการธำรง ๒. หลกั ปฏิบัติตน : การฟังพระธรรมเทศนา รักษา ศาสนาทตี่ นนับถือ การแตง่ กายในการประกอบศาสนพธิ ีทวี่ ดั การงดเว้นอบายมุข ๓. การประพฤตปิ ฏบิ ตั ิในวันธรรมสวนะและเทศกาล สำคญั การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ - ขน้ั เตรยี มการ - ขน้ั พธิ กี าร ๑. การศกึ ษาเรยี นรู้เรื่ององค์ประกอบของ พระพทุ ธศาสนา นำไปปฏิบัตแิ ละเผยแผ่ตามโอกาส ๒. การศกึ ษาการรวมตวั ขององค์กรชาวพทุ ธ ๓. การปลูกจติ สำนกึ ในดา้ นการบำรงุ รักษาวดั และ พุทธ สถานให้เกดิ ประโยชน์

๒๙ สาระที่ ๒ หน้าที่พลเมอื ง วัฒนธรรม และการดำเนินชวี ิตในสงั คม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบตั ิตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมืองดี มคี ่านิยมท่ดี ีงาม และ ธำรงรักษา ประเพณแี ละวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวติ อยรู่ ่วมกนั ในสงั คมไทย และ สังคม โลกอย่างสันติสขุ ชั้น ตัวช้วี ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. อธบิ ายความแตกต่าง ของการ ๑. ลักษณะการกระทำความผดิ ทาง อาญา และโทษ กระทำความผิด ระหว่างคดอี าญา ๒. ลกั ษณะการกระทำความผดิ ทางแพ่ง และโทษ และคดแี พ่ง ๓. ตวั อย่างการกระทำความผิดทาง อาญา เช่น ความผิด เก่ียวกับทรัพย์ ๔. ตวั อย่างการทำความผดิ ทางแพ่ง เช่น การทำผิด สญั ญา การทำละเมิด ๒. มีส่วนร่วมในการ ปกป้องคุ้มครอง ๑. ความหมาย และความสำคัญของ สิทธมิ นุษยชน ผู้อืน่ ตามหลกั สทิ ธมิ นุษยชน ๒. การมีส่วนร่วมคุ้มครองสิทธมิ นษุ ยชน ตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักร ไทยตามวาระและโอกาสทเ่ี หมาะสม ๓. อนุรกั ษ์วัฒนธรรมไทย และเลอื ก ๑. ความสำคญั ของวัฒนธรรมไทย ภมู ปิ ัญญาไทยและ รบั วฒั นธรรมสากลทีเ่ หมาะสม วัฒนธรรมสากล ๒. การอนุรกั ษว์ ัฒนธรรมไทยและ ภูมิปัญญาไทยที่ เหมาะสม ๓. การเลอื กรับวฒั นธรรมสากลที่ เหมาะสม ๔. วิเคราะห์ปัจจัยที่ กอ่ ให้เกิดปัญหา ๑. ปัจจัยที่ก่อให้เกิดความขัดแย้ง เช่น การเมือง การ ความ ขดั แยง้ ในประเทศ และ เสนอ ปกครอง เศรษฐกิจ สงั คม ความเช่อื แนวคิดในการลดความขดั แย้ง ๒. สาเหตุปัญหาทางสังคม เช่น ปัญหา ส่งิ แวดลอม ปัญหายาเสพติด ปัญหาการทุจริต ปัญหาอาชญากรรม ๓. แนวทางความร่วมมอื ในการลดความ ขัดแย้งและ การสร้างความสมานฉันท์ มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบนั ยดึ มัน่ ศรัทธา และธำรงรักษา ไว้ ซึง่ การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษัตริย์ทรงเปน็ ประมุข ชนั้ ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. อธิบายระบอบการ ปกครองแบบ ๑. ระบอบการปกครอง แบบต่างๆ ท่ีใช้ในยคุ ปจั จบุ นั ตา่ งๆ ทใี่ ช้ใน ยุคปัจจบุ ัน เช่น - การปกครองแบบเผด็จการ - การปกครองแบบ ประชาธิปไตย ๒. เกณฑก์ ารตดั สนิ ใจ

๓๐ ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง ม. ๓ ๒. วิเคราะห์ เปรยี บเทยี บ ระบอบ - ความแตกต่าง ความคล้ายคลงึ ของการปกครองของ การปกครองของ ไทยกบั ประเทศ ไทย กับ ประเทศอื่นๆ ท่ีมีการปกครองระบอบ อนื่ ๆ ทีม่ ี การปกครองระบอบ ประชาธิปไตย ประชาธิปไตย ๓. วิเคราะห์รฐั ธรรมนูญ ฉบับ ๑. บทบัญญัตขิ องรฐั ธรรมนูญใน มาตราต่างๆ ท่ี ปัจจบุ ันในมาตราต่างๆ ท่เี กย่ี วข้อง เกย่ี วข้องกบั การ เลอื กต้ัง การมีส่วนร่วม และการ กบั การ เลือกตงั้ การมีส่วนร่วม และ ตรวจสอบการใช้อำนาจรฐั การตรวจสอบการใช้ อำนาจรัฐ ๒. อำนาจหน้าทข่ี องรัฐบาล ๓. บทบาทสำคญั ของรฐั บาลใน การบรหิ ารราชการ แผ่นดนิ ๔. ความจำเป็นในการมีรัฐบาล ตามระบอบ ประชาธปิ ไตย ๔. วเิ คราะห์ประเดน็ ปัญหาท่ีเป็น ๑. ประเดน็ ปัญหาและผลกระทบ ท่ีเป็นอปุ สรรคต่อการ อุปสรรคต่อการพัฒนาประชาธปิ ไตย พัฒนา ประชาธปิ ไตยของประเทศไทย ของประเทศไทยและเสนอแนว ๒. แนวทางการแก้ไขปญั หา ทางแก้ไข สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส.๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจดั การทรพั ยากรในการผลิตและการบริโภคการใช้ ทรพั ยากรที่มีอยจู่ ำกัดได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจ หลักการของเศรษฐกจิ พอเพียง เพอื่ การดำรงชวี ติ อยา่ งมดี ลุ ยภาพ ชั้น ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง ม. ๓ ๑. อธบิ ายกลไกราคา ในระบบ ๑. ความหมายและประเภทของ ตลาด ๒. ความหมายและตัวอยา่ งของอปุ สงค์ และอุปทาน เศรษฐกิจ ๓. ความหมายและความสำคัญ ของกลไกราคาและการ กำหนด ราคาในระบบเศรษฐกิจ ๔. หลกั การปรับและเปล่ียนแปลง ราคาสนิ ค้าและบรกิ าร ๒. มสี ่วนร่วมในการ แก้ไขปัญหา ๑. สำรวจสภาพปัจจุบนั ปัญหา ทอ้ งถ่นิ ทั้งทางด้านสงั คม และ พฒั นาท้องถิน่ ตามหลักปรชั ญา เศรษฐกิจและสง่ิ แวดล้อม ของเศรษฐกิจพอเพยี ง ๒. วเิ คราะห์ปญั หาของท้องถ่ิน โดยใช้ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง ๓. แนวทางการแก้ไขและพัฒนา ท้องถิ่นตามปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพียง

๓๑ ชั้น ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๓. วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่าง ๑.แนวคิดของเศรษฐกิจพอเพยี งกบั การพฒั นาในระดับตา่ ง ๆ แนวคดิ เศรษฐกิจ พอเพียงกบั ระบบ ๒. หลักการสำคญั ของระบบ สหกรณ์ ๓. ความสมั พันธ์ระหว่างแนวคดิ เศรษฐกิจพอเพียงกบั สหกรณ์ หลกั การ และระบบของสหกรณ์เพ่ือ ประยุกต์ใช้ในการ พฒั นา เศรษฐกจิ ชุมชน มาตรฐาน ส.๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบนั ทางเศรษฐกจิ ต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ และความ จำเป็นของการร่วมมือกันทางเศรษฐกิจในสงั คมโลก ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. อธบิ ายบทบาทหน้าท่ีของรัฐบาล ๑. บทบาทหน้าท่ีของรัฐบาลในการพฒั นาประเทศใน ใน ระบบเศรษฐกจิ ดา้ นต่าง ๆ ๒. บทบาทและกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาล เช่น การผลิตสินค้าและบริการสาธารณะทเี่ อกชน ไม่ ดำเนนิ การ เช่น ไฟฟ้า ถนน โรงเรยี น - บทบาทการเกบ็ ภาษีเพื่อพัฒนาประเทศ ของ รัฐใน ระดบั ตา่ ง ๆ - บทบาทการแทรกแซงราคาและ การควบคมุ ราคาเพ่ือ การแจกจ่ายและการจดั สรร ในทางเศรษฐกิจ ๓. บทบาทอืน่ ของรัฐบาลในระบบเศรษฐกจิ ใน สังคมไทย ๒. แสดงความคดิ เหน็ ต่อนโยบาย - นโยบาย และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล และ กจิ กรรมทาง เศรษฐกจิ ของ รัฐบาลที่มีต่อ บุคคล กลุ่มคน และ ประเทศชาติ ๓. อภิปรายบทบาทความสำคัญของ ๑. บทบาทความสำคัญของการรวมกลุ่มทาง เศรษฐกจิ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกจิ ระหว่าง ระหว่างประเทศ ประเทศ ๒. ลักษณะของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกจิ ๓. กลุ่มทางเศรษฐกจิ ในภมู ภิ าคตา่ งๆ ๔. อภิปรายผลกระทบที่เกิดจาก - ผลกระทบทเ่ี กิดจากภาวะเงินเฟ้อ เงินฝืด ความหมาย ภาวะ เงินเฟ้อ เงนิ ฝืด สาเหตุและแนวทางแก้ไขภาวะเงินเฟ้อ เงินฝืด ๕. วิเคราะห์ผลเสียจากการว่างงาน ๑. สภาพและสาเหตุปัญหาการว่างงาน และ แนวทางแก้ปัญหา ๒. ผลกระทบจากปัญหาการว่างงาน ๓. แนวทางการแก้ไขปญั หาการว่างงาน ๖. วิเคราะห์สาเหตแุ ละวิธีการกดี กนั ๑. การค้าและการลงทนุ ระหว่างประเทศ ทาง การค้าในการค้าระหว่าง ๒. สาเหตแุ ละวธิ ีการกดี กนั ทางการค้าในการค้า ระหว่าง ประเทศ ประเทศ

๓๒ สาระที่ ๔ประวตั ิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยคุ สมัยทางประวตั ศิ าสตร์ สามารถใช้ วธิ กี ารทางประวตั ิศาสตร์มาวเิ คราะห์เหตุการณ์ต่างๆ อย่างเป็นระบบ ชัน้ ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง ม. ๓ ๑. วเิ คราะห์เรอื่ งราวเหตกุ ารณ์ ๑. ขนั้ ตอนของวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร์สำหรบั สำคัญทาง ประวัตศิ าสตร์ได้อย่างมี การศกึ ษาเหตุการณ์ทางประวัตศิ าสตร์ที่ เกิดขน้ึ ใน เหตุผลตามวธิ ีการ ทางประวตั ิศาสตร์ ท้องถ่ินตนเอง ๒. ใช้วธิ กี ารทางประวัติศาสตร์ใน ๒. วิเคราะห์เหตกุ ารณส์ ำคัญในสมยั รตั นโกสนิ ทร์โดยใช้ การศึกษา เร่ืองราวต่าง ๆ ทตี่ นสนใจ วิธีการทางประวตั ศิ าสตร์ ๓. นำวธิ กี ารทางประวัติศาสตร์มาใช้ในการศึกษา เรือ่ งราวทเ่ี ก่ียวของกับตนเอง ครอบครัว และ ท้องถ่นิ ของตน มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนษุ ยชาติจากอดตี จนถึงปัจจุบนั ในด้านความสมั พันธ์และการ เปลี่ยนแปลงของเหตกุ ารณ์อยา่ งต่อเนอ่ื ง ตระหนักถึงความสำคญั และสามารถ วิเคราะห์ผลกระทบที่เกดิ ขน้ึ ช้นั ตวั ชวี้ ัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. อธบิ ายพัฒนาการทาง สงั คม ๑. ทต่ี ง้ั และสภาพทางภูมิศาสตร์ของภูมิภาค ต่างๆของ เศรษฐกจิ และ การเมืองของภมู ภิ าค โลก (ยกเว้นเอเชีย) ท่มี ีผลต่อพัฒนาการโดยสังเขป ต่างๆ ในโลกโดยสังเขป ๒. พฒั นาการทางสงั คม เศรษฐกิจ และ การเมืองของ ๒. วเิ คราะห์ผลของการ ภูมิภาคต่างๆของโลก (ยกเว้นเอเชยี )โดยสังเขป เปล่ียนแปลงที่นำไปสู่ ความร่วมมอื ๓. อิทธิพลของอารยธรรมตะวันตกที่มผี ล ต่อพฒั นาการ และความ ขัดแย้ง ในครสิ ต์ศตวรรษ และการเปลยี่ นแปลง ของสงั คมโลก ที่ ๒๐ ตลอดจนความ พยายามใน ๔. ความร่วมมือและความขัดแย้งในคริสต์ศตวรรษท่ี ๒๐ เช่น สงครามโลกครงั้ ที่ ๑ ครง้ั ที่ ๒ สงครามเย็น การขจัดปัญหา ความขัดแย้ง องค์การความร่วมมอื ระหว่างประเทศ

๓๓ มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมปิ ัญญาไทย มคี วามรัก ความภูมิใจและ ธำรง ความเปน็ ไทย ช้ัน ตัวชวี้ ดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. วเิ คราะห์พฒั นาการ ของไทย ๑. การสถาปนากรุงเทพมหานครเป็น ราชธานีของไทย สมยั รตั นโกสนิ ทร์ในดา้ นต่างๆ ๒. ปัจจยั ทสี่ ่งผลต่อความมน่ั คงและ ความเจริญรุ่งเรือง ๒. วเิ คราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อความ ของไทยในสมยั รตั นโกสินทร์ มัน่ คงและความ เจริญรุ่งเรืองของ ๓. บทบาทของพระมหากษัตรยิ ์ไทยใน ราชวงศ์จักรีใน การสร้างสรรคค์ วามเจริญ และความมน่ั คงของชาติ ไทยใน สมยั รัตนโกสนิ ทร์ ๓.วิเคราะห์ภมู ิปัญญาและ ๔. พัฒนาการของไทยในสมยั รัตนโกสินทร์ ทางดา้ น วัฒนธรรมไทยสมยั รตั นโกสินทร์ การเมือง การปกครอง สงั คม เศรษฐกิจ และ และอิทธิพล ต่อการพฒั นาชาตไิ ทย ความสัมพันธ์ระหว่าง ประเทศตามช่วงสมยั ต่างๆ ๔.วิเคราะห์บทบาทของ ไทยในสมยั ๕. เหตุการณส์ ำคญั สมัยรัตนโกสินทร์ท่มี ี ผลต่อการ พฒั นาชาตไิ ทย เช่น การทำสนธสิ ญั ญาเบาว์รงิ ในสมัย ประชาธิปไตย รชั กาลที่ ๔ การ ปฏริ ปู ประเทศในสมยั รัชกาลท่ี ๕ การเข้ารว่ มสงครามโลกครัง้ ท่ี ๑ และครง้ั ที่ ๒ โดยวเิ คราะห์สาเหตุปัจจัย และผลของ เหตุการณ์ต่าง ๆ ๖. ภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยในสมัย รตั นโกสินทร์ ๗. บทบาทของไทยต้ังแต่เปล่ียนแปลง การปกครอง จนถงึ ปัจจุบันในสงั คมโลก สาระที่ ๕ ภมู ิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลกั ษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสงิ่ ซ่ึงมผี ลต่อกัน ใช้แผนท่ี และเครอ่ื งมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วเิ คราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภมู ิศาสตร์ ตลอดจน ใชภ้ ูมสิ ารสนเทศอย่างมีประสิทธภิ าพ ชั้น ตวั ช้ีวดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง ม. ๓ ๑. วเิ คราะห์ลักษณะทางกายภาพ ๑. ทต่ี ้งั ขนาด และอาณาเขตของทวปี อเมรกิ าเหนอื ของทวีปอเมริกาเหนือ และทวีป และทวปี อเมรกิ าใต้ อเมรกิ าใตโ้ ดยเลอื กใช้แผนท่เี ฉพาะ ๒. การเลือกใช้แผนท่เี ฉพาะเร่ืองและ เครือ่ งมือทาง เรื่องและ เคร่ืองมือทางภมู ิศาสตร์ ภูมศิ าสตร์สืบคน้ ข้อมูล ลักษณะทางกายภาพของทวีป สืบคน้ ขอ้ มูล อเมรกิ า เหนอื และทวีปอเมริกาใต้ ๒.วเิ คราะห์สาเหตุการเกิดภัยพบิ ัติ - สาเหตกุ ารเกิดภัยพบิ ัติและผลกระทบ ในทวีปอเมริกา และผลกระทบในทวปี อเมรกิ าเหนอื เหนอื และทวีปอเมริกาใต้ และทวีปอเมรกิ าใต้

๓๔ มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสมั พันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพทกี่ ่อให้เกดิ การ สร้างสรรค์วถิ ีการดำเนินชีวิต มจี ิตสานึกและมีส่วนร่วมในการจดั การทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเพื่อการ พฒั นาทย่ี ่ังยนื ชนั้ ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง ม. ๓ ๑. สำรวจและระบทุ ำเลท่ีตัง้ ของ - ทำเลทีต่ งั้ ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสงั คม เช่น กจิ กรรม ทางเศรษฐกจิ และสังคมใน พน้ื ท่ี เพาะปลูกและเลี้ยงสตั ว์ แหล่ง ประมง การ ทวปี อเมรกิ าเหนือและทวีป กระจายของภาษาและ ศาสนา ในทวีปอเมริกาเหนือ อเมรกิ าใต้ และทวปี อเมรกิ าใต้ ๒. วเิ คราะห์ปัจจยั ทางกายภาพ และ - ปัจจยั ทางกายภาพและ ปัจจัยทางสังคมทีส่ ่งผลต่อการ ปจั จัยทางสังคมท่สี ่งผลต่อ ทาํ เลทต่ี ง้ั เปลี่ยนแปลงโครงสร้างทาง ประชากร สิ่งแวดล้อม ของกจิ กรรม ทางเศรษฐกจิ และ เศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรมในทวปี อเมริกาเหนือและ สงั คมในทวีป อเมริกาเหนือและ ทวีปอเมรกิ าใต้ ทวปี อเมริกาใต้ ๓. สืบคน้ อภิปรายประเด็นปัญหา - ประเดน็ ปัญหาจาก ปฏสิ ัมพันธ์ระหว่างสิง่ แวดล้อม จากปฏิสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อม ทางกายภาพกับมนุษย์ท่เี กดิ ข้ึน ในทวีปอเมริกาเหนอื ทางกายภาพกบั มนษุ ย์ทเี่ กิดข้ึนใน และทวปี อเมริกาใต้ ทวปี อเมริกาเหนอื และทวปี อเมริกาใต้ ๔. วิเคราะห์แนวทางการจัดการภยั - แนวทางการจัดการภยั พบิ ัติ และ การจัดการทรพั ยากร พิบตั แิ ละการจดั การทรัพยากรและ และ ส่งิ แวดล้อม ในทวีปอเมริกาเหนือ และทวปี อเมรกิ า สง่ิ แวดล้อมในทวปี อเมริกาเหนอื ใตท้ ่ยี ่ังยนื และทวีปอเมรกิ าใต้ท่ียัง่ ยืน ๕.ระบุความร่วมมือระหว่าง ประเทศ ๑. เป้าหมายการพฒั นาท่ีย่ังยนื ของโลก ที่มผี ลต่อการจดั การ ทรัพยากรและ ๒. ความร่วมมอื ระหว่างประเทศ ทีม่ ผี ลต่อการจดั การ ส่งิ แวดล้อม ทรัพยากรและส่ิงแวดล้อม

สว่ นท่ี ๓

๓๖ คำอธบิ ายรายวิชาพ้นื ฐาน รหสั วิชา ส ๒๑๑๐๑ รายวิชา สงั คมศกึ ษา ๑ ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๑ จำนวน ๑.๕ หน่วยกติ เวลา ๓ ชว่ั โมง/สัปดาห์ เวลา ๖๐ ช่วั โมง/ภาคเรียน ศึกษาการเผยแผ่พระพุทธศาสนา หรือศาสนาทต่ี นนับถอื สู่ประเทศไทย ความสำคัญของ พระพทุ ธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนบั ถือ ท่มี ีต่อสภาพแวดล้อมในสังคมไทย รวมทั้งการพฒั นาตนและ ครอบครวั พทุ ธประวัติตง้ั แต่ประสตู จิ นถึงบำเพญ็ ทกุ รกริ ยิ าหรอื ประวัติศาสดาท่ตี นนบั ถอื ตามท่ีกำหนด การ ประพฤตติ น ตามแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวตั สิ าวก ชาดก/เรือ่ งเล่า และศาสนกิ ชนตวั อย่าง ตามที่กำหนด พุทธคณุ และข้อธรรมสำคญั ในกรอบอริยสัจ ๔ หรอื หลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ ตามท่กี ำหนด เห็นคุณค่า และนำไปพฒั นาแกป้ ญั หาของตนเองและครอบครัว บำเพ็ญประโยชน์ตอ่ ศาสนสถานของศาสนาทีต่ นนับถือ จรยิ วตั รของสาวกเพ่ือเป็นแบบอย่างในการประพฤติปฏิบตั ิ และปฏบิ ัติตนอย่างเหมาะสม ต่อสาวกของศาสนาท่ี ตนนับถือ การปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมต่อบุคคลต่างๆ ตามหลักศาสนาท่ีตนนับถือ ตามที่กำหนด หลักการ เจตนารมณ์ โครงสร้าง และสาระสำคัญของรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับ ปัจจุบันโดยสังเขป บทบาท การถ่วงดลุ ของอำนาจอธิปไตยในรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย ฉบับปัจจบุ ัน การปฏบิ ตั ติ นตามบทบัญญัติ ของรฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทยฉบับปัจจบุ ันที่เก่ียวของกับตนเอง ปฏิบตั ติ ามกฎหมายในการคุ้มครอง สทิ ธิของบุคคล ความหมายและความสำคญั ของเศรษฐศาสตร์ ค่านิยมและ พฤติกรรมการบรโิ ภคของคนใน สงั คมซงึ่ ส่งผลต่อเศรษฐกจิ ของชมุ ชนและประเทศ ปัจจยั ที่มีอทิ ธิพลต่อการ กำหนด อปุ สงค์และอปุ ทาน การ อภิปรายผลของการมีกฎหมายเก่ยี วกับทรัพย์สนิ ทางปญั ญา ลกั ษณะทาง กายภาพของทวีปเอเชยี ทวีป ออสเตรเลีย และโอเชียเนยี โดยใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ สบื คน้ ขอ้ มลู พิกดั ภูมิศาสตร์ (ละตจิ ูด และลองจิจดู ) เส้นแบ่งเวลา และเปรียบเทียบวัน เวลาของโลก สำรวจและระบุทําเลทีต่ งั้ ของกิจกรรมทางเศรษฐกจิ และสงั คม ในทวีปเอเชียทวปี ออสเตรเลีย และโอเชยี เนีย ปัจจัยทางกายภาพและ ปัจจัยทางสงั คมท่ีส่งผลต่อทําเลท่ีตงั้ ของ กจิ กรรมทางเศรษฐกิจและสังคมในทวปี เอเชียทวปี ออสเตรเลยี และโอ เชียเนีย และเรียนรู้การใช้พลังงาน การ ใช้ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อมอย่างคุ้มคา่ และเหมาะสม โดยใช้ กระบวนการสร้างความคิดรวบยอด กระบวนการสร้างความตระหนัก กระบวนการ แก้ปัญหา กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคดิ กระบวนการสบื ค้นข้อมูล กระบวนการทางสังคม กระบวนการ เผชิญสถานการณแ์ ละแก้ปัญหา กระบวนการกลุ่มและโครงงาน เพอ่ื ให้มีความรู้ ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี และมีทักษะในการปฏิบัติงาน มีความ รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ ซอ่ื สัตย์ สุจรติ มวี นิ ัย ใฝ่เรยี นรู้ อยู่อย่างพอเพยี ง มุ่งมนั่ ในการทํางาน รักความ เป็นไทย มีจิตสาธารณะ ทกั ษะการคิดข้ันสงู มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาชาติ สามารถแขง่ ขันไดใ้ น ประชาคมอาเซียนเพือ่ มุ่งสู่ความเป็นมาตรฐานสากล

๓๗ รหัสตวั ชี้วัด ส ๑.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ส ๑.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓ ส ๒.๑ ม.๑/๑ ส ๒.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓ ส ๓.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒ ส ๓.๒ ม.๑/๓, ม.๑/๔ ส ๕.๑ ม.๑/๑ ส ๕.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒ รวม ๑๙ ตัวช้ีวัด

๓๘ โครงสร้างรายวิชาสังคมศกึ ษาพน้ื ฐาน กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวิชา สังคมศึกษา ๑ รหัสวิชา ส๒๑๑๐๑ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๑ ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา ๓ ช่ัวโมง/ภาคเรยี น จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต ลำดบั ชอ่ื หนว่ ย รหสั สาระสำคญั เวลา น้ำหนักคะแนน ชวั่ โมง กอ่ น กลาง หลัง ปลาย ที่ การเรียนรู้ ตวั ชวี้ ดั ๑ ความสำคัญของ ส ๑.๑ การทําสงั คายนา การเผยแผ่ ๕ ๔ ๖ -- ๒ พระพทุ ธศาสนา ม.๑/๑ ม. พระพทุ ธศาสนาเข้าสู่ประเทศไทย กบั ชวี ิต ๑/๒ ความสำคญั ของพระพทุ ธศาสนา ตอ่ สังคมไทย พระพทุ ธศาสนากับ การ พัฒนาตนเองและครอบครวั ๒ พทุ ธประวตั ิ ส ๑.๑ -วิเคราะห์พทุ ธประวัตติ ง้ั แต่ ๖๔๖ - ๒ พระสาวก ม.๑/๓ ประสูติจนถงึ บำเพญ็ ทุกรกิรยิ า ศาสนกิ ชนตวั อย่าง ม.๑/๔ หรอื ประวัตศิ าสดาทต่ี นนบั ถอื และชาดก ตามที่กำหนด - ประสูติ – ตรัสรู้ - การแสวงหาความรู้ - การบำเพญ็ ทกุ รกริ ยิ า -วิเคราะหแ์ ละประพฤตติ นตาม แบบอย่างการดำเนนิ ชวี ติ และ ข้อคดิ จากประวัติสาวก ชาดก เรอื่ งเล่าและศาสนิกชนตวั อย่าง ตามทกี่ ำหนด - พระมหากัสสัปปะ -พระอบุ าลี - ติตตริ ชาดก - อัมพชาดก ๓ หลักธรรมทาง ส ๑.๑ อธบิ ายพทุ ธคุณและหลกั ธรรม ๖ ๓ ๕ - ๒ พระพทุ ธศาสนา ม.๑/๕ สำคญั ในกรอบอรยิ สจั ๔ หรอื หลกั ธรรมของศาสนาทต่ี นนบั ถือ ตามทก่ี ำหนดเห็นคณุ คา่ และนำไป พัฒนาแกไ้ ขปัญหาของตนเองและ ครอบครวั - พระรตั นตรัย - พระพุธคุณ ๙ - ขันธ์ ๕ - ธาตุ ๔ - ตัณหา - หลกั กรรม - ความหมายและคณุ คา่ - สขุ ๒ (กายกิ เจตสกิ ) - คหิ สิ ขุ - นิพพาน

ลำดับ ช่อื หน่วย รหัส สาระสำคญั เวลา ๓๙ ท่ี การเรียนรู้ ตวั ช้วี ดั ชัว่ โมง น้ำหนกั คะแนน ๓ หลกั ธรรมทาง ส ๑.๑ พระพทุ ธศาสนา ม.๑/๕ - ไตรสกิ ขา - มรรค ๘ ประการ ๔ ก่อน กลาง หลัง ปลาย - มงคล ๓๘ – ไม่คบคนพาล - - ๔๒ ๔ รัฐธรรมนูญกับ ส ๒.๒ - คบบัณฑติ - บชู าผู้ควรบูชา ๓ การเมืองการ ม.๑/๑ *พทุ ธศาสนสุภาษติ ๔ ๓๓ - - ปกครองของไทย ม.๑/๒ -ยํ เว เสวติ ตาทิโส - - ๒๒ ม.๑/๓ คบคนเช่นใดเปน็ คนเชน่ นน้ั ๕ อำนาจอธปิ ไตย ส ๒.๒ -อตฺตนา โจทยตตฺ านํ - - ๒๓ ม.๑/๒ จงเตอื นตนด้วยตน - - ๒๓ ๖ กฎหมายคุ้มครอง -นสิ สสมฺ กรณํ เสยฺโย สิทธขิ องบคุ คล ส ๒.๑ ใคร่ครวญก่อนทำจงึ ดี ม.๑/๑ -ทรุ าวาสา ฆรา ทุกขฺ า ๗ วฒั นธรรมไทย ส ๒.๑ เรอื นที่ครองไม่ดีนำทกุ ขม์ าให้ และวัฒนธรรม ม.๑/๓ รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย เอเชยี ตะวนั ออก อำนาจอธปิ ไตย เฉียงใต้ -แนวทางการปฏบิ ตั ติ นตาม บทบญั ญตั ิในรฐั ธรรมนญู เกย่ี วกบั สิทธเิ สรีภาพและหน้าท่ี วเิ คราะห์บทบาทการถว่ งดลุ อำนาจ อธปิ ไตยในรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทยฉบบั ปจั จุบนั - การใชอ้ ำนาจอธปิ ไตย - การแบง่ ดุลอำนาจและการ ถว่ งดุลอำนาจอธิปไตยทงั้ ๓ ฝา่ ย คือ นิติบัญญัติ บริหาร ตลุ าการ -การบริหารราชการแผน่ ดนิ ของไทย ความสำคญั ของกฎหมายคุ้มครอง ๓ ๔ สิทธขิ องบุคคล กฎหมายคุ้มครอง สทิ ธขิ องบคุ คลทสี่ ำคัญ ความคล้ายคลึงและความแตกตา่ ง ระหวา่ ง วฒั นธรรมไทยกบั วัฒนธรรมของประเทศ ในภูมิภาค เอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ ๒.วฒั นธรรมทเ่ี ป็นปัจจัยในการ สร้างความสัมพันธท์ ่ดี ีหรืออาจ นำไปสู่ความเข้าใจผดิ ต่อกนั

๔๐ ลำดับ ชือ่ หน่วย รหสั สาระสำคญั เวลา น้ำหนกั คะแนน ที่ การเรียนรู้ ตัวชวี้ ดั ๘ เศรษฐศาสตร์ ส ๓.๑ ชว่ั โมง ก่อน กลาง หลงั ปลาย นา่ รู้ ม.๑/๑ ความหมาย ความสำคญั และ ๕๓๕ - ๓ ๙ พฤติกรรม ส ๓.๑ การบริโภค ม.๑/๒ ประโยชน์ ของเศรษฐศาสตร์ ส ๓.๒ ๑๐ เศรษฐกิจพอเพยี ง ม.๑/๓ ขอบขา่ ยและ เป้าหมายของวชิ า ม.๑/๔ ๑๑ เครื่องมอื เศรษฐศาสตรท์ รพั ยากรในทาง ภมู ศิ าสตรก์ บั การ ส ๓.๑ สบื คน้ และเส้นแบง่ ม.๑/๓ เศรษฐศาสตร์ เวลาโลก ส ๕.๑ วิเคราะหค์ ่านิยมและพฤตกิ รรมของ ๔ - - ๒ ๒ ม.๑/๑ ม.๑/๒ คนในสงั คมซ่ึงส่งผลต่อเศรษฐกิจ ของชุมชนและประเทศ - ความหมายและความสำคญั ของ การบริโภค - บทบาทและหนา้ ทผี่ บู้ ริโภค - หลกั การบริโภคทด่ี ี - ปจั จยั ที่มีอทิ ธพิ ลตอ่ การกำหนด อุปสงค์และอปุ ทาน อธิบายความเปน็ มา หลักการ ๓ - - ๒๒ ความสำคัญ ของเกษตรทฤษฎใี หม่ และปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ตอ่ สังคมไทย - ความเปน็ มาของเศรษฐกจิ พอเพียง - หลกั การของเศรษฐกจิ พอเพียง - ความสำคัญและคุณคา่ ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงต่อสงั คมไทย เลอื กใช้เครื่องมอื ภูมิศาสตร์ในการ ๕ ๓ ๕ - - สบื ค้นขอ้ มลู เพ่ือวเิ คราะห์ลักษณะ กายภาพและสงั คมของประเทศไทย และทวปี เอเชยี และโอเชียเนีย - ความหมาย ความสำคัญ ชนดิ การใชแ้ ผนที่ - การนำเสนอข้อมูลทาง ภมู ิศาสตร์ในรปู แบบตา่ งๆ - เครอ่ื งมอื ภูมิศาสตร์ – พกิ ัดภูมศิ าสตร์และเสน้ แบ่งเวลา

๔๑ ลำดบั ช่อื หนว่ ย รหสั สาระสำคัญ เวลา น้ำหนักคะแนน ที่ การเรยี นรู้ ตวั ชี้วดั ชั่วโมง ก่อน กลาง หลัง ปลาย ๑๒ ลกั ษณะทาง ส ๕.๑ ภายภาพของ ม.๑/๓ - ลักษณะทางกายภาพของ ๖ - - ๖๗ ทวีปอเชีย ส ๕.๒ ม.๑/๑ ทวีปเอเชีย - ลักษณะภูมิอากาศ - ทรพั ยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อม - ลักษ๋ ณะทางประชากร เศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรม - ปัจจัยทางกายภาพท่มี ีผลตอ่ การกระจาของประชากรใน ทวปี เอเชยี - ทำเลท่ีตั้งและกิจกรรม ทางเศรษฐกิจทส่ี ำคัญ สอบกลางภาค-สอบปลายภาค/คะแนน ๒ ๒๐ ๓๐ ๒๐ ๓๐ รวมตลอดภาคเรียนท่ี ๑ ๖๐ ๑๐๐ (๗๐/๓๐) การประเมนิ ในรายวชิ าน้ปี ระกอบด้วย ๑๐๐ คะแนน ๑๐๐ คะแนน 1. ประเมนิ ผลตามตัวช้ีวดั ๑๐๐ คะแนน 2. ประเมินคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ 3. ประเมินผล การอ่าน เขียน คิด วิเคราะห์

๔๒ คำอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน รหัสวิชา ส๒๑๑๐๓ รายวิชา สงั คมศึกษา ๒ ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต เวลา ๓ ชั่วโมง/สัปดาห์ เวลา ๖๐ ชวั่ โมง/ภาคเรยี น ศกึ ษาการเห็นคุณค่าของการพฒั นาจิต เพื่อการเรียนรู้และการดำเนินชวี ติ ด้วยวธิ คี ดิ แบบโยนโิ ส มนสกิ ารคือวธิ คี ดิ แบบคุณค่าแท้ – คุณค่าเทียม และวิธคี ิดแบบคณุ – โทษ และทางออก หรือการพฒั นาจติ ตามแนวทางของศาสนาทต่ี นนับถอื การสวดมนต์ แผ่เมตตา บริหารจติ และเจรญิ ปัญญาด้วยอานาปานสติ หรอื ตามแนวทางของศาสนาที่ตนนบั ถอื ตามที่กำหนด การปฏิบัตติ นตามหลกั ธรรมทางศาสนาท่ตี นนับถือ ในการ ดำรงชีวิตแบบพอเพียง และดูแลรกั ษาส่ิงแวดล้อมเพือ่ การอยู่รว่ มกนั ได้อย่างสนั ตสิ ขุ ความจำเป็นท่ีทุกคนต้อง ศกึ ษาเรยี นรู้ศาสนาอนื่ ๆ การปฏิบัตติ นต่อศาสนิกชนอ่นื ในสถานการณ์ต่างๆได้อย่างเหมาะสม การกระทำของ บุคคลทีเ่ ป็นแบบอยา่ งด้านศาสนสัมพนั ธ์ และนำเสนอแนวทางการปฏบิ ัติของตนเอง การจดั พธิ ีกรรม และ ปฏบิ ัตติ นในศาสนพธิ ี พธิ ีกรรมได้ถูกต้อง ประวัติ ความสำคัญ และ ปฏิบตั ติ นในวนั สำคญั ทางศาสนาที่ตนนบั ถือ ตามท่ีกําหนด ได้ถูกต้อง การระบุความสามารถของตนเองในการทำประโยชน์ตอ่ สังคมและประเทศชาติ การ อภิปรายเก่ยี วกบั คณุ ค่าทางวัฒนธรรมที่เป็นปจั จยั ในการสร้างความสมั พันธ์ท่ดี หี รืออาจนำไปสู่ความเขา้ ใจ ผิดต่อ กัน การแสดงออกถึงการเคารพในสทิ ธิของตนเองและผู้อน่ื ความเป็นมาหลกั การและความสำคญั ของ ปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพียงต่อสังคมไทย บทบาทหน้าท่ีและความแตกต่างของสถาบันการเงินแต่ละประเภท และ ธนาคารกลาง การยกตัวอย่างทีส่ ะท้อนให้เห็นการพงึ่ พาอาศัยกัน และการแข่งขนั กนั ทางเศรษฐกจิ ในประเทศ ลักษณะทางกายภาพของทวปี เอเชยี ทวีปออสเตรเลยี และโอเชยี เนีย โดยใช้เคร่อื งมือทางภูมิศาสตร์ สืบคน้ ข้อมลู สาเหตุการเกดิ ภัยพบิ ัติและผลกระทบในทวปี เอเชยี ทวปี ออสเตรเลียและโอเชียเนีย สำรวจและ ระบุทำเล ทต่ี ง้ั ของกจิ กรรมทางเศรษฐกิจและสงั คมในทวปี เอเชียทวีปออสเตรเลียและโอเชยี เนยี ปัจจัยทาง กายภาพและ ปจั จัยทางสังคมทส่ี ่งผลต่อทําเลทีต่ ้งั ของกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ และสงั คมในทวปี เอเชยี ทวีป ออสเตรเลีย และโอ เชยี เนยี สบื ค้น อภิปรายประเดน็ ปัญหาจากปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างส่งิ แวดล้อมทางกายภาพกับ มนษุ ย์ที่เกิดขนึ้ ใน ทวีปเอเชยี ทวีปออสเตรเลีย และโอเชียเนีย แนวทางการจดั การภยั พิบัตแิ ละการจัดการ ทรพั ยากรและ ส่งิ แวดล้อมในทวปี เอเชยี ทวปี ออสเตรเลีย และโอเชียเนียท่ีย่ังยืน โดยใช้ กระบวนการสร้างความคิดรวบยอด กระบวนการสร้างความตระหนัก กระบวนการ แก้ปญั หา กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการทางสงั คม กระบวนการ เผชญิ สถานการณแ์ ละแก้ปญั หา กระบวนการกลุ่มและโครงงาน เพื่อให้มีความรู้ ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี และมีทักษะในการปฏิบตั ิงาน มีความ รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ ซอื่ สัตย์ สุจรติ มีวนิ ยั ใฝ่เรยี นรู้ อยู่อย่างพอเพียง มุ่งมน่ั ในการทำงาน รกั ความ เป็นไทย มีจติ สาธารณะ ทกั ษะการคิดขัน้ สงู มีคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาชาติ สามารถแข่งขันไดใ้ น ประชาคมอาเซยี นเพอ่ื มุ่งสคู่ วามเป็นมาตรฐานสากล

๔๓ รหสั ตวั ชี้วดั ส ๑.๑ ม.๑/๖, ม.๑/๗, ม.๑/๘, ม.๑/๙, ม.๑/๑๐, ม.๑/๑๑ ส ๑.๒ ม.๑/๔, ม.๑/๕, ส ๒.๑ ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔ ส ๓.๑ ม.๑/๓ ส ๓.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒ ส ๕.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๓ ส ๕.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔ รวม ๒๐ ตัวชี้วัด

๔๔ โครงสร้างรายวิชาสังคมศกึ ษาพื้นฐาน กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวิชา สังคมศึกษา ๒ รหัสวิชา ส๒๑๑๐๓ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๑ ภาคเรียนท่ี ๒ เวลา ๓ ชั่วโมง จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต ลำดบั ช่อื หน่วย รหสั ตวั ชี้วดั /สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั คะแนน ชว่ั โมง กอ่ น กลาง หลัง ปลาย ท่ี การเรียนรู้ ตัวชว้ี ดั ๑ การบริหารจติ ส ๑.๑ ความรู้เบื้องต้นเก่ียวกับการ ๔ ๒ ๔ - ๒ และแผ่เมตตา ม.๑/๗ บริหารจิต และเจรญิ ปัญญา กระบวนการฝึกสมาธิ ตามหลัก อานาปานสติ การเจริญปัญญา โดยการคดิ แบบโยนโิ สมนสิการ คอื วิธีคิดแบบ-คุณค่าแท้ -คุณค่าเทยี มและวธิ ีคดิ แบบคุณ – โทษ และทางออก *การสวดมนตแ์ ละแผ่เมตตา ๒. หลกั ธรรมกบั การ ส ๑.๑ วิเคราะหแ์ ละปฏบิ ัติตนตาม ๔ ๓ ๔ - ๒ ดูแลสง่ิ แวดลอ้ ม ม.๑/๘ หลกั ธรรมทางศาสนาท่ีตนนบั ถอื ในการดำรงชีวติ แบบ พอเพยี งและดแู ลรักษา สิ่งแวดลอ้ มเพ่ือการอยรู่ ่วมกัน อยา่ งสนั ตสิ ขุ - ปธาน ๔ - โกศล ๓ -วุฑฒิธรรม ๔ -อบายมขุ ๔ -อิทธบิ าท ๔ ๓ ศาสนกิ ชนท่ดี ี ส ๑.๒ วเิ คราะหก์ ารประพฤติตนตาม ๖ ๓ ๕ - ๒ ม.๑/๑ แบบอยา่ งการดำเนนิ ชวี ติ และ ม.๑/๒ ข้อคิดจากประวัติพทุ ธสาวก ม.๑/๓ สาวกิ า ชาดกและศาสนิกชน ตัวอยา่ งตามกำหนด - อนาถบณิ ฑกิ เศรษฐี - นางวสิ าขา - พระเจ้าอโศกมหาราช - พระโสณะเถระ - พระอุตตระเถระ

๔๕ ลำดับ ชื่อหนว่ ย รหัส ตัวชวี้ ัด/สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนกั คะแนน ที่ การเรยี นรู้ ตัวชว้ี ัด ชั่วโมง ก่อน กลาง หลัง ปลาย ๔ ศาสนพธิ กี บั ส ๑.๒ อธบิ ายจรยิ วตั รของสาวกเพ่ือ ๕ ๓ ๕ - ๒ มารยาทชาวพทุ ธ ม.๑/๔ เปน็ แบบอย่างในการประพฤติ ม.๑/๔ ปฏิบัติและปฏบิ ตั ติ นอย่าง เหมาะสมต่อสาวกของศาสนาท่ี ตนนับถือ - วถิ ีชวี ิตของพระภิกษุ - บทบาทของพระภิกษใุ น การเผยแผ่พระพุทธศาสนา - ตวั อย่างของพระสงฆ์ทีม่ ี บทบาทในการเผยแผ่ พระพุทธศาสนา - มารยาทขาวพทุ ธ - การปฏบิ ัตติ นท่ีเหมาะสม - การเขา้ พบพระภิกษุ - การแสดงความเคารพ - การประนมมือ การไหวก้ าร กราบ – การเคารพพระรตั นตรยั - การเจรญิ พระพุทธมนต์ - การสวดอภิธรรม - การฟังพระธรรมเทศนา - การจัดโตะ๊ หมู่บูชา หมู่ ๕ หมู่ ๗ หมู่ ๙ - การจุดธูปเทียน - คำอาราธนาศลี คำอาราธนา ธรรม คำอาราธนาพระปริตร ๕. วันสำคัญทาง ส ๑.๒ ประวตั ิและความสำคญั ของวัน ๓ ๓ ๔ - ๒ พระพทุ ธศาสนา ม.๑/๕ ธรรมสวนะ วนั เขา้ พรรษา วนั ออกพรรษา วันเทโวโรหณะ ๒. ระเบยี บพิธี พธิ เี วยี นเทยี น การปฏบิ ัตติ นในวัน มาฆบชู า วนั วิสาขบชู า วนั อฏั ฐมีบูชาวนั อาสาฬหบชู าวันธรรมสวนะและ เทศกาลสาํ คัญ

๔๖ ลำดับ ชอื่ หน่วย รหัส ตัวชี้วัด/สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั คะแนน ที่ การเรยี นรู้ ตวั ชี้วัด วิเคราะห์เหตุผลความจำเป็นท่ี ช่ัวโมง ก่อน กลาง หลัง ปลาย ๖ ศาสนสมั พันธ์ ส ๑.๑ ทุกคนต้องศกึ ษาเรยี นร้ศู าสนา ม.๑/๘ อื่นๆ และสามารถปฏิบัติตน ๕๓๔ - ๒ ม.๑/๙ ตอ่ ศาสนิกชนอ่ืนในสถานการณ์ ม.๑/๑๐ ตา่ งๆได้อย่างเหมาะสม - ประวัตคิ วามเปน็ มาของ ศาสนาครสิ ต์ พราหมณ์–ฮนิ ดู อสิ ลาม/สิกข์ - หลักธรรมของศาสนาครสิ ต์ พราหมณ์ – ฮินดู อสิ ลาม/สิกข์ ๗ สทิ ธิของบคุ คล ส ๒.๑ บทบาทหน้าที่ของเยาวชนทีม่ ี ๔ ๓ ๔ - ๒ ในวิถีการ ม.๑/๓ ต่อสังคมและประเทศชาติ ปกครองระบอบ ม.๑/๔ ปฏิบัติตนตามกฎหมายในการ ประชาธปิ ไตย คุ้มครองสิทธขิ องบุคคล - กฎหมายคุ้มครองเด็ก - กฎหมายการศกึ ษา - กฎหมายคมุ้ ครองผ้บู ริโภค - ประโยชน์ของการปฏิบัตติ าม กฎหมายค้มุ ครองสิทธขิ องบุคล ๘ ความสัมพันธท์ าง ส ๓.๒ วิเคราะหบ์ ทบาทหน้าท่แี ละ ๔ - - ๔ ๓ เศรษฐกิจ ม.๑/๑ ความแตกตา่ งของสถาบัน ม.๑/๒ การเงินแตล่ ะประเภทและ ธนาคารกลาง - ความหมาย ประเภท และ ความสำคญั ของสถาบนั การเงนิ ที่ มตี ่อระบบเศรษฐกจิ - ความสัมพนั ธ์ระหว่างผู้ผลติ ผบู้ รโิ ภค และสถาบนั การเงนิ