Checklist รู้ทันซื้อขายออนไลน์ ผู้แต่ง : สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำ E-BOOK : ห้องสมุดประชาชนจังหวัดชลบุรี

101 จากรา้ นขายเสอ้ื ผา้ มอื สองออนไลน์ แลว้ ไมช่ อบ เลยไปโพสตว์ า่ รา้ นนขี้ ายเสอื้ ทุเรศทุกตัว ใส่แลว้ เหมอื นผู้หญิงหากนิ , หรือส่งั อาหารคลีนทางออนไลน์ แล้ว พบวา่ ไมอ่ รอ่ ย จงึ ไปโพสตว์ า่ รา้ นขายอาหารคลนี รา้ นน้ี อยา่ ไปซอื้ เพราะแมแ้ ต่ หมาก็ยงั ไมก่ นิ เป็นตน้ นั่นหมายความว่า การโพสต์ข้อความท่ีแสดงความรู้สึกหรือความ คิดเหน็ เชงิ ลบ อาจท�ำให้เราโดนฟ้องได้นนั่ เอง ดงั นน้ั เราจึงควรโพสต์ เฉพาะ รายละเอียดของข้อเทจ็ จรงิ ที่มีหลกั ฐานพสิ จู นไ์ ดเ้ ทา่ นั้น เชน่ ซ้ือเส้อื จากรา้ น ขายเสอื้ ผา้ มอื สองออนไลนแ์ ลว้ ปรากฏวา่ ไมต่ รงตามค�ำสงั่ ซอ้ื ควรโพสตว์ า่ กอ่ น ซอื้ ไดส้ อบถามรายละเอยี ดของสนิ ค้าตา่ ง ๆ เปน็ อย่างดี ก่อนตดั สินใจแลว้ แต่ เม่ือซ้ือมาแลว้ พบว่า ขนาดไมต่ รง หรอื มตี �ำหนิหลายอย่าง เชน่ กระดมุ หลดุ พรอ้ มถ่ายรปู ประกอบ

102 สำ�นักงานพัฒนาธุรกรรมทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 4.3 กรณตี วั อยา่ งและแนวทางแก้ไขปญั หาของนกั ชอ้ ปออนไลน์ คราวนเ้ี ราลองมาดเู หตกุ ารณต์ า่ ง ๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ จรงิ กบั ผบู้ รโิ ภคนามสมมติ เหล่านี้กัน ซ่งึ ไม่แน่วา่ อาจมีเรือ่ งราวทค่ี ลา้ ยกนั กับเรากไ็ ด้ และพวกเขาเหลา่ นี้ จะแกป้ ญั หาทีเ่ กิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร ไปดูกนั เลย 1. อยากได้ยาทาเลบ็ สมี ว่ งเม็ดมะปราง “หนเู อ”๋ ตอ้ งการซ้ือยาทาเลบ็ สมี ว่ งเมด็ มะปรางของยหี่ ้อดัง จงึ ไปเดิน ไปทรี่ ้านตวั แทนจ�ำหนา่ ยแถวเพลินจติ แต่กลบั ไมพ่ บสที ีต่ ้องการ และต้องรอ ของหากจะสัง่ ซ้ือท่ีรา้ นราว 2 สัปดาห์ ซ่ึงหนูเอ๋รอไม่ได้และไมม่ เี วลาไปเดินดู ที่ร้านอื่นแล้ว รวมท้ังต้องทาไปงานกีฬาสีของบริษัทอาทิตย์น้ี ! เธอจึงคิดหา วิธีการแก้ไขปญั หา วิธีการแก้ไขปญั หา - หนูเอ๋ตัดสินใจส่ังของออนไลน์กับบริษัทขายเคร่ืองส�ำอางดังกล่าว โดยตรง ซง่ึ นอกจากจะมสี นิ คา้ ทเ่ี ธอตอ้ งการแลว้ ยงั มสี นิ คา้ เกยี่ วกบั ความงาม อ่ืน ๆ ด้วย ท�ำให้เธอไมต่ ้องเสียเวลาและคา่ เดินทางในการซ้อื สนิ คา้ และไป ต้องซื้อครั้งละมาก ๆ เหมือนร้านที่รับมาขาย เพราะซื้อช้ินเดียวบริษัทก็ส่ง สินค้ามาให้ถึงบ้าน เช่น สินค้าจากเว็บไซต์ของผู้ผลิต ที่แม้มีการจัดจ�ำหน่าย ผา่ นทาง หยี่ป๊ัว หรือ หา้ งสรรพสนิ คา้ เพื่อเป็นตวั แทนวางจ�ำหนา่ ยสินคา้ ของ แบรนด์ แต่ในปัจจุบันมีการเกิดร้านค้าออนไลน์ บนเว็บไซต์ของธุรกิจตนเอง ซง่ึ ผบู้ รโิ ภคสามารถเขา้ ไปเลอื กดูได้

103 2. สนิ คา้ มอื สองราคาดี “มงคล” ได้รบั ของฝากจากเพื่อนทเ่ี ดินทางไปต่างประเทศเปน็ รองเทา้ กฬี าจ�ำนวน 1 คู่ แตร่ องเทา้ มขี นาดเลก็ เกนิ ไปมงคลใสไ่ มไ่ ด้ มงคลจงึ ลงทะเบยี น สมาชกิ ประกาศขายสนิ คา้ ทเ่ี วบ็ ไซต์ ขายของมอื สอง ในราคาถกู เพราะกลวั วา่ จะขายสินค้าไมไ่ ด้ ในขณะเดียวกนั ที่นกนอ้ ยต้องการซื้อรองเทา้ กฬี า นกนอ้ ย จึงสืบค้นข้อมูลเปรียบเทียบราคาและเข้าไปติดต่อซื้อรองเท้าของมงคลใน เวบ็ ไซต์ ขายของมอื สอง เพราะรวู้ า่ สนิ คา้ จะมรี าคาถกู กวา่ ทขี่ ายในรา้ นคา้ หรอื ขายในเว็บไซต์ผู้ผลิตรองเท้า นกน้อยและมงคลตกลงซื้อขายกันในราคา 8,000 บาท อยา่ งไรก็ตามเมือ่ นกน้อยไดร้ บั รองเทา้ มาและเมอ่ื ใสไ่ ปได้สักพกั รองเท้าร่นุ ดังกลา่ วกลายเปน็ รองเท้ารนุ่ ยอดนิยม มีผู้สนใจตามหาจ�ำนวนมาก นกน้อยจึงคิดจะขายรองเท้าดังกล่าว แต่อยากได้เงินเยอะที่สุด จึงคิดหา แนวทางแกป้ ัญหา

104 สำ�นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) วธิ กี ารแกไ้ ขปัญหา นกนอ้ ยตดั สนิ ใจขายสนิ คา้ ดงั กลา่ วดว้ ยวธิ กี ารประมลู ซงึ่ หมายความวา่ หากมีใครให้ราคาทดี่ ีที่สดุ ก็จะไดร้ องเท้าคนู่ ี้ไป เธอจึงลงประกาศขายรองเทา้ คดู่ งั กล่าวใน www.ebay.com ซง่ึ ใหผ้ ู้ทส่ี นใจเข้าประมูลราคา (หรือท่เี หล่า นักช้อปเรียกว่า bid) ปรากฏว่ามีผู้สนใจอยากได้เข้าร่วมประมูลกันมากมาย สุดท้ายนกน้อยขายรองเท้าคู่นี้ให้กับลีโอผู้ชนะประมูลในราคา 25,000 บาท ไป

105 3. ส่ังซ้อื มือถือ แตไ่ ด้สบู่ “ค�ำแก้ว” ตั้งใจซ้ือโทรศัพท์มือถือ มือสองจากผู้ค้าซ่ึงประกาศขายไว้ บนเวบ็ ไซต์หน่งึ จ�ำนวน 1 เครอ่ื ง ราคา 5,500 บาท ซึง่ ค�ำแก้วเหน็ ว่าราคาถูก กว่าท่ีอื่นประมาณ 500 บาท เลยตกลงจะซ้ือ และได้เจรจาต่อรองกับผู้ขาย ผ่านทางไลน์ว่าขอจ่ายครึ่งหนึ่งก่อน หากได้รับของจะโอนส่วนท่ีเหลือให้ ทงั้ หมด เมื่อตกลงตามนั้น ค�ำแก้วจงึ ไดโ้ อนเงนิ งวดแรก 3,000 บาท (ยังเหลอื 2,500 บาท) ต่อมาค�ำแกว้ ไดร้ ับพสั ดุ ปรากฏว่าขา้ งในเปน็ สบู่ ไมใ่ ชโ่ ทรศัพท์ ท่สี ัง่ ซอ้ื ไว้ จงึ ตดิ ต่อกลบั เพอื่ สอบถามผขู้ าย ผูข้ ายได้ตัดสายทงิ้ และบล็อกไลน์ ในทีส่ ดุ เม่ือกลับเข้าไปดใู นเวบ็ ไซต์ พบว่า ผูข้ ายไดป้ ิดรา้ นค้าและถอดสนิ คา้ ชน้ิ นั้นออกจากเว็บไซต์ เธอจึงคดิ หาวธิ กี ารแกไ้ ขปญั หา วิธกี ารแก้ไขปัญหา ค�ำแก้วรวบรวมหลกั ฐานการตกลงซอ้ื ขาย ได้แก่ 1.บทสนทนาที่พูดคยุ กันผา่ นช่องทางต่าง ๆ เช่น ไลน์ 2. หลักฐานการช�ำระเงนิ 3. ชอื่ ผ้ขู าย และที่อย่ขู องเวบ็ ไซต์ท่ีผขู้ ายประกาศขายสินค้าไว้ 4. เขา้ รอ้ งเรยี นตอ่ หนว่ ยงานทรี่ บั แจง้ เรอื่ งรอ้ งเรยี นออนไลนเ์ พอื่ ตดิ ตาม ตัวผูข้ าย 4. ส่งั สินค้าแต่ไม่ได้สินค้า “แม่อุบล” แจ้งว่า ได้เข้ากลุ่มทางเฟซบุ๊กท่ีเกี่ยวข้องกับการขาย พระเครอ่ื ง พบผู้ใช้บัญชี เฟซบุ๊ก ช่ือ “พระอรรคค้าพระเครื่อง” โพสตใ์ หเ้ ชา่ พระเครื่องรุ่นหนึ่งเลยตัดสินใจเช่าเพราะเห็นว่าเป็นกลุ่มที่ค่อนข้างน่าเชื่อถือ

106 ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ตอ่ มาได้โอนเงินไป จ�ำนวน 14,000 บาท แตไ่ มไ่ ดร้ ับสนิ ค้าและไดต้ ดิ ต่อไปยัง เฟซบุก๊ ของ “พระอรรคค้าพระเคร่ือง”แลว้ แตต่ ิดต่อไมไ่ ด้ เธอจึงคิดหาวธิ ีการ แกไ้ ขปัญหา วธิ ีการแกไ้ ขปัญหา แม่อบุ ลน�ำหลกั ฐาน ได้แก่ 1. บทสนทนาทีพ่ ดู คุยกนั ผา่ นชอ่ งทางตา่ ง ๆ รวมถงึ ช่องทางออนไลน์ เชน่ เฟซบกุ๊ 2. หลกั ฐานการช�ำระเงนิ 3. ชื่อผู้ขาย และทีอ่ ยู่ของเวบ็ ไซต์เฟซบุ๊กทผ่ี ขู้ ายประกาศขายสนิ คา้ ไว้ 4. เขา้ รอ้ งเรยี นตอ่ หนว่ ยงานทรี่ บั แจง้ เรอื่ งรอ้ งเรยี นออนไลนเ์ พอื่ ตดิ ตาม ตัวผู้ขาย เช่น 1212 OCC แต่ภายหลงั จากการตรวจสอบพบว่าผูข้ ายไดป้ ดิ บญั ชเี ฟซบกุ๊ ไปแลว้ และเมอื่ น�ำประวตั ขิ องผขู้ ายสนิ คา้ ไปคน้ หาในอนิ เทอรเ์ นต็ พบวา่ เป็นมิจฉาชีพ จึงด�ำเนนิ การในขอ้ ต่อไป 5. เขา้ แจง้ ความกบั กองบงั คบั การปราบปรามการกระท�ำความผดิ เกย่ี ว กบั อาชญากรรมทางเทคโนโลยี

107 5. สินค้าไมเ่ หมือนที่โฆษณาไว้ “หนูนานา” แจง้ สั่งซื้อเสื้อผ้า จ�ำนวน 50 ชุด ชดุ ละ 470 บาท ผา่ น ทางเฟซบกุ๊ ของเพจชือ่ BBB โดยส่งั ซอ้ื และโอนเงนิ วันที่ 7 พฤษภาคม 2560 และไดแ้ จง้ วา่ จะไดร้ บั สนิ คา้ ในวนั ที่ 09 พฤษภาคม 2560 เมอื่ ถงึ ก�ำหนดวนั รบั สนิ คา้ กย็ งั ไมไ่ ดร้ บั สนิ คา้ ตดิ ตอ่ ไปยงั ผขู้ ายกบ็ า่ ยเบย่ี ง อา้ งวา่ เดย๋ี วสง่ ให้ แตเ่ มอื่ ได้รับสินค้าแล้วตรวจสอบพบว่า สินค้าท่ีได้รับมามีสภาพเก่า บางชุดเปื้อน บางชดุ ไมส่ มสว่ น บางชดุ ขาด และไมต่ รงตามทแ่ี จง้ ไว้ เธอจงึ คดิ หาวธิ กี ารแกไ้ ข ปญั หา วธิ กี ารแกไ้ ขปัญหา 1. เบอ้ื งตน้ หนนู านาแจง้ ไปยงั ผขู้ ายกอ่ น เพอื่ ขอเปลยี่ นสนิ คา้ แตผ่ ขู้ าย ปฏิเสธอา้ งว่าสนิ คา้ ซอ้ื แลว้ ไม่รับเปลี่ยนคนื หนนู านาบอกไปวา่ ต้องเปลยี่ นได้ สิ เพราะว่าสินค้าท่ีส่งมาไม่ตรงตามท่ีตกลงไว้ ผู้ขายยังยืนยันว่าไม่เปล่ียนให้ หนนู านาก็ต๊ือทักไปทกุ วนั พอนาน ๆ เข้าทักไปในขอ้ ความแชทอา่ นแล้วก็ไม่ ตอบ และไม่สามารถตดิ ตอ่ ทางผูข้ ายไดเ้ น่อื งจากถูกบล็อกเฟซบุ๊กไปแลว้ 2. เมื่อหนูนานาไม่สามารถติดต่อผู้ขายได้และไม่ทราบตัวตนท่ีแท้จริง ของผู้ขาย จงึ รอ้ งทกุ ข์กล่าวโทษทส่ี ถานีต�ำรวจเร่อื งการฉอ้ โกงประชาชน โดย น�ำหลกั ฐานขอ้ ความบทสนทนาการซอ้ื ขายสนิ คา้ หลกั ฐานการช�ำระเงนิ ซง่ึ มชี อ่ื ผู้รบั โอน เพ่ือให้ต�ำรวจช่วยสืบหาตัวผขู้ ายมารับผดิ ชอบ 3. หลงั หนนู านาตดิ ตอ่ รอ้ งเรยี นท่ี 1212 OCC ส�ำนกั งานพฒั นาธรุ กรรม ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) กไ็ ดร้ บั การด�ำเนนิ เรอื่ งให้ จนในทสี่ ดุ กไ็ ด้ รับเงินคืนจากทางผ้ขู ายเรียบร้อย

108 สำ�นักงานพัฒนาธุรกรรมทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) วิเคราะห์ปญั หา กรณีน้ีเป็นการซื้อสินค้าจากผู้ประกอบธุรกิจขายตรงผ่านทางเฟซบุ๊ก ประเภทผู้บรโิ ภคกบั ผู้บรโิ ภค หรือ C2C เมอ่ื ไดส้ นิ คา้ แล้วพบว่าไม่เปน็ ไปตาม โฆษณาไว้ สินค้ามีสภาพช�ำรุดบกพร่อง ผู้ขายต้องรับผิดชอบในความช�ำรุด บกพรอ่ งของสินค้า และไม่สามารถอา้ งเงื่อนไข “ซอ้ื แลว้ ไม่รับเปลยี่ นคืนได”้ เพราะวา่ เปน็ เงอ่ื นไขขอ้ สญั ญาทไี่ มเ่ ปน็ ธรรม ผซู้ อ้ื มคี วามพรอ้ มในการเกบ็ หลกั ฐานการส่ังซ้ือและข้อความที่ได้สนทนากันท�ำให้การด�ำเนินการแก้ไขปัญหา สะดวกขึ้น อย่างไรก็ตาม การซ้ือสินค้าออนไลน์ในประเภท C2C ผู้ซ้ือตรวจ ประวัตขิ องผู้ขายและขอรายละเอียดของสินคา้ ให้รอบคอบกอ่ นการสัง่ ซื้อ กฎหมายที่เก่ยี วขอ้ ง พระราชบญั ญตั ขิ ายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2560 พระราชบญั ญตั ิ คุม้ ครองผ้บู ริโภค พ.ศ. 2522 พระราชบัญญัติว่าดว้ ยขอ้ สัญญาที่ไม่เป็นธรรม พ.ศ. 2540 และประมวลกฎหมายอาญา 6. ซ้อื ดีลแลว้ ไม่ได้รบั บริการ “เรยา” ซอื้ ดลี หรอื สทิ ธพิ เิ ศษ ผา่ นเวบ็ ไซต์ Ensogo ซงึ่ เปน็ การซอื้ สนิ คา้ และบริการล่วงหน้าจากตัวแทนท่ีจะได้รับเป็นคูปองและได้รับส่วนลดพิเศษ จ�ำนวน 3 หน่วย รวมเป็นเงินทั้งหมด 4,135 บาท ส�ำหรับการใช้บรกิ ารที่สปา และรา้ นอาหาร แตเ่ มอื่ ตดิ ตอ่ ไปยงั รา้ นคา้ เพอื่ ใชบ้ รกิ ารดงั กลา่ ว เรยาถกู ปฏเิ สธ เพราะบรษิ ัทท่ีให้บรกิ าร Ensogo ได้ปดิ ตัวลงแล้ว เรยาต้องการใช้ดลี ตา่ ง ๆ ท่ี ไดช้ �ำระเงินไปแลว้ แต่ถ้าใชไ้ ม่ได้กต็ ้องการขอรบั เงนิ คนื

109 วิธกี ารแก้ไขปัญหา 1. เนือ่ งจากบรษิ ทั ท่ใี ห้บรกิ าร Ensogo ได้ปิดกิจการลง ท�ำให้ผู้ซื้อไม่ สามารถใชค้ ปู องสว่ นลดได้ เมอื่ ผซู้ อื้ ช�ำระเงนิ ผา่ นทางบตั รเครดติ ผซู้ อ้ื สามารถ ขอยกเลกิ การสง่ั จา่ ยเงนิ ไดโ้ ดยท�ำหนงั สอื แจง้ ไปยงั ธนาคารเจา้ ของบตั รเครดติ พรอ้ มแนบเอกสารการปฏเิ สธการใชค้ ูปองส่วนลดในกรณที ่เี จ้าของสินคา้ หรอื บริการปฏิเสธการใช้คูปอง หรือผู้ซื้อไม่ต้องการใช้บริการสามารถขอยกเลิก บรกิ ารไดภ้ ายใน 45 วนั นบั แตว่ นั ซอ้ื สนิ คา้ หรอื ขอรบั บรกิ าร หรอื ภายใน 30 วนั นับแตว่ ันทถี่ งึ ก�ำหนดสง่ มอบสนิ ค้าหรอื บริการ 2. หลงั เรยาตดิ ตอ่ รอ้ งเรยี นที่ 1212 OCC ส�ำนกั งานพฒั นาธรุ กรรมทาง อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน)และไดร้ บั ค�ำแนะน�ำเบอื้ งตน้ ใหผ้ รู้ อ้ งเรยี นแจง้ ธนาคารให้ระงบั การช�ำระเงินผา่ นทางบัตรเครดิต วเิ คราะห์ปญั หา กรณนี เี้ ปน็ กรณผี ซู้ อ้ื ซอื้ คปู องสว่ นลดจากเวบ็ ไซต์ Ensogo ซง่ึ ท�ำหนา้ ท่ี เปน็ เว็บไซตก์ ลางเพอื่ เสนอขายสนิ คา้ และบริการโดยตรงตอ่ ผ้บู รโิ ภค ซึ่งจัดวา่ เปน็ การตลาดแบบตรงแตไ่ มส่ ามารถใชส้ นิ คา้ หรือบรกิ ารได้ ดงั นั้นจึงใชส้ ิทธทิ ี่ จะยกเลิกสัญญาและระงับการช�ำระเงินผ่านทางบัตรเครดิตโดยด�ำเนินการ ตดิ ตอ่ ธนาคารเจ้าของบัตรเครดติ พร้อมเอกสารหลกั ฐานการยกเลิกสญั ญาได้ กฎหมายท่เี ก่ียวข้อง พระราชบญั ญตั ขิ ายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2560 พระราชบญั ญตั ิ ค้มุ ครองผ้บู รโิ ภค พ.ศ. 2522 และประกาศคณะกรรมการว่าดว้ ยสญั ญา เรอ่ื ง ใหธ้ รุ กจิ บตั รเครดติ เป็นธุรกจิ ควบคมุ สญั ญา พ.ศ. 2542

110 สำ�นกั งานพัฒนาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 7. ขอเปลีย่ นสินคา้ “แมเ่ รไร” ซ้ือกางเกงจ�ำนวน 2 ตัว ผา่ นเว็บไซต์บรกิ ารตลาดกลางใน การซื้อขายสนิ ค้าหรือบริการอ-ี มาร์เก็ตเพลส เมอ่ื วนั ที่ 20 กรกฎาคม 2559 นดั รับสินคา้ วันที่ 25 กรกฎาคม 2559 และไดช้ �ำระเงินวนั ที่ 25 กรกฎาคม 2559 จ�ำนวน 918 บาท แตไ่ ดร้ บั สนิ คา้ ไมต่ รงกบั ทสี่ ง่ั ซอื้ โดยสง่ั ซอื้ กางเกงสาม สว่ น แตไ่ ดร้ บั เปน็ กางเกงสองสว่ นทง้ั สองตวั และคณุ ภาพตำ่� กวา่ ราคาทไี่ ดจ้ า่ ย ไป โดยตัวแรกจ่ายในราคา 459 บาท แตไ่ ด้รบั สินคา้ ราคา 382 บาท ตัวที่ 2 จา่ ยในราคา 459 บาท แต่ไดร้ บั สินคา้ ราคา 280 บาท แมเ่ รไรจงึ คิดหาวธิ กี าร แก้ไขปัญหา

111 วธิ ีการแกไ้ ขปญั หา 1. เบ้ืองต้นแม่เรไรได้ติดต่อ ผู้ให้บริการอี-มาร์เก็ตเพลส แต่ทางผู้ให้ บริการแจ้งให้รอ เนื่องจากต้องพิจารณาตรวจสอบตามเง่ือนไขการคืนสินค้า ตามที่ก�ำหนดไว้ก่อน และในกรณีท่ีจะขอเปล่ียนสินค้า จะจัดส่งไปให้ทาง ไปรษณีย์โดยทีแ่ ม่เรไรเสยี คา่ จัดส่งเอง 2. 1212 OCC แนะน�ำวา่ · ผซู้ อื้ ตอ้ งศกึ ษาเงอ่ื นไขการเปลยี่ นคนื สนิ คา้ ของผใู้ หบ้ รกิ ารอ-ี มารเ์ กต็ เพลสกอ่ นเพื่อเปน็ ขอ้ มูล เนอ่ื งจากอ-ี มารเ์ กต็ เพลสดงั กล่าวมกี �ำหนดและแจง้ เงือ่ นไขการคืนสินคา้ ไว้บนเว็บไซต์ · ผู้ซ้ือควรติดต่อไปยังลูกค้าสัมพันธ์ของผู้ให้บริการอี-มาร์เก็ตเพลส เพ่ือแจ้งปัญหาให้ทราบและสอบถามวิธีการแก้ปัญหา ซึ่งการคืนเปล่ียนหรือ คืนสินค้าท่ีไม่ได้เกิดจากความผิดพลาดของผู้ซ้ือ ผู้ขายต้องเป็นผู้รับผิดชอบ ค่าจัดสง่ คืนสินค้า 4. 1212 OCC ได้ติดต่อกับผู้ให้บริการอี-มาร์เก็ตเพลสและผู้ขาย ซึ่ง ผขู้ ายแจง้ วา่ ผซู้ อื้ สามารถด�ำเนนิ การสง่ คนื สนิ คา้ เขา้ มาได้ และยนิ ดคี นื เงนิ โดย ขอผู้ซื้อติดต่อกับผู้ขายโดยตรงเพื่อตรวจสอบความผิดพลาดของการจัดส่ง สินคา้ วิเคราะห์ปญั หา กรณนี แ้ี มเ่ รไรซอื้ กางเกงผา่ นเวบ็ ไซตอ์ -ี มารเ์ กต็ เพลสเมอื่ ไดร้ บั สนิ คา้ ซงึ่ มีคุณภาพไม่ตรงตามที่สั่งซ้ือ แมเ่ รไรมสี ทิ ธเิ ปลย่ี นหรือคนื สนิ คา้ หรอื สามารถ เรยี กเงนิ คนื ได้ เพราะผขู้ ายนนั้ ไมป่ ฏบิ ตั ติ ามสญั ญา โดยในกรณนี กี้ ารคนื เปลยี่ น หรือคืนสินค้าท่ีไม่ได้เกิดจากความผิดพลาดของผู้ซื้อ ดังน้ันผู้ขายต้องเป็น ผูร้ ับผิดชอบค่าจัดส่งคืนสนิ ค้า

112 สำ�นักงานพฒั นาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) กฎหมายที่เกี่ยวข้องพระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2560 และพระราชบัญญตั คิ มุ้ ครองผูบ้ ริโภค พ.ศ. 2522 8. สนิ ค้าไมต่ รงกับที่ตกลงไว้ “ผูห้ มวดรามลิ ” ตดิ ต่อซอื้ นาฬิกา จ�ำนวน 1 เรอื น มูลค่า 23,000 บาท ผา่ นทางเวบ็ ไซตข์ ายของมอื สองและไดม้ กี ารโอนเงนิ ไปใหก้ อ่ นไดร้ บั สนิ คา้ และ เมอื่ ไดร้ บั สนิ คา้ พบวา่ นาฬกิ าไมต่ รงกบั รนุ่ และขนาดทต่ี กลงไว้ รวมทง้ั หนา้ ปดั เปน็ รอย เขาจงึ ได้ตดิ ต่อไปยงั ผ้ขู าย แตไ่ มส่ ามารถติดต่อได้เน่อื งจากถูกบล็อก หมายเลขโทรศพั ทแ์ ละบญั ชผี ใู้ ชไ้ ลน์ ผหู้ มวดรามลิ จงึ คดิ หาวธิ กี ารแกไ้ ขปญั หา วิธีการแก้ไขปญั หา 1. ผหู้ มวดรามิลร้องเรยี นไปยงั 1212 OCC ส�ำนกั งานพัฒนาธรุ กรรม ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) เพอื่ ใหเ้ จา้ หนา้ ทชี่ ว่ ยด�ำเนนิ การประสาน งานติดตามหาผู้ขาย 2. ผู้ขายจ่ายเงินชดเชยท่ีผู้ซ้ือไม่ได้รับสินค้ารุ่นท่ีส่ังซื้อไว้และสินค้ามี ต�ำหนิ จ�ำนวน 4,000 บาท ซึ่งเป็นจ�ำนวนเงินท่ผี ซู้ อ้ื พงึ พอใจ วเิ คราะห์ปญั หา จากกรณีนี้ผู้ซ้ือซ้ือนาฬิกาผ่านเว็บไซต์ขายของมือสองซึ่งเป็นเว็ปไซต์ ตลาดแบบตรง เป็นการซอื้ จากผู้ประกอบธรุ กจิ ขายตรง เม่อื ไดส้ ินค้าแลว้ พบ วา่ ไมเ่ ปน็ ไปตามโฆษณาไว้ อกี ทงั้ สนิ คา้ ยงั มรี อยเปน็ ต�ำหนิ เวบ็ ไซตข์ ายของมอื สองนนั้ จงึ ตอ้ งรบั ผดิ ชอบ ซง่ึ สามารถรอ้ งเรยี นไปทเี่ วบ็ ไซต์ ดงั กลา่ วโดยตรงได้ เลย เน่อื งจากเปน็ ตวั กลางในการซอ้ื ขาย เพอื่ ขอขอ้ มูลผู้ขาย และน�ำหลกั ฐาน

113 ข้อความบทสนทนาการซื้อขายสินค้า หลักฐานการซ้ือขายสินค้า หลักฐาน การโอนเงิน ซ่ึงมีช่ือผู้รับโอน และเอกสารอ่ืน ๆ ท่ีเกี่ยวข้อง ไปแจ้งความ ร้องทุกข์กล่าวโทษท่ีสถานีต�ำรวจเร่ืองการฉ้อโกงประชาชน เพื่อให้ต�ำรวจ ชว่ ยสบื หาผู้ขายมารับผดิ ชอบ กฎหมายทเ่ี ก่ยี วข้อง พระราชบญั ญตั ขิ ายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2560 พระราชบญั ญตั ิ คุม้ ครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 และประมวลกฎหมายอาญา 9. ซ้อื ยาลดน้�ำหนักออนไลน์ “กระต่ายน้อย” ต้องการลดน�้ำหนัก เม่ือเห็นข้อความประกาศขาย อาหารเสรมิ เพือ่ ลดนำ้� หนักทางอินสตาแกรม โฆษณาวา่ “สกดั จากสมุนไพร 7 ชนดิ เหน็ ผลไดใ้ น 1 เดอื น ลดทันทีจาก กระปุกละ 100 บาท เหลือ 2 กระปกุ 120 บาท ดว่ นสนิ ค้ามีจ�ำนวนจำ� กัด” กระตา่ ยน้อย ต้องการลดน้�ำหนักจงึ ส่ัง มา 2 กระปกุ ตามโปรโมชนั เมอ่ื ทานไปได้ 1 กระปุก เรม่ิ มอี าการใจสน่ั จึงได้ ไปพบแพทย์ แพทย์ตรวจพบว่าหัวใจเต้นผิดปกติ เนื่องจากได้รับสารกระตุ้น บางอย่าง กระต่ายน้อยเสียค่ารักษาพยาบาลไปหลายบาท และเมื่อติดต่อไป ยงั ผขู้ าย ผขู้ ายก็ไมร่ ับผิดชอบใด ๆ อ้างว่าสาเหตุเพราะไปกนิ อะไรมาไม่รู้ มา อ้างว่าเกดิ จากอาหารเสริมเขาไมจ่ ริงแน่นอน จากเหตกุ ารณก์ ระตา่ ยนอ้ ยเหน็ ไดว้ า่ กระตา่ ยนอ้ ยขาดความระมดั ระวงั รอบคอบ ไมต่ รวจสอบเลขจดทะเบยี น อย. ไมศ่ กึ ษาหาขอ้ มลู เกย่ี วกบั สมนุ ไพร และยงั หลงเชอื่ ค�ำโฆษณาโปรโมชนั่ ท�ำใหซ้ อ้ื อาหารเสรมิ มากนิ เพราะอยากลด ความอ้วน แตผ่ ลทไ่ี ด้กลบั ไมใ่ ช่อยา่ งทค่ี ิดแถมเสยี ท้งั เงินและสขุ ภาพดว้ ย

114 ส�ำ นกั งานพัฒนาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) วธิ กี ารแก้ไขปญั หา 1. กระตา่ ยนอ้ ยตอ้ งเกบ็ รวบรวม สนิ คา้ กลอ่ งบรรจภุ ณั ฑ์ ฉลากผลติ ภณั ฑ์ หลกั ฐานการช�ำระเงินหลักฐานการโฆษณาการขายสินค้า 2. ไปพบแพทยเ์ พอ่ื ตรวจอาการใหข้ อใบรบั รองแพทย์ ใบเสรจ็ คา่ รกั ษา ผลการตรวจวินจิ ฉัยของแพทย์ 3. น�ำหลักฐานท้ังหมดเขา้ แจ้งความรอ้ งทุกขก์ ลา่ วโทษเพื่อด�ำเนนิ คดที ่ี สถานีต�ำรวจ 4. น�ำหลักฐานทั้งหมดร้องเรียนต่อสาธารณสุขจังหวัด ส�ำนักงาน เลขาธิการอาหารและยาเพ่อื ด�ำเนินการกบั ผ้ขู าย ช่องทางร้องเรยี น ส�ำนักอาหารและยา (อย.) สายดว่ น1556, ส�ำนกั งานคุม้ ครองผบู้ รโิ ภค (สคบ.) สายดว่ น 1166, ศูนยร์ บั เร่ืองร้องเรียนออนไลน์ (OCC) สายด่วน 1212 และมูลนธิ ิเพ่ือผบู้ ริโภค 02-2483737 วเิ คราะหป์ ญั หา กรณนี เี้ ปน็ ปญั หาเกย่ี วกบั การซอื้ สนิ คา้ ออนไลนผ์ า่ นชอ่ งทางอนิ สตาแกรม ซึ่งเป็นรูปแบบผู้บริโภคกับผู้บริโภค หรือ C2C และเป็นการขายตรงเพราะ ผูข้ ายตดิ ต่อน�ำเสนอขายสินคา้ ตอ่ ผู้บริโภคโดยตรง อีกทงั้ สนิ ค้าไมเ่ ปน็ ไปตาม ค�ำโฆษณาและสนิ คา้ ดงั กลา่ วเปน็ สนิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั ผซู้ อื้ ไดร้ บั ความเสยี หาย ทเ่ี กดิ จากมลู คา่ สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื ไปและความเสยี หายจากอนั ตรายดา้ นสขุ ภาพ ไดแ้ ก่ คา่ พบแพทยต์ รวจอาการ คา่ พาหนะไปพบแพทย์ และคา่ เสยี หายอนื่ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง กบั การรกั ษาพยาบาล ซ่ึงผู้ขายต้องรบั ผดิ ชอบต่อความความเสียหาย อันเกิด

115 จากผลติ ภณั ฑอ์ าหารเสรมิ เพราะเขา้ ขา่ ยเปน็ สนิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั และยงั มกี าร หลอกลวงผู้บริโภคโดยโฆษณาคุณประโยชน์ คุณสมบัติของอาหารเสริมว่า สามารถลดความอ้วนไดภ้ ายใน 1 เดอื น ซึง่ ไม่เป็นความจรงิ กฎหมายท่เี กีย่ วขอ้ ง พระราชบัญญตั อิ าหาร พ.ศ. 2522 พระราชบญั ญตั ขิ ายตรงและตลาด แบบตรง พ.ศ. 2560 และพระราชบญั ญัตวิ ธิ ีพิจารณาคดผี ูบ้ รโิ ภค พ.ศ. 2551 10. ซอื้ อาหารเสริมลดน�ำ้ หนกั ออนไลน์ “ใบสม้ ” ตดั สนิ ใจซอ้ื อาหารเสรมิ ลดนำ�้ หนกั ผา่ นทางรา้ นคา้ ออนไลนใ์ น อนิ สตาแกรม ซึ่งโฆษณาวา่ เป็นสนิ ค้าน�ำเข้าจากเกาหลี ได้มาตรฐานปลอดภยั ชว่ ยใหแ้ ขนขาเรยี ว เหมาะกบั คนดอื้ ยาหรอื อว้ นสะสม โดยเธอไดด้ รู ายละเอยี ด ตา่ ง ๆ ของรา้ นค้าแล้วคดิ ว่าน่าจะปลอดภัยจรงิ เพราะมรี ีววิ ของลูกคา้ หลาย คน รวมทง้ั ร้านคา้ มกี ารลงรูปภาพสม�่ำเสมอ

116 สำ�นกั งานพัฒนาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) อยา่ งไรกต็ ามหลงั โอนเงนิ ไปใหเ้ รยี บรอ้ ยและสอบถามถงึ เลขพสั ดสุ นิ คา้ กลับพบว่าแม่ค้าบล็อกการติดต่อไปแล้ว เธอจึงไปแสดงความคิดเห็นใน อนิ สตาแกรมดงั กลา่ วแทน แตก่ โ็ ดนลบขอ้ ความทงิ้ อกี ท�ำใหใ้ บสม้ เรมิ่ กงั วลวา่ อาจถูกมิจฉาชีพหลอกเข้าให้แล้ว แต่ก็คิดผิดเพราะสินค้ามีการจัดส่งให้ตาม ก�ำหนด เม่ือตรวจสอบดกู ต็ ้องผดิ หวงั อกี คร้ัง เพราะสินค้าทไ่ี ด้รบั มีลักษณะไม่ ตรงตามทีโ่ ฆษณาไวใ้ นอนิ สตาแกรมเลย เธอจึงไมก่ ล้ารับประทาน เพราะกลัว วา่ จะผสมสารอนั ตรายและตอ้ งการเงนิ คนื ใบสม้ จงึ เรมิ่ หาแนวทางแกไ้ ขปญั หา วธิ ีการแก้ไขปัญหา 1. ใบสม้ เรมิ่ จากการรวบรวมหลกั ฐานตา่ ง ๆ คอื 1) ชอื่ สนิ คา้ 2) โฆษณา การขายบนอินสตาแกรม 3) บทสนทนาซื้อขาย 4) หลักฐานการโอนเงิน 5) สินค้าทีไ่ ด้รบั มา 2. น�ำหลกั ฐานทั้งหมดไปแจง้ ความลงบันทกึ ประจ�ำวนั ทสี่ ถานตี �ำรวจ

117 3. โทรศพั ทไ์ ปแจง้ เบาะแสทสี่ ายดว่ น อย. 1556 พรอ้ มสง่ ตวั อยา่ งสนิ คา้ ดังกล่าวไปให้ เพ่ือขอให้มีการลงพื้นท่ีตรวจสอบและด�ำเนินคดีกับผู้กระท�ำ ความผดิ วิเคราะหป์ ัญหา ส�ำหรับประเด็นนี้ ใบส้มก็ได้ข้อมูลเพิ่มเติมมาอีกว่า สินค้าท่ีเธอซ้ือมา นนั้ อาจเขา้ ขา่ ยเปน็ ผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพผดิ กฎหมาย เพราะมกี ารโออ้ วดสรรพคณุ เกนิ จรงิ ซงึ่ มกั มกี ารโฆษณาวา่ ชว่ ยลดนำ�้ หนกั ท�ำใหผ้ วิ ขาวหรอื เสรมิ สรรถภาพ ทางเพศได้ แตค่ วามจรงิ กค็ อื ผลติ ภณั ฑเ์ หลา่ นเ้ี ปน็ เพยี งอาหาร ทช่ี ว่ ยเสรมิ หรอื เติมเต็มสารอาหารท่ีร่างกายขาดเท่านั้น ไม่ใช่ยาท่ีสามารถออกฤทธิ์หรือมี สรรพคุณในการรักษาโรคได้

118 สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) อ้างองิ ข้อมลู : http://m.matichon.co.th/readnews.php?newsid= 1404885843 หรอื ต่อใหเ้ ป็นสินคา้ ทเ่ี ข้าขา่ ยเป็นยารักษาโรคจริง ก็ถือว่าผิดกฎหมาย ได้เชน่ กนั เพราะตาม พระราชบญั ญัติยา พ.ศ. 2510 มขี ้อก�ำหนดชัดเจนเรื่อง สถานท่ีขายยาวา่ ตอ้ งไมข่ ายนอกสถานท่ตี ามที่อนุญาต เพราะยาไม่ใชส่ นิ คา้ ท่ัวไป การซ้ือจึงต้องได้รับค�ำแนะน�ำที่ถูกต้องจากผู้ปฏิบัติวิชาชีพโดยตรง การขายในอินเทอรเ์ น็ต จึงเป็นการขายนอกสถานท่ีท่ีอนญุ าต มีความผดิ ตาม มาตรา 12 พระราชบญั ญตั ยิ า มโี ทษจ�ำคกุ ไมเ่ กนิ 5 ปี หรอื ปรบั ไมเ่ กนิ 10,000 บาท นอกจากน้ีจะถือวา่ มคี วามผดิ ฐานโฆษณาดว้ ย เพราะยาถือเปน็ ส่งิ ที่ไม่ อนุญาตใหโ้ ฆษณา มโี ทษปรบั ไม่เกนิ 100,000 บาท เมื่อรอู้ ยา่ งน้ี ใบส้มจงึ คิด ว่า เธอควรเขา้ พบแพทย์ เพ่ือขอค�ำปรกึ ษาในการควบคมุ นำ�้ หนัก

119 11. สินคา้ พรอี อเดอร์ปลอม “หลินหลิน” ส่ังซื้อนาฬิกาผ่านทางไลน์ โดยผู้ขายระบุว่าเป็นสินค้าท่ี ซอ้ื มาจากตา่ งประเทศและลกั ลอบน�ำเขา้ มาโดยไมเ่ สยี ภาษศี ลุ กากร หรอื ทเี่ รา รู้จักกันว่า “สินค้าห้ิว” ซ่ึงจะต้องพรีออเดอร์ พร้อมโอนเงินให้ผู้ขายก่อน ท้งั หมด ซึง่ หลนิ หลนิ เห็นวา่ มีความนา่ เช่อื ถือ เพราะรา้ นคา้ มีความเคลอื่ นไหว ดว้ ยการลงรูปใหม่สม่�ำเสมอ และสนิ ค้าราคาถกู กวา่ ท้องตลาดมาก จงึ โอนเงนิ ไปให้ อย่างไรก็ตามหลังโอนเงินไปแล้วเรียบร้อย กลับพบว่าแม่ค้าบ่ายเบ่ียง วันท่จี ะกลับประเทศเพ่ือน�ำสินคา้ มาให้และขอเลอื่ นวนั นดั รับสนิ ค้าไปเรอื่ ย ๆ แต่เธอกอ็ ดทนรอ จนในที่สุดกไ็ ดร้ ับการจดั สง่ สินคา้ ซึ่งเม่ือน�ำมาตรวจสอบดู กลบั พบวา่ คณุ ภาพไมเ่ หมอื นกบั ทเ่ี ธอคาดไว้ และไมม่ ใี บรบั รองหรอื ฉลากใด ๆ ท่ีแสดงให้เห็นว่าเป็นสินค้าจริง เธอจึงติดต่อกลับไปยังร้านค้าเพื่อขอเงินคืน แต่ทางรา้ นค้าไม่รบั ผิดชอบ เธอจึงคดิ หาวธิ ีการแก้ไขปัญหา

120 ส�ำ นกั งานพฒั นาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) วิธีการแกไ้ ขปญั หา 1. เบ้ืองต้นหลินหลนิ แก้ปัญหาดว้ ยการรวบรวมหลกั ฐานต่าง ๆ ได้แก่ การโอนเงิน รายละเอยี ดการสนทนาซ้ือขาย และชื่อ หมายเลขโทรศัพท์ของ ผขู้ ายเขา้ แจง้ ความกบั ต�ำรวจ ซง่ึ ภายหลงั หากพสิ จู นไ์ ดว้ า่ เปน็ สนิ คา้ ปลอมจรงิ ผูข้ ายย่อมมคี วามผิดฐานฉ้อโกง และผ้ซู ือ้ มีสิทธฟิ อ้ งร้องด�ำเนนิ คดไี ด้ วเิ คราะห์ปญั หา อย่างไรก็ตามจากเหตุการณ์ที่เกิดข้ึนก็ท�ำให้หลินหลินไม่เชื่อถือร้านค้า ที่ขายของถกู มากเกนิ ไป รวมทง้ั ไมด่ เู พียงความเคลอื่ นไหวจากการลงรูปเพยี ง อย่างเดยี วอกี แล้ว เพราะรปู ตา่ ง ๆ เหล่าน้ัน อาจไมใ่ ชร่ ูปสินค้าจรงิ ของร้านคา้ แต่สามารถเปน็ รูปทีผ่ ขู้ ายคดั ลอกน�ำมาจากอนิ เทอร์เนต็ เพือ่ หลอกลวงกไ็ ด้ 12. ซื้อแลว้ ไมไ่ ดข้ อง “อาตี๋” และ “เฮียเลก็ ” พบปญั หาการซอื้ ของออนไลน์ แลว้ ไม่ไดร้ บั สินค้า เช่นเดียวกัน โดยเหตุการณ์แรกเป็นของอาตี๋ท่ีตัดสินใจเช่าพระเครื่อง ผา่ นทางเฟซบกุ๊ ซงึ่ เขาเหน็ วา่ รา้ นคา้ ดงั กลา่ วมคี วามนา่ เชอื่ ถอื เพราะมกี ารเปดิ เผยตัวตนด้วยช่ือและท่ีอยู่ของผู้ให้เช่าพระชัดเจน จึงตัดสินใจโอนเงินไปให้ อยา่ งไรกต็ ามหลงั จากนน้ั กต็ ดิ ตอ่ ทางรา้ นไมไ่ ดอ้ กี เลย ท�ำใหอ้ าตลี๋ องน�ำชอื่ ของ ผู้ให้เช่าพระไปค้นหาประวัติในกูเกิล แล้วก็ถึงบางอ้อว่าร้านดังกล่าวเป็น มจิ ฉาชพี มคี นไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นมาแลว้ มากมาย อาตจี๋ งึ ไดแ้ ตโ่ ทษตวั เองวา่ รอู้ ยา่ งน้ี กอ่ นโอนเงนิ เราคน้ หาประวตั ิกอ่ นซะก็ดี จะได้ไมเ่ สยี ไปเงินฟรี ๆ แต่ อาตก๋ี ย็ งั ไมห่ มดหวงั ไดเ้ งนิ คืน จงึ พยายามหาแนวทางแก้ไขปญั หาที่เกิดข้นึ

121 ส่วนอีกหน่ึงตัวอย่างเป็นของเฮียเล็ก ที่ส่ังซ้ือนาฬิกาข้อมือผู้ชายผ่าน ทางเว็บไซต์ขายของมือสองชื่อดัง โดยเขาเห็นว่าร้านดังกล่าวประกาศขายใน ราคาทถ่ี กู กวา่ เจา้ อน่ื เยอะมาก จงึ ไมล่ งั เลทจ่ี ะตกลงกดซอื้ ในทนั ที อยา่ งไรกต็ าม หลงั โอนเงนิ ไปแลว้ กต็ ดิ ตอ่ ผขู้ ายไมไ่ ดอ้ กี เลย และพบวา่ ผขู้ ายไดเ้ ปลยี่ นชอ่ื รา้ น และประกาศขายนาฬิกาขอ้ มอื เรือนเดิมต่อไปในเวบ็ ไซต์ เฮียเลก็ จงึ ตอ้ งหาวธิ ี การแก้ไขปัญหา เพอ่ื เอาเงินคนื มา แลว้ กไ็ ดแ้ ตค่ ิดว่าไมน่ า่ เหน็ แก่ของถูกเลย วธิ ีการแกไ้ ขปัญหา ส�ำหรับแนวทางการแก้ไขปัญหาของท้ังสองเหตุการณ์ที่เกิดข้ึน มี ลักษณะคลา้ ยกนั คอื ต้องรวบรวมหลักฐานไปแจง้ ความทส่ี ถานตี �ำรวจ ไดแ้ ก่ 1. รายละเอยี ดทั้งหมดของผู้ขาย เช่น ชอ่ื ที่อยู่ เลขบัญชธี นาคารหรอื หมายเลขโทรศัพท์ เปน็ ตน้ 2. โฆษณาการขายหรือประกาศการขายสินคา้ 3. บทสนทนาซอื้ ขาย 4. หลกั ฐานการโอนเงนิ นอกจากนี้ในกรณีที่ซ้ือผ่านเว็บไซต์แบบอี-มาร์เก็ตเพลส สามารถร้อง ทกุ ขก์ ลา่ วโทษกบั เจา้ หนา้ ทต่ี �ำรวจใหด้ �ำเนนิ คดกี บั เวบ็ ไซตน์ นั้ ได้ และพนกั งาน เจา้ หนา้ ทีส่ ามารถขยายผลหากมกี ารหลอกลวงหรือฉ้อโกงประชาชนจรงิ 13. ไม่มแี ถวทน่ี ่ังตามบัตรทซ่ี อ้ื “กอไผ่” และเพือ่ น ๆ ซ้อื บตั รชมคอนเสริ ์ต ของศลิ ปินวง โคลด์เพลย์ จากเวบ็ ไซตข์ ายตว๋ั ชอื่ ดงั แตเ่ มอื่ ถงึ วนั จดั งานกลบั พบวา่ ไมม่ แี ถวทนี่ ง่ั ตามบตั ร ทซ่ี อื้ ไว้ ซง่ึ ผดู้ แู ลงานไดย้ อมรบั วา่ มปี ญั หาเกยี่ วกบั ระบบการจองทนี่ ง่ั จรงิ และ

122 สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอเิ ล็กทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) แกป้ ญั หาดว้ ยการพาเธอและเพอ่ื นไปนง่ั จดุ อน่ื ทรี่ าคาถกู วา่ บตั รทซี่ อ้ื ไว้ แมจ้ ะ ไม่พอใจมากแต่ก็ต้องจ�ำยอมรับข้อเสนอดังกล่าว เพราะไม่มีทางเลือกอ่ืนใน ขณะนน้ั อย่างไรก็ตามเหตุการณ์กลับไม่จบเพียงเท่าน้ัน เม่ือมีคนที่ซ้ือเลขท่ีนั่ง ดงั กลา่ วไวจ้ ริง ๆ เดินทางมาถงึ ท�ำใหเ้ ธอและเพือ่ น ๆ ต้องย้ายหาทนี่ ั่งใหม่ ซึ่งเธอเรม่ิ สงั เกตว่ามอี ีกหลายคนทต่ี ้องยืนดู เพราะประสบปัญหาเชน่ เดยี วกับ เธอ ท�ำใหภ้ ายหลงั จบงานเธอและเพอ่ื นตอ้ งการใหบ้ รษิ ทั เยยี วยาความเสยี หาย ท่เี กดิ ข้ึน

123 วิธกี ารแก้ไขปญั หา 1. เบอื้ งตน้ กอไผแ่ กไ้ ขปญั หาดว้ ยการรอ้ งเรยี นไปยงั บรษิ ทั เวบ็ ไซตข์ าย ตั๋วชื่อดัง ซ่ึงเป็นผู้จัดจ�ำหน่ายบัตรทางเว็บไซต์ และบริษัทที่เป็นผู้จัดงาน คอนเสริ ต์ โดยขอใหม้ กี ารเยยี วยาความเสยี หาย ซง่ึ ไดร้ บั การชแี้ จงวา่ เหตกุ ารณ์ เกิดจากทางสถานที่จัดงาน หรือสนามกีฬาราชมังคลากีฬาสถานได้ปรับผัง สถานทใ่ี หม่ โดยไมไ่ ดแ้ จง้ กบั ทางผจู้ ดั งานกอ่ น ท�ำใหเ้ กดิ ความผดิ พลาดในการ จ�ำหนา่ ยบตั ร อย่างไรก็ตามในวนั ทีจ่ ัดคอนเสริ ์ต ไดแ้ จ้งใหผ้ ทู้ ่ีไดร้ บั ความเสียหาย เข้ามารอ้ งเรยี นและขอเงนิ คืนแล้ว ซงึ่ คนทไ่ี ม่ได้เขา้ มาร้องเรียนในวนั ดังกลา่ ว จะไมส่ ามารถขอเงนิ คนื ไดอ้ กี เพราะตามนโยบายของบรษิ ทั จะสามารถขอเงนิ คนื ได้เฉพาะในวนั งานเท่านนั้ 2. กอไผแ่ ละเพอ่ื น ๆ กย็ งั ไมย่ นิ ยอมท่ีจะยตุ เิ ร่อื งราวเพยี งเทา่ น้ี เพราะ เห็นว่าการกระท�ำดังกล่าวเป็นการเอาเปรียบผู้บริโภคอย่างมาก จึงโทรศัพท์ มาขอค�ำแนะน�ำเพิ่มเติมกับศูนย์พิทักษ์สิทธิผู้บริโภค มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค ซ่ึง แนะน�ำวา่ สามารถฟอ้ งรอ้ งได้ เนอ่ื งจากกรณนี เี้ ขา้ ขา่ ยตามมาตรา 215 ประมวล กฎหมายแพง่ และพาณชิ ยท์ ก่ี �ำหนดใหล้ กู หนตี้ อ้ งช�ำระหนแี้ กเ่ จา้ หนใี้ หต้ อ้ งตาม ความประสงคอ์ นั แท้จรงิ แห่งหนี้ โดยหากลกู หน้ไี มช่ �ำระหนเ้ี สยี เลย หรือช�ำระ หน้ีขาดตกบกพร่อง ล่าชา้ ผิดเวลา ผิดสถานท่ีหรือผดิ วตั ถุแหง่ หน้ี ยอ่ มท�ำให้ เจา้ หน้ไี ด้รบั ความเสยี หาย ดงั นัน้ กอไผแ่ ละเพ่อื น ๆ ซึง่ เปน็ เจา้ หนต้ี ามสญั ญา สามารถเรียกเอาคา่ สินไหมทดแทน จากความเสยี หายท่ีเกดิ ขน้ึ ได้

124 ส�ำ นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 14. ผู้ขายต้งั ใจมาหลอก “ใจเรงิ ” ไดส้ ง่ั ซ้อื นาฬิกาขอ้ มือผู้ชายยีห่ ้อดัง จ�ำนวน 1 เรือน ราคา 15,000 บาท ผ่านทาง เว็บไซต์ขายของมือสอง โดยได้ติดต่อซ้ือขายกันทาง ไลน์ ซ่ึงโดยปกตผิ ซู้ ้อื มกั สง่ั ซอื้ และเป็นผูข้ ายสนิ คา้ ออนไลน์อยู่แลว้ ประกอบ กับสินค้ามือสองท่ีซ้ือราคาถูกกว่าผู้ขายรายอ่ืนที่โพสต์ขายประมาณร้อยละ 20 – 30 จึงตกลงซื้อนาฬิกา ซึ่งผู้ขายได้น�ำบัตรประชาชนถ่ายรูปประกอบ สนิ ค้าดว้ ย หลังโอนเงนิ ไป 15,000 บาท ยงั ไมไ่ ดร้ บั สนิ ค้า ไดต้ ดิ ตอ่ ไปท่ไี ลน์ ปรากฏว่าผขู้ ายลบไลน์ออกไปแลว้ เธอจึงคิดหาวธิ ีการแกไ้ ขปญั หา วิธกี ารแกไ้ ขปญั หา 1. เบอ้ื งตน้ ใจเรงิ ไปรอ้ งทกุ ขก์ ลา่ วโทษกบั เจา้ หนา้ ทตี่ �ำรวจและด�ำเนนิ การ ขอ IP จากเวบ็ ไซต์ แตไ่ ม่มคี วามคืบหน้าใด ๆ 2. ใจเริงลองเช็คประวัติผู้ขายทางอินเทอร์เน็ต พบว่ามีช่ือผู้ขายอยู่ที่ จงั หวดั หนง่ึ ทางภาคเหนอื ไดม้ กี ารโทรไปหาแตผ่ ขู้ ายทใี่ ชช้ อ่ื นน้ั ไดป้ ฏเิ สธการ กระท�ำ หลงั จากนนั้ ใจเรงิ ลองเขา้ ไปดใู นเวบ็ ไซต์ พบวา่ มลี กั ษณะการโพสตข์ าย นาฬิกาแบบนี้อยู่ แต่เปลี่ยนชื่อบัญชีผู้ขาย จึงคิดว่าผู้ขายคนนี้ได้ใช้วิธีแบบนี้ บอ่ ย ๆ และจะเปลยี่ นชอื่ ไปเรอื่ ย ๆ จงึ ตดั สนิ ใจสง่ เรอ่ื งรอ้ งเรยี นไปยงั หนว่ ยงาน ที่เกีย่ วข้องตอ่ ไป 15. สง่ คนื สินค้าชำ� รดุ “ทศพล” ได้ส่ังซ้ือโทรศัพท์ยี่ห้อหน่ึง กับเว็บไซต์ขายของช่ือดัง ภาย หลังได้รับสินค้าพบว่า ไม่สามารถใช้งานได้ เมื่อเปิดเครื่องแล้วจะมีข้อความ “ก�ำลังดาวน์โหลด ขึ้นอยู่ตลอดเวลา จนเคร่ืองเกิดความร้อนสะสมต่อเนื่อง

125 รวมท้ังบางเมนู พบว่าเป็นภาษาจีน ซึ่งผู้ร้องเองเคยใช้โทรศัพท์รุ่นนี้มาก่อน แลว้ จงึ พบวา่ มลี กั ษณะการใชง้ านไมเ่ หมอื นกบั เครอื่ งเดมิ ทเ่ี คยใช้ เขาจงึ คดิ หา วิธีการแกไ้ ขปัญหา วธิ กี ารแกไ้ ขปัญหา 1. เบอ้ื งตน้ ทศพลไดส้ ่งคนื สนิ ค้ากลบั ไปยังเวบ็ ไซต์ผา่ นทางร้านสะดวก ซอื้ ตามเงือ่ นไขท่แี นะน�ำในเวบ็ ไซต์ 2. ตอ่ มาจงึ ไดโ้ ทรศพั ทต์ ดิ ตอ่ ไปยงั คอลเซน็ เตอรข์ องเวบ็ ไซตด์ งั กลา่ ว ได้ รับการยืนยันว่าสินค้าที่ส่งมาให้นั้นเป็นของแท้และคุณสมบัติของเคร่ืองตรง ตามที่แจ้งไว้ในโฆษณา จึงส่งกลับคืนมาให้ผู้ซื้อ ซ่ึงผู้ซ้ือใช้เวลาติดต่อกับ ศูนยล์ ูกค้าสัมพนั ธข์ องเวบ็ ไซต์ เกือบ 2 เดอื น 3. ผซู้ ื้อจึงไดร้ อ้ งเรียนไปยงั หน่วยงานตา่ ง ๆ ได้แก่ 1212 OCC และ สคบ. สุดท้ายผู้ซื้อได้รับเงินคืนผ่านทางบัญชีธนาคาร โดยผู้ขายให้เหตุผลว่า พจิ ารณาให้เปน็ กรณพี ิเศษ 16. ถกู ฟ้องเพราะอาหารสุนขั “อาโออ”ิ สงั่ ซอ้ื อาหารสนุ ขั ทม่ี ผี มู้ าลงประกาศขายไวใ้ นกลมุ่ ของคนรกั สนุ ขั ในเฟซบกุ๊ ซึ่งโฆษณาวา่ สุนัขกนิ ไดท้ กุ เพศ ทกุ วัย มีกลิ่นหอมจนคนแอบ เอาไปกนิ อย่างไรกต็ ามภายหลังไดร้ บั สนิ คา้ เธอพบว่าบรรจุภณั ฑ์ของจรงิ ไม่ เหมือนในรูปท่ีลงประกาศไว้ในเฟซบุ๊ก รวมท้ังการบรรจุอาหารมายังใส่ใน ถุงฟอยส์ธรรมดา ไม่มีย่ีห้อ ไม่มีฉลาก รวมทั้งมีกล่ินเหม็น มีรสเค็ม และ วันหมดอายเุ ป็นเพยี งกระดาษติดท่ถี ุง

126 สำ�นักงานพฒั นาธุรกรรมทางอเิ ล็กทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) นอกจากนี้เมื่อแกะถุงออกมาพบว่า ข้างในเป็นถุงพลาสติกมัดปากถุง เทา่ นัน้ แตเ่ ธอก็ไดแ้ ต่เก็บความสงสัยไว้ในใจและทดลองน�ำอาหารดงั กล่าวให้ สนุ ัขรบั ประทาน ซงึ่ พบว่านอ้ งหมาไมย่ อมแตะอาหารดงั กล่าวเลย แม้จะผสม กบั อาหารเกา่ ให้รับประทาน นอ้ งหมากเ็ ลือกเฉพาะอาหารเดิมและท้งิ อาหาร เม็ดยี่ห้อใหม่ไว้ อาโออิจงึ คดิ วา่ เปน็ เพราะเปล่ยี นอาหารใหม่สนุ ขั จงึ ไม่ชนิ เธอ จึงใช้วิธีหักดิบให้อาหารใหม่เพียงอย่างเดียว แต่พบว่าเม่ือน้องหมากินเข้าไป แล้ว ไม่นานก็มีอาการอาเจียนและท้องเสีย อาโออิจึงลองเปล่ียนกลับไปเป็น อาหารเมด็ ย่ีหอ้ เดิมท่ีเคยให้ และพบว่าน้องหมากลับมามีอาการเปน็ ปกตเิ มือ่ เหตกุ ารณ์เป็น เชน่ นี้ อาโออิจงึ คิดวา่ อาหารเมด็ ยห่ี ้อใหม่ทเ่ี ธอซื้อมา ต้องไม่มี ความปลอดภยั และไมไ่ ดม้ าตรฐาน จงึ ไปโพสตร์ ะบายความรสู้ กึ ไมป่ ระทบั ใจ ลงในเฟซบุ๊กของกลุ่มของคนรักสุนัขดังกล่าว และเม่ือผู้ขายสินค้ามาเห็น ข้อความดงั กล่าวจึงท�ำใหเ้ กิดการโต้เถียงกนั จนในท่สี ดุ ผขู้ ายสินค้ากต็ ัดสนิ ใจ น�ำข้อความดังกลา่ วไปฟอ้ งหมน่ิ ประมาทและพรบ.คอมพวิ เตอร์ ท�ำให้อาโออิ สง่ เร่ืองมายงั ศนู ยพ์ ิทักษส์ ทิ ธิ ฯ เพื่อขอค�ำแนะน�ำ วธิ กี ารแก้ไขปญั หา 1. ในกรณีน้ีผู้ร้องต้องการให้ศูนย์พิทักษ์สิทธิฯ ช่วยตรวจสอบให้ว่า สินค้าดังกล่าวได้มาตรฐานจริงหรือไม่ หรือมีส่วนประกอบที่เป็นอันตราย อย่างไรบา้ ง ซง่ึ ทางศูนย์พทิ กั ษส์ ทิ ธิ ฯ ก็ไดแ้ นะน�ำให้ผ้รู ้องส่งรายละเอยี ดมา ให้เพิ่มเติม ได้แก่ ใบรับรองแพทย์ของสุนัข หลักฐานการซ้ือขายสินค้าและ ตัวอยา่ งสินค้า เพือ่ น�ำไปส่งทดสอบตอ่ ไป 2. ในส่วนของผลติ ภณั ฑท์ ่ีผรู้ อ้ งพบวา่ บรรจุภณั ฑข์ องจรงิ ไม่ตรงกับใน รปู ทโี่ ฆษณาไว้ ทางศนู ยฯ์ ไดแ้ นะน�ำใหผ้ รู้ อ้ งสง่ ภาพถา่ ยผลติ ภณั ฑจ์ รงิ และรปู

127 ท่ีใช้โฆษณาในเฟซบุ๊กมาให้เพ่ิมเติม ซึ่งอาจเข้าข่ายการโฆษณาเกินจริงได้ นอกจากนี้การเลือกซื้ออาหารสัตว์ให้ปลอดภัยควรเลือกยี่ห้อท่ีมีฉลากแสดง รายละเอยี ดของผลติ ภณั ฑ์ เช่น ชอื่ สนิ คา้ ส่วนผสม อายุการเก็บ ชือ่ ผู้ผลติ เป็นต้น 3. ส่วนกรณีที่ผู้ร้องถูกฟ้องหมิ่นประมาทและ พ.ร.บ. ว่าด้วยการ กระท�ำความผิดเก่ยี วกับคอมพิวเตอร์ (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2560 ศูนยฯ์ ได้แนะน�ำ ผู้ร้องว่าพ.ร.บ. ว่าด้วยการกระท�ำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 ได้แกไ้ ขจากฉบับเดมิ โดยไดต้ ัดความผดิ ฐานหมิ่นประมาทออกไป ดังนั้น การฟ้องความผิดฐานหม่ินประมาทโดยอาศัย พ.ร.บ. ว่าด้วยการ กระท�ำความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2560 จึงไม่สามารถ ท�ำได้ หากข้อมูลที่ผู้ร้องได้โพสต์ไป สามารถพิสูจน์ได้ว่า เป็นการแสดง ความคิดเห็นโดยสุจริตโดยการติชมด้วยความเป็นธรรม ก็ไม่ต้องรับผิดฐาน หม่ินประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา ด้วยเหตุนี้เพ่ือเป็นการป้องกัน การถูกฟ้องร้องหมิ่นประมาทจากกฎหมายอาญา ควรโพสต์ข้อความท่ีแสดง รายละเอียดของข้อเท็จจริงท่ีมีหลักฐานพิสูจน์ได้เท่านั้น และหลีกเล่ียงการ แสดงความรสู้ ึกหรอื ความคดิ เห็นด้านลบ ตวั อยา่ งปัญหาและการแก้ไขปัญหาของสิงคโปร์ 1. สนิ ค้าสญู หายระหว่างจัดสง่ ปัญหา ซูซานได้รับแจ้งจากบริษัทผู้ขนส่งทางโทรศัพท์ว่ากล่องพัสดุ สนิ คา้ ของซซู านไดห้ ายไป ซง่ึ บรรจกุ ระเปา๋ สตางคย์ ห่ี อ้ ดงั 2 ใบ ทสี่ ง่ั ซอ้ื ในราคา 185.66 ดอลลาร์สิงคโปร์ เม่ือซูซานอเี มลติดตอ่ บรษิ ทั เพอื่ ตดิ ตอ่ ขอรับเงินคืน บริษัทแจ้งว่าไม่พบข้อมูลของพัสดุและให้ซูซานติดต่อผู้ขนส่งเพื่อขอรับเงิน

128 ส�ำ นกั งานพัฒนาธุรกรรมทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ชดเชยความเสยี หาย และยงั เพมิ่ เตมิ วา่ ในขอ้ ตกลงและเงอื่ นไขขณะสง่ั ซอ้ื สนิ คา้ บรษิ ทั ไดแ้ จง้ ใหท้ ราบแล้วว่า บรษิ ทั จะไม่รับผิดชอบในกรณสี นิ คา้ สญู หาย แต่ ซูซานสามารถตรวจสอบสถานะการจัดส่ง และพบข้อมูลว่าสินค้าได้ถูกจัดส่ง และอยใู่ นระหวา่ งการด�ำเนนิ การ ซซู านตอ้ งการเงนิ คา่ สนิ คา้ 185.66 ดอลลาร์ สงิ คโปร์คนื โดยเรว็ ทส่ี ดุ ผลการแก้ไขปญั หาซูซานติดตอ่ สมาคมผูบ้ ริโภคสงิ คโปร์ (Consumer Association of Singapore : CASE) และเข้ากระบวนการไกลเ่ กลี่ยขอ้ พพิ าท โดยไดร้ บั เงนิ สดคนื 68 ดอลลารส์ งิ คโปรแ์ ละวงเงนิ การซอ้ื สนิ คา้ 120 ดอลลาร์ สิงคโปร์ รวมเป็นเงนิ 188 ดอลลาร์สงิ คโปร์ ข้อแนะน�ำ 1. อา่ นเงอ่ื นไขนโยบายการจดั สง่ สนิ คา้ ของรา้ นคา้ ออนไลนใ์ หล้ ะเอยี ด ก่อนซ้ือสินค้า โดยท่ัวไปร้านค้าจะเป็นผู้รับผิดชอบในการจัดส่งสินค้าแม้ว่า สินคา้ จะสญู หายในขณะท่ีอยู่ในข้ันตอนของผู้ขนส่งสินค้า 2. เมือ่ เกดิ ปญั หา แจง้ ผูข้ ายเปน็ ลายลักษณ์อักษร จดั เก็บบันทกึ ข้อมลู การสนทนาทางอีเมลหากไม่มีการตอบกลับหรือไม่พอใจผลการแก้ปัญหา สามารถติดต่อ CASE เพอ่ื ย่ืนข้อรอ้ งเรยี น 2. สินคา้ ชำ� รดุ ปญั หา โจนาธานสงั่ ซอ้ื โทรศพั ทส์ มารท์ โฟนทางออนไลนก์ บั เวบ็ ไซตข์ อง บรษิ ทั ในราคา 317.99 ดอลลาร์สงิ คโปร์ โจนาธานตดิ ตอ่ ไปรบั สินคา้ ทีร่ า้ นคา้ สาขาของบรษิ ทั ในหา้ งสรรพสนิ คา้ หลงั จากสง่ั ซอ้ื 3 วนั ภายหลงั รบั สนิ คา้ และ ใช้ไปแล้ว 1 เดอื นโทรศัพท์ช�ำรุดและไมส่ ามารถเปิดเครื่องได้ โจนาธานจงึ สง่ โทรศัพท์ไปท่ีร้านเพ่ือซ่อมแซมแต่ทางร้านแจ้งว่า ต้องส่งสินค้าไปซ่อมท่ี

129 ประเทศจนี และใชเ้ วลาซอ่ มประมาณ 1 เดือน โจนาธานตกลงและใหโ้ ทรศพั ท์ แก่ร้านค้าไว้เพื่อซ่อมแซม ระหว่างการซ่อม บริษัทติดต่อมาเพ่ือขอพาสเวิร์ด ของโทรศพั ทเ์ พอ่ื ตรวจสอบเฟิรม์ แวร์ เวลาผ่านไป 4 เดือนโทรศพั ท์ยังซอ่ มไม่ เสรจ็ โจนาธานจึงขอใหเ้ ปล่ยี นเคร่อื งแตร่ า้ นคา้ ไม่ยอม รา้ นค้าสาขายืนยนั ว่า จะส่งไปยังจีนอีกคร้ังเพ่ือซ่อมแซม โจนาธานไม่ตกลงและต้องการเปล่ียน เคร่อื งใหมห่ รอื รับเงนิ คา่ สินคา้ คืน ผลการแก้ไขปัญหา โจนาธานตกลงให้มกี ารซอ่ มโทรศัพท์ ขอ้ แนะน�ำ ผขู้ ายสนิ ค้าออนไลนใ์ นสงิ คโปรม์ คี วามรับผดิ ตามกฎหมาย คุ้มครองผู้บริโภคและการค้าที่เป็นธรรมเช่นเดียวกับร้านค้ารูปแบบทั่วไป ผู้บริโภคจะได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายในกรณีที่คุณภาพของสินค้าไม่ เปน็ ทพ่ี ึงพอใจ หากพบวา่ สินคา้ ช�ำรดุ เมื่อไดร้ บั สนิ ค้า ผู้บริโภคสามารถขอให้ ซอ่ มแซมสนิ คา้ จ�ำนวน 2 ครงั้ ภายใน 6 เดือน หากไมส่ ามารถซอ่ มไดภ้ ายใน 2 ครงั้ บริษทั ต้องเปลี่ยนสินค้าชิน้ ใหมท่ ดแทน หรือคนื เงนิ เต็มจ�ำนวน 3. การรับประกนั สนิ ค้า ปญั หา ผู้บรโิ ภคส่งั ซอื้ โทรทัศนจ์ ากแพลตฟอรม์ ออนไลนพ์ รอ้ มกบั การ รับประกัน 1 ปี ในราคา 799 ดอลลาร์สิงคโปร์ ประมาณ 4-5 เดอื นตอ่ มา หนา้ จอแอลซดี ี (LCD) ไมม่ ีภาพปรากฏขน้ึ จงึ ส่งโทรทัศนไ์ ปซ่อม และได้รบั แจง้ วา่ ตอ้ งจา่ ยคา่ ซอ่ ม 105 ดอลลารส์ งิ คโปร์ แมว้ า่ ความช�ำรดุ จะไมไ่ ดเ้ กดิ จากความ ผิดของผบู้ ริโภค ผู้บรโิ ภคจึงเรียกร้องให้แพลตฟอรม์ ออนไลน์ ช่วยด�ำเนินการ จดั สง่ โทรทศั นท์ ซ่ี อ่ มคนื และยกเวน้ คา่ ซอ่ ม มฉิ ะนน้ั จะขอเปลย่ี นสนิ คา้ ใหมห่ รอื รบั เงนิ คืนบางส่วน

130 สำ�นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ผลการแก้ไขปัญหา CASE ช่วยด�ำเนินการให้ส่งโทรทัศน์ท่ีซ่อมแซม แลว้ ไปยังผบู้ ริโภคโดยไมม่ คี ่าใชจ้ า่ ยเพิ่มเติมใด ๆ ข้อแนะน�ำ การรับประกันสินค้าเป็นข้อสัญญาท่ีมีผลผูกพัน ดังนั้น ผู้ขายมีหน้าที่ตามสัญญาที่ต้องซ่อมแซมสินค้าในระยะเวลาที่เหมาะสมและ เปลีย่ นคืนสินคา้ ส�ำหรบั ความช�ำรดุ บกพร่องและปัญหาท่ีอยใู่ นการรับประกัน เมอื่ ผขู้ ายไมป่ ฏบิ ตั ติ ามสญั ญา ผบู้ รโิ ภคสามารถรอ้ งเรยี นและไมต่ อ้ งรบั ผดิ ชอบ ค่าจัดสง่ ตามท่ีบริษทั ร้องขอ นอกจากนี้ ผบู้ ริโภคควรตอ้ ง 1. ศึกษาเงื่อนไขการรับประกันท่ีจัดส่งมาเป็นลายลักษณ์อักษรให้ ละเอยี ด 2. หากความช�ำรุดบกพร่องอยู่ในเงื่อนไขการรับประกัน ผู้บริโภคจะ ตอ้ งได้รับการซ่อมแซมทไ่ี ม่มคี ่าใชจ้ ่ายหรอื การเปลย่ี นคืนสนิ คา้ 3. อยา่ หลงเช่ือการปัดความรับผิดของผขู้ าย 4. ภาษีสินคา้ และบรกิ ารและพกิ ัดศุลกากร ปญั หา ผบู้ รโิ ภคสง่ั ซอื้ เหรยี ญสะสมทรี่ ะลกึ ทางออนไลน์ และใชผ้ จู้ ดั สง่ สนิ คา้ บรษิ ทั ขนส่ง A แจ้งใหผ้ บู้ ริโภคช�ำระเงนิ คา่ ภาษสี นิ ค้าและบรกิ าร แต่ กฎหมายสิงคโปร์ยกเว้นการเก็บภาษีดังกล่าวส�ำหรับสินค้าสะสมของท่ีระลึก ผู้บริโภคจึงแจ้งผู้จัดส่งสินค้าและปัญหาถูกแก้ไขโดยแพลตฟอร์มออนไลน์ ผู้ขายเป็นผู้จ่าย และผู้บริโภคได้แจ้งบริษัทขนส่ง A ว่าจะมีการส่ังซ้ือสินค้า ประเภทเดิมอกี ในอนาคต ในเวลา 3 เดือนตอ่ มาผูบ้ ริโภคส่ังซ้อื เหรียญสะสม ทร่ี ะลกึ อกี และไดร้ ับแจ้งให้เสยี ภาษี 147.06 ดอลลารส์ ิงคโปร์ ปจั จบุ ันเหรียญ ดังกล่าวยังค้างอยู่ที่บริษัทขนส่ง A และบริษัทขนส่ง A ปฏิเสธความรับผิด

131 ใด ๆ ผูบ้ รโิ ภคไมเ่ ห็นดว้ ยและเรียกรอ้ งใหย้ กเว้นคา่ ธรรมเนยี มภาษีและจัดส่ง สนิ ค้าโดยดว่ น ผลการแก้ไขปัญหา CASE ช่วยด�ำเนินการให้ผู้บริโภคไม่ต้องจ่าย ค่าธรรมเนยี มภาษแี ละได้รบั สนิ คา้ ข้อแนะน�ำ เมอื่ มกี ารซ้ือขายสนิ คา้ จากผ้ขู ายในสิงคโปร์ ผู้ขายมหี น้าที่ รบั ผดิ ชอบด�ำเนนิ การใหค้ า่ ธรรมเนยี มภาษเี ปน็ ไปตามกฎหมาย ซง่ึ ในบางกรณี ผู้ขายจะเรียกเก็บค่าภาษีอากรในสินค้าท้ัง ๆ ท่ีผู้ขายไม่ได้จดทะเบียนผู้เสีย ภาษีอากรหรือสินค้าเป็นรายการที่ไม่ต้องเสียภาษีอากร เช่น โลหะที่มีค่า เปน็ ตน้ ดงั น้ันหากผูบ้ รโิ ภคสงสัยในการฉ้อโกงค่าภาษีอากร ผู้บรโิ ภคสามารถ ขอรายละเอียดเลขทะเบียนผู้จดทะเบียนภาษีอากร และโทรศัพท์ติดต่อ กรมสรรพากรเพือ่ ตดิ ต่อสอบถามไดโ้ ดยตรง 5. ค่าใชจ้ า่ ยในการสง่ คืนสินค้า/เปลีย่ นคนื สนิ ค้า ปัญหาผู้บริโภคสั่งซ้ือเครื่องดูดฝุ่นจากแพลตฟอร์มออนไลน์ในราคา 155.90 ดอลลาร์สิงคโปร์ ต่อมาไม่นานสินค้าช�ำรุดและผู้บริโภคแจ้งผู้ขาย ออนไลน์ หลงั จากการเจรจาตอ่ รองไดข้ อ้ สรปุ วา่ “ผบู้ รโิ ภคจะสง่ สนิ คา้ ไปซอ่ ม หากตรวจพบวา่ สนิ คา้ ช�ำรดุ จรงิ ผขู้ ายจะรบั ผดิ ชอบคา่ จดั สง่ สนิ คา้ เพอ่ื ซอ่ มแซม” เมื่อผู้บรโิ ภคด�ำเนินการตามทีต่ กลงและใชเ้ วลากว่า 2 เดือนทผี่ ูข้ ายจะติดต่อ แจ้งสถานะของการซ่อมแซม เม่ือสินค้าซ่อมแซมเสร็จแล้ว ผู้ขายเรียกร้องให้ ผู้บริโภครับผิดชอบค่าจัดส่งสินค้าทั้งหมด ผู้บริโภคไม่ตกลงและเรียกร้องให้ ยกเว้นค่าใช้จ่ายในการจัดส่งสินค้าหรือขอรับเงินคนื เตม็ จ�ำนวน ผลการแก้ไขปัญหา ผู้ขายส่งสินค้าที่ซ่อมแซมและไม่คิดค่าใช้จ่ายใน การจดั สง่ สนิ ค้า

132 ส�ำ นักงานพัฒนาธุรกรรมทางอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ข้อแนะน�ำ เง่ือนไขเร่ืองค่าใช้จ่ายในการจัดส่งสินค้า ไม่ได้ถูกระบุไว้ แน่นอนตายตวั ว่าผูใ้ ดจะตอ้ งเปน็ ผูร้ บั ผิดชอบ ดงั น้นั จงึ ตอ้ งศกึ ษารายละเอยี ด เงื่อนไขก่อนตกลงซ้ือสินค้า ซึ่งในกรณีน้ีผู้ขายตกลงก่อนแล้วว่าจะเป็น ผรู้ บั ผดิ ชอบคา่ ใชจ้ า่ ยในการจดั สง่ สนิ คา้ ในกรณสี ง่ สนิ คา้ ซอ่ ม ดงั นน้ั ผขู้ ายตอ้ ง ท�ำตามที่ตกลงไว้กบั ผบู้ ริโภค 4.4 เกมแบบทดสอบ : คุณเป็นผูบ้ รโิ ภคในโลกออนไลน์ 4.0 หรือไม่

133 เรามาลองทำ� แบบทดสอบดกู นั วา่ เราเปน็ นกั ชอ้ ปออนไลนร์ ะดบั ไหน เป็นอย่างไรกันบ้างกับเนื้อหาข้อมูลต่าง ๆ เชื่อว่าหลายคนเริ่มม่ันใจ มากข้ึนกับการซื้อของออนไลน์แล้ว แต่เพ่ือเป็นการทดสอบว่าเราเป็น นกั ช้อปออนไลนท์ ่รี ะมัดระวงั ตวั มากแคไ่ หน ลองไปท�ำแบบทดสอบกนั เลย 1. “เอ”๋ อยากเปิดรา้ นขายกระเป๋าออนไลน์ พวกเราจะแนะน�ำเอ๋ให้ ท�ำอะไรบ้าง เพ่อื ให้ร้านค้าออนไลนข์ องเอ๋มคี วามน่าเช่ือถือ ก. จา้ งนางแบบเนต็ ไอดอล “หญงิ แว”้ ถา่ ยรปู และรวี วิ สนิ คา้ ลงสอ่ื สงั คม ออนไลน์ เช่น อินสตาแกรม หรือเฟซบุ๊กของเธอ เพราะมีผู้ติดตามหลาย แสนคน ข. น�ำสินค้าไปฝากขายที่เว็บไซต์อี-มาร์เก็ตเพลส เช่น lazada shoppee ค. ลงทะเบยี นผูข้ ายกับกรมพัฒนาธรุ กจิ การคา้ เพอื่ ให้ได้เครื่องหมาย DBD Registered และ DBD Verified มาใช้ในเว็บไซต์ของร้านค้า และ ขึ้นทะเบยี นผู้ขายแบบขายตรงกบั ทาง สคบ. 2. “ตั้ม” ได้ยินแฟนสาวบ่นว่าอยากผิวขาว เลยตัดสินใจจะซ้ือ ผลิตภัณฑ์ทาผิวให้ขาวที่ขายในอินเทอร์เน็ต มาให้แฟนเป็นของขวัญ แต่ ตม้ั ไมร่ จู้ ะเลือกอยา่ งไรดี เราลองไปช่วยต้มั เลือกกัน ก. ร้านคา้ ในส่อื สังคมออนไลน์ เช่น รา้ นหนา้ ใส น้องจิ๊ก ในเฟซบกุ๊ : รา้ นนขี้ ายผลติ ภณั ฑเ์ พอื่ ผวิ ขาวใสหลายยห่ี อ้ ซงึ่ ตา่ งโฆษณาวา่ ท�ำใหข้ าวขนึ้ ได้ เพยี งใช้แค่ 3 วัน มีรวี วิ จากลกู คา้ เยอะมาก มคี นกดไลค์เพจหลกั หมื่น ราคา ไมแ่ พง มชี อื่ และเลขบัญชธี นาคารของผูข้ ายแสดงไวช้ ัดเจน

134 ส�ำ นักงานพฒั นาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ข. รา้ นปา้ ไวท์ ในเวบ็ ไซตแ์ หง่ หนงึ่ : รา้ นนมี้ กี ารเปดิ เวบ็ ไซตข์ ายของเอง โฆษณาวา่ มี อย. รบั สมคั รตวั แทนจ�ำหนา่ ย ราคาคอ่ นขา้ งแพง เพราะเปน็ สนิ คา้ น�ำเข้าจากจีน และมีรายละเอียดช่ือ เบอร์โทรศพั ท์ของผู้ขาย ค. ตดั สนิ ใจไมซ่ อื้ เพราะอาจเขา้ ขา่ ยเปน็ ผลติ ภณั ฑส์ ขุ ภาพผดิ กฎหมาย โดยอาจมีการใส่สารอันตรายเข้าไป และบอกแฟนว่าไม่ต้องขาวพ่ีก็รักท่ีน้อง เป็นแบบน้ี แค่ดูแลตัวเองในแบบทเ่ี ปน็ กพ็ อ 3. “น้าแตง” ต้องการซ้ือไม้แบดมินตันให้พ่ียิมกับน้องโด่ง แต่ยัง ตดั สนิ ใจไมไ่ ดว้ า่ จะซอ้ื จากเวบ็ ไซตใ์ ดดี คณุ คดิ วา่ แมต่ ม้ั จะแนะน�ำนา้ แตงวา่ อยา่ งไร ก. ติดต่อร้านในเว็บไซต์อี-มาร์เก็ตเพลส เช่น ร้านรักแบดมินตันใน เวบ็ ไซตข์ ายสนิ คา้ มอื สอง เพราะเปน็ สนิ คา้ มอื สองราคาถกู และเพอ่ื นสนทิ ของ แม่ตม้ั ก็เคยซื้อสนิ คา้ จากรา้ นน้ี ข. ติดต่อผ่านร้านค้าในสื่อสังคมออนไลน์ เช่น ร้านจ๊ะจ๋า ท่ีร่วมกลุ่ม ชมรมคนรักแบดมินตันในเฟซบุ๊กอยู่ แต่ไม่มีรูปสินค้า มีเพียงชื่อและ เบอรโ์ ทรศพั ทต์ ดิ ตอ่ ผขู้ าย ค. ซื้อจากเวบ็ ไซตป์ ระเภท ผปู้ ระกอบธรุ กิจกบั ผบู้ รโิ ภค หรือ B2C เช่น http://www.central.co.th https://shoponline.tescolotus.com และ https://www.bigc.co.th เป็นต้น ท่ีเป็นช่องทางจัดจ�ำหน่ายสินค้าโดยตรง ของห้างสรรพสินค้า ซึ่งมีข้อมูลราคาโปรโมชั่น มีรูปภาพสินค้า รายละเอียด ร่นุ นำ้� หนัก สี เง่ือนไขการคืนสินคา้ เบอร์โทรศพั ท์และอเี มลตดิ ตอ่

135 4. “จีจ้ี” ก�ำลังเลือกซ้ือเส้ือผ้ามือสอง ซ่ึงเธออยากได้กระโปรงท่ีมี ความยาวระดับน่อง เพ่ือใส่ไปท�ำงาน คณุ จะแนะน�ำรา้ นค้าข้อไหนให้จีจ้ี ก. ร้าน ABC ในอินสตาแกรม : ร้านน้ีขายของถูกมาก เหมือนให้ฟรี แต่พอสอบถามรายละเอียดสินค้า แม่ค้าตอบว่าให้กะเอาเองว่าจะใส่ได้ หรอื เปล่า เพราะลกู คา้ เยอะมาก ไมม่ เี วลาใหร้ ายละเอียดเพม่ิ เตมิ ข. ร้าน XYZ ในเว็บไซต์อี-มาร์เก็ตเพลส ร้านนี้ราคาไม่ถูกกว่าร้าน อื่น ๆ แต่มรี ายละเอียดสินค้าชดั เจน สามารถสอบถามเพมิ่ เติมได้ตลอดเวลา และมชี อ่ื บญั ชธี นาคาร เบอรโ์ ทรศพั ท์ ของผขู้ ายชดั เจน พรอ้ มมรี วี วิ การสง่ ของ ให้ลกู ค้ารา้ น ค. รา้ น AEIOU ในเว็บไซตแ์ หง่ หนงึ่ : ร้านน้ขี ายสินค้าราคาปานกลาง มีรายละเอียดสินค้าชัดเจน และชื่อ เบอร์โทรศัพท์ของผู้ขาย แต่ไม่สามารถ สอบถามไดเ้ พม่ิ เตมิ ได้ 5. “ม้นิ ” สั่งซื้อกางเกงยนี ส์ 2 ตวั ลด 80% จากรา้ นคา้ ในเฟซบุก๊ มี เลขบัญชีธนาคารผู้ขาย มีเบอร์โทรศัพท์ผู้ขาย แต่ไม่ค่อยมีคนรีวิวสินค้า ม้ินจะเลอื กวธิ กี ารช�ำระเงินแบบไหนดีทีจ่ ะปลอดภยั ก. ช�ำระเงินปลายทางเมอ่ื สินค้ามาสง่ ข. ช�ำระเงินโดยตัดบัตรเครดิต และแจ้งผู้ขายว่าได้ช�ำระเงินเรียบร้อย แลว้ ค. ช�ำระเงนิ โดยโอนเงินผา่ นแอปพลิเคชนั อ-ี เพยเ์ ม้นทข์ องธนาคารเข้า บัญชีผูข้ าย และแจ้งผู้ขายว่าไดช้ �ำระเงนิ เรียบร้อยแลว้

136 ส�ำ นักงานพฒั นาธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 6. “มาล”ี อยากไดโ้ ทรศพั ทร์ นุ่ ใหม่ มาลคี วรจะตดิ ตอ่ ซอ้ื จากเวบ็ ไซต์ ไหนดี ก. ซ้ือจากเวบ็ ไซตป์ ระเภทผูป้ ระกอบธรุ กจิ กับผบู้ ริโภค หรอื B2C เชน่ เว็บไซต์โทรศัพท์มือถือย่ีห้อต่าง ๆ ซ่ึงไม่มีส่วนลด แต่ม่ันใจได้ว่าเป็นของแท้ เพราะมกี ารรับประกันสินค้า ข. ซื้อจากเวบ็ ไซต์อี-มาร์เก็ตเพลส ที่ขายโทรศพั ท์มือถือทกุ รุ่น ทกุ ย่หี อ้ เพราะราคามีโปรโมช่ัน ค. ซื้อจากร้านค้าในสื่อสังคมออนไลน์ เช่น เฟซบุ๊ก ช่ือกลุ่มคนเลิฟ สมารท์ โฟน เพราะราคาถกู มาก 7. “หลุยส์” เลือกซ้ือของขวัญทางออนไลน์ให้คุณพ่อได้เรียบร้อย แลว้ หลยุ สค์ วรท�ำอย่างไรทง้ั ก่อนและหลังการช�ำระเงนิ ก. หาข้อมลู หรอื ตรวจสอบประวัติของผูข้ ายผา่ นทางกเู กลิ กอ่ น เพื่อดู วา่ มปี ระวตั เิ ปน็ อยา่ งไร ซงึ่ หากพบวา่ ไมม่ อี ะไรกโ็ อนเงนิ ไปให้ และเกบ็ หลกั ฐาน การโอนเงนิ พร้อมรายละเอยี ดการพูดคุยกับผู้ขายไว้กอ่ นไดร้ บั สินค้า ข. ไมต่ ้องเขา้ ไปตรวจสอบขอ้ มูลในกเู กิลดกู อ่ น เพราะงานยุง่ ไมม่ เี วลา และรีบลบหลักฐานการพูดคุยทิ้งทันที เพราะไม่คิดว่าจะมีปัญหาอะไรและ เปลอื งหน่วยความจ�ำของโทรศัพทม์ ือถอื ค. เก็บหลักฐานการโอนเงิน พร้อมรายละเอียดการพูดคุยกับผู้ขายไว้ แตค่ ดิ วา่ จะไมน่ า่ มปี ญั หาอะไร จงึ ไมเ่ ขา้ ไปตรวจสอบขอ้ มลู หรอื คน้ ประวตั ขิ อง ผูข้ ายก่อน

137 8. “ชีตาร์” ส่ังซ้ือครีมบ�ำรุงผิวหน้าผ่านทางร้านค้าออนไลน์ใน อินสตาแกรมโดยแมค่ ้าบอกวา่ จะไดส้ ินคา้ หลงั ช�ำระเงินหนึง่ สปั ดาห์ ช�ำระ เงินไปวันท่ี 25/8/60 แต่วนั น้ีวนั ที่ 15/9/60 ยังไม่ได้ครีมเลย ติดต่อแม่คา้ ก็ไม่ได้ อนิ สตาแกรมก็ปิดไปแล้ว ชีตาร์ควรท�ำอยา่ งไร ก. ร้องเรียนไปยังส�ำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค และโพสต์แฉข้อมูลใน เว็บบอร์ดพันทปิ ข. ปลอ่ ยมันไป ถอื ว่าเปน็ เวรเป็นกรรม – ฟาดเคราะห์ ค. น�ำหลักฐานการโอนเงินไปแจ้งความร้องทุกข์ที่สถานีต�ำรวจ เพ่ือ ติดตามเอาเงินคนื จากแมค่ า้ 9. “ภูผา” ซอื้ ล�ำโพงจากเวบ็ ไซตอ์ ี-มาร์เกต็ เพลส เมื่อน�ำมาใชง้ าน ต่อเข้ากับเครื่องคอมพิวเตอร์ ปรากฏว่าล�ำโพงระเบิด เรามาช่วยภูผาว่า กรณแี บบน้ี ภูผาสามารถเรยี กร้องสทิ ธขิ องตนเองตามกฎหมายใดไดบ้ ้าง? ก. พระราชบญั ญตั อิ าหาร พ.ศ. 2522 ข. พระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้า ไมป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 ค. พระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายท่ีเกิดขึ้นจากสินค้า ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 และพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค พ.ศ. 2551

138 สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 10. “พมิ มาลา” ก�ำลงั ศึกษาคูม่ อื ผบู้ รโิ ภค คุณคดิ วา่ ข้อใดเป็นสทิ ธิ ผ้บู รโิ ภคของไทย ก. สทิ ธทิ จ่ี ะไดร้ บั ความปลอดภยั จากการใชส้ นิ คา้ และบรกิ าร, สทิ ธทิ จี่ ะ ได้รบั ความเปน็ ธรรมในการท�ำสัญญา ข. สิทธิในการได้รับข่าวสารรวมทั้งค�ำพรรณนาคุณภาพท่ีถูกต้องและ เพยี งพอเกย่ี วกบั สนิ คา้ และบรกิ าร, สทิ ธทิ จ่ี ะมอี สิ ระในการเลอื กหาสนิ คา้ หรอื บริการ, สทิ ธิทีจ่ ะได้รบั ความปลอดภัยจากการใช้สนิ ค้าและบริการ, สทิ ธิท่จี ะ ไดร้ บั ความเปน็ ธรรมในการท�ำสญั ญา, สทิ ธทิ จี่ ะไดร้ บั ความคมุ้ ครองและชดใช้ คา่ เสียหายเมื่อมีการละเมดิ สิทธขิ องผ้บู รโิ ภค ค. สิทธิเก็บกิน, สทิ ธิในท่ีอยอู่ าศยั , สทิ ธคิ วามเปน็ เจ้าของ, สิทธพิ ึงได้, สิทธิตามค�ำเรียกร้อง

139 มาดสู ิ เราไดค้ ะแนนเท่าไร ค. ได้ 2 คะแนน 1. ตอบ ก. ได้ 0 คะแนน, ข. ได้ 1 คะแนน, ค. ได้ 2 คะแนน 2. ตอบ ก. ได้ 0 คะแนน, ข. ได้ 0 คะแนน, ค. ได้ 2 คะแนน 3. ตอบ ก. ได้ 1 คะแนน, ข. ได้ 0 คะแนน, ค. ได้ 1 คะแนน 4. ตอบ ก. ได้ 0 คะแนน, ข. ได้ 2 คะแนน, ค. ได้ 0 คะแนน 5. ตอบ ก. ได้ 2 คะแนน, ข. ได้ 1 คะแนน, ค. ได้ 0 คะแนน 6. ตอบ ก. ได้ 2 คะแนน, ข. ได้ 1 คะแนน, ค. ได้ 1 คะแนน 7. ตอบ ก. ได้ 2 คะแนน, ข. ได้ 0 คะแนน, ค. ได้ 2 คะแนน 8. ตอบ ก. ได้ 1 คะแนน, ข. ได้ 0 คะแนน, ค. ได้ 2 คะแนน 9. ตอบ ก. ได้ 0 คะแนน, ข. ได้ 1 คะแนน, ค. ได้ 0 คะแนน 10. ตอบ ก. ได้ 1 คะแนน, ข. ได้ 2 คะแนน, ผลการทดสอบ รวมผลคะแนนแล้วไปดผู ลการทดสอบกันเลย ได้ 0 – 10 คะแนน คุณเป็นผบู้ รโิ ภคในโลกออนไลน์ 2.0 ต้องขอบอกว่าคุณยังท�ำคะแนนได้ น้อยมาก ถือได้ว่ายังเป็นนักช้อปออนไลน์ ในระดับผู้เริ่มต้น ซึ่งคุณอาจโดนมิจฉาชีพ หลอกได้ง่าย เพราะขาดข้อมูลที่จ�ำเป็น เบอ้ื งตน้ เพื่อช่วยตดั สินใจซอ้ื สนิ ค้า แตไ่ ม่ เป็นไรเราขอเป็นก�ำลังให้นะ ไม่แน่ว่าหาก ลองกลับไปอ่านคู่มืออีกสักรอบ อาจเป็น ทางเลอื กที่ดกี ไ็ ด้

140 สำ�นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ (องค์การมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) ได้ 11 – 15 คะแนน คุณเป็นผู้บริโภคในโลกออนไลน์ 3.0 ยินดีด้วย คุณได้กลายเป็นนักช้อป ออนไลน์ในระดับรู้เท่าทันแล้ว เพราะคุณ สามารถเลอื กรา้ นคา้ ออนไลนไ์ ดอ้ ยา่ งดี ซ่งึ แม้จะถูกหลอกบ้าง แต่คุณก็จะไม่เจ็บตัว เทา่ ไร เพราะคณุ มขี อ้ มลู เพอ่ื ใชใ้ นการตดั สนิ ใจอยใู่ นมอื แลว้ ไงละ่ แตเ่ ราขอเอาใจชว่ ยให้ คุณศกึ ษาขอ้ มูลให้รอบด้านมากขึ้น เพอ่ื ไม่ ให้โดนมิจฉาชีพหลอกให้เจ็บใจ เวลาซื้อ สินค้าออนไลน์ คุณแค่ เอะ๊ ! บอ่ ย ๆ แล้ว คุณจะไมเ่ สยี สทิ ธขิ องตนเองเลย ได้ 16 - 20 คะแนน คณุ เป็นผบู้ ริโภคในโลกออนไลน์ 4.0 เต็มตัว เยี่ยมไปเลย คุณเป็นนักช้อป ใน ระดับผู้รู้ ผู้ต่ืนและผู้เบิกบาน เพราะคุณ สามารถตัดสินใจเลือกร้านค้าออนไลน์ได้ อย่างเหมาะสม มีแนวโน้มว่าจะไม่โดน มิจฉาชีพหลอกแน่นอน เหลือแค่เพียง บรหิ ารจดั การเงนิ ในกระเปา๋ ดี ๆ แคน่ ค้ี ณุ ก็ จะซอื้ ของไดอ้ ยา่ งสบายใจ แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม อย่าประมาทเชียวล่ะ เพราะกลโกงต่าง ๆ จะพัฒนาไปเร่ือย ๆ จนเราอาจตามไม่ทัน เลยก็ได้นะ ถา้ ไมค่ อยหม่นั ติดตามข่าวสาร ผู้บริโภค

141 เอกสารอ้างอิง 1. หนงั สือ งานวจิ ยั และบทความ คงศักด์ิ ชืน่ ไกรลาศ ศูนยพ์ ทิ กั ษส์ ทิ ธิ มลู นธิ เิ พือ่ ผู้บริโภค. คูม่ ือ คนทำ� งานรับ เร่ืองร้องเรียน : แก้ไขปัญหา ร้องเรียนอย่างไรให้ได้ผล. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการองคก์ ารอสิ ระเพอื่ การคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภค ภาคประชาชน. ณัฏฐ์รดา แสงจันทร์จิราธร, (2556). การคมุ้ ครองผ้บู รโิ ภคในธุรกรรมซอ้ื ขาย สินค้าทางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์, วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต, คณะนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร.์ มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค. (2560). งานศึกษาเรื่องการคุ้มครองผู้บริโภคในการท�ำ พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ : กลไกการรับเรื่องร้องเรียนและการระงับ ขอ้ พิพาท. กรุงเทพฯ. ศนู ยก์ ฎหมายเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร ส�ำนกั กฎหมาย ส�ำนกั งาน พัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องคก์ ารมหาชน). (2559). สญั ญา ต้องเป็นสัญญา การก่อให้เกิดสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ และการ คุ้มครองผู้บริโภคในการท�ำสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ประเด็น ขอ้ สญั ญาทไี่ มเ่ ป็นธรรม. (พิมพค์ รั้งที่ 2). กรงุ เทพฯ. ส�ำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค. (2558). สคบ. กับการคุ้มครองผู้บริโภค. (พมิ พ์ครง้ั ที่ 17). กรงุ เทพฯ. Consumers Association of Singapore. (2560). The Consumer. Issue 3. CASE : Singapore.

142 ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (องคก์ ารมหาชน) Electronic Transactions Development Agency (Public Organization) 2. กฎหมาย พระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หายทเ่ี กดิ ขนึ้ จากสนิ ค้าทไ่ี มป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 พระราชบญั ญตั คิ ุม้ ครองผบู้ รโิ ภค พ.ศ. 2522 พระราชบญั ญัตวิ ่าดว้ ยขอ้ สัญญาท่ีไมเ่ ป็นธรรม พ.ศ. 2540 พระราชบญั ญัตวิ ธิ พี ิจารณาคดผี บู้ ริโภค พ.ศ. 2551 Directive 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2011 on the Consumer Rights 3. เวบ็ ไซต์ ธนาคารแหง่ ประเทศไทย. <www.bot.or.th> ธุรกิจร่วมค้าออนไลน์. <http://www.shoppingbycom.com/ Online-Business/Part1.html.> นติ ยสารฉลาดซ้อื . <http://www.chaladsue.com> มลู นธิ ิเพื่อผู้บรโิ ภค. <http://www.consumerthai.org> สมาคมผปู้ ระกอบการพาณชิ ยอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส.์  <http://www.thaiecommerce .org> Consumers International, <http://www.consumersinternational. org/who-we-are/consumer-rights#responsibilities>.

คณะทำ�งานจดั ทำ�หนังสอื สุรางคณา วายภุ าพ สารี ออ๋ งสมหวงั ผอ.สพธอ. ท่ปี รกึ ษา คณะทำ�งาน ชาติชาย สทุ ธาเวศ ดร.สรณันท์ จิวะสรุ ตั น์ รอง ผอ.สพธอ. รอง ผอ.สพธอ. ท่ปี รึกษา สุรางคณา วายภุ าพ สารี อ๋องสมหวัง ชาติชาย สุทธาเวศ ดร.สรณันท์ จวิ ะสุรัตน์ ส�ำนกั พาณชิ ย์อิเล็กทรอนกิ ส์ ววิ ัจนี สุดเกตุ, ปริญญา สุวรรณชินกลุ , ศิรพิ รรณ วรรณโกวิท, ประภารตั น์ ไชยยศ, นธิ ินชุ โศภารกั ษ์, ธัมมกิ า เพชรเมอื ง, นพรัตน์ พันธุพ์ นิ ิจ, กญั ญาณัฐ เปรมแสง, ปวติ รา ฤกษง์ าม, กญั จนร์ ตั น์ บตุ รประเสรฐิ , เมธา รัตนชมภู ฝา่ ยศลิ ปแ์ ละพิสูจน์อักษร ณัฐพงศ์ วรพิวุฒิ ทศพร โขมพตั ร