วงจรไฟฟ้ากระแสตรงหลักสูตร2562

กระแสไฟฟ้าเพ่ิมขน้ึ ตามความ สัมพนั ธซ์ ึง่ กันและกนั เช่น แรงดันไฟฟา้ 10 โวลต์ ไฟฟา้ กระแสตรงต่ออยู่ กับความต้านทานไฟฟ้า 20 โอห์ม จะมีกระแส ไฟฟา้ ไหลผ่านวงจร 1 แอมแปร์ ดังรปู แต่ถ้าเปลี่ยนเปน็ แรงดันไฟฟ้า 40 โวลต์ กระแสไฟฟ้าก็จะเพิม่ ข้ึนตามทันที หรือในทำนองเดยี วกนั ถ้าความ ต้านทาน ไฟฟ้าเปล่ยี นแปลงไป แรงดนั ไฟฟา้ คงท่ี กระแสไฟฟ้าจะเปลี่ยนตามไปดว้ ย ความตา้ นทานไฟฟ้าเพิ่มขึ้น กระแสไฟฟ้าที่ได้จะลดลง ความตา้ นทานไฟฟ้าลดลง กระแสไฟฟ้าท่ีได้จะเพิ่มข้ึน

ำฏ ใ

1. ตรวจความพร้อมของผเู้ รียนโดยการเข้าแถวแลว้ ขานช่ือ 2. แจกแบบทดสอบก่อนเรียน 3. ทบทวนก่อนเรียน โดยถามนักเรียนเก่ียวกับเซลล์ไฟฟ้า การต่อเซลล์ไฟฟ้าอนุกรม/ขนาน/ ผสม 4. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยถามนักเรียนว่า แรงดัน กระแส ความต้านทาน มีความสัมพันธ์กัน อย่างไร 5. ครอู ธิบายความสัมพันธแ์ รงดัน กระแส ความตา้ นทาน โดยใชแ้ ผน่ ใส/ตอบคำถาม 6. ซักถามเก่ยี วกบั ความสัมพนั ธ์แรงดันกระแส ความต้านทาน ตามกฎของโอห์ม/ตอบคำถาม 7. ดแู ลควบคมุ การจัดแบง่ กลุ่ม 8. สาธิตการปฏบิ ัติการทดลอง 9. แจกใบงานและควบคมุ การปฏิบัตกิ ารทดลอง 10. ครแู ละนกั เรียนชว่ ยกันสรปุ ตอบข้อสงสยั 11. ประเมินผลการเรียนของนักเรียนในหนว่ ยที่ 3จากแบบทดสอบหนว่ ยที่ 3 12. มอบหมายงานใหน้ ักเรยี นไปศึกษาในหนว่ ยที่ 4 13. ครดู ูแลการทำความสะอาดจัดเครือ่ งมอื ใหเ้ รียบร้อยและปดิ หอ้ งปฏบิ ัตงิ านเม่ือไม่ใช้ 14. ครูบนั ทกึ ขอ้ มลู เกีย่ วกับกิจกรรมการเรียนหลังการสอนเพ่ือใช้แกไ้ ขปัญหาท่ีอาจเกิดขน้ึ กับ กลุ่มอื่น ๆ ต่อไปหรือความรู้ใหมท่ ี่เกิดข้นึ

ื (, ,) กอ่ นเรยี น จดั เตรียมบอร์ดทดลอง อุปกรณ์ และสภาพหอ้ งเรยี นใหส้ ะอาดเรยี บร้อย โดยจดั เวรรับผิดชอบทำความ สะอาด ขณะเรยี น แบง่ กลุ่มๆละ3-4คนทำการทดลองต่อวงจรไฟฟ้าแบบตา่ งๆแล้วทำการคำนวนคา่ คความตา้ นทานท่ีไหล ผา่ น หลงั เรยี น สรุป ทบทวน และมอบหมายใหท้ ำแบบฝกึ หดั ท้ายบทเรียน

ื ำื ใใ ้ื ื ้ ื ื (, ,ำ ื ) 3 หนงั สืออ้างองิ ชยั วฒั น์ ลม้ิ พรวิจิตรวิไล , สมเกียรติ พ่งึ อาตม์ และ จิราภรณ์ จนั แดง ,สมศกั ดิ์ แสงศรี.วงจรไฟฟ้า กระแสตรง. : ศูนยส์ ง่ เสริม-อาชีวะ, 2562 . ส่ือ - ซดี กี ารบรรยายเรื่องกฎของโอห์ม - แบบฝึกหัด

ัื ฑ 1.สังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั ิงานรายบคุ คล/รายกลุ่ม 2.สงั เกตและประเมนิ ผลพฤติกรรมดา้ นคุณธรรม จริยธรรม ค่านยิ ม และคณุ ลักษณะ อนั พงึ ประสงค์ 1.ใหน้ ักเรียนมีส่วนรว่ มในการอธบิ ายโดยการสาธิตหนา้ ชน้ั เรียน 2.ประเมินตามแบบพฤติกรรมการปฏบิ ัตงิ านรายบุคคล/รายกลุม่ 1.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล/รายกลุ่ม 2.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมด้านคณุ ธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอัน พึงประสงค์ , , ,ำ , ำ ฝึ , ,ฏ , ฯฯ นำเสนอหนา้ ช้ันเรยี น กฎของโอหม์ ื คำนวณการต่อวงจร ภาษาไทย คณติ ศาสตร์ วนั ท่ี......./........./......... สอนคร้งั ท่ี...........สัปดาห์ท่ี............เรอ่ื ง...................................................................

ำ็ ้้ ำ ื / ใ ใ ื ใ ื ใำ ำ ็ ำ้ ื ใใ 1. ทำการสอนได้ครบตามวตั ถุประสงค์ 2. นำเขา้ สู่บทเรียนตรงตามทก่ี ำหนด 3. สามารถดำเนินการสอนตามแผนการสอน 4. ใชส้ ่อื การสอนครบตามแผนการสอน 5. ใชค้ ำถามในระหว่างการสอนได้ครบ 6. อืน่ ๆ (โปรดระบุ)......................................... (ใ , ,) ........................................................................................................ ..................................................................... ............................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................. ............................................................................ .............................................................................................................................................................. ็ PLC ............................................................................................................................. ................................................ ............................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................... .........

ื วงจรไฟฟ้ากระแสตรง 4 ื วงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รม ้4 4 ำ วงจรอนกุ รม เรยี กว่า ซีรี่เซอร์กติ คือการนำเอาตัวตา้ นทานตั้งแตส่ องตวั ขึ้นไปมาต่อเรยี ง อันดบั หรืออนุกรมกบั แหลง่ จ่ายไฟฟ้า โดยมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านเพียงเส้นเดียวทางเดียวเท่ากันตลอด แรงดนั ตกคร่อมตัวต้านทานแตล่ ะตัวจะแตกตา่ งกนั กล่าวคอื ความต้านทานตวั ใดมีค่ามากจะมแี รงดนั ตกคร่อมมาก 1.ศกึ ษาการต่อวงจรไฟฟ้าแบบอนกุ รม 2.ศึกษาคณุ สมบัติของวงจรอนกุ รม 3.ศึกษาการคำนวณในวงจรอนกุ รม 4.เพอื่ ปฏิบตั ิการทดลองวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม ฤ 1.เขียนรูปวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรมได้ถูกต้อง 2.บอกคุณสมบัติวงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รมได้ถกู ต้อง 3.สามารถคำนวณหาค่า แรงดัน กระแส ความต้านทาน ในวงจรไฟฟ้าแบบอนกุ รมได้ถูกต้อง 4.ต่อวงจรอนุกรมเพ่ือวดั แรงดนั และกระแสไดถ้ ูกต้อง

ื้ 4 ื วงจรไฟฟา้ แบบอนุกรม วงจรอนุกรมหมายถึงวงจรท่ีมีอิลิเมนตต์ ่าง ๆ ต่อเรยี งกันและถัดกนั ไปเรื่อย ๆ โดยการนำเอา ปลายด้านหนึ่งของอิลิเมนตต์ ัวแรกตอ่ กับปลายดา้ นหนึง่ ของอลิ เิ มนตต์ ัวที่สองและปลายด้านหนงึ่ ของอลิ ิ เมนต์ตัวที่สอง ตอ่ กับปลายดา้ นหนง่ึ ของอิลิเมนต์ตวั ทสี่ ามและต่อกนั ไปเรื่อย ๆ จนมีลักษณะเปน็ ลกู โซ่ ดังแสดงในรปู ที่ 1 จะพจิ ารณาเหน็ ไดว้ ่า ปลายดา้ นหน่งึ ของความต้านทาน R1 และ R2 จะตอ่ กับปลายด้านหน่งึ ของความต้านทาน R2 และ ปลายอีกดา้ นหน่ึงของทงั้ ความต้านทาน R และ R2 จะ ตอ่ เขา้ กับแบตเตอรี่ E โดยที่ความต้านทาน R1 ความต้านทาน R2 และแบตเตอรี่ E จะตอ่ อนกุ รม กันท้ังหมด และในวงจรจะมีกระแส I ไหลเพยี งคา่ เดยี วเทา่ นัน้ ฉะน้ันกระแสทไ่ี หลผ่านความ ตา้ นทาน R1 ความต้านทาน R2 และแบตเตอรี่ จะมีคา่ เท่ากัน ในวงจรไฟฟา้ ถา้ มีตวั ต้านทานมากกวา่ 1 ตัว ตอ่ เรียงอันดับหรืออนกุ รมกบั แหลง่ จ่ายไฟฟา้ เรยี กว่า วงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รม ( Series Circuit ) ดังแสดงในรูปที่ 2 รปู ท่ี 2 วงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม

จากรปู ท่ี 2 จะพจิ ารณาได้ว่า ตน้ ของตวั ตา้ นทาน ( Resistor) ตวั ที่หน่งึ หรอื R 1 ตอ่ เขา้ กบั แหล่งจา่ ยไฟตรงด้านขั้วบวก ( + ) และปลายดา้ นของตวั ตา้ นทาน ตัวที่หน่ึงต่อเข้ากบั ตน้ ของตวั ความ ต้านทานตวั ทีส่ องหรือ R 2 และปลายของตวั ตา้ นทานตัวทส่ี องต่อเขา้ กับต้นของความตา้ นทานตัวทีส่ าม หรอื R 3 ต่อเข้ากบั แหล่งจ่ายไฟตรงด้านข้ัวลบ ( - ) ครบวงจรทีข่ วั้ ลบ ของแหล่งจา่ ยไฟตรง ทำให้มี กระแสไฟฟ้า ( Current ) ไหลวงจร ในลักษณะของวงจรอนกุ รม จะมกี ระแสไฟฟา้ ไหลเพยี งคา่ เดียวเท่านนั้ เพราะกระแสไฟฟ้าทไ่ี หลผา่ นตวั ตา้ นทาน R1 , R2 และ R3 คือกระแสไฟฟา้ เดยี วกนั และมคี า่ เท่ากับกระแสไฟฟา้ ในวงจรรวมท้ังหมด ( Current Total ใชอ้ ักษร ยอ่ IT ) แตค่ า่ แรงดันไฟฟา้ รวมทั้งหมดของวงจร ( Voltage Total ใชอ้ กั ษรย่อ ET) จะเทา่ กบั แรงดนั ไฟฟา้ ที่ตกครอ่ ม ตัวตา้ นทาน R1 , R2 และ R3 รวมกัน จากหลักการดงั กล่าวจะได้ เม่ือนำเซลลไ์ ฟฟ้ามาต่อกันแบบอนุกม จะทำให้ได้แรงดนั มากข้นึ ถ้าหากว่าแรงดันของ เซลล์ไฟฟา้ แต่ละเซลลม์ ีทิศทางเดียวกนั สว่ นความตา้ นทานภายในของเซลลไ์ ฟฟา้ แต้ละเซลล์ เม่ือนำมา รวมกนั จะมีค่าเท่ากับความตา้ นทานภายในของวงจร การขยายยา่ นการวดั ของโวลต์มิเตอร์ ปกติโวลต์ประกอบด้วยเครอื่ งมือวดั แบบขดลวดหมนุ ทม่ี ตี วั ต้านทานต่ออนุกรมกบั ขดลวด หมนุ ซ่ึงการเคล่ือนท่ขี องเขม็ บนสเกลน้นั ขน้ึ อยู่กับคา่ ของกระแสที่ไหลผา่ นตัวขดลวดหมุน โดยทัว่ ไปแลว้ ค่าของกระแสท่ีไปทำให้เข็มของมัลติมิเตอรช์ ้เี ตม็ สเกลนั้นมีคา่ เทา่ กับ 50 ไมโครแอมแปร์ หรอื อาจจะมี ค่ามากกว่าน้ีก็ได้ ขึน้ อยู่กบั บรษิ ัทผผู้ ลติ ออกแบบสรา้ งมา

1.ค่าความต้านทานรวมทงั้ หมด( RT) ของวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม มีค่าเท่ากบั ผลรวมของความ ตา้ นทานทุกตัวรวมกนั RT = R1 + R2 + R3+………. Rn 2.กระแสไฟฟ้าท่ีไหลผ่านตัวตา้ นทานทุกตวั มีคา่ เท่ากัน IT = I1 = I2 = I3 =………. In 3.แรงดันไฟฟ้าทต่ี กครอ่ มตวั ต้านทานแต่ละตวั ในวงจรจะแตกตา่ งกนั ไป ความต้านทานตวั ใดมีคา่ มากจะมีแรงดนั ตกคร่อมมาก 4.ผลรวมของแรงดนั ตกคร่อมความตา้ นทานแต่ละตัวจะเทา่ กับแรงดันทจี่ ่ายใหก้ บั วงจร ET = E1 + E2 + E3+………. En 1 จากวงจรประกอบด้วยตัวต้านทาน R1=4 Ω ต่ออนกุ รมกับตัวตา้ นทาน R2=8 Ω มแี หลง่ จ่ายไฟตรง E=6 V จงหาค่าแรงดันไฟฟา้ ที่ตกคร่อม ตัวตา้ นทานแต่ละตวั กระแสไฟฟ้าไหลผ่านตวั ต้านทานแต่ละตวั กระแสไฟฟ้ารวม และความต้านทานรวมในวงจร

ำ จากคุณสมบตั ิของวงจรอนกุ รม RT RT = R1 + R2 RT = 4 Ω + 8 Ω RT = 12 Ω \\ ความตา้ นทานรวมในวงจรเทา่ กับ 12 Ω ใI \\กระแสไฟฟา้ ท่ีไหลในวงจรเทา่ กับ 0.5 A V1 V2 V1 = IR1 = 0.5 A × 4 Ω = 2 V V2 = IR2 = 0.5 A × 8 Ω = 4 V แรงดนั ไฟฟา้ ตกครอ่ ม ตวั ตา้ นทาน 4 Ω เทา่ กบั 2 V แรงดนั ไฟฟ้าตกคร่อม ตัวต้านทาน 8 Ω เท่ากบั 4 V ้ VT VT = V1 + V2 = 2 V+4 V = 6 V

หรือ VT = IRT = 0.5 A × 12 Ω = 6 V VT = E = 6 V I1 I2 จากคุณสมบตั ิของวงจรไฟฟ้าแบบอนกุ รมจะไดก้ ระแสไฟฟ้ามีค่าเท่ากัน IT = I1 = I2 = 0.5 A 2 จากวงจรประกอบด้วยตัวต้านทาน R1 = 2.2 kΩ ตัวตา้ นทาน R2 = 3 kΩ และ ตวั ตา้ นทาน R3 =4.7 kΩ แหล่งจ่ายไฟตรง E = 20 V จงหาค่าแรงดันไฟฟ้าท่ีตกคร่อมตวั ต้านทานแตล่ ะ ตวั กระแสไฟฟ้าไหลในวงจรรวม และความต้านทานรวมในวงจร

ำ จากคณุ สมบัติของวงจรอนุกรม ำ ้ RT ้ RT = R1 + R2 + R3 RT = 2.2 kΩ + 3 kΩ + 4.7 kΩ RT = 9.9 kΩ ความต้านทานรวมในวงจรเทา่ กบั 9.9 kΩ ำ ้ IT \\กระแสไฟฟ้าทง้ั หมด เทา่ กับ 2.02 mA

ำ V1 ,V2 V3 V1 = IR1 = 2.02 mA × 2.2 kΩ = 4.444 V V2 = IR2 = 2.02 mA × 3 kΩ = 6.06 V V3 = IR3 = 2.02 mA × 4.7 kΩ = 9.494 V VT = V1 + V2 + V3 VT = 4.444 V + 6 .06 V + 9. 494 V VT = 19.998 V

1. ตรวจความพร้อมของผู้เรยี นโดยการเข้าแถวแล้วขานช่ือ 2. แจกแบบทดสอบก่อนเรียน 3. ทบทวนกอ่ นเรียน โดยถามนักเรยี นเกี่ยวกับเซลล์ไฟฟา้ การต่อเซลล์ไฟฟา้ อนุกรม/ขนาน/ ผสม 4. ครนู ำเขา้ สบู่ ทเรียนโดยถามนักเรยี นวา่ แรงดัน กระแส ความต้านทาน มีความสมั พันธ์กัน อย่างไรประกอบการฉายแผ่นใส 5. ครูอธบิ ายความสัมพันธแ์ รงดัน กระแส ความต้านทาน โดยใช้แผน่ ใส ตอบคำถาม 6. ซกั ถามเก่ยี วกบั ความสัมพันธ์แรงดนั กระแส ความต้านทาน ตามกฎของโอห์ม/ตอบคำถาม 7. ดูแลควบคุมการจกั แบ่งกลุ่ม 8. สาธติ การปฏบิ ตั ิการทดลอง 9. แจกใบงานและควบคมุ การปฏิบตั กิ ารทดลอง 10. .ครแู ละนกั เรียนช่วยกนั สรุปตอบข้อสงสัย 11. ประเมินผลการเรียนของนักเรียนในหน่วยท่ี 4จากแบบทดสอบหน่วยที่ 4 12. มอบหมายงานใหน้ ักเรียนไปศึกษาในหน่วยท่ี 5 13. ครดู ูแลการทำความสะอาดจดั เคร่อื งมือให้เรียบร้อยและปิดหอ้ งปฏิบตั ิงานเมื่อไม่ใช้ 14. ครบู นั ทกึ ข้อมลู เกี่ยวกบั กจิ กรรมการเรยี นหลงั การสอนเพ่ือใชแ้ ก้ไขปัญหาที่อาจเกดิ ขนึ้ กับ กลุ่มอ่นื ๆ ต่อไปหรือความรู้ใหม่ทีเ่ กิดขนึ้

ื (, ,) ก่อนเรียน จดั เตรียมบอร์ดทดลอง อุปกรณ์ และสภาพหอ้ งเรียนใหส้ ะอาดเรยี บร้อย โดยจัดเวรรับผิดชอบทำ ความสะอาด ขณะเรียน อธบิ ายเกยี่ วกบั การตอ่ วงจรอนุกรม พรอ้ มทำการทดลองประกอบวงจร หลังเรยี น สรุปเนื้อหาจากท่นี ักเรยี นได้เรยี นในครั้งน้ี และทำแบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรียน

ื ำื ใใ ื้ ื ้ ื ื (, ,ำ ื ) 4 หนังสืออ้างองิ ชัยวฒั น์ ลิ้มพรวิจิตรวไิ ล , สมเกียรติ พงึ่ อาตม์ และ จริ าภรณ์ จนั แดง ,สมศักดิ์ แสงศรี.วงจรไฟฟ้า กระแสตรง. : ศนู ย์สง่ เสรมิ -อาชีวะ, 2562 . ส่ือ - ซดี ีการบรรยายเรื่องวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม - แบบฝกึ หดั - ตวั ตา้ นทาน

ัื ฑ 1.สังเกตพฤตกิ รรมการปฏิบตั ิงานรายบคุ คล/รายกลุม่ 2.สงั เกตและประเมนิ ผลพฤติกรรมด้านคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นยิ ม และคณุ ลกั ษณะ อนั พงึ ประสงค์ 1.ใหน้ ักเรียนมสี ว่ นรว่ มในการอธิบายโดยการสาธติ หน้าชัน้ เรียน 2.ประเมินตามแบบพฤติกรรมการปฏบิ ตั งิ านรายบุคคล/รายกลุ่ม 1.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมการปฏบิ ัติงานรายบุคคล/รายกลุม่ 2.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมดา้ นคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และคุณลักษณะอัน พึงประสงค์ , , ,ำ , ำ ฝึ , ,ฏ , ฯฯ วงจรอนุกรม ื นำเสนอหน้าชนั้ เรยี น คำนวณการต่อวงจร ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วนั ท่ี......./........./......... สอนครั้งที.่ ..........สัปดาหท์ ่ี............เรอ่ื ง...................................................................

ำ็ ้้ ำ ื / ใ ใ ื ใ ื ใำ ำ ็ ำ้ ื ใใ 1. ทำการสอนไดค้ รบตามวตั ถุประสงค์ 2. นำเข้าสูบ่ ทเรยี นตรงตามทีก่ ำหนด 3. สามารถดำเนินการสอนตามแผนการสอน 4. ใช้ส่ือการสอนครบตามแผนการสอน 5. ใช้คำถามในระหว่างการสอนได้ครบ 6. อ่นื ๆ (โปรดระบุ)......................................... (ใ , ,) .......................................................................................................................................................... ................... ................................................................................................................................ ............................................. .............................................................................................. ............................................................................... ................................................................................................................................................................... .......... .............................................................................................................................................................. ็ PLC ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .......................................

ื วงจรไฟฟ้ากระแสตรง 5 ื วงจรไฟฟา้ แบบขนาน ้5 4 ำ วงจรขนาน เรยี กวา่ พาราเรล เซอร์กิต คือการนำเอาตัวตา้ นทานตั้งแต่สองตวั มาต่อขนานหรอื คร่อมกบั แหล่งจ่ายแรงดันไฟฟ้า โดยมีแรงดันไฟฟ้าตกคร่อมความต้านทานแต่และตัวเทา่ กนั และเทา่ กับแหล่งจ่าย กระแสไฟฟา้ ท่ีไหลผ่านความต้านทานแต่ละตัวจะไม่เทา่ กัน กล่าวคอื ความตา้ นทานตัวใดมีคา่ น้อยจะมี กระแสไฟฟ้าไหลผ่านมาก 1. ศกึ ษาการต่อวงจรไฟฟ้าแบบขนาน 2. ศกึ ษาคุณสมบัติของวงจรไฟฟ้าขนาน 3. ศกึ ษาการคำนวณในวงจรไฟฟ้าขนาน 4. เพื่อปฏิบัตกิ ารทดลองวงจรไฟฟา้ แบบขนาน ฤ 1. เขียนรปู วงจรไฟฟา้ แบบขนานได้ถูกต้อง 2. บอกคุณสมบัตวิ งจรไฟฟ้าแบบขนานตอ้ ง 3. สามารถคำนวณหาค่า แรงดนั กระแส ความต้านทาน ในวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรมได้ถูกตอ้ ง 4. ต่อวงจรอนกุ รมเพ่ือวดั แรงดัน กระแส ในวงจรไฟฟา้ ขนานได้ถูกต้อง

ื้ 5 ื วงจรไฟฟา้ แบบขนาน วงจรไฟฟ้าทมี่ ตี วั ต้านทานตัง้ แต่ 2 ตวั หรือมากกว่าตอ่ ขนานหรือตกครอ่ มกับแหล่งจ่ายไฟฟ้า เรยี กว่าวงจรไฟฟ้าแบบขนาน(Parallel Circuit ) ดงั แสดงในรปู ที่ 1 รูปที่1 วงจรไฟฟา้ กระแสตรงแบบขนาน จากวงจรรปู ที่ 1 จะพจิ ารณาไดว้ า่ ปลายข้างหน่ึงของตัวตา้ นทาน ตัวท่หี น่งึ R1 ตัวตา้ นทานตวั ท่ี สอง R2 และตัวต้านทานตัวท่ี R3 ต่อเข้าทางด้านขั้วบวก ( + ) ของแหล่งจา่ ยไฟตรง ( E ) และปลายอีกขา้ ง หนงึ่ ของต้านทาน ตวั ท่ีหนง่ึ R1 ตัวต้านทาน ตัวท่ีสอง R2 และตวั ต้านทานตวั ท่ี R3 ต่อเข้าทจ่ี ดุ เดียวกนั คือ ต่อเข้าทางด้านขว้ั ลบ (-) ของแหล่งจ่ายไฟตรง ( E ) ในการตอ่ วงจรไฟฟ้าลักษณะนี้จะทำใหค้ ่าของความ ต้านทานรวมมีค่าเท่ากบั ผลรมของสว่ นกลับของความตา้ นทานทกุ ตวั ท่ีต่ออยู่ในวงจรรวมกนั แรงดันไฟฟ้าที่ ตกคร่อม ตวั ต้านทานตวั ท่ี R1

ตวั ต้านทานทส่ี อง R2 และตัวตา้ นทาน ตัวท่ี R3 จะเท่ากันและเท่ากบั แหล่งจ่ายไฟตรงเพราะ ลักษณะน้ีก็คอื การนำตัวต้านทานไปต่อคร่อมแหล่งจ่ายไฟตรงจึงทำใหแ้ รงดนั ไฟฟ้าเทา่ กนั และ กระแสไฟฟา้ รวมในวงจรเท่ากับกระแสไฟฟ้า ท่ีไหลผา่ นตัวตา้ นทานทุกตัวรวมกนั กระแสที่ไหลผา่ น ตวั ตา้ นทาน แต่ละตัวข้นึ อยู่กับค่าความตา้ นทาน แตล่ ะตวั ขึ้นอยกู่ ับคา่ ความตา้ นทาน โดยคา่ ความ ตา้ นทานมาก กระแสจะไหลผา่ นน้อยถา้ ค่าความตา้ นทานน้อยกระแสไฟฟ้าจะไหลผา่ นมาก ค่าความ ตา้ นทานเทา่ กัน กระแสไฟฟ้า ไหลผา่ นเทา่ กนั ซ่งึ เปน็ ไปตามกฎของโอห์ม ในลักษณะของวงจรไฟฟา้ แบบขนาน (Parallel Circuit ) จะเหน็ ไดว้ ่าเม่ือค่าความต้านทานของ ตวั ต้านทานตวั ใดๆในวงจรขนาน (Parallel Circuit ) เกิดขัดข้องหรือขาดกระแสก็ยังสามารถไหลผา่ น ความตา้ นทานตวั อืน่ ๆได้เหมือนเดมิ 1. คา่ ความตา้ นทานรวมของวงจรไฟฟ้าแบบขนาน (Parallel Circuit ) มคี ่าเท่ากับ ส่วนกลับของ ความตา้ นทานรวมของวงจร เทา่ กับผลรวมของสว่ นกลับของความต้านทานทกุ ตัวที่ตอ่ อยู่วงจรไฟฟ้าแบบ ขนาน 2.กระแสไฟฟ้ารวมในวงจร จะเทา่ กบั กระแสท่ีไหลผ่านตวั ตา้ นทานแต่ละตัวรวมกัน IT = I1 + I2 + I3 +…………In 3.แรงดันไฟฟา้ ท่ตี กคร่อม ตัวตา้ นทานแต่ละตัวในวงจรเทา่ กัน และเท่ากับแหล่งจา่ ยไฟในวงจร E = V1 = V2 =V3 =…………..Vn 4.ในกรณที มี่ ตี วั ต้านทาน ตอ่ ขนานกนั สองตัว คา่ ความต้านทานรวมหาไดจ้ าก

หรือ 1 จงแสดงวธิ กี ารหาคา่ กระแสไฟฟ้าท่ไี หลผา่ นตัวตา้ นทานแต่ละตัวกระแสไฟฟ้า รวม ( IT )และคา่ ความต้านทานรวม ( RT ) ในวงจร เมอ่ื ตวั ตา้ นทาน R1 = 6 ตัวตา้ นทาน R2 = 3 และแหล่งจา่ ยไฟตรงมคี า่ เทา่ กับ 15 V ำ จากคุณสมบัตขิ องวงจรไฟฟ้าแบบขนาน สามารถหาคา่ ความต้านทานรวม RT จากสตู ร คา่ ความต้านทานรวม RT = 2 Ω

คำนวณหาค่ากระแสไหลผา่ น R1 คอื I1 กระแสไหลผา่ น R2 คือ I2 และกระแสไฟฟา้ รวม IT IT = I1 + I2 = 2.5 A + 5 A = 7.5 A กระแสไฟฟ้าไหลผา่ น RT คือ IT เท่ากบั 2.5 A กระแสไฟฟ้าไหลผา่ น R2 คือ I2 เท่ากับ 5 A กระแสไฟฟ้ารวม คอื IT เทา่ กับ 7.5 A คำนวณหาคา่ แรงดันตกคร่อม R1 คือ V1 แรงดันตกคร่อม R2 คือ V2 และแรงดันไฟฟา้ รวม VT จะเห็นได้ว่าแรงดนั ไฟฟา้ ตกครอ่ มตัวต้านทานแต่ละตัวรวมกัน จะมีคา่ เท่ากบั แหลง่ จา่ ยแรงดันท่ี จา่ ยให้กับวงจร

2 จากวงจร จงหาค่าความต้านทานรวม ( RT ) กระแสไฟฟ้าท่ีไหลผา่ นตวั ต้านทานแต่ ละตัว ( IR1 , IR2 , IR3 )และกระแสไฟฟ้ารวม (IT ) ำ คำนวณหาคา่ ความต้านทานรวมท้ังหมดของวงจร (RT ) จากสูตร ค่าความต้านทานรวม ( RT ) เท่ากบั 1.455 kΩ

คำนวณหาค่ากระแสไฟฟา้ ทไี่ หลผ่านตวั ตา้ นทานแตล่ ะตัว ( IR1 , IR2 ,IR3 ) และกระแสไฟฟ้ารวม ( IT ) IT = I1 + I2 + I3 IT = 9.26 mA + 4.464 mA + 3.472 mA IT = 17.196 mA IT =E = 25 V = 17.182 mA RT 1.455 k หรอื กระแสไฟฟ้าไหลผ่านตัวตา้ นทาน R 1 เทา่ กับ 9.26 mA หรอื ( IR1 = 9.26 mA ) กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านตัวตา้ นทาน R 2 เทา่ กบั 4.464 mA หรอื ( IR2 = 4.464 mA ) กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านตวั ต้านทาน R 3 เท่ากบั 3.472 mA หรอื ( IR1 = 3.472 mA ) กระแสไฟฟ้ารวมในวงจรมีค่าเทา่ กับ 17.196 mA หรอื ( IT =17.196 mA ) 3 จากวงจร ให้คำนวณหาค่าความตา้ นทานรวม ( RT ) กระแสไฟฟา้ I1 , I2 ,I3 และ IT

ำ คำนวณหาคา่ ความตา้ นทานรวม RT จากสูตร 1 = 1 +1 +1 RT R1 R2 R3 1= 1 + 1 +1 R T 2 k 540 k 1 k 1 = 0.5 k +1.85 k +1 k RT 1 = 3.35 k RT ค่าความต้านทานรวม ( RT ) ในวงจรมีค่าเท่ากบั 298 Ω

คำนวณหาค่ากระแสไฟฟ้าทไ่ี หลผา่ นตัวตา้ นทานแตล่ ะตวั ( I1 , I2 , I3 ) และกระแสไฟฟา้ รวม ท้ังหมด (IT ) I1 = E = 17 V = 8.5 mA R1 2 k I2 = E = 17 V = 31.48 mA R2 0.54 k I3 = E = 17 V = 17 mA R 3 1 k IT = I1 + I2 + I3 IT = 8.5 mA + 31.48 mA + 17 mA IT = 56.98 mA หรือ IT = E = 17 V = 57.04 mA RT 0.298 k กระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นตัวตา้ นทาน R 1 เทา่ กบั 8.5 mA หรือ ( IR1 = 8.5 mA ) กระแสไฟฟ้าไหลผ่านตัวตา้ นทาน R 2 เท่ากบั 31.48 mA หรอื ( IR2 = 31.48 mA )

1. ตรวจความพร้อมของผเู้ รยี นโดยการเข้าแถวแลว้ ขานช่ือ 2. แจกแบบทดสอบกอ่ นเรยี น 3. ทบทวนก่อนเรียน โดยถามนักเรยี นเกีย่ วกับเซลล์ไฟฟ้า การตอ่ เซลล์ไฟฟ้าอนุกรม/ขนาน/ ผสม 4. ครูนำเข้าสบู่ ทเรยี นโดยถามนักเรียนว่า แรงดนั กระแส ความตา้ นทาน มีความสัมพันธก์ ัน อย่างไรประกอบการฉายแผ่นใส 5. ครอู ธบิ ายวงจรไฟฟา้ แบบขนานแรงดันพร้อมตัวอย่างการคำนวณ โดยใชแ้ ผ่นใส/ตอบ คำถาม 6. ซกั ถามเก่ยี วกบั วงจรไฟฟ้าแบบขนาน กระแสจะไหลอย่างไร/ตอบคำถาม 7. ดแู ลควบคุมการจัดแบ่งกล่มุ 8. สาธิตการปฏิบัตกิ ารทดลอง 9. แจกใบงานและควบคุมการปฏิบตั ิการทดลอง 10. ครูและนกั เรียนชว่ ยกนั สรุปตอบข้อสงสัย 11. ประเมนิ ผลการเรียนของนักเรียนในหน่วยที่ 5 จากแบบทดสอบหน่วยท่ี 5 12. มอบหมายงานใหน้ กั เรยี นไปศึกษาในหนว่ ยท่ี6ต่อไป 13. ครูดูแลการทำความสะอาดจัดเครอ่ื งมอื ให้เรียบร้อยและปดิ ห้องปฏิบัตงิ านเมื่อไม่ใช้

ื (, ,) ก่อนเรียน ใหศ้ ึกษาและฟังการอธบิ าย มอบหมายงานกลุม่ มารายงานหน้าชน้ั เรยี นเก่ยี วกบั ความรู้เบ้ืองต้นเกี่ยวกบั การต่อวงจรขนาน ขณะเรยี น แบ่งกลุ่มใหน้ กั เรียนปฏิบัตกิ ารทดลองตอ่ วงจรขนาน หลังเรยี น สรุปเน้ือหาจากทีน่ ักเรียนได้ทดลองหนา้ ชน้ั และประเมินผล

ื ำื ใใ ื้ ื ้ ื ื (, ,ำ ื ) 5 หนงั สืออ้างองิ ชยั วฒั น์ ลิม้ พรวจิ ติ รวิไล , สมเกยี รติ พึง่ อาตม์ และ จิราภรณ์ จนั แดง ,สมศกั ดิ์ แสงศรี.วงจรไฟฟ้า กระแสตรง. : ศูนย์สง่ เสริม-อาชีวะ, 2562 . ส่ือ - ซดี กี ารบรรยายเร่ืองวงจรขนาน - แบบฝึกหัด

ัื ฑ 1.สังเกตพฤติกรรมการปฏิบตั ิงานรายบุคคล/รายกลุ่ม 2.สงั เกตและประเมินผลพฤติกรรมดา้ นคุณธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และคณุ ลกั ษณะ อันพึงประสงค์ 1.ใหน้ กั เรยี นมีสว่ นร่วมในการอธิบายโดยการสาธติ หน้าช้ันเรียน 2.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมการปฏบิ ัติงานรายบคุ คล/รายกลุ่ม 1.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล/รายกลมุ่ 2.ประเมินตามแบบพฤติกรรมด้านคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ , , ,ำ , ำ ฝึ , ,ฏ , ฯฯ ื วงจรขนาน คณติ ศาสตร1์ 2. การคำนวนแรงดันและกระแส ภาษาไทย 13. นำเสนอผลงานหน้าช้ันเรยี น วนั ท่.ี ....../........./......... สอนครั้งท.่ี ..........สปั ดาห์ที่............เรอ่ื ง...................................................................

ำ็ ้้ ำ ื / ใ ใ ื ใ ื ใำ ำ ็ ำ้ ื ใใ 1. ทำการสอนไดค้ รบตามวตั ถปุ ระสงค์ 2. นำเข้าสู่บทเรยี นตรงตามท่ีกำหนด 3. สามารถดำเนินการสอนตามแผนการสอน 4. ใช้สื่อการสอนครบตามแผนการสอน 5. ใช้คำถามในระหวา่ งการสอนได้ครบ 6. อนื่ ๆ (โปรดระบุ)......................................... (ใ , ,) ............................................................................................................................. ................................................ ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................ ............................................................................................................................. ................................................ .............................................................................................................................................................. ็ PLC ................................................................................................................ ............................................................. ............................................................................................................................. ................................................ ...................................................................................................................................................... ..............

ื วงจรไฟฟ้ากระแสตรง 6 ื วงจรไฟฟา้ แบบผสม ้6 4 ำ วงจรไฟฟ้าแบบผสม คือวงจรท่ปี ระกอบด้วยวงจรอนุกรม และวงจรขนาน อยู่ในวงจรใหญเ่ ดียวกัน ดังน้ันในการคำนวณเพื่อวเิ คราะห์หาคา่ ปริมาณทางไฟฟ้า ต่าง ๆ เชน่ กระแสไฟฟา้ แรงดันไฟฟา้ และ คา่ ความต้านทานรวม จงึ ต้องใช้ความรู้จากเรื่องวงจรไฟฟ้า แบบอนกุ รม และวงจรไฟฟ้าแบบขนาน วงจรไฟฟ้าแบบผสม โดยท่วั ไปจะมีอยู่ 2 ลกั ษณะคือ แบบขนาน - อนกุ รม 1. ศกึ ษาการต่อวงจรไฟฟ้าแบบผสม 2. ศกึ ษาคุณสมบตั ิของวงจรไฟฟา้ แบบผสม 3. ศกึ ษาการคำนวณในวงจรไฟฟา้ แบบผสม 4. เพ่ือปฏบิ ัตกิ ารทดลองวงจรไฟฟ้าแบบผสม ฤ 1. เขยี นรปู วงจรไฟฟา้ แบบขนานไดถ้ ูกต้อง 2. บอกคุณสมบตั วิ งจรไฟฟ้าแบบขนานตอ้ ง 3. สามารถคำนวณหาคา่ แรงดัน กระแส ความตา้ นทาน ในวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรมได้ถูกตอ้ ง 4. ตอ่ วงจรอนุกรมเพ่ือวัดแรงดนั กระแส ในวงจรไฟฟา้ ขนานไดถ้ ูกต้อง

้ื 6 ื วงจรไฟฟา้ แบบผสม วงจรไฟฟา้ แบบผสม คือวงจรทีป่ ระกอบดว้ ยวงจรอนกุ รม ( Series Circuit ) และวงจรขนาน ( Parallel Circuit ) ย่อยๆ อยูใ่ นวงจรใหญเ่ ดียวกัน ดงั น้ันในการคำนวณเพื่อวเิ คราะห์หาค่าปรมิ าณทางไฟฟ้าตา่ งๆ เช่น กระแสไฟฟ้า( Current ) แรงดนั ไฟฟ้า ( Voltage ) และคา่ ความตา้ นทานรวม จงึ ต้องใช้ความรู้จากวงจรไฟฟา้ แบบ อนกุ รม วงจรไฟฟา้ แบบขนาน และกฎของโอหม์ ( Ohm’s Law ) วงจรไฟฟ้าแบบผสม โดยทั่วไปจะมีอยู่ 2 ลกั ษณะ คือ แบบอนุกรม – ขนาน (Series -Parallel) และแบบขนาน – อนกุ รม (Parallel – Series ) – ( Series -Parallel ) วงจรไฟฟา้ กระแสตรงผสมแบบอนุกรม – ขนาน หมายถึงวงจรที่มตี ัวต้านทาน ในแตล่ ะกลุ่ม ย่อยตอ่ ขนานกันอยู่และนำแต่ละกลุม่ มาต่ออนกุ รมกนั อกี ที จากวงจรรูปที่ 1 พิจารณาได้ว่าตัวต้านทานตัวท่ี 2 และตวั ตา้ นทานตัวท่ี 3 ต่อขนานกันอยู่ โดยปลายอีกด้านหนง่ึ ตอ่ อนุกรมกับตวั ต้านทานตัวที่ 1 ดังรปู ท่ี 1 รปู ที่ 1 วงจรไฟฟ้ากระแสตรงแบบผสม (อนุกรม – ขนาน)

การหาค่าความต้านทานรวม ( RT ) จงึ ต้องหาคา่ ความต้านทานรวม ( RT2 ) ระหว่างตวั ต้านทาน ตวั ที่ 2 และความต้านทานตวั ท่ี 3 แบบวงจรขนานก่อน จากน้นั จงึ นำค่า ความตา้ นทานรวม ( RT2 ) มารวมกบั คา่ ความตา้ นทานตวั ท่ี 1 ( RT1 ) แบบวงจรไฟฟ้าอนกุ รม ( Series Circuit ) ในการหาค่ากระแสไฟฟา้ ( Current ) และแรงดันไฟฟ้า ( Voltage )ให้หาค่าในวงจรโดยใช้ ลักษณะและวธิ กี ารเดยี วกัน กับวงจรอนกุ รม วงจรขนานดงั ทผี่ ่านมาโดยให้หาคา่ ต่างๆในวงจรรวม ก็จะได้ ค่าตา่ งๆตามทตี่ ้องการ – 1.ค่าความตา้ นทานรวม ( RT ) RT = R1 +  R 2R 3  R2 +R 3 R T = R T1 + R T2 2.คา่ กระแสไฟฟ้ารวม ( IT ) IT = I1 = ( I2 + I3 ) IT = IT1 = IT2 3.ค่าแรงดันไฟฟ้ารวม (VT ) E = VR1 + ( VR2 = VR3 ) E = VT1 + VT2

- (Parallel – Series ) รูปที่ 3 วงจรไฟฟ้ากระแสตรงแบบผสม (ขนาน – อนุกรม ) วงจรไฟฟา้ แบบผสมแบบขนาน – อนุกรม หมายถึง วงจรที่ตัวต้านทาน ในแตล่ ะกลุม่ ย่อยต่อ อนุกรมกันอยู่และนำแต่ละกลุ่มยอ่ ยมาต่อขนานกันอีกที ดงั วงจรรูปที่ 3 พจิ ารณาได้ว่าตวั ต้านทานตัวที่ 2 และตัวต้านทานตวั ท่ี 3 ต่ออนุกรมกนั อยู่ โดยปลายด้านหนึ่งของตัวต้านทานตัวที่ 2 ต่อเข้าทจี่ ดุ เดยี วกันกับ ตัวต้านทานตัวที่ 1 ในส่วนต้น และปลายดา้ นหนง่ึ ของตัวต้านทานตัวที่ 3 ต่อเขา้ ท่จี ดุ เดียวกันกบั ตัว ตา้ นทานตัวท่ี 1 ในสว่ นปลาย การหาคา่ ความตา้ นทานรวม ( RT) จึงต้องหาคา่ ความตา้ นทานรวม ( RT2 ) ระหวา่ งตัว ตา้ นทานตวั ที่ 2 และตวั ตา้ นทานตัวท่ี 3 แบบวงจรไฟฟ้าอนุกรมก่อน จากนั้นจึงนำค่าความต้านทานรวม ( RT2 ) มาหาค่าความต้านทานรวม ( RT ) แบบวงจรไฟฟา้ ขนาน ( Parallel Circuit ) กับตวั ตา้ นทานตัวท่ี 1 ในการหาค่ากระแส (Current ) และแรงดนั ไฟฟา้ ( Voltage ) ใหห้ าค่าในวงจรโดยใช้ ลกั ษณะและวิธีการเดยี วกันโดยใหห้ าคา่ ต่างๆในวงจรย่อยแตล่ ะกลุ่มก่อน จากน้นั หาค่าต่างๆในวงจร รวมกลุ่มใหญ่

- 1.ค่าความตา้ นทานรวม ( RT ) RT = R1(R2 + R3) R1 + (R2 + R3) RT = R T1 R T2 R T1 + R T2 2. คากระแสไฟฟ้ารวม ( IT ) IT = ( I1 + I2 ) = I3 IT = IT1 + IT2 3.ค่าแรงดันไฟฟ้ารวม (VT ) E = VR1 = ( VR2 + VR3 ) E = VT1 = VT2

1. ตรวจความพรอ้ มของผูเ้ รยี นโดยการเข้าแถวแลว้ ขานชือ่ 2. แจกแบบทดสอบก่อนเรยี น 3. ทบทวนก่อนเรียน โดยถามนักเรียนเก่ยี วกับ แรงดัน กระแสในวงจรขนาน 4. ครูนำเข้าสู่บทเรยี นโดยถามนักเรียนว่า ถา้ นำเอาวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน รวมกันคุณสมบัติวงจรจะเป็นอยา่ งไร 5. ครูอธิบายวงจรไฟฟา้ แบบผสม พร้อมตัวอย่างการคำนวณโดยใชแ้ ผ่นใส 6. ซกั ถามเก่ียวกับวงจรไฟฟ้าแบบขนาน กระแสจะไหลอย่างไร/ตอบคำถาม 7. แจกใบงานและควบคุมการปฏบิ ัติการทดลอง 8. ครแู ละนกั เรียนช่วยกันสรุปตอบข้อสงสยั 9. ประเมินผลการเรยี นของนักเรียนในหน่วยท่ี 8 จากแบบทดสอบหน่วยท่ี 8/แบบประเมนิ 10. มอบหมายงานใหน้ กั เรยี นไปศึกษาในหนว่ ยที่ 7 ต่อไป 11. ครดู แู ลการทำความสะอาดจดั เคร่อื งมอื ให้เรยี บร้อยและปดิ หอ้ งปฏบิ ตั งิ านเม่ือไม่ใช้

ื (, ,) กอ่ นเรยี น จดั เตรยี มอปุ กรณ์การทดลองและสภาพห้องเรยี นให้สะอาดเรียบรอ้ ย โดยจัดเวรรบั ผดิ ชอบทำความ สะอาด ขณะเรยี น อธิบายเก่ียวกับองค์ประกอบของวงจรไฟฟ้า ตัวนำ ฉนวน และวิธีการหาค่า กระแส แรงดัน ความ ต้านทาน ในวงจรไฟฟา้ พร้อมกับสาธติ การต่อวงจรไฟฟา้ แบบผสม หลังเรียน ทำแบบฝึกหดั ทา้ ยบทเรียน และ สง่ ทา้ ยชวั่ โมง

ื ำื ใใ ้ื ื ้ ื ื (, ,ำ ื ) 6 หนงั สืออ้างองิ ชยั วฒั น์ ลิ้มพรวจิ ิตรวิไล , สมเกียรติ พึง่ อาตม์ และ จิราภรณ์ จันแดง,สมศักด์ิ แสงศรี.วงจรไฟฟ้า กระแสตรง. : ศูนยส์ ่งเสริม-อาชีวะ, 2562 . ส่ือ - ซดี กี ารบรรยายเรื่องวงจรผสม - แบบฝึกหัด

ัื ฑ 1.สังเกตพฤตกิ รรมการปฏบิ ัติงานรายบุคคล/รายกลุม่ 2.สังเกตและประเมนิ ผลพฤติกรรมดา้ นคุณธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และคณุ ลกั ษณะ อันพงึ ประสงค์ 1.ให้นักเรียนมสี ว่ นรว่ มในการอธิบายโดยการสาธติ หนา้ ช้นั เรียน 2.ประเมินตามแบบพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล/รายกลุม่ 1.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมการปฏบิ ตั งิ านรายบุคคล/รายกลมุ่ 2.ประเมนิ ตามแบบพฤติกรรมดา้ นคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ , , ,ำ , ำ ฝึ , ,ฏ , ฯฯ วงจรไฟฟา้ แบบผสม ื คณติ ศาสตร์ คำนวณค่าความตา้ นทาน ภาษาไทย นำเสนอผลงาน วนั ที่......./........./......... สอนคร้ังท่ี...........สปั ดาหท์ .่ี ...........เรอ่ื ง...................................................................

ำ็ ้้ ำ ื / ใ ใ ื ใ ื ใำ ำ ็ ำ้ ื ใใ 1. ทำการสอนไดค้ รบตามวตั ถปุ ระสงค์ 2. นำเขา้ สู่บทเรยี นตรงตามท่ีกำหนด 3. สามารถดำเนินการสอนตามแผนการสอน 4. ใชส้ อ่ื การสอนครบตามแผนการสอน 5. ใช้คำถามในระหวา่ งการสอนได้ครบ 6. อ่ืน ๆ (โปรดระบุ)......................................... (ใ , ,) .................................................................................................................................... ......................................... ..................................................................................................... ........................................................................ ....................................................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................. ................................................ .............................................................................................................................................................. ็ PLC .............................................................................................................................................. ............................... ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .......................................

ื วงจรไฟฟา้ กระแสตรง 7 ื กำลังไฟฟ้า ้7 4 ำ กำลังไฟฟา้ เรียกวา่ อเิ ลก็ ตริคพาวเวอร์ ใชอ้ ักษรยอ่ P กำลังไฟฟา้ คือผลคูณของแรงดันและ กระแสไฟฟ้ามหี น่วยเปน็ วัตต์ กำลงั ไฟฟ้าที่เกิดข้ึนในวงจรท่ีมภี าระไฟฟ้าท่ีเป็นตัวต้านทาน กำลงั ไฟฟา้ ที่เกิด ขึ้นกับตัวต้านทานจะเปน็ ในรูปของความร้อน 1. ศึกษาเรื่องกำลังไฟฟา้ 2. ศึกษาสตู รท่ีใช้ในการคำนวณหาค่ากำลังไฟฟ้า 3. ศกึ ษาการคำนวณ หาค่ากำลังไฟฟา้ 4. เพื่อปฏิบัตกิ ารทดลองหากำลงั ไฟฟา้ ที่โหลด ฤ 1. บอกความหมายของกำลังไฟฟ้าไดถ้ ูกต้อง 2. บอกสูตรท่ีใชใ้ นการคำนวณหาค่ากำลงั ไฟฟ้าได้ถกู ต้อง 3. สามารถคำนวณหาค่ากำลังไฟฟา้ จากวงจรไฟฟ้าได้ถูกต้อง 4. ตอ่ วงจรไฟฟา้ วัดแรงดนั กระแส เพ่ือคำนวณหากำลังไฟฟา้ ได้ถกู ต้อง

้ื 7 ื กำลงั ไฟฟ้า ำใ ในวงจรไฟฟา้ กระแสตรง ค่าของกำลงั ไฟฟา้ ( Power ) ทีเ่ กดิ ข้นึ กับภาระไฟฟ้า (Load) ท่ีเปน็ ตัว ต้านทานเกิดจากกระแสไฟฟ้าไหลผ่านตัวต้านทานนั้น กำลงั ไฟฟ้าทีเ่ กิดขนึ้ กบั ตัวต้านทานนนั้ จะอยู่ในรปู ของความร้อน ถ้าตัวต้านทานนั้นไมส่ ามารถทน กำลงั ไฟฟา้ นัน้ ได้กจ็ ะไหม้และขาด ดังน้นั จึงจำเป็นต้องคำนวณหาค่ากำลงั ไฟฟา้ ที่เกิดขนึ้ กับตวั ต้านทานกอ่ น การใช้งานดังสมการ 1 , 2 และ 3 P = E I ……………………………( 1 ) ในทำนองเดยี วกันยงั สามารถแทนค่า E= IR และค่า I = E ลงในสมการ 1 จะไดส้ มการการหาคา่ R ไฟฟ้าอีกดงั สมการที่ 2 และ 3 P = I2 R ………………...……( 2 ) P = E 2 .......... .......... .....( 3 ) R เมื่อ P = กำลังไฟฟ้า มหี น่วยเปน็ วตั ต์ ( W ) I = กระแสไฟฟ้า มีหน่วยเปน็ แอมแปร์ (A)

R = ค่าความต้านทานไฟฟ้า มีหน่วยเป็น โอห์ม ( W ) E = แรงดันไฟฟ้า มหี น่วยเปน็ โวลต์ ( V ) รูปท่ี1 ความสัมพันธ์ระหวา่ ง I ,R ,E และ P

ำำ 1 จากรูป จงคำนวณหาค่าของกำลงั ไฟฟา้ ทีเ่ กิดข้นึ กับตวั ต้านทาน ำ P= E2 = 52 V = 25V = 0.05 W หรือ 50 mW ( มิลลิวตั ต)์ R 500Ω 500Ω คา่ กำลังไฟฟา้ ทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั ตวั ตา้ นทามคี า่ 50 mW จะต้องเลอื กใชต้ ัวตา้ นทานทท่ี นกำลงั ไฟฟ้าได้ไม่น้อยกวา่ 50 mW 2 จากรปู กำหนดใหก้ ระแสไฟฟ้า ไหลในวงจรเท่ากับ 2.4 mA จงหาคา่ กำลังไฟฟา้ ทเ่ี กิด ข้นึ กับตวั ต้านทานแต่ละตวั และกำลังไฟฟ้ารวม ( PT )

ำ PR1 = I 2 R1 = (2.4 mA) 2  3 k = 17.28 mW PR2 = I 2 R 2 = (2.4 mA)2  7 k = 40.32 mW PR3 = I 2 R 3 = (2.4 mA) 2  5 k = 28.8 mW PT = P1 + P2 + P3 PT = 17.28 mW + 40.32 mW + 28.8 mW PT = 86.4 mW จะเห็นวา่ ความต้านทานท่ีมีค่าไมเ่ ท่ากันต่อในวงจรไฟฟา้ อนุกรมที่มีกระแสไหลผา่ นเทา่ กัน กำลังไฟฟ้าทเ่ี กิดข้นึ กับความตา้ นทานแตล่ ะตวั จะไม่เท่ากัน 3 กำหนดให้มกี ระแสไฟฟา้ 2.6 A ไหลผ่านตวั ต้านทาน R1 และกระแสไฟฟ้า 1.6 A ไหลผ่านตัวตา้ นทาน R2 จงหาค่ากำลงั ไฟฟ้าทเ่ี กิดขนึ้ กบั ตวั ตา้ นทานแต่ละตัว และกำลังไฟฟา้ ( Power ) รวม PT วธิ ีทำ PR1 = EI = 40 V  2.6 A = 104 W

PR2 = EI = 40 V  1.6 A = 64 W PT = 104 W + 64 W = 168 W ค่ากำลงั ไฟฟ้าที่เกดิ ขึน้ กับ R1 มคี ่าเท่ากบั 104 W คา่ กำลังไฟฟ้าทเ่ี กดิ ขึน้ กับ R2 มีคา่ เทา่ กับ 64 mW คา่ กำลังไฟฟา้ รวม PT มคี ่าเท่ากบั 168 mW