คู่มือ Cyber-Security สำหรับประชาชน

ใช้มอื ถือหรือแทบ็ เลต็ ใหถ้ ูกกาละเทศะ เมอ่ื มือถือหรอื แท็บเลต็ กลายเปน็ อปุ กรณส์ �ำคญั ในชวี ติ ประจ�ำวัน หลาย คนก็หยิบใช้กันทุกที่ทุกเวลา ตั้งแต่ตื่นนอน เข้าห้องน้�ำ ทานข้าว ดูโทรทัศน์ น่ังรถเมล์รถไฟฟ้าก็แชทหรือเล่น Facebook ได้ตลอดเวลา ถ่ายรูปทุกทีท่ีมี โอกาส บางทีขับรถก็ยงั จะเลน่ ไดอ้ ีก ซึ่งบางอย่างกไ็ ม่เหมาะสม เราควรเรียน รู้ที่จะใช้อุปกรณ์เหล่านี้แต่พอดีเพื่อไม่ให้มีปัญหาในชีวิตประจ�ำวัน โดยพอจะ แนะน�ำได้ดังนี้  ปิดโทรศัพท์ขณะอยู่ในโรงภาพยนตร์ แม้ว่าจะปิดเสียงกไ็ ม่ควรใช้งาน ใดๆ ในขณะอยใู่ นโรงดว้ ย เน่ืองจากแสงไฟจากโทรศัพท์จะรบกวนผู้อื่นท่ี ก�ำลงั ชมภาพยนตร์  แชทกบั คนไกลให้นอ้ ยลง พูดคุยกับคนใกล้ใหม้ ากขึน้ ไม่ใชก่ ลับกนั เช่น นัดเพอ่ื นมาทานอาหารด้วยกนั แต่ไม่คยุ กบั คนรอบข้าง กม้ หนา้ ก้มตา คุยกับคนไกลเสยี อยา่ งน้ัน  หลายคนคงแชะกอ่ นทานอาหาร แคร่ ูปสองรูปคงไมม่ ใี ครว่า (ถา้ ไม่ได้ เคร่งเรื่องมารยาทมากมาย) แตถ่ ้าถา่ ยแล้วถา่ ยอกี ถ่ายมุมน้ันมมุ น้ี ถ่ายเดย่ี ว ถ่ายคู่ ถา่ ยรปู หมู่ ถา่ ยไม่รจู้ กั เสร็จ ก็อาจโดนตำ� หนิจาก ผู้รว่ มโต๊ะอาหารได้200

9ระวังผลกระทบทางสังคมและวฒั นธรรม CHAPTER ขณะใชง้ านในสถานที่สาธารณะไมค่ วรเปิดเสยี งดงั ถ้าจ�ำเปน็ ควรใช้หฟู งั เพอ่ื ไมใ่ ห้รบกวนผ้อู นื่ คอยสังเกตส่งิ รอบขา้ งตัว บางคนพอคยุ โทรศัพทห์ รอื แชท กจ็ ะไมส่ นใจ สภาพแวดลอ้ มเลย บางทมี มี จิ ฉาชีพเขา้ มาฉกชิงกระเปา๋ หรอื โทรศัพท์ก็ เป็นข่าวบ่อยคร้งั บางครง้ั กอ็ าจท�ำใหเ้ กิดอบุ ตั ิเหตุเนอ่ื งจากมัวแตจ่ ม้ิ หนา้ จอไปเดนิ ไปไม่ดทู าง บางทกี เ็ ดนิ ชา้ เพราะมัวแต่แชท สร้างความ รำ� คาญใหค้ นรอบข้างได้ ระหวา่ งยืนบนรถเมลไ์ มค่ วรหยิบโทรศพั ท์ออกมาเลน่ เพราะอาจเบรค กะทนั หันทำ� ให้เซลม้ จนเกดิ อบุ ตั ิเหตไุ ด้ ยิง่ ผ้หู ญิงใสส่ น้ สงู พอเซกอ็ าจไป เหยียบเท้าคนขา้ งๆ ให้บาดหมางใจกนั ได้ บางรายถอื ของมือนึง อกี มอื นึง ก็ถือโทรศัพท์ พอมอื ไมว่ ่างกย็ นื พงิ เสาบา้ ง ขอบเกา้ อบ้ี ้าง ลกั ษณะนอ้ี าจ ไปรบกวนผ้รู ่วมทางทต่ี ้องการจบั เสาหรือไปพงิ เบียดกบั คนทน่ี ่ังอยกู่ ็ได้ ขบั รถอยู่กไ็ ม่ควรจะใชง้ านโทรศัพท์เลยไม่ว่าจะท�ำอะไร ยกเว้นจำ� เปน็ ต้อง โทรออกก็ใหใ้ ชห้ ูฟังสมอลทอลก์ จะให้ดจี อดรถโทรเลยดกี วา่ ไหนจะต้อง สไลดห์ น้าจอ ใส่รหสั ผ่าน กดแอพโทรศพั ท์ กดหาเบอร์โทร กดโทรออก กม้ ๆ เงยๆ ไม่มสี มาธกิ เ็ กิดอุบัติเหตุไดง้ ่ายๆ 201

ปั ญหาเก่ียวกับเกมออนไลน์ หลายคนแบง่ เวลาไมไ่ ด้ พอตดิ เกมออนไลนก์ เ็ ลน่ ทงั้ วนั ไมท่ �ำอยา่ งอนื่ ปญั หานม้ี กั เกดิ กบั เดก็ ๆ ทยี่ งั ไมม่ วี ฒุ ภิ าวะ ซงึ่ นอกจากจะเสยี เวลา เสยี การ เรยี น แลว้ บางคนอาจเสยี เงนิ คา่ เลน่ หรอื ซอ้ื ไอเทม็ ในเกมอกี ดว้ ย แตก่ อ่ นจะ มีข่าวเด็กติดเกมออนไลน์ในคอมพิวเตอร์ แต่ปัจจุบันเร่ิมมาถึงมือถือและ แท็บเล็ตแล้ว ที่เป็นข่าวโด่งดังก็ได้แก่ คุ้กกี้รัน ท่ีผู้ปกครองหลายคนต้อง ลมจับมาแล้วเม่ือเห็นบิลค่าโทรศัพท์ โดนเก็บค่าบริการซื้อไอเท็มจากเกม ต้งั แตห่ ลกั พนั ไปจนถึงหลักแสน หลายคนคงจะผูกเบอร์โทรศพั ทก์ ับบตั รเครดิตเพอื่ ซือ้ แอพ สตกิ เกอร์ หรอื ไอเทม็ ในเกม บางบรกิ ารสามารถซอื้ โดยช�ำระพรอ้ มคา่ ใชจ้ า่ ยรายเดอื น ไดเ้ ลย เมอื่ บตุ รหลานนำ� โทรศพั ทไ์ ปเลน่ ดว้ ยความเปน็ เดก็ กม็ กั กดไปเรอื่ ย อ่านออกบา้ ง ไม่ออกบา้ ง ไมไ่ ด้อ่านบา้ ง พอเล่นเกมออนไลน์ดว้ ยความท่ี อยากเล่นต่อ หรือซื้อไอเท็มอัพเกรดอวดกัน ท�ำให้มีข่าวเด็กเล่นโทรศัพท์ หรือแทบ็ เล็ตจนเสียเงนิ มากมายอยู่เป็นประจ�ำ (ดเู พม่ิ เกยี่ วกบั วิธปี ้องกัน ไดใ้ นหนา้ 128)202