1
เอกสารสรปุ เนอื้ หาท่ตี อ งรู รายวิชา พฒั นาอาชีพใหม คี วามเขม แขง็ ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน รหสั อช21003 หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 สาํ นกั งานสงเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สํานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร หา มจาํ หนา ย หนงั สือเรียนนจี้ ัดพมิ พด วยเงนิ งบประมาณแผนดนิ เพือ่ การศกึ ษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน ลิขสทิ ธเ์ิ ปน ของสาํ นักงาน กศน.สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
สารบญั หนา คาํ นํา สารบญั คาํ แนะนาํ การใชเอกสารสรปุ เนอื้ หาทตี่ อ งรู บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กจิ ..........................................................................................................1 เรอื่ งที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ และความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ........................... 1 เรอ่ื งท่ี 2 ความจาํ เปนและคณุ คาของการวิเคราะหศ ักยภาพธรุ กิจ .................................... 1 เร่ืองที่ 3 การวเิ คราะหตาํ แหนง ธรุ กจิ ................................................................................. 4 เรื่องที่ 4 การวเิ คราะหตามศักยภาพทง้ั 5 ดา น ................................................................. 6 แบบฝกหดั ท่ี 1 ................................................................................................................... 8 แบบฝกหัดที่ 2 .................................................................................................................10 บทท่ี 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาด......................................................................................12 เรื่องท่ี 1 การกําหนดทิศทางการตลาด.............................................................................12 เรือ่ งท่ี 2 การกาํ หนดเปา หมายการตลาด.........................................................................12 เรอื่ งท่ี 3 การกําหนดกลยุทธส เู ปา หมาย ..........................................................................15 เรื่องท่ี 4 การวเิ คราะหกลยุทธ..........................................................................................17 เรอ่ื งท่ี 5 กิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด..............................................................19 แบบฝกหดั ท่ี 1 .................................................................................................................21 แบบฝกหัดท่ี 2 .................................................................................................................23 บทที่ 3 การจัดทําแผนพฒั นาการผลติ หรอื การบรกิ าร ..............................................................26 เรอื่ งที่ 1 การกําหนดคุณภาพการผลิตหรือการบริการ.....................................................26 เรอ่ื งที่ 2 การวิเคราะหท นุ ปจจัยการผลติ หรอื การบรกิ าร ................................................27 เรอ่ื งท่ี 3 การกําหนดเปา หมายการผลิตหรือการบรกิ าร ..................................................28 เรื่องท่ี 4 การกําหนดแผนกจิ กรรม...................................................................................30 เรอ่ื งท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร..........................................................31 แบบฝกหดั ........................................................................................................................33
สารบัญ (ตอ ) หนา บทที่ 4 การพัฒนาธุรกจิ เชิงรกุ ....................................................................................................35 เรอ่ื งท่ี 1 ความจําเปน และคุณคาของธรุ กิจเชิงรุก.............................................................35 เรอื่ งท่ี 2 การแทรกความนยิ มเขา สูค วามตอ งการของผบู ริโภค ........................................36 เรอ่ื งท่ี 3 การสรางรูปลกั ษณแ ละคณุ ภาพสินคา ใหม .......................................................37 เรือ่ งท่ี 4 การพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขมแข็ง....................................................................40 แบบฝก หัด ........................................................................................................................44 บทที่ 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แข็ง..................................................................46 เรอื่ งที่ 1 การวเิ คราะหความเปนไปไดของแผนตา ง ๆ .....................................................46 เรื่องที่ 2 การเขียนโครงการการพฒั นาอาชีพ ...................................................................49 เร่ืองที่ 3 การตรวจสอบความเปน ไปไดข องโครงการพัฒนาอาชีพ ..................................51 เร่อื งท่ี 4 การปรับปรุงแกไ ขโครงการพัฒนาอาชพี ............................................................54 แบบฝก หัด ........................................................................................................................55 เฉลยแบบฝก หดั ...................................................................................................................57 บรรณานกุ รม ......................................................................................................................61 คณะผจู ัดทาํ .........................................................................................................................62
คําแนะนําการใชเ อกสารสรปุ เน้อื หาทีต่ อ งรู หนงั สอื สรปุ เนื้อหาท่ีตองรหู นังสือเรียนรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง เลมนี้ เปนการสรุปเนื้อหาจากหนังสือเรียนรายวิชาบังคับ สาระการประกอบอาชีพ รายวิชา พัฒนา อาชีพใหมีความเขมแข็ง อช21003 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน หลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554) เพื่อใหนักศึกษาได เรยี นรแู ละทําความเขา ใจในเน้ือหาสาระของรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง อช21003 ท่ีสําคัญ ๆ ไดสะดวกและสามารถเขาใจยิ่งขึ้น ในการศึกษาหนังสือสรุปเน้ือหาท่ีตองรูหนังสือ เรยี นรายวิชา พัฒนาอาชพี ใหม คี วามเขมแข็งเลม นี้ นักศึกษาควรปฏบิ ตั ิ ดังนี้ 1. ศึกษาหนังสือเรียนรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง อช21003 สาระการ ประกอบอาชีพ หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตนใหเขา ใจกอน 2. ศกึ ษาเนอ้ื หาสาระของหนังสือสรุปเนื้อหาที่ตองรหู นังสือเรยี นรายวิชา พัฒนาอาชีพ ใหมีความเขมแข็ง อช21003 ใหเขาใจอยางถองแท พรอมทั้งทําแบบฝกหัดทายบททีละบท และตรวจคาํ ตอบจากเฉลยแบบฝก หัดทายเลมใหค รบ 5 บท 3. หากนักศึกษาตองการศึกษารายละเอียดเน้ือหาสาระรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมี ความเขม แขง็ อช21003 เพมิ่ เตมิ สามารถศึกษาคนควาไดจากสื่ออ่ืน ๆ ในหองสมุดประชาชน อินเทอรเ น็ต หรือครผู สู อน
1 บทท่ี 1 ศักยภาพธุรกิจ เรอ่ื งท่ี 1 ความหมาย ความสําคัญ และความจําเปน ในการพฒั นาอาชีพ การพัฒนาอาชีพ หมายถึง การพัฒนาทักษะอาชีพดานตาง ๆ ใหสามารถพัฒนา ผลิตภัณฑห รอื การบรกิ ารไดตรงกบั ความตองการของผูบริโภคและทันตอการเปลี่ยนแปลงของ ตลาด ความสําคัญ และความจําเปน ในการพฒั นาอาชพี ใหมีความเขมแข็ง มดี ังนี้ 1. ทาํ ใหอ าชพี มคี วามเจรญิ กา วหนา เขม แข็ง พงึ่ ตนเองได 2. ผปู ระกอบอาชีพไดพ ัฒนาตนเองไมลา สมยั 3. ชว ยใหส รางภาพลกั ษณทด่ี ีใหก บั ตนเองและกจิ การ 4. ทาํ ใหผ ปู ระกอบธรุ กิจดงึ บคุ ลากรที่มีความสามารถสงู เขา มาทํางานไดมากขึ้น 5. เปน การรบั ประกนั บคุ คลท่มี คี วามสามารถใหอ ยทู าํ งานตอ ไป 6. ผูประกอบอาชพี รูเทาทันการเปล่ยี นแปลงท่ีมีผลตออาชพี ของตน 7. ผปู ระกอบอาชพี รทู ศิ ทางการพฒั นาอาชีพของตน เรื่องที่ 2 ความจาํ เปนและคณุ คาของการวิเคราะหศ ักยภาพธรุ กจิ ศกั ยภาพธรุ กิจ หมายถึง ความสามารถหรอื ความพรอ มทมี่ อี ยูภายในธุรกิจนั้น ๆ ท่ีจะ เอ้อื อาํ นวยตอ การพัฒนา ปรับปรงุ ทจี่ ะทาํ ใหธรุ กิจประสบความสาํ เร็จ การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ หมายถึง การแยกแยะความสามารถหรือความพรอม องคประกอบของธุรกิจ ไดแก ทุน บุคลากร วัสดุอุปกรณ และการจัดการ เพ่ือใหผูประกอบ ธรุ กจิ มคี วามเขา ใจในแตล ะสว นของธรุ กิจอนั จะนําไปสูการพัฒนาอาชพี ใหม คี วามเขม แข็ง
2 ปจ จยั นําเขา เพื่อขยายอาชีพในแตละปจจยั จะมตี วั แปรรว ม ดังน้ี 1. ทุน เปนปจจัยในการดําเนินธุรกิจประกอบดวย เงินทุน ท่ีดิน อาคารสถานท่ี ทนุ ทางปญญา 2. บุคลากร เปน ปจ จัยที่สําคัญที่สุด เพราะธุรกิจจะเกิดข้ึนไดตองอาศัยความคิดของ คน มีคนเปนผูดําเนินการหรือจัดการทําใหเกิดกิจกรรมทางธุรกิจหลายรูปแบบ ประกอบดวย ผปู ระกอบธรุ กจิ หุนสว นและแรงงาน 3. วัสดุอุปกรณ ในการผลิตสินคาตองอาศัยวัตถุดิบในการผลิต ดังน้ัน ผูประกอบ ธรุ กิจตองรูจกั บรหิ ารวัตถุดบิ ใหมปี ระสทิ ธภิ าพ เพ่ือใหไดตนทุนท่ีต่ํา และทําใหธุรกิจไดผลกําไร สูงสุด ประกอบดว ย วัตถุดิบ อปุ กรณแ ละเครือ่ งมอื 4. การจัดการ ในการปฏิบัติงานในแตละข้ันตอนของการดําเนินธุรกิจ ควรมีการ วางแผนและควบคุมใหการปฏบิ ัตงิ านน้ันมปี ระสิทธภิ าพ ประกอบดวย การจัดการผลิตและการ จัดการตลาด ความจาํ เปนและคณุ คา ของการวเิ คราะหศ กั ยภาพธุรกจิ 1. ผปู ระกอบธุรกิจรูขอบเขตความสามารถของตนเองและคูแขง ขัน 2. ผูประกอบธรุ กจิ สามารถนาํ ขอ มูลทุน บคุ ลากร วัสดุอุปกรณ และการจัดการ มาใช ในการวางกลยทุ ธท างธรุ กจิ ได 3. ผปู ระกอบธุรกิจสามารถมองเห็นชอ งทางการขยายธุรกิจ ตวั อยาง การวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กิจ นายพงษศกั ดิ์ ชัยศิริ เจา ของรานเฟอรน เิ จอรเครื่องเรือนไม วิเคราะหศักยภาพธุรกิจ ของตนเองไดดังนี้ 1. มีใจรกั ดา นการคา เฟอรนเิ จอร ชอบบรกิ ารงานดานการขาย 2. มมี นุษยสัมพนั ธทดี่ ี ยม้ิ แยม แจมใส เปน กนั เอง ออ นนอมถอมตน 3. มคี วามซื่อสตั ยต อลูกคา ขายสนิ คา เหมาะสมกับราคา ไมเอาเปรยี บลูกคา 4. มีความรูดานเฟอรน ิเจอรเ ครอ่ื งเรอื นไมเปนอยางดี 5. ทําเลท่ีตง้ั รานมคี วามเหมาะสม 6. เครอื่ งจกั รทใ่ี ชในการผลิตมีอายุการใชง านนาน ชํารดุ บอ ย 7. มเี งนิ ทุนหมนุ เวยี นคลอ งตัว
3 8. มีแหลง ทนุ ในทอ งถ่นิ 9. มสี วนแบง ตลาดในทอ งถ่นิ ประมาณ 30% 10. ลูกคาสวนใหญอาชีพพนักงานบริษัท ขาราชการ ระดับรายไดปานกลาง ในหมูบานจดั สรรบริเวณใกลเ คียงประมาณ 7 หมูบา นแถบชานเมือง 11. ในทอ งถ่ินมผี ูป ระกอบกิจการคา เฟอรนเิ จอรไ มเชนเดียวกนั 3 ราย 12. ทิศทางในอาชีพนี้ ยงั มีอนาคตอีกยาวไกลจะมีจํานวนหมบู านจดั สรรเพมิ่ ขน้ึ ใน แถบนี้อีกประมาณ 5 หมูบาน จากขอ มลู ขา งตน สามารถนํามาวเิ คราะหศักยภาพธรุ กจิ ดงั น้ี ทุน บุคลากร 1. ทาํ เลทตี่ งั้ รา นมีความเหมาะสม 1. มใี จรกั ดานการคา เฟอรน ิเจอร ชอบบริการ 2. มเี งนิ ทุนหมุนเวยี นคลองตัว งานดานการขาย 3. มแี หลงทุนในทอ งถิ่น 2. มมี นุษยสัมพนั ธท ด่ี ี ยิ้มแยมแจม ใส เปน กันเอง ออ นนอมถอ มตน 3. มคี วามซือ่ สตั ยตอ ลกู คา ขายสนิ คา เหมาะสมกับราคา ไมเอาเปรยี บลกู คา 4. มีความรดู านเฟอรน ิเจอรเ คร่อื งเรือนไมเปน อยา งดี วัสดอุ ปุ กรณ การจัดการ เครื่องจักรท่ีใชในการผลติ มอี ายุการใชง าน 1. มีสวนแบงตลาดในทอ งถ่ินประมาณ 30% นานชาํ รดุ บอ ย 2. ลกู คาสวนใหญอ าชีพพนักงานบริษทั ขา ราชการ ระดับรายไดปานกลาง ใน หมูบานจัดสรรบรเิ วณใกลเ คียงประมาณ 7 หมูบานแถบชานเมือง 3. ในทองถิ่นมีผูป ระกอบกิจการคา เฟอรนเิ จอร ไมเชนเดยี วกัน 3 ราย 4. ทิศทางในอาชีพนี้ ยังมีอนาคตอีกยาวไกลจะ มีจํานวนหมูบานจัดสรรเพมิ่ ข้นึ ในแถบนอ้ี ีก ประมาณ 5 หมูบ า น
4 จะเห็นไดวา การวิเคราะหศักยภาพมีความสําคัญและจําเปนตอการพัฒนาอาชีพให เขมแข็งมาก หากไดวิเคราะหแยกแยะศักยภาพของตนเองอยางรอบดาน ปจจัยภายในของผู ประกอบธุรกิจ ปจจัยภายนอกของผูประกอบธุรกิจ โอกาสและอุปสรรคในการประกอบธุรกิจ การคา ยง่ิ วิเคราะหถ กู ตอ งและแมน ยาํ มาก ซงึ่ จะทาํ ใหผ ปู ระกอบธุรกิจรูจักตนเอง อาชีพของ ตนเองไดดีย่งิ ข้นึ เหมอื นคํากลาว “รูเ ขา รูเรา รบรอยคร้งั ชนะท้งั รอ ยครั้ง” เรอ่ื งท่ี 3 การวเิ คราะหต ําแหนงธรุ กจิ ตําแหนงธุรกิจ หมายถึง ระยะเวลาในชวงการประกอบอาชีพหรือธุรกิจ ในแตละ ระดบั ขนั้ ตอนของการดาํ เนินกจิ การ โดยทั่วไปแบง ระยะดงั น้ี 1. ระยะเร่มิ ตน 2. ระยะสรางตวั 3. ระยะทรงตัว 4. ระยะตกตาํ่ หรือสงู ข้ึน
5 ซง่ึ จะอธบิ ายเปนรปู แบบกราฟดังน้ี 4.1 ธุรกิจกา วหนา จะมีผคู นเขามาเรียนรู ทาํ ตาม ทาํ ใหเกิดวกิ ฤตสว นแบง ทาง มลู คาธุรกจิ การตลาด 1. ระยะเรมิ่ ตน 2. ระยะสราง 3. ระยะทรงตวั 4.2 ถาไมมีการพฒั นาธุรกจิ จะเปน ขาลง จาํ เปนตอ งขยายขอบขาย จึงมคี วามตอ งการ ใชนวตั กรรมเทคโนโลยเี ขา มาใช 4. ระยะตกตา่ํ หรือสงู ขน้ึ เวลา 1 เปน ระยะท่ีอาชพี 2 – 3 ธรุ กจิ อยูใ นชวงพัฒนาขยายตวั หรอื ธุรกจิ อยใู นระยะ หรือยงั ทรงตัวจะมีคนจบั ตามองและ ฟกตัวของการเขา สู พรอมทําตาม อาชีพ (เรม่ิ มีคแู ขง ขัน) กราฟวเิ คราะหต าํ แหนง วงจรธรุ กจิ 1. ระยะเริ่มตน เปนระยะท่อี าชีพหรอื ธรุ กิจอยใู นระยะฟกตัวของการเขาสูอาชีพ 2. – 3. ระยะสรางตัว และระยะทรงตัว ธุรกิจอยูในชวงพัฒนาขยายตัว หรือยังทรง ตวั อยู ซ่ึงชวงน้จี ะมคี นจับตาและพรอ มทาํ ตาม (เรม่ิ มีคแู ขง ขนั ทางการคา ) 4. ระยะตกต่ําหรอื สงู ขน้ึ 4.1 เมอื่ ธุรกิจกาวหนาจะมีผคู นเขามาเรียนรู ทาํ ตาม ทาํ ใหเ กดิ วกิ ฤตสิ ว นแบงทาง การตลาด 4.2 ถาไมม ีการพัฒนาธรุ กจิ จะเปนขาลง จําเปน ตองขยายขอบขายจึงมีความตองการ ใชนวัตกรรม เทคโนโลยเี ขา ใชง าน โดยสรุป ผูประกอบธุรกิจตองมีการวิเคราะหตําแหนงธุรกิจของตนใหไดวาอยูในชวง ระยะใด กาํ ลังสรางตัว ทรงตัว หรือเปนขาขึ้นและหรอื ขาลง
6 เร่ืองท่ี 4 การวิเคราะหต ามศักยภาพทั้ง 5 ดาน 1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพืน้ ท่ี ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ซ่ึงมนุษยสามารถ นําไปใชใ หเกดิ ประโยชนต อ ชีวติ ประจําวันและการประกอบอาชีพได เชน การวางแผนการปลูก คะนา มีแหลงน้ําเพียงพอตอระยะเวลาในการปลูก 1 ฤดูกาล หรือไม และความอุดมสมบูรณ ของดนิ มีมากนอ ยเพยี งใด ซงึ่ จะสง ผลตอการปรบั ปรุงบํารงุ ดินและการใสปุย 2. ศกั ยภาพของพ้นื ทตี่ ามลักษณะภูมิอากาศ ลกั ษณะภูมอิ ากาศ หมายถึง ลักษณะอากาศประจําถ่ินในชวงระยะเวลาหน่ึง ซ่ึงมี อิทธิพลตอ การประกอบอาชีพในแตละพื้นท่ี ซ่ึงมีสภาพอากาศท่ีแตกตางกัน การเตรียมปจจัย การปลูกคะนาเก่ียวกับเมล็ดพันธุ ควรเลือกเมล็ดพันธุใหเหมาะสมกับฤดูกาล เพราะจะทําให คะนา มกี ารเจริญเตบิ โตที่ดี 3. ศกั ยภาพของภมู ิประเทศ และทาํ เลทีต่ งั้ ของแตละพนื้ ท่ี ภมู ปิ ระเทศ หมายถงึ ลกั ษณะทางกายภาพของแผนดนิ ความสงู ต่ํา ทรี่ าบลมุ ที่ราบสูง ภูเขา แมน้ํา ทะเล เปนตน สภาพภูมิประเทศในการปลูกคะนา ควรเลือก พืน้ ทีท่ รี่ าบสงู ใกลแ หลง นํา้ 4. ศักยภาพของศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวิตของแตละพ้ืนท่ี ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี หมายถึง ความเชื่อ การกระทําที่มีการปฏิบัติสืบเนื่อง กนั มาเปนเอกลกั ษณ และมคี วามสําคญั ตอ สงั คม ในแตละภาคของประเทศไทย มีวิถีชีวิต ความ เปนอยู และการบริโภคท่ีแตกตางกัน การปลูกคะนา ควรปลูกใหตรงกับความตองการของ ผูบรโิ ภคและตลาด 5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ยในแตละพืน้ ที่ ทรัพยากรมนุษยในแตละพ้นื ท่ี หมายถงึ ความรู ความสามารถของมนุษยท ่เี ปนภูมิรู ภูมปิ ญญา ทัง้ ในอดีตและปจ จบุ ันตางกัน ในแตละทองถ่ินมีความถนัดและความชํานาญในการ จัดการแรงงาน การดแู ลรักษา การเก็บเก่ียวท่ไี มเหมอื นกนั สงผลใหผ ลผลติ และรายไดท ต่ี างกนั
7 ตัวอยางการวเิ คราะหศ กั ยภาพท้ัง 5 ดา น ศกั ยภาพของ ศกั ยภาพของภูมอิ ากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ สภาพอากาศชื้นเหมาะสมกบั - มแี หลงนํ้าเพยี งพอ การปลกู คะนา - ดินมีความอดุ มสมบรู ณ ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนษุ ย การปลูก ศกั ยภาพของภูมปิ ระเทศและ คะนา ทําเลทตี่ ้งั - มีแรงงานดา นเกษตรกรรม - มีภมู ิปญญาผรู ดู า นเกษตรกรรม ลกั ษณะภูมิประเทศที่ราบลมุ ริมแมน้ํา ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวถิ ชี วี ติ - คนในพ้ืนที่นิยมบรโิ ภคผักคะนา - มีตลาดรบั ซอ้ื ผกั คะนา ตลอดป
8 แบบฝก หัดที่ 1 ใหผ ูเรยี นเลอื กคําตอบทถ่ี กู ตอ งทีส่ ดุ เพียงขอ เดยี ว 1. ขอ ใดคอื ความสาํ คัญของการพัฒนาอาชพี ใหเ ขม แข็ง ก. มีการทํางานเปนเอกเทศ ข. มกี ารวางแผนการดาํ เนินงาน ค. มีการพัฒนาสินคา ไดตามท่ีลกู คาตอ งการ ง. มกี ารปรบั ปรุงสถานท่ผี ลติ สนิ คาใหทนั สมยั 2. เหตุใดผูประกอบธรุ กจิ จาํ เปน จะตองวเิ คราะหศ กั ยภาพทางธรุ กิจ ก. เพอ่ื ดยู อดขายกบั จดุ คุมทุนท่ีเกิดขึน้ ข. เพือ่ จะไดเ ห็นทศิ ทางเชงิ กลยุทธของธุรกจิ ค. เพื่อทดสอบความเหมาะสมของแผนการตลาด ง. เพื่อจะไดข อ มูลใหมเ ก่ยี วกับสนิ คา และการตลาด 3. ขอ ใดกลาวถงึ การพฒั นาศกั ยภาพไดถูกตอ ง ก. การเปลย่ี นแปลงอยางมกี ระบวนการ ข. การเปลยี่ นแปลงโดยมจี ุดมุง หมายกาํ หนดไว ค. การนาํ เอาคนภายในมาใชใ นการผลิตใหไ ดม ากทสี่ ดุ ง. การนําความสามารถท่ีซอ นเรนภายในมาพฒั นาธรุ กจิ ใหด ีขน้ึ 4. ขอใดไมใชคณุ คา ของการวิเคราะหศักยภาพของธุรกจิ ก. ทาํ ใหค าดการณไดว าระยะเวลาใดธุรกิจจงึ จะคุมทุน ข. ทําใหรูว า ลูกคา มีความตองการสนิ คาใหมร ปู แบบใด ค. ทาํ ใหรวู า ลูกคามีความพึงพอใจตอ สินคามากนอ ยเพียงใด ง. ทําใหร ูวา มหี นว ยงาน องคกรใดบางที่จะชวยเหลือธรุ กจิ ของตน 5. ตาํ แหนงธรุ กจิ ระยะใดทมี่ ีการลงทุนและขยายกําลงั การผลติ มากทสี่ ุด ก. ระยะเร่ิมตน ข. ระยะสรา งตวั ค. ระยะทรงตัว ง. ระยะตกตํา่ หรือสงู ขึ้น
9 6. “นางวันดตี อ งการขายเสอื้ ผา สําเรจ็ รูป จึงไดมาตดิ ตอหาสถานทจี่ ําหนา ยในตลาดนัด” นาง วนั ดีจัดอยใู นระยะใด ของตาํ แหนงธุรกจิ ก. ระยะเริ่มตน ข. ระยะสรา งตวั ค. ระยะทรงตัว ง. ระยะสงู สุด 7. “นายมงคลประกอบธุรกิจจําหนายน้าํ ดม่ื แบบบรรจุถงั ขนาด 20 ลติ ร ตอมาไดร บั การเรียกรอง จากลูกคา ใหผลิตนํ้าดื่มบรรจุขวดขนาดเล็ก นายมงคลจึงไดจัดซ้ือเครื่องจักรมาบรรจุขวด เพมิ่ ขึน้ ทาํ ใหไดจาํ นวนลูกคามากขน้ึ ” นายสมศกั ด์ิจัดอยใู นระยะใดของตําแหนงธรุ กิจ ก. ระยะเรมิ่ ตน ข. ระยะสรา งตัว ค. ระยะทรงตวั ง. ระยะสูงสุด 8. สดุ าผลิตผาฝา ยทอมอื ซ่งึ เปน เอกลักษณข องทอ งถนิ่ เปนการประกอบอาชพี ตามศกั ยภาพ ในขอใด ก. ศักยภาพของภูมปิ ระเทศ ข. ศักยภาพของทรพั ยากรมนษุ ย ค. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติ ง. ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวิต 9. อาชีพการทําประมง เปน การประกอบอาชีพตามศกั ยภาพในขอ ใด ก. ศกั ยภาพของภูมอิ ากาศ ข. ศักยภาพของภมู ปิ ระเทศ ค. ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษย ง. ศักยภาพของศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ 10. นายวิชยั มีอาชีพขบั รถรับ-สง สนิ คา เปน การประกอบอาชีพตามศกั ยภาพในขอ ใด ก. ศกั ยภาพของภูมอิ ากาศ ข. ศักยภาพของภมู ิประเทศ ค. ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษย ง. ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
10 แบบฝกหดั ท่ี 2 ใหผเู รยี นพิจารณาสถานการณต อ ไปนี้ แลวตอบคําถาม นายสมศกั ดิป์ ระกอบอาชพี รบั จา งทัว่ ไป อยากเปลย่ี นมาประกอบอาชีพปลูกผกั ปลอด สารพิษจําหนาย จงึ ไดทาํ การวิเคราะหศักยภาพทางธุรกิจเพือ่ ประกอบการตัดสนิ ใจ ผลการ วเิ คราะหศักยภาพมดี ังน้ี 1. ลักษณะพนื้ ที่ของชมุ ชนสว นใหญเ ปน ท่ีราบลุม 2. ดินเปนดินรว นปนทราย มีความอุดมสมบูรณพอสมควร 3. สภาพอากาศทองถ่นิ เปน แบบรอ นช้ืน ฤดฝู นมีระยะเวลา 3-4 เดอื น 4. มีคลองชลประทานภายในหมบู าน และมีน้ําตลอดทง้ั ป 5. แรงงานทองถิ่นมเี พยี งพอ สว นใหญอ ยูใ นวัยกลางคน 6. แรงงานทองถิ่นมคี วามรู ทักษะดานเกษตรกรรม 7. ตลาดผูบรโิ ภคผกั ปลอดสารพษิ ในทองถ่ิน และพน้ื ท่ีใกลเคียงมคี วามตองการสงู 8. คนในทองถิ่นเริ่มตระหนักถงึ การรักษาสขุ ภาพ และการบริโภคอาหารปลอดสารพิษ 9. คนในทอ งถ่ินมคี วามคิดเห็นวา ผกั ปลอดสารพิษมีราคาสงู 10. มีภมู ปิ ญ ญาดานเกษตรกรรมในชุมชนทจี่ ะเปนที่ปรกึ ษา ใหข อเสนอแนะได
11 จากขอมลู ขางตน จงระบศุ ักยภาพในขอ 1-10 วา เปนศกั ยภาพดา นใด ศักยภาพ ผลการวิเคราะห 1. ทรพั ยากรธรรมชาติ ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. 2. ภูมอิ ากาศ ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. 3. ภมู ิประเทศและทําเลทตี่ ้งั ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. 4. ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ………………………………………………………………………………….. และวิถชี วี ติ ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. 5. ทรัพยากรมนษุ ย ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..
12 บทท่ี 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด เรอ่ื งท่ี 1 การกําหนดทศิ ทางการตลาด การกําหนดทิศทางการตลาด เปนการกําหนดแนวทางในการพัฒนาธุรกิจใหมี ประสทิ ธิภาพโดยผปู ระกอบการหรือสถานประกอบการรวบรวมและวิเคราะหขอมูลของตนเอง และสภาพแวดลอม มากําหนดวัตถุประสงคและเปาหมายการผลิต วิเคราะหธุรกิจวาอยูใน ตาํ แหนงใด และนํามากาํ หนดเปนเปา หมายในอนาคตของธรุ กจิ ตามตําแหนงทว่ี ิเคราะหไ ด รวบรวมและวิเคราะห กาํ หนดวัตถปุ ระสงค วิเคราะหธ ุรกิจวา อยู กําหนดเปน เปา หมายใน ขอมลู ของผปู ระกอบการ และเปา หมายการผลติ ในตาํ แหนงใดของ อนาคตของธุรกิจ การตลาดหรือคูแขง และสภาพแวดลอม ในธรุ กิจเดียวกนั ทิศทางการตลาด เรือ่ งที่ 2 การกาํ หนดเปา หมายการตลาด เปา หมายการตลาดเปน การบอกใหท ราบวา ผูประกอบการหรอื สถานประกอบการนั้น สามารถทําอะไรไดภายในระยะเวลาเทาใด ซึ่งอาจจะกาํ หนดไวเปนระยะส้ันหรือระยะยาว 3 ป หรือ 5 ป ก็ได การกําหนดเปาหมายจะตองมีความชัดเจนสามารถวัดและประเมินผลได หาก สามารถกาํ หนดเปน จํานวนตวั เลขไดก จ็ ะย่ิงดี เพราะทําใหมีความชัดเจนจะชวยใหการวางแผน มีคุณภาพยิง่ ขน้ึ และจะสง ผลในทางปฏบิ ตั ิไดด ยี ่ิงข้นึ
13 การวางแผนการปฏิบตั กิ ารและการทที่ าํ ใหธรุ กิจบรรลุเปาหมายทตี่ ง้ั ไว ประกอบดว ย 3 สว น 1. การวางแผนวธิ กี ารเพือ่ บรรลุเปา หมาย 2. การปฏิบตั ิตามแผน 3. การควบคุมและตรวจสอบ การตลาดในยคุ โลกาภวิ ตั นม ีการเปลยี่ นแปลงเรว็ มาก ซึ่งขน้ึ อยูก บั 1. กระแสหรือความนยิ มของผบู ริโภค 2. กําลังซอ้ื ของผบู ริโภค 3. สว นแบง ของตลาด ผูประกอบการจําเปนตองศึกษากระบวนการตลาดอยูตลอดเวลา เพ่ือนํามากําหนด ทิศทางและเปาหมายทางการตลาด โดยพยายามผลิตสินคาหรือบริการขึ้นมาท่ีจะสามารถ ตอบสนองความตอ งการของผูบริโภคใหไ ดมากท่ีสุด ดังน้ันจําเปนท่ีจะตองมีการกําหนดทิศทาง และเปาหมายทางการตลาด เพอื่ เอาชนะคแู ขงขนั ทางการตลาดและเปนผูประสบความสําเร็จ ในที่สุด การกําหนดทิศทางและเปาหมายทางการตลาดจะตองตอบคําถามเหลาน้ีใหได ดังน้ี 1. ตลาดตอ งการซอ้ื อะไร หมายถงึ สินคาท่ผี ูบริโภคตองการ 2. ทาํ ไมจงึ ซอ้ื หมายถงึ จดุ ประสงคใ นการซอื้ สินคา ไปทําไม 3. ใครคอื ผซู ือ้ หมายถงึ กลุมเปาหมายทีจ่ ะซือ้ คอื กลมุ ใด 4. ซ้ืออยางไร หมายถึง กระบวนการซื้ออยางไร เชน ซื้อแบบออนไลน ซื้อโดยผาน พนกั งานขาย ซื้อจากรานคา เปน ตน 5. ซือ้ เมื่อไร หมายถึง โอกาสหรอื ความถที่ จี่ ะซือ้ สินคาเม่อื ไร เชน ทุกวนั ทุกเดือน 6. ซ้ือที่ไหน หมายถึง สินคาท่ีจะซ้ือมีขายตามรานคาประเภทใด เชน รานขายของ เบ็ดเตลด็ รานขายทวั่ ไป ผูประกอบการจะตองสรุปใหไดวาผูบริโภคตองการสินคาชนิดใดนําไปใชทําอะไร กลมุ เปาหมายที่ตองซอ้ื เปนกลุม ท่ีมกี าํ ลงั ซ้ือหรอื ไม วธิ ีการท่ซี ื้อ ซอื้ ใชเ ม่อื ใดและควรซ้ือแหลงใด ส่ิงเหลาน้ีจะเปนทิศทางในการผลิตสินคาแลวนํามากําหนดเปาหมายท่ีจะผลิตสินคา เชน มี ขอ มูลเกยี่ วกบั ผบู ริโภค คือ ผูซ อื้ ตอ งการกนิ อาหารปลอดสารเคมี กลมุ เปาหมายเปนผูสูงอายุใน
14 หมูบาน ซ้ือมาทําอาหารทุกวันและซ้ือตามรานคาในชุมชน จึงตัดสินใจวาจะผลิตผัก อนิ ทรียจําหนาย รวมถงึ ถาไดร บั ขอมูลของความตอ งการของผูบริโภคดานอื่น ๆ และสภาพของ ตลาดในปจจุบนั มาใชใ นการกาํ หนดทิศทางการตลาดดว ย ตวั อยาง การวเิ คราะหพ ฤตกิ รรมการบรโิ ภคของลูกคา สายการบนิ 1. ตลาดตองการซื้ออะไร : การเดินทางที่สะดวก สบาย รวดเร็ว การบริการท่ี ประทับใจ มเี ที่ยวบนิ ใหเลอื กมาก มเี ที่ยวบนิ ตรง 2 ทาํ ไมจงึ ซื้อ : ตองการประหยัดเวลา ตองการเดนิ ทางอยา งรวดเรว็ มคี วามภมู ใิ จ 3. ใครคอื ผซู ือ้ : นกั ธรุ กจิ นักทองเท่ยี ว 4. ซ้อื อยา งไร : ซื้อซ้ํา ซ้ือเม่อื มธี รุ ะดวนและจําเปน ซ้อื จากความประทบั ใจ 5. ซ้ือเมือ่ ไร : ซือ้ สมํา่ เสมอ ซือ้ เรง ดว นเปน ครัง้ คราว ซอ้ื เมือ่ ตอ งการเดนิ ทางทอ งเท่ียว 6. ซื้อที่ไหน : ตวั แทนจําหนา ย สํานกั งานขายของสายการบิน การเลือกตลาดเปาหมาย (Target Market) น้ัน เปนองคประกอบที่สําคัญของเปาหมาย ทางการตลาด ซง่ึ นกั การตลาดจะเลือกตลาดเปาหมายได จะตอ งทําการวิเคราะหสิ่งตา ง ๆ ดงั นี้ 1. ผูที่คาดวาจะเปนลูกคาในอนาคตมีลักษณะการบริโภคอยางไร มีความตองการ สนิ คาชนิดใด มรี ูปแบบพฤตกิ รรมการบริโภคอยางไร และผูทค่ี าดวาจะเปนลูกคาในอนาคตเปน ใครอยทู ไี่ หน 2. สวนผสมทางการตลาด และความสามารถในการจัดสวนผสมทางการตลาดให เขาถึงเปา หมายทางการตลาดท่ีไดว างไว ซ่ึงสวนผสมทางการตลาดประกอบดวย 1) ผลิตภัณฑ 2) ราคา 3) ชอ งทาง/วิธกี ารขาย และ 4) การสง เสริมการขาย 3. เปาหมายของธุรกจิ โดยวิเคราะหถ ึงการแสวงหาโอกาสทางการตลาดท่ีเห็นวาพอมี ชอ งทาง 4. ปจจยั อ่ืน ๆ ซ่ึงสวนมากเปนตัวแปรหรือสภาพแวดลอมทางการตลาดที่ควบคุมไมได เพราะปจ จยั น้ี มผี ลตอ การเลือกตลาดเปา หมายเชนกนั 5. การแบงสวนตลาด เปนการแบงตลาดสําหรับผลิตภัณฑชนิดใดชนิดหน่ึงออกเปน ตลาดยอ ย ๆ กแ็ ตกตา งกันดานความชอบ ความตองการและพฤติกรรมผูบริโภคในแตละตลาด น่ัน ๆ เพอื่ ท่จี ะไดแ นวทางหรอื วธิ ีการทางการตลาดใหเ หมาะสมกบั ตลาดแตละสว น
15 ดังนั้น เปาหมายทางการตลาด เปนการคัดเลือกกลุมลูกคาท่ีเปนเปาหมายโดยตอง คาํ นึงถงึ ปจ จยั สําคญั คือ สว นผสมทางการตลาด ผทู ี่คาดหวงั วาจะเปนลูกคา ในอนาคตและกรณี มสี ว นแบง ในการตลาด หลกั การกาํ หนดเปาหมายทางการตลาด มดี งั น้ี 1. เปา หมายท่ีกําหนดตอ งมีความเปน ไปได 2. เปา หมายตอ งชดั เจน 3. การกําหนดเปา หมายตองมีความละเอยี ดเพยี งพอ เรือ่ งที่ 3 การกําหนดกลยทุ ธส เู ปา หมาย กลยุทธ หมายถึง วิถีทางหรือขอกําหนดท่ีสมควรปฏิบัติเพื่อบรรลุวัตถุประสงคท่ี กําหนด ภายใตขอจํากัดของสภาพแวดลอมภายนอกและภายใน และขีดความสามารถของ ธุรกจิ กลยุทธการพัฒนาการตลาด เปนกลยุทธท่ีนํามาใชเพื่อเพ่ิมยอดขายและขยายการ เติบโต โดยใชผลิตภัณฑท่ีมีอยูออกจําหนายในตลาดใหม กลุมลูกคาในพ้ืนที่แหงใหม เพ่ือให สามารถครอบคลมุ ใหค รบทุกพนื้ ทีท่ ้ังในประเทศและตางประเทศ การกาํ หนดกลยทุ ธ เปนการพัฒนาแผนระยะยาวบนพื้นฐานของโอกาสและอุปสรรค ภายในสภาพแวดลอมภายนอก จุดแข็งและจุดออนภายในสภาพแวดลอมของสถาน ประกอบการ การกําหนด กลยุทธจะตองรวมท้ังการรุก การรับ การกําหนดเปาหมายกอนการ พฒั นากลยทุ ธ และการกาํ หนดนโยบาย ในการกาํ หนดกลยทุ ธ ควรมกี ารศึกษาความเปน ไปไดใ นดานตาง ๆ คือ ความเปนไปได ทางการเงนิ ความเปนไปไดทางการตลาด ความเปนไปไดทางการผลิต และความเปนไปไดทาง เทคโนโลยี เพอื่ ใหไ ดแนวทางในการกําหนดกลยทุ ธ
16 ตัวอยา งการกาํ หนดกลยุทธ ความเปน ไปได กลยุทธ 1. ทางการเงนิ ลงทนุ ตํา่ ท่สี ุด 2. ทางการตลาด เปนธุรกิจทส่ี ามารถทาํ ไดใ นระยะยาว 3. ทางการผลติ ทําจํานวนนอย แลว คอย ๆ เพ่ิมไปสจู าํ นวนมาก 4. ทางเทคโนโลยี นาํ เครอื่ งจักรมาใชในการทาํ งาน นอกจากน้ี ควรมีการศึกษาความสามารถในการแขงขัน ดงั น้ี 1. อะไรทีเ่ ราทาํ ไดด ีทส่ี ุดเม่อื เทยี บกับผูอ ื่น 1.1 ดีกวา 1.2 เรว็ กวา 1.3 ถกู กวา 1.4 แตกตางกวา เดนกวา 2. มองจุดเดนทีเ่ รามี 2.1 สินคา หรอื บริการของเราดอี ยา งไร 2.2 ใครคือลกู คาของเรา 2.3 ขนาดตลาดมมี ลู คา เทาไร 2.4 เทคโนโลยีในการผลติ สุดยอดเพียงใด 2.5 ถา คแู ขง ทาํ ไดจะใชเวลาอกี นานเทาไร กลยุทธก ารตลาดโดยใช 4P กลยุทธก ารตลาดนนั้ มอี ยมู ากมาย แตเปนที่รจู กั และเปนพน้ื ฐาน คอื การใช 4P ซ่งึ มี รายละเอยี ด ดงั นี้ 1. สินคาหรือบริการ (Product) กําหนดสินคาใหตรงกับความตองการของลูกคา เชน ลกู คา สงู อายตุ อ งการนา้ํ ผลไมท ่ีมรี สหวานเล็กนอ ย 2. ราคาสินคา (Price) เปนการตัง้ ราคาทเี่ หมาะสมกับสนิ คา หรอื บรกิ าร และกําลงั ซื้อ ของลกู คา พจิ ารณาจากราคาของคูแขง บางคร้ังอาจลดราคาต่ํากวาคูแขงก็ได โดยลดคุณภาพ
17 บางตัวที่ไมจําเปนก็จะทําใหสินคามีราคาต่ํากวาคูแขง หรือกําหนดราคาสูงกวาคูแขงก็ไดถา สนิ คา ของเราดีกวา คูแ ขง ดานใดเพอ่ื ใหลูกคา มีโอกาสเปรียบเทยี บ 3. สถานท่ีขายสินคา (Place) ควรเลือกทําเลขายใหเหมาะสมกับลูกคา หรือคิดหา วิธีการสงของสินคาใหถ งึ มือลกู คา ไดอ ยางไร 4. การสง เสริมการขาย (Promotion) เปนการทํากิจกรรมตาง ๆ เพ่ือใหลูกคารูจัก สินคาและอยากทจี่ ะซอื้ มาใช เชน การแจกใหทดลองใช การลดราคาในชวงแรก การแถมไปกับ สินคา อ่ืน ๆ เปน ตน เร่อื งท่ี 4 การวเิ คราะหกลยทุ ธ การวิเคราะหกลยุทธ เปนขั้นตอนที่ผูประกอบการตองดําเนินการเปนอันดับแรก เพ่ือวิเคราะหขอมูลเร่ืองตาง ๆ ที่เก่ียวกับธุรกิจท่ีจะทํา ไมวาจะเปนเร่ืองของจุดแข็ง (S = Strengths) จุดออน (W = Weakness) โอกาส (O = Opportunities) และอุปสรรค (T = Threats) ซ่ึงการวิเคราะหขอมูลทั้ง 4 เรื่องจะชวยใหผูประกอบการทราบขอมูลเชิงลึก เก่ียวกับรายละเอียดของธุรกิจท่ีแทจริง อันจะนํามากําหนดกรอบและวางแผนทางธุรกิจใหมี ประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน ซึ่งการวางแผนควรเปนการประชุมแลกเปล่ียนขอมูล ระดมสมอง รว มกนั ของผมู ีสวนเก่ียวของ และตัดสินใจ เพื่อใหไ ดก รอบนโยบายและแผนการทด่ี ที ่สี ดุ การวิเคราะห SWOT Analysis SWOT Analysis เปนการวิเคราะหปจจยั ภายในและปจ จยั ภายนอก เพ่อื นาํ มา สังเคราะหวาในธุรกจิ มจี ุดออ น (S) จุดแข็ง (W) อุปสรรค (T) และโอกาส (O) อยางไร ปจจยั ภายใน คอื สิ่งทเ่ี ราควบคุมไว ไดแก จดุ แขง็ จดุ ออ น ปจจยั ภายนอก คือ สิ่งทเี่ ราควบคุมไมไ ด ไดแก โอกาสและอปุ สรรค การวิเคราะห SWOT Analysis แสดงไดดังภาพตอ ไปนี้
18 SWOT Analysis จุดแข็ง จดุ ออ น โอกาส อุปสรรค ตัวอยา งประเดน็ การวเิ คราะห SWOT Analysis จุดแข็ง (Strengths) อาทิ 1. เปนงานท่ีเราถนัด ทําแลวมคี วามสขุ 2. บคุ ลากรมศี ักยภาพทาํ ใหงานสําเรจ็ ไดง า ยขึ้น 3. ทรัพยากรและเครอ่ื งมอื มีความพรอ ม จุดออน (Weakness) อาทิ 1. เปน งานท่ีเราไมสบายใจที่จะทาํ 2. ตอ งการรับความชวยเหลือจากคนอนื่ 3. ทกั ษะบางอยา งที่เรายังไมม น่ั ใจ 4. ขาดทรพั ยากรในการทาํ งานใหบ รรลเุ ปาหมาย อุปสรรค (Threats) อาทิ 1. ใครคอื คแู ขงขนั ท่ีทําไดด กี วา เรา 2. ถา สภาพแวดลอมเปลี่ยนจะทาํ ใหแ ผนโครงการเรามปี ญหา 3. ความขดั ของทจ่ี ะเกิดจากผูอ ื่น โอกาส (Opportunities) อาทิ 1. โอกาสทกี่ ําลงั จะเกดิ ข้ึนทจ่ี ะทําใหเราประสบความสาํ เรจ็ 2. มเี คร่ืองมือใหมท ่ีไดรับการสนบั สนุน 3. มสี ว นแบง ของตลาดท่ีเรามองเห็น 4. เปน งานท่ีโดดเดน ชมุ ชนช่นื ชอบ
19 เรือ่ งที่ 5 กจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด การตลาดมีความสําคัญเพราะเปนจุดเร่ิมตนและมีผลตอการบรรลุเปาหมายสุดทาย ของการดาํ เนินธุรกิจ ธุรกิจตองเร่ิมดวยการศึกษาความตองการที่แทจริงของลูกคา จากน้ันจึง ทําการสรางสนิ คา หรือบรกิ ารท่ีทําใหล ูกคา เกดิ ความพอใจสูงสดุ การบริหารตลาด เปนกระบวนการวางแผน ปฏิบัติงานและการควบคุมกิจกรรม ทางการตลาดท่ีกอใหเกิดการแลกเปลย่ี นระหวางผูซอ้ื และผขู าย พรอมทั้งนําความพอใจมาสูทั้ง 2 ฝาย การกําหนดกิจกรรมเพอื่ พฒั นาการตลาด เมื่อเราทราบวากลยุทธที่กําหนดไวมีดานใดบาง เชน กลยุทธ 4P ก็คือ ดานตัวสินคา ดานราคา ดา นสถานท่ีขาย และการสงเสริมการขาย กลยุทธทั้ง 4 ดาน ใหนํามากําหนดเปน กจิ กรรมท่ตี องดําเนนิ การ เชน 1. กิจกรรมดานพัฒนาตัวสนิ คา พฒั นาใหตรงกบั ความตองการของลูกคา 2. กิจกรรมดานราคา ผูผลิตก็ตองกําหนดราคาที่เหมาะสมกับกําลังซื้อของผูบริโภค และเหมาะสมกบั คณุ ภาพของสินคา 3. กจิ กรรมดานสถานที่ ตอ งคดิ วาจะสงมอบสินคา ใหก ับผูบริโภคไดอ ยา งไร หรือตองมี การปรบั สถานทข่ี าย ทาํ เลทีต่ ง้ั ขายสนิ คา 4. กิจกรรมสง เสรมิ การขาย จะใชวิธกี ารใดที่ทาํ ใหล ูกคารจู กั สนิ คาของเรา การวางแผนพฒั นาการตลาด ผูผลิตจะตองนํากิจกรรมตาง ๆ มาวางแผนเพื่อพัฒนาการตลาด ซึ่งสามารถนําไปสู การปฏิบัตใิ หได ดังตัวอยาง
20 แผนการพัฒนาการตลาด ที่ กิจกรรมที่ตอ งดาํ เนนิ แผนการพฒั นาการตลาดป………… ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1 สํารวจและวิเคราะห ความตอ งการของลกู คา 2 ผลิตสนิ คาใหมคี ณุ ภาพ 3 ศึกษาราคาสนิ คา ประเภทเดียวกัน 4 เปรยี บเทียบและกําหนด ราคาสนิ คา 5 ศึกษาและเลอื กทําเลขาย 6 เลือกวธิ ีการสงมอบสนิ คา 7 โฆษณาสนิ คาและจดั รายการสงเสรมิ การขาย
21 แบบฝกหัดท่ี 1 ใหผเู รียนเลือกคําตอบท่ถี กู ตอ งเพยี งคําตอบเดียว 1. การกําหนดทิศทางและเปา หมายการตลาดชวยในการทําธุรกจิ อยา งไร ก. รจู กั กลุมลกู คา มาก ข. สนิ คา จะไดรับความสนใจ ค. ชวยใหส ามารถดําเนินธุรกิจไดค ลอ งตวั ยิ่งขน้ึ ง. สามารถกําหนดเปาหมายตลาด และแบงกลุมลูกคา ได 2. การกาํ หนดเปาหมายการตลาด ผูประกอบการควรคาํ นงึ ถงึ สง่ิ ใด ก. กระบวนการผลิต ข. พฤตกิ รรมผบู ริโภค ค. การสงเสริมการขาย ง. สถานท่จี าํ หนายสนิ คา 3. การเลอื กตลาดเปา หมาย ผปู ระกอบการตอ งวเิ คราะหสง่ิ ใดเปนสําคญั ก. ลูกคา คือใคร ข. ตลาดตอ งการอะไร ค. ชนดิ ของสนิ คา คอื อะไร ง. สวนแบงทางการตลาดเปน อยางไร 4. กลยุทธโ ดยท่ัวไปท่ีใชในการสงเสริมการตลาดสวนใหญใชวิธใี ด ก. ทาํ การวิจัยตลาด ข. ใชพ นักงานเดินตลาด ค. การโฆษณาประชาสัมพนั ธ ง. สาํ รวจความตอ งการของผูบ ริโภค 5. การกาํ หนดกลยทุ ธใ นการพัฒนาผลิตภัณฑใ หม ควรพิจารณาขอ ใด ก. ผลติ ภณั ฑใ หมส ามารถสคู ูแขงทางการคาได ข. การประชาสมั พนั ธถึงความพึงพอใจของลกู คา ค. รปู แบบของผลติ ภณั ฑเ ปนที่แพรห ลายในตลาด ง. ผลติ ภณั ฑใหมส ามารถตอบสนองความตองการของลูกคาได
22 จงศกึ ษาขอ มลู ตอ ไปนี้ แลว ตอบคําถามขอ 6-8 1. ผปู ระกอบการมีใจรกั มคี วามเช่ยี วชาญในอาชพี 2. ผูป ระกอบการมีทุนสวนตวั และมีแหลงทุนทพี่ รอมสนบั สนนุ 3. ไมม แี หลง วตั ถดุ ิบในทอ งถ่นิ ตองสง่ั ซือ้ จากภาคอน่ื 4. รฐั บาลสนับสนุนใหม ธี รุ กิจประเภทนีใ้ นทุกทอ งถ่ิน 5. เคร่ืองจักร วัสดุอปุ กรณไมมใี นประเทศ ตอ งนาํ เขา จากตา งประเทศ 6. ตา งประเทศเรมิ่ ใหความสนใจในสนิ คาของธุรกิจนี้ 6. จากขอ มลู ขางตน ขอ ใดเปนจุดแข็ง (Strengths) ก. ผปู ระกอบการมีใจรกั มีความเช่ยี วชาญในอาชีพ ข. ไมม แี หลง วัตถดุ ิบในทองถิน่ ตอ งส่งั ซอื้ จากภาคอ่ืน ค. รัฐบาลสนบั สนนุ ใหม ธี รุ กิจประเภทนใี้ นทกุ ทองถิ่น ง. ตา งประเทศเร่มิ ใหความสนใจในสนิ คาของธรุ กจิ นี้ 7. จากขอมูลขา งตน ขอ ใดเปนจดุ ออ น (Weakness) ก. ตางประเทศเรม่ิ ใหค วามสนใจในสนิ คาของธุรกิจนี้ ข. ไมม ีแหลงวตั ถดุ ิบในทอ งถ่ิน ตองสง่ั ซ้อื จากภาคอนื่ ค. ผปู ระกอบการมีทนุ สวนตวั และมีแหลงทุนทพ่ี รอมสนับสนนุ ง. เคร่อื งจกั ร วสั ดอุ ปุ กรณไมมใี นประเทศ ตอ งนําเขา จากตา งประเทศ 8. จากขอมลู ขา งตน ขอใดเปนโอกาส (Opportunities) ก. ผปู ระกอบการมีใจรัก มคี วามเชี่ยวชาญในอาชีพ ข. รัฐบาลสนับสนุนใหมธี ุรกิจประเภทน้ีในทุกทอ งถ่ิน ค. ผูประกอบการมที นุ สวนตวั และมีแหลง ทนุ ทพ่ี รอมสนับสนุน ง. เครือ่ งจักร วสั ดอุ ุปกรณไมม ใี นประเทศ ตองนําเขา จากตางประเทศ 9. การศกึ ษาพฤติกรรมของผูบ รโิ ภค นําไปใชป ระโยชนใ นขอใด ก. สํารวจตลาด ข. แบง สว นการตลาด ค. วางแผนการตลาด ง. กําหนดขนาดตลาด
23 10. ขอมลู ไมใชก ารนาํ กลยทุ ธ 4P มาใชในการพฒั นาการตลาด ก. เพือ่ สรา งความแตกตางของสินคา ข. เพอ่ื สรา งความแตกตา งของราคา ค. เพอ่ื สรา งความแตกตา งของตลาด ง. เพื่อสรางความแตกตา งของบริการ แบบฝก หัดที่ 2 พจิ ารณาสถานการณต อ ไปนี้ แลว ทํากจิ กรรมท่ี 1 – 2 กลมุ อาชพี การทาํ ไมก วาดดอกหญา มีการเริ่มตน จากสมาชกิ ทั้งหมด 7 คน งบประมาณ ในการดําเนินงานมาจากเงินของสมาชิกในกลุม สมาชิกในกลุมมีความชํานาญและมีทักษะใน การผลิตไมกวาดมานาน ทําใหไดผลิตภัณฑที่มีความคงทนเปนท่ีช่ืนชอบของผูบริโภค และมี ผลิตภณั ฑหลายรูปแบบ อาทิ ไมกวาดพื้น ไมกวาดหยากไย ไมกวาดจิ๋ว มีการจัดจําหนายท้ัง แบบขายปลีกและขายสง แตยงั ไมมตี ราของผลติ ภณั ฑ แมวาการทําไมกวาดดอกหญา เปนอาชีพท่ีใชเงินทุนไมมาก แตตองจัดซ้ือวัตถุดิบ คือ ดอกหญา จากทางภาคเหนือ ทําใหมีการเสยี คา ใชจา ยในการขนสงมาก ถามีเงินทุนในการสั่งซื้อ วัตถดุ ิบมาเก็บไวในปรมิ าณมาก กจ็ ะเปนการลดคา ใชจา ยในการขนสง ทางกลุมอาชีพจึงมีความ ตอ งการเงินทุนเพม่ิ มากข้นึ เพ่ือใชใ นการเพ่ิมกําลังการผลิต รวมท้ังมีแผนขยายชองทางการจัด หนา ยเพิม่ ขึ้นตอไป กิจกรรมท่ี 1 ใหผูเรียนรวมกลุมกัน 3 - 5 คน และรวมกันวิเคราะห SWOT ของกลุมอาชีพ การทําไมกวาด ลงในแบบบันทึกทก่ี าํ หนดให
24 แบบบนั ทกึ สมาชกิ ในกลมุ 1....................................................................................................................................... 2........................................................................................................................... 3....................................................................................................................................... 4....................................................................................................................................... 5....................................................................................................................................... จดุ แข็ง จุดออน ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... โอกาส อุปสรรค ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... .......................................................................
25 กจิ กรรมท่ี 2 ใหผูเรยี นรวมกลมุ กนั 3 – 5 คน และรว มกนั กําหนดกจิ กรรมและวางแผนการ พฒั นาตลาดของ กลุม อาชพี การทําไมก วาด ลงในแบบบันทกึ ที่กําหนดให แบบบนั ทกึ สมาชกิ ในกลุม 1....................................................................................................................................... 2....................................................................................................................................... 3....................................................................................................................................... 4....................................................................................................................................... 5....................................................................................................................................... กิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด ท่ี กจิ กรรม แผนการพฒั นาการตลาดป… ……… ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1 2 3 4 5 6
26 บทท่ี 3 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการผลติ หรอื การบริการ เร่อื งที่ 1 การกาํ หนดคณุ ภาพการผลติ หรอื การบรกิ าร การกําหนดคุณภาพผลผลิต เปนการกําหนดคุณสมบตั ิของผลผลติ หรอื การบริการตามที่ ลกู คาตอ งการ อาทิ - ลูกคาตองการผักปลอดสารพิษ ดังน้ันตองพัฒนากระบวนการปลูกผักโดยใชสาร ธรรมชาตแิ ทนปุยเคมี - พฒั นารสชาตขิ องอาหารแปรรปู ใหมีรสเปร้ียวยิ่งข้ึนเพ่ือใหตรงกับความตองการของ ลูกคากลมุ วัยรนุ - ใหบริการแกลูกคา โดยทําใหลูกคาไดรับความพึงพอใจ มีความสุขและไดรับ ผลประโยชนอยางเตม็ ท่ี คุณภาพของผลผลติ ตองมาจากผูผ ลิตท่มี คี ณุ ลกั ษณะทีด่ ี ดงั น้ี 1. ซื่อสตั ยตอ ผบู รโิ ภค 2. รักษาคณุ ภาพของผลผลิตใหคงทีแ่ ละปรบั ปรงุ ใหดีข้นึ 3. ไมป ลอมปนผลผลติ 4. ไมเ อารัดเอาเปรียบผบู ริโภค 5. ไมกกั ตนุ ผลผลติ 6. มีความรู ความชาํ นาญในงานอาชีพท่ดี ําเนนิ การเปน อยา งดี 7. มีความรักและศรัทธาในงานอาชีพทดี่ าํ เนินการ 8. มีความเชือ่ มั่นในตวั เอง 9. มคี วามคดิ รเิ ริ่ม และมมี นษุ ยสัมพันธท ดี่ ี ลักษณะงานอาชพี การใหบ รกิ าร การบริการ เปนกิจกรรมหรือการกระทําท่ีผูใหบริการทําขึ้น เพ่ือสงมอบการบริการ ใหแกผูรับบริการ ซึ่งผูรับบริการสวนใหญจะเนนใหความสําคัญกับ “กิจกรรม” หรือ “กระบวนการบริการ” ของผูใหบริการมากกวาสิ่งอ่ืน และจะเกิดความประทับใจ ในขณะท่ี ผรู บั บรกิ ารสมั ผสั ไดกบั บรกิ ารนั้น ๆ
27 คุณภาพของการบรกิ าร วัดไดจ ากการบริการของผูใหบริการ 7 ประการ ดงั น้ี 1. การยมิ้ แยม เอาใจใส เหน็ อกเหน็ ใจตอความลําบากยุงยากของลกู คา 2. การตอบสนองตอ ความประสงคของลูกคาอยางรวดเร็วทนั ใจ 3. การแสดงออกถึงความนับถอื ใหเ กยี รตลิ กู คา 4. การบริการเปนแบบสมคั รใจและเต็มใจทาํ 5. การแสดงออกถึงการรักษาภาพลักษณข องการใหบ รกิ าร 6. การบริการเปน ไปดวยกริ ิยาทส่ี ุภาพ และมีมารยาทดี ออนนอมถอ มตน 7. การบริการมีความกระฉบั กระเฉง กระตอื รือรน มีบางอาชีพที่เปนไปไดทั้งการผลิตและการบริการ เชน ผูประกอบอาชีพรานอาหาร ตอ งมีการทํา อาหารประเภทตาง ๆ ควบคูกบั การบริการลกู คา เปน ตน เรื่องที่ 2 การวิเคราะหทุนปจจยั การผลติ หรือการบรกิ าร การวิเคราะหทุนปจจัยการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งท่ีผูประกอบการตองให ความสาํ คัญเปนอยา งมาก ถาผูประกอบการรูจักลดตนทุน ใชทุนอยางประหยัด คุมคา รวมทั้ง จดั หาทุนทดแทนไดอยา งเหมาะสม จะสงผลตอความเขมแข็งของอาชีพ ทําใหการดําเนินงาน ในการผลิตหรือการบริการเปนไปอยางมปี ระสทิ ธภิ าพ ทนุ ในการดําเนนิ การประกอบอาชีพ แบง ได 2 ประเภท คือ 1. ทนุ คงที่ คือ ปจ จัยที่ผูประกอบการจดั หามา เพื่อใชใ นการจดั หาสินทรัพยถ าวร เชน ดอกเบี้ยเงินกู ที่ดิน อาคาร เคร่ืองจักร เปนตน สําหรับใชในการประกอบอาชีพทุนคงที่ สามารถแบงได 2 ลกั ษณะ คือ 1.1 ทุนคงท่ีท่ีเปนเงินสด เปนจํานวนเงินท่ีตองจายเปนคาดอกเบี้ยเงินกู เพ่ือ นาํ มาใชใ นการดําเนินการประกอบอาชีพ 1.2 ทุนคงที่ท่ีไมเปนเงินสด ไดแก พื้นที่ อาคารสถานที่ โรงเรือน รวมถึงคาเส่ือม ราคาของเครือ่ งจกั ร 2. ทุนหมุนเวยี น คือ ปจจัยที่ผูประกอบการจัดหามา เพื่อใชในการดําเนินการจัดหา สนิ ทรัพยหมนุ เวียนในการดําเนินกิจกรรมอาชีพ เชน วัตถุดิบในการผลิตสินคาหรือการบริการ วัสดุส้ินเปลือง คาแรงงาน คาขนสง คาไฟฟา คาโทรศัพท เปนตน ทุนหมุนเวียนแบงออกเปน ดงั น้ี
28 2.1 คา วสั ดอุ ุปกรณในการประกอบอาชีพ สามารถแบง ได 2 ลักษณะ คอื 2.1.1 วัสดุอปุ กรณอาชีพในกลุมผลิตผลผลิต เชน งานอาชีพเกษตรกรรม ไดแก คา ปุย พันธุพ ชื พันธสุ ตั ว คานํ้ามนั เปนตน 2.1.2 วัสดุอุปกรณอาชีพในกลุมบริการ เชน อาชีพรับจางซักรีดเสื้อผา ไดแก คา ผงซกั ฟอก คานาํ้ ยาซักผา เปนตน 2.2 คาจางแรงงาน เปนคาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานใน การไถดนิ คาจางลกู จางในรา นอาหาร เปน ตน 2.3 คาเชาท่ดี ิน/สถานที่ เปน คา เชาท่ดี นิ /สถานที่ในการประกอบธุรกจิ 2.4 คา ใชจา ยอืน่ ๆ เปนคาใชจ ายในกรณอี น่ื ทีน่ อกเหนือจากรายการ 2.5 คาใชจ า ยในครัวเรอื น เปน แรงงานในครัวเรอื นสวนใหญ ในการประกอบอาชีพ อาจจะไมไดนํามาคิดเปนตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทุนที่ชัดเจน ดังนั้นการคิดคาแรงใน ครวั เรือน จึงจําเปน ตอ งคิดดวย โดยคิดในอตั ราคาแรงข้ันต่ําของทอ งถ่นิ นั้น ๆ 2.6 คาเสียโอกาสที่ดิน กรณีเจาของธุรกิจมีที่ดินเปนของตนเอง การคิดตนทุนให คิดตามอตั รา คาเชา ทีด่ ินในทอ งถ่นิ หรอื บรเิ วณใกลเคียง ในการประกอบอาชีพ การบรหิ ารทนุ เปน ส่งิ ทผี่ ปู ระกอบการตองใหความสําคัญเปน อยางมาก เพราะมผี ลตอความม่นั คงของอาชพี วาจะกา วหนาหรอื ลมเหลวได เรอ่ื งท่ี 3 การกําหนดเปา หมายการผลติ หรอื การบรกิ าร เปา หมายการผลติ หรือการบริการ เปนสิ่งท่ีผปู ระกอบอาชพี ตอ งการมุงไปใหถ งึ เกิดผล ตามท่ีตอ งการ ดวยวธิ กี ารตา ง ๆ ซ่งึ การกําหนดเปาหมายจะทําใหผูประกอบอาชีพมีทิศทางใน การดําเนนิ งานไดอยา งชัดเจน ปจจัยท่ีสงผลใหเปาหมายการผลิตหรือการบริการประสบ ความสาํ เร็จ ประกอบดวย 1. การกาํ หนดกลุม ลูกคา เปา หมายอยางชัดเจน 2. การเสริมสรางสว นประสมทางการตลาดไดอยางลงตวั 3. การคํานงึ ถงึ สภาวะแวดลอมท่คี วบคมุ ไมไ ด 4. สามารถตอบคาํ ถามตอไปน้ีไดทกุ ขอ 4.1 ขอมลู ปจ จัยของลูกคา ที่ตอ งการสินคา ท่จี ะพฒั นาข้นึ ใหม ประกอบดว ย 4.1.1 ใครคือกลุมลกู คา เปาหมายสาํ หรบั ผลผลิตท่ีผลติ ขนึ้ หรือการบรกิ าร
29 4.1.2 ลกู คา เปา หมายดังกลาวอยู ณ ทีใ่ ด 4.1.3 ในปจ จุบันลูกคา เหลาน้ซี อื้ ผลผลิตหรอื การบรกิ ารไดจ ากทใี่ ด 4.1.4 ลูกคา ซื้อผลผลิตหรือการบรกิ ารบอ ยแคไหน 4.1.5 อะไรคือสิ่งจงู ใจที่ทําใหลูกคา เหลาน้ันตัดสินใจใชบ ริการ 4.1.6 เหตุผลทําไมลกู คา ถงึ ใชผ ลผลติ หรือบริการของเรา 4.1.7 อะไรท่ีลูกคาเหลานั้นชอบและไมชอบผลผลิตหรือบริการอะไรท่ีเรามี อยบู าง 4.2 ขอมูลปจ จยั ของผลผลติ หรอื การบรกิ าร ประกอบดว ย 4.2.1 ลกู คาตองการผลผลติ หรือบริการอะไร 4.2.2 ลกู คา อยากจะใหมีผลผลิตหรอื บรกิ ารในเวลาใด 4.2.3 งานดานการบริการ ควรตั้งช่ือวาอะไร เพื่อเปนส่ิงดึงดูดใจลูกคาไดมาก ทีส่ ดุ 4.3 ขอ มลู องคประกอบดานผูประกอบการ ในการพัฒนาอาชีพจะตอ งพจิ ารณาตามประเด็นสําคัญ ๆ ดังนี้ 4.3.1 แรงงาน ตองใชแรงงานมากนอยท่ีเพิ่มหรือลดลงเทาไร ปจจุบันมี แรงงานเพียงพอตอการดําเนินงานหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร จะนําเครื่องจักรมาใช แทนแรงงานบางไดหรือไม 4.3.2 เงินทุน ตอ งใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงพอตอการ ดําเนินงานหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยา งไร 4.3.3 เครื่องมือ/อุปกรณ ตองใชเครื่องมือ/อุปกรณอะไร จํานวนเทาไร เพียงพอหรอื ไม ถา ไมเ พียงพอจะทาํ อยางไร 4.3.4 วัตถุดิบ เปนสิ่งสําคัญมากขาดไมได ผูผลิตจะตองพิจารณาวาจะจัดหา จดั ซอ้ื วตั ถดุ บิ จากท่ใี ด ราคาเทาไร จะหาไดจ ากแหลง ไหน และโดยวิธใี ด 4.3.5 สถานท่ี หากเปนการประกอบอาชีพดานการผลิต ตองกําหนดสถานที่ ที่ใกลแหลงวัตถุดิบ ถาเปนธุรกิจดานการบริการ ตองจัดสถานที่ใหมีความเหมาะสม สะอาด และเดนิ ทางสะดวกเปน หลกั
30 เร่อื งท่ี 4 การกําหนดแผนกิจกรรม แผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ คือ แผนงานทางการประกอบอาชีพที่แสดง กิจกรรมตา ง ๆ ทต่ี อ งปฏบิ ัติในการลงทุน โดยมีจุดเริ่มตนจากผูประกอบการจะผลิตสินคาหรือ บรกิ ารอะไร มีกระบวนการปฏบิ ตั อิ ยา งไร และผลจากการปฏิบัติออกมาไดมากนอยแคไหน ใช งบประมาณและกาํ ลังคนเทาไร เพ่อื ใหเ กดิ เปนสนิ คาหรอื บรกิ ารแกล ูกคา และจะบริหารอยา งไร ธรุ กิจจงึ จะอยูร อด การกําหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งที่สําคัญย่ิงตอการประกอบ อาชีพ เพราะเปนการกําหนดเปาหมายในส่ิงที่ตองการใหเกิด รายละเอียดท่ีตองปฏิบัติ ผาน กระบวนการตัดสินใจอยางมีระบบบนฐานของขอมูล เพื่อใหเกิดผลจากการปฏิบัติท่ีบรรลุผล ตามเปา หมายที่กาํ หนดไว โดยมขี ั้นตอนการกําหนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบริการ ดงั นี้ 1. สํารวจตัวเองเพ่ือใหรูถึงสถานภาพปจจุบันของงานอาชีพของตนเอง เปนการ ตรวจสอบขอมูลเก่ียวกับแรงงาน เงินทุน เคร่ืองมือ/อุปกรณ วัตถุดิบ และสถานที่วามีสภาพ ความพรอ มหรอื มีปญ หาอยา งไร รวมถึงผลผลิตหรอื บริการของตนวามอี ะไรบกพรองหรอื ไม 2. สํารวจสภาพแวดลอม เปนการตรวจสอบขอมูลภายนอกเกี่ยวกับสภาพธุรกิจ ประเภทเดยี วกนั ในชมุ ชน ความตองการของลูกคา การดําเนินงานตามขั้นตอนท่ี 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูลเพ่ือระบุถึงปญหาท่ี เกิดข้ึนและควรแกไข ซึ่งขอมูลของทั้งสองขอนี้ อยูในเรื่องสภาพปญหา หรือหลักการและ เหตผุ ล ในสวนแรกของแผนงาน/โครงการ 3. การกําหนดทางเลือกเพื่อใหการวางแผนมีความชัดเจน หลังจากสามารถกําหนด สาเหตุของปญหา (ขอ 1 และ ขอ 2) ไดแลว ผูประกอบการตองตัดสินใจเพ่ือพิจารณาหาทาง เลอื ก เพอ่ื ใหไดท างเลือกหลายทางสูก ารปฏบิ ตั ิ 4. การประเมินทางเลือก เมือ่ สามารถกําหนดทางเลือกไดห ลากหลายแลว (จากขอ 3) เ พื่ อ ใ ห ไ ด ท า ง เ ลื อ ก สู ก า ร ป ฏิ บั ติ ที่ เ ห ม า ะ ส ม ท่ี สุ ด ใ น ก า ร ว า ง แ ผ น ก ล ยุ ท ธ ท า ง ก า ร ต ล า ด ผูประกอบการตองพิจารณาประเมินทางเลือกในแตละวิธี เพ่ือใหสามารถบรรลุเปาหมายใหดี ทีส่ ุด 5. การตัดสินใจ ในการตัดสินใจเลือกสามารถใชหลัก 4 ประการในการพิจารณา ประกอบการตัดสินใจคือ 1) ประสบการณ 2) การทดลอง 3) การวิจัยหรือการวิเคราะห และ 4) การตัดสินใจเลอื ก
31 6. กําหนดวัตถุประสงค เปนการกําหนดเปาหมายของการดําเนินงานวา ตองการให เกดิ อะไร 7. พยากรณอนาคตถงึ ความเปนไปได เปนการคดิ ผลบรรลลุ ว งหนาวา หากดําเนินการ ตามแผนกจิ กรรมการผลติ หรือการบริการแลว ธรุ กิจที่ดาํ เนนิ งานจะเกดิ อะไรขนึ้ 8. กําหนดแนวทางการปฏิบตั ิ เปนการกาํ หนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติวาจะทํา อยา งไร เมอ่ื ไร เพอ่ื ใหเกดิ ผลตามวตั ถุประสงคท ี่กําหนดไว 9. ประเมินแนวทางการปฏิบัติท่ีวางไว เปนการตรวจสอบความสมบูรณของแผน กิจกรรมการผลิตหรือการบริการวา มีความสอดคลองกันหรือไมอยางไร สามารถท่ีจะปฏิบัติ ตามข้ันตอน วิธีการที่กําหนดไวไดหรือไมอยางไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการ บรกิ ารท่ีจดั ทาํ ข้นึ ยังไมมีความสอดคลอง หรือมีข้ันตอนวิธีการใดท่ีไมมั่นใจ ใหจัดการปรับปรุง ใหมใ หมคี วามสอดคลอ งและเหมาะสม 10. ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณส่ิงแวดลอมท่ีเปลี่ยนแปลงไป และผลลัพธ ไมเปนไปตามที่กําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการ ปฏิบตั ติ ามแผน เมอ่ื มสี ถานการณเ ปล่ยี นแปลงไป หรอื มขี อ มูลใหมท ่ีสําคญั เรือ่ งท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร การประกอบอาชีพใหประสบความสําเร็จนนั้ แมว า การดําเนนิ งานในการผลติ หรอื การ บรกิ ารสามารถดาํ เนินไปไดดว ยดีแลวก็ตาม แตเพ่ือใหการประกอบอาชีพนมี้ คี วามกา วหนา และ ม่ันคง ผูประกอบการตอ งคํานงึ ถงึ การพฒั นาระบบการผลิตหรอื การบรกิ ารอยา งตอเนือ่ ง การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบรกิ าร ควรคาํ นึงถงึ ส่งิ ตอไปน้ี 1. ลักษณะการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งที่ผูประกอบการจะตองพิจารณาลักษณะ ของผลิตภัณฑวาดูดี นาซ้ือ นาใช และสภาพของแหลงใหบริการมีบรรยากาศดี สะอาด ผูใ หบ รกิ ารมมี นษุ ยสัมพันธ ย้มิ แยม แจมใสพรอมใหบริการ 2. ความไววางใจ หมายถึง ความสามารถในการนําเสนอผลิตภณั ฑห รอื การบรกิ ารตาม คําม่ันสัญญาท่ีใหไวอยางตรงไปตรงมาและถูกตอง และมีการรับรองคุณภาพจากหนวยงานที่ เก่ียวของ 3. ความกระตือรือรนในการบริการ เชน การแสดงความเต็มใจที่จะชวยเหลือ และ พรอมทีจ่ ะใหบ รกิ ารผูร ับบรกิ ารอยา งทนั ทวงที
32 4. ความเช่ียวชาญ มีผูปฏิบัติงานท่ีมีความรู ความสามารถในการผลิตสินคาและงาน บริการทร่ี ับผิดชอบอยางมปี ระสทิ ธิภาพ สรา งความนาเช่ือถือในตัวสินคา และไดรับการรับรอง คณุ ภาพสินคา 5. อัธยาศัยที่นอบนอมดานการบริการ ผูประกอบการและพนักงานมีมิตรไมตรี ความ สุภาพนอบนอมเปนกันเอง 6. ใหเกยี รตผิ ูอืน่ จริงใจ มีน้ําใจ และความเปนมิตรของผูปฏิบัติงาน 7. ความนา เชอื่ ถอื ผูประกอบการมีความซ่อื สตั ยแ ละสรางความเชื่อมน่ั 8. ความปลอดภัย ผลิตภัณฑและสถานที่ประกอบกิจกรรม มีสภาพท่ีปราศจาก อนั ตราย ความเส่ยี งภัยและปญ หาตาง ๆ 9. การเขาถึงบริการ สามารถติดตอเพ่ือการซ้ือผลิตภัณฑหรือใชบริการ ดวยความ สะดวกไมยงุ ยาก 10. การติดตอสื่อสาร ความสามารถในการสรางความสัมพันธและส่ือความหมายได ชัดเจน ใชภ าษาท่ีงาย และรบั ฟง ความคิดเหน็ ของผรู บั บรกิ าร 11. ความเขาใจลูกคา ความพยายามในการคนหาและทําความเขาใจกับความตองการ ของผใู ชบ รกิ าร และใหความสาํ คัญตอบสนองความตอ งการของผใู ชบริการโดยทนั ที คุณภาพของการผลิตหรือการบริการเปนสิ่งสําคัญที่ผูประกอบการตองรักษาระดับ คุณภาพ และพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอ คุณภาพการผลิตหรอื ใหบ ริการตามที่ลกู คาคาดหวังหรอื เกนิ กวา ส่ิงท่ลี กู คา คาดหวงั ไวเ สมอ
33 แบบฝก หดั ใหผูเรยี นเลือกคาํ ตอบท่ถี กู ตอ งเพียงคําตอบเดียว 1. การทําธรุ กจิ สงิ่ จาํ เปนทีส่ รา งความพึงพอใจใหก บั ลกู คา คือขอ ใด ก. ลกู คา คือพระเจา ข. การบรกิ ารท่ีเขา ใจผบู รโิ ภค ค. มาตรฐานสินคา ท่ผี ปู ระกอบการกําหนด ง. คุณภาพของสินคาและบรกิ ารทีต่ อบสนองลูกคา 2. ขอ ใดคือตนทุนการผลติ แบบคงท่ี ก. คาจางแรงงาน ข. คา เครือ่ งจกั รกล ค. คา วตั ถุดิบการผลิต ง. คาขนสงสนิ คา และบรกิ าร 3. ปจจยั ใดสง ผลใหก ารกําหนดเปาหมายการผลติ ประสบผลสาํ เรจ็ มากทีส่ ดุ ก. การมีเงนิ ทุนหมุนเวยี นในการผลิต ข. การกาํ หนดกลมุ เปา หมายจํานวนมาก ค. ความตองการสนิ คา ของกลมุ เปาหมาย ง. ผลิตสินคา ใหไ ดป รมิ าณมากๆ ในแตละครัง้ 4. ผูประกอบการตองทาํ ส่งิ ใด จงึ จะไดผ ลผลิตหรอื การบรกิ ารตามตองการ ก. การกําหนดทางเลอื กในการผลติ หรอื การบริการ ข. การวิเคราะหท ุนปจ จยั การผลิตหรอื การบริการ ค. การกําหนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบริการ ง. การวเิ คราะหส ภาพแวดลอ มในการผลิตหรอื การบรกิ าร 5. การกาํ หนดทิศทางและเปาหมายการตลาดชวยในการทาํ ธุรกิจอยา งไร ก. รจู ักพฤติกรรมของลูกคา ข. สนิ คาจะไดร บั ความสนใจ ค. ชวยใหส ามารถดําเนินธรุ กจิ ไดค ลอ งตัวยิ่งขึน้ ง. ผลติ สินคาไดเพียงพอและทนั ตอ ความตอ งการของลกู คา
34 6. การพบขอ ผดิ พลาดนาํ ไปแกไ ขปรับปรงุ ได ตรงกบั ขน้ั ตอนการกาํ หนดแผนกจิ กรรมในขอ ใด ก. การทบทวนและปรับแผน ข. การสาํ รวจสภาพแวดลอ ม ค. การกาํ หนดแนวทางการปฏิบัติ ง. การตดั สินใจจากประสบการณ 7. เหตใุ ดจงึ ตอ งมกี ารวิเคราะหความเปนไปไดของแผนพฒั นาธรุ กจิ เชิงรุก ก. ดําเนินงานใหบ รรลุตามวัตถปุ ระสงค ข. บคุ ลากรสามารถปฏบิ ัตไิ ดเ ต็มความสามารถ ค. เตรยี มรบั สถานการณท ี่อาจเกดิ ข้นึ ไดใ นอนาคต ง. ตรวจสอบความเปน ไปไดกอ นทีจ่ ะเขียนเปนโครงการ 8. ขอ ใดเปนเหตุผลสาํ คญั ท่ีสดุ ในการพัฒนาระบบการผลติ ก. การเผยแพรข อมลู ผลิตภัณฑ ข. การเพิม่ คุณภาพของผลิตภัณฑ ค. การสรา งแรงกดดนั ใหกบั คูแขง ง. การมวี ิธกี ารผลติ ทเี่ ลียนแบบไดยาก 9. พนักงานขายมีความรูเกย่ี วกับสินคาเปนอยา งดี จะมผี ลตอกจิ การอยางไร ก. ทาํ ใหมีคูแขง ขันลดลง ข. ทําใหข ายสนิ คาไดรวดเร็ว ค. ทาํ ใหก จิ การมีลกู คามากขน้ึ ง. ทําใหล ูกคา รูจักสินคา มากขนึ้ 10. ผลติ ภณั ฑท่ผี านการรบั รอง “อย.” แสดงวาผูประกอบการคํานงึ ถึงสิ่งใด ก. ความสะดวก ข. ความทนั สมยั ค. ความสวยงาม ง. ความปลอดภัย
35 บทท่ี 4 การพัฒนาธุรกจิ เชิงรุก เรือ่ งท่ี 1 ความจาํ เปน และคณุ คา ของธรุ กจิ เชิงรุก ธุรกิจเชิงรุก หมายถึง การบริหารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนา งานที่ดี อํานวยประโยชนใหกับผูประกอบธุรกิจ สามารถวางแผนติดตามและควบคุมใหการ ดําเนินงานในทุกดา นไดอยางมปี ระสทิ ธิภาพ สภาพการตลาดในปจจุบัน มีการแขงขันกันอยางรุนแรง ธุรกิจตาง ๆ พยายามสราง ความแตกตา งใหกับสินคาและบริการของตน ผปู ระกอบธุรกจิ พยายามทีจ่ ะเจาะกลมุ ลูกคาและ สรางความประทับใจใหกับลูกคาท่ีมีความคาดหวังและความตองการแตกตางกัน เชน การ แบงกลุมลูกคาตาม เพศ อายุ อาชีพ ฯลฯ โดยอาศัยกลยุทธตางกันไป เชน กลยุทธดานราคา การออกแบบสนิ คาใหมลี กั ษณะเฉพาะ หรอื บรกิ ารเสรมิ หลังการขาย เปนตน การประกอบธรุ กจิ ในสมัยกอน มีการดงึ ดดู ลกู คาโดยเนนการพัฒนาคณุ ภาพสินคาและ บริการของตนใหดี และใหความสําคัญในการปรับปรุงกระบวนการผลิตใหมีประสิทธิภาพ พยายามลดตน ทนุ การผลติ โดยไมเนน การพฒั นาผลิตภัณฑตามความตองการของลูกคา แตเนน ไปทีก่ ารคิดคนพฒั นาสนิ คาของตนใหแตกตางจากคูแขง ตอมาจึงมีการนํากลยุทธดานราคามา ใช โดยการลด แลก แจก แถม ผูผลิตที่มีตนทุนต่ําจะมีความไดเปรียบในการตั้งราคาขายใหต่ํา ผผู ลิตจะเนน ใหค วามสาํ คัญกบั ปริมาณมากกวาคุณภาพและความพึงพอใจ รวมทั้งยังคงมุงเนน ไปที่การปรับปรุงกระบวนการผลิตมากกวาการสรางความพึงพอใจใหกับลูกคา และให ความสําคญั กบั การกระจายสินคาและบริการเพอ่ื ลดตนทนุ การขนสง แตใ นยคุ ปจจุบัน ผูบรโิ ภคสามารถรบั รขู อ มลู เก่ียวกบั สินคา และบริการไดอยางรวดเร็ว ไมวาจะอยูท่ีใด รวมถึงการคมนาคมขนสงท่ีทําใหการจัดสงสินคาและบริการไมยุงยากและมี ความรวดเร็ว สงผลใหผูผลิตมีอํานาจตอรองลดลงในขณะที่ผูบริโภคมีอํานาจมากข้ึน ดังน้ัน ผูประกอบธุรกิจจึงจําเปนตองใชธุรกิจเชิงรุกมาสรางความไดเปรียบทางการแขงขัน โดยการ พฒั นาสินคา ใหตรงกบั ความตองการของผบู รโิ ภค สนิ คา ไดร บั การพัฒนาอยางตอเนื่อง ผูบริโภค มีโอกาสเลอื กซ้อื สนิ คา ไดห ลากหลาย และมีการแขง ขนั กนั ในการบรกิ ารเพ่อื สรา งความพึงพอใจ ใหแกลกู คา มากทสี่ ุด
36 เร่อื งที่ 2 การแทรกความนิยมเขา สูความตองการของผบู รโิ ภค ในการประกอบอาชีพใหประสบความสําเร็จ ผูประกอบธุรกิจควรทําความเขาใจ พฤติกรรมของผบู รโิ ภค เพือ่ จะชว ยใหส ามารถผลติ สินคา และบรกิ ารไดตรงตามความจาํ เปน และ ความตองการ ซึ่งเปน การตอบสนองความรูสกึ พงึ พอใจมากกวาเพียงแคตอบสนองความจําเปน ท่อี ยางนอ ยเพียงแคทาํ ใหเรารูสกึ ดีข้ึน อาทิ เรารูสกึ หวิ เราตองการทานอาหารที่ชอบและมีราคา แพง เรารูสึกรอนเราตองการเคร่ืองปรับอากาศที่มีดีไซนสวยงามพรอมระบบฟอกอากาศ เปนตน ซ่ึงเปนการแสดงถึงพฤติกรรมการบริโภคของผูบริโภคน้ันมีความหลากหลาย จึงเปน ชองทางในการพัฒนาสินคาและงานบริการของผูประกอบธุรกิจไปสูผูบริโภคและผูรับบริการ เพอ่ื แสดงใหลกู คาเห็นวา มีสนิ คาและงานบริการใดบา งทจ่ี ะสามารถชวยตอบสนองความจําเปน และความตอ งการของลูกคา ไดเ หมาะสมทีส่ ุด นอกจากการพัฒนาสินคาและงานบริการไดตรงตามความตองการแลว การแทรก ความนิยมในตัวสินคาและงานบริการก็เปนสิ่งสําคัญท่ีจะสรางการยอมรับ ความเช่ือม่ัน ความชอบในตัวของสินคาและงานบริการนั้น ๆ โดยผูประกอบธุรกิจจะตองชี้แจงไดวาสินคา ของตนคืออะไร ใชประโยชนไดอยางไร สรางการรับรูใหกับผูบริโภค สรางความแตกตางของ สินคาและงานบรกิ าร เพ่อื ใหผบู รโิ ภคเลือกใชส ินคาและงานบริการอยางตอ เนอื่ ง การแทรกความนิยมสูความตองการของผูบริโภค อาจพิจารณาจากการจําแนกความ ตองการของลูกคา ดังน้ี 1. ความตอ งการเปนลบ สาํ หรบั ผูบรโิ ภคทไี่ มชอบสินคา และพยายามที่จะหลีกเล่ียง สนิ คานนั้ ผูประกอบธรุ กิจควรมีการวางแผนเปล่ียนแปลงความตองการที่เปนลบใหเปนบวก หรือ เปล่ียนจากการ “ไมชอบ” เปน “ชอบ” สินคาน้ันใหได โดยอาจเนนในการสรางการรับรูใน ทางบวกเพ่ิมขน้ึ เชน การประกนั ชีวิต หรือการขายสินคา ออนไลน เปน ตน 2. ไมมีความตองการ หรือความตองการเปนศูนย จะเกิดขึ้นจากผูบริโภคเห็นวา สินคานั้นไมมีคุณคา หรืออาจจะยังไมรูจักประโยชนในตัวสินคาพอ ผูประกอบธุรกิจจะตอง กระตุนใหผูบริโภคเกิดความตองการในลักษณะของการสงเสริมการตลาดท่ีเนนการเผยแพร ขอมูลขาวสารเกี่ยวกับตัวผลิตภัณฑไปยังผูบริโภคมากข้ึน เชน ผลิตภัณฑบํารุงผิวของผูชาย ผูประกอบธรุ กจิ ควรเนน ลกั ษณะสินคาท่แี สดงความเปนผูหญิงและผูชายตางกัน เพื่อกระตุนให ผชู ายซ้อื สนิ คา เฉพาะตัวเองมากข้ึน เปน ตน
37 3. ความตองการแอบแฝง เปนความตองการของผูบริโภคที่ผูประกอบธุรกิจยังไม สามารถหาสนิ คา ใหตรงกบั ความตอ งการของผบู รโิ ภคไดในขณะน้ัน เชน แตเดิมโทรศัพทมือถือ ใชในการติดตอส่ือสารเพียงอยางเดียว แตผูบริโภคยังมีความตองการมากกวาน้ัน ผูประกอบ ธุรกิจจงึ ไดพฒั นาโทรศพั ทมือถือใหสามารถถายรูป เลนอินเทอรเน็ต เพ่ิมแอปพลิเคช่ันตาง ๆ Facebook line เปนตน ซ่งึ เปน การตอบสนองความตองการของผูบรโิ ภคไดม ากข้ึน 4. ความตองการลดลง เปนลักษณะความตองการที่มีระดับนอยลงกวาเดิม ผูประกอบธุรกิจควรพยายามฟนฟูชวงชีวิตของสินคา โดยการหาโอกาสทางการตลาดใหม ๆ หรอื หาทางเพ่ิมความตอ งการใชข องผบู ริโภค 5. ความตองการไมสม่ําเสมอ ผูประกอบธุรกิจควรพยายามปรับความตองการที่ไม สมํา่ เสมอใหเปนไปตามความตองการของลกู คา เชน ผูประกอบธุรกิจมีสินคาเกษตร ซึ่งสินคามี ความไมแนนอนและออกมาตามฤดกู าล ผูประกอบธุรกจิ จึงหาชองทางในการทําผลิตภัณฑแปร รปู หรืออาจเพิ่ม หรอื ขยายตลาดในชวงเทศกาลใหเพิ่มมากขึ้น เชน ในบางจังหวัดจัดเทศกาล ผัก ผลไมอ น่ื ๆ ของตนเอง ผูป ระกอบธุรกจิ กน็ าํ สนิ คา ไปรวมในเทศกาลนั้น ๆ ดว ย 6. ความตองการเต็มท่ีแลว เปนสถานการณท ่ผี ูบ ริโภคใชบรกิ ารสนิ คาและงานบริการ ขอ ผปู ระกอบธุรกจิ อยูแ ลว แตผ ูประกอบธุรกิจจะน่ิงเฉยไมได ตองมีการสงเสริมการขายอยาง ตอ เน่อื งเพราะผูบรโิ ภคสามารถเปลีย่ นแปลงรสนยิ มและความตองการไดตลอดเวลา เร่ืองที่ 3 การสรางรปู ลักษณและคณุ ภาพสินคา ใหม การพฒั นาผลติ ภณั ฑของธรุ กจิ มีสาเหตุมาจากความจาํ เปนทตี่ องสรางความม่ันคงและ การเติบโตของธุรกิจ การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคา ใหมเปน การพฒั นาสินคาใหตรงกับความ ตองการของผูบรโิ ภค เชน มคี วามสวยงาม ใชงานสะดวก มคี วามทนทาน แตละธุรกิจจะพัฒนา ไ ด ต อ เ มื่ อ ผู ป ร ะ ก อ บ ก า ร รั บ รู ค ว า ม ต อ ง ก า ร ใ น ก า ร ตั ด สิ น ใ จ ซ้ื อ สิ น ค า แ ล ะ บ ริ ก า ร จงึ สามารถกาํ หนดทิศทางวิธีการพัฒนาผลิตภัณฑไดเหมาะสมสอดคลองกับความตองการของ ผูประกอบธุรกจิ การสรางความประทบั ใจในคณุ ภาพของสนิ คา การสรางความประทบั ใจในคณุ ภาพของสนิ คา เปนการท่ีผปู ระกอบธุรกจิ สรา งการรับรู ใหกับผูบริโภคไดรับรูถึงคุณภาพของสินคาหรือบริการ จนทําใหเกิดความประทับใจในสินคา หรือบริการนัน้ ซึง่ การสรางความประทบั ใจจะทาํ ใหสนิ คา หรือบรกิ ารไดรบั ประโยชน ดงั นี้
38 1. ทาํ ใหลูกคาหนั มาซอ้ื สนิ คา 2. ทาํ ใหสนิ คามีตาํ แหนง ทางการตลาดทีม่ ัน่ คง 3. มีชองทางการจัดจําหนายนา สนใจ 4. ทาํ ใหส ามารถขยายชนดิ สินคาหรอื บรกิ ารมากข้ึน แนวทางพจิ ารณาผลิตภัณฑไมไดหมายถึงเฉพาะรูปแบบหรือวัตถุสิ่งของที่เปนรูปราง เทานัน้ แตย ังรวมไปถึงคุณคา ของผลิตภัณฑหรือการบริการดวย ซ่ึงเปนการตอบสนองความพึง พอใจทจี่ บั ตอ งไดและจับตองไมได สวนประกอบทส่ี ําคญั ในการพฒั นาผลติ ภณั ฑ มี 2 ประการ คือ 1. ผลติ ภณั ฑน้นั ตองมคี ุณคา และตอบสนองความตองการผบู รโิ ภคไดม ากทสี่ ุด 2. สวนประกอบของผลิตภัณฑตองมอี ยา งครบถวน หนาท่ีในการพฒั นาผลติ ภัณฑ ในการคิดคน ผลิตภณั ฑใ หมอ อกสตู ลาด ผูผลิตควร ดาํ เนินการ ดังนี้ 1. รวบรวมขอมลู สาํ หรับปรับปรุงและวธิ ีการดําเนินการพฒั นาผลติ ภณั ฑ 2. กาํ หนดแผนการพัฒนาผลติ ภัณฑ 3. ดําเนินการและตดิ ตามผลพัฒนาผลติ ภัณฑใหมปี ระสทิ ธภิ าพ 4. วางแผนกลยทุ ธก ารขายผลิตภัณฑ คณุ ภาพของสินคาหรือการบริการ คณุ ภาพของสนิ คา ในการรับรูของผบู รโิ ภค มีขอพิจารณา ดงั น้ี 1. การทํางานของสินคา หมายถึง สินคานั้นตองทํางานไดตามคุณสมบัติของสินคา เชน เคร่อื งซักผา สามารถซักผา ไดสะอาด 2. รูปลกั ษณด ี หมายถึง การออกแบบรูปรางลกั ษณะของสินคา ใหส ะดวกในการใช 3. นา เชอ่ื ถือ หมายถงึ สนิ คานัน้ ใชไ ดดที กุ ครั้ง เชน เคร่ืองตัดหญาท่ีใชตัดหญาไดดีทุก ครั้ง ไมใชบ างครงั้ ใชไ ด บางครง้ั ใชไ มได 4. ความคงทน สนิ คา ไมแตกหกั หรอื เสยี งา ย มอี ายุการใชงานยาวนาน 5. ความสามารถของการบริการ สินคาท่ีตองการการบริการกอนหรือหลังการขาย บรกิ ารนนั้ จะมปี ระสทิ ธิภาพ 6. ภาพลกั ษณโดยรวมท่ดี ี สินคาที่ดูมีคุณภาพเมื่อพิจารณาทุกปจจัยโดยรวมของสินคา นน้ั จะตอ งดวู า เปน สินคา ทม่ี ีคุณภาพดี
39 คณุ ภาพของบรกิ าร มีขอ พจิ ารณา ดงั น้ี 1. สามารถจับตองได โดยปกติบริการเปนส่ิงที่จับตองไมได ทําใหการรับรูในคุณภาพ คอนขางไมชัดเจน ดังนั้น บริการที่ดีควรสรางหลักฐานใหเห็นชัดวาบริการนั้นมีคุณภาพ หลักฐานที่จะสรางนั้น ไดแก อาคาร อุปกรณ เครื่องอํานวยความสะดวก และบุคลากร เชน ความหรหู ราดว ยการออกแบบทีท่ นั สมัยของโรงแรม อุปกรณท นั สมยั ท่ีใชใ นโรงแรม 2. นา เชือ่ ถือ เชน ความถูกตอ งดา นราคา ความถูกตอ งในการคิดคา บรกิ าร รานอาหาร ที่คิดราคา ตรงกบั จาํ นวนอาหารทีล่ กู คาสั่ง ลกู คา ยอมใหค วามเช่ือถือ 3. มคี วามรู ผใู หบรกิ ารทม่ี ีคุณภาพตองเปนผมู ีความรใู นเร่ืองนนั้ เชน ชางซอมรองเทา ตอ งมคี วามรูใ นเรื่องการซอมรองเทา ทาทางขณะซอมรองเทาตองดูวามีความสามารถ มีความ กระฉับกระเฉง คลอ งแคลว ซงึ่ ทาํ ใหผ ูเ อารองเทาไปซอมเกิดความม่ันใจ 4. มีความรบั ผดิ ชอบ เชน เมอ่ื อูซ อมรถยนตสัญญากับลกู คา วา จะซอมรถยนตใหเสร็จ ภายใน 3 วัน อูแหง น้นั ตองทาํ ใหเ สร็จภายในเวลา 3 วนั 5. มจี ิตบรกิ าร ผูใหบรกิ ารทมี่ ีคุณภาพตองเปนผูมีจิตบริการ จึงจะเปนผูกระตือรือรน ในการใหบ ริการผอู ่นื เต็มใจชวยเหลือโดยไมรังเกียจ
40 เรือ่ งท่ี 4 การพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แข็ง โดยทั่วไปการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็งของผูประกอบธุรกิจ ข้ึนอยูกับ องคป ระกอบอยา งนอย 3 ประการ คอื (1) การลดความเสี่ยงในผลผลิต (2) ความมุงม่ันพัฒนา อาชีพ และ (3) การยึดหลักคุณธรรม ท่ผี ูประกอบธรุ กจิ ควรนาํ มาบูรณาการและนําไปใชพัฒนา อาชพี ใหเ ขม แขง็ ลดความเสย่ี งผลผลิต มงุ มัน่ พฒั นาอาชีพ ความเขมแข็ง ยดึ หลกั คุณธรรม การลดความเส่ยี งในการผลติ การประกอบอาชพี แตล ะอาชพี จะมคี วามเสี่ยงตาง ๆ มากมาย ซึ่งผูประกอบธรุ กิจ จําเปนตอ งหาวธิ ีการลดความเสี่ยง เชน ความเสยี่ ง วธิ ีการลดความเส่ยี ง การขาดทุน แสวงหาตลาดใหมไวลว งหนา สรางระบบประกันราคาผลผลติ ลดตนทนุ การผลติ หาแหลง วตั ถุดบิ ราคาตา่ํ ขาดเงินทุนหรอื ขาดสภาพคลอ งทาง แสวงหาแหลง เงนิ ทนุ ใหม การเงนิ แสวงหาแหลง เงนิ ทุนดอกเบ้ียต่าํ ลดตนทุนการผลติ แสวงหาแหลง ทุนในลกั ษณะหนุ สว นธุรกิจ
41 การพฒั นาอาชพี เปนกระบวนทีเ่ นน ความสําคัญการพัฒนาระบบการจัดการท้ังการผลิตและการตลาด ใหต รงกบั ความตอ งการของลูกคา ดงั นี้ คุณภาพผลผลิต ลดตนทนุ การผลิต การพัฒนาอาชพี การสง มอบ ความปลอดภยั ปจจัยรวมท้งั 4 ดา น เปนปจจัยทสี่ ง ผลตอการพฒั นาอาชีพ โดยมลี ักษณะ ดงั น้ี 1. คณุ ภาพผลผลติ ผปู ระกอบธุรกิจตองผลิตสนิ คา หรือบริการใหมีคุณภาพตรงความ ตองการของลูกคาใหมากทส่ี ดุ เพอื่ ใหลกู คา ม่ันใจไดวาจะไดรับสินคาหรือบริการท่ีดีเปนไปตาม ความคาดหวงั 2. ลดตนทุนการผลิต การกําหนดราคาผลผลิต ควรเปนราคาที่ลูกคาสามารถซ้ือ ผลผลิตของเราได แตไ มใ ชก ําหนดราคาต่ําจนกระท่ังรายไดไมพอเพียง ดังน้ัน การลดตนทุนจึง เปนเร่ืองสําคัญที่เราจะตองศึกษาเรียนรูหาวิธีลดตนทุนท่ีทําใหมีรายไดเพียงพอ ไมใชไปลด ตนทนุ กับคาแรงงาน แตเปนการบริหารจัดการใหลดความเสียหายในปจจัยการผลิต และการ จัดการใหไ ดผ ลผลติ สูง 3. การสง มอบ การสงมอบสนิ คาหรือบรกิ ารใหลูกคาตองเปนไปตามขอตกลงทั้งเวลา นัดหมายและจํานวนผลผลิต เชน อาชีพรานตัดเย็บเสื้อผาชาย สวนใหญมักจะผิดนัดทําให เสยี หายกับลูกคาที่มีกาํ หนดการจะใชเส้ือผา จงึ หนั ไปใชบ รกิ ารเส้ือผาสําเร็จรูปท่ีมีความสะดวก มองเห็นสนิ คา และตดั สินใจเลือกซื้อไดทันที ทําใหปจจุบันรานเย็บเส้ือผาชายเกือบหายไปจาก สงั คมไทย
42 4. ความปลอดภัย ผูผลิตประกอบธุรกิจตองคํานึงถึงความปลอดภัยของผูผลิตและ ผูบริโภคเปนสําคัญ เชน อาชีพเกษตรอินทรีย คนงานไมมีโอกาสสัมผัสกับสารพิษ ทําใหการ ทาํ งานปลอดภัย ขณะเดยี วกันผลผลิตจากเกษตรอนิ ทรียเปน อาหารที่ปลอดภยั เปน ตน การยดึ หลกั คณุ ธรรม การยึดหลักคณุ ธรรม เปนพฤตกิ รรมภายในของผปู ระกอบอาชีพท่สี งผลตอความม่ันคง ของอาชีพ ดงั นี้ ความขยนั ความประหยัด คณุ ธรรมประกอบอาชพี ความซ่ือสตั ย ความอดทน คุณธรรมทงั้ 4 ประการดังกลา วหลายคนบอกวา เปนเรื่องท่ีตองปลูกฝงมาแตเยาววัย จึงจะเกิดขึ้นได ความเชื่อน้ีเปนจริง แตเราสามารถเรียนรู สรางความเขาใจ มองเห็นคุณคา ปรบั เปล่ียนและตกแตง พฤติกรรมเพ่ือใชเ ปนเครอ่ื งมือสรางความสําเรจ็ ใหกับตนเองได 1. ความขยนั มีลกั ษณะพฤตกิ รรมของการทาํ อะไรอยา งเอาจรงิ เอาจงั แข็งขนั ไมเ กียจ ครา น ถา ผปู ระกอบอาชีพเปนอยา งน้ี เขาจะมองเหน็ งานอยา งทะลุไปขางหนามุงมั่นเอาจริงเอา จงั ยกระดบั ความสําเรจ็ ไปอยา งตอเนือ่ ง ความมนั่ คงกจ็ ะเกดิ ขน้ึ 2. ความประหยัด เปนพฤติกรรมของการยับย้ัง ระมัดระวังการใชจายใหพอ สราง ความคุมคา ใหมีความเสียหายนอยท่ีสุด พฤติกรรมเชนน้ีเปนเรื่องของความรอบคอบในการ ทาํ งาน
43 3. ความซ่ือสัตย เปนลักษณะการประพฤติตรงและจริงใจตอลูกคา ทีมงานไมคิด ทรยศ คดโกงหลอกลวง คูคา ผรู วมทุนเปน พฤติกรรมท่ีสรางความภักดี ความไววางใจตอลูกคา ทีมงานหนุ สวน 4. ความอดทน มีลักษณะพฤติกรรมท่ีสามารถอดกล้ัน งดเวน ทนอยูไดกับความ ยากลําบาก ไมท ง้ิ งาน ไมย กเลกิ ขอ ตกลงหรอื สญั ญาโดยไมม ีเหตุผล
44 แบบฝก หัด ใหผ เู รยี นเลอื กคําตอบท่ีถกู ตอ งเพยี งคําตอบเดียว 1. ขอใดเปนแนวความคิดของธุรกจิ เชิงรกุ ก. เนนดา นราคา ข. เนนการกระจายสนิ คา ค. เนน การผลติ สินคาใหมคี ุณภาพ ง. เนนความพงึ พอใจของผบู รโิ ภค 2. บคุ คลใดมีความสําคญั ตอ ธรุ กจิ เชิงรกุ ก. ผูซ้อื ข. ผขู าย ค. ผผู ลติ ง. ผูขนสง 3. ผูประกอบธรุ กจิ ควรทําตามขอใด จงึ จะสามารถแทรกความนิยมเขาสูต ลาดผบู ริโภคได ก. ผลติ สนิ คาท่มี คี ณุ ภาพสงู ราคาแพง ข. สรางสอ่ื โฆษณาหลากหลายรปู แบบ ค. วิเคราะหค วามตองการของผูบรโิ ภค ง. จัดกิจกรรมขายสินคา ทใ่ี กลหมดอายุ 4. ขอ ใดไมใชก ารแทรกความนิยมเรอื่ งการรกั ษาสขุ ภาพในผลิตภัณฑ ก. วนิ ยั ทาํ แซนวิชผักและแซนวิชเจจําหนายเพ่ิมในชวงเทศกาลกนิ ผัก ข. วิภา นําธัญพืชชนดิ ตา ง ๆ มาเปน สวนผสมหลกั ของขนมปง ชนดิ ใหม ค. วิชยั ปรบั ปรุงสนิ คาจากไสกรอกหมูธรรมดามาเปนไสกรอกหมูสมุนไพร ง. วิไล เพ่มิ บรรจภุ ัณฑของนํา้ เตาหูท่ใี ชถ งุ พลาสตกิ อยางเดียวมาใชแ กว พลาสติก 5. ขอใดสัมพนั ธกบั การกอใหเ กดิ ประโยชนดา นภาพลักษณข องสนิ คา มากที่สดุ ก. การผลติ ข. การโฆษณา ค. ความพึงพอใจ ง. การจดั เกรดสนิ คา
Search
