โคราชเมืองศิลปะ

คำ� น�ำ หนงั สอื “โคราชเมอื งศลิ ปะ” จดั ทำ� ขน้ึ เพอ่ื ใหเ้ หน็ ถงึ เมอื งโคราชเปน็ เมอื งศลิ ปะทมี่ แี หลง่ ศลิ ป์ หอศิลป์ ศิลปิน แหล่งเรียนรู้ ท้ังในสถานศึกษาและหอศิลป์อิสระ มากมาย นับว่าเป็นแหล่งรวม ศลิ ปนิ แหลง่ รวมงานศลิ ปะทมี่ ชี อ่ื เสยี ง มสี ถานศกึ ษาทสี่ อนศลิ ปใ์ นลกั ษณะเปดิ กวา้ ง มศี ลิ ปะทห่ี ลาก หลายสไตล์ให้ศึกษาเรียนรู้ ท้ังศิลปินที่มีพลังสร้างสรรค์งานศิลปะ ให้เกิดแรงกระตุ้นต่อศิลปิน ร่นุ ใหม่ มีการพฒั นาตน พฒั นาเมืองทอี่ ยู่ให้เปน็ เมอื งศลิ ปะ ร่วมมอื ร่วมใจ กอ่ ฐานความสามคั คี ในกลุ่มศิลปินให้ยิ่งใหญ่ เพ่ือต่อยอดในการสร้างสรรค์งานศิลปะ สร้างกลุ่มศิลปินให้มีชื่อเสียงใน ระดับเมือง ระดบั ประเทศ ก้าวไกลถงึ ระดบั สากล เมอื่ ทา่ นไดศ้ กึ ษาหนงั สอื เลม่ นจี้ ะทราบถงึ เสน้ ทางศลิ ปะ ถนนสายศลิ ปะ แลนดม์ ารค์ ทที่ ว่ั โลก อยากมาเยอื น และใชแ่ คผ่ า่ นมา ...อยากพกั กาย พกั ใจเสพศลิ ปะ เสพธรรมชาตทิ ม่ี ศี ลิ ปะผสมผสาน กลมกลนื อยา่ งลงตัว งดงาม มีชีวติ มิได้สวยงามแค่ผา่ นสายตา หากทกุ คนตา่ งร่วมใจกนั อาจต้อง ลม้ ลกุ คลกุ คลานบ้าง ไม่ไดร้ าบรน่ื ตลอดทางทีเ่ ดนิ แต่ศลิ ปนิ เมืองโคราชพรอ้ มใจจับมือกันก้าวต่อไป สูเ่ มืองศลิ ปะอยา่ งยั่งยนื คณะผจู้ ดั ทำ� ขอเปน็ อกี หนงึ่ กำ� ลงั ใจในการตอ่ สู้ สรา้ งสรรค์ พฒั นาตอ่ ยอด การเปน็ เมอื งศลิ ปะ ทร่ี ุ่งเรืองพัฒนากา้ วไกลอยา่ งท่ศี ลิ ปนิ เมืองโคราชตง้ั มั่น เราจะติดตามสนบั สนุน ส่งเสริม และร่วม ผลักดันให้เป็นเมืองศิลปะท่ีคนท่ัวไปกล่าวถึงว่าเมืองโคราช นั้นมีความเป็นเมืองศิลปะ โดยแท้... ไมม่ าเยอื นไม่ได้

๐๗ ประวัติเมอื งโคราช ๑๑ ฝากไว้..คนวฒั นธรรมร่วมสมยั ๑๘ เรอื่ งเล่าเมอื งโคราช ๓๑ สรปุ ผลการดำ� เนนิ งาน ๕๔ ข้อคิดเหน็ จากศิลปินเมืองโคราช ๕๖ แผนทห่ี อศิลป์ ๖๖ หอศิลป์...ถิน่ โคราช ๑๐๒ ท�ำเนียบศลิ ปินถิ่นโคราช



6

ประวตั ิเมืองโคราช ครราชสีมา เป็นเมืองโบราณในราช อาณาจักรไทย คร้ังสมัยอาณาจักร สุโขทัย เขตแดนของไทยยังไม่รวมเมือง นครราชสีมา เมืองนครราชสีมารวมกับ อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา สมัยพระรามาธิบดี ท่ี ๑ สมัยก่อนอยุธยา โคราชเป็นเมืองเก่าแก่ ทีเ่ คยรุง่ เรอื งมาแต่ครง้ั สมัยขอมโบราณ มอี ายุ ยอ้ นหลงั ขนึ้ ไปตง้ั แตส่ มยั ลพบรุ ถี งึ ทวารวดี เปน็ จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่า เมืองช้ันเอก ผ้มู าเปน็ เจา้ เมอื งปกครองในสมยั มีชุมชนโบราณซ่ึงเป็นร่องรอยของมนุษย์ก่อน กอ่ นจงึ เปน็ ชน้ั เจา้ พระยามหานคร ตวั เมอื งเดมิ ประวตั ศิ าสตรต์ ง้ั แตย่ คุ หนิ ใหมต่ อ่ เนอื่ งมาถงึ ยคุ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ในท้องที่ โลหะกระจายอยู่ทั่วไปในจังหวัดนครราชสีมา “อ�ำเภอสูงเนิน” คือที่ต้ังเมืองเสมาในครั้ง คร้ันถึงสมัยประวัติศาสตร์ ก็มีความเจริญ โบราณ หา่ งจากตวั เมอื งปจั จบุ ันประมาณ ๓๑ รงุ่ เรอื งมาตงั้ แตส่ มยั ทวารวดี ซง่ึ มศี นู ยก์ ลางอยู่ กิโลเมตร คอื เมอื ง ”โคราช” หรือ “โคราฆะ” ท่ี เมืองเสมา (Sema) ตั้งอยู่บริเวณอ�ำเภอ กับเมือง “เสมา” ทั้งสองเมืองดังกล่าว เคย สูงเนนิ ในปัจจบุ นั เป็นเมืองใหญเ่ ชือ่ กันวา่ เปน็ เจริญรุ่งเรืองมากในสมัยขอม แต่ปัจจุบันเป็น ท่ีตั้งของรัฐศรีจนาศะ ต่อมาในสมัยขอม เมืองร้าง ตั้งอยู่ริมฝั่งล�ำตะคอง ค�ำว่า พระนครมกี ารสรา้ งเมอื งโคราช (Angkor Raj) นครราชสีมา เกิดจากการรวมช่ือเมืองโบราณ หรือ นครราช อยู่ในบริเวณเดียวกัน และ สองเมอื ง คอื เมอื งโคราชและเมอื งเสมา ซง่ึ อยู่ มีเมืองพิมายหรืออ�ำเภอพิมายในปัจจุบันเป็น ในเขตอำ� เภอโนนสงู นครราชสมี าเคยเป็นทต่ี ั้ง เมืองสำ� คญั ของอาณาจกั รขอมในบริเวณนี้ ของชุมชนโบราณหลายแห่งตั้งแต่สมัยก่อน นอกจากนี้รูปสลักกองทัพชาวสยาม ประวัติศาสตร์ จนถึงสมัยท่ีมีการเผยแพร่ของ บนระเบียงด้านหน่ึงของ นครวัดอาจเป็น วัฒนธรรมทวารวดี และวัฒนธรรมแบบขอม ชาวสยามจากลุ่มแม่น�้ำมูลท่ีเกี่ยวข้องกับ เขา้ มา สมยั กอ่ นประวตั ศิ าสตร์ เคยมฐี านะเปน็ เมืองนครราช และยังมีการกล่าวถึงเมือง เมือง “เจ้าพระยามหานคร” หรือเทียบเท่า นครราชสีมาในพงศาวดารของกัมพูชา เมืองนครศรีธรรมราชทางภาคใต้ และเมือง หลายครั้ง อย่างไรก็ตาม มุมมองอีกด้านหน่ึง พิษณุโลกทางภาคเหนอื ก็ว่า นครราชสีมา น้ันเป็นค�ำไทยเป็นค�ำใหม่ 7

แยกเป็นค�ำได้คือ นคร + ราช + สีมา หมายความว่า “เมืองใหญ่อันเป็นขอบ ขณั ฑสมี าของราชอาณาจกั ร” (ราช+สมี า) สว่ น คำ� วา่ โคราช (สำ� เนยี งถน่ิ : โค-หรฺ าด , ไทยกลาง : โค-ราด, เขมร : โก-เรยี ช ) นั้น นา่ จะเพยี้ นมา จาก นครราช (อา่ นตามสำ� เนยี งว่า คอน-หรฺ าด ซงึ่ เปน็ คำ� เรยี กนครราชสมี าแบบยอ่ ๆ ของชาว บ้าน) หรือ อังกอร์เรียจ ต่อมาลดรูปเป็น กอรเ์ รยี จ และเพยี้ นเปน็ โคราช ในทสี่ ดุ ในสมยั สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถได้ปรากฏชื่อเมือง นครราชสีมา เป็นเมืองหน่ึงท่ีอยู่ในขอบ ขณั ฑสมี า ครนั้ ถงึ สมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาตอนปลาย สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราชทรงเหน็ วา่ เปน็ หวั เมืองใหญ่และมีความส�ำคัญทางยุทธศาสตร์ เน่ืองจากเป็นเมืองหน้าด่านของอยุธยาติด กับพรมแดนลาว จึงโปรดให้ย้ายเมืองเสมา มาสร้างเมืองใหม่ ณ ท่ีต้ังปัจจุบัน โดยมี ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เมืองบุรีรัมย์อยู่ทาง นายช่างชาวฝร่ังเศสเป็นผู้ออกแบบ เมืองมี ทิศตะวันออก และเมืองนางรองอยู่ทางทิศ ขนาดกว้าง ๑,๐๐๐ เมตร ความยาว ๑,๗๐๐ ตะวันออกเฉียงใต้ เมตร มีก�ำแพงเมืองขนาดใหญ่ มีป้อม ค่าย ในชว่ งปลายกรุงศรีอยธุ ยามีการเกณฑ์ หอรบ และพระราชทานนามว่า เมือง ทหารจากเมืองนครราชสีมา ร่วมกับหัวเมือง นครราชสมี า ทรงโปรดใหพ้ ระยายมราช (สงั ข)์ อ่ืน ๆ เพ่ือไปช่วยป้องกันพระนคร หลังจาก เปน็ เจ้าเมืองคนแรก กรุงศรีอยุธยาล่มสลาย เจ้าเมืองพิมาย และ เดอ ลาลูแบร์ ชาวฝร่ังเศสท่ีเข้ามาถวาย กรมหม่ืนเทพพิพิธ ได้ตั้งตัวเป็นชุมนุมอิสระ งานในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้ ท่ีส�ำคัญชุมนุมหนึ่งแต่ถูกปราบลงโดย เขียนรายงานและบันทึกไว้ในจดหมายเหตุว่า พระเจ้าตาก หลังจากนั้นเมืองนครราชสีมา เมอื งโคราชสมี า (Corazema) เปน็ หวั เมอื งใหญ่ ได้เป็นฐานก�ำลังทางทหารและการปกครอง ๑ ใน ๗ มณฑล ต้ังอยู่ติดชายแดนของราช ที่ส�ำคัญของไทยมาโดยตลอด โดยในสมัย อาณาจกั รสยามกบั เมืองลาว มีเมอื งบรวิ าร ๕ กรุงธนบุรีได้ถูกใช้เป็นฐานรวบรวมก�ำลังของ เมือง ได้แก่ เมืองจันทึกอยู่ทางทิศตะวันตก พระยาอภัยรณฤทธ์ิ และพระยาอนุชิตราชา เมอื งชยั ภมู อิ ยทู่ างทศิ เหนอื เมอื งพมิ ายอยทู่ าง ในการสงครามกับลา้ นชา้ ง และกัมพชู า 8

ในชว่ งปลายสมยั กรงุ ธนบรุ ี พระสรุ ยิ อภยั ในสมยั รัชกาลท่ี ๔ บาทหลวงปาลเลกัวซ์ ได้น�ำกองก�ำลังจากนครราชสีมาเข้าควบคุม ไดเ้ ขยี นวา่ ตวั เมอื งโคราชลอ้ มรอบดว้ ยกำ� แพง สถานการณ์และปราบกบฏพระยาสรรค์ ตง้ั อยบู่ นทรี่ าบสงู เดนิ ทางจากบางกอกใชเ้ วลา และนำ� ไปสกู่ ารเปลยี่ นแผน่ ดนิ เขา้ สยู่ คุ สมยั ของ ๖ วันโดยไต่ระดับสูงข้ึนไปตามเส้นทาง กรงุ รตั นโกสินทรใ์ นท่สี ดุ ดงพญาไฟ ประชากรโคราชมีประมาณ ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ทรงยกฐานะเมือง ๖๐,๐๐๐ คน ครึ่งหน่ึงเป็นคนสยาม อีกคร่ึง นครราชสีมาเป็นเมืองช้ันเอก ก�ำกับตรวจตรา หน่ึงเป็นคนเขมร ในตัวเมืองมีประชากร เมืองประเทศราช ๓ เมือง คือ เวียงจันทน์ ๗,๐๐๐ คน มีคนจีนประมาณ ๗๐๐ คน นครพนม จ�ำปาศักด์ิ ให้รวมท้ังปกครองหัว มีเหมืองแร่ทองแดง มีโรงหีบอ้อย สินค้า คือ เมืองเขมร มีเจ้าพระยานครราชสีมาเป็น ข้าว งาช้าง หนังสัตว์ เขาสัตว์ ไม้เต็ง และ ผูส้ ำ� เรจ็ ราชการ อบเชย ในสมัยรัชกาลที่ ๓ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๓๖๙ เจ้าอนวุ งศ์แหง่ เวยี งจันทน์ ไดเ้ ปน็ กบฏต่อกรุง รัตนโกสินทร์ยกทัพเข้ามายึดเมืองโคราช แล้ว กวาดต้อนครอบครัวชาวโคราชไปเป็นเชลย คณุ หญงิ โมซง่ึ เปน็ ภรรยาปลดั เมอื งนครราชสมี า และนางสาวบญุ เหลือ น้องสาวได้รวบรวมชาว บ้านหญิงชายเข้าสู้รบและต่อต้านกองทัพ เวยี งจนั ทน์ ณ ทงุ่ สมั ฤทธิ์ แขวงเมอื งนครราชสมี า จนกองทหารเวียงจันทน์แตกพินาศ วีรกรรม ของคุณหญิงโมในครงั้ นถี้ อื ไดว้ า่ กลา้ หาญมาก ในสมัยรัชกาลที่ ๕ มีการจัดต้ังมณฑล พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรง นครราชสมี าเพอ่ื ควบคมุ ดแู ลหวั เมอื งในบรเิ วณ พระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ สถาปนาท่านผหู้ ญงิ โม ใกล้เคียง เป็นมณฑลแรกของประเทศไทย มี เป็น “ท้าวสุรนารี” เม่ือวันที่ ๓๐ ตุลาคม การจัดต้ังกองทหารประจ�ำมณฑลตามหลัก พ.ศ. ๒๓๗๐ ขณะนนั้ คณุ หญงิ โมมอี ายไุ ด้ ๕๗ ปี สากล มีการต้ังโรงเรียนนายร้อยต�ำรวจที่ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยา นครราชสีมา มีการสร้างทางรถไฟจาก ปลัดเมืองนครราชสีมา (ทองค�ำ) ผู้เป็นสวามี กรุงเทพฯ ผ่านอยุธยา สระบรุ ี ดงพญาไฟ ไปสู่ ทา้ วสรุ นารี เปน็ “เจา้ พระยามหศิ ราธบิ ด”ี จาก นครราชสมี า จนสามารถกอ่ สรา้ งเสน้ ทางรถไฟ น้ันโคราชได้กลายเป็นชุมทางการค้าที่ส�ำคัญ หลวง สายกรุงเทพ - นครราชสีมา ได้ส�ำเร็จ ในการตดิ ตอ่ ระหวา่ งภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื การคมนาคมตดิ ตอ่ สะดวกขนึ้ เปน็ อยา่ งมาก ใน กับภาคกลาง มกี องเกวยี น กองคาราวานการ ช่วงเดียวกันฝรั่งเศสได้เข้ามามีอ�ำนาจเหนือ ค้า ขนาดใหญ่ผ่าน และ หยดุ พักอยู่เสมอ 9

อินโดจีน ท�ำให้สยามจ�ำเป็นต้องเร่งการปรับปรุงพัฒนาราชอาณาจักรโดยเฉพาะในบริเวณ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ ในสมยั รชั กาลท่ี ๖ มกี ารจดั ตง้ั การขนสง่ ไปรษณยี ภณั ฑท์ างอากาศ และ สายการบนิ ระหวา่ ง กรงุ เทพ - นครราชสมี า มกี ารขยายเสน้ ทางรถไฟสายอสี าน จนสามารถขยายเสน้ ทางการเดนิ รถไฟ จาก นครราชสีมา ถึง ขอนแกน่ และ นครราชสมี า ถงึ อุบลราชธานี หลังสงครามโลกครั้งที่สอง สหรัฐอเมริกาได้ให้ความช่วยเหลือสร้างถนนมิตรภาพ จาก สระบุรี ถึง นครราชสมี า ซ่ึงเป็นทางหลวงทไี่ ดม้ าตรฐานดที ส่ี ดุ ของประเทศในขณะนั้น ในช่วงสงครามเวียดนาม สหรัฐอเมรกิ าไดข้ อใช้ โคราช เป็นฐานทพั อากาศทสี่ �ำคญั และ เปน็ ตน้ กำ� เนิดของกองบิน ๑ ฐานทพั หลักของกองทพั อากาศในปจั จบุ ัน นครราชสีมา มีความเจริญมากขึ้นมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๔ และมีการเปล่ียนแปลงการ ปกครองในเมอื งตา่ งๆ ในสมยั รชั กาลท่ี ๕ และในสมยั รชั กาลท่ี ๗ จนถงึ สมยั รชั กาลท่ี ๙ พระบาท สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ พิ์ ระบรมราชนิ นี าถ ไดเ้ สดจ็ เยย่ี มพสกนกิ รภาค ตะวันออกเฉียงเหนือครั้งแรก เม่ือ พ.ศ.๒๔๙๘ และได้ประทับแรมท่ีจังหวัดนครราชสีมา และได้เสด็จพระราชด�ำเนินมาเย่ียมพสกนิกรชาวเมืองนครราชสีมาอีกหลายคร้ัง นครราชสีมา เปน็ เมอื งศนู ยร์ าชการทส่ี ำ� คญั ทสี่ ดุ แหง่ หนง่ึ ของประเทศรองจากกรงุ เทพมหานคร เนอ่ื งจากเปน็ ศูนยก์ ลางการศกึ ษา การสาธารณสขุ การวจิ ยั การคมนาคม และ การอุตสาหกรรม ของภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ รวมถงึ เป็นท่ตี ้ังของกองกำ� ลังรบหลักของกองทัพบก และ กองทัพอากาศ ในปจั จุบัน ที่มาจาก : เวบ็ ไซต์ suphawit.weebly.com ประวตั ิศาสตร์ของจงั หวดั นครราชสีมา / โคราชของเรา สจุ ิตต์ วงษเ์ ทศ 10

ฝากไว.้ .คนวฒั นธรรมร่วมสมัย 11

วรี ะ โรจนพ์ จนรัตน์ รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงวฒั นธรรม ทำ� ไมเมอื งโคราชตอ้ งเปน็ เมอื งศลิ ปะ เปน็ ศิลปวัฒนธรรมเดิมให้เกิดเป็นศิลปวัฒนธรรม คำ� ถามท่ที ุกคนใคร่อยากรู้... ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ เพื่อสร้างเมืองโคราชให้ เหตุเพราะเมืองโคราชเป็นเมืองท่ีมีเสน่ห์ เป็นเมืองศิลปะ ตามนโยบายส�ำคัญในการขับ มีศิลปะ มีประวัติศาสตร์ท่ียาวนาน มีแหล่ง เคลอื่ นเศรษฐกจิ ไทย ไทยแลนด์ ๔.๐ ในการใช้ ทอ่ งเที่ยวทง้ั ทางธรรมชาติ มอี ะไรท่ีพิเศษเป็น มิติทางศิลปวัฒนธรรม มาส่งเสริมให้เกิดเป็น เอกลักษณ์ของตัวเอง มีศิลปวัฒนธรรมแต่ มูลค่าและคุณค่าแก่เศรษฐกิจและสังคม โดย ด้ังเดิม สืบสานและเช่ือมโยงสู่ศิลปะแนวใหม่ เฉพาะอย่างยิ่งศิลปวัฒนธรรมท่ีมีอยู่มากมาย หรอื ทเี่ รยี กกนั วา่ “ศลิ ปะรว่ มสมยั ” ทงั้ มศี ลิ ปนิ ในชุมชน ในทุกพนื้ ทขี่ องจงั หวดั แหง่ ชาติ ศลิ ปนิ ศลิ ปาธร และศลิ ปนิ ทมี่ ชี อื่ เสยี ง จากข้อสั่งการของท่านนายกรัฐมนตรี ของเมืองโคราชอีกนับหลายร้อยชีวิต มีแหล่ง (พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทรโ์ อชา) ทา่ นนายกฯ จะ ศลิ ปะและศลิ ปนิ ทมี่ คี วามพรอ้ ม กอปรกบั ผคู้ น สอบถามว่า “ท�ำไมเมืองต่างๆ ถึงไม่มี ในเมอื งโคราชเปน็ คนทมี่ คี วามกระตอื รอื รน้ ใน เอกลักษณ์ของเมือง ไม่มีจุดเด่นของเมือง ไป การสรา้ งสรรคง์ านศลิ ปะ มคี วามสามคั คี ซง่ึ ถอื ไหนๆ ก็จะคล้ายๆ กัน” เป็นเสน่ห์ในการเป็นเจ้าบ้านท่ีดีส่งผลให้แต่ กระทรวงวฒั นธรรมไดศ้ กึ ษาภาพรวมของ ละปีดึงดูดผู้คนและนักท่องเท่ียวทั้งชาวไทย ประเทศและเตรียมข้อมูลในเรื่องน้ีมาพอ และชาวต่างชาติเข้ามาปีละหลายล้านคน สมควรสรุปไดว้ ่าเมอื งทีจ่ ะเป็นเมอื งศลิ ปะควร ผทู้ ีช่ ืน่ ชอบงานศิลปไ์ มค่ วรพลาด เพราะนบั วา่ มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์ มีศักยภาพ มี เป็นแหล่งรวมศิลปินท่ีมีชือ่ เสียง มีสถานศกึ ษา ความพร้อมของเมือง มีต้นแบบความเป็น สอนศิลปะ มงี านศลิ ปะหลากหลายรูปแบบให้ ศลิ ปะ อกี ทงั้ มคี วามโดดเดน่ สามารถเทยี บเคยี ง ศึกษาเรียนรู้ เพียงแต่วันน้ีงานศิลปะยัง หลักเกณฑ์ของ UNESCO ได้ เมอื งโคราชเปน็ กระจดั กระจาย หนว่ ยงานภาครฐั จงึ จบั มอื กบั เมืองท่ีมีศิลปะท่ีโดดเด่น มีวัดวาอารามที่ เอกชน เพื่อหาแนวทางผลักดันให้เมืองโคราช สวยงามมเี อกลกั ษณอ์ ยมู่ ากมาย มกี ารอนรุ กั ษ์ เป็นเมืองศิลปะ เพ่ือภาพลักษณ์ท่ีดีของเมือง ไวต้ ลอดเวลา รวมถงึ ประเพณวี ถิ ชี วี ติ ทย่ี งั คงอยู่ โคราชทุกหน่วยงานในเมืองโคราช บุคคล และวิถีชีวิตท่ีมีการสร้างสรรค์งานศิลปะใหม่ๆ สำ� คญั ทางดา้ นศลิ ปะ และกระทรวงวฒั นธรรม ตลอดระยะเวลา บ่งบอกถึงความเป็นเมือง จึงพร้อมใจร่วมมือกันอย่างเข้มแข็งท่ีจะขับ ศิลปะ เคล่ือนผลักดัน ประสานวัฒนธรรมจากราก เรามีศิลปะทั้งในอดีต ปัจจุบัน และต้อง 12

มองถงึ อนาคต ในการทจี่ ะประกาศเปน็ เมอื งศลิ ปะเราจะตอ้ งมองถงึ อนาคตวา่ เราจะตอ้ งทำ� อะไร มกี ารวางแผนการสรา้ งเมอื งศลิ ปะอยา่ งไร ทงั้ นี้ สงิ่ สำ� คญั กค็ อื การพฒั นาในเรอ่ื งศลิ ปวฒั นธรรม สงิ่ เหลา่ นก้ี จ็ ะโยงถงึ การกนิ ดอี ยดู่ ี เรอ่ื งรายไดท้ จี่ ะเขา้ มา เปน็ หว่ งโซก่ ารทอ่ งเทย่ี ว การยกระดบั สังคม การยกระดับจติ ใจ ซึ่งเปน็ ภาพลกั ษณ์ ท่ดี ขี องเมอื ง สุดท้ายขอฝากให้ ศิลปนิ ถิน่ โคราช บุคคลผู้ที่เกีย่ วข้อง ประชาชนในเมอื งโคราช ทกุ ท่านรว่ มใจสรา้ งเมืองโคราชให้เปน็ เมืองศลิ ปะ สร้างรายได้ สร้างเศรษฐกิจ สรา้ งสังคมเมืองทด่ี ีอยา่ งยัง่ ยืน 13

กฤษศญพงษ์ ศิริ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม โคราชเปน็ เมอื งทม่ี คี วามสวยงามมศี ลิ ปะ ทุกหนทุกแห่งปะปน ไม่ว่าร้านอาหาร ร้าน ทมี่ ตี วั ตนในทอ้ งถน่ิ อยหู่ ลากหลาย มงี านศลิ ปะ กาแฟ ทพี่ กั ป้ายบอกทาง ปา้ ยร้าน ล้วนแล้ว ท่ีเป็นประวัติศาสตร์อันยาวนานมาถึงศิลปะ แต่มีการจัดวาง การออกแบบอย่างมีศิลปะ ของคนรุ่นใหม่ท่ียังสืบทอด สานต่อ และ สวยงาม สิง่ เหลา่ น้หี ากมองวา่ เปน็ สิง่ เลก็ ๆ แต่ สร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ อยู่ตลอดเวลา ผู้คน สามารถดึงเราเดินเข้ามาหาได้อย่างไม่รู้ตัว มากมายอยากมาเมอื งโคราชดว้ ยเปน็ เมอื งใหญ่ เพลิดเพลินกับศิลปะการจัดวางอย่างเป็น มศี ลิ ปวฒั นธรรม มสี ถานทใ่ี หเ้ ขา้ ถงึ เขา้ ชมงาน ธรรมชาติ มเี สน่หผ์ สานกลมกลนื ศิลปะหลายแหง่ มีแหลง่ เรยี นรดู้ า้ นงานศลิ ปะ ผมในฐานะคนวฒั นธรรม อยากเหน็ เมือง หลายรูปแบบหลายสาขาในทุกท้องถ่ินของ โคราชเป็นเมืองศิลปะ ท่ีมีอัตลักษณ์ มี เมือง ศิลปิน ศิลปินแห่งชาติ ศิลปินศิลปาธร เอกลกั ษณท์ โ่ี ดดเดน่ มชี อ่ื เสยี งในระดบั ประเทศ ครศู ิลปพ์ ้นื ถิ่น รวมถงึ ปราชญช์ าวบา้ น มคี วาม มีชื่อเสียงก้าวไกลระดับชาติ ความโดดเด่น กระตอื รอื รน้ ร่วมมอื รว่ มแรง รว่ มใจกนั อยา่ ง เหลา่ นตี้ อ้ งมาจากความรว่ มมอื กนั ความมงุ่ มน่ั สามคั คี รว่ มกนั จดั แสดงผลงานศลิ ปะ เผยแพร่ ในทุกกลุ่ม ทุกหน่วยงาน ไม่เพียงแต่ภาครัฐ ผลงานกันอยู่บ่อยครั้ง ท้ังในสถานศึกษา วัด หลักสำ� คญั ต้องมาจากทกุ คน ศลิ ปนิ ของเมือง ชุมชน ดึงดูดให้ผู้ท่ีผ่านเข้ามาในเมืองโคราชมี โคราช เพราะความส�ำเร็จในเมืองศิลปะจะน�ำ ความสนใจมองเหน็ ความเปน็ เมอื งศลิ ปะ อยา่ ง ไปสู่สะพานแห่งเศรษฐกิจ การสร้างรายได้ เราคนวฒั นธรรม มาโคราช มองโคราช เหน็ ทกุ สังคมความเป็นอยู่ท่ีดี ทั้งภาพลักษณ์ที่ดีของ สถานที่ที่ผ่านมามีความงดงาม มีศิลปะใน เมืองโคราชสบื ไป 14

วิมลลักษณ์ ชชู าติ ผู้อำ� นวยการสำ� นกั งานศลิ ปวัฒนธรรมรว่ มสมยั ส�ำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย ทั้งหอศิลป์ในสถานศึกษามีแหล่งเรียนรู้ เป็นหน่วยงานหนึ่งภายใต้กระทรวงวัฒนธรรม งานศิลปะในชุมชน รวมถึง หอศิลป์ของ ได้รับมอบหมายให้ดูแลร่วมมือกับเมืองโคราช นักสะสมที่รวบรวมผลงานชิ้นเย่ียมกว่า เพอ่ื ผลกั ดนั ขบั เคลอ่ื นสรา้ งเมอื งโคราชใหเ้ ปน็ ๔๐๐ ชิน้ ของปรมาจารย์ด้านศิลปะ เมอื งไทย เมืองศิลปะ โดยน�ำมิติทางศิลปวัฒนธรรม และผลงานของศิลปินระดับโลก กอปรกับ ส่งเสริมให้เกิดเป็นมูลค่าและคุณค่าแก่ ความมีเสน่ห์ของพ้ืนท่ี ศิลปะของธรรมชาติ เศรษฐกิจและสังคม เน้นนำ� ศลิ ปวัฒนธรรมท่ี ผสานกบั ฝมี อื ของศลิ ปนิ ทอ้ งถน่ิ รงั สรรคใ์ หเ้ กดิ มอี ยใู่ นชมุ ชน ในทกุ พน้ื ทมี่ าตอ่ ยอดสรา้ งสรรค์ ความงดงามสอดแทรกอยู่ทกุ หนทุกแหง่ ให้เรา ใหเ้ กดิ ผลงานศลิ ปะอนั หลากหลาย ซงึ่ กอ่ นนน้ั ช่ืนชมโดยไม่ทันรู้ตัวว่าเราได้เสพศิลปะ เรามีการร่วมหารือกันหลายครั้งระหว่างผู้ คนพนื้ ทที่ ม่ี คี วามกระตอื รอื รน้ ในการสรา้ งสรรค์ บริหารกระทรวงวัฒนธรรม เครือข่ายศิลป ผลงานน�ำเสนอสู่สายตาให้เห็นอยู่บ่อยคร้ัง วฒั นธรรม ศลิ ปนิ ของทอ้ งถนิ่ ลงพน้ื ทเ่ี ยย่ี มชม สร้างเอกลักษณ์จุดเด่น ความโดดเด่นของ สถานที่ส�ำคัญ แหล่งเรียนรู้ และหอศิลป์ที่ ผลงานศลิ ปะใหผ้ เู้ ขา้ มาเยอื นชน่ื ชม จดจำ� คนุ้ ตา ส�ำคัญหลายแห่งของเมืองโคราช รวมทั้ง วา่ เปน็ ขมุ ทรพั ยศ์ ลิ ปะอกี แหง่ หนง่ึ นคี่ อื เหตผุ ล สอบถามความคิดเห็นของเหล่าศิลปิน หน่วย หลักท่ีภาครัฐชี้ให้เมืองโคราชเป็นเมืองศิลปะ งานตา่ งๆ จงึ ทราบวา่ ในจงั หวดั กม็ กี ารขบั เคลอื่ น อกี เมืองหน่ึง ทจี่ ะผลกั ดนั ใหม้ หี อศลิ ปข์ องเมอื งโคราชเกดิ ขนึ้ แต่สิ่งเหล่านี้จะเกิดข้ึนได้โดยเราต้อง มีโครงการสรา้ งถนนสายศลิ ปะ สานต่อ พัฒนาต่อไปให้ก้าวไกลท้ังในระดับ กอ่ นทจี่ ะประกาศเมอื งโคราชใหเ้ ปน็ เมอื ง ประเทศสรู่ ะดบั โลก สรา้ งพนื้ ที่ สรา้ งศลิ ปนิ จาก ศลิ ปะ เราไดศ้ ึกษาข้อมลู มามากจึงพบวา่ เมือง รุ่นสู่รุ่น ด้วยความร่วมมือกันทุกๆ ภาคส่วน โคราชมีศิลปินท่ีมีช่ือเสียงในหลากหลายสาขา แลว้ ผลสะทอ้ นทไี่ ดจ้ ะคนื สสู่ งั คมเมอื ง ยกระดบั ศลิ ปนิ แหง่ ชาติ ศลิ ปนิ ศลิ ปาธร ศลิ ปนิ ทโ่ี ดดเดน่ สังคม เศรษฐกิจ ความเป็นอยู่ทด่ี ี สร้างรายได้ ทส่ี รา้ งชอ่ื เสยี งในตา่ งประเทศ มหี อศลิ ปแ์ หง่ ชาติ มองภาพอนาคตวิถีชีวติ หอศลิ ปเ์ กดิ ขน้ึ ทเ่ี ขาใหญ่ หอศลิ ปอ์ สิ ระมากมาย 15

วเิ ชยี ร จันทรโณทัย ผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา เดิมมีชื่อเรียกว่า ของข้าศึก นอกจากน้ยี งั มีของดีเมืองโคราชคอื เมอื งเสมา หรอื เมืองโคราช เปน็ เมืองหนา้ ดา่ น หม่ีโคราชท่ีอร่อย ผ้าไหมคุณภาพระดับ ในอดตี และเปน็ ประตสู อู่ สี านในปจั จบุ นั ระยะ นานาชาติ มีเคร่ืองปั้นดินเผาที่เป็นเอกลักษณ์ ทางหา่ งจากกรุงเทพมหานคร ประมาณ ๒๕๙ โดดเด่นของโคราช คือเครื่องปั้นดินเผาบ้าน กโิ ลเมตร มีประวตั ิความเป็นมาอนั เกา่ แกท่ สี่ ดุ ด่านเกวียน อ�ำเภอโชคชัย และมีมรดกทาง แห่งหนึ่งของประเทศไทย มีพื้นท่ีมากท่ีสุดใน วั ฒ น ธ ร ร ม ท่ี ส� ำ คั ญ ท่ี สุ ด คื อ อุ ท ย า น ประเทศไทย ๒๐,๔๙๓ ตารางกิโลเมตร ประวตั ศิ าสตรพ์ มิ าย อำ� เภอพมิ าย ปราสาทหนิ มปี ระชากรประมาณ ๒,๗๗๑,๘๖๑ คน (สอง พนมวัน อ�ำเภอเมืองนครราชสีมา และแหล่ง ล้านเจ็ดแสนเจ็ดหมื่นหน่ึงพันแปดร้อยหกสิบ โบราณคดีบ้านปราสาท บ้านโนนวดั อยู่ในเขต เอ็ดคน) มาเป็นอันดับสองของประเทศ อำ� เภอโนนสงู มศี ลิ ปะการแสดงประเภทคำ� รอ้ ง รองจากกรุงเทพมหานคร แบ่งการปกครอง ท่ีโดดเด่นเฉพาะตัว คือ การว่าเพลงโคราช ออกเป็น ๓๒ อ�ำเภอ ๒๘๗ ต�ำบล ๓,๗๔๓ ซึ่งเป็นการละเล่นท่ีไม่มีเคร่ืองดนตรีประกอบ หมู่บ้าน ๗๔๓,๖๑๑ ครวั เรอื น มสี ว่ นราชการ และมสี ถานที่ท่องเทย่ี วหลายแห่งท้งั ทอ่ งเท่ียว สว่ นภูมิภาค ๗๐ หน่วยงาน ราชการสว่ นกลาง เชิงอนุรักษ์ มีอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ๑๙๖ หน่วยงาน หน่วยงานอสิ ระ ๒๖ หนว่ ย เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของประเทศไทย งาน หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ ๒๗ แห่ง และ มอี าณาเขตครอบคลมุ ถงึ ๔ จงั หวดั มพี พิ ธิ ภณั ฑ์ องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ ๓๓๔ แหง่ มีเขต ไมก้ ลายเปน็ หนิ เปน็ ๑ ใน ๗ แหง่ ของโลก และ พื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จ�ำนวน ๗ เขต การทอ่ งเทย่ี วเชงิ วฒั นธรรมอกี มากมาย อาหาร เขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาเขตมธั ยมศกึ ษา จำ� นวน ๑ เขต ที่ขึ้นช่ือของจังหวัดนครราชสีมา ก็คือผัดหม่ี มหาวทิ ยาลยั จำ� นวน ๕ แหง่ มสี ถานศกึ ษารวม โคราชและขนมจนี บา้ นประโดก ในดา้ นของศลิ ปะ ๑,๔๙๘ แห่ง มีวัดประมาณสองพันห้าร้อย เมืองโคราชมีศิลปินแห่งชาติ หลายท่านอาทิ กวา่ วัด พระอารามหลวง ๖ พระอาราม มัสยิด อาจารยท์ วี รชั นกี ร, อาจารยส์ มบรู ณสขุ นยิ มศริ ิ ๒ แห่ง โบสถ์ครสิ ต์ ๑๐ แหง่ วัดซกิ ข์ ๑ แห่ง (เปย๊ี ก โปสเตอร)์ , คำ� สงิ ห์ ศรนี อก (ลาว คำ� หอม), เอกลักษณ์และจุดรวมน�้ำใจของชาว ชาติ กอบจิตติ และ ก�ำปั่น นิธิวรไพบูลย์ จงั หวัดนครราชสมี า คือ อนุสาวรีย์ท้าวสรุ นารี (กำ� ปน่ั บา้ นแทน่ ) ศลิ ปนิ แหง่ ชาตเิ พลงพนื้ บา้ น หรือคุณยา่ โม เป็นหญงิ กล้าท่ีทำ� หนา้ ทปี่ กปอ้ ง อีสาน รวมถึงครูศิลปะที่กระจายอยู่ตาม รกั ษาเมอื งนครราชสมี า ใหพ้ น้ จากการยดึ ครอง โรงเรยี นตา่ งๆ กว่า ๑,๐๐๐ แหง่ กลุ่มศลิ ปิน 16

อสิ ระทีท่ �ำงานศิลปะในเมอื งโคราชอยา่ งต่อเนอื่ งมากมายหลายกลุ่ม มหี อศลิ ป์ในสถานศึกษาท่ี มีชือ่ เสียงระดบั ชาติ กวา่ ๑๐ แห่ง หอศิลป์ภาคเอกชนทม่ี ชี อ่ื เสียงระดบั นานาชาติ อยทู่ เ่ี ขาใหญ่ อำ� เภอปากชอ่ ง สรา้ งมลู คา่ ผา่ นการทอ่ งเทยี่ ว ตอ่ ปหี ลายรอ้ ยลา้ นบาท เหลา่ นแี้ สดงถงึ ศกั ยภาพ ของเมอื งโคราชท่ีจะไปสูเ่ มืองศลิ ปะตอ่ ไป 17

เรื่องเล่าเมอื งโคราช 18

19

20

“รอ่ งรอยแห่งกาลเวลา โคราชเมอื งศลิ ปะ” ไพบูลย์ พฤกษพ์ นาเวศ นายกเทศมนตรีต�ำบลหนองไผล่ อ้ ม โคราชเมอื งศลิ ปะ ถา้ จะถามวา่ โคราชเปน็ เมืองศิลปะตั้งแต่เมื่อไร หลายคนคงตอบว่า ไม่รู้...ศิลปะเกิดในโคราชมานานขนาดไหน เริม่ มีเมือ่ ไร คงตอบไมไ่ ด้ แต่ทผ่ี มเห็นหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์และชัดเจนที่สุด คือ ภาพเขียนสีวัดเขาจันทร์งาม อ�ำเภอสีคิ้ว ของเมืองโคราชเราน่ีหล่ะ เป็นการค้นพบโดย กรมศลิ ปากร เม่ือ ๔๐ ปีทผ่ี า่ นมา จงึ เปน็ เร่อื ง ให้ชวนศึกษาอยา่ งยิง่ วา่ ใครเขยี นภาพน้ี เขยี น ดว้ ยอะไร เขยี นภาพเหลา่ น้เี พ่อื จะเลา่ อะไรให้ เราได้รู้... เป็นร่องรอยผ่านกาลเวลามาเกือบ ๔,๐๐๐ ปี จากภาพ เราจะเหน็ ได้ว่าคนเขยี น พยายามเล่าเรื่องราวต่างๆ ที่มีความส�ำคัญใน ชวี ติ ผ่านลายเสน้ สแี ดงจากธรรมชาตแิ ตง่ แตม้ บนผนังหิน แสดงให้เห็นว่า ศิลปินในยุคก่อน ประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นถึง ชีวิต และพลัง กลุ่มคนชาย หญิง เด็ก ผู้ใหญ่ และหมา รวม แลว้ ๑๕ ชวี ติ แสดงความเปน็ อยรู่ ว่ มกนั มกี าร ลา่ สตั ว์ รู้จักใช้ธนู มีความเชอ่ื บูชาสิ่งศกั ดส์ิ ิทธ์ิ หมาตัวผู้ เป็นสัญลักษณ์บรรพชนผู้ให้ก�ำเนิด มนุษย์ มีดนตรี ในชีวิตมีศิลปะการเต้นร�ำ ท�ำจังหวะ เพ่ือความสนุกสนาน มีวัฒนธรรม การแตง่ กาย มกี ารประดบั ใบไม้บนหวั ปกปิด รา่ งกาย แยกชายหญิง จากลายเส้นยงั บอกถงึ ความแขง็ แรงของรา่ งกาย มกี ลา้ มแขน กลา้ มขา 21

อย่างชัดเจน ซึ่งเปน็ งานศิลปะชั้นยอดทบี่ นั ทกึ ไว้ ท�ำใหไ้ ดจ้ ดจ�ำ จน ๔,๐๐๐ ปี ผ่านมาจงึ ได้ ปรากฏเปน็ ประวตั ศิ าสตรท์ สี่ ำ� คญั ทสี่ ดุ ทท่ี ำ� ให้ เรารู้ว่า ศิลปะในเมืองโคราชถูกบันทึกเป็น ร่องรอยแหง่ กาลเวลานบั ตั้งแตน่ น้ั มา ผมเชอื่ วา่ คนเมอื งโคราชมคี วามเปน็ ศลิ ปนิ ทุกยุคทุกสมัย ทั้งก่อนประวัติศาสตร์ และใน สมัยต่างๆ ก็มศี ิลปะได้เหน็ อย่างชดั เจน ยุค ๒,๕๐๐ – ๑,๕๐๐ ปี ก็มีการขุดพบ ชุมชนคนโคราชโบราณ บ้านธารปราสาท อำ� เภอโนนสงู จงั หวดั นครราชสมี า มวี ฒั นธรรม การบูชาผี การฝงั ศพ มศี ลิ ปะเครอ่ื งปน้ั ดินเผา เก็บรักษาไว้ท่ีพิพิธภัณฑ์แห่งชาติพิมาย) ปากแตร มีศิลปะการท�ำเคร่ืองสัมฤทธ์ิ ที่เล่าเรื่องอาณาจักรศรีจนาศะ ท่ีมีผู้ปกครอง มีวัฒนธรรมความเช่ือต่างๆ มากมายจากการ เลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างมาก ขุดพบหลุมศพโครงกระดูกที่ฝังทับซ้อนกันมา จึงเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ส�ำคัญ เป็นพันๆ ปี แต่ละยุคแต่ละสมัยจึงเป็นอีก ชน้ิ หนึ่งของเมอื งโคราช หลักฐานหน่ึงท่ีท�ำให้เรารู้ถึงความมีศิลปะของ ยุคอาณาจักรขอม อันย่ิงใหญ่ ขอมได้ คนโคราช ข ย า ย อิ ท ธิ พ ล ข ย า ย อ า ณ า เ ข ต ป ก ค ร อ ง ยุคสมัยทวารวดี เราพบศิลปวัฒนธรรม ครอบคลมุ อษุ าคเนย์ และไดน้ ำ� ศลิ ปวฒั นธรรม ศาสนาพุทธ ท่ีขยายมาถึงเมืองโคราช จาก ตา่ งๆ ไปเผยแพรด่ ว้ ย จากการกอ่ สรา้ งปราสาท พระนอนศิลาทราย หินเสมาธรรมจักร หินต่างๆ ไปเผยแพร่ด้วย จากการก่อสร้าง พระพุทธรูปต่างๆ เมือเสมา อ�ำเภอสูงเนิน ปราสาทหินต่างๆ ในโคราช ท้ังเทวสถาน จังหวัดนครราชสีมา และยงั พบหลกั ศิลาจารึก ธรรมศาลา อโรคยาสาร ได้อย่างย่งิ ใหญ่ และ ท่ีเก่าท่ีสุดของเมืองโคราชท่ีบ่ออีว่า (ปัจจุบัน สวยงาม ตามความเช่ือทางศาสนา เช่น 22

ปราสาทหินพิมาย ปราสาทหนิ วดั พนมวัน ซ่ึง เช่ือกันว่ายังเป็นต้นแบบในการก่อสร้าง ปราสาทนครวดั ประเทศกมั พชู า เปน็ ศนู ยก์ ลาง ของอาณาจกั รขอม ยุคสุโขทัย แทบจะไม่ปรากฏหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์ในดินแดนโคราช และ ภาคอสี านเลย ยุคกรุงศรีอยุธยา เมืองโคราชเป็น หัวเมืองเอก ที่มีความส�ำคัญมาก ในการดูแล รักษาประเทศในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ มหาราช ทรงให้นายช่างฝรั่งเศส มาออกแบบ ผงั เมอื งโคราชใหม่ และไดย้ า้ ยเมอื งเสมามาอยู่ เมอื งใหมจ่ นถงึ ปจั จบุ นั ทรงสรา้ งเมอื งโคราชให้ เป็นเมืองท่ีมีรูปแบบท่ีแข็งแรง มีก�ำแพงเมือง มคี เู มอื งลอ้ มรอบ มถี นนตดั กนั เปน็ ตาราง แบบ grid ซงึ่ ถอื วา่ เปน็ การออกแบบงานสถาปตั ยกรรม ท่ีทันสมัยมากในยุคน้ัน อีกทั้งยังทรงสร้างวัด 23

24

ลกั ษณะแบบสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยาในเมืองโคราช อกี ๖ วดั ซ่ึงปัจจบุ นั เรายังคงเหน็ ศิลปะความงดงามน้ันอยู่ เชน่ พระอโุ บสถทรงเรือสำ� เภา พระประธานในอุโบสถ เสมาคู่ อีกท้ัง งานภาพเขียนฝาผนังในแผ่น สังกะสโี บราณ และอนื่ ๆ อกี มากมายท่ีทรงคุณคา่ ทางศลิ ปวฒั นธรรม ควรค่าแก่การศกึ ษาเรียนรู้ จนถึงยุครัตนโกสินทร์ ในช่วงรัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จ พระนง่ั เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เกดิ เหตกุ ารณ์ เจา้ อนวุ งศ์ เวยี งจนั ทร์ ยดึ เมอื งโคราช เกิดวรี กรรมคณุ หญิงโม ภรรยาพระยาปลดั เมอื งนครราชสีมา กอบกู้ บา้ นเมืองคนื มาได้ ได้รบั สถาปนาเป็น ท้าวสรุ นารี ขณะยกทพั จากทุ่ง สมั ฤทธก์ิ ลบั เมอื งนครราชสมี า ไดแ้ วะพกั บรเิ วณทา่ ตะโก และไดส้ งั่ ให้ ทหารท�ำแพเป็นรูปศาลาเส่ียงทายลอยไปตามล�ำตะคอง ได้ต้ัง 25

26

จติ อธษิ ฐานหากแพรูปศาลาน้ลี อยไปติดอยู่ ณ ทีแ่ ห่งใด จะสรา้ งวัดไว้เปน็ อนสุ รณ์ ซงึ่ แพไดล้ อย ไปตดิ อยรู่ มิ ฝง่ั ขวาของลำ� ตะคอง ซงึ่ เปน็ วดั รา้ ง จงึ ไดส้ รา้ งพระอโุ บสถ เปน็ วดั ศาลาลอยในปจั จบุ นั และยงั เปน็ ทบี่ รรจุอฐั ิทา้ วสุรนารภี ายในวัด จดุ เด่นของวดั นี้ อยู่ท่ีอโุ บสถหลังใหม่ ที่ไดร้ ับรางวัล ดีเด่นแนวบุกเบิกอาคารทางศาสนา จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปภัมภ์ ปี พ.ศ. ๒๕๑๖ และรางวลั จากมลู นธิ เิ สฐยี รโกเศศ-นาคะประทปี ใชว้ สั ดพุ น้ื เมอื งคอื กระเบอ้ื งดนิ เผาดา่ น เกวียนน�ำมาประดับตกแต่ง เช่น ผนังด้านหน้าอุโบสถเป็นภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ ผนังด้านหลังเป็นภาพตอนพระเจ้าเปิดโลก ส่วนบานประตูเป็นโลหะลายนูน ภาพเล่าเรื่อง มหาเวสสนั ดร (๑๓ กณั ฑ)์ ภายในมพี ระประธานปนู ปน้ั สขี าว ปางหา้ มสมทุ รเปน็ พระพทุ ธรปู ยนื ประทับ ณ ประตเู มืองสงั กัสนคร พระนามวา่ “พระพุทธประพฒั น์สุนทรธรรมพิศาล ศาลาลอย 27

พิมาลวรสนั ติสุขมนุ ินทร์” หนา้ ประตอู ุโบสถมีปูนป้ันรปู ทา้ วสุรนารี นงั่ พนมมอื กลางสระนำ้� ตวั อโุ บสถลอ้ มรอบดว้ ยกำ� แพงแกว้ รปู เสมา สญั ลกั ษณข์ องเมอื งเสมาเดมิ ดา้ นขา้ งมสี ถปู ขนาดเลก็ ซง่ึ เคยใช้เป็นทบ่ี รรจอุ ฐั ทิ ้าวสรุ นารี ผมมคี วามภาคภมู ใิ จอยา่ งยงิ่ ท่ี เมอื งโคราช ไดร้ บั เลอื กใหเ้ ปน็ เมอื งศลิ ปะ เราเปน็ เมอื งแหง่ การเรยี นรทู้ างวฒั นธรรมทผ่ี สมผสานกนั อยา่ งลงตวั มกี ารพฒั นาดา้ นศลิ ปะสอดแทรกอยทู่ กุ ยคุ ทุกสมยั และยังคงสืบสานมาถึงปจั จบุ ัน วนั นเี้ ราก็มศี ิลปินแห่งชาติ ศลิ ปนิ ศลิ ปาธร ดา้ นศลิ ปะ ในหลายสาขา มกี ารสรา้ งงานศลิ ปะมากมายอยา่ งตอ่ เน่อื ง มีหอศิลป์ท้องถิน่ หลายแหง่ และยัง มีครูศิลป์ท่ีถ่ายทอดงานศิลป์จากรุ่นสู่รุ่น จนได้รับรางวัลระดับชาติ และระดับนานาชาติอีก มากมาย จึงเป็นความลงตัวที่วันนี้ถึงเวลาแล้วที่เราจะได้ร่วมกันสืบสานงานศิลป์ถ่ินโคราชให้ ทั้งคนไทยและต่างชาติได้รับรู้ ว่าท่ีน่ี คือ...เมืองโคราช เมืองแห่งศิลปะการเรียนรู้ วัฒนธรรม โบราณ ศลิ ปะรว่ มสมยั และเมอื งนา่ อยู่... ทมี่ าจาก : / เรื่องเลา่ จาก : นายกเทศมนตรตี �ำบลหนองไผล่ อ้ ม (ไพบลู ย์ พฤกษ์พนาเวศ .. อา้ งองิ จากหนงั สือ : สยามดกึ ด�ำบรรพ์ รชั นที ศรตั น์ * ชาร์ลส ไฮแอม/ ศิลปะถ้�ำเขาจันทนง์ าม กรมศิลปากร/ โคราชของเรา สจุ ติ ต์ วงษ์เทศ) 28

29

30

สรปุ ผลการดำ� เนินงาน 31

นโยบายผลกั ดนั เมอื งโคราช โดย สำ� นกั งานศิลปวัฒนธรรมรว่ มสมยั จังหวัดนครราชสมี า หรอื “เมืองโคราช” ทางศิลปวัฒนธรรมอันหลากหลาย ซึ่งมี เปน็ เมอื งทม่ี ปี ระวตั ศิ าสตรท์ ย่ี าวนาน และเปน็ รากฐานมาจากความม่ันคงและม่ังค่ังของ เมืองแห่งการท่องเที่ยวทั้งทางธรรมชาติและ ทรัพยากรทางวัฒนธรรม การประยุกต์ใช้ ศลิ ปวฒั นธรรม โคราชจงึ เปน็ ศนู ยร์ วมของผคู้ น ต้นทุนทางศิลปวัฒนธรรม ให้เกิดประโยชน์ ทเ่ี ขา้ มารว่ มกจิ กรรมทห่ี ลากหลาย มที รพั ยากร อย่างสงู สุด เพื่อกระตนุ้ การสร้างคุณคา่ มลู คา่ ทางวัฒนธรรมที่โดดเด่น เช่น อนุสาวรีย์ ทางสังคม เศรษฐกิจ และสร้างรายได้เข้าสู่ ท้าวสรุ นารี อทุ ยานประวัติศาสตร์พมิ าย วิหาร ชมุ ชนและประเทศ โดยอาศยั ความรว่ มมอื และ เทพวทิ ยาคม วัดบ้านไร่ หรอื สถานที่ท่องเทีย่ ว การบรู ณาการของชมุ ชน ทอ้ งถน่ิ และเครอื ขา่ ย ทางธรรมชาติ เช่น อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ เป็นผู้สรา้ งสรรคผ์ ลงาน วังน้ำ� เขยี ว หรอื แหลง่ ท่องเท่ียวเชงิ เกษตร ซงึ่ ใน การจะพฒั นาเมอื งนครราชสมี าไปสเู่ มอื ง แตล่ ะปดี งึ ดดู ผคู้ นและนกั ทอ่ งเทย่ี ว ท้ังชาวไทย ศิลปะ สิ่งส�ำคญั ทส่ี ุดคือ จงั หวัดจะต้องดงึ เอา และชาวต่างชาติเข้ามาปีละหลายล้านคน จดุ เดน่ ของตนเอง นำ� มาพฒั นาเปน็ แหลง่ เรยี น กอปรกบั ประชาชนชาวโคราชเปน็ คนทมี่ คี วาม รู้ เปน็ หอศิลปห์ รือศูนย์การเรยี นรู้ หรือพฒั นา กระตือรือร้น มีความสามัคคี ซึ่งถือเป็นเสน่ห์ ให้เป็นสถานที่ท่องเท่ียว หรือพัฒนาไปในมิติ การเปน็ เจ้าบา้ นทด่ี ี สิง่ เหล่านี้เปน็ กลไกส�ำคญั อ่ืน ๆ เพ่ือดงึ ดูดให้นกั ท่องเที่ยวเข้ามาเที่ยวใน ในการขับเคล่ือน ในการพัฒนาเมืองโคราชให้ จงั หวดั นครราชสมี ามากยิง่ ขน้ึ เปน็ เมืองแห่งศลิ ปะไดเ้ ป็นอย่างดี จะช่วยสร้างเม็ดเงินหรือรายได้จากภาค การผลกั ดนั จงั หวดั นครราชสมี าเปน็ เมอื ง ธุรกิจบริการมากยิ่งข้ึน โดยหน่วยงานที่ ศิลปะ เป็นนโยบายส�ำคัญในการขับเคลื่อน เกี่ยวข้องจะต้องร่วมมือกันประชุมหารือ เศรษฐกจิ ของไทย ไทยแลนด์ ๔.๐ ทที่ า่ นนายก วางแผน เพ่ือหาแนวทางการด�ำเนินงานใน รฐั มนตรไี ดใ้ หน้ โยบายและมอบหมายกระทรวง ขั้นตอนต่าง ๆ วฒั นธรรม ในการใชม้ ติ ทิ างศลิ ปวฒั นธรรม มา เทศกาลศลิ ปะ งานศลิ ป.์ ..ถนิ่ โคราช งาน ส่งเสริม ให้เกิดเป็นมูลค่าและคุณค่าแก่ แสดงศิลปะอันหลากหลายในแต่ละพ้ืนท่ี ถือ เศรษฐกิจและสังคม โดยเฉพาะอย่างย่ิงศิลป เปน็ กจิ กรรมสำ� คญั ในการสง่ เสรมิ ใหเ้ ครอื ขา่ ย วัฒนธรรมที่มีอยู่มากมายในชุมชน ในทุก ศิลปินในจังหวัดนครราชสีมาได้มีพื้นท่ี จงั หวดั ทกุ พน้ื ที่ โดยเลง็ เหน็ ถงึ ความสำ� คญั ของ แสดงออกด้านศิลปะอย่างเต็มรูปแบบ และ เมืองที่มีสภาพแวดล้อมที่เอ้ือให้เกิดกิจกรรม แสดงศกั ยภาพของการสรา้ งสรรคง์ านศลิ ปะได้ 32

อย่างกว้างขวางพร้อมท้ังส่งเสริมให้เกิด การเรียนรู้ การรับรู้ ในคุณค่าของงานศิลปะ อันเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง พร้อมทั้ง การมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนและจังหวัด ได้ร่วมสง่ เสรมิ ให้เมืองนครราชสีมา เปน็ เมอื งแหง่ ศลิ ปะอยา่ งแท้จริง 33

โคราชเมอื งศลิ ปะกบั ความรว่ มมอื ภาครฐั โครงการอบรมเชงิ ปฏิบตั กิ าร “ครศู ิลป.์ ..ถ่นิ โคราช” ๒๑ – ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ณ โรงแรมฟอร์จนู ราชพฤกษ์ นครราชสีมา มนษุ ย์ หรอื ทเ่ี ราเรยี กกนั วา่ คน คอื หวั ใจ ส�ำคญั ในทุกๆ เรื่อง หากเราจะทำ� สง่ิ ใด อะไร ท่ีไหน อย่างไร ล้วนแล้วแต่เกิดจากความคิด และการกระท�ำของคนท้ังส้ิน ส�ำนักงานศิลป วัฒนธรรมร่วมสมยั กระทรวงวฒั นธรรม เห็น ว่าหลักการข้อน้ีเป็นหลักส�ำคัญข้อแรกที่จะ ดำ� เนนิ งาน และนค่ี อื กา้ วแรกอยา่ งเปน็ ทางการ ในความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน เครอื ขา่ ยศลิ ปนิ ปราชญช์ าวบา้ น ครศู ลิ ป์ และ เมืองท่ีมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดกิจกรรม ศลิ ปนิ พน้ื ถน่ิ โดยไดจ้ ดั การอบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร ทางศิลปวัฒนธรรมอันหลากหลาย ซึ่งมี “ครศู ลิ ป.์ ..ถน่ิ โคราช” เปน็ โครงการทใี่ หค้ วาม ส�ำคัญในปัจจัย ๓ ด้าน คือ “คน” “พ้ืนท่ี” และ“กระบวนการ” ซึ่งมีส่วนส�ำคัญในการ ผลักดันให้เมืองนครราชสีมาเป็นเมืองแห่ง ศิลปะอย่างแท้จริง มุ่งเน้นการพัฒนา “คน” หรอื บคุ ลากรดา้ นวฒั นธรรม ใหม้ คี วามรู้ ความ เข้าใจในการจัดการงานด้านศิลปวัฒนธรรม ของตนเอง ตามแนวทางของ เมอื งศิลปะ คือ 34

รากฐาน มาจากความม่ันคงและม่ังคั่งของ กิจกรรมในวันแรก นายณรงค์ วุ่นซิ้ว ทรัพยากรทางวัฒนธรรม การประยุกต์ใช้ รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา ได้ ต้นทุนทางศิลปวัฒนธรรม ให้เกิดประโยชน์ บรรยายพิเศษถึงแนวทางการขับเคล่ือนเมือง อย่างสงู สุด เพ่ือกระตุน้ การสรา้ งคุณคา่ มูลคา่ โคราชเป็นเมืองศิลปะ ว่าได้ท�ำอะไรไปบ้างใน ทางสังคม โดยเราจัดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๑ – ๒๓ หลายปีที่ผ่านมา มีแนวคิด นโยบายในการ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ณ โรงแรมฟอรจ์ นู ราชพฤกษ์ ขับเคลื่อนอย่างไรท่ีจะท�ำให้เมืองโคราชเป็น อำ� เภอเมืองนครราชสีมา มกี ารหารือ เล่าเรอ่ื ง เมืองศิลปะและเป็นท่ีท่ีผู้คนอยากเข้ามาเยือน พูดคุยกันอย่างเป็นกันเองในทุกๆ ภาคส่วน เพ่ือช่ืนชมผลงานศิลปะ ต่อด้วยการบรรยาย ร่วมกันท�ำกิจกรรมในพ้ืนท่ีศิลปะของเมือง พิเศษหรือจะเรียกว่าเล่าเร่ืองพูดคุยอย่างเป็น โคราชหลายแห่ง กั น เ อ ง ข อ ง ผู ้ อ� ำ น ว ย ก า ร ส� ำ นั ก ง า น ศิ ล ป วัฒนธรรมร่วมสมัย ท่ีกล่าวถึงนโยบายและ ยุทธศาสตร์ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๖๔) พร้อมยกตัวอย่างกรณี ศึกษาถึงสถานที่ส�ำคัญในงานศิลปะของ ประเทศญี่ปุ่นหลายแห่ง ว่ามีความพร้อมใน ทกุ ๆ ดา้ น จากคนพนื้ ที่ การออกแบบ การจดั วาง จดุ ดึงดดู ทโ่ี ดดเด่นให้ผู้คนเดนิ ทางเย่ียมชม 35

ชว่ งสายของวนั แรกกม็ กี ารเสวนา ซกั ถาม โต้ตอบกันอย่างสนุกสนาน ในหัวข้อ การ จดั การพนื้ ทศี่ ลิ ปะและหอศลิ ปร์ ว่ มสมยั กบั การ พฒั นาเมือง โดยมพี ระมหาพงษเ์ ชฏฐ์ ธีรวโส รักษาราชการเจ้าอาวาสวัดพายัพ นายก องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา และ ศลิ ปนิ ผอู้ าวโุ สผมู้ ากประสบการณ์ นายสวุ ฒั น์ ชะตางาม ศิลปินอิสระแนวคิดใหม่กว้างไกล นายวิญญา ถ่ินชีลอง และนางศศิฑอณร์ สุวรรณมณี วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา เป็นผู้ซักถาม คร้ังนี้เราจึงได้ข้อสรุปท่ีส�ำคัญ ที่สุดว่า เราได้ความเมตตาจากพระมหา พงษ์เชฏฐ์ ให้ใช้ศาลาทรง ๘ เหล่ียม เป็น หอศิลป์ของจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็น เจตนารมณ์ของเจ้าอาวาสองค์ก่อนอยู่แล้ว ทา่ นชอบงานศลิ ปะ แตก่ ารจะยกใหก้ ต็ อ้ งมขี น้ั เร่ิมการบรรยาย การจัดพ้ืนที่ศิลปะเพ่ือ ตอนของทางราชการท่ีชัดเจน เร่ืองนี้ค่อยมา การเรยี นรแู้ ละการทอ่ งเทยี่ วในชว่ งบา่ ยของวนั หารือกัน ทกุ คนดใี จ ตื่นเตน้ ต้นื ตนั อยา่ งมาก เดียวกัน โดยอาจารย์ศิริวัฒน์ แสนเสริม ได้ ถ่ายทอดประสบการณ์และมุมมองการด�ำเนิน งานดา้ นวฒั นธรรม เพอ่ื สรา้ งคณุ ค่าและมลู ค่า ทมี่ ากยง่ิ ขน้ึ ใหท้ กุ คนเขา้ ใจและเสนอแนะแนว ทางการด�ำเนินงานร่วมกัน ...ช่วงต่อมามีการ ถกประเด็นกันอย่างเข้มข้นเม่ือมีการน�ำเสนอ กรณีตัวอย่าง “การจัดการพ้ืนท่ีศิลปะและ หอศลิ ปร์ ว่ มสมยั ในสถานศกึ ษา” จากผบู้ กุ เบกิ การสรา้ งหอศลิ ปใ์ นสถานศกึ ษาทปี่ ระสบความ ส�ำเร็จอย่างมาก โดย อาจารย์วีระยุทธ เพชรประไพ อาจารย์จิตกร เชิดศิวกุล อาจารย์ณัฎฐกิจจา อัครภาคินพงศ์ และ อาจารย์สุริชัย ศิริบูรณ์ ด�ำเนินรายการโดย คณุ ชัญญานุช สรุ ฉตั ร ผสู้ ่ือข่าว KCTV 36

ส่วนในวันท่ีสองและสาม สร้างความตื่นตัวให้กับผู้เข้ารับการอบรมอย่างมาก เมื่อได้เข้า ศึกษาดูงานในพืน้ ท่ีศิลปะ ท่ีมผี ลงานช้ินเยยี่ ม และทรงคุณคา่ หาชมได้ยาก เป็นสว่ นสำ� คญั ใน การสร้างขวัญก�ำลังใจให้คนท�ำงานศิลปะ และปลุกไฟในตัวของเหล่าศิลปินทุกคน ให้มีความ ฮึกเหมิ ในการสร้างสรรคผ์ ลงานศิลปะต่อไป 37

ศึกษาเยี่ยมชมหอศิลป์โรงเรียนเสิงสาง อ�ำเภอเสิงสาง ดูงานการสาธิตและจัดแสดง “นทิ รรศการศิลปะระดบั นานาชาต”ิ ณ หา้ งสรรพสินคา้ Terminal ๒๑ โดย Mr.Raffaello ผบู้ ริหารหอศลิ ป์กระโทก Museo Raffaello Somazzi ดงู านการสาธิตและจดั แสดง “พ้นื ที่ศลิ ปะเพ่ือชุมชนหอศลิ ป์ทวี รชั นีกร” ตำ� บลหวั ทะเล อำ� เภอเมืองนครราชสมี า โดย อาจารยท์ วี รัชนกี ร ศลิ ปินแห่งชาติ 38

วนั สดุ ทา้ ยของการอบรมไดส้ รา้ งความตนื่ ตาในงานศลิ ปะอนั หลากหลาย จากการสาธติ และ การจัดแสดงศิลปะร่วมสมยั เพอื่ การเรยี นรู้และการท่องเทีย่ ว ของ ๑๒๙ Art Museum ตำ� บล หมสู ี อ�ำเภอปากชอ่ ง โดย คณุ เยาวณี นริ ันดร ผ้บู ริหาร ๑๒๙ Art Museum มที ้งั ผลงานของ ปรมาจารยด์ า้ นศลิ ปะของเมืองไทย และผลงานของศลิ ปนิ ระดบั โลก 39

ดูงานการสาธิตและจัดแสดงศิลปะร่วมสมัย เพื่อการเรียนรู้และการท่องเท่ียว “เขาใหญ่ อารต์ มิวเซยี ม” ตำ� บลหมสู ี อำ� เภอปากชอ่ ง โดย อาจาร์ยถาวร โกอดุ มวิทย์ ผบู้ ริหารเขาใหญ่ อาร์ตมิวเซยี ม 40

ศกึ ษาดูงานการสาธิติและจดั แสดงศิลปะ หอศลิ ปะ และวฒั นธรรม โรงเรียนปากชอ่ ง โดย อาจารยส์ นทิ มณีรัตน์ ผู้ดูแลหอศลิ ปะและวัฒนธรรม โรงเรียนปากชอ่ ง 41

เทศกาลงานศลิ ปถ์ ่ินโคราช KORAT ART FESTIVAL & KORAT Orchestra Music Festival ๑๘ – ๒๑ สิงหาคม ๒๕๖๐ ณ ลานอนุสาวรีย์ทา้ วสรุ นารี จงั หวดั นครราชสมี า หรอื เมอื งโคราช เปน็ เมอื งทมี่ ีประวัติศาสตร์ทีย่ าวนานกว่า ๔,๐๐๐ ปี ด้วยเอกลักษณ์ของอารยธรรมขอมโบราณ ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีความหลากหลาย เป็น ศูนย์กลางการทอ่ งเทย่ี วทางประวตั ิศาสตร์ ทง้ั เป็นเมืองแห่งการท่องเที่ยวท้ังทางธรรมชาติ และศิลปวัฒนธรรม ท่ีดึงดูดนักท่องเท่ียวจาก ท่ัวโลกเข้ามาเยือนเมืองแห่งน้ีปีละมากกว่า ๘,๕๐๐,๐๐๐ คน มีรายได้จากการท่องเที่ยว อารยธรรมอีสานใต้เป็นอันดับต้นๆ ของ ประเทศไทย 42

นอกจากมรดกวัฒนธรรมท่ีมีอยู่มากมาย โคราชยังเป็นแห่งศิลปะ มีพื้นท่ีศิลปะ มีแกลเลอรี่ มีหอศลิ ป์รว่ มสมยั มากกว่า ๑๐ แหง่ และมีกลุ่มศิลปนิ รว่ มสมัยมากกว่า ๔๐๐ คน ท่มี ีศกั ยภาพ ในการสร้างสรรค์ผลงานที่โดดเด่น เป็นศูนย์รวมของผู้คนท่ีเข้ามาร่วมกิจกรรมท่ีหลากหลาย มที รพั ยากรทางวฒั นธรรมทโี่ ดดเดน่ กอปรกบั ประชาชนชาวโคราชเปน็ คนทม่ี คี วามกระตอื รอื รน้ 43

มีความสามัคคี การเป็นเจ้าบ้านที่ดี ซ่ึงถือเป็นเสน่ห์ มีการจัดแสดงงานศิลปะท่ีมีช่ือเสียงท้ัง ระดบั ชาตแิ ละระดบั โลกอยา่ งตอ่ เนอื่ ง นอกจากนย้ี งั มหี อศลิ ปใ์ นสถานศกึ ษากวา่ ๖ แหง่ จดั เปน็ แหลง่ เรยี นร้ดู า้ นศิลปะและเป็นแหลง่ ท่องเที่ยวทส่ี ำ� คัญของจงั หวดั อกี ด้วย 44

สงิ่ เหลา่ นเ้ี ปน็ แรงสำ� คญั ในการขบั เคลอ่ื น ในการพฒั นาเมอื งโคราชใหเ้ ปน็ เมอื งแหง่ ศลิ ปะ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี การจดั งาน “เทศกาลงานศลิ ป.์ .. ถ่ินโคราช” เป็นอีกหนึ่งเทศกาลส�ำคัญของ เมืองโคราช โดยความร่วมมือของจังหวัด องค์กรต่างๆ ทั้งเครือข่ายศิลปินทุกแขนง แกลเลอรี่ หอศิลป์ หน่วยงานการศึกษา กลมุ่ ศลิ ปนิ ตา่ งๆ กวา่ ๒๐ กลมุ่ ศลิ ปนิ มากกวา่ ๒๐๐ คน และมผี ลงานกว่า ๑,๐๐๐ ชน้ิ การ แสดงออร์เคสตรา จากวงดนตรีเยาวชนผู้คว้า รางวลั ระดบั นานาชาติ กลุ่มศิลปนิ เยาวชนหุ่น รว่ มสมยั กลมุ่ ศลิ ปนิ Hip-Hop B-Boy อกี กวา่ 45

๔๐๐ คน นับเป็นการประกาศศักยภาพของจังหวัด นครราชสีมาวา่ มีเอกลักษณ์ความเป็นเมืองศลิ ปะ มี รากเหงา้ ทางศลิ ปะอยา่ งไรบ้าง ซ่ึงผลงานศิลปะทน่ี �ำ มาจดั แสดงลว้ นแตท่ รงคณุ คา่ ยงิ่ สงิ่ เหลา่ นจี้ ะประกาศ ให้ทุกคนได้รับรู้ นับเป็นจุดเร่ิมต้นท่ีดี ที่จะได้มีส่วน รว่ มในการผลกั ดนั เมอื งโคราชใหเ้ ปน็ เมอื งศลิ ปะอยา่ ง แท้จริง น�ำไปสู่ความม่ันคง มั่งค่ัง และยั่งยืนของ ประเทศ 46

47

เทศกาลฮปิ ฮอปนานาชาติเค-แบทเทลิ ๒๕๖๐ (K-Battle International HIPHOP Festival ๒๐๑๗) ๑๐ – ๑๒ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๐ ณ ลานอนสุ าวรียท์ ้าวสรุ นารี ต�ำบลในเมอื ง อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั นครราชสมี า การสรา้ งสรรค์เพลงไทยรว่ มสมัย หรือการร้องเพลงแรป๊ เป็นการขับร้องประเภทหนงึ่ ทม่ี ี การถา่ ยทอดเนอื้ รอ้ งผา่ นการพดู เปน็ จงั หวะ ประกอบเสยี งดนตรี มคี ำ� สมั ผสั และมกี ารใชภ้ าษา พนื้ เมือง ภาษาทอ้ งถนิ่ ที่น้ันๆ มาใช้ ดว้ ยวธิ กี าร Rap หรอื Rapping มคี วามหมายทหี่ มายถึง การ ตี ทบุ หรือการพูดอยา่ งห้วนๆ หนกั แน่น รวดเรว็ ซง่ึ เป็นศิลปะการรอ้ งเพลงของศิลปิน จากทวปี อเมรกิ า และมอี ทิ ธพิ ลอยา่ งสงู ในกลมุ่ ศลิ ปนิ เยาวชนในทว่ั โลก เชน่ เดยี วกบั ศลิ ปนิ ไทย ทมี่ ีการสร้างสรรค์เพลงแรป๊ ออกมาสะท้อนสังคมท้ังในเชงิ ลบและในเชงิ บวก เป็นดนตรนี อก กระแส ทกี่ ลุม่ วยั รุ่นให้ความสนใจเปน็ อยา่ งมาก อย่างไรกต็ าม ทผี่ า่ นมากลุ่มศิลปินรอ้ งเพลง ไทยแร๊ป ยังมีการสร้างสรรค์ผลงานเพลงที่ใช้ภาษาไม่ถูกต้อง และใช้ค�ำไม่สุภาพ เกิดเป็น กระแสต่อตา้ นและส่งผลเสยี ในวงการเพลงไทยอย่างยิ่ง 48

49

ทงั้ นี้ กลุ่มศลิ ปนิ ไทยแร๊ปทีวี จึงไดจ้ ดั การ ประกวดเพลงไทยแร๊ปร่วมสมัยภายใต้ชื่อ “OCAC: Thai Rap Competition ขน้ึ เพอ่ื ... ส่งเสริมให้เกิดการพัฒนางานศิลปะเพลงไทย แร๊ปที่มีคุณภาพและมีประโยชน์แก่สังคมไทย มากขึ้น ..พัฒนาศิลปินรุ่นใหม่และพัฒนางาน ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยเพลงไทยแร๊ปเชิง สรา้ งสรรค์ ..สรา้ งเครอื ขา่ ยดา้ นศลิ ปวฒั นธรรม ร่วมสมัยโดยเช่ือมโยงกับกลุ่มศิลปินเยาวชน 50