นอกจากน้ี ยงั ได้ฟังธรรมจากพระอาจารยท์ กุ รปู ทเี่ มตตาเลา่ ธรรมะ ท่ีท�ำให้เรามีก�ำลังใจในการสร้างความดี รวมถึงวิธีการนั่งสมาธิ ท�ำให้รู้จัก การปรับใจให้หยุดน่ิงด่ิงเข้ากลางได้ง่าย เเละการรักษาใจไว้ที่ศูนย์กลาง กายใหไ้ ดต้ ลอดทั้งวนั นอกจากนท้ี ่านสอนใหเ้ ราจดบนั ทกึ ประจ�ำวนั และ บนั ทกึ ผลการปฏบิ ตั ธิ รรม ทเ่ี มอื่ อา่ นทไี รกน็ กึ ข�ำ เพราะมที ง้ั ฟงุ้ เครยี ด งว่ ง หลบั มากันครบทกุ อาการ เเต่กย็ งั มตี อนทนี่ ัง่ ดๆี มีความสวา่ งมาใหเ้ ห็นกนั ด้วยนะคะ อย่างน้อยก็นึกดีใจอยู่ว่า คนช่างฟุ้งอย่างเรา ก็น่ังได้ประมาณ หนึง่ เลย เเละจดบันทึกธรรมะท่พี ระอาจารย์เทศน์สอน บนั ทกึ เรือ่ งราวดีๆ ท่ีเราประทับใจในเเต่ละวัน เรื่องราวดีๆ ที่ท�ำให้เราจดจ�ำความสดใส ของการอบรมได้ คอื เราไดแ้ ตง่ เพลงใสๆ จ�ำได้ง่ายๆ ร้องกันไดท้ กุ คน คอื “ใจเธออยไู่ หน” ตำ� นานความสขุ 99 www.kalyanamitra.org
อยากจะร้วู ่า ใจตอนนขี้ องเธอ อยู่ไหน อยไู่ หน อยู่ไหน อยู่บนท้องฟา้ อยูบ่ นภูผา หรอื ทะเล อย่กู บั ใคร อยทู่ ไี่ หน ใจของเรา อยากใหเ้ ธอลอง เอาใจมาไวต้ รงกลาง อยา่ งสบาย สบาย เอาใจจรดกลางไวส้ ิดี เอาใจหยดุ อยา่ งนีท้ กุ วัน เอาใจจรดกลางเเลว้ จะสุขสนั ต์ ทกุ ๆ วันฉันมีสขุ อยกู่ ับกลาง และอกี เพลงทแี่ ตง่ ไว้ เพอื่ เตอื นกนั ใหต้ รกึ นกึ ถงึ ธรรมะใสๆ เพอ่ื สรา้ ง บรรยากาศสบายๆ เพมิ่ ความสดใส อารมณด์ ี ซงึ่ เป็นต้นทุนท่ีดขี องใจก่อน เข้าหอ้ งปฏบิ ตั ิธรรม เพือ่ จะได้น่งั สมาธไิ ดด้ ี หรือรอ้ งเลน่ ๆ ในชว่ งพักบา้ ง เพลงนัน้ ชือ่ ว่า “นึกถึงองค์พระ” 100 www.kalyanamitra.org
*รักธรรมะ นกึ องคพ์ ระ เอาใจจรดกลาง นกึ องคพ์ ระ นึกเบาๆ ใหเ้ ราสบาย นึกองค์พระ นึกเอาไว้ ทีศ่ ูนยก์ ลางกาย นกึ สบายๆ นึกใหไ้ ดต้ ลอด นกึ องคพ์ ระ นึกไมเ่ ห็น ไม่เปน็ อะไร วางใจเอาไว้ ตรงไหน ทเ่ี ธอสบาย ใหผ้ อ่ นคลาย สบาย ใหไ้ ดต้ ลอด สติสบาย ทำ� ไป ให้ได้ตลอด พอใจหยดุ ถกู สว่ น เมอื่ ใด จะเกดิ องคพ์ ระ ชัดใส ขนึ้ มา ขออนโุ มทนา... สาธุการ ( *) เมอ่ื การอบรมผา่ นไปไดส้ กั ระยะ ใจเรากเ็ รม่ิ สงบนงิ่ มากขน้ึ ตามล�ำดบั ความสุขจากสมาธิไม่ใช่สุขเหมือนได้รับประทานของอร่อย หรือได้ของที่ ถูกใจ เเต่เปน็ ความสุขที่เเชม่ ชืน่ เบกิ บาน เยน็ ๆ สบายๆ ตำ� นานความสขุ 101 www.kalyanamitra.org
เเม้เวลาจะล่วงเลยมานานแล้ว เมื่อนึกถึงสมาธิแก้วคราใด ก็นึกถึง ความสุข ความสดใสข้ึนมาได้ทกุ คร้ัง เเละผลของการอบรมในคร้ังนั้น ได้ บ่มเพาะให้กล้าพันธุ์เเห่งความดี เติบโตข้ึนในจิตใจของนักสร้างบารมี คนนเี้ เละอกี หลายๆ คนในปจั จบุ นั ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งทไ่ี ดจ้ ากการอบรม ยงั คง อยู่ในใจเเละเป็นก�ำลังใจ ประคับประคองให้ม่ันคงในการสร้างบารมี ใน เสน้ ทางนตี้ ลอดมา ๑๗ ปที ผี่ า่ นไป วนั เวลาไดพ้ าเรากา้ วสกู่ ารสรา้ งบารมใี น ตา่ งแดน ได้เห็นโลกกวา้ งใหญ่ ไดเ้ หน็ มุมของชีวติ ทม่ี ากขนึ้ ความสขุ ใจในการปฏบิ ตั ธิ รรมและความเขา้ ใจในธรรมะจากการอบรม สมาธแิ กว้ ในครง้ั น้ัน มคี วามส�ำคัญ เพราะเป็นฐานก�ำลังใจของชวี ิตทม่ี ัน่ คง ทีเดียว และในวันน้ีได้แต่งอีกเพลงหนึ่ง เพื่อสานต่อก�ำลังใจตัวเอง ชื่อว่า “ฉันเดิน” 102 www.kalyanamitra.org
เดินฉันก็เดิน เพลิดเพลนิ เจริญใจ เดินแล้วก็ใจใสไป วันน้เี ป็นวนั สดชน่ื รื่นหวั ใจ เดนิ ไปกย็ ้มิ ไป ยิ้มให้กบั นกรอ้ ง ยม้ิ ใหก้ บั ท้องฟ้า ยม้ิ ให้กบั หนทางทจ่ี ะกา้ วไป แมม้ อี ุปสรรค แม้เจอขวากหนาม ไมค่ รั่นคร้ามก้าวเดินต่อไป หากยอ้ นเวลากลบั ไปได้ ขา้ พเจา้ อยากน�ำเพลงใหมน่ ไ้ี ปรอ้ งคกู่ บั เพลง เกา่ ในวันนนั้ เพ่ือน�ำพาความรสู้ ึกของวนั ใหม่และวนั เกา่ มาบรรจบพบกัน หากค�ำขวัญส�ำหรบั ชายเเมนๆ กลา่ วว่า “คร้ังหน่งึ ในชวี ิตลกู ผชู้ าย ตอ้ งบวชใหไ้ ด้อย่างนอ้ ยหนง่ึ พรรษา” ขา้ พเจา้ กม็ ีค�ำขวญั ส�ำหรบั อุบาสก อุบาสกิ า หรือฆราวาสทวั่ ไปว่า “คร้ังหนึง่ ในชีวติ ฆราวาส ไม่อยากใหพ้ ลาดโครงการสมาธิเเกว้ ” ตำ� นานความสขุ 103 www.kalyanamitra.org
ล�ำนำ� รำ� ลึก www.kalyanamitra.org
ทรงผมอุบาสกสมาธิแกว้ เพลงธรรมทค่ี ลองบัว วิง่ ไกล สวนเพชรแกว้ ไมเ่ คยลมื ตำ� นานความสขุ 105 www.kalyanamitra.org
ทรงผมอบุ าสก สมาธแิ ก้ว ผา่ นไป๒ สปั ดาห์ ทรงผมของ อบุ าสกสมาธแิ กว้ เรมิ่ คลา้ ยๆ กนั คอื ทรงนักเรียน ท่ีจริงพี่เล้ียงก็ไม่ได้ บังคับว่า ทรงผมจะต้องเป็นทรงนี้ แต่กลายเป็นว่า อุบาสกสมาธิแก้ว สว่ นใหญพ่ รอ้ มใจกนั ตดั ทรงนกั เรยี น ดว้ ยความต้ังใจ เพราะตอ้ งการตดั ความกงั วลเรอื่ งการดแู ลรกั ษาทรงผม จะไดไ้ มเ่ สยี เวลาในการประพฤติปฏิบัติธรรม วันน้ีเป็นวันโกนจึงได้เวลาตัดพอดี เห็น ทรงผมของแต่ละคนแล้วสว่างไสวดีจังเลย ตอนนี้เหลืออีก ๕ ท่านยังไม่ ตัดใจ แต่เชื่อว่าอีกไม่นานคงพิมพ์เดียวกันหมด เพราะช่างตัดผมจ�ำเป็น ก็คอื พ่เี ลยี้ งทีแ่ สนดีของพวกเรานัน่ เอง วันน้ีพระอาจารย์ถามประสบการณ์ผลการปฏิบัติธรรม หลายคน นั่งได้ดี ทา่ นถามมาถึงฝงั่ อบุ าสก ปรากฏว่าอุบาสกยงั นง่ั ธรรมะไดไ้ มด่ ีเท่า อุบาสิกา พระอาจารยบ์ อกว่าอุบาสิกานงั่ ธรรมะได้ดี เพราะจติ ใจออ่ นโยน และละเอียดอ่อน ส่วนอุบาสกมักจะติดการใช้ก�ำลังนึกนิมิต ท�ำให้ช้าและ ยังไม่ได้ผล แต่เม่ือปรับใจและขยันฝึกอย่างถูกหลักวิชชาแล้ว ธรรมะท่ีได้ จะมัน่ คงกว่า พวกเราเลยมีก�ำลังใจในการน่งั ข้นึ อกี เยอะเลย 106 www.kalyanamitra.org
เพลงธรรมที่คลองบัว คลองบวั หนา้ หมบู่ า้ นปฏบิ ตั ธิ รรม นกึ ถงึ ทไี รรสู้ กึ ถงึ บรรยากาศเงยี บๆ ตอนเยน็ ลมพัดเบาๆ ต้นไม้ร่มรืน่ และกอเตยพล้วิ ไปมา พวกเราชอบไปนัง่ เลน่ ใหอ้ าหารปลา ไดบ้ รรยากาศทส่ี งบเยน็ และทค่ี ลองบวั นี้ สมาธแิ กว้ เกอื บ ทกุ รนุ่ จะตอ้ งไดร้ บั บญุ พฒั นาลอกคลองบวั ชว่ ยกนั ถอนใบบวั ไมใ่ หห้ นาแนน่ เกนิ ไป วนั นใี้ นชว่ งบา่ ย แดดก�ำลงั จดั พวกเราสมาธแิ กว้ รบั บญุ ลอกคลองหนา้ หมู่บ้าน โดยแบ่งกลุม่ กนั ๓ กลุม่ อุบาสิกา ๒ กล่มุ อุบาสก ๑ กลมุ่ แตล่ ะ กลุ่มมีพ่ีเล้ียง ๒ ท่านคอยดูแล เห็นน้�ำแล้วรู้เลยว่า ต้องลุยโคลนแต่ไม่มี ใครอิดออด ทุกคนลงมือท�ำงานกันอย่างร่าเริงท�ำอย่างสบายๆ ท�ำไปตรึก องค์พระไป ตรึกดวงแกว้ ไปตลอดเวลา ใครเผลอคุยมากไปหนอ่ ย เพื่อนๆ กจ็ ะคอยเตือนกันวา่ อย่าลืมตรกึ ธรรมะไปด้วยนะ บางทีก็ใหน้ กึ ถึงคุณยาย ต้นบุญต้นแบบแห่งความสะอาดของวัด บางทีก็นึกถึงหลวงพ่อไปด้วย บางกลุ่มก็สวดสรรเสริญหลวงปู่ คุณยาย สลับกับร้องเพลงธรรมะของวัด คลอกนั ไป ตำ� นานความสขุ 107 www.kalyanamitra.org
นอ้ งตา่ ย รอ้ งเพลงของวดั ไดเ้ กอื บทุกเพลง เลยไดร้ บั การขอใหร้ ้อง เพลงไปดว้ ยรบั บญุ ไปดว้ ย เสยี งเพลง “ปนั ความสขุ ” ดงั ขนึ้ ขณะนน้ั อากาศ ร้อนก็จริงแต่ทุกคนรับบุญไปฟังเพลงไปรู้สึกใจเย็น ขณะตรึกองค์พระใสๆ คลมุ ตวั เรา องคพ์ ระก�ำลงั มองเราอยู่ และเราเองกจ็ นิ ตนาการไปกบั เพลงวา่ มีองค์พระผุดข้ึนทีละองค์ซ้อนๆ กัน เลยไม่รู้สึกเลยว่าแดดก�ำลังร้อนมาก ขณะท�ำไปเรื่อยๆ ภิกษุณีที่มาจากไต้หวันท่านเดินมา พวกเราเลยทักทาย ท่าน ท่านก็อนโุ มทนาบญุ กับพวกเรา และใหล้ ูกอมบ๊วยพวกเราดว้ ย ทา่ น มีอัธยาศัยดีมาก ใบหน้าย้ิมแย้มตลอดเวลา ทุกคร้ังท่ีเจอกันท่านจะสอน ภาษาจนี ใหพ้ วกเราทุกคร้ัง ระหว่างรับบุญไป พ่ีเก๋ ตลกประจ�ำกลุ่มจะคอย สง่ ภาษาลาวใหเ้ พอ่ื นๆ หวั เราะกนั อยา่ งสนกุ สนาน พวก เรามีความสุข งานลอกคลองบัวที่เนื้อตัวเปื้อนโคลน แต่โคลนไม่เปื้อนใจ เพราะพวกเราท�ำงานด้วยใจท่ีเบิก บาน ช่วยเหลือกันคนละไม้คนละมือราวกับรู้หน้าท่ี 108 www.kalyanamitra.org
งานวนั นน้ั เสรจ็ กอ่ นเวลา ระหวา่ ง รอรถมาขนใบบัว พวกเราลงเล่น น�้ำในคลองอีกฝั่งอย่างสนุกสนาน โคลนท่ีเลอะเทอะก็ล้างออกไป ด้วย น่าคิดว่างานรับบุญน้ีแม้ท�ำ ให้เสื้อผ้าเนื้อตัวสกปรก แต่ล้าง นำ้� ออกได้ไม่ยาก ดกี วา่ ใจสกปรก ลา้ งออกได้ยาก ส่ีโมงเย็นเก็บงานเสร็จ พวกเราช่วยกันล้างอุปกรณ์แยกย้ายกันไป อาบน้ําและมาน่ังซักผ้ารวมกัน วันน้ันเราซักผ้ากันเป็นชั่วโมง พอเข้าห้อง ปฏบิ ตั ิธรรม สวดมนตท์ �ำวัตรเยน็ กน็ ัง่ สมาธติ ่อ ปรากฏวา่ พระอาจารยค์ ง ข�ำพวกเรา เพราะแต่ละคนน่ังโยกกันเป็นแถว ด้วยความเพลียนิดหน่อย แต่พวกเรากลบั แขง็ แรงกนั ดี ไม่มใี ครบ่น ไม่มีใครเปน็ ไขไ้ มส่ บายเลย วนั ท่ี เหน่อื ยผ่านไป แตค่ วามทรงจ�ำกลบั อยใู่ นใจ นึกทไี รมคี วามสขุ ทกุ ที ตำ� นานความสขุ 109 www.kalyanamitra.org
วงิ่ ไกล จะไม่ลืมเลยว่า คร้ังหนึ่งในชีวิต พวกเราจะสามารถวิ่งไกลโดยไม่ หยุดได้ เป็นประวัติศาสตร์ท่ีชาวสมาธิแก้ว รุ่นที่ ๒๐ ท�ำได้มาแล้ว วันที่ ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ พี่เลี้ยงเรม่ิ พาว่งิ ออกจากหม่บู า้ นปฏบิ ัติธรรม ว่ิงมาวนท่ีสภาธรรมกายสากลที่เน้ือท่ีใหญ่กว่าสนามหลวง เลยไปชม มหาวิหารพระมงคลเทพมุนี และวนกลับมาชมมหาธรรมกายเจดีย์อย่าง ใกลช้ ดิ จากนน้ั จงึ มงุ่ หนา้ กลบั มายงั หมบู่ า้ นปฏบิ ตั ธิ รรม โดยไมม่ กี ารหยดุ วง่ิ เลยแมแ้ ต่นดิ เดียว เซอร์ไพรส์จรงิ ๆ ไมค่ ิดว่าจะท�ำได้ พวกเราพยายามออก เสยี งตะโกนใหด้ งั ๆ เขา้ ไว้ ชว่ ยใหป้ อดขยายและไมเ่ หนอ่ื ยเรว็ วงิ่ ไปตรกึ ธรรมะ ไปเปลง่ เสยี งเปน็ จงั หวะวา่ “ชดั ใสสวา่ ง”นกึ ใหอ้ งคพ์ ระทมี่ อี ยขู่ ยายคลมุ ตวั ลดอาการเหน่ือยได้มาก ในท่ีสุดทุกคนก็กลับถึงหมู่บ้านปฏิบัติธรรมครบ อาการ ๓๒ ประการ ไมม่ ใี ครเปน็ ลมไปเสยี กอ่ น หากวงิ่ คนเดยี วรบั รองถอด ใจแล้ว แตน่ ี่พลงั ความเป็นทมี ทุกคนมีแรงฮดึ สู้ไปพร้อมกนั จนถึงจดุ หมาย กลับมาถึงหมู่บ้านฯ ตัวเบาเลย จะหยุดว่ิงทันทีก็ยังหยุดไม่ได้ ต้องค่อยๆ หยุดและเดินตอ่ ไปอีกสักพกั ก็เพราะขามันกา้ วไปเอง 110 www.kalyanamitra.org
เด่ียวก็ยอดหมูก่ ็เย่ียมไรเ้ ทียมทาน เสยี งกล่าวขานก้องกงั วานดงั ไปทวั่ วง่ิ เปน็ ทมี ให้พรอ้ มเพรยี งไมต่ อ้ งกลัว ท�ำได้ชัวรร์ อบสภาฯ ไมใ่ กลไ้ กล เชิดหนา้ ไวม้ องทอ้ งฟ้ารับไออุน่ ใจละมนุ ตรกึ องคพ์ ระใหใ้ สใส ชัดใสสวา่ งกลางของกลางทางภายใน กลน่ั กายใจพร้อมหยาดเหง่ือท่หี ลงั่ รนิ เหลา่ พ่ีเลย้ี งวิ่งประกบสง่ ย้ิมให้ อกี ไม่ไกลดอกน้องรักอยา่ ถวิล ขวาขวาขวาก้าวตอ่ ไปเดย๋ี วกช็ นิ ถึงเส้นชยั ไปดม่ื กินความสขุ กนั สุขา สงฆฺ สสฺ สามคคฺ ี ความพรอ้ มเพรียงของหมู่ใหเ้ กิดสุข ตำ� นานความสขุ 111 www.kalyanamitra.org
สวนเพชรแกว้ เขียวขจี เขยี วสะอาด เขยี วสดใส เขยี วไสว ใจสดช่นื เป็นหนักหนา เขยี วสวา่ ง เม่ือแสงทอง ส่องทาบทา เขยี วแซมฟ้า เมอ่ื แหงนมอง ทอ้ งฟ้างาม เมอ่ื การอบรมสมาธแิ กว้ เดนิ มาถงึ ชว่ งทา้ ย พวกเราไดไ้ ปปฏบิ ตั ธิ รรม พเิ ศษส่งท้ายท่ี “สวนเพชรแกว้ ” จงั หวัดเชียงใหม่ สถานท่ีปฏบิ ตั ธิ รรมท่มี ี ต้นสนเรียงรายทอดเป็นแนวยาวร่มร่ืน เหมือนป่าสนขนาดใหญ่ มองเห็น ทิวเขาอยูเ่ บ้อื งหนา้ ทอ้ งฟา้ ทก่ี ว้างสดุ สายตา อากาศเยน็ สบายชื่นใจ สวนเพชรแก้วเป็นสวนสนสามใบบนเนินเขาสูงในระดับท่ีพอเหมาะ เวลาแดดสอ่ งกไ็ มร่ อ้ นเกนิ ไป บรรยากาศโดยรวมถอื วา่ เยน็ สบาย และโปรง่ ตา หอ้ งปฏบิ ตั ิธรรมไมต่ ้องตดิ แอร์ แตใ่ ช้บรรยากาศของธรรมชาติ ยามนง่ั ให้ใชใ้ จสบายๆ สมั ผัสเสยี งสนตอ้ งลม พลว้ิ ใบไหว เปน็ ระลอกคลื่น นกป่า ตา่ งบรรเลงเพลงเจื้อยแจ้ว แมลงน้อยๆ ทกั ทายกันก้องป่าสน ได้ยนิ สกั แต่ วา่ ได้ยิน ใจอิ่มในความนิง่ ใจนง่ิ ในความว่าง โปรง่ เบา สบาย 112 www.kalyanamitra.org
ตน้ ไม้ใหญ่ ในพฤกษ์ไพร ช่างสวยสด เปลี่ยนจากกลด มากางเตน็ ท ์ บนหญา้ เขยี ว สนสามใบ แปลกจริงหนอ ใบเลก็ เรียว สอ่ งความเขียว เขยี วสด ใจจรดกลาง วนั นี้ วนั ท่ี ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ พวกเรามานงั่ ทลี่ านไทร สวา่ ง สบายดจี งั รสู้ กึ ดวงสว่างแนบสนทิ ติดแน่นท่กี ลางกาย ใจนิง่ ไดเ้ รว็ ภายใน สัมผัสความสว่าง ดวงที่เคยเหน็ สเี หลืองนวล ละมา้ ยคลา้ ยดวงจนั ทร์ บัดน้ี กลายเปน็ ดวงกลม ใสสวา่ ง โตประมาณก�ำป้นั ดวงนั้นมีชีวิตชวี า เคลอื่ นท่ี มาหาตัว ดวงใสสว่างขยายใหญ่ข้ึนๆ จนคลุมกาย รู้สึกตัวโล่ง โปร่ง เบา สบาย สว่างไสวอยู่ในดวงสว่างนน้ั ยามเยน็ เกบ็ อารมณส์ บายไวใ้ นกลาง เดินเล่นพอประมาณ ดม่ื ปานะ แล้วเตรียมตัวไปสวดมนต์ท�ำวัตรเย็น และน่ังสมาธิรอบคํ่า นึกถึงค�ำพูดพี่ อบุ าสกทา่ นหนงึ่ ซึง่ เปน็ เจา้ หนา้ ทปี่ ระจ�ำสวนเพชรแกว้ วนั ทพี่ เี่ ขามากลา่ ว ต้อนรับแนะนําการใช้สถานที่ และเร่ืองต่างๆ ให้น้องๆ ได้ใช้ชีวิตอยู่บน สวนเพชรแก้วอย่างมีความสุข “ให้น้องๆ คิดว่าเราจะมีชีวิตอยู่เพียงแค่ ๘-๙ วนั บนสวนเพชรแก้วนีเ้ ท่านั้น” ตำ� นานความสขุ 113 www.kalyanamitra.org
หมายความว่า หากเราเหลือเวลาเพียงแค่นี้ในชีวิต เราจะใช้เวลา ๘-๙ วันน้ีอย่างไร ให้คุ้มค่าท่ีสุด น่ันคือการท�ำให้ชีวิตได้บุญให้มากที่สุด ส�ำหรบั เราค�ำตอบกค็ อื การท�ำใจใหอ้ ยกู่ บั ธรรมะใหไ้ ดต้ ลอดเวลา ไมม่ สี งิ่ ใด มีค่ามากไปกว่าธรรมะ วันน้ีเป็นโอกาสที่ดีที่สุด ปลอดกังวล ปลอดภาระ แลว้ เราจะปลอ่ ยเวลาทม่ี คี ณุ คา่ นไ้ี ปเฉยๆ ไดอ้ ยา่ งไร ขอบคณุ พอี่ บุ าสกทา่ น นจี้ รงิ ๆ มาสวนเพชรแก้วคร้ังนไ้ี ดน้ ่ังกบั เพ่อื นทถ่ี ูกคอและสนทิ กัน เราทัง้ คู่ ตง้ั ใจจะเขา้ วดั มาสรา้ งบารมไี ปกบั หมคู่ ณะเหมอื นกนั รอยยม้ิ ของเราทง้ั คดู่ ู เหมอื นจะเปน็ แรงบนั ดาลใจใหก้ นั และกนั เมอ่ื รเู้ ปา้ หมายอนั แจม่ ชดั รหู้ นา้ ท่ี อันทรงเกียรติ ความตัง้ ใจเม่อื กลับลงไปย่ิงแน่นหนัก และพรอ้ มจะร่วมเดนิ ทางไปกบั หมคู่ ณะ โดยไม่หว่นั ไหวตอ่ ส่งิ ใด สมกับทีห่ ลวงพอ่ บอกไวว้ ่า 114 www.kalyanamitra.org
“เราเกดิ มาเพอื่ สรา้ งบารม”ี พวกเรานอ้ มรบั โอวาทคะ่ เราไมไ่ ดเ้ กดิ มา ใช้ชีวิต แต่เราเกิดมาสร้างชีวิตมาเติมเต็มชีวิตด้วยบุญบารมี ไปจนกว่าจะ ถึงท่ีสดุ แห่งธรรมอย่างพรอ้ มหนา้ กัน ตำ� นานความสขุ 115 www.kalyanamitra.org
ไมเ่ คยลมื เช้านี้ วนั ที่ ๒๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ เป็นเช้าสุดท้ายที่พวกเราจะได้อยู่ด้วยกัน พวก เรายงั ปฏบิ ตั ภิ ารกจิ เหมอื นทกุ ๆ วนั ตน่ื นอนเกบ็ ท่ีนอนใหเ้ รยี บรอ้ ย สวดมนต์ท�ำวตั รเชา้ ปฏบิ ัติ ธรรมรว่ มกนั แมพ้ วกเราจะออ่ นเพลยี แตภ่ ารกจิ ประจ�ำวันก็ไม่ให้บกพร่อง วันนี้พวกเราออก ก�ำลงั กายกันเบาๆ มีใบหน้าทีเ่ ป้ือนดว้ ยรอยยิม้ สดช่ืน เบิกบาน ดวงตาส่องประกายแห่งความ สขุ หลงั จากออกก�ำลงั กายกเ็ ตมิ พลงั ดว้ ยอาหาร เช้าท่ีอิ่มอร่อย เช้าน้ีเป็นเช้าสุดท้ายที่เราจะ ช่วยกันเก็บจาน ล้างจาน เช็ดจานดว้ ยกนั เสร็จ แลว้ พวกเรารบี ท�ำภารกจิ สว่ นตวั ใหเ้ สรจ็ เพอ่ื เขา้ หอ้ งปฏบิ ตั ธิ รรมรอบสายดว้ ยกนั พวกเรารสู้ กึ วา่ อยากใชว้ นั เวลาทีเ่ หลืออยู่ใหม้ ีคณุ คา่ มากที่สุด 116 www.kalyanamitra.org
นึกถึงวันแรกท่ีกรอกใบสมัคร รู้สึกว่าบุญช่วยให้เรามาถูกทางจริงๆ และแล้วระยะเวลา ๒ เดือนคร่ึงนี่ไม่นานเลยจริงๆ รู้สึกเหมือนวันท่ีเริ่ม เข้าโครงการเพิ่งผ่านไปเม่ือวานน้ีเอง เผลอประเด๋ียวเดียวจะจบโครงการ แลว้ ๑๐ สปั ดาหก์ บั บทฝกึ ทมี่ คี ณุ คา่ และสนกุ สนาน พอถงึ วนั ทตี่ อ้ งจากไป สงิ่ ตา่ งๆ รอบตวั ในหมบู่ า้ นปฏบิ ตั ธิ รรมกลบั ดดู ไี ปหมด สปรงิ เกอรฉ์ ดี นาํ้ รด ตน้ ไมอ้ นั นอ้ ยๆ ทพ่ี วกเราเคยวง่ิ หนี บดั นเี้ รารสู้ กึ อยากจะวงิ่ เขา้ ไปใหม้ นั พน่ นำ�้ ใสเ่ สยี เหลอื เกนิ เวลาทเี่ ราเคยรสู้ กึ อยากใหม้ นั ผา่ นไปเรว็ ๆ บดั นเ้ี รากลบั อยากให้เวลาเหลา่ นน้ั ผ่านไปอยา่ งชา้ ๆ กอไผส่ ีทองหนา้ หอ้ งปฏิบัตธิ รรมท่ี เคยดวู า่ มนั แขง็ ทื่อ บัดนม้ี ันช่างโอนอ่อนเสยี จรงิ จาํ ไดว้ า่ วนั แรกทเี่ ขา้ มาทหี่ มบู่ า้ นปฏบิ ตั ธิ รรม เรารสู้ กึ ตน่ื เตน้ ทตี่ อ้ งมา ใชช้ วี ติ ทน่ี ี่ ทมี่ แี ตเ่ พอ่ื นใหม่ พเี่ ลยี้ งและพระอาจารยท์ เี่ ราไมเ่ คยรจู้ กั มากอ่ น แลว้ สมาธแิ กว้ กม็ กี จิ กรรมตา่ งๆ ทท่ี �ำใหเ้ ราไดค้ นุ้ เคยกนั โครงการนใ้ี หอ้ ะไร มากกว่าที่คิด ตั้งแต่การใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างเข้าใจ วัฒนธรรม ชาวพทุ ธทข่ี ดั เกลาอปุ นสิ ยั และชว่ ยลดทฐิ มิ านะ ธรรมะหลากหลายทใ่ี ช้ ในชวี ติ ประจำ� วนั และทส่ี ำ� คญั การปฏบิ ตั ธิ รรมทที่ ำ� ใหต้ วั เราเปลย่ี นแปลง ไปในทางทด่ี ขี นึ้ ตลอดจนการฝกึ ฝนตนเองในดา้ นตา่ งๆ ถงึ แมใ้ นบางครง้ั จะตอ้ งอดในสง่ิ ทอี่ ยากทาํ และตอ้ งฝนื ทนในสง่ิ ทไ่ี มอ่ ยากทาํ แตน่ น่ั คอื การ ทดสอบก�ำลงั ใจทีด่ ี เปน็ ตวั วดั วา่ เราอดทนได้มากนอ้ ยแคไ่ หน ตำ� นานความสขุ 117 www.kalyanamitra.org
ตลอดระยะเวลาการอบรม กิจกรรมในแต่ละวันได้หล่อหลอมเรา ใหเ้ ป็นอนั หนง่ึ อันเดยี วกนั ทนี่ .ี่ ..มพี ระธรรมค�ำสอนของพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เปน็ เครอ่ื งขดั เกลา จติ ใจให้ใสสวา่ งบริสุทธ์ิ ที่นี่...มีพระอาจารย์ที่เมตตาถ่ายทอดธรรมะ ส่ังสอน แนะนําในทุก ค�ำถามทกุ ข้อสงสยั ทนี่ .ี่ ..มพี เ่ี ลย้ี งทแ่ี สนดี และพๆ่ี นอ้ งๆ ทกุ คน ทช่ี ว่ ยกนั ประคบั ประคอง กันมาตลอด ทีน่ ี่...มนี �้ำใจ เอือ้ เฟอื้ และปรารถนาดแี กก่ ันและกัน ทน่ี .่ี ..เราไมเ่ คยรสู้ กึ เสยี ดายเวลาทผี่ า่ นไปเลย เพราะเราไดใ้ ชม้ นั อยา่ ง คมุ้ คา่ ทสี่ ุดแล้ว 118 www.kalyanamitra.org
จําได้ว่า วันแรกที่เดินเข้ามาในหมู่บ้านปฏิบัติธรรม มีต้นไม้ต้นหนึ่ง สงู ใหญ่ทเี ดยี ว ยังไมอ่ อกดอกเลย เรามองเหน็ ต้นไมต้ น้ นีแ้ ลว้ รสู้ กึ ร่มเยน็ จงั พอมาถึงวนั น้วี นั ที่ต้องกา้ วเดินออกจากหม่บู า้ นฯ ตน้ ไม้ต้นนก้ี ็ออกดอก สะพร่งั เหมอื นช่ืนชมความส�ำเรจ็ ของพวกเราทกุ คน ตำ� นานความสขุ 119 www.kalyanamitra.org
ตอนคํ่า...มีพิธีปิด กล่าวขอขมาพระอาจารย์ รับของที่ระลึกและ ฟังปัจฉิมโอวาทจากพระอาจารย์ ยิ่งท�ำให้รู้ซึ้งถึงคุณค่าของการอบรมใน ครั้งนี้มากข้ึน ก่อนจะจากลากัน เราอยากจะบอกพระอาจารย์และพเ่ี ล้ยี ง ทุกคนจงั เลยวา่ “ขอบคุณมากคะ่ ที่ให้โอกาสเราไดม้ าฝึกตัวหาความสขุ ภายในขอบคณุ จรงิ ๆถา้ ปหี นา้ พเี่ ลยี้ งไมเ่ บอ่ื กนั เสยี กอ่ นเราจะกลบั มาอกี ” จากนั้นพี่เล้ียงทุกคนได้กล่าวอ�ำลา ฝากข้อคิดดีๆ ไว้เตือนใจ จะจ�ำไว้ว่า พี่เลี้ยงทุกคนใจดี น่ารัก อบอุ่น เป็นกันเองเสมือนญาติ ให้ค�ำปรึกษาท่ีมี ประโยชน์ สุดท้ายสมาธิแก้วกล่าวความในใจของตนเองมอบให้พี่เล้ียง ทกุ คน บรรยากาศซาบซง้ึ และประทบั ใจจรงิ ๆ พวกเราจะเกบ็ ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ ง ที่นีเ่ อาไว้ในใจตลอดไป..ไม่ลืมเลอื น 120 www.kalyanamitra.org
Let the happy memory be your everlasting encouragement. ขอใหค้ วามทรงจำ� อันเป่ยี มสขุ เป็นกำ� ลังใจทีไ่ มม่ วี ันหมด แดเ่ ธอ..ตลอดกาล กว่าถงึ วนั สุดท้ายในบทฝกึ หวนร�ำลึกสิง่ ท่ดี ีมคี ุณคา่ ไดเ้ รียนร้ไู ด้ฝกึ ตนผ่านเวลา สบิ สัปดาหเ์ ปล่ยี นชีวติ จิตอำ� ไพ ความอบอุ่นสง่ ผ่านกลั ยาณมติ ร ทกุ ไมตรีสง่ ถึงจิตสมั ผสั ได้ จะจดจาํ ทกุ รอยยมิ้ กำ� ลงั ใจ ประทบั ไว้ตลอดไปไมม่ ลี มื ตำ� นานความสขุ 121 www.kalyanamitra.org
122 www.kalyanamitra.org
สานความสขุ สานความสขุ 123 www.kalyanamitra.org
จดจำ� แจม่ ใจ www.kalyanamitra.org
Memory รอยยมิ้ ในรอยร�ำลึก เปดิ โปงความสุข Diary ๑๐ ปีที่ผา่ นไป ฝนั ท่เี ปน็ จรงิ ขอบคุณค่ะ สานความสขุ 125 www.kalyanamitra.org
Memory ภัทรพร รตั นนนั ทวาที (สมาธิแกว้ รนุ่ พเิ ศษ ๙) ขา้ พเจา้ ไดเ้ ขา้ ฝกึ อบรมสมาธแิ กว้ รนุ่ พเิ ศษ ๙ ดว้ ยความเออื้ เฟอ้ื จาก พเี่ ลยี้ งหมบู่ า้ นปฏบิ ตั ธิ รรม ทม่ี คี วามเมตตาอาทรและปรารถนาดตี อ่ ขา้ พเจา้ อย่างแท้จริง เพราะก่อนหน้าน้ีข้าพเจ้ามิได้ต้องการเข้าอบรมแม้แต่น้อย ด้วยทราบมาว่าการฝึกต้องอยู่ในวินัยและตรงต่อเวลา ซึ่งข้าพเจ้ารู้ตัวดีว่า ตนเองเปน็ คนท�ำอะไรชา้ ตอ้ งสระผมทกุ วนั แตง่ ตวั ชา้ และเสอื้ ผา้ กอ็ นญุ าต ใหม้ แี ค่สามสี่ชุดเทา่ น้ัน ซง่ึ หมายถึงเราจะต้องซักเส้ือผ้าทุกวัน แมเ้ วลาเก็บ เสอ้ื ผา้ ใสก่ ระเปา๋ ขา้ พเจา้ กเ็ ปน็ คนทจ่ี ดั ชา้ ท�ำใหเ้ วลามาปฏบิ ตั ธิ รรมสาธชุ น สดุ สปั ดาหท์ หี่ มบู่ า้ น ตนเองจะเขา้ หอ้ งปฏบิ ตั ธิ รรมสายบอ่ ยๆ ทกุ อยา่ งเปน็ เหตใุ หข้ า้ พเจา้ ลงั เลทจี่ ะเขา้ รว่ มอบรม แตพ่ เ่ี ลยี้ งกย็ นื ยนั ใหส้ มคั รและสง่ ตวั ข้าพเจ้ามาสัมภาษณ์ ซึ่งข้าพเจ้าได้กราบเรียนพระอาจารย์ไปตามตรงว่า เกรงว่าจะฝึกตนเองไม่ได้เพราะเหตุผลดังกล่าว และนั่งธรรมะได้ไม่นาน หากไมม่ พี นกั พงิ หลงั ซงึ่ ทางสมาธแิ กว้ ไมอ่ นญุ าต แตใ่ หฝ้ กึ นง่ั หลงั พงิ อากาศ แบบคณุ ยายอาจารย์ ดว้ ยความเมตตาของพระอาจารยท์ ที่ า่ นคงเลง็ เหน็ วา่ ขา้ พเจา้ สมควรต้องไดร้ ับการขดั เกลา และอบรมฝึกฝนตนเองอย่างย่งิ 126 www.kalyanamitra.org
ข้าพเจ้าจึงมีโอกาสเข้า มาสัมผัสการอบรมสมาธิแก้วใน ครั้งน้ัน ซ่ึงรุ่นนี้ผู้เข้าอบรมมีอายุ ตั้งแต่ ๒๐ ถึง ๖๐ ปี จึงท�ำให้ ในคอร์สน้ีรวมหลากหลายรุ่น หลายวัยมาร่วมฝึกอบรมด้วยกัน วันแรกๆ ที่เข้าอบรมเป็นอย่างท่ี คิดไว้ ข้าพเจ้ากะเวลาไม่ถูกและ ท�ำให้เข้าห้องปฏิบัติธรรมสาย จนได้ ข้าพเจ้าค่อยๆ ปรับตัว ไปกับกิจวัตรกิจกรรมประจ�ำวัน พร้อมกับการนง่ั สมาธิทน่ี านขน้ึ สานความสขุ 127 www.kalyanamitra.org
สปั ดาหแ์ รกของการอบรม ขา้ พเจา้ ตอ้ งผา่ นบทฝกึ ทอ่ี บรมแมก้ ระทง่ั การเดนิ การลกุ การน่ัง ทที่ �ำอย่างไรไมใ่ หม้ เี สียงรบกวนเพอื่ น ฝึกการรับประทานอาหารอย่างมีระเบียบพร้อมเพรียงกัน ท่าน่ัง รบั ประทานอาหารทถ่ี กู ตอ้ งทใี่ หน้ งั่ หลงั ตรง กม้ หนา้ เพยี งเลก็ นอ้ ย ไมค่ วรกม้ หนา้ ลงหาจานข้าวเพราะดไู มง่ าม สอนถงึ มารยาททตี่ ้องตกั อาหารอยา่ งไร ใหเ้ พ่อื นร่วมโต๊ะเดยี วกนั รสู้ กึ ว่าอาหารน้ัน ยงั คงน่ารบั ประทานอยเู่ สมอ สอนการพบั ผา้ การจดั วางเสอ้ื ผา้ การท�ำความสะอาดทง้ั ตนเองและ สงิ่ รอบตัว สอนกระทง่ั การอาบน้ำ� แปรงฟนั 128 www.kalyanamitra.org
สอนการปดั กวาดเชด็ ถู ท�ำอยา่ งไรใหส้ ะอาด เกบ็ ของทใี่ ชแ้ ลว้ ใหเ้ ปน็ ระเบียบ สอนเร่ืองการซักผ้า ซึ่งดูเผินๆ ก็ไม่น่าจะมีรายละเอียด แต่พอ ได้เห็นจากสมาธิแก้ว ท่ีสอนตั้งแต่การแยกประเภทเส้ือผ้า ก็เริ่มเห็นถึง ความละเอียดในการท�ำงานแต่ละอย่าง ยกตัวอย่างเช่น ท่ีบ้านข้าพเจ้า สานความสขุ 129 www.kalyanamitra.org
จะแยกประเภทเสอื้ ผา้ ทจี่ ะซกั แค่ ๓ อยา่ ง คอื ประเภทเสอ้ื ประเภทกางเกง กระโปรง และประเภทถุงเท้าท่ีจะซักแยกกัน แต่ที่น่ีสอนให้พิจารณาแม้ กระท่ังเน้ือผ้า แยกประเภทด้วยว่าเน้ือผ้าประเภทไหนต้องซักด้วยวิธีการ อย่างไร เพ่ือจะได้สะอาด ถนอมเน้ือผ้า และใช้ทรัพยากรน้�ำอย่างคุ้มค่า ทยี่ ง่ิ ไปกวา่ นนั้ สอนแมก้ ระทงั่ วธิ กี ารนง่ั ซกั ผา้ ซงึ่ ตามธรรมชาตขิ องขา้ พเจา้ น้ันสบายท่าไหนก็น่ังท่านั้น แต่ท่ีน่ีไม่ใช่ การนั่งซักผ้าให้เรียบร้อยดูงาม ควรนั่งเอาขาไปทางเดียวกันแลว้ โนม้ ตวั มาซัก ซง่ึ ถ้าฝกึ กไ็ ม่ยาก ทข่ี ้าพเจ้า ชอบมากทสี่ ดุ คอื การตากเส้ือ ตากเส้ือก็ตากแยกประเภทจริงๆ เสือ้ อย่าง 130 www.kalyanamitra.org
เดียวกันก็ตากท่ีเดียวกัน เพราะฉะน้ันราวเสื้อของสมาธิแก้วจึงออกมา สวยงามและเป็นระเบยี บจริงๆ แมก้ ระทัง่ ตวั เล็กตัวนอ้ ย สมาธิแกว้ สอนให้ ตากอย่างไรเวลาเปยี ก และตากท่ีราวอย่างไรเวลาแห้งแลว้ มองดสู วยงาม ไมน่ า่ เกลยี ดเลย ท�ำใหข้ า้ พเจา้ น�ำมาใชถ้ งึ ปจั จบุ นั น้ี และประการส�ำคญั คอื สอนเรอ่ื งการลา้ งหอ้ งนา้ํ ตงั้ แตล่ า้ งผนงั จากบนลงลา่ ง เชด็ ประตู ขอบประตู ไมใ่ หม้ นี ำ้� หยด ลา้ งพนื้ และใชแ้ ปรงสฟี นั ทไ่ี มใ่ ชแ้ ลว้ มาขดั ซอกเลก็ ๆ ทแี่ ปรง ใหญ่เข้าไมถ่ งึ ลา้ งโถส้วม และล้วงโถสว้ มไปถงึ คอหา่ น แม้ข้าพเจ้าพอทราบมาก่อนถึงวัฒนธรรมคุณยายก่อนจะเข้าอบรม แตย่ งั ไมเ่ คยลงมอื ท�ำอยา่ งละเอยี ดเช่นน้ี พอไดล้ งมอื ทํา จงึ ทราบไดเ้ ลยวา่ การลดทฐิ ิมานะด้วยการลา้ งห้องน้�ำหมายถึงอยา่ งไร ทกุ คนตอ้ งรบั บุญโดย การแบง่ กลมุ่ แบง่ หนา้ ท่ี คอื การตรี ะฆงั บอกเวลาตง้ั แตเ่ รมิ่ ตนื่ นอนจนกระทง่ั เข้านอน กวาดลาน กวาดสวน ท�ำความสะอาดบ้านพัก ท�ำความสะอาด ห้องปฏิบัตธิ รรม เตรียมอาหารให้เพ่อื น จัดโต๊ะรบั ประทาน เสรจ็ แลว้ เกบ็ โตะ๊ เชด็ โตะ๊ ลา้ งจาน เชด็ จาน เชด็ ชอ้ นใหส้ ะอาด ฯลฯ กจิ กรรมเหลา่ นต้ี อ้ ง แบ่งงานกนั ในกลมุ่ รับผิดชอบ ฝึกใหก้ ลายเปน็ คนตรงเวลาไปโดยปรยิ าย สานความสขุ 131 www.kalyanamitra.org
ชว่ งทมี่ กี ารฝกึ งานหยาบภายนอกผา่ นไปหนง่ึ สปั ดาห์ ขา้ พเจา้ รสู้ กึ ได้ เลยว่า การท่คี นๆ หนึ่งไมเ่ คยลงมอื ท�ำสิ่งรอบตวั ดว้ ยตัวเองเลยไมใ่ ช่ความ โชคดีเสียแล้ว เพราะเขาผู้นั้นจะไม่ได้เรียนรู้ท่ีจะฝึกตัวเองในเร่ืองหยาบๆ ให้ละเอยี ด แลว้ จะฝกึ ความเปน็ คนสะอาด คนมรี ะเบียบไดอ้ ย่างไร นับเป็นโชคที่ข้าพเจ้าได้มีโอกาสมาซึมซับส่ิงดีๆ ฃ่ึงข้าพเจ้าได้น�ำมา ปฏิบัติเม่ือกลับมาบ้านต้ังแต่นั้นมา แม้ว่าท่ีบ้านข้าพเจ้าจะมีแม่บ้านคอย ดูแลเร่ืองการซักรีดเส้ือผ้า และการปัดกวาดเช็ดถูบ้าน แต่ข้าพเจ้าเร่ิมซัก ชุดอุบาสิกาด้วยตนเอง ห้องนอนและห้องน�้ำส่วนตัว ปกติก็ลงมือท�ำด้วย ตนเอง ก็ย่ิงดูแลให้สะอาด และมรี ะเบียบมากย่ิงข้นึ ไปอกี ซ่งึ เมือ่ ได้ท�ำแลว้ แม้เหน่ือยในระยะแรกๆ แต่ก็ท�ำให้เราได้นิสัยดีๆ ติดตัวมา ซึ่งข้าพเจ้าได้ ปฏิบตั ิมาเปน็ เวลากว่า ๑๐ ปีแลว้ 132 www.kalyanamitra.org
สมาธิแก้วเป็นคอร์สที่เน้นการฝึกสมาธิเป็นวัตถุประสงค์หลัก พระอาจารย์สอนเสมอๆ ว่า ทุกอย่างเริ่มต้นที่ใจ มีใจเป็นใหญ่ มีใจเป็น ประธาน ดังน้ันจะฝึกฝนตน จะเปลี่ยนแปลงตนต้องกลับไปท่ีใจก่อน แต่ ท่ีต้องฝึกงานหยาบช่วงแรกๆ เพราะท่านบอกว่า หลวงพ่อเคยให้โอวาท ไวว้ า่ “หากเราจดั ระเบยี บสงิ่ รอบกายในเรอื่ งหยาบๆ ยงั ไมล่ งตวั การฝกึ ใจกจ็ ะยังไม่ไดผ้ ล เพราะหยาบกับละเอียดเปน็ สิ่งท่เี นือ่ งกัน” สานความสขุ 133 www.kalyanamitra.org
สมาธแิ กว้ ใหค้ วามส�ำคญั กบั การฝกึ ปฏบิ ตั ธิ รรมเปน็ อยา่ งมาก ดงั นน้ั ระยะเวลาที่ก�ำหนดให้นั่งสมาธิจึงค่อนข้างนาน แรกๆ ข้าพเจ้าก็รู้สึกฝืนๆ เพราะน่งั ไม่สบาย เนือ่ งจากตนเองเป็นคนอ้วนตดิ การนงั่ แบบหลังพงิ พนัก พูดงา่ ยๆ กป็ ระเภทไม่ชอบล�ำบาก ขอสบายไวก้ ่อน จึงนั่งแบบทนนั่งไม่ใช่ น่งั ทน ในชว่ งปฏบิ ตั ธิ รรมพระอาจารยน์ �ำวธิ กี าร สอนแบบสนุ ทรยี ศาสตรม์ าประยุกต์ใช้ จึงพา เราเขา้ สู่ความน่มุ นวลของใจไดด้ มี าก ช่วยผ่อน คลายความตงึ เครยี ดดว้ ยเพลงบรรเลงบา้ ง ภาพ ธรรมชาตบิ า้ ง เปน็ การบรรยายธรรมทนี่ �ำพาใจ เขา้ สู่ Mode ของการน่งั ธรรมะไดด้ ี ประกอบ กับพ่ีเล้ียงเองก็มีส่วนอย่างย่ิงในการให้ก�ำลังใจ และแนะนาํ การฝกึ ทา่ นง่ั ใหห้ ลงั ตรง แนะน�ำวธิ ี การหลายๆ อย่างเพ่อื น�ำไปสู่การหยดุ ใจ ท�ำให้ เวลาต่อมาข้าพเจ้าพอจะน่ังธรรมะได้อย่างมี ความสุขกับเขาได้บ้าง 134 www.kalyanamitra.org
การทพ่ี ระอาจารยท์ า่ นน�ำสนุ ทรยี ศาสตรม์ าใชใ้ นการอบรมสมาธิ เชน่ การเปิดเพลงบรรเลงเบาๆ ก่อนนงั่ การมองภาพธรรมชาติทส่ี วยงาม หอ้ ง ปฏบิ ตั ธิ รรมมผี วิ มะกรดู หน่ั ละเอยี ดในจานสวยงามประณตี มากตง้ั ไวบ้ รเิ วณ ทางเข้าสง่ กลน่ิ หอมออ่ นๆ น�ำเอาบทธรรมะทีเ่ ลือกสรรแล้วมาใหอ้ ่านหนา้ ห้องก่อนเข้าห้องปฏิบัติธรรม มีสมุดและดินสอสีให้เขียนและระบายรูป สวยงาม มกี ารสอนออกก�ำลงั กายโยคะและเรอื่ งสขุ ภาพแพทยแ์ ผนจนี ทใ่ี ห้ ความรแู้ ละเปน็ ประโยชนใ์ นการน�ำมาใชใ้ นชวี ติ ประจาํ วนั สอนเรอ่ื งการรอ้ ย มาลัยท�ำอย่างไรให้ประณีต จดั ดอกไมแ้ ละสลักผลไมใ้ ห้สวยงาม ทุกอย่าง เปน็ ไปเพอื่ ฝกึ ใจใหล้ ะเอยี ดไปกับงานหยาบ (งานภายนอก) สานความสขุ 135 www.kalyanamitra.org
ตอนทอี่ ยใู่ นระหวา่ งการอบรม ขา้ พเจา้ ไดแ้ ตส่ นกุ และเพลดิ เพลนิ กบั กิจกรรม เป็นการฝกึ หยาบสู่ละเอียดไปแบบไมร่ ูต้ วั พอร�ำลึกถึงประโยชน์ ท่ีได้รับการอบรมตอนนั้นมาถึงวันน้ี ข้าพเจ้าจึงไม่ปล่อยเวลาให้เสียไป อีกแล้ว จึงเร่ิมจากการฝึกงานหยาบให้ละเอียด และฝึกละเอียดจากงาน หยาบ นอกจากนน้ั ขา้ พเจา้ ยงั ไดฟ้ งั ธรรมะอนั ทรงคณุ คา่ จากวทิ ยากรทที่ รง คุณธรรมอย่าง นา้ จ้ี ป้าใส ที่เมตตามาบรรยายธรรมที่หาฟงั ไดย้ ากย่งิ และ คุณหมอวรี ดที ่ีมาบรรยายความรเู้ ร่ืองสขุ ภาพ ทีม่ ปี ระโยชน์มากๆ สงิ่ เลก็ ๆ นอ้ ยๆ ทเี่ ปน็ บทฝกึ หากไมน่ �ำกลบั มาปฏบิ ตั ิ ไมน่ านกก็ ลาย เป็นเพียงความทรงจํา แต่หากน�ำมาฝึกไปเร่ือยๆ เราจะค่อยๆ เห็นความ เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นๆ และจะรู้ได้กับตัวเอง เกิดก�ำลังใจท่ีจะฝึก ต่อด้วยตนเอง โดยไม่ตอ้ งมีใครมาบังคบั ขอบคณุ สมาธิแกว้ จริงๆ 136 www.kalyanamitra.org
ส่ิงหนึ่งที่ข้าพเจ้าไม่เคยลืม คือ ข้าพเจ้าได้รับการถ่ายทอดส่ิงดีๆ ท่ีไม่ใช่เพียงแค่ทฤษฎี แต่เป็นการฝึกหัดจากหยาบไปหาละเอียดได้อย่าง ลงตวั ข้าพเจา้ สามารถพูดไดว้ ่า “แม้การอบรมในระยะส้ันจะไม่อาจน�ำความเปล่ียนแปลงในทางท่ีดีข้ึน ได้อย่างฉับพลัน แต่เมื่อผู้นั้นน�ำส่ิงที่ได้ไปปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง การพัฒนา ตนเองอยา่ งยั่งยนื ก็เกดิ ขนึ้ ไดเ้ สมอ” ภทั รพร รัตนนนั ทวาที Marketing Consultant Build a Better \"you\" สานความสขุ 137 www.kalyanamitra.org
รอยยมิ้ ในรอยรลกึ พญ.ล�ำ พู โกศลั วทิ ย์ (สมาธแิ กว้ รุ่นที่ ๔๓) มาอบรมสมาธิแก้ว สัปดาห์แรกๆ เรียนเรื่องการบริหารร่างกาย การดูแลสุขภาพ และการวางตัวในฐานะอุบาสกอุบาสิกา เรียนรู้ ๕ ห้อง ชวี ติ คอื การจดั ระเบยี บและท�ำความสะอาดทพี่ กั หอ้ งนา้ํ การซกั ผา้ การจดั เรียงรองเท้าหน้าหอ้ งน้ําและหน้าท่พี ักโรงนอน (ร่นุ ของเราพักที่ระเบียง ๔ ชนั้ ๑ สภาธรรมกายสากล) เสขิยวตั ร (มารยาท) ในการรบั ประทานอาหาร การดืม่ นา้ํ การแตง่ ตัว และอีกมากมาย มามะใครไม่เคยฝกึ ขอแนะน�ำ 138 www.kalyanamitra.org
การเขา้ โครงการท�ำใหเ้ รยี น รู้ว่ามนุษย์สามารถถูกฝึกได้ ถ้า ยอมที่จะถูกฝึก บทฝึกน้ีสั้นมาก แคเ่ พียง ๑ เดอื น แต่เราได้เรยี นรู้ สงิ่ ตา่ งๆ มากมาย ตอนฝกึ ระเบยี บ วินัย เราต้องว่ิงๆ ๆ วิ่งกลับไป กลับมา และวิดพ้ืนต่อหน้าผู้คน มากมายท่ีสภาธรรมกายสากล และพ้ืนท่ีลานบูชามหาธรรมกาย เจดีย์ แถมยังมีคนท่ีรู้จักมาเห็น เราดว้ ย ตอ่ มากร็ ำ�่ ลอื กนั ออกไปวา่ “หมอลําพูมาอบรมสมาธิแก้ววิ่ง สนามเหมือนเด็กๆ” เหตุการณ์ ท้ังหลายเหล่านั้นเป็นความภาค ภูมิใจของเราอยา่ งมาก สานความสขุ 139 www.kalyanamitra.org
พระอาจารยแ์ ละพเ่ี ล้ียงทกุ ทา่ นตั้งใจฝึกพวกเราให้เปน็ คนดี มคี วาม อดทน มีวินัย และมีความเคารพ ความทรงจ�ำเหล่าน้ีเป็นความสุขจริงๆ ทุกครั้งที่คิดถึง การนั่งสมาธิในสัปดาห์แรก พระอาจารย์ให้นั่งไม่นานแค่ รอบละช่ัวโมงถึงช่ัวโมงครึ่ง พอสัปดาห์ที่สอง เพิ่มเป็นสองช่ัวโมงต่อรอบ ถา้ ใครทรี่ กั การนงั่ สมาธติ อ้ งใหค้ วามสำ� คญั กบั เรอ่ื งสขุ ภาพมากๆ เพราะ เมอ่ื รา่ งกายไมส่ บาย จะท�ำใหอ้ ารมณข์ องเราไมส่ ดชน่ื ท�ำใหเ้ รานง่ั แลว้ สะดดุ เป็นช่วงๆ ต้องทุกข์ทรมานเป็นการบ�ำเพ็ญทุกรกิริยาโดยไม่ต้ังใจ ความ กา้ วหนา้ ในการปฏบิ ตั ธิ รรมสะดดุ อยา่ งนา่ เสยี ดาย แตถ่ า้ เราดแู ลตวั เองเปน็ เราจะผ่านสง่ิ เหล่าน้ีไปได้อย่างแน่นอน 140 www.kalyanamitra.org
ภายหลงั จบโครงการ บทฝกึ ตา่ งๆ ตดิ ตวั เราออกมาดว้ ยอยา่ งอตั โนมตั ิ อาทิ การถอดรองเท้าให้เป็นระเบียบในทุกท่ี การพับซองเครื่องด่ืมขนม ขบเคีย้ ว การดแู ลห้องนา้ํ การคว�ำ่ ขันในหอ้ งน้ํา การซักล้าง โดยการเลอื ก อปุ กรณใ์ หเ้ หมาะสม การดแู ลซกั ผา้ ดว้ ยตนเอง และพถิ พี ถิ นั ในจดุ ทต่ี อ้ งเนน้ การดแู ลตวั เองเรอ่ื งการแตง่ กายผมเผา้ ของเรา การเกบ็ จานอาหาร การดแู ล พับเก็บหมอนท่นี อนผา้ หม่ สิง่ เหลา่ นี้กระตุ้นเตอื นความทรงจ�ำถึงส่งิ ท่พี ระ อาจารย์และพ่ีเล้ียงเคยตอกย�้ำพร�่ำสอน และท�ำให้เราดูเป็นตัวอย่างแวบ เข้ามาในใจของเราเสมอมา ทุกครั้งที่นึกถึงภาพของตัวเองในขณะอบรม สมาธแิ กว้ รสู้ กึ ปตี ใิ จในบญุ ครงั้ นน้ั เปน็ อยา่ งมาก ขอบพระคณุ พระอาจารย์ และพเ่ี ลย้ี ง ตลอดจนปา้ ใสทไ่ี ดม้ าใหธ้ รรมะทปี่ ระทบั ใจมาก รวมถงึ ขอบคณุ พ่ีน้องสมาธิแก้วท่ีสอนธรรมะโดยตรงและโดยอ้อมให้แก่เรา ทั้งที่รู้ตัวและ ไมร่ ู้ตวั อยากบอกเหลือเกินว่า จงมาดูธรรมะท่ีน่ีเถิด..โครงการสมาธิแก้ว แล้วเธอจะไดร้ บั ส่งิ ที่เธอไมเ่ คยรู้มากอ่ นมากมาย สานความสขุ 141 www.kalyanamitra.org
เปิดโปงความสขุ อสิ รีย์ - อสิ รางค์ สวา่ งดี (กุ๊ก-กิ๊ก) (สมาธแิ กว้ รุ่นท่ี ๒๒) ฉนั เป็นคนหนึง่ ท่ีเฝ้ารอคอยทุกขณะจติ อยากจะหิ้วกระเป๋าก้าวเท้า เดินเข้าวัดไปอบรม “สมาธิแก้ว” โครงการที่กิจกรรมหลักๆ คือ การนั่ง สมาธิตามช่ือของโครงการนั่นแหละ ฉันคิดแบบนั้นไม่ใช่ว่าชีวิตของฉันจะ มีเร่ืองเครียดอะไรมากมายนะ แต่ฉันหมายถึงฉันอยากมีช่วงเวลาเหมือน พระภิกษุสงฆท์ ที่ า่ นสามารถปล่อยวางเรือ่ งราวตา่ งๆ ทางโลก มามุ่งศกึ ษา ธรรมะ แต่ละวันมแี ตเ่ รือ่ งราวเกีย่ วกบั การสร้างบารมี คิดแตเ่ รื่องสง่ั สมบญุ ซงึ่ ทา้ ไดเ้ ลยว่า ถา้ อย่ทู างโลกยังไงๆ มันก็ตอ้ งมีเรอื่ งราวอะไรตอ่ มอิ ะไรมา ท�ำใหใ้ จเราไขวเ้ ขว เพราะฉะนน้ั การเขา้ อบรมสมาธแิ กว้ นแ่ี หละ คอื การเขา้ มาเรยี นร้กู ารใช้ชวี ิตแบบทฉ่ี ันตั้งเปา้ วา่ เป็นชว่ งเวลาทแ่ี ชอ่ ยใู่ นบญุ 142 www.kalyanamitra.org
ดงั นน้ั เมอื่ มโี อกาสฉนั จงึ ไมล่ งั เลทจ่ี ะสมคั รเขา้ อบรม แลว้ ฉนั กไ็ ดเ้ ขา้ มาอบรมอยา่ งทตี่ งั้ ใจทกุ อยา่ ง “สมาธแิ กว้ ” เปน็ เหมอื นทฉี่ นั ฝนั ไว้ คอื ตลอด ท้ังวันฉันได้นั่งสมาธิ ได้ฟังธรรม ฉันได้ความรู้มากมายเก่ียวกับพระพุทธ ศาสนา กจิ กรรมทกุ อยา่ งสอดแทรกไวด้ ้วยค�ำสอนของครูบาอาจารย์ พระ อาจารยก์ ส็ ดุ แสนจะใจดี พเ่ี ล้ยี งก็มีความเมตตาใหค้ �ำแนะน�ำทมี่ ปี ระโยชน์ เพ่ือนๆ ท่ีเข้าอบรมตา่ งก็นา่ รัก มองไปรอบดา้ นทกุ อยา่ งเหมอื นเป็นสีชมพู แต่ฉนั ไม่ได้มคี วามรักนะ ฉนั เพยี งแคก่ �ำลังตกหลุมรกั ความสขุ อย่เู ทา่ นนั้ สานความสขุ 143 www.kalyanamitra.org
ชว่ งเวลาในการอบรมฉนั แทบจะลมื ค�ำวา่ เบอื่ เซง็ กลมุ้ ไปเลย แตฉ่ นั แอบคิดถึงคุณแม่ของฉันนะ ไมเ่ ปน็ ไร ถึงอย่างไรฉนั กไ็ ดพ้ บท่านวนั อาทติ ย์ อยู่แล้ว นอกเหนือจากน้นั ฉันร้วู ่าทุกวินาทีที่ฉันท�ำบุญหรอื ได้นั่งสมาธิ บุญ ก็กอ่ เกิดกบั คณุ แม่ของฉันด้วย เพราะทา่ นเป็นผู้ให้ก�ำเนิดร่างกายน้ีมา ฉนั มีเรอื่ งจะสารภาพอยา่ งหน่ึง คอื อีกเหตผุ ลหนึง่ ท่ฉี นั อยากเขา้ มา อบรมโครงการสมาธิแก้ว ก็เพราะฉนั อยากนง่ั สมาธใิ ห้ดกี ว่าเมอื่ กอ่ น กอ่ น ไปเขา้ อบรมฉนั ก็น่งั สมาธิ แต่ผลการน่ังกไ็ มค่ ่อยมอี ะไรมากนอกจาก ๓ ม. 144 www.kalyanamitra.org
มดื เมอื่ ย แลว้ กม็ นึ แตพ่ อมาเขา้ โครงการ ฉนั ไดเ้ ทคนคิ การนงั่ สมาธมิ ากมาย เหมือนมาเข้าคอร์สติวเข้มการนั่งสมาธิอย่างถูกวิธี โดยมีพระอาจารย์และ พเ่ี ลี้ยงเป็นตวิ เตอร์อย่างใกล้ชิด ติดตรงไหนกแ็ ก้ตรงนนั้ แลว้ ฉนั ก็เร่ิมสนกุ เริ่มมีความสุขจากการน่ังเฉยๆ น่ิงๆ เนน้ นะ แค่น่งั เฉยๆ นัง่ แลว้ กน็ ่ัง พอน่ัง ฉนั กเ็ รมิ่ เขา้ ใจตวั เองมากขนึ้ เขา้ ใจในทน่ี คี้ นอนื่ เคา้ เปน็ ไงไมร่ ู้ แตส่ �ำหรบั ฉนั เมอ่ื กอ่ นฉนั ท�ำอะไรไมค่ อ่ ยมเี หตผุ ลหรอก รแู้ ตว่ า่ อยากทาํ แตก่ ารทไี่ ดม้ านงั่ สมาธิ ฉนั ไดอ้ ยูก่ บั ตวั เอง ได้คดิ ถึงสง่ิ ตา่ งๆ ทฉี่ นั ทํา และฉนั กเ็ ริ่มเข้าใจตัว เองมากขึ้น กอปรกับเรื่องราวตา่ งๆ ทไ่ี ด้ฟังจากพระอาจารยท์ ่านสอน ฉนั กเ็ รม่ิ เอามาเปรยี บเทยี บกบั สงิ่ ทฉ่ี นั ทาํ ฉนั กไ็ ดข้ อ้ สรปุ ใหก้ บั ตวั เองสองเรอื่ ง คอื สง่ิ ทฉี่ นั จะเรม่ิ ทาํ และสง่ิ ทฉ่ี นั จะเลกิ ทาํ อยา่ งนใี้ ชม่ ย้ั ทเี่ คา้ เรยี กวา่ สอน ตัวเองได้ สานความสขุ 145 www.kalyanamitra.org
วนั เวลาด�ำเนนิ ไปจากชว่ งตน้ ผา่ นชว่ งกลาง จนมาถงึ ชว่ งทา้ ยของ การอบรม ฉันสามารถบอกตัวเองได้วา่ ไม่มวี ันไหนเลยทีไ่ ม่มีความสุข ฉันรู้สึกได้ว่าตัวเองสงบขึ้น มันเป็นความสงบท่ีไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน เหมือนเวลาทีเ่ ราอ่านหนังสืออยู่กลางโรงอาหาร มีเสียงจ้อกแจก้ จอแจ แตเ่ รากย็ ังอ่านรเู้ รอ่ื งเพราะใจเราจดจอ่ นิ่งอยกู่ บั หนังสือ แตพ่ อเราเงย หนา้ ขนึ้ ทกุ อยา่ งกก็ ลบั มาวนุ่ วาย ตอนนฉี้ นั เหมอื นมคี วามรสู้ กึ อยา่ งนนั้ ตลอดเวลา ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถไหน ไม่ว่าคนรอบตัวจะพูดคุยหรือ ท�ำอะไร ฉันก็ยังรู้สึกสงบและรสู้ ึกดมี ากๆ 146 www.kalyanamitra.org
วันสุดท้ายของการอบรมมาถึง ฉันถามตัวเองว่าฉันได้อะไรจากการ อบรมสมาธิแก้ว ค�ำตอบที่ฉันได้คือ “ความพร้อม” พร้อมท่ีจะออกไป ด�ำเนนิ ชวี ติ ฟงั เหมอื นกับการไปออกรบ จริงๆ นะฉนั ว่า “การด�ำเนนิ ชีวิต กเ็ หมอื นกบั การออกรบ” รบกบั ใคร กร็ บกบั กเิ ลสในใจของเราเอง และอาจ ไปกระทบกับกเิ ลสในใจของคนอ่ืนๆ อีกมากมาย แต่ฉันไมก่ ลัว เพราะฉันมี ความพร้อมแลว้ ฉันมีวคั ซนี อย่ใู นใจ น่ันคือสมาธิ สมาธจิ ะชว่ ยใหฉ้ นั ผา่ นพน้ เหตกุ ารณท์ กุ อยา่ งไปไดอ้ ยา่ งมสี ตแิ ละฉนั ก็ รู้วิธีการเพม่ิ ความสขุ ให้กบั ชวี ติ เม่อื พลังงานหมดดว้ ย..นน่ั กค็ อื การนั่งสมาธิ อีกนัน่ แหละ สขุ เพ่มิ เมื่อเริม่ น่ัง..สุขจรงิ เมอ่ื นิ่งได้ ขอบคุณโครงการสมาธิแก้วที่ให้วัคซีนใจ และให้วิธีชาร์จความสุข ให้กบั ฉนั อิสรยี ์ - อิสรางค์ สว่างดี สานความสขุ 147 ผู้กกับรายการปฏบิ ตั กิ ารกกุ๊ กกิ๊ ทางช่อง DMC www.kalyanamitra.org
Diary ๑๐ ปที ี่ผ่านไป สรยิ า ลือฤทธกิ ลุ (สมาธแิ ก้ว รนุ่ ท่ี ๑๘) วันน้ีต้ังใจตรึกธรรมะให้ต่อเน่ืองมากข้ึน แต่เวลาคุยทีไรหลุดทุกที แถมยงั ทานเยอะเหมือนเคย รอบสายพอนง่ั สมาธิก็ไม่หลบั นะ แต่รอบเช้า เคลมิ้ ๆ กน็ กึ ไดว้ า่ หลวงพอ่ ไมช่ อบใหห้ ลบั ใหน้ งั่ หลงั ตรงๆ เรากย็ ดื ตวั ดงึ สติ กลับมา แต่ก็ยังฟุ้งอย่สู ลับกับนกึ องคพ์ ระ ตอนบา่ ยพระอาจารยท์ า่ นบอกวา่ คณุ ยายมธี รรมะทล่ี ะเอยี ดมากแต่ ยังกลัวความคิดที่จะล่วงเกินครูบาอาจารย์ ท่านจะหาวิธีป้องกันโดยหมั่น ทบทวนความดีของครบู าอาจารย์ พอทบทวนมากเขา้ เมอ่ื เห็นขอ้ บกพร่อง ก็จะดูเล็กน้อย เหมอื นริ้วรอยทีก่ รดี ลงบนผิวนาํ้ ไมน่ านก็หายไป 148 www.kalyanamitra.org
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404