มรดกวัฒนธรรม

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ชว= ยกนั ต้ังศาลอารกั ษFบBาน ช่อื ว=าศาลเจBาปูเทมิ้ เจาB แม=สชี มพู (ปเู ขาเขียว) และ ทำบญุ กลางบาB นเ =นไหวBศาลอารักษใF นวันที่ 13 เมษายน ของทกุ ป และจะแบ=ง เวลาการทำ ดงั นี้ เวลา 07.00 น. ทำบุญตกั บาตร เวลา 09.00 น. ทำพิธีเล้ยี งศาลเ =นไหวB ประเพณีเล้ยี งปหู รอื การทำบญุ กลางบBานไร=วังเงิน ถือเป5นการแสดง ความเคารพต=อศาลเจBาปเู ท้ิม เจBาแม=สีชมพู (ปเู ขาเขียว) คนท่ีเป5นผBูนำพิธีคือ ผูBใหญ=บBาน และร=วมพิธีคือคนในหมู=บBาน ถือเป5นโอกาสในการทำบุญร=วมกนั 82 และรดนำ้ ดำหวั ผBูสงู อายดุ Bวย ื่อง ะกอบพ ี ดอกไมB ธูปมัดใหญ= 5 มดั (เตรียมใหBพอสำหรับคนเขาB ร=วมพิธ)ี พวงมาลยั ยาว 3 พวง พวงมาลยั ส้นั 9 พวง รปู ปน* คนสวย คนงาม 1 ค=ู รูปป*นตา ยาย 1 คู= รูปป*นชาB ง มBา ววั ควาย อย=างละ 1 ตัว เทียนเลก 5 หอ= เทียนนำ้ มนตF 1 ห=อ สายสิญจนF 1 มวB น

อื่ ง น ะกอบพ ี หัวหมู 7 หวั ไก= 7 ตัว เหลาB ขาว 12 ขวด อาหารของคาวตา= ง ๆ นำ้ เปลา= เปน5 ขวด นมกล=อง นำ้ หวาน ขนมหวาน (สาย จนั ครี ,ี สมั ภาษณF, 29 มิถนุ ายน 25 0) ทำบ กลางห บา1 น 83 ละก ก อาบนำ้ 1 งอา บ1านบาง างพ นา มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว พิธีการทำบุญกลางหมู=บBาน และกิจกรรมอาบน้ำผูBสูงอายุบBาน บางยางพัฒนาเป5นประเพณีของวันขึ้นปใหม= จัดขึ้นในวันที่ 1 มกราคมของ ทุกป และวันที่ 13 เมษายนของทุกป เพื่อสรBางความสามัคคีในชุมชนของ หมบ=ู าB น และสบื สานประเพณอี นั ดีงามสบื ตอ= ไปถึงรน=ุ ลกู รุ=นหลาน กา ต ี งาน ทำบญุ กลางหมู=บBาน 1. เตรยี มสถานทีใ่ หBพระสงคF 2. เตรยี มจดั แต=งคมBุ แตล= ะคBมุ

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 3. เตรียมอาหารทจี่ ะนำมารบั ประทานร=วมกันและ ของขวัญท่จี ะมาจบั สลากกนั กจิ กรรมอาบนำ้ ผูBสงู อายุ 1. เตรยี มสถานท่ี ณ ลานประจำหม=บู าB น 2. อปุ กรณFในการประกอบพธิ ี ลำ บ น้ ตอนกา งาน ทำบุญกลางหมู=บBาน 1 .ตอนเชาB ทำบุญเล้ียงพระ 2. มกี ารแข=งขันตำสBมตำของแตล= ะคุมB ในหมู=บBาน 84 3. ตอนเทีย่ งรว= มกันรบั ประทานอาหารแต=ละคมุB นำอาหารมารว= มกัน ในการรับประทานอาหาร 4. ชว= งเยนมีการจับแลกของขวญั ปใหม=ของคนในหม=บู Bาน และเลน= ดนตรี ก ก อาบน้ำ 1 งอา 1. เวลา 11.00 น. อาบน้ำผBูสูงอายุ 2. มอบผBาขาวมาB และผBาถุงใหBผสBู ูงอายุ (เป5นเสรจพิธี) 3. รว= มกันรบั ประทานอาหารกบั ผBูสูงอายุ (สำราญ สังขจF ันทรF, สมั ภาษณ,F 5 พ ษภาคม 25 0)

ะ พ ี ล้ี ง ห อื กา ทำบ กลางบ1านบ1าน กงหวา1 ภาพท่ี 19 ศาลเจBาตBน ศาลเจาB กลาง และศาลเจBานาง 85 ประเพณเี ลี้ยงปหู รือการทำบุญกลางบาB นบBานแก=งหวBา เปน5 พิธีกรรม ที่ตBองจัดขึ้นทกุ ป โดยจะทำกอ= นช=วงเขาB พรรษา นิยมทำกันเดือน หBามตรง มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว กบั วันพธุ วันศุกรแF ละวันอาทติ ยF ท่ีเหลือประกอบพิธีไดBทุกวัน เวBนแต=หากจะ จัดพธิ ใี นวนั เสารตF Bองเป5นกอ= นเทย่ี งเท=าน้ัน และการประกอบพิธีจะทำประมาณ วันขึ้น 12 ค่ำ เดือน เพราะเชื่อกันว=า เป5นวันและเดือนที่ดี ถือเป5นการ สืบทอดและสืบสานวัฒนธรรมทBองถิ่นคงไวBใหBลูกหลาน อีกทั้งเป5นการจัด กิจกรรมเพื่อสราB งสามัคคีใหBคนในหม=บู Bาน และสราB งความรักถ่ิน านใหBคนใน หมบู= BานดBวย ในพธิ ีจะมี เจาB กวน เปน5 ผูBทำพิธี เจBากวนแตล= ะคนไดBมาจากคน ที่เป5นเจBากวนใหญ=จากอำเภอด=าน Bาย จังหวัดเลย เป5นคนเลือก ผูBที่ไดBรับ เลือกใหBเป5นเจBากวนจะตBองเป5นจนเสียชีวิตจึงจะมีการเลือกเจBากวนคนใหม= คนบBานแก=งหวBาเป5นกลุ=มคนท่ีอพยพมาจากดา= น Bาย จงั หวัดเลย จึงไดBนำเอา พธิ ีกรรมด้งั เดิมมาป ิบตั ิดBวย กอ= นการจดั พธิ ที ำบญุ กลางบBานแต=ละปชาวบBาน จะตBองไปสักการะพระธาตุศรีสองรักที่จังหวัดเลยก=อน จากนั้นเจBากวนท่ี

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว พระธาตุศรสี องรักจะใหB กษยF ามสำหรบั กลบั มาประกอบพิธีทำบุญกลางบBาน ที่บาB นแกง= หวาB จงึ จะถือเอา กษทF ่ีไดBมาน้นั มาประกอบพิธีต=อไป ศาลสำหรับประกอบพิธีทำบุญกลางบBาน เลี้ยงปูทBาวแสนเมือง จะ ประกอบไปดBวยศาล 3 ศาล เรียงกัน ชาวบBานเรียกว=าศาลเจBาตBน ศาลเจBา กลาง และศาลเจBานาง ในการประกอบพิธีกรรม ทุกคนที่อาศัยในหมู=บBานตBองมาร=วมงาน และอย=จู นพิธีกรรมเสรจส้ิน เวลาท่ที ำพิธคี นที่พิธีหBามออกไปขBางนอกเขตพิธี และคนนอกหBามเขBามาในเขตพิธี (การกำหนดเขตพธิ ีจะมคี นเอาไมBตาเหลวไป 86 ป*ก 4 ดBานรอบสถานที่ประกอบพิธี) หากผูBใดออกจากเขตพิธีก=อนพิธีกรรม เสรจเชอื่ วา= จะเกดิ เหตรุ าB ยขึน้ แก=ผูBน้ัน อื่ ง น ะกอบพ ี 1. หมเู มอื ง (หมูเปน5 ๆ หาB มขาดอวยั วะใด) 1 ตวั 2. ไกเ= มือง (ไก=เป5น ๆ หาB มขาดอวยั วะใด) 7 ตัว 3. หัวหมู (จำนวนเท=าไรข้ึนอยู=กับสินบนที่ขอไวB) 4. เหลBาขาว 5. ของหวาน ขาB วโพดตมB ขนมแตง ขBาวตBมมัด . ขาB วเหนียว 1 กระตบิ 7. ยอดตนB บชู า เทียน ตามจำนวนคนและสตั วFทอ่ี าศัยอย=ูในบBาน และตามจำนวนรถของบาB นนนั้ ดBวย

ภาพที่ 20 เทียนและยอดตBนบูชาทใ่ี ชปB ระกอบพิธี 87 ้นตอนกา ลี้ งบ1านห อื กา ล้ี ง องห บ1าน กงหว1า 1. เริ่มแรกชาวบBานตBองเอาดอกไมBไปใหBเจBากวนก=อน 1 วันของการทำ มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว พิธี เช=น วันอังคาร ที่ 4 ขึ้น 11 ค่ำ เดือน เรากตBองเอาดอกไมBเทียนไปใหB ตอนเชBาของวันจันทรF โดยนบั รวมทุกอย=าง คนและสิ่งของของแต=ละคน แต=ละบBานจะ ไม=เท=ากัน มรี ถก่คี นั มคี นในครอบครัวกี่คน มีสัตวFก่ีตัว กตBองเอาดอกไมB หรือตBนบูชา อย=างละยอด และเทียนอย=างละเล=มนับจน ครบจำนวนสิ่งของและจำนวนคนในครอบครัวพรBอมเงินใหBหัวหนBาคุBมเป5นผBู รวบรวมตามกำลังศรัทธา เพื่อเป5นการลงขันใชBในการ ื้อของต=าง ๆ เช=น หมเู มือง ไกเ= มอื ง เป5นตวั 2. พอเชBาวันงานเลี้ยงบุญกลางบBาน หรือการเลี้ยงปูชาวบBานกนำสิ่งของไปที่โรง หอหรือศาลากลางหมู=บBาน เช=น หัวหมู ไก= ตBม ขนมหวาน เหลาB เทยี นดอกไมB ขBาว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 3. หลังจากนั้นพ=อกวนกเอาดอกไมB เทียน ไปคารวะกราบไหวBสิ่ง ศักดสิ ทิ ธิท่ีชาวบBานนับถือ แลวB ใหBชาวบBานเอาดอกไมB เทียนไปรวมกนั เพื่อใหB พ=อกวนเอาดอกไมเB ทียน ข้ึนถวายท่ีศาลอกี คร้งั 4. เสรจแลวB กนำ ไก=เมือง ไป ถวาย ไกเ= มืองมี 7 ตัว และหมูเมือง นำ ถวาย 5. นำไก=เมืองและหมูเมืองมา ตBมอีกครั้ง ทำเป5นกับขBาว และน้ำ ข้ึน 88 ไปถวายอกี รอบ นำขBาว ของหวาน เช=น ขาB วตมB มดั ขาB วโพด แตง เปน5 ตBน ขึ้น ไปถวายดวB ย . พอเสรจจากการทำพธิ ี จะมตี ัวแทนคอยยกสำหรบั อาหาร ของ หวาน ของคาวลงมา เพอื่ นำมารับประทานร=วมกันเป5นอันเสรจพิธี (สาย จนั ครี ี และสนม สบี ญุ , สัมภาษณF, 29 มิถุนายน 25 0) ภาพที่ 21 พธิ เี ลีย้ งปูบBานแก=งหวBา

กา ล้ี ง บา1 นน้ำตาก การเลย้ี งปูบBานน้ำตากเป5นประเพณีความเชื่อต้ังแต=บรรพบุรุษที่สืบ ตอ= กนั มา และเพอื่ ใหBประชาชนคนในหมบ=ู าB นอย=ูเยนเป5นสุข จดั ขึน้ ในชว= งเดือน ขBางขน้ึ ไมเ= กิน 15 ค่ำ ศาลท่เี ลยี้ งปมู ีอย=ู 2 ศาล ึง่ อยค=ู นละท่ีกัน ศาลแรก เรียกว=าศาลเจBาบBาน ศาลที่สองเรียกว=า ศาลเจBาปู ในการประกอบพิธตี อB งทำ พิธีที่ศาลเจBาบBานก=อน แลBวจึงไปทำพิธีที่ศาลเจBาปู แต=ตBองทำในวันเดียวกัน การเตรียมพิธีจะมีเจBาพิธีเรยี กว=า เจาB กวน เป5นคนทำพิธี ชาวบBานจะเร่ียไร เงินมา ื้อของประกอบพิธี และช=วยกันนำแตงกวา แตงไทย ขBาวตBมมัด และ ขาB วมาในวันงาน ขณะทำพธิ มี ีขBอหBามคือ คนในหBามออก คนนอกหาB มเขBา ถBา า นจะตBองมีอันเป5นไป หากคนลบหลู=ศาลจะถูกลงโทษหรือที่เรียกว=าผีทำ เช=น ปวยโดยหาสาเหตุไม=ไดB วิธีแกBคือไปใหBคนเขBาทรงดูว=าลบหล=ูใคร และใหB ไปที่สถานท่ีนั้นใหสB ินบนตามท่ีขอกจะหาย อื่ ง ะกอบพ ีก หมูย=าง (เป5นตัว) 1 ตวั ไก=ป (ไก=เปน5 ) 4 ตวั 89 ขBาวโพด (สด) 4 ก* มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว เหลาB ขาว 4 ขวด แตงไทย 1 ลกู แตงกวา 1 ลกู ขBาวตมB มัด 1 มดั กา ต ี งาน 1. จัดเตรียมอาหารมาไหวB

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 2. เตรยี มอปุ กรณปF ระกอบพิธี ดอกไมB ธูป เทยี น ลำ บ น้ ตอนกา งาน 1. กำหนดวันของหมบ=ู Bานในการเลีย้ งปู 2. เตรียมอาหารคาว หวาน ทุกครัวเรือน 3. ประกอบพิธีเลยี้ งปู โดยมเี จBากวนเปน5 ผูทB ำพิธี ถวายหมยู า= ง 1 ตัว ไกป= (ไก=เป5นๆ) 4 ตวั เอาไปขึน้ ศาลถวาย แลวB นำลงมา =า (แยกอวัยวะของไก= มัดเป5นพวง ๆ) จากนั้นกนำไปขึ้นศาลถวาย แลBวจึงเอาลงมาแกง ขBาวโพด ถวายเปน5 ขาB วโพดดิบกอ= น แลBวนำลงมาเผาจากนน้ั เอาขึ้นถวายอีกครง้ั 90 4. เม่อื เสรจพิธีนำอาหารคาว หวาน แจกจา= ยภายในหม=บู าB น (คำ แสงราช, สัมภาษณF, 9 พ ษภาคม 25 0 และ สีไว พรมโสภา, สัมภาษณF, 27 กันยายน 25 0) พ ี ล้ี ง นำ้ ะ าบน า บา1 น นนพลวง บBานเนินพลวงเป5นหมู=บBานทีข่ าดแคลนน้ำตั้งแต=อดีตจนถึงป*จจุบนั คนในหม=บู าB นจึงทำพิธีกรรมตามความเช่ือ คอื เ น= สรวงปูน้ำประปาบนภูเขา ในวันที่ 14 เมษายนของทกุ ป ถือเป5นประเพณีความเช่ือตั้งแตร= =ุนปูย=าท่ีสืบต=อ กันมา และเพอ่ื ใหBหมบู= Bานอยูเ= ยนเป5นสุขมนี ้ำที่อดุ มสมบูรณF ท้ังอุปโภค บรโิ ภค และในทางการเกษตรกรรม กา ต ี งาน คนในชมุ ชนร=วมกันนำอาหารที่ทำมาแต=ละบBานถวายเพลพระ และ ผูBใหญ=บBาน จัดเตรียมอาหาร อุปกรณFประกอบพิธี และหมูทั้งตัวที่ทำสุกแลBว ไปเลยี้ งปบู นภูเขานำ้ ประปาของหมบู= าB น

ลำ บ ้นตอนกา งาน 91 1. ถวายเพลพระสง F 2. เลย้ี งปนู ำ้ ประปาบนภเู ขา มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว 3. ประกอบพิธีเลย้ี งปู 4. นำสง่ิ ของ อาหาร ที่เลี้ยงปู แจกจ=ายกันภายในหมู=บาB น (ถาวร อ=อนตานา, สัมภาษณF, 10 พ ษภาคม 25 0) กา ลี้ ง หน า า1 าว ง น ำ ชาวบBานบาB นโปงดินดำ มีความเชอื่ การเล้ียงปหู นิ สามเสาB เป5น การ ระลึกถึงบรรพบุรุษทีน่ ับถือ จัดขึ้นในชว= งวันที่ 1 9 พ ษภาคม ของทุกป มี เรอ่ื งเล=าตอ= กนั มาว=า หนิ สามเสาB หรือหินสามกBอนใหญ= สมยั บรรพบุรุษ คน ศอก ( ศอก คือ คนสมยั นั้นจะมีร=างกายที่มีขนาดใหญ=) ไดBนำหนิ กBอนใหญ=มา ไวBใชBรองหมBอขาB วของคนสมัยบรรพบุรุษ ึ่งป*จจุบันยังมีอยู= และเป5นสถานที่ ชาวบBานใหBความเชื่อและศรัทธา และในแตล= ะปจะมีการเลย้ี งปูหินสามเสBามา ทกุ ป และหลังจากการเล้ียงปหู ินสามเสBา นกจะตกตามมาทุกครงั้ มีเรื่องเล=า ขานกันต=อมาจากคนแกใ= นว=าพระร=วงออกตามหาว=าวทขี่ าดและมาตกบริเวณนี้ ึ่งเป5นลานกวBาง พระร=วงเหนดเหนื่อยและตBองการหยุดพัก จึงเกิดหินขนาด ใหญ=เปน5 ทรี่ องน่ัง กา ต ี งาน 1. ไก=ตมB สุก ครวั เรือนละ 1 ตัว 2. น้ำดม่ื น้ำหวาน สุรา ผลไมBทส่ี ุก

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ลำ บ น้ ตอนกา งาน เชBาของวันงาน ผูBอาวุโสที่ชาวบBานนับถือจะเป5นผูทB ี่นำป ิบัติ และ ชาวบBานจะมาที่ศาลปู จัดนำสงิ่ ของ อาหารคาว หวาน จัดเรยี ง และผูBอาวุโส จะนำพากล=าว ชาวบาB นกร=วมพิธเี ลยี้ งปูหินสามเสBา ไดสB ักการะ กราบไหวB และ รับพร เสรจพธิ ี คำกล=าวกอ= นเลี้ยงปู เจBาที่เจBาทา= เจาB ปาเจาB ดง เจBาโปงเจาB ปหู ินสามเสBา เจBาขุนหลวง ขุน น้ำภาคขุนน้ำแควนBอย เจาB เขาวอม เจBาศาลเจBาไก=ตอ= พอ= ขุนธนูทอง พ=อขุนบาง 92 กลางท=าว เจBาฮกั รักคณุ บBานโปงนกรBอง บาB นโปงดินดำ สองถ้ำสอง าย วันนี้ วันดี วันปใหม= ขBาวปลูกลูกหลานมาพรBอมหนBาเพรยี งตา ขออัญเชิญลงมารับ สักการะเลย้ี งดู ปูเจาB เอย (เจริญ โทจำปา, สมั ภาษณ,F 15 พ ษภาคม 25 0)

ะ พ ี ก่ี วกบกา ทำ าหากน พ ี ล้ี งนา ล้ี ง พิธีเลี้ยงนา เลี้ยงไฮ= หรือเลี้ยงนา เลี้ยงไร= เป5นพิธีกรรมของบBาน หนองกะทBาว 9 หมู=บBาน จัดขึ้น ก=อน ดูกาลเพาะปลูก ช=วงเดือนพ ษภาคม ชาวบBานจัดพิธีเ =นไหวBผีนาผีไร= บวงสรวงบอกกล=าวว=าจะทำนาปลูกขBาว ขาB วโพด หรอื ปลกู อะไรกตามใหงB อกงาม ไดผB ลผลติ ดี ใหBปกปก* รักษาพื้นที่ นั้น ๆ เปน5 ตBน ตามความเช่ือ ถBาปไหนไม=ไปเลย้ี งผี พชื ผลจะใหBผลผลิตไม=ดี หรือผี นา ผไี ฮ= จะมาทวงกินของเ =น จะทำใหBคนในครอบครัวเจบไขไB ดBปวย ดังนน้ั จึง จัดพธิ ีเล้ยี งกนั ทุกป ื่อง ะกอบพ ี 1. ไก=ตBม 1 ตวั 93 2. เหลาB ขาว 1 ขวด 3. ขาB วเหนยี ว 1 กระติบ มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว 4. ธูป 3 ดอก 5. เทียน 1 คู= . นำ้ เปล=า

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ้นตอน นำเครอ่ื งเ =นท้ังหมดไปเ =นไหวผB ีนาหรือผีไฮ= (ผไี ร)= ตามไร=นา โดย การจุดธูป, เทียน บอกกล=าวว=าจะทำนาปลูกขBาว ขBาวโพด หรอื ปลูกอะไรก ตามใหBงอกงาม ไดBผลผลิตดี ใหปB กปก* รักษาพ้ืนที่นน้ั ๆ เปน5 ตBน (ฮูB ปลดั เทศ, สมั ภาษณF,10 มถิ นุ ายน 25 0) พ ี หนาง ว อ น ประเพณีแห=นางแมวขอ น ตามความเชื่อของชาวบBานแก=งหวBา 94 (หมู=ที่ ) เป5นพิธีอBอนวอนขอ นตามความเชื่อของชาวบBาน ประเพณีแห=นาง แมวขอ น ึ่งจะจัดทำขึ้นในระหว=างเดือน 7 9 และนิยมทำกันทั่วไปใน หม=บู Bาน แตก= ไม=จดั ว=าเป5นประเพณีประจำป จะทำเฉพาะในปใดที่ า นไม=ตก ตอB งตาม ดกู าล ่งึ ในแต=ละทอB งถิ่นจะกระทำจนกลายเป5น ประเพณีขอ น ที่ สบื ทอดกนั มาตราบจนทกุ วันน้ี ประเพณแี หน= างแมวขอ น วันประกอบพิธีไม=มีวันกำหนดที่แน=นอน โดยมากมักจะเป5นวันพระ เมื่อตกลงกำหนดวันเรียบรBอยแลBว ชาวบBานจะ จัดเตรียมสถานท่เี ก่ียวกบั พิธที ว่ี ดั ในหมบ=ู าB น การแหน= างแมวขอ นจะใส=แมวไวB ในกระทอประเพณีแห=นางแมวขอ น จะมีการทำพิธีของชาวบBานโดยการ แห=แมว หรือเรียกว=า แห=นางแมว เพราะเชื่อว=าที่ นไม=ตกมีเหตุผลหลาย ประการ เช=น เกิดจากดิน าอากาศเปลี่ยนแปลง ชาวบBานหย=อนในศีลธรรม ทำผิดจารีตประเพณี เป5นตBน ดBวยเหตุน้ีชาวบBานจึงตBองประกอบพิธีขอ น และการที่ตBองใชBแมวเปน5 ตัวประกอบสำคัญในการขอ นน้ันเพราะเชื่อว=าแมว เป5นสัตวFที่เกลียด น ถBา นตกครั้งใดแมวจะรBองทันทีชาวบBานจึงถือเอาเคล ดน้ี ประเพณีแหน= างแมวขอ นเป5นพิธีกรรมที่สนุกสนานของชาวบBาน เชื่อว=าเม่ือ แมวรBองในเวลา นตก จะเป5นเหตุใหB นตกจริง ๆ ชาวบBานจึงสาดน้ำและ

ทำใหBแมวรBองมากที่สุดจงึ จะเป5นผลดี และชาวบBานเชือ่ ว=าหลังจากทำพิธี แห= 95 นางแมวขอ น แลBว นจะตกลงมาตามคำอBอนวอน และตามคำเ ้งิ ของการแห= นางแมว มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว ง่ อง อ ก ท่ี 1 นกา ะกอบพ ี หนาง ว อ น 1. กะทอหรอื เขง= ท่ีมี าปดขBางบน 1 อัน 2. แมว 1 ตัว 3. เทยี น 5 ค=ู 4. ดอกไมB 5 ค=ู 5. ไมสB ำหรับสอดกะทอใหคB นหาม 2 ท=อน ้นตอน อง พ ี หนาง ว อ น 1. พิธีแห=นางแมวจะทำในช=วงเยน โดยชาวบBานรวมทั้งคนแก=คน หนุ=มและเดกสว= นมากจะเปน5 ผูBชาย ปรึกษาหารือกัน คนที่เป5นผูBนำกล=าวเ ิง้ เพื่อใหBผูBไปแห=ทั้งหมดเป5นผูBวา= ตาม ส=วนใหญ=จะเป5นคนเฒา= คนแก=ในหมู=บBาน 2. จบั เอาแมวตวั เมีย 1 ตวั ใส=ในกะทอ ใชเB ชอื กผกู ปดปากะทอไม=ใหB แมวออกไดB และใชBไมBสอดกะทอใหคB นหาม 2 คน ต้งั คานดBวยขันธFหBา ดอกไมB ธปู เทยี น กลา= วสักเคเทวดา เพือ่ ใหเB ทวดาบนั ดาลใหB นตก 3. ไดBเวลาพลบค่ำผูBคนกำลังอย=ูบาB น กเริ่มขบวนแห=โดยหามกะทอแมว ออกขBางหนBา คนหาบคานดBานหนาB จะตBองเปน5 ลูกชายคนสุดทBอง และคนหาบคาน ดาB นหลังจะตBองเป5นพ่ีสาวคนโต เมอ่ื เรม่ิ เคล่ือนขบวนแห=จะมคี นกล=าวคำเ ้ิง และ ผูBแห=ว=าตามเป5นท=อน ๆ ไป ในขบวนกจะมีการตีเกราะเคาะไมB ตีกลองเพื่อใหBเกดิ จังหวะตามไปดวB ย และแหไ= ปทกุ หลังคาเรอื นในหม=บู Bานนั้น ๆ เม่ือแหไ= ปถงึ บBานใคร เจBาของบาB นกตBองเอาน้ำสาดหรือรดทตี่ ัวแมวใหBเปยกและทำใหBแมวรBอง และสาด

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ใส=ขบวนเ ิ้งดวB ย การแห=นางแมวขอ นบางบBานกสาดใสข= บวนเฉยๆ โดยไม=ใหBถูก แมว เพราะปราก วา= เ งิ้ หนกั ๆ เขBา แมวตายวนั ละตวั ประเพณีแห=นางแมวขอ น จะมีคำเ ิ้งแต=ละทBองถ่ิน ไม=ค=อยเหมือนกัน แต=สิ่งที่รวมอยู=ในคำเ ิ้งคือมีการพรรณนาถึงความแหBงแลBงและขอใหB นตก เหมือนกนั 96 ภาพท่ี 22 พิธแี ห=นางแมว ำ ้ง นกา หนาง ว อ น เ ิ้งอันนี้เผิ่นว=า เ ิ้งนางแมว ย=างเป5นแถวกะนางแมวออกก=อน ไปตาม บอ= นกะตาม อกตาม อย ไปบถ= อยกะขอ นขอ า เฮาคอยถBาใหB นเทลงมา ตาม ประสาแมวโพงแมวเปาแมวดำกินปลาย=าง แมวดา= งกนิ ปลาแหBง น าแลBง กะขอ าขอ น ขอน้ำมนตFกะรดหวั แมวบBาง าวบ1านก า นำ้ ลง เทลงมากะ นเทลงมา ท=วมไฮ=ท=วมนา ท=วมฮูปลาไหล ท=วมไมBโสงเสง หัวลBานชนกนั นเทลงมา ( ำ้ ) (ใหม= กระเสียน และสดุ ตา กระเสยี น,สมั ภาษณF, 2 กรก าคม 25 0)

กา น นี า 97 การเ =นผนี ามาจากความเชื่อว=า เมือ่ ไปประกอบการทำนาในที่ใด ก มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว จะตBองมีการเ =นที่ทาง เพื่อใหBเราทำนาไดBสะดวก ออกพืชผลดี มักจะทำ ในชว= งเดือน หลงั ประเพณเี ลยี้ งปู กา ต ี อ ก ละ ื่อง น หว1 1. ธูป 2. กระทงเ น= ไหวB ไดแB ก= หมากพลู ขBาวสกุ พรBอมกบั ขBาว ขนมหวาน นำ้ เหลBา 3. ไก=ตBม 1 ตวั ้นตอน พ ีกา 1. เตรียมของเ =นไหวB เมื่อครบแลBว นำไปเ น= ไหวBท่นี า 2. ผูBทำนา ทำพิธีเ น= ไหวเB จBาท่ี พรBอมคำกล=าวดงั น้ี ถงึ มื้อหกแลBว เอาพาคาวพาหวาน ไก=หนึง่ ตัว เหลBาหนึง่ ขวด มา เ =นเจBาทเี่ จBาทาง 3. เมอ่ื เสรจพิธี จะนำกลบั มากไดB แต=ตอB งขอเจBาท่ีเจาB ทางก=อน หรอื จะเอาไวทB ่ีนากไดB (ประจิม อ=ุนพรม, สมั ภาษณF, 2 กรก าคม 25 0) พ ี น ลน อ น การป*นโคลนขอ น เป5นการทำพิธีในหนBา น แลBวแต=ว=าปไหน นแลBงกจะทำ เป5นความเชื่อของคนแต=ละครอบครัวที่ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม การป*นโคลนขอ นเป5นความเชื่อของคนตำบลหนองกะทBาวใน

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว กลม=ุ หมบ=ู BานหนองกะทBาว 9 หม=บู Bาน (คนหนองกะทาB วดง้ั เดิม) รปู ป*นสรBางขึ้น จากดินเหนียวหรือขี้โคลน ป*นเป5นรปู ชาย หญงิ กำลังมีเพศสัมพันธFกัน เม่ือ ปน* เสรจตBองนำไปวางไวBตามจอมปลวกใหคB นเดนิ ผ=านไปผ=านมามองเหน พธิ กี รรมน้เี ป5นความเช่ือของชาวบBานว=า เมอื่ ป*นคนมเี พศสัมพันธFใน ที่สาธารณะ เป5นภาพท่ีอจุ าดตา เมอื่ เทวดามองเหนภาพอุจาดตานี้กจะบันดาล ใหB น าตกลBางเสนียดจัญไร (สุทน จนั ทรปF าน, สัมภาษณF, 27 กนั ยายน 25 0) 98 ว นต ลา อน การสวดมนตFปลาช=อน เป5นพิธีการขอ นอีกวิธีหนึ่งของคนบBาน หนองกะทBาว 9 หมู=บBาน มักจะทำในช=วงที่ นแลBงจัด ในป*จจุบันไม=พบการ ขอ นดBวยพิธีสวดมนตFปลาช=อนแลBว แตจ= ากการเกบขBอมูล ผูBใหขB Bอมูลกล=าวว=า สมยั ก=อนพิธีการสวดมนตปF ลาช=อนจะใชBปลาช=อน 1 คู= นำปลาชอ= นไปทำพิธีที่ วัดใหพB ระสวดทำพิธี มัจฉราชจริยาคาถา คาถาปลาช=อน (มจั ฉชาดก ที่มา ของคาถาปลาชอ= นขอ น) ปนุ ะ ปะรัง ยะทา โหมิ มัจฉะราชา มะหาสะเร อุณเห สรุ ิยะสันตา เปสะเร อุทะกงั ขยี ะถะ ตะโต กากา จะ คิช า จะ กงั กากลุ าละเสนะกัง ภัก ขายันติ ทิวารัตติง มชั เ อปุ ะนิสีทยิ ะ เอวัง จนิ เตสะหัง ตัตถะ สะหะ ญาติภิ ป ิโต เกนะ นุ โข อุปาเยนะ ญาติ ทุกขา ปะโมจะยัง วิจินตะยิตะวา ธัมมั ัง สัจจัง อัททะสะ วัสสะยัง สะเจ ัตะวา ปะโมเจสิง ญาตีนัง ตัง อะ ติกขะยะ อะนสุ สะริตะวา สะตัง ธัมมงั ปะระมตั ถัง วจิ ินตะยัง อะกาสิง สัจจะ กิรยิ งั ยงั โลเก ธวุ ะสสั สะตัง ยะโต สะรามิ อตั ตานงั ยะโต ป*ตโตสะมิ วญิ ตุ ัง

นาภิชานามิ สญั จจิ จะ เอกะปาณิมหิ หงิ สติ า เอเตนะ สจั จะวัชเชนะ ปะชุนโน 99 อะภิวสั สะตุ อะภติ ถะนายงั ปะชนุ นะ นธิ ิง กากสั สะ นาสะยะ กากงั โสกายะ รันเชหิ มจั เฉ โสกา ปะโมจะยะ สะหะ กะเต สจั จะวะเร ปะชนุ โน อะภิวสั สิยะ มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว ถลงั นนิ นญั จะ ปเู รนโต ขะเณนะ อะภิวัสสยิ ะ เอวะรูป*ง สจั จะกิริยัง กัตะวา วริ ิยะมตุ ตะมัง วสั สาเปสงิ มะหาเม งั สัจจะเตชะพะลัสสิโต สัจเจนะ เม สะโม นัตถิ เอสา เม สจั จะปาระมีติ มจั ฉะราชา จะรยิ า นิ ติ า (สทุ น จนั ทรปF าน, สัมภาษณ,F 27 กันยายน 25 0) ทำ ว า1 ว พธิ ีทำขวญั ขBาวของชาวบBานหนองกะทาB ว 9 หมบ=ู Bาน พธิ กี รรมนี้เป5น พิธที ่ีจัดขน้ึ เพ่ือแสดงความกตญั ู ตอ= พระแมโ= พสพ เรมิ่ ตBนจากการรวบรวม ขBาวสารทั้งขBาวเจBาและขBาวเหนียว (คนหนองกะทBาวรับประทานทั้งขBาวเจBา และขาB วเหนียวเป5นอาหารหลัก) ในชว= งเดอื น 3 ขนึ้ 3 ค่ำ และประกอบพิธีใน เดือน 4 ขึ้น ค่ำ โดยมีหมอขวัญมาทำขวัญขBาว การจัดพิธีนี้จัดขึ้นที่วัด หนองกะทBาวและวัดหนองสองเฒ=า เชื่อว=าการทำขวัญขBาวจะทำใหBขBาวไดB ผลผลิตดี เจริญงอกงาม ในวันประกอบพิธมี ีลำดับขั้นตอนดงั น้ี 1. พิธีสง F ชาวบBานนำอาหารมาทำบุญตักบาตร และถวาย ภัตตาหารแก=พระสง F 2. พธิ ีทำขวัญ หมอขวญั ทำขวัญขาB วบรเิ วณลานท่กี องขBาวรวมกัน 3. พระสง สF วด ชยนั โต... ใหBพร เป5นอันเสรจพิธี (สุทน จนั ทรFปาน, สมั ภาษณF, 27 กนั ยายน 25 0)



งานช่าง ีฝมือ ั้ดงเดิม มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว 101



งาน าง อื ้ง ตำบลหนองกะทBาว อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก ปราก งาน ช=าง มือดง้ั เดิมจำนวน จำนวน 4 ประเภท คือ เคร่ืองจกั สาน ทพ่ี บคือ เครื่อง จักสานที่ประดิษ Fขึ้นสำหรับใชBในครัวเรือน เครื่องไมB คือ เครื่องทุ=นแรงที่ ประดษิ ขF ้ึนจากภูมิป*ญญาใหสB ามารถประกอบการงานไดรB วดเรวมากข้ึน งาน ศิลปกรรมพื้นบBาน ที่พบคือ งาน มือที่ตBองใชBความพิถีพิถัน ละเอียดลออใน การประดษิ F และผลิตภณั ทF ีเ่ กิดจากภูมปิ *ญญาคนหนองกะทBาว โดยการนำ วัสดุในทBองถน่ิ มาใชใB หเB กดิ ประโยชนF มีรายละเอยี ดดังน้ี ือ่ ง ก าน หว น่ง า1 ว 103 ภาพท่ี 23 หวดนึง่ ขBาว มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว จากวถิ ีชวี ติ และความเป5นอยอู= ันเรียบง=ายของชาวบBานหม=ทู ี่ 11 หรือ หลาย ๆ หมู=บBานที่มีการรับประทานขBาวเหนียวเป5นอาหารหลัก จำเป5นตBอง คิดคBนหาวธิ ีการประดิษ F เครื่องไมBเครื่องมือ เครื่องใชBในชีวิตประจำวัน ดBวย การนำเอาวัสดุที่มีในทBองถิ่นที่หาไดBง=าย มาผสมผสานกับการใชB มือและ ภูมิปญ* ญาใหBเกดิ ประโยชนF เชน= ศลิ ปะการจกั สาน การถักทอ การปน* เปน5 ตBน หวดนึง่ ขาB ว เปน5 เครือ่ งใชBอยา= งหน่ึงที่เก่ียวขBองกับชีวิตประจำวัน ของชาวบาB น กล=าวคือในทกุ วันจะตBองใชBหวดน่งึ ขBาว การนง่ึ ขาB วเหนยี วดวB ยหวด

นับว=าเป5นวิธีง=ายและสะดวกที่สุด ดังนั้นหวดนึ่งขBาวจึงเป5นเครื่องใชBที่ผูBผลติมรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว สามารถทำรายไดBใหBกับครอบครัว โดยทำเป5นอาชีพเสรมิ ไดB เพราะนอกจาก จะใชBหวดนึ่งขBาวแลBวยังสามารถดัดแปลงหวดเป5นเครื่องใชBอย=างอื่นไดBดBวย เช=น ประดิษ Fเป5นโคมไ ตกแต=งรBาน ประดิษ Fเป5นหนBากากแสดงผีตาโขน และส่ิงอ่นื ไดอB ีกมาก หมู=ท่ี 11 บBานแก=งไฮ ตำบลหนองกะทBาว อำเภอนครไทย จังหวัด พษิ ณโุ ลก เป5นหมู=บาB นหนึ่ง ทมี่ กี ารอนรุ ักษแF ละสืบทอดการสานหวดนึ่งขBาวมา หลายชั่วอายุคนแลBว ถึงแมBว=าในป*จจุบันความเจริญกBาวหนBาทางการผลิต เครือ่ งมือ เครอื่ งใชตB =าง ๆ มาก แต=หวดนงึ่ ขBาวกยงั เปน5 ที่นิยมกนั อย=ูเชน= เดิม 104 ว อ ก กา ทำหว น่ง า1 ว 1. พราB 2. เล่อื ย 3. ไมไB ผ=เฮย้ี 4. เศษผาB ้นตอนกา ทำ น้ ตอน ต ี 1นตอก 1. ใชBพรBาตดั ไมไB ผเ= ฮีย้ จากกอ โดยเลือกลำทไี่ มแ= ก=หรอื อ=อน จนเกินไป 2. ใชBเลือ่ ยตวั ใหเB ปน5 ปลอB ง ๆ โดยทิง้ ส=วนที่เป5นขBอ ความยาวของ ไมไB ผ=ทเ่ี ล่ือยนั้นข้ึนอยกู= ับขนาดของหวด เชน= ถาB สานหวดใหญจ= ะตดั ไมใB หยB าว 35 น้วิ หวดขนาดกลาง 30 นว้ิ หวดขนาดเลก 25 นว้ิ เปน5 ตBน 3. ใชพB รBาผ=าไมไB ผ=เป5น กี (ชาวบBานเรียก กบี ) ขนาดความกวBาง ของ ีกไมไB ผ=หวดขนาดใหญ= กวBาง 0.5 ม. หวดขนาดกลางกวBาง 0. ม. หวดขนาดเลก กวBาง 0. ม. 4. การจักสว= ยตอก คอื การเหลา ีกไมBไผเ= พ่ือลบคมของ กี ไมตB รง

กลางออก แลBวเหลาหัวทBายของ กี ไมBใหเB รียวลง 105 5. การจกั ตอก คือ การเอาสว= นทีเ่ ปน5 เนือ้ ไมBและเปลอื กไมBไผ= มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว (ตวิ้ ไม)B แยกออกจากกนั ีกหนึง่ จะจักเปน5 เสBนตอกไดB ประมาณ 10 เสBนการ จักตอกสำหรับสานหวด ควรหาไมไB ผท= ค่ี อ= นขBางอ=อน ความยาวของเสBนตอก ทำตามขนาดทก่ี ลา= วขBางตBน น้ ตอนนำ น1 ตอกที่ ก ว1 ง่ าง ห อื วน 1. นำเสBนตอกท่ี จักเสรจแลBวผง่ึ แดดใหแB หBง ถBาเปน5 ดู นกใชวB ิธี รมควนั จะทำใหBไม=มีราขึ้น การผ่งึ แดดใชBเวลา 2 3 วัน ถาB รมควันกใหBสงั เกตดู สขี องเสBนตอก ถBาเปน5 สีน้ำตาล กถือว=าใชBไดB 2. เมอ่ื เสนB ตอกผ่ึงแดดหรอื รมควันไดBทีแ่ ลBวมดั ตอกเป5นมัด ๆ ตาม ความยาวของเสนB ตอก แต=ละขนาดไวB น้ ตอนกา านหว 1. การก=อหวดใชBตอกเป5นเปลอื กไผ= (ต้ิวไม)B สานก=อรวมกนั กับ ตอกธรรมดา วางในแนวตั้ง 4 เสBน แนวนอน เสนB สานขดั เปน5 ลายสาม โดย เร่ิมจากจุดกึ่งกลาง สานไปขBางจุดกง่ึ สานไปขBางละ 13 ขัด 2. รอบปลุกกBนหวด นำเอา หวดทก่ี =อแลBวมาหกั มุมทีจ่ ุดกึง่ กลาง แลวB สานลายสามไปรอบ ๆ หวดจน หมดเสBนตอกทงั้ 2 ขBาง 3. การสานหวด ถาB สานความสงู ของหวดยังไม=ไดขB นาด ก สามารถใชเB สนB ตอกเพิ่มความสูงไดBแลBวสานเพม่ิ เขBาไปอีกท้ัง 2 ขBาง 4. การไพหวด เม่ือความสูงไดBตามความตอB งการแลBว จะใชตB อก ไพ มาสานขัดหวดเป5นขัดลาย 3 โดยใชตB อกไพ 3 เสนB สานลายขัดไล=กันไปใหB รอบ แลวB ตดั เสนB ตอกที่ยาวเกินไปท้ิงเพ่ือเตรียมมวB นในขั้นตอนสุดทาB ย 5. การมวB นหวดเรมิ่ จากดาB นขBางของหวด ใชBนว้ิ มอื หักมวB นไป

ตามลาย มBวนต=อกันไปเรื่อย ๆ จนถึงกึ่งกลายและเหนบเสBนตอก 2มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 3 เสBน สุดทBายลงไปตามลาย ของหวดแต=ละขาB งกจะไดBหวดนึ่งขาB วท่ีสมบูรณF แบบ (ประกา ยวนแห=ว, สัมภาษณF, 2 พ ษภาคม 25 0) 106 ภาพท่ี 24 หวดน่งึ ขBาว ง ชาวหนองกะทBาวนิยมถนอมอาหารโดยการตากแหBงเพือ่ ยืดอายุใหB สามารถรบั ประทานไดBนานขึ้น อปุ กรณทF ่ใี ชใB นการถนอมอาหารมักจะทำจาก ไมBไผ= การจักสานเป5นภูมิปญ* ญาท่ีพฒั นาจากคิดคนB เพื่อใชBประโยชนFจากวัสดุ ธรรมชาติทีม่ ีอยูใ= นชุมชน เขงิ คอื อปุ กรณเF ครื่องใชBลักษณะคลBายตะแกรง รปู รา= งกลม แบน สานโดยจกั ตอกใหเB ปน5 ตาหา= ง ๆ มกั ใชBตากสง่ิ ของอาหารแหBง เชน= ปลา พรกิ เป5นตBน ภาพที่ 25 การสานเขิง

อ ก ที่ 1 1. ไมไB ผ= 2. ไมตB อก 3. หวาย น้ ตอนกา ทำ 1. ใชไB มBตอกสานสลบั ข้ึนลง ไปมาใหBระยะหา= งเท=า ๆ กัน 2. ทำขอบเขงิ โดยใชไB มBไผ= ทำเป5นวงกลม 3. ขนึ้ ขอบเขิง โดยใชเB สBนหวายเปน5 ตัวยดึ ระหว=างไมBตอกท่ีสานไวBกบั ขอบเขงิ จดั ใหไB ดรB ูปทรง เปน5 อันเสรจ (ตงิ พิมเสน, สัมภาษณF, 3 สงิ หาคม 25 0) ภาพท่ี 2 เขิง 107 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

กวมรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว กวย เปน5 เครอื่ งจักสานมีลกั ษณะคลBายเขง= ใชBแทนตะกรBาไวใB ส= สิ่งของ 108 ภาพที่ 27 กวย อ ก ที่ 1 1. ไมตB อก 2. หวาย น้ ตอนกา ทำ 1. เริม่ จากการสานกนB กวย ใชไB มBตอกสานสลบั ขึ้นลง ไปมา ใหB ระยะหา= งเทา= ๆ กัน 2. สานข้ึนขอบดBานขBาง ใหBไดBรูปทรงคลาB ยตะกราB ดงั ภาพ

3. สานเกบขอบกวย และใชหB วายบดิ เปน5 เกลียวสานยดึ ตดิ กบั ขอบ กวย เพอื่ ทำเปน5 หูจบั (ชาย ฉิมมาลี, สัมภาษณF 22 กนั ยายน 25 0 ) อ่ื ง 1 อ่ื ง ก 1ตอก พนื้ ท่ีในตำบลหนองกะทBาว อำเภอนครไทย จังหวัดพษิ ณุโลกมีความ อุดมสมบูรณFทำใหBมีพืชพรรณเป5นจำนวนมาก ึง่ ประชาชนชาวหนองกะทBาว สามารถทำประโยชนFจากไมBที่มีในชุมชนไดB งานจักสาน และอุปกรณFเครื่องใชB ในครัวเรือนจึงมักทำมาจากวัสดุธรรมชาติ โดยเฉพาะไมBไผ= ึ่งนำมาทำ เคร่ืองจักรสานเปน5 จำนวนมาก สง= ผลใหเB กิดภมู ิป*ญญาการสรBางนวัตกรรมเพ่ือ อำนวยความสะดวกจากวัสดุธรรมชาติ เครื่องจักไมBตอก เป5นหนึ่งใน ภูมิป*ญญาที่ชาวตำบลหนองกะทBาวไดBสรBางขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกการ ผลิตอุปกรณFเครื่องใชBในทBองถ่ิน ขBอดีของเครื่องจักไมBตอก คือ ทำใหBรวดเรว และไดไB มBตอกมขี นาดความหนาเทา= ๆ กัน 109 ภาพท่ี 2 เครอ่ื งจักไมBตอก มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว อ ก ที่ 1 1. ไมเB น้ือแขง 2. เหลกกลBาทม่ี คี ม 2 ช้ิน

3. ตะปูมรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว น้ ตอนกา ทำ ใชBเหลกดBานที่มีคม 2 ดBาน ประกบเขBาหากัน เวBนระยะห=าง พอประมาณ และตดิ เหลกไวBกบั ไมBเนอื้ แขงและทำตวั ลอค เพอื่ ใหสB ามารถปรับ ความหนาของไมBตอกท่ีจะจักไดB ทง้ั นส้ี ามารถประหยัดเวลาในการจักไมBตอก และยงั ชว= ยใหจB กั ไมBตอกไดเB ยอะกวา= การจักไมตB อกดBวยมดี ธรรมดา (ชาย ฉิมมาล,ี สัมภาษณF 22 กนั ยายน 25 0 ) 110 งาน ล ก พ้นื บา1 น กา ตอกทอง การตอกทอง เป5นการนำเอากระดาษทอง กระดาษเงนิ ท่ีมีลักษณะ เป5นมันวาว มาตอกเป5นลวดลายสวยงามโดยใชBสิ่วตอกลงบนกระดาษ คนหนองกะทBาวมักใชBงานตอกทองมาใชBตกแต=งเทรดิ (ช า) สวมศีรษะนาค ในพิธีบวชนาค ภาพที่ 29 การตอกทองประดับช า

อ ก ที่ 1 111 1. สิ่ว 2. ดนิ สอ ไมบB รรทดั 3. กระดาษทอง หรือกระดาษเงนิ 4. กระดาษสีขาว หรือกระดาษ 4 กไดB 5. คอB น และตะปู . กระดานรอง น้ ตอนกา ทำ 1. นำกระดาษสีขาววางรองชัน้ แรก ตามดวB ยกระดาษทอง หรอื กระดาษเงิน และวางกระดาษสขี าวทับอกี คร้งั รวมเป5น 3 ช้ัน 2. นำตะปมู าตอกยดึ มุมกระดาษ ทัง้ 4 มมุ 3. ตตี ารางบนกระดาน ระยะหา= งประมาณ 1 นิ้ว หรือตามที่ ตอB งการ 4. นำสิ่วมาตตี อกบนกระดาษทว่ี าดตารางไวB ใหBเปน5 ลวดลาย ตามท่เี ราตอB งการ 5. ถอดตะปูออกเป5นอนั เสรจขั้นตอน จากน้ันนำไปติดตกแตง= กับ เทริด (ช า) เป5นขน้ั ตอนต=อไป ภาพที่ 30 ลายตอกทอง มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว กา ทงห วก การแทงหยวกเป5นภูมิป*ญญาในดBานงานช=าง มือดั้งเดิมของชาว หนองกะทBาว การแทงหยวกเป5นการแกะสลักหยวกกลBวยใหBเป5นลวดลาย ตา= ง ๆ ในการแทงหยวกนนั้ ตBองแทงก=อนจะมีการใชBงานประมาณ 1 วนั เพราะ หยวกจะสด และสวยงาม หากแทงหยวกก=อนใชBงานเป5นเวลานานหยวกจะไม= สด และเมอื่ ตกแต=งจะไมส= วยงาม และก=อนจะแทงหยวกจะตBองมีการไหวBครู กอ= น โดยในพานครูจะตBองประกอบดBวย เงนิ ค=าครู 00 บาท ดอกไมขB าว ธูป เทียน เหลBา และนำ้ เปล=า เชอ่ื กนั วา= หากไม=มีการไหวBครจู ะทำใหBการแทงหยวก 112 ครั้งนั้นลBมเหลว หรือไดBลวดลายที่ไม=สวยงาม สำหรับพิธีที่ตBองมีการแทง หยวกนั้น ชาวหนองกะทBาวมักแทงหยวกเพื่อใชBประกอบ แล สำหรับแห= นาคในงานบวชนาค อ ก ที่ 1 1. หยวกกลBวย 2. มีด 2 คม (สำหรบั แทงหยวก) 3. พานไหวBครู ส่งิ ของประกอบพานไหวBครู 00 บาท 1. ค=าข้ึนครู 2. ดอกไมBขาว 9 ดอก 3. ธูป 5 ดอก 4. เทยี นไข 1 เลม= 5. เหลาB 1 ขวด . นำ้ เปล=า 1 ขวด

ภาพที่ 31 อปุ กรณทF ใ่ี ชBในการแทงหยวก 113 น้ ตอนกา ทำ 1. เรมิ่ จากการเลือกหยวกกลวB ย คอื กลBวยตานี เพราะเนอ้ื หยวกจะ ละเอยี ด และมีสขี าวนวล 2. ทำพิธีไหวBครู กล=าวบทสวดมนตFคาถาที่จำมาจากพรรพบุรุษร=ุน ก=อน เพราะเชื่อว=า มนตFคาถานี้จะช=วยใหBการแทงหยวกครั้งนี้ประสบ ความสำเรจ ไดBลวดลายที่สวยงามตามตBองการ และถBาไม=ไหวBครูกจะเกิด อปุ สรรคตา= ง ๆ ทำใหBแทงหยวกไมส= ำเรจหรอื ไม=สวยงาม 3. เร่ิมการแทงหยวกกลวB ยตามลวดลายทำตBองการ 4. เสรจแลBวนำไปตกแต=งแล (โดยบางลายตBองลายออกก=อนนำไป แต=ง) (ทวี สทุ ธิหล=อ, ไพบรู ณF พานพรม, คอย คำเมือง, สมั ภาษณ,F 29 พ ษภาคม 25 0) มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ลว ลา ตาง ากกา ทงห วก ลา น า ลา น ลา ลา ท 114 ลา หาง งห ภาพที่ 32 การนำหยวกกลวB ยมาประกอบแลแหน= าค

พวงตาห ง่ พวง ะ า1 พวงตาหรั่งหรือพวงระยBา เป5นงาน ช=าง มือของชาวหนองกะทBาว เหตุที่เรียกพวง ตาหรั่ง เพราะว=าตาหรั่งเป5นผูคB ิดคBนประดิษ Fงาน มือนี้ขึ้นมา ชาวหนองกะทBาวมักใชBพวงระยBา ตกแต=งสถานที่ในงานบุญ แต=ที่นิยมมากคือ ใชB ตกแต=งแลสำหรับแหน= าค อก 1. กระดาษวา= ว 2. ดาB ย หรอื เชอื กสายปานวา= ว 3. กรรไกร 4. ไมสB ำหรบั หอB ยพวงระยBา น้ ตอนกา ทำ 1. พับกระดาษท่เี ตรียมไวใB หเB ป5นสามเหลี่ยม และสี่เหลี่ยมสลบั ไปมา เหมอื นพัด ดงั ภาพ 115 2. นำกระดาษทีพ่ บั เป5นสเี่ หลี่ยมมาเสยี บไมBและตัด (ดงั ภาพ) สว= น มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว กระดาษสามเหล่ียมนั้นตดั สลบั *นปลา โดยตัดจากยอดบนลงลา= งจนเกอื บถงึ ชายดBานล=าง ใหมB ีระยะห=างเทา= ๆ กัน

4. คลีก่ ระดาษออก ทำทง้ั 3 แผ=น ตกแตง= ดBามไมใB หBสวยงามมรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 116 5. กระดาษทีพ่ บั เป5นสามเหล่ียม คลกี่ ระดาษออกเป5นรปู สเี่ หล่ยี ม . ใชBปลายกรรไกรเจาะรูกลางแผ=นกระดาษเพอ่ื รBอยดBาย จากน้นั จงึ รBอยดBาย นำไปตดิ กับปลายไมBท่เี ตรียมไวB

7. ใชมB ือจับแตง= ใหกB ระดาษท่ี Bอนกนั อย=นู ั้นใหเB ปน5 พวงระยBา ภาพที่ 33 พวงตาหร่งั หรอื พวงระยBา 117 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ลต ที่ ก าก า นหนองกะท1าว 1 ะนีบ 118 ภาพท่ี 34 ไมคB ะนบี ตำบลหนองกะทBาวยังคงนิยมประกอบอาหารโดยใชBเตาถ=านอย=ู ดังนั้นจึงมีการประดิษ FอุปกรณFที่ทำงานคู=กับเตาถ=านประกอบกับพื้นที่ยังมี ทรัพยากรที่อดุ มสมบรู ณFสามารถนำวสั ดุจากธรรมชาติมาประดษิ Fเครื่องใชBใน ครัวเรือนไดB ไมBคะนีบ คือ สิ่งประดิษ Fที่คนในชุมชนหนองกะทBาว สรBางสรรคขF นึ้ ใชBหนบี ถา= น หรอื หนีบอาหาร ขณะปงยา= ง อ ก ท่ี 1 1. ไมไB ผ= 2. ไมตB อก ้นตอนกา ทำ 1. ผ=าไมBไผ=ใหBเป5นแท=งยาวและ แบน 2 อัน จากนั้นใชBมีดผ=าไมBไผ=ดBานใด ดBานหนึ่งของทั้ง 2 อัน โดยลึกประมาณ 1 น้ิว ผา= ใหไB ดBประมาณ 7 แฉก และ นำไมBไผม= าประกบกนั โดยใหแB ตล= ะแฉกสลบั กัน

2. ใชBไมBตอกบิดเป5นเกลียว แลBวทำเป5นวงกลม และสอดเขBาไป 119 กึง่ กลางไมBทงั้ สองเพือ่ เป5นตวั ยึดไมใ= หไB มBไผ=หลดุ ออกจากกัน มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว (สมหมาย ออ= นสำลี, สมั ภาษณF 15 กันยายน 25 0 ) วง สวิง เปน5 อปุ กรณFทีใ่ ชBจบั สัตวFน้ำ ง่ึ มีการสบื ทอดมาจากบรรพบุรุษ ต้งั แต=ในสมัยอดีตมาจนถึงสมยั ปจ* จบุ ัน งึ่ วสั ดุท่ีใชใB นการทำสวิงน้ัน สามารถ หาไดBงา= ย เพราะมีอย=ทู ั่วไปภายในบริเวณของหมบู= Bาน สวิงนนั้ มีประโยชนFมาก เพราะนอกจากจะเป5นเครื่องมือที่ชาวบBานใชBในการทำมาหากินแลBว กยัง สามารถนำไปขาย เพื่อสรBางอาชีพและสรBางรายไดBใหแB ก=ครอบครัวดBวย และ เปน5 การใชเB วลาว=างของผBสู งู อายุใหเB กดิ ประโยชนFอีกดBวย ว อก 1. ไมจB มี 2. ไมBมอบ (ทำจากไมBไผ=) 3. ไมขB อบสวงิ 4. ดBายถัก 5. สว=าน 7. ตะปเู ลก ้นตอนกา ทำ 1. นำดBายมาผูกที่จมี สวิงขดั เงื่อนตาย 2. ถกั ใหไB ดB 20 ตาโดยการเพมิ่ แข (เพมิ่ ความกวBาง) 4 มุม ถกั ต=อไป เร่ือย ๆ จนไดขB นาดตามตอB งการ 3. ใส=ไมBมอบเสยี บท่ปี ากสวงิ ใหรB อบวง (ไมBมอบทำจากไมไB ผ=)

4. นำมาทาบกับขอบแลBวนำเชือกไนล=อน (สีเขียว) มารอB ยใหตB ิดกบัมรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ไมBไผ= ่ึงหาไดBตามปาท่วั ไปสอดเชือกใหBไดB 2 รอบ ตอกตะปูปดขอบ (สมหมาย ออ= นสำลี, สมั ภาษณF 15 กันยายน 25 0 ) 120 ภาพท่ี 35 สวิง

ความรู้และการปฏิบตั ิเกี่ยวกบั ธรรมชาติและ จักรวาล 121 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว



วา 1 ละกา บต กี่ วกบ าต ละ ก วาล ขBอมูลความรูBและการป บิ ตั ิเกี่ยวกบั ธรรมชาติและจักรวาลของคน ในตำบลหนองกระทBาว อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก ที่พบมากที่สุด คือ ความเชื่อดาB นโหราศาสตรF การเสี่ยงทาย สะเดาะเคราะหFตอ= ชะตาของแต=ละ หมู=บBานที่มีความหลากหลาย แตกต=างกันไปตามความเชื่อและพื้นเพดั้งเดมิ ทัง้ น้เี น่อื งคนในตำบลหนองกะทBาวมาจากหลายพื้นทีท่ งั้ คนนครไทยดง้ั เดิม คน อพยพมาจากลาวเวียงจันทรF มาจากอำเภอดา= น Bาย จงั หวดั เลย ทำใหกB ล=ุมคน เหลา= นน้ี ำความเชือ่ ด้ังเดมิ ของบรรพบุรุษมายึดถือป บิ ัติ รวมถงึ อาหารพ้ืนถิ่น ของกลุ=มหมู=บBานที่มาจากพื้นที่ต=าง ๆ กจะแตกต=างกันไปตามความเชื่อของ อาหาร และวัตถุดิบที่ใชBในการปรุงอาหาร จากการเกบขBอมูลภาคสนามพบ ขBอมูลเกยี่ วกับความรูBและการป บิ ตั ิเกีย่ วกับธรรมชาติและจักรวาลของคนใน ตำบลหนองกระทBาว คือ โหราศาสตรF ความเชื่อเฉพาะถิ่น อาหารพื้นบBาน และการแพทยพF ้ืนบาB นดBานการใชสB มุนไพร มีรายละเอยี ดดงั นีค้ ือ 123 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว หา า ต กา ี่ งทา องหา นายอนิ จนั ครี ี เป5นพอ= ครเู ชยี่ วชาญเร่ืองการทำนายของหายโดยใชB การหักตอก การเส่ยี งทายของหาย ใชBไดBทุกเม่อื ตามเวลาของหาย หรือเสี่ยง 124 ทายเร่ืองตา= ง ๆ ทต่ี Bองการทราบ การเสี่ยงทายของพ=อครสู ามารถเสี่ยงทายไดB ทกุ วนั ยกเวนB วนั พระ เพราะพอ= ครูจะถือศลี อ ก ที่ 1 เครือ่ งสำหรบั แตง= ขนั ธFหBา ประกอบไปดBวย ดอกไมB 5 ยอด เทยี น 5 เลม= ไมสB ำหรบั เสยี่ งทาย 5 7 เสBน (ไมตB อก) เงินคา= ครู 20 บาท ขนึ้ ไป ้นตอนกา ่ี งทา 1. เอาส่งิ ของที่เราเตรยี มไวBหรือขนั ธหF BาไปไหวพB =อครู

2. พอ= ครกู ล=าวคาถาและถามถึงของท่ีหายหรือเรื่องทต่ี อB งการรBู โดยเอาไมสB ำหรบั เสีย่ งทายหรือไมตB อกทเี่ ราเตรียมไวมB าวดั ทีแ่ ขนถึงแคข= อB ศอก 3. แลBวกล=าวคาถาเสยี่ งทายหกั ไมBตอกไปเร่ือย ๆ จนกว=าจะพบ สิ่งของ ของเราท่หี าย (อนิ จนั คีร,ี สมั ภาษณF, 12 พ ษภาคม 25 0) 125 กา า มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว นางสำราญ ยอดเงิน เป5นแม=ครู ผูBทำนายของหาย โดยเสี่ยงทาย ในลักษณะการใส=ยาม หรือการจับยามเป5นการเสี่ยงทายหาของที่หายไปของ คนในชุมชนอีกลักษณะหนึ่งที่ไดBรับความนิยม การใส=ยามสามารถทำไดB ทุกโอกาสตามความตBองการของผูBที่ตBองการหาของที่หายไป แต=มีขBอแมB คือ หBามเสยี่ งทายในวันพระ อ ก ที่ 1

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว 1. เทียน 5 เล=ม 2. ดอกไมB 5 ยอด (ดอกอะไรกไดB) 3. คา= ครู (แลBวแตจ= ะให)B ้นตอนกา ทำนา 1. อุปกรณFทเี่ ตรียมไวB 3 อยา= ง ใสพ= าน (ภาชนะ) 126 2. คนที่มาใสย= าม นำพานยกขึ้นเหนอื หัว พรBอม ภาวนาในส่ิงท่ี ตอB งการ 3. วางพานใหแB ม=ครู แม=ครจู ะกล=าวคาถา และถามถึงของทหี่ าย 4. แม=ครกู จะเสีย่ งทายของท่หี ายไป โดยใชBวิธีการจับยาม (สำราญ ยอดเงนิ , สัมภาษณF, 1 มิถนุ ายน 25 0) ห อ องหา ห อ ตา ง

คนในหม=ูบาB นหนองกะทBาวหรือหมู=บBานใกลBเคยี งทร่ี ูBจกั หมอดูกจะมา ดทู น่ี ่ีเม่อื มขี องหายแลBวอยากไดBของคืน โดยการดูหมอส่ิงแรกคอื ตBองมีคา= ครูใหB หมอดู 20 บาท วางใส=จานหรือพานที่หมอดูเตรียมไวBใหB แลBวหลังจากน้ัน หมอดกู จะรับค=าครแู ลBวทำการขึ้นครูหรือท=องคาถาเพื่อขอทำนาย แลBวเริ่มพิธี ดูของหายดBวยการนำไมBมาวัดเป5นคืบ พรBอมกับท=องคาถา เมื่อไดBความว=า อย=างไรแลBวหมอดูกจะบอกผูBที่มาดูหมอดูว=าของนั้นหายที่ไหน ตกหล=น ตรงไหนอย=างไร แลวB จะไดคB นื วนั ไหนอะไร หรือไม= กอยูท= หี่ มอดจู ะบอก ภาพท่ี 3 การทำนายของหายของตาเปยง (เปยง มาด,ี สมั ภาษณF, 22 มกราคม 25 1) 127 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว

มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว วา อ่ื พาะ น่ บ า ี น วี ก ี้ ี่ การบูชาเฮียนหรือบูชาเรือนมาจากความเชื่อว=าบBานเรือนมี ความสำคัญสำหรับครอบครัว เป5นที่อยู=อาศัย ใหBความสุข ความสบายใจ แก= คนในครอบครวั จึงมกี ารบชู าเพ่ือใหเB กดิ ความเจริญร=ุงเรอื ง อยูด= มี ีสุข ทำอะไร กประสบผลสำเรจ ปกปองคนในครอบครวั ใหBพBนจากอันตรายท้ังปวง อ ก ท่ี 1 128 วนท่ี (สำรบั อาหารคาว, หวาน เพ่ือบชู าเทวดา) 1. ขาB วเหนยี ว 2. น้ำเปล=า 1 แกวB 3. อาหารคาว, หวาน (แลBวแต=จะจดั ใส)= 4. ธปู , เทียน, ดอกบูชา (ดอกขาไกด= ำ) 3 ดอก วนที่ 1. กระทง 9 ช=อง 2. หมาก 3. เมย่ี ง 4. ขBาวกBอน 5. ขBาวเปลือก . ขBาวสาร 7. ขBาวตอก . ออB ย 9. กลBวย 10. เทยี น (เลก) 11. ขBาวดำ 12. ขBาวแดง 13. ขBาวเหลือง 14. แกงสมB 15. แกงหวาน

1 . นำ้ เปล=า 1 แกBว (วางช=องกลางของกระทง) 17. น้ำมนตF ้นตอน 1. ทำพธิ ี เชญิ เทวดาลงมาเสวยอาหาร ตามทจ่ี ดั ในสว= นที่ 1 2. นำเคร่ืองบูชาใส=ในกระทง 9 ชอ= ง (จำนวน ตามตาราง) อาทติ ยF จันทรF อังคาร 15 ศกุ รF ลกั ขณา พธุ 21 9 17 ราหู พ หสั บดี เสารF 12 19 20 3. ทำพธิ ีบชู าเฮียน (บูชาบาB น) ตามบท 129 4. อาจารยFกรวดน้ำ เมื่อกรวดน้ำเสรจ ใหBทุกคนในบาB นจับกระทง ยกขนึ้ เหนือศีรษะ มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว 5. อาจารยFทำพิธีอีกรอบ และพรมน้ำมนตF . ใหBเอากระทงไปวางไวBทศิ ตะวนั ตกของบBาน และหBามหันหลังมอง เดดขาด 7. อาจารยFจะผูกขอB มอื ใหB และหาB มใชเB งิน 3 วัน หาB มใหBทาน และ หาB มใหคB นอ่ืนกนิ ของในบาB น 3 วัน

ถBาทำไมค= รบ 3 วนั คนในครอบครัวจะทำอะไรไมข= ้ึน ทำอะไรไม=มรดก ูภ ิม ัปญญาทางวัฒนธรรมตำบลหนองกะ ้ทาว ประสบผลสำเรจ (สอง ปลดั เทศ, สัมภาษณ,F 1 มิถุนายน 25 0) ้ำ า1 วท่ พิธจี ำ้ ขBาวท่มิ เป5นพิธีทีส่ =วนใหญ=จะทำใหBแกเ= ดกเลก หรอื เดกแรกเกิด ที่รBองไหBบ=อย เจบปวยบ=อย ไม=ยอมหลับยอมนอน เพราะเชื่อว=า มีแม=กำเรดิ (แม=กำเนิด, แม=เก=าแมห= ลงั ) ยังตามตดิ ชวี ติ อยู=และจะมาเอาไปอยด=ู วB ย ทำใหBแม= 130 ปจ* จบุ นั ไม=สบายใจ จงึ ทำพิธจี ้ำขBาวทม่ิ ใหลB ูก อ ก ท่ี 1 ขาB วเหนียว 3 กอB น น้ ตอน พ=อหมอหรอื แม=หมอทท่ี ำพิธี จะท=องคาถาตามบท ขณะที่ท=องคาถา นั้นจะใชBขBาวเหนียว 1 กBอน วนรอบตัวเดก ท=องเสรจหนึ่งจบ จะแปะขBาว เหนียวทต่ี ัวเดก และทิง้ ไป (ทำ ้ำ 3 รอบ) เปน5 อันเสรจพิธี (สอง ปลดั เทศ, สัมภาษณF, 1 มิถนุ ายน 25 0) ตอ ะตา พิธีต=อชะตาส=วนใหญ=จะทำใหBกบั คนท่ี อายปุ ระมาณ 24 25 ป, 35 3 ป, 4 ป, 0 ป, 72 ป เพราะมีความเช่ือว=าเป5นปเบญจเพส ดวงชะตาจะ ตก หรือขาด มีเหตุใหBไดBรับอันตราย บางทีอาจจะมีคนทักว=าชะตาไม=ดี และ บางคนอาจจะเจบไขBไดBปวย หรอื ประสบอุบัติเหตุหรือเหตทุ ี่ไม=คาดคิดบ=อย ก

จะมคี นทกั วา= ชะตาไมด= ี ชะตาขาด จะเป5นตBองสะเดาะเคราะหตF อ= ชะตา จะทำ ใหอB ายยุ ืน หายปวย มชี ีวิตที่ดขี ้นึ ไม=วิตกกังวล ภาพที่ 37 การตอ= ชะตา 131 อ ก ที่ 1 มรดกภมู ปิ ัญญาทางวฒั นธรรมตำบลหนองกะทา้ ว 1. กระทง 9 กระทง (ใสข= องตามอายุ) 2. ขBาวสาร (ใหBไปขอจากเพ่ือนบBาน 9 หลัง ของบBานเราอีก 1 หลัง รวมเป5น 10 หลัง) 3. บันได (บันไดสูง 1 วา, ลกู บนั ไดกวBาง 1 ศอก 2 ลกู ) 4. ดาB ยสายสญิ จนF 5. ไมBตอก หรอื ไมBหลอด ยาว 1 คบื (ใหเB กนิ อายุไป 1 ช้ิน) . หมาก 7. เมย่ี ง . ขBาวเหนียวกBอน 9. ขาB วสาร 10. ขาB วตอก