51 บทที่ 6 เมื่อกา้ วเขา้ มาในเรือนแลว้ นาวาเอกธงทิวกต็ รงเขา้ ไปจบั มือคู่ชีวติ หวั ใจของสิธารหล่นวูบราวกบั พลดั ตกลงเหว ใจคอสนั่ โดยไม่ทราบสาเหตุ “ มีเรื่องอะไรคะคุณ? “ คุณสิรียงั งุนงงอยู่ “ มีข่าวไม่สู้ดี ฉันตอ้ งวิทยุเตือนกองเรือ “ เม่ือเห็นสีหน้าของภรรยาซีดเผือดดว้ ยความตกใจ จึงรีบ ปลอบโยน “ ไม่เป็นไร ฉนั จะรีบกลบั เร่ืองมนั ด่วนท่ีสุด ! ถา้ รอถึงพรุ่งน้ีอาจจะไม่ทนั การ “ สรุปส้ันๆแลว้ จึง หนั ไปสง่ั บุตรสาว “ ถา้ ไม่ใช่พอ่ ไม่ใช่ลุงสน อยา่ เปิ ดประตูให้นะลูก “ สั่งเสียเสร็จก็เดินเขา้ ไปเปล่ียนเส้ือผา้ สองแม่ลูกเดินตามดว้ ยอาการละลา้ ละลงั จบั ตน้ ชนปลายไม่ถูก “ หนูจะเดินไปตามลุงสนที่ทา้ ยสวน...มาพายเรือใหค้ ุณพอ่ นะคะ “ สิธารออกปากดว้ ยความห่วงใยบิดา “ ไมต่ อ้ งลูก... พอ่ ไปเองได้ ! “ น้าเสียงเด็ดเด่ียวหนกั แน่น “ ง้นั หนูพายไปเป็นเพ่อื นคุณพอ่ นะคะ...” บุตรสาวพยายามขอร้อง “ ย่งิ ไม่ไดเ้ ด็ดขาด ! “ ผูเ้ ป็ นบิดาหนั มาทางแม่ลูกที่ยืนทาอะไรไม่ถูกอยขู่ า้ งๆประตู “ พ่อไปราชการ หนูอยดู่ ูแลแม่และคุณยาย นนั่ คือช่วยพอ่ เตม็ ท่ีแลว้ ..ลูก ไปนอนกนั ซะ กวา่ พอ่ จะกลบั มากค็ งใกลส้ วา่ ง “ ไดย้ ินเสียงฝี เทา้ ของสามีกา้ วลงบนั ไดไปอยา่ งรีบร้อน คุณสิรีนง่ั ซึมอยูบ่ นยกพ้ืน สิธารจึงลงนง่ั คุกเข่า จบั มือมารดา “ แม่...เขา้ ไปนอนพกั เถอะคะ่ “ “ ใครจะไปหลบั ลง? “ เสียงถอนหายใจตามหลงั มา “ ง้นั หนูขนที่นอนมากางมุง้ ตรงน้ีดีม้ยั คะ? คุณพอ่ กลบั มาจะไดร้ ู้...” คุณสิรีพดู ไมอ่ อกบอกไม่ถูก ไดแ้ ต่พยกั หนา้ หงึกๆ ......หะเบส..สมอพลนั ออกสนั ดอนไป ลดั ไปเกาะสีชงั จนกระทงั่ กระโจมไฟ เท่ียวหาขา้ ศึกมิไดน้ ึกจะกลบั มาใน ถึงตาย..ตายไป..ตายใหแ้ ก่ชาติของเรา พวกเราทุกลาจาเช่นดอกประดู่ วนั ไหนวนั ดีบานคลี่พร้อมอยู่ วนั ไหนร่วงโรยดอกกโ็ ปรยตกมาพรู ทหารเรือเราจงดูตายเป็นหมู่เพ่อื ชาติไทย...... แลว้ คืนน้นั ก็ผา่ นไปจนกระทง่ั ถึงรุ่งเชา้ ยงั ไม่มีวแ่ี ววของผูเ้ ป็ นหวั หนา้ ครอบครัว แม่ลูกช่วยกนั เก็บท่ี หลบั ท่ีนอนหมอนมุง้ ดว้ ยความกระวนกระวายใจท้งั คู่ ก็พอดีคุณยายเดินออกมาพลางเอ่ยถามดว้ ยความแปลกใจ “ มีอะไรกนั รึ? ถึงตอ้ งมานอนเฝ้าประตู “
52 คุณสิรีไมพ่ ดู ไมจ่ า ตรงเขา้ ประคองมารดาพาไปลา้ งหนา้ ลา้ งตาบว้ นปากท่ีนอกชานซ่ึงมีโอ่งใหญ่ต้งั อยู่ ส่วนสิธารเอาเครื่องนอนไปเกบ็ เขา้ ที่ เสียงเคาะประตูเรือนทาใหห้ ญิงสาวยมิ้ ออกดว้ ยคิดวา่ เป็นบิดา จึงรีบเดินไปเอย่ ถามเช่นเคย “ ใครคะ? “ “ ผมเองครับ “ เสียงลุงสนต่างหาก สิธารใจหายวาบ พอเปิ ดประตูก็เห็นลุงสนหน้าต่ืนนง่ั แปะลง อยา่ งหมดแรง ผา้ ขาวมา้ ยงั พาดอยทู่ ่ีไหล่ “ คุณพอ่ เป็ นอะไรลุง ? “ หญิงสาวถามพรวดออกไปทนั ทีดว้ ยความที่ใจจรดจ่ออยแู่ ต่บิดา ในขณะที่ คุณสิรีพยงุ ทา่ นเจา้ ของเรือนข้ึนไปนงั่ บนยกพ้นื แลว้ ก็กรากเขา้ ไปใกลบ้ ุตรสาวเพ่ือฟังข่าวคราว “ ผมกาลงั มาเรียนคุณผชู้ ายวา่ ญ่ีป่ ุนข้ึนต้งั แตก่ ่อนยามสามเมื่อคืน ครับ “ “ อะไรนะ? “ สิธารลืมตวั ตะโกนถามดว้ ยความตกใจสุดขีด “ ลุงสนพดู ใหม.่ .ซิจะ๊ ..” เมื่อลุงสนย้าประโยคเดิม หญิงสาวหันไปก็พบมารดายืนเซจึงรีบถลาเข้าไปประคองรับไว้ ปากก็ ปลอบโยนออกไปเทา่ ที่จะนึกได้ “ แม่คะ.. ทาใจดีๆไวค้ ่ะ ลุงสนเขา้ มาในเรือนเถอะจะ้ แลว้ ช่วยปิ ดประตูดว้ ย “ เธอหนั ไปหยบิ เกลด็ พิมเสนมาใส่อุง้ มือ แลว้ ใชเ้ ล็บขย้ๆี เพ่ือให้ออกกลิ่น จากน้นั จึงเอาไปรอใตจ้ มูกมารดา ส่วน ทา่ นเจา้ ของเรือนน้นั นง่ั งงอยอู่ ยา่ งไม่รู้หนเหนือหนใตว้ า่ เกิดอะไรข้ึนกบั ลูกหลาน... “ ลุงสนคอ่ ยๆเล่าไปนะจะ๊ ไม่ตอ้ งรีบร้อน แม่กบั คุณยายจะไดต้ ้งั ตวั ติด “ คนพูดเองกพ็ ยายามต้งั สติ “ คือ..อา้ ..เรือเล็กหายไปหน่ึงลา ขอรับ กระผมเลยเอาอีกลาออกตามหา พอไปถึงกลางคลองก็เจอเรือ ตารวจเรือทหารสั่งให้ทุกคนกลับบ้านแล้วก็ห้ามออกไปไหน ให้รอฟังประกาศของรัฐบาลจากวิทยุกรม โฆษณาการ ซ่ึงจะคอยแจง้ ขา่ วเป็นระยะๆ ขอรับ “ คนพดู เหลียวมองหาท่านผเู้ ป็นทายาทเรือนคุณป่ ู “ คุณผชู้ ายล่ะครับ ? “ คาถามน้ีทาใหส้ ิธารตอ้ งหนั ไปมองหนา้ มารดาซ่ึงขาวซีดราวกบั กระดาษ “ กเ็ รือลาท่ีหายไปน่ะจะ้ ...” ถึงนาทีน้ีเธอตอ้ งเขม้ แข็งเพ่ือเป็ นหลกั ของครอบครัวแทนบิดา “ คุณพ่อ เอาออกไปเม่ือคืนน้ีกลางดึก จาเป็นเร่งด่วนตอ้ งไปส่งข่าวท่ีห้องวทิ ยุในกรมฯ ท่านกะวา่ จะกลบั มาช่วงใกลร้ ุ่ง..“ เสียงของสิธารขาดหายไปดว้ ยความห่วงใยบิดา ก็พอดีมีเสียงดงั โครมครามข้ึนบนั ไดมา “ คุณหนูครับ คุณหนู...” เมื่อลุงสนเปิ ดประตูก็เห็นเจตน์หน้าตาเล่ิกล่ัก วื่งจนตวั หอบส่งเสียง ละล่าละลกั “ คุณลุงใหม้ าเชิญคุณหนูไปพบ มีเรื่องด่วนมากเกี่ยวกบั คุณธงทิวครับผม “ สิธารหนั ไปทางมารดาก่อนที่จะส่งั การตอ่
53 “ ลุงสนอยเู่ ป็ นเพ่ือนแม่กบั คุณยายก่อนนะจ๊ะ ช่วยแม่หุงขา้ วเลยก็ดี ทากบั ไวส้ องสามอย่างสาหรับใส่ บาตรดว้ ย ฉนั ไปไม่นานเดี๋ยวจะกลบั มาช่วยจะ้ “ หญิงสาวลงบนั ไดไปแลว้ กร็ ีบคร่ึงวง่ิ คร่ึงเดินตามเจตน์ไปทางบา้ นคุง้ กาเหวา่ ของคุณชอบ ท่านครูรออยู่ แลว้ .. รับไหวศ้ ิษยด์ ว้ ยสีหนา้ ท่ีผดิ แผกไปจากที่เธอเคยเห็น สาแดงถึงความหวน่ั ใจระคนกบั ความวติ กกงั วล “ เมื่อคืนลุงเล่าเรื่องความเคลื่อนไหวที่สมาคมญี่ป่ ุนแถวปากคลองให้คุณพอ่ ของหนูฟัง คุณธงทิวเลย ห่วงกองเรือในความรับผดิ ชอบ รีบพายขา้ มไปท่ีกรมฯเพ่ือวทิ ยแุ จง้ เตือน ไม่รู้จะทนั การหรือเปล่า...” ผเู้ ป็ นบิดา ของชลพทั ธ์กล่าวตอ่ “ ลุงรู้ขา่ วญี่ป่ ุนข้ึนจากเจตน์ท่ีเอาเรือขา้ มไปฝ่ังโนน้ เพ่ือซ้ือปาท่องโก๋กบั เตา้ ฮวยใหป้ ้าแจ่ม เจตน์กระหืดกระหอบกลบั มาเล่าวา่ เรือตารวจที่ขวางอยูก่ ลางคลองสั่งให้หนั หวั เรือกลบั ลุงจึงรีบเปิ ดวิทยุของ กรมโฆษณาการก็ไดย้ นิ แต่ประกาศด่วนขอให้ประชาชนอยใู่ นความสงบอยา่ ออกนอกเคหสถาน แต่ชลพทั ธ์ไม่ ฟังเสียง อยากไปสืบสาวราวเร่ืองดว้ ยตวั เองเพราะรู้ภาษาญ่ีป่ ุน เขา้ ทานองร้อนวิชายงั ไงล่ะลูก น่ีเอาเรือพาย ออกไปแลว้ เผอื่ จะไดข้ ่าวเพม่ิ เติม ลุงประเมินวา่ คุณพอ่ ของหนูคงจะถูกควบคุมตวั อยทู่ ่ีกรมฯแลว้ “ ท่านผเู้ ป็ นครู มองหนา้ ศิษยด์ ว้ ยความสงสาร “ หนูเป็ นลูกทหารกลา้ ตอ้ งทาใจให้เขม้ แข็งเขา้ ไว้ ที่สาคญั ที่สุดในตอนน้ีก็คือ คุณยายกบั แม่ ค่อยๆเล่าค่อยๆปลอบเหมือนสายน้าที่ไหลเอ่ือยๆเร่ือยๆเยน็ ๆอยา่ งช่ือของหนูนน่ั แหละ อะไรที่ยงั ไม่แน่ใจก็อย่าเพ่ิงด่วนสรุป คนรับฟังจะตกอกตกใจไปเปล่าๆปล้ีๆ คุณพ่อของหนูเป็ นถึงนายทหารช้นั ผูใ้ หญ่ ไม่ถูกฆ่าถูกแกงกนั ง่ายๆหรอกลูก ลุงไม่ใช่ทหารยงั คิดออกเลยวา่ ตอ้ งเก็บตวั นายทหารระดบั ผบู้ งั คบั การเอาไว้ เพ่อื กากบั ดูแลและสง่ั การทหารระดบั ล่าง ลุงมนั ไม่ดีเอง...ส่งข่าวชา้ ไป...” เจา้ ของบา้ นหนั มาตาหนิตวั เอง “ อะไรจะเกิดมนั ก็ตอ้ งเกิดคะ่ คุณลุง “ คนพูดๆปลอบใจตวั เองไปดว้ ย “ หนูจาคาลุงไวใ้ ห้ดีนะ... “ คุณชอบหันมากาชบั ศิษย์ “ ไม่ว่าไทย ไม่ว่าญ่ีป่ ุน ถ้ามาถามหนูว่ารู้ ภาษาญี่ป่ ุนม้ยั ...หนูจะตอ้ งรีบปฏิเสธทนั ทีวา่ ไม่รู้ และนบั จากวนั น้ีเป็ นตน้ ไปหนูตอ้ งเปลี่ยนไปใส่เส้ือผา้ สีทึมๆ เขา้ ไว้ สีกรมท่าบา้ ง สีดาบา้ ง อยา่ ให้สะดุดตาทหารญ่ีป่ ุน เพราะหนูยงั สาวอยู.่ ..ลุงเป็ นห่วง และจาเป็ นตอ้ งเตือน แทนคุณพอ่ ของหนู ไม่จาเป็นอยา่ พายเรือออกไปไหนต่อไหน เคราะห์หามยามร้ายอาจจะไปเจอกบั ทหารญ่ีป่ ุน เขา้ พวกน้ีเขา้ สู่สงครามมาพกั ใหญ่ มีความกดดนั ทางเพศสูง หนูอยา่ ไดป้ ระมาทเป็นอนั ขาด! “ สิธารกม้ ศีรษะนอ้ มตวั ลงไหวผ้ ทู้ ี่เป็นท้งั ครูและเปรียบเสมือนญาติผใู้ หญ่ท่ีมีเมตตาต่อเธอเสมอมา “ ขอบพระคุณเป็ นอยา่ งสูงค่ะท่ีกรุณาเตือนสติแทนคุณพ่อ แลว้ คุณลุงล่ะคะ? “ ต่างฝ่ ายต่างห่วงใยซ่ึง กนั และกนั “ ทางการก็รู้วา่ ในเมืองไทยมีคุณลุงกบั ชลพทั ธ์ท่ีเชี่ยวชาญภาษาญ่ีป่ ุน...”
54 “ ลุงทาใจแลว้ ...และถือคติโบราณท่ีวา่ ‘ มีความรู้อยูก่ บั ตวั กลวั อะไร ชีวิตไม่ปลดปลงคงไดด้ ี ‘ ยิ่งถา้ เป็ นการทาเพ่ือรับใชช้ าติ สนองคุณแผ่นดินเกิดดว้ ยแลว้ ลุงก็พร้อมและเต็มใจเสมอ อีกอย่าง.. หากลุงกบั ชล พทั ธ์ถูกเรียกตวั ไปเป็ นล่าม ก็อาจจะปะเหมาะเคราะห์ดีไดพ้ บกบั คุณพ่อของหนู...ก็เป็ นไปได้ “ ผูท้ ่ีไดร้ ับการ ขนานนามวา่ ‘ทา่ นครู’ ยมิ้ นอ้ ยๆอยา่ งกาลงั ใชค้ วามคิด “ วินาทีแรกท่ีรู้ข่าวญ่ีป่ ุนข้ึน มนั ก็ตอ้ งตกใจเป็ นธรรมดา แตเ่ มื่อพยายามต้งั สติเพ่อื ใหเ้ กิดปัญญาไตร่ตรองคาดคะเนสถานการณ์ท่ีใกลจ้ ะมาถึงตวั ลุงจึงเกิดความคิดแยบยล ท่ีอยากบอกใหห้ นูรับรู้ไวด้ ว้ ย จะไดใ้ จช้ืนข้ึน..” ผูอ้ าวุโสแยม้ พรายอยา่ งมีช้นั เชิง “ ในเม่ือรัฐบาลไม่มีใครอ่ืน ใหเ้ รียกใชไ้ ดน้ อกจากลุงกบั ชลพทั ธ์ ลุงก็ยอ่ มถือไพเ่ หนือกวา่ อยใู่ นมือ แผนของลุงคือขอต้งั เป็ นคณะล่ามและผู้ ประสานงานกบั กองทพั ญี่ป่ ุน และจาเป็ นตอ้ งระบุตวั นายทหารผูใ้ หญ่ที่จะมาร่วมงานดว้ ยคือคุณพ่อของหนู นน่ั เอง มีเหตุผลรองรับไวพ้ ร้อมสรรพ เน่ืองจากกลางดึกเม่ือคืน..คุณพอ่ ของหนูเป็ นนายทหารระดบั สูงคนแรก ท่ีต้องเผชิญหน้าอย่างองอาจกล้าหาญกับกองกาลังของทหารญ่ีป่ ุน จึงรู้สถานการณ์มาต้ังแต่ต้น ย่อม ประสานงานกบั ฝ่ ายญ่ีป่ ุนไดอ้ ยา่ งทนั เกม รู้เขารู้เรา ที่สาคญั ก็คือรักษาผลประโยชน์ให้กบั ฝ่ ายเรามากที่สุด ลุง แน่ใจวา่ ทางรัฐบาลไม่มีทางเลือกอ่ืน คงตอ้ งยอมรับเง่ือนไขเดียวของลุงในการรับงานน้ี “ “ ถ้าเป็ นไปได้เช่นน้ัน ท้งั หนู แม่ และคุณยาย ก็คงสบายใจหายห่วงไปได้เปลาะหน่ึงค่ะ กราบ ขอบพระคุณคุณลุงอีกคร้ังที่กรุณาคิดหาวิธีให้ไดอ้ ยใู่ กลช้ ิด..ไดร้ ่วมงานกบั คุณพ่อค่ะ “ ผูเ้ ป็ นศิษยเ์ งยหนา้ ข้ึน จากการกม้ ลงนอ้ มไหวท้ า่ นครูดว้ ยความต้ืนตนั ใจจนน้าตาคลอ “ ถา้ ลุงกบั ชลพทั ธ์ตอ้ งไปทางานที่ฝั่งโนน้ ฝากหนูช่วยแวะมาดูป้าแจม่ บา้ งนะลูก นี่คงใจสัน่ ไม่นอ้ ย “ “ ดว้ ยความยินดีค่ะ แต่ถา้ คุณลุงไดพ้ บคุณพ่อ หนูฝากเรียนวา่ ที่บา้ นปลอดภยั ดี คุณพ่อกบั คุณลุงพะวง อยแู่ ต่ขา้ งหนา้ นะคะ ไมต่ อ้ งห่วงขา้ งหลงั เดินหนา้ เตม็ ตวั ไปเลยแบบทหารเรือไงคะ “ หญิงสาวต้งั ท่าจะลุกข้ึน แต่ท่านผูร้ ู้หลากหลายภาษารีบทามือห้ามเอาไวก้ ่อน “ ลุงไดย้ นิ พวกญี่ป่ ุนที่ สมาคมแถวปากคลองพูดถึงอู่ต่อเรือ ละแวกน้ีกม็ ีอยแู่ ห่งเดียวคืออู่สวนนอกท่ีอยูต่ ิดกบั ลาประโดงใกลเ้ รือนคุณป่ ู ของหนูนนั่ แหละ ท่ีลุงกงั วลก็คือถา้ ญี่ป่ ุนเลือกใชอ้ ู่ ที่วา่ น้ีดว้ ยเหตุผลความคล่องตวั ในการล่องเรือลาเลียงลดเล้ียว เค้ียวคดไปตามแม่น้าลาคลองอย่างสะดวกโยธิน.. ล่ะก็ เรือนริมน้าของคุณยายจะอยู่ในรัศมีจุดยุทธศาสตร์เขต ฐานทหารญี่ป่ ุนซ่ึงอาจจะถูกโจมตีทางอากาศได้ อนั ตรายท่ีใกลต้ วั กวา่ ก็คือ..นายทหารญี่ป่ ุนผคู้ วบคุมฐานจะออก เดินสารวจตรวจตราอาณาบริเวณสามสวนซ่ึงรวมท้งั บางสวนกลางยา่ นของเราดว้ ย รวมท้งั การลาดตระเวนทาง เรือมาข้ึนท่ีท่าน้าต่างๆ “ ท่านครูจอ้ งหนา้ ศิษยเ์ อกอยา่ งเป็ นห่วงเป็ นใย “ ขอให้หนูท่องจาเอาไวต้ ลอดเวลาว่า อยา่ ไดแ้ สดงปฏิกิริยาใดๆที่จะทาให้พวกเขาโกรธเคืองเป็ นอนั ขาดนะลูก หนูเป็ นหญิงสาว..น่าเส้ียวไส้..น่ากลวั
55 เหลือเกิน..ลุงไมอ่ ยากจะนึกภาพตอ่ .. ฉะน้นั เล่ียงไดใ้ ห้รีบเลี่ยง หลบไดใ้ ห้รีบหลบ หากเขาถามอะไร หนูก็แกลง้ ทามือทาไมส้ ่งภาษาใบอ้ อกไปใหเ้ ขาเห็นวา่ เราโง่ ไม่รู้ภาษา อยา่ ไดเ้ ผลอไผลโพล่งตอบล่ะ..ยงุ่ แน่ๆ ! จาไวใ้ ห้ดี นะลูก ‘ น้าข่นุ อยใู่ น น้าใสอยนู่ อก ‘ ถา้ คิดจะโกรธกข็ อใหร้ ีบย้งั เอาไว.้ ..นึกถึงอนั ตรายที่อาจจะส่งผลถึงคุณพ่อ ซ่ึงในขณะน้ีอยู่ในความควบคุมของกองทพั ญี่ป่ ุน เดี๋ยวชลพทั ธ์กลบั มา..สองพ่อลูกก็ต้องเตรียมตวั กนั แล้ว ทางการคงจะส่งเรือเร็วมารับแน่ๆ ลุงถึงตอ้ งรีบเรียกหนูมาส่งั ความไวต้ ้งั แต่เชา้ หนูกลบั ไปเถอะ...ป่ านน้ีท้งั คุณ ยายและแม่คงจะนง่ั กนั ไม่ติดแลว้ ล่ะ ถา้ คุณสิรีจะฝากเส้ือผา้ ไปใหค้ ุณธงทิวก็รีบๆเลยนะลูก ลุงฝากบอกดว้ ย “ หญิงสาวกราบลาท่านครูแลว้ ก็รีบเดินกลบั ข้ึนเรือนทนั ไดย้ ินเสียงวิทยกุ รมโฆษณาการประกาศขอร้อง ใหช้ าวไทยทุกคนอยา่ ไดต้ ่ืนตระหนก ปิ ดปากใหส้ นิท อยา่ ไดจ้ บั กลุ่มวิจารณ์ใดๆท้งั สิ้น ขอใหอ้ ยูก่ บั บา้ นอยา่ ง สงบ ท่านเจา้ ของเรือนกบั คุณสิรีนงั่ เงี่ยหูสดบั ตรับฟังอยูอ่ ย่างเงียบๆ เม่ือจบข่าวด่วนช่วงแรกแล้ว สิธารจึง ถ่ายทอดความนยั ที่รับฟังมาจากคุณชอบใหผ้ มู้ ีพระคุณท้งั สองไดร้ ับทราบ ระหวา่ งน้นั ลุงสนยกถาดขา้ วตม้ พร้อม เครื่องปรุงมาวางลงตรงหนา้ หญิงสาว “ หนูรับขา้ วตม้ ก่อนเถอะลูกเด๋ียวจะเยน็ ซะหมด ลุงสนอุตส่าห์ต้งั ใจปรุง ใส่ท้งั ขิง ตน้ หอม ผกั ชี เน้ือ ปลาก็สดดี อร่อยใชไ้ ด.้ ..” วรรคหลงั หนั ไปทาง ‘จงโพ่’ ที่นง่ั พบั เพียบอยู่ไม่ห่าง “ แม่กบั คุณยายรองทอ้ งไป บา้ งแลว้ เหลือแต่หนู ปูพ้ืนกระเพาะซะหน่อยเถอะลูก น้าย่อยจะไดไ้ ม่ไซท้ อ้ ง แม่จะรีบไปจดั เส้ือผา้ ให้คุณพ่อ ก่อน...” เสียงแหบแห้งดว้ ยความละเห่ียใจ แต่ก็พยายามรักษาหนา้ ที่ของภรรยาที่ดีแมว้ า่ จะตอ้ งพลดั พรากจาก สามีอีกคร้ังอยา่ งกระทนั หนั ก็ตาม สิธารจดั การขา้ วตม้ ไปได้แค่คร่ึงชาม ไดย้ ินเสียงเรียกจากใตร้ ะเบียง จึงลุกข้ึนเดินไปดูก็เห็นชลพทั ธ์ หนา้ ตาเศร้าหมองแหงนหนา้ รออยู่ เธออดสงสารไม่ได้ จึงส่งเสียงเรียก “ อยขู่ า้ งล่างทาไม? ข้ึนมาเถอะ...” ชลพทั ธ์คลานเขา้ ไปใกลๆ้ คุณยายและคุณสิรีท่ีกาลงั จดั เส้ือผา้ ให้สามีพลางออกปาก “ เกรงใจคุณชอบ ไม่กลา้ ฝากอะไรไปมาก จะพะรุงพะรังเปล่าๆ มีแคเ่ ส้ือคอกลม กางเกงแพร กางเกงขาส้นั เส้ือลาลอง ก็เท่าน้นั จะ้ ส่วนเครื่องแบบชุดปกติมีสารองไวท้ ่ีบา้ นพกั นายทหารฝั่งโน้น ฝากขอบพระคุณคุณพ่อด้วยนะจ๊ะ อากาลงั ภาวนาให้ทางญ่ีป่ ุนอนุญาตใหท้ ่านครูกลบั มาพกั ไดเ้ ป็ นคร้ังคราว เผ่ือคุณอาผชู้ ายจะฝากจดหมายมาที่บา้ นบา้ ง จะ้ “ คุณสิรียมิ้ นอ้ ยๆขณะส่งถุงทะเลใหช้ ายหนุ่มเพ่อื นสนิทของบุตรสาว
56 “ ไม่เป็ นไรมิไดค้ รับ คุณอาผูห้ ญิง ผมยินดีรับใช้เสมอ คุณพ่อเองก็เต็มใจอยูแ่ ล้ว ขอให้ได้ทางาน ร่วมกบั คุณอาผูช้ ายเท่าน้นั เป็ นพอครับ ผมเองก็ตอ้ งรีบกลบั ไปจดั เส้ือผา้ และหนงั สือคู่มือคาศพั ทท์ ่ีคุณพอ่ เรียบ เรียงไวใ้ ชใ้ นการแปลงานสารพดั ภาษา คงตอ้ งเอาไปดว้ ยท้งั หมดครับ สิธารกม็ ีเหมือนกนั อีกชุดท่ีคุณพอ่ ใหไ้ วใ้ ช้ แปลงานที่บา้ น ครับ “ หญิงสาวเดินไปส่งหนุ่มบางสวนกลางคู่หูถึงบนั ไดบา้ นคุง้ กาเหวา่ ของคุณชอบ ป้าแจ่มนงั่ หน้าเหลือ สองนิ้วอยขู่ า้ งๆเจตนซ์ ่ึงกห็ นั รีหนั ขวางทาอะไรไม่ถูกเหมือนกนั “ โชคดีนะ ชลพทั ธ์.. เธอกาลงั ทางานเพื่อประเทศชาติเหมือนกบั คุณลุงและคุณพ่อ คราวน้ีคงไดใ้ ช้ ภาษาสนุกแน่ น่าอิจฉาดว้ ยซ้าไป เธอรีบข้ึนไปเถอะ คุณลุงคงรออยู่ ฉนั จะนง่ั คุยกบั ป้าแจ่มสักพกั แกจะไดไ้ ม่ ใจเสีย ยงั ไงก็แอบแวบ่ มาส่งข่าวบา้ งนะ ชลพทั ธ์...” เอย่ ลาส้นั ๆเพราะไม่อยากใหเ้ พือ่ นชายอาลยั อาวรณ์ เม่ือชลพทั ธ์จาใจกา้ วข้ึนบนั ไดไปแลว้ หญิงสาวก็เดินไปที่หนา้ ห้องป้าแจ่มซ่ึงมีโตะ๊ เต้ียๆแต่กวา้ งขวาง ไวส้ าหรับนง่ั ทากบั ขา้ วไดอ้ ยา่ งสะดวกสบาย มีเครื่องครัวจดั วางอยอู่ ยา่ งเป็นระเบียบ ผเู้ ป็นศิษยข์ องท่านเจา้ ของ บา้ นทรุดตวั ลงขา้ งๆแม่ครัวเก่าแก่ พลางพดู ปลอบใจ “ ป้าแจ่มไมต่ อ้ งกลวั นะจะ๊ เราอยทู่ างน้ีก็เกาะเก่ียวกนั ไว้ ดูแลกนั ไปตามสภาพ หนูกะวา่ จะใหล้ ุงสนยา้ ย มานอนท่ีหอ้ งขา้ งล่างเรือนคุณยาย จะไดอ้ ุ่นใจเพราะท้งั เรือนมีกนั แต่ผูห้ ญิง เลยจะขอแรงเจตน์ไปช่วยลุงสนขน ขา้ ว ถ่าน ฟื น และ ส่ิงของท่ีจาเป็ นตอ้ งใชอ้ ่ืนๆไปรวมไวท้ ี่ห้องเก็บของใตถ้ ุนเรือน ป้าแจ่มขาดเหลืออะไรก็ให้ เจตน์ไปเอาไดน้ ะจ๊ะ หากเกิดเหตุร้ายข้ึนจะไดร้ ้องเรียกลุงสนไดท้ นั ท่วงที ไม่เหมือนอยทู่ า้ ยสวนตอ้ งวง่ิ ไปตาม ซ่ึงก็คงจะไม่ทนั การ เหตุผลอีกอย่างก็คือ..เกิดทหารญ่ีป่ ุนเดินตรวจตราไปเจอแกอยู่ลาพงั คนเดียว จะเส่ียง อนั ตรายเกินไปถา้ พูดกนั ไม่รู้เร่ือง...” “ คุณหนูคิดรอบคอบดีแลว้ ค่ะ ป้าก็ค่อยโล่งอกข้ึน รอส่งคุณท่านกบั คุณชลพทั ธ์ก่อน แลว้ ป้าจะเดินไป เยยี่ มคุณยายกบั คุณแมน่ ะคะ “ คนพูดรู้สึกอุ่นใจที่เพื่อนบา้ นผเู้ มตตาคอยหยบิ ยน่ื ความช่วยเหลือใหม้ าโดยตลอด เสียงเคร่ืองยนตเ์ รือดงั ใกลเ้ ขา้ มายงั ท่าน้าบา้ นคุง้ กาเหวา่ หญิงสาวจึงรีบผละออกจากที่นนั่ เดินหลบไป ทางดา้ นหลงั แลว้ เลาะเลียบลาประโดงกลบั ไปตามทางเดินเลก็ ๆท่ีนาไปสู่บริเวณช้นั ล่างของเรือนริมน้า “ ไดค้ วามวา่ ยงั ไงบา้ งลูก ? “ คุณสิรีซ่ึงใจคอไม่อยกู่ บั เน้ือกบั ตวั เอ่ยถามในทนั ทีที่บุตรสาวมาถึง “ หนูส่งเขาข้ึนบา้ นแลว้ เลยนงั่ ปลอบป้าแจม่ ครู่เดียวกไ็ ดย้ นิ เสียงเรือเร็วมารับคุณลุงกบั ชลพทั ธ์คะ่ “ “ ไฟลนกน้ ขนาดน้ีเลยหรือ..ลูก? “
57 “ กต็ อ้ งเร่งมาควา้ ตวั ไปแหละ มีใครเก่งเท่าคุณชอบบา้ งล่ะ? เหมือนงมเขม็ ในมหาสมุทร ภาษาญ่ีป่ ุนน่ะ ง่ายซะท่ีไหน ไม่วา่ จะฟัง พดู อ่าน เขียน ระรัวไปหมดยงั กบั ลิ้นลงั กา...” คุณยายออกความเห็นอยา่ งตรงประเด็น “ น่ีเลยมาหิ้วไปท้งั พอ่ ท้งั ลูก กด็ ี...ชลพทั ธ์จะไดด้ ูแลคุณพอ่ แตห่ นูเน่ียสิ...ยายเป็ นห่วงจริงๆนะ...” ท่านเจา้ ของ เรือนริมน้าเลิกแวน่ ข้ึนจอ้ งมองหลานสาวอยา่ งเอาจริงเอาจงั “ มีอะไรหรือคะ..คุณยาย ? “ หญิงสาวเงยหนา้ ข้ึนมองตอบดว้ ยความขอ้ งใจ “ ก็หนูน่ะ.. เหมือนใครซะที่ไหนล่ะ ? พอธาตุไฟกาเริบข้ึนหน่อยเป็ นตอ้ งปากโพล่งออกไปทนั ทีไม่มี ย้งั ญี่ป่ ุนกญ็ ี่ป่ ุนเหอะ..เกิดจบั พลดั จบั ผลูมาแหยร่ ังแตนนี่เขา้ มีหวงั ไดโ้ ดนแตนสาวตอ่ ยหนา้ ตาบวมปูด เป็ นเรื่อง เป็ นราวข้ึนมาแน่ๆ “ ผูเ้ ป็ นยายส่ายหวั “ มนั จะยุง่ ขิงอย่างที่คุณชอบดกั คอไวล้ ่วงหน้านน่ั แหละ แลว้ ถา้ ทาง ญี่ป่ ุนเกิดตรวจสอบพบวา่ ...ยงั ตกสารวจอยอู่ ีกหน่ึง ‘ผรู้ ู้’ ที่ ฟัง พูด อ่าน เขียน ภาษาของกองทพั เขาได้ ก็คงไม่ ปล่อยใหล้ อยนวล ตอ้ งมาเอาตวั ไปแน่ๆ แลว้ หญิงสาวผเู้ ปรียบเสมือนดอกไมท้ ่ีแยม้ บานอยา่ งหนู..ความเสี่ยงที่ จะถูกปู้ยป่ี ู้ยามนั สูง.. คุณชอบยงั ตอ้ งเตือนแลว้ เตือนอีก แลว้ จะไม่ใหย้ ายเป็นห่วงหนูไดย้ งั ไง ? “ “ คงจะไมโ่ หดร้ายถึงขนาดน้นั หรอกค่ะแม่ พดู ใหใ้ จเสีย...” คุณสิรีคงขาดใจตามบุตรสาวคนเดียวเป็ น แน่ หากเกิดเหตุสะเทือนขวญั เช่นน้นั จริงๆ “ คุณยาย.. แม่คะ.. อยา่ ห่วงไปเลยคะ่ หนูจะพยายามระมดั ระวงั ตวั ทุกฝีกา้ ว จะนบั หน่ึงถึงร้อยเอาไว้ จะ ไดไ้ ม่เผลอโตต้ อบออกไป “ หญิงสาวรับรองแข็งขนั เป็ นมน่ั เป็ นเหมาะ เพื่อคลายความปริวติ กของผูม้ ีพระคุณ ท้งั สองใหล้ ดนอ้ ยถอยลง แลว้ เธอกเ็ ลยถือโอกาสเบี่ยงเบนประเด็นไปพูดเรื่องที่จะให้ลุงสนอพยพท้งั ตวั เองและ ขา้ วของยา้ ยมาอยทู่ ่ีช้นั ล่างของเรือนริมน้า “ ถา้ พวกทหารญ่ีป่ ุนลาดตระเวนไปเจอโรงเก็บของที่ทา้ ยสวนเขา้ ก็ อาจจะร้ือคน้ กระจุยกระจายหยบิ ฉวยเอาไปตามใจชอบ ตวั ลุงสนเองขืนใหแ้ กอยตู่ ามลาพงั ต่อไปกเ็ สี่ยงภยั ค่ะ..ส่ง ภาษากนั ไม่รู้เรื่องมีโอกาสโดนซามูไรฟันคอเอาง่ายๆ “ “ ดีจะ้ ช่วยกนั คิด.. แม่กาลงั มืดแปดด้าน อยากรู้อย่างเดียวว่าคุณพ่อเป็ นยงั ไงบา้ ง? “ เสียงสั่นจาก ความรู้สึกภายใน สีหนา้ ของคุณสิรีตกอยใู่ นความประหวน่ั พร่ันพรึงไม่ตา่ งไปจากเม่ือคร้ังทราบข่าวสามีคราวศึก อินโดจีนช่วงตน้ ปี ... สิธารสุดแสนสงสารมารดาจนตอ้ งโผเขา้ กอด ขณะที่ผเู้ ป็นยายกส็ ะทอ้ นใจในอากปั กิริยาของสองแม่ลูก “ ช่วยกันสวดมนต์ภาวนา..นะคะ ให้ทุกคนปลอดภยั ท้งั คุณพ่อ คุณลุง และชลพทั ธ ขอให้มีใคร กลบั มาส่งข่าวใหท้ ่ีบา้ นรู้บา้ ง หนูอยากใหแ้ มไ่ ดน้ อนพกั ผอ่ นจะไดม้ ีแรงมีสมองช่วยกนั คิดอ่านต่อไปไงคะ “ พูด จบกป็ ระคองผใู้ หก้ าเนิดลุกข้ึนเดินเขา้ หอ้ ง “ พกั ซกั คร่ึงวนั นะคะ..หนูทากบั ขา้ วเสร็จเมื่อไหร่จะเขา้ มาปลุกแม่ “
58 สิธารดึงผา้ แพรข้ึนห่มใหม้ ารดาอยา่ งเบามือพลางปลอบโยนดว้ ยน้าเสียงท่ีนุ่มนวล “ แม่พยายามนอน ใหห้ ลบั นะคะ นบั ฝงู แกะไปเรื่อยๆกไ็ ดค้ ะ่ ..ไม่ตอ้ งคิดอยา่ งอื่น ถา้ แม่หลบั ได.้ .เวลามีใครแอบมาส่งข่าว หนูจะได้ ฝากเรียนใหค้ ุณพ่อเบาใจ..ไม่ห่วงหนา้ พะวงหลงั ..นะคะแม่.. “ หญิงสาวเฝ้าดูจนมารดาหลบั ตาลงแลว้ จึงเขยง่ ปลายเทา้ ค่อยๆยอ่ งออกจากหอ้ งไป หญิงสาวนง่ั ทากบั ขา้ วไปก็คิดสะระตะไป... เธอคาดการณ์ไม่ถูกเลยวา่ ชีวิตนบั จากน้ีเป็ นตน้ ไปจะตอ้ ง เจอะเจอกบั อะไรบา้ ง...จะตอ้ งฝ่ าฟันมรสุมกี่ลูก จะรับมือแต่ละปัญหาอยา่ งไร? เธอไม่เคยคิดเลยวา่ อยูด่ ีๆก็ตอ้ ง เผชิญกบั ภาวะสงครามที่โหมกระหน่าเขา้ มาแบบสายฟ้าฟาดเช่นน้ี จากคาบอกเล่าของท่านครูท่ีแอบไปสืบข่าว มา ทาให้แน่ใจวา่ ญ่ีป่ ุนวางแผนล่วงหนา้ เป็ นแรมปี โดยการส่งแนวท่ีห้าเขา้ มาสารวจภูมิประเทศและหาข่าวใน คราบของ พอ่ คา้ หมอฟัน ช่างตดั เส้ือ พอ่ ครัว กะลาสีเรือ ฯลฯ รวมท้งั ก่อต้งั สมาคมญ่ีป่ ุนแถวปากคลองเอาไว้ บงั หนา้ สาหรับงานจารกรรม สร้างโกดงั สินคา้ ไวพ้ รางตาหากแต่ภายในกลบั ใชเ้ ป็ นท่ีเก็บซ่อนยุทธปัจจยั รวมท้งั เคร่ืองรับ-ส่งวทิ ยุ เป็นเร่ืองน่าขนลุกขนพองท่ีทางการไทยแมก้ ระทง่ั สันติบาลก็ไม่มีผใู้ ดรู้ระแคะระคายมาก่อน เลยวา่ นอกจากในภูมิภาคทวั่ ประเทศแลว้ สายสืบต่างชาติยงั สามารถลอบเขา้ มาเป็ นจารชนถึงใจกลางพระนคร เป็นเวลาชา้ นานก่อนเกิดสงคราม เธอหวนคานึงถึงเม่ือคร้ังก่อนกรุงแตก ความบกพร่องในทานองน้ีก็ไดเ้ กิดข้ึน เป็นอุทาหรณ์มาแลว้ หลายคร้ังหลายครา แต่เมื่อวนั เวลาผา่ นไปนานเขา้ กงเกวยี นกาเกวยี นก็หมุนวนกลบั มาย่าซ้า รอยเดิมอยา่ งน่าสลดใจ... ......เสียกรุงท้งั สองคร้ัง มวั รอร้ังหยดุ ย้งั พล ไทยเดียงสาคราอบั จน ตายเกล่ือนกล่นป่ นเป็นธุลี..... หญิงสาวนึกต่อไปถึงเรื่องภาษา ก็ทีเธอกบั ชลพทั ธ์ยงั เรียนรู้ไดถ้ ึงสามสี่ภาษา แลว้ ทาไมพวกจารชน ญ่ีป่ ุนท่ีแฝงตวั เขา้ มานานหลายปี ในคราบของสารพดั อาชีพบงั หนา้ จะไม่เตรียมพร้อมซุ่มฝึ กหดั ภาษาไวเ้ พ่ือใช้ ติดต่อส่ือสารกบั คนไทย จนสามารถออกสารวจไปไดท้ ุกพ้ืนที่ ใช้ภาษาไทยซ้ือขา้ วซ้ือน้ากินกบั ถามไถ่หา ขอ้ มูลจากชาวบา้ น แต่ที่เธอไม่รู้และยงั กงั วลอยูก่ ็คือนายทหารญี่ป่ ุนท่ีจะมาเป็ นหวั หนา้ ฐานอู่ต่อเรือใกลล้ าประ โดงขา้ งเรือนคุณป่ ูตามท่ีท่านครูไดเ้ ตือนไว้ จะไดม้ ีโอกาสเรียนภาษาไทยก่อนลงเรือมายึดพระนครหรือไม่.. หากเขาพอพูดไทยไดบ้ า้ ง เธอกจ็ ะไดไ้ มต่ อ้ งยงุ่ ยากลาบากใจในการควบคุมตวั เองไม่ใหห้ ลุดภาษาของเขาออกไป เที่ยงวนั สิธารเขา้ ไปปลุกมารดาออกมานง่ั ร่วมสารับกบั คุณยาย
59 “ แม่ทานขา้ วนะคะ ถา้ แม่กินไม่ไดน้ อนไม่หลบั ท้งั หนูและคุณยายก็จะพากนั ห่วงหนา้ พะวงหลงั นี่ยงั ไม่ทราบว่าทหารญี่ป่ ุนจะพร่ึบพร่ับบุกขา้ มมาทางฝ่ังน้ีเม่ือไหร่...ถา้ แม่เกิดไม่สบายไปอีกซกั คน หนูจะวา้ วนุ่ ใจ แค่ไหนคะ... คุณลุงคะเนวา่ ...กองทพั ญี่ป่ ุนมีแผนจะมาต้งั ฐานอยทู่ ี่อู่แถวน้ีดว้ ย...” “ อะไรกนั ! อู่ท่ีอยูถ่ ดั ลาประโดงใกลเ้ รือนคุณป่ ูออกไป สุดปลายเขตระวางของสวนนอกนน่ั น่ะรึ? “ ท่านเจา้ ของเรือนริมน้าอุทานอยา่ งแปลกใจ “ ใช่คะ่ คุณยาย คุณลุงลงทุนไปสืบข่าวมาไดจ้ ากสมาคมญ่ีป่ ุนแถวปากคลองคะ่ กองทพั ญ่ีป่ ุนคงตอ้ งหา อู่ไวส้ าหรับตอ่ เรือใชใ้ นระหวา่ งสงครามเพื่อทดแทนเรือท่ีชารุดเสียหายจนใชก้ ารไม่ไดค้ ่ะ พวกเขาคงจะยดึ ไทย เป็นฐานส่งกาลงั บารุงสนบั สนุนการขยายแนวยดึ ครองออกไปทางพมา่ ...“ พูดไปก็คอยดูแล ‘ส่งกาลงั บารุง’ เขา้ ร่างกายมารดาไปดว้ ย “ ยายว่า..ไม่ใช่พระนครแห่งเดียวหรอกที่ต่ืนเช้าข้ึนมาในวนั จนั ทร์ท่ี ๘ ธันวาคม ๒๔๘๔ ก็ต้อง ตระหนกตกใจกนั ถว้ นหนา้ ที่เห็นญี่ป่ นข้ึน ชายทะเลหวั เมืองทางใตค้ งโดนกนั หมด ไม่รู้ท่านผนู้ าสัง่ การยงั ไงบา้ ง ป่ านน้ีปลายออ้ ปลายแขมคงรบราฆ่าฟันตายกนั เป็นเบือแลว้ กระมงั .. คงเหมือนเมื่อก่อนเสียกรุงคร้ังท่ีสอง ขา้ ศึก ตีรุกไล่มาเรื่อยๆต้งั แต่ ทวาย มะริด ตะนาวศรี แม่ทพั จากในกรุงเกิดขลาดเขลาถอยร่นหนีไปทางเมืองกุย ซ่ึงมี กองอาสาอาทมาตวเิ ศษชยั ชาญ นาโดยท่านขุนรองปลดั ชู ซ่ึงไดต้ กลงกนั ไวว้ า่ กองอาสาอาทมาตท้งั ๔๐๑ ท่าน จะไปคอยยนั ทพั ขา้ ศึกอยูท่ ี่อ่าวหวา้ ขาว โดยกองทหารมา้ ท่ีล่าถอยจากแก่งตุ่ม ตะนาวศรี จะตีตลบช่วยอีกแรง แต่แลว้ เม่ือผคู้ ุมกาลงั ทหารไทยซ่ึงยืนมา้ อยบู่ นเนินเขา แลเห็นกองทพั ขา้ ศึกหนุนเน่ืองเขา้ มาไม่ขาดสาย ก็ข้ีข้ึน สมองรีบเผน่ หนีเอาตวั รอด ลืมคาสัญญาท่ีใหไ้ วก้ บั ท่านขนุ รองปลดั ชูเสียสิ้น แถมยงั กลบั ไปแต่งเร่ืองใหม่ป้ัน น้าเป็นตวั เอาความดีความชอบใส่ตนดว้ ยซ้าไป ท้งั ๆที่ตระบดั สัตยท์ ิ้งขวา้ งกองอาสาอาทมาต ๔๐๑ ท่านใหส้ ู้รบ อยา่ งโดดเด่ียวจนตายหมดท้งั กองอย่างทรหดแสนสาหัสที่สุด ไม่มีผูใ้ ดรู้ไม่มีผูใ้ ดเห็นนอกจากเทพยดาฟ้าดิน เทา่ น้นั ที่เป็นพยาน ภาพเหตุการณ์น้ีไดเ้ ขา้ ไปปรากฏในนิมิตของผูป้ ฏิบตั ิธรรมช้นั สูงซ่ึงไดต้ ้งั จิตแผอ่ านิสงส์ผล บุญกุศลสนองคุณบูชาดวงวิญญาณทุกดวงใหไ้ ปสู่สุคติภพสุคติภูมิ นนั่ คือเหตุการณ์ในปี พ.ศ.๒๓๐๒ท่ีไม่ไดม้ ี การจารึกไวใ้ นประวตั ิศาสตร์ชาติไทย ตอ่ มาอีก ๗ ปี จึงเกิดวรี กรรมชาวบา้ นบางระจนั แลว้ ปี ถดั ไปพ.ศ.๒๓๑๐ ก.็ ..กรุงแตก...” .....ก่อนสูญเสียอยธุ ยา กองอาสาอาทมาตมน่ั ตามมาคือบางระจนั กระชากขวญั แผน่ ดินไทย....
60 “ กองอาสาอาทมาตท้งั ๔๐๑ ท่าน ส่วนใหญ่มาจากแขวงวเิ ศษชยั ชาญ อยธุ ยา นอกน้นั ก็มีประปรายมา จากเมืองสิงห์บา้ ง สรรคบุรีบา้ ง พร้อมใจกนั อาสาไปตายหมู่เหมือนดอกประดู่ท่ีร่วงพรู...เพ่ือปกป้องผนื แผน่ ดิน ไทย ณ สมรภูมิอา่ วหวา้ ขาว จนทอ้ งทะเลกลายเป็นสีเลือด...” ท่านเจา้ ของเรือนเล่าไปก็น้าตาหล่อร้ืนไป “ ท่านผูป้ ฏิบตั ิธรรมช้นั สูงเล่าใหย้ ายฟังวา่ น้าทะเลบริเวณ หนา้ อา่ วหวา้ ขาวกลายเป็นสีเลือด...สายโลหิตของอาทมาตเหล่าวีรชนผูก้ ลา้ ๔๐๑ ท่าน ท่ีน่าสลดหดหู่ใจก็คือไม่ มีการจดจารจารึกวรี กรรมเหล่าน้ีไวใ้ หล้ ูกหลานรุ่นหลงั ไดร้ ับรู้ เพ่ือทาบุญอุทิศกุศลส่งไปบูชาดวงวญิ ญาณท่าน ผอู้ าจหาญและเสียสละอยา่ งยง่ิ ยวดถึงชีวติ ...ทุกดวง “ สีหนา้ ของผเู้ ล่ามีแววเศร้าหมองเจบ็ ปวดจนหลานสาวตอ้ ง หาทางเบี่ยงเบนประเดน็ เพือ่ บรรเทาความรู้สึกน้นั ...ลงบา้ ง “ คุณยายคะ ‘อาทมาต’ คืออะไรคะ? “ แกลง้ ถามท้งั ๆที่เธอก็พอจาได้ เมื่อสมยั เด็กๆเธอตามคุณยายไป ถืออุโบสถท่ีวดั ตลอดคืนทุกวนั พระ มีอยูค่ ราวหน่ึงเธอต่ืนข้ึนมาช่วงยามสามก็เห็นบรรดาผทู้ ่ีนุ่งขาวห่มขาวนง่ั ลอ้ มวงกนั อยทู่ ่ามกลางแสงเทียน คุณยายและอีกหลายท่านมีน้าใสๆไหลอาบแกม้ ท้งั ๆที่ยงั หลบั ตาอยู่ พอกลบั ถึงเรือนทา่ นกเ็ ล่าใหบ้ ุตรสาวบุตรเขยฟัง...ซ่ึงเธอไมเ่ คยลืม... “ ‘อาทมาต’ เป็นชื่อเรียกวชิ าดาบโบราณเม่ือคร้ังกรุงศรีอยุธยาเป็ นราชธานี สมยั ท่ีสมเด็จพระนเรศวรฯ ทรงดารงพระอิสริยยศเป็นพระอุปราชวงั หนา้ ร้ังเมืองพิษณุโลก วชิ าดาบอาทมาตมีจุดเด่นท่ีความรวดเร็ว รุนแรง เดด็ ขาด คนเดียวสามารถต่อสู้กบั ฝ่ ายตรงขา้ มไดห้ ลายคน มีแม่ไมม้ วยไทยหลกั ๆสามกระบวนท่าท่ีเป็ นหมดั เด็ด นน่ั ก็คือ คลุมไตรภพ ตลบสิงขร ยอ้ นฟองสมุทร นอกจากน้นั กย็ งั มีท่าหนุมานเหินหาวซ่ึงกค็ ือกระโดดเหยยี บเข่า คู่ต่อสู้เพ่ือโหมกาลงั ฟันคอเพียงคร้ังเดียวจอด และท่ามะพร้าวด่ิงกบั อีก ๑๒ กระบวนท่า เมื่อผูม้ ีฝี มือฝึ กปรือ วทิ ยายุทธ์อาทมาตจนชานาญคล่องแคล่วราวกบั การร่ายราซ่ึงทาให้คู่ต่อสู้หมดโอกาสจบั ทางดาบไดท้ นั ก็จะ สมคั รเขา้ รวมพลกนั เป็นกองอาสาอาทมาต กองกาลงั สาคญั ในการออกลาดตระเวนสืบหาข่าว โดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง เป็นหน่วยกลา้ ตายท่ีตอ้ งปะทะกบั ขา้ ศึกแบบตวั ต่อตวั เป็ นด่านแรก เป็ นกองหนา้ หวั หมู่ทะลวงฟันประจญั บาน สู้รบแบบดุเดือดเลือดพล่าน คาวา่ ‘อาทมาต’ จึงสูงส่งยง่ิ นกั สาหรับแผน่ ดินไทย...” ผอู้ าวโุ สสูงสุดหยดุ น่ิงไปชว่ั ครู่ก่อนที่จะเล่าความต่อ “ มาถึงศึกเกา้ ทพั ในสมยั รัตนโกสินทร์ตอนตน้ ก็ เกิดวรี บุรุษผูเ้ สียสละปิ ดทองหลงั พระอีกเช่นกนั นน่ั คือ...ท่านเจา้ ขุนด่านหรือท่านเจา้ ขุนเณร ผูส้ ู้อุตส่าห์อดทน หลบซ่อนอยู่ในช่องเขาแคบ เพ่ือดกั ทาลายปื นใหญ่ กระสุนดินดา เสบียงอาหาร ที่ขา้ ศึกจาเป็ นตอ้ งลาเลียงผา่ น ช่องทางเดียวน้ี..ไม่มีทางอื่นใหเ้ ลือก ยทุ ธวธิ ีน้ีเป็นตน้ กาเนิดของการรบแบบกองโจรท่ีช่วยให้ฝ่ ายไทยซ่ึงมีกาลงั พลนอ้ ยกวา่ มากสามารถเอาชนะขา้ ศึกที่ยกกองทพั เขา้ มาทุกสารทิศถึงเกา้ ทพั ไดอ้ ยา่ งไม่น่าเชื่อ....”
61 บทที่ 7 “ ตกลงขา้ ศึกที่ยาตราเขา้ มาถึงเกา้ ทพั ..มีกาลงั พลมหาศาลตอ้ งยอมล่าถอยกลบั ไปในที่สุดหรือคะ? คุณ ยาย...” แมจ้ ะรู้เรื่องดีอยแู่ ลว้ แตส่ ิธารก็แกลง้ ยงิ คาถามที่ช่วยฟ้ื นฟูจิตใจของคุณยายใหแ้ ช่มชื่นข้ึน “ ใช่แลว้ ลูก...” คนตอบยิม้ ออกเมื่อนึกถึงพระราชวงศผ์ ูห้ าญกลา้ ตน้ ยุครัตนโกสินทร์ “ ท้งั น้ีท้งั น้นั ก็ ดว้ ยแผนการรบอนั แยบยลจากพระปรีชาญาณของสมเด็จกรมพระราชวงั บวรมหาสุรสิงหนาท องคพ์ ระวงั หนา้ ที่ทรงแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้ ไดอ้ ยา่ งเฉียบคมหลกั แหลม เม่ือกระสุนดินดามีไม่เพียงพอ ก็ทรงรับส่ังใหท้ หาร ตดั บากท่อนไมใ้ หม้ ีขนาดพอสอดเขา้ ไปในช่องปื นใหญ่ได้ ท่อนไมเ้ หล่าน้นั ชโลมน้ามนั ไวด้ ว้ ย เม่ือจุดชนวนยงิ ก็ลองนึกภาพตามไปดว้ ยซิ...ท่อนไมท้ ่ีลุกเป็ นไฟพุ่งออกจากปากกระบอกปื น ทาหนา้ ที่เป็ นหวั เช้ือเพลิงอยา่ งดี ในการเผาผลาญค่ายคูประตูหอรบของขา้ ศึก ตลอดจนโรงเก็บกระสุนดินดาใหร้ ะเบิดข้ึนอยา่ งต่อเนื่องลุกลามไป จนถึงโรงเก็บเสบียงกรังของเหล่าเกียกกายให้พลอยวอดวายวินาศสันตะโรไปดว้ ย รวมท้งั ไดค้ ร่าชีวิตทหาร ขา้ ศึกเป็นจานวนมาก พวกท่ีเหลืออยซู่ ่ึงก็สะบกั สะบอมบาดเจ็บกนั ไม่นอ้ ย ต่างก็ตอ้ งทนนอนรอกระสุนดินดา และเสบียงอาหารที่จะส่งมาจากคา่ ยใหญ่ ซ่ึงเมื่อลาเลียงผา่ นช่องเขาขาดคร้ังแลว้ คร้ังเล่า ก็โดนกองทหารป่ าของ ท่านเจา้ ขุนด่านหรือท่านเจา้ ขุนเณรดกั สังหารกาลงั พลขา้ ศึกที่คุมมา ปลน้ เอาเสบียงกรังและกระสุนดินดาไป ป้อนใหพ้ ระวงั หนา้ ใชร้ ะดมยิงซ้าแลว้ ซ้าเล่าจนค่ายของขา้ ศึกแตกกระเจิง ทา้ ยท่ีสุดเหล่าอริราชศตั รูผูบ้ งั อาจเขา้ มารุกรานผนื แผน่ ดินไทยกต็ อ้ งยอมล่าถอยกลบั ไปอยา่ งหมดรูป สงครามเกา้ ทพั จึงเป็ นบทเรียนทางยทุ ธศาสตร์ ที่ล้าคา่ ของกองทพั ไทย ใหเ้ ชิดหนา้ ชูตาไดอ้ ีกคร้ังหน่ึงต่อจากการกอบกูเ้ อกราชของสมเด็จพระเจา้ กรุงธนบุรี....” ท่านเจา้ ของเรือนริมน้าเร่ิมปรับอารมณ์ใหค้ ืนกลบั สู่ความสงบเยน็ เหมือนเช่นเคย “ ญี่ป่ ุนยกพลมาทางทะเลยอ่ มหนีไมพ่ น้ หวั เมืองทางภาคใต้ ไล่ข้ึนมาจนถึง..เกาะหลกั ...ยนั ปากอ่าว... “ คุณสิรีวกกลบั มายงั สถานการณ์ปัจจุบนั ท่ีจ่อคอหอยบา้ นเกิดเมืองนอนอยู่ “ กถ็ ึงวา่ ...ถา้ ในพระนครสั่งการล่าชา้ อืดอาด ประชาชาวไทยท่ีอยูไ่ กลปื นเที่ยงออกไปก็เห็นจะลม้ ตาย กนั เป็นเบือเป็นด่านหนา้ เหมือนกองอาสาอาทมาต “ คนพูดผละจากสารับแลว้ จึงค่อยๆเดินไปนง่ั บนยกพ้ืนโดย มีหลานสาวคอยตามไปประคอง คุณสิรีกอ็ ่ิมพอดี กาลงั จะกม้ ลงเกบ็ จานชามใส่ถาดใหญท่ ี่วางรออยขู่ า้ งๆ “ แม่ไม่ตอ้ งหรอกค่ะ “ ผเู้ ป็ นบุตรสาวร้องหา้ ม “ เด๋ียวหนูจดั การเอง แม่ข้ึนมานง่ั ขา้ งบนน้ีเป็ นเพื่อน คุณยายดีกวา่ ค่ะ “ สิธารลา้ งถว้ ยชามเช็ดจนสะอาดและเก็บเขา้ ที่เขา้ ทางเรียบร้อยแลว้ จึงขออนุญาตผหู้ ลกั ผใู้ หญ่
62 “ หนูจะลงไปดูลุงสนกบั เจตน์..นะคะ ขนของกนั คร่ึงค่อนวนั แลว้ ไมท่ ราบวา่ เป็นอยา่ งไรบา้ ง..” คุณสิรีพยกั หนา้ นอ้ ยๆ “ อยา่ หายไปนานนกั นะลูก “ “ คะ่ แม่ “ รับคาแลว้ จึงหนั หลงั เดินตรงไปทางประตูเรือน ก็พอดีไดย้ นิ เสียงเรียกท่ีหวั บนั ได “ คุณครับ.. คุณครับ.. “ เป็นเสียงลุงสน หญิงสาวจึงเปิ ดประตูแลว้ รีบชิงตดั บทข้ึนก่อน ” กาลงั จะลงไปเด๋ียวน้ีแหละจะ้ “ “ ผมไม่ไดม้ าตามคุณหนูครับ คือวา่ ...” ลุงสนหนั ไปมองทางพุม่ ไมท้ ่ีอยรู่ ิมทางเดินเล็กๆ ผทู้ ่ีกาลงั จะกา้ วขาลงบนั ไดชะงกั ทนั ที “ มีอะไรหรือจะ๊ ...ลุง? “ ลุงสนเลียนแบบสายลบั ป้องปากกระซิบ “ คุณผชู้ ายส่งคนมาแจง้ ข่าวใหค้ ุณๆที่เรือนน้ีทราบ..ครับ “ “ หรือจ๊ะ..ดีจริง ! ดีเหลือเกิน...” ใจมาข้ึนเป็ นกอง “ รีบไปเชิญเขาข้ึนมาเลยซิจ๊ะ แลว้ ลุงก็นงั่ รออยู่ แถวๆน้ีเป็นเพ่ือนกนั ก่อน..” หลานสาวท่านเจา้ ของเรือนยงั คงยนื อยทู่ ี่เดิม ชวั่ อึดใจก็เห็นแขกผมู้ าเยอื น มองปราดเดียวก็จาไดใ้ นทนั ที วา่ ร่างสันทดั ผิวคล้าเพราะสู้ลมแดดลมทะเลมานาน..ผูน้ ้ีคือนายธง..นายทหารคนสนิทของบิดาซ่ึงนานทีปี หนก็ แวะมาเยี่ยมเยียนบา้ งหากไดล้ าพกั เขาเองก็มีครอบครัวท่ีน่ารักรออยทู่ ่ีบา้ นเช่นกนั เธอสะดุดตากบั สารรูปของ เขาในคร้ังน้ี ก็ขนาดลุงสนเองยงั จอ้ งแบบคลบั คลา้ ยคลบั คลา หากแต่ขอ้ สงสัยน้ีตอ้ งเก็บเอาไวก้ ่อน หญิงสาว เดินนาชายในชุดชาวเรือเก่าๆ ซ่ึงทรุดตวั ลงนง่ั พบั เพียบตรงหนา้ ยกพ้ืน วางหมวกใบตาลท่ีมีสภาพโทรมพอๆกบั เส้ือผา้ ท่ีสวมใส่อยู่ ก่อนที่จะยกมือข้ึนไหวผ้ ูอ้ าวโุ สท้งั สองท่านซ่ึงต่างก็เพง่ มองใบหนา้ ของผมู้ าใหม่อยา่ งพินิจ พิจารณา เขาจึงตอ้ งแยม้ ยมิ้ ออกมาจนเห็นฟันขาว “ คุณพอสม..รึน่ี ! “ คุณสิรีอุทานอยา่ งยนิ ดี “ ไม่ไดพ้ บกนั เลย...” “ ขอรับกระผม “ ตอบอยา่ งนอบนอ้ มตามวสิ ัยนายทหารช้นั ผนู้ อ้ ย “ กต็ ้งั แต่ ‘ ศึกอินโดจีน ‘ ท่ีทา่ นได้ รับบาดเจบ็ สาหสั จนตอ้ งเขา้ ผา่ ตดั ในโรงพยาบาล ช่วงก่อนยทุ ธนาวที ่ีเกาะชา้ งไม่นานนกั ท่านสั่งให้ผมอยโู่ ยง ในเรือคอยติดตามสถานการณ์สู้รบเพื่อประสานกบั หมู่เรือดาน้าท้งั ๔ลาให้เร่งไปช่วยผลกั ดนั ขบั ไล่เรือพิฆาต ขา้ ศึกท่ีมาจากฐานทพั เรือเรียมทางใตข้ องแหลมญวน และวทิ ยรุ ายงานใหท้ า่ นทราบเป็นระยะๆ ครับ “ “ เลยไมไ่ ดก้ ลบั บา้ นกลบั ช่อง..ซินะ “ คุณยายถามอยา่ งเห็นอกเห็นใจ “ ก็พอจะไดบ้ า้ ง...คราวน้ีแหละขอรับ “ เรือเอก พอสม นายธงเร่ิมเขา้ เร่ือง “ ท่านฝากจดหมายมาให้ คุณผูห้ ญิง ครับผม “ วา่ แลว้ ก็ลว้ งหยิบซองสีน้าตาลจากกระเป๋ าเส้ือยื่นส่งใหค้ ุณสิรี ซองน้นั ค่อนขา้ งมอมแมม และเปี ยกช้ืนราวกบั ฝ่ าฟันมรสุมมาอยา่ งหนกั
63 “ ขอบใจนะจะ๊ “ คุณสิรีรับจดหมายมาถือไว้ แตย่ งั ไม่ยอมเปิ ดออกอา่ น “ ระหวา่ งที่ท่านลาพกั บนเรือมีนายทหารตน้ เรือ ตน้ หน ตน้ กล อยเู่ วรยามพร้อมสรรพ..ขอรับ ผมจึงได้ ติดตามท่านกลบั มาต้งั ใจจะไปเย่ยี มที่บา้ นบา้ ง.. แต่พอดีคืนเกิดเหตุผมแวะไปตรวจสอบทบทวนรหสั ที่ใชร้ ับส่ง ขอ้ ความ บงั เอิญพลฯวิทยเุ กิดอาการลงทอ้ งบอกวา่ ทนไม่ไหว ผมจึงให้รีบไปหาหมอ แลว้ ลงนง่ั ประจาท่ีแทน พอตีหน่ึงเศษๆท่านกเ็ ขา้ มาสง่ั ใหห้ าคลื่นติดตอ่ ไปท่ีกองเรือโดยด่วน ยนื ยนั รหสั ส่งทา้ ยเสร็จก็พอดีนายทหารเวร วิ่งกระหืดกระหอบเขา้ ไปรายงานท่านว่า กองทหารญ่ีป่ ุนยกกาลงั ลอ้ มไวห้ มดแลว้ ครับผม ปรากฏวา่ เหมือน ท่านจะรู้แกว..รีบดึงตวั ผมออกจากเกา้ อ้ีเพื่อลงน่ังแทน ท่านมีรหัสลบั เฉพาะท่ีรู้กนั ในหมู่เรือสาคญั ๆต้งั แต่ สงครามอินโดจีนคราวก่อน ซ่ึงจะใชว้ า่ ‘ ใหพ้ ร้อมชกั ธงชา้ งข้ึนบนยอกกาฟฟ์ จะนา ‘ ในวนิ าทีน้นั ท่านจึงเป็ น นายทหารระดบั ผบู้ งั คบั บญั ชาเพียงท่านเดียวท่ีตอ้ งเผชิญหนา้ กบั ผรู้ ุกราน ครับผม ท่านรีบวิทยแุ จง้ เหตุเรียนท่าน ผบู้ ญั ชาการซ่ึงส่ังทนั ทีใหน้ าวาเอก ธงทิวปฏิบตั ิราชการแทนไปไดเ้ ลย เพราะท่านผบู้ ญั ชาการจาเป็ นตอ้ งสงวน ทา่ ทีไว้ ตามบญั ชาของท่านผนู้ าท่ีกาลงั เร่งเดินทางกลบั มาจากการตรวจการณ์ท่ีอรัญประเทศ ครับผม ขอใหท้ ่าน ผูบ้ งั คบั การรับมือกบั สถานการณ์อยา่ งสุขุมรอบคอบ ประทงั เหตุไวเ้ พื่อชะลอการตอบโต้ จนกวา่ ท่านผูน้ าจะ มาถึงทาเนียบรัฐบาลและสั่งการเป็ นอยา่ งอื่น...หลงั จากไดร้ ับมอบหมายจากผูบ้ ญั ชาการแลว้ ท่านก็รีบเร่งเขียน จดหมาย สั่งใหผ้ มเปล่ียนเส้ือผา้ อยา่ งเร็วท่ีสุดเหลือแต่กางเกงขาส้ันกบั เส้ือคอกลมตวั ในเท่าน้นั เพ่ือให้สะดวก คล่องตวั ในการมุดออกทางช่องท่ีทา่ นออกแบบไวส้ าหรับการขนถ่ายเสบียงกรังลงเรือยทุ ธบริการก่อนท่ีจะนาส่ง ต่อไปให้เรือใหญ่ ท่านผนึกจดหมายไวใ้ นถุงชูชีพกนั น้าผูกติดเอวผมเอาไว้ พอผมไถลตวั ลงคลองไดก้ ็ลอยคอ ฝ่ าความมืดขา้ มมาถึงฝั่งน้ีแถวๆสวนนอก หยบิ สตางคท์ ี่ซ่อนไวใ้ นถุงหาซ้ือเส้ือผา้ และหมวกจากพวกคนเรือจา้ ง ที่หนีทหารญ่ีป่ ุนเขา้ ไปหลบอยู่ในสวนมาสวมแทนชุดเดิมที่เปี ยกปอน ท่านสั่งนกั สั่งหนาให้ผมปลอมตวั ให้ แนบเนียนท่ีสุด อยา่ ส่อพิรุธให้ทหารญี่ป่ ุนจบั ไดเ้ ป็ นอนั ขาด และกาชบั กาชาให้ผมรีบมาโดยเร็วท่ีสุดเพราะ จดหมายฉบบั น้ีเสี่ยงภยั มาก หากถูกจบั ได.้ ..ให้รีบดึงออกจากถุงแลว้ ฉีกทิ้งลงน้าทนั ที ผมจึงตอ้ งคอยเลียบๆ เคียงๆอยูร่ ิมคลองไวต้ ลอดเวลา พอเห็นทหารญี่ป่ ุนก็หลบเขา้ รกเขา้ พงไปก่อน กวา่ จะมาถึงท่ีนี่ไดก้ ็เล่นเอาใจ หายใจคว่าไปหลายต้งั ผมไม่สามารถนาเรือของท่านพายกลบั มาคืนที่น่ีได้ เพราะเกรงวา่ จะถูกเรือเร็วของญี่ป่ ุน เรียกตรวจคน้ ขณะน้ีเรือตรวจการณ์ตามลาน้าชกั ธงญ่ีป่ ุนกาลงั เริ่มออกลาดตระเวนแลว้ ขอรับ กระผม “ “ เร่ืองเรือ.. ช่างเถอะจะ้ “ คุณสิรีเอย่ เบาๆ “ ยงั พอหาซ้ือทดแทนได้ วา่ แต่..ทา่ นเป็นอยา่ งไรบา้ งจะ๊ ? “
64 “ กาลงั ใจดีเยย่ี ม ครับผม เวลาน้ีที่กรมฯสถานการณ์ยงั คุมเชิงกนั อยู่ แต่หวั เมืองชายฝ่ังทะเลโดยเฉพาะ ภาคใตค้ งอยใู่ นภาวะคบั ขนั ท่ีน่าเป็นห่วงอยา่ งยง่ิ ขอรับ ท่านเกรงวา่ ทางบา้ นจะวา้ วุน่ ใจ จึงส่งกระผมแวะมาแจง้ ข่าว เรียนใหท้ ราบถึงตน้ สายปลายเหตุ ก่อนท่ีจะลดั เลาะหาทางลอบกลบั ไปท่ีหมู่เรือ...ครับผม “ “ ยงั ..คุณยงั ไปจากบา้ นฉนั ไมไ่ ด!้ ถา้ ยงั ไมไ่ ดก้ ินขา้ วกินปลาใหอ้ ่ิมก่อน...” “ ตายจริง! จริงดว้ ย...” คุณสิรีเพง่ิ นึกข้ึนมาไดจ้ ึงหนั ไปทางบุตรสาวที่กาลงั นงั่ ฟังอยูอ่ ยา่ งสนอกสนใจ ซ่ึงกม็ วั แต่ห่วงบิดาจนลืมหนา้ ที่เจา้ ของบา้ นที่ดี “ ยายหนู.. นายธงลอยคอมาท้งั คืนจนถึงป่ านน้ี ขา้ วยงั ไมต่ กถึงทอ้ งเลย ช่วยต้งั สารับให้แกทีเถอะลูก “ วา่ แลว้ ก็หนั มาทางนายทหารคนสนิทของสามี “ รอประเด๋ียวนะจ๊ะ นอกจากม้ือแรกแลว้ ฉนั จะจดั เตรียมใหอ้ ีก สองม้ือในกระบอกไมไ้ ผ่ ไวร้ องทอ้ งระหวา่ งทาง กวา่ จะไปถึงเรือใหญ่คงจะใชเ้ วลาไมน่ อ้ ย...” “ ทา่ นสั่งปิ ดทา้ ยมาวา่ ..ที่บา้ นอ่านจดหมายจบแลว้ ก็ใหร้ ีบเผาทาลายทนั ทีแลว้ นาข้ีเถา้ ไปทิ้งลงน้าดว้ ย ครับผม ทหารญ่ีป่ ุนใกลจ้ ะขา้ มฟากมาเดินเพ่นพ่านอยูท่ างฝ่ังน้ีแลว้ กระผมตอ้ งรีบแจว..รอชา้ อยูไ่ ม่ได้ หากจะ กรุณาก็ขอแค่เสบียงกรังใส่ยา่ มไวพ้ อประทงั ชีวิตระหวา่ งทาง...จะปลอดภยั กวา่ ขอรับ ท่านฝากกาชบั คุณหนู ดว้ ยวา่ อยา่ ออกไปแถวๆเรือนคุณป่ ู เพราะอูท่ ่ีอยถู่ ดั ไปติดลาประโดงทางดา้ นซ้ายคงตอ้ งมีทหารญี่ป่ ุนขวกั ไขว.่ .. เป็นอนั ตรายร้ายแรงได้ อูท่ ี่วา่ ..กองทพั ญ่ีป่ ุนจะใชเ้ ก็บสารองน้ามนั และยทุ ธปัจจยั อื่นๆ รวมท้งั ตอ่ เรือดว้ ยครับ “ เป็นอนั วา่ คุณสิรีตอ้ งเร่งมือทาตามท่ีนายธงขอร้อง ท่านเจา้ ของเรือนสั่งใหล้ ุงสนไปตกั น้าพริกพม่าและ พริกกะเกลือ ซ่ึงสามารถบรรจุลงในกระบอกไมไ้ ผไ่ ดง้ ่าย ขา้ วสวยร้อนๆกบั ไข่เจียวและกุง้ หวานห่อใส่ใบตอง สองห่อสาหรับสองม้ือแรก ส่วนขา้ วเหนียวไวก้ ินกบั ปลาแห้งและไข่เค็มในวนั ถดั ไป นอกน้นั ก็ยงั มีขา้ วตงั ซ่ึง เรือนริมน้ามีสารองไวเ้ สมอเพราะคุณยายชอบ “หนา้ ต้งั ” เป็ นพิเศษ แต่กรณีนกั เดินทางที่ตอ้ งรอนแรมเช่นน้ีก็ ไวก้ ินกบั น้าพริกพม่าและพริกกะเกลือ เฉกเช่นทุกคร้ังท่ีขา้ ศึกยกทพั มาตีกรุงศรีอยุธยา เหล่าเกียกกายก็ตอ้ งหา วธิ ีถนอมอาหารเช่นวา่ น้ีระหว่างเดินทพั จนกวา่ จะสามารถปักค่ายคูประตูหอรบได้ จึงจะหาทาเลปลูกขา้ วไว้ เป็ นเสบียงกรังหลกั ต่อไป อนั น้าพริกพม่าน้ีควรจะมีชื่อเรียกให้ถูกตอ้ งตามที่มาว่า “ น้าพริกมอญ “ มากกว่า เพราะในอดีตกาล..ครอบครัวมอญไล่ต้งั แต่หงสาวดียนั ทวาย มะริด ตะนาวศรี ตอ้ งตกอยใู่ นบงั คบั ของพม่า ชาว มอญเป็ นชนชาติท่ีเฉลียวฉลาดขยนั ขนั แข็งแถมทากบั ขา้ วเก่งอีกต่างหาก กองทพั พม่าจึงใช้มอญบริวารซ่ึงมี หวั คิดดีๆ จดั สารับเดินทางไกลไดเ้ รียบร้อยทุกคร้ัง... สองแม่ลูกและลุงสนระดมช่วยกนั คนละไมล้ ะมือจนเสร็จ ในเวลาไมน่ าน คุณยายใหย้ า่ มโบราณแก่นายธงไวค้ ลอ้ งคอเฉวยี งบ่าเดินทางรอนแรมจะไดส้ ะดวกโยธิน คุณสิรี หยบิ ชุดลงสวนของสามีใส่ไปใหด้ ว้ ยหน่ึงชุด
65 “ นายธงจะแวะมาส่งข่าวเราอีกม้ยั คะ? แลว้ เม่ือไหร่คุณพ่อจะไดก้ ลบั บา้ น พอจะทราบม้ยั คะ? “ สิธาร รีบถามเป็นชุด...ดว้ ยความห่วงใยบิดา “ ผมเองก็ยงั ไม่ทราบชะตากรรม ครับ สถานการณ์คบั ขนั มาก ทุกหน่วยกาลงั รอฟังผลการตดั สินใจ ของรัฐบาลอยู่ ครับ ท่านทราบดีวา่ ที่บา้ นอยใู่ นจุดยทุ ธศาสตร์ล่อแหลม จึงกาลงั คดั เลือกตวั นาวิกโยธินหน่ึงชุด ส่งมาคอยสืบหาข่าวและติดต่อกบั เรือนริมน้า อีกไม่นานจะแฝงตวั เป็ นศิษยว์ ดั บางสวนกลาง ขอให้ลุงสนนา ความเรียนใหท้ า่ นพระครูทราบโดยด่วนนะครับ ขออนุญาตพกั พงิ อิงอาศยั ปฏิบตั ิงานราชการลบั ท่านพระครูจะ ไดม้ ีเวลาจดั ท่ีทางใหต้ ามแตจ่ ะสมควร ครับผม “ ท่านเจา้ ของเรือนมองหน้านายทหารหนุ่มก่อนท่ีจะเอ่ย “ นายธง..ก็เป็ นหน่ึงในทหารกลา้ ที่กาลงั จะ ออกไปเส่ียงเป็นเส่ียงตายเพื่อรับใชช้ าติ แนวหลงั อยา่ งเราจะต้งั จิตสวดมนตส์ ่งกุศลผลบุญไปคุม้ ครองคุณและผู้ เสียสละทุกคนใหป้ ลอดภยั ไดก้ ลบั คืนสู่เหยา้ ..สู่ครอบครัวที่รอคอย.. แลว้ แวะมาเยยี่ มเยอื นเราอีกนะ คุณพอสม “ “ กราบขอบพระคุณในความกรุณาที่ทุกๆท่านไดเ้ อ้ือเฟ้ื อเสมอมา.. ศึกอินโดจีนเพ่ิงผา่ นไปไม่ถึงปี มา คราวน้ีถูกจู่โจมกะทนั หันแบบไม่รู้เน้ือรู้ตวั และทุกคร้ังที่เกิดสงคราม...พรของผูร้ ักษาศีลปฏิบตั ิธรรมดงั เช่น ทา่ นเจา้ ของเรือนริมน้าแห่งน้ี..คือมงคลอนั สูงยง่ิ สาหรับทหารที่เขา้ สู่สนามรบ..ขอรับ กระผม “ นายธงแห่งราช นาวไี ทยอาลาจากไปดว้ ยหวั ใจที่ฮึกเหิมและแน่วแน่ในภารกิจท่ีรอคอยอยเู่ บ้ืองหนา้ เมื่อเรือเอกพอสมกลบั ไปแลว้ ดว้ ยความใจจรดใจจอ่ อยกู่ บั จดหมายของสามี คุณสิรีรีบบุย้ ใบใ้ หบ้ ุตรสาว ใส่กลอนประตูจนมิดชิดดีแลว้ จึงส่งซองสีน้าตาลยบั ยยู่ ีน่ ้นั ให้สิธารเปิ ดแลว้ ค่อยๆดึงกระดาษที่สอดอยูภ่ ายใน ออกมาอ่านดว้ ยความต่ืนเตน้ กนั ท้งั สามคน “ อาทิตยท์ ี่ ๗ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ ใกลส้ องนาฬิกาตามเวลาใน ไทยซ่ึงตอ้ งเลยหกโมงเชา้ ไปแลว้ จึงจะนบั เป็นวนั ใหม่ ส่วนเวลาสากลใชย้ ามสองเป็ นมาตรฐานวนั ใหม่จึงถือวา่ เป็ นวนั จนั ทร์ที่ ๘ ธนั วาคม ....ภารกิจที่พอ่ เพ่ิงทาสาเร็จลุล่วงไปเมื่อครู่คือส่งรหสั เตือนกองเรือให้เตรียมพร้อม สาหรับภาวะสงคราม ขณะน้ีพอ่ ถูกปิ ดลอ้ มโดยกองทหารญ่ีป่ ุน เวลามีจากดั จึงรีบส่งนายธงออกไป ขอให้ทุกคน อยา่ ไดต้ ื่นตระหนกตกใจจนเกินเหตุ พอ่ จะตอ้ งหาทางเจรจาต่อรองกบั นายทหารญ่ีป่ ุนหวั หนา้ ชุดท่ีควบคุมกาลงั อยู่ ซ่ึงหวงั ว่าน่าจะพูดองั กฤษหรือไทยได้บา้ ง เพราะจะต้องให้เขารับทราบว่ากาลังรอท่านผูน้ าส่ังการอยู่ เคราะห์ดีในเคราะห์ร้ายของวิกฤตคร้ังน้ีก็คือ ท่านวงศศ์ รีสวสั ด์ิบุรีติดต่อพอ่ มาแลว้ วา่ ผแู้ ทนญ่ีป่ ุนเลือกคุณชอบ เป็นหวั หนา้ คณะล่ามประจากองบญั ชาการตามที่ท่านแนะนา ซ่ึงสอดคลอ้ งกบั ขอ้ มูลของหน่วยข่าวกรองแนวที่ ห้าของญ่ีป่ ุน โดยมีบุตรชายคือชลพทั ธ์เป็ นผูช้ ่วยล่าม แต่ท้งั สองพ่อลูกจะตอ้ งทางานและกินนอนอยู่ภายใน อาคารกองบญั ชาการทหารญี่ป่ ุนตลอด๒๔ชวั่ โมง พูดง่ายๆก็คือถูกกกั บริเวณนนั่ แหละ พอ่ กาลงั รอนาทีทองที่
66 จะไดท้ างานร่วมกบั ท่านครูและชลพทั ธ์ หากฟ้าประทานโอกาสอนั งามน้ีให้เราไดป้ ระสานสอดคลอ้ งกนั รับใช้ บา้ นเกิดเมืองนอนอยา่ งเต็มกาลงั ประเทศไทยก็ยงั พอมีหนทางมีช่องทางเอาตวั รอดไดอ้ ยา่ งแน่นอน ยายหนูคง นึกภาพออกวา่ ทหารเรืออยา่ งพอ่ ..อยากจะเดินหนา้ เตม็ ตวั มากแค่ไหน? นี่พ่อเร่งรีบเขียนจนลายมือเหมือนไก่เข่ีย เขา้ ไปทุกทีแลว้ จาไวน้ ะลูก ! พอ่ ขอส่ังห้ามเด็ดขาดไวต้ รงน้ี ห้ามลูกพายเรือขา้ มมาเป็ นอนั ขาด ! ในภาวะ สงครามคร้ังน้ี ลูกมีหนา้ ท่ีสองอยา่ งท่ีตอ้ งทาแทนพอ่ นนั่ คือหน่ึงดูแลคุณยายและแม่ สองคอยติดต่อกบั สายสืบ นาวกิ ฯของพอ่ บอกสนไปพบหวั หนา้ ชุดที่วดั ตามแต่ท่านพระครูจะกรุณาจดั ที่พกั ให้ เขาจะนดั หมายเวลาและ สถานท่ีเพื่อแอบแจง้ ข่าวคราวให้หนูรู้...นายธงหนั รีหนั ขวางแลว้ ...ตอ้ งจบแค่น้ีก่อน อยา่ ลืมเผาจดหมายน้ีทนั ที แลว้ เอาข้ีเถา้ ไปลอยน้าดว้ ย ฝากกอดแม่แทนพอ่ ดว้ ยนะลูก...คิดถึงเหลือเกิน...” น้าตาของคุณสิรีไหลอาบแก้มโดยไม่รู้ตวั และพร่ังพรูออกมาเร่ือยๆจนสิธารตอ้ งรีบถลาเขา้ ไปกอด มารดาซ่ึงสะอ้ืนฮกั ๆอยูใ่ นวงแขนของเธอ จนพลอยทาให้คุณยายอดสะทอ้ นใจไปดว้ ยไม่ได้ เวลาผ่านไปพกั ใหญ่กวา่ ที่หญิงสาวจะกลา้ เอย่ ความท่ีบิดาสัง่ เอาไว้ “ คุณพอ่ กาชบั ใหร้ ีบเผาทาลายทนั ทีท่ีอ่านจบคะ่ แม่อยากจะเห็นลายมือคุณพอ่ อีกสักคร้ังม้ยั คะ? “ คุณสิรีพยกั หนา้ ชา้ ๆ ยื่นมือออกไปรับแผน่ กระดาษที่มีตวั หนงั สือคุน้ ตาน้นั มาดูดว้ ยความคิดถึงเจา้ ของ ลายมือ...ใจแทบขาด...สองยายหลานต่างสบตากนั ระหวา่ งท่ีคุณสิรีอ่านขอ้ ความในจดหมายอยา่ งเงียบๆ สิธาร ลุกข้ึนเตรียมมองหาไมข้ ีดในครัว เธอเลือกเตาที่วา่ งสาหรับการทาลายเอกสารสาคญั .....พวกเราจงดูรู้เจบ็ แลว้ ตอ้ งจา ลบั ดาบไวพ้ ลางชา้ งบนยอดกาฟฟ์ จะนา สยามคือบา้ นของเราธงยอดเสาชกั ข้ึนทุกลา ถึงเรือจะจมในน้าธงไมต่ ่าลงมา..... คุณสิรีกวาดสายตาไปบนตวั หนงั สือที่เป็ นลายมือของสามีอีกคร้ังหน่ึง...ก่อนที่จะตดั ใจลุกข้ึนเดินตาม บุตรสาวเขา้ ไปในครัว ช่วยกนั เผาแลว้ โกยข้ีเถา้ ลงกล่องใบนอ้ ยที่มีฝาปิ ดมิดชิด หญิงสาวรีบเดินไปที่ท่าน้า กา้ วลงไปเปิ ดฝากล่องเทเศษข้ีเถา้ ใหล้ อยไปตามน้าจนเกล้ียง...แลว้ จึงค่อยๆ ถอยหลงั เล่ือนตวั ข้ึนไปนง่ั บนหวั บนั ได สายตายงั คงเหม่อมองสายน้า...สิธารกม้ ลงดูกล่องเปล่าน้นั อีกคร้ังดว้ ย ความคิดถึงบิดา พอกาลงั ยนั ตวั จะลุกข้ึน...ก็ชนเขา้ กบั ร่างของใครบางคนจนตวั เธอหวดุ หวิดจะพลดั ตกลงไปใน คลอง..ตามกล่องและฝาที่หลุดมือไปแลว้ จากแรงท่ีปะทะกนั หากร่างสูงตรงน้นั จะไม่ รีบใชว้ งแขนที่แข็งแรง โอบตวั เธอเอาไวก้ ่อนอยา่ งทนั ทว่ งที... “ อุย๊ ! “ หญิงสาวอุทานออกมาดว้ ยความตกใจในระดบั ที่หน่ึง..คืองงวา่ เกิดอะไรข้ึน? เธอมองตามวตั ถุ พยานท่ีเหมือนนกรู้รีบชิงหล่นลงน้าและจมหายไปเสียก่อนเป็ นการทาลายหลกั ฐานไปในตวั แต่แลว้ ...พอเธอ
67 หนั กลบั มามองดูบุคคลแปลกหน้าที่ยงั คงยืนตะลึงประคองเธออยู่ ความตระหนกของเธอก็พุง่ พรวดขา้ มระดบั ปานกลางไต่ข้ึนทะลุระดบั เดือดปุดๆ...หญิงสาวต้งั สติไดก้ ็รีบสะบดั ตวั ผละออกจากวงแขนของเขา สิธารแทบ ลืมหายใจเมื่อไดเ้ ห็น ‘ ผกู้ ่อการ-ตน้ เหตุ ‘ อยา่ งเตม็ ตา... ร่างสูงตรงในชุดนายทหารญ่ีป่ ุนผมู้ ีอาวุธประจากายครบถว้ น ท้งั ปื นที่อยใู่ นซองขา้ งเข็มขดั ท้งั ซามูไร ดา้ มยาวท่ีถืออยู่ในมือซ้าย ใบหน้าดูอิดโรยจากการตรากตรางานหนัก หากแมก้ ระน้ันแววตาก็ยงั ส่อประกาย บางอยา่ งปรากฏออกมาใหเ้ ห็นระคนกบั ความฉงนสนเทห่ ์... .......โอโ้ อ๋กระไรเลย บ่มิเคย ณ ก่อนกาล พอเห็นก็ซาบซ่าน ฤดิรัก บ หกั หาย ยงิ่ ยลวนิดา ละกย็ ง่ิ จะร้อนคลา้ ย เพลิงรุมประชุมภาย ณ อุรา บ ลาลด...... ต้งั แต่รอนแรมในทะเลจากบา้ นเกิดมาจนถึงที่นี่ เขาไม่เคยประสบกบั เหตุบงั เอิญที่สั่นระรัวหวั ใจของ เขาเช่นน้ีมาก่อน หากนิสัยท่ีไดร้ ับการอบรมมาตามขนบประเพณีอนั ดีงาม ทาให้ผูอ้ ยใู่ นเคร่ืองแบบท่ีดูมอซอ.. กม้ ตวั ลงเป็นเชิงคารวะแมว้ า่ จะยงั สวมหมวกนายทหารอยู่ สีหนา้ บง่ บอกถึงความเกรงใจอยใู่ นที “ โกเม็งนาไซ...(ขอโทษ ท่ีทาให้คุณตกใจ) อะนะตะ วะ นะนิ โอะ๊ ชิเตะ อิมะสุก๊ะ? (ผมกม้ ดูวา่ คุณทา อะไร..ก็พอดีคุณลุกข้ึนเลยชนกนั ) “ คนพูดคอ้ มตวั ลงต่าเป็ นคารบสอง “ วาบิรุ...(ตอ้ งขออภยั ) “ แต่พอเห็น ผฟู้ ังยนื ตวั แขง็ ทื่อพอๆกบั เสามุมศาลาทา่ น้า นายทหารต่างชาติกย็ ง่ิ รู้สึกผดิ มากข้ึน “ วะตะชิ วะ ไทโกะ๊ โอะ๊ สุโคชิ ชิกะ ฮะนะเซมะสุ (ผมพูดภาษาไทยไดน้ ิดหน่อย) “ จากน้นั กล็ องเร่ิมเปล่ียนมาถามคาถามดว้ ยอาการสุภาพ “ อะนะตะ วะ นิฮอนโกะ๊ โอะ๊ ฮะนะเซมะสุก๊ะ? ( แลว้ คุณล่ะ...พดู ภาษาญี่ป่ ุนไดม้ ้ยั ? ) “ สิธารพยายามต้งั สติ แมจ้ ะท้งั ประหวนั่ พร่ันพรึง ฉุน และ อาย ผสมผสานกนั ไป ดูทีรึ..เกิดมาไม่เคยมี ผชู้ ายคนใดโอบกอดเธอมาก่อน ถึงแมว้ า่ จะเป็นบิดากโ็ อบเบาๆเพียงแค่หวั ไหล่เท่าน้นั ส่วนชลพทั ธ์น้นั ก็มกั จะ กระทบกระทง่ั กนั ในน้า ไม่เคยกลา้ สาแดง’ท่าหนุ่ม’บนบก แต่น่ีอะไร...ศตั รูแทๆ้ ด้นั ดน้ มาจากแดนไกลเขา้ มา ยดึ ครองแผน่ ดินไทย กลบั ฉวยโอกาสตอนท่ีเธอไม่ทนั ระวงั ตวั คิดแลว้ ก็ยิ่งเจ็บใจน่าโมโหตวั เองจริงๆ ท้งั คุณ พอ่ คุณลุงกช็ ่วยกนั เตือนไวล้ ่วงหนา้ แลว้ ท่าทีของหญิงสาวท่ียงั คงเงียบงนั หากทว่ากามือแน่น ดวงตาลุกวาว ทาให้ ‘ผูล้ ่วงล้า’ สาวเทา้ เขา้ ไป ใกลๆ้ อีกคร้ัง พร้อมท้งั เอย่ ย้าคาถามเดิม
68 สิธารส่ายหวั ดิกๆเป็นทานองวา่ ไม่รู้ภาษา ไมเ่ ขา้ ใจใดๆ...ในขณะท่ีสมองของเธอกาลงั ทางานอยา่ งเต็มที่ นึกในใจ ‘ คิดๆๆซิ ! สิธาร...’ จาไดท้ ี่ทา่ นครูสอนไว้ จึงทามือทาไมเ้ ป็นเชิงปฏิเสธ ร่างสูงตรงยืดอกอย่างสง่าผา่ เผยตามแบบฉบบั ของผูม้ ีลกั ษณะทหารที่ดี เมื่อหญิงสาวตรงหนา้ ทาท่า เช่นน้นั เหมือนส่งภาษาใบ้ เขาจึงตอ้ งงดั ภาษาไทยที่ไดร้ ับการอบรมแบบฉุกเฉินระยะส้ันก่อนลงเรือใหญ่ เปล่ง เสียงออกไปอยา่ งกระท่อนกระแท่นสลบั กบั ภาษามือและภาษาญ่ีป่ ุนซ่ึงสิธารฟังออกหมด แต่ก็ตอ้ งทาเป็ นไม่รู้ เร่ือง ไมเ่ ขา้ ใจอะไรเลย... “ วะตะชิ วะ ทานาบาตะ นิฮอน เทน็ โนว ไคกุง ไทอิ เดอารุ (ผมคือเรือเอกทานาบาตะแห่งจกั รพรรดิ นาวญี ี่ป่ ุน) ....ชิทสึเร เด๊ะสุงะ ดะเระ เดสกะ๊ ? (ขอประทานโทษ...แลว้ คุณล่ะครับ ชื่ออะไร..? ) “ น้าเสียงของ เขานุ่มนวลอ่อนโยน.. เพ่อื ลดอาการหวาดกลวั ของหญิงสาว สิธารนึกถึงคาสอนของท่านครูที่ว่า ก่อนจะโตค้ ารมร้อนแรงออกไป..ขอให้คานึงถึงวา่ บิดายงั อยูใ่ น เง้ือมมือของกองบญั ชาการใหญญ่ ี่ป่ ุนทางฝ่ังโนน้ อยา่ ทาใหท้ หารญี่ป่ ุนโกรธเป็ นเด็ดขาด เธอจึงบุย้ ใบไ้ ปทางลา คลอง...เพือ่ ถ่วงเวลาหาช่องทางวง่ิ หลบกลบั บา้ น นายทหารเรือต่างชาติมองตามที่หญิงสาวช้ี แลว้ ก็ลองคาดเดาไปตามเรื่องดว้ ยอารมณ์นึกสนุก ผอ่ น คลายความเครียดจากภาระอนั หนกั ที่ไดร้ ับยามสงคราม “ ..ซุยโระ... (ทางน้า..สายน้า).. ” การต่อปากต่อคาทาให้ ‘ผรู้ ู้’ เริ่มสนุกกบั การใชภ้ าษาตามนิสัยที่เคยชิน...ไปๆมาๆเลยลืมทาเป็ น ’ผูไ้ ม่รู้’ หญิงสาวทามือเป็นคลื่นคลา้ ยกระแสน้า จน ‘ผบู้ ุกรุก’ ชกั เอะใจ แต่ก็พลอยเล่น ‘ภาษาญี่ป่ ุนวนั ละคา’ ไปกบั สาว นอ้ ยชาวไทยผทู้ ี่สามารถสะกดให้เขาแทบลืมไปวา่ กาลงั อยูใ่ นสถานการณ์ใด...เขาเห็นคาใบข้ องเธอแลว้ ก็ใชน้ ิ้ว เคาะขมบั ชว่ั ครู่ ก่อนจะยมิ้ ออกมาจนเห็นฟันขาวตดั กบั สีผวิ ท่ีค่อนขา้ งคล้าเพราะรอนแรมกลางทะเลมายาวนาน สิธารใจหายวาบเม่ือนึกถึงนายธงของบิดาท่ีหลบออกไปไดอ้ ยา่ งฉิวเฉียดชนิดเส้นยาแดงผา่ แปด หาไม่ แลว้ หากถึงคราวเคราะห์ตอ้ งมาจ๊ะเอ๋กนั ระหว่างเรือเอกแห่งราชนาวีไทยกบั เรือเอกแห่งจกั รพรรดินาวีญ่ีป่ ุน อะไรจะเกิดข้ึน? เธอไมอ่ ยากจะนึกภาพตอ่ ... “ อุงกะ ! (ลาคลอง) “ เรือเอกทานาบาตะ ยกแขนขา้ งที่กาดาบซามูไรไว.้ ..ชูข้ึนเป็ นเชิงยนิ ดีปรีดาท่ีหา คาศพั ทเ์ หมาะๆได้ อีกท้งั หญิงสาวเองก็มิไดอ้ อกท่าทางปฏิเสธ อนั เป็ นผลตอบรับท่ีทาใหค้ นฉลาดมีไหวพริบ อยา่ งเขาฉุกคิดถึงตรรกะบางอยา่ งข้ึนมา ขณะน้นั เองลุงสนซ่ึงคุณยายและคุณสิรีใหม้ าตามสิธาร...เดินตรงรี่เขา้ มา เสียงฝี เท้าทาให้ร่างสูงตรงในเคร่ืองแบบหันขวบั มาทันที มือขวาทาท่าจะชักดาบซามูไรตาม สญั ชาตญาณของการป้องกนั ตวั ท่ีไดร้ ับการฝึกมาเป็ นอยา่ งดี
69 “ ยาเมเตะ๊ ! (หยดุ นะ ! ) “ และแลว้ ..’ผรู้ ู้’ ก็ลืมตวั จนได.้ . หญิงสาวเอด็ เสียงเขียว ลุงสนเองก็เข่าอ่อนทรุด ตวั ลงนงั่ ยองๆ ยกมือไหวท้ ว่ มหวั ความอกสนั่ ขวญั แขวนทาใหข้ าท้งั สองขา้ งของแกสัน่ พบ่ั ๆอยา่ งควบคุมไม่ได้ ผลคือ..เรือเอกทานาบาตะหยุดชะงกั แบบนะจงั งงั ! เขาค่อยๆหนั มามองสาวไทยผูด้ ุดนั ..ดว้ ยสายตาท่ี พยายามคน้ หาคาตอบ คิ้วดกดาคู่น้นั ขมวดเขา้ หากนั อยา่ งประหลาดใจ...คาดไม่ถึง “ อะนะตะ วะ นิฮอนโก๊ะ งะ เดคิรุ ! (คุณพูดภาษาญี่ป่ ุนไดน้ ่ี ! ) “ คราวน้ีเขาจอ้ งหนา้ เธออยา่ งคาดค้นั หญิงสาวอยากจะกล้นั ใจตายไปซะเดี๋ยวน้นั พลาดจนได.้ .เผลอหลุดปากออกไป น่ีถา้ คุณยายรู้เขา้ เธอ คงโดนไมเ้ รียวแน่ๆ ‘ทีน้ีจะแกต้ วั ยงั ไงล่ะ?.. สิธารเอย๊ ..คิดซิ! คิดๆๆเร็วๆเขา้ ..’ อาการนิ่งอ้ึงของเธอ ทาใหอ้ ีกฝ่ ายคิดหาวิธีตอ้ นให้จนมุมโดยแกลง้ หนั ไปทางลุงสน พร้อมกบั ถามดว้ ย ภาษาของเขา ปรับระดบั เสียงใหฟ้ ังดูเอาจริงเอาจงั มากข้ึน “ คาเรวะ ดาเระ? (เขาคือใคร?) “ ความที่กลวั วา่ ลุงสนจะเป็นอะไรไป หญิงสาวจึงเพลี่ยงพล้าอีกเป็นดอกท่ีสอง “ ฮุนาโนริ (คนเรือ) “ โพล่งพรวดออกไปแลว้ ก็ตอ้ งกดั ริมฝีปากตวั เองดว้ ยความเจบ็ ใจ คราวน้ี ‘ฝ่ ายตรงขา้ ม’ ผงกหวั อยา่ งสมคะเนท่ีสาวไทยตกหลุมพรางของเขาง่ายๆ “ นิฮอนโก๊ะ งะ เดคิรุ ! (คุณตอ้ งรู้ภาษาญ่ีป่ ุนแน่ๆ ! ) “ เขายมิ้ พรายอยใู่ นหนา้ ย่ิงทาให้ผรู้ ู้หมนั่ ไส้ เหลือกาลงั และฉุนกึกข้ึนมาทนั ที แต่ก็จาตอ้ งระงบั อารมณ์ไวต้ ามท่ีท่านครูสอน ออ้ มแอม้ ตอบแบบไม่เตม็ ใจนกั “ สุโคชิ ชิกะ (ได.้ ..นิดๆหน่อยๆเทา่ น้นั ) “ “ ทซือยะขุ โอะ๊ โอเนะไง ชิมะสุ ! (กองทพั เรากาลงั ตอ้ งการล่ามอยพู่ อดี) “ อีกคร้ังท่ีผรู้ ู้ส่ายหวั ดิกๆ “ เคียวมิ งะ อะริมาเซน ! (ฉนั ไมส่ นใจ !) “ น้าเสียงเยน็ ชา “ อะนะตะ โนะ จูเคียว งะ โดโคะ เดสกะ๊ ? (บา้ นคุณอยทู่ ่ีไหน?) “ “ วะตะชิ โนะ จิคคะ ชิไค โคเระ (บา้ นคุณพอ่ คุณแม่ฉนั อยแู่ ถวๆน้ี) “ เธอช้ีไปทางแนวพุ่มไมด้ อกที่อยู่ ถดั จากศาลาทา่ น้า ตอบแบบคนหมดอาลยั ตายอยาก อะไรจะเกิดกต็ อ้ งเกิด เหง่ือซึมเตม็ สองมือเธอ... ระหวา่ งที่สิธารวเจรจาอยกู่ บั ชายในเคร่ืองแบบท่ีดูแปลกตา ลุงสนก็แอบเงยหนา้ มองบุตรสาวของท่านผู้ มีพระคุณไปดว้ ย นึกในใจ ‘ ตายเป็ นตาย ขา้ มศพขา้ ไปก่อนเถอะ ‘ แต่แลว้ ก็กลบั เห็นนายทหารญี่ป่ ุนผูห้ ล่อ เหลากา้ วตามหญิงสาวไปทางเรือนริมน้าของคุณยาย ลุงสนจึงรีบลุกข้ึนวง่ิ ตดั เฉียงไปรอที่ตีนบนั ได ร่างสูงเห็น ดงั น้นั จึงฉวยโอกาสสืบเทา้ ข้ึนไปประชิดเคียงขา้ งสาวไทย พลางช้ีไปทางลุงสน “ คาเระ วะ โดโคะ? (เขาอยทู่ ่ีไหน?) “
70 สิธารชะงกั ..หนั ขวบั มาเผชิญหนา้ กบั ‘ศตั รู’ อยา่ งอาจหาญ ก่อนจะตอบดว้ ยเสียงเยน็ ชา “ คาจุเอน็ โนะ ฮิโตะ ยะ ฮุนาโนริ นินารุ (เขาเป็ นท้งั คนสวนและคนเรือ) ...โนะ จิคคาวะ งะ นิ ซูมุ เดะสุ (อาศยั อยใู่ นบริเวณบา้ นคุณพอ่ คุณแมข่ องฉนั ) “ หลงั จากน้นั ‘คู่ศตั รู’ ก็ส่งภาษากนั อีกครู่หน่ึง ซ่ึงลุงสนฟังไม่ออกเลยแมแ้ ต่คาเดียว จนในที่สุดผูท้ ่ีถือ ซามูไรไวใ้ นมือขา้ งซา้ ย ก็ยนื ระวงั ตรงแบบทหารทาท่าบอกลา “ ฮะจิเมะมะชิเตะ โดะโซะโยะโระชิคุ (ยนิ ดีอยา่ งยง่ิ ท่ีไดร้ ู้จกั คุณ) “ เขารอสักพกั เผ่ือเธอจะยอมบอก ช่ือ แต่เม่ือเห็นอาการมึนตึงของสาวไทย เขาจึงยมิ้ ใหอ้ ยา่ งเอาใจพร้อมกบั กม้ ตวั โคง้ คานบั “ โอะเนะไง ชิมะสุ (ขอฝากเน้ือฝากตวั ดว้ ย) โซเรเดวะ มะตะ (แลว้ ค่อยพบกนั ใหม)่ “ โคง้ ให้อยา่ งงามอีกคร้ัง ก่อนท่ีร่างสูงตรงในชุดเครื่องแบบที่ดูขึงขงั จะหันหลงั กา้ วสวบๆอย่างวอ่ งไว กลบั ไปตามทางเดิม พอถึงทางแยกตรงหนา้ ศาลาทา่ น้าจึงเล้ียวซา้ ยไปทางเรือนคุณป่ ู จากน้นั ก็อาศยั สะพานขา้ ม ลาประโดงทะลุออกไปยงั อู่ ซ่ึงต้งั อยบู่ ริเวณที่ดินปลายสวนนอก เม่ือนึกถึงความพล้งั เผลอของตนเองซ่ึงยงั ไม่รู้วา่ จะส่งผลอยา่ งไรต่อไป ก็ทาให้สิธารแทบจะเข่าอ่อน ตามลุงสน กา้ วขาข้ึนไปอย่างช้าๆราวกบั คนสิ้นเรี่ยวสิ้นแรง ในขณะท่ีคุณสิรีซ่ึงไดย้ นิ เสียงแปลกๆพูดโตต้ อบ กนั อยู่ขา้ งล่าง จึงลุกออกไปชะโงกดูท่ีหัวบนั ได เม่ือเห็นบุตรสาวจึงยิ้มออกโดยไม่ทนั สังเกตเห็นอาการ ผดิ ปรกติใดๆของเธอ “ หายไปซะนาน ! คุณยายนง่ั ไม่ ติด..ตอ้ งร้องเรียกลุงสนวง่ิ ไปตาม อา้ ว! ทาไมหนา้ ซี๊ด..ซีด เป็ นอะไร ไปลูก? ก็หนูด้ือเองน่ีนา... แม่บอกแลว้ วา่ เทข้ีเถา้ เสร็จแลว้ ก็ใหร้ ีบข้ึนมา ลุงสนกบั เจตน์ขนของกนั ได้ ไม่ตอ้ ง ไปช่วยจดั “ แลว้ ก็เพงิ่ นึกอะไรข้ึนมาได้ มองเห็นมือบุตรสาววา่ งเปล่าจึงถามหาของบางอยา่ ง “ กล่อง..ล่ะลูก? “ ถามส้นั ๆแบบรู้กนั “ รีบขนยา้ ยอุตลุดวนั เดียวใหเ้ สร็จ ลมกใ็ ส่อยา่ งน้ีแหละ เอาพมิ เสนม้ยั ล่ะจะ๊ ? แม่จะหยบิ จาก เชี่ยนหมากคุณยายมาขย้ใี หห้ นูดมซกั พกั .. จะไดค้ ่อยยงั ชวั่ ข้ึน ” หญิงสาวส่ายหน้าช้าๆพลางเดินไปน่ังอ่อนเปล้ียเพลียแรงอยู่ข้างๆยกพ้ืน คุณยายเลิกแว่นข้ึนมอง หลานสาวอยา่ งพนิ ิจพจิ ารณา “ น่ีตอ้ งมีเรื่องแปลกๆแบบชื่อท่านผนู้ า...มาแน่เชียว ใช่ม้ยั ? “ หากเป็ นในยามปกติหญิงสาวคงอดขาไม่ไดแ้ ละก็คงต่อกรกบั คุณยายไปแลว้ แต่เร่ือง ‘แปลกๆ’ ท่ีเพ่ิง ผา่ นมาเนี่ยซิ ! จะเริ่มตน้ ยงั ไงดี...” ท่าทางของเธอทาใหผ้ เู้ ป็นมารดาชกั จะเร่ิมสงสัยข้ึนมาบา้ งเหมือนกนั “ มีอะไรหรือจะ๊ ? กล่องใส่ข้ีเถา้ ล่ะ? คุณยายกบั แม่รอฟังอยนู่ ะ..”
71 บทที่ 8 “ คือ...” สิธารเหมือนมีอะไรมาจุกอยู่ในลาคอ ก่อนที่จะเอ่ยเบาๆแบบถนอมเสียง “ หนูไปเจอทหาร ญ่ีป่ ุนมา..คะ่ “ “ หา ! “ เสียงอุทานดงั ข้ึนพร้อมๆกนั แทรกดว้ ยเสียงมีดผา่ หมากที่พลดั หล่นจากมือท่านเจา้ ของเรือน ตกลงกระทบพ้ืนดงั เปรื่องใหญ่...ความตระหนกตกใจของผูม้ ีพระคุณท้งั สองทาให้หญิงสาวย่ิงรู้สึกวา่ ตวั เองผิด มากข้ึน จึงรีบใชน้ ้าเยน็ เขา้ ลูบ “ คุณยาย แม่คะ...ทาใจดีๆไวค้ ่ะ อยา่ เพ่ิงวา้ วุน่ ใจ คือ...หนูลงไปทาตามท่ีคุณพอ่ สั่งจนเสร็จเรียบร้อย กาลงั จะลุกข้ึนก็ชนโครมกบั เขา...ค่ะ “ หนา้ แดงก่าเมื่อจาตอ้ งเล่าขา้ มตอน ‘หวาดเสียว’ ท่ีวงแขนของเขารีบโอบ เอวเธอไวก้ ่อนที่จะพลดั ลงคลองตามกล่องและฝาที่หลุดมือตกไปแลว้ “ เป็ นนายทหารยศเรือเอก ค่ะ อยู่ดีๆก็ พรวดพราดมาจนถึงทา่ น้า พอเห็นเขา้ เลยสงสยั วา่ หนูกม้ ๆเงยๆทาอะไรอย.ู่ .คะ่ “ “ ตายแลว้ ! “ คุณสิรีตบอก “ แลว้ เขาเห็นข้ีเถา้ ขา้ งในม้ยั ลูก? “ ถามเพราะห่วงใยสามีมากกวา่ ตวั เอง “ โธ่ ! แม่คะ...” หญิงสาวหนั มาทาท่าอ่อนใจ “ ถึงเขาจะเห็นก็ไม่มีวนั รู้หรอกค่ะว่าเป็ นอะไร ขนาด ภาษาไทยยงั อ่านไมอ่ อกเลย หนูลอยข้ีเถา้ เสร็จพอดี พอลุกข้ึนกป็ ะทะกบั เขา กล่องเลยตกลงน้า...อีตาบา้ ! “ “ อา้ ว ! พดู ไม่เพราะนะลูก ไปวา่ เขา...” ผเู้ ป็นมารดาเตือน “ ก็จริงๆนี่คะ เดินดุ่ยๆล่วงล้าเขา้ มาในอาณาเขตบา้ นเราไม่พอ ยงั จะ...” คนพูดหยุดกึกดว้ ยเกรงวา่ ถา้ เล่าต่อ ท้งั คุณยายและมารดาจะรับ ‘อีตาบา้ ’ ไมไ่ หว จึงเล่าขา้ มไป.. อา้ งเหตุที่ทาใหเ้ ธอตบะแตก “ หนูร่าๆจะต่อ วา่ เป็นภาษาญี่ป่ ุนไปแลว้ นะคะวา่ ใหญ่โตมาจากไหนถึงไดบ้ ุกรุกเขา้ มาอยา่ งน้ี ! เกือบไปแลว้ ค่ะ..” “ ก็ดีแลว้ น่ีลูก อยา่ ใหเ้ ขารู้...” คุณสิรีพูดยงั ไมท่ นั จบ เสียงออ่ ยๆก็สวนข้ึนแบบทะลุกลางปลอ้ ง “ เขารู้แลว้ ...ค่ะ “ “ หา ! “ ผมู้ ีพระคุณท้งั สองตอ้ งอุทานข้ึนมาพร้อมๆกนั อีกคร้ัง คราวน้ีแทบจะเตน้ ผางๆ “ ตายแลว้ ! น่ี เขามิเอาหนูไปทางานท่ีอู่..รึ? คุณพอ่ รู้เขา้ จะวา่ ยงั ไง? โธ่...ลูกนะลูก...” คุณสิรีคร่าครวญ สิธารใจเสียท่ีเห็นมารดากลดั กลุม้ รุ่มร้อน คุณยายจึงตอ้ งออกแรงช่วย “ ถูกแหยร่ ังแตนเขา้ ล่ะซิ น่าตีจริงๆ... ลูกคนน้ี ! “ “ หนูกาลงั นบั หน่ึงถึงร้อยอยู.่ ..ก็พอดีลุงสนเดินตรงร่ีเขา้ มา แลว้ เขาทาท่าจะชกั ดาบซามูไร หนูจึงตอ้ ง รีบหา้ มเอาไวค้ ะ่ จะพดู ไทยกก็ ลวั เขาจะฟันลุงสนซะก่อน เลย..โพล่งออกไป ค่ะ “ ตาละหอ้ ยขณะสารภาพ
72 “ สงสัยพอนบั หน่ึงถึงแค่สิบ แตนก็บินกนั ให้วอ่ น...ใช่ม้ยั ล่ะ? ยายวา่ ...” คาดคะเนไปอมยมิ้ ไปอยา่ งรู้ ใจ “ ลูกน้า คนเก่งของยาย ถูก ลูกทะเล หลอกซะก็ไม่รู้...” พูดพลางก็มองดูหลานสาวหยิบมีดผ่าหมากข้ึนจาก พ้ืนมาทาความสะอาด ก่อนท่ีจะค่อยๆเกบ็ ใส่เชี่ยนหมากตามเดิม “ ลองคิดดูนะ.. พวกเขาตอ้ งไปอยู่ที่อู่นนั่ พกั ใหญ่ จะก่ีปี ก็ยงั ไม่รู้ได.้ ..แลว้ เขาจะมาฆ่ามาแกงเป็ นศตั รู กบั ชาวสวนแถวน้ีให้โง่ทาไมเล่า? ลาพงั สู้รบกบั ทหารฝ่ ายตรงขา้ มก็สาหสั อยูแ่ ลว้ ขืนตอ้ งต่อสู้กบั พลเรือนเจา้ ถ่ินอีก กพ็ อดีแหละ...มีหวงั แพส้ งครามแน่ๆ ! “ เสนาธิการในภาวะฉุกเฉินกาลงั ประเมินขา้ ศึกดว้ ยประสบการณ์ ของผสู้ ูงอายทุ ี่ผา่ นโลกมาอยา่ งยาวนาน สิธารฟังแลว้ กฉ็ ุกคิด...จริงซินะ! กองทพั ญี่ป่ ุนแมจ้ ะมหึมาย่ิงใหญ่เพียงใด แต่ก็อาจระส่าระสายพา่ ยแพ้ ได้ หากตอ้ งเผชิญกบั สงครามแบบกองโจรเยยี่ งยทุ ธวิธีท่ีท่านเจา้ ขุนด่านหรือท่านเจา้ ขุนเณรใชเ้ อาชนะขา้ ศึกใน สงครามเกา้ ทพั อนั เป็ นยทุ ธศาสตร์ของฝ่ ายผูม้ ีกาลงั นอ้ ยกวา่ ท่ีสามารถเขย่ากองกาลงั อนั มหาศาลของฝ่ ายตรง ขา้ ม ใหย้ อ่ ยยบั ไปทีละเลก็ ทีละนอ้ ยแบบไมร่ ู้ตวั และอยา่ งตอ่ เน่ือง เธอไตร่ตรองทบทวนเหตุผลของคุณยายแลว้ ก็ยงิ่ เจ็บใจตวั เองมากข้ึนท่ีไปพลาดท่าเสียที ‘ศตั รู’ ต้งั แต่กา้ วแรกท่ีเขายา่ งกรายเขา้ มาในอาณาเขตบา้ นเกิดของ เธอ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ เมื่อนึกถึงวงแขนอนั ล่าสันของเขาที่โอบอยูร่ อบตวั เธอ...น่าอบั อายเหลือประมาณ...จนไม่ อาจเล่าใหผ้ ใู้ ดฟังไดแ้ มก้ ระทงั่ คุณยายและมารดาของเธอเอง เยน็ น้ีเธอคงจะตอ้ งแช่น้าใหส้ าแก่ใจเพื่อชาระลา้ ง คราบไคลที่น่ารังเกียจออกไปใหห้ มดสิ้น ! “ อา้ ว...เงียบไปเลย...” คุณสิรีตบพ้นื เบาๆกระตุน้ บุตรสาวใหต้ ื่นจากภวงั ค์ “ เขาวา่ กระไรบา้ ง? “ “ เขาวา่ ...ไดร้ ับคาส่งั ใหม้ าเป็นหวั หนา้ อู่ที่นี่..คะ่ ตามระเบียบเขาตอ้ งออกตรวจอาณาบริเวณโดยรอบซ่ึง รวมท้งั การขอข้ึนคน้ ตามบา้ นดว้ ยค่ะ ใหแ้ น่ใจว่าไม่มีแนวที่หา้ ซ่อนตวั อยูเ่ พ่ือลอบทาจารกรรม เพราะอู่เป็ นจุด ยทุ ธศาสตร์ที่สาคญั พอดีบา้ นเราอยูต่ ิดอู่ แลว้ ก็ยงั มีบา้ นคุณลุง เขาจะออกลาดตระเวนตรวจคน้ ทุกหลงั คาเรือน ในไม่ชา้ วนั น้ีมาดูลาดเลาก่อนค่ะ ระหวา่ งที่กาลงั เร่งให้เจา้ ของอู่เดิมขนยา้ ยออกให้หมดไวๆ กองทหารช่าง ญ่ีป่ ุนจะไดท้ ยอยกนั เคลื่อนเขา้ ไปประจาการ..คะ่ “ “ แม่อยากฟัง...เรื่องที่หนูรู้ภาษาญ่ีป่ ุนน่ะ...เขาวา่ ยงั ไง? “ คุณสิรีไมส่ นใจเรื่องอื่นแลว้ ในตอนน้ี “ หนูขอร้องเขาค่ะวา่ อยา่ บอกใคร เพราะหนูตอ้ งดูแลคุณยายกบั แม่ ในบา้ นมีกนั แต่ผหู้ ญิงสามคน...” “ แลว้ หนูสิธารเนี่ย...เป็นแมเ่ ขาหรือจะ๊ ? พอ่ หวั หนา้ อู่ถึงจะเชื่อน่ะ ! “ “ อะไรจะเกิดก็ช่างเถอะค่ะ ! หนูปลงแลว้ ...” คนพูดทาหนา้ ละเห่ียใจ “ หนูก็พยายามพูดกบั เขาดีๆ ตามท่ีคุณลุงสอน ให้เหตุผลวา่ หนูเป็ นผูห้ ญิง ..จะให้ไปทางานในอู่ท่ีมีแต่พวกทหารญี่ป่ ุนไดย้ งั ไง? ล่ามผูช้ าย น่าจะหาจากสมาคมญ่ีป่ ุนปากคลอง กพ็ วกแนวที่หา้ ของเขานน่ั แหละค่ะ ถึงจะอา่ นเขียนไม่เก่ง แต่พูดพอได้ “
73 “ คอยดูต่อไปก็แลว้ กนั อยา่ เพ่ิงทุกขร์ ้อนเกินเหตุ ถา้ กา้ วร้าวมุทะลุข่มเหงรังแกกนั จริงๆ ก็ให้สนรีบ แจน้ ไปแจง้ สายสืบที่วดั ส่งข่าวให้ธงทิวกบั คุณชอบเจราจากบั แม่ทพั ...” เสนาธิการริมคลองตระเตรียมแผน สารองไวล้ ่วงหนา้ อยา่ งรอบคอบเผอื่ เกิดเหตุฉุกเฉิน วา่ แลว้ ก็หนั มาทางหลานสาว “ เขาบอกชื่อเสียงเรียงนามไวห้ รือเปล่าล่ะ? พ่อทหารเอกคนน้ีน่ะ ! “ พูดติดตลกผอ่ นคลายบรรยากาศ ที่ตึงเครียดใหเ้ บาลง สิธารปรับสีหนา้ ใหด้ ีข้ึนเพ่ือที่ท้งั คุณยายและมารดาจะไดไ้ ม่หนกั ใจมากไปกวา่ น้ี ท้งั ๆที่ยงั เดือดไม่หาย กบั การพลาดท่าเสียทีโดยไมท่ นั รู้เน้ือรู้ตวั “ เขาชื่อ เรือเอก ทานาบาตะ คะ่ “ “ ฟังดูก็อ่อนโยนดีนี่ เสียแตผ่ ดิ กฎการต้งั ชื่อของทา่ นผูน้ า สี่พยางค.์ .มากไป ! ใหแ้ ค่สามพยางค.์ ..ยงั ง้นั เขา้ เมืองตาหลิ่วก็ตอ้ งหล่ิวตาตาม ยายก็จะเรียกเขาวา่ ‘ทานาบา’ ก็แลว้ กนั ..ง่ายดี เล่นสระอาคลอ้ งจองกนั ท้งั สาม ตวั ...\" พอสังเกตเห็นนกั ภาษาศาสตร์รับฟังดว้ ยอารมณ์ ‘บูด’ ทา่ นเจา้ ของเรือนจึงหวั เราะอยา่ งขบขนั “ ยายอุตส่าห์พดู ใหช้ วนหวั แลว้ นา...หนูก็...ไปโกรธไปข้ึงอะไรเคา้ นกั หนา เพ่ิงปะหนา้ กนั ตะก๊ีน้ีเอง... เอาน่า...เช่ือยาย..ทาใจใหส้ บายๆไวก้ ่อน เอ..ยายชกั อยากจะเห็นหนา้ นายทหารญี่ป่ ุนคนแรกที่หาญกลา้ ขา้ มฟาก มาเหยยี บริมน้าบางสวนกลางของเรา..ซะแลว้ ล่ะซิ ! “ “ น่ียงั ดีนะคะท่ีนายธง..รู้แกว รีบเผน่ หนไปก่อน “ คุณสิรีทาหนา้ เมื่อย “ รอดพน้ หวุดหวิดไปเชียวล่ะ..เพิ่งให้พรไปหยกๆ ขืนกลบั ชา้ แค่เส้ียวนาทีมีหวงั ยุง่ ย่ิงกว่ายุงตีกนั ...” ทา่ นเจา้ ของเรือนแลไปทางหลานสาวท่ียงั คงนง่ั หนา้ จ๋อยอยู่ “ เป็นไดเ้ กิดศึกยอ่ ยๆข้ึนที่ทา่ น้าเรือนคุณยาย...” คุณสิรีตอ่ คามารดาดว้ ยความเสียวไส้ “ คุณพระคุณเทพคุณเจา้ ยงั เมตตาคุม้ ครองพวกเราไม่ให้เกิดเรื่องบานปลายใหญ่โต...หนา้ ตาเป็ นยงั ไง หนอ..หวั หนา้ อู่ญี่ป่ ุนคนน้ี? “ คุณยายเอ้ือนเอ่ยเป็นเชิงลอ้ เลียนผทู้ ่ีทาทา่ เหมือนไม่อยากไดย้ นิ “ ถึงไดบ้ งั อาจ มาแหยร่ ังแตนสาวนกั ภาษาจนตบะแตกเป็ นเส่ียงๆ “ คุณสิรีไดย้ นิ เขา้ ก็อดขาไปกบั มารดาดว้ ยไม่ได้ จึงอมยิม้ ท่ี เห็นสาวเก่ง “ลมบูด’ กม้ หนา้ งุดราวกบั นง่ั คุยกบั มดอยา่ งท่ีคุณยายชอบหยอกเยา้ บอ่ ยๆ เสียงเรียกท่ีหวั บนั ไดทาใหส้ ิธารลุกข้ึนไปร้องถาม เมื่อรู้วา่ เป็นใครจึงถอดกลอนประตูเรือนเปิ ดให้ “ ออ้ ...ป้าแจม่ “ คุณสิรีเอ่ยทกั “ นงั่ ซิจะ๊ “ เมื่อทรุดตวั ลงนง่ั ไหวผ้ อู้ าวโุ สท้งั สองแลว้ ป้าแจ่มก็เร่ิมรายงานขา่ วดว้ ยสีหนา้ ไมส่ ู้ดี “ อิฉนั วา่ จะมาต้งั แต่บา่ ยออ่ นๆแลว้ คะ่ แตพ่ อดีผใู้ หญ่บา้ นแวะมาถามไถ่ อิฉนั กก็ าลงั ร้อนใจ...” “ ..ใจเยน็ ๆ กินน้ากินท่าก่อนเถอะ “ ท่านเจา้ ของสถานท่ีแทรกข้ึนเพ่อื บรรเทาอารมณ์ของผมู้ าเยอื น ป้าแจม่ จึงหยดุ พกั ถอนหายใจยาว สกั ครู่กร็ ับขนั น้าจากสิธารพลางพึมพา “ ขอบคุณค่ะ “ ก่อนจะยกข้ึน ดื่มพอเป็นพิธีแลว้ จึงเอย่ เรื่องธุระสาคญั ต่อ “ ทางการส่งเรือมารับคุณผชู้ ายกบั คุณชลพทั ธ์ไปแลว้ ค่ะ ก่อนไปท่าน
74 ส่ังวา่ ปิ ดหอ้ งให้เรียบร้อยแต่ไม่ตอ้ งใส่กุญแจ เพราะถึงอยา่ งไรทหารญ่ีป่ ุนก็คงจะตอ้ งข้ึนไปตรวจตรา ของมีค่า นอกจากตูห้ นังสือแล้ว ก็ไม่มีสิ่งใดน่าห่วง เอกสารสาคญั ก็นาติดตวั ไปด้วยท้งั หมดแลว้ ค่ะ ผูใ้ หญ่บา้ นถือ โอกาสเรียนคุณผชู้ ายวา่ มีพส่ี าวเดินเรือเอ้ียมจุน๊ ข้ึนล่องระหวา่ งท่าน้าวดั สมอรายกบั สามชุกเมืองสุพรรณ ซ่ึงอิฉนั ก็รู้จกั คุน้ เคยดีอยู่ ซ้ือของกนั มาหลายปี ดีดกั ชวนให้อิฉนั กบั ลูกชายอพยพไปกบั ขบวนเรือดว้ ย จะไดช้ ่วยเธอ คา้ ขายมีรายไดไ้ ปพลางๆระหวา่ งสงคราม คุณผูช้ ายคงเห็นอิฉนั กลวั มากจึงอนุญาตให้ไปไดค้ ่ะ อิฉนั เลยเรียน ทา่ นวา่ เกรงทหารญี่ป่ ุนจะมาเอาตวั เจตน์ไปใชง้ านหนกั จนตาย จึงไม่กลา้ ทิ้งไวใ้ ห้เฝ้าบา้ นค่ะ คุณผชู้ ายก็บอกวา่ ท่านเขา้ ใจดีและไมไ่ ดเ้ ป็นห่วงบา้ นเลย เพราะแน่ใจวา่ ทุกๆท่านท่ีเรือนริมน้า..คงจะเมตตาเป็นธุระดูแลให้ คะ่ “ “ ไมเ่ ป็นไรๆ อะไรกต็ ามท่ีทาแลว้ สบายใจกท็ าไปเถอะ ทางน้ีมีท้งั ยายหนูกบั ลุงสนท่ีจะคอยไปดูแลทา ความสะอาดใหบ้ า้ งเป็นคร้ังคราว “ ผอู้ าวสุ สูงสุดรับปากดว้ ยความโอบออ้ มอารีที่มีต่อเพื่อนบา้ นเสมอมา “ ทางเรือนริมน้าน้ีเห็นจะอพยพไปไหนต่อไหนไม่ได้ เพราะตอ้ งคอยฟังข่าวจากคุณผูช้ ายของท้งั สอง บา้ น เผอ่ื ติดตอ่ มาจะไดร้ ู้กนั “ คุณสิรีออกตวั แทนครอบครัว “ ขบวนเรือเอ้ียมจุ๊นท่ีมาจากสุพรรณข้ึนล่องกนั ไดส้ องทางนะ ป้าแจ่ม “ คุณยายเลิกแว่นข้ึนมองผูท้ ี่ กาลงั เตรียมตวั อพยพ “ สมยั ก่อนเคยโยงเรือไปกบั พวกลุงป้านา้ อา สนุกสนานมาก หากไม่ไดพ้ บกบั คุณตาที่ท่า น้าวดั สมอราย ฉนั กค็ งจะฝากชีวติ ไวบ้ นเรือเอ้ียมจุน๊ ไปจนตายนน่ั แหละ..แต่พอไดม้ าต้งั หลกั อยูเ่ ป็ นท่ีเป็ นทาง ก็ อดคิดถึงชีวิตท่ีกินนอนอยู่บนเรือไม่ได.้ ..” เล่าไปก็ตาหมากไป รอยแยม้ ยิม้ ผดุ ข้ึนบนใบหนา้ ของหญิงชราเม่ือ ยอ้ นราลึกไปถึงความประทบั ใจแตห่ นหลงั ท่ีแสนสุข...ยากจะลืมเลือน “ เอาทางแรกก่อนนะป้าแจ่มคือต้งั ขบวน จากสุพรรณ.. “ แววตาที่ขุ่นมวั เร่ิมเปล่งประกายของความมีชีวติ ชีวา “ ออกจากท่านายแปล้ ไปบางปลามา้ ถา้ เป็นขบวนเรือขายขา้ วจะไปทางตรงไม่แยกซา้ ยนะ ผา่ น คอวงั บางใหญ่ บางแมห่ มา้ ย บางระกา ลาพญา สาเภา ล่ม บางซอ สองพ่ีนอ้ ง บางปลา บางเลน บางหลวง งิ้วราย แลว้ ก็จะถึง สะพานเสาวภา ที่ชาวบา้ นเรียกขานกนั อีกช่ือหน่ึงวา่ สะพานบา้ นเขมร ถดั ไปเป็ น ท่านา วดั กลางบางแกว้ ที่มีคลองแยกไปทางซา้ ยเรียกว่า คลองบาง กะเบา เลยไปอีกนิดเดียวก็จะถึง โรงสีเจา้ สัวทม ท่ีเรียกวา่ โรงสีล่าง ก่อน จากน้นั จึงจะถึงที่หมายสาคญั นนั่ คือ โรงสีบน ซ่ึงเป็ นโรงสีท่ีใหญ่มาก เรียกขานกนั ติดปากว่า โรงสีปล่องเหล็ก ที่มาของชื่อก็เพราะสร้างไวอ้ ยา่ ง แข็งแรงใหท้ นความร้อนไดส้ ูง สีขา้ วไดม้ ากท่ีสุดเหนือกวา่ โรงสีใดๆ ถึงขนาดเป็ นร้อยๆเกวียน.. เส้นทางน้ีคือ แม่น้าท่าจีนที่จะไปบรรจบกบั คลองวดั บางยางซ่ึงเป็ นคลองขุดในสมยั รัชกาลที่ห้า ขนาดของคลองขุดน้ีกวา้ ง ใหญ่กวา่ แมน่ ้าดว้ ยซ้าไป...” “ จริงหรือคะ? คุณยาย แค่ใชแ้ รงงานคนเทา่ น้นั “ สิธารแทบไม่เช่ือหู “ ก็ใช่น่ะซิจ๊ะ..แต่ไม่เรียกวา่ ‘ใช’้ เพราะราษฎรที่ไปร่วม ‘ลงแขกขุดคลอง’ ต่างก็จงรักภกั ดีพร้อมใจ กนั อุทิศหยาดเหงื่อแรงกายแรงใจถวายสมเด็จพระพุทธเจา้ หลวง ส่วนพวกผหู้ ญิงก็ช่วยกนั หุงขา้ วปลาอาหารส่ง ให้ลูกผวั ท่ีอาสาระดมกาลงั กนั อยา่ งไม่เห็นแก่เหน็ดแก่เหน่ือย ทุกคนเต็มใจขุดก็ดว้ ยความสานึกว่าผูท้ ี่ไดร้ ับ
75 ประโยชน์จนชวั่ ลูกชวั่ หลานก็คือราษฎรนน่ั เองแหละ ไดใ้ ชเ้ ป็ นเส้นทางน้าใหญ่สัญจรไปมาคา้ ขายอยา่ งสะดวก ข้ึน ต้งั กะนน่ั ..เป็นตน้ มา...” “ หนูไม่เคยทราบมาก่อนเลย...” ผเู้ ป็นหลานสาวราพงึ ราพนั “ เด็ก พ.ศ. ๒๔๘๔ จะไปรู้อะไร..ก็ไม่เคยมีใครคิดจดปูมเรือเอ้ียมจุน๊ ไวเ้ พอ่ื บนั ทึกตานานแม่น้าลาคลอง ที่ผคู้ นร่วมกนั ขดุ ข้ึน คล่ืนรุ่นหลงั ๆอยา่ งพวกหนูก็เลยไม่มีวนั ไดร้ ่วมภาคภูมิใจไปกบั บรรดาบรรพชนรุ่นเก่าที่ ยอมเหน่ือยยากเพื่อให้ลูกหลานไดใ้ ช้ชีวิตกนั อย่างสุขสบายดงั เช่นทุกวนั น้ี “ ผูบ้ นั ทึกปูมจดหมายเหตุไวใ้ น ความทรงจา เล่าต่อดว้ ยอารมณ์ท่ีแจ่มใส “ ป้าแจ่ม ฟังต่อนะ เมื่อตะก๊ีเป็ นเส้นทางแรก ส่วนเส้นทางที่สองมกั เป็ นเรือขายของจิปาถะท่ีตอ้ งการ ซ้ือ ถ่าน ฟื น ช่วงขากลบั ดว้ ย กจ็ ะตอ้ งเริ่มตน้ ดว้ ยการเล้ียวซ้ายใตบ้ างปลามา้ ไปโผล่ท่ีประตูน้าบางย่ีหน จากน้นั ถา้ แยกซ้ายก็จะไป อยุธยา สิงห์บุรี แต่ถา้ แยกขวาจะไปออกแม่น้าใหญ่ โยงขบวนเรือเรื่อยไปผา่ น สีกุก ลานเท ไปโผล่ออกแมน่ ้าเจา้ พระยา ซ่ึงทางน้ีก็ไปอยธุ ยาไดเ้ ช่นเดียวกนั เส้นทางท่ีสองน้ีเป็ นทางของแม่น้าสายใหญ่ๆที่ มีทางแยกวกวนไปบรรจบกนั ไดอ้ ย่างท่ีบอก จนเขา้ ถึงพระนครแลว้ ก็มกั ไปจอดติดตลาดท่ีท่าน้าวดั สมอราย แลกเปล่ียนซ้ือขายสินคา้ กนั เช่น ถ่านและฟื นช้นั ดี ที่ข้ึนช่ือลือชามากที่สุดก็เห็นจะไดแ้ ก่เรือท่ีมาจากท่าโบสถ์ หนั คา...” “ แลว้ ท่ีป้าแจม่ จะอาศยั ไปกบั ขบวนเรือเอ้ียมจุน๊ ของพ่ีสาวผใู้ หญ่บา้ น ควรจะเลือกไปทางไหนดีล่ะคะ? ถึงจะปลอดภยั ในยามสงครามอยา่ งน้ี...” ผูท้ ี่ไม่ไดอ้ พยพไปกบั ใครเขา ถามแทนป้าแจ่มท่ีตดั สินใจจะไปท้งั ๆที่ ยงั ไมร่ ู้หนเหนือหนใต้ “ ญี่ป่ ุนเคล่ือนพลเขา้ มาหวงั อาศยั อู่ขา้ วอู่น้าในไทยเป็ นเสบียง ก็ยอ่ มตอ้ งควบคุมเส้นทางสัญจรไปมา ของแมน่ ้าสายใหญๆ่ เป็นลาดบั แรก จึงควรหลบเล่ียงไปทางสายน้ายอ่ ยๆจะเส่ียงนอ้ ยกวา่ ถา้ ไปทางนครชยั ศรีก็ ให้ระวงั ป้าแจ่มจาไวบ้ อกผูน้ าขบวนเรือด้วยว่าอย่าไปจอดใกลส้ ะพานบา้ นเขมรหรือสะพานเสาวภาอย่าง เดด็ ขาด เพราะเป็นสะพานรถไฟซ่ึงเป็นทางคมนาคมขนส่งท่ีดีท่ีสุดในขณะน้ี บริเวณน้นั จึงเป็ นทาเลท่ีเหมาะจะ ต้งั ค่ายใหญ่ของทหารญ่ีป่ ุนเพ่ือคุมเชิงจุดยุทธศาสตร์สาคญั ฉะน้ันควรโยงขบวนเรือไปหลบพกั ต้งั หลกั อยู่ แถวๆโรงสีปล่องเหล็กก่อนจะดีกวา่ หาซ้ือขา้ วก็ง่ายแถมยงั เอาเรือเล็กพายไปตลาดหวั ตะพานบา้ นเขมร ซ้ือไข่ เป็ดและของสดอื่นๆ อีกท้งั ยงั ถือโอกาสดูลาดเลาการคา้ ไปดว้ ยในตวั หากทหารญี่ป่ ุนไม่เขม้ งวดกบั คนไทยมาก นกั กจ็ ะไดล้ ่องไปคา้ ขายที่สุพรรณตอ่ “ “ ขอบพระคุณค่ะที่กรุณาแนะนา อิฉันอยูไ่ ม่ไดจ้ ริงๆ ค่ะ ถา้ เกิดเจตน์ถูกเกณฑ์ให้ไปทางานหนกั ท่ีอู่ แลว้ เกิดผดิ พลาดข้ึนมาก็อาจจะถูกลงโทษถึงตาย อิฉนั เหลือกนั อยแู่ ค่สองคนแมล่ ูก ไม่กลา้ เส่ียงหรอกคะ่ “ “ ไปเถอะ...คุณชอบก็อนุญาตไวแ้ ลว้ ไปกบั ขบวนเรือเอ้ียมจุน๊ กน็ ่าจะปลอดภยั กวา่ อยบู่ นบก วนั ๆก็โยง แล่นเอื่อยๆเร่ือยๆอยกู่ ลางลาน้า...”
76 คุณสิรีปลอบป้าแจ่มไปกอ็ ดคิดถึงตวั เองไปดว้ ยไมไ่ ด้ กแ็ ลว้ ตวั เธอเล่าไม่เส่ียงไปกวา่ ป้าแจ่มหรือ? ลูกก็ คนเดียวเหมือนกนั แถมยงั เป็นผหู้ ญิงท่ีตอ้ งอยทู่ ่ามกลางปากเหย่ยี วปากกา ถ่ินฐานบา้ นช่องก็ตอ้ งมากลายเป็ นดง ของศตั รูไปโดยปริยาย คุณสิรีต่างหากที่น่าหวาดหวน่ั มากกวา่ ป้าแจ่ม ยิง่ หวั หนา้ ฐานญ่ีป่ ุนทางฝ่ังน้ีเกิดจบั พลดั จบั ผลูล่วงรู้ความลบั ของสาวนอ้ ยแห่งเรือนริมน้าวา่ สามารถพูดภาษาของเขาได้ หวั อกผูเ้ ป็ นแม่อยา่ งคุณสิรีก็ยง่ิ วติ กกงั วลเพมิ่ ข้ึนกวา่ เดิมเป็นร้อยเทา่ พนั ทวี หากทวา่ ผูท้ ี่กาลงั ตกอยู่ใน ‘ปากเหยี่ยวปากกา’ กลบั ทาท่าเหมือนทองไม่รู้ร้อน มีเพียงดวงตาท้งั คู่ที่ ละมา้ ยคลา้ ยคลึงกบั ผเู้ ป็นบิดา ฉายแววเดด็ เด่ียวอยา่ งพร้อมที่จะเผชิญหนา้ กบั ทุกสถานการณ์ “ แม่คะ..คุณยาย ง้นั หนูขอลงไปอาบน้าก่อนนะคะ “ “ อะไรกนั ลูก? “ คุณสิรีเสียงดงั อยา่ งลืมตวั “ เพงิ่ จะเจอ...มาหยกๆ “ ทกั ทว้ งดว้ ยความไม่สบายใจ แต่ กล็ ะเวน้ การเอ่ยถึง ‘คนกลาง’ เอาไวไ้ ดท้ นั ทว่ งที เม่ือนึกออกวา่ ป้าแจ่มยงั นงั่ ฟังอยู่ พลางมองหนา้ มารดาแบบขอ ความช่วยเหลือ ท่านเจา้ ของเรือนอวยชยั ใหพ้ รป้าแจม่ ซ่ึงลากลบั ไปแลว้ จึงหนั มาทางบุตรสาวที่หนา้ ตาไม่คอ่ ย ‘เสบย’ “ ไม่เป็นไรหรอก..สิรี หาก เขาจะมาก็ช่างเขา เรากอ็ ยขู่ องเราทาตวั ใหเ้ ป็ นปรกติ ขืนกลวั จนข้ีข้ึนสมอง กพ็ อดีแหละ...ไดต้ วั เหมน็ สาบกนั หมดท้งั บา้ น...ไม่ตอ้ งอาบน้าอาบท่า...” “ ลุงสน..คอยเดินไปเดินมาอยใู่ กลๆ้ คะ่ “ คนรักน้าเห็นมารดาเป็นห่วง จึงตอ้ งหา ‘ตวั ช่วย’ “ ง้นั แมไ่ ปดว้ ย ! ไปนง่ั เล่นริมน้าใหใ้ จเยน็ ๆสกั พกั “ คุณสิรีไมย่ อมแพ้ “ ก็ดีเหมือนกนั ยายอีกคน สามแรงแข็งขนั อยูบ่ นบก ในขณะที่หน่ึง ‘แม่แรง’ อยูใ่ นน้า “ วรรคหลงั ต้งั ใจหยอกหลานสาวโดยเฉพาะ เป็ นคร้ังแรกหลงั ‘อุบตั ิเหตุ’ ตรงหวั บนั ไดท่าน้า ที่ทาให้หญิงสาวหวั เราะออกมาได้ เธอรีบว่งิ เขา้ ห้อง ไปผลดั ผา้ ความขนุ่ เคือง ‘ศตั รู’ จางหายไปชวั่ ขณะ ระหวา่ งท่ีเธอดาผุดดาวา่ ย ‘ลา้ งมลทิน’ อยูน่ ้นั ลุงสนก็มานงั่ บนยกพ้ืนศาลาทา่ น้า รายงานภารกิจและความเคล่ือนไหวท่ีเกิดข้ึนตลอดท้งั วนั ใหผ้ มู้ ีพระคุณท้งั สองไดร้ ับทราบ “ ผมกบั เจตน์ขนของเสร็จพอดีครับ โรงเก็บของทา้ ยสวนและเรือนที่ผมอยู่ ไม่มีอะไรเหลือแลว้ ขอรับ ผมปิ ดไวเ้ ฉยๆไม่ไดใ้ ส่ประแจ เผอื่ ทหารญี่ป่ ุนไปตรวจคน้ จะไดไ้ ปตอ้ งพงั เขา้ ไป ครับผม “ “ ดีแลว้ จะ้ “ คุณสิรีซ่ึงนงั่ อยบู่ นศาลาเคียงขา้ งมารดา เอ่ยกบั บริวารเก่าแก่ พลางกวาดสายตาดูบุตรสาว เล่นน้าอยา่ งครุ่นคิด “ ใหเ้ ขาเห็นชดั ๆวา่ วา่ งเปล่าจะไดห้ มดเรื่องกนั ไป ไม่ตอ้ งร้ือคน้ “ “ เจตน์ขอตวั ไปเก็บเส้ือผา้ และของใชจ้ าเป็ นที่จะอพยพไปกบั ป้าแจ่ม ขอรับ กานนั จดั การใหพ้ ายเรือ ไปดว้ ยกนั สองลา ลาของผูใ้ หญ่บา้ นคือลูกเมียและสัมภาระ ส่วนอีกลากระผมจะช่วยขนของไปส่งป้าแจ่มและ เจตน์ ขบวนเรือเอ้ียมจุน๊ ของพี่สาวผูใ้ หญ่บา้ นรออยูท่ ่ีท่าน้าวดั สมอราย คงจะตอ้ งออกกนั แต่เชา้ กระผมเลยขอ อนุญาตพระคุณท่านไวก้ ่อน ขอรับ “
77 “ ไปเถอะ...อยา่ ลืมบอกกล่าวเรือตารวจกลางแม่น้าใหร้ ู้ตน้ สายปลายเหตุดว้ ยวา่ พายไปส่งผูอ้ พยพหนี ภยั สงครามไปกบั ขบวนเรือเอ้ียมจุน๊ “ ท่านเจา้ ของเรือนเตือนบริวารเก่าแก่ “ ขอรับ ไดต้ กลงกนั ไวแ้ ลว้ วา่ เรือผใู้ หญบ่ า้ นจะพายนาหนา้ เพอ่ื แจง้ เหตุใหเ้ รือตารวจน้าทราบ... ” “ ดีแลว้ .. ทาอะไรใหถ้ ูกตอ้ งไวก้ ่อน ยง่ิ ภาวะสงครามอยา่ งน้ีดว้ ย ออ้ ..หอ้ งขา้ งล่างท่ียา้ ยมาอยู่ จดั แจง ตามสะดวกนะ ขาดเหลืออะไรกบ็ อกกนั ได้ มุง้ เก่าปะแลว้ ปะอีกหลายแผลแลว้ คุณผูช้ ายเคยบอกหลายคร้ังแลว้ ใหท้ ิง้ ไป เด๋ียวจะไปหยบิ หลงั ใหม่รวมท้งั ที่หลบั ท่ีนอนหมอนผา้ ห่ม ถือวา่ ไดฤ้ กษป์ ระเดิมของใหม่แบบครบชุด ไปเลย ไมต่ อ้ งคิดเสียดมเสียดายอีก..สงครามคร้ังน้ีดูทา่ จะทอดเวลายาวหลายปี ลุงสนคงยงั ไม่ไดก้ ลบั ไปนอนท่ี ทา้ ยสวนอีกนานเชียวล่ะ “ คุณสิรีทานายทายทกั ประเมินสถานการณ์ในขณะที่ใจกพ็ ะวงถึงสามีไม่สร่างซา “ ขอบพระคุณ ขอรับกระผม “ ลุงสนยกมือข้ึนไหวผ้ มู้ ีอุปการะดว้ ยความต้ืนตนั ก็พอดีเจตน์เดินเขา้ มา คุกเขา่ ลงกราบท้งั คุณยายและคุณสิรี “ ผมขอลาอพยพชว่ั คราวไปกบั แม่ ครับผม หากทางน้ีมีเหตุคบั ขนั ผมจะ รีบกลบั มาทนั ที ครับ “ “ ดูแลแม่ใหด้ ีนะ เจตน์ ไม่ตอ้ งห่วงทางน้ี จะช่วยดูแลบา้ นให้ คุณยายส่ังแลว้ ให้เรือเอ้ียมจุน๊ ไปติดท่า พกั อยแู่ ถวๆโรงสีปล่องเหล็ก เลยวดั กลางบางแกว้ กบั ปากคลองบางกะเบา ไปไม่มาก อาหารการกินจะสะดวก จาไวว้ า่ อยา่ เขา้ ใกลส้ ะพานบา้ นเขมรหรือสะพานเสาวภา ช่วยเตือนผคู้ วบคุมขบวนเรือดว้ ย “ คุณสิรีกาชบั “ ขอบพระคุณ ครับ “ เด็กหนุ่มนงั่ พบั เพียบเรียบร้อยกบั พ้ืนศาลาท่าน้าอยา่ งสงบเสงี่ยม “ ประเดี๋ยวก่อนนะ ขอโทษทีเถอะ “ ท่านเจา้ ของเรือนทาท่าเหมือนนึกสิ่งใดข้ึนมาได้ “ ยายลืมนึกไป วา่ ทหารญี่ป่ ุนก็ตอ้ งกินขา้ วเหมือนกบั พวกเรานี่แหละ ก็คงจะตอ้ งส่งกองทหารไปเฝ้าโรงสีปล่องเหล็กไวเ้ ป็ น แม่นมน่ั ฉะน้นั ขบวนเรือโยงเอ้ียมจุ๊นของพ่ีสาวผูใ้ หญ่บา้ นก็ควรหลบหลีกไปทาง บางหลวง บางเลน บางปลา สองพ่ีนอ้ ง บางซอ สาเภาล่ม ลาพญา แลว้ ก็..บางระกา บางแม่หมา้ ย บางใหญ่ คอวงั บางปลามา้ ลอยลา กลบั ไปยงั ทา่ นาย แปล.้ . ท่ียายจาระไนมาท้งั หมดนี่ ยายหนูจดลงกระดานชนวนไวเ้ ป็ นปูมเรือให้แลว้ ..” คุณยาย ยนื่ ส่งใหผ้ ทู้ ่ีนอ้ มรับดว้ ยอาการเคารพนบนอบดงั เช่นที่เคยมา “ ไปเถอะ..บอกแมร่ ักษาตวั ใหด้ ีๆ ตอ้ งเดินทางข้ึน ล่องไปมา อยา่ ใหเ้ จบ็ ไขไ้ ด้ จะลาบาก หยกู ยาหายากแลว้ กแ็ พงหูฉี่จนจรดไม่ลง.. “ “ กราบขอบพระคุณแทนแมด่ ว้ ย ครับผม “ คนพูดกราบลงท่ีพ้ืนอีกคร้ัง พลางชะเงอ้ มองผูท้ ่ีแหวกวา่ ย อยกู่ ลางสายน้า ทา่ นผอู้ าวโุ สสูงสุดมองตามแลว้ จึงวา่ “ รายน้นั ..ช่างเถอะ ไม่เป็นไรหรอก เดี๋ยวยายจะบอกใหเ้ อง “ เจตน์แยกไปทางบา้ นคุง้ กาเหวา่ ส่วนลุงสนกลบั ไปจดั หอ้ งเก็บของใตถ้ ุนเรือนต่อ สิธารแช่น้าจนพอใจ แลว้ จึงข้ึน ผเู้ ป็นยายอดแหยเ่ ยา้ ไมไ่ ด้ “ เยน็ ฉ่าแลว้ ซินะ สงสารน้าจงั .. “
78 “ เอะ๊ ..ทาไมคะ? “ ผทู้ ่ีเพิง่ ข้ึนจากน้าเงยหนา้ ข้ึนพลางเลิกคิว้ ถาม “ อา้ ว..กต็ ะก้ี มีแตเ่ ร่ืองร้อนๆ ลงน้าไปก็คงจะปล่อยออกหมดล่ะซิ.. “ คุณสิรีซ่ึงกาลงั ช่วยเช็ดผมใหบ้ ุตรสาวอมยมิ้ เมื่อไดฟ้ ังสาบดั สานวนของมารดา คู่กรณีก็ไม่ยอมแพ้ “ ก็.. คุณยายยกหนูใหเ้ ป็ น ‘ ลูกน้า’ แลว้ น่ีคะ หนูเลยตอ้ งหนีร้อนมาพ่ึงเยน็ แบบน้ีแหละค่ะ ไม่อยา่ งน้นั คุณยายจะต้งั ชื่อหนูวา่ ‘สิธาร ‘ หรือคะ.. แหม..อยใู่ นน้าแสนเยน็ สบาย..ไม่อยากข้ึนเลย “ แกลง้ บน่ อุบอิบ “ เอายงั ง้ีซิ ! “ เสนาธิการริมน้าวางแผนตอ่ ปรากฏวา่ ผทู้ ่ีตะแคงหูฟังโดนศอกกลบั เขา้ เตม็ ๆ “ อยู่ในน้าแลว้ เยน็ ฉ่าอุราใช่ม้ยั ? “ คุณยายไดท้ ีโดยไม่ตอ้ งข่ีแพะไล่ “ ทีน้ีต่อไปเวลาท่ีคุณลูกทะเล อะไร..บะๆ..ตะๆ..นนั่ บงั อาจมาแหยร่ ังแตนเขา้ อีก หนูลูกน้าก็รีบวง่ิ แจน้ โดดลงคลองซะจะไดต้ บะไม่แตกยงั ไง ล่ะ “ ท่านผอู้ าวุโสสูงสุดหวั เราะหึๆ พาคุณสิรีพลอยขาไปดว้ ย หากแต่ผทู้ ่ีมีสมญา ‘ลูกน้า’ กลบั ทาหนา้ มุ่ยเมื่อ นึกถึง ‘ลูกทะเล’ ที่ถูกพาดพงิ หญิงสาวยงั คาดเดาไม่ถูกวา่ เขาจะมาไมไ้ หนอีก จะยอมเก็บความลบั ของเธอตามท่ี รับปากไวห้ รือไม่ ? คิดแลว้ ก็รุ่มร้อนข้ึนมาอีกในบดั ดล จนอยากจะกระโจนกลบั ลงไปในคลองอีกรอบ “ อา้ ว..เป็นอะไรไปอีกล่ะจะ๊ ? “ คุณสิรีชะงกั เมื่อบุตรสาวมีทีท่าอยไู่ ม่สุข “ ยกุ ยิกยงั ง้ี แลว้ แม่จะเช็ดผม ใหถ้ นดั ถน่ีไดย้ งั ไง? “ “ พอพดู ถึง ลูกทะเล ทีไร ลูกน้า ของเราเป็นตอ้ งออกอาการทุกที ก็น่ีแหละท่ีเขาจบั จุดอ่อนได้ โมโหอยู่ ที่ปลายจมูก เป็นฟื นเป็นไฟลุกพร่ึบพร่ับเอาง่ายๆโดยไม่ตอ้ งตีหินเหล็กไฟใหเ้ มื่อยมือ “ คุณสิรีส่ายศีรษะพลางพยกั หนา้ เป็นเชิงเห็นดว้ ยกบั มารดา ในขณะที่ผมู้ ีจุดอ่อนก็ยิ่งนึกฉุนตวั เองมากข้ึน แลว้ เลยพาลคาดโทษบุคคลตน้ เหตุ ‘ คอยดูนะ ! คราวหนา้ จะตอกกลบั ใหห้ งายไปเลย ‘ นึกเข่นเข้ียวอยใู่ นใจ คุณสิรีกม้ ลงมองหน้าบุตรสาว แลว้ ก็ตอ้ งอุทานออกมา “ ไม่เอาแลว้ ลูก ! หนา้ นิ่วคิ้วขมวด..ไม่งามนะ จะ๊ “ วา่ พลางก็ตลบชายผา้ ใหล้ งมาคลุมกระโจมอกบุตรสาว “ ข้ึนบา้ นกนั เถอะ..เด๋ียวแม่จะตอ้ งไปหยบิ ที่นอน หมอนมุง้ ชุดใหมใ่ หล้ ุงสน หนูกจ็ ะไดเ้ ตรียมขา้ วตม้ เครื่องไวใ้ หค้ ุณยาย ม้ือเยน็ กินเบาๆจะไดส้ บายทอ้ ง “ “ เมื่อครู่..เจตนม์ าลาจะอพยพไปกบั ป้าแจม่ พรุ่งน้ีแต่เชา้ มืด หนูอยใู่ นน้า ยายเลยบอกให้เจตน์รีบไปเก็บ ของก่อน ยงั ไงๆก่อนลงเรือกค็ งจะตอ้ งมาฝากประแจบา้ นคุง้ กาเหวา่ ไวก้ บั หนู “ เดินกลบั เรือนพลางเล่าไปพลาง “ คะ่ คุณยาย หนูจะช่วยดูแลบา้ นใหค้ ุณลุง “ หญิงสาวรับคาเบาๆ มองไปตามทางเดินเล็กๆซ้ายมือแลว้ ก็อดนึกถึงชลพทั ธ์ไม่ได้ ป่ านน้ีท้งั พ่อท้งั ลูกจะเป็ นยงั ไงกนั บา้ ง? คุณพอ่ ของเธอก็เช่นกนั สิธารพยายามไม่คิด อะไรล่วงหนา้ ตามท่ีทา่ นครูสอนไว้ จึงรีบปัดความวติ กทิ้งไป แลว้ หนั มายิม้ กบั มารดาและคุณยาย และก็ไม่ลืมท่ี จะแวะเก็บดอกมะลิห่อไวใ้ นผา้ ขาวบางที่คุณสิรีนามาดว้ ย เพ่ือไวร้ ้อยพวงมาลยั ถวายพระวางบูชาบนหิ้งก่อน สวดมนต์ อนั เป็นกิจวตั รท่ีเธอทาอยเู่ ป็นประจา คืนน้นั คุณยายค่อยๆเรียบเรียงคาบอกใหห้ ลานสาวเขียนบนั ทึกไวเ้ ป็ นปูมจดหมายเหตุของเรือนริมน้า เพื่อเป็ นหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์เก็บไวใ้ หล้ ูกหลานรุ่นถดั ๆไปไดเ้ รียนรู้ ท่านเจา้ ของเรือนตระหนกั ดีวา่ เม่ือ
79 คร้ังกรุงเก่าที่ไม่มีการจดจารจารึกวีรกรรมของกองอาสาอาทมาต ๔๐๑ ท่าน ณ สมรภูมิอ่าวหวา้ ขาว ก็ เนื่องมาจากเจา้ พนักงานผูม้ ีหน้าที่กลบั ทอดธุระ ไม่นาพา ซ่ึงเป็ นสาเหตุหน่ึงที่ทาให้ตอ้ งเสียกรุง ฉะน้นั ใน สถานการณ์หนา้ ส่ิวหนา้ ขวานเช่นน้ี แมว้ า่ คุณยายจะเป็ นแค่ ‘ฝ่ นุ เมือง’ เพียงธุลีเดียวในแผน่ ดิน แต่ก็ไม่มีวนั ดู ดายปล่อยชีวติ เหมือนปลาตาย หายใจทิ้งไปวนั ๆอยา่ งไร้ค่า ตรงกนั ขา้ มท่านเห็นความสาคญั ของหนา้ ท่ีพลเมือง อนั สมควรรับรู้วา่ เกิดเหตุอนั ใดข้ึนบา้ งกบั บา้ นกบั เมือง และคอยเฝ้าติดตามระแวดระวงั ภยั ให้แก่ท้งั ตนเองและ เพื่อนร่วมชาติร่วมชะตากรรมเดียวกนั การอนั ใดสามารถกระทาสนองคุณแผน่ ดินเกิดได้ ก็จะไดร้ ่วมมือกนั นาพาภารกิจใหส้ าเร็จลุล่วงอยา่ งแยบยล ผผู้ า่ นประสบการณ์มาอยา่ งโชกโชนยมิ้ นอ้ ยๆกบั เลือดเน้ือเช้ือไข “ ยายเพ่ิงนึกข้ึนได้..ลืมบอกป้าแจ่มว่า พอเร่ิมออกจากท่าวดั สมอรายแลว้ ควรเลือกไปทางไหนดี? เพราะเป็ นทางน้าสองแพร่ง “ ท่านเจา้ ของเรือนเอนกายลงพิงหมอนขวานอยา่ งสบายอารมณ์ริมระเบียงท่ีทอด ยาว มองออกไปเห็นลาคลองตะคุม่ ๆ ชาวเรือตามไฟไวท้ ่ีหวั เรือและริมท่าน้าของตน “ อาลกั ษณ์พร้อมคะ่ คุณยาย “ พนกั งานสารบรรณช้นั หน่ึงนอนพงั พาบอยใู่ กลต้ ะเกียงเจา้ พายุ สุ้มเสียง บง่ บอกถึงอาการ ‘ ลมดี ‘ เช่นกนั คุณสิรีซ่ึงนง่ั อยไู่ ม่ห่าง อมยมิ้ อยใู่ นแสงสลวั ๆ คิดถึงสามีข้ึนมาอยา่ งฉบั พลนั หากนง่ั ร่วมวงอยดู่ ว้ ยกค็ งจะเติมเตม็ บรรยากาศของครอบครัวใหอ้ บอุน่ อยา่ งท่ีไมอ่ าจแลกกบั ส่ิงใดได้ “ ข้ึนตน้ วา่ ถา้ จะไปใหถ้ ึงโรงสีปล่องเหล็ก ก็จะตอ้ งเลือกทางน้าแพร่งแรกคือโยงขบวนเอ้ียมจุน๊ ไปต้งั ตน้ แถวปากน้าโน่น ซ่ึงจะตอ้ งเสียเวลาผา่ นด่านเรือตรวจการณ์ทหารญี่ป่ ุนแบบถี่ยบิ เขม้ งวด จากปากน้าก็ยาวไป ตลอดกวา่ จะถึงคลองวดั บางยางซ่ึงเป็ นคลองขุดในสมยั รัชกาลท่ีห้าสมเด็จพระพุทธเจา้ หลวง คลองบางยางน้ี เช่ือมต่อกบั แม่น้าท่าจีน แต่เม่ือประเมินแลว้ ว่าเส้นทางน้ีเส่ียงกบั การเจรจากบั ทหารญ่ีป่ ุนหลายต่อหลายด่าน ผนู้ าขบวนเรือจึงควรเลือกเส้นทางแพร่งท่ีสองน่าจะปลอดภยั กวา่ นนั่ คือพอออกจากท่าวดั สมอรายแลว้ ก็ยอ้ น ข้ึนไปทาง สีกุก ลานเท จนกระทง่ั ไปโผล่ออกที่ประตูน้าบางยหี่ น บางปลามา้ เกา้ หอ้ ง ผา่ นประตูน้าโพธ์ิพระยา ศรีประจนั ต์ สามชุก ประตูน้าชลมารคพระพิจารณ์ แลว้ จึงจะถึง เดิมบางนางบวช เส้นน้ีน่าจะมีทหารญี่ป่ ุนอยู่ ไม่มาก เนื่องจากเป็นเส้นทางเดินเรือคา้ ขายจริงๆ ตลาดน้าก็มีอยทู่ วั่ ไปท้งั สองฝ่ัง กาลงั พลญี่ป่ ุนอาจจะสนใจแค่ เอาเรือออกไปหาซ้ือเสบียงอาหารเท่าน้นั แหละ ไม่มีอะไรท่ีสาแดงวา่ เป็ นจุดยทุ ธศาสตร์ การไปมาคา้ ขายคึกคกั คล่องตวั ซะจนตอ้ งมีเรือเมลว์ ่งิ ประจาระหวา่ งสามชุกกบั ประตูน้าโพธ์ิพระยา ช่ือ ‘ เรือสีหมอก ‘ แต่เจา้ น้ีไม่เป็ น เวลาและท่ีร้ายกวา่ น้นั ก็คือไม่ยอมรออยู่จนประตูน้าเปิ ด แต่มกั ง่ายถ่ายผูโ้ ดยสารลงจากเรือเพื่อข้ึนรถต่อไปยงั อาเภออยา่ งทุลกั ทุเล ตา่ งไปจากเรือเจา้ ใหม่ๆอยา่ ง ‘ เรือขุนชา้ งขุนแผน ‘ ‘ เรือพิมพิลาไลย ‘ ‘ เรือนางวนั ทอง ‘ ท่ีฉลาดกวา่ ในการเอาใจผูโ้ ดยสารให้เลือกใชบ้ ริการ โดยจะวงิ่ ตามกาหนดเวลาเปิ ดประตูน้าโพธ์ิพระยา ทาให้ เรือสามารถแล่นต่อไปจนถึงอาเภอเมืองไดอ้ ยา่ งสะดวกและรวดเร็วกว่า เรือใหญ่ท้งั สามชื่อน้ีเป็ นเรือสองช้นั เรือขุนชา้ งขุนแผนน้นั ลาใหญ่มาก ขณะว่ิงเต็มท่ีน้าจะแตกกระจายออกเป็ นสองปี ก ชาวเรือเล็กผูช้ านาญการ จะตอ้ งหนั หวั เรือเขา้ สู้แหวกน้าออกท้งั สองแคมใหเ้ ท่ากนั เพ่อื พยงุ เรือใหท้ รงตวั อยไู่ ด้ แต่พวกมือใหม่หดั พายหดั
80 คดั ทา้ ยมกั ใจไม่ถึง แค่หนั กราบเรือขนานกบั ระรอกคล่ืนของเรือใหญ่...ล่ะก็นะ ลาไหนลาน้นั ..เสร็จทุกราย คว่า ขา้ วเมา่ ไม่เป็นทา่ .. โดยเฉพาะแถวๆ ‘ สาเภาล่ม ‘ นนั่ แหละ.. ท่ีมาของชื่อบางก็เพราะมีเรือไปล่มบ่อยๆ จากการที่ คุง้ น้าหกั ศอกคมๆ..หลายคุง้ แตส่ มยั น้ีบางทีล่มก็เพราะฝี มือไม่ถึงแต่ชอบลองของ ห้ามกนั ก็ไม่ฟัง ผทู้ ่ีเก่งฉกาจ อาจหาญพอที่จะไป ‘ ล่มน้า ‘ ได้ ตอ้ งเป็ นชาวเรือขนานแทท้ ่ีเคยทามาแลว้ หลายปี ดีดกั จึงจะรู้จงั หวะในขณะท่ี ตดั สินใจเอียงกราบขา้ งใดขา้ งหน่ึงจว้ งน้าให้เขา้ มาเก็บกกั ไวใ้ นกระทงเรือ แทนการตกั น้าดว้ ยมือซ่ึงเช่ืองชา้ กิน เวลานานกว่ามาก น้าท่ีใช้กราบเรือชอ้ นข้ึนมาดว้ ยวิธีการเช่นน้ีจะนาไปถ่ายลงโอ่งไวด้ ่ืมกิน พอใกลห้ มดก็ได้ ฤกษอ์ อกไป ‘ ล่มน้า ‘ กนั ใหม่ อีกรอบ ท่ีสาคญั ก็คือชาวเรือจะตอ้ งแม่นยาในตาแหน่งแห่งหนทาเลของแหล่งน้า ที่ใสสะอาดเหมาะการการบริโภค อย่างเช่นบริเวณกลางแม่น้าเพชรบุรี เป็ นเขตสงวนของชาวเมืองพริบพรีท่ี เรียกขานกนั ในสมยั กรุงเก่า หรือชาวเมืองเพชรในยคุ ถดั มา สาหรับการ ‘ ล่มน้า ‘ นาส่งถวายสมเด็จพระพุทธเจา้ หลวงอยเู่ ป็นประจา อนั เป็นภารกิจที่เป็นสิริมงคลสูงสุดของราษฎรเมืองเพชรในสมยั รัชกาลที่ห้า ผูเ้ ล่าก็เล่าอย่างสนุกสนานราวกบั ได้ทะลุมิติเวลายอ้ นกลบั ไปหาอดีตที่ควรค่าแก่การทนุถนอมไวใ้ น ความทรงจา ถึงแมว้ า่ ชีวติ ความเป็ นอยู.่ .ยากลาบากกวา่ สมยั น้ี แต่ก็เพียบพร้อมไปดว้ ยความมีชีวติ ชีวา ทา้ ทาย และกระตุน้ ให้จิตใจแข็งแกร่ง สู้งาน อดทน มีมานะบากบนั่ ประสบการณ์ท่ีเก็บเกี่ยวเอาไวล้ ว้ นตีออกมาเป็ น ราคาค่างวดมิได้ รู้แต่วา่ คุม้ ค่าที่ไดเ้ กิดมาเป็ นชาวเรือชาวน้าในยุคท่ีผา่ นมา ส่วนอาลกั ษณ์ประจาเรือนก็จดยิกๆ ตามดว้ ยความเพลิดเพลินในสาระอนั ควรรับรู้ เรียนรู้ และเป็นอุทาหรณ์ในการดาเนินชีวติ “ แถวๆน้นั น้าลึกมาก มีพวก ‘ ญวนดาแห ‘ ทามาหากินดว้ ยการวางแหดกั ปลา บางคร้ังกระแสน้าเชี่ยว กรากลากหินไปทบั แหอวนขา้ งใต้ กต็ อ้ งดาไปปลดออก ปัญหามีอยวู่ า่ ตรงน้นั น้าลึกหลายวาปลาถึงไดช้ ุกชุม แต่ พวกญวนดาแหก็อึดเอาการ กล้นั หายใจไดน้ านแต่กห็ ูตึงไปตามๆกนั บางรายหูหนวกไปเลยก็มี ตอ้ งส่งภาษามือ กนั ดาน้าลึกไม่พอ ยงั ตอ้ งถือไมย้ าวคืบคร่ึงลงไปดว้ ยไวค้ ้าปากจระเข้ คนไทยข้ีกลวั กลวั ไอเ้ ขม้ างาบไปกิน เลยไม่กลา้ ไปเหวยี่ งแหบริเวณน้นั แต่พวกญวนใจเด็ดกวา่ กลวั อดมากกวา่ กลวั ตาย ถึงไดต้ ้งั ‘ บา้ นญวน ‘ ขาย ปลาสบายไป ตอนหลงั ไอเ้ ขค้ งเขด็ เข้ียวกลวั ถูกไมค้ ้าปาก เลยจาใจตอ้ งหนีไปหากินที่แหล่งน้าอื่น “ ผูส้ ันทดั กรณีเล่าไปก็หวั ร่อชอบใจไปดว้ ย “ ใครจะอึด มีน้าอดน้าทน เท่าพวกญวนเป็ นไม่มี ขนาดฝูง ไอเ้ ขย้ งั เผ่นหนี ยอมแพไ้ มค้ ้าปากคืบคร่ึง ที่ตอ้ งใช้ความใจถึงและความแม่นยากะไม่ให้พลาด ไม่อย่างน้นั เป็นไดโ้ ดนงบั มือขาดแน่ๆ คิดดูกแ็ ลว้ กนั “ “ สงสัยจะมีคาถาดีแบบ ไกรทอง ละมงั คะ ฝงู ชาละวนั เลยยอมแพ้ ตอ้ งถอยกรูดใหเ้ จา้ ถิ่นตวั จริง “ “ คาถารึ..จะสู้ ไมค้ ้าปากคืบคร่ึง ไอเ้ ขก้ ็ไอเ้ ขเ้ หอะ ทาอะไรไม่ถูกเลยล่ะ เจอญวนดาแหใจกลา้ บา้ บ่ิน ไม่ยอมใหฝ้ ูงไอเ้ ขม้ าแยง่ ที่ทามาหากิน “ ท่านเจา้ ของเรือนโตต้ อบหลานสาวอยา่ งออกรส “ ขอ้ ความท่ีจะฝาก ไปเตือนผนู้ าขบวนเรือเอ้ียมจุน๊ ครบถว้ นแลว้ พรุ่งน้ีเช้ามืดตอนที่หนูลงไปรับฝากประแจบา้ นคุง้ กาเหวา่ ก็อย่า ลืมส่งใหเ้ จตน์ดว้ ยล่ะ “ กาชบั กาชาหลานสาวแลว้ ทา่ นเจา้ ของเรือนจึงเอย่ ต่อ
81 บทท่ี ๙ “ ทีน้ีก็มาว่ากนั เร่ืองของเราบา้ ง จดหมายเหตุประจาเรือนริมน้า ท่ียายขอให้หนูช่วยจดบนั ทึกไวเ้ ป็ น หลกั ฐานให้ลูกหลานรุ่นหลงั ๆไดร้ ับรู้รากเหงา้ ความเป็ นอยูข่ องผคู้ นท่ีไดอ้ าศยั สายน้าเล้ียงชีพมาแต่โบราณกาล จนมาถึงสถานการณ์ท่ีบา้ นเมืองตกอยใู่ นภาวะสงคราม เมื่อคร้ัง ‘ ศึกอินโดจีน ‘ หนูก็ไดร้ ับการถ่ายทอดจากคุณ พ่อถึงวีรกรรมของเหล่าทหารหาญซ่ึงรวมถึงตวั เขาเองดว้ ย จดตามคาบอกเมื่อคร้ังท่ีธงทิวยงั พกั รักษาตวั อยู่ท่ี โรงพยาบาลฝั่งโนน้ มาคราวน้ี..สงครามมหาเอเชียบูรพา.. เรามาเริ่มกนั ต้งั แต่คืนวนั เกิดเหตุเลย วนั อาทิตยท์ ี่ ๗ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ เดือนอา้ ย ปี มะเส็ง แรม ๔ ค่า หวั หนา้ ครอบครัวซ่ึงเพิ่งไดล้ าพกั กลบั บา้ นช่วงบ่าย แต่พอ ตกดึกหลังยามสองก็เอาเรือข้ามไปฝั่งโน้นแล้วก็ยงั ไม่ได้กลับมา. ทางบา้ นรู้ข่าวตอนเช้ามืดวนั จนั ทร์ท่ี ๘ ธนั วาคม แรม ๕ ค่า วา่ กองทพั ญ่ีป่ ุนบุกเขา้ ยึดพระนครต้งั แต่กลางดึกคืนวาน พอช่วงเพลมีเรือของทางการมา รับคุณชอบกบั ชลพทั ธ์ไปเป็ นล่ามที่กองบญั ชาการทหารญ่ีป่ ุน ตกบ่ายนายธงปลอมตวั แอบมาส่งข่าวแลว้ ก็ตอ้ ง รีบไปทาหนา้ ที่ดูแลหมู่เรือในทะเล หวดุ หวิดจะเผชิญหนา้ กบั นายทหารญ่ีป่ ุนท่ีขา้ มฝ่ังมาเจอสิธารที่ท่าน้าอยา่ ง บงั เอิญ คาดวา่ คงมาสารวจทาเลอู่เรือเอกชนทา้ ยสวนนอกท่ีอยตู่ ิดกบั ลาประโดงบริเวณเรือนคุณป่ ู เพื่อใชเ้ ป็ นอู่ ซ่อมและต่อเรือใหม่ของกองทพั ญี่ป่ ุน และหลงั จากต้งั ฐานเสร็จแลว้ ก็จะออกลาดตระเวนพ้ืนที่พร้อมท้งั ตรวจ ตราบา้ นเรือนท่ีอยใู่ นอาณาเขตใกลเ้ คียง ซ่ึงรวมท้งั บา้ นคุง้ กาเหวา่ ของคุณชอบและท่ีเรือนริมน้าแห่งน้ีดว้ ย ส่วน ป้าแจม่ กลวั วา่ เจตน์จะถูกทหารญ่ีป่ ุนเอาตวั ไปทางานที่อู่และอาจไดร้ ับอนั ตราย คุณชอบจึงอนุญาตให้แม่ลูกคู่น้ี อพยพไปกบั ขบวนเรือของพ่สี าวผใู้ หญ่บา้ น เอาแคน่ ้ีก่อนนะลูก ถา้ มีเหตุอะไรเกิดข้ึนอีกกค็ อ่ ยมาจดกนั ตอ่ “ ระหวา่ งที่คุณยายถ่ายทอดความให้คุณหลาน ‘เขียนตามคาบอก’ น้นั คุณสิรีก็ไดแ้ ต่นงั่ ปลงอนิจจงั ตาม หลกั ธรรม ชีวิตไม่มีอะไรแน่นอนจริงๆ เม่ือคืนยงั เป็ นครอบครัวที่อุ่นหนาฝาคง่ั ครบท้งั มารดา สามี และ ลูก พร้อมหนา้ พร้อมตาในช่วงค่าท่ีร่วมรับประทานอาหาร โดยมีเพ่ือนบา้ นผใู้ กลช้ ิดคือคุณชอบและชลพทั ธเป็ นแขก รับเชิญซ่ึงมกั มาสังสรรคก์ บั ครอบครัวเรือนริมน้าเป็ นประจา หลงั อาหารผเู้ ป็ นสามีก็เดินตามไปสนทนากบั คุณ ชอบตอ่ ท่ีบา้ นคุง้ กาเหวา่ ซ่ึงอยใู่ นระยะใกลพ้ อไดย้ นิ เสียงขิมอนั ไพเราะของบุตรสาว ค่าวานน้ีคุณสิรียงั พูดคุยกบั สามีอย่างมีความสุขแช่มชื่นหัวใจสมกบั ท่ีต้องจากกันมานาน แต่พอมาถึงค่าน้ีเพียงแค่ชั่วขา้ มคืนเท่าน้ัน ความรู้สึกของคุณสิรีก็ตอ้ งกลบั กลายเป็นตรงกนั ขา้ มอยา่ งสิ้นเชิง มีแต่ความทุกขท์ ่ีระคนไปดว้ ยความหวาดหวนั่ พรั่นพรึง เท่าน้นั ยงั ไม่พอ..คุณสิรีก็มีอนั ตอ้ งอกสั่นขวญั แขวนไปกบั ‘อุบตั ิเหตุ’ ที่บุตรสาวปะทะกบั นายทหาร ญ่ีป่ ุนแบบต้งั ตวั ไมต่ ิดท่ีหวั บนั ไดท่าน้า และคงตอ้ งต้งั สติตามที่มารดาเตือนเพ่ือเตรียมตวั เตรียมใจรับมือกบั เหตุ อื่นๆที่คงจะทยอยตามกนั มาอยา่ งต่อเน่ืองไม่ขาดสาย เหตุเฉพาะหนา้ ท่ีล่อแหลมในวนั น้ีดูเหมือนจะตอกย้าว่า การที่บุตรสาวเรียนรู้ภาษาญี่ป่ ุนน้นั เป็ นกาตดั สินใจที่ถูกตอ้ ง หาไม่แลว้ ก็อาจจะเกิดเหตุบานปลายใหญ่โตท่ีเป็ น ภยั ต่อทุกๆชีวติ ท่ีนี่กเ็ ป็นไปได้ คุณสิรียง่ิ ไตร่ตรองทบทวนดูก็ยงิ่ เห็นวา่ โชคดีเหลือเกินที่คุณชอบในฐานะท่านครู
82 เมตตาสั่งสอนป้อนความรู้ให้อยา่ งเต็มที่แบบไม่หวงวิชา หลายปี ก่อนหนา้ น้นั คุณสิรีคอยต้งั ตวั เป็ น ‘ฝ่ ายคา้ น’ มาโดยตลอด อยากให้ลูกสาวคนเดียวเปล่ียนใจหนั ไปหาวชิ าชีพอ่ืน เพราะมองไม่ออกวา่ ผหู้ ญิงจะมีอนาคตท่ีดี ทางด้านภาษาต่างประเทศไดอ้ ย่างไร..แต่ก็ไม่อยากขดั ใจสามีซ่ึงเป็ นป่ี เป็ นขลุ่ยเห็นดีเห็นงามไปกบั บุตรสาว จนกระทง่ั เม่ือคุณชอบเริ่มหางานแปลให้สิธารพร้อมกบั รายไดท้ ่ีดีตามมา คุณสิรีจึงเบาใจข้ึนแถมพอใจดว้ ยซ้าที่ บุตรสาวสามารถทางานอยู่กบั บา้ นได้ มีเพียงชลพทั ธ์เท่าน้นั ท่ีว่ิงรอกกบั งานจรนอกบา้ นเป็ นคร้ังคราว ย่ิงมา วนั น้ีในภาวะสงครามแบบสายฟ้าฟาด คุณสิรีก็นึกอยากจะกราบขอบคุณสามีเป็ นกาลงั ท่ีมองเห็นการณ์ไกล หากสิธารไม่สามารถเจรจาให้นายทหารญ่ีป่ ุนเขา้ ใจ เขาก็อาจจะควงซามูไรพรวดพราดข้ึนมาบนเรือนจนผู้ อาวโุ สท้งั สองพากนั หวั ใจวายตายพร้อมกนั ไปแลว้ กเ็ ป็นได้ คุณสิรีนงั่ ครุ่นคิดอยเู่ งียบๆไมพ่ ูดมาจา “ แมเ่ ป็นอะไรไปคะ? เป็นห่วงคุณพอ่ หรือคะ? “ ผเู้ ป็นมารดากาลงั ไล่เรียงลาดบั เหตุการณ์ต้งั แต่อดีตถึงปัจจุบนั พอไดย้ นิ บุตรสาวทกั เลยแทบสะดุง้ อีก ท้งั คาถามกแ็ สนเขา้ เป้าแทงใจดา จึงไดแ้ ตต่ อบเบาๆ “ ก็มีบา้ งจะ้ .. ไม่รู้ว่าคุณพ่อจะหาวิธีส่งข่าวถึงพวกเราไดย้ งั ไง? “ ว่าแลว้ ก็หนั ไปมองดูสายน้าที่เลื่อม พรายอยใู่ นเงาสลวั ๆอยา่ งเศร้าสร้อย จนสิธารอดไม่ไดท้ ี่ตอ้ งเลื่อนตวั เขา้ ไปกอดมารดา “ คุณพ่อบอกไวใ้ นจดหมายแลว้ ไงคะวา่ จะส่งนาวิกฯคนเก่งมาอยู่ท่ีวดั ติดต่อกบั ลุงสนก่อน เพ่ือนดั หมายวนั เวลาสถานท่ีที่จะพบกบั หนูค่ะ “ คาพูดของบุตรสาวปลอบใจคุณสิรีใหม้ องเห็นความหวงั ในอนั ที่จะหาช่องทางรับข่าวสารจากสามีและ ส่งขา่ วกลบั ไปบา้ ง มีบทกลอนเก่าแก่สอนใจไวซ้ ่ึงคุณสิรีไมเ่ คยลืมเลือน ยงั จาไดอ้ ยเู่ สมอเพ่ือใชเ้ ตือนใจตนเอง “....วนั พรุ่งน้ีอยไู่ กลยงั ไม่เกิด ช่างมนั เถิดอยา่ ร้อนไปก่อนไข้ วนั วานน้ีกต็ ายแลว้ แคลว้ เราไป อยา่ เอาใจไปขอ้ งกบั สองวนั ถา้ วนั น้ีชุ่มชื่นระร่ืนจิต อยา่ ครุ่นคิดความหลงั มาคลง่ั ฝัน เรื่องที่แลว้ แลว้ ไปใหแ้ ลว้ กนั เรื่องที่มนั ไมม่ าอยา่ กงั วล....” สองวนั ผา่ นไปก็ยงั ไม่มีความเคลื่อนไหวใดๆเกิดข้ึน ประชาชนชาวไทยไดแ้ ต่รอคอยฟังข่าวดว้ ยความ กระวนกระวายใจ พยายามใชช้ ีวติ กนั ตามปรกติจนกระทงั่ ล่วงเขา้ วนั ที่สามนบั ต้งั แต่ ‘ญ่ีป่ ุนข้ึน’ วทิ ยขุ องกรม โฆษณาการจึงออกกระจายเสียงทว่ั ประเทศประกาศว่า “ เพ่ือเห็นแก่ความสงบสุขของบา้ นเมืองและความ ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของพลเมือง รัฐบาลจึงเห็นควรให้กองทัพญ่ีป่ ุนผ่านเข้าประเทศไทยได้ โดยสะดวก และขอสงั่ ใหท้ ุกหน่วยกองกาลงั ที่ตา้ นทานอยหู่ ยดุ ยงิ ทนั ที ขอชาวไทยท้งั หลายอยา่ ไดต้ ื่นตระหนก จงกลบั คืนสู่เคหสถานและให้ความร่วมมือกบั เจา้ หน้าท่ีของรัฐ ในทุกทอ้ งท่ี รัฐบาลไทยพร้อมจะลงนามใน สนธิสัญญาเป็ นภาคีกบั พนั ธมิตรญ่ีป่ ุน ซ่ึงหมายความรวมถึงชาวบา้ นเจา้ ของแผ่นดินสามารถทามาคา้ ขายกบั
83 ทหารญ่ีป่ ุนได้ ท้งั น้ีขอให้กานนั ผูใ้ หญ่บา้ นทาหน้าท่ีอยา่ งแข็งขนั ในการดูแลลูกบา้ นให้เอ้ือเฟ้ื ออานวยความ สะดวกใหแ้ ก่ฝ่ ายญี่ป่ ุนอยา่ งฉนั ทม์ ิตร ขา่ วคืบหนา้ จะแจง้ ใหท้ ราบต่อไป “ สิธารถูเรือนเสร็จกซ็ กั ผา้ แลว้ นาไปตากท่ีนอกชาน ก่อนที่จะกลบั มานง่ั ลงขา้ งๆมารดาและคุณยาย “ เอาใจญ่ีป่ ุนยงั กบั เทวดา ! “ สาวไทยท่ียงั เคืองนายทหารญี่ป่ ุนไม่หาย บ่นเป็ นหมีกินผ้งึ “ จากศตั รูที่จู่ โจมเขา้ มารุกรานแบบไม่รู้เน้ือรู้ตวั กนั ทวั่ ประเทศ กลบั กลายเป็ นมหามิตรท่ีคนไทยตอ้ งเอ้ือเฟ้ื อ..ยงั ง้นั หรือคะ? เมืองไทยใจดีกนั จริง ! อีกหน่อยก็คงจะมีชาติอื่นๆยกโขยงเขา้ มาครอบครองแผน่ ดินไทย แบ่งสรรปันส่วนกนั จนกวา่ จะพอใจ ! “ แววตาขนุ่ เคืองพอๆกบั น้าเสียง “ แต่แม่.. โล่งอกนะลูก..” คุณสิรีทอดสายตามองบุตรสาวอย่างเขา้ ใจก่อนท่ีจะเอ่ยต่อ “ ก็จริงอยู่...ท่ี พวกเขาใช้กาลงั หกั หาญบุกเขา้ มารุกรานเราก่อน แต่ถา้ เราโตต้ อบอย่างดุเดือดก็รังแต่จะสูญเสียเลือดเน้ือท้งั ทหารพลเรือนและชาวบา้ นผูก้ ลา้ ที่เขา้ ต่อสู้ดว้ ย มนั ไม่คุม้ กนั หรอกลูก รัฐบาลตดั สินใจถูกแลว้ ใชน้ ้าเยน็ เขา้ ลูบ เจรจารอมชอมกนั ดีกวา่ หนูอยา่ ลืมวา่ เวลาน้ีท้งั คุณพอ่ คุณลุง และชลพทั ธ์ อยใู่ นเง้ือมมือของพวกเขา นกั ปราชญ์ ยอ่ มฉลาดเอาตวั รอดดว้ ยปัญญา ไม่ใช่ดว้ ยกาลงั นะจะ๊ “ “ โธ่ ! แมค่ ะ..เอะอะอะไรก็เอาน้าเยน็ เขา้ ลูบ “ สุ้มเสียงขดั อกขดั ใจจนผอู้ าวโุ สสุดสุดตอ้ งแทรกข้ึน “ แลว้ ใจคอสาวเรือนริมน้าของยายจะใชน้ ้าร้อนสาดแทนรึยงั ไงจ๊ะ? ที่รัฐบาลเขาตดั สินออกมาแบบน้ี เป็นคุณกบั ครอบครัวเรานะ ตรงขา้ มหากไมย่ อมแลว้ ยงั ยงิ กนั ตูมตาม กเ็ ห็นท่าจะตอ้ งพากนั อพยพตามป้าแจ่มไป ดว้ ยแน่ๆ “ ทา่ นเจา้ ของเรือนเพง่ พนิ ิจพิจารณาดูผสู้ ืบสายโลหิตท่ี ‘ แก่รักชาติ ‘ แลว้ ก็ปล่อยเสียงหวั เราะออกมา ดว้ ยความขบขนั แกมเอน็ ดู จนท้งั คุณสิรีและสิธารเองต่างกพ็ ากนั ฉงนสนเท่ห์เป็นกาลงั “ คุณยายขาอะไรคะ? “ คู่ววิ าทะขอ้ งใจ “ ก็ดูเอาเถอะ..สิรี ดูสายตาลูกสาวเธอ “ คุณสิรีมองตามท่ีมารดาพยกั พเยดิ ก็เห็นจริงตามน้นั “ เอาเป็ นเอาตายอะไรนกั หนา ยายวา่ ..กองทพั ญี่ป่ ุนท้งั กองท่ียกมาเน่ียนะ หนูจอ้ งเล่นงานอยูค่ นเดียว แหละ กพ็ อ่ ‘ลูกทะเล’ คูป่ รับ..ใช่ม้ยั ล่ะ? “ ผอู้ าบน้าร้อนมาก่อนดกั คออยา่ งรู้เท่าทนั “ ก็คุณยายไม่เจออย่างหนูน่ีคะ..” เฉไฉไปขา้ งๆคูๆ นึกฉุนตวั เองข้ึนมาอีกท่ีไปพลาดท่าเสียทีให้ฝ่ าย ศตั รูไดโ้ อกาสถือไพเ่ หนือกวา่ “ ถา้ ง้นั ..ยายจะคอยสังเกตตอนที่เขาข้ึนมาตรวจตราบนเรือน..วา่ ท่าทางจะเอาการแค่ไหน ถึงไดบ้ งั อาจ มากวนลูกน้าของยายใหข้ นุ่ เคืองได้ “ กระเซา้ ไปกก็ ล้วั หวั ร่อไปจนน้าหมากแทบหก ตอ้ งรีบควา้ ผา้ ข้ึนมาซบั ไว้ “ หนูก็..อยา่ ไปแรงกบั เขาเลยลูก “ คุณสิรีตอ้ งรีบปรามเพราะรู้นิสัยบุตรสาวดี “ ตะกี๊ไดย้ ินวิทยุกรม โฆษณาการประกาศม้ยั ล่ะจ๊ะ ขอให้ชาวไทยอยใู่ นความสงบ อยา่ ต่อตา้ น บา้ นเรายง่ิ อยูใ่ กลค้ มหอกคมดาบ...” พูดพลางเอ้ือมมือไปแตะขอ้ ศอกสาวน้อยท่ีเกยพาดอยู่บนยกพ้ืน “ น้าขุ่นอยู่ใน น้าใสอยู่นอก นะลูก อะไรที่ ร้อนๆไม่พอใจ..รู้จกั อดกล้นั เก็บเอาไวใ้ หม้ ิดชิด ถึงเวลาเหมาะๆกค็ อ่ ยระบายออกอยา่ งท่ีลงไปแช่ในน้านนั่ แหละ
84 เห็นแก่คุณยาย..เห็นแก่แม่ นะลูก ยงั คุณพ่ออีก..” พอเอ่ยถึงสามี คุณสิรีก็ทาท่าเหมือนนึกอะไรข้ึนมาได้อย่าง ฉบั พลนั ออกอุทานดว้ ยความตกใจ “ ตายแลว้ ! “ “ อะไรคะแม?่ “ สิธารถามแทนคุณยายที่กพ็ ศิ วงงงงวยเช่นกนั “ ก็คุณพอ่ น่ะซิลูก เป็นนายทหารผใู้ หญ่ท่ีกาลงั อยูใ่ นวงลอ้ มของกองทพั ญ่ีป่ ุนฝั่งโนน้ ถา้ หากฝั่งน้ีรู้เขา้ จะวา่ ยงั ไง? มิเขม้ งวดกบั บา้ นเราหรือลูก ? “ “ อา้ ว..ก็ไหนวิทยปุ ระกาศปาวๆวา่ เป็ น ‘ คู่มิตร’ กนั แลว้ .. มิตรก็ตอ้ งดีต่อครอบครัวของมิตรดว้ ยซิคะ ” คราวน้ีคนพูดไดท้ ีเลยต้งั กองประชดถอ้ ยแถลงของรัฐบาลที่ยอมหมอบราบคาบแกว้ ต่อศตั รูอยา่ งสิ้นเชิง “ ไม่ เป็นไรค่ะแม่ ถา้ เขาถามถึงคุณพอ่ หนูมีวธิ ีตอบที่สาแก่ใจ...” วรรคหลงั ทาใหค้ ุณยายตอ้ งขดั ข้ึนมาอีก “ ยงั ไงๆหนูลูกน้าก็ตอ้ งเก็บลมร้อนไวใ้ ห้มิดชิดอยา่ งท่ีแม่เคา้ เตือนนนั่ แหละ พอพ่อลูกทะเลเดินลบั ไป แลว้ ก็ค่อยว่ิงไปกระโจนลงคลองปลดปล่อยซะใหโ้ ล่ง แช่ใหเ้ ยน็ ไส้ไปเลย ..เอะ๊ ! ไหนวา่ จะข้ึนมาตรวจ ไม่ เห็นมาซกั ที รอแลว้ รอเล่า. .เฝ้าแต่รอ..” อดยว่ั ต่อไมไ่ ด้ คุณสิรีนงั่ อมยมิ้ เม่ือไดฟ้ ังการปะทะคารมท่ีคุน้ หู “ แหม..ดูคุณยายอยากจะเจอเขามากเลยนะคะ..” ทาหนา้ บอกบุญไม่รับทนั ทีที่ไดย้ นิ การพาดพิงถึงคู่อริ “ ถา้ เขาเป็นหวั หนา้ ฐานฝ่ังน้ี เขาตอ้ งมาแน่คะ่ หนูก็เตรียมตวั ต้งั รับเอาไวแ้ ลว้ .. “ “ พูดยงั กบั จะออกศึก “ คนกลางแทรกข้ึนบา้ ง “ แต่แม่ก็คิดเหมือนคุณยาย อยากเห็นหนา้ นายทหาร ญี่ป่ ุนคนน้ีจริงๆ จะไดช้ ่วยกนั ดูว่าท่าทางโหดเห้ียมดุดนั แค่ไหน? การรู้เขารู้เราเป็ นเร่ืองจาเป็ น ย่ิงในภาวะ สงครามอย่างน้ีด้วย เหมือนรู้ทางลมเอาไวก้ ่อน พอลมเพลมพดั ไปทางไหน เราก็จะไดเ้ อนลู่ตามลมไปใน ทิศทางเดียวกนั ไม่ขดั แยง้ กบั เขายงั ไงล่ะจ๊ะ..ยิ่งถา้ เขามีตาแหน่งแห่งหนเป็ นถึงหัวหนา้ ฐานหวั หนา้ อู่ทางฝ่ังน้ี เราก็ยงิ่ จะตอ้ งระมดั ระวงั พยายามปรับตวั เขา้ หาเขา ความระแวงแคลงใจท่ีเขามีต่อเราก็จะค่อยๆลดนอ้ ยถอยลง นนั่ หมายถึงวา่ ครอบครัวเราจะปลอดภยั .. เราหนีไปไหนไม่ไดเ้ พราะตอ้ งตามข่าวคุณพอ่ คุณชอบและชลพทั ธ์ ก็ เทา่ กบั เรากาลงั เป็นลูกไก่อยใู่ นกามือของเขา จะบีบก็ตาย จะคลายก็รอด..เขา้ ใจม้ยั ..ลูก? “ “ ต่อไปแทนท่ีจะนบั หน่ึงถึงสิบ หนูควรจะท่องวา่ ‘ เอาน้าเยน็ เขา้ ลูบๆๆ ‘ ภาวนาเป็ นคาถากนั ภยั เอาไว้ เลย “ ท่านเจา้ ของเรือนพงึ พอใจกบั ความสุขที่ไดร้ ับจากการยว่ั เยา้ กระเซา้ หลานสาวเฉกเช่นในขณะน้ี ตกกลางคืนก่อนนอน หญิงสาวก็ทาหนา้ ที่ ‘อาลกั ษณ์ประจาเรือน’ ต่อจากคราวก่อน เธอจดบนั ทึกตาม คาบอกของคุณยายเช่นเคย “ วนั พฤหสั บดีท่ี ๑๑ ธนั วาคม พ.ศ.๒๔๘๔ เดือนอา้ ย ปี มะเส็ง แรม ๘ ค่า รัฐบาลไทย ประกาศยินยอมให้กองทพั ญี่ป่ ุนผ่านเขา้ แผน่ ดินไทย และตดั สินใจเขา้ ร่วมเป็ นพนั ธมิตรกบั ญ่ีป่ ุน ส่วนบริเวณ เรือนริมน้าเหตุการณ์ยงั คงเป็นปรกติ “ จากน้นั คุณยายก็ขอให้หลานสาวเล่นขิมให้ฟัง เพื่อผอ่ นคลายความรุ่มร้อนของ ‘นกั ดนตรี’ ให้บรรเทา ลงบา้ ง แมว้ า่ ผูอ้ าวุโสท้งั สองต่างก็มีความกงั วลอยูใ่ นส่วนลึกว่า การที่สาวน้อยผูน้ ้ีไปพลาดพล้งั ใหน้ ายทหาร ญ่ีป่ ุนซ่ึงจะมาเป็ นหวั หน้าฐานฝั่งน้ีรู้วา่ เธอพูดและฟังภาษาของเขาได้ จะเป็ นพิษเป็ นภยั แก่ตวั เธอเองมากนอ้ ย
85 แค่ไหน? ก็ไดแ้ ตห่ วงั วา่ เม่ือเขาข้ึนมาบนเรือนและเห็นวา่ เธอเป็นผดู้ ูแลคุณยายและช่วยงานมารดา เขาก็น่าจะนึก สงสารและไมใ่ จร้ายพอท่ีจะพรากเธอไปจากผมู้ ีพระคุณท่ีสูงอายทุ ้งั สอง ถา้ หากนายทหารญี่ป่ ุนหวั หนา้ อู่ยงั พอมี มนุษยธรรมหลงเหลืออยบู่ า้ ง..” และแลว้ ...ผูท้ ่ีทุกคนรอคอยก็มาถึง หลงั แถลงการณ์ผา่ นวิทยขุ องกรมโฆษณาการกระจายเสียงออกไป ทว่ั ประเทศ หน่วยทหารช่างของกองทพั เรือญี่ป่ ุนกเ็ ร่ิมทยอยขา้ มฝั่งมาปักหลกั อยูท่ ่ีอู่ซ่ึงเคยเป็ นของเอกชนมาแต่ เดิม ต้งั อยูท่ า้ ยสวนนอกประชิดแนวลาประโดงบริเวณเรือนคุณป่ ู ส่งผลใหบ้ ริเวณทอ้ งที่โดยรอบมีกาลงั พลใน เครื่องแบบทหารจากแดนอาทิตยอ์ ุทยั เดินไปมากนั อยา่ งขวกั ไขว่ แต่สาหรับอาณาเขตของสวนและเรือนสอง สามหลงั ที่อยตู่ ิดกบั อูน่ ้นั กลบั สงบเงียบ ราวกบั มีคาส่ังหา้ มอยา่ งเด็ดขาดมิใหท้ หารช้นั ผนู้ อ้ ยยา่ งกรายเขา้ ไปโดย มิไดร้ ับอนุญาตจากหวั หนา้ ฐานหวั หนา้ อู่ เม่ือถึงกาหนดที่ตอ้ งออกตรวจตราเป็ นคร้ังแรก เรือเอก ทานาบาตะ ก็ มาดว้ ยตนเองพร้อมผตู้ ิดตามเพียงหน่ึงนายเท่าน้นั เม่ือเห็นลุงสนทามือใหห้ ยดุ รอที่ตีนบนั ได เขาก็ยนื ระวงั ตรง อยา่ งสุภาพ ลุงสนข้ึนไปไม่นานกก็ ลบั ลงมาพร้อมกบั หญิงสาวหนา้ ตา ‘ เอาเรื่อง ’ เช่นเคย เธอช้ีไปที่รองเทา้ บู๊ต ของนายทหารญี่ป่ ุนท้งั สอง “ นากากซุ ึ โอะ๊ ฮาซึซุ ! (ถอดบูต๊ ออกดว้ ย) “ เสียงเขม้ ดุดนั นายทหารหนุ่มโคง้ ให้เธอเป็ นการทกั ทาย หันไปส่ังลูกน้องให้ยืนรออยู่แถวๆน้ัน แล้วก้มลงถอด รองเทา้ บูต๊ ออกวางไวท้ ่ีเชิงบนั ได ก่อนจะ เดินตามสาวนอ้ ยข้ึนไปบนเรือน ผอู้ าวโุ สนง่ั กนั อยบู่ นยกพ้นื เช่นเคย สิธารเดินตรงไปนง่ั พบั เพียบอยดู่ า้ นล่างใกลๆ้ ยกพ้ืน นายทหารหนุ่มตามไปติดๆ ทรุดตวั ลงนง่ั คุกเข่า แบบญ่ีป่ ุนเคียงขา้ งหญิงสาว ถอดหมวกวางแลว้ โคง้ คานบั ท่านผสู้ ูงวยั ท้งั สองอยา่ งสุภาพอ่อนนอ้ ม ก่อนที่จะหนั ไปขอความช่วยเหลือจากผทู้ ่ีนง่ั ‘ หนา้ ตึง ‘ อยู่ “ ยะคุ ชิเตะ กดุ าไซ (กรุณาช่วยแปลใหผ้ มดว้ ย) “ แลว้ จึงเงยหนา้ ข้ึนยมิ้ กบั ผูห้ ลกั ผใู้ หญ่ “ ชิทสึเรชิมะสุ (ตอ้ งขอประทานโทษท่ีมารบกวน) วะตะชิ วะ ทานาบาตะ นิฮอน เท็นโนว ไคกุง ไทอิ เดอารุ (ผมคือ เรือเอก ทานาบาตะ แห่งจกั รพรรดินาวญี ่ีป่ ุน) วะตะชิ วะ กิมุ โอะ๊ ฮาทาซุ เดะ โคโคนิ คิรุ (ผมมาทาตามหนา้ ท่ี) “ สิธารแปลโดยไมห่ นั ไปมองหนา้ เจา้ ของภาษา “ โกเมง็ กุดาไซ เดะสุงะ ดะเระ เดสก๊ะ? (ขอโทษ..ท่านท้งั สองคือ...) “ ล่ามไมแ่ ปลแตช่ ิงตอบเอง “ วะตะชิ โนะ โอคาซงั โทะ โซโบะ๊ (ทา่ นคือคุณแม่และคุณยายของฉนั ) “ เรือเอก ทานาบาตะ วางฝ่ ามือท้งั สองทาบบนพ้ืนเรือนแลว้ โนม้ ตวั ลงต่าจนศีรษะเกือบจรดพ้ืนซ่ึงเป็ น การแสดงคารวะอยา่ งสูงแบบญ่ีป่ ุน “ ฮะจิเมะมะชิเตะ โอเก็งกิ เดสก๊ะ? (สวสั ดีครับ ทา่ นสบายดีกนั อยหู่ รือ?) คุณสิรีตอบรับคาแปลของบุตรสาวดว้ ยการยมิ้ อยา่ ง ‘ ใจดีสู้เสือ ‘ ให้ ‘ แขกผมู้ ีอานาจเตม็ ’ “ โอคาเงะ ซามาเดะ (สบายดี ขอบคุณ) “ เสียงคนแปลคอ่ นขา้ งหว้ น จากความรู้สึกขดั แยง้ ท่ีอยใู่ นใจ
86 นายทหารหวั หนา้ อูผ่ งกหวั ยมิ้ รับไมตรีจากผใู้ หญ่ จากน้นั จึงหนั มาทาง ‘ล่าม’ จาเป็ น ยงิ คาถามที่คุณสิรี กลวั นกั กลวั หนา แต่คนตอบเตรียมต้งั ป้อมรออยแู่ ลว้ “ อะนะตะ โนะ โอโตซ้ งั ? (แลว้ คุณพอ่ คุณล่ะ?) “ “ ชิโกโทะ โอะ๊ ซูรุ อิคุ (ไปทางาน) “ โทนเสียงเริ่มเขม้ ข้ึน “ อาโนะคิชิ (ฝ่ังโนน้ ) “ “ อิซึงะ ซึโมริ คิตากุ ซูรุ ? (เม่ือไหร่ท่านถึงจะกลบั บา้ น ?) “ คาถามน้ีราวกบั ตีงูเขา้ ขา้ งหาง ‘ล่าม’ หนั ขวบั มาทาตาข่นุ เขียวใส่ผถู้ ามซ่ึงเลิกคิว้ นิดๆ “ อิคากะ เดสก๊ะ? (กแ็ ลว้ คุณล่ะ?) “ สวนกลบั แบบดุเดือดจนแทบจะเป็ นเสียงตะโกน “ นาเซะ งะ คิตากุ ซูรุ โนะ อิคิมะเซ็น ? (ทาไมไม่กลบั บา้ น?) นาเซะ งะ อะนะตะคาตะ วะ โอโซว นิ ชิน เรียคุ ซูรุ? (อยูด่ ีๆ ทาไม พวกคุณถึงไดจ้ ู่โจมเขา้ มารุกรานประเทศของฉนั อยา่ งน้ี?) ผเู้ ป็ นล่ามนงั่ คอแข็งดว้ ยอารมณ์ท่ีคุกรุ่นอยูภ่ ายใน จน ทาให้ ‘ผรู้ ุกราน’ หนา้ เสีย คุณสิรีเห็นทา่ ไม่ดีจึงรีบไกล่เกล่ีย “ สิธาร ! “ นานๆคร้ังที่ผเู้ ป็ นมารดาจะเอ่ยเรียกบุตรสาวอยา่ งเป็ นงานเป็ นการเช่นน้ี “ ค่อยพูดค่อยจา กนั ลูก เขากอ็ อกจะสุภาพเรียบร้อย “ ประโยคหลงั ยงิ่ ทาให้ ‘ล่าม’ หมนั่ ไส้คู่กรณีมากข้ึน “ ไหนรับปากกบั ยายวา่ จะใจเยน็ ๆไงล่ะ..กลายเป็ นฝ่ ายเขาที่นง่ั ฟังอยา่ งสงบนะลูก “ ท่านเจา้ ของเรือน ทอดสายตาวงิ วอนหลานสาว ‘ ทหารเอก ‘ ท่ีคุณยายเรียกลบั หลงั ดูเหมือนพอจะเขา้ ใจกิริยาทา่ ทางของทา่ นผอู้ าวโุ สท้งั สอง จึงลองใช้ ภาษาไทยท่ีเรียนรู้มาบา้ งอยา่ งกระท่อนกระแทน่ ตะกุกตะกกั “ ผม..อา้ ..พูด..ไทย..ได.้ .ไม่..มาก..ครับ..” “ ที่พูดมาก็เก่งน่ีจะ๊ ..” คุณสิริพยายามประสานรอยร้าวระหวา่ งคนสองชาติ “ คือ..” พอไดร้ ับคาชม หนุ่มญี่ป่ ุนเลยบา้ ยอ มีกาลงั ใจต่อปากต่อคาอยา่ งนึกสนุก “ ครือวา่ .. ผม..อา้ .. อยากจะ..ขอ....อิเอะ โอะ๊ คาริรุ...ขอเช่าบา้ น...ฮาโทบะ งะ ชิไค ซูมุ นิ จูเคียว...อา้ ...หลงั ท่ีอยใู่ กลก้ บั อู.่ ..” “ ดาเมะ ! ไม่ได้ ! “ ล่ามทะลุกลางปลอ้ งคดั คา้ นเสียงดงั ลนั่ อยา่ งลืมตวั “ เซ็ตไต นิ ซูรุนะ ไม่ไดอ้ ยา่ ง เด็ดขาด ! “ “ อะไรกนั ลูก ? “ ผูเ้ ป็ นมารดาเอะอะข้ึนพร้อมกบั จอ้ งเขมง็ เป็ นเชิงการาบ “ เขาจะเอาอะไร? ทาไมไม่ แปลใหแ้ มใ่ หค้ ุณยายรับรู้ แลว้ ทาไมตอ้ งข้ึนเสียง ! “ คุณสิรีออกอาการใหอ้ ีกฝ่ ายรับรู้วา่ ไมไ่ ดเ้ ขา้ ขา้ งบุตรสาว นน่ั แหละ สาวนอ้ ยข้ีโมโหจึงเสียงอ่อนลงเม่ือแปลใหม้ ารดาและคุณยายทราบ โดยไม่ยอมหนั ไปแลผทู้ ่ี นง่ั ประชิดอยทู่ างดา้ นขวา “ ...จะขอเช่าเรือนคุณป่ ู ค่ะ “ คุณสิรีไดแ้ ต่ยมิ้ พลางสน่ั ศีรษะเบาๆ “ บอกเขาไปซิจะ๊ วา่ เรือนหลงั น้นั เก่ามาก ยงั ไมม่ ีเวลาซ่อมแซม “ ผมู้ าเยอื นทาหนา้ งง ล่ามจึงรีบแปลต่อทนั ที แต่ก็ไมว่ าย ‘ ศอกกลบั ‘ เขา้ อีกหนอยา่ งสบโอกาส “ ซึโมริ ชูริ ซูรุ งะ ชิเต อิรุ (กาลงั จะซ่อม) อะนะตะคาตะ วะ โมะ รันนิว ซูรุ (แต่พวกคุณก็บุกรุกเขา้ มา เสียก่อน ! ) “ สาวนอ้ ยร้อยชง่ั รู้สึกสะใจที่ไดแ้ ปลเนน้ ๆ จะจะ กระทบกระแทกฝ่ ายศตั รูผถู้ ืออานาจบาตรใหญ่
87 “ ไดโจวบุ เดะสุ (ไม่เป็ นไรครับ) ชูริ โนะ ทาเมะ ไคกุน โชคุนิน งะ ทาซุเครุ ซูรุ (ทหารช่างท่ีอู่จะมา ซ่อมใหไ้ ด)้ “ “ ชินาคุเต โมโยย (ไม่ตอ้ ง ! ) “ ล่ามปฏิเสธทนั ควนั แบบไม่มีเยอื่ ใย แต่ ‘ฝ่ ายตรงขา้ ม’ ดูเหมือนไม่ ยอมแพง้ ่ายๆ เขาหายใจยาวๆลึกๆ ยอ้ นทบทวนภาษาไทยท่ีฝึกปรือมา แลว้ เงยหนา้ พูดกบั ผใู้ หญท่ ้งั สอง “ โอโซเร อิริมะสุ ขอประทานโทษ.. เคียวคะ ซูรุ กุดาไซ ..ขอ..อนุญาต..” พดู ไปนึกไปทีละวรรค แมว้ า่ ล่ามท่ีนง่ั ตาขวางอยจู่ ะหนั มาคอ้ น เขาก็ทาเป็ นไม่สนใจ “ วะตะชิ วะ อิริมะสุ...ผมอยาก...เบ็นเคียว ซูรุ...เรียน... ไทโก๊ะ โอะ๊ นาราว..อยากฝึกฝนภาษาไทย..โทะ ชิโชว..กบั ..อา้ ..ครู...” วา่ แลว้ ก็เหลือบแลเหล่มองไปทางสาวเจา้ ที่บดั น้ีนงั่ หนั ขา้ งใหอ้ ยา่ งไมใ่ ยดี คุณสิรีพอจะจบั ‘ ประเด็น ‘ ได้ ก็เลยช่วยสรุปให้ “ คุณอยากจะฝึกฝนภาษาไทยกบั ลูกสาวของฉนั ..ยงั ง้นั รึ? “ มารดาโยนหินถามทาง..ยงั ไม่ทนั ไดร้ ับคาตอบ สิธารก็หนั ขวบั มาในบดั ดล “ มุคงั ชิง เดะ อารุ ! ฉนั ไมส่ นใจ ! คิโคเอรุ คะ เดสกะ๊ ? (ไดย้ นิ ม้ยั ?) “ คุณสิรีถอนใจเงียบๆในความหัวแขง็ ของบุตรสาว หวน่ั ใจวา่ จะทาให้นายทหารหวั หนา้ ฐานญี่ป่ ุนฝ่ังน้ี บาดหมางใจ จึงตอ้ งรีบ ‘ ใชน้ ้าเยน็ เขา้ ลูบ ‘ “ ไม่เป็ นไรนะจ๊ะ ฉันจะคุยกบั ลูกเอง “ พูดไปก็ทามือทาไมบ้ ุย้ ใบไ้ ปทางหญิงสาวซ่ึงนง่ั หนา้ คว่าดว้ ย อุณหภูมิภายในท่ีเดือดปุดๆ แข่งกบั ภูเขาไฟ เรือเอก ทานาบาตะ คงพอจะเขา้ ใจ จึงโคง้ คานบั รับคาอยา่ งงามอีกคร้ัง “ อะริงะโตะ โกไซมสั ...ขอบคุณครับ..โอจามาชิมะชิตะ..อา้ ..ขอโทษท่ีมารบกวน..โอเนะไง ชิมะสุ...ขอ ฝากเน้ือฝากตวั ดว้ ยครับ..โดะโซะโยโระชิคุ... ยนิ ดีท่ีไดร้ ู้จกั ..ง่า.. คงตอ้ งขอตวั ก่อน..โซเรเดวะ มาตะ.. หวงั วา่ คง จะไดพ้ บกนั อีกนะครับ “ ‘แขกที่ไม่ไดร้ ับเชิญ’ ค่อยๆเรียงลาดบั สลบั ภาษาทีละวรรคทีละตอน กวา่ จะเสร็จสิ้น กระบวนความกเ็ ล่นเอาเหง่ือตก ตอ้ งร้ือฟ้ื นความทรงจาท้งั คาศพั ทค์ าแปลภาษาไทยท่ีแสนยากเยน็ แต่ก็อยากจะ แสดงไมตรีจิตมิตรภาพมากกว่าประสงค์จะอวดภูมิความรู้ เขาคอ้ มตวั ลงต่าเป็ นการอาลาก่อนท่ีจะลุกกลบั ออกไป โดยมี ‘ล่าม’ ตามไปส่งอยา่ งไปคอ่ ยเตม็ ใจนกั นายทหารเรือจากแดนอาทิตยอ์ ุทยั กม้ ลงใส่รองเทา้ บู๊ตตามเดิม แลว้ ยืนระวงั ตรงโคง้ เล็กนอ้ ย รอยยิม้ อยา่ งสมคะเนของเขาทาใหส้ าวเจา้ ตอ้ งเบือนหนา้ หนี รู้สึกร่าๆอยากจะว่ิงไปกระโดดลงคลองใหเ้ ยน็ ฉ่าอุราอยา่ ง ที่คุณยายหาทางระบาย ‘ลมร้อน’ ไวใ้ หล้ ่วงหนา้ แลว้ “ อะนะตะ วะ เบน็ ริ นะ โดะโคะ เดะ โอชิเอเตะ อิรุ เดสก๊ะ? (คุณคงจะสะดวกสอนที่นี่มากกวา่ ใช่ม้ยั ?” เขารีบมดั มือชก ‘ลูกไก่ในกามือ’ ทนั ที
88 “ เซ็นตาคุ โนะ โยชิ วะ ไน ! “ (ไม่มีทางเลือกอ่ืน..ซินะ ! ) “ ลูกไก่สะบดั เสียงขุ่นมวั ดว้ ยความอึดอดั ขดั ขอ้ งท่ีตอ้ งตกบนั ไดพลอยโจน..อยดู่ ีไม่วา่ ดี..ตอ้ งกลายมาเป็น ‘ครูจาเป็น’ อีกตาแหน่งหน่ึง แมว้ ่าจะ ‘คุณครู’ ผูอ้ ยู่ในภาวะจายอมจะสาแดงความเย็นชาออกมาให้ปรากฏ แต่ ‘ศิษย’์ ผูถ้ ือไพ่ เหนือกวา่ ก็ฉลาดพอท่ีจะทาเป็นไม่รู้ไมช่ ้ี แถมอมยมิ้ ตามดว้ ยวลีส่งทา้ ย “ คมบงั วะ มะตะ ไอมะโช (แลว้ ค่อยพบ กนั ใหม่..สวสั ดี..) “ ก่อนที่จะหนั หลงั กา้ วสวบๆจากไปโดยมีทหารผนู้ อ้ ยตามติดอยา่ งแขง็ ขนั ‘ลูกน้า’ ที่เดือดปุดๆอยูเ่ มื่อครู่ บดั น้ีไดย้ กระดบั ข้ึนเป็ นเดือดพล่านในชวั่ ไม่ก่ีวินาที ฉะน้นั เมื่อคุณยาย เห็นสีหนา้ ของหลานสาวท่ีโผล่พน้ บนั ไดข้ึนมา จึงสะกิดใหผ้ ทู้ ี่นง่ั ขา้ งๆ ดู “ เป็นอะไรไปอีกล่ะจะ๊ ? หนา้ ตาบอกบุญกี่วดั ๆกไ็ มร่ ับ..แบบน้ี” คุณสิรีเร่ิมเบาใจข้ึนจึงมีอารมณ์ติดตลก “ แหม..แมค่ ะ..” คนตอบทรุดตวั ลงนงั่ ที่เดิม “ คนอะไร..กวนประสาท..ต้งั แต่บนเรือนยนั ตีนบนั ได “ “ หนูก.็ .เขาออกจะสงบเสงี่ยม..” “ นนั่ น่ะซิ ! “ ท่านเจา้ ของเรือนช่วยสมทบอีกแรง “ ฟังดูแลว้ ไม่รู้วา่ ใครเป็ น..ฝ่ ายรุกราน..กนั แน่..ได้ ยนิ แต่ทางเราเอด็ เขาไดเ้ อด็ เขาเอา..” “ ตกลงคุณยายเป็นฝ่ ายไหนกนั แน่คะ? “ ลมร้อนยงั คุกรุ่นไม่หาย จนคุณสิรีอดขาไมไ่ ด้ “ ยายก็พูดตามเน้ือผา้ ...เขาน่ะเป็นถึงหวั หนา้ ฐาน..หวั หนา้ อู่.. กลบั นง่ั เจ๋ียมเจ้ียมระวงั วาจา แต่หนูลูกน้า เน่ียซิ ! “ ผอู้ าวโุ สสูงสุดเลิกแวน่ ข้ึนเขมน้ มองผทู้ ี่ตนทุม่ เทความรักให.้ ..ต้งั แต่ออ้ นแต่ออก... “ ไปผลดั ผา้ ลงน้าซะ.. จะได้ ‘ลมเยน็ ’ ข้ึน ยายกบั แม่จะลงไปนงั่ เป็นเพื่อนท่ีท่าน้าเหมือนเคย “ ระหวา่ งที่สิธารทา ‘ธาราบาบดั ’ อยใู่ นคลอง ลุงสนกเ็ ขา้ มาขออนุญาตซ่อมทา่ น้าเรือนคุณป่ ู “ คุณผชู้ ายฝากสตางคไ์ วแ้ ลว้ ..ขอรับ วนั ก่อนที่ผมไปส่งป้าแจ่มกบั เจตน์ที่ท่าน้าวดั สมอราย ผมก็หาซ้ือ ไมไ้ วซ้ ่อมพ้ืนกบั บนั ได ช่วงน้ีวา่ งอย.ู่ .เลยอยากทาใหเ้ สร็จตามที่คุณผชู้ ายสั่ง..ครับผม “ “ แลว้ ลุงทาคนเดียวไหวหรือจะ๊ ? “ คุณสิรีเอย่ ถาม “ ไหวครับ ก็ไม่ไดเ้ ร่งรีบอะไร ค่อยๆทาไปวนั ละเล็กละน้อย คร่ึงวนั เช้าผมก็จะดูแลสวนก่อนครับ บ่ายๆมีเวลาเหลือ..คอ่ ยไปทา..” “ ง้นั กด็ ีจะ้ ..ขอบใจนะ..” “ ขบวนเรืออพยพมีหลายลาม้ยั ? ลุงสน “ ทา่ นผอู้ าวโุ สถามข้ึนบา้ ง “ ของพี่สาวผูใ้ หญ่บา้ นมีกนั อยูห่ ้าลา ขอรับ นอกกระน้นั ก็ครือๆกนั ครับ เรือเอ้ียมจุ๊นอพยพมีหลาย ขบวนออกนั อยทู่ ี่ท่า บา้ งก็หนีข้ึนเหนือ บา้ งก็ล่องลงใต้ ขอรับ จนเรือตารวจน้าตอ้ งจดั ระเบียบ โดยให้ใชผ้ า้ สี ขาวผืนใหญ่ผูกแทนธง..ปักไวท้ ี่หน้าเรือลาแรก เป็ นสัญญาณบอกให้เรือตรวจการณ์ลาน้าญ่ีป่ ุนรับรู้ว่านน่ั คือ ขบวนเรือโยงของคนไทยท่ีอพยพจากพระนครไปยงั ภูมิภาคต่างๆ ผคู้ นทางฝ่ังโน้นแตกตื่นโกลาหลกนั ไม่นอ้ ย ขอรับกระผม “
89 “ ก็แน่ล่ะ..จู่ๆ..ก็มีทหารญี่ป่ ุนเดินกนั ให้พล่านเต็มเมือง ใครจะไม่กลวั บา้ ง.. “ คุณยายให้ความเห็น พลางมองออกไปกลางคลองท่ีหลานสาวแหวกวา่ ยอยู่ “ ก็เห็นจะมีแต่..ลูกน้าของเรา.. นอกจากไม่กลวั แลว้ ยงั กลา้ ต่อปากตอ่ คากบั เขาฉอดๆๆ สงสัยเป็นอาทมาตกรุงเก่ามาเกิดแน่ๆ ถึงไดห้ า้ วหาญผดิ ผหู้ ญิงทว่ั ไป “ “ จริงขอรับ พระคุณท่าน..วนั แรกท่ีเจอหัวหน้าฐานญ่ีป่ ุน..ผมแทบหัวใจวาย.. เขามีท้งั ปื นพกและ ซามูไร แตพ่ อไดฟ้ ังคุณหนูตอบโต้ ทา่ ทางเขาดูแปลกใจมากที่บงั เอิญพบหญิงไทยฝั่งน้ีที่พูดภาษาของเขาได้ ตวั กระผมเองไดแ้ ต่นง่ั ยองๆยกมือท่วมหวั อาราธนาหลวงพอ่ โบสถน์ อ้ ยโปรดเมตตาคุม้ ครองคุณหนูดว้ ย ขอรับ “ “ ถา้ ลุงสนไดย้ ินที่คุณหนูลูกน้าปะทะคารมกบั เขาเม่ือบ่ายน้ี ก็เห็นทีลุงสนจะตอ้ งนิมนตพ์ ระทุกวดั มา ช่วยแน่ๆ “ ท่านเจา้ ของสถานที่หวั เราะหึๆ คุณสิรีเองก็ปวดเศียรเวยี นเกลา้ ..หายใจไม่ทวั่ ทอ้ ง..อนั เนื่องมาจาก ความอาจหาญท่ีล่อแหลมของบุตรสาว วนั น้ีถือวา่ รอดตวั ไป..หน่ึงวนั วนั ขา้ งหนา้ ยงั ไมร่ ู้วา่ จะเกิดอะไรข้ึนอีก หลงั จากวนั น้นั แลว้ หญิงสาวก็มกั หาเวลาลงไปช่วยลุงสนในแปลงสวนครัวช่วงก่อนเพล พอตกบ่ายก็ เดินไปเรือนคุณป่ ู คอยช่วยหยิบจบั เคร่ืองมือช่างส่งให้ลุงสนที่ตอ้ งลงไปแช่ในน้าระหว่างการซ่อมแซม เธอ สังเกตเห็นทหารท่ีอู่เร่ิมเคล่ือนไหวกนั มากข้ึน มีเสียงเคาะเหล็กตดั เหล็กดงั มาเป็ นระยะๆ นอกจากน้นั ยงั มีเสียง เรือเร็วประดบั ธงดวงอาทิตยใ์ นรัศมีหลายแฉกแล่นผ่านไปมา ซ่ึงทุกคร้ังท่ีเห็น..เธอก็มกั จะเบือนหน้าหนีดว้ ย ความขดั เคืองใจ วนั น้ีในขณะท่ีสิธารกาลงั กม้ ๆเงยๆดูลุงสนมุดลงไปสารวจใต้พ้ืนท่ีชารุดเพ่ือเปล่ียนไมใ้ หม่ให้ ทาบพอดีกบั ช่วงของแผน่ เดิม ก็มีเสียงทุม้ ๆเสียงหน่ึงดงั ข้ึนใกลๆ้ จนเธอแทบสะดุง้ “ อะนะตะ วะ นะนิ โอะ๊ ชิเตะ อิมะสุก๊ะ? (คุณกาลงั ทาอะไร?) “ นายทหารซามูไรยนื ยมิ้ เผล่อยใู่ นเรือ เธอแกลง้ ทาเป็นไม่ไดย้ นิ แต่เขาก็ไมย่ อมแพ้ ขยกิ ๆถามตอ่ “ อิรัชไช มาเสะ? (มีอะไรใหช้ ่วยม้ยั ?) ” คราวน้ีผทู้ ี่อยบู่ นทา่ น้าตวาดลงไปเสียงเขียว “ ชินาคุเต โมโยย งะ อิโซกาชี ! (ไมต่ อ้ งมายงุ่ ! ) “ ไม่วา่ สาวเจา้ จะ ‘แรง’ มาอย่างไร.. แต่หนุ่มญ่ีป่ ุนก็ไม่ยอมลดละความพยายาม เขาวาดเรือเขา้ เทียบท่า เรือนคุณป่ ู กม้ ลงดูลุงสนท่ีแช่อยใู่ นน้า แลว้ ถามดว้ ยเสียงอนั ดงั ใหล้ ุงสนตกใจเล่น นึกไมถ่ ึงวา่ เขาจะมาไมน้ ้ี “ โจชุ คะ อิริมะสุก๊ะ ? (ตอ้ งการผชู้ ่วยม้ยั ? ) “ ถามไปกอ็ มยมิ้ กบั ตวั เองไป ต้งั ใจแหยร่ ังแตนโดยตรง “ อิราไน ! (ไม่ตอ้ งการ! ) ฮิโตริเด๊ะ โอะ๊ ซูรุ ! (เขาทาคนเดียวได้ ! ) “ ปฏิเสธแบบตดั บวั ไม่เหลือใย แถมหนั ไปทาตาขวางใส่อีกดว้ ย ลุงสนแมว้ า่ จะยงั กร่ิงเกรงอยบู่ า้ งแต่กน็ ึกขาอยใู่ นใจ ‘ คุณหนู..เอาอีกแลว้ ..’ การต่อปากต่อคาซ่ึงเป็ นวิธีฝึ กฝนภาษาไปในตวั ของคนสองชาติ ยงั คงดาเนินต่อไปเรื่อยๆ หากมีเวลา วา่ งเมื่อใด ‘ศิษยห์ นุ่ม’ ก็จะดอดมา ‘ร่าเรียน’ กบั ‘ครูสาว’ อยเู่ สมอ จนลุงสนหายกลวั แปรเปลี่ยนดว้ ยความรู้สึก ชินเขา้ มาแทนที่ มาบดั น้ีหวั หนา้ ฐานหวั หนา้ อู่ญี่ป่ ุนไดข้ ้ึนบญั ชีเป็ น ‘คนคุน้ เคย’ สาหรับลุงสนไปเรียบร้อยแลว้ พอลุงสนซ่อมพ้ืนและบนั ไดท่าน้าเรือนคุณป่ ูเสร็จ ‘ศิษย’์ ก็ยา้ ยท่ีไปกวนใจ ‘ครูจาเป็ น’ ที่ท่าน้าถดั ไปแทน ซ่ึง บางคร้ังก็มีกระบวนท่าในการเรียนแบบพิสดาร คือ ศิษยห์ นุ่มอยู่ในเรือ ส่วนคุณครูอยู่ในน้า ถึงจะราคาญแค่ ไหน แตส่ ิธารกจ็ าใจตอ้ งยอมรับสภาพ เพราะแมแ้ ต่มารดาเองก็ยงั ‘รับได’้ ทุกคร้ังท่ีเธอบน่ เรื่องน้ีใหเ้ ขา้ หู
90 “ กด็ ีแลว้ นี่ลูก ดีสองอยา่ ง..อยา่ งแรกคือหนูไมต่ อ้ งไปจากแมแ่ ละคุณยาย ถา้ ไม่ทาตาม เขาเกิดไม่พอใจ ข้ึนมา รายงานผูบ้ งั คบั บญั ชาให้มาเอาตวั หนูไปทางานฝั่งโน้นเหมือนคุณชอบและชลพทั ธ์ อย่างที่สองเขามี อานาจเต็มทางฝ่ังน้ี ในฐานะหวั หนา้ ฐานหัวหน้าอู่.. หมน่ั มาตรวจตราเป็ นประจา ฉะน้นั บรรดาลูกนอ้ งห่ามๆ หื่นๆกค็ งไม่กลา้ มาเกะกะระรานในอาณาบริเวณท่ีเราอยกู่ นั ...” “ แต่เขากาลงั ‘เกะกะระราน’ หนูนะคะ..แม่ แทนท่ีจะเป็ นชลพทั ธ์ลงเล่นน้ากบั หนูอย่างเคย กลบั กลายเป็นอีตา..” หญิงสาวเกือบจะหลุดคาวา่ ‘บา้ ’ ออกไปแลว้ แตพ่ อเหลือบเห็นสายตาของมารดาท่ีจอ้ งเขมง็ ดกั คอไวก้ ่อน กเ็ ลยลดดีกรีลงเหลือแค.่ . “ อีตาน่ี..” แทน “ กเ็ ขาจาเป็นตอ้ งรู้ภาษาไทยนี่จะ๊ วนั แรกก็ยงั อุตส่าห์หลุดออกมาไดท้ ีละคาทีละวรรค แสดงความต้งั ใจ สุดๆ แมว่ า่ นะ..เขาคงอยากถามไถ่เจรจากบั แมก่ บั คุณยายมากกวา่ พูดกบั หนูทีไรหนูกค็ อยเอด็ อึง...” “ ถา้ พวกเขาไม่เขา้ มายดึ ครอง ชลพทั ธ์กค็ งไม่ตอ้ งไป...” “ สาวบา้ นเรานี่แปลกนะเธอ..” ท่านเจา้ ของเรือนทะลุกลางปลอ้ งแทรกข้ึนทนั ที แกลง้ หนั ไปทางคุณสิรี ซ่ึงนงั่ งงอยู่ “ ก่อนหนา้ สงคราม หนุ่มเหนา้ คอยท่าแลว้ คอยท่าอีก..สาวเจา้ ก็เล่นตวั บ่ายเบี่ยงสารพดั กระทงั่ งม กุง้ กย็ งั ลงไปโรมรันพนั ตูกนั อยใู่ ตน้ ้า แต่พอหนุ่มคุง้ กาเหวา่ มีอนั ตอ้ งระหกระเหินไปอยูฝ่ ั่งโนน้ สาวเรือนน้ีกลบั โหยหาราพงึ ราพนั ถึง เอ.๊ . แบบน้ีจะเรียกวา่ อะไรดีนะ ? “ คุณยายทาเสียงลอ้ หลานสาวอยา่ งสบอารมณ์ “ หนูกแ็ คเ่ ป็นห่วงคุณพอ่ คุณลุง ไมท่ ราบวา่ จะไดก้ ลบั มาเมื่อไหร่..ก็เทา่ น้นั เองคะ่ “ สาวแกเ้ ก้ียวซะง้นั “ ไม่มีใครยอมเป็ น ‘ลูกไล่’ ให้ล่ะซิ ! แต่ยายวา่ ..มีตวั แทนแลว้ นะ “ คู่โตว้ าทีเคาะระฆงั เปิ ดฉากยกที่ สอง “ ลูกไล่ไทยไป ลูกไล่ญ่ีป่ ุนก็ย่ืนใบสมคั รเขา้ มาขอสวมสิทธ์ิแบบสายฟ้าแล่บ ด้วยท่วงท่าที่มาตะเภา เดียวกนั ยงั กบั เป็นฝาแฝด ยอมไดย้ อมดี..แบบไมม่ ีเง่ือนไข. .” “ ใครวา่ ล่ะคะ? คุณยาย.. กน็ ่ีแหละค่ะ..เงื่อนไข...” คน ‘ร้อนตวั ’ รีบแยง้ ทนั ควนั คนพูดอารมณ์บูดพุ่งกระฉูดทุกคร้ังที่รู้สึกเสียเปรียบเหมือนถูกมดั มือชก “ เขาขอแลกเปลี่ยนความลบั ของหนูกบั การที่หนูตอ้ งสอนภาษาไทยใหเ้ ขา คะ่ “ ผูอ้ าบน้าร้อนมาก่อนใครตบพ้ืนเสียงดงั จนคุณสิรีตกใจ “ โธ่เอ๊ย.. เด็กเม่ือวานซืน.. นึกวา่ ยายไม่รู้หน เหนือหนใตร้ ึยงั ไง ? คนเราน่ะ..ถา้ จะเอาเรื่องกนั จริงๆ ยิ่งทหารต่างชาติในภาวะสงครามดว้ ยแลว้ เขายอ่ มใช้ อานาจเบด็ เสร็จในฐานะท่ีมีกาลงั เหนือกวา่ จดั การตามอาเภอใจไม่เวน้ สาวแก่แม่หมา้ ยชายหญิงหรอก เหมือนที่ คนไทยถูกกวาดตอ้ นไปคราวเสียกรุงคร้ังหลงั แต่น่ียงั นับว่าเป็ นโชคดีของยายและแม่.. คุณพระคุณเจา้ ท่าน คุม้ ครองปกป้องบา้ นเรา ฟ้าถึงไดส้ ่งพ่อทหารเอกคนน้ีมา แทนที่จะเป็ นรายอื่นที่โหดร้ายทารุณ.. หนูนนั่ แหละ จะยบั เยนิ .. ยายกบั แมถ่ ึงตอ้ งเฝ้ากรอกหูหนูอยูท่ ุกว่ีวนั วา่ ..หนูเป็ นผหู้ ญิง..นึกถึงอนั ตรายร้ายแรงท่ีเพศหญิงพึงจะ ไดร้ ับบา้ ง..รู้ตวั ม้ยั ว่านอกจากลุงสนท่ีเฝ้าดูอยู่ไม่ห่างแลว้ ท้งั ยายและแม่ก็ตอ้ งคอยชะแงแ้ ลมองทุกคร้ังท่ีเขามา เพราะความเป็นห่วง..ไมร่ ู้วา่ หนูจะออกอาการประมาณไหน.. กลวั ภยั จะยอ้ นเขา้ หาตวั หนูนน่ั แหละ “
91 บทท่ี ๑๐ สิธารฟังแลว้ ก็ตอ้ งยอมจานน เพราะท้งั ท่านครูและคุณยายต่างก็เตือนเธอไวล้ ่วงหน้าแลว้ แต่เธอเอง กลบั ‘ ตบะแตก ‘ ถึงสองคร้ังสองคราในเวลาไล่เล่ียกนั หลุดปากส่งภาษาของเขาออกไปจนได้ เธอจึงตอ้ งรับผล ของความพลาดพล้งั น้นั .. อยา่ งที่ไมอ่ าจหลีกเล่ียงได้ กพ็ อดีลุงสนพรวดพราดข้ึนมาส่งข่าวท้งั ลบั ท้งั ด่วน “ พระคุณท่าน..ขอรับ ครู่น้ีขบวนเรือพวกสวนใน เพง่ิ กลบั จากวดั ทาบุญใหล้ ูกหลานท่ีไปตายแถวอา่ วเกาะหลกั ช่วงที่ญ่ีป่ ุนข้ึน ๘-๑๐ ธนั วาฯก่อนที่รัฐบาลประกาศ ยอมจานนในวนั ท่ี ๑๑ มี ลูกเสือ ยวุ ชนทหาร ชาวเล ชาวบา้ น ช่วยกนั ต่อตา้ นจนถึงแก่ชีวิต เช่นเดียวกบั บริเวณ สะพานสะพานท่านางสังข์ ชุมพร ก็ตายไมน่ อ้ ย ครับผม ท่านพระครูเลยถือโอกาสฝากกานนั มาบอกผมวา่ คืนน้ี สายของคุณผชู้ ายท่ีปลอมตวั เป็ นศิษย์วดั จะลอบส่งข่าวให้คุณหนูทราบใตท้ ่าน้าบา้ นท่านครู ผมจะไปคอยระวงั หลงั ใหค้ ุณหนูเอง ขอรับ “ “ ยงั ง้นั หรือจะ๊ ..ดีจริง ! “ หญิงสาวอุทาน “ แต่..ลุงสนคอยเฝ้าระวงั ตน้ ทางอยูใ่ กลๆ้ บา้ นเราจะดีกวา่ เผอื่ อีตา..หวั หนา้ ฐาน..หวั หนา้ อู.่ .เดินลาดตระเวนผา่ นมา “ “ ไดย้ นิ ชาวบา้ นท่ีไปรับจา้ งรายวนั ที่อูเ่ รียกขานเขาวา่ ‘ นายช่างใหญ่ ‘ ครับ “ “ หนูเลิกเรียกเขาวา่ ‘ อีตานน่ั ‘ ‘ อีตาน่ี ‘ ซะทีเถอะลูก แม่ขอร้องล่ะ..พูดบ่อยๆเขา้ จะติดปาก..นะจ๊ะ “ คุณสิรีหา้ มปรามอยา่ งอ่อนใจ หนั ไปสบตามารดาแบบขอความช่วยเหลือ “ ตอ่ ไปพอเขาเรียนรู้ภาษาไทยมากข้ึน ทีน้ีแหละ..ครู..ก็จะตอ้ งออมปากออมคาเอาไวบ้ า้ ง ยายล่ะ..กลวั ใจแม่เจา้ ประคุณคุณทูนหวั จริงๆ..เร่ืองเผลอหลุดปากเนี่ย..” “ หนูจะระวงั ให้มากข้ึนค่ะ คุณยาย..แม่.. คืนน้ีหนูไปคนเดียวจะหลบหลีกได้คล่องตวั กว่า ถ้าเป็ น จดหมายกจ็ ะไดร้ ีบอา่ นแลว้ ฉีกเผาทิ้งลงน้าไปเลย สายสืบท่ีมารับภารกิจคุณพอ่ คงเลือกนาวกิ ฯที่เสียสละและอึด สุดๆ ประหน่ึงวรี ชนอาสาอาทมาตมาเกิด ค่ะ แลว้ ก็น่าจะชานาญกวา่ พวกญวนดาแหดว้ ย คุณพ่อเคยเล่าใหฟ้ ังวา่ เหล่านาวิกฯทรหดพวกน้ีต้องผ่านการฝึ กฝนมาอย่างหนกั โดยเฉพาะอย่างย่ิงในน้า ทนแช่น้าไดน้ านๆ และ จะตอ้ งรอบรู้สารพดั รวมท้งั ตาราวา่ นไพลจากใบลานท่ียงั หลงเหลืออยูต่ ามวดั เก่าแก่ นามาปรุงใชช้ โลมตวั ต้งั แต่ หวั จรดเทา้ เพื่อป้องกนั ทาก แมลงเบียน ยงุ และ ป่ึ งที่พษิ ชอนไชแทรกลงไปในรูขมุ ขนทาใหค้ นั คะเยอ ค่ะ “ “ แลว้ ถา้ เกิด..นายช่างใหญ่..เดินมาหรือขบั เรือมาล่ะครับ คุณหนู จะใหผ้ มทายงั ไงครับ? “ “ ลุงก็ช้ีไปเลย..ไมต่ อ้ งอึกอกั ..” ‘ แมเ่ จา้ ประคุณทูนหวั ‘ ของคุณยาย สวนกลบั ทนั ทีอยา่ งอยา่ งทา้ ทาย “ โธ่ลูก..หาเร่ืองอีกแลว้ ..” คุณสิรีถอนใจเป็นคร้ังที่เทา่ ไหร่ก็จาไมไ่ ด้
92 “ แม่ไม่ตอ้ งกลวั ค่ะ หนูก็จะตอบวา่ เป็นบา้ นของคุณลุง ท่านไมอ่ ยู่ ตอ้ งเดินทางไปบา้ นนอก เลยฝากหนู ช่วยข้ึนไปดูแลใหบ้ า้ ง “ “ อา้ ว..” ทา่ นเจา้ ของเรือนคา้ นข้ึน “ ก็ถา้ เขาถามวา่ ทาไมถึงตอ้ งไปดูแลค่าๆมืดๆ แทนที่จะเป็ นกลางวนั ซ่ึงไม่ตอ้ งลาบากถือตะเกียงเดินทอ่ มๆ เส่ียงกบั งูเง้ียวเข้ียวขอ ขนาดยายยงั สงสัยเลยเห็นม้ยั ? “ “ หนูกจ็ ะยอ้ นเขากลบั ไปวา่ .. จะไดร้ ู้วา่ มีใครบุกรุกเขา้ มาอีก เพราะผจู้ ูโ่ จมมกั ลอบเขา้ มาดึกๆดื่นๆไม่ให้ เจา้ ของบา้ นรู้ตวั ! “ “ ไมเ่ อาน่าลูก..อยา่ ไปหาเร่ืองเขา..” คุณสิรีปราม “ ใครหาเรื่องใครกนั แน่คะ..แม่.. เราอยขู่ องเราดีๆ ศตั รูกห็ าญหกั เขา้ มายดึ ครอง.. “ “ วทิ ยขุ องกรมโฆษณาการไมใ่ หเ้ รียกวา่ ‘ศตั รู’ แลว้ นะจะ๊ “ คุณยายเร่ิมปะทะคารมกบั หลานสาวอีกยก ประกาศขอใหช้ าวไทยช่วยกนั ถนอมน้าใจพวกญ่ีป่ ุนเอาไว้ “ “ แลว้ ตอ้ งกราบไหวว้ นั ละสามเวลาหรือเปล่าล่ะคะ.. “ ประชดประชนั ดว้ ยความเหลืออดเหลือทน “ หนูก็พูดเกินไป...” คุณสิรีควา้ ส้มมือมารอใตจ้ มูก หายใจยาวๆ..ลึกๆ..อยากจะเป็ นลมให้รู้แลว้ รู้รอด ไป “ เอาเถอะจะ้ ..อยา่ แคน้ เคืองใหม้ ากนกั เลยลูก.. เขาก็แค่ทหารคนหน่ึงในกองทพั ซ่ึงตอ้ งทาตามหนา้ ท่ี..ก็เท่า น้นั เอง..” คุณสิรีพูดไปก็นึกไปถึงท่าทีของผูท้ ่ีถูกพาดพิง “ ดูเขาก็ไม่แข็งกระด้างน่ากลวั เหมือนพวกกร้าน สงคราม คงจะถูกหมายเกณฑเ์ รียกระดมพลมามากกวา่ ไมว่ า่ จะยนื เดิน นง่ั แมแ้ ต่จะลุกข้ึนก็ดูนอบนอ้ มถ่อมตน บ่งบอกพ้นื ฐานครอบครัววา่ ไดร้ ับการอบรมมาเป็นอยา่ งดี..” “ การแสดงออกภายนอก ง่ายต่อการเสแสร้งแกลง้ แสดงบทบาท ลวงตาผูพ้ บเห็นไดน้ ี่คะ..แม่ “ หญิง สาวยงั คง ‘ ยนื กระตา่ ยขาเดียว ‘ ในใจท่องคาถาวา่ ‘..ศตั รู..จะมาเป็นมิตรไดย้ งั ไง? ‘ “ ไม่จริงหรอก..” ฝ่ ายคา้ นสอดข้ึน “ บางเรื่องอาจฝื นเล่นละครกนั พอทาเนา แต่ก็ยงั มีคุณสมบตั ิอีก หลากหลายที่หยง่ั รากลึกมาต้งั แต่เด็กในครอบครัวที่ถือขนบประเพณีและจารีตอนั ดีงาม ฝึ กหัดจนติดเป็ นนิสัย ไม่วา่ จะสะทอ้ นออกมาทางสายตา สัมมาคารวะ อากปั กิริยาในการเจรจาพาทีกบั ผูห้ ลกั ผูใ้ หญ่ ความอ่อนน้อม ถ่อมตน เหล่าน้ีลว้ นมาจากพ้ืนฐานกมลสันดานท่ีสั่งสมมาเน่ินนาน ปรากฏออกมาอยา่ งเป็ นธรรมชาติ.. ยายอายุ ปูนน้ีแลว้ ..ผา่ นโลกมาโชกโชน.. จะดูไม่ออกเชียวรึ? “ “ ยงั ไงๆ..ลุงสนก็คอยเฝ้าตามดูใหต้ ลอดรอดฝั่งดว้ ยนะจะ๊ ..” คุณสิรียงั คงหายใจไม่ทว่ั ทอ้ ง “ คุณผหู้ ญิงไม่ตอ้ งห่วงหรอก ขอรับ ผมจะไปเตรียมจดั ที่ทางเอาไวก้ ่อนในบา้ นคุง้ กาเหวา่ คุณหนูถือ ตะเกียงไปหน่ึงดวง ผมจะหาไวส้ ารองอีกชุดในห้องพระเผ่อื เหลือเผือ่ ขาด ครับผม กลกั ไมข้ ีดอยูบ่ นพานใตช้ ้นั วางธูปเทียน หากไดร้ ับจดหมาย..คุณหนูก็เขา้ ไปนง่ั อ่านในน้นั ไดค้ รับ หอ้ งพระอยกู่ ลางเรือนก็จริง แต่ก็มีร่อง กระดานพอใหอ้ ากาศผา่ นเขา้ ออกใตถ้ ุนบา้ นได้ ไฟจากเทียนไขหรือตะเกียงจึงไม่ดบั นอกจากเราต้งั ใจจะครอบ ดบั เสียเองครับ ผมจะวางขนั ไวใ้ หค้ ุณหนูใชจ้ ุดไฟเผาจดหมายท่ีบนั ไดข้นั สุดทา้ ย ก่อนจะเทลงเถา้ ลงน้า.. “
93 “ คุง้ กาเหวา่ เป็นชยั ภูมิที่เหมาะสมมาต้งั แต่คร้ังกรุงแตก เป็ นท่ีหลบซ่อนของเหล่าอาทมาตอยธุ ยาอีกชุด หน่ึงที่พระยาตากส่งมาเป็ นสายสืบเตรียมส้องสุมไพร่พลไวก้ ูก้ รุง แผว้ ถางทางเสมือนเป็ นทพั หนา้ เพ่ือความ สะดวกแก่ทพั ใหญ่ที่ล่องเรือมาจากจนั ทบุรี นดั พบระดมพลกนั ที่หนา้ วดั แจง้ พอไดฤ้ กษง์ ามยามดีตดั ไมข้ ่มนาม แล้ว กองอาทมาตรุ่นสองก็ลุยเป็ นขบวนนาร่องทะลวงฟันดะไม่มียน่ั แหวกทางให้ทพั หน้าของพระยาตาก ล่องเรือฉลุยเขา้ ไปรุกไล่ต่อตีขา้ ศึกจนแตกพ่ายกระเจิงถอยร่นไม่เป็ นกระบวนกลบั ไป กูช้ ่ือกรุงศรีอยุธยาราช ธานีไทยกลบั คืนมาไดเ้ พียงชวั่ ระยะเวลาแคเ่ จด็ เดือนนบั จากคืนวนั เนาสงกรานตท์ ี่เสียกรุงอยา่ งยบั เยนิ ...” คุณยาย ร้ือฟ้ื นความทรงจาดว้ ยน้าเสียงท่ีสงบเยน็ “ น่าเสียดายท่ี..คาบอกเล่าของชาวกรุงเก่าบางท่าน ไม่ไดร้ ับการจดจาร จารึกไวเ้ ป็นปูมประวตั ิศาสตร์ชาติไทย ช่วงหวั เล้ียวหวั ตอ่ ระหวา่ งผลดั เปล่ียนแผน่ ดิน..” ท่านเจา้ ของเรือนริมน้า เงยหนา้ ข้ึนมองหลานสาวอยา่ งเป็ นเรื่องเป็ นราว “ ที่ยายเล่ามา..ก็เพ่ือใหห้ นูเกิดแรงบนั ดาลใจในสถานท่ีซ่ึงใน อดีตเหล่าวรี ชนไดก้ ่อการเพือ่ บา้ นเพือ่ เมืองสาเร็จลุล่วงมาแลว้ อยา่ งสมศกั ด์ิศรี บา้ นคุง้ กาเหวา่ ของคุณชอบต้งั อยู่ ในทาเลที่สงดั เงียบลบั ตาผูค้ น จึง เป็ นชยั ภูมิเหมาะสมสาหรับกระทาการอนั เป็ นความลบั สายสืบน่าจะซ่อน จดหมายไวใ้ ตฐ้ านพระเหมือนท่ีคนโบราณใช้เป็ นวิธีท่ีแนบเนียนท่ีสุด ขนาดซ่อนองคก์ ระแกว้ มรกตหรือพระ หยกไวภ้ ายในพระพุทธรูปองคใ์ หญ่ก็มีมาแลว้ ไม่นอ้ ย...หนูอยา่ ลืมกราบไหวพ้ ระและเจา้ ท่ีเจา้ ทางเจา้ ป่ าเจา้ เขา อธิษฐานจิตขอพรคุม้ ครองใหป้ ลอดภยั และผา่ นพน้ ทุกภารกิจไดอ้ ยา่ งราบร่ืน..นะลูก “ คืนน้นั สิธารถือตะเกียงพรางไฟพอมีแสงราไรไปยงั สถานที่นดั พบ อาศยั ความคุน้ ชินกบั ทางเดิน เธอจึง ลดั เลาะไปไดอ้ ยา่ งชานาญโดยทิ้งลุงสนไวค้ อยระวงั เหตุอยูใ่ กลๆ้ ท่าน้าเรือนคุณยาย หญิงสาวใจเตน้ ตูมตาม.. ไม่ใช่เพราะความกลวั แต่มาจากความตื่นเตน้ กบั ‘ภารกิจลบั ’ คร้ังแรกในชีวิต ปฏิบตั ิการท่ีตอ้ งหลบๆซ่อนๆใน บา้ นเกิดเมืองนอนของตวั เอง หลง่ั สารกระตุน้ หวั ใจให้ฮึกเหิมพร้อมท่ีจะเผชิญเดินหน้าลุยกบั ภยนั ตรายท้งั ปวง อยา่ ง ‘ ไมร่ ะยอ่ มรสุม ‘ ความรู้สึกเฉกเช่นน้ีเองที่ก่อใหเ้ กิดวรี บุรุษวรี สตรีข้ึนมากมายมาแลว้ ในอดีต.. หญิงสาวถอดรองเทา้ กา้ วข้ึนบนั ไดเต้ียๆอยา่ งแผว่ เบา ลุงสนคงไขกุญแจประตูหนา้ ไวใ้ ห้แลว้ เธอค่อยๆ แงม้ ยอ่ งเขา้ ไปอยา่ งเงียบกริบ แลว้ สืบเทา้ กา้ วเขา้ ไปในห้องพระ นง่ั ลงกม้ กราบดงั เช่นที่เคยปฏิบตั ิมา จากน้นั ก็ คุกเข่าหยิบกลกั ไมข้ ีดจุดตะเกียงดวงใหญ่กวา่ ท่ีลุงสนเตรียมไวใ้ ห้เพื่อใช้อ่านหนงั สือ ยกข้ึนส่องทางดา้ นหลงั ขององคพ์ ระพทุ ธรูป แต่กไ็ มเ่ ห็นส่ิงใดจนเธอชกั ใจไม่ค่อยดี สิธารต้งั สติ..นึกถึงท่ีคุณยายสอนไว้ วางตะเกียงลง เบาๆ ยกมือข้ึนไหวข้ อสมาลาโทษ ขออนุญาตดว้ ยความเคารพ แลว้ กล้นั ใจยกองคพ์ ระอยา่ งระมดั ระวงั ให้ขยบั เงยข้ึนจากฐาน ใจมาเป็นกองเมื่อคลาเจอซองจดหมาย หญิงสาวค่อยๆวางองคพ์ ระลงตามเดิม แลว้ เปิ ดซองออก อา่ นอยา่ งรวดเร็วใกลต้ ะเกียงใหญ่ เกบ็ เน้ือหาสาระใจความหลกั ไวใ้ นความทรงจา จากน้นั จึงดบั ตะเกียงในหอ้ ง พระ แลว้ ถือตะเกียงที่พรางไฟของตนเดินออกประตูหนา้ ริมคลอง กา้ วลงบนั ไดท่าน้า ขนั ใบยอ่ มที่ลุงสนวางไว้ อยู่บนบนั ไดข้นั สุดทา้ ย สาวใจกล้ารู้สึกได้ถึงชีพจรท่ีเต้นไม่เป็ นส่า จนส่งผลให้มือของเธอที่ถือซองและ
94 แผ่นกระดาษจ่อลงในปล่องตะเกียง..ส่ันระริกในสภาพที่อยู่นอกเหนือการบงั คบั สิธารพยายามคุมสติไวใ้ ห้ มนั่ คงในขณะที่มองดูซากไหมข้ องความลบั ท่ีกลายเป็นเถา้ ธุลีอยใู่ นขนั ... “ คุณหนูครับ คุณหนู “ เสียงเรียกท่ีดงั มาจากใตน้ ้าแมว้ า่ จะแผว่ เบา แตก่ ็ทาใหห้ ญิงสาวสะดุง้ สุดตวั “ อุ๊ย ! “ เคราะห์ดีที่เธอควา้ ตะเกียงเอาไวไ้ ดท้ นั มวั ตกใจจนเกือบจะปัดตกน้า สิธารเพ่งิ นึกออกวา่ ..นาวกิ ฯสายสืบแช่น้ารออยนู่ านแลว้ “ พดู มาเลยจะ้ “ เธอกระซิบตอบเบาๆ “ ผมจะคอยส่งข่าวดว้ ยวธิ ีน้ี ปลอดภยั ท่ีสุด แต่คงไม่เป็ นจดหมายแลว้ เพราะยุง่ ยาก เสี่ยงถูกจบั ได.้ .ตอ้ ง คอยมานงั่ เผาทิ้ง แสงจากเปลวไฟจะส่อพิรุธเป็ นที่สังเกตไดง้ ่าย ท่านกบั คุณชอบและลูกชายถูกควบคุมตวั ไวท้ ่ี กองบญั ชาการใหญ่ของญ่ีป่ ุนฝ่ังโนน้ คุณชอบยนื่ คาขาดวา่ ถา้ ไม่ไดท้ ่านไปประสานงานดว้ ยกนั ก็จะไม่ใหค้ วาม ร่วมมือ ไม่ยอมเป็ นคณะล่ามให้ ครับ ญ่ีป่ ุนจาตอ้ งตกลงเพราะหาใครแทนคุณชอบไม่ไดท้ ่ีจะสามารถแปลได้ หลากหลายภาษา พวกผมปลอมตวั เป็ นชาวเรือรับจา้ งส่งขา้ วส่งน้ารวมท้งั นาเส้ือผา้ ไปซักให้ ท่านปรึกษาคุณ ชอบเจราจากบั รองแม่ทพั ขออนุญาตพากนั ไปเดินออกกาลงั กายทุกเยน็ ที่ท่าน้าดา้ นหน้าแถวสะพานเดินเรือ เพ่อื ความสะดวกท่ีพวกผมจะไดล้ อยคออยขู่ า้ งใต้ คอยรับ-ส่งขา่ วสารเหมือนท่ีกาลงั ทาอยตู่ อนน้ี ครับ “ “ แลว้ นายธงล่ะจะ๊ ? “ “ ข้ึนเรือใหญ่ไดแ้ ลว้ ครับ รอคาส่ังปฎิบตั ิการข้นั ต่อไป ขณะน้ีเรือธงและขบวนเรือพิฆาตของญี่ป่ ุน ทอดสมอปิ ดอ่าวไทย และคุมเชิงอยู่อีกหลายพิกดั เช่น ท่ีเกาะสีชงั เกาะไผ่ เกาะคราม ปากน้าประแสร์ และท่ี เกาะชา้ ง ดว้ ยครับ “ “ ขอบคุณที่มาส่งขา่ วใหด้ ว้ ยความยากลาบากนะจะ๊ ฝากเรียนคุณพอ่ วา่ ท่ีเรือนริมน้า..’ เหตุการณ์ปรกติ ’ ไมต่ อ้ งเป็นห่วง เดินหนา้ กนั ใหเ้ ตม็ ตวั ไปเลยนะจะ๊ .. ลูกนาวผี กู้ ลา้ หาญทุกๆท่าน..” “ คราวหนา้ คุณหนูจะตอ้ งถามผมก่อนวา่ เป็ นใครมาจากไหน..เผอื่ มีพวกสวมรอยครับ รหสั แรกของผม คือ...หมึกเขียว จาก มา้ น้า...คุณหนูตอ้ งจาไวใ้ ห้แม่นนะครับ อย่าให้สลบั ที่กนั พรุ่งน้ีผมจะรีบขา้ มไปแอบ รายงานใหท้ ่านทราบใตศ้ าลาทา่ น้าฝั่งโนน้ คุณหนูรีบกลบั ไปเถอะครับ “ “ ขอบคุณแทนแผน่ ดินไทยดว้ ยนะจะ๊ ที่ทหารกลา้ อยา่ งพวกคุณอุทิศตนเส่ียงภยั อยา่ งทรหดอดทน “ พอ เอ่ยออกไปแลว้ ก็รู้สึกเตม็ ต้ืนในหัวใจอยา่ งบอกไม่ถูก หวนราลึกถึงวีรกรรมของกองอาสาอาทมาต ณ สมรภูมิ อา่ วหวา้ ขาว รวมท้งั อาทมาตรุ่นหลงั ท่ีลอบมาระดมพลกนั อยบู่ ริเวณคุง้ กาเหวา่ อนั เงียบสงดั แห่งน้ี ภวงั คจ์ ิตของ เธอด่ิงลึกส่งกระแสแห่งผลบุญกุศลนอ้ มอุทิศแด่ดวงวญิ ญาณท่านผกู้ ลา้ ท้งั หลายใหไ้ ปสู่สุคติ ฉบั พลนั ก็สัมผสั ได้ กบั สายลมรวยรินท่ีพดั พากลิ่นกรุ่นหอมของดอกไมน้ านาพนั ธุ์มาใหเ้ ธอไดช้ ่ืนใจ ราวกบั เป็ นเสียงขานรับอยา่ ง ยนิ ดีปรีดาจากพลงั จิตทุกดวงแห่งรัตติกาล
95 ความปิ ติซาบซ้ึงท่ีทว่ มทน้ ข้ึนมาในส่วนลึก ทาใหห้ ญิงสาวยอ้ นกลบั มาถึงทางเดินหนา้ ท่าน้าบา้ นตนเอง โดยไม่ทนั รู้ตวั ส่องตะเกียงพรางไฟเหลียวหาลุงสนก็ไม่พบ ไม่รู้วา่ หลบไปอยไู่ หน อุตส่าห์ย้าแลว้ ย้าอีกใหเ้ ฝ้า อยแู่ ถวๆน้ีคอยระวงั หลงั ให้ “ คมบงั วะ “ เสียงคุน้ หู แต่ก็ทาให้เธอเกือบสะดุง้ เป็ นคร้ังที่สอง เม่ือหนั ขวบั ไปจึงเห็นคน ‘กวนลม’ สืบเทา้ กา้ วเขา้ มาใกลๆ้ เขาคงเดินขา้ มลาประโดงมา เธอจึงไม่ไดย้ นิ เสียงเรือเร็วเตือนล่วงหนา้ หญิงสาวใจเตน้ ระรัวยง่ิ กวา่ กลองสะบดั ชยั ต้งั ตวั ไม่ติดอีกจนได.้ . ไม่คิดวา่ จะเจอะเจอเขาในคืนที่มีภารกิจสาคญั เช่นน้ี “ อะนะตะ วะ โดะโคะ เอะ๊ อิคิมะสุก๊ะ? (คุณกาลงั จะไปไหนหรือ?) “ คาถามน้ีทาใหส้ ิธารโล่งอก นึกขอบคุณความมืดท่ีทาใหเ้ ขาไม่ทนั สังเกตวา่ เธอเดินมาจากทางคุง้ กาเหวา่ ฉบั พลนั ก็ชกั เป็ นห่วงสายสืบ...หมึกเขียว จาก มา้ น้า...ข้ึนมาทนั ที สมองส่ังการใหร้ ีบหาวิธีหน่วงเหน่ียวเขาไว้ ก่อนไมใ่ หเ้ ดินไปท่ีศาลาทา่ น้า หรือ ลาดตระเวนต่อไปยงั บา้ นท่านครู และแลว้ ..ปากกไ็ วเทา่ ความคิด “ ซมั โป๊ ะ โอะ๊ ชินิ อิคิมะสุ ! (เดินเล่น ! ) “ สาวเจา้ ต้งั อกต้งั ใจตอบแบบยยี วน หาเร่ืองจุดชนวนใหเ้ กิด การปะทะคารมกนั ..ประวงิ เวลาใหน้ าวกิ ฯสายสืบพายเรือกลบั วดั ผา่ นกลางคลองไปก่อน ซ่ึงก็ไดผ้ ล... “ อิมะ โกะโกะ คุจิ เดสก๊ะ ? (สามทุ่มเน่ียนะ เดินเล่น ! ) “ นายทหารหวั หนา้ ฐานก็แกลง้ ยวั่ เยา้ เธอ เช่นกนั เพราะอยากตอ่ ความยาวสาวความยดื กบั สาวนอ้ ยผนู้ ้ีอยแู่ ลว้ “ ฮุชิกิ นิ โอโมว (แปลกดีนะ..) “ “ นานิกะ โยว? (มีอะไร?) อุทาไก งะ อารุ (ขอ้ งใจรึ?) “ นกั เลงโตริมน้าสวนกลบั ทนั ทีไม่มีระยอ่ “ อิไน..(เปล่า..ไมม่ ีอะไร..) ดาเคะ ชิตเตะ อิรุ (ก็แคอ่ ยากรู้เทา่ น้นั ) “ แลว้ เขาก็ช้ีไปทางเรือนคุณป่ ูถามวา่ “ อาโนะ จูเคียว งะ โมชินุชิ? (บา้ นหลงั น้นั เป็นของใคร?) “ “ วะตะชิ วะ โนะ้ โอจีซงั (เรือนคุณป่ ูของฉนั ) “ สิธารถอนหายใจยาวเหมือนยกภูเขาออกจากอก ท่ีเขา ไม่ไดห้ นั กลบั ไปช้ีทางคุง้ กาเหวา่ ท่ีเธอเพิ่งเดินจากมา ฝ่ ายลุงสนที่นง่ั เฝ้าคอยระวงั เหตุอยู่ พอเห็นร่างที่จาไดห้ มายรู้วา่ เป็ นใคร ก็รีบหลบฉากเขา้ ไปซ่อนหลงั พุม่ ไม้ ไม่ทนั ไดแ้ สดงตวั ใหค้ ุณหนูเห็น แต่ก็นง่ั ฟังการตอบโตภ้ าษาท่ีแกไม่รู้เรื่องอยูเ่ งียบๆ จนครู่ใหญ่ๆเม่ือ คุณหนูซ่ึงเดินเคียงนายช่างใหญ่..ขอแยกกลบั เรือน ลุงสนจึงวงิ่ ตื๋อลดั เลาะไปรายงานตวั ที่ตีนบนั ได “ อา้ ว..ลุงสน..” หญิงสาวรีบลา้ งเทา้ “ หายไปไหนมาจะ๊ ? “ “ ผมเห็นนายช่างใหญ.่ .เลยตอ้ งรีบหลบก่อนครับ เด๋ียวแกจะสงสัยข้ึนมาวา่ ..ออกไปทาอะไรกนั กลางค่า กลางคืน แตผ่ มกซ็ ่อนอยใู่ กลๆ้ คุณหนู ครับ “ “ ดีแลว้ จะ้ ฉนั ข้ึนล่ะนะ ป่ านน้ีพระคุณท่านท้งั สองของลุงสน..คงจะนงั่ กนั ไมต่ ิดแลว้ ..” สิธารกา้ วขา้ มธรณีประตู ลงกลอนแน่นหนาแลว้ จึงเดินไปนง่ั ใกลๆ้ ผอู้ าวโุ สท้งั สอง จริงดงั ที่เธอคาด ผู้ เป็นมารดานงั่ กระสบั กระส่ายอยขู่ า้ งคุณยาย.. แสงตะเกียงส่องใหเ้ ห็นสีหนา้ กงั วลไมแ่ พก้ นั “ หายไปซะนาน แม่ล่ะชะเงอ้ แลว้ ชะเงอ้ อีก..เป็นไงบา้ งลูก ไดค้ วามม้ยั ? “ คุณสิรีเอย่ ถามทนั ที
96 “ หนา้ ตาไม่ ‘ เสบย ‘ เลยน่ี มีอะไรรึเปล่า? “ คุณยายสังเกตเห็นอากปั กิริยาของหลานสาวที่ดูแปลกๆ “ หนูไปเจอ ‘เขา’ อีกแลว้ ค่ะ ! “ คนข้ีราคาญบน่ กระปอดกระแปด “ ใครล่ะ? “ คุณสิรียงั นึกไปไมถ่ ึง “ ก็..พอ่ ทหารเอกของคุณยาย..น่ะซิคะ ! “ น้าเสียงหมน่ั ไส้เตม็ แก่ “ หา ! “ คราวน้ีผรู้ ับฟังข่าวท้งั คู่ต่างร้องข้ึนพร้อมๆกนั “ ตายแลว้ ..” คุณสิรีซ่ึงเม่ือครู่น้ีเพ่ิงโล่งอกไป หยกๆ ก็กลบั ตอ้ งมาตกใจอีกรอบ “ ไม่มีใครตายหรอกค่ะ แม่ หนูทาธุระเสร็จ กลบั ถึงหนา้ ท่าน้าก็เจอเขา แต่ความมืดทาใหเ้ ขาไม่ทนั เห็น วา่ หนูเดินมาจากคุง้ กาเหวา่ คะ่ “ “ ง้นั ก็แลว้ ไป..” คุณสิรีอยากจะไดพ้ ิมเสนซกั หยบิ มือมาขย้ดี มแกว้ งิ เวยี น “ หวั นาคหางนาคช่างสมพงศ์กนั ซะจริงๆนะ “ คุณยายหายวิตกแลว้ จึงเริ่มกระเซ้าหลานสาวอนั เป็ น กิจวตั รประจาวนั โดยเฉพาะก่อนนอน “ กาลงั หนา้ ส่ิวหนา้ ขวานทีไรเป็นตอ้ งเจอพอ่ ลูกทะเลคนน้ีทุกทีซิน่า..” “ ลุงสนเล่าวา่ ท่ีอู่เรียกเขาวา่ ‘ นายช่างใหญ่ ‘ คะ่ ชาวบา้ นร้านตลาดก็เลยเรียกตาม “ “ แตย่ ายวา่ ..พอมาแถวน้ีกลบั กลายเป็น ‘ นายช่างเลก็ ‘ ไปไดซ้ ะนี่..” พูดไปก็ขาไปที่หลานสาวแกลง้ ทา เป็นหูทวนลม “ แลว้ เจราจาภาษาญ่ีป่ ุนกนั วา่ ยงั ไงบา้ งล่ะ.. เม่ือตะก๊ีน่ะ..เขาสงสยั อะไรหรือเปล่า? “ “ แหม..มือช้นั น้ีแลว้ ..” สิธารเองกร็ ู้สึกปลอดโปร่งที่ภารกิจลบั ลุล่วงไปดว้ ยดี โดยท่ีเขาเองไม่ทนั เอะใจ ใดๆท้งั สิ้น ตรงน้ีแหละที่ทาใหเ้ ธอนึกกระหยม่ิ ยมิ้ ยอ่ งจนผเู้ ป็นมารดาอดคอ้ นไม่ได้ “ ทาเก่งไปเถอะ..ประมาทหนา้ เขา..ไม่ดีนะลูก ขาดความรอบคอบระมดั ระวงั เม่ือไหร่ จะเดือดร้อนถึง คุณพอ่ .. ไมใ่ ช่เร่ืองเล่นๆ หนูอยา่ ทาใหแ้ ม่นอนไม่หลบั ซิ..” คุณสิรีปรามแลว้ ปรามอีก เป็นห่วงสามีเหลือกาลงั สิธารขยบั เขา้ ไปกราบมารดาที่หนา้ ตกั ก่อนท่ีจะเงยหนา้ พูดจาเป็ นงานเป็ นการข้ึน “ หนูขอโทษค่ะ แม่ หนูไม่ไดต้ ้งั ใจจะทาให้แม่กลุม้ หนูรับปากวา่ จะนึกถึงคุณพอ่ ไวต้ ลอดเวลา จะไดไ้ ม่พลาดพล้งั ให้เขาจบั ได้ ค่ะ เมื่อครู่..เขาไม่ทนั ไดฉ้ ุกคิดเรื่องอื่น เพราะมวั ใจจรดใจจ่ออยกู่ บั เรือนคุณป่ ู ที่เดินมาหาคืนน้ีก็ต้งั ใจมาเซา้ ซ้ีจะขอ เช่าใหไ้ ดค้ ะ่ ..อา้ งวา่ ตอ้ งทาเป็ นโรงพยาบาลสนามทางฝ่ังน้ีไวส้ ารอง ท่ีอู่ตอ้ งใชพ้ ้ืนที่ท้งั ซ่อมและต่อเรือ เสียงดงั หนวกหู เฉอะแฉะ โครมคราม ไม่เหมาะและไม่สะดวกสาหรับหมอและทีมเสนารักษ์ ค่ะ พรุ่งน้ีเขาจะมาออ้ น วอนแม่อีกคร้ัง เพราะรองแมท่ พั ทางฝั่งโนน้ สง่ั เร่งรัดจดั ต้งั ใหเ้ ร็วท่ีสุดคะ่ “ “ นี่ถา้ คุณพ่ออยูด่ ว้ ย แม่ก็คงไม่หนกั ใจแบบน้ี..” คุณสิรีมีเรื่องใหต้ อ้ งวติ กไม่หยุดหยอ่ น “ บา้ นเราอยู่ ใกลอ้ ู่ เรือนคุณป่ ูก็ยง่ิ ประชิดติดกนั แค่แนวลาประโดงขวางก้นั เทา่ น้นั เขาออกปากขอมาแลว้ หนแรก ขืนปฏิเสธ ซ้ากด็ ูกระไรอยู่ จะคลางแคลงใจกนั ไปเปล่าๆปล้ีๆ “
97 “ คุณพ่ออยูใ่ นความควบคุมของรองแม่ทพั ฝั่งโน้น เราเห็นจะตอ้ งยอมแลว้ ล่ะค่ะ แม่ “ สิธารจาใจตอ้ ง หลุดประโยคหลงั ออกมาเพราะจานนต่อสถานการณ์ เธอรู้เต็มอกว่ามารดาไม่กลา้ รับปากออกไปเพราะความที่ เกรงใจบิดาของเธอ เนื่องจากเป็นเรือนของคุณป่ ู ไม่ใช่เรือนทางฝ่ ายคุณตาคุณยาย “ แต่ลุงสนวา่ พ้ืนหอ้ งโถงออกจะยวบยาบ คุณพ่อลาพกั ก็กะวา่ จะลงไปเสริมตอม่อใหแ้ น่นหนาข้ึน ยงั ไมท่ นั ไดล้ งมือ..ญ่ีป่ ุนกข็ ้ึนซะก่อน...” คุณสิรีทว้ งติง “ ไม่เป็นไรคะ่ แม่ เขาคุยเขื่องใส่หนูวา่ ..ทหารช่างมาเอง..จะกลวั อะไร? เขาจะขอข้ึนไปตรวจสอบก่อน ค่ะว่า จะตอ้ งปรับปรุงขยบั ขยายส่วนไหนบา้ ง อาจจะตอ้ งเปล่ียนพ้ืนห้องโถงใหญ่ให้แข็งแรงพอที่จะรองรับ เตียงสนามใหไ้ ดม้ ากท่ีสุดเท่าท่ีจะเป็นไปได้ สรุปวา่ ทหารช่างที่อูจ่ ะมาซ่อมใหเ้ องคะ่ “ “ เมื่อไม่มีทางหลีกเล่ียงแลว้ .. “ สะใภเ้ รือนคุณป่ ูปลงตก “ คราวหนา้ ท่ีพบกบั สายสืบ หนูอยา่ ลืมฝาก เร่ืองน้ีเรียนใหค้ ุณพอ่ ทราบดว้ ยนะลูก แมย่ งั นึกภาพไมอ่ อกเลยวา่ ต่อไปละแวกบา้ นเราจะวนุ่ วายแคไ่ หน...” “ คงจะวุ่นแค่ตอนทหารช่างที่อู่มาเสริมตอม่อให้มนั่ คงข้ึนน่ะค่ะ ซ่ึงถา้ เป็ นช่างไทยขณะขย่มสามเกลอ ตอกหวั เสาก็จะตอ้ งส่งเสียง ‘ฮุยเลฮุย’ หนูจะคอยฟังวา่ ญ่ีป่ ุนร้องวา่ ยงั ไง อาจจะสามพยางค์คลา้ ยๆกนั น่าจะเป็ น ‘ยะโยวโยะ’ ประมาณน้ีคะ่ “ สิธารพยายามหนั ไปหาเร่ืองเบาสมอง เพื่อผอ่ นคลายความเครียดใหม้ ารดา “ ยายก็จะรอเง่ียหูฟัง..ถึงจะไม่รู้เร่ืองก็เหอะ..” ท่านเจา้ ของเรือนก็ร่วมวงตามน้าไปดว้ ย “ จะทาหูกาง แบบใบเรือ ใหไ้ ดย้ นิ ชดั ๆไปเลย...” หลานกบั ยายช่วยกนั เยยี วยาจนคุณสิรีหวั เราะออกมาจนได้ แต่กย็ งั ไมว่ ายนึกห่วงภารกิจลบั ของสามี “ แลว้ การส่งขา่ วของคุณพอ่ จะไม่สะดุดหรือลูก? พอพวกเขาเขา้ มารักษาทหารบาดเจบ็ ใกลเ้ รือนเรา ที น้ีจะแอบติดต่อกนั อีท่าไหน...” “ ก็ท่าเดิมนนั่ แหละค่ะ..แม่ “ หญิงสาวตอบแบบติดตลก เพราะกาลงั นึกสนุกกบั งานสายลบั ที่แสน ต่ืนเตน้ เร้าใจ “ หนูคิดวธิ ีออกแลว้ ...หมึกเขียว...” ยงั เอ่ยรหสั ออกมาไมค่ รบ คุณยายกท็ ะลุกลางปลอ้ งข้ึนก่อน “ ใคร? คน หรือ ปลาหมึก...” คราวน้ีผูส้ ่ือข่าวลบั หวั เราะเสียงดงั จนคุณสิรีตอ้ งตีเบาๆเขา้ ที่ตน้ แขน “ หนูน่ี..ประเด๋ียวใครก็ไดย้ ินเขา้ หรอก...” วา่ พลางก็มองออกไปทางหนา้ ตา่ งอยา่ งผใู้ หญ่ท่ีไมป่ ระมาท “ โธ่..แม่คะ.. ลุงสนคอยเป็ นยามเฝ้าอยใู่ กลๆ้ ตีนบนั ได แม่ทาใจให้สบายๆ เถอะค่ะ หวั หนา้ ชุดสายสืบ ท่ีคุณพอ่ ส่งมา เป็นนาวกิ โยธินท่ีแขง็ แกร่ง ผา่ นการฝึกหดั และประสบการณ์มาแลว้ อยา่ งโชกโชน การติดต่อตอ้ ง มีรหสั ลบั ยนื ยนั ตวั ตน ค่ะ และไม่ซ้ากนั นดั พบคร้ังต่อไปก็ใชร้ หสั ใหม่ เพ่ือป้องกนั ไม่ใหศ้ ตั รูจบั ไดง้ ่ายค่ะ หน แรกยงั ไม่รู้กฎกติกา แต่นดั หนา้ เริ่มใชร้ หสั วา่ “...หมึกเขียว จาก มา้ น้า...” ค่ะ
98 “ แม่น่ะ..รอฟังความท่ีคุณพอ่ เขียนจดหมายมา หนูก็มวั แต่เออ้ ระเหย..ไปพูดเรื่องลูกทะเลของคุณยาย กบั สายสืบปลาหมึกเขียว ติดลมยาวเหมือนตะวนั ออ้ มขา้ ว เม่ือไหร่จะถึงเรื่องสาคญั ซะทีล่ะจะ๊ ? “ ต่อวา่ ไปคุณ สิรีกค็ อ้ นบุตรสาวไปจนทา่ นเจา้ ของเรือนอดหวั ร่อหึๆไม่ได้ “ ก็กาลงั จะเล่าอยูน่ ่ีแหละค่ะ “ สิธารอมยิม้ เมื่อเห็นสายตาคุณยาย “ คุณพ่อ คุณลุง และชลพทั ธ์ ถูกกกั บริเวณไวด้ ว้ ยกนั ที่กองบญั ชาการใหญ่ของกองทพั ญี่ป่ ุนฝั่งโนน้ ค่ะ คุณพ่อเป็ นนายทหารผใู้ หญ่เพียงคนเดียวใน ขณะท่ีญี่ป่ ุนเขา้ ยึดกรมไว้ แต่ก็ยงั ไหวตวั ทนั รีบแจง้ ท่านผูบ้ ญั ชาการ ซ่ึงก็มอบหมายใหค้ ุณพอ่ เป็ นหนงั หนา้ ไฟ รับหนา้ เสื่อแทน พอดีกบั ที่ทา่ นวงศศ์ รีสวสั ด์ิบุรีประสานงานรับตวั คุณลุงกบั ชลพทั ธ์ไปเป็ นคณะล่ามใหก้ องทพั ญ่ีป่ ุน คุณลุงจึงไดโ้ อกาสยื่นเง่ือนไขขอตวั คุณพอ่ ไปร่วมงาน ค่ะ แลว้ เลยตอ้ งกินนอนอยูท่ ่ีนนั่ ดว้ ยกนั ท่านวงศ์ ศรีฯหาจงั หวะแอบปรึกษาคุณพ่อเรื่องคณะเสรีไทยท่ีก่อต้งั ข้ึนในอเมริกา ประกาศไม่เห็นดว้ ยกบั รัฐบาลของ ท่านผนู้ า หวั หนา้ กลุ่มในกรุงวอชิงตนั ขอร้องใหผ้ ปู้ ระสานงานร่วมแรงร่วมใจในขบวนการใตด้ ินดว้ ย คุณพอ่ จึง ฝากท่านวงศศ์ รีฯส่งรหสั ติดตอ่ กบั นายธงใหค้ ดั เลือกเหล่านาวกิ ฯสายสืบสาหรับภารกิจเสรีไทยโดยเฉพาะ ค่ะ แต่ สาหรับ..หมึกเขียว..คุณพ่อเลือกเอง ค่ะ ระดบั ช้นั หวั กะทิ ดาน้าอึด กลา้ แกร่ง ทรหดอดทน ศกั ยภาพสูงสามารถ ปฏิบตั ิการลบั รอบดา้ นรวมท้งั เสาะหาข่าวส่งให้ฝ่ ายสัมพนั ธมิตรดว้ ยค่ะ “ คนเล่าหยุดทบทวนสาระสาคญั ใน จดหมายเพิ่มเติม “ คุณพอ่ จะบนั ทึกผลงานของเหล่านาวกิ ฯสายสืบในขบวนการใตด้ ินเสรีไทยไวเ้ ป็ นหลกั ฐาน อา้ งอิงวา่ ไทยตกอยใู่ นภาวะจายอม แต่กล็ อบทาจารกรรมทุกรูปแบบป้อนข่าวกรองส่งใหฝ้ ่ ายสัมพนั ธมิตร เพื่อที่ หลงั สงคราม..ไทยจะได้ขอยกเลิกพนั ธกรณีทุกขอ้ ตกลงกบั ญ่ีป่ ุน โดยให้ถือว่าสนธิสัญญาทุกฉบบั ที่ทาข้ึน ระหวา่ งสงครามมหาเอเชียบูรพาเป็ นโมฆะ การเขา้ ร่วมภารกิจเสรีไทยจึงเป็ นการมองการณ์ไกลในอนั ท่ีจะช่วย ใหป้ ระเทศชาติไทยของเรา..พน้ มลทินจากขอ้ กล่าวหาท่ียอมใหญ้ ี่ป่ ุนใชเ้ ป็ นทางผา่ นและฐานส่งกาลงั บารุง และ กอบกูศ้ กั ด์ิศรีไม่ใหต้ กอยใู่ นข่ายประเทศผแู้ พส้ งครามไปกบั ญี่ป่ ุนดว้ ย ค่ะ “ “ หมดเท่าน้ีหรือลูก? “ คุณสิรียิง่ เป็ นกงั วลมากข้ึนในภาระอนั หนกั หนาและสุ่มเสี่ยงของสามี “ ถา้ เกิด วนั ไหนพลาดพล้งั ข้ึนมาจนญี่ป่ ุนรู้วา่ คุณพ่อเป็ นหวั เรือใหญ่เสรีไทยฝ่ ายนาวิกฯใตน้ ้าล่ะ เขามิเล่นงานคุณพอ่ ถึง ตายหรือลูก? “ ยง่ิ คิดก็ยงิ่ กลุม้ หากคุณสิรีไปทาแทนสามีไดก้ ค็ งไปแลว้ ... “ ธงทิวก็บอกแลว้ วา่ ไม่ตอ้ งเป็นห่วง..” ท่านเจา้ ของเรือนเอาน้าเยน็ เขา้ ลูบ “ ญี่ป่ ุนไม่โง่หรอก..ไม่มีวนั คิดฆ่าแกงผูแ้ ทนราชนาวีไทยให้ทหารและประชาชนลุกฮือข้ึนมา ศึกรอบด้านก็หืดข้ึนคอพออยู่แล้ว นี่มา ปักหลกั ขอพ่ึงขา้ วแดงแกงร้อน..อู่ขา้ วอู่น้า..รวมท้งั แรงงานไทย ขืนวูว่ ามก็จบเห่ล่ะซิ ! ขนาดแม่ยงั คิดได.้ .แลว้ ทางญี่ป่ ุนจะไมค่ ิดใหร้ อบคอบเรอะ ? “ “ จริงคะ่ ..แม่ “ สิธารพกั การโตค้ ารมกบั คุณยายไวช้ ว่ั คราว เพื่อช่วยกนั ปลอบโยนมารดา “ ถึงจะรู้ก็รู้ ไปซิคะ..ประเทศใคร..ใครก็ตอ้ งรัก..เป็นเร่ืองปรกติ บา้ นเมืองเราไดเ้ ปรียบอยแู่ ลว้ เป็นแหล่งเสบียงที่เพียงพอ..”
99 “ สมยั กรุงเก่า..พวกเหล่าเสบียงนี่เขาเรียกวา่ ‘ เกียกกาย ‘ จะ้ ไม่วา่ ยุคไหนสมยั ไหน..กองทพั ก็ตอ้ งเดิน ด้วยท้อง..อยู่ดี แล้วจะกลวั ไปใยล่ะ..สิรี...” นานทีปี หนท่ีท่านเจา้ ของเรือนจะเอ่ยขานเรียกบุตรสาวอย่าง ออ่ นโยนเช่นน้ี ทาเอาเจา้ ของชื่อน้าตาคลอ..แมแ้ ตส่ ิธารเองก็รู้สึกเตม็ ต้ืนอยใู่ นส่วนลึกเช่นกนั คุณสิรีกม้ ลงกราบมารดาดว้ ยความสานึกในเมตตาท่ีไดร้ ับตลอดมาท้งั ชีวิต เงยข้ึนดว้ ยใบหนา้ ที่นอง น้าตา “..หนูจะไม่ลืมความอบอุ่นและขวญั กาลงั ใจท่ีไดร้ ับจากแม่ในวนั น้ีเลย “ คนพูดใชผ้ า้ เช็ดหนา้ ผืนนอ้ ยซบั หยาดน้าที่ไหลริน ก่อนที่จะเอ่ยต่อ “ เรือนริมน้าน้ีเป็ นท้งั แหล่งพกั พิงที่แสนสบายสงบสันติและอบอุ่น เหนือ อื่นใดก็คือมีร่มโพธ์ิร่มไทรท่ีปกแผ่ให้ความร่มเยน็ เป็ นสุขแก่ลูกหลาน เป็ นหลกั คิดที่มนั่ คง นาทางไปสู่แสง สวา่ งทางออกท่ีดีของชีวติ ในทุกสถานการณ์ค่ะ “ “ แม่อยา่ คิดมากนะคะ..คุณพอ่ กาลงั ทาการใหญ่ “ สิธารเขยบิ เขา้ ไปสวมกอดมารดาเอาไว้ “ อยา่ ใหค้ ุณ พ่อห่วงหนา้ พะวงหลงั เลยนะคะ ลูกนาวีจะไดเ้ ดินหนา้ เต็มตวั ..อย่างท่ีคุณพ่อชอบพูดยงั ไงล่ะคะ..เหมือนเพลง เดินหน้า..ที่เสด็จเตี่ยท่านทรงประพนั ธ์ไว้ อย่างท่อนน้ีนะคะ...’ ใครจะเห็นก็เห็นแต่น้าใจ จะคิดถึงตวั เราใย จะตอ้ งตายทุกคนไป ส่วนตวั เราตาย ไวย้ นื ..ไวย้ นื แต่ชื่อ ใหโ้ ลกท้งั หลายเขาลือ วา่ ตวั เราคือ..ทหารเรือไทย ‘ “ วนั น้ีคุณสิรีน้าตาเหมือนเผาเต่า..ไม่รู้ไหลมาเทมาจากไหน ถา้ หากเป็ นเงินทอง คงรวยไปแลว้ ..พูดไม่ ออกบอกไมถ่ ูก ไดแ้ ต่พยกั หนา้ หงึกๆ กอดตอบบุตรสาว การณ์ขา้ งหนา้ จะเป็นเช่นไร..ไมม่ ีใครทานายทายทกั ได้ แต่สามีก็ตดั สินใจสนองคุณแผน่ ดินเกิดอยา่ งเตม็ ตวั เต็มใจเหมือนเม่ือคร้ังศึกอินโดจีนท่ีผา่ นมา ซ่ึงเธอก็ควรเป็ น ผสู้ นบั สนุนเช่นเคย นอกจากน้นั ท้งั มารดาและบุตรสาวต่างก็มีน้าใจเด็ดเดี่ยวในอนั ที่จะเผชิญกบั ทุกสถานการณ์ เธอจึงควรทาจิตใจใหเ้ ขม้ แขง็ ไมเ่ ป็นตวั ถ่วงสามีซ่ึงพร้อมอุทิศท้งั กายใจเพื่อความอยูร่ อดของชาติบา้ นเมือง เมื่อ ปลงใจไดด้ งั น้ี.. คุณสิรีจึงแยม้ ยมิ้ ออกมาได้ “ พรุ่งน้ีหนูช่วยเป็นล่ามใหแ้ ม่คุยกบั หวั หนา้ อูด่ ว้ ยนะจะ๊ “ “ แหม..เธอนี่..ช่างไมร่ ู้อะไรซะเลย..” ท่านผอู้ าวโุ สสูงสุดปรับเปลี่ยนอารมณ์ของลูกหลานใหส้ ดใสข้ึน “ เขาชกั พดู ไทยไดห้ ลายวรรคหลายตอนแลว้ นะ นยั วา่ ได.้ .ครูดี.. “ กระเซา้ ผถู้ ูกพาดพิงที่ทาเป็ นไม่รู้ไม่ช้ี “ พรุ่งน้ี คอยสงั เกตดูซิวา่ ..ลูกทะเลญี่ป่ ุน ศิษย์ ลูกน้าไทย.. เรียนรู้ฝึกฝนกนั ไปถึงไหนแลว้ ...” “ ถา้ เป็นอยา่ งท่ีคุณยายวา่ ..ก็ดีซิจะ๊ “ คุณสิรีสบายใจข้ึนแลว้ จึงมีอารมณ์ต่อปากตอ่ คากบั บุตรสาว “ คุณยาย..แม่คะ..หนูเพงิ่ นึกอะไรออกคะ่ ตอ้ งรีบไปบอกลุงสน “ วา่ แลว้ หญิงสาวกล็ ุกพรวดราดข้ึน “ มีอะไรอีกล่ะ? รอพรุ่งน้ีไมไ่ ดห้ รือลูก..ดึกแลว้ นะ.. “ คุณสิรีทกั ทว้ ง “ ไม่ไดห้ รอกค่ะ แม่ ก็ทาง...” สะดุดกึก ไม่อยากเอ่ยช่ือคู่อริ “..เออ้ ..ทางอู่..จะมาแต่เชา้ เดี๋ยวจ๊ะเอ๋กบั ลุงสนแลว้ หนูจะพูดไมส่ ะดวก คะ่ “ “ ตอ้ งรีบร้อนเร่งด่วนเป็ นไฟลนกน้ เลยเรอะ? “ คุณยายติงบา้ ง
100 “ ด่วนจี๋เลยค่ะ คุณยาย..แม่ หนูจะให้ลุงสนไปวดั แต่เชา้ บอกหวั หนา้ สายสืบขอเปล่ียนสถานที่เป็ นท่า น้าบา้ นเราค่ะ ถา้ นดั พบที่เดิม อีตา..” นึกข้ึนมาไดว้ า่ มารดาขอเอาไวจ้ ึงจาใจตอ้ งเปล่ียนสรรพนาม “...นายนนั่ .. อาจจะจบั พิรุธไดส้ ักวนั คะ่ อีกอยา่ งหนูอยากรีบส่งข่าวใหค้ ุณพอ่ ทราบเร่ืองเรือนคุณป่ ูดว้ ยคะ่ “ “ แมเ่ ขา้ ใจแลว้ ง้นั ก็รีบไปบอกลุงสนซะลูก “ สิธารลงไปไม่นานก็กลบั ข้ึนเรือนตามเดิม นง่ั เล่าใหผ้ มู้ ีพระคุณท้งั สองฟัง “ เรียบร้อยแลว้ คะ่ หนูบอกลุงสนให้สะพายขอ้ งกบั แหวงเล็กไปดว้ ย เผอ่ื เจอเขาถามวา่ ไปไหน ใหต้ อบ วา่ ไปหาปลา เดี๋ยวน้ีชกั ร้อนวิชา..เจอคนไทยเขา้ เป็ นไม่ได้ ตอ้ งตรงรี่ไปหาจะถามนนั่ ถามน่ี อยากฝึ กปรือภาษา แต่ลืมไปว่าตวั เองถือซามูไรอยู่ในมือ ชาวบ้านร้านตลาดก็ต้องเผ่นหนีเอาชีวิตก่อน ลุงสนสืบข่าวมาได้ว่า ลูกหลานพวกสวนในที่ไปทางานอยูแ่ ถวสะพานท่านางสังข์ ชุมพร กบั ประจวบฯ และอาสาออกช่วยไปสู้รบ ต่อตา้ นญ่ีป่ ุนท่ียกพลมาทางเรือ จนพลีชีพไปหลายรายน้นั ก็คือเด็กริมคลองรุ่นเดียวกบั หนูและชลพทั ธ ค่ะ เป็ น พรรคพวกที่เล่นกระโดดน้าพายเรือมาดว้ ยกนั พรุ่งน้ีหนูจะฝากเงินทาบุญใส่ซองให้ลุงสนนาไปถวายท่านพระ ครูช่วยงานวนั เผา เพราะไม่ทราบวา่ จะไปเองไดห้ รือเปล่า ค่ะ พวกเขาอุตส่าห์เสียสละฮึดสู้จนตวั ตายช่วงสามวนั แรกก่อนท่ีรัฐบาลจะตดั สินใจยอมให้ญ่ีป่ ุนผ่านเขา้ มาได้ วีรชนก็ตอ้ งสละชีพไปหลาย..ท้งั ลูกเสือ ยุวชนทหาร ชาวเล ชาวบา้ นร้านตลาด รวมท้งั ทหารและเจา้ หนา้ ที่บา้ นเมืองอ่ืนๆ ส่วนเรา..อยูถ่ ึงแนวหลงั แต่ก็ยงั ไม่วายโดน ‘ศตั รูบา้ คลง่ั ’ บุกรุกเขา้ มาอยา่ งเงียบเชียบท้งั ฝ่ังพระนครและฝ่ังบางสามสวนนี่ “ ความขนุ่ เคืองยงั คุกรุ่นไมห่ าย เชา้ รุ่งข้ึน ‘ศตั รูบา้ คลงั่ ’ ของสิธาร ถอดบู๊ตวางไวท้ ี่ตีนบนั ไดตามคาส่ังของหลานสาวท่านเจา้ ของเรือนที่ เคยบงการไวใ้ นคร้ังแรก พอแหงนหนา้ ก็เห็นแววตาท่ีดุเดือดของคุณครู เขาจึงค่อยๆกา้ วข้ึนอยา่ งเกรงใจ พอได้ ระยะใกลพ้ อสมควรแลว้ นายทหารหวั หนา้ ฐานญี่ป่ ุนทางฝั่งน้ีจึงโคง้ นอ้ ยๆใหเ้ ธอพร้อมดว้ ยรอยยมิ้ ท่ีสดใส “ โอฮายโย โกไซมสั (อรุณสวสั ด์ิ) เคียวคะ ซูรุ กุดาไซ (ขออนุญาต) อะนะตะ โนะ้ โอคาซงั วะ เมง็ ไค ซูรุ (เขา้ ไปพบคุณแม่ของคุณ) “ คนพูดไม่ไดค้ าดซองปื นและไม่ได้ถือซามูไรมาดว้ ย แต่นน่ั ก็ไม่ได้ช่วยให้ อาการของผูท้ ี่ดกั รออยหู่ นา้ ประตูดูเป็ นมิตรข้ึนแมแ้ ต่นอ้ ย เขา เบี่ยงตวั หลบเธออยา่ งสุภาพ กลิ่นหอมจางๆรวย รินเหมือนท่ีเธอเคยสัมผสั เม่ือเกิดอุบตั ิเหตุคร้ังแรกในวงแขนของเขาท่ีท่าน้า เรือเอก ทานาบาตะ เดินไปนงั่ คุกเข่าแบบญี่ป่ ุน ฝ่ ามือท้งั สองวางทาบลงบนพ้ืนตรงหนา้ ก่อนท่ีจะโคง้ คานบั อยา่ งอ่อนนอ้ ม แสดงความคารวะอยา่ งสูงตามขนบประเพณีของชาติตน “ ซาหวดั ดี ครับ “ เขาเริ่มส่งภาษาของเจา้ ถ่ินดว้ ยสาเนียงแปร่งๆ “ สวสั ดีจะ้ “ ท้งั คุณยายและคุณสิรีต่างพากนั โปรยยมิ้ ตอ้ นรับขบั สู้ดว้ ยไมตรีอยา่ งจริงใจ “ ..อา้ ...อยเู่ ยน็ ๆ..กนั ดีใหม? ครับ “ ‘แขก’ พยายามทกั ทายแบบไทยๆ แต่ก็จบั แป๊ ะชนกบั แกะ ส่งผลให้ คุณครูตอ้ งหนั หนา้ หนีแอบระบายยมิ้ ใหจ้ ิ้งจกท่ีเกาะอยขู่ า้ งฝา “ ถา้ ..อยเู่ ยน็ ๆ..ก็ตอ้ งลงไปแช่ในคลอง “ ทา่ นเจา้ ของเรือนริมน้าหวั เราะ “ ที่ถูกคือ..อยเู่ ยน็ เป็นสุข..จะ้ “
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
