หลักสูตรวิชาหลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน

140 ตวั อยา่ งการสร้างแผ่นพับ กกกกกกก2. การถ่ายทอด ความเชื่อ ความศรัทธา ความศักด์ิสิทธ์ิ ที่มีต่อหลวงพ่อวัดไร่ขิง สามารถใช้สื่อการสอนได้หลายรูปแบบ แต่ในหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คน สามพรานนี้ เน้นให้ใช้สื่อแบบแผ่นพับ ซึ่งมีเน้ือหาวิธีการขนั้ ตอนการทาดังกล่าว มาแล้วข้างต้นในการ เผยแพรห่ ลักธรรมคาสอนของวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก3. การสบื ทอดประเพณีที่เก่ียวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง สามารถใช้สื่อการสอน ได้หลายรูปแบบ แต่ในหลักสตู รรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขงิ มิ่งมงคล คนสามพรานนี้ เน้นให้ ใช้สื่อแบบแผ่นพับ ซึ่งมีเนื้อหาวิธีการขั้นตอนการทาดังกล่าวมาแล้วข้างต้น ในการเผยแพร่หลักธรรม คาสอนของวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง

141 การจัดประสบการณก์ ารเรียนรู้ กกกกกกก1. บรรยาย กกกกกกก2. ศึกษาคน้ คว้าด้วยตนเองในประเดน็ ท่ีกาหนดไวร้ ่วมกนั จากส่ือการเรยี นรู้ท่ีหลากหลาย กกกกกกก3. บันทกึ ผลการศึกษาที่คน้ ควา้ ลงในเอกสารการเรียนรูด้ ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกก4. พบกล่มุ อภปิ ราย แลกเปล่ยี นเรยี นรู้ คิดวิเคราะหข์ ้อมลู ที่ไดจ้ ากการศึกษาค้นควา้ สรุปผลการเรียนรู้ กกกกกกก5. บนั ทึกสรปุ ผลการเรียนรู้ลงในเอกสารการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) กกกกกกก6. นาสรปุ ผลการเรียนรมู้ าทาใบงาน กกกกกกก7. ผลติ ส่ือแผน่ พบั เพอ่ื เผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเช่ือ ความศรทั ธา ความศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ และสบื ทอดประเพณที ี่เก่ียวขอ้ งกบั วดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง สอ่ื และแหล่งเรยี นรู้ กกกกกกก1. ส่ือเอกสาร กกกกกกก1. 1.1 ใบความรู้ กกกกกกก1. 1.2 ใบงาน กกกกกกก1. 1.3 หนงั สือเรยี น สาระการพัฒนาสังคม รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่งิ มงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย กกกกกกก1. 1.4 หนงั สอื ทีเ่ ก่ียวข้องกบั หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ได้แก่ กกกกกกก1. 1.4 1.4.1 หนังสอื เรยี นสาระความรูพ้ นื้ ฐาน(วิชาเลือก) รายวชิ า พท 33012 สอื่ สารให้ มีประสทิ ธภิ าพ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ผู้แตง่ ประยนต์ ทรัพยเ์ จริญ ปีที่พมิ พ์ 2557 บริษัท เอก พมิ พไ์ ท จากัด กกกกกกก1. 1.4 1.4.2 หนงั สือภาษาไทยเพื่อการส่อื สารและการสืบค้น ผแู้ ตง่ สถาบนั ราชภัฏสวน ดุสิต ปที ่พี มิ พ์ 2542 บรษิ ัท เธริ ด์ เวฟ เอ็ดดูเคชน่ั จากัด กกกกกกก1. 1.4 1.4.3 พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554 กรงุ เทพ ฯ ผู้แตง่ ราชบัณฑติ ยสถาน ปที ีพ่ มิ พ์ 2556 บรษิ ทั ศิรวิ ัฒนาอินเตอรพ์ ริน้ ท์จากัด(มหาชน) กกกกกกก2. สอ่ื อิเลค็ ทรอนิกส์ กกกกกกก1. 2.1 Website ไดแ้ ก่ กกกกกกก1. 1.4 2.1.1 เรือ่ ง การสือ่ สาร ผูเ้ ขยี น Cheshire cat สืบคน้ จาก http://www.chakkham. ac.th/technology/network/datacommu.html กกกกกกก1. 1.4 2.1.2 เร่ือง การสื่อสาร (Communication) ผู้เขียน ศูนย์ส่ือสารนานาชาติแห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สบื คน้ จาก http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php การส่อื สาร (Communication) กกกกกกก1. 1.4 2.1.3 เรอ่ื ง แผ่นพบั ผเู้ ขียน ครูจิรชั สืบค้นจาก https://www.slideshare.net/ krujirach/ss-27963041 กกกกกกก1. 1.4 2.1.4 เร่อื ง แผ่นพับ ผเู้ ขียน อโณทัย เช่ียวชาญ สืบค้นจาก http://anothai573.

142 blogspot.com/2011/06/blog-post.html กกกกกกก1. 1.4 2.1.5 เรอ่ื ง แผ่นพบั ผู้เขยี น มนญู ไชยสมบูรณ์ สืบคน้ จาก https://www. gotoknow.org/posts/313319 กกกกกกก1. 1.4 2.1.6 เรอ่ื ง การสร้างแผน่ พับ ผเู้ ขยี น สถาบันพฒั นาครูคณาจารย์และบคุ ลากร ทางการศึกษา (สคบศ.) สบื ค้นจากhttp://www.nidtep.go.th/web/files/280157_02.pdf กกกกกกก1. 1.4 2.1.7 เรื่อง การสรา้ งแผน่ พบั ผูเ้ ขียน มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธาน.ี สืบค้นจาก http://academic.udru.ac.th/samawan/content/floderDesign.pdf กกกกก1. 1.4 2.1.8 เร่อื ง การสร้างแผ่นพบั ผเู้ ขียน Sureechay Phuengnam สืบคน้ จาก http://kruhugphaeng.blogspot.com/ กกกกกกก3. สือ่ แหลง่ เรยี นรูใ้ นชมุ ชน กกกกกกก1. 3.1 วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง ทีอ่ ยู่ 51 หมู่ท่ี 2 ตาบลไร่ขงิ อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม หมายเลขโทรศัพท์ 0-3431-1384 , 0-3432-3056 กกกกกกก1. 3.2 ห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อาเภอสามพราน ท่ีอยู่ 51 หมู่ท่ี 2 ตาบล ไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม การวัดและประเมนิ ผล กกกกกกก1. ประเมินความก้าวหนา้ ด้วยวธิ ีการ กกกกกกก1. 1.1 การสังเกต กกกกกกก1. 1.2 การซกั ถาม ตอบคาถาม กกกกกกก1. 1.3 ตรวจเอกสารการเรยี นรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) กกกกกกก1. 1.4 ตรวจส่ือแผ่นพับประชาสัมพันธ์ เร่ือง การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอด ความเช่ือ ความศรทั ธา ความศกั ดิ์สิทธ์ิ และการสบื ทอดประเพณี ท่เี กย่ี วข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. ประเมนิ ผลรวม ดว้ ยวิธกี าร กกกกกกก1. 2.1 ตอบแบบทดสอบวัดความรู้ หัวเร่ืองท่ี 6 เรื่อง การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การ ถ่ายทอด ความเช่ือ ความศรัทธา ความศกั ดส์ิ ิทธิ์ และการสืบทอดประเพณี ท่ีเกีย่ วข้องกบั วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง จานวน 10 ข้อ กกกกกกก1. 2.2 ตอบแบบสอบถามวดั ทักษะ การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถา่ ยทอดความเชื่อ ความศรทั ธา ความศักดส์ิ ทิ ธ์ิ และการสืบทอดประเพณี ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง กกกกกกก1. 2.3 ตอบแบบสอบถามวดั เจตคติต่อรายวชิ าหลวงพ่อวัดไร่ขิง มง่ิ มงคลคน สามพราน

143 บรรณานุกรม

144 บรรณานุกรม กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. (2558). องค์ความรู้เร่ืองการเทศน์มหาชาติเวสสนั ดร กกกกกกกชาดก. สบื ค้นเมือ่ 23 สิงหาคม 2560. จาก www.dra.go.th ประยนต์ ทรพั ย์เจรญิ . (2557). ส่อื สารใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ. กรุงเทพฯ: บริษทั เอกพมิ พไ์ ท กกกกกกกจากัด. พระเทพศาสนาภิบาล. (2560). บทสัมภาษณ์ เร่ือง หลักธรรมคาสอน. วันท่ี 8 ตลุ าคม 2560. กกกกกกกณ วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง ตาบลไรข่ ิงอาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม. เวลา09.00- กกกกกกก10.00 น. พระปลดั สามารถ ฮมมฺ ธาโร (ชวี ะพฤกษ)์ . (2549). บทบาทการเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนาของ กกกกกกกพระอุบาลีคณุ ปู มาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญโฺ ญ). วทิ ยานุพนธ์ พธ.ม. (สาขาวิชาธรรมกก กกกกกกกนเิ วศ). พระนครศรีอยุธยา: บณั ฑิตวิทยาลยั มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณร์ าชวิทยาลยั . กกกกกกกถ่ายเอกสาร. พระอบุ าลีคุณปู มาจารย์ (ปญั ญา อนิ ทปญโญ). (2548). ประวตั วิ ัดและหลวงพอ่ วัดไรข่ ิง. กกกกกกก(พมิ พค์ รง้ั ที่ 19).กาญจนบุรี: สานักพิมพธ์ รรมเมธี. พระอบุ าลคี ณุ ูปมาจารย์ (ปัญญา อนิ ทปญโญ). (2548). ประวัตวิ ัดและหลวงพอ่ วัดไรข่ ิง. กกกกกกกพิมพ์ครั้งที่ 2. นครปฐม: หจก.สามลดา. มนูญ ไชยสมบรู ณ์. แผ่นพับ. สืบค้นเมอื่ 11 ตลุ าคม 2560 จาก http://www.slideshare.net/ กกกกกกกkrujirach/ss-27963041 มหาวิทยาลยั ราชภัฏอุดรธานี. การสร้างแผ่นพับ. สบื คน้ เมอ่ื 13 ตลุ าคม 2560 กกกกกกกจาก http://academic.udru.ac.th/samawan/content/floderDesign.pdf ราชบณั ฑติ ยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554เฉลิมพระเกยี รติ กกกกกกกพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั เนอ่ื งในโอกาสพระราชพิธมี หามงคลเฉลมิ พระชนม กกกกกกกพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. กรงุ เทพฯ: บริษัท ศริ ิวัฒนาอินเตอร์พร้ินท์จากดั กกกกกกก(มหาชน). โรงพยาบาลเมตตาประชารกั ษ์ (วัดไรข่ ิง). (2560). ประวัติโรงพยาบาล. สบื ค้นเม่อื 4 ตุลาคม กกกกกกก2560 จาก http://www.metta.go.th/ โรงพยาบาลสามพราน (วัดไรข่ งิ ). (2560). ที่ระลึกเปดิ อาคารบรกิ ารหลกั และทอดผ้าป่า กกกกกกกเครอื่ งมือแพทย์. (ม.ป.พ.). โรงเรยี นวดั ไร่ขงิ (สนุ ทรอทุ ิศ). (2560). ข้อมูลท่วั ไปเกย่ี วกับโรงเรียนวัดไร่ขิง (สุนทรอุทิศ). กกกกกกกสืบค้นเม่อื 4 ตลุ าคม 2560 จาก http://www.wrks.ac.th/ วดั พระธรรมกาย. (2557). การแต่งกายไปวัด การเตรยี มตวั ก่อนไปวดั . สบื ค้นเมอื่ 25 สงิ หาคม กกกกกกก2560. จาก https://dmc.tv/a17059

145 วัดไร่ขิง พระอารามหลวง. (2544). ปัญญานิพนธ์. นครปฐม: โรงพิมพ์ หจก.สามลดา. วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง. (2555). วนั มลู นิธิวดั ไรข่ ิง. นครปฐม: ม.ป.พ. วัดไร่ขิง พระอารามหลวง. (2559). พิธีบาเพญ็ กุศลทกั ษิณากตเวทิตาทาน ครบ 94 ปี กกกกกกกชาตกาล. นครปฐม: หจก.พี วาย พริ้นติ้ง จากดั . วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง. (2560). ฉุกคดิ ชีวิตก็เปลยี่ น. นครปฐม: หจก.พี วาย พร้ินตงิ้ จากัด. วดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง. (2560). ประวตั แิ ละความเป็นมาวดั ไร่ขิง. นครปฐม: หจก.พี วาย กกกกกกกพริ้นติง้ จากดั . วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง. (ม.ป.ป.). ตราสาร มลู นธิ ิหลวงพอ่ วัดไร่ขิง มลู นิธเิ มตตาประชารกั ษ์ กกกกกกก(วัดไร่ขงิ ) มูลนธิ ิ พระอุบาลคี ุณูปมาจารย์ (ปญั ญา อินทฺ ปญฺโญ). ม.ป.ท.: ม.ป.ท.. วิกิพิเดีย สารานุกรมเสรี. (2560). โรงเรยี นวัดไรข่ ิงวทิ ยา. สืบคน้ เม่ือ 4 ตุลาคม 2560 จาก กกกกกกกhttps://th.wikipedia.org/wiki/โรงเรียนไรข่ งิ วิทยา. วิทยาลยั การอาชีพนครปฐม. (2560). ประวตั วิ ิทยาลยั . สบื คน้ เมื่อ 4 ตลุ าคม 2560 จาก กกกกกกกhttp://www.sec01.ac.th/ วิทยาลัยสงฆ์พทุ ธปญั ญาศรีทวารวดี มหาวิทยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย. (2560). กกกกกกกประวัติความเป็นมาของมหาวทิ ยาลยั สงฆ.์ สบื คน้ เมอ่ื 4 ตุลาคม 2560 จาก กกกกกกกwww.rk.mcu.ac.th ศนู ยส์ อื่ สารนานาชาตแิ ห่งจฬุ า. (2554). การสื่อสาร(Communication). สืบคน้ เมอ่ื 5 ตลุ าคม กกกกกกก2560. จาก http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php กกกกกกกการสือ่ สาร_(Communication) สถาบนั พฒั นาครู คณาจารย์และบคุ ลากรทางการศกึ ษา. (2560). ความเปน็ มาสถาบันพัฒนาครู กกกกกกกคณาจารยแ์ ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา. สืบคน้ เมือ่ 4 ตลุ าคม 2560 จาก กกกกกกกhttp://www.wrks.ac.th/ สถาบนั พฒั นาครูคณาจารย์ และบุคลากรทางการศกึ ษา (สคบศ.) (2557). การสร้างแผ่นพบั . กกกกกกกสบื ค้นเมอ่ื 13 ตุลาคม 2560 จาก http://www.nidtep.go.th/web/files/ กกกกกก กกกกกกก280157_02.pdf สานกั งานราชบณั ฑติ สภา. (ม.ป.ป.). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2544. กกกกกกกสืบค้นเมือ่ 21 กันยายน 2560. จาก http://www.royin.go.th/dictionary/ สานกั งานราชภัฏสวนดสุ ิต. (2542). ภาษาไทยเพ่ือการสื่อสารและสบื ค้น. กรงุ เทพฯ: กกกกกกกเธริ ์ดเวฟ เอด็ ดเู คช่นั . สชุ าดา วราหพันธ.์ (ม.ป.ป.) วถิ ธี รรม วิถไี ทย. สบื ค้นเมอ่ื 30 สิงหาคม 2560. กกกกกกกจาก www.dhammathai.org>watthai อโณทยั เชยี่ วชาญ. แผ่นพบั . สบื ค้นเมอื่ 11 ตลุ าคม 2560 จาก http://www.gotoknow.org/ กกกกกกกposts/313319

146 ภาคผนวก

147 ภาคผนวก ก. ใบความรู้

148 ใบความรู้ เรือ่ ง ชมุ ชน คนไร่ขิง วตั ถุประสงค์ กกกกกกก1. เพอ่ื ให้นกั ศึกษามีความรู้ เร่ือง ชมุ ชน คนไร่ขิง กกกกกกก2. เพ่ือให้นกั ศึกษามที กั ษะการแสวงหาความรู้ เรอื่ ง ชุมชน คนไร่ขงิ กกกกกกก3. เพอื่ ใหน้ กั ศึกษาตระหนักถึงคณุ ค่าความสาคญั ของ เรอื่ ง ชุมชน คนไรข่ ิง เนือ้ หา กกกกกกกประวัติความเปน็ มา กกกกกกกเมื่อนานมาแล้วมรี าษฎรชาวจีนได้อพยพมาตงั้ ถิ่นฐานบา้ นเรอื นในบริเวณนแ้ี ละได้ประกอบ อาชีพในการทาไร่ขิง เนื่องจากพื้นที่เหมาะแก่การทาไร่และทากันเป็นจานวนมากจึงทาให้ราษฎร บรเิ วณใกล้เคียงเรยี กพ้ืนท่นี ีต้ ิดปากกนั มาจนถึงปัจจบุ ันน้วี ่า “ตาบลไร่ขิง” กกกกกกกพนื้ ที่ กกกกกกกตาบลไร่ขิงเป็นตาบลทม่ี ศี ักยภาพทางเศรษฐกจิ มากทั้งทางด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม โดยเฉพาะชาวไร่ขิงโชคดที ี่มีหลวงพ่อวัดไร่ขิงเป็นศูนยร์ วมจิตใจ และเป็นที่เคารพศรัทธาของคนท่ัว ประเทศ กกกกกกกเขตพ้ืนท่ี กกกกกกกดา้ นทิศเหนอื ติดกับ ตาบลบางกระทกึ ตาบลบางเตย อาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม กกกกกกกด้านทศิ ใต้ ติดกบั ตาบลทา่ ข้าม ตาบลออ้ มใหญ่ อาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม กกกกกกกดา้ นทศิ ตะวนั ออก ติดกบั ตาบลกระทุ่มลม้ อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม กกกกกกกดา้ นทศิ ตะวนั ตก ตดิ กบั ตาบลท่าตลาด ตาบลทรงคนอง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม กกกกกกกอาชีพ กกกกกกกดา้ นอาชีพหลัก คือ ทานา ทาสวน ทาไร่ คา้ ขาย รบั จา้ ง กกกกกกกด้านอาชพี เสรมิ คอื แปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร กกกกกกกบริเวณลุ่มแม่น้าท่าจีน ซ่ึงอยู่ใกล้กับกรุงเทพมหานคร เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและ การเมือง เม่ือเกิดการเปล่ียนแปลงท่ีส่วนกลางย่อมส่งผลกระทบต่อลุ่มแม่น้าท่าจีนเสมออย่างเช่น ในช่วงหลังจากไทยทาสนธิสัญญาเบาว์ริง พ.ศ. 2398 มีผลทาให้ไทยต้องยกเลิกการทาการค้าแบบ ผูกขาด เปิดการเสรีและเปิดการขยายตัวทางการค้า ข้าวค่อย ๆ กลายเป็นสินค้าออกที่สาคัญ ระยะเวลาต่อมาคือรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บริเวณลุ่มแม่น้าท่าจีนจึงมี การขยายที่นาปลูกขา้ ว จนบริเวณลุม่ แมน่ ้าท่าจนี ค่อย ๆ กลายเป็นแหล่งทานาที่สาคญั รองลงมาจาก ลมุ่ แม่น้าเจ้าพระยามาจวบจนทกุ วนั น้ี แมน่ ้าเปน็ เสน้ เลือดสาคัญทีห่ ล่อเลย้ี งวถิ ีชีวติ ของมนุษย์ แมน่ ้า นครชัยศรีก็เปน็ แม่นา้ สาคัญทีห่ ลอ่ เลีย้ งสรรพชีวติ ในนครปฐมมาเน่ินนาน เป็นท่กี ่อต้งั ชุมชน ก่อใหเ้ กิด อารยธรรมลุ่มน้าท่ีมีพัฒนาการสืบเน่ืองมา บริเวณที่ลุ่มแม่น้าท่าจีนนั้น เป็นส่วนหนึ่งของที่ราบลุ่ม แมน่ ้าภาคกลางของประเทศไทยและไหลลงสทู่ ะเลอ่าวไทย ทาให้บรเิ วณนี้อุดมสมบูรณแ์ ละเหมาะสม

149 ต่อการค้าขายทั้งภายในและภายนอก โดยมีการไหลผ่านจังหวัดต่าง ๆ ต้ังแต่จังหวัดชัยนาท จังหวดั สุพรรณบุรี อาเภอนครชยั ศรี จงั หวัดเมอื งนครปฐม และจังหวัดสมุทรสาคร จึงทาให้มีผู้คนเข้า มาต้ังถ่ินฐานเป็นจานวนมาก ทั้งน้ี นอกจากชนชาวไทย มียังชนชาวต่างชาติต่าง ๆ เข้ามาตั้งรกราก ทนี่ ี้อกี ดัวย เช่น อาณาจักรมอญ ท่เี ข้ามาต้ังถ่ินฐานตง้ั แต่สมัยพุทธศตวรรษท่ี 12-17 มีการตงั้ ถ่ินฐาน และผสมผสานทางวฒั นธรรมกับผคู้ นแถบน้ี กกกกกกกชมุ ชนลมุ่ แมน่ ้าทา่ จนี ตาบลไรข่ ิง อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม เปน็ ตาบลทม่ี ีศกั ยภาพ ทางเศรษฐกิจมากท้ังทางด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม โดยเฉพาะชาวไร่ขิงโชคดีท่ีมีหลวงพ่อวัดไร่ขงิ เป็นศูนย์รวมจิตใจ และเป็นที่เคารพศรัทธาของคนท่ัวประเทศ โดยหมู่บ้านในเขต ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพาน จังหวดั นครปฐม ประกอบด้วย 14 หมู่บ้าน อาชีพหลกั ทานา ทาสวน ทาไร่ คา้ ขาย รับจา้ ง อาชีพเสรมิ แปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตรสภาพพ้ืนท่ีในเขตองค์การบริหารสว่ นตาบลไรข่ งิ มี สภาพเปน็ พ้นื ที่ราบลุ่มกวา้ งใหญ่ท่ีดนิ มีความอุดมสมบูรณ์ มีแม่นา้ ท่าจีนไหลผ่าน และลาคลองสาขา หลายสาย จงึ เหมาะสมแก่การประกอบอาชีพทางด้านเกษตรกรรม เดิมประชากรส่วนใหญ่ ใช้พ้ืนท่ี ทาการเกษตรได้ผลดี แต่ปัจจุบันพ้ืนท่ีทางการเกษตรลดลงมาก เน่ืองจากมีการก่อสร้างโรงงาน อตุ สาหกรรม หมบู่ ้านจดั สรร และอาคารพาณิชย์ตา่ ง ๆ ขึ้นเป็นจานวนมาก กกกกกกกวิถีชีวิตของชุมชนลุ่มแม่น้าท่าจีน ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม มีการ ดาเนินชีวิตที่เรียบง่าย ตามแบบฉบับของชาวบ้านที่อยู่ตามที่ลุ่มแม่น้าท่ัวไป ซึ่งชาวบ้านในบริเวณ ดังกล่าว มีรูปแบบการดาเนินชีวิตแบบชาวสวนชาวไร่ อีกท้ังมีผู้หลักฐานวา่ มีชนชาวต่างชาติเข้ามา อาศัยอยู่ในบริเวณดังกล่าวด้วย อาทิเชน่ มีโบสถ์ของชาวคริตส์โรมันคาทอลิค มาต้ังบรเิ วณใกล้เคียง เป็นตน้ จึงเกิดการผสมผสานของวิถีชีวิตของชมุ ชนชาวไร่ขิงได้อย่างลงตัว โดยมแี หลง่ ยึดเหน่ียวจิตใจ ที่สาคญั ของพวกเขา น้ันกค็ อื หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง ระบบเศรษฐกิจ ของชมุ ชนลุ่มแมน่ า้ ท่าจีน ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ชาวบ้านส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพเป็นชาวไร่ชาวสวน ทั้งน้ีเม่ือ ไดผ้ ลผลิตจากการเพาะปลูก กจ็ ะนาผลผลิตดงั กล่าวออกมาค้าขายตามตลาดนา้ ทอ่ี ยูใ่ นพ้ืนท่ใี กล้เคยี ง อาทิเช่นตลาดน้าดอนหวาย หรืออาจจะ นามาขายท่ีบริเวณแพหนา้ วัดไร่ขิงเลยก็เป็นได้ และอาจจะมี พอ่ ค้าคนกลางเข้ามารับซื้อถงึ ที่สวนเลย ในบางกรณีอาทเิ ช่น สวนส้มโอ สวนกล้วยไม้ แตก่ ็กระทา ภายใต้รูปแบบเศรษฐกจิ แบบยังชพี เทา่ นัน้ ท้ังนี้มชี าวบ้านบางส่วนท่หี นั มาประกอบอาชีพอ่ืนบ้างอาทิ เชน่ มีการทาแพอาหารหนา้ วดั ไรข่ ิง มกี ารทาเรอื ทอ่ งเท่ียวแมน่ า้ ท่าจีน เป็นต้น ซ่ึงถอื วา่ เปน็ เพยี งส่วน นอ้ ยเท่าน้ัน และส่วนใหญ่การประกอบอาชีพก็ยงั ยึดถือการดารงชีวิตแบบยังชีพ ตามรูปแบบวิถีชวี ิต ดงั เดิมและอาศัยภูมปิ ัญญาชาวบ้านแตด่ ั้งเดิมท้ังส้ินสาหรับระบบทุนนยิ มที่เข้ามาในพ้ืนที่นี้น้ัน ถือว่า ยงั มีน้อย เพราะชาวบา้ นส่วนใหญย่ งั ยึดถือการประกอบอาชีพตามวถิ ีด้งั เดมิ และภมู ปิ ัญญาชาวบ้านได้ อย่างแข็งแกร่งตามทกี่ ล่าวมาขา้ งต้น วฒั นธรรมชมุ ชนลุ่มแม่นา้ ท่าจีน ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ในบรเิ วณดงั กลา่ วถอื ไดว้ ่ามกี ารรวมตวั ของวฒั นธรรมหลากหลายรปู แบบไว้อยา่ งลง ตวั มหี ลกั ฐานหลายอย่างที่ยืนยันวา่ มีชนชาตติ า่ ง ๆ ที่เขา้ มาอย่ใู นบรเิ วณดังกลา่ ว กกกกกกกชมุ ชน คนไรข่ ิง คอื รูปแบบการดาเนินชวี ติ ชุมชนลมุ่ แมน่ า้ ทา่ จนี ตาบลไร่ขิง อาเภอสาม พราน จังหวดั นครปฐม คน้ พบรูปแบบการดาเนนิ ชีวิตของชมุ ชนดังกลา่ ว ในด้านต่าง ๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี กกกกกกกรูปแบบการดาเนินชีวิต ของชุมชุนลุ่มแม่น้าท่าจีน ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ในด้านการเข้าสังคม มีข้อค้นพบคือ สมัยก่อนจะมีการติดต่อส่ือสารระหว่าง 2 ฝั่งของ

150 หมู่บ้าน โดยการใช้เรือพาย ทกุ ๆ บ้านจะมาเจอกันตามงานบญุ วัดต่าง ๆ คนจะรู้จักกันหมด เวลามี งานต่าง ๆ ชาวบ้านก็จะบอกต่อกันแล้วพากันมาชว่ ย สมัยน้ีจะมีการโทรศัพท์ติดต่อกันการติดต่อ สอบถามกันในกลุ่มชาวบ้านเมื่อรบั ขา่ วสารแลว้ ก็จะมาบอกต่อ ๆ กัน การกระจายข่าวแต่ละหมู่บา้ น จะมีการกระจายเสียงตามหมู่บ้าน ชาวบ้านมีวถิ ชี ีวิตแบบชาวสวน มีการยอมรับซ่งึ กันและกันสงู สิง่ ที่ ต้องตกลงในชุมชนจะเชิญพ่ีน้องมาร่วมประชุม พอถึงช่วงเวลาเทศกาลชาวบ้านจะมารวมตัวกัน ซ่ึงส่วนใหญ่การที่ชาวบ้านจะพูดคุยกันนั้น จะพูดคุยกันในเร่ืองการทามาหากิน ในชุมชนจะมีผู้นา ชมุ ชนเป็นผู้นาของประชาชนในชุมชน การทากิจกรรมต่าง ๆ วัดจะเป็นศูนย์กลางของชุมชนท้ังสิ้น ชาวบ้านทุก ๆ คนจะมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ชาวบ้านในชุมชน จะยอมรับผิดก็จะว่าไปตามผิด ถูกก็ว่าไปตามถกู ไม่เขา้ ข้างกันในกรณีฝา่ ยที่ผิด ชาวบ้านในชมุ ชนไม่อยากจะมีปญั หากันเพราะทุกคน รจู้ ักกนั หมด หากมใี ครที่เคยมีเรอ่ื งโกรธเคืองกัน เมอ่ื ถึงชว่ งเทศกาลชาวบ้านกจ็ ะใหอ้ ภัยกนั กกกกกกกรูปแบบการดาเนินชีวิต ของชุมชนลุ่มแม่น้าท่าจีน ตาบลไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ในดา้ นการหาความบนั เทงิ มขี อ้ ค้นพบดังน้ีชาวบ้านมีการเปล่ียนวถิ ชี ีวติ จากแต่ก่อนที่มวี ิถี ชีวิตแบบชาวนา ทาให้มีเวลาว่างเยอะ สมัยน้ีทาสวนเวลาที่จะรวมตัวกันไม่มี สมัยท่ีเป็นองค์การ บรหิ ารส่วนตาบลไรข่ งิ มกี ิจกรรมเยอะกวา่ ตอนทเี่ ป็นเทศบาลแบบปัจจุบันนี้ เรอื่ งการทาบุญชาวบ้าน เต็มใจร่วมกนั ทา กจิ กรรมสันทนาการจะเกิดข้ึนกเ็ พียงแต่ในครอบครัวเท่านนั้ ชาวบา้ น มีเวลาท่ีจะมา รวมกันออกกาลงั กายนอ้ ยลงเพราะทาสวน ท้งั น้ใี นฝั่งสวนไมม่ ีพน้ื ทส่ี าหรับทาสนามกฬี าเพราะต้องทา พนื้ ที่การเกษตรท้ังหมด การออกกาลังกายจึงมีเฉพาะฝ่ังวดั ไร่ขิง การละเลน่ แบบไทย จะจัดตามวัด และจะเป็นการจัดโดยเทศบาลตาบลไร่ขิงเป็นผู้จัดการละเล่นต่าง ๆ การจัดกิจกรรมตา่ ง ๆ ท่วี ัดไร่ ขงิ จะเป็นแกนเปน็ ศูนยก์ ลางในการจัดกิจกรรม การรวมตวั จะมผี ู้นาชมุ ชนในการทากิจกรรมต่าง ๆ กกกกกก สรปุ กกกกกกกภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นวิถีชีวิตของคนไทย มีการสืบสานถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ผสมผสานกับองค์ความรู้ใหม่ มีความเช่ือมโยงกับการพัฒนาระหว่างชนบทและเมือง เพื่อพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมให้เท่าเทียมกัน ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็ง ควบคู่ไปกับ การปรับตัวของท้องถิ่นตามกระแสภูมิปัญญาท้องถิ่นให้มีการพัฒนาอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับ สภาพชมุ ชน โดยอาศัยองคค์ วามรทู้ ม่ี ีอยูเ่ ดมิ ในทอ้ งถ่ินของกลุ่มเกษตรกรมาผสมผสานกับแผนพัฒนา สมัยใหม่ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่นในดา้ นการเกษตรพ้ืนฐานของกลุ่มเกษตรกรในตาบลไรข่ งิ ส่งผลใหต้ าบลไร่ ขงิ เปน็ ชุมชนเข้มแข็ง

151 ใบความรู้ เรอ่ื ง วัดไร่ขิง กับการอนุรักษ์ศิลปกรรม วตั ถุประสงค์ กกกกกกก1. เพือ่ ใหน้ กั ศึกษามีความรู้ เรือ่ ง วดั ไรข่ ิง กบั การอนุรักษ์ศลิ ปกรรม กกกกกกก2. เพื่อให้นกั ศึกษามที กั ษะการแสวงหาความรู้ เรอื่ ง วดั ไรข่ ิง กับการอนุรกั ษ์ศลิ ปกรรม กกกกกกก3. เพื่อให้นกั ศกึ ษาตระหนักถงึ คณุ ค่าความสาคญั ของศลิ ปกรรม โบราณสถาน และ โบราณวัตถุ ในวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง เน้ือหา กกกกกกกโบราณสถาน กกกกกกกความหมายจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 โบราณสถาน หมายถึง ส่งิ ที่เคล่ือนท่ีไม่ได้ เช่น โบสถ์ วหิ าร วัง มีอายุเก่ากว่า 100 ปีขึน้ ไป โบรานสถาน คืออสังหาริมทรพั ย์ ซง่ึ โดยอายหุ รอื โดยลักษณะแหง่ การกอ่ สรา้ ง หรอื โดยหลักฐานเก่ียวกบั ประวตั ขิ องอสงั หารมิ ทรัพย์น้ัน เปน็ ประโยชน์ในทางศิลปะ ประวัติศาสตร์ หรอื โบราณคดี ทั้งนี้รวมถงึ สถานทที่ ี่เป็นแหล่งโบราณคดี แหล่งประวัติศาสตร์ และอุทยานประวัติศาสตรด์ ้วย สิ่งของโบราณท่ีเคลื่อนท่ีได้ เช่น พระพุทธรูป เทวรปู ศิลาจารึก มอี ายเุ ก่ากว่า 100 ปขี ึ้นไป กกกกกกกโบราณวตั ถุ กกกกกกกความหมายจาก พจนานกุ รม ฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 โบราณวัตถุ หมายถึง สง่ิ ของโบราณทเ่ี คลื่อนท่ไี ด้ เช่น เทวรปู ศลิ าจารึก มีอายุเกา่ กว่า 100 ปีขึน้ ไป โบรานวตั ถุ คือ สังหารมิ ทรพั ยท์ เี่ ปน็ ของโบราณไม่วา่ จะเป็นส่งิ ประดษิ ฐ์ หรอื เป็นสิ่งทเี่ กดิ ข้นึ ตามธรรมชาติ หรอื ทเี่ ปน็ สว่ นหนงึ่ สว่ นใดของโบราณสถาน ซากมนษุ ย์ หรอื ซากสัตว์ ซึ่งโดยอายหุ รือโดยลักษณะแหง่ การ ประดษิ ฐห์ รือโดยหลักฐานเกีย่ วกบั ประวัติของสงั หารมิ ทรัพย์นัน้ เป็นประโยชน์ในทางศิลปะ ประวัตศิ าสตร์ หรอื โบราณคดี กกกกกกกดา้ นการอนรุ กั ษเ์ รือนทรงไทย กกกกกกกพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่านมักจะก่อสรา้ งถาวรวตั ถุภายในวดั ตลอดทั้งอาคารอน่ื ทั่วไปเปน็ รปู แบบทรงไทยโบราณ หรือทรง ไทยประยุกต์เสมอมา เคยมีผสู้ อบถามเกี่ยวกับเรื่องน้ที ่านให้คาตอบวา่ เรือนทรงไทยโบราณน้ีเป็น เอกลกั ษณข์ องคนไทยผนู้ ับถอื พระพุทธศาสนาโดยตรง กกกกกกกรูปหน้าจั่วหรือหน้าบันเป็นแบบพระพุทธเจ้าทรงสมาธิ เคยมีคนคริสต์ถามว่าของคริสต์ ศาสนา มีไม้กางเขนเป็นเคร่อื งหมาย พุทธศาสนามีอะไรเป็นเครื่องหมายให้รู้ได้โดยเอกลกั ษณ์ ท่าน ให้ทัศนะง่าย ๆ และม่ันคงว่ารูปเรือนทรงไทยโบราณ พระอุโบสถ วิหาร ศาลาการเปรียญน่ันคือ เอกลักษณ์ไทยของผนู้ ับถอื พระพุทธศาสนา อนึ่งเรือนไม้ทรงไทยโบราณนอกจากเป็นสัญลักษณ์การ เข้าถึงพระรัตนตรยั แล้ว ยังเป็นวัสดุที่ทนทานมีอายุยืน คอนกรีตเสริมเหล็กเสริมไม้อยู่ได้ไม่นานเกิน

152 60 ปี ก็เสื่อมสลาย เว้นแต่พวกก่ออิฐที่ทา ได้มาตรฐานเท่านั้นจะอยไู่ ด้นานเป็นร้อยปีข้ึนไป หากได้ อิฐประเภทสุกเอาเผากนิ มาก่อทาคงอย่ไู ม่ได้นาน กกกกกกกเม่ือคร้ังที่บูรณะศาลาการเปรียญ 2 หลังคูใ่ นปี พ.ศ. 2527 เดิมศาลาช้ันลา่ งก่ออิฐถือปูน พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่านให้รื้อ ออกแล้วใช้ไม้สักทองทั้งหลังรวมท้ังหมู่กุฏิทรงไทย ที่ต้ังอยู่ด้านทิศตะวันตก เป็นรูปแบบ สถาปัตยกรรมไทยภาคกลาง พระอุบาลีคณุ ูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ทา่ นส่ังให้ใช้ไม้สักทองท้งั หมด ภายหลังเมื่อสร้างเสรจ็ แลว้ สวยงามมาก ปัจจบุ ันใช้ เปน็ สถานที่พักจาพรรษาของพระสงฆแ์ ละทรี่ บั รองพระอาคันตุกะ เหตนุ ้ีทาให้หลวงพ่ออนุรกั ษศ์ ิลปะ การก่อสร้างถาวรวตั ถุทั้งภายในวัด และนอกวัดให้เป็นเรือนทรงไทยแบบโบราณหรอื แบบประยุกต์ อีกทั้งประชาสัมพันธใ์ ห้สมภารต่าง ๆ ผู้ที่คิดจะทาการกอ่ สรา้ งไดอ้ นุรักษ์งานทรงไทยนี้ไว้ให้อยู่คู่กับ สงั คมประเทศไทยดว้ ย ดังนั้นหากบุคคลใดได้มโี อกาสมาเย่ียมเยือนวัดไร่ขงิ จะได้เห็นประจักษ์ชัดกับ สายตาตนเองเป็นอย่างดี อันจะเปน็ เหตุน้อมนาใหร้ ะลึกนกึ ถงึ คณุ ของพระรัตนตรยั ไดโ้ ดยงา่ ยดว้ ย กกกกกกกดา้ นการอนรุ กั ษ์ศลิ ปะโบราณวัตถุ กกกกกกกจากการท่ไี ดส้ ัมภาษณ์ และศกึ ษาข้อมลู หนงั สือและเอกสารที่เก่ยี วขอ้ ง ทาให้ทราบว่า พระอุบาลีคณุ ูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง มีความดาริ จะจดั สรา้ งพพิ ิธภณั ฑต์ ัง้ แตเ่ มื่อคร้งั ทท่ี ่านมาอยู่วดั ไรข่ ิงใหม่ ๆ แลว้ ดงั จะเหน็ ไดจ้ ากบนั ทึกท่ที า่ นเขยี น ในหนังสือ “อกสมภาร” ว่า ในวันแรกท่ีมาอยู่วัดไร่ขิง หลังจากท่ีได้กราบอธิษฐานจิตต่อหน้าพระ ประธานในพระอุโบสถแล้วก็เดินเล่ียงไปหลังกฏุ ิ พบเคร่ืองใช้เกา่ ๆ เช่น กาหลัก กระโถนลายคราม จานเชิง มากมาย ต้ังอยขู่ ้างนอก ใครใคร่ใชก้ ใ็ ชส้ ะดวก ใครจะนาไปใชต้ ามบา้ นกย็ มื สะดวกนา่ เสยี ดาย ทีแ่ ตกไปมาก สาหรบั ผทู้ ีไ่ ม่รู้คณุ คา่ ของสง่ิ ของย่อมทาให้เสียประโยชน์ไป แมร้ าคาขณะน้นั ไม่มากจาน เชิงลูกหน่ึงเพียง 50 สตางค์เท่าน้ัน แต่ต่อไปคงต้องแพงเพราะของไม่มี นึกในใจถ้างานการก่อสร้าง ปรบั ปรุงถาวรวตั ถุภายในวัดน้อยลงเมื่อใด จะจดั สรา้ งพิพิธภัณฑ์เก็บของเก่าและโบราณวตั ถุภายในวดั เพื่อให้เป็นแหล่งศกึ ษาหาความรขู้ องคนรุ่นหลังต่อไป ต้งั แตน่ ้นั เปน็ ตน้ มาท่านจึงเร่มิ รวบรวมของมีคา่ ต่าง ๆ เช่น จานเชิง หม้อน้าลายคราม กระโถนสีต่าง ๆ กาหลักลายคราม ส่ิงของหายากหลายชนิด พระบูชา พระเหรียญเน้อื โลหะ พระดินเผา สมบัติวัดต่าง ๆ ที่ยงั หลงเหลืออยู่ และสิง่ ของที่ญาตโิ ยม นามาถวาย บางสว่ นพระอุบาลีคุณปู มาจารย์ (ปญั ญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวดั ไรข่ งิ พระอาราม หลวง ซื้อไว้ด้วยเงินส่วนตัวบ้างดว้ ยเงนิ วดั บา้ ง เพื่อหวังจะใหค้ นรุ่นหลงั ๆ ไดช้ มของมีค่า รู้จักคณุ ค่า ของเก่า ได้ศึกษาและช่วยกันอนุรักษ์ไว้เป็นสมบัติของชาติของแผ่นดินของศาสนา อันจะทาให้เกิด ความรักหวงแหน และภาคภูมิใจในความเป็นไทย ท่านได้เล่าถึง “ค่า” ของส่ิงของที่รวบรวมไว้ใน หนงั สอื งานนมสั การปดิ ทองหลวงพอ่ วัดไร่ขิง ประจาปพี ทุ ธศกั ราช 2533 ว่า จานเชิงสมัยน้นั ลกู ละ 50 สตางค์ ไม่มีใครมองเลย จากนนั้ อีก 29 ปีพอดี (2533) คิดราคาวัดเสน้ ผา่ ศนู ย์กลางน้วิ ละ 250 บาท ทั้งชนิดเบญจรงค์และลายคราม อายุประมาณไม่เกิน 80 ปี ของวัดไร่ขิงที่ดีบริบูรณ์อันดับ 1 และ อันดับ 2 มปี ระมาณหนึ่งพันลูก ท่ีบิ่นบ้างท้ังมากและน้อยมีประมาณ 400 ลูกเศษ ส่วนนอกนั้นยังมี แจกัน ชาม กาหลัก กระโถน ซึ่งไม่ทราบว่าจะมีค่าสักเท่าไร จากข้อเขียนข้างต้นของพระอุบาลี คณุ ูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ทาให้ทราบถึงคุณค่า ของถ้วยชามท่ีพระอบุ าลีคณุ ปู มาจารย์ (ปัญญา อนิ ทฺ ปญฺโญ) อดีตเจา้ อาวาสวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง

153 เกบ็ รกั ษาไว้ว่าเป็นของมคี ่ามหาศาลมมี ูลคา่ เพม่ิ นับเป็นพนั เท่าภายในช่วงเวลาไมก่ ีส่ ิบปี และย่ิงทาให้ ทราบถงึ สายตาอันแหลมคมและยาวไกลของพระอบุ าลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินทฺ ปญฺโญ) อดตี เจ้า อาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง เป็นอย่างยิ่ง ท่ีเห็นคุณค่าของวัตถุเล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่า นั้นท่ีมี มากมายระเกะระกะในสมัยก่อนวา่ จะเป็นของท่มี ีคา่ มากและหาได้ยากอย่างยงิ่ ในยคุ สมยั นี้ กกกกกกกดังน้ันต่อมาเม่ือถึงปี พ.ศ.2530 เม่ือโอกาสทุกอย่างพร้อม พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปญั ญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวดั ไร่ขงิ พระอารามหลวงจึงไดเ้ ร่ิมก่อสร้างอาคารพพิ ิธภัณฑ์ขึ้น เป็นสถาปัตยกรรมทรงไทยประยกุ ต์ 3 ช้ัน หลังคาจั่วทรงไทย ประตูมเี พียงประตูเดยี ว แต่มหี น้าตา่ ง 28 หน้าต่าง ท้งั ประตูและหน้าต่างติดมุก ปจั จบุ ันการกอ่ สรา้ งเสร็จสมบรู ณแ์ ล้ว อยูใ่ นขน้ั ตอนของการ ประดบั จดั เรยี งส่ิงของโบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ โดยเจา้ หน้าที่ และคณะกรรมการกาลังดาเนินการจดั ทา ทะเบยี นวัตถอุ ยู่เกือบจะเรียบรอ้ ยพรอ้ มเปิดใหท้ ุกคนทส่ี นใจเขา้ ชืน่ ชมได้ในเร็ว ๆ น้ี กกกกกกกดา้ นการอนรุ กั ษภ์ าพจิตรกรรมฝาผนงั กกกกกกกพระอุบาลคี ณุ ูปมาจารย์ (ปญั ญา อินทฺ ปญฺโญ) อดตี เจา้ อาวาสวดั ไร่ขิง พระอารามหลวงเป็น ผู้ท่ีส่งเสริมศิลปะในด้านการจิตรกรรมฝาผนังอย่างดีย่ิงผู้หน่ึง โดยได้ให้จิตรกรผู้มีฝีมือเขียนภาพ ฝาผนงั ในพระอุโบสถวดั ไร่ขิง ภายในพิพิธภัณฑ์วดั ไร่ขิง และภายในห้องสมุดประชาชน “เฉลมิ ราช กมุ ารี” ดังมรี ายละเอียดดังต่อไปน้ี กกกกกกก1. จติ รกรรมภายในพระอโุ บสถวดั ไร่ขงิ เปน็ ภาพผลงานทเ่ี ขียนขึ้นใหมท่ ั้งหมดในปี พ.ศ. 2531 คราวปฏิสงั ขรณ์และบูรณะครั้งใหญ่ นาเสนอ เปน็ ศลิ ปะแบบประเพณีวัฒนธรรมไทย โดยผสมผสานให้มคี วามงดงามอย่างอุดมคติหรือจินตนาการ ทีเ่ นน้ ให้ดเู หมือนจรงิ เนือ้ เรื่องท่ใี ชเ้ ขยี นตกแตง่ ภายในพระอโุ บสถวัดไรข่ ิง แบ่งออกไดเ้ ป็น 4 กลุ่ม คือ กกกกกกกกล่มุ ท่ี 1 เขียนภาพพทุ ธประวตั ิ ท้งั หมดตง้ั แตต่ ้นจนจบ 45 ตอน กกกกกกกกลุ่มท่ี 2 เขยี นเรือ่ งชาดก หรอื พระชาติตา่ ง ๆ ของพระพทุ ธองคใ์ นอดตี เช่นทศชาติ รวม 10 ตอน กกกกกกกกลุ่ม 3 เขยี นเรอ่ื งราวอ่ืน ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา 6 เรื่องได้แก่ (1) ไตรลกั ษณ์ (2) สุนทรวี าณี (3) สญู ญกปั -ภทั รกัป (4) นาคราชชอื่ เอรกปตั ต์ (5) ความกตัญญกู ตเวทติ า และ (6) พระพทุ ธองคผ์ จญมาร พญามารปรารถนาพุทธภูมิ กกกกกกกกล่มุ ที่ 4 ประวัตทิ างพระพุทธศาสนา 5 เรือ่ งคือ (1) การเผยแผ่พระพุทธศาสนาครง้ั แรก ในดินแดนสุวรรณภมู ิ (2) สถปู ท่ีสงั เวชนยี สถานเป็นทป่ี รินพิ พาน (3) สถูปทพ่ี ทุ ธคยา สังเวช นียสถานเปน็ ทีต่ รัสรู้ (4) ตานานของจงั หวัดคือพระยากงพระยาพาล (5) ตานานอาเภอสามพราน กกกกกกกดา้ นจิตรกรรมฝาผนังภายในพพิ ธิ ภัณฑว์ ดั ไร่ขงิ กกกกกกกพระอบุ าลคี ุณปู มาจารย์ (ปัญญา อนิ ทฺ ปญฺโญ) อดตี เจา้ อาวาสวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง ได้ ให้จิตรกรเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังโดยรอบเป็นสถานที่สาคัญทางพระพุทธ ศาสนา เช่น โลหะ ปราสาท วัดราชนัดดา วัดพระศรีรตั นศาสดาราม วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม พระท่ีนง่ั จักรีมหา ปราสาท พระพุทธบาทสระบุรี พระธาตุดอยสุเทพ พระธาตุดอยตุง พระธาตุลาปางหลวง และพระ บรมบรรพตภเู ขาทอง เป็นต้น

154 กกกกกกกดา้ นจติ รกรรมฝาผนังภายในหอ้ งสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกุมาร”ี อาเภอสามพราน กกกกกกกพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ได้ให้จติ รกรเขียนภาพจากวรรณคดีไทย เรือ่ งสังข์ทองตัง้ แต่เร่ิมเรอื่ งจนจบพรอ้ มทั้งมคี าบรรยายเน้ือ เร่ืองประกอบอยู่ด้านล่างของภาพ เป็นความดาริของพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ท่ีต้องการ เทิดพระเกียรตสิ มเด็จพระเจ้าอยูห่ ัวรชั กาลท่ี 2 ทพ่ี ระองค์ทรงมีพระปรชี าญาณด้านวรรณกรรมหลาย เร่ือง เช่น เร่ืองสังข์ทอง เป็นต้น อีกประการหนึ่ง ท่านให้ข้อคิดว่า “การมองคนอย่ามองแต่แค่ ภายนอกให้มองให้ถึงจิตใจภายใน ถ้ามีรูปลักษณ์ภายในท่ีดี คือมีจิตใจที่ดี ก็ย่อมส่งผลดีต่อผู้นั้น ” นอกจากภาพเขียนต่าง ๆ แล้ว ทา่ นยังช่วยส่งเสริมและอนุรกั ษ์ด้านศิลปวัฒนธรรมประเพณีไทย ใน รูปแบบการก่อสร้าง ซอ่ มแซมบารุงรักษาอาคารสถานท่ใี ห้คงความเป็นไทย ซ่งึ เป็นมรดกอันลา้ คา่ ทาง วฒั นธรรมให้ดารงอยู่คู่ประเทศไทยต่อไปตราบเท่านาน สรปุ กกกกกกก“การอนรุ กั ษ์” ตามพจนานุกรม หมายถึง การรักษาให้คงเดมิ ดังน้นั การอนรุ กั ษ์ศลิ ปกรรม ไทย จึงหมายถึง การรักษาศิลปกรรมท่สี รา้ งขึ้นบนผนื แผ่นดนิ ไทย อันเป็นวฒั นธรรมของเผา่ พนั ธุ์ใหค้ ง อยู่เป็นมรดกของชนรุ่นหลังต่อไป โดยศึกษาถึงสาเหตุและการเส่ือมสลายและหาแนวทางเพ่ือการ อนรุ ักษ์ใหศ้ ิลปะไทยดารงอยใู่ นสภาพทีส่ มบูรณเ์ ทา่ ทจ่ี ะทาได้ วัดไรข่ งิ ได้อนรุ ักษ์เรอื นทรงไทย อนุรักษ์ ศลิ ปะโบราณวัตถุ อนุรักษ์ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ประกอบดว้ ย จิตรกรรมภายในพระอุโบสถวดั ไร่ขิง จิตรกรรมฝาผนังภายในพิพิธภัณฑ์วัดไร่ขิง จิตรกรรมฝาผนังภายในห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราช กมุ ารี” อาเภอสามพราน

155 ใบความรู้ กเร่ือง หลักธรรมคาสอนของพระอุบาลคี ุณูปมาจารย์ อดีตเจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง วตั ถุประสงค์ กกกกกกก1. เพอื่ ให้นักศึกษามคี วามรูเ้ ร่ืองเจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง และหลักธรรม คาสอน กกกกกกก2. เพ่อื ให้นักศึกษามที ักษะการแสวงหาความรู้เรื่องเจา้ อาวาสวัดไรข่ ิง และหลักธรรม คาสอน กกกกกกก3. ตระหนักถงึ ความสาคญั ของเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง และหลักธรรม คาสอน เน้อื หา กกกกก พระอบุ าลคี ุณูปมาจารย์ (ปญั ญา อินทปญโญ ป.ธ.6) กกกกกกกพระอบุ าลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) เป็นผู้มีความเมตตาสูง ท่านอบรมส่ังสอนให้ ใหคาแนะนาในทุกเรื่องแก่ทุกคนไม่เลือกชั้นวรรณะ ด้วยความเมตตา ใครเดือดร้อนอะไรมา หากได้ สนทนากับหลวงพ่อแล้วมักจะผ่อนคลายทุกข์ร้อนไปเสียทุกราย หลวงพ่อจึงเป็นที่รักและเคารพ ศรัทธาของพระภิกษุสงฆ์ สามเณรตลอดถึงญาติโยมพุทธบริษัทท้ังใกล้และไกลที่ได้รู้จัก หลวงพ่อได้

156 อบรมสง่ั สอนพระภกิ ษุสามเณร นกั เรยี น นักศึกษา และประชาชนในท้องถ่ินชมุ ชนและเขตปกครองให้ ประพฤติปฏิบัติอยู่ในศีลธรรมอันดีงาม โดยใช้หลักการประชาสัมพันธ์ในการเผยแพรด่ ้วยเมตตาธรรม เสมอมา เช่น การบรรยายธรรม สนทนาธรรม การปาฐกถาธรรม การแต่งหนังสือธรรมะ แต่งคา ประพนั ธ์ การใหพ้ รให้ขอ้ คดิ ปีใหม่ เปน็ ตน้ กกกกกกกหลวงพ่อมีผลงานมากมายในด้านวรรณกรรม โดยปกติหลวงพ่อมักจะพกปากกาหมึกดา พร้อมกับสมุดบันทึกเล็ก ๆ ติดตัวไว้เสมอ ๆ สาหรับจดบันทึกสิ่งต่าง ๆ ท่ีผ่านมาในชีวิตประจาวัน จากน้ันท่านจะนาไปเรียบเรียงประพันธ์เป็นบทกวี ร้อยแก้วหรือร้อยกรองตามโอกาสอันสมควร เมื่อยาม วา่ งจากภารกิจหน้าที่ จึงทาใหห้ ลวงพอ่ มีผลงานนิพนธม์ ากมายแบ่งเป็นประเภทหลกั ๆ ได้ 3 ประเภท กกกกกกก1. ประเภทหนงั สือและบทความ กกกกกกก1. พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) ได้ประพันธ์หนังสือและบทความไว้ ท้ังหมด 61 เรื่องด้วยกัน ได้แก่ (1) ทองมหัศจรรย์ (2) การบูรณะพระอุโบสถหลวงพ่อวัดไร่ขิง (3) กรรม (4) ไตรสิกขาประยุกต์ (5) สุสสูสัง ละภะเต ปญั ญัง ฟังดีไดป้ ัญญา (6) ประวัตโิ รงเรยี นสหศึกษา บาลีโดยสังเขป (7) มองสองคน มองตามช่อง คนหน่ึงมองเห็นโคลนตม คนหนึ่งตาแหลมคมเห็นเดือน ดาวอยู่พราวแพรว (8) นอนสบาย (9) รวมบทความทางพระพุทธศาสนา (10) รวมพระธรรมเทศนา และงานประพันธ์ (11) รูปจาลองหลวงพ่อวัดไร่ขิง (12) เรา (13) เร่ืองกิเลส (14) เสียงพูดในกอไผ่ (15) สติ (16) สมาธิ (17) ลัทธิอ่ืนกับพระพุทธศาสนา (18) สังขวานร (19) อะวัสสัง (มาตุยา) มะริตัพพัง คุณแม่ต้องตายแน่ (20) คาถาสุนทรีวาณี และพจนกถา (21) คุณของห้องสมุด (22) ธรรมาสน์ทรง บุษบกจาลอง วัดกลางบางแก้ว (23) วัดไร่ขิงกับการพัฒนาครบวงจร (24) วัดไร่ขิงกับทรรศนะท่ีควรทราบ (25) สัมภาวนยี บคุ คล (26) อยากได้ (27) มนุษย์มอี ายุเท่าไหร่ (28) ของขลัง (29) ยศ (30) อกสมภาร (31) กลมุ่ มนุษย์ (32) ทาดี (33) โรงเรียนราษฎร์ (34) ประวัตหิ ลวงพอ่ วัดไร่ขิง (35) พรหมวิหารธรรม (36) อปาปกถา (37) เมตตาปารมีกถา (38) เห็นแก่ตัว (39) งานนมัสการองค์พระปฐมเจดีย์ (40) เสียงพูดจากก่อไผ่ (41) อนุโมทนากถา (42) หลวงพ่อยังอยู่ (43) แห้งบ้างน้าบ้าง (44) โลก คือ ละคร โรงใหญ่ ยังลาโรงไม่ได้ควรรากันดี ๆ (45) เมตตา ความรัก ปรารถนาให้ผู้อื่นมีสุข (46) พิพิธภัณฑ์วัดไร่ขิง (47) สาราณียกถา (48) สหศึกษาบาลี (49) สงสัย (50) คนดี (51) ติลักขณกถา (52) อริยมรรคกถา แนวทางแห่งการพ้นทุกข์ (53) คากล่าวรายงานเรือ่ งโรงเรียนสหศึกษาบาลี (54) พจนกถา (55) มุทิตา พจน์ (56) โอวาทอบรมบาลีก่อนสอบ (57) มหาเถรานุสรณ์ (58) การพัฒนาคุณธรรม (59) พระกับ ชาวบา้ น (60) เมตตา และ (61) หวั ใจพระพุทธศาสนา กกกกกกก2. ประเภทนทิ านธรรมะ กกกกกกก2. หลวงพ่อได้แต่งนิทานธรรมะ ไว้ทั้งหมด 23 เร่ืองด้วยกัน ได้แก่ (1) สารโทษอย่างแหวกแนว (2) นกกระทาเจ้าปัญญา (3) กรรมของพังพอน (4) สอนไม่ถูกกาล โกรธจัดทาให้เสียผล (5) ข้าว เหนียวปั้นท่ีสาม (6) อนันตชินะ (7) ทิตดีทิตร้าย (8) แกะดา (9) ของหายสบายบาป (10) ปลาบนบก (11) ธุระไม่ใช่ (12) คนอารี (13) รอไปก่อน (14) อดทนทาให้เห็นใจ (15) หลวงตานักปฏิภาณ (16)

157 กรรมของแพะ (17) คนไม่มีโชค (18) แต่งตัวไม่เหมาะสม (19) เชื่อมงคลต่ืนข่าวเสียลูกสาวกับเรือน (20) ออกไม่เปน็ เวลา (21) อย่ายุ่งเรือ่ งคนอื่น (22) ราชสหี ์กับสนุ ัขจิง้ จอก และ (23) รวมนทิ านธรรม กกกกกกก3. ประเภทคากลอนสุภาษติ กกกกกกก3. หลวงพ่อได้แต่งบทประพันธ์ ประเภทคากลอนสภุ าษิต จานวน 42 เรอ่ื ง ไดแ้ ก่ (1) พระ พุทธคุณ 56 พระคาถา (2) พุทธชัยมงคลคาถา – คาแปล (3) พุทธาทิกัสสะนะมัตถุ (ของ ขลังคา กลอน) (4) ทัศนลิขิต (5) โอมศิวะ (6) บัวกับพระ (7) กากับนกเค้า (8) พังพอนกับงูเห่า (9) หมีกับไม้ สะคร้อ (10) มองคล้ายตัว (11) ดวง (12) รอฤกษ์ยาม (13) หวย (14) เศษสาม (15) ผู้ไม่โกรธ (16) มิตร (17) คา่ ของรา่ งกาย (18) อายุยืนขนานเดิม (19) ลาภะสักกาโร กาปุริสัง หะนะติ ฯ ลาภสักการะย่อม ฆ่าคนช่ัว (20) เด็กดี (21) คน แมลงวัน – ผึ้ง (22) สดุดีคุณพ่อคุณแม่ (23) ขวัญดีตลอดชีวิต (24) พระนพเคราะห์ (25) ตาราตั้งพระบูชา (26) ยศ (27) คัดเลือกวิทยายทุ ธ์ (28) ผลฝึกสมาธิ (29) กอไผ่พูด (30) รอไปก่อนเถิด (31) ของดีนครชัยศรี (32) กลอนคาถาพาหุง (33) คาถาชินบัญชร – แปลกลอน คาถาชินบัญชร (34) คาถาชินบัญชรวัดไร่ขิง – แปลคากลอน (35) เตือนชาวพุทธ (36) สันโดษ สนั ตุฏฐี สุขายา อิตะรีตะเรนะ ฯ (37) วัดไร่ขิงพัฒนาครบวงจร (38) พิพิธภัณฑ์มาลัยไทย (39) ปัจฉิมลิขิต (40) พรหลวงพ่อวัดไร่ขิง (41) บทกวี ขอ้ คิด คาคม คตพิ จน์ และ(42) หลกั ธรรม คตธิ รรม คากลอน กกกกกกก3. ตวั อย่าง งานนิพจน์พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาส วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตัวอย่างเนื้อความที่สาคัญบางตอนอันจะเป็นอุทาหรณ์สอนใจ และ เป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจ ดังน้ี กกกกกกก3. เรอ่ื ง “ทาดี” กกกกกกก3. เรื่อเรื่องนี้ท่านสอนช้ีให้เห็นว่าคนดีมี 2 ประเภท คือ ดีโดยสันดานกาเนิด และดีโดย สิ่งแวดล้อมขัดเกลานิสัย ทั้งสองประเภทนี้มักจะเป็นผู้อานวยประโยชน์แก่สังคมให้ดีขึ้น ดังข้อความ ตอนหน่งึ วา่ นสิ ัยทีด่ สี ืบมาจากกรรมพนั ธ์ุน้ี มักจะพูดกนั เปน็ ประจาว่า “หนามแหลมไม่ต้องเส้ียม” แตท่ ่ี กรรมพันธุ์ไม่ดี ได้อาศัยสิ่งแวดลอ้ มท่ีดกี ล่อมเกลานสิ ัยให้ดโี ดยลาดบั จะด้วยการศกึ ษาสงู หรือสถานที่ การอบรมดีก็ตาม ย่อมทาให้เก็บอารมณ์ประเภทไม่ดีไว้ในส่วนลึกได้ดี หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ชนิดไม่ดี และไม่นามาเก็บไว้ปล่อยให้ผ่านไปคล้ายกับไม่มีอะไรเกิดข้ึน ผู้มีนิสัยเช่นน้ีมักแก้ปัญหาส่วนบุคคล และส่วนสังคมได้ดีเหมาะสมในการปกครองคนหรือเป็นหัวหน้าหรือผู้นาในกิจการด้านต่าง ๆ ไดดี สามารถบรรเทาผูมีความรอนใหเย็นไดงาย แมถึงไมเปนหัวหนาคนหรือผูนาในกิจตาง ๆ ก็ได้ช่ือว่าทา สังคมและส่วนบุคคลให้ดีข้ึน ผู้มีนิสัยดีจะด้วยกรรมพันธุ์หรือส่ิงแวดล้อมฝึกให้เป็นไปก็ตามย่อมได้ ประสบความดีเป็นเคร่อื งตอบแทนเสมอ กกกกกกก3. ตัวอยา่ งกลอนร้อยกรอง กกกกกกก3. เร่อื ง “เด็กด”ี กกกกกกก3. เร่ือง เด็กดี ต้องขยนั หม่นั ศึกษา เรยี นวชิ าทกุ อยา่ งไม่หลีกหนี กกกกกกก3. เรื่อง เดก็ ดี ตอ้ งกตญั ญกู ตเวที ต่อผ้มู พี ระคณุ การุณยเ์ รา กกกกกกก3. เรื่อง เด็กดี ตอ้ งเป็นนกั เสียสละ ตง้ั สจั จะช่วยเหลือเก้อื หนุนเขา

158 สรุป กกกกกกกพระอบุ าลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) เป็นผู้มีความเมตตาสูง ท่านอบรมส่ังสอนให้ คาแนะนาในทุกเร่ืองแก่ประชาชนทุกคนไม่เลือกช้ันวรรณะ ในทุก ๆ คาสอนจะเป็นอุทาหรณ์สอนใจ และเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจ รวมถึงสามารถนาไปเป็นแนวทางในการดาเนินได้ หลวงพ่อมีผลงาน นิพนธ์มากมาย แบ่งเป็นประเภทหลัก ๆ ได้ 3 ประเภท ดังนี้ 1) ประเภทหนังสือและบทความ 2) ประเภทนิทานธรรมะ และ 3) ประเภทคากลอนสุภาษิต

159 ใบความรู้ เรื่อง บารมีของพระอบุ าลคี ุณูปมาจารย์ (ปญั ญา อินทฺ ปญโฺ ญ) อดตี เจ้าอาวาสวดั ไรข่ ิง ทม่ี ีตอ่ ชมุ ชนและประชาชน วตั ถุประสงค์ กกกกกกก1. เพ่ือใหน้ กั ศกึ ษามีความรเู้ รื่อง บารมีของพระอบุ าลคี ณุ ปู มาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญโฺ ญ) อดตี เจ้าอาวาสวดั ไร่ขงิ ทม่ี ีตอ่ ชุมชนและประชาชนในดา้ นตา่ ง ๆ กกกกกกก2. เพ่ือให้นกั ศึกษามีทกั ษะการแสวงหาความรู้ เร่อื ง บารมีของพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปญั ญา อนิ ฺทปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาสวดั ไรข่ งิ ทีม่ ีตอ่ ชุมชนและประชาชนในดา้ นต่าง ๆ กกกกกกก3. เพอ่ื ให้นกั ศกึ ษาตระหนักถึงความสาคญั ของเรอ่ื ง บารมขี องพระอบุ าลีคณุ ูปมาจารย์ (ปญั ญา อินฺทปญโฺ ญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขงิ ทม่ี ีตอ่ ชุมชนและประชาชนในด้านตา่ ง ๆ เนอื้ หา กกกกกกกพระอบุ าลีคณุ ูปมาจารย์ (ปญั ญา อนิ ฺทปญฺโญ)อดตี เจา้ อาวาสวัดไรข่ ิง เป็นพระสงฆ์ทีเ่ ป็นท่ี ศรทั ธายอมรบั ทัว่ ทงั้ วงการคณะสงฆ์ และพุทธศาสนิกชนทง้ั หลาย อกี ท้ังเปน็ แบบอย่างท่ดี แี ก่พระสงฆ์ ในดา้ นบคุ ลกิ ภาพทเ่ี รยี บง่าย สมถะ รักสนั โดษ ใฝร่ ใู้ ฝเ่ รยี น มคี วามรอบคอบ มีทกั ษะภาวะความเปน็ ผนู้ าท่ีดี ปฏิภาณไหวพริบ ตลอดจนมคี วามสามารถในการบริหารจดั การกจิ การงานต่าง ๆ ภายในวดั ได้เป็นอยา่ งดี โดยทา่ นจะคานึงผลประโยชนข์ องสว่ นรวมเปน็ หลกั สง่ ผลให้งานทที่ ่านปฏิบัตมิ ี ประสทิ ธิภาพ และเกดิ ประสทิ ธิผลสาเรจ็ ตามทป่ี ระสงค์ จนเป็นทีเ่ คารพเช่ือถือของประชาชนทวั่ ไป กกกกกกกในการทางานของ พระอบุ าลีคณุ ปู มาจารย์ (ปญั ญา อนิ ฺทปญฺโญ)ส่วนใหญม่ ุง่ เน้นด้าน การพฒั นาบุคคลให้มคี วามรูค้ ่คู ุณธรรม ตลอดจนส่งเสริมให้ได้รับการศึกษาทส่ี งู ขนึ้ และเน้นให้ทา ประโยชนแ์ กส่ งั คม โดยมวี ัตถุประสงค์ 3 ประการ ดงั ต่อไปนี้ กกกกกกก1. เพื่อให้ความรู้ ความรู้ในทีน่ ี้ หมายถึง สนับสนนุ สง่ เสริมใหค้ วามรู้ ใหก้ ารศกึ ษาวิชาการ ท้ังทางโลกและทางธรรมทั่วไปโดยไม่จากัด ไม่ว่าจะเป็นบาลี นักธรรม สายสามัญ สายอาชีวะ สายพาณิชย์ หรอื อดุ มศกึ ษา ทใี่ ห้นักเรียนเยาวชนของชาติ และทกุ ๆ คน ไมเ่ ลอื กเพศ ชนชัน้ วรรณะ ใหไ้ ดม้ วี ิชาความรู้น้นั ตดิ ตัวไป เพื่อนาไปครองตนโดยสุจริตได้ กกกกกกก2. เพอ่ื ใหม้ ธี รรมะ คือ ให้ทกุ คนในทุกสว่ นของสงั คมมีหลักธรรมในการดาเนนิ ชวี ิตได้อยา่ ง ถูกต้อง ในส่วนท่ีนับถือพระพุทธศาสนาก็ไดใ้ ช้ประโยชน์จากคาส่ังสอนของพระพุทธศาสนา หากนบั ถอื ศาสนาอ่นื กใ็ หม้ ีหลกั จริยธรรมของศาสนาน้ัน อันจะทาให้สังคมสงบสขุ ได้ กกกกกกก3. เพื่อให้นาไปทาประโยชน์ คือ สามารถนาความรู้และหลักธรรมะนั้นไปใช้ให้เกิด ประโยชน์ท้ังแก่ตนเองและสังคมประเทศชาติสว่ นรวม กกกกกกกพระอุบาลคี ณุ ปู มาจารย์ (ปญั ญา อินทฺ ปญโฺ ญ)เป็นผมู้ องเหน็ คณุ คา่ ทางการศึกษาวา่ เป็นสง่ิ ท่ีสาคัญที่ทาให้คนพัฒนาตนเอง สังคม และประเทศชาติได้ การศึกษาทาให้คนสามารถช่วยตนเอง ครอบครวั และชุมชน ซึ่งเป็นการเพ่มิ คนดที ่ีจะเปน็ กาลงั สาคัญในการพัฒนาชุมชนและประเทศชาตใิ ห้ เจริญก้าวหน้าต่อไป จึงได้ส่งเสริมให้พระภิกษุสามเณร นักเรียน นักศึกษา และประชาชนได้ศึกษา

160 พระธรรมวินัย และวิชาการด้านต่าง ๆ อย่างจริงจัง ในลาดับแรกได้ก่อตั้งโรงเรียนบาลี ต่อมาได้ จัดสร้างโรงเรยี นประถมศึกษา คือ โรงเรียนวัดไรข่ ิง (สุนทรอทุ ิศ) โรงเรยี นมัธยมศึกษา คือ โรงเรยี น วดั ไรข่ งิ วทิ ยา ระดับอาชีวศึกษา คอื วทิ ยาลยั การอาชพี นครปฐม นอกจากยังไดก้ ่อต้งั ศูนยก์ ารศกึ ษา พิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวัดนครปฐม เป็นสถานศึกษาที่จัดการศึกษาพิเศษเพื่อเด็กพิการ ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จัดการศึกษาสาหรับประชาชน ผู้ด้อย พลาด และขาดโอกาสทางการศึกษา และสถาบันพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทาง การศึกษา เป็นหน่วยงานส่งเสริมและพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษา ซึ่งเป็น การขยายโอกาสทางการศึกษาให้กับพระสงฆ์สามเณร ตลอดถึงเยาวชนและประชาชนในท้องถิ่น อย่างกวา้ งขวาง กกกกกกกนอกจากนี้ท่านให้การสนับสนุนทุนการศึกษาแก่เยาวชน นักเรียน นักศึกษาที่เรียนดีแต่ ยากจน หรอื เรียนพอใชแ้ ตม่ ีความประพฤติดี ใหม้ โี อกาสไดร้ ับการศกึ ษาที่มากข้นึ ไม่เลือกชั้นวรรณะ โดยไมม่ ีเงอ่ื นไขใด ๆ เพยี งขอให้เด็กเยาวชนเหล่าน้นั ได้ไปทาประโยชนใ์ ห้กับทอ้ งถนิ่ ของตนเองกพ็ อ กกกกกกกพระอุบาลีคณุ ปู มาจารย์ (ปัญญา อนิ ฺทปญฺโญ)มุ่งพฒั นาเพือ่ ประโยชนแ์ ละคณุ ภาพชีวิตท่ีดี ของชาวไร่ขงิ และประชาชนท่ัวไป โดยส่งเสรมิ ด้านสาธารณสขุ ได้ก่อสรา้ งโรงพยาบาลเมตตาประชา รักษ์ เพ่ือเป็นสถานที่รักษาพยาบาลให้กับประชาชน พร้อมจัดต้ังมูลนิธิเมตตาประชารักษ์ เพ่ือ สนับสนุนภารกิจของโรงพยาบาลด้วย และส่งเสรมิ ดา้ นสาธารณสงเคราะห์ ด้วยการสรา้ งสะพานมงคล รฐั ประชานกุ ูล (วดั ไรข่ งิ ) โดยจัดสรา้ งอยใู่ นท่ีดนิ ของวัดเพอ่ื เชื่อมเส้นทางสญั จรทางบก ตัง้ อยู่ด้านทิศ เหนือของวัด ซึ่งมีชุมชนจานวนมากท่ีประกอบอาชีพเกษตรกรรมเก่ียวกับพืชผักและผลไม้ท่ัวไป ตลอดจนประชาชนได้ใชเ้ ป็นเสน้ ทางสัญจรไดส้ ะดวกย่งิ ขึน้ เพราะเปน็ เส้นทางผา่ นจากวัดไรข่ ิงออกสู่ ถนนป่ินเกลา้ -นครชัยศรี โดยใช้งบประมาณจากสานกั งบประมาณราว 35 ล้านเศษ และวัดไรข่ งิ รว่ ม สมทบอีกด้วยจานวนหนง่ึ กกกกกกกการทางานพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ )ปัญญา อินฺทปญฺโญ (ในช่วงแรก ๆ แม้จะเต็มไปดว้ ย ความยากลาบาก ท่านก็มิได้ย่อท้อ มีความมุ่งม่ันที่ต้องการให้เยาวชนได้รับการศึกษาโดยถ้วนหน้า และพัฒนาทอ้ งถ่ินใหก้ ้าวไกล โดยอาศยั เงินบริจาคทาบุญของประชาชน แปรกลบั คืนชมุ ชนในรูปแบบ ของการสง่ เสรมิ การศกึ ษา การจดั กจิ กรรมทางพระพทุ ธศาสนา การสงเคราะห์ชุมชน และกอ่ สร้างสิง่ ทเ่ี ปน็ ประโยชนต์ ่าง ๆ ทงั้ ทางโลกและทางธรรม สรุป กกกกกกกพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ)อดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิง เป็นพระสงฆ์ที่มี ความเป็นอยู่อย่างสมถะเรียบง่าย เป็นท่ีเคารพนับถือของพุทธศาสนิกชนในท้องถ่ินเป็นอย่างมาก เป็นพระนักพัฒนาที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นพระนักเสียสละผู้มีเมตตาธรรมสูง เป็นพระ นักการศึกษาที่มองการณ์ไกล ตลอดจนสามารถบริหารจัดการกิจการงานต่าง ๆ ภายในวัดได้เป็น อย่างดี โดยคานึงถึงผลประโยชน์ของส่วนรวมเป็นหลัก การทางานส่วนใหญ่มุ่งเน้นด้านการพัฒนา บุคคลให้มีความรคู้ ู่คุณธรรม ตลอดจนสง่ เสรมิ ให้ได้รับการศึกษาที่สงู ขึ้น และเน้นใหท้ าประโยชน์แก่ สังคม และประเทศชาติ นอกจากน้ียงั ได้สง่ เสรมิ ด้านสาธารณสุข และสาธารณสงเคราะห์ เพ่ือบาบดั ทุกข์บารงุ สขุ ให้แก่ประชาชน

161 ใบความรู้ เร่อื ง ประเพณีที่เกี่ยวขอ้ งกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวง วัตถปุ ระสงค์ กกกกกกก1. เพอ่ื ให้นกั ศึกษามีความรเู้ รอ่ื ง ประเพณที เี่ ก่ยี วขอ้ งกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. เพ่อื ใหน้ กั ศึกษามที กั ษะและแสวงหาความรเู้ รอื่ ง ประเพณที เ่ี กยี่ วขอ้ งกบั วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกก3. เพอ่ื ใหน้ กั ศึกษาเหน็ คณุ ค่าเร่ือง ประเพณีทเี่ กยี่ วขอ้ งกับวดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง เนื้อหา กกกกกกกวัฒนธรรมประเพณีไทยอันดีงามที่สืบทอดกนั มา ล้วนแสดงให้เห็นความคิด ความเชื่อ ท่ี สะท้อนถึงวิธีการดาเนินชีวิต ความเป็นมา ความสาคัญ ความผูกพันของผู้คนทม่ี ีต่อพุทธศาสนาและ การดารงชีวิตท่ีสอดคล้องกับฤดูกาลและธรรมชาติในแต่ละท้องถ่ิน ดั้งน้ัน ประเพณีไทยจึงมี ความสาคัญ พอสรปุ ไดด้ งั น้ี กกกกกกก1. ความเป็นสริ มิ งคล ประเพณีไทยล้วนเกย่ี วข้องกับพระพทุ ธศาสนาและพธิ กี รรมตา่ ง ๆ ท่ี ปฏบิ ัติสบื ทอดกันมาน้นั เปน็ ความเชื่อเรือ่ งของความเปน็ มงคลแก่ชวี ิต กกกกกกก2. ความสามคั คี ความเสยี สละ ประเพณีเป็นเครื่องฝึกจิตใจใหร้ ู้จักเป็นผู้เสยี สละจะเห็นได้ จากงานบุญต่าง ๆ มกั เกิดจากความรว่ มมือ ร่วมแรง รว่ มใจกนั ทาให้เกิดความรกั ความสามัคคี กกกกกกก3. การมีสัมมาคารวะ ประเพณีแสดงถึงความนอบน้อม อ่อนโยน ความมีมารยาทของคน ไทย กกกกกกก4. ประเพณชี ว่ ยทาใหค้ นไทยอยใู่ นกรอบที่ดีงาน ถอื เป็นตวั กาหนดพฤตกิ รรมไดอ้ ย่างหน่ึง กกกกกกก5. ประเพณีในแต่ละท้องถิ่น ถึงแม้จะแตกต่างกัน แต่ทุกคนรู้สึกว่าทุกคนเป็นคนไทย มี ความเป็นชาติเดยี วกนั และสามารถบอกความเปน็ มาของชาติได้ ดังเช่นประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่ีพุทธศาสนิกชนท่ัวประเทศ เดินทางมาเพ่ือร่วมประเพณีที่ทางวัดจัดข้ึน ทุกปีจะเนืองแน่นไปด้วยผคู้ นจากใกล้ไกลท่มี ีจติ ศรทั ธา อยา่ งแรงกล้าเพื่อมากราบไหวอ้ งคห์ ลวงพอ่ วัดไรข่ ิง เพือ่ ความเป็นสริ ิมงคลและตอ้ งการมากราบขอพร จากบารมีของหลวงพ่อให้ประสบความสุขและความสาเร็จในชีวิตของตนเองและครอบครัว โดยมี ประเพณที ส่ี าคญั ดังน้ี กกกกกกก1. ประเพณกี ารแห่หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ งานประเพณีการแหห่ ลวงพอ่ วัดไร่ขิง จดั ใหม้ ีขน้ึ เป็น ประจาทกุ ปีในวนั ขึ้น 10 ค่า เดือน 4 ก่อนเริ่มงานนมัสการปิดทองหลวงพอ่ วัดไร่ขิง 1 วัน กิจกรรมท่ี สาคัญ ไดแ้ ก่ การแห่หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ (องคจ์ าลอง) ทง้ั ทางบกและทางนา้ การจัดประเพณีแห่หลวงพอ่ วัดไร่ขิงทางน้าเป็นการย้อนราลึกถึงตานานในอดีตของหลวงพ่อวัดไร่ขิง เป็นวันท่ีชาวบ้านทาพิธี อัญเชิญหลวงพ่อข้ึนจากแพไม้ไผ่ ตรงกับวันพระขึ้น 15 ค่า เดือน 5 ซ่ึงเป็นวันสงกรานต์พอดี จึงมี ชาวบ้านมาร่วมเป็นจานวนมาก ขณะที่กาลังอัญเชิญหลวงพ่อขึ้นจากแพสู่ปะราพิธีน้ัน ได้เกิด เหตุการณ์เป็นที่อัศจรรย์ย่ิงนัก เพราะแสงแดดท่ีแผดจ้าพลันหายไป บังเกิดเป็นเมฆดาทะมึน ลม

162 ปัน่ ปว่ น ฟ้าคะนองกกึ ก้อง ฝนโปรยปรายลงมา ยังความฉ่าเยน็ กนั ทัว่ หนา้ ทุกคนในทน่ี ัน้ เกิดความปีติ โสมนัสยง่ิ นกั พากนั อธิษฐานเปน็ เสียงเดยี วกนั ว่า “หลวงพอ่ จักทาให้เกิดความร่มเยน็ เป็นสขุ ดบั ความ ร้อนคลายความทกุ ข์ใหห้ มดไป ดุจสายฝนที่เมทนีดลให้ชุ่มฉ่า เจริญงอกงามด้วยธัญญาหาร ฉะนน้ั ” และนับตั้งแต่ที่หลวงพ่อมาประดิษฐานที่วัดไร่ขิง ก็มีประชาชนพากันมาเคารพสักการะมิได้ขาด โดยเฉพาะวนั หยุดและวันนักขัตฤกษ์ อุโบสถของหลวงพ่อจะคลาคล่าไปด้วยผู้คนจากทกุ สารทิศ ทไ่ี ด้ ยินได้ฟังและได้ประสบในความศักดิ์สิทธ์ิของหลวงพ่อ หลังจากได้มีพิธีอัญเชิญหลวงพ่อวัดไร่ขิง กิจกรรมที่สาคัญในประเพณีแห่หลวงพ่อวัดไร่ขิง ได้แก่ การแห่หลวงพ่อวัดไร่ขิง(องค์จาล อง) รอบ อาเภอสามพราน โดยเริ่มจากวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ไปยังเส้นทางผา่ นสถานทต่ี ่าง ๆ ดังน้ี สวน สามพราน โรงเรยี น ภ.ป.ร.ราชวิทยาลัย วัดสรรเพชญ วดั เดชานสุ รณ์ โรงเรียนนายรอ้ ยตารวจ วัดบาง ชา้ งเหนือ ย้อนมาวัดหอมเกรด็ วัดทรงคนอง วัดดอนหวาย จนมาถึงวัดทา่ พูด พักที่วัดท่าพูด 1 คืน รุ่ง เช้ามกี ารแหห่ ลวงพ่อวัดไรข่ ิง (องคจ์ าลอง) ทางนา้ โดยอัญเชญิ ลงแพท่ปี ระดิษฐานแลว้ ลอ่ งจากวัดท่า พูดสู่วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ด้วยขบวนเรือแลน่ มาช้า ๆ การอัญเชิญองค์จาลองหลวงพอ่ วัดไรข่ งิ ล่องแพเช่นน้ี มีวัตถุประสงค์เพื่อเปน็ การย้อนราลกึ ถึงตานานหลวงพอ่ วัดไร่ขิง ซ่ึงเล่าสืบต่อกันมามี หลายตานาน ลว้ นแต่มีการอญั เชญิ องค์หลวงพอ่ ล่องแพมาตามลานา้ เพราะสมยั นัน้ ทางสะดวกทส่ี ดุ ก็ คอื ทางนา้ เม่ือขบวนอัญเชิญหลวงพ่อวัดไรข่ งิ (องค์จาลอง) มาถึงวดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง ก็จะมกี าร ทาพธิ ีถวายการตอ้ นรบั เพ่อื ให้ประชาชนในพื้นทไี่ ดถ้ วายสักการะกอ่ นถงึ งานเทศกาลนมัสการปดิ ทอง หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ กกกกกกก2. งานนมสั การปิดทองหลวงพ่อวัดไรข่ ิงจดั ขนึ้ กลางเดือน 4 ข้นึ 11 คา่ ถึงแรม 4 ค่า เดอื น 5 ตามปฏทิ นิ จันทรคติ งานประจาปวี ัดไร่ขิง มตี ดิ ตอ่ กนั 9 วนั 9 คืน งานเทศกาลนมัสการหลวงพ่อวดั ไร่ขิงทุกงาน จะเนืองแน่นไปด้วยผู้คนจากใกล้ไกลที่มีจิตศรัทธาอย่างแรงกล้าเพื่อมากราบไหว้องค์ หลวงพอ่ อย่างแท้จรงิ เพราะทกุ คนเชื่อวา่ หลวงพอ่ ไม่ไดเ้ ป็นแค่พระอฐิ พระปนู ธรรมดา ๆ เท่าน้ัน การเปิดงานนมัสการหลวงพ่อวัดไรข่ ิง เร่ิมเปิดงานวันข้ึน 11 ค่า เดือน 4 เวลา 06.00 น. ตรง โดยอาราธนาเจ้าอาวาสเป็นประธานเปิดพิธี มีวิธีการดังน้ี ก่อน 06.00 น. เจ้าอาวาสพรอ้ ม ด้วยคณะกรรมการ โดยหัวหน้าคณะกรรมการไปจุดธูปเทียนบูชาหลวงพ่อ อธิษฐาน มุ่งหวังเปน็ สริ ิ มงคลแก่ผเู้ คารพสักการะทจี่ ะมานมัสการหลวงพอ่ ขออยา่ มีอุปสรรคอนั ตรายใด ๆ มคี วามสขุ รุ่งเรอื ง พร้อมด้วยปิยชนและสัมพันชนทั่วกัน พอได้เวลา 06.00 น. ได้จุดพลุเป็นสัญญาณ 6 คร้ัง เป็น สัญลักษณ์เปดิ งาน มีการนมัสการปดิ ทองรปู หลวงพ่อวัดไร่ขิงท้ังกลางวันและกลางคนื ตลอด 9 วัน 9 คืน โดยนับตั้งแต่วนั ข้ึน 11 ค่า และเพื่อเปดิ โอกาสใหผ้ ไู้ ด้บนหลวงพอ่ ไว้เข้านมัสการและแก้บนไว้ มี รายการดงั น้ี (1) ดอกไม้ ธูปเทียน ทองปิดหลวงพ่อ พวงมาลัย ช้าง ม้า ว่าว โดยทางวัดไมไ่ ด้กาหนด ราคา ถือศรัทธาของประชาชนเป็นที่ตั้ง (2) ประทัด และ (3) ละครราถวายแก้บนหลวงพ่อ คิดเป็น แถวสาหรับผทู้ แี่ ก้บนไว้โดยจากัดราคาแถวละ 10 บาท ผู้ที่บนไว้ต้องซ้ือบัตรจากคณะกรรมการของ ทางวัดและไปใหเ้ จ้าหน้าท่ีควบคุมละครรา เพื่อเก็บบตั รรักษาไว้เป็นหลกั ฐาน ทางเจ้าหน้าทีจ่ ะไดจ้ ัด ให้ละครราถวายหลวงพ่อตอ่ ไป และเมื่อแกบ้ นขอพรเสร็จแล้ว กอ่ นกลบั จะไปรบั น้ามนต์ ซ่งึ ถือเป็นสง่ิ ศักด์ิสิทธิ์อีกอย่างหนึ่ง แต่เรื่องทีห่ า้ มบนบานศาลกล่าวก็คือ เรื่องขอใหไ้ มถ่ ูกเกณฑท์ หาร กิจกรรมท่ี สาคัญ ได้แก่ การออกร้านจาหน่ายสินค้าจากหน่วยงานต่าง ๆ และเกษตรกรผู้ผลติ มีการประกวด ผลไมแ้ ละจัดแสดงมหรสพตลอดคนื

163 กกกกกกก3. ประเพณีการเทศนม์ หาชาติ เป็นบญุ พธิ ีท่นี ิยมจัดใหม้ ีกันมาแต่โบราณ ส่วนมากจัดให้มี ในวัดเป็นหน้าท่ขี องชาวบ้านและวดั นน้ั ๆ จะตกลงร่วมกนั จัด ปกตนิ ิยมใหม้ หี ลงั ฤดทู อดกฐนิ ผา่ นไป แลว้ จนตลอดฤดเู หมันต์ นิยมจัดเปน็ งานสองวนั คอื วันเทศนเ์ วสสันดรชาดกทัง้ 13 กณั ฑ์วันหน่งึ และ วันเทศน์จตุราริยสัจจกถา เริ่มงานด้วยพิธีทาบุญตักบาตรพระทั้งวัด หรือเลี้ยงพระตามจานวนที่ เห็นสมควร แล้วเริ่มเทศน์เวสสนั ดรชาดก ตามแบบเทศน์ต่อกนั ไปจนสุด 13 กัณฑ์ ถึงเวลากลางคนื บางแห่งจดั ปีพาทย์ประโคมระหว่างกัณฑห์ น่ึง ๆ ตลอดทั้ง 13 กัณฑ์ด้วยวนั ร่งุ ข้นึ ทาบญุ เล้ียงพระอกี แล้วมีเทศน์ จตุราริยสัจจกถาในระหว่างเพลจบแล้วเลี้ยงพระเพลเป็นอนั เสรจ็ พิธีระเบียบพิธีในการ เทศน์มหาชาติ ท่นี ิยมกนั เป็นหลักใหญ่ ๆ ดงั น้ี (1) ตกแต่งบริเวณพธิ ีใหม้ ีบรรยากาศคล้ายอยใู่ นบรเิ วณ ป่า ตามท้องเร่อื งเวสสนั ดรชาดก โดยนาเอา ต้นกล้วย ต้นอ้อย และกิ่งไม้มาผกู ตามเสา และบริเวณ รอบ ๆ ธรรมาสน์ ประดับธงทิว และราวัติ ฉัตร ตามสมควร (2) ตงั้ ขนั สาครใหญ่ หรือจะใชอ้ ่างใหญก่ ็ ไดใ้ สน่ ้าสะอาดเต็ม สาหรบั ปกั เทียนบชู าประจากัณฑ์ ในระหวา่ งทีพ่ ระเทศน์ นา้ ในภาชนะทต่ี งั้ นเี้ สรจ็ พิธแี ลว้ ถอื วา่ เป็นนา้ พระพทุ ธมนต์ทีส่ าคัญ ภาชนะใสน่ า้ น้ตี ้ังหนา้ ธรรมาสน์ กลางบริเวณพิธี และ (3) เตรยี มเทยี นเล็ก ๆ จานวน 1,000 เล่ม แล้วนับแยกจานวนเปน็ มัด มัดหนง่ึ มีจานวนเทา่ คาถาของกณั ฑ์ หนึ่ง แล้วทาเครื่องหมายไว้ให้ทราบว่ามัดไหนสาหรับบูชาคาถากัณฑใ์ ด เม่ือถึงคราวเทศน์กณั ฑน์ ั้นก็ จะเอาเทียนมัดน้ันออกจุดบูชาติดรอบ ๆ ภาชนะน้า ต่อกันไปจนจบกัณฑ์ให้หมดมัดพอดี ครบ 13 กัณฑถ์ ้วน จานวน 1,000 เลม่ เท่าจานวนคาถา บางแหง่ นยิ มทาธงเล็ก ๆ 1,000 คนั แบง่ จานวนเท่า คาถาประจากัณฑ์เช่นอย่างเทียน แล้วปักธงบูชาระหว่างกัณฑ์บนหยวกกลว้ ย แต่การใช้ธงไม่เป็นที่ นิยม การจุดเทียนหรือปักธงบูชากัณฑ์ดังกล่าวเป็นหน้าทขี่ องเจา้ ภาพผู้รับกัณฑน์ ั้น ๆ ประเพณกี าร เทศน์มหาชาติ ของวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง จัดข้ึนในเดือนตุลาคมกอ่ นวันออกพรรษาในช่วงเดอื น 11 ข้างแรม โดยมีท่านเจ้าอาวาสวัดไร่ขิงพระอารามหลวงอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม เป็น ประธานฝา่ ยสงฆ์ ในงานพิธีเทศน์มหาชาติ มหาเวชสันดรชาดก 13 กัณฑ์ ได้แก่ (1) กัณฑ์ทศพร (2) กัณฑ์หิมพานต์ (3) กัณฑ์ทานกัณฑ์ (4) กัณฑ์วนประเวศ (5) กัณฑ์ชูชก (6) กัณฑ์จุลพน (7) กัณฑ์ มหาพน (8) กัณฑ์กัณฑ์กุมาร (9) กัณฑ์กัณฑ์มัทรี (10) กัณฑ์สักกบรรพ (11) กัณฑ์มหาราช (12) กัณฑ์ฉกษัตริย์ และ (13) กัณฑ์นครกัณฑ์ ซ่ึงมี หน่วยงาน ภาครัฐ ภาคเอกชน ทหาร ตารวจ สถานศกึ ษา จานวนมาก ร่วมเปน็ เจ้าภาพพุ่มผา้ ป่ากัณฑเ์ ทศนม์ หาชาติ แต่ละกัณฑ์เทศน์ และนิมนต์ พระเถระเป็นองค์แสดงธรรมเทศน์มหาชาติมหาเวชสันดรชาดก 13 กัณฑ์ 3 ธรรมมาสน์ โดยมี วัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื อนรุ กั ษ์ศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณีอันดีงามทางพระพุทธศาสนา โดยการเทศนม์ หาชาติ เป็นประเพณี สาคัญทางพระพุทธศาสนาท่ีได้ สืบทอดกันมาต้ังแต่ครั้งสุโขทัย จนถึงปัจจุบันก็ยังคง รักษาประเพณีนี้ไว้เป็นอย่างดี เพราะการเทศน์มหาชาติสอนให้รู้จักการเอื้อเฟื้อเผ่ือแผ่ คิดถึง ประโยชนส์ ุขสว่ นรวม สอนให้รู้จักการให้อภัย รู้รักสามคั คี คณุ ธรรมเหลา่ นจี้ ะซึมซบั จากการฟงั เทศนม หาชาติ อันจะทาให้สังคมไทยเปน็ สังคมแห่งการกุศล เป็นสังคมแห่งความเมตตา และเป็นสงั คมแห่ง การศรทั ธาในบาเพ็ญบุญในพระพทุ ธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองการเตรียมสถานที่ นยิ มตกแตง่ ดว้ ยต้นไม้ กล้วย ออ้ ย ราชวตั ิ ฉตั ร ธง และประดบั ธรรมาสน์ให้แลดูเป็นปา่ เหมอื นอาศรมของพระเวสสนั ดรทเี่ ขา วงกต เครอื่ งติดกัณฑเ์ ทศน์ เจ้าของกัณฑจ์ ะจดั เตรียมเครือ่ งตดิ กัณฑเ์ ทศน์ ประกอบดว้ ย ดอกบวั ธูป เทียน ผลไม้ ส้ม กล้วย มะพร้าว อ้อย อย่างละพันเท่าจานวน คาถา และเงินบูชากัณฑ์เทศน์ซ่ึงมัก ถวายเท่ากับจานวนคาถาประจากัณฑ์น้ันกิจกรรมท่ีสาคัญ ได้แก่ (1) จัดทาความสะอาดบริเวณวัด

164 ประดับตกแต่งธรรมาสน์ ศาลาการเปรียญเตรยี มหาต้นกล้วยต้นอ้อย ตลอดทั้งจัดทาธงทิวประดบั ประตกู าแพงวดั (2) การตกแตง่ ขบวนรถประเพณีเทศนม์ หาชาติ เนือ้ หาเกยี่ วกับพระเวชสนั ดรชาดก โดยตั้งขบวนจากโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา ไปยังวัดไร่ขิง พระอารามหลวง และ (3) จัดขบวนแห่เดิน จานวน 13 ขบวนแตล่ ะกณั ฑ์เทศน์ เจา้ ภาพกัณฑเ์ ทศนม์ หาชาตจิ ะติดพุ่มผ้าป่าและร่วมเดินในขบวน และจะเปน็ พิธเี ทศน์มหาชาติเวสสนั ดรชาดก จานวน 13 กณั ฑ์ 4. งานวันครบรอบชาตกาล และวันคล้ายวันมรณภาพพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ อดีต เจา้ อาวาสวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง งานวนั ครบรอบชาตกาล พระอบุ าลคี ณุ ปู มาจารย์ อดตี เจา้ อาวาส วัดไร่ขิง พระอารามหลวง จัดข้ึนทุกวันที่ 8 ตุลาคม เป็นประจาทุกปี มีวัตถุประสงค์เพือ่ ระลึกถงึ คุณ งามความดีตลอดจนบารมีของหลวงพ่อพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ท่ีมีต่อวัดไร่ขิง พระอารามหลวง กิจกรรมที่สาคัญ ได้แก่ ในช่วงเช้าคณะสงฆ์วัดไร่ขิง พระอารามหลวง คณะอุบาสก-อุบาสิกา คณะกรรมการวดั ไร่ขงิ คณะศษิ ยานุศิษย์และแขกผูม้ ีเกยี รตพิ ร้อมกนั ณ มณฑลพธิ ีศาลาอเนกประสงค์ วัดไร่ขิง ท่านประธานทาพธิ ีจดุ ธูปเทยี นเครือ่ งทองน้อย บูชาอัฐิ พระอุบาคุณูปมาจารย์ พระสงฆ์ทรง สมณศกั ดิเ์ จริญพระพทุ ธมนต์ ประธานทอดผา้ ไตรบังสุกลุ ถวายเคร่ืองสกั การะและจตุปัจจยั ไทยธรรม แด่ประธานในพธิ ี ผู้มีเกียรติรว่ มถวายเคร่อื งไทยธรรมแด่พระสงฆ์ พระสงฆ์อนุโมทนา กรวดน้า และ ถวายภัตตาหารเช้าแดพ่ ระสงฆ์จากน้ันจะเป็นพธิ ีมอบทุนการศึกษาของมูลนิธิ จานวน 3 มูลนธิ ิ ได้แก่ (1) มลู นธิ ิหลวงพอ่ วัดไรข่ ิง ซ่งึ มูลนิธหิ ลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง ได้ก่อตั้งขนึ้ ในปี พ.ศ.2536 มวี ตั ถปุ ระสงค์เพอ่ื ส่งเสริมสนับสนนุ ด้านการศึกษาและสาธารณประโยชน์ (2) มลู นธิ เิ มตตาประชารักษ์ (วดั ไรข่ ิง) กอ่ ตงั้ ข้นึ ในปี พ.ศ.2524 มีวัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ด้านสาธารณสขุ สง่ เสรมิ สนับสนนุ ด้านอาคาร สถานที่ เครอ่ื งมอื เครื่องใช้ และเวชภัณฑ์ในการบาบัดรักษาโรคที่จาเป็นต่อการรักษาอย่างทันสมัย เพียงพอและ ช่วยเหลือผู้เจ็บป่วยท่ีไม่มีค่ารักษา ทุนการศึกษาและวิจัยให้แพทย์ พยาบาล และบุคลากรของ โรงพยาบาล และ (3) มูลนิธิพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินทปญโญ)ก่อตั้งขึ้นเม่ือวันที่ 23 กันยายน พ.ศ.2551ได้รับใบอนุญาตจัดตั้งมูลนิธิพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินทปญโญ) ตาม เลขอนุญาตที่ ต.นฐ.9/2551 และได้รับใบสาคัญแสดงการจดทะเบียนจัดตั้งมูลนิธิทะเบียน เลขที่ 36/2551 ใหไ้ ว้ ณ วันที่ 7 ตลุ าคม พ.ศ. 2551 มวี ตั ถปุ ระสงค์เพอ่ื ส่งเสริมสนบั สนุนด้านการเรยี นการ สอนพระปริยัติธรรม การศึกษาและสาธารณประโยชน์ ให้กับพระภิกษุ สามเณร ของวัดไร่ขิง พระ อารามหลวงท่ีสอบได้เปรียญธรรมสานักศาสนศึกษาวัดไร่ขิง นักเรียนโรงเรยี นวัดไร่ขิงวิทยา ท่ีสอบ ผ่านธรรมศึกษาชั้นเอก และพระเณรที่สอบผ่านนักธรรมชั้นตรี-โท ภายในงานผู้มีจิตศรัทธาได้นา อาหารคาว-หวาน มาตง้ั โรงทานใหก้ บั ประชาชนทมี่ าร่วมงานไดร้ บั ประทานกันอยา่ งมากมาย สาหรบั งานวนั คลา้ ยวนั มรณภาพพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ อดตี เจ้าอาวาสวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง จดั ขนึ้ ใน วันท่ี 14 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เพื่อน้อมราลึกถึงคุณความดีของหลวงพอ่ กิจกรรมที่สาคัญจัดให้มี การทาบุญ และตัง้ โรงทานใหก้ บั ประชาชนทั่วไปท่ีเดนิ ทางมาทาบุญท่ีวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง

165 สรปุ กกกกกกกประเพณที เี่ กย่ี วขอ้ งกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่ีสาคัญพอสรปุ ไดด้ งั น้ี 1. ประเพณกี ารแห่หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง จะจดั ใหม้ ีข้ึนในชว่ งกอ่ นเร่มิ งานนมสั การหลวงพอ่ วัดไรข่ งิ 1 วัน เพือ่ ยอ้ นราลกึ ถึงตานานหลวงพ่อวัดไรข่ ิง โดยจดั ใหม้ กี ารแหห่ ลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ ทางน้า 2. งานนมสั การปิดทองหลวงพ่อวัดไรข่ งิ จัดขนึ้ ระหว่างวนั ข้ึน 11 คา่ เดอื น 4 ถึงวันแรม 4 ค่า เดือน 5 ของทุกปี รวม 9 วัน 9 คืน มีการนมัสการปิดทองรปู หลวงพ่อวัดไร่ขิงทง้ั กลางวนั และ กลางคืน เพ่ือเปิดโอกาสให้ผไู้ ด้บนหลวงพ่อไว้เข้านมัสการและแกบ้ น มีการออกร้านจาหน่ายสินคา้ และจัดแสดงมหรสพตลอดคืน 3. ประเพณีการเทศน์มหาชาติ ของวัดไร่ขิง พระอารามหลวง จัดข้ึนก่อนวันออกพรรษา ในชว่ งเดือน 11 ข้างแรม (ตุลาคม) เพ่อื อนรุ กั ษศ์ ลิ ปวัฒนธรรม ประเพณีอนั ดีงามทางพระพุทธศาสนา 4. งานวันครบรอบชาตกาล และวันคล้ายวันมรณภาพ พระอุบาลคี ุณูปมาจารย์ อดีตเจา้ อาวาส วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง จัดขึน้ ทุกวนั ท่ี 8 ตุลาคม และวนั ท่ี 14 กมุ ภาพันธ์ เป็นประจาทุกปี มวี ตั ถุประสงคเ์ พอื่ ระลกึ ถึงคุณงามความดีตลอดจนบารมขี องท่านทีม่ ตี ่อประชาชนวัดไร่ขงิ และวัดไรข่ งิ พระอารามหลวง

166 ใบความรู้ เร่อื ง การทาแผ่นพับประชาสมั พันธ์ วตั ถุประสงค์ กกกกกกก1. เพ่ือใหน้ กั ศกึ ษามคี วามรเู้ รื่อง การทาแผ่นพบั ประชาสมั พันธ์ 2. เพ่ือให้นักศกึ ษามที กั ษะการแสวงหาความรู้การทาแผ่นพบั ประชาสัมพันธ์ 3. เพอ่ื ใหน้ ักศึกษาสามารถผลิตสอ่ื แผ่นพบั ประชาสมั พนั ธ์ได้ 4. เพ่อื ใหน้ กั ศกึ ษาเหน็ คณุ ค่าประโยชนข์ องการทาแผน่ พบั ประชาสมั พนั ธ์ เนอ้ื หา กกกกกกกแผ่นพบั มคี วามหมายตรงกบั คาในภาษาอังกฤษวา่ Folder(s) แต่นยิ มเรยี กวา่ โบร์ชัวร์ (Brochure) ซง่ึ หมายถึงเอกสารทเี่ ย็บเป็นเลม่ บาง ๆ และมลี กั ษณะคล้ายคลึงกนั กกกกกกกแผ่นพับ” สามารถพับไดต้ ้ังแต่ 4 - 80 หนา้ (หนา้ - หลงั ) แตน่ ยิ มใช้กระดาษ A4 พับเปน็ 3 ตอน 6 หนา้ มากท่สี ุด เนื่องจากสะดวก และประหยัด เมอื่ พับเสร็จแล้ว แผน่ พับจะมีขนาดเล็กพกพา ได้สะดวก รวมท้ัง เนื้อหาออกเป็นส่วน ๆ ได้ โดยไม่ต้องมีเลขหน้ากากับ แผ่นพับเป็นส่ือสิ่งพิมพท์ ่ี จดั เป็นการเผยแพร่ข้อมูลท่ีเข้าถงึ กลมุ่ เป้าหมายโดยตรงชนดิ หนึ่ง กกกกกกกการทาแผน่ พับน้ัน จะประกอบไปด้วยส่วนต่าง ๆ ดงั น้ี กกกกกกกกกกขอ้ 1 หนา้ แรก เปน็ หน้าปกแผน่ พบั ทจ่ี ะตอ้ งสะดดุ ตา ด้วยสสี ันหรือข้อความดงึ ดูดให้คนท่ี ได้รบั แผน่ พบั สนใจทจี่ ะเปดิ อ่านหนา้ ถดั ไป ดงั นนั้ การเลือกรูปภาพจะต้องดงึ ดดู สายตา ชดั เจน สสี นั สวยงามสอดคลอ้ งกบั งาน สาหรบั ขอ้ ความตอ้ งส้นั กระชับ ไดใ้ จความท่ีสมบรู ณ์ เช่น ขอ้ ความที่สรา้ ง ประเด็นคาถามตอ้ งการคาตอบ ขอ้ ความกระแสตา่ ง ๆ ในสงั คม ข้อความทส่ี อดคล้องกับงานท่ี นาเสนอ รวมถงึ ตอ้ งพจิ ารณาตวั อกั ษรและขนาดทจ่ี ะตอ้ งเลอื กให้เหมาะสม กกกกกกกกกกข้อ 2 การกาหนดเนอ้ื หา เน้ือหาท่จี ะนาเสนอในแต่ละหน้าของสว่ นที่ถูกพบั จะตอ้ งสรุป ให้กระชับ ชัดเจน ได้ใจความที่สมบูรณ์เช่นกัน หากเป็นประโยคเรียงติดกันก็ไม่ควรที่จะแน่นเต็ม หน้า การย่อหน้า เว้นวรรค จะต้องนามาพิจารณาประกอบด้วย และใส่รูปภาพเล็ก ๆ หรือโค้ด ข้อความประเด็นสาคัญประกอบ เพอื่ เป็นการเบรกสายตาผอู้ ่าน ขอ้ ความตอ้ งสน้ั กระชับ ได้ใจความท่ี สมบูรณ์ ข้อความต้องสอดคลองกับงานท่ีนาเสนอ รวมถึงต้องพจิ ารณาตัวอักษร และขนาดท่ีจะต้อง เลือกให้เหมาะสม กกกกกกกกกกข้อ 3 การแบ่งเน้ือหาเป็นหัวข้อย่อย จะต้องจบเร่ืองในหน้านั้น ๆ ไม่ต่อข้อความไป หนา้ อ่ืน หวั ขอ้ ย่อให้แตกต่างหรือเดน่ จากรายละเอียด โดยใชข้ นาดของตวั อักษรหรือสตี ัวอกั ษรท่ีต่าง ออกไป และการแบง่ หวั ขอ้ ย่อย จะตอ้ งมีเนื้อหารายละเอยี ดครอบคลุมหัวข้อที่กาหนด กกกกกกกกกกขอ้ 4 การใช้สญั ลักษณ์ ลาดบั เลขแสดงหัวข้อย่อยและตาราง เป็นอีกวธิ ีการหน่งึ ท่ีช่วย ให้เนื้อหาของแผ่นพับน่าอ่าน จากข้อความส้นั ๆ เข้าใจง่ายและน่าสนใจ ดังน้ัน การสรปุ เนื้อหาท่จี ะ กาหนดเรยี งลาดับเปน็ ข้อ ๆ หรือการนาข้อมลู ใส่กรอบไว้ในตาราง เป็นเรือ่ งสาคัญเช่นกัน อ่านแล้วรู้ วา่ ต้องการสอื่ สาร และตอบคาถามเหล่าน้ี ไดแ้ ก่ what when where why who how

167 กกกกกกกกกกข้อ 5 รปู ภาพ การนารูปภาพมาตกแต่ง จะต้องดึงดดู สายตา ชัดเจน สีสันสวยงามทาให้ แผ่นพับมีความน่าสนใจมากย่ิงข้ึน แต่รูปภาพท่ีนามาต้องสอดคล้องกับเน้ือหาหรือข้อความท่ีเรา ตอ้ งการประชาสมั พนั ธ์ รูปภาพท่ีใช้ต้องมขี นาดท่ีเหมาะสม กกกกกกกกกกข้อ 6 สถานที่ตดิ ตอ่ สาหรบั ส่วนนี้ อาจจะพมิ พไ์ ว้ทา้ ยสุดหรือหน้าสุดของแผ่นพบั แตส่ ง่ิ ท่ี ตอ้ งระบใุ หช้ ัดเจนไดแ้ ก่ ชอื่ สถานท่ี เลขที่ ทตี่ ั้ง หมายเลขโทรศัพทส์ านักงาน โทรศพั ทม์ อื ถือปัจจุบนั ที่ขาดไมไ่ ดค้ อื อีเมล เวบ็ ไซตท์ ี่สามารถหาขอ้ มลู เพิ่มเตมิ ภายหลงั ได้ กกกกกกกการทาแผ่นพับ กกกกกกกกกกการสรา้ งแผ่นพับหรือโบรชัวรใ์ น โปรแกรม Microsoft Word 2010 เอกสารแผ่นพบั หรอื โบรชัวรม์ าตรฐานทวั่ ไปมกั ใชใ้ นรปู แบบ 3 พบั 6 หนา้ กระดาษ A4 โดยมขี น้ั ตอนดังนี้ กกกกกกกกกกขั้นตอนที่ 1 ใหเ้ ปิดโปรแกรม Microsoft Word 2010 และสรา้ งเอกสารใหม่เข้ามา แบบว่าง ๆ เพือ่ เรมิ่ ต้นในการทาแผน่ พบั (ข้อสาคญั ควรจัดเกบ็ บนั ทึกข้อมลู โดยตัง้ ชอ่ื ไฟล์) กกกกกกกกกกขน้ั ตอนท่ี 2 การต้งั ค่าหน้ากระดาษ สาหรบั เอกสารแบบแผ่นพบั กกกกกกกกกกกกก1 ) คลกิ ที่เมนูเค้าโครงหน้ากระดาษ กกกกกกกกกกกกก2 ) คลกิ ที่คาสง่ั การวางแนว กกกกกกกกกกกกก3 ) คลิกที่คาสง่ั แนวนอน

168 กกกกกกกกกกข้ันตอนที่ 3 การกาหนดระยะขอบของหน้ากระดาษ กกกกกกกกกกกกก1 ) คลกิ ทเ่ี มนูเค้าโครงหนา้ กระดาษ กกกกกกกกกกกกก2 ) คลิกทคี่ าสง่ั ระยะขอบกาหนดเอง แลว้ ตั้งคา่ ตามนี้ บน 1 ซ.ม. ลา่ ง 1 ซ.ม. ซา้ ย 0.5 ซ.ม. ขวา 0.5 ซ.ม. กกกกกกกกกกขนั้ ตอนท่ี 4 การกาหนดคอลมั น์ กกกกกกกกกกกกก1 ) คลกิ ท่เี มนเู คา้ โครงหน้ากระดาษ กกกกกกกกกกกกก2 ) คลิกท่ีคาส่ังคอลัมน์ และเส้นคั้นระหว่างคอลัมน์ ในที่นี้แบ่งหน้ากระดาษให้ เป็น 3 คอลัมน์ก่อน แต่ละคอลัมน์ก็คือเน้ือหาในแต่ละแผ่นพับ (เส้นคั่นระหว่างคอลัมน์ หากไม่ ตอ้ งการให้เอาเครื่องหมายถูกออก)

169 กกกกกกกกกกกกก3 ) คลิกที่คาสงั่ ตกลง และกด Enter ลงมาเรื่อย ๆ จะได้ดังภาพ กกกกกกกกกกข้ันตอนที่ 5 การออกแบบเนอ้ื หา ในสว่ นนหี้ ลังจากท่เี ราศึกษาคน้ ควา้ และสรุปความรู้ จากการเรียนรแู้ ลว้ ก็นาความรูท้ ่ไี ด้รบั มาออกแบบลงในกระดาษเป็นฉบบั รา่ งก่อน เพื่อความถกู ตอ้ ง ครบถ้วนของข้อมูล และสะดวกต่อการพิมพ์แผ่นพับ การกาหนดลาดับของเน้ือหาให้อยู่ในตาแหน่ง หน้าที่สอดคล้องกับลาดับของการคล่ีแผน่ พับนัน้ ออกอา่ น โดยตอ้ งกาหนดว่าเน้ือหาส่วนใดควรมากอ่ น ส่วนใดควรมาทีหลัง แล้วพิมพเ์ น้ือหาจัดวางไปตามส่วนต่าง ๆ ให้ถูกต้องตามลาดับของการคลอ่ี อก อ่าน การลงเน้ือหาของแผน่ พับ ในหน้าท่ีหนึ่งของคอลัมน์ที่ 3 (หมายเลข 1 ) จะเป็นหน้าแรกของ แผน่ พับ คอลัมน์ท่ี 2 (หมายเลข 6 ) จะเปน็ หนา้ หลังของแผน่ พับ จากนั้นให้ใส่เน้อื หาเรียงตามลาดับ ของการพบั แผ่นพับคอลัมน์ที่ 2 – 4 (หน้าที่สอง) และคอลัมนท์ ี่ 5 (หนา้ ท่หี นึง่ ) ซึ่งเป็นเน้อื หาหลัก กกกกกกกกกกข้นั ตอนที่ 6 การพมิ พ์ขอ้ ความ โดยใชก้ ล่องข้อความ กกกกกกกกกกกกก1 ) คลกิ ทเ่ี มนูแทรก กกกกกกกกกกกกก2 ) คลิกที่คาสง่ั กล่องข้อความ กกกกกกกกกกกกก3 ) คลกิ ที่คาสง่ั กล่องขอ้ ความอย่างงา่ ย จะได้กลอ่ งข้อความ แลว้ พมิ พ์ข้อความลง ในกล่องข้อความ ปรบั ตวั อักษร และขนาดของกลอ่ งขอ้ ความตามตอ้ งการ

170 กกกกกกกกกกขน้ั ตอนท่ี 7 การแทรกรปู ภาพ กกกกกกกกกกกกก1 ) คลิกท่เี มนูแทรก กกกกกกกกกกกกก2 ) คลิกที่คาสง่ั รปู ภาพ กกกกกกกกกกกกก3 ) คลิกเลอื กรูปภาพตามท่ีต้องการ หรอื ใชว้ ธิ กี ารคดั ลอก (Copy) รูปภาพมาวาง ก็ได้ กกกกกกกกกกขน้ั ตอนท่ี 8 การตกแตง่ พนื้ หลงั เอกสาร(ด้วยสี) กกกกกกกกกกกกก1 ) คลิกทเ่ี มนูเคา้ โครงหนา้ กระดาษ กกกกกกกกกกกกก2 ) คลิกทสี่ ีของหน้า กกกกกกกกกกกกก3 ) คลกิ เลือกสีตามทตี่ อ้ งการ

171 ตวั อย่างแผ่นพับ แผ่นพับดา้ นหน้า

172 แผ่นพับดา้ นหลงั สรุป กกกกกกกการทาแผน่ พับ เป็นส่ือโฆษณาท่ีเปน็ สิง่ พมิ พ์ ท่ีผู้ผลิตสง่ ตรงถึงผ้บู ริโภค มีท้ังวิธกี ารสง่ ทาง ไปรษณีย์ และแจกตามสถานที่ต่าง ๆ ลักษณะเด่นของแผ่นพับคือ มีขนาดเล็ก หยิบง่าย ให้ข้อมูล รายละเอยี ดได้มากพอสมควร ผู้อ่านสามารถเลอื กเวลาใดอ่านก็ได้ ผู้ออกแบบมีเทคนิคการออกแบบ ตามอิสระ หลากหลาย ขั้นตอนการทาแผ่นพับ มีด้วยกัน 8 ขั้นตอน คือ (1) ข้ันตอนท่ี 1 ให้เปิด โปรแกรม Microsoft Word 2010 และสร้างเอกสารใหม่ ข้ันตอนท่ี 2 การต้ังค่าหน้ากระดาษสาหรับ เอกสารแบบแผน่ พับ ขั้นตอนท่ี 3 การกาหนดระยะขอบของหน้ากระดาษ ขั้นตอนท่ี 4 การกาหนด คอลัมน์ ข้ันตอนที่ 5 การออกแบบเน้ือหา ข้ันตอนที่ 6 การพิมพ์ข้อความ โดยใช้กล่องข้อความ ขั้นตอนท่ี 7 การแทรกรปู ภาพ และข้ันตอนท่ี 8 การตกแตง่ พืน้ หลังเอกสาร(ดว้ ยสี)

173 ภาคผนวก ข. ใบงาน

174 ใบงาน หวั เรื่องที่ 1 หลวงพ่อวัดไร่ขงิ คาชแี้ จง กกกกกกก1. ใบงานน้ีจัดทาขนึ้ เพ่อื ใหน้ กั ศึกษามคี วามร้แู ละประสบการณ์ในหวั เร่อื งท่ี 1 หลวงพอ่ วัด ไรข่ งิ กกกกกกก2. ให้นกั ศึกษาปฏิบัตติ ามข้นั ตอนดงั ต่อไปนี้ กกกกกกกกก 2.1 ให้นกั ศึกษาคน้ คว้าประเดน็ เร่อื ง หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ จากส่ือการเรยี นร้ทู ห่ี ลากหลาย ไดแ้ ก่ สอ่ื หนงั สือทเี่ กีย่ วขอ้ ง จานวน 2 เลม่ สอ่ื ค้นจากอินเตอรเ์ น็ต จานวน 2 เว็บไซต์ สัมภาษณ์ ภูมิปัญญา หรอื ผรู้ ู้ จานวน 1 คน และศึกษาจากแหล่งเรียนรใู้ นชมุ ชน จานวน 1 คน และศึกษาจาก แหลง่ เรียนรูใ้ นชมุ ชน หอ้ งสมุดประชาชน “เฉลิมราชกมุ ารี” อาเภอสามพราน จากสื่อหนงั สอื อย่างนอ้ ย 2 เล่ม รวมทั้งศกึ ษาจากใบความรเู้ รอื่ ง ชมุ ชนคนไร่ขงิ กกกกกกกกก 2.2 ใหน้ กั ศึกษารวบรวมข้อมลู ทไี่ ด้จากการศกึ ษาคน้ ควา้ ในขอ้ 2.1 ลงในเอกสาร การเรยี นรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู ้สู อน เมื่อวันท่ีมาพบกลมุ่ เสรจ็ สิน้ ในวันที่………… เดอื น…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นักศึกษามาพบกลุ่มในวันทท่ี ไ่ี ดก้ าหนดไวใ้ นขอ้ 2.2 อภิปราย วเิ คราะหข์ ้อมูลที่ได้ ศึกษาคน้ คว้า ไดแ้ ลกเปล่ยี นกบั เพือ่ นนกั ศึกษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นักศกึ ษาสรปุ การเรยี นรทู้ ไ่ี ดจ้ ากการอภปิ ราย และวิเคราะห์ขอ้ มลู ทไี่ ด้รว่ มกัน บันทึกลงในเอกสารการเรยี นรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นักศึกษานาผลสรปุ การเรยี นรทู้ ่ไี ดไ้ ปทดลอง ปฏบิ ัติ ตอบคาถามในใบงานฉบบั น้ี จานวน 4 ขอ้ แลว้ บันทกึ คาตอบทไี่ ด้ลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อนหลัง เสร็จสิน้ การพบกลุม่ ในวนั ท…ี่ ………เดือน…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นกั ศึกษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ีไ่ ดไ้ ปจดั ทาเอกสารรายงาน เรื่อง หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง ม่ิงมงคล คนสามพราน สง่ ครผู สู้ อนในวนั ท…ี่ ………เดอื น…………………………..พ.ศ. …………. คาถาม กกกกกกก1. จงบอกประวัติหลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กกกกกกก2. ประชาชนมีความเช่ือ ความศรัทธา ความศักดิส์ ทิ ธ์ิตอ่ หลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ อย่างไร กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

175 กกกกกกก3. จงเขยี นคาบชู าหลวงพ่อวัดไร่ขิง กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กกกกกกก4. จงเลา่ ตานานของหลวงพอ่ วัดไรข่ งิ กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจิ กรรม กกกกกกกใหน้ กั ศึกษานาสรปุ ผลการเรียนรทู้ ไี่ ด้ไปจดั ทาเอกสารรายงาน เรือ่ ง หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน

176 ใบงาน หัวเรื่องที่ 2 วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง คาชแี้ จง กกกกกกก1. ใบงานนจี้ ดั ทาขนึ้ เพอื่ ให้นกั ศกึ ษามคี วามรูแ้ ละประสบการณใ์ นหัวเรื่องท่ี 2 วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. ให้นักศึกษาปฏิบตั ติ ามขั้นตอนดงั ตอ่ ไปนี้ กกกกกกกกก 2.1 ให้นกั ศกึ ษาคน้ คว้าประเด็นเรอื่ ง วัดไร่ขิง พระอารามหลวง จากส่ือการเรียนรูท้ ี่ หลากหลาย ไดแ้ ก่ สอื่ หนงั สือทเ่ี ก่ียวข้อง จานวน 2 เล่ม สื่อค้นจากอนิ เตอร์เนต็ จานวน 2 เวบ็ ไซต์ สัมภาษณ์ภมู ิปญั ญา หรือผู้รู้ จานวน 1 คน และศกึ ษาจากแหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน จานวน 1 คน และ ศึกษาจากแหลง่ เรียนร้ใู นชุมชน ห้องสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ ารี” อาเภอสามพราน จากส่อื หนังสืออย่างนอ้ ย 2 เลม่ รวมทง้ั ศึกษาจากใบความรเู้ รอ่ื ง วัดไรข่ งิ กบั การอนุรกั ษ์ศิลปกรรม กกกกกกกกก2.2 ใหน้ ักศกึ ษารวบรวมขอ้ มูลที่ได้จากการศกึ ษาคน้ ควา้ ในข้อ 2.1 ลงในเอกสาร การเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อน เมื่อวันทีม่ าพบกลมุ่ เสร็จส้นิ ในวนั ท่ี………… เดือน…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นกั ศึกษามาพบกลมุ่ ในวนั ทที่ ีไ่ ด้กาหนดไวใ้ นข้อ 2.2 อภปิ ราย วิเคราะหข์ อ้ มูลท่ไี ด้ ศกึ ษาคน้ ควา้ ไดแ้ ลกเปลี่ยนกับเพือ่ นนกั ศึกษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นกั ศกึ ษาสรปุ การเรียนรทู้ ไ่ี ดจ้ ากการอภปิ ราย และวเิ คราะหข์ อ้ มลู ที่ไดร้ ่วมกัน บนั ทกึ ลงในเอกสารการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นักศกึ ษานาผลสรปุ การเรียนรทู้ ี่ได้ไปทดลอง ปฏิบัติ ตอบคาถามในใบงานฉบบั นี้ จานวน 3 ข้อ แล้วบนั ทกึ คาตอบทไ่ี ด้ลงในเอกสารการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อนหลงั เสร็จสิ้นการพบกลุ่มในวนั ท…ี่ ………เดือน…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นักศกึ ษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ี่ไดไ้ ปจดั ทาเอกสารรายงาน เรอ่ื ง หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง มงิ่ มงคล คนสามพราน ส่งครผู สู้ อนในวันท…่ี ………เดอื น…………………………..พ.ศ. …………. คาถาม กกกกกกก1. จงบอกสถานทีต่ ั้ง และอธบิ ายการเดนิ ทางไปวัดไรข่ งิ พระอารามหลวง กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กกกกกกก2. จงบอกความเป็นมาของวดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

177 กกกกกกก3. นกั ศกึ ษายกตัวอยา่ งศิลปกรรมท่สี าคญั ในวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง จานวน 5 อยา่ ง พร้อมอธบิ ายความสาคัญ กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจิ กรรม กกกกกกกใหน้ กั ศกึ ษานาสรปุ ผลการเรียนรทู้ ี่ได้ไปจดั ทาเอกสารรายงาน เรื่อง หลวงพ่อวดั ไรข่ งิ มิง่ มงคล คนสามพราน

178 ใบงาน หัวเรือ่ งที่ 3 เจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง และหลักธรรมคาสอน คาชีแ้ จง กกกกกกก1. ใบงานน้ีจัดทาข้นึ เพือ่ ให้นกั ศกึ ษามีความรู้และประสบการณ์ในหวั เรื่องที่ 3 เจ้าอาวาส วัดไรข่ ิง และหลักธรรมคาสอน กกกกกกก2. ใหน้ กั ศกึ ษาปฏิบตั ติ ามขน้ั ตอนดงั ต่อไปนี้ กกกกกกกกก 2.1 ใหน้ ักศกึ ษาค้นคว้าประเด็นเร่อื ง เจา้ อาวาสวัดไร่ขิง และหลกั ธรรมคาสอน จากส่ือ การเรยี นรทู้ ห่ี ลากหลาย ได้แก่ สอื่ หนงั สอื ทีเ่ กย่ี วข้อง จานวน 2 เล่ม ส่ือคน้ จากอนิ เตอรเ์ นต็ จานวน 2 เว็บไซต์ สัมภาษณภ์ มู ิปัญญา หรอื ผรู้ ู้ จานวน 1 คน และศึกษาจากแหลง่ เรยี นรใู้ นชุมชน จานวน 1 คน และศึกษาจากแหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน ห้องสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ าร”ี อาเภอสามพราน จาก ส่ือหนงั สอื อย่างนอ้ ย 2 เลม่ รวมทงั้ ศกึ ษาจากใบความรเู้ รอื่ ง หลกั ธรรมคาสอนของพระอบุ าลี คณุ ปู มาจารย์ อดตี เจ้าอาวาสวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง กกกกกกกกก 2.2 ใหน้ ักศึกษารวบรวมขอ้ มลู ท่ไี ดจ้ ากการศกึ ษาค้นคว้าในขอ้ 2.1 ลงในเอกสาร การเรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู ู้สอน เมอื่ วนั ทมี่ าพบกลมุ่ เสร็จส้ิน ในวันที่………… เดือน…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นกั ศึกษามาพบกลุ่มในวนั ทที่ ีไ่ ดก้ าหนดไวใ้ นข้อ 2.2 อภิปราย วิเคราะหข์ ้อมลู ที่ได้ ศกึ ษาค้นคว้า ได้แลกเปลย่ี นกับเพ่อื นนกั ศกึ ษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นักศึกษาสรปุ การเรยี นรทู้ ่ไี ด้จากการอภปิ ราย และวิเคราะหข์ ้อมูลทไ่ี ดร้ ่วมกนั บันทกึ ลงในเอกสารการเรยี นร้ดู ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นักศกึ ษานาผลสรุปการเรยี นรทู้ ไ่ี ด้ไปทดลอง ปฏบิ ัติ ตอบคาถามในใบงานฉบบั นี้ จานวน 2 ข้อ แล้วบันทึกคาตอบทีไ่ ด้ลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) ส่งครผู สู้ อนหลงั เสรจ็ สิน้ การพบกล่มุ ในวนั ท…่ี ………เดอื น…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นกั ศกึ ษานาสรปุ ผลการเรียนรทู้ ไ่ี ดไ้ ปจดั ทาเอกสารรายงาน เรอื่ ง หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน สง่ ครผู สู้ อนในวนั ท…่ี ………เดือน…………………………..พ.ศ. ………….

179 คาถาม กกกกกกก1. นักศกึ ษาเขียนลาดบั เจ้าอาวาสวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง ตอ่ ไปนี้ ลงในชอ่ งลาดบั หน้า ชือ่ เจา้ อาวาส ลาดับ ชอ่ื เจา้ อาวาสวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง หลวงพอ่ มุ้ย หลวงพอ่ รักษ์ หลวงพอ่ คง พระอบุ าลีคณุ ูปมาจารย์ (ปัญญา อนิ ฺทปญฺโญ) พระครมู งคลวลิ าส (เฉย กิตติสาโร) หลวงพอ่ จาด พระอธิการใช้ ปติฎโฐ พระเทพศาสนาภบิ าล (แยม้ กิตฺตนิ ฺธโร) พระอาจารย์ช้นื ปฏกิ าโร พระครูถาวรวทิ ยาคม (เพิม่ ทิฎโฐ) กกกกกกก2. นักศกึ ษายกตวั อย่างคาสอนคาสอนของพระอบุ าลีคณุ ูปมาจารย์ อดีตเจา้ อาวาส หรือ พระเทพศาสนาภบิ าล เจา้ อาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ที่คิดว่ามปี ระโยชนก์ บั นกั ศกึ ษามากที่สุด หนึง่ คาสอน และอธิบายวา่ มปี ระโยชน์ และสามารถนาไปใชใ้ นชีวิตประจาวนั ได้อย่างไร กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กิจกรรม กกกกกกกให้นกั ศกึ ษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ่ีไดไ้ ปจัดทาเอกสารรายงาน เรอื่ ง หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง ม่งิ มงคล คนสามพราน

180 ใบงาน หัวเร่อื งท่ี 4 บารมีของหลวงพอ่ วดั ไร่ขิงท่มี ตี ่อชมุ ชนและประชาชน คาช้ีแจง กกกกกกก1. ใบงานน้ีจดั ทาข้นึ เพอื่ ให้นักศึกษามีความรแู้ ละประสบการณใ์ นหัวเรื่องที่ 4 บารมขี อง หลวงพอ่ วดั ไร่ขิงท่มี ีตอ่ ชมุ ชนและประชาขน กกกกกกก2. ให้นักศึกษาปฏิบตั ติ ามข้ันตอนดงั ต่อไปน้ี กกกกกกกกก 2.1 ใหน้ ักศึกษาค้นคว้าประเดน็ เรอื่ ง บารมขี องหลวงพ่อวัดไร่ขงิ ท่มี ตี อ่ ชมุ ชนและ ประชาขน จากสอ่ื การเรียนรู้ทห่ี ลากหลาย ได้แก่ สื่อหนงั สอื ทเ่ี กี่ยวขอ้ ง จานวน 2 เลม่ ส่อื ค้นจาก อนิ เตอรเ์ นต็ จานวน 2 เว็บไซต์ สมั ภาษณ์ภูมปิ ญั ญา หรอื ผรู้ ู้ จานวน 1 คน และศึกษาจากแหล่ง เรยี นรู้ในชุมชน จานวน 1 คน และศึกษาจากแหล่งเรียนรู้ในชมุ ชน หอ้ งสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ ารี” อาเภอสามพราน จากสอ่ื หนังสืออยา่ งนอ้ ย 2 เล่ม รวมทงั้ ศกึ ษาจากใบความร้เู รือ่ ง บารมีของพระอบุ าลคี ุณูปมาจารย์ อดตี (ปญั ญา อนิ ทฺ ปญฺโญ)เจา้ อาวาสวดั ไรข่ งิ ทม่ี ตี ่อชมุ ชนและ ประชาขน กกกกกกกกก 2.2 ใหน้ ักศึกษารวบรวมข้อมลู ทไี่ ด้จากการศกึ ษาคน้ ควา้ ในขอ้ 2.1 ลงในเอกสาร การเรียนรูด้ ว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู ูส้ อน เมือ่ วนั ที่มาพบกลมุ่ เสร็จสิ้น ในวันที่………… เดือน…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นักศกึ ษามาพบกลมุ่ ในวันทท่ี ไี่ ดก้ าหนดไวใ้ นขอ้ 2.2 อภิปราย วิเคราะหข์ ้อมลู ทีไ่ ด้ ศกึ ษาค้นควา้ ได้แลกเปล่ียนกบั เพอ่ื นนกั ศึกษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นักศกึ ษาสรปุ การเรียนรทู้ ไี่ ดจ้ ากการอภปิ ราย และวเิ คราะหข์ อ้ มลู ท่ีได้รว่ มกัน บันทึกลงในเอกสารการเรยี นรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นกั ศกึ ษานาผลสรุปการเรยี นรทู้ ี่ได้ไปทดลอง ปฏิบัติ ตอบคาถามในใบงานฉบบั น้ี จานวน 1 ข้อ แลว้ บันทึกคาตอบท่ีได้ลงในเอกสารการเรยี นรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อนหลัง เสร็จสน้ิ การพบกลุ่มในวันท…ี่ ………เดือน…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นกั ศึกษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ่ไี ด้ไปจดั ทาเอกสารรายงาน เรอ่ื ง หลวงพ่อวัดไรข่ งิ มงิ่ มงคล คนสามพราน สง่ ครผู สู้ อนในวันท…ี่ ………เดือน…………………………..พ.ศ. …………. คาถาม กกกกกกก1. หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ มบี ารมีตอ่ ชมุ ชน และประชาชนในดา้ นตา่ ง ๆ มากมาย นักศึกษา ยกตัวอยา่ งพรอ้ มอธบิ ายตามหวั ขอ้ ดังต่อไปนี้ กกกกกกกกก คาตอบ หลวงพอ่ วัดไรข่ ิงมบี ารมตี ่อชุมชน และประชาชนในด้านต่าง ๆ มากมาย ดงั น้ี กกกกกกกกก 1.1 ด้านการศกึ ษา เชน่ ................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

181 กกกกกกกกก 1.2 ด้านการสาธารณสขุ ................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กกกกกกกกก 1.3 ด้านการสงั คมสงเคราะห.์ ......................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กิจกรรม กกกกกกกใหน้ กั ศึกษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ไี่ ด้ไปจดั ทาเอกสารรายงาน เรอื่ ง หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน

182 ใบงาน หัวเรื่องที่ 5 ประเพณีทีเ่ กี่ยวข้องกบั วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง คาชแ้ี จง กกกกกกก1. ใบงานนีจ้ ัดทาขน้ึ เพื่อให้นักศกึ ษามีความร้แู ละประสบการณใ์ นหัวเร่อื งท่ี 5 ประเพณีที่ เกี่ยวขอ้ งกบั วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง กกกกกกก2. ใหน้ ักศกึ ษาปฏิบตั ิตามขัน้ ตอนดงั ตอ่ ไปนี้ กกกกกกกกก 2.1 ให้นักศึกษาคน้ ควา้ ประเด็นเร่อื ง ประเพณีทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวง จากสอ่ื การเรยี นรทู้ หี่ ลากหลาย ไดแ้ ก่ ส่อื หนงั สือที่เก่ยี วขอ้ ง จานวน 2 เล่ม สอ่ื คน้ จากอนิ เตอร์เน็ต จานวน 2 เว็บไซต์ สัมภาษณภ์ มู ปิ ญั ญา หรอื ผรู้ ู้ จานวน 1 คน และศึกษาจากแหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน จานวน 1 คน และศกึ ษาจากแหล่งเรยี นรู้ในชมุ ชน หอ้ งสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกุมารี” อาเภอ สามพราน จากส่ือหนงั สอื อย่างนอ้ ย 2 เลม่ รวมทง้ั ศึกษาจากใบความรู้เรื่อง ประเพณีทเี่ ก่ยี วข้องกบั วัด ไร่ขงิ พระอารามหลวง กกกกกกกกก 2.2 ใหน้ ักศกึ ษารวบรวมข้อมลู ทีไ่ ด้จากการศกึ ษาคน้ ควา้ ในขอ้ 2.1 ลงในเอกสาร การเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู ู้สอน เม่อื วนั ท่มี าพบกลมุ่ เสรจ็ สิน้ ในวันท่ี………… เดือน…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นกั ศึกษามาพบกลมุ่ ในวนั ทที่ ไ่ี ด้กาหนดไวใ้ นข้อ 2.2 อภิปราย วเิ คราะห์ขอ้ มูลท่ไี ด้ ศกึ ษาค้นคว้า ได้แลกเปลยี่ นกับเพ่อื นนกั ศกึ ษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นกั ศึกษาสรปุ การเรยี นรทู้ ่ีได้จากการอภปิ ราย และวเิ คราะหข์ ้อมูลที่ไดร้ ว่ มกัน บนั ทึกลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นกั ศึกษานาผลสรปุ การเรียนรทู้ ีไ่ ด้ไปทดลอง ปฏบิ ตั ิ ตอบคาถามในใบงานฉบบั น้ี จานวน 1 ข้อ แล้วบนั ทึกคาตอบท่ไี ด้ลงในเอกสารการเรียนร้ดู ้วยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อนหลงั เสรจ็ สิ้นการพบกล่มุ ในวนั ท…ี่ ………เดอื น…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นกั ศกึ ษานาสรปุ ผลการเรียนรทู้ ี่ได้ไปจัดทาเอกสารรายงาน เรือ่ ง หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ มิ่งมงคล คนสามพราน ส่งครผู สู้ อนในวันท…ี่ ………เดอื น…………………………..พ.ศ. …………. คาถาม กกกกกกก1. นักศึกษาเลอื กประเพณีของวดั ไร่ขิง พระอารามหลวงทส่ี นใจมาหนง่ึ ประเพณี แล้ว อธบิ ายความเปน็ มา และความสาคญั พรอ้ มวธิ ีการปฏบิ ัติตน เมือ่ เข้ารว่ มประเพณีนั้น กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กิจกรรม กกกกกกกใหน้ กั ศึกษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ีไ่ ดไ้ ปจดั ทาเอกสารรายงาน เรอ่ื ง หลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ มงิ่ มงคล คนสามพราน

183 ใบงาน หวั เรื่องที่ 6 การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถา่ ยทอดความเช่ือ ความศรทั ธา ความศกั ดิ์สิทธ์ิ และการสบื ทอดประเพณี ท่ีเกี่ยวขอ้ งกับวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง คาชแี้ จง กกกกกกก1. ใบงานนจ้ี ดั ทาขนึ้ เพื่อให้นกั ศึกษามคี วามรู้และประสบการณ์ในหัวเรอื่ งท่ี 6 การเผยแพร่ หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชือ่ ความศรทั ธา ความศกั ดส์ิ ิทธ์ิ และการสืบทอดประเพณี ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. ใหน้ ักศกึ ษาปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอนดงั ต่อไปน้ี กกกกกกกกก 2.1 ให้นักศึกษาค้นควา้ ประเดน็ เรอื่ ง การเผยแพร่หลกั ธรรมคาสอน การถา่ ยทอด ความเชือ่ ความศรัทธา ความศกั ดิส์ ิทธิ์ และการสบื ทอดประเพณีทีเ่ กีย่ วขอ้ งกับวดั ไร่ขิง พระอาราม หลวง จากสอื่ การเรียนร้ทู ห่ี ลากหลาย ไดแ้ ก่ สื่อหนังสือทเ่ี กยี่ วข้อง จานวน 2 เลม่ ส่อื ค้นจาก อินเตอรเ์ น็ต จานวน 2 เว็บไซต์ สมั ภาษณภ์ ูมิปญั ญา หรือผรู้ ู้ จานวน 1 คน และศึกษาจากแหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน จานวน 1 คน และศึกษาจากแหล่งเรยี นรูใ้ นชุมชน ห้องสมุดประชาชน “เฉลมิ ราช กมุ ารี” อาเภอ สามพราน จากสอ่ื หนงั สืออย่างนอ้ ย 2 เล่ม รวมทัง้ ศึกษาจากใบความรเู้ รอื่ ง การทา แผ่นพบั ประชาสัมพนั ธ์ กกกกกกกกก 2.2 ให้นกั ศกึ ษารวบรวมข้อมลู ทีไ่ ดจ้ ากการศกึ ษาค้นควา้ ในขอ้ 2.1 ลงในเอกสาร การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อน เมอ่ื วนั ท่ีมาพบกลมุ่ เสร็จสิ้น ในวันที่………… เดอื น…………………………..พ.ศ. …………. กกกกกกกกก 2.3 นกั ศกึ ษามาพบกลมุ่ ในวันทท่ี ี่ไดก้ าหนดไว้ในขอ้ 2.2 อภิปราย วิเคราะหข์ ้อมูลทไ่ี ด้ ศกึ ษาคน้ ควา้ ไดแ้ ลกเปลยี่ นกบั เพื่อนนกั ศึกษาและครผู สู้ อน กกกกกกกกก 2.4 นกั ศึกษาสรปุ การเรียนรทู้ ่ไี ดจ้ ากการอภปิ ราย และวเิ คราะหข์ อ้ มูลทไ่ี ด้ร่วมกนั บนั ทกึ ลงในเอกสารการเรียนรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกกกก 2.5 นักศึกษานาผลสรุปการเรียนรทู้ ่ีได้ไปทดลอง ปฏิบัติ ตอบคาถามในใบงานฉบบั นี้ จานวน 1 ขอ้ แลว้ บันทกึ คาตอบทีไ่ ด้ลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) ส่งครผู สู้ อนหลงั เสรจ็ สน้ิ การพบกลมุ่ ในวันท…ี่ ………เดือน…………………………..พ.ศ. ……… กกกกกกกกก 2.6 นกั ศึกษานาสรปุ ผลการเรียนรทู้ ่ไี ดไ้ ปจัดทาเอกสารรายงาน เร่อื ง หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ มิ่งมงคล คนสามพราน ส่งครผู สู้ อนในวนั ท…่ี ………เดือน…………………………..พ.ศ. ………….

184 คาถาม กกกกกกก1. นกั ศึกษาอธบิ ายวิธีการทาแผน่ พับประชาสมั พันธ์การเผยแพรห่ ลกั ธรรมคาสอน การถา่ ยทอดความเช่อื ความศรัทธา ความศกั ด์ิสิทธิ์ และสืบทอดประเพณที ่เี กยี่ วขอ้ งกบั วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกกกก คาตอบ............................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจิ กรรม กกกกกกกใหน้ กั ศกึ ษานาสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ่ไี ด้ไปจัดทาแผน่ พบั ประชาสัมพนั ธก์ ารเผยแพร่หลกั ธรรม คาสอน หรือการถ่ายทอด ความเช่ือ ความศรทั ธา ความศกั ดส์ิ ิทธทิ์ ี่มตี อ่ หลวงพอ่ วดั ไร่ขิง และการสบื ทอดประเพณที ีเ่ กย่ี วขอ้ งกบั วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง

185 ภาคผนวก ค. เครื่องมอื วดั ความก้าวหนา้

186 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการเรยี นรู้ของนักศกึ ษา รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มง่ิ มงคล คนสามพราน คาชีแ้ จง กกกกกกก1. แบบสงั เกตฉบับนจี้ ดั ทำข้ึนเพื่อให้ครูผ้สู อนใช้ตรวจสอบรำยกำรพฤตกิ รรมกำรเรียนรู้ ของนักศึกษำรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ ม่งิ มงคล คนสำมพรำน กกกกกกก2. พฤตกิ รรมท่สี ังเกตได้ใหค้ รผู สู้ อนทำเครื่องหมำย () ในช่อง หลังรำยกำร ตรวจสอบ มดี งั นี้ ผำ่ น หมำยถึง นกั ศึกษำมีพฤตกิ รรมรำยกำรนีผ้ ่ำน ไมผ่ ่ำน หมำยถึง นักศึกษำมีพฤตกิ รรมรำยกำรนี้ไมผ่ า่ น กกกกกกก3. ในกรณีทีน่ ักศึกษำมพี ฤตกิ รรมไม่ผำ่ น ให้ครูผู้สอนชแ้ี นะกำรเรียนรูต้ ำมสถำนกำรณน์ ้นั ๆ อยำ่ งเหมำะสม เพ่ือนำไปสู่กำรปรบั ปรุง หัวเรื่อง/รำยกำรตรวจสอบ ผลกำรสงั เกต 1. หัวเรือ่ งท่ี 1 หลวงพ่อวดั ไรข่ งิ ผ่ำน ไมผ่ ่ำน 1.1 กำรมสี ่วนรว่ มในกิจกรรมขณะพบกล่มุ ผำ่ น ไม่ผำ่ น 1.2 กำรตอบคำถำม ผำ่ น ไม่ผำ่ น 1.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน ผ่ำน ไมผ่ ่ำน 1.4 กำรส่งเอกสำรกำรเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) 2. หัวเรอ่ื งที่ 2 วดั ไร่ขิง พระอำรำมหลวง ผำ่ น ไม่ผำ่ น 2.1 กำรมีสว่ นร่วมในกจิ กรรมขณะพบกลุ่ม ผำ่ น ไมผ่ ำ่ น 2.2 กำรตอบคำถำม ผำ่ น ไมผ่ ่ำน 2.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน ผำ่ น ไม่ผำ่ น 2.4 กำรสง่ เอกสำรกำรเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) 3. หัวเร่อื งท่ี 3 เจำ้ อำวำสวัดไรข่ งิ และหลักธรรมคำสอน ผ่ำน ไม่ผำ่ น 3.1 กำรมีสว่ นรว่ มในกิจกรรมขณะพบกลุ่ม ผ่ำน ไมผ่ ่ำน 3.2 กำรตอบคำถำม ผ่ำน ไมผ่ ำ่ น 3.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน ผำ่ น ไมผ่ ่ำน 3.4 กำรส่งเอกสำรกำรเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.)

187 หวั เร่ือง/รำยกำรตรวจสอบ ผลกำรสังเกต 4. หวั เรื่องที่ 4 บำรมขี องหลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ ทีม่ ีตอ่ ชุมชน ผ่ำน ไม่ผำ่ น และประชำชน ผำ่ น ไม่ผำ่ น 4.1 กำรมสี ่วนรว่ มในกิจกรรมขณะพบกลุม่ ผ่ำน ไมผ่ ่ำน ผ่ำน ไมผ่ ่ำน 4.2 กำรตอบคำถำม ผำ่ น ไม่ผ่ำน 4.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน ผ่ำน ไม่ผ่ำน ผ่ำน ไมผ่ ่ำน 4.4 กำรส่งเอกสำรกำรเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) ผ่ำน ไมผ่ ำ่ น 5. หวั เร่อื งท่ี 5 ประเพณีที่เก่ียวขอ้ งกบั วดั ไร่ขงิ พระอำรำม ผ่ำน ไม่ผ่ำน หลวง ผำ่ น ไม่ผ่ำน 5.1 กำรมสี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมขณะพบกลมุ่ ผ่ำน ไมผ่ ำ่ น ผ่ำน ไมผ่ ำ่ น 5.2 กำรตอบคำถำม 5.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน 5.4 กำรสง่ เอกสำรกำรเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) 6. หวั เร่ืองที่ 6 กำรถำ่ ยทอดหลกั ธรรมคำสอน ควำมเช่ือ ควำมศรทั ธำ ควำมศักดส์ิ ิทธิ์ และสบื ทอดประเพณที ี่ เก่ยี วขอ้ งกับวัดไร่ขิง พระอำรำมหลวง 6.1 กำรมีสว่ นร่วมในกิจกรรมขณะพบกลมุ่ 6.2 กำรตอบคำถำม 6.3 ผลกำรตอบคำถำมในใบงำน 6.4 กำรสง่ เอกสำรกำรเรียนรดู้ ้วยตนเอง (กรต.)

188 แบบประเมนิ เอกสารการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) ใบงาน หัวเร่อื งที่ 1 หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ คาชแี้ จง กกกกกกก1. เอกสารฉบับนจ้ี ัดทาขน้ึ เพอื่ ใหค้ รผู ูส้ อนใช้ตรวจผลการบันทกึ เอกสารการเรยี นร้ดู ว้ ย ตนเอง (กรต.) ของนกั ศึกษาตามรายการท่ีครผู สู้ อนมอบหมาย ใหน้ กั ศึกษาไดจ้ ัดทาหรือฝกึ ปฏิบตั ิ กกกกกกก2. ให้ครผู สู้ อนตรวจเอกสารการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.) แล้วให้คะแนนตามเกณฑ์ ดงั ต่อไปนี้ กกกกกกกกก 2.1 ผลการศกึ ษาค้นควา้ ในประเด็นทีก่ าหนด จากสอื่ การเรียนร้ทู หี่ ลากหลาย ตามทกี่ าหนดไว้ในใบงานครบถว้ น ให้ 10 คะแนน ถ้าไมค่ รบถ้วน แตค่ อ่ นขา้ งทาไดม้ าก ให้ 18 คะแนน ถ้าทาได้บา้ งพอสมควร ให้ 15 คะแนน ถา้ ทาไดน้ อ้ ย ให้ 13 คะแนน ถา้ ไมท่ าเลย ให้ 10 คะแนน กกกกกกกกก 2.2 ผลการบันทึกสรปุ ผลการเรยี นรทู้ ่ไี ดร้ ่วมกนั ถา้ บันทึกไดถ้ ูกต้อง ครบถว้ น ให้ 15 คะแนน ถ้าบนั ทึกได้ถกู ตอ้ ง แตไ่ มค่ รบถว้ น ให้ 13 คะแนน ถ้าบันทกึ ได้ถกู ตอ้ งเล็กนอ้ ย ไม่ครบถ้วน ให้ 11 คะแนน ถา้ บันทกึ ไมถ่ กู ต้อง หรอื ไมม่ กี ารบนั ทกึ เลย ให้ 10 คะแนน กกกกกกกกก 2.3 ผลการตอบคาถามในใบงาน ในแต่ละขอ้ ถา้ ตอบได้ถกู ต้อง ครบถ้วน ให้ 15 คะแนน ถา้ ตอบไดถ้ ูกตอ้ ง แต่ไม่ครบถว้ น ให้ 13 คะแนน ถา้ ตอบไดถ้ กู ตอ้ งพอใช้ แต่ไมค่ รบถ้วน ให้ 12 คะแนน ถา้ ตอบไดถ้ ูกต้องเล็กนอ้ ย ไมค่ รบถ้วน ให้ 11 คะแนน ถา้ ตอบไม่ถูกตอ้ ง ไมค่ รบถว้ น หรอื ไมท่ าเลย ให้1 0 คะแนน

189 ผลการตรวจ คะแนนเตม็ ผลการให้คะแนน 10 รายการตรวจสอบ 1. ผลการศกึ ษาค้นคว้าในประเด็นที่กาหนดจากสอ่ื 5 20 การเรียนรทู้ หี่ ลากหลาย 5 2. ผลการบันทกึ สรปุ ผลการเรยี นรทู้ ไ่ี ด้ร่วมกนั 5 3. ผลการตอบคาถามในใบงานทัง้ หมด 5 5 3.1 ผลการตอบคาถามในใบงาน ข้อที่ 1 35 3.2 ผลการตอบคาถามในใบงาน ขอ้ ท่ี 2 3.3 ผลการตอบคาถามในใบงาน ขอ้ ที่ 3 3.4 ผลการตอบคาถามในใบงาน ขอ้ ที่ 4 รวม หมายเหตุ การแปลคะแนนทไ่ี ด้ของนกั ศกึ ษา = 30 x P คะแนนเต็มของแบบประเมนิ เอกสารการเรยี นรูด้ ้วยตนเองทกุ ฉบบั รวมกนั = 30 xP 150 P หมายถงึ คะแนนทต่ี รวจไดใ้ นแบบประเมนิ เอกสารการเรยี นรูด้ ว้ ยตนเองฉบบั นี้