คู่มือครู ป.2 เล่ม 2 (คณิตศาสตร์)

คมู่ ือครูรายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 2 ตัวอย่างแบบทดสอบท้ายบท ตวั อยา่ งแบบทดสอบนใ้ี ชใ้ นการประเมนิ ผลระหวา่ งเรยี นเพอ่ื พฒั นานกั เรยี น หากมนี กั เรยี นคนใด ที่ไม่สามารถท�ำ แบบทดสอบนไ้ี ด้ครูควรให้นักเรยี นคนนัน้ ฝึกทักษะมากขน้ึ โดยอาจใชแ้ บบฝกึ เสรมิ ในหนงั สอื เสรมิ เพม่ิ ปญั ญาของสสวท.หรือแบบฝึกอนื่ ตามที่เหน็ สมควร กอ่ นสอบครูอาจทบทวน ความรใู้ ห้กบั นกั เรยี นกอ่ น 20 - 30 นาที ซงึ่ แบบทดสอบท้ายบทนม้ี ีคะแนนเต็ม 10 คะแนน ใชเ้ วลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะหเ์ ป็นรายจุดประสงคไ์ ด้ดังน้ี จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ข้อที่ 1. จ�ำ แนกและบอกลักษณะของรปู หลายเหล่ยี ม วงกลม และวงรี 1 2. เขยี นรูปหลายเหลี่ยมโดยใชแ้ บบของรปู 3 3. บอกรูปท่หี ายไปในแบบรปู ซ้�ำ ของรูปเรขาคณติ และรปู อื่น ๆ 2 ตัวอยา่ งแบบทดสอบท้ายบทท่ี 9 1. เตมิ ค�ำ ตอบ (4 คะแนน) 1 2 3 4 5 6 7 8 1) รูปหา้ เหล่ียม ไดแ้ ก่ รูป .............................. 2) รูปหกเหลี่ยม ได้แก่ รูป .............................. 3) รปู เจด็ เหลี่ยม ได้แก่ รปู .............................. 4) รปู แปดเหล่ียม ไดแ้ ก่ รูป ............................ 114 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ คูม่ ือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลม่ 2 2. เตมิ รปู ท่หี ายไปในแบบรปู (4 คะแนน) 1) ............... ............... 2) ............... 3) ............... ............... 4) ............... ............... 3. เขยี นรปู หลายเหลย่ี ม 2 รปู โดยใชแ้ บบของรปู โดยแตล่ ะรปู มจี �ำ นวนดา้ นและจ�ำ นวนมมุ ตา่ งกนั พรอ้ มเขยี นช่ือของรปู หลายเหลยี่ มนั้น (2 คะ..แ...น....น...)... เฉลยแบบทดสอบทา้ ยบทท่ี 9 1. 1) รูป 4 2) รปู 2 และรูป 5 3) รูป 3 4) รูป 7 | 115สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาป..ที ...ี่ .2....เ..ล..ม่. 2 ............... บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต .............. 2. ............... ............... ............... 1) ............... 2) 3) ............... ............... 4) ............... ............... ............... 3. (ตัวอย่างก...า....ร...เ..ข... ยี นรูปหลายเหลยี่ ม) ............... ............... รปู หา้ เหลี่ยม รปู หกเหลย่ี ม 116 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คูม่ อื ครูรายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 2 เล่ม 2 บทท่ี 10 การบวก ลบ คณู หารระคน จุดประสงคก์ ารเรียนร้แู ละสาระส�ำ คญั จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระสำ�คัญ นกั เรยี นสามารถ • การหาผลลพั ธก์ ารบวก ลบ คูณ หารระคน ให้หาผลลพั ธ์ในวงเล็บกอ่ นแลว้ จงึ หาผลลัพธ์ 1. หาผลลัพธ์การบวก ลบ คณู หารระคน สดุ ทา้ ย (หวั ข้อ 10.1) 2. แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หา 2 ขน้ั ตอน • การเขยี นประโยคสัญลักษณ์จากสถานการณ์ (หวั ขอ้ 10.2-10.5) และโจทยป์ ญั หา 2 ข้ันตอน โดยใชว้ งเล็บ เพื่อระบวุ า่ ตอ้ งหาผลบวก ผลลบ ผลคณู หรือ ผลหารของสองจ�ำ นวนใดกอ่ น • การแก้โจทยป์ ญั หาการบวก การลบ การคูณ และการหาร 2 ข้นั ตอน ทำ�ไดโ้ ดย อา่ นทำ�ความเข้าใจปญั หา วางแผนแก้ปญั หา และหาคำ�ตอบ | 117สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 2 เลม่ 2 การวิเคราะห์เนือ้ หากับทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ หวั ขอ้ เนอ้ื หา เวลา ทักษะและกระบวนการ (ชัว่ โมง) ทางคณติ ศาสตร์ 12345 เตรียมความพร้อม 1 10.1 การหาผลลพั ธก์ ารบวก ลบ คูณ หารระคน 2 10.2 สถานการณก์ ารบวก และการลบ 2 ข้ันตอน 2 10.3 โจทยป์ ญั หาการบวก และการลบ 2 ข้นั ตอน 2 10.4 สถานการณ์การบวก การลบ การคูณ และ 2 การหาร 2 ขน้ั ตอน 10.5 โจทย์ปัญหาการบวก การลบ การคูณ และ 2 การหาร 2 ข้ันตอน ร่วมคดิ รว่ มทำ� 1 1  การแกป้ ัญหา 2  การสือ่ สารและการสื่อความหมายทางคณิตศาสตร ์ 3  การเชื่อมโยง 4  การใหเ้ หตผุ ล 5  การคดิ สร้างสรรค์ 118 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คมู่ อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เลม่ 2 ค�ำ สำ�คญั ผลลพั ธ์ ผลลัพธส์ ดุ ทา้ ย ระคน วงเล็บ โจทยป์ ญั หา 2 ขั้นตอน ความร้หู รือทกั ษะพ้นื ฐานของนกั เรยี น 1. การบวก การลบ การคูณ และการหารของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100 2. สถานการณก์ ารบวก การลบ การคูณ และการหารของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100 3. โจทย์ปญั หาการบวก การลบ การคูณ และการหาร ของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100 ส่อื และแหลง่ เรยี นรู้ 1. หนังสือเรียน หนา้ 162 - 185 2. แบบฝึกหดั หน้า 98 - 108 3. แบบบนั ทกึ กิจกรรม ใบกิจกรรม บตั รภาพต่าง ๆ และอปุ กรณ์ต่าง ๆ ทีใ่ ช้ประกอบกิจกรรม ดงั นี้ บตั รการบวก บัตรการลบ บตั รการคูณ และบัตรการหาร • บัตรการบวก ลบ คูณ หารระคน • แถบประโยคสถานการณ์ • แถบโจทย์ปัญหา • แถบบารโ์ มเดล (Bar Model) • ของจริง เช่น ปากกา สมุด • บัตรภาพ เช่น นมกลอ่ ง ไอศกรมี ขนมชัน้ ผักชี ผกั คะน้า หนุ่ ยนต์ • ไมไ้ อศกรมี หรอื กระดาษตดั เป็นรปู ไอศกรีม • ตัวนบั • กระดาษ A4 • แผ่นเกมปรศิ นาตวั เลขไขว้ • แผ่นโจทย์เกมปรศิ นาตัวเลขไขว้ •• ใบกิจกรรมและแบบบนั ทกึ กิจกรรม 4. สือ่ เพิ่มเติม หน้า 164 และ185 (Download ได้จาก QR code หนา้ 162) เวลาทใ่ี ช้จดั การเรียนรู้ 13 ช่วั โมง | 119สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เล่ม 2 ตอ้ งการของเล่นไปบรจิ าค 500 ช้นิ การจัดการเรียนรู้ ต้องขอรบั บรจิ าคเพ่ิมอกี กี่ช้ินจงึ จะครบตามตอ้ งการ การเตรียมความพรอ้ ม ของเล�น 1ข5อ0งเลชน�นิ้ 150 ชน้ิ บทท ี่ 10 การบวก ลบ คณู หารระคน กลอ� งรับบกริจลาอ� คงขรบัองบเรลิจ�นาคของเล�น เรยี นจบบทน้แี ล้ว นักเรียนสามารถ หาผลลัพธ์การบวก ลบ คูณ หารระคน แสดงวธิ ีหาคาำ ตอบของโจทย์ปญั หา 2 ขนั้ ตอน สอ่ื เพม่ิ เตมิ ของเลน� 13ข0องชเลิน้ �น 130 ชิน้ 1. ใชข้ ้อมลู ในหนงั สอื เรยี นหนา้ เปิดบท เพ่อื ชักชวนให้นักเรยี นพูดคุยเก่ียวกับการบรจิ าค สง่ิ ของตา่ ง ๆ โดยใช้ค�ำ ถาม เชน่ −− นักเรยี นเคยบรจิ าคสิ่งของหรอื ไม่ −− ถ้าเคยบรจิ าค บริจาคอะไร −− บรจิ าคแล้วรู้สึกอยา่ งไร −− นักเรียนอยากมโี อกาสเปน็ ผูบ้ รจิ าคส่ิงของเพื่อชว่ ยเหลือผอู้ น่ื หรือไม่ เพราะอะไร และอยากบรจิ าคอะไร ฯลฯ สนทนาเกีย่ วกบั จำ�นวนของเล่นทค่ี รูไพลินมี และท่ีขุนกับแก้วตาน�ำ มาบรจิ าคเพ่ิมเตมิ เพื่อให้ได้ครบตามจำ�นวนท่ีต้องการ ครอู าจถามค�ำ ถามน�ำ เขา้ สู่บทเรียนว่า ต้องรบั บรจิ าคของเลน่ เพิ่มอีกกช่ี น้ิ จงึ จะครบ 500 ช้นิ ตามต้องการ นักเรียนบางคนอาจหาคำ�ตอบได้ บางคนอาจหาค�ำ ตอบ ไมไ่ ด้ ครูอาจใช้ค�ำ ถามถามทีละขัน้ เพือ่ ใหน้ กั เรียนชว่ ยกนั หาคำ�ตอบ ดงั นี้ −− ขณะน้เี รามีของเล่นท้งั หมดก่ีชิน้ หาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร −− ถา้ เราต้องการของเลน่ ไปบรจิ าค 500 ช้ิน เราตอ้ งขอรับบรจิ าคเพมิ่ อกี กีช่ ้ิน หาค�ำ ตอบ ไดอ้ ย่างไร 120 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คมู่ ือครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เล่ม 2 2. ครูใชห้ นงั สือเรยี นหนา้ เตรียมความพร้อม หนังสอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 ในหนงั สือเรยี นหน้า 164 เพอื่ ตรวจสอบความรู้พ้นื ฐาน บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน เรอ่ื งการบวก การลบ การคูณ และการหาร จ�ำ นวนไม่เกิน 100 โดยใหน้ กั เรียนทำ�กจิ กรรม เตรยี มความพร้อม สนกุ กบั การบวก ลบ คูณ หาร ดงั น้ี กิจกรรม สนกุ กบั การบวก ลบ คูณ หาร −− ครชู บู ตั รโจทยก์ ารบวก การลบ การคณู และการหาร อปุ กรณ์ 1. บตั รการบวก บัตรการลบ บตั รการคณู บัตรการหาร เช่น ให้นกั เรียนดทู ีละใบ แลว้ ใหน้ กั เรยี นแขง่ ขันกนั หาคำ�ตอบ อาจจะแขง่ รายบคุ คล หรอื แขง่ เป็นกลมุ่ กไ็ ด้ แตค่ รตู อ้ งให้ 20 + 15 + 5 15 − 7 − 5 นกั เรียนไดฝ้ ึกคดิ ทุกคน ถึงแม้จะคิดช้าก็ควรไดฝ้ กึ และ มีการเฉลยค�ำ ตอบร่วมกันทุกข้อ 2×6 8÷4 −− ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ แบบบนั ทกึ กจิ กรรมเปน็ รายบคุ คล 2. แบบบนั ทกึ กิจกรรม และเปลี่ยนกนั ตรวจตามทค่ี รแู ละนกั เรยี นชว่ ยกันเฉลย หรืออาจจะใหน้ ักเรียนที่มวี ิธคี ิดท่ีแตกต่างนำ�เสนอวธิ คี ิด วิธีจัดกจิ กรรม ให้เพอื่ นฟัง 1. ครชู ูบัตรการบวก บัตรการลบ บัตรการคณู หรอื บัตรการหาร ใหน้ กั เรียนดูทีละใบ แลว้ ให้นักเรียนชว่ ยกันหาคำาตอบ ประมาณ 20 บตั ร 2. ครูแจกแบบบนั ทกึ กจิ กรรมใหน้ กั เรียนแตล่ ะคนหาผลลัพธ์ใน แบบบนั ทกึ กิจกรรม เมอ่ื ทาำ เสรจ็ แล้วให้จับคเู่ ปลย่ี นกนั ตรวจ โดยครูและเพอื่ นในหอ้ งร่วมกนั เฉลย ครอู าจให้นักเรยี นออกมานาำ เสนอ แนวคิดทีห่ ลากหลาย ตวั อยา่ งแบบบนั ทกึ กิจกรรม ชื่อ ........................................................................................................... หาผลลัพธ์ 2. 17 + 13 + 37 = .....6...7... .... 4. 32 − 14 − 12 = ......6.... ..... 1. 23 + 12 + 7 = .....4...2... .... 6. 24 × 6 = ...1...4...4.... .. 3. 55 − 15 − 40 = ......0... ...... 8. 20 ÷ 4 = ......5... ...... 5. 13 × 5 = .....6...5... .... 7. 18 ÷ 3 = ......6... ...... 164 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน 10.1 การหาผลลพั ธ์การบวก ลบ คณู หารระคน 10.1 การหาผลลัพธ์การบวก ลบ คูณ หารระคน จุดประสงค์ พฒั นาความรู้ หาผลลัพธ์การบวก ลบ คูณ หารระคน หาผลลพั ธ์ (24 − 7) + 16 = () เคร่ืองหมาย ( ) เรียกว่า วงเลบ็ ส่อื การเรยี นรู้ ประโยคสัญลักษณท์ ม่ี ีวงเลบ็ แสดงว่าใหห้ าผลลัพธ์ในวงเล็บก่อน แถบโจทยร์ ะคน (24 − 7) + 16 = 24 − 7 = 17 (24 − 7) + 16 = 17 + 16 = 33 ดังนั้น (24 − 7) + 16 = 33 แนวการจดั การเรียนรู้ หาผลลัพธ์ 24 − (7 + 16) = การพฒั นาความรู้ 24 − (7 + 16) = 7 + 16 = 23 1. ครทู บทวนการบวกจำ�นวนสามจำ�นวนหรือ 24 − (7 + 16) = 24 − 23 การลบจำ�นวนสามจำ�นวน เชน่ 4 + 5 + 7 = หรอื =1 10 − 4 − 1 = แล้วใหน้ ักเรยี นนำ�เสนอข้ันตอนการหา ดงั น้นั 24 − (7 + 16) = 1 | 165สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ผลบวก หรือผลลบ หลงั จากนั้นครแู นะน�ำ เครือ่ งหมายวงเล็บและการเขยี นเครอ่ื งหมายวงเลบ็ ในประโยคสญั ลกั ษณเ์ พอ่ื ก�ำ หนดขน้ั ตอนการหาผลบวกหรือผลลบ เช่น 4 + (5 + 7) = หรอื 10 − (4 − 1) = เป็นการใหห้ าผลบวกหรือผลลบในวงเล็บก่อน ครูให้นกั เรียนหาผลลัพธ์ของ 4 + (5 + 7) = หรอื 10 − (4 − 1) = เม่อื นกั เรยี นหาผลลัพธ์ไดแ้ ลว้ ให้นำ�ไปเปรียบเทยี บกบั โจทยท์ ไี่ ม่มวี งเลบ็ วา่ ผลลัพธเ์ ทา่ กันหรือไม่ ครแู ละนักเรียนร่วมกนั อภิปราย จากน้ันครูติดแถบ โจทยร์ ะคนตามหนังสอื เรียนหน้า 165 ดังนี้ (24 − 7) + 16 = | 121สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เลม่ 2 ครใู ชก้ ารถาม-ตอบเพอ่ื หาผลลพั ธส์ ดุ ทา้ ย เชน่ ในโจทย์ หนงั สอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 และ 24 ÷ (4 × 2) = มเี ครอ่ื งหมายวงเลบ็ หรอื ไม่ และหาผลลพั ธส์ ดุ ทา้ ยไดอ้ ยา่ งไร บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน หาผลลัพธ ์ (24 ÷ 4) × 2 = (หาผลลบของ 24 − 7 กอ่ น ได้ 17 แลว้ จงึ น�ำ 17 หาผลลัพธ์ในวงเลบ็ กอ่ น ไปบวกกบั 16) ซงึ่ ผลลพั ธส์ ุดทา้ ยคือ 33 ครเู น้นย�้ำ วา่ (24 ÷ 4) × 2 = 24 ÷ 4 = 6 การหาผลลพั ธต์ อ้ งหาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ กอ่ นเสมอ (24 ÷ 4) × 2 = 6 × 2 ครูตดิ แถบโจทย ์ 24 − (7 + 16) = ครูถามนักเรยี นวา่ จะหาผลลัพธส์ ดุ ทา้ ยไดอ้ ยา่ งไร = 12 (หาผลบวกของ 7 + 16 กอ่ น ได้ 23 แล้วจงึ นำ�ไป ดังนั้น (24 ÷ 4) × 2 = 12 24 ÷ (4 × 2) = 4 × 2 = 8 24 ÷ (4 × 2) = 24 ÷ 8 = 3 ดังน้นั 24 ÷ (4 × 2) = 3 ลบออกจาก 24) แลว้ ให้นกั เรียนชว่ ยกนั หาผลลัพธ์สดุ ท้าย หาผลลพั ธ ์ ซึ่งผลลัพธ์สดุ ท้ายคอื 1 ครูให้นักเรียนสงั เกตผลลัพธ์ท่ีได้ จากทง้ั สองโจทยว์ ่าเท่ากันหรอื ไม่ (ไมเ่ ท่ากัน ถึงแมจ้ ะ 1 750 + (150 − 50) = 850 มตี วั เลขและเคร่อื งหมาย +,−, เหมือนกันแตว่ งเล็บ 2 (58 + 72) − 84 = 46 อยใู่ นตำ�แหน่งทีต่ ่างกนั ผลลพั ธ์อาจจะไมเ่ ทา่ กันก็ได้) 3 3 × (25 ÷ 5) = 15 4 (8 × 9) ÷ 8 = 9 166 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2. ครตู ิดแถบโจทย์ (24 ÷ 4) × 2 = แล้วใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั หาผลลัพธ์สดุ ท้าย โดยหาผลหารของ 24 ÷ 4 ก่อน ได้ 6 แล้วจงึ นำ� หนงั สือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 6 ไปคูณกับ 2 ผลลพั ธส์ ดุ ท้ายคอื 12 บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ครตู ิดแถบโจทย์ 24 ÷ (4 × 2) = แล้วให้นักเรยี น หาผลลพั ธ์ (12 + 8) × 2 = และ 35 − (18 ÷ 6) = หาผลลพั ธใ์ นวงเล็บก่อน ชว่ ยกนั หาผลลพั ธส์ ดุ ทา้ ยโดยตอ้ งหาผลคณู ของ 4 × 2 กอ่ น (12 + 8) × 2 = 12 + 8 = 20 ได้ 8 แลว้ จงึ น�ำ ไปหาร 24 ผลลพั ธส์ ุดท้าย คือ 3 ครเู นน้ ย�ำ้ วา่ การหาผลลพั ธต์ อ้ งหาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ กอ่ นเสมอ (12 + 8) × 2 = 20 × 2 จากนัน้ ให้นกั เรียนช่วยกันหาผลลพั ธ์ ขอ้ 1 − 4 ในกรอบท้ายหนา้ 166 = 40 ดังนัน้ (12 + 8) × 2 = 40 35 − (18 ÷ 6) = 18 ÷ 6 = 3 35 − (18 ÷ 6) = 35 − 3 = 32 ดงั นัน้ 35 − (18 ÷ 6) = 32 3. ครตู ดิ แถบโจทย์ (12 + 8) × 2 = แลว้ ให้ หาผลลัพธ์ นักเรยี นช่วยกันหาผลลพั ธ์สดุ ทา้ ยโดยหาผลบวกของ 12 + 8 ก่อน ได้ 20 แล้วจงึ น�ำ 20 ไปคณู กบั 2 1 (125 − 48) × 3 = 231 ผลลัพธส์ ุดทา้ ย คือ 40 2 18 ÷ (64 − 55) = 2 3 568 + (34 × 6) = 772 ครูติดแถบโจทย์ 35 − (18 ÷ 6) = 4 (72 ÷ 9) + 472 = 480 | 167สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แลว้ ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั หาผลลพั ธส์ ดุ ทา้ ยโดยตอ้ งหาผลหารของ 18 ÷ 6 กอ่ น ได้ 3 แลว้ จงึ น�ำ ไปลบออกจาก 35 ผลลพั ธส์ ุดทา้ ย คอื 32 หากมเี วลาพอ ครูและนกั เรยี นอาจจะชว่ ยกนั หาผลลพั ธ์ ของโจทยต์ วั อยา่ งทง้ั สองโจทยน์ โ้ี ดยการเปลย่ี นต�ำ แหน่งของวงเลบ็ เพื่อเป็นการฝึกหาคำ�ตอบและ ฝึกสงั เกตคำ�ตอบท่ีไดเ้ ม่ือมีการเปลย่ี นตำ�แหนง่ ของวงเล็บ ครูให้นกั เรียนช่วยกนั หาผลลัพธ์ ข้อ 1 - 4 ในกรอบทา้ ยหนา้ 167 โดยท�ำ ลงในสมดุ ทกุ คน หลังจากน้ันอาจสุ่มนักเรียนออกมาแสดง วิธที �ำ บนกระดาน 122 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ค่มู อื ครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 2 เล่ม 2 การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี น บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ตามหนงั สอื เรยี นหน้า 168 โดยให้นกั เรยี น หาผลลัพธ์เปน็ รายบุคคล จากน้ันครแู ละนักเรยี น ตรวจสอบความเข้าใจ รว่ มกันตรวจสอบความถกู ตอ้ งและช่วยกัน สรุปสิ่งท่ไี ดเ้ รียนรู้ หากมนี กั เรยี นคนใด หาผลลพั ธ์ หาผลลัพธไ์ มถ่ กู ตอ้ ง ครอู าจให้มาฝกึ หาผลลัพธ์ เพม่ิ เติมกบั ครูเปน็ รายบุคคล 1 945 − (638 + 85) = 222 2 36 ÷ (2 × 3) = 6 3 (348 − 284) ÷ 8 = 8 ส่ิงท่ีไดเ้ รียนรู้ 4 7 × (821 − 745) = 532 การหาผลลัพธ์การบวก ลบ คณู หารระคน ส่งิ ท่ีไดเ้ รียนรู้ ใหห้ าผลลพั ธใ์ นวงเล็บกอ่ นแลว้ จงึ หา ผลลัพธ์สุดท้าย การหาผลลพั ธ์การบวก ลบ คูณ หารระคน ให้หาผลลพั ธ์ ในวงเล็บกอ่ นแลว้ จงึ หาผลลพั ธ์สดุ ท้าย จากนั้นให้นักเรยี นท�ำ แบบฝกึ หัด 10.1 หน้า 98 - 100 แบบฝึกหดั 10.1 168 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 10.2 สถานการณก์ ารบวก และการลบ 2 ขน้ั ตอน จุดประสงค์ เขยี นประโยคสัญลักษณจ์ ากสถานการณก์ ารบวกและการลบ 2 ข้ันตอน สือ่ การเรยี นรู้ แถบประโยคสถานการณ์ตา่ ง ๆ แนวการจัดการเรียนรู้ การพฒั นาความรู้ 1. ครูทบทวนสถานการณก์ ารบวกและสถานการณ์การลบ โดยใช้การถาม–ตอบ เชน่ แก้วตา มขี องเลน่ 8 ชิ้น ขนุ มขี องเลน่ 14 ชนิ้ แก้วตาและขนุ มขี องเล่นรวมกัน กช่ี ้ิน (22 ช้นิ ) หาคำ�ตอบ ไดอ้ ย่างไร (8 + 14 = 22) ครูถามต่อวา่ น�ำ ตกุ๊ ตาของแกว้ ตาและขุนไปบรจิ าค 5 ช้ิน จะเหลือตกุ๊ ตา กช่ี ้นิ (17 ชิ้น) หาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร (22 − 5 = 17) ครูเขียนสถานการณก์ ารบวกและสถานการณ์การลบนอี้ กี ครั้งบนกระดาน โดยเขียนรวมกันดังน้ี “แก้วตามีของเลน่ 8 ช้นิ ขุนมีของเล่น 14 ช้ิน น�ำ ไปบริจาค 5 ชน้ิ แก้วตาและขุนจะมขี องเลน่ เหลืออยทู่ งั้ หมดก่ีช้ิน” | 123สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เลม่ 2 ครถู ามนกั เรียนว่า จากสถานการณ์น้ี แก้วตาและขุนจะมขี องเล่นเหลืออยทู่ ้งั หมดก่ีช้ิน (17 ชิ้น) หาค�ำ ตอบได้อยา่ งไร (หาจำ�นวนของเล่นท้งั หมดทีแ่ กว้ ตาและขนุ มีก่อน จะได้ 8 + 14 = 22 หลังจากนน้ั นำ�จำ�นวนของเล่นทจี่ ะไปบรจิ าคมาลบออกจาก 22 จะได ้ 22 − 5 = 17) ครูแนะนำ�วา่ สถานการณท์ ่คี รูเขียนบนกระดาน สามารถเขียน ประโยคสัญลกั ษณไ์ ดด้ งั น้ี (8 + 14) − 5 = 17 หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน และเนือ่ งจากเราหาผลลพั ธข์ อง 8 + 14 ก่อน 10.2 สถานการณ์การบวกและการลบ 2 ขัน้ ตอน จงึ ใส่วงเล็บที่สองจ�ำ นวนนี้ พัฒนาความรู้ จากนัน้ ครูนำ�สถานการณใ์ นหนังสือเรยี น มกี ๊บิ ตดิ ผม 20 อนั จะเหลือกบ๊ิ ตดิ ผม 20 − 6 = 14 อนั หน้า 169 มาจัดกจิ กรรมท�ำ นองเดยี วกบั ตัวอยา่ ง พร่งุ น้จี ะนำาไปใหเ้ พื่อน 6 อัน กอ่ นหนา้ เช่น จะมีก๊ิบติดผมท้งั หมด วันเสาร์พ่อจะซ้อื ให้อีก 10 อนั 14 + 10 = 24 อนั −− มีก๊บิ ตดิ ผม 20 อนั พรงุ่ นจี้ ะนำ�ไป ให้เพื่อน 6 อนั จะเหลอื ก๊บิ ตดิ ผมกอ่ี นั (14 อัน) มีกิ๊บตดิ ผม 20 อัน พร่งุ นีจ้ ะนาำ ไปใหเ้ พ่อื น 6 อนั วนั เสารพ์ อ่ จะซอ้ื ใหอ้ ีก 10 อนั จะมกี ิ๊บติดผมทั้งหมด 24 อัน ประโยคสญั ลักษณ์ (20 − 6) + 10 = 24 หาผลลพั ธใ์ นวงเล็บกอ่ น หาค�ำ ตอบได้อย่างไร (20 − 6 = 14) มกี ๊ิบตดิ ผม 20 อนั มีก๊ิบติดผมทงั้ หมด 20 + 10 = 30 อนั วันนซ้ี อื้ มาเพิ่มอกี 10 อนั −− มกี บ๊ิ ติดผมเหลืออยู่ 14 อัน พ่อซอ้ื พรุ่งนีจ้ ะนำาไปใหเ้ พ่อื น 6 อนั จะเหลือก๊บิ ตดิ ผม 30 − 6 = 24 อนั ใหอ้ ีก 10 อนั จะมกี ิ๊บติดผมทง้ั หมดก่อี ัน มกี ิ๊บตดิ ผม 20 อนั วนั นีซ้ อ้ื มาเพ่ิมอกี 10 อัน พร่งุ นี้จะนาำ ไปให้เพ่ือน (24 อัน) หาค�ำ ตอบไดอ้ ย่างไร (14 + 10 = 24) 6 อนั จะเหลอื กิ๊บติดผมทงั้ หมด 24 อนั ประโยคสญั ลกั ษณ ์ (20 + 10) − 6 = 24 หาผลลัพธใ์ นวงเล็บกอ่ น −− ครูติดแถบประโยคสถานการณก์ บ๊ิ การใสว่ งเลบ็ ในประโยคสัญลักษณแ์ สดงวา่ ใหห้ าผลลพั ธ์ในวงเลบ็ ก่อน ตดิ ผมน้ีบนกระดาน ให้นกั เรยี นเขยี นประโยค สัญลกั ษณ์ ดังน้ ี “มีกิ๊บติดผม 20 อนั พร่งุ นี้ | 169สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จะน�ำ ไปให้เพ่อื น 6 อัน วนั เสารพ์ อ่ จะซอ้ื ให้ อกี 10 อนั จะมีก๊ิบติดผมท้งั หมด 24 อนั ” จากสถานการณ์ปญั หา เขียนเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ ได้อย่างไร (20 − 6) + 10 = 24 ครูแนะน�ำ ว่า เราหาผลลพั ธ์ของ 20 − 6 ก่อน จึงใสว่ งเลบ็ ทีส่ องจำ�นวนนี้ ครูยกตัวอย่างเพม่ิ เติมจากสถานการณ์ในหนังสือเรยี นหน้า 169 กรอบล่าง โดยจดั กิจกรรม ทำ�นองเดยี วกบั กอ่ นหน้า ซ่ึงจะไดป้ ระโยคสญั ลักษณ์ (20 + 10) − 6 = 24 ครูใหน้ ักเรียนสงั เกตว่า สถานการณ์ตามกรอบล่างนี้ เราหาผลลพั ธ์ของ 20 + 10 กอ่ น แลว้ จึงลบดว้ ย 6 ดงั นัน้ จงึ ใสว่ งเลบ็ ที่ 20 กับ 10 124 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน คูม่ อื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 2 เล่ม 2 2. ครูตดิ แถบประโยคสถานการณ์ มีเงนิ 20 บาท ซื้อน�้ำ 5 บาท ซอื้ ลกู ชน้ิ ปง้ิ 10 บาท เหลอื เงิน 5 บาท จากสถานการณ์ ครูอธบิ ายวา่ นักเรยี นอาจคดิ ว่า ตน้ กลา้ มเี งนิ 20 บาท ซือ้ น้ำ� 5 บาท เหลอื เงนิ 20 − 5 = 15 บาท ก่อน จากน้นั ตน้ กลา้ จงึ ไปซ้อื ลูกชน้ิ ปิ้ง 10 บาท ท�ำ ใหต้ น้ กลา้ เหลือเงนิ 15 − 10 = 5 บาท เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลักษณ์ได้เป็น หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน (20 − 5) − 10 = 5 หรอื นักเรยี นอาจคิดว่า มีเงนิ 20 บาท ซ้ือนำ้า 5 บาท ซื้อลกู ช้ินปง้ิ 10 บาท ต้นกล้าซือ้ น�้ำ 5 บาท และซอ้ื ลกู ชิน้ ป้งิ 10 บาท เหลือเงนิ 20 − 5 = 15 บาท เหลือเงนิ 15 − 10 = 5 บาท ต้นกลา้ จา่ ยเงนิ ไป 5 + 10 = 15 บาท ก่อน แล้วจึงคดิ จำ�นวนเงนิ ที่เหลือคอื ตน้ กลา้ เหลือเงนิ 20 − 15 = 5 บาท เขยี นเปน็ มีเงิน 20 บาท ซ้อื นำ้า 5 บาท ซอ้ื ลูกชน้ิ ปง้ิ 10 บาท เหลือเงนิ 5 บาท ประโยคสญั ลกั ษณ์ได้เป็น 20 − (5 + 10) = 5 ประโยคสัญลกั ษณ ์ (20 − 5) − 10 = 5 หาผลลพั ธ์ในวงเล็บก่อน ครอู ธบิ ายเพิม่ เติมว่าการเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ มีเงิน 20 บาท ซอ้ื น้าำ 5 บาท ซื้อลกู ช้นิ ปง้ิ 10 บาท จากสถานการณอ์ าจเขียนไดห้ ลายแบบซ่งึ จะได้ ตอ้ งจา่ ยเงนิ 5 + 10 = 15 บาท ผลลัพธ์สดุ ท้ายเทา่ กนั และควรใส่เครอ่ื งหมาย วงเลบ็ เพอื่ กำ�หนดว่าให้หาผลลัพธข์ องสอง มีเงนิ 20 บาท จา่ ยเงนิ ซื้อนา้ำ และลกู ชิ้นปงิ้ 15 บาท จ�ำ นวนใดกอ่ น เหลือเงิน 20 − 15 = 5 บาท 3. ครูยกตัวอยา่ งสถานการณ ์ รา้ นค้า มีเงนิ 20 บาท ซื้อนาำ้ 5 บาท ซื้อลูกชนิ้ ปิ้ง 10 บาท เหลือเงนิ 5 บาท มีลกู ปิงปอง 50 ลกู ขนุ ซอ้ื ลกู ปงิ ปอง 10 ลกู ประโยคสัญลักษณ ์ 20 − (5 + 10) = 5 หาผลลัพธใ์ นวงเลบ็ กอ่ น รา้ นคา้ สง่ั มาเพม่ิ อกี 40 ลกู ร้านคา้ มลี ูกปงิ ปอง 170 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ท้งั หมด 80 ลกู แลว้ ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั เขียน เปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์จะได้ (50 − 10) + 40 = 80 หรือนกั เรียนอาจเขียนประโยคสญั ลกั ษณไ์ ด้เปน็ (50 + 40) - 10 = 80 จากนั้นครูแบ่งนักเรียน เป็นกลุม่ แล้วใหน้ กั เรียนช่วยกนั เขียนประโยคสัญลักษณ์จากสถานการณ์กลมุ่ ละ 1 ข้อตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 171 แลว้ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมานำ�เสนอ ครูและนกั เรียนชว่ ยกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง สำ�หรบั ขอ้ 4 ครูอาจอธบิ ายสถานการณด์ ้วย Bar Model ใหน้ กั เรียนเขา้ ใจกอ่ นแล้วจงึ ให้นักเรยี นเขยี นประโยคสัญลักษณ์ | 125สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เล่ม 2 หนงั สือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.2 การตรวจสอบความเข้าใจ บทที ่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียน เขยี นประโยคสัญลักษณ์จากสถานการณ์ ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 172 โดยให้นกั เรียนเขียน ประโยคสญั ลกั ษณจ์ ากสถานการณ์เป็นรายบคุ คล รา้ นคา้ มลี ูกปิงปอง 50 ลูก ขนุ ซือ้ ลกู ปิงปอง 10 ลูก รา้ นคา้ ส่งั มาเพ่ิม จากนัน้ ครูและนกั เรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง อกี 40 ลูก รา้ นค้ามีลกู ปิงปองทงั้ หมด 80 ลูก และชว่ ยกนั สรปุ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ หากมีนกั เรียนคนใด เขียนประโยคสัญลกั ษณ์ไม่ถกู ตอ้ ง ครูอาจใหน้ กั เรียน ประโยคสญั ลักษณ ์ (50 − 10) + 40 = 80 วิเคราะหส์ ถานการณ์ให้ฟงั กอ่ น แลว้ จึงเขียนเปน็ ประโยคสัญลักษณก์ บั ครูเป็นรายบคุ คล 1 ในตมู้ หี นังสอื 30 เล่ม ซ้ือมาเพิ่มอีก 12 เลม่ ใหเ้ พื่อนยืมไปอา่ น 8 เลม่ เหลือหนงั สือในตู้ 34 เลม่ สิง่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ 2 แก้วตามีเงินอย่ ู 150 บาท ซ้อื หนังสอื 80 บาท ซื้อสมดุ 30 บาท เรอื่ งราวหรือสถานการณ์ทแี่ สดงให้เหน็ ถงึ การบวก แก้วตาเหลอื เงิน 40 บาท และการลบ 2 ขน้ั ตอน สามารถเขียนแสดงไดด้ ้วย ประโยคสัญลกั ษณ์โดยใช้วงเล็บ เพอื่ ระบวุ ่า 3 แมค่ ้ามสี ม้ โออย่ ู 120 ผล ขายไป 100 ผล ซอื้ มาเพม่ิ อกี 150 ผล ตอ้ งหาผลบวกหรือผลลบของสองจ�ำ นวนใดก่อน แม่คา้ มีสม้ โอ 170 ผล จากน้ันให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 10.2 หน้า 101 4 พ่อคา้ มีนำ้าเขียว 20 ขวด มีนำา้ แดงมากกว่าน้ำาเขียว 10 ขวด มนี า้ำ สม้ น้อยกวา่ นา้ำ แดง 5 ขวด พ่อคา้ มนี ้าำ ส้ม 25 ขวด น้าำ เขยี ว 20 น้ำาแดง 10 น้าำ ส้ม 5 25 | 171สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1. ประโยคสัญลกั ษณ์ (30 + 12) − 8 = 34 2. ประโยคสญั ลกั ษณ์ 150 − (80 + 30) = 40 หรือ (150 − 80) − 30 = 40 3. ประโยคสัญลกั ษณ์ (120 − 100) + 150 = 170 4. ประโยคสญั ลักษณ์ (20 + 10) − 5 = 25 หนังสอื เรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ตรวจสอบความเขา้ ใจ เขยี นประโยคสัญลักษณจ์ ากสถานการณ์ 1 ครทู ับทิมมสี มุด 60 เล่ม นำาไปแจกนกั เรียน 32 เลม่ ครูทบั ทมิ ไดร้ ับสมุดมาเพ่ิมอีก 12 เลม่ ครูทบั ทมิ มีสมดุ ทั้งหมด 40 เล่ม 2 แกว้ ตามสี ติกเกอร ์ 150 อัน แบ่งให้เพื่อนห้องเดยี วกัน 34 อนั และแบง่ ให้เพือ่ นต่างหอ้ ง 72 อัน แก้วตาเหลือสตกิ เกอร ์ 44 อนั สง่ิ ที่ไดเ้ รยี นรู้ เรือ่ งราวหรือสถานการณ์ท่ีแสดงใหเ้ ห็นถงึ การบวกและการลบ 2 ข้นั ตอน สามารถเขียนแสดงได้ด้วยประโยคสญั ลักษณ์โดยใช้วงเล็บ เพอ่ื ระบวุ า่ ต้องหาผลบวกหรอื ผลลบของสองจาำ นวนใดก่อน แบบฝึกหดั 10.2 172 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1. ประโยคสัญลักษณ์ (60 − 32) + 12 = 40 2. ประโยคสญั ลกั ษณ์ 150 − (34 + 72) = 44 หรอื (150 − 34) − 72 = 44 126 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คู่มือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 2 10.3 โจทยป์ ญั หาการบวกและการลบ 2 ข้ันตอน หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 จดุ ประสงค์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และหาค�ำ ตอบ สอ่ื การเรียนรู้ 10.3 โจทย์ปญั หาการบวกและการลบ 2 ขนั้ ตอน −− แถบโจทยป์ ญั หาการบวกและการลบ พฒั นาความรู้ −− แถบบารโ์ มเดล (Bar Model) นนุ่ ออมเงินได ้ 125 บาท อั้มออมเงนิ ได้มากกวา่ นนุ่ 15 บาท พลอยออมเงนิ ได้นอ้ ยกวา่ อ้มั 20 บาท พลอยออมเงินไดก้ ่ีบาท แนวการจดั การเรียนรู้ โจทย์ถาม พลอยออมเงินได้กบี่ าท การพัฒนาความรู้ โจทย์บอก นนุ่ ออมเงนิ ได้ 125 บาท อ้ัมออมเงนิ ไดม้ ากกวา่ นุ่น 15 บาท 1. ครูทบทวนการเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ พลอยออมเงินไดน้ อ้ ยกวา่ อัม้ 20 บาท และหาค�ำ ตอบจากโจทยป์ ัญหาการบวกและ หาคาำ ตอบได้อยา่ งไร นุ่นออมเงนิ ได ้ 125 บาท อัม้ ออมเงนิ ได้มากกว่านุ่น 15 บาท อ้ัมออมเงนิ ไดก้ บ่ี าท 125 + 15 = 140 พลอยออมเงนิ ไดน้ อ้ ยกวา่ อ้มั 20 บาท อ้มั ออมเงินได ้ 140 บาท พลอยออมเงินได้ก่ีบาท โจทย์ปญั หาการลบ เชน่ ขุนมีของเล่น 50 ชนิ้ 140 − 20 = 120 บรจิ าคไป 20 ช้นิ ขุนเหลือของเล่นกชี่ ิน้ แล้ว พลอยออมเงนิ ได้ 120 บาท ใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั เขียนประโยคสัญลกั ษณแ์ ละ หาคำ�ตอบ จากน้นั ครูนำ�เขา้ สบู่ ทเรยี นการเขยี น ประโยคสัญลักษณ์ (125 + 15) − 20 = ประโยคสัญลกั ษณ์และหาค�ำ ตอบของ โจทยป์ ญั หาการบวกและการลบ 2 ขน้ั ตอน (125 + 15) − 20 = 140 − 20 = 120 หาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ กอ่ น ตอบ พลอยออมเงินได ้ ๑๒๐ บาท | 173สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 173 ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หา นนุ่ ออมเงนิ ได้ 125 บาท อมั้ ออมเงนิ ไดม้ ากกว่านุ่น 15 บาท พลอยออมเงนิ ได้น้อยกว่าอม้ั 20 บาท พลอยออมเงนิ ไดก้ บ่ี าท แลว้ ใหน้ กั เรยี นอา่ นโจทยพ์ รอ้ มกนั แลว้ ครถู ามวา่ โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร และจะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร ครตู ิดแถบบาร์โมเดลแทนเงนิ ออมของนุ่น อัม้ และพลอยทีละแผน่ ตามล�ำ ดบั พร้อมอธิบาย ดงั นี ้ น่นุ ออมเงินได้ 125 บาท อั้มออมเงินได้มากกว่านุ่น 15 บาท อม้ั ออมเงนิ ได้ พลอยออมเงินได้นอ้ ยกวา่ อ้มั 125 + 15 = 140 บาท พลอยออมเงินได้ 140 − 20 = 120 บาท เขยี นเปน็ ประโยคสัญลักษณ์ (125 + 15) − 20 = 120 ดงั น้นั พลอยออมเงินได้ 120 บาท ครเู นน้ ย�ำ้ วา่ การเขียนประโยคสัญลกั ษณถ์ า้ ต้องการหาผลลพั ธข์ องสองจ�ำ นวนใดกอ่ น ให้ใสเ่ ครื่องหมายวงเลบ็ สองจ�ำ นวนนัน้ และในการหาคำ�ตอบต้องหาผลลพั ธ์ในวงเลบ็ ก่อน | 127สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 2 2. ครูตดิ แถบโจทยป์ ัญหา ครทู ับทมิ มีดินสอ 500 แทง่ บรจิ าคใหโ้ รงเรยี นแรก 250 แท่ง บรจิ าคใหโ้ รงเรยี นทส่ี อง 200 แทง่ ครทู บั ทมิ เหลอื ดนิ สอกแ่ี ทง่ หนังสือเรียนรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 แลว้ ใช้การถาม-ตอบ เพ่ือใหน้ ักเรียนไดว้ เิ คราะหโ์ จทย์ และ บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน คิดวิธีหาคำ�ตอบว่า โจทย์ถามอะไร โจทย์บอกอะไร และจะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร ครตู ิดแถบบาร์โมเดลและ ครทู บั ทมิ มดี นิ สอ 500 แทง่ บรจิ าคใหโ้ รงเรยี นแรก 250 แทง่ บรจิ าคใหโ้ รงเรยี น ท่ีสอง 200 แทง่ ครทู บั ทิมเหลอื ดนิ สอกแี่ ทง่ โจทยถ์ าม ครูทับทิมเหลือดนิ สอกแ่ี ท่ง โจทย์บอก ครูทับทมิ มดี ินสอ 500 แท่ง บรจิ าคใหโ้ รงเรียนแรก 250 แท่ง บริจาคให้โรงเรียนท่สี อง 200 แท่ง อธิบายดงั นี้ หาคำาตอบได้อย่างไร นำาจำานวนดินสอทบ่ี ริจาคให้โรงเรียนแรก ไปลบออกจากจาำ นวนดนิ สอทม่ี กี อ่ น ครูทบั ทมิ มีดนิ สอ 500 แท่ง ประโยคสญั ลกั ษณ ์ (500 − 250) − 200 = โรงเรียนแรก 250 แทง่ โรงเรยี นท่ีสอง 200 แท่ง (500 − 250) − 200 = 250 − 200 = 50 ดนิ สอทีเ่ หลอื ตอบ ครทู บั ทิมเหลือดนิ สอ ๕๐ แท่ง เขยี นเป็นประโยคสญั ลกั ษณ์ รวมจำานวนดินสอท่ีบรจิ าคใหท้ ัง้ สองโรงเรียนกอ่ น (500 − 250 ) − 200 = หรอื 500 − (250 + 200) = ประโยคสัญลกั ษณ ์ 500 − (250 + 200) = และหาค�ำ ตอบได้เท่ากบั 50 500 − (250 + 200) = 500 − 450 ตอบ ครทู บั ทมิ เหลอื ดินสอ ๕๐ แทง่ ครเู นน้ ย�ำ้ วา่ ในการเขยี นประโยคสญั ลกั ษณจ์ ากโจทยป์ ญั หา = 50 ตอบ ครทู บั ทมิ เหลอื ดนิ สอ ๕๐ แท่ง 174 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อาจเขียนได้หลายแบบซ่ึงจะไดผ้ ลลัพธส์ ดุ ท้ายเท่ากัน หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 และควรใสเ่ ครอื่ งหมายวงเลบ็ เพอื่ ก�ำ หนดว่าใหห้ าผลลัพธ์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน เขียนประโยคสญั ลักษณ์และหาคาำ ตอบ ของสองจ�ำ นวนใดก่อน ครพู ลอยใสมกี ระดาษส ี 943 แผน่ ใชไ้ ป 648 แผน่ แบง่ ใหเ้ พอ่ื น 176 แผน่ 3. ครูติดแถบโจทยป์ ัญหา ครพู ลอยใสมกี ระดาษสี ครูพลอยใสเหลือกระดาษสกี ีแ่ ผน่ 943 แผ่น ใช้ไป 648 แผน่ แบง่ ใหเ้ พ่อื น 176 แผน่ ประโยคสญั ลกั ษณ์ (943 − 648) − 176 = ครพู ลอยใสเหลอื กระดาษสกี ี่แผน่ แลว้ ให้นักเรยี นช่วยกัน (943 − 648) − 176 = 295 − 176 วิเคราะห์โจทยแ์ ลว้ ให้หาค�ำ ตอบครูอาจเขียนบารโ์ มเดล = 119 ประกอบคำ�อธิบายดังน้ี ตอบ ครูพลอยใสเหลอื กระดาษสี ๑๑๙ แผ่น คดิ แบบนกี้ ไ็ ด้นะ ประโยคสัญลกั ษณ ์ 943 − (648 + 176) = 943 − (648 + 176) = 943 − 824 = 119 ครพู ลอยใสมี 943 แผน่ 1 ใบบัวนำาสมดุ มาบรจิ าค 40 เล่ม ขนุ นำาสมดุ มาบริจาค 150 เล่ม และแกว้ ตานำาสมดุ มาบริจาค 90 เล่ม ทัง้ สามคนนำาสมดุ มาบริจาคกเ่ี ล่ม ใช้ไป 648 แผ่น ให้เพอื่ น 176 แผ่น 2 สมนึกมยี างรดั สีฟา้ 47 เส้น มยี างรดั สีน้ำาเงิน 118 เสน้ นาำ ไปให้แม่ กระดาษท่เี หลอื ใช้รดั ของ 60 เส้น สมนึกเหลือยางรดั กเี่ สน้ เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ 3 ขนุ มแี สตมป ์ 187 ดวง ตน้ กลา้ มแี สตมปน์ อ้ ยกวา่ ขนุ 8 ดวง แกว้ ตามแี สตมป ์ (943 − 648) −176 = หรอื 943 − (648 + 176) = น้อยกว่าต้นกล้า 5 ดวง แก้วตามแี สตมป์กีด่ วง และหาคำ�ตอบไดเ้ ท่ากับ 119 | 175สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตอบ ครพู ลอยใสเหลือกระดาษสี ๑๑๙ แผน่ ครแู บ่งกลุ่มนักเรียนแลว้ ให้แตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกนั วเิ คราะหโ์ จทย์ เฉลย และคดิ วธิ ีหาคำ�ตอบโดยเขียนประโยคสญั ลกั ษณ์และค�ำ ตอบ กลุ่มละ 1 ข้อ เมื่อเสร็จแล้วใหอ้ อกมานำ�เสนอหนา้ หอ้ งเรยี น 1. ประโยคสัญลักษณ ์ (40 + 150) + 90 = ครูและนักเรยี นช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง หรือ 40 + (150 + 90) = (40 + 150) + 90 = 190 + 90 = 280 ตอบ ทัง้ สามคนน�ำ สมดุ มาบรจิ าค ๒๘๐ เลม่ 2. ประโยคสัญลกั ษณ์ (47 + 118) − 60 = (47 + 118) − 60 = 165 − 60 = 105 ตอบ สมนกึ เหลือยางรัด ๑๐๕ เสน้ 3. ประโยคสญั ลกั ษณ ์ (187 − 8) − 5 = (187 − 8) − 5 = 179 − 5 = 174 ตอบ แกว้ ตามีแสตมป์ ๑๗๔ ดวง 128 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คูม่ ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เล่ม 2 การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ตามหนังสอื เรียนหน้า 176 โดยให้นกั เรยี นเขียน ประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละหาค�ำ ตอบเป็นรายบคุ คล ตรวจสอบความเขา้ ใจ จากนน้ั ครแู ละนกั เรยี นร่วมกนั ตรวจสอบ ความถกู ตอ้ งและชว่ ยกันสรุปสิ่งท่ไี ด้เรียนรู้ เขียนประโยคสัญลักษณแ์ ละหาคำาตอบ หากมนี ักเรยี นคนใดเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และ หาคำ�ตอบไม่ถูกต้อง ครูอาจให้นักเรียนวิเคราะห์ 1 ต้นกลา้ มีเงนิ 160 บาท ลุงให้อีก 250 บาท ตน้ กลา้ นำาเงนิ ไปซื้อ โจทยใ์ หฟ้ งั กอ่ นแลว้ จงึ เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ ชุดพละ 370 บาท ตน้ กล้าเหลือเงินกีบ่ าท แลว้ ใหห้ าค�ำ ตอบกับครเู ปน็ รายบคุ คล 2 แดงหนกั 25 กิโลกรมั แจห้ นักน้อยกวา่ แดง 1 กิโลกรัม สิ่งท่ีไดเ้ รียนรู้ โตง้ หนักกว่าแจ ้ 2 กโิ ลกรมั โต้งหนักก่ีกิโลกรัม การแกโ้ จทยป์ ญั หาการบวกและการลบ 2 ขน้ั ตอน แดง 25 ท�ำ ได้โดยอา่ นท�ำ ความเข้าใจปัญหา แจ้ 12 วางแผนแก้ปัญหา และหาค�ำ ตอบ โตง้ จากนนั้ ใหน้ กั เรียนทำ�แบบฝกึ หัด 10.3 สิ่งท่ีได้เรยี นรู้ หนา้ 102 - 103 การแก้โจทยป์ ัญหาการบวกและการลบ 2 ขน้ั ตอน แบบฝึกหัด 10.3 10.4 สถานการณ์การบวก การลบ ทำาไดโ้ ดยอา่ นทำาความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแกป้ ญั หา การคณู และการหาร 2 ขัน้ ตอน และหาคำาตอบ จุดประสงค์ 176 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เขียนประโยคสญั ลักษณ์จากสถานการณ์การบวก การลบ การคูณ และการหาร 2 ขัน้ ตอน เฉลย 1. ประโยคสญั ลกั ษณ์ (160 + 250) − 370 = (160 + 250) − 370 = 410 − 370 = 40 ตอบ ต้นกลา้ เหลือเงิน ๔๐ บาท 2. ประโยคสัญลักษณ์ (25 − 1) + 2 = (25 −1) + 2 = 24 + 2 = 26 ตอบ โตง้ หนัก ๒๖ กิโลกรัม สอื่ การเรียนรู้ แถบประโยคสถานการณต์ ่าง ๆ แนวการจัดการเรยี นรู้ การพฒั นาความรู้ 1. ครทู บทวนสถานการณ์การบวก สถานการณก์ ารลบ สถานการณก์ ารคณู และ สถานการณ์การหาร โดยใช้การถาม-ตอบ เช่น แก้วตามเี งิน 50 บาท พ่อให้มาอีก 20 บาท แกว้ ตามีเงินท้ังหมด 70 บาท ครถู ามว่า สถานการณน์ ีเ้ ป็นสถานการณ์การบวก สถานการณ์การลบ สถานการณ์การคูณ หรอื | 129สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เลม่ 2 สถานการณ์การหาร (เนอื่ งจากสถานการณน์ ี้ สามารถเขยี นเปน็ ประโยคสัญลกั ษณไ์ ด้ 50 + 20 = 70 สถานการณน์ ีจ้ ึงเป็นสถานการณ์การบวก) ตน้ กลา้ มขี นม 20 ชน้ิ แบง่ ใหเ้ พอ่ื น 15 ชน้ิ หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 ตน้ กล้าเหลือขนม 5 ช้นิ ครถู ามวา่ สถานการณ์น้ี บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน เปน็ สถานการณก์ ารบวก สถานการณ์การลบ 10.4 สถานการณก์ ารบวก การลบ การคณู และการหาร 2 ข้ันตอน สถานการณก์ ารคูณ หรอื สถานการณก์ ารหาร พัฒนาความรู้ (เนอ่ื งจากสถานการณน์ ส้ี ามารถเขยี นเปน็ ครซู อ้ื ปากกามา 8 กล่อง ครมู ปี ากกาทงั้ หมด 8 × 10 = 80 ด้าม ประโยคสญั ลกั ษณ์ 20 − 15 = 5 สถานการณน์ ้ี แตล่ ะกลอ่ งมปี ากกา 10 ด้าม ครเู หลือปากกา 80 − 50 = 30 ด้าม เปน็ สถานการณก์ ารลบ) แมค่ า้ จดั ขนมเคก้ ใสก่ ลอ่ ง 20 กลอ่ ง กล่องละ 8 ชิ้น แม่คา้ มีขนมเค้ก นำาไปแจกให้นักเรียน 50 ด้าม ครซู ื้อปากกามา 8 กล่อง กลอ่ งละ 10 ด้าม นาำ ไปแจกใหน้ ักเรียน 50 ดา้ ม ครูเหลือปากกา 30 ดา้ ม ประโยคสัญลักษณ ์ (8 × 10) − 50 = 30 หาผลลพั ธ์ในวงเลบ็ ก่อน ทง้ั หมด 160 ช้ิน ครูถามวา่ สถานการณน์ เ้ี ปน็ ขุนนำาสมุดมาบรจิ าค 35 เล่ม แกว้ ตานำาสมดุ มาบริจาคเพิ่ม 4 แพก็ สถานการณก์ ารบวก สถานการณก์ ารลบ แพก็ ละ 6 เล่ม เป็น 4 × 6 = 24 เล่ม สถานการณก์ ารคณู หรอื สถานการณก์ ารหาร มีสมุดบรจิ าคทั้งหมด 35 + 24 = 59 เล่ม (เน่อื งจากสถานการณ์นส้ี ามารถเขยี นเปน็ ประโยค ขนุ นาำ สมุดมาบรจิ าค 35 เล่ม แก้วตานาำ สมุดมาบริจาคเพ่มิ 4 แพ็ก สญั ลกั ษณ์ 20 × 8 = 160 สถานการณน์ ้เี ปน็ แพ็กละ 6 เล่ม มีสมุดบรจิ าคทง้ั หมด 59 เลม่ ประโยคสัญลักษณ ์ 35 + (4 × 6) = 59 หาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ กอ่ น สถานการณก์ ารคูณ) การใส่วงเลบ็ ในประโยคสัญลกั ษณ์ แสดงว่า ใหห้ าผลลพั ธ์ในวงเลบ็ กอ่ น ครมู ีลูกอม 50 เมด็ แบง่ ใหน้ กั เรยี น 5 คน | 177สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คนละเทา่ ๆ กนั นกั เรยี นจะไดล้ กู อมคนละ 10 เมด็ ครถู ามวา่ สถานการณน์ เ้ี ปน็ สถานการณก์ ารบวกสถานการณก์ ารลบ สถานการณก์ ารคณู หรือสถานการณ์ การหาร (เนื่องจากสถานการณ์นี้สามารถเขยี นเปน็ ประโยคสัญลกั ษณ์ 50 ÷ 5 = 10 สถานการณน์ ้ี เปน็ สถานการณก์ ารหาร) จากนน้ั ครนู �ำ เขา้ สบู่ ทเรยี น สถานการณก์ ารบวก การลบ การคณู และการหาร 2 ขน้ั ตอน ตามหนงั สือเรียนหน้า 177 เชน่ ครซู อ้ื ปากกามา 8 กล่อง แตล่ ะกล่องมีปากกา 10 ดา้ ม น�ำ ไปแจกใหน้ ักเรยี น 50 ด้าม ครเู หลอื ปากกา 30 ด้าม ครตู ิดแถบประโยคสถานการณ์ทีละประโยคตามล�ำ ดับ พร้อมถาม-ตอบ กบั นักเรียน ดังนี้ ครูตดิ แถบประโยค ครซู อ้ื ปากกามา 8 กลอ่ ง แต่ละกลอ่ งมปี ากกา 10 ด้าม มปี ากกาทง้ั หมด ก่ีดา้ ม ครถู ามนกั เรยี น สถานการณน์ เ้ี ขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร และค�ำ ตอบเปน็ อยา่ งไร (8 × 10 = คำ�ตอบ 80 ด้าม) ครูติดแถบประโยค ครมู ีปากกาอยู่ 80 ด้าม นำ�ไปแจกใหน้ กั เรียน 50 ดา้ ม ครูเหลอื ปากกากี่ด้าม 130 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน คู่มือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 2 เลม่ 2 ครถู ามนกั เรยี น สถานการณน์ เ้ี ขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร และค�ำ ตอบเปน็ เทา่ ไร (80 − 50 = ค�ำ ตอบ 30 ดา้ ม) เมือ่ น�ำ สถานการณ์ 2 สถานการณ์ข้างตน้ หนงั สือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน มาเขียนเปน็ สถานการณ์เดยี ว ครูซือ้ ดินสอ 2 กล่อง แตล่ ะกล่อง ครตู ดิ แถบประโยคครซู อื้ ปากกา มดี ินสอ 12 แท่ง ครซู อ้ื ดินสอทั้งหมด 2 × 12 = 24 แท่ง มา 8 กลอ่ ง แตล่ ะกล่องมีปากกา 10 ด้าม นำาดินสอไปแจกนักเรียน นักเรียนได้ดนิ สอคนละ 24 ÷ 4 = 6 แทง่ น�ำ ไปแจกให้นกั เรยี น 50 ดา้ ม ครูเหลอื 4 คน คนละเท่า ๆ กนั ปากกา 30 ด้าม ครูซือ้ ดนิ สอ 2 กล่อง แต่ละกลอ่ งมดี ินสอ 12 แท่ง นำาไปแจกนักเรยี น ครถู ามนกั เรยี นว่า สถานการณน์ ้ีเขยี น 4 คน คนละเทา่ ๆ กัน นักเรียนไดด้ นิ สอคนละ 6 แทง่ ประโยคสัญลกั ษณ์ (2 × 12) ÷ 4 = 6 หาผลลพั ธ์ในวงเลบ็ กอ่ น เป็นประโยคสญั ลักษณ์ไดอ้ ย่างไร ((8 × 10) − ตน้ กลา้ มเี งิน 44 บาท ตน้ กล้ามเี งินทง้ั หมด 44 + 10 = 54 บาท 50 = 30) และการเขียน (8 × 10) แมใ่ หอ้ ีก 10 บาท สมดุ ราคาเลม่ ละ 54 ÷ 6 = 9 บาท ในประโยคสัญลักษณ์เพ่ือแสดงว่าตอ้ งหา ผลคูณของ 8 กับ 10 ก่อน ครูยกตัวอย่าง ต้นกลา้ นาำ เงนิ ทงั้ หมดไป ซ้อื สมุดราคาเลม่ ละเทา่ กนั ได ้ 6 เล่ม เพิม่ เติม ถา้ เปลยี่ นสถานการณ์เป็น ขุนน�ำ สมุด ตน้ กลา้ มเี งิน 44 บาท แม่ให้อีก 10 บาท ตน้ กล้านาำ เงินทั้งหมดไปซ้อื มาบริจาค 35 เลม่ แกว้ ตาน�ำ สมุดมาบรจิ าคเพมิ่ สมุดราคาเลม่ ละเท่ากันได้ 6 เลม่ สมุดราคาเลม่ ละ 9 บาท ประโยคสญั ลักษณ์ (44 + 10) ÷ 6 = 9 หาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ กอ่ น 4 แพ็ก แพ็กละ 6 เลม่ มสี มุดบรจิ าคทง้ั หมด 59 เลม่ โดยตดิ แถบประโยคสถานการณน์ ้ี 178 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บนกระดานแลว้ ถามนกั เรยี นวา่ จากสถานการณน์ ้ี เขียนเป็นประโยคสญั ลกั ษณ์ไดอ้ ย่างไร 35 + (4 × 6) = 59 ครูอธบิ ายเพิม่ เติมวา่ การใส่เคร่ืองหมาย วงเลบ็ เพื่อบอกว่าให้หาผลลพั ธใ์ นวงเลบ็ ก่อน จากสถานการณข์ า้ งตน้ ถ้ามีนักเรียนเขียนประโยค สัญลกั ษณไ์ ดเ้ ปน็ (4 × 6) + 35 = 59 ก็ถอื วา่ ไมผ่ ิด 2. ครตู ดิ แถบประโยค ครูซอ้ื ดนิ สอ 2 กล่อง แตล่ ะกล่องมดี นิ สอ 12 แท่ง นำ�ไปแจกนักเรยี น 4 คน คนละเท่า ๆ กัน นักเรยี นไดด้ นิ สอคนละ 6 แทง่ ตามหนงั สือเรียนหนา้ 178 จากสถานการณ์ ครถู ามนักเรียนว่า มสี ถานการณท์ ี่เกีย่ วขอ้ ง 2 สถานการณ์ นักเรยี นคิดวา่ เป็นสถานการณใ์ ดบ้าง (สถานการณ์การคณู ครซู ื้อดินสอ 2 กล่อง แตล่ ะกล่องมีดนิ สอ 12 แท่ง ครูมีดนิ สอ 2 × 12 แท่ง และสถานการณก์ ารหาร น�ำ ดินสอ 2 × 12 แท่ง ไปแจกนกั เรยี น 4 คน คนละเทา่ ๆ กัน นกั เรยี นไดด้ นิ สอคนละ 6 แท่ง) ครถู ามนกั เรียนวา่ เขยี นเป็นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ย่างไร (2 × 12) ÷ 4 = 6 ครูติดแถบประโยค ต้นกล้ามเี งนิ 44 บาท แม่ให้อีก 10 บาท ตน้ กล้าน�ำ เงนิ ทง้ั หมดไปซอื้ สมดุ ราคาเลม่ ละเทา่ กนั ได้ 6 เลม่ สมดุ ราคาเลม่ ละ 9 บาท จากสถานการณค์ รถู ามนกั เรยี นวา่ มสี ถานการณ์ ทีเ่ ก่ียวขอ้ ง 2 สถานการณ์ นกั เรียนคดิ ว่าเปน็ สถานการณใ์ ดบา้ ง (สถานการณ์การบวก ต้นกล้ามเี งนิ 44 บาท แมใ่ ห้อกี 10 บาท ตน้ กล้ามเี งนิ ทั้งหมด 44 + 10 บาท และสถานการณ์การหารนำ�เงิน 44 + 10 บาท ไปซ้ือสมดุ ราคาเล่มละเทา่ กันได้ 6 เล่ม สมดุ ราคาเล่มละ 9 บาท) | 131สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 ครถู ามนกั เรียนว่า เขียนเป็นประโยคสัญลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร หนงั สอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 (44 + 10) ÷ 6 = 9 หรอื (10 + 44) ÷ 6 = 9 ครูอธบิ าย บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน เพิม่ เติมว่า การเขียนประโยคสญั ลกั ษณจ์ ากสถานการณ์ อาจเขียนไดห้ ลายแบบ ซงึ่ จะไดผ้ ลลัพธ์สุดทา้ ยเทา่ กนั เขยี นประโยคสัญลกั ษณ์จากสถานการณ์ และควรใส่เครอ่ื งหมายวงเลบ็ เพือ่ กำ�หนดวา่ ใหห้ าผลลพั ธ์ ของสองจำ�นวนใดกอ่ น แม่มีนมกลอ่ งอย่ ู 28 กลอ่ ง ซือ้ นมเพมิ่ 12 แพก็ แพก็ ละ 6 กล่อง แม่มีนมกลอ่ งทง้ั หมด 100 กล่อง 3. ครูยกตัวอย่างสถานการณ์ แมม่ นี มกลอ่ งอยู่ 28 กล่อง ซ้อื นมเพม่ิ 12 แพ็ก แพ็กละ 6 กล่อง ประโยคสัญลักษณ์ 28 + (12 × 6) = 100 แม่มนี มทัง้ หมด 100 กล่อง แลว้ ให้นักเรยี นช่วยกัน เขียนเปน็ ประโยคสญั ลักษณ์ไดเ้ ปน็ 28 + (12 × 6) = 100 1 แม่มีเงนิ 300 บาท ซ้อื ผลไม้ 252 บาท เงินที่เหลอื นำาไปซือ้ ขนม หรือ (12 × 6) + 28 = 100 จากนน้ั ครูแบง่ นักเรยี น ราคากล่องละเท่า ๆ กนั ได้ 6 กลอ่ ง ขนมราคากลอ่ งละ 8 บาท เปน็ กลุม่ แลว้ ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกันเขียนประโยคสัญลักษณ์ จากสถานการณ์กลุม่ ละ 1 ข้อ ตามหนังสอื เรยี น 2 ขนุ มสี ติกเกอร์รูปดาว 4 แผน่ แตล่ ะแผน่ ม ี 9 รูป แจกใหเ้ พ่ือน 6 คน หนา้ 178 แล้วใหน้ กั เรียนแตล่ ะกลุ่มออกมานำ�เสนอ คนละเทา่ ๆ กนั เพือ่ นจะไดส้ ติกเกอรร์ ปู ดาวคนละ 6 รูป ครแู ละนกั เรียนช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง 3 พ่อคา้ เลี้ยงปลาสวยงามไว ้ 5 ตู้ แตล่ ะตมู้ ปี ลา 20 ตวั ขายไป 80 ตัว พอ่ ค้าเหลือปลา 20 ตัว 4 แมค่ ้ามแี อปเปิล 70 ผล ซ้อื มาอีก 6 ลัง ลงั ละ 24 ผล แม่ค้ามแี อปเปลิ ทง้ั หมด 214 ผล | 179สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1. ประโยคสัญลกั ษณ์ (300 − 252) ÷ 6 = 8 2. ประโยคสญั ลกั ษณ์ (4 × 9) ÷ 6 = 6 3. ประโยคสัญลกั ษณ์ (5 × 20) − 80 = 20 4. ประโยคสัญลกั ษณ์ 70 + (6 × 24) = 214 การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี น ตามหนังสือเรียนหนา้ 180 โดยให้นกั เรียนเขยี น ตรวจสอบความเขา้ ใจ ประโยคสัญลกั ษณจ์ ากสถานการณ์เปน็ รายบคุ คล เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์จากสถานการณ์ จากนน้ั ครแู ละนกั เรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง และชว่ ยกนั สรุปสิง่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ หากมนี ักเรียนคนใดเขียน 1 ครมู สี มุด 250 เลม่ นำาไปบรจิ าค 210 เลม่ สมุดทเี่ หลือ ประโยคสัญลกั ษณไ์ มถ่ กู ตอ้ ง ครอู าจใหน้ ักเรียนวิเคราะห์ แบง่ ใหห้ ลาน 5 คน คนละเทา่ ๆ กัน หลานไดส้ มดุ คนละ 8 เลม่ สถานการณใ์ หฟ้ ังก่อนแล้วจึงเขียนเปน็ ประโยคสญั ลักษณ์ กบั ครเู ป็นรายบคุ คล ประโยคสญั ลกั ษณ์ (250 – 210) ÷ 5 = 8 สิง่ ทีไ่ ดเ้ รยี นรู้ 2 ครมู ดี ินสอ 3 แพ็ก แตล่ ะแพ็กมี 12 แท่ง นำาไปแจกนกั เรียน 9 คน เรอ่ื งราวหรอื สถานการณท์ แ่ี สดงใหเ้ หน็ ถงึ การบวก การลบ คนละเทา่ ๆ กัน นักเรยี นได้ดนิ สอคนละ 4 แทง่ การคณู และการหาร 2 ขน้ั ตอน สามารถเขยี นแสดงไดด้ ว้ ย ประโยคสญั ลกั ษณโ์ ดยใชว้ งเลบ็ เพอ่ื ระบวุ า่ ตอ้ งหาผลบวก ผลลบ ประโยคสัญลักษณ์ ผลคณู หรอื ผลหารของสองจ�ำ นวนใดกอ่ น (3 × 12) ÷ 9 = 4 จากนัน้ ให้นักเรียนท�ำ แบบฝึกหัด 10.4 หนา้ 104 สิ่งทไ่ี ด้เรยี นรู้ เรอ่ื งราวหรือสถานการณ์ท่แี สดงใหเ้ ห็นถงึ การบวก การลบ การคูณ และการหาร 2 ข้นั ตอน สามารถเขยี นแสดงไดด้ ้วย ประโยคสัญลกั ษณโ์ ดยใชว้ งเลบ็ เพือ่ ระบวุ ่าตอ้ งหาผลบวก ผลลบ ผลคูณ หรือผลหารของสองจำานวนใดกอ่ น แบบฝึกหัด 10.4 180 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 132 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คู่มอื ครูรายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เล่ม 2 10.5 โจทยป์ ญั หาการบวก การลบ การคณู และการหาร 2 ขั้นตอน จุดประสงค์ เขียนประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละหาคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หา 2 ขัน้ ตอน ส่อื การเรยี นรู้ หนังสอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.2 บทท ่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน แถบประโยคโจทย์ปญั หาตา่ ง ๆ 10.5 โจทย์ปญั หาการบวก การลบ การคูณ และการหาร 2 ขั้นตอน การพฒั นาความรู้ พฒั นาความรู้ 1. ครทู บทวนการเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ แม่ซอื้ ไอศกรีมรสช็อกโกแลต 12 แท่ง รสมะนาว 6 แท่ง แบ่งให้เพอ่ื น 9 คน และหาค�ำ ตอบจากโจทยป์ ญั หาการบวกและการลบ คนละเท่า ๆ กนั เพ่ือนจะไดไ้ อศกรมี คนละกแี่ ทง่ 2 ขน้ั ตอน เช่น ขุนมีของเล่น 50 ช้นิ พ่อซ้อื ของเลน่ ใหอ้ กี 10 ชน้ิ ขนุ บรจิ าคของเลน่ ไป 20 ชน้ิ โจทย์ถาม เพอ่ื นจะไดไ้ อศกรมี คนละกีแ่ ทง่ ขุนเหลือของเลน่ กี่ชิน้ แลว้ ให้นกั เรียนช่วยกัน โจทยบ์ อก แม่ซือ้ ไอศกรีมรสชอ็ กโกแลต 12 แทง่ รสมะนาว 6 แท่ง เขยี นประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละหาค�ำ ตอบ ซง่ึ นกั เรยี น แบง่ ให้เพอ่ื น 9 คน คนละเท่า ๆ กนั ควรตอบไดว้ ่า เขยี นประโยคสัญลกั ษณไ์ ด้เป็น (50 + 10) − 20 = และคำ�ตอบ คอื 40 หาคำาตอบไดอ้ ยา่ งไร จากน้นั ครนู ำ�เขา้ สู่บทเรยี นการเขียน ประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หา แมซ่ อื้ ไอศกรมี รสช็อกโกแลต 12 แท่ง รสมะนาว 6 แท่ง แม่ซอื้ ไอศกรีมทั้งหมดกแี่ ทง่ 12 + 6 = 18 แมซ่ อ้ื ไอศกรมี ทง้ั หมด 18 แท่ง แบง่ ไอศกรีมให้เพ่อื น 9 คน คนละเทา่ ๆ กนั จะได้คนละก่แี ท่ง 18 ÷ 9 = 2 เพือ่ นจะได้ไอศกรีมคนละ 2 แทง่ ประโยคสญั ลักษณ ์ (12 + 6) ÷ 9 = (12 + 6) ÷ 9 = 18 ÷ 9 = 2 หาผลลพั ธใ์ นวงเล็บกอ่ น ตอบ เพื่อนจะได้ไอศกรมี คนละ ๒ แท่ง การบวก การลบ การคณู และการหาร 2 ขน้ั ตอน | 181สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 181 ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หา แมซ่ อ้ื ไอศกรีมรสช็อกโกแลต 12 แทง่ รสมะนาว 6 แทง่ แบ่งใหเ้ พอื่ น 9 คน คนละเทา่ ๆ กัน เพอ่ื นจะได้ไอศกรีมคนละกแ่ี ทง่ แลว้ ให้นักเรยี นอ่านโจทย์พรอ้ มกนั จากนนั้ ครถู ามว่า โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร และจะหาคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร โดยให้นกั เรยี นวิเคราะห์โจทยไ์ ปทีละข้ันตอน ดังน ี้ จากโจทย์ แมซ่ อ้ื ไอศกรีมรสชอ็ กโกแลต 12 แทง่ รสมะนาว 6 แทง่ ครูถามนกั เรียนว่า แมซ่ อ้ื ไอศกรีมทั้งหมดก่แี ท่ง (แม่ซื้อไอศกรีมทงั้ หมด 12 + 6 = 18 แท่ง) จากโจทย์ น�ำ ไอศกรีมทง้ั หมดมาแบง่ ใหเ้ พื่อน 9 คน คนละเท่า ๆ กนั ครถู ามนกั เรยี นวา่ เพอ่ื นจะไดไ้ อศกรมี คนละกแ่ี ทง่ (เพอ่ื นจะไดไ้ อศกรมี คนละ 18 ÷ 9 = 2 แทง่ ) ครถู ามวา่ เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร (12 + 6) ÷ 9 = 2 หรอื (6 + 12) ÷ 9 = 2 ครูอธิบายเพมิ่ เติมว่าผลลัพธส์ ดุ ท้ายคอื ค�ำ ตอบ ดังน้ัน เพื่อนจะไดไ้ อศกรมี คนละ 2 แท่ง ครูอาจแนะน�ำ นักเรียนใหเ้ ขียนประโยคสญั ลกั ษณก์ อ่ นแลว้ จงึ หาค�ำ ตอบ ดังนี้ จากโจทย์ แมซ่ อ้ื ไอศกรมี รสชอ็ กโกแลต 12 แทง่ รสมะนาว 6 แทง่ แบง่ ใหเ้ พอ่ื น 9 คน คนละเทา่ ๆ กนั เพื่อนจะได้ไอศกรีมคนละกแ่ี ทง่ | 133สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 ครูถามนกั เรยี นวา่ ในการหาคำ�ตอบจะตอ้ งหาจำ�นวนของอะไรกอ่ น (จำ�นวนไอศกรมี ทแ่ี ม่ซือ้ มา ทงั้ หมด) ครูแนะน�ำ วา่ จำ�นวนที่ตอ้ งการหาก่อนใหเ้ ขียนไว้ในวงเลบ็ แล้วเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ ใหส้ อดคล้องกบั โจทย์ ดงั น ้ี (12 + 6) ÷ 9 = เมอ่ื ไดป้ ระโยคสญั ลกั ษณแ์ ลว้ จงึ หาค�ำ ตอบ ตามประโยคสญั ลกั ษณท์ ีไ่ ด้ ครเู น้นย้ำ�วา่ ในการเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ ถ้าต้องการหาผลลพั ธ์ ของสองจำ�นวนใดกอ่ นให้ใส่เครอื่ งหมายวงเลบ็ ทีส่ องจำ�นวนนน้ั อาจเขียนไดห้ ลายแบบซง่ึ จะได้ ผลลพั ธ์สุดทา้ ยเทา่ กนั 2. ครตู ดิ แถบโจทย์ แมข่ องขนุ ท�ำ ขนมชัน้ 3 ถาด ตดั เปน็ ชน้ิ ได้ถาดละ 12 ชนิ้ แลว้ น�ำ ไป จดั ใสถ่ งุ ถงุ ละ 4 ชิน้ แม่ของขนุ จัดขนมชนั้ ไดท้ ้งั หมดกีถ่ ุง ครใู ห้นักเรียนช่วยกันวิเคราะหโ์ จทย์ โดยใช้การถาม-ตอบ ดงั น้ี โจทย์ถามอะไร (แมข่ องขุนจดั ขนมชนั้ ไดท้ ัง้ หมดกีถ่ ุง) โจทย์บอกอะไร (แม่ของขนุ ท�ำ ขนมชัน้ หนังสือเรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.2 3 ถาด ตัดเปน็ ชน้ิ ไดถ้ าดละ 12 ชนิ้ แลว้ นำ�ไป บทท ่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน จดั ใสถ่ งุ ถงุ ละ 4 ชนิ้ ) แม่ของขุนทำาขนมชั้น 3 ถาด ตดั เปน็ ช้นิ ได้ถาดละ 12 ชิน้ แล้วนาำ ไปจดั ใสถ่ งุ ในการหาคำ�ตอบจะต้องหาจำ�นวนใดกอ่ น ถงุ ละ 4 ชิ้น แม่ของขุนจัดขนมชัน้ ไดท้ ง้ั หมดก่ถี งุ (จำ�นวนขนมชนั้ ท่ตี ัดเปน็ ชน้ิ ) โจทยถ์ าม แม่ของขุนจดั ขนมชนั้ ได้ท้ังหมดกถี่ งุ เขยี นเป็นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ด้อยา่ งไร โจทย์บอก แม่ของขุนทำาขนมชนั้ 3 ถาด ตดั เปน็ ชนิ้ ถาดละ 12 ชิ้น (3 × 12) ÷ 4 = แล้วนำาไปจดั ใส่ถงุ ถุงละ 4 ชิน้ หาคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร (3 × 12 = 36 หาจาำ นวนขนมชน้ั ทต่ี ัดเป็นชิน้ กอ่ น แลว้ น�ำ 36 หารด้วย 4 ไดค้ �ำ ตอบคอื 9) ประโยคสัญลกั ษณ์ (3 × 12) ÷ 4 = ดังน้ัน แม่ของขนุ จดั ขนมช้ันไดท้ ั้งหมด 9 ถุง (3 × 12) ÷ 4 = 36 ÷ 4 ครูติดแถบโจทย ์ ต้นกล้ามีต๊กุ ตาหุ่นยนต์ 200 ตวั จัดใส่กล่อง 6 กลอ่ ง กลอ่ งละ 25 ตัว =9 ตอบ แมข่ องขนุ จัดขนมช้นั ได้ท้งั หมด ๙ ถุง ต้นกล้ามีตกุ� ตาหนุ่ ยนต ์ 200 ตวั จดั ใส่กลอ่ ง 6 กล่อง กล่องละ 25 ตัว หลงั จัดใสก่ ล่องแล้ว ยงั เหลอื ต�ุกตาหนุ่ ยนตท์ ่ไี มไ่ ด้จดั ใส่กลอ่ งกี่ตัว โจทย์ถาม ยงั เหลือตก�ุ ตาหุ่นยนต์ท่ไี ม่ได้จัดใส่กล่องกต่ี ัว โจทย์บอก ตน้ กลา้ มีต�กุ ตาห่นุ ยนต์ 200 ตัว จัดใส่กล่อง 6 กล่อง กลอ่ งละ 25 ตัว หาจาำ นวนต�กุ ตาหุ่นยนต์ทง้ั หมด ท่จี ดั ใส่กล่องก่อน ประโยคสญั ลักษณ์ 200 − (6 × 25) = หลังจดั ใส่กลอ่ งแลว้ ยังเหลอื ตุก๊ ตาหนุ่ ยนต์ 200 − (6 × 25) = 200 − 150 ท่ีไมไ่ ดจ้ ดั ใส่กล่องกต่ี ัว = 50 ตอบ ยงั เหลือตก�ุ ตาหนุ่ ยนตท์ ีไ่ มไ่ ดจ้ ัดใสก่ ลอ่ ง ๕๐ ตัว ครใู ห้นกั เรยี นชว่ ยกันวิเคราะหโ์ จทย์โดย 182 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ใชก้ ารถาม-ตอบ ดังน้ี โจทยถ์ ามอะไร (ยงั เหลอื ตกุ๊ ตาหุ่นยนตท์ ี่ไมไ่ ดจ้ ดั ใส่กล่องก่ีตวั ) โจทย์บอกอะไร (ตน้ กลา้ มีต๊กุ ตาหุน่ ยนต์ 200 ตัว จัดใส่กล่อง 6 กลอ่ ง กลอ่ งละ 25 ตวั ) ในการหาค�ำ ตอบจะต้องหาจำ�นวนใดกอ่ น (จ�ำ นวนต๊กุ ตาหุ่นยนตท์ ัง้ หมดทจี่ ัดใสก่ ล่อง) เขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ได้อยา่ งไร 200 − (6 × 25) = หาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร (6 × 25 = 150 แล้วน�ำ 150 ลบออกจาก 200 ได้ค�ำ ตอบคือ 50) ดงั นั้น ยังเหลือต๊กุ ตาหุ่นยนต์ทไ่ี ม่ไดจ้ ดั ใสก่ ล่อง 50 ตัว 134 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน คูม่ อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เล่ม 2 ครเู นน้ ยำ�้ วา่ ในการเขียนประโยคสัญลักษณ์ถ้าต้องการหาผลลัพธ์ของสองจำ�นวนใดกอ่ น ให้ใสเ่ ครือ่ งหมายวงเลบ็ ทีส่ องจ�ำ นวนนั้น 3. ครูติดแถบโจทยป์ ัญหา ลุงปลกู ผักชี 4 แปลง แปลงละ 10 ตน้ ปลูกคะนา้ 38 ต้น ลุงปลูกผกั ชีและคะนา้ ทัง้ หมดก่ีต้น ครูใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั วิเคราะห์โจทย์โดยใชก้ ารถาม-ตอบ ดงั น้ี โจทย์ถามอะไร (ลุงปลูกผักชีและคะนา้ ทง้ั หมดกตี่ น้ ) โจทยบ์ อกอะไร (ลุงปลูกผกั ชี 4 แปลง แปลงละ 10 ต้น ปลกู คะน้า 38 ตน้ ) ในการหาค�ำ ตอบจะต้องหาจำ�นวนใดก่อน (จ�ำ นวนต้นผกั ชที ่ีลงุ ปลกู ) หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 เขียนเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ไดอ้ ย่างไร บทท่ี 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และหาคำาตอบ (4 × 10) + 38 = ลุงปลกู ผกั ชี 4 แปลง แปลงละ 10 ต้น ปลูกคะนา้ 38 ต้น หรือ 38 + (4 × 10) = ลงุ ปลูกผกั ชแี ละคะน้าทัง้ หมดกี่ตน้ หาค�ำ ตอบไดอ้ ย่างไร (4 × 10 = 40 ประโยคสัญลกั ษณ ์ (4 × 10) + 38 = แล้วน�ำ 40 บวกกบั 38 ได้ 78 คำ�ตอบคือ 78) (4 × 10) + 38 = 40 + 38 ดงั นน้ั ลงุ ปลกู ผกั ชแี ละคะนา้ ทง้ั หมด 78 ตน้ = 78 ตอบ ลงุ ปลกู ผักชีและคะน้าท้งั หมด ๗๘ ต้น ครูแบ่งกลมุ่ นักเรียนแล้วใหแ้ ต่ละกลมุ่ 1 พ่อซ้อื ลูกปิงปอง 270 ลูก นำาไปบริจาค 250 ลูก ท่ีเหลือแบง่ ให้เดก็ 4 คน ช่วยกันวเิ คราะหโ์ จทยแ์ ละคดิ วธิ ีหาค�ำ ตอบ คนละเทา่ ๆ กัน เดก็ จะได้ลูกปงิ ปองคนละกี่ลกู โดยเขยี นประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละค�ำ ตอบ กล่มุ ละ 1 ข้อ เม่ือเสร็จแลว้ ให้ออกมาน�ำ เสนอ 2 วันแรกลงุ เก็บไขไ่ กไ่ ด้ 35 ฟอง วนั ท่ีสองเกบ็ ได้ 25 ฟอง ลุงนำาไขท่ ่ีเก็บได้บรรจกุ ล่อง กลอ่ งละ 6 ฟอง ลงุ จะไดไ้ ข่ไก่ท้งั หมดกก่ี ล่อง 3 แมซ่ อื้ เงาะ 6 กโิ ลกรมั ราคากโิ ลกรมั ละ 25 บาท ใหเ้ งนิ แมค่ า้ 200 บาท แม่จะไดร้ ับเงินทอนกบ่ี าท หนา้ ห้องเรียน ครแู ละนักเรียนชว่ ยกัน ตรวจสอบความถกู ต้อง เม่ือเราให้เงินแมค่ ้าเกินกวา่ ราคาส่งิ ของท่ซี อ้ื เงินทแ่ี มค่ ้าคืนมาให้เรา เรยี กวา่ เงนิ ทอน | 183สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1. ประโยคสัญลกั ษณ์ (270 − 250) ÷ 4 = (270 − 250) ÷ 4 = 20 ÷ 4 = 5 ตอบ เดก็ จะได้ลูกปงิ ปองคนละ ๕ ลูก 2. ประโยคสัญลกั ษณ์ (35 + 25) ÷ 6 = (35 + 25) ÷ 6 = 60 ÷ 6 = 10 ตอบ ลงุ จะได้ไขไ่ ก่ทัง้ หมด ๑๐ กลอ่ ง 3. ประโยคสัญลักษณ ์ 200 − (6 × 25) = 200 − (6 × 25) = 200 − 150 = 50 ตอบ แม่จะได้รับเงินทอน ๕๐ บาท | 135สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เล่ม 2 หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 การตรวจสอบความเข้าใจ บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน ตรวจสอบความเข้าใจ ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 184 โดยใหน้ กั เรยี น เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และหาค�ำ ตอบเปน็ เขยี นประโยคสัญลักษณ์และหาคาำ ตอบ รายบคุ คล จากน้ันครแู ละนกั เรียนร่วมกัน ตรวจสอบความถูกต้องและช่วยกันสรุป 1 ร้านคา้ มีชมพู่ 64 ผล จดั ใสก่ ลอ่ ง กลอ่ งละ 8 ผล ขายไป 5 กลอ่ ง สง่ิ ท่ไี ด้เรยี นรู้ หากมนี กั เรียนคนใดเขียน ร้านคา้ เหลอื ชมพู่ก่ีกล่อง ประโยคสญั ลกั ษณ์และหาคำ�ตอบไม่ถกู ตอ้ ง ครูอาจให้นักเรียนวเิ คราะหโ์ จทยใ์ ห้ฟังกอ่ น 2 แม่มีฝร่งั 4 ตะกรา้ ตะกร้าละ 35 ผล แบ่งให้เพอ่ื นบา้ น 65 ผล แล้วจงึ เขียนเป็นประโยคสญั ลักษณ์แลว้ ให้หา แมเ่ หลือฝรงั่ กี่ผล คำ�ตอบกับครูเปน็ รายบคุ คล ส่ิงทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ สง่ิ ท่ไี ด้เรียนรู้ การแก้โจทยป์ ญั หาการบวก การลบ การคูณ และการหาร 2 ขั้นตอน การแก้โจทย์ปญั หาการบวก การลบ การคูณ ทำาได้โดยอ่านทำาความเข้าใจปัญหา วางแผนแกป้ ัญหา และการหาร 2 ข้นั ตอน ท�ำ ได้โดยอา่ น และหาคาำ ตอบ ท�ำ ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา และหาคำ�ตอบ แบบฝึกหัด 10.5 จากนั้นให้นกั เรียนทำ�แบบฝึกหดั 10.5 184 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนา้ 105 – 106 เฉลย 1. ประโยคสัญลักษณ์ (64 ÷ 8) − 5 = (64 ÷ 8) – 5 = 8 − 5 =3 ตอบ รา้ นค้าเหลือชมพู่ ๓ กลอ่ ง 2. ประโยคสญั ลกั ษณ ์ (4 × 35) − 65 = (4 × 35) − 65 = 140 − 65 = 75 ตอบ แม่เหลือฝรง่ั ๗๕ ผล 136 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ค่มู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 2 รว่ มคดิ รว่ มท�ำ กิจกรรม ปริศนาตัวเลขไขว้ อุปกรณ์ แผ่นเกมปริศนาตัวเลขไขว้ วิธจี ัดกจิ กรรม หนังสอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทที่ 10 | การบวก ลบ คูณ หารระคน 1. ครใู ห้นักเรียนจบั คู่กัน แล้วแจกแผน่ เกมปรศิ นาตวั เลขไขว้ใหน้ กั เรียนคู่ละ 1 แผ่น รว่ มคิดรว่ มทาำ พร้อมกับอธิบายวิธีการเลน่ เกมโดยให้นักเรียน แตล่ ะคชู่ ว่ ยกนั เขยี นค�ำ ตอบลงในตาราง ปรศิ นาตวั เลขไขว ้ ใหต้ รงกบั ขอ้ ที่ก�ำ หนดไวใ้ นแนวนอนหรือแนวตั้ง จนครบทุกข้อ คใู่ ดเสร็จก่อนใหย้ กมือและ 1 1 9 2 1 3 2 จดั ลำ�ดับ เรยี งจากคนทีเ่ สร็จกอ่ นล�ำ ดบั ที่ 1 2 3 ไปเรือ่ ย ๆ จนเสรจ็ ครบทกุ คู่ จากน้ัน 4 4 6 7 5 ครแู ละนกั เรยี นช่วยกันเฉลย และตรวจสอบ 4 5 3 0 6 9 6 7 8 0 9 แนวนอน แนวต้งั 1 (8 × 3) − 5 = 1 (23 − 14) + 135 = ความถกู ตอ้ ง นักเรยี นคใู่ ดเสรจ็ ก่อนและถกู ตอ้ ง 21 18 − (18 ÷ 3) = 3 89 + (23 × 7) = ทุกขอ้ เปน็ ฝ่ายชนะ หรืออาจทำ�กิจกรรม 41 647 − (9 × 20) = 5 (79 + 153) + 137 = ตามขอ้ 2 ดงั นี้ 6 ตะกร้าแรกมมี ังคุด 31 ผล 15 กา้ นซือ้ ขนม 6 ช้นิ ช้ินละ ตะกรา้ ทสี่ องม ี 50 ผล จัดใส่ถุง 2. ครเู ตรียมแผ่นปริศนาตวั เลขไขว้ 15 บาท มีเงินอยู่ 120 บาท ถุงละ 9 ผล จะจัดไดก้ ถ่ี งุ ขนาดใหญ่ติดบนกระดาน 1 แผน่ (ควรเป็น กา้ นเหลือเงนิ ก่บี าท แบบลบไดแ้ ละสามารถใช้ไดห้ ลายครง้ั | 185สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 7 (1,000 − 350) − 570 = หรือใช้กบั กจิ กรรมอืน่ ได)้ ครตู ดิ โจทยท์ ีละข้อ และให้นักเรยี นแตล่ ะคู่ช่วยกนั คดิ หาค�ำ ตอบ คทู่ ่คี ิดได้เรว็ ท่สี ุดให้ออกไปเติมคำ�ตอบทแ่ี ผน่ ปริศนา บนกระดาน ถ้าไม่ถูกต้องให้คู่อืน่ ออกไปเขยี นค�ำ ตอบจนกว่าจะไดค้ �ำ ตอบทถี่ ูกตอ้ ง คูท่ เี่ ติมคำ�ตอบ ไดถ้ ูกตอ้ งมากทีส่ ุดเปน็ ฝ่ายชนะ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ ท้าทายหนา้ 107 – 108 | 137สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 ตัวอย่างแบบทดสอบท้ายบท ตวั อยา่ งแบบทดสอบนใ้ี ชใ้ นการประเมนิ ผลระหวา่ งเรยี นเพอ่ื พฒั นานกั เรยี น หากมนี กั เรยี นคนใด ที่ไมส่ ามารถทำ�แบบทดสอบนี้ไดค้ รูควรให้นักเรยี นคนนนั้ ฝกึ ทกั ษะมากขนึ้ โดยอาจใชแ้ บบฝกึ เสริม ในหนังสอื เสรมิ เพ่มิ ปญั ญาของสสวท.หรอื แบบฝึกอน่ื ตามที่เหน็ สมควร ก่อนสอบครูอาจทบทวนความ รใู้ ห้กบั นกั เรยี นก่อน 20 - 30 นาที ซ่ึงแบบทดสอบทา้ ยบทนี้มีจ�ำ นวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ใช้เวลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะห์เปน็ รายจดุ ประสงคไ์ ด้ดงั น้ี จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ขอ้ ที่ 1. หาผลลัพธก์ ารบวก ลบ คูณ หารระคน 1 2 3 6 7 8 2. แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา 2 ขั้นตอน 4 5 9 10 ตัวอยา่ งแบบทดสอบทา้ ยบทท่ี 10 ตอนที่ 1 เขยี น × ทบั ก ข หรือ ค ท่ีตรงกับค�ำ ตอบ 1. 500 − (278 + 13) = คำ�ตอบตรงกับขอ้ ใด ก. 209 ข. 235 ค. 335 2. (16 ÷ 4) × 2 = คำ�ตอบตรงกบั ข้อใด ก. 2 ข. 4 ค. 8 3. (72 − 54) ÷ 6 = คำ�ตอบตรงกับขอ้ ใด ก. 2 ข. 3 ค. 63 4. ขนุ มีดินสอ 2 กล่อง แต่ละกลอ่ งมดี ินสอ 10 แทง่ แบง่ ให้เพื่อนไป 17 แทง่ ขนุ จะเหลือดนิ สอ 3 แทง่ จากสถานการณ์เขยี นประโยคสัญลักษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร ก. (17 − 10 ) × 2 = 3 ข. (2 × 10) − 17= 3 ค. (10 ÷ 2) − 17= 3 138 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 10 | การบวก ลบ คณู หารระคน ค่มู อื ครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 5. แกว้ ตามีเงนิ 140 บาท แม่ให้อีก 260 บาท แกว้ ตาน�ำ เงนิ ไปซ้อื หนงั สอื 350 บาท แกว้ ตาเหลือเงนิ ก่ีบาท จากโจทยเ์ ขยี นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร ก. (260 + 140) − 350 = ข. 350 − (140 + 260) = ค. (350 − 140) + 260 = ตอนที่ 2 เติมคำ�ตอบ 6. (26 + 28) ÷ 9 =.................................................................. 7. 40 ÷ (4 × 2) =.................................................................. 8. 150 − (45 × 3) =.................................................................. 9. ลุงเลยี้ งไก่ 3 กรง แต่ละกรงมไี ก่ 15 ตัว ลงุ ขายไก่ไป 45 ตัว ลงุ เหลือไก่ก่ีตวั ตอบ ลงุ เหลอื ไก.่ .................................................................ตัว 10. ปา้ มสี มดุ 21 เลม่ ซอ้ื มาเพม่ิ อกี 49 เลม่ น�ำ ไปแจกใหเ้ ดก็ 7 คน คนละเทา่ ๆ กนั จะไดค้ นละกเ่ี ลม่ ตอบ จะได้คนละ..................................................................เล่ม เฉลยแบบทดสอบทา้ ยบทท่ี 10 ตอนท่ี 1 1. ก 2. ค 3. ข 4. ข 5. ก ตอนท่ี 2 6. 6 7. 5 8. 15 9. 0 10. 10 | 139สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภูมริ ปู ภาพ ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 2 บทท่ี 11 แผนภมู ิรปู ภาพ จดุ ประสงค์การเรียนรู้และสาระส�ำ คญั จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระส�ำ คญั นกั เรียนสามารถ • แผนภมู ริ ูปภาพเปน็ การใช้รปู ภาพแสดง จ�ำ นวนของส่งิ ตา่ ง ๆ โดยรูปภาพทแี่ ทน 1. อา่ นขอ้ มลู จากแผนภมู ิรูปภาพ สง่ิ เดยี วกนั ต้องเปน็ รูปภาพที่เหมอื นกนั และ เม่อื ก�ำ หนดรปู 1 รูปแทน 2 หน่วย มขี นาดเทา่ กนั และจำ�นวนรปู ภาพท่อี ยใู่ น 5 หน่วย หรอื 10 หนว่ ย แผนภมู ิรูปภาพนนั้ อาจไม่ใชจ่ �ำ นวนทีแ่ ทจ้ ริง (หัวขอ้ 11.1 - 11.3) ของส่งิ ต่าง ๆ ข้นึ อยูก่ ับขอ้ ก�ำ หนดในแผนภูมิ 2. ใชข้ อ้ มลู จากแผนภมู ิรปู ภาพในการหา รูปภาพซง่ึ อาจก�ำ หนดให้รปู 1 รปู แทน คำ�ตอบของโจทยป์ ญั หา เมือ่ กำ�หนด 1 หน่วย 2 หนว่ ย 5 หน่วย หรอื 10 หนว่ ย รปู 1 รูป แทน 2 หน่วย 5 หน่วย หรือ 10 หนว่ ย • การอา่ นผนภูมิรูปภาพ จะใชข้ ้อก�ำ หนดใน (หัวขอ้ 11.1 - 11.3) การหาจ�ำ นวนที่แท้จรงิ ของสงิ่ ต่าง ๆ และ น�ำ ขอ้ มลู จากแผนภูมริ ปู ภาพไปใช้ในการหา คำ�ตอบ 140 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ คู่มอื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 2 เล่ม 2 การวิเคราะห์เนือ้ หากบั ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หวั ขอ้ เน้ือหา เวลา ทกั ษะและกระบวนการ (ช่วั โมง) ทางคณิตศาสตร์ 12345 เตรียมความพรอ้ ม 1 11.1 แผนภูมิรูปภาพท่กี ำ�หนดรูป 1 รปู 2 แทน 2 หนว่ ย 11.2 แผนภมู ริ ูปภาพที่ก�ำ หนดรูป 1 รปู 2 แทน 5 หนว่ ย 11.3 แผนภูมิรปู ภาพท่กี �ำ หนดรูป 1 รปู 2 แทน 10 หนว่ ย 1 ร่วมคิดร่วมท�ำ 1  การแกป้ ญั หา 2  การส่อื สารและการสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร ์ 3  การเชือ่ มโยง 4  การใหเ้ หตผุ ล 5  การคิดสร้างสรรค์ ค�ำ ส�ำ คัญ แผนภูมิรปู ภาพ ข้อก�ำ หนด รอยขีด ข้อมลู จ�ำ นวนท่ีแท้จรงิ ของส่งิ ตา่ ง ๆ จ�ำ นวนรปู ภาพ ความรู้หรือทักษะพน้ื ฐานของนักเรยี น 1. การนบั ทีละ 2 การนับทีละ 5 และการนับทีละ 10 2. การเปรยี บเทียบจำ�นวนนับ 3. การบวก การลบ การคูณ และการหารจ�ำ นวนนบั 4. การอา่ นแผนภูมิรูปภาพทกี่ �ำ หนดรูป 1 รปู แทน 1 หน่วย 5. การอ่านแผนภมู ิรูปภาพอย่างง่าย ส่อื และแหล่งเรียนรู้ 1. หนังสือเรยี น หน้า 186 - 201 2. แบบฝกึ หดั หน้า 109 - 119 3. แบบบนั ทกึ กจิ กรรม ใบกจิ กรรม บตั รภาพตา่ ง ๆ และอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ท่ใี ชป้ ระกอบกจิ กรรม ดงั น้ี • แผนภูมิรปู ภาพแสดงจ�ำ นวนนกั เรียน ป.2/1 ท่เี ล่นกีฬาชนิดต่าง ๆ (กำ�หนดรปู 1 รปู แทน 1 หน่วย) | 141สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภูมิรูปภาพ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 2 ตวั แผนภูมริ ูปภาพเปลา่ • กระดาษวงกลมสฟี า้ • แผนภมู ริ ูปภาพแสดงจำ�นวนเหรยี ญทองที่นกั กฬี าแตล่ ะสีได้จากการแขง่ ขัน • บตั รภาพขนมจีบ • แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนขา้ วห่อสาหร่ายไส้ตา่ ง ๆ ทแ่ี มค่ ้าขายไดใ้ น 1 วนั • แผนภูมริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนไขไ่ ก่ท่คี ณุ ยา่ ซื้อในแตล่ ะสัปดาห์ • แผนภูมริ ูปภาพแสดงจ�ำ นวนอปุ กรณ์ชนิดต่าง ๆ ในสวนน�ำ้ • แผนภมู ิรูปภาพแสดงจ�ำ นวนขนมท่เี ตรียมไวส้ ำ�หรับอาหารวา่ ง • แผนภูมริ ูปภาพแสดงจ�ำ นวนเคร่ืองด่ืมทีเ่ ตรียมไว้ส�ำ หรับอาหารว่าง • แผนภูมริ ปู ภาพแสดงจำ�นวนผลไม้ทีเ่ ตรยี มไวส้ �ำ หรับอาหารว่าง • กระดาษ A4 กลุ่มละ 1 – 2 แผ่น • ตารางบันทกึ ข้อมลู ดว้ ยรอยขดี ตามสถานการณ์ในหนังสือเรียน หนา้ 193 •• ใบกิจกรรม แบบบนั ทกึ กิจกรรม 4. สือ่ เพมิ่ เติม หน้า 189 190 191 193 194 195 197 198 199 และ 201 (Download ได้จาก QR code หน้า 186) เวลาที่ใชจ้ ดั การเรียนรู้ 9 ชว่ั โมง 142 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภมู ิรูปภาพ คมู่ ือครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 การจัดการเรียนรู้ การเตรยี มความพร้อม จาำ นวนนกั เรยี นช้ัน ป.2 ทเ่ี ล่นเคร่ืองเล่นชนิดตา่ ง ๆ ในสวนสนกุ รถไฟเหาะ บท ท่ี 11 แผนภูมิรปู ภาพ ม้าหมุน เรือไวกง้ิ เรียนจบบทนแี้ ล้ว นักเรียนสามารถ จานบินมหาสนุก อ�่ นขอ้ มลู จ�กแผนภูมิรูปภ�พ เม่อื ก�ำ หนดรปู 1 รปู ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนนกั เรียน 10 คน แทน 2 หนว่ ย 5 หน่วย หรอื 10 หนว่ ย แผนท่ีสวนแผสนกุที่สวนสนุก ใชข้ อ้ มลู จ�กแผนภมู ริ ปู ภ�พในก�รห�ค�ำ ตอบของโจทยป์ ญ� ห� รถไฟเหาะ รถไฟเหาะ ส่อื เพิม่ เติม เมอ่ื ก�ำ หนดรปู 1 รปู แทน 2 หนว่ ย 5 หนว่ ย หรอื 10 หนว่ ย บา� นผสี ิง บา� นผีสิง เรือไวก้ิง เรือไวกง้ิ มา� หมนุ ม�าหมุน จานบินมหาจสานนุกบนิ มหาสนกุ ม�เทย่ี วครั้งหน้�นักเรียนจะเล่นเคร่อื งเลน่ ชนดิ ใดกอ่ น เพร�ะเหตใุ ด พวกเร�เล่นจ�นบินมห�สนุกกค่ี น 1. ใชข้ อ้ มูลในหนงั สือเรียนหน้าเปิดบท เพอ่ื กระตุน้ ให้นักเรียนเหน็ ความส�ำ คัญเกีย่ วกับการ อ่านขอ้ มูลในแผนภูมริ ูปภาพ โดยใชค้ ำ�ถาม เชน่ −− จากภาพหน้าเปิดบท นกั เรยี นเหน็ อะไรบ้าง −− ในสวนสนุกมีเครอื่ งเลน่ ชนดิ ใดบ้าง −− แผนภมู ิรูปภาพนแ้ี สดงอะไร (จำ�นวนนกั เรียนชน้ั ป.2 ทเี่ ลน่ เครอื่ งเล่นชนิดต่าง ๆ ในสวนสนกุ ) −− จากแผนภมู ริ ูปภาพ นักเรียน ป.2 เล่นเคร่อื งเลน่ อะไรบา้ ง (จานบินมหาสนุก เรือไวก้งิ มา้ หมุน รถไฟเหาะ) −− รูปคนในแผนภมู ริ ปู ภาพ 1 รปู แทนจำ�นวนกคี่ น −− มคี นเล่นจานบินมหาสนุกกีค่ น −− ถ้าเปน็ นักเรียน นักเรยี นคดิ วา่ คร้งั ตอ่ ไปนกั เรยี นจะเลน่ เครื่องเล่นชนดิ ใดก่อน เพราะเหตุใด | 143สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 2 เล่ม 2 อาจมนี กั เรยี นบางคนตอบค�ำ ถามบางขอ้ ได้ และบางคนอาจจะตอบไมไ่ ด้ ครนู �ำ เขา้ สบู่ ทเรยี นวา่ ในบทเรียนทจ่ี ะเรียนตอ่ ไปนี้ จะเป็นเร่ืองราวเก่ยี วกบั การอ่านแผนภูมริ ปู ภาพทีก่ ำ�หนดรปู 1 รปู แทน 2 หนว่ ย 5 หน่วย และ 10 หนว่ ย ซงึ่ จะใช้ตอบค�ำ ถามเหล่านี้ได้ 2. กอ่ นเรียนเรอื่ ง แผนภมู ิรปู ภาพเมอ่ื กำ�หนด รปู 1 รปู แทน 2 หนว่ ย 5 หน่วย หรอื 10 หน่วย ครคู วร หนงั สอื เรียนร�ยวิช�พื้นฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.2 ตรวจสอบความรู้พ้นื ฐานของนกั เรยี นเรอ่ื งการนบั ทลี ะ 2 บทที่ 11 | แผนภมู ริ ปู ภาพ ทีละ 5 และทีละ 10 รวมถึงการเปรยี บเทยี บจำ�นวน การคณู และการหาร โดย เตรียมความพรอ้ ม 1 บอกจำ�นวนกิบ๊ ตดิ ผมโดยก�รนับทีละ 2 • แจกตวั นบั (เชน่ ฝาขวดน�ำ้ กระดมุ ) มีกบ๊ิ ตดิ ผมท้ังหมด 12 อัน ให้นักเรยี นแตล่ ะกลุ่ม 40 50 หรือ 60 ตัว (บาง 2 บอกจ�ำ นวนป�กก�เนน้ ข้อคว�มโดยก�รนับทลี ะ 5 มีป�กก�เน้นข้อคว�มทัง้ หมด 30 ด�้ ม 3 บอกจำ�นวนขนมวุน้ โดยก�รนับทลี ะ 10 กลมุ่ ไดไ้ ม่เทา่ กนั ) ให้นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มช่วยกนั นับ มขี นมวุ้นท้ังหมด 90 ชนิ้ เพือ่ บอกจำ�นวน 4 ตอบคำ�ถ�มจ�กแผนภมู ริ ปู ภ�พต่อไปนี้ • สมุ่ ตวั แทนนักเรยี น 1 – 3 กล่มุ ออกมา จำานวนหนงั สือที่เด็กแต่ละคนอา่ นในเดือนมกราคม น�ำ เสนอวธิ กี ารนบั โดยนกั เรยี นอาจใชก้ ารนบั ทลี ะ 2 นับทีละ 5 หรอื นบั ทีละ 10 แตน 1) เดอื นมกร�คมเตยอ�่ นหนังสอื ไดก้ เ่ี ล่ม 6 เล่ม 2) ปอ้ มอ่�นหนังสอื ได้ม�กเปน็ อนั ดบั ทเี่ ท�่ ไร อันดบั ที่ 4 • ครูใช้ค�ำ ถามเพ่อื ทบทวนการเปรยี บเทียบ บอย 3) ใครอ่�นหนงั สือได้นอ้ ยกว่�บอย 2 เลม่ ปอ้ ม เตย จ�ำ นวน เช่น แนน 4) แนนอ�่ นหนงั สอื ได้ม�กกว่�ใคร 5 เล่ม แตน ป้อม ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนหนังสือ 1 เล่ม ในเดือนมกร�คม เตยจะเปน็ คนทอ่ี �่ นหนังสอื ไดม้ �กทสี่ ุด 4 เลม่ถ้�เตยอ่�นหนังสอื เพิม่ อกี อย่�งน้อยกี่เล่ม 188 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตัวอยา่ งแบบบันทึก −− กล่มุ 1 กบั กล่มุ 2 กลุ่มใดไดต้ ัวนับมากกว่า −− กลมุ่ 3 กบั กลุ่ม 4 กลุ่มใดได้ตัวนบั น้อยกวา่ −− กลุ่มใดไดต้ ัวนับมากที่สดุ −− กลุ่มใดได้ตวั นับน้อยทสี่ ุด • ครูใชค้ ำ�ถามเพ่ือทบทวนความรู้พืน้ ฐานเร่ืองการคูณ การหาร เช่น −− ตวั นบั 40 ตวั แบง่ เปน็ กอง กองละ 2 ตวั ไดก้ ก่ี อง −− ตัวนบั 50 ตัว แบง่ เป็นกอง กองละ 5 ตวั ได้กกี่ อง −− ตัวนบั 60 ตัว แบง่ เปน็ กอง กองละ 10 ตวั ได้กีก่ อง −− มีตวั นบั 3 กอง แต่ละกองมตี วั นบั 10 ตัว มตี ัวนับทั้งหมดก่ตี วั −− มีตวั นบั 6 กอง แต่ละกองมตี วั นับ 5 ตวั มตี วั นบั ทั้งหมดก่ตี วั −− มีตวั นับ 12 กอง แต่ละกองมตี ัวนับ 2 ตัว มีตัวนบั ทง้ั หมดกี่ตัว จากนัน้ ให้นกั เรยี นตอบค�ำ ถามตามหนังสอื เรียนหน้า 188 เพ่อื เตรยี มความพร้อม เป็น รายบุคคล แล้วร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง โดยคำ�ถามขอ้ 1 – 3 นกั เรยี นอาจใช้การนบั ทีละ 2 ทลี ะ 5 ทีละ 10 ตามท่โี จทย์ก�ำ หนด หรอื อาจใช้การคูณด้วย 2 คณู ด้วย 5 หรอื คูณดว้ ย 10 กไ็ ด้ ส�ำ หรบั ข้อ 4 เป็นการทบทวนการอา่ นขอ้ มูลจากแผนภมู ริ ปู ภาพที่ก�ำ หนดรูป 1 รูปแทน 1 หน่วย 144 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ปู ภาพ คู่มือครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เลม่ 2 11.1 แผนภูมริ ูปภาพทก่ี ำ�หนดรูป 1 รูปแทน 2 หนว่ ย จุดประสงค์ 1. อา่ นและตอบคำ�ถามจากแผนภูมิรปู ภาพท่ีก�ำ หนดรูป 1 รปู แทน 2 หน่วย 2. ใช้ขอ้ มลู จากแผนภูมิรูปภาพในการหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาเมอ่ื ก�ำ หนดรปู 1 รูป แทน 2 หน่วย ส่ือการเรียนรู้ −− แผนภูมริ ปู ภาพแสดงจำ�นวนนักเรยี น ป. 2/1 ที่เลน่ กฬี าชนิดตา่ ง ๆ (กำ�หนดรูป 1 รูป แทน 1 หนว่ ย) −− ตวั แผนภูมิรูปภาพเปล่า −− กระดาษวงกลมสีฟ้า −− แผนภมู ริ ูปภาพแสดงจ�ำ นวนเหรยี ญทองทน่ี ักกีฬาแตล่ ะสไี ดจ้ ากการแขง่ ขนั แนวการจดั การเรียนรู้ หนังสือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 การพัฒนาความรู้ บทที่ 11 | แผนภมู ริ ูปภาพ 1. ครตู ิดแผนภมู ริ ูปภาพแสดงจ�ำ นวนนักเรียน 11.1 แผนภมู ริ ปู ภาพทก่ี าำ หนดรปู 1 รปู แทน 2 หนว่ ย พัฒนาความรู้ ป. 2/1 ที่เล่นกฬี าชนดิ ตา่ ง ๆ ตามหนังสือเรยี นหน้า 189 จาำ นวนนกั เรยี นชนั้ ป.2/1 ทเี่ ลน่ กีฬาชนิดต่าง ๆ ใหน้ กั เรยี นบอกสง่ิ ที่ทราบจากแผนภมู ิรปู ภาพ หรอื ครูใช้ ค�ำ ถามเพอ่ื ทบทวนความรูเ้ ดมิ ของนกั เรยี นเกีย่ วกบั การอา่ น ฟุตบอล ขอ้ มูลจากแผนภูมริ ปู ภาพ เชน่ วา่ ยน้าำ แบดมนิ ตัน −− แผนภมู ิรปู ภาพน้ีแสดงอะไร (จำ�นวนนกั เรียน ปงิ ปอง ป. 2/1 ท่ีเลน่ กฬี าชนดิ ต่าง ๆ) วิ่ง −− นักเรยี น ป. 2/1 เลน่ กฬี าก่ีชนดิ อะไรบ้าง (5 ชนดิ ได้แก่ ฟุตบอล วา่ ยน้ำ� แบดมินตัน กำ�หนดให้ แทนจำ�นวนนกั เรียน 1 คน ปิงปอง และวง่ิ ) จ�กแผนภูมิรปู ภ�พมนี กั เรียน วงกลมเยอะ นับย�กจัง เล่นกฬี �ว่�ยน้ำ�ก่ีคน นบั ได้ 20 รูป แสดงว�่ มนี กั เรยี นเล่นกีฬ�ว่�ยน�ำ้ 20 คน ถ�้ จะสร�้ งแผนภูมริ ูปภ�พโดยใช้ แทนจ�ำ นวนนักเรียน 2 คน จะตอ้ งใช้ กรี่ ปู แทนจำ�นวนนักเรยี นท่เี ล่นกีฬ�ว�่ ยนำ้� มวี ิธีคิดอย่�งไร เท่�กับ ต้องใช้ 10 รปู นับทลี ะ 2 6 8 10 12 14 16 18 20 24 10 รปู ตอ้ งใช้ | 189สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี −− รปู แทนจ�ำ นวนของอะไร (จ�ำ นวนของ นักเรียน) รูป 1 รปู แทนจ�ำ นวนนกั เรยี นกีค่ น (1 คน) −− นกั เรยี น ป. 2/1 เลน่ กฬี าชนิดใดมากทีส่ ุด (ว่ายนำ�้ ) จ�ำ นวนก่ีคน ( 20 คน) ครูนำ�อภิปรายว่า จ�ำ นวน 1 รปู ในแผนภูมริ ูปภาพแทนจ�ำ นวนนักเรียน 1 คน ถ้ามจี �ำ นวน นักเรียนมากกว่าน้ี ในแผนภมู ริ ูปภาพก็จะมีจ�ำ นวนมากข้ึน ท�ำ ใหใ้ ช้เวลาในการนบั มากข้นึ | 145สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ปู ภาพ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เล่ม 2 และอาจเกิดความผิดพลาดในการนบั ได้งา่ ย ถา้ ต้องการเขียนแผนภูมริ ูปภาพใหมท่ ่ีใช้จ�ำ นวนรูปภาพ นอ้ ยลง ครอู าจจะต้องเปล่ยี นข้อก�ำ หนดของแผนภูมริ ปู ภาพ และเนื่องจากจ�ำ นวนนักเรียนที่เล่นกฬี า แต่ละชนิดสว่ นใหญเ่ ปน็ จ�ำ นวนที่หารดว้ ย 2 ลงตวั ครจู ึง หนงั สอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 ขอกำ�หนดให้ รูป 1 รปู แทนจ�ำ นวนนักเรียน 2 คน บทท่ี 11 | แผนภมู ิรูปภาพ จะเขยี นแผนภมู ริ ปู ภาพไดอ้ ยา่ งไร ครใู หน้ กั เรยี นมสี ว่ นรว่ มดงั น้ี เม่ือกำ�หนด แทนจ�ำ นวนนกั เรยี น 2 คน ครูติดตวั แผนภูมิรูปภาพเปลา่ บนกระดานแล้วแจก เขียนเป็นแผนภูมริ ูปภ�พได้ดังน้ี กระดาษวงกลมสีฟ้า ใหน้ กั เรียนกลมุ่ ละ 20 วง แล้วให ้ แตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกนั คดิ วา่ ตอ้ งใช ้ กร่ี ปู แสดงจ�ำ นวนนกั เรยี น จำานวนนักเรียนชน้ั ป.2/1 ทเี่ ล่นกีฬาชนิดตา่ ง ๆ ท่ีเล่นกฬี าวา่ ยน้ำ� 20 คน พรอ้ มบอกวธิ คี ิด ซึง่ อาจใช้วิธคี ิด ฟตุ บอล ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 189 หรอื วิธอี นื่ ก็ได้ ครูสุ่มตวั แทน ว่ายนำ้า นกั เรียนออกมาแสดงวธิ ีคิด แลว้ ติด ใน ตวั แผนภมู ิ รูปภาพเปลา่ บนกระดานแสดงจ�ำ นวนนกั เรียนทเ่ี ลน่ กีฬา แบดมนิ ตัน วา่ ยน้�ำ ครจู ัดกจิ กรรมท�ำ นองเดยี วกันจนครบทกุ รายกา ปิงปอง จะไดแ้ ผนภมู ริ ูปภาพ แบบเดยี วกันกบั แผนภมู ิรปู ภาพ ว่งิ ตามหนังสือเรยี นหนา้ 190 กำ�หนดให้ แทนจำ�นวนนกั เรียน 2 คน จ�กแผนภมู ิรูปภ�พ มนี กั เรยี นเลน่ กีฬ�ว่งิ กีค่ น คิดอย่�งไร ใชก้ �รนับทีละ 2 10 12 14 2468 ดงั นนั้ มีนักเรียนเล่นกฬี �วิ่ง 14 คน จากแผนภูมริ ปู ภาพ ตอบคำาถาม ใช้ก�รคณู โดยนบั ได้ 7 รูป 1 รูป แทนจ�ำ นวนนักเรยี น 2 คน ดงั นน้ั มนี กั เรยี นเล่นกฬี �วิ่ง 7 × 2 = 14 คน 1 มนี ักเรยี นเล่นกีฬ�ฟุตบอลก่คี น 18 คน 2 มนี กั เรียนเล่นกีฬ�แบดมนิ ตันกีค่ น 10 คน 3 นักเรียนเลน่ กฬี �ชนิดใดน้อยที่สุด จำ�นวนก่คี น ปิงปอง จ�ำ นวน 8 คน 4 นักเรียนเล่นกฬี �ชนดิ ใดม�กท่ีสดุ จ�ำ นวนกคี่ น ว่ายน�้ำ จำ�นวน 20 คน 5 นกั เรยี นเลน่ กฬี �ชนิดใดม�กเปน็ อนั ดบั ที่ 3 จำ�นวนกี่คน ว่งิ จำ�นวน 14 คน 6 เรียงลำ�ดบั ชนิดกฬี �ต�มจำ�นวนนักเรียนที่เล่น จ�กม�กไปนอ้ ยได้อย�่ งไร แผนภมู ิรูปภ�พนี้เหมอื นหรอื ต�่ งจ�กแผนภูมิรปู ภ�พก่อนหน้�นอี้ ย่�งไร วา่ ยน�ำ้ ฟุตบอล ว่ิง แบดมนิ ตนั190 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ปงิ ปอง 2. จากแผนภมู ิรูปภาพตามหนังสือเรยี นหน้า 190 ให้นักเรียนชว่ ยกันบอกส่งิ ทท่ี ราบจาก แผนภมู ิรปู ภาพ เช่น ชื่อแผนภูมิรูปภาพ ข้อกำ�หนดรายการต่าง ๆ จำ�นวนนักเรียนทเ่ี ล่นกฬี าชนดิ ต่าง ๆ จากนนั้ ครถู ามคำ�ถาม เชน่ มนี ักเรียนเลน่ กฬี าว่งิ ก่คี น ทราบได้อย่างไร ครสู ุ่มตัวแทนนกั เรยี น ออกมาน�ำ เสนอวธิ คี ดิ ซง่ึ นักเรียนอาจใช้วธิ คี ิดตามหนงั สือเรียน ครสู ุ่มนกั เรียนตั้งคำ�ถามจากแผนภมู ิ รูปภาพบนกระดาน ทีก่ �ำ หนด 1 รูป แทนจำ�นวนนกั เรียน 2 คน แล้วใหน้ กั เรยี นคนอน่ื ช่วยกนั ตอบคำ�ถาม จากนั้นใหน้ กั เรยี นแตล่ ะคนตอบค�ำ ถามตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 190 และใหต้ วั แทนนกั เรยี น ออกมาน�ำ เสนอวธิ คี ดิ จากน้ันครใู หน้ ักเรยี นร่วมกันอภิปรายว่า แผนภูมิรูปภาพตามหนังสือเรยี นหนา้ 189 กบั หนา้ 190 เหมอื นกันหรอื แตกตา่ งกันอยา่ งไร ตวั อยา่ งคำ�ตอบ เชน่ −− เป็นแผนภูมิรปู ภาพแสดงจ�ำ นวนนักเรยี น ป. 2/1 ทเี่ ลน่ กฬี าชนิดตา่ ง ๆ เหมอื นกัน −− มีรายการชนิดกีฬา 5 ชนดิ เหมือนกัน ได้แก่ ฟุตบอล ว่ายน�ำ้ แบดมินตัน ปิงปอง และ ว่งิ −− มีขอ้ กำ�หนดตา่ งกนั −− ใชจ้ ำ�นวนรปู ภาพในแผนภูมไิ มเ่ ท่ากนั จากการอภปิ รายได้ขอ้ สงั เกตว่า เมื่อกำ�หนดให้รูปภาพ 1 รปู แทนจำ�นวนของส่ิงตา่ ง ๆ ไมเ่ ท่ากนั จำ�นวนรปู ภาพในแผนภูมิรูปภาพกจ็ ะตา่ งกันดว้ ย ถงึ แม้ว่าจำ�นวนของสงิ่ ต่าง ๆ จะเทา่ กนั กต็ าม เชน่ มีจำ�นวนนกั เรยี นที่เลน่ กีฬาวา่ ยน้�ำ 20 คน ถา้ กำ�หนดรปู 1 รปู แทนจำ�นวนนักเรยี น 1 คน จะได้รูปในแผนภมู ิรูปภาพ 20 รูป แตถ่ ้า กำ�หนดรปู 1 รูป แทนจำ�นวนนักเรียน 2 คน จะไดร้ ปู ในแผนภูมิรปู ภาพ 10 รปู 146 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภูมริ ปู ภาพ คู่มือครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เลม่ 2 หนงั สอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 หนงั สือเรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ูปภาพ บทที่ 11 | แผนภูมริ ปู ภาพ จาำ นวนเหรยี ญทองท่นี กั กฬี าแต่ละสไี ดจ้ ากการแข่งขัน ตรวจสอบความเข้าใจ สฟี า้ สีแดง สเี หลอื ง สเี ขียว สชี มพู จำานวนนักเรียนช้ัน ป.2 ที่ชอบเล่นกีฬาชนิดต่าง ๆ 1 ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนเหรยี ญทอง 2 เหรยี ญ ปิงปอง วา่ ยนา้ำ ว่ิง ฟตุ บอล 2 นกั กีฬ�สฟี �้ ได้เหรียญทองม�กกว่�นกั กีฬ�สีแดงก่เี หรียญ คดิ อย�่ งไร กำ�หนดให้ แทนจ�ำ นวนนกั เรียน 2 คน สีฟ้�ได้เหรียญทอง 5 × 2 = 10 เหรยี ญ สีฟา้ สแี ดง จากแผนภมู ริ ูปภาพ ตอบคำาถาม สแี ดงได้เหรยี ญทอง 4 × 2 = 8 เหรียญ สฟี ้�มี ม�กกว�่ สแี ดง 1 รูป 1 กีฬ�ชนิดใดทีน่ ักเรียนชั้น ป.2 ชอบม�กเปน็ อนั ดับที่ 2 คิดเปน็ กค่ี น วา่ ยน�้ำ 12 คน ดังนนั้ นักกฬี �สีฟ�้ ได้เหรยี ญทอง ดังนน้ั นกั กฬี �สีฟ�้ ไดเ้ หรยี ญทอง 2 นักเรียนช้นั ป.2 ชอบฟตุ บอลม�กกว�่ ปงิ ปองกี่คน 10 คน ม�กกว่�นักกีฬ�สีแดง 10 − 8 = 2 เหรยี ญ ม�กกว�่ สีแดง 2 เหรียญ 3 กฬี �ชนดิ ใดบ้�งที่นกั เรยี นช้ัน ป.2 ชอบม�กกว�่ 10 คน ฟตุ บอลและวา่ ยน้�ำ จากแผนภมู ริ ูปภาพ ตอบคาำ ถาม 4 ถ�้ มีนักเรยี นชอบบ�สเกต็ บอลม�กกว�่ วง่ิ 4 คน แตม่ นี ักเรยี นชอบว่ิงน้อยกว่� แบดมนิ ตัน 2 คน 1 และ 2 ในแผนภมู ิรปู ภ�พคอื กีฬ�ชนิดใด 1 นกั กีฬ�สีอะไรไดเ้ หรยี ญทองน้อยกว่� 10 เหรยี ญ สีแดง 2 นกั กฬี �สอี ะไรไดเ้ หรยี ญทองม�กที่สุด ได้ก่เี หรียญ สีชมพู ได้ 14 เหรียญ 1 คอื กีฬาบาสเกตบอล และ 2 คอื แบดมินตนั 3 นักกีฬ�สเี ขียวได้เหรยี ญทองนอ้ ยกว่�นกั กฬี �สีชมพูก่เี หรยี ญ 4 เหรยี ญ สิง่ ที่ไดเ้ รียนรู้ 4 นักกีฬ�สีแดงตอ้ งไดเ้ หรียญทองเพิ่มอีกก่เี หรียญจึงจะมีเหรียญทองเท�่ กับ จ�ำ นวนรปู ภ�พในแผนภมู ริ ปู ภ�พอ�จไมใ่ ชจ่ �ำ นวนทแ่ี ทจ้ รงิ ของสง่ิ ต�่ ง ๆ นกั กีฬ�สเี ขยี ว 2 เหรยี ญ จำ�นวนทีแ่ ทจ้ รงิ ของสง่ิ ต�่ ง ๆ ในแผนภูมิรูปภ�พขน้ึ อยกู่ ับ 5 นักกีฬ�สีแดงต้องได้เหรียญทองเพ่ิมอีกกี่เหรียญจงึ จะมเี หรยี ญทองม�กกว�่ ข้อก�ำ หนดในแผนภูมริ ปู ภ�พ ซึง่ อ�จกำ�หนดให้รูป 1 รูป แทนจ�ำ นวนที่แท้จรงิ ของสิ่งต่�ง ๆ 1 หนว่ ยหรอื 2 หน่วย นักกีฬ�สเี ขียว 2 เหรยี ญ 4 เหรยี ญ แบบฝกึ หัด 11.1 | 191สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 192 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 3. ครูติดแผนภมู ิรปู ภาพตามหนังสอื เรยี นหน้า 191 บนกระดาน แลว้ ใหน้ ักเรยี นช่วยกันหา ค�ำ ตอบ ดงั น้ี −− รูป 1 รูปแทนจำ�นวนของอะไร (จ�ำ นวนของเหรียญทอง) และรปู 1 รปู แทนจำ�นวน เหรยี ญทองกเ่ี หรยี ญ (2 เหรยี ญ) −− ช่ือของแผนภูมิรปู ภาพนค้ี อื อะไร (จำ�นวนเหรียญทองท่นี ักกีฬาแตล่ ะสไี ด้จากการแขง่ ขนั ) −− นักกีฬาสใี ดไดเ้ หรียญทองมากที่สุด (สชี มพู) ได้เหรยี ญทองกีเ่ หรียญ (14 เหรียญ) คิดไดอ้ ย่างไร (ใช้การนบั ทีละ 2 หรือใช้การคูณดว้ ย 2 ) −− นักกีฬาสอี ะไรไดเ้ หรยี ญทองเท่ากัน และได้กเ่ี หรียญ (สีฟ้ากับสีเขียวได้เหรียญทองเท่ากัน 10 เหรียญ) −− นกั กฬี าสฟี า้ ได้เหรียญทองมากกวา่ นกั กฬี าสีแดงกีเ่ หรียญ คดิ อย่างไร (2 เหรียญ คิดจาก รูปในแผนภูมิมีมากกว่า 1 รูป จงึ มากกว่าอยู่ 2 เหรยี ญ) จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั ตอบค�ำ ถามตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 191 แลว้ ครสู มุ่ ตวั แทนนกั เรยี นตอบ การตรวจสอบความเขา้ ใจ 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียน โดยใหน้ กั เรียนพจิ ารณาแผนภมู ริ ูปภาพและ ตอบคำ�ถามตามหนังสอื เรยี นหน้า 192 เป็นรายบุคคล ครูและนกั เรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง | 147สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลม่ 2 ถา้ พบวา่ มีนักเรยี นท่ีตอบคำ�ถามไมถ่ ูกตอ้ ง ครอู าจสมุ่ ตวั แทนนกั เรียนใหอ้ อกมาแสดงแนวคดิ ในการหาคำ�ตอบ เช่น ขอ้ 1 ในการหาค�ำ ตอบวา่ กีฬาชนิดใดที่นักเรยี นชน้ั ป. 2 ชอบมากเป็นอนั ดบั ที่ 2 นั้น อาจใชก้ ารพจิ ารณาจำ�นวน ในแผนภูมริ ูปภาพวา่ กีฬาชนดิ ใดมี มากเป็นอันดบั ท่ี 2 จะไดว้ ่า กฬี าวา่ ยนำ้�เป็นกีฬาทน่ี กั เรยี นชอบมากเปน็ อนั ดบั ท่ี 2 มีรูป ในแผนภมู ิ 6 รูป ดงั น้ัน มนี ักเรยี นชอบกฬี าว่ายน้�ำ 6 × 2 = 12 คน ข้อ 2 มีรูป ในชอ่ งฟุตบอลมากกวา่ ปิงปอง 5 รูป ดังนัน้ มีนกั เรยี นชอบฟตุ บอล มากกวา่ ปิงปอง 5 × 2 = 10 คน ข้อ 3 จากข้อกำ�หนดว่า 1 รปู แทนจำ�นวนนกั เรยี น 2 คน ถ้ามนี กั เรยี น 10 คน จะมี ในแผนภมู ิ 5 รปู ดงั นน้ั กฬี าชนดิ ใดทม่ี ี มากกว่า 5 รูป แสดงวา่ มนี กั เรียนชอบ กฬี าชนดิ นนั้ มากกว่า 10 คน ขอ้ 4 จากโจทย์ ไดก้ ลา่ วถงึ กีฬาบาสเกต็ บอลและแบดมนิ ตัน ดังนนั้ 1 หรอื 2 จะต้องเปน็ กีฬาบาสเกต็ บอลหรอื แบดมนิ ตันชนดิ ใดชนิดหนึง่ ถ้ามนี กั เรียนชอบบาสเก็ตบอลมากกว่า วิ่ง 4 คน แสดงว่าต้องมี ในแผนภูมิมากกวา่ ว่งิ 2 รปู ดังนนั้ 1 เป็นกฬี าบาสเกต็ บอล จึงได้วา่ 2 เปน็ กฬี าแบดมินตนั จากนนั้ ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันสรุปสิง่ ที่ได้เรียนรู้ ส่ิงท่ีได้เรียนรู้ •• จ�ำ นวนรปู ภาพในแผนภมู ิรูปภาพอาจไม่ใช่จำ�นวนทแี่ ท้จรงิ ของสิง่ ต่าง ๆ จำ�นวนทแี่ ท้จริงของสง่ิ ตา่ ง ๆ ในแผนภมู ริ ูปภาพขน้ึ อย่กู ับขอ้ กำ�หนดในแผนภมู ริ ปู ภาพซงึ่ อาจ กำ�หนดใหร้ ูป 1 รูปแทนจำ�นวนทแี่ ทจ้ รงิ ของสิง่ ต่าง ๆ 1 หน่วย หรอื 2 หนว่ ย จากน้นั ให้นกั เรียนทำ�แบบฝึกหัด 11.1 หน้า 109 - 111 11.2 แผนภมู ิรปู ภาพทีก่ ำ�หนดรปู 1 รปู แทน 5 หน่วย จดุ ประสงค์ 1. อ่านและตอบค�ำ ถามจากแผนภมู ริ ูปภาพท่ีกำ�หนดรูป 1 รูปแทน 5 หนว่ ย 2. ใชข้ ้อมูลจากแผนภูมริ ปู ภาพในการหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หาเมื่อก�ำ หนดรปู 1 รูป แทน 5 หน่วย 148 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภูมริ ูปภาพ คมู่ อื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เล่ม 2 สือ่ การเรียนรู้ หนังสือเรียนร�ยวิช�พื้นฐ�น | คณติ ศ�สตร์ ป.2 บทที่ 11 | แผนภมู ริ ูปภาพ − ตารางบันทกึ ข้อมูลดว้ ยรอยขดี ตามสถานการณใ์ น 11.2 แผนภมู ริ ปู ภาพทก่ี าำ หนดรปู 1 รปู แทน 5 หนว่ ย หนงั สือหนา้ 193 − บตั รภาพขนมจีบ พัฒนาความรู้ − ตวั แผนภมู ิรปู ภาพเปล่า − แผนภูมริ ูปภาพแสดงจาำ นวนข้าวห่อสาหรา่ ยไส้ตา่ ง ๆ ที่ แม่ส�ำ รวจจำ�นวนขนมจีบที่คนในครอบครวั กนิ ต้ังแต่วันจนั ทร์ถงึ วันศกุ ร์ แล้วบนั ทกึ ข้อมูลโดยใชร้ อยขีดได้ดังนี้ จันทร์ อังค�ร พธุ พฤหสั บดี ศุกร์ จำานวนขนมจีบทค่ี นในครอบครัวกินต้งั แตว่ ันจันทรถ์ ึงวันศุกร์ แมค่ ้าขายไดใ้ น 1 วนั จันทร์ องั คาร พธุ พฤหัสบดี ศกุ ร์ − แผนภูมริ ูปภาพแสดงจำานวนไข่ไก่ทค่ี ณุ ย่าซือ้ ในแต่ละ สัปดาห์ ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนขนมจีบ 5 ชิน้ แนวการจัดการเรยี นรู้ วันพฤหัสบดีครอบครัวนก้ี นิ ขนมจบี ก่ชี น้ิ คิดไดอ้ ย่�งไร การพฒั นาความรู้ ใชก้ �รนบั ทลี ะ 5 จะได้ ใช้ก�รคณู 1 รปู แทนจำ�นวนขนมจีบ 5 ชิ้น 5 10 ดังนัน้ วันพฤหัสบดีครอบครัวนกี้ นิ ขนมจบี 2 × 5 = 10 ช้ิน ดงั น้นั วนั พฤหัสบดีครอบครัวนี้ กินขนมจบี 10 ชิน้ 45 ชิน้รวม 5 วนั ครอบครัวนก้ี นิ ขนมจีบทงั้ หมดกช่ี ้ิน | 193สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. ครกู าำ หนดสถานการณต์ ามหนงั สอื เรยี นหนา้ 193 และตดิ ข้อมลู ท่ไี ดจ้ ากการสาำ รวจจำานวนขนมจีบทค่ี นในครอบครัวกนิ ต้งั แต่วันจนั ทร์ถงึ วนั ศุกร์ท่ีแสดง ด้วยรอยขดี บนกระดาน แลว้ รว่ มกนั อภิปรายเพื่อแสดงข้อมลู เปน็ แผนภูมิรูปภาพ โดยอาจใชค้ าำ ถาม ดงั นี้ − แมส่ าำ รวจขอ้ มูลกีว่ ัน (5 วัน) วนั ใดบา้ ง (วันจนั ทร ์ วันอังคาร วนั พุธ วนั พฤหัสบดี และ วนั ศุกร์) − ถา้ ตอ้ งการแสดงขอ้ มลู น้ีดว้ ยแผนภมู ริ ปู ภาพ จะต้องมชี อ่ งแสดงรายการก่ชี ่อง (5 ชอ่ ง) แสดงรายการอะไรบ้าง (วันจันทร ์ วันอังคาร วนั พุธ วันพฤหัสบด ี และวนั ศุกร์) จากนั้นครูติดตวั แผนภมู ริ ปู ภาพเปลา่ บนกระดานแลว้ เขยี นรายการท่เี ปน็ ชื่อวันในแต่ละช่อง − รอยขีดในแตล่ ะชอ่ งแสดงจาำ นวนของอะไร (ขนมจบี ) − จากรอยขดี แสดงจำานวนขนมจีบท่ีคนในครอบครัวกินแตล่ ะวันเป็นจาำ นวนเท่าไรบา้ ง (วันจนั ทร ์ 5 ช้ิน วนั อังคาร 10 ชนิ้ วนั พุธ 5 ช้ิน วันพฤหัสบด ี 10 ชน้ิ และวันศุกร1์ 5 ชน้ิ ) นกั เรยี นสงั เกตเหน็ อะไรบา้ ง (เปน็ จาำ นวนท ่ี 5 หารลงตวั ลง หรอื เปน็ จาำ นวนทน่ี บั เพม่ิ ทลี ะ 5 ) − ถ้าเขยี นขอ้ กำาหนดในแผนภูมิรูปภาพน้ ี จะตอ้ งกาำ หนดให้รปู 1 รปู แทนจาำ นวนขนมจีบกช่ี ้นิ (5 ชน้ิ ) − ถา้ ครกู ำาหนดให ้ 1 รปู แทนจาำ นวนขนมจีบ 5 ชิ้น รายการชอ่ งวันจนั ทร์ในแผนภูมิ รปู ภาพตอ้ งมีรูป กร่ี ูป (1 รปู ) เพราะอะไร (วันจนั ทร์ครอบครวั น้กี นิ ขนมจีบ 5 ชน้ิ ) ครสู ุ่มนักเรยี นออกมาตดิ รูป 1 รปู ในตัวแผนภูมิรูปภาพเปล่า ชอ่ งวนั จันทร์ บนกระดาน แลว้ จัดกจิ กรรมทาำ นองเดียวกันจนครบทุกวนั จะได้แผนภมู ิรปู ภาพแสดงจาำ นวนขนมจีบทคี่ นใน ครอบครวั นก้ี ินตงั้ แต่วนั จันทรถ์ ึงวันศุกร์ ตามหนังสือเรียนหนา้ 193 จากน้นั ครถู ามคาำ ถามเก่ียวกบั แผนภมู ริ ปู ภาพ ใหน้ ักเรยี นหาคำาตอบ แล้วรว่ มกนั เฉลย เชน่ | 149สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภูมิรปู ภาพ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลม่ 2 − ในวันพฤหัสบดีครอบครัวนกี้ นิ ขนมจีบก่ชี ้ิน (10 ชนิ้ ) คิดไดอ้ ยา่ งไร (ใชก้ ารนบั ทลี ะ 5 หรือ ใชก้ ารคณู ดว้ ย 5 ) − วันศุกรค์ รอบครวั นีก้ นิ ขนมจีบมากกวา่ วันจนั ทรก์ ชี่ ิน้ (10 ชน้ิ ) คดิ ไดอ้ ยา่ งไร (หาจำานวน ขนมจีบของวันจันทร์ ได ้ 5 ชนิ้ และวนั ศกุ รไ์ ด้ 15 ชิ้น จะไดว้ ่าครอบครัวนก้ี ินขนมจีบใน วันศกุ รม์ ากกวา่ วนั จันทร์ 15 – 5 = 10 ชน้ิ หรอื นับจำานวน ในแผนภมู ริ ปู ภาพ จะไดใ้ นช่องวันศุกรม์ ีรูปขนมจีบมากกว่าในช่องวันจันทร ์ 2 รูป ดงั นัน้ ครอบครัวนีก้ นิ ขนมจบี ในวนั ศุกร์มากกวา่ วนั จันทร์ 2 × 5 = 10 ชน้ิ ) − รวม 5 วนั ครอบครัวน้กี นิ ขนมจบี ท้ังหมดก่ชี ้นิ (45 ชิ้น) คิดไดอ้ ย่างไร (นบั ของทุกวนั รวมกนั ได้ 9 รปู ดังนน้ั รวม 5 วนั ครอบครัวน้ีกนิ ขนมจีบทง้ั หมด 9 × 5 = 45 ช้นิ ) 2. ครูติดแผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจาำ นวน ขา้ วหอ่ สาหร่ายไสต้ ่าง ๆ ท่ีแมค่ า้ ขายได้ใน หนังสือเรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 1 วัน ตามหนังสือเรยี นหน้า 194 ให้นกั เรยี น บทที่ 11 | แผนภูมิรปู ภาพ จำานวนขา้ วห่อสาหร่ายไส้ต่าง ๆ ท่แี มค่ ้าขายไดใ้ น 1 วนั บอกส่งิ ที่ทราบจากแผนภมู ิรปู ภาพ หรอื ปูอดั แทนจำ�นวนข้�วห่อส�หร่�ย 5 กล่อง ครอู าจใชค้ าำ ถาม เช่น ไข่กงุ้ แซลมอน − ชอ่ื ของแผนภมู ริ ูปภาพคืออะไร ทนู ่า กำ�หนดให้ (จาำ นวนขา้ วหอ่ สาหรา่ ยไสต้ า่ งๆ แม่ค�้ ข�ยข�้ วหอ่ ส�หร�่ ยไสท้ ูน�่ ไดน้ ้อยกว�่ ไส้ปอู ัดกี่กล่อง ทแ่ี ม่คา้ ขายได้ใน 1 วัน) คิดได้อย่�งไร − รปู 1 รปู แทนจำานวนของอะไร ข�ยไสท้ นู �่ ได้ 8 × 5 = 40 กล่อง (แทนจำานวนขา้ วห่อสาหร่าย 5 กลอ่ ง) ข�ยไส้ปูอดั ได้ 10 × 5 = 50 กลอ่ ง ดังนัน้ แม่ค�้ ข�ยข้�วหอ่ ส�หร่�ยไส้ทูน่� − แมค่ ้าขายขา้ วห่อสาหรา่ ยไส้อะไร ได้นอ้ ยกว�่ ไสป้ อู ดั 50 − 40 = 10 กล่อง ไดม้ ากทส่ี ดุ กก่ี ลอ่ ง (แซลมอน 60 กลอ่ ง) คิดอยา่ งไร (นับเพ่ิมทลี ะ 5 หรือ ปอู ดั คณู ด้วย 5 ) ทูน่า − แม่คา้ ขายขา้ วหอ่ สาหรา่ ยไสท้ ูนา่ ไสท้ ูน่�นอ้ ยกว่�ไส้ปูอดั 2 รูป ได้นอ้ ยกวา่ ไส้ปอู ดั ก่ีกลอ่ ง (10 กลอ่ ง) ดังนน้ั แมค่ ้�ข�ยข�้ วห่อส�หร�่ ยไส้ทูน่� ไดน้ อ้ ยกว�่ ไส้ปูอดั 2 × 5 = 10 กลอ่ ง จากแผนภมู ริ ปู ภาพ ตอบคาำ ถาม ไสแ้ ซลมอน ขายได ้ 60 กลอ่ ง 1 แม่ค�้ ข�ยข�้ วหอ่ ส�หร่�ยไสอ้ ะไรได้ม�กเป็นอนั ดบั ทไี่ส1้ไขข�ก่ ยงุ้ ไแดล้กีก่ะลไอ่สง้ทูนา่ ขายได้ 2 แมค่ �้ ข�ยข�้ วหอ่ ส�หร�่ ยไส้อะไรไดเ้ ท่�กนั และข�ย ไ ด ้ไ ส ล้ ะ ก กี่ ล ่อ ง ไส้ละ 40 กล่อง 3 แมค่ �้ ข�ยข�้ วหอ่ ส�หร่�ยไส้ไขก่ ุ้งไดน้ อ้ ยกว่�ไส้ปอู ัดก่กี ล่อง 10 กล่อง 160 ชิน้ 4 ถ�้ ข�้ วหอ่ ส�หร�่ ยแตล่ ะกลอ่ งมี 4 ชน้ิ แมค่ �้ ข�ยข�้ วหอ่ ส�หร�่ ยไสไ้ ขก่ งุ้ ไดก้ ช่ี น้ิ 5 ถ�้ ข้�วหอ่ ส�หร่�ยแตล่ ะกล่องมี 4 ช้นิ แมค่ �้ ข�ยข�้ วห่อส�หร�่ ยไสท้ นู ่� ได้นอ้ ยกว่�ไสป้ อู ดั ก่ีช้ิน 40 ชิน้ 194 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คิดอยา่ งไร (ในแผนภูมริ ปู ภาพ ขา้ วหอ่ สาหรา่ ยไสท้ นู ่ามี 8 รปู ซง่ึ น้อยกวา่ ไสป้ อู ดั 2 รูป ดังนั้น แม่คา้ ขาย ขา้ วหอ่ สาหร่ายไสท้ ูน่าไดน้ ้อยกวา่ ไสป้ ูอดั 2 × 5 = 10 กลอ่ ง) ใหน้ ักเรียนชว่ ยกันตอบคาำ ถามตามหนังสือเรยี นหนา้ 194 แลว้ ให้ตวั แทนนักเรยี นออกมา นาำ เสนอวิธคี ดิ 150 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภูมิรูปภาพ ค่มู อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลม่ 2 3. ครใู หน้ กั เรยี นพิจารณาแผนภูมิรปู ภาพแสดง หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 จ�ำ นวนไขไ่ กท่ ี่คณุ ย่าซ้ือในแตล่ ะสปั ดาหต์ ามหนังสอื เรียน บทท่ี 11 | แผนภูมิรปู ภาพ หน้า 195 แลว้ ใหน้ กั เรยี นบอกสง่ิ ท่ีทราบจากแผนภูมิ จำานวนไข่ไกท่ คี่ ณุ ยา่ ซือ้ ในแต่ละสปั ดาห์ รปู ภาพ เชน่ −− คณุ ย่าซือ้ ไขไ่ ก่ 5 สัปดาห์ สัปดาหท์ ี่ 1 สปั ดาห์ท่ี 2 สัปดาห์ท่ี 3 สปั ดาหท์ ่ี 4 สปั ดาหท์ ่ี 5 −− จ�ำ นวนไข่ไก่ที่คณุ ยา่ ซ้อื ในแตล่ ะสัปดาห์ ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนไขไ่ ก่ 5 ฟอง −− ไขไ่ ก่ 1 รปู แทนจำ�นวนไข่ไก่ 5 ฟอง จากแผนภมู ริ ูปภาพ ตอบคาำ ถาม สปั ดาห์ท่ี 2 ซอ้ื 15 ฟอง −− สัปดาหท์ ี่ 2 คุณยา่ ซื้อไข่น้อยท่ีสดุ 15 ฟอง คดิ จาก 3 × 5 = 15 1 คุณย่�ซ้อื ไข่ไก่นอ้ ยท่สี ุดในสัปด�หท์ ี่เท่�ไร และซือ้ กีฟ่ อง −− สปั ดาหท์ ่ี 1 คณุ ย่าซ้ือไขม่ ากกว่าสปั ดาหท์ ี่ 2 จ�ำ นวน 15 ฟอง 2 สัปด�หท์ ่ี 5 คุณย่�ซอ้ื ไข่ไก่ม�กกว�่ สัปด�หท์ ี่ 4 กฟ่ี อง 20 ฟอง 3 ถ�้ ไขไ่ ก่ร�ค�ฟองละ 4 บ�ท สัปด�หท์ ่ี 2 คณุ ย�่ จ่�ยเงนิ ซือ้ ไข่ไก่ ท้งั หมดก่บี �ท มีวธิ ีคดิ อย่�งไร 60 บาท คิดจาก 15 × 4 = 60 4 ถ�้ ไขไ่ ก่ร�ค�ฟองละ 4 บ�ท สปั ด�ห์ที่ 1 คณุ ย่�จ่�ยเงินซื้อไขไ่ ก่ ม�กกว่�สัปด�หท์ ี่ 3 กบี่ �ท มวี ิธคี ิดอย่�งไร 20 บาท คิดจากรปู ในแผนภูมิ ตา่ งกัน 1 รปู จะได้ตา่ งกัน 5 ฟอง ดังนนั้ 5 × 4 = 20 5 ถ�้ สปั ด�หท์ ี่ 2 คณุ ย�่ ซอ้ื ไขไ่ ก่เพ่ิมอีก 15 ฟอง ในแผนภมู ติ อ้ งมรี ูป เพิม่ 3 รูป เพราะ 1 รปู แทน 5 ฟอง เพิม่ อกี กี่รปู มีวธิ ีคดิ อย�่ งไร ดงั นัน้ 15 ฟองจงึ ใช้ 3 รปู 6 สปั ด�ห์ที่ 4 ถ้�คณุ ย�่ ใช้ไขไ่ ก่ทงั้ หมดทีซ่ ื้อม�ทำ�ไข่ตนุ๋ โดยไข่ตุ๋น 1 ถว้ ยใช้ไข่ไก่ 1 ฟอง คณุ ย่�ทำ�ไข่ตนุ๋ ได้กถ่ี ว้ ย 20 ถว้ ย ใหน้ กั เรยี นจบั คแู่ ลว้ ชว่ ยกนั ตอบคำ�ถามตามหนงั สอื | 195สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรยี นหนา้ 195 เมอื่ นกั เรียนท�ำ เสร็จแลว้ ครูสุ่มตัวแทน นักเรียนออกมาเฉลยคำ�ตอบพรอ้ มแสดงวธิ คี ิด จนครบทุกขอ้ ส�ำ หรบั ขอ้ 3 โจทยบ์ อกราคาไข่ไก ่ 1 ฟองให้ แล้วถามวา่ สัปดาหท์ ี่ 2 คณุ ยา่ จา่ ยเงนิ ซอ้ื ไขไ่ ก่ทัง้ หมดกีบ่ าท นักเรียนตอ้ งหาก่อนว่าคุณย่า ซ้อื ไขไ่ กใ่ นสัปดาห์ที่ 2 ก่ฟี อง แลว้ จึงหาราคารวมของไข่ไกท่ ง้ั หมดได้ สำ�หรบั ข้อ 5 จากแผนภูมิ รูปภาพนก้ี �ำ หนด 1 รูป แทนจ�ำ นวนไขไ่ ก่ 5 ฟอง ถา้ คณุ ย่าซื้อไข่ไกเ่ พ่ิมอีก 15 ฟอง แสดงว่าต้อง มรี ูป เพิ่มอกี 15 ÷ 5 = 3 รปู การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทที่ 11 | แผนภูมริ ปู ภาพ 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี น โดยให้นักเรยี นอ่านแผนภมู ิรูปภาพและตอบค�ำ ถาม ตรวจสอบความเข้าใจ ตามหนังสือเรยี นหน้า 196 เปน็ รายบุคคล ครูและนักเรียน ร่วมกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง ถ้าพบวา่ มนี กั เรยี นที จาำ นวนนำ้าหนกั ผลไมท้ พี่ ่อค้าขายไดใ้ น 1 วัน ต่ อบคำ�ถามไมถ่ ูกตอ้ ง ครูอาจส่มุ ตัวแทนนักเรียนใหอ้ อกมา 1 แสดงแนวคดิ ในการหาค�ำ ตอบ เชน่ ทุเรียน −− รปู 1 รูปแทนจ�ำ นวนของอะไร (จำ�นวน มังคุด น�้ำ หนักผลไม้ 5 กโิ ลกรัม) แตงโม −− ถา้ พอ่ คา้ ขายเงาะได้น้อยกว่าทุเรียน 10 กโิ ลกรมั 2 ต้องมรี ปู ในชอ่ งเงาะมากกวา่ หรือนอ้ ยกวา่ รูป ในชอ่ งทุเรียน (นอ้ ยกว่า) กร่ี ูป (2 รปู ) กำ�หนดให้ แทนจ�ำ นวนน้�ำ หนกั ผลไม้ 5 กโิ ลกรัม คดิ ได้อย่างไร (1 รูปแทนจำ�นวนนำ�้ หนักผลไม ้ จากแผนภูมริ ปู ภาพ ตอบคาำ ถาม 1 พ่อค�้ ข�ยทเุ รยี นได้กี่กิโลกรัม 50 กิโลกรมั 2 พ่อค้�ข�ยแตงโมไดม้ �กกว�่ มงั คุดกก่ี ิโลกรัม 5 กิโลกรมั 3 พ่อค�้ ตอ้ งข�ยมังคดุ ไดเ้ พิ่มอีกกีก่ โิ ลกรัมจงึ จะข�ยมงั คุดไดเ้ ท�่ กับทเุ รียน 15 กโิ ลกรัม 4 ถ้�พ่อค�้ ข�ยเง�ะได้น้อยกว่�ทุเรียน 10 กโิ ลกรมั แตม่ �กกว�่ มะม่วง 20 กิโลกรมั 1 และ 2 ในแผนภมู ริ ูปภ�พคือผลไมช้ นดิ ใด 1 คอื เงาะ และ 2 คือ มะม่วง สิง่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ จ�ำ นวนรปู ภ�พในแผนภมู ริ ปู ภ�พอ�จไมใ่ ชจ่ �ำ นวนทแ่ี ทจ้ รงิ ของสง่ิ ต�่ ง ๆ จ�ำ นวนท่แี ท้จริงของสง่ิ ต�่ ง ๆ ในแผนภมู ิรปู ภ�พขนึ้ อยู่กับ ข้อก�ำ หนดในแผนภมู ริ ปู ภ�พ ซึง่ อ�จกำ�หนดใหร้ ปู 1 รูป แทนจำ�นวนท่แี ท้จรงิ ของส่งิ ต่�ง ๆ 1 หน่วย 2 หน่วย หรอื 5 หนว่ ย แบบฝกึ หดั 11.2 196 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 5 กโิ ลกรมั 2 รูปจงึ แทนจ�ำ นวนนำ้�หนักผลไม้ 10 กโิ ลกรัม) | 151สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 11 | แผนภูมริ ูปภาพ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 −− ช่องใดที่มีรูป น้อยกวา่ ชอ่ งทเุ รียน 2 รปู (ชอ่ ง 1 ) −− ดงั นั้น ช่อง 1 ต้องเปน็ ผลไมช้ นิดใด (เงาะ) −− จากโจทย์ พอ่ คา้ ขายเงาะได้มากกว่ามะมว่ งก่ีกโิ ลกรมั (20 กิโลกรัม) ต้องมีรูป ในชอ่ ง เงาะมากกว่าหรือนอ้ ยกวา่ รปู ในช่องมะมว่ ง (มากกวา่ ) กีร่ ปู (4 รปู ) คิดได้อย่างไร (1 รูปแทนจำ�นวนน้�ำ หนักผลไม้ 5 กโิ ลกรมั 4 รูปจงึ แทนจ�ำ นวนน�้ำ หนักผลไม้ 20 กโิ ลกรมั ) −− ช่อง 2 ต้องเปน็ ผลไม้ชนิดใด (มะมว่ ง) จากนน้ั ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ สิ่งที่ไดเ้ รียนรู ้ สิ่งทีไ่ ดเ้ รียนรู้ •• จ�ำ นวนรปู ภาพในแผนภมู ริ ูปภาพอาจไมใ่ ชจ่ �ำ นวนทแี่ ทจ้ ริงของส่งิ ต่าง ๆ จ�ำ นวนท่แี ทจ้ ริงของส่ิงต่าง ๆ ในแผนภมู ิรปู ภาพข้นึ อยกู่ บั ข้อก�ำ หนดในแผนภูมริ ปู ภาพซ่งึ อาจ ก�ำ หนดให้รูป 1 รปู แทนจำ�นวนที่แทจ้ ริงของสิง่ ตา่ ง ๆ 1 หนว่ ย 2 หนว่ ย หรือ 5 หนว่ ย จากน้ันให้นักเรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 11.2 หน้า 112 – 114 11.3 แผนภมู ริ ปู ภาพทก่ี ำ�หนดรูป 1 รูปแทน 10 หนว่ ย จดุ ประสงค์ 1. อา่ นและตอบคำ�ถามจากแผนภูมริ ปู ภาพทกี่ �ำ หนดรปู 1 รปู แทน 10 หน่วย 2. ใชข้ อ้ มลู จากแผนภมู ริ ปู ภาพในการหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาเมอ่ื ก�ำ หนดรปู 1 รปู แทน 10 หนว่ ย สือ่ การเรียนรู้ หนังสอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ปู ภาพ −− แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนอปุ กรณช์ นดิ ตา่ ง ๆ ในสวนน�ำ้ 11.3 แผนภมู ริ ปู ภาพทก่ี าำ หนดรปู 1 รปู แทน 10 หนว่ ย แนวการจัดการเรียนรู้ การพัฒนาความรู้ พัฒนาความรู้ 1. ครูเลา่ สถานการณต์ ามหนงั สือเรียนหนา้ 197 พนักง�นของสวนน้�ำ นับจ�ำ นวนอปุ กรณต์ ่�ง ๆ ในห้องเกบ็ อปุ กรณ์ แล้วติดแผนภูมริ ปู ภาพแสดงจำ�นวนอุปกรณ์ชนิดตา่ ง ๆ ได้ข้อมลู ต�มแผนภมู ริ ปู ภ�พต่อไปนี้ ในสวนน้ำ�ให้นักเรียนพจิ ารณาแผนภูมิรูปภาพบนกระดาน แล้วบอกสง่ิ ที่ทราบจากแผนภมู ริ ปู ภาพ เชน่ ช่อื แผนภูมิ จำานวนอุปกรณช์ นดิ ตา่ ง ๆ ในสวนนำ้า รายการอปุ กรณ์ในสวนนำ�้ ครอู าจใชค้ ำ�ถาม เชน่ หว่ งยาง โฟมวา่ ยน้าำ เสอ้ื ชชู ีพ หมวกกันนอ๊ ก ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนอุปกรณ์ 10 อนั ในหอ้ งอุปกรณม์ หี ว่ งย�งก่ีอัน คดิ ไดอ้ ย�่ งไร ใชก้ �รนับทลี ะ 10 จะได้ ใชก้ �รคูณ 10 20 30 40 50 60 1 รูปแทนจ�ำ นวนอุปกรณ์ 10 อนั ดังนน้ั ในห้องอุปกรณม์ หี ่วงย�ง 60 อัน ดังนั้น ในห้องอปุ กรณม์ ีหว่ งย�ง 6 × 10 = 60 อนั ในหอ้ งอุปกรณม์ โี ฟมว�่ ยน้ำ�นอ้ ยกว�่ หว่ งย�งกอ่ี นั คดิ ได้อย�่ งไร มโี ฟมว่�ยนำ�้ 4 × 10 = 40 อัน หว่ งยาง โฟมว่ายน้าำ จำ�นวน ของโฟมว่�ยน้�ำ มหี ่วงย�ง 6 × 10 = 60 อนั น้อยกว�่ ของหว่ งย�ง 2 รูป ดงั นน้ั มโี ฟมว่�ยน้�ำ นอ้ ยกว�่ ห่วงย�ง 60 − 40 = 20 อนั ดงั น้นั มโี ฟมว่�ยน�ำ้ นอ้ ยกว่� ห่วงย�ง 2 × 10 = 20 อนั | 197สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 152 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ คู่มือครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เล่ม 2 −− แผนภูมิรูปภาพแสดงจ�ำ นวนของอะไร (จ�ำ นวนอุปกรณช์ นดิ ตา่ ง ๆ ในสวนน้�ำ ) −− ในสวนน�ำ้ มอี ปุ กรณ์อะไรบ้าง (ห่วงยาง โฟมวา่ ยนำ้� เส้ือชูชพี หมวกกนั น๊อก) −− แผนภมู ริ ปู ภาพนี้มีข้อก�ำ หนดอย่างไร (รูป 1 รูป แทนจำ�นวนอุปกรณ์ 10 อนั ) −− ในห้องอุปกรณม์ ีห่วงยางก่อี ัน (60 อนั ) คดิ ไดอ้ ย่างไร (ใช้การนับเพม่ิ ทลี ะ 10 หรอื ใชก้ ารคูณดว้ ย 10) จากน้นั ครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกันตง้ั ค�ำ ถาม พรอ้ มหาคำ�ตอบ ครูอาจสุม่ ตวั แทนนักเรยี นออกมา น�ำ เสนอค�ำ ถาม แลว้ ใหเ้ พือ่ นในหอ้ งชว่ ยกนั ตอบ หรอื ครอู าจตั้งคำ�ถามตามหนังสือเรียนหน้า 197 แล้วใหน้ ักเรยี นช่วยกนั ตอบและแสดงแนวคดิ ในการหาค�ำ ตอบ ซ่ึงครคู วรเสนอแนะวิธคี ิดหาคำ�ตอบ ตามแนวทางในหนงั สอื เรยี นหนา้ 197 ดว้ ย เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความคดิ ทห่ี ลากหลายและสรา้ งความเขา้ ใจมากขน้ึ 2. ครูตดิ แผนภมู ิรปู ภาพแสดงจำ�นวนผใู้ ชบ้ รกิ ารที่ หนงั สอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 ชอบบรเิ วณตา่ ง ๆ ในสวนสนุกบนกระดาน แลว้ ใหน้ ักเรยี น บทท่ี 11 | แผนภูมิรปู ภาพ พิจารณาแผนภมู ิรปู ภาพ และบอกส่ิงท่ที ราบจากแผนภูมิ รูปภาพ เช่น ชอ่ื แผนภมู ิ บรเิ วณต่าง ๆ ในสวนสนกุ จำานวนผู้ใช้บรกิ ารทีช่ อบบริเวณต่าง ๆ ในสวนสนุก ครูอาจใชค้ ำ�ถาม เช่น สวนน้าำ −− แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจำ�นวนของอะไร (จ�ำ นวน สวนผจญภัย ผู้ใชบ้ ริการท่ีชอบบริเวณต่าง ๆ ในสวนสนุก) เมืองจำาลอง สวนอาหาร −− จากแผนภูมิรูปภาพ บริเวณตา่ ง ๆ ในสวนสนุก กำ�หนดให้ แทนจำ�นวนผใู้ ชบ้ รกิ �ร 10 คน เปน็ รปู ด�วครึง่ รปู ดังนั้น แทนจำ�นวนผใู้ ช้บริก�รคร่ึงของ 10 คน คอื 5 คน บรเิ วณใดท่ีผใู้ ชบ้ ริก�รชอบม�กท่สี ุด กีค่ น คดิ ไดอ้ ย�่ งไร สวนน�้ำ มผี ูใ้ ช้บรกิ �รชอบม�กทีส่ ดุ นับได้ 10 20 30 40 50 60 70 80 90 95 ดงั นนั้ บริเวณสวนน�ำ้ มผี ูใ้ ช้บริก�รชอบม�กท่ีสุด 95 คน มีอะไรบ้าง (สวนน้ำ� สวนผจญภัย เมอื งจ�ำ ลอง สวนนำ้�มี 9 รูป คดิ เปน็ 9 × 10 = 90 คน สวนอาหาร) และ แทนจำ�นวนผู้ใช้บรกิ �ร 5 คน ดังนน้ั บริเวณสวนน�้ำ มีผใู้ ช้บริก�รชอบม�กท่ีสดุ 95 คน −− แผนภมู ิรูปภาพนม้ี ขี ้อก�ำ หนดอยา่ งไร ตอบคำาถาม จากแผนภมู ริ ปู ภาพมีดาวตา่ งกัน 1 รปู กับครึ่งรปู ดังนน้ั ตา่ งกนั 15 คน ( 1 รปู แทนจำ�นวนผู้ใช้บรกิ าร 10 คน) บริเวณสวนผจญภัยกบั เมอื งจ�ำ ลองมีผใู้ ช้บริก�รชอบต�่ งกนั กี่คน คิดได้อย่�งไร 198 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี −− จากแผนภูมริ ูปภาพนกั เรียนสังเกตเห็นรูปดาว มีลกั ษณะอยา่ งไรบา้ ง ( และ ) รูป 1 รูปแทนจำ�นวนผใู้ ช้บริการก่คี น (จำ�นวนผู้ใชบ้ รกิ าร 5 คน) ทราบได้อยา่ งไร (เพราะ แทนจำ�นวนผใู้ ช้บรกิ าร 10 คน ดังนน้ั แทนจำ�นวนผู้ใชบ้ ริการ 5 คน) −− บริเวณเมอื งจ�ำ ลองมผี ้ใู ชบ้ ริการกี่คน (75 คน) คิดไดอ้ ย่างไร (นบั ดาวที่เต็มดวงทีละ 10 จะได้ 70 แลว้ นบั เพิ่มอกี 5 จากดาวคร่ึงดวง หรือ 7 × 10 = 70 แล้วน�ำ 70 + 5 = 75 หรือ (7 × 10) + 5 ) = 75 −− บรเิ วณใดทีผ่ ูใ้ ชบ้ รกิ ารชอบมากท่ีสดุ (สวนนำ�้ ) กคี่ น (95 คน) คดิ ไดอ้ ยา่ งไร (นบั ดาวท ี่ เต็มดวงทีละ 10 จะได้ 90 แลว้ บวกเพมิ่ อีก 5 จากดาวครงึ่ ดวง หรอื 9 × 10 = 90 แลว้ น�ำ 90 + 5 = 95 หรอื (9 × 10) + 5 = 95 จากน้นั ให้นักเรียนชว่ ยกันตงั้ คำ�ถาม พรอ้ มหาคำ�ตอบ ครอู าจส่มุ ตัวแทนนกั เรียนออกมา น�ำ เสนอค�ำ ถาม แลว้ ใหเ้ พอ่ื นในหอ้ งชว่ ยกนั ตอบ แลว้ ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั ตอบค�ำ ถามในกรอบทา้ ยหนา้ 198 | 153สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ูปภาพ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เลม่ 2 3. ครตู ดิ แผนภูมิรปู ภาพแสดง หนงั สือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 จำ�นวนคนทเี่ ขา้ แถวรอเลน่ เครอื่ งเลน่ บทที่ 11 | แผนภูมริ ูปภาพ ชนดิ ตา่ ง ๆ ในสวนสนุกบนกระดาน จำานวนคนท่ีเขา้ แถวรอเลน่ เคร่อื งเลน่ ชนิดตา่ ง ๆ ในสวนสนุก ใหน้ กั เรยี นพจิ ารณาแผนภูมริ ปู ภาพ รถไฟเหาะ แล้วบอกสิ่งทีท่ ราบจากแผนภมู ิรูปภาพ ม้าหมนุ เชน่ เรอื ไวก้ิง แทนจำ�นวนคน 10 คน −− แผนภูมิรปู ภาพนแี้ สดงจ�ำ นวนคน จานบินมหาสนุก ทเี่ ขา้ แถวรอเล่นเคร่อื งเลน่ กำ�หนดให้ ชนดิ ต่าง ๆ ในสวนสนุก จากแผนภูมริ ูปภาพ ตอบคาำ ถาม −− จากแผนภูมริ ปู ภาพ มเี คร่อื งเล่น 1 คนเข้�แถวรอเล่นเครอ่ื งเลน่ ชนดิ ใดม�กเป็นอันดับที่ 1 จำ�นวนก่คี น ชนิดต่าง ๆ ใน สวนสนุก ไดแ้ ก่ 2 คนเข้�แถวรอเล่นเครื่องเล่นชนิดใดม�กเป็นอนั ดบั ที่ 3 จ�ำ นวนกค่ี น รถไฟเหาะ มา้ หมนุ เรอื ไวกง้ิ และ 3 คนเข้�แถวรอเล่นม้�หมนุ ม�กกว่�คนเข�้ แถวรอเล่นรถไฟเห�ะกี่คน จานบินมหาสนุก 4 คนเข้�แถวรอเลน่ เครอ่ื งเลน่ ชนดิ ใดน้อยกว�่ คนเข�้ แถวรอเล่น −− แผนภูมิรปู ภาพน้ีมขี อ้ กำ�หนด รถไฟเห�ะอยู่ 10 คน 5 เครอ่ื งเล่นชนิดใดบ้�งทีม่ คี นเข้�แถวรอเลน่ ต�่ งกนั 5 คน 6 ถ้�มีคนม�เข�้ แถวรอเล่นจ�นบินมห�สนกุ เพิ่มอกี 15 คน ในแผนภมู ิ ต้องมีรูป ทั้งหมดก่ีรูป มีวธิ ีคิดอย�่ งไร 1 รูป แทนจำ�นวนคน 10 คน ผลัดกนั ตงั้ คำ�ถ�มจ�กแผนภมู ิรปู ภ�พน้ี ให้เพ่ือนตอบ −− มคี นตอ่ แถวรอเลน่ มา้ หมนุ มากทส่ี ดุ | 199สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จ�ำ นวน 95 คน เฉลย −− มีคนต่อแถวรอเลน่ เรือไวกิง้ 1. ม้าหมนุ 95 คน 2. จานบินมหาสนกุ 85 คน นอ้ ยกวา่ คนตอ่ แถวรอเลน่ 3. 5 คน จานบินมหาสนุก 5 คน 4. เรอื ไวกง้ิ 5. จานบินมหาสนกุ กับรถไฟเหาะ รถไฟเหาะกับม้าหมนุ เรือไวกิง้ กบั จานบินมหาสนกุ 6. 10 รปู คดิ จาก เพิ่มอีก 15 คน แสดงวา่ เพมิ่ อกี 1 รปู กับครึง่ รูป รวมกบั 8 รูปกับคร่ึงรูป เปน็ 10 รูปพอดี จากนัน้ ให้นกั เรียนช่วยกันตอบ ค�ำ ถามตามหนังสือเรยี นหน้า 199 ครอู าจสุม่ ตัวแทนนักเรยี นออกมาน�ำ เสนอแนวคดิ ในการหาคำ�ตอบ ครแู ละเพอื่ นชว่ ยกันตรวจสอบความถูกต้อง หรอื อาจใหน้ กั เรยี นจับคูก่ นั แลว้ ใหค้ นใดคนหน่ึง ตง้ั ค�ำ ถามแล้วให้เพอ่ื นอกี คนหนึ่งตอบ จากน้ันสลับกนั ตง้ั ค�ำ ถามและตอบคำ�ถาม 154 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 11 | แผนภูมริ ูปภาพ คูม่ ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 2 การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สอื เรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 4. ตรวจสอบความเข้าใจของ บทท่ี 11 | แผนภมู ิรูปภาพ นกั เรยี นโดยให้นกั เรยี นอา่ นแผนภูมิรูปภาพ ตรวจสอบความเขา้ ใจ และตอบค�ำ ถามตามหนงั สอื เรยี นหน้า 200 จำานวนบัตรประเภทต่าง ๆ ที่สวนสนุกขายไดใ้ น 1 วัน เป็นรายบุคคล ครูและนกั เรียนรว่ มกัน ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ถ้าพบวา่ เด็ก นกั เรียน ผูใ้ หญ่ ผู้สูงอายุ มนี กั เรียนที่ตอบคำ�ถามไม่ถกู ต้อง กำ�หนดให้ แทนจำ�นวนบัตร 10 ใบ ครูอาจสมุ่ ตวั แทนนกั เรยี นใหอ้ อกมา จากแผนภมู ริ ูปภาพ ตอบคาำ ถาม แสดงแนวคดิ ในการหาค�ำ ตอบ เช่น 1 บัตรประเภทใดทีส่ วนสนุกข�ยไดม้ �กเป็นอนั ดบั ที่ 2 และข�ยได้กใ่ี บ 2 สวนสนกุ ข�ยบัตรส�ำ หรับเดก็ ไดม้ �กกว่�บตั รสำ�หรบั นกั เรยี นกี่ใบ −− ขอ้ 3 บัตรทีข่ ายได้ต่างกัน 30 ใบ 3 ใน 1 วัน บตั รประเภทใดบ้�งทีส่ วนสนกุ ข�ยไดต้ �่ งกัน 30 ใบ 4 ใน 1 วัน มีคนเข�้ ใชบ้ รกิ �รทสี่ วนสนุกกี่คน แสดงวา่ รปู จะต่างกนั 5 ถ้�มีนกั เรยี นม�เพม่ิ อีก 30 คน ในแผนภูมิตอ้ งมีรูป ท้งั หมดก่ีรูป 3 รปู เพราะ 1 รปู สิง่ ท่ไี ด้เรียนรู้ แทนจำ�นวนบัตร 10 ใบ จ�ำ นวนรปู ภ�พในแผนภมู ริ ปู ภ�พอ�จไมใ่ ชจ่ �ำ นวนทแ่ี ทจ้ รงิ ของสง่ิ ต�่ ง ๆ −− ขอ้ 5 ในแผนภมู ิรูปภาพจะต้อง จำ�นวนที่แทจ้ รงิ ของส่ิงต่�ง ๆ ในแผนภมู ริ ปู ภ�พขึ้นอย่กู บั ข้อก�ำ หนดในแผนภูมริ ูปภ�พ ซึง่ อ�จก�ำ หนดให้รูป 1 รูป ม ี เพม่ิ อีก 3 รูป เพราะ แทนจำ�นวนท่แี ทจ้ รงิ ของสิง่ ต่�ง ๆ 1 หน่วย 2 หน่วย 5 หน่วย หรอื 10 หน่วย แบบฝึกหัด 11.3 1 รูปแทนจำ�นวนบัตร 200 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 10 ใบ และเดิมม ี เฉลย 1. เดก็ ขายได้ 50 ใบ อยูแ่ ล้ว 3 รูป รวมเป็น 6 รปู 2. 20 ใบ 3. นกั เรยี นกับผูใ้ หญ่ จากน้นั ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุป 4. 150 คน 5. เพ่ิมอีก 3 รูป รวมเป็น 6 รูป สงิ่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ •• จำ�นวนรูปภาพในแผนภมู ริ ปู ภาพอาจไมใ่ ชจ่ ำ�นวนทแ่ี ทจ้ รงิ ของส่งิ ต่าง ๆ จ�ำ นวนท่ีแท้จริงของสิ่งต่าง ๆ ในแผนภูมิรปู ภาพ ข้นึ อยู่กบั ข้อก�ำ หนดในแผนภมู ิรูปภาพซ่งึ อาจ ก�ำ หนดให้รปู 1 รปู แทนจำ�นวนท่ีแท้จริงของสิ่งต่าง ๆ 1 หน่วย 2 หน่วย 5 หน่วย หรอื 10 หนว่ ย จากนั้นให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 11.3 หน้า 115 – 117 | 155สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 2 ร่วมคิดร่วมทำ� หนงั สือเรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 บทท่ี 11 | แผนภมู ริ ปู ภาพ ส่ือการเรียนรู้ ร่วมคดิ ร่วมทาำ −− แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนขนมทเ่ี ตรยี มไว ้ แผนภมู ริ ูปภ�พต่อไปนแี้ สดงจำ�นวนขนม เครอื่ งดื่ม และผลไมท้ ค่ี รเู ตรียมส�ำ หรบั ส�ำ หรบั อาหารวา่ ง จัดกล่องอ�ห�รว่�ง เพือ่ รบั ประท�นระหว�่ งเดินท�งไปสวนสนกุ −− แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนเครอ่ื งดม่ื ทเ่ี ตรยี ม ไวส้ �ำ หรบั อาหารวา่ ง จำานวนขนมท่เี ตรยี มไว้ จาำ นวนเคร่อื งด่มื ทเ่ี ตรียมไวส้ าำ หรับอาหารว่าง −− แผนภมู ริ ปู ภาพแสดงจ�ำ นวนผลไมท้ เ่ี ตรยี มไว ้ สำาหรบั อาหารวา่ ง นม ส�ำ หรบั อาหารวา่ ง −− กระดาษ A4 กลมุ่ ละ 1 - 2 แผน่ นา้ำ สม้ นำา้ แอปเปิล เค้ก แยมโรล พายไก่ ก�ำ หนดให้ แทนจ�ำ นวนเคร่อื งดม่ื 10 กลอ่ ง ก�ำ หนดให้ แทนจำ�นวนขนม 2 ช้นิ จำานวนผลไมท้ เ่ี ตรยี มไว้สำาหรับอาหารว่าง แตงโม มะม่วง วธิ จี ดั กจิ กรรม ชมพู่ แทนจำ�นวนผลไม้ 5 ถุง ก�ำ หนดให้ 1. ครูแบง่ นกั เรยี นเปน็ กล่มุ เดก็ ๆ ช่วยครจู ัดกลอ่ งอ�ห�รว�่ ง โดยอ�ห�รว่�งแตล่ ะกล่องต้องมขี นม กล่มุ ละเทา่ ๆ กันแลว้ แจกแผนภูมริ ูปภาพแสดง 1 ช้นิ เครอ่ื งด่มื 1 กล่อง และผลไม้ 1 ถุง จำ�นวนขนมทเ่ี ตรียมไวส้ �ำ หรบั อาหารวา่ ง ตอบคาำ ถาม แผนภูมิรปู ภาพแสดงจำ�นวนเคร่อื งดืม่ ทเี่ ตรียมไว้ ส�ำ หรบั อาหารวา่ ง และแผนภูมิรูปภาพแสดง เด็ก ๆ จดั กล่องอ�ห�รว่�งได้ทง้ั หมดกี่กล่อง 40 กลอ่ ง หลังจ�กจัดกลอ่ งอ�ห�รว่�งเสรจ็ แล้ว มีอ�ห�ร (ขนม เคร่ืองด่มื และผลไม)้ ชนดิ ใดเหลือบ�้ ง และเหลืออย�่ งละเท่�ไร เครอื่ งด่มื เหลอื 5 กล่อง และผลไม้เหลอื 5 ถงุ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | 201 (หรืออาจตอบเปน็ ชนดิ ของผลไมห้ รอื ชนิดของเครอ่ื งดืม่ ) จำ�นวนผลไมท้ ีเ่ ตรยี มไวส้ �ำ หรบั อาหารว่าง 2. ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มชว่ ยกนั บอกสิ่งท่ที ราบจากแผนภมู ริ ปู ภาพแตล่ ะแผนภมู ิให้ครบ ทกุ แผนภูมิ เช่น ครูเตรยี มขนมไว้ 3 ชนดิ ไดแ้ ก่ เคก้ แยมโรล พายไก่ ครูเตรียมเค้กนอ้ ยท่ีสดุ ครูเตรียมแยมโรลและพายไก่จำ�นวนเท่ากัน จากนั้นครูใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มช่วยกนั หาจ�ำ นวนขนมแตล่ ะชนดิ ท่คี รเู ตรยี มไว้ จะได้ ครูเตรียมเค้ก 6 × 2 = 12 ช้ิน ครเู ตรียมแยมโรลและพายไก่อยา่ งละ 7 × 2 = 14 ชน้ิ ครถู ามค�ำ ถามทำ�นองเดียวกนั นี้จนครบทง้ั 3 แผนภูมริ ูปภาพ 3. จากข้อมลู ทีไ่ ด้จากแผนภมู ิรูปภาพท้ัง 3 แผนภูมิ ครใู ห้นักเรยี นแต่ละกลุม่ ช่วยกันคดิ ว่า ถ้า ตอ้ งการจัดกลอ่ งอาหารวา่ ง โดยอาหารวา่ งแตล่ ะกลอ่ งต้องมขี นม 1 ชิน้ เครื่องดม่ื 1 กลอ่ ง และผลไม้ 1 ถงุ นักเรยี นจะจดั ไดอ้ ย่างไร แลว้ ชว่ ยกันตอบค�ำ ถามในกรอบทา้ ยหน้า 201 โดยครูอาจใชค้ �ำ ถาม เพอ่ื ช่วยให้นักเรยี นหาค�ำ ตอบ เช่น −− ครเู ตรยี มขนมท้งั หมดก่ีชน้ิ (40 ชน้ิ ) คิดได้อยา่ งไร (เคก้ 12 ชิ้น แยมโรล 14 ชิ้น และพายไก่ 14 ชิ้น รวมเป็น 12 + 14 + 14 = 40 ชิ้น) 156 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภูมิรูปภาพ คู่มือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 2 เลม่ 2 −− ครเู ตรยี มเคร่อื งดมื่ ทงั้ หมดกีก่ ล่อง (45 กลอ่ ง) คิดไดอ้ ย่างไร (นับจ�ำ นวนรปู ในแผนภมู ิ ได้ 4 รปู กับอกี ครึง่ รปู แตล่ ะรปู แทนจำ�นวนเครื่องดืม่ 10 กล่อง คดิ เป็น 40 + 5 = 45 กล่อง หรอื อาจหาจำ�นวนเครอ่ื งด่ืมแตล่ ะชนดิ จะไดน้ ม 15 กลอ่ ง น้ำ�ส้ม 20 กล่อง นำ�้ แอปเปลิ 10 กล่อง รวม 15 + 20 + 10 = 45 กลอ่ ง) −− ครเู ตรียมผลไมท้ ้งั หมดกีถ่ ุง (45 ถงุ ) คดิ ได้อย่างไร (นับจำ�นวนรปู ในแผนภูมิได้ 9 รปู แตล่ ะรูปคิดเป็นผลไม้ 5 ถงุ คิดเป็น 9 × 5 = 45 ถงุ หรืออาจหาจำ�นวนผลไม้แต่ละชนิด จะไดแ้ ตงโม 15 ถุง มะม่วง 15 ถุง ชมพู่ 15 ถุง รวม 15 + 15 + 15 = 45 ถงุ ) −− จากโจทย์ กลอ่ งอาหารว่าง แตล่ ะกล่องตอ้ งมขี นม 1 ชิ้น เครอื่ งด่ืม 1 กลอ่ ง และผลไม้ 1 ถุง นกั เรยี นจะจดั อาหารว่างไดม้ ากท่สี ุดก่กี ลอ่ ง (40 กลอ่ ง) เพราะเหตุใด (เพราะมีขนมนอ้ ยท่ีสดุ เพียง 40 ช้นิ จงึ จดั อาหารว่างได้มากท่ีสุด 40 กลอ่ ง) −− หลังจัดกล่องอาหารว่างแลว้ มขี นม เครือ่ งด่ืม หรอื ผลไม้ ชนิดใดเหลือบ้าง และเหลืออย่างละ เท่าไร (เหลอื เครอื่ งดม่ื 5 กล่อง และผลไม้ 5 ถุง หรืออาจตอบเปน็ ชนดิ ของเครือ่ งดืม่ หรอื ชนิดของผลไมก้ ไ็ ด้แต่จำ�นวนต้องเป็น 5 กล่องกับ 5 ถุง) จากนน้ั ครูใหน้ กั เรียนแตล่ ะกลุม่ ส่งตวั แทนออกมานำ�เสนอแนวคดิ ในการหาค�ำ ตอบ ครแู ละ นักเรยี นชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง จากนั้นใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั ท้าทาย หนา้ 118 - 119 | 157สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภูมิรูปภาพ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 ตวั อยา่ งแบบทดสอบทา้ ยบท ตวั อยา่ งแบบทดสอบนใ้ี ชใ้ นการประเมนิ ผลระหวา่ งเรยี นเพอ่ื พฒั นานกั เรยี นหากมนี กั เรยี นคนใด ท่ีไมส่ ามารถท�ำ แบบทดสอบนไี้ ดค้ รคู วรใหน้ กั เรียนคนนั้นฝกึ ทกั ษะมากข้ึนโดยอาจใช้แบบฝึกเสริม หนงั สือเสรมิ เพมิ่ ปญั ญาของสสวท. หรอื แบบฝกึ อน่ื ตามทเ่ี หน็ สมควร กอ่ นสอบครอู าจทบทวนความรู้ ใหก้ บั นกั เรยี นกอ่ น 20 - 30 นาที ซง่ึ แบบทดสอบทา้ ยบทนม้ี จี �ำ นวน 4 ขอ้ คะแนนเตม็ 20 คะแนน ใช้ เวลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะห์เปน็ รายจดุ ประสงค์ได้ดังน้ี จุดประสงค์การเรียนรู้ ขอ้ ที่ 1-3 1. อ่านข้อมูลจากแผนภมู ิรปู ภาพ เมอ่ื ก�ำ หนด 1 รปู แทน 2 หน่วย 5 หนว่ ย หรอื 10 หน่วย 2. ใชข้ อ้ มลู จากแผนภมู ิรปู ภาพในการหาคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หา เมอ่ื กำ�หนด 1 รปู แทน 2 หน่วย 5 หนว่ ย หรือ 10 หน่วย ตวั อย่างแบบทดสอบทา้ ยบทท่ี 11 1. พิจารณาแผนภูมริ ปู ภาพ แล้วเตมิ คำ�ตอบ (7 คะแนน) จ�ำ นวนสตั วเ์ ล้ียงของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 2 ไก่ ปลา นก เป็ด แมว กำ�หนดให้รปู สตั ว์ 1 รูป แทนจำ�นวนสตั ว์ 2 ตัว 1) แผนภมู ิรปู ภาพนแ้ี สดง…………………………………………………………………………………………………. 2) รูปสัตว์ 1 รูป แทนจ�ำ นวนสตั ว์ ………………… ตัว 3) นกั เรียนชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เล้ียง …………..................………..นอ้ ยทีส่ ุด จ�ำ นวน………………ตวั 4) นักเรยี นชั้นประถมศึกษาปีท่ี 2 เลีย้ งปลา นอ้ ยกว่า เลี้ยงแมว …………………. ตวั 5) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เลย้ี ง ………………… มากกวา่ 10 ตวั 6) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี 2 เล้ียงไก่กับเป็ดรวมกัน …………………………………. ตัว 7) นกั เรยี นชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลี้ยง……………………….กับ…………………………..รวมกนั 16 ตัว 158 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 11 | แผนภูมริ ปู ภาพ คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 2. พจิ ารณาแผนภมู ิรปู ภาพ แล้วเตมิ ค�ำ ตอบ (7 คะแนน) จำ�นวนนาฬิกาทร่ี า้ นเวลาดขี ายไดใ้ น 1 สปั ดาห์ นาฬิกาข้อมอื นาฬิกาปลุก นาฬกิ าจบั เวลา นาฬกิ าต้งั โต๊ะ นาฬิกาติดผนัง กำ�หนดใหร้ ูปนาฬกิ า 1 รปู แทนจ�ำ นวนนาฬิกา 5 เรอื น 1) แผนภมู ิรูปภาพนี้แสดง………………………………………………………………………………………………. 2) รา้ นเวลาดขี ายนาฬกิ าทั้งหมด…………ชนิด ไดแ้ ก่ ……………………………………………………………… ..................................................……………………….………………………………………………………… 3) ใน 1 สัปดาห์ ร้านเวลาดี ขาย ………………………………………..ได้มากท่สี ดุ จ�ำ นวน……………………………เรอื น 4) ใน 1 สัปดาห์ รา้ นเวลาดี ขาย …………..…………………………..……และ………...……………………..…. ไดเ้ ท่ากัน อย่างละ ………………………….. เรือน คิดจาก……………………………………………………… 5) ใน 1 สัปดาห์ ร้านเวลาดี ขายนาฬิกา…………………………ไดม้ ากกว่า………………………. 15 เรอื น 6) ถา้ นาฬกิ าปลกุ ราคาเรือนละ 25 บาท รา้ นเวลาดี ขายนาฬกิ าปลกุ ไดเ้ งิน ………...……………..บาท 7) ใน 1 สัปดาห์ รา้ นเวลาดี ขายนาฬิกาทุกชนิดรวมกนั ไดท้ ั้งหมด……………………….…………….เรอื น | 159สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | แผนภมู ิรูปภาพ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 2 เลม่ 2 3. พจิ ารณาแผนภูมิรูปภาพ แลว้ เติมคำ�ตอบ (6 คะแนน) จ�ำ นวนรถยนตท์ ่ีแล่นผา่ นหนา้ บ้านของนักเรยี น 5 คน ระหว่าง 8.00 น. - 9.00 น. บ้านบัญชา บา้ นธานี บ้านจำ�นง บ้านวลั ภา บา้ นดารกิ า กำ�หนด แทนจ�ำ นวนรถยนต์ 10 คนั จากแผนภูมริ ูปภาพ เติมคำ�ตอบในชอ่ งว่าง 1) 1 รปู แทนจำ�นวนรถยนต์ ………………….…… คัน และ แทนจ�ำ นวนรถยนต์ ………….…………… คัน 2) เวลา 8:00 – 9:00 น. มีรถยนตแ์ ล่นผ่านหนา้ บา้ นวัลภา ……………… คนั คิดจาก ………………………………… 3) เวลา 8:00 – 9:00 น. มรี ถยนตแ์ ล่นผ่านหนา้ บา้ น………………….…………มากที่สดุ และมีรถยนต์แล่นผา่ น ……………… คัน คดิ จาก……………………………………………………………… 4) เวลา 8:00 – 9:00 น. มรี ถยนต์แล่นผา่ นหน้าบ้านธานีนอ้ ยกวา่ หน้าบ้านจำ�นง………….…… คนั 5) เวลา 8:00 – 9:00 น. ถา้ รถยนตท์ ่ีแลน่ ผ่านหนา้ บา้ นจำ�นงส่วนใหญ่เปน็ รถสเี ทา 27 คัน ทีเ่ หลือเป็นรถสีขาว………………คัน คิดจาก ………....………………………………………………………… 6) เวลา 8:00 – 9:00 น. ของวนั หยดุ ยาวมรี ถยนต์แลน่ ผ่านหนา้ บ้านดาริกาเพิ่มขึน้ อีก 20 คนั จะมรี ปู ในแผนภูมริ ูปภาพเพ่ิมอีก ………………….…… รปู 160 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 11 | แผนภมู ิรปู ภาพ คมู่ ือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 2 เลม่ 2 เฉลยแบบทดสอบทา้ ยบทท่ี 11 1. 1) แผนภูมริ ูปภาพนแี้ สดง……จ…�ำ น…ว…น…สัต…ว…์เล…ย้ี …งข…อ…งน…กั …เร…ีย…น…ชั้น…ป…ร…ะถ…ม…ศ…ึกษ…า…ป…ที …่ี 2…………………………. 2) รปู สัตว์ 1 รปู แทนจ�ำ นวนสัตว์ …………2……… ตวั 3) นกั เรยี นชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 2 เลี้ยง ………….....น..ก...........………..น้อยทสี่ ุด จ�ำ นวน………6………ตวั 4) นักเรียนช้ันประถมศึกษาปที ่ี 2 เล้ียงปลา น้อยกวา่ เลยี้ งแมว …………4………. ตัว 5) นกั เรียนชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลย้ี ง ………แ…มว……… มากกวา่ 10 ตวั 6) นักเรียนชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เลี้ยงไก่กบั เปด็ รวมกัน ………………1…8………………. ตัว 7) นักเรยี นช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 2 เลี้ยง…………ป…ล…า ……….กับ……………เป…ด็ …………..รวมกนั 16 ตวั หรือ…………ไ…ก…่ ……….กับ……………น…ก………….. 2. 1) แผนภมู ิรูปภาพนีแ้ สดง……จ�ำ…น…ว…นน…า…ฬ…ิก…าท…่รี …า้ น…เ…วล…า…ดีข…า…ยไ…ด…ใ้ น…1……สัป…ด…า…ห์……………………………. 2) ร้านเวลาดีขายนาฬกิ าทัง้ หมด……5……ชนดิ ได้แก่ ……นา…ฬ…ิก…าข…้อ…ม…ือ … …นา…ฬ…ิก…าป…ล…ุก… น…า…ฬ…กิ …าจ…บั …เว…ล…า ...น..า..ฬ...กิ ..า..ต..้งั..โ.ต...๊ะ...แ..ล..ะ..น...า..ฬ...ิก..า..ต..ิด..ผ...น…งั …………………….………………………………………………………… 3) ใน 1 สัปดาห์ รา้ นเวลาดี ขาย ……………น…าฬ…ิก…า…ข้อ…ม…อื …………..ได้มากท่ีสุด จำ�นวน……………2…5……………เรอื น 4) ใน 1 สัปดาห์ รา้ นเวลาดี ขาย …………..…น…าฬ…กิ …า…ตง้ั…โ…ตะ๊ ………..……และ……….น..า…ฬ…กิ …าต…ดิ …ผ…น…ัง …..…. ไดเ้ ทา่ กัน อยา่ งละ ………………15………….. เรือน คดิ จาก……ใช…้ก…าร…น…บั …เพ…่มิ …ท…ีล…ะ …5…ห…รือ…3……×…5…=…1…5 5) ใน 1 สัปดาห์ ร้านเวลาดี ขายนาฬิกา………นา…ฬ…กิ …าป…ล…ุก……ได้มากกว่า……น…าฬ…ิก…า…จับ…เ…วล…า. 15 เรอื น 6) ถา้ นาฬิกาปลกุ ราคาเรือนละ 25 บาท ร้านเวลาดี ขายนาฬิกาปลกุ ได้เงิน ………...5…0…0………..บาท 7) ใน 1 สัปดาห์ ร้านเวลาดี ขายนาฬกิ าทกุ ชนิดรวมกนั ได้ท้งั หมด……………………80….…………….เรอื น | 161สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | แผนภมู ิรูปภาพ ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 2 3. 1) 1 รูป แทนจ�ำ นวนรถยนต์ ……………10…….…… คัน และ แทนจำ�นวนรถยนต์ ………….5…………… คนั 2) เวลา 8:00 – 9:00 น. มีรถยนต์แลน่ ผา่ นหน้าบา้ นวลั ภา ………3…5…… คนั คิดจาก …3…0…+…5…ห…ร…ือ …(3…×…1…0…)…+ 5 3) เวลา 8:00 – 9:00 น. มีรถยนต์แลน่ ผา่ นหนา้ บ้าน……………บ…ัญ…ช.…า ………มากทสี่ ุด และมีรถยนตแ์ ล่นผา่ น ………5…5…… คัน คดิ จาก……5…0…+…5…ห…ร…ือ…(5…×……10…)…+…5……………………… 4) เวลา 8:00 – 9:00 น. มีรถยนต์แลน่ ผ่านหน้าบ้านธานีน้อยกว่าหนา้ บ้านจ�ำ นง…………10.…… คนั 5) เวลา 8:00 – 9:00 น. ถ้ารถยนต์ทีแ่ ลน่ ผา่ นหนา้ บา้ นจำ�นงส่วนใหญเ่ ป็นรถสีเทา 27 คนั ท่เี หลอื เป็นรถสีขาว………2…3 ……คัน คดิ จาก ……50….–...2…7…=……23……………………………………………… 6) เวลา 8:00 – 9:00 น. ของวนั หยุดยาวมรี ถยนตแ์ ลน่ ผา่ นหน้าบ้านดาริกาเพ่ิมขึน้ อกี 20 คนั จะมีรปู ในแผนภูมิรูปภาพเพิม่ อีก ……………2…….…… รปู 162 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ กจิ กรรมคณติ ศาสตร์เชงิ สะเต็ม ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เล่ม 2 กจิ กรรมคณิตศาสตรเ์ ชงิ สะเตม็ (7 ช่ัวโมง) หนงั สอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.272 (31-16)-9(4×10)÷876-(36÷6) 18277 (84+26)-109(18×3)+17(62-32)-14 81 กิจกรรมคณติ ศาสตรเ์ ชิงสะเต็ม กิจกรรมคณติ ศาสตร์เชิงสะเตม็ 210-(30×6)123 (4×15)÷5(36+54)-40 670 (47-9)-1228+(15+16)200-(7×10) 980 (84-24)-37(12×2)+6636+(48+22) 135+(26+14)16 105-(10×7)250-(5×5) 40 กิจกรรมคณิตศาสตรเ์ ชิงสะเตม็ : สนกุ กบั เกมตวั ต่อ 2. กจิ กรรมทา้ ทาย (2 – 3 ชวั่ โมง) 50 166-(6×10)(46+18)÷823-(12÷6) 26130 (18×2)+1535÷(43-38)(13+37)-41 23106 (28×3)+84372-(40×6)277-(42÷6) 35 อุปกรณ์ • ครูแจกตัวต่อรปู ส่ีเหล่ยี ม 30 ชน้ิ รูปห้าเหลย่ี ม 30 ชิ้น หรอื รูปหกเหลีย่ ม 1. ชดุ ตัวตอ่ รูปสามเหลีย่ มด้านเท่าทแี่ ต่ละด้านเป็นคาำ ตอบ 30 ชน้ิ ใหน้ กั เรียนแต่ละกลุ่มออกแบบรปู ท่ีประกอบด้วยรปู สีเ่ หลีย่ ม 21 123+(25+5)(46-18)-1438+(27+13) 51157-(21×7)9 (35×2)+66(81+79)-110 168 หรอื โจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคน รูปห้าเหล่ียม หรือรปู หกเหล่ยี มอยา่ งนอ้ ย 10 ชน้ิ จากนัน้ ใหส้ รา้ งโจทย์ 2. ตวั ต่อรูปสเ่ี หลี่ยมจตุรสั กล่มุ ละ 30 ชิ้น การบวก ลบ คณู หารระคน และคาำ ตอบ แล้วเขียนไวท้ ี่แตล่ ะด้านของ78 (98-38)-2193-(10×7)(81+79)-100 136 3. ตวั ตอ่ รูปห้าเหลี่ยมด้านเทา่ มมุ เท่า กลมุ่ ละ 30 ชิน้ รปู สี่เหลี่ยม รูปห้าเหลยี่ ม หรอื รูปหกเหลย่ี มให้ครบทุกดา้ น โดยด้านที่ 4. ตวั ตอ่ รปู หกเหลีย่ มด้านเท่ามมุ เท่า กลุ่มละ 30 ช้นิ เอามาต่อกันเป็นโจทย์และคาำ ตอบที่สอดคล้องกนั ส่วนดา้ นทีไ่ ม่มคี ู่ ใหเ้ ขยี นโจทยห์ รือคำาตอบอนื่ กำากบั ไวด้ ว้ ย วธิ จี ัดกจิ กรรม 1. กิจกรรมใหท้ าำ ตาม (1 – 2 ช่ัวโมง) • นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มทดลองเล่นชดุ ตัวตอ่ ทีก่ ลุม่ ตนเองสรา้ งขน้ึ เพ่อื ตรวจสอบ ถ้ามีขอ้ ผิดพลาดให้ปรับปรงุ ชิน้ งานให้ถูกต้องตามแบบที่ออกแบบไว ้ •• ครแู บ่งกลมุ่ นักเรยี น และแจกชดุ ตัวตอ่ รูปสามเหลีย่ ม จากนน้ั แลกเปล่ยี นชดุ ตวั ต่อกับเพอ่ื นต่างกลุม่ เพอ่ื นำามาเล่น ให้นักเรียนต่อช้ินตวั ต่อรปู สามเหลีย่ ม โดยหันดา้ นของรปู สามเหล่ียม ท่เี ป็นคาำ ตอบกบั โจทยเ์ ขา้ หากัน เม่ือนักเรยี นต่อเสรจ็ แล้วครูถาม • ครแู ละนักเรียนร่วมกันสรปุ ว่าในการสรา้ งเกมตวั ตอ่ สามารถใช้ นกั เรียนว่าต่อได้เปน็ รปู อะไร (ครอู าจออกแบบเปน็ รูปตา่ ง ๆ ไว้ เชน่ รปู เรขาคณิตชนดิ ใดไดบ้ า้ ง เพราะเหตใุ ด ปัญหาในการเลือกจาำ นวน รปู หกเหล่ียม รูปหวั ใจ รปู ดาวหกแฉก) หรอื สร้างโจทยก์ ารบวก ลบ คณู หารระคนมอี ะไรบา้ ง ตวั อย่างชุดตวั ตอ่ รปู หัวใจ • ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ งและแลกเปลีย่ น ความคดิ เหน็ ว่ารูปนป้ี ระกอบดว้ ยอะไรบา้ ง 5 71 - รูปสามเหลี่ยมทีแ่ ตล่ ะด้านของรปู สามเหล่ียมเป็นโจทย์หรือคาำ ตอบ ครแู ละนักเรยี นร่วมกันสรปุ วา่ รปู เรขาคณติ สามารถนำามาสรา้ งสรรค์ 30 59 90 75 เป็นรูปร่างตา่ ง ๆ ได้ เช่น รูปหวั ใจทนี่ กั เรียนต่อได้จากรูปสามเหลย่ี ม 8 7 132 202 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 14 10 23 | 203สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สนกุ กับเกมตวั ตอ่ เปน็ กิจกรรมทีส่ ่งเสรมิ ทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงความคดิ สร้างสรรค์ ซง่ึ กิจกรรมสนุกกับเกมตวั ตอ่ จะเปดิ โอกาสให้นักเรียน ได้สรา้ งเกมตัวต่อเป็นรูปตา่ ง ๆ ด้วยตนเอง กิจกรรมสนุกกบั เกมตวั ตอ่ แบ่งเป็น 2 กจิ กรรมยอ่ ย คอื กจิ กรรมใหท้ �ำ ตาม ใช้เวลา ในการท�ำ กจิ กรรม 1 ชวั่ โมงถึง 3 ชั่วโมง และกิจกรรมท้าทาย ใช้เวลาในการทำ�กิจกรรม 2 ชวั่ โมง ถงึ 4 ชว่ั โมง ดงั นน้ั กจิ กรรมสนกุ กบั เกมตวั ตอ่ จะใชเ้ วลาประมาณ 7 ชว่ั โมง ทง้ั นใ้ี นแตล่ ะกจิ กรรมยอ่ ย ครูสามารถปรบั เพม่ิ หรอื ลดจำ�นวนช่ัวโมงไดต้ ามความเหมาะสม โดยเฉพาะอย่างย่ิง กิจกรรมทา้ ทาย ซ่งึ เปน็ กจิ กรรมท่ใี หน้ ักเรยี นแต่ละกลมุ่ ไดส้ รา้ งเกมตวั ต่อของตนเองอาจต้องใช้เวลามากกว่า 3 ชว่ั โมง เพราะนกั เรยี นตอ้ งใชเ้ วลาทงั้ การออกแบบ สร้างโจทย์ และทดลองเล่น ดงั นั้น ครูอาจปรบั เพิ่มเวลา ใหเ้ พียงพอเพอื่ ใหน้ กั เรยี นได้มเี วลาในการสรา้ งสรรคช์ ิน้ งาน กิจกรรมยอ่ ยท่ี 1 กจิ กรรมให้ท�ำ ตาม เปน็ กจิ กรรมเพอ่ื สร้างความเขา้ ใจเกย่ี วกบั เกมตัวต่อ ผ่านการให้นักเรียนได้ทดลองเลน่ เกมตวั ต่อรูปสามเหล่ียม โดยหนั ด้านของรปู สามเหล่ียมแตล่ ะรูป ทเ่ี ปน็ ค�ำ ตอบกบั โจทยเ์ ขา้ หากนั ในทน่ี เ้ี ราจะใชโ้ จทยก์ ารบวก ลบ คณู หารระคนมาเปน็ โจทยใ์ หน้ กั เรยี น ไดฝ้ กึ ทกั ษะและทบทวนความรใู้ นเนอ้ื หาที่ได้เรียนผา่ นมาแลว้ ทงั้ น้ีครูสามารถเปลี่ยนโจทย์ เปน็ เนื้อหาอนื่ ได้ตามความเหมาะสม เช่น โจทยเ์ กี่ยวกบั เวลา โจทยเ์ กยี่ วกบั รปู เรขาคณติ เปน็ ต้น เม่ือนกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มตอ่ ตัวต่อเสรจ็ แล้ว ครูสอบถามนักเรยี น เชน่ −− ตัวตอ่ รปู สามเหล่ียม เมื่อต่อเสร็จแล้ว จะต่อไดเ้ ป็นรูปอะไร (รปู หัวใจ) −− ถา้ นักเรยี นมีโอกาสสรา้ งเกมตัวตอ่ ดว้ ยตนเอง นกั เรียนจะสร้างเกมตวั ต่อทตี่ อ่ เสร็จแลว้ ต้องการให้เปน็ รปู อะไร เพราะเหตใุ ด (ค�ำ ตอบแล้วแตเ่ หตุผลของนักเรยี น) 163 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี