รูปเล่มรายงานสรุป SROI_MK อว.ส่วนหน้า

166 22) ตาํ บลหนองเมก็

167 23) ตําบลดอนงวั

168 24) ตําบลโนนแดง

169 25) ตาํ บลบอใหญ

170 26) ตาํ บลหนองมว ง

171 27) ตาํ บลนาขา

172 28) ตาํ บลบานหวาย

173 29) ตําบลเสือโกก

174 30) ตําบลหนองคู

175 31) ตาํ บลแกดาํ

176 32) ตาํ บลโนนภบิ าล

177 33) ตาํ บลมติ รภาพ

178 34) ตําบลวังแสง

179 35) ตําบลนาภู

180 36) ตําบลกุดรงั

181 37) ตาํ บลนาโพธ์ิ

182 38) ตาํ บลเลิงแฝก

183 39) ตาํ บลหนองแวง

184 40) ตาํ บลหวยเตย

185 41) ตําบลช่ืนชม

186 42) ตําบลเหลา ดอกไม

187 สว นท่ี 4 สรปุ ผลการวิเคราะหข อ มลู จากฐาน BCD ฐานขอมูล BIG COMMUNITY DATA หรือ BCD เกิดจากโครงการ U2T ไดมกี ารจัดกิจกรรมใหนักศกึ ษา อาจารย จากมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ รวมกับประชาชน เพื่อลงพ้ืนทท่ี ํางานชุมชนพรอมกัน เชน การจัดทําขอมูล ชุมชนในมิติตาง ๆ ไดแก สุขภาพ ความเปนอยู การศึกษา รายได และการเขาถึงบรกิ ารภาครัฐ เพื่อวิเคราะหจุด แข็งหรือจุดออนของตําบลน้ัน ๆ พรอมสรางแผนพัฒนา เพ่ือยกระดับเศรษฐกิจและสังคม โดยการลงพ้ืนท่ีเก็บ ขอมลู ความหลากหลายของแตล ะตาํ บล ทาํ ใหเ กิดการสะสมขอมูลสําคญั ของแตล ะชุมชน โดยแบงหมวดหมู ดงั นี้ ตารางที่ 4.1 หมวดหมูของขอมูลจากฐาน CBD ลาํ ดับ หมวดหมู 1 ผทู ี่ยา ยกลบั บา น เน่อื งจากสถานการณโควดิ 2 แหลง ทองเที่ยว 3 ทพ่ี ัก / โรงแรม 4 รานอาหารในทองถนิ่ 5 อาหารทน่ี า สนใจประจาํ ถนิ่ 6 เกษตรกรในทองถิน่ 7 พืชในทอ งถนิ่ 8 สัตวในทองถนิ่ 9 ภูมิปญ ญาทองถิน่ 10 แหลง นํ้าในทองถิ่น จากฐานขอมลู CBD จงึ ไดผลการวเิ คราะหในภาพรวมจงั หวัดมหาสารคาม โดยจําแนกตามหมวดหมู ทง้ั หมด 11 หมวดหมู สามารถเขาดรู ายละเอียดผลการวิเคราะหขอมลู ชดุ น้ไี ดจ าก QR- Code นี้ สาํ หรบั รายละเอยี ดโดยสรุปแยกตามหมวดหมขู องขอ มลู มีดังตอไปนี้

188 4.1 BCD จงั หวดั มหาสารคาม ภาพท่ี 4.1 สรปุ ขอมลู ภาพรวมของจังหวดั มหาสารคาม จากภาพที่ 4.1 แสดงภาพรวมของจังหวดั มหาสารคามโดย มตี าํ บลทเ่ี ขา รวมโครงการทั้งหมด 42 ตําบล มี จํานวนเกษตรกรทั้งหมด 5,165 คน และสามารถสรุปผลจากการวิเคราะห BCD ทั้งจังหวดั ไดดังน้ี แรงงานคนื ถิ่นมี แผนกลับมาประกอบอาชีพที่บานเกิดโดยสวนใหญ มีแผนกลับมารับจายท่ัวไป ทํางานไมประจํา ทําการเกษตร และคาขาย และพบวาในทุกตําบลมีแหลงนํา้ ในพ้ืนท่ีโดยสวนใหญเปนหนองประจําแตละหมูบาน อีกทั้งยังพบวา อาหารประจําทองถิ่นเปนอาหารอีสานไกยางสมตํา ลาบกอยเน้ือ กวยเต๋ียวและแกงหนอไม และสถานท่ีทองใน จังหวัดมหาสารคามที่แนะนาํ คือ วัดตางๆ เชน วัดพระยืน วัดพุทธมงคลและโบราณสถาน ปรางคกู สะพานไมแก ดาํ และมหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม ทัง้ ยังพบวาเกษตรกรสวนใหญปลูกพืช 4,922 ราย ประกอบดว ย ขาว กลวย ผัก สวนครวั และเลี้ยงสัตว 357 ราย เล้ยี งโคเนอ้ื เลย้ี งไกพ ันธุเนื้อ และมีภูมิปญญาในทองถิ่นคือ ทอเสื่อกก ทอผาไหม ผาฝา ย หมอพ้ืนบาน โดยสามารถสรปุ แยกตามประเดน็ ท้ังหมด 10 ประเด็นดังภาพที่ 4.2-4.11

189 4.2 ผูท่ียายกลับบาน เนอ่ื งจากสถานการณโ ควิด ภาพท่ี 4.2 สรุปภาพรวมประเด็นการยา ยถน่ิ เนื่องจากสถานการณโควดิ ของจังหวัดมหาสารคาม จากภาพที่ 4.2 สรุปประเด็นการยายถ่ินเนื่องจากสถานการณโควิด พบวาผูยายถิ่นสวนใหญยายมาเปน ครอบครัว และจบการศึกษาในระดับมัธยมศึกษา รองลงมาคือประถมศึกษา และปริญญาตรีมาจาก กรุงเทพมหานคร และเขตโรงงานอุตสาหกรรม โดยสาเหตุเกิดจากตอ งการลดคา ใชจาย ตกงาน และกลับมารักษา ตัวเน่ืองจากติดเชอ้ื โควิด 19 สวนใหญมีแผนกลับมารับจางทว่ั ไป ทําการเกษตร งานไมประจํา คาขายและลูกจาง พนักงาน และสว นใหญอยากไดร ับความชวยเหลือโดย มีเงินเยียวยา ไดรับพักชําระหนี ไดรับประกัน พักชําระหน้ี หางานให และตองการวัคซีน

190 4.3 แหลงทองเที่ยว ภาพท่ี 4.3 สรปุ ภาพสถานที่ทองเที่ยวของจงั หวัดมหาสารคาม จากภาพที่ 4.3 พบวาสถานที่ทองเที่ยวในจังหวัดมหาสารคามท่ีแนะนําเปนท่ีทองเท่ียวเชิงวัฒนธรรม เชงิ ประวัติศาสตรและเชิงธรรมชาติ ประกอบดวย วัดพระยืน วัดพุทธมงคลและโบราณสถาน ปรางคกู สะพานไม แกดํา สวนวลัยรุกขเวช สวนสาธารณะโสภีและมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ชวงเดือนท่ีแนะนําในการทองเท่ียว พกั ผอ นเปนชว งเดอื นมกราคม พฤศจิกายน และมนี าคม

191 4.4 ท่ีพกั / โรงแรม ภาพที่ 4.4 สรุปภาพรวมที่พักแนะนาํ ของจงั หวดั มหาสารคาม จากภาพที่ 4.4 พบวาท่ีพักท่ีแนะนําในจังหวัดมหาสารคามเปนรีสอรท โรงแรม และมีสิ่งอํานวยความ สะดวกพรอ มทจ่ี ะเขา พัก เปนทีพ่ กั ท้งั รายวนั และรายเดือน กระจายอยทู ่วั พืน้ ในจงั หวัด

192 4.5 รานอาหารในทองถิ่น ภาพท่ี 4.5 สรุปภาพรวมอาหารประจาํ ทองถ่นิ ของจังหวัดมหาสารคาม จากภาพที่ 4.5 พบวาอาหารประจําทองถิ่นเปนอาหารอีสานไกยางสมตํา ลาบกอยเน้ือ กวยเตี๋ยวและ แกงหนอไม ซึ่งมสี วนประกอบหลกั เปนปลารา และเครอ่ื งเทศตางๆ โดยสวนใหญม ีความเชื่อมโยงกับความเช่ือและ วัฒนธรรม งานบญุ และประเพณี

193 4.6 อาหารท่นี าสนใจประจําถ่ิน ภาพที่ 4.6 สรปุ ภาพรวมรานอาหารของจังหวดั มหาสารคาม จากภาพที่ 4.6 พบวา ประเภทรานอาหารเปนอาหารจานเดียว อาหารตามส่ัง Café รานกาแฟ และ อาหารทะเล รายการอาหารแนะนําเปนอาหารอีสานไกยางสมตํา อาหารตามส่ัง กวยเตี๋ยว ลาบกอยเน้ือ และ แกงหนอไม

194 4.7 เกษตรกรในทอ งถน่ิ ภาพท่ี 4.7 สรปุ ภาพรวมเกษตรกรท่ีมีพ้ืนที่ทําการเกษตรของจังหวัดมหาสารคาม จากภาพที่ 4.7 พบวาท้ัง 42 ตําบลเกษตรกรมีพ้ืนที่ทําการเกษตรประมาณ 492,7000 ไร แรงงานท่ีตอง ใชในการเกษตรประมาณ 139,000 คน สวนใหญปลูกพืช ประกอบดวย ขาว กลวย ผักสวนครัว เล้ียงสัตว ประกอบดวย โค ไก กระบอื และทําประมง โดยเทคโนโลยที ่ใี ชเ ปน สวนใหญคอื รถไถ รถเกย่ี ว และเคร่อื งสูบนํ้า

195 4.8 ภูมปิ ญญาทองถ่นิ ภาพที่ 4.8 สรปุ ภาพรวมภูมปิ ญญาในทองถิน่ ของจงั หวดั มหาสารคาม จากภาพท่ี 4.8 พบวาภูมิปญญาในทองถ่ินโดยสวนใหญเปนภูมิปญญาดังเดิม 56.54% ไดรับการพัฒนา และตอยอด 38.95% และนวัตกรรมใหม 4.51% โดยสวนใหญ ทอเสอื่ กก ทอผาไหม ผาฝาย หมอพ้ืนบาน และ เคร่อื งจกั รสาน เพือ่ สรา งรายไดและรักษาอนรุ กั ษภูมิปญญา

196 4.9 พชื ในทองถิน่ ภาพที่ 4.9 สรปุ ภาพรวมพชื ในทองถิน่ ของจงั หวดั มหาสารคาม จากภาพท่ี 4.9 พบวาพืชทองถ่ินสวนใหญเปนพืชที่มีผูครอบครองโดยนํามาเปนอาหารและยา เพ่ือ ประกอบวิธีกรรม ประดับตกแตง และเปนอาหารสัตว โดยพืชสวนใหญเปน ขาว กลวย ออย ผักสวนครัว และ สมุนไพร

197 4.10 สตั วในทอ งถิน่ ภาพที่ 4.10 สรปุ ภาพรวมสตั วในทองถ่ินของจังหวดั มหาสารคาม จากภาพท่ี 4.10 พบวาสัตวในทองถ่ินสวนใหญ เลี้ยงโคเนอ้ื ไกพันธุเน้ือ กระบือ ปลานิล เปด หา น และ กบ โดยเปน สัตวเลีย้ งลกู ดวยนม และสตั วปก มีวตั ถปุ ระสงคการเล้ียงเพือ่ จําหนา ย เปนอาหาร และพอ พันธแมพนั ธุ

198 4.11 แหลงน้าํ ในทองถิ่น ภาพที่ 4.11 สรุปภาพรวมแหลงนํา้ ในทองถนิ่ ของจังหวัดมหาสารคาม จากภาพที่ 4.11 พบวาจังหวัดมหาสารคามมีแหลงนํ้าในทองถิ่นท้ังหมด 548 แหง สวนใหญเปน หนอง 59.12% หวย 14.23% คลอง 7.85% และเปน แมน ้าํ และอางเก็บนาํ้ 12.77 % ตามลําดับ โดยคุณภาพของน้ํา สวนใหญม คี ณุ ภาพคอนขา งนอ ย 283 แหง ปานกลาง 183 แหง ดีมาก 75 แหง และเนาเสีย 7 แหง

199 สวนท่ี 5 แนวทางการพฒั นาจงั หวดั มหาสารคาม ตามท่ี คณะรัฐมนตรีมมี ติเมอื่ วันท่ี 6 ตุลาคม 2563 เห็นชอบใหกระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร วิจัย และนวตั กรรม (อว.) โดยสํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศกึ ษา วิทยาศาสตรวิจัยและนวัตกรรม ดาํ เนินโครงการ ยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตําบลแบบบูรณาการ (มหาวิทยาลัยสูตําบล สรางรากแกวใหประเทศ) มี วัตถปุ ระสงคเพื่อยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตําบลแบบบูรณาการ โดยมหาวิทยาลัยในพื้นที่เปนหนวยบูรณา การโครงการ (System Integrator) การจางงาน การฟนฟูเศรษฐกิจและสังคมทมี่ ีความครอบคลุมในประเด็นตา ง ๆ ตามปญหาและความตองการของชุมชน และการจัดทาํ ขอมูลขนาดใหญของชุมชน (Community Big Data) เพื่อ การยกระดับเศรษฐกิจและสงั คม โดยมวี ตั ถุประสงคข องโครงการ ดงั นี้ 1. ยกระดบั เศรษฐกจิ และสงั คมรายตาํ บลแบบบรู ณาการโดยมหาวิทยาลยั เปน System Integrator 2. การจดั ทาํ ขอมลู ขนาดใหญของชุมชน (Community Big Data) 3. ใหเกิดการจางงานประชาชนท่ัวไป บัณฑิตใหม และนักศึกษา ใหมีงานทําและฟนฟูเศรษฐกิจ ชุมชน 4. ใหเกิดการพัฒนาตามปญ หาและความตองการของชมุ ชน จากวัตถุประสงคขางตนและผลการดําเนินงานพ้ืนท่ีดําเนินการในจังหวัดมหาสารคามไดดําเนินโครงการ ผา นมาในระยะ 10 เดอื นแลวนน้ั จงึ มีความจําเปนตองศกึ ษาผลกระทบเชิงเศรษฐกิจและสังคมจังหวัดมหาสารคาม ของโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตําบลแบบบูรณาการ U2T ดวยกลไก อว.สวนหนา จังหวัด มหาสารคามโดยการประเมินศักยภาพและผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมรายตําบลในพื้นท่ี 42 ตําบล ใหมี ความครอบคลุม ถูกตอง และทันสมัย อว.สวนหนาจังหวัดมหาสารคามไดสรุปประเด็นเพื่อนําสงขอมูลใหกลุม ภารกิจบริหารยุทธศาสตรนําไปวิเคราะหตอไป และนําคืนใหกับหนวยงานในพ้ืนท่ีไดใชประโยชนต อยอดกับการ พฒั นาจังหวัดในอนาคตในทุกระดับต้ังแตก ารแผนระดบั ชุมชน ระดับอําเภอ และระดับจังหวัด รายละเอยี ดดงั น้ี 1 ผลสรุปการวิเคราะหสภาพแวดลอ มและศกั ยภาพ (SWOT) 2 ผลการวิเคราะห TOWS Matrix 3 ผลการวิเคราะหสมรรถนะ (GAP Analysis)

200 5.1 ผลสรปุ การวิเคราะหสภาพแวดลอ มและศักยภาพ SWOT Analysis จากผลการวเิ คราะหสภาพแวดลอมและศกั ยภาพ (SWOT Analysis) ของจังหวัดมหาสารคาม จากผลการ ดําเนินงานโครงการ U2T ท้ังหมด 42 ตําบล อว.สวนหนาจังหวัดมหาสารคาม สามารถสรุปผลการวิเคราะห SWOT ไดด งั น้ี ตารางที่ 5.1 สรปุ ผลการวิเคราะห SWOT จุดออน (Weaknesses) จดุ แข็ง (Strengths) - ยังมีความเจริญไมมากนกั - ไมม ที าอากาศยาน - เปน ศนู ยกลางของภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ (สะดืออสี าน) - ประชากรบางสวนมรี ายไดต า่ํ และยากจน - เปนเมอื งท่ีมีประวัตศิ าสตรย าวนาน - สภาพดนิ มีความสามารถในการอมุ นํา้ ต่าํ ขาดความอุดมสมบรู ณ - มีทรัพยากรการทอ งเท่ียวทีโ่ ดด เดน ในดาน ประวตั ศิ าสตร และระบบชลประทานไมท ว่ั ถงึ วัฒนธรรม และประเพณี - การผลติ พืชเกษตรสว นใหญย งั ไมเปน ไปตามมาตรฐาน GAP และมี - มชี นหลายเผา - ไมม ภี เู ขา การผลิตท่ีไมเหมาะสมกับพื้นท่ี - มีแมนํา้ ชไี หลผาน - การพัฒนาโครงสรางพืน้ ฐานไมทนั ตอ การขยายตัวของเมอื ง มี - เปน เมืองแหง การศกึ ษา - กลมุ หัตถกรรมทอเสือ่ กกบา นแพง สภาพชํารดุ - ผาไหมลายโบราญลายสรอยดอกหมาก - ประสิทธภิ าพแรงงานต่ํา ขาดแคลนแรงงานฝม อื ใน - หมบู า นหตั ถกรรมผา ไหมและฝายบา นหนองเขอื่ นชา ง - เปนแหลงผลิตพชื ประมงน้ําจืด และสตั วเ ศรษฐกจิ สําคญั ภาคอุตสาหกรรม และมกี ารเคลอ่ื นยายแรงงานออกนอกพน้ื ที่ - มีพื้นทที่ ม่ี คี วามเสย่ี งตอการเกดิ อทุ กภัยและภยั แลง ซึง่ สงผล โดยเฉพาะ ขา วหอมมะลิ โคเน้ือ พนั ธปุ ลานา้ํ จืด กระทบตอ ผลผลิตเกษตรและคณุ ภาพชีวิตของประชาชน โอกาส (Opportunities) อุปสรรค (Threats) - รฐั บาลมีนโยบายสง เสริมการทอ งเท่ยี วภายในประเทศ - โอกาสในการเชอื่ มโยงการคา การลงทุนและทอ งเที่ยว และมกี าร - ปญหาการเคลอ่ื นยายแรงงาน - โรคระบาด แลกเปลยี่ นวฒั นธรรมระหวางกนั รวมท้งั สามารถขยายธรุ กจิ ทาง - สินคาเกษตรบางประเภทจะมีการแขงขันมากข้ึน การศกึ ษา - สภาพภมู อิ ากาศสงผลใหผ ลผลติ ดา นการเกษตรลดลง - นโยบายสรางเสน ทางรถไฟรางคขู องรัฐบาล เปน โอกาสการพฒั นา - ตนทุนการผลติ ภาคเกษตร โดยเฉพาะพชื เศรษฐกจิ หลักของจังหวดั เมอื ง ขยายการคา การลงทนุ การทอ งเที่ยว และลดตน ทนุ โลจสิ ติกสข องจังหวัด ปรบั ตวั สงู ขึ้น - การพัฒนาสินคา เกษตรโดยเฉพาะขา วคุณภาพ หรอื ขาวอนิ ทรยี  ของจงั หวัด

201 5.2 ผลสรปุ การวเิ คราะห TOWS Matrix ตารางท่ี 5.2 ผลสรุปการวิเคราะหก ลยุทธดวย TOWS จากจดุ แข็ง และจดุ ออน จาํ นแกตาม โอกาสและอปุ สรรค จดุ แขง็ (Strengths) จุดออน (Weaknesses) กลยุทธเชงิ รุก (SO Strategy) กลยทุ ธเชิงแกไข (WO Strategy) - จงั หวัดจะตองใหความสาํ คัญกบั การ - เรง พฒั นาโครงสรา งบริการพื้นฐาน โอกาส เพิม่ ประสิทธิภาพการผลิตและยกระดบั ตา งๆใหพ รอ มสนบั สนุนการเปน (Opportunities) คณุ ภาพสนิ คาเกษตรและปศุสตั วเ พ่ือ ศนู ยก ลางการทองเทีย่ วเชิง อปุ สรรค (Threats) สง ออกไปจาํ หนา ยทั้งในและ ประวัตศิ าสตรแ ละวัฒนธรรม ตางประเทศ กลยทุ ธเชงิ ปองกัน (ST Strategy) กลยทุ ธเ ชิงรับ (WT Strategy) - ปรับปรงุ พัฒนาการบรหิ ารจัดการน้าํ - ปรบั ปรุงดนิ ใหเ หมาะสมกบั การ เพาะปลูก และสง เสรมิ ใหเ กษตรกรทํา การเกษตรในพน้ื ท่ที เี่ หมาะสม เพื่อเพิ่ม ผลผลติ และรายไดใ หกับเกษตรกร จากตารางท่ี 5.2 พบวา จังหวัดมหาสารคามควรสงเสริมการเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับ คุณภาพสินคาเกษตรและปศุสัตวเพื่อสงออกไปจําหนายทั้งในและตางประเทศ ในขณะเดียวกันจังหวัดควรมี นโยบายปรบั ปรุงดนิ ใหเหมาะสมกับการเพาะปลูก และสงเสริมใหเกษตรกรทําการเกษตรในพ้ืนทที่ ี่เหมาะสม เพื่อ เพื่อเพ่ิมผลผลิตและรายไดใหกับเกษตรกร รวมท้ังปรับปรุงการพัฒนาการบริหารจัดการนํ้าอยางเปนระบบท้ังเชิง นโยบายและระดับปฏิบตั ิการ ท้ังนี้สิ่งที่จังหวัดควรเรงพัฒนาคือการพัฒนาโครงสรางบริการพื้นฐานตาง ๆ ใหมี ความพรอมสนับสนุนการดําเนินงานภายในจังหวัด และการสรางโครงสรางพ้ืนฐานใหจังหวัดมหาสารคามกลาย การเปนศูนยกลางการทอ งเท่ียวเชิงประวัตศิ าสตรแ ละวัฒนธรรม

202 5.3 ผลการวิเคราะหส มรรถนะ GAP Analysis ปจ จุบนั : Community  สถานะทตี่ อ ตารางที่ 5.3 สรปุ ผลการวิเคราะห GAP จําแนกตามโมเดล ABC Creative Tourism โมเดล ABC ความตองการ สมรรถนะปจจบุ ัน A : Area - ศนู ยก ลางการเรียนรูและ มีสถาบันทางการศึกษามากมาย 1. สะดืออสี าน/ตักศลิ า ทางการศกึ ษา ไมแตไ มมชี อื่ เสียงระดบั ประเทศ นคร - ศนู ยกลางการทอ งเท่ยี ว ประวตั ศิ าสตร วัฒนธรรม และ 2. ประวัติศาสตร เชงิ ประวตั ิศาสตรและ ประเพณี ยงั ไมเปนทร่ี ูจกั และไม วฒั นธรรม และ วฒั นธรรมภาคอสี าน เปน ท่ีนยิ มของนักทอ งเท่ยี ว ประเพณี B : Business - Home stay & Farm มบี ริการ Home stay เพียงไมก 1. การทอ งเท่ียวทาง stay ทกุ อาํ เภอ แหง แตก ไ็ มเปนที่นิยม ประวัติศาสตร วัฒนธรรม และ - สนิ คา เกษตรอนิ ทรีย สินคาทางการเกษตรยังไมเ ปนไ ประเพณี ตามมาตรฐาน 2. เกษตรอนิ ทรยี  C : Citizen - เกษตรกรทมี่ ีความรู เกษตรกรยังไมม คี วามรูค วาม และมคี ณุ ภาพ เขาใจ 1. แรงงานเกษตรกร ทองถ่ิน

203 องการ : Creative Tourism & Smart Farming & Smart Farming แนวทางการพฒั นา ระดบั ความจําเปน สภาพปญ หา (GAP) ไมแรง ดว น ปานกลาง ยแต มาตรฐานของสถานศึกษา ยกระดบั มาตรฐานของ สถานศกึ ษา แหลงทองเทย่ี วเชงิ ม ประวตั ิศาสตร วัฒนธรรม พัฒนา ปรับปรงุ แหลง ทอ งเท่ียวเชิงประวตั ิศาสตร และประเพณี วฒั นธรรม และประเพณี กี่ เพ่มิ Home stay & Fame พัฒนาและปรบั ปรุงการ stay รูปแบบวสิ าหกิจชุมชน ใหบริการ Home stay & ปานกลาง เรง ดว น ใหครบทุกอาํ เภอ Fame stay เรง ดว น ไป ประสิทธิภาพผลติ ทางการ เพมิ่ ประสิทธภิ าพและ เกษตร ยกระดับผลผลติ ทางการ เกษตร ชอ งวา งดา นความรูของ Up-skill ความรูด านเกษตร เกษตรกร อินทรยี 

203 จากตาราง 5.3 พบวา ระดับความจําเปนท่ีจังหวัดมหาสารคามควรมุงเนนพัฒนาแบงออกเปน 3 ระดบั ไดแก 1) ระดับความจําเปนเรงดวน ไดแก 1) ประเด็นเกษตรอนิ ทรีย โดยแนวทางในการพัฒนาใน เรอ่ื งการเพ่มิ ประสิทธิภาพและยกระดับผลผลติ ทางการเกษตร เนื่องจากสนิ คาเกษตรของจงั หวัดสวนใหญยังไม เปนไปตามมาตรฐานสงผลใหเกิดชองวางของประสิทธิภาพทางการผลิต เชน คุณภาพของสินคาเกษตร เปน ตน ซึ่งจากผลการดาํ เนินงานของโครงการ U2T มหาวิทยาลยั ตาง ๆ ท่ไี ดเขามาดําเนนิ โครงการในพื้นท่จี ังหวัด มหาสารคามในแตล ะโครงการไดนาํ องคความรนู วัตกรรมใหมทีม่ อี ยูในมหาวิทยาลัยนําไปใชประโยชนในชุมชน ซ่งึ หนว ยงานทเี่ กย่ี วขอ งสามารถนําผลการดําเนินงานไปตอ ยอดงานในพ้ืนท่ีอ่ืน ๆ ไดอยา งมีประสิทธิภาพ 2) ประเด็นแรงงานทองถน่ิ จากสถานการณโ รคระบาด COVID19 สงผลใหม แี รงงานทอ งถ่นิ มีอัตราวางงานสูงข้ึน อีกท้ังมีแรงงานคืนถิ่นกลับมาทํางานในจังหวัดเพิ่มขึ้น และแรงงานสวนใหญของจังหวัดมหาสารคามจะเปน กลุมเกษตรกร ดังนั้นแนวทางในการพัฒนาในเร่ืองการพัฒนาทักษะ/เพ่ิมทักษะ ความรูดานตาง ๆ ใหกับ เกษตรกร โดยเฉพาะความรกู ารทําเกษตรปลอดภัย และ เกษตรอินทรีย ทัง้ นีเ้ น่ืองจากเกษตรกรสวนใหญยัง ขาดความรู ความเขาใจในการทําเกษตรดานน้ี อีกทั้งถาสามารถกําหนดเปนการขับเคลื่อนเชิงนโยบายของ จงั หวดั ไดจ ะเปนการลดชองวางดา นความรขู องเกษตรไดเ ปนอยา งดี ซ่ึงสามารถเตรยี มความพรอ มเกษตรกรใน จังหวัดใหพรอมกับการเปลี่ยนแปลงยุคสมัยของการทําเกษตรกรรมไดดวยเชนกัน ซึ่งสอดคลองกับผล ดาํ เนนิ งานของโครงการ U2T ทม่ี หาวิทยาลัยไดจัดกิจกรรมเพื่อสงเสริมการทําเกษตรแบบพอเพียงและอาหาร ปลอดภัยในพนื้ ท่แี ตล ะตาํ บล 2) ระดับความจาํ เปนปานกลาง ในประเด็นดานพื้นท่ี จังหวัดควรใหการสนับสนุนการพัฒนา ดานประวัตศิ าสตร วฒั นธรรม และประเพณี แนวทางในการพัฒนาปรบั ปรุง แหลง ทองเทีย่ วเชิงประวัติศาสตร วฒั นธรรม และประเพณี ใหมีความพรอมสําหรับการทองเท่ียว และใหมีความพรอมในการเปนศนู ยกลางการ ทองเที่ยวเชิงประวัติศาสตรและวัฒนธรรมภาคอีสาน เน่ืองจากในปจจบุ นั แหลงทองเท่ียวเชงิ ประวัติศาสตร วัฒนธรรม และประเพณี ของจังหวัดมหาสารคามยังไมเปนที่รูจักและไมเปนท่ีนิยมของนักทองเท่ียว ซึ่ง สอดคลองกับประเด็นดานธุรกิจท่ีมีความตองการใหจังหวัดพัฒนาและปรับปรุงการใหบริการดานที่พัก ใน ระดับ Home stay & Farm stay พรอ มทั้งสนับสนุนการเพ่ิมจํานวนการใหบริการที่พักในรูปแบบ Home stay & Fame stay ในแตละตําบลที่มีแหลงทองเท่ียว รวมถึงการสนับสนุนใหมีการจัดการท่พี ักดวยรูปแบบ วิสาหกจิ ชมุ ชนเพ่อื ความยั่งยืนของการดําเนนิ ธรุ กิจ 3) ระดบั ความจาํ เปนไมเรง ดวน ในประเดน็ ดานพ้ืนท่ี เนื่องจากจังหวัดมหาสารคามถูกเรียกวา เปน สะดืออสี าน เพราะต้ังอยูจุดศูนยกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และเปนจังหวัดแหงการเรียนรู หรอื ตักศิลานคร โดยมีแหลงการศึกษาระดับอุดมศึกษาในจังหวัดท้ังหมด 4 แหงดวยกัน ประกอบดวย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม มหาวิทยาลัยการกีฬา และ วิทยาลัยเกษตร จากขอไดเปรยี บนจ้ี ังหวัดมหาสารคามควรยกระดบั ใหเปนจังหวัดทีเ่ ปน ศูนยกลางการเรียนรูและทางการศึกษา โดยการพฒั นายกระดับมาตรฐานของสถานศกึ ษาใหไ ดม าตรฐาน และสงเสรมิ กลไก ใหสถาบันทางการศกึ ษามี ช่ือเสียงระดับประเทศและนานาชาติ ซ่ึงควรจะเกิดจากความรวมมือระหวางจังหวัด อาจารย นักวิจัย และ นกั ศกึ ษา/นิสติ รวมมอื บรู ณาการองคความรูจากสถานบันการศึกษาใหนํามาประยุกตใชในการพัฒนางานของ จังหวัด เชน การพฒั นาสัมมาชีพ/จดั การวิสาหกิจชุมชน การพฒั นาระบบสุขภาพ และการพัฒนาศูนยส งเสริม การเรยี นรปู ระจําตําบล ใหเปนรปู ธรรม

204 5.4 เรอ่ื งเลา ความสําเร็จของจงั หวัด การคัดเลือกเร่ืองเลา ความสาํ เรจ็ ของจังหวดั มหาสารคาม อว.สว นหนาจังหวดั มหาสารคาม ไดค ดั เลอื ก ประเด็นท่ีความสาํ เรจ็ ท่เี กดิ จากการขับเคล่อื นของกจิ กรรมโครงการภายใตโ ครงการ U2T ท่ไี ดดาํ เนนิ การ ภายใน 42 ตาํ บลของจังหวัดมหาสารคาม ท้งั นร้ี ายการประเด็นท่นี าสนใจทีส่ ะทอนความสาํ เรจ็ ของจังหวัด 1) ประเด็นนวตั กรรมใหมทม่ี หาวิทยาลยั ในแตล ะโครงการไดนาํ องคค วามรทู ่มี อี ยูในมหาวทิ ยาลัย นําไปใชประโยชนใ นชมุ ชน 2) ประเด็นการเกษตรพอเพยี งและอาหารปลอดภัย ที่มหาวิทยาลัยไดร วมพฒั นางานเพือ่ สงเสริม การทําเกษตรแบบพอเพยี งและอาหารปลอดภัยในพื้นทีแ่ ตละตาํ บล 3) ประเด็นการพัฒนาสมั มาชีพ/จัดการวิสาหกจิ ชุมชน 4) ประเด็นการพัฒนาระบบสขุ ภาพ 5) ประเด็นศนู ยสงเสรมิ การเรียนรูป ระจําตาํ บล สามารถเขาชมเรอ่ื งเลาความสาํ เรจ็ ของจังหวดั มหาสารคามไดโดยการสแกน QR-Code ดา นลา ง ตาราง 5.4 สรปุ รายการประเด็นเดน รายตําบล มหาวิทยาลัยรบั ผดิ ชอบ ของจังหวัดมหาสารคาม ลาํ ดับ ประเด็นเดน รายละเอยี ด จํานวนตําบล 1 นวตั กรรมใหม 2 เกษตรพอเพียงและ อาหารปลอดภัย 3 พัฒนาสมั มาชีพ/จดั การ วิสาหกจิ ขุมชน 4 พัฒนาระบบสุขภาพ 1) การดูแลสขุ ภาวะชมุ ชน 3 2) องคความรูดานการแปรรูปสมุนไพร/การนวดแผนไทย 3 3) องคความรดู านการบริหารจัดการขยะและมลภาวะ 2 5 ศนู ยสง เสรมิ การเรยี นรู 1. ศนู ยเ รยี นรเู ศรษฐกจิ พอเพยี ง บานล้นิ ฟา ตาํ บลกุดใสจ อ ตาํ บล 2. ศูนยเ รียนรูก ารจัดการปาสมนุ ไพรเพื่อการแปรรปู สมนุ ไพร ตําบลแกงเลิงจาน 3. ศูนยเ รียนรูเกษตรปลอดสารและตลาดสเี ขยี ว ตําบลแกง เลงิ จาน 4. ศนู ยถ า ยทอดเทคโนโลยีและนวตั กรรมจากคราม ธรรมชาติ ตําบลขามเรยี ง 5. ศนู ยก ารเรยี นรูพัฒนานวตั กรรมและภูมปิ ญ ญาทอ งถ่ิน ชมุ ชน ตําบลเขวาใหญ 6. แหลง เรียนรสู ําหรับการฝก ปฏิบัติการทาํ เครื่องจกั สาน ตําบลคาํ เตย 7. แหลงเรียนรดู านสัมมาชีพ เรือ่ งการทอเสือ่ ทอเสือ่ และ กระติบขา ว ตําบลโคกพระ 8. แหลง เรยี นรูด า นสมั มาชีพ กลมุ เกษตร(ปลูกผกั ) ตําบล โคกพระ

205 ลําดับ ประเด็นเดน รายละเอยี ด จาํ นวนตําบล 9. แหลง เรียนรูด านวัฒนธรรม ตําบลโคกพระ 10. แหลง ทอ งเที่ยวเชิงเกษตรโรงเรยี นชาวนา ตําบลนา โพธิ์ 11. แหลงเรียนรูด านพฒั นาการเกษตร-ปศุสัตวทองถิ่นที่ ปลอดภยั และยกระดบั สนิ คา OTOP ตาํ บลนาสนี วน 12. ศนู ยเ รียนรกู ารทอผา ไหม ตาํ บลบอใหญ 13. แหลง เรยี นรูโรงเรอื นอจั ฉรยิ ะโรงเรยี นบานบึงเนียม บึง ใครน ุน ทาหิน ตําบลบึงเนยี ม 14. แหลงเรียนรูโรงเรือนอจั ฉริยะโรงเรียนบานดอนดูครุ ุ ราษฎรวิทยา ตาํ บลบึงเนียม 15. ศูนยเรยี นรกู ารแปรรปู อาหาร การทอเสือ่ กก และ การเกษตรทองถ่ิน ตําบลมะคา 16. โรงเรยี นผสู ูงอายตุ าํ บลเมอื งพล 17. ศูนยเ รียนรกู ารเพาะเหด็ นางฟาภูฐาน บานปอแดง ตาํ บลเลิงแฝก 18. ศนู ยเรียนรกู ารเล้ียงแพะและการทําผลิตภัณฑปุยจาก มลู แพะ บา นบอแก (ฟารมแพะนันทวนั ) ตาํ บลเลิงแฝก 19. ศูนยเ รยี นรนู าแปลงใหญ บา นบัวแกว หรอื ศูนยเ รยี นรู ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งบานบัวแกว หมทู ่ี 14 ตําบลเลงิ แฝก 20. ศูนยเ รียนรกู ารปลกู หมอนเลีย้ งไหมบัวแกว หมูท่ี 3 ตําบลเลิงแฝก 21. ศนู ยเ รยี นรกู ารถักทอและผลติ เปลบา นบอแก-บอ ทอง ตาํ บลเลิงแฝก 22. ศนู ยเ รยี นรเู กษตรผสมผสาน บานเลิงแฝก ตาํ บลเลิง แฝก 23. แหลงเรยี นรูในชมุ ชนเพอ่ื เปนที่แลกเปล่ียนเรียนรู รว มกันของคนชุมชน ตําบลศรสี ุข ศนู ยเรียนรเู ศรษฐกิจพอเพียง บานหนองแวง หมู 1 ตําบล หนองแวง

206

207 เอกสารอา งองิ สาํ นกั งานจังหวดั มหาสารคาม กลมุ งานยุทธศาสตรและขอมลู เพอื่ การพฒั นาจงั หวัด. (2564). แผนพัฒนา จังหวัดมหาสารคาม พ.ศ.2566-2570. http://www.mahasarakham.go.th/mkweb/.

208

209 ภาคผนวก ก ขอมูล PBM และ TPMAP รายตําบล

210 ตัวอยางขอมลู QR Code PBM หรือ https://docs.google.com/spreadsheets/d/1AbyncWAe5_dhVEJNL8nxnnTYAsjXbMGynRaLE7rpe -I/edit#gid=0 QR Code TPMAP หรอื https://docs.google.com/spreadsheets/d/18OUBW5fowMbz8LmCM45MGoqV4UuA6bpJs_4IdO _6Ks4/edit#gid=0

211 ภาคผนวก ข ขอ มูล BCD รายตาํ บล

212 ตัวอยา งขอ มลู QR Code BCD หรอื https://docs.google.com/spreadsheets/d/1nUZp3MQ6uuGYS2qSKVfurDHXDOERms46/edit#gid =884469636

213 ภาคผนวก ค ลิงค VDO สรปุ งาน U2T ของจังหวดั มหาสารคาม

214 ลิงค รายละเอยี ด https://drive.google.com/file/d/1aQWj4w- วีดีโอสรุปงาน U2T จังหวดั lhNOvLPZaSoLSklbXrGJd2HTa/view?usp=sharing มหาสารคาม วีดีโอการดาํ เนินงานจาํ นวน 21 คลปิ https://drive.google.com/drive/folders/1ilaPTxDls0XeQ_Za การดาํ เนินงานในตําบลที่ qtBVhAnNQCvd55-V?usp=sharing มหาวทิ ยาลัยมหาสารคามเปน ผูรบั ผิดชอบ