electricity

140และพลังงานนิวเคลียร& เปนต0น ปจจุบันได0มีการศึกษาค0นคว0าเพื่อนําพลังงานทดแทนมาใช0ประโยชน&มากข้ึน ซึ่งจะชวยผอนคลายปญหาการขาดแคลนพลังงานในอนาคต และชวยลดปญหาดา0 นมลพิษท่ีเกดิ ขนึ้ จากการใชพ0 ลงั งานฟอสซลิ ในปจจุบนั เนื่องจากแตละท0องถ่ินมีโครงสร0างพื้นฐาน สภาพแวดล0อมและวัตถุดิบที่จะนํามาแปลงสภาพเปนพลังงานเพื่อใช0งานในท0องถิ่นที่แตกตางกันออกไป ดังน้ันแตละท0องถ่ิน หรืออาจจะเร่ิมต0นที่ครัวเรือน จะต0องพิจารณาวามีอะไรบ0างที่มีศักยภาพ เพียงพอท่ีจะนํามาผลิตเปนพลังงานเพื่อใช0ในครวั เรือน หรือท0องถ่ินของตนเองได0บ0าง อาทิเชน เชอ้ื เพลิงชีวมวล (Biomass) ซึ่งเปนวัสดุหรือสารอินทรีย&ท่ีสามารถเปล่ียนแปลงเปนพลังงานได0 ชีวมวลนับรวมถึงวัสดุเหลือท้ิงทางการเกษตร เศษไม0 ปลายไม0จากอตุ สาหกรรมไม0 มูลสตั ว& ของเสียจากโรงงานแปรรูปทางการเกษตรและของเสียจากชุมชน หรือกากจากกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมการเกษตร เชน แกลบชานอ0อย เศษไม0 กากปาล&ม กากมันสําปะหลัง ซังข0าวโพด กาบและกะลามะพร0าว และสาเหล0าเปนต0น เชื้อเพลิงชีวภาพ (Biofuel) เชื้อเพลิงที่ได0จากชีวมวล (Biomass) เปนพลังงานท่ีได0จากพืชและสัตว&โดยมีพื้นฐานจากการสังเคราะห&แสงแล0วเก็บรวบรวมพลังงานจากดวงอาทิตย&เอาไว0ในรูปของพลังงานเคมี หรือองค&ประกอบของส่ิงมีชีวิตหรือสารอินทรีย&ตางๆ รวมทั้งการผลิตจากการเกษตรและปsาไม0 เชน ไม0ฟrน แกลบ กากอ0อย วัสดุเหลือใช0ทางการเกษตรอื่นๆ พลังงานแสงอาทิตย& พลังงานนํ้า (นํ้าตก น้ําข้ึนน้ําลง คล่ืน ลําธาร ลําห0วย) ตลอดจนพลังงานลม พลังงานความร0อนใต0พภิ พ เปนต0น เม่ือครัวเรือน หรือท0องถิ่นทราบศักยภาพวาตนเองมีความพร0อมท่ีจะผลิตพลังงานจากแหลงใดมากที่สุดแล0ว ก็สามารถพิจารณาดําเนินการได0 โดยอาจเริ่มจากการไปศึกษาดูงานหรือขอคําแนะนําจากหนวยงานท่ีเกี่ยวข0อง เชน จากครัวเรือน หรือท0องถ่ินท่ีประสบความสําเร็จในการผลิตพลังงานข้ึนใช0เอง หรือจากหนวยงานราชการ รวมถึงสถาบันการศึกษาตางๆ ซึ่งจะทําให0ได0แนวทางในการพัฒนาพลังงานท0องถิ่นข้ึนใช0เองอยางเหมาะสมและมีโอกาสประสบความสําเรจ็ สงู6. การวิเคราะห+ศกั ยภาพของพลังงานทดแทนทีม่ ใี นชุมชน ชุมชนแตละชุมชนจะมีศักยภาพของแตละชุมชนแตกตางกันไปตามศักยภาพของแตละพ้ืนที่ เชน พ้ืนที่ที่มีการเล้ียงสัตว&จํานวนมากก็จะมีศักยภาพในการนํามูลสัตว&มาทําไบโอกRาซ หรือพืน้ ทีท่ มี่ ีการเพาะปลกู ออ0 ย หรอื มันสําปะหลงั ก็จะมศี ักยภาพในนํามาทาํ ชวี มวล เปนตน0

141 ตัวอยาง องค&กรปกครองสวนท0องถ่ินที่ได0ให0ความสําคัญกับการผลิตพลังงานทดแทนใช0อยางเปนรปู ธรรม ไดแ0 ก 6.1 พลังงานทดแทน ผลติ นํ้ามนั ไบโอดเี ซล เทศบาลตําบลหันคา อําเภอหันคา จังหวัดชัยนาท ขอรับสนับสนุนเงินงบประมาณตามโครงการอยูดีมสี ุข เพ่ือดําเนินการตามโครงการพึ่งพาตนเองด0านพลังงานด0วยไบโอดีเซลชุมชนโดยมีวัตถุประสงค&เพ่ือสงเสริมและสนับสนุน ให0ชาวบ0านพึ่งพาตนเองด0านพลังงานได0อยางยั่งยืนได0ดําเนินการผลิตนํ้ามันดีเซลสําหรับใช0เฉพาะยานพาหนะ และเครื่องจักรทางการเกษตร รวมทั้งเผยแพรความร0ูให0ชุมชนและโรงเรียนในพื้นท่ีและท0องถิ่นใกล0เคียง ซ่ึงได0ติดตั้งไว0 ณ สํานักงานเทศบาลตําบลหนั คา ไบโอดีเซล (biodiesel) เปนเชื้อเพลิงดีเซลท่ีผลิตจากแหลงทรัพยากรหมุนเวียน เชนน้ํามันพืช ไขมันสัตว& หรือสาหราย ไบโอดีเซลเปนเชื้อเพลิงดีเซลทางเลือก นอกเหนือจากดีเซลทผี่ ลติ จากปVโตรเลยี ม โดยมคี ุณสมบตั กิ ารเผาไหม0 เหมือนกบั ดเี ซลจากปVโตรเลียมมาก และสามารถใช0แทนกันได0 คุณสมบัติสําคัญของไบโอดีเซล คือ สามารถยอยสลายได0เอง ตามกระบวนการชวี ภาพในธรรมชาติ (biodegradable) และไมเปนพิษ (non-toxic) กระบวนการผลิตไบโอดีเซล คือ นํานํ้ามันพืชและนํ้ามันใช0แล0วท้ังจากพืชและไขมันสัตว&ไปผานกระบวนการทรานเอสเทอริฟVเคชั่นกับแอลกอฮอล& โดยมีสารเรงปฏิกิริยา ซ่ึงจะใช0โซเดียมไฮดรอกไซด& หรือโปแตสเซียมไฮดรอกไซด&ก็ได0 สวนแอลกอฮอล&ท่ีใช0ได0ใช0ทั้งเอทลิ แอลกอฮอล& หรอื เมทิลแอลกอฮอล& อาจสรุปไดว0 า หลงั จากทไ่ี ดน0 ํ้ามันพชื /สัตว&ใช0แล0ว โดยการรบั แลกและรบั ซ้ือจากรา0 นคา0 และครวั เรือน มดี ังน้ี 1. ให0ความรอ0 นนํา้ มนั พชื /สัตวใ& ช0แล0วจนถึงอณุ หภมู ิ 110 องศาเซลเซียส 2. ปลอยให0อุณหภมู นิ ้ํามันพืช/สตั ว&ลดลงเหลอื 60 องศาเซลเซยี ส 3. จากนั้นจะเตมิ สารเคมีท่ีเตรยี มไวผ0 สมกับน้าํ มนั พชื /สตั ว&ภายในถงั ปฏิบัตกิ าร 4. ขณะผสมสารเคมีกับนํ้ามันพืช/สัตว&ต0องกวนสวนผสมตลอดเวลา โดยรักษาอุณหภูมิที่ 60 องศาเซลเซยี ส เปนเวลา 1 ชม. 5. แยกช้นั ไบโอดีเซลและกลเี ซอรีน การนําไบโอดีเซลไปใช0เปนพลังงานทดแทน โดยประชาชนในชุมชนและหนวยงานรัฐโดยเฉพาะเทศบาล สวนใหญใชก0 บั รถเพ่อื การเกษตร และในการกอสร0างจะนํามาใช0งานแทนน้ํามันดีเซล ซ่ึงการใช0ในเคร่ืองยนต&จะให0แรงม0าและกําลังขับเชนเดียวกับนํ้ามันดีเซลแบบปกติ แหลงวัตถุดิบในการผลิตน้ัน ได0แก นํ้ามันกระเจ๊ียบ น้ํามันพืช/สัตว&ใช0แล0ว ซึ่งกลุมจะมีการต้ังจุดแลกซื้อและแลกนา้ํ มนั ใช0แลว0 ในเขตชมุ ชนและพืน้ ทใ่ี กลเ0 คยี งในเขตเทศบาลตาํ บลหันคา ซ่ึงเปนชุมชนเมือง

142และมีตลาดการค0าที่หลากหลาย ในวันหนึ่ง ๆ จะมีอัตราการใช0นํ้ามันประกอบอาหารจากร0านค0าและครัวเรือนเปนจํานวนมาก โดยนํ้ามันใช0แล0ว 3 สวน สามารถนํามาแลกกับน้ํามันพืชใหมได0 1 สวน นอกจากน้ันยังรับซ้ือน้ํามันใช0แล0วโดยตรงจากบ0านและร0านค0าอีกด0วย โดยน้ํามันทีไ่ ด0มาน้นั จะนํามาผานการกรองแยกเศษอาหาร และแยกน้าํ กอนนาํ ไปดําเนินการตอไป ประโยชน+ทีจ่ ะได)รับจากการดาํ เนินการ 1. ลดคาใช0จายดา0 นนํ้ามันดีเซล ซ่ึงไบโอดีเซลท่ีผลิตได0 สามารถนําไปใช0กับเครื่องยนต&ดีเซลสูบเดียว เชน รถดมั เปอร& รถบรรทกุ 2. เปนแหลงผลติ และเผยแพรความร0ูสูชุมชนและท0องถิ่น 3. ชาวบา0 นนํานาํ้ มนั พืช/สัตว&ใชแ0 ลว0 มาใช0ประโยชน& เปนการลดมลพิษ รกั ษาสง่ิ แวดล0อมและลดความเสยี่ งจากโรคมะเร็งได0 4. สงเสรมิ นโยบายของประเทศดา0 นพลงั งานทดแทน 6.2 พลงั งานทดแทนจากกระแสลม องค&กรปกครองรูปแบบพิเศษอยาง \"เมืองพัทยา\" ก็มีความต่ืนตัวในการคิดหาพลังงานทดแทน คือ กังหันลมมาใช0 เพือ่ ลดการพึ่งพานํา้ มันเชนกนั กังหันลม คือ เครื่องจักรกลอยางหน่ึงท่ีสามารถรับพลังงานจลน&จากการเคล่ือนท่ีของลมให0เปนพลังงานกลได0 จากน้ันนําพลังงานกลมาใช0ประโยชน&โดยตรง เชน การบดสีเมล็ดพืชการสูบนํ้า หรือในปจจุบันใช0ผลิตเปนพลังงานไฟฟา การพัฒนากังหันลมเพื่อใช0ประโยชน& มีมาตัง้ แตคร้ังชาวอยี ปิ ตโ& บราณและมีความตอเนื่องถึงปจจุบัน โดยการออกแบบกังหันลมจะต0องอาศัยความรู0ทางด0านพลศาสตร&ของลมและหลักวิศวกรรมศาสตร&ในแขนงตางๆ เพื่อให0ได0กําลังงานพลงั งาน และประสทิ ธิภาพสงู สุด ส ว น ที่ ม า ข อ ง โ ค ร ง ก า ร น้ี เ กิ ด ขึ้ น เ นื่ อ ง จ า ก บ น เ ก า ะ ล0 า น มี ป ร ะ ช า ก ร อ า ศั ย อ ยู489 ครัวเรือน หรือประมาณ 3,000 คน ไมรวมประชากรแฝงอีกกวา 2,000 คน และยังมีนักทองเท่ียวท้ังไทยและตางชาติที่หล่ังไหลเข0ามาพักผอนอยูบนเกาะอีกประมาณ 60,000 คนตอเดือน การผลิตไฟฟาบนเกาะยังต0องพึ่งพาเคร่ืองป^นไฟของการไฟฟาสวนภูมิภาค (กฟภ.) ที่ต0องใช0น้ํามันดีเซลเปนต0นทุนหลักที่มีราคาสูงข้ึนทุกวัน นอกจากจะมีต0นทุนการผลิตไฟสูงข้ึนเร่ือยๆเคร่ืองป^นไฟแบบเดิมยังเกิดการ \"ชํารุด\" อยูบอยครั้งทําให0เครื่องใช0ไฟฟาตามบ0านและสถานประกอบการบนเกาะไดร0 ับความเสียหายจากเหตกุ ระแสไฟฟาตก และบางวันกระแสไฟฟาท่ีผลิตได0ก็ไมเพยี งพอตอความต0องการดว0 ย

143 เมืองพัทยา อําเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี จึงมีแนวคิดหาพลังงานรูปแบบใหมมาทดแทนน้ํามัน โดยคํานึงถึงปญหา \"ส่ิงแวดล0อม\" เปนสําคัญ ท้ังยังน0อมรับแนวพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระเจ0าอยูหัว ในด0านการใช0พลังงานทดแทน และการพึ่งพาตัวเองอยางยั่งยืนมาใช0 ในที่สุดจึงมีการคัดเลือกพ้ืนท่ีเกาะล0านท่ีมีความเหมาะสมทางสภาพภูมิประเทศ ทั้งกระแสลมและพลังงานแสงอาทิตย& ซ่ึงสามารถผลติ กระแสไฟฟาได0ทง้ั ปc และยังเปนการชวยสงเสริมการทองเท่ียว และเปนแหลงเรยี นรู0พลังงานทดแทนอีกทางหนงึ่ ดว0 ย บริเวณหาดแสมหางจากจุดเนินนมสาวประมาณ 20 เมตร คือ ทําเลท่ีถูกเลือกให0เปนสถานที่ติดตั้งกังหันลม โดยแบงการดําเนินงานออกเปน 3 ระยะ ระยะละ 15 ต0น รวมทั้งสิ้นมีกังหันลม 45 ต0น จากการตรวจวัดความเร็วลมท่ีเกาะล0านพบวามีความเร็วลมเฉลี่ยท่ีประมาณ4 - 5 กิโลเมตรตอวินาที ซึ่งจะทําให0ระบบกังหันลมผลิตกระแสไฟฟาได0ที่ 25 - 30 กิโลวัตต& และหากมีลมเฉลี่ยตอเน่ืองประมาณ 10 ช่ัวโมง จะทําให0ระบบสามารถผลิตกระแสไฟฟาได0ประมาณวันละ 200 หนวย และลดการใช0นํ้ามันดีเซลเพ่ือผลิตกระแสไฟฟาได0ถึงวันละประมาณ 200 ลิตรหรือเทียบเทากับ 20% ของปริมาณการใช0น้ํามันดีเซล ขณะที่ต0นทุนการผลิตไฟฟาจากกังหันลมอยูท่ีหนวยละ 6 บาท ซ่ึงถกู กวาการใชน0 ้ํามนั ดีเซลเปนเชือ้ เพลิงถงึ 3 บาท การติดตั้งกังหันลม พร0อมท้ังระบบควบคุม จนเร่ิมต0นเดินเคร่ืองผลิตกระแสไฟฟาสําเร็จเสร็จส้ินมาตงั้ แตเดือนพฤศจิกายน ปc พ.ศ.2550 โดยพลังงานที่ได0จากการหมุนของกังหันลมจะถูกเก็บรวบรวมท่ีห0องสํารองพลังงาน ซ่ึงทําหน0าท่ีคล0ายแบตเตอร่ีก0อนใหญท่ีควบคุมการส่ังการได0ทั้ง 2 ระบบ คือ ระบบสั่งการโดยมนุษย& และระบบคอมพิวเตอร& ในระยะแรกกระแสไฟฟาท่ีผลิตได0 ถูกจายเพื่อใช0งานโดยตรงบริเวณทาหน0าบ0าน บริเวณหาดแสม และกระแสไฟฟาสาธารณะตางๆ บนเกาะ แตในปจจุบันกระแสไฟฟาถูกจายรวมเข0าสูระบบของการไฟฟาสวนภมู ิภาค กอนทจี่ ะกระจายตามสายสงเพื่อใชง0 านในชุมชนตอไป พลังงานลมจดั วาเปนพลังงานสะอาดทีไ่ มกอมลพษิ เปนมิตรกับส่ิงแวดล0อม นํามาใช0ได0ไมร0ูจักหมดส้ิน ท่ีสําคัญคือไมเปนชนวนความขัดแย0งของสังคมดังพลังงานบางชนิด เชน พลังงานนวิ เคลยี ร& เปนตน0 เปนเรื่องนาเสียดายทบี่ 0านเรายังไมมีการศึกษาอยางจริงจัง ในเร่ืองของการนําพลังงานลมมาใช0ประโยชน&ให0มากที่สุด ในขณะที่อินเดียหรือแม0กระท่ังจีน ได0ให0ความสนใจและทุมเทกับพลังงานลมอยางเต็มตัว เทคโนโลยีการผลิตกังหันลมเปนระบบท่ีงายและไมซับซ0อนมาก อยางไรก็ตาม ได0มีผ0ูคิดค0นและออกแบบผลิตกังหันลมผลิตกระแสไฟฟาชนิดใช0ความเร็วลมต่ํา (LowSpeed Wind Turbine) ข้ึนในประเทศไทย โดยเร่ิมทํางานท่ีความเร็วลมเพียง 2.5 เมตรตอวินาทีและมกี ารผลิตออกจาํ หนายในเชิงพาณชิ ยแ& ล0ว ต้ังแตขนาด 100 วัตต& จนถึง 50 กิโลวัตต& โดยขนาดที่ไดร0 บั ความนิยมมากทีส่ ดุ คอื ขนาด 400 วตั ต& ซ่งึ ราคาไมสงู มากนัก และการติดต้ังไมยุงยาก

144สามารถใชไ0 ด0ในเกอื บทกุ พน้ื ท่ีของประเทศไทย แม0แตในกรุงเทพมหานคร กังหันลมไมเพียงแตสามารถผลิตกระแสไฟฟาได0เทาน้ัน แตยังใช0เปนจุดดึงดูดสายตาแกผู0พบเห็นได0เปนอยางดี สามารถใช0ประโยชน&ทางด0านส่ือโฆษณาประชาสัมพันธ& และ CSR ได0ดีอีกด0วย ปญหาใหญประการหนึ่งของบ0านเราก็คือ เรายังขาดบุคลากรที่มีความร0ูความสามารถ ตลอดจนผู0ที่มีความเชี่ยวชาญทางด0านกงั หนั ลมอยางแท0จรงิ ประโยชน&ของกังหันลมในมุมมองของการสร0างพลังงานทดแทน เพื่อลดการเสียดุลการนําเข0าพลังงาน และเสริมสร0างความมั่นคงทางด0านพลังงานในอนาคต ภาครัฐควรต0องมุงมั่นสงเสริมให0เกิดการผลิตกังหันลมที่เหมาะสมกับความเร็วลมของประเทศไทย ท้ังขนาดเล็กและขนาดใหญ ในทางกลับกัน ถ0าภาครัฐสงเสริมให0มีการลงทุนผลิตกระแสไฟฟาจากกังหันลม โดยให0สวนเพิ่มราคาการรับซื้อกระแสไฟฟาสูงๆ (Adder) แตเพียงอยางเดียว โดยไมผลักดันให0ผลิตในประเทศ คงต0องทบทวนวาประเทศไทยได0อะไรจากการลงทุนในระยะยาว ไมวาจะเปนด0านเทคโนโลยี หรอื ทางดา0 นความมัน่ คงตอระบบพลงั งานของชาติ ปญหาเร่ืองพลังงาน จึงเปนปญหาเชิงโครงสร0างท่ีเก่ียวข0องทั้งการเมือง เศรษฐกิจสังคม วัฒนธรรมและสภาพแวดล0อม ซ่ึงการแก0ไขปญหาไมใชแคการกําหนดนโยบายจากสวนบนเทานั้น แตต0องสร0างกระบวนการเรียนรู0ให0เกิดข้ึนกับประชาชน สร0างการมีสวนรวมในการรวมคิดรวมทําตั้งแตระดับท0องถิ่น ซึ่งต0องคํานึงถึงทรัพยากร แหลงพลังงานในท0องถิ่น การกําหนดมาตรการในการอนุรักษ&พลังงานและการพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานทดแทน การจัดการพลังงานระดับท0องถิ่นจึงเปนกระบวนการหน่ึงท่ีชวยแก0ไขปญหาท่ีกลาวมาข0างต0น เนื่องจากเปนเวทีการเรียนร0ูที่ทําให0ชุมชนได0เห็นสถานภาพพลังงานของชุมชนเอง และได0ตระหนักในศักยภาพของชุมชนด0านการจัดการทรัพยากรภายใน ตลอดจนได0ร0ูแนวทางในการแก0ไขปญหาและมีเปาหมายรวมกันในการจัดการพลังงานของชุมชน โดยเลือกเทคโนโลยีท่ีเหมาะสมกับชุมชนน้ันๆนอกจากนีย้ งั ชวยให0เกดิ การกระจายอํานาจสูท0องถิ่น และยกระดับขีดความสามารถของประชาคมทอ0 งถิ่น ในระดบั องคก& ารบริหารสวนตําบล อําเภอ จังหวัด โดยชุมชนได0เข0ามามีสวนรวมอยางเปนรูปธรรมในการแก0ไขปญหาด0านพลังงานของชุมชนเอง อันเปนกระบวนการแหงประชาธิปไตยที่ชวยลดความขัดแย0งท่ีเกิดขึ้นและกอให0เกิดพลังของภาคประชาชน ทั้งยังชวยให0เกิดการสร0างงานในทอ0 งถ่ิน นําไปสกู ารพัฒนาชนบทและการพัฒนาประเทศอยางย่งั ยืนตอไป

145 กจิ กรรมทา) ยบทที่ 3 เรอื่ ง ความหมาย ความสาํ คัญ และประเภทของพลังงานทดแทนคาํ ช้ีแจง จงเขยี นเคร่อื งหมาย √ หนา0 ข0อทีถ่ กู ต0อง และเขยี นเครอื่ งหมาย X หน0าข0อทผ่ี ดิ............. 1. พลังงานทดแทน หมายถึง พลังงานท่นี ํามาใช0แทนพลังงานจากนํ้ามันเชือ้ เพลิง............. 2. การใชพ0 ลังงานทดแทนเพมิ่ มากข้ึน จะสงผลให0เกดิ ปญหาดา0 นมลพิษมากข้นึ............. 3. พลังงานทดแทน ชวยลดปญหาการขาดแคลนพลังงานในอนาคต…………. 4. การสงเสรมิ การใชพ0 ลังงานทดแทน เปนการชวยลดสาเหตุสภาวะโลกรอ0 น…………. 5. พลงั งานทดแทนแบงเปน 2 ประเภท คอื ประเภทส้ินเปลือง และประเภทหมนุ เวยี น............. 6. พลังงานนวิ เคลียร& เปนพลงั งานทดแทนประเภทสน้ิ เปลือง............. 7. พลงั งานลม เปนพลงั งานทดแทนประเภทสน้ิ เปลือง............. 8. พลงั งานชวี มวล เปนพลังงานทดแทนประเภทหมนุ เวียน............. 9. พลงั งานนํ้า เปนพลังงานทดแทนประเภทส้ินเปลอื ง........... 10. พลังงานแสงอาทิตย& เปนพลังงานทดแทนประเภทหมนุ เวียน

146 กจิ กรรมทา) ยบทท่ี 3 เรื่อง พลังงานลมคาํ ชี้แจง ให)ผ)เู รียนตอบคําถามในประเดน็ ตอ0 ไปน้ี1. พลังงานลมจดั เปนพลงั งานทดแทนประเภทใด______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. ปจจบุ ันมกี ารนําพลงั งานลมมาใช0ประโยชน&ในดา0 นใดบ0าง______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. อธบิ ายหลกั การทํางานและข0อจํากดั ของการผลิตกระแสไฟฟาดว0 ยพลังงานลม______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

147 กิจกรรมท)ายบทท่ี 3 เร่อื ง พลังงานน้ําคาํ ช้ีแจง ใหผ0 0ูเรยี นเลือกคําตอบโดยกากบาท (X) ขอ0 ที่ถกู ทส่ี ุดเพียงข0อเดยี ว1. ข0อใดไมเปนการนาํ พลังงานน้ํามาใช0ประโยชน& ก. การผลิตไฟฟา ข. เคร่ืองทนุ แรงในการสีข0าว ค. เคร่อื งทนุ แรงในการโมแปง ง. ตอู0 บแหง0 พลังงานแสงอาทิตย&2. ขอ0 ใดคอื อุปกรณท& ี่ทําหน0าท่ีผลติ กระแสไฟฟาของโรงไฟฟาพลังงานนาํ้ ก. แผงโซลาเซลล& ข. กังหันนํ้าและเครอื่ งกาํ เนดิ ไฟฟา ค. กงั หนั ลมและเคร่ืองกําเนดิ ไฟฟา ง. เคร่อื งปฏิกรณน& ิวเคลียร&และเครือ่ งกําเนดิ ไฟฟา3. ข0อใดคอื หลักการผลติ กระแสไฟฟาดว0 ยพลงั งานนํ้า ก. เซลล&แสงอาทติ ย&เปนอปุ กรณ&ทางอเิ ลก็ ทรอนิกส&ที่สามารถเปลย่ี นพลงั งานแสงอาทติ ย&เปน พลงั งานไฟฟาได0 ข. ปลอยนํ้าจากเขื่อนใหไ0 หลจากที่สงู ลงสูท่ตี ่ํา เพอ่ื ใหพ0 ลงั งานน้าํ ไปหมุนกังหันนํ้าท่ตี ออยูกบั เคร่อื งกาํ เนิดไฟฟา และเครื่องกําเนดิ ไฟฟากจ็ ะผลติ ไฟฟาออกมา ค. กระแสลมพัดมาปะทะกบั ใบพดั ของกังหันลม ใบพดั เกิดการหมุน สงผลให0เพลาแกนหมุนท่ี ตอเชื่อมอยูกบั เคร่ืองกําเนิดไฟฟาหมุน และเครื่องกําเนิดไฟฟากจ็ ะผลติ ไฟฟาออกมา ง. ใช0ความร0อนท่ีผลิตจากพลังงานนิวเคลียร& ต0มนา้ํ ให0เดือดเปนไอนา้ํ และใชแ0 รงดันของไอน้าํ ไป หมนุ กงั หันทเ่ี ชอ่ื มตอกับเครื่องกาํ เนิดไฟฟา และเครอ่ื งกําเนิดไฟฟากจ็ ะผลติ ไฟฟาออกมา4. ข0อใดไม0ถกู ต)องเกี่ยวกับโรงไฟฟาพลงั น้ําขนาดเล็ก ก. โรงไฟฟาพลงั นํา้ ขนาดเลก็ ใชน0 าํ้ ในลํานํ้าเปนแหลงในการผลิตพลังงานไฟฟา ข. โรงไฟฟาพลงั นํา้ ขนาดเล็กมกี ําลังผลิตพลังงานไฟฟามากกวา 15 เมกะวัตต& ค. โรงไฟฟาพลงั นํา้ ขนาดเล็กทาํ ให0ชุมชนท่ีอยูหางไกลจากระบบสายสงไฟฟา มีพลังงานไฟฟาใช0 ในครัวเรอื น ง. โรงไฟฟาพลงั น้ําขนาดเล็กชวยแกป0 ญหาขอ0 จาํ กดั ของโรงไฟฟาขนาดใหญที่ต0องใชพ0 ืน้ ทีใ่ นการ กักเกบ็ นาํ้ เปนบริเวณกว0าง

1485. ข0อใดคือ ขอ0 จํากัดของการผลิตไฟฟาด0วยพลงั งานนํ้า ก. น้ําทใ่ี ช0สามารถหมุนเวยี นมาใชใ0 หมได0 ข. ไมกอใหเ0 กิดมลพิษตอส่ิงมีชวี ติ และสง่ิ แวดล0อม ค. การกอสรา0 งโรงไฟฟาพลังน้ําขนาดใหญต0องใชพ0 น้ื ที่ทก่ี วา0 งมาก ง. นํานํา้ ไปใชป0 ระโยชน&ในด0านอน่ื ๆ ตอไปได0อกี เชน ใช0ในการเกษตร ใช0ในการอปุ โภค บรโิ ภค

149 กจิ กรรมท)ายบทท่ี 3 เร่อื ง พลงั งานแสงอาทติ ย+คาํ ชีแ้ จง ใหผ0 ู0เรียนเขยี นเครอื่ งหมาย หนา0 ขอ0 ทีถ่ ูกตอ0 ง และเขียนเคร่ืองหมาย X หนา0 ข0อท่ีผิด............. 1. ต0ูอบแห0งพลังงานแสงอาทิตย& เปนการนําความร0อนจากพลังงานแสงอาทิตย&มาใช0 ประโยชน&............. 2. การทํานาเกลือเปนการใช0ประโยชนจ& ากพลังงานแสงอาทิตย&ทางออ0 ม............. 3. การถนอมอาหารโดยการตากแหง0 เปนการใช0ประโยชน&จากพลังงานแสงอาทิตย&ทางตรง………… 4. การผลิตไฟฟาจากพลังงานแสงอาทิตย& จะใช0เซลล&แสงอาทิตย&ซึ่งเปนอุปกรณ&ทาง อิเลก็ ทรอนกิ ส& ทาํ หน0าท่ีเปลย่ี นพลังงานแสงอาทติ ยเ& ปนพลังงานไฟฟา………… 5. การจัดต้ังโรงไฟฟาพลังงานแสงอาทิตย& ไมต0องคํานึงถึงสภาพภูมิประเทศและสภาพ ภูมอิ ากาศ............. 6. บริเวณท่ีมีความเข0มรังสีดวงอาทิตย&สูง เปนบริเวณที่มีความเหมาะสมในการนํา พลังงานแสงอาทิตยม& าใชป0 ระโยชน&ในการผลิตไฟฟามากท่ีสุด............. 7. ในประเทศไทยบริเวณที่รับรังสีดวงอาทิตย&สูงสุดตลอดทั้งปcที่คอนข0างสม่ําเสมอ สวนใหญอยูในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซ่ึงเปนบริเวณท่ีเหมาะสําหรับสร0าง โรงไฟฟาพลังงานแสงอาทิตย&............. 8. การผลิตไฟฟาจากพลังงานแสงอาทิตย&ไมมีต0นทุนคาเช้ือเพลิง จึงมีต0นทุนการผลิตไฟฟา ตอหนวยตาํ่............. 9. รัฐบาลสงเสริมให0มกี ารพฒั นาการผลิตไฟฟาจากพลังงานแสงอาทิตย& โดยจายสวนเพ่ิม ราคารับซื้อไฟฟาจากพลังงานแสงอาทิตย& (Adder) 8 บาทตอหนวย (ราคาที่ผู0ผลิต ไฟฟาเอกชนจะได0รับ = คารับซอ้ื ไฟฟาปกติ + 8 บาท)........... 10. สวนเพ่ิมราคารับซื้อไฟฟาจากพลังงานแสงอาทิตย& (Adder) จะสงผลกระทบตอกับ อัตราคาไฟฟาในอนาคต

150กจิ กรรมท)ายบทท่ี 3 เร่อื ง พลังงานชวี มวลคาํ ชีแ้ จง ผ0ูเรยี นนําตัวอักษรท่ีอยูหนา0 คําตอบด0านขวามือมาเติมลงในชองวางด0านซ0ายมือให0ถกู ต0อง.......... 1. การนํากง่ิ ไม0 ใบไม0 มาเผาเพือ่ ให0 ก. ขยะมลู ฝอยและนาํ้ เสยี ความรอ0 นในการหุงตม0 ข. แกลบ ฟางข0าว กากออ0 ย ค. กากนํ้าตาล.......... 2. การผลิตเอทานอล ง. อินทรยี ส& ารที่ได0จากสิง่ มีชีวิต ทีผ่ านการยอย.......... 3. ชีวมวลจากภาคชมุ ชน.......... 4. ขอ0 จํากัดของการนําชวี มวลมาใช0 สลายตามธรรมชาติ โดยมีองค&ประกอบ พ้ืนฐานเปนธาตุคาร&บอน และธาตไุ ฮโดรเจน ประโยชน& จ. การนําชวี มวลมาใช0เปนเช้ือเพลิงโดยตรง.......... 5. การผลติ ไฟฟาจากชีวมวลโดย ฉ. การแปรรูปชวี มวลโดยการหมกั พชื ผลทางการ เกษตรทม่ี ีแปงและนาํ้ ตาล เชน มนั สําปะหลัง กระบวนการเผาไหม0โดยตรง อ0อย สบั ปะรดเพือ่ ใหเ0 กิดแอลกอฮอล& (Direct-Fired) ช. ชวี มวลต0องการพ้นื ท่ีในการเก็บรกั ษา.......... 6. ชีวมวลจากภาคอตุ สาหกรรม ขนาดใหญ ขนสงยากและปริมาณพชื ผล.......... 7. ความหมายของชวี มวล ทางการเกษตรในแตละปขc นึ้ อยกู ับความ.......... 8. ชีวมวลจากภาคเกษตรกรรม อุดมสมบรู ณใ& นแตละฤดูกาลของแตละปc.......... 9. ขอ0 ดขี องการนําชีวมวลมาใช0 ซ. การเผาชวี มวลในหม0อไอนํา้ (Boiler) ทําใหน0 ํ้า ประโยชน& ร0อนข้ึนจนเกิดไอนํา้ ตอจากนน้ั ไอนํ้าถกู สงไปยงั.........10. การแก0ปญหามลพิษจากการผลติ กังหนั ไอนาํ้ เพ่อื ปน^ กงั หันทตี่ ออยูกบั เครอ่ื ง ไฟฟาด0วยชีวมวล กาํ เนิดไฟฟา ทําให0ได0กระแสไฟฟาออกมา ฌ. การตดิ ตั้งระบบในการดกั จบั กRาซพิษและ ฝนsุ ละอองท่อี อกมาจากกระบวนการเผาไหม0 ญ. ชวยแก0ปญหาส่ิงแวดล0อมเรือ่ งของเหลือทงิ้ ทางการเกษตร

151 กจิ กรรมท)ายบทท่ี 3 เร่ือง พลงั งานความร)อนใต)พภิ พคาํ ชี้แจง ใหผ0 0ูเรยี นเลือกคําตอบโดยกากบาท (X) ท่ถี กู ที่สุดเพียงข0อเดยี ว1. ขอ0 ใดคือความหมายของพลงั งานความรอ0 นใตพ0 ิภพ ก. เปลอื กโลก ข. โครงสร0างภายในของโลก ค. เปลอื กโลกมีการเคลอ่ื นที่ทําให0เกิดรอยแตกของชั้นหนิ ง. พลังงานความรอ0 นตามธรรมชาตทิ ไ่ี ด0จากแหลงความร0อนทถ่ี กู กกั เกบ็ อยูภายใต0ผวิ โลก2. ประเทศไทยมีการใช0แหลงพลงั งานความร0อนใตพ0 ิภพเพ่ือผลิตไฟฟาเพยี งแหงเดยี วคือท่ีใด ก. โรงไฟฟาแมเมาะ จงั หวดั ลําปาง ข. โรงไฟฟาพระนครเหนือ จังหวดั นนทบุรี ค. โรงไฟฟาลาํ ตะคองชลภาวัฒนา จังหวดั นครราชสีมา ง. โรงไฟฟาพลงั งานความรอ0 นใต0พภิ พฝาง อาํ เภอฝาง จงั หวัดเชียงใหม3. ข0อใดไมเ0 ปน` การนาํ แหลงพลงั งานความร0อนใต0พิภพมาใชป0 ระโยชน& ก. การผลิตไฟฟา ข. ทาํ เปนสถานทอ่ี าบนํ้าแร ค. บอนํา้ พรุ อ0 น ใช0นํ้าร0อนตม0 ไข ง. ตอ0ู บแหง0 พลังงานแสงอาทิตย&4. ขอ0 ใดคอื หลกั การผลิตกระแสไฟฟาด0วยพลงั งานพลงั งานความรอ0 นใตพ0 ภิ พ ก. เซลล&แสงอาทิตย&เปนอุปกรณ&ทางอิเล็กทรอนิกส&ที่สามารถเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย&เปน พลังงานไฟฟาได0 ข. ปลอยน้ําจากเข่ือนให0ไหลจากท่ีสูงลงสูท่ีต่ํา เพื่อให0พลังงานน้ําไปหมุนกังหันนํ้าที่ตออยูกับ เครือ่ งกําเนดิ ไฟฟา และเครื่องกาํ เนิดไฟฟากจ็ ะผลิตไฟฟาออกมา ค. นาํ้ ร0อนใต0พิภพถายเทความร0อนให0กับของเหลวที่มีจุดเดือดต่ําจนกระท่ังเดือดเปนไอ แล0วนํา ไอนไ้ี ปหมนุ กงั หนั เพ่อื ขบั เครื่องกาํ เนิดไฟฟาผลิตไฟฟาออกมา ง. ใชค0 วามร0อนที่ผลิตจากพลังงานนิวเคลียร& ต0มน้ําให0เดือดเปนไอนํ้าและใช0แรงดันของไอน้ําไป หมุนกงั หนั ทเ่ี ชอ่ื มตอกบั เครื่องกําเนดิ ไฟฟา และเครอ่ื งกําเนิดไฟฟากจ็ ะผลิตไฟฟาออกมา5. ข0อใดคอื ข0อจาํ กดั ของพลังงานความร0อนใตพ0 ิภพ ก. ไมมีการเผาไหม0 ข. ไมมตี 0นทุนคาเช้อื เพลิง ค. ใชไ0 ดเ0 ฉพาะในพ้ืนท่ีที่มีศกั ยภาพพลังงานความร0อนใตพ0 ิภพอยูเทาน้นั ง. ความร0อนทเี่ หลือสามารถนาํ ไปใชป0 ระโยชน&ตอได0 เชน การอบแห0งพชื ผลทางการเกษตร

152 กจิ กรรมทา) ยบทท่ี 3 เรือ่ ง พลงั งานนวิ เคลยี ร+คําชี้แจง ใหผ0 0ูเรยี นเขยี นเครอ่ื งหมาย หนา0 ขอ0 ท่ถี ูกต0อง และเขยี นเครอื่ งหมาย X หน0าขอ0 ทีผ่ ิด............. 1. พลังงานนิวเคลียร& คือ พลงั งานที่เกดิ จากการเปล่ยี นแปลงภายในนิวเคลยี สของอะตอม............. 2. พลงั งานนวิ เคลียรส& ามารถเกดิ ขึน้ ได0ท้ังจากธรรมชาตแิ ละจากฝมc อื มนษุ ย&............. 3. ปฏิกิริยานิวเคลียร&ฟVสชัน (fission) คือ ปฏิกิริยาการรวมตัว หรือการรวมตัวของ นวิ เคลยี ส............. 4. พลังงานนิวเคลียร&สามารถนํามาใช0ทางการแพทย& เชน การตรวจและวนิ จิ ฉัยโรค เชน การ x-ray ปอด กระดูก และการรกั ษาโรคมะเร็งโดยวิธีการฉายแสง............. 5. อาหารเมื่อผานการฉายรังสแี ลว0 จะเกิดรังสตี กคา0 ง............. 6. การผลิตไฟฟาจากพลังงานนิวเคลียร& ใช0ปฏิกิริยาแตกตัวนิวเคลียสของอะตอมของ เช้ือเพลิงนิวเคลียร&ท่ีเรียกวา ปฏิกิริยานิวเคลียร&ฟVสชัน (fission) ในการผลิตความร0อน ใชค0 วามรอ0 นต0มนํ้าให0เดอื ดเปนไอนํา้ และใชแ0 รงดันของไอนํ้าไปหมนุ กงั หันท่ีเช่ือมตอกับ เครื่องกาํ เนดิ ไฟฟา............. 7. โรงไฟฟาพลงั งานนิวเคลยี รไ& มมกี ารเผาไหม0 ทาํ ให0มีการปลอยกาR ซเรอื นกระจก............. 8. โรงไฟฟาพลังงานนิวเคลียร&สามารถสร0างและเดินเครื่องได0โดยไมต0องได0รับการ ตรวจสอบจากหนวยงานกํากับดแู ล............. 9. ปกติแล0วรังสีเปนสิ่งท่ีเราได0รับจากธรรมชาติตลอดเวลาในชีวิตประจําวัน ไมวาจะเปน รังสจี ากพน้ื โลกหรอื จากนอกโลก เชน รงั สีคอสมกิ อากาศที่เราหายใจ อาหารและนํ้าที่ บรโิ ภค ผนังบ0าน............10. โรงไฟฟาพลังงานนิวเคลียร&ใช0เงินลงทุนในการกอสร0างสูง และต0องมีการจัดการกาก กมั มนั ตรงั สี

153 กิจกรรมท)ายบทท่ี 3 เร่ือง การเปรยี บเทยี บต)นทุนการผลิตของพลงั งานไฟฟMาต0อหน0วยคําชแ้ี จง ให0ผ0ูเรียนตอบคําถามตอไปนี้1. ตน0 ทุนในการผลิตไฟฟาของพลังงานทดแทน เกดิ จากปจจยั อะไรบา0 ง......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. สวนเพิ่มราคารบั ซ้ือไฟฟาจากพลังงานหมุนเวียน (Adder Cost) หมายถึงอะไร และจะมีผลตอผู0บริโภคอยางไร........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ให0ผเ0ู รียนเขียนราคาตน0 ทุนการผลติ ไฟฟาตอหนวยและเรียงลาํ ดบั ประเภทของเชือ้ เพลงิ ทท่ี ําให0 ตน0 ทุนในการผลิตไฟฟาจากราคาถกู ทสี่ ุดไปยังแพงที่สดุ โดยให0เขียนลาํ ดบั จาก 1 ถึง 6 ลงไปใน ตารางด0านขวา เชื้อเพลงิ ตน) ทนุ การผลติ ลาํ ดับ (บาท/หน0วยไฟฟMา) ลมพลังนา้ํ ขนาดเลก็ แสงอาทิตย& ชีวมวล ถานหิน นวิ เคลียร&

154 กจิ กรรมทา) ยบทที่ 3 เร่ือง การเปรยี บเทียบขอ) ดแี ละขอ) จาํ กดั ของพลังงานทดแทนแต0ละประเภทคําช้แี จง ให0ผ0ูเรยี นเลือกข0อมลู จากตารางคอลมั น&ดา0 นขวาสุด ใสลงในตารางคอลัมน&ตรงกลางให0ถูกตอ0 งแหลง0 ข)อดี-ข)อจํากดั ข)อมูลพลงั งาน ของพลังงานทดแทนแต0ละประเภท 1. เปนแหลงพลังงานที่ได0จากธรรมชาตไิ มมคี าเช้ือเพลิงพลงั งานลม ขอ) ดี 2. เปนแหลงพลงั งานสะอาด ไมกอให0เกดิ กRาซคาร&บอนไดออกไซดจ& ากการผลติ ไฟฟา ข)อจํากดั 3. สามารถนาํ ไปใช0ในแหลงทีย่ งั ไมมไี ฟฟาใชแ0 ละอยูพลังงานน้ํา ข)อดี หางไกลจากระบบสายสงและสายจําหนายไฟฟา ขอ) จํากดั 4. ใชป0 ระโยชน&จากเศษวสั ดเุ หลอื ใช0ทางการเกษตร และชวยแก0ปญหาสง่ิ แวดลอ0 ม เรอื่ ง ของเหลือทงิ้พลังงาน ข)อดี ทางการเกษตรแสงอาทิตย& 5. ชวยเสรมิ สร0างความมน่ั คงให0ระบบผลติ ไฟฟา ขอ) จาํ กดั เน่ืองจากใช0เช้ือเพลงิ น0อย เมื่อเทยี บกับโรงไฟฟา ความร0อนประเภทอ่ืนพลงั งาน ขอ) ดีชวี มวล ข)อจาํ กัด 6. มีแหลงเชื้อเพลิงมากมาย เชน แคนาดาและ ออสเตรเลยี และราคาไมผันแปรมากเมือ่ เทียบกบัพลงั งาน ขอ) ดี เชื้อเพลงิ ฟอสซิลความร0อน ขอ) จํากดัใต0พภิ พ 7. มคี วามไมแนนอนขน้ึ อยกู ับสภาวะอากาศพลงั งาน ข)อดี 8. สามารถทาํ ได0เฉพาะพน้ื ท่ีที่มศี กั ยภาพเพยี งพอเทานน้ันิวเคลยี ร& ข)อจํากัด 9. มีเสยี งดังและมผี ลกระทบตอทศั นียภาพทําให0เกดิ การรบกวนในการสงสญั ญาณโทรทัศน&และไมโครเวฟ 10. ต0นทนุ คาไฟตอหนวยสูง 11. การกอสร0างเขื่อนขนาดใหญตอ0 งใชพ0 ้นื ทกี่ วา0 งและ อาจทําใหเ0 กดิ นา้ํ ทวมเปนบรเิ วณกว0างสงผลกระทบ ตอบ0านเรือนประชาชน 12. ชี วมวลมี ปริ มาณสํ ารองที่ ไม แน นอนทํ าให0 การบริหารจดั การเช้ือเพลิงทาํ ได0ยาก 13. ราคาชีวมวลแนวโน0มสงู ข้ึนเน่ืองจากมีความต0องการ ใช0เพ่ิมขนึ้ เรือ่ ยๆ จึงอาจทําใหต0 0นทนุ การผลติ ไฟฟา สงู ขน้ึ 14. ใชเ0 งินลงทุนในการกอสรา0 งสูง 15. ต0องการการเตรยี มการจัดการกากกัมมนั ตรงั สแี ละ มาตรการควบคมุ ความปลอดภัยเพอ่ื ปองกันอุบตั เิ หตุ

155 บทท่ี 4 การใชและการประหยดั พลังงานไฟฟาในชวี ิตประจําวันสาระสําคญั การดําเนินชีวิตของมนุษยในปจจุบันมีพลังงานไฟฟ\"าเข#ามาเกี่ยวข#องอยู&ตลอดเวลา ดังนั้นเพื่อให#การใช#พลังงานไฟฟ\"ามีความปลอดภัย ผ#ูใช#ต#องร#ูจักอุปกรณไฟฟ\"า วงจรไฟฟ\"าและเลือกเคร่ืองใช#ไฟฟา\" ใหเ# หมาะสม และเพือ่ ให#การใช#พลังงานไฟฟ\"าเกิดความคุ#มค&าและประหยัด ผ#ูใช#ต#องรู#จักวิธีการประหยัดพลังงานไฟฟ\"าและวางแผนการใช#พลังงานไฟฟ\"าในครัวเรือนอย&างเหมาะสมอีกทั้งควรร#ูจักการคํานวณค&าไฟฟา\" ที่ใชใ# นครัวเรือนไดอ# ยา& งถูกตอ# ง และรจ#ู ักหนว& ยงานท่เี ก่ยี วขอ# งตวั ชีว้ ดั 1. อธิบายวงจรไฟฟ\"าและอุปกรณไฟฟา\" 2. เลือกใช#เครือ่ งใชไ# ฟฟา\" ในครัวเรอื น 3. อธิบายองคประกอบของคา& ไฟฟา\" 4. คาํ นวณการใช#ไฟฟา\" ในครวั เรือน 5. อธบิ ายอัตราคา& ไฟฟ\"าของผใ#ู ช#ไฟฟา\" แต&ละประเภท 6. อธิบายการประหยัดพลังงานไฟฟา\" ในชวี ิตประจําวัน 7. วางแผนการใชไ# ฟฟ\"าในครวั เรอื น 8. อธิบายบทบาทหน#าทีข่ องหน&วยงานทร่ี ับผิดชอบเกย่ี วกับไฟฟ\"าเนือ้ หา 1. วงจรไฟฟา\" และอุปกรณไฟฟา\" 2. การเลอื กใช#เครอ่ื งใชไ# ฟฟ\"าในครวั เรอื น 3. องคประกอบของคา& ไฟฟา\" 4. การคํานวณการใช#ไฟฟา\" ในครัวเรอื น 5. การประหยดั พลังงานไฟฟ\"าในชีวติ ประจําวนั 6. การวางแผนการใชไ# ฟฟ\"าในครัวเรอื น 7. บทบาทหนา# ทีข่ องหน&วยงานท่ีรบั ผิดชอบเกีย่ วกบั ไฟฟ\"า

156

157 พลังงานไฟฟ\"าเป;นสิ่งที่มีความจําเป;นอย&างหนึ่งในการดําเนินชีวิตของมนุษย และมีความตอ# งการทเ่ี พ่ิมมากขนึ้ อย&างตอ& เนื่อง เชือ้ เพลิงประเภทฟอสซิลที่ใช#ในการผลิตไฟฟ\"ามีแนวโน#มลดลงอย&างต&อเน่ือง อาจส&งผลกระทบต&อการขาดแคลนพลังงานไฟฟ\"าในอนาคต ดังนั้นประชาชนควรตระหนกั ในการใชพ# ลังงานไฟฟา\" อยา& งรู#คุณคา& และประหยัด1. วงจรไฟฟาและอปุ กรณ+ไฟฟา 1.1 วงจรไฟฟา วงจรไฟฟ\"า คือ การเชื่อมต&อกระแสไฟฟ\"าจากแหล&งจ&ายไฟฟ\"าผ&านสายไฟฟ\"าไปยังเครื่องใช#ไฟฟา\" ในครัวเรอื น การเช่อื มตอ& กระแสไฟฟา\" จากแหล&งจ&ายไฟฟ\"า มี 3 แบบ คือ 1. แบบอนุกรม 2. แบบขนานและ 3. แบบผสม การตอ- วงจรแบบผสม ภาพการตอ- วงจรแบบต-างๆ วงจรไฟฟ\"าภายในครัวเรือนจะเป;นการต&อแบบขนาน เพื่อให#เครื่องใช#ไฟฟ\"าแต&ละชนิดรับแรงดันไฟฟ\"าท่ีจุดเดียวกัน หากเครื่องใช#ไฟฟ\"าชนิดหน่ึงเกิดขัดข#องเน่ืองจากสาเหตุใดก็ตามเครื่องใช#ไฟฟ\"าชนิดอ่นื ก็ยังคงใชง# านได#ตามปกติ สําหรับประเทศไทย ไฟฟ\"าท่ีใช#ในครัวเรือนเป;นไฟฟ\"ากระแสสลับท่ีมีความต&างศักย220 โวลต โดยใช#สายไฟ 3 เสน# คือ 1) สายไฟ (Line) หรือ สาย L มีศกั ยไฟฟ\"าเปน; 220 โวลต 2) สายนวิ ทรัล (Neutral) หรอื สาย N มศี กั ยไฟฟา\" เป;น 0 โวลต 3) สายดนิ (Ground) หรือ สาย G มไี ว#เพื่อความปลอดภยั ของการใช#ไฟฟา\" กระแสไฟฟ\"าจะส&งผ&านมิเตอรไฟฟ\"ามายังแผงควบคุมไฟฟ\"า ซ่ึงแผงควบคุมไฟฟ\"าทําหน#าที่จ&ายกระแสไฟฟ\"าไปยงั อุปกรณเครอื่ งใช#ไฟฟา\"

158 แผงควบคุมไฟฟ\"าประกอบไปด#วยอุปกรณตัดตอนหลัก (Main Circuit Breaker หรือ Cut-out) ซง่ึ มี 1 ตัวต&อครัวเรือน และมีอุปกรณตัดตอนย&อยหลายตัวได#ขึ้นอย&ูกับจํานวนเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าท่ใี ช#ในครัวเรอื น นอกจากน้ยี ังมจี ุดตอ& สายดินที่จะต&อไปยงั เตา# รบั (Plug) ทกุ จุดในครัวเรือน เพ่ือต&อเข#าเคร่อื งใชไ# ฟฟ\"า จากรูปวงจรไฟฟ\"า กระแสไฟฟ\"าจะไหลจากสายไฟหลักไปยังอุปกรณตัดตอนหลัก และจ&ายไปยังอุปกรณตัดตอนย&อย เพื่อจ&ายกระแสไฟฟ\"าไปยังเคร่ืองใช#ไฟฟ\"า โดยปกติสายไฟสายนิวทรัล และสายดิน จะเป;นการต&อวงจรไฟฟ\"าเข#ากับแผงควบคุมไฟฟ\"าภายในครัวเรือน ซ่ึงแผงควบคุมไฟฟ\"าเป;นอุปกรณควบคุมการจ&ายพลังงานไฟฟ\"าในครัวเรือนประกอบด#วย ฟYวสรวมสะพานไฟรวม และสะพานไฟย&อย ตวั อย&างการตอ& วงจรไฟฟา\" ในครัวเรอื น แสดงดังรปู วงจรไฟฟ\"าในบ#าน กระแสไฟฟ\"าจะผ&านมาตรไฟฟ\"าทางสายไฟ เข#าสู&สะพานไฟ ผ&านฟYวสและสวิตช แล#วไหลผ&านเคร่อื งใช#ไฟฟา\" ดังน้นั กระแสไฟฟ\"าจะไหลผา& นสายนิวทรัล ภาพแสดงตัวอยา- งแผงวงจรไฟฟาในครวั เรือน

159ขอควรรเู กย่ี วกบั วงจรไฟฟา 1. การกดสวติ ช เพอ่ื เปYดไฟ คอื การทําให#วงจรปดY มีกระแสไฟฟ\"าไหล 2. การกดสวิตช เพ่อื ปดY ไฟ คือ การทาํ ให#วงจรเปดY ไมม& ีกระแสไฟฟ\"าไหล 3. ไฟตก คอื แรงดันไฟฟา\" ตก อาจมีสาเหตมุ าจากการท่ีโรงไฟฟ\"าขัดข#อง หรือมีการใช#ไฟฟ\"ามากข้นึ อยา& งรวดเรว็ สายดินและหลักดนิ สายดิน คือ สายไฟท่ีต&อเข#ากับเครื่องใช#ไฟฟ\"า มีไว#เพ่ือความปลอดภัยต&อการใช#เครื่องใช#ไฟฟ\"า โดยการต&อลงดิน เพ่ือให#สายดินเป;นตัวนํากระแสไฟฟ\"าท่ีอาจเกิดการร่ัวไหลจากเคร่อื งใช#ไฟฟ\"าลงส&ูพนื้ ดิน เป;นการปอ\" งกันไม&ให#ถูกไฟฟ\"าดดู ภาพสายดนิ และหลักดิน

160 สายดินน้ีมีไว#เพ่ือป\"องกันเราให#พ#นอันตรายท่ีเกิดจากไฟช็อตหรือไฟร่ัว เพราะหากเกิดไฟช็อตหรือไฟร่ัวขณะท่ีเราใช#งานอุปกรณชิ้นนั้นอย&ู กระแสไฟจะไหลเข#าสู&ส&วนท่ีเป;นโลหะ ซึ่งถ#าเราสัมผัสโลหะน้ันอย&ู โดยท่ีไม&มีการติดตั้งสายดินไว# กระแสไฟทั้งหมดก็จะไหลเข#าสู&ตัวเรา ทําให#เสียชีวิตได# แต&ถ#าที่บ#านมีการติดตั้งสายดินไว# กระแสไฟเหล&าน้ันก็จะไหลผ&านเข#าไปที่สายดินแทนอันตรายต&างๆ ที่เกิดจากไฟช็อตหรือไฟร่ัวก็จะไม&เกิดขึ้น ท่ีเป;นเช&นน้ีเพราะว&า สายดินทําหน#าท่ีเหมือนท&อน้ําล#นของอ&างล#างจานในครัวบ#านเรา ท่ีเม่ือเปYดนํ้าจนถึงท&อน้ําล#นแล#ว นํ้าก็จะไหลออกมาตามท&อน้ัน นา้ํ จึงไม&ลน# อา& ง ส&วนปลายของสายดินจะถูกฝงไว#ในดินจริงๆ ด#วยการรวมสายดินจากทุกจุดต&างๆในบ#านมารวมตัวกันในตู#ควบคุมไฟฟ\"า และต&อสายอีกเส#นจากตู#นี้ลงสู&พ้ืนดิน ส&วนที่ถูกฝงไว#ในดินจะเป;นแท&งทองแดงเปลือย ไม&มีฉนวนห#ุม ยาวประมาณ 6 ฟุต ซ่ึงภายในดินจะมีความช้ืนอยู&เสมอจึงทาํ ใหเ# กิดอาการทเ่ี รียกวา& ความต#านทานไฟฟ\"าต่าํ กระแสไฟจึงไมไ& หลมาทาํ อนั ตรายเรา หลักดิน (Ground Rod) หลักดิน คอื อุปกรณท่ีทําหน#าทน่ี ํากระแสไฟฟ\"าที่ร่ัวไหลจากเครื่องใช#ไฟฟ\"าผ&านสายดินลงสู&พ้ืนดิน โดยหลักดินจะมีลักษณะเป;นแท&งทรงกระบอก เส#นผ&าศูนยกลาง 16 มิลลิเมตร และยาวไมน& #อยกวา& 2.4 เมตร ทาํ จากวสั ดุที่ทนการผุกร&อน เช&น แท&งทองแดงหรือแท&งแม&เหล็กห#ุมทองแดงเปน; ตน# โดยหลกั ดนิ เปน; องคประกอบท่สี าํ คญั ของระบบสายดิน ดังนี้ 1. เปน; อปุ กรณปลายทางท่จี ะทําหนา# ท่สี ัมผสั กบั พ้ืนดิน 2. เปน; ส&วนทจี่ ะทาํ ใหส# ายดนิ หรอื อุปกรณทีต่ อ& ลงดนิ มศี กั ยไฟฟา\" เปน; ศูนยเทา& กับดนิ 3. เปน; เส#นทางไหลของประจุไฟฟา\" หรือกระแสไฟฟ\"าทีจ่ ะไหลลงสด&ู ิน 4. เป;นตัวกําหนดคุณภาพ อายุความทนทาน และความปลอดภัยของระบบการต&อลงดินในระยะยาว

161ภาพการตอ- ระบบไฟฟาภายในบาน

1621.2 อปุ กรณไ+ ฟฟา อุปกรณไฟฟ\"าที่ใช#ในวงจรไฟฟ\"ามีหลายชนิด แต&ละชนิดมีหน#าที่และความสําคัญที่แตกต&างกนั ออกไป ได#แก& 1.2.1 สายไฟ (cable) สายไฟเป;นอุปกรณสําหรับส&งพลังงานไฟฟ\"าจากที่หน่ึงไปยังอีกที่หนึ่ง โดยกระแสไฟฟ\"าจะนําพลังงานไฟฟ\"าผ&านไปตามสายไฟจนถึงเครื่องใช#ไฟฟ\"า สายไฟทําด#วยสารที่มีคุณสมบตั เิ ป;นตัวนําไฟฟ\"า (ยอมใหก# ระแสไฟฟ\"าไหลผ&านได#ดี) เช&น ทองแดง เป;นต#น จะถูกห#ุมด#วยฉนวนไฟฟ\"าเพอ่ื ความปลอดภัยของผูใ# ช#ไฟฟา\" 1.2.2 ฟวB ส+ (fuse) ฟYวสเป;นอุปกรณป\"องกันกระแสไฟฟ\"าไหลเกิน จนเกิดอันตรายต&อเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าถา# มีกระแสไฟฟา\" ไหลเกนิ ฟวY สจะหลอมละลายจนขาดทาํ ให#ตัดวงจรไฟฟา\" ในครวั เรือนโดยอตั โนมัติ ฟYวสทําด#วยโลหะผสมระหว&างตะก่ัวกับดีบุก มีจุดหลอมเหลวต่ําและมีรูปร&างแตกตา& งกันไปตามวัตถุประสงคของการใชง# าน ดังนี้ 1) ฟวB สเ+ สน มลี กั ษณะเปน; เส#นลวด นยิ มใชก# ับสะพานไฟในอาคารบา# นเรอื น 2) ฟBวส+แผ-น หรือฟYวสก#ามปู มีลักษณะเป;นแผ&นโลหะผสม ท่ีปลายทั้งสองข#างมีขอเกี่ยวทําด#วยทองแดง นิยมใช#กับอาคารขนาดใหญ& เชน& โรงเรียน โรงงานตา& งๆ 3) ฟวB สก+ ระเบือ้ ง มีลักษณะเป;นเส#นฟYวสอยู&ภายในกระปุกกระเบ้ืองท่ีเป;นฉนวนนิยมตดิ ตงั้ ไว#ท่ีแผงควบคมุ ไฟฟา\" ของอาคารบา# นเรือน 4) ฟBวส+หลอด เป;นฟYวสขนาดเล็กๆ บรรจุอย&ูในหลอดแก#วเล็ก นิยมใช#มากในเคร่อื งใช#ไฟฟ\"าตา& งๆ เชน& วิทยุ โทรทศั น ปลกั๊ พ&วงเตา# รับไฟฟ\"า เปน; ต#น แสดงฟBวส+ชนดิ ต-างๆ

163 ขนาดและการเลอื กใชฟวB ส+ 1. ขนาดของฟYวสถูกกําหนดให#เป;นค&าของกระแสไฟฟ\"าสูงสุดที่ไหลผ&านได#โดยฟYวสไม&ขาด มีขนาดตา& งๆ กัน เช&น 5, 10, 15 และ 30 แอมแปร เช&น ฟYวสขนาด 15 แอมแปร คือ ฟYวสทีย่ อมให#กระแสไฟฟา\" ไหลผา& นได#ไม&เกิน 15 แอมแปร ถา# เกนิ กวา& น้ีฟวY สจะขาด 2. การเลือกใช#ฟYวส ควรเลือกขนาดของฟYวสให#พอเหมาะกับปริมาณกระแสไฟฟ\"าท่ีใช#ในครัวเรือน ซึ่งเราสามารถคํานวณหาขนาดของฟYวสให#เหมาะสมกับปริมาณกระแสไฟฟ\"าจากความสัมพันธตอ& ไปน้ี P = IVเมื่อ P คือ กําลังไฟฟ\"า มหี นว& ยเปน; วตั ต (Watt) I คือ กระแสไฟฟ\"า มีหน&วยเปน; แอมแปร (Ampere) V คอื ความต&างศกั ยไฟฟ\"า มหี น&วยเปน; โวลต (Volt)ตวั อย-าง บา# นหลงั หนง่ึ ใชเ# คร่อื งใช#ไฟฟ\"าต&างๆ ดังน้ี ตู#เย็น 100 วัตต เตารีด 1,000 วัตต โทรทัศน 150 วัตต หม#อหุงข#าว 700 วัตต และหลอดไฟฟลูออเรสเซนต 25 วัตต 4 ดวง ถา# บา# นหลงั น้ีใช#ไฟฟา\" ท่ีมคี วามต&างศกั ย 220 โวลต จะตอ# งใช#ฟYวสขนาดก่แี อมแปรวิธีทาํ จากโจทย P = 100+1,000+150+700+(25×4) = 2,050 วัตต V = 220 โวลต I =?จากสตู ร P = IVแทนค&า I = 2,050/220 = 9.32 แอมแปรตอบ บ#านหลังนี้ควรใชฟ# วY สขนาด 10 แอมแปร

164 1.2.3 อุปกรณต+ ัดตอน หรอื เบรกเกอร+ (Breaker) เบรกเกอร คือ อุปกรณตัดต&อวงจรโดยอัตโนมัติ เม่ือมีกระแสไฟฟ\"าไหลผ&านเกินไปปlุมหรือคันโยกที่เบรกเกอร จะดีดมาอย&ูในตําแหน&งที่เป;นการตัดวงจรอย&างอัตโนมัติ โดยอาศัยหลกั การทํางานของแม&เหล็กไฟฟ\"า ไม&ใช&การหลอมละลายเหมือนฟYวส จึงไม&จําเป;นต#องเปล่ียนฟYวสเบรกเกอรมจี ําหนา& ยตามท#องตลาดหลายแบบหลายขนาด ดงั รูป เบรกเกอร+แบบต-างๆ 1.2.4 สวติ ช+ (switch) สวิตช เป;นอุปกรณปYดหรือเปYดวงจรไฟฟ\"า โดยต&ออนุกรมเพ่ือปYดหรือเปYดการจ&ายกระแสไฟฟ\"าใหก# ับเครื่องใช#ไฟฟา\" สวติ ชมี 2 ประเภท คือ 1) สวิตชทางเดียว สามารถโยกปYดหรือเปYดวงจรไฟฟ\"าได#เพียงทางเดียว เช&น วงจรของหลอดไฟฟ\"าหลอดใดหลอดหน่ึง เป;นต#น 2) สวิตชสองทาง เป;นการติดตั้งสวิตช 2 จุด เพ่ือให#สามารถปYดหรือเปYดวงจรไฟฟ\"าได#สองจุด เช&น สวิตชไฟที่บันไดที่สามารถ เปYด-ปYด ได#ท้ังอยู&ช้ันบนและชั้นล&าง ทําให#สะดวกในการใชง# าน แสดงสวิตชแ+ บบทางเดียว (ซาย) และแบบสองทาง (ขวา)

165ขอควรรูของสวิตช+ 1. ไม&ควรใช#สวิตชอันเดียวควบคุมเครื่องใช#ไฟฟ\"าหลายชิ้นให#ทํางานพร#อมกัน เพราะกระแสไฟฟ\"าทไี่ หลผ&านสวติ ชมากเกินไปจะทําให#จุดสัมผัสเกิดความร#อนสูง อาจทําให#สวิตชไหม#และเป;นอันตรายได# 2. ไมค& วรใช#สวติ ชธรรมดาควบคุมเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าท่ีมีกระแสไฟฟ\"าไหลผ&านสูง เช&น มอเตอรเคร่ืองปรับอากาศ เป;นต#น ดังนั้นควรใช#เบรกเกอรแทน เนื่องจากสามารถทนกระแสไฟฟ\"าที่ไหลผา& นได#สูงกวา& 1.2.5 สะพานไฟ (Cut-Out) สะพานไฟ เป;นอุปกรณสําหรับตัดต&อวงจรไฟฟ\"าทั้งหมดภายในครัวเรือนประกอบด#วยฐานและคันโยกท่ีมีลักษณะเป;นขาโลหะ 2 ขา ซึ่งมีท่ีจับเป;นฉนวน เม่ือสับคันโยกข้ึนกระแสไฟฟ\"าจะไหลเข#าส&ูวงจรไฟฟ\"าในครัวเรือน และเม่ือสับคันโยกลงกระแสไฟฟ\"าจะหยุดไหลเป;นการตดั วงจร แสดงสะพานไฟและฟBวส+ในสะพานไฟขอควรรูเกี่ยวกับสะพานไฟ 1. สะพานไฟช&วยใหเ# กิดความสะดวกและปลอดภยั ในการซอ& มแซมหรอื ติดต้งั อุปกรณไฟฟ\"า 2. ถ#าต#องการให#วงจรเปYด (ไม&มีกระแสไฟฟ\"าไหลผ&าน) ให#สับคันโยกลง แต&ถ#าต#องการให#วงจรปดY (มีกระแสไฟฟ\"าไหลผา& น) ให#สบั คนั โยกข้นึ 3. ในการสบั คันโยกจะต#องให#แนบสนทิ กบั ทรี่ องรับ

166 1.2.6. เครื่องตัดไฟฟารว่ั เครอื่ งตดั ไฟรว่ั เปน; อปุ กรณเสรมิ ความปลอดภยั อีกชนั้ หน่งึ ทส่ี ามารถตัดวงจรไฟฟ\"ากรณีเกิดไฟฟ\"ารั่ว โดยกําหนดความไวของการตัดตอนวงจรไฟฟ\"าตามปริมาณกระแสไฟฟ\"าที่รั่วลงดนิ เพอ่ื ให#มกี ารตดั ไฟร่ัวก&อนทจี่ ะเป;นอนั ตรายกบั ระบบไฟฟ\"า (ไฟไหม#) หรอื กับมนุษย (ไฟดดู ) แสดงเคร่ืองตดั ไฟฟารั่ว 1.2.7 เตารับและเตาเสยี บ มี 2 ประเภท ดงั นี้ 1) เตารับหรือปล๊ักตัวเมีย คือ อุปกรณท่ีเชื่อมต&อกับวงจรไฟฟ\"าในครัวเรือน เช&นเตา# รบั ที่ติดตง้ั บนผนงั บ#านหรอื อาคาร เพอื่ รองรับการต&อกับเตา# เสยี บของเครอ่ื งใช#ไฟฟ\"า 2) เตาเสยี บหรอื ปลก๊ั ตวั ผู คือ อุปกรณสว& นทต่ี ดิ อยก&ู บั ปลายสายไฟของเคร่อื งใช#ไฟฟ\"าเตา# เสียบทใี่ ชก# ันอยู&มี 2 แบบ คอื (1) เต#าเสยี บ 2 ขา ใชก# ับเต#ารบั ท่มี ี 2 ชอ& ง (2) เตา# เสยี บ 3 ขา ใชก# ับเต#ารบั ที่มี 3 ชอ& ง โดยขากลางจะเช่ือมต&อกับสายดินขอควรรเู กย่ี วกบั เตารับและเตาเสียบ 1. การใช#งานควรเสียบเต#าเสียบให#แน&นสนิทกับเต#ารับและไม&ใช#เต#าเสียบหลายอันกบั เตา# รับอนั เดียว เพราะเตา# รับอาจร#อนจนลุกไหม#ได# 2. เม่ือจะถอดปลั๊กออกควรจับที่เต#าเสียบ ไม&ควรดึงท่ีสายไฟ เพราะจะทําให#สายหลุดและเกดิ ไฟฟ\"าลดั วงจรได#

167 1.2.8 สายไฟฟา สายไฟฟ\"า คือ ตัวนําท่ีใช#เช่ือมต&อในวงจรไฟฟ\"า ทําจากทองแดงหรืออลูมิเนียมและห#ุมด#วยฉนวนตามชนิดการใช#งาน สายไฟฟ\"าแบ&งเป;นหลายประเภท สําหรับชนิดที่ใช#ในครัวเรือนได#แก& 1) สาย THW เป;นสายชนิดสายเดี่ยว ทนแรงดัน 750 โวลต เป;นแบบท่ีนิยมใช#กันอย&างกว#างขวางท้งั ในครวั เรือนและในโรงงานอตุ สาหกรรม ปกติจะเดินร#อยในทอ& ร#อยสาย สายไฟฟาแบบ THW การใชงาน - เดินลอย ตอ# งยดึ ด#วยวัสดุฉนวน - เดินในช&องเดนิ สาย ในสถานทีแ่ ห#ง - หา# มเดินฝงดนิ โดยตรง 2) สาย VAF เป;นสายท่ีมีท้ังชนิดสายเด่ียว สายค&ู และที่มีสายดินอยู&ด#วยทนแรงดัน 300 โวลต ใช#ในบ#านอยู&อาศัยท่ัวไป ส&วนใหญ&จะนําไปใช#ในการเดินสายไฟฟ\"าติดผนังสาํ หรับระบบแสงสวา& ง หรือเต#ารับไฟฟ\"าสายไฟฟาแบบ VAFการใชงานชนิดกลม การใชงานชนิดแบน- เดินลอย- เดินเกาะผนัง เดินซอ& นในผนงั - เดนิ เกาะผนัง เดินซ&อนในผนงั- เดินในชอ& งเดินสาย - เดินในช&องเดินสาย- หา# มเดนิ ฝงดนิ โดยตรง - ห#ามเดนิ ฝงดินโดยตรง

168 3) สาย VCT สามารถทนแรงดันที่ 750 โวลต ตัวนําจะประกอบไปด#วยทองแดงฝอยเส#นเล็กๆ ทาํ ใหม# ขี อ# ดี คือ ออ& นตัวและทนต&อสภาพการส่ันสะเทือนได#ดี เหมาะท่ีจะใช#เป;นสายเดินเข#าเครื่องจักร ส&วนใหญ&จะนําไปใช#ในการเดินสายไฟฟ\"าสําหรับปnมนํ้า เครื่องปรับอากาศ หรืออุปกรณไฟฟา\" ทีใ่ ชก# ําลงั ไฟฟ\"าสงู สายไฟฟาแบบ VCT การใชงาน : ใชง# านท่ัวไป เดนิ รอ# ยทอ& ฝงดนิ 4) สาย NYY ทนแรงดันท่ี 750 โวลต นิยมใช#อย&างกว#างขวาง เนื่องจากทนต&อสภาพแวดล#อมเพราะมีเปลือกหมุ# อกี หนงึ่ ชน้ั สว& นใหญจ& ะนาํ ไปใช#ในการเดินสายไฟฟ\"าสําหรับระบบไฟฟ\"าแสงสวา& งบริเวณสนามหญ#าและฝงสายไฟฟ\"าลงใตด# นิ สายไฟฟาแบบ NYY การใชงาน : ใช#งานท่ัวไป เดินร#อยท&อฝงดิน หรือเดินฝงดินโดยตรง

169การเลือกขนาดของสายไฟ ในการเลือกขนาดสายไฟฟ\"าให#มีความเหมาะสมกับการใช#งานนั้น จะดูท่ีพิกัดการทนกระแสไฟฟา\" ของสายไฟฟ\"าเปน; สําคญั โดยดไู ด#จากตารางเปรียบเทียบตารางเปรยี บเทยี บขนาดของตัวนํา ฉนวน และปริมาณกระแสไฟฟาท่ีสายไฟฟาสามารถทนได ตัวนาํ ไฟฟา\" ความหนาของ ความหนาของ พิกัดการทน ฉนวนไฟฟ\"า เปลอื กหุ#มสายไฟ กระแสไฟฟ\"าพน้ื ท่หี นา# ตดั หมายเลข/ (มลิ ลิเมตร) (มลิ ลเิ มตร) (แอมปp)(ตารางมิลลิเมตร) เส#นผา& ศนู ยกลาง 0.6 0.6 0.9 7หรือ (sq.mm) (มิลลเิ มตร) 0.6 0.9 11 0.6 0.9 110.5 1/0.80 0.6 1.2 16 0.7 1.2 161.0 1/1.13 0.7 1.2 21 0.8 1.2 211.0 7/0.40 0.8 1.2 29 0.8 1.2 291.5 1/1.38 0.9 1.2 36 1.0 1.2 511.5 7/0.50 1.2 1.2 67 1.2 1.4 912.5 1/1.78 1.4 1112.5 7/0.674 1/2.254 7/0.856 7/1.0410 7/1.3516 7/1.7025 7/2.1435 19/1.53 เราจะใช#ตารางด#านบน เลือกขนาดสายไฟฟ\"าให#มีความเหมาะสมกับการใช#งานแบบง&ายๆโดยใหด# ู 2 ช&องหลกั คือ ช&องพืน้ ทห่ี นา# ตดั และช&องพกิ ัดการทนกระแสไฟฟา\" ตวั อย-าง สายไฟฟ\"าชนิด VAF ขนาด 2.5 ตารางมิลลิเมตร จะมีพิกัดการทนกระแสไฟฟ\"าได#21 แอมปp หรือ สายไฟฟ\"าขนาด 25 ตารางมิลลิเมตร จะมีพิกัดการทนกระแสไฟฟ\"าได# 91 แอมปpจะเห็นได#ว&า ขนาดของสายไฟฟ\"ายิ่งมากเท&าไหร& อัตราพิกัดการทนกระแสไฟฟ\"าก็จะย่ิงมากข้ึนเทา& นนั้ ดังนน้ั เราจะต#องเลือกใชข# นาดของสายไฟฟา\" ใหเ# หมาะสมกับขนาดของโหลดอปุ กรณไฟฟ\"า

170 ขัน้ ตอนง-ายๆ ในการหาขนาดของสายไฟฟาใหมีความเหมาะสมกบั อุปกรณไ+ ฟฟา มดี งั นี้ 1. ต#องร#ูค&ากระแสไฟฟ\"าของอุปกรณไฟฟ\"า สําหรับค&ากระแสไฟฟ\"าน้ันหาได#จากแผ&นป\"ายทต่ี ดิ อยู&ที่โครงอุปกรณไฟฟา\" แสดงดังรปู ตวั อย-างฉลากบอกคา- กระแสไฟฟาของอปุ กรณไ+ ฟฟา จากรูป อุปกรณไฟฟ\"า ได#แก& เคร่ืองปรับอากาศ (รูปซ#ายมือ) จะเห็นว&าแผ&นป\"ายที่บอกข#อมูลทางไฟฟ\"าของเคร่ืองปรับอากาศเครื่องนี้อยู&ด#านข#างของเครื่อง (รูปขวามือ) จะเห็นว&าจากแผน& ป\"ายจะบอกไว#ว&าเครอ่ื งปรับอากาศจะกนิ กระแสไฟฟา\" มีค&า 10.50 แอมปp หมายเหตุ ในกรณีท่ีแผ&นป\"ายของอุปกรณไฟฟ\"านั้นๆ ไม&บอกค&ากระแสไฟฟ\"ามา ก็มีวิธีคํานวณเพื่อหาค&ากระแสไฟฟ\"าด#วยวิธีง&ายๆ คือ นําค&ากําลังไฟฟ\"า (หน&วยเป;นวัตต : W) หารด#วยคา& แรงดนั ไฟฟา\" (หน&วยเป;นโวลต : V) ถ#าเขยี นเปน; สูตรกจ็ ะไดว# &า สตู ร I = P / Vกาํ หนดให# Current : I = ค&ากระแสไฟฟา\" ของอปุ กรณไฟฟ\"า มีหน&วยเปน; แอมปp (A) Power : P = คา& กาํ ลังไฟฟ\"าของอปุ กรณไฟฟ\"า มหี นว& ยเปน; วัตต (W) Voltage : V = คา& แรงดนั ไฟฟา\" ที่อปุ กรณไฟฟ\"าใช#งาน มหี นว& ยเป;น โวลต (V)

171ถ#าเครื่องปรับอากาศดงั รูป ไมบ& อกคา& กระแสไฟฟ\"ามา ให#เราคํานวณหาคา& กระแสไฟฟา\" ดงั น้ีจากแผ&นปา\" ยจะไดค# า& กาํ ลงั ไฟฟ\"า (P) = 2,330 วัตต (W)ค&าแรงดันไฟฟ\"าในบ#านเรา (V) = 220 โวลต (V)แทนคา& ในสูตร I = P/Vจะได# I = 2,330 W / 220 V = 10.6 แอมปp2. เผื่อค&ากระแสไฟฟ\"า อีก 25% โดยทั่วไปวัสดุและอุปกรณไฟฟ\"าเมื่อทํางานติดต&อกันเกินกว&า 3 ชั่วโมงข้ึนไป ประสิทธิภาพการทํางานจะลดลงเหลือประมาณ 80 % ดังน้ันสายไฟฟ\"าท่ีเราจะนํามาใช#งานก็เช&นเดียวกัน เม่ือใช#งานติดต&อกันเกินกว&า 3 ช่ัวโมง ประสิทธิภาพในการทนกระแสไฟฟ\"าก็จะลดลงเหลือประมาณ 80% เพื่อเป;นการชดเชยประสิทธิภาพในการทนกระแสไฟฟ\"าของสายไฟฟ\"าในส&วนที่หายไป จึงต#องมีการเผ่ือค&ากระแสไฟฟ\"าเพ่ิมอีก 25% ก&อนแลว# นําค&ากระแสไฟฟ\"าท่ไี ด#ไปหาขนาดสายไฟฟา\" ในขนั้ ตอนตอ& ไปจากข้นั ตอนการหาคา& กระแสไฟฟา\" ค&ากระแสไฟฟ\"ามีค&า 10.6 แอมปp ทาํ การเผอื่ อกี 25% 10.6 X 1.25 (คิดที่ 125%) จะได#ค&ากระแสไฟฟ\"าเท&ากับ 13.25 แอมปp 3. นาํ ค&ากระแสไฟฟ\"า เปYดตารางหาขนาดสายไฟฟ\"า โดยนําค&ากระแสไฟฟ\"าท่ีได#ทําการเผื่อไว#แล#ว 25% หรือก็คือค&ากระแสไฟฟ\"าที่ 125% ซึ่งมีค&าเท&ากับ 13.25 แอมปp นําไปเทียบกับตารางพบว&า ต#องใช#สายไฟฟ\"าท่ีมีขนาด 1.5 ตารางมิลลิเมตร (ทนพิกัดกระแสไฟฟ\"าได# 16 แอมปp) มาใช#ในการเดินสายไฟฟ\"าให#กับเคร่ืองปรับอากาศ ดังรูป ท้ังน้ีเน่ืองจากสายไฟฟ\"ามีอัตราพิกัดการทนกระแสไฟฟ\"าไดม# ากกว&าคา& กระแสไฟฟ\"าท่ีไหลจริงในวงจรจงึ ทาํ ใหส# ายไฟฟ\"าไม&รอ# นและไม&เกิดอุบัติเหตุอัคคภี ยับทสรุปการเลอื กขนาดสายไฟฟาชนิด VAF มี 3 ขนั้ ตอน ดังรปูหาค&ากระแสไฟฟ\"าของอปุ กรณไฟฟ\"าเผ่ือค&ากระแสไฟฟ\"าอีก 25% เปดY ตารางหาขนาดสายไฟฟา\"ข้นั ตอนการเลอื กขนาดสายไฟฟา

1722. การเลอื กใชเครื่องใชไฟฟาในครวั เรือน โดยทว่ั ไป เครอ่ื งใช#ไฟฟา\" ภายในครัวเรอื น มกั มีการใช#พลังงานสูงแทบทุกชนิด ดังนั้น ผ#ูใช#ต#องมีความรูเ# กีย่ วกับการใช#เครอื่ งใชไ# ฟฟา\" อยา& งถกู วิธี เพอ่ื ทําให#เกิดความประหยัดและค#ุมค&า ในทีน่ ี้จะกล&าวถงึ เคร่อื งใชไ# ฟฟ\"าทมี่ กี ารใชท# ่วั ไปในครวั เรือน ไดแ# ก& 2.1 เคร่ืองทาํ นา้ํ อ-นุ ไฟฟา เครื่องทํานํ้าอุ&นไฟฟ\"าเป;นอุปกรณท่ีทําให#นํ้าร#อนข้ึน โดยอาศัยการพาความร#อนจากขดลวดความร#อน (Electrical Heater) ขณะที่กระแสน้ําไหลผ&าน ส&วนประกอบหลักของเคร่ืองทําน้ําอ&นุ คือ 1. ตัวถังนาํ้ จะบรรจุนาํ้ ซง่ึ จะถกู ทําให#ร#อน 2. ขดลวดความร#อน เปน; อปุ กรณท่ีใหค# วามรอ# นกบั นาํ้ 3. อุปกรณควบคุมอุณหภูมิ จะทาํ หนา# ท่ีตดั กระแสไฟฟ\"าเม่อื อุณหภูมิของนํา้ ถึงระดบั ทเ่ี รา ต้งั ไว# ส-วนประกอบตา- งๆ ของเคร่อื งทําน้ําอุน- ไฟฟา การใชอยา- งถูกวธิ ีและประหยัดพลังงาน 1. เลือกเครื่องทําน้ําอุ&นให#เหมาะสมกับการใช# สําหรับบ#านท่ัวไปเครื่องทําน้ําอุ&น ขนาดไม&เกิน 4,500 วตั ต ก็นา& จะเพียงพอ ซง่ึ จะชว& ยทงั้ ประหยดั ไฟฟ\"าทใี่ ชใ# นเครอื่ งทาํ นาํ้ อุ&นและปnมนา้ํ 2. ตง้ั อุณหภูมนิ ํ้าไมส& งู จนเกนิ ไป (ปกติอย&ใู นช&วง 35 - 45 ํC) 3. ใช#หัวฝกบัวชนิดประหยัดนา้ํ จะช&วยประหยดั นา้ํ ได#ถึง 25 - 75%

173 4. ใช#เคร่ืองทําน้ําอ&ุนท่ีมีถังน้ําภายในตัวเคร่ืองและมีฉนวนห#ุม เพราะสามารถลดการใช#พลังงานไดม# ากกวา& ชนดิ ท่ีไม&มีถงั น้ําภายใน 10 - 20% 5. ปดY วาลวน้าํ และสวิตชทันทีเมอ่ื เลิกใชง# าน 6. ไม&เปYดเคร่ืองตลอดเวลาขณะฟอกสบ&ูอาบนํ้า หรอื ขณะสระผมอัตราค-าไฟฟาของเครื่องทาํ น้ําอน-ุอัตราคา- ไฟฟาตอ- 1 ชว่ั โมง ของเครื่องทํานํ้าอ-ุนขนาดต-างๆขนาดเครอ่ื งทาํ นํ้าอนุ- อัตราค-าไฟฟาต-อชวั่ โมง โดยประมาณเครื่องทําน้าํ อุ&นขนาดเล็ก (3,000 - 5,000 วตั ต) คา& ไฟฟา\" 13.20 บาทเครื่องทํานํ้าอุน& ขนาดกลาง (5,000 - 8,000 วัตต) คา& ไฟฟา\" 18.00 บาทเครื่องทําน้ําอุ&นขนาดใหญ& (8,000 วัตต ขึน้ ไป) ค&าไฟฟา\" 24.00 บาทการดแู ลรักษาและความปลอดภยั 1. หมนั่ ตรวจสอบการทํางานของเคร่ืองให#มีสภาพพร#อมใช#งานอยู&เสมอ โดยเฉพาะอย&างยง่ิ ระบบความปลอดภัยของเคร่อื ง 2. ตรวจดรู ะบบท&อนํ้าและรอยตอ& อยา& ให#มกี ารรัว่ ซึม 3. เมื่อพบความผดิ ปกติในการทาํ งานของเครื่อง ควรใหช# &างผ#ูชาํ นาญตรวจสอบ 4. ต#องมกี ารต&อสายดนิ 2.2 กระติกนํ้ารอนไฟฟา กระติกน้ําร#อนไฟฟ\"าเป;นอุปกรณในการต#มน้ําให#ร#อน ประกอบด#วยขดลวดความร#อน(Electrical Heater) อย&ูด#านล&างของกระติก และอุปกรณควบคุมอุณหภูมิ (Thermostat) เป;นอุปกรณควบคุมการทํางาน เมื่อกระแสไฟฟ\"าไหลผ&านขดลวด จะเกิดความร#อน และถ&ายเทไปยังนํ้าภายในกระติกทําให#น้ํามีอุณหภูมิสูงขึ้นจนถึงจุดเดือด จากน้ันอุปกรณควบคุมอุณหภูมิจะตัดกระแสไฟฟ\"าในวงจรหลักออกไป แต&ยังคงมีกระแสไฟฟ\"าไหลผ&านขดลวดความร#อน และแสดงสถานะนี้โดยหลอดไฟสัญญาณอุ&นจะสว&างข้ึน เม่ืออุณหภูมิของนํ้าร#อนภายในกระติกลดลงจนถึงจุดๆ หนึ่ง

174อุปกรณควบคุมอุณหภูมิจะทํางานโดยปล&อยให#กระแสไฟฟ\"าผ&านขดลวดความร#อนเต็มที่ทําให#น้ําเดือดอีกครงั้ กระติกนาํ้ ร#อนไฟฟ\"าโดยท่ัวไปทม่ี ีจาํ หน&ายในท#องตลาดจะมีขนาดความจุตั้งแต& 2 - 4 ลิตรและใช#กําลังไฟฟา\" ระหวา& ง 500 - 1,300 วัตต ส-วนประกอบหลกั ของกระติกน้ํารอนไฟฟาการใชอย-างถกู วธิ ีและประหยัดพลงั งาน 1. เลือกซ้ือรนุ& ทม่ี ตี รามาตรฐานอุตสาหกรรม (มอก.) 2. ใส&น้ําให#พอเหมาะกับความต#องการหรือไม&สูงกว&าระดับที่กําหนดไว# เพราะจะทําให#กระติกเกิดความเสียหาย 3. ระวังอย&าให#น้ําแห#ง หรือปล&อยให#ระดับน้ําตํ่ากว&าขีดท่ีกําหนด เพราะจะทําให#เกิดไฟฟ\"าลดั วงจรในกระตกิ น้าํ รอ# น เป;นอนั ตรายอย&างย่ิง 4. ถอดปลั๊กเม่ือเลิกใช#น้ําร#อนแล#ว เพ่ือลดการส้ินเปลืองพลังงาน ไม&ควรเสียบปล๊ักตลอดเวลา แต&หากมีความต#องการใช#น้ําร#อนเป;นระยะๆ ติดต&อกัน เช&น ในที่ทํางานบางแห&งที่มีนํ้าร#อนไว#สําหรับเตรียมเคร่ืองดื่มต#อนรับแขก ก็ไม&ควรถอดปลั๊กออกบ&อยๆ เพราะทุกครั้งเม่ือดึงปล๊ักออกอุณหภูมิของน้ําจะค&อยๆ ลดลง กระติกนํ้าร#อนไม&สามารถเก็บความร#อนได#นาน เมื่อจะใชง# านใหมก& ็ต#องเสียบปลกั๊ และเรมิ่ ต#มน้าํ ใหมซ& ึ่งเป;นการสน้ิ เปลอื งพลงั งาน

1755. อย&านาํ ส่ิงใดๆ มาปYดช&องไอนา้ํ ออก6. ตรวจสอบการทํางานของอุปกรณควบคุมอณุ หภูมใิ ห#อยูใ& นสภาพใชง# านได#เสมอ7. ไมค& วรตงั้ ไวใ# นห#องท่มี กี ารปรับอากาศอตั ราคา- ไฟฟาของกระติกนา้ํ รอนไฟฟาอัตราค-าไฟฟาของกระติกนํา้ รอนไฟฟาขนาดตา- งๆ เม่ือใชงาน 10 ช่ัวโมงขนาด ค-าไฟฟา2 ลิตร 24 บาท2.5 ลติ ร 26 บาท3.2 ลติ ร 28.80 บาท การดแู ลรกั ษา การดูแลรักษากระตกิ น้ํารอ# นให#มอี ายุการใชง# านนานขึ้น ลดการใชพ# ลงั งานลง และป\"องกันอุบตั เิ หตุ หรอื อันตรายทอ่ี าจจะเกิดข้ึน 1. หม่นั ตรวจดสู ายไฟฟ\"าและขั้วปลัก๊ ให#อยูใ& นสภาพสมบูรณเสมอ 2. ควรนําน้ําท่ีสะอาดเท&านั้นมาต#ม มิฉะนั้นผิวในกระติกอาจเปลี่ยนสี เกิดคราบสนิมและตะกรัน 3. หมั่นทําความสะอาดตัวกระติกด#านใน อย&าให#มีคราบตะกรัน ซึ่งจะเป;นตัวต#านทานการถ&ายเทความร#อนจากขดลวดความร#อนไปสู&น้ํา ทําให#เวลาในการต#มนํ้าเพ่ิมข้ึน เป;นการสูญเสียพลงั งานโดยเปล&าประโยชน 4. เมื่อไม&ต#องการใช#กระติก ควรล#างกระติกด#านในให#สะอาด แล#วควํ่ากระติกลง เพ่ือให#นาํ้ ออกจากตัวกระตกิ แล#วใชผ# า# เชด็ ด#านในใหแ# ห#ง 5. การทาํ ความสะอาดส&วนตา& งๆ ของกระติก - ตัวและฝากระตกิ ใชผ# #าชบุ น้ําบิดให#หมาดแล#วเชด็ อย&างระมัดระวัง - ฝาปYดดา# นใน ใช#น้าํ หรือนาํ้ ยาล#างจานล#างใหส# ะอาด - ตวั กระติกดา# นใน ใช#ฟองน้ําชบุ น้าํ เช็ดใหท# ่ัว ล#างให#สะอาดด#วยน้ํา โดยอย&าราดน้ําลงบนส&วนอ่ืนของตัวกระติก นอกจากภายในกระติกเท&านั้น อย&าใช#ของมีคมหรือฝอยขัดหม#อขูดหรือขดั ตวั กระติกดา# นใน เพราะจะทาํ ใหส# ารเคลือบหลดุ ออกได#

176 2.3 พดั ลม พัดลมที่ใช#ในบ#านเป;นอุปกรณหลักท่ีช&วยในการหมุนเวียนอากาศ และระบายความร#อนภายในบ#าน ในปจจุบันพัดลมทใ่ี ช#มีหลากหลายลกั ษณะและประเภทขึ้นอยู&กับการใช#งาน ส&วนประกอบหลักของพัดลม ได#แก& ใบพัด ตะแกรงคลุมใบพัด มอเตอรไฟฟ\"า สวิตชควบคุมการทาํ งาน และกลไกควบคุมการหมุนและสา& ย ดังรปู ส-วนประกอบหลกั ของพัดลมการใชอย-างถกู วิธีและประหยัดพลังงาน 1. เลือกใชค# วามแรงของลมใหเ# หมาะกับความต#องการ ความแรงของลมยงิ่ มากย่งิ เปลืองไฟ 2. ปYดพัดลมทันทีเมือ่ ไม&ใช#งาน 3. ในกรณีที่พัดลมมีระบบรีโมทคอนโทรลอย&าเสียบปลั๊กท้ิงไว# เพราะจะมีไฟฟ\"าเลี้ยงอุปกรณตลอดเวลา 4. ควรวางพัดลมในที่ท่ีมีอากาศถ&ายเทสะดวก เพราะพัดลมใช#หลักการดูดอากาศจากบริเวณรอบๆ ทางด#านหลังของตัวใบพัด แล#วปล&อยออกสู&ด#านหน#า เช&น ถ#าอากาศบริเวณรอบพัดลมมีการถ&ายเทดี ไม&ร#อนหรืออับช้ืน เราก็จะได#รับลมเย็น รู#สึกสบาย และยังทําให#มอเตอรสามารถระบายความรอ# นไดด# ี เปน; การยดื อายกุ ารใช#งานอีกด#วย

177 การดแู ลรกั ษา การดูแลรักษาพัดลมอย&างสม่ําเสมอ จะช&วยให#พัดลมทํางานได#เต็มประสิทธิภาพ และยังช&วยยดื อายกุ ารทาํ งาน มีขอ# ควรปฏบิ ัติ ดังนี้ 1. หม่ันทําความสะอาดตามจุดต&างๆ โดยเฉพาะอย&างย่ิง ใบพัด และตะแกรงครอบใบพัดอย&าให#ฝlุนละอองเกาะจับ และต#องดูแลให#มีสภาพดีอยู&เสมอ อย&าให#แตกหัก ชํารุด หรือโค#งงอผดิ สว& น จะทาํ ใหล# มทีอ่ อกมามีความแรงของลมลดลง 2. หม่ันทําความสะอาดช&องลมตรงฝาครอบมอเตอรของพัดลม ซ่ึงเป;นช&องระบายความร#อนของมอเตอร อย&าให#มีคราบน้ํามันหรือฝlุนละอองเกาะจับ เพราะจะทําให#ประสิทธิภาพของมอเตอรลดลง และสิ้นเปลอื งไฟฟ\"ามากขึ้น 2.4 โทรทศั น+ โทรทัศนเปน; อุปกรณท่ีแปลงสัญญาณคลนื่ แม&เหลก็ ไฟฟ\"าเป;นภาพด#วยวงจรอิเล็กทรอนิกสท่มี ีความซับซ#อน มีส&วนประกอบ ดงั นี้ 1. ส&วนประกอบภายนอก คือ ตัวโครงที่หุ#มห&ออุปกรณอิเล็กทรอนิกส จอภาพซ่ึงจะมีการเคลือบสารพเิ ศษทางด#านใน ปlุมหรือสวิตชตา& งๆ และจุดเสยี บสายอากาศ เปน; ตน# 2. ส&วนประกอบภายใน คือ อุปกรณอิเล็กทรอนิกส ตัวรับเปล่ียนสัญญาณท่ีมาในรูปของคล่ืนแม&เหล็กไฟฟ\"า เป;นภาพและเสียง ส&วนประกอบของจอภาพและระบบเสียงรวมทั้งลําโพงเปน; ต#น วดั ตามเสนทแยงมุม ชนขอบดาํ หน-วยเปhนนิ้ว การส-งสญั ญาณโทรทัศนม+ ายังเครอ่ื งรบั โทรทัศน+ ปริมาณพลังงานทีโ่ ทรทศั นใช#ขึ้นอยูก& บั เทคโนโลยีและขนาดของจอภาพ โดยขนาดจอภาพของโทรทัศน ระบดุ #วยความยาวเส#นทแยงของมุมจอภาพ โทรทัศนแต&ละขนาดและแต&ละประเภทจะมกี ารใชไ# ฟฟ\"าแตกต&างกนั ยิ่งขนาดจอภาพใหญก& ็จะใช#กาํ ลงั ไฟฟ\"ามาก

178อัตราค-าไฟฟาของโทรทศั น+อตั ราคา- ไฟฟาของโทรทศั น+โดยประมาณ (ต-อ 10 ช่ัวโมง)ประเภทจอ คา- ไฟฟาตอ- 10 ช่ัวโมงจอแบน 20 นิว้ 2.80 บาทจอแบน 25 น้ิว 6.72 บาทจอ LCD 26 นว้ิ 3.48 บาทจอ LCD 46 นิว้ 7.64 บาทจอ LED 26 น้ิว 1.96 บาทจอ LED 46 นว้ิ 4.00 บาทการเลอื กใชอย-างถกู วิธแี ละประหยดั พลงั งาน 1. การเลือกใช#โทรทัศนควรคํานึงถึงความต#องการในการใช#งาน โดยพิจารณาจากขนาดและการใช#กําลังไฟฟา\" สาํ หรบั เทคโนโลยีเดียวกนั โทรทัศนท่ีมขี นาดใหญ& ยงิ่ กนิ ไฟมากขน้ึ 2. อย&าเสียบปล๊ักทิ้งไว# เพราะโทรทัศนจะมีไฟฟ\"าหล&อเลี้ยงระบบภายในอย&ูตลอดเวลาทาํ ใหส# น้ิ เปลอื งไฟ และอาจกอ& ให#เกิดอันตรายในขณะเกิดฟ\"าแลบได# 3. ปYดและถอดปลั๊กทนั ทีเมอ่ื ไม&มีคนดู หากชอบหลับหน#าโทรทัศนบ&อยๆ ควรใช#โทรทัศนรนุ& ทต่ี งั้ เวลาปYดโดยอตั โนมตั ิ เพอื่ ช&วยประหยดั ไฟฟา\" 4. หากชมโทรทัศนช&องเดียวกันควรดูด#วยกัน ประหยัดทั้งค&าไฟ และอบอุ&นใจได#อยู&ด#วยกันทงั้ ครอบครัว 5. เลิกเปYดโทรทัศนล&วงหน#าเพอ่ื รอดูรายการท่ชี น่ื ชอบ เปYดดูรายการเมอื่ ถึงเวลาออกอากาศ 6. ไม&ควรปรับจอภาพให#สว&างมากเกินไป และไม&ควรเปลี่ยนช&องบ&อย เพราะจะทําให#หลอดภาพมีอายุการใช#งานลดลง และสน้ิ เปลอื งไฟฟา\" โดยไม&จาํ เปน; การดแู ลรกั ษา การดูแลรักษาและใช#โทรทัศนให#ถูกวิธี นอกจากจะช&วยให#โทรทัศนเกิดความคงทนภาพทีไ่ ดค# มชัด และมอี ายุการใชง# านยาวนานข้นึ ควรมีข#อปฏิบัติ ดังนี้ 1. ควรวางโทรทัศนไว#ในจุดท่ีมีการถ&ายเทอากาศได#ดี เพื่อให#เคร่ืองสามารถระบายความรอ# นไดส# ะดวก 2. หม่ันทําความสะอาดเป;นประจําเพื่อลดปริมาณฝุlนละอองที่เกาะบนจอภาพ โดยใช#ผา# น&ุมเช็ดตัวเครื่องโทรทัศน ส&วนจอภาพควรใช#ผงซักฟอกอย&างอ&อน หรือนํ้ายาล#างจานผสมกับน้ําเชด็ เบาๆ จากนั้นเชด็ ด#วยผา# นม&ุ ใหแ# หง# และต#องถอดปลั๊กออกกอ& นทําความสะอาดทกุ ครง้ั

179 2.5 เตารีดไฟฟา เตารีดไฟฟ\"าเป;นเครื่องใช#ไฟฟ\"าที่มีใช#กันแทบทุกครัวเรือน หากเปรียบเทียบกับเครื่องใช#ไฟฟ\"าอ่ืนๆ เตารีดจัดเป;นเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าท่ีใช#กําลังไฟฟ\"าสูง การทราบแนวทางการเลือกซ้ือและใช#งานอย&างถูกวิธีจะสามารถลดการใช#ไฟฟ\"าลงได# ในท#องตลาดเตารีดสามารถแบ&งได#3 ลกั ษณะ คอื เตารดี แบบธรรมดา แบบมไี อนา้ํ และแบบกดทับ ส-วนประกอบและการทาํ งาน เตารีดแต&ละประเภทมสี ว& นประกอบสําคญั 3 สว& น คือ 1. ไส#เตารีด ทํามาจากโลหะผสมระหว&างนิกเกิลและโครเมียม ทําหน#าที่ให#กําเนิดความร#อนเมื่อได#รับกระแสไฟฟ\"า โดยความร#อนจะมากหรือน#อยขึ้นกับส&วนผสมของโลหะและความยาวขดลวด 2. เทอรมอสแตต ทาํ หนา# ที่ปรับความรอ# นของไส#เตารีดให#เทา& กับระดับท่ีไดต# ั้งไว# 3. แผ&นโลหะดา# นล&างของเตารีด ทาํ หน#าท่เี ป;นตวั กดทบั เวลารีด และกระจายความรอ# นแบบธรรมดา แบบไอน้ํา แบบกดทับขนาดกําลังไฟฟาท่เี ตารีดใชเตารดี แต&ละแบบแต&ละขนาด มอี ัตราการใชก# ําลังไฟฟ\"าไมเ& ทา& กัน ดงั นี้แบบเตารีด ขนาดแรงกดทบั ลักษณะ กําลังไฟฟา (วตั ต+)ธรรมดา 1 – 2 กิโลกรัม ตัวเตามอี ุปกรณ 3 ช้นิ คอื แผ&นโลหะ 750 – 1,000 ดา# มจบั และปlมุ ควบคุมความรอ# นไอนํ้า 1 – 2 กิโลกรมั มีชอ& งไอนํ้าทางด#านล&างเตารดี และ 1,100 – 1,750 วาลวควบคมุ การเปดY น้ําไหลออก มีแผน& ความร#อนทีม่ ีขนาดใหญ&กว&ากดทบั 40 – 50 กโิ ลกรัม เตารีดแบบธรรมดาและแบบไอน้ํา 900 – 1,200 มคี ันโยกสาํ หรบั กดทับ

180การใชเตารดี อยา- งถูกวิธีและประหยัดพลังงาน ในการใช#เตารีดอย&างประหยัดพลงั งาน เราไมค& วรทจ่ี ะลดปริมาณความร#อนท่ีใช#ในการรีดลงแต&ควรใช#เตารีด รีดผ#าอย&างรวดเร็วที่ระดับความร#อนท่ีเหมาะสมกับความหนาและชนิดของผ#ารวมทงั้ ควรปฏิบัติดังนี้ 1. ควรเก็บผ#าที่รอรีดใหเ# รียบรอ# ย และใหผ# #ายับนอ# ยท่สี ุด 2. ควรแยกประเภทผ#าหนาและผ#าบาง เพื่อความสะดวกในการรีด 3. ควรรวบรวมผา# ทจี่ ะรดี แต&ละครงั้ ใหม# ากพอ การรีดผา# ครัง้ ละชุดทําให#สิน้ เปลอื งไฟฟ\"ามาก 4. ไมค& วรพรมนา้ํ มากจนเกินไป เพราะจะทาํ ใหส# ูญเสียความร#อนจากการรีดมาก 5. ควรเร่ิมรีดจากผ#าบางๆ หรือต#องการความร#อนน#อยก&อน จากน้ันจึงรีดผ#าท่ีต#องการความรอ# นสงู และควรเหลือผา# ท่ตี #องการความร#อนน#อยส&วนหนง่ึ ไวร# ีดในตอนท#าย 6. ควรถอดปลก๊ั กอ& นเสร็จส้ินการรดี 3 - 4 นาทีอัตราคา- ไฟฟาของการใชเตารดีอัตราคา- ไฟฟาตอ- การใชเตารีด 1 ช่ัวโมง ชนิดเตารีด อตั ราค-าไฟฟาตอ- ชวั่ โมงเตารดี ธรรมดา ค&าไฟฟา\" 4.00 บาทเตารดี ไอนํา้ ขนาดเลก็ คา& ไฟฟ\"า 5.32 บาทเตารดี ไอนํ้าขนาดใหญ& ค&าไฟฟา\" 7.20 บาท การดูแลรกั ษา 1. ตรวจดูหน#าสัมผัสเตารีด หากพบคราบสกปรก ให#ใช#ฟองน้ําชุบน้ํายาทําความสะอาดเช็ดออก เพราะคราบสกปรกจะเป;นตัวต#านทานความร#อน ทําให#สิ้นเปลืองไฟฟ\"ามากข้ึนในการเพมิ่ ความร#อน 2. สําหรับเตารีดไอนํ้า น้ําที่ใช#ควรเป;นนํ้ากลั่นเพื่อป\"องกันการเกิดตะกรัน ซ่ึงตะกรันจะเปน; สาเหตุของการเกิดความต#านทานความร#อน 3. เมื่อเกิดการอุดตันของช&องไอนํ้าซ่ึงเกิดจากตะกรัน เราสามารถกําจัดได#โดยเติมนํ้าส#มสายชูลงในถังเก็บนํ้าของเตารีดไอนํ้า แล#วเสียบสายไฟให#เตารีดร#อนเพื่อทําให#นํ้าส#มสายชูกลายเป;นไอ จากน้ันเติมนํ้าลงไป เพ่ือล#างนํ้าส#มสายชูออกให#หมด แล#วจึงใช#แปรงเล็กๆ ทําความสะอาดชอ& งไอน้าํ

181 4. การใช#เตารีดไปนานๆ แม#ว&าจะไม&เกิดการเสียหายชํารุด ก็ควรมีการตรวจหรือเปลี่ยนอุปกรณภายในบางอย&าง รวมทั้งสายไฟที่ต&อกันอยู&ซ่ึงอาจชํารุด เสื่อมสภาพ ทําให#วงจรภายในทาํ งานไม&สมบูรณ 2.6 ตเู ยน็ ตเ#ู ยน็ เป;นอุปกรณท่ีมีใชแ# พร&หลายในครัวเรอื น เป;นอุปกรณทําความเย็นเพื่อถนอมอาหารโดยการลดอุณหภูมิ ตู#เย็นเป;นอุปกรณท่ีใช#พลังงานตลอด 24 ช่ัวโมง ดังนั้นการเลือกและใช#ต#ูเย็นอย&างเหมาะสมจะชว& ยประหยดั พลังงานไดม# าก ต้งั ตเู ย็นใหหา- งจาก ผนงั ไมน- อยกว-า 15 เซนตเิ มตร ภาพการวางตาํ แหนง- ตูเย็นใหเหมาะสม ส-วนประกอบและการทํางาน อุปกรณหลักๆ ทท่ี ําให#ภายในต#ูเยน็ เกิดความเย็น ประกอบดว# ย 1. คอมเพรสเซอร ทําหน#าท่ีในการอัดและดูดสารทําความเย็นให#หมุนเวียนในระบบของต#เู ยน็ 2. แผงทําความเย็น มีหน#าท่ีกระจายความเยน็ ภายในตเ#ู ยน็ 3. แผงระบายความร#อน เปน; ส&วนที่ใช#ระบายความรอ# นของสารทําความเย็น แผงระบายความร#อนนต้ี ดิ ต้ังอยู&ดา# นหลงั ของตเ#ู ยน็ 4. ตัวต#ูเย็นทําจากโลหะ และอัดฉีดโฟมอย&ูระหว&างกลาง เพื่อทําหน#าที่เป;นฉนวนกันความร#อนจากภายนอก โดยปกติเราระบุขนาดของตเ#ู ย็นเปน; ควิ หรอื ลูกบาศกฟตุ 5. อปุ กรณอน่ื ๆ เช&น อุปกรณควบคมุ อณุ หภมู ิ สวติ ชโอเวอรโหลด พัดลมกระจายความเยน็ ฯลฯ ความเย็นของต#ูเย็นเกิดขึ้นจากระบบทําความเย็น เม่ือเราเสียบปลั๊กไฟฟ\"าให#กับต#ูเย็นคอมเพรสเซอรจะดูดและอัดไอสารทําความเย็นให#มีความดันสูงข้ึน และไหลไปยังแผงระบายความร#อนเพื่อถ&ายเทความร#อนส&ูสิ่งแวดล#อมภายนอก จากน้ันจะเปล่ียนสถานะเป;นของเหลวไหลผ&านวาลวควบคุมสารทําความเย็นเพื่อลดความดัน ไหลต&อไปท่ีแผงทําความเย็นเพื่อดูดความร#อนจากอาหารและเครื่องดื่มที่แช&อย&ูในต#ูเย็น ณ จุดนี้ สารทําความเย็นจะเปลี่ยนสถานะกลายเป;นไอ และกลับไปยังคอมเพรสเซอรเพ่ือเรมิ่ วงจรทําความเยน็ ใหม&อกี ครง้ั

182 การใชอยา- งถกู วธิ ีและประหยัดพลงั งาน 1. ค&าไฟฟ\"าจะเพ่ิมตามจํานวนครั้งของการเปYด-ปYดต#ูเย็น เพราะเม่ือเปYดตู#เย็นความรอ# นภายนอกจะไหลเข#าต#ูเยน็ ทําให#คอมเพรสเซอรตอ# งทํางานหนักมากขึ้นเพื่อรักษาอุณหภูมิภายในต#เู ย็นให#คงเดิมตามท่ีต้งั ไว# 2. ถ#าอุณหภูมิโดยรอบสูงขึ้น ปริมาณความร#อนจะถูกถ&ายเทเข#าไปในตู#เย็นมากข้ึนเป;นการเพ่ิมภาระให#กับระบบทําความเย็น ดังนั้นจึงไม&ควรติดต้ังตู#เย็นใกล#กับแหล&งกําเนิดความรอ# นใดๆ หรอื รบั แสงอาทิตยโดยตรง 3. ไม&เก็บอาหารในตู#เย็นมากเกินไป เพราะจะทําให#อุณหภูมิในตู#เย็นไม&สมํ่าเสมอควรใหม# ชี &องว&าง เพ่ือใหอ# ากาศภายในไหลเวียนได#สมํา่ เสมอ 4. ถ#านาํ อาหารท่ีมอี ณุ หภมู ิสงู ไปแช&ในตเ#ู ย็นจะสง& ผลกระทบดงั น้ี 4.1 ทําใหอ# าหารต&างๆ ที่อยใู& นบรเิ วณขา# งเคยี งเส่ือมคุณภาพหรือเสยี ได# 4.2 หากตู#เย็นกําลังทํางานเต็มท่ีจะทําให#ไอสารทําความเย็นก&อนเข#าเครื่องอัดร#อนจนไมส& ามารถทาํ หนา# ทหี่ ล&อเยน็ คอมเพรสเซอรได#เพยี งพอ และส&งผลให#อายุคอมเพรสเซอรสั้นลง 4.3 สญู เสียพลังงานไฟฟ\"ามากข้ึน 5. เมื่อดึงปลั๊กออกแล#วไม&ควรเสียบปล๊ักใหม&ทันที เพราะเมื่อเคร่ืองหยุด สารทําความเย็นจากส&วนท่ีมีความดันสูงจะไหลไปทางท่ีมีความดันต่ําจนความดันภายในวงจรเท&ากันดังนั้นถ#าคอมเพรสเซอรเร่ิมทํางานทันที สารทําความเย็นยังไหลกลับไม&ทัน เคร่ืองจึงต#องออกแรงฉุดมากเพื่อเอาชนะแรงเฉื่อยและแรงเสียดทาน ซ่ึงจะส&งผลให#มอเตอรของเครื่องอัดทํางานหนักและเกิดการชาํ รุดหรอื อายกุ ารใช#งานส้นั ลง อตั ราคา- ไฟฟาของตูเย็น อัตราคา& ไฟฟา\" ของตูเ# ยน็ ขนาดความจขุ นาด 5 ควิ มีราคาประมาณ 4.00 บาทตอ& วัน การดแู ลรกั ษา 1. หมั่นทําความสะอาดแผงระบายความร#อนต#ูเย็นสมํ่าเสมอ ถ#ามีฝุlนเกาะสกปรกมากจะระบายความรอ# นไมด& ี มอเตอรต#องทํางานหนัก เปลอื งไฟมากขนึ้ 2. อย&าให#ขอบยางประตูมีจุดชํารุดหรือเส่ือมสภาพ เพราะความร#อนจะไหลเข#าต#ูเย็นทําให#มอเตอรต#องทํางานหนักและเปลืองไฟฟ\"ามาก ตรวจสอบโดยเสียบกระดาษระหว&างขอบยางประตูแล#วปYดประตู ถ#าสามารถเลื่อนกระดาษไปมาได#แสดงว&าขอบยางเส่ือมสภาพ ควรติดต&อช&างมาเปลี่ยนขอบยาง

183 3. อุปกรณระบายความร#อน จะติดตั้งอย&ูด#านหลังต#ูเย็น เพื่อให#สามารถระบายความร#อนได#ดี ควรวางตู#เย็นให#มีระยะห&างจากผนังไม&น#อยกว&า 10 ซม. ด#านบนไม&น#อยกว&า 30 ซม.ด#านขา# งไมน& #อยกวา& 2 - 10 ซม.3. องค+ประกอบของค-าไฟฟา ค&าไฟฟ\"าที่เราชําระอย&ูทุกวันน้ี ไม&เหมือนกับค&าสินค#าทั่วๆ ไป เช&น ถ#าเราไปซ้ือนํ้าที่บรรจุขวด ราคาขวดละ 5 บาท จํานวน 2 ขวด แม&ค#าติดราคา 10 บาท แต&ถ#าซื้อ 12 ขวด แทนที่จะคิดเป;น 60 บาท อาจจะลดให#เหลือ 55 บาท น่ันหมายถึงว&า ย่ิงซื้อจํานวนมาก ราคามีแนวโน#มจะถกู ลง เข#าตําราเหมาโหลถูกกว&า แต-ค-าไฟฟากลับใชหลักคิดตรงกันขาม กล-าวคือ ราคาไฟฟาถายิ่งใชมาก ค-าไฟฟาจะยิ่งสูงขึ้น เราเรียกอัตราชนิดน้ีว-า อัตรากาวหนา สาเหตุที่ใช#อัตราก#าวหน#านี้ เน่ืองจากเชื้อเพลิงที่ใช#ผลิตไฟฟ\"ามีจํากัดและต#องนําเข#าจากต&างประเทศส&งผลกระทบต&อประเทศชาติ จึงต#องการให#ประชาชนใช#ไฟฟ\"าเท&าที่จําเป;นและใช#อย&างประหยัดจึงตั้งราคาค&าไฟฟ\"าให#เป;นอัตราก#าวหน#า หากเรามาดูค&าไฟฟ\"าที่จ&ายกันอยู&ในปจจุบัน จะพบว&ามีองคประกอบ 3 ส&วนดว# ยกนั ไดแ# ก& คา& ไฟฟา\" ฐาน คา& ไฟฟา\" แปรผัน (Ft) และภาษมี ูลคา& เพิ่ม รูปใบแจงคา- ไฟฟา

184 3.1 ค-าไฟฟาฐาน ค&าไฟฟ\"าฐาน (ค&าพลังงานไฟฟ\"าดังในรูปใบแจ#งค&าไฟฟ\"า) เป;นโครงสร#างค&าไฟฟ\"า ซ่ึงแยกตามลักษณะการใช#ไฟฟ\"าของกล&ุมผ#ูใช#ไฟฟ\"าประเภทต&างๆ โดยค&าไฟฟ\"าฐานคํานวณจากต#นทุนของค&าก&อสร#างโรงไฟฟ\"า ค&าระบบสายส&ง และค&าระบบสายจําหน&ายรวมถึงค&าใช#จ&ายดําเนินงาน และค&าเชื้อเพลิงสําหรับการผลิตไฟฟ\"า ภายใต#สมมติฐานของปริมาณความต#องการใช#ไฟฟ\"า อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต&างประเทศ และราคาเช้ือเพลิงขณะน้ัน ค&าไฟฟ\"าฐานจะไม&มีการเปล่ียนแปลงบ&อยนกั 3.2 คา- ไฟฟาแปรผนั (Ft) ค&าไฟฟ\"าแปรผัน หรือที่นิยมเรียกกันว&าค&าเอฟที (Ft) เป;นค&าไฟฟ\"าส&วนที่ปรับเปล่ียนเพ่ิมข้ึนหรือลดลงไปจากการที่ได#ประมาณการไว#ในค&าไฟฟ\"าฐาน ซึ่งเป;นค&าใช#จ&ายที่การไฟฟ\"าไม&สามารถควบคุมได# เดิมที่คิดจากราคาเชื้อเพลิง ค&าซ้ือไฟฟ\"าจากเอกชนและประเทศเพ่ือนบ#านอัตราแลกเปลี่ยน และอัตราเงินเฟ\"อ เป;นต#น แต&ปจจุบันได#มีการเปล่ียนแปลงสูตรเอฟทีใหม& โดยค&าเอฟทีจะเปลี่ยนแปลงตามค&าเชื้อเพลิงและค&าซ้ือไฟฟ\"าเท&าน้ัน ทําให#ผู#ใช#ไฟฟ\"าไม&ต#องรับภาระผลกระทบจากอัตราแลกเปล่ียน และอัตราเงินเฟอ\" ทีม่ ีแนวโนม# สงู ขน้ึ ในปจจุบนั ความเป;นมาของค&าไฟฟ\"าแปรผัน (Ft) คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันท่ี 29 มกราคมพ.ศ. 2534 เห็นชอบให#มีการใช#สูตรการปรับอัตราค&าไฟฟ\"าโดยอัตโนมัติ เพื่อให#อัตราค&าไฟฟ\"าสะท#อนถึงต#นทุนท่ีแท#จริง และลดผลกระทบความผันผวนของราคาเชื้อเพลิงต&อฐานะการเงินของการไฟฟ\"า และเพ่ือรองรับการเปล่ียนแปลงในค&าใช#จ&ายที่เกิดขึ้นจริง ซ่ึงการไฟฟ\"าไม&สามารถควบคุมได# โดยเริ่มให#มีการเรียกเก็บค&าไฟฟ\"าตามสูตรการปรับอัตราค&าไฟฟ\"าโดยอัตโนมัติ ตั้งแต&การเรียกเก็บเงินค&าไฟฟ\"าประจําเดือนกันยายน พ.ศ. 2535 ทั้งน้ี สูตรการปรับอัตราค&าไฟฟ\"าโดยอตั โนมัติ ได#มกี ารปรบั ปรุงแกไ# ขเพอ่ื ให#มีความเหมาะสมหลายครง้ั โดยครั้งล&าสุดมีการปรับปรุงสูตรFt เม่ือเดือนตลุ าคม พ.ศ. 2548 3.3 ภาษีมูลคา- เพมิ่ ตามหลักการภาษีแล#ว ผู#ใช#สินค#าหรือผ#ูขอรับบริการ จะเป;นผู#รับภาระภาษีมูลค&าเพิ่มซึ่งค&าไฟฟ\"าก็เช&นเดียวกัน ผ#ูใช#ไฟฟ\"าจะเป;นผ#ูรับภาระภาษีมูลค&าเพ่ิม โดยคิดจากค&าไฟฟ\"าฐานรวมกบั ค&าเอฟที ในอัตราภาษี 7% โดยภาษใี นส&วนนจี้ ะถกู นาํ ส&งให#กบั กรมสรรพากร ในส&วนอัตราคา& ไฟฟ\"าได#แสดงตัวอย&างไว#ในภาคผนวก และสามารถดขู อ# มลู เพมิ่ เตมิ ไดท# ่ี 1. การไฟฟ\"านครหลวง (http://www.mea.or.th./) 2. การไฟฟ\"าส&วนภูมภิ าค (http://www.pea.co.th /)

1854. การคํานวณการใชไฟฟาในครวั เรอื น ค&าพลังงานไฟฟ\"าคิดได#จากปริมาณพลังงานไฟฟ\"าท้ังหมดที่ใช#ในแต&ละเดือน พลังงานไฟฟ\"าทั้งหมดจะได#จากค&าพลังงานไฟฟ\"าท่ีใช#กับเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าแต&ละชนิด ค&าพลังงานไฟฟ\"าอ&านได#จากเครื่องวดั ท่เี รียกว&า มาตรกโิ ลวตั ต-ชั่วโมง เคร่ืองใช#ไฟฟ\"าแต&ละชนิดจะใช#พลังงานไฟฟ\"าต&างกัน ท้ังน้ีข้ึนอย&ูกับชนิดและขนาดของเครอื่ งใช#ไฟฟ\"า ซึ่งจะทราบได#จากตัวเลขท่ีกํากับบนเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าที่ระบุท้ังความต&างศักย (V) และกาํ ลังไฟฟ\"า (W) รวมไปถงึ ความถ่ี (Hz) ของไฟฟ\"าที่ใช#กบั เคร่ืองใช#ไฟฟา\" น้นั กําลังไฟฟ\"า หมายถึง พลังงานไฟฟ\"าที่นําไปใช#งานในเวลา 1 วินาที มีหน&วยเป;น จูลต&อวินาทีหรอื วตั ต W ซึ่งสามารถคํานวณหากําลังไฟฟ\"าได#จากความสัมพันธระหว&างพลังงานไฟฟ\"าที่ถูกใช#ไปในเวลา 1 วินาที ดงั นี้ กําลังไฟฟ\"า (วตั ต) = พลังงานไฟฟา\" ท่ใี ช# (จูล) เวลาท่ีใช# (วินาที)หรอื พลังงานไฟฟ\"าที่ใช# (จูล) = กําลงั ไฟฟ\"า (วตั ต) x เวลาท่ีใช# (วินาที)ตวั อย-างการคาํ นวณกาํ ลังไฟฟาของเครอื่ งใชไฟฟาตวั อยา- ง ตูเ# ยน็ หลงั หน่ึงใช#พลังงานไฟฟ\"าไป 1,500 จูล ในเวลา 10 วินาที ต#ูเย็นหลังน้ีมีกําลังไฟฟ\"าเท&าไรวิธที าํ กําลังไฟฟา\" (วตั ต) = พลังงานไฟฟา\" ทีใ่ ช# (จลู ) เวลาท่ีใช# (วนิ าที) แทนค&า กาํ ลงั ไฟฟ\"า = 1,500 = 150 จูลตอ& วินาที 10 หรือ = 150 วัตตตอบ ตู#เยน็ หลังน้มี กี ําลังไฟฟ\"า 150 จลู ต&อวนิ าที หรือ 150 วตั ตตวั อยา- งการคํานวณพลังงานไฟฟาของเคร่ืองใชไฟฟาตวั อยา- ง หลอดไฟฟ\"าขนาด 60 วัตต จํานวน 2 หลอด เปYดไว#นาน 3 ชั่วโมง จะส้ินเปลืองพลังงานไฟฟ\"าเท&าใดวิธที าํ หลอดไฟฟา\" 2 หลอด ใชก# าํ ลงั ไฟฟ\"า = 2 x 60 = 120 วัตต = 120/1,000 = 0.120 กิโลวัตตเวลาที่ใช#งาน = 3 ช่ัวโมง

186พลังงานไฟฟ\"าที่ใช# (วัตต-ช่ัวโมง) = กาํ ลงั ไฟฟา\" (กิโลวัตต) x เวลาทใี่ ช# (ช่ัวโมง)แทนคา& พลงั งานไฟฟา\" ท่ีใช# = 0.120 x 3 กโิ ลวตั ต - ช่ัวโมง = 0.360 กโิ ลวัตต - ชั่วโมงแปลงคา& เป;น หน&วย หรือ ยูนติ โดย 1 ยูนิต เท&ากบั 1 กิโลวตั ต-ชวั่ โมงดังนนั้ 0.360 กโิ ลวัตต - ชัว่ โมง = 0.360 หน&วย หรอื ยูนิตตอบ หลอดไฟฟา\" ใชพ# ลังงานไฟฟา\" 0.360 หนว& ย หรือ ยนู ติเรอื่ งนา- รู : การวัดพลังงานไฟฟ\"าท่ีใช#ในบ#านนิยมใช#หน&วยใหญ&กว&าจูล โดยใช#เป;น กิโลวัตต – ช่ัวโมงหรอื เรียกวา& หน&วย (Unit : ยูนิต) พลังงานไฟฟ\"า 1 กิโลวัตต – ช่ัวโมง หมายถึง พลังงานไฟฟ\"าท่ีใช#ไป 1,000 วัตตในเวลา1 ช่ัวโมง หรอื พลังงานไฟฟา\" (หนว& ย) = กําลงั ไฟฟ\"า (กิโลวัตต) x เวลา (ช่วั โมง)ตัวอย-างการคาํ นวณคา- ไฟฟาจากเครอ่ื งใชไฟฟาตัวอย-าง เปYดเครอ่ื งปรบั อากาศทใ่ี ชก# ําลงั ไฟฟ\"า 2,000 วัตต เป;นเวลา 2 ชวั่ โมง จะใช#พลังงานไฟฟ\"าไปก่ีหน&วย และจะเสยี เงินเทา& ไร ถา# พลงั งานไฟฟา\" หนว& ยละ 2.50 บาทวิธีทํา พลังงานไฟฟา\" (หน&วย) = กาํ ลังไฟฟ\"า (กิโลวตั ต) x เวลา (ช่วั โมง) กาํ ลังไฟฟ\"า เวลาที่ใช# = 2,000 วัตต = 2,000 = 2 กโิ ลวตั ต 1,000 = 2 ช่วั โมงแทนคา& พลังงานไฟฟ\"า = 2 x 2 = 4 หน&วย จะเสียเงินค&าพลังงานไฟฟ\"า = 4 x 2.50 = 10 บาทตอบ ใชพ# ลงั งานไฟฟา\" ไป 4 หน&วย และเสยี เงินค&าพลังงานไฟฟ\"า 10 บาท กําลังไฟฟ\"ามีค&ามากหรือน#อยขึ้นอยู&กับปริมาณกระแสไฟฟ\"าและความต&างศักย ดังน้ันจึงสามารถคํานวณหาคา& กําลังไฟฟา\" ไดจ# ากผลคณู ระหว&างความตา& งศักย กบั กระแสไฟฟา\" ดังน้ี กําลังไฟฟ\"า (วัตต) = กระแสไฟฟา\" (แอมแปร) x ความตา& งศกั ย (โวลต)หรอื P = IVเมอื่ กาํ หนดให# P แทน กาํ ลังไฟฟ\"า มหี น&วยเปน; วตั ต (W) I แทน กระแสไฟฟา\" มหี น&วยเปน; แอมแปร (A) V แทน ความต&างศกั ย มีหน&วยเป;น โวลต (V)

187ตัวอยา- ง กาตม# น้ําไฟฟา\" ใบหนง่ึ ใช#กําลงั ไฟฟา\" 990 วัตต เมอื่ ต&อเข#ากบั ความต&างศกั ย 220 โวลตจะมกี ระแสไฟฟ\"าผ&านเท&าไรวธิ ที าํ กาตม# นํา้ ไฟฟา\" ใช#กาํ ลงั ไฟฟ\"า ( P ) = 990 Wความต&างศกั ยของกาต#มนํ้าไฟฟ\"า ( V ) = 220 Vจาก P = IVดงั น้ัน 990 = I x 220 I = 990 220 I = 4.5 Aตอบ กระแสไฟฟ\"าท่ีผ&านกาต#มนํ้าไฟฟ\"าเท&ากบั 4.5 แอมแปรอัตราค-าไฟฟาของผูใชไฟฟาแตล- ะประเภท การอ&านมิเตอรไฟฟ\"าได#อย&างถูกต#อง จะช&วยให#เราตระหนักในการใช#ไฟฟ\"าอย&างประหยัดและมีประสิทธิภาพ ส&งผลถึงการลดรายจ&ายในครัวเรือนได# ประเภทที่ 1 บานอยอู- าศัยสําหรับการใช#ไฟฟ\"าภายในบ#านเรือนที่อยู&อาศัย รวมทั้งวัด สํานักสงฆ และสถานประกอบศาสนกจิ ของทุกศาสนา ตลอดจนบรเิ วณท่ีเก่ียวข#อง โดยต&อผ&านเครอื่ งวดั ไฟฟา\" เคร่อื งเดยี ว1.1 อตั ราปกติ ค&าพลงั งานไฟฟ\"า ค&าบรกิ าร (บาท/หนว& ย) (บาท/เดือน)1.1.1 ใช#พลงั งานไฟฟา\" ไมเ& กนิ 150 หนว& ยตอ& เดอื น 8.1915 หนว& ยแรก (หน&วยท่ี 0 – 15) 1.863210 หนว& ยต&อไป (หน&วยที่ 16 – 25) 2.502610 หน&วยตอ& ไป (หนว& ยที่ 26 – 35) 2.754965 หน&วยต&อไป (หนว& ยที่ 36 – 100) 3.138150 หน&วยต&อไป (หน&วยท่ี 101 – 150) 3.2315250 หน&วยตอ& ไป (หน&วยที่ 151 – 400) 3.7362เกิน 400 หน&วยข้ึนไป (หนว& ยที่ 401 เปน; ตน# ไป) 3.93611.1.2 ใชพ# ลงั งานไฟฟ\"าเกิน 150 หน&วยตอ& เดอื น 38.22 150 หนว& ยแรก 250 หนว& ยตอ& ไป (หน&วยที่ 151 – 400) 2.7628 3.7362 เกิน 400 หนว& ยขน้ึ ไป (หนว& ยท่ี 401 เป;นตน# ไป) 3.9361

1881.2 อตั ราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) ค-าพลังงานไฟฟา คา- บรกิ าร (บาท/เดือน) (บาท/หน&วย) 312.24 Peak Off Peak 38.221.2.1 แรงดนั 22 – 33 กิโลโวลต 4.5827 2.14951.2.2 แรงดันตํา่ กว&า 22 กิโลโวลต 5.2674 2.1827หมายเหตุ 1) ผ#ูใช#ไฟฟ\"าที่ติดต้ังเคร่ืองวัดไฟฟ\"าไม&เกิน 5 แอมปp 220 โวลต 1 เฟส 2 สาย จะจัดเข#า ประเภทท่ี 1.1.1 แต&หากมีการใช#ไฟฟ\"าเกิน 150 หน&วยติดต&อกัน 3 เดือน ในเดือน ถัดไปจะจัดเขา# ประเภทท่ี 1.1.2 และเมอื่ ใดทกี่ ารใช#ไฟฟา\" ไม&เกิน 150 หน&วยติดต&อกัน 3 เดือน ในเดอื นถดั ไปจะจัดเข#าประเภทที่ 1.1.1 2) ผู#ใช#ไฟฟ\"าท่ีติดต้ังเคร่ืองวัดไฟฟ\"าเกิน 5 แอมปp 220 โวลต 1 เฟส 2 สาย จะจัดเข#า ประเภทที่ 1.1.2 3) ประเภทที่ 1.2 กรณีติดตั้งเครื่องวัดไฟฟ\"าทางด#านแรงตํ่าของหม#อแปลงซ่ึงเป;นสมบัติ ของผ#ูใชไ# ฟฟา\" ให#คํานวณหน&วยคิดเงินเพม่ิ ข้ึนอีกร#อยละ 2 เพ่ือครอบคลุมการสูญเสีย ในหมอ# แปลงไฟฟ\"าซ่ึงมไิ ด#วัดรวมไว#ดว# ย 4) ประเภทท่ี 1.2 เป;นอัตราเลือก ทั้งนี้ ผู#ใช#ไฟฟ\"าจะต#องชําระค&าเครื่องวัด TOU และ หรือค&าใช#จ&ายอืน่ ตามทกี่ ารไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคกําหนด และหากเลือกใช#ไปแล#วไม&น#อย กว&า 12 เดือน สามารถแจ#งความประสงคขอเปลี่ยนกลับไปใช#อัตราประเภทที่ 1.1 ตามเดิมได# 5) ผู#ใชไ# ฟฟ\"าประเภทท่ี 1.1.1 ท่ใี ช#ไฟฟ\"าไมเ& กนิ 50 หนว& ยตอ& เดอื น ได#รับสิทธิค&าไฟฟ\"าฟรี ในเดอื นน้นั ประเภทท่ี 2 กิจการขนาดเล็ก สําหรับการใช#ไฟฟ\"าเพ่ือประกอบธุรกิจ ธุรกิจรวมกับบ#านอยู&อาศัย อุตสาหกรรมหน&วยราชการ สํานักงาน หรือหน&วยงานอื่นใดของรัฐ องคกรปกครองส&วนท#องถิ่น รัฐวิสาหกิจสถานทูต สถานท่ีทําการของหน&วยงานราชการต&างประเทศ และสถานที่ทําการขององคการระหว&างประเทศ หรืออื่นๆ ตลอดจนบริเวณที่เก่ียวข#อง ซ่ึงมีความต#องการพลังไฟฟ\"าเฉลี่ยใน 15 นาทสี งู สุด ต่ํากวา& 30 กโิ ลวตั ต โดยตอ& ผา& นเคร่ืองวดั ไฟฟ\"าเครือ่ งเดียว

1892.1 อัตราปกติ คา- พลังงานไฟฟา คา- บริการ (บาท/หนว& ย) (บาท/เดอื น) 2.1.1 แรงดนั 22 – 33 กโิ ลโวลต 3.4230 2.1.2 แรงดนั ตํ่ากวา& 22 กิโลโวลต 312.24 2.7628 150 หนว& ยแรก (หน&วยท่ี 0 – 150) 3.7362 46.16 250 หน&วยตอ& ไป (หนว& ยที่ 151 – 400) 3.9361 เกนิ 400 หนว& ยขนึ้ ไป (หน&วยท่ี 401 เปน; ต#นไป)2.2 อตั ราตามชว- งเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) ค-าพลังงานไฟฟา คา- บรกิ าร (บาท/เดือน) (บาท/หน&วย) 312.24 Peak Off Peak 46.162.2.1 แรงดัน 22 – 33 กโิ ลโวลต 4.5827 2.14952.2.2 แรงดันตาํ่ กว&า 22 กิโลโวลต 5.2674 2.1827หมายเหตุ 1) ประเภทท่ี 2.2 กรณตี ิดตงั้ เครอ่ื งวดั ไฟฟ\"าทางด#านแรงต่าํ ของหม#อแปลงซงึ่ เป;นสมบัติ ของผ#ใู ช#ไฟฟา\" ให#คาํ นวณหน&วยคิดเงินเพิ่มขึ้นอีกร#อยละ 2 เพ่ือครอบคลุมการ สญู เสยี ในหมอ# แปลงไฟฟ\"าซง่ึ มไิ ด#วัดรวมไว#ดว# ย 2) ประเภทท่ี 2.2 เป;นอัตราเลือก ท้ังนี้ ผู#ใช#ไฟฟ\"าจะต#องชําระค&าเคร่ืองวัด TOU และ หรือค&าใช#จ&ายอ่ืนตามท่ีการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคกําหนด และหากเลือกใช#ไปแล#ว ไม&น#อยกว&า 12 เดือน สามารถแจ#งความประสงคขอเปล่ียนกลับไปใช#อัตราประเภทท่ี 2.1 ตามเดมิ ได# 3) เดือนใดมีความต#องการพลังไฟฟ\"าตั้งแต& 30 กิโลวัตตขึ้นไป ให#เปลี่ยนประเภทผู#ใช# ไฟฟ\"าเป;นประเภทที่ 3 หรือ 4 หรือ 5 แล#วแตก& รณี ประเภทท่ี 3 กิจการขนาดกลาง สําหรับการใช#ไฟฟ\"าเพื่อประกอบธุรกิจ อุตสาหกรรม หน&วยราชการ สํานักงาน หรือหน&วยงานอื่นใดของรัฐ องคกรปกครองส&วนท#องถิ่น รัฐวิสาหกิจ สถานทูต สถานท่ีทําการของหนว& ยงานราชการตา& งประเทศ และสถานที่ทําการขององคการระหว&างประเทศ ตลอดจนบริเวณที่เก่ียวข#อง ซ่ึงมีความต#องการพลังไฟฟ\"าเฉล่ียใน 15 นาทีสูงสุด ตั้งแต& 30 กิโลวัตต แต&ไม&ถึง 1,000กิโลวตั ต และมีปรมิ าณการใช#พลงั งานไฟฟา\" เฉลี่ย 3 เดอื นกอ& นหน#าไม&เกิน 250,000 หน&วยต&อเดือนโดยตอ& ผ&านเครอื่ งวัดไฟฟา\" เครอ่ื งเดยี ว