PL_2020_web

‘‘Tohumdan Dünyaya Tasarım’’ 25.yıl anlayışı ile 25 yıldır ürünlerinize değer katan esanslar üretiyoruz T: +90 212 623 02 90 [email protected] www.froma.com.tr

102 ALMANAK 2020 sı muhtemeldir. Ya da yetişkin olsa da anne babasının küçük HİLAL DOYMUŞ çocuğu gibi yaşamaya devam eden birisinin pandemide aile- KİMDİR? sinden uzakta kaldıkça çaresizlik hissetme ihtimali, kendi ba- şına hayatla başa çıkabileceğine inanan birine göre çok daha 1981 yılında doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas’ta ta- yüksek olacaktır. Baş etme yöntemlerimizin çoğunu çocuk- mamladı. Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü luk yaşantılarımızın etkisinde geliştiririz. Çok yerleşik kalıplar bitirdikten sonra 2005 yılında klinik psikoloji uzmanlı- olduğu için de işe yaramasa bile ve hatta hayatımızı zorlaş- ğını tamamladı. Aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Hasta- tırsa bile aynı şekilde davranmaya devam ederiz. Sorunlarla nesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı’nda görev yapmaya baş- nasıl başa çıktığımızı, diğer insanlarla ve dünyayla nasıl ilişki ladı. 2009 yılında özel muayenehanesinde çalışmaya kurduğumuzu anlamamızda kendi şemalarımızı adlandırma- başlayan Doymuş, eş zamanlı olarak çeşitli üniversi- nın rolü büyüktür. telerde misafir öğretim görevlisi olarak dersler verdi. Davranış kalıplarımızın, sorun çözme stratejilerimizin kökeni- TÜBİTAK ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen ni gerçek vaka örnekleri üzerinden anlattığım “Bilinç 6’nı Aş- bilimsel çalışmalar yürüttü. Klinik Psikoloji alanındaki mak” kitabımda odaklandığım konu da tam olarak bu. Sorun deneyimini iş dünyasının ihtiyaçlarının karşılanmasına çözerken kullandığımız stratejiler iki ana gruptan birine aittir. aktardı. Yurtdışında yaygın bir hizmet olan kurumsal Ya aktif ve çözüme dönük yaklaşım sergileriz ya da pasif ve psikolojik danışmanlık hizmetlerinin ülkemizde de ge- savunmaya dönük yaklaşım içinde oluruz. lişmesine önemli katkıları oldu. Halen psikoterapist olarak çalışmasının yanı sıra 2015 yılından bu yana POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYE İzgören Akademi bünyesinde iş dünyasına yönelik eği- timler vermektedir. İnsan adapte olabilmek için duygusal tepki vermek zorun- dadır. Dışarıdan bir ses duyarsak kafamızı çevirip bakarız. bir değerlendirme yapacak olursak; bu değerlendirmeyi ya- Ruhsal bütünlüğümüzü koruyabilmek için de onun sesini parken insanın bütün sermayelerini ele almak gerekir. duymaya ihtiyacımız var. Psikolojik bütünlüğümüzün bize Geleneksel ekonomik sermaye para, taşınmazlar, eşya, mad- sesini duyurabilmesinin, bir şeylerin ters gittiğini aktarabil- dî varlık olarak tanımlanır. İnsan sermayesi ise tecrübe, be- mesinin yolu duygu dünyamızda değişiklikler yaratmaktır. ceri, bilgi ve fikirlerden oluşur. Sosyal sermayeden bahset- Anormal bir durum olduğunda yaşanan kaygı, endişe, üzün- tiğimizde ilişkiler, temas ağları, arkadaşlar aklımıza gelir. Son tü gibi duygusal tepkiler normal tepkilerdir. Buna eşlik eden dönemde bu kavramlara bir yenisi eklendi: Pozitif psikolojik iştahta azalma ya da artma, uyku miktarı ya da kalitesinde sermaye. Burada güven, umut, iyimserlik ve dayanıklılıktan bozulma gibi fiziksel belirtiler görülür. Yani yaşanan tüm bu söz etmiş oluyoruz. belirtiler normaldir. Bizim için kritik olan bu belirtilerin süre- Pozitif psikolojik sermaye insanın diğer sermayelerini nereye si ve şiddetidir. Psikolojik bir durumu patolojik hale getiren ve ne kadar aktaracağına; ne kadarını ve nasıl geliştireceğine değişkenler bunlardır. Belirtiler aralıksız olarak belli bir süre yön veren ana kaynak. Dengeli dağılımın önemini şu süreçte devam ediyorsa ve kişinin günlük hayatına devamını engelli- hepimiz gördük ama hepimiz idrak edemedik. Ancak pozitif yorsa o zaman klinik bir tabloyu düşündürür. psikolojik sermayesi yani kişiliği ile ilgili olumlu yöndeki eği- Pandemi sürecinde bireysel olarak yaşadığımız duygusal de- limleri yüksek olanlar gerçek bir idrak seviyesi ve buna bağlı ğişimler ve tüketim alışkanlıklarındaki dönüşüme dair genel değişiklik gücünü kendinde buldu. Elbette ki üretim ve tüketim olmadan yaşamımızı devam et- Dijital dönüşümü yapamayan kurumların tirmemiz mümkün olmayacaktır. Burada bilinçlilik seviyemizi yeni dünya düzeninde ayakta kalamayacağı arttırarak tüketimin yönüne ve miktarına dair kontrol sahibi düşüncesinde artık hepimiz hemfikiriz. Aynı olabilmemiz için pandemi dönemi önümüze büyük bir fırsat durum kendi psikolojik dönüşümümüz için sundu. Bu fırsatı değerlendirdiğimizde bizim için esas anla- de geçerli. Psikolojik dönüşümü yapabilenler mın, tüketimin miktarında değil tatmin seviyemizin denge- geleceği ayakta karşılayacak. sinde olduğunu göreceğiz.

LOJiSTiK iHTiYAÇLARINIZA ENTEGRE ÇÖZÜM ÜRETMEK BiZE YÜK OLMAZ İleri teknolojik altyapıya sahip depo ve antrepolarımız, güçlü araç filolarımız ve ekipman donanımlarımız, yurt içi ve yurt dışına yayılmış hizmet ağımız, inovatif lojistik anlayışımız ile küresel ölçekte çözümler üretiyoruz. KALiTE MÜŞTERi GÜVEN MEMNUNiYETi iNOVASYON TECRÜBE TEKNOLOJi

104 ALMANAK 2020 SAĞLIK ÇALIŞANLARI SÜRECİ FEDAKÂRLIKLA YÜRÜTÜYOR 2020 yılı herkes için geçmiş yıllardan farklı bir yıl oldu. COVID-19 pandemisi, hasta olan ya da olmayan herkesin hayatını direk olarak etkiledi, değiştirdi ve dönüştürdü. Hastalıkla mücadele etme durumu gündelik hayatımızın içine girdi. Bu mücadelenin en sıcak hattı olan hastanelerde hepimizin sağlığı için çalışan hekimler ve sağlık personelleri bazen aylarca evlerine gidemediler, ailelerini göremediler. Bu değerli hekimlerimizden Gebze Fatih Devlet Hastanesi Başhekimi Uzman Doktor İlyas Sarı’ya 2020’de yaşadıklarını sorduk… COVID-19 virüsüyle en sıcak hatta mücadele eden bir he- etkisini azaltabileceğini düşünmüş ya da birçok meslektaşım kim olarak 2020’de yaşadıklarınızı paylaşır mısınız? gibi buna inanmak istemiştim ama yaz aylarında da en ufak COVID-19 ülkemizde görülmeden önce 2020’nin ilk aylarında bir azalma olmadı. Çin ve ardından diğer ülkelerde tespit edilmeye başlamıştı. COVID-19 bulaştığı kişide hiçbir hastalığa yol açmayabile- Daha önce alışık olduğumuz Koronavirüsler; basit üst solunum ceği gibi başta akciğerler olmak üzere tüm vücudu etkileyip yolu enfeksiyonu etkeni, ciddi hastalığa neden olmayan virüs sonu ölümle sonuçlanabilen çok ciddi klinik tablolara da yol ailesiydi. Bunun bir alt grubu olan COVID-19’un bu derece şid- açabiliyordu. Sürecin başlangıcında hastalığa yakalanan- detli, ölümcül bir tabloya yol açtığını, çok daha farklı ve ciddi ların yaşlı ve ek hastalığı olanlar olduğu algısı oluşmuştu. bir durum olduğunu ülkemizdeki ve hastanemizdeki vakalarla Ancak sonrasında çok genç kişilerde de ağır klinik tablolara karşılaşınca gördüm. Virüsün ve hastalığın seyriyle ilgili kim- neden olduğu görüldü. senin elinde net bir veri yoktu. Beklenenden çok daha ağır kli- Başlangıçta toplumumuz duyarlı ve dikkatli davrandı fakat nik tablolara yol açabilen COVID-19’un bulaşıcılığı da çok yük- aynı duyarlılığı sonrasında devam ettirmedi. Sürecin uza- sekti. Bu nedenle kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına aldı. ması ve ekonomik sebeplerin yanı sıra basında ilk zamanlar Salgının ülkemizde görüldüğü ilk zamanlarda yaz mevsimi ile durumun vahametini gösteren haberlerin artık yer almaması

PLAT 105 ya da daha az yer alması da etkili oldu ve durumun ciddi- Pandemi sürecinde birçok sektör ve birim küçülme, yetinden uzaklaşıldı. Pandeminin daha az ciddiye alınmasına esnek çalışma, uzaktan çalışma düzenine geçerken bağlı olarak da vaka artışları yaşandı. sağlık sektörü için böyle bir durum söz konusu Hastanemizdeki yataklı servislerinin ve yoğun bakımların olmadı. Bilakis iş yükü bariz olarak arttı. Neredeyse daha önce hiç yaşanmayan doluluk oranına ulaştığı zamanlar bütün çalışanlarımız kapasitesinin limitlerini oldu. Yoğun bakım kapasitemizi artırmak zorunda kaldık; nor- zorluyor ve ciddi fedakârlıklarda bulunuyor. mal servislerin çoğunu COVID-19 servisi olarak düzenledik. Diğer yandan COVID-19 dışı hastalıklar da devam ediyor ve Market ve AVM’lerde alınan önlemleri, insanların market- hastane olarak bu hastalarımıza da hizmet vermeyi sürdürü- lerdeki davranışlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? yoruz. Hastanemizde bu hizmetleri sunarken maalesef CO- Süreç çok dinamik. Bir hekim olarak önce sağlık açısından VID-19’a yakalanan sağlık ve yardımcı sağlık personellerimiz bakmakla birlikte hayatın diğer yönlerini ve ihtiyaçlarını gör- oldu. Ancak diğer çalışanlarımız bu yükü sekteye uğratma- mezden gelemeyiz. Hayat devam ediyor ve zorunlu ihtiyaç- dan büyük bir fedakârlıkla yürütüyorlar. ların karşılanması gerekiyor. Devletimizin bu konuda gerekli düzenlemeleri yaptığını ve dinamik bir şekilde aksiyon aldığı- Ailenizle, evinizde neler yaşadınız? nı düşünüyorum. Alışveriş yapılan umuma açık yerlerin çoğu Salgının başlangıcında ben de yaklaşık iki ay evime uğraya- kapalı alan ve belli bir kapasiteleri var. Vatandaşlarımız ka- madım, dışarıda konakladım. 2,5 yaşında olan küçük çocuğu- labalığa mahal vermemek için bu konuda biraz daha duyarlı mu görememek gerçekten çok zordu. olabilir, iş yeri yetkilileri bunu sağlamada ısrarcı olup mekân- ların havalandırılmasına biraz daha özen gösterebilirse daha Bu süreçte sizi çok etkileyen şeyler yaşanmıştır. Birinden iyi olur diye düşünüyorum. bahseder misiniz? Çoğu kişinin marketlerde duyarlı olduğunu görüyorum ancak İl dışından yoğun bakıma yatış yaptığımız 63 yaşında CO- nadiren de olsa kalabalıklara ve ürünlere gereksiz temaslara VID-19 pozitif bir hastamız vardı. Geldiğinde durumu çok şahit oluyorum. kötüydü. Yaşam beklentimiz neredeyse hiç yoktu. Yatış günü çocuklarının o umutsuz bakışları beni derinden etkileyip ha- 2021’de bizi neler bekliyor? Edindiğimiz yeni alışkanlıklar fızamda yer etti. Yaklaşık iki hafta süren zorlu bir tedavinin kalıcı olacak mı? ardından hastamız sağlığına kavuştu. Taburcu olma anında Etkin bağışıklama, etkin tedavi ya da virüsün mutasyon ge- yakınlarının duyduğu mutluluğu halen yaşıyorum. çirip zararsız hale gelmesi ihtimallerinden biri oluşana kadar maalesef bu süreç devam edecek gibi görünüyor ama uma- Çalışma koşullarınızda neler değişti? rım bu süre uzun olmaz. Süreç bitse bile temizlik ve mesafe Pandemi sürecinde birçok sektör ve birim küçülme, esnek ile ilgili alışkanlıklarımız hayatımızdaki yerlerini bir süre daha çalışma, uzaktan çalışma düzenine geçerken sağlık sektörü koruyacaktır. Bunun bize diğer bulaşıcı hastalıklardan da için böyle bir durum söz konusu olmadı. Bilakis iş yükü bariz korunmayı sağlayacak olumlu etkileri olacaktır. Ancak diğer olarak arttı. Neredeyse bütün çalışanlarımız kapasitesinin yandan sosyal hayatımız, örf ve adetlerimizi olumsuz etkile- limitlerini zorluyor ve ciddi fedakârlıklarda bulunuyor. Has- yeceğini düşünüyorum. tanemizin kapasitesini artırmak zorunda kaldık. 400 olan yatak sayımızı 490’a, 59 olan yoğun bakım yatak sayımızı 90’a çıkardık. Bunu personel sayımızı artıramadan sürdür- mek zorundayız. UZM. DR. İLYAS 1982 yılında Afyonkarahisar’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Afyonkarahisar’da tamamladı. Abant İzzet SARI KİMDİR? Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 2007 yılında mezun oldu. Uzmanlık eğitimini 2008-2012 yılları arasında Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünde tamamladı. 2013- 2015 yıllarında Dinar Devlet Hastanesinde, 2015-2019 yıllarında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Derince Eğitim Araştırma Hastanesinde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olarak görev aldı. 2019 yılında Gebze Fatih Devlet Hastanesi Başhekim Yardımcılığı görevine atandı. Uzman Doktor İlyas Sarı, 15 Eylül 2020 tarihinden itibaren Gebze Fatih Devlet Hastanesi Başhekimliği görevini yürütmektedir.

106 ALMANAK 2020 AKAN ABDULA Future Bright ve Davranış Enstitüsü Kurucusu TÜKETİCİYE DEĞİL ALIŞVERİŞCİYE ODAKLANMAK GEREK COVID-19 Türkiye’nin yüzde 42’sinin hayat standardını dramatik bir şekilde düşürmüş durumda. Bu kitle ince buz üstünde yürüyor ve acilen bir şeylerden tasarruf etmeye ihtiyaçları var. Büyük bir varlık krizi ile karşı karşıyalar. Ürün ve fiyat çeşitliliği arıyorlar… Bu kitleler bu aralar benliklerini, eylemlerini, ruh hallerini, hayatlarını, kaderlerini ve kararlarını anlatırken hep kontrole dair referansları kullanmaya başladılar. Bu kitle için her şey satın alma noktasında dönmeye başladı… Tüketiciden çok alışverişçi oldular ve marka değerlerini göz ardı etmeye başladılar. Türkiye’de 9 farklı hayat tarzı öbeği var ve bazı hayat tarz- değerleri çok daha etkili iken, COVID-19 ile birlikte her şey ları diğerlerinden çok daha kötü etkilendi. Türkiye’nin yüz- mağazada veya dijital satış noktasında dönmeye başladı. Tü- de 42’si için yaşam koşulları değişmiş durumda; yani 100 keticiden çok alışverişçi oldular ve marka değerlerini göz ardı kişiden 42’sinin hayat standardını COVID-19 dramatik bir etmeye başladılar. şekilde düşürmüş durumda. Bu kitle ince buz üstünde yürü- yor ve acilen bir şeylerden tasarruf etmeye ihtiyaçları var. YERELLİK ÖNEMİNİ ARTIRIYOR Büyük bir varlık krizi ile karşı karşıyalar. Ürün ve fiyat çeşit- liliği arıyorlar. 2021 yılında tüketiciye odaklanmak yerine, alışverişçiye odaklanmak zorundayız. TEMEL MOTİVASYON KONTROL Bu kitlede “virüsten korunmak için bağışıklık sistemimi güç- lendirmeye çalışıyorum” diyenlerin oranı yüzde 69’u gördü. Bu kitleler bu aralar benliklerini, eylemlerini, ruh hallerini, Daha ucuz ürün ararken, sağlığından ve bağışıklık sistemin- hayatlarını, kaderlerini ve kararlarını anlatırken hep kontrole den vazgeçmek istemiyor. dair referansları kullanmaya başladılar. En önemli motivas- Bu kitle aynı zamanda “Virüsten kaçınmak için AVM gibi ka- yonları kontrol olmuş durumda. Bu kitle için her şey satın palı mekânlara gitmemeye özen gösteriyorum” ifadesine en alma noktasında dönmeye başladı. COVID-19 öncesi marka az katılım sağlayan kitle. “Her yere gitmeliyim, her yere bak-

PLAT 107 Ülkenin yarısının profilini AKAN ABDULA özetlesem; kaygılı, korkmuş, KİMDİR? savaşçı ruhunu kaybetmiş, umut isteyen, Covid yorgunu derdim. 1978 yılında Üsküp, Makedonya’da doğan Akan Abdula, Bilkent Üniver- Ve bu insanlara iyi fiyatlı sitesi, İşletme Bölümü mezunudur. Case Western Reserve Üniversitesi, ürünleri pazarlarken sadece Weatherhead School of Management’dan MBA derecesini aldı. Millward fiyat düşüklüğü konuşmamız Brown’da araştırma direktörü olarak uzun yıllar çalıştıktan sonra Grey gerekiyor. Mevzubahis sağlık Worldwide reklam ajansına katıldı. Grey İstanbul reklam ajansında Stratejik olduğu için, kabul edilebilir Planlamadan Sorumlu Başkan Yardımcılığı ve Grey Group Worldwide global kaliteyi, iyi fiyata sunduğumuzu strateji konseyi üyeliği yaptı. 2012’de Grey’den ayrılarak FutureBright ve söylememiz gerekecek. Davranış Enstitüsü’nü kurdu. Bugün her iki şirket Türkiye’nin en hızlı büyü- yen şirketleri arasındadır. 2016 yılında ZMET Institute’u kurdu ve Olson Zaltman & Associates’in do- kuzuncu küresel ortağı oldu. Reklam Özdenetim Kurulu Üyesi, TED ve Intel TechTalks konuşmacısıdır. Ünlü Daily Telegraph stratejik yaklaşımlarını ha- ber yapmıştır. malıyım” diyorlar. Bir yerlere gitmeme lükslerinin olmadığına biliyorlar. Maazallah çocuklar hastalanırsa, o ince buzun kı- inanıyorlar. rılacağını ve tüm ekonomik dengelerinin bozulacağını söylü- Yüzde 55’i yerel üretim, ülkenin üretiminin çok önemli oldu- yorlar. ğunu söylüyor. Yerellik önemini artırıyor. Sürdürülebilirlik, Virüs ile gelen sorunların ekonomiye düşündüklerinden daha kendine yetme, tarım, üretim gibi kavramlar kendileri için çok zarar vereceğini düşünenlerin oranı yüzde 60. artık önemli birer tansiyon haline gelmiş durumda. Ülkenin Bu kitlenin sadece yüzde 22’si salgının önümüzdeki 3 ay kendine yetebilmesi ile kendi ekonomik durumları arasında içinde biteceğini düşünüyor. Türkiye 2021 Haziran sonuna direkt paralellik kuruyorlar. kadar virüsle ilgili de ciddi bir düzelme beklemiyor. Yani 2021 Yüzde 31’i erzak biriktirdi. Memleketten getiriyorlar. Kışın yazına kadar umutlarımızı şimdilik park ettik. özellikle zor geçeceğini düşünüyorlar ve diğer öbeklere göre Dolayısıyla; ülkenin yarısının profilini özetlesem; kaygılı, daha çok depolama eğilimleri var. korkmuş, savaşçı ruhunu kaybetmiş, umut isteyen, Covid yorgunu derdim. Ve bu insanlara iyi fiyatlı ürünleri pazar- UMUTLARIMIZI PARK ETTİK larken sadece fiyat düşüklüğü konuşmamız gerekiyor. Mev- zubahis sağlık olduğu için, kabul edilebilir kaliteyi, iyi fiyata Yüzde 59’nun en büyük kâbusu çocuklarının sağlığı. Buna sunduğumuzu söylememiz gerekecek. hem ruhen hem de maddi bir şekilde katlanamayacaklarını

108 ALMANAK 2020 İHRACAT HEDEFİNE ULAŞTIRAN ÇÖZÜMLER BEAUTYISTANBUL Fuarı, katılımcılarının hedef kitlelerine ulaşmaları ve yeni müşteriler bulmalarını sağlamak amacıyla çalışmaya devam ediyor. Hazırlanan “Ekstra Hizmet Paketi ile katılımcıların 14-15-16 Ekim 2021’de gerçekleşecek 2. BEAUTYISTANBUL fuarına kadar olan süreci en verimli şekilde geçirmeleri ve ihracat hedeflerinin gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Pandemi süreci hayatın her alanında olduğu gibi dış ticarette tabiliyor; ayrıca toplantıya katılan tüm alıcıların iletişim bilgi- de değişim ve zorlukları beraberinde getirdi ve ihracat yapan tüm şirketler için hedef kitlelere ulaşmak ve yeni müşteriler lerine erişebiliyor. bulmak çok daha kritik hale geldi. 14-16 Ekim 2021 tarihleri arasında gerçekleşecek 2. BEAUTYISTANBUL Fuarı’nın katı- Hibrit Fuar uygulamalarının dünyadaki ilk örneklerinden olan lımcıları için özel bir hizmet paketi hazırlayan İpekyolu Fuar- cılık; bu sayede katılımcılarının ihracat hedeflerine ulaşmala- O2O Online Platform ürün yükleme, tüm alıcıların listesine rına katkı sağlayacak. Pazarlamanın ve ticaretin en kritik ve en önemli noktaların- erişim, alıcılar ile bağlantı kurma, toplantı ayarlama, canlı vi- dan biri doğru ürünün doğru kitle ile buluşmasıdır. İpekyolu Fuarcılık firma bazında özelleştirilmiş müşteri bulma prog- deo görüşmeleri özelliklerine sahip. Yıl boyunca katılımcıların ramı olan “Hedef Müşteri Programı” ile fuar katılımcıları için bu noktada katkı sağlıyor. Program ile ilk etapta katılımcıların kullanımına açık olan programda 175 ülkeden 13 binden faz- hedef pazar ve müşteri tercihleri doğrultusunda ürün ve hiz- metlerine en uygun potansiyel alıcılar belirleniyor. Ardından la alıcı ve 5 bini aşkın ürünü ile 200’ün üzerinde tedarikçinin katılımcı adına ön görüşmeler yürütülerek alıcı ve satıcının bağlantı kurması sağlanıyor. yer alıyor. ONLINE Bölgesel Alıcı Toplantıları’nda ise katılımcıların kısa zamanda çok sayıda seçkin potansiyel müşteri ile bir araya Alım Heyeti ‘Hosted Buyer Prog- gelmesi sağlanıyor. Böylece; pandemi sürecinde gerçekle- şemeyen fiziksel fuarlar nedeniyle ulaşılamayan pazarlara ramı’ ile katılımcıların VIP alıcılar daha az maliyet, daha az efor ve daha kısa sürede ulaşma imkanı bulunabiliyor. Katılımcılar gerçekleştirilen online Şimdi BEAUTYISTANBUL ile bire bir görüşmeler yapması toplantılarla firma ve ürünlerini alıcılara canlı olarak tanı- fuarı katılımcısı olun sağlanıyor. Bugüne dek 120 ülkeden 756 sektörel alıcının ve yıl boyunca sunulan ağırlandığı program 2021’de katma değerli ekstra gerçekleşecek fuar için de ha- hizmetlerden faydalanın! yata geçirirliyor. 2. BEAUTYISTANBUL Uluslarara- sı İhtisas ve İhracat Fuarı, 14-15-16 Ekim 2021’de İstanbul Kongre Merke- zi, Harbiye’de düzenlenecek. İlk yılında yüzde 63’ü yabancı olmak üzere 145 ülkeden 8.246 ticari alıcı, ithalatçı, da- ğıtıcı, perakendeci ve üreticiyi ağırlayan fuarda 52 ülkeden 313 firma yer aldı.

2. Uluslararası Kozmetik, Güzellik, Kuaför, Ev Bakım Ürünleri Private Label, Ambalaj ve Ham Madde Fuarı İKM - İstanbul Kongre Merkezi, Harbiye - İstanbul 6'SI 1 ARADA ORGANiZASYON HEDEF MÜŞTERİ PROGRAMI Firma bazında özelleştirilmiş tüm dünyadan hedef müşteri bulma programı ONLINE 7/24, 365 GÜN BÖLGESEL AKTİF: O2O ONLINE TOPLANTILAR PLATFORM Dönemsel, bölgesel 175 ülkeden 12.378 bazda sanal alıcı alıcıya tek tıkta ulaşma toplantıları fırsatı SANAL FUAR ALIM HEYETİ PROGRAMI • O2O Online Tüm dünyadan Platform’unun altyapısıyla özenle seçilmiş alıcılar ve katılımcılar düzenlenecek arasında 1’e 1 görüşmeler • Güçlü kullanıcı tabanı ve 2 yıllık dijital fuar FİZİKSEL tecrübesi İHTİSAS FUARI 2. BEAUTYISTANBUL Fuarı 14-15-16 Ekim 2021 Harbiye - İstanbul www.beauty-istanbul.com Tel: +90 212 2229060 | +90 552 2657159 | [email protected] Organizatör BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR ULUSLARARASI FUARCILIK LTD.

110 ALMANAK 2020 ÜRETİMDE BÜYÜK ATILIM GERÇEKLEŞTİRDİK Islak mendile olan yoğun ilgi nedeniyle talebi karşılamak için yurt içi ve yurt dışından makineler satın alarak kapasitelerini yüzde 30-35 oranında arttırdıklarını söyleyen Sapro Yönetim Kurulu Başkanı Ceyhun Zincirkıran, “2020 yılını önümüzdeki yıllarda da etkisini hissettirecek kritik bir sene olarak anacağız” diyor. plastik üretimini ve Lotus Teknik fabri- kamızda da ıslak mendilin hammaddesi olan nonwowen kumaş üretimini yapa- rak dikey entegrasyon sağlamamızdır. Global ölçekte ise ABD pazarı Çin’den ürün tedarikinde büyük bir sıkıntı yaşadı. Buradaki açığı biz kapattık. ABD; Çin ye- rine bizden ürün tedarik etmeye başladı. 2020 genel olarak nasıl geçti? atılım gerçekleştirdik ve üretime hiç 2021 yılı hedeflerinizden bahseder 2020 yılında kimi sektörler büyük sek- ara vermedik. Mart ayından bu yana misiniz? teye uğradı, kimilerinde de büyük atı- taleplerde yüzde 50’lik artış yaşadık. 2020 yılında yakaladığımız ivmeyi lımlar yaşandı. 2020 yılını önümüzdeki Yeni müşteriler kazandık. Yoğun talebi 2021’de de sürdürmeyi ve bir önceki yıllarda da etkisini hissettirecek kritik karşılamak için kapasitemizi yüzde 30- seneye oranla yüzde 75 büyümeyi he- bir sene olarak anacağız. 35 oranında arttıracak şekilde yurt içi defliyoruz. 2021 yılı için 30 milyon Euro ve yurt dışından makineler satın alarak değerinde yatırım bütçesi ayırdık ve bu Hedefleriniz nelerdi? Hedeflerinize yatırımlar gerçekleştirdik. bütçenin büyük bir kısmını ihracat yatı- pandeminin etkisi oldu mu? rımlarımız ve çevre dostu ıslak mendil Yıl sonuna geldiğimizde 2020 yılı başın- Tedarik süreçleriniz etkilendi mi? üretimi için kullanmayı öngörüyoruz. daki büyüme hedeflerimizin tamamını Pandemi hızlı başladığı ve hijyen ürün- Biyolojik olarak doğada çözünebilen ıs- artırdık. Yaklaşık yüzde 75’i ihracat lerine çok çabuk erişim ihtiyacı doğur- lak mendil üretimi için düğmeye bastık. kaynaklı olan 2020 ciromuzda 2019 yı- duğundan başlarda hammadde sıkın- Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve lına oranla yüzde 70 artış sağladık. tısı ortaya çıksa da biz böyle bir sıkıntı Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’ndan Pandeminin sektörümüze etkisi çok yaşamadık. Bunun sebebi sadece ıslak 21 milyon Euro değerinde kredi aldık. büyük oldu. Islak mendile olan yoğun mendili değil, Tetra fabrikamızda koli ve Bu yatırımla hem istihdam hem de ih- ilgi nedeniyle üretimimizde büyük teşhir üretimini, Multipak fabrikamızda racatta büyük bir atılım hedefliyoruz. 2021 yılında da Orta ve Güney Afrika pazarına açılmayı planlıyoruz. Bulga- ristan’da açtığımız fabrikamızı bu sene tam kapasite faaliyete geçireceğiz. CEYHUN ZINCIRKIRAN 1959 yılında Ankara’da doğdu. Lise öğrenimini Saint-Michel Fransız Lisesi’nde ta- KİMDİR? mamladı. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi’nden mezun olan Zincirkıran; ardından Marymount College of Virginia’da MBA yaptı. Çalışma hayatına Erpeks Dış Ticaret A.Ş.’de başladı. 1988 yılından bu yana Tetra A.Ş., Sapro A.Ş. Multipak A.Ş. ve Lotus A.Ş. şirketlerinde Kurucu Ortak ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapıyor.



112 ALMANAK 2020 ESANS VE AROMA SEKTÖRLERİNİN GELECEĞİNİ AR-GE ÇALIŞMALARI ŞEKİLLENDİRECEK Esans ve gıda aroması üreten Seluz, pandemiye rağmen Ar-Ge ve Üretim Merkezi yatırımına hız kesmeden devam etti. Seluz Kurucusu ve CEO’su Murat Öztürk, sektör stratejilerini şekillendirirken COVID-19’un global etkisinin ortadan kalktığı gelecek senaryosunun da hesaba katılması gerektiğine dikkat çekerken, “Dünya ölçeğinde rekabet gücümüzü artıracak ve milli ekonomimize katma değer oluşturacak Araştırma ve Geliştirme çalışmaları sektörümüzün olmazsa olmazlarıdır” diyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? kapanması hedeflerimizi de esans alanında yatırımlarımız de- 2020 hem sosyal ve insani hem de olumsuz etkiledi. Temiz- vam edecek. Şu anda ilk fazı tamam- ekonomik açıdan tüm dünya için zor lik ve hijyen ürünlerindeki lanan gıda aroması Ar-Ge ve üretim bir yıldı. Özellikle yılın ilk ve ikinci çey- üretim artışına bağlı olarak üssümüzün ikinci faz çalışmaları sürü- reği, yaşanan şok etkisiyle daha da zor bu kategorilerde kullanı- yor. Bu yeni yatırımları 2021 yılında bir dönemdi. lan esanslardan gelen bir bitirmeyi planlıyoruz. Gıda aroması için yaptığımız Ar-Ge ve yükseliş etkisi görsek de Seluz olarak 2023 yılı için hedefleri- Üretim Merkezi yatırımının pandemi toplamda 2020 yılı hedef- mizi belirledik. Bu doğrultuda 2021 sürecine denk gelmesi bizim için çok lerimizin altında kaldığımız yılı bizim için kritik ve yılı yüzde 20’nin kritik bir konuydu. Her şeye rağmen bir yıl oldu. Buna rağmen üzerinde bir büyüme ile kapatmayı bu yatırımlara hız kesmeden devam yine koku alanındaki ihra- planlıyoruz. ettik ve ne mutlu ki bu tesisler 2020 cat liderliğini göğüsledik. yılı içinde üretime başladılar. Ara vermediğimiz gıda aro- ması çalışmaları nedeniyle 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; insan kaynağı, teknoloji ve gerçekleşen ne oldu? Bunda pandemi- alt yapı yatırımlarımız de- nin etkisini değerlendirir misiniz? vam etti. Zorlu kriz şartla- Seluz genç ve dinamik bir yapı. Pan- rına rağmen toplam personel sayımızı demi öncesindeki son 4 yılda ortalama 2020 yılında yüzde 30 artırdık ve 215 olarak her yıl yüzde 40’ın üzerinde bir kişiye ulaştık. Bu istihdamın çok büyük büyümemiz olduğunu görüyoruz. Do- kısmının AR-GE departmanında ger- layısıyla 2020 yılı içinde yüzde 30-40 çekleştiğinin altını çizmek istiyorum. bandında bir büyüme planımız vardı. Ancak pandeminin ilk dalgasında ihra- 2021 yılı için üretim, yatırım, satış, cat yaptığımız birçok ülkede bizim için büyüme ve ihracat hedefleriniz ne- en katma değerli iş alanı olan parfüm lerdir? alanında birçok fabrikanın uzun süreli 2021 yılında hem gıda aroması hem MURAT ÖZTÜRK 1972 yılında Almanya’da dünyaya geldi. Almanya’da tamamladığı yükseköğrenimi sonrasında İsviçre’de KİMDİR? esans sektörüyle tanıştı. Sonrasında ülkesine kesin dönüş yaparak esans işinde girişimlerini başlattı. Murat Öztürk’ün Seluz çatısı altında 2011 yılında hayata geçirdiği Türkiye ve Orta Doğu’nun ilk tam en- tegre üretim tesisi olma özelliğini barındıran yatırımlar bugün de devam ediyor. Kurucu olarak Seluz’da CEO görevini yürüten Murat Öztürk, aynı zamanda İstanbul Sanayi Odası Meclis Üyesi ve İstanbul Kim- yevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Üyesi’dir.



114 ALMANAK 2020 KOZMETİKTE HAMMADDE VE TEDARİK ZİNCİRİ ÖNEM KAZANDI Temizlik, hijyen ve kişisel bakım ürünlerine olan talebin artması ile COVID-19 salgınından olumlu olarak etkilenen sektörlerin başında gelen kozmetik sektörü, renkli kozmetiklerdeki azalışa rağmen 2020 yılını hedeflerinin üzerinde kapattı. Aksan Kozmetik Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kutanoğlu, 2020 yılında satışlarını yüzde 300 artırdıklarını ve yılın başında hedefledikleri büyümenin üç katına ulaştıklarını söylüyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? başında 150 kişi olan istihdamımız yıl plastik üretimini yapacak tesise sahip Kozmetik sektöründe renkli kozme- içinde 400 oldu. Aynı oranda üretim olmamız. Bu süreçte bizimle çalışan tik markalarına talep azalırken; kişisel kapasitemizi de yüzde 100 büyüttük. PL üretim yaptığımız zincir marketler, bakım, hijyen ve temizlik ürünlerine Pandemiyle birlikte gelen talepler üze- discount marketler ve yerel market- talep arttı. rine ürün gamımıza antibakteriyel ve lere ürün sevkiyatlarını zamanında ve antiviral ürünler de ekledik. Ayrıca ko- istenen adetlerde yapmayı başardık. 2020 yılı hedeflerinize ulaştınız mı? lonya üretimine başladık. 2020 Mart 2020 yılı Ocak ayında 30 bin metre- ayından gelen siparişlerimizle 2021 Şirket olarak 2021 yılı için neler he- kare alana sahip yeni fabrikamıza ta- Temmuz ayına kadar bütün üretim defliyorsunuz? şındık. Hedefimiz üretim kapasitemizi kapasitemizi doldurduk. Bugün yüzde 2021 yılında 30 bin metre karelik bir arttırmak ve yüzde 100 büyümekti. 70 ihracat, yüzde 30 iç pazar oranına alanda yeni bir tesis kurarak kapasi- Üretim hatlarını genişlettik. 2020 yılı sahibiz. İhracatımızda 2,5 kat büyüme temizi yüzde 100 arttırmayı ayrıca sağladık. 400’e ulaşan personel sayımızda yüz- 2020 yılında satışlarımız yüzde 300 de 25 artış gerçekleştirmeyi planlıyo- arttı. Hem kendi markalarımız hem ruz. özel markalı ürünlerde satışlarımız yükseldi. 2020 yılını hedefimizin üç 2021 yılına yönelik genel beklentile- katını realize ederek kapattık. riniz nelerdir? Pandemi temizlik, hijyen ve kişisel Pandeminin tedarik süreçlerinize et- bakım ürünlerine talebi arttırdı. Bu kisinden bahseder misiniz? ürünlerde Amerika pazarından gelen Özellikle Mart ayında pandeminin et- taleplerin Türkiye’ye yönelmesi bize kisiyle alkol, nonwoven, kapak, şişe, avantaj kazandırdı. 2021 yılında bu ta- plastik yarı mamullerde birçok firma lebin daha da artacağını düşünüyoruz. kapasitesi olmasına rağmen hammad- E-ticaret’e 2020 yılında girmiş yeni bir de sorunu yaşadığı için üretim yapa- oyuncu olmamıza rağmen ciromuza et- madı. Bizim avantajımız ise nonwo- kisi yüzde 3 oranında. 2021’de bu ora- ven üreticisi olmamız yanında şişe ve nın daha da yükselmesini bekliyoruz. ZAFER KUTANOĞLU 1979 yılında Diyarbakır’da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Diyarbakır’da tamamlayıp üniversite eğitimi KİMDİR? için 1996 yılında Diyarbakır’dan ayrıldı. Üniversite ikinci sınıfta okurken babasının vefatı nedeniyle eği- tim hayatını yarıda bırakarak Diyarbakır’a döndü ve aile şirketinin başına geçti. 2001 yılında İstanbul’a geri dönerek 2003 yılında Kazım Aksu ile birlikte Aksal Tekstil’i kurdu. 2008’de Kutanoğlu’nun çocukluk arkadaşı Servet Gerz’in de ekibe dâhil olmasıyla üç ortak, bugün 400 çalışanıyla 95 ülkeye ihracat yapan Aksan Kozmetik’i kurdular.

PLAT 115 LOJİSTİK SEKTÖRÜNÜ 2021’DE HIZLI BİR BÜYÜME BEKLİYOR Ağırlıklı olarak Hızlı Tüketim Malları (FMCG) ve kimya sektörüne hizmet veren Alışan Lojistik’in Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Damla Alışan, yapısı gereği krizlere refleksi olan lojistik sektörünün pandemiden güçlenerek çıkacağını ve 2021 yılında hızlı bir büyüme trendine gireceğini düşünüyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? da hedeflediğimiz gibi bu modal taşıma alanındaki gelişmelere Koronavirüsle birlikte lojistik sektörü; alanda devam etti. daha fazla şahit olacağımıza inanıyo- uluslararası nakliye, sınırlarda yaşa- rum. Ayrıca özellikle e-ticarette koro- nan beklemeler, şoför karantina sü- Pandeminin etkileri ne na sonrası gündemimize gelen daha reçleri ve ithalat/ihracat daralması gibi oldu? yaygın depoculuk ve mikro dağıtım fa- nedenlerle en büyük iş hacmi kaybına Dünya salgın ile mücade- aliyetleri de gündemde olmaya devam uğrayan dallardan biri oldu. Ancak le ederken pek çok ülke edecek. yapısı gereği krizlere refleksli bir sek- farklı yöntemlere baş- tör olduğu için lojistik sektörünün her vurdu ancak tümü lojistik Online alışverişin sektörünüze etkile- şeye rağmen pandemiden güçlenerek faaliyetlerini sürdürdü. rini değerlendirir misiniz? çıktığı düşüncesindeyim. Gıda ve temizlik malze- Taşımacılık ve depolama sistemleri mesi sektörlerine ver- e-ticaretin en önemli bileşenleri haline 2020 şirketiniz açısından nasıl geçti? diğimiz hizmetlerde bir geliyor. Bu alandaki gelişmelerin sek- 1985 yılında kurulan Alışan Lojistik, kapasite azalması olmadı. törümüze, e-ticaret altyapısına yöne- bugün 450 adet öz mal araç filosu ve COVID-19 salgını ile tedarik zinciri eği- lik uzmanlaşan yeni kargo şirketleri ve Türkiye genelinde 16 farklı lokasyonda limlerindeki değişim, depolama alan- depoculuk yatırımlarını kazandıracağı- çalışan bin 500 çalışanı ile uluslararası larına ve lojistik hizmetlerimize talebi na inanıyorum. karayolu taşımacılığı hizmeti sunan bir arttırdı. Tedarik zincirinin önemli bir marka. Bizi farklı kılan, kurulduğumuz halkası olarak görevimizin başındaydık. günden bu yana birçok sektörün yanı sıra ağırlıklı olarak Hızlı Tüketim Malları 2021 yılı için hedefleriniz ve beklenti- (FMCG) ve kimya sektörlerine hizmet leriniz nelerdir? sunmaya devam etmemiz. Bu sebeple, Alışan Lojistik olarak intermodal taşı- kimya sektörünün en önemli başlıkla- ma alanında gelişmemizi sürdürecek, rından biri olan tehlikeli kimyasalların coğrafi anlamda büyüyecek, filomuzu elleçlenmesi, taşınması ve depolanma- gençleştirecek ve katma değerli hiz- sı konusunda çok ciddi bir uzmanlığı- met operasyonlarında yenilikler yara- mız, altyapımız, süregelen yatırımla- tacağız. rımız ve başarılı bir çalışma modelimiz Lojistik sektörünün hızlı bir büyüme bulunuyor. Yatırımlarımız 2020 yılında trendine gireceği kanısındayım. Inter- DAMLA ALIŞAN 1970 yılında doğdu. Lise eğitimini Saint Benoît Fransız Lisesi’nde tamamladıktan sonra İstanbul Üni- KİMDİR? versitesi İşletme Fakültesi İşletme Bölümü’nden mezun oldu. Ardından eğitimine ABD’de devam etti. İş yaşamına reklam dünyasında adım attı. 1996 yılından bu yana ağırlıklı olarak FMCG ve kimya sektör- lerine hizmet sunan aile şirketleri Alışan Lojistik A.Ş.’de çalışıyor. 2000’li yılların başında Alışan Lojistik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak atanan Damla Alışan, UND ve ECTA Yönetim Kurulu üyelikleri ile DEİK Lojistik İş Konseyi Başkan Yardımcılığı görevlerini de üstlenmektedir. PANTONE PANTONE 186 C Reflex Blue C

116 ALMANAK 2020 PANDEMİ HIZLI TÜKETİM PAZARINDA ŞOK ETKİSİ YARATTI Hızlı tüketim pazarına hizmet veren şirketler pandeminin etkisini de oldukça hızlı yaşadılar. Talep azalışına bağlı olarak çoğu sektör olumsuz talep şoku yaşarken bazı sektörler de pozitif talep şokları yaşadılar. Alpla Plastik Türkiye Satış ve İş Geliştirme Direktörü Burçak Karakoç, düşen talep şokunu giderebilmek için farklı ürün kalemlerine yönelirken artan talepler için ise kapasite artırımına gittiklerini ifade ediyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? lanmalar, PE ve PP hammaddelerinin verdiğimiz için pandeminin etkisini çok 2020 birçoğumuzun sadece sözlükler- üçüncü çeyreğe kadar düşüşünün ar- hızlı yaşayan firma olduğumuzu söy- den bildiği pandemi gerçeği ile tanıştı- dından tekrar yükseliş trendine gir- leyebiliriz. Müşterilerimizdeki talep ğı, büyük acıların yaşandığı ve dünya mesi, stabil olmayan pazar şartlarına artış ve azalışları üretimlerimizi direkt düzeninin sil baştan değiştiği bir yıl sebep oldu. Alpla Plastik Türkiye ekibi etkiliyor. Pandemi ile birlikte çoğu sek- oldu. Yaşanan ekonomik ve siyası ge- olarak müşterilerimize en iyi kalite ve tör olumsuz talep şoku yaşarken, bazı lişmeler ülke konjonktürünü farklı yön- hizmeti sunabilmek için var gücümüzle sektörler de pozitif talep şokları yaşa- lerden etkilerken buna salgın gerçeği çalıştık. dı. Şunu net söyleyebiliriz ki; pandemi de eklenince piyasalar zor zamanlar- sürecinde ihracat yapamayan ya da dan geçti. Kurlarda yaşanan dalga- 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; çok kısıtlı yapabilen müşterilerimizde gerçekleşen ne oldu? ciddi miktar düşüşleri gözlemledik. Sert plastik pazarı 2020 yılında artan Düşen talep şokunu giderebilmek için ve azalan şok taleplerle karşı karşıya farklı ürün kalemlerine yöneldik. Diğer kaldı. Ağırlıkla hizmet ettiğimiz hijyen, taraftan iç pazarda artan talep şokunu kişisel bakım ve gıda hızlı tüketim müş- yaşayan müşterilerimizin ihtiyaçlarını terilerimizde artan talebi karşılamak karşılamak için kapasite artırımına ve için üretime aralıksız devam ettik. Yıllık yeni ürün gamlarına yönelen müşte- iş hacmimizi yüzde 6 arttırarak yeni rilerimize hızlı ve rekabetçi çözümler teknoloji makine yatırımlarını haya- sunduk. ta geçirdik. Uzun soluklu çalıştığımız projelerde başarıya ulaşarak yeni sek- 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? törlere giriş yaptık; alanında yetkin ça- Teknoloji yatımlarımıza yenilerini ek- lışma arkadaşlarını bünyemize katarak leyip üretim proseslerimizi bir üst yeni istihdamlar yarattık. seviyeye taşıyarak 2020 yılında yaka- ladığımız büyüme ivmesini 2021 yılın- Pandeminin sektörünüze ve şirketini- da da devam ettirmeyi hedefliyoruz. ze etkileri ne oldu? İhracata yönelik çalışma planlarımızı Hızlı tüketim ürünleri pazarına hizmet şimdiden oluşturduk. BURÇAK KARAKOÇ 1978 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Kim- KİMDİR? ya Mühendisliği’nden 2001 yılında derece ile mezun olan Karakoç, Toronto Üniversitesi’nde başladığı İşletme mastırını 2005 yılında (MBA) tamamladı. Çalışma hayatında çeşitli yabancı firmalarda görev al- dıktan sonra 2005 yılında Türk Henkel firmasında Satın Alma Grup Müdürlüğü görevine getirildi. Firma içerisinde çeşitli bölgesel ve global roller üstlenerek önemli başarılara imza attı. Burçak Karakoç, 2015 yılından bu yana ALPLA Plastik firmasında Satış ve İş Geliştirme Direktörlüğü görevini yürütüyor.

PLAT 117 HEDEFLERİMİZİN ÜSTÜNE ÇIKTIK Daha önce yaşanmamış, bilinmeyen ve dolayısıyla öğrenilmemiş bir süreci deneyimleyerek öğrenmek her sektöre farklı süreçler, farklı zorluklar ve farklı sonuçlar da yaşattı. Pandeminin ilk döneminde tedarik zincirindeki kırılmalar nedeniyle yorucu bir süreç geçirdiklerini söyleyen Aykim Temizlik Maddeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Faruk Aydoğdu, “Beklenti ve hesaplarımızın üstünde talep artışı ile birlikte üretim departmanımızda ekstra makina yatırımları yaptık ve istihdamı artırdık” diyor. 2020 sizin için nasıl geçti? bir talep gördü. Bu talep artışı ile bir- Pandemi, kur ve faizlerdeki artış PL 2020 yılında, ‘’Her işin başı sağlık’’ likte ekstra makina yatırımları yaptık ürünlerine talebi nasıl etkiledi? sözünü yaşayarak idrak etmiş olduk. ve istihdamı artırdık. Ayrıca kişisel Fiyat anlamında yansımaları kesinlik- Genel olarak tüm hedeflerimizde or- hijyende diğer sıvı sabun gruplarımız le oldu. Temizlik ve hijyen ürünlerine talama bir beklenti ile yola çıktık ve bu ve çamaşır sularımızda da ciddi talep olan ihtiyacın hızla artmasıyla birlikte anlamda hedeflerimizi yakaladığımızı artışları yaşadık. Pandemi üretim ve uluslararası bilinen markalara nazaran düşünüyorum. COVID-19 nedeniyle satış hedeflerimizin üstüne çıkmamızı daha makul fiyatlı oluşu ve hızlı ulaşı- insanların kullanım alışkanlıkları doğal olumlu etkiledi. labilirlikleri PL ürünlerin tercih sebebi olarak dezenfekte edici ve kişisel hij- olmasını sağladı. yen sağlayıcı ürünlere yoğunlaştı. Pandeminin sektörünüze ve şirketini- Firmamızın Tex antibakteriyel sıvı sa- ze etkileri ne oldu? 2021 yılı için genel olarak beklentile- bun ürünü beklentilerimizin üstünde Küresel bazda, ilk dönemde yurtdışı riniz ve hedefleriniz nelerdir? 2021 yılında bahar ayları ile birlikte tedarik zincirlerinde pandeminin bitmesini ve piyasaların kırılmalar gözlemlendi. normal duruma geçmesini ümit ediyo- Tüm dünyada pandemi- rum. Kurların aşağı yönlü hareket ede- den dolayı hayat durma rek stabil kalmasını temenni ediyorum. noktasına geldiği için ilk Aykim A.Ş olarak genel büyüme hedef- dalga atlatılana kadar lerimizi belirledik ve planlamalarımızı tedarik zincirindeki ak- yaptık. samalar yorucuydu. PL grubu ürünlerde pazarın hala gi- Yurt dışı kaynaklı te- deceği çok yol olduğunu düşünüyo- dariklerde, yetersiz ruz. Bu pazardan daha fazla istifade üretim arz-talep den- etmek için yeni çalışmalar sunacağız. gesini bozduğu için tüm Pandemi ile alakalı insanların hayatla- sektörler ve bizler etki- rını kolaylaştıracak ürünler üzerinde lendik. İlk dalga geçince yoğunlaştık. Tex antibakteriyel sıvı ve insanlar pandemi ile sabunumuzdan sonra Tex antibakteri- yaşamaya alışınca bu yel genel temizlik ürünümüz piyasaya durum tekrar eski hali- çıkıyor. ne döndü. FARUK AYDOĞDU 1987 yılında İstanbul’da doğdu. Yeditepe Üniversitesi İktisat Bölümü’nde okurken Unilever’de staj imkânı KİMDİR? buldu ve tecrübe kazandı. Öğrencilik yıllarında Güney Afrika Cumhuriyeti’nde eğitim aldı. Mezuniyetin- den sonra aile şirketi Aykim Temizlik Maddeleri A.Ş.’de ikinci kuşak olarak çalışma hayatına başladı. İhra- cat bölümünün geliştirilmesine öncülük etti. İngilizce, Arapça ve Yugoslavca bilen Aydoğdu, kendi mar- kası TEX ile 40 ülkeye hizmet veren aile şirketinde Yönetim Kurulu Üyesi olarak iş hayatını sürdürüyor.

118 ALMANAK 2020 PANDEMİDE DOĞAL ÜRÜNLERE TALEP ARTTI Pandemi sürecinde hasta olmamak kadar hastalığa dirençli olmak da büyük önem taşıdı. Bağışıklığı destekleyen doğal ürünlere talep de daha önce hiç olmadığı kadar arttı. Balparmak Genel Müdürü Onur Özyurt, geleneksel ve tamamlayıcı tıp alanında arı ürünlerinin takviye edici gıda olarak tüketildiğini; bu süreçte de doğal bağışıklık güçlendirici olan propolisin tüketicilerin en çok tercih ettiği ürünler arasına girdiğini belirtiyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? Pandeminin sektörünüze ve şirketini- dünyada ekonomi planlarının alt üst 2020 olağanüstü koşulların hâkim ze etkileri ne oldu? olduğu, belirsizliğin arttığı ve riskle- olduğu bir yıldı. Özellikle pandeminin Pandemi süreci ile birlikte bağışıklığı rin yükseldiği bir yıl oldu. COVID-19 başlangıç döneminde turizm, eğlence, destekleyici ve sağlığa faydası olan do- aşılarının ve mutasyonlarının durumu kültür ve sanat, taşımacılık, ticari gay- ğal ürünlere talep arttı. Arı ürünleri de 2021 ekonomisinin yönünü belirleye- rimenkul geliştirme gibi birçok sektör apiterapi olarak tanımlanan gelenek- cek. Salgının kısa sürede bitmesi eko- olumsuz etkilendi. Tüketiciler gıda, ilaç, sel ve tamamlayıcı tıp alanında takvi- nomilerin tekrar canlanmasını sağla- hijyen gibi harcamaları dışında mecbu- ye edici gıda olarak tüketiliyor. Hem yacaktır. ri olmayan bütün ihtiyaçlarını erteledi. ülkemizde hem de birçok ülkede bal Bu durum tüm dünyada olduğu gibi ve diğer arı ürünlerine olan talep çok Türkiye ekonomisinde de sektörlerin ciddi oranda arttı. Özellikle doğal bağı- küçülmesine ve istihdamın azalmasına şıklık güçlendirici arı ürünlerinden biri yol açtı. olan propolis, tüketicilerin en çok ter- cih ettiği ürünler arasına girdi. Ayrıca 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; ambalajlı gıdaya ve sektörün güvenilir gerçekleşen ne oldu? markalarına talep de arttı. Özellikle Apitera markası çatısı altında İhracatta da önemli bir artış yaşadık. propolis ve propolis ile zenginleştirilmiş Özellikle, Apitera markalı ürünlerimiz katma değerli yenilikçi ürünlerimizde en çok talep edilen ürünler oldu. ciddi artışlar hedeflemiştik. Pandemi bu ürünlerimizin tanıtımı adına adeta bir 2021 yılı için hedefleriniz ve öngörü- katalizör görevi gördü ve hedeflerimizin leriniz nelerdir? de üzerinde performans elde ettik. Ana Agresif satış hedeflerimiz var. İhracat- ihracat kalemimiz olan çam balı rekol- ta Avrupa ülkelerinde modern kanal- tesinde ülke genelinde küresel ısınma daki mevcudiyetimizi arttırmayı, Uzak kaynaklı sıkıntılar yaşandı. Pandemiye Doğu ülkelerinde ve Kuzey Amerika’da rağmen istihdamımızda herhangi bir yeni pazarlara giriş yapmayı hedefli- küçülme yaşamadık. Aksine bazı alan- yoruz. larda büyümeler gerçekleştirdik. 2020 sadece Türkiye’de değil tüm ONUR ÖZYURT Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü mezunudur. Yüksek lisans derecesini aynı okulda ekonomi ve finans ala- KİMDİR? nında aldı ve ardından Harvard İşletme Okulu’nda işletme programını tamamladı. Kariyeri boyunca Türkiye, Ortadoğu ve Balkanlar’da ilaç, sağlık, eğlence, perakende ve hızlı tüketim ürünleri sektörlerinde yönetici ve yönetim kurulu seviyesinde çeşitli görevlerde bulundu. 2013 yılından bu yana Kopaş Kozmetik Genel Müdü- rü olarak görev yapan Onur Özyurt, Aralık 2020 itibarıyla Balparmak bünyesine Genel Müdür olarak katıldı.

PLAT 119 ARTIK HER TÜRLÜ SENARYOYA DAHA HAZIRLIKLIYIZ Tüm çalışanlarının sağlığını gözeterek üretime aksamadan devam etmek ve müşterilerin taleplerini zamanında karşılayabilmek 2020’deki en zorlu sınavlardan biriydi. Bu zorlu sınav için “itiraf etmeliyim ki hiç kolay olmadı ama üstesinden gelebildik” diyen Beyda Gıda Genel Müdürü İbrahim Ölçücüer, artık her türlü senaryoya daha hazırlıklı olduklarını söylüyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? 2020 yılında hedeflerinizi gerçekleş- Pandeminin sektörünüze ve şirketini- 2020 yılında satış adına olumlu bir tirebildiniz mi? ze etkileri ne oldu? sene geçirdik. Özellikle ilk çeyreğinin 2020 yılı istihdam, yurt içi satış ve ih- “Önce insan, önce sağlık” anlayışında sonuna doğru perakende kanalında racatta istediğimiz hedef ve doğrultu- çalışan bir şirket olarak çalışanlarımızı ürünlerimize olan talep ciddi şekilde da seyretti. sağlıklarını gözeterek bir arada tut- arttı ve zaman zaman siparişleri yetiş- Ancak ev dışı tüketim kanalında bek- mak, üretime devam etmek ve aynı tirmekte zorluklar yaşadık. Buna karşı, lenmedik bir şekilde duruş yaşanması, zamanda müşterilerimizin taleplerini yükselen kur ile birlikte zamlanan ithal bu kategori için ürettiğimiz ürünler- zamanında karşılayabilmek için ciddi hammadde fiyatlarının getirdiği ek de büyük bir stok yükü ve satış kaybı efor sarf ettik. İtiraf etmeliyim ki bu maliyet, bütçede hedeflediğimiz kârlı- getirdi. Ev dışı tüketim kanalına bakıl- hiç kolay olmadı ama üstesinden ge- lığa ulaşmamızı engelledi. dığında hedefin oldukça gerisinde, pe- lebildik. rakende kanalında ise kârlılık bakımın- Pandeminin sektöre görece olarak dan düşük olsa da ciro olarak hedefin olumlu etkisi özellikle perakende ka- üzerindeydik. nalında oldu. Hem üreticilerin hem de satış noktalarının artık her türlü Hedeflerde hangi faktörler belirleyici senaryoya çok daha hazırlıklı olduk- oldu? larını düşünüyorum. Optimum stok Öngörülebilir bir koşul olmayan pande- seviyesi en önemli derslerimizden bir mi, kârlılık hedeflerimizi doğrudan et- tanesi oldu. kiledi. Hammadde fiyatlarının artışının yanı sıra perakende kanalındaki satış 2021 yılı hedefleriniz nedir? rakamlarının olağanüstü oranda art- 2021 yılı içerisinde yeni başlayaca- ması, dönem dönem üretim ve tedarik ğımız kahve ve helva kategorilerinde anlamında bizleri çok zorladı. Bunun kendimizi gösterebilmek ve var olan haricinde üretimde çalışanlarımızı bu kapasitemizi arttırmak amacıyla bü- zorlu dönemde bir arada tutabilmek ve yük yatırımlarımız olacak. Yurt içi ve aksaklıkları minimum seviyeye çekmek ihracattaki satışlarımızda yüzde 30’luk de oldukça zorlayıcı oldu. bir büyüme hedefliyoruz. İBRAHIM ÖLÇÜCÜER 1964 yılında doğduğu Şanlıurfa Ceylanpınar’da ilk ve orta öğrenimini tamamlayan İbrahim Ölçücüer, KİMDİR? lise eğitimine Gaziantep’te devam etti. 1980 yılında henüz öğrenciyken ticarete atıldı. Şölen Çikolata’nın kurucu ortaklarından olan Ölçücüer, 1995 yılında Mis Bisküvi ve Mis Çikolata fabrikalarını kurdu. 2005 yılında Misbis adıyla birleşen tesisler 2007’de Yıldız Holding’le ortaklık gerçekleştirdi. Holding bünyesin- de çeşitli görevler üstlenen İbrahim Ölçücüer, halen 2017 yılında gruptan ayrılarak aldığı Beyda Gıda’da şirketin büyümesine öncülük eden çalışmalarına devam ediyor.

120 ALMANAK 2020 ETKİN STOK YÖNETİMİ VE HIZLI AKSİYON İLE SORUNLARI AŞTIK Pandeminin ilk haftalarında temizlik ve kozmetik ürünlerine yönelik aşırı talebin yıl genelinde dengelendiğini belirten Bileşim Kimya CEO’su Sedat Çelik, tedarikte yaşanan sorunları etkin stok yönetimi ve hızlı aksiyon ile aştıklarını dile getiriyor. Çelik, 2020’de Avrupa ülkeleri ve Amerika’dan gelen taleplerin 2021’de de devam etmesini bekliyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? Küresel dönüşümün etkisi ile artan yoğun rekabet ortamında yaptığımız teknolojik ve yapısal yatırımlarla ma- liyetlerimizi minimize ettik ve pazar çeşitlendirmesi ile hedeflerimizin üze- rinde bir satış gerçekleştirdik. Planla- rımızı gerçekleştirerek yurt içi ve yurt dışı pazarlarda hedeflerimize ulaştık. Pandeminin hedeflerinize ve şirketi- faiz artışları sonucu markalı ürünlerin kimyasal hammaddelerde de tedarik nize etkisi ne oldu? fiyatları ile PL ürünler arasındaki fiyat problemleri yaşandı. Bileşim Kimya Planladığımız yatırımları pandemi ne- paritesi arttı ve bu durum PL ürünlere olarak etkin stok yönetimi yapmamız deni ile daha erken tamamladık. Böy- oluşan talebi olumlu yönde etkiledi. ve hızlı aksiyon almamız sayesinde te- lece yurtiçi piyasada panik alışverişinin darik sorunlarını daha az yaşadık. oluşturduğu geçici ve kısa dönemli aşı- Pandeminin tedarik süreçlerinize et- rı talebi karşılayabildik. Yurt dışı pazar- kisinden bahseder misiniz? 2021 yılı hedefleriniz nelerdir? da ise özellikle Avrupa ve Amerika ül- Temizlik ürünleri sektöründe sprey 2021 yılında yurtiçi pazar büyümesinin kelerinde pandeminin etkisi ile oluşan temizleme ürünlerinde triger ve sıvı üzerinde bir büyüme planlıyoruz. Yurt ek talebi de bu sayede karşılayabildik. sabun ürünlerinde kullanılan pompalar dışında ise özellikle Avrupa ülkeleri ve Pandemi bize daha hızlı hareket etmeyi, Çin’den temin ediliyor. Pandemi dö- Amerika’da önemli büyümeler planlıyo- fırsatları hızlı değerlendirmeyi, oluşan neminde sektör bu üretim girdilerinin ruz. Planladığımız büyümelerimizin bir tehditlere karşı önlem almayı öğretti. temininde büyük sorunlar yaşadı. Te- kısmını private label ürünlerde, bir kısmı- darik probleminin yanında mevcut üre- nı ise AR-GE departmanımız tarafından PL ürünlerine talep nasıl etkilendi? tim girdileri maliyetleri de arttı. Bunun geliştirilen inovatif özellikteki markalı Ekonomik dengelerde oluşan hareketli- dışında Avrupa ülkelerinden ithal edilen ürünlerden elde etmeyi hedefliyoruz. likler her dönem PL ürünlere olan tale- bi arttırıyor. 2020 yılında oluşan kur ve SEDAT ÇELIK 1979 yılında İstanbul’da doğdu. 2004 yılında İstanbul Avcılar’da kurduğu fabrika Private Label mekanik KİMDİR? toz ve sıvı krem ürünlerinde Türkiye ve dünyada pazar lideri üretici oldu. 2009 yılında temizlik ve kozme- tik ürünleri üretimine de başlayan Sedat Çelik’in, yerli “Vione” ve “Biotol” markaları 85’den fazla ülkeye ihraç ediliyor. 2007’de AHD İç ve Dış Ticaret, 2013’te yabancı ortaklı ESC Grup firmalarını kuran Çelik, halen bu şirketlerde CEO olarak görev yapıyor.



122 ALMANAK 2020 KISMİ KAPANMA SAYESİNDE İHRACATIMIZ YÜKSELDİ Pandemi ve kur artışı birçok sektörü olumsuz etkilerken, hijyen ürünleri ve ambalaj üretenler için hem iç talebin hem de ihracatın hızla yükseldiği bir yıl oldu. 2020’de yüzde 15 büyüme hedeflerken iki katını gerçekleştirdiklerini belirten Erka Ambalaj Yönetim Kurulu Üyesi Selahattin Yılmaz, talepteki artışın sürmesini bekliyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; Önümüzdeki yıllara ait öngörüleriniz Temizlik, kimyasal, ilaç ve ambalaj sek- gerçekleşme ne oldu? nelerdir? törü 2020 yılında insanlığın yaşadığı Sektör ve şirket olarak pandeminin, Pandemi nedeniyle yaşam biçimle- pandemi sürecinden olumlu etkilendi. kapasite ve büyüme anlamında pozi- ri, tüketim alışkanlıklarındaki zorunlu Temizlik ve hijyenin ön plana çıkmasın- tif etkileri oldu. 2019 yılında planla- değişim ve gelişimler gösteriyor ki te- dan dolayı artan tüketim ve bazı ithal dığımız yüzde 15 büyüme hedefimiz mizlik, kişisel bakım, hijyen ve ambalaj- ambalaj ürünlerinin tedariğinde ya- yaklaşık yüzde 30 olarak gerçekleşti. lı gıda tüketimi artarak devam edecek. şanan zorluklardan dolayı yılın büyük İnsanlık için çok ağır bedelleri olan bu Buna istinaden gerek istihdam, gerek bölümünde tam kapasite ile çalışma ve benzeri salgın hastalıklarda; temiz- kapasite artışı yaparak taleplere uy- imkânı buldu. lik, hijyen ve kişisel bakım ürünleri nor- gun büyüme planlıyoruz. malden iki, üç, beş kat fazla tüketiliyor. Bu da sektördeki firmalara pozitif etki 2021 genel beklentileriniz, kur ve faiz yaratıyor. tahmininiz nedir? 2021’de dünyada sıra dışı bir gelişme Pandemi süreci, kur ve faizlerdeki ar- ve olay yaşanmazsa dövizde enflas- tış PL ürünlerine talebi nasıl etkiledi? yonla orantılı bir artış gerçekleşeceği- Dünyada pek çok ülke tam kapanırken ni tahmin ediyoruz. Pandemi sonrası ülkemizde uygulanan kısmi kapanma normalleşme gerçekleşse de sektörel stratejisi sayesinde ürünlerimizin ihra- olarak bir miktar talep artışı öngörü- catı da bu dönemde oldukça yükseldi. yoruz. Kurdaki artış ihracata pozitif, faiz ise Kapalı olan oteller, turizm tesisleri ve negatif yansıdı; ancak zorunlu tüketim işletmeler faaliyete geçecek ya da fa- olması nedeniyle satışlara pek etkisi aliyetlerini büyütecek. Baskı altında olmadı. Önümüzdeki yıl ve sonrasında sosyalleşemeden evde sıkılan insan- insan yaşantısında köklü değişikliklerin ların eğlence ve iş amaçlı dolaşımının bizi beklediğini düşünüyorum. Bu ne- artacağı beklentisi içindeyiz. Firma denle, sektör ve firma olarak büyüme olarak da bu büyümeyi bekliyoruz ve artarak devam edecektir. hazırlıklı olacağız. SELAHATTIN 1968 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul İnönü Endüstri Teknik Meslek Lisesi mezunu. Askerlik gö- YILMAZ KİMDİR? revinin ardından 5 yıl plastik enjeksiyon makinaları üreten farklı firmalarda çalıştı. 1999 yılında kur- duğu Erka Ambalaj bugün 25 enjeksiyon, 18 montaj makinası ve 125 personeli ile üretiminin yüzde 45’ini 40 ülkeye ihraç ediyor.

PLAT 123 TÜKETİCİ DAHA EKONOMİK OLAN PL ÜRÜNLERE YÖNELDİ Eurotab Avrasya Genel Müdürü İzzet 2020 yılı başında hedefleriniz nasıldı? PL ürünlerine olan talebe nasıl yansıdı Kohen, pandemi sürecinde yaşanan Verimli geçen 2019 yılının ardından bu süreç? ekonomik daralmanın tüketicilerin 2020 hedefimizi “sektördeki konumu- Daha önceki kriz dönemlerinde de ol- ilgisini daha ekonomik olan PL muzu konsolide ederken müşterileri- duğu gibi 2020 ortasından itibaren ürünlere yönelttiğini ifade ediyor. mizin organik büyümesine en iyi şekil- yaşanan ekonomik daralma, tüketi- Kohen, 2020 yılında hedeflerinin de eşlik etmek” şeklinde belirlemiştik. cilerin ilgisini daha ekonomik olan PL ötesinde bir talep oluştuğunu ve Pandemi süreci başlangıcı olan ürünlere yöneltti. Bu süreçte, endüst- 2021 yılında kapasitelerini yüzde 30 Mart-Nisan aylarında tüketiciler ihti- riyel kapabilitemizi 5S, 6 Sigma, Lean oranında artırmaya yönelik yatırım yaçlarının üstünde satın alma reflek- Management gibi yöntemlerle geliş- kararı aldıklarını söylüyor. siyle hareket ettiler. Bu nedenle hedef- tirerek prodüktivitemizi ve dolayısıyla lerin ötesinde bir talep oluştu. Ancak maliyetlerimizi optimum seviyelere sonrasındaki süreçte stokların da et- getirmeye gayret ettik ve bu avantaj- kisiyle talep normal seviyelere geriledi ları satış fiyatlarımıza yansıttık. ve yıl boyunca bu çizgiyi sürdürdü. Ürettiğimiz PL bulaşık makinesi deter- jan tabletlerinin alternatifi olan ulusal Pandemi, kur ve faizlerdeki artışların marka ürünlerin tamamı ithal edildi- tedarik süreçlerinize etkisinden bah- ğinden, PL ürünlerin döviz artışların- seder misiniz? dan göreceli olarak daha az etkilendi- Döviz kurlarında yaşanan artışlar, dö- ğini söyleyebiliriz. vize çok yüksek oranda bağımlı olan hammadde ve ambalaj maliyetlerimize 2021 yılı için planlarınız nelerdir? doğal olarak yansıdı. Bu süreçte müşte- Tüketicilerin PL ürünlerimize teveccü- rilerimizle çok sıkı bir işbirliği içinde fiyat hü neticesinde şirketimiz öngördüğü artışlarını en düşük seviyelerde tutma- ek ihtiyacı karşılamak üzere, 2021’in ya gayret ettik. Tedarik süreçlerimiz de ilk yarısında kapasitemizi yüzde 30 termin süreleri ve nakliye maliyetleri oranında arttırmaya yönelik yeni yatı- açılarından doğal olarak etkilendi. rım kararı almıştır. İZZET KOHEN 1953 İstanbul doğumlu. Saint Benoît Fransız Lisesi ve İTÜ Makine Yüksek Mühendisliği mezunu. Fran- KİMDİR? sa’da INSA ve Ecole Centrale de Lyon’da doktora yaptı. Fransa’da otomotiv yan sanayii firmalarında mühendis olarak çalıştı. 1996 yılında Fransız Electricfil Automotive şirketinin Türkiye fabrikasını kurdu ve Genel Müdürlük görevini üstlendi. 2007 yılında Fransız A. Raymond şirketinin Türkiye’deki yatırımın- da Genel Müdür olarak görev aldı. Halen 2012 yılında kurduğu Eurotab Grubu’nun Türkiye’deki şirketi Eurotab Avrasya’da Genel Müdürlük yapıyor.

124 ALMANAK 2020 TALEP ESANS ÜRETİMİMİZİ ARTTIRDI Pandemi ile birlikte artan hijyen kaygısı 2020 yılının yükselenleri arasında ilk sıralara temizlik, hijyen ürünleri ve kolonyayı yerleştirdi. Bu ürünlere olan talep artışının esans üretimlerini artırdığını söyleyen Froma Esans Ticari Direktörü İlkem Ünlüçerçi, hijyen sektöründe artış olurken, parfüm esansları ve aktar tipi esansların tüketiminde ise düşüş olduğunu belirtiyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? oldu. Örneğin; hijyen sektöründe artış 2021 genel ekonomik beklentileriniz 2020 yılı iç organizasyonlarımızı güç- olurken, parfüm esansları ve aktar tipi nelerdir? lendirip, iyileştirmeler yaptığımız bir esansların tüketiminde düşüş oldu. 2021’de TL’nin kaybettiği değeri ye- yıl oldu. Yeni projeleri hayata geçirdik, niden kazanmaya başlaması için hem komiteler kurarak hedefleri birlikte PL ürünlerine talep nasıl etkilendi? Merkez Bankası politikalarının beklenti- başardık. 2020 yılı için yapılan fuar, Özel markalı ürünlerin ülkemizdeki pa- leri karşılaması hem de birikimini döviz kongre ve seyahat planları ise kısıtla- zar payı artıyor. Son yıllarda ekonomik ve altın alarak değerlendiren vatanda- malardan dolayı gerçekleşemedi. koşullar tüketim tercihlerini büyük şın ekonomi yönetimine güven duy- oranda değiştirdi. Özel markalı ürünle- ması belirleyici olacak. Türkiye’nin enf- 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; re yönelik tüketici güveninin arttığını, lasyonu bir an önce istikrarlı biçimde gerçekleşen ne oldu? ürün çeşitliliğinde artış olduğunu ve düşürmeye devam ettiğini, 2021 yılının Teknoloji, IT, teknik ve altyapı yatırım- doğru kalitede ürünler üretildiğini göz- ortalarında artık tek haneye döndüğü- ları yaptık. Eskisi gibi koşamasak da lemliyorum. nü piyasalara göstermesi gerekiyor. teknoloji sayesinde müşterilerimiz ve tedarikçilerimiz ile hep iletişim halin- Pandeminin tedarik süreç- deydik. Özellikle temizlik, hijyen ürün- lerinize etkisinden bahse- leri ve kolonya sektöründeki tüketim der misiniz? ve talebin artması bizim de o ürün Hiçbir müşterimizin sipari- grupları için esans üretimimizi arttırdı. şini geri çevirmedik. Özellik- Bu dönemde, özellikle miktarsal olarak le bazı sektörlerde standart kayda değer büyüme sağladık. İhraca- kullanımlarının çok daha tımız ise pandeminin başlarında ülke- üstünde talepler oluştu. lerdeki kısıtlamalardan dolayı birkaç ay Bu dönemde yeni ürün ta- yavaşladı ancak yılın ortasında tekrar lepleri de çok oldu, bunların hareketlendi. hepsine destek verdik. Bu süreçte hammadde teda- Gerçekleşen hedeflerinize pandemi- rikçilerimiz ile özverili şe- nin etkisini değerlendirir misiniz? kilde çalıştık, uzun dönemi Tüketim alışkanlıkları değiştiği için he- kapsayacak hammadde deflenen sektörel ürünlerde sapmalar alımları yaptık. İLKEM ÜNLÜÇERÇİ 1976 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstek Bilge Kağan Okulları’nda tamamladı. KİMDİR? Daha sonra Halkla İlişkiler eğitimi aldı. Çalışma hayatına 1998 yılında Froma Esans firmasında başladı. 23 yıldır şirketin farklı departmanlarında görevler aldı. İlkem Ünlüçerçi, 6 yılı aşkın süredir Ticari Direktörlük görevini yürütüyor.

[email protected]

126 ALMANAK 2020 TEK PORSİYONLUK AMBALAJ TALEBİ ARTTI Pandeminin etkisiyle ev dışı tüketim ürün ambalajlarında üretim durma noktasına gelirken gıda ve özellikle tek kullanımlık ambalajlarda talebin arttığını belirten Jokey Turkey Ambalaj Genel Müdürü Hakan Özhuy, son çeyrekteki toparlanmanın 2021’de de süreceğini tahmin ediyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? Pandemi ile ürünler bazında çok cid- ni verdik. İstihdamda yüzde 10’luk bir İyi beklentilerle başladığımız 2020 di değişiklikler oldu. Evde kalma ve artışımız olacak. Özel markada özellikle pandeminin başlaması ile ikinci çeyrek- çalışmalar olduğu için tek porsiyon- süt sektörü ve diğer enjeksiyon amba- te tedarik zincirinin aksadığı, talepte luk ürünler ve özellikle sanal satışlara laj yatırımlarımız olacak. ciddi daralmaların olduğu; özellikle ev konu olan ürün ambalaj satışlarımız dışı tüketim ürünlerinin hemen hemen arttı. EDT sektörü durmalar yaşadı Online alışverişin sektörünüze etkile- durduğu zor bir dönem oldu. Ancak ve üretimler gerçekleşemedi. Özellikle rini değerlendirir misiniz? ambalaj tedariki yaptığımız gıda ve boya ve yapı kimyasalları sektörü 3-4 Online alışveriş kanallarının güçlenme- diğer sektörlerin çok hızlı değişen ih- ay ciddi düşüşler yaşadı ama son çey- si ve çeşitlenmesi ve ”hiç online satış tiyaçlara uygun ürünler üretmesi ve rekte önemli toparlanmalar oldu. yapmaz” dediğimiz lüks markaların bile bizim de hızla bu taleplere cevap ver- bu mecrada olması ile değer katan am- memiz ile toparlanmaların yaşandığı 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? balajların öneminin arttığını görüyoruz. başarılı bir yıl olarak bitti. Euro bazında yüzde 16 büyüme hedef- Biz de daha küçük porsiyonluk ambalaj- ledik. 2.5 milyon Euro’luk ek makine, ların kullanımının artacağını görüyoruz. 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; kalıp, robot yatırımlarımızın siparişleri- Aktif taraf olarak da çalışıyoruz. gerçekleşen ne oldu? Cumartesi pazar dahil dörtlü vardiya çalışmaya devam ettik. Çalışan sayı- mızda da yüzde 10’luk bir artış oldu. Çift basamaklı büyüme planlamıştık; ancak döviz bazında 2019’un yüzde 5 üzerinde büyüme ile tamamladık. Hiçbir yatırımımızı durdurmadık ve hepsini devreye aldık. İhracat oranımız yüzde 50’lerde devam etti. Türkiye’de süt sektörü ambalajında büyümemiz devam etti. HAKAN ÖZHUY 1970 yılında İstanbul’da doğdu. Kuleli Askeri Lisesi, Kara Harp Okulu ve Yakın Doğu Üniversitesi Ulusla- KİMDİR? rarası İlişkiler Yüksek Lisansını, Boğaziçi Üniversitesi-PWC Etkin Yönetim Kurulları eğitimlerini tamam- ladı. Elginkan ve Anadolu gruplarında çalıştı. 1999 yılında HD Uluslararası Ticaret Şirketi’ni kurdu. Halen Jokey Turkey Ambalaj ve HD Uluslararası Ticaret firmaları Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Mü- dürlük görevlerini yürütüyor. TOBB Ambalaj Meclisi, SEPA Sert Plastik Ambalaj Sanayicileri, GEBKİM OSB ve GEBKİM Vakfı’nda Yönetim Kurulu Üyesi olarak sektörel ve bölgesel gelişime katkı veriyor.

PLAT 127 BEYAZ ET SEKTÖRÜNDE PRATİK VE İNOVATİF ÜRÜNLER ÖNE ÇIKIYOR Pandemi öncesi yaşam tarzımıza özlem duysak da edindiğimiz alışkanlıklardan da kolay vazgeçemeyeceğimizin sinyalleri geliyor. Lezita Pazarlama ve Satış Genel Müdür Yardımcısı Mesut Ergül, beyaz et sektöründe yenilikçi ürünlere dikkat çekerken, “Yeni yaşam tarzlarına ve beslenme şekillerine uyum sağlayabilmek, ürün portföylerini tüketicilerin alışkanlıklarındaki değişime adapte edebilmek büyük önem taşıyor” şeklinde konuşuyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? değerindeki yeni hat yatı- rini tüketicilerin alışkanlıklarındaki de- Yenilikçi ürün ve hizmet üretimi yapan rımımızı tamamladık. 2020 ğişime adapte edebilmek büyük önem şirketlerin hızla güçlendiği bir dönem- yılı başından bu yana 217 taşıyor. Biz de tüketicilerimizin istek ve deyiz. Biz de Lezita olarak bu doğrul- kişilik yeni istihdam gerçek- ihtiyaçları doğrultusunda ürünlerimizi tudaki projelerimize hız verdik. leştirerek ailemizi daha da daha da çeşitlendirdik. Pandemiye rağmen sene başında koy- büyüttük. Ürünlerimizi baş- duğumuz yüksek satış hedeflerine ta Irak ve Körfez Ülkeleri ol- Pandemi, kur ve faizlerdeki artış PL ulaştık. Yatırımlarımıza da devam ettik. mak üzere 47 ülkeye ihraç ürünlerine talebi nasıl etkiledi? Temmuz ayı itibarıyla 100 milyon TL ediyoruz. Yaşanan zorluk- Perakendeye olan talebin artması, tü- lara rağmen işlenmiş ürün keticilerin kullandıkları ürün kalitesine ihracatımızı geçen yılın aynı verdiği önemin de etkisiyle PL ürün- dönemine oranla artırdık. lere olan ilgi de yükseldi. Lezita olarak BİM, A101 ve Metro için PL ürünler Pandeminin sektörünüze üretiyoruz. Önümüzdeki dönemde de ve şirketinize etkileri ne bu güçlü işbirliğimizi sürdüreceğiz. oldu? Bu dönemde ev dışı tü- 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? ketim kanalları olan; otel, 2021’de yatırıma, büyümeye, ihraca- restoran, kafe ve okul kan- ta devam etmeyi planlıyoruz. Tüketici tinlerindeki tüketim market beklentilerini doğru anlayarak yenilikçi kanalına kaydı. Zincir mar- ürün geliştirmede daha üst seviyelere ketler kanalında sene başın- çıkacağız. Bu alanda pazar lideri olmak daki hedefimizin çok üzerinde bir satış hedefiyle yatırımlarımıza devam ede- başarısı yakaladık. Pratik ve inovatif ceğiz. Tüketicilerde pandemiyle daha ürünler büyük ilgi görüyor. da hızlı şekilde yükselişe geçen sağlıklı Pandemide tanıştığımız yeni tüketim beslenme trendinin önümüzdeki yıllar- trendlerinin sonraki süreçte de de- da artarak süreceğine inanıyoruz. Ya- vam edeceğini öngörüyoruz. Yeni ya- pacağımız yatırımlarla pratik ve besle- şam tarzlarına ve beslenme şekillerine yici ürün gruplarındaki büyümemizi uyum sağlayabilmek, ürün portföyle- sürdürmeyi hedefliyoruz. MESUT ERGÜL Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden mezun olan ve Yaşar Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı KİMDİR? yapan Mesut Ergül, profesyonel kariyerine 2005 yılında Abalıoğlu Grubu’nda başladı. Lezita markasının doğuşundan itibaren şirkette önemli görevler üstlendi. Ergül, Zincir Mağazalar Satış Direktörlüğü’nün ardından 2019 yılında şirketin Pazarlama ve Satış Genel Müdür Yardımcılığı görevine getirildi.

128 ALMANAK 2020 HİJYEN ÜRÜNLERİNE KÜRESEL TALEP ARTIŞI YAŞANDI “Pandemi dönemini geçtiğimiz yıl aynı dönem ile kıyasladığımızda Temizlik Kağıtları kategorisinde online satışlarda 5 kat bir artış yaşandığını görüyoruz” diyen Lila Group CEO’su Alp Öğücü, 2020’de tüm dünyanın hijyen ihtiyacının artması sebebiyle daha önce ihracat yapmadıkları ülkelere ihracat yaptıklarını belirtiyor. Virüslere karşı oluşan farkındalığın etkisi ile ürünlerden beklentilerin de değiştiğini söyleyen Öğücü, 2020’de ürün geliştirme çalışmalarına 5 milyon TL’lik kaynak ayırdıklarını ifade ediyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? ye ihraç ediyoruz. Sektör ihracatındaki tı. Teknolojik dönüşüm çok daha önem Hijyen çok önem kazandı ve alışveriş- payımız yüzde 34 seviyesinde. Her ay kazandığı için çok kanallı pazarlama ve lerde gıda ile birlikte en büyük payı al- 4 milyon kadar tüketici, yurt dışında dijital perakendecilik alanlarına yatırım maya başladı. Biz de beklentiler doğrul- ürünlerimizi tüketiyor. 2020’de tüm yapanlar öne çıkacaktır. tusunda tüketicilerimize yeni ürünler dünyanın hijyen ihtiyacının artması se- Nielsen verilerinde; Türk tüketicilerin sunduk. Faaliyete geçirdiğimiz tesisler bebiyle şimdiye kadar hiç ihracat yap- yüzde 41’inin salgından sonra inter- ve yatırımlarımızla üretim kapasiteleri- madığımız ülkelere ihracat yaptık. netten yaptıkları gıda, içecek ve ev mizi ve istihdamımızı artırdık. Yeni müş- temizlik ürünleri alışverişlerini artırdığı terilerimizin taleplerine cevap verdik. Pandemi, kur ve faizlerdeki artış PL belirtiliyor. Hatta Türk tüketicilerinin ürünlerine talebi nasıl etkiledi? neredeyse yarısının bu ürünleri inter- 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; Tüketicinin ilgi ve güveninin artması, netten satın almaya orta ve uzun va- gerçekleşen ne oldu? ulusal zincirlerin ve indirim marketleri- dede devam edecekleri öngörülüyor. 2020’de yüzde 50’nin üzerinde bir bü- nin şube sayılarını artırması bu ürünlere Alışveriş alışkanlıkları değişti, çoklu ka- yüme göstermeyi hedefliyorduk; he- olan eğilimi yükseltiyordu. Kur ve faiz- nal kullanımı arttı, e-ticaret en büyük deflerimize sadık ilerledik ve yatırımla- deki artışlarla birlikte alım gücüne uy- büyümeyi bu dönemde yaşadı. rımızı zamanında faaliyete geçirdik. gun ürünler almayı tercih eden tüketici- Ürün Geliştirme çalışmalarına yaklaşık ler PL ürünlerine daha fazla yönelmeye 2021 hedefleriniz nelerdir? 5 milyon TL’lik bir kaynak ayırdık. Üre- başladı. Bugün marketlerde satılan her İlk hedefimiz kurumumuzun sürdürü- timimizin yüzde 65’ini 80’i aşkın ülke- beş üründen biri özel markalı. Bunda lebilir büyüme ve kârlılığını devam et- tüketicilerin fiyat-performans kıyasla- tirmek. Yeni pazarlar odaklı, katma de- masından doğan tercihleri de etkili. ğeri yüksek faaliyetlere odaklanacağız. İhracat yaptığımız ülke sayısına 25-30 Online alışverişin sektörünüze etkile- ülke ekleyerek pazar payımızı büyüt- rini değerlendirir misiniz? meyi ve 40 milyon tüketiciye ulaşmayı Pandemi döneminde Temizlik Kağıtları hedefliyoruz. Amerika hedeflediğimiz kategorisinde online satışlar 5 kat art- pazarlardan biri. ALP ÖĞÜCÜ 1983 yılında Gaziantep’te dünyaya geldi. Üsküdar Amerikan Koleji’nde okuduktan sonra 2001 yılında KİMDİR? Üniversite Eğitimi için Amerika’ya gitti. Tufts Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. Girişimcilik ve Ürün Tasarımı yan dal programlarını tamamladı. Profesyonel iş hayatına 2005 yılında Lila Group bünyesinde başladı. 2009-2014 yılları arasında grup bünyesinde Hızlı Tüketim Satış, Pazarlama ve Dağıtım şirketinden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüttükten sonra 2014 yılında Genel Müdürlük görevine atandı. Nisan 2019’dan beri TEGV Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapmaktadır.

PLAT 129 ALIŞKANLIKLAR VE ÖNCELİKLER DEĞİŞTİ Pandemi sürecinin belirsizliği ve aylık gelirin azalması tüketicinin tercihlerinde etkin oluyor. Yaşanan sürecin dünyanın her yerinde alışveriş alışkanlıklarını ve önceliklerini değiştirdiğini belirten MG International Fragrance Company Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Konca, 2021 yılında PL markalı ürünlere yenilerinin ekleneceğini ve ilginin artarak devam edeceğini düşündüğünü söylüyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? leplerine odaklanmaya yöneltti. önceliklerini değiştirdi. 2021 yılında da Pandemi süreciyle başlayan zorluklara Pandemi sürecinde tüm dünya- PL markalı ürünlere yenilerinin eklene- rağmen kimya sektörü, büyüme eğili- da yaşanan küçülme bazı ürün ceğini ve ilginin artarak devam edece- mi göstererek üretmeye devam etti. gruplarında adetsel ve miktar- ğini düşünüyorum. COVID-19 sürecine bağlı etkilerle ya- sal kayıplara neden oldu. Ancak şananlar, tedarik ve ihracat süreçlerini bu dönemde ülkemizde ve dün- Pandeminin tedarik süreçlerinize et- olumsuz etkileyerek bu sürecin daha yada medikal, hijyen ve temizlik kisinden bahseder misiniz? da zorlaşmasına neden oldu. Bu dina- ürünlerine artan talep, tüketici- Pandemi, tedarik zinciri yönetimi adı- mikler de üreticileri yurt içi tedarik ve nin kullanım kolaylığını arttıran na her sektöre yeni tecrübeler kattı. iç piyasaya ve üretimde iç piyasa ta- ürün formül değişikliklerinin Süreç yeni bakış açıları geliştirmemize verdiği dinamizm diğer ürün neden oldu. Her üreticiye tek bir teda- gruplarında yaşanan kaybı bü- rikçiye bağlı kalmama zorunluluğunu yük ölçüde telafi etti. Biz de hatırlattı. Bu zorunluluk, sektöre dina- ekonomik ürünleri planladığı- mizm ve çeşitlilik getirdi. mızın üstünde adette üreterek Ülkeler ve üretici firmalar bazı ilave üretim miktarımızı arttırdık. maliyetlere katlanarak kolay ulaşılabi- lir ve sürdürülebilir yerlerden tedarik PL ürünlerine talep nasıl etki- etme tercihini kullanacak. Lokal teda- lendi? rikçiler önem kazanacak ve sektörel iş Pandemi sürecinin belirsizliği, birlikleri gelişecek. tüketicinin aylık gelirinin daralması gibi nedenlerle özellikle sabun, kolon- 2021 öngörüleriniz nelerdir? ya ve dezenfektanlarda benzer etki 2021 yılında ülke olarak ihracata odak- ve kaliteye sahip alternatif PL markalı lanacağımızı, buna bağlı olarak getiri- ürünlere olan ilgiyi arttırdı. İlk 10 aylık nin USD döviz kuru olarak 2021 yıl so- dönemde bu kategorilerde geçen yılın nunda 8 TL bandında kapanacağını ve aynı dönemine göre yüzde 50’ye ya- bu istikrarla geçen süreçte faiz oranla- kın artış yaşandı. Bu süreç ülkemizde rında negatif eğilime dönüşeceğini ön ve dünyada alışveriş alışkanlıklarını ve görmekteyim. BÜLENT KONCA 8 Temmuz 1977’de İstanbul’da doğdu. Kocaeli Üniversitesi İşletme Bölümü’nde eğitim gördü. Eğitim KİMDİR? döneminde Boğaziçi Turizm’in kurucu ortağı oldu. Ardından bir süre Kobra Savunma Teknolojileri’nde Finans Müdür Yardımcısı olarak çalıştı. MG International Fragrance Company’de 18 yılını tamam- layan Bülent Konca, Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapıyor. İhracatçılar Birliği bünyesinde 3 sene boyunca aktif rol alan Konca, Aerosol Sanayicileri Derneği, PLAT Derneği, Kozmetik Üreticileri ve Araştırmacıları Derneği ve Gebze Ticaret Odası Meslek Komi- tesi’nde aktif rol alıyor.

130 ALMANAK 2020 HER SORUN KILIK DEĞIŞTIRMIŞ BIR FIRSATTIR PANDEMIDE E-PERAKENDE ÇOK BÜYÜDÜ Sizin Ambalajlar Hazır Mı? E-ticaret kanalına girmenin artık şart olduğunu düşünen, ama ambalaj yetersizlikleri nedeniyle ürünleri bu kanala kabul edilmeyen çok sayıda büyük işletme var. Bu sorun önümüzdeki günlerde daha büyük ağırlık kazanacak. Çünkü, dijital kanalda dönen ticaret hacmi pandemi döneminde 200 milyar lirayı aştı... İster hızlı ister dayanıklı tüketim ürünleri üretiyor olun, bu gelişme karşısında ambalajlarınızı gözden geçirmelisiniz. Altında Servet Yatan Ambalaj Öyküleri sında kurduğu şirketler kadar, ülkesi için de pek çok şey bıraktı. Bunlardan biri gıda sanayiinde devrim yaratan ambalaj malze- Yıl 1891... Bardaktan Şişeye mesi, propilen’dir. Ambalajlı gıdaları aylarca koruyan bu muci- ze malzeme sadece Ülker için değil, tüm ülke gıda sanayisinin Mayıs 1886’da John S. Pemberton, ABD’de bardakta satma- kullanımına sunulmuştur. Londra Borsasına kayıtlı global şir- ya başladığı Coca-Cola’yı başlangıçta günde 100-150 bardak ketler, dünyanın en büyük bisküvi üreticileri arasında ve yine satabiliyordu. 1891’deki şişeleme fikri ile birlikte bugün dün- dünyanın en ünlü çikolata, bisküvi, şekerleme markalarının sa- yanın 200’den fazla ülkesinde günde 2 milyar şişe Coca-Cola hibi olarak geleceğe doğru ilerleyen Ülker grubunun arkasında satılıyor. bu ambalaj öyküsü de dahil onlarca ambalaj öyküsü var. Yıl 1952... Şişeden Kutuya Yıl... 1994 Dizlikten Masaya O yıl, İsveçli sanayici Ruben Rausin süt şişesi yerine, depozi- Jeff Bezos:”Amazon’un ilk günlerinde yerde kitap paketlerdik tosuz, kırılmaz, çatlamaz karton kutu üretti. Sadece 4 yüzü Ben bir ara “... sırtım, dizlerim berbat! Birer dizlik mi alsak?” olan bu kutuya TETRA PAK (4 yüzlü) adını verdi ve dünya diyecek oldum. Yanımdaki arkadaşın “Jeff ne dizliği yaa! Al bi ambalaj tarihinin en önemli buluşlarından biri doğdu. 4 yüzlü masa, bitsin gitsin...” demesiyle dünyamız değişti. En ucu- Tetra Pak daha sonra 6 yüzlü Tetra Brik oldu. Süt ve sıvı halde zundan 3 masa aldık. Kitapları masa üstünde paketlemeye pek çok gıda ürünü Tetra Brik kutuda aylarca dayanır oldu. başladık. Verim fırladı, satışlar arttı, o gün bugündür işler Tedarik zincirinin her halkasında maliyet, büyük oranda düş- ilerliyor!” tü. Bugün Rausin ailesi dünyanın en varsıl ailelerinden biridir.. Ambalaj, paketleme çözümlerine vakit ayırın. Danışın, araş- tırın. Sorun varsa, fırsat da var demektir. Ambalajda saklı Yıl... 1982 Selofandan Propilen’e sorunları fırsata çevirmeye hazır iş insanlarını fırsatların bek- lediği nice yıllar diliyoruz. Ülkemizin “Bisküvici Dedesi” Sabri Ülker vefat ettiğinde arka- Biz buradayız; her zaman. TÜLIN KALYONCU 1993 yılında İstanbul Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. Ardından Kibar Hol- KİMDİR? ding, İspak, Huhtamaki, Alcan Alüminyum, Amcor gibi Türkiye ve dünyanın önde gelen “flexible” ambalaj firmalarında 10 yıl süren bir deneyim kazandı. Oluklu mukavva sektöründe 6 yıl Satış Pazarlama Müdü- rü olarak çalıştıktan sonra Mat’ın kurucu ortağı oldu. 7 yıldır seramik, kimyasal ve temizlik ürünleri ve hızlı tüketim malları, gıda, tıbbi malzeme, petrol ürünleri sektörlerinde üretim yapan firmalar için yurt içi ve yurt dışında verimlilik, maliyet azaltma projelerine liderlik yapmaktadır.

PLAT 131 2020’DE PL ÜRÜNLERİNDE SATIŞLAR PATLADI Olağanüstü durumlarda yaşanan kur ve faiz dalgalanmaları pandemi döneminde de yaşandı. Bu durumun tüketiciye en önemli yansıması ise alım gücü kaybı oldu. Alım gücünün düştüğü ekonomik ortamlarda PL ürünlerine talebin arttığını ve önemli bir büyüme yaşandığını belirten Oğuz Gıda CEO’su Enes Örer, “2020 yılı bunun ciddi örneğini yaşadığımız bir yıl oldu” diyor. Oğuz Gıda için 2020 yılı nasıl geçti? Pandeminin tedarik süreçlerinize et- 150’ye çıkarmayı hedefliyoruz. Böy- 2020 yılı çok zor geçen bir yıl oldu. kisinden bahseder misiniz? lece markalarımız ve lezzetlerimizin Şirketimiz bünyesindeki tüm çalışan- Büyük krizlerde öncelikle hammadde dünya geneline daha fazla yayılmasını larımızın sağlığını korumak için azami sıkıntısı, insan kaynağı devamlılığı ve ve ülke ekonomimize katkı sağlamayı önlemler aldık ve 2020 yılını üreti- lojistik operasyonlardaki aksamalar arzuluyoruz. mimizi hiç kesmeden büyüme ile ka- baş gösterir. Bu noktada şirketinizin pattık. Planlanan tüm yatırımlarımızı büyüklüğü, geçmişi ve hareket kabili- tamamlayarak hayata geçirdik. 2019 yeti belirleyici olur. Oğuz Gıda olarak yılında 97 ülkeye aktif süreklilik arz tecrübemiz ve iş ilişkilerimiz nedeniyle eden satışlarımızı 103 ülkeye çıkardık. yıllardır çok büyük montanlarda üre- tim ve alımları yönetiyoruz. Buna bağlı Pandemi PL ürünlerine talebi nasıl olarak hammadde noktasında tedarikli etkiledi? yakalanarak gevşemelerde sadece ih- 1997 yılından bu yana ulusal çapta tiyaç tamamlamaya gittik. tüm müşterilerimizle ticari iş ortağı Üretimde son teknoloji ekipmanlarla felsefesi ile çalışıyor ve onların kendi öz çalışmamız optimum insan kaynağını markalarının (PL) üretimini kesintisiz en verimli şekilde kullanmamızı sağlı- olarak gerçekleştiriyoruz. Pandemide yor. Bu sayede üretimimiz hız kesme- olduğu gibi uluslararası tüm krizlerde den devam etti. Bir lojistik firmasının kur ve faizlerde ciddi dalgalanmalar holding iştiraklerimiz arasında yer al- olur ve bu durum son tüketicide alım ması da büyük avantaj oldu. gücü kaybını ortaya çıkarır. Alım gücü- nün düştüğü ekonomik ortamlarda ise 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? PL ürünlerine talep artar ve bu nokta- İhracat birinci önceliğimiz. Ülkemize, da ciddi bir büyüme yaşanır. 2020 yılı ürünlerimize ve üretimlerimize ciddi bunun ciddi örneğini yaşadığımız bir yıl bir ilgi var ve yaptığımız işler beğeni ile oldu ve bu artış PL ürünlerinde satışla- karşılanıyor. Aktif olarak ihracat ger- rı adeta patlattı. çekleştirdiğimiz ülke sayısını 103’den ENES ÖRER 1983 yılında Eskişehir’de doğdu. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da tamamladı. SAÜ Fizik Bölümü’nden KİMDİR? mezun oldu. Çalışma hayatına perakendede başlayarak satış operasyonlarının tüm kademelerinde gö- rev aldı. Satın alma görevlerini de deneyimleyerek kendisini geliştirdi. Daha sonra üretim ile tanışarak gıda sektöründe sırası ile Fabrika Müdürlüğü ve Genel Müdürlük görevleri üstlendi. Ulusal firmalara satış, satın alma ve kariyer planlama eğitimleri de veren Enes Örer, 2015 yılından bu yana Oğuz Gıda’da CEO olarak görev yapıyor.

132 ALMANAK 2020 TEMİZLİK SEKTÖRÜ YILI İYİ GEÇİRDİ 2020 yılını hedeflerinin üzerine çıkarak tamamladıklarını söyleyen Parkim Parfüm Yönetim Kurulu Başkanı İpek Müstecaplıoğlu, zorlu olmasına rağmen fırsatları da beraberinde getiren bir sene geçirdiklerini; olumsuz etkilenen ihracat kanalına rağmen hedefledikleri büyümenin üzerine çıktıklarını vurguluyor. için planladığımız Çin’den tedarik edilen Trigger ve Sıvı büyüme hedefi Sabun pompaları vb. ambalaj ürünle- yüzde 40’dı. Takribi rinde birkaç ay boyunca sıkıntılı sevk yüzde 60 büyüme süreci yaşandı ve fiyatlar iki hatta üç ile yılı tamamladık. kat arttı. 2020 genel olarak nasıl geçti? Pandemi hedefleri- 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? 2020 yılı çok özel, değişik ve zorlu bir nizi etkiledi mi? Parkim Group olarak 2021 yılı için üre- yıl olması paralelinde pek çok fırsatı da Pandemi sürecinde tim ve satışta yüzde 40 büyümeyi he- beraberinde getiren, dünyayı değiş- talep özellikle hijyen defliyoruz. Bu büyüme hedeflerimizi tirecek unsurlar katan bir süreç oldu. ve temizlik sektörü destekleyecek. Ayrıca yapacağımız yeni İçinde bulunduğumuz temizlik sektörü için çok canlıydı. Bu durum hedefle- yatırımlar ile istihdamımız da artacak. bu yılı iyi geçiren, kesintisiz imalat ve rimizi oldukça olumlu etkiledi. Ancak satış yapan ve olumsuzluktan etki- ihracat kanalında planlanan fuar ve 2021 genel beklentileriniz nelerdir? lenmeyen şanslı gruptu. Dolayısıyla, ziyaretler gibi aksiyonlar pandemi se- Kur ve faiz tahmininiz nedir? 2020 yılını iyi geçirdik. bebiyle yapılamadı. Bu nedenle ihracat 2021 yılının genelde olumlu, yatırımla- için bu sürecin olumsuz etkisi olduğu- rın ilk çeyrekten sonra canlanacağı bir 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; nu söyleyebiliriz. yıl olmasını ümit ediyorum. Kurun 7’ye gerçekleşen ne oldu? kadar gerileyip sonra 7,5-8 seviyeleri- Sene başında üretim ve satış kanalı Tedarik süreçlerinde neler yaşandı? ne kadar çıkacağı beklentisindeyim. Pandemi döneminde bazı hammadde, Faizlerin ise ilk çeyrekte yüksek, yüzde plastik ve ambalaj malzemeleri dün- 16-20 bandında seyredeceğini; daha yada üretim ve sevk sürecinde olduk- sonra yüzde 12-14 bandına gerileye- ça sıkışık bir süreç yaşadı. Örneğin; ceğini düşünüyorum. İPEK 1962 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi Kim- MÜSTECAPLIOĞLU ya Mühendisliği’nden 1984 yılında mezun oldu. 1985 yılında Stanford Üniversitesi’nde Endüstri Mü- hendisliği master’ını (MSC) tamamladı. 2 yıl S.C. Johnson/Wisconsin’de çalıştıktan sonra Türkiye’ye KİMDİR? döndü. Sesa/Tusa ve daha sonra aile şirketleri Reis Pazarlama’da Satış, Organizasyon, İşletme görev- leri yürüttü. Halen Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Parkim Parfüm’de kozmetik ve temizlik sektörü için esans imalatı ve kimyevi maddeler distribütörlüğü yapıyor.

PLAT 133 HIZLI TALEPLER VE HIZLI İPTALLER YAŞANDI Türkiye’nin en köklü kolonya markalarından olan Rebul’un PL Direktörü Sinan Kantar, “2020 yılında kolonyayı yeniden hatırladık ve tekrar hepimizin gözbebeği oldu” diyor. Kantar, kozmetik sektörünün diğer sektörlere göre daha az etkilendiğini; hızlı talep ve iptallerin yaşandığı bu süreçte tedarikte yaşanan gecikmeleri müşterilere yansıtmamaya çalıştıklarını belirtiyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? yurt içinde satışlarımız arttı. Kozmetik yaşanan ani çıkışlar ve inişler hem 2020 senesi özet olarak zor geçti. sektörü diğer sektörlere göre daha az maliyet kontrolünü zorlaştırdı hem de Hem müşterileri hem de tedarik zinci- etkilendi. Fakat perakende mağazaları- herkesin daha tedbirli davranmasına rini kontrol etmekte zorlandık. Hızlı ta- nın kapanması ile çalıştığımız müşteri- sebep verdiği için PL ürünlerine talebi lepler, daha hızlı iptaller ile karşılaştık; lerin satışları genel olarak zayıflayınca, de yavaşlattı. tedarikte yaşanan gecikmeleri müş- bize de etkisi olumsuz oldu. terilere yansıtmamaya çalıştık; fakat 2021 yılı hedefleriniz nelerdir? sonunda şirket olarak, daha güçlü ve Kur ve faizlerdeki artış PL ürünlerine Yeni fabrikamıza taşınma sürecini ta- daha tecrübeli çıktık. talebi nasıl etkiledi? mamlayıp, kapasitemizi arttıracağız. Kurlarda yaşanan sert hareketler bizi Yeni ürün gruplarını da artık yeni fab- 2020 yılı başında hedefleriniz nelerdi; çok zor durumda bırakıyor. Bu sene rikamızda üretmeye başlayacağız. Bu gerçekleşen ne oldu? sayede istihdam ve ihracat hedefleri- Rebul olarak 2020 senesinde en mizi geçtiğimiz seneye göre yüzde 30 önemli yatırımımız, Çerkezköy Orga- yukarıya koyduk. nize Sanayi Bölgesinde, 22 bin met- rekare kapalı alan üzerine, “temiz 2021 yılı öngörüleriniz nelerdir? oda” teknolojisi ile kurduğumuz yeni Yine zor, yine “dur-kalk”ı çok olan fakat fabrikamız oldu. Bu sayede istihdam 2020’den daha iyi bir sene bekliyoruz. hedeflerimizin de üzerine çıkmış olduk. Bu sefer en azından hepimiz biraz daha hazırlıklı ve tecrübeliyiz. Pandeminin hedeflerinize etkilerini değerlendirir misiniz? Online alışverişin sektörünüze etkile- Pandeminin olumsuz etkisi ile müşte- rini değerlendirir misiniz? rilerden gelen “dur-kalk” talepler ve Online alışveriş 2020 senesinde çok tedariklerde yaşadığımız gecikmelere hızlı büyüdü fakat kapanan mağaza- rağmen, bir önceki seneye göre ihra- ların satış kayıplarını karşılamaya yet- cat rakamlarımız gerilemedi fakat bü- medi. 2021’de daha fazla büyümesini yüme hedeflerimizden aşağıda kaldık. bekliyoruz; fakat diğer satış kanalları- Pandemi ile kolonyayı tekrar hatırladık nın hala çok önemli olduğunu düşünü- ve yeniden hepimizin göz bebeği oldu, yorum. SINAN KANTAR 1981 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da FMV Özel Ayazağa Işık Lisesi’nde ta- KİMDİR? mamladı. Amerika’da George Washington Üniversitesi İşletme Bölümü’nde Uluslararası İş İdaresi okuyup 2003 yılında mezun olan Kantar, ardından 1 sene daha Amerika’da kalarak çalışma hayatına Los Angeles’ta Ladex firmasında başladı. 2013-2020 seneleri arasında Li&Fung firmasının Türkiye ve İngiltere ofislerinde GM olarak görev yaptı, 2020 senesinin ortasından beri Rebul firmasında PL Direktörü olarak çalışıyor.

134 ALMANAK 2020 KUR BASKISI ÜRETİM MALİYETLERİNE OLUMSUZ ŞEKİLDE YANSIDI Tüketicilerin artan ürün fiyatları karşısında daha ekonomik fiyatlı PL ürünlere yöneldiğini söyleyen Saruhan Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Kimya Grubu Başkanı Fevzi Saruhan, kur baskısının PL üretiminde maliyetlere yansıdığını belirtiyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? kuruluşlara ürün desteği sağladık. Talep artarken fiyat istikrarını yakala- 2020 yılı normallerin değiştiği, tüketi- mada zorlandık. Özellikle tüketicilerin ci eğilim ve taleplerinin farklılaştığı bir 2020 yılı hedefleriniz gerçekleşti mi? artan ürün fiyatları karşısında daha sene oldu. Biz bu süreci iyi takip edip, Genel olarak temel hedeflerimizde ekonomik fiyatlı PL ürünlere yöneldi- gerekli tedarikleri önceden tamamla- bir sapma olmadı. Esnek üretim gü- ğini gördük. yarak döneme hazırlıklı girdik. Temizlik cümüzü kullanarak üretimde, satışta, kategorisinde anti bakteriyel, hijyen kategori bazında hijyen ürünlere yer Pandeminin tedarik süreçlerinize et- ve dezenfektan ürünleri ön plana çık- verdik. İstihdamımızda belirgin artış kisinden bahseder misiniz? tı. Hedeflerimizi bu yönde revize ettik. sağlayarak, yurt dışı pazar ihtiyaçları- Tedarik sürecinde kısmen hammad- Biyosidal ruhsatlı ürünlerimize yoğun na yöneldik ve özellikle Amerika kıtası de temini özellikle ambalaj temininde bir talep oldu. Yaşanan süreçte sağlık dâhil ticari anlaşmalar yaptık. problemler yaşandı. Sektörümüz yüz- ön planda, ticaret ikinci planda kaldı. de 60-70 aralığında dışa bağımlı. Özel- Uzaktan çalışma modeli, e-ticaret, Pandemi, kur ve faizlerdeki artış PL likle ara hammadde ihtiyacı hâsıl oldu. sosyal medya ve dijital çözümler üze- ürünlerine talebi nasıl etkiledi? Piyasa fiyatlarının üstünde alımlar rinde yoğunlaştık. Sosyal sorumluluk Kur baskısı üretimde maliyetlere yan- yapmak zorunda kaldık. kapsamında birçok hastane, kurum ve sıdı. Sonuçta fiyat baskısı oluşturdu. 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? PL üretiminde kur artışları, kâr baskı- sı oluşturuyor ve bu yatırımları olum- suz etkiliyor. Ürün ve pazar çeşitliliğini öne aldık. İhracata dayalı katma değerli ürünlere ağırlık verdik. PL ürünlerinin en büyük handikaplardan bir tanesi verilen hedef tonajların gerçekleşmemesi sonu- cu kapasite boşluğu oluşturması. Ham- madde ve kur artışlarının fiyata yansı- ması zaman alıyor. Bu da gereksiz finans ihtiyacı doğuruyor. Özellikle 2021 yılında AR-GE Merkezimiz (SARGEM) bölümü- müzden kimyanın dokunduğu çok farklı alanlar için yeni çözüm yolları geliştiren ürünler çıkarmayı planlıyoruz. FEVZI SARUHAN Fevzi Saruhan, 1963 yılında Rize’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Rize’de, lise öğrenimini İstanbul’da KİMDİR? tamamladı. Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezun olduktan sonra 1982 yılında Saruhan Holding bünyesinde iş hayatına başladı. Saruhan Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Kimya Grubu Başkanı olarak görev yapan Fevzi Saruhan, FİKAV Vakfı Başkanı ve TÜRES Yönetim Kurulu Üyesidir.

PLAT 135 TEMİZLİK VE HİJYEN ÜRÜNLERİ PAZARI BÜYÜDÜ 2020 yılında yüzde 50’nin üzerinde bir büyüme ile hedeflerinin üzerine çıktıklarını belirten Seba Kimya Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Kocaer, temizlik ve hijyen ürünleri sektörünün pandemi sürecinden olumlu etkilendiğini, tüketicinin hijyen alışkanlıklarının 2021 yılında da süreceğini kaydediyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? 2020 yılı hedeflerinize ulaştınız mı? hem fiyat artışları hem de tedarikleri 2020 yılı genel olarak çok fazla iniş, Seba Kimya olarak 2020 yılı başında noktasında sektörel sıkıntılar yaşan- çıkış ve değişimlerin yaşandığı bir yıl öngördüğümüz hedeflerimizin üzerine dı. Üreticiler olarak her türlü sıkıntıyı oldu. Sektör olarak baktığımızda ise çıkarak yılı yüzde 50’nin üzerinde bü- aşarak nihai satış noktalarına hizmet temizlik ve hijyen ürünlerinde pazarın yüme ile tamamladık. Yeni pazarların vermek adına maksimum çaba sarf et- büyüdüğünü söyleyebilirim. Aynı za- eklenmesi ile ihracat yaptığımız ülke tik. Yaşanan sıkıntıları sahaya yansıt- manda Ar-Ge açısından da önemli bir sayısını da 45’in üzerine çıkardık. madan tüketicilerimiz ile ürünlerimizi yıl oldu; sektörümüze yeni ürünler gi- buluşturmayı başardık. rerken yeni fırsatlar da yakalandı. Pandeminin etkileri ne oldu? Tedarik süreçleriniz nasıl etkilendi? Pandemi, kur ve faizlerdeki artış PL Sektör olarak pandemide en ürünlerine talebi nasıl etkiledi? çok etkilenen yerler ev dışı Bu süreçte tüketicinin alım gücünün tüketim kanalları oldu. HO- düşmesi ve ulaşım mesafesinde bulu- RECA kanalında birçok iş ye- nan discount marketlerin tercih edil- rinin kapanması endüstriyel mesiyle birlikte PL ürünlerine eğilim kanaldaki satışları olumsuz arttı. COVID-19 etkisiyle kur ve faiz ar- etkiledi. Okullar kapalı oldu- tışları, hammadde tedarik zincirindeki ğu, insanlar evlerinde daha bazı aksaklıklar, ürün maliyetlerimizin çok vakit geçirdiği için evsel beklenenin üzerinde artmasına ve PL temizlik ürünleri tüketimi- üreticileri olarak maliyetleri dengele- nin de arttığını görüyoruz. me konusunda zor bir süreç yaşama- 2020 yılında daha çok hij- mıza neden oldu. yen ürünleri açısından ciro- sal büyüme kaydedildiğini 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? de belirtebiliriz. 2021 yılında hem iç piyasa hem de Özellikle uzak ülkelerden teda- ihracat tarafında daha da büyümeyi rik edilen ve ülkemizde üretimi hedefliyoruz. Yatırımlarımızın artma- olmayan tamamlayıcı malze- sıyla beraber aynı oranda istihdamı- melerimiz ile yarı mamullerde mız da artacak. MEHMET KOCAER 1975 yılında Safranbolu’da doğdu. İlk, orta ve yüksekokul eğitimini İstanbul’da tamamladı. KİMDİR? Çalışma hayatına 1997 yılında Tikveşli Süt Ürünleri A.Ş.’de başladı. Ardından DanoneSA’da Bölge Yö- neticiliği, Sultanlar ve Tibet Şirketler Grubu’nda Satış Müdürlüğü, Baklavacı Güllüoğlu A.Ş.’de Genel Müdür Yardımcılığı görevlerini üstlendi. 2010 yılından bu yana Seba Kimya A.Ş. Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapıyor.

136 ALMANAK 2020 PANDEMİDE İÇİMİZDEKİ AŞÇI ORTAYA ÇIKTI Pandemi ile birlikte gelen yasaklar, gündelik hayatın dinamiklerinin değişmesi, evde kalma süresinin artışı insanların mutfaklarıyla daha yakın ilişki kurmasını da beraberinde getirdi. Sedat Tahir A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Tiritoğlu, pandemi nedeniyle evde kalan tüketicilerin, ürünlerini daha fazla kullandıklarını, özellikle pişirme grubu ürünlerin tüketiminde sıra dışı bir artış olduğunu belirtti. 2020 yılı şirketiniz için nasıl geçti? mızda hepimizin içerisinde saklanan o me hedefliyoruz. Önceliğimiz bugüne 2020 yılı bizim için beklentimizin üze- aşçı ortaya çıktı ve bu da tüketimleri- dek başarı ile uyguladığımız dengeli rinde büyüme ile gerçekleşti. Pandemi mize yansıdı. Öncesinde canımız çek- stok ve nakit akışı, risk yönetimi ve döneminde en az etkilenen sektör, bi- tiğinde dışarıdan söylediğimiz ürün- kârlılık öncelikli yönetim stratejimizi, zim de içinde bulunduğumuz hızlı tü- leri evlerimizde yapmaya başladık. büyüme hedeflerimiz ile birleştirmek ketim malları oldu. Pandemi nedeniyle Yurtiçi pazarda pandemiden kaynaklı olacaktır. 2019 yılında yaşanan ve bu evde kalmak zorunda kalan tüketiciler tüketimin artması, 2020’ye başlar- yıl da devam eden piyasa koşullarında ürünlerimizi daha fazla kullandılar. ken koyduğumuz büyüme hedefinin riskin yönetimi, büyüme ve kârlılıktan 2020’de yüzde 35’lik büyüme ile ciro- üzerine çıkmamızı önemli derecede çok daha fazla önem taşıyor. muzun yüzde 10’unu ihraç etmeyi ve etkiledi. Özellikle pişirme grubu ürün- istihdamımızı korumayı hedefliyorduk. lerinde tüketim sıra dışı arttı. Şirketi- 2021 yılı için genel beklentileriniz, Yılı yüzde 45 büyüme ile kapattık. mizin 2020’de olağanın üstünde bü- kur ve faiz tahmininiz nedir? yümesinde pandemi ana unsurlardan 2021 yılı yaraları sarma ve topar- Hedefinizin üzerine çıkmanızda pan- biri oldu. lanma yılı olarak geçecektir. Son üç deminin etkisi oldu mu? Geçen yıl ciromuzun yüzde 15’ini ihra- ayda olduğu gibi 2021 yılı başında da Pandemi nedeniyle evlere kapandığı- cat oluşturuyordu. COVID-19 pande- döviz kurları ve faizlerde yukarı yönlü dalgalanmaların devam edeceğini ön misinden dolayı bu sene görüyoruz. Nisan ayından itibaren ihracat hedefimizde pandeminin etkisinin azalmasını ve geriye düştük ve yurti- bununla birlikte ülke ekonomisinde çindeki büyümemizden oluşan yavaşlama, istihdam ve hiz- dolayı ihracatın ciro- met sektöründe oluşan tüketimde- muzdaki payı yüzde 10’a ki azalmanın eski haline döneceğini kadar geriledi. umuyoruz. Ekonomideki bu hareket- lenmelerle beraber, ülke genelinde 2021 yılı için hedefleri- uzayan tahsilat vadeleri ve nakit akış niz nelerdir? sıkıntılarının nispeten giderileceğini 2021 yılında yüzde düşünüyorum. 35’in üzerinde bir büyü- GÖKHAN TIRITOĞLU 1989 yılında Ankara’da doğdu. İlkokul ve lise öğrenimini Ankara’da tamamladı. 2010 yılında Başkent KİMDİR? Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği’nden mezun olan Tiritoğlu, ardından 2013 yılında da Bil- kent Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansını (MBA) tamamladı. Çalışma hayatına 2009 yılında Sedat Tahir A.Ş.’de başladı. Üretim, satış, insan kaynakları ve mali işler de dâhil olmak üzere tüm bölümlerde aktif olarak iyileştirmeler yapıp iş geliştirme projelerinde görev aldı. Görevine 2018 yılından bu yana Genel Müdür Yardımcısı olarak devam ediyor.

PLAT 137 TEMİZLİK VE HİJYEN ÜRÜNLERİ SAHANIN YILDIZLARIYDI 2020 yılı anlatılırken en çok kullanılan kelimelerden biri de “beklenmedik”… Bu beklenmedik yılın anti bakteriyel ve ıslak havlu ürün gruplarına yaptıkları yatırımın doğruluğunu tescillediğini söyleyen Eruslu Sağlık Satış Direktörü Mehmet Salih Kurt’a göre salgının ilk 3 ayındaki kaos, hammadde tedariki ve üretim artışıyla aşıldı. 2020 yılı genel olarak nasıl geçti? karmaşalar yaşandı. Üretici firmalar rum. Kredi faiz oranlarının ise 2021 yı- Uzun süre unutulmayacak olan 2020, öncelikle kendi markalarını üretmeye lında yine düşerken, büyümenin yüzde ülke olarak fazlasıyla zorlandığımız bir odaklandı. Üretimde normalleşme sü- 5; enflasyonun yüzde 7, işsizliğin ise yıl oldu. Ticari olarak kimi sektörler ağır recine girildiğinde ise kurda yükselişler yüzde 10 seviyelerine gerileyeceğini yaralar alırken, kimi sektörler bu işten oldu ve bu da hammaddeye yansıdı. düşünüyorum. kazançlı çıktı. Özellikle dezenfektan, te- Bu süreçte gerek Sleepy markalı ürün- mizlik ve hijyen üreticileri sahanın yıl- lere, gerekse PL yaptığımız markalara, 2021 yılı hedefleriniz nelerdir? dızlarıydı. Salgınla başlayan ilk 3 aylık kur farkını yansıtmak zorunda kaldık; Anne ve bebek ürün gruplarının yanı süreçte hazırlıksız olunması nedeniyle ancak bu durum pandeminin ilk dö- sıra temizlik ve hijyen gruplarında taleplere yanıt verilemese de hammad- nemlerinde talebi azaltmadı. üretim hedeflerimiz var. 2021 yılı de tedariki ve üretim artışıyla kaos aşıldı. sonunda Bursa Mustafa Kemalpa- 2021 yılı genel öngörüleriniz, kur ve şa yeni organize sanayide inşaatı Pandeminin sektörünüze ve şirketini- faiz tahmininiz nedir? devam eden tesislerimizde bu ürün ze etkileri ne oldu? Salgınla beraber yükselen kurda 2021 gruplarında üretime geçilecek. Bu Başlangıçta tedirginlik yaratsa da ken- yılı sonuna kadar artış olmayacağını; beraberinde istihdam, yeni markalar, di ürün gruplarımızda küçülme olmadı. aksine bir miktar daha düşerek doların ihracat hamleleri ve büyümeyi geti- Özellikle anti bakteriyel ve diğer ıslak 7 TL’nin altında kalacağını öngörüyo- recektir. havlu temizlik ürün gruplarımız önceki yıllara oranla daha fazla büyüdü. Artan talepler ıslak havlu grubuna yapılan yatırımların doğruluğunu tescillemiş oldu. Firmamız, üreten olmanın yanın- da satış yapan yanıyla da ön plana çıkı- yor. Saha ekiplerinin satış noktalarıyla iletişim becerilerini geliştirdik. PL ürünlerine talep etkilendi mi? Pandemi pek çok ürün grubunda talep şoku oluşturdu. Özellikle ithal ham- madde tedariki konusunda kısa süreli MEHMET SALIH 1972 yılında Diyarbakır’da doğdu. Yaklaşık 25 yıllık çalışma hayatı boyunca; Pepsi Cola, Philip Morris, KURT KİMDİR? Saray Bisküvi ve Eruslu şirketlerinde görev yaptı. Mehmet Salih Kurt, halen 8 yıl önce başladığı Eruslu Sağlık’ta Satış Direktörlüğü görevine devam ediyor. 2013 yılından bugüne Sleepy’nin orta ve uzun va- deli markalaşma sürecini yöneterek başarıya ulaştıran grubun mimarlarındandır.

138 ALMANAK 2020 DEĞERLERİMİZE BAĞLI KALMANIN ÖNEMİNİ ANLADIK Üretimin gerçekleşmesi için tedarik zincirinin her halkasının güçlü olması gerektiğini tekrar hatırladıklarını belirten Sudesan Temizlik Ürünleri ve Ambalaj’ın Genel Müdürü Fatih Çallak, “Kaliteli ürünü uygun fiyata tedarik etme misyonunu gerçekleştirmede şirket değerlerine bağlı kalmanın önemini de bir kez daha anladık” diyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? sinde aştık. PL ürünlerde yeni bir müşteri kitlesi Sorumlu bir şirket olarak öncelikle çalı- 2020 yılı üç temel değerimize bağlı oluştu. Böylece bu kişiler PL ürünle- şanlarımız ve temasta olduğumuz tüm kalmamızın önemini bize bir kez daha rinin kalitesi ile tanışmış oldular. PL paydaşlarımızın sağlığı açısından ge- gösterdi. Bu değerlerimizin başında müşterilerinin alım ve ürün kullanım rekli önlemleri ilk andan itibaren hızlı sorumluluk geliyor. Çalışanlarımıza, miktarlarının, salgının başındaki panik bir şekilde aldık. 2020 yılı üretim, satış, müşterilerimize ve diğer paydaşlarımı- alımları hariç olmak üzere düşmüş ol- istihdam hedeflerimizi teknik, makine, za; dürüstlük, adalet, tutarlılık ve şef- ması ise olumsuz olan etki oldu. altyapı ve diğer yatırımlarımız saye- faflık çerçevesinde yaklaşıyoruz. İkin- 2020 yılı aynı zamanda üretimin ne cisi sadelik; işimizi mümkün olduğunca kadar önemli olduğunu, üretimin ger- sadeleştiriyoruz ve bu yolla kendi or- çekleşebilmesi için de tedarik zincirinin ganizasyonumuz ve müşterilerimiz her halkasının güçlü olması gerektiği- için verimlilik yaratıyoruz. Son olarak ni tekrar hatırlattı. Doğru tedarikçi ve da sürekli gelişme… Yeni ürün fikirleri, müşterilerle çalışıyor olmak bu zorlu yeni üretim modelleri, tedarik zinciri süreci en iyi şekilde yönetmemizde alanında gelişim fırsatlarını araştırma- kritik önemdeydi. yı günlük iş yapışımızın parçası haline getiriyoruz. Bu değerler, kaliteli ürünü 2021 yılı için genel beklentileriniz ne- uygun fiyata tedarik etme misyonu- lerdir? muzu gerçekleştirmemizde bizim için Türkiye’de PL ürünleri henüz potansi- vazgeçilmez önem taşıyor. yeline ulaşmadı. Bu nedenle 2021 ve sonrası için oldukça iyimseriz. PL üre- 2020 yılında PL ürünlerine olan talebi ticileri olarak kalitemizi koruduğumuz değerlendirir misiniz? sürece, pazar payında gidilecek önemli 2020 yılında PL ürün talebi 2 zıt fak- bir mesafe var. Örneğin; online satış törden etkilendi. Birincisi ve olumlu kanallarında PL ürünler henüz emekle- olan etki; daha akıllı alışveriş yapma me çağında, sadece bu bile başlı başına motivasyonunun artması nedeniyle heyecan verici bir fırsat alanı. FATIH ÇALLAK 1974’de Aydın’da doğdu. İlköğretimini Aydın Koçarlı’da, orta öğretimini İzmir Bornova KİMDİR? Anadolu Lisesi’nde tamamladı. ODTÜ İşletme Bölümü’nden 1997 yılında mezun olan Fatih Çallak, 2010 yılında Marmara Üniversitesi’nde Finans ve Muhasebe alanında yüksek lisans yaptı. Çalışma hayatına Ernst&Young’da denetçi olarak başladı. Enka İnşaat, Oger Telecom, Cargill ve Marmara Tohum’da çeşitli pozisyonlarda görev yaptı. 2017’den bu yana Sude- san Temizlik Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. A.Ş.’nin Genel Müdürlüğü görevini yürütüyor.

PLAT 139 TÜKETİCİ YERLİ MARKALARA YÖNELDİ 2020 diğer yıllara göre kendimizi “iyi hissetmeye” daha fazla ihtiyaç duyduğumuz bir yıl oldu. Normal koşullarda hayatı daha keyifli hale getirmek için ev dışında yapılan aktivitelerin yapılamaması insanları evde yapabileceklerine ve kendileriyle daha fazla ilgilenmeye yöneltti. Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine olan talebin toplumsal ve politik olaylardan nispeten daha az etkilendiğini söyleyen Tarko Kozmetik Satış ve İş Geliştirme Direktörü Lara Eram, alım gücü düşen tüketicinin muadil ürün arayışıyla yerli markalara yöneldiğini söylüyor. Tarko için 2020 yılı genel olarak nasıl lumsal ve politik olaylardan Diğer yandan pandemi, lojistik açıdan geçti? nispeten az etkilenir. Kişisel zorlayıcı oldu; gelen talepleri tedarik 2020’de birçok süreç dijitalleşti ve bakım, bir araba alım kararı etmek bu dönemde çok zorlaştı. günlük rutinlerden satın alma davra- gibi değildir, kendimizi “iyi nışlarına dek birçok unsur değişti. Biz hissettirmek” için ihtiyaç dışı 2021 yılı hedeflerinizden bahsedebilir de bu değişimi yakından izledik. Fiziki bir kozmetik ürünü alabiliriz. misiniz? mağazalar yerine online satış kanalları Dolayısıyla pandemi sürecin- 2021 bizim için bebek ürün grubunda geometrik bir büyüme yaşadı. Koz- de, daha önce satışı düşük büyüme hedeflediğimiz bir sene ola- metik ve kişisel bakım ise diğer ürün olan ürünlere talepte artış cak. Bebek aksesuarları ve bebek ban- gruplarına göre pek ivme kaybetmedi gözlemledik. Ayrıca krizin yo ürünlerinde yerel üretimin gücü ile ancak makyaj fırçası, takma kirpik gibi alım gücünü düşürmesinin dünyadaki bebek mağazalarında tüke- bazı ürünlerde satış kaybı yaşandı. Bu de etkisiyle tüketici yabancı ticiye ulaşmayı planlıyoruz. Ayrıca do- tür ürünlerin yerini ise evde bakım markalar yerine bizim gibi ğaya dost ürünler sunacağız. aletleri, bakım maskeleri gibi ev tipi yerli markalara yönelerek ürünler aldı. farklı ürünler denemeye başladı. Senenin başındaki hedefleriniz ve yıl Kozmetik ve kişisel bakım sektöründe sonundaki durum nasıldı? fazlasıyla yabancı marka var. Kur ve 2020 yılı başında iç pazar büyüme he- vergi artışı, bu tür markaların alımını defimiz yüzde 20’ydi. Aralık ayı itiba- zorlaştırdı. Tüketici muadil ürün arayı- riyle büyüme oranımız yüzde 25 oldu. şına yöneldi; dolayısıyla piyasada yeni İhracatta ise daha yavaş bir büyüme yerli markaların geliştiğini gözlem- mevcut, genel ciromuz içerisinde ih- ledik. Bu da ülkemiz adına olumlu bir racatımızın payı da yüzde 12 büyüdü. gelişme; her alanda dışa bağımlılığın azalması gerekiyor. Şirketimiz de yerli Pandeminin etkileri ne oldu? sermaye olmanın verdiği güç ile tüke- Kozmetik ve kişisel bakım genelde top- ticiye uygun fiyatlı ürünler sunabildi. LARA ERAM 1990 yılında İstanbul’da doğdu. 2009 yılında Üsküdar Amerikan Lisesi’nden, 2014 yılında ise Galata- KİMDİR? saray Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun oldu. Çalışma hayatına İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nda başlayan Eram, 2017 senesinden bu yana Tarko Kozmetik firmasında Satış ve İş Geliştirme Direktörü olarak görev yapıyor. Bir aile firması olan Tarko’nun geleneksel yapısını koruyarak dijitalleşme ve yurt- dışına açılma projelerini yönetiyor.

140 ALMANAK 2020 ARTAN TALEBE HIZLI YANIT VERİLDİ Pandemi sürecinde yatırımlarına ara vermeyen Titiz Temizlik ve Kozmetik Ürünleri’nin İş Geliştirme Müdürü Çağatay Hızarcı, “Özellikle sokağa çıkma yasağında evlerde kullanımı fazlalaşan kâğıt ürünleri, kolonya, bakanlık onaylı dezenfektanlar, jeller vb. ürünlerin kapasitesini artırarak tüketiciye en hızlı şekilde ulaşmasını sağladık” diyor. 2020 yılı firmanız açısından nasıl bir VID-19 pandemisi ile fabrikamız bazı hizmetine sunacaktır. Kaliteden taviz yıl oldu? temizlik ürün gruplarının Ar-Ge çalış- vermeden her bütçeye uygun üretim Titiz Temizlik Kozmetik, 70 yılı aşkın ma- malarını hızlıca tamamlayıp hijyenik yapan ve sunan bir firmayız. Fason zisi ile Genel Müdürlüğü ve Kağıt fabri- ve kişisel koruma ürünlerini hızlı bir üretim dâhil olmak üzere bütün ürün kası Şekerpınar-Gebze’de, kimya fab- şekilde devreye sokarak özel bir ko- gruplarında her zaman tüketicilerimi- rikası Tuzla Kimya Sanayicileri OSB’de numa sahip oldu. Pandemi sürecinde ze, tüm market gruplarına, bu ürün- faaliyet gösteriyor. Türkiye’nin sektö- yatırımlarımıza ara vermedik. Özel- lere yönelik çalışma yapmak isteyen ründe en önde giden firması olma özel- likle sokağa çıkma yasağında evlerde büyük ve yenilikçi firmalara, catering liğini taşıyan Titiz Temizlik ve Kozmetik, kullanımı fazlalaşan kâğıt ürünleri, gruplarına, otel, motel ve restaurant- şu an kendi tescilli markaları ile 40’dan kolonya, bakanlık onaylı dezenfek- lara farklı projelerle destek olmaya de- fazla ülkeye ihracat yapıyor. Fason ima- tanlar, jeller vb. ürünlerin kapasitesini vam edeceğiz. latta Türkiye’nin lider market grupları- artırarak tüketiciye en na yapmış olduğu Ar-Ge çalışmaları ile hızlı şekilde ulaşmasını farklı ürünler hazırlayarak sunuyor. sağladık. Şirketimiz aynı Titiz, bugün 400’e yakın barkod ile şekilde yurtdışında pan- kâğıt temizlik ürünleri, mutfak/ban- demi ile savaşan tüm yo temizlik ürünleri, çamaşır/yüzey müşterilerine, fason ve temizlik ürünleri, kozmetik ürünleri, kendi markası ile kişisel genel temizlik ürünleri gruplarının (Ti- ve evsel temizlik ürünle- tiz-Peri-Clean&Shine) yanı sıra Oto rini tedarik etti. temizlik ürünleri (Rorax), ev temizlik gereçleri (Sponyline), meyveli ve özel 2021 yılına yönelik he- çaylar (Green Island), bakliyat ürünle- defleriniz nelerdir? ri (Ofis), endüstriyel temizlik ürünleri 2021 yılında da firmamız, (Moda) ve doğal temizlik ürün (Natur- yeni projeler ve yatırım- days) gruplarıyla dev bir ürün ordusu- lara devam edecek; yeni na sahip. ürünleri çok özel tasa- 2020 yılının başında başlayan CO- rımlar ile müşterilerinin ÇAĞATAY HIZARCI Çağatay Hızarcı, 1963 yılında Kastamonu’da doğdu. İlk ve orta öğretimini Eskişehir’de tamamladı. İ.İ. KİMDİR? B.F İşletme Bölümü’nü ardından “İşletme Mastırı”nı tamamladı. İş hayatına Paşabahçe’de başlayan Hızarcı, bir süre E.C.A Grubunda çalıştıktan sonra The Toronto School of Business’da işletme masterı ve Toronto Üniversitesi’nde ise “International Sales and Marketing” okudu. Yurda döndükten sonra Eleks’te çalışmaya başladı. Perakende sektörüne GİMA ile adım attı. Ardından İzmir Fırça Sanayi Satış ve Pazarlama Müdürlüğü görevini üstlendi.

PLAT 141 HIZLI VE ÇEVİK OLANLAR REKABETTE AVANTAJ SAĞLADI Pandeminin ekonomik etkileri fiyat avantajını her zaman koruyan PL ürünlerine tüketicinin talebini artırdı. Yeni Teközel Markalı Ürünler Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Ünal Yıldırım, 2020 yılını beklentilerinin üzerinde bir büyüme ile tamamladıklarını ancak ev dışı tüketim kanalında PL satışlarının salgından olumsuz etkilendiğini söylüyor. 2020 genel olarak nasıl geçti? beklentilerimizin üzerinde bir büyüme lere göre daha çabuk fiyat artış reak- 2020 yılı tüm paydaşlarımızla işbir- ile tamamladık. siyonları ortaya çıktı. liği içerisinde gıda tedarik zincirinin Pandemi koşullarının etkisiyle tüke- sürekliliğini sağlamak için üst düzey ticinin temel gıdalara yönelmesi ve Pandeminin tedarik süreçlerinize et- çabalar gösterdiğimiz bir yıl oldu ve evde geçirilen sürenin artışı sonucu kisinden bahseder misiniz? güçlü dijital altyapımız sayesinde ba- PL ürünlerimize yönelik talep çok art- Yaşanan tecrübeler, tedarik zincirinde şarıyla sonuçlandı. Karar alma süreç tı. Özellikle Atıştırmalık, Donuk Ürün de çevikliğin önemini ortaya çıkardı. ve mekanizmalarımızın hızı ve çevikliği Grubu, Ev Gereçleri ve Yağ ürün grup- Üretim altyapımızın sağlamlığı, üre- ile rekabette öne çıktık. Üretim ve ma- larında özel markalı ürün satışlarımızı tim alanlarında salgınla ilgili aldığımız liyet gücümüz sayesinde 2020 yılını bütçe hedeflerimizin üzerinde tamam- önlemler, dijital altyapılarımızın kusur- suz işlemesi sayesinde, tedarik süreç- ladık. Ancak ev dışı tüke- lerimizde aksaklık yaşamadan süreci tim kanalına yaptığımız yönettik. Salgın öncesi kurduğumuz PL satışlarımız salgından sistemler ve esnek yapımız sayesin- olumsuz etkilendi. de süreci başarıyla yöneterek hızlı bir adaptasyon sağladık. İhracat satış- Pandemi, kur ve faizler- larımızda ise konteyner fiyatlarının deki artış PL ürünlerine aşırı yükselmesi ve konteyner tedarik talebi nasıl etkiledi? sıkıntısı kaçınılmaz bir gerçek olarak Salgın döneminin getir- karşımıza çıktı. diği olumsuz ekonomik etkiler, fiyat avantajını 2021 yılı için hedefleriniz nelerdir? her zaman koruyan PL 2021 yılında, özellikle ikinci yarıdan ürünlerine yönelik tüke- itibaren daha olumlu koşullar bekliyo- tici talebini artırdı. 2020 ruz. 2021’de tüketici alışkanlıklarında yılında döviz kurlarında gerçekleşen kalıcı etkiler ve yeni ürün yaşanan artışlar, itha- gruplarımızla beraber yine büyümeye lata dayalı üretimler- dayalı bir bütçe yaptık. Ana işimiz olan de maliyet artışlarına yurt içi PL ticaretimizin yanı sıra 30’un sebep oldu. Hatta PL üzerinde ülkeye de ihracat yapıyoruz ürünlerinde kâr marjla- ve bu kanalda 2021 yılında yüzde 50 rının çok düşük olması büyüme hedefliyoruz. sebebiyle, markalı ürün- ÜNAL YILDIRIM 1966 yılında Sivas’ta doğdu. İlk ve orta öğretimini Sivas’ta tamamladı. Cumhuriyet Üniversitesi İşletme KİMDİR? eğitiminden sonra Yeditepe Üniversitesi’nde Finans ve Pazarlama Yüksek Lisansını (MBA) tamamladı. Çalışma hayatına Aytemiz Petrol A.Ş. Mali İşler Bölümü’nde başladı. Sonrasında Türkpetrol (Wendy’s), G2M Dağıtım Pazarlama A.Ş. ve Tiryaki Agro A.Ş. firmalarında yöneticilik görevlerinde bulundu. Ünal Yıldırım, kariyerine Yeni Teközel Markalı Ürünler Dağıtım A.Ş.’de Genel Müdür olarak devam ediyor.

142 ALMANAK 2020 PANDEMİ VE KUR RİSKİ GÖLGESİNDE BÜYÜME UMUDU SÜRÜYOR Okuduğunuz sayfalarda üyemiz işadamı-yöneticilerin yanı sıra perakende sektörü profesyonelleri, psikolog, sosyolog, ekonomist, gazeteci gibi farklı disiplinlerden uzman isimlere mikrofon uzatarak 2020 değerlendirmelerinin yanı sıra 2021 öngörülerini aldık. Ayrıca sadece üyelerimizin katılımına açık bir beklenti anketi ile piyasanın nabzını tutmaya çalıştık. İşte sonuçlar… 1- 2021’de küresel ekonomiyi en çok etkileyeceğini düşündüğünüz PLAT Beklenti Anketine göre; Sektör 2021 yılında 3 maddeyi işaretleyiniz. Dünya ve Türkiye ekonomisi için pandeminin temel belirleyen olduğunu düşünüyor. Ankete Pandemi sürecinin devam etmesi %20.7 %51.7 %100 katılanların tamamı “pandemi sürecinin devam Global resesyon %20.7 %41.4 etmesi”nin dünya ekonomisini etkileyeceğine %0 inanıyor. Katılımcıların yüzde 51,7’si “global Enerji fiyatlarında ani yükseliş 20 resesyon”un da belirleyici unsurlar arasında %20.7 yer aldığını düşünürken ABD’nin yeni Başkanı Ortadoğu’da istikrarsızlık %10.3 Joe Biden’ın politikalarının dünya ekonomisini Olası bir İran Savaşı %0 30 etkileyeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 41,4. %0 ABD Başkanı Biden’ın politikaları %10.3 Çin ekonomisinde kriz %20.7 Hava kirliliği ve iklim değişikliği Aşırı nüfus artışı Radikal terör örgütleri Küreselleşme karşıtlığı Su ve gıda güvenliği 0 10 2- 2021’de Türkiye ekonomisini en çok etkileyeceğini Katılımcılara hangi 3 faktörün Türkiye düşündüğünüz 3 maddeyi işaretleyiniz. ekonomisini en fazla etkileyeceği sorulduğunda Pandemi sürecinin devam etmesi %34.5 yüzde 86,2’si “pandemi sürecinin devam ABD ile ilişkiler %24.1 86,2 etmesi”ni cevapları arasına ekledi. Enflasyonun %24.1 Yavaş ekonomik büyüme %24.1 çift haneli rakamlarda seyretmesinin Türkiye Döviz kurundaki yükseliş %10.3 %13.8 ekonomisini etkileyen faktörler arasında yer İşsizlikteki yükseliş %24.1 Komşularla ilişkiler %20.7 alacağını düşünenler yüzde 41,4 iken ABD ile Olası bir erken seçim %41.4 ilişkilerin bu faktörler arasında yer alacağını AB ile ilişkiler Cari açık 5 10 15 20 25 düşünenlerin oranı ise yüzde 34,5 oldu. Çift haneli enflasyon 0 3- 2021 yılı için Türkiye büyüme oranı tahmininiz nedir? % 41.4 % 24.1 Küçülme Farklı finans kuruluşları 2021 için %1 Yüzde 0-2 arası Türkiye’ye yönelik 2,8 ile 3,5 arası Yüzde 2-4 arası büyüme tahmininde bulunurken % 31 Yüzde 4-6 arası katılımcıların yüzde 41,4’ü 2-4 arası, yüzde 31’i ise 0-2 arası bir büyüme bekliyor.

PLAT 143 4- 2021’de Türkiye enflasyon tahmininiz nedir? % 41.4 % 13.8 Yüzde 10-13 Anket katılımcılarının hiçbiri 2021 Yüzde 13-16 yılında Türkiye’de tek haneli enflasyon % 6.9 Yüzde 16-19 olabileceğini düşünmüyor. Katılımcıların % 3.4 Yüzde 19-22 yüzde 41,4’ü 2021 yılı için enflasyonun Yüzde 25’in üstü yüzde 13-16 aralığında gerçekleşmesi % 34.5 yönünde tahminde bulundu. 5- 2021 bütçe ve planlarınızı hangi dolar kuru tahminine göre yaptınız? 2021 yılı bütçe planlarında hangi dolar kurunu kullandıkları sorulduğunda % 37.9 % 20.7 7,01-7,50 TL arası katılımcılar yüzde 37,9 oranında 8,01- 7,51-8,00 TL arası 8,5 TL seçeneğini işaretlerken yüzde % 3.4 8,01-8,50 TL arası 31’i ise 7,51-8 TL seçeneğini işaretledi. % 6.9 8,51-9,00 TL arası Yüzde 20,7’sinin kullandığını belirttiği 9,01-9,50 TL arası dolar kuru seçeneği ise 8,51-9 TL oldu. % 31 Anket katılımcılarının yüzde 58,6’sı 2021’de bütçe ve planlarını yaparken 6- 2021 bütçe ve planlarınızı hangi euro kuru tahminine göre yaptınız? kullandıkları Euro kuru için 9,51-10 TL bandını işaretlediler. % 58.6 % 13.8 8,51-9,00 TL arası % 3.4 9,01-9,50 TL arası % 6.9 9,51-10,00 TL arası 10,01-10,50 TL arası % 17.2 11,01-11,50 TL arası 7- 2021’de şirketinizde/grubunuzda istihdamı yüzde kaç artırmayı planlıyorsunuz? Katılımcıların yüzde 44,8’si 2021 yılında istihdam sayılarını korumayı %44,6 Yüzde 5-15 oranında artıracağız planlarken yüzde 41,4’ü istihdamlarını Yüzde 15-25 oranında artıracağız yüzde 5-15 arasında artırmayı % 10.3 % 3.4 Mevcudumuzu koruyacağız planlıyor. 2021 yılında istihdamını Mevcudumuzu azaltacağız artırmayı planlayanların toplam oranı ise yüzde 51,7. % 41.4 8- Sizce 2021’de ihracatta öne çıkacak bölge hangisi olacak? % 13.8 AB Bölgesi Katılımcıların yüzde 44,8’i 2021 % 24.1 Ortadoğu ve Kuzey Afrika yılında ihracatta AB Bölgesi’nin, yüzde Rusya ve Türki Cumhuriyetler 24,1’i ise Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın % 10.3 Kuzey Amerika öne çıkacağını belirtti. % 3.4 Sahra altı Afrika % 3.4 Orta ve Latin Amerika % 44.8

144 ALMANAK 2020 9- 2021’de şirketiniz için büyümenin ana kaynağı neresi olacak? % 62.1 İç pazar 2021 yılında şirketlerindeki Dış pazar büyümenin ana kaynağının dış pazarlar olacağını belirtenlerin oranı yüzde 62,1 oldu. % 37.9 10- 2021’de cironun ne kadarını Ar-Ge’ye ayıracaksınız? % 41.4 % 10.3 Yüzde 0-1 arası Katılımcıların yüzde 41,4’ü Yüzde 1-3 arası “2021’de cironun ne kadarını % 6.9 Yüzde 3-5 arası Ar-Ge’ye ayıracaksınız?” sorusuna % 3.4 Yüzde 5-10 arası yüzde 1-3 cevabını verdi. % 3.4 Yüzde 10 ve üzeri Ar-Ge yatırımı yapmıyoruz % 34.5 11- 2021’de perakende sektörünün ne kadar büyüyeceğini düşünüyorsunuz? % 13.8 % 13.8 Yüzde 0-5 arası Katılımcıların yüzde 44,8’si perakende Yüzde 5-10 arası sektöründeki büyümenin yüzde 5-10 % 10.3 Yüzde 10-15 arası aralığında olacağını belirtti. % 3.4 Yüzde 15-20 arası % 44.8 Yüzde 20-25 arası % 13.8 Küçülme bekliyorum 12- 2021’de sektörünüzün ne kadar büyüyeceğini düşünüyorsunuz? % 13.8 % 13.8 Yüzde 0-5 arası Katılımcıların yüzde 31’i kendi Yüzde 5-10 arası sektöründe yüzde 5-10 oranında % 17.2 Yüzde 10-15 arası büyüme bekliyor. Sektörlerindeki % 31 Yüzde 15-20 arası büyümenin yüzde 0-5 arasında Yüzde 20-25 arası olacağını düşünenlerin oranı ise % 24.1 yüzde 24,1. 13- 2021’de sektörünüz açısından size göre en büyük 3 Katılımcılardan kendi sektörleri risk faktörünü işaretleyiniz. açısından gördükleri en önemli 3 risk faktörünü işaretlemeleri Pandemi sürecinin uzaması %51.7 istendiğinde yüzde 62,1 ile “girdi Girdi maliyetlerinin artışı maliyetlerinin artışı” öne çıktı. Pandemi %62.1 sürecinin uzaması ve döviz kurlarının Üretim maliyetlerinin artışı dalgalanması yüzde 51,7 oranla aynı Kârlılığın düşmesi %20.7 %27.6 %51.7 ağırlıkta ikinci ve üçüncü unsurlar %17.2 %27.6 olarak yer aldılar. Tedarikte yaşanabilecek sorunlar %17.2 15 20 Döviz kurlarının dalgalanması %10.3 10 Yükselen enflasyon %3.4 Resesyon %3.4 Siyasi istikrarsızlık %3.4 Erken seçim %3.4 Jeopolitik riskler 5 Türkiye’nin AB’den kopması Türkiye-ABD-NATO ilişkilerinde kriz 0

PLAT 145 14- 2021’de şirketiniz/grubunuz açısından fırsatların neler olduğunu düşünüyorsunuz? (Katılımcılar birden fazla şık işaretleyebilmiştir.) PL pazarında büyümenin sürmesi %51.7 %65.5 PL pazarındaki büyümenin sürmesi %44.8 20 katılımcıların yüzde 65,5’i açısından Organize perakendenin kendi sektörleri/şirketleri açısından büyümeye devam etmesi %51.7 fırsat olarak değerlendiriliyor. 10 15 TL’nin değer kaybına %3.4 bağlı olarak ihracatta artış %6.9 Hammadde fiyatlarında düşüş 5 Pandemi etkisiyle talep artışı yaşanan ürün portföyüne sahip olma İstihdam maliyetinin azalması 0 15- 2021’de şirket/grup bütçenizin ne kadarlık bölümünü “2021’de şirket/grup bütçenizin ne yeni yatırımlara ayırdınız? kadarlık bölümünü yeni yatırımlara ayırdınız?” sorusunda katılımcıların yüzde % 34.5 % 6.9 100.000-250.000 USD 34,5’i 500.001-2 milyon USD, yüzde % 17.2 % 6.9 250.001-500.000 USD 34,5’lik kısım ise 100.000-250.000 USD 500.001-2.000.000 USD olarak yanıtını verdi. 2.000.001-5.000.000 USD 5.000.000 USD + % 34.5 16- 2020 yılında PL’nin cironuz içindeki payı ne oldu? % 20.7 % 13.8 Yüzde 5-10 arası Katılımcıların yüzde 44,8’i 2020 yılında % 13.8 Yüzde 10-25 arası PL’nin cirolarındaki payının oranını Yüzde 25-50 arası yüzde 10-25 olarak belirttiler. % 6.9 Yüzde 50-75 arası Yüzde 75-100 arası % 44.8 17- 2021 yılında PL’nin cironuz içindeki payının ne yönde değişmesini bekliyorsunuz? % 48.3 2020 yılına göre artar 2021 yılında PL’nin ciroları içindeki % 51.7 2020 yılı ile aynı kalır payının hangi yönde değişeceğine 2020 yılına göre azalır ilişkin soruda, ankete katılanların yüzde 51,7’si “yükselir” şıkkını; yüzde 48,3’ü ise “aynı kalır” şıkkını işaretlediler.