หลักสูตรงานการศกึ ษาตอ่ เนอื่ ง หลกั สูตร 31 ชัว่ โมงขึน้ ไป โครงการพัฒนาหลกั สูตรการจัดการศึกษาต่อเนือ่ งสาหรบั กล่มุ เปา้ หมายผู้เรียน หลักสตู รการศึกษาข้ันพื้นฐาน ระหว่างวันที่ 25 – 27 พฤศจิกายน 2562 ณ โรงแรมศรอี ูท่ อง แกรนด์ อาเภอเมือง จงั หวดั สพุ รรณบุรี สานักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจังหวดั สุพรรณบรุ ี สานกั งานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั สานกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร
a,, E9 uuytn?JoFt?'l3J d?uT1un1T ar!n-{r! |r1!: Ud 3{14't oqv\\?:ru_l1: fi fiD olsoro.dolbrac< ?uvt d bdbflvl .......,...n.t.).....r.-n-.r..1.-.\\..1...-..J...0,. t:0{duau4r4 a{l-Jr!0uilayanaa:{ruar:fl n19rFt0 t1_J0,1 .............................:.......................3.1.............. dYvd r.J0l1t?un1:al1-ln{lL flF1u. Q{14',tFral,,t::ilu: t:u1-J u99 Ftui;l d. tf-n.ilu nrt!. a-{}r';oa1\\::ilud : qruoa nrrltl-tar:dpIfla:{nt:lrruio:rurr,rfrnafl:flr:{onr:Anrer llu F'r0t!lr0ialu:unailt!trv}u]'rutut:u1,4-J14aflvaF]5nr:flflu4r11.lyYi1Xr5r1-l u.{iO-iu!/t Led - 1e0,, 1,\\qfl6nruL bdble cu T:ru:roiejvor urn:uri n'ruavirfi16ur drinorflo{a1J:i6u!; 6'rraioar,,,r::ruri 16'irlfiuaarufinier !939q lu#tiin frruurua-nan:n'r:finulrioufior ufiokTlunr:6'onr:finrsr6'ruorfllnr lr.Ifinrr:raonnfrorn-l ! ultaudd!qryyuvvnd l:Lfl:1il1u n15flfl191 uvi0fl1aFl:tlFl a'runr:r\\0!1.J1[ravrfl:[.]fi:r{flnunrlrlr5r,lutn::.tu1eu 1 TFnt?u1a}n.Jru?f1in1rtgfi]r.lut6v'lfuinFrl:orlf1l',rt!v:ur?lfruuurtirrrra-ldanltoaUlrr#t:ronrrfilru,rnJrqrfqioflnur:rflrraruvvaio'rqnrrfrloYlalr-.uJn:r':rul6ri'torulnlar:yrrofrlrruYurrial#ufl 1! r.rion.rllqivrt urJrv:rrufirrirfrnr:ol:rrtrrvdnan: Toarlruriul#r{lurififlorrrY nrrrrrirlq lanrey utavaur:ad'rtrhl:vnolotfir,nr r.lBor,ixru utfiotfrr:raifr an:rusitu ro{nuro{trarn:oloYr rYu nd9ilriluai:rnr:finuluofl:vLrr teirirrfllnr:6'onl:l:yrrnruyn::l.rnr:fror:rur na{-'du,!n' :olua'nam:nr:6nrsrrioufror !q ttavrilflunr:r.lflrJ:l ur#t? uaSquiulioauufrr sirurL t, rri:r dU :lUAv t0uftft{!|u1_] 6r G uul r rfi oTr.J :nfr q'r', rur fr n\\t,,* (uxarrarlor roiryzua) rinitrnr:finrgr lSet*t - r^L - nlrrnr I \"d@( n* lor 9a a nr:dordvn.nu n nu. i'.ruioqvl::nrq3 {drur
v4,d MA ndn T{1Un1lfl nU1 mO tU0.1 drrin.:ru n nu. 6'tr,r{qdv{i:ruui 9l a'r9ru ?,0uandn: ?,1r. nflu. 01tflo ao.il\\u0{ o nl:?l10lt4't:?l{ do rrrlar:ir le fl r : fl-n il? {ilr du q r nln: ut ri ({ (J ol1-JlJl.i 6n nr:nuo:.r0'rv'r: tlau n1: rur.,]::rJoryr: end e(o fio{1\\u0{ (q nr:rirrurlr,ru to}] Lt't{ ltl.t1l? lJ do tq nr:lir n v n ily? r u rfr ur.J (n v n Yrur r u o ru nl 5 u fi { ri) dd (q (J b fi'r : 6t-n n : u trl r ? 1 u a r nty tr fli Ll u a0utaFtu (qO 6,J n'l:fi rLr,l lfi ar n r#uu? r u dd do re tLanl?L I bo ftol-J taftu odo LlJSlfu do a0{flu0{ do d nr:virtfinrrq boo u-r0{ do 6u lood oErl:v6'usi t,t a Ft n [u6]1 a fl aril?Ja alua r6)o G)G.O fl:d,!vd:UALFI I fl ,.J fl Ft 1J1? a1t]tn 6)4vA yuo{ydrt{ ! 0 tfl I : L ) O tL 1q4r 1-J',t A g) g) LtA U U? O 11,1 1 t1,\\ 0 A fl I 1''l 0r/0{ q 0i/0{ 9q ad r ole fl I :'..r fl ,.J't tu { r !1\\ 5 n r {,,l c)6n nr:rirzufrnfiruc,ior n ufio nilru od fl'l:ru.l::l r1i0 G)(9- v6u&v fl l :1,1 I tJ a n fl [u?1 Q'1 fl ,.] 1 y1 0 1,,\\tult l 1l ob vdra nr:1Tr zua Flfl [u%a1n taLl,\\1ala0l n zuouta ,urtSFurui :yItorrrfr't) va fif,li\\. aIufl{Il] q- Iu'lOfll,\\::ilLt5 r.Jolu?uflr: !//e9 O19!]qilAyA--nAA-/n: ?Lr o tftoL n!n11^Ju6 l^J.fl. bdbm
คำนำ หลักสูตรงานการศึกษาต่อเนื่อง ฉบับนี้ จัดทาข้ึน จากโครงการพัฒนาหลักสูตรการจัดการศึกษา ต่อเนื่อง สาหรับกลุ่มเป้าหมายผู้เรียนหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ระหว่างวันท่ี 25 – 27 พฤศจิกายน 2562 ณ โรงแรมศรีอู่ทอง แกรนด์ อาเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี โดยมี ผู้อานวยการ กศน. อาเภอ ครู กศน. ตาบล และวทิ ยากรวชิ าชีพ (ผ้เู ชย่ี วชาญด้านเน้ือหา) เป็นคณะกรรกรรมการพัฒนาหลักสูตรในครั้งนี้- เพื่อนาหลักสูตรที่ได้รับการพัฒนาไปใช้ในการจัดกิจกรรมในด้านอาชีพให้กับนักศึกษา และประชนท่ัวไป ให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึน้ ในโอกาสน้ี ขอขอบคุณผู้บริหารสานักงาน กศน. จังหวัดสุพรรณบุรี ผู้เข้าร่วมโครงการ และผู้ประสานงานในสานักงาน กศน. จังหวัดสุพรรณบุรี ทุกท่าน ท่ีให้ความร่วมมือในการดาเนินงานพัฒนา หลักสตู รการจัดการศกึ ษาตอ่ เนือ่ งสาหรับกลุ่มเป้าหมายผู้เรียนหลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ทาให้การดาเนินงาน บรรลุผล สาเรจ็ ลลุ ่วงไปไดด้ ้วยดี สานกั งาน กศน. จงั หวัดสพุ รรณบุรี
สารบัญ หนา้ คานา 1 สารบญั 5 หลักสตู รการทาอาหารว่าง 9 หลกั สตู รการถักพวงมาลัยจากโครเชต์ 13 หลกั สตู รการถนอมอาหาร และการแปรรูปอาหาร 17 หลกั สูตรการทาขนมไทย 23 หลักสตู รการทาตะกรา้ หวายเทียม (ตะกร้าหวายอเนกประสงค)์ 26 หลกั สูตรการถักกระเป๋าวายูจากไหมญี่ป่นุ 30 หลกั สตู รการสานฝาชีจากเส้นหวาย 34 หลักสูตรเปลญวนโบราณ 43 หลักสตู รการทาไมก้ วาด 55 หลกั สูตรผลิตภณั ฑ์จักสานจากผกั ตบชวา 60 หลักสูตรการนวดใบหู นวดมอื และนวดเท้าเพื่อสุขภาพ 64 หลกั สูตรการผกู ผา้ ในงานพธิ ีต่างๆ 68 หลักสูตรการทาผลิตภณั ฑ์จากเชือกป่าน 80 หลักสตู รการแปรรูปเห็ด 88 หลักสูตรการทาผลติ ภณั ฑ์จากผ้าทอพืน้ บา้ น หลกั สตู รการทาผลติ ภัณฑจ์ ากเส้นพลาสตกิ คณะผ้จู ัดทา คณะกรรมการพฒั นาหลักสตู ร
1 หลกั สตู รอาชีพ การทาอาหารว่าง จานวน 50 ชวั่ โมง กลมุ่ อาชพี อตุ สาหกรรมหรอื หัตถกรรม ************** ความเป็นมา อาหารวา่ ง กลา่ วได้ว่ามีอยคู่ ่กู บั คนไทยมาช้านาน แต่ละชนิดล้วนมีเสน่ห์ มีรสชาติที่แตกต่างกันออกไป แต่แฝงไปด้วยความละเมยี ดละไม ความวจิ ิตรบรรจง วธิ ีการทาที่พิถีพิถัน รสชาติอร่อยหอมหวาน สีสันสวยงาม รปู ลักษณ์ชวนรบั ประทาน ในชุมชนอาเภอสองพี่น้อง มีวัตถดุ ิบในทอ้ งถิ่นท่ีสามารถนามาประกอบเป็นอาหารว่างท่ีเป็นเอกลักษณ์ แสดงให้เห็นถึงวัตถุดิบท่ีมีอยู่ตามธรรมชาติในท้องถ่ิน นามาเลือกใช้เป็นเมนูอาหารว่างซึ่งถือเป็นอีกทางเลือก หน่ึงที่สามารถประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพ ให้สามารถสร้างรายได้ให้กับตนเองและครอบครัวได้อย่าง มั่นคง หลักการของหลักสตู ร เปน็ หลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทา ท่ีบูรณาการเน้ือหาสาระภาคทฤษฎีควบคู่ไปกับ การฝึกปฏบิ ัติจรงิ ผเู้ รียนสามารถนาความรแู้ ละทักษะไปประกอบอาชพี ได้จริง จดุ มุ่งหมาย ๑. เพ่อื ใหผ้ เู้ รยี นเกิดทกั ษะความรู้ ความเข้าใจ ความชานาญในการทาอาหารวา่ งทสี่ ามารถนาไป ประกอบอาชีพได้ ๒. เพื่อลดอตั ราการว่างงาน ๓. เพอ่ื เป็นการสร้างรายได้ให้กบั คนในชมุ ชน เป้าหมาย ประชาชนทั่วไป ระยะเวลา 50 ชว่ั โมง จานวน 13 ชวั่ โมง ภาคทฤษฎี 37 ชั่วโมง ภาคปฏบิ ตั ิ
2 โครงสรา้ งหลักสตู ร ท่ี เรอื่ ง จุดประสงค์การ เนอ้ื หา การจดั จานวนช่ัวโมง เรียนรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ เรียนรู้ ๑- 1 ความสาคัญ 1.1 เพื่อให้ผู้เรยี น 1.1 ความสาคัญ 1.1 วิทยากร ๒- การทาอาหารวา่ ง มีความรู้ ในการทา อธิบาย ความเขา้ ใจ อาหารวา่ ง ความสาคัญ การทาอาหารวา่ ง ในชมุ ชน และการเลือก 1.2 เพอ่ื ให้ผูเ้ รยี น 1.2 ความสาคญั ประกอบอาชีพ มีความรู้ และทักษะ ในการเลือก การทาอาหารวา่ ง ในการประกอบ ประกอบอาชีพ 1.2 วทิ ยากร อาชพี การทา อธิบาย การทาอาหารว่าง อาหารว่าง ความสาคัญใน 1.3 ความเป็น การเลือกช่องทาง ไปได้ใน การทาอาหารวา่ ง การประกอบ 1.3 วิทยากร อาชีพ อธิบายในรูป การทา ธรุ กจิ ในการ อาหารวา่ ง ทาอาหารว่าง 1.4 ทศิ ทาง ทสี่ ามารถ การประกอบ สรา้ งรายได้ อาชีพ การทา อาหารว่าง 2 การเตรยี มวัสดุ 2.1 เพอ่ื ใหผ้ ้เู รียนมี 2.1 ข้นั ตอน 2.1 วทิ ยากร อุปกรณ์ และ ความรู้ ความเขา้ ใจ การเตรยี มวัสดุ อธิบายขั้นตอน การบรรจุภณั ฑ์ ข้นั ตอนการเตรยี ม อุปกรณ์การทา การเตรยี มวสั ดุ อาหารว่าง วัสดอุ ุปกรณ์การ อาหารว่าง อปุ กรณ์การทา ทาอาหารว่าง ๒.2 การ อาหารวา่ ง ๒.2 เพอ่ื ให้ผเู้ รยี นมี ออกแบบ ๒.2 วทิ ยากร ความรู้ และทักษะ บรรจภุ ณั ฑ์ อธบิ ายการ ออกแบบการบรรจุ ท่เี หมาะสม ออกแบบ ภณั ฑ์อาหารวา่ ง กบั ชนิดของ บรรจภุ ณั ฑ์ อาหารว่างนน้ั ๆ ทีเ่ หมาะสม กบั ชนิดของ อาหารว่างนัน้ ๆ
3 ท่ี เรื่อง จุดประสงคก์ าร เนือ้ หา การจัด จานวนชว่ั โมง เรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 3 ขั้นตอนการทา 3.1 การเตรียม อาหารว่าง 3.1 เพอื่ ให้ผู้เรยี น วสั ดุอปุ กรณ์ เรียนรู้ 14 มีความรู้ ทใ่ี ช้ในการทา 3.1 วทิ ยากร 14 ความเขา้ ใจการ อาหารวา่ ง อธิบายการ 14 ทาอาหารว่าง 3.2 ข้นั ตอน เตรียมวัสดุ 14 แต่ละชนดิ การทา อุปกรณ์ที่ใช้ 14 3.2 เพื่อให้ผู้เรียน อาหารว่าง ในการทา 14 สามารถอธบิ าย ชนดิ ตา่ งๆ - ขนมจีบ 14 ขัน้ ตอนการ - หมโู สรง่ 14 ทาอาหารว่างชนิด - เมย่ี งกลีบบัว 14 ต่างๆ ได้ - ขนมจีบ/ติมซา 3.3 เพื่อให้ผูเ้ รียน - ซาลาเปา สามารถทาอาหาร - ขนมกุ้ยชา่ ย ว่างแตล่ ะชนดิ ได้ - ขนมปังหนา้ หมู - ปอเปยี ะ - สาคูใส้หมู 4 การคิดราคา 4.1 เพอ่ื ใหผ้ ้เู รียน 4.1 สามารถ 4.1 วิทยากร 1 1 ต้นทุน วเิ คราะห์ สามารถวเิ คราะห์ วิเคราะห์ความ อธิบายแหลง่ งบประมาณ ต้องการของ จาหน่าย จดุ คมุ้ ทุน จุดคุ้มทุน การขาย และการขาย ตลาดได้ การตลาด 4.2 สามารถคิด ฐานขอ้ มลู อาหารวา่ ง คานวณตน้ ทนุ 4.2 วิทยากร แต่ละชนดิ ได้ ผลกาไร/ขาดทนุ บอกแหล่ง 4.2 สามารถ ได้ จาหน่ายวัสดุ จัดการตลาด 4.3 สามารถ วตั ถุดบิ พร้อม ในการขาย วางแผนการ อธิบาย อาหารว่าง จัดการเกีย่ วกบั 4.3 ผ้เู รียนฝกึ ผลผลิตได้ ปฏิบัตกิ ารคิด ราคาต้นทนุ และการวิเคราะห์ จดุ ค้มุ ทุน
4 สื่อการเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และสือ่ ออนไลน์ 2. ชน้ิ งานตวั อย่าง การวัดผลและประเมนิ ผล การสงั เกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ชนิ้ งาน เกณฑ์การจบหลักสูตร 1. มเี วลาเรียน ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 2. มีผลการประเมินตลอดหลักสตู ร ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60
5 หลกั สูตรอาชีพ การถกั พวงมาลัยจากโครเชต์ จานวน 80 ช่ัวโมง กลุ่มอาชพี ด้านอตุ สาหกรรมหรอื หตั ถกรรม ************** ความเปน็ มา เดิมพวงมาลัย คือพวงดอกไม้ประดิษฐ์จากดอกไม้สด ท่ีนาดอกไม้ และใบไม้ต่างๆ มาร้อยเรียง เป็นพวงมาลัย เช่น กลีบดอก กุหลาบมอญ ดอกพุด ดอกรัก ดอกผกากรอง ใบแก้ว ดอกข่า ดอกมะลิ ดอกมะลุลี ดอกบานไม่รู้โรย ดอกเลบ็ มือนาง ดอกบานบุรี ดอกรักเร่ ดอกเฟ่ืองฟ้า เพ่ือนาไปร้อยเป็นพวงมาลัย โดยมักจะมาใช้กราบไหว้พระ และส่ิงศักดิ์สิทธ์ิ ใช้ในงานมงคลต่างๆ รวมท้ังนาไหว้บิดามารดา บุพการี ตามเทศกาลต่างๆ พวงมาลัยดอกไม้สดมีความแห้งเหี่ยว ไม่สามารถเก็บรักษาได้นาน ไม่ มีความคงทน การถักพวงมาลัยจากโครเชต์ จึงเป็นทางเลือกท่ีน่าสนใจ มีความเสมือนจริง อ่อนหวาน มีความคุ้มค่า มคี วามสวยงาม คงทน และมคี วามประหยดั ค่าใช้จ่าย หลกั การของหลักสตู ร 1. เปน็ หลกั สตู รเพื่อส่งเสริมและพัฒนาอาชพี ทส่ี ามารถสร้างรายได้เสริม 2. เปน็ หลกั สตู รทีส่ ง่ เสริมให้ผู้เรียนได้เรียนรจู้ ากการลงมือปฏิบัตจิ รงิ 3. เปน็ หลกั สูตรทส่ี ามารถนาความรูแ้ ละประสบการณไ์ ดร้ ับประยกุ ต์ใช้ในการประกอบอาชพี จดุ มุ่งหมาย 1. เพื่อให้มคี วามร้แู ละมที กั ษะในการการถักพวงมาลัยจากโครเชต์ 2. เพื่อสง่ เสรมิ และพฒั นาอาชพี ทีส่ ามารถสรา้ งรายไดเ้ สรมิ 3. เพ่ือสามารถนาความรู้และประสบการณ์ได้รับประยุกต์ใชใ้ นการประกอบอาชพี กล่มุ เปา้ หมาย ประชาชนทว่ั ไป ระยะเวลา 80 ชั่วโมง จานวน 18 ช่ัวโมง ภาคทฤษฎี 62 ช่วั โมง ภาคปฏิบตั ิ
โครงสร้างหลักสูตร จดุ ประสงค์ เนอ้ื หา การจดั 6 ท่ี เรื่อง การเรยี นรู้ กระบวนการ จานวนช่วั โมง ๑ ความรเู้ บอื้ งต้น ทฤษฎี ปฏิบัติ ๑.1 เพอ่ื ใหผ้ ู้เรยี น ๑.๑ ความรู้ เรียนรู้ 3- เกีย่ วกับการถัก วิทยากรให้ พวงมาลัยสองชาย มคี วามรู้เบื้องต้น เบื้องต้นเก่ยี วกบั ความร้โู ดย 4 20 และคลอ้ งมือ 1.1 อธิบาย จากโครเชต์ เก่ียวกับ การถกั โครเชต์ 1.2 สาธติ ๒ ขน้ั ตอน การถักโครเชต์ 1.2 อปุ กรณ์ วิทยากรให้ ในการ ความร้โู ดย ถกั พวงมาลัย 1.2 เพื่อใหผ้ เู้ รยี น ท่ีเกี่ยวข้อง 2.1 อธิบาย สองชาย 2.2 สาธิต จากโครเชต์ เขา้ ใจวิธีการเตรยี ม ในการถัก 2.3 ฝึกปฏิบตั ิ วัสดุ อุปกรณ์ พวงมาลัย ในการถักพวงมาลัย สองชาย สองชาย และคลอ้ งมือ และคลอ้ งมือ จากโครเชต์ จากโครเชต์ 1.3 วธิ ีการ การเลือกสี เสน้ เลือกขนาดเสน้ ขนาดของเสน้ ใหเ้ หมาะกบั ในการถักพวงมาลัย การถกั พวงมาลยั สองชาย สองชาย และคลอ้ งมือ และคล้องมือ จากโครเชต์ จากโครเชต์ 2.1 เพ่อื ให้ผเู้ รยี น 2.1 ข้ันตอน มีทักษะสามารถ ในการถัก ถกั ตวั พวงดอกมะลิ ตัวพวงดอกมะลิ 2.๒ เพอ่ื ให้ผ้เู รยี น สองช้ิน มที ักษะสามารถ 2.๒ ข้ันตอน ถกั อุบะดอกรัก ในการถักอบุ ะ 2.3 เพอื่ ให้ผเู้ รยี น ดอกรัก มีทักษะสามารถ จานวน 6 ขา ถกั ดอกกหุ ลาบ ขาละ 3 ดอก และกลบี เลี้ยง 2.3 ขั้นตอน 2.4 เพอื่ ใหผ้ ้เู รยี น ในการถัก มีทกั ษะสามารถ ดอกกหุ ลาบ ประกอบพวงมาลัย และกลีบเลยี้ ง สองชาย จานวน ๑๐ ดอก 2.๕ เพอื่ ให้ผู้เรยี น 2.4 ขนั้ ตอน มีความรู้ และทกั ษะ การประกอบ ในการถักพวงมาลยั พวงมาลยั สองชาย จากโครเชต์ สองชาย
7 ท่ี เรือ่ ง จดุ ประสงค์ เน้ือหา การจดั จานวนช่ัวโมง การเรียนรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 3 ขน้ั ตอนในการถัก 2.๕ การ 10 40 พวงมาลยั ประเมินผล เรียนรู้ คล้องมือ การเรียนรู้ ๑๒ จากโครเชต์ จากการสังเกต และช้ินงาน ๔ แนวทางในการจดั จาหนา่ ย 3.1 เพ่อื ให้ผ้เู รียน 3.1 ขั้นตอน วิทยากรให้ พวงมาลยั สองชาย มีทกั ษะสามารถ ในการถักตัว ความรูโ้ ดย และคล้องมือ จากโครเชต์ ถักตวั พวงดอกมะลิ พวงดอกมะลิ 3.1 อธิบาย 3.2 เพือ่ ใหผ้ ู้เรียนมี 3.๒ ขนั้ ตอน 3.2 สาธติ ทกั ษะสามารถถกั ในการถักอุบะ 3.3 ฝกึ ปฏบิ ตั ิ อุบะดอกรัก ดอกรัก 3.3 เพื่อให้ผู้เรยี น จานวน 15 ขา มที กั ษะสามารถ ขาละ 6 ดอก ถักดอกกหุ ลาบ 9 ขา และกลบี เล้ียง ขาละ 7 ดอก 3.4 เพ่ือให้ผเู้ รียน 5 ขา มีทกั ษะสามารถ ขาละ 8 ดอก ประกอบพวงมาลยั 1 ขา สองชาย 3.๓ ข้ันตอน ในการถักดอก กหุ ลาบ และกลบี เล้ียง จานวน 15 ดอก 3.๔ ขนั้ ตอน การประกอบ พวงมาลยั สองชาย 4.๑ เพ่ือใหผ้ ู้เรยี น 4.๑ วทิ ยากร วิทยากรให้ มีความรู้ ความเขา้ ใจ นาเขา้ สู่เนื้อหา ความรโู้ ดย เร่ือง วิธีการจดั ในการจัดการ 4.1 อธิบาย จาหนา่ ย เรียนการสอน 4.2 ฝกึ ปฏิบัติ ๔.๒ เพ่อื ใหผ้ ู้เรียน เกยี่ วกบั มีความรู้ ความเขา้ ใจ ชอ่ งทาง เร่อื ง การขาย การจัดจาหน่าย ออนไลน์
8 ท่ี เรอ่ื ง จดุ ประสงค์ เน้อื หา การจดั จานวนช่ัวโมง การเรียนรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ 4.๑ วิทยากร นาเข้าสเู่ นื้อหา เรียนรู้ ในการจัด การเรียน การสอนเกี่ยวกบั การขายออนไลน์ ส่อื การเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และส่ือออนไลน์ 2. ช้ินงานตัวอย่าง การวัดผลและประเมินผล การสังเกต การสัมภาษณ์ ผลงาน/ชิน้ งาน เกณฑ์การจบหลักสตู ร 1. มีเวลาเรียน ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 80 2. มีผลการประเมินตลอดหลักสตู ร ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 60
9 หลกั สูตรอาชีพ การถนอมอาหาร และการแปรรปู อาหาร จานวน ๓5 ชั่วโมง กลมุ่ อตุ สาหกรรมหรือหตั ถกรรม ************** ความเปน็ มา การพัฒนาหลักสูตรและวิธีการจัดสาระกระบวนการเรียนการสอนจะต้องสอดคล้องกับทฤษฎี หลักสูตรตามแนวทางการจัดการศึกษาผู้ใหญ่ ตลอดจนธรรมชาติการเรียนรู้ของกลุ่มเป้าหมาย โดยใช้หลักการ และศาสตร์การเรียนรู้ของผู้ใหญ่ รวมทั้งผู้สอนก็จะต้องมีความรู้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ที่เหมาะสมกับ ผู้เรียน การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ เป็นการศึกษาเพ่ือพัฒนาความรู้ ความสามารถ และทักษะในการประกอบ อาชีพของบุคคลและกลุ่มบุคคล ซึ่งมีจุดประสงค์ในชีวิตท่ีแตกต่างกัน และเร่งรัดส่งเสริม พัฒนาการจัด การศกึ ษาเพือ่ พัฒนาอาชพี ท่ีพัฒนาศักยภาพของบุคคลและชุมชน เน่ืองจากในพ้ืนท่ีอาเภอด่านช้าง มีแหล่งน้าเขื่อนกระเสียว มีปลาจานวนมาก และทาการเกษตร เล้ียงสัตว์ เช่น เป็ด ไก่ ปลูกพืชผักหลายชนิด เช่น กล้วย เผือก มัน สับปะรด ฟักทอง มะขาม ดังน้ัน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอด่านช้าง จึงได้นาเอาองค์ความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่น มาพัฒนาเป็นหลักสูตรมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน ในการถนอมอาหารและแปรรูปอาหาร เพ่ิมมูลค่า ของวัตถุดิบท่ีมีในท้องถิ่น ให้กับประชาชนในพ้ืนท่ีอาเภอด่านช้าง เพ่ือเป็นการประกอบอาชีพสร้างรายได้ และมอี าชพี เสริมใหแ้ ก่ชมุ ชน หลกั การของหลักสูตร 1. เป็นหลักสูตรที่เน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆได้แก่ ศักยภาพของทรัพยากร ธรรมชาติในแต่ละพ้ืนที่ ศักยภาพของพื้นที่ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพภูมิประเทศ และทาเลท่ีต้ังของแต่ละ ประเทศ ศกั ยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถชี วี ติ ของแตล่ ะพนื้ ท่ี 2..มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชีพและการมีงานทาอย่างมีคุณภาพทั่วถึง และเท่าเทียมกัน สามารถสร้างรายได้ที่ม่ันคง และเป็นบุคคลที่มีวินัยเปี่ยมไปด้วยคุณธรรม จริยธรรม มีจิตสานึก ความรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเอง ผ้อู ืน่ และสงั คม 3. สง่ เสริมใหม้ ีความร่วมมือในการดาเนินงานการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทารว่ มกับภาคีเครือข่าย 4. เนน้ การฝกึ ปฏบิ ัติจริงเพ่อื ให้ผู้เรยี นเกดิ ความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาไปประกอบอาชพี ใหเ้ กิด รายไดท้ ่ีมนั่ คง ม่งั คงั่ และยั่งยืนในอาชพี 5. สง่ เสรมิ ให้มีการเทียบโอนความรู้และประสบการณเ์ ขา้ สู่หลักสตู รการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 จดุ มงุ่ หมาย 1. เพื่อให้มคี วามรู้ ความเข้าใจและ มที ักษะในการถนอมอาหาร และการแปรรูปอาหาร 2. เพื่อเป็นการส่งเสริม อนุรักษข์ นบธรรมเนยี มประเพณี และสบื สานการแปรรูปเปน็ ผลิตภัณฑ์ในชุมชน 3. เพื่อใหส้ ามารถนาความรู้ไปใชใ้ นการประกอบอาชีพได้ 4. เพ่ือใหผ้ เู้ รียนสามารถนาความรู้ที่ได้ไปประกอบเปน็ อาชีพเสรมิ สรา้ งรายไดใ้ ห้ตนเอง และครอบครัว
10 กล่มุ เป้าหมาย ประชาชนท่ัวไป ระยะเวลา ๓5 ชั่วโมง จานวน ๔ ชัว่ โมง ภาคทฤษฎี 31 ชว่ั โมง ภาคปฏิบัติ โครงสรา้ งหลักสูตร ท่ี เรอ่ื ง จุดประสงค์ การจัด จานวนช่ัวโมง การเรียนรู้ เนอ้ื หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ เรียนรู้ ๑- 1 ความรู้เบื้องต้น ๑.๑ เพ่ือให้ผู้เรยี น ๑.๑ ผเู้ รียน ๑.1 วิทยากร 1 ๒8 เกีย่ วกบั มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ มคี วามรู้ ให้ความรู้ขั้นตอน การถนอมอาหาร ถงึ วธิ กี าร ความเข้าใจ การถนอมอาหาร และการแปรรปู และขนั้ ตอน ถึงวธิ ีการ และการแปรรปู อาหาร การถนอมอาหาร และขน้ั ตอน อาหารวตั ถุดบิ และการแปรรปู การถนอมอาหาร ทม่ี ีในท้องถิ่น อาหารวตั ถดุ บิ และการแปรรปู 1.2 วทิ ยากร ทมี่ ใี นท้องถน่ิ อาหารจาก รว่ มกับผ้เู รยี น ๑.๒ บอกประโยชน์ วัตถุดิบท่ีมี แลกเปลีย่ น คณุ ค่า ในการถนอม ในท้องถนิ่ เรียนรเู้ กี่ยวกับ อาหารการแปรรปู ๑.๒ ประโยชน์ ประโยชน์ อาหารในชุมชน คณุ ค่า คณุ ค่า ในการถนอม ในการถนอม อาหาร อาหาร การแปรรูป การแปรรปู อาหารในชุมชน อาหารในชุมชน 2 ข้ันตอน ๒.๑ เพอื่ ให้ผู้เรยี น 2.1 รู้ขั้นตอน 2.1 วทิ ยากร กระบวนการถนอม เกิดทกั ษะในการ การเตรยี ม แนะนา อาหาร และการ ถนอมอาหาร การถนอมอาหาร และใหผ้ ้เู รยี น แปรรูปอาหาร และการแปรรปู และการแปรรปู ฝึกปฏบิ ัติ อาหาร อาหาร ในการแปรรปู ๒.๒ สามารถเตรียม 2.1.1 อาหาร วตั ถุดิบได้ สถานท/ี่ พนื้ ท่ี การคัดเลือก ๒.๓ ทาการถนอม ผลิตภณั ฑ์ อาหาร การเตรียม และการแปรรูป วตั ถดุ บิ อาหารได้
11 จุดประสงค์ การจัด จานวนชัว่ โมง การเรยี นรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ ท่ี เรอ่ื ง เนื้อหา กระบวนการ เรียนรู้ 2.1.2 การ 2.2 ฝึกปฏิบัติ คดั เลอื ก การถนอมอาหาร ผลิตภัณฑ์ และการแปรรปู เพื่อการถนอม อาหาร อาหาร และการแปรรูป อาหาร เช่น ผลไม้ ผัก เนอื้ สตั ว์ ๒.๒ ขัน้ ตอน การฝึกปฏิบตั ิ ๒.๒.๑ การ ถนอมอาหาร - การตากแห้ง ผลไม้ เชน่ กลว้ ยตาก กล้วยม้วน - การหมกั การดอง ผัก และผลไม้ เชน่ มะม่วง มะยม กระท้อน ผักกาดเขียว หน่อไม้ ฯลฯ - การกวน ผลไม้ เช่น สบั ปะรด กล้วย มะมว่ ง พทุ รา ฯลฯ - การเช่อื ม ผลไม้ เช่น ฟักทอง ฟัก มนั พทุ รา ฯลฯ ๒.๒.๒ การ แปรรูปอาหาร - การทาปลาส้ม ปลาจ่อม ปลาร้า แหนมปลา
ท่ี เร่อื ง จุดประสงค์ เนือ้ หา การจัด 12 การเรยี นรู้ กระบวนการ จานวนชั่วโมง ทฤษฎี ปฏิบตั ิ เรยี นรู้ - หมสู ้ม แหนมหมู หมู หวาน - แหนมเห็ด เห็ดสวรรค์ - ข้าวเกรยี บ ฟกั ทอง 3 ฝึกการบรรจุภัณฑ์ เพอ่ื ใหผ้ ู้เรยี น 3.1 การบรรจุ 3.1 วทิ ยากร 2 3 ให้ความรู้และฝึก สามารถนาความรู้ ภัณฑ์และการ การบรรจภุ ัณฑ์ พร้อมทงั้ การเก็บ ท่ไี ด้ไปประกอบ เกบ็ รักษา รกั ษา 3.2 วิทยากรให้ เป็นอาชพี เสรมิ 3.2 การขาย/ ความรู้การคิด คานวนต้นทนุ สรา้ งรายได้ใหต้ นเอง การตลาด กาไร ช่องทาง การขาย และครอบครัว สื่อการเรยี นรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และส่ือออนไลน์ 2. ชน้ิ งานตวั อยา่ ง การวดั ผลและประเมนิ ผล การสังเกต การสัมภาษณ์ ผลงาน/ชนิ้ งาน เกณฑ์การจบหลกั สตู ร 1. มีเวลาเรยี น ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 80 2. มีผลการประเมินตลอดหลักสตู ร ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60
๑๓ หลกั สูตรอาชีพ การทาขนมไทย จานวน 90 ชวั่ โมง กล่มุ อาชพี ด้านอุตสาหกรรมหรอื หัตถกรรม *************************** ความเป็นมา การจัดการศึกษาอาชีพในปัจจุบันมีความสาคัญมาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชาชนให้มีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความเข้มแข็งให้แก่ เศรษฐกิจภายในชุมชน สภาพสังคมปัจจุบันประชาชนประสบปัญหาต่างๆ มากมาย โดยเฉพาะอย่างย่ิง ดา้ นการดารงชีพและชวี ติ ความเป็นอยู่ การประกอบอาชพี เลย้ี งตนเองและครอบครวั การทาขนมไทย สามารถประกอบเป็นอาชีพอิสระได้ และเป็นขนมไทยเป็นเอกลักษณ์วัฒนธรรม ประจาชาติ มีรสชาติอร่อย สีสันสวยงาม รูปลักษณ์ชวนรับประทานและเป็นขนมท่ีมีความเกี่ยวข้องกับคนไทย มาตง้ั แตอ่ ดตี จนถงึ ปัจจุบนั หลกั การของหลักสูตร เปน็ หลกั สูตรท่เี น้นการจดั การศึกษาอาชพี เพื่อการมีงานทา ทบ่ี ูรณาการเน้ือหาสาระภาคทฤษฎีควบคู่ ไปกับการฝึกปฏบิ ัติจรงิ ผู้เรยี นสามารถนาความรลู้ ะทักษะไปประกอบอาชีพได้จริง จดุ มุ่งหมาย ๑. เพื่อให้ผ้เู รียนเกิดทักษะความรู้ ความเข้าใจ ความชานาญในการทาขนมไทยทสี่ ามารถนาไป ประกอบอาชีพได้ ๒. เพือ่ ลดอตั ราการวา่ งงาน ๓. เพือ่ เป็นการสร้างรายไดใ้ ห้กบั คนในชมุ ชน กลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนท่วั ไป ระยะเวลา 90 ชั่วโมง จานวน 21 ชว่ั โมง ภาคทฤษฎี 69 ชั่วโมง ภาคปฏบิ ตั ิ
๑๔ โครงสรา้ งหลกั สูตร จุดประสงคก์ าร การจดั จานวนช่ัวโมง ท่ี เรือ่ ง เรยี นรู้ ทฤษฎี ปฏิบัติ 1 ความสาคญั เน้ือหา กระบวนการ 1.1 เพอื่ ให้ผู้เรยี น 2- การทาขนมไทย มคี วามรู้ เรยี นรู้ ความเขา้ ใจ 11 2 การเตรียมวสั ดุ การทาขนมไทย 1.1 ความสาคญั 1.1 วิทยากร อุปกรณ์ ๑.๒ เพื่อใหผ้ เู้ รียน และการบรรจุ มคี วามรู้ และทกั ษะ ในการ อธิบาย ภัณฑ์ขนมไทย ในการประกอบ อาชพี ทาขนมไทย ความสาคัญ การทาขนมไทย ในชมุ ชน และการเลือก ๒.๑ เพ่ือให้ผู้เรียน มีความรู้ความเขา้ ใจ ๑.๒ ความสาคญั ประกอบอาชีพ ขั้นตอนการเตรียม วสั ดอุ ปุ กรณ์การทา ในการเลอื ก การทาขนมไทย ขนมไทย ๒.๒ เพ่อื ให้ผ้เู รยี น ประกอบอาชีพ ๑.๒ วิทยากร มคี วามรู้ และทักษะ การออกแบบ การทาขนมไทย อธบิ าย บรรจุภัณฑ์ขนมไทย 1.๓ ความ ความสาคญั เป็นไปได้ ในการเลือก ในการประกอบ ช่องทางการทา อาชพี การทา ขนมไทย ขนมไทย 1.๓ วิทยากร 1.4 ทศิ ทาง อธบิ ายในรปู ธรุ กจิ การประกอบ ในการทาขนมไทย อาชพี การทา ท่สี ามารถ ขนมไทย สร้างรายได้ ๒.๑ ข้นั ตอน ๒.๑ วิทยากร การเตรียมวัสดุ อธบิ ายขน้ั ตอน อปุ กรณ์การทา การเตรียมวัสดุ ขนมไทย อปุ กรณ์การทา ๒.๒ การ ขนมไทย ออกแบบรรจุ ๒.๒ วิทยากร ภัณฑท์ ีเ่ หมาะสม อธบิ ายและสาธิต กับชนดิ ของ การออกแบบ ขนมไทยนัน้ ๆ บรรจุภัณฑ์ โดยใช้วสั ดุ ท่สี ามารถหาได้ ในทอ้ งถ่นิ ให้เหมาะสม กับชนิดของ ขนมไทย เชน่ การทากระทง ใบตอง
๑๕ ท่ี เร่อื ง จุดประสงคก์ าร เนื้อหา การจดั จานวนช่ัวโมง เรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ เรียนรู้ 3 ข้นั ตอนการทา ๓.๑ เพอ่ื ให้ผเู้ รยี นมี ๓.๑ การเตรียม ๓.๑ วทิ ยากร ขนมไทย ความรู้ ความเขา้ ใจ วสั ดุอปุ กรณ์ อธบิ าย การเตรยี ม การทาขนมไทยแต่ ทีใ่ ช้ในการทา วสั ดุอุปกรณ์ท่ีใช้ ละชนิด ขนมไทย ในการทา ๓.๒ เพือ่ ให้ผู้เรียน ๓.๒ ขั้นตอน - ขนมช้นั 14 สามารถอธิบาย การทาขนมไทย - ขนมนา้ ดอกไม้ 1 4 ขัน้ ตอนการทาขนม ชนิดต่างๆ - ขนมถ้วย 14 ไทยชนิดต่างๆได้ - ขนมชอ่ มว่ ง 14 ๓.๓ เพ่อื ใหผ้ ู้เรยี น - ขนมเปียกปนู 1 4 สามารถทาขนมไทย - ขนมผกากรอง 1 4 แต่ละชนิดได้ - ขนมกล้วย 14 - ขนมตม้ 14 - ขนมถว่ั แปบ 14 - ขนมหมอ้ แกง 1 4 - ขนมฝอยทอง 1 4 - ขนมทองหยิบ 1 4 - ขนมทองหยอด 1 4 - ขนมถว้ ย 14 - ขนมมัน 14 สาปะหลงั - ขา้ วเหนียว 14 สงั ขยา - ขนมตะโก้ 14 4 การคิดราคา ๔.๑ เพ่ือใหผ้ เู้ รยี น ๔.๑ สามารถ ๔.๑ วทิ ยากร 1- อธิบาย ต้นทุน วเิ คราะห์ สามารถวิเคราะห์ วิเคราะห์ ความต้องการ ความตอ้ งการ จดุ คุ้มทนุ การขาย งบประมาณ ของตลาดได้ ของตลาดได้ จุดคุ้มทุน ๔.๒ สามารถ ๔.๒ วิทยากร และการขาย คิดคานวณต้นทนุ อธบิ ายการคดิ ขนมไทย ผลกาไร/ขาดทุน คานวณต้นทนุ แต่ละชนดิ ได้ ได้ ผลกาไร/ขาดทนุ ได้ ๔.๒ สามารถ ๔.๓ สามารถ ๔.๓ วทิ ยากร จดั การตลาด อธบิ ายการวางแผน ในการขายขนมไทย วางแผน การจดั การเก่ยี วกับ การจดั การ ผลผลติ ได้ เกีย่ วกบั ผลผลิตได้
๑๖ สื่อการเรยี นรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และสื่อออนไลน์ 2. ชนิ้ งานตัวอย่าง การวัดผลและประเมินผล การสงั เกต การสัมภาษณ์ ผลงาน/ช้นิ งาน เกณฑ์การจบหลักสตู ร 1. มีเวลาเรยี น ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 80 2. มีผลการประเมนิ ตลอดหลักสตู ร ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 60
17 หลกั สูตรอาชีพ การทาตะกรา้ หวายเทยี ม (ตะกร้าหวายอเนกประสงค์) จานวน 40 ชว่ั โมง กลุม่ อาชพี ดา้ นอตุ สาหกรรมหรือหตั ถกรรม ************** ความเปน็ มา หัตถกรรมเคร่ืองจักสานเป็นภูมิปัญญาท้องถ่ินของชุมชนท่ีสาคัญยิ่งต่อการดารงชีวิตต้ังแต่สมัยอยุธยา จนถึงปัจจุบัน หัตถกรรมเครื่องจักสานเป็นตัวอย่างหนึ่งท่ีแสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาอันเฉลียวฉลาดของคนไทย ในทอ้ งถ่ิน ทใี่ ช้ภูมปิ ญั ญาสามารถนาสงิ่ ทมี่ อี ยูใ่ นชมุ ชนมาประยุกต์ทาเป็นเครื่องมือเคร่ืองใช้ในชีวิตประจาวันได้ ซง่ึ มปี ระโยชนใ์ นการดารงชวี ิต จะเห็นได้ว่าหัตถกรรมเคร่ืองมือจักสานมีมานานแล้วและได้มีการพัฒนามาตลอดเวลา โดยอาศัย การถ่ายทอดความรู้จากคนรุ่นหน่ึงไปสู่คนอีกรุ่นหน่ึง การดารงชีวิตประจาวันของชาวบ้านส่วนใหญ่ไม่ได้เอา ความรู้จากหนังสือมาเกี่ยวข้อง การเรียนรู้ต่างๆ อาศัยวิธีการฝึกหัด และบอกเล่าซ่ึงไม่เป็นระบบในการบันทึก สะท้อนให้เห็นการเรียนรู้ ความรู้ที่สะสมท่ีสืบทอดกันมาจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันหรือท่ีเรียกกันว่าภูมิปัญญา ท้องถิ่น ดังนั้นกระบวนการถ่ายทอดความรู้จึงมีความสาคัญอย่างยิ่งที่ทาภูมิปัญญาท้องถิ่นน้ันยังคงอยู่ต่อเน่ือง และยั่งยืน หัตถกรรมเครื่องจักสานซ่ึงมีความสาคัญย่ิงท่ีจะให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นหัตถกรรมเคร่ืองจักสานน้ันๆ คงอยู่ตลอดไป ซ่ึงผลจากการศึกษากระบวนการถา่ ยทอดภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ หตั ถกรรมเครื่องจักสานนั้น จะนาไป เป็นข้อมูลที่จะนาไปพัฒนากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในชุมชนมีประสิทธิภาพย่ิงข้ึน และดารงอยู่คู่สังคม สบื ต่อไป หลักการของหลักสูตร 1. เปน็ หลกั สตู รการประกอบอาชีพท่ีทาให้เกิดความคดิ ริเริ่มสร้างสรรค์ 2. เป็นหลกั สูตรการประกอบอาชีพทีส่ ง่ เสรมิ การมีงานทาของประชาชน 3. เปน็ หลกั สูตรท่ียืดหยนุ่ ทง้ั เนอ้ื หา ระยะเวลาเรียน การจัดกระบวนการเรียนรู้ จดุ มุง่ หมาย ผเู้ รียนมคี วามรู้ มีทักษะการสานของใช้จากหวาย (ตะกร้าหวายอเนกประสงค์) และประกอบอาชีพ อย่างมีคณุ ธรรม สามารถประกอบอาชีพเลี้ยงตนเองและครอบครวั ได้ เป้าหมาย ประชาชนท่วั ไป ระยะเวลา 40 ชวั่ โมง จานวน 10 ช่วั โมง ทฤษฎี 30 ช่ัวโมง ปฏบิ ตั ิ
18 โครงสรา้ งหลกั สูตร จุดประสงค์ การจดั จานวนชวั่ โมง การเรียนรู้ ที่ เรื่อง เน้อื หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ เรยี นรู้ 1 ความรู้เบือ้ งต้น 1.1 ผเู้ รียนมี 1.1 ความรเู้ กยี่ วกบั 1.1 วิทยากร 32 เกี่ยวกับการสาน ความรเู้ บอ้ื งต้น ผลติ ภณั ฑ์เคร่อื งมอื บรรยายให้ความรู้ ตะกรา้ หวาย เก่ียวกบั การสาน และวสั ดอุ ปุ กรณ์ ความรเู้ บอื้ งตน้ เทยี ม ตะกรา้ หวายเทยี ม ในการสานตะกร้า เก่ยี วกับการสาน (ตะกร้าหวาย หวายเทียม ตะกร้าหวายเทยี ม อเนกประสงค)์ 1.2 ชนดิ (ตะกร้าหวาย 1.2 ผ้เู รียนบอก และการคัดเลือก อเนกประสงค์) ชนิดของวสั ด/ุ เสน้ หวายขนาดตา่ งๆ 1.2 ชนดิ อุปกรณ์ 1.2.1 ขนาด และการคัดเลอื ก ในการสานตะกรา้ ของเสน้ หวาย เส้นหวายขนาด หวายไดอ้ ยา่ ง - ขนาด 1 ตา่ งๆ ถกู ต้อง มิลลเิ มตร สาหรับตบ 1.2.1 ขนาด แตง่ หดู า้ นบนตะกร้า ของเส้นหวาย - ขนาด 2 1.2.2 สีของ มิลลเิ มตร สาหรับใช้ เสน้ หวาย ในการสานตวั ตะกรา้ 1.2 แลกเปลยี่ น ท้งั ใบ ความคิดเหน็ 1.2.2 สีของเส้น 1.3 การเลือก หวาย โครงตะกร้าหวาย - สแี ดง รปู แบบตา่ งๆ - สีทอง 1.4 วสั ด/ุ อุปกรณ์ - สเี ขียว 1.5 ขัน้ ตอนการ 1.3 การเลือกโครง สานตะกร้าหวาย ตะกร้าหวายรปู แบบ อเนกประสงค์ ตา่ ง ๆ 1.6 วธิ ีป้องกนั 1.4 วสั ด/ุ อปุ กรณ์ และการบารุง 1.4.1 กรรไกร รกั ษาเสน้ หวาย 1.4.2 คัตเตอร์ 1.4.3 สายวัด 1.4.4 เหล็กแหลม 1.4.5 แลคเกอร์ เคลือบเงา
19 จุดประสงค์ การจัด จานวนช่วั โมง การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ ที่ เร่อื ง เน้ือหา กระบวนการ ผู้เรยี นสามารถ 5 25 2 ขัน้ ตอนการสาน ทาชิ้นงานการสาน เรียนรู้ ตะกร้า ของใช้จาก หวายเทียม หวายเทยี ม 1.4.6 แปรงทาสี (ตะกรา้ หวาย (ตะกร้าหวาย ขนาด 3 นวิ้ อเนกประสงค์) อเนกประสงค)์ ได้ 1.5 ขั้นตอนการสาน ตะกร้าหวาย อเนกประสงค์ 1.6 วธิ ีป้องกัน และการบารุงรกั ษา เสน้ หวาย 2.1 การวดั ขนาด 2.1 วิทยา โครงตะกร้าเพื่อนามา บรรยายการวดั ตัดเส้นหวาย ขนาด โครง ในการสานตะกรา้ เทียม ตะกรา้ เพื่อนามา (ใชก้ รรไกรในการตัด ตดั เส้นหวายใน เส้นหวายเทยี ม) การสานตะกรา้ 2.2 เส้นหวาย เทียม ในการสานตะกร้า 2.2 เส้นหวาย แต่ละขนาด ในการสานตะกร้า 2.2.1 โครงตะกรา้ แต่ละขนาด ขนาดเลก็ ใช้เสน้ หวาย 2.3 โครงตะกร้า จานวน 29 เส้น ตามขนาดต่างๆ ยาว 110 เซนตเิ มตร ขัน้ ตอนการทา 2.2.2 โครงตะกรา้ 2.4 การเริม่ จาก ขนาดกลางใช้เส้นหวาย การทาลาย จานวน 31 เสน้ พน้ื ฐาน (ลายไทย) ยาว 120 เซนติเมตร 2.5 การขน้ึ 2.2.3 โครงตะกรา้ ลวดลาย การสาน ขนาดใหญใ่ ช้เส้นหวาย โดยการเร่ิมจาก จานวน 36 เส้น ขอบด้านบน ยาว 130 เซนติเมตร ของโครงตะกร้า 2.3 การเลือกลวดลาย พรอ้ มกบั การทาหู ในการสานตะกรา้ ตะกรา้ หวาย (ตะกรา้ หวาย อเนกประสงค์) 2.3.1 ลายขา้ ว หลามตัด
20 จุดประสงค์ การจดั จานวนชว่ั โมง การเรยี นรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ ท่ี เรอ่ื ง เนอ้ื หา กระบวนการ เรยี นรู้ 2.3.2 ลายหัวใจ 2.6 การขัด 2.3.3 ลายไทย ลวดลายจาก 2.3.4 ลายดอกพกิ ลุ ดา้ นล่างของ 2.3.5 ลายดอกขงิ โครงตะกรา้ 2.4 ข้นั ตอนการทา จนถงึ ขอบดา้ นบน 2.4.1 การเรมิ่ จาก ของโครงตะกร้า การทาลายพนื้ ฐาน 2.7 ผูเ้ รียนทา (ลายไทย) การลงมอื ปฏบิ ัติ 2.4.2 การข้นึ ลวดลาย การสาน โดย การเริม่ จากขอบ ด้านบนของโครง ตะกร้า พรอ้ มกับการ ทาหูตะกร้า 2.5 การขดั ลวดลาย จากดา้ นลา่ งของโครง ตะกรา้ จนถึงขอบ ด้านบนของโครง ตะกร้า 2.5.1 การสาน ลวดลายไทย 2.5.2 การสาน ลวดลายข้าวหลามตัด และลายหัวใจ 2.5.3 การสาน ลวดลายดอกพิกุล ลายดอกจัน และลายดอกขิง ฯลฯ 2.6 การเก็บลวดลาย ของหโู ครงตะกร้า และขอบของโครง ตะกรา้ ใหเ้ รยี บร้อย (ใช้คัดเตอร์ในการเกบ็ ความเรยี บร้อย)
21 ที่ เร่อื ง จุดประสงค์ การจัด จานวนช่ัวโมง การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ เน้อื หา กระบวนการ 3 การคานวณ ผเู้ รียนสามารถ 23 ตน้ ทุนผลติ ภณั ฑ์ คานวณต้นทนุ เรียนรู้ ผลติ ภัณฑ์ และ การจดั จาหนา่ ย 2.7 การทาแลคเกอร์ ตามท้องตลาดได้ เคลอื บเงาตะกรา้ หวาย ในราคาที่ ต้องทา จานวน 2 ครัง้ เหมาะสม เมอ่ื ทาครง้ั ท่ี 1 เสร็จ และคุ้มค่ากบั แลว้ ใหน้ าไปตากแดด การผลิต 15 นาที และทาต่อ (ตะกรา้ หวาย 1 ครัง้ เหมอื นกบั อเนกประสงค)์ ครง้ั แรก 3.1 เสน้ หวายกโิ ลกรัม 3.1 บรรยาย ละ ราคา 250 บาท 3.2 สาธติ 3.1.2 โครงตะกรา้ 3.3 ฝึกปฏิบัติ หวาย 3.4 แลกเปลีย่ น 3.1.3 โครงตะกร้า ความร้แู ละ หวายขนาดเล็ก ราคา ประสบการณ์ 170 บาท เส้นหวาย 3.5 ตอบขอ้ 1 กโิ ลกรมั สามารถ ซักถาม สานตะกรา้ หวายขนาด เลก็ จานวน 10 ใบ 3.1.4 โครงตะกร้า หวายขนาดกลาง ราคา 180 บาท เส้นหวาย 1 กิโลกรัม สามารถสานตะกร้า หวายขนาดเลก็ จานวน 8 ใบ 3.1.5 โครงตะกร้า หวายขนาดใหญ่ ราคา 200 บาท เสน้ หวาย 1 กโิ ลกรมั สามารถสานตะกร้า หวายขนาดเลก็ จานวน 6 ใบ 3.2 การจาหนา่ ย ตะกร้าหวายในแต่ละ ขนาดเมื่อสานเสร็จแลว้
ท่ี เร่ือง จุดประสงค์ เน้ือหา การจดั 22 การเรยี นรู้ กระบวนการ จานวนช่ัวโมง 3.2.1 ตะกรา้ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ หวายเทยี ม (ตะกร้า เรยี นรู้ หวายอเนกประสงค)์ ขนาดเลก็ ราคา 420 บาท 3.2.2 ตะกรา้ หวาย เทียม (ตะกร้าหวาย อเนกประสงค)์ ขนาดกลาง ราคา 500 บาท 3.2.3 ตะกร้าหวาย เทยี ม (ตะกรา้ หวาย อเนกประสงค)์ ขนาดใหญ่ ราคา 580 บาท ส่อื การเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และส่ือออนไลน์ 2. ชนิ้ งานตวั อยา่ ง การวัดผลและประเมินผล การสังเกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ชน้ิ งาน เกณฑ์การจบหลักสตู ร 1. มีเวลาเรยี น ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 80 2. มผี ลการประเมนิ ตลอดหลักสูตร ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60
23 หลกั สูตรอาชีพ การถักกระเป๋าวายูจากไหมญีป่ นุ่ จานวน 50 ช่วั โมง กลมุ่ อตุ สาหกรรมหรอื หตั ถกรรม ************** ความเป็นมา กระเป๋า เป็นของใช้ทจ่ี าเปน็ ในยุคปจั จุบนั และกลายเป็นท่ีนิยมอย่างแพร่หลาย มีประโยชน์ในการใช้ใส่ ส่ิงของ สัมภาระที่จาเป็นในการเดินทางซ่ึงการทากระเป๋า จะมีรูปแบบที่หลากหลาย แล้วแต่ความเหมาะสม และประโยชน์ในการใช้ท่ีแตกต่างกันออกไป ซึ่งในปัจจุบันรัฐบาลได้รณรงค์ให้หันมาใช้ถุงผ้าหรือกระเป๋าแทน ถุงพลาสติกเพอื่ เป็นการอนุรกั ษ์สง่ิ แวดล้อม การทากระเป๋าวายูเป็นแนวคดิ อกี ทางหนง่ึ ในการทาเพอ่ื จาหน่ายให้กับกลมุ่ ผู้ใชก้ ระเป๋าเพราะมีรูปแบบ ท่ีเก๋ไก๋ เปน็ งานศิลปะทปี่ ระยกุ ตม์ าจากงานพ้ืนเมืองของประเทศโคลัมเบยี หลักการของหลกั สตู ร 1. เป็นหลกั สตู รเพอื่ สง่ เสริมและพฒั นาอาชีพท่สี ามารถสร้างรายไดเ้ สรมิ 2. เป็นหลกั สูตรที่ส่งเสรมิ ให้ผเู้ รยี นได้เรยี นรจู้ ากการลงมอื ปฏิบตั จิ รงิ 3. เป็นหลักสูตรที่สามารถนาความรู้และประสบการณไ์ ดร้ ับประยุกตใ์ ชใ้ นการประกอบอาชพี จดุ มงุ่ หมาย 1. เพ่อื ใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ ทักษะ ในการถักกระเป๋าวายูจากไหมญ่ปี ่นุ 2. เพ่ือใหผ้ เู้ รยี นมรี ายได้จากการถักกระเปา๋ วายูจากไหมญ่ีป่นุ เป้าหมาย ประชาชนท่วั ไป ระยะเวลา จานวน 50 ชั่วโมง ภาคทฤษฎี 12 ชว่ั โมง ภาคปฏิบัติ 38 ชวั่ โมง
24 โครงสรา้ งหลักสูตร จดุ ประสงค์ การจดั จานวนช่วั โมง ที่ เร่อื ง การเรียนรู้ เนอ้ื หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 1 ความรู้เบ้อื งต้น เรยี นรู้ 1- เกยี่ วกับกระเปา๋ วายู เพือ่ ใหผ้ ูเ้ รียนเขา้ ใจ ความรเู้ กย่ี วกับไหม วทิ ยากรให้ 13 วธิ กี ารจดั เตรียม ญีป่ ุ่น การเลือกขนาด ความรโู้ ดย 2 ความรเู้ บอ้ื งตน้ 8 32 ในการถัก จดั หาวัสดุ อุปกรณ์ ชนดิ ของเสน้ ไหม บรรยายให้ โครเชต์ ของเสน้ ไหมญี่ปนุ่ และวัสดุ อุปกรณ์ ความรเู้ บอ้ื งตน้ การเลอื กสี เส้น ที่เก่ียวข้องในการถกั เกี่ยวกับการถกั 3 ขน้ั ตอนการถัก กระเป๋าวายู ขนาด การตัดเส้น กระเป๋าวายู โครเชต์ ไหมญป่ี นุ่ ในการ ถกั กระเปา๋ วายู เพือ่ ให้ผู้เรียน 2.1 วิธีการจับเข็ม 2.1 อธบิ าย มคี วามรู้ 2.2 วธิ กี ารจับไหม 2.2 สาธติ ความเข้าใจ 2.3 การถักโซ่ 2.3 ลงมือ ปฏิบัติ ในการถักโครเชต์ 2.4 การอา่ น เบือ้ งต้นได้ สญั ลักษณข์ องลาย 2.5. การถักเป็น วงกลม 2.6 การสลบั สไี หม 2.7 การอ่านผงั ลาย เพอ่ื ให้ผเู้ รียนรู้ 3.1 การถักกระเป๋า 1. อธบิ าย วธิ ีการถักกระเป๋า วายูจากไหมญป่ี นุ่ 2. สาธิต วายจู ากไหมญ่ปี ุน่ โดยเร่ิมจาก 3. ลงมือปฏิบัติ ไดถ้ ูกตอ้ ง 3.1.1 ถักกน้ กระเปา๋ สามารถนาชิ้นงาน วนเป็นวงกลมตาม ไปใชใ้ น pattern ชวี ิตประจาวัน 3.1.2 ถักตวั กระเป๋า และจดั จาหนา่ ยได้ และตามผงั ลาย และถักขอบกระเป๋า 3.1.3 ถักสาย กระเปา๋ ตามขนาด และผงั ลาย 3.1.4 ทาสายรดู กระเป๋า ทาพู่ติดกบั สายรูด และประกอบตัว กระเปา๋ วายู
25 ท่ี เร่อื ง จดุ ประสงค์ เน้อื หา การจดั จานวนชั่วโมง การเรียนรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ 3.2 ประเมินผล 4 แนวทางในการจัด เพอื่ ใหผ้ ู้เรยี น การเรยี นรู้ เรียนรู้ 23 จากการสงั เกต จาหนา่ ย มคี วามรู้ และชิ้นงาน วิทยากรให้ การทาตลาดสนิ ค้า ความรู้โดย ความเข้าใจ ออนไลน์ทาง Smart การบรรยาย phone จาก Page เกี่ยวกบั การจดั เก่ียวกับการจดั Facebook จาหน่าย ออนไลน์ จาหน่าย การทา การคา้ ออนไลน์ จาก Page Facebook สอ่ื การเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ และส่ือออนไลน์ 2. ชน้ิ งานตวั อย่าง การวดั ผลและประเมินผล การสงั เกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ช้ินงาน เกณฑ์การจบหลักสูตร 1. มีเวลาเรยี น ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 80 2. มผี ลการประเมนิ ตลอดหลักสตู ร ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60
๒๖ หลกั สตู รอาชีพ การสานฝาชีจากเสน้ หวาย จานวน 50 ชวั่ โมง กล่มุ อาชพี ด้านอตุ สาหกรรมหรอื หัตถกรรม ************** ความเปน็ มา จากนโยบายและจุดเน้นการดาเนินงานของสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัย ท่ีมุ่งเน้นการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนทุกช่วงวัย “กศน.เพื่อประชาชน” โดยการจัดการเรียนวิชาชีพระยะส้ัน (โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน) ให้กับประชาชนที่สอดคล้องกับ ความต้องการของตลาดแรงงาน บริบทของพื้นที่จัดการศึกษาเพื่อเตรียมความพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลง ทางเศรษฐกิจสังคม ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม และการเข้าสู่สังคมเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม (Thailand ๔.๐) ส่งเสริมการจัดการศึกษาอาชีพท่ีสอดคล้องกับศักยภาพของชุมชน และความต้องการ ของตลาด รวมทง้ั สร้างเครอื ข่ายการรวมกล่มุ ในลกั ษณะวสิ าหกจิ ชุมชน สร้างรายได้ให้กับชุมชน ให้ชุมชนพ่ึงพา ตนเองได้ จากสารวจสภาพชุมชนอาเภอดอนเจดีย์ พบว่าประชากร มีอาชีพเกษตรกรรม ทานาปลูกข้าว ซึ่งในปัจจุบันข้าวขาย ได้ในราคาต่า ส่งผลให้เกษตรกรผู้ปลูกได้รับความเดือดร้อน เนื่องจากขายได้ในราคา ไม่คุ้มกับต้นทุนที่ผลิต และไม่สามารถ เก็บผลผลิตไว้ได้นาน รวมทั้งในช่วงฤดูท่ีว่างจากการทานาไม่มีน้า ก็จะมีเวลาว่าง จากการสอบถามเกษตรกร พบว่า มีความต้องการเรียนรู้อาชีพท่ีมีการใช้เวลาว่างเพ่ือเป็น การเพิม่ รายไดใ้ หก้ ับครอบครัว ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอดอนเจดีย์ ได้เล็งเห็นความสาคัญ ของการพัฒนาอาชีพด้านหัตถกรรม ให้กับประชาชนในชุมชน จึงได้จัดทาหลักสูตร วิชาการสานฝาชีจาก เส้นหวาย เป็นการส่งเสริมให้ประชาชนใช้เวลาว่าง และเป็นช่องทางในการประกอบอาชีพ สร้างรายได้ให้กับ ตนเอง และครอบครัว ใช้ประโยชน์ในการจักสานจากเส้นหวาย แนะแนวทางให้ผู้เรียนสามารถประกอบธุรกิจ โดยการผลติ สินค้าด้วยตนเอง ไปสรา้ งงานสรา้ งอาชีพในชมุ ชนทห่ี ลากหลาย มรี ายได้มากย่งิ ขึ้น หลกั การของหลักสูตร 1. เปน็ หลกั สูตรเพื่อสง่ เสริมและพัฒนาอาชพี ทสี่ ามารถสร้างรายได้เสริม 2. เปน็ หลกั สูตรที่สง่ เสริมให้ผเู้ รยี นไดเ้ รียนรู้จากการลงมือปฏบิ ัติจรงิ 3. เป็นหลักสูตรท่สี ามารถนาความรูแ้ ละประสบการณไ์ ดร้ ับประยกุ ต์ใชใ้ นการประกอบอาชีพ จดุ มงุ่ หมาย 1. ต้องการให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ ในการสานฝาชจี ากเส้นหวาย 2. ต้องการใหผ้ ู้เรียนมรี ายได้จากการสานฝาชีจากเส้นหวาย กลุ่มเปา้ หมาย ประชาชนท่ัวไป ระยะเวลา จานวน 50 ชัว่ โมง ภาคทฤษฎี 12 ชว่ั โมง ภาคปฏิบัติ 38 ช่ัวโมง
27 โครงสรา้ งหลักสตู ร จุดประสงค์ เนื้อหา การจัด จานวนชั่วโมง ที่ เร่อื ง การเรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 1 ความรู้เบ้อื งตน้ 1.1 ผูเ้ รียนเขา้ ใจ 1.1 แหลง่ ท่ีมา เรยี นรู้ 23 เก่ียว กับการ 1.1 บรรยาย สานฝาชจี าก วิธีการจัดเตรียม ของเส้นหวาย อปุ กรณ์ 1.2 ศึกษาจาก 8 32 เส้นหวาย เอกสารความร/ู้ จดั หาวสั ดุ อุปกรณ์ ที่เก่ียว ข้องในการสาน ศกึ ษาจาก 2 การสานฝาชี ชน้ิ งาน จากเส้นหวาย ของหวาย ฝาชีจากเส้นหวาย 1.3 แลกเปลี่ยน ความคดิ เหน็ การเลอื กเสน้ 1.2 การเลอื กขนาด 2.1 อธบิ าย/ ขนาด เสน้ หวาย เสน้ การตัดเส้นหวาย สาธติ 2.2 ศึกษาจาก 1.2 ผูเ้ รยี น ใหเ้ หมาะกับการสาน ชิ้นงาน 2.3 ฝึกปฏบิ ัติ มคี วามรู้ ฝาชี จรงิ ความเขา้ ใจ 1.3 การเตรยี มวสั ดุ ในการสานฝาชี สาหรบั การสาน จากเสน้ หวาย และวธิ ีการสาน 1.3.1 การเตรียม 1.3.2 การตดั เสน้ หวาย 1.3.3 วธิ ีการสาน 1.3.4 การสาน ลายขดั 1.3.5 การสาน ยกดอก 1.3.6 การสาน เขา้ ไพร 1.3.7 การสาน เกบ็ ปาก 1.3.8 การเกบ็ ความเรยี บรอ้ ย 1.3.9 การทา แลกเกอร์ 2.1. ผูเ้ รียนมี 2.1. วิธกี ารสานฝาชี ความรู้ความเข้าใจ จากเสน้ หวาย เก่ียวกับการสาน โดยเริม่ จาก ฝาชี 2.1.1 การตัดเส้น หวายให้ได้ตามขนาด
28 ท่ี เรอื่ ง จุดประสงค์ การจดั จานวนชัว่ โมง การเรียนรู้ เน้ือหา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ เรยี นรู้ 23 2.2. ผเู้ รียน 2.1.2 การสานทจ่ี บั สามารถสานฝาชี (หวั จุกฝาชี) ได้ 2.1.3 การสานเข้า โครงแบบ 2.1.4 การสานแซม เส้นหวายเพม่ิ เส้นหวาย 3 คร้ัง 2.1.5 การสานยก ดอกขา้ วหลามตดั 2.1.6 การสานเขา้ ไพร (ยก 1 ขา้ ม 2 เสน้ หวาย 3 เสน้ ) 2.1.7 การสานเก็บ ปาก ( ยก 1 ข้าม 2 เส้นหวาย 4 เสน้ ) 2.1.8 การเกบ็ ความ เรยี บร้อย และการทาแลกเกอร์ 2.2. ประเมินผลการ เรียนรูจ้ ากการสงั เกต และช้นิ งาน 3 แนวทางในการจดั เพอื่ ให้ผูเ้ รยี นมี ชอ่ งทางตลาด สินค้า 3.1 บรรยาย/ จาหนา่ ย ความรู้ ความ ออนไลนท์ าง Smart สาธิต เขา้ ใจเกย่ี วกับการ phone จาก Page 3.2 ศกึ ษาจาก จัดจาหนา่ ย การ Facebook เทคโนโลยี ทาการค้าออนไลน์ 3.3 ศกึ ษาจาก จาก Page ชนิ้ งาน Facebook 3.4 ฝกึ ปฏบิ ตั ิ จริง
29 สอ่ื การเรียนรู้ 1. ศึกษาข้อมลู จากเอกสาร และสือ่ ออนไลน์ 2. ชิ้นงานตัวอยา่ ง การวดั ผลและประเมินผล การสงั เกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ชน้ิ งาน เกณฑ์การจบหลกั สูตร 1. มเี วลาเรียน ไมน่ ้อยกวา่ รอ้ ยละ 80 2. มผี ลการประเมินตลอดหลักสตู ร ไมน่ ้อยกวา่ รอ้ ยละ 60
30 หลกั สตู รอาชีพ เปลญวนโบราณ จานวน 50 ชั่วโมง กล่มุ อาชพี สร้างสรรค์ ************************ ความเปน็ มา การทางานหัตถกรรมพื้นบ้าน การทาเปลญวน เป็นภูมิปัญญาไทยของชุมชนบ้านแม่พระประจักษ์ หมู่ที่ 4 ตาบลต้นตาล โดยชุมชนนี้ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ มีวัด และโรงเรียนคาทรอลิก เปน็ ศนู ยก์ ลางของหมู่บา้ น ลักษณะภูมิประเทศเปน็ ที่ราบลุ่ม ชาวบ้านมีอาชีพเกษตรกรรม เช่น การปลูกผักบุ้ง ผกั กะเฉด เลี้ยงปลา เวลาว่างจากการทางานก็ถักเปลญวนโบราณ ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นคนไทยเชื้อสายญวน การเร่ิมทาเปลญวนในสมัยก่อนเร่ิมจากการนาผักตบชวามาถัก แต่ไม่คงทน ชาวบ้านจึงนาด้ายทอผ้ามาถัก ปรากฏว่า มีความคงทนและมีความนิ่มกว่าเชือก จึงหันมาใช้ด้ายทอผ้าแทน การทาเปลญวนโบราณ จึงเป็น อาชีพหน่ึงของชุมชนบ้านแม่พระประจักษ์ ส่วนใหญ่จะซ้ือไปแขวนตามใต้ถุนบ้านหรือต้นไม้ ปัจจุบันมีการพัฒนา รปู แบบไวห้ ลายรปู แบบ ซึง่ แต่ละรูปแบบก็มีประโยชน์ในการใชง้ านทีแ่ ตกต่างกัน และสามารถทารายได้ให้กับ หมู่บ้านจนได้รับเปน็ สนิ คา้ “หนึ่งผลิตภณั ฑ์ หนึง่ ตาบล” ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสองพ่ีน้อง เห็นความสาคัญของหลักสูตร อาชีพเปลญวนโบราณ ซึ่งเป็นอาชีพท่ีสืบทอดมานาน จึงเหมาะแก่การนามาถ่ายทอดให้บุคคลท่ีสนใจศึกษา เพอื่ นาไปสกู่ ารมอี าชพี เสริมรายได้อกี ทางหน่งึ หลกั การของหลักสตู ร เป็นหลักสูตรท่เี น้นการจัดการศึกษาอาชีพเพ่ือการมีงานทา ทบี่ รู ณาการเนื้อหาสาระภาคทฤษฎีควบคู่ ไปกบั การฝกึ ปฏบิ ัตจิ ริง ผเู้ รยี นสามารถนาความรูล้ ะทักษะไปประกอบอาชพี ได้จรงิ จดุ มงุ่ หมาย 1. เพ่อื ให้ผู้เรียนเกิดทกั ษะความรู้ ความเข้าใจ ในการทาเปลญวนโบราณทีส่ ามารถนาไปประกอบ อาชีพได้ 2. เพื่อลดอตั ราการว่างงาน 3. เพื่อเปน็ การสรา้ งรายได้ให้กบั คนในชมุ ชน เปา้ หมาย ประชาชนท่วั ไป ระยะเวลา จานวน 50 ชว่ั โมง ภาคทฤษฎี ๕ ชว่ั โมง ภาคปฏบิ ตั ิ ๔๕ ชัว่ โมง
31 โครงสรา้ งหลักสตู ร จดุ ประสงค์ การจัด จานวนชัว่ โมง ที่ เรอ่ื ง การเรยี นรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ 1 การทาเปลญวน 1.1 ผู้เรยี นมคี วามรู้ เน้ือหา กระบวนการ เร่ืองประวตั ิความ ๑- โบราณ เปน็ มา การทา เรียนรู้ เปลญวนโบราณ ๑- 2 การเตรยี มวสั ดุ 1.2 ผ้เู รียนมีความรู้ 1.1 ศึกษา 1.1 วทิ ยากร อปุ กรณ์ในการทา และการอนุรักษ์การ - ๔๕ เปลญวนโบราณ ทาเปลญวนโบราณ ประวัติความ นาแผ่นผับ 3 ข้นั ตอนการทา ผเู้ รียนมีมีความรู้ เป็นมาของชุมชน มาแจกให้ผูเ้ รยี น เปลญวนโบราณ ในการทาเปลญวน โบราณ สามารถ ลกั ษณะท่ีตัง้ ไดศ้ ึกษา เลือกใช้ด้ายให้ เหมาะสมกับ 1.2 ศึกษา 1.2 ใหน้ ักศึกษา ลกั ษณะของงาน เปลญวนโบราณได้ ประวัตคิ วาม ช่วยกันวเิ คราะห์ ผ้เู รียนมีความรู้ เปน็ มาของเปล สภาพพนื้ ท่ีของ ความเขา้ ใจใน ขั้นตอนต่างๆ ใน ญวนโบราณ ชมุ ชน และ การทาเปลญวน โบราณ 1.3 สารวจ แนวทางการทา ผลติ ภณั ฑ์ใน อาชพี พร้อมทง้ั ทอ้ งถนิ่ และ รว่ มกนั สรปุ เรียนรกู้ ารทา ความรทู้ ่ีไดร้ บั ผลิตภณั ฑ์ ในชมุ ชน 2.1 หลักการ 2.1 วิทยากร ทางานในการใช้ อธบิ ายการ เครื่องมือ เลอื กใช้เคร่ืองมือ และอปุ กรณ์ และวัสดุอปุ กรณ์ 2.2 เลอื ก ในการทาเปล อปุ กรณ์การทา ญวนโบราณ เปลญวน 2.2 การเลอื ก โบราณ ดา้ ยทอผา้ 2.3 การวางแผน การเลือกอปุ กรณ์ 3.1 ขัน้ ตอน 3.1 วิทยากร การทาเปลญวน สาธติ เร่มิ จาก โบราณ การใหผ้ เู้ รียน 3.2 หลกั การ ฉกี ดา้ ยจากนนั้ ฉกี ด้าย ข้นึ หวั ของเปล หรอื การแบ่งวัสดุ ญวนโบราณ ใหม้ ขี นาดเทา่ กับ เมือ่ เสรจ็ แลว้ ปลายตะเกียบ ขนั้ ตอนต่อไป (ฉีกด้ายแบ่งเป็น คอื 2 สว่ น สว่ นที่ 1 จานวน 28 เสน้
32 ท่ี เรือ่ ง จดุ ประสงค์ การจดั จานวนชัว่ โมง การเรียนรู้ เนื้อหา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ เรยี นรู้ ๓- ส่วนที่ 2 จานวน 3.2 การขนึ้ 14 เส้น) หัวของเปลญวน 3.3 การขึ้น โบราณ (การคว่นั หวั ของเปลญวน เกลียวยาวลงมา โบราณ (การควั่น 80 ซม.) เกลยี วยาวลงมา 3.3 การขึ้นบ่า 80 ซม.) ของเปลญวน 3.4 การขนึ้ บา่ โบราณ (การนา ของเปลญวน ด้ายสว่ นที่ 2 โบราณ (การนา มาขนึ้ ลายของ ด้ายส่วนที่ 2 เปลญวนโบราณ) มาขึ้นลายเดีย่ ว) 3.4 การถกั ของ 3.5 การถักลาย ลายเปลญวน ของเปลญวน โบราณยาวลงมา โบราณยาวลงมา ประมาณ 2 ประมาณ 2 เมตร) เมตร) 3.5 การออกขา 3.6 การออกขา หรอื การรวบเปล หรอื การรวบเปล และควั่นเกลียว และควน่ั เกลยี ว ยาวลงมา 80 ยาวลงมา 80ซม. ซม. 3.7 การพนั 3.6 การพนั หัวเปลล่าง หวั เปลลา่ ง ของเปลญวน ของเปลญวน โบราณ โบราณ 3.8 ไดช้ นิ้ งาน 3.7 ได้ชนิ้ งาน สาเรจ็ เปน็ เปล สาเรจ็ เป็น ญวนโบราณ เปลญวนโบราณ 1 ปาก 1 ปาก 4 การคดิ ราคา ๔.๑ เพ่ือใหผ้ ู้เรียน ๔.๑ สามารถ 4.1 วิทยากร ต้นทนุ วิเคราะห์ สามารถวเิ คราะห์ วิเคราะห์ความ อธบิ าย จดุ คุ้มทุน การขาย งบประมาณ ตอ้ งการของ ความต้องการ และการออกแบบ จุดคุ้มทนุ และการ ตลาดได้ ของตลาด บรรจภุ ัณฑ์ ขายเปลญวนโบราณ เม่อื ทาผลติ ภัณฑ์ เปลญวนโบราณ
33 จดุ ประสงค์ การจดั จานวนช่วั โมง การเรยี นรู้ ที่ เร่อื ง เนือ้ หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ เรยี นรู้ ๔.๒ สามารถจัดการ ๔.๒ สามารถคิด 4.2 คิดคานวณ ตลาดในการขายเปล คานวณต้นทนุ ต้นทนุ ในการทา ญวนโบราณ ผลกาไร/ขาดทนุ เปลญวนโบราณ ๔.๓ ออกแบบบรรจุ ได้ 4.3 กาออกแบบ ภัณฑ์ ๔.๓ สามารถ บรรจุภณั ฑ์ วางแผนการ ทส่ี ามารถ จัดการเกีย่ วกับ ใสผ่ ลิตภัณฑ์ ผลผลติ ได้ เปลโบราณ ๔.๔ สามารถ ออกแบบบรรจุ ภณั ฑ์ที่สามารถ ใสผ่ ลติ ภณั ฑไ์ ด้ อย่างสายงาม สอ่ื การเรียนรู้ 1. ข้อมูลจากเอกสาร/ภมู ปิ ญั ญา 2. ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ การวดั ผลประเมนิ ผล การสงั เกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ช้นิ งาน เกณฑ์การจบหลกั สตู ร 1. มเี วลาเรียน ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 80 2. มผี ลการประเมนิ ตลอดหลักสูตร ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60
34 หลกั สูตรอาชพี การทาไมก้ วาด จานวน 60 ช่วั โมง กลมุ่ อาชพี ด้านอุตสาหกรรมหรือหตั ถกรรม ************** ความเป็นมา ไม้กวาด คือ อุปกรณ์สาหรับใช้ทาความสะอาดท่ีอยู่คู่กับคนไทยเรามาช้านาน ทุกบ้านต้องมีไว้เพื่อทา ความสะอาดบ้าน หรือปัดกวาดหยากไย่ เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึง่ เปน็ พน้ื ฐานความรู้ความสามารถที่ได้รับ การส่ังสมถ่ายทอดกันมา นามาปรับใช้ รวมกับความรู้ และประสบการณ์ของตนเองให้เกิดประโยชน์ ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเอง รวมถึงชาวบ้านในท้องถ่ินสืบต่อกันมาจากบรรพบุรุษจนกลายมาเป็น ส่วนหน่ึงของวิถีชีวิตอันยาวนาน ไม้กวาดดอกหญ้าและไม้กวาดทางมะพร้าว ทามาจากดอกหญ้า และทางมะพร้าว ซ่ึงจังหวัดสุพรรณบุรีมีวัสดุในท้องถ่ิน สามารถหาก้านมะพร้าวและไม้ไผ่ได้ในชุมชน เก็บได้ตลอดท้ังปี ส่วนดอกหญ้าสมารถหาได้ในพื้นจังหวัดใกล้เคียง การทาไม้กวาดดอกหญ้าและไม้กวาด ทางมะพร้าวเป็นการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ เวลาว่างหลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตทางการเกษตรก็จะใช้ เวลาว่างทาไม้กวาดดอกหญ้าและไม้กวาดทางมะพร้าวไว้ใช้ในครัวเรือน และสามารถจาหน่ายเป็นอาชีพ เสริมสรา้ งรายไดใ้ ห้ครอบครัว ดังนั้น เพื่อเป็นการสร้างอาชีพให้กับประชาชนท่ีสนใจในการทาไม้กวาดดอกหญ้าและไม้กวาด ทางมะพร้าว เป็นอาชีพเสริม ยังเป็นการนาความรู้ภูมิปัญญาในท้องถ่ินมาใช้ให้เกิดประโยชน์และสืบทอด ความรสู้ ูค่ นรุ่นหลังเปน็ การเพมิ่ รายได้ใหก้ บั ครอบครับสามารถนามาสร้างอาชีพทย่ี ่งั ยนื ให้กับคนในชมุ ชนต่อไป หลักการของหลักสตู ร 1. เป็นหลักสูตรท่ีเน้นการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทาที่เน้นการบูรณาการเน้ือหาสาระ ภาคทฤษฎีควบคู่ไปกับการฝึกปฏิบัติจริง ผู้เรียนสามารถนาความรู้และทักษะไปประกอบอาชีพได้จริงอย่างมี คุณภาพและมีคุณธรรมจรยิ ธรรม 2. เป็นหลักสูตรท่ีเน้นการดาเนินงานร่วมกับเครือข่าย สถานประกอบการ เพื่อประโยชน์ในการ ประกอบอาชีพ จุดม่งุ หมาย 1. เพื่อใหผ้ ู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ ในการทาไม้กวาดดอกหญา้ และไม้กวาดทางมะพร้าว 2. เพ่ือให้ผู้เรียนมีทักษะ และความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ ตลอดจนพัฒนารูปแบบไม้กวาดดอกหญ้า และไม้กวาดทางมะพร้าวให้มีความหลากหลายมากขึน้ 3. เพ่ือให้ผู้เรยี นมีอาชีพเสรมิ เพ่ิมรายไดใ้ ห้กับครอบครวั สร้างเศรษฐกจิ ทีเ่ ขม้ แข็งใหแ้ ก่ชุมชน เป้าหมาย ประชาชนทวั่ ไป ระยะเวลา 60 ชั่วโมง จานวน 11 ชว่ั โมง ภาคทฤษฎี 49 ชว่ั โมง ภาคปฏบิ ัติ
35 โครงสร้างหลักสตู ร จุดประสงค์ การจดั จานวนชั่วโมง การเรยี นรู้ เนอื้ หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ ที่ เร่ือง เรียนรู้ 1- 1 1.1 ความรู้ พน้ื ฐานเก่ียวกับ 1.1 ผู้เรยี นบอก 1.1 ความเป็นมาของ 1.1 บรรยาย 2 13 ไมก้ วาด 1.2 การเตรียม ความเป็นมาของ ไม้กวาด ความรู้พ้นื ฐาน 1.2 ศกึ ษาจาก วัสดุอุปกรณใ์ น การทาไม้กวาด การทาไมก้ วาดได้ เกี่ยวกบั ไม้กวาด เอกสารความร/ู้ 2 การทาไมก้ วาด 1.2 สามารถ 1.2 วัสดุ/อุปกรณ์ใน ศกึ ษาจาก ดอกหญา้ แบบ เชือกเยบ็ เตรียมวัสดุอปุ กรณ์ การทาไม้กวาด ชิ้นงาน และบอกถงึ 1.3 รปู แบบผลิตภัณฑ์ 1.3 แลกเปลี่ยน รูปแบบการทา ไมก้ วาด ความคดิ เห็น ไมก้ วาดได้ สามารถทาไม้ ขนั้ ตอนการทาไม้กวาด 2.1 อธิบาย/ กวาดดอกหญ้า ดอกหญา้ สาธิต แบบเชอื กเยบ็ ได้ แบบเชอื กเยบ็ 2.2 ศึกษาจาก 2.1 นาดอกหญา้ ชิน้ งาน มาทาความสะอาด 2.3 ฝกึ ปฏบิ ตั ิ และตากแดดใหแ้ ห้ง จรงิ คัดเลือกเฉพาะดอก หญ้าทม่ี คี ุณภาพดี 2.2 นาดอกหญา้ ที่ คัดเลือกแลว้ นามามดั เป็นกาปริมาณ 1 กามือ 2.3 นาดา้ มไมไ้ ผ่เจาะรู ทห่ี วั ไวส้ าหรบั หอ้ ย เชอื กและเจาะรตู รง ปลายสาหรบั เยบ็ ดอกไม้กวาด 2.4 นากาดอกหญา้ ที่มัดไว้มาประกอบ ดา้ มไม้แล้วนาเขม็ เย็บกระสอบที่ รอ้ ยเชอื กฟางไว้มาเย็บ ดอกหญา้ ติดกบั ด้ามไม้ สว่ นปลาย โดยแทงเข็ม ตรงกลางมัดดอกหญ้า แล้วสอดเขา้ ตรงรูไม้ ทเ่ี จาะไวใ้ ห้แน่น
36 จุดประสงค์ การจัด จานวนชั่วโมง การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ ที่ เร่ือง เน้อื หา กระบวนการ 28 เรยี นรู้ เพ่ือกนั ไมใ่ ห้ดอกหญ้า หลุดออกจากกัน แลว้ ถกั ข้นึ ลงแบบหางปลา ใหไ้ ด้ 3 ชน้ั จัด ดอกหญ้า ให้มี ลักษณะแนน่ 2.5 ตดั ปลายดอกหญา้ ใหเ้ สมอกนั 2.6 ตอกตะปู ท่เี ตรยี มไว้ เพื่อให้ ดอกหญา้ ติดกับ ดา้ มไม้ไผ่ และมี ความแขง็ แรงขึ้น 2.7 ทาสนี ้ามนั หรอื ยูรีเทรนตรงรอยเยบ็ เพือ่ เพม่ิ ความแข็งแรง และกันการหลุดของ ดอกหญ้า นาไป ตากแดด 3-5 วัน พร้อมใช้งาน 3 การทาไมก้ วาด สามารถทาไม้ ขน้ั ตอนการทาไม้กวาด 3.1 อธบิ าย/ ดอกหญ้าแบบ กวาดดอกหญา้ กาบหอย แบบกาบหอย ดอกหญา้ แบบกาบหอย สาธิต พลาสติก พลาสตกิ ได้ พลาสตกิ 3.2 ศึกษาจาก 3.1 นาดอกหญ้า ชนิ้ งาน มาทาความสะอาด 3.3 ฝกึ ปฏิบตั ิ และตากแดดให้แห้ง จรงิ คัดเลอื กเฉพาะ ดอกหญ้าที่มีคณุ ภาพดี 3.2 นาดอกหญา้ ปริมาณ 1 กามือ มดั ทาเป็นกา วางลงในกาบหอย พลาสติกช้ินลา่ งใหเ้ ต็ม ในลักษณะแผ่กระจาย แล้วนากาบหอย พลาสตกิ ช้นิ บน
37 จดุ ประสงค์ การจดั จานวนช่ัวโมง การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ ที่ เร่ือง เนอื้ หา กระบวนการ 2 13 เรียนรู้ วางประกบลง 3.3 นาเข็มเย็บ กระสอบทร่ี อ้ ยเชือก ฟางแล้วแทงลงช่อง กาบหอยพลาสติก ให้แน่น 3.4 นาด้ามไม้ไผ่ เสยี บลงตรงกลาง กาบหอยพลาสติก ตอกตะปยู ึดตดิ เพอ่ื ให้ไม้กวาด มคี วามแขง็ แรงมากข้นึ 3.5 เจาะรูตรง ปลายด้ามไม้กวาด แล้วรอ้ ยเชือกไว้ สาหรับห้อย 4 การทาไมก้ วาด สามารถทา ข้ันตอนการทาไม้กวาด 4.1 อธิบาย/ ทางมะพร้าว ไมก้ วาด แบบทรงกลม ทางมะพรา้ ว ทางมะพร้าว สาธติ แบบทรงกลมได้ แบบทรงกลม 4.2 ศกึ ษาจาก 4.1 นาทางมะพร้าว ชิ้นงาน มาตดั ใบย่อยออก 4.3 ฝึกปฏบิ ตั ิ ตากแดดให้แห้ง จริง แล้วนามากรดี เอาใบออก 4.2 นาก้านใบมะพร้าว มัดรวมกัน ก่อนตดั โคน ก้านใหเ้ สมอกัน เพือ่ นามาทาเปน็ ไม้กวาด ทางมะพร้าว 4.3 นาไม้สลักสอด เขา้ รูท่ปี ลายดา้ ม พรอ้ มจัดใหอ้ ยู่กง่ึ กลาง จากน้ัน ใหต้ อกตะปู และมัดดว้ ยลวด ยดึ ใหแ้ นน่
38 ท่ี เรอ่ื ง จุดประสงค์ เนอื้ หา การจัด จานวนชั่วโมง การเรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 4.4 ตอกตะปูเหนือไม้ สลัก 2 จุด คือ จดุ แรก เรียนรู้ เหนอื ไมส้ ลัก ประมาณ 12 เซนติเมตร จุดท่ี 2 เหนอื ไมส้ ลัก 3 – 4 เซนติเมตร ทง้ั 2 จดุ ตอกให้หวั ตะปูเหลือ โผล่ ประมาณ 1 เซนตเิ มตร จากนนั้ นาเชือกหรอื ลวดมัดติด กับหวั ตะปใู ห้แนน่ เพือ่ ป้องกันการหลดุ หรอื พงั 4.5 นากา้ นใบมะพรา้ ว 250 – 300 กา้ น มาวางลอ้ มปลาย ดา้ มไม้ไผ่ โดยให้โคน กา้ นสูงกว่าตะปู ประมาณ 2 - 2.5 เซนติเมตร จากนนั้ ให้ใช้เชอื กหรือลวดมัด ตดิ หวั ตะปูและมัดรอบ โคนกา้ นมะพรา้ วให้ แนน่ เพ่ือทีท่ าไม้กวาด 4.6 แบง่ ก้านมะพรา้ ว บรเิ วณไม้สลักออกเปน็ มดั ประมาณ 4-6 มัด (ไมร่ วมตรงกลาง ด้ามไม้ไผ)่ จากน้ันใช้ เชอื กหรอื ลวดมดั เรยี ง ติดกับไมส้ ลักทงั้ สอง ข้างใหแ้ นบชดิ กนั 4.7 ใชล้ วดหรือเชือก ทมี่ ีหวั ตะปูจดุ ท่ี 2 มดั กา้ นมะพรา้ วติดกับ ปลายด้ามให้แนน่
39 ที่ เร่ือง จุดประสงค์ เนือ้ หา การจดั จานวนชว่ั โมง การเรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ 5 การทาไมก้ วาด หรอื อาจแบ่งออกเปน็ ทางมะพรา้ ว สามารถทาไม้ 3 ส่วน คือ มัดด้านขา้ ง เรียนรู้ 2 13 แบบทรงแบน กวาดทางมะพรา้ ว 2 สว่ น และตรงกลาง แบบทรงแบนได้ ทับด้าม 1 ส่วน แลว้ 5.1 อธบิ าย/ มัดใหเ้ รียงชิดติดกัน สาธิต 4.8 แบ่งกา้ นมะพร้าว 5.2 ศึกษาจาก บรเิ วณถดั จากไมส้ ลัก ชิ้นงาน ออกเปน็ มัดเล็กๆ 5.3 ฝกึ ปฏิบัติ จากนนั้ ใชเ้ ชือกจาก จริง แผ่นรดั พลาสติก รัด และถักให้เรยี งชดิ ติดกนั 4.9 ใชม้ ดี หรอื กรรไกร เหล็กตัดปลายก้านใบ มะพร้าวที่อ่อนออกให้ ปลายเสมอกัน 4.10 ทาสนี ้ามันกัน สนิมบรเิ วณทมี่ ดั ก้าน ใบมะพร้าวนาไปตาก แดด 3-5 วนั พร้อมใช้ งาน สามารถนาไปขาย เปน็ การสรา้ งรายได้ เสรมิ ขนั้ ตอนการทาไม้กวาด ทางมะพร้าว แบบทรงแบน 5.1 เรานาก้านใบ มะพร้าวมดั รวมกัน กอ่ นตดั โคนกา้ นให้ เสมอกนั เพอ่ื นามา ทาเปน็ ไม้กวาด ทางมะพรา้ ว 5.2 นาไม้สลักสอดเข้า รทู ่ปี ลายดา้ ม พร้อมจัด ให้อย่กู ่ึงกลาง จากนนั้ ใหต้ อกตะปู และมัด
40 ท่ี เรอ่ื ง จุดประสงค์ เนอ้ื หา การจดั จานวนชว่ั โมง การเรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ ด้วยลวดยดึ ใหแ้ นน่ 5.3 ตอกตะปเู หนือไม้ เรยี นรู้ สลัก 2 จดุ คอื จุดแรก เหนอื ไม้สลัก ประมาณ 12 เซนติเมตร จุดท่ี 2 เหนือไม้สลัก 3-4 เซนตเิ มตร ทัง้ 2 จุด ตอกใหห้ วั ตะปูเหลอื โผล่ ประมาณ 1 เซนตเิ มตร จากนน้ั นาเชอื กหรือลวดมัดตดิ กบั หัวตะปูใหแ้ นน่ เพอ่ื ป้องกนั การหลดุ หรือพัง 5.4 นาก้านใบมะพรา้ ว 250-300 กา้ น มา วางลอ้ มปลายดา้ มไม้ไผ่ โดยใหโ้ คนกา้ นสงู กว่า ตะปู ประมาณ 2-2.5 เซนตเิ มตร จากนั้น ให้ ใชเ้ ชอื ดหรอื ลวดที่มดั ติดหวั ตะปูมัดรอบโคน ก้านมะพร้าวให้แนน่ เพอื่ ที่เราจะทาไม้กวาด 5.5 แบง่ กา้ นมะพรา้ ว บริเวณไม้สลกั ออก เป็นมัด ประมาณ 4-6 มดั (ไม่รวมตรงกลาง ด้ามไม้ไผ)่ จากน้ันใชเ้ ชือดหรอื ลวดมัดเรยี งติดกบั ไม้ สลักทงั้ สองขา้ งให้แนบ ชดิ กนั 5.6 ใชล้ วดหรอื เชอื ก ที่มีหัวตะปู จุดที่ 2 มดั กา้ นมะพรา้ วตดิ กบั
41 ที่ เรอ่ื ง จุดประสงค์ เนอื้ หา การจดั จานวนช่ัวโมง การเรยี นรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ 6 การดแู ลและวิธี ปลายด้ามให้แน่น หรือ เกบ็ รกั ษา สามารถบอกการ อาจแบง่ ออก เป็น 3 เรยี นรู้ 11 ผลิตภัณฑใ์ ห้ถูก ดแู ลและวธิ เี ก็บ สว่ น คือ มัดด้านขา้ ง 2 วิธี รักษาผลิตภัณฑ์ได้ ส่วน และตรงกลางทบั 6.1 บรรยาย/ อย่างถูกต้อง ด้าม 1 สว่ น แลว้ มัดให้ สาธิต เรียงชิดติดกนั ใน 6.2 ศกึ ษาจาก ลักษณะแบนแบบ ชน้ิ งาน หางปลา 6.3 ฝึกปฏิบตั ิ 5.7 แบ่งก้านมะพรา้ ว บริเวณถดั จากไมส้ ลัก ออกเป็นมดั เล็กๆ จากนั้น ใชเ้ ชือกจาก แผ่นรัดพลาสติก รดั และถักใหเ้ รียงชดิ ติดกัน 5.8 ใชม้ ีดหรอื กรรไกร เหลก็ ตัดปลายกา้ นใบ มะพร้าวทอี่ ่อนออก และตดั ใหป้ ลายเสมอ กนั 5.9 สดุ ท้ายทาสีน้ามัน กนั สนมิ ให้เราทา บรเิ วณมดั ก้านใบ มะพรา้ ว ให้ทว่ั ก่อนนาไป ตากแดด 3 - 5 วนั ก็พรอ้ มใช้ งาน หรือสามารถนาไป ขายได้ หรือจะขายส่ง ทอ้ งตลาดท่รี บั ชอ้ื ทาให้เป็นการสร้าง รายได้อีกหนง่ึ ช่องทาง 6.1 นาสมี าทาบรเิ วณ ด้ามไม้กวาด 6.2 นาไม้กวาดมาตาก แดดใหแ้ ห้งสนทิ
42 ที่ เรอ่ื ง จดุ ประสงค์ เนอ้ื หา การจัด จานวนชว่ั โมง การเรียนรู้ กระบวนการ ทฤษฎี ปฏิบัติ 7 ชอ่ งทางการ ประกอบอาชีพ สามารถเผยแพร่ - เกบ็ ในที่ร่มไมม่ ี เรยี นรู้ 11 ประชาสัมพนั ธ์ ความชน้ื จรงิ และจาหน่าย ผลิตภณั ฑ์ไม้กวาด 7.1 วิธกี ารขาย 7.1 บรรยาย/ ออกสู่ตลาดได้ 7.2 การขายออนไลน์ สาธติ 7.2 ศึกษาจาก เทคโนโลยี 7.3 ศึกษาจาก ช้นิ งาน 7.4 ฝึกปฏบิ ตั ิ จริง สอ่ื การเรียนรู้ 1. ใบความรู้ แผ่นพับ ในการทาไม้กวาดดอกหญ้าและไม้กวาดทางมะพรา้ ว 2. ตัวอย่างชิน้ งานไมก้ วาดดอกหญ้าและไม้กวาดทางมะพร้าว การวดั ผลและประเมินผล การสงั เกต การสมั ภาษณ์ ผลงาน/ชิ้นงาน เกณฑ์การจบหลักสูตร 1. มเี วลาเรียน ไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ 80 2. มผี ลการประเมินตลอดหลักสตู ร ไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ 60
43 หลักสูตรอาชีพ ผลิตภัณฑจ์ ักสานจากผกั ตบชวา จานวน 150 ชั่วโมง กล่มุ อาชพี ดา้ นอุตสาหกรรมหรือหัตถกรรม ************** ความเป็นมา สภาพทั่วไป ประชาชนในพื้นท่ีส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรมว่างงานหลังจากการทานา หรือทาสวน รวมถงึ ท่ยี ังวา่ งงาน และเล้ียงดบู ุตรหลานอยู่ทบี่ ้าน ประกอบกับจงั หวัดสพุ รรณบุรีอยู่ติดแม่น้าท่าจีนจึงมีจานวน ผักตบชวาเป็นจานวนมาก ทาให้ระบายน้าได้ไม่สะดวก ชุมชนจึงได้คิดนาเอาผักตบชวามาทาให้เกิดประโยชน์ เชน่ การทาตะกรา้ การทากระเปา๋ การทาฝาชี การทาหมวก การทารอ้ งเทา้ ทท่ี าจากผกั ตบชวา เพ่ือเป็นรายได้ เสริมอื่นท่ีนอกเหนือจากการทาเกษตรกรรมมาสนับสนุนครอบครัวเป็นระบบกระบวนการพัฒนาความคิด สร้างสรรค์ ประยุกต์พัฒนางาน ตลอดจนนาภูมิปัญญาท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้ ผู้เกี่ยวข้อง มีส่วนร่วมจัดเน้ือหา ประสบการณ์ให้เกิดกับผู้เรียน มีความรู้ แนวทางการประกอบอาชีพคู่กับการอนุรักษ์ความเป็นไทย และสิ่งแวดล้อมและสามารถนาไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพ เพื่อรองรับความก้าวหน้า ความต้องการ ของตลาด การพัฒนาสู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ และการบริหารจัดการกลุ่ม จึงรวมตัวกันเพื่อจัดต้ังกลุ่ม การฝกึ อบรม หลกั สูตรวชิ าจักสานตะกร้าทรงสี่เหลี่ยมด้วยผักตบชวา เพื่อต่อยอดความรู้ด้านการทาผลิตภัณฑ์ จากผักตบชวา ให้กับตนเอง ซึ่งเป็นอีกทางเลือกหนึ่งท่ีจะช่วยให้แม่บ้านมีรายได้เสริมแก่ครอบครัว เป็นการ พฒั นาคุณภาพชวี ติ และความเป็นอยู่ที่ดีข้ึน รวมถึงเพื่อเป็นการสนับสนุนการรวมกลุ่มก่อให้เกิดรายได้ในชุมชน ชุมชนเกดิ ความเขม้ แข็งต่อไป หลกั การของหลักสตู ร 1. เป็นหลกั สูตรเพอ่ื ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ สามารถสรา้ งรายไดเ้ สรมิ 2. เปน็ หลกั สตู รทีส่ ง่ เสริมใหผ้ ูเ้ รียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัตจิ ริง 3. เปน็ หลักสูตรทสี่ ามารถนาความรู้และประสบการณ์ไปปรับประยกุ ตใ์ ชใ้ นการประกอบอาชีพ จดุ มงุ่ หมาย 1. เพื่อให้มีความรู้ และทักษะในการประกอบอาชีพสามารถสรา้ งรายไดท้ ม่ี ั่นคง 2. เพอ่ื สง่ เสรมิ และพัฒนาให้สามารถสร้างรายไดเ้ สรมิ 3. เพื่อสามารถนาความร้แู ละประสบการณ์ไปปรบั ประยกุ ต์ใช้ในการประกอบอาชีพ กล่มุ เปา้ หมาย ประชาชนท่ัวไป ระยะเวลา 150 ชวั่ โมง จานวน 33 ช่ัวโมง ภาคทฤษฎี 117 ชวั่ โมง ภาคปฏิบตั ิ
44 โครงสรา้ งหลกั สูตร จดุ ประสงค์ การจดั จานวนช่วั โมง ที่ เรอ่ื ง การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ 1 ความรู้พ้ืนฐาน ผูเ้ รียนสามารถ เนอ้ื หา กระบวนการ เกยี่ วกับ บอกถึงวัสดุ 23 ผลิตภัณฑ์จัก อุปกรณ์และ เรยี นรู้ สานจาก รูปแบบการจกั 28 ผักตบชวา สานผลิตภณั ฑ์ 1.1 ความรู้ 1.1 วทิ ยากร จักสานจาก 2 การเตรยี มวสั ดุ ผกั ตบชวา พ้นื ฐานเก่ียวกับ อธบิ ายการ อุปกรณ์ ในการจกั สาน 2.1 ผู้เรยี น ผกั ตบชวา เลอื กใชว้ ัสดุ สามารถคัดเลือก วสั ดุในการจกั 1.2 ชนิด และ อุปกรณ์ตา่ งๆ สานได้ 2.2 ผเู้ รยี น การคดั เลือกเสน้ 1.2 ขน้ั ตอน สามารถเตรยี ม วสั ดุในการจัก ผกั ตบชวาขนาด การทาการใช้ สานได้ ตา่ ง ๆ อปุ กรณ์ใน 1.2.1 ขนาด การทา ของเสน้ ผักตบ ผลติ ภัณฑ์ 1.2.2 สีของ จากผักตบ เส้นผกั ตบ 1.3 แลกเปลย่ี น - สีแดง ความคดิ เห็น - สเี หลอื ง - สเี ขยี วฯ 3. การเลอื ก โครงแบบชน้ิ งาน 2.1 วัสด/ุ 2.1 วิทยากร อุปกรณ์ อธิบายข้ันตอน - กรรไกร ตามลาดบั จาก - คตั เตอร์ ง่ายไปหายาก - ลวด ผเู้ รียนลงมือฝึก - กาว ปฏิบัติจรงิ - แลคเกอร์ 2.2 ตรวจ เคลือบเงา ชน้ิ งาน - แปรงทาสี ขนาด 3 นิ้ว 2.2 วธิ กี ารคดั ต้นผกั ตบชวา ให้มีขนาดเทา่ กนั 2.3 เลือกต้น ผักตบชวา ทม่ี คี วามยาว พอประมาณ
45 จดุ ประสงค์ การจัด จานวนชวั่ โมง การเรยี นรู้ ที่ เร่ือง เนอื้ หา กระบวนการ ทฤษฎี ปฏบิ ัติ เรียนรู้ และขนาดเท่าๆ กนั - การตัดเส้น ผกั ตบชวา 2.4 นามาแช่นา้ จนเส้นนมิ่ 2.5 นา ผักตบชวาท่ีตัด เสน้ มาย้อมสี 3 ขัน้ ตอนการสาน ผู้เรียนสามารถ 3.1 การวดั 3.1 วทิ ยากร 5 20 กระเปา๋ จาก สานกระเป๋า ขนาดโครงแบบ อธบิ ายข้นั ตอน ผักตบชวา จากผกั ตบชวาได้ ชิน้ งานเพื่อนามา ตามลาดับ ตดั เสน้ ผักตบชวา ผู้เรยี นลงมอื ฝึก ในการสาน ปฏบิ ตั ิจรงิ โดย (ใชก้ รรไกร เลอื กตามลาย ในการตดั เส้น) 3.2 ตรวจ 3.2 เส้นผกั ตบ ช้นิ งาน ในการสาน แต่ละขนาด - การเลือก ลวดลายในการ สานผักตบชวา - ลายขา้ ว หลามตัด - ลายหัวใจ - ลายไทย - ลายดอก พกิ ลุ - ลายดอกขิง ขนั้ ตอนการทา 3.3 การเร่มิ จากการทาลาย พ้นื ฐาน (ลายขดั )
Search