ມ6 ລວມ

Na2SO4(s) ������2������ 2Na+(aq) + SO42-(aq) → ສມົ ຜນົ ອອີ ງົ ໃນຮບູ ອຶ່ ນື ໆ: 4.) 2H+(aq)+CO32-(aq) →H2O(l)+CO2(g) 5.) Mg(s)+2H+(aq) →Mg2+(aq)+H2(g) 6.) H+(aq) + OH-(aq) → H2O(l) ທາດປະສມົ ອີອງົ ທຶ່ ີລະລາຍໃນນາ້ັ ໄດັ້ ແລະ ລະລາຍໃນນາ້ັ ບຶ່ ໄດັ້ ບນດາທາດປະສມົ ແບບອອີ ງົ ທ່ຶ ີສາມາດລະລາຍໃນນາັ້ ໄດແ້ັ ກ:ຶ່ 1; ເກອື ຂອງ F-, Cl-, Br-, I-ຂອງໂລຫະສວ່ຶ ນຫຼາຍລະລາຍໃນນາ້ັ ໄດຍັ້ ກົ ເວນັ້ ທາດປະສມົ ຂອງ Ag, Hg, Cu, Pb. 2; ເກອື SO42-, PO43-, CO32-ຂອງໂລຫະຈຸ I A 3; ເກອື NO3-ຂອງໂລຫະສວ່ຶ ຍຫຼາຍລະລາຍໃນນາ້ັ ໄດ.ັ້ ບນດາທາດປະສມົ ແບບອອີ ງົ ທ່ຶ ີບ່ຶ ສາມາດລະລາຍໃນນາັ້ ໄດແັ້ ກ:ຶ່ 1; ເກອື PO43-, CO32- ຂອງໂລຫະຈຸ II A. 2; ເກອື SO42-ຂອງໂລຫະຈຸ II A ຍກົ ເວນ້ັ Mg. 3; ເກອື ຂອງ F-, Cl-, Br-, I- ຂອງໂລຫະບາງຊະນດິ ເຊຶ່ ນ: Ag, Hg, Cu, Pb. 36. ລກັ ສະນະຂອງທາດປະສມົ ອອີ ງົ : - ຢອຶູ່ ນຸ ຫະພມູ ຫອ້ັ ງເປນທາດແຂງ, ບຶ່ ຊກນາໄຟຟ້ັາເພາະອອີ ງົ ເຄ່ຶ ອື ນທຶ່ ີບຶ່ ໄດ.້ັ - ຊກນາໄຟຟາ້ັ ໄດເ້ັ ມ່ຶອື ຫຼອມແຫຼວ ຫຼື ລະລາຍ. - ອນຸ ຫະພມູ ຫຼອມແຫຼວ ແລະ ຟດົ ສງູ ເພາະເປນການທາລາຍພນທະອອີ ງົ . - ລະລາຍໄດໃ້ັ ນທາດພາລະລາຍທຶ່ ີມຂີ ວົັ້ ແຕບຶ່ ຶ່ ລະລາຍໃນທາດພາລະລາຍທ່ຶ ີບ່ຶ ມຂີ ວົັ້ . - ການເກດີ ປະຕິກລິ ິຍາໄວກວ່ຶ າທາດປະສມົ ໂກວາລງເພາະເປນປະຕິກລິ ິຍາລະຫວາຶ່ ງອອີ ງົ . - ບ່ຶ ມສີ ດູ ໂມໂລກນຸ . 37. ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງທາດປະສມົ ອອີ ງົ ຕ່ ສໍ ່ ງິ ທ່ ມີ ຊີ ວີ ດິ : ອອີ ງົ ຊຶ່ ື ຄວາມສາຄນ

Na+ ອອີ ງົ ນາຕຣອີ ອມ -ຄວບຄມຸ ການທາງານຂອງກາ້ັ ມເນອື້ັ , ການທາງານຂອງລະບບົ ປະສາດ. -ຄວບຄມຸ ການດນຸ ດຽຶ່ ງໂອສະໂມຊດິ , ການດນຸ ດຽຶ່ ງອາຊດິ -ບາເຊ.ີ K+ ອອີ ງົ ກາລີອອມ -ຄວບຄມຸ ການເຮດວຽກຂອງກາ້ັ ມຊນັ້ີ ໂດຍສະເພາະແມນຶ່ ກາັ້ ມຊນ້ັີ ຫວົ ໃຈ, ການເຮດວຽກຂອງລະບບົ ປະສາດ. Ca2+ ອອີ ງົ ການຊອີ ອມ -ຄວບຄມຸ ການດນຸ ດຽຶ່ ງໂອສະໂມຊສິ , ການດນຸ ດຽຶ່ ງອາຊດິ -ບາເຊ.ີ Fe2+ ອອີ ງົ ເຫຼກ II Mg2+ ອອີ ງົ ມາເຍຊອີ ອມ -ຊວຶ່ ຍການສາັ້ ງກະດກູ ແລະ ແຂວັ້ , ເຮດໃຫເັ້ ລືອດແຂງຕວົ , ຊວຶ່ ຍໃຫນັ້ ມົ ຕກົ ພກໃນເວລາຍອ່ຶ ຍ Cl- ອອີ ງົ ກຣຼ ວົ -ເປນສວຶ່ ນຂອງເຮໂມໂກຣບນິ ໃນເລອື ດ F- ອອີ ງົ ຟອູ ຣວົ -ຊວຶ່ ຍກະຕນ້ັຸ ການທາງານຂອງອງຊມິ ຫຼາຍຊະນດິ I- ອອີ ງົ ອໂີ ອດວົ -ຄວບຄມຸ ຄວາມເປນອາຊດິ ໃນກະເພາະອາຫານໃຫຄັ້ ງົ ທຶ່ ີ HCO3- ອອີ ງົ ຮໂີ ດຣກາກໂບນດ -ປອ້ັ ງກນແຂວັ້ ຜຸ PO3-4 ອອີ ງົ ຟສົ ຟດ -ຊວ່ຶ ຍໃຫຮັ້ າຶ່ ງກາຍຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕ,ປ້ອັ ງກນໂລກຄໜຽງ -ຄວບຄມຸ ລະດບ pH ຂອງເລືອດ -ຮວ່ຶ ມກບອອີ ງົ ການຊອີ ອມສາັ້ ງກະດກູ ແລະແຂວ້ັ .

XXVII.ຂນັ້ ສະຫຸບ: ສມົ ຜນົ ອອີ ງົ ຫກັ ການຂຽນສມົ ຜນົ ອອີ ງົ ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ນຍິ າມສມົ ຜນົ ອອີ ງົ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງ ທາດປະສມົ ອອີ ງົ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂໍທ້ ີ 1 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ຜອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ພາກທີ: III ທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ. ບດົ ທີ: 13 ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງ ທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນໃນເບອ້ ງຕນົ້ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນາໍ ໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ຄຸນລກັ ສະນະທ່ ວົ ໄປຂອງແຕ່ ລະທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ 1. ອາລໂກລ ທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ປະເພດທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນໃນແຕ່ ລະສາຂາຍ່ ອຍ 2. ອາລໂກລ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາລໂກລ 3. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາລໂກລ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : OH - ຈກຸ າໍ ນດົ ຂອງປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນແຕ່ ລະປະເພດ CH3 - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນແຕ່ ລະປະເພດໃນຊວີ ດິ ປະ ..................................... ຈາໍ ວນັ OH - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນແຕ່ ລະປະເພດ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນ ..................................... ປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງອາລໂກລ Br OH ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ ..................................... - ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ NO2 ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຂນັ້ ສອນ XXVIII. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: - ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ອາຊດິ ກາໂບຊລີ ກິ ” ຜ່ ານມາແລວ້ ລອງອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມຂີ ອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຢ່ ກະດານໃຫໝ້ ່ ເບ່ ງິ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ອື າຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ A. CH3CH2C(CH3)2COOH B. CH3C(CH3)2COOH C. CH3CH2COOH XXIX. ຂນັ້ ສອນ: 1. Alkane: 1). ຄວາມໝາຍ “ ທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ ທ່ ອີ າຕອມກາກບອນແຕ່ ລະຕວົ ເກດີ ພນັ ທະດ່ ຽວກບັ ອາຕອມກາກບອນຕວົ ອ່ ນື ແລະ ເກດີ ພນັ ທະດ່ ຽວກບັ ອາຕອມຮໂີ ດຣແຊນຈນົ ຄບົ 4 ພນັ ທະ ”. 2). ສດໂຄງສາ້ ງ ສດໂຄງສາ້ ງແບ່ ງອອກເປັນ 5 ປະເພດຄ:ື ❖ ແບບຈາໍ້ ເມດັ ❖ ແບບຂະຫຍາຍເສນັ້້ ພນັ ທະ ❖ ແບບເຄ່ ງິ ຂະຫຍາຍ ❖ ແບບຫຍໍ້ ❖ ແບບເສນັ້ ແລະ ມມ 3). ການອ່ ານຊ່ ື ກລໍ ະນບີ ່ ມໍ ກີ ່ ງິ ມາຈບັ : ໃຫອ້ ່ ານຊ່ ຕື າມຈາໍ ນວນອາຕອມກາກບອນ (ມອື້ ່ ນື ໄປບາ້ ນປາ້ ຮຽນເຮດັ ອບົ ນກົ ເດ)ີ ມື້ ອ່ ນື ໄປ ບາ້ ນ ປາ້ ຮຽນ ເຮດັ ອບົ ນກົ ເດີ 9 10 n1 2345678 Non... Dec... ໂນນ... ເດກ... Meth... Eth... prop... but... Pent... Hex... Hept... Oct... ເມຕ... ເອຕ... ໂປປ... ບຕ... ແປັງຕ... ເຮກັ ຊ... ເຮບັ ຕ... ອກົ ຕ...

ກໍລະນກີ ່ ງິ ມາຈບັ : + ຖາັ້ ມຈີ ປຸ ່ຶຽນມາຈບໃຫວ້ັ າງຕວົ ເລກຕາແໜງ່ຶ ກາກບອນດາັ້ ນທຶ່ ີມຈີ ປຸ ຶຽ່ ນເປນຕາແໜງ່ຶ ຕວົ ເລກທຶ່ ີນອ້ັ ຍທ່ຶ ີສດຸ , ເວລາອາ່ຶ ນຊ່ຶ ຕື ອັ້ ງອາ່ຶ ນຈປຸ ຶຽ່ ນກອຶ່ ນພອ້ັ ມ ບອກຕາແໜງ່ຶ ຂອງຈປຸ ຽ່ຶ ນແລວັ້ ລງົ ທາັ້ ຍດວ້ັ ຍສາຍຍາວຂອງກາກບອນ. H 3C -C H 2-C H 2-C H 2-C H 2-C H 2-C H 3 CH2 CH3 CH3 5-ເອຕິລ-2-ເມຕິລເຮບຕານ + ຖາັ້ ມຈີ ປຸ ຶ່ຽນຊະນດິ ດຽ່ຶ ວກນມາຈບໃນສາຍຍາວຫຼາຍຕາແໜງ່ຶ ໃຫບ້ັ ອກຕາແໜງຶ່ ຂອງແຕລ່ຶ ະຈປຸ ່ຶຽນແຕຕ່ຶ ອ້ັ ງຕ່ຶ ືມຄານາໜາັ້ ເຊຶ່ ນ: 2,3,4.....ຈຕຸ ອ້ັ ງໃສຄ່ຶ າ ວາ່ຶ : ດ,ີ ຕຣ,ີ ເຕຕຣາ ຕາມລາດບ 4). ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ (ISOMER) ໝາຍເຖງິ ທາດທ່ ມີ ສີ ດໂຄງສາ້ ງແຕກຕ່ າງກນັ ແຕ່ ມສີ ດໂມເລກຸນອນັ ດຽວກນັ 5). ຄຸນລກັ ສະນະ ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ອາລການມີ 3 ພາວະຄ:ື CH4-C4H10 ເປນກາສ, C5H12-C17H36 ເປນທາດແຫຼວ ແລະ C18H38 ຂນືັ້ ໄປເປນທາດແຂງ. ອາລການທງໜດົ ບ່ຶ ສາມາດຊກນາໄຟຟ້ັາໄດັ້ ແລະ ບ່ຶ ສາມາດລະລາຍໃນນາັ້ ໄດຍັ້ ອັ້ ນເປນທາດປະສມົ ໂກວາລງບຶ່ ມຂີ ວົ້ັ . ຄຸນລກັ ສະນະເຄມີ # ອາລການເກດິ ປະຕິກລິ ິຍາເຜົາໄໜກ້ັ ບອກົ ຊແີ ຊນ. ສມົ ຜນົ ລວມ: CnH2n+2+(3������2+1)O2 nCO2+(n+1)H2O+Q Ex: CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O+ 694 KJ # ອາລການສາມາດເກດິ ປະຕິກລິ ຍິ າແທນບອ່ຶ ນກບຈຸ (VIIA) ໄດເ້ັ ຊຶ່ ນ: Cl2 , Br2 ເມ່ຶອື ມແີ ສງສະຫວາ່ຶ ງ ຫຼື ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ສມົ ຜນົ ລວມ: CnH2n+2 + X2 CnH2n+1X + HX Ex: C2H6 + Cl2 C2H5Cl + HCl

2. Alkene: 1). ຄວາມໝາຍ: ອາລແກນຄທື າດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນປະເພດບຶ່ ອ່ຶ ມີ ຕວົ ພາຍໃນໂມເລກນຸ ມພີ ນທະຄລູຶ່ ະຫວາຶ່ ງອາໂຕມຢາ່ຶ ງໜອັ້ ຍໜຶ່ ືງພນທະ ຫຼື ມຮີ ໂີ ດຣແຊນນອ້ັ ຍກວາຶ່ ອາລການຢາ່ຶ ງໜອັ້ ຍ 2 ອາໂຕມ ແລະ ມສີ ດູ ທຶ່ວົ ໄປແມນຶ່ : CnH2n ເມ່ຶອື n = 2,3,4,5....ເຊຶ່ ນ: C2H4(n=2), C3H6 (n=3), C4H8(n=4), C5H10 (n=5)ການອາຶ່ ນຊຶ່ ື 1) 2).ການອ່ ານຊ່ ທື າດປະສມົ ອານແກນ: ການອາຶ່ ນຊ່ຶ ທື າດປະສມົ ອາລແກນໃຫອັ້ າ່ຶ ນຄກື ນກບທາດປະສມົ ອາລການພຽງແຕປ່ຶ ຶຽ່ ນສຽງ xານ ເປນ ແxນ ແລະ ລະບຕຸ າແໜງ່ຶ ຂອງພນທະຄໂູຶ່ ດຍໃຫ້ັ ເລກຕາແໜງ່ຶ ກາກບອນທ່ຶ ີມພີ ນທະຄເູ່ຶ ປນຕວົ ເລກທ່ຶ ີນອ້ັ ຍສດຸ , ໃນກລະນມີ ພີ ນທະຄມູຶ່ ຫີ ຼາຍຕາແໜງຶ່ ໃຫບັ້ ອກຕາແໜງຶ່ ແລະ ຈານວນພນທະຄດູ່ຶ ວ້ັ ຍພາສາເກຣກ ເຊ່ຶ ນ: 2 ຄຕູຶ່ ຶ່ ມື ຄາວາ່ຶ : ດີ , 3 ຄຕູຶ່ ່ຶ ມື ຄາວາ່ຶ : ຕຣີ , 4 ຄຕູຶ່ ່ຶ ມື ຄາວາຶ່ : ເຕຕຣາ ..... ຕວົ ຢາ່ຶ ງ: CH2=CH2ອາຶ່ ນວາຶ່ : ເອແຕນ CH2=CH-CH2-CH3ອາ່ຶ ນວາຶ່ : 1-ບແູ ຕນ - ສວ່ຶ ນອາລແກນທຶ່ ີມຈີ ປຸ ຽຶ່ ນມາຈບໃຫຖ້ັ ກື ເອົາຕາແໜງຶ່ ພນທະຄເູ່ຶ ປນ ເລກນອ້ັ ຍທຶ່ ີສດຸ ແຕຖຶ່ າ້ັ ກລະນມີ ພີ ນທະຄສູຶ່ ອງບອຶ່ ນທຶ່ ີມຕີ ວົ ເລກຕາ ແໜງຶ່ ດຽວກນໃຫເ້ັ ບຶ່ ງິ ຈປຸ ່ຽຶ ນເປນເລກນອ້ັ ຍສດຸ . 12 34 H2C=CH-CH-CH3ອາ່ຶ ນວາ່ຶ : 3-ເມຕິລ 1-ບແູ ຕນ CH3 3). ຄຸນລກັ ສະນະທາດປະສມົ ອານແກນ: ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ອາລແກນມີ 3 ພາວະຄ:ື (C2H4-C4H8)ເປນກາສ, (C5H10-C18H36)ເປນທາດແຫຼວ ແລະ C19H38 ຂນືັ້ ໄປເປນທາດແຂງ. ກາລແກນບຶ່ ສາມາດຊກນາໄຟຟັາ້ ໄດເັ້ ພາະ ເປນທາດປະສມົ ໂກວາລງ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມີ nCO2 + nH2O - ອາລແກນມຄີ ວາມວອຶ່ ງໄວໃນການເກດີ ປະຕກິ ລິ ິຍາກວາຶ່ ອາລການເພາະອາລແກນມຈີ ກຸ ານດົ ເຄມເີ ປນພນທະຄູຶ່ (=) - ອາລແກນເກດີ ປະຕິກລິ ຍິ າເຜົາໄໜໄັ້ ດກັ້ າສກາກບອນດອີ ກົ ຊດິ (CO2),ອາຍນາັ້ H2O ແລະ ພະລງງານ ເຊຶ່ ນ:CnH2n+(32������)O2

Ex: C2H4 + 3O2 2CO2 + 2H2O 3. Alkyne: 1). ຄວາມໝາຍ: ອາລກນີ ຄືທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນບຶ່ ອ່ຶ ມີ ຕວົ ພາຍໃນໂມເລກນຸ ມພີ ນທະສາມ( ) ລະຫວາ່ຶ ງອາໂຕມກາກບອນ 1 ພນທະ , ເມ່ຶອື ຖກື ທາລາຍສາມາດ ເກດີ ພນທະໄດອັ້ ກີ 4 ພນທະ ເພາະວາຶ່ ຈະເກດີ ປະຕິກລິ ິຍາສມົ ຮວຶ່ ມຄືກນກບອາລແກນ (=) . ຖາັ້ ອາລກນີ ມກີ າກບອນ 4 ອາໂຕມຂນ້ັ ໄປຈະມຫີ ຼາຍກວາຶ່ 1 ທາດຮວ່ຶ ມ ໂມເລກນຸ . ອາລກນີ ມສີ ດູ ທຶ່ວົ ໄປ (CnH2n-2) ເມຶ່ອື n= 2,3,4,5 ເຊຶ່ ນ: C2H2 , C3H4 ,C4H6, C5H8……. 2).ການອ່ ານຊ່ ທື າດປະສມົ ອານກນິ : 1. ການອາ່ຶ ນຊ່ຶ ທື າດປະສມົ ອາລກນີ ຄກື ນກບການອາຶ່ ນທາດ ປະສມົ ອາລແກນພຽງແຕປຶ່ ຽຶ່ ນສຽງແອນເປນອນີ ແລະ ລະບຕຸ າແໜງ່ຶ ຂອງພນທະສາມໂດຍໃຫເ້ັ ລກຕາແໜງ່ຶ ກາກບອນທ່ຶ ີມີ ພນທະສາມເປນຕວົ ເລກທ່ຶ ີນອ້ັ ຍທຶ່ ີສດຸ , ໃນ ກລະນມີ ພີ ນທະສາມມຫີ ຼາຍບອຶ່ ນໃຫບ້ັ ອກຕາແໜງ່ຶ ແລະ ຈານວນ ພນທະສາມດວັ້ ຍພາສາເກຣກເຊ່ຶ ນ: 2 ຄຕູ່ຶ ່ຶ ືມຄາວາ່ຶ : ດ,ີ 3ຄຕູ່ຶ ຶ່ ມືີ ຄາວາຶ່ : ຕຣ,ີ 4ຄຕູ່ຶ ່ຶ ືມຄາວາ່ຶ : ເຕຕຣາ.... ເຊ່ຶ ນ: CH CH ເອຕີນ CH C CH3 ໂປຣປິນ CH C CH CH3 3-ເມຕິລ 1-ບຕູ ີນ CH3 ) ຢໃ່ຶູ ນ 2. ກລະນມີ ພີ ນທະຄູ່ຶ (=) ແລະ ພນທະສາມ ( ໂຄງສາ້ັ ງສາຍດຽວກນມຫີ ຼກການດງ່ຶ ນ:ັ້ີ - ໃນກລະນພີ ນທະຄູຶ່ ແລະ ພນທະສາມຢຶໃູ່ ນຕາແໜງ່ຶ ດຽວກນໃຫກ້ັ ານດົ ເອົາເບືອັ້ ງອາລແກນເປນຫຼກ ດງ່ຶ ນ:້ິີັ CH C CH CH21-ບແູ ຕນ 3-ອນີ - ໃນກລະນພີ ນທະຄູ່ຶ ແລະ ພນທະສາມມຕີ າແໜງຶ່ ຕາຶ່ ງກນໃຫກັ້ ານດົ ເອົາເບືອັ້ ງຕວົ ເລກທຶ່ ີນອັ້ ຍສດຸ ເປນຫຼກ ດງ່ຶ ນ:້ັີ CH3 CH3 CH C CH2 CH C CH CH3 3,5-ດເີ ມຕິລ 5-ເຮບແຕນ 1-ອນີ

3). ຄຸນລກັ ສະນະທາດປະສມົ ອານແກນ: ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ອາລກນີ ມຄີ ນຸ ລກສະນະທາງຟີຊກິ ຄກື ນກບອາລການ ແລະ ອາລແກນ, ອາລກນີ ບ່ຶ ສາມາດລະລາຍໃນນາັ້ , ແຕສຶ່ າມາດລະລາຍໃນທາດພາລະລາຍອງົ ຄະທາດເຊ່ຶ ນ: ແບງແຊນ, ເອແຕ ເປນຕນົັ້ , ອາລກນີ ມຈີ ດຸ ຟດົ , ຈດຸ ເປ່ຶ ືອຍສງູ ກວາຶ່ ອາລການ ແລະ ອາລແກນທຶ່ ີມຈີ ານວນອາໂຕມຂອງກາກບອນເທຶ່ ົາກນ. ຄຸນລກັ ສະນະເຄມີ 1) ອາລກນີ ເກດີ ປະຕິກລິ ິຍາເຜົາໄໜໃ້ັ ນອາກາດໄດກັ້ າກບອນດອີ ກົ ຊດິ , ອາຍນາ້ັ , ພະລງງານ ແລະ ມຄີ ວນດາ. ສມົ ຜນົ ທ່ຶວົ ໄປ: CnH2n-2 +(3������2−1)O2 nCO2+ (n-1)H2O + Q Ex: C2H2 + 52O2 2CO2 + H2O 2) ອາລກນີ ເກດີ ປະຕິກລິ ຍິ າລວມຕວົ ກບຮໂີ ດຣແຊນ ຈະໄດອ້ັ າລແກນ ແລະ ອາລການ ຕາມລາດບ ເມຶ່ອື ມີ pt ຫຼື Ni ເປນຕວົ ເລຶ່ ງ CH3 C CH + H2 CH3 CH CH2 ໂປຣແປນ CH3 CH CH2 + H2 CH3 CH2 CH3 ໂປຣປານ 4. Aromatic: 5. Cycloalkane: 1). ຄວາມໝາຍ: ຊໂີ ກຼອາລການເປນຮໂີ ດຣກາກບອນເຊ່ຶ ງີ ມລີ ກສະນະສາຄນດງ່ຶ ນ:້ີັ 1). ເປນຮໂີ ດຣກາກບອນທຶ່ ີມອີ າໂຕມກາກບອນຕຶ່ ກນເປນວງົ ແຫວນ ແລະ ພນທະລະຫວາຶ່ ງອາໂຕມກາກບອນເປນພນທະດຽຶ່ ວ(-)ທງໜດົ ,ມຄີ ວາມໜາແໜນ້ັ ຕາຶ່ ,ນອ້ັ ຍ ກວາຶ່ ນາ້ັ ,ບຶ່ ລະລາຍໃນ ນາັ້ , ບ່ຶ ນາໄຟຟັາ້ ແຕລຶ່ ະລາຍໄດດ້ັ ໃີ ນຈາພວກບຶ່ ມຂີ ວົັ້ . ຊໂີ ກອາລການມສີ ດູ ລວມ CnH2n (n ≥ 3) ເມ່ຶອື n= 3,4 ໄດດັ້ ງຶ່ ນ:້ັີ

H2 C H2 C H2 C C H2 C 2H ຫຼື ຊໂີ ກຼໂປຣປານ C H2 C H2 ຫຼື ຊໂີ ກຼບຕູ ານ 2). ການອາ່ຶ ນຊຶ່ ຊື ໂີ ກຼອາລການຖາ້ັ ມຈີ ປຸ ຶຽ່ ນເຂ້ັາົ ແທນບອຶ່ ນອາໂຕມຮໂີ ດຣແຊນ 1 ອາໂຕມບຶ່ ຕອ້ັ ງບອກຕາແໜງ່ຶ ຂອງຈປຸ ຽ່ຶ ນ, ແຕຖ່ຶ າ້ັ ມີ 2 ຈປຸ ່ຽຶ ນຂນັ້ ໄປການອາຶ່ ນຊ່ຶ ຕື ອັ້ ງ ບອກຕາແໜງຶ່ ຂອງຈປຸ ຶຽ່ ນດວັ້ ຍ. Cl CH3 C H3 1,3-ດເີ ມຕິລຊໂີ ກບຼ ຕູ ານ ກຼໂຣຊໂີ ກຼບຕູ ານ 6. Cycloalkene: 1). ຄວາມໝາຍ: ເປນຮໂີ ດຣກາກບອນທຶ່ ີມກີ າກບອນຕ່ຶ ກນເປນວງົ ແຫວນ ແລະ ພນທະລະຫວາຶ່ ງອາໂຕມກາກບອນເປນພນທະຄູ່ຶ 1 ພນທະ, ການອາຶ່ ນຊຶ່ ຊື ໂີ ກຼອາລແກນຄາ້ັ ຍຄກື ບອາລ ແກນພຽງແຕໃຶ່ ຊຄັ້ າວາ່ຶ ຊໂີ ກຼນາໜາ້ັ ,ມຄີ ວາມໜາແໜນັ້ ຕາຶ່ ,ນອ້ັ ຍກວາຶ່ ນາ້ັ ,ບຶ່ ລະລາຍໃນນາ້ັ , ບ່ຶ ນາໄຟຟ້ັາ,ຊໂີ ກຼອາລແກນມສີ ດູ ລວມ CnH2n-2 (n ≥ 3) ເຊ່ຶ ນ: H CH2 CH C C H2 C H ຫຼື ຊກີ ໂກໂຼ ປຣແປນ C H2 C H ຫຼື ຊກີ ໂກຼບແູ ຕນ 7. Cycloakyne: 1). ຄວາມໝາຍ: ເປນຮໂີ ດຣກາກບອນທ່ຶ ີມກີ າກບອນຕ່ຶ ກນເປນວງົ ແຫວນ ແລະ ພນທະລະຫວາ່ຶ ງອາໂຕມກາກບອນເປນພນທະສາມ 1 ພນທະ , ການອາຶ່ ນຊ່ຶ ຊື ໂີ ກອຼ າລກນີ ຄາັ້ ຍຄກື ບອາລກນີ ພຽງແຕຶ່ ໃຊຄ້ັ າວາ່ຶ ຊໂີ ກຼ ນາໜາ້ັ ,ມຄີ ວາມໜາແໜນ້ັ ຕາ່ຶ ,ນອ້ັ ຍກວາຶ່ ນາັ້ ,ບ່ຶ ລະລາຍໃນນາັ້ , ບ່ຶ ນາໄຟຟາັ້ ,ຊໂີ ກອຼ າລກນີ ມສີ ດູ ລວມ CnH2n-4 (n ≥ 3) C CH2 C ເຊຶ່ ນ C H2 C ຫຼື ຊໂີ ກຼໂປຣປີນ C H2 C ຫຼື ຊໂີ ກຼບຕູ ີນ

XXX. ຂນັ້ ສະຫຸບ: ສດທ່ ວົ ໄປ ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ອາໂຣມາຕກິ ສດໂມເລກຸນ CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ 2) ຊກິ ໂກອາລກນິ ຊກິ ໂກອາລແກນ ຮໂີ ດກາກບອນ ສາຍຊ່ ື OO ອາຣໄີ ຊຄກິ ອາລການ ຊກິ ໂກອາລການ ອາລກນິ ອາລແກນ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: 1) ອາລການມສີ ດທ່ ວົ ໄປຄແື ນວໃດໃດ? T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂທໍ້ ີ 1 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຜອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 14 ອາລໂກລ (ເຫາົ້ ) Alcohol ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ າໍ ນດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງ ອາລໂກລ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາ ໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາລໂກລ 4. ອາລໂກລ ທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາລໂກລ 5. ອາລໂກລ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 6. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາລໂກລ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: - ຈກຸ າໍ ນດົ ຂອງອາລໂກລ OH - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊອາລໂກລ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ CH3 - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງອາລໂກລ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງອາລ ..................................... ໂກລ OH ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ ..................................... - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ Br - ນໍາໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ OH ..................................... ໜາ້ ທ່ :ີ NO2 - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ອະທບິ າຍ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂນັ້ ສອນ

XXXI. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: - ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ທາດປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ” ໃນບນັ ດາທາດປະສມົ ຂອງ ອາລຟິ າຕກິ ມອີ ະນກຸ ມົ ໃດແດ່ ທ່ ອີ ່ ມິ ຕວົ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ຕອບ: ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ທື າດປະສມົ ອາລການຕ່ ໄໍ ປນ:ີ້ D. CH3CH2C(CH3)3 XXXII.ຂນັ້ ສອນ: 1. ໂມໂນອາລໂກລ ໂມໂນອາລໂກນເປນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດທຶ່ ີມຈີ ຮຸ ຣີ ກົ ຊລິ (-OH) ເປນຈກຸ ານດົ ເຄມເີ ຊຶ່ ງີ ຈດຸ ງ່ຶ ກາຶ່ ວເກດີ ພນທະກບອາໂຕມກາກບອນໃນຈອຸ າລກລິ (CnH2n+1) ພນທະລະຫວາຶ່ ງກາກບອນກບຈຸ (-OH) ເປນພນທະໂກວາລງດງຶ່ ນນ້ັ ໂມໂນອາລໂກລມສີ ດູ ລວມແມນ່ຶ : (CnH2n+2O)ແລະ ສດູ ທ່ຶວົ ໄປແມນ່ຶ :CnH2n+1OH ຫຼືROH. 1) ການອ່ ານຊ່ ໂື ມໂນອາລໂກລ. - ການຍອາ່ຶ ນຊຶ່ ໂື ມໂນອາລໂກລແບບສາມນສວ່ຶ ນຫຼາຍອານຊ່ຶ ໂື ມໂນອາລໂກລທ່ຶ ີມໂີ ມເລກນຸ ຕາ່ຶ ແລະ ອາ່ຶ ນຊ່ຶ ແື ມນ່ຶ ອານຈອຸ າລກລິ ກອ່ຶ ນແລວັ້ ລງົ ທາ້ັ ຍດວຍອາລໂກລ ເຊຶ່ ນ: CH3CH2CH2CH2OH ບຕູ ິລອາລໂກນ CH3CH(CH3)CH2OH ອໂິ ຊບຕູ ິລອາລໂກລ - - ອາ່ຶ ນຊ່ຶ ແື ບບສາກນົ ໃຫເ້ັ ລືອກສາຍກາກບອນທຶ່ ີຍາວເປນຫຼກ,ການດົ ຕາ - ແໜງ່ຶ ຈຮຸ ຮີ ກົ ຊລິ ທ່ຶ ີຈບກບສາຍກາກບອ່ຶ ນທຶ່ ີເປນຕວົ ເລກທຶ່ ີໜອັ້ ຍທ່ຶ ີສດຸ ,ກລະນມີ ຈີ ປຸ ຽ່ຶ ນໃຫບ້ັ ອກຕາຶ່ ແໜງ່ຶ ຂອງຈປຸ ່ຶຽນພອ້ັ ມ ໃນເວລາອາຶ່ ນຊ່ຶ ໃື ຫອັ້ າ່ຶ ນຈປຸ ຽ່ຶ ນກອ່ຶ ນ ຈາກນນ້ັ ໃຫ້ັ ບອກຕາແໜງ່ຶ ຂອງຈຮຸ ຣີ ກົ ຊລິ ຈ່ຶງີ ລງົ ທາ້ັ ຍດວຍສຽງໂນລເຊຶ່ ນ: CH3CH(CH3)CH2CHOHCH3 4-ເມຕລິ 2-ແປງຕາໂນລ 2) ຂນັ້ ຂອງໂມໂນອາລໂກລ. ໂມໂນອາລໂກລມສີ າມຂນັ້ ຄ:ື ຂນ້ັ ໝ່ຶ ງ,ຂນ້ັ ສອງ ແລະ ຂນ້ັ ສາມ. 1). ໂມໂນອາລໂກລຂນ້ັ ໜ່ຶ ງແມນຶ່ :ອາໂຕມກາກບອນທ່ຶ ີຕ່ຶ ກບຈຮຸ ຣີ ກົ ຊລິ ມພີ ນທະກບໜຶ່ ງອາໂຕມກາກບອນເຊຶ່ ນ: H3C-CH2-CH2-OH ໂປຣປາໂນລ 2). ໂມໂນອາລໂກລຂນັ້ ສອງແມນ່ຶ :ອາໂຕມກາກບອນທຶ່ ີຕ່ຶ ກບຈຮຸ ຣີ ດົ ຊລິ ມພີ ນທະກບສອງອາໂຕມກາກບອນເຊຶ່ ນ:

CH3 H3C-CH-OH 2-ໂປຣປາໂນລ 3). ໂມໂນອາລໂກລຂນ້ັ ສາມແມນ່ຶ :ອາໂຕມກາກບອນທ່ຶ ີຕຶ່ ກບຈຮຸ ຣີ ດົ ຊລິ ມພີ ນທະກບສາມອາໂຕມກາກບອນເຊ່ຶ ນ: CH3 H3C-CH-OH 2-ເມຕິລ2-ໂປຣປາໂນລ CH3 3) ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ. ໂມໂນອາລໂກລມຈີ ານວນອາໂຕມກາກບອນຕງ້ັ ແຕສ່ຶ າມອາໂຕມຂນັ້ ໄປຈຶ່ງີ ມທີ າດຮວຶ່ ມໂມເລກນຸ ເຊ່ຶ ນ: ໂປຣປາໂນລC3H7OH ມ2ີ ທາດຮວຶ່ ມໂມເລກນຸ CH3-CH2-CH2OH 1-ໂປຣປາໂນລ CH3-CHOH-CH3 2-ໂປຣປາໂນລ ນອກຈາກນໂ້ີັ ມໂນອາລໂກລຍງເປນທາດຮວ່ຶ ມໂມເລກນຸ ກບເອແຕທ່ຶ ີມຈີ ານວນອາໂຕມກາກບອນທຶ່ ີເທ່ຶ ົາກນເພາະມສີ ດູ ໂມເລກນຸ ຄກື ນ CnH2n+2O ເຊຶ່ ນ: C2H6O 2ທາດຮວ່ຶ ມໂມເລກນຸ ເຊ່ຶ ນ: CH3-CH2-OH ເອຕາໂນລ CH3-O-CH3 ດເີ ມຕລິ ເອແຕ 4) ຄຸນລກັ ສະນະ. ຄນຸ ລກສະນະທາງພິຊກິ ຂອງໂມໂນອາລໂກລ ໂມໂນອາລໂກລທຶ່ ີມກີ າກບອນແຕ1ຶ່ ຫາ 3 ອາໂຕມລະລາຍໃນນາັ້ ໄດດ້ັ ,ີ ການລະລາຍໃນນາັ້ ໄດດັ້ ຍີ ອ້ັ ນມກີ ານເກດີ ພນທະຮໂີ ດຣແຊນເຊຶ່ ນ:ເມຕາໂນລ (CH3OH) ມຈີ ດຸ ຟດົ 64,6°C ລະລາຍໃນນາ້ັ ໄດດ້ັ ;ີ ເອຕາໂນລ(C2H5OH)ມຈີ ດຸ ຟດົ 78,2°C ລະລາຍໃນນາັ້ ໄດດັ້ ;ີ ໂປຣປາໂນລ(C3H7OH)ມຈີ ດຸ ຟດົ 97,2°C ລະລາຍ ໃນນາັ້ ໄດດ້ັ .ີ ຄນຸ ລກສະນະເຄມຂີ ອງອາລໂກລ # ໂມໂນອາລໂກລປະຕກິ ລິ ຍິ າເຜົາໄໝກັ້ ບອກົ ຊແີ ຊນໄດກັ້ າສກາກບອນດອີ ກົ ຊດິ ,ອາຍນາັ້ ແລະ ໃຫພັ້ ະລງງານຄວາມຮອ້ັ ນ. 2CH3OH + 3O2 2CO2+ 4H2O # ໂມໂນອາລໂກລປະຕກິ ລິ ຍິ າກບໂລຫະດງຶ່ ໄດເັ້ ກອ ແລະ ກາສຮໂີ ດຣແຊນເຊ່ຶ ນ: CH3CH2OH + Na CH3CH2ONa + 1/2H2

# ໂມໂນອາລໂກລປະຕກິ ລິ ິຍາກບທາດນາອອມຮໂີ ດຣກາກໂບນດ ຫຼື ເກອອາຊດິ ອຶ່ ືນໆກໄດ.ັ້ CH3CH2OH+NaHCO3 CH3CH2ONa+H2O+CO2 # ໂມໂນອາລໂກລເມຶ່ອນາມາເຜົາໄໝໂັ້ ດຍມອີ າຊດິ ຊນຸ ຟລູ ິກຈະເກດີ ປະຕິກລິ ິຍາແຍກນາ້ັ ຜະລິດຕະພນເປນເອແຕ ແລະ ອາລແກນເຊ່ຶ ນ: 2CH3CH2OH CH3CH2OCH2OCH2CH3+H2O CH3CH2OH CH2=CH2+H2O 5) ໂມໂນອາລໂກລທ່ ສີ າໍ ຄນັ . 1). ໂມໂນກາລໂກລທຶ່ ີຮຈູັ້ ກກນດີ ແລະ ໃຊຫ້ັ ຼາຍໃນຊວິ ດິ ປະວນໄດແ້ັ ກເ່ຶ ມຕາໂນລ(CH3OH)ແລະ ເອຕາໂນລ(C2H5OH). 2). ໂມໂນອາລໂກລເມຕີລິກ ຫຼ ເມຕາໂນລສວ່ຶ ນຫຼາຍປງຸ ແຕງ່ຶ ມາຈາກ CO ປະຕິກລິ ິຍາກບ H2ໃນອນຸ ຫະພມູ ສງູ ມີ ZnO ຫຼື Cr2O3ເປນຕວົ ເລຶ່ ງ ແລະ ມີ ຄວາມດນສງູ . CO + 2H2 CH3OH ເມຕາໂນລ ເອຕລິ ອາລໂກລ ຫຼ ເອຕາໂນລ ປງຸ ແຕງໄດຈັ້ າກນາ້ັ ຕານ ຫຼ ແປງ້ັ ຈະໄດເ້ັ ອຕາໂນລ ແລະ ກາສກາກບອນດອີ ກົ ຊດິ ດງຶ່ ສມົ ຜນົ : C6H12O6 C2H5OH + CO2 ນາ້ັ ຕານກຼຍຸ ໂກ ຫຼື ຟຣກຸ ໂຕ ເອຕາໂນລ 2. ໂປລອີ າລໂກລ H2C - CH2 ເອຕານດໂີ ອລ ຫຼື ກໂຼີ ກລ 1) ຄຸນລກັ ສະນະໂປລອີ າລໂກລ. OH OH ແມນ່ຶ ທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດທ່ຶ ີມຈີ ຮຸ ຣີ ກົ ຊລິ ຈບກບກາກບອນຫຼາຍກວາຶ່ ໜ່ຶ ງຈເຸ ຊຶ່ ນ: ຄນຸ ລກສະນະພິຊກິ ຂອງໂປລີອາລໂກລ ໂປລີອາລໂກລສວຶ່ ນຫຼາຍເປນທາດແຫຼວ,ມສີ ,ີ ມລີ ດົ ຫວານ,ລະລາຍຕວົ ໃນນາ້ັ ແລະ ເອຕາໂນລໄດດັ້ ,ີ ມຈີ ດຸ ຟດົ ສງູ . ຄນຸ ລກສະນະເຄມຂີ ອງໂປລີອາລໂກລ ເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບນາຕຣອີ ອມໄດເ້ັ ກອ ແລະ ກາສຮໂີ ດຣແຊນ. CH2(OH)CH2(OH)+2Na CH2O(Na)CH2O(Na)+H2 ກຼໂີ ກຣດນາຕຣອີ ອມ 2) ການປຸງແຕ່ ງ. ການປງຸ ແຕງໂປລອີ າລໂກລໄດຈ້ັ າກອາລແກນດງ່ຶ ສມົ ຜນົ : CH2=CH2+1/2O2+H2O CH2(OH)-CH2(OH)

3) ການນາໍ ໃຊ.້ ເອຕານກຼໂີ ກລໃຊສ້ັ ງເຄາະທາດອງົ ຄະທາດ,ວດຖລຸ ະເບດີ ,ກເຼີ ຊໂຣລຖກື ນາໃຊສ້ັ າລບປງຸ ແຕງ່ຶ ນໂີ ຕຣກເີ ຊໂຣລ,ອດຸ ສະຫະກາຜະລດິ ນາັ້ ຫອມ,ໃນການແພດ ແລະ ອ່ຶ ນື ໆ. XXXIII. ຂນັ້ ສະຫຸບ: ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ສດທ່ ວົ ໄປ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ + ເຫາົ້ ແອສແຕ + ນາໍ້ ສດໂມເລກຸນ ຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ 2) R OH ການປຸງແຕ່ ງ ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ອາລໂກລ ການອ່ ານຊ່ ື ຄຸນລກັ ສະນະ IUPAC ຄຸນລກັ ສະນະ Isomer ຊ່ ແື ບບສາມນັ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂທໍ້ ີ 1 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຜອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 15 ເຟໂນລ ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງ ເຟໂນລ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນາໍ ໃຊ້ ເຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງເຟໂນລ 7. ເຟໂນລ ທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງເຟໂນລ 8. ເຟໂນລ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 9. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງເຟໂນລ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງເຟໂນລ OH - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊເຟໂນລໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ CH3 - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງເຟໂນລ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງເຟໂນລ ..................................... ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ OH - ນໍາໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ ..................................... - ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ Br OH ..................................... NO2 ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຂນັ້ ສອນ XXXIV. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: - ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ອາຊດິ ກາໂບຊລີ ກິ ” ຜ່ ານມາແລວ້ ລອງອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມຂີ ອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຢ່ ກະດານໃຫໝ້ ່ ເບ່ ງິ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ອື າຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ E. CH3CH2C(CH3)2COOH F. CH3C(CH3)2COOH G. CH3CH2COOH XXXV. ຂນັ້ ສອນ: 1). ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ເຟໂນລ: ແມ່ ນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງທ່ ໂີ ຄງສາ້ ງຂອງມນັ ປະກອບດວ້ ຍຈຮຸ ດີ ຣກົ ຊລິ ()ໜ່ ງຈມຸ າຕ່ ກໍ ບັ ວງົ ແບງັ ແຊນ. OH # ສດໂຄງສາ້ ງ: # ສດໂມເລກຸນ: C6H6OH 2). ການອ່ ານຊ່ ເື ຟໂນລ: ອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ ການອ່ ານຊ່ ວື ທິ ນີ ແີ້້ ມ່ ນນຍິ ມົ ອ່ ານຊ່ ຂື ອງໂມເລກຸນທ່ ບີ ່ ໍສບັ ສນົ ຫື ໂມເລກຸນທ່ ບີ ່ ໍມຫີ າຍກ່ ງິ ແລະ ໄດອ້ ງິ ຕາມຕໍາແໜ່ ງໃນໂຄງສາ້ ງຂອງມນັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ OH Ex: OH OH Octo OH Octo CH3 Meta Meta Octo-methyl phenol NH2 Para Meta-aminophenol Cl Para-chlorophenol

ອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ ໝາຍເລກຕາໍ ແໜ່ ງໃນໂຄງສາ້ ງຂອງເຟໂນລ ໂດຍຖເື ອາົ ຕາໍ ແໜ່ ງທ່ ມີ ຈີ ຮຸ ດີ ຣດົ ຊດິ ເປັນຕາໍ ແໜ່ ງທ່ ີ 1 ມຂີ ນັ້ ຕອນດ່ ງັ ນ:ີ້ - ໃສ່ ຕາໍ ແໜ່ ງທີ 2 ຖດັ ໄປໃນດາ້ ນທ່ ມີ ກີ ່ ງິ ມາຈບັ ຢ່ ໃກສ້ ຸດ ແລະ ຫາຍສຸດ. ອ່ ານຊ່ ກື ງິ ແລະ ບອກຕາໍ ແໜ່ ງຂອງກ່ ງິ ພອ້ ມ ແລວ້ ລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ເຟໂນລ - - Ex: OH OH OH OH OH NH2 Cl H3C Cl .................... CH3 Cl NH2 Cl 2-aminophenol ..................... ........................................... ................... ........................ 3-methylphenol 3-amino-2-chloro-6-methylphenol 4-chlorophenol 2,5-dichlorophenol 3). ຄຸນລກັ ສະນະເຟໂນລ: ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ເຟໂນລມຈີ ດຸ ເປ່ ືອຍ 41℃ ແລະ ຈດຸ ຟົດ 182℃ ລະລາຍໃນນໍາ້ ໄດ້ 9.3g / ນາໍ້ 100g ໃນອຸນຫະພມ 25℃, ທາດລະລາຍຂອງເຟໂນລມລີ ກັ ສະນະເປັນອາຊດິ ອ່ ອນຫາຍ. ຄຸນລກັ ສະນະເຄມີ ເກອື + ນາໍ້ # ເຟໂນລ + ນາຕອີ ອມ ເກອື + ຮໂີ ດຣແຊນ # ເຟໂນລ + ບາເຊແີ ຮງ OH ONa OH ONa + NaOH + H2O + Na + 1/2H2 # Phenol + ອກົ ຊແີ ຊນ ອາຍກາກໂບນກິ + ນາໍ້ # Phenol + Phenol ດເີ ຟນລິ ເອແຕ + ນາໍ້ OH + O2 CO2 + H2O

OH OH OH OH Br Br Ni + 3 Br2 Br + H2 2,4,6-tribromophenol OH OH O + TH, 400 oC + H2O # Phenol + ຮໂີ ດຣແຊນ Cyclehexanol # ເຟໂນລ + ໂບມໂມ 2,4,6 - ຕໂີ ບມໂມເຟໂນລ # ເຟໂນລ + ອາຊດິ ນຕີ ກິ 2,4,6 - ຕນີ ໂີ ຕເຟໂນລ + ນາໍ້ OH O2N OH NO2 + 3HNO3 + 3H2O 4). ການປຸງແຕ່ ງ: NO2 ການປຸງແຕ່ ງເຟໂນລແມ່ ນໄດຈ້ າກການສງັ ເຄາະ 2 ຂນັ້ ຕອນດ່ ງັ ນ:ີ້ Cl OH Cl to / P + NaCl AlCl3 + NaOH 2). + Cl2 + HCl 1).

5). ການນາໍ ໃຊ:້ ເຟໂນລໃຊເ້ ປັນວດັ ຖຸລະເບດີ , ຜະລດິ ປາສຕກິ , ຢາປົວພະຍາດ, ສຍີ ອ້ ມ, ຢາຂາ້ ເຊອື້ ພະຍາດ... XXXVI. ຂນັ້ ສະຫຸບ: ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ສດທ່ ວົ ໄປ ແບງັ ແຊນ + ກໍ ກຣໍ ວົ ແບງັ ແຊນ + ນາຕຮີ ດີ ກົ ຊດິ ເຟ ສດໂມເລກຸນ ໂນລ OH CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ 2) ຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ ການປຸງແຕ່ ງ ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ ເຟໂນລ ການອ່ ານຊ່ ື ຄຸນລກັ ສະນະ IUPAC ຄຸນລກັ ສະນະ Isomer ຊ່ ແື ບບສາມນັ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: 2) ແອສແຕ ສາມາດປຸງແຕ່ ງດວ້ ຍການນໍາເອາົ ທາດຕງັ້ ຕນົ້ ໃດແດ່ ມາເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ານໍາກນັ ? T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂທໍ້ ີ 1 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຜອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 16 ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ 10. ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ 11. ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 12. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ O - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ , ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍ A. C H3C OH O ຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ B. H3C C ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ CH2 OH - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ - ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ O C. H3C C CH OH H3C ໜາ້ ທ່ :ີ 13. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນຂອງ C4H8O2 ມຈີ ກັ ແບບ? ຄແື ບບໃດແດ່ ? - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ອະທບິ າຍ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຂນັ້ ສອນ XXXVII. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: - ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ອາຊດິ ກາໂບຊລີ ກິ ” ຜ່ ານມາແລວ້ ລອງອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມຂີ ອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຢ່ ກະດານໃຫໝ້ ່ ເບ່ ງິ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ອື າຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ H. CH3CH2C(CH3)2COOH I. CH3C(CH3)2COOH J. CH3CH2COOH XXXVIII. ຂນັ້ ສອນ: I. ຄວາມຮທູ້ັ ຶ່ວົ ໄປກຽ່ຶ ວກບອາຊດິ ກາກໂບລກິ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ິກມຈີ ກຸ າກໂບຊລິ (carboxyl group) ເປນຈກຸ ານດົ ເຄມດີ ງຶ່ ນ:ີ້ັ O C OH O ສູດທທ່ຶວົ ໄປຂອງອາຊິດກາກໂບຊີລິກ R C O H ຫຼື RCOOHແລະສູດໂມເລກນຸ CnH2nO2 (n ≥ 1). Rອາດເປນຈອຸ າລກິລ(Alkyl grup)ເຊຶ່ ນ: CH3-, CH3- CH2-ຫຼືຈແຸ ອຣລິ ( Aryl grup) ຫຼືອາໂຕມຮໂີ ດຣແຊນ OO O H C OH CH3 C OH C OH II. ການອານຊອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ການອານຊທາດປະສມົ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ມີ 2 ແບບຄ:ື ແບສາມນັ ແລະ ແບບສາກນົ 1. ການອານຊອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ແບບສາມນັ ແມນອານໄປຕາມການຄນພບົ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຖາມປີ ່ ຽນມາຈບັ ໃຫກາໍ ນດົ ຕໍາແໜ່ ງຂອງຈປຸ ຽນດວຍຕວົ ອກັ ສອນໃນພສເກຣກັ ເຊນ: α , β , γ CH3 O CH3 C C OH H 2. ການອ່ ານຊ່ ອື າຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ແບບສາກນົ ຖາເປັນສາຍຊໃຫອານຕາມອະນຸກມົ ອາລການພຽງແຕຕດັ xາ(ນ)ອອກແລວຕມ(ໂນອກິ )ໃສທາຍຂອງອາລການແລວ້ ລງົ ທາຍດວຍອາຊດິ .

OO H C OH CH3 C OH ເມຕາໂນອກິ ອາຊດິ ເອຕາໂນອກິ ອາຊດິ ຖາອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ມອີ າຕອມກາກບອນາຍແລະມຈີ ປຸ ຽນໃຫກໍານດົ ຕໍາແໜ່ ງຂອງຈປຸ ຽນໂດຍເລມຈາກຈກຸ າກໂບຊລີ ເປັນຕໍາແໜ່ ງທໜງແລວເລອື ກສາຍກາກບອນທຍາວແລະໃຫ ອານຊຈປຸ ່ ຽນທຍາວແລະໃຫອານຊຈປຸ ຽນຂນກອນພອມບອກຕໍາແໜ່ ງຂອງຈປຸ ່ ຽນ. CH3 O CH3 CH2 CH2 C C  H III. ຄນຸ ລກສະນະຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ິກ 1. ຄນຸ ລກສະນະທາງຟີຊກິ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ມຈີ າໍ ນວນອາໂຕມກາກບອນຕລະລາຍນໄດດຍີ ອນວາໃນໂມເລກຸນຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ມຄີ ວາມເປັນຂວສງເຊງປະກອບດວຍຈກຸ ໍານດົ ທມຂີ ວເຖງິ 2 ຈຄຸ :ື ຈຸ ຮດີ ຣດົ ຊດິ (-OH) ແລະຈກຸ າກໂບນລິ (C=O) ເນອື ງຈາກວາຈທຸ ງັ ສອງມຂີ ວຈງລະລາຍນໄດດ.ີ ແຕການລະລາຍນຈະດລງົ ເມອອາໂຕມຂອງກາກບອນເພມຂນ,ສໍາລບັ ຈດຸ ຟົດຂອງ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ແມນເພມຂນຕາມອາໂຕມກາກບອນແລະສງກວາເາທມມີ ວນສານໂມເລກຸນໃກຄຽງກນັ . 2. ຄນຸ ລກສະນະທາງເຄມີ - ປະຕກິ ລິ ຍິ າແຕກຕວົ ເປນອອີ ງົ CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O+ - ປະຕິກລິ ິຍາກບໂລຫະ CH3COOH + Na CH3COONa + 1/2H2 - ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບອກົ ຊດິ CH3COOH + CaO (CH3COO)2Ca + H2O - ປະຕກິ ລິ ິຍາກບເກອື ອາຊດິ CH3COOH + NaHCO3 CH3OONa + CO2 + H2O

IV. ການປຸງແຕງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ - ການປຸງແຕງອາເຊຕກິ ອາຊດິ ຈາກເາເມຕາໂນລປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ໂມໂນອກົ ຊດິ ກາກບອນໃນອຸນຫະພມ180℃ພາຍໃຕຄວາມດນັ 30-40atm CH3OH + CO CH3COOH XXXIX. ຂນັ້ ສະຫຸບ: ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ສດທ່ ວົ ໄປ ສດໂມເລກຸນ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ + ເຫາົ້ ແອສແຕ + ນາໍ້ CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ ການປຸງແຕ່ ງ ຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ 2) ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ O ການອ່ ານຊ່ ື C O ແອສແຕ ຄຸນລກັ ສະນະ IUPAC ຄຸນລກັ ສະນະ Isomer ຊ່ ແື ບບ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂຂໍ້ ອ້ ງໃຈ ສາມນັ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: 3) ແອສແຕ ສາມາດປຸງແຕ່ ງດວ້ ຍການນໍາເອາົ ທາດຕງັ້ ຕນົ້ ໃດແດ່ ມາເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ານໍາກນັ ? T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂໍທ້ ີ 1 ໜາ້ ທີ 100 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຜອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 17 ແອສແຕ ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ າໍ ນດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງແອສແຕ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາ ໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງແອສແຕ 14. ແອສແຕແມ່ ນທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງແອສແຕ 15. ແອສແຕມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 16. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງແອສແຕລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງແອສແຕ O - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນາໍ ໃຊແອສແຕ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງແອສແຕ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງແອສແຕ A. C CH3 H3C O ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ O - ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ B. C O H3C O C. H3C C CH3 CH O H3C ໜາ້ ທ່ :ີ 17. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນຂອງ C4H8O2 ມຈີ ກັ ແບບ? ຄແື ບບໃດແດ່ ? - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ອະທບິ າຍ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

XL. ຂນັ້ ສອນ - ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ອາຊດິ ກາໂບຊລີ ກິ ” ຜ່ ານມາແລວ້ ລອງອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມຂີ ອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຢ່ ກະດານໃຫໝ້ ່ ເບ່ ງິ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ອື າຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ K. CH3CH2C(CH3)2COOH L. CH3C(CH3)2COOH M. CH3CH2COOH XLI. ຂນັ້ ສອນ: 1. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ແອສແຕ: T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ແອສແຕມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມ,ີ ສດໂມເລກຸນ, ສດທ່ ວົ ໄປຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມ,ີ ສດໂມເລກຸນ, ສດທ່ ວົ ໄປຂອງແອສແຕຢ່ ກະດານ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: O + ແອສແຕເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມີ ອາລກອກຊກີ າກໂບນລິ (Alkoxycarbonyl group) C O O + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງແອສແຕ: C R' RCOOR' R O ຫື + ສດໂມເລກຸນ: CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ 2) 2. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງແອສແຕ: T: ການອ່ ານຊ່ ື ແອສແຕ ແບ່ ງອອກເປັນຈກັ ແບບ? ຄແື ບບໃດແດ່ ? St: 1-2 ຕອບຄໍາຖາມກ່ ຽວກບັ ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງ ແອສແຕ. ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ ແລະ ແບບສາກນົ ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ : ອ່ ານຕາມຊ່ ສື າມນັ ຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ພຽງແຕ່ ປ່ ຽນຄາໍ ລງົ ທາ້ ຍຈາກ (ອກິ ) ເປັນ (ອດັ ). ກລໍ ະນທີ ມີ ສີ າຍກາກບອນທ່ ຍີ າວ ເພ່ ນີ ຈະບ່ ນໍ ຍິ ມົ ອ່ ານຊ່ ວື ທິ ນີ .ີ້ ກດິ ຈະກໍາ1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ແອສແຕລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: O OO H3C C CH3 O A. C CH3 B. C C. CH O H3C O H3C H3C ...................... ............................. .................................

➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): O - ໃຫອ້ ່ ານຊ່ ື ຈອຸ ານກລີ ທ່ ມີ າຈາກເຫາົ້ ກ່ ອນ H C O CH3 - ຖາ້ ທ່ ມີ າຈາກເຫາົ້ ຫາກມຫີ າຍກ່ ງິ ຕອ້ ງໃສ່ ໝາຍເລກໃສ່ ອາຕອມກາກບອນ ໂດຍເລ່ ມີ ຈາກ C ທ່ ຈີ ບັ ກບັ O ເປັນໝາຍເລກທ່ ີ 1 ແລວ້ ອ່ ານຊ່ ຕື າມອະນກຸ ມົ ອານກລິ (ຮາກ) - ໃສ່ ໝາຍເລກຕໍາແໜ່ ງ C ທ່ ມີ າຈາກອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ແລວ້ ອ່ ານຊ່ ປື ່ ຽນຈາກ (ອກິ ) ເປັນ (ອດັ ) O H3C O O Ex: A. C CH3 B. H3C C CH3 C. H3C C CH3 HO CO CH O ...................... H3C H3C methyl acetate ............................. ................................. methyl 2,2-dimethylpropanoate methyl 2-methylpropanoate 3. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER) T: ແອສແຕ ມຈີ າໍ ນວນ C ຕງັ້ ແຕ່ ຈກັ ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງສາມາດມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ?້ St: 1-2 ຄນົ ອາສາສະມກັ ປະກອບຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ເອງ. T: ສະຫຸບ ແລະ ຍກົ ຕວົ ຢ່ າງ: ທາດປະສມົ ແອສແຕ ທ່ ມີ ສີ ດໂມເລກຸນ C3H6O2 ສາມາດສະແດງທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ HO HO 1). H3C CH O CH3 2). H CH O CH2 CH3 ກດິ ຈະກາໍ 2: ຈ່ ງົ ສະແດງທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນທ່ ສີ າມາດເປັນໄປດທ້ ງັ ໝດົ ຂອງແອສແຕທ່ ມີ ສີ ດໂມເລກຸນ C4H8O2 ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: O O CH3 O O C C HC C ຕອບ: 1). CH2 CH3 2). 3). H3C CH2 4). H3C C O CH3 O O O CH3 CH2 H CH2 H CH3 propyl formate propan-2-yl formate ethyl acetate methyl propanoate 4. ຄຸນລກັ ສະນະຂອງແອສແຕ ຈດຸ ຟົດຈະສງຕາມຈາໍ ມ/ກ C ໜອ້ ຍຈະ ລະລາຍໃນທາດອງົ ຄະ ❖ ຄຸນລກັ ສະນະທາງຟີຊກິ : ນວນອາຕອມ C ລະລາຍນໍາ້ ໄດດ້ ີ ທາດບ່ ມໍ ຂີ ວົ້ :ເຫາົ້ , ເອແຕ ມຈີ ດຸ ຟົດຕ່ າໍ ກວ່ າອາຊດິ ແອສແຕ ... ກາກໂບຊລີ ກິ Ester ເປັນທາດແຫວ, ລະເຫຍີ ອາຍງ່າຍ, ມີ ກ່ ນິ ຫອມ, ບ່ ເໍ ປັນພດິ ເຊ່ ນັ : ກ່ ນິ ກວ້ ຍ, ໝາກນດັ , ແອບັ ເປ່ ີນ...

❖ ຄຸນລກັ ສະນະທາງເຄມ:ີ 1. ປະຕກິ ລິ ຍິ າ + ນາໍ້ ເກດີ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ + ເຫາົ້ RCOOR' + AOH RCOOA + R'OH CH3COOCH3 + NaOH CH3COONa + CH3OH CH3COOC(CH3)2 + Mg(OH)2 (CH3COO)2Mg + (CH3)2COH 2. ປະຕກິ ລິ ຍິ າ + ບາເຊີ ເກດີ ເກອື + ເຫາົ້ RCOOR' + H2O RCOOH + R'OH CH3COOCH3 + H2O CH3COOH + CH3OH CH3COOCH2CH3 + H2O CH3COOH + CH3CH2OH 3. ປະຕກິ ລິ ຍິ າ + ເກອື ໂລຫະ ກບັ ນໍາ້ ເກດີ ເກອື ໃໝ່ + ເຫາົ້ + ກາສກ໌ າກໂບນກິ RCOOR' + CaCO3 (RCOO)2Ca + R'OH + CO2 CH3CH2COOC(CH3)2 + CaCO3 (CH3CH2COO)2Ca + (CH3)2COH + CO2 5. ການປຸງແຕ່ ງແອສແຕ T: ແອສແຕ ສາມາດປຸງແຕ່ ງດວ້ ຍການນໍາເອາົ ທາດຕງັ້ ຕນົ້ ໃດແດ່ ມາເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ານາໍ ກນັ ? St: 1-2 ຄນົ ອາສາສະມກັ ປະກອບຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ເອງ. T: ສະຫຸບ ແລະ ຍກົ ຕວົ ຢ່ າງ: ແອສແຕສາມາດປຸງແຕ່ ງໄດຈ້ າກການປະຕກິ ລິ ຍິ າລະຫວ່ າງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ກບັ ເຫາົ້ ແລະ ມນັ ຈະຄາຍນາໍ້ ອອກມາພອ້ ມ ດ່ ງັ ສມົ ຜນົ : Ex: ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ + ເຫາົ້ ແອສແຕ + ນາໍ້ CH3COOH + C2H5OH CH3COOCH2CH3 + H2O ກດິ ຈະກໍາ3: ຈ່ ງົ ຂຽນສມົ ຜນົ ການເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າການປຸງແຕ່ ງແອສແຕລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ:

CH3COOH + CH3CH2CH2OH ................?...............+....?...... ສດທ່ ວົ ໄປ CH3CH2COOH + CH3CH2OH ................?...............+....?...... ສດໂມເລກຸນ CH3CH2CH2COOH + CH3OH ................?...............+....?...... CnH2nO2 ແຕ່ (n ≥ (CH3)3CCOOH + CH3OH ................?...............+....?...... XLII. ຂນັ້ ສະຫຸບ: 2) ສາມາດສະຫຸບເປັນແຜ່ ນພາບຊ່ ວຍຈ່ ໄື ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ແອສແຕ + ນາໍ້ ການອ່ ານຊ່ ື ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ + ເຫາົ້ ການປຸງແຕ່ ງ ຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ ຄຸນລກັ ສະນະຟີຊກິ O C O ແອສແຕ ຄຸນລກັ ສະນະ IUPAC ຄຸນລກັ ສະນະ Isomer ຊ່ ແື ບບ T: ເປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ ສາມນັ T: ຖາມຄນື ບດົ ຮຽນທຮີ ຽນມາເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ: 4) ແອສແຕ ສາມາດປຸງແຕ່ ງດວ້ ຍການນໍາເອາົ ທາດຕງັ້ ຕນົ້ ໃດແດ່ ມາເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ານໍາກນັ ? T: ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂໍທ້ ີ 1 ໜາ້ ທີ 100 T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ສກົ ຮຽນ...................................................... ຜອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 18 ອາລເດຮດິ (Aldehyde) ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງອາລເດຮດິ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄໍາຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາລເດຮດິ - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາລເດຮດິ 18. ອາລເດຮດິ ແມ່ ນທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 19. ອາລເດຮດິ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? 20. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາລເດຮດິ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: - ຈກຸ າໍ ນດົ ຂອງອາລເດຮດິ O - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊແອສແຕ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງແອສແຕ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງອາລເດຮດິ A. C H3C H O ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ B. C H - ນໍາໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ - ນໍາໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ O C. H3C C CH H H3C ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຂນັ້ ສອນ O XLIII. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: CH - ຄຖາມນກັ ຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ❖ ພວກນອ້ ງໄດຮ້ ຽນກ່ ຽວກບັ ”ແອສແຕ” ຜ່ ານມາແລວ້ ລອງອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມຂີ ອງແອສແຕຢ່ ກະດານໃຫໝ້ ່ ເບ່ ງິ ? - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ ❖ ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ແື ອສແຕຕ່ ໄໍ ປນເີ້ ປັນແບບສາກນົ : N. CH3CH2C(CH3)2COOCH3 O. CH3C(CH3)2COOCH2CH3 P. CH3CH2COOCH3 XLIV. ຂນັ້ ສອນ: 6. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ອາລເດຮດິ : T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ອາລເດຮດິ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມ,ີ ສດໂມເລກຸນ, ສດທ່ ວົ ໄປຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມ,ີ ສດໂມເລກຸນ, ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາລເດຮດິ ຢ່ ກະດານ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: + ອາລເດຮດິ ເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມີ ອາລກອກຊກີ າກໂບນລິ (Carboxaldehyde group) O + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາລເດຮດິ : R C H + ສດໂມເລກຸນ: CnH2nO ແຕ່ (n ≥ 1) 7. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາລເດຮດິ : T: ການອ່ ານຊ່ ື ອາລເດຮດິ ແບ່ ງອອກເປັນຈກັ ແບບ? ຄແື ບບໃດແດ່ ? St: 1-2 ຕອບຄໍາຖາມກ່ ຽວກບັ ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງ ແອສແຕ. ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ : - ອ່ ານຕາມຊ່ ສື າມນັ ຂອງອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ພຽງແຕ່ ຕດັ ອກິ ອາຊດິ ອອກ ແລວ້ ຕ່ ມື ອາລເດຮດິ ເຂາົ້ ແທນ - ຖາ້ ມກີ ່ ງິ ຫື ຈປຸ ່ ຽນ ມາຕ່ ແໍ ມ່ ນໃຫກ້ າໍ ນດົ ຕາໍ ແໜ່ ງຂອງຈຸ ດວ້ ຍຕວົ ອກັ ສອນໃນພາສາເກຣກັ ເຊ່ ນັ : α , β ແລະ γ ກດິ ຈະກໍາ1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ອາລເດຮດິ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: O CH3 H Cl O H O C A. H3C CH C H B. H C CH C CH3 C. H3C C H Cl CH3 ...................... ............................. ................................. -Chloro propaldehyde -methyl -chloro butaldehyde -methyl propaldehyde

➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): - ອ່ ານຕາມຊ່ ຂື ອງອະນກຸ ມົ ອາລການ ພຽງແຕ່ ຕ່ ມື (xາລ) ເຂາົ້ ທາງທາ້ ຍຂອງອາລການ. OO O H CH H3C C H H3C CH2 C H mathanal ethanal propanal - ກໍລະນທີ ມີ ກີ ່ ງິ ມາຈບັ ໃຫໃ້ ສ່ ໝາຍເລກຕໍາແໜ່ ງ ໂດຍເລ່ ມີ ໝາຍເລກທ່ ີ 1 ແກ່ ຈກຸ ໍານດົ ເຄມແີ ລວ້ ອ່ ານຊ່ ຕື າມສາຍກາກບອນທຍີ າວທ່ ສີ ຸດ. H3C CH2 H2C O CH3 CH3 O H3C CH2 C C H H3C CH CH2 C C H CH3 CH3 2-ethyl-2-methylpentanal 2,2,4-trimethylpentanal ກດິ ຈະກໍາ1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ອາລເດຮດິ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາກນົ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: CH3 O CH3 O H3C CH2 C C H H3C CH C C H CH3 CH3 ....................................... ........................................ 2,2-dimethylbutanal 3-cyclohexyl-2,2-dimethylbutanal 8. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER): ອາລເດຮດິ ທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນຕງັ້ ແຕ່ 4 ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງຈະມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ້ ເຊ່ ນັ : C4H8O OO CH2 C H3C C H3C CH2 H CH H butanal H3C 2-methylpropanal ຈະກໍາ2: ສດໂມເລກຸນຂອງ ອາລເດຮດິ C5H10O ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນຈກັ ແບບ :................................................................................................................. 9. ຄຸນລກັ ສະນະຂອງອາລເດຮດິ :

ຄຸນລກັ ສະນະທາງຟີຊກິ : ຄຸນລກັ ສະນະທາງເຄມ:ີ ຈດຸ ຟົດຈະສງຕາມຈາໍ ມ/ກ C ໜອ້ ຍຈະ 4. ປະຕກິ ລິ ຍິ າ + ອກົ ຊແີ ຊນ ເກດີ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ນວນອາຕອມ C ລະລາຍນໍາ້ ໄດດ້ ີ ລະລາຍໃນທາດ RCHO + O2 RCOOH ອງົ ຄະທາດມຂີ ວົ້ ໂມ CH3CHO + O2 CH3COOH T= 25℃ ມີ 3 ພາວະ Aldehyde ເລກຸນ, ເກດີ ພນັ ທະ CH3)2CHO + O2 (CH3)2COOH C1-C2 = g ຮໂີ ດແຊນກບັ ນາໍ້ CH3CH2(CH3)2CCHO + O2 .................?.............. .................?.............. C3-C11= l CH3BrCH(CH3)2CCHO + O2 .................?.............. CH3(Cl)CH(Br)CHCHO + O2 C12-C������= s 10. ການປຸງແຕ່ ງອາລເດຮດິ : T: ເພ່ ນິ ສາມາດປຸງແຕ່ ງ ອາລເດຮດີ ໄດແ້ ນວໃດ? ຈ່ ງົ ສະແດງປະຕກິ ລິ າຍາການສງັ ເຄາະພອ້ ມ. St: ຂຽນສມົ ຜນົ ການປຸງແຕ່ ງອາລເດຮດິ ແລະ ອະທບິ າຍ. ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ເຫາົ້ + ອກົ ຊແີ ຊນ ອາລເດຮດິ + ນາໍ້ CH3OH + O2 HCHO + H2O CH3CH2OH + O2 .......?...... + ...?... CH3CH2OH + O2 .......?...... + ...?... CH3(CH3)2COH + O2 .......?...... + ...?... XLV. ຂນັ້ ສະຫຸບ: T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ຜອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 19 ເຊຕອນ (Ketone) ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງເຊຕອນ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນາໍ ໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄາໍ ຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງເຊຕອນ - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງເຊຕອນ 1. ເຊຕອນ ແມ່ ນທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 2. ເຊຕອນ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? 3. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງເຊຕອນ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: CO CO - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງເຊຕອນ CCCCC CCCCCC - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊເຊຕອນ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ C ................................ - ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງເຊຕອນ , ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງເຊຕອນ ......................... ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ 4. ຈ່ ງົ ຂຽນສດໂມເລກຸນຂອງເຊຕອນຕ່ ໄໍ ປນ:ີ້ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ - ນໍາໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ ກ. ດອີ ໂີ ຊໂປຣປິລເຊຕອນ. ໜາ້ ທ່ :ີ ................................................. - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ - ອະທບິ າຍ ຂ. 4,4-ດເີ ມຕລິ 2-ເຮກັ ຊານອນ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ ................................................. ຫກັ ຖານການປະເມນີ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຂນັ້ ສອນ I. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ອາລເດຮດິ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ອາລເດຮດິ ມຈີ ດຸ ຄາ້ ຍຄກື ບັ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ + ຄາໍ ຖາມ: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ອື າລເດຮດິ ຕ່ ໄໍ ປນເີ້ ປັນແບບສາກນົ : CC O CO CO a. C C C C C H b. C C C C H c. C C C H C C ............................ ........................ ...................... - ນກັ ຮຽນອາສາສະມກັ ອອກມາກະດານ II. ຂນັ້ ສອນ: 1. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ເຊຕອນ : T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ເຊຕອນມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ອາລເດຮດິ ມຈີ ດຸ ຄາ້ ຍຄກື ບັ ອາຊດິ ກາກໂບຊລີ ກິ ຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: O + ເຊຕອນ ເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ຈີ ກຸ າກໂບນລິ ເປັນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ (Carbonyl group) C O + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງເຊຕອນ : R C R1 + ສດໂມເລກຸນ: CnH2nO ແຕ່ (n ≥ 3) 2. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງເຊຕອນ : ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ : - ອ່ ານຊ່ ກື ່ ງິ ທ່ ມີ າຈບັ ກບັ ຈກຸ າໂບນລິ ແລວ້ ລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ຄາໍ ວ່ າ ເຊຕອນ. - ຖາ້ ມກີ ່ ງິ ຫື ຈປຸ ່ ຽນ ມາຕ່ ແໍ ມ່ ນໃຫກ້ າໍ ນດົ ຕາໍ ແໜ່ ງຂອງຈຸ ດວ້ ຍຕວົ ອກັ ສອນໃນພາສາເກຣກັ ເຊ່ ນັ : α , β ແລະ γ ������ ກດິ ຈະກາໍ 1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ເຊຕອນ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: O O CH3 HO A. H3C CH2 C CH3 B. H3C C CH2 C. H3C C C CH3 CH3 ...................... ............................. .................................

➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): - ອ່ ານຕາມຊ່ ຂື ອງອະນຸກມົ ອາລການ ພຽງແຕ່ ຕ່ ມື (xອນ) ເຂາົ້ ທາງທາ້ ຍຂອງອາລການ. OO O H3C C CH3 H3C C CH2 H3C CH2 C CH2 CH3 CH3 propan-2-one butan-2-one pentan-3-one - ກລໍ ະນເີ ຊຕອນມຈີ າໍ ນວນອາຕອມ ກາກບອນຫາຍ ໃຫກ້ ໍານດົ ຕາໍ ແໜ່ ງ ຈກຸ າກໂບນລິ ໃນຕໍາແໜ່ ງໜອ້ ຍສຸດ. - ກໍລະນມີ ວີ ງົ ປິດ(ວງົ ແຫວນມາຈບັ ) ໃຫກ້ ໍານດົ ຈກຸ າກໂບນລິ ເປັນຕາໍ ແໜ່ ງທ່ ີ 1 ແລວ້ ໃຫອ້ ່ ານຊ່ ື ວງົ ແຫວນກ່ ອນ ຈ່ ງຕາມດວ້ ຍສາຍຊ່ .ື H3C CH2 H2C O CH3 CH3 O H3C CH2 C C H3C CH CH2 C C HC CH3 CH3 2-ethyl-2-methyl-1-phenylpentan-1-one 1-cyclohexyl-2,2,4-trimethylpentan-1-one ກດິ ຈະກາໍ 1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ເຊຕອນ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາກນົ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: CH3 O CH3 O H3C CH2 C C CH3 H3C CH C C CH3 CH3 ....................................... ........................................ 3,3-dimethylpentan-2-one 3-cyclohexyl-2,2-dimethyl-1-phenylbutan-1-one 3. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER): ເຊຕອນທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນຕງັ້ ແຕ່ 5 ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງຈະມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ້ ເຊ່ ນັ : C2H10O ເຊ່ ງິ ມີ 3 ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ: OO O CH3 H3C CH3 H3C H3C CH3 pentan-2-one pentan-3-one CH3 3-methylbutan-2-one ຈະກໍາ2: ສດໂມເລກຸນຂອງ ເຊຕອນ C6H12O ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນມທີ ງັ ໝດົ ຈກັ ແບບ: ................................................................................................ 4. ຄຸນລກັ ສະນະຂອງອາລເດຮດິ :

ຄຸນລກັ ສະນະທາງຟີຊກິ : ຄຸນລກັ ສະນະທາງເຄມ:ີ 1. ເຊຕອນ + ຮໂີ ດຣແຊນ ຈດຸ ຟົດຈະສງຕາມຈາໍ ມ/ກ C ໜອ້ ຍຈະ ລະລາຍໃນທາດ (Ni, t℃) ເຫາົ້ ຂນັ້ ສອງ ນວນອາຕອມ C ລະລາຍນໍາ້ ໄດດ້ ີ ອງົ ຄະທາດມຂີ ວົ້ ໂມ CH3COCH3 + O2 CH3CHOHCH3 ເລກຸນ, ເປັນທາດ ...........?........... ມຈີ ດຸ ຟົດສງກວ່ າທາດ Ketone ລະລາຍພລາສຕ໌ ກິ O ...........?........... ປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກ C CH3 + H2 CH3 ບອນທ່ ວົ ໄປ H3C O CH C CH3 + H2 H3C 5. ການປຸງແຕ່ ງເຊຕອນ: T: ເພ່ ນິ ສາມາດປຸງແຕ່ ງ ເຊຕອນໄດແ້ ນວໃດ? ຈ່ ງົ ສະແດງປະຕກິ ລິ າຍາການສງັ ເຄາະພອ້ ມ. St: ຂຽນສມົ ຜນົ ການປຸງແຕ່ ງເຊຕອນ ແລະ ອະທບິ າຍ. ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ເຫາົ້ + ກາລດີ ໂີ ກຣມມດັ (H+) ເຊຕອນ OH O C H3C CH CH3 + K2Cr2O7 H+ H3C III. ຂນັ້ ສະຫຸບ: T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ຜອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 20 ເອແຕ (Ether) ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງເອແຕ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາໃຊ້ ເຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄາໍ ຖາມຫກັ : ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງເອແຕ 21. ເອແຕ ແມ່ ນທາດເຄມປີ ະເພດໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງເອແຕ 22. ເອແຕ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 23. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງເອແຕ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: CC - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງເອແຕ CCCOC CCCOCC - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊເອແຕ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ C ................................ ......................... ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງເອແຕ, ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຂອງເອແຕ 24. ຈ່ ງົ ຂຽນສດໂມເລກຸນຂອງເອແຕຕ່ ໍໄປນ:ີ້ ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ ກ. ເອຕລິ ເຕກັ ບຕລິ ເອແຕ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ ................................................. - ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ ຂ. ດໂີ ປປິລເອແຕ ................................................. ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂນັ້ ສອນ

XLVI. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ເຊຕອນ ແລະ ອາລເດຮດີ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ + ຄາໍ ຖາມ: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ເື ຊຕອນຕ່ ໍໄປນເີ້ ປັນແບບສາກນົ : O CH2 O CH3 O CH2 CH3 C CH3 H3C CH2 H3C H3C CH3 ............................. ............................ ............................. 1-phenylpropan-1-one pentan-2-one 4,4-dimethylpentan-2-one XLVII. ຂນັ້ ສອນ: O 11. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ເອແຕ: T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ເອແຕ ແມ່ ນທາດປະສມົ ແບບໃດ? ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ເຄມ,ີ ສດທ່ ວົ ໄປ, ສດໂມເລກຸນຄແື ນວໃດ? T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ພວກນອ້ ງເຄຍີ ໄດພ້ ບົ ເຫນັ ເອແຕ ຢ່ ໃນສ່ ວນປະສມົ ຂອງຫຍງັ ແດ່ ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: C + ເອແຕ ເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ຈີ ອຸ ອັ ກຊີ ເປັນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ (Oxyl group) + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງເຊຕອນ : R O 1 R + ສດໂມເລກຸນ: CnH2n+2O ແຕ່ (n ≥ 2) ຊ່ ງ R ໄດແ້ ກ່ : ຈອຸ າລກລິ (ກ່ ງິ ຫື ຮາກ) ທ່ ໃີ ນໂມເລກຸນມຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນບ່ ຄໍ ບົ 1 ອາຕອມ. . CH3 methyl . CH2 CH2 CH3 propyl CH3 isobuthyl . CH2 CH3 ethyl . CH2 CH CH3 sec buthyl CH3 tert buthyl CH3 . HC isopropyl . CH CH2 CH3 CH3 CH3 . C CH3 CH3 12. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງເອແຕ: ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ :

- ອ່ ານຊ່ ກື ່ ງິ ທ່ ມີ າຈບັ ກບັ ອກົ ຊແີ ຊນ (ຕອ້ ງອ່ ານກ່ ງິ ທາງເບອື້ ງຂວາກ່ ອນ) ແລວ້ ລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ຄໍາວ່ າ ເອແຕ. - ຖາ້ ກ່ ງິ ຫື ຈປຸ ່ ຽນ ທ່ ມີ າຈບັ ກບັ ອກົ ຊແີ ຊນແມ່ ນກ່ ງິ ຊະນດິ ດຽວກນັ ໃຫໃ້ ສ່ (di) ຢຕ່ ໍໜາ້ ຊ່ ຂື ອງກງິ ຈ່ ງລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ເອແຕ. CH3 H3C O CH3 H3C O CH2 CH3 O CH3 H3C O C CH3 dimethyl ether ethyl methyl ether CH3 tert-butyl methyl ether methyl pheyl ether ກດິ ຈະກາໍ 1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ເອແຕ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: O CH3 H3C CH2 O H3C CH2 O Br ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): - ອ່ ານຊ່ ກື ່ ງິ (ຈປຸ ່ ຽນ) ເບອື້ ງຂວາ ໂດຍຕ່ ມື “ທອັ ກຊ”ີ ໃສ່ ທາ້ ຍ ແລວ້ ຈ່ ງອ່ ານ ກ່ ງິ ທາງເບອື້ ງຊາຍ ຕາມອະນຸກມົ ອາລການ. H3C O CH3 H3C O CH2 O CH2 CH3 CH3 methaoxy methane ethoxy methane ethoxybenzene ກດິ ຈະກາໍ 1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ເອແຕ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາກນົ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: H3C O CH3 H3C O CH3 O H3C 13. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER): H3C ເຊຕອນທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນຕງັ້ ແຕ່ 5 ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງຈະມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ້ ເຊ່ ນັ : C2H10O ເຊ່ ງິ ມີ 3 ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ: OO O CH3 H3C CH3 H3C H3C CH3 pentan-2-one pentan-3-one CH3 3-methylbutan-2-one ຈະກາໍ 2: ສດໂມເລກຸນຂອງ ເຊຕອນ C6H12O ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນມທີ ງັ ໝດົ ຈກັ ແບບ: ................................................................................................ 14. ຄຸນລກັ ສະນະຂອງອາລເດຮດິ : ຄຸນລກັ ສະນະທາງເຄມ:ີ ຄຸນລກັ ສະນະທາງຟີຊກິ : ເອແຕ ບໍວ່ ອງໄວຕ່ ກໍ ານເກດີ ປ/ຍ(ເກດີ ຊາ້ ) ສາມາດເກດີ ໄດແ້ ຕ່ ຕອ້ ງມເີ ງ່ອື ນໄຂເໝາະ ສມົ ມ/ກ C ໜອ້ ຍຈະ ຈດຸ ຟົດຈະສງຕາມຈາໍ

ມລີ ດິ ກ່ ອມປະສາດ 5. ເອແຕ + ອາຊດິ ເຂມັ້ (t℃) ອາລການເຮໄລດ໌ + ນໍາ້ H3C O CH3 + HCl H3C Cl + H2O ໃຊເ້ ປັນຢາສະຫບົ ether H3C O CH3 + HBr H3C Br + H2O 6. ເອແຕ + ອກົ ຊແີ ຊນ ມຈີ ດຸ ຟົດສງກວ່ າທາດ ເປັນທາດໄວໄຟ ຕດິ ໄຟໄດງ້ ່າຍ ກາສກ໌ າກໂບນກິ + ນໍາ້ ປະສມົ ຮໂີ ດຣກາກບອນ ທ່ ວົ ໄປ ຕາໍ ກວ່ າເຫາົ້ O + O2 CO2 + H2O 15. ການປຸງແຕ່ ງເອແຕ: O + O2 .....?..... + .....?..... T: ເພ່ ນິ ສາມາດປຸງແຕ່ ງ ເອແຕ ໄດແ້ ນວໃດ? ຈ່ ງົ ສະແດງປະຕກິ ລິ າຍາການສງັ ເຄາະພອ້ ມ. St: ຂຽນສມົ ຜນົ ການປຸງແຕ່ ງ ເອແຕ ແລະ ອະທບິ າຍ. ເອແຕ H3C CH2 O CH3 + H2O ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ເຫາົ້ + ເຫາົ້ (ອາຊດິ ແຮງ + ອຸນຫະພມ) H+ H3C OH + H3C CH2 OH XLVIII. ຂນັ້ ສະຫຸບ: T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ T: ວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂໍທ້ ີ 1+2+3 ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ຜອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 21 ອາມນີ (Amine) ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ າໍ ນດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງອາມນີ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາໃຊ້ ເຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄາໍ ຖາມຫກັ : ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາມນີ 25. ອາມນີ ແມ່ ນທາດເຄມຈີ າໍ ພວກໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາມນີ 26. ອາມນີ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : 27. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາມນີ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: CC - ຈກຸ າໍ ນດົ ຂອງອາມນີ CCCNC CCCNCC - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນໍາໃຊອາມນີ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ C ................................ ......................... ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງອາມນີ , ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຕ່ າງໆຂອງອາມນີ 28. ອາມີ ປະກອບມຈີ ກັ ຂນັ້ ແຕ່ ລະຂນັ້ ແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ? ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ 29. ຈ່ ງົ ຂຽນສດໂມເລກຸນຂອງອາມນີ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ - ນໍາໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ ກ. N-ເອຕລິ 2-ໂບມໂມ ບຕານາມນີ ................................................. ຂ. N,N,N-ຕເີ ມຕນີ ເຮກັ ຊານາມນີ ................................................. ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂນັ້ ສອນ

XLIX. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ເອແຕ ແລະ ແອສແຕ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ແຕກຕ່ າງກນັ ຫື ບ່ ໍ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມຢີ ່ ກະດານ + ຄາໍ ຖາມ: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ເື ຊຕອນຕ່ ໍໄປນເີ້ ປັນແບບສາກນົ : O CH3 CH3 CH2 CH2 O H3C O CH3 H3C CH2 CH3 H3C ............................. ............................ ............................. ethoxybenzene 1-methoxypropane tert-butyl ethyl ether L. ຂນັ້ ສອນ: O 16. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ອາມນີ : T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ອາມນີ ແມ່ ນທາດປະສມົ ແບບໃດ? ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມ,ີ ສດທ່ ວົ ໄປ, ສດໂມເລກຸນຄແື ນວໃດ? T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ພວກນອ້ ງເຄຍີ ໄດພ້ ບົ ເຫນັ ອາມນີ ຢ່ ໃນສ່ ວນປະສມົ ຂອງຫຍງັ ແດ່ ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມີ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: C + ອາມນີ ເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ອີ າມໂີ ນ ເປັນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ (Amino group) R3 + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາມນີ : R NH2 1 NH 2 R2 N R1 RR + ສດໂມເລກຸນ: CnH2n+3O ແຕ່ (n ≥ 1) + ຊ່ ງ R ໄດແ້ ກ່ : ຈອຸ າລກລິ (ກ່ ງິ ຫື ຮາກ) ທ່ ໃີ ນໂມເລກຸນມຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນບ່ ຄໍ ບົ 1 ອາຕອມ.

. CH3 methyl . CH2 CH2 CH3 propyl CH3 isobuthyl . CH2 CH3 ethyl . CH2 CH CH3 sec buthyl CH3 tert buthyl CH3 . HC isopropyl . CH CH2 CH3 CH3 CH3 . C CH3 O CH3 C 17. ຂນັ້ ຂອງອາມນີ : T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ອາມນີ ປະກອບມຈີ ກັ ຂນັ້ ແຕ່ ລະຂນັ້ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ຕອບຄາໍ ຖາມ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ອາມນີ ປະກອບມີ 3 ຂນັ້ ຄ:ື H3C NH2 NH H3C methanamine N CH3 H3C CH3 H3C N-methylmethanamine N,N-dimethylmethanamine 18. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາມນີ : ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາມນັ : - ອ່ ານຊ່ ກື ່ ງິ ອອ້ ມຂາ້ ງທ່ ຕີ ດິ ກບັ ຈອຸ າມໂີ ນກ່ ອນ ແລວ້ ລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ຄາໍ ວ່ າ ອາມນີ . - ຖາ້ ກ່ ງິ ຫື ຈປຸ ່ ຽນ ທ່ ມີ າຈບັ ກບັ ຈອຸ າມໂິ ນແມ່ ນກ່ ງິ ຊະນດິ ດຽວກນັ ໃຫໃ້ ສ່ (di) ຫື (tri) ເພ່ ອື ບອກຈາໍ ນວນຈອງກງິ ທ່ ຄີ ກື ນັ 2 ຫື 3 ກ່ ງິ ຕາມລາໍ ດບັ ຢຕ່ ໜໍ າ້ ຊ່ ຂື ອງກງິ ຈ່ ງລງົ ທາ້ ຍ ດວ້ ຍ ອາມນີ . Cl H2N CH3 H3C NH CH2 CH3 NH CH3 Br NH HC CH3 methyl amine methyl ethyl amine phenyl methyl amine bromo 1-chloro ethyl amine ກດິ ຈະກາໍ 1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ອາມນີ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ:

➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): - ອ່ ານຕາມອະນຸກມົ ອາລການພຽງແຕ່ ໝາຍຕໍາແໜ່ ງ ຈອຸ າມໂິ ນເປັນຕໍາແໜ່ ງທ່ ໜີ ອ້ ຍສຸດ ແລວ້ ອ່ ານຊ່ ດື ່ ງັ ນ:ີ້ (ຕແໍ ໜ່ ງ-ຊ່ ຂື ອງກ່ ງິ -ຕາໍ ແໜ່ ງຈອຸ າມໂິ ນ-ອາມໂີ ນ-ຊ່ ຕື າມຈາໍ ນວນກາກບອນຂອງອະນຸກມົ ອາລການ) NH2 CH3 H3C CH3 H3C H2N CH3 H3C Cl NH2 2-amino pentane 3-amino hexane 3-chloro 4-amino heptane ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ທື ນີ ຍິ ມົ ໃຊ:້ - ອາມນີ ຂນັ້ 1 : ອ່ ານຕາມອະນຸກມົ ອາລການພຽງແຕ່ ໝາຍຕໍາແໜ່ ງ ຈອຸ າມໂິ ນເປັນຕາໍ ແໜ່ ງທ່ ໜີ ອ້ ຍສຸດ ແລວ້ ອ່ ານຊ່ ດື ່ ງັ ນ:ີ້ (ຕໍາແໜ່ ງ-ຊ່ ຂື ອງກ່ ງິ -ຕາໍ ແໜ່ ງຈອຸ າມໂິ ນ-ຊ່ ຕື າມຈາໍ ນວນກາກບອນຂອງອະນຸກມົ ອາລການ-xານາມນີ ) NH2 NH2 H2N CH3 H3C CH3 H3C CH3 methanamine 2-pentanamine CH3 3-methyl 2-pentanamine - ອາມນີ ຂນັ້ 2 ແລະ ຂນັ້ 3 : ອ່ ານຕາມອະນກຸ ມົ ອາລການພຽງແຕ່ ໝາຍຕໍາແໜ່ ງ ຈອຸ າມໂິ ນເປັນຕໍາແໜ່ ງທ່ ໜີ ອ້ ຍສຸດ ແລວ້ ອ່ ານຊ່ ດື ່ ງັ ນ:ີ້ CH3 NH CH3 N CH3 N CH3 H3C H3C H3C N-methyl propanamine N,N-di methyl propanamine N-methyl N-propyl cyclopentanamine 19. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER): ອາມນີ ທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນຕງັ້ ແຕ່ 2 ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງຈະມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ້ ເຊ່ ນັ : C2H7N ເຊ່ ງິ ມີ 2 ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ:

H3C CH2 NH2 H3C NH CH3 ethanamine N-methyl methanamine ຈະກໍາ2: ສດໂມເລກຸນຂອງ ອາມນີ C3H9N ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນມທີ ງັ ໝດົ ຈກັ ແບບ: ................................................................................................ 20. ຄຸນລກັ ສະນະຂອງອາລເດຮດິ : ຄຸນລກັ ສະນະທາງຟີຊກິ : ພບົ ໃນມອກຝ່ ິນ,ໃບ ຄຸນລກັ ສະນະທາງເຄມ:ີ ອາລການເຮໄລດ໌ + ນາໍ້ ຢາສບ... 1. ອາມນີ + ນາໍ້ ໃຊເ້ ປັນຢາຂາ້ ສດັ ຕ ພດື ,ຂາ້ ແມງໄມ,້ ສີ ກາກບອນ 1-3 ອາ ຍອ້ ມຜາ້ .... ໂຕມຈະຄງົ ຕວົ ໃນ Amine ສະພາວະກາສ໌ CH3CH2CH2NH2 + H2O [CH3CH2CH2NH3]+ + OH- ມຈີ ດຸ ຟົດສງຂນ້ ຕາມຈາໍ C2.Hເ3ອCແHຕ2C+Hອ2າCຊດHິ ເ2ຂNມັ້ H2 + HCl [CບHຕລິ3CອHາໂ2ມCນHອີ 2ກັ CກHຮໍ 2ວົ NH+3ນ]+ໍາ້ Cl - ນວນກາກບອນ ລ/ລນໍາ້ ມລີ ກັ ສະນະເປັນບາເຊອີ ່ ອນ 21. ການປຸງແຕ່ ງອາມນີ : T: ເພ່ ນິ ສາມາດປຸງແຕ່ ງ ອາມນີ ໄດແ້ ນວໃດ? ຈ່ ງົ ສະແດງປະຕກິ ລິ າຍາການສງັ ເຄາະພອ້ ມ. St: ຂຽນສມົ ຜນົ ການປຸງແຕ່ ງ ອາມນີ ແລະ ອະທບິ າຍ. ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ອາໂມຍກັ + ເຫາົ້ ເມຕາໂນລ ອາມນີ NH3 + CH3OH Al2O3 , 450 C CH3NH2 LI. ຂນັ້ ສະຫຸບ: T: ຕກັ ເຕອື ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວາມຫາ້ ວຫນັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ໃນການຮຽນ, ໃຊເ້ ວລາວ່ າງໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ມຄີ ວາມຮກັ -ສາມກັ ຄເີ ປັນໝ່ ຄະນະພາຍໃນຫອ້ ງ T: ວຽກບາ້ ນ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ຂໍທ້ ີ 1+2+3 ທ່ ີ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ວນັ ທ:ີ ........../........./............... ຜອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ວຊິ າການ ຫວົ ໜາ້ ສາຍຊວີ ະ-ເຄມີ ຄສອນ

ບດົ ສອນ ວຊິ າ: ເຄມສີ າດ ວນທີ:......../......../............ ບດົ ທີ: 22 ອາມດີ (Amide) ເວລາ: 2 h ສອນໂດຍ: ອຈ. ວນັ ນະຄອນ ແກ່ ນດອນຈນັ ໂຮງຮຽນ ມສ ທ່ ງົ ແສນ ຜນົ ຮບັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເປົາ້ ໝາຍ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ-້ ເຂາົ້ ໃຈທ່ ມີ າ, ຮຈ້ ກັ ຈາໍ ແນກປະເພດ, ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ,ື ຈກຸ ໍານດົ , ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ຄຸນລກັ ສະນະເຄມຕີ ່ າງໆຂອງອາມດີ ສາດມາດອະທບິ າຍ ແລະ ຮຈ້ ກັ ນໍາໃຊ້ ເຂາົ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໄດຢ້ ່ າງຖກື ຕອ້ ງ. ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ: ນກັ ຮຽນສາມາດເຂາົ້ ໃຈກ່ ຽວກບັ ຄໍາຖາມຫກັ : - ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາມດີ 30. ອາມດີ ແມ່ ນທາດເຄມຈີ າໍ ພວກໃດ? - ຮຈ້ າໍ ແນກສດທ່ ວົ ໄປ ແລະ ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາມດີ 31. ອາມດີ ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມຄີ ແື ນວໃດ? 32. ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ສື ດໂມເລກຸນຂອງອາມດີ ລ່ ຸມນໃີ້ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: OO ຄວາມຮ:້ ນກັ ຮຽນສາມາດເກດີ ຄວາມຮຕ້ ່ າງໆເຊ່ ນັ : CH2 - ຈກຸ ໍານດົ ຂອງອາມດີ CH3 H3C H3C NH NH CH3 - ການປຸງແຕ່ ງ ແລະ ການນາໍ ໃຊອາມດີ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ .............................. CH3 .............................................. ຮຄ້ ວາມລກັ ສະນະຂອງອາມດີ , ຮຈ້ ກັ ຄຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍຕ່ າງໆຂອງອາມນີ 33. ອາມດີ ປະກອບມຈີ ກັ ຂນັ້ ແຕ່ ລະຂນັ້ ແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ? ທກັ ສະ: ນກັ ຮຽນສາມາດ 34. ຈ່ ງົ ຂຽນສດໂມເລກຸນຂອງອາມດີ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ - ນາໍ ໃຊຄວາມຮເ້ ຂາົ້ ໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ທາ້ ຍບດົ - ນໍາໃຊຄ້ ວາມຮໃ້ ນບດົ ນໄີ້ ປໃຊໃ້ ນບດົ ຮຽນທ່ ກີ ່ ຽວພນັ ກບັ ບດົ ຮຽນນໄີ້ ດ້ ກ. N-ເອຕລິ 2-ໂບມໂມ ບຕານາມດີ ................................................. ຂ. N,N,N-ຕເີ ມຕລີ ເຮກັ ຊານາມດີ ................................................. ໜາ້ ທ່ :ີ ຫກັ ຖານການປະເມນີ - ຄນົ້ ຄວາ້ , ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມ ຫກັ ຖານອ່ ນື : - ສ່ ກື ານສອນ - ອະທບິ າຍ - ແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ - ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ - ສບົ ທຽບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ໃນການໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂນັ້ ສອນ

LII. ຂນັ້ ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ບດົ ຮຽນ: T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມກ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນທ່ ຜີ ່ ານມາ: ອຊດິ ກາກໂບຊລີ ິກ ແລະ ອາມນີ ມຈີ ກຸ າໍ ນດົ ແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ ໍານດົ ເຄມຢີ ່ ກະດານ + ຄາໍ ຖາມ: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ເື ຊຕອນຕ່ ໍໄປນເີ້ ປັນແບບສາກນົ : LIII. ຂນັ້ ສອນ: 22. ຄວາມຮທ້ ່ ວົ ໄປກ່ ຽວກບັ ອາມນີ : T: ຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ອາມດີ ແມ່ ນທາດປະສມົ ແບບໃດ? ມຈີ ກຸ ໍານດົ ເຄມ,ີ ສດທ່ ວົ ໄປ, ສດໂມເລກຸນຄແື ນວໃດ? St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ອອກມາຂຽນຈກຸ າໍ ນດົ ເຄມີ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: O C + ອາມດີ ເປັນທາດປະສມົ ອງົ ຄະທາດຊະນດິ ໜ່ ງ ທ່ ມີ ອີ າມໂີ ນ ຕ່ ໍກບັ ຮໂີ ດແຊນຂອງຈກຸ າກໂບຊນິ ຈາກອາຊດິ ອາເຊຕກິ 1 ຕວົ O OO + ສດທ່ ວົ ໄປຂອງອາມດີ : R1 NH2 R2 R2 R1 NH R1 N R3 + ສດໂມເລກຸນ: CnH2n+1O ແຕ່ (n ≥ 1) + ຊ່ ງ R ໄດແ້ ກ່ : ຈອຸ າລກລິ (ກ່ ງິ ຫື ຮາກ) ທ່ ໃີ ນໂມເລກຸນມຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນບ່ ຄໍ ບົ 1 ອາຕອມ. . CH3 methyl . CH2 CH2 CH3 propyl CH3 isobuthyl . CH2 CH3 ethyl . CH2 CH CH3 sec buthyl CH3 CH3 . HC isopropyl . CH CH2 CH3 CH3 CH3 . C CH3 tert buthyl CH3 23. ຂນັ້ ຂອງອາມນີ : T: ຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ອາມດີ ປະກອບມຈີ ກັ ຂນັ້ ແຕ່ ລະຂນັ້ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຄແື ນວໃດ?

St: ອາສາສະມກັ 2-3 ຄນົ ຕອບຄໍາຖາມ ❖ T + St ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບ: ອາມນີ ປະກອບມີ 3 ຂນັ້ ຄ:ື O O O O C H3C NH2 H3C CH3 H3C CH2 CH3 NH N acetamide N-methylacetamide CH3 N-ethyl-N-methylacetamide 24. ການອ່ ານຊ່ ຂື ອງອາມນີ : ➢ ຫກັ ການອ່ ານຊ່ ແື ບບສາກນົ (IUPAC): - ອ່ ານຊ່ ກື ່ ງິ ອອ້ ມຂາ້ ງທ່ ຕີ ດິ ກບັ ຈອຸ າມໂີ ນກ່ ອນ ແລວ້ ລງົ ທາ້ ຍດວ້ ຍ ຄໍາວ່ າ ອາມດີ . - ຖາ້ ກ່ ງິ ຫື ຈປຸ ່ ຽນ ທ່ ມີ າຈບັ ກບັ ຈອຸ າມໂິ ນແມ່ ນກ່ ງິ ຊະນດິ ດຽວກນັ ໃຫໃ້ ສ່ (di) ຫື (tri) ເພ່ ອື ບອກຈາໍ ນວນຈອງກງິ ທ່ ຄີ ກື ນັ 2 ຫື 3 ກ່ ງິ ຕາມລໍາດບັ ຢຕ່ ໍໜາ້ ຊ່ ຂື ອງກງິ ຈ່ ງລງົ ທາ້ ຍ ດວ້ ຍ ອາມດີ . H3C O O OO CH3 N H3C N CH3 H3C NH CH3 H3C CH3 NH2 CH3 N,N-dimethylpentanamide N-ethyl-N-methylpropanamide N-methylpropanamide propanamide ກດິ ຈະກໍາ1: ຈ່ ງົ ອ່ ານຊ່ ື ອາມດີ ລຸມນຕີ້ າມແບບສາມນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ: OO H3C N CH3 NH CH3 H3C NH Cl O CH3 O N H3C CH3 CH3 O NH CH3 ....................... ............................. ................................... ....................... ............................. N-cyclobutyl-N-ethylpropanamide N-ethylpropanamide N-cyclopentylhexanamide N-chloro-N-ethylpropanamide N-(1-cyclopentylethyl)propanamide 25. ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ(ISOMER): ອາມນີ ທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນອາຕອມກາກບອນຕງັ້ ແຕ່ 2 ອາຕອມຂນ້ ໄປ ຈ່ ງຈະມທີ າດຮ່ ວມໂມເລກຸນໄດ້ ເຊ່ ນັ : C2H5NO ເຊ່ ງິ ມີ 2 ທາດຮ່ ວມໂມເລກຸນ: