electricity

1903.1 อตั ราปกติ คา- ความตองการ ค-าพลังงาน ค-าบรกิ าร พลังไฟฟา ไฟฟา 3.1.1 แรงดันตัง้ แต& 69 กิโลโวลตข้ึนไป (บาท/เดือน) 3.1.2 แรงดนั 22 – 33 กิโลโวลต (บาท/กโิ ลวัตต) (บาท/หน&วย) 312.24 3.1.3 แรงดนั ตาํ่ กวา& 22 กโิ ลโวลต 175.70 2.6506 312.24 196.26 2.6880 312.24 221.50 2.71603.2 อัตราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) คา- ความตองการ คา- พลงั งานไฟฟา ค-าบรกิ าร พลังไฟฟา (บาท/กโิ ลวัตต) (บาท/หนว& ย) (บาท/เดอื น) Peak Peak Off Peak3.2.1 แรงดันตง้ั แต& 69 กิโลโวลตขนึ้ ไป 74.14 3.5982 2.1572 312.243.2.2 แรงดัน 22 – 33 กโิ ลโวลต 132.93 3.6796 2.1760 312.243.2.3 แรงดันตาํ่ กว&า 22 กโิ ลโวลต 210.00 3.8254 2.2092 312.24อัตราขนั้ ตาํ่ : ค&าไฟฟ\"าตาํ่ สดุ ต#องไม&ตํ่ากว&าร#อยละ 70 ของค&าความต#องการพลงั ไฟฟา\" สงู สดุ ในรอบ12 เดือนที่ผ&านมา ส้ินสุดในเดือนปจจบุ นัหมายเหตุ 1) กรณีตดิ ตงั้ เครอื่ งวัดไฟฟ\"าทางด#านแรงต่ําของหม#อแปลงซ่ึงเป;นสมบัติของผ#ูใช#ไฟฟ\"า ให#คาํ นวณกิโลวัตต และหนว& ยคิดเงนิ เพิ่มขน้ึ อกี รอ# ยละ 2 เพ่ือครอบคลุมการสูญเสีย ในหม#อแปลงไฟฟ\"าซง่ึ มไิ ดว# ดั รวมไวด# #วย 2) ประเภทที่ 3.2 กําหนดเป;นอัตราสําหรับผู#ใช#ไฟฟ\"าประเภทท่ี 3 เป;นครั้งแรก ตั้งแต& คา& ไฟฟ\"าประจําเดือน ตุลาคม 2543 3) ประเภทท่ี 3.2 เป;นอัตราเลือกสําหรับผู#ใช#ไฟฟ\"ารายเดิม เมื่อใช#แล#วจะกลับไปใช# อัตราประเภทท่ี 3.1 ไม&ได# ท้ังนี้ ผ#ูใช#ไฟฟ\"าจะต#องชําระค&าเครื่องวัด TOU และหรือ คา& ใช#จา& ยอื่นตามที่การไฟฟ\"าสว& นภูมิภาคกําหนด 4) เดือนใดความตอ# งการพลังไฟฟ\"าไม&ถึง 30 กิโลวัตต ค&าไฟฟ\"ายังคงคํานวณตามอัตรา ดังกล&าว หากความต#องการพลังไฟฟ\"าไม&ถึง 30 กิโลวัตต ติดต&อกันเป;นเวลา 12 เดือน และในเดอื นถดั ไปกย็ ังไม&ถงึ 30 กโิ ลวัตตอีก ให#เปลี่ยนประเภทผ#ูใช#ไฟฟ\"าเป;น ประเภทท่ี 2.1

191ประเภทท่ี 4 กจิ การขนาดใหญ- สําหรับการใช#ไฟฟ\"าเพื่อประกอบธุรกิจ อุตสาหกรรม หน&วยราชการ สํานักงาน หรือหน&วยงานอ่ืนใดของรัฐ องคกรปกครองส&วนท#องถิ่น รัฐวิสาหกิจ สถานทูต สถานท่ีทําการของหน&วยงานราชการต&างประเทศ และสถานที่ทําการขององคการระหว&างประเทศ หรืออื่นๆตลอดจนบริเวณท่ีเกี่ยวข#อง ซ่ึงมีความต#องการพลังไฟฟ\"าเฉลี่ยใน 15 นาทีสูงสุด ตั้งแต&1,000 กิโลวัตตข้ึนไป หรือมีปริมาณการใช#พลังงานไฟฟ\"าเฉล่ีย 3 เดือนก&อนหน#าเกิน250,000 หนว& ยต&อเดอื น โดยตอ& ผ&านเครือ่ งวัดไฟฟ\"าเครือ่ งเดยี ว4.1 อตั ราตามชว- งเวลาของวัน (Time of Day Rate : TOD) คา- ความตองการพลงั ไฟฟา ค-าพลงั งาน ค-าบรกิ าร ไฟฟา (บาท/กิโลวตั ต) (บาท/หนว& ย)(บาท/เดอื น) Peak Partial Off Peak4.1.1 แรงดนั ตงั้ แต& 69 กิโลโวลตขึ้นไป 224.30 29.91 0 2.6506 312.244.1.2 แรงดนั 22 – 33 กโิ ลโวลต 285.05 58.88 0 2.6880 312.244.1.3 แรงดนั ตาํ่ กว&า 22 กโิ ลโวลต 332.71 68.22 0 2.7160 312.24Peak : เวลา 18.30–21.30 น. ของทกุ วันPartial : เวลา 08.00–18.30 น. ของทุกวัน (คา& ความต#องการพลงั ไฟฟ\"า คดิ เฉพาะสว& นที่เกนิ Peak)Off Peak : เวลา 21.30–08.00 น. ของทุกวัน4.2 อัตราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) ค-าความตองการ คา- พลังงานไฟฟา ค-าบรกิ าร พลังไฟฟา (บาท/กิโลวัตต) (บาท/หนว& ย) (บาท/เดือน) Peak Peak Off Peak4.2.1 แรงดันตัง้ แต& 69 กโิ ลโวลตข้นึ ไป 74.14 3.5982 2.1572 312.244.2.2 แรงดนั 22 – 33 กโิ ลโวลต 132.93 3.6796 2.1760 312.244.2.3 แรงดันตาํ่ กว&า 22 กิโลโวลต 210.00 3.8254 2.2092 312.24อัตราขั้นตํ่า : ค&าไฟฟ\"าต่ําสุดต#องไม&ตํ่ากว&าร#อยละ 70 ของค&าความต#องการพลังไฟฟ\"าสูงสุดในรอบ 12 เดอื นทีผ่ า& นมา สน้ิ สดุ ในเดอื นปจจุบนั

192หมายเหตุ 1) ประเภทที่ 4.2 กําหนดเป;นอัตราสําหรับผ#ูใช#ไฟฟ\"ารายใหม& หรือผู#ใช#ไฟฟ\"ารายเดิม ที่เคยใช# TOU แลว# 2) ประเภทที่ 4.2 เป;นอัตราเลือกสําหรับผู#ใช#ไฟฟ\"ารายเดิมประเภทที่ 4.1 เมื่อใช#แล#วจะ กลับไปใช#อัตราประเภทที่ 4.1 ไม&ได# ทั้งนี้ ผ#ูใช#ไฟฟ\"าจะต#องชําระค&าเครื่องวัด TOU และหรือคา& ใชจ# &ายอ่ืนตามทกี่ ารไฟฟ\"าสว& นภมู ิภาคกาํ หนด 3) เดือนใดความต#องการพลังไฟฟ\"าไม&ถึง 1,000 กิโลวัตต หรือการใช#ไฟฟ\"าไม&เกิน 250,000 หนว& ยต&อเดือน ค&าไฟฟ\"ายังคงคาํ นวณตามอัตราดังกล&าว หากความต#องการ พลังไฟฟา\" ไมถ& งึ 30 กโิ ลวตั ต ติดต&อกันเป;นเวลา 12 เดือน และในเดือนถัดไปยังไม&ถึง 30 กโิ ลวัตตอีก ใหเ# ปลี่ยนประเภทผ#ใู ชไ# ฟฟ\"าเปน; ประเภทท่ี 2.1ประเภทท่ี 5 กิจการเฉพาะอย-าง สําหรับการใช#ไฟฟ\"าเพื่อประกอบกิจการโรงแรม และ กิจการให#เช&าพักอาศัย ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข#อง ซ่ึงมีความต#องการพลังไฟฟ\"าเฉลี่ยใน 15 นาทีสูงสุด ตั้งแต& 30 กิโลวัตตขึ้นไปโดยตอ& ผา& นเคร่อื งวัดไฟฟ\"าเครื่องเดยี ว5.1 อตั ราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) คา- ความตองการ ค-าพลังงานไฟฟา ค-าบรกิ าร พลังไฟฟา (บาท/กโิ ลวตั ต) (บาท/หนว& ย) (บาท/เดือน) Peak Peak Off Peak5.1.1 แรงดนั ต้งั แต& 69 กิโลโวลตข้นึ ไป 74.14 3.5982 2.1572 312.245.1.2 แรงดัน 22 – 33 กโิ ลโวลต 132.93 3.6796 2.1760 312.245.1.3 แรงดนั ตา่ํ กว&า 22 กิโลโวลต 210.00 3.8254 2.2092 312.245.2 อตั ราสาํ หรบั ผูใชไฟฟาที่อยูร- ะหว-างการตดิ มเิ ตอร+ TOU ค-าความตองการ ค-าพลงั งานไฟฟา คา- บริการ พลงั ไฟฟา (บาท/เดือน) 312.24 (บาท/กิโลวัตต) (บาท/หน&วย) 312.24 312.245.2.1 แรงดันตัง้ แต& 69 กิโลโวลตข้นึ ไป 220.56 2.65065.2.2 แรงดัน 22 – 33 กโิ ลโวลต 256.07 2.68805.2.3 แรงดันตาํ่ กวา& 22 กโิ ลโวลต 276.64 2.7160อัตราขั้นต่ํา : ค&าไฟฟ\"าตํ่าสุดต#องไม&ตํ่ากว&าร#อยละ 70 ของค&าความต#องการพลังไฟฟ\"าสูงสุดในรอบ12 เดือนท่ีผา& นมา สนิ้ สุดในเดอื นปจจบุ นั

193หมายเหตุ 1) กรณีติดตั้งเครื่องวัดไฟฟ\"าทางด#านแรงตํ่าของหม#อแปลงซึ่งเป;นสมบัติของผ#ูใช#ไฟฟ\"า ใหค# าํ นวณกิโลวัตต และหนว& ยคิดเงนิ เพ่มิ ขึ้นอกี ร#อยละ 2 เพื่อครอบคลุมการสูญเสีย ในหมอ# แปลงไฟฟ\"าซงึ่ มไิ ด#วัดรวมไว#ด#วย 2) ประเภทที่ 5.1 กําหนดเป;นอัตราสําหรับผ#ูใช#ไฟฟ\"าประเภทท่ี 5 ทุกราย ผู#ใช#ไฟฟ\"า ทอ่ี ยร&ู ะหว&างการตดิ ตง้ั มิเตอร TOU ใหค# ดิ ประเภทที่ 5.2 ไปกอ& น 3) เดือนใดความต#องการพลังไฟฟ\"าสูงสุดไม&ถึง 30 กิโลวัตต ค&าไฟฟ\"ายังคงคํานวณตาม อัตราดังกล&าว หากความต#องการพลังไฟฟ\"าไม&ถึง 30 กิโลวัตต ติดต&อกันเป;นเวลา 12 เดือน และในเดือนถัดไปก็ยังไม&ถึง 30 กิโลวัตตอีก ให#เปลี่ยนประเภทผู#ใช#ไฟฟ\"า เป;นประเภทที่ 2.1 ประเภทที่ 6 องคก+ รที่ไม-แสวงหากาํ ไร สําหรับการใช#ไฟฟ\"าขององคกรท่ีไม&ใช&ส&วนราชการ แต&มีวัตถุประสงคในการให#บริการโดยไมค& ิดค&าตอบแทน โดยตอ& ผ&านเครอื่ งวดั ไฟฟ\"าเครอ่ื งเดียว6.1 อตั ราปกติ ค-าพลังงานไฟฟา ค-าบริการ (บาท/หนว& ย) (บาท/เดือน) 6.1.1 แรงดันต้งั แต& 69 กิโลโวลตขน้ึ ไป 2.9558 6.1.2 แรงดนั 22 – 33 กิโลโวลต 3.1258 312.24 6.1.3 แรงดนั ตํ่ากวา& 22 กโิ ลโวลต 312.24 2.3422 20.00 10 หน&วยแรก (หน&วยที่ 0 – 10) 3.4328 เกิน 10 หนว& ยขึ้นไป (หน&วยที่ 11 เป;นต#นไป)6.2 อัตราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) ค-าความตองการ คา- พลงั งานไฟฟา ค-าบรกิ าร พลังไฟฟา (บาท/กิโลวตั ต) (บาท/หนว& ย) (บาท/เดือน) Peak Peak Off Peak6.2.1 แรงดันต้งั แต& 69 กิโลโวลตขึ้นไป 74.14 3.5982 2.1572 312.246.2.2 แรงดนั 22 – 33 กโิ ลโวลต 132.93 3.6796 2.1760 312.246.2.3 แรงดนั ต่ํากว&า 22 กโิ ลโวลต 210.00 3.8254 2.2092 312.24อัตราข้ันต่ํา : ประเภทที่ 6.2 ค&าไฟฟ\"าต่ําสุดต#องไม&ตํ่ากว&าร#อยละ 70 ของค&าความต#องการพลัง ไฟฟา\" สูงสุดในรอบ 12 เดอื นที่ผา& นมา สนิ้ สุดในเดอื นปจจุบนั

194หมายเหตุ 1) ผ#ูใช#ไฟฟ\"าหน&วยราชการ สํานักงาน หรือหน&วยงานอ่ืนใดของรัฐ องคกรปกครอง ส&วนท#องถิ่น ซึ่งมีปริมาณการใช#พลังงานไฟฟ\"าเฉลี่ย 3 เดือนก&อนหน#าไม&เกิน 250,000 หน&วยต&อเดือน ยังคงคิดอัตราค&าไฟฟ\"าประเภทที่ 6 องคกรที่ไม&แสวงหา กําไร ถึงค&าไฟฟ\"าประจําเดือนกันยายน พ.ศ. 2555 และตั้งแต&ค&าไฟฟ\"าประจําเดือน ตลุ าคม พ.ศ.2555 เปน; ตน# ไป จะจัดเข#าประเภทท่ี 2 หรอื 3 หรือ 4 แล#วแตก& รณี 2) กรณีติดตงั้ เครื่องวัดไฟฟ\"าทางด#านแรงตํ่าของหม#อแปลงซ่ึงเป;นสมบัติของผ#ูใช#ไฟฟ\"า ให#คาํ นวณกโิ ลวัตต และหนว& ยคิดเงินเพมิ่ ขน้ึ อีกรอ# ยละ 2 เพ่อื ครอบคลุมการสูญเสีย ในหมอ# แปลงไฟฟา\" ซ่ึงมไิ ด#วดั รวมไวด# ว# ย 3) ประเภทที่ 6.2 เป;นอัตราเลือก เมื่อใช#แล#วจะกลับไปใช#อัตราประเภทที่ 6.1 ไม&ได# ทั้งน้ีผ#ูใช#ไฟฟ\"าจะต#องชําระค&าไฟฟ\"าเคร่ืองวัด TOU และหรือค&าใช#จ&ายอ่ืนตามที่ การไฟฟา\" ส&วนภูมิภาคกําหนด ประเภทท่ี 7 สูบนํ้าเพ่อื การเกษตรสําหรับการใช#ไฟฟ\"ากับเครื่องสูบน้ําเพื่อการเกษตรของหน&วยราชการ สหกรณเพ่ือการเกษตร กลุ&มเกษตรกรที่จดทะเบียนจัดตั้งกลุ&มเกษตรกร กล&ุมเกษตรกรท่ีหน&วยราชการรับรองโดยต&อผ&านเคร่ืองวัดไฟฟา\" เครือ่ งเดยี ว7.1 อตั ราปกติ คา- พลังงานไฟฟา คา- บริการ (บาท/หนว& ย) (บาท/เดอื น)100 หนว& ยแรก (หน&วยที่ 0 – 100) 115.16 1.6033เกนิ 100 หน&วยขนึ้ ไป (หน&วยที่ 101 เปน; ตน# ไป) 2.75497.2 อตั ราตามช-วงเวลาของการใช (Time of Use Rate : TOU) คา- ความตองการ คา- พลังงานไฟฟา คา- บริการ พลงั ไฟฟา (บาท/หนว& ย) (บาท/เดอื น) (บาท/กโิ ลวตั ต) Peak Off Peak Peak 3.6531 2.1495 228.17 3.7989 2.1827 228.177.2.1 แรงดัน 22 – 33 กิโลโวลต 132.937.2.2 แรงดนั ตาํ่ กวา& 22 กิโลโวลต 210.00อตั ราขั้นต่าํ : ประเภทที่ 7.2 ค&าไฟฟา\" ตํ่าสดุ ตอ# งไมต& ่ํากว&าร#อยละ 70 ของคา& ความต#องการพลงัไฟฟ\"าสูงสุดในรอบ 12 เดือนทผ่ี า& นมา สนิ้ สุดในเดือนปจจุบนั

195หมายเหตุ 1) กรณีติดต้ังเคร่อื งวัดไฟฟา\" ทางด#านแรงตํ่าของหม#อแปลงซ่ึงเป;นสมบัติของผู#ใช#ไฟฟ\"า หรือหม#อแปลงของการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค (เฉพาะที่ติดตั้งเครื่องวัดไฟฟ\"าทางด#าน แรงต่ําประกอบ ซี.ที.) ให#คํานวณกิโลวัตต และหน&วยคิดเงินเพ่ิมข้ึนอีกร#อยละ 2 เพ่ือครอบคลมุ การสูญเสยี ในหมอ# แปลงไฟฟ\"าซง่ึ มิได#วดั รวมไวด# ว# ย 2) ประเภทท่ี 7.2 เป;นอัตราเลือก เม่ือใช#แล#วจะกลับไปใช#อัตราประเภทที่ 7.1 ไม&ได# ทงั้ นี้ ผใ#ู ช#ไฟฟ\"าจะต#องชาํ ระคา& เคร่ืองวัด TOU และหรือคา& ใช#จา& ยอืน่ ตามท่ีการไฟฟ\"า สว& นภูมิภาคกําหนด ประเภทที่ 8 ไฟฟาชั่วคราว สําหรับการใช#ไฟฟ\"าเพื่องานก&อสร#าง งานท่ีจัดขึ้นเป;นพิเศษช่ัวคราว สถานที่ท่ีไม&มีทะเบยี นบา# นของสํานกั งานทะเบียนสว& นท#องถ่นิ และการใช#ไฟฟ\"าที่ยังปฏิบัตไิ ม&ถูกต#องตามระเบียบของการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค โดยตอ& ผ&านเครอื่ งวัดไฟฟา\" เครอ่ื งเดยี ว ค-าพลงั งานไฟฟา (ทกุ ระดับแรงดนั ) หนว& ยละ 6.3434 บาทหมายเหตุ ผูใ# ช#ไฟฟ\"าที่ใช#อัตราประเภทนี้ หากมีความประสงคจะขอเปล่ียนแปลงการใช#ไฟฟ\"าเป;น อย&างอื่น หรือการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคตรวจพบว&าได#เปลี่ยนแปลงการใช#ไฟฟ\"าเป;นอย&าง อื่นแล#ว เช&น เพ่ือประกอบธุรกิจ หรืออุตสาหกรรม หรือบ#านอย&ูอาศัย ฯลฯ เม่ือได#ยื่น คําร#องขอใช#ไฟฟ\"าถาวรต&อการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคในท#องถ่ินน้ัน พร#อมกับเดินสาย และ ติดตั้งอุปกรณภายในให#เรียบร#อยถูกต#องตามมาตรฐาน และชําระเงินค&าธรรมเนียม การใช#ไฟฟ\"าแบบถาวรให#ครบถ#วนตามหลักเกณฑของการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคแล#ว คา& ไฟฟา\" จะคดิ ตามอตั ราประเภทที่ 1 – 7 แล#วแต&กรณีการไฟฟาส-วนภมู ิภาค 200 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตุจกั ร กรงุ เทพฯ 10900โทรศพั ท 0-2590-9125, 0-2590-9127 โทรสาร 0-2590-9133-345. การประหยดั พลังงานไฟฟาในชวี ติ ประจาํ วัน การประหยัดพลังงาน คือ การใช#พลังงานอย&างมีประสิทธิภาพ และร#ูคุณค&า การประหยัดพลังงานนอกจากช&วยลดปริมาณการใช#พลังงาน ซ่ึงเป;นการประหยัดค&าใช#จ&ายของครัวเรือนและประเทศชาติแล#ว ยังช&วยลดปญหาผลกระทบจากสิ่งแวดล#อมได#ด#วย กลยุทธหน่ึงของประเทศไทยที่ประสบความสําเร็จด#านการประหยัดการใช#ไฟฟ\"าและพลังงานของชาติคือ การเลือกแนวทางที่เหมาะสมสอดคล#องกับชีวิตและอุปนิสัยของคนไทย ด#วยการใช#กลยุทธ 3 อ. ได#แก& อุปกรณประหยัดไฟฟ\"า อาคารประหยัดไฟฟ\"า และอุปนิสัยประหยัดไฟฟ\"า ฉลากประหยัดไฟเบอร 5 ซ่ึง

196ดําเนินการโดย กฟผ. เป;นตวั อยา& งหน่ึงของกลยุทธประหยดั พลังงานที่ประสบความสําเร็จ ในหัวข#อถดั ไปจะไดก# ล&าวถงึ กลยุทธ 3 อ. ในแตล& ะดา# นอยา& งละเอียด การประหยดั การใชพลังงาน กลยุทธ+การประหยัดพลังงาน 3 อ. ได#แก& อุปกรณประหยัดไฟฟ\"า อาคารประหยัดไฟฟ\"าและอุปนิสยั ประหยัดไฟฟา\" กลยทุ ธ+การประหยัดพลงั งาน 3 อ. 5.1 กลยุทธ+ อ. 1 อุปกรณป+ ระหยดั ไฟฟา กลยุทธ อ. 1 อุปกรณประหยัดไฟฟ\"า เป;นการส&งเสริมให#ทุกครัวเรือนเปล่ียนมาใช#อุปกรณไฟฟ\"าที่มีประสิทธิภาพสูง ประหยัดไฟ กฟผ.จึงได#ดําเนินโครงการ “ฉลากประหยัดไฟฟ\"าเบอร 5”ม&ุงรณรงคส&งเสริมให#เกิดการใช#พลังงานไฟฟ\"าอย&างรู#คุณค&าและมีประสิทธิภาพ โดยดําเนินงานด#านมาตรฐานประสิทธิภาพพลังงาน โดยใช#ฉลากแสดงระดับประสิทธิภาพไฟฟ\"า (ฉลากเบอร 5)ปจจบุ นั อปุ กรณไฟฟ\"าและเครอื่ งใชไ# ฟฟ\"าทตี่ ิดฉลากเบอร 5 มรี วม 13 อปุ กรณ ไดแ# ก&

197ป‡ 2536 โครงการประชาร&วมใจใช#หลอดผอมป‡ 2537 โครงการฉลากประหยดั ไฟฟา\" เบอร 5 ต#เู ย็นป‡ 2538 โครงการฉลากประหยัดไฟฟ\"าเบอร 5 เคร่ืองปรบั อากาศป‡ 2539 โครงการฉลากประหยดั ไฟฟ\"าเบอร 5 หลอดตะเกยี บป‡ 2541 โครงการฉลากประหยัดไฟฟา\" เบอร 5 บัลลาสตนิรภัยป‡ 2542 โครงการฉลากประหยัดไฟฟ\"าเบอร 5 ข#าวกล#องหอมมะลิป‡ 2544 โครงการฉลากประหยัดไฟฟ\"าเบอร 5 พัดลมไฟฟา\"ป‡ 2547 โครงการฉลากประหยัดไฟฟา\" เบอร 5 หมอ# หุงขา# วไฟฟ\"าป‡ 2547 โครงการฉลากประหยดั ไฟฟา\" เบอร 5 โคมไฟฟา\"ป‡ 2552 โครงการฉลากประหยัดไฟฟ\"าเบอร 5 หลอดผอมเบอร 5ป‡ 2552 โครงการฉลากประหยัดไฟฟา\" เบอร 5 บลั ลาสตอิเลก็ ทรอนิกส T5ป‡ 2552 โครงการฉลากประหยดั ไฟฟา\" เบอร 5 พดั ลมส&ายรอบตวัป‡ 2553 โครงการ Standby Power 1 Watt (เครือ่ งรับโทรทัศนและจอคอมพิวเตอร)ป‡ 2554 โครงการฉลากประหยัดไฟฟา\" เบอร 5 กระตกิ นํา้ ร#อนไฟฟา\" อุปกรณ+ติดฉลากประสิทธิภาพสงู

198 วิธดี ูฉลากเบอร+ 5 ปจจุบันฉลากเบอร 5 มีผ#ูลอกเลียนแบบมาก โดยมีการติดฉลากเลียนแบบ หรือติดเพียงคร่ึงเดียว ซึ่งหาก กฟผ. ตรวจพบจะแจ#งดําเนินคดีตามกฎหมาย ท้ังนี้ กฟผ. ได#จดทะเบียนเครื่องหมายรับรองตามพระราชบัญญัติเคร่ืองหมายการค#า หากบุคคลใดลอกเลียนแบบถือว&ามีความผดิ สามารถสงั เกตลกั ษณะของฉลากเบอร 5 ของปลอมได# ดังภาพ ภาพฉลากเบอร+ 5 ของปลอม

199 5.2 กลยทุ ธ+ อ. 2 อาคารประหยัดไฟฟา กลยุทธ อ. 2 อาคารประหยัดไฟฟ\"า เป;นการส&งเสริมให#ผู#ประกอบการภาคธุรกิจและภาคอุตสาหกรรม เห็นความสําคัญและพร#อมใจกันใช#อุปกรณประหยัดไฟฟ\"าที่มีประสิทธิภาพสูงเช&นเดียวกับกล&ุมภาคท่ีอย&ูอาศัยพร#อมไปกับการใช#มาตรการต&าง ๆ ที่เป;นการประหยัดไฟฟ\"า ซ่ึงได#แก& การบริหารการใช#ไฟฟ\"า การปรับปรุงระบบป\"องกันความร#อนเข#าสู&อาคาร การใช#ระบบปรับอากาศประสิทธิภาพสูง การปรับปรุงระบบแสงสว&าง และการจัดการอบรมให#ความร#ูด#านการใชพ# ลังงานอยา& งถูกตอ# ง ลดต#นทุนการผลิตสินค#าใหส# ามารถแข&งขนั ได#ในตลาดโลก 5.2.1 การกอ- สรางอาคารประหยัดพลังงาน โดยใชหลักการออกแบบข้นั พน้ื ฐาน การก&อสร#างอาคารยุคพลังงานแพงเช&นในปจจุบัน ถ#าเจ#าของอาคารมีความตระหนักในเร่ืองการประหยัดค&าพลังงานไฟฟ\"าของอาคารนับตั้งแต&เร่ิมออกแบบวางแผนการก&อสร#าง เช&น การวางตําแหน&งอาคาร การเลือกใช#วัสดุที่เหมาะสม การเลือกดวงโคมส&องสว&างที่ไม&แผ&รังสีความร#อน เป;นต#น ก็จะได#อาคารที่ประหยัดค&าใช#จ&ายในระยะยาว โดยเพิ่มเงินคา& ก&อสรา# งเพียงเล็กน#อย ดังขอ# พจิ ารณาตามลําดับ ดังนี้ 5.2.2 หลกั การออกแบบขนั้ พ้ืนฐาน 1) การพิจารณาทิศทางแดดและลมประจาํ ถิน่ (1) โดยปกติผู#ออกแบบจะพยายามหลีกเล่ียงวางตําแหน&งด#านยาวของอาคารให#หันหน#าเข#าหาทิศตะวันออกและทิศตะวันตก เน่ืองจากจะมีแสงแดดร#อนจัดในเวลาบ&าย ทําให#ส้นิ เปลอื งคา& ไฟฟา\" ในการใช#เครือ่ งปรับอากาศ เพอ่ื ลดอุณหภูมภิ ายในห#องลงมากกว&าปกติ ภาพการวางตําแหนง- ดานยาวของอาคารทีไ่ มค- วรทาํ

200 (2) ถ#าสถานท่ีอํานวย ควรเปลี่ยนแกนตามยาวของอาคารให#หันด#านสกัดของอาคารอยู&ทางทิศตะวันตก วิธีนี้จะลดความร#อนแรงจากการแผดเผาของแสงแดดยามบ&ายได#ดีกว&าขอ# 1) ภาพการวางตําแหน-งดานยาวของอาคารที่ควรทํา (3) ในกรณีที่สภาพที่ดินไม&เอ้ืออํานวยต&อการวางแนวอาคารในลักษณะ ข#อ 2)เชน& เป;นอาคารสํานักงานที่มีถนนผ&านด#านหน#าอาคาร จึงจําเป;นต#องวางอาคารตามแนวยาวขนานกับถนนและเปน; ทศิ ตะวันตก จําต#องใชว# ิธีการใหร# ม& เงาแก&อาคาร เพื่อแก#ปญหาแสงแดดส&องอาคารดังนี้ - ให#ปลูกต#นไม#ยืนต#นอยู&ด#านทิศตะวันตก เพื่อบังร&มเงาแก&อาคาร แต&มีข#อพึงระวัง คือ หา# มปลูกตน# ไมท# ร่ี ากชอนเปน; อันตรายต&อตัวอาคาร เชน& ต#นหางนกยูง เป;นตน# ภาพปลกู ตนไมยนื ตนอยู-ดานทิศตะวันตก

201 - ทิง้ ชายคาหลังคายาวหรือย่นื กนั สาด /ระเบียง /หอ# งชนั้ บน จดั ทาํ แผงบังแดดแกอ& าคารทอ่ี ย&ดู า# นทศิ ตะวนั ตก ภาพ ท้งิ ชายคาหลังคายาวหรอื ยื่นกนั สาด ภาพการหองชนั้ บนที่ยื่นออกมา สามารถเปนh ร-มเงาแกห- องชน้ั ล-างได (4) บานหน#าต&างให#เปYดรับลมจากทิศตะวันตกเฉียงใตแ# ละทศิ ใต# เน่อื งจากเป;นทิศทางทมี่ ีลมประจาํ พัดผา& นถงึ 9 เดือน ในระยะเวลา 1 ป‡

202ภาพการทาํ บานหนาตา- งที่เปBดไม-รบั ลม ภาพการทาํ บานหนาต-างที่เปBดรับลมถูกตอง 2) ขอพิจารณาดานวสั ดุมงุ หลังคาเพือ่ ประหยัดพลังงาน ปกติหลังคาของอาคารจะเป;นส&วนท่ีรับความร#อนจากแสงแดดตลอดท้ังวันการบรรเทาความร#อนจากหลังคาที่จะถ&ายเทลงมายังห#องที่อย&ูเบ้ืองล&าง จะเป;นการประหยัดไฟฟ\"าจากการใช#เครือ่ งปรับอากาศได#มาก โดยมวี ิธกี ารท่ไี มย& &งุ ยาก ดังน้ี (1) ใช#ฝ\"าเพดานที่เป;นฉนวนกันความร#อน วัสดุประเภทนี้มีจําหน&ายทั่วไปในทอ# งตลาด ทข่ี อแนะนํา คือ ผลิตภณั ฑท่ีทาํ จากยิปซม่ั เช&น ยิปซัม่ บอรด ซึ่งมรี าคาไม&แพง (2) เพื่อให#เกิดผลท่ีดียิ่งขึ้น ให#เพ่ิมแผ&นอลูมิเนียมฟอยล เพ่ือสะท#อนความร#อนแผ&นอลูมิเนียมฟอยลอาจจะเป;นชนิดที่ติดมาพร#อมกับแผ&นฝ\"าเพดาน เช&น แผ&นยิปซ่ัมบอรดชนิดมีอลูมเิ นียมฟอยล และชนดิ ท่ีเปน; อลูมเิ นียมฟอยลทตี่ ดิ ตัง้ แยกตา& งหากจากแผ&นฝา\" เพดาน (3) ให#ติดต้ังชายคาหลังคาด#วยวัสดุไม#ระแนง เพื่อให#ลมภายนอกสามารถพัดพาความร#อนใต#หลังคาออกไปยังชายคาไม#ระแนงอีกด#านหนึ่ง ยังผลให#ห#องที่อยู&เบื้องล&างอุณหภูมิเย็นลงกว&าเดมิ ทําให#ประหยดั พลงั งานไฟฟ\"า เพือ่ ทําความเย็น

203 ภาพการตดิ ตัง้ ชายคาหลังคาดวยวัสดุไมระแนง (4) ในกรณีอาคารโรงงานที่ไม&ต#องการความพิถีพิถันในด#านความงามของอาคารก็สามารถใช#ลูกระบายอากาศอลูมิเนียมติดต้ังบนหลังคาเป;นระยะๆ เพ่ือระบายอากาศร#อนภายในโรงงานไปส&ูภายนอก ลูกระบายอากาศเป;นประดิษฐกรรมที่มีกลไกการทํางานโดยอาศัยหลักการความตา& งกันของอณุ หภูมิภายในอาคารและอุณหภูมิภายนอก ลูกระบายอากาศมิได#หมุนเพราะถูกลมพัด ดังนั้นลมฝนจะไม&สามารถเข#าภายในอาคารเม่ือลูกระบายอากาศกําลังหมุนอย&ู ข#อดีของลูกระบายอากาศอลูมิเนียม คือ ไม&ต#องใช#พลังงานไฟฟ\"าในการขับเคลื่อน จึงประหยัดไฟฟ\"าได#เป;นอยา& งดี ภาพการใชลูกระบายอากาศอลมู ิเนียมตดิ ต้ังบนหลงั คาเปhนระยะๆ เพอื่ ระบายอากาศรอน (5) การใช#กระเบ้ืองโปร&งแสง วัสดุมุงหลังคาชนิดนี้เหมาะสมกับสถานการณในยุคปจจุบันเป;นอย&างมาก สาเหตุเน่ืองจากภายในอาคารท่ีใช#กระเบ้ืองชนิดนี้ในจํานวนที่พอเหมาะหอ# งทีอ่ ยใู& ต#หลงั คานจ้ี ะได#รับแสงธรรมชาติ โดยไม&ต#องใช#ไฟฟ\"าแสงสวา& งในเวลากลางวนั

204 ภาพการใชกระเบ้อื งโปรง- แสงเปhนวสั ดุมงุ หลังคา (6) การใชส# ที าหลงั คาสะทอ# นความร#อน สปี ระเภทน้ไี ด#รบั การประชาสัมพันธอย&างมากตามสื่อต&างๆ ในขณะนี้ โดยระบุคุณสมบัติว&าสามารถป\"องกันความร#อนจากหลังคา โดยการสะท#อนออกเมื่อทาหลังคาด#วยสีชนิดนี้ เป;นผลให#ห#องที่อย&ูตอนล&างเย็นกว&าเดิมเป;นอันมากซึ่งคุณสมบัติของสีประเภทนี้ยังมิได#รับการรับรอง คงยังต#องใช#เวลาพิสูจนอีกสักระยะหนึ่งถ#าได#ผลดีตามท่ีโฆษณาประชาสัมพันธ จะเป;นอีกผลิตภัณฑหนึ่งท่ีน&าสนใจท่ีจะนํามาช&วยประหยัดพลังงานให#แก&อาคารบา# นเรือนตา& งๆ 3) ขอพจิ ารณาดานวัสดุผนงั ประหยัดพลังงาน วัสดุผนังที่คุ#นเคยใช#ในการก&อสร#างอาคารบ#านเรือนท่ีผ&านมา คงหนีไม&พ#นวัสดุก&ออิฐมอญฉาบปูน หรือคอนกรีตบล็อค แต&ปจจุบันมีวัสดุทางเลือกเพิ่มมากข้ึน เช&น คอนกรีตมวลเบา ผนังไม#เทียม เป;นตน# โดยมขี #อควรพิจารณา ดงั นี้ (1) วัสดุผนังที่มคี ุณสมบตั ปิ ระหยดั ไมค& วรมีคณุ สมบตั เิ ก็บความร#อน เช&น วัสดุก&อในอดตี แต&ควรมคี ุณสมบัติไม&ดดู กลนื ความร#อน เชน& วัสดุคอนกรีตมวลเบา วสั ดุไม#เทยี ม เปน; ต#น (2) ถ#าสีสะท#อนความร#อน พิสูจนแล#วว&า ได#ผลดีตามท่ีมีการประชาสัมพันธก็สามารถนาํ มาใชร# ว& มกบั วสั ดผุ นงั ท่มี ีคุณสมบตั ิประหยดั จะได#ผลประโยชนย่งิ ขน้ึ อกี (3) วัสดุผนังท่ีมีคุณสมบัติประหยัดดังกล&าว มีข#อดีพิเศษนอกจากการประหยัดพลังงาน คือ ดูดกลืนความร#อนของผนังที่น#อยลง ทําให#เปลืองไฟค&าปรับอากาศน#อยลงแล#วความเบาของผนังเมื่อเทียบกับผนังก&ออิฐท่ัวไปเหลือเพียง 30% จะช&วยให#อาคารประหยัดค&าโครงสร#างของอาคารอีกดว# ย เชน& คาน ฐานราก เสาเขม็ ฯลฯ เปน; ต#น

205 4) ระบบไฟฟาเพ่อื การประหยัดพลังงาน (1) เครอ่ื งปรับอากาศ - ควรใชเ# ครอ่ื งปรบั อากาศแยกส&วนและร&ุนประหยัดไฟฟ\"า เบอร 5 และควรมีเบรกเกอร เปYด-ปYด เคร่ืองปรับอากาศแยกเป;นอิสระแต&ละตัว ถ#าเลิกใช#ในแต&ละเคร่ืองก็ให#ปYดเฉพาะเคร่ืองน้ันได# ในกรณีท่ีระบบปรับอากาศแบบรวมศูนย คือ ใช#ระบบเดินท&อกระจายไปยังห#องต&าง ๆ เม่ือมีผ#ูใช#อาคารเพียงจํานวนน#อย ก็ต#องเปYดเครื่องปรับอากาศรวมทั้งช้ันของอาคารทําให#ส้ินเปลืองไฟฟ\"าเปน; อย&างมาก - พัดลมดดู อากาศ มีวัตถุประสงคเพอื่ ถ&ายเทอากาศท่ีไม&บริสุทธ์ิในห#องออกไปภายนอกห#อง เพื่อให#เกิดอากาศหมุนเวียน จึงไม&จําเป;นต#องมีเป;นจํานวนมาก เน่ืองจากพัดลมดูดอากาศจํานวนมาก จะดูดเอาลมเย็นภายในห#องออกไปภายนอกด#วย ทําให#เครื่องปรับอากาศต#องทาํ งานหนักเพิ่มขน้ึ และมผี ลใหเ# ปลืองค&าไฟฟา\" เพิม่ ขึ้นจาํ นวนมาก - ความเหมาะสมของขนาดเครื่องปรับอากาศ ควรให#ผ#ูเช่ียวชาญคํานวณเพื่อให#ไดข# นาดเคร่อื งปรับอากาศ ท่ีพอเหมาะกับการใช#ประโยชนของห#อง เน่ืองจากอุณหภูมิภายในห#องที่ติดตงั้ เครอ่ื งปรับอากาศไมเ& หมาะกบั ขนาดห#อง จะทาํ ใหอ# ุณหภมู ิภายในหอ# งเยน็ มากเกินไปหรือเย็นนอ# ยเกินไป อันเป;นเหตุหนง่ึ ทีเ่ ปลอื งไฟฟา\" และเคร่ืองปรบั อากาศเสียเร็ว - มีระบบควบคุมไฟฟ\"ารวมท้ังอาคาร (Load Center) โดยสามารถปYดสวิตชไฟฟ\"าทั้งอาคาร ณ จุดเดียว เพื่อป\"องกันผ#ูมาใช#อาคารนอกเวลาทําการ โดยมิได#รับอนุญาตทําให#เปลืองคา& ไฟฟา\" (2) การออกแบบแสงสว&างเพ่ือประหยัดพลงั งานไฟฟ\"า - หน#าต&างโดยรอบอาคารให#ใช#ชนิดกระจกใส ซ่ึงช&วยให#ห#องภายในสว&างกว&าการใช#กระจกสีชา ทาํ ให#ใชไ# ฟฟา\" แสงสวา& งนอ# ยลง - เมืองไทยเป;นประเทศในเขตร#อนชื้น ดังนั้น สถาปตยกรรมในเขตนี้ ควรพยายามให#ทิ้งชายคาหลังคาให#ยาวหรือย่ืนกันสาด/และระเบียง/ห#องช้ันบน จัดทําแผงกันแดดเพ่ือป\"องกันแสงแดดที่ร#อนจัดมากระทบผนังอาคารโดยตรง แต&ในขณะเดียวกันอาคารก็ต#องการแสงจากธรรมชาติ โดยใช#เทคนิคหลังคากระเบื้องโปร&งแสง และใช#หน#าต&างกระจกใส อาคารที่เป;นผนังกระจกโดยไม&มีกันสาดป\"องกันแสงแดดส&องโดยตรง (CURTAIN WALL) เป;นผนังอาคารของสถาปตยกรรมในเขตอบอุ&น ไม&เหมาะสมอย&างยิ่งกับอาคารในประเทศเมืองร#อนเช&นไทย เพราะทําให#ห#องภายในที่อย&ูใกล#ผนังชนิดน้ีร#อนมาก เครื่องปรับอากาศต#องทํางานหนักกว&าปรกติ จึงทําให#เปลอื งไฟฟ\"าสาํ หรับเครือ่ งปรบั อากาศมาก (3) หลอดฟลอู อเรสเซนตเปน; หลอดไฟฟ\"ามีความร#อนที่ตัวหลอดน#อยกว&าหลอดไส#เช&น สปอตไลท ดาวนไลท ฯลฯ จึงควรพยายามใช#หลอดฟลูออเรสเซนตทดแทนหลอดไส#

206อีกทั้งราคาหลอดฟลูออเรสเซนตก็มิได#แพงกว&าหลอดไส#แต&อย&างใด ความเย็นกว&าของหลอดฟลอู อเรสเซนตทาํ ให#ประหยดั คา& พลงั งานทําความเย็นไดม# าก (4) ปจจุบันมีบัลลาสตชนิดใหม&ท่ีใช#งานทนทาน และประหยดั ไฟฟา\" ใหแ# ก&หลอดฟลอู อเรสเซนตมากกวา& เดมิ หลายเทา& ตวั แมร# าคาจะแพงกว&า แต&ในระยะยาวจะค#ุมค&ากว&ามาก โดยใช#ร&วมกับครอบโลหะสะท#อนแสง โลหะสะท#อนแสงน้ีจะถูกออกแบบโดยพับเป;นเหล่ียมมุมต&าง ๆทําให#หลอดฟลูออเรสเซนตท่ีติดต้ัง 1 ชุด สะท#อนแสงกลายเป;นแสงสว&างเทียบเท&าหลอดเดิมถึง2 - 3 ชดุ ทําให#ไดป# ระหยัดหลอดไฟได#มาก (5) ไม&ควรใช#ท่ีครอบชนิดท่ีกรองแสงหลอดไฟให#ลดความสว&างลงเช&นในอดีต เช&นครอบกระจกฝ\"า ครอบพลาสติกฝ\"า เป;นตน# แต&ให#ใช#ครอบพลาสติกใสแทน (6) ในทางปฏิบัติควรใช#สวิตช 1 ตัว ต&อหลอดไฟฟ\"าแสงสว&าง 1 จุด ทั้งน้ี เพื่อความสะดวกในการเปดY -ปYดดวงโคมเฉพาะตาํ แหน&งไฟฟ\"าทใ่ี ช#งานอย&เู ท&านนั้ เพ่ือความประหยัด 5) การใชภูมทิ ัศน+โดยรอบอาคารลดความรอนเพ่อื ประหยัดพลงั งาน (1) ทิศทางลม ทิศทางลมประจําของประเทศไทย จํานวน 9 เดือน พัดมาจากทิศตะวันตกเฉียงใต#และทิศใต# อีก 3 เดือนที่เหลือ เป;นลมหนาวที่เกิดจากความกดอากาศสูงในประเทศจีน โดยพัดมาในทิศทางตรงกันข#าม ดังนั้น การจะใช#ประโยชนจากทิศทางลมตะวันตกเฉยี งใต#จะมีข#อพิจารณา ดงั น้ี - พื้นผิวดินรอบอาคารโดยเฉพาะด#านท่ีลมประจําพัดผ&าน 9 เดือน มายังอาคาร ให#ใช#วัสดุปูผิวที่ช&ุมชื้น เช&น สนามหญ#า ไม#คลุมดิน ไม&ควรปูผิวด#วยวัสดุสะท#อนความร#อนประเภทผวิ คอนกรตี เป;นตน# เพราะจะพัดพาลมร#อนเข#าสูต& วั อาคาร ใชวสั ดปุ ผู ิวที่ชุม- ชน้ื

207 - ให#ขุดสระนํ้าในด#านที่ลมประจําพัดผ&านก&อนถึงตัวอาคาร ลมเย็นจากไอระเหยของนาํ้ ในสระนาํ้ จะชว& ยบรรเทาความร#อนร&ุมของบรรยากาศโดยรอบสํานักงานได#มาก และถ#าติดตง้ั นาํ้ พุด#วย จะไดร# ับละอองเยน็ จากนา้ํ พเุ พ่ิมมากขน้ึ อีก แต&ต#องเสียค&าไฟฟ\"าในการเดินเครื่องมอเตอรทํานํ้าพุ จึงต#องนํามาข#อพิจารณาถึงผลดีที่ได#ความช&ุมช้ืนจากน้ําพุ และค&าไฟฟ\"าท่ีเพ่ิมขึ้นวา& ดา# นใดจะเหมาะสมกวา& - การปลกู ตน# ไม#ใหร# &มเงาเพ่ือบังแดดด#านทิศตะวันตก เพื่อบังร&มเงาแก&อาคารเชน& ปลกู ตน# หางนกยงู บทสรุป การประหยัดพลังงานไฟฟาในอาคารสามารถดําเนินการได ดงั นี้ 1. การออกแบบวางตําแหนง& อาคาร ใหห# นั อาคารไปยงั ทิศทีห่ ลบแดดทิศตะวันตก 2. ถ#าพื้นท่ีดินไม&เอื้ออํานวยให#วางอาคารหลบแดดทิศตะวันตก ให#ใช#ไม#ยืนต#นให#ร&มเงาแก&อาคาร พร#อมทงิ้ ชายคาหลังคาหรือจัดทาํ แผงบังแดดชว& ยเสริมการบังแดด 3. ผนัง หลังคา และฝ\"าเพดานอาคาร ให#ใช#วัสดุท่ีมีคุณสมบัติเป;นฉนวนความร#อนสะทอ# น หรือปอ\" งกันความร#อน 4. ใช#วสั ดนุ วัตกรรมชว& ยระบายความรอ# น เช&น ลูกระบายอากาศอลูมิเนียมที่ทํางานโดยไมต& อ# งอาศัยพลังงานไฟฟ\"า 5. ระบบปรับอากาศ ให#ใช#ชนิดประหยัดไฟ และแยกสวิตชเปYด – ปYดเฉพาะเคร่ืองเพือ่ ให#ควบคุมการเปYด-ปYดตามความประสงคการใชง# านในแต&ละบรเิ วณ 6. ลดจํานวนพัดลมดูดอากาศ เพื่อป\"องกันการสูญเสียอากาศเย็นมิให#ออกไปจากห#องปรบั อากาศมากเกนิ ไป 7. ระบบไฟฟ\"าแสงสว&างให#พยายามใช#ประโยชนจากแสงธรรมชาติในเวลากลางวัน เช&นใช#กระเบื้องโปร&งแสง หน#าต&างใช#กระจกใส เป;นต#น 8. หลอดไฟให#ใช#ชนิดเกิดความร#อนท่ีดวงโคมน#อย เช&น หลอดฟลูออเรสเซนต เพ่ือเครื่องปรบั อากาศไม&ตอ# งใชพ# ลงั งานมาลดความรอ# นจากหลอดไฟฟ\"าแสงสว&างโดยไมจ& าํ เป;น 9. หลอดฟลูออเรสเซนตให#ใช#อุปกรณนวัตกรรม คือ บัลลาสตอิเลคทรอนิกส เพ่ือยืดอายุการใช#งานของหลอดไฟ และประหยัดค&าไฟฟ\"า ใช#ครอบโลหะสะท#อนแสงช&วยเพ่ิมความสว&างแกห& ลอดไฟเป;น 2 – 3 เท&า โดยใช#จํานวนหลอดไฟเท&าเดิม 10. ออกแบบภูมิทัศนรอบอาคารเพ่ือลดความร#อนเข#าสู&ตัวอาคาร เช&น ปลูกหญ#ารอบอาคาร ขุดสระนาํ้ ติดต้งั นํา้ พุ ดักลมกอ& นพดั เข#าสอ&ู าคาร และปลกู ไม#ยืนต#นใหร# &มเงา เปน; ต#น

208 5.3 กลยทุ ธ+ อ. 3 อุปนิสัยประหยัดไฟฟา กลยุทธ อ.3 คือ อุปนิสัยประหยัดไฟฟ\"า เป;นการปลูกจิตสํานึกและอุปนิสัยให#คนไทยโดยเฉพาะอย&างยิ่งเยาวชนไทย ใช#พลังงานอย&างมีประสิทธิภาพ โดย กฟผ. ได#มีการนําร&องจัดทําโครงการห#องเรียนสีเขียวข้ึนในโรงเรียนระดับต&างๆ ท่ัวประเทศกว&า 420 โรงเรียน ได#จัดเป;นฐานการเรียนรู# มีการติดต้ังอุปกรณการเรียนรู#ให#เป;นฐานกิจกรรมต&างๆ เช&น ฐานการเรียนร#ูไฟฟ\"ามีประโยชนมากมาย แหล&งกําเนิดไฟฟ\"า เปรียบเทียบประสิทธิภาพอุปกรณไฟฟ\"า เป;นต#น และสอดแทรกแบบฝŽกหดั เกี่ยวกับการใช#พลังงานอย&างมีประสิทธิภาพเข#าไปในบทเรียน เพื่อเสริมสร#างทัศนคติให#กับเยาวชน และผลการดําเนินโครงการประสบผลสําเร็จสามารถขยายผลไปยังชุมชนจึงนบั วา& เปน; โครงการทีเ่ สรมิ สร#างทศั นคติในการใช#พลงั งานไฟฟ\"าไดอ# ยา& งมีประสิทธภิ าพ กจิ กรรมสง- เสริมอุปนิสยั ประหยดั พลังงาน แนวปฏิบัติการประหยัดพลังงานไฟฟาในครวั เรือน 1. ปYดสวติ ชไฟและเครื่องใช#ไฟฟ\"าเมื่อเลิกใช#งาน สร#างให#เป;นนิสัยในการดับไฟทุกคร้ังที่ออกจากห#อง 2. เลือกซื้อเครื่องใช#ไฟฟ\"าท่ีได#มาตรฐานดูฉลากแสดงประสิทธิภาพให#แน&ใจทุกครั้งก&อนตัดสนิ ใจซ้ือ หากมีอุปกรณไฟฟ\"าเบอร 5 ต#องเลือกใชเ# บอร 5 3. ปYดเคร่อื งปรับอากาศทุกครงั้ ทจ่ี ะไมอ& ยใ&ู นห#องเกนิ 1 ชว่ั โมงสําหรับเคร่ืองปรับอากาศทัว่ ไป และ 30 นาที สําหรับเครอ่ื งปรับอากาศเบอร 5 4. หม่ันทําความสะอาดแผ&นกรองอากาศของเครื่องปรับอากาศบ&อยๆ เพื่อลดการเปลืองไฟในการทาํ งานของเครอื่ งปรับอากาศ 5. ตั้งอุณหภูมิเคร่อื งปรับอากาศที่ 25 องศาเซลเซียส ซ่ึงเป;นอุณหภูมิท่ีกําลังสบายอุณหภูมทิ ่ลี ดลง 1 องศา ต#องใช#พลงั งานเพม่ิ ขึ้นรอ# ยละ 5 - 10 6. ไม&ควรปล&อยให#มีความเย็นรั่วไหลจากห#องที่ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ ตรวจสอบและอุดรอยรว่ั ตามผนงั ฝ\"าเพดาน ประตูชอ& งแสงและปYดประตหู #องทุกครง้ั ท่ีเปYดเครื่องปรบั อากาศ

209 7. ลดและหลีกเล่ียงการเก็บเอกสาร หรือวัสดุอื่นใดที่ไม&จําเป;นต#องใช#งานในห#องที่มีเครือ่ งปรบั อากาศ เพอื่ ลดการสูญเสยี และใช#พลงั งานในการปรับอากาศภายในอาคาร 8. ติดตั้งฉนวนกันความร#อนโดยรอบห#องที่มีการปรับอากาศ เพื่อลดการสูญเสียพลังงานจากการถ&ายเทความรอ# นเขา# ภายในอาคาร 9. ใช#มู&ล่ีกันสาดป\"องกันแสงแดดส&องกระทบตัวอาคาร และบุฉนวนกันความร#อนตามหลังคาและฝาผนังเพอ่ื ไม&ให#เครื่องปรับอากาศทาํ งานหนกั เกนิ ไป 10. หลีกเล่ียงการสูญเสียพลังงานจากการถ&ายเทความร#อนเข#าสู&ห#องปรับอากาศ ติดตั้งและใช#อุปกรณควบคุมการเปYด-ปดY ประตใู นห#องทีม่ ีเครอ่ื งปรบั อากาศ 11. ควรปลูกต#นไม#รอบๆ อาคาร เพราะต#นไม#ขนาดใหญ& 1 ต#น ให#ความเย็นเท&ากับเคร่อื งปรับอากาศ 1 ตนั หรอื ให#ความเย็นประมาณ 12,000 บที ียู 12. ควรปลูกต#นไม#เพื่อช&วยบังแดดข#างบ#านหรือเหนือหลังคา เพ่ือเครื่องปรับอากาศจะไม&ตอ# งทาํ งานหนักเกินไป 13. ปลูกพืชคลุมดิน เพื่อช&วยลดความร#อนและเพิ่มความชื้นให#กับดิน จะทําให#บ#านเย็นไมจ& าํ เป;นต#องเปYดเครอ่ื งปรบั อากาศเยน็ จนเกินไป 14. ในสํานักงานให#ปYดไฟ ปYดเครื่องปรับอากาศ และอุปกรณไฟฟ\"าท่ีไม&จําเป;น ในช&วงเวลา 12.00 - 13.00 น. จะสามารถประหยัดค&าไฟฟ\"าได# 15. ไมจ& าํ เปน; ต#องเปดY เคร่ืองปรับอากาศกอ& นเวลาเร่ิมงาน และควรปYดเครื่องปรับอากาศกอ& นเวลาเลิกใช#งานเลก็ น#อยเพ่อื ประหยัดไฟ 16. หลีกเลี่ยงการติดต้ังอุปกรณไฟฟ\"าท่ีต#องมีการปล&อยความร#อน เช&น กาต#มน้ําหม#อหุงต#ม ไวใ# นห#องที่มเี ครอ่ื งปรบั อากาศ 17. เลอื กซ้อื พัดลมที่มเี ครอ่ื งหมายมาตรฐานรับรอง เพราะพัดลมท่ีไม&ได#คุณภาพ มักเสียงา& ย ทาํ ใหส# ิน้ เปลอื ง 18. หากอากาศไม&ร#อนเกินไป ควรเปYดพัดลมแทนเคร่ืองปรับอากาศ จะช&วยประหยัดไฟประหยดั เงนิ ไดม# ากทีเดียว 19. ใช#หลอดไฟประหยัดพลังงาน ใช#หลอดผอมจอมประหยัดแทนหลอดอ#วน ใช#หลอดตะเกยี บแทนหลอดไส# หรอื ใชห# ลอดคอมแพคทฟลอู อเรสเซนต 20. ควรใช#บัลลาสตประหยัดไฟหรือบัลลาสตอิเล็กทรอนิกสค&ูกับหลอดผอมจอมประหยัดช&วยเพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการประหยดั ไฟไดอ# กี มาก 21. ควรใช#โคมไฟแบบมแี ผน& สะทอ# นแสงในห#องต&างๆ เพื่อช&วยให#แสงสว&างจากหลอดไฟกระจายได#อยา& งเต็มประสิทธิภาพ ทาํ ให#ไม&จําเป;นต#องใช#หลอดไฟฟา\" วัตตสงู ชว& ยประหยดั พลังงาน

210 22. หมั่นทําความสะอาดหลอดไฟท่ีบ#าน เพราะจะช&วยเพิ่มแสงสว&างโดยไม&ต#องใช#พลงั งานมากข้นึ ควรทาํ อย&างนอ# ย 4 ครง้ั ตอ& ป‡ 23. ใช#หลอดไฟที่มีวัตตตํ่า สําหรับบริเวณที่จําเป;นต#องเปYดทิ้งไว#ทั้งคืน ไม&ว&าจะเป;นในบ#านหรือขา# งนอก เพื่อประหยดั ค&าไฟฟ\"า 24. ควรต้ังโคมไฟที่โต•ะทํางาน หรือติดตั้งไฟเฉพาะจุด แทนการเปYดไฟทั้งห#องเพ่ือทาํ งาน จะประหยัดไฟลงไปได#มาก 25. ควรใช#สีอ&อนตกแต&งอาคาร ทาผนังนอกอาคารเพื่อการสะท#อนแสงท่ีดี และทาภายในอาคารเพอ่ื ทําให#หอ# งสว&างไดม# ากกว&า 26. ใช#แสงสว&างจากธรรมชาติให#มากที่สุด เช&น ติดต้ังกระจกหรือติดฟYลมที่มีคุณสมบัติปอ\" งกนั ความรอ# น แตย& อมให#แสงผา& นเขา# ได#เพอ่ื ลดการใชพ# ลังงานเพอ่ื แสงสวา& งภายในอาคาร 27. ถอดหลอดไฟออกครึ่งหน่ึงในบริเวณท่ีมีความต#องการใช#แสงสว&างน#อย หรือบริเวณท่ีมแี สงสวา& งพอเพียงแล#ว 28. ปYดต#ูเย็นให#สนิท ทําความสะอาดภายในตู#เย็น และแผ&นระบายความร#อนหลังต#ูเย็นสมาํ่ เสมอ เพ่ือใหต# #เู ยน็ ไมต& #องทํางานหนักและเปลอื งไฟ 29. อย&าเปYดตูเ# ย็นบ&อย อย&านําของร#อนเข#าแช&ในตู#เย็น เพราะจะทําให#ต#ูเย็นทํางานเพ่ิมขึ้นกนิ ไฟมากขนึ้ 30. ตรวจสอบขอบยางประตูของตู#เย็นไม&ให#เสื่อมสภาพ เพราะจะทําให#ความเย็นร่ัวออกมาได# ทําให#สนิ้ เปลืองไฟมากกวา& ทจ่ี ําเป;น 31. เลือกขนาดตู#เย็นให#เหมาะสมกับขนาดครอบครัว อย&าใช#ต#ูเย็นใหญ&เกินความจําเป;นเพราะกินไฟมากเกนิ ไป และควรต้ังต#ูเย็นไว#หา& งจากผนังบ#าน 15 ซม. 32. ควรละลายน้ําแข็งในต#ูเย็นสม่ําเสมอ การปล&อยให#น้ําแข็งจับหนาเกินไป จะทําให#เครือ่ งตอ# งทาํ งานหนัก ทําให#กินไฟมาก 33. เลือกซ้ือต#เู ย็นประตเู ดียว เนอ่ื งจากตเ#ู ยน็ 2 ประตู จะกนิ ไฟมากกว&าต#ูเยน็ ประตูเดียวทม่ี ขี นาดเท&ากนั เพราะตอ# งใชท# &อน้าํ ยาทาํ ความเย็นที่ยาวกวา& และใชค# อมเพรสเซอรขนาดใหญ&กว&า 34. ควรต้ังสวิตชควบคุมอุณหภูมิของต#ูเย็นให#เหมาะสม การตั้งที่ตัวเลขต่ําเกินไปอุณหภูมิจะเย็นน#อย ถ#าตั้งท่ีตัวเลขสูงเกินไปจะเย็นมาก เพ่ือให#ประหยัดพลังงานควรต้ังท่ีเลขตํ่าทม่ี อี ณุ หภมู พิ อเหมาะ 35. ไม&ควรพรมนํ้าจนแฉะเวลารีดผ#า เพราะต#องใช#ความร#อนในการรีดมากขึ้น เสียพลังงานมากข้ึน เสียคา& ไฟเพมิ่ ขึน้ 36. ดึงปล๊ักออกก&อนการรีดเสื้อผ#าเสร็จ เพราะความร#อนท่ีเหลือในเตารีด ยังสามารถรีดต&อได#จนกระทัง่ เสรจ็ ชว& ยประหยัดไฟฟ\"า

211 37. เสียบปล๊ักคร้ังเดียว ต#องรีดเสื้อให#เสร็จ ไม&ควรเสียบและถอดปลั๊กเตารีดบ&อยๆเพราะการทาํ ให#เตารดี ร#อนแตล& ะครงั้ กนิ ไฟมาก 38. ลด ละ เลย่ี ง การใสเ& สือ้ สูท เพราะไม&เหมาะสมกับสภาพอากาศเมืองร#อน สิ้นเปลืองการตดั ซัก รีด และความจาํ เป;นในการเปYดเครื่องปรับอากาศ 39. ซักผ#าด#วยเคร่ือง ควรใส&ผ#าให#เต็มกําลังของเคร่ือง เพราะซัก 1 ตัวกับซัก 20 ตัวก็ตอ# งใช#นาํ้ ในปริมาณเทา& ๆ กัน 40. ไม&ควรอบผ#าด#วยเคร่ือง เม่ือใช#เครื่องซักผ#า เพราะเปลืองไฟมาก ควรตากเสื้อผ#ากับแสงแดดหรอื แสงธรรมชาติจะดกี ว&า ท้งั ยังชว& ยประหยัดไฟได#มากกว&า 41. ปYดโทรทัศนทันทีเมื่อไม&มีคนดู เพราะการเปYดทิ้งไว#โดยไม&มีคนดู เป;นการส้ินเปลืองไฟฟา\" โดยใชเ& หตุ แถมยงั ตอ# งซ&อมเรว็ อีกดว# ย 42. ไม&ควรปรับจอโทรทัศนให#สว&างเกินไป และอย&าเปYดโทรทัศนให#เสียงดังเกินความจําเปน; เพราะเปลอื งไฟ ทาํ ให#อายเุ ครอื่ งส้ันลงด#วย 43. อยู&บ#านเดียวกัน ดูโทรทัศนรายการเดียวกัน ก็ควรจะดูเคร่ืองเดียวกัน ไม&ใช&ดูคนละเครื่อง คนละห#อง เพราะจะทาํ ใหส# ิน้ เปลืองพลังงาน 44. เช็ดผมใหแ# หง# กอ& นเปาl ผมทุกคร้ัง ใช#เคร่ืองเปlาผมสําหรับแต&งทรงผม ไม&ควรใช#ทําให#ผมแหง# เพราะต#องเปาl นาน เปลืองไฟฟา\" 45. ใช#เตาแก•สหุงต#มอาหารประหยัดกว&าใช#เตาไฟฟ\"า เตาอบไฟฟ\"า และควรติดตั้งวาลวนิรภัย (Safety Valve) เพ่อื ความปลอดภัยดว# ย 46. เวลาหุงต#มอาหารด#วยเตาไฟฟ\"า ควรจะปYดเตาก&อนอาหารสุก 5 นาที เพราะความรอ# นทีเ่ ตาจะร#อนตอ& อกี อยา& งน#อย 5 นาที เพียงพอที่จะทําให#อาหารสุกได# 47. อย&าเสียบปลั๊กหม#อหุงข#าวไว# เพราะระบบอุ&นจะทํางานตลอดเวลา ทําให#สิ้นเปลืองไฟเกนิ ความจําเป;น 48. กาต#มนํ้าไฟฟ\"า ต#องดึงปล๊ักออกทันทีเม่ือน้ําเดือด อย&าเสียบไฟไว#เม่ือไม&มีคนอย&ูเพราะนอกจากจะไมป& ระหยดั พลงั งานแลว# ยงั อาจทําใหเ# กิดไฟไหมไ# ด# 49. แยกสวิตชไฟออกจากกัน ให#สามารถเปYด-ปYดได#เฉพาะจุด ไม&ใช#ปlุมเดียวเปYด-ปYดทัง้ ชัน้ ทาํ ให#เกิดการสิน้ เปลอื งและสูญเปล&า 50. ซ&อมบํารุงอุปกรณไฟฟ\"าให#อยู&ในสภาพท่ีใช#งานได# และหมั่นทําความสะอาดเครื่องใช#ไฟฟ\"าอยูเ& สมอ จะทําใหล# ดการสน้ิ เปลืองไฟได# 51. อย&าเปดY คอมพวิ เตอรทิ้งไว#ถา# ไม&ใช#งาน ตดิ ตงั้ ระบบลดกระแสไฟฟ\"าเข#าเครื่องเม่ือพักการทาํ งาน จะประหยัดไฟไดร# อ# ยละ 35 - 40 และถ#าหากปYดหน#าจอทันทีเม่ือไม&ใช#งานจะประหยัดไฟไดร# อ# ยละ 60

212 52. ดูสญั ลกั ษณ Energy Star กอ& นเลือกซื้ออุปกรณสํานกั งาน (เช&น เครื่องคอมพิวเตอรเครอื่ งโทรสาร เครอ่ื งพมิ พดีดไฟฟ\"า เคร่ืองถ&ายเอกสาร ฯลฯ) ซง่ึ จะชว& ยประหยดั พลังงาน ลดการใช#กําลังไฟฟ\"า เพราะจะมีระบบประหยัดไฟฟ\"าอัตโนมตั ิ 53. ปYดเครื่องปรับอากาศทันทีเมื่อไม&ต#องการใช#งาน และเมื่อต#องการเปYดเคร่ืองใหม&อกี คร้ังควรอย&างนอ# ย 15 นาที 54. ปYดเคร่ืองปรับอากาศทันทีหากไม&อย&ูในห#องนานกว&า 1 ชั่วโมง และปYดก&อนเวลาเลิกงานเนอ่ื งจากยงั คงมคี วามเยน็ อยู&จนถงึ เวลาเลกิ งาน 55. แยกสวิตชปYด-เปYดเครอ่ื งปรับอากาศและพัดลมระบายอากาศออกจากกัน เน่ืองจากไม&จาํ เปน; ต#องเปYดพดั ลมระบายอากาศไว#ตลอดเวลาท่ีใชเ# ครื่องปรับอากาศ 56. เปYดหน#าต&างให#ลมพัดเข#ามาในห#องช&วงท่ีอากาศไม&ร#อน แทนการเปYดเครอ่ื งปรับอากาศจะช&วยลดการใชพ# ลงั งานไฟฟา\" และเปน; การถา& ยเทอากาศอีกดว# ย 57. ตรวจวัดประสิทธิภาพการไหลเวียนหรือการถ&ายเทของอากาศในห#องปรับอากาศหากมีการไหลเวียนของอากาศไม&เพียงพอให#แก#ไขโดยติดต้ังพัดลมระบายอากาศ โดยขนาดของพัดลมระบายอากาศต#องมีความเหมาะสมกบั ขนาดของห#อง 58. เปYดพัดลมระบายอากาศ 5 - 10 นาที ทุก 2 ช่ัวโมง และปYดทันทีเม่ือเลิกใช#งานไม&เปYดตลอดเวลา 59. ใช#เทอรมอสแตตที่มีความเที่ยงตรงในการควบคุมอุณหภูมิ เช&น เทอรมอสแตตอิเลก็ ทรอนิกสแบบตวั เลข 60. ติดเทอรโมมิเตอรในห#องท่ีมีเครื่องปรับอากาศ เพ่ือบอกอุณหภูมิและเป;นแนวทางในการปรับเทอรมอสแตตแบบธรรมดา 61. ไม&นําต#นไม#มาปลูกในห#องท่ีมีเคร่ืองปรับอากาศ เพราะต#นไม#จะคายไอนํ้าทําให#เครื่องปรับอากาศทํางานมากขน้ึ 62. ย#ายเครื่องใช#ไฟฟ\"าท่ีปล&อยความร#อน เช&น กาต#มนํ้าร#อนไฟฟ\"า เคร่ืองถ&ายเอกสารเป;นต#น ออกไว#นอกห#องปรับอากาศ โดยเฉพาะเครื่องถ&ายเอกสารนอกจากจะปล&อยความร#อนออกสู&ห#องปรับอากาศทําให#สิ้นเปลืองไฟฟ\"าแล#ว ผงหมึกจากเครื่องจะฟ\"ุงกระจายอยู&ในห#องเปน; อันตรายตอ& สขุ ภาพรา& งกายของผู#ปฏิบตั ิงานบรเิ วณนัน้ 63. ติดตั้งแผงระบายความร#อนหรือชุดคอนเดนซ่ิงซึ่งอย&ูนอกห#องปรับอากาศ ให#อย&ูห&างจากผนังอย&างน#อย 15 เซนติเมตร และทําความสะอาดอย&างน#อยทุก 3 เดือน หากอย&ูในสถานท่ีที่มีฝlุนมาก เช&น ใกล#ถนน ควรพิจารณาทําความสะอาดเดือนละ 1 คร้ัง เพราะฝุlนท่ีสะสมอยจู& นสกปรก จะกลายเปน; ฉนวนกน้ั ทําใหค# วามรอ# นระบายไมส& ะดวก

213 64. ตรวจสอบไม&ให#มีวัสดุปYดขวางทางลมที่ใช#ระบายความร#อนทั้งชุดคอยลเย็นและชุดคอนเดนซ่ิง 65. ตรวจสอบและอุดรอยรั่วที่ผนัง ฝ\"าเพดาน ประตูช&องแสง เพื่อป\"องกันความเย็นรว่ั ไหลจากหอ# งปรบั อากาศ 66. ทาํ ความสะอาดแผน& กรองอากาศอยู&เสมออย&างน#อยเดอื นละ 1 คร้งั จะชว& ยประหยัดไฟฟ\"าได#รอ# ยละ 5 - 7 67. กําหนดตารางการดแู ลรักษาซอ& มบํารงุ และมีคูม& อื ปฏบิ ัติงาน 68. รณรงคสร#างจิตสํานึกในการประหยัดพลังงานไฟฟ\"าจากการใช#เคร่ืองปรับอากาศอย&างจริงจังและต&อเน่ืองด#วยวิธีการต&างๆ เช&น ติดสต๊ิกเกอรประชาสัมพันธ จัดบอรดนิทรรศการเสียงตามสาย หรอื ให#ความรโ#ู ดยการจดั อบรม เป;นตน# แนวปฏิบตั ิการประหยดั พลงั งานไฟฟาหมวดอุปกรณ+สํานกั งาน 1. ปYดจอภาพคอมพิวเตอรเมื่อไม&มีการใช#งานนานเกินกว&า 15 นาที หรือต้ังโปรแกรมพักหนา# จอ 2. ปYดเครื่องคอมพิวเตอรและเคร่ืองพิมพเมื่อไม&มีการใช#งานติดต&อกันนานกว&า 1 ชั่วโมงและปดY เครื่องทุกครง้ั หลังเลกิ การใช#งานพรอ# มทง้ั ถอดปลั๊กออก 3. เลือกใชค# อมพวิ เตอรทมี่ รี ะบบประหยดั พลงั งาน เพราะใช#กําลังไฟฟ\"าลดลงร#อยละ 55ในขณะท่ีรอทํางานและควรใช#จอภาพขนาดท่ีไม&ใหญ&เกินไป เช&น จอภาพ ขนาด 14 น้ิว จะใช#พลงั งานน#อยกวา& จอภาพขนาด 17 นวิ้ ถึงรอ# ยละ 25 4. ตรวจแก#ไขเอกสารบนจอภาพแทนการตรวจแก#ไขบนเอกสารท่ีพิมพจากเครื่องพิมพจะชว& ยลดการสนิ้ เปลืองพลงั งานกระดาษหมกึ พิมพและการสึกหรอของเครอื่ งพมิ พได#มาก 5. ติดตั้งเครือข&ายเช่ือมโยงการทํางานของเครื่องพิมพเพ่ือใช#เคร่ืองพิมพร&วมกันจะช&วยลดความสิ้นเปลืองทงั้ ดา# นพลงั งานและการซอ& มบํารุง 6. ถ&ายเอกสารแบบสองหนา# เพ่อื ลดปริมาณการใช#กระดาษ 7. ปYดเครอื่ งถ&ายเอกสารทุกครงั้ หลังเลกิ งานพร#อมถอดปล๊กั ออก 8. ถอดปลั๊กเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าทุกชนิดในสํานักงานเมื่อเลิกใช#งาน หรือเม่ือไม&มีความตอ# งการใชง# านนานกวา& 1 ช่ัวโมง 9. ปฏิบัติตามคําแนะนําการใช#อย&างเคร&งครัดเพ่ือประหยัดพลังงานและยืดอายุการใช#งานอุปกรณเคร่ืองใช#ไฟฟา\" ต&างๆ 10. มีแผนการตรวจเช็คและทําความสะอาดเครื่องใช#ไฟฟ\"าทุกชนิดเพ่ือให#สามารถใช#งานได#อย&างมีประสิทธิภาพ

214 11. รณรงคการประหยัดพลังงานไฟฟ\"าของอุปกรณสํานักงานอย&างจริงจังและต&อเน่ืองด#วยวิธีการต&างๆ เช&น ติดสต๊ิกเกอรประชาสัมพันธ จัดบอรดนิทรรศการ เสียงตามสาย หรือให#ความรู#โดยการจัดอบรม เปน; ตน#6. การวางแผนการใชไฟฟาในครวั เรอื น การวางแผนการใช#เครื่องใช#ไฟฟ\"าชนิดต&างๆ ในครัวเรือน ช&วยให#สามารถควบคุมค&าไฟฟ\"าในแต&ละเดือนได# โดยการนําความรู#ท่ีได#เรียนรู#ในหัวข#อต&างๆ ของบทที่ 4 มาประกอบกัน การเร่ิมวางแผนการใช#เคร่ืองใช#ไฟฟ\"าภายในบ#าน เริ่มต#นจากการสํารวจเครื่องใช#ไฟฟ\"าภายในบ#านของผ#ูเรยี น วา& มีเคร่ืองใชไ# ฟฟ\"าชนดิ ใดบา# ง มขี นาดกําลงั ไฟฟ\"าเท&าใด และใช#งานเป;นเวลานานเท&าใดจากน้ันนําข#อมูลท่ีสํารวจมาคํานวณค&าไฟฟ\"า และวางแผนการใช#เคร่ืองใช#ไฟฟ\"าแต&ละประเภทให#เกดิ ความประหยดั มากขน้ึ ตอ& ไป นอกจากนี้การวางแผนการใช#ไฟฟ\"า ยังช&วยให#ผ#ูใช#ไฟฟ\"าสามารถสังเกตได#ถึงความผิดปกติของเคร่ืองใช#ไฟฟ\"า เช&น ค&าไฟฟ\"าอาจมีค&ามากกว&าท่ีประมาณการไว# ก็เป;นจุดสังเกตให#ผ#ูใช#ไฟฟ\"าทบทวนการใช#งาน และตรวจสอบว&ามีเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าประเภทใดผิดปกติหรือไม& อาจเกิดไฟฟ\"ารั่วหรอื เสอ่ื มสภาพ หมดอายุการใช#งาน เปน; ต#นตัวอย-าง ถ#าบ#านของนาย ก. ต#องการจ&ายค&าไฟฟ\"าในแต&ละเดือนประมาณ 500 บาท จะต#อง วางแผนการใช#เครอ่ื งใช#ไฟฟา\" อยา& งไร 1) สํารวจเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าภายในบ#าน กําลังไฟฟ\"า และจํานวนเวลาการใช#งาน (สามารถหาค&ากําลังไฟฟา\" ได#จากฉลากบอกค&าทางไฟฟา\" ทต่ี ิดมากบั อุปกรณน้ันๆ) ชนดิ เครอ่ื งใช#ไฟฟา\" กําลังไฟฟ\"า จํานวน จาํ นวน ค&าไฟฟ\"า (วตั ต) เวลาใชง# าน หนว& ยไฟฟา\" (บาท)เตารดี (ชว่ั โมง)โทรทศั นสี 1,000 (หนว& ย) 35เคร่ืองปรบั อากาศ 100 10 10 52.5ตูเ# ยน็ 1,500 525 70 150 15 176.4 รวม 100 150 788.9 720 50.4* ค&ากําลังไฟฟ\"าที่ใช#ในตัวอย&างเป;นค&าประมาณ อาจมากหรือน#อยกว&าที่แสดงไว#ตามขนาดของ เครื่องใช#ไฟฟ\"า* คา& ไฟฟ\"าตอ& หนว& ยที่นาํ มาคาํ นวณ คือ 3.5 บาท

215 2) วิเคราะหค&าไฟฟ\"าที่เกิดข้ึนว&ามาจากเครื่องใช#ไฟฟ\"าชนิดใดมากที่สุด สามารถลดการใช#งานได#อย&างไรบ#าง โดยสามารถดูคําแนะนําการใช#งานเคร่ืองใช#ไฟฟ\"าอย&างประหยัดได#ในหวั ข#อแนวปฏบิ ตั ิการประหยดั พลังงานไฟฟา\" ในครวั เรอื น ทไ่ี ดเ# รียนรมู# าแลว# จากตารางการใช#อุปกรณไฟฟ\"าด#านบน แสดงให#เห็นว&าบ#านของนาย ก. มีค&าไฟฟ\"าจากเคร่ืองปรับอากาศมากที่สุด เมื่อนาย ก. ทราบดังน้ันจึงปรับลดการใช#เครื่องปรับอากาศ โดยการเปYดใช#งานนอ# ยลงจาก 100 ชว่ั โมง/เดือน เหลือ 50 ชั่วโมง เม่ือรีดผ#าก็รีดครั้งละมากๆ คือ สัปดาหละ 1 คร้ัง จากท่ีเมื่อก&อนรีดผ#าทุกวัน ส&วนโทรทัศนก็ปYดทุกคร้ังที่ไม&ใช#งานจากที่เมื่อก&อนเปYดทิ้งไว#จนหลับ ก็สามารถช&วยลดการใช#ไฟฟ\"าได# ส&วนต#ูเย็นน้ัน เนื่องจากต#องเสียบปลั๊กใช#ไฟฟ\"าตลอด24 ชั่วโมง คงไม&สามารถลดการใช#งานเพื่อลดค&าไฟฟ\"าได#มากนัก แต&การใช#อย&างถูกวิธีก็เป;นการยืดอายุการใช#งานและใช#ไฟฟ\"าลดลงเล็กน#อย โดยหลังจากนาย ก. ปรับการใช#งานอุปกรณไฟฟ\"าดังกลา& ว ทําใหบ# #านของนาย ก. ลดค&าไฟฟ\"ารายเดือนให#อย&ูในงบประมาณ 500 บาท ได# ดงั ตาราง ชนิดเครื่องใช#ไฟฟา\" กาํ ลงั ไฟฟา\" จาํ นวน จาํ นวน ค&าไฟฟา\" (วตั ต) เวลาใชง# าน หนว& ยไฟฟา\" (บาท)เตารดี (ชวั่ โมง)โทรทศั นสี 1,000 (หนว& ย) 14เครอื่ งปรบั อากาศ 100 4 42ตูเ# ย็น 1,500 120 4 262.5 70 50 12 176.4 รวม 720 75 494.9 50.47. บทบาทหนาที่ของหน-วยงานทรี่ ับผดิ ชอบเกีย่ วกับไฟฟา หน&วยงานที่รับผิดชอบเกี่ยวกับไฟฟ\"าในประเทศไทยตั้งแต&ระบบผลิต ระบบส&งจ&ายจนถึงระบบจําหน&ายให#กับผู#ใช#ไฟฟ\"า แบ&งเป;น 2 ภาคส&วน คือ ภาครัฐบาล และ ภาคเอกชน โดยภาครัฐบาลมหี นว& ยงาน การไฟฟ\"าฝlายผลิตแห&งประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค (กฟภ.)และ การไฟฟ\"านครหลวง (กฟน.) สําหรับภาคเอกชนมีเฉพาะระบบผลิตไฟฟ\"าเท&านั้น นอกจากน้ียังมีคณะกรรมการกาํ กับกจิ การพลังงาน (กกพ.) ซ่ึงเป;นองคกรอิสระที่ทําหน#าท่ีกํากับกิจการไฟฟ\"าและกิจการกา• ซธรรมชาตภิ ายใต#กรอบนโยบายของรฐั บาลและกระทรวงพลังงาน

216 ภาพ การสง- ไฟฟาจากโรงไฟฟาถงึ ผูใชไฟฟา 7.1 การไฟฟาฝtายผลิตแห-งประเทศไทย (กฟผ.) ภาพ โรงไฟฟาและระบบสง- จา- ยของ กฟผ. 7.1.1 ประวัติ เมื่อวันท่ี 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2512 รัฐบาลได#รวมกับรัฐวิสาหกิจที่รับผิดชอบในการจัดหาไฟฟ\"า ซง่ึ ไดแ# ก& การลิกไนท (กลน.) การไฟฟ\"ายันฮี (กฟย.) และการไฟฟ\"าตะวันออกเฉียงเหนือ

217(กฟ.อน.) รวมเป;นหน&วยงานเดียวกันคือ “การไฟฟ\"าฝlายผลิตแห&งประเทศไทย” มีช่ือย&อว&า “กฟผ.”มีนายเกษม จาติกวณิช เป;นผ#ูว&าการคนแรก โดยมีอํานาจหน#าท่ีในการผลิตและส&งไฟฟ\"าให#แก&การไฟฟา\" นครหลวงและการไฟฟ\"าส&วนภมู ิภาค เพื่อจดั จําหน&ายให#แกป& ระชาชนตอ& ไป 7.1.2 การดาํ เนนิ งาน 1) ระบบผลิตไฟฟา ระบบผลิตไฟฟา\" ของ กฟผ. มโี รงไฟฟา\" 5 ประเภทคือ (1) โรงไฟฟ\"าพลังความร#อน เป;นโรงไฟฟ\"าท่ีใช#พลังความร#อนจากไอน้ําหรือก•าซจากการเผาไหม#เช้ือเพลิงมาเป;นต#นพลังขับเคลื่อนเคร่ืองกังหันไอนํ้าหรือกังหันก•าซ โรงไฟฟ\"าท่ีใช#ความร#อนจากการเผาไหม#เชื้อเพลงิ หลายชนดิ เชน& ก•าซธรรมชาติ ลิกไนต นํ้ามันเตา ฯลฯ ต#มน้ําให#กลายเป;นไอน้ําแรงดันสูง แล#วไปฉุดเคร่ืองกําเนิดไฟฟ\"าให#หมุนทําให#เกิดกระแสไฟฟ\"า เหมาะสําหรบั เดินเคร่อื งเปน; โรงไฟฟา\" ฐาน ทีใ่ ช#เดนิ เครอื่ งแต&ละคร้ังเปน; เวลานาน (2) โรงไฟฟ\"าพลังความร#อนร&วม คือ โรงไฟฟ\"าที่นําเอาเคร่ืองกังหันก•าซ และเครื่องกงั หันไอนํา้ มาใชร# ว& มกัน โดยนําความร#อนจากไอเสียท่ีออกจากเคร่ืองกังหันก•าซท่ีมีความร#อนสูงไปผ&านหม#อนํ้า แล#วถ&ายเทความร#อนให#กับน้ํา ทําให#นํ้าเดือดกลายเป;นไอ ไปขับกังหันไอนํ้า ซึ่งต&ออยู&กับเพลาของเครอื่ งกําเนดิ ไฟฟ\"า สามารถผลติ กระแสไฟฟา\" ออกมาได#อกี ครัง้ (3) โรงไฟฟ\"าพลังนํ้า เป;นแหล&งผลิตไฟฟ\"าที่สําคัญอีกชนิดหน่ึงของประเทศไทยโรงไฟฟ\"าชนิดน้ีใช#น้ําในลํานํ้าธรรมชาติเป;นพลังงานในการเดินเคร่ืองโดยวิธีสร#างเข่ือนปYดก้ันแม&น้ําไวเ# ป;นอา& งเก็บนํา้ ใหม# ีระดบั สงู จนมปี รมิ าณน้ําและแรงดันเพียงพอที่จะนํามาหมุนเครื่องกังหันน้ําและเคร่ืองกาํ เนิดไฟฟ\"า ซง่ึ อย&ใู นโรงไฟฟ\"าท#ายนํ้าที่มีระดับนํ้าตํ่ากว&าได# กําลังผลิตติดตั้งและพลังงานไฟฟ\"าท่ีผลิตได#จากโรงไฟฟ\"าชนิดน้ีจะเพ่ิมเป;นสัดส&วนโดยตรงกับแรงดันและปริมาณน้ําท่ีไหลผ&านเครื่องกังหันนํา้ (4) โรงไฟฟ\"าพลังงานทดแทน พลังงานทดแทนหมายถึงพลังงานใดๆ ท่ีจะสามารถนํามาใช#ประโยชนทดแทนแหล&งพลังงาน ซึ่งมีการสะสมตามธรรมชาติและใช#หมดไป เช&น นํ้ามันถ&านหิน ก•าซธรรมชาติฯ พลังงานทดแทนภายในประเทศ ซ่ึงมีความเป;นไปได#ในการนํามาใช#ผลิตไฟฟ\"า มีอาทิเช&น พลังงานจากแสงอาทิตย ลม ความร#อนใต#พิภพ นํ้า พืช วัสดุเหลือใช#จากการเกษตร ขยะฯ เน่ืองจากพลังงานทดแทนดังกล&าวมีกระจายอยู&ตามธรรมชาติและไม&มีความสมา่ํ เสมอ การลงทุนเพื่อนาํ มาใช#ประโยชนผลิตไฟฟ\"าจงึ สงู กว&าการนาํ แหลง& พลงั งานประเภท นํ้ามันถ&านหนิ ฯ มาใช# (5) โรงไฟฟ\"าดีเซล เป;นโรงไฟฟ\"าท่ีใช#เครื่องยนตดีเซลเป;นต#นกําลังไปหมุนเพลาข#อเหวี่ยงเพื่อหมุนเพลาของเคร่ืองกําเนิดไฟฟ\"า โรงไฟฟ\"าดีเซลเป;นโรงไฟฟ\"าขนาดเล็กสามารถ

218เดินเครื่องได#อย&างรวดเร็ว เหมาะที่จะเป;นโรงไฟฟ\"าสํารอง สําหรับจ&ายพลังงานไฟฟ\"าในช&วงความต#องการพลังงานไฟฟ\"าสูงสุด (Peak load period) และในกรณีฉุกเฉิน นอกจากนี้โรงไฟฟ\"าดีเซลขนาดเล็กยังสามารถทําเป;นโรงไฟฟ\"าสําเร็จรูป เคลื่อนย#ายไปติดต้ังยังสถานที่ใหม&ได#โดยไม&ยุ&งยากอีกด#วย โดยโรงไฟฟ\"าทุกประเภทมีจํานวนทั้งส้ิน 39 โรง กระจายอยู&ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ โดย กฟผ. มีกําลงั ผลิตรวมท้งั ส้นิ ราว 15,000 เมกะวตั ต 2) ระบบสง- ไฟฟา กฟผ. มีภารกจิ ในการเปน; ผูค# วบคุมระบบไฟฟา\" (System Operator) โดยมภี ารกิจต&างๆ ในการควบคุมระบบไฟฟา\" ดงั นี้ (1) ปฏิบัติการควบคุมระบบหลัก ได#แก& การทําแผนการปลดสายส&งและอุปกรณต&างๆ แผนนําระบบกลับคืนสู&ภาวะปกติเมื่อเกิดเหตุการณไฟฟ\"าดับ และรายงานผลการศึกษาขอ# จํากัดเกยี่ วกับระบบส&งในประเทศ (2) วางแผนปฏิบัติการผลิตไฟฟ\"า ได#แก& การทํารายงานการผลิตและซื้อไฟฟ\"าของระบบ กฟผ. ทุกโครงการ และแผนผลิตไฟฟ\"ารายวัน รายสัปดาห รายเดือน และรายป‡ จนถึงแผนการหยดุ ซ&อมเครอื่ งจกั รของโรงไฟฟ\"า (3) วางแผนปฏิบัติการระบบส&งไฟฟ\"า ได#แก& การศึกษาวางแผนระบบการส&งจ&ายกระแสไฟฟ\"าในปจจุบัน จนถึง 3 ป‡ โดยคํานึงถึงกําลังผลิตของระบบไฟฟ\"า และความต#องการใช#ไฟฟ\"าท่ีมีอยู&ในระบบ มีการจัดทําข#อมูลแผนผังระบบไฟฟ\"าตลอดจนข#อมูลอุปกรณระบบส&งไฟฟ\"าการจัดทํามาตรฐานและค&ูมือการใช#งาน อุปกรณระบบส&งไฟฟ\"าท้ังในกรณีปกติและกรณีฉุกเฉินรวมทั้งตดิ ตามประสานแผนงานโครงการต&างๆ (4) ประมวลผลและพยากรณความต#องการไฟฟ\"า ได#แก& ความรับผิดชอบในการจัดเก็บรวบรวมข#อมูล จัดทําสถิติวิเคราะหและประมวลผลเพื่อจัดทํารายงาน และให#บริการงานข#อมูลด#านการผลิต การซื้อ การจําหน&ายไฟฟ\"า การวางแผนการผลิตและจ&ายไฟฟ\"า และการจัดทําคา& การพยากรณความตอ# งการไฟฟา\" ระยะส้นั รวมท้ังเป;นเจ#าของโครงข&ายระบบส&งไฟฟ\"าของประเทศ (National TransmissionGrid) ระบบส&งไฟฟ\"าประกอบด#วยสายส&งไฟฟ\"าแรงสูง (Transmission Lines) และสถานีไฟฟ\"า(Substations) ระบบส&งไฟฟ\"าเป;นส&วนสําคัญในการส&งพลังงานไฟฟ\"าจากแหล&งผลิตมาสู&ผ#ูใช#ไฟฟ\"าสายส&งไฟฟ\"าเปรียบเสมือนเส#นทางลําเลียงพลังงานไฟฟ\"าจากแหล&งผลิตไปยังอีกจุดหน่ึงท่ีอย&ูไกลออกไป โดยมีสถานีไฟฟ\"าเป;นจุดที่เชื่อมโยงระหว&างสายส&งไฟฟ\"าจากจุดต&างๆ ซ่ึงเป;นจุดท่ีแปลงระดับแรงดันไฟฟ\"าจากแรงดันสูงที่ส&งไปในสายส&ง ลงเป;นแรงดันตํ่าเพ่ือส&งจ&ายไปยังผ#ูใช#ไฟฟ\"าระบบส&งไฟฟ\"ามีความซับซ#อนมากเพราะว&ามีสายส&งไฟฟ\"าหลายเส#น มีสถานีไฟฟ\"าหลายแห&ง

219เชอ่ื มโยงรบั -สง& พลังงานไฟฟ\"าท่วั ถึงกันเป;นร&างแหเรียกว&า Network หรือ Grid ระบบส&งไฟฟ\"าหลักท่ีเช่อื มโยงการจา& ยไฟฟา\" จากโรงไฟฟ\"าและสถานีไฟฟ\"าต&าง ๆ รวมท้ังสายส&งเช่ือมโยงระหว&างระบบไฟฟ\"าในประเทศนี้ เรียกว&า Main Grid หรือ National Transmission Grid และสถานีไฟฟ\"าแรงสูงซ่ึงมีหน#าท่ีรับพลังงานไฟฟ\"าจากระบบผลิตไฟฟ\"าเพื่อแปลงแรงดัน ส&งต&อเป;นทอดๆผ&านสายส&งไฟฟ\"าแรงสูงและระบบจําหน&ายไฟฟ\"า เพื่อจําหน&ายไปยังผ#ูใช#ไฟฟ\"าท่ีกระจายอยู&ทว่ั ประเทศ 3) การรับซือ้ ไฟฟา กฟผ. ม&ุงพัฒนาเพื่อการเป;นศูนยกลางของโครงข&ายระบบส&งไฟฟ\"าระหว&างประเทศรองรับการส&งผ&านและการซ้ือขายพลังงานไฟฟ\"ากับประเทศเพื่อนบ#าน เพื่อเป;นการส&งเสริมความมั่นคงทางพลังงานและเศรษฐกจิ ร&วมกนั ในภมู ภิ าค นอกจากน้ีรัฐบาลยังมีนโยบายส&งเสริมให#เอกชนเข#ามาลงทุนดําเนินธุรกิจผลิตไฟฟ\"า ท้ังในรูปแบบของ Independent Power Producer (IPP)Small Power Plant (SPP) โดย กฟผ. เป;นผ#รู บั ซ้อื ไฟฟ\"า โดยการดําเนินงานไดพ# ิจารณาประโยชนท่ีประชาชนจะได#รับในด#านอัตราค&าไฟฟ\"า การใช#ทรัพยากรพลังงานของประเทศอย&างมีประสทิ ธภิ าพ และความเปน; ธรรมแก&ทกุ ฝาl ย 4) ระบบจาํ หน-ายไฟฟา กฟผ. มีภารกจิ ในการจดั หาพลังงานไฟฟา\" ให#แก&ประชาชน โดยการผลิต จดั ส&ง และจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าให#แก&การไฟฟา\" นครหลวง การไฟฟ\"าสว& นภูมิภาค ผใู# ชไ# ฟฟา\" รายอนื่ ๆ ตามที่กฎหมายกาํ หนด รวมทงั้ ประเทศใกล#เคยี งระบบบริการขอมลู กฟผ. 1416 - แจ#งเหตุ แจ#งเบาะแส เกยี่ วกบั เสาหรือสายส&งไฟฟ\"าแรงสงู กด \"1\" - สอบถามข#อมูลข&าวสารหรือติดต&อเจ#าหน#าที่ กด \"2\" - สง& ข#อมูลทางโทรสาร กด \"3\"

2207.2 การไฟฟาส-วนภมู ภิ าค (กฟภ.) ภาพ ระบบจาํ หนา- ยไฟฟาของ กฟภ. 7.2.1 ประวตั ิการไฟฟาสว- นภูมภิ าค การไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค (กฟภ.) เป;นรัฐวิสาหกิจด#านสาธารณูปโภค ก&อต้ังขึ้นตามพระราชบัญญัติการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค พ.ศ. 2503 โดยรับโอนทรัพยสิน หนี้สิน และความรับผิดชอบขององคการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคในขณะน้ันมาดําเนินการ วัตถุประสงคที่สําคัญของการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค คือ การผลิต จัดให#ได#มา จัดส&งและจัดจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าให#แก&ประชาชน ธุรกิจ และอุตสาหกรรมต&างๆ ในเขตจําหน&าย 74 จังหวัดท่ัวประเทศ ยกเว#นกรุงเทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ การไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคมีภารกิจในการบริการไฟฟ\"าให#แก&ประชาชนในเขตความรับผิดชอบท่ัวประเทศ โดยวางเปา\" หมายในการดําเนนิ งานที่สาํ คญั 3 ประการ คือ 1) ปรับปรุงการจัดหาและการบริการพลังงานไฟฟ\"าให#มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย มีความมั่นคงสมาํ่ เสมอ เชอื่ ถอื ได# เพยี งพอและรวดเร็วทนั ต&อความต#องการใช#พลังงานไฟฟ\"าท่ีเพ่ิมข้ึนและสอดคล#องกบั สถานการณท่ีเปลี่ยนแปลง 2) พัฒนากิจการด#านต&างๆ เพื่อเพ่ิมรายได#ให#เล้ียงตนเองได# มีกําไรพอสมควรตลอดจนมีเงินทนุ เพยี งพอแกก& ารขยายงาน 3) พัฒนาการบริหารงานองคกร การบริหารงานบุคคลและการจัดการทรัพยากรให#มีประสทิ ธิภาพและประสิทธิผลสงู สุด

221 7.2.2 การบรหิ ารงานและพ้ืนที่ในความรบั ผิดชอบของการไฟฟาส-วนภมู ิภาค การไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคมีสํานักงานใหญ&ต้ังอยู&ท่ีกรุงเทพมหานคร มีหน#าท่ีกําหนดนโยบายและแผนงาน ให#คําแนะนํา ตลอดจนจัดหาวัสดุอุปกรณต&างๆ ให#หน&วยงานในส&วนภูมิภาคแบ&งการบริหารงานออกเป;นผ#ูว&าการ รองผู#ว&าการ ผ#ูช&วยผ#ูว&าการ สํานักผ#ูว&าการ สํานักตรวจสอบภายใน สํานักกฎหมาย สายงานบริหารโครงการ สายงานกิจการสังคมและสิ่งแวดล#อม กลุ&มธุรกิจเครือข&าย กล&ุมธุรกิจจําหน&ายและบริการ กล&ุมพัฒนาองคกร กล&ุมธุรกิจลงทุน กลุ&มสนับสนุนและบริการ ซง่ึ ยังแบ&งออกเปน; สายงานต&างๆ ฝlายและกอง สําหรับในส&วนภูมิภาค แบ&งการบริหารงานออกเป;น 4 ภาค คือ ภาคเหนือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคใต# แต&ละภาคประกอบด#วย 3 การไฟฟ\"าเขต(เทียบเท&าระดับผ#ูช&วยผ#ูว&าการ) รวมเป;น 12 การไฟฟ\"าเขต มีหน#าท่ีควบคุมและให#คําแนะนําแก&สํานักงานการไฟฟ\"าต&างๆ ในสังกัดรวม 894 แห&ง ในความรับผิดชอบ 74 จังหวัดท่ัวประเทศได#แก& การไฟฟ\"าจังหวัด 74 แห&ง การไฟฟ\"าอําเภอ 732 แห&ง การไฟฟ\"าตําบล 88 แห&ง ท้ังน้ีครอบคลุมพื้นท่ีประมาณ 510,000 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป;นร#อยละ 99 ของพื้นที่ทั่วประเทศหากประชาชนในส&วนภูมิภาคได#รับความขัดข#องเก่ียวกับระบบไฟฟ\"า เช&น หม#อแปลงไฟฟ\"าระเบิดเสาไฟฟ\"าล#ม ไฟฟ\"าดับ ไฟฟ\"าตก บิลค&าไฟฟ\"าไม&ถูกต#อง เป;นต#น นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการขอใช#ไฟฟ\"า เปลี่ยนขนาดมิเตอรไฟฟ\"า สามารถติดต&อได#ท่ีการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาคที่อย&ูในแต&ละพ้ืนท่ี หรือตดิ ต&อ Call Center ของการไฟฟ\"าส&วนภมู ิภาคที่หมายเลข 1129 7.3 การไฟฟานครหลวง (กฟน.) ภาพ ระบบจําหนา- ยไฟฟาของ กฟน.

222 7.3.1 ความเปนh มาและประเภทธุรกิจ การไฟฟ\"านครหลวงเป;นรัฐวิสาหกิจประเภทสาธารณูปโภคสาขาบริการสาธารณะสังกัดกระทรวงมหาดไทย จัดต้ังข้ึนเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2501 ตาม พ.ร.บ. การไฟฟ\"านครหลวงพ.ศ. 2501 ซึ่งมีการแก#ไขเพ่ิมเติมในป‡ พ.ศ. 2530 และ พ.ศ. 2535 ทําหน#าที่ผลิตและจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าให#กับประชาชนในเขตพื้นท่ีที่กําหนด คือ จังหวัดกรุงเทพมหานคร นนทบุรี และสมุทรปราการ ต&อมาในป‡ 2504 ได#โอนโรงงานผลิตไฟฟ\"าท่ีดําเนินการอยู&ให#กับการไฟฟ\"าฝlายผลิตแหง& ประเทศไทย ปจจุบัน การไฟฟ\"านครหลวงถูกจัดประเภทอยู&ในสาธารณูปโภคสาขาพลังงานสังกัดเดมิ มวี ตั ถุประสงคในการจดั ตงั้ คือ จดั ใหไ# ด#มาและจําหนา& ยพลังงานไฟฟ\"าและดําเนินธุรกิจเก่ียวกับพลังงานไฟฟ\"า และธุรกิจเก่ียวเน่ืองหรือท่ีเป;นประโยชนแก&การไฟฟ\"านครหลวง โดยมีพื้นท่ีเขตจําหน&ายใน 3 จังหวัดดงั กลา& วข#างต#น รวม 3,191.6 ตารางกิโลเมตร หากประชาชนในเขตกรุงเทพฯ นนทบุรี และสมุทรปราการ ได#รับความขัดข#องเกี่ยวกับระบบไฟฟ\"า เช&น หม#อแปลงไฟฟ\"าระเบิด เสาไฟฟ\"าล#ม ไฟฟ\"าดับ ไฟฟ\"าตก บิลค&าไฟฟ\"าไมถ& กู ตอ# ง เป;นต#น นอกจากนีย้ งั รวมไปถงึ การขอใช#ไฟฟ\"า เปลี่ยนขนาดมิเตอรไฟฟ\"า สามารถติดต&อได#ทีก่ ารไฟฟา\" นครหลวงที่อย&ใู นแตล& ะพ้นื ที่ และมีช&องทางการติดตอ& ดงั ปรากฏด#านล&างชอ- งทางการตดิ ต-อ สํานักงานใหญ& : การไฟฟ\"านครหลวง เลขท่ี 30 ซอยชิดลม ถนนเพลินจิต แขวงลุมพินีเขตปทมุ วัน กรงุ เทพฯ 10330 โทรศพั ท 0-2254-9550 และ 0-2251-9586 โทรสาร 0-2253-142ศนู ย+บริการขอมลู ขา- วสารการไฟฟานครหลวง ฝlายประชาสัมพันธ ชั้น 17 อาคารสํานักงานใหญ& การไฟฟ\"านครหลวง โทรศัพท0-2252-8670ศนู ยบ+ รกิ ารขอมลู ผใู ชไฟฟา (MEA Call Center) โทรศัพท 1130 หรือ อเี มล แอดเดรส : [email protected] (ตลอด 24 ชว่ั โมง)

2237.4 คณะกรรมการกาํ กับกิจการพลงั งาน คณะกรรมการกํากับกิจการพลังงาน เสนอแต&งตั้งโดยคณะรัฐมนตรี ประกอบด#วยผู#แทนจาก 9 ภาคสว& น ดงั นี้ 1. ผ#ูที่เคยดาํ รงตําแหนง& ปลดั กระทรวงพลังงาน 2. ผท#ู ่เี คยดาํ รงตําแหน&งปลัดกระทรวงการคลัง 3. ผูท# ี่เคยดํารงตาํ แหนง& ปลัดกระทรวงอตุ สาหกรรม 4. ผู#ทเี่ คยดํารงตําแหนง& เลขาธกิ ารคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง& ชาติ 5. ผ#แู ทนสภาอตุ สาหกรรมแหง& ประเทศไทย 6. ผู#แทนสภาวศิ วกร 7. ผ#แู ทนอธกิ ารบดีของสถาบันอุดมศกึ ษาของรัฐ 8. ผ#แู ทนสภาท่ปี รกึ ษาเศรษฐกจิ และสงั คมแห&งชาติ 9. ผ#ูแทนองคกรเอกชนท่ีไม&แสวงหากําไรในทางธรุ กจิ 7.4.1 ประวัติความเปนh มา เนื่องจากได#มีการตราพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550เพ่ือปรับโครงสร#างการบริหารกิจการพลังงาน โดยแยกงานนโยบาย งานกํากับดูแล และการประกอบกิจการพลงั งานออกจากกนั เปYดโอกาสให#ภาคเอกชน ชมุ ชน และประชาชนมีส&วนร&วมและมีบทบาทมากขึ้น รวมทั้งให#การประกอบกิจการพลังงานเป;นไปอย&างประสิทธิภาพ มีความม่ันคง มีปริมาณเพียงพอและทั่วถึงในราคาที่เป;นธรรมและมีคุณภาพได#มาตรฐาน ตอบสนองต&อความต#องการและการพัฒนาประเทศอยา& งยัง่ ยนื ในด#านสังคม เศรษฐกจิ และส่งิ แวดลอ# ม คณะกรรมการกํากับกิจการพลังงาน (กกพ.) ได#จัดต้ังขึ้นตามพระราชบัญญัติฯเ พ่ื อ ทํ า ห น# า ที่ กํ า กั บ กิ จ ก า ร ไ ฟ ฟ\" า แ ล ะ กิ จ ก า ร ก• า ซ ธ ร ร ม ช า ติ ภ า ย ใ ต# ก ร อ บ น โ ย บ า ย ข อ ง รั ฐโดยมีสํานักงานคณะกรรมการกํากับกิจการพลังงาน (สกพ.) ทําหน#าท่ีเป;นสํานักงานเลขานุการของกกพ. ทง้ั นี้ กกพ. ได#รบั โปรดเกลา# ฯ แตง& ต้งั ตง้ั แตเ& มอื่ วันท่ี 1 กุมภาพนั ธ 2551 เปน; ตน# มา ในการดําเนนิ งานของ สกพ. ได#ยึดหลักและเป\"าหมายสูงสุด คือ การกํากับดูแลท่ที าํ ให#เกดิ ความมน่ั คงของกจิ การพลังงานไทยและสร#างความม่ันใจให#แก&ประชาชน โดยในป‡ 2551ได#มีการวางแผนการดําเนินงานเพื่อเป;นการวางรากฐานการกํากับกิจการพลังงานท่ีมีประสิทธิภาพของประเทศ โดยมีการดําเนินงานที่สําคัญ ได#แก& การจัดต้ังสํานักงานคณะกรรมการกํากับกิจการพลงั งาน การสรรหา คัดเลือกและแต&งตั้งเลขาธิการและพนักงาน การจัดทําแผนยุทธศาสตร

224การกํากับกิจการพลังงาน พ.ศ. 2551 - 2555 การออกประกาศและระเบียบในการบริหารสํานักงานและการจัดทําร&างกฎหมายลําดับรองตามกฎหมายว&าด#วยการประกอบกิจการพลังงานเช&น การเสนอร&างพระราชกฤษฎีกา การออกประกาศและระเบียบเกี่ยวกับการออกใบอนุญาตการประกอบกิจการพลังงาน เพ่ือให#การบริหารกิจการไฟฟ\"าและก•าซธรรมชาติสามารถดําเนินการได#อย&างต&อเนื่อง ท้ังน้ี ในการออกระเบียบและประกาศท่ีเก่ียวข#องกับการบริหารและกํากับดูแลกิจการพลังงานที่มีผู#ได#รับผลกระทบ จะต#องดําเนินการด#านกระบวนการรับฟงความคิดเห็นด#วยการออกใบอนุญาตการประกอบกิจการพลังงานและการอนุญาตผลิตพลังงานควบคุม การปรับค&าไฟฟ\"าตามสตู รการปรับอัตราคา& ไฟฟา\" โดยอัตโนมัติ (Ft)7.5 กระทรวงพลงั งาน 7.5.1 ประวัตกิ ระทรวงพลังงาน ประเทศไทยประสบปญหาดา# นพลงั งาน เนอื่ งจากมีแหล&งพลังงานธรรมชาติไม&เพียงพอต&อการผลิต และการบริการของภาคเอกชนและประชาชน โดยต#องพึ่งพาพลังงานประเภทต&างๆจากตา& งประเทศโดยเฉพาะปYโตรเลยี มวันละประมาณ 7 แสนบาเรล หรือร#อยละ 63 ของการจัดหาทรัพยากรปYโตรเลียมของประเทศ หากเกิดวิกฤติการณทางด#านพลังงานมีผลกระทบอย&างรุนแรงต&อระบบการเงิน การคลัง รวมทั้งภาคการผลิตและบริการของเอกชนและภาคประชาชนของประเทศไทย ปญหาด#านพลังงานจึงเป;นประเด็นสําคัญท่ีมีผลต&อการแข&งขันของประเทศในเวทีโลกจึงจําเป;นต#องมีการเตรียมพร#อมทางด#านพลังงาน จัดหาแหล&งพลังงานธรรมชาติเพิ่มขึ้นโดยการประสานความร&วมมือกับประเทศเพ่ือนบ#าน และเพ่ิมประสิทธิภาพในการใช#ประโยชนจากพลังงานภายในประเทศ รวมท้ังพลังงานทดแทนอย&างจริงจังควบคู&ไปกับการสนับสนุนการแข&งขันของภาคเอกชนในการดําเนินงานธุรกิจพลังงาน ภายในประเทศโดยควบคุมด#านคุณภาพและความปลอดภัยให#ประชาชนผบ#ู รโิ ภคได#รับประโยชนสูงสุด อย&างไรก็ตามการจัดโครงสร#างองคกรด#านพลังงานของประเทศมีความกระจัดกระจายความรับผิดชอบอย&ูในหลายๆ กระทรวง ทบวง กรม เปน; องคกรที่มีหน&วยงานราชการ ซึ่งมีลักษณะควบคุมกาํ กับดูแลและรฐั วิสาหกจิ ทปี่ ระกอบการเปน; ธุรกิจ เพือ่ ความมั่นคง หรือเป;นสาธารณูปโภคการที่องคกรด#านพลังงานของรัฐมีความกระจัดกระจายเช&นนี้ ก็อาจเน่ืองมาจากความจําเป;นวตั ถุประสงคในการกอ& ตงั้ และภาวการณในแต&ละยุคสมัยที่แตกต&างกันไป หน&วยงานบางแห&งก&อต้ังข้ึนเพ่ือเป;นสาธารณูปโภคสําหรับยกระดับความเจริญของเมืองและท#องถิ่น เช&น การไฟฟ\"า

225นครหลวงและการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค จึงถูกกําหนดให#ไปสังกัดกระทรวงมหาดไทย หน&วยงานบางหน&วยต้ังขึ้นในสมัยท่ีไม&มีกระทรวง ทบวง กรมใดดูแลรับผิดชอบเรื่องการผลิตพลังงานจึงสงั กดั อย&ูในสํานกั นายกรฐั มนตรี ดังเช&นการไฟฟ\"าฝาl ยผลิตแห&งประเทศไทย ความต#องการพลังงานท่ีเพ่ิมขึ้นอย&างมาก ในช&วงทศวรรษที่ผ&านมา ทําให#หน&วยงานด#านพลังงานท่ีกระจายกันอย&ูเหล&านี้ มีบทบาทสูงต&อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ และในบางคร้ังการดําเนินงานของหน&วยงานหน่ึง อาจส&งผลกระทบอย&างมากต&ออีกหน&วยงานหน่ึง หากขาดการประสานงานที่ดีและขาดเอกภาพในทางนโยบาย นับต้ังแต&ป‡ พ.ศ. 2529 เป;นต#นมา รัฐบาลจึงคํานึงถึงความจําเป;นท่ีจะประสานนโยบายและกํากับดูแลหน&วยงานที่กระจัดกระจายเหล&านี้ให#ดําเนินไปในทิศทางที่สอดคล#องกัน จึงได#มีคําสั่งนายกรัฐมนตรี จัดตั้งคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห&งชาติ พ.ศ. 2535 ข้ึนมารองรับหน&วยงานนี้อย&างเป;นทางการ โดยให#เป;นหน&วยงานในระดบั กรม สังกัดสํานักนายกรฐั มนตรี คณะกรรมการชุดนี้ มีนายกรัฐมนตรีเป;นประธาน และมีองคประกอบคือ รัฐมนตรีจากกระทรวงท่ีเกี่ยวข#อง ได#แก& รองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีประจําสํานักนายกรัฐมนตรีรัฐมนตรีว&าการกระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลัง กระทรวงวิทยาศาสตรเทคโนโลยีและส่ิงแวดล#อม กระทรวงพาณิชย กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงคมนาคม กระทรวงการต&างประเทศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา เลขาธิการคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห&งชาติ ผู#อํานวยการสํานักงบประมาณ และอธิบดีกรมพัฒนาและส&งเสริมพลังงานเป;นกรรมการ มีเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห&งชาติเป;นกรรมการและเลขานุการ คณะกรรมการชุดนี้มีอํานาจหน#าท่ีในการตัดสินใจ และพิจารณานโยบายต&างๆ ท่ีเก่ียวกับพลังงานแทนคณะรัฐมนตรีได# แล#วมอบให#ส&วนราชการหรอื รัฐวิสาหกิจรับไปปฏิบตั ิ ดังนั้นการที่มีหน&วยงานท่ีรับผิดชอบเกี่ยวกับพลังงาน กระจัดกระจายอยู&ในหน&วยงานกว&า20 หน&วยงานใน 9 กระทรวงนี้เองทําให#การดําเนินงานที่ผ&านมาขึ้นอย&ูกับนโยบายของผ#ูบริหารหน&วยงานแต&ละแห&ง ซ่ึงพิจารณาในกรอบอํานาจหน#าที่ตามกฎหมายของตน ดังนั้น จึงมีแนวคิดที่จะรวมหน&วยงานท่ีเก่ียวข#องดังกล&าวเพ่ือให#เกิดเอกภาพ ภายในการบริหารจัดการงานด#านพลงั งาน เพื่อเปน; การแก#ไขปญหาดังกลา& ว รัฐบาลจึงได#เกิดแนวความคิดเรื่องการจัดต้ัง “กระทรวงพลังงาน” ตลอดมา แต&ก็ไม&อาจทาํ ให#เกิดผลสมั ฤทธ์ิเป;นรูปธรรมได#จนกระทั่งในรัฐบาล พ.ต.ท. ดร.ทักษิณ ชินวัตร ได#มีมติเม่ือคราวการประชุมเชิงปฏิบัติการ เพื่อปรับบทบาท ภารกิจ และโครงสร#างของส&วนราชการ เม่ือวันที่ 2 พฤศจิกายน 2544 จัดต้ัง “ทบวงพลังงาน” และต&อมาเม่ือวันท่ี9 มกราคม 2545 ท่ีประชุมร&วมระหว&างนายกรัฐมนตรี กับรองนายกรัฐมนตรี ท่ีกํากับการบริหารราชการแต&ละกระทรวง ทบวง รวม 5 ท&าน ได#มีมติให#ยกระดับส&วนราชการ “ทบวงพลังงาน” เป;น

226“กระทรวงพลังงาน” ซึ่งเป;นกระทรวงขนาดเล็กที่รับผิดชอบภารกิจเร&งด&วนของรัฐบาล จากความพยายามในการแกไ# ขปญหาดังกล&าวการจดั ตั้งกระทรวงพลงั งานจึงมีเงือ่ นไขทีต่ อ# งดําเนินการ ดังนี้ 1. สาํ นกั งานคณะกรรมการนโยบายพลงั งานแห&งชาติ สํานกั นายกรฐั มนตรี 2. กองเช้ือเพลิงธรรมชาติ กองวิเคราะห (ฝlายวิเคราะหเช้ือเพลิงธรรมชาติ) กรมทรัพยากร ธรณี และกองอุตสาหกรรมน้ํามัน สํานักงานปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวง อุตสาหกรรม 3. กรมพฒั นาและส&งเสริมพลงั งาน กระทรวงวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและส่งิ แวดลอ# ม 4. กองควบคุมนํ้ามันเชือ้ เพลิงและก•าซ กรมโยธาธิการ กระทรวงมหาดไทย 5. สาํ นักน้ํามนั เชือ้ เพลงิ กรมทะเบียนการค#า กระทรวงพาณชิ ย 6. มีการนํารัฐวิสาหกิจด#านพลังงานไฟฟ\"า 1 แห&ง จากสํานักนายกรัฐมนตรี มาสังกัด กระทรวงพลังงาน คือ การไฟฟ\"าฝlายผลิตแห&งประเทศไทย (กฟผ.) ส&วนการไฟฟ\"า นครหลวง (กฟน.) และการไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค (กฟภ.) ตามมติเม่ือวันที่ 9 มกราคม 2545 ให#ยังคงสังกัดกระทรวงมหาดไทยไปก&อน แล#วจึงถ&ายโอนมากระทรวงพลังงาน ภายในระยะเวลา 2 ป‡ 7. มีการนํารัฐวิสาหกิจด#านนํ้ามัน และก•าซธรรมชาติ 1 แห&ง จากกระทรวงอุตสาหกรรม ไดแ# ก& บริษัท ปตท. จํากดั (มหาชน) และ บรษิ ัท บางจากปโY ตรเลียม จํากัด (มหาชน) ซึ่ง กระทรวงการคลงั และ ปตท. เป;นผ#ูถอื หุ#นส&วนใหญ& มาสังกัดกระทรวงพลังงาน 7.5.2 พนั ธกจิ กระทรวงพลงั งาน 1) ศึกษา สาํ รวจ วิเคราะห ประเมนิ ศกั ยภาพ ติดตามสถานการณ ประเมินผล และเป;นศูนยข#อมูลการพลังงาน 2) กาํ หนดนโยบาย แผน และมาตรการด#านพลงั งาน 3) จัดหาพลงั งาน พลังงานทดแทน และพลังงานหมนุ เวยี น 4) กาํ หนดมาตรการ กฎ ระเบียบ และกาํ กับดแู ล ควบคมุ การดําเนินงานดา# น พลังงาน 5) วิจยั และพฒั นาดา# นพลังงาน 6) สง& เสรมิ สนบั สนนุ การจัดหาพฒั นา และอนุรกั ษพลังงาน 7) ถา& ยทอดเทคโนโลยีและพฒั นาบคุ ลากรด#านพลังงาน 8) ประสานความรว& มมือระหวา& งประเทศดา# นพลงั งาน

227 กจิ กรรมทายบทที่ 4 เรอ่ื ง วงจรไฟฟาคาํ ชี้แจง ใหผ# #เู รยี นเลือกคําตอบ โดยกากบาท (X) ข#อทีถ่ กู ท่ีสุดเพยี งข#อเดียว1. ไฟฟ\"าท่ใี ช#ในครัวเรือนของประเทศไทยไฟฟา\" เป;นกระแสสลับทมี่ คี วามต&างศักยเท&าใด ก. 50 โวลต ข. 110 โวลต ค. 200 โวลต ง. 220 โวลต2. วงจรไฟฟา\" ภายในครวั เรอื นเปน; การต&อวงจรไฟฟา\" แบบใด ก. แบบรวม ข. แบบผสม ค. แบบขนาน ง. แบบอนกุ รม3. ขอ# ใดเปน; ประโยชนของสายดิน ก. ป\"องกันไมใ& ห#ถูกไฟฟ\"าดูด ข. ทาํ ให#วงจรปYด มกี ระแสไฟฟา\" ไหล ค. จ&ายกระแสไฟฟ\"าไปยังเคร่ืองใชไ# ฟฟ\"า ง. ควบคมุ การจ&ายพลังงานไฟฟ\"าในครัวเรือน4. ภาพใดคอื การต&อวงจรไฟฟา\" แบบขนาน ก. ข. ค. ง.5. ขอ# ใดเปน; การกดสวิตชเปYดไฟ ก. การทําใหว# งจรปดY มีกระแสไฟฟ\"าไหล ข. การทําใหว# งจรเปYด มีกระแสไฟฟา\" ไหล ค. การทําให#วงจรปดY ไม&มกี ระแสไฟฟ\"าไหล ง. การทําใหว# งจรเปดY ไมม& ีกระแสไฟฟา\" ไหล

228 กิจกรรมทายบทที่ 4 เรอื่ ง อปุ กรณ+ไฟฟาคําช้แี จง ให#ผู#เรยี นนําตัวอักษรท่ีอยู&หน#าคําตอบดา# นขวามือมาเติมลงในช&องวา& งด#านซ#ายมอื ใหถ# ูกต#อง…..…. 1. สายไฟ ก. อปุ กรณทเ่ี ชื่อมต&อกบั วงจรไฟฟ\"าในครวั เรอื น......... 2. ฟวY ส ข. อปุ กรณปYดหรอื เปYดวงจรไฟฟ\"า......... 3. เบรกเกอร ค. อุปกรณป\"องกันกระแสไฟฟ\"าไหลเกิน......... 4. สวติ ช ง. อุปกรณเสริมความปลอดภยั อีกหนงึ่ ช้ัน สามารถตัดวงจรไฟฟ\"ากรณีเกิด ไฟฟา\" รั่ว......... 5. สะพานไฟ จ. อุปกรณสําหรับตดั ต&อวงจรไฟฟา\" ทง้ั หมดภายในครวั เรอื น......... 6. เคร่ืองตัดไฟฟ\"าร่ัว ฉ. อุปกรณปดY หรอื เปดY วงจรไฟฟ\"าทส่ี ามารถโยกปดY หรอื เปดY วงจรไฟฟา\" ได# เพยี งทางเดยี ว......... 7. เตา# รับ ช. อุปกรณสาํ หรบั สง& พลงั งานไฟฟา\" จากทหี่ น่ึงไปยังอีกทหี่ น่งึ......... 8. เต#าเสยี บ ซ. อุปกรณตดั ต&อวงจรโดยอตั โนมตั ิ......... 9. สวติ ชทางเดียว ฌ. อุปกรณปดY หรอื เปYดวงจรไฟฟ\"าทีม่ กี ารตดิ ตง้ั สวิตช 2 จุด สามารถโยก ปYดหรอื เปYดวงจรไฟฟ\"าได#สองจดุ....... 10. สวิตชสองทาง ญ. อปุ กรณส&วนทีต่ ิดอยู&กับปลายสายไฟของเครอ่ื งใชไ# ฟฟา\"

229 กจิ กรรมทายบทที่ 4 เร่ือง เครื่องทาํ น้ําอน-ุ กระติกนํ้ารอนไฟฟา และพดั ลมคําช้ีแจง ให#ผเู# รยี นเลือกคาํ ตอบ โดยกากบาท (X) ข#อท่ถี กู ที่สุดเพยี งข#อเดียว1. การใชเ# ครอ่ื งทําน้ําอนุ& ไฟฟ\"าอยา& งถกู วธิ คี วรตง้ั อุณหภูมินาํ้ ในช&วงใด ก. 25 - 26 องศาเซลเซียส ข. 25 - 35 องศาเซลเซยี ส ค. 35 - 45 องศาเซลเซียส ง. 45 - 55 องศาเซลเซียส2. ข#อใดเป;นวิธีการใช#กระตกิ นาํ้ ร#อนไฟฟา\" ทไี่ ม&ถกู ตอ# ง ก. ระวงั อย&าให#น้ําแห#ง ข. อยา& นาํ สิ่งใดๆ มาปYดช&องไอนํา้ ออก ค. ต้งั กระติกนา้ํ รอ# นไว#ในหอ# งทีม่ ีการปรับอากาศ ง. ใส&นาํ้ ให#เหมาะกบั ความตอ# งการหรอื ไม&สงู กว&าระดบั ท่ีกาํ หนดไว#3. ข#อใดเปน; วธิ กี ารใชพ# ดั ลมท่ีถูกตอ# ง ก. เลอื กใช#ความแรงของลมสูงสุด ข. ควรวางพัดลมไวใ# นท่ีอากาศร#อน ค. เปYดพดั ลมทิง้ ไว#สักครู& เม่ือเลกิ ใช#งาน ง. ในกรณีที่พัดลมมรี ะบบรีโมทคอนโทรลอย&าเสียบปลั๊กทงิ้ ไว#4. เครอื่ งใชไ# ฟฟา\" ใดทต่ี #องมกี ารต&อสายดินเพอ่ื ความปลอดภยั ก. พัดลม ข. เตารดี ไฟฟ\"า ค. กระติกน้าํ ร#อนไฟฟ\"า ง. เครอื่ งทําน้าํ อนุ& ไฟฟา\"5. ขอ# ใดไม-พึงกระทําในการทําความสะอาดกระติกนํา้ ร#อนไฟฟ\"า ก. ใช#ฝอยขัดหมอ# ขดั ทําความสะอาดดา# นในกระตกิ ข. ใชฟ# องนํ้าชุบนํ้าเช็ดให#ท่วั แล#วล#างให#สะอาดดว# ยนํา้ ค. ใช#น้ําหรือน้ํายาล#างจานล#างฝาปดY ด#านในกระติกให#สะอาด ง. ใชผ# #าชบุ น้ําบดิ ให#หมาดแล#วเช็ดทาํ ความสะอาดตวั และฝากระติก

230 กิจกรรมทายบทที่ 4 เรื่อง องคป+ ระกอบของคา- ไฟฟาคําช้ีแจง ให#ผเ#ู รยี นเลือกคําตอบ โดยกากบาท (X) ข#อที่ถูกทส่ี ดุ เพยี งข#อเดยี ว1. องคประกอบคา& ไฟฟ\"ามีกี่ส&วน ก. 2 สว& น คือ ค&าไฟฟ\"าฐาน และคา& ไฟฟา\" แปรผัน ข. 2 สว& น คอื คา& ไฟฟ\"าแปรผัน และภาษีมลู ค&าเพม่ิ ค. 3 สว& น คือ คา& ไฟฟา\" ฐาน อัตราก#าวหน#า และภาษีมลู คา& เพ่ิม ง. 3 ส&วน คอื คา& ไฟฟ\"าฐาน ค&าไฟฟา\" แปรผัน และภาษีมลู ค&าเพ่ิม2. คา& ก&อสร#างโรงไฟฟา\" เป;นต#นทุนนํามาในการคํานวณค&าไฟฟ\"าแบบใด ก. ค&าไฟฟา\" ฐาน ข. อัตรากา# วหนา# ค. ภาษมี ูลคา& เพิ่ม ง. ค&าไฟฟ\"าแปรผนั3. อตั ราเงินเฟ\"อที่สงู ขึ้นมีผลให#ค&าไฟฟา\" ประเภทใดมกี ารเปล่ยี นแปลง ก. คา& ไฟฟ\"าฐาน ข. อัตราก#าวหนา# ค. ภาษีมูลค&าเพิม่ ง. คา& ไฟฟา\" แปรผนั4. ภาษีมลู คา& เพมิ่ ในใบแจง# คา& ไฟฟา\" คิดอตั ราภาษีเท&าใด ก. 5 เปอรเซ็นต ข. 7 เปอรเซ็นต ค. 10 เปอรเซ็นต ง. 12 เปอรเซน็ ต5. อตั รากา# วหน#าคอื อะไร ก. คา& ไฟฟ\"าส&วนท่ีปรับเปลีย่ นได# ข. ค&าไฟฟ\"าท่ีไมม& กี ารเปลีย่ นแปลง ค. ถ#ายง่ิ ใช#ไฟฟา\" มากขนึ้ ค&าไฟฟ\"าจะย่งิ สงู ขนึ้ ง. ค&าไฟฟ\"าที่ไดค# าํ นวณมาจากต#นทนุ ของคา& ก&อสรา# งโรงไฟฟ\"า ระบบสายส&ง และคา& ระบบ จาํ หนา& ย

231 กจิ กรรมทายบทที่ 4 เรือ่ ง องค+ประกอบของคา- ไฟฟา : ใบแจงค-าไฟฟา คาํ ช้ีแจง ให#ผเู# รียนเขียนข#อความลงในชอ& งว&างตามหัวข#อท่กี าํ หนดจากการสํารวจขอ# มลู การเสยี ค&าไฟฟ\"าจากใบเสร็จรบั เงนิ มีรายการดงั ตอ& ไปน้ี1. ชอ่ื ผ#ใู ช#ไฟฟ\"า................................................................................................................................2. ทอ่ี ยู&............................................................................................................................................3. คา& ไฟฟา\" ประจําเดอื น................................................................ พ.ศ. .........................................4. พลังงานไฟฟา\" ทอ่ี &านคร้ังก&อน...........................................หนว& ย5. พลังงานไฟฟา\" ที่อ&านครัง้ หลงั ...........................................หนว& ย6. พลงั งานไฟฟา\" ที่ใชไ# ป.......................................................หนว& ย7. คา& ไฟฟ\"าฐาน = ค&าพลังงานไฟฟา\" + ค&าบริการรายเดือน = ..................................บาท8. คา& FT หนว& ยละ = ...............................บาท รวมคา& FT = ...................................บาท9. ค&าภาษีมูลค&าเพม่ิ 7% = ............................................บาท10. ค&าไฟฟ\"าท้ังหมด = ..................................................บาท11. ผู#เรียนสรุปการคดิ ค&าไฟของการไฟฟา\" คิดจากคา& ใดบ#าง…………………………………………………

232 กจิ กรรมทายบทท่ี 4 เร่ือง การคํานวณการใชไฟฟาในครัวเรอื น : กาํ ลังไฟฟาของเครื่องใชไฟฟาคาํ ชี้แจง ใหผ# ู#เรียนตอบคําถามและแสดงวธิ ีการคาํ นวณจากข#อความทกี่ ําหนดให#1. ตู#เย็นใชพ# ลังงานไฟฟา\" ไป 2,500 จลู ในเวลา 10 วินาที ตเ#ู ย็นหลังนี้มกี ําลังไฟฟ\"าเทา& ไร________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. เตารดี ไฟฟา\" ใชก# ําลงั ไฟฟ\"า 1,100 วตั ต เมือ่ ตอ& เข#ากับความต&างศักย 220 โวลต จะมีกระแสไฟฟ\"าผา& นเทา& ไร________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. กําลงั ไฟฟ\"ามคี า& มากหรอื นอ# ยข้ึนอย&ูกับปจจัยใดบ#าง________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

233 กจิ กรรมทายบทท่ี 4 เร่ือง การคาํ นวณพลงั งานไฟฟาจากเครื่องใชไฟฟาแต-ละประเภทคาํ ชแ้ี จง ใหผ# #ูเรียนแสดงวิธกี ารคํานวณพลงั งานไฟฟา\" ของเครอ่ื งใชไ# ฟฟ\"าจากข#อความท่กี ําหนดให#1. หลอดไฟฟ\"าขนาด 100 วัตต จํานวน 2 หลอด เปYดไว#นาน 5 ชั่วโมง จะใช#พลังงานไฟฟ\"าไป กหี่ น&วย________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. เปดY เครอ่ื งปรับอากาศทใี่ ช#กาํ ลงั ไฟฟา\" 2,000 วัตต เป;นเวลา 10 ชั่วโมง จะใชพ# ลงั งานไฟฟ\"า ไปกี่หนว& ย________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

234 กิจกรรมทายบทที่ 4 เรอื่ ง การคํานวณค-าไฟฟาจากเคร่ืองใชไฟฟาในครัวเรือนคาํ ช้แี จง ใหผ# ู#เรียนเขียนรายละเอียดตามข#อความที่กําหนดให#1. ชนิดของเครื่องใช#ไฟฟ\"า.................................................................................................................2. กําลังไฟฟ\"า......................................................วัตต..........................................................กิโลวัตต3. เปYดใช#งานนาน......................................................... ช่ัวโมง (ผูเ# รยี นกําหนดเวลาไดต# ามต#องการ)4. พลงั งานไฟฟ\"า (หนว& ย) = .............................................................................................................5. ค&าไฟฟ\"า = ....................................................................บาท (กาํ หนดค&าไฟฟ\"าหน&วยละ 3 บาท)6. สรปุ การคดิ คา& พลังงานไฟฟ\"าจะมากหรอื นอ# ยขึน้ กับสงิ่ ใด....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................7. สรปุ ค&าไฟฟ\"าจะมากหรือนอ# ยข้ึนกบั ส่งิ ใด....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

235กจิ กรรมทายบทที่ 4 เรอื่ ง การคดิ อัตราค-าไฟฟา ประเภทที่ 1 บานอยู-อาศัยคาํ ชี้แจง ใหผ# ู#เรยี นศกึ ษาและคาํ นวณค&าไฟฟ\"าประเภทที่ 1 บ#านอยอู& าศัยอัตราค-าไฟฟาประเภทที่ 1 บานอยอ-ู าศัย: สําหรับการใช#ไฟฟ\"าภายในบ#านเรือนท่ีอยู&อาศัย รวมท้ังวดั สาํ นกั สงฆ และสถานประกอบศาสนกิจของทุกศาสนา ตลอดจนบริเวณท่ีเก่ียวข#อง โดยต&อผ&านเคร่ืองวดั ไฟฟ\"าเครื่องเดยี ว หนว- ยไฟฟา ค-าพลงั งานไฟฟา (บาท/หนว- ย)15 หนว& ยแรก (หน&วยที่ 0 – 15) 1.863210 หนว& ยตอ& ไป (หน&วยที่ 16 – 25) 2.502610 หนว& ยตอ& ไป (หน&วยท่ี 26 – 35) 2.754965 หน&วยต&อไป (หน&วยท่ี 36 - 100) 3.138150 หนว& ยตอ& ไป (หนว& ยที่ 101 – 150) 3.2315250 หน&วยตอ& ไป (หน&วยท่ี 151 – 400) 3.7362เกิน 400 หนว& ยขึ้นไป (หน&วยที่ 401 เป;นต#นไป) 3.9361ถา# ผ#เู รยี นได#รับใบแจ#งคา& ไฟฟา\" พบว&าได#ใชพ# ลงั งานไฟฟา\" ไป 120 หน&วย ถา# คดิ เงินค&าไฟฟ\"าตามปรมิ าณพลงั งานไฟฟ\"าทีใ่ ช#ในอตั ราก#าวหน#าจะตอ# งจา& ยเงินเท&าไร________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

236 กิจกรรมทายบทที่ 4 เรื่อง อตั ราคา- ไฟฟาของผูใชไฟฟาประเภทท่ี 2-8คําชีแ้ จง จงเตมิ ตวั เลขประเภทของผ#ูใช#ไฟฟ\"าใหถ# กู ต#อง1. ประเภทที่ ........ กศน.อาํ เภอ แห&งหนงึ่ มกี ารใช#พลังงานไฟฟา\" 22 กโิ ลวัตต จดั อย&ใู นประเภทใด2. ประเภทที่ ........ โรงสขี #าวในชมุ ชนมกี ารใช#พลังงานไฟฟา\" 500 กโิ ลวตั ต จัดอยู&ในประเภทใด3. ประเภทท่ี ........ ห#าง Big c แห&งหน่ึงมีการใช#พลังงานไฟฟ\"า 1,000 - 5,000 กิโลวัตต จัดอย&ูใน ประเภทใด4. ประเภทที่ ........ องคกรปกครองส&วนท#องถิ่นใช#พลังงานไฟฟ\"า 30 - 50 กิโลวัตต จัดอยู& ในประเภทใด5. ประเภทที่ ........ กรมทด่ี นิ ใช#พลังงานไฟฟา\" 1,000 กโิ ลวตั ตต&อเดอื น จัดอย&ใู นประเภทใด6. ประเภทท่ี ........ เครอ่ื งสูบน้าํ ท่ีใชไ# ฟฟ\"าในการเกษตร จัดอยู&ในประเภทใด7. ประเภทที่ ........ โรงแรมใชพ# ลังงานไฟฟา\" 50 กโิ ลวตั ตตอ& เดอื น จดั อยูใ& นประเภทใด8. ประเภทที่ ........ เครอื่ งใชไ# ฟฟ\"าท่ีใช#ในงานก&อสร#าง จดั อยใู& นประเภทใด9. ประเภทท่ี ........ โรงแรมแหง& หนึง่ ใช#ไฟฟ\"าท่ีระดบั แรงดนั 33 กิโลโวลต จดั อยใู& นประเภทใด10. ประเภทท่ี ........ อพารทเมน# ทให#เชา& ใช#ไฟฟ\"าทร่ี ะดับแรงดนั 70 กิโลโวลต จัดอย&ูในประเภทใด

237 กจิ กรรมทายบทที่ 4 เรือ่ ง แนวปฏบิ ตั ิการประหยดั พลงั งานไฟฟาในครวั เรือนและสาํ นักงานคาํ ชี้แจง ใหผ# ูเ# รยี นเขียนเครือ่ งหมาย √ หนา# ข#อทถี่ ูกต#อง และเขยี นเคร่ืองหมาย X หนา# ข#อท่ีผดิ............. 1. เลอื กซ้อื เคร่อื งใช#ไฟฟา\" ทีไ่ ดม# าตรฐานดฉู ลากแสดงประสิทธิภาพใหแ# น&ใจทกุ คร้ังกอ& น ตัดสินใจซ้ือ หากมีอุปกรณไฟฟา\" เบอร 5 ตอ# งเลอื กใช#เบอร 5............. 2. ควรใช#สีเข#มตกแตง& อาคาร ทาผนงั นอกอาคารเพือ่ การสะท#อนแสงทด่ี ี และใชส# ีเข#ม ทาภายในอาคารเพ่ือทําให#หอ# งสว&างได#มากกว&า............. 3. ปดY ตู#เย็นใหส# นิท ทําความสะอาดภายในตู#เยน็ และแผน& ระบายความรอ# นหลังต#เู ยน็ สม่ําเสมอ เพ่อื ให#ตู#เยน็ ไม&ต#องทํางานหนักและเปลอื งไฟ…………. 4. ควรพรมน้าํ จนเปย‡ กเวลารดี ผ#า เพราะจะไดร# ดี ผ#าไดเ# รียบมากขนึ้…………. 5. ควรปรบั จอโทรทัศนใหส# วา& งและเปดY เสียงใหด# ัง จะทําให#ประหยัดไฟมากข้นึ............. 6. ตง้ั อุณหภมู ิเครอื่ งปรบั อากาศที่ 25 องศาเซลเซียส เพราะการปรับอุณหภูมิท่ีลดลง 1 องศาเซลเซียส จะตอ# งใชพ# ลังงานเพ่ิมขึ้นรอ# ยละ 5 - 10............. 7. เปดY จอภาพคอมพวิ เตอรตลอดเวลาถึงแมว# า& ไม&มีการใชง# าน............. 8. ปดY เครื่องคอมพวิ เตอรและเคร่อื งพมิ พเมื่อไม&มีการใช#งานตดิ ตอ& กันนานกวา& 1 ชว่ั โมง และปYดเคร่อื งทุกครง้ั หลังเลิกการใช#งานพร#อมท้ังถอดปลกั๊ ออก............. 9. ควรตดิ ตง้ั เคร่ืองใชไ# ฟฟ\"าทป่ี ล&อยความร#อน เชน& กาต#มนาํ้ ร#อนไฟฟ\"า เครอื่ งถ&ายเอกสาร เปน; ต#น ไว#ในห#องทํางานท่ีตดิ เครอ่ื งปรับอากาศ เพอื่ สะดวกตอ& การใชง# าน............10. ควรนําต#นไมม# าปลูกในหอ# งทม่ี ีเครอื่ งปรับอากาศ เพราะตน# ไม#จะคายไอน้าํ ทําให#อากาศ เย็นข้ึน

238 กจิ กรรมทายบทท่ี 4 เรือ่ ง บทบาทหนาที่ของหนว- ยงานทีร่ ับผิดชอบเกยี่ วกบั ไฟฟาคําช้แี จง ให#ผู#เรยี นเลือกคําตอบ โดยกากบาท (X) ขอ# ที่ถกู ท่ีสุดเพียงข#อเดียว1. ขอ# ใดคือภารกจิ ของการไฟฟ\"าฝาl ยผลติ แห&งประเทศไทย (กฟผ.) ก. กําหนดนโยบาย แผน และมาตรการด#านพลังงาน ข. จัดส&งและจัดจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าให#แก&ประชาชน ธุรกิจ และอุตสาหกรรมต&างๆ ในเขต จําหน&าย 74 จังหวัดท่ัวประเทศ ยกเว#น กรงุ เทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ ค. จัดหาพลังงานไฟฟ\"าให#แก&ประชาชน โดยการผลิต จัดส&ง และจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าให#แก& การไฟฟ\"านครหลวง การไฟฟ\"าส&วนภูมิภาค ผู#ใช#ไฟฟ\"ารายอื่นๆ ตามที่กฎหมายกําหนด รวมท้งั ประเทศใกล#เคียง ง. จัดให#ได#มาและจําหน&ายพลังงานไฟฟ\"าและดําเนินธุรกิจเกี่ยวกับพลังงานไฟฟ\"า และธุรกิจ เกี่ยวเนื่องหรือท่ีเป;นประโยชนแก&การไฟฟ\"านครหลวง โดยมีพ้ืนที่เขตจําหน&ายใน 3 จังหวัด คอื กรงุ เทพมหานคร นนทบุรี และสมุทรปราการ2. บ#านนายแดง ตง้ั อยู&อําเภอเมอื ง จงั หวัดเชียงใหม& เกิดหม#อแปลงไฟฟา\" ระเบดิ ทําใหไ# ฟฟ\"าดบั ดังน้นั นายแดง ควรแจง# เหตุการณตอ& หน&วยงานใด ก. การไฟฟา\" นครหลวง (กฟน.) ข. การไฟฟ\"าสว& นภูมิภาค (กฟภ.) ค. การไฟฟ\"าฝlายผลติ แห&งประเทศไทย (กฟผ.) ง. คณะกรรมการกํากับกจิ การพลังงาน (กกพ.)3. นางกาญจน ต#องการเปYดร#านอาหารแหง& ใหมใ& นจงั หวัดสมทุ รปราการ จะตอ# งตดิ ตอ& หนว& ยงานใด เพ่ือขอใช#ไฟฟ\"าในร#านอาหาร ก. การไฟฟ\"านครหลวง (กฟน.) ข. การไฟฟ\"าส&วนภมู ภิ าค (กฟภ.) ค. การไฟฟ\"าฝlายผลติ แห&งประเทศไทย (กฟผ.) ง. คณะกรรมการกาํ กับกิจการพลงั งาน (กกพ.)4. หากท&านพบปญหาเกดิ ขน้ึ กับเสาสง& ไฟฟา\" แรงสงู ทา& นควรแจ#งตอ& หน&วยงานใด ก. การไฟฟา\" นครหลวง (กฟน.) ข. การไฟฟ\"าส&วนภมู ภิ าค (กฟภ.) ค. การไฟฟา\" ฝาl ยผลติ แหง& ประเทศไทย (กฟผ.) ง. คณะกรรมการกํากับกจิ การพลังงาน (กกพ.)

2395. ขอ# ใดคือพนั ธกจิ ของกระทรวงพลงั งาน ก. กําหนดนโยบาย แผน และมาตรการด#านพลังงาน ข. ประสานความร&วมมือระหว&างประเทศด#านพลังงาน ค. กําหนดมาตรการ กฎ ระเบยี บ และกํากับดูแล ควบคมุ การดาํ เนินงานดา# นพลังงาน ง. ถกู ทุกข#อ