(9o Μέρος) - Απομαγνητοφωνημένες Ομιλίες - Αρχιμ. π.Σάββα Αγιορείτου

Δυτικούς πού εἴπατε. Ἐνῶ πρίν εἶχαν Ὀρθόδοξους Ἐπισκόπους, ἀπό τήν ἱστορίατους δέν μαθαίνουν τίποτα γιά τήν Ὀρθοδοξία; Δέν ἔχουν γνώση τί γινόταν στήνπατρίδα τους πρίν πού ἦταν Ὀρθόδοξη;Ἀπ. : Ἐπιγραμματικά νά σᾶς πῶ, γιατί εἴμαστε σέ ἄλλο θέμα, ὅτι ἔχουν νοθεύσει τήνἱστορία. Ὑπάρχει δυστυχῶς νοθεία. Ἱστορική νοθεία, ἡ ὁποία νοθεία ἔχει περάσει καίστά δικά μας βιβλία. Δέν τά διδάσκουν οὔτε σέ μᾶς οἱ ὀρθόδοξοι, ὑποτίθεται,ἱστορικοί γιατί ἔχουν ἀντιγράψει τούς Δυτικούς. Τό τί ἀγῶνας ἔχει γίνει στήνΕὐρώπη γιά νά ἐκλατινίσουν βίαια τούς ὀρθοδόξους δέν λέγεται! Λίγο πού μελέτησατήν ἱστορία τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος, τῆς Κάτω Ἰταλίας καί τῆς Σικελίας, γιάἑκατοντάδες χρόνια γινόταν βίαιος ἐκλατινισμός γιατί ὁ πληθυσμός ἦταν ὀρθόδοξοςστήν Κάτω Ἰταλία καί στήν Σικελία. Οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ ἦταν Ὀρθόδοξοι καί εἴχαμε1500 Μοναστήρια στή Μεγάλη Ἑλλάδα, Magna Graecia. Μέχρι σήμερα ἀκόμαὑπάρχουν κάποια χωριά πού μιλᾶνε ἑλληνικά. Ἀλλά μόνο τήν γλώσσα κράτησαν. Μέβίαιο τρόπο λοιπόν οἱ Φράγκοι, πού οὐσιαστικά ἦταν Ἀρειανοί καί παγανιστές,εἰδωλολάτρες, ἐπεβλήθησαν στούς Ὀρθοδόξους τῆς Εὐρώπης. Ἐπέβαλαν δηλαδή τόνΠαπισμό, τό παπικό δόγμα καί διέστρεψαν τήν ἱστορία. Καί ὅσοι ἀντιστάθηκαν,φωτιά καί τσεκούρι, ἔγιναν μάρτυρες.Ἐμᾶς μᾶς ὀνόμασαν Γραικούς, ἐξ οὕ καί Greece, πού σημαίνει αἱρετικοί. Γραικόςαὐτό σημαίνει, αἱρετικός. Ὁπότε, ἔλεγαν, αὐτοί εἶναι αἱρετικοί, μακριά ἀπ’ αὐτούς,ἐμεῖς εἴμαστε κανονικοί. Γι’ αὐτό καί τώρα ὁ Πάπας εἶπε ὅτι εἴμαστε ἀσθενής ὡςἘκκλησία. Δηλαδή δέν εἶναι κανονική Ἐκκλησία, ἔχει καί λίγο ἀρρώστια. Ποιά εἶναιἡ ὑγιής Ἐκκλησία; Φυσικά ἐκεῖνος… Καί πότε θά γίνουμε ὑγιεῖς; Ὅταν τοῦ βάλουμεμετάνοια, τόν προσκυνήσουμε. Τότε κι ἐμεῖς θά γίνουμε κανονική Ἐκκλησία. Αὐτάλέει ὁ Πάπας. Αὐτά ἔλεγε καί ὁ προηγούμενος Πάπας, ὁ Ράτσινγκερ, ὅτι ἔχουμεἐκκλησιολογικό ἔλλειμμα. Δηλαδή δέν εἴμαστε σωστοί ὡς Ἐκκλησία, κάτι μᾶςλείπει. Εἴμαστε λειψοί. Εἶναι αὐτό πού λέει ἡ παροιμία: εἶπε ὁ γάιδαρος τόν πετεινόκεφάλα! Αὐτοί εἶναι λειψοί, ὄχι λειψοί, εἶναι ἐκτός Ἐκκλησίας, δέν συζητᾶμε ὅτιεἶναι Ἐκκλησία καί διακηρύσσουν ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε οἱ διεστραμμένοι. Αὐτό ἔχειγίνει. Ἔχει γίνει ἐσκεμμένη διαστροφή. Μελετῆστε τήν ἱστορία. Ὁ π. Ἰωάννης ὁΡωμανίδης τά γράφει αὐτά τά πράγματα, καθώς ἐπίσης ὅτι αὐτή ἡ διαστροφή ἔγινεμέσα ἀπό τούς κύκλους τῶν Παπῶν, οἱ ὁποῖοι γράφουν καί τήν ὑποτιθέμενη ἱστορία,ἀλλά γράφουν καί ψέμματα.Αὐτός ὁ τίτλος πού μᾶς ἔχουν ἀποδόσει Βυζαντινή Αὐτοκρατορία κλπ δέν ὑπῆρχεστό λεγόμενο Βυζάντιο, ἐνῶ κι ἐμεῖς τώρα βλέπετε ἔχουμε ἐγκολπωθεῖ αὐτή τήνὁρολογία. Οἱ Βυζαντινοί τούς ἑαυτούς τους τούς λέγανε Ρωμιούς καί ὄχιΒυζαντινούς. Καί ὁ βασιλέας ἦταν Βασιλέας τῶν Ρωμαίων καί μέχρι σήμερα στήνΠαλαιστίνη μᾶς λένε Rum Ortodox, Ὀρθόδοξοι Ρωμιοί. Δέν ξέρουν τίποτα γιάΒυζαντινούς. Αὐτή ἡ ὁρολογία ἐπιβλήθηκε ἀπό ἕναν Γερμανό ἱστορικό περίπου στά1580. Δηλαδή ἀκόμα καί μετά τήν πτώση τῆς Κωνσταντινούπολης μᾶς ὀνόμασανΒυζαντινούς μέ τόν πονηρό σκοπό νά ἀποκόψουν τήν Δυτική χριστιανοσύνη, τήνὈρθοδοξία ἀπό τό κέντρο, πού ἦταν ἡ Κωνσταντινούπολη. Εἶπαν λοιπόν: «ἐσεῖςεἶστε Βυζαντινοί, ἐμεῖς εἴμαστε ἡ μεγάλη Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία, οἰ πραγματικοί151

Ρωμαῖοι». Γι’ αὐτό ὁ Καρλομάγνος πού ἔφτιαξε τό κράτος στή Δύση στέφθηκε ὡςΑὐτοκράτωρ τῆς μεγάλης Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Καπηλεύτηκε δηλαδή τόὄνομα, ἐνῶ δέν ἦταν οὔτε Ρωμιός, οὔτε χριστιανός, οὔτε ὀρθόδοξος.Ἐρ. : Θέλω νά ρωτήσω γιά τά κάλαντα. Στό διαδίκτυο βρίσκει κανείς Θρακιώτικα,ἀπό Ἰκαρία, πάρα πολλά… Τά παιδιά μας πρέπει νά λένε κάλαντα; Καί πέρσι τάκορίτσια, μοῦ ἔλεγαν στήν περιοχή μας τά παιδιά πῆγαν νά ποῦν τά κάλαντα γιά νάβγάλουν χαρτζιλίκι γιά τά Χριστούγεννα.Ἀπ. : Τά κάλαντα εἶναι ἕνα ἔθιμο χριστιανικό. Εἶναι ἡ ἀναγγελία τοῦ ἐρχομένουΧριστοῦ. Ὅταν εἶναι σωστά ὅμως, γιατί ὑπάρχουν καί βλάσφημα κάλαντα.Ὑπάρχουν κάποια κάλαντα γιά τήν Πρωτοχρονιά πού βλασφημοῦν τόν ἍγιοΒασίλειο. «Ἔρχεται καί δέν μᾶς καταδέχεται…». Αὐτό εἶναι βλασφημία. Βλέπετεπῶς ὁ διάβολος μπαίνει παντοῦ; Γι’ αὐτό θέλει προσοχή.Στά σύγχρονα νεοεποχίτικα βιβλία ἔχει ἕνα διήγημα μέ μία μάγισσα, ἡ ὁποία βρίζειτά παιδιά πού πᾶνε νά ποῦνε τά κάλαντα. Εἶναι σκόπιμο αὐτό γιατί ξέρουν ὅτι τάκάλαντα εἶναι χριστιανικό ἔθιμο καί δέν θέλουν νά συνεχίσουν τά παιδιά νά λένεκάλαντα. Νά πηγαίνουν λοιπόν νά λένε κάλαντα, νά ἀκούγεται τό ὄνομα τοῦΧριστοῦ, γιατί αὐτά τά παραδοσιακά κάλαντα ἔχουν ὡραῖα λόγια γιά τόν Χριστό καίγιά τήν Παναγία.Ἐρ. : Ἤθελα νά ρωτήσω πρόσφατα εἶχε πάει ἕνας Οὐνίτης στό Πατριαρχεῖο καίλειτούργησε. Αὐτό πρέπει νά μᾶς ἀνησυχεῖ; Σέ κάποια στιγμή τῆς Λειτουργίαςἀσπάστηκε καί ὁ ἕνας τόν ἄλλον.Ἀπ. : Καί εἶναι καί δέν εἶναι ἀνησυχητικό. Εἶναι, διότι βεβαίως τό ἔκανε ὁΠατριάρχης μας αὐτό καί πονᾶμε. Κακῶς οἱ δημοσιογράφοι -πού ἔχουν τουλάχιστονἄγνοια- λένε ὅτι εἶναι ἀρχηγός τῆς Ἐκκλησίας καί λένε καί τό ἀμίμητο ὅτισυναντήθηκαν οἱ ἀρχηγοί τῶν Ἐκκλησιῶν. Κάνουν καί τόν Πάπα Ἐκκλησία. Καλάτόν εἶπες Οὐνίτη καί ὄχι μόνο, αἱρετικός εἶναι καί προσπαθεῖ μέσα ἀπ’ τό μοντέλοτῆς Οὐνίας νά ὑποτάξει τήν Ἐκκλησία. Ὁπότε ἀνησυχοῦμε γιά αὐτόν καί γιά αὐτούςπού τόν ἀκολουθοῦν καί τόν πιστεύουν. Καί πρέπει νά ἀνησυχοῦμε ὡς Ὀρθόδοξοι,γιατί εἶναι κι αὐτοί ἀδελφοί μας, πατέρες μας ἐν Χριστῷ, ὅταν ὀρθοδοξοῦν καί ὅτανζοῦν ὀρθόδοξα. Ὄχι μόνο ὅταν μιλᾶνε γιά Ὀρθοδοξία.Γιά μᾶς δέν χρειάζεται νά ἀνησυχήσουμε, μέ τήν ἔννοια ὅτι ὡς πρόσωπα, ἄς ποῦμε,δέν θά βλαφτοῦμε. Βέβαια ἐπειδή εἴμαστε μέσα στήν Ἐκκλησία πονᾶμε καί «ὅτανπάσχει ἕνα μέλος, συμπάσχει πάντα τά μέλη» (Α΄Κορ. 12,26) καί πάσχουμε φυσικάγιατί πάσχουν κι αὐτοί. Ἀπό τήν ἄλλη δέν σημαίνει ὅτι ἐμεῖς βγαίνουμε ἔξω ἀπ’ τήνἘκκλησία ἐπειδή ὁ τάδε Ἀρχιερέας ἤ ὁ Πατριάρχης ἔκανε αὐτό πού ἔκανε. Ὡστόσοὀφείλουμε νά διαμαρτυρηθοῦμε. Ὁπωσδήποτε πρέπει νά διαμαρτυρηθοῦμε καί νάἐνημερώσουμε καί τούς ἄλλους ὅτι αὐτό εἶναι ἀπαράδεκτο. Δέν εἶναι κατάκρισηαὐτό. Κατάκριση, λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, εἶναι ὅταν λές τά τοῦ βίου καίὄχι τά τῆς πίστεως. Ὅταν ὁ ἄλλος παρεκτρέπεται ὡς πρός τόν βίο, τήν ζωή του, ἐκεῖπρέπει νά τόν σκεπάσεις. Ὅταν ὅμως παρεκτρέπεται ὡς πρός τήν πίστη, ἐκεῖ πρέπεινά τό δημοσιοποιήσεις. Γιατί ἡ πίστις εἶναι τό κεφάλι μας. Εἶναι ὅ,τι σπουδαιότερο152

ἔχουμε καί ὅταν κανείς χάσει τήν πίστη του, τά ἔχασε ὅλα. Πάει στήν κόλαση.Ἑπομένως πρέπει ν’ ἀνησυχοῦμε, χωρίς ὅμως νά μᾶς πιάσει ἄγχος: «Τί θά γίνειτώρα; Φύγαμε ἀπ’ τήν Ὀρθοδοξία;». Ὄχι, δέν φύγαμε. Αὐτοί φεύγουν, ἄν ἐπιμείνουνστήν αἵρεση καί σ’ ὅλα αὐτά πού κάνουν. Συλλειτουργία πλήρης δέν ἔγινε. Ἔφτασανμέχρι τό χεῖλος τοῦ γκρεμοῦ, ἀλλά δέν ἔπεσαν. Τό κοινό ποτήριο εἶναι τό πέσιμοστόν γκρεμό. Αὐτό δέν ἔγινε, νά κοινωνήσουν κιόλας, νά δώσουμε στόν Πάπα ΘείαΚοινωνία. Αὐτό θά ἦταν ἡ πλήρης κατάπτωση, τό τελειωτικό γκρέμισμα. Ἀλλάβέβαια κι αὐτά πού ἔγιναν εἶναι τελείως ἀπαράδεκτα. Καί μόνο πού τόν βάλαμε μέσαστήν Ἐκκλησία… Ἀφήνω πού τόν βάλαμε νά πεῖ καί τό «Πάτερ ἡμῶν»… Ἀφήνωπού τόν ἀσπαστήκαμε λίγο πρίν τό «Πιστεύω», τό ὁποῖο ἔχει τεράστια σημασία.Ἀσπάζονται μέσα στό ἱερό, ὅπως θά γνωρίζετε, αὐτοί πού λειτουργοῦν. Οὔτε κἄναὐτοί πού δέν λειτουργοῦν! Ἄν εἶναι ἕνας ἱερέας δηλαδή πού δέν λειτουργεῖ, ἁπλῶςπαρίσταται μέσα στό ἱερό, δέν τόν ἀσπάζονται ἐκείνη τήν ὥρα. Ἀλληλοασπάζονταιἱερεῖς καί ἀρχιερεῖς πού λειτουργοῦν καί φανερώνουν μ’ αὐτό τήν ἴδια πίστη. Ὅτιεἴμαστε ἀδελφοί ἐν Χριστῷ μέ τήν ἴδια φυσικά πίστη. Ὁπότε μετά προχωρᾶμε καίλέμε τό «Πιστεύω». Ὁμολογοῦμε τήν κοινή πίστη γιά νά μπορέσουμε στή συνέχειανά κάνουμε καί τήν προσφορά στόν Θεό. Δέν μπορεῖς νά κάνεις προσφορά στόν Θεό,τήν θυσία δηλαδή τῆς Θείας Εὐχαριστίας μέ ἕναν πού δέν ἔχει τήν ἴδια πίστη μέσένα. Δέν μπορεῖς νά προσφέρεις λειτουργία στόν Θεό, λατρεία στόν Θεό μέ ἕνανΠαπικό ἤ μέ ἕναν Προτεστάντη. Οὔτε κἄν νά προσευχηθεῖς δέν ἐπιτρέπεται. Πολύπερισσότερο νά κάνεις Θεία Λειτουργία…Ὁ 10ος Ἀποστολικός Κανόνας, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπικυρωθεῖ καί ἀπό τήν ΠενθέκτηΟἰκουμενική Σύνοδο, ἄρα ἔχει Οἰκουμενικό κύρος καί εἶναι ἀλάθητος, λέει: «Ὅποιοςσυμπροσευχηθεῖ μέ ἀκοινώνητο κἄν ἐν οἴκῳ, ἄν εἶναι κληρικός καθαιρεῖται, ἄν εἶναιλαϊκός ἀφορίζεται». Ἀκόμα καί σέ σπίτι, ὄχι στήν Ἐκκλησία πού εἶναι πολύχειρότερα. Ἀκοινώνητος εἶναι αὐτός πού δέν παίρνει Θεία Κοινωνία. Οἱ Παπικοίεἶναι ἀκοινώνητοι, δέν τούς δίνουμε Θεία Κοινωνία. Δηλαδή αὐτοί οἱ κληρικοί μόνομ’ αὐτό πού ἔκαναν πρέπει νά καθαιρεθοῦν. Εἶναι βέβαια ὀδυνηρό καί τραγικό.Δυστυχῶς ὅμως ἡ πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων περί ἄλλα τυρβάζει… καίδέν ἀσχολεῖται μέ τά τῆς πίστεως. Ἐνῶ θά ἔπρεπε νά ἔχουμε μεγάλο ἐνδιαφέρον γι’αὐτά, γιατί ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ μητέρα μας. Ἄν δέν πονᾶς γιά τήν μητέρα σου, γιά τίθά πονέσεις; Ἄν χάσουμε τήν μητέρα μας, χανόμαστε καί οἱ ἴδιοι. Ἐκτός Ἐκκλησίαςδέν ὑπάρχει σωτηρία.Βέβαια ἔχουμε τήν διαβεβαίωση τοῦ Χριστοῦ πού λέει: «πύλαι ἅδου οὐκατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16,18). Τήν Ἐκκλησία δηλαδή δέν θά τήν πειράξειποτέ ὁ ἅδης, δέν θά χαθεῖ ποτέ. Ἀλλά, προσέξτε, τοπικές Ἐκκλησίες θά χαθοῦν, ὅπωςἤδη ἔχουν χαθεῖ πολλές. Μπορεῖ κάπου νά ὑπάρχει Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀλλάμπορεῖ νά μήν εἶναι στήν Ἑλλάδα, νά χάσουμε τήν Ὀρθοδοξία μας. Κι ἔτσι ὅπωςπᾶμε, ἄν δέν ἀντισταθοῦμε, πρῶτα στήν ἐκκοσμίκευση, δηλαδή στήν ἀλλοίωση τῆςζωῆς, πολύ εὔκολα θά χάσουμε καί τήν ὀρθή πίστη.153

Πρέπει λοιπόν ἐμεῖς μέσα στά σπίτια μας νά κάνουμε ἀντίσταση σ’ αὐτό τό πνεῦμα,πού εἴπαμε, τῆς ἐκκοσμίκευσης τῶν Χριστουγέννων καί γενικά τῆς Ἐκκλησίας.Δυστυχῶς σήμερα καί οἱ κληρικοί μπαίνουν σ’ αὐτή τήν διαδικασία, σ’ αὐτό τόπαιχνίδι καί ὑποτάσσονται στό κοσμικό πνεῦμα καί ἀνέχονται πράγματα πού δένἐπιτρέπεται νά ἀνέχονται. Ἔτσι γίνεται σταδιακά αὐτή ἡ διαφθορά. Βλέπουμε, γιάπαράδειγμα, πῶς πηγαίνουν οἱ γυναῖκες στήν Ἐκκλησία, ἰδίως τό καλοκαίρι. Τελείωςἀπαράδεκτα ντυμένες. Κι ὅμως πολλοί κληρικοί δέν μιλᾶνε. Ὅμως θά πρέπει νάμιλᾶνε. Κάποιοι θά τό χαρακτηρίσουν αὐτό αὐστηρότητα. Δέν εἶναι αὐστηρότητα. ὉΧριστός εἶπε ὅτι: «ἐσεῖς εἶστε τό ἁλάτι» (Ματθ. 5,13). Τό ἁλάτι νοστιμίζει, ἀλλά καίσυντηρεῖ. Ἄν δέν ὑπάρχει ἁλάτι, θά σαπίσουμε ὅλοι. Τό ἁλάτι εἶναι ἀκριβῶς τό νάβοηθοῦμε τούς ἀδελφούς μας νά ἔρθουν στήν ὀρθή ζωή γιά νά μήν χάσουν καί τήνὀρθή πίστη.Εἶναι ἀγάπη νά πεῖς -μέ τόν τρόπο πού πρέπει βέβαια- ὅτι αὐτό δέν εἶναι σωστό. Ἡἀγάπη σου θά σέ φωτίσει νά βρεῖς τρόπο καί νά πεῖς καί στόν ἱερέα καί στούςἄλλους, γιατί ἄν ἀφήσουμε τά πράγματα ἔτσι ὅπως πᾶνε, θά πᾶνε ὅπως θέλει ὁπονηρός. Λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Γιατί ἔχει αὐξηθεῖ τόσο πολύ τόκακό στόν κόσμο; Διότι δέν ὑπάρχει ἔλεγχος τοῦ κακοῦ». Δέν διορθώνουμε ὁ ἕναςτόν ἄλλον. Αὐτό δέν εἶναι ἀγάπη. Αὐτό εἶναι ἀδιαφορία καί ἡ ἀδιαφορία εἶναι μορφήμίσους. Ἄν δεῖς τό παιδάκι σου νά πάει νά βάλει ἕνα καρφί στήν πρίζα, δέν θά τόφωνάξεις; Δέν θά τοῦ πεῖς «τί πᾶς νά κάνεις;». Θά σκοτωθεῖ τό παιδάκι σου. Γιατίγιά κάτι τέτοιο νοιάζεσαι τόσο πολύ καί ὅταν προκύπτουν ἄλλα πράγματα πού θά τοῦκοστίσουν τήν αἰώνια ζωή, δέν μιλᾶς; Καί στό παιδί καί σέ ὁποιονδήποτε ἄλλονἄνθρωπο πού βλέπεις νά παρεκτρέπεται.Ἐρ. : Πάτερ θά ἤθελα νά ρωτήσω κάτι. Ἀπό πέρσι καί φέτος πού ἄνοιξα τό βιβλίοτῶν θρησκευτικῶν τοῦ γιοῦ μου, συγγνώμη γιά τήν ἔκφραση, νομίζω ὅτι διαβάζωχαζομάρες. Δέν εἶπα τίποτα στό παιδάκι μου, ἀλλά ἦταν ἀρνητικός στό νά μάθει τάθρησκευτικά αὐτά. Πέρσι τόν ἀνάγκασα νά τά διαβάσει. Φέτος δέν τό ἔκανα. Τόνβλέπω τό ξεφυλλίζει καί τό βάζει στήν τσάντα. Δέν ξέρω ἄν πράττω σωστά ἤ ὄχι.Ὅταν ἀπευθύνθηκα ὅμως πέρσι στόν δάσκαλό του, μοῦ εἶπε: αὐτό εἶναι τό βιβλίομας καί αὐτή εἶναι ἡ διδακτική ὕλη. Πῶς τό ἀντιμετωπίζουμε αὐτό;Ἀπ. : Νά κάνουμε κατήχηση στό παιδί μας. Πρέπει νά τό πάρουμε εἴδηση: τό σχολεῖοὑπηρετεῖ τή νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, ὑπηρετεῖ τήν νέα ἐποχή καί τά βιβλίαεἶναι νεοεποχίτικα. Μήν περιμένουμε ἀπό τό σχολεῖο κατήχηση τῶν παιδιῶν μας.Τήν κατήχηση πρέπει νά τήν ἀναλάβουν οἱ γονεῖς στό σπίτι. Θά δώσουν χρόνο νάμάθουν στό παιδί τήν πίστη μας, πού ἐννοεῖται πρέπει νά τήν ξέρουν καί οἱ ἴδιοι καίθά ὠφεληθοῦν κι αὐτοί. Θά πρέπει κι αὐτοί νά διαβάσουν γιά νά διδάξουν τά σωστάπράγματα στό παιδί. Αὐτό πού ἐπιδιώκουν εἶναι τά θρησκευτικά νά γίνουνθρησκειολογία. Δηλαδή ἡ νέα θρησκεία πού μᾶς ἔρχεται εἶναι ἡ λεγόμενηπανθρησκεία, ἡ ὁποία λέει ὅτι ὅλες οἱ θρησκεῖες ἔχουν τόν ἴδιο Θεό. Νά μήν λέμεδηλαδή ὅτι μόνο ὁ Χριστός σώζει. Καί ὁ Βούδας σώζει καί ὁ Μωάμεθ σώζει,προφήτης εἶναι κι αὐτός, ὁ Σίβα, ὁ Ἀλλάχ κ.λ.π. «Μήν λές τέτοια γιατί γίνεσαιἀποκλειστικός, φονταμενταλιστής, ταλιμπάν, κάνεις κοινωνικό ἀποκλεισμό στούς154

ἄλλους καί εἶσαι μεγάλος ἐγωιστής νά λές μόνο ὁ Χριστός σώζει. Οἱ ἄλλοι τί εἶναικατώτεροι ἀπό σένα; Καί ἐκεῖνοι σ’ ἕναν Θεό πιστεύουν». Ἔτσι λένε…Ἀλλά ποιός εἶναι ὁ Θεός τῶν Μουσουλμάνων; Ὁ διάβολος εἶναι. Γιατί; Γιατί δένεἶναι τριαδικός. Εἶναι μονοπρόσωπος θεός, ὁ ὁποῖος δέν ὑπάρχει. Ὑπάρχει ὁΤριαδικός Θεός καί ὅλα τά ἄλλα εἶναι δαίμονες. Τί λένε γιά τόν Χριστό οἱΜουσουλμάνοι; «Καταραμένος νά εἶναι αὐτός πού λέει ὅτι ὁ Θεός ἔχει Υἱό». Ἄραἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε καταραμένοι γιά τούς Μουσουλμάνους. Ἔχουμε λοιπόν τόν ἴδιοΘεό μέ τούς Μουσουλμάνους; Ὅμως ἀκόμα καί ὀρθόδοξοι καί ἱεράρχες μάλιστα,πού ὑπηρετοῦν αὐτό τό πνεῦμα, θά σοῦ ποῦνε πώς ἔχουμε τόν ἴδιο Θεό. Γι’ αὐτό στίςμέρες μας στήν Θεσσαλονίκη ἑτοιμάζουν καί Τμῆμα Μουσουλμανικῶν Σπουδῶνμέσα στή Θεολογική Σχολή. Δηλαδή ἐκεῖ πού ἀκούγεται ὑποτίθεται ἡ Ὀρθοδοξία, νάἀκούγεται καί ἡ βλασφημία. Αὐτό τώρα τό πνεῦμα θέλουν νά τό περάσουν καί στάμικρά παιδιά.Πρίν λίγα χρόνια μοῦ ἔλεγαν πώς εἶχαν ὀργανώσει νά πᾶνε παιδιά δημοτικοῦσχολείου, φυσικά μέ ὑπόδειξη τοῦ Ὑπουργείου, ἐπίσκεψη σέ ἕναν παπικό ναό καί σέἕναν προτεσταντικό καί -γιατί ὄχι, ἴσως προβλέπεται κι αὐτό- σέ ἕνα τζαμί. Ὄχιἁπλῶς γιά ξενάγηση. Ἐκεῖ θά τούς ὑποδεχτεῖ ὁ μουφτής, ὁ παπικός καί θά τούς κάνεικαί μιά μικρή κατήχηση. Ὁπότε τά παιδιά θά ἀναρωτηθοῦν: Ποῦ εἶναι ἡ ἀλήθεια;Καί θά τούς πεῖ ὁ δάσκαλος: «διαλέξτε καί πάρτε». Τί νά διαλέξει ἕνα μικρό παιδάκι;Βλέπετε πῶς προωθοῦν τήν σύγχυση! Ἄν τό παιδάκι εἶναι ἀκατήχητο, θά πεῖ ἤ τό ἕναἤ τό ἄλλο δέν ἔχει σημασία καί καλύτερα κανένα… Τά ἀφήνω ὅλα. Καί ποιός εἶναι ὁΘεός; Ἐγώ εἶμαι ὁ θεός. Κάνει θεό τόν ἑαυτό του. Αὐτό πού ἔχει γίνει στή Δύση. ἩΔύση λατρεύει τόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό μιλᾶνε ὅλα γιά ἄνθρωπο καί ἀνθρωποκεντρικόπολιτισμό. Αὐτός εἶναι ὁ πολιτισμός τῆς Δύσης. Στή θέση τοῦ Θεοῦ ἔχουν βάλει τόνἄνθρωπο. Ἀνθρωπιστικές σπουδές, ἀνθρωπιστικές ἐπιστῆμες κ.λ.π. Ἀκοῦμε κι ἐμεῖςκαί θαυμάζουμε! Καί οὐσιαστικά εἶναι μία εἰδωλολατρεία. Ἐξορίσαμε τόνΘεάνθρωπο καί στή θέση του βάλαμε τόν ἑαυτό μας.Ἔτσι θά πάει ἡ κατάσταση; Δέν πρέπει νά διαμαρτυρόμαστε; Μποροῦμε νάδιαμαρτυρηθοῦμε, ἀλλά δυστυχῶς δέν εἰσακουόμαστε. Ὁπότε θά πρέπει τουλάχιστονμέσα στό σπίτι νά ἀκούγεται ἡ Ὀρθοδοξία. Ὁ σκοπός εἶναι ἡ ἔλευση τοῦἈντιχρίστου, πού κάποια στιγμή θά ἔρθει, ἀλλά ἀντιστεκόμενοι μποροῦμε νά τόνκαθυστερήσουμε. Νά δημιουργήσουμε ἑστίες καί πυρῆνες ὀρθόδοξους μέσα στήνκοινωνία. Καί ἕνας ἄνθρωπος, ὅπως αὐτός ὁ παππούς καί ἡ γιαγιά πού ἔβλεπαν τόἌκτιστο φῶς, εἶναι παράγοντας ἀντίστασης στόν Ἀντίχριστο. Τέτοιοι πρέπει νάγίνουμε. Ἀρχικά ν’ ἁγιάσουμε τόν ἑαυτό μας, νά πολεμήσουμε τά πάθη μας, νάζοῦμε ἐμεῖς τόν Χριστό καί τότε μπορεῖ νά μήν χρειαστεῖ νά πεῖς καί τίποτα στόπαιδάκι σου. Μόνο πού θά σέ βλέπει μέσα στό Ἄκτιστο φῶς, μέσα στήν χαρά τοῦΘεοῦ, θά θέλει νά σοῦ μοιάσει. Καί θά σέ ρωτήσει μόνο του: μαμά τί ἔκανες καίἔγινες ἔτσι, τόσο ὄμορφη; Ἐν Χριστῷ ἔ; Γιατί τό παιδί βλέπει τήν ἄκτιστηὡραιότητα, τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τόσο εἰρηνική, τόσο πραεῖα, συνετή, σοφή κ.λ.π.Καί θά τοῦ πεῖς: – Παιδάκι μου αὐτά δέν εἶναι δικά μου, εἶναι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Πῶς τό παίρνεις τό Ἅγιο Πνεῦμα; Ἔτσι κι ἔτσι. Αὐτή εἶναι ἡ ὀρθόδοξη παράδοσή155

μας, ἡ θεραπευτική τῆς Ὀρθοδοξίας.Ὁπότε ξεκινᾶμε ἀπό τόν ἑαυτό μας καί διορθώνοντας τόν ἑαυτό μας διορθώνεται ἕνακομμάτι τῆς κοινωνίας. Εἶναι πολύ σημαντικό αὐτό. Καί σιγά-σιγά ἑλκύονται κιἄλλοι. Ὄχι ὅλοι, πολλοί θά μᾶς πολεμήσουν καί μέσα ἀπό τήν οἰκογένειά μας, ἀλλάκάποιοι θά ἑλκυστοῦν. Ὅσοι… Ἄς εἶναι λίγοι. Ἔστω καί ἕνας.Ὅταν ρώτησαν τόν Κύριο «εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόμενοι;» (Λουκ. 13,23), δέν ἀπάντησε ἄνθά σωθοῦν λίγοι. Εἶπε: «ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διά τῆς στενῆς πύλης» (Λουκ. 13,24).Μετά σέ ἄλλη συνάφεια τό εἶπε ὅτι εἶναι λίγοι αὐτοί πού βρίσκουν τήν πόρτα. Γιατίοἱ πολλοί προτιμοῦν «τήν πλατεῖα καί εὐρύχωρο ὁδό πού ὁδηγεῖ στήν ἀπώλεια»(Ματθ. 7,13), τήν ὁδό δηλαδή τῶν παθῶν. Ἐνῶ οὐσιαστικά εἶναι ἡ πιό δύσκολη,γιατί ὅταν ζεῖς μέ τόν διάβολο καί τά πάθη ὑποφέρεις. Ἀλλά ὁ διάβολος λέγονταςψέμματα μᾶς πείθει ὅτι εἶναι πιό εὔκολη. Ἐνῶ ἡ μετάνοια καί ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦεἶναι ἡ ἄνετη, ἡ ὡραία καί ἡ γεμάτη χαρά. Ἁπλῶς χρειάζεται νά κάνεις στήν ἀρχήαὐτή τήν ἀποφασιστική κίνηση τῆς μετάνοιας. Νά μετακινήσεις τόν νοῦ σου ἀπό τάμάταια στόν Χριστό. Κι αὐτό μᾶς τό ἐμφανίζει ὁ διάβολος πάρα πολύ δύσκολο, ἐνῶεἶναι τό φυσιολογικό, τό πολύ εὔκολο, πού φέρνει εἰρήνη καί ἀληθινή χαρά μέσαστήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου.Ἐρ. : Γέροντα μ’ αὐτό τό φαινόμενο τῆς νέας ἐκκλησιολογίας γίνεται μιάἐκμετάλλευση καί διαστρέβλωση αὐτῶν πού εὐχόμαστε ἐμεῖς. Ἄκουσα πρόσφατα ὅτιἐκμεταλλεύονται τήν εὐχή πού λέμε στά εἰρηνικά «Ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως»καί λένε αὐτό πού εὔχεστε εἶναι ἡ ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν. Δηλαδή νά ἀλλάξουν τήνσημασία τῶν εὐχῶν.Ἀπ. : Ἡ ἑρμηνεία αὐτῆς τῆς εὐχῆς «ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως» εἶναι νά γίνουμεὅλοι ἕνα, ἀλλά πῶς; Ἐν Χριστῶ καί ἐν ἀληθεία. Δηλαδή δέν μπορεῖς νά γίνεις ἕνα μέτόν ἄλλον, ὅταν ὁ ἄλλος πιστεύει ἀντίθετα πράγματα μ’ αὐτά πού πιστεύεις ἐσύ. Πῶςθά ἔρθει στό ἴδιο πνεῦμα; Ἐνῶ ὁ Οἰκουμενισμός λέει: «Γιατί ὄχι; Μπορεῖς».Κρατήστε λέει ὁ Πάπας τά δόγματά σας, μόνο νά μέ ἀναγνωρίσετε ὅτι ἐγώ εἶμαι ὁπρῶτος. Δέν θέλει τίποτα ἄλλο ὁ Πάπας. Μόνο νά τοῦ ἀναγνωρίσουμε τό πρωτεῖο.Νά ὑποταχτοῦμε σ’ αὐτόν, τά ἄλλα δέν τόν ἐνδιαφέρουν. Ἄκρατος ἐγωισμός! Καίφυσικά καί τό ἀλάθητο. Ἀφοῦ εἶναι πρῶτος, εἶναι καί ἀλάθητος.Δέν εἶναι αὐτή ἡ ἔννοια τῆς εὐχῆς νά ἑνωθοῦμε ἑτερόκλητα κομμάτια μεταξύ μας,ἀλλά νά ἑνωθοῦμε ἐν πνεύματι καί ἀληθεία. Μέ τό ἴδιο πνεῦμα νά ἔρθουμε στήν ἴδιαπίστη καί τότε βέβαια νά ἑνωθοῦμε. Οἱ Οἰκουμενιστές ὅμως λένε: «ἀφῆστε τάδόγματα καί κοιτάξτε μόνο τήν ἀγάπη, αὐτά πού μᾶς ἑνώνουν». Μά ἀγάπη χωρίςἀλήθεια δέν ὑπάρχει. Δέν εἶναι ἀληθινή ἀγάπη. Δέν μπορεῖς νά λές σέ κάποιονψέμματα καί ἀπό τήν ἄλλη νά τοῦ λές σ’ ἀγαπῶ. Γιατί ἐμεῖς τώρα σ’ αὐτούς λέμεψέμματα. Στή Δευτέρα Παρουσία θά μᾶς ζητήσουν λόγο καί θά ἔχουν δίκαιο. Τίψέμμα λέμε; Τούς λέμε ὅτι «Ἐσεῖς οἱ Παπικοί καί οἱ Προτεστάντες εἶστε ἐκκλησία.Δηλαδή ὅτι σώζεστε ἐκεῖ πού εἶστε. Δέν χρειάζεται νά ἀλλάξετε, νά γίνετεὈρθόδοξοι. Μείνετε ἐκεῖ πού εἶστε». Αὐτό εἶναι ψέμμα, γιατί εἶναι ἐκτός Ἐκκλησίας.Καί ξέρουμε ὅτι ἐκτός Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχει σωτηρία. Κι ὅμως οἱ Οἰκουμενιστές156

λένε «Μήν τά λές αὐτά τά πράγματα γιατί εἶσαι φονταμενταλιστής, φανατικός,ταλιμπάν, ἀποκλειστικός. Μόνο στήν Ὀρθοδοξία ὑπάρχει σωτηρία; Μή λές τέτοιαπράγματα». Κι ὅμως αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Δέν εἶναι ὑπερηφάνεια νά πεῖς ὅτι μόνοστόν Χριστό καί στήν Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ σωτηρία. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἄν λοιπόντούς ἀγαπούσαμε πραγματικά, θά τούς λέγαμε τήν ἀλήθεια. Δέν ὑπάρχει πραγματικήἀγάπη χωρίς ἀλήθεια. Κι αὐτοί πού ἐν ὀνόματι τῆς ἀγάπης ἀλληλοασπάζονται κλπ,ζοῦνε μία διαστροφή τῆς ἀγάπης. Δέν εἶναι ἀληθινή ἀγάπη.Ὅπως πολύ ἁπλά στά ἀνθρώπινα ἄν τό παιδί σου ἔλεγε ὅτι θέλει νά αὐτοκτονήσει,θά τοῦ πεῖς: «καλά θά κάνεις, προχώρα, σ’ ἀγαπῶ» καί θά τό ἀγκαλιάσεις; Θά πρέπεινά τοῦ πεῖς «παιδί μου δέν πρέπει νά τό κάνεις γιατί αὐτό σέ πάει στήν κόλαση».Κάτι παρόμοιο λένε οἱ Οἰκουμενιστές καί μετά λένε ὅτι εἶναι Ὀρθόδοξοι. Δέν εἶναικαί μόνο ἀπό αὐτό. Ἀρνοῦνται τήν ἀγάπη.Ἑπομένως ὅταν λέμε «ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως» εὐχόμαστε νά ἔρθουμε ὅλοιστό ἴδιο πνεῦμα, στήν ἴδια ἀλήθεια, στήν μία ἀλήθεια πού εἶναι ὁ Χριστός, στήνὈρθόδοξη πίστη. Καί τότε βέβαια γινόμαστε ἕνα. Γιατί αὐτός εἶναι ὁ στόχος καί ὁσκοπός τῆς Ἐκκλησίας. Μόνο μέσα στήν Ἐκκλησία γίνεσαι ἕνα μέ ὅλους πούβρίσκονται μέσα καί εἶναι ζωντανά κύτταρα, ὄχι μόνο ὅσοι ἔχουν ὀρθόδοξοβάπτισμα. Εἴπαμε πολλοί εἶναι βαφτισμένοι Ὀρθόδοξοι, ἀλλά πολλές φορές εἶναιἀφορισμένοι. Ὅταν λ.χ. δέν ἐκκλησιάζεσαι, ἀφορίζεσαι. Εἶσαι ξεκομμένος.Ἀφορίζομαι σημαίνει εἶμαι ἐκτός Ἐκκλησίας, δέν παίρνω Θεία Κοινωνία, δέν ἔχωμετοχή στόν Χριστό. Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά μετανοήσει γιά νά μπορέσει νά ἐνταχθεῖμέσα στήν Ἐκκλησία, στή σωτηρία δηλαδή.Ἐρ. : Εὐλογεῖτε πάτερ. Ἐπιτρέπεται ἡ ὀργάνωση Χριστουγεννιάτικων γιορτῶν μέσαστόν ναό; Τό ἔχω δεῖ σέ ἐνορίες, μέ μουσικά ὄργανα… Ἀπαγορεύεται ἀπό κάτι;Ἀπ. : Ὅλα αὐτά εἶναι ἐκκοσμίκευση. Ἡ ὅλη ὀρθόδοξη παράδοση αὐτό μᾶς διδάσκει.Τά μουσικά ὄργανα χρησιμοποιοῦνταν στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀλλά στήν ΚαινήΔιαθήκη καταργήθηκαν. Λέμε: «ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ δοξάζειν καί ἀνυμνεῖντό πάντιμον καί μεγαλοπρεπές ὄνομά Σου», μέ τό στόμα μας καί μάλιστα μέ μίαφωνή. Ἡ πολυφωνία καί ἡ τετραφωνία πού ἔχουν καί οἱ Ρῶσοι, δέν εἶναι ὀρθόδοξες.Ἡ τετραφωνία ἐπιβλήθηκε ἀπό τόν Μέγα Πέτρο καί ἀπό αὐτό τό ἄνοιγμα πού ἔκανεστήν Δύση. Δέν ἐκφράζουν τό ὀρθόδοξο πνεῦμα πού εἶναι μία φωνή. Πολύπερισσότερο νά βάζουμε καί μουσικά ὄργανα, τά ὁποῖα μᾶς παραπέμπουν σέκοσμικά κέντρα, σέ κοσμικές διασκεδάσεις, σέ πορνικά τραγούδια, τά ὁποῖα οἱΚανόνες τά ἀπαγορεύουν. Φυσικά ἔχουμε Κανόνες πού ἀπαγορεύουν π.χ. τούςχριστιανούς νά τρῶνε, μέ συνοδία κοσμικῆς-δαιμονικῆς μουσικῆς καί νά χορεύουνκ.λ.π. Πόσο μᾶλλον νά τά κάνεις αὐτά μέσα στόν ναό!Ἐρ. : Εἶναι ἐκκοσμίκευση πού ψάλλουν τούς ὕμνους οἱ χορωδίες;Ἀπ. : Βέβαια ἐκκοσμίκευση γιατί εἴπαμε γιά τά τετράφωνα σχήματα… ὅπως καί οἱκαθυστερημένες Λειτουργίες. Γιατί δηλαδή νά μήν ξυπνήσεις τό πρωί; Ποιός ὁλόγος; Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἀσκητική. Ἐδῶ βλέπω καί τά μικρά παιδάκια πούἔρχονται στίς ἀγρυπνίες καί μερικά δέν κοιμοῦνται καθόλου. Ἄν μπορεῖ τό μικρό157

παιδάκι, δέν μπορεῖς ἐσύ! Ἀλλά ὑπάρχει ἀπό πίσω ἡ νυχτερινή διασκέδαση… Μοῦἔλεγαν καί γιά κάποια παιδιά, ὑποτίθεται χριστιανούς, ὅτι πήγαιναν μέχρι στίς 11-12στά κέντρα καί μετά πήγαιναν καί στήν ἀγρυπνία. Μετά τήν «καλή» προετοιμασίαστό νυχτερινό κέντρο, πήγαιναν καί στήν ἀγρυπνία… νά κοινωνήσουν κιόλαςἐνδεχομένως. Ἔ, τί νά καταλάβει αὐτός ὁ ἄνθρωπος;Ὁ Ἅγιος Πορφύριος λέει προσπαθοῦμε νά κάνουμε τό δύσκολο, νά συμβιβάσουμεκόσμο καί Ἐκκλησία, κόσμο καί Χριστό. Δέν γίνεται. Ἡ Ἐκκλησία προσλαμβάνειτόν κόσμο καί τόν κάνει Ἐκκλησία. Ἐμεῖς θέλουμε τήν Ἐκκλησία νά τήν κάνουμεκοσμική, νά βολεύει σέ μᾶς. Ἀλλά μετά γίνεται «ἁλάτι ἄναλο» μᾶς λέει ἡ ἉγίαΓραφή, ἁλάτι χωρίς τήν ἁλιστική ἰδιότητα, οὔτε νοστιμίζει τήν ὕπαρξή σου, οὔτεσυντηρεῖ, ὅπως τό κανονικό ἁλάτι. Εἶναι γιά πέταμα ἡ ζωή μας καί ἡ ὕπαρξή μας.Ἐρ. : Εὐλογεῖται Γέροντα. Ἀπό αὐτά πού μᾶς διαβάσατε στό κείμενο προηγουμένωςβλέπουμε ὅτι ὅλοι χρησιμοποιοῦν τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ γιά δικά τους συμφέροντα,πολλά καί διάφορα, ἀφήνοντας ἔξω τόν μοναδικό σκοπό γιά τόν ὁποῖο ὁ Κύριος ἦρθεστήν γῆ ὡς νέος Ἀδάμ, ἀφοῦ ὁ πρῶτος Ἀδάμ ἀπέτυχε. Θά ἀναφέρω κάτι πού ἄκουσαἀπό κάποιον καθηγητή Θεολογίας πού εἶπε ὅτι κοινωνοῦμε τήν Τριαδικότητα τοῦΘεοῦ μέσα ἀπό τήν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ὄχι τῆς ἐνανθρωπήσεως κι αὐτό τόἀνέφερε ὅταν ἦλθε σέ ἀντιπαράθεση μέ κάποιον Οἰκουμενιστή πού ἔλεγε ὅτικοινωνοῦμε τόν Χριστό, ἄρα σωζόμαστε καί ὁ καθηγητής τοῦ εἶπε ἄν κοινωνεῖτεμόνο τόν Χριστό, δέν σώζεστε. Θά πρέπει νά πάρετε τήν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ. Τόσωτήριο ἔργο γιά τό ὁποῖο ἦρθε ὁ Κύριος.Ἀπ. : Ἐκεῖνο πού μᾶς σώζει, εἶναι φυσικά ἡ Θεότητα, δηλαδή ἡ Θεία Χάρη. Ἡ ΘείαΧάρη εἶναι ἡ κοινή ἐνέργεια τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Πότε ὅμως τήν κοινωνοῦμε; Αὐτό εἶναι τό σημαντικό. Δέν εἶναι ἀπροϋπόθετο. Δένγίνεται μαγικά. Πολλοί πᾶνε τώρα τά Χριστούγεννα καί κοινωνᾶνε, ἀνεξομολόγητοι,ἀπροετοίμαστοι, μπορεῖ νά ἔχουν καί ἕναν χρόνο νά πᾶνε στήν Ἐκκλησία! Δηλαδήεἶναι ἀφορισμένοι σύμφωνα μέ τόν Κανόνα. Τί κοινωνοῦν; Παίρνουν τήν Θεότητα;Φυσικά ὄχι. Δέν θέλει ὁ Χριστός νά μπεῖ μέσα τους; Θέλει, ἀλλά δέν μπορεῖ νάἑνωθεῖ ἡ Θεότητα μέ ἕναν νοῦ ἀκάθαρτο. Τό λένε σαφέστατα οἱ ἅγιοι Πατέρες.Ἑπομένως ἡ προϋπόθεση εἶναι ἡ καθαρότητα. Αὐτό εἶναι πού πρέπει νάἐπιδιώξουμε. Τήν ἁγνότητα. Γι’ αὐτό λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Καλόεἶναι τό νά θεολογεῖς γιά τό Θεό, ἀλλά καλύτερο εἶναι τό νά καθαρίσεις τόν ἑαυτόσου γιά τόν Θεό». Αὐτό εἶναι τό σπουδαιότερο. Νά ἐξαγνιζόμαστε. Καί ἐξαγνισμόςσημαίνει δάκρυα, μετάνοια μέ δάκρυα, σημαίνει πένθος, κατά Θεόν πένθος, σημαίνειδιόρθωση τῆς ζωῆς. Ἀφήνω τό κακό καί κάνω τό καλό. Αὐτό σημαίνει μετάνοια.Ἔτσι ἔχουμε τίς προϋποθέσεις νά κοινωνήσουμε τήν Θεότητα καί νά σωθοῦμε. Ἄνὅσοι ἔπαιρνουν τήν Θεία Κοινωνία μαγικά σωζόντουσαν, τότε κανένας δέν θάπολεμοῦσε κανένα πάθος. Θά εἴμαστε ζούγκλα. Δέν ὑπάρχει σωτηρία μαγικά,ἀναγκαστικά. Ὁ Θεός θέλει νά συνεργαστοῦμε. Τά περισσότερα, σχεδόν ὅλα, τάκάνει Ἐκεῖνος. Ἀλλά θέλει ἀπό μᾶς τουλάχιστον τήν βούληση, τήν προαίρεση νάκόψουμε τά πάθη μας, νά μετανοήσουμε, ν’ ἀλλάξουμε. Τήν τελική βέβαια ἀλλαγήκαί κάθαρση τήν κάνει πάλι Ἐκεῖνος, ἀλλά περιμένει ἀπό μᾶς τήν συγκατάθεση. Τό158

«ναί ἔρχου, Κύριε» (Ἀποκ. 22,20) καί αὐτό ἐκφράζουμε μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχήτό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέ με». Ζητᾶμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς καθαρίσει καί τόζητᾶμε κάθε στιγμή.Δέν εἶναι ἁπλό πράγμα ἡ μετάνοια. Εἶναι πολύ δύσκολο γιατί σημαίνει συνεχῶςμετακινῶ τόν νοῦ μου ἀπό τά μάταια στόν Χριστό. Ὄχι «ἔκανα μία ἐξομολόγησηἀρκεῖ καί εἶμαι τέλειος, σώθηκα». Καθόλου δέν σώθηκες. Μέ τό πού θά βγεῖς ἀπό τόἐξομολογητήριο, ἄν δέν προσεύχεσαι πάλι θά κάνεις τά ἴδια, ἀμέσως. Ὁ διάβολος θάσέ βάλει ν’ ἁμαρτήσεις. Ὁπότε χρειάζεσαι πάλι ἐξομολόγηση. Ἄν δέν ἔχεις μάθειαὐτό πού ἔκαναν ἡ γιαγιά καί ὁ παππούς τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, τήν νοεράπροσευχή, νά κρατᾶς τήν καρδιά σου καθαρή, νά ἔχεις φυλακή τῶν αἰσθήσεων, νάπροσέχεις τίς αἰσθήσεις σου, δέν θά μπορέσεις νά ἔχεις τήν καθαρότητα πούχρειάζεται γιά νά ἔχεις τήν κοινωνία μέ τόν Θεό πού εἶναι ἡ σωτηρία. Γιατί αὐτόεἶναι ἡ σωτηρία.Πολλοί θεωροῦν ὅτι ἡ σωτηρία εἶναι ἕνα τυχαῖο πράγμα, ὅτι θά μποῦνε κι αὐτοί σέμιά ἀκρούλα τοῦ Παραδείσου. Ἔτσι τυχαῖα; Ἀπροϋπόθετα; Δέν γίνεται. Σωτηρίαεἶναι ἡ συνεχής κοινωνία μέ τόν Χριστό, ὄχι ἡ ἀποσπασματική. Ὁ Θεός μᾶς δίνει τάχρόνια ἐδῶ στήν γῆ γιά νά ἑτοιμάσουμε τήν ψυχή, καί τό σῶμα, γιά τήν θέωση διάτῆς κάθαρσης καί διά τῆς μετανοίας, ὄχι γιά νά καλοπερνᾶμε καί νά γλεντᾶμε, οὔτεγιά νά φτιάξουμε ἕναν τεχνικό πολιτισμό, ὥστε νά παρέχουμε ὅλες τίς ἀνέσεις στόσῶμα. Ἀφοῦ λοιπόν κάνουμε αὐτό, ἔρχεται ὁ Θεός καί μᾶς ὁλοκληρώνει τήνκάθαρση καί μᾶς προχωράει στόν φωτισμό καί στήν θέωση. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπόςτῆς ζωῆς μας.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης159

Πῶς θά ἑορτάσουμε τά Χριστούγεννα “Ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου” - 1ο ΜέροςΛόγος ΙΔ΄, Ἁγίου Συμεών Νέου Θεολόγου, Περί ἑορτῶν . Ἔχει τήν ἑξῆς ἐπεξήγησηὁ Ἅγιος: «Πῶς δηλαδή πρέπει νά γιορτάζονται, ποιῶν εἶναι σύμβολα τά τελούμενασ’ αὐτές καί ἐναντίον ἐκείνων πού ὑψηλοφρονοῦν κατ’ αὐταῖς. Ἐπίσης γι’ αὐτούςπού ἀξίως ἤ ἀναξίως κοινωνοῦν καί ποιά εἶναι ἡ διαφορά σ’ αὐτούς· πρός τό τέλος,πῶς συνάπτεται κάποιος διά τῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό καί πῶς δέν συνάπτεται».Μᾶς λέει δηλαδή ὁ Ἅγιος μέ λίγα λόγια ὅλο τό περιεχόμενο πού πρόκειται νάἐκθέσει. «Ἐκεῖνος πού μπορεῖ νά ἀντιληφθεῖ καί νά κατανοήσει ὅτι δημιουργήθηκεἐκ τοῦ μή ὄντος καί εἰσῆλθε γυμνός στόν κόσμο, αὐτός θά γνωρίσει τόν πλάστη τουκαί μόνον αὐτός θά φοβηθεῖ καί θ’ ἀγαπήσει καί γι’ Αὐτόν θά δουλεύει μέ ὅλη τουτήν ψυχή καί τίποτε ἀπό ὅσα βλέπει δέν θά προτιμήσει ἀντί Αὐτοῦ». Λέει ὁ Ἅγιος ἡπροϋπόθεση γιά νά βροῦμε τόν Θεό εἶναι νά καταλάβουμε τήν φτώχεια μας καί τήνἀλήθεια γιά μᾶς. Νά ἔρθουμε δηλαδή σέ μία κατάσταση αὐτογνωσίας καί νάπαραδεχτοῦμε ὅτι ἤρθαμε ἐκ τοῦ μή ὄντος. Δέν ὑπήρχαμε δηλαδή πάντα, σέἀντίθεση μέ τόν Θεό, ὁ ὁποῖος ὑπάρχει πάντοτε. Εἰσήλθαμε γυμνοί στόν κόσμο,χωρίς νά ἔχουμε τίποτε. Ἑπομένως καί δέν πρέπει νά ἐπιδιώκουμε νά ἔχουμε κτήσειςκαί κτήματα σ’ αὐτόν τόν κόσμο. Ὅταν ἔχουμε αὐτές τίς δύο προϋποθέσεις, τότελέει, μποροῦμε καί νά Τόν ἀγαπήσουμε, νά Τόν φοβηθοῦμε μέ τήν καλή ἔννοια,δηλαδή νά Τόν σεβαστοῦμε καί στή συνέχεια ἀπό ἀγάπη νά δουλεύσουμε σ’ Αὐτόν,νά τηρήσουμε τίς ἐντολές Του μέ ὅλη μας τήν ψυχή καί νά μήν προτιμήσουμε τίποτεἄλλο ἀντί γιά Αὐτόν. Νά μή βάλουμε τίποτε ἄλλο στήν θέση Του. Εἶναι σημαντικέςαὐτές οἱ προϋποθέσεις, διότι ἄν δέν τίς ἔχουμε καί ἀντίθετα ἔχουμε ὑπερηφάνειαπροσκόλληση στά γήινα καί στά κτήματα καί στά ὑλικά πράγματα, δέν θάμπορέσουμε νά Τόν φοβηθοῦμε ὅσο πρέπει, νά Τόν σεβαστοῦμε ὅσο πρέπει, νά Τόνἀγαπήσουμε καί τελικά δέν θά μπορέσουμε καί νά ἔχουμε κοινωνία μαζί Του, οὔτενά Τόν προτιμήσουμε πάνω ἀπ’ ὅλα καί πέρα ἀπ’ ὅλα. Γιατί βέβαια ὁ Θεός, ὅπωςμᾶς εἶπε διά τῆς πρώτης ἐντολῆς ἐπιθυμεῖ νά εἶναι ὁ μοναδικός Κύριός μας, νά Τόνἀγαπᾶμε «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί καρδίας καί διανοίας» (Λουκ. 10,27).«Γνωρίζοντας μέ κάθε βεβαιότητα ὅτι εἶναι ξένος ὅλων τῶν ἐπιγείων καί θάμπορούσαμε νά ποῦμε καί αὐτῶν πού βρίσκονται στούς οὐρανούς, θά παραδώσει ὅλητήν ψυχική του διάθεση στήν λατρεία τοῦ Δημιουργοῦ του». Ποιός; Ὁ ἄνθρωπος ὁὁποῖος θά ἔχει τίς προϋποθέσεις πού εἴπαμε προηγουμένως, δηλαδή τήν ἀποκόλληση,τήν ἀπελευθέρωση ἀπ’ ὅλα τά γήινα. Αὐτό εἶναι τό ὅλο ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.Ὅπως μᾶς διδάσκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὁ ἄνθρωπος ἔχει δύο κέντρα. Ἔχει ἕνανευρικό κέντρο, τό νευρικό σύστημα, τό ὁποῖο ὑπάρχει στήν σπονδυλική στήλη καίστόν ἐγκέφαλο. Δέχεται τά ἐρεθίσματα τοῦ περιβάλλοντος τά ὁποῖα ὁλοκληρώνονταιμέσα στό νευρικό σύστημα καί μέσω αὐτοῦ ἔχει μία ἀντίληψη τοῦ ἑαυτοῦ του καί160

τοῦ περιβάλλοντος χώρου καί μπορεῖ καί δραστηριοποιεῖται μέσα στόν περιβάλλονταχῶρο.Ὑπάρχει κι ἕνα δεύτερο κέντρο πού εἶναι στήν καρδιά, τό ὁποῖο τό ἀγνοεῖ ἡἐπιστήμη, ἀλλά τό γνωρίζουν πολύ καλά οἱ ἅγιοι Πατέρες. Μέ αὐτό τό κέντρο ὁἄνθρωπος δέν βλέπει, οὔτε ἀκούει τό περιβάλλον, ἀλλά τόν ἴδιο τόν Θεό, ὅταν αὐτόλειτουργεῖ σωστά. Τί ἔχει συμβεῖ ὅμως μέ μᾶς τούς ἀνθρώπους; Ἔχουμεὑποδουλωθεῖ στό περιβάλλον, ὅπως μᾶς λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, δηλαδή στίςπαραστάσεις πού μᾶς ἔρχονται μέσω τῶν αἰσθήσεων στό νευρικό σύστημα καί οἱὁποῖες μετά κατεβαίνουν στήν καρδιά καί γίνονται ἐπιθυμίες. Ἔτσι ἐγκαθίστανταιστήν καρδιά τά διάφορα πάθη. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος λειτουργήσει σωστά μέσα στήνἘκκλησία, καθαρίζει τήν καρδιά του ἀπ’ ὅλα αὐτά τά πάθη, ὁπότε παύει νά εἶναιὑποδουλωμένος στό περιβάλλον καί στίς παραστάσεις τοῦ περιβάλλοντος, οἱ ὁποῖεςεἶναι παραστάσεις ὑλικῶν πραγμάτων.Γι’ αὐτό τονίζει ἐξ ἀρχῆς ὁ Ἅγιος ὅτι πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά ἀπελευθερωθεῖ ἀπό τάτοῦ κόσμου τούτου, νά ἀποδεσμευθεῖ, νά μήν εἶναι ὑποδουλωμένος σ’ αὐτά καί νάμήν τά λατρεύει. Δέν λέει ὁ Ἅγιος νά ζήσουμε χωρίς αὐτά. Δέν γίνεται. Ἀλλά αὐτάὅλα, ὅπως μᾶς λένε οἱ Πατέρες, οἱ παραστάσεις τοῦ περιβάλλοντος θά πρέπει νάπαραμένουν μόνο στόν ἐγκέφαλο, νά μήν κατεβαίνουν στήν καρδιά, νά μή γίνονταιἐπιθυμίες καί νά μή γίνονται θεοί. Γιατί ἡ καρδιά εἶναι προορισμένη γιά μόνο τόνΘεό καί ὅπως μᾶς εἶπε ὁ Κύριος: «ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει καθαρή καρδιά, τότε θά δεῖτόν Θεό» (Ματθ. 5,8).Σήμερα οἱ ἄνθρωποι ἐπειδή ἔχουμε ὑποδουλωθεῖ στό περιβάλλον καί στή λογική,πού κι αὐτή εἶναι λειτουργία τοῦ ἐγκεφάλου, ἔχουμε χάσει τόν Θεό καί τήν αἴσθησητοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί κάνουμε ὅλα αὐτά τά τρελά καί σχιζοφρενικά. Ἐνῶ οἱ ἅγιοιμᾶς βάζουν στή θεραπευτική διαδικασία, πού λέγεται κάθαρση τῆς καρδιᾶς, τό ὁποῖοεἶναι ἀπαραίτητο γιά νά γιορτάζουμε πραγματικά τόν Χριστό καί τώρα πού εἴμαστεἐν ἀναμονή τῶν Χριστουγέννων νά γιορτάσουμε τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Δηλαδήνά ζήσουμε τόν Χριστό καί νά Τόν δοῦμε μέσα στήν καρδιά μας, νά Τόν ἀκούσουμεμέσα στήν καρδιά μας. Γιατί αὐτά εἶναι τά ἀληθινά Χριστούγεννα. Ὄχι ἁπλῶςκάποια ἐξωτερικά πού κάνουμε, τά ὁποῖα δέν εἶναι ὅλα κατακριτέα βέβαια. Φυσικάδέν μιλᾶμε γιά τά κοσμικά πράγματα πού ἔχουμε καταδικάσει κατά καιρούς, τάγλέντια καί τούς χορούς, τά ρεβεγιόν καί τούς Χοντροβασίληδες, ὅλα αὐτά τάἀπαράδεκτα, πού ὁ κόσμος θεωρεῖ ὅτι συνθέτουν τήν Χριστουγεννιάτικηἀτμόσφαιρα. Οὔτε ἀκόμα, ἕνα οἰκογενειακό τραπέζι, τό ὁποῖο κατά πᾶσαπιθανότητα, ἄν δέν ὑπάρχουν οἱ προϋποθέσεις πού μᾶς λέει ὁ ἅγιος, θά καταλήξει σ’ἕναν μεγάλο καβγά.Οἱ ἅγιοι ὅμως μᾶς βάζουν στήν θεραπευτική τοῦ νά ζήσουμε τόν Χριστό καί νά Τόνδοῦμε νά γεννιέται μέσα μας καί νά ἀποδεσμευθοῦμε ἀκόμα κι ἀπό αὐτά πούφαινομενικά εἶναι καλά. Λόγου χάρη, τό νά πᾶμε στήν Ἐκκλησία καί νά κάνουμε μιάπανηγυρική ἀγρυπνία ἤ μιά πανηγυρική πρωινή Θεία Λειτουργία, ὅπως τῶνΧριστουγέννων πού ἀρχίζει νωρίς τό πρωί. Ἀκόμα κι αὐτό δέν θά βοηθήσει, ἐάν ὁἄνθρωπος δέν ἔχει καθαρίσει τήν καρδιά του. Δέν λέμε νά μήν πᾶμε στή Λειτουργία.161

Φυσικά καί θά πᾶμε. Δέν νοεῖται νά κάνεις Χριστούγεννα χωρίς νά πᾶς στή ΘείαΛειτουργία. Ἀλλά δέν πρέπει νά μείνεις στά ἐξωτερικά τά τελούμενα, τά ὁποῖα εἶναιἔξω ἀπό σένα. Τό θέμα εἶναι νά μπεῖ ὁ Χριστός μέσα σου καί ἐσύ νά ζήσεις τόνΧριστό μέσα στήν καρδιά σου. Γι’ αὐτό ὁ Ἅγιος ἐξ ἀρχῆς μᾶς λέει τίς προϋποθέσεις,νά ἀποδεσμευθεῖς ἀπό τά ὑλικά πράγματα καί ἀπό τά ὑλικά δεσμά, ἀπό τά πάθη, τάὁποῖα σέ δένουν μέ τό περιβάλλον. Τί εἶναι ἄλλωστε ἡ εἰδωλολατρεία πού εἶχαν οἱἈρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι; Τήν ὁποία καί σήμερα ἔχουμε μέ ἄλλες μορφές κάπως πιόἐκλεπτυσμένες ἤ καί πιό χονδροειδεῖς σέ κάποιες περιπτώσεις. Δέν εἶναι παρά ἡὑποδούλωση στό περιβάλλον. Ἡ Ἀφροδίτη τί εἶναι;… παρά ἡ σάρκα. Ἡ ὑποδούλωσηστή σάρκα. Ὁ Διόνυσος τί εἶναι; Ἡ ὑποδούλωση στό Βάκχο, στό κρασί, σ’ ὅλα αὐτά,κ.λ.π. Οἱ διάφοροι θεοί οὐσιαστικά εἶναι τά πάθη μας, τά ὁποῖα τά ἔχουμεθεοποιήσει.Σήμερα στήν θέση τῶν παθῶν ἔχουμε βάλει ἐν πολλοῖς τήν ἐπιστήμη, τήν ψεύτικηἐπιστήμη. Δηλαδή δέν μᾶς προτρέπουν νά λατρέψουμε τήν Ἀφροδίτη, ἀλλά ν’ἀκοῦμε τόν Φρόυντ καί τήν ψυχολογία καί τούς «λεγόμενους ψυχολόγους καίψυχιάτρους», πού ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Στούς ὁποίους, ὅταν πάει ἕνα νέο παιδί,θά τοῦ ποῦνε ὅτι πρέπει νά κάνει παράνομες – προγαμιαῖες σχέσεις γιά νά ἐκτονωθεῖ.Αὐτό οὐσιαστικά εἶναι λατρεία τῆς Ἀφροδίτης σέ μοντέρνα ἐκφορά. Γιατί σήμεραστή θέση τοῦ Δωδεκαθέου ἔχουμε τήν ἐπιστήμη. Ἀκόμα καί ἡ ὁμοφυλοφιλία, πού ἡδύστυχη Κυβέρνησή μας προωθεῖ νά τήν ψηφίσει μέ ἐπιστημονικά κριτήρια, τάὁποῖα ἄλλαξαν τά τριάντα τελευταῖα χρόνια σκόπιμα, λέει ὅτι δέν εἶναι πλέονδιαστροφή. Εἶναι μιά διαφορετικότητα. Ἐνῶ πρίν τριάντα χρόνια ἔλεγαν τό ἀνάποδο,πλέον προσπαθοῦν νά μᾶς πείσουν, μέσω τοῦ μοντέρνου αὐτοῦ θεοῦ πού λέγεταιἐπιστήμη, ὅτι εἶναι κάτι ἀποδεκτό.Ὅταν λοιπόν ὁ ἄνθρωπος πάψει νά εἶναι δοῦλος τοῦ περιβάλλοντος, μπορεῖ νά ζήσειτόν Χριστό. Ὅταν δηλαδή, ὅπως εἴπαμε, δέν ἀποδέχεται αὐτά πού ἔρχονται ἀπό τίςαἰσθήσεις καί δέν τά κατεβάζει στήν καρδιά, ὥστε νά ἀποφύγει τίς ἐπιθυμίες καί τάεἴδωλα καί τή λατρεία αὐτῶν. Πῶς γίνεται αὐτό; Εἶναι μιά ὁλόκληρη θεραπευτικήδιαδικασία πού γίνεται μόνο μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί αὐτό, ἄν θέλετε,εἶναι τό μεγάλο ἀτού τῆς Ὀρθοδοξίας καί γι’ αὐτό ὅλοι οἱ ἀντίθεοι, οἱ ἀντίχριστοι καίοἱ σατανᾶδες φοβοῦνται τήν Ὀρθοδοξία. Διότι διά μέσω τῆς Ὀρθοδοξίαςθεραπεύεται ἡ ἀνθρώπινη καρδιά, ἡ ἀνθρώπινη προσωπικότητα καί ὁ ἄνθρωποςμπορεῖ νά δεῖ τόν Θεό. Αὐτό δέν εἶναι σχῆμα λόγου. Εἶναι γεγονός, τό ὁποῖο ἔχουνζήσει οἱ ἅγιοι. Μπορεῖ κανείς νά δεῖ καί νά ἀκούσει τόν Θεό καί τότε πιά παύει κάθελογισμός ἀμφιβολίας. Ὅπως τώρα μέ βλέπετε καί σᾶς βλέπω καί δέν ὑπάρχει καμίαἀμφιβολία γιατί ἡ ὅραση εἶναι ἡ ἀσφαλέστερη αἴσθηση. Ἔτσι κι ὅταν κανείς δεῖ τόνΘεό, μετά παύει βέβαια κάθε ἀμφιβολία περί ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ.Ἑπομένως στήν Ὀρθοδοξία δέν μιλᾶμε γιά φιλοσοφία, γιά ἰδέες καί γιάφαντασιοπληξίες, ἀλλά μιλᾶμε γιά γεγονότα καί γιά ἐμπειρία πραγμάτων. Αὐτόἀκριβῶς εἶναι ἡ Πατερική Θεολογία. Εἶναι μιά ἐπιστήμη ἰατρική κι ὅπως ἔλεγε καί ὁμακαριστός π. Ἰωάννης ὁ Ρωμανίδης «σήμερα οἱ Πατέρες θά κατατάσσοντο μέἐπιστημονικά κριτήρια στούς ψυχολόγους καί στούς ψυχιάτρους». Εἶναι μιά162

ψυχιατρική. Ἡ ψυχιατρική. Ἡ μόνη ἀληθινή ψυχιατρική και ἰατρεία ψυχῆς. Ὅτανλοιπόν ὁ ἄνθρωπος ἀποξενωθεῖ ἀπό ὅλα τά γήινα, τότε θά μπορέσει νά λατρέψει καίνά ζήσει τόν Θεό. Νά λατρέψει καί νά ζήσει ἀληθινά τόν Θεό.«Ἐάν εἶναι ξένος ἀπ’ αὐτά μέ τά ὁποῖα πλάσθηκε καί μέσα στά ὁποῖα ζεῖ, πολύπερισσότερο εἶναι ξένος ἐκείνων, ἀπό τά ὁποῖα ἀπέχει πάρα πολύ κατά τήν φύση, τήνοὐσία καί τήν διαγωγή», ἐννοεῖ ὀ Ἅγιος ὅτι διαφέρει πολύ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν Θεό.Δέν ὑπάρχει καμιά ὁμοιότητα τοῦ κτιστοῦ μέ τό ἄκτιστο. Ὅπως εἴμαστε ξένοι καίδέν ἔχουμε καμία σχέση μέ τά γύρω μας κτίσματα, πολύ περισσότερο μέ τόν Θεό ὡςπρός τήν οὐσία. Ἀλλά βέβαια ὁ Θεός μέσα στήν ἄπειρη συγκατάβασή του μᾶς δίνειτήν δυνατότητα νά σχετιστοῦμε μαζί Του, ὅπως εἴπαμε, ὅταν ὁ ἄνθρωπος καθαρίσειτήν καρδιά του. Ὁπότε γίνεται ναός τοῦ Θεοῦ καί κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ. Αὐτό πούλέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «ὑμεῖς ναός Θεοῦ ἐστε ζῶντος» (Β΄Κορ. 6,16). Αὐτόεἶναι πραγματικότητα, τό ὁποῖο ὅμως γιά νά γίνει χρειάζεται νά ὑπάρξει αὐτή ἡδιαδικασία, πού μᾶς λένε οἱ Πατέρες, ἡ κάθαρση τῆς καρδιᾶς, μέ τήν Χάρη τοῦΘεοῦ, τηρώντας τίς ἐντολές καί μετανοώντας καί ὁ φωτισμός, πάλι ἀπό τή χάρη τοῦΘεοῦ, ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα.«Ἐκεῖνος πού ἀναγνώρισε ὅτι εἶναι ξένος ἀπό τά ἐπίγεια καί διαπίστωσε ὅτι εἰσῆλθεγυμνός σ’ αὐτό τό θέατρο καί πρόκειται γυμνός νά ἐξέλθει ἀπό αὐτό, πῶς δέν θάπενθήσει;». Μά, Ἅγιέ μου, ἐμεῖς μιλᾶμε γιά χαρά, μιλᾶμε γιά γιορτή καί σύ μᾶςμιλᾶς γιά πένθος; Βλέπετε ὑπάρχει μία φαινομενική ἀντινομία. Ἀλλά ἀκριβῶς ἀπό τόπένθος καί ἀπό τήν μετάνοια, γεννιέται ἡ παράκληση. «Μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτιαὐτοί παρακλήθησονται» (Ματθ. 5,4), εἶπε ὁ Κύριος. Δέν μᾶς εἶπε μακάριοι αὐτοίπού ξεφαντώνουν ἤ μακάριοι αὐτοί πού γλεντοῦν, ἀλλά μακάριοι αὐτοί πού πενθοῦν.Γιατί πενθοῦν ὅμως; Πενθοῦν γιά τίς ἁμαρτίες τους, ὄχι γιά ὁτιδήποτε. Δέν εἶναι ὅλατά πένθη καλά, ἀλλά τό πένθος γιά τίς ἁμαρτίες μας, γιά τήν κατάστασή μας, διότιἔχουμε χάσει τήν πατρίδα μας τήν πραγματική πού εἶναι ὁ οὐρανός καί βρισκόμαστεσ’ αὐτό τό θέατρο τοῦ κόσμου, ὅπως λέει ὁ ἅγιος ἐδῶ. Γυμνοί μπήκαμε καί γυμνοίθά φύγουμε, χωρίς τίποτε.«Πῶς δέν θά κλάψει ὄχι μόνο τόν ἑαυτό του, ἀλλά καί ὅλους τούς ὁμογενεῖς καίὁμοιοπαθεῖς του ἀνθρώπους;». Οὐσιαστικά ἐδῶ στή γῆ ζοῦμε μιά τραγικότητα καί τόλέμε κιόλας ὅτι εἶναι κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος καί δέν ὑπάρχει χαρά. Εἶναι σπάνιεςοἱ χαρές σ’ αὐτή τή γῆ, διότι εἴμαστε στήν ἐξορία, δέν εἴμαστε στόν τόπο γιά τόνὁποῖο εἴμαστε προορισμένοι. Ὁ τόπος γιά τόν ὁποῖο εἴμαστε προορισμένοι εἶναι ὁΘεός, εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ κι ἐκεῖ πρέπει νά ἐπιστρέψουμε. Ἐδῶ πούβρισκόμαστε στήν ἐξορία ἁρμόζει νά πενθοῦμε κι αὐτό τό πένθος εἶναι πού φέρνειτήν παρηγοριά, τήν παράκληση καί τόν Παράκλητο.«Ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ καί φοβᾶται μόνο τόν Θεό, πῶς θά εὐφρανθεῖ σωματικῶς ἤ πῶςθά ἑορτάσει σωματικῶς κατά τήν συνήθεια τῶν ἀνθρώπων, δηλαδή χωρίς ἐπίγνωσηκαί ἀλόγιστα, ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέει πάντοτε πρός αὐτούς, ‘’ὁ κόσμος θά χαρεῖ,ἐσεῖς ὅμως θά λυπηθεῖτε· ἀλλά ἔχετε θάρρος, διότι ἐγώ νίκησα τόν κόσμο’’». Πότετό εἶπε αὐτό ὁ Χριστός; Ἐνόψει τοῦ πάθους του. Ὁ κόσμος χάρηκε, ὅταν Τόν εἶδενεκρό ἐπάνω στόν Σταυρό. Στή γλώσσα τοῦ Χριστοῦ μας καί τῆς Ἐκκλησίας κόσμος163

εἶναι τό κοσμικό φρόνημα, τά πάθη, ἡ φιλαυτία, ἡ φιληδονία, ἡ φιλαργυρία, ἡφιλοδοξία καί ὅσοι δουλεύουν σ’ αὐτά. Καί σ’ αὐτά δουλεύει ὁ περισσότεροςκόσμος. Αὐτός ὁ κόσμος λοιπόν, ὅταν δεῖ νεκρό τόν Χριστό, θά χαρεῖ. Χαίρεται.Ἐσεῖς θά λυπηθεῖτε ὅταν θά Μέ δεῖτε πάνω στόν Σταυρό, λέει ὁ Χριστός μας, «Ἀλλάἔχετε θάρρος, γιατί Ἐγώ νίκησα τόν κόσμο» (Ἰω. 16,33). Τελικά ὁ νικητής θά εἶναι ὁΧριστός. Ὅσο κι ἄν φαίνεται σήμερα ὅτι, ὄχι ἕνας Ἡρώδης, ἀλλά πολλοί Ἡρῶδεςφονεύουν τόν Χριστό καθημερινά στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων… Ἡρώδης-Mega,Ἡρώδης-Alpha, Ἡρώδης-Σκάι, Ἡρώδης-Αντέννα κ.λ.π. Αὐτοί ὅλοι τόν Χριστόκυνηγοῦν καί τόν Χριστό προσπαθοῦν νά φονεύσουν. Ὅμως νά ξέρετε ὅτι τελικά«Ἐγώ θά νικήσω τόν κόσμο. Ὁ τελικός νικητής εἶμαι Ἐγώ».«Θά ἀναστηθῶ μέσα σας, ὁ κακός κόσμος θά καταποθεῖ ἀπό τή ζωή πού χορηγεῖταισ’ ὅλους ἀπό τό Πνεῦμα μου· καί βλέποντάς Με, θά χαρεῖ ἡ καρδιά σας καί τήν χαράσας κανείς δέν θά τήν ἀφαιρέσει ἀπό σᾶς». Ὁ Χριστός μας θέλει νά χαιρόμαστεαἰώνια καί ὄχι νά ψευτοχαιρόμαστε στιγμιαῖα καί μετά νά γεμίζουμε μέ ἀηδία. Αὐτόκάνει ὁ διάβολος. Μᾶς δίνει μιά στιγμιαία ψευτοχαρά καί μετά πλῆθος ἀπό σκοτάδικαί ἀηδία.«Πῶς λοιπόν ἐκεῖνος πού βλέπει τόν οὐράνιο Δεσπότη θά ἐπιθυμήσει κάποιο ἐπίγειοπράγμα ἤ θά σκεφθεῖ κάτι πού δέν ἀρέσει στόν Θεό;». Ὁ Ἅγιος μᾶς τά λέεισυμπυκνωμένα καί μέ πολύ λίγες λέξεις μᾶς βάζει στά βαθιά, στό πλῆρες νόημα τοῦπῶς μπορεῖ κανείς νά γιορτάζει. Δέν μπορεῖς λέει νά εὐφρανθεῖς σωματικῶς, νάἑορτάσεις σωματικῶς, ὅπως ὁ κόσμος. Ὁ κόσμος θεωρεῖ τά Χριστούγεννα –μήπωςκαί ἐμεῖς πού λεγόμαστε χριστιανοί;– σάν μία εὐκαιρία καλοπέρασης σωματικῆς,καλό φαγητό, ξεκούραση κλπ. Δέν εἶναι αὐτό. Δέν μπορεῖς νά γιορτάσεις ἔτσι. Δένμπορεῖς νά κάνεις καί νά ἐπιθυμήσεις τέτοια ἐπίγεια πράγματα, ὅταν ἀγαπᾶς τόνοὐράνιο Δεσπότη.«Πῶς, βλέποντας τόν ἑαυτό του μέ βεβαιότητα, ξένο, γυμνό καί πτωχό, ἄν καί ἔχει τάπάντα, γιά νά μιλήσω ἀποστολικά, θά καυχηθεῖ, ἤ πῶς θά ἐπαρθεῖ γιά ὅσα κάνει ἤπῶς θά μεγαλοφρονήσει γιά πλῆθος κεριῶν καί λύχνων, γιά ἀρώματα καί μύρα ἤ γιάσύναξη λαοῦ ἤ γιά γεμάτη καί πολυτελή τραπέζα καί πῶς θά καυχηθεῖ γιά λαμπρούςφίλους καί γιά παρουσία ἔνδοξων ἀνδρῶν τῆς γῆς; Καθόλου βέβαια». Βλέπετε δένλέει γιά ἄσχημα πράγματα. Σέ χριστιανούς ἀπευθύνεται ὁ Ἅγιος Συμεών καί τούςλέει θά κάνετε μιά μεγαλοπρεπή ἀγρυπνία, θά ἔχετε πλῆθος ἀπό κεριά, ἀπόθυμιάματα, ὡραῖες ψαλμωδίες, μύρα, εὐωδίες, σύναξη λαοῦ… ὅλα πανηγυρικά.Αὐτό εἶναι ἡ γιορτή; Μήν καυχιέστε γι’ αὐτό. Δέν εἶναι αὐτό γιορτή. Οὔτε βέβαια τάπροηγούμενα πού εἴπαμε, οὔτε ὅμως κι αὐτά.«Διότι γνωρίζει» ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ «ὅτι ὅλα αὐτά καί ὅλοι μαζί σήμεραὑπάρχουν καί αὔριο παρέρχονται, ὅτι σήμερα τά παρόντα φαίνονται καί μετά ἀπόλίγο ἐξαφανίζονται. Οὔτε ὁ ἄνθρωπος αὐτός, πού γνωρίζει καλά πῶς νά ἑορτάζει,ἔχει καθόλου τόν νοῦ ἤ τήν αἴσθησή του στά τελούμενα, διότι αὐτό εἶναι γνώρισμαἐκείνων πού δέν σκέπτονται τίποτε περισσότερα ἀπό τά ὁρατά, ἀλλά μέ σοφό νοῦστά τελούμενα βλέπει τά μέλλοντα ὡς παρόντα καί εὐφραίνεται ἡ καρδιά του γι’αὐτά καί φαντάζεται ὅτι ὁλόκληρος βρίσκεται μέσα σ’ ἐκεῖνα καί μαζί μέ τούς164

ἑορτάζοντες στούς οὐρανούς ἐν ἁγίω Πνεύματι». Ἐδῶ ὁ Ἅγιος λέει κάτι πολύ ὡραῖο.Ἀκόμα καί μέσα στήν Ἐκκλησία μή μένεις σ’ αὐτά τά ἐξωτερικά, τά τελούμενα,ἀλλά νά πᾶς πίσω ἀπ’ αὐτά καί πάνω ἀπ’ αὐτά, σέ αὐτά πού γίνονται στόν οὐρανόκαί σ’ αὐτά πού πρόκειται νά ζήσεις στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἔτσι χαριτωμένα: «Πάει ὁ ἐκκλησιαστικός νά σβήσει τόνπολυέλαιο ἤ νά ἀνάψει τόν πολυέλαιο καί κοιτᾶνε καί οἱ καλόγεροι ἄν τό κατάφερε ἤδέν τό κατάφερε! Μά γι΄ αὐτό πῆγες στήν Ἐκκλησία;». Ἤ γιά νά ἀκούσεις ἕνανὡραῖο ψάλτη; Ἕνα μεγάλο ὄνομα; Ἤ νά πεῖς «ὡραῖο τό θυμίαμα ἦταν ἁγιορείτικο».Καί ἐπειδή ἦταν ἁγιορείτικο; Τό θέμα εἶναι νά πᾶς πίσω ἀπ’ αὐτά καί νά ζήσεις καίνά ἀκούσεις τόν Θεό καί νά ὀσφρανθεῖς τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.«Δέν βλέπει πρός τά φῶτα, οὔτε πρός τό πλῆθος τοῦ λαοῦ ἤ πρός τήν φιλικήσυγκέντρωση» πού πολλές φορές εἴπαμε καταλήγει σέ μεγαλοπρεπή καβγά, «ἀλλάσκέπτεται πάντοτε τά μετέπειτα, ὅτι δηλαδή τά πράγματα τοῦ κόσμου θά σβηστοῦν,καί οἱ ἄνθρωποι θ’ ἀποχωρίσουν ὁ καθένας στά δικά του καί μόνος αὐτός θάἐγκαταλειφθεῖ μέσα στό σκοτάδι». Ἄν δέν βρεῖς τόν Χριστό, θά εἶσαι στό σκοτάδι,ὅσο κι ἄν ἐπιμένουν γύρω σου ν’ ἀνάβουν φῶτα. Αὐτά εἶναι ψεύτικα φῶτα.«Μήν μοῦ ἀριθμεῖς λοιπόν χρόνους καί μῆνες καί περιόδους καιρῶν, οὔτε νά μοῦλές: Νά, ἑόρτασα τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τήν Ὑπαπαντή, τά Θεοφάνεια, τήνἈνάσταση, τήν Ἀνάληψη, τήν κάθοδο τοῦ Πνεύματος. Μή μοῦ λέγεις αὐτά οὔτε ν’ἀριθμεῖς ὅλες τίς ἑορτές, ἀλλ’ οὔτε νά φαντάζεσαι ὅτι σοῦ ἀρκοῦν αὐτές γιά τήνσωτηρία τῆς ψυχῆς· οὔτε νά νομίζεις ὅτι γιά σένα ἡ ἑορτή περιορίζεται στά λαμπράἐνδύματα, τούς ἀγέρωχους ἵππους», σήμερα θά λέγαμε στά ὡραῖα αὐτοκίνητα, «τάπολύτιμα μύρα, στά κεριά, τούς λύχνους καί τά πλήθη λαοῦ». Δέν εἶναι αὐτά ἡγιορτή. Δέν εἶναι αὐτά τά Χριστούγεννα. «Διότι αὐτά δέν κάνουν τήν ἑορτή λαμπρήοὔτε αὐτό εἶναι ἀληθινή ἑορτή, ἀλλά σύμβολα ἑορτῆς».«Πράγματι, ποιό θά εἶναι τό ὄφελός μου, ἀγαπητέ, νά μήν πῶ ὅτι ἄναψα στό ναό καίστήν ἐκκλησία τῶν πιστῶν πολλά κεριά καί λύχνους, ἀλλά, ἄν μπορέσω, νά τούςἀποκτήσω τέτοιους, σάν τόν ἥλιο πού λάμπει ἀπό τόν οὐρανό, καί ἀντί πολλῶνλύχνων νά συγκεντρώσω στήν ὀροφή τοῦ ναοῦ τά ἄστρα καί νά τήν κάνω καινόοὐρανό καί παράξενο πράγμα ἐπάνω στή γῆ». Γιατί πράγματι ὁ ἀληθινός χριστιανόςεἶναι παράδοξο φαινόμενο στή γῆ καί μέσα στόν κόσμο. Ἀλλά τέτοιοι πρέπει νάεἴμαστε. Ὅπως καί ὁ Χριστός ἦταν σημεῖο ἀντιλεγόμενο (Λουκ. 2,34) καί γινότανσχίσμα στόν λαό ὅταν ὁ Χριστός μας μιλοῦσε καί ἄλλοι Τόν παραδέχονταν καί ἄλλοιδέν Τόν παραδέχονταν. Ἀκόμα κι ὅταν ἔκανε τά ὑπερφυσικά σημεῖα, ἄλλοι Τόνπίστευαν καί Τόν παραδέχονταν καί ἄλλοι λυσσοῦσαν ἀπό τόν φθόνο καί ἤθελαν νάΤόν φονεύσουν. Ἄν λοιπόν καί ἐγώ καθαριστῶ καί γίνω μιά λαμπάδα ζωντανή πούκαίει μπροστά στόν Χριστό κι ἄν ἔτσι βοηθήσω νά γίνουν κι ἄλλοι, τότε γιορτάζωπραγματικά. Ἀλλιῶς δέν θά νιώσω ἀγαλλίαση μέσα στό φῶς καί ὁ ἴδιος θάἐγκαταλειφθῶ μέσα σέ σκοτάδι.«Ἐάν σήμερα εὐωδίαζα τόν ἑαυτό μου καί αὐτούς πού συγκεντρώθηκαν μέ μύρα καίαὔριο γεμίσω δυσωδία ἀπό τήν σάρκα μου καί τό ρύπο της, τί θά μέ ὠφελήσει, πές165

μου, ἐσύ πού καυχιέσαι γιά λαμπρές ἑορτές καί ἐάν ὑπάρχει σέ σένα σύνεση, μέσύνεση, κατά τόν Σοφό, ἀποκρίσου». Αὐτό εἶναι τό ζητούμενο νά εὐωδιάζω;Μερικές φορές βάζουν κάποια ἀρώματα, ἀκόμα κι ὅταν ἔρχονται στόἐξομολογητήριο καί δέν μπορῶ ν’ ἀναπνεύσω. Τό θέμα εἶναι νά εἴμαστε εὐωδίαΧριστοῦ, νά εὐωδιάζει ἡ καρδιά μας. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι καί σήμερα πούεὐωδιάζουν. Ἁγιασμένοι ἄνθρωποι. Καί δέν εἶναι ἀπαραίτητα μοναχοί καί ἱερεῖς,ἀλλά καί ἁπλοί λαϊκοί, οἱ ὁποῖοι κάνουν ὑπομονή στίς θλίψεις, πενθοῦν γιά τίςἁμαρτίες τους καί μετανοοῦν. Αὐτοί ἔχουν Χριστούγεννα κάθε μέρα, ὄχι μόνο τήνἡμέρα τῶν Χριστουγέννων. Αὐτό εἶναι τό σπουδαῖο. Τί νά τό κάνω νά εὐωδιάζεις τόνἀέρα καί νά ρυπαίνεις τήν ἄλλη στιγμή τά πάντα ἐπειδή ὑποδουλώνεσαι στήν σάρκακαί στίς σαρκικές ἡδονές;«Εἰ ἔστι σοι σύνεσις, ἀποκρίθητι τῷ πλησίον» (Σοφ.Σειρ. 5,12), λέει ὁ σοφός Σειράχ.Ἄν ἔχεις σύνεση, ἀπάντησε. «Εἰ δέ μή», ἐάν δέν ἔχεις, «ἡ χείρ σου ἔστω ἐπί στόματίσου», κλεῖσε τό στόμα σου, μή μιλᾶς. Ἄν ἔχεις σύνεση, θά παραδεχθεῖς ὅτι αὐτήεἶναι ἡ ἀληθινή γιορτή, νά καθαριστεῖς ἀπό κάθε ρύπο καί νά εὐωδιάζεις μέ τήνεὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Διότι, ἐάν σήμερα φωτισθῶ καί αὔριο σκοτισθῶ, ἤσήμερα εὐφρανθῶ καί αὔριο λυπηθῶ, ἤ τήν ἡμέρα αὐτή ἔχω ὑγεία καί τήν ἑπομένηἀσθενήσω, ποιό τό κέρδος μου; Πές μου. Ποιά εἶναι ἡ ἀπόλαυση ἀπό τά ὅσαἐλέχθηκαν;». Γι’ αὐτό ἄς μήν γιορτάζουμε κοσμικά, ἀλλά πνευματικά καί ἄςπροσπαθήσουμε νά ζήσουμε τόν Χριστό καί νά φυλάξουμε τόν Χριστό, γιατί δένἀρκεῖ νά Τόν ζήσεις γιά λίγο καί μετά νά γεμίσεις μέ ρυπαρότητα πάλι τήν φάτνη τῆςκαρδιᾶς σου.«’’Δέν ἐδιάλεξα αὐτές τίς ἑορτές’’, λέει ὁ Κύριος. Διότι λέει· ‘’Ποιός τά ζήτησε αὐτάἀπό τά χέρια σας;’’. Δέν νομοθέτησε ὁ Χριστός νά ἑορτάζουμε ἔτσι. Ἀλλά πῶς;Ἄκουε νουνεχῶς, προσεκτικά. Πρῶτα θά παραθέσω στόν λόγο τίς ἀντιρρήσειςἐκείνων πού ἀντιδιατίθενται καί λέγουν τό ἑξῆς· τί λοιπόν; Δέν θά ἀνάψουμε κεριάκαί λύχνους; Οὔτε θά προσφέρουμε μύρα καί θυμίαμα; Δέν θά προσκαλέσουμε λαόγιά νά ψάλλει, οὔτε θά συγκεντρώσουμε γνωστούς καί φίλους καί ἄρχοντες; Αὐτάλέγεις; Ἔτσι μᾶς προστάζεις; Δέν ἐννοῶ αὐτό· μακριά μιά τέτοια σκέψη· ἀλλά σέσυμβουλεύω καί συμφωνῶ νά τά πραγματοποιεῖς μέ μεγάλη ἀφθονία. Ἀλλά ὅμωςθέλω νά γνωρίσεις τόν τρόπο καί θά σοῦ ὑποδείξω τό ἴδιο τό μυστήριο τῆς ἑορτῆςτῶν πιστῶν. Ποιό εἶναι αὐτό λοιπόν; Εἶναι ἐκεῖνο πού σοῦ δηλώνουν αὐτά πούγίνονται τυπικῶς ἀπό σένα». Προσέξτε, αὐτά πού κάνουμε δηλαδή στήν Ἐκκλησίαἔχουν ἕναν συμβολισμό καί ὁ Ἅγιος μᾶς λέει ἀκριβῶς αὐτό: μή μένεις σ’ αὐτάκαθαυτά τά τελούμενα, ἀλλά νά πηγαίνεις στό τί συμβολίζουν.«Οἱ λαμπάδες δηλαδή», τά κεριά πού ἀνάβουμε στήν Ἐκκλησία, «σοῦ ὑποδεικνύουνσυμβολικά τό νοητό φῶς», δηλαδή τό ἄκτιστο φῶς, τό ὁποῖο πρέπει νά βλέπεις, νάὑπάρχει καί νά καίει μέσα στήν ψυχή σου. «Διότι, ὅπως ὁ ναός, αὐτός ὁ περικαλλήςοἶκος, καταλάμπεται ἀπό τίς πολλές λαμπάδες, ἔτσι καί ὁ οἶκος τῆς ψυχῆς σου, ὁτιμιότερος αὐτοῦ τοῦ ναοῦ, ὀφείλει νά φωτίζεται καί νά φωτίζεται νοητά, νάκαίγονται δηλαδή μέσα σου διά τοῦ θείου πυρός καί νά φέγγουν ὅλες οἱ πνευματικέςἀρετές, ὥστε νά μήν ἀπομείνει κανένας τόπος σ’ αὐτόν ἄμοιρος φωτός». Νά γίνει ἡ166

καρδιά σου ἕνα μανουάλι ὅπου τά κεριά θά εἶναι οἱ ἀρετές, οἱ ὁποῖες θά ἐξασκοῦνταιἀπό σένα καί θά φωτίζουν ὅλο τόν ἐσωτερικό σου χῶρο, ὅλο τόν ἐσωτερικό σουἄνθρωπο. Αὐτό συμβολίζουν οἱ λαμπάδες καί τά κεριά πού ἀνάβουμε. Μᾶς θυμίζουναὐτό τό φῶς τῆς ψυχῆς, τό φῶς τοῦ Θεοῦ πού ὑπάρχει ὅταν ὁ ἄνθρωπος τηρεῖ τίςἐντολές τοῦ Θεοῦ καί ἀσκεῖ τίς ἀρετές.«Τούς φωτοειδεῖς πάλι λογισμούς, τούς ὑπογράφει μέσα σου τό πλῆθος τῶνκαιομένων ἀπό τό ὁρατό πῦρ λύχνων». Τά λυχνάρια πού εἶχαν τότε στήν Ἐκκλησίακαί τά διάφορα φῶτα πού ἔχουμε τώρα, λέει πάλι ὁ Ἅγιος, νά σοῦ θυμίζουν τούςφωτοειδεῖς λογισμούς. Φωτοειδεῖς, δηλαδή φωτεινοί λογισμοί, πρέπει νάκυκλοφοροῦν μέσα σου, ὄχι σκοτεινοί, ὄχι κακίες, ὄχι ζήλιες, ὄχι ἔχθρες, ὄχισαρκικές ἡδονές καί σαρκικοί λογισμοί. Τίποτα ἀπό αὐτά. «Ὅπως αὐτοί, νά λάμπει ὁκαθένας τους», ὁ κάθε λογισμός μέσα σου «καί νά μήν ἀπομείνει σκοτεινός λογισμόςστήν οἰκία τῆς ψυχῆς σου, ἀλλά νά λάμπουν ἐξ ὁλοκλήρου ὅλοι καιόμενοι πάντοτεμέ τό πῦρ τοῦ Πνεύματος, γιά νά μή διακόπτεται τό πλῆθος τῆς διακρίσεως τῶνλογισμῶν σου». Τότε ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά διακρίνει σωστά τά πράγματα. Γιατί δένμποροῦμε νά διακρίνουμε σωστά τά πράγματα καί συνέχεια σφάλλουμε; Διότι οἱλογισμοί μας δέν εἶναι φωτοειδεῖς, εἶναι σκοτεινοί, εἶναι ἐμπαθεῖς λογισμοί καίἑπομένως ὁ ἄνθρωπος χάνει τήν διάκριση καί κάνει ἀδιάκριτα πράγματα καί ἐνεργεῖἐμπαθῶς. Αὐθόρμητα τό λέει, ἀλλά οὐσιαστικά εἶναι ἐμπαθῶς. Ἔτσι καταστρέφειτόν ἑαυτό του καί καταστρέφει καί τούς ἄλλους γύρω του.«Τό νοητό μύρο σοῦ τό ὑποδεικνύουν οἱ ἐκχύσεις τῶν μύρων». Τό μύρο πού πρέπεινά ἔχουμε μέσα μας καί νά εὐωδιάζουμε γιατί προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα. Ὅτανμιλᾶμε στόν Χριστό καί προφέρουμε τό ὄνομά Του, τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ εὐωδιάζεικαί κάνει καί τόν ἄνθρωπο νά εὐωδιάζει. «Μῦρον ἐκκενωθέν» (Ἄσμα 1,3). Ἔτσιὅταν μνημονεύουμε τό ὄνομα, μέ τό Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν μέ , εὐωδιάζει τόστόμα μας, εὐωδιάζει ἡ ψυχή μας. Τό νοητό αὐτό μύρο λοιπόν σοῦ θυμίζουν τά μύρακαί τά θυμιάματα πού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία «τά ὁποῖα καί σέ διδάσκουν ὅτι πρέπεινά τά ἀποκτήσεις μέσα σου πολυτελῶς. Ἐκεῖνο δηλαδή πού ραντίζεται ἀπ’ ἔξω, θάεἰκονίζει στούς πνευματικούς τήν ρέουσα δροσιά πάνω στά ὄρη Σιών καί σάν ἐκεῖνοπού κατεβαίνει στόν πώγωνα τοῦ Ἀαρών καί στήν ᾤαν, στήν ἄκρη τοῦ ἐνδύματόςτου. Ἐνῶ ἐκεῖνο πού ἀναβλύζει ἀπό μέσα καί ὡς ὕδωρ καταψύχει τό Πνεῦμα, θάεἶναι σάν πηγή πού ἐκχέει ὕδατα αἰώνιας ζωῆς γιά ἐκεῖνον πού ἐνεργεῖται ἀπό θεῖοΠνεῦμα καί τό ὁποῖο ἀνάπτεται καί ἀναπέμπεται σέ εὐωδιαστό καπνό». Αὐτό τόμύρο ἀναβλύζει μέσα ἀπό τόν ἄνθρωπο καί εὐωδιάζει καί ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος καίὄσοι τόν πλησιάζουν ἀρωματίζονται καί εὐωδιάζουν.«Αὐτό φέγγει λαμπρά καί ἀρωματίζει μαζί τίς αἰσθήσεις μέ πνευματική εὐωδία. Ἀφ’ἑνός μέν ὡς φῶς βλέπεται ἀπό τούς καθαρούς στήν καρδιά καί ἀφ’ ἑτέρου ὡς ξύλοζωῆς καθηλώνει τά θελήματα τῆς σάρκας, εὐωδιάζει τά σύμπαντα καί εὐφραίνειπάντοτε μόνο τούς πιστούς μέ πνευματική εὐφροσύνη». Ὁ Χριστός μας εἶναι φῶςἀλλά εἶναι καί μύρο, εἶναι καί εὐωδία, εἶναι καί εὐφροσύνη. Ὁ ἄνθρωπος πούἑνώνεται μέ τόν Χριστό καί εἶναι ἀληθινός χριστιανός τά ἔχει αὐτά. Ἑπομένως, οὔτεκοσμικά ἀρώματα, οὔτε ἐξωτερικά μόνο νά θυμιατίζουμε τό σπίτι. Βέβαια πρέπει νά167

θυμιατίζεις, ἀλλά νά θυμᾶσαι ὅταν τό κάνεις, ὅτι ἀκόμα καλύτερο καί εὐάρεστο στόνΘεό εἶναι νά εὐωδιάζει ἡ ψυχή σου κάθε στιγμή. Καί ἀπό τό νά πηγαίνεις στόν ναόκαί νά ἀκοῦς τίς ἀκολουθίες καί νά συμμετέχεις ὅσο μπορεῖς, ἀκόμα καλύτερο εἶναινά γίνεις ἐσύ ὁ ἴδιος ναός. Διότι λέει ὁ Ἅγιος, τιμιότερος ἀπ’ αὐτόν τόν ναό πούξέρουμε, τά ντουβάρια καί τίς εἰκόνες καί ὅλα αὐτά, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος.Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς τό ἔχουν ἀποκαλύψει αὐτό τό πράγμα καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστόςμας διά τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ὑποψήφιος ναός τοῦΘεοῦ. Καί ὀφείλουμε νά γίνουμε ζωντανοί ἔμψυχοι ναοί ὅπου μέσα μας θάλειτουργεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός ὁ π. Ἰωάννης ὁ Ρωμανίδης, θάκάνει μέσα μας τόν ψάλτη καί τόν παπά τό Ἅγιο Πνεῦμα καί θά Τό ἀκοῦμε. Καί αὐτήεἶναι ἡ ἀληθινή νοερά προσευχή. Ὄχι νά λέμε ἐμεῖς Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέ μέ ,ἀλλά ν’ ἀκοῦμε τό Ἅγιο Πνεῦμα πού προσεύχεται μέσα μας καί κράζει «ἀββᾶ ὁπατήρ καί συμμαρτυρεῖ στό πνεῦμα μας τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ὅτι ἐσμέν τέκνα Θεοῦ»(Ρωμ. 8,15-16).«Ἀλλ’ ὅμως αὐτά δέν ἐξαντλοῦνται μόνο στά λεγόμενα, ἀλλ’ ὑπάρχει γι’ αὐτά κιἄλλη φάση πνευματικῆς διδασκαλίας. Ἐάν δηλαδή ὁ Θεός κόσμησε ἔτσι τά ἄψυχα μέτήν εὐωδία καί τά ἐδόξασε, πόσο μᾶλλον θά διακοσμήσει ἐσένα, ἄν τό ἐπιθυμεῖς, μέτίς ἀρετές καί θά σέ δοξάσει μέ τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐσένα πού σ’ἔκτισε κατ’ εἰκόνα καί ὁμοίωσή του». Ἄν ἔδωσε εὐωδία στά ἄψυχα, στή ρητίνη, σ’αὐτές τίς ἀρωματικές ὕλες πού ἔχουμε καί καῖμε καί τίς προσφέρουμε στόν Θεό ὡςθυσία, πόσο περισσότερο θέλει καί εὐαρεστεῖται ὁ Θεός νά δώσει σ’ ἐσένα τόνἔμψυχο ναό Του, αὐτή τήν εὐωδία; Βλέπετε πού οἱ Ἅγιοί μας εὐωδιάζουν; Εἶναιἀκριβῶς αὐτή ἡ εὐωδία. Προσκυνᾶμε τά ἅγια λείψανα καί τήν αἰσθανόμαστε.Προσκυνᾶμε τίς ἅγιες εἰκόνες καί ἄν θέλει ὁ Θεός καί ἐκεῖ τό αἰσθανόμαστε. Ποῦὀφείλεται αὐτή ἡ εὐωδία; Ἀκριβῶς στήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Θεοῦ.«Τά μύρα λοιπόν αὐτά πού κατασκευάσθηκαν ἀπό ἀνθρώπινα χέρια καί μέ τήνεὐωδία τους εὐωδιάζουν τίς αἰσθήσεις σου, ζωγραφίζουν τήν πλάση σου καί τήνἀναπαριστάνουν κατά τρόπο σοφό». Βλέπετε πῶς ὁ Θεός δηλαδή μᾶς διδάσκει καίμέσα ἀπό ὅλα αὐτά πού μᾶς περιβάλλουν. «Ὅπως ἀκριβῶς δηλαδή τά μύρα πούκατασκευάζονται ἀπό διάφορα εἴδη τά δημιουργοῦν τά χέρια τῶν ἀρωματοποιῶν καίἀποτελοῦν ἕνα εἶδος ἀπό πολλά, ἔτσι καί σένα σ’ ἔπλασαν τά χέρια τοῦ Θεοῦ,κατασκευάσθηκες μέ σοφία καί συναρμολογήθηκες μέ τά νοητά μέλη τοῦ νοητοῦμύρου, δηλαδή μέ τά χαρίσματα τοῦ ζωοποιοῦ καί παντουργοῦ Πνεύματος». Ὅτανβαφτιζόμαστε ἀκολουθεῖ τό Μυστήριο τοῦ Χρίσματος. Τό ἅγιο Μύρο στόΠατριαρχεῖο φτιάχνεται μέ ἕνα πλῆθος ἀπό ἀρωματικές ὗλες καί βεβαίως μέ πολλήπροσευχή καί τήν ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Μύρου. Καί τί συμβολίζει ὅλο αὐτό;Ἀκριβῶς αὐτό πού λέει ἐδῶ ὁ Ἅγιος: ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐφόσον εἶναι βαφτισμένος καίχρισμένος ἔχει συναρμολογηθεῖ ἀπό ποικιλία χαρισμάτων καί δωρεῶν τοῦ ἉγίουΘεοῦ. Αὐτά ὅλα θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά τά φανερώσει, νά εἶναι ἐνεργά. Δυστυχῶςὅμως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τά ἀπενεργοποιοῦμε μέ τίς ἁμαρτίες καί τά πάθη καίχρειάζεται ἡ διαδικασία τῆς μετάνοιας καί τῆς κάθαρσης, ὥστε νάἐπανενεργοποιηθοῦν ὅλα αὐτά τά νοητά μύρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὁ ἄνθρωπος168

νά ἀποκτήσει πάλι τήν πνευματική ὑγεία καί νά θεραπευτεῖ ἡ προσωπικότητά του.«Πρέπει νά μυρίζεις τήν εὐωδία τῆς γνώσεως καί τῆς σοφίας Του, ὥστε ἐκεῖνοι πούἀκούουν τούς λόγους τῆς διδασκαλίας σου νά εὐωδιάζονται τά αἰσθητήρια τῆς ψυχῆςτους καί νά εὐφραίνονται μέ πνευματική εὐφροσύνη. Τά πλήθη πούσυγκεντρώνονται μαζί μέ σένα καί ὑμνοῦν μεγαλοφώνως τόν Θεό, σοῦ δηλώνουν τάοὐράνια τάγματα καί τίς ἀναρίθμητες Ἀγγελικές Δυνάμεις πού ἀνυμνοῦν γιά τήνσωτηρία σου τόν οὐράνιο Δεσπότη». Ὁ Ἅγιος μᾶς ὁδηγεῖ στό νά κάνουμε μιάἀναγωγή καί νά μήν μένουμε στά ἐξωτερικά. Πολλοί πᾶνε στήν Ἐκκλησία καίπαρατηροῦν ὁ ἕνας τόν ἄλλον, τί φοράει ἡ τάδε κυρία κ.λ.π. Δέν πᾶμε ἐκεῖ γι’ αὐτό,ἀλλά, λέει, βλέποντας τό πλῆθος νά σκεφτεῖς τούς Ἀγγέλους, ν’ ἀνεβάσεις τόν νοῦσου στόν οὐρανό.«Ὁ αἶνος καί ὁ ὕμνος, ὁ μελωδούμενος ἀπ’ αὐτά, ὑπαινίσσεται τόν μυστικό ἐκεῖνονὕμνο, τόν ὁποῖο ἀναπέμπουν ἀσιγήτως οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι, ὥστε καί σύ ὁ ἴδιος νά γίνειςἔτσι καί ὡς ἐπίγειος ἄγγελος νά ἀνυμνεῖς ἀκατάπαυστα μέ τό ἄϋλο στόμα τηςκαρδιᾶς σου τόν Θεό πού σέ δημιούργησε μυστικῶς. Οἱ φίλοι πάλι καί οἱ γνωστοίκαί οἱ συνοδοί τῶν ἀρχόντων μέ τήν παρουσία τους σέ διδάσκουν ὅτι πρέπει νά γίνειςμέ τήν ἐκτέλεση ὅλων τῶν ἐντολῶν καί μέ τόν πλοῦτο τῶν ἀρετῶν συναρίθμιος καίὁμοδίαιτος μέ τούς Ἀποστόλους, τούς προφῆτες, τούς μάρτυρες καί ὅλους τούςὁσίους». Στίς μεγάλες γιορτές πᾶνε καί οἱ ἐπίσημοι. Μή μένεις λέει σ’ αὐτά. Νάσκεφτεῖς ὅτι καί ἐσύ πρέπει νά γίνεις ἐπίσημος. Νά γίνεις κι ἐσύ προφήτης, νά γίνειςμάρτυρας, νά γίνεις ἀπόστολος.«Ἐάν σκέπτεσαι ὅτι κατ’ αὐτόν τόν τρόπο ἑορτάζεις καί ἔγινες τέτοιος, ὅπωςπεριέγραψε ὁ λόγος, μέ ὅσα κάνεις ἑορτάζοντας, ἑορτάζεις ἑορτή πνευματική καίσυνεορτάζεις μέ τίς ἄνω Ἀγγελικές δυνάμεις. Ἐάν ὅμως δέν συμβαίνει αὐτό οὔτε τόνἑαυτό σου τόν ἔκαμες τέτοιον μέ τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν, ποιό θά εἶναι τό ὄφελοςγιά σένα πού ἑορτάζεις;» Νά κάνεις δηλαδή τόν ἑαυτό σου ἄξιο ὥστε νά κατοικήσειὁ Θεός μέσα σου, νά ἔρθει μέσα σου, νά σκηνώσει μέσα σου, ὅπως τό λέμε:‘’Βασιλεῦ οὐράνιε Παράκλητε ἐλθέ καί σκήνωσον’’. Αὐτό δέν εἶναι σχῆμα λόγου. ὉΧριστός θέλει νά ἔρθει μέσα μας νά κατοικήσει μόνιμα. Ἀλλά πῶς νά ἔρθει ὅτανεἴμαστε γεμάτοι βρωμιά καί πάθη; Κάνε λοιπόν τόν ἑαυτό σου κατάλληλο, δεκτικόκατοικητήριο τοῦ Θεοῦ καί τότε θά ἑορτάσεις ἑορτή πνευματική καί θάσυνεορτάσεις μέ τούς Ἀγγέλους.Γνωρίζετε ὅτι ὑπάρχει ἀρρώστια πού λέγεται κατάθλιψη τῶν Χριστουγέννων;Ὑπάρχει! Ψυχιατρική ὁρολογία εἶναι αὐτή πού σᾶς λέω: κατάθλιψη τῶνΧριστουγέννων. Πολλοί ἄνθρωποι παθαίνουν κατάθλιψη τά Χριστούγεννα, γιατίἀκριβῶς δέν γιορτάζουν Χριστούγεννα! Δέν ὑπάρχουν οἱ προϋποθέσεις καί δένγεννιέται ὁ Χριστός μέσα τους ἀλλά εἶναι μιά ἀκόμα ρουτίνα.«Ὑπάρχει φόβος μήπως καί σύ, ὅπως παλαιά οἱ Ἰουδαῖοι, ἀκούσεις: ‘’θά μετατρέψωτίς ἑορτές σου σέ πένθος καί θά μεταβάλω τήν χαρά σου σέ λύπη’’. Τί λοιπόν; Δένθά ἑορτάσουμε σωματικά καί αἰσθητά, ἐάν δέν μπορέσουμε νά γίνουμε τέτοιοι, ὅπωςμᾶς ὑπέδειξες μέ τόν λόγο; Καί πάρα πολύ βέβαια. ‘’Ἑόρταζε’’, λέγει, καί νά τελεῖς169

τά πρός τιμήν τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἁγίων Του μέ ὅλη σου τή δύναμη καί κάλεσε, ἐάνεἶναι δυνατό, ὅλους, βασιλεῖς, ἄρχοντες, ἀρχιερεῖς, λευίτες, μοναχούς, λαϊκούς, ὥστεδιά σοῦ νά δοξασθεῖ ἀπό ὅλους ὁ Θεός· καί ἡ δόξα αὐτῶν, ἀναπεμπόμενη πρός τόνΘεό ὡς ἀπό ἕναν, ἀπό ἐσένα, θά καταλογισθεῖ σέ σένα καί θά γίνει εὐπρόσδεκτη ἀπόΑὐτόν».Μή νομίζεις ὅτι τάχα μ’ αὐτόν τόν τρόπο δοξάζεις τόν Θεό ἤ τούς ἁγίους ἤπροσθέτεις δόξα. Ὄχι. Πῶς εἶναι δυνατόν αὐτό; «Γιατί λέγει, «ἐξαιτίας τῆςὑπερβολικῆς δόξας του δέν ἐδοξάσθηκε τό δεδοξασμένο». Ὁ Θεός δέν ἔχει ἀνάγκηἀπό τήν δική μας δόξα, οὔτε ἀπό τίς λειτουργίες μας, οὔτε ἀπό τούς ὕμνους μας, οὔτεἀπό τά κεριά μας, οὔτε ἀπό τά θυμιάματά μας, οὔτε ἀπό τίς συνάξεις μας τίςλειτουργικές, γιατί εἶναι Αὐτοδόξαστος.«Οὔτε οἱ ἅγιοι στεροῦνται ἐπίγεια καί ἀνθρώπινη δόξα. Ἀλλά ἑόρταζε μέ σκοπό νάἐπιτύχεις ἔλεος ἀπό τόν Θεό μέ τήν πρεσβεία ἐκείνων». Γι’ αὐτό γιορτάζουμε γιά νάπετύχουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό μᾶς μίλησε ὁ ἅγιος γιά πένθος καί ὄχι γιάξεφάντωμα καί γιά ξεσάλωμα. «Οὔτε ἔτσι ὅμως νά ὑποψιασθεῖς ὅτι τό γινόμενο εἶναιγιά σένα ἀληθινή ἑορτή, ἀλλά σκέψου ὅτι αὐτό εἶναι μᾶλλον τύπος, σκιά καίσύμβολο ἑορτῆς. Διότι, πές μου, ποιά κοινωνία θά εἶχαν ποτέ τά αἰσθητά καί ἄψυχακαί ἐντελῶς ἄμοιρα αἰσθήσεως μέ τά νοητά καί θεῖα καί ἔμψυχα ἤ καλύτερα μέ τάπνευματικά καί ζωντανά καί παρεκτικά αἰώνιας ζωῆς;».«Ἄς εἶναι ἑορτή γιά σένα, πού ἑορτάζεις μέ σύνεση καί εὐσέβεια, ὄχι τό φῶς τῶνλαμπάδων πού σέ λίγο σβήνει, ἀλλά καθαρῶς ἡ ἴδια ἡ λαμπάδα τῆς ψυχῆς σου, ἡὁποία συμβολίζει τήν γνώση τῶν θείων καί οὐράνιων πραγμάτων καί ἡ ὁποίαχορηγεῖται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα σ’ ἐκεῖνον πού σκέπτεται ὅπως ὁ Ἰσραήλ. Αὐτή ἄςσοῦ εἶναι τέτοια, ὥστε νά λάμπει σ’ ὅλη σου τήν ζωή, νά φέγγει γιά ὅλους ὅσοιβρίσκονται στήν παγκόσμια οἰκία πάνω ἀπό τίς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, καθαρό φῶς τοῦλόγου ἀρτυμένο μέ τό ἁλάτι τοῦ Πνεύματος, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή πού λέει·‘’λαμψάτω τό φῶς ἡμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσι τά καλά ὑμῶν ἔργακαί δοξάσουσι τόν Πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς’’».«Ἀντί γιά πολλούς λύχνους ἄς σοῦ εἶναι οἱ φωτοειδεῖς ἔννοιες» οἱ φωτόμορφοι καίφωτεινοί λογισμοί, «μέ τίς ὁποῖες ὑφαίνεται ὅλος ὁ κόσμος τῶν ἀρετῶν καίὑποδεικνύεται λαμπρῶς, γι’ αὐτούς πού βλέπουν σωστά, ἡ ποικιλία τοῦ πνευματικοῦναοῦ καί τοῦ κάλλους του». Τοῦ ἔμψυχου ναοῦ πού πρέπει νά γίνει ὁ καθένας μας.«Ἀντί γιά μύρα καί ἀρώματα, ἄς σέ εὐωδιάζει ἡ νοητή εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,τῆς ὁποίας ἡ ὀσμή εἶναι ἀνέκφραστη καί ἡ ἀναθυμίασις τῆς ὀσφρήσεως φωτοειδής».Ἀναθυμίασις φωτοειδής! Ὁ Θεός εἶναι φῶς εὐῶδες.«Ἀντί γιά πλῆθος λαοῦ, ἄς παραστοῦν μαζί σου τά τάγματα τῶν Ἀγγέλων, ὥστε νάδοξάζουν γιά σένα τόν Θεό καί νά χαίρονται πάντοτε γιά τήν σωτηρία, τήν ἀνάβασηκαί τήν προκοπή σου». Ἔχεις τούς Ἀγγέλους μαζί σου;«Ἀντί φίλων καί ἀρχόντων καί βασιλέων, ἄς συνεορτάζουν καί ἄς ἐπικοινωνοῦν μαζίσου, ὡς φίλοι, ὅλοι οἱ ἅγιοι πού προσκυνοῦνται καί τιμοῦνται ἀπό αὐτούς. Αὐτούς ν’170

ἀγαπᾶς καί αὐτούς νά προτιμᾶς ἀπό ὅλους, ὥστε, ὅταν πεθάνεις νά σέ ὑποδεχθοῦνστίς αἰώνιες σκηνές τους, ὅπως ὁ Ἁβραάμ ὑποδέχθηκε στούς κόλπους του τόνΛάζαρο, ἄν καί αὐτό πού λέχθηκε θεωρεῖται κι ἀλλιῶς».«Ἀντί πλούσιου ἀπό ἀφθονία ἐδεσμάτων τραπεζιοῦ, ἄς εἶναι γιά σένα μόνον ὁ ζῶνἌρτος, ὄχι μόνον ὁ αἰσθητός καί ὀρατός, ἀλλ’ αὐτός πού εἶναι στό αἰσθητό καί δι’αὐτοῦ ὡς αἰσθητός γίνεται καί δίνεται σέ σένα, ὁ ἴδιος ὁ Ἄρτος πού κατεβαίνει ἀπότόν οὐρανό καί δίνει ζωή στόν κόσμο, τόν ὁποῖο ὅσοι τόν τρώγουν ὄχι μόνοτρέφονται, ἀλλά καί ζωποιοῦνται καί ζώντας ἀνασταίνονται ὡς ἐκ νεκρῶν. Αὐτό ἄςεἶναι γιά σένα ἀπόλαυση καί τρυφή ἀκόρεστη καί ἀδάπανη. Οἶνος πάλι ἄς εἶναι, ὄχιαὐτός πού βλέπεται, ἀλλ’ ἐκεῖνος βέβαια πού φαίνεται ὡς οἶνος, ἀλλά νοεῖται ὡςαἷμα Θεοῦ, ἀνέκφραστο φῶς, ἀνείπωτος γλυκασμός, αἰώνια εὐφροσύνη· αὐτόν ἐάνΤόν πίνεις ἀξίως, δέν θά διψάσεις στόν αἰῶνα, ἀρκεῖ μόνο νά γίνεται μέ αἴσθηση τῆςψυχῆς, μέ ἑτοιμασία εἰρήνης τῶν δυνάμεών της».Ἄς σταματήσουμε ἐδῶ καί ἐν κατακλείδι νά ποῦμε αὐτό τό τελευταῖο πού εἶπε καί ὁἍγιος ὅτι ἡ συμμετοχή στό Ποτήριο τῆς Ζωῆς εἶναι τό κορυφαῖο γεγονός πού μᾶςκάνει νά γιορτάσουμε Χριστούγεννα ὅταν γίνεται ἀξίως, μέ τίς σωστές δηλαδήπροϋποθέσεις: μέ καλή ἐξομολόγηση, μετάνοια, συνεχή προσευχή, συντριβή, πένθος,κατάνυξη, δάκρυα. Ὁ Ἅγιος Συμεών δέν κοινωνοῦσε ποτέ ἐάν δέν ἔκλαιγε. Τόσημαντικό βέβαια εἶναι αὐτή τήν αἴσθηση νά τήν φυλάξουμε καί μετά τήν ΘείαΚοινωνία καί μετά τίς γιορτές καί νά μήν γίνουν οἱ γιορτές γιά μᾶς μία διασκέδαση,ἀλλά μία ψυχαγωγία, δηλαδή μιά ἀγωγή τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό. Καί νάπροσέξουμε ἐπίσης, ὅπως εἴπαμε καί στήν ἀρχή, τούς ποικίλους «Ἡρῶδες», οἱ ὁποῖοιζητοῦν νά φονεύσουν τό παιδίον… μέσα στήν καρδιά μας. Νά φυλάξουμε τήν καρδιάμας καθαρή ἀπό ὅλους αὐτούς.Νομίζω ὁ Ἅγιος εἶναι πολύ σαφής καί μᾶς βάζει στό πνευματικό νόημα τοῦ πῶςπρέπει ὁ θεοφιλής, ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπάει τόν Θεό, νά γιορτάζει. Σήμερα ζοῦμεμιά τέτοια ἀλλοτρίωση, πού εἶναι ἀναγκαῖο ν’ ἀκοῦμε αὐθεντικό λόγο Θεοῦ. Γι’ αὐτόκαί σᾶς παροτρύνω νά ἔρχεστε στίς συνάξεις, ὄχι γιά νά ἀκοῦτε ἐμένα, γιατί δένἀκοῦτε ἐμένα, ἀλλά ἀκούω καί ἐγώ μαζί μέ σᾶς τούς ἁγίους. Καί ὁ αὐθεντικός λόγοςτοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ λόγος τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὁ ὁποῖος ἀνακαινίζει τήν ψυχή μας καίμᾶς ἐπαναφέρει στή διαδικασία τουλάχιστον γιά τήν θεραπεία τῆς ψυχῆς μας. Δένἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος μόνο νά ἐξομολογεῖται. Χρειάζεται καί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁζωντανός λόγος τῶν Πατέρων, ὁ ὁποῖος δίνει στόν ἄνθρωπο χάρη Θεοῦ, ὅπως καί τάΜυστήρια. Ὁπότε μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος καί μέ τήν ἀκρόαση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ νάπροχωρεῖ στήν κάθαρση.Οἱ πρῶτοι χριστιανοί ἦταν συνεχῶς μέ τούς ἁγίους Ἀποστόλους καί ἄκουγανκήρυγμα. Τελοῦσαν τήν Θεία Λειτουργία καθημερινά καί ἀκούγανε τόν λόγο τοῦΘεοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει κι αὐτός δύναμη. Τώρα δηλαδή οὐσιαστικά κάνουμε ἕναμυστήριο, ἀκοῦμε λόγο Θεοῦ καί περνάει μέσα στήν ψυχή μας ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ.Γιατί ὁ λόγος τῶν Πατέρων εἶναι λόγος τοῦ Χριστοῦ καί εἶναι φορτισμένος μέ χάρηΘεοῦ.171

Πολλές φορές στενοχωροῦμαι, γιατί μερικοί χριστιανοί νομίζουν ὅτι εἶναι ἀρκετό τόνά ἐξομολογηθοῦν. Δέν εἶναι ἀρκετό, γιατί ἀμέσως μετά θά ξανακάνουν πάλι τά ἴδια.Χρειάζεται μιά συνεχής ἐργασία στήν καρδιά μας ὥστε νά φυλᾶμε τήν χάρη πούπαίρνουμε ἀπό τά Ἅγια Μυστήρια καί ἀπό τήν Θεία Κοινωνία. Σ’ αὐτό πολύσυμβάλλει τό νά εἴμαστε ὅλοι μαζί, ἕνα σῶμα, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό καίστήν Ἐκκλησία κάνουμε τίς συνάξεις, λατρευτικές καί κηρυγματικές, ὥστε νάἔχουμε τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, γιατί ὅπου εἶναι ὁ ἱερέας καί τό ποίμνιο, ἐκεῖ ὑπάρχει καίὁ Χριστός. Εἶναι ἡ σύναξη τῆς Ἐκκλησίας. Καί σωζόμαστε -νά μήν τό ξεχνᾶμε αὐτό-ὡς σῶμα. Δέν σωζόμαστε ἀτομικά στήν Ὀρθοδοξία, ὁ καθένας μόνος του.Σωζόμαστε ὅλοι μαζί. Γι’ αὐτό ἔχει μεγάλη σημασία νά συγκεντρωνόμαστε ὅλοι μαζίν’ ἀκοῦμε λόγο Θεοῦ καί βεβαίως καί νά ἐξομολογούμαστε.Ἄν θέλετε νά κάνουμε μιά παρομοίωση, δεδομένου ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα μεγάλονοσοκομεῖο, ἡ ἐξομολόγηση εἶναι ἡ ὁμολογία καί κατά κάποιο τρόπο ἡ κορύφωσητοῦ μυστηρίου τῆς μετάνοιας. Ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος ἔχει μετανοήσει, ἔχει κλάψει, ἔχεισυντριβεῖ, ἔχει δεχθεῖ μέσα του τήν προκαταρκτική χάρη τοῦ Θεοῦ, πηγαίνει καίπαίρνει καί τήν πλήρη ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί οὐσιαστικά θά λέγαμε παίρνει ἕναἐξιτήριο ἀπ’ τό νοσοκομεῖο, ὅπως ὁ ἄρρωστος πού ἔγινε καλά πηγαίνει καί τοῦὑπογράφει ὁ γιατρός καί τόν ἀφήνει νά βγεῖ νά συνεχίσει τήν ἐργασία του. Βέβαιαἀπ’ τήν Ἐκκλησία ποτέ δέν φεύγουμε, δέν λέω μ’ αὐτή τήν ἔννοια τήν λέξη ἐξιτήριο,ἀλλά ἐννοῶ ὅτι δέν πρέπει νά ἀρκούμαστε μόνο σέ μία «μαγική θρησκευτικότητα».Γιατί πολλοί χριστιανοί νομίζουν ὅτι εἶναι ἀρκετό νά ἐξομολογηθοῦν, νάκοινωνήσουν καί εἶναι ἐντάξει. Δέν εἶναι ἐντάξει. Καλούμαστε νά θεραπευθοῦμε. Νάκαθαρίσει ἡ καρδιά μας, νά λειτουργήσουμε ὡς ναοί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὅπωςμᾶς εἶπε ὁ Ἅγιος νά βλέπουμε τό φῶς τοῦ Θεοῦ καί νά εὐωδιάζουμε τήν εὐωδία τοῦἉγίου Πνεύματος καί τότε θά ἔχουμε διαρκῶς Χριστούγεννα καί ὄχι μόνο τήν ἡμέρατῶν Χριστουγέννων. Βέβαια, ἄν δέν ἔχουμε ὅλες αὐτές τίς προϋποθέσεις, δέν θάζήσουμε οὔτε κἄν αὐτή τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων.Σήμερα ὑπάρχει τέτοια διαστρέβλωση, ὅπως ἀκοῦμε καθημερινά καί στίς εἰδήσεις,πού χρειάζεται ὁ χριστιανός νά συμμετέχει ἐνεργά στήν Ἐκκλησία καί στίς συνάξειςκαί στόν λόγο τοῦ Θεοῦ διότι ὁ πόλεμος εἶναι τεράστιος. Ἕνα μόνο θά σᾶς πῶ, ὅτιπλέον σέ κάποια σχολεῖα, ἀντί γιά Χριστούγεννα γιορτάζουν τήν γιορτή τοῦ χειμώνακαί τῆς ἄνοιξης. Ἔτσι τό λένε τώρα. Ἤ τήν γιορτή τῶν τεσσάρων ἐποχῶν. Αὐτόσυμβαίνει σέ ἑλληνικά σχολεῖα, ὄχι σέ ἀμερικάνικα σχολεῖα. Καί ὁ χοντροβασίληςαὐτό τό ἔκτρωμα τῆς κόκα-κόλα μπαίνει παντοῦ καί ἔχει διαδοθεῖ ὡς σύμβολο τῶνΧριστουγέννων. Καί τί εἶναι αὐτός ὁ Santa Claus; Εἶναι οὐσιαστικά μία βλασφημίαστό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, καί ἄν μή τί ἄλλο, μήν ἐπιτρέψετε νά τόν βάλετεστό σπίτι σας. Οὔτε νά ἐπιτρέψετε στά παιδιά σας νά συμμετέχουν σέ τέτοια γιορτή.Ἡ βλασφημία στόν Ἅγιο Βασίλειο πού γίνεται σήμερα, εἶναι βλασφημία στόν ἍγιοΘεό. Γιατί ἡ ἁγιότητα τοῦ ἁγίου εἶναι ἡ ἁγιότητα τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἴδια ἁγιότητα εἶναι, ἡἴδια χάρις. Οὐσιαστικά ὅταν συμμετέχουμε σέ τέτοια πράγματα, ἀκυρώνουμε τήνἰδιότητά μας ὡς χριστιανῶν.Ὅπως καί τό θέμα τοῦ ρεβεγιόν, πολλοί χριστιανοί λένε: «τί νά κάνουμε, ἔχουμε172

κοινωνικές ὑποχρεώσεις» καί παραμονή καταλύουν τά πάντα, ἀντί νά νηστέψουν, νάπενθήσουν, νά ἑτοιμαστοῦν, νά λειτουργηθοῦν… δέν πᾶνε κἄν στή Λειτουργία γιατίεἶναι νωρίς τό πρωί καί δέν μποροῦν νά ξυπνήσουν. Αὐτά εἶναι τραγικά πράγματα.Δέν μιλᾶμε γι’ αὐτά. Ἀλλά εἶμαι ἀναγκασμένος νά τά θίξω γιατί δυστυχῶς τά ἀκούωκαί στήν ἐξομολόγηση πολλές φορές. Λένε: «Πάτερ τί νά κάνω; Ἦρθαν οἱ συγγενεῖςμας παραμονή, καθίσαμε καί φάγαμε». Αὐτό εἶναι τό χριστιανικό; Λένε γιά νά μήντούς σκανδαλίσουν! Μά ἀκριβῶς ὅταν κανείς φάει, θά τούς σκανδαλίσει. Καί δένεἶναι τό θέμα μόνο τό νά φᾶμε ἤ νά μήν φᾶμε. Εἴπαμε ποιά εἶναι ἡ γιορτή ἡπνευματική.Νά εὐχηθῶ νά ἔχουμε ὅλοι καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα καί τήν καρδιά μαςνά γίνει φάτνη πού νά γεννηθεῖ ὁ Χριστός. Νά μήν Τόν σκοτώσει ὁ Ἡρώδης, ὁὁποιοσδήποτε Ἡρώδης. Νά μήν ἐπιτρέψουμε… γιατί ἐμεῖς τό ἐπιτρέπουμε. Ἐμεῖςἐπιτρέπουμε νά μποῦνε ὅλες αὐτές οἱ παραστάσεις ἀπό τό περιβάλλον, οἱ ὁποῖεςπολύ εὔκολα κατεβαίνουν στήν καρδιά, γιατί εἴμαστε πολύ ἄρρωστοι καί γίνονταιἐπιθυμίες καί εἴδωλα μέ ἀποτέλεσμα νά ρυπώνεται ἡ καρδιά μας καί νά μήν γίνεταικατοικητήριο Θεοῦ, ἀλλά σπήλαιο ληστῶν, ὅ μή γένοιτο.Καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα. *************************************************************** Κατεβάστε τις συνέχειες της σειράς,όπως και μελλοντικά pdf με νέες απομαγνητοφωνημένες ομιλίες που θα αναρτούνται ανα διαστήματα,στην ανωτέρω ηλεκτρονική διεύθηνση,στην επίσημη ιστοσελίδα,στην στήλη του blog (πάνω-δεξιά). (hristospanagia3.blogspot.gr) Λίστα και Σύνδεσμοι Απομαγνητοφωνημένων ομιλιών http://hristospanagia3.blogspot.gr/p/blog-page_27.html Πώς θα Σωθούμε - (Σειρά ηχητικών ομιλιών) Κατεβάστε την σειρά ομιλιών σε pdf από εδώ: http://www.hristospanagia.gr/?p=61046 Βιβλιογραφία π.Σάββα Αγιορείτη http://hristospanagiapsavvas.blogspot.gr/ ***************************************************************173