1
2 เอกสารสรุปเนอ้ื หาทีต่ องรู รายวิชาภาษาไทย ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน รหัส พท21001 หลักสตู รการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 สาํ นกั งานสงเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธิการ หามจาํ หนาย หนังสอื เรยี นน้จี ดั พิมพด วยเงนิ งบประมาณแผนดินเพือ่ การศึกษาตลอดชีวิตสาํ หรับประชาชน ลขิ สิทธิ์เปนของ สํานกั งาน กศน.สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
3
สารบญั 4 คาํ นาํ หนา คําแนะนาํ การใชเ อกสารสรปุ เนอ้ื หาทต่ี องรู บทท่ี 1 การฟง การดู 1 2 เรื่องท่ี 1 หลักเบอื้ งตนของการฟง และการดู 3 เรื่องท่ี 2 หลกั การฟงเพอ่ื จบั ใจความสาํ คญั 3 เรอ่ื งที่ 3 หลกั การฟง การดู อยางมวี ิจารณญาณ 5 เรื่องที่ 4 มารยาทในการฟง การดู กจิ กรรมทา ยบท 6 บทที่ 2 การพดู 7 เรื่องท่ี 1 สรปุ ความ จบั ประเดน็ สาํ คัญของเรอ่ื งทพี่ ูด 12 เรอ่ื งที่ 2 การพดู ในโอกาสตาง ๆ 13 เรอ่ื งที่ 3 มารยาทในการพดู กิจกรรมทา ยบท 14 บทที่ 3 การอา น 14 เรอ่ื งท่ี 1 การอานในใจ 27 เรื่องที่ 2 การอา นออกเสยี ง 29 เร่อื งที่ 3 การอานจบั ใจความสาํ คัญ 31 เรื่องท่ี 4 มารยาทในการอา นและนิสัยรักการอาน กจิ กรรมทา ยบท 33 บทที่ 4 การเขยี น 34 เรอ่ื งที่ 1 หลักการเขยี นและการใชภ าษาเขยี น 38 เรอ่ื งท่ี 2 หลักการเขียนแผนภาพความคดิ 41 เรอ่ื งท่ี 3 การแตง รอ ยกรอง 43 เรื่องท่ี 4 การเขยี นส่ือสาร 44 เรื่องท่ี 5 การเขียนรายงานคนควา และอา งองิ ความรู เรื่องที่ 6 การกรอกแบบรายงาน
สารบญั (ตอ ) 5 หนา เรื่องที่ 7 มารยาทในการเขียนและนิสยั รกั การเขยี น 49 กจิ กรรมทา ยบท 51 บทท่ี 5 หลกั การใชภาษา เรือ่ งท่ี 1 ความหมายของพยางค คํา วลี และประโยค 53 เรอ่ื งที่ 2 ชนิดและหนาทขี่ องประโยค 55 เรอ่ื งท่ี 3 การใชเ ครื่องหมายวรรคตอนและอักษรยอ 60 เรอ่ื งท่ี 4 คําราชาศัพท 68 เรื่องท่ี 5 ภาษาพูดและภาษาเขยี น 72 เรอ่ื งที่ 6 การใชสํานวน สภุ าษิต คําพังเพย 74 กจิ กรรมทา ยบท 78 บทที่ 6 วรรณคดแี ละวรรณกรรม เรื่องท่ี 1 ความหมายวรรณคดีและวรรณกรรม 79 เรอ่ื งที่ 2 วรรณกรรมปจ จบุ นั 80 เร่ืองท่ี 3 วรรณกรรมทอ งถ่ิน 80 เรอ่ื งที่ 4 หลกั การและแนวทางการพจิ ารณาวรรณคดี 81 เรื่องท่ี 5 เพลงพ้นื บา น เพลงกลอ มเดก็ 85 กิจกรรมทายบท 87 บทที่ 7 ภาษาไทยกบั ชองทางการประกอบอาชีพ เรื่องที่ 1 อาชีพทใ่ี ชท ักษะการพดู เปน ชอ งทางการประกอบอาชพี 88 เรอ่ื งที่ 2 อาชีพท่ีใชท กั ษะการเขียนเปนชองทางการประกอบอาชพี 89 เรือ่ งที่ 3 การเพ่มิ พนู ความรแู ละประสบการณด านภาษาไทยเพอ่ื การประกอบอาชพี 90 กจิ กรรมทา ยบท 95 เฉลยกจิ กรรมทา ยบท 96 บรรณานกุ รม 112 คณะผจู ัดทาํ 113
6 คาํ แนะนําการใชเอกสารสรปุ เนื้อหาที่ตองรู หนงั สอื สรุปเนื้อหารายวิชาภาษาไทยเลมนี้ เปนการสรุปเนื้อหาจากหนงั สอื เรยี นสาระ ความรูพน้ื ฐาน รายวชิ าภาษาไทย พท 21001 ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน หลักสตู รการศกึ ษา นอกระบบระดับการศึกษาข้นั พื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2544) เพอ่ื ให ผเู รยี น กศน. ไดศ กึ ษาทําความเขาใจและเรียนรูในเน้ือหาสาระของรายวิชาภาษาไทยที่สาํ คัญ ๆ ไดส ะดวกและสามารถทาํ ความเขาใจของเนอ้ื หาไดด ีย่ิงข้นึ ในการศกึ ษาหนังสือสรุปเนื้อหารายวชิ าภาษาไทยเลมนี้ ผูเรียนควรปฏบิ ตั ิดงั นี้ 1. ศกึ ษาโครงสรางรายวิชาภาษาไทย ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน จากหนังสอื เรยี นสาระ ความรูพนื้ ฐาน หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2554) ใหเขา ใจกอน 2. ศึกษาเนอ้ื หาสาระของหนงั สอื สรุปเน้ือหารายวชิ าภาษาไทยใหเ ขาใจอยา งละเอยี ดทลี ะ บทจนครบ 7 บท 3. หากตองการศึกษารายละเอยี ดเนื้อหาสาระรายวชิ าภาษาไทยเพ่อื เพ่ิมเติมความรู ผเู รียน กศน. สามารถศึกษาคน ควาไดจ ากสื่ออน่ื ๆ หองสมุด อินเทอรเน็ต หรอื ครูผูสอน
1 บทท่ี 1 การฟง การดู เร่อื งท่ี 1 หลักเบ้ืองตนของการฟงและการดู ความหมายของการฟงและการดู การฟงและการดู หมายถงึ การรับรูเรือ่ งราวตาง ๆ จากแหลงของเสียงหรอื ภาพ หรอื เหตุการณ ซ่ึงเปนการฟง จากผพู ูดโดยตรง หรือฟง และดูผา นอุปกรณ หรือสงิ่ ตาง ๆ แลว เกิด การรบั รูและนาํ ไปใชประโยชน โดยตอ งศกึ ษาจนเกิดความถูกตอง วองไว ไดป ระสทิ ธภิ าพ หลกั การฟง และการดูทด่ี ี 1. ตองรจู ุดมุงหมายของการฟงและการดู และตองจดบนั ทกึ เพื่อเตอื นความจาํ 2. ตองฟงและดูโดยปราศจากอคติ เพือ่ การวเิ คราะหว จิ ารณทต่ี รงประเดน็ 3. ใหค วามรวมมอื ในการฟงและการดู ดวยการรว มกิจกรรม จดุ มุงหมายของการฟง และการดู การฟง มจี ดุ มุง หมายทสี่ าํ คญั ดงั นี้ 1. ฟงเพือ่ จบั ใจความสาํ คัญไดวา เรอ่ื งทฟ่ี งน้นั เปนเรื่องเกยี่ วกับอะไร เกิดขน้ึ ที่ไหน เมือ่ ไหร หรือใครทําอะไร ท่ไี หน เมอ่ื ไหร 2. ฟง เพอ่ื จบั ใจความโดยละเอียด ผฟู ง ตอ งมีสมาธิในการฟง และอาจตองมีการ บนั ทกึ ยอ เพ่อื ชวยความจํา 3. ฟงเพอื่ หาเหตุผลมาโตแยงหรือคลอ ยตาม ผูฟง ตองตั้งใจฟงเปนพิเศษ และตอง ใชว ิจารณญาณพจิ ารณาวาเร่ืองทฟี่ งนน้ั มีอะไรเปนขอ เทจ็ จริง อะไรเปน ขอ คดิ เห็น และมคี วาม ถกู ตอง มีเหตผุ ลนา เชื่อถือมากนอ ยเพยี งใด ซึ่งผูฟง ควรพิจารณาเรอื่ งราวที่ฟงดว ยใจเปนธรรม 4. ฟงเพือ่ เกดิ ความเพลิดเพลนิ และซาบซง้ึ ในคุณคาของวรรณคดี คตธิ รรม และ ดนตรี ผูฟง ตองมคี วามรใู นเรอ่ื งท่ีฟง เขาใจคาํ ศพั ท สญั ลักษณต าง ๆ และมีความสามารถในการ ตคี วาม เพื่อใหเกดิ ความไพเราะซาบซึ้งในรสของภาษา 5. ฟง เพ่ือสงเสรมิ จินตนาการ และความคดิ สรางสรรค เปน ความคิดทเ่ี กดิ ขนึ้ ขณะท่ีฟง หรอื หลงั จากการฟง ซ่ึงอาจจะออกมาในรปู ของงานประพนั ธ งานศลิ ปะ หรือการพดู
2 การดมู ีจดุ มุงหมายท่ีสาํ คญั ดงั นี้ 1. ดูเพื่อใหร ู เปนการดูเพอ่ื ใหเปนคนทันโลกทันเหตุการณ 2. ดเู พือ่ ศึกษาหาความรู เปน การดูที่ชว ยสงเสริมการอาน หรอื การเรียนใหม ี ความรูมากขึ้น หรอื มีความชดั เจนลมุ ลกึ ข้ึน 3. ดูเพ่อื ความเพลดิ เพลิน เชน ละคร เกมโชว มิวสคิ วิดีโอ 4. ดูเพื่อยกระดบั จิตใจ เปน การดูท่ีจะทาํ ใหจิตใจเบิกบานและละเอยี ดออ น เขา ถึงธรรมชาติ และสจั ธรรม ไดแ ก การชมธรรมชาติ การชมโขน ละคร การดรู ายการเกี่ยวกบั ธรรมะ การดูกีฬา เร่ืองท่ี 2 หลักการฟงเพื่อจบั ใจความสําคัญ การฟง เพอ่ื จับใจความสาํ คัญ เปน การฟงเพือ่ ความรู ผฟู ง ตองตัง้ ใจฟง และพยายามสรปุ เน้อื หา โดยมหี ลกั การสาํ คัญดังนี้ 1. มสี มาธิดี ตั้งใจฟง ตดิ ตามเร่อื ง 2. ฟงใหเ ขา ใจและลาํ ดับเหตุการณใ หด วี า เรือ่ งทฟี่ งเปน เร่อื งของอะไร ใครทาํ อะไร ท่ไี หน อยางไร 3. แยกใหอ อกวา ตอนใดเปนใจความสาํ คญั ตอนใดเปนสวนขยาย 4. บนั ทกึ ขอความสําคญั จากเรอ่ื งที่ฟง การฟง เพอ่ื จบั ใจความสําคญั 1. จบั ใจความสําคญั จากบทรอ ยแกว รอยแกว คือ ความเรียงที่สละสลวยไพเราะเหมาะเจาะดว ยเสยี งและความหมาย แตไ มก ําหนดระเบยี บบัญญัติแหง ฉนั ทลกั ษณ คือ ไมจํากัดครุ ลหุ ไมกําหนดสัมผัส 2. จับใจความสําคัญจากบทรอยกรอง รอ ยกรอง คือ ถอ ยคําท่ีเรยี บเรยี งใหเ ปน ระเบียบตามบญั ญตั แิ หงฉันทลักษณ คือ ตําราวาดวยการประพนั ธ เชน โคลง ฉันท กาพย กลอน 3. จับใจความสําคัญจากบทความ บทความ คือ ขอ เขียนซึ่งอาจจะเปนรายงาน หรือการแสดงความคดิ เห็น มกั ตีพิมพ ในหนงั สอื พมิ พ วารสาร สารานกุ รม เปน ตน 4. จับใจความสําคญั จากขา ว ขาว คอื คําบอกเลาเรือ่ งราว ซงึ่ โดยปกตมิ กั เปน เร่ืองเกดิ ใหมหรือเปนท่ีนา สนใจ
3 เรื่องท่ี 3 หลักการฟง การดู อยา งมีวิจารณญาณ ผูทสี่ ามารถจะฟง และดไู ดอ ยางมีวจิ ารณญาณ จะตองมคี วามเขาใจและสามารถปฏบิ ตั ิ ดังนี้ได 1. การวิเคราะห คือ ความสามารถในการแยกขอเทจ็ จริงออกจากขอคดิ เห็นรวู า อะไร เปน อะไร อะไรเปน เหตุ อะไรเปนผล 2. การตีความ คอื ตองรคู วามหมายทแี่ ฝงไวในใจเร่ืองหรือภาพน้นั ๆ 3. การประเมินคา เปน ทักษะท่ตี อ เนือ่ งมาจากการวเิ คราะหก ารตคี วาม การประเมินคา สง่ิ ใด ๆ จะตองพิจารณาใหรอบดา น เชน จดุ ประสงค รปู แบบ ประเภทของสาร เชน ถาจะ ประเมนิ คุณคาของวรรณคดีตอ งดใู นเรอ่ื งคณุ คาวรรณศลิ ป ดานสงั คม เนื้อหาและนําไปใชใน ชีวิตประจาํ วัน 4. การตัดสินใจ คอื การวินิจฉัยเพือ่ ประเมินคา อันนําไปสูการตดั สนิ ใจท่ีถูกตอ งวา สง่ิ ใดควรเช่อื ไมค วรเชื่อ ซงึ่ การตัดสนิ ใจท่ีถกู ตองเปนเร่อื งสําคัญมากในชีวิตประจําวนั 5. การนําไปประยุกตใชในชวี ติ ประจําวนั ทกั ษะน้จี ะตอ งใชศลิ ปะและประสบการณ ของแตล ะคนมาชวยดว ย ซึ่งการฟงและการดูมากก็จะชวยใหต ัดสินใจไมผ ิดพลาด มารยาทในการแสดงความคดิ เหน็ 1. ภาษาในการแสดงความคดิ เหน็ ตองชดั เจน เขาใจงาย เลอื กใชถอ ยคําใหม ี ความหมายตรงตามที่คิด มีความสมเหตสุ มผล ตรงประเดน็ ไมออกนอกเรื่อง 2. ขอมูลหลกั ฐานทีน่ าํ มาใชป ระกอบความคิดเห็นตองเปน เรื่องจริง ไมใชข อมูล เทจ็ หรือมีจุดประสงคเพอ่ื หลอกลวง 3. ไมแสดงความคิดเห็นสวนตัวในลักษณะการใชอ ารมณค วามรสู กึ ท้งั หมด โดย ปราศจากเหตผุ ลหรือขอ เท็จจรงิ 4. ใชภ าษาสภุ าพ ไมกา วรา ว หยาบคาย หลีกเลี่ยงการใชคําคะนอง เร่อื งที่ 4 มารยาทในการฟง การดู มารยาทในการฟงและการดู การฟง และการดูเปน กิจกรรมในการดาํ เนินชวี ติ ท่ีทุกคนในสังคมมักจะตองเขาไปมี สว นรว มเกอื บทกุ วันการเปนผมู ีมารยาทในการฟง ที่ดี นอกจากเปนการสรางบคุ ลิกภาพทีด่ ี ใหกบั ตนเองแลวยงั เปนสิ่งแสดงใหเห็นวาเปนผไู ดร ับการอบรมฝกฝนมาอยา งดี เปน ผมู มี ารยาท ในสงั คม การท่ที ุกคนมีมารยาทท่ีดีในการฟงและการดู ยงั เปน การสรา งระเบียบในการอยูรว มกนั
4 ในสงั คม ชวยลดปญหาการขัดแยง และชว ยเพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการฟง อีกดว ย ผมู ีมารยาท ในการฟงและการดู ควรปฏิบัติตนดงั นี้ 1. เมอื่ ฟง อยเู ฉพาะหนา ผใู หญ ควรฟงโดยสํารวมกริ ยิ ามารยาท 2. การฟงในทป่ี ระชุม ควรเขาไปนง่ั กอ นผูพดู เร่มิ พูด โดยนัง่ ที่ดานหนาใหเ ต็มเสยี กอน และควรต้งั ใจฟงจนจบเร่อื ง 3. ฟงดวยใบหนายม้ิ แยม แจม ใสเปน กันเองกบั ผูพูด ปรบมอื เมอ่ื มีการแนะนาํ ตวั ผูพูด และเม่อื ผพู ดู พดู จบ 4. เมอื่ ฟง ในที่ประชมุ ตองต้งั ใจฟง และจดบันทึกขอความทส่ี นใจ หรือขอความที่สําคัญ หากมขี อสงสัยเก็บไวถ ามเมือ่ มโี อกาสและถามดวยกริ ยิ าสภุ าพ 5. เมอื่ ไปดูละคร ภาพยนตร หรือฟงดนตรี ไมค วรสรา งความรําคาญใหบ ุคคลอ่ืน ควรรกั ษามารยาทและสาํ รวมกริ ยิ า
5 กจิ กรรมทายบทที่ 1 การอานบทความ (10 คะแนน) ใหผูเรียนอา นบทความขา งลางน้ี และสรปุ เน้ือหาใจความสาํ คญั ของเร่อื ง และบอกประโยชนท ่ีได จากบทความน้ี ปจ จุบนั เปอรเซ็นตการเจ็บปวยดวยโรคตาง ๆ ของคน ไทยในรอบสามปท่ีผานมา ไมวาจะเปนโรคมะเร็ง เบาหวาน ความดนั หรือเสนเลือดตีบ มีจํานวนเพ่ิมมากข้ึนทําใหผูคนหัน มาดูแลใสใจสุขภาพ และรักษาสุขภาพมากกวาเดิม แตมีอยู หนึง่ โรคที่ทุกคนยังคงมองขา มและละเลย บางคนไมทราบดวย ซํ้าวาโคนี้เปนโรครายแรงติดอันดับหนึ่งในสิบที่ทําใหคนไทย เสยี ชวี ติ มากทส่ี ดุ น่นั คอื “โรคกระดูกพรุน” โรครายใกลตัวที่ กัดกินรางกายคุณไปอยางชา ๆ โดยที่เจาของรางกายไม สามารถรูตัวไดเลยหากไมระมัดระวังใหดี เพราะโรคน้ีเปนโรค ที่ไมแ สดงอาการใด ๆ ออกมา เมื่อคุณทราบอีกทีก็อาจจะสาย เกินแกไ ปเสียแลว
6 บทที่ 2 การพดู เรอ่ื งท่ี 1 สรุปความ จับประเด็นสาํ คญั ของเร่ืองท่พี ดู การพูดเปนทกั ษะหน่ึงของการส่ือสาร การพูดคอื การเปลงเสียงออกมาเปน ถอยคํา หรอื ขอความตาง ๆ เพ่อื ติดตอสอ่ื สารใหผูพดู และผฟู ง เขาใจเรื่องราวตาง ๆ การพูดเปน การสือ่ ความหมายโดยใชภาษาเสียง กริ ยิ าทา ทางตาง ๆ เพือ่ ถา ยทอดความรแู ละความรสู ึก รวมทั้ง ความคดิ เห็นของผูพดู ใหผ ฟู งไดร ับรู และเขา ใจตามความมุงหมายของผฟู ง เปน เกณฑ องคป ระกอบของการพดู ประกอบดวย 1. ผพู ูด คือ ผูท่ีมีจุดมุงหมายสําคญั ทจ่ี ะเสนอความรคู วามคดิ เหน็ เพ่ือใหผฟู งไดรับรู และเขา ใจ โดยใชศลิ ปะการพดู อยางมีหลักเกณฑ และฝกปฏบิ ัตอิ ยูเปนประจาํ 2. เนือ้ เรอ่ื ง คอื เรอ่ื งราวที่ผูพดู นําเสนอเปนความรูหรอื ความคิดเห็น ใหผ ูฟงไดร บั รู อยา งเหมาะสม 3. ผฟู ง คอื ผูร บั ฟงเร่ืองราวตา ง ๆ ท่ีผพู ดู นําเสนอ ซ่ึงผฟู งตองมีหลกั เกณฑและมารยาท ในการฟง การพูดทด่ี ี คอื การส่ือความหมายที่ดีนน้ั ยอ มสอื่ ความเขาใจกับใคร ๆ ไดต รงตาม วัตถปุ ระสงคข องผูพูด การทผี่ ฟู งฟง แลวพงึ พอใจ สนใจ เกดิ ความศรัทธาเลื่อมใส เรียกวาผพู ูด ผูน ้นั มศี ิลปะในการพูด ลักษณะการพดู ทด่ี ี มีดงั นี้ 1. มบี คุ ลกิ ภาพทีด่ ี การฟง คนอ่ืนพดู นั้นเราไมไ ดฟ ง แตเพียงเสยี งพดู แตเราจะตองดู การพูด ดูบุคลกิ ภาพของเขาดวย บุคลกิ ภาพของผพู ูดมีสวนทจ่ี ะทําใหผ ฟู ง สนใจ ศรทั ธาตวั ผูพ ูด บคุ ลิกภาพ ไดแ ก รปู รา ง หนา ตา ทา ทาง การยนื การนง่ั การเดนิ ใบหนาท่ียิ้มแยม ตลอดจน อากปั กริ ิยาที่แสดงออกในขณะทพ่ี ดู อยางเหมาะสมดว ย 2. มีความเชอ่ื ม่ันในตนเองดี ผูพูดจะตองเตรยี มตัวลวงหนา ฝกซอมการพดู ใหค ลอง สามารถจดจาํ เร่อื งทพ่ี ูดได ควบคมุ อารมณไ ด ไมต ื่นเตน ประหมา หรอื ลกุ ลี้ลุกลน รบี รอ นจน ทําใหเสียบคุ ลกิ 3. พูดใหต รงประเด็น พูดในเร่อื งทีก่ ําหนดไว ไมนอกเรื่อง พูดอยางมีจดุ มุง หมาย มุง ให ผูฟงฟงแลว เขาใจ ตรงตามวตั ถปุ ระสงคท ี่ผูพูดตอ งการ
7 4. ตองใชภาษาทีเ่ หมาะสมกบั ระดับผฟู ง ตามปกตินิยมใชภ าษาธรรมดา สุภาพ ส้นั ๆ กะทดั รัด สื่อความเขาใจไดง าย หลีกเลยี่ งสํานวนโลดโผน ศัพทเ ทคนคิ หรือสาํ นวนท่ีไมได มาตรฐาน 5. ตอ งคํานงึ ถงึ ผูฟ ง ผพู ูดตองทราบวาผฟู งเปนใคร เพศ วยั อาชีพ ระดบั การศกึ ษา ความสนใจ ความเช่ือถอื เปน อยางไร เพื่อจะไดพ ดู ใหถ กู กบั สภาพของผฟู ง หลกี เลีย่ งการแสดง ความคดิ เห็นและความเชอื่ ท่ขี ดั แยง กับผฟู ง 6. มีมารยาทในการพูด ผูพูดตองพิจารณาเลือกใชถอ ยคําทีถ่ กู ตอ งเหมาะสมกบั กาลเทศะ และบุคคลเพื่อแสดงถงึ ความมีมารยาททดี่ ีและใหเกยี รติผูฟง การสรปุ ความ จบั ประเด็นสําคญั ของเร่ืองทีพ่ ดู 1. ผพู ดู จะตอ งทราบรายละเอียดของผฟู งดังน้ี 1.1 เปน ชายหรือหญงิ 1.2 อายุ 1.3 การศกึ ษา 1.4 อาชพี เปน เบอื้ งตน เพือ่ มากาํ หนดเนือ้ หาสาระทจี่ ะพูดใหเหมาะสมกบั ผฟู ง 2. ผูพูดตองมีวตั ถุประสงค ทจ่ี ะพดู จะเปนการพูดวิชาการ เพ่ือความบนั เทงิ หรือเพือ่ สงั่ สอน เปนตน 3. เนอื้ หาสาระ ผพู ดู อาจเพยี งกาํ หนดหวั ขอ แตเม่อื พูดจริงจะตอ งอธิบายเพมิ่ เติม อาจ เปน ตัวอยา ง อาจเปน ประสบการณ ท่ีจะเลา ใหผฟู ง ไดฟง ผูฟ ง จะสรุปความเรอื่ งที่รับฟง ได หากผพู ดู พดู มสี าระสําคญั และมกี ารเตรียมตวั ทจ่ี ะพูด มาอยา งดี เรือ่ งท่ี 2 การพดู ในโอกาสตาง ๆ การพดู ในโอกาสตางๆ 1. การพูดแนะนําตนเอง การพูดแนะนําตนเอง เปนการพูดทแ่ี ทรกอยกู ับการพดู ในลักษณะตา ง ๆ เปนพืน้ ฐาน เบอื้ งตนท่จี ะทาํ ใหผ ฟู งมีความรูเ กยี่ วกับผพู ดู การแนะนําตนจะใหร ายละเอยี ดแตกตางกันไป ตามลักษณะของการพูด
8 1. การพูดแนะนาํ ตนในกลุม ของผเู รยี น ควรระบรุ ายละเอยี ด ชือ่ - นามสกุล การศกึ ษา สถานศึกษา ที่อยปู จจบุ นั ภมู ลิ ําเนาเดิม ความถนัด งานอดเิ รก 2. การพูดแนะนําตนเพ่อื เขา ปฏิบัติงาน ควรระบุ ช่ือ - นามสกุล รายละเอยี ดเกี่ยวกบั การศึกษา ตําแหนง หนา ท่ที ่จี ะเขา มาปฏิบัตงิ าน ระยะเวลาที่จะเรมิ่ ปฏบิ ตั ิหนาท่ี 3. การแนะนําบคุ คลอน่ื ในสงั คมหรอื ท่ปี ระชุม ควรใหรายละเอียด ชื่อ - นามสกุล ผูท ีเ่ ราแนะนาํ ความสามารถของผทู ีเ่ ราแนะนาํ การแนะนําบคุ คลใหผ อู ื่นรูจกั ตอ งใชคาํ พดู เพอ่ื สรางไมตรีท่ดี รี ะหวางบุคคลทงั้ สองฝาย 2. การกลา วตอ นรบั การกลาวตอ นรับเปน การกลาวเพ่อื บอกความรสู ึกทม่ี ีตอ ผูทม่ี า โดย 1. กลา วถงึ ความยินดีของการเปนเจา ของสถานท่ี 2. กลา วยกยองผมู าเยอื น เชน เปน ใคร มผี ลงานดเี ดนอะไร มีความสมั พนั ธอ ยางไร กับผตู อนรับ 3. แสดงความยินดีทใี่ หการตอ นรับ 4. ขออภยั หากมีสิ่งใดบกพรองไป และหวังจะกลับมาเยย่ี มอีก 3. การกลาวอวยพร โอกาสท่ีกลา วอวยพรมหี ลายโอกาส เชน การกลาวอวยพรวันเกิด วนั ปใหม ข้นึ บา นใหม การอวยพรคูบ าวสาว หรอื ในโอกาสทจ่ี ะมกี ารโยกยา ย อําลาไปรับตาํ แหนง ใหม ฯลฯ หลกั การกลาวอวยพร มีขอ ปฏบิ ัติท่ีควรจําดังน้ี 1. ควรกลาวถึงโอกาสและวนั สาํ คัญนน้ั ๆ ท่ีไดมาอวยพรวาเปน วันสาํ คญั อยางไร ในโอกาสดีอยางไรมคี วามหมายตอเจาภาพหรอื การจดั งานน้ันอยา งไร 2. ควรใชคาํ พดู ทสี่ ภุ าพ ไพเราะ ถกู ตอง เหมาะสมกับกลมุ ผฟู ง 3. ควรกลาวใหส ัน้ ๆ ใชค ําพูดงา ย ๆ ฟง เขาใจดี กะทดั รัด กระชับความ นา ประทบั ใจ 4. ควรกลา วถงึ ความสมั พนั ธร ะหวางผอู วยพรกบั เจา ภาพ กลาวใหเ กียรติ ชมเชย ในความดีของเจา ภาพ และแสดงความปรารถนาดีทีม่ ีตอเจาภาพ 5. ควรใชคาํ พูดอวยพรใหถ ูกตอ ง หากเปนการอวยพรผูใหญ นยิ มอา งสง่ิ ศักด์ิสิทธ์ิ ทเ่ี คารพนับถอื มาประทานพร 4. การกลา วขอบคณุ การกลาวขอบคณุ เปน การแสดงนาํ้ ใจไมตรี หรือความดที ี่ผอู ่ืนกระทําให เชน ขอบคณุ วทิ ยากรท่บี รรยาย ดังนี้ 1. ควรกลาวขอบคณุ วทิ ยากรใหเ กยี รตบิ รรยาย
9 2. มีการสรุปเร่ืองทีว่ ิทยากรบรรยายจบไปอยา งสนั้ ๆ ไดใจความ 3. ควรกลา วถงึ คณุ คา ของเร่อื งทฟ่ี ง และประโยชนที่ไดรับจากการบรรยาย 4. กลา วใหม ีความหวงั จะไดรับเกียรติจากวิทยากรอกี ในโอกาสตอไป 5. กลาวขอบคุณวทิ ยากรอกี ครง้ั ในตอนทา ย 5. การพูดใหโอวาท การพดู ใหโ อวาท จะมลี ักษณะดงั นี้ 1. กลา วถงึ ความสาํ คัญ และโอกาสทม่ี ากลาวใหโ อวาทวา มีความสาํ คญั อยา งไร 2. พูดใหตรงประเด็น เลอื กประเดน็ สําคญั ๆ ท่มี ีความหมายแกผ รู บั โอวาท 3. ควรมีขอ แนะนํา ตักเตอื น และเสนอแนะประสบการณท มี่ ีประโยชน 4. ควรพูดช้ีแจงและเกล้ียกลอ มใหผูฟง ตระหนกั และนําโอวาทไปใชใหเกิดประโยชน ไดอยางแทจ รงิ 5. กลาวสนั้ ๆ ไดใ จความดี ตอนทา ยของการใหโ อวาทก็ควรกลา วอวยพรทีป่ ระทบั ใจ การพดู แสดงความคดิ เหน็ การพูดแสดงความคดิ เห็น หมายถึง การพูดเพื่อแสดงความรูส กึ หรือแสดงความคิดเห็น เกยี่ วกบั เร่ืองใดเรือ่ งหนงึ่ อยา งมเี หตผุ ล มีความสอดคลองกับเรือ่ งทพี่ ูด ประเภทของการพดู แสดงความคดิ เหน็ 4 ประเภท ดงั น้ี 1. การพดู แสดงความคดิ เหน็ ในเชิงสนบั สนนุ การพูดแสดงความคิดเหน็ ในลกั ษณะ ดังกลา ว เปนการพูดเพื่อสนับสนนุ ความคิดเห็นของผูอื่น ซ่งึ ผูพ ูดอาจจะพจิ ารณาแลววา ความ คดิ เห็นที่ตนสนับสนนุ มสี าระและประโยชนต อหนว ยงานและสว นรวม หรอื ถาเปนการแสดง ความคดิ เหน็ เชิงวิชาการ จะตองเปน ความคิดเห็นท่เี ปนองคค วามรสู ัมพันธก ับเนอ้ื เร่ืองที่กําลงั พูด กันอยู ทงั้ ในระหวางบุคคลหรอื ในที่ประชุม เชน การพดู ในท่ีประชมุ การอภปิ ราย การแสดง ปาฐกถา เปนตน 2. การพดู แสดงความคดิ เหน็ ในเชงิ ขัดแยง การพดู ลักษณะดังกลา วเปนการพดู แสดง ความคิดเห็นในกรณที ี่มคี วามคิดไมต รงกันและเสนอความคิดอน่ื ๆ ทไ่ี มตรงกับผอู ่ืน การพูดแสดง ความคิดเห็นในเชงิ ขัดแยงดงั กลาว ผูพดู ควรระมดั ระวงั เร่อื งการใชภาษาและการนาํ เสนอ ความ ขัดแยง ควรเปนไปในเชงิ สรางสรรค อันจะกอประโยชนตอหนว ยงานหรอื สาธารณชน เชน การ สัมมนาเชงิ วิชาการ การอภปิ ราย การประชุม เปนตน 3. การพดู แสดงความคดิ เหน็ ในเชงิ วจิ ารณ เปนการพดู เพอ่ื วจิ ารณเ กีย่ วกบั เร่อื งใด เรื่องหน่ึง ซึ่งผวู ิจารณอาจจะแสดงความคดิ เห็นดวยหรือไมเห็นดว ย และวิจารณในเชิง
10 สรางสรรค ผวู จิ ารณจ ะตอ งวางตวั เปน กลาง ไมอคติตอผูพูดหรอื สิ่งทีเ่ ห็น เชน การแสดงความ คิดเห็นตอหนงั สือ ละคร รายการโทรทัศน ภาพยนตร เปน ตน 4. การพดู แสดงความคดิ เหน็ เพื่อนําเสนอความคดิ ใหม เปน การพูดในกรณที ่ีไมเหน็ ดวยกบั การแสดงความคิดเหน็ ของผอู ื่น และนาํ เสนอความคิดเห็นใหมของตนที่คิดวาจะเปน ประโยชนต อสว นรวม เชน การแสดงความคดิ เหน็ ในท่ปี ระชุม เปน ตน ลกั ษณะของผพู ูดแสดงความคดิ เห็นทดี่ ี 1. ผพู ดู จะตองมีความรูในเร่อื งทีจ่ ะแสดงความคิดเห็นเปน อยา งดี 2. การแสดงความคิดเหน็ ในเรอ่ื งใดเรื่องหนง่ึ ควรมีหลักการแสดงความคิดเหน็ ในเชงิ ขดั แยง และเชงิ วจิ ารณ 3. ใชภาษาสุภาพเหมาะสมกับโอกาส โดยเฉพาะการแสดงความคดิ เหน็ ในเชงิ ขัดแยง และเชิงวจิ ารณ เพอื่ รกั ษาความสมั พนั ธท ่ีดีตอ ผูพ ดู และผูฟง 4. การแสดงความคิดเหน็ ใด ๆ ก็ตาม ควรแสดงความคิดเห็นในเชิงสรา งสรรค และ เปนประโยชนตอสวนรวมเปนสาํ คญั การพดู โนม นาวใจ การพดู โนม นาวใจ หมายถงึ การพดู เชญิ ชวน เกลยี้ กลอม ชักจูงใหผ ูฟงเกิดความเช่ือถอื ศรทั ธา มีความคดิ เห็นคลอ ยตาม และปฏิบตั ิตาม เชน การพูดโฆษณา การพูดหาเสยี ง การพูด เชญิ ชวนใหป ฏบิ ัติตาม การพดู ชักจูงใหเปล่ยี นแปลงทัศนคติ การพูดปลุกเรา ใหเ กดิ ปฏิกิริยาตาง ๆ หลักการปฏเิ สธ ประโยคปฏิเสธทด่ี ีควรมลี กั ษณะ ดังนี้ 1. การอา งความรูสึกประกอบแทนการใชเหตผุ ลอยา งเดยี ว เพราะการใชเ หตผุ ลอยางเดียว มักถูกโตแ ยง ดวยเหตุผลอน่ื แตความรูสกึ เปนเรอ่ื งที่โตแยง ไดย าก 2. ปฏิเสธอยางชดั เจนท้ังทา ทาง คาํ พูด และน้ําเสยี ง 3. การถามความคิดเหน็ เปน การรกั ษานาํ้ ใจผูช วน ถาคสู นทนายอมรบั คาํ ปฏเิ สธ ควร พดู วา “ขอบคุณคะ ” (ครับ) หลักการเจรจาตอ รอง การเจรจาตอ รอง มหี ลักการท่ีสาํ คญั 3 ประการคอื 1. เพ่ือใหบ รรลุเปาหมายหลักการทต่ี อ งการ
11 2. เสียผลประโยชนใ หน อ ยท่สี ดุ เทาท่ีจะเปน ไปได 3. ทําใหอีกทกุ ฝา ยรสู ึกพึงพอใจกับผลการเจรจา การใชก ริ ยิ าทาทางประกอบการพดู 1. การใชสายตา สายตาเปน บคุ ลิกภาพทีส่ าํ คญั อยา งหนง่ึ ในการพูด ผพู ดู ตองใชส ายตา อยา งเหมาะสมตลอดเวลาในการพูด คอื การมองและประสานสายตากับกลมุ ผูฟงอยางทั่วถงึ มปี ระกายตาเบิกบานแจม ใส 2. การแสดงออกทางสหี นา เปน ส่งิ สําคญั ท่ีแสดงใหเห็นถึงบคุ ลกิ ลกั ษณะ อารมณแ ละ ความรูสึกนึกคดิ ของผูพดู ไดเปน อยางดี โดยผฟู งสามารถอา นสีหนาของผพู ดู ได การพดู ดว ยสีหนา ท่ยี ิม้ แยม แจม ใส เฉยเมย ไรช วี ิตชีวา หรือบ้ึงตึงเครง ขรึมตลอดเวลา จะส่ือความหมายและ ความรูสึก ที่แตกตางกันออกไป และการแสดงออกทางสหี นายงั ชว ยเนนเรอื่ งราวและความคิด ในการพดู ดวย 3. การวางทา ทางในที่น้ี หมายถงึ การวางตัวในขณะพดู อาจเปน ทาทางการยนื หรือการนัง่ การวางทาทางที่ดจี ะชว ยดงึ ดูดความสนใจ สรางความนา เชอื่ ถอื และความเล่ือมใสศรทั ธาในตวั ผพู ูดได เปนอยางดี การพูดในโอกาสตา ง ๆ ผพู ดู อาจน่ังพดู หรอื ยนื พดู กไ็ ด ทั้งนีข้ ้นึ อยกู บั รปู แบบ และสถานการณของการพดู ครัง้ นน้ั ๆ ถาเปน การพดู ทีเ่ ปนทางการและใชเ วลาไมน านนกั มกั ใช วิธกี ารยืนพดู แตถ าเปนการพูดทไ่ี มเปนทางการและใชเวลานานอาจใชวธิ กี ารนง่ั พดู 4. การเคลื่อนไหว หมายถงึ การเดินไปมาบนเวที เปนส่งิ แรกทจ่ี ะเรียกรองความสนใจจาก ผฟู ง และเปน สง่ิ สุดทายทีจ่ ะสรางความประทับใจใหก บั ผฟู งไดเ ปน อยางดี ทัง้ น้เี พราะปกติแลว มนุษยจะสนใจสิง่ ทเี่ คล่ือนไหวไปมามากกวาสง่ิ ที่อยนู ่ิงเฉย การเคล่ือนไหวไปมาขณะพดู จะมาก นอ ยเพียงใดข้ึนอยูกบั เวลาและสถานการณใ นการพดู ถาการพดู คร้งั นั้นใชเ วลามากและเปน การ พูดทไี่ มเปน ทางการ จะมกี ารเคลอ่ื นไหวไปมามากกวา การพูดท่ีใชเวลานอ ยและเปนทางการ การ เคลือ่ นไหวที่เหมาะสมจะชวยเรยี กรอ งและรักษาความสนใจของผฟู ง ไวไดตลอดเวลา 5. การใชทา ทาง หมายถงึ การเคลอื่ นไหวอวยั วะสวนใดสวนหนึง่ ประกอบการพูดอยางมี ความหมาย เชน การใชมอื แขน ศรี ษะ หรอื ไหล เปน ตน เพ่ือส่ือความหมายและเนน ย้ําเรือ่ งที่พูด ใหเ กิดความรูความเขาใจท่ชี ดั เจนย่งิ ข้ึน รวมท้ังสรา งความสนใจและรกั ษาความสนใจของผูฟง ท้ังน้เี พราะการใชก ิรยิ าทา ทางประกอบการพดู บาง จะชว ยสรา งความสนใจมากกวาการนงั่ หรือยนื น่งิ เฉย ๆ และการใชทาทางท่ดี จี ะชวยใหก ารพูดมีประสทิ ธภิ าพดยี ่ิงข้ึน โดยทา ทางทแ่ี สดงน้ีควรมี ความรสู กึ ผอ นคลายเปนธรรมชาติ
12 เรอื่ งท่ี 3 มารยาทในการพดู มารยาทในการพดู สรุปไดดงั นี้ 1. เรอื่ งท่พี ดู นั้นควรเปน เร่ืองทท่ี ัง้ สองฝา ยสนใจรว มกัน หรอื อยใู นความสนใจของคน ท่วั ไป 2. พดู ใหต รงประเด็นจะออกนอกเรือ่ งบา งกเ็ พียงเล็กนอย 3. ไมถามเรอื่ งสว นตวั ซ่งึ จะทําใหอ กี ฝายหน่ึงรสู กึ อึดอัดใจ หรอื ลําบากใจในการตอบ 4. ตองคํานึงถงึ สถานการณแ ละโอกาส เชน ไมพ ดู เร่อื งเศรา เรือ่ งท่ีนารงั เกยี จ ขณะ รบั ประทานอาหารหรอื งานมงคล 5. สรางบรรยากาศทด่ี ี ยม้ิ แยม แจม ใสและสนใจเรอ่ื งท่ีกาํ ลงั พดู 6. ไมแสดงกิริยาอันไมสมควรในขณะที่พดู เชน ลว ง แคะ แกะ เกา สวนใดสว นหน่งึ ของรางกาย 7. หลีกเล่ียงการกลา วราย การนนิ ทาผอู ่นื ไมย กตนขม ทาน 8. พดู ใหมีเสียงดงั พอไดยนิ กันทว่ั ไมพดู ตะโกน หรือเบาจนกลายเปนกระซิบกระซาบ 9. พูดดวยถอยคําวาจาทีส่ ุภาพ 10. พยายามรักษาอารมณในขณะพูดใหเ ปนปกติ 11. หากนําคาํ กลา วหรือมกี ารอางอิงคําพูดของผูใดควรระบนุ ามหรือแหลง ที่มา เพือ่ ให เปนเกียรติแกบ ุคคลทก่ี ลา วถึง 12. หากพดู ในขณะทผ่ี อู น่ื กําลังพูดอยคู วรกลา วขอโทษ 13. ไมพ ดู คุยกันขา มศีรษะผูอ่ืน กจิ กรรมทา ยบทท่ี 2 การพดู ในโอกาสตางๆ (5 คะแนน)
13 2.1 ใหผูเ รยี นพดู แนะนาํ ตนเองเปนรายบุคคลในหัวขอ ดงั น้ี 1) ชือ่ -สกุล………………………………………………………… 2) วนั เดือน ป เกดิ ………………………………………………… 3) ภมู ลิ ําเนา……………………………………..……………….… 4) ทอี่ ยูป จ จุบัน……………………………………………….….… 5) สถานภาพครอบครวั ………………………………………….... 6) อาชีพปจจบุ นั …………………………………………….….…. 7) ความคาดหวังในอนาคต…………………………………….…. 8) คติพจนประจําตัว…………………………………….………… 2.2 ใหผูเรียนเขียนคําพูดสําหรับพูดในโอกาสตาง ๆ พรอมออกมาพูดหนาช้ันเรียน เชน (5 คะแนน) 1) การกลา วตอนรับ 2) การกลา วอวยพร 3) การกลา วขอบคุณ 4) การพดู ใหโอวาท ฯลฯ
14 บทท่ี 3 การอา น เร่ืองท่ี 1 การอา นในใจ การอานในใจ หมายถงึ การแปลตัวอกั ษรออกมาเปนความรู ความเขาใจ และความคิด แลว นาํ ไปใชอกี ทอดอยา งไมผ ิดพลาด โดยทั่วไป จะเปนการอา นเพือ่ ความรู และความบนั เทงิ จดุ ประสงคของการอานในใจ 1. เพื่อจับใจความไดถกู ตองและรวดเร็ว 2. เพอ่ื ใหเกิดความรู ความเขาใจ และความคิดอยางกวา งขวางและลกึ ซึง้ 3. เพอื่ ใหเ กดิ ความเพลิดเพลนิ และเปน การใชเ วลาวา งใหเ กิดประโยชน 4. เพอ่ื ใหถายทอดสิ่งที่อา นใหผูอ ่นื รบั รูโดยไมผดิ พลาด หลกั การอานในใจ 1. ตั้งจุดมุงหมาย วาจะตองอานเพื่ออะไร อา นเพ่ือความรู หรือจะอา นเพื่อความ เพลดิ เพลิน 2. ตง้ั สมาธิในการอาน ใหจ ดจอ อยูกับหนังสอื ทอี่ านจติ ใจไมวอกแวกไปที่อ่ืนซ่งึ จะทําให อานไดเ ร็ว และเขา ใจไดดี 3. ตั้งเปา การอานโดยอานกาํ หนดปริมาณทจ่ี ะอานไวลวงหนา แลว จับเวลาในการอาน เพื่อทจี่ ะพัฒนาการอา นคร้ังตอไปใหเรว็ ขึ้น 4. ไมอ า นหนงั สือทลี ะคํา การอานกวาดสายตาใหกวา งขน้ึ อา นใหครอบคลุมขอความ ทอ่ี ยตู อ หนา อยางเรว็ ไปเรือ่ ย ๆ 5. ลองถามตนเองวา เปนเรอื่ งเกี่ยวกบั อะไร เกดิ กับใคร ที่ไหน อยา งไร ถา ตอบไดแ ปลวา เขาใจแตถ าตอบไมไดก ต็ อ งกลบั ไปอานใหม 6. จับใจความสําคัญใหได และบนั ทึกเปน ความรคู วามเขาใจ และความคิดไวเพราะ จะทาํ ใหจาํ เรือ่ งทอ่ี านไดอ ยางแมน ยํา และสามารถนําไปใชป ระโยชนไดทันที เรือ่ งท่ี 2 การอา นออกเสยี ง การอา นออกเสียง หมายถึง การอานทีผ่ ูอ่ืนสามารถไดยนิ เสยี งอานดวยการออกเสยี ง มักไมนิยมอา นเพอื่ การรบั สารโดยตรงเพียงคนเดียว เวน แตในบางครั้ง เราอานบทประพนั ธเ ปน
15 ทว งทํานองเพือ่ ความไพเราะเพลดิ เพลินสวนตัว แตส ว นใหญแลวการอา นออกเสียง มักเปน การ อา นใหผูอืน่ ฟง การอา นประเภทน้มี ีหลายโอกาส คอื 1. การอานออกเสียงเพอ่ื บคุ คลในครอบครัวหรือผูทคี่ นุ เคย เปน การอา นท่ีไมเปนทางการ การอา นเพ่อื บุคคลในครอบครัว เชน อานนิทาน หนงั สือพิมพ ขาว จดหมาย ใบปลิว คาํ โฆษณา ใบประกาศ หนงั สอื วรรณคดตี าง ๆ เปนการ เลา สูก นั ฟง อานเพ่ือใหเพ่ือนฟงอา นใหค นบางคนทอี่ านหนังสอื ไมอ อกหรือมองไมเ ห็น เปน ตน 2. การอา นออกเสียงทเี่ ปน ทางการหรอื อานในเรอ่ื งของหนาที่การงาน เปน การอานทีเ่ ปนทางการ มีระเบียบแบบแผนในการอา นอยา งรดั กมุ กวา การอานออก เสียงเพือ่ บคุ คลในครอบครวั หรืออยทู คี่ ุนเคย เชน การอา นในหอ งเรียน อา นในทีป่ ระชมุ อานใน พธิ ีเปดงาน อา นคําปราศรยั อา นสารในโอกาสที่สําคญั ตา ง ๆ การอา นของส่อื มวลชน เปนตน การอานออกเสยี งใหผฟู ง จะตอ งอา นใหช ดั เจนถูกตอ งไดขอ ความครบถว นสมบูรณ มีลีลาการอานท่ีนา สนใจและนาตดิ ตามฟงจนจบ จดุ มงุ หมายในการอานออกเสยี ง 1. เพอ่ื ใหอ านออกเสียงไดถูกตอ งตามอกั ขรวิธี 2. เพ่อื ใหรจู ักใชน าํ้ เสยี งบอกอารมณและความรูสกึ ใหสอดคลองกบั เนื้อหาของเร่อื งทีอ่ า น 3. เพอ่ื ใหเขา ใจเรือ่ งทอ่ี า นไดถกู ตอ ง 4. เพ่อื ใหผ อู า นมคี วามรูและเขาใจในเนอื้ เรื่องทอ่ี านไดอยางชดั เจน 5. เพอ่ื ใหผ อู า นและผฟู งเกิดความเพลดิ เพลิน 6. เพ่อื ใหเ ปน การรบั สารและสงสารวิธีหนึ่ง หลกั การอา นออกเสียง 1. อา นออกเสยี งใหถกู ตองและชัดเจน 2. อานใหฟ ง พอท่ีผูฟง ไดย นิ ทั่วถงึ 3. อานใหเปน เสยี งพดู โดยธรรมชาติ 4. รจู ักทอดจังหวะและหยุดหายใจเมอื่ จบขอความตอนหน่งึ ๆ 5. อานใหเ ขาลกั ษณะของเนือ้ เรอื่ ง เชน บทสนทนา ตอ งอานใหเ หมือนการสนทนากนั อา นคาํ บรรยาย พรรณนาความรสู กึ หรอื ปาฐกถาก็อา นใหเขากับลกั ษณะของเร่ืองน้นั ๆ 6. อานออกเสียงและจังหวะใหเ ปนตามเนื้อเรื่อง เชน ดุหรอื โกรธ กท็ าํ เสยี งแขง็ และเร็ว ถา เปนเรอ่ื งเกีย่ วกบั คร่าํ ครวญ ออ นวอน กท็ อดเสยี งใหชา ลง เปนตน
16 7. ถาเปน เร่ืองรอ ยกรองตองคาํ นงึ ถงึ สิง่ ตอ ไปน้ีดว ย 7.1 สมั ผัสครุ ลหุ ตองอานใหถูกตอ ง 7.2 เนน คํารับสัมผสั และอา นเอ้ือสัมผสั ใน เพอื่ เพ่ิมความไพเราะ 7.3 อานใหถกู ตองตามจังหวะและทาํ นองนยิ ม ตามลักษณะของรอยกรองนน้ั ๆ ยงั มกี ารอา นออกเสียงอกี ประการหนง่ึ การอานทาํ นองเสนาะ เปนลักษณะการอา น ออกเสียงท่มี ีจังหวะทาํ นองและออกเสยี งสูงต่าํ เพอ่ื ใหเ กิดความไพเราะ การอา นทํานองเสนาะน้ี ผูอานจะตองเขาใจลกั ษณะบงั คับของคาํ ประพันธแ ตละชนดิ และรวู ธิ อี า นออกเสยี งสงู ตาํ่ การ ทอดเสียง การเออ้ื นเสยี ง ซงึ่ เปน ลกั ษณะเฉพาะของคาํ ประพนั ธช นดิ ตาง ๆ ดวย การอา นทํานอง เสนาะน้ีเปน มรดกทางวฒั นธรรมทสี่ ืบทอดกนั มาชานาน ซึง่ เปน ส่งิ ท่คี นไทยทกุ คน ควรภมู ใิ จและ รักษาวฒั นธรรมลาํ้ คานี้ไวเ พือ่ ถายทอดสืบตอกันไปชวั่ ลกู ชัว่ หลาน การอา นเรว็ คนทีม่ นี ิสัยรกั การอาน ยอมเปนผทู ีม่ ีความรอบรู มคี วามนึกคิดลกึ ซ้ึงและกวางขวาง ทั้งยัง ไดรับความบันเทงิ ในชวี ิตมากข้นึ อกี ดวย การอา นทใ่ี ชมากในชีวิตประจําวัน คือการอา นในใจ เพราะสามารถอานไดรวดเรว็ ไมต อ ง กงั วลกับการเปลง เสยี งกับตัวหนังสอื การอา นในใจที่ดี ผอู านจะตองรูจกั ใชสายตา กิริยาทา ทาง มีสมาธิ ความตง้ั ใจและกระบวนการอานในใจ เชน การเขาใจความหมายของคํา รจู กั คน หา ความหมายของคํา หรอื เดาความหมายไดรจู ักจับใจความ แลวรูจ กั พจิ ารณาตาม รวมท้งั ตองเปน ผูทีส่ ามารถอา นไดรวดเร็วอกี ดวย หลักการอา นเรว็ ในการฝกตนเองใหเปน คนอา นเร็ว ควรไดเ รมิ่ ตน ฝก สมาํ่ เสมอทลี ะเล็กละนอ ย โดยฝก อา น ในใจทถ่ี กู วธิ ีและจะตอ งฝก ฝนในส่งิ ตอ ไปนี้ 1. มีสมาธใิ นการอา น ในขณะท่ีอาน จะตองสนใจและเอาใจจดจอ ตอ ส่ิงท่อี าน ไมปลอ ยใจ วอกแวกคิดเรอ่ื งอน่ื จะทาํ ใหจ บั ใจความของเรื่องไมไดต ลอดและความสามารถในการอานชาลงไป 2. จับตาท่ตี วั หนังสือ โดยใชส ายตาจบั อยูใ นชว งเวลาเลก็ นอ ยแลว เคลอ่ื นสายตาตอ ไป อยา งรวดเรว็ การฝก จบั ตาเชน น้ตี อ งกระทาํ บอย ๆ และจับเวลาทดสอบความสามารถในการ จับสายตา และเคล่อื นสายตาใหไ ดรวดเรว็ เพือ่ ทดสอบความกาวหนา 3. ขยายชว งสายตาใหกวา ง ชวงสายตาหมายถงึ ระยะจากจุดท่สี ายตาจบั จดุ หนึง่ ไปยงั จดุ ทสี่ ายตาจับในคราวตอไป การรจู กั ขยายสายตาใหกวางจะชว ยใหอา นหนังสือไดเร็ว
17 4. ไมอ า นยอ นกลับไปกลบั มา หมายถึง การทวนสายตายอ นกลับไปกลับมายังคาํ ทไี่ ม เขาใจซ่งึ ทาํ ใหเ สียเวลา 5. เปลย่ี นบรรทดั ใหแมน ยาํ โดยกวาดสายตากลบั มาทางซา ยเพื่อขน้ึ บรรทัดใหม เมือ่ อา นจบแตละบรรทดั และตองกาํ หนดบรรทัดใหแมนยําไมอ านขา มบรรทัด หรืออา นซา้ํ บรรทดั เดิม ซง่ึ ทาํ ใหความคดิ สบั สนการฝกในระยะแรกเร่มิ อาจใชไมบ รรทดั หรอื กระดาษปด ขอความบรรทัด ลางไว แลวเลอ่ื นลงเร่ือย ๆ คอย ๆ เพมิ่ ความเรว็ ข้ึนจนชํานาญจึงอานโดยไมต องใชสง่ิ อ่นื มาปด การอานเพอื่ เขาใจความหมายของสาํ นวน การอานเพอื่ ทาํ ความเขาใจ ความหมายของสาํ นวน ตองอาศัยถอยคําสิ่งแวดลอม บริบท เพอ่ื สรปุ สาระสาํ คญั 1. ความหมายของสํานวน สาํ นวน คือถอ ยคาํ ทม่ี ีความหมายไมต รงตามความหมายปกติ ของคาํ น้ัน ๆ 2. หลักการอา น เพอื่ เขาใจความหมายของสาํ นวน 2.1 อา นขอความอยางละเอยี ด เพอื่ จับใจความสาํ คญั เขาใจเนอ้ื เรอื่ งและเขา ใจ ความหมายของสํานวน 2.2 สงั เกตเนือ้ ความตามบริบท ทาํ ใหต ีความหมายของสาํ นวนไดถกู ตอ ง 2.3 ตีความหมายของสาํ นวน ตอ งตรงประเด็นตามบริบท การอานเพื่อเขาใจโวหารตาง ๆ ผเู ขยี นตองใชโ วหารประกอบการเขียน เชน พรรณนาโวหาร อปุ มาโวหาร สาธกโวหาร ฯลฯ เพ่อื ใหง านเขียนมีคณุ คา 1. ความหมายของโวหาร โวหาร คอื ทว งทํานองในการเรียบเรียงถอยคาํ ทง้ั ในวรรณกรรมรอยแกวและรอ ยกรอง โวหารท่ีใชกันทั่วไปมี 5 โวหาร ดังน้ี 1.1 บรรยายโวหาร คือ การเลา เรอ่ื งไปตามเหตกุ ารณ เชนการเขยี นบทความ การ เลา นิทาน เลาประวตั ิบคุ คล ตํานาน ตองอธิบายใหเปนไปตามลําดับ 1.2 พรรณนาโวหาร คือ การเขยี นเลา เร่อื งอยางประณตี มักแทรกความรูสกึ ของ ผูเขียนดว ยทําใหผอู านเกิดความรูและอารมณค ลอยตาม เชน การพรรณนาความสวยงาม คุณความดตี ลอดจนพรรณนาอารมณแ ละความรูสึกในใจ ฯลฯ 1.3 เทศนาโวหาร คอื กระบวนความอบรมสง่ั สอน อธบิ ายในเหตุผล หรือชแี้ จง ใหเห็นคณุ และโทษ เพอื่ ใหผ ูอา นเชอื่ ถอื ตาม
18 1.4 สาธกโวหาร คือ การเขียน โดยยกตัวอยางประกอบเพ่ือใหผูอา นเขาใจเรอ่ื งได ชดั เจนยิ่งข้ึนนิยมใชใ นการบรรยายโวหาร และเทศนาโวหาร 1.5 อุปมาโวหาร คือ การเขยี น โดยยกขอความเปรยี บเทยี บเพือ่ ใหผ อู านเขา ใจ เรื่องราวตา ง ๆ ไดด ียิง่ ขึ้น ใชแทรกในโวหารตา ง ๆ การอานออกเสียงรอ ยกรอง การอานบทรอยกรองตา ง ๆ ใหเ ปนไปตามทาํ นองลลี าและจังหวะอันถูกตอ งจะทาํ ให เกดิ ความไพเราะเสนาะหู และทําใหผ ูฟงไดรับอรรถรสทางภาษาดว ย หลกั การอา นออกเสียงรอ ยกรอง 1. อา นออกเสยี งใหด ังพอเหมาะ กับสถานทแ่ี ละจาํ นวนผูฟง 2. อานใหค ลอ ง รื่นหู ออกเสียง ใหช ดั เจนโดยเฉพาะตวั ร ล ตวั ควบกล้าํ 3. อา นใหถกู ฉนั ทลักษณของคําประพันธ เชน จาํ นวนคาํ จาํ นวนวรรค สมั ผสั ครุ ลหุ คําเปน คําตาย 4. อา นใสอ ารมณ ตามลลี าของบทรอยกรองดว ยความรูสึกซาบซึง้ ช่ืนชมในคณุ คาของ บทรอยกรองนั้น ๆ โดยใหมที วงทํานอง สูง ต่ํา หนกั เบา เพอื่ ใหไ ดร สถอย รสเสยี ง รสความ รสภาพ การอานกลอนสภุ าพ ooo oo ooo 1. จาํ นวนคาํ ในกลอนสภุ าพ ooo oo ooo ooo oo ooo ooo oo ooo 2. คณะ กลอนสุภาพ บทหนง่ึ มี 2 บาท บาทที่ 1 เรยี กวา บาทเอก มี 2 วรรค คอื วรรคสดับ วรรครับ บาทที่ 2 เรยี กวาบาทโท มี 2 วรรค คือวรรครอง และวรรคสง พยางคใ น กลอนวรรคหน่ึง ๆ จะบรรจุคาํ ประมาณ 6 - 9 คาํ กลอนแปด มีวรรคละ 5 คาํ รวม 4 วรรค เปน 32 คาํ 3. วธิ ีอานกลอนสุภาพ กลอนมีหลายชนิด ไดแก กลอนหก กลอนแปด กลอนดอกสรอย กลอนสักวา กลอน บทละคร การอานคลายคลึงกนั จะแตกตางกันบา งเพียงเล็กนอ ย ดังนี้ 1. อา นทาํ นองชาวบาน คอื เสยี งสูง 2 วรรค คอื วรรคสดับ วรรครบั และอา นเสียงตํ่า ในวรรครอง และลดต่าํ ลงไปอกี ในวรรคสง
19 2. อา นทาํ นองอาลกั ษณ คอื อานเสยี งสูง 2 วรรค คือ วรรคสดับ วรรครับ และอา น เสียงต่าํ ในวรรครอง และลดตํ่าลงไปอกี ในวรรคสง การแบงจํานวนคาํ วรรคหนึ่งจะมี 8 - 9 คํา ดังนี้ 3 2 3 เขาคลอขลยุ ครวญเสียง เพยี งแผว ผิว ชะลอน้ิว พล้ิวผา น จนมานหมอง ถามี 9 คําจะแบงวรรคเปน 3 3 3 สรวงสวรรค ชนั้ กวี รจุ ีรตั น ผองประภัสสร พลอยหาว พราวเวหา การอานกาพยย านี ooo ooo 1. จํานวนคําในกาพยย านี ooo ooo oo ooo oo ooo 2. วิธอี าน วรรคท่ี 1 และ 2 ในบาทเอกจะออกเสียงต่าํ วรรคท่ี 1 ในบาทโท จะอานออกเสยี ง สูงขึน้ หรือ อา นออกเสียงเหมอื นวรรคท่ี 1 ก็ไดต ามความเหมาะสม วรรคท่ี 2 ในบาทโท อา น ออกเสียงต่ํา กาพยยานมี ีจังหวะการอานดงั นี้ มสั หมั่น แกงแกวตา หอมยหี่ รา รสรอ นแรง ชายใด ไดก ลนื แกง แรงอยากให ใฝฝนหา การอานโคลงสสี่ ุภาพ oo oo 1. จาํ นวนคําในโคลงสสี่ ุภาพ oo oo ooo oo oo oo ooo oooo oo ooo oo ooo 2. คณะโคลงบทหนง่ึ มี 4 บาท บทที่ 1 2 3 4 บาทหน่ึงมี 2 วรรค คอื วรรคหนา และวรรคหลังมจี าํ นวนคาํ เทากนั คือ 5 คาํ และ 2 คํา ยกเวน วรรคหลังในบาทที่ 4 จะมี 4 คาํ
20 3. วธิ ีการอา น การอานโคลงส่สี ภุ าพสามารถอา นได 2 ลีลา คอื 1. อานแบบรอยแกว 2. อา นแบบทาํ นองเสนาะ การแบงชว งเสียง วรรคแรกเปน 2 ชวง เปน 3 2 หรือ 3 2 วรรคหลัง เปน 2 การแบง ชว งเสยี งตอ งพิจารณาใหคงความหมาย แทนที่จะแกต ามปกตบิ ทรอยกรองท่ีไพเราะ กวจี ะจัด กลุมคาํ ไวด แี ลว การเออื้ นเสยี งทอดเสียง ตามปกตจิ ะเอื้อนเสียงทา ยวรรคแรกของแตล ะบาท ในบาทที่ 2 อาจเอ้ือนเสยี งไดถ ึงคําท่ี 1 คาํ ท่ี 2 ของวรรคหลัง และบาทที่ 4 ระหวางคาํ ที่ 2 กบั คาํ ที่ 3 ของ วรรคที่ 2 และทอดเสยี งตามตําแหนง สมั ผัส ตวั อยางโคลงส่ีสภุ าพ เรืองเรือง ไตรรัตนพน พันแสง รนิ รส พระธรรมแสดง ค่ําเชา เจดีย ระดงแซง เสียดยอด ยลยิ่งแสงแกว เกา แกน หลาหลากสวรรค (นริ าศนรนิ ทร) การอา นฉันท ฉนั ท มลี ักษณะบังคบั พิเศษแตกตางไปจากคาํ ประพนั ธช นิดอ่ืนโดยบังคบั ครุ ลหุ แทน คําธรรมดา และบังคบั สัมผัส เชน เดียวกบั คาํ ประพนั ธชนดิ อื่น ๆ คาํ ลหุ ( , ) คือ พยางคทม่ี ลี กั ษณะใดลักษณะหน่ึงดังน้ี 1. การประสมสระเสยี งสัน้ ในแม ก กา เชน จะ ทิ ปุ ยกเวน พยางคท่ีประสมดวย สระ อํา ใอ ไอ เอา ซึ่งจดั เปน คาํ ครุ เชน คํา ไกล ใจ เรา 2. คํา บ บ จดั เปนคําลหุ คําครุ คอื พยางคท่ีมีลักษณะใดลักษณะหนึง่ ดงั นี้ 1. ประสมสระเสียงยาวในแม ก กา เชน อา ดี เธอ ปู 2. ประสมสระ อํา ใอ ไอ เอา 3. มีตวั สะกด เชน มด กดั เดก็
21 แผนบงั คบั อนิ ทรวเิ ชยี รฉนั ท อินทรวิเชียรฉันท บทหน่ึงมี 2 บาท บาทหน่งึ มี 2 วรรค วรรคหนา 5 คํา วรรคหลัง 6 คํา มีการแบง จงั หวะการอานดังน้ี สายันห ตะวนั ยาม ขณะขา ม ทฆิ มั พร เขาภาค นภาตอน ทศิ ตะตก กร็ ําไร หนังสอื และสอื่ สารสนเทศ หนังสอื ปจ จุบันนี้มหี นังสอื ออกมาจาํ หนา ยหลายประเภท ท้ังตําราวิชาการ วารสาร นิตยสาร หนงั สอื พมิ พ นวนิยาย เรื่องสัน้ สารคดี ฯลฯ การท่มี หี นังสอื ออกมาจําหนายมากมายเชน น้ี ผูอา น จึงจําเปนทจี่ ะตอ งรูว ธิ ีการเลือกหนังสอื เพ่ือจะไดอ า นหนงั สอื ทเี่ หมาะกับความตอ งการของตนเอง เหมาะกบั เวลาและโอกาส วธิ ีการเลือกหนังสอื ประเภทตาง ๆ ในการเลือกอานหนงั สือประเภทตาง ๆ นัน้ ผูอ านควรพิจารณาใหร อบคอบ ละเอยี ดถีถ่ ว น เพอ่ื ประโยชนใ นการพิจารณาคุณคาของหนังสอื น้ัน ๆ หนงั สือแตละประเภทควรเลอื กพิจารณา ดงั น้ี 1. ตําราวิชาการ เปนหนังสือทใ่ี หความรูดานตา ง ๆ โดยเฉพาะอาจจะเสนอทฤษฎีหรือ เน้ือหาสาระอยา งกวาง ๆ หรือเฉพาะดา นในดานหนึ่ง โดยผูแตงมีจุดมุงหมายทางดานวชิ าการ โดยตรง การพิจารณาควรดรู ายละเอียดในดา นตาง ๆ ดงั นี้ 1.1 พจิ ารณาดานเนื้อหา เนอื้ หาจะตองถูกตองกบั ชือ่ หนังสือ เชน วชิ าวิทยาศาสตร กฎหมาย ภาษาศาสตร ประวตั ิศาสตร คณติ ศาสตร ฯลฯ หนงั สอื วชิ าการแขนงใด เนอ้ื หา กค็ วร จะเนน แขนงน้ันโดยเฉพาะ 1.2 พิจารณา ขอ มูล และภาพประกอบ ขอ มลู และภาพประกอบควรถกู ตองชัดเจน โดยเฉพาะภาพประกอบ ควรดูวา ตรงกบั คําบรรยายหรือไม และภาพนน้ั นา สนใจเพยี งใดเหมาะสม กบั วิชานนั้ หรอื ไม 1.3 การใชภ าษา ภาษาท่ีใชควรเปน ภาษาที่เหมาะสมกบั แขนงวิชานั้น ๆ และดกู าร สะกดคาํ ดว ยถาหากมคี าํ ผิด กค็ วรจะเลอื กดูหนงั สือที่มคี ําผดิ นอ ยทส่ี ดุ นอกจากนกี้ ารพิจารณาตําราวชิ าการควรดสู ว นประกอบอนื่ ๆ ดวย เชน รปู เลม ควรมี คํานํา สารบัญ ฯลฯ
22 2. สารคดี เปนหนงั สอื ทีม่ สี าระในดานใหความรู ความคิด พรอ มทัง้ ใหความเพลิดเพลิน ดวยหนังสอื ประเภทนมี้ หี ลายชนดิ เชน วิทยาศาสตร ประวัตศิ าสตร ประวัติบุคคลสาํ คญั ฯลฯ หนงั สือสารคดีทมี่ ีคุณภาพนั้นพจิ ารณาในรายละเอียดตาง ๆ ดังน้ี 2.1 พิจารณาดา นเนือ้ หาสาระ คุณคา ของสารคดีน้ันอยูท่ีเนือ้ หาสาระเปนประการ สาํ คัญเนอื้ หาท่ดี ีจะตอ งถกู ตอ งและสมบรู ณ รวมทง้ั เสนอความคิดเหน็ ทีเ่ ปน ประโยชนตอผูอา นและ สงั คมสวนรวม เชน 2.1.1 สารคดปี ระเภทชีวประวัติ เนอื้ หาสาระจะตองตรงตอความเปน จริง ผูเขียน จะตอ งเขียนดวยใจเปน ธรรม ไมอคตติ อเจา ของประวัตินั้น ๆ เนือ้ หาจงึ ควรมที ัง้ สวนดีและสว น บกพรองของเจา ของประวัติ 2.1.2 สารคดปี ระเภททองเท่ียว ควรมเี นอ้ื หาทใี่ หทั้งความรูและความบันเทงิ รวมท้ังประสบการณทแี่ ปลกใหมนาสนใจ เพือ่ ใหผ อู า นไดทราบขอ เท็จจรงิ เกีย่ วกบั สถานท่ีน้ัน ๆ 2.1.3 สารคดีประเภทเชิงวิชาการ ควรมเี นอื้ หาทใ่ี หความรูอ ยา งถกู ตอ งแมนยาํ ควรมีภาพหรอื แผนทป่ี ระกอบใหถกู ตองตรงกับสาระของเรอื่ งดว ย 2.2 พิจารณาวธิ ีการเขยี น วธิ ีการเขียนสารคดีพิจารณาไดจากหลักเกณฑต อไปน้ี 2.2.1 การวางโครงเรือ่ งและการดําเนนิ เรอ่ื ง สารคดีตอ งมวี ิธกี ารดําเนนิ เรือ่ ง ตามลําดบั 2.2.2 เราความสนใจ ขอ เขยี นทดี่ ผี ูเขียนจะมีวิธกี ารเขยี นทจี่ ะดงึ ดูดความสนใจ ของผอู า นใหต ิดตามอานไปเร่ือย ๆ โดยไมเกิดความเบื่อหนาย 2.2.3 สํานวนภาษา ภาษาที่ใชในการเขียนสารคดเี ปนถอ ยคําภาษาทไี่ พเราะ งดงาม มสี ํานวนกะทดั รดั อา นเขาใจงาย ไมใ ชสาํ นวนท่ีไมส ุภาพ 2.2.4 สวนประกอบอ่นื ๆ ควรพจิ ารณาเก่ยี วกบั ผูแตงและสว นประกอบรปู เลม ของหนงั สอื ถา สารคดีนั้นเปนหนงั สอื เลม ซ่งึ จะมคี ําวา สารบญั เนอ้ื เร่อื ง บรรณานกุ รม ฯลฯ ตามรปู แบบของหนงั สือ 3. บันเทิงคดี เปน หนังสอื ทีแ่ ตง เพื่อมุงใหผ อู านเกิดความสนุกสนานเพลดิ เพลิน อาจจะ แทรกวรรณคดี บทรอ ยกรอง บทละคร ซึง่ สามารถแตงเปนรอยแกวหรอื รอ ยกรองก็ไดต ามความ เหมาะสม ในการพจิ ารณาเรอ่ื ง บนั เทิงคดี ควรพิจารณาในดา นตาง ๆ ดังน้ี 3.1 โครงเร่ืองและเนอ้ื เรือ่ งสว นสาํ คญั ของนวนิยายและเร่ืองส้ัน คือ การเลา เร่ือง โดยเลาวา เปน เรือ่ งของใคร เกดิ ข้ึนท่ีไหน เมื่อไหร มคี วามสัมพันธระหวา งเหตกุ ารณต า ง ๆ ในเรือ่ ง และระหวา งบคุ คลในเรือ่ งเกี่ยวเน่ืองกันไปโดยตลอด มีการสรา งความสนใจใหผอู า น
23 อยากติดตาม นอกจากนเ้ี หตุการณท่ีเกดิ ขน้ึ ในเร่ืองควรสมจรงิ และเปนไปอยางสมเหตุสมผล และมสี วนประกอบปลกี ยอ ยอ่ืน ๆ เพือ่ ใหนา ติดตาม 3.2 การดาํ เนนิ เรือ่ ง สว นสาํ คญั ทชี่ ว ยใหเร่ืองนาสนใจชวนตดิ ตามข้นึ อยกู ับการ ดาํ เนนิ เรือ่ ง การดําเนินเร่อื งมีอยูห ลายวธิ ี เชน ดําเนนิ เรื่องตามลําดบั วยั คือ เร่มิ ตัง้ แตต ัวละครเกิด จนกระทัง่ ถงึ แกก รรม ดาํ เนินเรอื่ งยอนตน คอื เลา เหตกุ ารณในตอนทายเสยี กอน แลว ยอ นกลับ ไปเลา ต้ังแตตนจนกระทัง่ จบ เปน ตน ฉากท่ีดตี องมีสภาพความเปน จรงิ ท้ังสภาพภูมิศาสตร และ ประวัติศาสตร นอกจากน้ียงั ตองสอดคลองกับเรอื่ งดวย 3.3 ตวั ละคร ผูเขียนมวี ิธกี ารแนะนาํ ตัวละครไดห ลายวิธี เชน ดวยการบรรยายรปู รา ง ลกั ษณะของตัวละครเอง ดวยการบรรยายพฤติกรรมของตวั ละคร หรือดวยการใหตัวละครสนทนากนั เปน ตน การบรรยายลกั ษณะนสิ ยั ของตวั ละครท่ีดีน้ัน ควรบรรยายอยา งสมจริง ตัวละครตวั หนง่ึ ๆ จะมลี ักษณะนสิ ัยหลาย ๆ อยา งไมใ ชด จี นหาท่ีติมิได หรอื เลวจนไมม คี วามดีท่จี ะใหชมเชย ความ ตอ งการของตัวละครที่ดีควรจะเหมอื นคนธรรมดาทั่ว ๆ ไป เชน มีความรัก ความโกรธ เกลยี ด หรอื ตอ งการความสนใจจากผูอน่ื เปน ตน 3.4 แนวคิดของเรอื่ ง แนวคดิ ของเรอื่ งสวนมากผูเขียนจะไมบอกตรง ๆ ผูอา นจะตอ ง คนเอาเองวาไดแนวคิดอยา งไร ตวั อยางเชนเร่ือง ลกู ชาย ของศรบี ูรพา ตอ งการแสดงวา “ลูกผชู ายน้นั มีความหมายอยา งไร” จดหมายจากเมอื งไทยของโบตั๋นตองการใหเห็นขอ ดีขอ เสยี ของคนไทยโดยเฉพาะ “นํา้ ใจ” ซึง่ ไมเหมอื นกันกับชาติอ่นื เปน ตน นวนิยายหรือเร่อื งสนั้ ท่ดี ีนัน้ ผูอา นตองพจิ ารณาคณุ คา ทีจ่ ะไดจ ากเร่อื งน้ัน ๆ ไมทางใด ก็ทางหนง่ึ ดวย 3.5 สาํ นวนภาษา เปน สงิ่ สําคัญมากอยางหน่ึง ในการพิจารณาเลอื กอานนวนยิ ายและ เรือ่ งส้นั ผอู านมกั จะรูสกึ วาตนเองชอบหรอื ไมชอบสาํ นวนของนกั เขยี นคนนั้นคนน้ี แตบ างคนก็ไม สามารถบอกวา เพราะเหตุใด สิ่งท่คี วรพิจารณาเกย่ี วกบั สาํ นวนภาษาคือสํานวนภาษาของตัวละคร ในบทสนทนา ตอ งสมจรงิ และเหมาะสมกับตัวละคร ประโยคท่ีแตกตา งควรกะทดั รัด สละสลวย เขา ใจงาย หากเปน ประโยคยาวก็ควรเปนสํานวนท่สี ามารถสรางอารมณ และความรสู ึกไดด ี 4. วารสารและหนังสอื พมิ พ หนังสือประเภทน้คี นทัว่ ไปไดอานบอ ยกวาหนังสือประเภท อืน่ ๆ ในการผลิตหนังสอื ประเภทนีต้ อ งแขง กบั เวลา ดังนัน้ โดยการพิจารณาหนังสอื ประเภทน้ี ควรพจิ ารณา ดงั น้ี หนงั สือพิมพ หนังสอื พมิ พเปนเครื่องมอื สอื่ สารท่ีจะกระจายขา วคราวเหตุการณต า ง ๆ ไปทว่ั ประเทศหรืออาจท่ัวโลก โดยเฉพาะหนังสือพิมพร ายวนั เปน เครือ่ งมอื ส่ือสารทเ่ี สนอขาว ท่ีนาสนใจทเ่ี กดิ ขึ้นในแตล ะวนั ดงั น้นั หัวใจของหนังสอื พิมพร ายวันกค็ ือ “ขา ว” การพิจารณา
24 หนงั สือพิมพรายวันจงึ ควรพิจารณาเกย่ี วกับขา ววามสี ว นในการชว ยยกระดบั สังคมใหส ูงขึ้น หรือ มปี ระโยชนตอชนหมมู ากหรอื ไม หากขาวน้นั ไมเกย่ี วกับความเปน อยูของคนหมูมาก หรอื กระทบกระเทอื นตอประชาชนสวนใหญ เหตุการณเ หลานน้ั กไ็ มค วรนํามาเสนอในหนา หนังสือพิมพ ขา วทคี่ วรนําเสนอควรเปน ขา วทเี่ กีย่ วกับการปกครอง การเมอื ง เศรษฐกจิ สังคม การศึกษา การ อนามยั การประกอบอาชีพ ฯลฯ บทวิจารณ ในหนังสอื พิมพรายวันทกุ ฉบบั จะมีบทวิจารณ หรอื บทวิเคราะหขา ว ซงึ่ เปน ลักษณะ บทความ แสดงความคดิ เห็นของผูเ ขียนเอง ประกอบกับขา วทีต่ องการวจิ ารณ หรือ วิเคราะหน ั้น การพจิ ารณาบทวิจารณในหนังสือพมิ พ ควรพจิ ารณาถึงลกั ษณะตอไปน้ี 1. พจิ ารณาขอ มลู ท่ผี ูเ ขยี นอา งอิงวา ถกู ตอ งและมขี อเท็จจริงเพียงใด 2. พิจารณาวาผเู ขยี นบทความน้ัน ชใ้ี หเ ห็นปญหาและวิธแี กป ญหาอยางไร 3. พิจารณาวา ผูเ ขียนบทวจิ ารณใ ชอ ารมณ และนําความรูสกึ สว นตัวเขา ไปเก่ียวของ หรือไม 4. พจิ ารณาภาษาทใ่ี ชวา มีความประณตี และถกู ตองตามหลกั ภาษาเพียงใด วารสาร เปน หนงั สอื พมิ พจาํ หนา ยตามกําหนดระยะเวลา เชน 7 วนั 10 วัน รายเดอื น ราย 3 เดือน หรือรายป เปนตน หนงั สือวารสารจงึ มีเนอื้ หาเนนท้งั สารคดี และบนั เทิงคดี ขา วสาร ท่ีปรากฏมักเปนขาวสารทมี่ ีระยะเวลาตอ เนอื่ งกันเปนเวลานาน เชน ขาวเก่ียวกับนโยบายโครงการ ตา ง ๆ หรอื ขาวเกีย่ วกบั การเมอื งบางเร่อื ง เปนตน ดงั นัน้ การอานวารสาร จงึ ควรพิจารณาเลือกอานเรอื่ งทเี่ ราสนใจ และควรพยายามอา น อยางสม่ําเสมอ นอกจากพจิ ารณาเกย่ี วกบั ขา วสารดงั กลา วแลว สิง่ ท่คี วรพจิ ารณาอีกอยา งหนง่ึ คือรปู เลม ควรพจิ ารณาความเรียบรอยและความคงทนของการจัดรปู เลมใหเหมาะสมกับราคาดวย ประโยชนข องการเลอื กหนงั สือ การเลอื กหนังสือควรคาํ นึงถึงประโยชนท่จี ะไดร ับ ดังตอไปนี้ 1. เพือ่ ใหไดหนงั สอื ทีต่ รงกับความสนใจ และตอ งการทจี่ ะศกึ ษาคนควา 2. เพอ่ื ใหไ ดอานหนังสือทีด่ มี ีประโยชนตอ ชวี ิต 3. เพือ่ เลือกหนังสอื ใหเ หมาะสมกบั เวลา 1. การเลอื กหนังสอื ทตี่ รงกับความสนใจ และตอ งการท่จี ะศกึ ษาคนควา ผูท่ีจะเลือกอา นหนงั สือประเภทนก้ี ค็ อื ผทู ี่มคี วามสนใจหนงั สือเลมน้ันโดยตรง หรอื ผูท่มี ีความตองการศกึ ษาคน ควา เร่ืองน้นั ๆ โดยเฉพาะ เชน ผูศ ึกษาคนควาตามแนวทางท่ีตนได
25 เรียนมา ผทู ่ีเรียนทางดา นภาษาก็จะคน ควา ทางดานนี้ เพือ่ จะไดรับประโยชนจากการอานอยาง คุมคา 2. เพอื่ ใหไดอ า นหนงั สอื ท่ีดมี ปี ระโยชนต อชีวิต ผูทอ่ี านหนังสอื ทกุ คนยอมหวังท่ีจะไดร ับประโยชนจากการอาน เชน ขอคดิ เหน็ ความรูท างวชิ าการขา วที่ทันเหตกุ ารณ แนวทางดําเนินชวี ิตท่ีดี ฯลฯ แมวาจะไดรบั ประโยชน เพียงเลก็ นอยก็ตาม เพราะการท่ไี ดร บั ประโยชนโ ดยตรงจากการอา นน้ยี อมทาํ ใหไ มเสียเวลา โดยเปลา ประโยชน 3. เพอ่ื เลอื กหนังสอื ใหเหมาะสมกบั เวลา การอา นหนงั สือนัน้ จะเสียเวลามากหรอื นอยยอมแลว แตเ ร่ืองทอี่ า นวามีขนาดสัน้ ยาว แคไ หนมีความยากงายตอ การอา นมากนอ ยเพยี งใด ถา หากมเี วลานอ ยควรอา นเรื่องสนั้ ท่จี บได ทันเวลาที่มอี ยู ถา มเี วลามากก็อา นเร่ืองยาวขึน้ โดยเลือกใหเหมาะสมกบั เวลา เพราะการอาน หนงั สอื น้นั หากไมเลอื กใหเหมาะสมกับเวลาอาจทําใหผ ูอานรสู กึ เบอ่ื และไมอ ยากอา นอีกตอไป ประโยชนท่ไี ดร บั จากการอา นหนงั สอื การอานหนังสือยอ มไดร บั ประโยชนห ลายประการ ซ่งึ พอจะสรุปไดด งั น้ี 1. อานหนงั สอื ตรงกับความตองการของตน 2. ไดรับความรูจากเร่ืองนั้นสมความต้ังใจ 3. ทาํ ใหรกั การอานมากยิง่ ข้ึน เพราะไดอา นหนังสือท่ีตนเลือกเอง 4. ชวยพัฒนาอาชพี ใหก า วหนา 5. ชวยใหเ กิดความคิดสรา งสรรค 6. ทาํ ใหเ กดิ ความเพลดิ เพลนิ สนกุ สนาน 7. ทําใหท ราบความเปนไปของบานเมอื ง ทนั โลก ทนั เหตกุ ารณ 8. เพิม่ พนู ความรคู วามสามารถ เปนการพฒั นาตนเอง 9. ไดอ า นหนังสือที่มีคุณคาคุมกบั เวลาที่เสยี ไป สื่อสารสนเทศ ปจจุบนั ไดม ีการนาํ เทคโนโลยีสารสนเทศมาใชป ระโยชนท างการศกึ ษา ท้ังในดา นการ บริหาร การจัดการและการเรยี นรดู า นสอื่ อิเลก็ ทรอนิกส เปนการใชประโยชนจากแหลงความรู จากสอ่ื ตาง ๆ ทหี่ ลากหลายมากขนึ้ เพ่อื ใหป ระชาชนสามารถเรยี นรแู ละพัฒนาตนเองไดอยาง ตอ เนื่อง ส่อื สารสนเทศมีทง้ั สอื่ สิ่งพมิ พ และส่อื อเิ ลก็ ทรอนิกส
26 สือ่ สงิ่ พมิ พ ส่งิ พมิ พท จ่ี ดั พิมพข ้ึนเพ่อื นําไปใชในการจัดการเรียนการสอน เชน หนังสอื เรยี น ตําราเรียน แบบเรยี น แบบฝก หดั ใบงาน คมู อื การสอนและสงเสรมิ การเรียนรู เชน หนงั สอื สงเสรมิ ความรู สารานุกรม พจนานุกรม หนังสอื พมิ พ หนังสือบนั เทิงคดี และสารคดที ี่มเี นือ้ หา เปนประโยชน สวนสอื่ ส่ิงพิมพทใี่ หความรูขาวสารตาง ๆ เชน หนังสอื เลม หนงั สอื พิมพ วารสาร นติ ยสาร เอกสาร จุลสาร แผน พบั แผน เปลา เปนตน สอื่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส สงั คมยุคปจจบุ ัน การสือ่ สารดวยเครอ่ื งมอื อเิ ลก็ ทรอนิกสมีใชก ันอยางกวา งขวางทั่วประเทศ การใชส ือ่ อิเล็กทรอนกิ สในสังคมยุคโลกาภิวัตนเปน เร่ืองจาํ เปน เพราะชว ยใหป ระชาชนเขาถงึ ขอมลู ขาวสารความรูตาง ๆ ไดอยา งรวดเรว็ อนั เปนการสงเสรมิ สรางโอกาสในการเขาถึง การศึกษาของประชาชน ใหส ามารถเรยี นไดอยางตอ เน่ืองตลอดชวี ิต สื่ออเิ ลก็ ทรอนกิ ส ไดแ ก วทิ ยุ โทรทัศน เทปเสยี ง วีดิทศั น โปรแกรมคอมพวิ เตอรซ อฟตแ วรใ นรปู แบบตาง ๆ คอมพิวเตอร ชว ยสอน เปนตน 1. วทิ ยุ เปน สอ่ื มวลชนท่ีใชเสียงเปนส่ือ เรอ่ื งราวทีส่ ่ือสารมที ง้ั เรื่องทใ่ี หความบนั เทงิ และเร่ืองที่ใหสาระความรู เชน ขาว บทความ รายการตอบปญหา สมั ภาษณบ คุ คลสําคญั รายการ วทิ ยุ เพ่ือการศึกษา เปน ตน 2. โทรทศั น เปน ส่ือมวลชนท่ใี ชท ้ังเสยี งและภาพเปนสื่อ การชมรายการทางโทรทัศน นอกจากเราจะสมั ผสั ดวยหูแลว ยังสัมผัสไดดว ยตาอีกดวย รายการโทรทศั นจ งึ นา สนใจกวา รายการวิทยุ และทําใหผ ูชมต่นื ตัวอยตู ลอดเวลา จึงประทับใจหรือจดจําไดด กี วา รายการวิทยุ 3. คอมพิวเตอรชว ยสอน เปนส่ือท่ผี ูเรยี นสามารถนาํ ไปศึกษาดว ยตนเองในเวลาและ สถานท่ที ่ผี เู รียนสะดวก ทําใหม ีความเปนอิสระ และเปนสวนตัวในการเรยี นรู สามารถโตตอบ หรือใหผ ลยอ นกลบั ไดท ันที ทาํ ใหผเู รยี นทราบความกาวหนา ในการเรียนของตนซึ่งหากไมเ ขาใจ กย็ อนกลบั ไปทบทวนไดหลาย ๆ ดา น ทําใหผเู รียนไดพัฒนาความรูตามความพรอมและศักยภาพ ของตน 4. อินเตอรเ น็ต (Internet) หรือเทคโนโลยเี ครือขายเปนการเชือ่ มโยงแหลง ขอมูล จากท่ัวโลกที่หลากหลายคลา ยกบั “หองสมดุ โลก” ใหผ เู รยี นไดคน ควา เนอื้ หาสาระที่ตอ งการได อยา งสะดวกรวดเร็วและราคาประหยัด
27 เรอ่ื งที่ 3 การอา นจับใจความสาํ คัญ การอา นจะเกิดประโยชนสงู สุดแกผ อู านไดนั้น ผอู านจะตองจบั ใจความสําคัญของเรื่อง ที่อา นใหไ ดแลว นาํ ไปปฏิบตั ิ ใจความสําคัญ หมายถงึ ขอ ความท่ีเปนแกนหรอื หัวใจของเรือ่ ง การจับใจความสําคญั ในการอานก็คือ กรณเี อาขอ ความหรือประโยคท่เี ปนหวั ใจของ เรอ่ื งน้นั ออกมาใหได เพราะใจความสําคัญของเรือ่ ง จะเปนใจความหลกั ของแตละบท แตล ะตอน หรอื แตละเร่อื งใหรวู าแตละบทตอนน้ันกลา วถึงเร่อื งอะไรเปนสาํ คญั ดงั นน้ั การจบั ใจความสาํ คญั ของเรอื่ งที่อาน จะทําใหม ีความเขาใจในเร่อื งนัน้ ๆ อยา งแจมแจง หลักการอา นจบั ใจความ 1. การเขาใจความหมาย หลักเบ้อื งตนในการจบั ใจความของสาระท่อี า น คอื การเขาใจความหมาย ความหมาย มหี ลายระดบั นับตง้ั แตร ะดบั คํา สํานวน ประโยค และขอ ความ คําและสํานวนเปนระดับภาษา ที่ตองทาํ ความเขา ใจเปนอันดับแรก เพราะนําไปสคู วามเขาใจความหมายของประโยคและขอความ 1.1 ความหมายของคํา ความหมายของคาํ โดยทว่ั ไปมี 2 อยา ง คอื ความหมายโดยตรง และความหมาย โดยนยั ก. ความหมายโดยตรง เปนความหมายตามรปู คําทกี่ าํ หนดข้ึน และรบั รไู ดเ ขาใจ ตรงกันความหมายประเภทนเ้ี ปนความหมายหลักท่ใี ชส่อื สารทาํ ความเขา ใจกัน คาํ ที่มคี วามหมายโดยตรงในภาษาไทยมีลักษณะอยา งหนงึ่ ที่อาจเปนอปุ สรรค ในการส่อื สารลักษณะดงั กลาว คือ การพอ งคํา คาํ พอ งในภาษาไทยมีอยู 3 อยา ง ไดแก คาํ พองรูป คาํ พอ งเสียง และคาํ พอ งรปู พอ งเสียง คําท่ีพองท้งั 3 ลกั ษณะน้มี ีความหมายตา งกนั คําพอ งรปู คอื คําทีส่ ะกดเหมือน แตอ อกเสียงตาง เชน เพลารถ กับ เพลาเยน็ คาํ แรก ออกเสียง เพลา คําหลังออกเสยี ง เพ ลา คําพอ งรปู เปน อุปสรรคตอ การอานและทํา ความเขาใจ คาํ พอ งเสียง คอื คําทอ่ี อกเสยี งเหมอื นกัน แตส ะกดตางกนั เชน การ กาน กานต กานท กาล กาฬ กาญจน ทง้ั หมดนอ้ี อกเสยี ง “กาน” เหมือนกัน การพอ งเสียงเปนอปุ สรรค ตอ การอา นเพ่ือความเขา ใจ คําพอ งรปู พอ งเสียง คอื คําทส่ี ะกดเหมอื นกันและออกเสียงอยา งเดียวกัน โดย รูปคําจะเห็นวา เปนคําเดียวกัน แตมคี วามหมายแตกตางกัน
28 คําพอ งรูป พองเสียงเปน อุปสรรคตอ การฟงและอานเพื่อความเขาใจ วิธีทจ่ี ะชว ยให เขา ใจความหมายของคาํ พอ ง จะตอ งดูคาํ ขา งเคียงหรือคาํ ทปี่ ระกอบกนั ในประโยค หรอื ขอ ความ นนั้ ท่เี รียกวา บรบิ ท ดังตัวอยางตอไปน้ี ขนั ชะเนาะใหแ นน หยิบขนั ใหท ีซิ เขารูส ึกขัน ไกข นั แตเ ชา มดื เขาขันอาสาจะไปติดตอให 1.2 ความหมายของสํานวน สาํ นวนเปนขอ ความที่มีความหมายพเิ ศษไปจากคําทปี่ ระกอบอยใู นขอความน้ัน ไมไดมีความหมายตามรูปคาํ ความหมายของสาํ นวนมลี ักษณะเปนเชงิ เปรยี บเทียบโดยอาศัยนัย ของความหมายตามลกั ษณะหรอื คณุ สมบัติของขอความน้นั เชน ออ ยเขา ปากชา ง หมายถึง ของตกไปอยใู นมอื ผอู ื่นแลวไมมีทางไดค ืน ไกแ กแ มป ลาชอ น หมายถงึ ผูท ่ีมคี วามจดั จา นเจนสังเวียน ววั หายลอ มคอก หมายถึง เมื่อเกิดความเสยี หายแลวจงึ หาทางปองกัน กินขาวตม กระโจมกลาง หมายถงึ การพูดถึงส่งิ สุดวิสยั ทจี่ ะทําได สว นตา ง ๆ ที่นาํ ไปกลาวเปรยี บเทียบใหเขา กับสถานการณ เรยี กวา คําพงั เพย เชน เม่ือของหายแลวจึงคิดหาทางปอ งกัน ก็เปรียบวา วัวหายลอ มคอก เปนตน ความหมายของสาํ นวนมลี กั ษณะเหมอื นความหมายโดยนยั คอื ตอ งตคี วาม หรอื แปลความหมายตามนัยของคําหรอื ขอความนั้น ๆ 2. การเขาใจลักษณะของขอ ความ ขอความแตล ะขอ ความตอ งมใี จความอนั เปนจดุ สําคญั ของเร่ือง ใจความของเรื่องจะ ปรากฏทีป่ ระโยคสาํ คญั เรยี กวา ประโยคใจความ ประโยคใจความจะปรากฏอยใู นตอนใดของ ขอความก็ได 3. การเขาใจลักษณะประโยคใจความ เมอื่ เขาใจถงึ ลกั ษณะของขอ ความวาตอ งมีประโยคใจความ และปรากฏอยูในตอนตา ง ๆ ของขอ ความแลว ตองเขา ใจตอไปวาประโยคใจความเปนอยางไร ประโยคใจความ คือ ขอความทเ่ี ปนความคดิ หลักของหวั ขอ หรอื เรื่องของขอ ความน้ัน
29 ความคดิ หลักนี้ คอื ประโยคใจความทีจ่ ะปรากฏในตอนใดตอนหนึง่ ของขอความท่ีกลาว แลว ฉะน้นั การที่จะทราบวาประโยคใดเปนประโยคใจความ ตอ งพจิ ารณาจากหัวเร่ือง ประโยค ใจความมกั มีเนอ้ื หาสอดคลองกบั หวั เร่ือง ในกรณีที่ไมทราบหัวขอเรอื่ ง ตอ งเขา ใจวา สว นทเ่ี ปน ประโยคใจความนัน้ จะมเี นอ้ื ความ หลักของเน้อื ความอื่นทปี่ ระกอบกันขน้ึ เปนหัวขอ น้ัน ถาขาดสว นที่เปนใจความ เน้ือความอ่ืนก็ เกิดขน้ึ ไมไ ดหรือความหมายออ นลง การอานอยา งวเิ คราะห การอา นอยางวิเคราะห หมายถงึ การอา นทมี่ ีการพิจารณาแยกรายละเอียดออกเปนสว น ๆ เพอื่ ทาํ ความเขา ใจ และใหเ หน็ ถงึ ความสัมพนั ธระหวา งสวนตาง ๆ เหลาน้ัน การอานอยางวเิ คราะหเริ่มตนจากพ้ืนฐานขอมลู และความคดิ จากการอา นเองเปนอันดับแรก เพ่อื ใหเขาใจเน้อื เรื่องโดยตลอด ตอจากนน้ั จึงแยกเรือ่ งในบทอานออกเปน สว น ๆ ไดร ูว า ใครทํา อะไร เพ่ืออะไร อยา งไร ในเร่ืองมใี ครบาง หรอื ตวั ละครกี่ตวั และท่ีมีบทบาทสําคญั มีกี่ตัว ทาํ ไม เหตกุ ารณจ งึ เปนอยางนน้ั หรือเพราะเหตใุ ด ตอ ไปนาจะเปน อยา งไร เรื่องที่ 4 มารยาทในการอานและนิสยั รักการอาน การอา นอยา งมีมารยาทเปนเรอื่ งที่จําเปนและสาํ คัญ เพราะการอา นอยา งมมี ารยาท เปน เรอื่ งการประพฤตปิ ฏบิ ัตอิ ยางมีวินยั และรับผดิ ชอบ รวมทั้งการมจี ติ สํานกึ และแสดงถึง ความเจรญิ ทางดา นจิตใจทคี่ วรยึดถือใหเปนนสิ ยั มารยาทในการอาน คาํ วา มารยาท หมายถึง กิรยิ า วาจาท่เี รียบรอ ย หรือการกระทาํ ท่ดี งี าม ผูอานทดี่ ตี อ ง มมี ารยาทที่ดใี นการอานดงั ตอ ไปน้ี 1. ไมสงเสยี งดังรบกวนผูอ่ืน 2. ไมทาํ ลายหนงั สอื โดย ขดู ลบ ขีด ทบั หรอื ฉีกสว นที่ตอ งการ 3. เมอื่ คัดลอกเนอ้ื หาเพอ่ื อา งองิ ในขอเขยี นของตน ตองอา งอิงแหลง ท่ีมาใหถูกตองตาม หลักการเขียนอา งองิ โดยเฉพาะงานเขียนเชิงวิชาการ 4. เม่อื อา นหนงั สอื เสร็จแลว ควรเก็บหนงั สอื ไวที่เดมิ 5. ไมควรอา นเรอ่ื งทีเ่ ปนสวนตัวของผอู น่ื 6. อานอยา งตง้ั ใจ และมีสมาธิ รวมท้งั ไมทําลายสมาธิผูอน่ื 7. ไมใ ชสถานท่อี า นหนงั สือทาํ กิจกรรมอยา งอืน่ เชน นอนหลบั รบั ประทานอาหาร
30 นิสยั รกั การอาน การทีบ่ ุคคลใดบุคคลหนึ่งจะมนี ิสยั รกั การอานไดจะตองไดรบั การฝกฝนมาตงั้ แตเดก็ ๆ แตก ็มิใชว า เม่อื โตเปน ผใู หญแ ลวจะไมส ามารถสรา งนสิ ัยรักการอา นได ทั้งน้เี ราจะตองสรา ง บรรยากาศ สภาพแวดลอ มทเี่ อื้อใหเด็ก ๆ หนั มาสนใจการอา นดงั นี้ 1. อานหนงั สือท่ีตนเองชอบ จะทาํ ใหอานไดอ ยา งตอเนอ่ื ง และไมเ บือ่ หนา ย 2. ทาํ ตนใหเปนผูใ ฝรู 3. การอานจะตอ งมีสมาธิเพ่อื จบั ใจความของเร่ืองทอ่ี านได 4. เรม่ิ อานหนงั สอื จากระยะเวลาสั้น ๆ กอ น แลวคอย ๆ กาํ หนดเวลาเพ่ิมขึน้ 5. การอา นจะตองมีสมาธเิ พื่อจบั ใจความของเรอื่ งท่อี านได 6. จัดตารางเวลาสําหรบั การอา นหนงั สอื เปนประจําทกุ วันใหเกดิ ความเคยชนิ จนเกิด เปนนิสยั รักการอา น
31 กจิ กรรมทายบทที่ 3 การอา นบทรอยกรอง (10 คะแนน) - ผูส อนอา นทํานองเสนาะและใหผเู รยี นตอบวา เปน ลกั ษณะคาํ ประพันธป ระเภทใด - ผูสอนแจกทํานองเสนาะแกผูเรียนตามกลุม และใหผูเรียนอานทํานองเสนาะ และ อธบิ ายถงึ ลักษณะการเขยี น - ผูสอนสรปุ หลักการอา นทํานองเสนาะ กลอนสภุ าพ/กลอนแปด สรวงสวรรคชน้ั กวรี จุ ีรตั น ผอ งประภศั รพ ลอยหางพราวเวหา พรง้ิ ไพเราะเสนาะกรรณวัณณนา สมสมญาแหงสวรรคชัน้ กวี อมิ่ อารมณช มสถานวิมานมาศ อนั โอภาสแผผ ายพรายรังสี รศั มมี ีเสียงเพยี งดนตรี ประทปี ทฆี รัสสะจังหวะโยน ระเมยี รไมใ บโบกสโุ นกเกาะ สดุ เสนาะเสียงนกซง่ึ ผกโผน โผตน น้นั ผันตนไปตนโนน จังหวะโจนสงจับริมกนั ไป เมืองใดไมม ีทหาร กลอนหก เมอื งใดไรจ อมพารา เมอื งนั้นไมน านเปน ขา เมืองใดไมม พี าณิชเลศิ เมอื งน้ันไมชา อบั จน เมอื งใดไรศลิ ปโสภณ เมืองนน้ั ยอ มเกิดขดั สน เมืองนน้ั ไมพ น เสื่อมทราม
32 โคลงสสี่ ุภาพ จากนามาลิ่วล้ํา ลาํ บาง บางย่ีเรือราพลาง พ่พี รอ ง เรือแผงชว ยพานาง เมย่ี งมาน นานา บางบรบั คาํ คลอ ง คลาวนาํ้ ตาคลอ
33 บทท่ี 4 การเขียน เรอื่ งที่ 1 หลักการเขยี นและการใชภ าษาเขยี น หลกั การเขียน การเขยี น คือ การแสดงความรู ความคิด อารมณความรสู ึกและความตองการของผสู งสาร ออกมาเปน ลายลักษณอ ักษร เพอ่ื ใหผ รู ับสารอานเขา ใจ ไดร ับความรู ความคดิ อารมณ ความรสู ึก และความตอ งการตา ง ๆ การเขียนเพอื่ สื่อความหมาย ใหผอู นื่ เขา ใจน้ัน ควรใชถอยคาํ ที่คนอา นอานแลวเขา ใจทนั ที เขยี นดวยลายมือทชี่ ัดเจน อานงา ย ใชภ าษาใหถกู ตองตามหลกั การเขียนใชคาํ เหมาะสมกับ กาลเทศะและบคุ คล หลกั การเขยี นท่ดี คี วรปฏบิ ตั ดิ ังนี้ 1. เขียนชัดเจน อานงายเปนระเบียบ 2. เขียนใหถ ูกตอง ตรงตามตวั สะกด การันต วรรณยุกต 3. ใชถอ ยคําสภุ าพ เหมาะสมกบั กาลเทศะ และบุคคล 4. ใชภ าษาทง่ี าย ๆ ส้ัน ๆ กะทดั รัด ส่ือความหมายเขาใจไดด ี 5. ใชภ าษาเขียนทีด่ ี ไมควรใชภาษาพูด 6. ใชเคร่ืองหมายวรรคตอนใหถกู ตอง 7. ตองเขียนใหส ะอาด การใชภาษาในการเขยี น 1. เขยี นใหอา นงาย เขาใจงาย 2. เขยี นตรงตามตัวสะกด การันต วรรณยกุ ตใหถูกตอ ง 3. เขยี นใหไ ดใจความชดั เจน 4. ใชภาษางาย ๆ สั้น กะทัดรัด 5. ใชภ าษาใหถูกตอ งตามแบบแผน ไมควรใชคาํ หรอื สํานวนมาปะปนกบั ภาษา ตางประเทศ 6. ใชถอ ยคําทีส่ ภุ าพไพเราะเหมาะสม
34 ความสาํ คัญของการเขียน 1. เปน การส่ือสารท่จี ะแจงใหผ อู ืน่ ไดท ํางานหรอื ปฏิบัตติ าม 2. เปน การเผยแพรความรูใ หผ ูอ่ืนไดทราบ และนําไปใชป ระโยชน 3. เปน การบันทึกสาระสาํ คญั เพื่อเปน หลักฐานและนาํ ไปใชประโยชน 4. เปนการเขยี นท่สี ามารถนาํ ไปประกอบอาชพี ได เชน การเขยี นขาว การเขยี นนวนยิ าย หรือเขียนบทละคร เปนตน เร่อื งท่ี 2 หลักการเขยี นแผนภาพความคิด แผนภาพความคดิ เปนการแสดงความรู ความคดิ โดยใชแ ผนภาพในการนาํ ความรูห รือ ขอเท็จจรงิ มาจดั เปนระบบ สรา งเปนภาพหรือจัดความคิดรวบยอด นาํ หวั ขอ เร่อื งใดเรือ่ งหน่ึง มาแยกเปนหวั ขอยอยและนาํ มาจัดลาํ ดบั เปนแผนภาพ แนวคดิ เก่ียวกบั แผนภาพความคดิ 1. ใชแ ผนภาพความคิด เมือ่ พบวาขอ มลู ขา วสารตาง ๆ อยกู ระจดั กระจายนําขอ มลู นนั้ มา เชื่อมโยงเปนแผนภาพความคดิ ทําใหเกิดความเขาใจเปนความคดิ รวบยอด 2. แผนภาพความคิด จะจดั ความคิดใหเ ปน ระบบรวบรวมและจัดลาํ ดับขอ เท็จจรงิ นาํ มา จัดใหเ ปนหมวดหมู เปน แผนภาพความคดิ รวบยอดท่ีชดั เจนจนเกิดความรใู หม 3. นาํ ความคิดหรอื ขอเทจ็ จรงิ มาเขยี นเปนแผนภาพ จะทําใหจาํ เรอ่ื งราวตาง ๆ ไดงา ยขน้ึ 4. แผนภาพความคิดจะใชภ าษาผงั ที่เปนสญั ลักษณแ ละคําพูดมาสรา งแผนภาพทาํ ใหเกดิ การเรยี นรดู วยตนเอง รปู แบบของแผนภาพความคิดมี 4 รปู แบบ คือ 1. รูปแบบการจัดกลุม รปู แบบนจ้ี ะยึดความคิดเปน สําคญั และจดั กลุมตามลําดบั ความคดิ รวบยอดยอ ยเปนแผนภาพ ดงั ตวั อยาง
35 2. รูปแบบความคดิ รวบยอด รูปแบบนี้จะมคี วามคิดหลักและมีขอ เท็จจรงิ ท่จี ดั แบงเปน ระดบั ชั้นมาสนบั สนุนความคิดหลกั การจัดความคิด
36 3. รูปแบบการจัดลาํ ดบั จัดลําดบั ตามเหตกุ ารณ การจัดลาํ ดบั ตามกาลเวลา การจดั ลาํ ดับ การกระทํากอ นหลงั หรือการจดั ลาํ ดับตามกระบวนการมีการเร่ิมตน และการส้ินสุด
37 4. รูปแบบวงกลม รูปแบบนี้เปน ชดุ เหตกุ ารณภายใตกระบวนการไมม ีจดุ เริ่มตน และ จดุ สิน้ สุดแตเ ปน เหตกุ ารณท่ีเปนลาํ ดับตอเนื่องกัน ดงั ตัวอยาง แผนภาพวงกลม
38 ประโยชนของแผนภาพความคิด 1. ชวยบูรณาการความรเู ดมิ กับความรใู หม 2. ชว ยพัฒนาความคดิ รวบยอดใหชัดเจนขึ้น 3. ชว ยเนน องคประกอบลําดบั ของเรื่อง 4. ชว ยพัฒนาการอาน การเขยี นและการคิด 5. ชวยวางแผนในการเขียน และการปรบั ปรงุ การเขยี น 6. ชวยวางแผนการสอนของครู โดยการสอนแบบบูรณาการเนื้อหา 7. ชว ยในการอภปิ ราย 8. เปน เคร่ืองมือประเมินผล วิธกี ารสรางแผนภาพความคดิ การสรา งแผนภาพความคดิ หรอื การออกแบบแผนภาพความคดิ เปนการสรางสรรค อยางหนึ่ง ผูส รางแผนภาพความคิดอาจใชงานศิลปะเขามาชว ย โดยวาดภาพประกอบใหแผนภาพ ความคดิ นาสนใจและทาํ ใหเห็นภาพของแผนภาพชัดเจนขน้ึ การสรางแผนภาพความคดิ จะนาํ มาใช ในการทํางานรว มกนั รวมคิดรวมทํา รว มกันแลกเปลี่ยนความรูแ ละประสบการณทําใหผ ูเรียนรูจัก การวางแผนงาน การกําหนดงานท่จี ะตอ งปฏบิ ตั ิ และเรยี นรูการทํางานรวมกับผอู น่ื ขัน้ ตอนการสรา งแผนภาพความคดิ มีดังน้ี 1. กําหนดชือ่ เรอ่ื ง หรือความคิดรวบยอดสาํ คัญ 2. ระดมสมองทเี่ กยี่ วขอ งกบั ช่ือเร่ือง หรือ ความคดิ รวบยอดสาํ คญั เปน คําหรอื วลนี ้นั ๆ แลวจดบันทึกไว 3. นําคําหรือวลที ี่จดบนั ทึกทเี่ กยี่ วเน่ืองสัมพันธกนั มาจดั กลุม แลว ตั้งชอ่ื กลุมคาํ เปน หัวขอยอย และเรยี งลาํ ดบั กลุมคาํ 4. ออกแบบแผนภาพความคิด โดยเขียนชอ่ื เร่อื งไวกลางหนากระดาษ แลววางชอ่ื กลุมคํา หัวขอยอย รอบชอ่ื เรื่อง นาํ คาํ ท่สี นับสนุนวางรอบชื่อกลมุ คํา แลวใชเ สน โยงกลมุ คําใหเห็น ความสมั พนั ธ เสน โยงอาจเขยี นคาํ อธบิ ายได กลมุ คาํ อาจแสดงดวยภาพประกอบ เร่อื งท่ี 3 การแตงรอ ยกรอง คาํ ประพันธ หรือรอ ยกรอง คือ การเรียงถอ ยรอยคาํ ตามระเบียบขอบังคับตามฉนั ทลกั ษณ มีหลายประเภท เชน กาพย กลอน โคลง ฉันท
39 การแตง กลอน คําประพนั ธรอยกรองประเภทกลอน มีหลายแบบเรียกชอื่ ตา ง ๆ ตาม ลักษณะฉนั ทลักษณท่ีแตกตา งกนั นัน้ ๆ เชน กลอนสี่ กลอนหา กลอนหก กลอนแปด กลอน ส่ี กลอน สี่ มี 2 แบบ คอื กลอนสี่ เปน คาํ ประเภทกลอนใน 1 บท มี 2 บาท 1 บาท มี 2 วรรค วรรคละ 4 คาํ ตาม หลกั ฐานทางวรรณคดไี ทย กลอน สี่ ท่ีเกา ทส่ี ดุ พบในมหาชาตคิ ําหลวงกณั ฑมหาพน (สมัยอยุธยา) ตวั อยางกลอนสี่ มี 2 แบบคอื กลอน สี่ แบบ 1 ประกอบดวย 2 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 4 คํา ตามผังตัวอยางน้ี การสมั ผสั ของกลอนส่จี ะสัมผสั แบบกลอนท่วั ไป คอื คาํ สดุ ทา ย วรรคหนาสัมผัสกบั คําที่สองของ วรรคหลัง และคาํ สดุ ทา ยวรรคทสี่ องสมั ผัสกบั คําสดุ ทา ยวรรคทสี่ าม สว นสมั ผสั ระหวา งบทก็ เชนเดยี วกนั คอื คาํ สุดทายวรรคของบทแรก สัมผสั กบั คําสดุ ทา ยของวรรคทส่ี องของบทถัดไป กลอน สี่ แบบ 2 บทหนงึ่ ประกอบดว ย 4 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 4 คาํ ตามผังตัวอยาง สัมผสั นอกในทกุ บาท คําสุดทายของวรรคหนา สัมผัสกับคาํ ท่ีสองของวรรคหลงั มีสัมผสั ระหวางบาททส่ี องกบั สาม คอื คําสุดทายวรรคทส่ี ี่สมั ผสั กบั คาํ สุดทา ยวรรคที่หก สว นสัมผสั ระหวางบทนั้นจะแตกตา งจากแบบแรกเนอ่ื งจากใหค ําสดุ ทา ยของบทแรกสัมผัสกบั คําสดุ ทาย ของวรรคทีส่ ข่ี องบทถัดไป
40 ตัวอยา งกลอนส่ี ลอยเดนบนฟา ดวงจันทรว ันเพญ็ พาใจหฤหรรษ มาเลนรว มกัน แสงนวลเย็นตา บันเทงิ เริงใจ ชกั ชวนเพ่อื นยา เดก็ นอยสุขสนั ต กลอนแปด (กลอนสภุ าพ) กลอนแปด เปนคําประพันธท ่ีไดรบั ความนยิ มกนั ท่วั ไป เพราะเปน รอ ยกรองชนิดท่ีมี ความเรียบงายตอ การสอ่ื ความหมาย และสามารถส่อื ไดอยางไพเราะ ซ่งึ กลอนแปดมกี าร กําหนดพยางคและสัมผสั ลกั ษณะคําประพนั ธของกลอนแปด 1. บท บทหน่งึ มี 4 วรรค วรรคที่หนึ่งเรยี กวาวรรคสดบั วรรคที่สองเรียกวรรครับ วรรคที่สามเรยี กวรรครอง วรรคท่ีส่ีเรยี กวรรคสง แตละวรรคมแี ปดคาํ จงึ เรยี กวากลอนแปด 2. เสียงคํา กลอนแปดและกลอนทุกประเภทจะกาํ หนดเสียงทายวรรคเปน สาํ คัญโดยกาํ หนดดงั นี้ คาํ ทา ยวรรคสดับ กาํ หนดใหใชไดท กุ เสียง คําทายวรรครบั กําหนดหา มใชเ สยี งสามัญและตรี คําทา ยวรรครอง กําหนดใหใชเฉพาะเสียงสามัญและตรี คาํ ทา ยวรรคสง กาํ หนดใหใ ชไดเฉพาะเสียงสามญั และตรี 3. สัมผสั ก. สมั ผสั นอก หรอื สัมผัสระหวางวรรค เปนสมั ผสั บงั คบั มีดงั น้ี คําสดุ ทายของวรรคท่หี นงึ่ (วรรคสดับ) สมั ผสั กบั คาํ ท่ีสามหรือท่ีหา ของวรรคที่สอง (วรรครับ) คําสดุ ทา ยของวรรคทส่ี อง (วรรครับ) สมั ผัสกับคาํ สุดทา ยของวรรคที่สาม (วรรครอง) และคําท่สี ามหรือคาํ ทห่ี าของวรรคทีส่ ี่ (วรรคสง ) สัมผสั ระหวา งบท ของกลอนแปด คือ คาํ สดุ ทา ยของวรรคที่ส่ี (วรรคสง ) เปนคาํ สงสัมผัสบังคับใหบทตอไปตอ งรบั สมั ผสั ท่ี คําสุดทายของวรรคที่สอง (วรรครบั ) ข. สมั ผสั ใน แตละวรรคของกลอนแปด แบงชว งจงั หวะออกเปน สามชวงดังนี้
41 อนั กลอนแปด แปดคํา ประจําวรรค วางเปน หลัก อักษร สุนทรศรี เรือ่ งที่ 4 การเขยี นสื่อสาร การเขียนสื่อสาร หมายถึง การเขยี นท่ผี ูอ่นื อานแลว ไดค วามตามจุดมงุ หมายของผูเขียน เชน 1. การเขยี นประวตั ติ นเอง การเขียนประวตั ิตนเองเปนการเขยี นขอ ความเพือ่ แสดงตนใหผูอ่นื รจู กั รายละเอียดเกย่ี วกับ เจาของประวัติ โดยมแี นวการเขยี นดงั นี้ ประวตั ติ นเอง ชื่อ ______________________________ นามสกลุ _______________________ เกิดวันท่ี __________ เดอื น _________________ พ.ศ. _________ อายุ _________ สถานภาพสมรส ________ อาชพี _____________________ ท่ีอยู _______________________________________________________________ ___________________________________________________________________ สถานท่ีทํางาน ________________________________________________________ ประวตั การศึกษา ______________________________________________________ ___________________________________________________________________ ประสบการณใ นการทาํ งาน ______________________________________________ __________________________________________________________________ ความรคู วามสามารถพิเศษ ______________________________________________ __________________________________________________________________ 2. การเขยี นเรยี งความ การเขียนเรยี งความ คอื การนาํ คํามาประกอบแตง เปนเรือ่ งราว เปนการแสดงออกทาง ความคิดและประสบการณข องผูเ ขยี นเพอ่ื ใหผูอื่นทราบ
42 องคป ระกอบของการเขยี นเรียงความ การเขียนเรยี งความประกอบดว ย 3 สวนคอื 1. คํานํา เปนการเรม่ิ ตนของเรยี งความที่เปน สว นดงึ ดูดใจ ใหผอู า นสนใจ 2. เน้อื เรื่อง เปนเนอ้ื หาสาระของเรียงความทงั้ เรอื่ ง 3. บทสรุป เปนการสรุปแกนของเรื่อง ไมควรจะยาวมาก 3. การเขยี นยอความ การยอ ความ คอื การนําเรือ่ งราวตา ง ๆ มาเขียนใหมดวยสาํ นวนภาษาของผูยอเอง เม่อื เขยี นแลวเนอ้ื ความเดิมจะสัน้ ลง แตยงั มใี จความสําคญั ครบถวนสมบรู ณ ใจความสาํ คญั คอื ขอความสาํ คญั ในการพดู หรอื การเขยี นทเ่ี ปนรายละเอยี ด นาํ มาขยาย ใจความสําคัญใหชัดเจนยิ่งข้ึน ถาตัดออกผฟู ง หรอื ผอู านกย็ งั เขาใจเรื่องนั้นได หลกั การยอ ความ 1. อานเนื้อเรอ่ื งท่จี ะยอใหเขา ใจ 2. จบั ใจความสําคัญทจี่ ะยอหนา 3. นาํ ใจความสาํ คญั แตละยอหนา มาเขียนใหมดว ยภาษาของตนเอง โดยตอ งคาํ นงึ ถึง สิง่ ตาง ๆ ดังนี้ 3.1 ไมใชอ ักษรยอ ในขอความท่ียอ 3.2 ถามรี าชาศพั ท ใหคงไวไมต อ งแปล 3.3 ไมใ ชเครื่องหมายตา ง ๆ ในขอความที่ยอ 3.4 เนือ้ เรื่องทย่ี อ แลว เขยี นติดตอกนั ในยอ หนาเดียวควรมคี วามยาวประมาณ 1 ใน 4 ของเรื่องเดิม 4. การเขียนขาว การเขยี นขาว ประกาศและแจง ความ เปนสว นหนง่ึ ของจดหมายราชการหรือหนงั สือ ราชการ ซ่งึ เปนหนังสือท่ีใชติดตอกนั ระหวางเจา หนาทีข่ องรัฐกับบุคคลภายนอกดวยเร่ือง เกย่ี วกบั ราชการ การเขียนขาว ประกาศ และแจง ความ จดั อยูในจดหมายราชการประเภทหนังสอื สงั่ การ และโฆษณา ซ่ึงประกอบดวย ขอ บังคับ ระเบยี บ คําสั่ง คาํ แนะนาํ คําช้แี จง ประกาศ แจงความ แถลงการณ และขาว ซง่ึ จะยกตัวอยา งในการเขียนขา วดงั น้ี การเขียนขาว คอื บรรดาขอ ความที่ทางราชการเหน็ สมควรเปดเผย เพ่ือแจง เหตกุ ารณ ท่นี า สนใจใหท ราบ
43 รูปแบบการเขียนขาว ขา ว ..................................... ช่ือสว นราชการท่อี อกขาว .................................................. เรอ่ื ง ........................................................................ ขอความทเี่ ปนขา ว .......................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... สวนราชการเจา หนา ที่ วนั เดอื น ป เรือ่ งท่ี 5 การเขียนรายงาน การคน ควาและอางอิงความรู การเขยี นรายงานการคนควา การเขยี นรายงานเปนการเขียนผลการศึกษาจากการคนควา เพื่อนาํ เสนอผบู ังคับบญั ชา หรอื ผสู อน หลกั การเขยี นรายงาน 1. ขอ มลู ท่ีเขยี นตองเปนความจรงิ 2. ขอมลู ทนี่ ํามาจากผูรูอื่นตอ งเขียนเปน เชงิ อรรถและบรรณานกุ รม 3. เขยี นเปนทางการ ใชภาษาถกู ตอ ง และชัดเจน สวนประกอบของรายงาน 1. ปกหนา ประกอบดว ยชอ่ื เรอ่ื ง ชอ่ื ผเู ขียน และนําเสนอผูใด 2. คาํ นาํ เปนความเรยี งมี 3 สวน คือ ความเปนมาและวตั ถุประสงค สาระของรายงาน ประโยชนท ี่ไดรบั และขอบคุณผมู ีสวนชวยเหลือ 3. สารบัญ 4. เนอ้ื หาสาระ 5. บรรณานกุ รม การเขียนอางอิงความรู การเขียนอา งอิงความรู หมายถงึ การเขยี นเชิงอรรถและบรรณานกุ รม 1. เชงิ อรรถ
44 เชงิ อรรถเปน ชอื่ ผเู ขยี น ปท ่พี ิมพและเลขหนา หนงั สือท่นี าํ ไปใชประกอบการเขียน เชน อุทัย ศิรศิ ักดิ์ (2550, หนา 16) การฟง หมายถึง การรับสารและตคี วามสารทไี่ ดย นิ หรอื อา น การเขยี นอางองิ ลักษณะน้ีจะไมไ ดเขยี นชอ่ื หนงั สือ ชื่อหนังสอื จะเขียนในหนาบรรณานกุ รม 2. บรรณานกุ รม บรรณานุกรม ประกอบดว ยรายชอื่ หนังสอื ทใ่ี ชป ระกอบการเขยี น โดยจะตองเขยี น เรยี งตามตวั อักษรช่อื ผูแตง โดยเขียนชือ่ ผูแ ตง ชอื่ หนังสอื ช่อื สถานทพี่ มิ พ ชอื่ โรงพิมพแ ละปท พ่ี ิมพ เชน กนกอร ทองคํา. การใชภาษาไทย, กรงุ เทพฯ: ไทยวิวัฒน, 2549 ศิริอร ทองคําไพ. หลักการใชภาษา, นนทบรุ ี: ไทยเจรญิ , 2550 เรอ่ื งที่ 6 การกรอกแบบรายงาน การกรอกแบบรายงาน เปนการกรอกแบบฟอรมของหนวยราชการหรอื หนวยงานตาง ๆ ทีใ่ หก รอก เพอื่ แสดงขอ มลู ทีห่ นวยงานน้ัน ๆ ตองการทราบ เชน การกรอกใบสมคั รเรียน การ กรอกแบบฟอรมธนาณตั ิ แบบฟอรมฝากเงิน เปนตน หลักการกรอกแบบรายการ 1. อา นขอ ความในแบบรายการนนั้ ๆ ใหเ ขา ใจกอ นจะเขียนขอความ 2. เขียนใหถ ูกตอ งและสะอาด 3. กรอกขอความตามความจรงิ 4. ใชถ อยคําส้นั ๆ และกะทัดรัด 5. ปฏบิ ตั ิตามขอ บังคบั หรอื คําแนะนําของแบบรายการน้นั ๆ แบบรายการทใี่ ชใ นชวี ิตประจําวนั 1. แบบฟอรม ธนาณัติ 2. แบบฟอรม สง พัสดุทางไปรษณีย 3. แบบฟอรมสมัครงาน 4. แบบฟอรมคาํ รอง 5. แบบฟอรม สญั ญา 6. แบบฟอรม ฝากเงนิ ถอนเงินของสถาบันการเงิน
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121