คู่มือการจัดการเรียนรู้ภูมิศาสตร์แบบเชิงรุก (Active Learning)

เปา้ หมายการจดั การเรียนรูภ้ ูมิศาสตร์ การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ ชน้ั ตวั ชว้ี ดั มโนทัศสำคญั คำถามสำคัญ ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคญั เครื่องมมอื วดั และประเมนิ ผล 2. อธิบาย ลกั ษณะทาง -ภยั พิบตั ใิ นประเทศ 1.ความเขา้ ใจ 1. การสงั เกต -อธบิ าย - แบบทดสอบ ความสัมพนั ธ์ กายภาพของไทยใน ไทยมีอะไรบ้าง ระบบธรรมชาติ 2. การแปลความ ความสัมพนั ธ์ เขยี นตอบ ระหว่างลักษณะทาง ภมู ิภาคต่างๆ ส่งผล และมคี วามสัมพันธ์ และมนษุ ย์ ขอ้ มลู ทาง ระหวา่ ง.... -เกณฑก์ ารให้ กายภาพกับภัยพิบตั ิ ให้เกดิ ลกั ษณะภยั กับลกั ษณะทาง 2. การใหเ้ หตุผล ภมู ศิ าสตร์ กบั ....... คะแนน ในประเทศไทย พบิ ตั ิทแ่ี ตกตา่ งกัน กายภาพของไทย ทางภมู ศิ าสตร์ 3. การใช้เทคนคิ เพ่อื เตรียมพรอ้ ม และการ อย่างไร 3. การตัดสนิ ใจ และเครือ่ งมอื รับมือภัยพิบตั ิ เตรยี มพรอ้ มรับมอื -ภัยพบิ ัตแิ ตล่ ะ อย่างเป็นระบบ ทางภูมิศาสตร์ ภยั พบิ ัตจิ ะช่วยให้ ประเภทมีสาเหตุ 4. การใช เราอยู่ร่วมกบั และส่งผลกระทบ เทคโนโลยี ธรรมชาตไิ ดอ้ ย่าง อยา่ งไร ยั่งยนื -เราจะเตรยี มพร้อม รับมือภัยพิบัติ แต่ละประเภท อยา่ งไร 93

สาระที่ 5 ภมู ิศาสตร์ มาตรฐาน ส 5.2 เขา้ ใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนษุ ยก์ ับส่ิงแวดลอ้ มทางกายภาพทก่ี ่อใหเ้ กิดการสรา้ งสรรคว์ ถิ กี ารดำเนินชวี ิต มีจิตสํานึกและมสี ว่ นรว่ ม 94 ในการจดั การทรพั ยากรและสิง่ แวดลอ้ มเพอื่ การพัฒนาทยี่ งั่ ยนื เป้าหมายการจดั การเรยี นรู้ภมู ิศาสตร์ การวัดและประเมินผลการเรยี นรู้ ชน้ั ตวั ช้วี ดั มโนทศั สำคัญ คำถามสำคญั ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคญั เครื่องมมือวดั และ ประเมนิ ผล 3. นําเสนอ แนวทางการ แนวทางในการ 1.ความเขา้ ใจ 1. การสังเกต - นำเสนอ - แบบทดสอบ แนวทาง จดั การสิ่งแวดลอ้ ม จดั การสิ่งแวดลอ้ ม ระบบธรรมชาติ 2. การแปลความ แนวทาง เขยี นตอบ การจัดการ ในจงั หวัดแตกต่าง ในจังหวัด และมนษุ ย์ ขอ้ มูลทาง -เกณฑ์การใหค้ ะแนน ส่ิงแวดล้อม กนั ไปตามลกั ษณะ มอี ะไรบา้ ง 2. การให้เหตุผล ภูมิศาสตร์ ในจงั หวดั ทางกายภาพและ ทางภมู ศิ าสตร์ การดำเนนิ ชีวติ 3. การตดั สนิ ใจ อยา่ งเปน็ ระบบ ป.5 1. วิเคราะห์ ภูมปิ ระเทศ ลกั ษณะทาง 1.ความเขา้ ใจ 1. การตั้งคาํ ถาม 1. การสงั เกต วิเคราะห.์ ...... - แบบทดสอบ สงิ่ แวดล้อมทาง ภูมอิ ากาศ กายภาพสงผลตอ่ ระบบธรรมชาติ เชงิ ภูมิศาสตร์ 2. การแปลความ ท่มี ีอิทธิพล เขียนตอบ กายภาพที่มี และทรัพยากร การตัง้ ถ่ินฐาน และมนษุ ย์ 2. การรวบรวม ข้อมูลทาง ตอ.......... -เกณฑก์ ารให้คะแนน อิทธิพลตอ่ ลกั ษณะ ธรรมชาติมอี ทิ ธพิ ล และการยา้ ยถ่ิน 2. การใหเ้ หตุผล ข้อมูล ภูมิศาสตร์ การตงั้ ถนิ่ ฐานและ ตอการตง้ั ถ่ินฐาน ในภมู ิภาคของตน ทางภมู ิศาสตร์ 3. การจัดการ 3. การใช้เทคนคิ การยา้ ยถนิ่ และการยา้ ยถิน่ อยา่ งไร ข้อมลู และเครือ่ งมือ ของประชากรใน ของคนในภมู ภิ าค 4. การวิเคราะห์ ทางภูมิศาสตร์ ภมู ิภาคของตน ของตน ขอ้ มูล 5. การสรปุ เพื่อ ตอบคําถาม

เปา้ หมายการจดั การเรยี นร้ภู ูมิศาสตร์ การวดั และประเมินผลการเรียนรู้ ชน้ั ตัวชี้วัด มโนทัศสำคัญ คำถามสำคญั ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคญั เคร่ืองมมือวัด และประเมินผล 3. นําเสนอแนวทาง แนวทางการจัดการ แนวทางในการ 1.ความเขา้ ใจ 1. การสงั เกต - นำเสนอ - แบบทดสอบ การจัดการ สง่ิ แวดล้อมใน จัดการสง่ิ แวดลอ้ ม ระบบธรรมชาติ 2. การแปลความ สง่ิ แวดล้อมใน จังหวัดแตกตา่ งกัน ในจงั หวัดมี และมนษุ ย์ ข้อมูลทาง แนวทาง เขียนตอบ จงั หวัด ไปตามลักษณะทาง อะไรบ้าง 2. การใหเ้ หตุผล ภมู ิศาสตร์ กายภาพและการ ทางภมู ิศาสตร์ -เกณฑ์การให้ ดำเนินชวี ติ 3. การตดั สินใจ 1. การสงั เกต อย่างเปน็ ระบบ 2. การแปลความ คะแนน 1.ความเขา้ ใจ ขอ้ มลู ทาภมู ศิ าสตร์ ป.5 1. วเิ คราะห์ ภมู ิประเทศ ลักษณะทาง ระบบธรรมชาติ 1. การตัง้ คาํ ถาม 3. การใช้เทคนคิ วเิ คราะห.์ ...... - แบบทดสอบ และมนุษย์ เชิงภูมิศาสตร์ และเครอ่ื งมอื ท่ีมอี ทิ ธพิ ล เขียนตอบ สงิ่ แวดลอ้ ม ภมู อิ ากาศและ กายภาพ 2. การใหเ้ หตผุ ล 2. การรวบรวม ทางภูมิศาสตร์ ตอ.......... -เกณฑก์ ารให้ ทางภูมศิ าสตร์ ขอ้ มูล คะแนน ทางกายภาพทีม่ ี ทรัพยากรธรรมชาติ สงผลตอ่ การ 3. การจัดการ ขอ้ มลู อทิ ธพิ ลตอ่ ลักษณะ มีอทิ ธิพลต่อ ตัง้ ถิ่นฐานและการ 4. การวเิ คราะห์ ขอ้ มลู การต้งั ถน่ิ ฐานและ การตัง้ ถิน่ ฐานและ ย้ายถ่ินในภูมิภาค 5. การสรปุ เพือ่ ตอบคําถาม การย้ายถิ่นของ การย้ายถิ่นของคน ของตนอยา่ งไร ประชากรในภมู ภิ าค ในภูมภิ าคของตน 95 ของตน

เปา้ หมายการจดั การเรียนรู้ภูมศิ าสตร์ การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู้ 96 ชั้น ตัวชว้ี ดั มโนทศั สำคญั คำถามสำคัญ ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคัญ เครื่องมมอื วัดและ ประเมินผล 2. วเิ คราะห์อทิ ธพิ ล อิทธพิ ลของส่ิง อทิ ธพิ ลของ ของส่ิงแวดลอ้ ม แวดลอ้ มทาง สง่ิ แวดล้อม 1.ความเขา้ ใจ 1. การสังเกต วเิ คราะห์ - แบบทดสอบ ทางธรรมชาติ ธรรมชาติก่อใหเกดิ ทางธรรมชาตกิ ่อให้ ระบบธรรมชาติ 2. การแปล ทก่ี อ่ ใหเกิดวิถี วิถกี ารดำเนินชวี ติ เกดิ วถิ กี ารดำเนนิ และมนษุ ย์ ความขอ้ มลู ทาง อิทธพิ ล.... เขียนตอบ การดำเนนิ ชวี ิต ในภมู ภิ าคของตน ชวี ติ ในภมู ภิ าค 2. การใหเ้ หตุผล ภูมศิ าสตร์ ในภมู ภิ าคของตน ของตนอย่างไร ทางภูมิศาสตร์ 3. การใชเ้ ทคนคิ ท่ีกอใหเกดิ ..... -เกณฑ์การให้ และเครื่องมอื ทางภูมิศาสตร์ คะแนน 3. นาํ เสนอตัวอย่างท่ี แนวทางการจดั การ -ตัวอย่างทส่ี ะท้อน 1.ความเขา้ ใจ 1. การสังเกต - นาํ เสนอตัวอย่าง - แบบทดสอบ สะท้อนใหเ้ หน็ ผลจาก ระบบธรรมชาติ 2. การแปล - เสนแนวทาง เขยี นตอบ การรักษาและทำลาย สิง่ แวดลอ้ มใน ให้เหน็ ผลจากการ และมนษุ ย์ ความข้อมลู ทาง - เกณฑก์ ารให้ สิง่ แวดล้อมและเสนอ 2. การใหเ้ หตุผล ภมู ิศาสตร์ คะแนน แนวทางในการจัดการ ภมู ภิ าคแตกตา่ งกนั รักษาและทำลาย ทางภูมิศาสตร์ 3. การใชเ้ ทคนิค สงิ่ แวดลอมในภูมภิ าค 3. การตดั สนิ ใจ และเครอื่ งมอื ของตน ไปตามลักษณะทาง ส่ิงแวดลอ้ มใน อย่างเปน็ ระบบ ทางภมู ิศาสตร์ 4. การใช้ กายภาพและการ ภูมภิ าคของตน เทคโนโลยี ดำเนินชีวิต มอี ะไรบา้ ง -แนวทางในการ จัดการสง่ิ แวดลอ้ ม ในภูมภิ าค มีอะไรบ้าง

เปา้ หมายการจัดการเรยี นรภู้ มู ิศาสตร์ การวดั และประเมินผลการเรยี นรู้ ชั้น ตวั ชี้วดั มโนทศั สำคัญ คำถามสำคัญ ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคัญ เคร่ืองมมือวัด และประเมนิ ผล ป.6 1. วิเคราะห์ ภมู ิประเทศ ภมู ิอากาศ -ลกั ษณะทางกายภาพ 1.ความเขา้ ใจ 1. การตัง้ คาํ ถาม 1. การสงั เกต วิเคราะห์ - แบบทดสอบ ปฏิสมั พนั ธร์ ะหวา่ ง ทรัพยากรธรรมชาติ สง่ ผลต่อกิจกรรม ระบบธรรมชาติ เชิงภูมศิ าสตร์ 2. การแปล ปฏิสัมพนั ธ์ เขยี นตอบ สิ่งแวดล้อมทาง สง่ ผลต่อกิจกรรมทาง ทางเศรษฐกิจและ และมนษุ ย์ 2. การรวบรวม ความข้อมลู ทาง ระหว่าง..... - เกณฑ์การให้ กายภาพกบั ลกั ษณะ เศรษฐกิจและสงั คมใน สงั คมในประเทศไทย 2. การให้เหตุผล ขอ้ มลู ภูมศิ าสตร์ กับ......... คะแนน กิจกรรมทางเศรษฐกจิ ประเทศไทยและ อย่างไร ทางภมู ศิ าสตร์ 3. การจัดการ 3. การใชเ้ ทคนิค - แบบทดสอบ และสงั คมในประเทศ ขณะเดียวกันกิจกรรม -กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ข้อมลู และเครอื่ งมอื เลอื กตอบ ไทย ทางเศรษฐกจิ แลสังคม และสงั คมในประเทศ 4. การวเิ คราะห์ ทางภูมิศาสตร์ ในประเทศไทย ก็ส่งผล ไทย ส่งผลให้เกิดการ ขอ้ มูล 4. การคิดเชิง ให้เกดิ กาเปลย่ี นแปลง เปลี่ยนแปลงของ 5. การสรุป พนื้ ที่ ส่ิงแวดลอ้ มทาง สิ่งแวดลอ้ มทาง เพือ่ ตอบคาํ ถาม กายภาพของประเทศ กายภาพอยา่ งไร ไทยด้วย 97

98 เปา้ หมายการจดั การเรียนรภู้ ูมิศาสตร์ การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู้ ชั้น ตวั ชีว้ ัด มโนทัศสำคัญ คำถามสำคัญ ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคญั เครอื่ งมมอื วัดและ ประเมนิ ผล 2. วเิ คราะหก์ าร การเปลยี่ นแปลง -กาเปลีย่ นแปลง 1.ความเขา้ ใจ 1. การสงั เกต -วเิ คราะห์การ - แบบทดสอบ เปล่ียนแปลง ทางกายภาพมที ้งั ที่ ทางกายภาพของ ระบบธรรมชาติ 2. การแปล เปลี่ยนแปลง เขยี นตอบ ทางกายภาพของ เกิดขนึ้ เอง ประเทศไทย และมนุษย์ ความขอ้ มูล - วเิ คราะห์ -เกณฑก์ ารให้ ประเทศไทย ตามธรรมชาตแิ ละ ในอดตี กบั ปจจุบัน 2. การใหเ้ หตุผล ทางภมู ศิ าสตร์ ผลการเปลีย่ นแปลง คะแนน ในอดีตกบั ปัจจบุ นั จากกจิ กรรมของ เป็นอยา่ งไร ทางภูมศิ าสตร์ 3. การใช้เทคนคิ - แบบทดสอบ และผลท่เี กดิ ขน้ึ มนุษยแ์ ละ -การเปลยี่ นแปลง และเคร่ืองมอื เลือกตอบ จากการ การเปลี่ยนแปลง ทางกายภาพของ ทางภูมิศาสตร์ เปลี่ยนแปลง สง่ ผลตอ กจิ กรรม ประเทศไทยส่งผล 4. การคดิ เชิง ทางเศรษฐกจิ และ ต่อกจิ กรรมทาง พื้นที่ สงั คม เศรษฐกิจและ สงั คมอยา่ งไร

เป้าหมายการจดั การเรยี นรภู้ มู ิศาสตร์ การวดั และประเมินผลการเรยี นรู้ ชั้น ตัวชว้ี ดั มโนทศั สำคัญ คำถามสำคญั ความสามารถ กระบวนการ ทกั ษะ คำสำคัญ เครอ่ื งมมอื วัด และประเมินผล 3. นาํ เสนอตัวอย่าง แนวทางการจดั การ - ตวั อยา่ งทีส่ ะทอ้ น 1.ความเขา้ ใจ 1. การสงั เกต - นาํ เสนอ - แบบทดสอบ ที่สะทอ้ นใหเห็นผล ทรพั ยากรและ ใหเ้ หน็ ผลจากการ ระบบธรรมชาติ 2. การแปลความ ตวั อย่าง เขียนตอบ จากการรกั ษาและ สิ่งแวดล้อมทย่ี ง่ั ยนื รักษาทรัพยากรและ และมนุษย์ ข้อมูลทาง - เสนแนวทาง -เกณฑก์ ารให้ ทำลายทรัพยากร ในประเทศไทย และทำลาย 2. การใหเ้ หตุผล ภมู ศิ าสตร์ คะแนน และสง่ิ แวดลอ้ ม แตกตา่ งกันไปตาม สงิ่ แวดล้อม ทางภมู ิศาสตร์ 3. การใชเ้ ทคนคิ และเสนอแนวทาง ลกั ษณะ ในประเทศไทย 3. การตดั สนิ ใจ และเครือ่ งมือ ในการจัดการท่ี ทางกายภาพและ มีอะไรบ้าง อย่างเปน็ ระบบ ทางภมู ิศาสตร์ ยั่งยนื ในประเทศไทย การดำเนนิ ชีวิต - แนวทางในการ 4. การคดิ จัดการทรัพยากร แบบองคร์ วม และสง่ิ แวดลอ้ ม 5. การคดิ เชงิ พ้นื ที่ อยา่ งยง่ั ยืน 6.การใช้ ในประเทศไทย เทคโนโลยี มีอะไรบ้าง 99

ตัวอยา่ งการจัดทำแผนการจัดการเรยี นรู้ โครงสรา้ งรายวชิ า ส14101 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม (ภมู ิศาสตร์) ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 4 เวลา ช่ัวโมง/ปี หน่วยที่ ช่ือหน่วยการ มาตรฐาน/ สาระการเรียนรู้ เวลา สัดส่วน เรียนรู้ ตัวชว้ี ัด (ช่วั โมง) คะแนน ส 5.1 ป.4/1 - แผนทแ่ี ละรูปถ่ายเปน็ (70:30) เครื่องมือทีใ่ ชแ้ สดง 3 1 เช็คอิน ส 5.1 ป.4/1 ลกั ษณะทางกายภาพ นครนายก ส 5.1 ป.4/2 แหล่งทรพั ยากรและ 3 ส 5.1 ป.4/3 สถานท่ีสำคัญในจังหวดั 2 จงั หวดั ของเรา นครนายก 3 ส 5.2 ป.4/1 - แผนทแ่ี ละรูปถ่าย 3 ส่งิ แวดล้อมใน ส 5.2 ป.4/2 เป็นเครอื่ งมือทใี่ ช้แสดง จังหวัด ส 5.2 ป.4/3 ลกั ษณะทางกายภาพ แหลง่ ทรัพยากร และ สถานทส่ี ำคญั ในจังหวัด นครนายก - ลกั ษณะทางกายภาพ ส่งผลให้เกดิ แหล่ง ทรัพยากร และสถานท่ี สำคัญท่แี ตกต่างกนั ใน จงั หวดั นครนายก - ภมู ิประเทศ ภมู อิ ากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ สง่ ผลต่อการดำรงชีวติ ของคนในจงั หวดั นครนายก - การเปลีย่ นแปลง ส่งิ แวดล้อมส่งผลตอ่ การ 100

หนว่ ยท่ี ชือ่ หนว่ ยการ มาตรฐาน/ สาระการเรยี นรู้ เวลา สดั ส่วน เรยี นรู้ ตัวชี้วัด (ชั่วโมง) คะแนน (70:30) ดำเนินชวี ิตของคนใน จงั หวดั นครนายก - แนวทางการจดั การ ส่ิงแวดลอ้ มในจงั หวัด นครนายกแตกตา่ งกันไป ตามลักษณะทางกายภาพ และการดำเนินชวี ิต หมายเหตุ สัดสว่ นคะแนน (70:30) ปรบั ตามบรบิ ทของสถานศกึ ษา การฟน้ื ฟูปา่ ไม้ 101

แนวทางการจัดทำแผนการจดั การเรยี นรู้ ตัวอยา่ งแผนการจดั การเรยี นรู้ กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม (สาระภมู ิศาสตร)์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เรอ่ื ง แหล่งทรพั ยากรและสถานท่สี ำคัญจังหวดั นครนายก จำนวน 2 ชว่ั โมง ................................................................................................................................................................ 1.มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว้ ัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการ ทางภมู ศิ าสตร์ ตลอดจนใชภ้ มู ิสารสนเทศอย่างมปี ระสิทธภิ าพ ตัวชวี้ ัด ส 5.1 ป.4/2 ระบุแหลง่ ทรพั ยากรและสถานทีส่ ำคญั ในจังหวดั ของตนดว้ ยแผนที่และรูปถา่ ย 2. คำถามสำคญั จากแผนที่และรูปถา่ ยแหลง่ ทรัพยากรและสถานท่ีสำคญั ในจังหวัดนครนายกมีอะไรบ้างและ อยู่ในบริเวณใด 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ระบุแหลง่ ทรัพยากรและสถานท่สี ำคญั ในจังหวดั ของตนด้วยแผนทีแ่ ละรปู ถ่ายได้ (K) 3.2 สบื คน้ และอธบิ ายข้อมลู ลักษณะทางกายภาพในจงั หวัดของตนดว้ ยแผนท่แี ละรูปถา่ ยได้ (P) 3.3 มคี วามสนใจ ศึกษาเรียนร้เู กยี่ วกบั แผนทจี่ งั หวัดของตนเองและจงั หวดั อื่น ๆ (A) 4. สาระการเรียนรู้ แหล่งทรพั ยากรและสถานที่สำคัญในจังหวดั นครนายก 5. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด - การศึกษาแหล่งทรัพยากรและสถานที่สำคัญในจังหวัดนครนายด สามารถเรียนรู้ได้ โดยใชแ้ ผนท่ี และรปู ถา่ ยเป็นเครื่องมอื เพ่ือใช้แสดงลกั ษณะทางกายภาพ 102

6. การเรียนรเู้ ร่อื งภูมศิ าสตร์ ความสามารถทางภูมศิ าสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทางภูมิศาสตร์ 1.การสังเกต 1.ความเข้าใจระบบธรรมชาติ 1.การตง้ั คำถามเชิงภูมิศาสตร์ 2.การแปลความข้อมูลทาง ภมู ศิ าสตร์ และมนุษย์ 2.การรวบรวมขอ้ มลู 3.การใช้เทคนคิ และเครือ่ งมอื ทางภูมศิ าสตร์ 2.การให้เหตผุ ลทางภมู ิศาสตร์ 3.การจดั การข้อมลู 4.การใชเ้ ทคโนโลยี 4.การวิเคราะหข์ ้อมูล 5.การสรปุ เพ่ือตอบคำถาม 7. สมรรถนะสำคญั 7.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร 7.2 ความสามารถในการในการคดิ วิเคราะห์ 7.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ 7.4 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 8. คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 8.1 มีวินัย 8.2 ใฝ่เรยี นรู้ 8.3 ม่งุ มั่นในการทำงาน 9. กจิ กรรมการเรียนรู้ การสังเกต ช่วั โมงท่ี 1 1. นักเรยี นร่วมเลน่ เกมทดสอบแผนท่ี จากเว็บไซต์ https://online.seterra.com/en/vgp/3082 2. ครสู นทนาเกย่ี วกบั จงั หวดั นครนายกและให้นกั เรยี นดูภาพวิวทิวทัศน์ เชน่ ภาพภเู ขาชะโงก ภาพนำ้ ตก ภาพแมน่ ้ำ จาก Power Point แล้วสนทนา เก่ียวกับภาพในประเดน็ ต่าง ๆ ดงั น้ี - เป็นภาพสถานท่ีในจังหวัดใด มีชอ่ื เรียกสถานที่นั้นว่าอย่างไร - นกั เรยี นเคยไปหรอื ไม่ พบเจอสิ่งใดบ้าง - ลักษณะทางกายภาพทพ่ี บเหน็ แตล่ ะสถานทเี่ ป็นอย่างไร ฯลฯ 103

ช่ัวโมงที่ 1 ขั้นท่ี 1 การตง้ั คำถามเชงิ ภมู ิศาสตร์ 3. ครูเชื่อมโยงเรื่องที่ดูกับแหล่งทรัพยากร และสถานที่สำคัญในจังหวัดของ -การใชเ้ ทคโนโลยี นครนายก -การแปลความ 4. นกั เรียนรว่ มกนั ตั้งคำถามเชิงภูมิศาสตร์ เชน่ ข้อมูล - จากแผนท่แี ละรปู ถ่าย แหลง่ ทรัพยากรในจงั หวัดของเรามีอะไรบ้าง ทางภมู ิศาสตร์ - จากแผนท่แี ละรปู ถา่ ย สถานทสี่ ำคญั ในจงั หวัดของเรามีอะไรบ้าง - จากแผนที่และรูปถ่าย แหล่งทรัพยากร และสถานที่สำคัญทาง ภมู ศิ าสตร์ท่สี นใจในจงั หวัดนครนายากอย่บู ริเวณใด ขน้ั ที่ 2 การรวบรวมขอ้ มลู 1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม 3 – 5 คน แต่ละกลุ่มเลือกใช้แผนที่แสดงลักษณะทาง -การใชเ้ ทคโนโลยี ภูมิประเทศ หรอื แผนที่รฐั กจิ แสดงอาณาเขตจงั หวัดนครนายก -การแปลความ 2. แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาและสบื ค้นแหล่งทรัพยากรสำคญั และสถานทีส่ ำคัญ ข้อมลู ทาง ทางภูมิศาสตร์ของจังหวัดนครนายก และระบบุ รเิ วณตำแหนง่ หรอื บริเวณแหลง่ ภูมิศาสตร์ ทรัพยากร และสถานที่สำคัญของจังหวัดนครนายกลงในแผนท่ี เลือกใช้ตามที่ นักเรียนสนใจ โดยสามารถสืบค้นข้อมูลทางภูมิศาสตร์ผ่านอินเทอร์เน็ต เช่น การสืบค้นข้อมูลจาก Google Earth เพื่อให้นักเรียนสามารถเห็นภาพถ่าย แหลง่ ทรพั ยากร และสถานทส่ี ำคัญของจังหวดั นครนายก เป็นตน้ 3. นักเรียนทำใบกิจกรรมเรื่องแหล่งทรัพยากร และสถานที่สำคัญในจังหวัด ของเรา โดยติดรูปถ่ายแหล่งทรัพยากร และสถานที่สำคัญที่นักเรียนสนใจ พรอ้ มรวบรวมข้อมลู เพ่อื ใชบ้ รรยาย ภาพจากแหลง่ เรยี นรู้ที่หลากหลาย แลว้ บันทกึ ไว้เปน็ ข้อมลู ความรู้ ชัว่ โมงท่ี 2 ข้ันที่ 3 การจัดการข้อมูล -การใชเ้ ทคนคิ 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มรวบรวมข้อมูลตามประเด็นคำถามทางภูมิศาสตร์ที่ และเครื่องมือทาง กำหนดไวใ้ นขน้ั ที่ 1 ภูมศิ าสตร์ 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาค้นคว้ามาอภิปรายในกลุ่ม ร่วมกนั ตรวจสอบข้อมูลใหถ้ ูกต้องและตรวจสอบความนา่ เชอ่ื ถือของข้อมูลแล้ว เขียนบรรยายใต้ภาพที่ระบุตำแหน่งหรือบริเวณทรัพยากร และสถานที่สำคัญ 104

ช่ัวโมงที่ 2 ของจังหวัด ในใบกิจกรรม เรื่อง แหล่งทรัพยากรและสถานที่สำคัญในจังหวัด ของเรา ข้ันท่ี 4 การวเิ คราะห์ข้อมูล 3. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์ประเด็นคำถาม และตรวจสอบความ -การให้เหตุผล ถกู ตอ้ งของคำตอบ ทางภมู ศิ าสตร์ 4. ครูใหน้ กั เรียนที่สมัครใจออกมานำเสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรียน และติดผลงาน -การแปลความ ที่ปา้ ยนิเทศของห้องเรยี น ข้อมูลทาง 5. เพือ่ นนกั เรียนร่วมกันซกั ถามขอ้ สงสยั ภูมศิ าสตร์ ขัน้ ที่ 5 การสรปุ เพอ่ื ตอบคำถาม 1. นักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับแหล่งทรัพยากรและสถานที่สำคัญในจังหวัด -ความเข้าใจ นครนายก ระบบธรรมชาติ 2. นักเรียนดูคลิปวีดิโอเกี่ยวกับสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากร และมนุษย์ ทางธรรมชาติ และสถานที่สำคัญของจังหวัดนครนายก 10. การวัดและประเมินผล เครอื่ งมอื เกณฑ์ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วธิ กี ารวดั -แบบทดสอบผล ผ่านเกณฑ์ 1.ระบแุ หล่งทรัพยากร ตรวจผลงาน สัมฤทธท์ิ างการเรียน รอ้ ยละ 60 และสถานที่สำคญั ใน -การตอบคำถาม -แบบบนั ทกึ กจิ กรรม จังหวดั ของตนด้วยแผน -แบบบันทกึ กิจกรรม -แบบบนั ทกึ คะแนน ทแี่ ละรปู ถา่ ยได้ (K) -การนำเสนอผลงาน -แบบประเมนิ การ นำเสนอผลงาน 2.สืบค้นและอธบิ าย ขอ้ มลู ลกั ษณะ แบบสังเกตพฤติกรรม ผา่ นเกณฑ์ ทางกายภาพในจงั หวัด ของตนดว้ ยแผนทแ่ี ละ ใฝ่เรียนรู้ ร้อยละ 60 รูปถา่ ยได้ (P) 3. มีความสนใจ ศกึ ษา สงั เกตพฤติกรรม เรียนรเู้ กยี่ วกบั แผนที่ 105

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วิธกี ารวัด เครอ่ื งมือ เกณฑ์ จังหวัดของตนเองและ จังหวัดอน่ื ๆ (A) 11. ส่ือและแหล่งเรียนรู้ 11.1 คลิปวีดโิ อจงั หวัดนครนายก 11.2 Power Point แผนทแ่ี ละรปู ถา่ ยจังหวดั นครนายก 11.3 แผนทแ่ี สดงลกั ษณะภูมปิ ระเทศของจังหวัด 11.4 แบบบันทึกกจิ กรรม เร่ือง แหล่งทรพั ยากร และสถานที่สำคญั ในจังหวัดของเรา 11.5 Website ท่ีเกี่ยวข้อง เชน่ - https://www.google.co.th/intl/th/earth - https://online.seterra.com 106

ใบกจิ กรรม เรื่อง แหล่งทรัพยากร และสถานทีส่ ำคัญในจังหวดั ของเรา คำชี้แจง : ให้นกั เรยี นปฏบิ ัตกิ ิจกรรม ดังนี้ 1. เลือกใช้แผนทีแ่ สดงลักษณะภมู ปิ ระเทศ หรือแผนที่รฐั กจิ ของจังหวัดท่ีนักเรียนอาศัยอยู่ 2. ระบตุ ำแหน่งบรเิ วณท่เี ป็นทรัพยากร และสถานที่สำคญั ทางภูมศิ าสตร์ทีน่ า่ สนใจ 3. ตดิ ภาพถา่ ยแหลง่ ทรพั ยากร และสถานที่สำคัญทางภูมศิ าสตร์ แลว้ เขยี นบรรยายสั้น ๆ . . . . . . . 107

แบบประเมนิ การรเู้ รอ่ื งภูมิศาสตร์ เรอื่ ง แหลง่ ทรัพยากร และสถานทสี่ ำคัญในจังหวดั ของเรา ส 5.1 ป 4/2 ระบุแหล่งทรพั ยากร และสถานท่ีสำคญั ในจงั หวัดของตนได้ด้วยแผนท่แี ละรปู ถา่ ย รายการ เกณฑ์การประเมิน ระดบั ประเมิน คุณภาพ ดีมาก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรุง (1) 1.ความสามารถ ดมี าก ทางภูมิศาสตร์ ระบุแหล่ง ระบแุ หลง่ ระบุแหล่ง ระบุแหลง่ ทรัพยากร และ ทรัพยากร และ ดี สถานท่สี ำคญั ทรัพยากร และ ทรัพยากร และ สถานทส่ี ำคญั ที่เปน็ ผลจาก ทีเ่ ป็นผลจาก พอใช้ ลักษณะ สถานท่สี ำคัญ สถานทสี่ ำคัญ ลกั ษณะทาง ทางกายภาพ กายภาพของ ปรับปรงุ ของจังหวดั ตน ทเี่ ปน็ ผลจาก ที่เปน็ ผลจาก จังหวัดตน และ และให้ ใหเ้ หตผุ ลได้ เหตุผลได้ ลกั ษณะทาง ลักษณะทาง แตไ่ มถ่ ูกต้อง ถกู ตอ้ ง ครบถว้ น กายภาพของ กายภาพของ จงั หวดั ตน และให้ จังหวัดตน และให้ เหตผุ ลไดถ้ ูกต้อง เหตุผลได้ถูกตอ้ ง เป็นสว่ นใหญ่ เปน็ บางสว่ น 2. กระบวนการ ดำเนนิ การตาม ดำเนนิ การตาม ดำเนินการตาม ดำเนนิ การตาม ทางภมู ศิ าสตร์ กระบวนการ กระบวนการทาง กระบวนการทาง กระบวนการ ทางภูมศิ าสตร์ ภมู ศิ าสตรไ์ ด้ ภูมิศาสตร์ได้ ทางภูมิศาสตร์ ไดถ้ กู ต้อง และ ถกู ตอ้ ง และตาม ถกู ต้อง ได้ถูกต้อง แตไ่ ม่ ครบทกุ ข้นั ตอน ขน้ั ตอนเป็น ตามขั้นตอน เป็นไปตาม เปน็ บางสว่ น ข้ันตอน ส่วนใหญ่ 3. ทกั ษะทาง สงั เกต สังเกต แปลความ สงั เกต แปลความ สงั เกต แปล ภมู ิศาสตร์ แปลความ ขอ้ มูลทาง ขอ้ มลู ทาง ความข้อมลู ทาง ข้อมูลทาง ภมู ิศาสตร์ และใช้ ภูมิศาสตร์ และใช้ ภมู ิศาสตร์ และ ภูมศิ าสตร์ เทคนคิ เครื่องมอื เทคนคิ เครื่องมอื ใชเ้ ทคนคิ และใช้เทคนคิ ทางภมู ิศาสตรไ์ ด้ ทางภูมศิ าสตร์ได้ เครอ่ื งมอื ทาง เคร่ืองมือทาง ถูกต้องเปน็ ส่วน ถกู ต้องบางส่วน ภูมิศาสตรไ์ ด้ ภมู ศิ าสตร์ได้ ใหญ่ แตไ่ มถ่ กู ต้อง ถกู ตอ้ ง ครบถว้ น 108

เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11 - 12 ดีมาก 9 – 10 ดี 7 - 8 พอใช้ 1 - 6 ปรบั ปรุง แบบประเมินการนำเสนอผลงาน คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนำเสนอผลงานของนกั เรยี นตามรายการ แล้วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกับระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 321 1 ความถกู ตอ้ งของเน้อื หา 2 ความคดิ สร้างสรรค์ 3 วิธีการนำเสนอผลงาน 4 การนำไปใชป้ ระโยชน์ 5 ตรงต่อเวลา รวม ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ ..................../................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางสว่ น เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรับปรงุ 109

แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกล่มุ คำช้แี จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งท่ีตรงกบั ระดับคะแนน ลำดบั ที่ ช่ือ – สกลุ การแสดง การ การทำงาน ความมี การมี รวม ของนกั เรยี น 3 คว2าม 1 3ยอม2รับฟ1ัง 3 ตา2มท่ี 1 3 น้ำ2ใจ 1 3ส่วน2ร่วม1 15 คดิ เห็น คนอนื่ ไดร้ บั ในการ คะแนน มอบหมาย ปรับปรุง ผลงาน กลมุ่ ลงชอ่ื ...................................................ผปู้ ระเมนิ ............./.................../............... เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยคร้ัง ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครงั้ เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรุง 110

แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ ผู้สอน สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นแล้วขีด ✓ลงในช่องทีต่ รงกับระดบั คะแนน คุณลักษณะ รายการประเมิน ระดบั คะแนน อันพึงประสงค์ด้าน 3 21 1. มีวินัย ปฏบิ ัตติ ามขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั ของครอบครวั และ 2. ใฝเ่ รียนรู้ โรงเรยี น มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบตั ิกจิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวิตประจำวนั 3. มงุ่ มัน่ ในการ 2.1 ตง้ั ใจเรยี นรู้ ทำงาน 2.2 เอาใจใสใ่ นการเรยี น และมีความเพยี รพยายามในการเรียน 2.3 เข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรตู้ ่าง ๆ 2.4 ศึกษาค้นควา้ หาความรูจ้ ากหนังสอื เอกสาร ส่งิ พิมพ์ สอ่ื เทคโนโลยีตา่ ง ๆ แหลง่ เรียนรู้ภายในและภายนอกโรงเรยี น และเลือกใชส้ ื่อไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 2.5 บนั ทกึ ความรู้ วเิ คราะห์ ตรวจสอบบางส่ิงทเ่ี รียนรู้ สรุปเปน็ องค์ความรู้ 2.6 แลกเปลย่ี นความรู้ ดว้ ยวธิ กี ารตา่ ง ๆ และนำไปใช้ ในชวี ติ ประจำวนั 3.1 มคี วามตงั้ ใจและพยายามในการทำงานทไี่ ดร้ ับมอบหมาย 3.2 มคี วามอดทนและไมท่ ้อแทต้ อ่ อุปสรรคเพื่อให้งานสำเรจ็ ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมนิ ............../.................../................ เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏิบตั ิชัดเจนและบอ่ ยคร้งั ให้ 1 คะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏบิ ัตบิ างครั้ง 111

แนวทางการจัดทำแผนการจดั การเรียนรู้ ตัวอยา่ งแผนการจดั การเรียนรู้ กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม (สาระภมู ิศาสตร์) ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 5 เร่อื ง สิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับลกั ษณะการย้ายถ่นิ จำนวน 4 ชั่วโมง ................................................................................................................................................................ 1. มาตรฐานการเรยี นรู้ตวั ชวี้ ัด มาตรฐานการเรยี นรู้ ส 5.2 เข้าใจปฏิสมั พนั ธร์ ะหว่างมนษุ ย์กับสง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพที่ก่อให้เกดิ การสรา้ งสรรค์ วิถีการดำเนินชีวิต มีจิตสำนึกและมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนา ทีย่ ัง่ ยนื ตัวช้ีวัด ส 5.2 ป.5/1 วิเคราะห์สิง่ แวดล้อมทางกายภาพท่ีมีอิทธพิ ลต่อลกั ษณะการต้ังถน่ิ ฐานและ การยอ้ ยถิน่ ของประชากรในภมู ิภาคของตน 2. คำถามสำคญั - ลกั ษณะทางกายภาพสง่ ผลตอ่ การตงั้ ถ่ินฐานและการย้ายถ่ินในภมู ิภาคของตนอยา่ งไร 3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายและวิเคราะห์สิ่งแวดล้อมทางกายภาพที่มีอิทธิพลต่อลักษณะการย้ายถิ่นของ ประชากรในภมู ภิ าคของตนได้ (K) 2.สังเกตส่ิงแวดล้อมทางกายภาพทมี่ ีอทิ ธิพลต่อลกั ษณะการย้ายถน่ิ ของประชากรในภมู ิภาคของ ตนได้ (P) 3. เหน็ ความสำคัญในการศกึ ษาเกย่ี วกบั การต้ังถ่ินฐานของประชากรในภูมิภาคของตนได้ (A) 4. สาระการเรียนรู้ สิ่งแวดล้อมทางกายภาพที่มอี ิทธิพลต่อลกั ษณะการตั้งถิ่นฐานและการยา้ ยถิ่นของประชากรใน ภมู ภิ าคของตน 5. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด ภูมปิ ระเทศ ภมู อิ ากาศและทรัพยากรธรรมชาตมิ อี ิทธพิ ลต่อการตงั้ ถ่นิ ฐานและการยา้ ยถ่ิน ของคนในภูมภิ าคของตน 112

6.การเรยี นรเู้ ร่อื งภูมศิ าสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทางภูมศิ าสตร์ 1.การตั้งคำถามเชิงภมู ศิ าสตร์ 1.การสังเกต ความสามารถทางภมู ิศาสตร์ 2.การรวบรวมข้อมูล 2.การแปลความขอ้ มูลทาง 1.ความเข้าใจระบบธรรมชาติ 3.การจัดการข้อมูล ภมู ศิ าสตร์ และมนษุ ย์ 4.การวิเคราะห์ข้อมลู 3.การใชเ้ ทคนคิ และเครือ่ งมอื 2.การใหเ้ หตุผลทางภมู ศิ าสตร์ 5.การสรุปเพ่ือตอบคำถาม ทางภูมิศาสตร์ 4.การใชเ้ ทคโนโลยี 7.สมรรถนะสำคญั 7.1 ความสามารถในการส่อื สาร 7.2 ความสามารถในการในการคดิ วิเคราะห์ 7.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต 7.4 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 8. คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ 8.1 มวี ินยั 8.2 ใฝ่เรียนรู้ 8.3 ม่งุ มนั่ ในการทำงาน 9.กิจกรรมการเรียนรู้ -การสงั เกต ช่ัวโมงท่ี 1 1. ครูทบทวนเนือ้ หาจากการเรยี นในชว่ั โมงทผ่ี า่ นมา จากนัน้ ครขู ออาสาสมัคร นักเรยี นท่ีเคยมปี ระสบการณเ์ ก่ยี วกับการยา้ ยถน่ิ จากภาคอ่นื หรอื จากทีอ่ นื่ และ เขา้ มาอาศยั อยใู่ นบรเิ วณที่อาศยั อยู่ในปัจจบุ ันวา่ “สาเหตทุ ่ีครอบครวั ของ นักเรยี นย้ายถน่ิ ทีอ่ ยู่อาศยั จากทเ่ี ดมิ มาอาศัยอย่ใู นสถานทป่ี ัจจบุ ัน เกิดขึ้นจาก สาเหตุใด” ข้ันท่ี 1 การตั้งคำถามเชิงภมู ศิ าสตร์ 2. นกั เรยี นดภู าพรปู ถา่ ยแหล่งชมุ ชนท่ีมีการตัง้ ถน่ิ ฐาน และรปู ถา่ ยทมี่ ลี ักษณะ -การสังเกต ภมู ิประเทศแห้งแล้ง จาก Power Point แล้วสนทนาส่ิงทพี่ บเหน็ จากรูปถา่ ย เชน่ - ผ้คู นตงั้ ถ่นิ ฐานบรเิ วณใดมากทส่ี ดุ 113

ชว่ั โมงท่ี 1 - ผูค้ นตั้งถนิ่ ฐานบริเวณใดนอ้ ยท่ีสดุ - เพราะเหตุใดจงึ เป็นเช่นนั้น - นักเรยี นคดิ วา่ ปจั จัยใดส่งผลต่อการตง้ั ถ่นิ ฐานและการย้ายถ่ินของคน ในภาคกลางคอื อะไร 3. นักเรียนร่วมกนั ตั้งคำถามเชงิ ภูมิศาสตร์ - ลกั ษณะทางกายภาพสง่ ผลตอ่ การตงั้ ถิน่ ฐานในภูมภิ าคของนักเรียน อยา่ งไร - ลักษณะทางกายภาพส่งผลต่อการย้ายถ่ินในภูมภิ าคของนักเรยี นอย่างไร ข้ันที่ 2 การรวบรวมข้อมูล 4. นักเรียนแบง่ กล่มุ 4-5 คน หรือตามความเหมาะสม นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกัน หาข่าวหรอื หาภาพเกยี่ วกบั การยา้ ยถิ่นเข้าและการย้ายถ่ินออกของภาคกลาง จากน้ันใหส้ มาชิกภายในกลุ่มรว่ มกันวเิ คราะหว์ ่าการย้ายถ่ินดังกล่าวเกีย่ วขอ้ ง - การแปล กบั ส่ิงแวดล้อมทางกายภาพอยา่ งไร โดยศึกษาลกั ษณะทางกายภาพของภาค ความขอ้ มูล กลาง โดยใช้ Google Earth ประกอบการค้นคว้าเพ่ือใหเ้ ห็นลกั ษณะทาง ทางภมู ศิ าสตร์ กายภาพสง่ ผลตอ่ การต้งั ถนิ่ ฐานและการย้ายถิน่ ฐาน - การใช้ 5. ครูให้คำแนะนำเกยี่ วกับการวเิ คราะหข์ ่าวหรือภาพของการตง้ั ถิน่ ฐานและ เทคโนโลยี การย้ายถน่ิ เพื่อเพมิ่ ความเข้าใจให้กบั นักเรียน เช่น ประชากรทย่ี ้ายเขา้ มาอยู่ใน กรงุ เทพมหานครและเมอื งใหญ่ ๆ เน่ืองจากพ้นื ทีด่ งั กลา่ วมคี วามต้องการแรงงาน ทั้งดา้ นเกษตรกรรม พาณิชยกรรม และอุตสาหกรรม 6. ครมู อบหมายใหน้ กั เรียนถา่ ยภาพสภาพแวดลอ้ มบรเิ วณบา้ นของนกั เรียน แตล่ ะคน แลว้ สง่ เข้ากล่มุ ไลนห์ อ้ งเรยี น เพอื่ เป็นข้อมูลในการเรียนในช่วั โมงต่อไป ชัว่ โมงที่ 2 ขนั้ ท่ี 2 การรวบรวมขอ้ มูล -การใช้ นกั เรียนแบง่ 1. ครนู ำภาพทน่ี กั เรยี นส่งเข้ากลมุ่ ไลนม์ านำเสนอหน้าช้นั เรียน เทคโนโลยี นักเรียนแบ่ง 2. นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกนั วิเคราะหป์ ัจจัยการตง้ั ถน่ิ ฐานและการ -การแปลความ ย้ายถ่ินในชุมชนของตนเอง และจดั ทำคลปิ วีดิโอสั้น ๆ ความยาวไมเ่ กิน 5 นาที ข้อมูลทาง แลว้ นำมาเปดิ ใหเ้ พือ่ นในช้ันเรยี นไดด้ ู เพือ่ แลกเปลยี่ นความร้กู นั ภายในช้นั เรยี น ภมู ศิ าสตร์ 114

ชว่ั โมงที่ 3 -การใช้เทคนคิ ขน้ั ที่ 3 การจัดการขอ้ มูล และเครื่องมือ 1. นักเรียนแตล่ ะกลุ่มรวบรวมข้อมลู ตามประเด็นคำถามทางภูมิศาสตร์ทก่ี ำหนด ทางภมู ิศาสตร์ ไวใ้ นข้ันที่ 1 แล้วรว่ มกนั พจิ ารณาความสมเหตุสมผล และความน่าเชอื่ ถอื ของข้อมลู โดยพิจารณาจากขอ้ มลู ที่คน้ ควา้ แผนทีแ่ ละรปู ถ่าย ข้นั ที่ 4 การวิเคราะห์ขอ้ มลู -การใช้ 2. นักเรยี นรว่ มกนั วเิ คราะห์ขอ้ มลู แลว้ เขยี นสรปุ เป็นแผนผังความคิด เทคโนโลยี เร่ือง การยา้ ยถน่ิ ฐานของประชากรในภาคกลาง ที่ไดศ้ ึกษาจากการวิเคราะหข์ ่าว -การแปลความ และปจั จัยทเ่ี กย่ี วขอ้ งกับการยา้ ยถ่นิ ในทอ้ งถิ่นหรอื ชุมชนของตนเอง โดยใช้ ขอ้ มลู ทาง โปรแกรม Edraw Mind Map ภมู ิศาสตร์ 3. นกั เรยี นสง่ ตวั แทนนำเสนอผลงานแผนผงั ความคดิ และคลปิ วีดโี อหน้าช้ันเรียน 4. เพ่อื นนกั เรยี นรว่ มกนั ซกั ถามข้อสงสัย ช่ัวโมงที่ 4 -ความเข้าใจ ข้นั ที่ 5 การสรปุ เพอื่ ตอบคำถาม ระบบธรรมชาติ นักเรียนและครรู ว่ มกนั สรุปว่า ภมู ิประเทศ ภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ และมนุษย์ มีอทิ ธพิ ลตอ่ การตงั้ ถน่ิ ฐานและการยา้ ยถิ่นในภมู ิภาคของตน และร่วมเล่นเกม -การใหเ้ หตุผล ผา่ นแอปพลเิ คชัน Kahoot เรือ่ งสิ่งแวดล้อมทางกายภาพทมี่ อี ิทธิพล ทางภมู ิศาสตร์ ตอ่ การตงั้ ถ่ินฐานและย้ายถ่ินของประชากรในภาคของตน -การใช้ เทคโนโลยี 10. การวัดและประเมินผล จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวดั เครือ่ งมือ เกณฑ์ -แบบทดสอบผล ผา่ นเกณฑ์ 1.อธิบายและวิเคราะห์ ตรวจผลงาน สมั ฤทธิท์ างการเรยี น รอ้ ยละ 60 -แบบบันทึกกจิ กรรม สิ่งแวดลอ้ มทาง -แผนผงั ความคิด -แบบบันทกึ คะแนน -แบบประเมนิ การ กายภาพทีม่ อี ิทธพิ ลต่อ -คลิปวีดโี อ นำเสนอผลงาน ลักษณะการยา้ ยถิ่น -การนำเสนอผลงาน ของประชากรใน ภมู ภิ าคของตนได้ (K) 115

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วธิ กี ารวดั เคร่ืองมอื เกณฑ์ 2.สังเกตสง่ิ แวดล้อม ทางกายภาพท่ีมี แบบสงั เกตพฤติกรรม ผา่ นเกณฑ์ อทิ ธพิ ลต่อลักษณะการ การทำงานกลุม่ รอ้ ยละ 60 ยา้ ยถ่นิ ของประชากร ในภูมิภาคของตนได้ (P) 3. เหน็ ความสำคัญ การสงั เกตพฤตกิ รรม ในการศึกษาเกี่ยวกบั การตั้งถิ่นฐานของ ประชากรในภมู ิภาค ของตนได้ (A) 11.ส่ือและแหล่งเรียนรู้ 11.1 คลิปวีดิโอ 11.2 Power Point 11.3 กลมุ่ ไลนห์ อ้ งเรียน 11.4 แบบบนั ทึกกิจกรรม 11.5 คอมพิวเตอร์ ท่มี สามารถใชโ้ ปรแกรม Edraw Mind Map 11.6 Website ทเี่ ก่ียวขอ้ ง เช่น https://www.google.co.th/intl/th/earth 11.7 Kahoot Application 116

ใบกจิ กรรม การเขยี นแผนผงั ความคิด เรอ่ื ง สิง่ แวดล้อมท่ีมีอิทธพิ ลตอ่ การตั้งถ่ินฐานและการยา้ ยถนิ่ ของประชากรในภาคกลาง คำชี้แจง : ให้นักเรียนจัดทำแผนผังความคิดแสดงผลการสืบค้นข้อมูลเรื่อง ลักษณะทางกายภาพ ส่งผลต่อการตัง้ ถน่ิ ฐานและการย้ายถ่นิ ของประชากรในภาคกลาง โดยใช้โปรแกรม Edraw Mind Map ส่ิงแวดลอ้ มที่มีอิทธพิ ลต่อ การตั้งถิ่นฐานและการ ยา้ ยถ่ิน 117

เกณฑ์การประเมินสง่ิ แวดล้อมทม่ี อี ิทธพิ ลตอ่ การต้ังถิ่นฐานและการย้ายถ่นิ : สงิ่ แวดลอ้ มทีม่ อี ทิ ธิพลตอ่ การต้ังถิ่นฐานและการยา้ ยถิ่น : ภาคกลาง ส 5.2 ป.5/1 วเิ คราะหส์ ง่ิ แวดล้อมทางกายภาพทมี่ ีอิทธพิ ลตอ่ ลักษณะการตง้ั ถน่ิ ฐาน และการยา้ ยถนิ่ ของประชากรในภูมิภาคของตน รายการ เกณฑก์ ารประเมิน (ระดับคณุ ภาพ) ระดับ คุณภาพ ประเมิน ดีมาก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรบั ปรงุ (1) ไมส่ ามารถ  1. ความสามารถ วเิ คราะห์ วิเคราะห์ วิเคราะห์ วเิ คราะห์ ดีมาก สิง่ แวดล้อม ทางภูมิศาสตร์ สิ่งแวดลอ้ ม สิ่งแวดล้อม ส่งิ แวดล้อม ทางกายภาพทมี่ ี  อิทธพิ ลตอ่ การ ดี ทางกายภาพ ทางกายภาพ ทางกายภาพ ตัง้ ถนิ่ ฐานและ การยา้ ยถ่ินได้  ทมี่ อี ิทธิพลต่อ ที่มีอทิ ธิพลตอ่ การ ทมี่ อี ทิ ธิพลตอ่ การ พอใช้ การตง้ั ถน่ิ ฐาน ตงั้ ถิ่นฐานและ ตั้งถน่ิ ฐานและ และการยา้ ยถ่ิน การย้ายถน่ิ ได้ การยา้ ยถน่ิ ได้ ไดอ้ ย่างถูกต้อง อย่างถกู ตอ้ งเปน็ ถกู ต้องเป็น สว่ นใหญ่ บางสว่ น 2. กระบวนการ ดำเนินการตาม ดำเนนิ การตาม ดำเนนิ การตาม ดำเนินการตาม  ทางภูมิศาสตร์ กระบวนการทาง กระบวนการทาง กระบวนการทาง กระบวนการ ปรับปรงุ ภมู ศิ าสตรไ์ ด้ ภมู ศิ าสตรไ์ ด้ ภมู ศิ าสตร์ได้ ทางภมู ิศาสตร์ ถูกต้องและครบ ถกู ต้องเปน็ ไปตาม ถกู ตอ้ งแตเ่ ป็น ไดถ้ ูกตอ้ ง ทุกขนั้ ตอน ขน้ั ตอนเปน็ บางสว่ น แต่ไม่เป็นไป สว่ นใหญ่ ตามขั้นตอน 3. ทักษะทาง สังเกต แปลความ สงั เกต แปลความ สงั เกต แปลความ สงั เกต แปล ภูมศิ าสตร์ ข้อมลู ทาง ขอ้ มูลทาง ข้อมูลทาง ความข้อมลู ทาง ภมู ศิ าสตรแ์ ละ ภมู ศิ าสตรแ์ ละใช้ ภมู ิศาสตรแ์ ละใช้ ภูมศิ าสตรแ์ ละ ใชเ้ ครอ่ื งมือทาง เคร่อื งมอื ทาง เครอื่ งมอื ทาง ใช้เคร่ืองมือทาง ภมู ิศาสตรไ์ ด้ ภูมศิ าสตรไ์ ด้ ภูมศิ าสตร์ได้ ภูมศิ าสตรไ์ ด้แต่ ถูกต้องครบถ้วน ถกู ต้องเปน็ ส่วน ถูกต้องบางส่วน ไมถ่ ูกตอ้ ง ใหญ่ 118

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 7-8 พอใช้ 1-6 ปรับปรุง แบบประเมินการเขียนผังความคิด คำชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมนิ ชนิ้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการทก่ี ำหนด แล้วขดี ✓ ลงในชอ่ งท่ีตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ 4 ระดับคะแนน 1 1 ความสอดคล้องกบั จดุ ประสงค์ 32 2 ความถกู ตอ้ งของเน้ือหา 3 ความคดิ สร้างสรรค์ รวม 4 ความตรงต่อเวลา ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ ............/................./................ เกณฑก์ ารประเมนิ การเขียนผังความคดิ ประเด็นท่ี ระดับคะแนน ประเมิน 4 3 2 1 1. ความ ผลงานไมส่ อดคลอ้ งกับ สอดคล้องกบั ผลงานสอดคลอ้ งกับ ผลงานสอดคล้องกบั ผลงานสอดคล้องกับ จุดประสงค์ จดุ ประสงค์ จุดประสงคท์ กุ จุดประสงค์ จดุ ประสงค์ 2. ความ ประเด็น เป็นสว่ นใหญ่ บางประเดน็ เนื้อหาสาระของ ถูกตอ้ งของ เน้อื หาสาระของ เนื้อหาสาระของ เน้ือหาสาระของ ผลงานไมถ่ กู ตอ้ งเปน็ เน้ือหา ผลงานถกู ต้อง ผลงานถกู ต้องเป็น ผลงานถูกต้อง สว่ นใหญ่ 3. ความคิด ครบถ้วน สว่ นใหญ่ บางประเดน็ ผลงานไม่มีความ สรา้ งสรรค์ ผลงานแสดงถงึ ผลงานแสดงถึง ผลงานมคี วาม น่าสนใจ และไม่แสดง ความคิดสรา้ งสรรค์ ความคดิ สร้างสรรค์ นา่ สนใจ แตย่ งั ไมม่ ี ถงึ แนวคดิ แปลกใหม่ แนวคิดแปลกใหม่ 119

ประเด็นท่ี 4 ระดับคะแนน 1 ประเมนิ แปลกใหม่ และเป็น ระบบ 32 สง่ ชิ้นงานช้ากวา่ เวลา 4. ความตรง แปลกใหม่ แต่ยงั ไม่ ทก่ี ำหนด 3 วันข้ึนไป ตอ่ เวลา สง่ ชนิ้ งานภายใน เปน็ ระบบ เวลาทีก่ ำหนด สง่ ชิ้นงานช้ากว่า ส่งชิ้นงานชา้ กวา่ เวลาท่ีกำหนด 1 วัน เวลาที่กำหนด 2 วัน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 16 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรบั ปรุง แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่ คำชแ้ี จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งท่ีตรงกบั ระดับคะแนน การ การมี ลำดบั ช่อื – สกลุ การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนร่วมใน รวม ท่ี ของนักเรยี น ความ ยอมรับฟงั ตามที่ น้ำใจ การ 15 คดิ เหน็ ไดร้ บั คะแนน คนอน่ื มอบหมาย ปรบั ปรงุ ผลงานกลุ่ม 32132132132132 1 120

การ การมี ลำดบั ช่ือ – สกุล การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนรว่ มใน รวม ที่ ของนกั เรยี น ความ ยอมรับฟัง ตามท่ี นำ้ ใจ การ 15 คิดเห็น ไดร้ ับ คะแนน คนอื่น มอบหมาย ปรบั ปรุง ผลงานกลุ่ม 32132132132132 1 ลงช่อื ...................................................ผูป้ ระเมนิ ............../.................../............... เกณฑก์ ารให้คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสมำ่ เสมอ ให้ 3 คะแนน 2 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบอ่ ยครัง้ ให้ 1 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง ให้ เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง 121

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ คำชแ้ี จง : ใหผ้ ู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี น แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน อันพงึ ประสงค์ดา้ น 321 1. มีวินัย รบั ผิดชอบ ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ขอ้ บังคับของ 2. ใฝเ่ รยี นรู้ ครอบครัวและโรงเรียน มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัติ กจิ กรรมต่าง ๆ ในชวี ิตประจำวัน มีความรับผดิ ชอบ 3. มงุ่ มัน่ ในการ 2.1 ตั้งใจเรียน ทำงาน 2.2 เอาใจใสใ่ นการเรียน และมีความเพียรพยายามในการ เรียน 2.3 เข้าร่วมกิจกรรมการเรยี นร้ตู า่ งๆ 2.4 ศึกษาคน้ ควา้ หาความรู้จากหนังสือ เอกสาร สิง่ พมิ พ์ สือ่ เทคโนโลยีตา่ ง ๆ แหลง่ การเรยี นรูท้ ั้งภายในและภายนอก โรงเรียน และเลอื กใช้สอ่ื ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 2.5 บนั ทกึ ความรู้ วิเคราะห์ ตรวจสอบบางส่งิ ที่เรียนรู้ สรุปเป็นองคค์ วามรู้ 2.6 แลกเปลี่ยนความรู้ ดว้ ยวิธีการต่างๆ และนำไปใช้ ในชวี ิตประจำวัน 3.1 มคี วามตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ไดร้ ับมอบหมาย 3.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออปุ สรรคเพอื่ ให้งานสำเร็จ ลงชือ่ ...................................................ผปู้ ระเมนิ ........../.................../................ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ัตชิ ัดเจนและบอ่ ยครงั้ ให้ 1 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบัตบิ างครงั้ 122

แนวทางการจัดทำแผนการจัดการเรยี นรู้ แผนการจดั การเรยี นรู้ กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม (สาระภมู ศิ าสตร)์ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 6 เรอ่ื ง ภัยพบิ ัตทิ ีเ่ กดิ ข้นึ ในประเทศไทย จำนวน 4 ช่วั โมง ................................................................................................................................................................ 1. มาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั มาตรฐานการเรียนรู้ ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการ ทางภูมิศาสตร์ ตลอดจนใชภ้ มู ิสารสนเทศอย่างมีประสทิ ธภิ าพ ตัวช้วี ัด ส 5.1 ป.6/2 อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพกับภัยพิบัติในประเทศไทย เพื่อเตรียมพร้อมรับมอื ภยั พบิ ตั ิ 2. คำถามสำคญั - ภัยพิบัติในประเทศไทยมีอะไรบ้าง และมีความสัมพันธ์กับลักษณะทางกายภาพของไทย อย่างไร - ภัยพบิ ตั ิแต่ละประเภทมีสาเหตแุ ละส่งผลกระทบอยา่ งไร - เราจะเตรยี มพร้อมรบั มอื ภยั พิบตั ิแต่ละประเภทอยา่ งไร 3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 3.1 อธิบายความสัมพันธร์ ะหว่างลกั ษณะทางกายภาพกับภัยพบิ ตั ิในประเทศไทยได้ (K) 3.2 บอกภัยพิบตั ิและวธิ กี ารเตรยี มรับมอื กับภยั พิบัตแิ ต่ละประเภทได้ (K) 3.3 วเิ คราะหส์ าเหตขุ องการเกิดภัยพบิ ตั ิและผลกระทบทีเ่ กดิ จากภยั พิบตั ไิ ด้ (P) 3.4 มคี วามสนใจ ศกึ ษาเรียนรู้เกย่ี วกบั ภยั พิบัติทเ่ี กิดขน้ึ ในประเทศไทย (A) 4. สาระการเรยี นรู้ - ความสัมพันธ์ระหวา่ งลักษณธทางกายภาพกบั ภัยพิบตั ิของประเทศไทย เช่น อุทกภัย แผ่นดนิ ไหว วาตภัย สึนามิ ภยั แล้ง ดนิ ถลม่ และโคลนถลม่ - การเตรยี มความพร้อมในการรับมือภยั พิบตั ิ 123

5. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด ลักษณะทางกายภาพของไทยในภมู ิภาคต่าง ๆ สง่ ผลใหเ้ กดิ ลักษณะภัยพิบัติที่แตกต่างกัน และ การเตรยี มความพรอ้ มรับมือจากภัยพิบัตจิ ะชว่ ยให้เราอยรู่ ว่ มกบั ธรรมชาติได้อย่างปลอดภัย และยงั่ ยืน 6. การเรียนรเู้ รอ่ื งภมู ิศาสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทางภูมศิ าสตร์ 1.การตงั้ คำถามเชิงภมู ิศาสตร์ 1.การสงั เกต ความสามารถทางภมู ศิ าสตร์ 2.การรวบรวมขอ้ มลู 2.การแปลความข้อมูล 1.ความเขา้ ใจระบบธรรมชาติ 3.การจัดการข้อมูล ทางภมู ิศาสตร์ และมนุษย์ 4.การวิเคราะห์ข้อมูล 3.การใช้เทคนิคและเคร่ืองมอื 2.การให้เหตุผลทางภูมิศาสตร์ 5.การสรปุ เพ่ือตอบคำถาม ทางภมู ศิ าสตร์ 3.การตัดสินใจอย่างเป็นระบบ 4.การใชเ้ ทคโนโลยี 7. สมรรถนะสำคัญ 7.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร 7.2 ความสามารถในการในการคดิ วเิ คราะห์ 7.3 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ 7.4 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 8. คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 8.1 มีวนิ ยั 8.2 ใฝเ่ รยี นรู้ 8.3 มงุ่ มนั่ ในการทำงาน 9. กิจกรรมการเรียนร้โู ดยใช้กระบวนการทางภูมศิ าสตร์ -การสังเกต ชั่วโมงท่ี 1 1.นกั เรยี นดูคลิปวดี ิโอเหตกุ ารณ์เกิดสนึ ามิ ในปี 2547 และเกิดอทุ กภัย ใน ปี 2554 ที่เกดิ ข้นึ ในประเทศไทย (หรอื เหตุการณ์ในตา่ งประเทศ) 2. นกั เรยี นและครูรว่ มกนั สนทนาเก่ยี วกบั เหตกุ ารณ์ดงั กล่าวในประเดน็ ดงั นี้ - เหตุการณ์นเี้ กิดขึ้นท่ไี หน 124

ชัว่ โมงท่ี 1 -การสังเกต - มีสาเหตุจากอะไร - ผลที่เกดิ ขนึ้ เป็นอยา่ งไร เกดิ ผลกระทบกับอะไรบ้าง - ฯลฯ ขั้นที่ 1 การตั้งคำถามเชิงภมู ิศาสตร์ 3. นกั เรียนตั้งคำถามเชิงภมู ศิ าสตรจ์ ากคลปิ วดิ โิ อ (อาจเปน็ คลปิ ใหมห่ รอื คลิปเดิม) 4. ครจู ับฉลากให้นักเรยี นออกมาถามคำถามเชงิ ภูมศิ าสตรห์ นา้ ชน้ั เรียน แลว้ ให้เพ่ือน ๆ ตอบคำถาม 5. นักเรยี นร่วมกนั สรุปการตงั้ คำถามเชิงภูมศิ าสตร์ เชน่ - ภยั พบิ ัติมีความสมั พันธก์ บั ลกั ษณะทางกายภาพของไทยอยา่ งไร - ภัยพิบัติแต่ละประเภทมีสาเหตแุ ละส่งผลกระทบอย่างไร - เราจะเตรียมพร้อมรับมอื ภัยพิบตั ิแต่ละประเภทอยา่ งไร ชว่ั โมงที่ 2 ขนั้ ที่ 2 การรวบรวมข้อมูล 1. ครูและนักเรียนร่วมกันดูภาพเกี่ยวกับการเกิดภัยทางธรรมชาติต่าง ๆ -การแปลความข้อมูล จากอินเทอร์เน็ต เช่น การเกิดอุทกภัย การเกิดวาตภัย การเกิดภัยแล้ง ทางภูมิศาสตร์ ฯลฯ ในประเด็นดงั นี้ - ภยั ธรรมชาตดิ งั กลา่ วมีสาเหตุจากอะไร - สง่ ผลกระทบอย่างไร - เราจะมวี ิธเี ตรยี มการรับมอื กับภัยพบิ ัตนิ นั้ อยา่ งไร 2. นักเรียนแบง่ กลุม่ 5-6 คน แลว้ ส่งตัวแทนมาใช้ Spin Application เพื่อ สุ่มหวั ข้อและจัดเป็นฐานการเรียนร้เู กี่ยวกับภัยพบิ ัติท้ังหมด 6 ฐาน ดงั นี้ ฐานที่ 1 อุทกภยั ฐานท่ี 2 วาตภัย ฐานที่ 3 ภัยแล้ง ฐานท่ี 4 ดินโคลนถล่ม ฐานที่ 5 แผ่นดินไหว ฐานที่ 6 สึมานิ 125

ชว่ั โมงท่ี 2 โดยท่ีแต่ละฐานครูเตรยี มสอื่ การเรยี นร้ตู า่ งๆ ไว้ให้กบั นักเรยี น เช่น หนังสือ เรียน คอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน ชื่อเว็บไซต์ โมเดลจำลองลักษณะทาง กายภาพของพื้นที่ แผนที่ รูปภาพ หนังสือ/เอกสารที่เกี่ยวข้องในการ ประกอบการคน้ ควา้ 3. นักเรียนแต่ละกลุ่มเข้าศึกษาฐานการเรียนรู้แต่ละฐาน และจดบันทึก ข้อมูลความรู้จากฐานนั้นๆ ลงในแบบบันทึกการคน้ คว้าขอ้ มูล โดยให้เวลา ในการศึกษาค้นคว้าความรฐู้ านละ 10 นาที เมอื่ ครบกำหนดเวลา ให้นกั เรียนแตล่ ะกล่มุ ย้ายไปศกึ ษาในฐานอื่นๆ ตอ่ ไปจนครบทุกฐาน ชว่ั โมงท่ี 3 ขัน้ ที่ 3 การจัดการขอ้ มูล 1. นักเรียนแต่ละกลุม่ นำข้อมลู ทไ่ี ด้จากการศึกษาคน้ ควา้ มาอภปิ รายกนั -การใช้เทคนคิ และ ในกลมุ่ ร่วมกนั ตรวจสอบข้อมูลให้ถกู ต้องสอดคล้องกบั ประเดน็ คำถามทาง เครอ่ื งมอื ทาง ภูมศิ าสตรท์ ตี่ ั้งไว้ในขน้ั ที่ 1 ภูมศิ าสตร์ -ภยั พบิ ัตทิ ่เี กิดในประเทศไทย -การใช้เทคโนโลยี -ลักษณะทางกายภาพที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภัยพิบัติใน ประเทศไทยอย่างไร -สาเหตุและผลกระทบทเ่ี กดิ จากภัยพบิ ัติ -การเตรยี มความพรอ้ มในการรบั มือกบั ภยั พบิ ตั ิ ขน้ั ที่ 4 การวเิ คราะห์ข้อมูล 2. นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มส่งตวั แทนมาใช้ Spin Application เพ่ือสมุ่ หัวข้อภัย -การให้เหตุผลทาง พิบัติ เพ่อื จดั ทำแผนผังความคิดโดยใช้โปรแกรม Edraw Mind Map ตาม ภมู ิศาสตร์ ประเดน็ คำถามทตี่ ง้ั ไวใ้ นขั้นท่ี 1 3. นกั เรยี นแต่ละกลมุ่ ร่วมกันวิเคราะห์ประเดน็ คำถาม และตรวจสอบ ความถูกตอ้ งของคำตอบ 4. นกั เรียนออกมานำเสนอผลงานหนา้ ชั้นเรยี น 5. เพ่ือนักเรียนรว่ มกนั ซกั ถามข้อสงสยั 126

ชวั่ โมงท่ี 4 ขั้นที่ 5 การสรปุ เพ่อื ตอบคำถาม 1. นักเรียนและครูร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับหัวข้อที่นักเรียนแต่ละกลุ่ม -ความเข้าใจระบบ นำเสนอไปแลว้ ธรรมชาติและมนษุ ย์ 2. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันสรุปความรตู้ ามประเดน็ คำถามทีต่ ง้ั ไว้ ดงั นี้ -การใช้เทคโนโลยี • ภัยพิบัติมีความสัมพันธ์กับลักษณะทางกายภาพของประเทศไทย อยา่ งไร (แนวคำตอบ) – (เอกสารแนวคำตอบ) • ภยั พิบัติแต่ละประเภทมีสาเหตแุ ละส่งผลกระทบอยา่ งไร (แนวคำตอบ) – (เอกสารแนวคำตอบ) • เราจะมวี ธิ กี ารเตรยี มรบั มอื จากภยั พิบตั ิแล่ละประเภทอย่างไร (แนวคำตอบ) – (เอกสารแนวคำตอบ) 3. ครูและนกั เรียนร่วมกันสรุปความรู้เกย่ี วกับภัยพิบัติท่ีเกิดข้ึนในประเทศ ไทย ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งลักษณะทางกายภาพกับภยั พิบตั ิในประเทศไทย วิธีการเตรียมรับมือกับภัยพิบัติ สาเหตุและผลกระทบที่เกิดจากภัยพิบัติ และรว่ มเลน่ เกมผา่ นแอปพลิเคชัน Kahoot 10. การวัดและประเมินผล จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วธิ กี ารวัด เครื่องมือ เกณฑ์ ผา่ นเกณฑร์ อ้ ยละ 1. อธิบายความสัมพนั ธ์ ตรวจผลงาน 60 ระหว่างลักษณะทาง -แบบบันทึกกจิ กรรม -แบบบนั ทึกกิจกรรม กายภาพกับภยั พิบตั ใิ น -แผนผังความคิด -แบบประเมินแผนผัง ประเทศไทยได้ (K) -การนำเสนอผลงาน ความคิด 2. บอกภยั พบิ ตั แิ ละ -แบบประเมนิ การ วิธีการเตรยี มรับมอื กบั ภยั นำเสนอผลงาน พิบตั ิแต่ละประเภทได้ (K) 3. วิเคราะห์สาเหตขุ อง การเกดิ ภัยพบิ ตั แิ ละ ผลกระทบท่เี กิดจากภัย พบิ ัติได้ (P) 127

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วิธกี ารวัด เคร่อื งมือ เกณฑ์ 4. ความสนใจ ศกึ ษา สังเกตพฤตกิ รรม แบบสังเกตพฤติกรรม ผ่านเกณฑร์ อ้ ยละ เรยี นรู้เก่ียวกบั ภัยพิบตั ทิ ่ี ใฝ่เรยี นรู้ 60 เกิดขึน้ ในประเทศไทย (A) 11. สอื่ /แหล่งเรยี นรู้ 11.1 คลิปวีดิโอ ภัยพิบตั ิ ต่าง ๆ 11.2 Power Point 11.3 ใบความรู้ 11.4 แบบบนั ทกึ กิจกรรม 11.5 คอมพิวเตอร์ อินเทอรเ์ นต็ 11.6 Website ทเ่ี ก่ียวข้อง 11.7 Kahoot Application 11.8 Spin Application 11.9 โปรแกรม Edraw Mind Map 128

แบบบันทึกการค้นคว้าขอ้ มลู คำชี้แจง : ใหน้ กั เรียนบันทกึ ข้อมลู ที่ไดเ้ รียนร้ใู นแตล่ ะฐานลงในตารางที่กำหนดให้ ชอื่ ภัยพบิ ัติ สาเหตุ ลักษณะทางกายภาพ แนวทางรับมอื ภัยพบิ ตั ิ การเกิดภัยพบิ ัติ ของพ้นื ท่ี 129

แผนผังความคิด เรือ่ ง ภัยพบิ ัติทเ่ี กดิ ข้นึ ในประเทศไทย คำช้แี จง : ใหน้ กั เรียนหาภาพภยั พิบตั ิทเี่ คยเกิดขน้ึ ในประเทศไทยมา 1 ภาพ แลว้ อธบิ ายตามประเดน็ ดงั น้ี โดยใช้โปรแกรม Edraw Mind Map 130

เกณฑ์การประเมนิ ภยั พิบัติท่ีเกิดขนึ้ ในประเทศไทย ส 5.1 ป.6/2 อธิบายความสมั พนั ธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพกับภยั พิบตั ิในประเทศไทย เพอื่ เตรยี มพรอ้ มรบั มอื ภยั พิบัติ รายการ เกณฑ์การประเมนิ (ระดบั คณุ ภาพ) ระดับ ประเมนิ คุณภาพ ดมี าก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรงุ (1) 1.ความสามารถ  ทางภมู ศิ าสตร์ ระบุลักษณะ ระบุลักษณะ ระบลุ กั ษณะทาง ระบุลักษณะทาง ดมี าก ทางกายภาพ 2.กระบวนการ ของพ้นื ที่ ทางกายภาพ กายภาพ ของพืน้ ท่ี กายภาพของพื้นที่  ทางภมู ิศาสตร์ ประสบภัยได้ ดี อยา่ งถูกตอ้ ง ของพ้ืน ประสบภัยได้ ประสบภยั 3.ทกั ษะทาง  ภูมศิ าสตร์ ดำเนนิ การตาม ทปี่ ระสบภัยได้ ถกู ต้องเปน็ บางสว่ น ไม่ถกู ต้อง พอใช้ กระบวนการ ทางภูมศิ าสตร์ ถูกต้อง  ไดถ้ ูกตอ้ งครบ ปรบั ปรุง ทกุ ข้นั ตอน เปน็ สว่ นใหญ่ ใช้เทคนคิ และ ดำเนนิ การตาม ดำเนินการตาม ดำเนนิ การตาม เครือ่ งมือทาง ภมู ิศาสตร์ กระบวนการ กระบวนการทาง กระบวนการทาง ในการ เตรยี มพร้อม ทางภูมิศาสตร์ ภูมศิ าสตรไ์ ดถ้ ูกตอ้ ง ภูมศิ าสตร์ไม่ รบั มอื ภัยพบิ ัติ ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกต้องตาม เป็นบางส่วน ถูกตอ้ งและไม่ ครบถ้วน ข้ันตอนเป็น เป็นไปตาม ส่วนใหญ่ ขัน้ ตอน ใช้เทคนคิ และ ใช้เทคนิคและ ไม่สามารถใช้ เครื่องมอื ทาง เครื่องมอื ทาง เทคนิคและ ภูมศิ าสตร์ ภูมิศาสตร์ในการ เครอ่ื งมอื ทาง ในการ เตรยี มพร้อมรับมอื ภมู ศิ าสตรใ์ นการ เตรยี มพร้อม ภัยพิบตั ิได้ถูกต้อง เตรียมพรอ้ ม รับมอื ภยั พิบัติ เปน็ บางสว่ น รบั มือภยั พิบัตไิ ด้ ไดถ้ กู ตอ้ งเป็น ส่วนใหญ่ เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11-12 ดีมาก 9-10 ดี 7-8 พอใช้ 1-6 ปรับปรุง 131

แบบประเมินการเขียนผังความคดิ คำช้แี จง : ให้ผูส้ อนประเมินชิ้นงาน/ภาระงานของนกั เรียนตามรายการท่กี ำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องทต่ี รงกบั ระดับคะแนน ลำดับท่ี รายการประเมนิ 4 ระดบั คะแนน 1 32 1 ความสอดคลอ้ งกับจดุ ประสงค์ 2 ความถูกต้องของเนือ้ หา 3 ความคิดสรา้ งสรรค์ 4 ความตรงต่อเวลา รวม ลงชอ่ื ...................................................ผ้ปู ระเมนิ ............/................./................ เกณฑก์ ารประเมินการเขยี นผังความคิด ประเด็นที่ ระดบั คะแนน ประเมนิ 4 3 2 1 5. ความ ผลงานสอดคลอ้ ง ผลงานสอดคลอ้ งกบั ผลงานสอดคล้องกับ ผลงานไมส่ อดคล้องกบั สอดคลอ้ งกับ กับจุดประสงค์ จดุ ประสงค์ จดุ ประสงค์ จดุ ประสงค์ จดุ ประสงค์ ทุกประเด็น เป็นส่วนใหญ่ บางประเดน็ 6. ความถูกต้อง เนอ้ื หาสาระของ เน้ือหาสาระของ เนอ้ื หาสาระของ เนื้อหาสาระของ ของเนอ้ื หา ผลงานถกู ตอ้ ง ผลงานถูกตอ้ ง ผลงานถูกต้อง ผลงานไมถ่ กู ตอ้ ง ครบถ้วน เป็นส่วนใหญ่ บางประเด็น เปน็ ส่วนใหญ่ 7. ความคิด ผลงานแสดงถึง ผลงานแสดงถึง ผลงานมีความ ผลงานไม่มคี วาม สร้างสรรค์ ความคิดสรา้ งสรรค์ ความคิดสรา้ งสรรค์ นา่ สนใจ แตย่ ังไม่มี น่าสนใจ และไม่แสดง แปลกใหม่ และเปน็ แปลกใหม่ แต่ยังไม่ แนวคดิ แปลกใหม่ ถงึ แนวคิดแปลกใหม่ ระบบ เปน็ ระบบ 8. ความตรงต่อ สง่ ชิ้นงานภายใน ส่งช้นิ งานชา้ กวา่ สง่ ช้ินงานช้ากว่า สง่ ชิ้นงานชา้ กว่าเวลา เวลา เวลาท่ีกำหนด เวลาทีก่ ำหนด 1 วัน เวลาท่ีกำหนด 2 วัน ที่กำหนด 3 วนั ข้ึนไป 132

เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 16 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรงุ แบบประเมินการนำเสนอผลงาน คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งท่ีตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1 ท่ี 32    1 เน้อื หาละเอียดชัดเจน     2 ความถูกต้องของเน้อื หา    3 ภาษาทใ่ี ชเ้ ข้าใจง่าย 4 ประโยชนท์ ่ีได้จากการนำเสนอ 5 วธิ กี ารนำเสนอผลงาน รวม ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมนิ .........../................./................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคลอ้ งกับรายการประเมินสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น 133

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรุง แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี น แล้วขดี ✓ลงในช่องที่ตรงกบั ระดับคะแนน การ การมี ลำดับ ช่ือ – สกุล การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนรว่ มใน รวม ท่ี ของนกั เรยี น ความ ยอมรับฟัง ตามท่ี น้ำใจ การ 15 คดิ เหน็ ไดร้ ับ คะแนน คนอ่นื มอบหมาย ปรับปรุง ผลงานกลุม่ 32132132132132 1 ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมิน ............../.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบอ่ ยครง้ั ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้ัง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ 134

แบบประเมินคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำช้แี จง : ให้ผูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งที่ตรงกับระดบั คะแนน คุณลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดับคะแนน อนั พงึ ประสงค์ 321 ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั ของ ดา้ น ครอบครวั และโรงเรยี น มีความตรงต่อเวลาในการปฏบิ ตั ิ 1. มีวินยั กจิ กรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน มคี วามรับผดิ ชอบ รับผดิ ชอบ 2.1 ต้งั ใจเรยี น 2. ใฝ่เรียนรู้ 2.2 เอาใจใสใ่ นการเรียน และมีความเพียรพยายามใน การเรียน 3. มุง่ ม่นั ในการ 2.3 เขา้ ร่วมกิจกรรมการเรียนรตู้ ่างๆ ทำงาน 2.4 ศกึ ษาคน้ ควา้ หาความร้จู ากหนังสือ เอกสาร สง่ิ พมิ พ์ สื่อเทคโนโลยีต่าง ๆ แหล่งการเรียนรทู้ ัง้ ภายในและภายนอก โรงเรียน และเลอื กใช้สื่อไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 2.5 บันทึกความรู้ วิเคราะห์ ตรวจสอบบางสิง่ ทเี่ รียนรู้ สรปุ เปน็ องคค์ วามรู้ 2.6 แลกเปลย่ี นความรู้ ด้วยวธิ กี ารต่างๆ และนำไปใช้ใน ชวี ติ ประจำวัน 3.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รบั มอบหมาย 3.2 มีความอดทนและไม่ท้อแทต้ ่ออปุ สรรคเพอ่ื ให้งานสำเร็จ ลงชอ่ื ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและบ่อยครง้ั ให้ 2 คะแนน พฤตกิ รรมที่ปฏบิ ัตบิ างครง้ั ให้ 1 คะแนน 135

ใบกิจกรรมท่ี 4 คำชแ้ี จง ให้ท่านเขียนแผนการจัดการเรยี นรภู้ ูมศิ าสตร์แบบเชงิ รกุ (Active Learning) โดยเลอื กเร่ืองที่ท่านสนใจ จำนวน 1 แผนการจัดการเรยี นรู้ แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี เร่ือง . ชัว่ โมง สอนวนั ที่ เดอื น พ.ศ. จำนวน ชื่อครูผู้สอน ชัน้ . หน่วยการเรียนรทู้ ี่ เรอ่ื ง . โรงเรียน . . 1. มาตรฐานการเรียนร้และตัวชว้ี ดั . มาตรฐานการเรยี นรู้ . ตวั ช้ีวดั . . 2. คำถามสำคัญ . 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ . 4. สาระสำคัญ . . 5. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด . 6. การเรียนรู้เรอ่ื งภมู ิศาสตร์ . . . 136

7. สมรรถนะสำคญั . 8. คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ . 9. กิจกรรมการเรียนรู้ . ขั้นการต้ังคำถามเชิงภมู ิศาสตร์ . ขั้นการรวบรวมขอ้ มูล ขน้ั การจดั การขอ้ มลู . ข้ันการวเิ คราะห์ข้อมลู . ข้ันสรปุ เพอ่ื ตอบคำถาม 10. ส่ือและแหลง่ เรียนรู้ . 11. การวัดและประเมนิ ผล . . . . . . . . . . . 137

จุดประสงค์การเรียนรู้ เครือ่ งมือท่ีใชใ้ นการประเมิน วิธกี าร/เครอื่ งมอื ผลงาน/ช้ินงาน เกณฑ์การผา่ น ประเด็น เกณฑก์ ารประเมนิ การประเมนิ ระดับคณุ ภาพ เกณฑ์การตดั สนิ /ระดบั คณุ ภาพ . . เกณฑ์การผา่ น . 12. บนั ทึกผลหลกั การจดั การเรียนรู้ . ผลการเรยี นร้ขู องผเู้ รยี น . ปญั หาทพี่ บ . ขอ้ เสนอแนะเพือ่ การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ในครัง้ ต่อไป . . ความคิดเห็นของผู้บริหาร . ( . ผู้บริหารโรงเรยี น 138 วนั ที่ เดอื น . . ) . พ.ศ. .

. บ ร ร ณ า นุ ก ร ม กนก จนั ทรา. 2561. การรเู้ รือ่ งภมู ิศาสตร์ ถอดบทเรยี นประสบการณ์ การจดั การเรียนรู้ ภมู ศิ าสตร์ ในชั้นเรียนทเี่ สริมสรา้ งการเรียนรเู้ ร่อื งภมู ิศาสตร์. กรุงเทพฯ : สำนกั พิมพแ์ ห่ง จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กิดานันท์ มลิทอง. 2540. เทคโนโลยกี ารศึกษาและนวัตกรรม. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลยั . จติ ราพร ลลี าวฒั น์. 2556. รายงานวจิ ยั เพื่อพฒั นาการเรียนการสอน เรอื่ งการพัฒนาภารกิจ ปฏบิ ตั เิ พือ่ เสรมิ สรา้ งความคิดวิเคราะห์ให้กบั นกั ศึกษาในรายวชิ าจริยธรรมทางธุรกิจ (BUS 400). กรงุ เทพฯ : คณะบริหารธรุ กิจ มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทมุ . ดษุ ฎี โยเหลา และ คณะ. 2557. การศกึ ษาการจดั การเรยี นรู้แบบ PBL ท่ีไดจ้ ากโครงการสร้าง ชุดความรู้เพื่อสรา้ งเสริมทักษะแห่งศตวรรษท่ี 21 ของเด็กและเยาวชน: จากประสบการณ์ ความสำเรจ็ ของโรงเรียนไทย. กรงุ เทพมหานคร : หจก. ทพิ ยวสิ ุทธิ.์ ทิศนา แขมมณ.ี 2551. ศาสตร์การสอน องค์ความรูเ้ พือ่ การจัดกระบวนการเรียนรู้ ทีม่ ีประสทิ ธิภาพ. พมิ พ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย. ทิศนา แขมมณี. 2554. ศาสตรก์ ารสอนองคค์ วามร้เู พือ่ การจัดกระบวนการเรียนรู้ ทม่ี ปี ระสทิ ธิภาพ. พิมพ์คร้งั ที่ 14. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. ทวีวัฒน์ วัฒนกุลเจริญ. 2555. การเรียนแบบกระตือรือร้น (Active Learning). (ออนไลน์). แหล่งท่ีมา : http//pirun.ku.ac.th/g4986066/activet.pdf. สืบคน้ เมือ่ 2 ตลุ าคม 2563. นนทลี พรธาดาวิทย์. 2559. การจัดการเรียนรู้แบบ Active learning. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ทรปิ เพ้ลิ เอด็ ดูเคชนั่ . นิตมิ า รจุ เิ รขาสวุ รรณ. 2555. ประสิทธิผลของการใช้สอ่ื มัลติมเิ ดยี แบบสบื เสาะหาความรู้ เรื่อง สารชีวโมเลกุล ที่พัฒนาขึ้นสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. กรุงเทพ : วิทยานิพนธศ์ กึ ษาศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวชิ าเคมี, มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ. บุญเลศิ อรุณพิบูลย์. 2556. Google Earth. (ออนไลน)์ . แหล่งท่มี า : http://www.thailibrary.in.th/2013/08/29/google-earth. สบื ค้นเมื่อ 20 พฤษภาคม 2563. 139

พมิ พ์พันธ์ เดชะคุป.2546.แนวคิดและแนวทางการจดั การเรยี นการสอนท่ียึดนกั เรยี นเป็นศูนย์กลาง. กรุงเทพมหานคร : ภาควชิ ามธั ยมศกึ ษา คณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั . มนิ ตรา รงุ่ รงั สี. 2561. การจัดการเรยี นรู้แบบสบื เสาะหาความรู้ผา่ นกระดานอัจฉริยะท่ีมีตอ่ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติต่อวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 4. วิทยานพิ นธศ์ ึกษามหาบัณฑิต. สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ศกึ ษา, มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์. อา้ งถึง ชยั วฒั น์ สทุ ธริ ตั น.์ (2554). การจดั การเรยี นร้ตู ามสภาพจริง.กรงุ เทพฯ : บรษิ ทั สหมติ รพริน้ ติ้งแอนด์ พับลิสซิ่ง จำกดั . รณรงค์ ขนั แขง็ . 2560. การบูรณาการแบบสอดแทรก เรือ่ งเวกเตอร์โดยใช้การจัดการเรยี นรู้ เชงิ รกุ . วิทยานพิ นธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑติ สาขาวิชาการสอนคณติ ศาสตร์, มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกล้าธนบุร.ี วาสนา เจริญไทย. 2557. ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกท่ีมีต่อผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและ ความสามาระในการแกป้ ญั หาทางคณิตศาสตร์ เร่ือง เศษสว่ นของนักเรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษา ปีที่ 1. วิทยานิพนธป์ รญิ ญาวทิ ยาศาสตรมหาบณั ฑติ สาขาวชิ าคณติ ศาสตรศ์ ึกษา, มหาวิทยาลัยบรู พา. สุคนธ์ สินธพานนท์. 2550. สุดยอดวิธีการสอนสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม นำไปสู่ การจัดการเรยี นรู้ของครยู ุคใหม.่ กรงุ เทพฯ : อักษรเจรญิ ทศั น์. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. 2553. หนงั สอื เรียน รายวิชาภมู ิศาสตรพ์ นื้ ฐาน ภูมศิ าสตร์ ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 4-6. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพร้าว. National Council for Geographic Education. (2012). Geography for Life: National Geography Standard. USA. .[Online]. Available from : http://www.21stcenturyskill.org. Accessed 20 April 2020. Suchman, R. J. (1962). The Elementary School Trening Program in Scientific Inquiry. Illinois : Principal Investigator. 140

ภาคผนวก 141

142