กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล Private International Law

•ดงั นน้ั เมอ่ื นติ สิ มั พนั ธน์ ม้ี จี ดุ เกาะเกยี่ วกบั หลายรฐั •กฎหมายทมี่ ผี ลบงั คบั ตอ่ นติ สิ มั พนั ธน์ จี้ งึ ไดแ้ กก่ ฎหมายระหวา่ งประเทศ •มใิ ชก่ ฎหมายภายในของไทยโดยแท้ •มใิ ชก่ ฎหมายภายในของเมยี นมาโดยแท้ •มใิ ชก่ ฎหมายภายในของสหรฐั อเมรกิ าโดย แท ้ เมอ่ื วนั ที่ ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 51

ศาลไทย ศาลสวสิ ใชก้ ฎหมายแพง่ ใชก้ ฎหมายแพง่ สาระบญั ญตั ไิ ทย สาระบญั ญตั สิ วสิ วา่ ดว้ ยซอ้ื ขาย วา่ ดว้ ยซอื้ ขาย คาํ พพิ ากษาของแตล่ ะศาลจงึ ยอ่ ม “แตกตา่ ง” กนั ความยตุ ธิ รรมระหวา่ งประเทศจงึ ไมเ่ กดิ ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 52

ศาลไทย ศาลสวสิ ใชก้ ฎหมายระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยซอ้ื ขาย คาํ พพิ ากษาของแตล่ ะศาลจงึ ยอ่ ม “เหมอื น” กนั ความยตุ ธิ รรมระหวา่ งประเทศจงึ เกดิ ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล โดย รศ.พันธุ์ทิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 53

นติ สิ มั พนั ธ์ นติ สิ มั พนั ธ์ มลี กั ษณะภายใน มลี กั ษณะ ระหวา่ งประเทศ ตกอยภู่ ายใต้ ตกอยภู่ ายใต้ กฎหมายภายใน กฎหมายระหวา่ งประเทศ วา่ ดว้ ยซอ้ื ขาย วา่ ดว้ ยซอ้ื ขาย ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล 54 โดย รศ.พันธ์ุทิพย์ สายสุนทร เม่อื วันที่ ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒

(๔.) ขอ้ เท็จจรงิ ทแ่ี สดงจดุ เกาะเกย่ี ว ระหวา่ งรฐั อธปิ ไตยและเอกชน ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 55

ขอ้ เท็จจรงิ ความเป็ นบคุ คล ทแี่ สดงถงึ -------------- จดุ เกาะเกย่ี ว สญั ชาต/ิ ภมู ลิ าํ เนา กบั รฐั อธปิ ไตย จะพบใน ความเป็ นนติ สิ มั พนั ธ์ ทใ่ี ดของ ของบคุ คล เอกชน -------------- ถนิ่ ทเี่ กดิ ของนติ สิ มั พนั ธ์ /ถนิ่ ทน่ี ติ สิ มั พนั ธม์ ผี ล 56 ความเป็ นนติ สิ มั พนั ธ์ ของบคุ คล -------------- ถนิ่ ทว่ี ตั ถแุ หง่ นติ สิ มั พนั ธ์ ตง้ั อย/ู่ ทต่ี งั้ ของทรพั ยส์ นิ

57

โดยหลกั กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล ถามวา่ ขอ้ เท็จจรงิ ใดทแ่ี สดงถงึ จดุ เกาะเกย่ี ว ระหวา่ งรัฐอธปิ ไตยและเอกชน ?? a) สญั ชาตขิ องฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธ์ b) ภมู ลิ าํ เนาของฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธ์ c) ถนิ่ อนั เกย่ี วขอ้ งกบั นติ สิ มั พนั ธ์ อนั ไดแ้ ก่ (๑) ถนิ่ ทเ่ี กดิ ของนติ สิ มั พนั ธ์ (๒) ถนิ่ ทน่ี ติ สิ มั พนั ธม์ ี ผล และ (๓) ถนิ่ อนั เป็ นทตี่ งั้ ของทรพั ยส์ นิ d) ถกู ทกุ ขอ้ เมอ่ื วนั ท่ี ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 58

ขอ้ เท็จจรงิ โดย โดย แสดง หลกั การเกดิ ดนิ แดน จดุ เกาะเกย่ี ว ภายหลงั ระหวา่ งรฐั โดย การเกดิ และมนษุ ย์ หลกั บคุ คล 59 ประเด็นสํ าคญั ใน กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล โดย รศ.พันธ์ุทิพย์ สายสุนทร เม่ือวันที่ ๒๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒

ขอ้ เท็จจรงิ ๑.สบื สายโลหติ จากคนสญั ชาติ นําไปสู่ ของรฐั ความกลมกลนื ๒.เกดิ บนดนิ แดนของรฐั (Socialization) ๓.อาศยั บนดนิ แดนของรฐั ระหวา่ งรฐั ๔.ศกึ ษาบนดนิ แดนของรฐั และมนษุ ย์ ๕.ประกอบอาชพี บนดนิ แดน โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร ของรฐั เม่ือวันที่ ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ ๖.กอ่ ตง้ั ครอบครวั บนดนิ แดน ปรับปรุง เม่ือวนั ที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒ ของรฐั ๗.กอ่ ตงั้ ครอบครวั กบั ราษฎรของรฐั ๘.ถอื ครองทรพั ยส์ นิ บนดนิ แดนของรฐั 60

โดย รศ.ดร.พนั ธทุ์ พิ ย ์ กาญจนะจติ รา สายสนุ ทร เมอ่ื วนั ท ่ี ๑๙ ตลุ าคมประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร พ.ศ.๒๕๕61๑

คนสญั ชาตไิ ทย โดยการเกดิ ภายหลงั มนษุ ย์ การเกดิ ทมี่ จี ดุ เกาะเกย่ี ว ทมี่ รี ฐั มสี ญั ชาติ กบั รฐั ไทย ทมี่ รี ฐั ไรส้ ญั ชาติ โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร เม่ือวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒ ทไ่ี รร้ ฐั ไรส้ ญั ชาติ คนตา่ งดา้ ว 62

คนตา่ งดา้ ว คนตา่ งดา้ วแท้ ทม่ี ี = ไมม่ จี ดุ เกาะเกย่ี ว ทแ่ี ทจ้ รงิ กบั รฐั ไทย จดุ เกาะเกยี่ ว กบั รฐั ไทย คนตา่ งดา้ ว “เทยี ม” = มจี ดุ เกาะเกย่ี วทแี่ ท้ โดย รศ.พันธุท์ ิพย์ สายสุนทร เม่ือวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒ จรงิ กบั รฐั ไทย 63

ขอ้ เท็จจรงิ ความเป็ นบคุ คล ทแ่ี สดงถงึ -------------- จดุ เกาะเกย่ี ว สญั ชาต/ิ ภมู ลิ าํ เนา กบั รฐั อธปิ ไตย จะพบใน ความเป็ นนติ สิ มั พนั ธ์ 64 ทใ่ี ดของ ของบคุ คล เอกชน -------------- ถนิ่ ทเี่ กดิ ของนติ สิ มั พนั ธ์ ประเด็นสํ าคญั ใน /ถน่ิ ทนี่ ติ สิ มั พนั ธม์ ผี ล กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล ความเป็ นนติ สิ มั พนั ธ์ โดย รศ.พันธุท์ ิพย์ สายสุนทร ของบคุ คล เม่ือวันที่ ๒๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ -------------- ถน่ิ ทวี่ ตั ถแุ หง่ นติ สิ มั พนั ธ์ ตง้ั อย/ู่ ทต่ี ง้ั ของทรพั ยส์ นิ

65

ศาลตา่ งประเทศ นนั้ ยอ่ มใช้ กฎหมายแพง่ สาระบญั ญตั ไิ ทย66

ลกั ษณะระหวา่ งประเทศ แบบเทยี ม ของนติ สิ มั พนั ธข์ องเอกชน แตป่ รากฏตอ่ การพจิ ารณา นติ สิ มั พนั ธท์ มี่ จี ดุ ของศาลลาว เกาะเกยี่ วไทยขน้ึ สู่ การพจิ ารณาของ ๑.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ สี ญั ชาตขิ องรฐั ไทย ๒.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ ภี มู ลิ าํ เนาอยใู่ นรฐั ไทย ศาลลาว ๓.นติ สิ มั พนั ธเ์ กดิ ในรฐั ไทย ศาลลาวตอ้ งใชก้ ม. ขดั กนั ลาวในการ ๔.นติ สิ มั พนั ธม์ ผี ลในรฐั ไทย เรม่ิ ตน้ พจิ ารณา นติ สิ มั พนั ธ์ ๕. วตั ถแุ หง่ นติ สิ มั พนั ธต์ ง้ั อยใู่ นรฐั ไทย ศาลลาวอาจตอ้ งใช้ กฎหมายไทยตดั สนิ คด ีประเด็นสาํ คญั -กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธุท พิ ย สายสุนทร67

ลกั ษณะระหวา่ งประเทศ แบบเทยี ม ของนติ สิ มั พนั ธข์ องเอกชน แตป่ รากฏตอ่ การพจิ ารณา นติ สิ มั พนั ธท์ ม่ี จี ดุ ของศาลไทย เกาะเกยี่ วลาวขนึ้ สู่ การพจิ ารณาของ ๑.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ สี ญั ชาตขิ องรฐั ลาว ๒.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ ภี มู ลิ าํ เนาอยใู่ นรฐั ลาว ศาลไทย ๓.นติ สิ มั พนั ธเ์ กดิ ในรฐั ลาว ศาลไทยตอ้ งใชก้ ม. ขดั กนั ไทยในการ ๔.นติ สิ มั พนั ธม์ ผี ลในรฐั ลาว เรมิ่ ตน้ พจิ ารณา นติ สิ มั พนั ธ์ ๕. วตั ถแุ หง่ นติ สิ มั พนั ธต์ ง้ั อยใู่ นรฐั ลาว ศาลไทยอาจตอ้ งใช้ กฎหมายลาวตดั สนิ คด ีประเด็นสาํ คญั -กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พนั ธุทิพย สายสนุ ทร68

ลกั ษณะระหวา งประเทศ แบบแท ของนิติสมั พนั ธของเอกชน ๑.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ สี ญั ชาตขิ องรฐั ตา่ งประเทศ การเลอื ก ๒.ฝ่ ายในนติ สิ มั พนั ธม์ ภี มู ลิ าํ เนาอยใู่ นรฐั ตา่ งประเทศ กฎหมาย ๓.นติ สิ มั พนั ธเ์ กดิ ในรฐั ตา่ งประเทศ เป็ นไปตาม กฎหมาย ๔.นติ สิ มั พนั ธม์ ผี ลในรฐั ตา่ งประเทศ ขดั กนั ของ รฐั ที่ ๕. วตั ถแุ หง่ นติ สิ มั พนั ธต์ ง้ั อยใู่ นรฐั ตา่ งประเทศ เกยี่ วขอ้ ง ประเด็นสาํ คัญ-กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พันธุทิพย สายสุนทร 69

(๕.) สมั พนั ธภาพ ระหวา่ งรฐั อธปิ ไตยและเอกชน เมอ่ื วนั ที่ ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 70

ภายใตก้ ฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล เมอื่ วันที่ ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 71

Sovereignty Appearance Jurisdiction Legislative Executive/Enforcement Judicial Territory Personal Protective Universal 72

(๖.) การกาํ หนดตวั รฐั เจา้ ของตวั บคุ คล ของบคุ คลตามกฎหมายเอกชน เมอื่ วนั ท่ี ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 73

ภายใตก้ ฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล เมอื่ วันที่ ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 74

ภายใตก้ ฎหมายระหวา่ งประเทศ แผนกคดบี คุ คลเม่ือวนั ที่ ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 75 ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร

ภมู ลิ าํ เนาตาม ทะเบยี นบา้ น กฎหมาย สาํ หรบั มหาชน ?? คนสญั ชาติ ?? = บา้ นทรี่ ฐั ทะเบยี นประวตั ิ สาํ หรบั ใหก้ ารรบั รอง คน ?? เม่อื วนั ที่ ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธทุ์ พิ ย์ สายสนุ ทร 76

รฐั เจา้ ของสญั ชาติ 1State of Nationality รฐั เจา้ ของ 2 ตวั บคุ คล รฐั เจา้ ของภมู ลิ าํ เนา (Personal State) ตามกฎหมาย “มหา” ชน State of Public Law Domicile ประเด็นสํ าคัญใน รฐั เจา้ ของภมู ลิ าํ เนา 3 กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล ตามกฎหมาย “เอก” ชน โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร State of Private Law Domicile เม่ือวันที่ ๒๔ สิ งหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 77

โดยรฐั เจา้ ของสญั ชาติ 1State of Nationality “คนไรเ้ อกสาร โดยรฐั เจา้ ของภมู ลิ าํ เนา 2 รบั รองตวั บคุ คล ตามกฎหมาย “มหา” ชน โดยรฐั เจา้ ของ State of Public Law ตวั บคุ คล” Domicile ประเด็นสํ าคัญใน 3โดยรฐั เจา้ ของภมู ลิ าํ เนา กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดบี ุคคล ตามกฎหมาย “เอก” ชน โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร State of Private Law Domicile เม่ือวันที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 78

“เอกสาร เป็ นกระดาษ รบั รองตวั บคุ คล ทจี่ บั ตอ้ งไดจ้ รงิ โดยรฐั เจา้ ของ แตอ่ าจลา้ สมยั ตวั บคุ คล” เป็ นอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ทที่ นั สมยั ตลอดเวลา ประเด็นสํ าคัญใน กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล /real time สบื คน้ ไดท้ างอนิ เทอรเ์ น็ต โดย รศ.พันธุ์ทิพย์ สายสุนทร เม่ือวนั ที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 79

“เอกสาร “ม”ี กฎหมายลายลกั ษณอ์ กั ษร รบั รองตวั บคุ คล กาํ หนดหนา้ ทขี่ องรฐั ในการออก โดยรฐั เจา้ ของ เอกสารรบั รองตวั บคุ คล ตวั บคุ คล” อยา่ งชดั เจน ประเดน็ สํ าคญั ใน ดงั นน้ั สทิ ธใิ นเอกสารรบั รองตวั กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดีบุคคล บคุ คลของมนษุ ยจ์ งึ ชดั เจน โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร “ไมม่ ”ี กฎหมายลายลกั ษณอ์ กั ษร เม่ือวนั ที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ กาํ หนดหนา้ ทข่ี องรฐั ในการออก เอกสารรบั รองตวั บคุ คล อยา่ งชดั เจน ดงั นน้ั สทิ ธใิ นเอกสารรบั รองตวั บคุ คลของมนษุ ยจ์ งึ “ไม”่ ชดั เจน 80

“เอกสาร เพอ่ื รบั รองสมั พนั ธภาพ รบั รองตวั บคุ คล ระหวา่ งรฐั อธปิ ไตย โดยรฐั เจา้ ของ และมนษุ ยแ์ ตล่ ะคน ตวั บคุ คล” อนั นําไปสสู่ ทิ ธใิ นการรบั รอง สถานะบคุ คลทว่ั ไป ประเดน็ สํ าคญั ใน กฎหมายระหวา่ งประเทศแผนกคดีบุคคล เพอ่ื รบั รอง สทิ ธใิ นคณุ ภาพชวี ติ โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร ทม่ี นษุ ยแ์ ตล่ ะคนทรงสทิ ธิ เม่ือวันที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒ ตามกฎหมายของ รฐั ผอู้ อกเอกสารรบั รองตวั บคุ คล 81

(๘.) บคุ คลตามกฎหมายเอกชน : ผทู้ รงสทิ ธใิ นกฎหมาย ระหวา่ งประเทศแผนกคดบี คุ คล ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันที่ ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 82

เอกชน !! ไง !! 83

ผทู้ รงสทิ ธิ มนษุ ย์ มรี ฐั มสี ญั ชาติ ตาม บคุ คล ธรรมดา มรี ฐั ไรส้ ญั ชาติ กฎหมาย บคุ คล ระหวา่ ง ตาม ไรร้ ฐั ไรส้ ญั ชาติ ประเทศ ธรรมชาต ิ เสมอื นไรร้ ฐั ไร้ แผนก สญั ชาติ คดบี คุ คล ตาม กม.ของ รฐั ไทย : เอกชน ตาม กม.ของ หรอื บคุ คล รฐั ตา่ งประเท8ศ4 ตาม นติ บิ คุ คล ตาม กฎหมาย กฎหมาย เอกชน เอกชน ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธ์ุทิพย์ สายสุนทร เม่อื วันที่ ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐

(๙.) กรณีศกึ ษามนษุ ยห์ รอื บคุ คลธรรมดา : ตวั อยา่ งของเอกชนผทู้ รงสทิ ธิ ในกฎหมายระหวา่ งประเทศ แผนกคดบี คุ คล ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 85

กรณีศกึ ษา นายอเล็กซนั เดอร์ ไวท ์ เม่อื วันท่ี ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ทหี่ นงึ่ 86 ประเด็นสําคญั -กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พนั ธทุ พิ ย สายสุนทร

• นายอเล็กซนั เดอร์ ไวท์ เกดิ ในประเทศโปร ตเุ กสเมอ่ื พ.ศ.๒๕๒๐ • จากบดิ าและมารดาซงึ่ มสี ถานะเป็ นคน สญั ชาตโิ ปรตเุ กส • นายอเล็กซนั เดอรไ์ ดร้ บั การบนั ทกึ ใน ทะเบยี นราษฎรของประเทศโปรตเุ กสใน สถานะของคนสญั ชาตโิ ปรตเุ กส ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 87

• ใน พ.ศ.๒๕๒๔ บดิ าและมารดาเรม่ิ ทาํ ธรุ กจิ นํา เขา้ สง่ ออกระหวา่ งประเทศไทยและประเทศโปรตุ เกส กลา่ วคอื • (๑) การนําเขา้ มะกอกดองนํา้ มนั จากประเทศโปร ตเุ กสเขา้ มาขายในประเทศไทย • และ (๒) การสง่ ออกขา้ วเหนยี วจากประเทศไทย ไปขายในประเทศโปรตเุ กส • ปรากฏวา่ ครอบครวั ของเขาประกอบธรุ กจิ ใน ลกั ษณะดงั กลา่ วมาตง้ั แต่ พ.ศ.๒๔๙๐ จนถงึ ปจั จบุ นั ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธุ์ทิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 88

• ใน พ.ศ.๒๕๓๐ ครอบครวั ของนายอเล็กซนั เดอรท์ งั้ ครอบครวั อพยพเขา้ มาตงั้ รกรากในประเทศไทย • แตค่ นในครอบครวั ของนายอเล็กซนั เดอร์ ไวท์ ทกุ คนไดร้ บั อนญุ าตตามกฎหมายวา่ ดว้ ยคนเขา้ เมอื ง ใหอ้ าศยั อยอู่ ยา่ งถาวรในประเทศไทยตง้ั แตว่ นั ที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๒๓ • พวกเขามชี อื่ อยทู่ ง้ั ในทะเบยี นราษฎรโปรตเุ กสและ ไทย • ในสว่ นทเ่ี กย่ี วกบั ประเทศไทย นายอเล็กซนั เดอรม์ ี ทะเบยี นบา้ นประเภท ท.ร.๑๔ ณ เขตหว้ ยขวาง กทม. ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร 89 เม่ือวันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐

• เขามเี อกสารพสิ จู นท์ ราบตวั บคุ คลทอี่ อกโดยรฐั ไทยหลายลกั ษณะ อาทิ ทะเบยี นบา้ นตาม กฎหมายทะเบยี นราษฎร ใบถน่ิ ทอี่ ยตู่ าม กฎหมายคนเขา้ เมอื ง และใบสาํ คญั ประจาํ ตวั คน ตา่ งดา้ วตามกฎหมายการทะเบยี นคนตา่ งดา้ ว • ในขณะเดยี วกนั เขาก็ยงั ถอื หนงั สอื เดนิ ทางที่ ออกโดยกระทรวงการตา่ งประเทศโปรตเุ กส • เขาเรยี นในชนั้ มธั ยมศกึ ษาในประเทศไทย และ จบการศกึ ษาระดบั อดุ มศกึ ษาจากมหาวทิ ยาลยั โปรตเุ กส ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 90

• เมอื่ จบการศกึ ษา เขาทาํ งานเป็ นอาจารยส์ อนคณติ ศาสตร์ ทโ่ี รงเรยี นนานาชาติ “สมปรารถนา” ในประเทศไทยมา ตงั้ แต่ พ.ศ.๒๕๔๐ จนถงึ ปจั จบุ นั • ตอ่ มา เมอ่ื พ.ศ.๒๕๔๘ นายอเล็กซนั เดอรไ์ ดส้ มรสตาม กฎหมายไทยกบั นางสาวหลนิ • อนง่ึ นางสาวหลนิ เกดิ เมอื่ พ.ศ.๒๕๑๘ ณ มณฑลเฉนิ ตู ประเทศสาธารณรฐั ประชาชนจนี • เธอไดร้ บั การบนั ทกึ รายการสถานะบคุ คลเป็ นคนสญั ชาติ จนี ในทะเบยี นราษฎรจนี • ใน พ.ศ.๒๕๔๖ เธอเดนิ ทางมาประเทศไทยเพอ่ื ปฏบิ ตั ิ หนา้ ทส่ี อื่ มวลชน ณ สาํ นกั ขา่ วจนี ประจาํ ประเทศไทย ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล 91 โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒

• นางสาวหลนิ ไดร้ บั เพยี งสทิ ธอิ าศยั อยเู่ พยี งชว่ั คราว ตามกฎหมายคนเขา้ เมอื งเทา่ นนั้ • แตไ่ มเ่ คยใชส้ ทิ ธริ อ้ งขอมชี อ่ื ในทะเบยี นราษฎรของ รฐั ไทยและไมเ่ คยรอ้ งขอสทิ ธอิ าศยั ถาวรในไทย • นายอเล็กซนั เดอรเ์ คยรอ้ งขอสญั ชาตไิ ทยเมอื่ พ.ศ. ๒๕๔๕ แตก่ ็ยงั ไมไ่ ดร้ บั คาํ ตอบใดๆ จากทางราชการ ไทย • เมอื่ วนั ที่ ๘ มนี าคม พ.ศ.๒๕๕๑ นายอเล็กซนั เด อรแ์ ละนางหลนิ มบี ตุ ร ๑ คน ซงึ่ เกดิ ทโ่ี รงพยาบาล ศริ ริ าช กทม. บคุ คลทงั้ สองประสงคท์ จ่ี ะตงั้ ชอื่ วา่ “เด็กหญงิ เทเรซา” ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธุ์ทิพย์ สายสุนทร 92 เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒

• จะเห็นวา่ โดยกฎหมายสญั ชาตโิ ปรตเุ กส เด็กหญงิ เท เรซายอ่ มไดส้ ญั ชาตโิ ปรตเุ กสโดยหลกั สบื สายโลหติ จาก บดิ า • และโดยกฎหมายสญั ชาตจิ นี เด็กหญงิ เทเรซายอ่ มได้ สญั ชาตจิ นี โดยหลกั สบื สายโลหติ จากมารดา • และเธอ “ไมม่ ”ี สทิ ธใิ นสญั ชาตไิ ทยโดยการเกดิ โดยหลกั ดนิ แดนโดยผลอตั โนมตั ขิ องกฎหมายไทย กลา่ วคอื มาตรา ๗ ทวิ วรรค ๒ แหง่ พ.ร.บ.สญั ชาติ พ.ศ.๒๕๐๘ ซง่ึ ถกู แกไ้ ข และเพมิ่ เตมิ โดย พ.ร.บ.สญั ชาติ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ.๒๕๓๕ และ พ.ร.บ.สญั ชาติ (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ.๒๕๕๑ จงึ อาจกลา่ ว ไดว้ า่ เด็กหญงิ เทเรซาจงึ “ไมม่ ”ี สญั ชาตไิ ทยโดยหลกั ดนิ แดนโดยผลของกฎหมาย “แบบไมม่ เี งอ่ื นไข” • เพราะแมเ้ ธอเกดิ ในประเทศไทย จากบดิ าและมารดาเป็ นคน ตา่ งดา้ ว ซงึ่ บพุ การฝี ่ ายหนปงรึ่ ะเดเ็นปสํา็ คนัญ-คกฎนหมาตยระา่หวง่างปดระเา้ทศวแผทนกคม่ี ดีบลุคี คลกั ษณะกา9ร3 โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒

• แตอ่ ยา่ งไรก็ตาม ก็อาจกลา่ วไดว้ า่ เด็กหญงิ เทเรซาก็มสี ทิ ธิ ในสญั ชาตไิ ทยโดยการเกดิ โดยหลกั ดนิ แดนตามกฎหมาย ไทย “แบบมเี งอื่ นไข” • กลา่ วคอื มาตรา ๗ ทวิ วรรค ๒ แหง่ พ.ร.บ.สญั ชาติ พ.ศ. ๒๕๐๘ ซง่ึ ถกู แกไ้ ขและเพม่ิ เตมิ โดย พ.ร.บ.สญั ชาติ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ.๒๕๓๕ และ พ.ร.บ.สญั ชาติ (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ.๒๕๕๑ • เพราะเธอเกดิ ในประเทศไทย จากบดิ าและมารดาเป็ นคน ตา่ งดา้ ว ซง่ึ บพุ การฝี ่ ายหนง่ึ เป็ นคนตา่ งดา้ วทม่ี ลี กั ษณะการ เขา้ เมอื งแบบไมถ่ าวร • เมอื่ เงอื่ นไขถกู กาํ หนดโดยคณะรฐั มนตรี และเธอมขี อ้ เท็จจรงิ ตามเงอ่ื นไข เธอก็จะใชส้ ทิ ธใิ นสญั ชาตไิ ทย และหลดุ พน้ จาก สถานะคนตา่ งดา้ ว “เทยี ม” ในประเทศไทย ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล 94 โดย รศ.พันธุท์ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒

● โดยหลกั กฎหมายระหวา่ งประเทศ แผนกคดบี คุ คลถามวา่ ● นายอเล็กซนั เดอรม์ สี ถานะเป็ น “เอกชน” หรอื ไม่ ? ประเภทใด ? ● เขามจี ดุ เกาะเกยี่ วกบั รฐั ใดบา้ ง ? ● เขามสี ถานะเป็ นผทู้ รงสทิ ธติ าม กฎหมายระหวา่ งประเทศหรอื ไม่ ? อยา่ งไร ? ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธทุ์ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 95

กรณีศกึ ษา นางเฮมา่ ทส่ี อง ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบคุ คล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่ือวันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 96

• นางเฮมา่ ซง่ึ มสี ญั ชาตอิ นิ เดยี โดยการเกดิ แต่ ตอ่ มา เมอ่ื มอี ายไุ ด้ ๑๒ ปี นางเฮมา่ ไดต้ ดิ ตาม บดิ าเขา้ มาอาศยั อยใู่ นประเทศไทยตง้ั แต่ พ.ศ. ๒๔๙๐ ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล • ในปี พ.ศ.๒๔๙๔ โดย รศ.พันธ์ทุ ิพย์ สายสุนทร เม่ือวันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ นายราชดิ ซง่ึ เป็ นบดิ าทช่ี อบ ดว้ ยกฎหมายของนางเฮมา่ ไดแ้ ปลงสญั ชาติ เป็ นไทย ทง้ั นี้ โดยผลมาตรา ๖ แหง่ พ.ร.บ. แปลงชาติ ร.ศ.๑๓๐/พ.ศ.๒๔๕๔ นายราชดิ จงึ ไดส้ ญั ชาตไิ ทยโดยการแปลงสญั ชาติ • ดงั นนั้ จงึ ทาํ ใหน้ างเฮมา่ ไดส้ ญั ชาตไิ ทยโดย การแปลงสญั ชาตโิ ดยผลมาตรา ๑๓ แหง่ พ.ร. บ.แปลงชาติ ร.ศ.๑๓๐/พ.ศ.๒๔๕๔ 97

• ดงั นน้ั นางสาวเฮมาจงึ มสี องสญั ชาติ กลา่ วคอื สญั ชาตอิ นิ เดยี โดยการเกดิ และสญั ชาตไิ ทยโดยการ แปลงสญั ชาติ • ในปจั จบุ นั นางสาวเฮมา่ ไดส้ มรสกบั นายสตเี ฟนอยา่ ง ถกู ตอ้ งตามกฎหมายไทยและองั กฤษ • นายสตเี ฟนเป็ นบคุ คลสญั ชาตอิ งั กฤษ • บคุ คลทง้ั สองอยกู่ นิ กนั ฉนั สามภี รยิ าในประเทศ มาเลเซยี แตน่ างเฮมามกี จิ การคา้ ขายผา้ ในประเทศ ไทย ประเทศลาว และประเทศมาเลเซยี • แตม่ ชี อ่ื ในทะเบยี นบา้ น (ท.ร.๑๔) ตามกฎหมายไทย ณ เขตบางรกั ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี ุคคล โดย รศ.พันธ์ุทิพย์ สายสุนทร เม่ือวันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ 98

● โดยหลกั กฎหมายระหวา่ งประเทศ แผนกคดบี คุ คลถามวา่ ● นางเฮมามสี ถานะเป็ น “เอกชน” หรอื ไม่ ? ประเภทใด ? ● เธอมจี ดุ เกาะเกยี่ วกบั รฐั ใดบา้ ง ? ● เธอมสี ถานะเป็ นผทู้ รงสทิ ธติ าม กฎหมายระหวา่ งประเทศหรอื ไม่ ? อยา่ งไร ? ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธุท์ ิพย์ สายสุนทร เม่อื วันท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒ 99

กรณีศกึ ษา ดช.บาซูกา ทส่ี าม ประเด็นสําคัญ-กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดบี คุ คล โดย รศ.พันธท์ุ ิพย์ สายสุนทร เม่ือวันท่ี ๒๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๐ เม่อื วันท่ี ๒๔ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๐ ประเดน็ สําคัญ-กฎหมายระหวา งประเทศแผนกคดีบุคคล โดย รศ.พนั ธุทิพย สายสุนทร 100