หนังสือโครงการปลูกฝังวิธีคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ส่วนรวม

โครงการปลูกฝงวิธคี ิดแยกแยะ ผลประโยชนส วนตัวและผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 1 30-Oct-19 2:03:09 PM

๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ิดแยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส วนรวม คÓนÓ โครงการปลกู ฝงวธิ ีคดิ แยกแยะผลประโยชนสวนตวั และผลประโยชนส ว นรวม ตามที่สํานักงาน ป.ป.ช. ซึ่งเปนหนวยงานท่ีมีภารกิจหลัก ในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ไดจ ดั ทาํ ยทุ ธศาสตรช าตวิ า ดว ย การปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔) โดยมวี ัตถุประสงคท จี่ ะสรางสังคมทีไ่ มท นตอ การทุจรติ ดวยการปรับ ฐานความคิดในทุกชวงวัย ต้ังแตปฐมวัยใหสามารถแยกระหวาง ผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวมได เปนการมุงเนน ดานปองกันการทุจริตซึ่งมีความสําคัญอยางมาก เปนการแกปญหา ที่ตนเหตุ และเปนการปองกันการทุจริตในระยะยาวที่มีความยั่งยืน และดําเนินการควบคูไปกับการปราบปราม กลุมเด็กและเยาวชน ซ่ึงจะเปนกําลังสําคัญในการพัฒนา ประเทศในอนาคต เปน กลมุ ทคี่ วรจะใหก ารดแู ลเอาใจใสด ว ยการปลกู ฝง ความคิดและคานิยมท่ีดี ทั้งจากในระบบการศึกษา จากการเรียนรู ในครอบครัวและสังคม ลวนมีผลตอการจดจําและเรียนรู นอกจาก กลุมเด็กและเยาวชนแลว ภาคสวนตางๆ ในสังคมไมวาจะเปนภาค ขาราชการ รัฐวิสาหกิจ ตองทําใหทุกภาคสวนนั้นสามารถแยกแยะ เร่อื งของความถกู ผดิ ได ดงั นั้น วิธกี ารคิดทส่ี ามารถแยกแยะเรื่องของ AW_��������������_new62.indd 2 30-Oct-19 2:03:11 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วิธคี ดิ แยกแยะผลประโยชนสว นตวั และผลประโยชนสว นรวม ๓ ผลประโยชนส ว นตวั ออกจากผลประโยชนส ว นรวมไดอ ยา งชดั เจน ทาํ ให สามารถรไู ดว า สง่ิ ใดถกู สง่ิ ใดผดิ เปน พน้ื ฐานสาํ คญั ของการสรา งสงั คม ทไ่ี มทนตอ การทจุ ริต ซ่งึ การปลูกฝงวิธคี ิดสามารถฝก ใหทาํ ได คดิ เปน ตั้งแตชวงปฐมวัย ไปจนถึงวัยเกษียณ ตลอดจนทุกเพศ ทุกวัย และ ทุกอาชีพในสังคม อีกท้ังยังสามารถพัฒนาและปรับปรุง เพื่อใหมี ความเหมาะสมไดต ามสถานการณ โดยในชวงแรกน้ัน มีความจําเปนท่ีจะตองสรางวิทยากร เพอ่ื ทาํ หนา ทสี่ ง ตอ วธิ คี ดิ และความรใู หก บั ทกุ คนในสงั คม ทาํ ใหเ กดิ เปน คานิยมที่จะไมยอมรับการทุจริต เพ่ือใหทุกภาคสวนของสังคมไดมี สว นรวมในการสราง “สังคมทไ่ี มทนตอการทจุ ริต” ตอไป ดงั นน้ั เพอื่ ใหม คี วามสอดคลอ งกบั แผนยทุ ธศาสตรช าตวิ า ดว ย การปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ฉบบั ที่ ๓ (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๖๔) ที่มุงเนนการมีสวนรวมในการปองกันและปราบปรามการทุจริต จากทกุ ภาคสว น สาํ นักงาน ป.ป.ช..จงึ ไดจดั ทําโครงการปลกู ฝงวธิ ีคิด แยกแยะผลประโยชนสว นตวั และผลประโยชนส วนรวม AW_��������������_new62.indd 3 30-Oct-19 2:03:13 PM

๔ เอกสารประกอบโครงการปลูกฝง วิธีคดิ แยกแยะผลประโยชนสวนตัวและผลประโยชนส ว นรวม ÊÒúÑÞ บทท่ี ๑ ๗ STRONG model จติ พอเพยี งตา นทุจรติ บทท่ี ๒ ๒๑ การคิดแยกแยะระหวางผลประโยชนส ว นตน กับประโยชนส วนรวม บทที่ ๓ ทฤษฎี ความหมาย และรูปแบบของการขดั กนั ระหวาง ผลประโยชนส ว นตนกับผลประโยชนสวนรวม (Conflict of interest) ๓๕ บทท่ี ๔ ๕๗ กฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ งกบั การขดั กัน ระหวางผลประโยชนสว นตน กบั ผลประโยชนส วนรวม (Conflict of interest) AW_��������������_new62.indd 4 30-Oct-19 2:03:15 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝงวธิ คี ิดแยกแยะผลประโยชนสวนตวั และผลประโยชนสว นรวม ๕ บทที่ ๕ ๗๓ แกท ุจริตตองคิดแยกแยะ บทท่ี ๖ ๘๙ ความอายและความไมท นตอ การทจุ รติ บทท่ี ๗ ๑๐๕ การรองเรียนการทจุ ริต บทท่ี ๘ การประยุกตหลกั ความพอเพียงดว ยโมเดล STRONG : จติ พอเพียงตานทจุ ริต ๑๑๑ ภาคผนวก ๑๓๔ บรรณานกุ รม ๑๔๓ AW_��������������_new62.indd 5 30-Oct-19 2:03:16 PM

๖ เอกสารประกอบโครงการปลูกฝง วิธีคิดแยกแยะผลประโยชนสวนตวั และผลประโยชนสว นรวม AW_��������������_new62.indd 6 30-Oct-19 2:03:22 PM

เอกสารประกอบโครงการปลูกฝงวธิ ีคิดแยกแยะผลประโยชนส วนตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗ บทที่ ñ STRONG model ¨ตÔ ¾อà¾ยี งตŒานทبรÔต AW_��������������_new62.indd 7 30-Oct-19 2:03:25 PM

๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วิธีคดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนสว นรวม STRONG model : คÓอ¸บÔ าย ¨ตÔ ¾อà¾ียงตŒานทبรÔต รศ.ดร.มาณี ไชยธรี านุวฒั ศริ ิ ที่ปรกึ ษาประธานกรรมการ ป.ป.ช. ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปราม การทจุ รติ ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) กาํ หนด วสิ ยั ทศั น “ประเทศไทยใสสะอาด ไทยทง้ั ชาตติ า นทจุ รติ (Zero Toler- ance and Clean Thailand)” กาํ หนด พนั ธกจิ หลกั เพอื่ สรา งวฒั นธรรมการตอ ตา นการทจุ รติ ยกระดบั ธรรมาภบิ าลใน การบรหิ ารจดั การทกุ ภาคสว น และปฏริ ปู กระบวนการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริตทั้งระบบใหมีมาตรฐานเทียบเทา สากล ผา นยทุ ธศาสตร ๖ ดา น ไดแ ก สรา งสงั คมไมท นตอ การ ทจุ รติ ยกระดบั เจตจาํ นงทางการเมอื งในการตอ ตา นการทจุ รติ สกดั กน้ั การทจุ รติ เชงิ นโยบาย พฒั นาระบบปอ งกนั การทจุ รติ เชงิ รกุ ปฏริ ปู กลไกและกระบวนการการปราบปรามการทจุ รติ และยกระดบั ดชั นกี ารรบั รกู ารทจุ รติ ของประเทศไทย โดย เปา ประสงคข องยทุ ธศาสตรช าตฯิ ระยะที่ ๓ คอื ประเทศไทย มคี า ดชั นรี บั รกู ารทจุ รติ (Corruption Perceptions Index: CPI) สงู กวา รอ ยละ ๕๐ ในป ๒๕๖๔ AW_��������������_new62.indd 8 30-Oct-19 2:03:26 PM

เอกสารประกอบโครงการปลูกฝงวิธคี ดิ แยกแยะผลประโยชนสวนตัวและผลประโยชนส ว นรวม ๙ โครงการ “จิตพอเพียงตานทุจริต” เปนโครงการท่ี มีความสอดคลองกับยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและ ปราบปรามการทุจริตระยะที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ใน ประเดน็ ยทุ ธศาสตรท ี่ ๑ การสรา งสังคมทไี่ มท นตอ การ ทจุ ริต ซง่ึ ประกอบดว ย ๔ กลยทุ ธ ไดแ ก (๑) การปรบั ฐานความคดิ ทกุ ชว งวยั ตงั้ แตป ฐมวยั ใหส ามารถแยกแยะ ระหวา งผลประโยชน สว นตวั และผลประโยชนสวนรวม (๒) สง เสริมใหมีระบบและ กระบวนการกลอ มเกลาทางสงั คม เพอ่ื ตา นทจุ รติ (๓) ประยกุ ต หลกั พอเพยี งเปน เครอื่ งมอื ตา นทจุ รติ และ (๔) เสรมิ สรา งพลงั การมีสวนรวมของชุมชน และทุกภาคสวนเพ่ือตอตานการ ทุจริต จากกลยุทธดังกลาวขางตน จึงเปนท่ีมาของโครงการ “จติ พอเพียงตานทจุ ริต” ในชุดโครงการสหยทุ ธ (รศ.ดร.มาณี ไชยธีรานุวัฒศิริ,๒๕๖๐) ที่สํานักงานคณะกรรมการปองกัน และปราบปรามการทจุ รติ แหงชาติ ไดด ําเนนิ การโครงการดงั กลา วใน ๒๗ จงั หวดั ในปง บประมาณ ๒๕๖๑ และครบทง้ั ๗๖ จงั หวดั และกรงุ เทพมหานคร ในปงบประมาณ ๒๕๖๒ โครงการ “จิตพอเพียงตานทุจริต” ในระยะตนของ การดําเนินการ แมวาในโครงการไดกําหนดกระบวนการ ตา ง ๆ ไว แตผ ูน ําโครงการสูการปฏิบตั ิมีความเขาใจในความ หมายแตกตางกันไป ทําใหก ารนําสกู ารปฏิบัติคอนขา งสบั สน จึงมกี ารคดิ คน STRONG model ข้นึ มาเพ่ืออธิบายโครงการ AW_��������������_new62.indd 9 30-Oct-19 2:03:27 PM

๑๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม “จิตพอเพียงตานทุจริต” ใหมีระบบมากขึ้น และเรียกชื่อท่ี เชอ่ื มโยงระหวา ง STRONG model และจติ พอเพยี งตา นทจุ รติ วา โครงการ “STRONG จิตพอเพียงตา นทุจรติ ” การคดิ คน STRONG model เกิดข้นึ จากการตกผลกึ ทางความคดิ ของความหมายของ “จติ พอเพยี งตา น ทจุ รติ ” ที่ ประกอบดว ยคาํ สาํ คัญ ๓ คํา คอื จิต พอเพยี ง ตา นทจุ ริต จติ พอเพยี งตา นทจุ รติ ตอ งเปน จติ ทมี่ คี วามแขง็ แกรง ทาํ ใหค ดิ ถงึ คําภาษาองั กฤษ คือ Strong ที่เปนคํางาย ๆ มีการ ใชบอย ๆ ความหมายเปนที่รับรูกันโดยท่ัวไป แตตองคิดให ตกผลกึ ในตัวอักษรทงั้ ๖ ตวั ใหส ามารถเช่ือมโยงกบั คําวา พอ เพียง และคาํ วา ตา นทุจรติ จงึ เปนการตั้งตน ในการหาความ หมายในตัวอักษรภาษาอังกฤษท้ัง ๖ ตัว ที่มีความเชื่อมโยง กันและสามารถคดิ กจิ กรรมทเี่ ปนรปู ธรรมได S เปนตัวอักษรตัวแรกของ Strong ทําใหคิดถึงคํา Sufficient ซง่ึ แปลวา พอเพยี ง เปน คําสาํ คญั และเปนหลัก เปน แกนของจติ พอเพยี งตา นทจุ รติ AW_��������������_new62.indd 10 30-Oct-19 2:03:28 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๑ คําสําคัญคําถัดไปคือ ตานทุจริต ซ่ึงจําเปนตองมีคํา อธิบายหรอื คาํ จํากดั ความใหช ัดเจน เพ่ือคนหาคําทเ่ี ก่ียวของ และสอดคลองสาํ หรบั ใสในอักษรอังกฤษ t-r-o-n-g การทุจริตเกิดข้ึนจากระบบและคน ระบบท่ีเนน ความโปรงใสและตรวจสอบไดจะทําใหการทุจริตยากย่ิงข้ึน คนสุจริตท่ีไมน่ิงเฉย ไมยอมใหมีการทุจริตเกิดข้ึน ยอมเปน กลไกปอ งกนั การทจุ รติ และทาํ ใหส งั คมเจรญิ กา วหนา ไดย ง่ิ ขน้ึ การประกอบคําตาง ๆ ในตวั อกั ษร t-r-o-n-g จึงเกดิ ขน้ึ ดังนี้ ตัว จงึ ใชคํา Transparent โปรง ใส Realise ตืน่ รู รสู ภาวะ รูเหตุการณทจ่ี ะเกดิ การ ทจุ ริต และพรอมจะตอ สูปอ งกันไมใ หเกดิ การทจุ ริต เปน ตวั อกั ษรทคี่ ดิ หาคาํ ยากทสี่ ดุ แตใ นทสี่ ดุ จงึ เลอื ก คํา Onward มุงไปขา งหนา มงุ สรา งความเจรญิ AW_��������������_new62.indd 11 30-Oct-19 2:03:30 PM

๑๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม เปนคาํ ควบกล้าํ กบั K Knowledge ความรู เปน ปจจัยจําเปนสําหรับมนุษย มีอิทธิพลตอทัศนคติ ความ ตระหนัก และพฤติกรรม การกระทํา Generosity เอ้ืออาทร เอ้ือเฟอเผื่อแผใน ฐานะของเพื่อนมนุษย โดยมิใชตางตอบแทนหรือตองการ ผลประโยชน STRONG : จิตพอเพยี งตานทุจริต จึงหมายถึง ผูท ี่มี ความพอเพยี ง ไมเบยี ดเบยี นตนเองและผูอ่ืน (S) มุง อนาคตท่ี เจรญิ ทง้ั ตนเองและสว นรวม (O) โดยใชห ลกั ความโปรง ใสตรวจ สอบได (T) พื้นฐานจิตใจมีมนุษยธรรมเอ้ืออาทร ชวยเหลือ เพอ่ื นมนษุ ยโ ดยไมเ หน็ แกป ระโยชนต า งตอบแทน (G) ใหค วาม สาํ คญั ตอ การเรยี นรตู ลอดชวี ติ เพอ่ื การดาํ รงชวี ติ ในทางทช่ี อบ (N) แตต่ืนรูเร่ืองภัยทุจริตที่รายแรงสงผลตอสังคม รังเกียจ การทุจริตประพฤติมิชอบท้ังปวง ไมยอมทนตอการทุจริต ทุกรปู แบบ (R) AW_��������������_new62.indd 12 30-Oct-19 2:03:31 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๓ S Sufficient พอเพียง เนอ่ื งจากความพอเพยี งของ ปจ เจกบคุ คล ยอ มทร่ี ะดบั ทแ่ี ตกตา งกนั ตามวธิ คี ดิ สภาพความ พรอมและความสามารถ รวมทงั้ ตามสถานภาพทางเศรษฐกิจ และสงั คมของบคุ คลและครอบครวั กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดท่ีแยกแยะผลประโยชน สว นตวั และสว นรวมไดอ ยา งถกู ตอ ง ชดั เจน และเปน อตั โนมตั ิ จะนําไปสูจิตสํานึกท่ีพอเพียง ไมกอบโกยผลประโยชนโดย มิชอบ ไมเบียดเบียนผูอ่ืน ไมเบียดบังรัฐ ไมรับอามิสสินบน โดยมิตองจํากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพที่สุจริต สามารถหาทรัพยสินเงินทองไดตามความสามารถ ทั้งน้ี โดย ไมเ ดอื ดรอนตนเองและผอู ื่น AW_��������������_new62.indd 13 30-Oct-19 2:03:34 PM

๑๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม T Transparent โปรงใส ความโปรงใส ทําใหเห็น ความโTภปรTา่งrพใaสnหsทpราaใือกหreเ้ปลnหtนร็ไโภกาปากรหพง่ ฏลหใสรกักอื าปครราณือกฏชสกัดราราเณจง์ชคนดั วเจานมรคู วามเขาใจ และวิธีสังเกต กเกลไ่ยี กวหกลกบัั คคอื วสารมา้ งโคปวารมงรใคู้ สวาขมอเขงา้ โใจคแรลงะกวธิ าสี รงั เตกตา เงกย่ี ๆวกบั ความโปร่งใสของโครงการตา่ ง ๆ AW_��������������_new62.indd 14 30-Oct-19 2:03:35 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๕ R Realise ต่ืนรู้ 30-Oct-19 2:03:37 PM เม่อื บุคคลรพู้ ษิ ภยั ของการทุจรติ และไม่ทนทจ่ี ะเหน็ การทจุ รติ เกดิ ขน้ึ AW_��������������_new62.indd 15

๑๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม R Realise ตน่ื รู เมอ่ื บคุ คลรพู ษิ ภยั ของการทจุ รติ และ ไมทนทีจ่ ะเห็นการทจุ รติ เกิดขน้ึ กลไกหลัก การเรียนรูสถานการณการทุจริตใน พื้นที่ ในชุมชน หรือในกรณีท่ีปรากฏการทุจริตขึ้น หรือ กรณีศึกษาท่ีเกิดข้ึนมาแลวและมีคําพิพากษาถึงที่สุดแลว O Onward มงุ่ ไปข้างหน้า 30-Oct-19 2:03:39 PM การไม่มกี ารทจุ รติ ของภาครฐั จะทาใหเ้ งนิ ภาษถี กู นาไปใชใ้ นการพฒั นาอย่างเตม็ ท่ี AW_��������������_new62.indd 16

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๗ O Onward มุงไปขางหนา การไมมีการทุจริตของ ภาครฐั จะทาํ ใหเงินภาษีถกู นําไปใชในการพฒั นาอยางเต็มที่ กลไกหลกั คอกื กลาไรปก้อหงกลนั แักละกคารือป้องกปราารมปดว้ อยกงรกะบันวนแกลาระมสกี ว่ านรร่วปมใอนกงาปรเฝร้าาระมวงั พดน้ื วทท่ียม่ี คี วาม กระบวนการมีสวนรวมในการเฝาระวังพ้ืนท่ีท่ีมีความเสี่ยงเสย่ี ง ในการทจุ กรลติ ไกเชหน่ ลกักาครอื บกุการรุกปพ้องน้ื กทนั ส่ีแาลธะกาารรณป้ะองหปรรอืามเฝด้าว้รยะกวรงั ะโบควรนงกกาารรมใสหี ว่ด้ นารเ่วนมนิ ในกกาารรดเว้ฝ้ยารคะววางั พมโน้ื ปทรท่ี ง่ ม่ี ใคีสวาม ใเนสย่ี กง ใานรกาทรทุจจุ รรติ ิตเช่น เกชารบนุกรุกกพน้ืาทรส่ี าบธาุกรณระุกหรพอื เื้ฝน้ารทะวี่สงั โคารธงกาารรใหณด้ าะเนนิ กหารรดว้ือยคเวฝามาโปรระง่ ใสวัง โครงการใหดาํ เนนิ การดวยความโปรงใสกลไกกลหไลกกัหลคกัอื คกอืารกปา้อรงปก้อนังกแนลั ะแกลาะรกปา้รอปง้ปองรปามราดมว้ ดยว้ กยรกะรบะวบนวกนากรามรสีมว่สี นว่ รน่วรมว่ มในในกการาเรฝเฝ้า้ารระะววงั งัพพน้ื น้ื ททท่ี ท่ี ม่ี ม่ี คี คี ววาามม เสย่ี งเสใย่ีนงกใานรกทาจุ รรทติ จุ เรชติ น่ เชก่นารกบากุ รบรุกุกพรุกน้ื พทน้ืส่ี ทาธส่ี ารธณาระณหะรหอื รเฝอื ้เาฝร้าะรวะงั วโงคั โรคงรกงากราใรหใด้หาด้ เานเนิ นิกการาดรดว้ ว้ยยคคววาามมโโปปรรง่ ่งใใสส คคววาNามมKรรNNดู้nดู้ oา้า้ KKนนwnnตตlooe่า่าwdwงงglleๆeๆeddมคgมgคีeวคีeวาควาคมวามวรามจู้มาาจมเราปู้เร็นปู้ ็ตนอ่ ตกอ่ ากราปร้อปง้กอนงั กแนลั ะแปล้อะงปป้อรงาปมกราามรทกุจารรติทุจรติ 30-Oct-19 2:03:41 PM คNวาKมnรoดู้ า้wนlตe่าdงgๆe มคคี ววาามมจราู้ เป็นต่อการป้องกนั และป้องปรามการทุจรติ ความรดู้ า้ นต่าง ๆ มคี วามจาเป็นตอ่ การป้องกนั และป้องปรามการทุจรติ AW_��������������_new62.indd 17

๑๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม กลไกหลกั คอื การใหค้ วามรใู้ นรปู แบบการฝึกอบรม หรอื ใหส้ อ่ื เรยี นรอู้ ย่างต่อเน่อื ง เช่น จ(ใ(ํา21น))อเคคนปววาาาคนมมตรรตเเูู้้ กกN่ยย่ีีอ ววกกกบบััKารกปูาnรรแทปบoุจบรอwกติ าใงรนlทกตeุจา่ รนังdติปแแรgบะเบลeทตศะา่ งคปๆวอทงาั้งแปมบบรรสมูายั คมอดวกตี าาแบมรบทรปัจูดจุจบุารนั นติ แตละแา บงบทอ่ๆี าจจมะเกีคดิ ขวน้ึ าม (3) วธิ กี ารป้อกงกลนั ไ-กป้อหงปลรากัมแบคบตือ่าง ๆการใหค วามรใู นรูปแบบการฝกอบรม ห(4ร)อืควใาหมรสเู้ ก่ยีอื่ วกเรารยีเฝ้นาระรวงัอู ยา งตอ เนอื่ ง เชน (๑) ความรเู กยี่ วกบั รปู แบบ กก(า5ล)รไคกทวหาลมจุ กรั เู้รกค่ยตีิอื วกแกาบั บรกใฎหบหค้ วมตาามยา รทใู้งเ่ีนกรย่ีๆปู วแขบทอ้ บงงั้กาแรฝบึกอบบรสมมหรยั อื ใอหส้ดอ่ื เตี รยี นแรอู้บย่าบงตปอ่ เจน ่อื จง เบุ ช่นนั และแบบ ท(ใ(21นอ่ี ))อคคานววาจาาคมมตจรรเเูู้้ ะกกใย่ย่ีี เนววกกกอบบัั ิดรกนปูาขรแาทบ้นึ คุจบรกตติ าใรนท(ต๒ุจ่ารงติ)ปแรคบะเบวทตศา่างมๆรทเู งั้กแบยี่ บวสมกยั อบั ดตีกแาบรบปทัจจจุ บุ รนั ติ แลใะนแบตบทา อ่ี งาปจจะรเกะดิ เขทน้ึ ศ ก(๓(((534า))))รควคธวิววเกีาาฝธิมมารรรากี ปเเูู้้ กกร้อา่ยย่ีีงะววกรกกนัวปาบั ร-งักเอปฎฝ้อ้าห(งรง๕มะปกาวรย)งัานั ทมเค่ีแก-บย่ีวบวปตาขอา่้อมงง ๆงรปูเกร่ยี าวมกแบั บกบฎตหา งมาๆย(ท๔ีเ่ )กค่ียววาขมอรงเู กยี่ วกบั AW_��������������_new62.indd 18 30-Oct-19 2:03:43 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๑๙ G. Generosity ความเออ้ื อาทร การพฒั นาสงั คมไทย ใหมนี ้าํ ใจ โอบออ มอารี เอือ้ เฟอ เผอื่ แผ โดยไมม ีผลประโยชน ตGอ.บGeแneทrosนityหควราอืมเหอื้อวอาังทผร ลตอบแทน ในฐานะเพอ่ื นมนษุ ย สผผGกกังาาลล.ครรตตGพพออeมฒฒัับบnกแแนนeใลททrาาไนoสสนนกsกงงััหยiคคtลyลมมากัคไไททไมวกยยกาจิ ใใวมกหหหเริกมม้้อใใรนนนนีีื้อมลฤฐฐ้้าาจอาาใใติกัาตจจนนอทะะโโาิรเเออกสพพหบบาออ่่ืื ออิจนนชรออ้้ ว่มมกมมอืยนนออเรุุษษาาหกรรยยลรีี์์าเเอื ออมบร้้ออืื คุ เเจรฟฟค้้ลืืออิตวเเชผผมอมุ่่ออืื ชแแมานผผส/่่อืสโโดดงัาใคยยมนไไมมชในม่่มกวยผผีี าลลายมปปรวรรเกิะะรหโโฤยยวตลชชิ มหนนือ์์ตตรพอืออบกบบาฒัแแุครททร่วนนคนมหหมลรราอออืืื ชใหหนชววกุมงงัั ุมารชรชว่ นมน/ พพฒฒัั นนาากชชลุุมมไชชกนนหลกั กจิ กรรมจติ อาสา ช่วยเหลอื บุคคล ชุมชน/สงั คมในยามวกิ ฤติ หรอื การร่วมมอื ในการร่วม --------- --------- AW_��������������_new62.indd 19 30-Oct-19 2:03:44 PM

๒๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม AW_��������������_new62.indd 20 30-Oct-19 2:03:47 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๒๑ บทที่ ò การคÔดแยกแยะระหว่าง ผลประโยชนส์ ่วนตน กบั ประโยชนส์ ว่ นรวม AW_��������������_new62.indd 21 30-Oct-19 2:03:50 PM

๒๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม สาàหตØของการท¨Ø รตÔ และ ทÈÔ ทางการปอ‡ งกันการทبรตÔ ãนประàทÈäทย ก า ร ทุ จ ริ ต เ ป  น ห นึ่ ง ใ น ป ร ะ เ ด็ น ท่ี ทั่ ว โ ล ก แ ส ด ง ความกังวล อันเนื่องมาจากเปนปญหาท่ีมีความซับซอน ยากตอการจัดการและเกี่ยวของกับทุกภาคสวน เปนที่ ยอมรับกันวาการทุจริตนั้นมีความเปนสากล เพราะมี การทุจริตเกิดข้ึนในทุกประเทศ ไมวาจะเปนประเทศ ท่ีพัฒนาแลวหรือประเทศที่กําลังพัฒนา การทุจริตเกิดขึ้น ทั้งในภาครัฐและภาคเอกชน หรือแมกระท่ังในองคกร ท่ีไมแสวงหาผลกําไรหรือองคกรเพ่ือการกุศล ในปจจุบัน การกลา วหาและการฟอ งรอ งคดกี ารทจุ รติ ยงั มบี ทบาทสาํ คญั ในดา นการเมอื งมากกวา ชว งทผี่ า นมา รฐั บาลในหลายประเทศ มผี ลการปฏบิ ัตงิ านทไี่ มโ ปรง ใสเทาท่คี วร องคกรระดับโลก หลายองคกรเสื่อมเสียชื่อเสียง เน่ืองมาจากเหตุผลดาน ความโปรง ใส สอ่ื มวลชนทว่ั ทง้ั โลกตา งเฝา รอทจี่ ะไดน าํ เสนอ ขาวอื้อฉาวและการประพฤติผิดจริยธรรมดานการทุจริต โดยเฉพาะบุคคลซึ่งดํารงตําแหนงระดับสูงตางถูกเฝา AW_��������������_new62.indd 22 30-Oct-19 2:03:51 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๒๓ จับจองวาจะถูกสอบสวนเม่ือใด อาจกลาวไดวาการทุจริต เปนหนึ่งในปญหาใหญที่จะขัดขวางการพัฒนาประเทศ ใหเปนรัฐสมัยใหม ซึ่งตางเปนที่ทราบกันดีวาการทุจริต เปนประเด็นแรกๆ ท่ีควรใหความสําคัญ ในวาระของ การพัฒนาประเทศของทกุ ประเทศ เห็นไดชัดวาการทุจริตสงผลกระทบอยางมากกับการพัฒนา ประเทศ โดยเฉพาะอยางยิ่งในประเทศท่ีกําลังพัฒนา เชนเดียวกัน กับกลุมประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟกก็มีความกังวลในปญหา การทจุ รติ ดว ยโดยเหน็ พอ งกนั วา การทจุ รติ เปน ปญ หาใหญท กี่ าํ ลงั ขดั ขวาง การพัฒนาเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ใหกาวไปสูรัฐสมัยใหม และเปน ปญ หาท่คี วรจะตองรีบแกไ ขโดยเร็วที่สดุ การทจุ รติ นน้ั อาจเกดิ ขน้ึ ไดใ นประเทศทม่ี สี ถานการณด งั ตอ ไปนี้ ๑) มีกฎหมาย ระเบียบ หรือขอกําหนดจํานวนมากท่ีเก่ียวของกับ การดําเนินการทางธุรกิจ ซ่ึงจะเปนโอกาสที่จะทําใหเกิดเศรษฐผล หรอื มลู คา เพมิ่ หรอื กาํ ไรสว นเกนิ ทางเศรษฐกจิ และโดยเฉพาะอยา งยง่ิ หากมาตรการหรือขอกําหนดดังกลาวมีความซับซอน คลุมเครือ เลือกปฏิบัติ เปนความลับหรือไมโปรงใส ๒) เจาหนาท่ีผูมีอํานาจ มสี ทิ ธขิ์ าดในการใชด ลุ ยพนิ จิ ซงึ่ ใหอ สิ ระในการเลอื กปฏบิ ตั เิ ปน อยา งมาก วาจะเลือกใชอํานาจใดกับใครก็ได ๓) ไมมีกลไกท่ีมีประสิทธิภาพ หรือองคกรท่ีมีหนาที่ควบคุมดูแลและจัดการตอการกระทําใดๆ ของเจาหนาที่ท่ีมีอํานาจ โดยเฉพาะอยางย่ิงประเทศท่ีกําลังพัฒนา การทจุ ริตมีแนวโนมท่จี ะเกิดขึน้ ไดอยา งมาก โดยไมใชเพยี งเพราะวา AW_��������������_new62.indd 23 30-Oct-19 2:03:52 PM

๒๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ลกั ษณะประชากรนนั้ แตกตา งจากภมู ภิ าคอนื่ ทพี่ ฒั นาแลว หากแตเ ปน เพราะกลุมประเทศท่ีกําลังพัฒนานั้นมีปจจัยภายในตางๆ ที่เอ้ือหรือ สนบั สนนุ ตอ การเกดิ การทจุ รติ อาทิ ๑) แรงขบั เคลอ่ื นทอี่ ยากมรี ายได เปนจํานวนมากอันเปนผลเนื่องมาจากความจน คาแรงในอัตราท่ีต่ํา หรอื มสี ภาวะความเส่ยี งสูงในดา นตางๆ เชน ความเจบ็ ปว ย อุบตั เิ หตุ หรอื การวา งงาน ๒) มสี ถานการณห รอื โอกาสทอี่ าจกอ ใหเ กดิ การทจุ รติ ไดเปนจํานวนมาก และมีกฎระเบียบตางๆ ท่ีอาจนําไปสูการทุจริต ๓) การออกกฎหมายและกระบวนการยุติธรรมท่ีไมเขมแข็ง ๔) กฎหมายและประมวลจริยธรรมไมไดรับการพัฒนาใหทันสมัย ๕) ประชากรในประเทศยังคงจําเปนตองพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติ อยูเปนจํานวนมาก ๖) ความไมมีเสถียรภาพทางการเมือง และ เจตจํานงทางการเมืองท่ีไมเขมแข็ง ปจจัยตางๆ ดังกลาว จะนําไปสู การทุจริต ไมวาจะเปนทุจริตระดับบนหรือระดับลางก็ตาม ซึ่งผลที่ ตามมาอยา งเหน็ ไดช ดั เจนมดี ว ยกนั หลายประการ เชน การทจุ รติ ทาํ ให ภาพลักษณของประเทศดานความโปรงใสน้ันเลวรายลง การลงทุน ในประเทศโดยเฉพาะอยางยิ่งจากนักลงทุนตางชาติลดนอยลง สงผลกระทบทําใหการเติบโตทางเศรษฐกิจลดนอยลงไปดวยเชนกัน หรือการทุจริตทําใหเกิดชองวางของความไมเทาเทียมท่ีกวางข้ึน ของประชากรในประเทศ หรืออีกนัยหนึ่งคือระดับความจนนั้น เพมิ่ สงู ขน้ึ ในขณะทก่ี ลมุ คนรวยกระจกุ ตวั อยเู พยี งกลมุ เลก็ ๆ กลมุ เดยี ว นอกจากนกี้ ารทจุ รติ ยงั ทาํ ใหก ารสรา งและปรบั ปรงุ สาธารณปู โภคตา งๆ ของประเทศน้ันลดลงท้ังในดานปริมาณและคุณภาพ รวมท้ังยังอาจ นําพาประเทศไปสูว กิ ฤติทางการเงนิ ทร่ี า ยแรงไดอีกดว ย AW_��������������_new62.indd 24 30-Oct-19 2:03:54 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๒๕ การเปลี่ยนแปลงวิธีคิด (Paradigm Shift) จึงเปนเร่ือง สําคัญอยางมากตอการดําเนินงานดานการตอตานการทุจริต ตามคําปราศรัยในที่ประชุมองคการสหประชาชาติ ณ นครนิวยอรก ประเทศสหรฐั อเมรกิ า เมอื่ ป พ.ศ. ๒๕๕๘ วา “การทจุ รติ เปน หนงึ่ ใน ความทา ทายทม่ี คี วามสาํ คญั มากในศตวรรษที่๒๑ผนู าํ โลกควรจะเพมิ่ ความพยายามขน้ึ เปน สองเทา ทจ่ี ะสรา งเครอื่ งมอื ทม่ี คี วามเขม แขง็ เพื่อรื้อระบบการทุจริตท่ีซอนอยูออกใหหมด และนําทรัพยสิน กลบั คนื ใหก บั ประเทศตน ทางทถ่ี กู ขโมยไป…” ทงั้ นไี้ มเ พยี งแตผ นู าํ โลก เทานั้นที่ตองจริงจังมากข้ึนกับการตอตานการทุจริต เราทุกคน ในฐานะประชากรโลกก็มีความจําเปนท่ีจะตองเอาจริงเอาจังกับ การตอ ตา นการทจุ รติ เชน เดยี วกนั โดยทวั่ ไปอาจมองวา เปน เรอื่ งไกลตวั แตที่จริงแลวการทุจริตน้ันเปนเรื่องใกลตัวทุกคนในสังคมมาก การเปลี่ยนแปลงวิธีการคิดเปนเร่ืองสําคัญ ความสามารถในการ แยกแยะระหวางประโยชนสวนตัวออกจากประโยชนสวนรวม เปน สงิ่ จาํ เปน ทจี่ ะตอ งเกดิ ขน้ึ กบั ทกุ คนในสงั คม ตอ งมคี วามตระหนกั ไดวาการกระทําใดเปนการลวงล้ําสาธารณประโยชน การกระทําใด เปน การกระทาํ ทอี่ าจเกดิ การทบั ซอ นระหวา งผลประโยชนส ว นบคุ คล และประโยชนสวนรวม ตองคํานึงถึงประโยชนของประเทศชาติ เปน อนั ดบั แรกกอ นทจ่ี ะคาํ นงึ ถงึ ผลประโยชนส ว นบคุ คลหรอื พวกพอ ง การทุจริตในสังคมไทยระหวางชวงกวาทศวรรษท่ีผานมาสง ผลเสยี ตอ ประเทศอยา งมหาศาลและเปน อปุ สรรคสาํ คญั ตอ การพฒั นา AW_��������������_new62.indd 25 30-Oct-19 2:03:55 PM

๒๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ประเทศในทุกมิติ รูปแบบการทุจริตจากเดิมทีเ่ ปน การทจุ รติ ทางตรง ไมซ บั ซอ นอาทิการรบั สนิ บนการจดั ซอื้ จดั จา งในปจ จบุ นั ไดป รบั เปลย่ี น เปน การทจุ รติ ทซี่ บั ซอ นมากขน้ึ ตวั อยา งเชน การทจุ รติ โดยการทาํ ลาย ระบบการตรวจสอบการใชอํานาจรัฐ การกระทําท่ีเปนการขัดกัน แหง ผลประโยชนห รอื ผลประโยชนท บั ซอ น และการทจุ รติ เชงิ นโยบาย ประเทศไทยมคี วามพยายามแกไ ขปญ หาการทจุ รติ โดยหนว ยงาน ท่ีเกี่ยวของไดรวมกันสรางเคร่ืองมือกลไก และกําหนดเปาหมาย สําหรับการปฏิบัติงานดานการปองกันและปราบปรามการทุจริต เริ่มตั้งแตชวงป พ.ศ. ๒๕๕๑ จนถึงปจจุบัน การดําเนินงานไดสราง ความตน่ื ตวั และเขา มามสี ว นรว มในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ ตามบทบาทของแตละหนวยงาน จึงมีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตอง ปรบั ฐานความคดิ และสรา งความตระหนกั รใู หท กุ ภาคสว นของสงั คม สาํ หรบั ประเทศไทยไดก าํ หนดทศิ ทางการปอ งกนั และปราบปราม การทจุ รติ ซงึ่ มคี วามสอดคลอ งกบั สถานการณท างการเมอื ง เศรษฐกจิ สังคม วัฒนธรรม และความรุนแรง รวมถึงการสรางความตระหนัก ในการประพฤติปฏิบัติตนดวยความซื่อสัตยสุจริตของคนในสังคม ทงั้ นี้ สาํ นกั งาน ป.ป.ช. ในฐานะองคก รหลกั ดา นการดาํ เนนิ งานปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ และเปน องคก รทตี่ อ งบรู ณาการการทาํ งาน ดานการตอตานการทุจริตเขากับทุกภาคสวน ดังน้ัน สาระสําคัญท่ีมี ความเชอ่ื มโยงกบั ทศิ ทางการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ มดี งั นี้ AW_��������������_new62.indd 26 30-Oct-19 2:03:56 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๒๗ ๑. รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ๒. วาระการปฏริ ปู ท่ี ๑ การปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ และประพฤติมิชอบของสภาปฏริ ูปแหงชาติ ๓. ยทุ ธศาสตรชาตริ ะยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ๔. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับท่ี ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ๕. โมเดลประเทศไทยสูความมั่นคง ม่ังค่ัง และย่ังยืน (Thailand ๔.๐) ๖. ยุทธศาสตรชาติวาดวยการปองกันและปราบปราม การทจุ ริต ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ๑. รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช ๒๕๖๐ กําหนดในหมวดท่ี ๔ หนาท่ีของประชาชนชาวไทยวา “...บคุ คลมหี นา ทไี่ มร ว มมอื หรอื สนบั สนนุ การทจุ รติ และประพฤตมิ ชิ อบ ทุกรูปแบบ” ถือไดวาเปนครั้งแรกที่รัฐธรรมนูญไดกําหนดให การปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ เปน หนา ทข่ี องประชาชนชาวไทย ทุกคน นอกจากน้ียังกําหนดชัดเจนในหมวดท่ี ๕ หนาท่ีของรัฐวา “รัฐตองสงเสริม สนับสนุน และใหความรูแกประชาชนถึงอันตราย ที่เกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังภาครัฐและภาคเอกชน จัดใหมีมาตรการและกลไกที่มีประสิทธิภาพเพ่ือปองกันและขจัด การทุจริต และประพฤติมิชอบดังกลาวอยางเขมงวด รวมท้ังกลไก ในการสงเสริมใหประชาชนรวมตัวกัน เพื่อมีสวนรวมในการรณรงค AW_��������������_new62.indd 27 30-Oct-19 2:03:58 PM

๒๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ใหความรูตอตานการทุจริต หรือชี้เบาะแส โดยไดรับความคุมครอง จากรัฐตามที่กฎหมายบัญญัติ” การบริหารราชการแผนดิน รัฐตอง เสริมสรางใหประชาชนไดรับบริการที่สะดวก มีประสิทธิภาพ ท่ีสําคัญ คือ ไมเลือกปฏิบัติตามหลักการบริหารกิจการบานเมืองท่ีดี ซึ่งการบริหารงานบุคคลของหนวยงานของรัฐตองเปนไปตามระบบ คณุ ธรรมตามทก่ี ฎหมายบญั ญตั ิ โดยอยา งนอ ยตอ งมมี าตรการปอ งกนั มใิ หผ ใู ดใชอ าํ นาจหรอื กระทาํ การโดยมชิ อบแทรกแซงการปฏบิ ตั หิ นา ที่ หรือกระบวนการแตงต้ัง หรือการพิจารณาความดีความชอบของ เจาหนาที่ของรัฐ และรัฐตองจัดใหมีมาตรฐานทางจริยธรรม เพื่อให หนว ยงานใชเ ปน หลกั ในการกาํ หนดประมวลจรยิ ธรรมสาํ หรบั เจา หนา ท่ี ในหนวยงาน ซ่ึงตองไมตํ่ากวามาตรฐานทางจริยธรรมดังกลาว การทรี่ ฐั ธรรมนญู ไดใ หค วามสาํ คญั ตอ การบรหิ ารราชการทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ และการบริหารบุคคลที่มีคุณธรรมน้ันสืบเนื่องมาจากชวงระยะเวลา ท่ีผา นมาไดเกดิ ปญหาทเี่ ก่ียวของกับการบรหิ ารบุคคล มกี ารโยกยา ย แตงต้ังท่ีไมเปนธรรม บังคับหรือช้ีนําใหขาราชการหรือเจาหนาที่ ของรัฐปฏิบัติงานโดยไมยึดม่ันในหลักผลประโยชนแหงรัฐ รวมถึงการมุงเนนการแสวงหาผลประโยชนใหกับตนเองรวมถึง พวกพอง รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ จึงไดมีความพยายามที่จะแสดงใหเห็นอยางชัดเจนวาตองการ สรา งประสทิ ธภิ าพในระบบการบรหิ ารงานราชการแผน ดนิ และเจา หนา ที่ ของรัฐตองยึดม่ันในหลักธรรมาภิบาล และมีคุณธรรมจริยธรรม ตามท่ีกาํ หนดเอาไว AW_��������������_new62.indd 28 30-Oct-19 2:03:59 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๒๙ ๒. วาระการปฏริ ูปที่ ๑ การปอ งกนั และปราบปราม การทจุ รติ และประพฤตมิ ชิ อบของสภาปฏริ ปู แหง ชาติ ในฐานะองคก รทมี่ บี ทบาทและอาํ นาจหนา ทใี่ นการปฏริ ปู กลไก และปฏบิ ตั งิ านดา นการบรหิ ารราชการแผน ดนิ ไดม ขี อ เสนอเพอื่ ปฏริ ปู ดานการปองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ เพอื่ แกไ ขปญ หาดงั กลา วใหเ ปน ระบบ มปี ระสทิ ธภิ าพ ยงั่ ยนื เปน รปู ธรรม ปฏิบัติได สอดคลองกับมาตรฐานสากลและบริบทของสังคมไทย โดยเสนอใหม ยี ทุ ธศาสตร การแกไ ขปญ หา ๓ ยทุ ธศาสตร ประกอบดว ย (๑) ยทุ ธศาสตรก ารปลกู ฝง “คนไทย ไมโ กง” เพอื่ ปฏริ ปู คนใหม จี ติ สาํ นกึ สรางจิตสํานึกทตี่ วั บุคคลรบั ผิดชอบชัว่ ดี อะไรควรทาํ อะไรไมค วรทํา มองวาการทุจริตเปนเรื่องนารังเกียจเปนการเอาเปรียบสังคมและ สงั คมไมย อมรับ (๒) ยุทธศาสตรการปองกนั ดวยการเสรมิ สรา งสังคม ธรรมาภิบาล เพ่อื เปน ระบบปองกันการทจุ รติ เสมอื นการสรา งระบบ ภูมิตา นทานแกท กุ ภาคสวนในสังคม (๓) ยุทธศาสตรการปราบปราม เพื่อปฏิรูประบบและกระบวนการจัดการตอกรณีการทุจริตใหมี ประสทิ ธภิ าพสามารถเอาตวั ผกู ระทาํ ความผดิ มาลงโทษได ซงึ่ จะทาํ ให เกิดความเกรงกลัวไมกลา ทีจ่ ะกระทําการทุจรติ ขน้ึ อีกในอนาคต ๓. ยทุ ธศาสตรช าตริ ะยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) สภาขบั เคลอ่ื นการปฏริ ปู ประเทศไดก าํ หนดใหก ฎหมายวา ดว ย ยทุ ธศาสตรช าตมิ ผี ลบงั คบั ภายใน ป พ.ศ. ๒๕๕๙ หรอื ภายในรฐั บาลนี้ และกําหนดใหหนวยงานของรัฐ นํายุทธศาสตรชาติดานตางๆ แผนพฒั นาดา นตา งๆ มาเปน แผนแมบ ทหลกั ในการกาํ หนดแผนปฏบิ ตั ิ AW_��������������_new62.indd 29 30-Oct-19 2:04:00 PM

๓๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม การและแผนงบประมาณ ยุทธศาสตรชาติดังกลาวเปนยุทธศาสตร ทย่ี ดึ วตั ถปุ ระสงคห ลกั แหง ชาตเิ ปน แมบ ทหลกั ทศิ ทางดา นการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต การสรางความโปรงใสและธรรมาภิบาล ในการบริหารราชการแผนดินของหนวยงานภาครัฐทุกหนวยงาน จะถกู กาํ หนดจากยทุ ธศาสตรช าติ สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปแหงชาติ วางกรอบยุทธศาสตรชาติ ในระยะ ๒๐ ป โดยมีกรอบวิสัยทัศน “ประเทศไทยมีความมั่นคง มงั่ คง่ั ยงั่ ยนื เปน ประเทศพฒั นาแลว ดว ยการพฒั นาตามหลกั ปรชั ญา ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง” คติพจนประจําชาตวิ า “มัน่ คง มัง่ คัง่ ย่งั ยืน” ประกอบดว ย ๖ ยทุ ธศาสตร คือ ยุทธศาสตรท ่ี ๑ ความมน่ั คง ยทุ ธศาสตรท ี่ ๒ การสรา งความสามารถในการแขง ขนั ยทุ ธศาสตรท ่ี ๓ การพฒั นาและเสรมิ สรางศักยภาพคน ยทุ ธศาสตรท ่ี ๔ การสรา งโอกาสความเสมอภาคและเทา เทยี มกนั ทางสงั คม ยทุ ธศาสตรท ี่ ๕ การสรา งการเตบิ โตบนคณุ ภาพชวี ติ ทเี่ ปน มติ ร ตอส่ิงแวดลอม และ ยุทธศาสตรที่ ๖ การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหาร จัดการภาครฐั ในยุทธศาสตรท ่ี ๖ ไดก ําหนดกรอบแนวทางท่ีสําคญั ๖ แนวทางประกอบดว ย (๑) การปรบั ปรงุ การบรหิ ารจดั การรายได และรายจา ยของภาครฐั (๒) การพฒั นาระบบการใหบ รกิ ารประชาชน ของหนว ยงานภาครฐั (๓) การปรบั ปรงุ บทบาท ภารกจิ และโครงสรา ง ของหนว ยงานภาครฐั ใหมีขนาดทเี่ หมาะสม (๔) การวางระบบบรหิ าร AW_��������������_new62.indd 30 30-Oct-19 2:04:02 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๓๑ งานราชการแบบบรู ณาการ (๕) การพัฒนาระบบบริหารจดั การกาํ ลงั คนและพฒั นาบคุ ลากรภาครฐั ในการปฏิบัติราชการ (๖) การตอตา น การทจุ รติ และประพฤตมิ ชิ อบ (๗) การปรบั ปรงุ แกไ ขกฎหมาย ระเบยี บ และขอบังคับใหมีความชัดเจน ทันสมัย เปนธรรม และสอดคลอง กับขอบังคับสากลหรือขอตกลงระหวางประเทศ ตลอดจนพัฒนา หนว ยงานภาครฐั และบคุ ลากรทมี่ หี นา ทเี่ สนอความเหน็ ทางกฎหมาย ใหมีศักยภาพ ๔. แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) กาํ หนดในยทุ ธศาสตรท ่ี ๖ การบรหิ ารจดั การภาครฐั การปอ งกนั การทุจริตและประพฤติมิชอบและธรรมาภิบาลในสังคมไทย ในยุทธศาสตรน้ีไดกําหนดกรอบแนวทางการปองกันและปราบปราม การทจุ รติ และคอรร ปั ชนั มงุ เนน การสง เสรมิ และพฒั นาปลกู ฝง คา นยิ ม วัฒนธรรม วิธีคิดและกระบวนทัศนใหคนมีความตระหนัก มีความรู เทาทัน และมีภูมิตานทานตอโอกาสและการชักจูงใหเกิดการทุจริต คอรร ปั ชนั และมพี ฤตกิ รรมไมย อมรบั การทจุ รติ ประพฤตมิ ชิ อบ รวมทง้ั สนับสนุนทุกภาคสวนในสังคมไดเขามามีสวนรวมในการปองกันและ ปราบปรามการทุจริต และมุงเนนใหเกิดการสงเสริมธรรมาภิบาล ในภาคเอกชน เพื่อเปนการตัดวงจรการทุจริตระหวางนักการเมือง ขาราชการ และนักธุรกิจออกจากกัน ทั้งน้ี การบริหารงานของ สว นราชการตอ งมีความโปรงใสและตรวจสอบได AW_��������������_new62.indd 31 30-Oct-19 2:04:04 PM

๓๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๕. โมเดลประเทศไทยสูค วามมนั่ คง ม่ังคงั่ และย่ังยืน (Thailand ๔.๐) เปน โมเดลทนี่ อ มนาํ หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาเปน แนวคดิ หลกั ในการบรหิ ารประเทศ ถอดรหสั ออกมาเปน ๒ ยทุ ธศาสตร สาํ คัญ คือ (๑) การสรา งความเขม แขง็ จากภายใน (Strength from Within) และ (๒) การเชื่อมโยงกับประชาคมโลกในยุทธศาสตร การสรา งความเขม แขง็ จากภายใน Thailand ๔.๐ เนน การปรบั เปลย่ี น ๔ ทิศทางและเนนการพัฒนาที่สมดุลใน ๔ มิติ มิติท่ีหยิบยก คือ การยกระดับศักยภาพและคุณคาของมนุษย (Human Wisdom) ดว ยการพฒั นาคนไทยใหเ ปน “มนษุ ยท สี่ มบรู ณ” ผา นการปรบั เปลยี่ น ระบบนเิ วศน การเรยี นรเู พอื่ เสรมิ สรา งแรงบนั ดาลใจ บม เพาะความคดิ สรางสรรค ปลูกฝงจิตสาธารณะ ยึดประโยชนสวนรวมเปนที่ต้ัง มีความซอื่ สตั ย สุจริต มีวนิ ยั มีคณุ ธรรมจรยิ ธรรม มคี วามรับผดิ ชอบ เนน การสรา งคณุ คา รว ม และคา นยิ มทด่ี ี คอื สงั คมทม่ี คี วามหวงั (Hope) สงั คมทเี่ ปย มสขุ (Happiness) และสงั คมทม่ี คี วามสมานฉนั ท (Harmony) ๖. ยทุ ธศาสตรช าตวิ า ดว ยการปอ งกนั และปราบปราม การทจุ ริต ระยะท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ที่กําหนดวิสัยทัศน “ประเทศไทยใสสะอาด ไทยท้ังชาติ ตา นทจุ รติ ” (Zero Tolerance & Clean Thailand) กาํ หนดยทุ ธศาสตร หลกั ออกเปน ๖ ยุทธศาสตร ยทุ ธศาสตรท ส่ี ําคญั คือ ยุทธศาสตรท่ี ๑ สรา งสงั คมทไ่ี มท นตอ การทจุ รติ เปน ยทุ ธศาสตรท ม่ี งุ เนน กระบวนการ ปรบั สภาพทางสงั คมใหเ กดิ ภาวะ “ไมท นตอ การทจุ รติ ” โดยเรม่ิ ตงั้ แต AW_��������������_new62.indd 32 30-Oct-19 2:04:06 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๓๓ กระบวนการกลอ มเกลาทางสังคม สรา งวัฒนธรรมตอ ตา นการทุจริต ปลกู ฝงความพอเพยี ง มีวนิ ยั ซ่ือสตั ย สุจริต มีจิตสาธารณะ จิตอาสา และความเสยี สละเพื่อสว นรวม ปลูกฝงความคดิ แบบดิจทิ ลั (Digital Thinking) ใหสามารถคิดแยกแยะระหวางประโยชนสวนตัวและ ประโยชนสวนรวม และประยุกตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เปนเคร่อื งมอื ตา นทจุ รติ สาระสําคัญทั้ง ๖ ดานดังกลาวจึงเปนเคร่ืองมือช้ีนําทิศทาง การปฏิบัติงานและการบูรณาการดานตอตานการทุจริตของประเทศ โดยมีสํานักงาน ป.ป.ช. เปนองคกรหลักในการบูรณาการงาน ของภาคสว นตา งๆ เขาดว ยกัน เพอื่ ใหเปนไปในทศิ ทางเดียวกัน AW_��������������_new62.indd 33 30-Oct-19 2:04:07 PM

AW_��������������_new62.indd 34 30-Oct-19 2:04:08 PM

บทท่ี ๓ ทฤษฎี ความหมาย และรูปแบบ ของการขดั กันระหวา่ ง ผลประโยชน์สว่ นตนกบั ผลประโยชน์สว่ นรวม (Conflict of interest) AW_��������������_new62.indd 35 30-Oct-19 2:04:08 PM

๓๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม คาํ วา Conflict of Interest มผี ใู หค าํ แปล เปนภาษาไทยไวหลากหลาย เชน “การขัดกัน แหงผลประโยชนสวนบุคคลและผลประโยชน สวนรวม” หรือ “การขัดกันระหวางประโยชน สว นบคุ คลและประโยชนส ว นรวม”หรอื “การขดั กนั ระหวา งผลประโยชนส าธารณะและผลประโยชน สวนบุคคล” หรือ “ประโยชนทับซอน” หรือ “ผลประโยชนท บั ซอ น” หรอื “ผลประโยชนข ดั กนั ” หรือบางทานแปลวา “ผลประโยชนขัดแยง” หรือ “ความขดั แยงทางผลประโยชน” การขัดกันระหวางประโยชนสวนบุคคลกับประโยชนสวนรวม หรือทเ่ี รียกวา Conflict of Interest นัน้ กม็ ลี ักษณะทาํ นองเดยี วกนั กบั กฎศลี ธรรม ขนบธรรมเนยี มจารตี ประเพณี หลกั คณุ ธรรม จรยิ ธรรม กลา วคอื การกระทาํ ใดๆ ทเี่ ปน การขดั กนั ระหวา งประโยชนส ว นบคุ คล AW_��������������_new62.indd 36 30-Oct-19 2:04:10 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๓๗ กับประโยชนสวนรวม เปนสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงไมควรจะกระทํา ซงึ่ บคุ คล แตล ะคน แตล ะกลมุ แตล ะสงั คม อาจเหน็ วา เรอ่ื งใดเปน การขดั กนั ระหวางประโยชนสวนบุคคลกับประโยชนสวนรวมแตกตางกันไป หรือเม่ือเห็นวาเปนการขัดกันแลวยังอาจมีระดับของความหนักเบา แตกตางกัน อาจเห็นแตกตางกันวาเร่ืองใดกระทําไดกระทําไมได แตกตางกันออกไปอีก และในกรณีท่ีมีการฝาฝนบางเรื่อง บางคนอาจเห็นวาไมเปนไร เปนเร่ืองเล็กนอย หรืออาจเห็นเปน เรอ่ื งใหญ ตอ งถกู ประณาม ตาํ หนิ ตฉิ นิ นนิ ทา วา กลา ว ฯลฯ แตกตา งกนั ตามสภาพของสังคม โดยพ้ืนฐานแลว เรื่องการขัดกันระหวางประโยชนสวนบุคคล และประโยชนสวนรวม เปนกฎศีลธรรมประเภทหนึ่งที่บุคคลไมพึง ละเมิดหรือฝาฝน แตเน่ืองจากมีการฝาฝนกันมากข้ึน และบุคคล ผูฝาฝนก็ไมมีความเกรงกลัวหรือละอายตอการฝาฝนนั้น สังคมก็ไม ลงโทษ หรือลงโทษไมเพียงพอที่จะมีผลเปนการหามการกระทํา ดงั กลา ว และในทส่ี ดุ เพอื่ หยดุ ยง้ั เรอื่ งดงั กลา วน้ี จงึ มกี ารตรากฎหมาย ท่ีเก่ียวของกับการขัดกันแหงผลประโยชนมากข้ึนๆ และเปนเรื่อง ทสี่ งั คมใหค วามสนใจมากขึน้ ตามลําดับ “ประโยชนส ว นบคุ คล (Private Interests) คอื การท่บี คุ คล ท่ัวไปในสถานะเอกชนหรือเจาหนาที่ของรัฐในสถานะเอกชนไดทํา กิจกรรมหรือไดกระทําการตางๆ เพื่อประโยชนสวนตน ครอบครัว เครือญาติ พวกพอง หรือของกลุมในสังคมท่ีมีความสัมพันธกัน ในรูปแบบตางๆ เชน การประกอบอาชีพ การทําธุรกิจ การคา การลงทนุ เพอ่ื หาประโยชนในทางการเงนิ หรอื ในทางธุรกิจ เปน ตน ” AW_��������������_new62.indd 37 30-Oct-19 2:04:11 PM

๓๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม “ประโยชนส ว นรวมหรอื ประโยชนส าธารณะ (Public Interests) คอื การทบ่ี คุ คลใดๆ ในสถานะทเี่ ปน เจา หนา ทขี่ องรฐั (ผดู าํ รงตาํ แหนง ทางการเมือง ขาราชการ พนักงานรฐั วสิ าหกจิ หรอื เจาหนาทีข่ องรัฐ ในหนว ยงานของรฐั ) ไดก ระทาํ การใดๆ ตามหนา ทหี่ รอื ไดป ฏบิ ตั หิ นา ท่ี อนั เปน การดาํ เนนิ การในอกี สว นหนง่ึ ทแ่ี ยกออกมาจากการดาํ เนนิ การ ตามหนา ที่ในสถานะของเอกชน การกระทําการใดๆ ตามหนา ท่ีของ เจาหนาท่ีของรัฐจึงมีวัตถุประสงคหรือมีเปาหมายเพื่อประโยชน ของสว นรวม หรอื การรกั ษาประโยชนส ว นรวมทเี่ ปน ประโยชนข องรฐั การทําหนาท่ีของเจาหนาที่ของรัฐจึงมีความเกี่ยวเน่ืองเช่ือมโยงกับ อํานาจหนาที่ตามกฎหมายและจะมีรูปแบบของความสัมพันธหรือ มีการกระทําในลักษณะตางๆ กันที่เหมือนหรือคลายกับการกระทํา ของบุคคลในสถานะเอกชน เพียงแตการกระทําในสถานะท่ีเปน เจา หนา ทข่ี องรฐั กบั การกระทาํ ในสถานะเอกชน จะมคี วามแตกตา งกนั ที่วัตถุประสงค เปาหมายหรอื ประโยชนส ดุ ทายที่แตกตา งกัน” “การขัดกันระหวางประโยชนสวนบุคคลและประโยชน สวนรวมหรือผลประโยชนทับซอน (Conflict of interests) คือ การท่ีเจาหนาท่ีของรัฐกระทําการใดๆ หรือดําเนินการในกิจการ สาธารณะทเ่ี ปน การดาํ เนนิ การตามอาํ นาจหนา ทห่ี รอื ความรบั ผดิ ชอบ ในกิจการของรัฐหรือองคกรของรัฐ เพ่ือประโยชนของรัฐหรือ เพื่อประโยชนของสวนรวม แตเจาหนาที่ของรัฐไดมีผลประโยชน สว นตนเขาไปแอบแฝง หรอื เปน ผูทม่ี สี วนไดเ สยี ในรูปแบบตา งๆ หรอื นําประโยชนสวนตนหรือความสัมพันธสวนตนเขามามีอิทธิพลหรือ เกยี่ วขอ งในการใชอ าํ นาจหนา ทห่ี รอื ดยุ ลพนิ จิ ในการพจิ ารณาตดั สนิ ใจ AW_��������������_new62.indd 38 30-Oct-19 2:04:13 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๓๙ ในการกระทําการใดๆ หรือดําเนินการดังกลาวนั้น เพ่ือแสวงหา ประโยชนใ นทางการเงนิ หรอื ประโยชนอ นื่ ๆ สาํ หรบั ตนเองหรอื บคุ คลใด บคุ คลหนึง่ ” ¾¹×é ·ÊèÕ ¢Õ ÒÇ á·¹ »ÃÐ⪹ʏ ‹Ç¹ÃÇÁ ¾é×¹·èÕÊÕà·Ò à¡Ô´¨Ò¡¡Ò÷Ѻ«ŒÍ¹¢Í§ÊÕ¢ÒÇ ¾é×¹·ÊèÕ ´Õ Òí á·¹ »ÃÐ⪹ÊÇ‹ ¹ÃÇÁ áÅÐÊ´Õ Òí ໹š ¾¹×é ·àèÕ ¡´Ô “¡Òâ´Ñ ¡¹Ñ ÃÐËÇÒ‹ § »ÃÐ⪹ÊÇ‹ ¹µ¹áÅлÃÐ⪹ÊÇ‹ ¹ÃÇÁ” ความสัมพันธระหวาง “การขัดกันระหวางประโยชนสวน บุคคลกับประโยชนส วนรวม” “จรยิ ธรรม” และ “การทุจรติ ” “จรยิ ธรรม” เปน กรอบใหญท างสงั คมทเี่ ปน พนื้ ฐานของแนวคดิ เก่ียวกับการขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม และการทุจริต การกระทําใดท่ีผิดตอกฎหมายวาดวยการขัดกัน ระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมและการทุจริต ยอ มเปนความผดิ จริยธรรมดวย แตตรงกันขาม การกระทําใดท่ีฝาฝนจริยธรรม อาจไมเปน ความผิดเกี่ยวกับการขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชน สวนรวมและการทุจริต เชน มีพฤติกรรมสวนตัวไมเหมาะสม มพี ฤตกิ รรมชูส าว เปน ตน AW_��������������_new62.indd 39 30-Oct-19 2:04:15 PM

๔๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม การทبรตÔ Corruption ผลประโยชนท์ บั «Œอน Conflict of Interests ¨รÔย¸รรม 30-Oct-19 2:04:16 PM Ethics AW_��������������_new62.indd 40

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๔๑ “จริยธรรม” เปนหลักสําคัญในการควบคุมพฤติกรรมของเจาหนาท่ี ของรฐั เปรยี บเสมอื นโครงสรา งพน้ื ฐานทเ่ี จา หนาท่ขี องรฐั ตอ งยึดถือปฏิบัติ “การขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม” เปนพฤติกรรมท่ีอยูระหวางจริยธรรมกับการทุจริต ท่ีจะกอใหเกิด ผลประโยชนส ว นตนกระทบตอ ผลประโยชนส ว นรวม ซง่ึ พฤตกิ รรมบางประเภท มีการบัญญัติเปนความผิดทางกฎหมายมีบทลงโทษชัดเจน แตพฤติกรรม บางประเภทยังไมม กี ารบัญญตั ิขอ หา มไวใ นกฎหมาย “การทจุ รติ ” เปน พฤตกิ รรมทฝ่ี า ฝน กฎหมายโดยตรง ถอื เปน ความผดิ อยา งชดั เจน สงั คมสว นใหญจ ะมกี ารบญั ญตั กิ ฎหมายออกมารองรบั มบี ทลงโทษ ชัดเจน ถือเปน ความผิดขั้นรุนแรงท่ีสุดที่เจา หนา ที่ของรฐั ตองไมป ฏิบตั ิ “เจาหนาท่ีของรัฐท่ีขาดจริยธรรมในการปฏิบัติหนาที่ โดยเขาไป กระทําการใดๆ ท่ีเปนการขัดกันระหวางประโยชนสวนตนและประโยชน สวนรวม ถือวาเจาหนาที่ของรัฐผูน้ันขาดความชอบธรรมในการปฏิบัติ หนา ท่ี และจะเปนตน เหตุของการทจุ รติ ตอไป” AW_��������������_new62.indd 41 30-Oct-19 2:04:18 PM

๔๒ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม รปู แบบของการขดั กนั ระหว่างประโยชน์ ส่วนบคØ คลและประโยชนส์ ่วนรวม การขดั กนั ระหวา งประโยชนส ว นบคุ คลและประโยชนส ว นรวม มีไดหลายรูปแบบไมจํากัดอยูเฉพาะในรูปแบบของตัวเงิน หรือ ทรัพยสนิ เทา นัน้ แตร วมถึงผลประโยชนอ่ืนๆ ที่ไมไดอ ยใู นรปู แบบ ของตวั เงนิ หรอื ทรพั ยส นิ ดว ย ทง้ั น้ี John Langford และ Kenneth Kernaghan ไดจําแนกรูปแบบของการขัดกันระหวางประโยชน สว นบคุ คลและประโยชนส ว นรวม ออกเปน ๗ รูปแบบ คอื ๑) การรบั ผลประโยชนต า งๆ (Accepting benefits) ซงึ่ ผลประโยชนต า งๆ ไมว า จะเปน ทรพั ยส นิ ของขวญั การลดราคา การรบั ความบนั เทงิ การรบั บรกิ าร การรับการฝกอบรม หรือส่ิงอ่ืนใดในลักษณะเดียวกันน้ี และผลจาก การรับผลประโยชนตางๆ นัน้ ไดส ง ผลใหการตัดสนิ ใจของเจา หนา ที่ ของรัฐในการดาํ เนินการตามอํานาจหนา ที่ ๒) การทําธุรกิจกับตนเอง (Self - dealing) หรือเปนคูสัญญา (Contracts) เปนการที่เจาหนาที่ของรัฐ โดยเฉพาะผูมีอํานาจ ในการตดั สนิ ใจ เขา ไปมสี ว นไดเ สยี ในสญั ญาทท่ี าํ กบั หนว ยงานทตี่ นสงั กดั โดยอาจจะเปนเจาของบริษัทท่ีทําสัญญาเอง หรือเปนของเครือญาติ สถานการณเ ชน นเ้ี กดิ บทบาททข่ี ดั แยง หรอื เรยี กไดว า เปน ทง้ั ผซู อ้ื และ ผขู ายในเวลาเดยี วกัน AW_��������������_new62.indd 42 30-Oct-19 2:04:20 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๔๓ ๓) การทํางานหลังจากออกจากตําแหนงหนาที่สาธารณะหรือ หลงั เกษียณ (Post - employment) เปน การทเ่ี จา หนาท่ีของรัฐ ลาออกจากหนว ยงานของรฐั และไปทํางานในบริษทั เอกชนทดี่ าํ เนิน ธรุ กจิ ประเภทเดยี วกนั หรอื บรษิ ทั ทมี่ คี วามเกยี่ วขอ งกบั หนว ยงานเดมิ โดยใชอ ทิ ธพิ ลหรอื ความสมั พนั ธจ ากทเ่ี คยดาํ รงตาํ แหนง ในหนว ยงาน เดมิ นนั้ หาประโยชนจ ากหนวยงานใหก ับบริษทั และตนเอง ๔) การทาํ งานพเิ ศษ(Outsideemploymentormoonlighting) ในรูปแบบนี้มีไดหลายลักษณะ ไมวาจะเปนการที่เจาหนาท่ีของรัฐ ตั้งบริษัทดําเนินธุรกิจ ท่ีเปนการแขงขันกับหนวยงานหรือองคการ สาธารณะที่ตนสังกัด หรือการรับจางพิเศษเปนท่ีปรึกษาโครงการ โดยอาศัยตําแหนงในราชการสรางความนาเช่ือถือวาโครงการของ ผวู า จา งจะไมม ปี ญ หาตดิ ขดั ในการพจิ ารณาจากหนว ยงานทที่ ป่ี รกึ ษา สังกดั อยู ๕) การรขู อมลู ภายใน (Inside information) เปน สถานการณ ที่เจาหนาท่ีของรัฐใชประโยชนจากการที่ตนเองรับรูขอมูลภายใน หนว ยงาน และนาํ ขอ มลู นน้ั ไปหาผลประโยชนใ หก บั ตนเองหรอื พวกพอ ง อาจจะไปหาประโยชนโ ดยการขายขอ มลู หรอื เขา เอาประโยชนเ สยี เอง ๖) การใชทรัพยสินของราชการเพ่ือประโยชนธุรกิจสวนตัว (Using your employer’s property for private advantage) เปนการท่ีเจาหนาที่ของรัฐนําเอาทรัพยสินของราชการซึ่งจะตองใช เพื่อประโยชนของทางราชการเทาน้ันไปใชเพื่อประโยชนของตนเอง หรอื พวกพอง หรอื การใชใหผ ูใตบังคับบัญชาไปทํางานสว นตัว AW_��������������_new62.indd 43 30-Oct-19 2:04:22 PM

๔๔ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๗) การนําโครงการสาธารณะลงในเขตเลือกต้ังเพ่ือประโยชน ทางการเมอื ง(Pork-barreling) เปน การทผ่ี ดู าํ รงตาํ แหนง ทางการเมอื ง หรือผูบริหารระดับสูงอนุมัติโครงการไปลงพื้นที่หรือบานเกิด ของตนเอง หรอื การใชง บประมาณสาธารณะเพอ่ื หาเสียง ท้ังน้ี เม่ือพิจารณา “รางพระราชบัญญัติวาดวยความผิด เกยี่ วกบั การขดั กนั ระหวา งประโยชนส ว นบคุ คลกบั ประโยชนส ว นรวม พ.ศ. ....” ทาํ ใหม รี ปู แบบเพม่ิ เตมิ จากทก่ี ลา วมาแลว ขา งตน อกี ๒ กรณี คือ ๘) การใชตําแหนงหนาท่ีแสวงหาประโยชนแกเครือญาติหรือ พวกพอง (Nepotism) หรืออาจจะเรียกวาระบบอุปถัมภพิเศษ เปนการท่ีเจาหนาที่ของรัฐ ใชอิทธิพลหรือใชอํานาจหนาที่ทําให หนวยงานของตนเขาทาํ สัญญากับบริษัทของพีน่ อ งของตน ๙) การใชอ ทิ ธพิ ลเขา ไปมผี ลตอ การตดั สนิ ใจของเจา หนา ทรี่ ฐั หรอื หนวยงานของรัฐอ่ืน (influence) เพ่ือใหเกิดประโยชนแกตนเอง หรือพวกพอง โดยเจาหนาท่ีของรัฐใชตําแหนงหนาท่ีขมขูผูใตบังคับ บัญชาใหหยดุ ทาํ การตรวจสอบบรษิ ทั ของเครอื ญาตขิ องตน ๑๐) การขัดกนั แหง ผลประโยชนส ว นบุคคลกบั ประโยชนสว นรวม ประเภทอ่นื ๆ AW_��������������_new62.indd 44 30-Oct-19 2:04:23 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๔๕ ตวั อยา‹ ง การขดั กนั ระหว‹างประโยชนส ว‹ นบคุ คลกับประโยชนส‹วนรวมในรูปแบบตา‹ งๆ การรับผลประโยชนตางๆ (Accepting benefits) การทําธุรกจิ กับตนเอง (Self - dealing) หรือเปนคสู ญั ญา (Contracts) การทาํ งานหลงั จากออกจากตําแหนงหนาทีส่ าธารณะ หรอื หลังเกษยี ณ (Post - employment) การทาํ งานพิเศษ (Outside employment or moonlighting) การรขู อ มูลภายใน (Inside information) การใชท รัพยสินของราชการเพือ่ ประโยชนธุรกิจสว นตัว (Using your employer’s property for private advantage) การนําโครงการสาธารณะลงในเขตเลือกตง้ั เพื่อประโยชนท างการเมอื ง (Pork - barreling) การใชตาํ แหนงหนาท่แี สวงหาประโยชนแ กเครือญาติ หรอื พวกพอง (Nepotism) การใชอทิ ธิพลเขาไปมผี ลตอ การตดั สินใจของเจา หนาที่รัฐ หรอื หนวยงานของรฐั อ่นื (influence) การขัดกนั แหง ผลประโยชนสวนบคุ คลกบั ประโยชน สวนรวมประเภทอนื่ ๆ AW_��������������_new62.indd 45 30-Oct-19 2:04:25 PM

๔๖ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ñ. การรบั ผลประโยชน์ต่างæ ๑.๑ นายสุจริต ขาราชการชั้นผูใหญ ไดเดินทางไปปฏิบัติ ราชการในพนื้ ทจี่ งั หวดั ราชบรุ ี ซง่ึ ในวนั ดงั กลา ว นายรวย นายก อบต. แหงหน่ึง ไดมอบงาชางจํานวนหนึ่งคูใหแกนายสุจริต เพ่ือเปนของ ทร่ี ะลกึ ๑.๒ การที่เจาหนาท่ีของรัฐรับของขวัญจากผูบริหาร ของบริษัทเอกชน เพ่ือชวยใหบริษัทเอกชนรายน้ันชนะการประมูล รบั งานโครงการขนาดใหญข องรฐั ๑.๓ การทบ่ี รษิ ทั แหง หนง่ึ ใหข องขวญั เปน ทองคาํ แกเ จา หนา ท่ี ในปท ผ่ี า นมา และปน เี้ จา หนา ทเี่ รง รดั คนื ภาษใี หก บั บรษิ ทั นน้ั เปน กรณี พเิ ศษ โดยลดั ควิ ใหก อ นบรษิ ทั อนื่ ๆ เพราะคาดวา จะไดร บั ของขวญั อกี ๑.๔ การท่ีเจาหนาท่ีของรัฐไปเปนคณะกรรมการของบริษัท เอกชน หรือรัฐวิสาหกิจ และไดรับความบันเทิงในรูปแบบตางๆ จากบริษัทเหลาน้ัน ซึ่งมีผลตอการใหคําวินิจฉัยหรือขอเสนอแนะ ท่เี ปน ธรรม หรอื เปน ไปในลักษณะที่เออื้ ประโยชนตอ บรษิ ทั ผใู หน้นั ๆ ๑.๕ เจาหนาท่ีของรัฐไดรับชุดไมกอลฟจากผูบริหาร ของบริษทั เอกชน เม่ือตองทาํ งานท่เี กย่ี วขอ งกบั บรษิ ทั เอกชนแหง น้ัน กช็ ว ยเหลอื ใหบ รษิ ทั นนั้ ไดร บั สมั ปทาน เนอ่ื งจากรสู กึ วา ควรตอบแทน ที่เคยไดรบั ของขวญั มา AW_��������������_new62.indd 46 30-Oct-19 2:04:27 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๔๗ ò. การทÓ¸Øรก¨Ô กับตนàองหร×อàปนš คูส่ Þั Þา ๒.๑ การที่เจาหนาที่ในกระบวนการจัดซ้ือจัดจางทําสัญญา ใหห นว ยงานตน สงั กดั ซอ้ื คอมพวิ เตอรส าํ นกั งานจากบรษิ ทั ของครอบครวั ตนเอง หรอื บริษทั ทีต่ นเองมหี ุนสว นอยู ๒.๒ ผูบริหารหนวยงานทําสัญญาเชารถไปสัมมนาและดูงาน กบั บรษิ ทั ซ่งึ เปนของเจา หนาทีห่ รือบริษทั ทีผ่ ูบริหารมหี นุ สวนอยู ๒.๓ ผูบริหารของหนวยงาน ทําสัญญาจางบริษัทท่ีภรรยา ของตนเองเปนเจา ของมาเปนทีป่ รึกษาของหนวยงาน ๒.๔ ผบู รหิ ารของหนว ยงานทาํ สญั ญาใหห นว ยงานจดั ซอื้ ทด่ี นิ ของตนเองในการสรางสาํ นกั งานแหง ใหม ๒.๕ ภรรยาอดีตนายกรัฐมนตรีประมูลซ้ือที่ดินยานถนน รัชดาภิเษกใกลกับศูนยวัฒนธรรมแหงประเทศไทย จากกองทุน เพ่ือการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงินในการกํากับดูแลของ ธนาคารแหงประเทศไทย กระทรวงการคลัง โดยอดีตนายกรัฐมนตรี ซง่ึ ในขณะนน้ั ดาํ รงตาํ แหนง นายกรฐั มนตรี ในฐานะเจา พนกั งานมหี นา ที่ ดแู ลกิจการของกองทนุ ฯ ไดลงนามยินยอมในฐานะคูสมรสใหภรรยา ประมูลซื้อที่ดินและทําสัญญาซื้อขายที่ดิน สงผลใหเปนคูสัญญา หรือมีสวนไดสวนเสียในสัญญาซ้ือท่ีดินโฉนดแปลงดังกลาว อันเปน การขัดกันระหวางประโยชนสวนบุคคลกับประโยชนสวนรวม เปนการฝาฝนตอกฎหมาย มีความผิดตามพระราชบัญญัติ ประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๖๑ มาตรา ๑๒๖ AW_��������������_new62.indd 47 30-Oct-19 2:04:29 PM

๔๘ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๓. การทÓงานหลงั ¨ากออก¨ากตÓแหน่ง หนŒาท่ีสา¸าร³ะหร×อหลงั àกษีย³ ๓.๑ อดีตผูอํานวยการโรงพยาบาลแหงหนึ่งเพ่ิงเกษียณอายุ ราชการไปทํางานเปนที่ปรึกษาในบริษัทผลิตหรือขายยา โดยใช อทิ ธพิ ลจากทเี่ คยดาํ รงตาํ แหนง ในโรงพยาบาลดงั กลา ว ใหโ รงพยาบาล ซ้ือยาจากบริษัทที่ตนเองเปนที่ปรึกษาอยู พฤติการณเชนน้ี มีมูลความผิดทั้งทางวินัยและทางอาญาฐานเปนเจาหนาท่ีของรัฐ ปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติอยางใด ในพฤติการณท่ีอาจทําใหผูอื่น เชื่อวาตนมีตําแหนงหรือหนาท่ี ท้ังที่ตนมิไดมีตําแหนงหรือหนาท่ีนั้น เพอ่ื แสวงหาประโยชนท ม่ี คิ วรไดโ ดยชอบดว ยกฎหมายสาํ หรบั ตนเอง หรอื ผอู นื่ ตามพระราชบญั ญตั ปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู วา ดว ยการปอ งกนั และปราบปรามการทุจรติ พ.ศ. ๒๕๖๑ มาตรา ๑๗๑ ๓.๒ การท่ีผูบริหารหรือเจาหนาท่ีขององคกรดานเวชภัณฑ และสขุ ภาพออกจากราชการไปทํางานในบรษิ ทั ผลิตหรือขายยา ๓.๓ การที่ผูบริหารหรือเจาหนาท่ีของหนวยงานที่เกษียณ แลวใชอิทธิพลท่ีเคยดํารงตําแหนงในหนวยงานรัฐ รับเปนท่ีปรึกษา ใหบริษัทเอกชนที่ตนเคยติดตอประสานงาน โดยอางวาจะไดติดตอ กับหนว ยงานรฐั ไดอยางราบรน่ื ๓.๔ การวาจางเจาหนาที่ผูเกษียณมาทํางานในตําแหนงเดิม ทห่ี นว ยงานเดมิ โดยไมค มุ คา กบั ภารกจิ ทไ่ี ดร ับมอบหมาย AW_��������������_new62.indd 48 30-Oct-19 2:04:30 PM

เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ๔๙ ô. การทÓงาน¾àÔ Èษ ๔.๑ เจา หนา ทตี่ รวจสอบภาษี ๖ สํานักงานสรรพากรจังหวดั ในสวนภูมิภาค ไดจัดตั้งบริษัทรับจางทําบัญชีและใหคําปรึกษา เกยี่ วกบั ภาษแี ละมผี ลประโยชนเ กยี่ วขอ งกบั บรษิ ทั โดยรบั จา งทาํ บญั ชี และย่ืนแบบแสดงรายการใหผูเสียภาษีในเขตจังหวัดท่ีรับราชการอยู และจงั หวดั ใกลเ คยี ง กลบั มพี ฤตกิ ารณช ว ยเหลอื ผเู สยี ภาษใี หเ สยี ภาษี นอ ยกวา ความเปน จรงิ และรบั เงนิ คา ภาษอี ากรจากผเู สยี ภาษบี างราย และมิไดนําไปยื่นแบบแสดงรายการชําระภาษีให พฤติการณของ เจาหนาที่ดังกลาว เปนการไมปฏิบัติตามขอบังคับกรมสรรพากร วา ดวยจรรยาขาราชการ กรมสรรพากร พ.ศ. ๒๕๕๙ ขอ ๙ (๗) (๘) และอาศัยตําแหนงหนาท่ีราชการของตน หาประโยชนใหแกตนเอง เปน ความผดิ วนิ ยั อยา งไมร า ยแรงตามมาตรา ๘๓ (๓) แหง พระราชบญั ญตั ิ ระเบยี บขาราชการ พลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๑ อกี ทัง้ เปน การปฏบิ ัตหิ นาท่ี ราชการโดยมิชอบ เพ่ือใหเกิดความเสียหายแกทางราชการ โดยรายแรง และปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยทุจริต และยังกระทําการ อันไดช่ือวาเปนผูประพฤติช่ัวอยางรายแรงเปนความผิดวินัย อยางรายแรง ตามมาตรา ๘๕ (๑) และ (๔) แหงพระราชบัญญัติ ระเบยี บขาราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๑ ๔.๒ นติ กิ ร ฝา ยกฎหมายและเรงรัดภาษอี ากรคาง สาํ นักงาน สรรพากรจังหวัดในสวนภูมิภาค หารายไดพิเศษโดยการเปนตัวแทน ขายประกันชีวิตของบริษัทเอกชน ไดอาศัยโอกาสท่ีตนปฏิบัติหนาที่ เรงรัดภาษอี ากรคา งผูประกอบการรายหนงึ่ หาประโยชนใหแ กต นเอง ดวยการขายประกันชีวิตใหแกหุนสวนผูจัดการของผูประกอบการ AW_��������������_new62.indd 49 30-Oct-19 2:04:32 PM

๕๐ เอกสารประกอบโครงการปลกู ฝง วธิ คี ดิ แยกแยะผลประโยชนส ว นตวั และผลประโยชนส ว นรวม ดงั กลา ว รวมทงั้ พนกั งานของผปู ระกอบการนนั้ อกี หลายคน ในขณะที่ ตนกําลังดําเนินการเรงรัดภาษีอากรคาง พฤติการณของเจาหนาที่ ดังกลาวเปนการอาศัยตําแหนงหนาท่ีราชการของตนหาประโยชน ใหแกต นเอง เปน ความผิดวินัยอยา งไมร ายแรง ตามมาตรา ๘๓ (๓) ประกอบมาตรา ๘๔ แหง พระราชบัญญัติระเบยี บขาราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๑ ๔.๓ การท่เี จา หนา ทีข่ องรัฐอาศยั ตาํ แหนง หนา ทที่ างราชการ รับจางเปนท่ีปรึกษาโครงการ เพื่อใหบริษัทเอกชนท่ีวาจางน้ัน มคี วามนา เชือ่ ถอื มากกวา บริษทั คูแขง ๔.๔ การที่เจาหนาท่ีของรัฐไมทํางานที่ไดรับมอบหมาย จากหนว ยงานอยา งเตม็ ที่ แตเ อาเวลาไปรบั งานพเิ ศษอน่ื ๆ ทอ่ี ยนู อกเหนอื อาํ นาจหนา ทที่ ่ีไดร ับมอบหมายจากหนว ยงาน ๔.๕ การทผี่ ตู รวจสอบบญั ชภี าครฐั รบั งานพเิ ศษเปน ทปี่ รกึ ษา หรอื เปน ผูท าํ บญั ชีใหกบั บริษทั ทต่ี อ งถกู ตรวจสอบ õ. การรขูŒ Œอมลู Àายãน ๕.๑ นายชา ง ๕ แผนกชุมสายโทรศพั ทเ คล่อื นท่ขี ององคก าร โทรศัพทแหงประเทศไทย ไดนําขอมูลเลขหมายโทรศัพทเคล่ือนท่ี ระบบ ๔๗๐ MHZ และระบบปลดล็อคไปขายใหแ กผอู ื่น จํานวน ๔๐ หมายเลข เพอ่ื นาํ ไปปรบั จูนเขากบั โทรศพั ทเคลื่อนทท่ี ีน่ ําไปใชร ับจาง ใหบริการโทรศัพทแกบุคคลท่ัวไป คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติชี้มูล ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๑ มาตรา ๑๕๗ และ มาตรา ๑๖๔ และมีความผิดวินัย ขอบังคับองคการโทรศัพท แหงประเทศไทยวา ดว ยการพนักงาน พ.ศ. ๒๕๓๖ ขอ ๔๔ และ ๔๖ AW_��������������_new62.indd 50 30-Oct-19 2:04:33 PM