อิสลามไดใ้ หส้ ิทธแิ ก่สตรใี นเรอ่ื งมรดกทที่ ําใหเ้ ธอสามารถรบั ส่ วนแบ่ ง ของมรดกได้ ซงึ่ กอ่ นหนา้ นนั้ สิทธกิ ารรับมรดกจะเป็ นของผู้ชายท่ที ําหน้าที่ ปกป้ องคุ้มครองชนเผา่ จากผู้รุกรานเท่านัน้ มหิ นําซ้ํา ตัวนางเองยังตกเป็ น มรดกตกทอดเหมอื นทรพั ย์สนิ เงนิ ทอง จากอิบนุ อบั บาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กลา่ วตอ่ อายะฮฺทวี่ า่ ความว่า ‚โอ้ ผู้ศรทั ธาทงั้ หลาย! ไม่อนุมัติ แก่พวกเจ้า การทีพ่ วกเจา้ จะเอาบรรดาหญิ งเป็ นมรดกด้วยการ บงั คบั และไม่อนุมตั ิเชน่ เดยี วกนั กบั การท่ีพวกเจ้าจะ บบี เคน้ บรรดาพวกนางทงั้ หลาย เพ่ือพวกเจ้าจะเอา บางสว่ นของสิ่งทีพ่ วกเจา้ ไดใ้ หแ้ กพ่ วกนาง...‛ 140 อบิ นุ อบั บาสกล่าวว่า เมอื่ ชายคนหนง่ึ เสยี ชวี ติ คนท่ีมสี ิทธิต่อภรรยา ผู้ตายคอื หวั หนา้ ครอบครวั ของเขา กลา่ วคอื หวั หน้าครอบครวั ของสามมี ีสิทธิ 140 อัน-นสิ าอ์19 ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอสิ ลาม | 95
จะรบั เอานางเป็นภรรยาของเขา หรอื ไมก่ เ็ ขาจะให้นางแต่งงานกบั ผู้อื่น หรือ เขาไมอ่ ยากใหน้ างแต่งงานกบั ใครก็ได้ ซึง่ หัวหน้าครอบครัวของสามีมสี ิทธิ มากกว่าครอบครวั ของนาง ด้วยเหตนุ ้โี องการน้จี งึ ถกู ประทานลงมา ...141 เมอื่ อิสลามมา อิสลามได้หา้ มการกระทาํ น้ี อลั ลอฮฺ ซุบฮานะฮูวะตาอา ลา กลา่ วว่า ความวา่ ‚โอ้ ผศู้ รทั ธาทงั้ หลาย! ไม่อนุมัติ แก่พวกเจ้า การทพ่ี วกเจา้ จะเอาบรรดาหญิ งเป็ นมรดกด้วยการ บงั คบั และไม่อนมุ ตั ิเชน่ เดียวกนั กบั การที่พวกเจ้าจะ บบี เคน้ บรรดาพวกนางทงั้ หลาย เพ่ือพวกเจ้าจะเอา บางส่วนของส่ิงทพ่ี วกเจ้าไดใ้ หแ้ กพ่ วกนาง...‛142 และอิสลามไดใ้ หส้ ิทธแิ ก่นางในการรบั มรดก โดยไดก้ าํ หนดข้อบัญญัติ ไว้ อัลลอฮตฺ รสั วา่ ความวา่ ‚สาํ หรบั บรรดาชายนนั้ มีส่วนได้รบั จากสิ่ งที่ ผบู้ งั เกิดเกล้าทงั้ สอง และบรรดาญาติ ท่ีใกล้ชิ ดได้ทิ้ ง ไว้ และสาํ หรบั บรรดาหญิงนนั้ กม็ สี ่วนได้รบั จากส่ิ งที่ผู้ บงั เกิดเกล้าทงั้ สองและบรรดาญาติท่ใี กล้ชิ ดได้ทิ้ งไว้ ซงึ่ สิ่งนนั้ จะน้อยหรือมากกต็ าม เป็ นส่วนได้รับท่ีถกู กาํ หนดอัตราส่วนไว้‛143 ซัยยิด กุฏบ์ ขออัลลอฮฺเมตตาแก่ท่านด้ว ย ได้กล่าวในหนงั สื อ อรรถาธบิ ายอลั กุรอานของท่านต่อโองการนว้ี า่ “นคี่ อื พ้นื ฐานโดยรวมท่อี ิสลาม 141 เศาะฮีหฺ อลั -บุคอรีย์ เล่มท่ี 4 หน้าท่ี 1670 หมายเลข 4303 142 อนั -นสิ าอ์ 19 143 อัน-นสิ าอ์ 7 96 | ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอสิ ลาม
ไดใ้ ห้แกส่ ตรใี นหว้ งเวลากว่า 14 ศตวรรษมาแล้วซึง่ สิทธใิ นการรับมรดกได้ เหมอื นบุรษุ กเ็ หมอื นทอี่ ิสลามได้ปกป้ องสทิ ธขิ องเดก็ กําพร้าท่เี สียพ่อตงั้ แต่ เยาวว์ ยั ซงึ่ สมยั กอ่ นอสิ ลามนนั้ พวกเขาตา่ งได้รบิ เอาทรพั ย์สินของเด็กไปใช้ และปฏบิ ัตติ อ่ เดก็ เหล่าน้อี ย่างไม่ยุติธรรม เพราะสมยั ก่อนอิสลามนนั้ การ พจิ ารณาคุณค่าของคนค นหนงึ่ โดยประเมินจาก ความสามารถในการทํ า สงคราม และความสามารถในการผลิตเป็ นสํ าคญั แต่อิ สลามได้นําเอ า แนวทางแห่งพระผ้อู ภบิ าล ซงึ่ มองมนษุ ย์โดยเอาคุณค่าของความเป็ นมนุษย์ เป็นอนั ดบั แรก และนคี่ อื คา่ พน้ื ฐานทไี่ ม่แยกแยะสถานภาพของเขา แม้จะอยู่ ในสถานภาพใดกต็ าม แลว้ หลงั จากนนั้ กจ็ ะพจิ ารณาท่คี วามรับผิดชอบท่ีเขามี ทงั้ ภายในครอบครวั ของเขาและภายในชุมชนของเขาโดยรวม เป็ นกรณถี ดั ไป ดว้ ย....144 อัลลอฮฺตรสั วา่ ความวา่ ‚อัลลอฮฺได้ทรงสงั ่ พวกเจ้าไว้เกี่ยวกับลกู ๆ ของพวกเจา้ วา่ สาํ หรบั เพศชายนัน้ จะได้รับเท่ากบั สว่ นได้ของเพศหญิงสองคน” 145 บางทอี าจจะมคี วามรู้สึกไมส่ บายใจสําหรบั คนทีไ่ ม่เข้าใจเหตุผลของ อสิ ลามเมอ่ื อ่านโองการขา้ งตน้ กเ็ ป็ นได้ เพราะเข้าใจว่าเป็ นการลิดรอนสิทธิ ของผู้หญิงทแี่ บ่งส่วนมรดกให้ผู้หญงิ เพยี งครงึ่ หนงึ่ ของผู้ชายไดอ้ ยา่ งไร? ความจรงิ แล้ว อัลลอฮฺได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับการรับมรดกของ ผ้หู ญงิ ไวอ้ ย่างละเอียดและสมบู รณ์แล้ว ซ่งึ พระองค์ได้แบ่ งสถานภาพของ ผู้หญิงไวเ้ ป็น 3 กรณี 144 หนังสือฟี ซีลาลลิ กรุ อาน เลม่ ที่ 1 หน้าที่588 145 อนั -นสิ าอ์ 5 ฐานะของสตรใี ต้ร่มเงาอสิ ลาม | 97
1. ส่วนแบ่งของนางจะได้เทา่ ๆ กบั ส่วนแบ่งของผ้ชู าย 2. ส่วนแบ่งของนางจะไดเ้ ทา่ ๆ กบั ส่วนแบ่งของผู้ชายหรอื น้อยกว่า นนั้ นดิ หน่อย 3. ส่วนแบ่งของนางจะได้ครงึ่ หนงึ่ ของส่วนแบ่งของผู้ชาย นเ่ี ป็ นกรณี ส่วนใหญ่ สําหรบั ทา่ นทตี่ อ้ งการทราบรายละเอยี ดเกยี่ วกบั เรือ่ งน้ี ท่านสามารถ อ่านดูในหนงั สอื ทพี่ ูดถงึ เรอ่ื งน้โี ดยเฉพาะซงึ่ มรี ายละเอียดเกย่ี วกับเรือ่ งน้อี ย่าง ครบถว้ น กอ่ นทจี่ ะตดั สินว่าอิสลามได้ลดิ รอนสทิ ธขิ องสตรหี รอื ไม่นนั้ เรามายก สกั หนง่ึ ตวั อย่างเพอื่ ให้เหน็ ชดั เจนถงึ เหตุผลทอ่ี ิสลามได้กําหนดส่ วนแบ่ งของ ผหู้ ญงิ ใหค้ รง่ึ หนง่ึ ของผูช้ ายกนั สมมุตวิ ่า ชายคนหนง่ึ เสยี ชวี ติ โดยมลี ูกชาย 1 คน ลูกสาว 1 คน และ มสี นิ ทรพั ยท์ เ่ี ป็นมรดก 300,000 บาท ส่ วนแบ่ งของลูกชายจะได้ 200,000 บาท ส่วนแบ่งของลูกสาวจะได้ 100,000 บาท เรามาสงั เกตการใช้เงนิ หลงั การแบ่งเงนิ มรดกเหลา่ น้ที งั้ ในส่ วนของลูก ชายและในส่วนของลกู สาวไปสกั ระยะเวลาหนงึ่ สําหรบั ในส่วนของลูกชาย เงนิ ทไี่ ด้รบั จากส่ วนแบ่ งของเขานนั้ จะ ลดลงเนอ่ื งจากเขาตอ้ งจ่ายคา่ สนิ สอดใหก้ บั สตรที เี่ ขาปรารถนาจะแต่งงานด้วย เขาจําเป็นตอ้ งจา่ ยคา่ ใช้จ่ายในการสร้างบ้ านเพือ่ เป็ นที่อยู่อาศยั เขาต้อง รบั ผดิ ชอบค่าใชจ้ า่ ยของกนิ ของใช้ ค่าใช้จ่ายในครวั ค่าใช้จ่ายส่ วนตัวของ ภรรยา ค่าใชจ้ ่ายส่วนตวั ของลกู ๆ และเขาต้องรบั ผดิ ชอบความต้องการต่างๆ ของสมาชกิ ในครอบครวั เขาตอ้ งรบั ผดิ ชอบค่าใช้จ่ายต่างๆ เหล่าน้ที งั้ หมด โดยทภี่ รรยาของเขาไมต่ อ้ งลงขนั ในเรอื่ งนเ้ี ลย ถงึ แม้ภรรยาจะเป็ นคนทมี่ เี งิน 98 | ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอสิ ลาม
ทองมากมายกต็ าม และเป็ นกรณีเดียวกนั หากพ่อแม่ พ่นี ้อง และญาติที่ ใกล้ชดิ ของเขาเป็นคนขดั สนหรอื เป็นคนทไ่ี มม่ คี วามสามารถหาเล้ยี งชีพด้วย ตวั เองได้ เขายงั ต้องรบั ผดิ ชอบเลย้ี งดูบุคคลเหล่านห้ี ากเขามคี วามสามารถอีก ด้วย สําหรบั ในส่วนของลูกสาว ทรพั ยส์ นิ ของเธอจะถกู โอบอุ้ม ถูกรักษาไว้ ด้วยความหวงแหน ได้รับการดูแล และใช้ไปในทางทไ่ี ม่ใช่การชําระความ จําเป็น เธอไม่ต้องรบั ภาระค่าใช้จ่ายใดๆ แม้แต่ค่าใช้จ่ายตามความจําเป็ น ส่วนตวั ของเธอเองกต็ าม ดงั นนั้ ทรพั ย์สินทเ่ี ธอไดร้ บั ส่ วนแบ่ งจากมรดกนนั้ จะ ไมล่ ดลง มแี ตจ่ ะเพมิ่ ข้นึ เพราะเธอยังจะได้รบั สินสอดจากฝ่ายชายเมือ่ เธอ แต่งงานอี กด้ว ย แม้ในกรณีทเ่ี ธอต้องแยก ทางกับส ามี สามียังค งต้อ ง รบั ผดิ ชอบโดยกฎหมายในเรอื่ งค่าเลย้ี งดู และรบั ผิดชอบความจําเป็ นต่างๆ ของลูกๆ และทรพั ย์สินของเธอยงั สามารถนําไปเป็ นเงินลงทุน และสามารถ พอกพนู ขน้ึ จากการคา้ ขายหรอื ทํากจิ รรมทค่ี ล้ายๆ กนั น้ี ซง่ึ เป็ นกจิ กรรมท่ีทํา ให้ทรพั ยส์ ินเพม่ิ ขน้ึ ได้ จากทกี่ ลา่ วมาขนั้ ต้น เราจะเหน็ ได้ชดั เจนว่า ส่ วนแบ่ งของผู้หญิง ยงั คงเป็นสนิ ทรพั ย์ทไ่ี มล่ ดลง เธอยงั คงครอบครองสินทรพั ย์นนั้ อยู่ครบเตม็ จํานวน แต่สํ าหรับส่ วนแบ่ งขอ งผู้ ชาย นนั้ ย่อ มลด ลงและพร่ องไป อั น เนอ่ื งมาจากภาระความรบั ผดิ ชอบทเี่ ขามี กฎหมายอิสลามจะแตกตา่ งกับระบบอื่นๆ ในโลก และแตกต่างกบั ระบบทพ่ี อ่ จะพ้นจากความรบั ผิดชอบในการเล้ยี งดูลูกสาวเม่อื เธอถงึ วยั ท่ี กําหนดทเ่ี ธอสามารถหาเลย้ี งชพี ด้วยตวั เองได้ แต่การเล้ยี งดูลูกสาวในอิสลาม ได้บังคบั พอ่ โดยกฎหมายให้รบั ผิดชอบในการเล้ยี งดูจนกว่าเธอจะแต่งงาน หลงั จากนนั้ กใ็ หส้ ามรี บั ผดิ ชอบความต้องการและความจําเป็ นต่างๆ ของเธอ ในการดาํ รงชพี หลงั จากนนั้ กใ็ หล้ กู ของนางรบั ผดิ ชอบในกรณถี ดั ไป ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 99
กฎหมายทวั ่ ไปทแี่ บ่งมรดกให้เทา่ ๆ กันระหว่างผู้ชายและผู้หญิงนนั้ จะตอ้ งเทา่ ๆ กนั ในเรอื่ งภาระความรับผิดชอบอีกด้วย และภาระค่าใช้จ่าย ตา่ งๆ กจ็ ะตอ้ งออกคนละครง่ึ ถ้าหากเรยี กร้องส่วนแบ่งของมรดกให้แบ่ งเท่าๆ กนั ระหว่างหญงิ และชาย แต่ไมไ่ ด้เรยี กร้องความรบั ผดิ ชอบค่าใช้จ่ายให้เท่าๆ กนั แล้ว กไ็ ม่ใชค่ วามยุตธิ รรมและความชอบธรรมแน่ หากแต่เป็ นความอ ยตุ ธิ รรมตอ่ ผู้ชายด้วยซ้าํ ซง่ึ ไม่เป็นทอี่ นุญาตในกฎหมายอิสลาม ดงั นนั้ เป็นความยุตธิ รรมและความชอบธรรมแล้วทส่ี ่ วนแบ่ งมรดกให้ ผู้ชายมากกว่าผู้หญิง โดยได้สละภาระแก่ผู้หญิงในเรอ่ื งออกค่าใช้จ่ายใน ครวั เรอื น คา่ ใชจ้ า่ ยของลูกๆ และคา่ ใช้จ่ายต่างๆ ที่อยู่ในลักษณะเดียวกนั น้ี หากแตเ่ ราเหน็ วา่ เป็นความเอ้อื เฟ้ือ และให้เกยี รตสิ ตรีด้วยซ้ําท่อี ิสลามได้ สละภาระเหล่าน้แี กเ่ ธอทงั้ หมด และให้ภาระน้แี กผ่ ชู้ ายรบั ผดิ ชอบเพียงผู้เดียว โดยไม่ไดง้ ดเว้นส่วนแบ่งมรดกของเธอไปด้วย ซึง่ เธอยังได้รับครงึ่ หน่ึงของ ส่วนแบ่งของผ้ชู ายอกี ตา่ งหาก นไ่ี มใ่ ช่ความยุตธิ รรมและความชอบธรรมดอก หรอื ? ด้วยเหตนุ ้ี จงึ ควรแยกส่วนแบ่งมรดกให้ต่างกันระหว่างบุ คค ลแต่ละ คนไว้ให้ดี ไม่ว่าชายหรอื หญิง ที่ไม่อาจจะลดิ รอนสิทธขิ องกนั และกนั ได้ เพราะฉะนนั้ เป็นบรรทดั ฐานทอี่ ิสลามไดส้ งั ่ เสยี ด้วย “หนึ่งในสาม” อะไรที่เกนิ กว่านถ้ี อื ว่าลดิ รอนสิทธขิ องบุคคลทเี่ ป็นญาติ และเป็ นความเสียหายแก่พวก เขาด้วย รายงานจาก อ ามริ ฺ บิน ซะอัด บิน อบี วักกอศ จากพ่อ ของเข า (ขออัลลอฮฺประทานความเมตตาแก่เขาด้วย) กลา่ วว่า ทา่ นศาสนทูต (ขอความ สนั ตจิ งมแี ดท่ ่าน) ได้ไปเยยี่ มฉนั เมอ่ื ปีหจั ญ์วะดาอฺ (หจั ญ์อําลา) ขณะที่ฉนั ป่ วย หนกั ฉนั จงึ บอกกบั ท่านว่า “ฉนั ป่วยหนกั แลว้ และฉนั เป็นคนทม่ี ีทรัพย์สินมาก พอ และไมม่ ใี ครทส่ี ามารถรบั มรดกของฉนั นอกจากลูกสาวของฉันเพยี งคน เดยี ว ฉนั จะบรจิ าคสองในสามไดไ้ หม?” ทา่ นกล่าววา่ ‚ไมไ่ ด้‛ แล้วท่านกล่าว 100 | ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอิสลาม
ตอ่ อีกวา่ ‚หนึ่งในสาม หน่ึงในสามนัน้ เยอะแล้ว เจ้ามีทายาทท่ีสืบทอด จากเจ้าทม่ี ีอนั จะกินยงั ดีกวา่ เจ้ามีทายาทท่ีอนาถาซึ่งจะเป็ นภาระแก่ ผูค้ น และเจา้ ไม่ใชจ้ า่ ยอย่างใดอย่างหน่ึงเพ่ือความโปรดปรานจากอัล ลอฮนฺ อกจากพระองคจ์ ะตอบแทนสิ่งนนั้ แก่เจ้าทัง้ หมด ไม่ว่าอาหารท่ี เจา้ ป้ อนใหแ้ กภ่ รรยาของเจ้าเองกต็ าม‛146 ทา่ นศาสนทตู ของอัลลอฮฺ (ขอความสันตจิ งมแี ดท่ า่ น) หมนั ่ ช้แี นะ และ สงั ่ ใหร้ กั ษาสทิ ธขิ องสตรมี าโดยตลอดเพอื่ กอบกู้ใหเ้ ธอมชี วี ติ อยา่ งมเี กยี รติ เรอื่ งส่วนแบ่งมรดกน้ยี งั สามารถเกยี่ วโยงไดอ้ กี ในเรือ่ ง “การชดใช้อัน เนอื่ งจากฆาตกรรม (ดยิ ะฮฺ)” รวมถงึ เรอ่ื งความรบั ผดิ ชอบด้วยเงินทองทีม่ ตี ่อ ผ้อู ่ืนทงั้ หมด และผลกระทบทเ่ี กดิ จากเหตุฆาตกรรม ซงึ่ คนรับภาระล้วนแต่ เป็นผชู้ าย ไมใ่ ช่ผ้หู ญิง 146 เศาะฮีหฺ อลั -บคุ อรีย์ เล่มท่ี 1 หน้าท่ี 435 หมายเลข 1233 ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 101
ในกฎหมายอสิ ลาม การชดใช้อนั เนอื่ งจากฆาตกรรมสํ าหรบั ผู้หญิงจะ ไดค้ รงึ่ หนง่ึ ของคา่ ชดใช้ของผชู้ าย และนนั ่ เป็ นกรณเี ดยี วเท่านนั้ คือกรณีฆ่า โดยไมเ่ จตนาทจี่ าํ เป็นต้องจา่ ยค่าเสียหายซง่ึ ไม่ถงึ ระดับทต่ี ้องโทษฆ่ากลับ ส่วนในกรณขี องฆา่ โดยเจตนานนั้ ต้องลงโทษดว้ ยการฆา่ กลบั เพยี งสถานเดยี ว หากไมส่ ามารถไกลเ่ กลยี่ กนั ได้ ไม่วา่ ผู้ท่ฆี ่าหรือผู้ท่ีถูกฆ่านนั้ เป็ นผู้ชายหรือ หญงิ เนอื่ งจากเป็นประเดน็ ในดา้ นความเป็นมนุษยท์ เี่ ท่าเทยี มกนั สําหรบั กรณฆี ่าโดยไม่เจตนาทตี่ อ้ งชดใช้ค่าเสียหาย เป็ นไปได้มากที่ ค่าชดใช้สําหรบั ผหู้ ญิงจะได้รบั ครง่ึ หนง่ึ เทา่ ของคา่ ชดใชข้ องผชู้ าย ทงั้ น้ี จะอยู่ ทร่ี ะดบั ความสูญเสียของครอบครวั ทเี่ กย่ี วขอ้ งทเี่ ป็นผลมาจากการฆาตกรรม ชายหรอื ฆาตกรรมหญงิ นนั้ ด้วย ครอบครวั ทพี่ อ่ ของพวกเขาถูกฆ่าโดยไม่เจตนาจะสู ญเสียคนท่ที ํา หนา้ ทผ่ี ้นู าํ ผูเ้ ล้ยี งดู ผูร้ บั ผดิ ชอบคา่ ใชจ้ า่ ย ผ้รู บั ภาระความต้องการต่างๆ ของ ครอบครวั นนั้ ๆ เป็นความสูญเสยี ด้านวตั ถุทีร่ วมไปถงึ สู ญเสียความเป็ นผู้นํา 102 | ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม
และคนดแู ล และยงั รวมไปถงึ ดา้ นจติ ใจที่มีผลต่อความเศร้าโศกเสียใจ ส่ วน ครอบครวั ทแี่ ม่ถกู ฆา่ โดยไมเ่ จตนานนั้ จะสู ญเสียความเป็ นแม่ในด้านจิตใจ เทา่ นนั้ ซงึ่ ต้องชดในเรอื่ งความเศรา้ โศกเสยี ใจ ความเอ็นดูเมตตาและทคี่ ล้ายๆ กนั นเ้ี ป็นเรอื่ งในด้านความรสู้ กึ ท่ีมตี ่อผู้หญิง ซง่ึ จะมีไม่มากเท่าหน้าท่ีความ รบั ผดิ ชอบของผชู้ าย และนเี่ ป็นผลกระทบในด้านจิตใจ หากไปทดแทนด้วย อํานาจเงนิ ทองกไ็ มอ่ าจทดแทนกนั ได้ การชดใชค้ ่าเสยี หายอนั เนอื่ งมาจากการฆาตกรรมนนั้ ในข อบข่าย ของตวั มันเองแล้วไม่ใช่ค่าของตวั ผู้ตายนนั้ ๆ แต่อย่างใด หากแต่เป็ นค่า สมมตุ ฐิ านจากผลกระทบทเี่ กดิ ขน้ึ ในครอบครวั ของผูต้ าย หากเรารู้ผลกระทบ ทเ่ี กดิ ข้นึ ในครอบครวั ของผตู้ ายจากการสูญเสียพอ่ หรอื สูญเสียแมแ่ ล้วละก็ เรา กจ็ ะเข้าใจประเดน็ ในหลายๆ ประเดน็ ที่เกย่ี วกับค่าชดใช้ของผู้หญิงที่เป็ น ครงึ่ หนงึ่ ของคา่ ชดใช้ของผู้ชายด้วยเช่นกนั ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 103
อัลลอฮฺ ซบุ ฮานาฮวู ะตาอาลา ได้ทรงสร้างมนุษย์เป็ นเพศชายและ เพศหญิง และทรงได้สร้างความรกั ใคร่ และความเมตตาระหว่างเพศทงั้ สอง นนั ่ เป็นสงิ่ ทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ ความรว่ มมอื ในการสร้างสรรค์ความเป็ นอยู่ของพวกเขา อัลลอ ฮฺ ไ ด้ ทรงบ รรจ งสร้ างผู้ ช ายใ ห้ มีค ว ามแข็งแก ร่ งด้านร่ างก าย ความสามารถแบกรบั ในภาคอุตสาหะและทํางานหนกั พระองค์ก็ทรงบรรจง สร้างเพศหญิงใหม้ สี รสี ระทต่ี ้องรบั การตงั้ ครรภ์ การใหน้ ม เลย้ี งดูลูก และส่ิงที่ เกยี่ วข้องกบั เรอ่ื งน้ี ไม่วา่ จะเป็ นความรัก ความห่วงใย ความเมตตา ฉะนนั้ ดว้ ยโครงสร้างทพี่ ระผู้อภบิ าลทรงสร้างข้างต้น เป็ นธรรมชาติของผู้ชายที่ จะตอ้ งทาํ งานนอกบ้าน และเป็นธรรมชาตขิ องผหู้ ญิงทท่ี าํ งานในบ้าน จรงิ ๆ แล้ว อสิ ลามไมไ่ ด้หา้ มผู้หญิงทํางาน หากแตย่ อมรบั การซ้อื ขาย การทาํ ธุรกรรมต่างๆ ของสตรี และยอมรบั ความถูกต้องของการซ้อื ขายนนั้ โดยไมต่ ้องรออนุมตั ิจากผู้ปกครองหรือสามีแต่อย่างใด เพียงแต่มีการจดั ระเบียบ มขี อ้ กําหนด มีกฎกตกิ าและวางเงอื่ นไขไว้ว่า หากไม่ปฏิบัตติ าม เงอ่ื นไขเหลา่ น้อี ย่างใดอย่างหนง่ึ กจ็ ะกลายเป็นทตี่ ้องหา้ ม ดงั ต่อไปน้ี 104 | ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอิสลาม
1. งานทีท่ าํ จะตอ้ งไม่ชนกบั งานในบา้ น โดยงานท่ที ํานนั้ จะไม่เป็ น สาเหตขุ องความบกพร่องในการปฏิบตั หิ นา้ ทขี่ องนางท่ีมตี ่อสามี และต่อลูก ๆ ของนาง และไมท่ าํ ใหเ้ กยี รตขิ องนางภายในบ้านตอ้ งเสียไป เพราะผู้หญิงใน อิสลามนนั้ อย่างทกี่ ล่าวมาแล้วขนั้ ตน้ คอื สามมี หี น้าท่ีต่อนาง นางกม็ หี น้าท่ี ต่อสามดี ว้ ยเช่นกนั และนางยงั มหี นา้ ทตี่ ่อลูกๆ อกี ดว้ ย ทา่ นศาสนทูต (ขอความสนั ตจิ งมแี ด่ท่าน) ได้กล่าวว่า ‚....และสตรี คือผูด้ ูแลภายในบา้ นสามขี องนาง และนางต้องรบั ผิ ดชอบต่อหน้ าที่ท่ี นางดูแล...”147 2. ตอ้ งเป็นงานทที่ าํ รว่ มกบั เพศเดยี วกนั หา่ งไกลการปะปนและ คลกุ คลีกบั เพศชาย ทงั้ น้กี เ็ พอื่ ป้ องกนั ให้เธอหา่ งไกลจากส่ิงทอี่ าจเป็ นสาเหตุ ทําใหเ้ ธอตกเป็นเหยอ่ื และพลาดพลงั้ ต่ออารมณ์ใฝ่ต่ําของเพศชายซ่ึงไม่ใช่ สามขี องตน และความสูญเสียในเกยี รตขิ องเธอจากหลมุ พรางอนั ชวั ่ รา้ ย ท่านศาสนทูต (ขอความสันตแิ ละความสงบสุ ขมีแด่ท่าน) ได้กล่าวว่า “เจ้าอยา่ ไดอ้ ย่กู บั ผ้หู ญิงแบบสองตอ่ สอง เพราะจะมีซาตานเป็ นบุคคลที่ สาม” 148 นักเขยี นชาวอังกฤษ เลด้ี โคค้ ไดเ้ ขยี นในหนงั สอื พมิ พ์อีโก้ 149 ว่า : “การอยู่ปะปนชายหญงิ นนั้ เป็นทชี่ น่ื ชอบของผ้ชู าย และผหู้ ญงิ เองกล็ ะโมบที่จะ ทําอะไรใหผ้ ดิ แผกแตกต่างจากธรรมชาติของเธอ ตราบใดทีม่ ีการอยู่ปะปน ระหวา่ งชายหญงิ มากเทา่ ใด บุตรนอกสมรสกย็ ง่ิ เพ่ิมมากข้นึ เท่านนั้ และนค่ี ือ ความหายนะอันใหญ่หลวง...” 147 เศาะฮีฮฺบุคอรีย์ เล่มที่1 หน้าท่ี 304 หมายเลข853 148 เศาะฮีฮฺ อบิ นิ หิบบาน เลม่ ที่ 16 หน้าท่ี 239 หมายเลข7254 149 อะมะลุล มรั อะตี ฟิ ลมซี าน . เขยี นโดย อบั ดลุ เลาะฮฺ บนิ วะกีล อชั -ชัยค์ ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 105
ซยั ยิด กฏุ ุบ (ขออัลลอฮปฺ ระทานความเมตตาแกท่ า่ น) กล่าววา่ 150 : “แทจ้ รงิ แล้ว สทิ ธขิ องผ้ชู ายและของผหู้ ญิงคอื การทแ่ี ต่ละคนจากทงั้ สองตา่ งวางใจอีกฝ่ายหนงึ่ และไม่ควรคบหากนั ในฐานะเพ่ือนใกล้ชดิ เพราะ บางทคี วามรสู้ ึกของเธอหรอื เขาอาจจะโน้มเอียงไปยังเพอ่ื นดงั กล่าวได้ แม้น ว่าการโน้มเอยี งทวี่ ่านจ้ี ะไมท่ ําให้เธอหรอื เขาถึงขนั้ กระทําความผิดร้ายแรงก็ ตาม แต่กเ็ ป็นเหตใุ ห้เสื่อมความสัมพันธ์อันบริสุ ทธริ ์ ะหว่างกนั หรอื อาจจะ ทาํ ลายบรรยากาศการไว้วางใจและความเชอื่ มนั ่ ทมี่ ีต่อกนั หรอื ด้วยความ ใกล้ชดิ สนทิ สนมอาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความรู้สกึ จนเกนิ เลยขอบเขต นําไปสู่ การตก หลุมพรางแหง่ ความสัมพนั ธท์ ไ่ี มช่ อบธรรมและยังท้งิ ร่องรอยทีไ่ ม่ดีเกินการ คาดเดาได้ในทุกวนิ าที ดงั ทเ่ี ราพบเหน็ ในสังคมซ่งึ นิยมการปะปนกนั ระหว่าง ชายหญิง เราจะเหน็ ไดว้ ่าผหู้ ญงิ ในสังคมนนั้ จะเดนิ ออกจากบ้ านในลักษณะที่ นางแตง่ ตวั โอ้อวดเปลอื ยร่างและถูกตามด้วยเหล่ามารร้ายท่ีคอยหลอกลวง นาง สําหรบั ใครทพ่ี ยายามจะกลา่ วว่า การปะปนกนั หญิงชายจะช่วยขดั เกลา ความรสู้ กึ ทมี่ ตี อ่ กนั ช่วยกระตนุ้ พลงั ทหี่ ายไป ช่วยเสรมิ สร้างมารยาทในการ พูดคุยของสองบุคคลและมารยาทในการคลุกคลี เพ่ิมพูนประสบการณ์ท่ี พอจะป้ องกนั การหกลม้ และการเลอื กคู่ท่อี ยู่บนรากฐานแห่งประสบการณ์ การรจู้ กั ซง่ึ กนั อยา่ งสมบูรณเ์ ท่านนั้ (แม้วา่ จะเป็นประสบการณ์ทผ่ี ดิ ๆ กต็ าม)ท่ี จะรบั ประกนั ได้ว่าสามารถครองคไู่ ด้อย่างยืดยาวถาวร เพราะเป็ นการเลอื ก ทมี่ าจากความพอใจและประสบการณจ์ รงิ ของทงั้ สอง ฉนั ขอตอบว่า ทงั้ หมด คอื คําพูดทไี่ ร้สาระไมต่ รงกบั สภาพความเป็นจรงิ สภาพความเป็ นจรงิ นนั้ โน้ม เอยี งไปยงั หนทางทไ่ี ม่ถูกตอ้ งเรอ่ื ยๆ การสับสนด้านจติ สํ านึกและความรัก และการทําลายครอบครวั ด้วยการหยา่ รา้ งและดว้ ยวธิ อี ่ืน การหลอกลวงและ การทุจรติ ตอ่ ชวี ติ ของสามภี รรยาเป็นเรอ่ื งทรี่ ้จู กั ทวั ่ ไปในสังคม ถ้าจะเอ่ ยถงึ ระบบการขดั เกลาทอ่ี ้างมาหรอื การมคี วามสัมพันธ์อันบรสิ ุ ทธดิ ์ ้วยวธิ ีการนัด 150 ในหนงั สอื อสั สลามุลอาละมีย์ วัล อสิ ลาม หน้าที่ 56 106 | ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอิสลาม
พบหรอื พดู คยุ กนั แลว้ ละ่ ก็ จงสืบถามข้อเท็จจริงเหล่าน้จี ากจํานวนนักเรียน ทต่ี งั้ ทอ้ งในโรงเรยี นมธั ยมปลายอเมรกิ าแหง่ หนงึ่ ซงึ่ บางโรงเรียนมจี ํานวนถงึ 48% ของเดก็ นกั เรยี นทต่ี งั้ ทอ้ ง ส่วนการใช้ชวี ติ ครอบครัวที่แสนสุ ขหลังจาก การแต่งงานโดยผา่ นวธิ กี ารปะปนชายหญิงหรือผ่านระบบการคบหากันเพื่อ ลองใจกนั กจ็ งสืบถามข้อเทจ็ จรงิ เหลา่ น้จี ากสถิติการล่มสลายของครอบครัว เพราะการหยา่ ร้างในอเมรกิ า ซงึ่ สตถิ เิ หล่าน้เี พิ่มจํานวนข้นึ เป็ นระยะๆ ตาม ระดบั ความรนุ แรงของการปะปนชายหญิงและการเลอื กคู่ด้วยการลองเป็ น แฟนกนั มากอ่ น” 3. ต้องเป็นงานท่อี นมุ ตั ิโดยพ้นื ฐาน และตอ้ งเป็นงานที่เหมาะสม กบั ธรรมชาติของผู้หญิง ดงั นนั้ เธอจะต้องไม่ทํางานทไ่ี มเ่ หมาะกบั ธรรมชาติ ของเธอ อยา่ งเชน่ งานอุตสาหกรรมทใ่ี ช้แรงงานหนกั ๆ หรอื งานในสนามรบที่ ใช้เวลายาวนาน และงานทหี่ กั โหมเกนิ ไปสําหรบั นาง เชน่ งานทําความสะอาด ทเ่ี หมาะเฉพาะผชู้ าย และงานทําความสะอาดถนนหนทาง เป็ นต้น ซึ่งเป็ น งานทอ่ี สิ ลามได้หา้ มไว้สําหรบั สตรี แต่ในทน่ี เ้ี ราจะถามกลบั ว่า ทาํ ไมผหู้ ญิงต้องทาํ งานด้วยล่ะ? หากนางทํางานเพ่ือหาเล้ยี งชีพ และเพอื่ จ่ายค่าใช้จ่ายตามความ จาํ เป็นส่วนตวั ของนางแลว้ ไซร้ อสิ ลามได้รกั ษาสิทธนิ ้ขี องนางไว้แล้ว ซงึ่ ระบบ การรบั ผดิ ชอบคา่ ใชจ้ ่ายในอสิ ลาม คอื พ่อจะเป็นผู้รบั ผดิ ชอบคา่ ใช้ จ่ายของลูก สาวจนกวา่ เธอจะแต่งงาน เมอ่ื เธอแตง่ งาน สามจี ะรบั ผดิ ชอบคา่ ใช้จ่ายของเธอ และของลูกๆ ของเธอทงั้ หมด เมอื่ สามขี องเธอเสียชีวิตความรับผิดชอบน้จี ะ กลบั สู่พอ่ เธออีกครงั้ ถ้าหากเธอไม่มีพ่อแล้ว ลูกของเธอจะรับผดิ ชอบแทน หากลกู ของเธอยงั เลก็ อยู่ พนี่ อ้ งของเธอต้องรับผิดชอบเร่อื งน้ตี ่อ จากนนั้ ก็ ญาตทิ ใี่ กล้ชดิ ทส่ี ุด แลว้ กญ็ าตทิ ใี่ กล้ชดิ ที่สุ ดในขนั้ ต่อๆ ไป ซงึ่ จากวนั ทเ่ี ธอ เกดิ จนถงึ วนั ท่ีเธอจากโลกน้ไี ป เป็ นทีร่ บั ประกันแล้วว่าเธอไม่จําเป็ นต้อง ทํางานหาเลย้ี งชพี ดว้ ยตวั เธอเองเลย นอกเสียจากว่า เธอทําไปเพือ่ ภารกจิ ทางสังคมทเ่ี ธอไดร้ บั มอบหมายและเป็นงานทส่ี ังคมคาดหวังจากเธอ และงาน ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 107
ทคี่ ลา้ ยๆ กนั อาทิ การดแู ลบ้านและงานดูแลเดก็ เพื่อให้การดูแลสามารถทํา ได้อย่างถูกตอ้ ง เธอตอ้ งใชค้ วามพยายามและแบกรบั ความยากลําบากอันใหญ่ หลวงนกั ซง่ึ จําเป็นจะตอ้ งจดั สรรเวลา และความคดิ ให้เป็ นไปตามทก่ี ําหนด ไว้ด้วย แซมมว ล ส ไ มลัส นัก วิช าก ารช าว อั ง ก ฤ ษซึ่ งเป็ น ห น่ึงใ น คณะกรรมการฟ้นื ฟูวทิ ยาการประเทศองั กฤษ กล่าววา่ 151 “ระบบทใ่ี หผ้ หู้ ญิงหมกมนุ่ ในทที่ าํ งานนนั้ เป็นระบบที่รัฐมีเงินมากมาย ก็จริง แต่ผลข องมันทํ าให้ชีวิตครอ บครัวพังทลาย เพราะมนั ไป ทําลาย โครงสร้างบ้านเรอื น และทําลายรากฐานของสถาบันครอบครัว และคลายข้อ ผูกมดั ในการอย่รู ว่ มกนั เพราะมนั ทาํ ให้เกดิ การแย่งความเป็ นภรรยาจากสามี ไป และความเป็นลูกจากผทู้ ใี่ กล้ชดิ ไป ทําให้เป็นอกี รูปแบบเฉพาะตัวซึง่ ไม่มี ผลใดๆ นอกจากความตกตา่ํ ทางศลี ธรรมของผู้หญิง เพราะจรงิ ๆแล้วหน้าที่ ของผู้หญงิ กค็ อื ทาํ งานทจี่ าํ เป็นต่างๆ ภายในบ้าน เช่น จดั บ้ านให้เป็ นระเบียบ อบรมเล้ยี งดลู กู ๆ และบรหิ ารคา่ ใช้จ่ายภายในบ้ านเพอื่ สามารถพกั อาศยั ได้ อย่างปกตสิ ุข โดยทาํ พรอ้ มกบั งานท่จี ําเป็ นภายในบ้ านทงั้ หลาย แต่ถ้าหาก เธอละเลยจากการทาํ งานเหลา่ น้ี โดยปล่อยให้ภายในบ้ านไม่เป็ นเหมือนบ้ าน และลูกๆ กเ็ ตบิ โตอย่างไร้การอบรมเล้ยี งดูและพวกเขาถูกละเลย ความรัก ระหว่างสามภี รรยาถกู ดบั มอด ผหู้ ญงิ จะออกจากความเป็ นภรรยาทีด่ ที เ่ี ป็ นท่ี รกั ของสามแี ละเธอกลายเป็ นแค่เพอ่ื นในการทํางานและคนรักของเขา และ บงั คบั ให้เธอตอ้ งตกอยภู่ ายใต้อิทธพิ ลต่างๆ ซง่ึ ส่วนมากแล้วสร้างข้อบกพร่อง ตอ่ ความคดิ ถ่อมตวั ของเธอ และอุปนสิ ัยอันทรงเกยี รตขิ องเธอ” 151 ดใู นหนงั สือ นะเซาะรอต ฟี กิตาบลิ ฮิญาบ วัสสุฟรู เขยี นโดย มุสตอฟา อัลเฆาะ ลายนี ีย์ หน้า 95 - 94 108 | ฐานะของสตรใี ต้ร่มเงาอิสลาม
การหย่าในสมยั ก่อนอิสลามนนั้ ไม่มีการควบคุมใดๆ ผู้ชายสามารถ หย่าผหู้ ญงิ เมอื่ ใดกไ็ ดท้ เ่ี ขาตอ้ งการ และเขาสามารถรบั เธอเป็ นภรรยาอีกครงั้ เมอื่ ไหรท่ เี่ ขาต้องการได้ แล้วอสิ ลามกม็ ากบั การควบคมุ การหย่าเพื่อคุ้ มครอง ผหู้ ญงิ จากการถกู ขดขี่ โดนรงั แก และถกู เอาเปรยี บเนอ่ื งจากการหย่าน้ี ท่าน หญิงอาอิชะฮฺ (ขออัลลอฮฺโปรดปรานเธอ ) ได้กล่าวว่า ผู้ชายจะหย่าภรรยา ของเขาเมอ่ื ใดกไ็ ดท้ เ่ี ขาต้องการหยา่ และนางจะเป็นภรรยาของเขาอีกเม่ือเขา ปรารถนาจะรบั นางเป็นภรรยา ในช่วงระยะเวลาทเี่ ขาสามารถคนื ดีกับนางได้ แมเ้ ขาจะหยา่ นางไปแลว้ 100 ครงั้ หรอื มากกวา่ นนั้ แล้วกต็ าม จนกระทงั ่ เขา จะกล่าวแกภ่ รรยาของเขาวา่ “ขอสาบานดว้ ยอลั ลอฮฺ ฉนั จะหยา่ เธอ ดังนนั้ เธอ จงหลกี หา่ งจากฉนั เสยี ฉนั จะไม่เข้าหาเธอโดยเดด็ ขาด ” เธอก็กล่าวถามว่า “ทําไมต้องเป็นเชน่ นนั้ ดว้ ย ?” เขาตอบวา่ “ฉันหย่าเธอแล้ว เม่ือไหร่ซงึ่ วาระ การหย่าร้างเกอื บจบลงฉันก็จะย้อนกลบั คืนดกี ับเธออีกครงั้ ” ผู้หญิงคน ดงั กลา่ วจงึ ไปขอเขา้ พบท่านหญิงอาอิชะฮฺและเล่าเหตุการณ์ทัง้ หมดให้ฟงั ท่านหญงิ อาอิชะฮฺอยู่นง่ิ เฉยจนกระทงั ่ ท่านศาสนทูตเข้ามา ท่านหญิงได้เล่า ฐานะของสตรใี ต้ร่มเงาอสิ ลาม | 109
เหตกุ ารณ์ทเ่ี กดิ ข้นึ ใหท้ ่านฟงั ทา่ นจงึ หยุดนงิ่ สกั พกั หนึ่งจนกระทงั ่ มโี องการกุ รอ่านลงมา ความว่า ‚การหย่านนั้ มีสองครงั้ แล้วใหม้ ีการยบั ยงั้ ไว้ โดยชอบธรรม หรือไม่ก็ปล่อยไปพร้อมด้วยการทํา ความดี‛ (อัล-บะเกาะเราะฮฺ 229) ท่านหญิงอาอชิ ะฮฺกลา่ วตอ่ อกี วา่ : บรรดาสาวกของท่านศาสนทูตต่าง เรม่ิ ทบทวนการหยา่ ร้างกนั ใหม่ ทงั้ ทเี่ คยหย่ารา้ งมาหรอื ไมเ่ คยมาก่อน152 และ อิสลามไมส่ นบั สนนุ การหยา่ ทา่ นศาสนทตู ของอัลลอฮฺกลา่ ววา่ ‚ไม่มีการงาน ใดทอ่ี ัลลอฮทฺ รงอนุมตั ิแลว้ พระองค์ทรงกร้ิ วมนั มากท่ีสุดนอกจากการ หย่า‛ และทอ่ี สิ ลามได้ทําให้มันเป็ นท่ีอนุมตั ินนั้ ก็เพอ่ื เป็ นทางออกในกรณี ฉุกเฉนิ เทา่ นนั้ ทา่ นศาสนทตู (ขอความสนั ติและความสงบสุ ขแด่ท่าน153) กล่าวว่า ‚ท่านจงอยา่ ได้หย่าภรรยาเน่ืองด้วยความสงสัย แท้จริ งแล้วอัลลอฮฺไม่ ชอบผชู้ ายและผู้หญิงทชี่ อบลิ้มลอง (หมายถึงแต่งงานไปเร่ือยๆ เพียง เพราะกามารมณ์)‛ และกฎหมายอิสลามได้พยายามทาํ ใหเ้ ป็ นบรรทัดฐานการแก้ปัญหา ในการแกไ้ ปความขดั แย้งระหว่างสามภี รรยาโดยไมท่ ําให้เกดิ การหย่า อัลลอฮฺ ซบุ ฮานาฮูวาตะอาลา ตรสั ว่า: ความว่า ‚และหากหญิงใด เกรงว่าจะมีการเยน็ ชาเมิ น เฉยหรอื มีการผินหลังให้จากสามีของนางแล้วละก็ ยอ่ มไมม่ ีบาปใดๆแก่ทงั้ สองทจี่ ะตกลงประนีประนอม 152 สนุ นั อัตติรมซี ยี ์ 497/3 หมายเลข 1192 153 อัล-มอุ ญฺ ะมลุ เอาสัฏ เลม่ ที่ 8 หน้าที่ 24 หมายเลข 7848 110 | ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอิสลาม
กนั อย่างใดอย่างหนึ่ง และการประนีประนอมนัน้ เป็ น ส่ิงดีกวา่ ‛ 154 ทาไมสทิ ธิการหยา่ จึงเป็ นของผชู้ าย ... ? เป็นภาวะปกตทิ มี่ กี ารพูดว่า การหย่าอยูใ่ นมอื ของผู้ชาย ไม่ใช่ผู้หญิง นนั ่ กเ็ พราะผู้ชายต้องใช้ทรพั ยส์ นิ ของเขาในการแตง่ งานและทีอ่ ยู่อาศยั ตราบ ใดทผี่ ู้ชายคอื ผทู้ จี่ ่ายค่าสินสอด และเขาเป็ นผู้ออกค่าใช้จ่ายในการจัดการ แตง่ งาน เขาเป็นผูอ้ อกคา่ ใช้จ่ายเพอื่ ทอี่ ย่อู าศยั และเขาเป็ นผู้จัดหาค่าใช้จ่าย ในครอบครวั จงึ เป็นสิทธทิ ต่ี ้องใหอ้ ย่ใู นมอื ของเขาทจ่ี ะตดั สนิ จดุ ส้นิ สุดของชวี ิต การแต่งงานของเขา เมอ่ื เขาพรอ้ มทจี่ ะรบั กับความสู ญเสียด้านทรพั ย์สินเงนิ ทองและจติ ใจทเ่ี กดิ จากการหย่านนั้ เพราะเขาเองกร็ ู้ว่าเขาจะต้องสู ญเสียจาก การหยา่ อยแู่ ลว้ เขาตอ้ งสูญเสียดา้ นทรพั ย์สินไม่ว่าจะเป็ นค่าสินสอดทเ่ี ขาได้ จา่ ยไปแลว้ จะไมไ่ ด้รบั กลบั คนื เขาตอ้ งสูญเสยี ค่าใชจ้ ่ายทเ่ี ขาได้จ่ายไปในการ จดั การแต่งงานนท้ี งั้ หมด เขาอาจได้รบั การปฏิเสธจากภรรยาในการจ่ายคืน ค่าใช้จา่ ยต่างๆ หลงั จากหย่าก็เป็ นได้ และเขาจําเป็ นต้องตกลงเรือ่ งการ แตง่ งานใหม่ ไมว่ า่ จะเป็นการออกค่าใช้จ่ายต่างๆ และส่ิงทเี่ กี่ยวข้องกับการ แต่งงานใหม่น้ที งั้ หมดอกี ดว้ ย เป็นทส่ี ามารถอ้างได้ดว้ ยว่า โดยปกติ ผูช้ ายจะระงับความโกรธไว้ได้ และสามารถควบคุมพฤติกรรมของเขาเม่ือเกิดการทะเลาะและขดั แย้งกนั ระหว่างเขากบั ภรรยาของเขาได้ ซง่ึ โดยปกตผิ ู้ชายจะใช้การหย่าเป็ นทางแก้ ขนั้ สุดทา้ ยเนอื่ งจากไม่มคี วามหวงั ทจี่ ะสามารถอยู่อย่างฉนั ท์สามีภรรยากนั ได้ อีกแล้วเทา่ นนั้ ในขณะเดยี วกนั ข้อบญั ญตั ขิ องอิสลามเองกไ็ ม่ได้ห้ามผู้หญิงในการ 154 อัน-นิสาอ์ 128 ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 111
ถอื สทิ ธจิ ดั การหย่า ซงึ่ ผหู้ ญิงกม็ สี ทิ ธทิ จี่ ะครองสิทธใิ นการหยา่ ได้เช่นกนั ทงั้ น้ี เมอื่ นางกําหนดเงอื่ นไขนใ้ี นพธี เี เตง่ งานและไดร้ บั การยนิ ยอมจากผ้เู ป็นสามี และเนอ่ื งจากขอ้ บัญญตั ขิ องอสิ ลามเป็นขอ้ บญั ญตั ทิ ส่ี อดคลอ้ งกบั กมล สนั ดาน คอื มคี วามครบถ้วนตามความต้องการของความเป็ นมนุษย์ และ รวมถงึ ส่ิงทอี่ ารมณ์ความรสู้ กึ ของมนษุ ย์รู้สึกได้ อยา่ งทอ่ี ิสลามได้ให้แก่ผู้ชาย ซงึ่ สิทธทิ จี่ ะตดั ขาดกบั ภรรยาของเขาเมอ่ื เกดิ เหตกุ ารณ์ทไ่ี ม่พงึ ประสงค์ข้นึ ใน ทาํ นองเดยี วกนั อสิ ลามกไ็ ด้ใหส้ ิทธแิ ก่สตรี ซง่ึ สิทธิน้เี มือ่ เธอไม่ประสงค์ทจี่ ะ อยรู่ ่วมกบั สามขี องเธอดว้ ยเช่นกนั กลา่ วคอื เมอื่ เธอตอ้ งประสบความเลวร้าย ในการอยู่ร่วมกนั ไม่วา่ จะเป็นดว้ ยวาจา การกระทาํ หรอื ข้อตําหนขิ องเขาด้าน กายภาพ เชน่ เป็นคนไรส้ มรรถภาพทางเพศ หรอื ไม่สามารถสร้างความสุ ข ให้กบั เธอได้ หรอื เขาเป็นโรคร้ายหลงั การแตง่ งาน เช่น โรคเร้อื น วัณโรค หรอื โรคอ่ืนๆ ทคี่ ลา้ ยกนั น้ซี ง่ึ เป็นโรคทนี่ ่ารงั เกยี จ อิสลามไดใ้ ห้สิทธแิ ก่สตรที ่ีได้รับ ผลกระทบน้สี ามารถเรยี กร้องเพอ่ื ยกเลกิ การแต่งงานได้ เพียงแต่มีวธิ ีการที่ แตกตา่ งซงึ่ เรยี กว่า “การซอ้ื หยา่ ” คือ เป็ นการจ่ายคืนส่ิงท่ีภรรยาได้รบั จาก สามี ไม่ว่าจะเป็นคา่ สนิ สอด และค่าใช้จ่ายทสี่ ามีได้จ่ายไปในการแต่งงานน้ี ด้วย และนคี่ ือการส้ินสุ ดที่ยุตธิ รรม เพราะเธอเป็ นผู้ทต่ี ้องการยกเลกิ การ แต่งงานนนั้ เอง และหากสามีปฏิเสธท่จี ะตกลงเร่อื ง “ซ้อื หย่า” แล้ว นาง สามารถร้องเรยี นแกผ่ ู้พพิ ากษาเพอื่ ใหต้ ดั สนิ ในสิทธนิ ไ้ี ด้ 112 | ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอิสลาม
สําหรบั ชายทม่ี คี วามพรอ้ มในการเลอื กคู่ครองแล้ว การจะหาสตรีซึง่ เหมาะสมสําหรบั เขาเป็นภารกจิ ทย่ี ากพอสมควร และเช่นกนั น้กี ็เป็ นการยาก กวา่ สําหรบั สตรที จี่ ะเลอื กคู่ครองทเี่ หมาะสมกบั เธอ เพราะเมื่อผู้ชายแต่งงาน กบั หญงิ ทไ่ี ม่เหมาะสมสํ าหรับเขา เขากย็ งั มโี อกาสเลือกหญิงคนใหม่เพอื่ แตง่ งานอีกครงั้ ไดโ้ ดยไม่ยากนัก ต่างจากผู้หญิงตามทไี่ ด้กล่าวมาแล้ว คือ สตรมี กั จะเป็นฝา่ ยทอ่ี ่อนแอกว่าในสังคมมนุษย์ อสิ ลามจึงได้ปกป้ องคุ้มครอง เธอจากความเลวร้ายต่างๆ และไดส้ งั ่ เสียให้ระมดั ระวงั ในการเลือกคู่ครองที่ เหมาะสมเพ่อื ไม่ให้ตกเป็ นเหย่อื ของการสมรสท่ลี ้มเหลว เพราะสิ่งน้จี ะ กลายเป็นความเดอื ดร้อนทส่ี าหสั มาก อิสลามจงึ ไดว้ างเงื่อนไขในการแต่งงาน ว่าจะใช้ไดก้ ต็ ่อเมอ่ื มผี ปู้ กครองหรอื ตวั แทนผ้ปู กครองอยู่ด้วยเท่านนั้ และการ แต่งงานจะเป็นโมฆะหากไม่มีบุ คคลเหล่านนั้ เพราะท่านศาสนทูตกล่าวว่า “ไม่มีการแต่งงานนอกจากมีวะลี (ผูป้ กครองฝ่ ายหญิ ง) และพยานสอง คนทีย่ ตุ ิธรรม และการแตง่ งานใดๆ ทน่ี อกเหนื อ จากน้ี ล้วนแต่ใช้ไม่ได้ ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 113
ทงั้ สิ้น ดงั นนั้ ถา้ หากเกิดความขดั แยง้ กนั (ในเรอื่ งวะลี) ให้ผู้นําเป็ นวะลี สาํ หรบั ผไู้ ม่มวี ะลี” 155 ข้อบญั ญัตเิ เห่งอิสลามไดก้ ําหนดวา่ การแต่งงานจะถูกต้องหรือไม่นนั้ ข้นึ อยู่กบั วะลี ในทาํ นองเดยี วกันการแต่งงานจะถูกต้องได้กต็ ่อเมอื่ ผู้หญิง ยนิ ยอมทจี่ ะเเตง่ งานเเละอนุญาตใหว้ ะลจี ดั พธิ แี ตง่ งานให้เธอ แต่ถ้าปรากฏว่า ฝา่ ยหญิงไมย่ นิ ยอมในการแต่งงานเเล้ว เธอมสี ิทธิทจี่ ะฟ้ องร้องไปยังศาลได้ เพอ่ื ขอยกเลกิ การแต่งงานนนั้ ได้ เพราะมหี ลกั ฐานจากท่านนบีซ่งึ ผู้หญิงคน หนงึ่ ทช่ี อ่ื คอ็ นสาอ์ บินติ ญซุ าม กลา่ ววา่ “พอ่ ของเธอได้แต่งเธอในขณะท่เี ธอ เป็นหมา้ ย เธอไมเ่ หน็ ชอบกบั การแต่งงานนนั้ แลว้ เธอก็ไปหาศาสนาทูต แล้ว เธอกเ็ ล่าเหตุการณ์ท่ีเกิดข้นึ ให้ท่านฟงั ท่านจึงได้ยกเลกิ การแต่งงานของ เธอ”156 และอสิ ลามยงั ไดว้ างเง่ือนไขสํ าหรบั วะลีเพอื่ ความถูกต้องของการ แต่งงานอกี ดว้ ย คอื วะลยี อ่ มเป็นผูท้ ม่ี คี วามมุ่งมนั ่ เพอื่ ประโยชน์ของผู้ที่อยู่ใต้ ปกครองของเขา และใครกต็ ามทก่ี ล่าวว่าส่ิงน้เี ป็ นการละเมิดความเป็ นอิสระ ของสตรใี นการเลอื กคคู่ รองทเี่ ธอพอใจแล้วละก็ เราขอกล่าวว่า อิสลามได้ให้ สทิ ธแิ ก่สตรที บี่ รรลุวยั ตามขอ้ กําหนดของศาสนาและมสี ตปิ ญั ญา ไม่ว่าเธอจะ เป็นหญงิ สาวหรอื หญงิ หมา้ ย ในการทจี่ ะตอบรบั หรอื ไม่รบั ชายซึง่ เสนอจะเป็ น คคู่ รองของเธอ และอสิ ลามไมอ่ นญุ าตใหว้ ะลขี องเธอบังคบั เธอ ไม่ว่าจะด้วย การกระทําหรอื บังคบั จติ ใจเพอื่ ให้ตอบรบั คนทเ่ี ธอไม่พอใจ เพราะท่านศาสน ทตู กลา่ ววา่ ‚หญิงหมา้ ยจะไม่ถกู แต่งงาน จนกว่านางจะกล่าววาจา (ออก ความเหน็ ) และหญิงสาวจะไมถ่ กู แตง่ งาน จนกวา่ จะขออนุญาตจากเธอ ก่อน‛ เหลา่ สาวกถามว่า “โอ้ ทา่ นศาสนทตู ของอลั ลอฮฺ การอนุญาตจาก 155 เศาะฮีหฺ อิบนิ หิบบาน เล่มที่ 9 หน้าท่ี 386 หมายเลข 4075 156 เศาะฮีหฺ อลั -บุคอรีย์ เล่มที่ 6 หน้าที่ 2547 หมายเลข 6546 114 | ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอิสลาม
เธอเป็นอย่างไร” ท่านตอบวา่ ‚คือการทเ่ี ธอน่ิ งเงยี บ‛ 157 ในขณะที่ข้อบทบัญญัติได้เรียกร้องและส่ งเสริมสนบั สนุนในการ แตง่ งานนนั้ ไม่ไดม้ จี ดุ ม่งุ หมายเพ่อื ความสุ ขสํ าราญแค่ชวั ่ ครู่และระยะเวลา สนั้ ๆ หากแต่มคี วามม่งุ หมายในการสร้างสัมพนั ธภาพทย่ี ืนยาวและยงั ่ ยืน เม่อื ผหู้ ญิงอยู่อีกมุมหน่งึ ในสัมพนั ธภาพน้จี ึงเป็ นข้อบัญญัติจะต้องได้รับการ ยอมรบั และพอใจจากเธอดว้ ย แต่เนอื่ งดว้ ยสาเหตทุ ส่ี ตรอี ่อนไหวง่ายตอ่ อิทธพลของสิ่งรอบข้าง ง่าย ตอ่ การทเ่ี ธอจะถูกชกั จงู ซง่ึ ปกตแิ ลว้ เหตุการณ์ดงั กล่าว เธอจะเป็ นฝ่ายเสียที ซะมากกวา่ ขอ้ บัญญัตจิ งึ ให้สทิ ธแิ ก่วะลขี องเธอทจ่ี ะปฏิเสธบุ คคลที่เสนอเป็ น คคู่ รองของเธอได้หากชายคนนนั้ ไม่คูค่ วรกับเธอ เพราะปกติผู้ชายจะรู้เรือ่ ง ผ้ชู ายดว้ ยกันมากกว่าผู้หญิงอยู่แล้ว และเป็ นการตกลงกันระหว่างผู้ชาย ด้วยกนั อีกด้วย ถา้ หากมผี ้ชู ายทค่ี ู่ควรกบั เธอมาสู่ ขอและเธอรับการสู่ ขอนนั้ แต่วะลขี องเธอปฏิเสธอย่างไมม่ เี หตุผลนอกจากการเอาชนะเธอเท่านนั้ การ เป็นวะลขี องเขาต้องยกเลกิ ไป และให้หาญาติ – ทดี่ ี - ทีใ่ กล้ชิดทส่ี ุ ดเป็ นวะลี แทน หากญาตทิ ใี่ กลช้ ดิ ไม่มี กใ็ หก้ อฎี(ผพู้ พิ ากษา)เป็ นคนจัดการแต่งงานให้ เธอแทน อสิ ลามไดห้ ้ามผหู้ ญงิ แต่งงานกบั ผู้ชายทไี่ มค่ ู่ควรและไม่เหมาะสมกบั เธอและกบั ครอบครวั เธอดว้ ย เพราะผู้หญิงและครอบครัวจะอับอายกับสามี ของเธอท่ไี ม่ คู่ควร จนเป็ นเหตุ ให้เธอ และค รอบค รวั ของเธอมีปมด้อ ย เพราะฉะนนั้ การแตง่ งานของผู้หญิงกับผู้ชายทีว่ ะลีของเธอไม่เห็นด้วยและ ญาตใิ กล้ชดิ ของเธอไมพ่ งึ พอใจจะเป็นผลทําใหค้ วามสัมพนั ธ์ของครอบครวั ถูก ตดั ขาด ซง่ึ อัลลอฮฺไดส้ งั ่ ใหเ้ ชอ่ื มสัมพนั ธ์ไว้ และในทางตรงกนั ข้าม สํ าหรับ 157 เศาะฮีหฺ อัล-บุคอรีย์ เล่มท่ี 5 หน้าท่ี 1974 หมายเลข 4843 ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 115
ชายทค่ี คู่ วร อย่างทที่ ่านศาสนทูตกลา่ วว่า “หากมีชายท่ีพวกเจ้าพอใจใน กริยามารยาทและศาสนามาสขู่ อกบั พวกเจ้า กจ็ งจดั การแต่งงานให้เขา เถดิ หากเจา้ ปฎิ เสธกจ็ ะเกิดการความวุ่นวาย(ฟิ ตนะฮฺ)บนแผ่นดิ นและ ความชวั ่ ร้ายจะตามมา” 158 เพราะสามที ม่ี ศี าสนาและมมี ารยาทนนั้ หากเขารกั ภรรยาของเขา เขา จะให้เกยี รตภิ รรยาของเขา หากเขาไม่รกั เขาก็จะไม่เยียดหยามและไม่ดูถูก เธอ และเขามคี วามเกรงกลวั อลั ลอฮใฺ นเรอื่ งน้ี 158 อลั มุสตดั ร็อก อะลศั เศาะฮหี ัยนฺ เลม่ ท่ี 2 หน้าที่ 179 หมายเลข2695 116 | ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม
สตรใี นอสิ ลามเปรยี บเสมอื นอญั มณอี ันล้ําค่า หรอื เพชรพลอยทถี่ ูก รกั ษาไว้เป็นอยา่ งดี ซง่ึ เจ้าของย่อมไมป่ รารถนาที่จะให้มนั ถูกขดี ข่วนและถูก แตะต้ อง นอก จาก แก่ผู้ ทมี่ ีสิ ทธิโดยช อบธรรมเท่านนั้ พร้อมๆ กับต้อ ง ระแวดระวังและป้ องกันอย่างดี (การป้ อ งกนั นัน้ ย่อมดกี ว่ าการรกั ษา) เพราะฉะนนั้ อิสลามจงึ ห้ามผหู้ ญิงเดนิ ทางคนเดยี วตามลําพงั โดยไม่มมี ะฮฺร็อม (ผปู้ กครองซงึ่ เป็นชาย คอื สามี หรอื พ่อ หรอื พี่ หรอื น้อง หรอื ญาติท่ใี กล้ชดิ ที่ หา้ มแตง่ งาน)ไปดว้ ยกนั เพราะท่านนบี ศอ็ ลลลั ลอฮุอะลัยฮวิ ะซลั ลัม ได้กล่าว วา่ “หา้ มผู้หญิงเดินทางโดยไมม่ ีมะฮฺรอ็ มไปด้วย และห้ามผู้ชายเข้าไป หาเธอนอกจากจะมีมะฮฺรอ็ มอย่ดู ว้ ย” แลว้ มชี ายคนหนึ่งถามว่า โอ้ ท่านศา สนทตู ฉนั จะออกไปพรอ้ มกบั ทหารท่ีโน้น ในขณะทภี่ รรยาของฉันจะไปทํา หจั ญ์ ฉนั ควรทาํ อย่างไร ? ท่านจงึ ตอบวา่ “ท่านจงไปกบั นางเถดิ ” (เศาะฮีหฺ อลั บุคอรยี ์ เลม่ ที่ 2 หนา้ ที่ 658 หมายเลข 1763) เมอ่ื มองอย่างผวิ เผนิ อาจจะมผี ู้ทคี่ ดิ ว่า น่เี ป็ นการจํากดั เสรีภาพของ ผู้หญงิ และเอาเปรยี บเธอ แต่ถา้ หากเรารถู้ งึ สาเหตุและเหตุผลของข้อห้ามน้กี ็ ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 117
อาจจะคลายความข้องใจไปได้ กลา่ วคอื ในอิสลามการทสี่ ตรจี ะเดนิ ทางต้องมี มะฮรฺ อ็ มนนั้ กเ็ พอื่ จะรกั ษาและปกป้ องเกียรติยศของผู้หญิง มไิ ด้เป็ นการสบ ประมาทและจาํ กดั เสรภี าพของเธอแต่อย่างใด เพราะโดยปกตกิ ารเดินทางต้อง มคี วามยากลําบากและมคี า่ ใช้จา่ ยพอสมควร และโดยธรรมชาตขิ องผู้หญิงท่ี อ่อนแอในด้านรา่ งกาย – จะด้วยสาเหตุทไี่ ม่อาจคาดเดา เปล่ยี นแปลงอย่าง กระทนั หนั หรอื ฉุกเฉนิ อย่างทไี่ ดก้ ลา่ วไปแล้ว ไม่ว่าจะด้วยเรอ่ื งประจําเดือน การตงั้ ครรภ์ และการให้นมลูก - และในด้านจติ ใจกเ็ ชน่ กัน ซึง่ เธอจะมคี วามไว ต่ออทิ ธพิ ลรอบๆ ตวั เธอมาก และงา่ ยต่อการถูกชกั จูง ซงึ่ มนั ไม่ได้เป็ นส่ิงทน่ี ่า อายแตอ่ ยา่ งใด ท่านศาสนทูตได้เปรยี บผ้หู ญงิ วา่ เหมือนแก้ว เน่ืองด้วยความ อ่อนไหว ความละเอียดอ่อน และความเปราะบางในคว ามรู้สึกของพวกเธอ ครงั้ หนงึ่ ในระหว่างการเดนิ ทางของท่านนบี ศอ็ ลลัลลอฮุอะลยั ฮิวะซัลลัม มี ชายคนหนงึ่ นามวา่ อันญะชะฮฺ ซงึ่ ทาํ หน้าทบี่ ังคบั ขบวนอู ฐได้ทําการกระตุ้น อูฐอย่างเร่งรบี ท่านนบจี งึ กล่าวว่า “โอ้ อันญะชะฮฺ ช้า ๆ หน่อย เพราะท่าน กาํ ลงั บังคบั อูฐใหก้ บั แก้วทเี่ ปราะบาง(หมายถงึ บรรดาสตร)ี อยู่” (เศาะฮีหฺ อัลบุ คอรยี ์ เลม่ ท่ี 5 หนา้ ที่ 2294 หมายเลข 5857) ฉะนนั้ ในขณะเดินทาง ผู้หญิงต้องการผู้ท่ีปกป้ องและดูแลเธอให้ ปลอดภยั จากผไู้ มห่ วงั ดี ไม่ว่าจะเป็นทรพั ย์สินเงนิ ทองหรือร่างกายของเธอ ซึ่งปกตแิ ล้วเธอจะไม่สามารถป้ องกันตัวเองได้เพราะความอ่ อนแอด้าน โครงสรา้ งรา่ งกาย และการมมี ะฮฺรอ็ มจะช่วยให้เธอมคี วามสะดวกเมอ่ื ต้องการ พกั ผ่อนอยา่ งเตม็ ท่ี และมะฮรฺ อ็ มในอสิ ลามต้องรับผดิ ชอบต่อหน้าทนี่ ้อี ย่างดี ไม่ใหบ้ กพรอ่ ง แลว้ ไหนเล่าการดูหมนิ่ ศกั ดศิ ์ รขี องสตรใี นเรอื่ งน้?ี น่ีเป็ นการให้ เกยี รตแิ ละยกย่องศกั ดศิ ์ รขี องสตรเี สียดว้ ยซ้าํ หากมผี ู้ประสงค์ร้ายต่อศักดศิ ์ รี ของเธอ มะฮรฺ อ็ มจะเป็นผู้ดแู ลและอารกั ขาเธอให้รอดพ้น และทําหน้าทค่ี อย บรกิ าร คอยจดั หาส่งิ ตา่ งๆ ตามความจาํ เป็นของเธอ 118 | ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม
อัลลอฮตฺ รสั ว่า ความว่า “และบรรดาหญิ งที่พวกเจ้าหวนั ่ เกรงใ น ความดอ้ื ดึงของนางนนั้ กจ็ งกล่าวตกั เตือนนางและ ทอดทิ้งนางไวแ้ ต่ลาํ พงั ในท่นี อน และจงเฆยี่ นนาง แต่ ถา้ นางเช่ือฟังพวกเจา้ แล้ว กจ็ งอย่าหาทางเอาเร่ือง แก่นาง” 159 อสิ ลามไดห้ า้ มการตสี ตรี และได้เตอื นถึงเร่ืองน้ไี ว้อย่างมาก นนั ่ ก็ เพราะสถานภาพของเธอโดยปกตินัน้ อ่ อนแอ ไม่สามารถป้ องกันตัวเองได้ ทา่ นศาสนทตู (ขอความสนั ตสิ ุขมแี ด่ทา่ น) กล่าววา่ “เจ้าอย่าได้ทุบตีภรรยา ของเจา้ เหมือนตีทาส แล้วหลังจากนัน้ เจ้ากป็ ระเวณี กบั นางในตอน กลางคืน”160 159 อนั -นิสาอ์ 34 160 เศาะฮีหฺ อัลบคุ อรีย์ เล่มที่ 5 หน้าที่ 1997 หมายเลข 4908 ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม | 119
และในขณะที่ห้ามตีน้ี อิสลามอ นุญาตให้ตีเลก็ น้อยเพื่อเป็ นการ ตกั เตอื นแต่มใิ ช่ใหเ้ จบ็ ทรี่ ่างกายหรอื ผวิ หนงั แตม่ เี ป้ าหมายเพ่อื ให้นางสํ านึก ตน ซง่ึ เป็นการตใี นขอบเขตทแ่ี คบมาก เฉพาะกรณที จ่ี ําเป็ นเฉพาะเจาะจง นนั ่ คอื กรณที ภ่ี รรยาฝา่ ฝนื สามี คอื ไมเ่ ชอื่ ฟงั สามีโดยขาดเหตุผลทย่ี อมรับได้ มี รายงานจากอุมมุ กลั ษูม บุตรขี อง อบู บักรฺ (ขออัลลอฮฺประทานความโปรด ปรานแก่ท่านทงั้ สอง) กล่าวว่า161 : บรรดาชายถูกห้ามไม่ให้ตีบรรดาหญิงที่เป็ นภรรยาของพวกเขา หลงั จากนนั้ พวกเขาต่างไปฟ้ องร้องต่อท่านศาสนทูตของอัลลอฮฺ ท่านจึง อนุญาตใ ห้ตีพวก นางได้ แล้วท่ านกก็ ล่ าวว่า “ผู้หญิ ง หลายค นต่างมา ร้องเรยี นกบั ครอบครวั ของมหุ มั มดั พวกนางทงั้ หมดถกู ตีทงั้ นั้น” ยะหฺ ยาผรู้ ายงานหะดษี กลา่ วว่า : ฉันคดิ ว่า อัลกอซมิ เคยกล่าวว่า : หลังจากนนั้ พวกเขาไดถ้ กู กลา่ วว่า “และคนทป่ี ระเสริ ฐสุดในบรรดาพวกท่านจะไม่ตี บรรดาภรรยาของเขาเลย” ในโองการข้างต้น อัลลอฮไฺ ด้อธบิ ายอย่างชดั เจนถงึ แนวทางแก้ปัญหา การฝ่าฝืนของภรรยาทมี่ ตี ่อสามี และบางครงั้ วิธเี เก้ปญั หาว่าน้อี าจจะสร้าง ความเจบ็ ปวดบ้าง แตม่ นษุ ยก์ ย็ อ่ มรบั มนั ไดเ้ พอ่ื เป็นแนวทางในการเเก้ปญั หา ทเ่ี กดิ ผลตามความคาดหมาย และวิธีนี้มี 3 ขนั้ ตอนด้วยกนั : ขนั้ ที่ 1 : ขนั้ ตกั เตอื นว่ากล่าว ให้คาํ เตอื นถงึ โทษทีอ่ ัลลอฮฺได้บอกไว้ และบอกกล่าวถงึ สิทธขิ องสามแี ละความจําเป็ นท่เี ธอต้องเชอ่ื ฟงั สามี และน่ี เป็นขนั้ ตอนทต่ี อ้ งใชค้ วามน่มุ นวลและความรกั ในการใช้คาํ พดู 161 อลั มสุ ตดั ร็อก อะลัศ เศาะฮหี ัยนฺ เล่มท่ี 2 หน้าที่ 208 หมายเลข 2775 120 | ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอิสลาม
หากวธิ นี ้ไี ม่เป็นผล จงึ ต้องใช้ ขนั้ ที่ 2: ขนั้ แยกทน่ี อน คอื ไม่นอน ไม่ร่วมประเวณกี บั เธอ และไม่ พูดคยุ กบั เธอ ในขนั้ น้ตี ้องใชค้ วามนุม่ นวลรว่ มกบั ความเดด็ ขาด หากวธิ นี ้ยี งั ไม่ได้ผล จงึ ตอ้ งใช้ ขนั้ ท่ี 3 :ขนั้ ตี คอื เป็ นการตีทีไ่ ม่สร้างบาดแผล กระดูกไม่แตกหกั และไมเ่ กดิ รอยฟกช้าํ และหลกี ห่างจากการตที ่ใี บหน้า เพราะสาเหตุการตีก็ เพอื่ ตกั เตอื นเทา่ นนั้ ไมใ่ ช่การทรมาน และเป็นการบอกให้รู้ว่า การกระทําของ เธอนนั้ เป็นทไี่ ม่พงึ ปรารถนา เพราะศาสนทูตของอัลลอฮฺได้กล่าวแก่ชายคน หนงึ่ ทไี่ ดถ้ ามทา่ นเกย่ี วกบั สิทธขิ องภรรยาทม่ี ตี อ่ สามวี า่ “สามีต้องให้เธอได้ กินเมื่อสามไี ดก้ ิน สามีต้องใหเ้ ธอไดน้ ่งุ หม่ เมอ่ื สามีน่งุ ห่ม หลังจากนัน้ ก็ อยา่ ไดต้ ที ใี่ บหน้าของเธอ และอย่าได้ทาํ ความไม่ดีกับเธอ และจะไม่ แยกทน่ี อนกบั เธอนอกจากภายในบา้ นเทา่ นนั้ ” 162 และอิสลามไดว้ างขอ้ กําหนดในการตนี ้ี ว่าต้องเป็ นการตที ่ีไม่ใช่เพอื่ การขม่ ขวญั ข่มเหง รงั แกหรอื เป็นการเหยยี ดหยามศกั ดศิ ์ รเี ธอ หรอื เป็ นการตี เพอื่ ทรมาน เป็นตน้ มรี ายงานจากอิบนุ อับบาส (ขออัลลอฮฺประทานความ โปรดปรานแก่ทา่ น) ได้อธบิ ายการตที วี่ ่าน้ี คอื การตดี ้วยไม้แปรงฟนั หรอื ส่ิงท่ี คล้าย ๆ กนั 163 สําหรบั การตเี พอ่ื การทรมานนนั้ อสิ ลามได้ห้ามการตีลักษณะ น้ี ท่านศาสนทตู (ขอความสันตสิ ุขแดท่ ่าน) กลา่ วว่า “จงยําเกรงต่ออัลลอฮฺ ในเรอื่ งภรรยา เพราะทา่ นไดร้ บั นางเป็นภรรยาด้วยอาณัติ แห่งอัลลอฮฺ และอวยั วะสงวนของนางไดเ้ ป็นที่อนุมตั ิแกเ่ จ้าดว้ ยถอ้ ยคาํ แห่งอัลลอฮฺ และสิทธิของเจา้ ทม่ี ีเหนือนางนนั้ คือ นางจะตอ้ งไม่อนุญาตให้ผู้อื่ นท่ีเจ้า ไมพ่ งึ พอใจไดเ้ หยียบพรมของเจ้า(หมายถงึ เข้ามาในบ้าน) หากนางทํา 162 เศาะฮีหฺ อบิ นุ หิบบาน เลม่ ท่ี 9 หน้าที่ 482 หมายเลข4175 163 ฮกุ ูกุนนสิ าอ์ ฟิ ล อสิ ลาม / มุฮมั มัด เราะชดี ริฎอ ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอสิ ลาม | 121
เช่นนัน้ เจ้าจงตีนางโดยการตีทไี่ ม่สร้างบาดแผล และสิ ทธิ ของนางที่มี เหนื อ เจ้า นั้นคื อการ ที่เจ้ าต้อ งหาปั จจัยยงั ชี พและ อาภ รณ์ ใ ห้นา ง ดว้ ยดี”164 และขนั้ น้ี (ขั้นตี) เป็ นขนั้ ต อ นท่ีมีผลต่ อส ต รีสอ งกลุ่ ม ต ามที่ นกั จติ วทิ ยาได้ยนื ยนั ไว้ คอื กลมุ่ ท่ี 1 : กลุม่ สตรที อี่ ยากตงั้ ตวั เป็นผูค้ ุมสามี พวกนางเหล่าน้ชี ่างมี ความสุขและสนุกสนาน ถ้าเมอ่ื ไหร่พวกนางไดค้ ุมสามีของพวกนางให้เป็ นไป ตามใจชอบ พวกนางจะควบคมุ พวกเขาให้อยู่ภายใต้อิทธิพลและคําสัง่ ของ พวกนาง กลมุ่ ท่ี 2 : กลุ่มสตรที อี่ ่อนแอและเชือ่ ฟงั เป็ นพวกที่มีความสุ ขและ ชอบเมอ่ื ไหรท่ พ่ี วกนางถูกตหี รอื ถกู สงั ่ สอนด้วยความเขม้ งวดรุนแรง G- A Hodfield หนงึ่ ในบรรดานกั จติ วทิ ยาชาวยุโรปกล่าวในหนังสือ ของเขาเรอ่ื งจติ วทิ ยาและจรรยา ว่า : อารมณ์ทยี่ อมจํานนอาจจะเพ่มิ ข้นึ สู งใน บางครงั้ ซง่ึ จะพบว่า เจ้าของอารมณ์นจ้ี ะมคี วามสุขมากเม่อื ถูกคนมอี ํ านาจมา ควบคมุ เขา ยอมรบั ความเจบ็ ปวดด้วยปิ ตยิ ินดี ความรู้สึกเช่นน้พี บมากใน บรรดาสตรแี มน้ ว่าพวกนางไม่รู้ตวั ด้วยเหตุน้เี องพวกนางเป็ นทร่ี ู้จกั ว่า เป็ น กลุ่มคนทที่ นกบั ความเจบ็ ปวดมากกว่าบรรดาชาย และภรรยาดังทีว่ ่าน้ี คอื บุคคลทพี่ งึ ชอบสามขี องเธอทุกครงั้ ทส่ี ามเี ธอตนี างหรอื รนุ แรงกบั นาง และไม่มี อะไรทจี่ ะทําใหส้ ตรเี สยี ใจมากกว่าการทเ่ี ธอมสี ามผี ู้อ่ อนโยนตลอดเวลา ไม่มี ความร้สู ึกใดๆ แมจ้ ะถูกท้าทายดว้ ยวธิ ไี หนกต็ าม 164 เศาะฮหี ฺ อิบนิ คซุ ยั มะฮฺ เล่ม 4 หน้า 251 หมายเลข 2809 122 | ฐานะของสตรใี ต้ร่มเงาอิสลาม
ตนี นั้ จะใชใ้ นขนั้ สุดทา้ ยในการสงั ่ สอนระเบียบวนิ ยั อิสลามไม่อนุญาต ใหใ้ ช้มนั นอกจากในกรณที ไ่ี ม่มคี วามเป็นไปไดท้ ี่จะตักเตอื น หรอื ไม่มีผลจาก การแยกทนี่ อนแลว้ เท่านนั้ การตีเป็ นเค รอ่ื งมืออย่างหนงึ่ ในการอบรมสัง่ สอนระเบี ยบวนิ ัย อยา่ งเชน่ พอ่ ตลี กู ครูตนี กั เรยี นเพอื่ จดุ ประสงคส์ งั ่ สอนระเบียบวนิ ัยเท่านนั้ เอง หลงั จากนนั้ อลั ลอฮไฺ ดแ้ จ้งในตอนท้ายของโองการว่า การตีนนั้ ต้องหยุดทันที ถ้าหากจบลงด้วยการเชอ่ื ฟงั จากภรรยาต่อสามขี องนาง อัลลอฮสฺ งั ่ ว่า “ถา้ หาก นางเชื่อฟังพวกเจ้าแลว้ กจ็ งอย่าหาทางเอาเร่ืองแกน่ างอีก” ส่ิงนช้ี ้ใี หเ้ หน็ วา่ ในขนั้ ตอนการแกป้ ญั หาดงั กล่าวเพอ่ื เป็ นการสัง่ สอน ทว่ี ่านนั้ อสิ ลามได้ตงั้ จดุ ประสงคเ์ อาไวเ้ บ้อื งหลงั นัน้ ว่าต้องการปกปักษ์รกั ษา ความเป็นครอบครัวไม่ให้เกดิ การแตกแยกและสู ญสลาย ไม่ให้ลูกหลานมี ปญั หา หรอื ได้รบั ความรู้สึกทไ่ี มด่ ใี นจติ ใจของพวกเขา ซง่ึ เป็นผลกระทบทีต่ ้อง เกดิ ขน้ึ เมอ่ื มกี ารหยา่ ร้างกนั เป็นเรอื่ งทเ่ี ราคดิ ว่าเหมาะสมท่ีจะนําสถิติของประเทศอังกฤษมา เปิดเผยใหท้ ราบ ซงึ่ ตวั เลขของภรรยาทถ่ี กู สามที บุ ตที ่เี ป็ นแผลสาหสั สากรรจ์ สู งถึง 6,400 คน ในปี 1990 และถึง 30,000 ค น ในปี 1992 หลงั จ ากนั้น ตวั เลขเพม่ิ ถงึ 65,400 คน ในปี 1995 และพวกเขาคาดว่าตวั เลขน้จี ะเพิ่มข้นึ ไปอกี ถงึ 124,400 คน ในท้ายศตวรรตที่ 20 และน่ี เป็นสถติ ทิ ร่ี วบรวมผา่ นสถานตี ํารวจในอังกฤษเพยี งทางเดียว เทา่ นนั้ แลว้ จะมจี าํ นวนอกี เทา่ ไรทกี่ ารตภี รรยานนั้ ไม่ได้แจ้งความให้ตํารวจ รู้ และ ณ วนั น้ี ยงั มภี รรยาทถ่ี กู ทบุ ตอี ีกจาํ นวนเท่าไร ถ้าหากจะนับจากทวั ่ ทุก มุมโลก ? 165 165 วารสารอลั อุสเราะฮฺ ฉบบั เดอื น ญะมาดิลอลุ า 1416 ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 123
แทจ้ รงิ แล้ว อสิ ลาม คอื สาส์นแหง่ พระเจ้ามายงั มนุษย์โลกผ่านวาจา ของทา่ นศาสนทูตของอัลลอฮฺ มหุ มั มัด ศอ็ ลลัลลอฮุอะลยั ฮิวะสัลลมั โดยท่ี สาส์นแห่งพระเจ้าน้ี นบั ตงั้ แต่วนั ทถ่ี ูกป ระทานลงมาครงั้ แรก ได้ประกาศถึง ความประเสรฐิ ของมนุษย์ที่เหนอื กว่าส่ิงใดในโลกน้ี ซ่งึ ล้วนเป็ นส่ิงที่พระ เจา้ อลั ลอฮทฺ รงสรา้ งมา พระองคต์ รสั ว่า : ความวา่ “และโดยแน่นอน เราได้ให้เกียรติแก่ลูกหลานของอาดมั และเราได้บรรทกุ พวกเขาทงั้ ทางบกและทางทะเล และได้ให้ปจั จัยยังชพี ทด่ี ี ทงั้ หลายแกพ่ วกเขา และเราได้ใหพ้ วกเขาดเี ด่นอย่างมเี กยี รตเิ หนือกว่าผู้ที่เรา ไดใ้ หบ้ งั เกดิ มาเป็นส่วนใหญ่” 166 หลงั จากทพ่ี ระองค์อลั ลอฮฺทรงนําเสนอคุณค่าของความเป็ นมนุษย์ พระองคท์ รงประกาศอีกหนงึ่ หลกั การคอื หลกั การดา้ นความเสมอภาคระหว่าง ชนมนษุ ย์ดว้ ยกนั ในด้านความเป็ นมาดงั้ เดมิ และรูปลกั ษณ์ อัลลอฮฺตรสั ใน คมั ภรี ์อลั กุรอาน ความวา่ “มนุษยชาตทิ งั้ หลาย ! จงยาํ เกรงพระเจ้าของพวกเจ้าท่ไี ด้บังเกิดพวก เจ้ามาจากชวี ติ หนงึ่ ” 167 166 อลั กุรอานบท อัล-อสิ รออ์ 70 167 อัลกุรอานบท อนั -นสิ าอ์ 1 124 | ฐานะของสตรใี ต้รม่ เงาอสิ ลาม
ดงั นนั้ จากหลกั การอันสูงส่งน้ี มนษุ ย์ทุกคนเท่าเทยี มกนั กบั พีน่ ้องใน ฐานะเพอ่ื นมนุษย์ ในด้านคุณค่าของความเป็ นมนุษย์ ทุกคนมีสิทธิในการ เสนอคาํ พูดและแสดงความคดิ เหน็ และมสี ิทธใิ นการไดร้ บั ประโยชน์จากทุกส่ิง ในโลกนซ้ี งึ่ พระองค์ทรงมอบให้ ไม่วา่ จะเป็ นเรอ่ื งความสะดวกสบาย ส่ิงดีๆ นานาชนดิ ความหลากหลายและขอ้ พเิ ศษระหว่างพวกเขาไม่ข้นึ อยู่กับเช้อื สาย สีผวิ หรอื สายเลอื ดแต่อย่างใด ถ้ามีฐานะความเป็ นอยู่และการมชี ีวิตท่ี แตกตา่ งกนั กไ็ ม่ใช่เพราะความแตกตา่ งดา้ นความเป็นมนุษย์แต่อยา่ งใด ดงั นนั้ การใหเ้ กยี รตแิ ห่งพระเจา้ ไม่ข้ึนอยู่กับปจั จยั ข้อแตกต่างด้าน เพศ สผี วิ หรอื เชอ้ื สายแตอ่ ย่างใด ทกุ คนล้วนแลว้ อยตู่ อ่ หนา้ องค์อภิบาลอย่า ง เท่าเทยี มกนั ทงั้ ชายหญิง รวยจน สู งตํ่า หากแต่ข้อพเิ ศษและข้อแตกต่างที่ แท้จรงิ ขน้ึ อยกู่ บั ปจั จยั ดา้ นการปฏบิ ัตติ ามบทบัญญตั แิ ห่งพระเจ้าอัลลอฮฺว่ามี มากน้อยเพยี งใด และสภาพความเป็นอยูข่ องเราในหนทางพระเจ้าทเ่ี ที่ยงตรง วา่ ดเี พยี งใด อลั ลอฮฺทรงประกาศหลักการอันย่งิ ใหญ่ น้แี ก่มนุษย์ในคัมภรี ์ อัลกุรอาน ความว่า “โอ้มนษุ ยชาตทิ งั้ หลาย แทจ้ รงิ เราได้สร้างพวกเจ้าจากเพศ ชาย และเพศหญงิ และเราไดใ้ ห้พวกเจ้าแยกเป็นเผา่ และตระกูลเพือ่ จะได้รู้จัก กนั แทจ้ รงิ ผ้ทู มี่ เี กยี รตยิ ง่ิ ในหมู่พวกเจ้า ณ ทีอ่ ัลลอฮฺนนั้ คอื ผู้ที่มีความยํา เกรงยงิ่ ในหมพู่ วกเจา้ ” 168 อสิ ลามจดั มนุษย์ทุกคนอยู่บนฐานแห่งความเสมอภาคด้านความ เป็นมาและคณุ ค่าของความเป็นมนษุ ย์ และกาํ หนดความเสมอภาคระหว่าง หญิงกบั ชายอย่างเท่าเทยี มกนั เว้นแตส่ ง่ิ ทจ่ี ําเป็นตอ้ งยกเว้นเท่านนั้ อัลลอฮฺ ตรสั ในคมั ภรี อ์ ัลกุรอาน 168 อลั กรุ อานบท อลั -หุญุรอต 13 ฐานะของสตรใี ตร้ ่มเงาอสิ ลาม | 125
ความวา่ “และบรรดามุอ์มนิ ชาย และบรรดามุอ์ มินหญิงนนั้ บางส่ วน ของพวกเขาตา่ งเป็นผชู้ ว่ ยเหลอื อีกบางส่วน” 169 และพระองคไ์ ดต้ รสั วา่ : ความวา่ ‚แลว้ พระเจา้ ของพวกเขา กต็ อบรบั พวกเขาว่า แท้จริงขา้ จะไม่ให้สญู เสยี ซง่ึ งานของผทู้ าํ งานคนหน่ึงคนใด ในหมูพ่ วกเจา้ ไมว่ ่าจะเป็นชายหรือหญิงกต็ าม‛ 170 ณ โอกาสน้ี ขอกลา่ วขอ้ คดิ บางประการ ดงั ตอ่ ไปน้ี : ฉันสามารถท่ีจะกล่าวยืนยันอย่างถูกต้องว่า สตรีจะไม่ได้รบั ความชอบธรรมด้านสทิ ธแิ ละความอิสระของนางในฐานะเป็ นมนุษย์คนหน่ึงได้ นอกจากภายใตร้ ม่ เงาแห่งอิสลามเทา่ นนั้ ทงั้ น้เี นอื่ งจากอิสลามคือศาสนาแห่ง ฟากฟ้าทถ่ี ูกประทานลงมาจากระเจา้ ผู้สรา้ งมนุษย์ทงั้ ชายหญิง ผู้รอบรู้ย่งิ ว่า ส่ิงไหนซงึ่ เหมาะแกก่ ารดํารงชวี ติ ของมนษุ ย์บนโลกนแ้ี ละในโลกหนา้ ไม่สมควรทจ่ี ะพจิ ารณาตดั สินอิสลามเพราะการกระทําของมุสลิม บางคนเทา่ นนั้ หลายๆ คนทอ่ี ้างวา่ พวกเขาคอื ส่วนหนง่ึ ของอิสลาม แต่แท้จรงิ แล้วพวกเขามใิ ช่ อิสลามหาใชเ่ พยี งแคก่ ารกล่าวคําปฏิญานตนเท่านนั้ ทว่า อสิ ลามคอื หลกั ศรทั ธาและการกระทาํ ตวั อยา่ งเช่น บางคนอาจจะกล่าวเทจ็ หลอกลวง กระทาํ ความผดิ บางประการกจ็ รงิ แต่ไม่ได้หมายความว่าอิสลาม สอนใหท้ าํ เชน่ นนั้ หรอื สงั ่ ใชใ้ ห้ทาํ !! ดงั นนั้ อิสลาม คือวงกว้างท่ีครอบคลุม มสุ ลมิ ทกุ คน ทงั้ คนทปี่ ฏิบตั ทิ ําตามบทบญั ญตั แิ หง่ อสิ ลามทงั้ หมดจนกระทงั ่ ถงึ ขนั้ สมบูรณ์แบบ หรอื คนทม่ี กั ง่ายโดยเลอื กทาํ สิ่งต้องห้ามแล้วจําต้องรับการ 169 อัลกุรอานบท อัต-เตาะบะฮฺ 71 170 อัลกุรอานบท อาละอมิ รอน 195 126 | ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอิสลาม
ลงโทษไม่โลกนก้ี โ็ ลกหน้า แต่บุคคลประเภทน้ไี ม่ถึงขนั้ ต้องออกจากรวั้ แห่ง อสิ ลาม เพยี งแคไ่ ด้สมญานามว่า มสุ ลมิ ผ้ลู ะเมดิ หรอื ผู้กระทาํ บาปเทา่ นนั้ คาํ เรยี กรอ้ ง ซึง่ ฉนั ขอเรยี กร้องทุกคนทีไ่ ม่ใช่มุสลมิ ณ ทน่ี ้วี ่า ขอใหม้ อี ิสระในการตดั สินและพจิ ารณา กล่าวคอื ไม่สมควรตามผู้อื่นทงั้ ในด้าน แนวคดิ และแนวปฏบิ ัตขิ องเขา ขอให้เขาอ่านเรอ่ื งอิสลามตามท่ีได้เขยี นไว้ใน หนงั สอื ทเ่ี ชอื่ ถอื ได้ เพอื่ เขาจะไดท้ ําความเขา้ ใจเกยี่ วกบั อิสลามและระบบของ อสิ ลามอยา่ งถูกต้อง อิสลามคือศาสนาแห่งพระเจ้า เม่ือผู้ใดอ่ านเกย่ี วกับ อสิ ลามดว้ ยจติ อนั บรสิ ุทธทิ ์ ป่ี ราศจากความรู้สึกเอนเอียงเพราะศาสนาทเี่ ขา เคยนบั ถอื พรอ้ มหลกี เลยี่ งความอคตเิ พราะเช้อื ชาติ ประกอบกับความ มุ่งมนั ่ ในการแสวงหาความเทยี่ งตรงแล้วละก็ ฉนั เชอ่ื ว่า ถ้าอลั ลอฮฺประสงค์ พระองค์ ต้องมอบแสงนาํ ทางในการคน้ คว้าของเขาและพระองค์จะทรงช้นี ําเขาไปยงั หนทางทเี่ ทย่ี งตรงสําหรบั ผู้ทพี่ ระองค์ทรงประสงคใ์ ห้เขาเป็นคนดอี ยา่ งแนแ่ ท้ นกั แต่งหนงั สอื สตรที า่ นหน่งึ ชื่อ L. Veccia Vaglieri ในหนังสือ ของเธอทชี่ อื่ ว่า \"ปกป้ องอสิ ลาม\" ทงั้ ๆ ทเ่ี ธอเองไมใ่ ช่มสุ ลมิ ได้กล่าวว่า “เพอื่ หลกี เลยี่ งจากแรงกระตุ้นของอุ ปนิสัยทไ่ี ม่ดแี ละผลพวงของมันที่จะตามมา ย่อมถอื วา่ จาํ เป็นสําหรบั กุลสตรที จ่ี กั ต้องสวมใส่หญิ าบและปกปิ ดร่างของเธอ ทงั้ หมดเว้นแตส่ ่วนทถ่ี อื วา่ จาํ เป็นต้องเปิดเท่านนั้ นนั ่ คือ ตาสองข้างและเท้า สองข้าง เช่นน้ใี ชว่ า่ เป็นการไม่ให้เกยี รติต่อฐานะและความประสงค์ของเธอ หากแตเ่ พอื่ ปกป้ องตวั เธอให้พน้ จากอารมณ์ใครข่ องบรรดาชายทัง้ หลาย และ กฎอนั สูงส่งในยุคเกา่ แกท่ แ่ี ยกแยะบรรดาหญิงให้ออกหา่ งจากบรรดาชายและ จรรยามารยาททเี่ ป็นผลพวงเนือ่ งจากการปฏิบัตติ ามกฎน้ี เป็ นเหตุให้การ คา้ ประเวณอี ยา่ งเป็นระบบในประเทศตะวนั ออกเป็นส่งิ ทหี่ าไม่เจอและไม่มีให้ เหน็ ยกเวน้ เมอื่ ตอนทค่ี นนอกเรมิ่ เข้ามามอี ิทธพิ ลและอํานาจเท่านนั้ ดงั นนั้ ถ้า ไมม่ ใี ครปฏเิ สธคุณคา่ ของสิ่งดๆี เหล่าน้ี เราจําเป็นตอ้ งสรปุ ว่า ธรรมเนียมการ สวมใส่หญิ าบคอื ทม่ี าของส่งิ ดๆี ทเ่ี ปรยี บค่าไม่ได้สําหรบั สังคมมสุ ลมิ นนั ่ เอง” ฐานะของสตรใี ตร้ ม่ เงาอสิ ลาม | 127
และคาขอพรของเราในหว้ งทา้ ยก็คอื : “ มวลการสรรเสรญิ นนั้ เป็นกรรมสทิ ธข์ิ องอลั ลอฮฺเท่านนั้ ” อบั ดุลเราะฮฺมาน อบั ดลุ กะรมี อซั ซหี ะฮฺ กรุงรยิ าด 11535 P.O. BOX 59565 Email : [email protected] 128 | ฐานะของสตรใี ต้ร่มเงาอิสลาม
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134