ออนไลน์ จ.นครปฐม...ประถม (ฉบับสมบูรณ์)

398 398 วิชาการเรยี นรสู ภู ัยธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศึกษา บทเรยี นออนไลนท ี่ 5 ใบความรู เร่อื ง ไฟปา ไฟปา(Wild Fire) คือ ไฟท่ีเกิดขน้ึ แลวลุกลามไปไดโ ดยปราศจากการควบคุมไฟปาอาจเกดิ ขึน้ จากสาเหตุธรรมชาติหรือเกิดจากการกระทำของมนุษยแลวสงผลกระทบตอส่ิงแวดลอมและการ ดำรงชวี ิตของมนษุ ย ไฟปาท่เี กิดข้ึนบรเิ วณภขู าจะมีความรุนแรงและขยายพ้นื ท่ีไดเร็วกวา พนื้ ราบ 1. ปจ จยั ทท่ี ำใหเกิดไฟปา เกิดจาก 2 สาเหตุ ดงั น้ี 1.1 เกดิ จากธรรมชาติ ไฟปาท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติเกิดข้ึนจากหลายสาเหตุ เชนฟาผา ก่ิงไมเสียดสีกัน ภูเขาไฟระเบิด กอนหินกระทบกัน แสงแดดตกกระทบผลึกหิน แสงแดดสองผานหยดน้ำ ปฏิกิริยาเคมีในดินปาพรุ การลกุ ไหมใ นตวั เองของส่ิงมชี ีวติ (Spontaneous Combustion) แตส าเหตทุ ีส่ ำคัญ คอื 1.1.1 ฟา ผา เปนสาเหตสุ ำคญั ของการเกดิ ไฟปา ในเขตอบอนุ ในประเทศ สหรฐั อเมรกิ า และประเทศแคนาดา 1.1.2 กง่ิ ไมเ สยี ดสกี ัน อาจเกิดขนึ้ ไดในพืน้ ทปี่ าทมี่ ีไมขึ้นอยอู ยางหนาแนนและมี สภาพอากาศแหง จัด เชน ในปาไผหรอื ปาสน เปน ตน 2. สาเหตจุ ากมนษุ ย ไฟปา ทีเ่ กิดในประเทศกำลงั พฒั นาในเขตรอ นสวนใหญจะมสี าเหตมุ าจากกจิ กรรมของมนษุ ย ดงั นี้ 2.1 เก็บหาของปา เปน สาเหตทุ ที่ ำใหเ กิดไฟปามากทส่ี ุด การเกบ็ หาของปา สวนใหญ ไดแก ไขมดแดง เห็ด ใบตองตงึ ไมไผ นำ้ ผง้ึ ผกั หวาน และไมฟน การจดุ ไฟสวนใหญเ พอื่ ใหพน้ื ปา โลง เดินสะดวก หรอื ใหแสงสวา งในระหวา งการเดนิ ทางผานปา ในเวลากลางคนื หรอื จดุ เพ่ือกระตุนการ งอกของเหด็ หรอื กระตนุ การแตกใบใหมของผักหวานและใบตองตึง หรือจดุ เพอ่ื ไลตวั มดแดงออกจาก รัง รมควันไลผ ้ึง หรือไลแ มลงตางๆ ในขณะที่อยูใ นปา 2.2 เผาไร เปนสาเหตุทส่ี ำคญั รองลงมา การเผาไรกเ็ พ่อื กำจดั วชั พืชหรือเศษซากพืช ทเี่ หลืออยูภายหลงั การเก็บเกย่ี ว ท้ังนเ้ี พ่อื เตรยี มพ้ืนท่เี พาะปลกู ในรอบตอ ไป ทงั้ นโี้ ดยปราศจากการทำ แนวกนั ไฟและปราศจากการควบคุม ไฟจึงลามเขา ปา ทีอ่ ยูในบรเิ วณใกลเ คียง 2.3 แกลง จุด ในกรณที ป่ี ระชาชนในพนื้ ท่ีมปี ญ หาความขัดแยงกับหนว ยงานของรฐั ในพื้นที่ โดยเฉพาะอยา งยิง่ ปญ หาเรื่องที่ทำกนิ หรือถกู จับกุมจากการกระทำผิดในเร่อื งปาไม กม็ ักจะ หาทางแกแคน เจา หนา ทีด่ ว ยการเผาปา 2.4 ความประมาท เกดิ จากการเขา ไปพักแรมในปา กอ กองไฟแลว ลมื ดบั หรอื ท้ิงกน บหุ ร่ีลงบนพนื้ ปา เปน ตน

399 399 วิชาการเรยี นรสู ภู ัยธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรยี นออนไลนท่ี 5 2.5 ลาสตั ว โดยใชวิธีไลเ หลา คอื จดุ ไฟไลใหสตั วห นีออกจากทีซ่ อ น หรือจุดไฟเพ่ือให แมลงบินหนีไฟ นกชนิดตางๆ จะบินมากินแมลง แลวดักยิงนกอีกทอดหน่ึง หรือจุดไฟเผาทุงหญา เพ่อื ใหหญา ใหมแ ตกระบดั ลอใหส ัตวช นดิ ตางๆ เชน กระทิง กวาง กระตาย มากนิ หญา แลวดกั รอยงิ สตั วนนั้ ๆ 2)สถานการณการเกิดไฟปา ในป พ.ศ.2543 ถือวาเปนปแรกท่ีมีการสำรวจสถิติไฟปาใน ภาพรวมของทั้งโลกโดยใชการแปลภาพถายดาวเทียม จากรายงานช่ือ Global Burned Area Product 2000 พบวาจากการวเิ คราะหเบ้ืองตนมีพ้ืนที่ไฟไหมทั่วโลกใน พ.ศ. 2543 สูงถงึ ประมาณ 2,193.75 ลานไร และนับวันสถานการณไฟปาก็ยงิ่ ทวีความรนุ แรงมากย่งิ ข้ึนตัวอยางเชน เมื่อเดือน กุมภาพันธ พ.ศ. 2552 ไดเกิดไฟปาครั้งใหญในประเทศออสเตรเลีย ทำใหมีผูเสียชีวิต 173 คน บาดเจบ็ มากกวา 500 คน และมผี ไู รทอี่ ยอู าศยั กวา 7500 คน เปนตน สถานการณที่เกิดขึ้นบนประเทศไทย และบริเวณใกลเคียง ต้ังแตวันที่ 1ตุลาคม 2549 ถึง วันท่ี 17 มีนาคม 2550 ปฏิบัติงานดับไฟปา จำนวน 5609 ครั้ง พ้ืนท่ีถูกไฟไหม 87,290.3 ไร โดย ทองที่ภาคเหนือมีสถืตไิ ฟไหมมากทส่ี ุด จำนวน 3,273 คร้ัง พื้นทถ่ี กู ไฟไหม 36,626.8 ไร การตรวจติดตาม Hotspot (จุดท่ีคาดวาจะเกิดไฟ) จากดาวเทียม Terra และ Aqua ดวย ระบบ MODIS พบวา ตง้ั แตวนั ที่ 4-9 มีนาคม 2550 เกิด Hotspot ในภูมิภาคอินโดจีนและประเทศ พมา โดยมีแนวโนมการเพ่ิมสงู ข้ึนอยางตอเนื่องต้ังแตเดือนกุมภาพันธ 2550 จนถึงปจจุบัน โดยพบ คาสูงสุดในวันที่ 6มีนาคม 2550รวม 1,668 จุด วันท่ี 4 และ 8 มีนาคม 2550 รวม 1,477 จุด และ 1,112 จดุ ตามลำดบั และจากการตรวจติดตาม Hotspot อยางตอเน่ืองจนถงึ วนั ท่ี 17 มีนาคม 2550 พบวา Hotspot มีจำนวนเหลือเพียง217 จุด สำหรบั พื้นที่ภาคเหนือ จำนวน Hotspot มากท่ีสดุ ใน วนั ที่ 6 มนี าคม 2550 จำนวน 944 จดุ และในวันที่ 17 มนี าคม 2550 เหลือเพยี ง 59 จุด 3. ผลกระทบท่ีเกิดจากไฟปา มีดังนี้ ลูกไม กลาไมเล็กๆ ในปา ถูกเผาทำลาย หมดโอกาสเติบโตเปน ไมใหญสวนตน ไมใหญหยุด การเจริญเตบิ โต เนอ้ื ไมเสื่อมคุณภาพลง เปนแผล เกดิ เช้อื โรค และ แมลงเขา กดั ทำลายเน้อื ไม สภาพ ปา ทีอ่ ดุ มสมบูรณเปล่ยี นสภาพเปนทุงหญาไปในทีส่ ุด หมอกควนั ทีเ่ กิดจากไฟปากอ ใหเกิดผลกระทบทางดานสภาวะอากาศเปน พิษ ทำลายสขุ ภาพ ของคน เกดิ ทัศนวิสัยไมด ีตอการบิน บางคร้ังเครื่องบินไมสามารถบนิ ขึ้นหรือลงจอดได สง ผลใหเกิด ความเสียหายทางเศรษฐกจิ และสูญเสียสภาพความสวยงามตามธรรมชาติ ไมเหมาะสำหรับทองเที่ยว อกี ตอ ไป ไฟปาทำลายส่งิ ปกคลุมดิน หนาดนิ จึงเปดโลง เม่อื ฝนตกลงมาเม็ดฝนจะตกกระแทกกบั หนา ดนิ โดยตรง เกิดการชะลางพังทลายของดนิ ไดง าย ทำใหน้ำทีไ่ หลบาไปตามหนา ดิน พัดพาหนาดินอัน

400 400 วิชาการเรียนรสู ูภ ยั ธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรียนออนไลนท ่ี 5 อุดมสมบรู ณไ ปดวย และดนิ อดั ตวั แนน ทึบขึ้น การซมึ น้ำไมดี ทำใหก ารอมุ น้ำหรือดดู ซับความชื้นของ ดินลดลง ไมส ามารถเกบ็ กกั น้ำและธาตอุ าหารทจี่ ำเปนตอพชื ได น้ำเต็มไปดวยตะกอนและข้ีเถา จากผลของไฟปาจะไหลสลู ำหวยลำธาร ทำใหล ำหวยขนุ ขนมี สภาพไมเหมาะตอการนำมาใช เมื่อดนิ ตะกอนไปทับถมในแมน้ำมากขน้ึ ลำน้ำก็จะต้ืนเขิน จุนำได นอยลง เม่ือฝนตกลงมาน้ำจะเออลนทวมสองฝงเกิดเปนอุทกภัย สรางความเสียหายในดานเกษตร การเพราะปลูก การสตั วเล้ียง และสรางความเสียหายเมือ่ นำ้ ทะลกั เขา ทว มบานเรอื นทำใหท รัพยสิน ไดร บั ความเสียหาย หนาแลงพืน้ ดนิ ที่มีแตตะกรวดทรายและชั้นดนิ แนนทบึ จากผลของไฟปา ทำใหดิน ไมสามารถเก็บกักน้ำในชวงฤดูฝนเอาไวไดทำใหลำน้ำแหงขอดเกิดสภาวะแหงแลงขาดแคลนน้ำเพื่อ การอุปโภคบริโภค และเพอ่ื การเกษตร 4. การระวงั ภยั จากไฟปา การจัดการและการแกไ ขปญ หาไฟปาอยางครบวงจร เร่ิมตงั้ แตก ารปอ งกันไมใ หเกิดไฟปา โดยศึกษาหาสาเหตุของการเกิดไฟปา แลว วางแผนปองกันหรือกำจัดตนตอของสาเหตุน้นั แตไฟปายงั มี โอกาสขนึ้ ไดเสมอ ดังนนั้ จำเปน ตอ งมมี าตรการอื่นๆ รองรบั ตามมา ไดแ ก การเตรยี มการดบั ไฟปา การตรวจหาไฟ การดบั ไฟปา และการประเมนิ ผล การปฏิบตั งิ าน การปฏิบตั งิ านงานควบคมุ ไฟปา แบงได 2 กิจกรรมหลกั ได ดังนี้ 4.1 การปอ งกันไฟปา สามารถดำเนนิ การไดด งั นี้ 1. การรณรงคปองกันไฟปา ไฟปาที่เกิดขนึ้ ในหลายประเทศ สวนใหญมีสาเหตุมา จากการกระทำของมนุษย ดังน้นั แนวทางการแกไขปญหาท่มี ีประสทิ ธิภาพที่สุดคือ การปองกนั ไมให ประชาชนจุดไฟเผาปา ทั้งนีอ้ าจทำไดโดยการประชาสัมพนั ธชี้แนะใหป ระชาชนตระหนักถงึ ความสำคญั ของทรัพยากรปาไม ความจำเปนท่ีจะตองดูแลรักษา ตลอดจนผลเสียที่จะเกิดขึ้นหากมีการบุกรุก ทำลายหรือเผาปา เพ่ือใหป ระชาชนเกดิ ทัศนคติทถ่ี ูกตอง เลกิ จดุ ไฟเผาปา และหันมาใหความรว มมือ ปอ งกันไฟปา การรณรงคปอ งกนั ไฟปาสามารถดำเนนิ การไดในรูปแบบตางๆ เชน การประชาสัมพนั ธ สื่อมวลชน การติดต้ังปายประชาสัมพันธ การแจกจายส่ิงตีพิมพและเอกสารเผยแพรการจัด นิทรรศการ การใหการศึกษา การจัดฝก อบรม ตลอดจนการเปด โอกาสใหป ระชาชนเขา มามสี ว นรว ม ในกิจกรรมดานปา ไม เปนตน 2. การจัดการเช้ือเพลิง โดยการทำแนวกันไฟ และการกำจัดเชื้อเพลิงในพื้นที่ท่ี ลอแหลมตอการเกิดไฟปา เชน มีวัชพืชหนาแนน พ้ืนท่ีปาสองขางถนน ซึ่งมีโอกาสเกิดไฟปาไดงาย เพื่อลดโอกาสการเกิดไฟปาไดงาย เพ่ือลดโอกาสการเกิดไฟปา หรือหากเกิดไฟปาขึ้นก็จะมีความ รนุ แรงนอ ย สามารถควบคุมงา ย

401 401 วิชาการเรียนรสู ภู ยั ธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศึกษา บทเรยี นออนไลนท ี่ 5 4.2 การปฏบิ ตั ิงานดับไฟปา เปน การปฏบิ ัตงิ านเพ่ือควบคุมดับไฟปา มิใหลุกลามเผาทำลาย ตน ไมใ นกรณที ี่เกดิ ไฟปา ขึ้นแลว ในปจจบุ นั มีหนว ยปฏิบตั ิงานภาคสนามของกรมอทุ ยานแหงชาติ สตั ว ปาและพนั ธพืช ท่ีทำหนาทใี่ นการดบั ไฟปา คอื สถานีควบคมุ ไฟปา ที่อยใู นทุกจงั หวัด ในสวนของประชาชนท่ีอาศัยอยูในพ้ืนทปี่ าอยูในปา มีสวนสำคัญที่กอใหเกดิ ไฟปา และมสี ว น สำคญั ในการใหความรว มมือในการปอ งกนั ไฟปา ซึ่งสามารถทำไดด ังนี้ 1.เมอื่ ทำการเผาไรในพื้นทค่ี วบคุมดูแลไฟไมใหลกุ ลามเขาไปในปา และควรทำแนวปองกนั ไฟ ปา กอ นเผาทุกครั้ง 2. ไมจ ุดไฟเผาปาเพือ่ ลา สัตว และไมจ ดุ ไฟเลนดวยความสนกุ หรอื คึกคะนอง 3. ระมัดระวงั การใชไ ฟ เม่อื อยูในปาหรอื พักแรมในปา หากมีความจำเปนตองใชไ ฟ ควรดับ ไฟใหห มดกอ นออกจากปา 4. เม่ือพบเห็นไฟไหมปาหรือสวนปา ใหชวยกนั ดับไฟปา หรือแจงหนว ยราชการที่อยบู รเิ วณ ใกลเคยี ง 5. มีสวนรวมดานการประชาสัมพันธ ช้ีใหเ ห็นความสำคัญของปาไมและความเสียหายท่ีเกิด จากไฟปา และโทษทีจ่ ะไดร บั หรือเปน อาสาสมัครปองกันไฟปา 6. ชวยเปน หเู ปนตาใหเจา หนาท่ใี นการสองดูแลไมใ หเกดิ ไฟไหมปารวมทั้งชวยจบั กุมผูฝาฝน มาลงโทษตามกฎหมาย เพอ่ื มิใหเปนเยยี่ งอยา งแกบ ุคคลอนื่ ตอไป

402 402 วิชาการเรยี นรสู ภู ยั ธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรียนออนไลนท่ี 5 ใบความรู เรือ่ งหมอกควัน ความหมายของหมอกควนั มลพิษทางอากาศ (Air Pollution) คือ สภาพอากาศท่ีมสี ารเจอื ปน และถา สารเจือปนสะสม อยูในอากาศเปนเวลานาน จะสงผลกระทบตอสุขภาพของมนุษย สัตว และพืชผลตาง ๆรวมท้ัง ส่ิงแวดลอ มรอบ ๆ หมอก (Fog, Mist) คือ เมฆทเ่ี กิดในระดบั ใกลพื้นดิน ซง่ึ ทำใหทศั นวสิ ยั หรอื การมองเห็น เลวลง เปนอันตรายทั้งทางบกและทางอากาศ ในวันท่มี ีอากาศช้ืนและทองฟา ใส เมอ่ื ถึงเวลากลางคืน พ้ืนดนิ จะเย็นตวั ลงอยา งรวดเร็ว ทำใหไ อน้ำในอากาศเหนือพนื้ ดนิ ควบแนน เปน หยดน้ำเกิดเปน หมอก ข้นึ หมอกซง่ึ เกิดขึ้นโดยวิธีน้ีจะมอี ุณหภูมติ ่ำและมีความหนาแนน สูง เคล่ือนตวั ลงสูที่ต่ำและมีอยอู ยา ง หนาแนน ในบรเิ วณหบุ เหว หมอกควัน (Haze, Smog) คือปรากฏการณท่ีฝุน ควัน และอนุภาคแขวนลอยในอากาศ รวมตัวกนั ในสภาวะทอี่ ากาศปด หมอกควันเกนิ ไดง า ยในสภาพอากาศแหง แตกตางจากหมอกที่สภาพ อากาศตอ งมคี วามชน้ื สูง หมอกควนั จัดเปน มลพษิ ทางอากาศอยา งหนึ่ง ลักษณะการเกดิ หมอกควัน ฝุน ละอองทีม่ ีอยใู นบรรยากาศโดยทัว่ ไปมีขนาดต้ังแต 0.002 ไมครอน ซึ่งมองไมเหน็ ดวยตา เปลา ไปจนถึงขนาดใหญก วา 500 ไมครอนเปนฝนุ ทรายขนาดใหญมองเห็นไดดวยตาเปลาฝนุ ละออง ทีแ่ ขวนลอยอยูในอากาศไดนานมักจะเปนฝุนละอองขนาดเล็ก มีขนาดเสนผาศนู ยกลางนอยกวา 10 ไมครอน หากมีการไหลเวียนของอากาศและกระแสลม ก็จะทำใหแขวนลอยอยูในอากาศไดน านมาก ขน้ึ ฝุนละอองท่ีมีขนาดใหญ คือขนาดเสนผาศูนยกลางใหญกวา 100 ไมครอนอาจแขวนลอยอยูใน บรรยากาศไดเพียง 2-3 นาที แตฝ นุ ละอองทมี่ ีขนาดเลก็ กวา 0.5 ไมครอนอาจแขวนลอยอยใู นอากาศ ไดน านเปน ป ช้ันบรรยากาศที่มีอุณหภูมิผกผันและหมอกควนั เปรียบเสมือนกำแพงที่กน้ั ไมใ หฝุนหรอื ควัน ลอยขึ้นไปยังบรรยากาศชัน้ บนได มักเกิดในชวงฤดูหนาวกอนเขาสูฤดูรอน เพราะเปนชวงท่อี ากาศนิ่ง ช้นั ของอากาศเย็นมีความหนาแนนสูงกวา และมีความช้ืนนอยกวา จากสภาพความกดอากาศสูง ดงั กลาวทำใหฝ ุนละอองขนาดเลก็ ไมถูกพัดพาขึ้นสชู ั้นบรรยากาศระดับสูง แตจ ะวนเวยี นอยูในระดับท่ี ประชาชนอยูอาศัย จงึ กลายเปนลักษณะโดมอากาศ ดังนั้นฝุนควนั จงึ ถูกกักไว และสง ผลกระทบทาง สุขภาพอยา งหลีกเลยี่ งไมไ ด หมอกควัน ประกอบดวยฝุนละอองขนาดเล็กกวา 10 ไมครอน (PM10) ซึ่งเกิดจาก กระบวนการเผาไหมหรอื สนั ดาปทไ่ี มส มบรู ณ ฝุนละอองขนาดเลก็ เหลาน้ี สามารถเขา สรู ะบบทางเดิน หายใจของมนษุ ย และจะเกาะตัวหรือตกตวั ไดในสวนตา ง ๆ ของระบบทางเดินหายใจกอใหเกิดการ

403 403 วิชาการเรียนรสู ูภ ยั ธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศึกษา บทเรียนออนไลนท ่ี 5 ระคายเคืองและทาลายเน้ือเยื่อของอวัยวะน้ัน ๆ เชนเนื้อเยอื่ ปอด ซ่ึงหากไดรับในปริมาณมากหรือ ในชว งเวลานาน จะสามารถสะสมในเนอื้ เยือ่ ปอด เกิดเปนพงั ผดื หรอื แผลขึ้นไดจะทำใหการทางานของ ปอดเส่ือมประสิทธิภาพลง หลอดลมอักเสบ เกิดหอบหืด ถุงลมโปงพองและมีโอกาสเกิดโรคระบบ ทางเดินหายใจเนื่องจากตดิ เช้อื เพมิ่ ขน้ึ ได คำแนะนำการปฏิบัตติ นเพ่ือลดผลกระทบตอสขุ ภาพ - ควรปด ประตหู นาตาง เพือ่ ปองกันไมใ ห หมอกควันลอยเขา สบู าน - หลกี เลีย่ งการออกจากบานโดยไมจำเปน กอนออกจากบานควรสวมแวนตา เพื่อปองกัน การระคายเคอื งตา - สวมหนากากอนามัยหรือใชผ าชบุ น้ำ หมาด ๆ ปดจมูกและปาก เพอ่ื หลีกเลย่ี ง การสูดดม ละอองควนั ไฟเขา สรู างกาย โดยตรง และลดปรมิ าณการสูดดมควนั พิษ จากฝนุ ละอองเขา สูร า งกาย - หากมีอาการผิดปกติหลังจากสูดดมฝนุ ละอองหมอกควนั เชน แนนหนาออก หายใจติดขัด แสบตา ใหร ีบไปพบแพทย ทันที - ในชวงที่มีสถานการณหมอกควัน ควรงด การรองน้ำฝนมาใชเพื่อการอุปโภคบริโภค ชัว่ คราว - หลีกเลย่ี งการเผาขยะหรอื วัสดุใด ๆ รวมถึงการสูบบุหรท่ี ี่จะเปน การเพมิ่ ปญหา ควนั มากขนึ้ - หลีกเลย่ี งการออกกำลงั กายหรือกิจกรรม ทต่ี อ งออกแรงมากในบริเวณกลางแจง - หากขบั ขีย่ านพาหนะในชวงท่มี หี มอกควนั ควรเปดไฟหนารถเพอ่ื ปอ งกนั อุบัตเิ หตุ - ประชาชนกลุม เสย่ี งหรอื มีโรคประจำตัว เร้ือรงั ควรเตรยี มยาประจำตวั ใหเพยี งพอ และหาก เกิดปญหาสุขภาพควรพบแพทย

404 404 วิชาการเรยี นรสู ูภ ยั ธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรยี นออนไลนท ี่ 5 ใบกิจกรรมที่ 5 เร่ือง ไฟปา และหมอกควัน ชอื่ ………………………………………..……….……………นามสกุล…………………….…………………. รหัสประจำตวั ศึกษา…………………………………………………….…………………………………….. ใหนักศกึ ษาตอบคำถาม จำนวน 5 ขอ ขอละ 2 คะแนน 1. อธบิ ายความหมายของคำวา “ไฟปา ” ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2. บอกชนิดของไฟปา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 3. บอกแนวทางปอ งกันไฟปา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4. บอกสาเหตุของการเกดิ หมอกควัน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5. บอกผลกระทบท่ีเกดิ จากหมอกควัน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

405 405 วิชาการเรยี นรสู ูภัยธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรยี นออนไลนท ี่ 5 เฉลยกิจกรรมที่ 5 เรื่อง ไฟปา และหมอกควัน ใหน กั ศึกษาตอบคำถาม จำนวน 5 ขอ ขอละ 2 คะแนน 1. อธบิ ายความหมายของคำวา “ไฟปา ” ไฟปา คอื ไฟทีเ่ กิดจากสาเหตอุ ันใดกต็ าม แลวเกดิ การลกุ ลามไปไดโดยอิสระปราศจากการ ควบคุมทัง้ นไ้ี มวาไฟนน้ั จะเกดิ ขึ้นในปาธรรมชาตหิ รือสวนปากต็ าม 2. บอกชนิดของไฟปา ไฟปาแบง ออกเปน 3 ชนิด ไดแ ก ไฟใตด ิน ไฟผิวดนิ ไฟเรอื นยอด 3. บอกแนวทางปอ งกนั ไฟปา . แนวทางปอ งกันไฟปา คอื ควรชวยกันตดั ก่งิ ไมส ด ตไี ฟท่ลี กุ ไหมต ามบรเิ วณหวั ไฟ ให เชอื้ เพลงิ กระจาย แลวตีขนานกบั ไฟปาทก่ี ำลงั จะเรม่ิ ลกุ ลาม ฯลฯ 4. บอกสาเหตุของการเกิดหมอกควนั 1. ไฟปา 2. การเผาเศษวชั พชื วสั ดทุ างการเกษตร และวชั พืชรมิ ทาง 3. การเผาขยะ 4. ควนั จากทอ ไอเสียรถยต 5. ควนั จากโรงงานอุตสาหกรรม 5. บอกผลกระทบทีเ่ กิดจากหมอกควัน เกดิ ผลกระทบตอสขุ ภาพ 1. ระบบตา เกิดอาการระคายเคอื งตา ตาแดง แสบตา ตาอกั แสบ 2. ระบบผวิ หนงั ระคายเคืองผิวหนงั เกดิ ผน่ื คันผวิ หนัง 3. ระบบทางเดนิ หายใจ แสบจมูก ไอ มเี สมหะ แนน หนา อก หายใจมีเสยี งหวดี หายใจถี่ และ ทำใหเกดิ โรคหอบหืด หลอดลมอักเสบท้ังแบบเฉียบพลันและเร้อื รงั ปอดอกั เสบ ถุงลมโปง พอง 4. ระบบหลอดเลือดและหวั ใจ แนนหนา อก เจบ็ หนา อก หายใจถี่ เมือ่ ยลา ส่นั ผิดปกติ ทำให เกดิ โรคหัวใจเตนผดิ จงั หวะ หวั ใจลม เหลว กลา มเนอื้ หวั ใจตาย เสนเลอื ดในสมองตบี บคุ คลท่ัวไปอาจ มีอาการเลก็ นอย แตในประชากรกลุมเสย่ี งคอื เดก็ เลก็ ผสู งู อายุ หญิง ตงั้ ครรภ และผทู ่มี โี รค ประจำตัวเก่ยี วของกบั ระบบหวั ใจและหลอดเลอื ด โรคระบบทางเดินหายใจ อาจมีอาการรุนแรง

406 406 วิชาการเรยี นรสู ภู ัยธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศึกษา บทเรยี นออนไลนท ่ี 5 แบบทดสอบหลงั เรยี น บทเรยี นออนไลนท ี่ 5 เรื่อง ไฟปาและหมอกควัน ชอ่ื …………………….……………นามสกลุ ………………………….รหัสประจำตวั นกั ศึกษา……..…………….. คำชีแ้ จง ใหน กั ศึกษาเลอื กคำตอบที่ถกู ตอ งทส่ี ุดเพียงคำตอบเดียว จำนวน 5 ขอ (5 คะแนน) 1. ขอใดไมใชช นิดของไฟปา 4. ขอใดอธิบายความหมายของหมอกควนั ได ก. ไฟปา สน ถกู ตอ งท่สี ดุ ข. ไฟผวิ ดนิ ค. ไฟใตด ิน ก. สภาพอากาศทีม่ สี ารพษิ เจอื ปน ง. ไฟเรอื นยอด ข. หมอกซ่ึงมคี วนั ผสมอยเู ปนจำนวนมาก 2. ขอใดคือชวงฤดูกาลเกดิ ไฟปาในเขต ในอากาศ ภาคเหนอื ก. ระหวา งเดอื น ธันวาคม - มีนาคม ค. เมฆที่เกดิ ในระดบั ใกลพ้ืนดิน ทำให การมองเหน็ เลวลง ของทุกป ข. ระหวา งเดอื น เมษายน - พฤษภาคม ง. ฝุนควันและอนุภาคแขวนลอยใน อากาศรวมตวั กนั ในสภาวะที่อากาศปด ของทุกป ค. ระหวางเดือน มกราคม - กุมภาพนั ธ 5. ขอใดไมใชส าเหตุการเกดิ หมอกควัน ก. ไฟปา ของทุกป ง. ระหวา งเดือน มนี าคม - พฤษภาคม ข. การเผาขยะมูลฝอย ค. โรงงานอตุ สาหกรรม ของทกุ ป ง. การประกอบอาหาร 3. ภาคใดของประเทศไทยทเี่ กดิ ไฟไหมป า มากทส่ี ุด ก. ภาคใต ข. ภาคกลาง ค. ภาคเหนอื ง. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื

407 407 วิชาการเรียนรสู ูภ ัยธรรมชาติ 1(สค12022)ประถมศกึ ษา บทเรียนออนไลนท ่ี 5 แบบทดสอบหลังเรยี น บทเรียนออนไลนที่ 5 เร่ือง ไฟปา และหมอกควัน 1. ก 2. ข 3. ค 4. ง 5. ง

408 408 เอกสารอ้างองิ สำนักงำน กศน. สำนักงำนปลัดกระทรวงศึกษำธกิ ำร // หนังสือเรียนสำระควำมรพู้ ืน้ ฐำน รำยวชิ ำภำษำอังกฤษพื้นฐำน (พต11001) ,2555 // เอกสำรทำงวชิ ำกำรลำดบั ที่ 4/2555 สำนกั งำน กศน. สำนักงำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธกิ ำร // หนังสอื เรียนสำระกำรพฒั นำสังคม รำยวชิ ำสังคมศึกษำ(สค11002) ,2560 // เอกสำรทำงวชิ ำกำรลำดบั ที่ 35/2557 สำนักงำน กศน. สำนกั งำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร // หนงั สือเรียนสำระกำรพฒั นำสงั คม รำยวชิ ำศำสนำและหน้ำท่พี ลเมอื ง(สค11002) ,2560 // เอกสำรทำงวชิ ำกำรลำดบั ท่ี 41/2557 สำนกั งำน กศน. สำนกั งำนปลัดกระทรวงศึกษำธกิ ำร // หนังสือเรยี นสำระกำรพัฒนำสงั คม รำยวชิ ำกำรพฒั นำตนเอง ชมุ ชน สงั คม(สค11003) ,2560 // เอกสำรทำงวชิ ำกำรลำดับที่ 34/2554 สำนักงำน กศน. สำนกั งำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร // ชุดวชิ ำกำรเรียนรสู้ ู้ภัยธรรมชำติ (สค12022) ,2559 // เอกสำรทำงวชิ ำกำรลำดับที่ 25/2559 บริษัท ซัมธิงค์ ทู รดี จำกัด // หนงั สือเรยี นสำระควำมรพู้ น้ื ฐำน รำยวิชำภำษำอังกฤษอำ่ น-เขยี น เบ้ืองต้น(พต12001) ,2558//

409 409 รายช่ือคณะผจู้ ดั ทาเอกสารคมู่ ือแนวทางการจดั การเรยี นรู้ออนไลน์ ระดับประถมศึกษา 1. คณะกรรมการทีป่ รกึ ษา ประกอบด้วย 1.1 นำยสมเจตน์ สวำศรี ผอ.สำนกั งำน กศน.จงั หวัดนครปฐม 1.2 นำยสรุ ยิ ัญ มจี ันทร์ ผ้อู ำนวยกำร กศน.อำเภอเมืองนครปฐม 1.3 นำยพรี ฉัตร อนวุ งศ์ ผูอ้ ำนวยกำร กศน.อำเภอกำแพงแสน 1.4 นำงรัชนี คงฤทธ์ิ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอนครชยั ศรี 1.5 นำงจิดำภำ บัวทอง ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอดอนตูม 1.6 นำยสมมำตร คงช่ืนสิน ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอสำมพรำน 1.7 นำงเยำวรักษ์ บุญจนั ทร์ ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอพทุ ธมณฑล 2. คณ ะกรรมการจัดทาสื่อบทเรียนออนไลน์ ระดับประถมศึกษ า (แผนการพบกลุ่ม, แผนการพบกลุ่มรายสัปดาห์, แผนการจัดการเรียนรู้รายสัปดาห์, บทเรียนออนไลน์ 1-5 ) ประกอบดว้ ย 2.1 นำยสุรยิ ัญ มจี นั ทร์ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอเมอื งนครปฐม 2.2 นำยพีรฉัตร อนุวงศ์ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอกำแพงแสน 2.3 นำงรชั นี คงฤทธิ์ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอนครชัยศรี 2.4 นำงจดิ ำภำ บัวทอง ผูอ้ ำนวยกำร กศน.อำเภอดอนตูม 2.5 นำยสมมำตร คงชนื่ สนิ ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอสำมพรำน 2.6 นำงเยำวรักษ์ บุญจนั ทร์ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอพุทธมณฑล 2.7 นำงวจิ ติ รำ บญุ ประเสรฐิ ครูชำนำญกำรพเิ ศษ 2.8 นำงสำวอรุณวรรณ แสงทอง ครชู ำนำญกำร 2.9 นำงสำวจนั ทะนิตย์ บรู พำ ครอู ำสำสมัครฯ 2.10 นำงรินนำ อนุภำษ ครอู ำสำสมคั รฯ 2.11 นำงสำวศศยิ ำพชั ญ์ อนิ ทร์กรงุ เกำ่ ครู อำสำสมคั รฯ 2.12 นำงสำวพรทพิ ย์ ฤทธิร่งุ เรือง ครอู ำสำสมคั รฯ 2.13 นำงสำวขนิษฐำ โพธิท์ อง ครู กศน.ตำบล 2.14 นำยณรงค์ ขวญั เพม่ิ พร ครู กศน.ตำบล 2.15 นำยกิตตพิ นั ธ์ ก้ำนขวำ ครู กศน.ตำบล 2.16 นำยณัชพล ศรีพฒั นพร ครู กศน.ตำบล

410 410 2.17 นำยเมธำ ประชุมพันธ์ุ ครู กศน.ตำบล 2.18 นำงอนงค์ ท่ังทอง ครู กศน.ตำบล 2.19 นำงสำวสจุ รรยำ รกั พงไทย ครผู สู้ อนคนพิกำร 2.20 นำยทศพร ชำวสวนงำม ครผู สู้ อนคนพิกำร 2.21 นำงสำวกฤษณำ จำ่ หมนื่ ปรำบนคร ครูผ้สู อนคนพกิ ำร 2.22 นำงสำวพรนภำ นำมพรม ครผู สู้ อนคนพกิ ำร 2.23 นำยปัณณธร รผุ กั ชี ครูผู้สอนคนพกิ ำร 2.24 นำยอนุรักษ์ พินจิ กำร ครูผสู้ อนคนพิกำร 3. คณะกรรมการบรรณาธิการ ประกอบด้วย 3.1 นำยพรี ฉัตร อนวุ งศ์ ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอกำแพงแสน 3.2 นำงสำวถำวร ศิลปศร ขำ้ รำชกำรครู 3.3 นำงสำวอรพรรณ ขนั แก้ว นักวชิ ำกำรศกึ ษำปฏบิ ัตกิ ำร 3.4 นำงสำวขนษิ ฐำ โพธิท์ อง ครู กศน.ตำบล 3.5 นำงสำวเกศสุดำ ขำวขำ ครู กศน.ตำบล 4. คณะทางานจดั พมิ พ์ตน้ ฉบับและจดั ทารปู เล่ม ประกอบด้วย 4.1 ว่ำทรี่ อ้ ยตรหี ญิงวศิ ณี กระแสโท ขำ้ รำชกำร ครู 4.2 นำงสำวอรพรรณ ขนั แกว้ นักวชิ ำกำรศกึ ษำปฏิบตั ิกำร 4.3 นำงสำวปณั ณธร พรหมมณี นกั วชิ ำกำรศกึ ษำ 4.4 นำงศศิมณฑ์ จุ้ยจิตต์ นกั วชิ ำกำรศกึ ษำ 4.5 นำงสำวศศยิ ำพัชญ์ อนิ ทร์กรงุ เกำ่ ครู อำสำสมคั รฯ 4.6 นำยฐิตริ ตั น์ บญุ ทพิ ย์ เจำ้ หนำ้ ที่บันทกึ ข้อมูล