"Қазыналы Қарасай"

аудандык почта байланыс торабы барлык каржы-экономикалык керсетюштерш салыстыру ба- рысында бжржин орынга не болып, арнаны днпломмен марапатталып, кубок ка ие болды. Бул - аудандагы почта кызметкерлер)н)н енбепн)н жемюь Карасай жер-кадастр филиалы Фмлмял бос/мы^ы Алматы облыстык енынлес мемлекегпк кэс)порны «Алматы жер кадастр» мекемесшщ курамындагы Карасай жер-кадастр филиалы 2007 жылдын желтоксанында курылды Филиал кызмспнщ нег)зг! багыттары: Карасай ауданындагы мемлекегпк жер кадастры жумыстарын журпзу, жер тел)мдер)И!н шекарасын аныктау, озгерту жэне сол жерлер бойынша кадасторлык <стерд< калыптастыру, жер телшдер!н растаитын кужаттарды дайындау.

Жерлерд)н саны мен сапасын есепке алу, жер тел!мдер!н мемлекетт4к прксугеалу максатында накты жертел[мдер)нщ кадасторлык багалау кунын аныкгау. Фнлиалда 28 кызметкер жумыс )стейд). Филиал бастыгы кызметж Ж.К. Жанкойлыков аткарады. 2008 жылы филиал орындаган жерге орналастыру жумыстарынын колем) 4$ млн тенге болды. «Алматыгазсервис - Холдинг» акционерл!к когамы Ом<рэлиевБолатЭбенулы «!зкегСотрапу» ЖШС-нщ, «Алматыгазсервис - Холдинга акционсрл)к когамынын, «!скер-Казанат)> жауапкерш!Л!п шектеул! сер!ктест<г!н!н курылтайшысы. Сонымен катар ол «!ккег Сошрапу» жауапкерш ж т шектеул! сер!Ктест)Г!Н)н активтер баскарушысы кызмет)н де аткарады. Болат Эбснулы «Казакстан Республикасынын тоуслс)ЗД)Г)нс !0 жыл», «Казакстан Конститутмиясы- на Ю жыл» медалдарымен марапатталган. «Алматыгазсервис - Холдинг» акциоисрлжк когамы Алматы облысынын Карасай, !лс, Жамбыл аудандарынын тургындарын, онд)ркгпк-турмыстык кэс)порындарын газбеи камтамасыз епп , томендепден кызмет турлерж корсетед): уйлсрге газ Сомужоя)» люрюяжруммм^ с^у?/кпмоиА*/м^ улгм.мм

курылгыларын орнату, газ жург!зет!Н трубаларды мжс косу, жендеу, электрохимиялык корганыс жасау, табиги газды тарату логистика кызмет). «Алматыгазсервис - Холдинг» АК- нын Президент) Ссксенбаева Айна Жомарткызы. «ЖзкегСотрапумЖШСН )р) енд<р)ст)к кэс)порындарга, комуналдык-турмыстык мсксмслсргс жэне тургындарга газ журпзу жумыстарымсн айналысады. Каскелен каласынын орталыгында орналаскан «Мэнгмнк алауга» газ жург)3)ЛД). «!$кег С отрапу» ЖШС-ж кы зм стж !Н ек)нш) багыты тургын уйлер мен енд)р<ст) курылыстарга арналган п<шжж мен туе уйлсс)мдЫ п сэйкестендфшген модулдж к)рп<штер, жиск жол плиткалары мен жогары сапалы тастар шыгару болып табылады. Компания Президент) кызметж Такимов Бауыржан Касымтайулы аткарады. 2009 жылдын кантарында «1скср-Казанат» ж ауапкерннлт шсктсул) сср)ктест)Г) курылды. Сср)ктест)к кызмет!н!н нег)зг) багыты ат спортын дамыту, улттык ойыидарды кайта жацгырту. «!скер-Казанати жауапксрш)Л)Г) шсктеул) сер<ктест)Г) халкымыздын ерте- д ен келсж аткан «Кекпар», «Бэйге» сиякты ат спортынын турлер)н етк<з)п турады. «!скер- Казанати жауапкерш)Л)к сер)ктест)Г]Н)н директоры кызмет!н Суйеубаев Дунес аткарады. Осы б)р ынтымагы жараскан ужымда бйнктШ п жогары мамандар кептеп саналады. Олар: актив баскармасынын орынбасары А.И.Рябов, каржы директоры ГП.Шрот, вице-президент ВА.Тен. Вице-президент О ЕБеляева. Карасай курылыс материалдары зауытынын дирек­ торы М.Т. Етекбасв, логистика кызметшщ бастыгы Ю Ж . Сагымбаев, кау)пс)зд<к кызметнин бастыгы К.Ю Мамедов, бас есепнннщ орынбасары Л.М.Козлова, менеджер ПСАтыгаева, есепш) Н И. Табуновалар. «Ушконырирригация» су шаруашылыгы кэсшорны Су шаруашылыгы жуйес) баскармасы аудандагы су шаруашылыгымен т^келей шугылданатын б)рден-б)р фгсл) мекеме. !930 жылы су бегепш курылысы салынганнан кей)н Каскелен аудандык аткару комитетппн жанында аудандык су шаруашылык белжм) курылды. Аудандык су шаруашылык бел)М)Н!Цатауы !957 жылы Каскеленсу шаруашылык баскармасы, 2004 жылы Карасай аудандык мемлекетт)к енинлес «Ушконыриррнгация» мексмсс), 2006 жылы

Карасай аудандык мемлекегпк коммунал- ды «Ушконырирригацияи су шаруашылык кэс!порны дсп езгертыцц. Карасай ауданында еп н суару мен энер­ гия кез< рет)нде пайдаланатын Каскелен езен! ез багытындагы Аксай, Улкен Алма­ ты, Шамалган езендер) суынан, муздыктар мен кар суынан коректенед). Кезшде Карасай ауданынын жер колем! улкен болганымен, суынын аздыгына байланысты епст)ккелсм! аз болган. !978 жылы епнынлж саласынын кен канат жаюына байланысты, Каскелен езен)н!н суын босшысы жуйелеп белуге арналган Фергана жобасы л .// бойынша су тогандары салынды. Гылыми-инженерл)к жуйенн; аркасында !934 жылмси салыстырганда суландыратын жер колем) 3289 гектардан 6200 гектар* а д е й т кебейд!. Каз!рг) танда «Ушконырирригациям су шаруашылыгы кэс)Порны карамагындагы 8 шаруашылык су коймасы !2 ауылдык аумакка, !0 мемлекетт!к ауыл шаруашылык мекемелерше, 2798 н[аруа- кожалыктарына, 37 ЖШС АК ауыл шаруашылык кооперативтсрге, т.б. жеке шаруашылыктарга кызмет керсетед!. Шаруашылык су тогандарынын жалпы узындыгы 2<2,!2 шакырым, онын !48,42 шакырымы - жер тогандары, сонын жнннде 2,5 шакырымы бетондалгаи, 32,2 шакырымы тсжр-бетон су науалы пиандар. 29 шакырымы жабык су кубыры, 64 гидротсхникалык су курылыстары, 62 су ко л см т елшейтжн инженсрл)к гидропост бар.

7ам(р беяюм (у мо) олорм Суландыру жуйес) баскармасын баскарып, жем4ст) енбек еткен Ф А. Шулжсико (!958-!96!жж); Р.С. К ан(!96!-)963ж ж ); Г И . П е р е п е л е н к о (1963-1973 жж.);В.С. Ким (!973-!976жж ); Нуржанов (!976-!979 жж.); А.Сабыровтардын (1979-1985 жж.); енбепн халык срскше багалайды. \"Сулы жер - нулы жер\", \"Жер) байдын - ел) бай\" деген кагнданын ом)ршсн болуына мекемеш баскарып отырган К.Н. Нагашыбеков пен ужым мушелерннн косып отырган улс о зор. Коршаган ортаны коргау инспекциясы Аудандык коршаган ортаны коргау инспекииясынын инспекторы -Б е к е т Жумад<лов. Карасай ауданы - облысымыздагы улкен аудандардын б)р). Табигаттын сулулыгымен тан калдыратын туган жерд< суду калпында сактау эр азамат мшдст) болып табылады. Аудандык коршаган ортаны коргау бю йм Ы н и еп зп М)ндет1. табигатты ластаушы мексмелермен онджрйгпк орындарынын. жскс тургындардын табигн ресурстарын тиш д) пайдалануын, коршаган ортага эсер ететж зиянды ластаушы заттардын болдырмауды кадагалайды. Экологиялык кодексте керсетшген зан талаптарынын орындалуын дурыс орындама! ан жагдайда. зан бузушыларга эк)мш)Л)к шара колдану жумыстарымсн айналысады.





Карасай ауданы бойынш а енеркэсш о т м д е р ж щ колем) 66,5 млрд. тецгеге жет)п, накты келем керсетк)Ш) 102,3 пайыз болды. Энеркэс)п енд)р!С!н дамыту багдарламасы бойынша еткен жылы 211 жумыс орны, 13 жана енеркэс!п енд)р)С)н енд)ру кэс)порындары курылды. Сонымен катар енеркэс)п енд)р)С)н кенейту жолында 50 жана жумыс орны ашыл- ды. Ш агын жэне орта кэснж ерлж т) дамыту аудан экономикасынын курамдас бел)Г) болып табылады. Ауданда т)ркелген 1524 шагын биз­ нес субъект)лер), 6823 жеке кэсшкерлер бар. Шагын бизнеспен ауданда 52,0 мыц адам айналысады. Откен жылы кэе)пкерлер21,1 млрд. тецген)н ен)мдер!н шыгарды. Шагын бизнес субъектшершен бюджетке жылы- на 2,0 млрд тенге тусед). Аумактарды дамыту багдарламасын жузеге асыру шецбершде ауданньщ ауылдык аумактарында 45 сауда нысан- дары, 2714 орындык 24 когамдык тамактану нысандары, 32 турмыстык кызмет корсету нысандары жумыс )стейд). «Энеркэс)п енд)р)С)н да­ мыту» багдарламасына сэйкес 6 жана енеркэс!п орны ашылды. Олар: кабырга панельдер)н шыгаратын зауыт, 2 к)рп)ш зауыты, агаш буйымдарын шыгаратын цех, жиЬаз цехы, бетон зауыты. Облыс, ре­ спублика колем)не танымал «Эфес Караганды» сыра зауыты, «Хамле» жауапкершЫ п шектеул) сер)ктест)Г), «Казакстан кагазы» акционерЛ)к когамы, «Кока-Кола», «Каз ПЭК», «Азияагрофуд» кэсшорындары ау­ дан экономикасынын дамуына айтарлыктай улес косып отыр. Каз)рг) кезде халыкты элеуметт)к коргау женшдег) шараларды жузеге асыру шенбершде 583 жана жумыс орындары ашылып. аудандагы халыктьш жумыспен камтылу денгей) 94,6 пайызга жетп. «Бамбарбия-Кергуду» мейрамханасы Директоры: Эд1Лханов Сержхан Сэмет- улы. «Бамбарбия-Кергуду» мейрамхана­ сы 2003 жылы ашылды. Н епзп кызметь когамдык тамактандыру. «Бамбарбия- Кергуду» мейрамхана кешеншде тэтт) тагамдар дукен), конак уй, 3 залдан туратын мейрамхана, (500 орындык, 150 орындык, 100 орындык) халыкка кызмет керсетед). Мейрамхана кешеншде 100 - ден аса адам жумыспен камтылган. «Бамбарбия-Кергуду» мейрамханасынын директоры Эдшханов Сср)кхан Сэметулы аудан колем)нде турл)

Асзсм/я/ %<?ЙЬ%?Ы.М()ЫЛЫ%кг-миумд'й денгейдсг! кайырымдылык шараларын унем! уйымдастырып турады. Ьньитдел манызды мерекслср: Жана жыл, 8-наурыз, 1-маусым балаларды коргау кун) мсрскслсрждс 300-дсн аса турл! алеуметт<к топтардагы балаларды тепн тамактандырады. Лейкомия ауруымен ауыра- тын Пастухова Юлияга ай сайын 20000 тенген)н азык-тул<пн тепн жеткЫп берш турады. Рсспубликалык денгейде откЫлген 2006,2007,2008 жж. мсйрамханалар сайысында жулдсл< б!р)иш) орынды иелснд).

«Эфес Караганды сыра цайнату зауыты» ШК АК Директоры - Сабыржан Абдырахым-улы Белг!баев. Бас менеджер! - Осман Гюрхан Чаглаян. Техникалык менеджер) —Кривошеев Дми­ трий Иванович. «Эфес Караганды сыра зауыты» шетелдж кэс!Порын акционерл)к когамнын н еп зп кызмет тур! - «Карагандинское», «Старый мельник», «Эфес» маркалы сыра енд!р!С!. Карасай ауданы Ожет ауылындагы Эфес Караганды сыра зауыты 2003 жылы !ске косылды. Зауыт курылысына 3,2 млрд. тенге шетел (Туркия) инвестициясы салынды. Онеркэс!птс жанадан 200 жумыс орны ашылды. «Алтын Орда» эмбебап сауда кеи<ен< Директоры - Ахметов Совет Аскар- бекулы. «Алтын Орда» эмбебап сауда ксшсн) 200! жылы ашылды. Орналаска!! жер колем! !3,0 га. «Алтын Орда» сауда ксшен! сауда нуктелер! аркылы тутынушыларды эр турл! кундел!кт! кажетт! тауарлар мен камтамасыз етед!. «Алтын Орда» сауда кешенйще жем!С- жидектер мен кокешстерд! сактаудын жана технологиялык курылгылары бар.

жЭмбсбеп сауда кешеншс: ауыл шаруашылык онжмдерж базары, ет жэне балык сататын 6ел)М, мал азыгы базары, ки<м-кешек базары к<рсд4. Барлык сатылатын азык-тулжк он)мдсрж всгсринарлык лаборатория кадагалап отырады. Сауда к сш стн д еп сауда орындарынын барлыгы санигарлык нормаларга сай. к Сондай-ак «Алтын Орда» эмбебап сауда кешен)нде коптеген когамдык тамактану нуктелер) жумыс жстейд). Сауда кешеншде 300-ден аса адам тутынушыларга кызмет керсетед). «Азия АгроФуд» ЖШС Бас директоры - Айдархан Кайратбекулы Сэрсенбаев ]999 жылы «Азия Агрофуд» жауапкерш!Л)гж шектеул) сер4ктест!г4 Шамалган асты к кабылдау, ун гарту комбинатынын нег)3)нде курылды. Комбинат б)р тэул)ктс 400 тонна ун дайындайды. Ол 2007 жылы кайта жабдыкталып, заман талабына сай ВчМег (Германия) компаниясынын жана технологиялык курылгыларымен жабдыкталды. енеркэсш т)н куаттылыгы мемлскстт!к ГОСТ жэне СанПиН талабына сэйкес жогаргы, б!ршии, екж ш ) сортты бидай уны он)мдср)н шыгарады. 200! жылы республикалык багдарламадагы импорталмастыру жэне экспортка шыгарылатын тауарды кобейту максатында, жугср) он)М)н ондейтж зауыт салынып, 2004 жылы Казакстан бойынша алгашкы крахмал жэне крахмал он )мдер!и шыгаратын кешен ашылды. Зауыт Швсйнариялык «Пауэрхаус маркетинг ЛЛСИ» фирмасынын технологиясын пайдаланады.

Кешеннщ техникалык курылгылары АКШ, Германия. Италиядан экел!нген. Кэс)порын аудан халкын нан он!мдер)мен камтамасыз етедь Со­ нымен коса бюджегпк мекемелсрд), эскери бюнмшслсрд), Корганыс Министрл)пн жэнс КР НБмекемелсрш оз ен)мдер4мсн камтамасыз етед). «Алатау» шипажайы Бас дэр^ер! - Тукт)баев Оразгелд) Беден- улы. «Алатау» шипажайы Казахстан Рес- публикасындагы ен 'Р' шипажайлардын б)р). Ол тен Ь денгсй)нсн 800 метр б т к п к т е орналаскан. Ерскшс архитсктуралык жо- бамсн салынган жет! кабатты шипа- жай терезелержен !ле Алатауынын аскак шымдарын, коз куантатын тамаша табигатын кызыктауга болады. Таза ауа, жанга жай- лы тыныштык, дэмд) ас, мэдснистт! кызмет, жогары бЫ мд) дэр)герлердж жайлы кызмет) эрдайым демалушылардын кон4лжен шыгады. «Алатау» шипажайында жылына он мыннан астам адам дсм алып, ем кабылдайды. Емдеу орталыгында спорттык кешендер, аквопарк, гольф- клуб келушжлерге кызмет етед!. Шипажайдын бас дэр<гер) медицина гылымынын докторы, профес­ сор Оразгелд) Беденулы Тужптбаевтын ес!М) тажжрибес), б)Л)м-б)Л!п мол кэс)би маман ретжде курметпен аталады.

«Йылдыз» БК ЖШС Филиал директоры - Захарова Елена Федоровна. «Йылдыз» жауапкершмнп шектеул) сер!ктсст4г) !995 жылы курылды. Мскеменщ курылтайшысы Туркия азаматы Джавнт Йыл­ дыз жэне Казакстан азаматшасы - Захарова Елена Федоровна. !999 жылы «Йылдыз» ЖШС курылтайшылары жиЬаз шыгаратын «Ай - Йылдыз» б)рпескен кэсшорнын, ал 200! жылы жиЬаз онд!р!С)не кажетт! каптама маталар шыгаратын «Котекс» ЖШС курды. «Йылдыз» ЖШС-нщ шыгаратын !0-нан астам жиЬаз тур! нарыкта сураныска ие. «Йылдыз» ЖШС сапасы стандартка сай он4м! Казакстан нарыгында «Рамазан» сауда марка- сымен шыгарылады. «Ай - Йылдыз» б)рлескен кэсшорны 80 адамды жумыспен камтамасыз етзп отыр. «Кока Кола Алматы Боттлерс» БК ЖШС Бас директоры - Мустафа Метен. Директордынорынбасары-М ырзалисв Есен Петебайулы. «Кока Кола Алматы Боттлерс» б!рлескен кэс!порын жауапкершм<п шектеул! сер)ктест!п ауданымыздын Елтаи ауылдык аумагындагы Береке ауылында орналаскан. «Кока Кола Алматы Боттлерс» ЖШС БК 2004 жылы тауарлар мен кызмет корсетудщ халыкаралык стандартка !8 0 900): 2000 сапалык сэйкест!п ссртификатын алды. Компания !20 адамды жумыспен камтамасыз ет)п отыр.

« К а з а х с т а н цагазы» Акционерлжк когамы Бас директоры - Телегенов Сергей Ермск- калиулы Алматы облысы, Карасай ауданы, Абай ауылында орналаскан «Казакстан Кагазы» акционерлжк когамы кагаз комбинаты 200! жылы курылып, «импорттыалмаетыру» мемлекетт!к багдарламасы бойынша жумыска кфжст). Бул комбинат 336 адамды жумыс ор- нымен камтамасыз етп. «Канаду КесусЧп^м жауапкерш)л!п шек- теул) сер<ктест)Г) кагаз, катты кагаз. орама материалдарын шыгаратын онджрк орны. «Казакстан кагазы» акционерл<к когамы «Кадаху КесусНпд» жеке шаруашылык сср!ктест<пнщ еншмес кэсшорны. Компаниянын кагаз шыгаратын енд!ркйнде шнк<зат рет)нде кайта онделгеи талшыктар колданылады. Ши-к<затка арналган макулатура !3 макулатура жинау орталыктары аркылы жузеге асырылады. Маку­ латура жинау орталыктарынын желжс! Казакстаннын <р< калаларында. Ресейдщ Новосибирск. Омск калаларында. Эзбекстан мен Кыргызстан калаларында курылды. К азф п кезде «Казаху КесусНпу> ЖШС ондфген онжмдерж О рталык Азия елдержне экспортка шыгарылады. 2007 жылы «Казакстан Кагазы» А К онджрген онжм колем) 2335436.0 мын тенген! курады.

«Браво» супермаркет! Жеке кэсшкер - Бычкова Таисия Николаевна Алматы облысы келемжде сауда саласындагы «Енузджк кэс!пкср» номинациясы бойынша диплом иегер). «Браво» супермаркет! !998 жылдан бер) халыкка кызмет корсет!п келед). Сатылатын азык-тул!кт)н 40 пайызы (нан, кондитерл^к, аспаздык жартылай дайын ен!мдер) супермакетт!н шагын наубайханасынан шыгарылады. Сондыктан азык-тул)к багасы 40-30 пайызга томен. Жеке кэс)пкер Т.Бычкова 40 адамды жумыспен камтамасыз епп отыр. «Карьер Аксай» ЖШС Директоры - Александр Васильевич Богомолов. Кэс<порын !992 жылы курылды. !997жылы «Карьер Аксай» жауапкер-шынп шектеул) сер!ктеспп кайта т!ркеуден огп. Кэс)порын кызмет)нщ н еп зп тур< - курылыс материалдарын, сонын )шжде щебень, гравий, кум, сплиторный блок шыгару. Кэсшорында !94адам жумыс )стейд). Кэс!порын он)мдер) курылыс жэне жол мекемелер)не сатылады. Кэс)порын б)рнеше рет облыстык «Алтын сапа» конкурсынын лауреаты жэне жулдегер) атанды. «Хамле Компани ЛТД» ШК ЖШС Бас директорынын мшдетш аткарушы Ибрагим Ханджы «Хамле Компани ЛТД» шетелд!к кэсшорын жауапкерш)Л!Г) шектеул] сер)ктест!п ^99$ жылы курылды. Курылтайшылары - тур!ктщ «Ю!Т» жэне агылшыннын «КоЯе!ё !пус8!шсп^ ЬТЭ» компаниялары. !996 жылдын желтоксанында алгаш кы цехтжн курылысы басталып, пе­ ченье шыгару курылгылары орнатылды. !998 жылдын акпанында тэумжпне 30 тонна печенье шыгаратын алгашкы желм) курастырылды, ал ^999 жылдын ! токсанында еюнин жел< мке косылды. Каз'рг! кезде цехтагы ек) жел!л)к кондыргы тэулш не 60 тонна печенье шыгарады.

!999 жылдыц сэужршде вафли шыгаратын кондыргы орнатылып, тэуш )пне 6 тонна вафли шыгарады. 200! жылдан «Хамле» компа- ниясы енд)р!стщ колемш улгайтып, 80 турл) онш дердш жиынтыгын шыгарады. Жакын шет ел д ер ^ (Ресей, Беларусь, Кыргызстан, Украина) шыгарылатын он!м колем) жалпы ен)мн!н 30% курайды. «Либелла-Боттлерс-Алматы» ЖШС БК Директор - Павлюченко Лидия Михай­ ловна «Л и б елла-Б оттлерс-А лм аты »б)рлескен кэсшорын ж ауап-керш Ы п шектеул! сер)ктест)п. Казакстандагы алкогольс)з сусын онд)рет)н онеркэсшт)н б)р). Бул кэсшорын езш щ алгашкы жумысын !999 жылы газдалган витаминд) «Либелла» мар- калы сусын шыгарудан бастаган. Кей)ннен каз)рп кезде таны мал болган «Натура» жэне «Браво» сусындарын да шыгара бастады. !999 жылдан бастап кэсшорын ен!мдер< республикалык, облыстык кормелерге койылып, «!п!егйюё-!999 ж», «Агропродэкспо - 2000», «!ШетаНопа! ехЬ)Ькюп4а)г» Б)шкекте, «Шарап -200!», «Рмх1 Ехро - 2003» алтын медальдарымен жэне «\\Уог!б Рооё -2000» дипломымен марапаттал- ды. «Либелла-Боттлерс-Алматы»ЖШС б)рлескен кэсшорны енд)ргсн «И троро», «8рой-Огап§е», «Адиа № шга» сусындары 2003 жылы Казакстаннын нарыкгык саудасындагы ен узджк он)м болып табылды. Сонымен катар аталган кэсшорын бфнеше рст Алматы облысынын Узд)к салы к толеуш!С! дипломына не болды. «Либелла-Боттлерс-Алматы»ЖШС БК 40-тан астам сусын турлерш шыгарады жэне ен!мдер!н!н барлыгы сапа сертнфикатына сэйкестенд)р)лген. Кэс)порын 359 адамды жумыспен камтамасыз етш отыр. Б)р ауысымда енд)р)лет)н он)м колем) - 600 дал.

Каз!р ж у р тш ы л ы к ты ц назары Республикамы зды ц жргсл! каласы , мэдени-гылыми, сау- да орталыгы болып саналатын Алматы каласымен фгелес жаткан Карасай ауданына ауып отыр. Казакстанныц тукп)р-тукп)р)ндег) курылыс орындары, жауапкерш!Л!Г! шектеул) курылыс сер)ктест)ктср) мен мерд)гер курылыс фирмалары б)зд)ц аудандакурылыс жумыстарын жургЬуге кулшыныс танытуда. Оган басты себеп, Карасай ауданынын Алматы каласымен )ргелес орнала- суы болса, табиги-климаттык жэне экологиялык ландшафты оларды кызыктыра тусуде. Эрине, тарихы терен ауданымыздын эр ауылы ажарымен кез куантып, уйлес)мд)л)г) эстетикалык орта- ны бурынгыдан да байытып жатса, нур уст)не нур. Буг)нде Карасай оц)р) улкен курылыс аланына айналгандай. Эс)ресе, республикадагыдай непзг) капиталга инвестиция тарту колем) жыл сайын артып келед). Менш)кт)ц барлык тур)ндег) кэс)порындар аудан аумагында аса манызды курылыс нысандарын салып, )ске косуда. Мысалы, аудандагы кэсшорындар, уйымдар жэне тургындар каражаты есебшен 2005 жылы !5^7 млрд. тенге тартылса, ал уст)м)здег) жылы 62,4 млрд. тецгеге жетт). Бул еткен жылгы децгейден 5,2 млрд. тецгеге артык. 2008 жылы каржыландырудыц барлык кездер) бойынша 275,7 мыц шаршы метр тургын уй )ске косылды. Осындай аукымды курылыс орындары !шшен бол)п айтуга турарлык Каскелец каласындагы каз4рг) заман талабына сай «Алтын ауыл» ыкшам ауданындагы 43 пэтерлж 9-кабатты тургын уй, Эйтей ауылындагы Н несиел)к тургын уй, Елтай ауылдык аумагына карасты коммуналдык тургын уйлер бой кетерш, кезец-кезец)мен пайдалануга бершд). Осы куры лы старды аудан бойынша ж урпзген куры лы с мекемелер! П М К-6!5 жауапкершЫ гж шектеулж сержктес^г! (И .И.Байрамов), «Ж ондеу-Курылыс» (Ж.С.Абдимуратов) ж абы к акционерлжк когамы, (С Д Зайко) ПМК-602 акционсрлжк когам ы . О ны н ин<нде «А ксу» акционерлжк когам ы ны ц (басш ысы С.А.Айтбаев), «Дэулет- Серп<н-603» жауапкершшжгж шектеул! серЖктестжгшж (басш ысы С Д Д ом баев) енбектер! ересен. «Жана элемдеп-жаца Казакстан» атты 2007 жылгы Президенттщ Жолдауындагы «!00 мектеп, !00 аурухана» багдарламасын жузеге асырудагы осы курылыс мекемелердщ улес) зор. Бугнжп заман талабы на сай техникалы к жабдыктармен камтамасыз етШ п, окуш ылардын то л ы к кан д ы б)Л)м ал у ы н а Карасай ауданында пайдалануга бер)лген 5 мектеп гимаратында барлык жагдай жасалган. А гап айтар болсак, Абай, К ы ргауы лд ы ауы лдары нда (300 орындык), А кж ар ауылында (600 орындык), Эйтей ауы лы нда (450 орындык), Ш амалган ауы лы нда 600 оры нды к мектептер колданы ска берЖлдж. Кокозек жэне Чапай ауылындагы 2 коммуналды тургын уй, Шамалган ауылындагы 280 орынды балабакша, Курамыс, Мэдениет ауылдарындагы фельдшергнк пункттер, Елтай ауылындагы дэр)герл)к амбулатория еткен жылы гана басталган жаца курылыстар ед). Казф халык и п л т н е кызмет корсетуде. Эткен жылы пайдалануга бершген жаца курылыстармен катар бурынгы коне курылыстарды курдел: жондеуден етюзу жумысы да назардан тыс калган жок. Кабыргасы !974 жылы каланган Карасай батыр атындагы орта мектеп гимараты облыстык бюджеттен бол)нген 279,0 млн. тенге келемшдеп каржыга курдел) жондеуден етт). Мектеп каз)рг) заманга сай интерактивт) сы- ныппен, 2 компьютера) сынып бол)М) жэне спорт, мэж Ы с залдарымен, сондай-ак асханамсн жабдыкталган. Кыргауылды ауылындагы 3!0 орынды мектспт) сумен жабдыктау. Улан ауылындагы су унгысын бургылау жэне су кубырларын жург)зу мен Береке ауылыныц инженерл)к- коммуникациялык жуйелер)н дамыту барысында айтарлыктай жумыстар аткарылды. Сонымен катар Жол жендеу мекемелер) «ЖОЛ» жабык акционерам когамы (басшысы- Е.Э.Белг)баев), «ДРСУ-8» жауапкерш Ы п шектеул) сер)ктест)Г) (басшысы - А.Г.Угрюмов), «РЕМ- ДОРСТРОЙ» ТТО (басшысы - И.П.Ремезов), «ГИДРОТЕХНИК» акционерам когамы (басшысы

- АА.Шерадзе) мекемелер) Республикалык, Карасай ауданынын жолда- рына жендеу жумыстарын «Жол жендеу» багдарламасы бойынша жузеге асыруда. «Д эулет-С ерпш » акционсрлжк когамы !968 жылы №6 «Алма-Атаселвстрой» трес)яс карасты СМУ-5 нсг)3)нде ПМК-617 курылды. !989 жылы жаппай кайта куру кезещнде комбинат ПМК-603 болып атала бастады. !993 жылы ПМК-603 акционерлжк когамы «Дэулет-Серп!н 603» болып езгер- Т!ЛД). 2002 жылдан бастап «Дэулет-Серпж 603» жауапкершш)п шектеул! сер<кгест1 п болып канта тфкелген. «Дэулет-Серп)н» ак- ционерлжк когамынынын бас директоры аудандык Мэслнхаттын депутаты Донбаев Серж Дэл)байулы. Нег<зг) жумыс нысандары мектеп, тургын уйлер, мэденист уйлер), кино- театрлар, ауыл шаруашылык объект)лер!н салу, )ске косу болып табылады. «Дэулет-Серп)н 603» жауапкерш)л)г) шектеул) сср)ктест)п кайта жондеудсн отк)зген нысандар: Карасай ауданынын тарихи-елкетану музей), Шамалган ауылынын сырткы торабы, Каскелен каласындагы ста­ дион, кагаз шыгару зауыты, Алмалыбактагы мектеп-гимназиясы, Карасай аудандык эк)мд)г<, Карасай аудандык салык комитет)Н)н гимараттары. «Аксу» Акционерляк когамы «Аксу» акциоиерл)к когамы Казакстан Республикасындагы мелио- ративт<к курылыс уйымы болып есептелед!. «Аксу» акционерл)к когамы

мелиоративтмк курылыспен катар онеркэс!пт)к курылыстармен де айналысады. Ол !994 жылы мемлекетпк кэсшорын ПМК- 76 жэне ПСМО «Алматы милиорацияга» карайтын №2 авто­ база негЫнде курылган. «Аксу» акционерлж когамы суландыру жуйес)н жаксарту бойынша Казакстандык дуниежуз)Л)к банк жобасынын 5 тещцрш жен'п алган. Сонгы уакытта «Аксу» АК куны !6 млн АКШ доллары туратын сыра кайнату зауытын, тур)кт)н «Эксен» компания- сымен б!рлес!п, узындыгы 55 шакырымдык Вишневка - Астана автожолын салды. «Аксу» акционерл)к когамынын Президент! облыстык Мэслихаттын депутаты Айтбаев Сансызбай Айтбайулы «Жондеу курылыс» жабьщ акционерлж когамы бас СсЙфиЛЯ}37М «Жондеу курылыс» жабык акционерл)к когамы !999 жылы Каскелец аудандык жондеу курылыс мекемес! нег)3)нде курылды. «Жондеу курылыс» жабык акционерлж когамы 2005 жылдан кайта жасакталып, б<л)м жэне денсаулык сактау саласын гимараттарын, элеумегпк манызы бар нысандар, мэдениет уйлер! мен спорт кешендер)н салуда курылыс монтаж жэне жондеу жумыстарын журпзед). «Жондеу курылыс» жабык акционерл!К когамы мекемесшщ бас директоры кызмет)н Эбд!Муратов Жандулла Сейдуллаулы аткарады. «Жондеу курылыс» ж ауапкериилт шектеул) сер)ктест)Г! курылыс-монтаж жэне курылыс- жондеу нысандары бойынша темендеп жумыстарды аткарды: ]. Жамбыл облысы. Луговой бекет!ндег) з)лзала кес)р)нен зардап шеккен аймактагы !5 тургын уй калпына келт)р)л)п, !0 жаца уй салынды. 2. Райымбек ауданына карасты Сумбеаулында3)лзалагатотеп береалатын сейсмокорганысы мыкты !0 тургын уй жэне 20 тургын уйге сейсмологиялык жондеу жумысын журпзд). 3. Алматы облысы, Аксу ауданы. Жансуг)ров аулында ! пэтерл) !0 коммуналдык уй курылысы салынды. 4. Алматы облысы, 1ле ауданы, Боралдай кеншарында Водник - 2 шагын ауданында 55 пэтерл) уй салынды.

лсрммсшыларм 5. Жамбыл ауданы, Шил<бастау жэне Пионер ауылында орта мектеп (400 орындык) салынды. 6. Алматы облыеы, Кзраеай ауданы, Эйтей ауылында орта мектеп (450 орындык) салынды. Сол сиякты Сарканд каласындагы Тубдиспансержде, Аксу ауданы, Жансупров ауылындагы мэдениет уй)нде, Талдыкорган каласындагы мсктсп-интернатта, КНБ Департамент кешенжде курдел) жендеу куры лы стары жург)3)Л!п, толык жондеуден етг). Айта кетсек «Жендеу курылыс» жабык акционсрл)к когамы осы аз уакыттын !Ш)нде !7 курылыс нысандарын салумен катар курдел) жендеу курылысын жузеге асырды. 2008 жылы курылыс енеркэс!бшдеп ерей еябсг) уним «Жондсу курылыс»жабык акционерл!к когамынын директоры Ж.С.Эбд)муратовка КР Ук)мет!Н)ц шеш!м!мен «Казакстан Республикасынын енбек С!И)рген курылысшысы» атагы бер[лд!. «Жендеу курылыс» жауапкерш Ы п шектеул4 сер!ктест!Г! мекемес) 700 адамды жумыспен камтамасыз етш отыр.

Карасай аузаиьммда аума маруажюмдмум Ауыл шаруашылыгы-халык шаруашылыгынын манызды салаларынын бф). Казахстан Республикасынын Президент) Н.Э.Назарбаев 2009 жылдын мамыр айында етк)3)лген «Нур Отан» партиясынын Х!1 съез)нде аграрлык моселен)ц алдынгы катарга шыккандыгын, ауыл шаруашылыгынын )шк) жалпы ен)мдег) жэне экспорттагы улсс)Н арттыру )С)Н)Н озскт) бола тускенд)Г)н ерекше атап керсетт). Ауданнын ауыл шаруашылыгы курылымында 5 мсмлекегпк шаруашылык. !9 онд)р)ст)к коо­ ператив, 96 жауапкершйнг) шектеул) сср)ктест)к. 5240 шаруа кожалыгы оз багыттары бойын- ша жумыстарын журпзуде. Аудандагы ауыл шаруашылыгынын непзп даму багыттары коконе, дэнд) дакылдарды егу, етт)-сутт) мал шаруашылыгы жэне жумыртка енд)ру болып табылады. Ж алпы ег)с колем) 37!00 га, онын )ш жде дэнд) дакылдарга - !7!00 га, техникалык дакылдарга -!020 га, картоп 3920 га, кокон)С - 2050 га, бакш а е т м д е р ) - 4 0 га, азыктык дакылдар !2970 га жер белжген. Ос)мд)к шаруашылыгы бойынша !0 шагын дифмен, 2! наубайхана, 2 жем)с-жидск, кокон)с ендеу енд)р)стер) жумыс кггейд). Ауданда 9 жылыжай бар. онын колем) 5320 шаршы метр жерд) курайды. Ж ылыжайлардан ондф)лгсн ен)м колем) (2008 жылы): к о к е т е (укроп, петрушка) - 5,5 тонна, кияр - !8 тонна, кызанак - 2!,5 тонна. Агроенеркэсш кешеншдег) ел зкономикасынын аса манызды салаларынын бф) - мал шаруашылыгы. Аудандагы жалпы мал басы: муМзд) ф) кара - 37096 бас, кой-ешк) - 39626, жылкы - 5033 бас, шошка !234. Мал ен)мдер)н ендф у колем): ет - !5248 тонна, сут - 70082 тонна. Сонгы жылдары аудан­ да сут етмдер) алынатын «Алатау» тукымдас сиыр ес)рет)н 3 шаруашылык, асыл тукымды мал ес)рет)н шаруашылыктар санатына етт). Олар: «Арай» шаруа кожалыгы, «Мамед» шаруа кожалыгы, «Аксай» жауапкерш Ы п шектеул) сер)ктест)Г). Казфг) танда ауданда 4 сут зауыты, 2 тер) ендеу зауыты жумыс )стейд).

<^4л#ямгу .морллм^ Ауданда кус шаруашылыгы да жаксы ерксндегсн. Жалпы кус саны - !!569!3 бас, жумыртка - !94193 мын дана. Аудандагы кус шаруашылыгыныц ерекше б!р тур! - «Айканат» жауапкерш<л!Г! шектеул! сср!ктест!п (ЖШС) туйекус фермасы. Ферма Г&лландиядан 80 сресек, 75 енд) жст!лген Африка туйекусын сатып алды. Кус он!мдер!н онд!руге арналган 3 кус нсхы жумыс )стейд!. Оз кэс!б!н жет!к б!лст)н мамандар ауданнын ауыл шаруашылы- гындагы экономиканы дамы гу максатында елсул! енбек студе. Президенттщ Халыкка Жолдауындагы накты тапсырмаларын, алга койып отырган м!ндеттер!н !скс асырудын жаркын мысалын - Карасай ауданынын эконом икал ык-элсуметт!к оркендеужнен коруге болады. Уакыт сынынан суршд)рмсй отк)зген ел Президент!н!н дана саясаты.

А у ж ю м й ю ж ъ м и д м а- Аудандагы 4 гылыми - зерттеу институты ауыл шаруашылыгынын эр турл) саласына катысты гылыми - зерттеу жумыстарымен шугылданады. жхмМй В.К Вильямс ятындагы К азак сг!ш!л!к жаис ос!мд!к шаруаижмльиы гылыми-зертгеу институты. Алмалыбак ауылында орналаскан В.Р.Вильямс атындагы КЕГЗИ !934 жылы курылган. Институттын нсгЬг) багыты: физиология, ге­ нетика, биохимия, биотсхнологиянын жана эд)с - тэс!лдср)н пайда- лана отырып. дэид< дакылдардын (бидай. арпа, суды жугер), буршак т.б.) жогары он)м берст)н. ортага беМмд< сорттарын шыгару. !935 жылдан каз)ргс дей<н институт днректорынын кызмст)н аткарган азаматтар: А.Х.Авсагаров (!935-!938 жж.), ЦБ.Бабаев ()938Н948 жж), А.Ж.Жангалиев Улггык гылым академиясынын корреспондент мушес) (!949Н952 жж ), А.И.Бараев ВАСХНИЛ академии (!953-!937 ж ж ), Х.Арыстанбсков Улттык гылым академиясынын корреспон­ дент мушес) (!957-!958 ж ж ), Н.А.Нечипоренко профессор (!938-!959 ж ж ), М.Н.Ерлепесов профессор (!959-!975 жж ). Ж.Эбугалиев Улттык гылым академиясынын академии (!976-!993 жж ). РАОразалисв- Улттык гылым академиясынын академии (!993-2003 жж). А.).Эбугалисю (2003 ж ). С.БКенсн6аев АША акм ем и п (2004-к/д).

КВГЗИ - дэнд! дакылдардыц 220 сортын шыгарды, онын 70-) аудан- дастырылды. Институт ТМД-гы 20 гылыми - зсрттеу институттарымен, сондай - ак Югославия, Жапония, Дания, Германия, АКШ, Кытай, Фран­ ция, Ш веция т.б. елдсрмен шыгармашылык байланыс орнаткан. ЭксязримсмямммМ ^ а з а к картой жэне кокон !с ш аруаш ылыгы гылыми-зерттеу институты Картой жэне кокете шаруашылыгы аграрлык гылымда ерекше орын алады. Онын гылыми багдарламалары ( клеткалык селекция, текпк инженерия, космостык багдарламада т ек п к тукымды т.б.) - ауыл шаруашылыгында эртурл) технологиялык жет)ст)ктсрд) пайдалану аркылы енд)р)ете колданылады. Кайнар картоп жэне кекетс шаруашылыгы гылыми-зерттеу институтынын негЬ) !946 жылы курылды. Картоп. кокете жэне бакша дакылдарын зсрттеу жумыстарымен айналысатын Республикалыкгылыми орталык пен осы са- /(аза#; юумяоя лалар бойынша жумыс жург)зет)н ел)м<здеп !5 гылыми мексмстц кызмет)н уйлеет)ред). ^млмим-зеумяямгу Картоптын 40-тан астам. кокен)ст)Н !00-ге жуык сорттары мен будандары шыгарылды. Институтта барлык аудандастырылган кар­ топ, кекен)с жэне баска дакылдарынын отандык сорттары мен бжркатар ТМ Д елдер) сорттарынын бастапкы жэне элнталык тукымы ес)ршед). Институттын генд)к корында кекен)с -бакш а дакылдарынын 94 елден алган 7300 сорт улплер), ал картоптын 30 елден алы нган !!00 сорт улплер) бар.

Мюямяртя яммрхмим у^?ямаяа&т зсумя- яму лкуу^^ч)е И нстнт^тта !2 гы лы м и бол!м Дар, онда )38 кы зм еткср ж умы с аткарады . оны н !ш!нде 5 -гы лым докторы, 20 гы лы м кандидаты бар. И м стятутты н а л гаш к ы дм р е к т о р ы ! Г Бобров. <993 ж ы лдан директор кызметжн С А . Бабаев. 2003 жылдан С. Кененбаев. 2004 ж ьидан баетап Т Е. Айтпаеж аткарады. Эксясрмд#ея^лмМ кокам/с цяескесйм)е Ж^азакстан Рсспубликасындагы кус осжру гылыми орталыгы Катакетан мен О рта Азиядагы кус осфу саласын жана гылыми ад)с-тэс)лдершсн камтамассыз ететж «Казак аймактык кус ос<ру тэж!рибс станциясым !966 жылы курылды. «Казакаймактыккусос!рутэж<рибестациясыиынм нсгЬп гылыми багыты: ауыл шаруашылык кустарын тамактандыру, кобсйту,куту технологиясыи зсрттен. онд)р!скс сигну.

«Казакаймактыккусеорутож)рибестанциясым гылыми орталыгынын галымдары шыгарып, т)ркелгсн кустыи жана турлср): Орта Азиянын 50 шаруашылыгында таралгаи жумыртка басып шыгаратын тауыктын «Алатау» тур! жэис КСРО аймагында таралган туигыш улттык уйрскт)ц «Мсдсу» атты тур). «Казак аумактык тэж)рибс стациясы» )992 жылдын 7 сэу)р)нде Казак кус есфу гылыми-зерттсу институты болып кайта курылды.

Институт галымдарынынзерттеулер) томендеп багдарламаларды шсшуге багытталды: ауыл шаруашылык кустарынын жогары ен<м бсрстш турлер)н шыгару, жумыртка мен ет енд<р!с!ндс шик<зат унемдейтйж тсхнологияны эзфлеу,саланын гылыми-техникалык прогрес<н дамытатын биология гылымынын жана багыттары биотехнология мен генджк ннжснерняны дамыту. Институт галымдарынын коп жылдык зерттеулерш)н нэтижесжде жетшдфшген уйрсктщ «Арман» тур! зерттеп шыгарылды. Аграрлык гылым саласыныц реформалануына байланысты ауылшаруашылык багытындагы гылыми-зерттеу институттары гылыми-онд)р)ст)к орталыктарга бф!кт)р[лд!. Осыган байланы­ сты Казак кус е и р у гылыми-зерттеу институты» кус шаруашылыгы бел!М! рст)нде, «Казак мал шаруашылыгы жэне ветеринарлык гылыми-онд!ркт!к» орталыктын курамына юрд<. Бул бол<мн)н гылыми зерттеулер! ет жэне жумыртка багытындагы кус шаруашылыгын дамытуга арналды. К азак оежмджк коргау жэне карантин гылыми-зерттеу институты Казак ес!мд)к коргау гылыми-зерттеу институты Казак КСР Министрлер Кенес)И)н !958 жылгы 2! акпандагы № !55 Каулысына сэйкес Республикалык ос<мд)к коргау станциясы нег)зшде курылды. Казакстан Рсспубликасы территориясын карантинд) зиянестерд)н сну)нсн коргау маныздылыгын есксре отырып, 2008 жылдан бастап, институт Казак ос)мд)к коргау жэне каран­ тин гылыми-зерттеу институты болын кайта курылды, онын курамында «Костанай» бол!мшес) бар. К азеК ж энс КГЗИ - Республикамызда ос<мд)К коргау жэне карантин саласы бойынша гылыми- зерттеу жумыстарын реттеуш) орталык, жетскш! гылыми мекеме болын табылады. Институт кызмет!н!н н еп зп багы ттары : ауыл шаруашылыгы дакылдарын зиянды орга- низмдерден (зиянкестер, аурулар, арамшоптер).

ймс/ямму/я <)мрекям%?ы - Коргаудыц жан-жакты жуйес)н дайындау, 0рязр7м жет)лд!ру жэне шаруашылык жург)зуд!Н жана турлер)мен епнш)Л)кт)н аймактык жуйес)н уйлест)ре отырып енд)р4ске енпзу; Казакстан территорясында зиянды организмдердщ пайда болуы, таралуы жэне дамуы туралы фитосанитарлык диагностика жэне болжау эдютемелерш дайындап, жет<лд!ру; ауыл шаруашылык енд!р!С)нде колданылатын пестицндтерд! т)ркеу жэне енд!рютж сынактардан етк)зу; ти!мд! этномоакарифаг- тарды табу, оларды ес!ру, колдану техноло- гияларын жет)лд)ру; ес)мд!к коргау сала­ сын экологиялык тургыдан каушс!зденд)ру максатында казакстандык энтомопатогенд! микроорганизмдер штаммдары нег!31нде жана отандык биопрепараттар шыгару. Ммгммлиуя? ^мора/м ы Алдынгы катарлы шетелд<к гылыми-зерттеу орталыктармен б)р!ккен гылыми зерттеулер журпзу. Инегм гу гты ц нсжззгж жегжсг!ктери жаздык жумсак бидайдын коныр тат пен септориоз ауруларына бер!к, жогары он!мд) будандык сызаттары шыгарылды; негжзп орман зиянкестержщ турл<к курамы мен биоэколо- гиясы аныкталды; аса кау!пт4 карантинд! арамшеп - жатаган укею рет жою барысында жана шаралар дайындалды; алгаш рет топыракты б)р мезг)лде Ю-!2, !4-!6, !8-20 см теренд'кте ендей алатын 3-сатылы сыды- ра копсыткыштын тэж)рибелж улгю) жасалынып, тексеруден етк)3)лд!; ес!мд!к коргау саласында колдану кез<нде болашагы бар 50-ден аса штаммнан туратын оте кунды энтомофильд! микроорганизмдер коры курылды.

Ммуямму/и ^алы,М()бу?ы ж*уу?^/зу^^ ЭксясрммемтялмМ шаж*(рбмс ^саздм^ бм^м уиес^сс/м^е

БАаймаювеумлмм Гылым жэне бмим саласынын майталмандары Эбжжан Байсалбасв И № *!!К (1899Н959) Э.Байсалбаев <899 жылы Жет)су уез< (Алматы облысы) Жайлымыс болысы 2-ш< ауылында (Турар) дуннеге келгси. Токмак каласындагы «Суду жэд<ю> мслресес)н. Алматыдагы мугал)мдер даярлайтын кур- сты б)Т!рд<. <9<8 жылы <5 кыркуйектс Ж стку уез), Жайлымыс болысында уезд4к халык- агарту болжмжщ буирыгы бомынша катак балаларына тунгыш туржк мектеб) ашылды Э.Байсалбаевтын мурагатында сол мсктент) ашу туралы буйрыктын кеш]рмес) сакталган Осы мектептщ директоры Э.Байсалбаев болды. Ол Алматы облысында <4 мектептжн ашылуына ыкпал с г п . Сонын жшжндс Каскелен каласында мектеп-интсрнат (казфг) Абай атындагы орта мектеп) ашылуына мурындык болды. Сонымсн катар Эйтей, Кошмамбет, Жармухамбет. Эли, Каракыстак, Каргалы. Колащы, Шил<кемер т.б. мектептерд)Н ом!р)не жол салды. «Устаз- шок)рт)мсн данкты» демекш< Э.Байсалбасвтай улагатты мол устаздан б)Л)м алгандардын саны 3! мынга жсгг). Олардын )Ш)нде У.Тастанбеков (журналист, жазушы). Рахымжан Байжарасов пен Сансызбай ( аргаскаев (жазушы). (профессор, биолог), Бектснбай Косуы- нов (мемлекет кайраткерй). Жумадьз Дуйсеков (к/з торагасы) т.б. дэрк алды. Э.Байсалбаев <923 жылы Маскеудеп мугалжмдердщ Букжлодактын <съезжие делегат болтан, саналы гумырын бйнм беру м)нс арнагаи улкеи ж урекп устаздын абыройлы енбеп еленш, КСРО оку агарту к ж щ узджп атагын меленш Ленин орден<меи марапатталган Э Байсалбасв Карасай ен'р^нде алгаш казак балаларына мектеп ашкан казактын белсенд) кайраткер агартушысы Байтуманов Койгелд! (!898Н972 ж.ж.) Байтуманов Крйгелд) <898 жылы Верный уез! Улкеи Алматы болысында казфг) Береке ауылында дуниеге келгси. Мэс<мхан Бсйссба- ев атындагы мектептщ непзж калаушы аза- мат <903 жылы ж еп жасында ауыл молдасы- нан окып. <909 жылы Верный каласындагы ер балалар гимназиясына туеш. омы орыс тм< мамандыгы бойынша бтред)

Коз) ашык. саяси сауатты К Байтуманов Кенес ок4мет)нщ Жстжсу ои)р<ндс ормауына белсенс араласкан адам. !9!9 жылдын басында Верныйда. Токаш Бокиннщ карамагында хатшы болып жумыс аткарады. Ел)М)здсг) сауатсыздыкпен курссу жолында Обижай Байсалбаевпсн бжрлссш Жайылмыс. Улкен Алматы болыстыктарында сауат ашу мсктептержн уйымдастыру к)н с бслсснс араласкан. !9!9 жылы 20 кыркуйекте Облыстык аткару комитстжж жанындагы облыстык халык агарту ^олжмшщ № 283 буйрыгы непзжнде Улкен Алматы болысынын №! Кокс ауылында алгашкы турю мсктеб§ ашылады. Осы мсктептщ мснгсрушжлйтне Байтуманов Койгслд) тагайындалады Бул 2 жылдык сауат ашу мсктсйн Казак К}ССР Минис- трлер КемесЫн торагасы болган Масшхан Бсйссбасв алгашкы бтргсндсрдщ бфй К^ Байтуманов !928 жылдын маусым аралыгында облыстык. губсрниялык рсволюииялык трибунал мушес), !942-!944 жылдары С4б)рдс жумысшы батальонынын курамында жумыс мггейд). !946-!949 жылдары Ленин атындагы (каз)рп М. Бейсебаев) мектсбжде мугал<м болып снбек стсд). !949-!964 жылдары «Молотовм колхозында тсксерушьссспш) кызмсттсрйн аткарады. !964 жылы зсйнеткерл)ккс шыккан. Медеуов Есенгелд! ОмЖржан^лы педагогика гылымынын докторы Медеуов Есенгслд! Ом)ржанулы !944 жылы 20 тамызда туылган. Каскелсн ауданындагы Абай атындагы орта мектептж тулег). Эл-Фараби атындагы Казак Улттык унивсрситстшщ механика - математика факультетж бгг)ргеннен сон, !967 жылы арнайы жолдама- мен КСэтбаев атындагы Казак Улттык техникалык университет)нс окытушы болып жумыска трюедй. Улттык Гылым акадсмнясынын кызметкерй Абай атындагы Каз ПИ-де ага окытушы. доцент, фи­ зика факультетжщ деканы, институт парткомынын хатшысы. Казакстан Компартиясы Орталык Комитетжщ идеология бел)мини нускаушысы кызметтер)н аткарды. !980 жылы кандидаттык. !997 жылы докторлык диссертациясын коргады. Педагогика гылымынын докторы, Есенгелд) Ом)ржанулы Бьп!м министршщ орынбасары кызмспн аткарды. )996-200! жылдары Мухтар Эуезов атындагы Онтуст<к Казакстан Мемлекстг)к университетшщ ректоры, 200!-2008 жылдар аралыгында Талдыкоргандагы ).Жансуг)ров атындагы Жет<су Мсмлекстт)к университепнщ ректоры кызметтер аткарды. 2007 жылы Облыстык Мэслихат депутаты. 2008 жылдан бер) Абай атындагы Казактыи Улттык университетами информатика жонс колданбалы математика кафедрасынын профессоры кызмет)нде. Сексенбаев Онбай Сексенбайулы профессор, тарих гылымдарынын докторы !9!4 жылы 23 наурызда Алматы облысы, Каскелен ауданы, Кошмамбет ауылында дуниеге кел- ген. !94! жылдан бастап кенес Одагы Коммунисток партиясынын мушесь Улы Отан согысынын ардагер).

!938 жылы Турген педагогикалык учили- щесш, !946 жылы Алматыдагы Абай атын­ дагы педагогикалык институтын бггфген. Псдагогикалык кызмет) осы аталгам инсти- туттын тарих кафсдрасынан басталган. Тэж!рибес)н шындай келе, осы кафсдра- н ь т мснгеруиис) кызмет!н аткарган. Казакстандагы совхоздардын дамуын, сауатты механизатор кадрларын дайындау жумыстарын зерттеп, !956 жылы «!9!7- <937 жылдардагы совхоздагы мал шаруа­ шылыгынын тарихыи такырыбында канди- даттык диссертациясын, «!9!7-!937 Казак­ стандагы мамандандырылган совхоздар» такырыбында докторлык дис­ сертациясын коргаган. Ауыл шаруашылыгын дамыту уш)н жазылган коптеген тэж<рибсл) окулыктар мен гылыми-зерттеу жумыстары жарык корген. «Кызыл жулдызм орден) мен жэнетерт марте медальмен марапатталган. Кененбаев Сержк Барменбекулы Казакепнш)Л!кжэнсос)мд)кшаруашылыгы гылыми-зерттеу институтыныц бас дирек­ торы, ауыл шаруашылыгы гылымыныц док- торы, профессор, Казакстан Республикасы Ауыл шаруашылыгы гылым академиясыныц академии. Кененбаев Сер)к Барменбскулы !954 жылы 29 карашада Жамбыл облысы, Шу ауданына карасты «Белбасар» совхозында дуниеге келген. Галымнын енбек жолы ез< тандап алган гылым саласына арналып келедт Осы мекемеде талмай енбек еззп, аспирант, ага зертханашы, к)Ш) жэне ага гылыми кызметкер, зертхана мецгеруш)С!, бел)м мецгеруипс), гылыми хатшы жэне директордыц гылым жошндеп орыпбасары кызметтер!н абыроймен аткарды. 200! жылы «Казакстандагы егкгг<к топырактарыныц генетикалык касиеттер)Н)н антропогенд)к езгеруж жэне олардын кунарлылыгын онтаиландыру жолдары» такырыбында докторлык диссертация коргады, 2006 жылы Казакстан Республикасы Ауыл шаруашылык гылым Академиясыныц академии болып сайланды. С Б. Кенебасвтын !4!-ден аса гылыми енбектер) жарияланган, онын !шшде«Казак(гганнын жыртпалы жсрлерЫ н кунарлылыгынарттырудыц аймактык нег)здерЬ>, «Казакстаннын география жэне топырак зкология- сы» атгы 2 монография, 24-тен аса усыныс, 5 авторлык куэл4г) бар.

2004 жылдан аталмыш институттын бас директоры кызмелне тагайындалып, о п максат жо- лында жинактаган бмжмж мен бжлОпн суйжкл касМйне арнап келед<. Ссржк Кененбаев 2007 жылы И И. Синягин атындагы ^С№<рдщ аграрлык гылымын дамыту- дагы ерен енбег) ушшж медал<мен. 2008 жылы «Ауыл шаруашылыгы дакылдарын ресурс унемд) технологиямен ос!руд< ошмржеке енпзуде жане оны дамытудагы ерен енбеп ушж», А.И. Бараевтын 2 естел^к медальдарымен маранатталган. Кур!шбаев Акылбек Кажыгулулы Ауыл шаруашылыгы гылымынын докторы. профессор, академик. Курйшбаев Акылбек Кажыгулулы !96! жылы !3 сэу)рде Ал­ маты каласында туылды. !983 жылы Казак ауыл шаруашылыгы ннститутынын агрохимия жэне топырактану мамандыгын бтржп. Казак елнш йнк гылыми-зерттеу институтына жумыска орналасады. !997 жылы А.И Бараев атындагы Казак астык шаруашылыгы гылыми-зерттеу ннститутынын директоры болып тагайындалды. 2002-2003 жылдар аралыгында Казакстан Республикасы Ауыл шаруашылыгы министрлю Гылым дапартаменпнжн директоры, 2007 жылы Казакстан Республикасы Ауыл шаруашылыгы вице- министр!, 2008 жылдын акпан айынан бер< Казакстан Республикасы Ауыл шаруашылыгы министр! кызметш аткарып жур. Эбугалиев Жзтелеу Эбугалиулы профессор, академик (^ 9 3 0 -2 0 0 4 ) Эбугалиев !зтелеу Эбугалнулы !930 жылы !6 желтоксанда дуннеге келген. ]948 жылы Казактыц С.М Киров атындагы Мсмлексгпк университетзнщ биология жэне топырактану факультетже окуга туетж. Ботаника инстнтутында кызмет 4степ жургенде, гылым атты отаудын табалдырыгынан нык аттады. Ол кант кызылшасын ос)ржп- енд!ру жагданларына карай биологнялык ерекшел!ктер<, тукымдык кызылшанын он!мдЫ пне. тукым сапасына типзетжн асерж ту рал ы гылыми-зерттеу жумыстарын журпзлй )96) жылы диссертация коргап, биология гылымдарынын кандидаты дэрежес)не. !%3 жылы ага гылыми кызметкер деген атакка не болды. [975 жылы ауыл шаруашылыгы гылымдарынын докторы гылыми дэрежесш алып. Казак епнш ш !к гылыми-зерттеу институтына директор болып та^йы ндалды . !.Э. Эбугалисв басшылык еткен жылдары институт 9 рет ауыспалы Кызыл Туга не болгаи. Галым )60-тан астам гылыми енбектзн, агрономиялыкусыныстардын. !5 авторлык куалОкттн иесь

!978 жылы Бую лодактык В И. Ленин атындагы ауыл шаруашылыгы гы лы м академнясынын корреспондснт-мушесж болып сайланды, )984 жы лы Казак КСР гылымына енбег! с^нген кайраткер, !987 жылы про­ фессор атанды. !994 жылы Казакстан Ауыл шаруашылыгы гылым академнясынын академип, Казакстан Республикасы Улттык гылым академнясынын академип болып санланады. Э б у га л и е в !зтелеу Э б у гал и у л ы ек< м арте Е нбек К ы зы л Т у орден)мсн, К урмет Белпсж орден)мсн. 4 медальмен марапатталды. О разалиев Ракым Алмабекулы Корнект) селекционер - галым, профес­ сор. академик Ракым Алмабекупы Ораз­ алиев !935 ж ы лы 8 ж елтоксанда Алматы облысы, Каскелен ауданы, «Каменка» ауы­ лында дуннеге келген. !970 жылы кандидаттык диссертаци­ ясын коргады. Кеп жылдар бойы (!970- 2009) институттагы ен болжмдерджн бф) болып саналатын бидай селекциясы бол<мжн, ш ы гы с сел ек ц и ял ы к о р талы гы н ы н жстскш)с! кызмет)н аткарып келедь Ракым А лмабекулыосш д)ктерд!ц генд)к коры и жасау туралы ултты к багдарламаны непздеп, элемд)к флораныц табиги алуан турл!л!пн сактау, У лттык ген корын куру туралы масслсн) жан-жакты котерд). Р.А. О р азал и ев мектеб! а с ты к ту кы м д астар д ы ц аукы м ды коллекция- сын жинактап,жуйелед!,сонымсн катар турл! елдсрарасы нда урыкгык плазма материалымен алы с-бсрк жасау мэселес)нс ерскш скотлболд]. Осы курдел! мэселен) Елбасы Н.Э. Н азарбаевтын алды нда дэлелдеп, У лтты к «генокоры » - ел)м<зд)н ец )р! койм асы ны ц салы н уы н а руксат алды. Галым селекция, генетика, физиология, иммунитет, биотехнология, биометрия, агроэкология саласында ж ургЫ лген жан-жакты зертгеулер! бойынш а 700 гылыми енбек, !5 монография, 24 эдктемел)К усыныстар жэне 66 авторлы к куэл!кт)н иес). Ерлепесов Мухамеджан Ногайулы (1935-1987) Ауыл шаруашылыгы гылымыныц докторы, профессор. Ерлспесов М ухамедж ан Ногайулы !935 жылы К азакты ц мемлекетт)к ауы л ш аруаш ы лы к и н сти туты н бгг4р)п, К азак с п н ш Ы к ! ы лы м и-зерттеу

институтына жумыска кабылданган. !6 жыл директор кызметш аткарган. — М.Н. Ерлепесовт)И басшылык жасагаи жылдарыида институт ^ республикага,т4пт)рсспубликадан тыс жсрлсргсэйпл! гылыми мскс- меге айналды, атап айтканда, улкен колемд< жэне озект! мэселелерд! зерттеуге арналган материалдык-техникалык база курылды. М.Н. Ерлепесовтщ аскан уйымдастырушылык каб тетж щ аркасында кыска мерз)м 4шшде Шыгыс Селекция ауылы гулденген гылыми калашыкка айналды. Галымныц ауыл шаруашылыгы дакылдарынан жогары ожим алудын гылыми тусждфмсс) туралы 25 енбеп жарык корген. М.Н. Ерлепесов !966 жылы докторлык дисссртациясын коргап. профес­ сор атагына ие болган. Казакстаннын Ауыл шаруашылыгын дамытуда М.Н. Ерлепесов «Енбск Кызыл Ту» ордешмен 3 мэрте ВДНХ медалжщ 3 алтын. 2 кум!с. Совет Одагынын 7 мсдал<мен жэне «Казак ССР гылымына енбеп сщген тулгам курметп атагымен марапатталган. Бабаев Сайлау Ахметулы Ауыл шаруашылыгы гылымдарынын докторы, профессор, Казакстан Республикасы ауылшаруашылыгы гылым акадсмиясыныц академий^] Бабаев Сайлау Ахметулы !94! жылы 3 акпанда Алматы облысы. Балкаш ауданы, Бакбакты ауылында дунисгс келген. !967 жылы Казак Мемлекетпк Ауыл шаруашылыгы инсти- тутын б т р г е н . !967 жылдан бастап. Казак картоп жэне коконже шаруашылыгы гы лы ми-зергму ннститутынын кжпн гылыми кызметкер), ага гылыми кызметкер), бол)м бастыгы б о л ы п ,!983-2003 жылдар аралыгында аталмыш институттын директоры кызмет!н аткарган. Бабаев С.А. езш щ коп жылдык гылыми )зден)стер) мен зсрттсулсрЫ н нэтижесжде, Казакстандагы картоп тукымы шаруашылыгынын кыскартылган жана сызбасын енпзд). Бупнп кун) бул сызба ел)М)здеп картоп тукымын онд)рст))) шаруашылыктарда кецжен колданые тау- ып, жеке асырылуда. С.А Бабаевтын уйымдастырумен биотехнологиянын заманауи эдмггерш колдану нсг!3!нде картоп тукымдарын сауыктандырып, жедел кобейту жумыстары жуйсгс койылып, Республнкамыздын эр турл) гылыми-зерттеу мскемслсршде !0 биотехнологиялык зертханалар курылды. Галымнын барлыгы 250-ден астам гылыми енбеп жарык корген, онын )инндс 2 кггап. Ю уеыные, !80 гылыми макала, 40 баяндама нускасы. Юавторлык куал<к, 8 патент бар. Каз'рп танда Бабаев Сайлау Ахметулы картоп тукымы шаруашылыгы бол)мМ н мснгеруинс) кызмет)нде унымдастыру-шылыкнен катар гылыми )здстстер)н одан эр! жалгастырып. )збасар шэк!рттер тэрбиелеуде.

Лигай Герман Леонтьевич Ауыл шаруашылык гылымдарынын док- торы, профессор. <942 жылы дуннеге келген. Санкт- Петербургтсг! Мемлекепзк Аграрлык университстт) <972 жылы б т р г е н . !978 жылы картоп коконжс тукымдары он<мдср)нщ селекциясы бойынша кандидаттык коргады. !999 жылы оган профессор атагы бер!ЛД!. Лигай Герман Леонтье­ вич тукымдардын селекциясына ариалган !30 гылыми енбек жазды. Сонымен катар гарыштагы «Мир» станциясы !99), !994, !998 жылдары гарыштык багдарлама бойынша «Токтар». «Орбита жэне когалы» деген гылыми жумыстар аткарды . Картоптын «Тамаша». «Токтар», «Нерли», «1ен<з», «Аккол», «Ягодный -!9», «Орбита», «Когалы» т. б. сорттарыи шыгарды. Лигай ГЛ. алты гылым кандидаты и даярлады. Эбджлдаев Виктор Султанулы Ауыл шаруашылыгы гылымынын докторы, доцент Эбд)лдаев Виктор Султанулы !966 жылы Казак мемлекеттгк ауыл шаруашылык ин- ститутыи бЫргсн сон, озннц енбек жолын Караганды облысы, Ульянов ауданындагы, Бабаев совхозынан бастады. !970-!972 жылдары к<ш< гылыми кызметкср, !972Н976 жылдары Каз. НИИКОХ аспиранты болып, !979 жылы селекция жэне тукым дакылы бойынша кандидаттык диссерта!щя коргады. !984-!988 жылдары Жамбыл облысы Жуалы ауданында Момышулы совхозы нда кызмет )стед). !988Н989 жылдары Каскелец ауданындагы Пригородный совхозын- да директордын орынбасары. !990-!994 жылдары Каз.НИИКОХ кар­ топ тукымыныц сорттары зертханасыныц мсцгеруннс), 2005 жылы Каз. НИИКОХ картоп тукымы технологиясыныц бол)м гылыми жстекш)с) болды. Картоп дакылы туралы !45 макала жазды. Барлык кызметкерлер ауданныц ауыл шаруашыльиындагы экономи­ ч н ы дамыту максатында елеул) ецбек студе. Президенттш Халыкка Жолдауындагы пакты тапсырмаларын, алга койып отырган мшдеттерж <скс асырудыц жсм)с) - Карасай ауданынын экономикалык-элеумегпк еркендеу)нен коруге болады.Уакыт сынынан сур)нд)рмей етк)зген - ел Президентйнц даналык саясаты.

Бекен Бекмуратулы Ыбырайым Филология гылымдарынын докторы, профессор !950 жылы И карашада Алматы облысы, Карасай ауданына карасты Байбосын ауылында дуниеге келгси. КАЗМУУ-дщ фило­ логия факультепн б т р г е н сон, «Жетжсу» газетждс эдеби кызметкср болып енбек жолын бастайды. !977 жылы «Казак эдебист) » газст<!ин. <982 жылы Каз КССР мемлскетт^к Баспа комитетпин бас редакция кызметкер) болады .!986-200! жылдары М.Эусзов атындагы эдебист жэне онер институтында к<Ш!, ага гылыми кызметкср). к с й т дирек­ торы кызметтерш аткарады. 2002-2006 жылдары Казак Мемлекетт)к Зан Академнясынын (К азГЗУ ) кафедра менгерунис). 2006-2008 жылдары Павлодар мемлекепзк педагогикалык институтынын профсссоры. Буг<нде Казак М емлекепзк Кыздар псдагогикалык университетнйн казак эдебнет) кафедрасынын мецгеруш)С!. Бекен Ыбырайым - Казакстан Жазушылар Одагынын жэне Одак баскармасынын мушее). Бекен Бекмуратулы !6гылыми-зерттсу кггаптарынын жэне б)рнеше эдктемел<кокул ыктардын авторы. ЭдЖлхан Телегенулы Дуйсебек галым, «Казак БЫ м академиясыныц» академиг! Эд)лхан Телегенулы Дуйсебек !973 жылы орта мектептз ал­ тын медальмен, !978 жылы Киров атындагы Каз.МУ-дщ химия факультетш бтред). Енбек жолын ауыл мектеб) мугал)м4нен бастады. !980-!989 жылдары В.Р. Вильямс атындагы Казак епншЬнк гылыми зерттеу институтында алдымен к!Ш!,одан сон ага гылыми кызметкер болып жумыс !стейд). !989-!99! жылдары осы институттыц, кей)ннен Алмалыбак ауылдык бфлескен партия уйымыныц хатшысы кызмет)н аткарды. !987-2002 жылдары ек) рет Алматы облыстык мэслихатыныц депутаты болып, б4л<м жэне мэдсниет мэселслср! бойынша туракты комитеттщ терагасы болды. !99!-2004 жылдары Эл-Фараби атындагы казак орта мектеб!Н)ц директоры кызметжн аткарды. 2004 жылдын кацтар айынан Ы.Алтынсарин атындагы казак б)Л!м академиясыныц вице- президент). 2008 жылдан бастап Ы.Алтынсарин атындагы улттык бннм беру академиясыныц вице-президент) кызмет)н аткарып келед). «Орныкты даму муддес)не б)Л!м беруд! жангыртудын гылыми-эдюнамалык чег)здер))> такырыбында докторлык диссертациясын коргады. Эд)лхан Телегенулы Дуйсебек Казакстан Республикасыныц б<Л!м беру к)н)н узд)п, «Ыбырай Алтынсарин» тес белг!С)Н!н иегер), галымдар мен педагогтардын когамдык б)рлест)Г! «Казак б!Л!м академнясынын» академиг), В.Виноградов атындагы Ресей жаратылыстану гылымдары Академиясыныц шетелд4к мушес).

Тумбай Жумабек Орманбекулы !949 жылдын 29 тамызында Алматы об­ лысы, Карасай ауданы, Аксенпр бекет)нде дуниеге келген. !966 жылы М. Бейсебаев атындагы орта мектепт] б)Т!р)п, сол жылы Алматы халык шаруашылыгы институтына тусед). !970 жылы жогары оку орнын аяктап, Кокшетау облысы Зеренд! ауданында эконо­ мист мамандыгы бойынша енбек етсд). !973 жылы Казак КССР мемлекетт)к жоспарлау комитет! жанындагы экономикалык гылыми зерттеу институтына К1Ш! гылыми кызметкер бо­ лып орналасады. !978 жылы Алматы халык шаруашылыгы ннститутынын аспиран- турасын б)Т!р!п, « Халык шаруашылыгын жоспарлау» кафедрасында устаздык кызметке к!р!сед!. !98! жылы экономика гылымдарынын кандидаты деген гылыми дэрежеге ие болды. 1996 жылы Конаев атындагы гуманитарлык универститет)нде оку 'С! бойынша проректор кызмет)н аткарды. 200! жылдан каз)рге дейш эл-Фараби атындагы Казак Улттык университетшде экономика жэне бизнес факультетшщ кафедра менгерушмн. 2000 жылы жогары б)Л!мге с щ 'р г е н ецбег) уш)н Б)л<м ж эн е гылым министрл<п тарапынан Казакстан Республикасынын б Ш м б ер у Ю!Н!н узд!Г< белГ!мен марапатталган. ДКонаев атындагы универеитетт)н эко­ номика гылымынын профессоры атагына ие. Сексенге жуык гылыми жэне оку-эд<стемел)к енбектердщ авторы. Цосунов Алмас Олжабайулы !949 жылы Алматы каласында дуниеге келген. !973 жылы Мэскеу каласындагы Д.И.Менделеев атындагы химия- технология институты и б тр д ). Енбек жолын Мэскеу облысындагы «Союз» гылыми-енд]р)ст)к б!рлест)Г)нде ага ин­ женер кызметжнен баетап, лаборатория бастыгы кызмет)не дей<н котер)Л!П, )5 жыл кызмет аткарды. !992 жылы АО. Косунов Казакстан Республикасынын Президент Аппаратында жэне Казакстан Республикасынын Министрлер Кабинет!нде бас референт, сектор менгеруиис), гылыми-техникалык прогресс ботм менгерушю!н!н орын-

басары. Казакстан Республикасы Премьер-Министршщ б)р)нин орынбасарынын Кенееш)С) бол- ды. 1996 жылы КР Гылым Акадсмиясыныц Президент! жанындагы гылым М инистржщ орын- басары кызмет)не тагайындалды. !997-!999 жж. нормативт)к-кукыкты камсыздаидыру департамент)н)н директоры, Халыкаралык ыитымактастык Министрл)г)н)ц директоры, Гылым Академиясы жэне гылым мен жогары бййм Департамент)н)н директоры кызметтер)н аткарды. !999-2000 жж. КР энергетика, индустрия жэне сауда Министрл)Г)ндеп нормативт)к-кукыкты камсыздаидыру жэне халыкаралык ыитымактастык департамент) директоры кызметн) аткарды. 200!-2006 жж. КР Энергетика жэне минерал рссурстары, транспорт жэне коммуникация, бмйм мен гылым Министрлмтершде аэрокосмостык комитетт)ц торагасы кызметтер)н аткарды. Сол жылдары КР «Байкоцырм космодромынын мэселелерн) шешуге бслсене катысты. Косунов Алмас Олжабайулы техника гылымдарынын кандидаты, К.Э.Цнолковский атын­ дагы Космонавтика академиясыныц толык мушес). Каз)рг) уакыгга КР Индустрия жэне сауда Вице-Министр). Райымов Сагатбек Райы мулы Райымов Сагатбек Райымулы 1945 жылы Алматы облысы.Карасай ауданы, Путь-Ильича ауылында дуниеге келд). !963Н970 жылдары Алматы ауыл шаруашылык институтын б)Т)р)п,осында табан аудармай 22 жыл кызмет мггеп, факультет деканы дэрсжсс)не кетер)лд). !99!-!999 жылдары Президент Аппаратында жэне Казакстан Республикасы))ын Министрлср кабинст)нде кансультант, бол)М менгерушю), хатшысы кызмет)н аткарды. Статистика Институтын баскарды. Ерекше сМ рген ецбег) уш)н «Казакстан статистика- сы 85» медалымен марапатталды. !999 жылы Алматы каласындагы экономика жэне статистика ннститутынын ректоры болып тогайындалды. Алтын медалга ие болды. Сагатбек Райымовтыц 3 монографиясы, 2! окулык к)табы, 70-кс тарта гылыми макаласы бар.

А З 'Л а ю ^ а у ь ж Цаскелец мэдениет колледж! Каскелен мэдениет колледж) !954 жылы Талдыкорган облысы (каз)рп Алматы об­ лысы) Лепс) ауылында ашылган. !967 жылы Каскелен мэдениет-агарту училищес) Казак КСР-) Б)Л)м министрл)пн)н буйрыгы нег)3)нде Алматы облысынын Каскелен каласына кеш)р)лд). !995 жылдан Каскелен мэдениет колледж) болып атауы озгертшд). Каскелен мэдениет колледж) 55 жылдан бер) Ю 000-нан аса мэдениет саласына ма- мандар даярлады. Колледж «К)тапхана )С)» жэне «Элеуметт)к - мэдени кызмет жэне халыктык керкемд)к шыгармашылык» мамандыктары бойынша мамандар дайындайды. «К)тапхана )С)» бел)м) жана акпараттык технологиялармен жабдыкталган. Колледжде педагог-уйымдастыру шы, мэдени демалыс уйым- дастырушы, би, халык аспаптар оркестр)Н)н жетекпис), колонер уй)рмес)н)н жетекш)С) мамандыктары бойынша заман талабына сай мамандыктар бойынша кадрлар дайындап шыгарады.

Техникумныц алгашкы директоры кызмстш М.ССмагулов аткарды. 1976-2003 жылдары мекемеш баскарган А.КЖайтуга-нованын тусында оку орны !ргел) бш<м ошагына айналды. 2003 жылдан казжрп дей!н колледж директоры кызметш Д.Ш.Куш<кбаев аткаруда. Ж^аскелец каласындагы гуманитарлык-техникалык колледж! Каскелец гуманитарлык - техникалык колледж) 2003 жылы маусымда С.Жандосов атындагы кэсштж мектеп жанынан ашыл- ды. Курылтайшысы А.Н.Эбенова. Мемелскстт)к лицензиясы АА№0009863. 2007 жылдан 9 мамандык бойынша бол)м ашылып, заман тала­ бына сай мамандык ислерш даярлауда. Устаздар ужымыида б<р профессор, 2 гылым кандидаты кызмет кгтейдг Колледж сонгы 3 жылда 15! маман дайындап шыгарды. 2009 жылы колледжге сертификат берими. Шамалган ауылдык аумагындагы №2 кэсштйк лицей! 1963 жылы Шамалган ауылында №92 кэсштж-техникалык училищес) ашылды. !977 жылы Ч!амалган ауылдык №2 кэс<пт)к- техникалык училищес! болып атауы озгерт)лд!. 2003 жылгы кантардагы КР Бйнм дспартамснт)н!н «Шамалган ауылындагы №2 кэсштж мсюспт) кайта куру» туралы буйрыгы негЫнде мекеме атауы езгертшд). Каз)рг! кезде №2 кэс)пт)к мектеб) ауданымыздагы )ргел4 оку орындарынын б)р).Лицейдеп инженерл)к педагог- тар курамы - 26, окытушылар курамы-!5,оку залдары заман талабына сай жана технология- мен жабдыкталган. Лицейде сонгы жылдары !5000 тулек томендеп аталган мамандыктарды мснгсрш шыкты: ауыл шаруашылыгынын есепш ю, жеке тзпн шеберханасынын иесж (ки)мдерд) озшд)к ттгу модел) бойынша), автоколОктщ «ВС» категориясынын ж урпзуш к), слесарь- сантехник, газэлектрдэнекерлеуии, тамактандыру маманы, кен профильд) курылыс шебер). Ли­ цей директоры - БЖ.Аманов.

Ш амалган ауы лды ц аумагындагы су шаруашыльщ колледж) Колледждщ !ргетасы !944 жылы Алматы каласындагы 2 жылдык республикалык бухгалтер мектебш Ш амалганга ауыстыру нэтижес)нде каланган. !944-)946 жж. Алматы бухгалтерлер техникумы.!963-!999 жж. Алматы гидромелиорациялык техникумы, !999 жылы !8 наурыздан ба- стап Алматы облыстык эк!мш!Л!пн!н шеш)м!мен мемлекеп)к казыналык уйым «Шамалган су шаруашылык колледж!» болып атауы озгсрт)лд). Колледжде оку казак тЫ н д е жург)3)Л)п, темендепдей мамандык бойын­ ша б)Л)м беред) : су курылыс мамандыгы, экономика, бухгалтерл<к сссп жэне аудит, салык йн, экология жэне табиги ресурстарды рационалды пайдалану. «Аяжан» медицинальщ колледж! «Аяжан» колледж! 2000 жылы ашылды. 2007 жылы колледж мемлекепзк аттестация- дан етш , б)Л)м беру кызмет) куж апалды . Колледжде «Емдеу )С)» мамандыгы бойын­ ша окитын 500 студенп )н 400ч казак т)Л)нде б)Л)м алады. «Аяжан» колледжшщ кунд)зг) бол!М!нде орталау жэне орта б)Л)М) бар сту- ден п ер окиды. Колледжей ужымында4 - КР денсаулык сактау узш п , !- КР-на енбеп сщген дэржгер кызмет ютсйд). «Аяжан» колледж) курылганнан бер) 283 тулек медициналык мамандык алып шыкты. Олар Алматы облысы мен Каскелен ау- данында жэне Жамбыл облыстарынын денсаулык сактау мекемелср)нде кызмет аткарып жур.

Каз!рп тацда колледж директоры К.К.Курымбаеваныц баскаруымен колледж ужымы жастарга сапалы б!Л!м бер!П келед!. К.К.Курымбаева мерекел)к «КР Конституциясына !0 жыл», «Астаиага 10 жыл» медальдарымен жэне КР Президент! Н Э.Назарбаевтыц «Алгыс хаты мен» марапатталган. «Жэрдем» медициналык колледж) мекемею «Жэрдем» медициналык колледж! 2006 жылы ашылды. Кол­ ледж директоры - Юлдабаева Альфия Абдуллакызы. Оку орныныи куид!зп бел!М!иде темендегщей мамандыктар бойынша бЫ м беред!: «Емдеу !С!» - жалпы тэж!рибел!к фельдшер, «Медбике !С!» - жалпы медбикел!к тэж!рибе, «Фармация» - фармацевт ассистент!, «Ортопсдиялык стоматология» —т!С технип. Колледжде жогары медициналык бш!М! бар педагог мамандар жумыс !стейд!. Б!Л!м алушылар тэж!рибел!к жумыстарын Карасай ауданынын емханасында жэне Шамалган орталык ауруханасында еткЬед!. Каз!рп уакытта колледжде аталган мамандыктар бойынша 350 студент бЫ м алуда. Санжар Жандосов атындагы № Н кэсштжк лицей Санжар Жандосов атындагы №1 ] кэсшт!к лицей 690 орынга арналып !985 жылы ашылды. !996 жылы Казакстан Республикасы Ук!мет!Н!ц каулысы негЫ идс лицейге мемлекет жэне котам кайраткер! Санжар Оразулы Жандосовтыц ес!М! бершд!. КР Кэс!пт!к б!Л!м беру туралы мемлекетт!к стандарттыц жалпы талабына сэйкес лицейде кеп салалы жумысшы кадрларын дайындауга арналган кэс!пт!к б!Л!м беру терт мамандык бойынша журпзшед!. Ауылшаруашылык саласы бойынша -тракторист-машинист, техникалык сала бойынша - газоэ- лектросварщик, электромонтер, технологиялык сала бойынша - тамактандыру енеркэс!б! мен Т!Г!НШ! мамандардыктарын, ал экономика саласы бойынша - ЭВМ операторы мамандарын да- ярлайды.

№11 С.Жандосов атындагы кэсш тж лицей- де интернет желмлне косылган 3 комьютерлж класс жэне 24 оку кабинеттер), 2000 дана К!тап коры бар к)тапхана, 60 орынга арналган оку залы окушыларга кызмет корсетед). Лицейд)н 269 орынга арналган жатахана- сы бар. Лицей директорлары: (1985-1994 жж.) Алсай Жаманов, (1994- 2008 жж.) Нес)пбала Эбдшдаева. 2008 жылдын кыркуйепнен каз)рге дейш дирек­ тор кызмет)н Болат Алтаев аткарады. Ужымда 18 - жогары санатты, 5 - б)р)нш) санатты, тогыз арнайы б )Л )м д ) окытышулар, 3 - жогаргы санатты енд)р)с мастер) кызмет аткарады. Техника гылымдарынын кандидаты - 1 , «КР Б)Л)м беру кннщ у з д т ы - 6. №1! С.Жандосов атындагы кэсш тж лицей) КР Б)Л)м жэне гылым Мииистрл)Г)Н)ц «Кедейл)кт) жоюга арналган кэс)пт)кдагдыны дамыту» халыкаралык жобасына катысты. 2006 жылы №11 С.Жандосов атындагы кэс)пт)к лицей) Алматы облысындагы лицейлер арасында ен узд)к оку орны болып танылды. ^арасай аудандьщ «Атартушы» кэсшодак к о г а м д ы к б!рлест4г! «Агартушы» кэс)подак когамдык б)рлест)Г) 1999 жылы 11 маусымда мсмлскегпк тфкеуден от)п, занды ту л га кукыгына ие болды. Каз)рг) танда кэс)подак уйымы 4664 кэс)подак мушелер)н б)р)кт)рет)н, облыс келем)ндег) )р) когамдык б)рлест)ктер катарына жатады.

/(омшмбаея Б)рлсст)к терагасы Койшыбасв Еркж Жакыпбайулы. Когамдык б!рлеспкт4н нсгЬг) кызмет): мсмлекетт!к жэне шаруашылык курылымдар, когамдык б)рлсст!ктер. кэсшорындар, жске тулгалар мен карым-катынасына б)рлест)к мушелер)шн кукылары мен мудделерш коргайды., жеке жэне ужымдык дауларын карастырады, т у р т денгейдег) келм<м шаргтар жасайды. «Агартушы» кэс[подак когамдык б)рлест<п элеуметт)к багдарламалар бойынша кызметж: кэс!подак мушелер!Н)н денсаулыгын ныгайту уш<н шнпажайларга, балаларга арналган сауыктыру лагерлер!не арнаулы жолдамалар белед' Салауатты ем<р салтын насихаттау максатында мугал<мдерд<н аудан, облыс колем)нде отк)3!лет1Н турл! денгейдег) сайыстарына, спортты к жарыстарга демеуш!Л!К жасайды. Аудандык Карасай аудандык кжтапхана Карасай аудандык ютапханасы !928 жылдын маусым айында Каскелен станцнясындагы ш!ркеудщ б4р болмесЗнде ашылган. !96! жылы ютапхана кайта жасакталып, оку залы уйымдастырылды. Каскелен ауылы !963 жылы кала болып жарняланган сон. к4тапхана Алматы кешесждеп бурынгы эскерн комитеттщ уйже ауыстырыл- ды. Кептеген жанартулардан сон <973 жылы орталыктандырылган к)тапхана жуйес) курылды. Каскеленаудандыкорталыктандырылган к)тапханасы - Республикадагы озат тэж]рнбел! кЗтапханалардын б)р< болып саналды. !986 жылы желтоксан айында каз!рп Абылай хан кошес)ндег! арнайы салынган жана гнмаратка кеш!р!лд<. 1999 жылы орталыктандырылган кггапханалык жуйе кыскартылып «Мемлекетт)к мекеме Карасай аудандык кпапханасы» болып оз ал- дына дсрбес мэртебеге не болды.

4у&ми)я% кмияялямя АУяммхамомм^ сь%м?м$м кор/м/с/

Каз)рп танда Карасай аудандык к)тапханасына карасты ! балалар к)тапханасы, ! калалык к)тапхана, 6 ауылдык к<тапханалар ашылды. К)тапхана жыл сайын 16 мыннан астам окырманга кызмет керсетед). Бупнде аудан бойынша к!тап коры 370 мын дана. МерЗ!мд4к басылымга жумсалган каржы 400 мын тенген) курайды. Карасай аудандык К!тапханасы Улттык ютапхананын авто-маттанды ры лган «РАБИС» багдарламасымен жумыс жасайды. ^арасай аудандьщ орталык музей) А%зрмя Тэуелс!ЗД)к алгалы ел!М)3 жылдан-жылга коркей)п, барлык сала- лы кэс)порындар оркендеп, дамып келе жатканына халык куэ. Мше, сонын б)р дэлел! - мэдени муралардын, муражайлар мен музейлерд)н курылып, жумыс !стеу!не жол ашылуы. Туган елкем)зд!нтарихын, кешег)С) мен бупнгю ш б)лу, болашагын багдарлау - эрб)р саналы азаматтын парызы. Соны ескере отырып, 1997 жылы зиялы ел агалары когамдык уйымдармен акылдасып, кепш!Л!кт)н тшегш ескере отырып, муражай ашуды уйгарды. Музей болуга лайыкты деп Абай мектебннн еск) гимараты тандалды. Бул гимараттын !00 жылдан астам тарихы бар. Гнмарат 1899 жылы Приходская училищесше арналып салынган. 1937 жылы бул гимаратта б)Л!мн!н кара шанырагы рет)нде, алгашкы Абай атындагы казак орта мектеб) курылды. Мектептщ ашылуына ат салыскан жерлес!М!з Э.Байсалбаевтын енбег) зор. Осы аталган мектепте КР Президент) Н.Э. Назарбаев 1957-1958 оку жылында окып, аттестат алып шыккан. елю?/ману Абай атындагы орта мектептщ еск) гимаратын 1998 жылы Алматы облысынын эк)м4 С.Э.Умбетовтщ уйыткысымен, С Домбаев баскарган «Дэулет-Серп)н - 603» Акнионерл)к курылыс когамы курдел) жондеуден отк)з<п, дизайнер А.Наймаибаев музейдщ )шк! экспози- циясын курды. Осы )ске бурынгы аудан эк<мдер) Э.Тойбаев пен Б.Кутпанов, аудандык «Казак т<лЬ> когамынынторагасы У. Тастанбеков, аудандык согыс жэне енбек ардагерлер кенесшщ торагасы

С. Исаев, музейдщ директоры М. Муканова, М. Бейсебаев атындагы орта мсктептщ олкстанушы мугал!м) О. Ж анэдш жэне т.б. белсенд) азаматтар ез улестсрж косты. Б!рлескен !с-кимылдын аркасында !999 жылы ауданнын 70 жылдык мсрсй юйына орай, Карасай ауданынын орталыгы - Каскелен каласында тарихи - елкетану музей) ашылды. Сэулетт) д е жарык 9 кен болмедей туратын музейд)н эрб)р болмесж аудан тарихынын белплЁ кетежмержс арналган. Мэселен. археология белмссшде аудан аумагынан табынан орта гасырлык турмыстык зат- тар. «Алтын адам» кешфмесж бар. Енд<п б<р белме касиетт! жершЗэдЗ

коргаган батыр бабаларымыз туралы сыр шсртед) Казак ел ш ж тунгыш Президент) Н.Э. Назарбасвка арналган болмелсрден келуш)лср Нурсултан Эб)шулынын мектепте отырган пар- тасын, колданган каламсабын, сия сауытын, мектеп кабыргасында тускен фотосурсттерж т.б. жэд)герлсрж кер)п, кызыктайды. юямтбмм? Он жылдан аса уакыт )Ш)нде музей журтшылыкка жуйел) турде кызмет керсетж, экспе­ диция уйымд^стырады. Музейге Тэуелс)з Мемлекеттер Достастыгы елдердержен, Германия, АКШ. Жапоиия, Кытай, Корей жэне т.б. шет елдердси делегациялар экскурсияга ксл<п турады. К ? Парламснтж)н Сенаты, М эжЫ с депутаттары жэне К ^ Тунгыш Президент) Н.Э. Назарбаев келж, музейге арнайы сыйлык жасады.

Музейде кептеген мэдени к-шаралар жузеге асырылуда. Мысалы, Э.Маргулан атындагы археология институтынын аудан аумагындагы Шамалган бекезз, Енбекий ауылында жургЫлген казба жумыстарын журпзу багытындагы зерттеуге музей кызметкерлер) белсенд) катысты. Казфг< танда музейде 1797-дей экспонат сактаулы. Елбасынын корынан алынган жэне оз! сыйлаган 220-дай экспонат музей корын толыктырып отыр. Карасай ауданынын тарихи-олкетану музей! облыстагы ауданаралык музейлер ара- сында б<рнеше жыл катарынан б)р!ши) орын- ды иеленш келед). Карасай олкесжщ аудандык тарихи- олкетану музейЗ тарихи мураны корсетш кана коймай, оны удайы толыктыра отырып. келер урпакка жеткжзуд) максат етед<.