แสงแห่งสยาม = The light of Siam

generating  operations,  staff  at  EGAT  dams Getting  electricity  to  the  users  is  an The  Light  of  Progress also  cooperate  with  the  Royal  Irrigation arduous  process,  from  surveying,  laying Department  in  planning,  conserving  and power  transmission  lines,  marking  electricity Electricity  has  been  in  use  in  Thailand distributing  water,  in  response  to  farmers’ poles,  etc.  Some  construction  jobs  have for  over  a  century.  It  can  be  said  that requirements,  and  in  flood  prevention  efforts. to  go  through  deep jungles,  and  the the  development  of  Thailand’s  economy EGAT  people’s  jobs  may  be  divided ruggedness  can  be  as  much  as  those and  society  is  entwined  with  that  of into  three  categories:  energy  sourcing,  such faced  by  hunters  in  bygone  era.  The electricity.  In  a  modern  economy  where as  Mae  Moh  and  Krabi  mines;  electricity workers  are  pioneers  who  set  up  powerful agriculture  and  industry  play  a  significant generation  from  various  types  of  power pylons  through  mountainous  wilderness. role,  electricity  is  one  of  the  top  essentials. plants  including  hydropower,  thermal,  gas These  difficult  terrains  are  proofs  that The  development  of  electricity  has turbine,  combined  cycle  power  stations, determination  is  the  key  to  overcoming  any been  instrumental  in  the  progress  of etc.;  and  transmission. obstacle  at  all. many  domains  including  medicine,  public health,  transport,  services,  communication การไฟฟา้ ฝา่ ยผลิตแห่งประเทศไทย 049

(ซ้าย) ทอ่ กา๊ ซธรรมชาต ิ ที่โรงไฟฟา้ บางปะกง จังหวดั ฉะเชงิ เทรา (ขวา) โรงไฟฟา้ บางปะกง  จงั หวดั ฉะเชิงเทรา (Left) Natural  gas  pipeline  at  Bang  Pakong Power  Plant,  Chachoengsao  Province (Right) Bang  Pakong  Power  Plant  in  Chachoengsao Province จนเมอ่ื มาถงึ ป ี พ.ศ. 2524 การเปลย่ี นแปลง  ภาพของการพัฒนาภาคอุตสาหกรรมออกมา  สามารถประกันความมั่นคงของระบบไฟฟ้า  ครั้งสำคัญด้านไฟฟ้าและพลังงานของไทย  อยา่ งชดั เจนเปน็ รูปธรรม ของชาติได้  ทั้งยังสามารถก้าวข้ามไปสู่เวที  ก็เกิดขึ้น  เมื่อมีการขุดพบก๊าซธรรมชาติจาก  การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย  การแข่งขันระดับนานาชาติได้อย่างแข็งแกร่ง  อ่าวไทยและนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในการ  แม้จะเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วจากการมีแหล่ง  นับเป็นย่างก้าวที่สำคัญขององค์กรที่พร้อม  ผลิตไฟฟ้าเป็นครั้งแรกที่โรงไฟฟ้าบางปะกง  พลงั งานเปน็ ของตนเอง  แตโ่ ลกยคุ ใหมเ่ ปน็ โลก  จะก้าวไปส่คู วามเปน็ สากลในอนาคตอนั ใกล้ ประวัติศาสตร์ครั้งยิ่งใหญ่นี้ได้เปิดม่านขึ้นเมื่อ  ทเ่ี ศรษฐกจิ   สงั คมในดนิ แดนตา่ งๆ เกย่ี วพนั กนั   ยุทธศาสตร์ครั้งนั้นคือ  การระดมทุนเพื่อ  พลเอก เปรม  ตณิ สลู านนท ์ ประธานองคมนตรี  อย่างแยกไม่ออก  เมื่อวิกฤตเกิดขึ้นในที่หนึ่ง  ขยายและพัฒนาการผลิตไฟฟ้าของประเทศ  และรัฐบุรุษ  นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น  เป็น  อาจลุกลามดุจโรคร้ายขยายไปสู่ระดับภูมิภาค  ดว้ ยการจดั ตง้ั   บรษิ ทั ผลติ ไฟฟา้  จำกดั  (มหาชน)  ประธานในพิธีเปิดวาล์วส่งก๊าซธรรมชาติ  ระดบั ทวปี   กระทง่ั ทส่ี ดุ ถงึ ระดบั โลก  หลายคน  ตามมาด้วย  บริษัทผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง  ผ่านระบบท่อไปยังโรงไฟฟ้าบางปะกง  จังหวัด  เรียกเหตุการณน์ ้ีว่า วิกฤตการณฟ์ องสบู่ จำกัด (มหาชน)  และเข้าระดมทุนในตลาด  ฉะเชิงเทราอย่างเป็นทางการ  พร้อมกับ  ซึ่งแน่นอนว่าประเทศไทยมิอาจเลี่ยง  หลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในเวลาต่อมาตาม  ประกาศว่า  ไทยกำลังจะเข้าสู่ยุคแห่งความ  พ้นคลื่นแห่งวิกฤตครั้งนั้นได้  หลายองค์กร  นโยบายของรัฐที่ต้องการให้เกิดการแข่งขัน  โชตชิ ่วงชัชวาล ภาคเอกชนต่างล้มลุกคลุกคลานตามกันเป็น  อย่างเสรีในการผลิตไฟฟ้า  และพัฒนาระบบ  ก๊าซธรรมชาติจากอ่าวไทยกลายเป็น  ลกู โซ ่ ไมเ่ วน้ แมก้ ระทง่ั รฐั วสิ าหกจิ ของรฐั อยา่ ง  การดำเนินงานเชิงธรุ กจิ เพอ่ื สรา้ งประสทิ ธภิ าพ  เชื้อเพลิงหลักในการผลิตกระแสไฟฟ้าทดแทน  กฟผ. ใหเ้ พม่ิ พนู กวา่ เดมิ น้ำมันเตาที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศปีละ  แต่ถึงที่สุด กฟผ.ได้พยายามฝ่าฟัน  ล่าสุดของยุทธศาสตร์ดังกล่าวคือ  การ  เป็นมูลค่ามหาศาล  การเกิดขึ้นของนิคม  ปัญหาโดยใช้มาตรการแก้ไขปัญหาทั้งระยะ  จัดตั้งบริษัท  กฟผ.  อินเตอร์เนชั่นแนล  จำกัด  อุตสาหกรรมภาคตะวันออกและอุตสาหกรรม  สั้นและระยะยาว  จนทำให้สามารถผ่านพ้น  ในปี พ.ศ. 2550  และบริษัทอีแกท ไดมอนด์  ขนาดใหญ่  เช่น  โรงงานปูนซีเมนต์หลายแห่ง  วิกฤติการณ์ดังกล่าวไปได้  หากบทเรียนของ  จำกัด  ในปี พ.ศ. 2552  อาจกล่าวได้ว่าการ  ได้เปลี่ยนมาใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง  วิกฤตในครั้งนั้น  กลับเป็นโอกาสให้เกิดการ  ก่อตั้งบริษัทลูกของ กฟผ.นั้น  ถือเป็นการ  รวมถึงโรงงานอุตสาหกรรมที่อยู่ตามแนวท่อ  ปรับตัวครั้งใหญ่ของ กฟผ.อีกครั้ง  เพื่อให้  ขยายผลทางการจดั การที่ชดั เจนย่งิ สง่ กา๊ ซ  ตา่ งไดท้ ยอยเปลย่ี นมาใชก้ า๊ ซธรรมชาติ  สามารถดำเนินการจัดหาและผลิตพลังงาน  ทดแทนเชื้อเพลิงชนิดอื่น  สิ่งนี้ล้วนสะท้อน  ไฟฟ้าได้อย่างเต็มที่อย่างมีประสิทธิภาพและ  050 แสงแห่งสยาม

technology,  etc.  Standard  of  living  has Bang  Pakong  power  station. past  experiences,  EGAT  has  made  radical thereby  improved.  This  development Natural  gas  from  the  Gulf  of  Thailand changes  to  ensure  effective  power  sourcing parallels  the  growth  of  EGAT as  a  state has  become  the  prime  source  for  electricity and  production,  guaranteeing  the  nation’s enterprise  in  its  more  than  4  decades  of generation,  replacing  expensive  fuel  oil electricity  security.  Global  competitiveness stable  and  continuous  service,  bringing which  had  to  be  imported.  With  the has  also  been  fortified,  a  significant  step electricity  to  the  country. inception  of  industrial  estates  on  the for  EGAT  toward  becoming  a  global  player The  basis  of  Thailand’s  power  security eastern  seaboard,  several  major  industries in  the  near  future. was  laid  with  the  founding  of  Electricity have  switched  to  natural  gas  for  energy. EGAT  strategy  then  was  to  raise  funds Generating  Authority  of  Thailand  (EGAT)  in Despite  rapid  economic  development, to  expand  and  develop  electricity  by  setting 1969.  Since  then  EGAT,  whose  management thanks  to  local  energy,  Thailand’s  economy up  Electricity  Generating  Public  Company practice  was  recognized  as  the  most  could  not  escape  the  ramifications  of  a Limited  (EGCO),  followed by  Ratchaburi modern  at  the  time,  has  steadily  expanded. regional  economic  crisis  that  eventually Electricity  Generating  Holding  Plc.  Another An  important  milestone  for  Thailand’s went  global.  State  enterprises  like  EGAT measure  was  to  raise  capital  via  the  Stock electricity  and  energy  sectors  was  the was  no  exception. Exchange  of  Thailand  in  response  to discovery  of  natural  gas  in  the  Gulf  of Nevertheless,  EGAT  has  survived  the the  state’s  policy  for free  competition  in Thailand  in  1981.  Natural  gas  was  used crisis  by  adopting  short  term  and  long electricity  production.  The  latest  measure to  generate  electricity  for  the  first  time  at term  alleviative  measures.  Learning  from was  the  creation  of  EGAT  International การไฟฟา้ ฝา่ ยผลิตแห่งประเทศไทย 051

(ซ้าย) จากพลงั งานไฟฟา้ แปรเปลย่ี นเปน็ พลงั แห่งความรู้ เพ่ือเยาวชนไทย (ขวา) ความสวยงามของแสงไฟยามคำ่ คนื   บริเวณวัดพระศรรี ัตนศาสดาราม (Left) The  power  of  electricity  becomes  the power  of knowledge  for  Thai  youths. (Right) Beautiful  view  of  the  illuminated  Temple  of  the Emerald  Buddha  at  night แสงสว่างแห่งชีวิต เมอื งใหญ ่ ผคู้ นทอ่ี ยหู่ า่ งไกลตามแดนดอยหรอื   ขา้ งหนา้ ของสังคมไทย ชนบท  ล้วนมีความหมายเท่าเทียมในการ  ซึ่งมันจะเป็นเช่นนี้ไปอีกนานเท่านาน  ทิศทางของแสงไฟไม่เพียงส่องสะท้อนอยู่  กา้ วไปข้างหน้าเฉกเชน่ เดยี วกัน ตราบเท่าที่ใบหน้าผู้คนยังคงเปื้อนด้วยรอยยิ้ม  ในภาคสว่ นของการพฒั นาเทา่ นน้ั   แตย่ งั ฉายชดั   การไปถึงของกระแสไฟฟ้าไม่เพียงพา  แววตายังสะท้อนถึงความเปี่ยมสุข  นั่นอาจ  เข้าไปสมู่ ิตอิ ื่นๆ ของสงั คม ชีวิตของชาวชนบทให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น  หมายถงึ วา่   พนั ธกจิ ของคนสรา้ งไฟเองกม็ อิ าจ  เป็นมิติที่หล่อหลอมอยู่ด้วยวิถีชีวิตของ  เท่านั้น  แต่ในอีกมุมหนึ่งของชีวิต  ยังเป็นสิ่ง  หยุดพักได้ ผู้คน  วัฒนธรรม  และความเป็นสุขของคน  เสริมสร้างและรักษาตัวตนของผู้คนถิ่นนั้น  หนทางตามหว้ งเวลาอนั ยาวไกล  ไมเ่ พยี ง  ธรรมดาสามัญอันอาจพบไดท้ ัว่ ไป ให้คงอย่ยู ั่งยืน บอกว่า  องค์กรหนึ่งซึ่งมีหน้าที่ในการค้นหา  พดู ถงึ ในเมอื งใหญ ่ ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่   ไฟฟา้   ดังเช่นการละเล่นหนังตะลุงมิอาจเป็น  และสร้างพลังงานไฟฟ้าอันเป็นพื้นฐานล่างสุด  เข้าไปมีส่วนผลักดันให้หลายอย่างดำเนินไป  มหรสพรูปเงาแห่งแดนใต้ได้  หากปราศจาก  ของการพัฒนานั้น  มุ่งมั่นสร้างสรรค์บทบาท  อย่างยั่งยืน  การคมนาคมขนส่งก็ดี  ตึกราม  แสงเงาจากตัวหนังที่ทาบฉายอยู่บนผืนผ้าขาว  และหน้าที่ของตนเองเพียงใด อันสว่างไสวก็ใช่  หรือแม้แต่ถนนหนทางที่  ฉากตระการตาของโรงลิเกจะยิ่งพึงใจต่อผู้ชม  แต่ยังสะท้อนและบอกเล่าได้อีกว่า  ระยิบระยับจากแสงไฟในยามค่ำคืน  เหล่านี ้ มากขึ้น  เมื่อความระยิบระยับของหน้าม่าน  หลายชีวิตผู้คนที่ย่างเดินอยู่บนเส้นทางการ  ลว้ นสะทอ้ นความสำคญั   และแสดงความจำเปน็   และประกายแวววับของเครื่องประดับบนตัว  เปลี่ยนผ่านเหล่านั้น  ล้วนตระหนักถึงคุณค่า  ของกระแสไฟฟา้ ให้เห็นเดน่ ชดั ผู้แสดง  สะท้อนแสงไฟสู่ดวงตาเบิกโตตน่ื เตน้   ในความสุขจากการพัฒนา  อันเกิดขึ้นมาได้  ยิ่งเมื่อหันไปมองในเรื่องของคน  ความ  ของผดู้  ู ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ หากปราศจากแสงสวา่ ง  ด้วยแรงกาย  แรงใจของคนสร้างไฟ  ตั้งแต่  จำเป็นในเรื่องของการดูแลคุณภาพชีวิต  จากไฟฟ้าแล้ว  นาฏกรรมพื้นบ้านเหล่านี้  ในอดตี จวบกระท่งั ปัจจุบนั เป็นสิ่งสำคัญกว่าอื่นใด  การแพทย์และการ  อาจยากลำบากไม่น้อยในการยืนต้านกระแส  คล้ายกับแสงสว่างที่ทอดยาว  ซึ่งสร้าง  สาธารณสุขล้วนต้องพึ่งพาไฟฟ้าในการรองรับ  ของความบันเทิงยคุ ใหม่แห่งโลกปัจจุบนั ได้ ความอบอุ่นและจำเป็นกับการก้าวไปข้างหน้า  เครื่องมือและอุปกรณ์ทันสมัย  ห้องผ่าตัดและ ดูเหมือนเรื่องราวเหล่านี้จะเป็นสิ่งเล็กๆ  ของหลากหลายชีวติ ในสังคมไทย ห้องฉุกเฉินต้องสว่างไสวและพร้อมเสมอที่จะ ที่ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงสายสัมพันธ์ของคน  ดแู ลชวี ิตของผ้คู น สร้างไฟและคนใช้ไฟ  รวมไปถึงการก้าวไป  แต่ใช่ว่าโลกจะสำคัญอยู่เพียงแค่ชีวิตใน  052 แสงแหง่ สยาม

Co., Ltd.  in  2007  and  EGAT  Diamond  A  country  is  not  a  city,  but  much  more. power  consumers  in  the  stream  of  develop- Co., Ltd.,  in  2009. As  the  country  advances,  the  people  in ment.  They  show  a  picture  of  a  forward remote  areas  are  as  important  as  city moving  Thai  society. The  Light  for  Lives dwellers. As  long  as  there  are  smiles  and Electricity  not  only  improves  the  quality happiness  all  around,  the  work  of  power Electricity  does  not  confine  its  role  to of  life  for  rural  people,  it  also  plays  a people  is  bound  to  continue  uninterrupted. the  development  of  industries.  Other  aspects significant  role  in  preserving  their  identity. This  long  journey  is  a  story.  It  tells of  our  society,  too,  are  illuminated. Southern  shadow  puppets  use  electric of  an  organization  that  recognizes  its In  big  cities,  electricity  is  essential  for light  to  cast  their  delightful  characters. duties  to  source,  generate  and  transmit transportation,  communications,  lighting  up The  Li-ke  drama  is  more  pleasurable  with electricity,  the  very  foundation  of  develop- buildings  and  streets,  all  of  which  cannot the  glittering curtains  and  sparkling ment.  It  also  tells  of  the  happy  population fully  function  without  electricity. costumes  made possible  by  the  shining who  acknowledge  the  values  of  the  light For  human  lives,  health  matters  are spotlights.  Without  electricity,  these bestowed  by  that  organization. of  utmost  importance.  Medicine  and  public indigenous  arts  may  not  stand  a  chance …And  the  light  shines  on,  bringing health  rely  heavily  on  electricity  to  handle against  today’s  modern  entertainment. illumination  and  warmth  needed  by  all  in modern  tools  and  equipment.  Surgery These  simple  sketches  reflect  the the  Thai  society,  for  the  journey  ahead. wards  and  emergency  rooms  have  to  be connection  between  power  people  and well  lit  and  ready  to  save  people’s  lives. การไฟฟา้ ฝ่ายผลติ แหง่ ประเทศไทย 053



เขอื่ นภมู พิ ล  จงั หวัดตาก  รวม  ความเปน็  “ท่แี รก” ไวม้ ากมาย  ทงั้ เปน็ เข่ือนคอนกรตี รูปโค้ง  แห่งแรกและหนึ่งเดยี วใน  ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต ้ เป็นเขอ่ื น “อเนกประสงค์”  แหง่ แรกของไทย  ทง้ั ยังเปน็   เขอ่ื นแหง่ แรกในความรบั ผดิ ชอบ  ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแหง่   ประเทศไทย เดมิ คณะสำรวจเลอื กบริเวณ  ชอ่ งเขาแคบๆ ทเ่ี รยี กวา่  “ยา่ นร”ี   เปน็ จดุ ในการสร้างเขื่อนภมู ิพล  ผู้เช่ียวชาญจาก  U.S.  Bureau  of  Reclamation  ซง่ึ จดั ทำ  รายงานขัน้ สดุ ท้าย  เขยี นชอ่ื   โครงการนว้ี า่  “Yanhee  Project”  คำวา่  “ยนั ฮี” จงึ ตดิ มาตงั้ แตน่ ้ัน  แมเ้ มอื่ ได้ย้ายจดุ สร้างเข่อื น  ถัดมาทางดา้ นใต้ประมาณ  1  กโิ ลเมตร  แตก่ ็ยงั คงเรียก  เขือ่ นนีว้ ่า “ยนั ฮี” ตามเดมิ The  Bhumibol  or  Yanhee Dam,  Tak  Province,  is  an agglomeration  of  Thailand’s “firsts”,  being  the  one  and only  concrete  arch  dam in  Thailand  and  Southeast Asia.  It  is  also  Thailand’s first  multipurpose  dam  and the  first  dam  operated by  EGAT. “Yanhee”  is  a  misnomer  of “Yan  Ree”,  the  name  of  the gorge  proposed  as  the  dam site  in  the  project  feasibility study  undertaken  by  experts from  the  US  Bureau  of Reclamation.  The  project was  still  called  Yanhee Hydroelectric  Project  though the  dam  site  was  eventually moved  about  one  kilometer downstream  of  the  earlier proposed  site. 055

056 แสงแหง่ สยาม

โรงไฟฟา้ แมเ่ มาะโรงท ี่ 1 - 3  อำเภอแม่เมาะ  จังหวัด  EGAT  started  the  construction  of  a  new lignite- ลำปาง เร่ิมกอ่ สรา้ งข้ึนในป ี พ.ศ. 2518  มีกำลังการ  fired  power  plant  at  Mae  Moh  in  1975,  initially ผลิตรวมกนั เพียง 225 เมกะวัตตเ์ ท่านัน้   หากเทยี บ  equipped  with  three  generators  having  totally กบั ปจั จุบันซง่ึ มีโรงไฟฟ้าทง้ั หมด 10 โรง  มีกำลังผลิต 225  megawatts  of  power  capacity.  The  power รวมกันถงึ  2,400 เมกะวัตต์  ทำใหโ้ รงไฟฟ้าทัง้  3  plant  had  been  steadily  expanded  in  several โรงนี้  เปรียบเหมอื นผู้บกุ เบกิ ที่นา่ จดจำ  อาจเป็น  following  years,  adding  totally  ten  more  generating เหมือนชวี ิตของ “เชย  วงศ์เป้ีย”  หนง่ึ ในพนักงาน  units  with  a  total  generating  capacity  of  over ร่นุ แรกๆ ของเหมืองแมเ่ มาะเพียงไม่กคี่ นทย่ี ังคงอย ู่ 2,400  megawatts.  The  first  three  generators, และปักหลักอาศัยในอำเภอแมเ่ มาะจนปัจจุบนั   วันน ้ี though  long  gone,  are  venerable  pioneers,  similar “เชย  วงศเ์ ปย้ี ” จึงเปน็ เสมือนบันทึกเกา่ ท่ีรอให้คน  to  Choei  Wongpia,  one  of  EGAT’s  few  remaining ปจั จุบันเปิดอ่านเรือ่ งราวอนั ควรจดจำถึงการทำงาน  first  generation  workers.  Choei  is  a  living  record ของผคู้ นยคุ แรกเริ่มได้เป็นอย่างดี of  life  in  the  early  days  of  the  mine. การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย 057



เหมอื งถา่ นหนิ ทแ่ี มเ่ มาะเปดิ ขน้ึ เมอ่ื วนั ท ่ี 25 มกราคม พ.ศ. 2497  โดย   “องคก์ ารพลงั งานไฟฟา้ ลกิ ไนท”์   ปจั จบุ นั สายงานเชอ้ื เพลงิ ของ กฟผ. เปน็ ผดู้ แู ล  การทำเหมืองที่น่ี  รถบรรทุกเทท้ายหรอื ท่ีชาวเหมืองเรียกกันว่า “ทีเรก็ ซ”์   เป็นพาหนะสำคัญในการลำเลยี งถ่านหินจากบอ่ เหมืองขน้ึ มาขา้ งบน  ทุกวันน้ีเหมืองแม่เมาะผลติ ถ่านหินไดเ้ ฉลี่ยวันละประมาณ 44,000 ตนั   ขณะทยี่ งั มีปริมาณถา่ นหินสำรองอยใู่ ตผ้ นื ดนิ แม่เมาะอีกราว 1,200  ล้านตัน Mae  Moh  lignite  mine  was  opened  on  25  January  1954  by the  Lignite  Electric  Power  Organization  which  later  became  the Lignite  Authority.  Currently  operated  by  EGAT,  Mae  Moh  mine produces  a  daily  average  of  44,000  tons  of  lignite,  with  a  total reserve  of  approximately  1.2  billion  tons  underground. การไฟฟ้าฝา่ ยผลิตแห่งประเทศไทย 059

ถ่านหินปลี ะประมาณ 16 ลา้ นตนั   ถกู ใชเ้ ปน็ เชอ้ื เพลงิ สำหรบั โรงไฟฟ้าแม่เมาะ  ผลสบื เนอ่ื งจากการใช้ถ่านหนิ ลิกไนต์เปน็ เช้อื เพลงิ   ทำใหเ้ กดิ กา๊ ซซัลเฟอรไ์ ดออกไซด ์ ซง่ึ  กฟผ. ตระหนกั ถงึ ปญั หาทอ่ี าจสง่ ผลกระทบตอ่ ประชาชน  โดยตรง  จงึ ได้ติดต้ังเครอ่ื งกำจัดกา๊ ซซลั เฟอรไ์ ดออกไซด ์ ที่โรงไฟฟา้ ตัง้ แตป่  ี พ.ศ. 2538  และตดิ ตัง้ ครบทง้ั  10 โรง  ในป ี พ.ศ. 2543  เคร่ืองกำจัดกา๊ ซดงั กล่าวสามารถฉีดน้ำ  หินปูนดกั จับฝนุ่ จากการเผาไหม้  ก่อนจะระบายออก  ได้ถึงร้อยละ 99.7  และสิง่ ที่เหลือจากกระบวนการนี้คือ  ยิปซัมเหลวสเี หลืองสด  ซ่ึงจะถูกแยกน้ำออกกอ่ นลำเลียง  ตามสายพานเพื่อนำไปทิ้งหรือใช้งานอื่นๆ ต่อไป Each  year,  a  total  of  16  million  tons  of  lignite  go to  fuel  the  ten  generating  units  of  Mae  Moh  power station.  In  order  to  cope  with  sulfur  emissions  from lignite  burning,  EGAT  started  installing  Flue  Gas Desulfurization  (FGD)  system  at  Mae  Moh  power station  since  1995.  All  ten  generating  units  were fitted  with  the  FGD  system  by  2000.  As  much  as 99.7%  of  the  sulfur  emission  is  filtered  from  the discharge.  The  FGD  system  process  using  limestone also  produces  gypsum  as  a  byproduct  for  further use  in  other  industries. 060 แสงแห่งสยาม



เขือ่ นศรีนครนิ ทร์  จังหวดั กาญจนบรุ ี  เป็นเขอ่ื น  ผลิตไฟฟ้าขนาดใหญแ่ ละมพี ้นื ทีเ่ ก็บกักนำ้ มาก  ทส่ี ดุ ของไทย  เขอ่ื นนเ้ี ปน็ เขอ่ื นประเภทหนิ ทง้ิ แกน  ดนิ เหนียวทไี่ ด้รบั การออกแบบให้มคี วามแขง็ แรง  ม่ันคง  ปลอดภยั จากการเกิดแผน่ ดินไหว  ซ่งึ   นบั แตม่ กี ารสรา้ งเขอ่ื นในเมอื งไทยมาไม่เคยเกดิ   แผ่นดนิ ไหวรุนแรงเกนิ กว่าท ่ี กฟผ. ออกแบบ  กอ่ สรา้ งไว้เลย Srinagarind  Dam  in  Kanchanaburi  Province is  one  of  Thailand’s  biggest  dams  with  the largest  reservoir  storage  capacity.  This rockfill  dam  with  impervious  clay  core  is specifically  designed  to  adequately  absorb earthquake  force  up  to  a  certain  level  and has  withstood  all  earthquake  incidents  since the  start  of  its  operation. 062 แสงแห่งสยาม

การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย 063

ความแข็งแรงมนั่ คงของเขื่อนขน้ึ กับปจั จยั ตา่ งๆ  อาท ิ การสำรวจและออกแบบทีด่  ี การก่อสรา้ งที่ด ี และ  ทส่ี ำคญั ไมย่ ง่ิ หยอ่ นกค็ อื   การใชง้ านและบำรงุ รกั ษาทด่ี  ี การตรวจสอบสภาพเขอ่ื นถือเปน็ งานประจำของ  เจา้ หนา้ ทฝ่ี า่ ยบำรงุ รกั ษาโยธา  ซง่ึ จะตรวจสอบ  ปอ้ งกนั   และบำรุงรกั ษาเขื่อนทกุ แห่งของ กฟผ.อย่างตอ่ เนอ่ื ง  โดยผเู้ ชย่ี วชาญของ กฟผ. และผเู้ ชย่ี วชาญจากภายนอก  ทง้ั ในประเทศและตา่ งประเทศ  ดว้ ยมาตรฐานในระดบั   สากล The  strength  of  dams  depends  on  a  number  of  factors,  e.g.,  quality  survey,  good  design  and  construction.  Equally  important  are  good  operation  and  maintenance.  Dam  inspection is  handled  professionally  by  EGAT  maintenance crew  and  experts  from  local  and  international agencies. 064 แสงแห่งสยาม

การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย 065

066 แสงแหง่ สยาม

การซอมบาํ รุงเป็นงานสำคัญท่จี ะละเลยไมไ่ ด ้ ในการควบคมุ เครอ่ื งจักรเคร่ืองมอื ขนาดมหึมาทไี่ ม ่ อาจผิดพลาดได ้ ดว้ ยอาจสง่ ผลกระทบใหญห่ ลวง  ต่อประชาชนวงกว้าง  การซอมบาํ รุงมที ้ังการ  ซอ่ มเล็ก  และการซอมบํารงุ ใหญ  ซง่ึ เปน็ ไปตาม  ตารางการใชง้ านทีก่ ำหนดไว้ In  operating  huge  machineries,  maintenance  work is  of  utmost  importance.  Negligence  can  lead  to considerable  damage  affecting  the  general  public. Maintenance  work,  ranging  from  small  repairs  to major  overhauls,  are  carried  out  according  to established  timetables. การไฟฟ้าฝ่ายผลติ แห่งประเทศไทย 067



ป ี พ.ศ. 2502  ในระหวา่ งการกอ่ สรา้ งเขอ่ื นยนั ฮ ี หรอื   เขื่อนภูมิพล  จงั หวดั ตาก  การไฟฟ้ายันฮ ี (สมัยนั้น)  ไดด้ ำเนนิ การกอ่ สรา้ งโรงไฟฟา้ พระนครเหนอื   จงั หวดั   นนทบุร ี ซึ่งเปน็ โรงไฟฟ้าพลังความร้อนทท่ี ันสมยั   และสำคัญท่สี ุดของประเทศไทยในขณะนัน้ โรงไฟฟา้ พระนครเหนอื เปรียบเสมอื น “โรงครู” เพราะถือเป็นจุดเริ่มตน้ ของการพัฒนาระบบ  ไฟฟ้าท่ที ันสมยั ของประเทศไทย  ทง้ั ยงั เปน็   โรงไฟฟา้ โรงแรกของ กฟผ. อนั เป็นสถานท ี่ ฝึกฝนบม่ เพาะประสบการณ์ให้แก่บคุ ลากร  ภายในองค์กรมาอยา่ งต่อเนอ่ื ง During  the  construction  of  Bhumibol  or  Yanhee Dam  in  1959,  the  Yanhee  Electricity  Authority (at  the  time)  began  constructing  North  Bangkok Power  Plant.  It  was  Thailand’s  biggest  and  most modern  thermal  power  plant  of  the  day. North  Bangkok  Power  Plant  was  the  “Master Plant”  from  which  generations  of  EGAT  engineers and  staff  had  learnt  and  sharpened  their  technical experience  and  expertise  over  the  years. การไฟฟา้ ฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย 069

หลังจากผลิตแสงสวา่ งรบั ใชส้ งั คมไทยมายาวนาน  ถึง 42 ป ี วนั ท ่ี 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2544  กฟผ. กไ็ ด้ปลดโรงไฟฟ้าพลังความรอ้ นพระนครเหนอื   ออกจากระบบ  เน่ืองจากมอี ายุการใช้งานมายาวนาน  จึงไม่อาจผลติ ไฟฟา้ ได้อย่างมีประสทิ ธิภาพสูง หลงั จากรอ้ื ถอน “โรงครู” โรงเดมิ ออกแล้ว  กฟผ.  ได้กอ่ สร้างโรงไฟฟา้ พระนครเหนือ “โรงใหม”่  ขนึ้   ในบรเิ วณเดมิ   เปน็ โรงไฟฟา้ ระบบความรอ้ นรว่ ม  ใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเช้อื เพลงิ   โดยมกี ำลงั ผลิตถึง  704 เมกะวัตต ์ มีกำหนดแล้วเสร็จและสามารถ  เดินเคร่ืองจา่ ยไฟฟ้าเข้าระบบไดใ้ นป ี พ.ศ. 2553  และอาจเรยี กไดว้ า่ เปน็ ชีวิตท่สี องของ “โรงคร”ู   โรงไฟฟา้ แห่งตำนานการกอ่ เกิดไฟฟา้ และแสงสว่าง  บนแผ่นดนิ ไทย 070 แสงแหง่ สยาม

After  42  years  of  service,  North  Bangkok thermal  power  plant  was  completely  shut  down on  20  July  2001.  The  old  “Master  Plant”  was demolished  to  pave  way  for  the  construction of  a  new  natural  gas-fired  power  plant  on  the old  site.  The  brand  new  North  Bangkok  Combined Cycle  Power  Plant  of  704  megawatts  will  be completed  and  ready  for  operation  in  2010. การไฟฟา้ ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย 071

072 แสงแหง่ สยาม

อาคาร ท.102 ณ สำนกั งานใหญ ่ กฟผ. บางกรวย  เปน็  “อาคารตน้ แบบของตึกประหยดั พลงั งาน”  มีการติดแผงโซลารเ์ ซลลต์ ามชนั้ ตา่ งๆ ของอาคาร อาคารนีอ้ อกแบบโดยฝา่ ยออกแบบและบรหิ ารงาน กอ่ สร้างของ กฟผ.เอง  นบั เปน็ นวตั กรรมของ  ตกึ ประหยัดพลงั งานท่โี ดดเดน่ จนไดร้ ับรางวลั   “อาคารอนุรกั ษ์พลงั งานดเี ด่นของอาเซยี นประจำป ี 2552” และรางวลั  “สถาปัตยกรรมสีเขียวดเี ดน่ ประจำป ี 2552”  EGAT’s  new  Tor  102  Building  in  its  Headquarters compound  is  praised  for  a  prototype  for  energy efficiency  building  which  integrates  solar  cells  into the  building’s  glass  walls  capable  of  producing electricity  for  use  in  the  building.  Designed  by EGAT’s  Design  and  Construction  Management Division,  the  building  won  the  “ASEAN  Energy Awards  2009”  in  the  category  of  ASEAN  Best Practice  for  Energy  Efficiency  Building  and  the ASA  Green  Awards  2009. การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย 073

074 แสงแหง่ สยาม

ศูนย์ควบคุมระบบกำลงั ไฟฟ้าแหง่ ชาต ิ เปน็ หน่วยงาน  สำคญั ทีส่ ุดหนว่ ยหนึง่ ของ กฟผ. และของประเทศ    เพราะรบั ผดิ ชอบการวางแผนการผลติ   และเป็น  ผสู้ ่งั การใหโ้ รงไฟฟา้ ทุกแหง่ ในระบบ  เดินเคร่อื งผลติ   ไฟฟา้ ในเวลาต่างๆ  รวมท้งั ควบคมุ การซื้อขายไฟ  กับประเทศเพื่อนบ้าน  เพื่อให้การผลิตไฟฟ้ามีความ  สมดลุ กบั ความต้องการใช ้ และควบคุมการจา่ ยไฟ  และคณุ ภาพของไฟฟา้ ใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐานและ  ข้อกำหนดของกระทรวงพลงั งาน The  National  Control  Center  is  the  nerve  center of  EGAT’s  and  Thailand’s  power  grid  system. This  is  where  economic  merit  order  power production  and  dispatch  from  all  major  power plants  of  both  EGAT  and  private  power  producers are  commanded  and  controlled  to  reliably  meet the  country’s  demand.  It  decides  which  power stations  will  generate  electricity  and  when.  The Center  also  handles  power  purchase  and  sales with  neighboring  countries.  Quality  of  electricity service  is  managed  according  to  the  regulatory standards  set  the  Ministry  of  Energy. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย 075

พลังงานไฟฟ้าจากโรงไฟฟา้ เม่อื ผ่านการปรับแรงดัน  ไฟฟา้ ทล่ี านไกไฟฟ้าแลว้   กจ็ ะถกู ส่งไปยงั สถานีไฟฟ้า  แรงสงู   แล้วกระจายไปตามระบบสง่ ไฟฟา้ ซ่ึงมคี วาม  สำคญั ตอ่ การนำกระแสไฟฟ้าไปสู่ผบู้ รโิ ภค  ปัจจุบนั   สายสง่ ไฟฟา้ ของ กฟผ. ทัง้ ประเทศมีความยาวรวมกนั   ถงึ  30,534 วงจร-กโิ ลเมตร (ขอ้ มลู  ณ เดอื นมกราคม  พ.ศ. 2553)  หรอื สามารถเอามาโยงตามแนวขอบแดน  ประเทศไทยได้ถึง  3.7  รอบ Electric  energy  generated  by  the  power  plants is  sent  through  the  power  plant’s  switchyards onto  high  voltage  transmission  lines  to  substations to  be  further  delivered  to  customers  countrywide. Today,  EGAT’s  transmission  lines  have  a  total length  of  over  30,534  circuit-kilometers  or  3.7 times  of  Thailand’s  perimeter. 076 แสงแห่งสยาม



078 แสงแหง่ สยาม

งานตดิ ต้ังและดแู ลรกั ษาเสาสง่ ไฟฟ้าแรงสงู   รวมทัง้   การร้อยสายส่งไฟฟ้าขนาดต่างๆ กันไปตามเสาเหลา่ น ้ี เปน็ งานทย่ี ากลำบาก  เหนอ่ื ยหนกั   และเสย่ี งอนั ตราย  เสาไฟและสายสง่ เหลา่ น ้ี ใชว่ า่ จะวางขนานตามเสน้ ทาง  สัญจรปกตไิ ด ้ เนอ่ื งจากต้องคำนวณหาเส้นทางที่สั้น  ที่สุดในการนำไฟฟ้าไปให้ถึงสถานีส่งจ่ายไฟฟ้า  เพือ่   ลดอตั ราการสญู เสยี พลงั งานไป  ดงั นน้ั   ไมว่ า่ เปน็ ขนุ เขา  หรอื ปา่ ดงหา่ งไกลเพยี งใด  คน กฟผ. ในสงั กดั สายงาน  ระบบส่ง  ก็จะต้องบุกบน่ั ไปใหถ้ ึง Installing  and  maintaining  high  voltage  AC transmission  lines  and  towers  is  a  risky  business. Transmission  lines  require  the  shortest  routes  so that  energy  loss  is  minimized,  which  means  EGAT people  have  to  travel  through  rough  terrains  for the  purpose. การไฟฟ้าฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย 079

080 แสงแหง่ สยาม

เฮลิคอปเตอรข์ อง กฟผ. มภี ารกจิ หลกั ในการบนิ   ตรวจสายสง่ ไฟฟ้าแรงสูง  การบนิ ตรวจสายส่ง ต้องทำเป็นประจำ  เพ่ือดูว่าเสาแต่ละต้นหรอื   สายส่งเส้นใดเกิดปัญหาขึ้นมา  นักบินจะแจ้ง  หน่วยงานภาคพนื้ ดนิ รบั ทราบ  เพื่อเดินทางไป  ยงั เปา้ หมายได้ทันเวลา  หนา้ ทีข่ องนักบนิ จงึ   ไม่เพียงแค่บนิ ใหต้ รงไปตามแนวสายสง่ ไฟฟ้า  เท่านน้ั   หากยังตอ้ งสังเกต  จดจำส่งิ ต่างๆ ท ่ี ปรากฏอยเู่ บ้อื งหน้าด้วย EGAT  helicopters’  main  mission  is  to  inspect high  voltage  transmission  towers  and  lines throughout  the  country.  Regular  aerial  patrols are  carried  out  to  detect  problem  poles  or supply  lines.  Helicopter  pilots  immediately  report  trouble  spots  to  ground  staff  so  that  necessary  repairs  can  be  dispatched  in  time. Flying  straight  is  not  enough,  a  pilot  must  also  be  observant  of  the  conditions  below. การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย 081

082 แสงแหง่ สยาม

กา๊ ซธรรมชาตใิ นอา่ วไทย  แหล่งทรัพยากรขนาดใหญ ่ ท่ีถกู ค้นพบเมือ่ ป ี พ.ศ. 2524  นับเปน็ ความหวังสำคญั   ของการพัฒนาพลังงานระดบั ประเทศ  และเปน็ จดุ   เร่ิมต้นของยคุ แหง่ ความ “โชตชิ ว่ งชชั วาล” นคิ มอตุ สาหกรรมมาบตาพดุ   จังหวัดระยอง  ได้รับการ  จดั ตง้ั ขน้ึ ภายใตโ้ ครงการพฒั นาพน้ื ทบ่ี รเิ วณชายฝง่ั ทะเล  ตะวนั ออกของไทย  การลำเลียงกา๊ ซธรรมชาตทิ ี่ส่งมา  ตามทอ่ จากมาบตาพดุ เพือ่ ผลติ เป็นกระแสไฟฟา้ ใช้ใน  ประเทศมีบทบาทสำคญั ต่อระบบเศรษฐกจิ   ดจุ เดียวกับ  เสน้ โลหติ ใหญข่ องประเทศ  ซงึ่ เปน็  “ตำนานแห่งความ  รงุ่ โรจน์” อกี บทหน่ึง Natural  gas  discovered  in  the  Gulf  of  Thailand in  1981  sparked  high  hopes  for  Thailand’s  energy development. Map  Ta  Phut  Industrial  Estate  was  established under  the  Eastern  Seaboard  Development  Plan. The  transportation  of  natural  gas  for  power generation  from  Map  Ta  Phut  is  the  country’s main  economic  artery.  This  is  another  chapter in  our  “Legend  of  Prosperity”. การไฟฟ้าฝ่ายผลติ แห่งประเทศไทย 083

เม่ือเดอื นกันยายน พ.ศ. 2524  โรงไฟฟ้าบางปะกง  As  the  first  industry  and  power  plant  to  start จังหวัดฉะเชิงเทรา  ไดเ้ รมิ่ ผลติ กระแสไฟฟ้าจำนวน  using  natural  gas  from  the  Gulf  of  Thailand  as มหาศาลดว้ ยเชอ้ื เพลงิ จากแหลง่ กา๊ ซธรรมชาตใิ นอา่ วไทย  fuel  in  September  1981,  Bang  Pakong  Power นับเป็นจุดเริม่ ตน้ ของการพัฒนาการใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า  Plant  not  only  paved  the  way  for  the  country’s จากก๊าซธรรมชาติ  เพ่อื การพฒั นาอุตสาหกรรมของ  natural  gas  and  industrial  development  on  the ประเทศ  และแจกจา่ ยความเรอื งรองไปยังทัว่ ทุกภาค  eastern  seaboard,  but  has  also  been  powering ตง้ั แต่น้นั เปน็ ต้นมา  โรงไฟฟา้ บางปะกงกไ็ ดค้ งความ  all  regions  of  the  country  with  its  efficient  and สว่างไสวมาจวบจนทกุ วันนี้ reliable  electricity  supplies  ever  since. 084 แสงแห่งสยาม

การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย 085

086 แสงแหง่ สยาม

บนสายพานของโรงงานประกอบรถยนต์เปน็   New  vehicles  that  satisfy  a  fast,  safe  and จดุ กำเนิดของนวตั กรรมแหง่ ยานพาหนะรุ่น  environmentally  friendly  lifestyle  are  made  on ใหม่ๆ  ทส่ี นองตอบการดำเนินชีวติ ทต่ี อ้ งพรอ้ ม  the  automobile  assembly  line  in  automobile ด้วยความรวดเร็วแต่ประหยดั   และเป็นมติ รกับ  manufacturing  plants.  Thanks  to  electricity, สงิ่ แวดล้อม which  drives  the  assembly  line,  we  get ขอบคณุ พลังไฟฟา้ ผู้อยู่เบ้อื งหลงั การขบั เคลอ่ื นของ  efficient  cars  that  take  us  conveniently สายพานและห่นุ ยนต์ผ้ผู ลติ ที่มคี วามเทีย่ งตรงสูง  everywhere. เหลา่ นั้น  ซึง่ ทำใหเ้ ราได้มยี านพาหนะเป่ยี ม  ประสิทธภิ าพท่พี ร้อมพาเราโลดแลน่ ไปไหนตอ่ ไหน  ไดอ้ ย่างราบรื่น การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย 087

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือได้ช่ือวา่ เป็นดินแดนแหง่ ผา้ ไหมช้นั ด ี ของไทย  หลายหมบู่ า้ นในหลายจงั หวัดมกี ารสืบทอดภมู ิปัญญา  พื้นบ้านชนดิ น้ใี นลกั ษณะเปน็ อตุ สาหกรรมพื้นบา้ น  และแหลง่ ท ี่ โดดเด่นที่สดุ แห่งหน่ึงคือ  ทบ่ี ้านทา่ สว่าง  อำเภอเมอื ง  จังหวดั   สุรนิ ทร ์ “ผ้าทอมอื ยกทอง” ของทนี่ เ่ี ป็นการทอโดยใชใ้ ยไหมเส้นเล็ก  หรอื ไหมนอ้ ย  มายอ้ มดว้ ยสีธรรมชาติ  ใชเ้ ทคนิคแบบโบราณ    แล้วปน่ั ควบกับเสน้ ไหมสีเหลอื บคลา้ ยทองคำท่ผี ลติ ข้ึนจากเสน้   เงินบริสทุ ธ ์ิ นำมาถักทอเปน็ ผา้ ไหมยกทอง หากเปน็ สมยั กอ่ น  คนทอผา้ บา้ นทา่ สวา่ งคงทำงานไดว้ นั ละไมก่ ช่ี ว่ั โมง  ทวา่ ปจั จุบนั แม้ไมม่ ีแสงจากธรรมชาติ  แสงสว่างจากฟลูออเรสเซนต ์ สามารถชว่ ยให้ชว่ั โมงของการถักทอเพมิ่ ขึ้นได้อกี มากมาย The  Northeast  is  renowned  for  its  high  quality  silk,  and  one of  the  best  silk  in  the  Northeast  can  be  found  at  Ban  Tha Sawang,  Amphoe  Muang,  Surin  Province.  The  village’s  fabric is  hand  woven  from  yellow  gold  natural  dyed  fine  silk  strands intertwined  with  pure  silver  threads.  The  intricate  weaving patterns  easily  rival  the  best  fabrics  from  the  past. In  the  old  days,  Ban  Tha  Sawang  weavers  would  have  worked for  only  a  few  hours  during  the  day  when  there  was  light. Fluorescent  lighting  has  increased  their  productivity  enormously. 088 แสงแหง่ สยาม

บา้ นทรายมลู   บา้ นคอนสาย  และบา้ นหวั ดอน  ในอำเภอพบิ ลู มงั สาหาร  จงั หวดั อบุ ลราชธาน ี ไดช้ อ่ื วา่ เปน็ แหลง่ ทำฆอ้ งทโ่ี ดง่ ดงั ทส่ี ดุ ในเมอื งไทย  ชาวตำบลทรายมลู สบื สานภมู ปิ ญั ญานจ้ี ากรนุ่ สรู่ นุ่   จนปจั จบุ นั การทำ  ฆอ้ งเปน็ อาชีพสำคัญตอ่ เศรษฐกจิ ของชุมชนแห่งนี้  วัสดุที่ใชท้ ำฆ้อง  ม ี 2 ประเภท  คอื   ทองเหลอื งกบั เหลก็   แตไ่ มว่ า่ เปน็ ฆอ้ งจากโลหะ  ชนดิ ใด  ส่งิ ทีข่ าดมไิ ด้ในอตุ สาหกรรมพน้ื บ้านชนดิ น้คี อื เคร่ืองเจียน  และเครอ่ื งเช่ือมไฟฟา้   ซงึ่ จำเป็นสำหรบั การเจียนและการเชื่อมขอบ  รอบวงของฆ้องทกุ ใบ The  villages  of  Tambon  Sai  Mun,  Amphoe  Phibun  Mangsahan, Ubon  Ratchathani  Province  are  the  best  producers  of  gongs in  Thailand.  The  inherited  gong  making  skills  have  become an  important  basis  for  their  economies.  The  gongs  are  made of  brass  and  iron,  but  whatever  metals  are  used,  an  essential tool  of  the  trade  is  always  the  metal  cutting  machine  and the  electric  welder  to  cut  and  join  the  edges  together. การไฟฟา้ ฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย 089

ประเทศไทยไดช้ อ่ื วา่ เปน็ ศนู ยก์ ลางของการคา้ พลอย  และคนไทยกไ็ ดร้ บั การ  ยอมรบั วา่ เปน็ ชา่ งฝมี อื ทำพลอยเกง่ ทส่ี ดุ ในโลก  อตุ สาหกรรมการคา้ พลอย  มคี วามสำคญั อยา่ งยง่ิ ตอ่ ระบบเศรษฐกจิ ของประเทศ  สรา้ งรายไดถ้ ึงปีละ  กว่าหนึ่งแสนล้านบาท  มบี ุคลากรหมนุ เวยี นในอตุ สาหกรรมถึง 1.5 ลา้ นคน    ช่างเจยี ระไนพลอยของไทยมคี วามเชย่ี วชาญจนสามารถสร้างรูปแบบซึ่งเปน็ ท ี่ รจู้ กั กนั ในชอ่ื วา่  Bangkok  Cut ได ้ เบ้อื งหลงั ความสำเร็จของอุตสาหกรรม  อญั มณไี ทย  นอกจากประสบการณแ์ ละความชำนาญแลว้   อีกส่งิ หนง่ึ ท่ีสำคญั   ไมย่ ง่ิ หย่อนคือ  ความอดทนในการนั่งภายใต้แสงไฟกระจา่ งตา  เพอื่ มองหา  เหล่ียมมมุ ของหินสมี รี าคา  วนั ละไม่ต่ำกว่า 10 ช่วั โมง Thailand  is  a  major  player  in  the  world’s  gem  industry.  With  a turnover  of  more  than  100  billion  baht  per  year  and  1.5  million personnel,  the  Thai  gem  and  jewelry  industry  is  also  very  important to  the  country’s  economy.  The  skills  of  Thai  lapidaries  are  world renowned.  The  creation  of  Bangkok  Cut  is  but  one  testimony  of  the expertise.  One  is  not  a  born  master  lapidarist,  the  skills  must  be learned  through  experience  and  intensive  practice  under  the  light, getting  the  facets  of  the  valuable  stones  just  right,  for  at  least 10  hours  a  day. 090 แสงแห่งสยาม

ศนู ยส์ ง่ เสรมิ ศลิ ปาชพี บา้ นกดุ นาขาม  อำเภอเจรญิ ศลิ ป ์ จงั หวัดสกลนคร  เกิดขึน้ โดยพระราชดำรขิ องสมเด็จ  พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ  ต้งั แตป่  ี พ.ศ. 2525  ศนู ยศ์ ลิ ปาชพี แห่งนเี้ ปน็ แหลง่ ผลติ เครื่องปั้นดินเผา  ฝีมือประณีต  ซ่ึงนอกจากมรี ูปลกั ษณ์ลวดลายทัว่ ๆ ไป  แล้ว  ยังมีการเขียนลายเปน็ เรือ่ งราวเกย่ี วกับ  พระราชกรณยี กจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ วั   และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินีนาถ อตุ สาหกรรมเคร่อื งเคลอื บบ้านกดุ นาขามคงเกิดขนึ้   และเตบิ โตไม่ได้เท่าทุกวันน ี้ หากเตาเผาไฟฟ้าไมไ่ ด ้ ถูกพัฒนาขน้ึ มาให้มขี นาดกะทดั รัดแต่ให้พลังงาน  ความรอ้ นสูงดังเช่นทใ่ี ชก้ นั อยูใ่ นปจั จบุ นั Kut  Na  Kham  SUPPORT  Handicrafts  Center, established  by  the  initiative  of  Her  Majesty Queen  Sirikit  in  1982,  specializes  in  the production  of  fine  enamelware.  In  addition to  the  usual  patterns,  Kut  Na  Kham  also features  pictures  of  royal  activities  of  both His  Majesty  the  King  and  Her  Majesty the  Queen.  The  village’s  growing  industry would  not  have  been  possible  without the  development  of  a  compact  high temperature  electric  kiln  in  general  use today. การไฟฟ้าฝ่ายผลติ แหง่ ประเทศไทย 091

โดยพ้นื ฐานแลว้ การทำเกษตรกรรมนนั้ เป็นตวั ชีว้ ัด  Agriculture  is  Thailand’s  main  economic  indicator. เศรษฐกจิ ของประเทศไทย  ไม่วา่ ประเทศจะพฒั นา  Industrial  development  notwithstanding,  agriculture อตุ สาหกรรมไปไกลสกั เพียงใด  แตผ่ ลผลติ ดา้ น  and  livestock  remains  an  important  sector  driven การเกษตรและการเล้ยี งสัตว์กย็ งั คงมคี วามสำคัญ  by  reliable  and  affordable  electricity  supply. ไม่น้อยไปกว่ากัน  แน่นอนวา่ ในการสรา้ งผลผลิต  สำคัญนมี้ ไี ฟฟา้ เป็นต้นทนุ หลกั เสมอ 092 แสงแหง่ สยาม

การปลกู ผกั ในมงุ้ ตาข่าย  หรอื ที่เรียกว่า “ผักกางมุ้ง”  คอื การปลูกผกั โดยใชว้ ิถที างธรรมชาตริ ่วมกับวธิ ีการ  อนื่ ๆ ที่ปลอดภยั   เพือ่ ทดแทนการใช้สารเคมีและ  ยาปราบศตั รูพืช การควบคมุ ศตั รพู ืชในการปลกู ผักกางมงุ้ นั้น  วธิ ีหนงึ่ กค็ ือ  การเปดิ ไฟตลอดคนื ในมุ้งตาข่าย  โดยใช้หลอดไฟแบล็กไลท์หรือหลอดไฟนอี อน  สมี ่วงเข้ม  ลอ่ ดกั จับแมลงทมี่ าเลน่ ไฟ  ภมู ทิ ศั น ์ ทส่ี วยงามด้วยแสงไฟของแปลงผักทล่ี ดหลั่น  ไปตามแนวเขาน ้ี จึงเป็นภาพประทบั ใจท่เี กดิ   จากเทคโนโลยกี ารเกษตรในยคุ ปจั จุบัน The  net  house  cultivation  is  the  organic  farming combined  with  a  different  approach  to  pest prevention,  thereby  replacing  the  uses  of  chemicals  and  pesticides. One  pest  control  method  for  the  net  house  is  to use  black  light  bulbs  or  deep  purple  neon  lights to  trap  unsuspecting  insects.  The  pleasant  view of  a  hillside  lined  with  rows  of  lit  net  houses  is possible  because  of  today’s  modern  agricultural technology. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแหง่ ประเทศไทย 093

094 แสงแหง่ สยาม

(ซา้ ย) (Left) ปากคลองตลาด  ศูนย์กลางตลาดดอกไม้ที่ใหญ่ทสี่ ุด  Pak  Khlong  Talat  is  Bangkok’s  biggest  flower ในกรุงเทพฯ  เมด็ เงินที่ได้จากการซ้ือขายดอกไม ้ market.  With  huge  turnovers,  particularly  on จากตลาดทีส่ ว่างไสวตลอดทงั้ คนื น ี้ มมี ูลคา่ ไม่น้อย  special  occasions  like  Mother’s  Day  or  Valentine’s โดยเฉพาะในชว่ งเทศกาลสำคัญต่างๆ  อาทิ  วนั แม ่ Day,  the  market  is  well  lit  throughout  the  night. วันรับปรญิ ญา  วนั วาเลนไทน์  เปน็ ตน้ การเดนิ ทางของดอกไมจ้ ึงเป็นสิ่งสำคญั   ตง้ั แต ่ (Right) ชาวสวนเรมิ่ เกบ็ เกี่ยวจนกระทง่ั ดอกไม้เหล่าน ี้ มาเบง่ บานเต็มทใ่ี นบา้ นของเรา Thailand’s  busy  wholesale  markets  are  open from  dawn  till  dusk.  Customers  come  from  all (ขวา) directions  to  these  markets  for  their  supplies of  produce  to  be  resold  at  other  markets  and พืชผลทางการเกษตรของไทยมีการซือ้ ขายทุกวนั   shops,  driving  the  cycles  of  trade  and  the ต้งั แตเ่ ช้าตรจู่ นกระท่ังตะวันตกดิน  โดยมตี ลาด  economy  with  their  activities. กลางสินค้าเกษตรอยหู่ ลายแห่ง  เชน่   ตลาดไท  ตลาดสม่ี มุ เมือง  ปากคลองตลาด  เปน็ ตน้   ทุกๆ วัน  จะมผี ู้คนจากทั่วทกุ สารทิศเดนิ ทางมารับเอาสินค้า  ไปขายต่อยงั ตลาดและรา้ นคา้ ตา่ งๆ  เพื่อใหว้ งจร  การค้าและการพฒั นาเศรษฐกิจขบั เคล่ือนหมนุ ไป การไฟฟ้าฝ่ายผลติ แห่งประเทศไทย 095

096 แสงแหง่ สยาม

ชีวิตท่ีดำเนนิ ไปในยามคำ่ คืน  ไมว่ ่าจะในชมุ ชน  ของหมู่บ้าน  หรือซอกซอยในเมอื งหลวง  ลว้ น  ตอ้ งการแสงไฟฟ้าทีเ่ ข้าไปถึงทุกครวั เรือน  เพราะ  กจิ กรรมยามคำ่ นน้ั มีหลากหลาย  ไม่เพียงเพ่อื   การพักผอ่ นเท่าน้ัน  แต่บางครวั เรอื นกย็ ังตอ้ งใช ้ แสงไฟเพือ่ ประกอบอาชีพด้วย Electricity  keeps  community  life  going.  In villages  and  big  cities  alike,  electricity  makes nighttime  activities  possible.  Many  households rely  on  electricity  for  their  livelihood  and  their careers. การไฟฟา้ ฝ่ายผลิตแหง่ ประเทศไทย 097

มหานครทว่ั โลกรวมทง้ั กรุงเทพฯ  ตอ้ งใช้ไฟฟา้ เป็น  Every  metropolis  of  the  world  including  Bangkok พลงั งานสำคัญ  ชวี ติ ในเมืองไมเ่ คยหลบั   การสญั จร  relies  on  electricity.  Life  in  a  big  city  never ของผคู้ นก็ไมม่ ีวนั ส้ินสุด  ภาคธุรกจิ หลายชนดิ   sleeps  and  the  people’s  journeys  never  cease. ดำเนินไปตลอดทั้งคืน  ผู้คนหลายหมน่ื หลายแสน  Many  businesses  operate  throughout  the  night. ยังต้องการตดิ ตอ่ ส่ือสารกบั คนอ่นื ๆ ทอ่ี ยทู่ วั่ ทุก  Tens  of  thousands  of  people  want  to  communicate มมุ โลก  แสงสที ี่สว่างไปทั่วตึกสงู   ตลอดความยาว  with  others  in  other  parts  of  the  world.  Brightly ของแนวถนนและสอ่ งประกายไปจนกระท่งั สดุ ขอบฟา้   lit  skyscrapers  and  streets  spreading  out  as  far เปน็ สิ่งแสดงถึงเศรษฐกิจท่จี ะเติบโตก้าวหนา้ ไปอย่าง  as  the  eye  can  see  all  indicate  the  relentless ไมห่ ยดุ ย้ัง growth  of  the  economy. 098 แสงแหง่ สยาม