Сыздықов М. Ақ басты тырна

ды. Козш жумса болды, какпанга тусш тыпырлап жатцан цоян елестейд!. У стаута ыцгайланып, цолын соза бергенде, цоян зып ет!п к,аша жонелед1. Атасы айтк,андай ертецше кацпанта ею нэн цоян тусшт1. Мойнынан тускен б1реу1 туншыгып ол1пт1. К,оцыр туст1 еюнш1сшщ арткы сирагын откгр тем1р т1стер сыгымдай кысып, сауыры, арка жун1 цанга боялыпты. Балаларды керген к,оян жанталаса тыпырлап, орнынан ытк,и сеюрш, цашып кетуге тырысты. Жан-дуниесш элдецандай б1р аяныш- ты сез1м белеген Естай мусэп1р коянды аяп кетт1. — Ага, б1реу1 де жетед1 гой, мынаны Ж1бере салайыцшы. — Ой, айттым гой саган, бул жерде цоян коп. — 1н1сше пэлендей кещл аудармаган Жолтай е т т р кезд1г1мен цоянныц тамагынан тартып цалды. Естай терю айналды. Сол куш агасы п1С1рген к,оянныц етшен жей алмады. К,орцыныштан денес1 тЫркенген цоянныц бейшара тур1 коз алдынан кетпей койды. Ары-бер1 доцбекшш, мазасызданган 150

Естай ацырын орнынан турды. Атасы цаннен-цаперс13 цорылдап уйьщтап жа- тыр. Ецбектеп далага шьщты. Алыстан к,урбак,аньщ б1ркелк1 цурылы мен шепрткенщ беймаза шырылы естшд1. Аспан тастай царацгы. Денесш урей билеген Естай журш келед1. К,ак,пан цурылган шептес1н алаццайды тез тапты. К,ол шамынан жа- рык Tycipin, екеуш де казыгынан суырып алды. Сонан соц каналдьщ жарлауыт цабагына шыгып, цолындагы цацпанды теменге лацтырып Ж1берд1. Шолп еткен СуДЬЩ ДЫ6ЫСЫ б1Л1НД1. ТацертецгМк: — Б1реулер какпанды урлап экет1пт1, — деп агасы куйш-nicin жур екен. Естай унс13 жымиды. Сейтт1 де exi цолын керш, шык, тамшысына малынган шалгынга аунай кетт1. 151

Т У С 1НУ Соцгы сабак,тыц алдындагы узш1сте Тестж Айдармен шешсш цалды. Тебелес- Т1Н, шыгуына Тестж к1нел1 ед1. Озшен элс13, момакан балаларга ел1мжетт1к жасауды унататын ол Исатайга женс13 сок,тык,ты. Эуел1 басынан метек алды, сонан сон, такта суртетш шуберекпен урды. Заты Исатай тым елжуаз, ер1 жуас бала ед1. Бар болганы: — К,ойсацшы енд1, — деуден аспады. Ес1р1п кеткен Тестж оны капсыра куш актай алып, жерге атып урды. С ебеп с13 жеб1рленген1не корланган Исатай ызадан жылап Ж1берд1. Муньщ берш сырттай бакылап унс13 турган Айдар касына келд! де: 152

— Осы сенщ балаларга женс13 т т - ceTÍHÍH налай?— дед1. — Онда сенщ не жумысыц бар? — деп Тестж шап ете калды. — Бар болган соц, айтып турмын гой. Тестж кластасын цагып ете шьщпак- шы ед1, Айдар оны иыгынан устап Ж1бермед1. — Босат деймш! — Эуел1 Исатайдан KeniipÍM сура. — Ой, ипркш-ай, сурасац, езщ сура. — Мен неге сураймын. Оны рентткен сен емес пе?! Айдарга еж1рейе карап, Тест1ктщ жуз1 6ip куарып, 6ip бозарды. Егер Исатайдан кеш1р1м сураса, басцалар цорьщты деп ойлайды. — Ой, кетш1 езщ! Сол-ац екен, Айдардыц алацаны жагын ду етюзд1. Биж бойлы, жанары етк1р балага эл1Н1ц жетпейт^нш бшетш Тестж: — К ересщ цаз1р... Агамды epTÎn келемш, — дед1 жыламсырап. — Бар, бар... папанды носа ала кел. Тестж сыртца ата женелгенде, балалар ду кул1сш цала берД1. 153

Ызадан жарылып кетердей калшыл- даган TecTÎK уЙ1не тез жетт1. Мамасы: \"кше езщнен болган гой\", — деп с а л ц ы н кабак танытцанымен, ежес1 шырылдап apara туст1. — Ойбай-ау, цулынымды ренж1ткен кандай оцбаган. Кез1не кок шыбын уймелететш екен. Ербол, ей Ербол, мына баламен барып, елп жугермектщ екесш танытып келш1. — Кшел1 кайсьщ ?— дед1 агасы кейле- rÎH к и т жатып. — 0з1 ти1скен, — деп Тестж жас утрш ген кезш жыпылыктатты. — Эй, кайдам, бул баланьщ езшен де бар-ау. — Мамасы ел1 сенщшремей жур. Мектепке жацындаган сайын Тестж мазасыздана бастады. Агасы Айдарга урысар, енд1 буган Tnicynii болма дер. Сол арада юмнщ ак., шмнщ кара екен1 ашылса, абыройыньщ айрандай тегшетш1 рас. Сонан сон, балалардьщ аузына какпак койып кор. Шетшен мазактап есш шыгарар. TecTÎK урланып агасына карады. Ойында денеце жок ол унс13 журш келед1. \"Сендердщ 1стерще араласып кайтемш, 154

ездерщ Tycimce жатарсындар\", — деп кетш калуды да бшмейд1 екен. — Ага, С1здщ уакытыцызды алганым жок па? — дед1 ол элденеге дэмеленш. — Ештеце етпес. Алды-артын ойламай б1рден уйге жупре женелгенше Тест1кт1ц inii удай ашыды. К,ап, енд1 не амал 1стейд1. — Ага, жумысыцызга тустен кейш барасыз ба? — Иэ. — Keimrin калмайсыз ба? — Жок Агасы эл1 жумысына асьщпайды екен. Эне, exi набатты мектеп у т де кер1нд1. TecTÍK не де болса шындыкты айтуга бешнд1. — Ага, мектепке бармай-ак койсацыз кайтед1. — Е, неге?! — Бэрше ез1м К1нэл1мш. — Солай де батыр. — Агасы басын шайнады.— Цателтщц кеш1кпей тусшге- нщ дурыс. Тек достарыцнан KeniipiM сурауды умытпа. — Жарайды. — TecTÍK мектепке жупре женедщ. 155

УМЫТША^ Мектептен кел1С1мен, Салтанат уйге бе- ршген тапсырмаларды орындауга отыра- ды. Эжесшщ: \"Айналайын-ау, тамагынды imin, сонан соц дайындалсацшы\", — деп ет1нген1н де тындамайды. Саусактары майысып керкем жазуга К1р1сед1. Мун- дайда ежес1 уйдегшерге аяктарыныц ушынан басуга OMip 6epin, белмесше Tipi жанды К1рг1збейд1. М Ърет устем Салтанат ак,ырын ас уйдеп ежес1Н1ц сезше кулак туред1. Эдеттепсшше ежес1 жанындай жаксы керет1н немересш сыртынан айналып-толганып жатады. Керкем жазуын аяктаган салтанат портфелш ашып, есеп дептерш 1здест1рд1. Дептер1 табыла коймаган соц, портфельдщ 156

куыс-куысын, ттаптардыц арасын актар- ып парады. Дэптер ушты-куйл1 жон. Сонда жогалтып алганы ма? Журеп зырк, ете ц а л д ы . Ертен, мугал1мге не сылтау айтады. Балалар уныпсыз, салак деп эбден кулетш болды-ау. — Эже! Ун жуннан нолдарын алжапнышы- нын, етегше сурткен эжес1 белмеге сейлей К1рД1. — О не, жарыгым?! — Есеп дэптер1м жоц. — Салтанаттьщ кездерше жас толып, эжесше парады. — Жогы налай, айналайын, бэртбелщ- Д1 дурыстап нарадыц ба? — Иэ. — Эттеген-ай, э! К,айда налдырдыц екен? Эжес1 куйбендеп, портфельдщ ншн, столдьщ астын тугел нарап шыцты. Дэп­ тер табылмады. Салтанаттыц кезшен жас парлап, дауыстап жылап ноя берд1. — Ы-ы-ы... Тэтей маган урсады. — Жылама, айналайын. — Эжес1 Салтанатты жубатып бэйек болды.— Мумкш, мектепке налдырып кеткен шыгарсыц. — Бшмеймш. Ы-ы-ы...— Салтанат жылауын удете туст1. 157

— К,ап, енд1 не 1стесем екен! — Эжес1 шынымен састы. СуЙ1кт1 немересшщ егш1п жылаганы жанына батып-ац тур. — Жур царагым, мектебще барып келейж. Эжес1 немересш жетектеп, сыртца беттед1. Мектеп уйш1д алдынан Шэрбану тетей царсы жолыцты. Мезгшс1з журген ежес1 мен Салтанатца тандана царап: — Жайшылык. па, ежей? — дед1. — Салтанатжан дептерш жогалтып алыпты. Соны ¡здеп журген1М13. — Ол цандай дептер ед1, Салтанат? — Айта гой, айналайын. — Есеп дептер1м жоц. Шербану тетей шешртшщ ацгалдыгы- на сьщгырлап кул1п Ж1берд1. — Есеп дептерлер1нд1 бугш тексеру уш1н жинап алып ед1м гой, Салтанат. Умытып цалганбысын,? Жогалган дептер^нщ цайда е к е т енд1 есше тускен Салтанат жас шыланган кез1н жыпыльщтатып, ежесше царай берд1.

МАЗМУНЫ Ак бас тырна. повесть........................................................................... ' ОмНмелер.................................................................................................^

каркам adeÔKew; Мураг Сыздыков Дйоастяырзан Абай К^лбаев Ак басты тырна Керкемдж жобаньщ авторы Ш Даикенояа Редактор Шэкен Кум1сбайулы, Диляра Цадырбаева Компьютерде беттеген Я. Лд,ч<«о<) ИБ№ 5(177) Теруге 02.03. 12 ж. Ж)бершд1. Басуга 20.05.15 ж. кол койылды. nim¡MÍ 60x90 ,, . Цзгэз офсетт!к. Басылымы оф сечж . Колем1 10.0 ш.б.т. Таралымы 2000+100 дана. Тапсырыс № 347 «Балалар эдебиет!)) баспасы^ 050009, Алматы каласы, Абай дацгылы, 143, тел/факс: 8 (727) 395-51-80 Тапсырыс берунннщ файлдарынан Цазацстан Республикасы «Полиграфкомбинат)> ЖШС-нде басылды. 050002, Алматы каласы, М. Макатаев к-ci, 41. ISBN 978-601-252-075-0