นิยามโรคติดเชื้อ_นพ โรม

นยิ ามโรคตดิ เชอ้ืเพอื่ การเฝา้ ระวงั นพ.โรม บัวทอง สานักระบาดวทิ ยา กรมควบคมุ โรค

กลุ่มโรคติดเช้อื ระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection ไข้สมองอกั เสบ (Encephalitis) โรคเยอ่ื หมุ้ สมองอักเสบ (Meningitis) โรคเย่ือหุม้ สมองอกั เสบ จากเชื้อเมนิงโกคอคคัส (Meningococcal Meningitis) โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ จากเชอ้ื วณั โรค (Tuberculous Meningitis)

กลมุ่ โรคติดเชอื้ ที่นาโดยแมลง Vector-borne Disease ไข้เดงกี/ไขเ้ ลือดออกเดงกี/ ไขเ้ ลอื ดออกเดงกีซ็อก (Dengue Fever/DHF/DSS) โรคชคิ นุ กนุ ยา หรอื ไข้ปวดข้อยุงลาย (Chikungunya fever) โรคเท้าช้าง (Lymphatic Filariasis) โรคมาลาเรยี (Malaria) โรคสครบั ไทฟสั หรือไข้รากสาดใหญ่ (Scrub typhus)

กลมุ่ โรคติดเชอื้ ที่ปอ้ งกนั ไดด้ ว้ ยวัคซนี Vaccine Preventable Disease คอตีบ (Diphtheria) คางทมู (Mumps) บาดทะยกั (Tetanus) บาดทะยักในทารกแรกเกดิ (Neonatal Tetanus) โปลิโอ (Poliomyelitis) หัด (Measles) หัดเยอรมัน (Rubella) สุกใส (Chicken pox) ไอกรน (Pertussis)

กลมุ่ โรคติดเชอื้ ระหว่างสัตวแ์ ละคน Zoonotic Disease โรคทริคิโนซิส (Trichinosis) พษิ สุนัขบ้า (Rabies) เมลิออยโดซสิ (Melioidosis) โรคเลปโตสไปโรซิส (Leptospirosis) แอนแทรกซ์ (Antrax)

กลมุ่ โรคติดเช้อื จากการสมั ผสัSexually Transmitted Disease and other contacts คดุ ทะราด (Yaws) เย่อื บตุ าอกั เสบจากไวรสั (Viral conjunctivitis) ซฟิ ลิ ิส (Syphilis) แผลริมอ่อน (Chancroid) ฝีมะมว่ ง (LGV; Lymphogranuloma Venereum) หนองในแท้ (Gonorrhea, GU; Gonococcal urethritis) หนองในแท้ในทวารหนกั (Gonococcal infection of anus and rectum) หนองในเทยี ม (NGU; Non-Gonococcal urethritis)

กลมุ่ โรคตดิ เชื้อทางเดนิ หายใจ Respiratory tract infection ไขห้ วัดใหญ่ รวมไข้หวดั นก (Influenza included Avian influenza) โรคปอดอักเสบ (Pneumonia)  โรคลีเจยี นแนร์ (Legionnaires disease) โรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS) วัณโรคปอด (Pulmonary Tuberculosis) โรคเร้อื น (Leprosy)

Transmission of Leprosy

กลุ่มโรคตดิ เชือ้ ทม่ี อี าหารและน้าเปน็ สือ่ Food and Water-borne Disease ไวรสั ตบั อักเสบเฉียบพลัน (Acute viral hepatitis) ไขเ้ อนเทอริค, ไข้ทัยฟอยด์ และไขพ้ าราทัยฟอยด์ (Enteric fever, Typhoid fever and Paratyphoid fever) ซลั โมเนลโลซสิ (Salmonellosis) บดิ ซิเกลโลซสิ หรือบดิ ไม่มีตวั (Shigellosis, Bacillary dysentery) บดิ อมบี า หรอื บดิ มตี ัว (Amoebiasis, Amoebic dysentery) บดิ ไม่จาเพาะ (Dysentery, non-specific dysentery) โรคมอื เท้าปากและแผลในคอหอย (HFMD and Herpangina)

กลุ่มโรคตดิ เชือ้ ทมี่ ีอาหารและน้าเป็นสอ่ื Food and Water-borne Disease อหิวาต์ (Cholera) อาหารเป็นพษิ (Food poisoning) อุจจาระร่วงเฉียบพลนั (Acute diarrhea)

กลมุ่ โรคติดเชอ้ื ระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection ไขส้ มองอักเสบ (Encephalitis)Suspected: ไข้ (สูง หรือตา่ ) และ มกี ารเปล่ียนแปลง ระดับความรู้สกึ ตวัProbable: ผ้ปู ว่ ยสงสยั และมขี อ้ มูลทางระบาดวทิ ยา เชือ่ มโยงกบั ผูป้ ว่ ยยนื ยัน (Epidemiological linkage)Confirmed: ผู้ป่วยสงสัย และมผี ลบวกตามเกณฑท์ าง ห้องปฏิบัตกิ ารจ่าเพาะ รายงานผปู้ ่วย ตั้งแต่พบ ผูป้ ว่ ยสงสยั ขน้ึ ไป

กล่มุ โรคติดเช้ือระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection ไขส้ มองอักเสบ (Encephalitis)เกณฑ์ทางห้องปฏิบัตกิ ารทจี่ าเพาะJEV  ตรวจเลือดพบ JE IgM ≥ 40 units และอตั ราส่วนของ JE IgM ต่อ Dengue IgM > 1 หรอื  ตรวจน่้าไขสนั หลังพบ JE IgM โดยวิธี ELISAHerpes simplex virus  ตรวจเลอื ด หรือ น้่าไขสนั หลงั พบ Herpes simplex virus IgM โดยวิธี ELISA  ตรวจน้่าไขสันหลัง พบเชื้อ HSV โดยวิธี PCR หรือ viral culture

กลุ่มโรคติดเชอื้ ระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection โรคเยอ่ื หุ้มสมองอกั เสบ (Meningitis)Suspected: ไข้ (สูง หรือต่า) และ ปวดศีรษะ และมกี าร ระคายเคอื งต่อเยือ่ ห้มุ สมอง เช่น คอแขง็ , ant. frontanel โปง่ ตึงProbable: ผูป้ ่วยสงสัย และมีขอ้ มลู ทางระบาดวิทยาเชอ่ื มโยง กับผู้ป่วยยนื ยนั (Epidemiological linkage)Confirmed: ผู้ปว่ ยสงสัย และมีผลบวกตามเกณฑ์ทาง หอ้ งปฏิบัติการจา่ เพาะ รายงานผปู้ ่วย ตงั้ แตพ่ บ ผปู้ ว่ ยสงสัย ขนึ้ ไป

กลมุ่ โรคติดเช้ือระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection โรคเยอื่ ห้มุ สมองอกั เสบ (Meningitis)เกณฑ์ทางหอ้ งปฏิบัติการทจ่ี าเพาะStreptococcus pneumoniae  ตรวจน้่าไขสันหลงั 1. โดยวิธี Gram stain พบ gram positive diplococci 2. โดยวิธี Latex agglutinin ให้ผลบวกต่อ S. pneumoniae 3. โดยวธิ ี Culture หรอื PCR พบเช้อื S. pneumoniae  ตรวจเลอื ด โดยวิธี Culture พบเช้ือ S. pneumoniae รายงานผปู้ ว่ ย ตั้งแต่พบ ผปู้ ว่ ยเข้าขา่ ย ขน้ึ ไป

กลมุ่ โรคติดเช้ือระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection โรคเย่อื หมุ้ สมองอักเสบ (Meningitis)เกณฑท์ างหอ้ งปฏบิ ตั ิการทจี่ าเพาะHemophilus influenza type B  ตรวจนา้่ ไขสนั หลัง 1. โดยวธิ ี Gram stain พบ gram negative pheomorphic organism 2. โดยวธิ ี Latex agglutinin ให้ผลบวกต่อ Hemophilus influenza type B 3. โดยวิธี Culture หรอื PCR พบเชอ้ื Hemophilus influenza type B  ตรวจเลอื ด โดยวธิ ี Culture พบเช้ือ Hemophilus influenza type B รายงานผู้ปว่ ย ต้งั แต่พบ ผ้ปู ว่ ยเข้าขา่ ย ขนึ้ ไป

กลุม่ โรคติดเชือ้ ระบบประสาทสว่ นกลาง CNS Infection โรคเยอ่ื ห้มุ สมองอกั เสบ (Meningitis)เกณฑท์ างห้องปฏบิ ตั กิ ารทจ่ี าเพาะCryptococcus neoformans  ตรวจนา้่ ไขสนั หลงั 1. โดยวธิ ี Indian ink ใหผ้ ลบวก 2. โดยวิธี Cryptococcal Antigen Assay ให้ผลบวก 3. โดยวิธี Culture พบเชื้อ Cryptococcus neoformans รายงานผู้ป่วย ตั้งแตพ่ บ ผปู้ ว่ ยเขา้ ขา่ ย ขนึ้ ไป

กลมุ่ โรคติดเช้อื ระบบประสาทส่วนกลาง CNS Infection  โรคไข้กาฬหลงั แอน่ (Meningococcal Meningitis) Suspected: ไข้ และ มีอาการ 1 อยา่ ง ดงั ต่อไปนี้ 1. มีการระคายเคอื งตอ่ เยือ่ หุ้มสมอง เชน่ คอแขง็ , ant. frontanel โปง่ ตงึ 2. มรี ะดบั ความรสู้ ึกตวั ลดลง +/- ชกั 3. มจี า่้ เลอื ดตามผิวหนงั ชนิดรุนแรง (purpura fulminant) Probable: 1. ผูป้ ่วยสงสยั และ มีผลตรวจน่า้ ไขสันหลัง พบ WBC > 100 ตัว/ลบ.มม. + CSF sugar < 50% of blood sugar + โปรตีน > 50 mg% หรอื 2. ผู้ป่วยสงสยั และ ย้อมสแี กรมใน CSF หรือ เลือด พบ gram negative diplococci 3. ผู้ป่วยสงสัย และ มขี ้อมูลทางระบาดวิทยาเช่ือมโยงกับผปู้ ่วยยนื ยัน (Epidemiological linkage) Confirmed: ผ้ปู ว่ ยสงสยั และมผี ลบวกตามเกณฑท์ างห้องปฏบิ ตั กิ ารจ่าเพาะ รายงานผปู้ ว่ ย ต้งั แต่พบ ผปู้ ว่ ยเขา้ ขา่ ย ขนึ้ ไปส่วนผูป้ ่วยสงสยั ให้รายงานเปน็ ผปู้ ว่ ยสงสัย Meningitis unspecified

กลุ่มโรคติดเชอ้ื ระบบประสาทส่วนกลาง CNS Infection โรคไข้กาฬหลงั แอ่น (Meningococcal Meningitis)เกณฑท์ างหอ้ งปฏิบตั ิการทจ่ี าเพาะNeisseria meningitidis  ตรวจน้่าไขสันหลงั 1. โดยวิธี Latex agglutinin ใหผ้ ลบวกต่อ Neisseria meningitidis 2. โดยวธิ ี Culture หรอื PCR พบเชอ้ื Neisseria meningitidi  ตรวจเลอื ด โดยวธิ ี Culture พบเชอ้ื Neisseria meningitidis รายงานผู้ปว่ ย ต้งั แต่พบ ผูป้ ว่ ยเข้าขา่ ย ขน้ึ ไป

กลุ่มโรคติดเช้อื ทีน่ าโดยแมลง Vector-borne Disease ไข้เดงกี/ไข้เลือดออกเดงกี/ ไข้เลือดออกเดงกซี ็อก (Dengue Fever/DHF/DSS)

การรายงานโรคตดิ เชื้อเดงกีในประเทศไทย Dengue Hemorrhagic Fever (DHF) หรือไข้เลอื ดออก เดงกี จดั ให้เป็นโรคท่ีต้องรายงานตงั้ แตป่ ี 2519 เป็นโรคใน ลาดบั ท่ี 26 Dengue Shock Syndrome (DSS) หรือไข้เลอื ดออกเดงกี ที่มีภาวะซอ็ ก ให้รายงานเพิ่มเติมในปี 2524 เป็นโรคใน ลาดบั ท่ี 27 Dengue Fever (DF) หรือไข้เดงกี เป็นโรคท่ีต้องรายงาน ในปี 2539 เป็นโรคในลาดบั ที่ 66

MANIFESTATIONS OF THE DENGUE SYNDROME dengue virus infection(10,000)Asymptomatic(9,000) Symptomatic(1,000)undifferentiated dengue fever dengue haemorrheagic fever Fever Syndrome 100 400(viral syndrome) plasma leakage* 500 without with no shock dengue shock haemorrhage Unusual syndrome (DSS) haemorrhageWHO 95629 dengue fever dengue haemorrhagic (DF) fever (DHF) * Prof. Prasong Tuchinda & Prof.Natth Bhamarapravati, Thailand

Symptomatology of Dengue Infection DSS DHF Dengue Fever (DF) Undifferentiated Fever No Symptom

Dengue Definition

Case Definition for Dengue Fever Suspected DF  Acute Febrile Illness 2-7 days AND  Additional 2 of the following sign/symptoms  Severe headache  Retro-orbital pain  Muscle pain  Bone pain  Joint Pain  Rash or Flush face  Bleeding manifestation such as petechiae  Positive Tourniquets’s Test

Case Definition for Dengue Fever Probable DF  Met suspected case DF criteria AND one of the following  Leukopenia (WBC < 5,000 cell/ml) with high Lymphocyte  Epidemiological linkage with confirmed case Confirmed DF  Met suspected case DF criteria AND one of the following  Identify dengue virus by PCR and/or Viral isolation  Positive Dengue IgM and/or IgG รายงานผู้ปว่ ย ตัง้ แต่พบ ผูป้ ว่ ยเข้าขา่ ย ขนึ้ ไป

Case Definition for Dengue Hemorrhagic Fever (DHF) Suspected DHF  Acute Febrile Illness 2-7 days AND  Evidence of Bleeding/Hemorrhagic Manifestation(s)  Positive Tourniquets’s Test (> 10 lesions/inch)  Visible bleeding; subconjunctival, epistaxis, gum, lip, hematemesis, petechiae, echymosis, bruise, injection site bleeding, hematoma, malena, fresh bloody stool etc… AND  Additional 1 of the following sign/symptoms 1) Severe headache 2) Retro-orbital pain 3) Muscle pain 4) Bone pain 5) Joint Pain 6) Rash or Flush face 7) Hepatomegaly/Liver tenderness 8) Bleeding manifestations

Case Definition for Dengue Hemorrhagic Fever Probable DHF  Met suspected case DHF criteria AND one of the following  Leukopenia (WBC < 5,000 cell/mL) AND Thrombocytopenia (< 100,000 cell/mL) AND Evidence of plasma leakage 1) Hemoconcentration (> 20% of baseline) 2) Pleural effusion in CXR 3) Ascites in ultrasonography 4) Hypoalbuminemia  Epidemiological linkage with confirmed case Confirmed DHF  Met suspected case DHF criteria AND one of the following  Identify dengue virus by PCR and/or Viral isolation  PรoาsiยtivงeาDนeผnูป้guว่ eยIgMตั้งaแndต/่พorบIgGผbูป้ yว่ EยLIเSขA้าขา่ ย ขนึ้ ไป

Report of Dengue Test Acute infection  Primary infection PCR/culture positive OR  IgM higher than IgG at IgM positive given time period Recent infection  Secondary infection PCR/culture negative  IgG higher than IgM at AND given time period IgM negative AND IgG positive

Diagnosis for Dengue Virus

 Dengue type 1 – IgM, IgG Dengue IgM

Example PCR = Dengue type 2 Dengue IgM = 21 units Dengue IgG = 114 units Onset 21 May 2012 Blood collected 23 May 2012Acute dengue infection, probably secondary

Example PCR = Dengue type 1 Dengue IgM = 0/80/120 units Dengue IgG = 0/2/10 units Onset 19 May 2012 Blood collected 20/23/28 May 2012 Acute dengue infection, Primary

Dengue Screening Test

Serum (นา้ เหลอื ง ท่ไี มม่ ี clotting factor)  Clot blood tube  No EDTA or Heparin  For testing 1) Biochemitry; Blood sugar, Electrolyte, BUN/Creatinine, LFT 2) Antibody (เหมาะสมทีส่ ุด)  Clotting factors were not available due to used to be clot.

Plasma (น้าเหลือง)  Heparinized blood tube Action: Stops the formation of thrombin from prothrombin therefore stopping formation of fibrin from fibrinogen  EDTA blood tube Action: chelates calcium ions to form a soluble complex  For testing CBC, RBC morphology  เหมาะสาหรบั ตรวจ หาเชื้อ โดยวธิ ี PCR หรือ viral culture

กล่มุ โรคติดเช้ือทีน่ าโดยแมลง Vector-borne Disease โรคชคิ ุนกุนยา หรอื ไข้ปวดข้อยงุ ลาย (Chikungunya fever)

Case Definitions Suspected Case: Fever with at least two of the following symptoms1. Arthralgia or Arthritis or Joint swelling2. Rash3. Myalgia รายงานผปู้ ่วย ตงั้ แต่พบ ผปู้ ว่ ยสงสยั ข้ึนไป4. Headache5. Retro-orbital pain Probable Case: suspected case with1) PLT normal and WBC < 5000 หรอื2) Epi-linkage with confirmed case or traveling from epidemic area Confirmed Case: suspected case with1. Viral isolation or PCR2. Sero-conversion of HI (4-fold rising) or IgM (2-fold rising, single IgM was excluded

กลุ่มโรคติดเชือ้ ท่นี าโดยแมลง Vector-borne Disease โรคเทา้ ช้าง (Lymphatic filariasis)Suspected: ไข้ และมีการอกั เสบ (ปวด บวม แดง รอ้ น) ท่ตี อ่ มและ ทอ่ น่้าเหลอื ง +/- อวัยวะโต เชน่ แขน ขา อวัยวะเพศProbable: ผู้ป่วยสงสยั และอยใู่ นพนื้ ที่ทีม่ โี รคเทา้ ช้างเปน็ โรค ประจ่าถ่นิ (endemic area)Confirmed: ผปู้ ่วยสงสัย และมีผลบวกตามเกณฑท์ าง หอ้ งปฏบิ ตั ิการจา่ เพาะAsymptomatic carrier: ผู้ท่ีไมม่ ีอาการและมผี ลบวกตามเกณฑ์ ทางหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารจา่ เพาะ

กลุ่มโรคติดเชื้อทน่ี าโดยแมลง Vector-borne Disease โรคเทา้ ชา้ ง (Lymphatic filariasis)เกณฑท์ างหอ้ งปฏบิ ัติการที่จาเพาะ  ตรวจหาเช้ือ microfilaria ในเลือด โดย thick film smear  ตรวจหา Protein antigen ของพยาธิ ในกระแสเลอื ด โดยวิธี Immunochromatography (Rapid test)  ตรวจหาสารพนั ธุกรรม ของพยาธเิ ทา้ ช้าง โดยวธิ ี PCRรายงานผ้ปู ว่ ย ตง้ั แต่พบ ผปู้ ว่ ยเข้าขา่ ย ยืนยัน และผตู้ ิดเชอ้ื ไม่แสดงอาการ

กลุม่ โรคติดเชือ้ ท่นี าโดยแมลง Vector-borne Disease โรคมาลาเรยี (Malaria)Suspected: ไข้ และมอี าการดังต่อไปน้ี อกี 1 อาการ ไดแ้ ก่ ตบั โต ม้ามโต หนาวส่ัน ปวดศรี ษะ คล่ืนไส้ อาเจยี น ตวั เหลอื ง ตาเหลือง ซดี หมดสติ ชกั หอบ เลอื ดออกตามรา่ งกาย ปสั สาวะไม่ออก และปสั สาวะสดี ่าProbable: ผ้ปู ว่ ยสงสยั และและมีปัจจยั เสี่ยง (เขา้ ป่า 2 สปั ดาห์ – 2 เดอื น/รับเลอื ด)Confirmed: ผูป้ ว่ ยสงสัย และมผี ลบวกตามเกณฑ์ทางหอ้ งปฏิบัติการ จ่าเพาะAsymptomatic carrier: ผู้ท่ไี มม่ ีอาการและมีผลบวกตามเกณฑท์ าง ห้องปฏิบัตกิ ารจ่าเพาะ

กลุม่ โรคติดเชื้อที่นาโดยแมลง Vector-borne Disease โรคมาลาเรีย (Malaria)เกณฑ์ทางหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารที่จาเพาะ  ตรวจพบ Asexual form ของเชื้อมาลาเรยี ในเลือด โดยกล้อง จลุ ทรรศน์ thick or thin film smear (Sexual stage : Gametocytes) รายงานผู้ปว่ ย ตัง้ แต่พบ ผปู้ ว่ ยยืนยนั (ทัง้ passive & active case) และผูต้ ดิ เชือ้ ไมแ่ สดงอาการ



กลุ่มโรคติดเช้ือทน่ี าโดยแมลง Vector-borne Disease ไขร้ ากสาดใหญ่ (Scrub typhus)Suspected:1) ไข้ และมีแผลเหมือนบหุ รจ่ี ้ี (Escar) หรอื2) ไข้ รว่ มกบั อาการอน่ื อกี 2 อาการ ได้แก่ ปวดศีรษะ ปวดเมอ่ื ยตามตวั ปวดกระบอกตา ตาแดง ตอ่ มน่า้ เหลอื งโตและเจ็บที่อยใู่ กลก้ บั escar ไอ แหง้ ๆ ผน่ื (MP rash) ซมึ สมองอักเสบ ตัวเหลือง ตาเหลอื งProbable: ผู้ปว่ ยสงสัย และมปี ระวตั ิเข้าไปในปา่ /ทุงหญา้ 6 – 21 วนั ก่อนมี อาการConfirmed: ผู้ป่วยสงสยั และมผี ลบวกตามเกณฑ์ทางหอ้ งปฏบิ ตั ิการ จา่ เพาะ

กลุ่มโรคติดเช้ือที่นาโดยแมลง Vector-borne Diseaseไข้รากสาดใหญ่ (Scrub typhus)เกณฑ์ทางห้องปฏิบตั กิ ารทจ่ี าเพาะ  IFA (Immunofluorescent Assay) Serum เด่ียว : IgM หรอื IgG titer ≥ 1:400 = Active infection IgM หรือ IgG titer ≥ 1:50 แต่ < 1:400 = Recent infection Serum คู่ : 4-fold rising และ ≥ 1:200 = Active infection IgM หรอื IgG titer ของทั้ง 2 serum ≥ 1:400 = Active infection  IIP (Indirect Immunoperoxidase test) เกณฑ์เหมอื น IFA รายงานผปู้ ว่ ย ตัง้ แตพ่ บ ผู้ปว่ ยสงสยั

กลมุ่ โรคติดเชื้อท่ีป้องกนั ไดด้ ว้ ยวคั ซนี Vaccine Preventable Disease  คอตบี (Diphtheria)

โรคคอตบี เปน็ โรคตดิ เช้ือเฉียบพลนั ของระบบทางเดนิ หายใจ ซึง่ ท่าให้ เกดิ การอกั เสบ มแี ผ่นเย่ือ pseudomembrane เกิดข้ึนใน ล่าคอ ในรายทร่ี นุ แรงจะมกี ารตีบตันของทางเดนิ หายใจ จงึ ไดช้ อ่ื ว่าโรคคอตีบ ซง่ึ อาจท่าให้ถงึ ตายได้ พิษ (exotoxin) ของเชอ้ื จะท่าใหม้ อี ันตรายต่อกลา้ มเน้ือ หวั ใจ (myocarditis) และเส้นประสาทส่วนปลาย (motor paralysis)

สาเหตุ เกิดจากเช้อื แบคทีเรีย Corynebacterium diphtheriae (C. diphtheriae) ซง่ึ มรี ูปทรงแทง่ และยอ้ มติดสีแกรมบวก มีสายพนั ธุ์ทีท่ า่ ให้เกิดพิษ (toxigenic) และไม่ท่าใหเ้ กิดพิษ (nontoxigenic) พิษทถี่ ูกขับออกมาจะไปที่กลา้ มเนื้อหวั ใจและปลายประสาท ทา่ ให้เกิดการอกั เสบ

ระบาดวิทยา โรคตดิ ตอ่ ชนิดน้ี เช้อื จะพบอยู่ในคนเท่าน้ันโดยจะพบอยูใ่ นจมกู หรือล่าคอ ของผปู้ ่วยหรือผ้ตู ิดเชื้อ โดยไมม่ อี าการ (carrier) ตดิ ต่อกนั ไดง้ ่ายโดยการไดร้ ับเช้อื โดยตรงจากการไอ จามรดกัน หรือพูดคยุ กันในระยะใกล้ชดิ เชื้อจะเขา้ สผู่ ู้สมั ผัสทางปากหรือทางการหายใจ บางครัง้ อาจติดต่อกันได้โดยการใชภ้ าชนะรว่ มกนั เชน่ แกว้ น้า่ ชอ้ น หรอื สบู บุหรรี่ อื ใช้อุปกรณเ์ สพยารว่ มกนั หรอื การดดู อมของเล่นรว่ มกนั ในเดก็ เลก็ ทง้ั ผปู้ ว่ ยและผู้ติดเชือ้ ท่ไี มม่ ีอาการสามารถแพร่เช้อื ได้ สว่ นใหญข่ องผู้ป่วยท่ีพบจะอยู่ในชนบทหรอื ในชมุ ชนแออัด ซึ่งมีเดก็ ทย่ี งั ไมไ่ ดร้ ับวัคซนี หรือไดร้ บั ไมค่ รบเป็นจ่านวนมาก อัตราป่วยตาย (case-fatality rate) ประมาณร้อยละ 10-30

ระยะฟักตวั และการแพรเ่ ชือ้ ระยะฟักตวั ของโรคส่วนใหญ่อยรู่ ะหวา่ ง 2-5 วัน อาจพบนานกวา่ นีไ้ ด้ เร่ิมแพรเ่ ช้อื ได้ตง้ั แตก่ ่อนเริม่ ป่วย และเช้ือจะอยใู่ นลา่ คอของ ผู้ป่วยทีไ่ มไ่ ด้รบั การรักษาไดป้ ระมาณ 2 สปั ดาห์ แต่บางครงั้ อาจ นานถึงหลายเดอื นได้ ผ้ทู ่ไี ดร้ บั การรักษาเตม็ ท่เี ชอื้ จะหมดไป ภายใน 4 วัน

อาการและอาการแสดงสาหรบั Pharyngeal & Tonsil Diphtheria  เร่มิ ด้วยมีอาการไข้ต่าๆ มอี าการคล้ายหวดั ในระยะแรก ไอ เจบ็ คอ เบ่อื อาหาร ในเด็กโตอาจจะบ่นเจ็บคอคลา้ ยกับคออกั เสบ บางราย อาจจะพบตอ่ มน่้าเหลืองที่คอโตดว้ ย  ในคอพบแผน่ เย่ือสขี าวปนเทาตดิ แนน่ อยู่บริเวณทอนซิล และบรเิ วณ ลนิ้ ไก่ แผ่นเยื่อนี้เกิดจากพษิ ท่อี อกมาท่าใหม้ กี ารทา่ ลายเน้ือเยื่อ และ ทา่ ให้มีการตายของเน้ือเย่อื ทบั ซ้อนกันเกดิ เป็นแผ่นเยื่อ (membrane) ตดิ แนน่ กับเยอ่ื บุในล่าคอ  หากแผ่นเยื่ออาจจะเลยลงไปในหลอดคอ จะทา่ ใหท้ างเดินหายใจตีบ ตันหายใจล่าบาก ถงึ ตายได้  ตา่ แหน่งอ่นื ท่จี ะพบมกี ารอักเสบและมีแผ่นเยอ่ื ได้ ไดแ้ ก่ ในจมูก ผวิ หนงั เยอ่ื บตุ า ในช่องหู