(1o Μέρος) - Απομαγνητοφωνημένες Ομιλίες - Αρχιμ. π.Σάββα Αγιορείτου

πονηρά, οὔτε καί θά διαλογίζεσαι ἀκόμα».Ἐρ. : …………………Ἀπ. : Εἶναι ἡ παρερμηνεία. Ἡ παρερμηνεία τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ ὁποία κυριαρχεῖ στούςχριστιανούς μας δυστυχῶς, γιατί ἀκριβῶς εἴμαστε προτεστάντες. Οἱ λαϊκοίὀρθόδοξοι χριστιανοί εἶναι προτεσταντίζοντες. Γιατί λένε: «ἐγώ νομίζω ἔτσι…, ἐγώνομίζω ὅτι αὐτό πού λέει ὁ παπάς εἶναι λάθος». Οἱ λαϊκοί εἶναι προτεστάντες καίἐμεῖς οἱ κληρικοί εἴμαστε παπίζοντες. Πάει νά μπεῖ τό παπικό πνεῦμα στούςκληρικούς, δηλαδή τί θά πεῖ ὁ πρῶτος. Ἅμα ὁ πρῶτος σοῦ πεῖ κάτι πού εἶναι ἀντίθετομ’ αὐτό πού ἔχει πεῖ ὁ Χριστός, πρέπει νά τό κάνεις; Δέν ἐπιτρέπεται, ἄς εἶναιΔεσπότης. Δυστυχῶς καί μερικοί δεσποτάδες ἔχουν αὐτό τό πνεῦμα, τί θά πεῖ ὁἈρχιεπίσκοπος, τί θά πεῖ ὁ Πατριάρχης. Στάσου καί ὁ Πατριάρχης ἐπίσκοπος εἶναι,δέν εἶναι κάτι διαφορετικό. Τί λέει ὁ Χριστός. Καί ὁ Νεστόριος ἐπίσκοπος ἦταν. Θάἔπρεπε νά λέμε ὅ,τι ἔλεγε ὁ Νεστόριος, πού ἔβριζε τήν Παναγία; Ἀλλοίμονό μαςτότε. Καταλάβατε; Ἔχουμε χάσει τό ὀρθόδοξο πνεῦμα καί οἱ λαϊκοί καί οἱ κληρικοί.Ἐρ. : Ἅμα δέν πᾶμε μέ αὐτό τό πνεῦμα, θά ἔχουμε πόλεμο μεγάλο μέ τούςδεσποτάδες…Ἀπ. : Θά ἔχουμε παππούλη μου. Ἀλλά αὐτό εἶναι πού θά μᾶς σώσει, γιατί ὁ Χριστόςτί εἶπε; «Πρέπει νά μισήσεις τήν ψυχή σου». Τί ἐννοεῖ; Νά μισήσεις δηλαδή καθετίπού σέ χωρίζει ἀπ’ τόν Χριστό. Λέει κάποιος: «ἄν ἐγώ τά βάλω μέ τόν ἐπίσκοπο ἤ μέτούς χριστιανούς μου στό χωριό, θά λένε ὅτι δέν εἶμαι καλός παπάς». Θά στό ποῦν.Στόν Χριστό τί εἶπαν; Καί ἀρχηγό τῶν δαιμόνων ἀκόμα, Τόν εἶπαν. Ὅτι διώχνει τάδαιμόνια ἐπειδή εἶναι ἀρχηγός τῶν δαιμόνων. (Ματθ. 9,34). Ἄλλοι Τοῦ ἔλεγαν:«εἶσαι φάγος καί οἰνοπότης» (Ματθ.11,19). Φαγάς καί μπεκρής! Γιατί ἦταν ἁπλόςκαί ἔτρωγε μέ ὅλους. Ἤ ἄλλοι Τοῦ ἔλεγαν: «δαιμόνιον ἔχεις» (Ἰω. 7,20). Ἄκουσετέτοια πράγματα ὁ Χριστός! Γιατί νά μήν τά ἀκούσουμε κι ἐμεῖς;Καί ὅλοι οἱ ἅγιοι ἄν δεῖτε, ἤρεμα πέθαναν; Ὄχι. Ὁ Ἄγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομοςπέθανε καθηρημένος, ἐξόριστος. Ἄν εἶναι δυνατόν νά τό φανταστεῖ κανείς, ὁ ἌγιοςἸωάννης ὁ Χρυσόστομος πού τόν μνημονεύουμε κάθε μέρα στήν Θεία Λειτουργία,νά εἶχε χάσει τήν ἱερωσύνη του! Γιατί ἀκριβῶς τά ἔβαλε μέ τήν Βασίλισσα. Ἄνἔλεγε: «ἔ τώρα νά τά βάλω ἐγώ μέ τή βασίλισσα ἐπειδή ἀδίκησε μία χήρα… τίπειράζει;». Ὄχι πειράζει. Μά γιά μία χήρα ἐπειδή τῆς πῆρε τό χωράφι ἡ Βασίλισσα,θά χάσεις τόν θρόνο σου; Ναί νά τόν χάσω. Ἔχασε τόν θρόνο του γι’ αὐτό τόπράγμα. Ὁ Ἄγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος μέ ποιόν τά ἔβαλε; Μέ ἕναν εἰδωλολάτρηβασιλιά, τόν Ἡρώδη. Θά ἔλεγε κανείς: Ἄστον αὐτόν, εἰδωλολάτρης εἶναι, τίἀσχολεῖσαι; «Ὄχι εἶναι ἡγέτης καί δίνει ἀρνητικό πρότυπο στόν λαό, ἀπάτησε τήνγυναῖκα του, θά τόν ἐλέγξω». Καί ἔχασε τό κεφάλι του γι’ αὐτό. Ὁ μεγαλύτερος καίἁγιότερος τῶν ἀνθρώπων, ὁ Ἄγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. Ὁ Ἄγιος Νεκτάριοςσυκοφαντήθηκε, ἐκδιώχθηκε. Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή τοῦ χριστιανοῦ. Ἔτσι θά ἔπρεπε νάεἶναι ἡ ζωή ὅλων μας. Ἀλλοίμονο λέει ὁ Χριστός, ἄν σᾶς ποῦν μπράβο ὅλοι οἱἄνθρωποι! Κάτι δέν πάει καλά.Σήμερα ποιός θεωρεῖται ἐπιτυχημένος; Ὁ πολιτικάντης, ὁ πολιτικός, αὐτός πού τά101

βολεύει μέ ὅλους. Αὐτός εἶναι σπουδαῖος. Αὐτός γιά τόν Χριστό εἶναι ἤδη στήνκόλαση. Εἶναι ὅπου φυσάει ὁ ἄνεμος. Φοράει τήν ἀνάλογη προσωπίδα κάθε φορά.Ἀρεστός σέ ὅλους. Γιά τόν κόσμο εἶναι πρῶτος καί γιά τόν Χριστό εἶναι στόν πάτο.Εἶναι ὁ ὑποκριτής. Ὑποκριτής εἶναι ὁ ἠθοποιός, πού φοράει μάσκες. Εἶμαι μέ τούςἄθεους κι ἐγώ ἄθεος. Εἶμαι μέ τούς χριστιανούς κι ἐγώ χριστιανός, πηγαίνωἘκκλησία, ἀνάβω τήν λαμπάδα. Τό βλέπουμε, δέν τό βλέπουμε στούς πολιτικούςμας; Καί στήν Ἐκκλησία θά πᾶνε καί μέ τόν διάβολο θά εἶναι.Ἐρ. : Καί τίς ἀπόκριες θά κάνουν διάφορα…Ἀπ. : Καί θά γελοιοποιοῦν τήν Θεία Κοινωνία. Τά ἔχουμε δεῖ αὐτά τά πράγματα.Αὐτό εἶναι ὅ,τι χειρότερο. Ὁ Χριστός τά «οὐαί» δέν τά εἶπε στούς ἁμαρτωλούς,στούς ὑποκριτές τά εἶπε, σ’ αὐτούς πού τά βολεύανε καί προσπαθοῦσαν νάκερδίσουν τήν καλή γνώμη τῶν ἀνθρώπων.102

Πῶς θά ἔρθει τό φῶς τοῦ Χριστοῦ στήν ζωή μαςΑὐτή ἡ προσευχή πού μόλις τώρα εἴπαμε «Χριστέ, τό φῶς τό ἀληθινόν» εἶναι, θάλέγαμε, ἡ καταληκτήριος εὐχή πού λέγεται στήν Πρώτη Ὥρα. Ἡ πρώτη Ὥρα εἶναιμία μικρή Ἀκολουθία πού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία μας μετά τόν Ὄρθρο.Εἶναι καλό νά ξέρουμε ὅτι κάθε 24ωρο ἔχουμε βασικά ὀκτώ Ἀκολουθίες στήνἘκκλησία, ὀκτώ δηλαδή προσευχές. Ἡ ἐκκλησιαστική ἡμέρα ἀρχίζει μέ τόνἙσπερινό. Ἄν λ.χ. ἐδῶ στήν ἐνορία ἔχουμε κάνει Ἑσπερινό, ἔχουμε μπεῖ στήναὐριανή ἡμέρα καί γιορτάζουμε τούς Ἁγίους τῆς 14ης Μαΐου. Ἡ δεύτερη Ἀκολουθίαεἶναι τό Ἀπόδειπνο, μετά ἔχουμε τό Μεσονυκτικό, τό ὁποῖο διαβάζεται κανονικά τάμεσάνυχτα, δηλαδή στίς 12 τό βράδυ. Στή συνέχεια ἔχουμε τόν Ὄρθρο, πού ἐπίσηςδιαβάζεται τήν νύχτα. Στό Ἅγιον Ὄρος οἱ Πατέρες ξυπνοῦν στίς 2-3-4 τήν νύχτα καίκάνουν τόν Ὄρθρο μαζί μέ τό Μεσονυκτικό συνήθως. Ἔπειτα ἔχουμε τήν πρώτηὭρα, πού ἀναφέραμε πρίν λίγο, ἡ ὁποία κανονικά διαβάζεται στίς ἕξι τό πρωί. Ἡτρίτη Ὥρα εἶναι στίς ἐννέα τό πρωί, ἡ ἕκτη Ὥρα στίς δώδεκα τό μεσημέρι καί ἡἐνάτη Ὥρα εἶναι στίς τρεῖς τό ἀπόγευμα, ἄν θέλουμε νά κάνουμε τίς Ἀκολουθίεςἀκριβῶς στήν ὥρα τους. Τώρα γιά πρακτικούς λόγους κάποιες φορές καί στάμοναστήρια ἀκόμα τίς συμπυκνώνουμε κάπως. Μπορεῖ νά κάνουμε τήν νύχταΜεσονυκτικό, Ὄρθρο, ἴσως καί τήν πρώτη Ὥρα. Μετά κατά τήν διάρκεια τῆςἡμέρας, συνήθως κατά τίς 12 τό μεσημέρι κάνουμε τρίτη, ἕκτη καί τό ἀπόγευμα κατάτίς τρεῖς περίπου κάνουμε ἐνάτη καί Ἑσπερινό. Μερικοί κάνουν καί τόἈπόδειπνο.Ἄν ἀναλύσουμε λίγο αὐτή τήν προσευχή, πού εἶναι πολύ ὡραία καί ἔχεισχέση μέ τό θέμα μας, λέμε «Χριστέ, τό φῶς τό ἀληθινόν», δηλαδή Ἐσύ Χριστέ μουπού εἶσαι τό φῶς τό ἀληθινό, τό φῶς τό ἄκτιστο, γιατί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μᾶς εἶπε«Ἐγώ εἰμι τό φῶς καί ὁ ἀκολουθῶν ἐμοί ἕξει τό φῶς τῆς ζωῆς» (Ἰω. 8,12). Τό φῶς τόἀληθινό εἶναι ὁ Χριστός. Ὄχι ὅτι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι φῶς, ἀλλά μία ἀπό τίςἐνέργειες τοῦ Θεοῦ εἶναι τό φῶς. Δηλαδή ἐμφανίζεται ὡς φῶς, ἀλλά δέν ἔχει σχέσημέ αὐτό τό φῶς τό κτιστό, τό ὑλικό πού ἔχουμε ἀπό τόν ἥλιο, ἀπό τόν ἠλεκτρισμό καίἀπό τήν φωτιά. Δέν ἔχει καμιά σχέση μ’ αὐτό τό φῶς τό ἄκτιστο φῶς πού εἶναι ὁΘεός. Εἶναι ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.Αὐτό τό ἄκτιστο φῶς φανερώθηκε πολλές φορές στούς ἀνθρώπους. Φανερώθηκεστήν Μεταμόρφωση. Αὐτό τό φῶς εἶδαν οἱ Ἀπόστολοι καί ἔπεσαν κάτω, δέν τόἄντεξαν. Αὐτό τό ἄκτιστο φῶς φανερώθηκε στόν Ἀπόστολο Παῦλο πρίν ἀκόμαμετανοήσει, ὅταν λεγόταν Σαῦλος καί πήγαινε στήν Δαμασκό νά κυνηγήσει καί νάσυλλάβει τούς χριστιανούς, γιατί νόμιζε ὅτι οἱ χριστιανοί καταστρέφουν τήνθρησκεία, τόν Ἰουδαϊσμό, τήν θρησκεία τῶν πατέρων του.Αὐτό τό φῶς φανερώθηκε καί στήν Παλαιά Διαθήκη πρίν ἔρθει ἀκόμα ὁ Χριστός,γιατί ὁ Θεός καί τό φῶς τοῦ Θεοῦ ὑπῆρχε πάντοτε. Φανερώθηκε, γιά παράδειγμα,στόν Μωυσῆ ὅταν ἦταν 80 ἐτῶν καί φύλαγε τά πρόβατα ἐκεῖ στό ὄρος Σινᾶ, ὅπουβρίσκεται τώρα τό μοναστήρι τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνας. Ἄκουσε καί φωνή ἀπό μία103

βάτο, ἡ ὁποία ἀφενός μέν φαινόταν νά βγάζει φωτιά, ἀλλά νά μήν καίγεται, νά μήνκαταστρέφεται, ὅπως συνήθως ἡ φωτιά καταστρέφει τήν βάτο. Φλεγομένη καί μήκατακαιομένη, γιατί ἡ φλόγα δέν ἦταν ὑλική, κτιστή φλόγα, ἀλλά ἦταν τό ἄκτιστοφῶς τοῦ Θεοῦ. Ἦταν ὁ Θεός δηλαδή πού μιλοῦσε μέσα ἀπό τήν βάτο, ὁ ἄσαρκοςΛόγος, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Χριστός -θά λέγαμε- τῆς Παλαιᾶς Διαθήκηςπού ἀκόμα δέν εἶχε πάρει σάρκα.Αὐτό τό φῶς φανερώθηκε καί πολλές ἀκόμα φορές στήν Παλαιά καί στήν ΚαινήΔιαθήκη. Μιά ἄλλη περίπτωση εἶναι, ὅταν οἱ Ἑβραῖοι πήγαιναν στήν ἔρημο. Ἐκεῖστήν ἔρημο σύμφωνα μέ τό κείμενο προπορευόταν ὅλου αὐτοῦ τοῦ πλήθους. Ὅτανἔφυγαν μέ ἀρχηγό τόν Μωυσῆ κατ’ ἐντολή τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Αἴγυπτο γιά νάγλιτώσουν ἀπό τά βασανιστήρια πού τούς ἔκανε ὁ Φαραώ, ἦταν πάνω ἀπό 1.000.000.Χτύπησε μέ τό ραβδί ὁ Μωυσῆς τήν Ἐρυθρά θάλασσα καί ἄνοιξε θαυματουργικά,γιά νά περάσουν ἀπέναντι στήν ἔρημο τοῦ Σινᾶ. Ἐκεῖ βάδιζαν μέσα στήν ἔρημο καίμέ πολύ τρανταχτό τρόπο τούς σκέπαζε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. Φαινόταν ὁ Θεός συνεχῶςμπροστά τους μέ τό φῶς Του, τό ὁποῖο τό κείμενο ὀνομάζει νεφέλη. Ἡ νεφέλη ἦτανἕνα σύννεφο φωτεινό, τό ὁποῖο ἦταν πάλι τό ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ νεφέληπήγαινε μπροστά καί ἐπάνω ἀπό ὅλο αὐτό τό πλῆθος. Τήν μέν ἡμέρα τούς ἔκανεἴσκιο, γιατί ἡ θερμοκρασία ἔφτανε ἐνδεχομένως καί 50ο C καί ἡ ζέστη αὐτή δένἀντέχεται μέσα στήν ἔρημο, ὁπότε ὁ Θεός τούς κάλυπτε καί τούς προστάτευε μέ τόφῶς Του. Τήν δέ νύχτα αὐτή ἡ νεφέλη τούς φώτιζε καί, ἄν ἤθελαν, μποροῦσαν νάσυνεχίσουν νά βαδίζουν, πράγμα τό ὁποῖο στήν ἔρημο λόγω τῆς ζέστης εἶναι πιόεὔκολο. Ἦταν ὁρατή, ὁρατότατη θά λέγαμε, ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ.Κι ὅμως αὐτός ὁ λαός πού καθημερινά ἔβλεπε τόσο ξεκάθαρα τόν Θεό, πόσες φορέςΤόν ἐγκατέλειψε; Ἔτσι εἴμαστε οἱ ἄνθρωποι. Συνηθίζουμε καί τά θαύματα ἀκόμα,γιατί δέν πιστεύουμε πραγματικά καί ἡ ζωή μας δέν θέλουμε νά ἀλλάξει. Λένεμερικοί: «νά κάνει ὁ Θεός ἕνα θαῦμα νά πιστέψω». Μά γίνονται θαύματα. Κάθε μέραγίνονται θαύματα καί σήμερα. Πρίν λίγες μέρες μᾶς ἀξίωσε ὁ Θεός καί πήγαμε ἕναπροσκύνημα στήν Παναγία τήν Μαλεβῆ, ἕνα μοναστήρι στήν Πελοπόννησο. Ἐκεῖὑπάρχει μία εἰκόνα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία μυροβλίζει. Πολλά χρόνιαθαυματουργικά βγάζει μύρο. Εἶχε γίνει ὁλόκληρο θέμα, ἄν εἶναι ὄντως θαῦμα…μήπως δέν εἶναι… οἱ ἄπιστοι ἔλεγαν τά δικά τους καί ἦρθε, ἡ Ἀστυνομία. Τούςἔβγαλε ὅλους ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, πῆραν σφουγγάρια, κουβάδες, ἀπορρυπαντικά,ἔπλυναν τήν εἰκόνα, τήν ξαναέπλυναν, τήν στέγνωσαν, ἔβαλαν καί ἕναν Ἀστυνομικόνά τήν φυλάει, μήν πάει καμιά καλόγρια τήν νύχτα καί βάλει μύρο… Καί τί ἔγινε;Τήν νύχτα ἡ εἰκόνα ἔβγαλε τόσο μύρο πού ἔτρεξε καί στό πάτωμα, ἔτρεξε μέσα στήνἘκκλησία, βγῆκε ἀπό τήν πόρτα καί ἔφτασε μέχρι τά πόδια τοῦ Ἀστυνομικοῦ! Ὁπότεκατάλαβαν ὅτι δέν εἶναι τέχνασμα τῶν καλογραιῶν, ὅπως ἔλεγαν κάποιοι, ἀλλά ἦτανθαῦμα τοῦ Θεοῦ καί ἔγιναν πολλές θεραπεῖες ἀσθενῶν μ’ αὐτό τό μύρο.Δέν εἶναι αἰτία τῆς ἀπιστίας, ὅτι δέν ὑπάρχουν θαύματα. Οὔτε ἡ λογική εἶναι αἰτία.Κάποιοι ἰσχυρίζονται: «ἡ λογική μέ ἐμποδίζει νά πιστέψω στόν Θεό». Δέν τούςἐμποδίζει ἡ λογική. Ἀντίθετα ἡ λογική μᾶς δείχνει τόν Θεό. Βλέπεις, γιά παράδειγμα,καθώς περπατᾶς στό δάσος ἕνα ρολόι. Εἶναι λογικό νά πεῖς ὅτι αὐτό τό ρολόι ἔγινε104

τυχαῖα; Ὅτι δηλαδή μετά ἀπό τετράκις ἑκατομμύρια χρόνια μαζεύτηκαν τά μόρια τοῦπλαστικοῦ, τοῦ γυαλιοῦ, ἔφτιαξαν τό κάλυμμα. Μετά τά μόρια τοῦ σιδήρου ἔφτιαξανδεῖκτες, ἔφτιαξαν ἀριθμούς, δημιουργήθηκε ὅλο αὐτό, κουρδίστηκε κιόλας μόνο τουκαί ἄρχισε νά δουλεύει! Εἶναι τρελό! Δέν μπορεῖ νά γίνει ποτέ. Πολύ περισσότεροἕνα σύμπαν πού δουλεύει πολύ πιό τέλεια ἀπό ἕνα ρολόι δέν εἶναι δυνατόν νά ἔγινεἀπό μόνο του. Ἡ ἴδια ἡ λογική λέει ὅτι ὑπάρχει πίσω ἀπ’ ὅλο αὐτό τό σύμπανκάποιος πού τό ἔφτιαξε. Ἕνα σπίτι λ.χ. θέλει κατασκευαστή. Εἶναι ἀδύνατο νά γίνειμόνο του, νά μαζευτοῦν τά τοῦβλα καί τά τσιμέντα καί νά φτιάξουν σπίτι! Ἀδύνατον!Ὅσο καί νά φυσάει ἀέρας, δέν γίνεται ποτέ. Ἔτσι καί αὐτό τό τεράστιο σύμπαν πούεἶναι πολύ τελειότερο ἀπό τά σπίτια πού φτιάχνει ὁ ἄνθρωπος, δέν μπορεῖ νά ἔγινεμόνο του. Ἀπαιτεῖ κάποιον νοῦ σοφότατο, παντοδύναμο καί ἐπίσης καί καλλιτέχνη,γιατί εἶναι πανέμορφο. Βλέπεις τόν οὐρανό τήν νύχτα καί χαίρεσαι, τίς πεδιάδες, τάλαγκάδια, ὅλα αὐτά τά ὡραῖα πού ἔχουμε στήν γῆ. Ἑπομένως ἡ λογική σέ ὠθεῖ νάπιστέψεις.– Τί ἐμποδίζει ὅμως τόν ἄνθρωπο νά πιστέψει;Ἐμποδίζει, ὅπως ἔλεγε ἕνας σοφός Γάλλος ὁ Πασκάλ, ἡ καρδιά. Ὄχι ὁ ἐγκέφαλος.Δηλαδή τά πάθη πού κατοικοῦν στήν καρδιά καί τά ὁποῖα διαμορφώνουν μετά καίτήν ὅλη ζωή μας. Ἀνάλογα μέ τό τί ἔχουμε στήν καρδιά μας, ποιός εἶναι ὁ θησαυρόςμας, αὐτός εἶναι καί ὁ Θεός μας, αὐτό εἶναι καί ἡ ζωή μας. Γι’ αὐτό εἶπε καί ὁΧριστός: «ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σου, ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σου» (Ματθ. 6,21).Ὅ,τι δηλαδή ἐσύ ἔχεις ὡς πιό πολύτιμο, ὡς θησαυρό, ἐκεῖ ἔχεις καί τήν καρδιά σου.Ἄν λοιπόν τό πιό πολύτιμο γιά σένα εἶναι ὁ ἑαυτός σου, τό σῶμα σου, ἡ καλοπέρασήσου, αὐτό τό ἔχεις κάνει καί θεό. Ἑπομένως δέν μπορεῖς νά πιστέψεις στόν ἀληθινόΘεό πού λέει ὅτι μπορεῖ νά χρειαστεῖ νά ἀρνηθεῖς καί τό σῶμα σου, νά μισήσεις καίτήν ζωή σου, νά δώσεις καί τήν ζωή σου γιά Μένα. Ποιά ζωή νά δώσουμε; Ἀστεῖαπράγματα. Ἐδῶ δέν δίνουμε οὔτε ἕνα εὐρώ σ’ ἕναν φτωχό, ἕνα λεπτό, ἕνα χαμόγελο,ἕνα συγγνώμη καί θά δώσουμε τήν ζωή μας;Τί μᾶς ἐμποδίζει; Ἀκριβῶς αὐτή ἡ ἄρρωστη ἀγάπη πού ἔχουμε γιά τόν ἑαυτό μας.Αὐτό εἶναι πού ἐμποδίζει ἕναν ἄνθρωπο νά πιστέψει. Γιατί, ἄν πιστέψει, θά πρέπει νάἀπαρνηθεῖ αὐτή τήν ἄρρωστη ἀγάπη πού ἔχει στόν ἑαυτό του, τήν ἄρρωστη ἀγάπηπού ἔχει στά ἀργύρια, στά χρήματα, στά κληρονομικά του κτήματα καί νάσυγχωρέσει ὅσους τόν ἀδίκησαν. Δέν τό κάνει, ἐξαιτίας τῆς ἀγάπης στόν ἑαυτό τουκαί λέει «ὁ κόσμος θά πεῖ ὅτι εἶμαι χαζός πού δέν διεκδικῶ καί δέν πάω στάδικαστήρια καί τί θά γίνει ἡ οἰκογένειά μου καί τά παιδιά μου κ.λ.π.». Ἔχει τήνἐλπίδα του στά χρήματα καί στά κτήματα καί ὄχι στόν Θεό. Ὁπότε λέει: «Τί νά πῶτώρα; Καλύτερα νά πῶ ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός», γιατί ἔτσι δικαιολογεῖται καί νά πάειστά δικαστήρια καί νά βρίσει καί νά χτυπήσει, ὅσα κάνει ἕνας ἐμπαθής ἄνθρωπος.Νά λοιπόν πού μᾶς ἐμποδίζει ἡ καρδιά, ὅπως ἔλεγε ὁ Πασκάλ, δηλαδή οἱ ἄρρωστεςἀγάπες πού ἔχουμε μέσα μας. Καί αὐτές οἱ ἄρρωστες ἀγάπες, πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος,ὅταν δέν ἔχει μετανοήσει, εἶναι τρεῖς. Ἀγαπάει κατεξοχήν τόν ἑαυτό του καί ἀπόαὐτή τήν ἀγάπη στόν ἑαυτό του, στήν σάρκα του, στό σῶμα του κυρίως, γιατί τήνψυχή του τήν ἔχει πετάξει ἐντελῶς, ἀγαπάει τά χρήματα, γιατί νομίζει ὅτι μέ τά105

χρήματα θά στηρίξει τήν καλοπέρασή του. Ἀγαπάει τό καλό ὄνομα, τήν εἰκόνα πρόςτά ἔξω, τήν δόξα, τά μπράβο-μπράβο τῶν ἀνθρώπων ἤ ἔστω μιά ἀξιοπρέπεια, ὅπωςτό λέμε. Ἔχουμε καί τέτοιες ὁρολογίες γιά νά ὡραιοποιοῦμε τά πάθη μας.. Ἀγαπάειτήν καλοπέραση, τίς ἡδονές τοῦ σώματος, τό φαγητό κ.λ.π. Ὅ,τι δίνει εὐχαρίστησηστίς αἰσθήσεις. Αὐτά λοιπόν εἶναι οἱ αἰτίες τῆς ἀπιστίας.Λέμε λοιπόν σ’ αὐτή τήν προσευχή: «Χριστέ, τό φῶς τό ἀληθινόν», δηλαδή ἘσύΧριστέ μου πού εἶσαι τό φῶς τό ἀληθινό, «τό φωτίζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενονεἰς τόν κόσμον», τό φῶς δηλαδή πού φωτίζει πάντα ἄνθρωπο ἐρχόμενον εἰς τόνκόσμον, «σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τό φῶς τοῦ προσώπου Σου». Σέ παρακαλοῦμεΧριστέ μας νά σημιωθεῖ, νά φωτίσει θά λέγαμε καί τό δικό μας πρόσωπο τό φῶς τοῦπροσώπου Σου. Εἴδατε στήν Μεταμόρφωση πού λέει ὅτι τό φῶς ἔβγαινε μέσα ἀπό τόσῶμα τοῦ Χριστοῦ καί τό πρόσωπό Του ἔλαμπε ὅπως ὁ ἥλιος καί δέν μποροῦσαν νάἀτενίσουν οἱ Ἀπόστολοι τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ; Μπορεῖς νά δεῖς τόν ἥλιο; Δένμπορεῖς. Πολύ περισσότερο δέν μποροῦσαν νά δοῦν τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόἄκτιστο φῶς πού ἐξέπεμπε καί ἔπεσαν κάτω, δέν τό ἄντεχαν. Καί ὁ ἈπόστολοςΠαῦλος πού ἀκόμα δέν εἶχε μετανοήσει, μόλις εἶδε τό ἄκτιστο φῶς πηγαίνοντας γιάτήν Δαμασκό, τυφλώθηκε. Δέν τό ἄντεξε.Αὐτό μᾶς διδάσκει καί κάτι ἄλλο: γιά νά δοῦμε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, πρέπει νάἀλλάξουν τά μάτια μας, νά μήν εἶναι τά φυσικά μας μάτια. Ὁ Χριστός θά πρέπει νάμᾶς τά ἀλλάξει, ὥστε νά ἀντέχουν αὐτό τό ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ. Ὅταν βαφτίστηκεὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔφυγε τό σκοτάδι καί μποροῦσε νά βλέπει τό ἄκτιστο φῶςχωρίς νά τυφλώνεται. Γι’ αὐτό λέει μετά πῆγε στήν ἔρημο τῆς Ἀραβίας καί ἀνέβηκεμέχρι τρίτου οὐρανοῦ, δηλαδή πάλι εἶδε τό ἄκτιστο φῶς καί εἶχε κι ἄλλες οὐράνιεςἐμπειρίες τοῦ Θεοῦ, θεοπτία δηλαδή. Τό ἴδιο καί οἱ Ἀπόστολοι. Καί στήνΠεντηκοστή πάλι εἶδαν τό ἄκτιστο φῶς πού ἐκεῖ φανερώθηκε «ἐν εἴδει πυρίνωνγλωσσῶν». Οἱ πύρινες γλῶσσες, οἱ γλῶσσες φωτιᾶς εἶναι πάλι τό ἄκτιστο φῶς, τόφῶς τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο ἐκεῖ φανερώθηκε ὡς φωτιά.Παρακαλοῦμε λοιπόν καί λέμε «Χριστέ, τό φῶς τό ἀληθινόν, τό φωτίζον καί ἁγίαζονπάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον». Αὐτό τό φῶς τοῦ Θεοῦ τό ἄκτιστο, ὄχιμόνο μᾶς φωτίζει ἀλλά καί μᾶς ἁγιάζει, μᾶς καθαρίζει. Αὐτό τό φῶς παρακαλοῦμε νάἔρθει καί σέ μᾶς νά μᾶς φωτίσει: «σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τό φῶς τοῦ προσώπου Σουἵνα ἐν αὐτῷ ὀψόμεθα φῶς τό ἀπρόσιτον». Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό.– Γιατί παρακαλοῦμε νά ἔρθει τό φῶς τοῦ Θεοῦ;Γιά νά μᾶς φωτίσει, νά μᾶς ἁγιάσει καί νά δοῦμε διαμέσου αὐτοῦ τοῦ φωτός, τοῦθεϊκοῦ φωτός, τό φῶς τό ἀπρόσιτον. Ποιό εἶναι τό φῶς τό ἀπρόσιτον; Πάλι ὁ Θεός.Δέν μποροῦμε νά δοῦμε τόν Θεό μέ τά δικά μας μάτια. Ζητᾶμε φῶς ἀπό τόν Θεό γιάνά δοῦμε τόν Θεό. Ὁ Θεός δηλαδή βλέπεται διά τοῦ Θεοῦ. Δέν μπορεῖ νά Τόν δεῖ ὁἄνθρωπος ἄν δέν ἔχει αὐτό τό φῶς τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό παρακαλοῦμε: «Θεέ μου ἔλαφώτισέ με γιά νά Σέ δῶ». Δέν μποροῦμε νά Τόν δοῦμε, ἄν δέν μᾶς φωτίσει, ἄν δένμᾶς ἁγιάσει, ἄν δέν μᾶς καθαρίσει. Τελικά, θά λέγαμε, σχεδόν ὅλα τά κάνει ὁ Θεός.Ἐμεῖς μόνο κάτι μικρό κάνουμε. Ζητᾶμε καί λέμε: «Θεέ μου θέλω νά Σέ δῶ, ἀλλά106

γιά νά Σέ δῶ, φώτισέ με γιατί τό ὑλικό φῶς δέν εἶναι κατάλληλο γιά νά Σέ δῶ, θέλωτό δικό Σου φῶς, δός μου αὐτό τό φῶς».– Πῶς μᾶς δίνει ὁ Θεός αὐτό τό φῶς;Μέ τήν μετάνοια. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νά κινεῖται στόν Θεό, νά μετανοεῖ,δηλαδή νά μετακινεῖ τόν νοῦ του ἀπό ὅλα αὐτά τά μάταια πού λέγαμε προηγουμένως,τίς ἄρρωστες ἀγάπες: τά χρήματα, τήν δόξα καί τίς ἡδονές. Παίρνει τόν νοῦ του ἀπόαὐτά καί ἀποφασίζει νά πλησιάσει τόν Θεό. Ἀρχίζει νά περπατάει καί νά πηγαίνειστόν Θεό…. Ὅπως ὁ ἄσωτος, λέει «Στάσου, ἐγώ τί κάνω ἐδῶ μέ τά γουρούνια; Ἐγώἤμουν ἀρχοντόπουλο, εἶχα τά πάντα στό σπίτι τοῦ πατέρα μου, θά γυρίσω στόνπατέρα μου». Ἄρχισε λοιπόν καί πήγαινε. Δέν τόν περίμενε ὁ πατέρας μέσα στόσπίτι. Βγῆκε ἔξω, τόν ἀγκάλιασε, τόν φίλησε… Αὐτός ἔκανε βέβαια τήνἐξομολόγησή του: «ἥμαρτον πάτερ εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου» (Λουκ. 15,18).Ὁ πατέρας λέει «ἐντάξει, φέρτε του τήν στολή τήν πρώτη», ὅ,τι φοροῦσε πρίνδηλαδή, τήν καλύτερη στολή του καί «δέν θά εἶσαι δοῦλος ὅπως ζητᾶς, θά εἶσαι πάλιυἱός». Τόν ἀποκαθιστᾶ. Ἔτσι καί ὁ Θεός, μέ τό πού θά ἀρχίσουμε νά κινούμαστε,βγαίνει καί μᾶς ἀγκαλιάζει. Ἀλλά πρέπει νά ἀρχίσουμε νά κινούμαστε. Ὅσο εἴμαστεμέ τούς χοίρους, τά γουρούνια δηλαδή, δέν ἔρχεται ὁ Θεός. Γιατί; Γιατί θέλει νάπᾶμε κοντά Του μέ τήν θέλησή μας, ὄχι ἀναγκαστικά. Ὅταν λοιπόν δεῖ ὅτι θέλουμε,ἔρχεται καί μᾶς ἀγκαλιάζει.Γι’ αὐτό σᾶς λέω ὅτι ὁ Θεός κάνει σχεδόν τά πάντα. Ἀπό μᾶς περιμένει μόνο αὐτήντήν κίνηση, τήν μετάνοια. Ἔτσι, ὅταν ἦρθε στήν γῆ ὁ Χριστός μας, δέν εἶπε κάτιἄλλο. Δέν εἶπε: «Ἐλᾶτε νά κάνουμε ἕνα συνέδριο νά σᾶς ἀποδείξω ὅτι ἐγώ εἶμαι ὁΘεός. Ἐγώ ἔφτιαξα ἐσᾶς, τό σύμπαν…». Δέν εἶπε τέτοια πράγματα. Εἶπε μόνο«μετανοῆστε». Γιατί, ἅμα μετανοήσεις, τότε θά δεῖς τόν Θεό. Τό πρόβλημα, ὅπωςεἴπαμε, δέν εἶναι λογικῆς, νά πειστοῦμε ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Θεός. Εἶναι πρόβλημακαρδιᾶς. Πρέπει νά φύγουν τά πάθη, τά σκοτάδια. Κι ἄν φύγουν αὐτά μέ τήνμετάνοια, ἔρχεται τό φῶς τοῦ Θεοῦ μέ τό ὁποῖο βλέπεις τό φῶς τό ἀπρόσιτο, τόν Θεόδηλαδή. Μετά δέν εἶναι ἀνάγκη νά σοῦ πεῖ κανένας τίποτα, ἀφοῦ Τόν βλέπεις τόνΘεό, ὅπως σᾶς βλέπω καί μέ βλέπετε καί δέν χρειάζεται κάποιος νά μᾶς πείσει ὅτιὑπάρχουμε. Ἔτσι καί ὅταν κάποιος μετανοήσει, βλέπει τόν Θεό καί δέν χρειάζεταιλογικές ἀποδείξεις. Αὐτά εἶναι βοηθητικά γιά αὐτούς πού ἔχουν καλή διάθεση καίδέν ἔχουν ξεκινήσει καλά-καλά τόν δρόμο τῆς μετανοίας.Ὁπότε βλέπετε αὐτή ἡ εὐχή εἶναι πολύ σπουδαία, γιατί μιλάει γιά φωτισμό. Ἔχουμεπεῖ ὅτι εἶναι τρία τά στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς: εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καίἡ θέωση.– Πῶς γίνεται ἡ κάθαρση;Μᾶς τό λέει αὐτή ἡ εὐχή. Οἱ εὐχές πού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία εἶναι πολύ σπουδαῖοπράγμα, ἐκφράζουν τήν θεολογία μας καί φανερώνουν τήν θεραπευτική τῆςἘκκλησίας, γιατί ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα μεγάλο νοσοκομεῖο ψυχῶν καί σωμάτων. Ἄνθεραπευθεῖ ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, θεραπεύεται καί τό σῶμα, λειτουργεῖ μιά χαρά,ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Πορφύριος. Ὅταν ἡ ψυχή ἔχει ὑγεία καί τό σῶμα λειτουργεῖ πολύ107

καλά, δηλαδή καί οἱ ἐκκρίσεις τῶν ἐνδοκρινῶν ἀδένων (εἶναι μικροί ἀδένες τοῦσώματός μας πού εἶναι πολύ σημαντικά ὄργανα καί καθορίζουν ὅλες τίς λειτουργίεςἀνάλογα πόσο θά ἐκκρίνουν ἀπό τίς ὁρμόνες). Ὑπάρχουν ὁρμόνες πού ἐκκρίνει τόσῶμα μας, οἱ ὁποῖες ρυθμίζουν ὅλες τίς λειτουργίες. Ἄς ποῦμε ὑπάρχει ἕνας ἀδέναςπού λέγεται ἐπινεφρίδια καί εἶναι σάν δυό μικρά μπαλάκια πάνω στά νεφρά πούβγάζουν μιά ὁρμόνη τήν κορτιζόλη. Ἡ ὁρμόνη αὐτή ἐκκρίνεται ὅταν ὁ ἄνθρωποςβρεθεῖ σέ μιά κατάσταση στρές, ἀγωνίας ἤ κινδύνου. Τότε βγάζουν μεγάλη ποσότητααὐτῆς τῆς ὁρμόνης καί ὅλος ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σέ κατάσταση ἔντασης γιά νάἀντιμετωπίσει τήν ἔκτακτη κατάσταση.– Πῶς ἐκκρίνονται ὅμως οἱ ὁρμόνες;Ἡ ψυχή εἶναι πού προειδοποιεῖ καί δίνει ἐντολή νά βγεῖ αὐτή ἡ ὁρμόνη, ὥστε καί τόσῶμα νά πάρει τήν ἀνάλογη στάση καί νά ἀντιμετωπίσει ὅ,τι ἔχει παρουσιαστεῖ.Πρῶτα δηλαδή ἡ ψυχή ἀντιλαμβάνεται τόν κίνδυνο, δίνει ἐντολή ὁ ἐγκέφαλος καίμετά γίνεται ἡ ἔκκριση τῆς ὁρμόνης. Ὅταν λοιπόν ἡ ψυχή δέν λειτουργεῖ σωστά, ὁἄνθρωπος φοβᾶται χωρίς λόγο, ἔχει φοβίες καί ἄγχη ἀδικαιολόγητα, ὁπότε ἡ ψυχήδίνει ἐντολή στούς ἀδένες νά βγάλουν κορτιζόλη, ἐνῶ στήν πραγματικότητα δένχρειάζεται. Ὁ ἄνθρωπος τρέμει μέ τό τίποτα χωρίς νά ὑπάρχει κίνδυνος καί μπορεῖνά καταλήξει καί στόν ψυχίατρο, ἐνῶ οὐσιαστικά εἶναι ἄρρωστη ἡ ψυχή του ἡ ὁποίαμετά δημιουργεῖ καί στό σῶμα δυσλειτουργία. Ἄν ὅμως ἡ ψυχή εἶναι ἤρεμη, ὁἄνθρωπος εἶναι μέσα στή χάρη τοῦ Θεοῦ, προσεύχεται, δέν ταράζεται, μέἀποτέλεσμα καί τό σῶμα καί οἱ ἀδένες νά λειτουργοῦν φυσιολογικά καί τότε δέν ἔχειοὔτε ἄγχος, οὔτε φοβία, οὔτε ἀγωνία, οὔτε τίποτα.Κάποιοι λένε ὅτι ἔχουν κλειστοφοβία. Ἀνόητος φόβος! Ἀλλά ἔχει τήν αἰτία του.Φοβᾶται ἡ ψυχή αὐτό, γιατί πολύ ἁπλά δέν φοβᾶται σωστά τόν Θεό. Φοβοῦμαι τόνΘεό θά πεῖ σέβομαι τόν Θεό. Ὅταν σέβεσαι τόν Θεό, τηρεῖς τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.Ἄν δέν φοβᾶσαι τόν Θεό καί δέν σέ ἐνδιαφέρουν οὐσιαστικά οἱ «προδιαγραφές τοῦκατασκευαστή» -γιατί αὐτές εἶναι οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ- μετά θά γεμίσεις μέ ἕνασωρό διαβολικούς φόβους. Φοβᾶσαι ἕνα σωρό ἀνόητα πράγματα πού σοῦ βάζει ὁδιάβολος, χωρίς πράγματι νά ὑπάρχει κίνδυνος. Γιατί ὅμως τά βάζει; Γιατί ἔχειἀποκτήσει δικαιώμαστα στήν ψυχή, ἡ ὁποία ἐπειδή δέν τηρεῖ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ὁδιάβολος τήν ζητάει ἀπό τόν Θεό, γιατί κάνει τά δικά του θελήματα. Καί μετά ὁδιάβολος μᾶς περιποιεῖται ἀνάλογα. Σέ ἄλλον βάζει κατάθλιψη, σέ ἄλλον βάζειἄγχος, ψυχολογικά, χίλια δυό. Καί μετά τά ψυχολογικά ἔρχονται τά σωματικά.Ὑπάρχουν οἱ λεγόμενες ψυχοσωματικές νόσοι. Τέτοιες νόσοι εἶναι τό ἕλκος τοῦστομάχου, τό ἕλκος τοῦ δωδεκαδακτύλου, τό εὐερέθιστο ἔντερο, νόσοι δηλαδή πούαἰτία τους εἶναι ἡ ψυχή.– Γιατί ἀρρωσταίνει ἡ ψυχή;Γιατί ἀκριβῶς δέν τηρεῖ ὁ ἄνθρωπος τίς προδιαγραφές του. Γιά νά λειτουργήσεισωστά ἡ ψυχή, πρέπει νά τρώει σωστά. Ὅπως τό σῶμα ἅμα δέν τρώει σωστά,ἀδυνατίζει, δηλητηριάζεται, ἀρρωσταίνει καί πεθαίνει. Ἔτσι καί ἡ ψυχή. Ἡ ψυχήθέλει φαγητό.108

– Ποιό εἶναι τό φαγητό τῆς ψυχῆς;Εἶναι ὁ Θεός, ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ. Αὐτό εἶναι πού δίνει ζωή στήν ψυχή. Γι’ αὐτό λέει:«ὁ Θεός ἐνεφύσησεν εἰς τόν Ἀδάμ καί ἐγένετο εἰς ψυχήν ζῶσαν» (Γεν. 2,7), δηλαδήὁ Ἀδάμ ἔγινε μέ ψυχή ζωντανή. Δηλαδή τό ἐμφύσημα τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τό ἍγιοΠνεῦμα, ὅπως τό ἑρμηνεύουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, εἶναι πού ἔδωσε ζωή στήν ψυχή τοῦἈδάμ. Δηλαδή ἡ ψυχή ζεῖ μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα, μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἄν λοιπόν ἡψυχή δέν τρώει τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, δέν ἔχει ζωή. Ἔχει κατάθλιψη, ἄγχος, φοβίες,πού ἀποδεικνύουν μιά ψυχή νεκρωμένη. Αὐτό θά πεῖ ἄγχος, κατάθλιψη καί ὅλααὐτά. Μιά ψυχή πού δέν ἔχει ζωή. Τί λείπει καί δέν ἔχει ζωή; Τό φαγητό. Ποιό εἶναιτό φαγητό; Τό Ἅγιο Πνεῦμα.– Ποῦ θά τό βροῦμε τό Ἅγιο Πνεῦμα, τήν χάρη τοῦ Θεοῦ;Στήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό ταμεῖο τῆς χάρης. Εἶναι ἡ ἀποθήκη πού θάβρεῖς νά φᾶς. Γι’ αὐτό μᾶς λένε οἱ Πατέρες «ἄν δέν πᾶς τρεῖς Κυριακές, πεθαίνεις –ἀφορίζεσαι». Ἀφορίζεσαι σημαίνει πεθαίνεις πνευματικά, ψυχικά, γιατί δέν τρῶς.Ὅταν λέμε τρεῖς Κυριακές νά μήν ἐκκλησιάζεσαι, δέν ἐννοοῦμε νά μήν πᾶς νάἀνάψεις τό κεράκι σου, ἀλλά νά μήν κοινωνήσεις. Στά πρῶτα χρόνια ἦταναὐτονόητο, ὅταν πήγαινε στήν Ἐκκλησία κανείς, ὅτι θά κοινωνοῦσε. Ἀντίθετα στίςμέρες μας, πού τά ἔχουμε τόσο πολύ διαστρέψει τά πράγματα, σέ ρωτᾶνε: «γιατίκοινώνησες;», ὄχι «γιατί δέν κοινώνησες;»! Φοβερό! Πρέπει νά ἀπολογηθεῖς, γιατίκοινωνᾶς κάθε Κυριακή σέ κάποιους πού λένε: «τί σούπα τό πέρασες;». Ἀνόηταπράγματα. «Τί πιό καλό νά κοινωνᾶς τήν Ζωή», τόν Χριστό δηλαδή «πολλαχῶς»,λέει ὁ Μέγας Βασίλειος. Πολλές φορές καί ὄχι μόνο κάθε Κυριακή, ἀλλά καί κάθεμέρα ἄν μπορεῖς, μέ τήν εὐλογία πάντα τοῦ Πνευματικοῦ.Ἑπομένως μιλᾶμε στήν Ἐκκλησία γιά κάθαρση, φωτισμό καί θέωση. «Χριστέ, τόφῶς τό ἀληθινόν, τό φωτίζον καί ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόνκόσμον». Ποιός φωτίζει καί ἁγιάζει; Ὁ Χριστός. Ἄρα:– Ὁ ἁγιασμός καί ὁ φωτισμός ἀπό ποιόν γίνονται;Ἀπό τόν Χριστό. Ἀπό τήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Δέν μπορεῖς οὔτε κάθαρση νά κάνειςχωρίς τόν Χριστό, οὔτε νά φωτιστεῖς. Αὐτά τά φῶτα τῆς Εὐρώπης πού λένε καί τοῦΔιαφωτισμοῦ καί τῆς Ἀναγέννησης καί ὁ πολιτισμός, ἡ κουλτούρα, οἱ πολιτιστικέςἐκδηλώσεις κ.λ.π. οὐσιαστικά δέν εἶναι τίποτα γιά τήν ψυχή, ἄν δέν εἶναι μέσα σ’αὐτά ὁ Χριστός. Ἄν εἶναι ὁ Χριστός, τότε εἶναι τό πᾶν. Πράγματι παίρνεις φῶς.Ἀλλιῶς εἶναι δαιμονικά ὑποκατάστατα, πού ὄχι μόνο δέν φωτίζουν τόν ἄνθρωποἀλλά τόν σκοτίζουν κι ἄλλο. Ἡ ἐκπαίδευση, τά Πανεπιστήμια, ὅλα αὐτά δέν ἔχουν τόἀληθινό φῶς. Ὅπως ἔλεγε ἕνας ποιητής: «Χίλια φῶτα ἀλλά ὄχι τό Φῶς». Γιατί τόφῶς τό ἀληθινό εἶναι ὁ Χριστός καί Αὐτός εἶναι πού μᾶς καθαρίζει καί Αὐτός εἶναιπού μᾶς φωτίζει. Γι’ αὐτό Τόν παρακαλοῦμε: «Θεέ μου σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τό φῶςτοῦ προσώπου Σου ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψόμεθα φῶς τό ἀπρόσιτον καί κατεύθυνον τάδιαβήματα ἡμῶν πρός ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν Σου». Σέ παρακαλοῦμε κατεύθυνε τάδιαβήματά μας, δηλαδή τά βήματά μας, τό τί θά κάνουμε. Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖμόνος του νά ἀποφασίσει. Ἔχει ὅλο διλήμματα. Γιατί; Γιατί δέν ὑπάρχει φῶς καί109

πέφτει ἀπό τόν ἕναν τοῖχο στόν ἄλλο τοῖχο. Ζῆτα τό φῶς καί τότε θά σοῦ δείξειξεκάθαρα ὁ Χριστός τί νά κάνεις. Γιατί ὁ Χριστός πού σέ ἔφτιαξε, σέ νοιάζεται καίθέλει νά εἶσαι ἀπό αὐτή τήν ζωή χαρούμενος, εὐτυχισμένος καί μακάριοςπραγματικά. Δέν ἦρθε ὁ Χριστός στήν γῆ γιά νά μᾶς δώσει ἕναν Παράδεισο μετάθάνατον ἀλλά γιά νά μᾶς δώσει τόν Παράδεισο σ’ αὐτή τήν ζωή. Ξεκινάει ἀπό ἐδῶ ὁΠαράδεισος καί συνεχίζεται καί μετά θάνατον.Τέλος ἔχουμε τό τρίτο σκαλοπάτι, τήν θέωση, πού εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Θέωση εἶναιἡ θεοπτία. Δηλαδή ἡ θέα τοῦ ἀκτίστου φωτός. Τό πρῶτο-πρῶτο ἄκτιστο φῶς πούβλέπει ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ μετάνοια. Τό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου πού μετανοεῖφωτίζεται. Πολλές φορές ὡς Πνευματικός ἔχω δεῖ νά ἔρχονται ἄνθρωποι πού δένἔχουν ἐξομολογηθεῖ ποτέ ἤ ἔχουν χρόνια νά ἐξομολογηθοῦν ἤ ἔχουν βαριάἁμαρτήματα, νά ἔχουν ἕνα πρόσωπο σκοτεινό καί καταθλιμμένο. Μέ τό πού θάἐξομολογηθοῦν εἰλικρινά καί τούς διαβάσει ὁ ἱερέας τήν συγχωρητική εὐχή ἀμέσωςχαμογελοῦν. Χαίρεται καί ὁ Πνευματικός πού βλέπει ἀκαριαῖα αὐτή τήν ἀλλαγή.Πῶς γίνεται αὐτό; Ἔφυγε τό βάρος, ἔφυγε ὁ διάβολος, ἔφυγε τό σκοτάδι. Μέ τήνμετάνοια ἦρθε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἐπειδή αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἐξομολογήθηκε,μετάνοιωσε, ἀποφάσισε νά ἀλλάξει ζωή, νά μετακινήσει τόν νοῦ του ἀπό ὅλα αὐτάτά μάταια, τά χαζά καί τά διαβολικά πού κυβερνοῦν τόν κόσμο: φιλαργυρία,φιληδονία, φιλοδοξία καί νά γίνει Φιλό-θεος πλέον, φωτίστηκε τό πρόσωπό του.– Πῶς φωτίστηκε; Πῶς ἔφυγε ἡ κατάθλιψη;Ἀκριβῶς διότι ἦρθε ὁ Χριστός καί ἔφυγε ὁ πονηρός πού μέχρι τότε κυριαρχοῦσε. Ὁπονηρός ἔχει δικαιώματα ὅσο ὁ ἄνθρωπος δέν μετανοεῖ καί τά ζητάει ἀπό τόν Θεό. ὉΘεός σέβεται καί τόν διάβολο καί τοῦ ἀναγνωρίζει τό δίκαιο του, ὅταν τόνὑπηρετοῦμε καί τοῦ κάνουμε ὑπακοή. Μόνο κατ’ ὄνομα εἴμαστε χριστιανοίὀρθόδοξοι. Πλέον δέν φαίνεται οὔτε στήν ταυτότητα, τό βγάλαμε καί ἀπό κεῖ, ἀλλάτό θέμα εἶναι νά φαίνεται στήν ζωή μας.Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό μεγάλο νοσοκομεῖο. Μέσα ἀπό τίς προσευχές τῆς Ἐκκλησίαςμπορεῖ κανείς, χωρίς νά κάνει ἐπιστημονικές μελέτες, νά καταλάβει πῶς πρέπει νάζήσει. Πρέπει φυσικά νά ξεκαθαρίσουμε ὅτι αὐτή ἡ θεραπεία γίνεται μόνο στήνὈρθόδοξη Ἐκκλησία, γιατί σήμερα κυκλοφοροῦν πολλές «ἐκκλησίες»: καθολική«ἐκκλησία», προτεσταντική «ἐκκλησία», «ἐκκλησία» τῶν πεντηκοστιανῶν, τῶνεὐαγγελικῶν ἤ ἀγγλικανική «ἐκκλησία». Ὅλα αὐτά δέν εἶναι ἐκκλησίες. Ἁπλῶςἔχουν τό ὄνομα. Εἶναι μιά ἀπομίμηση. Ὁ Χριστός μία Ἐκκλησία ἔκανε στήν γῆ καίαὐτή ἡ Ἐκκλησία, ἄν τό δοῦμε ἱστορικά, συνεχίζεται μέχρι σήμερα καί λέγεταιὈρθόδοξη Ἐκκλησία. Αὐτό δέν εἶναι ὑπερηφάνεια, οὔτε ἐγωισμός νά τό λέμε. Εἶναιἡ ἀλήθεια. Ὅπως λέμε ὅτι ἐγώ εἶμαι ἄνδρας. Δέν εἶναι ἐγωισμός, εἶναι ἡ ἀλήθεια.Εἶναι πραγματικότητα. Δέν εἶναι ὅτι ὑποτιμοῦμε κάποιους ἤ κάνουμε διάκριση. Εἶναιἡ ἀλήθεια. Εἴμαστε αὐτό. Εἴμαστε ἡ ἀληθινή Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Οἱἄλλοι -ὅπως φαίνεται ἱστορικά- εἶναι χριστιανικές αἱρέσεις.– Τί θά πεῖ αἵρεση;Μία ὁμάδα πού διδάσκει ἀλλοιωμένη πίστη. Δέν διδάσκει τήν ὀρθή πίστη. Ἔχει110

ἀλλοιώσει τό δόγμα, δηλαδή αὐτό πού πρέπει νά πιστεύουμε γιά τόν Θεό, γιά τό τίεἶναι ὁ Θεός καί τί ἔκανε ὁ Θεός. Ὑπάρχει μιά ἀλήθεια γιά τόν Θεό. Ὅτι ὁ Θεός εἶναιΤριαδικός: Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ Θεός ἔχει οὐσία καί ἔχει καί ἐνέργεια.Ὁ Θεός-Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, δέν ἔχει γεννηθεῖ, δέν γεννᾶται. Ὁ Υἱός εἶναιγεννητός, γεννᾶται πρό αἰώνων ἐκ τοῦ Πατρός. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἐκπορευτό,ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός. Αὐτά εἶναι ὀρθόδοξη διδασκαλία.Ἔρχεται τώρα ὁ Παπισμός, ἡ λεγόμενη παπική «ἐκκλησία» καί λέει γιά τό ἍγιοΠνεῦμα «θά προσθέσουμε ὅτι ἐκπορεύεται ὄχι μόνο ἐκ τοῦ Πατρός ἀλλά καί ἐκ τοῦΥἱοῦ». Αὐτό εἶναι αἵρεση. Ἀλλοιώνει τήν ἀλήθεια γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα. ΣτήνὈρθόδοξη Παράδοση, στήν ἀλήθεια, ὅπως μᾶς τήν παρέδωσε ὁ Χριστός μᾶς εἶπε ὅτιτό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός καί ὄχι καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ὅπως λένεαὐτοί. Βάζουν δηλαδή μία λάθος – ψεύτικη «ἀλήθεια», ἕνα ψέμα γιά τόν Θεό. Ὁπότεβγαίνουν ἀπό τήν ἀλήθεια καί αὐτό λέγεται αἵρεση.Οἱ Προτεστάντες ἀπό τήν ἄλλη πλευρά λένε: «Τί εἶναι οἱ εἰκόνες; Οἱ εἰκόνες εἶναιεἴδωλα. Πετάξτε τίς εἰκόνες». Αὐτό εἶναι αἵρεση, γιατί ὁ Χριστός μας καί ἡἘκκλησία εἶπαν ὅτι οἱ εἰκόνες δέν εἶναι εἴδωλα, ἀλλά ἡ τιμή στήν εἰκόνα ἐπί τόπρωτότυπο διαβαίνει. Δέν λατρεύουμε τά χρώματα ἤ τό ξύλο ἤ τό μέταλλο ἤ τότζάμι, ἀλλά λατρεύουμε, προσκυνᾶμε καί τιμᾶμε τό εἰκονιζόμενο πρόσωπο, τόπρόσωπο τό ὁποῖο εἰκονίζεται στήν εἰκόνα. Ὁπότε ἐκεῖνος πού λέει ὅτι προσκυνᾶς τάξύλα, ἔχει κάνει μία ψεύτικη «ἀλήθεια» γιά τίς εἰκόνες πού εἶναι δόγμα γιά τήνἘκκλησία μας. Ἡ 7η Οἰκουμενική Σύνοδος μᾶς εἶπε γιά τίς εἰκόνες. Ὅποιος δένπροσκυνάει τίς εἰκόνες εἶναι ἀφορισμένος, δηλαδή εἶναι ἐκτός Ἐκκλησίας καί δένμπορεῖ νά σωθεῖ ,ἄν δέν μετανοήσει.Ὑπάρχει καί ἕνα περιστατικό σχετικό μέ τίς εἰκόνες. Ἦταν ἕνας μοναχός πούἀγωνιζόταν πολλά χρόνια καί τόν πείραζε ὁ δαίμονας τῆς πορνείας. Ὑπάρχουνεἰδικοί δαίμονες ξέρετε γιά κάθε πάθος. Ὁ δαίμονας τῆς γαστριμαργίας, τῆςλαιμαργίας, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας, τῆς κενοδοξίας… ἔχουν εἰδικότητες καί οἱδαίμονες! Αὐτός λοιπόν εἶχε τόν πειρασμό τῆς πορνείας γιά χρόνια καί τοῦ ἔβαζεκακούς λογισμούς νά πάει νά ἁμαρτήσει. Ὁ ἄνθρωπος ἀντιστεκόταν ἀλλά κάποιαστιγμή λίγο ἀπηύδησε καί λέει «συνεγήρασας μαζί μου, δέν μέ παρατᾶς ἐπιτέλους,συνέχεια τόσα χρόνια μέ βάζεις σέ πειρασμό, φύγε ἀπό δῶ..». Καί τί τοῦ λέει ὁδαίμονας, πού εἶναι πανοῦργος! Λέει: «Θά φύγω καί θά σ’ ἀφήσω ἥσυχο. Μόνο θέλωνά μοῦ κάνεις μία χάρη, κάτι εὔκολο. Νά, αὐτή τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας πού ἔχειςστό κελλί σου καί κάθε πρωί τήν προσκυνᾶς, νά σταματήσεις νά τήν προσκυνᾶς καίθά φύγω». Τόν παίδευε σαράντα χρόνια ἄς ποῦμε. Προβληματίστηκε ὁ μοναχός, λέεικαλά τόσο ἁπλό εἶναι; Ἄρχισε λίγο νά τό σκέφτεται, ἀλλά εἶχε τήν καλή ὑπακοή καίλέει «πρίν κάνω κάτι, θά ρωτήσω τόν Πνευματικό μου ὁδηγό», τό ὁποῖο εἶναι πολύσημαντικό καί γιά μᾶς. Πηγαίνει στόν Πνευματικό, τοῦ λέει τό γεγονός καί τόνρωτάει τί νά κάνει. Εἶναι προτιμότερο, τοῦ λέει, νά πέσεις χιλιάδες φορές στήνπορνεία παρά νά σταματήσεις νά προσκυνᾶς τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου! Εἶναι πολύπιό βαρύ. Γιατί; Γιατί ἐκεῖνο εἶναι βεβαίως ἕνα ἁμάρτημα, τό ὁποῖο εἶναι βαρύτατο,ἀλλά τό νά μήν προσκυνᾶς τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου εἶναι αἵρεση. Βγαίνεις ἐκτός111

Ἐκκλησίας. Κόβεσαι τελείως ἀπό τό δέντρο τοῦ Χριστοῦ.Τόσο σημαντικά δηλαδή εἶναι ἡ πίστη καί τό δόγμα! Γι’ αὐτό ἡ βαρύτερη ἁμαρτίαεἶναι νά ἀρνηθεῖς τήν πίστη σου. Εἶναι ὅπως ἕνα κλαδί πού κόβεται ἀπό τό δέντρο.Αὐτό δέν ὑπάρχει περίπτωση μετά νά ζωογονηθεῖ. Ἐνῶ ἕνα κλαδί πού ξεράθηκεἀλλά μένει στό δέντρο, ἔχει μιά ἐλπίδα νά ξαναπάρει χυμό ἀπό τόν κεντρικό κορμόκαί νά ζωντανέψει πάλι. Ἕνας ἄνθρωπος δηλαδή πού κάνει ἕνα ἁμάρτημα εἶναι σάναὐτό τό κλαδί πού ξεράθηκε ἀλλά εἶναι ἀκόμα στό δέντρο. Ἕνας ὅμως πού ἀρνεῖταιτήν πίστη του, πού φεύγει ἀπ’ τό σωστό δόγμα, εἶναι σάν τό κλαδί πού κόπηκετελείως. Τότε πιά χρειάζεται ξανά χρίσμα ὁ ἄνθρωπος. Οὐσιαστικά βάφτισμαχρειάζεται, ἀλλά τοῦ κάνουμε χρίσμα, γιά νά τόν ξανακολλήσουμε στό δέντρο. Ἕναςπ.χ. πού πάει στούς γκουρού, σέ τελετουργίες ἀνατολικῶν θρησκειῶν καί συμμετέχειστά δικά τους τελετουργικά, ἀρνεῖται τόν Χριστό, γιατί προσκυνάει τά εἴδωλα, τούςδαίμονες πού προσκυνοῦν αὐτοί. Ὁπότε, ἄν γυρίσει, δέν ἀρκεῖ μιά ἁπλήἐξομολόγηση, γιά νά ἐνταχθεῖ πάλι στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἀπαραίτητο καίτό χρίσμα γιατί ἔχει κοπεῖ τελείως ἀπό τήν Ἐκκλησία.Οἱ ἀλήθειες λοιπόν γιά τόν Χριστό φυλάσσονται μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.Εἶναι πολύ σημαντικό πού γεννηθήκαμε σέ περιβάλλον ὀρθόδοξο καί ἀξιωθήκαμε νάβαφτιστοῦμε. Αὐτό δέν εἶναι ὑπερηφάνεια -τό τονίζω- εἶναι ἡ ἀλήθεια, εἶναι ἡαὐτοσυνειδησία μας καί δέν ἐπιτρέπεται ὁ ἄνθρωπος νά ἀρνεῖται τήν αὐτοσυνειδησίατου, ὅπως δέν ἐπιτρέπεται νά ἀρνεῖσαι αὐτό πού εἶσαι. Δέν εἶναι ὑπερηφάνεια νάπαραδεχτεῖς αὐτό πού σοῦ ἔχει δώσει ὁ Θεός.Οἱ λεγόμενες «ἐκκλησίες» (Παπικοί, Προτεστάντες κ.λ.π.) ἔχουν ἀλλοιώσει τήνπίστη, γι’ αὐτό εἶναι αἱρέσεις καί ἔχουν ἐπίσης ἀλλοιώσει καί τήν θεραπευτική.Δηλαδή τό δόγμα, ἡ πίστη, εἶναι οἱ ὁδηγίες γιά νά μπορέσει ὁ ἄνθρωπος νάθεραπευθεῖ. Ὅταν ἀλλοιώσει κανείς τό δόγμα, δέν ἔχει πλέον τήν σωστή μέθοδο, γιάνά θεραπευθεῖ. Γι’ αὐτό καί δέν ἔχουμε θεραπεία ψυχῆς οὔτε στήν Παπική«ἐκκλησία», οὔτε στούς Προτεστάντες. Οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ εἶναι ἀθεράπευτοι.– Ποιοί ἄνθρωποι εἶναι ἀθεράπευτοι;Αὐτοί πού δέν ἔχουν κάθαρση, φωτισμό καί θέωση. Δέν μποροῦν δηλαδή νά δοῦντόν Θεό. Ἐξ οὗ καί ἡ ἀθεΐα πού κυριαρχεῖ στήν Δύση. Ἐμεῖς δέν ἔχουμε ἀθεΐαἱστορικά. Ἡ ἀθεΐα μᾶς ἦρθε ἀπό τήν Δύση, ἀπό τούς αἱρετικούς. Πῶς ἔφτασαν αὐτοίοἱ ἄνθρωποι στήν ἀθεΐα; Γιατί ἀκριβῶς ἔχασαν τόν φωτισμό. Καί γιατί ἔχασαν τόνφωτισμό; Γιατί δέν ἔχουν τήν σωστή πίστη. Ὅταν ἀλλάζεις τήν πίστη εἶναι σάν νάἀλλάζεις τήν θεραπευτική.Γιά τό σῶμα λ.χ. ὑπάρχει ἕνας κλάδος τῆς ἰατρικῆς πού λέγεται θεραπευτική τῶννόσων, πῶς θεραπεύεται ἡ κάθε ἀρρώστια. Τί φάρμακα θά δώσεις, τί πρέπει νά τρώειὁ ἀσθενής κλπ. Ἄς ποῦμε τώρα ὅτι ὁ ἐκδότης πού βγάζει αὐτά τά βιβλία τῆς ἰατρικῆς,ἀλλοιώνει τήν θεραπευτική καί λέει ἀντί γιά τό τάδε φάρμακο στόν καρκίνο, θάδώσεις αὐτό τό φάρμακο. Τό παίρνει ὁ γιατρός, τό διαβάζει καί δίνει στόν ἀσθενή τόἄλλο φάρμακο γιά τόν καρκίνο. Θά γίνει καλά ὁ ἀσθενής; Ὄχι, γιατί ἔχει ἀλλοιώσειὁ ἐκδότης τό βιβλίο καί ὁ γιατρός ἔχει πάρει λάθος γνώση. Ἄρα καί οἱ λεγόμενοι112

ἱερεῖς τῶν Παπικῶν καί τῶν Προτεσταντῶν δέν εἶναι γιατροί τῆς ψυχῆς, δέν μποροῦννά κάνουν καλά τόν ἄνθρωπο. Ἀφήνουμε πού δέν ἔχουν κἄν χάρη, γιατί ὅτανἀλλοιώσεις τήν πίστη, ἀποξενώνεσαι ἀπό τόν Θεό, ὁπότε δέν ἔχεις τό φῶς τοῦ Θεοῦ,δέν ἔχεις τήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἱερεῖς τους δέν εἶναι ἱερεῖς, δέν ἔχουν τήν χάρη. Δένὑπάρχουν μυστήρια. Ὁ Θεός ἄν καί εἶναι πανταχοῦ παρών, δέν ἐνεργεῖ ἐκεῖ, γιατίἔχουν ἀλλοιώσει τήν ὀρθή πίστη.Νά σᾶς πῶ ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στήν Ἀφρική ἔχουν πάρα πολλούςδαιμονισμένους. Καί σήμερα, ἄν πάει κανείς, θά τό διαπιστώσει. Κυριαρχοῦν οἱμάγοι καί ἔχουν πολλούς ἀνθρώπους μέ δαιμονοκαταληψία. Δηλαδή τούς ἔχουν στήνκυριολεξία καταλάβει οἱ δαίμονες. Δέν ἔχουν μιά ἁπλή δαιμονική ἐπήρεια, ὅπωςἔχουμε ὅλοι λίγο-πολύ, ἀλλά ὁ δαίμονας ἔχει κατοικία τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου, ὁπότεκινεῖ τό σῶμα του καί μιλάει μέ τίς φωνητικές χορδές τοῦ ἀνθρώπου. Νομίζεις ὅτιμιλάει ὁ ἄνθρωπος ἀλλά μιλάει ὁ διάβολος πού ἔχει καταλάβει τό σῶμα τοῦἀνθρώπου. Εἶχαν πάει ἕναν τέτοιο σέ ἕναν παπικό «ἱερέα» καί ὁ δαίμονας φυσικάοὔτε κουνήθηκε ἀπό τούς ἐξορκισμούς καί ἀναγκάστηκε ὁ Πάπας νά βγάλει μίαἐντολή νά μήν ξανακάνουν ἐξορκισμούς οἱ παπικοί «ἱερεῖς». Ὁπότε, ὅταν πηγαίνεικάποιος δαιμονισμένος σ’ αὐτούς, τόν στέλνουν στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί λένεὅτι οἱ ὀρθόδοξοι ἔχουν εἰδικότητα νά βγάζουν δαίμονες! Μόνο οἱ ὀρθόδοξοι παπάδεςβγάζουν δαιμόνια, γιατί βέβαια οἱ ἄλλοι δέν εἶναι παπάδες, δέν ἔχουν τήν χάρη.Αὐτό εἶναι τό τραγικό μέ ὅλους αὐτούς τούς συνανθρώπους μας. Ἡ Εὐρώπη ἦτανὀρθόδοξη. Οἱ Ἰσπανοί, οἱ Ἄγγλοι, ἡ Κεντρική Εὐρώπη, οἱ Ἰσλανδοί ἦταν ὀρθόδοξοι,εἴχαμε ὀρθόδοξα μοναστήρια καί ἔχουμε πάρα πολλούς Ἁγίους ἀπό τίς χῶρες αὐτές.Καί γιατί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ἀλλοιώθηκαν; Διότι κατέβηκαν τά Γερμανικά φύλα:Φράγκοι, Λογγοβάρδοι, Βησιγότθοι, Γότθοι κλπ, οἱ ὁποῖοι δέν ἦταν ὀρθόδοξοι,κατέλαβαν τήν Εὐρώπη καί πέρασαν ἔτσι τήν αἵρεση. Κυριάρχησαν οἱ Φράγκοι καίἔγινε τό λεγόμενο Σχίσμα. Οὐσιαστικά ἐπειδή υἱοθέτησαν τήν αἵρεση, κόπηκαν ἀπότήν Ἐκκλησία. Κατ’ ἀκρίβειαν δέν εἶναι σχίσμα ἀλλά αἵρεση ὁ Παπισμός καί οἱΠροτεστάντες πού προέκυψαν κατόπιν ἀπό τούς Παπικούς. Ὁπότε τώρα σ’ αὐτούςἔχει χαθεῖ ἡ θεραπευτική καί δέν μπορεῖ κανείς νά θεραπευθεῖ. Θά λέγαμε, εἶναι ἕνακαθῆκον δικό μας, τῶν ὀρθοδόξων, ἀπέναντι καί σ’ αὐτούς τούς λαούς νά φυλάξουμετήν Ὀρθοδοξία, τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση καί τήν πεμπτουσία τῆς ὀρθόδοξηςπαράδοσης πού εἶναι αὐτή ἡ θεραπευτική μέθοδος: ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡθέωση, τά ὁποῖα γίνονται διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δέν τά κάνει ὁ ἄνθρωπος. Ὁἄνθρωπος ἁπλῶς θέλει νά καθαρθεῖ, θέλει νά φωτιστεῖ, μπαίνει στήν Ἐκκλησία καίἐκεῖ ἀκολουθεῖ αὐτήν τήν ὁδηγία, τήν θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀπαραίτητοςσ’ αὐτή τήν διαδικασία εἶναι βεβαίως ὁ γιατρός, ὁ Πνευματικός ὁδηγός, ὁ ὁποῖος θάδώσει τά κατάλληλα φάρμακα ὥστε νά δοῦμε τόν Θεό: «σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τόφῶς τοῦ προσώπου Σου ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψόμεθα φῶς τό ἀπρόσιτον».– Πότε βλέπει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό;Ὅταν καθαριστεῖ ἡ καρδιά του. Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Κύριος: «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇκαρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. 5,8). Ἑπομένως καταλαβαίνουμε ὅτι ἡπίστη μας, ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ ὀρθή δόξα γιά τόν Θεό, εἶναι αὐτή πού ἔχει φυλάξει καί113

τήν ὀρθή θεραπεία, τήν ὀρθή θεραπευτική καί φυλάσσει τήν μέθοδο. Πουθενά ἀλλοῦδέν μπορεῖ νά θεραπευθεῖ ὁ ἄνθρωπος, οὔτε στούς ψυχιάτρους, οὔτε στούςψυχολόγους, οὔτε σέ ἄλλες λεγόμενες «ἐκκλησίες», γιατί δέν εἶναι πραγματικέςἐκκλησίες. Ὁ Χριστός ἦρθε στήν γῆ καί ἔκανε μία Ἐκκλησία, ἡ ὁποία συνεχίζεταιμέχρι σήμερα καί θά ὑπάρχει μέχρι τέλους. Θά ὑπάρχει πάντοτε καί λέγεταιὈρθόδοξη Ἐκκλησία.Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό νά τό ξεκαθαρίσουμε, γιατί ὑπάρχει καί τό θέμα τοῦΟἰκουμενισμοῦ πού ἔχει ἐξαπλωθεῖ στίς μέρες μας, καθώς καί ἡ «ΜεταπατερικήΘεολογία» πού ὑποστηρίζει ὅτι «κι ἐμεῖς πατέρες εἴμαστε καί θά ποῦμε ἄλλαπράγματα, γι’ αὐτό ἀφῆστε τούς Πατέρες». Ὅλα αὐτά εἶναι αἱρέσεις. ὉΟἰκουμενισμός εἶναι Παναίρεση. Ἔχει ὅλες τίς αἱρέσεις μέσα, γιατί διδάσκει ὅτιὑπάρχει σωτηρία σ’ ὅλες τίς Ἐκκλησίες καί στούς Παπικούς καί στούςΠροτεστάντες. Στήν Ἀφρική ὅμως, ὅπως εἴπαμε, δέν φεύγουν οἱ δαίμονες σ’ αὐτούςκι αὐτό σημαίνει ὅτι δέν εἶναι σωστοί, δέν ἔχουν σωστή ἰατρική. Ἐνῶ ὁΟἰκουμενισμός λέει «μεῖνε ὅπου εἶσαι καί θά σωθεῖς». Αὐτό εἶναι ψέμα καί ἔλλειψηἀγάπης, γιατί δέν σώζονται ἐκεῖ πού εἶναι. Σωτηρία εἶναι ἡ θεραπεία, εἶναι νά ἔρθειτό φῶς τοῦ Θεοῦ. Ἅμα δέν ἔρθει τό φῶς τοῦ Θεοῦ, πῶς θά σωθεῖς; Σωτηρία εἶναι νάεἶσαι μέ τόν Θεό. Ἄν ὅμως ὁ Θεός δέν ἔρθει, ἐπειδή εἶσαι βρώμικος, δέν μπορεῖς νάσωθεῖς. Ὁ Χριστός εἶπε: «ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται, ὁ δέ ἀπιστήσαςκατακριθήσεται» (Μαρκ. 16,16). Θά σωθεῖ αὐτός πού ἔχει τήν σωστή πίστη καίβαφτίζεται. Οἱ λεγόμενες «ἐκκλησίες» οὔτε τήν σωστή πίστη ἔχουν, οὔτε βάπτισμαἔχουν.Ἀκόμα καί ἑτυμολογικά νά τό ἐξετάσουμε, βαφτίζω θά πεῖ ἐμβαπτίζω, δηλαδήμπαίνω ὁλόκληρος μέσα στό νερό, βυθίζομαι ὁλόκληρος. Αὐτό δέν συμβαίνει σ’αὐτούς. Οἱ Παπικοί ἁπλῶς ραντίζουν, ψεκάζουν, καί οἱ Προτεστάντες κάνουν κάτιἀνάλογο. Οὔτε ἐτυμολογικά δέν βαπτίζουν, ἀλλά πολύ περισσότερο δέν ἔχουν τόἍγιο Πνεῦμα γιατί ἀκριβῶς δέν κάνουν τήν διάκριση οὐσίας καί ἐνέργειας στόν Θεό.Ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπρόσιτη.Δέν γνωρίζουμε τίποτα γιά τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Λέει γιά παράδειγμα ἡ Ἁγία Γραφή:«ὁ Θεός ἀγάπη ἐστίν» (Α΄Ἰω. 4,8) καί μερικοί λένε ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀγάπη.Λάθος! Ἡ ἀγάπη εἶναι ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι καί τόφῶς, ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι καί ἡ ζωή, ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι καί ἡ σοφία. Αὐτάεἶναι ἐνέργειες. Τήν οὐσία ὅμως τοῦ Θεοῦ κανείς δέν τήν ξέρει. Ὁ ἄνθρωποςγνωρίζει τόν Θεό διαμέσου τῶν ἐνεργειῶν Του. Μετέχουμε στίς ἐνέργειές Του καίἔτσι γνωρίζουμε τόν Θεό. Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν κοινωνεῖ μέ τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ ὄχιμέ τήν οὐσία. Ποτέ ὁ ἄνθρωπος δέν ἑνώνεται μέ τήν οὐσία, γιατί ἄν ἑνωνόταν μέ τήνοὐσία, θά γινόταν κι αὐτός θεός κατ’ οὐσίαν καί θά εἴχαμε πολλούς θεούς. Καθέναςθά ἦταν κι ἕνας θεός κατ’ οὐσίαν.Ἔχουμε ὅμως πολλούς θεούς κατά χάριν. Κατά χάριν θεοί εἶναι ὅλοι οἱ ἅγιοι πούἔχουμε στήν Ἐκκλησία, γιατί μετέχουν σ’ αὐτή τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ πού λέγεταιθεοποιός, θεωτική χάρη. Σέ αὐτή μετέχουμε κι ἐμεῖς. Γι’ αὐτό καί οἱ πρῶτοιχριστιανοί λεγόντουσαν ἅγιοι μεταξύ τους. Ἅγιος τί σημαίνει; Ξεχωρισμένος. Ἀπό114

τόν κόσμο, ἀπό τήν ἁμαρτία καί ἀφιερωμένος στόν Θεό. Ὅλοι οἱ χριστιανοίτουλάχιστον τυπικά μέ τό βάπτισμά μας εἴμαστε ἅγιοι. Ἔχουμε ξεχωριστεῖ ἀπό τόνκόσμο, ἔχουμε ξεχωριστεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία, ἔχουμε φτύσει τόν διάβολο.«Ἀποτάσσομαι τόν σατανᾶ καί πᾶσα τήν πομπή αὐτοῦ», δέν λέμε στό βάπτισμα καίφτύνουμε καί φυσᾶμε; Τόν διάβολο φτύνουμε. Δυστυχῶς μετά τόν ἀγκαλιάζουμε μέτίς ἁμαρτίες πού κάνουμε καί χρειάζεται πάλι νά τόν φτύσουμε, νά τόν ἀρνηθοῦμε μέτήν ἐξομολόγηση καί τήν μετάνοια, γιά νά φύγει καί νά εἴμαστε μόνο μέ τόν Χριστό.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:Ἐρ. : Εἴπαμε ὅτι οἱ θρησκεῖες εἶναι πολλές. Πῶς ὅμως ἕνας χριστιανός θά μπορέσεινά καταλάβει τήν δική μας θρησκεία, ὅταν μέσα στήν ἴδια μας τήν Ἐκκλησία ἔχουμεἀλλάξει πολλά πράγματα; Γιά παράδειγμα στό: «Σῶσον, Κύριε τόν λαόν σου καίεὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεῦσι» τό κάνουν «νίκας τοῖςεὐσεβέσι». Πῶς θά ξέρει ἕνας χριστιανός τήν διαφορά καί ποῦ ὁδηγεῖ αὐτό;Ἀπ. : Θά τό καταλάβει ἀπό τήν ζωή. Δηλαδή ἀπό τά ἴδια τά γεγονότα καί τήνἐμπειρία πού θά ἔχει. Ἄν ἔχουμε σωστή ἐμπειρία, μετά καταλαβαίνουμε τό λάθος.Δηλαδή ἄν ἔχουμε ὑγεία, καταλαβαίνουμε τήν ἀρρώστια. Ἄν ὅμως δέν ἔχουμε γευτεῖτί θά πεῖ ὑγεία, ποῦ νά καταλάβεις τήν ἀρρώστια! Ὅταν ὅμως ζήσει κάποιος σωστάτήν ὀρθόδοξη πίστη, ἔστω καί γιά λίγο, καί καταλάβει τί θά πεῖ ὑγεία, τί θά πεῖ Θεός,ποιός εἶναι ὁ Θεός, τί θά πεῖ νά εἶμαι μέ τόν Θεό, μόλις λίγο ἐκτραπεῖ τόκαταλαβαίνει, γιατί χάνει τό φῶς. Αὐτό πού λέγαμε προηγουμένως: «Χριστέ, τό φῶςτό ἀληθινόν…». Ἕνας πού ἔχει ὑγεία, πού ἔχει καθαριστεῖ, ἔχει μετανοήσει, ἔχειαὐτό τό φῶς. Ὅταν κάνει μιά ἁμαρτία, αἰσθάνεται νά σβήνει τό φῶς. Ὅπως ἕναςὑγιής πού ξαφνικά κάνει πυρετό, τό καταλαβαίνει. Πῶς τό καταλαβαίνει; Γιατί κάτιἄλλαξε. Ἔτσι καί ἡ ψυχή, ὅταν ζήσουμε σωστά ἔστω λίγο ἐν μετανοία, μετά πολύκαλά καταλαβαίνουμε τό λάθος πού ὑπάρχει καί στόν Βουδισμό καί στή γιόγκα καίστούς Μουσουλμάνους καί στούς Παπικούς. Ἀπό τήν ἐμπειρία πού ἔχει ὁ ἴδιος ὁἄνθρωπος δηλαδή, βλέπει τό σκοτάδι.Βέβαια χρησιμοποιώντας καί τήν λογική ὑπάρχουν πάρα πολλά πράγματα πούμποροῦν νά μᾶς βοηθήσουν. Γιά παράδειγμα, ὁ Χριστός μας εἶναι ὁ μόνος ἀπό τούςθρησκευτικούς ἡγέτες -ἄν μποροῦμε νά Τόν κατατάξουμε στούς «θρησκευτικούςἡγέτες»- ὁ Ὁποῖος ἀναστήθηκε καί ὁ τάφος Του εἶναι ἄδειος, πού εἶπε ὅτι εἶναι Θεός,πού ἔκανε θαύματα, πού ἔκανε θεραπεῖες καί μᾶς ἔδωσε μιά τέτοια διδασκαλία πούκατά κοινή ὁμολογία δέν ὑπάρχει ἄλλη τόσο τέλεια γιά τήν ἀγάπη καί τήνσυγχωρητικότητα. Κανένας ἄλλος δέν μίλησε ὅπως ὁ Χριστός. Κανένας ἄλλος δένἔκανε τά θαύματα, ὅπως ὁ Χριστός καί προπάντων κανένας ἄλλος δέν ἀνέστησε τόνἑαυτό Του. Κάποιοι ἀμφισβητοῦν βέβαια τήν Ἀνάσταση… Ἀλλά καί μέ τήν λογικήἀκόμα ἀποδεικνύεται ὅτι ὄντως ἔγινε ἡ Ἀνάσταση καί εἶναι τό μέγιστο θαῦμα.Ἀκόμα καί ὀρθόδοξοι ὅμως δέν πιστεύουν στήν Ἀνάσταση. Ἀφῆστε τούς Βουδιστέςκι αὐτούς… Καί πῶς ἀποδεικνύουμε ὅτι δέν πιστεύουμε στήν Ἀνάσταση; Ἀπό τόπῶς ἀντιμετωπίζουμε τόν θάνατο. Φοβόμαστε τόν θάνατο! Ἤ ὅταν κοιμηθεῖ κάποιοςδικός μας, δέν λέμε «κοιμήθηκε», λέμε «τόν ἔχασα». Τί τόν ἔχασες; Ἔτσι χάνεται;115

Χαμός θά πεῖ ἐξαφανίστηκε. Δέν ἐξαφανίστηκε. Δέν πιστεύεις στήν Ἀνάσταση; Δένπιστεύεις ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ἐφόσον ἔχει μετάνοια, θά πάει στά χέρια τοῦ Θεοῦ καί θάεἶναι αἰώνια μέ τόν Θεό;Ἐρ. : Λένε ἐπίσης «Ποιός πῆγε καί γύρισε;».Ἀπ. : Αὐτό κι ἄν εἶναι φοβερό! Ἀρνούμαστε τόν Χριστό. Ἀναιροῦμε τόν ἑαυτό μας,τήν αὐτοσυνειδησία μας. Ρώτησε μία γυναίκα ὀρθόδοξη κάποιον θεολόγο: – Καλά,ὑπάρχει μετά θάνατον ζωή; Τῆς λέει καί ὁ θεολόγος: – Τό ξέρετε τό Πιστεύω; Λέει:Τό ξέρω. – Γιά πεῖτε το. Ἄρχισε νά τό λέει. Τό εἶπαν μαζί, γιατί δέν τό ἤξερε καίπολύ καλά καί τελείωσε. Μετά ξαναρωτάει αὐτή: – Καλά δέν θά μοῦ ἀπαντήσετε;Ὑπάρχει ζωή μετά θάνατον; Λέει: – Τό εἴπατε. – Τί εἶπα; – Εἴπατε: «Προσδοκῶἀνάσταση νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος»!Δέν ξέρουμε τί πιστεύουμε! Εἶναι φοβερό. Τό λέμε καί μετά ρωτᾶμε ἄν ὑπάρχειαἰώνια ζωή. Γι’ αὐτό ἔχουμε κι αὐτές τίς εἰδωλολατρικές ἐκδηλώσεις πούξεμαλλιάζονται, πού ξεφωνίζουν κλπ. Μοῦ ἔλεγαν γιά μιά μάνα πού πέθανε τό παιδίτης καί τήν ἄκουγε ὅλη ἡ γειτονιά πού οὔρλιαζε. «Ὡς οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα» (Α΄Θεσ.4,13), σάν τούς εἰδωλολάτρες δηλαδή πού δέν εἶχαν καμία ἐλπίδα. Προφανῶς δένπιστεύουν καί ὅτι ἀναστήθηκε ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός πῆγε μέχρι τόν Σταυρό γιάπολλούς ὀρθόδοξους. Ὅτι ἀναστήθηκε τό ξεχνοῦν, ὅτι ἀνέστησε τόν ἑαυτό Του.Τότε τί λές τό «Χριστός ἀνέστη»; «Θανάτῳ θάνατον πατήσας»; Μέ τόν θάνατό Τουπάτησε τόν θάνατο ὁ Χριστός. Δέν καταλαβαίνουμε τί λέμε, γιατί δέν τό ζοῦμε.Ζοῦμε πεθαμένοι. Ὅπως τό σύνθημα πού γράφουν τά παιδιά στούς τοίχους:πεθαίνουμε στά 18 καί μᾶς θάβουν στά 80. Εἶναι μεγάλη ἀλήθεια αὐτή. Πεθαίνουμεστά 18 διά τῆς ἁμαρτίας, μέ τίς ἐλεύθερες σχέσεις, πού κάνουν ὅ,τι θέλουν.. Ἀλλάαὐτό εἶναι θάνατος γιά τήν ψυχή. Καί μᾶς θάβουν στά 80 – 90… προόδευσε ἡἰατρική καί συντηρεῖ περισσότερο τό σῶμα. Ἀλλά ἡ ψυχή εἶναι πεθαμένη πρόπολλοῦ, ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν βρεῖ τόν Θεό νά ζωογονηθεῖ πάλι διά τῆς μετανοίας.Ἕνας λοιπόν πού ἔχει γευτεῖ τήν ζωή καταλαβαίνει πολύ καλά τόν θάνατο. Ἄν ὅμωςεἶσαι συνέχεια πεθαμένος, δέν καταλαβαίνεις καί λές: «σιγά καί πού δέν πάωἘκκλησία, τί ἔγινε;». Τοῦ λές: πήγαινε γιά ἐξομολόγηση καί λέει «Ναί, πᾶς στόνπαπά καί λές δυό κουβέντες καί τί ἀλλάζει; Τίποτα». Ἐνῶ ἕνας πού ἐξομολογεῖται,πού ἐκκλησιάζεται, μία Κυριακή, μία μέρα ἄν δέν πάει Ἐκκλησία, τοῦ κοστίζει. Δέντοῦ κοστίζει ψυχολογικά ἐπειδή τό ἔχει συνηθίσει, τοῦ κοστίζει γιατί νιώθεινηστικός, σάν νά μήν ἔφαγε, νιώθει τήν ἔλλειψη. Πολύ περισσότερο βέβαια, ἄν κάνεικαμιά ἁμαρτία, νιώθει ἀπαραίτητη τήν ἐξομολόγηση. Ἐνῶ οἱ ἄλλοι λένε: «Γιατί νάἐξομολογηθῶ; Οὔτε σκότωσα, οὔτε ἔκλεψα». Δέν ὑπάρχει ἄλλο ἁμάρτημα… Μόνοαὐτά τά δύο ἁμαρτήματα ὑπάρχουν! Γιατί ἀκριβῶς δέν ἔχουν ζήσει τό φῶς γιά νάκαταλάβουν τό σκοτάδι, ζοῦν μόνιμα στό σκοτάδι. Εἶναι πτώματα. Ἕνα πτῶμα ἄνφάει μιά μαχαιριά παραπάνω καταλαβαίνει τίποτα; Τίποτα. Ἔχει ἀφοριστεῖ πάραπολλές φορές, ἀφοῦ δέν ἔχει πάει Ἐκκλησία τόσες Κυριακές. Γι’ αὐτό λέει καί νάπάω Ἐκκλησία δέν παθαίνω τίποτα καί νά μήν πάω πάλι δέν παθαίνω τίποτα. Τί νάπάθεις ἀφοῦ εἶσαι πτῶμα, εἶσαι νεκρός; Ἄν ὅμως ἐξομολογηθεῖ, μετανοήσει καίἀρχίσει νά πηγαίνει, θά καταλαβαίνει τότε πώς χάνει τό φῶς καί τήν ὑγεία ὅταν δέν116

μιά φορά δέν πάει.Ἔτσι λοιπόν καταλαβαίνουμε καί τήν πλάνη ὅλων αὐτῶν πού εἴπατε. Οἱ ἀλλαγές πούκάνουμε στήν Ἐκκλησία καί ὅλες αὐτές οἱ μικροαιρέσεις -ἄς τό ποῦμε- οἱλειτουργικές ἀλλαγές καί ὅλα αὐτά πού εἶναι οὐσιαστικά πολεμική τοῦ διαβόλου ἀπόμέσα, εἶναι καί ὁ χειρότερος ἐχθρός. Ὄχι αὐτός πού εἶναι ἀπ’ ἔξω, ἀλλά αὐτός πούἔρχεται ἀπό μέσα καί λέει: «Ἔ, τώρα τί πειράζει νά ἀλλάξουμε μιά λέξη καί ἀντί τοῖςβασιλεῦσι νά λέμε τοῖς εὐσεβέσι;». Δηλαδή ἡ Ἐκκλησία τί εἶναι ὁ φοῦρνος τοῦχότζα; Τώρα ἔχουμε Δημοκρατία. Ἀντί νά λέμε ἡ «Βασιλεία τῶν οὐρανῶν», νά λέμε«ἡ Δημοκρατία τῶν οὐρανῶν», ὅπως ἔλεγε κάποιος. Τό πρόβλημα εἶναι νά μήνἀκούγεται ἡ λέξη βασιλιάς; Ἡ Ἐκκλησία ἄλλη ἔννοια δίνει στήν Βασιλεία κι ὅτανπροσεύχεται γιά τούς βασιλεῖς ἐννοεῖ γενικῶς τούς ἄρχοντες. Σήμερα τόν λέμεΠρόεδρο τῆς Δημοκρατίας, αὔριο μπορεῖ νά τόν λέμε Ἐπίτροπο, Πρόεδρο τῆςΟἰκονομικῆς Ἕνωσης κ.λ.π. Ἡ Ἐκκλησία προσεύχεται πάντα γιά ὅλους αὐτούς. Τότεἦταν βασιλεῖς. Δέν θά ἀλλάζει ἡ Ἐκκλησία ἀνάλογα μέ τό πῶς ἀλλάζει ἡ πολιτεία ἤἀκόμα χειρότερα μέ τό πῶς ἀλλάζουν οἱ ἀντιλήψεις τοῦ κόσμου.Ἐπειδή ὁ κόσμος σήμερα ρέπει λ.χ. στήν ἀνηθικότητα καί οἱ νέοι κάνουν τίςἁμαρτίες τῆς σάρκας, νά πεῖ καί ἡ Ἐκκλησία «ἐντάξει δέν εἶναι καί τόσο σοβαρό,κάντε το..». Ὄχι δέν μπορεῖ νά ἀλλάξει ἡ Ἐκκλησία, γιατί αὐτά εἶναι προδιαγραφέςζωῆς. Εἶναι σάν νά ἀρνεῖται τόν ἑαυτό Της. Ἡ πορνεία εἶναι ἁμαρτία. Καί εἶναιφοβερή ἁμαρτία πού κάνει μεγάλη καταστροφή καί στήν ψυχή καί στό σῶμα τοῦἀνθρώπου. Ἀλλά ποιός τό καταλαβαίνει; Αὐτός πού ἔχει ζήσει τήν ἁγνότητα, τήσωφροσύνη καί νιώθει ὅτι καί βλέποντας μόνο μιά εἰκόνα βρωμίζει καί ἄν ἐπιμείνειθά χρειαστεῖ καί ἐξομολόγηση. Ὁ ἄλλος βέβαια δέν καταλαβαίνει τίποτα γιατί εἶναιπεθαμένος. Τρῶς μαχαιριές ἀλλά ὡς πτῶμα δέν ἔχεις ζωή μέσα σου γιά νά τόνιώσεις. Ἄν ἔχεις ζωή πνευματική, καταλαβαίνεις τόν θάνατο. Ἡ ἁμαρτία εἶναιθάνατος. «Τά ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ρωμ. 6,23).Ἡ Ἐκκλησία θά ὑπάρχει πάντα. Οἱ τοπικές Ἐκκλησίες σβήνουν, ἄν δέν προσέξουν οἱχριστιανοί τήν ζωή τους. Μπορεῖ, γιά παράδειγμα, μετά ἀπό λίγα χρόνια ἡ Ἐκκλησίατῆς Ἑλλάδος νά μήν ὑπάρχει. Ὁ Θεός νά μήν δώσει. Ὅπως δέν ὑπάρχει τώρα ἡἘκκλησία τῆς Ἐφέσου. Ποῦ εἶναι οἱ χιλιάδες χριστιανοί τῆς Ἐφέσου πού εἶχαν γίνειτότε μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο; Σήμερα ὑπάρχει μόνο τό ὄνομα: Ἐπίσκοπος Ἐφέσου,Ἐπίσκοπος Περγάμου… χωρίς ποίμνιο. Οἱ πιστοί δέν ὑπάρχουν. Ἁπλούστατα, ἐπειδήδέν πρόσεξαν τήν ζωή, ἔχασαν τήν πίστη τους. Γιατί, ἅμα δέν προσέξεις τήν ζωήσου, μετά χάνεις καί τήν πίστη σου. Εἶναι θέμα χρόνου. Γιατί σήμερα προχωράει ὁΟἰκουμενισμός πού εἶναι αἵρεση καί λένε «Τί λές τώρα; Ὅλοι τό ἴδιο εἴμαστε…Χριστιανοί εἴμαστε… Ἁπλῶς ἀγάπη νά ἔχεις, τό δόγμα θά κοιτᾶμε τώρα;». Ὅσοι τάλένε αὐτά ἔχουν ἀλλοιωμένη ζωή, ἡ ὁποία εἶναι ἴδια μέ αὐτῶν πού εἶναι ἐκτόςπίστεως, γιά νά μήν σᾶς πῶ ὅτι καμιά φορά οἱ ἄλλοι, οἱ αἱρετικοί Εὐρωπαῖοι, κάνουνκαλύτερη ζωή, ἔχουν ἔστω καί μιά ἐξωτερική εὐγένεια. Ἐπειδή ἀλλοιώνεται ἡ ζωήμας λοιπόν, προχωράει ἡ αἵρεση στήν Ἑλλάδα.Γιά παράδειγμα στήν Θεολογική Σχολή τῆς Θεσσαλονίκης πρίν λίγα χρόνια ἦτανἕνας καθηγητής Οἰκουμενιστής. Τώρα εἶναι ὅλοι Οἰκουμενιστές, ἐκτός ἀπό ἕναν-117

δύο. Πρίν λίγα χρόνια οἱ φοιτητές ἀκούγοντας αὐτά πού ἔλεγε ὁ Οἰκουμενιστήςκαθηγητής γελοῦσαν. Τώρα φοιτητές καί καθηγητές πᾶνε πρός τά ἐκεῖ. Γιατί; Γιατίἀλλοιώθηκε ἡ ζωή μας. Ὁπότε πεθάναμε, χάσαμε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ μέἀποτέλεσμα νά μήν βλέπουμε τό σωστό δόγμα καί τήν ἀληθινή πίστη. Μετάἀλλοιώνεις καί τήν πίστη γιά νά ταιριάξει μέ τήν ζωή σου, ὥστε νά μήν ἔχεις ἔλεγχο.Καί λένε: «νά ἀλλάξουμε τούς πατέρες κι ἐμεῖς πατέρες δέν εἴμαστε;». Καί ὑπάρχουνκαί ἐπίσκοποι στήν λεγόμενη μεταπατερική θεολογία, ἡ ὁποία κι αὐτή ὑπηρετεῖ τόνΟἰκουμενισμό, τήν ἰδέα δηλαδή ὅτι μπορεῖς παντοῦ νά σωθεῖς, δέν χρειάζεται νάεἶσαι ὀρθόδοξος, καί παπικός καί προτεστάντης νά εἶσαι, θά σωθεῖς. Δέν εἶναι ἔτσιὅμως τά πράγματα. Φτάσαμε ὡστόσο ἐδῶ, γιατί ἀλλοιώθηκε ἡ ζωή μας. Δέν ζοῦμεσωστά. Ἔχουμε πάρα πολλά ἠθικά, ἀλλά καί οἰκονομικά ἁμαρτήματα. Ὁπότε γιά νάμήν χάσουμε τά κριτήρια, εἶναι πολύ βασικό νά κάνουμε σωστή ζωή καί τότε θάἔχουμε καί σωστή πίστη. Μέ αὐτό τό σκεπτικό πρέπει ν’ ἀνησυχοῦμε γιά τήνἘκκλησία τῆς Ἑλλάδος, γιατί εἶναι τό σπίτι μας καί ἔχει ἀλλοιωθεῖ πολύ ἡ ζωή μας.Ὄχι μόνο τῶν κληρικῶν, ἀλλά καί τῶν λαϊκῶν ἀπό τούς ὁποίους προέρχονται καί οἱκληρικοί.Ἄν παρατηρήσετε, οἱ Ἕλληνες ἔχουμε παγκόσμιες πρωτιές στήν ἁμαρτία: στίςἐκτρώσεις, στά διαζύγια, στά ναρκωτικά, στή διαφθορά κ.λ.π. Αὐτό τί σημαίνει;Ἀλλοίωση ζωῆς. Ὁπότε εἶναι θέμα χρόνου νά ἔρθει καί ἡ ἀλλοίωση τῆς πίστεως.Ἐκεῖ ποντάρουν καί αὐτοί οἱ Παγκοσμιοποιητές καί διοχετεύουν ὅλον αὐτόν τόνὀχετό τῆς πορνογραφίας κ.λ.π. στόν κόσμο. Δίνουν τέτοια πράγματα στούς νέους μέσκοπό νά τούς καταστρέψουν ἠθικά καί φυσικά μετά δέν πρόκειται νά στραφοῦνστήν πίστη. Μετά τούς κάνεις ὅ,τι θέλεις. Θά εἶναι ἕτοιμοι γιά τήν πανθρησκεία. Ἡπανθρησκεία ἡ ὁποία θά λέει ὅτι δέν σώζονται μόνο οἱ Προτεστάντες καί οἱ Παπικοίἀλλά καί οἱ Βουδιστές καί οἰ ἄθεοι καί οἰ εἰδωλολάτρες. «Δέν χρειάζεται νάἀλλάξουν. Κι αὐτοί πνεύματα ἔχουν, τά πνεύματα τῶν λιμνῶν, τῶν ποταμῶν, οἱμάγοι…». Στίς διαθρησκειακές συμπροσευχές καί συναντήσεις πού κάνει ὁ Πάπαςκαλοῦν καί μάγους ἀκόμα. Ὅλοι μαζί. Ἄν εἶναι δυνατόν νά συνυπάρχουν μαζί ὁΧριστός καί ὁ διάβολος! Κι ὅμως αὐτό προωθοῦν. Καί πῶς τό προωθοῦν; Ὅπωςεἴπαμε, ἀλλοιώνοντας τήν ζωή. Ὁ κόσμος ὅλος τείνει στίς μέρες μας νά γίνει ἕναςὀχετός ἀνηθικότητας μέσα ἀπό τό διαδίκτυο. Δέν εἶναι τυχαῖο πού διοχετεύουν ὅλοαὐτό τό πορνογραφικό ὑλικό. Ἔτσι θά ἀλλοιωθεῖ ἡ ζωή τοῦ κόσμου μέ ἀποτέλεσμανά χάσουν καί τήν πίστη τους. Βέβαια ὑπάρχει καί ὁ Θεός, ὑπάρχουν καί οἱ Ἅγιοι.Καί ὁ Θεός θά ἐπέμβει γιά νά σώσει αὐτούς πού θέλουν νά σωθοῦν.Ἐρ. : Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπάρχει ὅλη ἡ πίστη τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἡ μοναδικήἘκκλησία. Ὅλες οἱ ἄλλες εἶναι αἱρέσεις. Μποροῦμε νά δεχτοῦμε ὅτι σέ μία αἵρεσηὑπάρχει μέρος τῆς ἀλήθειας τοῦ Θεοῦ; Γιά παράδειγμα στούς Εὐαγγελικούςμποροῦμε νά δεχτοῦμε ὅτι πιστεύουν στόν Χριστό κι ἄς μήν πιστεύουν στήνΠαναγία;Ἀπ. : Δέν εἶναι ὁ πραγματικός Χριστός. Δηλαδή, ἄν ψάξουμε, θά δοῦμε ὅτι ὅλα τάδόγματά τους εἶναι ἀλλοιωμένα. Οὐσιαστικά δέν ὑπάρχει οὔτε μέρος τῆς ἀλήθειας.Ἄρα δέν ὑπάρχει Θεός στήν πίστη τους. Εἶναι ἄλλος θεός, ἄλλος Χριστός. Πού δέν118

ὑπάρχει ἄλλος Χριστός. Εἶναι ὁ διάβολος.Ἐρ. : Δέν κομματιάζεται ὁ Χριστός. Ὑπάρχει μόνο στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Οἱἄλλες δέν εἶναι κἄν «ἐκκλησίες». Γιατί μερικοί ἄνθρωποι μπερδεύονται καί λένε: «κιαὐτοί εἶναι καλοί ἄνθρωποι κι αὐτοί θά σωθοῦν…».Ἀπ. : Ὁ Χριστός, ὅπως τό λέμε, εἶναι πανταχοῦ παρών ἀλλά δέν ἐνεργεῖ, γιατί δένΤοῦ τό ἐπιτρέπουν. Γιά νά ἐνεργήσει ὁ Χριστός πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά θελήσει νάμετανοήσει καί νά θελήσει νά μετέχει στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποιἐπειδή δέν μετανοοῦν, δέν ἐπιτρέπουν στόν Θεό νά τούς βοηθήσει. Πρέπει νάβαφτιστοῦν καί νά ἐνταχθοῦν στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.Ἐρ. : Ὑπάρχουν καί χριστιανοί ὀρθόδοξοι πού στήν οὐσία εἶναι αἱρετικοί. Τυπικάἔχουν βάφτισμα ἀλλά οὐσιαστικά μέ τίς ἰδέες τους εἶναι αἱρετικοί.Ἀπ. : Καί μέ τήν ζωή τους κυρίως. Ἡ μεγαλύτερη αἵρεση εἶναι αὐτός ὁ διαχωρισμόςπίστεως καί ζωῆς. Σήμερα, ὅποιον καί νά ρωτήσεις ἀπό τούς Ἕλληνες θά σοῦ πεῖ:«ναί πιστεύω». Βέβαια τελευταῖα εἶναι τῆς μόδας ἡ ἀθεΐα, ἀλλά κατά κανόνα οἱπερισσότεροι λένε πώς πιστεύουν καί μάλιστα λένε: «Καί ἐγώ ὀρθόδοξος χριστιανόςδέν εἶμαι; Τί θέλεις νά μᾶς παραστήσεις ἐσύ τώρα πού τρέχεις στούς παπάδες καί ὅλοἐξομολογεῖσαι;». Εἶναι στό ὄνομα χριστιανός. Στήν πράξη ὅμως, στήν ζωή του εἶναιαἱρετικός. Γιατί ἡ μεγαλύτερη αἵρεση εἶναι αὐτός ὁ διαχωρισμός δόγματος καίἤθους, πίστεως καί ζωῆς. Δέν συμφωνεῖ δηλαδή ἡ ζωή μέ τό πιστεύω του. Ἐνῶπιστεύει στόν Χριστό, κάνει π.χ. ἔκτρωση. Στήν πράξη ἀρνεῖται τόν Χριστό. Ἤ ἐνῶλέει πιστεύω στόν Χριστό, φοβᾶται τόν θάνατο. Ἀρνεῖται τήν νίκη τοῦ Χριστοῦ κατάτοῦ θανάτου. Ἐνῶ λέει πιστεύω στόν Χριστό, ὅταν τοῦ ἔρθει μιά ἀρρώστια, τά βάζειμέ τόν Χριστό. Δέν ξέρει δηλαδή ὅτι ἡ ἀρρώστια εἶναι ἐπίσκεψη Θεοῦ. Στοιχειώδηπράγματα. Καί βλασφημεῖ τόν Θεό καί λέει «τί ἔκανα; Δέν ἔχω κάνει τίποτα». Δένἔχει τήν στοιχειώδη αὐτογνωσία ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός. Κανονικά πρέπει νάπιστεύουμε ὅτι εἴμαστε οἱ μεγαλύτεροι ἁμαρτωλοί. Ὁ κατεξοχήν ἁμαρτωλός, ὄχιἁπλῶς ἁμαρτωλός.Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐλάχιστοι εἶναι οἱ πραγματικοί ἄνθρωποι τοῦ Χριστοῦ, οἱἀληθινοί χριστιανοί. Πολύ λίγοι. Ὅταν ρώτησαν τόν Χριστό: «εἰ ὀλίγοι οἱσωζόμενοι;» (Λουκ. 13,23), δέν τούς ἀπάντησε. Τούς εἶπε: «Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖνδιά τῆς στενῆς πύλης» (Λουκ. 13,24). Σέ ἄλλο σημεῖο τούς λέει ὅμως: «στενή ἡ πύληκαί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν καί ὀλίγοι εἰσίν οἱ εὑρίσκοντεςαὐτήν» (Ματθ. 7,14). Τελικά τούς εἶπε ὅτι εἶναι λίγοι, πολύ λίγοι. Ὁπότε μήν ἀκοῦτεαὐτούς πού λένε: «ὅλοι θά σωθοῦν καί ὁ Θεός εἶναι πολυεύσπλαχνος..». Θά σωθοῦναὐτοί πού θέλουν, ὄχι αὐτοί πού δέν θέλουν. Δέν θά μᾶς βάλει ἀναγκαστικά ὁ Θεόςστόν Παράδεισο, γιατί σέβεται τήν ἐλευθερία μας. Θέλω δέν σημαίνει ἔχω καλήπρόθεση. Τό ἀποδεικνύω στήν πράξη ὅτι θέλω, μετανοώντας, τουλάχιστονἀπαρνούμενος δηλαδή τήν κακή ζωή καί καταδικάζοντας τόν ἑαυτό μου. Ἄν ὅμωςδέν παραδεχτεῖ τό λάθος του κανείς, δέν μπορεῖ νά σωθεῖ. Ὁ μεταπατερικός λέει:«Γιατί ὄχι; Ἄς κάνουν ἐλεύθερες σχέσεις τά παιδιά, δέν πειράζει». Αὐτό δέν εἶναιμετάνοια. Αὐτό εἶναι ἐμμονή στήν ἁμαρτία καί καταξίωση τῆς ἁμαρτίας καί τῆς119

διαστροφῆς. Αὐτός δέν μπορεῖ νά σωθεῖ ἄν δέν ἀλλάξει, γιατί τήν ἀρρώστια τήνὀνομάζει ὑγεία.Ἔχει κάποιος καρκίνο καί λέει: «καί ὁ καρκίνος καλό πράγμα εἶναι». Αὐτό εἶναι ἡαἵρεση. Σοῦ λένε ὅτι τό λάθος εἶναι σωστό, τό ψέμα εἶναι ἀλήθεια, ἡ ἀρρώστια ὑγείακαί μήν ἀνησυχεῖτε καθόλου, ὅλοι θά σωθοῦν… Πλάνη! Αὐτό πολέμησαν οἱ ἅγιοιΠατέρες γι’ αὐτό τά ἔβαλαν μέ τίς αἱρέσεις. Οἱ αἱρέσεις ἀκριβῶς καθιστοῦν τόνἄνθρωπο ἀνίκανο γιά τήν σωτηρία. Ἅπαξ καί ἀποδεχθεῖς τήν αἵρεση ἀποδέχεσαι τόψέμα ὡς ἀλήθεια. Γι’ αὐτό εἴπαμε ὅτι αὐτός πού ἔρχεται ἀπό μέσα εἶναι χειρότεροςἐχθρός. Καί ἐμφανίζεται ὁ μεταπατερικός παπάς, δεσπότης, λαϊκός, θεολόγος… ὡςχριστιανός.Διάφορες θεωρίες… Θά πάρω, λένε, τό χάραγμα θά βάλω καί ἕναν σταυρό καί εἶμαιἐντάξει. Δέν ἁγιάζονται ὅλα τά πράγματα. Τό νερό ἁγιάζεται, γίνεται ἁγιασμός. Τάοὔρα -μέ συγχωρεῖτε- δέν γίνονται ἁγιασμός. Χρειάζεται καί μιά κάθαρση.Ἐρ. : Ἐκεῖ πού λέει γιά τήν στενή καί τεθλιμμένη ὁδό, λέει: «πολλοί ζητήσουσινεἰσελθεῖν καί οὐκ ἰσχύσουσιν». Δηλαδή ἀπ’ τήν στενή πύλη θά ζητοῦν νά μποῦνἀλλά δέν θά μπορέσουν. Πῶς τό ἐννοεῖ;Ἀπ. : Θυμάστε τήν παραβολή τῶν παρθένων; Παρθένες ἦταν καί οἱ μωρές. Ἡπαρθενία εἶναι μεγάλη ἀρετή, ἀλλά ὅμως δέν ἐγγυᾶται τήν σωτηρία. Δέν εἶχαν λέειλάδι. Τί ἦταν τό λάδι; Βασικά εἶναι ἡ εὐσπλαχνία, ἡ ἀγάπη, τό ἔλεος, ἡ ἐλεημοσύνη.Ἡ ἀγάπη ἔχει μέσα ὅλες τίς ἀρετές. Εἶναι περιεκτική ἀρετή. Γιά νά ἔχεις ἀγάπη, νάβγεῖς ἀπό τόν ἑαυτό σου, πρέπει νά ἔχεις πολεμήσει τά πάθη, τήν φιλαυτία, τήνφιληδονία, τήν φιλοδοξία καί τήν φιλαργυρία. Αὐτές εἶχαν τίς ἀρετές, ἀλλά ἀπό λίγο.Δέν τούς ἔφτασε τό λάδι, ὁπότε ἔμειναν ἀπ’ ἔξω. Δηλαδή θέλει προσπάθεια νάἔχουμε ἀρκετό λάδι, νά μήν ἀρκεστοῦμε στό λίγο. Ὁ Χριστός μας εἶπε: «ἐξ ὅλης τῆςκαρδίας καί ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί ἐξ ὅλης τῆς διανοίας» (Μαρκ. 12,30). Ὄχι, ὅπωςλένε μερικοί, «νά πᾶς ἀλλά μέ μέτρο, μή γίνεσαι φανατικός..» καί κηρύττουν ἕναδεύτερο εὐαγγέλιο γιά κοσμικούς! Δέν ὑπάρχει τέτοιο εὐαγγέλιο. Αὐτό τό ἔφτιαξανοἱ ἄνθρωποι πού εἶναι ράθυμοι. Ὁ Χριστός ἔδωσε ἕνα Εὐαγγέλιο καί εἶναι ἀσκητικόκαί τό ἴδιο γιά ὅλους. Δέν ἔδωσε ἕνα γιά τούς μοναχούς καί ἕνα ἄλλο γιά τούςκοσμικούς. Εἶναι ξεκάθαρο ὅ,τι ζητάει ἀπό τούς μοναχούς, τό ζητάει καί ἀπό τούςλαϊκούς. Βέβαια οἱ μοναχοί ἔχουν ὑποχρεώσεις ὑπακοῆς, τελείας ἀκτημοσύνης κ.λ.π.Αὐτά εἶναι δῶρα πού τά κάνουμε στόν Θεό. Δέν τά ζητάει ἀπό ὅλους. Δέν μπορεῖς νάἀσκήσεις παρθενία, νά κάνεις σώφρονα συζυγική ζωή. Σήμερα καί ὁ γάμος σέπολλούς ἔχει γίνει ἕνα μέσο κάλυψης φοβερῶν διαστροφῶν. Ἔχουμε χάσει δηλαδήτήν ἀσκητική τοῦ γάμου. Ὁ γάμος εἶναι μυστήριο καί πρέπει νά ἔχει ἄσκηση,ἐγκράτεια καί νηστεία. Δέν σημαίνει ἐπειδή εἶσαι ἔγγαμος ἀφήνεσαι ἀχαλίνωτα στάσαρκικά πάθη. Δέν πρέπει νά γίνεις δοῦλος τῆς σάρκας, θά ἔχεις κι ἐκεῖ περιορισμούςγιατί ἄν γίνεις σαρκολάτρης γίνεσαι καί ἀρνησίχριστος.Ὁπότε ὁ Θεός ἔδωσε τό Εὐαγγέλιο ἀλλά κάποιος πού θέλει νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεόκάνει καί τά παραπάνω, χωρίς ὅμως νά τά ζητάει ὡς ἐντολή ὁ Θεός ἀπό ὅλους. Δένζητάει λ.χ. τήν παρθενία ἀπό ὅλους ἀλλά ζητάει τήν ἀγάπη πρός Αὐτόν ἀπό ὅλους.120

Ἕνας λοιπόν πού λατρεύει τήν γυναῖκα του ἤ τό παιδί του, ἔχει ὑποκαταστήσει τόνΘεό μέ τήν γυναῖκα του ἤ τό παιδί του. Λατρεία ἁρμόζει μόνο στόν Θεό. Πάνω καίἀπό τήν γυναῖκα καί τό παιδί εἶναι ὁ Θεός. Ὀφείλεις δηλαδή τήν πρώτη σου ἀγάπηνά τήν δώσεις στόν Θεό εἴτε εἶσαι μοναχός, εἴτε εἶσαι λαϊκός.Λένε μάλιστα οἱ Ἅγιοι ὅτι πιό πολύ ἀγῶνα πρέπει νά κάνει αὐτός πού εἶναι ἔγγαμοςστόν κόσμο παρά αὐτός πού εἶναι μέσα στό μοναστήρι. Γιατί αὐτός πού ζεῖ στόμοναστήρι δέν ἔχει τούς πειρασμούς αὐτούς πού ἔχει αὐτός πού εἶναι στόν κόσμο.Στό μοναστήρι θά δεῖς καλογήρους, κανένα προσκυνητή, οὐρανό, γῆ, κανέναμουλάρι στό Ἅγιο Ὄρος, τίποτα ἄλλο. Στόν κόσμο ἔχει φοβερούς πειρασμούς.Ἑπομένως, λένε οἱ Ἅγιοι, πιό πολύ νηστεία πρέπει νά κάνεις ἐδῶ, πιό πολύ ἀγρυπνία,νά ἔχεις πιό πολύ ἔνταση προσοχῆς, γιά νά ἀποφύγεις ὅλα αὐτά τά δηλητήρια καί τάσκουπίδια πού σοῦ σερβίρουν συνέχεια στά μάτια καί στά αὐτιά. Πιό πολύἐγρήγορση καί νήψη χρειάζεται. Ὁπότε ἀντιστρέφεται ἡ ἄποψη ὅτι «ἐμεῖς δένεἴμαστε καλόγεροι, θά σωθοῦμε μέ λιγότερα πράγματα». Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁΧρυσόστομος λέει: ἡ πιό ὀλέθρια ἀντίληψη πού ἔχει ἀνατρέψει τά πάντα στόν κόσμοεἶναι ἡ ἰδέα ὅτι ὁ Χριστός ζητάει λιγότερα πράγματα ἀπό τούς λαϊκούς σέ σχέση μέτούς μοναχούς.Τό σωστό εἶναι νά λέγεστε λαϊκοί καί ὄχι κοσμικοί, γιατί κοσμικός ἔχει τήν ἔννοιατοῦ ὑποταγμένου στόν κόσμο, ὁ ὁποῖος κόσμος εἶναι ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. Εἶναι σάν νάλέμε δηλαδή ὅτι εἶναι μέ τούς ἐχθρούς τοῦ Θεοῦ. Εἶστε λαϊκοί χριστιανοί πού ζεῖτεστόν κόσμο ἀλλά δέν ἀνήκετε στόν κόσμο, ἀνήκετε στόν Χριστό. Αὐτή τήνσυνείδηση πρέπει νά ἔχετε, ὅπως καί ὅλοι ἐμεῖς πού βρισκόμαστε τώρα στόν κόσμο.Γι’ αὐτό λέει σέ μία ὡραία ἐπιστολή πρός Διόγνητον: «οἱ χριστιανοί κατοικοῦν στίςπόλεις ἀλλ᾽ ἐν οὐρανῷ πολιτεύονται». Τό πολίτευμά τους εἶναι στόν οὐρανό. Ἡσκέψη τους, ὁ νοῦς τους, ἡ καρδιά τους εἶναι στόν Θεό.Δυστυχῶς σήμερα ἔχουμε ἐκκοσμικευτεῖ πάρα πολύ οἱ χριστιανοί καί προσπαθοῦμενά κάνουμε τήν Ἐκκλησία κόσμο, νά ἐκκοσμικεύσουμε τήν Ἐκκλησία, ἀντί νάἐκκλησιοποιήσουμε τόν κόσμο, νά κάνουμε τόν κόσμο Ἐκκλησία πού εἶναι τόσωστό. Ὁ Χριστός ἦρθε στήν γῆ γιά νά κάνει τόν κόσμο Ἐκκλησία. Νά γίνει ὅλος ὁκόσμος Ἐκκλησία, νά γίνει ὅλος ὁ κόσμος ἕνα μεγάλο μοναστήρι. Γιατί, οἱ πρῶτεςἐνορίες γιά διακόσια χρόνια λειτουργοῦσαν ὡς μοναστήρια καί οἱ χριστιανοί πούπήγαιναν νά βαπτιστοῦν στήν ἐνορία, ἔδιναν καί τήν περιουσία τους. Εἶχανκοινοκτημοσύνη, δέν εἶχαν προσωπική περιουσία καί συνεπῶς δέν ὑπῆρχε φτωχός.Εἶχαν συνεχή λατρεία τοῦ Θεοῦ. Κάθε μέρα Θεία Λειτουργία, Θεία Κοινωνία,κήρυγμα, ὅπως γίνεται σήμερα σέ ἕνα καλό μοναστήρι – γιατί καί τά μοναστήριαἔχουν ἀλλοιωθεῖ. Ἔτσι λειτουργοῦσαν οἱ ἐνορίες καί μακάρι νά γυρίσουμε σ’ αὐτόντόν τρόπο καί νά γίνουν τά μοναστήρια πρότυπα γιά τίς ἐνορίες. Τό μοναστήρι εἶναιτό σωστό πρότυπο γιά τήν ἐνορία. Στό μέτρο πού ὁ ἱερέας εἶναι ἀσκητής, εἶναιἐμπνευσμένος ἀπό τό μοναχικό πνεῦμα, μπορεῖ νά τό καταφέρει ἔστω καί μέ τούςλίγους πού θά ἔχουν τήν διάθεση ν’ ἀκολουθήσουν. Δέν σᾶς λέω δικές μου ἰδέες. Τάἔλεγε αὐτά ὁ σύγχρονος Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς. Ἔλεγε πώς οἱ ἐνορίες πρέπει νάγίνουν ἀσκητικά κέντρα. Ἀλλά, γιά νά συμβεῖ αὐτό χρειάζεται ἀσκητές ἱερεῖς. Πρέπει121

πρῶτα νά γυρίσουν οἱ ἱερεῖς σ’ αὐτό τό πνεῦμα, στόν αὐθεντικό χριστιανισμό.Ἄν προσέξετε καί ὁ Χριστός λειτουργεῖ ὡς Γέροντας καί οἱ Ἀπόστολοι εἶναι ἡΣυνοδεία Του. Εἶναι ἕνα μοναστήρι δηλαδή. Εἶχαν κοινό ταμεῖο, τό ὁποῖο εἶχεμάλιστα ὁ Ἰούδας καί ζοῦσαν μέ συνεχές κήρυγμα, κοντά στόν Γέροντά τους. Ὅπωςεἶναι σήμερα ἕνας Γέροντας μέ τούς ὑποτακτικούς του στό μοναστήρι. Στή συνέχειασ’ αὐτό τό σχῆμα ἐντάχθηκαν καί οἱ πρῶτοι χριστιανοί, οἱ πρῶτες ἐνορίες καίλειτουργοῦσαν μ’ αὐτόν τόν τρόπο. Γι’ αὐτό καί ὅταν ἀργότερα ἄρχισαν κάποιοιχριστιανοί νά ξεφεύγουν καί νά κρατοῦν περιουσίες, νά μήν κάνουν καί τόση ὑπακοήστόν ἱερέα, νά ἐκκοσμικεύονται, αὐτοί πού ἦταν προσηλωμένοι στό σωστό πνεῦμαἀποφάσισαν νά χωριστοῦν καί νά φύγουν γιά τήν ἔρημο. Ἔτσι δημιουργήθηκαν τάπρῶτα μοναστήρια ἀπό χριστιανούς ἐνορίτες πού δέν ἀνεχόντουσαν τήνἐκκοσμίκευση, γιατί ἤθελαν νά ζήσουν τόν αὐθεντικό χριστιανισμό. Στήν ἀρχή ἦτανκοντά στά χωριά καί μετά ἀπομακρύνθηκαν. Γι’ αὐτό τά πρῶτα μοναστήρια καίαὐτός ὁ τρόπος ζωῆς ὀνομάστηκε ἀποστολική ζωή, συνέχεια δηλαδή τῆς ζωῆς τῶνἈποστόλων. Ἡ μοναστική ζωή εἶναι συνέχεια τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ καί τῶνἈποστόλων, δέν ἐμφανίστηκε ξαφνικά.Τό ἀντιμοναχικό πνεῦμα τό πέρασαν στόν λαό μας οἱ Προτεστάντες μέ τόν Ὄθωναπού καταδίωξαν τά μοναστήρια, γιατί εἶναι αἱρετικοί καί πολεμοῦν τόν μοναχισμό.Οἱ δέ Παπικοί ἔχουν μοναστήρια, τά ὁποῖα ὅμως δέν ἔχουν τήν σωστή θεωρία καίθεραπευτική, ἡ ὁποία βασίζεται στήν κάθαρση, στόν φωτισμό καί στήν θέωση, ἀλλάτά ἔχουν ὡς κοινωνικά ἱδρύματα. Εἶναι δηλαδή μοναχοί καί μοναχές ἰατροί,δάσκαλοι καί λειτουργοῦν σάν σχολεῖο, σάν νοσοκομεῖο, μέ ἔργα γενικάφιλανθρωπίας. Ἀλλά δέν εἶναι σκοπός τοῦ μοναστηριοῦ νά κάνει φιλανθρωπία.Σκοπός τοῦ μοναστηριοῦ εἶναι νά ζήσει τήν αὐθεντική ἀποστολική ζωή. Νά κάνει ὁμοναχός τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί νά φτάσει καί στήν θέωση, ὥστε νά γίνειμετά φορέας φωτός καί θεραπείας καί γιά τούς λαϊκούς. Γιατί, ὅπως γιά τήν ἐνορίαπρότυπο εἶναι τό μοναστήρι, γιά τόν ἐνορίτη πρότυπο εἶναι ὁ μοναχός. Ἄν θέλεικάποιος νά ζήσει δηλαδή τήν σωστή χριστιανική ζωή, νά πάει νά κολλήσει σέ ἕνανγέροντα, σέ ἕναν μοναχό -φυσικά καί στόν Πνευματικό του πατέρα. Καί τά παιδιάμας, γιά νά μήν παρασυρθοῦν, θά βοηθοῦσε νά γνωρίσουν ἕναν γέροντα/μιάγερόντισσα ἀντίστοιχα καί νά κάνουν ἅγιες παρέες!Ἐρ. : Λέει κάπου ὅτι, ἄν κάποιος ἔχει ἕνα πάθος ἀναλόγως μέ τήν δυσκολία πρέπεινά βρεῖ καί τόν Πνευματικό. Δηλαδή, ἄν εἶναι ἕνα πολύ δύσκολο πάθος, πρέπει νάβρεῖς ἕναν ἀσκητή Γέροντα γιά νά μπορέσει νά σέ βοηθήσει.Ἀπ. : Ὑπάρχει γιατρός πού ἰδιωτεύει, γιατρός στό νοσοκομεῖο, ὑπάρχει καίκαθηγητής Πανεπιστημίου. Ἔτσι εἶναι καί στά πνευματικά. Ὑπῆρχε ἕνας ἍγιοςΠαΐσιος, ἕνας Ἅγιος Πορφύριος καί οἱ φωτισμένοι Πνευματικοί γιά κάτι πολύδύσκολο ἔστελναν τούς ἀνθρώπους νά συμβουλευτοῦν αὐτούς. Αὐτό ἐπιτρέπεται.Ἐρ. : Ναί Γέροντα, ἀλλά πολλοί νομίζουν ὅτι θά τό πῶ στόν Πνευματικό, θά κάνειαὐτός τά κομποσκοίνια του τή νύχτα καί ἐγώ θά γυρνάω στά μπαράκια. Εἶναιἀνάλογο πῶς προσεγγίζεις τόν Γέροντα καί μέ τί διάθεση…122

Ἀπ. : Νά ἔχουμε διάθεση νά θεραπευτοῦμε, νά μετανοήσουμε καί νά κάνουμε βέβαιακαί ὑπακοή. Ἄν πᾶμε στό νοσοκομεῖο ὁ γιατρός θά μᾶς δώσει τό φάρμακο, ἄν δένκάνουμε ὅμως ὑπακοή καί δέν πάρουμε τό φάρμακο, φυσικά δέν θά θεραπευθοῦμε.Δέν εἶναι ἀρκετό νά κάνει προσευχή ὁ Γέροντας. Καί τώρα κάνει. Γιά ὅλο τόν κόσμοκάνει προσευχή. Γιατί δέν ἁγιάζεται ὅλος ὁ κόσμος; Γιατί δέν θέλουν! Ὁ Θεόςἐνεργεῖ ὅταν ὁ ἄνθρωπος συνεργεῖ. Ὁ Θεός ἐνεργεῖ πάντα, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος δένπαίρνει τήν βοήθεια ἄν δέν συνεργήσει. Ἡ συνέργειά μας εἶναι νά κινηθοῦμε πρόςτόν Θεό μέ τήν μετάνοια. Νά παραδεχτοῦμε τήν ἁμαρτωλότητά μας, τήν ἀρρώστιαμας, τήν ἀνάγκη γιά θεραπεία καί νά ποῦμε: «Θεέ μου ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανόν καίἐνώπιόν σου» (Λουκ. 15,18), ὅπως ὁ ἄσωτος. Μετά ὁ Θεός τά κάνει ὅλα. Θά σέἀγκαλιάσει, θά σοῦ δώσει τήν στολή τήν πρώτη, θά σέ θεραπεύσει, θά σέ πλύνει, θάσοῦ βάλει τό δαχτυλίδι στό χέρι, ὅπως λέει στήν παραβολή. Ὅλα τά κάνει ὁ Θεός!Ἀλλά πρέπει νά κάνεις τήν κίνηση νά φύγεις ἀπ’ τά γουρούνια, τά πάθη δηλαδή, νάἀφήσεις τά χαρούπια, τά ξυλοκέρατα, αὐτά πού σερβίρει ὁ διάβολος, τά ὁποῖα σέδελεάζουν, γιατί ἔχουν μιά μικρή γλύκα. Ὁπότε, ἄν δέν φύγεις ἀπό αὐτά, δέν γίνεταιτίποτα ἀκόμα κι ἄν προσεύχονται ὅλοι οἱ ἅγιοι. Ἄν δέν θέλει ὁ ἄνθρωπος νά γυρίσει,ὁ Θεός δέν τόν ἀναγκάζει. Ὁ Θεός εἶναι ὁ μεγαλύτερος δημοκράτης θά λέγαμε καίσέβεται τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου ἀπόλυτα. Ὅπως καί τοῦ διαβόλου τήνἐλευθερία σέβεται, γιατί ὁ Ἴδιος μᾶς δώρησε τό αὐτεξούσιο καί ὁ Θεός δέν τάπαίρνει πίσω τά δῶρα Του.Ὁπότε τό θέμα τοῦ Πνευματικοῦ ἔχει δύο ὄψεις. Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά συνεργήσει,νά συνεργαστεῖ μέ τόν Πνευματικό. Ὁ Ἰούδας δέν εἶχε τόν καλύτερο Γέροντα;Θεραπεύτηκε; Ὄχι. Δέν τόν συμβούλευε ὁ Χριστός; Σίγουρα τόν συμβούλευε κι ἐνῶἔκλεβε, ὁ Χριστός γιά νά ξεπεράσει τό πάθος του τοῦ ἔδωσε τό ταμεῖο γιά νά μήν πεῖὁ Ἰούδας: «Ἄν μοῦ τό ἔδινες ἐγώ θά ἀγωνιζόμουν καί θά τό ξεπερνοῦσα». Τρίαχρόνια τοῦ τό ἔδωσε ὁ Χριστός, ἐνῶ ἤξερε ὅτι ἔκλεβε. Μήπως τοῦ στέρησε τήν χάρηνά κάνει θαύματα; Ὄχι, ἔκανε καί θαύματα.Ἡ ἄλλη ὄψη σχετικά μέ τόν Πνευματικό εἶναι νά θέλουμε νά θεραπευθοῦμε καί ὄχιἁπλῶς νά καλύψουμε τά πάθη μας μέ μία ἄφεση πού θά μᾶς δώσει ἕνας «βολικός»πνευματικός, πού δέν εἶναι οὐσιαστικά Πνευματικός. Ὑπάρχουν καί τέτοιοιδυστυχῶς, οἱ ὁποῖοι δέν σέ ὁδηγοῦν νά κόψεις τά πάθη, ἀλλά ἐπιτρέπουνἀπροϋπόθετα τήν Θεία Κοινωνία.Ἐρ. : Καί ἄν δέν τούς ἀφήσεις νά κοινωνήσουν, πηγαίνουν σέ ἄλλον Πνευματικό καίἔρχονται καί μᾶς ρίχνουν εὐθύνες τάχα ὅτι ἐμεῖς φταῖμε πού δέν τούς ἀφήνουμε νάκοινωνήσουν καί ὁ ἄλλος μέ τά ἴδια πού τοῦ εἶπαν, τούς ἄφησε. Ἄρα ἐμεῖς δένεἴμαστε καλοί κι ἐκεῖνοι εἶναι. Αὔριο – μεθαύριο ἄν δέν τούς ἀρέσει κάτι πού θά τούςπεῖ ἐκεῖνος, θά πᾶνε σέ ἄλλον.Ἀπ. : Ἀκριβῶς. Διότι δέν θέλουμε νά μποῦμε στήν διαδικασία νά κόψουμε τά πάθημας, ὁπότε ἀναζητοῦμε ἕναν γιατρό πού δέν θεραπεύει, τσαρλατάνο, ὁ ὁποῖος ἐνῶἔχεις καρκίνο, θά σέ κοροϊδέψει καί θά σοῦ δώσει μιά ἀσπιρινούλα καί δῆθεν θά σοῦπεράσει ἡ ἀσθένεια. Εἶναι γιατρός; Ὄχι, εἶναι ἀπατεώνας καί ἐσύ λές: «Τί καλός πούεἶναι! Οὔτε πόνεσα, οὔτε μοῦ ἔπεσαν τά μαλλιά ὅπως στούς ἄλλους…». Ναί ἀλλά…123

σέ λίγο θά εἶσαι στό κοιμητήριο, ἐνῶ ὁ ἄλλος μπορεῖ νά πάρει καί πολλά χρόνιαἀκόμα παράταση ζωῆς.Ὁπότε τό θέμα εἶναι νά θέλουμε νά θεραπευθοῦμε καί ὄχι ἁπλῶς νά καθησυχάζουμετήν συνείδησή μας. Δηλαδή, ἐπειδή σοῦ διάβασε ὁ ἱερέας συγχωρητική εὐχή, ὅλακαλά. Βέβαια, ἐφόσον εἶναι κανονικός ἱερέας καί δέν ἔχει καθαιρεθεῖ, ὅταν σοῦδιαβάζει τήν συγχωρητική εὐχή, πράγματι ὅλα συγχωροῦνται, ἀλλά τά πάθη δένἔφυγαν, ὑπάρχουν καί πρίν προλάβεις νά βγεῖς ἀπό τήν πόρτα, θά ἔχεις ἤδη κάνειἁμαρτία καί θά χρειάζεσαι πάλι ἐξομολόγηση. Οὐσιαστικά δέν κάνουμε τίποτα. Γιατίδέν ἀρκεῖ ἁπλῶς νά πάρεις συγχώρηση καί νά σοῦ διαβάσει μιά εὐχή, ἀλλά νά βρεῖςγιατρό νά μήν τό ξανακάνεις, νά θεραπευθεῖς, νά φύγει ἡ ἀρρώστια. Νά «ἰσχύσεις»ὅπως εἴπατε, νά περάσεις τήν στενή πύλη. Πῶς θά τήν περάσεις ἅμα δέν καθαριστεῖς;Πῶς θά καθαριστεῖς, ἄν δέν πονέσεις; Αὐτό εἶπε καί ὁ π. Θεόδωρος.Πηγαίνουμε στόν γιατρό-Πνευματικό καί αὐτό ἔχει πόνο, ἀλλά δέν εἶναι τιμωρία.Μερικοί νομίζουν ὅτι τά ἐπιτίμια εἶναι τιμωρία. Ὄχι εἶναι ἡ θεραπευτική. Ὅπως ὅτανπᾶς σέ καλό γιατρό καί ἔχεις γαστρορραγία, θά σοῦ ἀπαγορεύσει νά τρῶς κρέας,φασόλια κ.λπ., γιατί κινδυνεύεις νά πεθάνεις σέ τέτοια κατάσταση πού βρίσκεται τόστομάχι σου. Αὐτό εἶναι τιμωρία; Ὄχι εἶναι θεραπεία. Αὐτός εἶναι καλός γιατρός,ἐνῶ ὁ ἄλλος πού σοῦ λέει δέν ἔχεις τίποτα, οὐσιαστικά σέ σκοτώνει.Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τά πνευματικά. Ἕνας π.χ. πού κάνει μοιχεία σύμφωνα μέτούς Κανόνες πρέπει γιά 14 χρόνια νά μήν κοινωνήσει. Θά πεῖ κανείς: «Τόσα χρόνια;Κι ἄν πεθάνει ὁ ἄνθρωπος καί δέν κοινωνήσει, θά πάει στήν κόλαση;». Ὄχι δέν πάειστήν κόλαση. Κατ’ ἀρχάς ὁ Πνευματικός ἔχει τήν ἐξουσία νά μειώσει τά χρόνιαἀνάλογα μέ τήν μετάνοια πού θά δείξει κάποιος καί μπορεῖ νά γίνει καί ἕνας χρόνος.Ὅμως δέν μπορεῖ νά τοῦ πεῖ «δέν ἔχεις τίποτα, φύγε». Χρειάζεται χρόνος γιά νάθεραπευθεῖς. Ὅπως κάποιος πού παθαίνει κάταγμα στά χέρια, στά πόδια κλπ, θέλειἕξι μῆνες ἤ καί ἕνα χρόνο νά ἀποκατασταθεῖ. Δέν μπορεῖ ὁ γιατρός νά τοῦ κάνειἐνέσεις, νά τοῦ δώσει ὁρμόνες, νά τόν σηκώσει καί νά τόν βάλει στό στάδιο νά τρέξεικατοστάρι! Τόν διέλυσε τόν ἄνθρωπο! Ἔτσι εἶναι καί στά πνευματικά. Μπορεῖ ὁΠνευματικός νά τοῦ πεῖ καί τήν ἄλλη μέρα νά κοινωνήσει, ἄν δεῖ πραγματική,μεγάλη μετάνοια καί ὅτι εἶναι ἀποφασισμένος νά μήν τό ξανακάνει ποτέ. Ἀλλά ἐκεῖχρειάζεται νά εἶσαι ἅγιος γιά νά τό καταλάβεις.Σέ καμία ὅμως περίπτωση δέν θά τοῦ πεῖ: «ἐντάξει κάνε τρεῖς μέρες νηστεία καί μετάσυνέχισε». Αὐτό δέν εἶναι μετάνοια, εἶναι δολοφονία. Τά λένε αὐτά πνευματικοίχωρίς Ἅγιο Πνεῦμα. Στούς ἀρραβωνιασμένους γιά παράδειγμα λένε: «ἀφοῦ θάπαντρευτεῖτε δέν πειράζει». Πειράζει καί πάρα πολύ! Γιατί δέν ὑπάρχει μετάνοια.Ἕνας πού δέν ἔχει μετάνοια, δέν μπορεῖ νά κοινωνήσει ποτέ. Εἶναι ξεκάθαρο αὐτό.Αὐτός δηλαδή πού δέν παραδέχεται ὅτι αὐτό πού κάνει εἶναι λάθος, δέν πρέπει νάκοινωνάει. Εἶναι διαφορετικό ἀπό ἐκεῖνον πού ξεφεύγει ἤ ξαναπέφτει ἐνῶ ἀγωνίζεταινά ξεπεράσει τό πάθος. Δέν δικαιώνει ὅμως τήν ἁμαρτία.Ἐρ. : Καί στήν νηστεία παρατηρεῖται αὐτό πολλές φορές. Κάποιος λέει «πάτερ δένπειράζουν αὐτά τώρα, θά κοινωνήσω» καί ἄλλος λέει «νά δέν μπόρεσα νά ἀντισταθῶ124

καί παρασύρθηκα». Δηλαδή ὁ ἕνας δέν τήν ἀποδέχεται κἄν τήν νηστεία.Ἀπ. : Οἱ Οἰκουμενιστές καί ὅλοι αὐτοί οἱ αἱρετικοί θέλουν νά καταργηθεῖ ἡ νηστεία.Ἄλλο νά πεῖ κανείς «δυσκολεύομαι» καί ἄλλο νά πεῖ «δέν χρειάζεται». Ἔχειτεράστια διαφορά. Τό ἕνα δείχνει ἀγῶνα καί τό ἄλλο κανέναν ἀγῶνα, δηλαδήκαθόλου μετάνοια.Ἐρ. : Ἐντάξει ἄν παρασυρθοῦμε, ἀλλά ἐπιβάλλεται νά σηκωθοῦμε πάλι. Ἐμεῖςθέλουμε νά ἐπιτρέπεται μόνο νά πέσουμε, μόνο νά τρῶμε καί νά μήν σηκωθοῦμεκἄν.Ἀπ. : Νά μένουμε πεσμένοι… καί νά μᾶς χειροκροτοῦν κιόλας. Ὁ Θεός νά φυλάει.Ἐρ. : Νά τό θεωροῦμε καί μεγαλειῶδες καί νά κοροϊδεύουμε τόν ἄλλον πού κάνεινηστεία. Καί κατά τά ἄλλα λέμε ὅτι πιστεύουμε….Ἀπ. : Εἶναι φοβερό αὐτό. Εἶναι μεγάλη διαστροφή.125

Πῶς μετέχουμε στήν Θεία χάρηΣκέφθηκα μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ νά ποῦμε κάτι σχετικά μέ τήν γιορτή τῆςΠεντηκοστῆς πού γιορτάζουμε αὐτές τίς μέρες. Ὁ Χριστός μας ὑποσχόμενος στούςμαθητές Του νά ἀποστείλει τό Ἅγιο Πνεῦμα, λίγο πρίν ἀναληφθεῖ, τούς ἔδωσε μίαἐντολή: «ὑμεῖς δέ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξὕψους» (Λουκ. 24,49). Δηλαδή, ἐσεῖς -οἱ μαθητές Του- νά καθίσετε στήν πόληἹερουσαλήμ καί νά περιμένετε, μέχρι νά ἐνδυθεῖτε δύναμη ἐξ ὕψους, μιά δύναμη πούθά ἔρθει ἀπό ψηλά, δηλαδή ἀπό τόν Θεό. Οἱ μαθηταί πράγματι τήρησαν αὐτή τήνἐντολή καί παρέμειναν μέ μιά ψυχή ὁμοθυμαδόν στό ὑπερῶο. Δηλαδή ὅλοι μαζί, μέἡσυχία καί προσευχή περίμεναν τήν ἔκχυχη τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι’αὐτό καί ὁ ἅγιος Εὐαγγελιστής Λουκᾶς λέει: «ἦσαν διά παντός ἐν τῷ ἱερῷ αἰνοῦντεςκαί εὐλογοῦντες τόν Θεόν» (Λουκ. 24,53).Νά σχολιάσουμε τώρα λίγο αὐτή τήν φράση «ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους».Εἴπαμε ὅτι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔκαναν ὑπακοή καί ἔμειναν στήν Ἱερουσαλήμ στόὑπερῶο, ἐκεῖ πού ἔγινε καί ὁ Μυστικός Δεῖπνος, ἡ ψηλάφηση τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ,καί ὅλοι μαζί ἡσύχαζαν καί προσηύχοντο.Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό. Ὅτανἑτοιμαζόμαστε νά πάρουμε τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, αὐτή ἡ ἑτοιμασία ἔγκειται στήνἡσυχία, τήν προσευχή καί τήν νηστεία. Ὁ Χριστός δέν τούς λέει ἁπλῶς ὅτι θάπάρουν τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά ὅτι θά τό ἐνδυθοῦν. Αὐτό ἔχει σημασία, δηλαδή θά τόφορέσουν σάν ἕνα ροῦχο.«Θά τό πάρουν σάν μιά πνευματική πανοπλία, γιά νά πολεμήσουν τόν ἐχθρό», λέει ὁπ. Ἱερόθεος Βλάχος σχολιάζοντας τά γεγονότα πού ἔχουν σχέση μέ τήν Πεντηκοστή.«Δέν πρόκειται γιά μιά φώτιση τῆς διανοίας τους», δηλαδή δέν ἐπρόκειτο νάφωτιστεῖ μόνο ἡ διάνοιά τους, «ἀλλά γιά μεταμόρφωση ὁλοκλήρου τῆς ὑπάρξεώςτους». Γι’ αὐτό καί τούς βλέπουμε μετά τήν Πεντηκοστή νά ἀλλάζουν τελείως. Κιἐνῶ ἦταν δειλοί, φοβισμένοι, χωρίς σοφία ἀνθρώπινη, μετά τήν Πεντηκοστήγεμίζουν μέ δύναμη, μέ σοφία, μέ θάρρος καί μποροῦν νά μιλοῦν καί ξένες γλῶσσες.Δηλαδή γίνεται μία αὐτόματη μετάφραση, αὐτό εἶναι ἡ ἑρμηνεία τοῦ γεγονότος,ὅπου ἐνῶ ἦταν λαοί στό ἀκροατήριο ἀπό διάφορα ἔθνη ἄκουγαν τόν ἈπόστολοΠέτρο -ὁ ὁποῖος φυσικά μιλοῦσε στήν γλῶσσα του- νά μιλάει ὁ καθένας τήν δική τουγλῶσσα. Αὐτό γινόταν διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅπως σήμερα σέ ἕνα Συνέδριο,ὑπάρχουν μεταφραστές πού μεταφράζουν σέ διάφορες γλῶσσες τήν ὥρα πού μιλάει ὁκάθε ὁμιλητής καί ἀκούει κανείς αὐτόματα ἐπιλέγοντας τήν δική του γλῶσσα ἀπό τάμηχανήματα πού ὑπάρχουν. Στό Ἅγιο Πνεῦμα δέν χρειάζεται αὐτό, κάνει αὐτόματημετάφραση. Αὐτά τά λέει καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος.Γεμίζουν λοιπόν μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ντύνονται μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Μέ αὐτότό Ἅγιο Πνεῦμα εἶχε ντύσει κι ἐμᾶς ὁ Θεός, ὅταν μᾶς ἔπλασε καί μᾶς ἔβαλε στόνΠαράδεισο. Ἡ Ἁγία Γραφή λέει ὅτι τότε οἱ ἄνθρωποι, ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα, δέν εἶχανροῦχα, ἀλλά οὔτε ντρεπόντουσαν, οὔτε ἔνιωθαν γυμνοί, γιατί ἦταν ντυμένοι μέ τόἍγιο Πνεῦμα. Λέει τό κείμενο: «ἐνεφύσησεν εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ καί ἐγένετο ὁ126

ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν» (Γεν. 2,7). Αὐτό τό ἐμφύσημα δέν εἶναι ἡ ψυχή, ὅπωςλένε μερικοί, ἀλλά εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό Ὁποῖο τούς ἔντυσε. Μετά ὅμως πούἁμαρτήσαμε, πού κάναμε ἀνταρσία στόν Θεό, τήν παρακοή, χάσαμε τό ἍγιοΠνεῦμα, γι’ αὐτό καί νιώσαμε γυμνοί. Τότε ὁ Θεός προσπάθησε νά μᾶς ὁδηγήσει σέμετάνοια. Δέν μετανοήσαμε. Ὁ ἕνας τά ἔριχνε στόν ἄλλον, ὁ Ἀδάμ στήν Εὔα, ἡ Εὔαστό φίδι, ὁπότε ὁ Θεός ἀπό φιλανθρωπία πάλι μᾶς βγάζει ἀπό τόν Παράδεισο, γιά νάμήν γίνει αἰώνιο τό κακό καί μᾶς δίνει ροῦχα. Μᾶς ντύνει μέ δερμάτινους χιτῶνες.Ξέρετε τί εἶναι ὁ χιτώνας; Εἶναι ἕνα ροῦχο πού καλύπτει ὅλο τό σῶμα μέχρι κάτω. Ἡἐντολή εἶναι λοιπόν νά φορᾶμε αὐτό τό ροῦχο, γιατί πλέον ὁ ἄνθρωπος πού ἔχασετήν σκέπη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σκανδαλίζεται μέ τήν γύμνια καί ἁμαρτάνει. Καίεἶπε ὁ Χριστός μας: «Προσέχετε πῶς βλέπετε, γιατί καί μέ τά μάτια σας μπορεῖ νάκάνετε ἕνα θανάσιμο ἁμάρτημα πού λέγεται μοιχεία. Ὅταν δεῖς κάποιον ἤ κάποιαπονηρά, κάνεις ἤδη μοιχεία στήν καρδιά σου» (Ματθ. 5,28).Ἰδιαίτερα σήμερα πού οἱ ἄνθρωποι δέν προσέχουν καί δέν ντύνονται -παρενθετικά τόλέμε αὐτό- ἁμαρτάνουν στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ πού εἶπε νά εἴμαστε ντυμένοι. Ξέρει ὁΘεός ὅτι μετά τήν πτώση χρειαζόμαστε τά ροῦχα γιά νά μήν ἁμαρτάνουμε. Ὅτανὅμως ὁ ἄλλος προκαλεῖ, ἐπειδή δέν ντύνεται, ἰδίως οἱ γυναῖκες, παίρνουν μεγάληἁμαρτία στήν μοιχεία πού διαπράττεται μέ τά μάτια. Ἱκανοποιοῦν μέ αὐτόν τόντρόπο τήν κενοδοξία τους, ἀλλά κάνουν μία ἐπιπλέον ἁμαρτία. Ἐκτός πούπροκαλοῦν, κενοδοξοῦν κιόλας ὅτι κάνουν ἕνα κατόρθωμα.Ἀφήνω τό γεγονός ὅτι δέν φοροῦν τά σωστά ροῦχα, καθώς ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκηἔχουμε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά μήν φοροῦν οἱ ἄνδρες γυναικεῖα ροῦχα καί οἱγυναῖκες ἀνδρικά ροῦχα. Ἀπό τό Δευτερονόμιο ὑπάρχει αὐτή ἡ ἐντολή «δέν πρέπειτά σκεύη τοῦ ἀνδρός νά τά ἔχει ἡ γυναίκα καί ὁ ἄνδρας νά ντύνεται στολήγυναικεία» (Δευτερ. 22,5). Τά σκεύη τοῦ ἀνδρός εἶναι τά ροῦχα καί τά ὅπλα.Γενικότερα σκεύη θά πεῖ ὁ ὁπλισμός. Ὁ π. Ἀθανάσιος ὁ Μυτιληναῖος ἔλεγε ὅτι αὐτόσημαίνει ὄχι μόνο ὅτι δέν πρέπει ἡ γυναίκα νά φοράει παντελόνια καί γενικά τήνἀνδρική ἐνδυμασία, ἀλλά καί ὅτι ἀλλοιώνεται ὅλη της ἡ προσωπικότητα καί τείνει νάγίνει ἄνδρας. Νιώθει μέσα της ἄνδρας κι αὐτό δέν εἶναι καθόλου φυσιολογικό. Ἡγυναίκα πρέπει νά παραμείνει γυναίκα, νά ἔχει τά χαρακτηριστικά χαρίσματα πού τῆςἔχει δώσει ὁ Θεός καί ὁ ἄνδρας νά παραμένει ἄνδρας. Καί γιά τόν ἄνδρα λέει νά μήνἔχει στολή γυναικεία. Ἐννοεῖ τά ροῦχα καί τά στολίδια, τά ὁποῖα δέν ἐπιτρέπεται νάχρησιμοποιεῖ ὁ ἄνδρας.Ὁ Θεός λοιπόν ντύνει καί τούς Ἀποστόλους μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ξαναδίνει καί σέμᾶς τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν βαφτιζόμαστε καί ὅταν χριόμαστε. Τότε μπαίνουμε στήνἘκκλησία, γινόμαστε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Γιά τόν καθένα ἀπό μας τόΒάπτισμα καί τό Χρίσμα εἶναι ἡ προσωπική μας Πεντηκοστή. Δηλαδή αὐτό πούἔγινε στούς Ἀποστόλους, γίνεται καί στόν κάθε χριστιανό, ὅταν εἶναι μωρό.Δυστυχῶς βέβαια μετά κάνουμε τό ἴδιο λάθος πού ἔκαναν καί οἱ Πρωτόπλαστοι,ἁμαρτάνουμε πάλι, ἐνῶ εἴμαστε βαπτισμένοι, ἔχουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ἔχουμεἐνδυθεῖ τόν Χριστό καί κατά κάποιο τρόπο ξαναβγάζουμε αὐτό τό ροῦχο τοῦ ἉγίουΠνεύματος, ἤ πιό σωστά λερώνουμε, μολύνουμε καί σχίζουμε αὐτόν τόν χιτῶνα τοῦ127

Βαπτίσματος, τήν χάρη τοῦ Θεοῦ δηλαδή καί τήν ἀπενεργοποιοῦμε. Ἔτσι ὁβαφτισμένος ἄνθρωπος ἐνῶ εἶναι θεωμένος, ἔχει τήν χάρη τοῦ Θεοῦ πάνω του, μετάἀπό λίγο καιρό γεμίζει μέ ὅλα τά πάθη καί μέ δαιμονικές ἐνέργειες. Βλέπει κανείςἀκόμα καί ἕνα μικρό παιδί καί λέει: «Αὐτό τώρα εἶναι ἄνθρωπος ἤ διάβολος;».Οἱ Ἕλληνες ἔχουμε πρωτιές στό κακό σέ πανευρωπαϊκό καί σέ παγκόσμιο ἐπίπεδοκαί αὐτό ἐξηγεῖται ὅπως εἶπε ὁ Χριστός διότι: «ἄν φύγει ἀπό τόν ἄνθρωπο ἕναδαιμόνιο, πάει σέ ἔρημους τόπους καί μετά ξαναγυρνάει κι ἄν βρεῖ τόν ἄνθρωπο ἀπότόν ὁποῖο ἔφυγε νά μήν προσέχει καί νά μήν φυλάει τήν ψυχή του, ξαναμπαίνειφέρνοντας μαζί του ἄλλα ἑπτά δαιμόνια πονηρότερα ἀπό αὐτό». Αὐτό παθαίνουμεἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι. Ἐνῶ παίρνουμε τόν Χριστό καί διώχνουμε τά δαιμόνια μέ τούςἐξορκισμούς πού γίνονται πρίν βαπτιστοῦμε, καθαρίζει ἡ ψυχή τοῦ μωροῦ, μετά μέτήν κακή ἀγωγή τῶν γονέων μπαίνει ἡ κενοδοξία καί ἡ φιλαυτία καί τό παιδάκι, ὅτανμεγαλώνει, συνεχίζει νά τρέφει αὐτά τά πάθη. Ἔτσι χρειάζεται ἕνα δεύτεροβάφτισμα πού λέγεται μετάνοια, ὥστε νά ξαναντυθοῦμε αὐτό τό ἔνδυμα πού λέγεταιἍγιο Πνεῦμα.Τό Ἅγιο Βάπτισμα λέγεται εἰσαγωγικό μυστήριο, γιατί μᾶς εἰσάγει μέσα στήνἘκκλησία, μᾶς κάνει μέλη τοῦ Χριστοῦ, ἐνδυόμαστε τόν ἴδιο τόν Χριστό. Γι’ αὐτόκαί στήν ἀκολουθία τοῦ Βαπτίσματος ψάλλουμε: «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε,Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. 3,27). Ταυτόχρονα ὅμως ἐνδυόμαστε καί τό ἍγιοΠνεῦμα γιατί ἡ ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ εἶναι καί ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μέτό Χρίσμα, ὅταν ὁ ἱερέας μᾶς βάζει πάνω μας τό μύρο καί μᾶς σταυρώνει στάκυριότερα μέρη τοῦ σώματος λέει: «Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου». Δηλαδήἐκείνη τήν ὥρα μᾶς δίνει ὁ Χριστός διά τοῦ ἱερέως τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτή ἡ ἔνδυσητοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν εἶναι ἐξωτερική καί ἐπιφανειακή, ἀλλά ἐσωτερική κατά τόπαράδειγμα τῆς ἕνωσης τοῦ σιδήρου μέ τήν φωτιά. Ὅταν πάρεις ἕνα κομμάτι σίδηροκαί τό βάλεις πάνω στή φωτιά πυρακτώνεται ὅλο καί ἀλλάζει καί τό χρῶμα γίνεταικόκκινο, γιατί μπαίνει ἡ φωτιά καί μέσα, δέν καίγεται μόνο ἐξωτερικά. Ἔτσι καίὅσοι λαμβάνουν τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό αἰσθάνονται νά γεμίζει τήν καρδιά τους, νάφωτίζει τους ὀφθαλμούς τους, νά ἁγιάζει τίς ἀκοές, νά καταστέλλει τούς λογισμούς,νά πηγάζει τά νοήματα, νά χορηγεῖ σοφία καί νά γεμίζει μέ Χάρη τά πρόσωπα.«Συμβαίνει ὅ,τι καί μέ τόν Πρωτομάρτυρα Στέφανο, ὁ ὁποῖος στό Συνέδριο πρῶταἔδειξε τήν εὐλογία πού τοῦ χορήγησε τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα στήν ψυχή καί στήσυνέχεια φανέρωσε καί τήν δόξα τοῦ προσώπου». Ἔλαμψε τό πρόσωπό του καί τόνεἶδαν μέσα στό Συνέδριο αὐτοί οἱ ἄγριοι ἄνθρωποι, οἱ Ἰουδαῖοι, πού μετά τόνλιθοβόλησαν νά ἔχει πρόσωπο ἀγγέλου, νά ἀστράφτει τό πρόσωπό του.Προηγουμένως ὁ Ἅγιος Στέφανος τούς εἶχε πεῖ «Βλέπω τήν Ἁγία Τριάδα» (Πραξ.7,56) καί αὐτοί λύσσαξαν, ἀντί νά συγκλονιστοῦν μέ αὐτή τήν φωτοφάνεια – τήνθεοφάνεια, γιατί στό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου Στεφάνου φαινόταν ὁ Θεός, τό φῶς αὐτόἦταν ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ. Ἀντί γιά αὐτό, δαιμονίστηκαν ἀκόμα περισσότερο.«Ἡ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἁγιάζει, φωτίζει καί ἐκλαμπρύνει ὁλόκληρη τήνὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου» καί ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά. Γι’ αὐτό καί ὁ ἄνθρωπος τοῦΘεοῦ ἔχει ἀλλοιωμένα καί τά προσωπικά του χαρακτηριστικά πρός τό καλύτερο.128

Γίνεται ὡραῖος ἄνθρωπος, χαριτωμένος, γλυκός, ὄμορφος καί ἤρεμος. Ὅλα αὐτάγίνονται διά τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο ντύνει τόν ἄνθρωπο. Ἕναςἄνθρωπος πού ἔχει μολύνει τό βάπτισμα –καί δυστυχῶς ὅλοι τό μολύναμε- ἄν κάνειμία καθαρή ἐξομολόγηση καί μετανοήσει εἰλικρινά, ἀλλοιώνεται καί τό πρόσωπότου. Τό ἔχω δεῖ πολλές φορές στήν ἐξομολόγηση αὐτό. Ἔρχονται οἱ ἄνθρωποικατηφεῖς, καταθλιμμένοι, ἀγέλαστοι, σκοτεινοί καί μέ τό πού ἐξομολογοῦνταικαθαρά καί τούς διαβάζεται ἡ συγχωρητική εὐχή, ἀλλάζουν τελείως, χαμογελοῦν καίφωτίζεται τό πρόσωπό τους. Αὐτό δέν γίνεται ξαφνικά καί τυχαῖα. Εἶναι τό ἍγιοΠνεῦμα πού τούς ντύνει τήν στολή τῆς θεότητας.«Στούς ἀναβαθμούς ψάλλουμε τό ἑξῆς ὡραῖο τροπάριο: «Ἁγίῳ Πνεύματι,προσπηγάζει πᾶσα σοφία», ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα πηγάζει κάθε σοφία, «ἔνθεν χάριςἈποστόλοις», ἀπό Αὐτό δίνεται ἡ χάρις στούς Ἀποστόλους, «καί τοῖς ἄθλοιςκαταστέφονται Μάρτυρες» καί οἱ Μάρτυρες στεφανώνονται μέ ἀθλητικά στεφάνια.Τό νά γίνει κάποιος Μάρτυρας δέν εἶναι ἁπλό, οὔτε εὔκολο, οὔτε ζόρισε κάποιος τήνθέλησή του καί κατάφερε νά μαρτυρήσει. Ὄχι, εἶναι τῆς χάριτος τοῦ ἉγίουΠνεύματος. Εἶναι ἕνα ἀπό τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο ὅμως-προσέξτε- δίνεται σ’ αὐτούς πού θέλουν, πού εἶναι δεκτικοί καί δημιουργοῦν τίςπροϋποθέσεις. Καί ἡ βασική προϋπόθεση εἶναι αὐτό πού σᾶς εἶπα προηγουμένως, ὁἄνθρωπος νά ἔχει ἐξομολογηθεῖ καθαρά, νά ἔχει μετανοήσει καί νά ἔχει καθαριστεῖ.Νά ἔχει καθαρίσει τήν καρδιά του ἀπό τά πάθη καί ἀπό τούς λογισμούς. Στήσυνέχεια τό τροπάριο λέει γιά τήν ἱκανότητα πού εἶχαν οἱ προφῆτες νά βλέπουν τόμέλλον. Ὁ προφήτης Ἡσαΐας 800 χρόνια πρό Χριστοῦ βλέπει διά τοῦ ἉγίουΠνεύματος τά γεγονότα πού ἔγιναν στήν ζωή τοῦ Χριστοῦ καί μᾶς τά λέει. «ΚαίΠροφῆται ὁρῶσι», μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα βλέπουν οἱ Προφῆτες. Μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα οἱΜάρτυρες γίνονται Μάρτυρες. Καί μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀποκτοῦμε τήν πραγματικήσοφία. Σκοτώνονται σήμερα οἱ ἄνθρωποι νά μάθουν τήν ἀνθρώπινη σοφία, ἡ ὁποίασήμερα λέει τό Α καί αὔριο λέει τό –Α, τό ἀντίθετο. Αὐτό κάνει ἡ ἐπιστήμη. Καίεἶναι νόμιμο αὐτό γιά τήν ἐπιστήμη, γιατί παραδέχεται ὅτι δέν ἔχει τήν ἀλήθεια, ἀλλάψάχνει τήν ἀλήθεια.Ὁ Θεός ὅμως δέν εἶναι ἔτσι. Ἡ Θεία σοφία δέν ἀλλάζει. Ὁ Θεός λέει πάντα τήνἀλήθεια καί ὁ καθένας πού μετέχει στόν Θεό παίρνει ὅλη τήν ἀλήθεια στό μέτροβέβαια πού ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει. Γι’ αὐτό κι ἐμεῖς στήν Ἐκκλησία ἔχουμε ὅλητήν ἀλήθεια. Δέν ὑπάρχουν κρυμμένες ἀλήθειες, ὅπως τάχατες ψάχνουν μερικοί τάἀπόκρυφα εὐαγγέλια, κάποια κρυμμένη γνώση πού δέν μᾶς τήν εἶπε ὁ Χριστός κ.λ.π.Οὔτε ὑπάρχει κάτι πού ἀκόμα δέν τό ἀνακαλύψαμε, ὅπως λένε οἱ Παπικοί. Ὅ,τιξέρουμε γιά τόν Χριστό, μᾶς ἔχει ἀποκαλυφθεῖ καί εἶναι ἡ πλήρης ἀλήθεια. Δένπεριμένουμε ἄλλη ἀποκάλυψη, γιατί ὁ Χριστός μᾶς εἶπε πᾶσα τήν ἀλήθεια. Ἐκεῖνοπού περιμένουμε ἀκόμα εἶναι ἡ Δευτέρα Παρουσία, πού θά ἔρθει ὁ Χριστός γιά νάκρίνει ζῶντας καί νεκρούς.«Ὅλα» λοιπόν «τά χαρίσματα καί οἱ δωρεές πού δίνονται στά μέλη τῆς Ἐκκλησίαςεἶναι δωρεές τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ προφητική ὅραση, ἡ ἀποστολική ζωή καί τόμαρτυρικό τέλος εἶναι δωρεές καί χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό πού129

ἔβλεπαν οἱ Προφῆτες «δέν ἦταν ἕνα φανταστικό κατασκεύασμα», ἕνακατασκεύασμα τῆς φαντασίας τους ἤ ἡ ζωή πού ἔζησαν οἱ Ἀπόστολοι πού κήρυξανσ’ ὅλο τόν κόσμο, δέν ἦταν «μιά ἀνθρωποκεντρική ἱεραποστολή», μέ κέντρο δηλαδήτόν ἄνθρωπο καί τίς δυνάμεις τους. Οἱ Ἀπόστολοι ἦταν τελείως ἀδύναμοι ἄνθρωποικι ὅμως μπόρεσαν μέ τήν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί κήρυξαν σ’ ὅλο τόνκόσμο. Καί «τό μαρτύριο τῶν ἁγίων δέν εἶναι μιά ἐνεργοποίηση τῆς δυνατῆςθελήσεως» καί ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς θελήσεως μπόρεσαν καί μαρτύρησαν, ἀλλά γιατίεἶχαν τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει μέσα του ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα μπορεῖ νά ζήσει σωστά.Τίποτα δέν τόν ἐμποδίζει, οὔτε ἡ κοινωνία, οὔτε ἡ κακή κληρονομικότητα, οὔτε ὁδιάβολος. Κανείς δέν ἐμποδίζει τόν ἄνθρωπο πού θέλει νά ζήσει χριστιανική ζωή νάτήν ζήσει. Μπορεῖ νά τήν ζήσει καί νά γίνει ὁ πιό μεγάλος ἅγιος, γιατί ὁ Χριστός μαςδίνει σέ ὅλους τήν χάρη Του ἀπό τήν στιγμή πού βαφτιζόμαστε. Ἀλλά ἐκεῖνο πούπιάνει ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους εἶναι ἡ ἀμέλεια, ἡ ραθυμία, ἡ τεμπελιά καί ἰδίως τώρατό καλοκαίρι πού πρέπει νά προσέχουμε πιό πολύ. Λέμε: «λίγο νά ξεδώσουμε,καλοκαίρι εἶναι». Ὄχι, ὁ διάβολος δέν σταματάει τόν πόλεμο τό καλοκαίρι, γιά νάἔχουμε κι ἐμεῖς ἀνάπαυλα. Ἴσα-ἴσα τό καλοκαίρι πρέπει πιό πολύ νά προσέχουμεγιατί, ὅπως εἴπαμε, οἱ ἄνθρωποι δυστυχῶς ἔχουν ξεφύγει πολύ καί στό θέμα τῆςἐνδυμασίας καί γενικότερα τῆς ζωῆς. Ὑπάρχει μεγάλη ἐκκοσμίκευση στούςχριστιανούς σήμερα καί ἀντί νά βοηθοῦν, ὠθοῦν στό κακό καί τούς ἄλλους μέ τούςὁποίους συναναστρέφονται. Γι’ αὐτό πρέπει κανείς πολύ νά προσέχει τώρα τόκαλοκαίρι καί νά μήν προκαλεῖται, νά μήν μπαίνει σέ πειρασμό, νά μήν πηγαίνει ἐκεῖπού δέν πρέπει καί φυσικά νά μήν γίνεται πειρασμός γιά τούς ἄλλους.«Τό Ἅγιον Πνεῦμα «ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας», ἡ ὁποία Ἐκκλησίαεἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ». Γι’ αὐτό βλέπετε ἀρχίζουμε τήν κάθε ἀκολουθία μέπροσευχή στό Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶπε ὁ Χριστός μας ὅτι «θά φύγω ἐγώ καί θά σᾶςστείλω ἄλλον Παράκλητο, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, τόν ἄλλον Παρηγορητή, ὁὉποῖος θά εἶναι μαζί σας γιά πάντα» (Ἰω. 14,16). Ὁ ἄλλος Παράκλητος εἶναι τόΠαράκλητο Πνεῦμα, τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό Ὁποῖο κυβερνᾶ τήν Ἐκκλησία.Τώρα τό θέμα γιά μᾶς τούς χριστιανούς εἶναι: Πῶς ἐμεῖς προσωπικά ὁ καθένας μαςθά ἔχουμε αὐτό τό Ἅγιο Πνεῦμα; Πῶς θά τό ἀποκτήσουμε; Εἴπαμε τό πήραμε στήνπροσωπική μας Πεντηκοστή, στό ἅγιο Βάφτισμα καί τό Ἅγιο Χρίσμα (εἰδικότεραστό Ἅγιο Χρίσμα), ἀλλά τό ἔχουμε ἐν πολλοῖς ἀπενεργοποιήσει καί ἔχουμε σχίσειαὐτόν τόν χιτῶνα, τό ἔνδυμα τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πῶς θά γίνει νάξαναποκτήσουμε αὐτό τό ἔνδυμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης μᾶς λέει πῶς μποροῦμε αἰσθητά νά ἔχουμε τό ἍγιοΠνεῦμα στήν καρδιά μας. Κι ἅμα τό ἔχουμε στήν καρδιά μας, τό ἔχουμε καί σέ ὅλημας τήν ὕπαρξη. «Χρησιμοποιώντας τό παράδειγμα τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοιὑπακούοντας στήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ ἐπέστρεψαν στά Ἱεροσόλυμα». Πρῶτοστοιχεῖο ἡ ὑπακοή στόν Χριστό. Δέν μπορεῖς νά ἔχεις τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἄν δέν τηρεῖςτίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, ἄν δέν ζεῖς σωστά δηλαδή. Δυστυχῶς βέβαια πολλοίχριστιανοί δέν ξέρουν τίς ἐντολές ἤ ξέρουν κάποια βασικά κι ἄν τούς ρωτήσεις τί130

εἶπε ὁ Χριστός, θά σοῦ ποῦν: «τίς δέκα ἐντολές». Ἀλλά οἱ δέκα ἐντολές εἶναι πρόΧριστοῦ. Τίς εἶπε ὁ Χριστός στούς πρό Χριστοῦ ἀνθρώπους. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτιδέν ἰσχύουν, ἀλλά μᾶς εἶπε κι ἄλλα πράγματα πού συμπληρώνουν τίς δέκα ἐντολέςκαί τά περισσότερα βρίσκονται στήν Ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία, στό 5ο-6ο-7ο κεφάλαιοτοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου. Ἐκεῖ εἶναι συνοπτικά ὅλη ἡ διδασκαλία τοῦΧριστοῦ μας. Εἶναι πολύ βασικά πράγματα καί πρέπει νά τά γνωρίζει ὁ χριστιανός.Μία ἐντολή γιά παράδειγμα στήν Παλαιά Διαθήκη ἔλεγε: «οὐ μοιχεύσεις», τό ὁποῖοβέβαια ἰσχύει καί σήμερα. Ἀπαγορεύεται ἡ μοιχεία. Ὁ Χριστός ὅμως εἶπε: «Ἐγώ δέλέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρός τό ἐπιθυμῆσαι αὐτήν ἤδη ἐμοίχευσεν»(Ματθ. 5,28). Δηλαδή δέν ἀρκεῖ νά μήν μοιχεύεις μέ τό σῶμα, ἀλλά δέν πρέπει οὔτεμέ τά μάτια νά μοιχεύεις, νά βλέπεις πονηρά, οὔτε μέ τήν φαντασία καί μέ τήνσκέψη. Αὐτό εἶναι ἐντολή τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γιατί ὁ Χριστός μας ἦρθε νά μᾶςλυτρώσει καί ἀπό τήν αἰτία τῶν ἁμαρτιῶν. Ὄχι μόνο ἀπό τό τελικό ἀποτέλεσμα,ἀλλά ἀπό τήν ρίζα. Ἡ ρίζα τῆς ἁμαρτίας εἶναι μέσα στήν καρδιά μας. Γι’ αὐτό εἶπε ὁΧριστός πρέπει νά ἀποκτήσετε καθαρή καρδιά, νά φύγουν ἀπό ἐκεῖ οἱ ρίζες. Ἕναφυτό πού λέγεται ἀγριάδα, κάνει πολλές ρίζες. Ἄν τό κόψει κανείς ἀπό πάνω, δέν θάἔχει ἀποτέλεσμα. Θά πρέπει νά σκάψει καί νά βρεῖ τίς ρίζες. Ἔτσι εἶναι καί ἡἁμαρτία. Ἄν κόβεις μόνο τήν ἐπιφάνεια καί ἀφήνεις τίς ρίζες, πάλι θάξαναβλαστάνει. Ἔχει τεράστια σημασία, γιά νά πολεμήσουμε τά πάθη μας, νάκόψουμε τίς ρίζες τῶν παθῶν, τίς αἰτίες, τίς ἀφορμές καί αὐτά πού ὑπάρχουν μέσαμας, τίς ἐπιθυμίες. Γιατί κάθε ἁμαρτία ξεκινάει ἀπό μία κακή, ἁμαρτωλή ἐπιθυμία. Ἡἐπιθυμία τρέφεται ἀπό τίς αἰσθήσεις καί ἀπό τήν φαντασία. Γι’ αὐτό ὁ Χριστός εἶπεπροσέξτε τά μάτια σας, γιατί ἀπό τά μάτια προέρχεται ἡ ἐπιθυμία καί ἀπό τήνἐπιθυμία καταλήγεις νά κάνεις τήν πλήρη ἁμαρτία.Ἑπομένως, λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, νά δοῦμε τί κάνουν οἱ Ἀπόστολοι. Πρῶτακάνουν ὑπακοή καί μένουν στά Ἱεροσόλυμα, ὅπως τούς εἶπε ὁ Χριστός. Παραμένουνἐκεῖ μέ προσευχή, μέ συστολή τῶν αἰσθήσεων, τό ὁποῖο ἔχει ἐπίσης σημασία, γιατί,ὅσο κυκλοφορεῖς στόν κόσμο, δέχεσαι πολλές προκλήσεις γιά ἁμαρτία καί δένμπορεῖς νά κάνεις καί καλή προσευχή. Ἐνῶ μέσα στό δωμάτιό σου, μέσα στήνἡσυχία, μέσα στόν ναό, μπορεῖς πολύ πιό εὔκολα νά βρεῖς τόν Θεό. Ἔτσι λοιπόνμένοντας στήν ἡσυχία, μέ προσευχή, «ἔλαβαν τό Ἅγιον Πνεῦμα». Ὁπότε μία πρώτηπροϋπόθεση εἶναι νά παραμένουμε κι ἐμεῖς στό ὑπερῶο, τό ὁποῖο ἔχει καί συμβολικήσημασία, εἶναι ἕνας χῶρος πού εἶναι ὑπερυψωμένος. Εἶναι τό ἀνώγειο, ἄς ποῦμε,ἑνός σπιτιοῦ, δέν εἶναι τό κάτω μέρος πού ἀκουμπάει στό ἔδαφος. Ἔτσι λοιπόν καί ὁχριστιανός πρέπει νά σηκωθεῖ ἀπό τήν γῆ, νά εἶναι στό ὑπερῶο, δηλαδή νάξεκολλήσει ἀπό τά γήινα, νά ξεκολλήσει ἀπό τά ἀνθρώπινα πάθη. Νά εἶναι πάνω ἀπότήν φιληδονία, τή φιλαργυρία καί τήν φιλοδοξία καί ἀπό κάθε ἄλλο πάθος. Νάβρίσκεται συνεχῶς στό ὑπερῶο, τό ὁποῖο εἶναι ὁ καθαρός νοῦς καί ὁ νοῦς, ὅπως μᾶςλένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, νά εἶναι στήν καρδιά, ἡ ὁποία θά πρέπει «νά εἶναι καθαρή,ἀπαλλαγμένη ἀπό τά πάθη καί ἡ ψυχή εἰρηνική ἀπό βλάσφημους, πονηρούς καίαἰσχρούς λογισμούς. Ὁ Μέγας Βασίλειος θά πεῖ ὅτι εἶναι ἀδύνατον νά γίνουμεχωρητικοί τῆς θείας Χάριτος, ἐάν δέν βγάλουμε ἀπό τήν ψυχή μας ὅλα τά πάθη τῆς131

κακίας. Δηλαδή πρέπει ὁ ἄνθρωπος, γιά νά ἔρθει τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα του, νάἀδειάσει ἀπό ὅλο τό κακό πού ὑπάρχει μέσα στήν καρδιά του».Θά πεῖτε: – Εἶναι κακή ἡ καρδιά μας; Ὑπάρχει κι ἕνα τραγούδι πού λέει: Ἄκου τήνκαρδιά σου. Ἄν δέν εἶναι καθαρή ἡ καρδιά σου, τί θά σοῦ πεῖ; Κακές ἐπιθυμίες θάσοῦ ἐμφυσήσει. Καί ποῦ τό ξέρουμε ὅτι εἶναι μολυσμένη; Μᾶς τό εἶπε ὁ Χριστός:«Ἐκ γάρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι..»(Ματθ. 15,19), ἀπό τήν καρδιά ἐξέρχονται ὅλα αὐτά καί αὐτά εἶναι πού κοινοῦν τόνἄνθρωπο, πού μολύνουν τόν ἄνθρωπο. Δέν εἶναι τά ἐξωτερικά, ὅπως ἔλεγαν οἱΦαρισαῖοι καί σήμερα λέμε: «νά προσέξουμε τί θά φᾶμε, τί θά πιοῦμε, μήπωςμολυνθοῦμε». Δέν εἶναι αὐτό. Πρέπει βέβαια νά νηστεύουμε καί νά τηροῦμε τίςνηστεῖες τῆς Ἐκκλησίας. Ὄχι ὅμως γιατί τό κρέας ἤ τό γάλα εἶναι μολυσμένα. Εἶναιεὐλογημένα κι αὐτά ἀπ’ τόν Θεό, ἀλλά γιά νά κάνουμε ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καίστόν Χριστό. Ὁπότε λέει ὁ Χριστός μας, δέν εἶναι αὐτό πού μπαίνει ἀπ’ ἔξω πού μᾶςμολύνει, ἀλλά αὐτό πού βγαίνει ἀπό τήν καρδιά. Ἑπομένως ἡ ρίζα τῆς ἀκαθαρσίαςμας, τῆς βρωμιᾶς μας, εἶναι μέσα μας, στήν καρδιά μας καί δέν πρέπει κανείς νάκατηγορεῖ οὔτε τούς ἄλλους, οὔτε τήν κοινωνία, οὔτε τούς ἱερεῖς, οὔτε τούςἀρχιερεῖς, οὔτε τό πολιτικό σύστημα τό διεφθαρμένο, οὔτε τά χρήματα, τίποτα ἀπόὅλα αὐτά. Νά κατηγορήσει τόν ἑαυτό του πού ἔδειξε ἀμέλεια καί βρῆκε εὐκαιρία ὁδιάβολος καί ἔριξε μέσα στήν καρδιά του ὅλη αὐτή τήν βρωμιά. Δηλαδή πρέπει νάγίνει, αὐτό πού λένε οἱ Πατέρες, κάθαρση. Νά καθαρίσει ἡ καρδιά μας.Ἡ πνευματική ζωή, ὅπως ἔχουμε πεῖ, ἔχει τρία στάδια, πού οἱ Πατέρες τά λένε:κάθαρση, φωτισμός καί θέωση. Πρέπει νά προηγηθεῖ ἡ κάθαρση, νά καθαριστεῖ ὁἄνθρωπος ἀπό τά πάθη καί ἀπό τούς λογισμούς, γιά νά φωτιστεῖ μετά ἀπό τό ἍγιοΠνεῦμα. Ἄν δέν γίνει ἡ κάθαρση, δέν μπορεῖ νά γίνει ὁ φωτισμός. Κι ἀφοῦ ὁἄνθρωπος φωτιστεῖ καί ἔχει μέσα του ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖοκαταλαβαίνει καί ὁ ἴδιος, γιατί ἔχει μέσα του συνεχῶς προσευχή, ἀλλά τόκαταλαβαίνουν καί οἱ ἄλλοι. Αὐτός εἶναι ὁ φωτισμένος, πού μέσα του συνεχῶςἐπικαλεῖται τόν Χριστό καί ἡ καρδιά του δουλεύει καί λέει τήν εὐχή «Κύριε ἸησοῦΧριστέ ἐλέησόν με». Μέχρι νά φτάσουμε ὅμως ἐκεῖ, πρέπει νά κάνουμε τόξεμπάζωμα, πού ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος. Νά βγάλουμε τά μπάζα τοῦ διαβόλου, πούἐμεῖς μέ τήν συγκατάθεσή μας καί τήν θέλησή μας ἐπιτρέψαμε νά μποῦν μέσα μας κιἔτσι νά δημιουργηθεῖ χῶρος, ὥστε νά ἔρθει τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά μᾶς φωτίσει.– Τί θά πεῖ κάθαρση;Πρῶτα ἀπ’ ὅλα κάθαρση σημαίνει νά θεραπευθοῦν οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς καί νάλειτουργοῦν κατά φύσιν καί ὑπέρ φύσιν καί ὄχι παρά φύσιν. Δηλαδή ἡ ψυχή τοῦἀνθρώπου εἶναι ἐννιαῖα, ἀλλά εἶναι καί πολυδύναμη. Εἶναι ἕνα πράγμα ἀλλά ἔχειπολλές δυνάμεις. Οἱ τρεῖς κύριες δυνάμεις εἶναι: τό λογιστικό, τό ἐπιθυμητικό καί τόθυμικό. Τό λογιστικό εἶναι ὁ λογισμός, πού μποροῦμε νά σκεφτόμαστε, ὁ νοῦς τοῦἀνθρώπου. Τό ἐπιθυμητικό εἶναι οἱ διάφορες ἐπιθυμίες, πού μποροῦμε νάἐπιθυμοῦμε. Καί τό θυμικό εἶναι ὁ θυμός, μποροῦμε νά ὁρμᾶμε πρός αὐτό πούθέλουμε, νά κινητοποιοῦμε ὅλον τόν ἑαυτό μας πρός αὐτό πού ἐπιθυμοῦμε.132

– Πότε αὐτές οἱ δυνάμεις λειτουργοῦν φυσιολογικά στό κατά φύσιν;Ὅταν καί οἱ τρεῖς δυνάμεις κατευθύνονται στόν Θεό. Τό λογιστικό σκέφτεται τόνΘεό, λογίζεται τόν Θεό, προσεύχεται. Τό ἐπιθυμητικό ἐπιθυμεῖ τόν Θεό, θέλει τόνΘεό, ζητάει, ἀγαπάει καί ποθεῖ τόν Θεό καί τό θυμικό κινητοποιεῖ ὅλον τόν ἄνθρωποκαί τόν σπρώχνει πρός τόν Θεό.Ἐμεῖς ὅμως ἔχουμε πάθει τό ἑξῆς: ἔχουμε δώσει σ’ αὐτές τίς τρεῖς δυνάμειςλανθασμένη κατεύθυνση. Τίς ἔχουμε βάλει νά λειτουργοῦν παρά φύσιν, ὄχιφυσιολογικά, ἀντίθετα δηλαδή τοῦ σκοποῦ γιά τόν ὁποῖο μᾶς τίς ἔδωσε ὁ Θεός. ὉΘεός μᾶς ἔδωσε αὐτές τίς δυνάμεις, γιά νά Τόν ἀγαπήσουμε. Ὄχι γιατί ὁ Θεός εἶναιἐγωιστής καί θέλει αὐτό τό πράγμα γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά γιά μᾶς, γιατί, ὅτανἀγαπήσουμε τόν Θεό καί ἑνωθοῦμε μέ τόν Θεό, θά ἀπολαμβάνουμε τήν μακαριότηταμαζί μέ τόν Θεό. Ἐμεῖς λοιπόν τό λογιστικό, ἀντί νά τό στρέψουμε πρός τόν Θεό, τόστρέψαμε πρός τά κτίσματα. Ὁπότε ἔχουμε ἄλλους λογισμούς, δέν σκεφτόμαστε τόνΘεό. Σκεφτόμαστε τά χρήματα, τίς ἡδονές, τήν δόξα, ἄν μᾶς ἀγαποῦν ἤ δέν μᾶςἀγαποῦν, πράγματα διεστραμμένα καί ὄχι φυσιολογικά. Μετά διαστρέψαμε καί τήνἐπιθυμία καί ἀντί νά ἐπιθυμοῦμε τόν Θεό, ἐπιθυμοῦμε πάλι αὐτά τά μάταιαπράγματα, ἡδονές, δόξα κ.λ.π Καί μέ τόν θυμό κυνηγᾶμε κιόλας αὐτά τά πράγματα.Γιά παράδειγμα, ὅταν τά παιδιά δίνουν Πανελλήνιες ἐξετάσεις τά συμβουλεύουμε νάἀγχωθοῦν, νά βγοῦν πρῶτοι, νά θυμώσουν μέ τούς ἄλλους καί ἀλλά τέτοια. Ἀντί νάποῦμε στό παιδί: «παιδί μου κάνε προσευχή, ἀφήσου στόν Θεό καί ἄς γίνει τόθέλημα τοῦ Θεοῦ, μήν ἔχεις ἄγχος».– Γιατί τό ἄγχος τί εἶναι;Εἶναι δαιμονική ἐνέργεια. Εἶναι διαστροφή τῆς ψυχῆς. Ἡ ψυχή πρέπει πάντοτε νάεἶναι εἰρηνική καί ἤρεμη καί ποτέ ἀγχωμένη καί θυμωμένη. Παίρνουμε τόν θυμό,πού εἶναι μία δύναμη τῆς ψυχῆς καί μᾶς τήν ἔδωσε ὁ Θεός νά πολεμᾶμε τά πάθη μαςκαί τόν διάβολο καί νά θυμώνουμε μέ τόν κακό ἑαυτό μας καί τόν στρέφουμεἐναντίον τῶν ἀδελφῶν μας, γιατί κάποιος μᾶς ἀδίκησε, γιατί δέν μᾶς δίνει αὐτά πούἐπιθυμοῦμε κ.λ.π. Ἔχουμε φτιάξει θελήματα καί ἐπιθυμίες καί ἐπειδή ὁ ἄλλος δένμᾶς τά ἱκανοποιεῖ, θυμώνουμε μαζί του. Ὁ θυμός λοιπόν δέν μᾶς βοηθάει νάἀγαπήσουμε τόν Θεό καί μετά καί τόν πλησίον. Ἄν ἀγαπάει κανείς τόν Θεό, ἀγαπάεικι αὐτά πού ἀγαπάει ὁ Θεός. Ὁ Θεός ἀγαπάει ὅλους τούς ἀνθρώπους, δέν κάνειδιακρίσεις, δέν ἔχει ἐχθρούς καί φίλους, ὅλοι εἶναι ἀγαπητοί γιά τόν Θεό καί τό ἴδιοπρέπει νά κάνει καί ὁ χριστιανός. Νά ἀγαπάει ὅ,τι ἀγαπάει καί ὁ Θεός, δηλαδή ὅλουςτούς ἀνθρώπους, ἐχθρούς καί φίλους. Ἐμεῖς ὅμως δέν μποροῦμε νά ἀγαπήσουμε καίνά συγχωρήσουμε, κρατᾶμε θυμό καί κακία. Κάνουμε δηλαδή μία κακή χρήση τοῦθυμοῦ.Θά πρέπει λοιπόν τώρα αὐτές οἱ τρεῖς δυνάμεις νά θεραπευτοῦν καί νά ἀρχίσουν νάλειτουργοῦν φυσιολογικά. Ὁ λόγος, τό λογιστικό, νά στραφεῖ πρός τόν Θεό καί νάγνωρίσει τόν Θεό. Ὅσο ὁ λόγος, τό λογιστικό, δέν προσεύχεται, δέν ἀσχολεῖται μέτόν Θεό, ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἄγνοια τοῦ Θεοῦ, δέν ξέρει τί εἶναι ὁ Θεός. Γι’ αὐτόπολλοί ἄνθρωποι σήμερα λένε: «Ποῦ τόν βλέπεις τόν Θεό; Δέν ὑπάρχει Θεός».133

Ὑπάρχει, ἀλλά δέν Τόν βλέπει, γιατί εἶναι σκοτισμένος ὁ νοῦς του, τό λογιστικό του,ἀπό τήν ἁμαρτία καί τά πάθη. Κάθε ἁμαρτία εἶναι σκοτάδι καί φέρνει σκοτάδι στήνψυχή. Ἔτσι φτάνει ὁ ἄνθρωπος νά λέει ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός. Τότε ἀντί νάἐπιθυμοῦμε τόν Θεό, ἐπιθυμοῦμε ἄλλα πράγματα, καλλιεργεῖται ἡ φιλαυτία, βάζουμεκέντρο τῆς ζωῆς μας τόν ἑαυτό μας καί ἐπιθυμοῦμε ὅλα αὐτά τά διεστραμμένα πούεἴπαμε. Καί ὁ θυμός μας ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἀντί νά ἀγωνίζεται νά ἐπιτύχει τήνἑνότητα μέ τόν Θεό, ὑποδουλώνεται στά πάθη καί ὑφίσταται κι αὐτός τήν τυραννία.Γιατί ἕνας ἄνθρωπος πού θυμώνει, τυραννιέται, βασανίζεται καί ἀφοῦ ἠρεμήσει, τόκαταλαβαίνει καί παραδέχεται ὅτι πρέπει νά πάψει νά θυμώνει. Ἀλλά δέν μπορεῖς νάπάψεις νά θυμώνεις, ἄν δέν πᾶς στήν Ἐκκλησία, ἄν δέν ἐξομολογηθεῖς, ἄν δένἀποβάλλεις τήν ἁμαρτία. Μέ τήν θέλησή σου μόνο, ὅσο κι ἄν προσπαθήσεις, δέν θάκαταφέρεις νά κατευθύνεις αὐτές τίς δυνάμεις σου πρός τόν Θεό.Ἑπομένως, ἕνα πρῶτο στοιχεῖο τῆς κάθαρσης εἶναι οἱ τρεῖς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, τόλογιστικό, τό ἐπιθυμητικό καί τό θυμικό, νά λειτουργήσουν γιά τόν Θεό. Μέ τόλογιστικό ὁ ἄνθρωπος νά προσεύχεται, νά ἀναζητεῖ καί νά σκέφτεται τόν Θεό, μέ τόἐπιθυμητικό νά ἀγαπάει τόν Θεό καί μέ τό θυμικό νά κινητοποιεῖται ὁλόκληρος ὁἄνθρωπος καί μέ ὅλη του τήν δύναμη νά ἀνεβαίνει στόν Θεό.Δεύτερο στοιχεῖο κάθαρσης εἶναι νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τυραννία τῆς ἡδονῆς καί τῆςὀδύνης, ὅπως λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ἡ ἡδονή εἶναι δίπλα-δίπλα συμπεπλεγμένη μέτήν ὀδύνη. Ἡ κακή βέβαια ἡδονή, ὄχι ἡ ἡδονή πού μᾶς δίνει ὁ Θεός. Ἡ κακή ἡδονήπού μᾶς δίνουν τά γήινα πράγματα. Ὁ ἄνθρωπος, γιά παράδειγμα, γίνεται δοῦλος στίςσαρκικές ἡδονές. Εἰδικά στήν ἐποχή μας κυριαρχεῖ μιά σαρκολατρεία, μιά φιληδονία.Φοβερό πάθος! Ὁ ἄνθρωπος ὑποδουλώνεται στήν ἡδονή ἀλλά ἀκριβῶς δίπλα πάει ἡὀδύνη. Εἶναι ἀξεχώριστα αὐτά τά δύο. Γι’ αὐτό λένε οἱ Πατέρες, μετά τήν ἡδονή, θάἔχεις λύπη, δέν θά ἔχεις χαρά. Ὁ διάβολος μᾶς ξεγελάει μέ τόν λογισμό ὅτι οἱσαρκικές ἡδονές θά μᾶς φέρουν χαρά. Τά κάνει ὁ ἄνθρωπος καί τί εἰσπράττει; Ἕνακενό. Μένει ὁ ἄνθρωπος ἀπελπισμένος, ἀπογοητευμένος, ἀπομονωμένος οὐσιαστικά.Δέν τόν ἀγαπάει καί δέν ἀγαπάει κανέναν, γιατί ὁ διάβολος καί τά πάθη αὐτόκάνουν: ἀπομονώνουν τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν Θεό καί ἀπό τούς ἄλλους. Γιατί ἡφιληδονία καί ἡ φιλαυτία εἶναι ἕνας μεγάλος ἐγωισμός. Ὁ ἄνθρωπος κλείνεται στόνἑαυτό του καί προσπαθεῖ μόνος του, μέ τίς αἰσθήσεις του, νά βρεῖ τήν εὐτυχία του.Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος -καί οἱ ἀρχαῖοι τό ἔλεγαν- εἶναι κοινωνικό ὄν. Εἶναι δηλαδήπλασμένος γιά τόν Θεό καί γιά τόν πλησίον καί τότε γίνεται εὐτυχισμένος, ὅτανκοινωνεῖ. Ὅταν κοινωνεῖ ὅμως πραγματικά, ὄχι φανταστικά μέ τά Facebook καί τάλοιπά πού νομίζουν σήμερα οἱ ἄνθρωποι ὅτι ἐπικοινωνοῦν. Ἡ ἀληθινή ἐπικοινωνίαεἶναι νά γίνεις μέ τόν ἄλλον ἕνα πνεῦμα, νά θέλετε τό ἴδιο πράγμα. Πῶς γίνεται ὅμωςαὐτό; Μόνο στήν Ἐκκλησία διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τότε οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τόἴδιο πνεῦμα, τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τότε κοινωνοῦν μεταξύ τους ἀληθινά καίπραγματικά. Τότε πετυχαίνει καί ἡ οἰκογένεια, γιατί γίνονται ἕνα πνεῦμα ὁ σύζυγοςκαί ἡ σύζυγος. Ἀλλιῶς ζοῦν στό ἴδιο σπίτι μία κόλαση, χωρίς νά καταλαβαίνει ὁ ἕναςτόν ἄλλον, γιατί δέν ὑπάρχει ταύτιση ψυχῶν, δέν ὑπάρχει τό ἴδιο πνεῦμα. Ἄν ὅμωςκαί οἱ δυό μποῦνε κάτω ἀπό τό πετραχήλι, κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, θά ἔχουν καί134

οἱ δύο τό ἴδιο θέλημα, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁπότε αὐτόματα ἑνώνονται καί μεταξύτους. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Χριστοῦ ποτέ δέν νιώθει μοναξιά, ποτέ δέν νιώθει ὅτι δέν τόνἀγαποῦν, γιατί μέσα στήν Ἐκκλησία βρίσκει τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναιἀγάπη παγκόσμια καί ἀγκαλιάζει ὅλους τούς ἀνθρώπους.Ἑπομένως ἕνα δεύτερο στοιχεῖο τῆς κάθαρσης εἶναι νά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό αὐτή τήνὑποδούλωση στήν ἡδονή καί στήν ὀδύνη, τά ὁποῖα εἴπαμε πᾶνε μαζί. Ἐπιθυμοῦμετήν ἡδονή καί ἀποφεύγουμε τίς ὀδύνες. Δέν θέλουμε νά πονέσουμε ἤ νάκουραστοῦμε. Νομίζουμε ὅτι, ἄν ἀποφύγουμε τήν ὀδύνη, θά γίνουμε εὐτυχισμένοι.Ἄλλη πλάνη τοῦ διαβόλου. Δέν γινόμαστε εὐτυχισμένοι, ὅταν ἀποφεύγουμε τίςὀδύνες -τίς κατά Θεόν ὀδύνες- ἀλλά ὅταν τίς δεχόμαστε, γινόμαστε χωρητικοί τῆςχάρης.Ἡ νηστεία γιά παράδειγμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μιά ὀδύνη. Ἕνας κοσμικόςἄνθρωπος θά σοῦ πεῖ: «Πᾶς καλά; Νηστεύεις στόν 21ο αἰῶνα;». Κι ὅμως αὐτή ἡὀδύνη, αὐτός ὁ μικρός πόνος πού κόβεις τό θέλημά σου νά φᾶς κρέας ἤ γάλα, σέβοηθάει, ὥστε νά καθαριστεῖς ἀπό τά πάθη σου, ἀπό τήν ὑποδούλωση στήν ἡδονήτοῦ φαγητοῦ. Εἶναι κι αὐτό μιά δουλεία στήν γαστέρα καί στόν λάρυγγα, στά πάθητῆς γαστριμαργίας καί τῆς λαιμαργίας. Σέ βοηθάει λοιπόν ἡ νηστεία νάἐλευθερωθεῖς, γιατί λέει ἡ Ἁγία Γραφή: «οὗ τό Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία» (Β΄Κορ. 3,17). Ὅσο ἀπομακρυνόμαστε ἀπό τόν Χριστό, γινόμαστε οἱ χειρότεροισκλάβοι. Προσπαθοῦμε νά κόψουμε τά πάθη μας καί δέν μποροῦμε. Εἶναι φυσικό,γιατί πρέπει νά πᾶμε στόν Χριστό, γιά νά τά κόψουμε. Οὔτε τό τσιγάρο μποροῦν νάκόψουν οἱ ἄνθρωποι καί εἶναι ἐξαρτημένοι ἀπό ἕνα φυτό, γιατί δέν ἔχουν ἐνεργόμέσα τους τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὥστε νά μπορέσουν νά τινάξουν αὐτή τήν φιληδονία.Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν πού καθαρίζεται, οὔτε γίνεται δοῦλος στήν ἡδονή, οὔτε φοβᾶταιτίς ὀδύνες. Δέν φοβᾶται νά πάθει κάτι γιά τόν Χριστό. Ἀκόμα γλιτώνει ἀπό τίςὀδύνες πού ἔρχονται μέσω τῆς ἁμαρτίας, γιατί ἡ ἁμαρτία μέσα της ἔχει πόνο καίκόπο, ἔχει τόν θάνατο. Τό λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Τά ὀψώνια τῆς ἁμαρτίαςθάνατος» (Ρωμ. 6,23). Ὁ διάβολος μᾶς λέει ὅτι, ἄν κάνουμε τήν ἁμαρτία, θά γίνουμεεὐτυχισμένοι. Τό ἀντίθετο συμβαίνει. Γινόμαστε δυστυχισμένοι, πεθαμένοι. Τόδεύτερο λοιπόν στοιχεῖο εἶναι νά ἀπαλλαγεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν τυραννία πούἐξασκεῖ ἡ ἡδονή καί ἡ ὀδύνη. Ὁ φόβος τῆς ὀδύνης φαίνεται πάρα πολύ στόν φόβοτοῦ θανάτου. Πόσοι ἀπό μᾶς πού πᾶμε στήν Ἐκκλησία δέν φοβόμαστε τόν θάνατο;Ἐλάχιστοι. Ἄν ὅμως γεμίσεις μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν θά φοβᾶσαι τόν θάνατο,μᾶλλον θά τόν ἐπιθυμεῖς κιόλας, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ ἔχει κάνει συγγενή μέ τόνΧριστό καί θέλεις νά εἶσαι μέ τόν Χριστό ἐκτυπώτερον ,̓ ἐμφανέστερα, καλύτερα,ἐντονότερα, τό ὁποῖο θά γίνει μετά θάνατον. Ἀλλά γιατί οἱ Μάρτυρες ἔγινανΜάρτυρες; Γιατί εἶχαν ξεπεράσει αὐτόν τόν φόβο τοῦ θανάτου. Ἤθελαν νά πεθάνουνκαί θεωροῦσαν τούς δημίους τους εὐεργέτες, γιατί θά πήγαιναν στόν Χριστό. Ἐνῶἐμεῖς θά θυμώναμε, θά τούς μισούσαμε καί θά τρέμαμε. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ὅμωςδέν φοβᾶται, γιατί ἔχει ἤδη κοινωνία μέ τόν Χριστό καί ξέρει ὅτι ὁ θάνατος θά τόνπάει ἀκόμα πιό κοντά στόν Χριστό.135

Διαπιστώνουμε μέ αὐτά ὅτι μπορεῖ κἄν νά μήν ἔχουμε ἀρχίσει τήν κάθαρση. Λέμεκάπως ἀφηρημένα «νά καθαριστοῦμε ἀπό τά πάθη μας». Ἄν φοβᾶσαι τόν θάνατοσημαίνει ὅτι δέν ἔχεις καθαριστεῖ ἀκόμα. Ἐπιθυμεῖς τίς ἡδονές, τίς σαρκικές, τίςσωματικές, τά μπράβο-μπράβο τῶν ἀνθρώπων, τά χρήματα, τό θέλημά σου, νάπερνᾶς ἐσύ καλά; Ἀκόμα δέν ἔχεις καθαριστεῖ. Ὁ νοῦς σου γυρνάει ἐδῶ κι ἐκεῖ καίδέν εἶναι στόν Χριστό; Πάλι δέν εἶσαι καθαρός.Τέλος τό τρίτο στοιχεῖο τῆς κάθαρσης εἶναι νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά ἀπό τούςδιάφορους λογισμούς. Τί εἶναι οἱ λογισμοί; Εἶναι αὐτά πού κανονικά θά ἔπρεπε νάὑπάρχουν στήν λογική, στή διάνοια καί ὄχι στήν καρδιά. Οἱ διάφορες σκέψειςδηλαδή πρέπει νά ὑπάρχουν στόν ἐγκέφαλο καί ὄχι στήν καρδιά. Ἐπειδή ὅμως δένπροσέχουμε καί ἔχουμε ἀφύλαχτη τήν καρδιά μας, ἀφήνουμε τούς λογισμούς ἀπότόν ἐγκέφαλο νά κατεβαίνουν στήν καρδιά καί ἐκεῖ μέσα οἱ λογισμοί γίνονταιἐπιθυμίες καί αὐτές οἱ ἐπιθυμίες μολύνουν τήν καρδιά μας. Γι’ αὐτό μᾶς εἶπε ὁΧριστός μας ὅτι ἀπό τήν καρδιά βγαίνουν οἱ κακές ἐπιθυμίες. Θά πρέπει λοιπόν ἡκαρδιά νά ἀδειάσει ἀπό ὅλους αὐτούς τούς λογισμούς.– Πῶς ἡ καρδιά ἀδειάζει ἀπό τούς λογισμούς καί καθαρίζει σιγά-σιγά ἀπό τά πάθη;Αὐτό γίνεται μέ τήν ἀδιάλειπτη ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, τό «ΚύριεἸησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», τό ὁποῖο λέγεται μονολόγιστη εὐχή. Γιατί λέγεταιμονολόγιστη; Ἔχει μόνο ἕναν λόγο. Ὅταν ἀδειάσει ἡ καρδιά ἀπό ὅλους τούςλογισμούς, τότε μένει στήν καρδιά μόνο ἕνας λόγος, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέμε». Ἡ ἁπλή μνήμη τῆς καρδιᾶς, ὅταν ἡ καρδιά εἶναι καθαρή, ἔχει τήν ἀδιάλειπτηπροσευχή καί τίποτα ἄλλο. Οὔτε καλούς λογισμούς θά ἔχουμε στήν καρδιά μας. Θάπρέπει ἡ καρδιά νά ἀδειάσει ἀπό ὅλους τούς λογισμούς. Εἶναι πολύ σημαντικό. Στόνἐγκέφαλο μποροῦμε νά ἔχουμε καλούς λογισμούς. Στήν καρδιά δέν πρέπει νά ἔχουμεκανέναν λογισμό, μόνο τόν Χριστό. Τότε ἡ καρδιά εἶναι καθαρή. Οὔτε καλέςἐπιθυμίες νά ἔχουμε. Ἄν θέλει ὁ Θεός κάτι, ἄς γίνει. Ἄν δέν γίνει ὅμως νά μήνστενοχωρηθοῦμε. Δηλαδή νά μήν ὑποδουλωνόμαστε οὔτε στίς καλές ἐπιθυμίες.Θέλω λ.χ. ἐγώ νά κάνω θαύματα! Καλό πράγμα δέν εἶναι; Δέν ξέρουμε. Λέμε«Χριστέ μου ἐσύ ἄν θέλεις θά μοῦ τό δώσεις». Μέσα στήν καρδιά μας δέν θάθέλουμε τίποτα, παρά μόνο τόν Χριστό. Ἄν ὁ Χριστός θέλει νά μᾶς κάνει ἕνα δῶρο,νά εἶναι εὐλογημένο. Ἄν ὁ Χριστός δέν θέλει, πάλι νά εἶναι εὐλογημένο. Ὑπάρχουνμεγάλοι ἅγιοι πού δέν ἔκαναν θαύματα. Ὁ μεγαλύτερος ἀπό ὅλους τούς ἁγίους, ὁἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, δέν ἔκανε κανένα θαῦμα. Τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή:«σημεῖον ἐποίησεν οὐδέν» (Ἰω. 10,41). Κι ὅμως εἶναι ὁ πιό μεγάλος Ἅγιος!Ἑπομένως, θά πρέπει ἡ καρδιά μας νά ἀδειάσει καί ἀπό τούς καλούς λογισμούς καίαὐτό εἴπαμε γίνεται μέ τήν νοερά προσευχή, τήν συνεχή ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦΧριστοῦ. Θά πρέπει ὁ χριστιανός νά μάθει νά τό κάνει αὐτό καί στήν ἀρχή πρέπει νάτό λέει μέ τό στόμα, ψιθυριστά, νά τό ἀκούει τό αὐτί ὥστε νά τό συνηθίσει. Ὅταν τόπεῖ πολύ καιρό μέ τό στόμα, μετά αὐτόματα θά τό πάρει καί ἡ διάνοια. Θά τό λέει μέτόν ἐγκέφαλο, μέ τήν σκέψη καί σιγά-σιγά αὐτή ἡ εὐχή θά κατεβεῖ καί στήν καρδιάκαί θά ἀρχίσει νά προσεύχεται ἡ καρδιά. Γιατί καί ἡ καρδιά ἔχει στόμα, ἔχει λόγο.136

Εἶναι ὁ ἐνδιάθετος λόγος. Τότε ὁ χριστιανός θά ἀκούει τήν καρδιά του νά ἐπικαλεῖταιτόν Χριστό καί μπορεῖ νά κοιμᾶται καί νά ἀκούει τήν καρδιά του νά προσεύχεται. Τόσῶμα ξεκουράζεται καί ἡ καρδιά προσεύχεται. Γι’ αὐτό λέει στήν Παλαιά Διαθήκη:«Ἐγώ καθεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ» (Ἄσμα 5,2). Δηλαδή οἱ Ἅγιοι τῆςΠαλαιᾶς Διαθήκης εἶχαν καί αὐτοί τήν νοερά, τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Γινόταν μέἄλλα λόγια καί πρό Χριστοῦ ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή. Εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ στούςἀνθρώπους αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται σωστά καί καθαρίζουν τήν καρδιά τους.Συνοπτικά θά λέγαμε, κάθαρση σημαίνει αὐτά τά τρία πράγματα. Πρῶτον, οἱδυνάμεις τῆς ψυχῆς νά λειτουργοῦν φυσιολογικά καί ὄχι διεστραμμένα. Τό λογιστικόνά προσεύχεται, νά κινεῖται πρός τόν Θεό. Τό ἐπιθυμητικό νά ἐπιθυμεῖ τόν Θεό καίτίποτα ἄλλο. Γι’ αὐτό ὁ Χριστός μας στήν Κυριακή προσευχή μᾶς εἶπε νά λέμε:«Γεννηθήτω τό θέλημά Σου». Δέν μᾶς εἶπε νά λέμε γεννηθήτω τό θέλημά μου. Αὐτόσημαίνει ὅτι ἐγώ δέν ἔχω κανένα θέλημα, καμία ἐπιθυμία. Μόνο μία ἐπιθυμία: «Αὐτόπού θέλεις Ἐσύ Χριστέ μου, θέλω κι ἐγώ». Αὐτό εἶναι πολύ ἀπελευθερωτικό. Σήμεραὅλοι εἴμαστε δυστυχισμένοι γιατί ἔχουμε ἐπιθυμίες. Ἐπιθυμοῦμε διάφορα πράγματακαί ὄχι τόν Θεό. Τό νά παντρευτεῖ κανείς π.χ. εἶναι ἐπιθυμία. Ἄστο στόν Θεό. Γιατίνά ἀγχωθεῖς; Πῆγε κάποιος νέος στόν Γέροντα Παΐσιο καί τοῦ λέει: «Πάτερ εἶμαι 35χρονῶν καί ἀκόμα δέν παντρεύτηκα». Καί τοῦ ἀπαντάει: «Ἔ, τί στενοχωριέσαι ἐγώεἶμαι 65 καί δέν παντρεύτηκα»! Λίγο πειραχτικά βέβαια, ἀλλά ἤθελε νά τοῦ πεῖ αὐτότό πράγμα. Εἶπε ὁ Χριστός νά ἔχουμε τέτοιες ἐπιθυμίες; Δέν εἶπε. Καμία ἐπιθυμία νάμήν ἔχουμε. Ἀλλά συμβαίνει αὐτό, γιατί μᾶς νοιάζει ἡ γνώμη τοῦ κόσμου. Τί θά πεῖ ὁκόσμος; Κλαίει συνήθως ἡ μάνα, γιατί λέει «τό κορίτσι μου ἔμεινε στό ράφι».Ἀποκατάσταση τοῦ παιδιοῦ σημαίνει νά τό βάλεις στόν Παράδεισο, ὄχι σέ ἕνανγάμο. Νά πεῖς νά γίνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά τό παιδί μου. Βλέπετε πῶς οἱἐπιθυμίες μας μᾶς κάνουν δυστυχισμένους! Γιατί δέν λειτουργεῖ σωστά αὐτή ἡδύναμη τῆς ψυχῆς πού λέγεται ἐπιθυμητικό. Καί εὐτυχῶς πού δέν ἐπιτρέπει ὁ Θεόςνά ἐκπληρωθοῦν τά θελήματά μας, γιατί εἶναι τουλάχιστον κατά 99.99%καταστροφικά. Ὁ Χριστός ὅμως θέλει νά ἀφεθοῦμε σ’ Αὐτόν, ὅπως στόν πατέραμας. Ὁ πατέρας δέν ξέρει τί χρειάζεται τό μωρό του; Πρέπει τό μωρό νά ζητάει καίνά κλαίει; Ξέρει ὁ πατέρας καί τό μωρό τόν ἐμπιστεύεται. Ἐμεῖς ὅμως ἐπειδή ἔχουμεθέλημα, ἔχουμε ἐγωισμό, φιλαυτία, ἐμπιστοσύνη στήν λογική μας καί στίς δυνάμειςμας, ὑπερηφάνεια δηλαδή, γινόμαστε δυστυχισμένοι. Ὁ θυμός τέλος νά βοηθήσει τόνἄνθρωπο νά βρεῖ τόν Θεό καί νά θυμώσει μέ τόν διάβολο καί τά πάθη.Τό δεύτερο στοιχεῖο τῆς κάθαρσης εἴπαμε εἶναι νά ἀπελευθερωθοῦμε ἀπό τήντυραννία τῆς ἡδονῆς καί τῆς ὀδύνης. Νά μήν κυνηγᾶμε τίς ἡδονές καί νά μήνἀποστρεφόμαστε τίς ὀδύνες πού δίνει ὁ Θεός, τίς κατά Θεόν ὀδύνες, τήν νηστεία, τήνἀγρυπνία, τούς κόπους γιά τόν Θεό ἤ καί αὐτά πού ἔρχονται ἀπ’ ἔξω, ὅπως μίαἀρρώστια. Ὅλα αὐτά εἶναι καλά, μᾶς τά δίνει ὁ Θεός γιά νά καθαριστοῦμε ἀπό τήνφιλαυτία μας. Καί τό τρίτο στοιχεῖο τῆς κάθαρσης εἶναι νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά ἀπότούς λογισμούς. Ἡ καρδιά νά ἔχει μόνο ἕναν λογισμό, τήν προσευχή, τό Κύριε ἸησοῦΧριστέ ἐλέησόν με.Ὅταν ὁ ἄνθρωπος λοιπόν καθαριστεῖ, τότε γίνεται δεκτικός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.137

Ἀξίζει κανείς νά μπεῖ σ’ αὐτή τήν προσπάθεια καί θά διαπιστώσει πόσο ὡραία εἶναι ἡπνευματική ζωή. Δέν μᾶς ἱκανοποιεῖ ἡ Ἐκκλησία γιατί δέν ζοῦμε αὐτό πού λέει ὁΧριστός καί ἡ Ἐκκλησία. Δυστυχῶς ἔχουμε συνήθως μία ἐπιφανειακή καί ἐξωτερικήσχέση μέ τόν Χριστό, τήν Ἐκκλησία καί τά Μυστήρια ἀκόμα. Ὅλα αὐτά εἶναιλυτρωτικά καί ἀπελευθερωτικά.Οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς μίλησαν πολύ γιά τήν νοερά προσευχή. Ὁ Ἅγιος ΔιάδοχοςΦωτικῆς, γιά παράδειγμα, λέει: ὅταν ὁ ἄνθρωπος γεννιέται στό κέντρο τῆς καρδιᾶςτου, στό κέντρο τῆς ὑπάρξεώς του, εἶναι ὁ διάβολος. Ὅταν βαφτιζόμαστε στό κέντροτῆς καρδιᾶς μας μπαίνει ὁ Χριστός καί ὁ διάβολος εἶναι ἀπό γύρω. Πάλι μᾶςπολεμάει, ἀλλά δέν εἶναι στό κέντρο καί εἶναι πολύ πιό εὔκολο νά νικήσουμε, γιατίστό κέντρο ὑπάρχει ὁ Χριστός. Ὅταν λοιπόν ὁ ἄνθρωπος ἐπικαλεῖται τόν Χριστό, ὁΧριστός, ἡ νοερά – καρδιακή προσευχή, καίει τόν διάβολο καί τόν διώχνει μακριά.Ἔτσι σιγά-σιγά ὁ ἄνθρωπος τελείως ἐλευθερώνεται ἀπό αὐτή τήν τυραννία τοῦδιαβόλου.Τά πάθη πού ὑπάρχουν στόν ἄνθρωπο, τά ὁποῖα ἐπιτρέπει καί μπαίνουν μέσα τουμετά τό βάπτισμα λόγω τῆς ἀμέλειάς του, λειτουργοῦν ὅπως ἡ στάχτη στό τζάκι.Σβήνει τό τζάκι, μένει ὅμως μιά θράκα καί ἀπό πάνω εἶναι ἡ στάχτη. Ἔτσι εἶναι ὁσπινθήρας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος -πού πήραμε στό βάπτισμα- στόν ἄνθρωπο πού ἔχειπέσει στήν ἁμαρτία καί εἶναι ἀμετανόητος. Δέν ἔχει σβήσει τελείως ὁ σπινθήρας,ἀλλά εἶναι θαμμένος κάτω ἀπό τά πολλά πάθη. Τί θά κάνει τώρα ὁ ἄνθρωπος; Τίκάνουμε στό τζάκι; Μεριάζουμε τήν στάχτη, προσπαθοῦμε νά βροῦμε τό κάρβουνοκαί βάζουμε πάνω μερικά εὔφλεκτα ξυλαράκια. Αὐτά τά ξυλαράκια, λέει ὁ ἍγιοςΔιάδοχος, εἶναι οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ πού τίς ἐργαζόμαστε. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος τίςτηρεῖ – ὄχι μόνο τίς ξέρει – εἶναι αὐτά τά ξυλαράκια. Πρέπει νά τηροῦμε ὅλες τίςἐντολές, δέν ἐπιτρέπονται οἱ διακρίσεις καί οἱ ἐπιλογές. Μετά, γιά νά ἀνάψουν τάξυλαράκια, πρέπει λίγο νά φυσήξουμε. Αὐτό τό φύσημα, λέει ὁ Ἅγιος Διάδοχος,εἶναι ἡ νοερά προσευχή. Φυσᾶς, φυσᾶς καί ἀρχίζει σιγά-σιγά νά ἀνάβει μιά μικρήφλογίτσα, νά παίρνουν φωτιά τά μικρά ξυλαράκια, νά βγάζει καί λίγο καπνό στήνἀρχή, δακρύζεις καί λίγο. Θέλει λίγο κόπο ἰδίως στήν ἀρχή ἡ νοερά προσευχή μέχρινά ἀνάψει ἡ φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀπό τήν στιγμή ὅμως πού θά ἀνάψει καίθά βάλεις κι ἄλλα ξύλα ἀπό πάνω, μετά χαίρεσαι τήν γλυκιά θαλπωρή πού δίνει ἡχάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Αὐτή εἶναι ἡ διαδικασία. Ἔτσι βοηθάει ὁ ἄνθρωπος τόν ἑαυτό του καί γίνεταιπραγματικά εὐτυχισμένος καί μακάριος. Μέ αὐτό τόν τρόπο μποροῦμε κι ἐμεῖς νάἔχουμε μετοχή στό Ἅγιο Πνεῦμα. Στίς γιορτές τῆς Ἐκκλησίας μας πρέπει νά ἔχουμεπροσωπική βίωση. Γιά νά τίς ζήσουμε ὅμως, χρειάζεται νά προχωρήσουμε στήνδιαδικασία τῆς κάθαρσης. Λένε οἱ Πατέρες, ὅσο καθαρίζεται κανείς, τόσοπερισσότερο αἰσθάνεται καί τό φῶς. Ὅπως ἕνα μουτζουρωμένο τζάμι, ἀρχίζεις τόκαθαρίζεις μέ τό σφουγγάρι, φεύγει σιγά-σιγά ἡ μουτζούρα, μπαίνει λίγο φῶς,συνεχίζεις καί στό τέλος καθαρίζει τελείως. Ἔτσι γίνεται καί στήν ψυχή μας.Ἐργαζόμαστε τίς ἐντολές, δέν ἁμαρτάνουμε, λειτουργοῦν σωστά καί οἱ δυνάμεις τῆςψυχῆς, ἐπιθυμοῦμε τόν Θεό, λυτρωνόμαστε ἀπ’ τήν τυραννία τῆς ἡδονῆς καί τῆς138

ὀδύνης, καθαρίζεται ἡ καρδιά ἀπό τούς λογισμούς καί ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τόνΠαράδεισο ἀπό τώρα. Ὁ Χριστός ἦρθε γιά νά μᾶς δώσει ζωή, χαρά, εἰρήνη, ἀγάπη,αὐτά ὅλα πού λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅτι εἶναι ὁ καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καίὄχι ἕνα σύστημα κανόνων γιά νά τηρήσουμε. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ τά ἔχει αὐτά.Νιώθει εἰρήνη στούς λογισμούς τους, ἔχει πραότητα, ταπείνωση, ἀγάπη, δέν ἔχειἄγχος, ἀγωνία, θυμό, οὔτε κακία καί μίσος, γιατί ἄν ἔχει αὐτά σημαίνει ὅτι δέν ἔχεικαθαριστεῖ καί εἶναι ἀκόμα ὑποχείριο τοῦ κακοῦ πνεύματος καί ὄχι τοῦ καλοῦΠνεύματος.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣἘρ. : Γιά τήν ἡδονή ἐκτός ἀπό τό ψυχικό τάλαντο μπορεῖ νά φταίει καί τό σωματικό;Ἀπ. : Βέβαια τό βλέπουμε αὐτό. Σέ αὐτούς, γιά παράδειγμα, πού ἔχουν AIDS, κατάκύριο λόγο φταῖνε οἱ σωματικές ἁμαρτίες. Ὁ Θεός δέν θέλει νά τιμωρεῖται ὁἄνθρωπος, ἀλλά ἡ ἴδια ἡ ἁμαρτία ἔχει μέσα της τόν θάνατο. Ἀπό αὐτές τίςδιεστραμμένες σχέσεις δημιουργοῦνται καρκίνοι. Αὐτό εἶναι ἐκδίκηση τοῦ Θεοῦ;Ὄχι. Εἶναι ἡ συνέπεια τῆς διαστροφῆς. Ἡ κάθε ἁμαρτία εἶναι μία διαστροφή, μίαδιεστραμμένη κίνηση, ἡ ὁποία σέ πάει ἀντίθετα ἀπό ἐκεῖ πού εἶσαι νά πᾶς. Ὡςἄνθρωποι εἴμαστε κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση. Ὁ προορισμός εἶναι νά μοιάσουμεστόν Χριστό. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ ἀντίθετη κίνηση, ἀντί νά πᾶμε στόν Χριστό, πᾶμεἀνάποδα. Ὅπως λένε οἱ μηχανικοί ὅτι ἡ μηχανή πῆρε ἀνάποδες στροφές καίσμπαραλιάζεται, ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ἁμαρτάνει, παθαίνει ψυχολογικά,κατάθλιψη… εἶναι σάν τή μηχανή πού δουλεύει ἀνάποδα καί καταστρέφεται. Λέει ὁἍγιος Πορφύριος, ἄν δέν φροντίσεις ν’ ἀγαπήσεις τόν Χριστό, θά ἔχεις κατάθλιψη.Ἄν δέν ἀναζητήσεις τόν Χριστό, ἄν δέν ἀποκτήσεις τόν θεῖο ἔρωτα, θά εἶσαι ψυχικάἄρρωστος, ἀλλά καί σωματικά. Ὅταν λέμε ἕνας ἅγιος, σημαίνει ὅτι οὐσιαστικά τόλένε ὅλοι οἱ ἅγιοι, γιατί ὅ,τι λέει ὁ ἕνας, τό λέει μέ τήν φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.Λέει πάλι ὁ Ἅγιος Πορφύριος: ὅταν λειτουργεῖ σωστά ἡ ψυχή καί ὁ ἄνθρωποςἀγαπάει τόν Θεό καί ἔχει τήν εἰρήνη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα του, τότε λειτουργεῖὡραῖα καί τό σῶμα καί ὁ ἄνθρωπος δέν ἀρρωσταίνει, οὔτε καρκίνο παθαίνει, οὔτεσάκχαρο… Ἔστω ἄς ξεκινήσουμε νά τό κάνουμε, γιά νά ἀποφύγουμε τίς σωματικέςἀρρώστιες. Ἀλλά θά δοῦμε στή συνέχεια πόσο πιό σπουδαῖο πράγμα εἶναι ἡ κοινωνίαμέ τόν Θεό, ὅπου ὅλος ὁ ἄνθρωπος μεταμορφώνεται καί ζεῖ τήν χάρη καί τήν χαράτοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἄλλη χαρά ὅμοια μέ αὐτή δέν ὑπάρχει.Ὁπότε βεβαίως ὁ ἄνθρωπος βλάπτεται καί σωματικά ἀπό τήν ἡδονή καί ἀπό τήνἁμαρτία γενικότερα καί γι’ αὐτό παραχωρεῖ ὁ Θεός τίς ὀδύνες. Ἄς πάρουμε πάλι ἕναπαράδειγμα ἀπό τήν φύση. Ὅταν μᾶς τσιμπήσει ἕνα φίδι – ὅ μή γένοιτο –κυκλοφορεῖ μέσα στό αἷμα τό δηλητήριο. Γιά νά ἐξουδετερωθεῖ τό δηλητήριο, πρέπεινά κάνεις ἀντιοφικό ὀρό, ὁ ὁποῖος ἔχει μέσα στοιχεῖα πού ἐξουδετερώνουν τόδηλητήριο, τό ἀπενεργοποιοῦν. Εἶναι τό λεγόμενο ἀντίδοτο. Ἔτσι, λένε οἱ ἅγιοιΠατέρες καί ἡ ἡδονή εἶναι σάν τό δηλητήριο τοῦ φιδιοῦ. Ὅταν κυκλοφορήσει μέσαστόν ἄνθρωπο αὐτή ἡ κακή ἡδονή, ἡ σαρκική κλπ, ὁ ἄνθρωπος εἶναιδηλητηριασμένος καί κινδυνεύει νά πεθάνει. Ἔρχεται λοιπόν ὁ Χριστός μας μέ τήνφιλανθρωπία Του καί μᾶς δίνει -ἄν θέλουμε νά λυτρωθοῦμε- τό ἀντίδοτο. Τό139

ἀντίδοτο τῆς ἡδονῆς καί τῆς φιληδονίας εἶναι ἡ ὀδύνη. Ἡ κατά Χριστόν ὀδύνη ὅμως,νά πονέσεις λίγο γιά τόν Χριστό. Θά πᾶς στόν Πνευματικό, θά ἐξομολογηθεῖς καί θάσοῦ πεῖ τί νά κάνεις, ἕναν κανόνα. Αὐτός ὁ κανόνας δέν εἶναι τιμωρία. Δέν σέτιμωρεῖ ὁ Πνευματικός. Εἶναι τό ἀντίδοτο, γιά νά ἐξουδετερώσεις τό δηλητήριο πούκυκλοφορεῖ μέσα σου καί νά μήν ξανακάνεις τίς ἴδιες ἁμαρτίες. Ὁ σκοπός δέν εἶναινά πάρεις μόνο τήν ἄφεση. Τήν ἄφεση θά τήν πάρεις γιά ὅσα ἔκανες. Ἄν ὅμως τόδηλητήριο, ἡ ρίζα ὑπάρχει ἀκόμα μέσα, μέ τό πού θά βγεῖς ἀπό τό ἐξομολογητήριο,θά κάνεις τίς ἴδιες ἁμαρτίες. Παίρνοντας ὅμως τά φάρμακα, τήν νηστεία πού θά σοῦπεῖ, τίς μετάνοιες, τήν προσευχή, τί πρέπει νά προσέχεις, ἐξουδετερώνεις τόδηλητήριο καί δέν ξανακάνεις τά ἴδια λάθη. Αὐτή ἡ ὀδύνη λοιπόν εἶναι τό φάρμακοτοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό δέν πρέπει νά δυσανασχετοῦμε ἀλλά νά χαιρόμαστε καί νάθέλουμε νά κάνουμε ἀκόμα περισσότερα. Νά ἀγαπήσουμε τόν κόπο γιά τόν Θεό.Εἶναι πολύ σημαντικό αὐτό.Ὅταν κοπιάζει ὁ ἄνθρωπος γιά τόν Θεό, ἀγαπήσει τόν σωματικό κόπο, γίνεταιταπεινός. Ὁ κόπος ταπεινώνει τό σῶμα καί ὅταν ταπεινωθεῖ τό σῶμα ταπεινώνεταικαί ἡ ψυχή καί ὅταν ταπεινωθεῖ ἡ ψυχή, ἔρχεται στόν ἄνθρωπο ὁ Θεός. Νά πῶςλειτουργοῦν π.χ. οἱ μετάνοιες, πῶς λειτουργεῖ ἡ νηστεία, πῶς λειτουργεῖ ἡ ἀγρυπνία.Εἶναι κούραση αὐτά γιά τό σῶμα. Αὐτός ὅμως ὁ πόνος καί ὁ κόπος, ταπεινώνει τόσῶμα καί συν-ταπεινώνει τήν ψυχή καί τότε ἔρχεται ὁ Θεός καί μᾶς θεραπεύει.140

Ἡ ψυχοπάθεια ἀπό Πατερική ἄποψηὉ ἄνθρωπος περνάει τρεῖς φάσεις θεραπείας μέσα στήν Ἐκκλησία,ὅπουἀπαλλάσσεται ἀπό τά πάθη καί φωτίζεται. Προηγουμένως στήν προσευχή τῆςπρώτης ὥρας εἴπαμε: ‘’Σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς, τό φῶς τοῦ προσώπου Σου’’.Παρακαλέσαμε τόν Θεό νά μᾶς δώσει τό φῶς Του. Ἀλλά γιά νά ἔρθει τό φῶς τοῦΘεοῦ στόν ἄνθρωπο, θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά δημιουργήσει χῶρο στήν καρδιά του,στήν ψυχή του διώχνοντας τά πάθη, τά ὁποῖα ἔχουν κάνει κατάληψη τῆς καρδιᾶς καίδέν ὑπάρχει χῶρος γιά νά ἔρθει ὁ Θεός. Δηλαδή δέν γίνεται μαγικά ἡ θεραπεία μαςκαί ὁ φωτισμός καί ἡ σωτηρία μας. Κάποιοι τό θεωροῦν τυχαῖο. «Νά τύχει νά πᾶμεκι ἐμεῖς στόν Παράδεισο». Δέν εἶναι θέμα τύχης, εἶναι θέμα νά δημιουργήσουμε τίςκατάλληλες προϋποθέσεις, ὥστε ὁ Χριστός πού εἶναι ὁ Παράδεισος, νά ἔρθει μέσαμας καί νά ἑνωθεῖ μαζί μας κι ἐμεῖς μαζί Του.Μᾶς τό ἔχει ὑποσχεθεῖ ὁ Χριστός ὅτι «Ἐγώ θά ’ρθῶ μέσα σας μαζί μέ τόν Πατέρακαί τό Ἅγιο Πνεῦμα» (Ἰω. 14,23). Πότε ὅμως; «Ὅταν», λέει «ὁ ἄνθρωπος Μέἀγαπήσει». Ποῦ σημαίνει τί; Μᾶς εἶπε πάλι τί σημαίνει ἀγαπάω τόν Θεό. Σημαίνειτηρῶ αὐτά πού λέει, τηρῶ τίς ἐντολές (Ἰω. 14,23). Ὅταν τηρήσουμε, λοιπόν, αὐτάπού μᾶς λέει ὁ Χριστός, τότε δημιουργεῖται χῶρος μέσα μας, φεύγουν τά πάθη,καθαρίζεται ἡ καρδιά μας καί ἔρχεται ὁ Χριστός καί μένει μαζί μέ τόν Πατέρα καί τόἍγιο Πνεῦμα. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος εἶναιὁ φυσιολογικός ἄνθρωπος, ὁ ὑγιής ἄνθρωπος, ὁ πνευματικά ὑγιής ἄνθρωπος.Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει κάνει αὐτήν τήν διαδικασία, δέν ἔχει καθαρισθεῖ δηλαδήἀπό τά πάθη του, ἡ ψυχή του ἔχει πάθη, ὁπότε μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι αὐτός ὁἄνθρωπος εἶναι ‘ψυχοπαθής’. Ἀλλά ὄχι μέ τήν ἔννοια πού τό λένε οἱ ψυχίατροι.Ἐκεῖνοι ἐννοοῦν ἄλλα πράγματα, ὅπως τά ὁρίζουν αὐτοί. Ἐμεῖς, μέ τήν Πατερικήἔννοια, λέμε ‘ψυχοπαθή’ αὐτόν τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δέν ἔχει καθαρισθεῖ ἀπό τάπάθη του. Ἔχει μέσα του δηλαδή ζήλεια, ἔχει φθόνο, ἔχει σαρκικές ἐπιθυμίες καίὑποκύπτει, ἔχει λογισμούς κακούς γιά τούς ἄλλους κ.λ.π.Ὅλα αὐτά τά λέμε πάθη καί λογισμούς, τά ὁποῖα ἔχουν κάνει κατάληψη στήν καρδιάκαί τά ὁποῖα ἄν δέν φύγουν, δέν μπορεῖ νά ἔρθει ὁ Θεός. Δέν γίνεται νά εἴμαστε καίβρώμικοι καί καθαροί. Ὁ Θεός εἶναι ὁ ἀπόλυτα καθαρός καί θέλει νά βρεῖ ἕναν χῶροκαθαρό γιά νά ἔρθει μέσα στόν ἄνθρωπο, νά ἑνωθεῖ μαζί του καί νά τοῦ δώσει τόνΠαράδεισο. Ὁπότε δέν εἶναι ὁ Θεός πού δέν μᾶς βάζει στή Βασιλεία Του, στόνΠαράδεισο, ἀλλά ἐμεῖς δέν μπαίνουμε γιατί δέν εἴμαστε καθαροί. Ὅταν ὅμωςκάνουμε αὐτήν τήν προσπάθεια, πού λένε οἱ Πατέρες τῆς μετάνοιας καί ἀρχίσουμενά πολεμᾶμε τά πάθη μας, νά προσευχόμαστε καί αὐτή ἡ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς μας,πού λέγεται νοερά ἐνέργεια νά μιλάει στόν Θεό συνέχεια μέ τήν ἀδιάλειπτηπροσευχή, τότε αὐτή ἡ ἐνέργεια κατεβαίνει στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι ὁἄνθρωπος μέ τήν καρδιά του ἐπικαλεῖται τόν Θεό, προσεύχεται καί αὐτή ἡ Χάρις τοῦΘεοῦ πού ὑπάρχει μέσα ἐκεῖ στήν καρδιά μέ τό Βάπτισμα, ἐνεργοποιεῖται καί διώχνει141

ὅλα τά πάθη καί τά σκουπίδια. Τά καίει καί ὁ ἄνθρωπος γίνεται καθαρός.Καθαρίζεται ἡ καρδιά.Ὅπως τό χρυσάφι ὅταν τό βγάζουμε ἀπό τή γῆ δέν εἶναι καθαρό, ἔχει μέσασκουπίδια, ὀξείδια καί σκουριές. Ὅλα αὐτά πῶς φεύγουνε ὅταν καθαρίζουνε τόχρυσάφι; Μέ τή φωτιά. Τό παίρνουνε οἱ ἐπιστήμονες καί τό βάζουνε σ’ ἕνα καμίνι,πυρακτώνουν ὅλο αὐτό τό μέταλλο, μέ ἀποτέλεσμα νά καίγονται ὅλα τά ἄλλα καί νάμένει ὁ καθαρός χρυσός. Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται καί ἀνάβει αὐτήντήν θέρμη στήν καρδιά του μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τηρώντας καί τίς ἄλλεςἐντολές, μετανοώντας, πολεμώντας τά πάθη του, καίει ὅλες τίς σκουριές, ὅλα τάκακά πράγματα, πού ὑπάρχουν μέσα στήν καρδιά, τίς κακές ἐπιθυμίες, τούς κακούςλογισμούς καί ὁ ἄνθρωπος πλέον καθαρίζεται. Ἔχουμε τότε τό πρῶτο στάδιο τῆςπνευματικῆς ζωῆς πού τό λέμε κάθαρση.Ὅταν ὁ ἄνθρωπος καθαριστεῖ, ἀπαλλαχτεῖ ἀπό ὅλα αὐτά τά σκουπίδια, αὐτόματαἔρχεται ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ποθεῖ νά ἑνωθεῖ μέ τόν ἄνθρωπο καί ἔρχεται ὁ ἄνθρωποςστό δεύτερο στάδιο, πού λέγεται φωτισμός. Ὁ ἄνθρωπος ὁ φωτισμένος εἶναι αὐτόςπού ἔχει καταστήσει μέσα του τήν λειτουργία τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Προσεύχεταισυνεχῶς στόν Θεό. Ὁ νοῦς του δηλαδή, ἡ καρδιά του, ὅλος ὁ ἐσωτερικός ἄνθρωποςἀγαπάει τόν Θεό, μιλάει στόν Θεό καί ἐπιθυμεῖ τόν Θεό. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁφυσιολογικός ἄνθρωπος. Θά πεῖ κανείς ‘μέσα στήν καρδιά του δέν θά ἔχει ἄλλεςἀγάπες’; Δέν θά ἔχει καμιά ἄλλη ἀγάπη, παρά μόνο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ὁ Θεός ἔχειμέσα του τά πάντα. Συνεπῶς καί ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπάει τόν Θεό, ἀγαπάει καί ὅλατά πράγματα τοῦ Θεοῦ καί ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἐχθρούς καί φίλους καί ὅλα τάὄντα. Ὅλη τήν κτίση. Ὁπότε δέν ὑπάρχει καί οἰκολογικό πρόβλημα.Σήμερα ἔχουμε καταστρέψει καί τήν φύση καί ἔχουμε δημιουργήσει οἰκολογικόπρόβλημα, γιατί ἀκριβῶς δέν ἀγαπᾶμε τόν Θεό, ὁπότε δέν ἀγαπᾶμε καί τάδημιουργήματα τοῦ Θεοῦ πραγματικά. Ἀλλά μπαίνουμε μέσα στήν κτίση, μέσα στήνδημιουργία ὡς ληστές. Ὅ,τι μπορέσουμε νά ἁρπάξουμε. Και ὄχι ὡς διαχειριστές καίὡς ἄνθρωποι πού τιμᾶμε τόν Δημιουργό μας καί τόν Δημιουργό ὅλης τῆς κτίσεως.Γιατί μπαίνουμε ὡς ληστές; Γιατί ἔχουμε μέσα στήν καρδιά μας τά πάθη καίκατεξοχήν τό πάθος τῆς ὑπερηφάνειας, τῆς φιλαυτίας, τῆς φιλαργυρίας καί τῆςἀπληστίας. Δέν χορταίνει ὁ ἄνθρωπος μέ τίποτα, ὅταν εἶναι βρώμικος καί ἔχει μέσαστήν καρδιά του αὐτά τά πάθη. Ὅσα καί νά τοῦ δώσεις, δέν χορταίνει.Ἀκριβῶς αὐτό συμβαίνει στίς μέρες μας καί μέ τούς Εὐρωπαίους «φίλους» μας, οἱὁποῖοι δέν χορταίνουν μέ τίποτα. Ὅσα κι ἄν τούς δίνουμε, ζητᾶνε κι ἄλλα καί δένξέρουμε ποῦ θά καταλήξει αὐτή ἡ ἱστορία. Γιατί γίνεται αὐτό; Γιατί ἀκριβῶς οἱἄνθρωποι καί στήν Ἀνατολή καί στήν Δύση καί ἐμεῖς καί οἱ Εὐρωπαῖοι ἔχουμε μέσαμας τά πάθη καί δέν ἔχουμε κάνει αὐτήν τήν θεραπεία στήν καρδιά μας.Εἶναι ἀπαραίτητο ὁ ἄνθρωπος νά κάνει αὐτήν τήν θεραπεία -μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦπάντα- καί νά ἀπαλλαχτεῖ ἀπό αὐτήν τήν ἀπληστία, νά ἀπαλλαχτεῖ ἀπό τήν κακία,ἀπό τήν ὑπερηφάνεια, ἀπό τήν ἐπιθυμία νά κυριαρχήσει στούς ἄλλους, νά εἶναιἀρχηγός, νά εἶναι ὁ πρῶτος. Ὅλα αὐτά εἶναι βασικά πάθη πού τά ἔχουμε ὅλοι μας.142

Γι’ αὐτό, λένε οἱ Πατέρες, ὅτι αὐτά τά πάθη μᾶς συνοδεύουν ἀπό τήν ἀρχή τῆς ζωῆςμας. Ἀπό τήν στιγμή πού γεννιέται ὁ ἄνθρωπος τά κουβαλάει αὐτά. Ἄν δένἀγωνιστοῦμε νά τά πετάξουμε, αὐτά θά κυριαρχήσουν σ’ ὅλη μας τήν ζωή, θά μᾶςβασανίσουν, θά τά πάρουμε μαζί μας καί θά εἶναι καί ἡ κόλασή μας. Δηλαδή θά τάἔχουμε καί στήν ἄλλη ζωή, ἄν δέν τά ἔχουμε πετάξει ἀπό ’δῶ. Ἀλλά στήν ἄλλη ζωήδέν θά μποροῦμε νά τά ἱκανοποιήσουμε καθόλου, ἐδῶ λίγο τά ἱκανοποιοῦμε. Ἕνας,λ.χ. πού ἔχει τά σαρκικά πάθη, ἔχει μιά παρηγοριά, γιατί κάπως τά ἱκανοποιεῖ, ἔχει τόσῶμα. Ἐκεῖ δέν θά ἔχει σῶμα τέτοιο, ὥστε νά μπορεῖ νά κάνει αὐτές τίς ἁμαρτίες πούθέλει καί θά καίγεται ἀπό αὐτές τίς ἐπιθυμίες καί συνάμα οἱ δαίμονες θά τόνβασανίζουν.Αὐτό εἶναι ἡ κόλαση, οἱ ἐπιθυμίες πού δέν θά μποροῦμε νά τίς ἐκπληρώσουμε μετάθάνατον. Γι’ αὐτό θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος ὅσο εἶναι ἐν ζωή, νά πολεμήσει τίςἐπιθυμίες του καί νά μήν θέλει τίποτα, παρά μόνο ἕνα πράγμα τόν Θεό, τόν Χριστό.Ὁπότε πεθαίνοντας, πάλι τόν Χριστό θά θέλει. Θά τόν ἔχει τόν Χριστό καί δέν θά τοῦλείπει τίποτα, θά εἶναι στόν Παράδεισο, τόν ὁποῖο θά ζεῖ ἀπ΄ αὐτή τήν ζωή ὅμως.Γιατί ἡ Ἐκκλησία δέν ὑπόσχεται νά μᾶς δώσει ἕναν Παράδεισο μετά θάνατον μόνο.Ἀλλά μᾶς δίνει νά γευτοῦμε τόν Παράδεισο, ἔστω λίγο, ἀπό αὐτή τή ζωή. Ὅσο ὁἄνθρωπος λοιπόν πολεμάει τά πάθη του, φεύγει τό σκοτάδι καί ἔρχεται τό φῶς καίἀρχίζει καί προγεύεται τόν Παράδεισο. Κατεξοχήν τόν προγεύεται αὐτός πούβρίσκεται στό στάδιο τοῦ φωτισμοῦ.Καθαρίζεσαι ἀπό τά πάθη καί ἀμέσως νιώθεις μέσα στήν ψυχή σου νά ἔρχεται μιάπαρηγοριά, ἕνα φῶς. Μικρό εἶναι, ἀλλά καταλαβαίνεις ὅτι γίνεται κάτι καλό μέσασου καί ἀρχίζει νά φεύγει τό ἄγχος, νά φεύγει ἡ ἀνασφάλεια, νά φεύγει ἡ κατάθλιψηκαί νιώθεις καλύτερα. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος προχωράει, αὐτό αὐξάνει καί γεύεται ὅλοκαί περισσότερο τόν καρπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού εἶναι «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη,μακροθυμία, χρηστότητα, ἀγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, ἐγκράτεια» (Γαλ. 5,22).Ὅλα αὐτά τά καλά πού ἐπιδιώκουμε, ἔρχονται μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο ἔρχεταιστόν ἄνθρωπο, ὅταν ὁ ἄνθρωπος μετανοεῖ κι ἀρχίζει νά πολεμάει τά πάθη του.Ἕνα πάθος πού ἔχουμε σήμερα πολλοί Νεοέλληνες εἶναι τῆς γαστριμαργίας καί τῆςλαιμαργίας ἐξαιτίας τοῦ ὁποίου δέν μποροῦμε νά συμμαζέψουμε τά κιλά μας. Λέεικανείς «Ἀπό αὔριο θά κάνω δίαιτα κι ἀπό τήν ἑπομένη τρώει πιό πολύ καί ἐκεῖ πούλέει ὅτι θά ἀδυνατίσει, παχαίνει κι ἄλλο. Γιατί συμβαίνει αὐτό; Διότι καί ἡ ἐγκράτειαεἶναι δῶρο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἴπαμε προηγουμένως τόν καρπό τοῦ Πνεύματος«ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, ἀγαθωσύνη, πίστη, πραότητα,ἐγκράτεια» (Γαλ. 5,22). Τό νά μπορεῖς δηλαδή νά συμμαζέψεις τά κιλά σου, νάἐγκρατευτεῖς καί νά μήν τρῶς παραπάνω ἀπ’ ὅσο χρειάζεσαι, νά ἔχεις ἐγκράτεια στόφαγητό καί στά ὑπόλοιπα πάθη καί συνήθειες, τό τσιγάρο, τό ποτό, τά ναρκωτικά,κ.λ.π., γιά νά μπορέσεις νά τά χαλιναγωγήσεις, θά πρέπει νά ἔχεις τό Ἅγιο Πνεῦμαἐνεργό μέσα σου.Αὐτός εἶναι ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας! Νά γιατί, χωρίς τήν Ἐκκλησία, δέν μπορεῖ ὁἄνθρωπος νά πολεμήσει αὐτά τά πάθη καί ἀρρωσταίνει ψυχικά καί σωματικά. Ἔτσιδέν εἶναι; Ἐξάλλου εἶναι γνωστό, ὅτι ἀπό τήν ἔλλειψη ἐγκράτειας στό φαγητό, ὁ143

ἄνθρωπος παθαίνει τίς πιό πολλές σύγχρονες ἀρρώστιες. Πρώτη εἶναι ἡ παχυσαρκία–πού εἶναι ἀρρώστια- καί μετά ἔχουμε τόν διαβήτη, τόν λεγόμενο σάκχαρο, ἔχουμετά καρδιακά νοσήματα, τά ἐγκεφαλικά καί χίλια δυό ἄλλα νοσήματα πού πηγάζουνἀπό τήν ἔλλειψη ἐγκράτειας, ἡ ὁποία, εἴπαμε, ὀφείλεται στό ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχεικαθαριστεῖ ἀπό τά πάθη του καί δέν ἔχει ἐνεργοποιήσει μέσα του τό Ἅγιο Πνεῦμα.Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες πού ἔχουμε βαφτιστεῖ, εἴμαστε ἀδικαιολόγητοι, ἐνῶ οἱ Εὐρωπαῖοιεἶναι ἀβάπτιστοι.Οἱ Ρωμαιοκαθολικοί καί οἱ Προτεστάντες λένε ὅτι εἶναι βαφτισμένοι. Δέν εἶναιβαφτισμένοι, διότι δέν ἔχουν Ἐκκλησία. Τό Βάπτισμα ὑπάρχει ὅταν ἔχουμεἘκκλησία. Ἀλλά ἡ Ἐκκλησία εἶναι μόνο μία. Δέν ἔφτιαξε ὁ Χριστός πολλέςἘκκλησίες. Ἡ Ἐκκλησία πού φυλάει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἀπαρασάλευτα τάδόγματα, τήν ἀλήθεια γιά τόν Χριστό, γιά τόν Θεό, γιά τήν Ἁγία Τριάδα εἶναι ἡὈρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία, πού λένε ὅτι ἔχουν οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, ἔχειἀλλάξει τά δόγματα, ὁπότε δέν εἶναι Ἐκκλησία καί ὡς ἐκ τούτου δέν ἔχει μυστήρια.Οὔτε Βάπτισμα ἔχουνε, οὔτε Γάμο ἔχουνε, οὔτε Θεία Κοινωνία ἔχουν, τίποτα. Ὅλαεἶναι ἄκυρα.Θά ἀναρωτηθεῖ κανείς: «Τί κοινωνᾶνε αὐτοί»; Αὐτοί κοινωνᾶνε μπισκότο καί δένἐπιτρέπεται ἕνας Ὀρθόδοξος, ἐπειδή δέν βρίσκει Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στό ἐξωτερικό-ὅπως ἰσχυρίζονται μερικοί- νά κοινωνεῖ μέ τούς Παπικούς. Ἀπαγορεύεται, γιατί ἐκεῖδέν εἶναι Ἐκκλησία. Εἶναι προδοσία τοῦ Χριστοῦ αὐτό.Ὅπως κανονικά δέν ἐπιτρέπεται ἕνας Ὀρθόδοξος νά παντρευτεῖ μ’ ἕναν ἑτερόδοξο,μ’ ἕναν Καθολικό, ἄς ποῦμε. Τώρα ἐν παρενθέσει τά λέμε αὐτά, δέν εἶναι τό θέμαμας. Γιατί τό ἐπιτρέπει ἡ Ἐκκλησία; Τό κάνει κατ’ οἰκονομία, γιά νά μήν γίνει τίποταχειρότερο. Κανονικά ὅμως δέν πρέπει νά γίνει γάμος ἑνός βαπτισμένου μ’ ἕνανἀβάπτιστο, γιατί ἕνας ἀβάπτιστος δέν ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα καί δέν διαφέρει θάλέγαμε ἀπό ἕνα ξύλο, ἀπό ἕνα κούτσουρο, ἀπό ἕνα πράγμα κτιστό. Ἐνῶ ὁ ὀρθόδοξοςἔχει καί τό ἄκτιστο, ἔχει τόν Θεό, ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα. Πόσο ἀπέχει τό κτιστό ἀπότό ἄκτιστο; Ἄπειρα. Ὅσο διαφέρει ἕνας ἄνθρωπος ἀπό μιά καρέκλα; Καί λίγο λέμε.Μπορεῖς νά γίνεις ἕνα μέ μιά καρέκλα; Νά κάνεις γάμο; Δέν γίνεται. Πολύπερισσότερο ἕνας βαπτισμένος μ’ ἕναν ἀβάπτιστο. Λοιπόν αὐτό τό λέμε ἐνπαρενθέσει, τό κάνουμε κατ’ οἰκονομία, ἀλλά οὐσιαστικά δέν γίνεται, δένἐπιτρέπεται ἀπό τούς Κανόνες. Ἄν ὑπάρχει μιά τέτοια περίπτωση, θά πεῖτε σέἐκεῖνον πού θέλει νά παντρευτεῖ ἕναν ἑτερόδοξο, ὅτι πρέπει ὁ ἑτερόδοξος νάβαπτιστεῖ, νά γίνει ὀρθόδοξος καί μετά νά γίνει ὁ γάμος. Νά μπεῖ μέσα στήνἘκκλησία κανονικά, νά θεραπευτεῖ δηλαδή.Στό θέμα μας ὅμως λέγαμε γιά τόν ψυχοπαθή ἄνθρωπο. Ὅλοι γεννιόμαστεψυχοπαθεῖς μέ τήν Πατερική ἔννοια. Ἔχουμε δηλαδή τά πάθη μέσα μας καί θάπρέπει νά μποῦμε σ’ αὐτό τό μεγάλο νοσοκομεῖο πού λέγεται Ἐκκλησία καί νάἀποβάλλουμε τά πάθη μας. Μόνοι μας δέν μποροῦμε νά ἀποβάλλουμε τά πάθη μας.Ἄς πάρουμε γιά παράδειγμα τόν θυμό. Νά πεῖτε ἀπό αὔριο δέν θά θυμώνω. Θά δεῖτεὅτι ἀπό τήν ἄλλη μέρα θά θυμώνετε πιό πολύ. Ἐνῶ, ἄν πεῖς ταπεινά: ‘Θέε μου,βοήθησέ με νά μήν θυμώνω’, τότε μπαίνεις στή σωστή διαδικασία. Ἐξομολογεῖσαι,144

τό καταθέτεις στόν Πνευματικό, τόν παρακαλεῖς νά προσευχηθεῖ νά ἀπαλλαχτεῖς ἀπόαὐτό τό πάθος καί αὐτό βοηθάει ἀκόμα περισσότερο. Στή συνέχεια θά σοῦ πεῖ ὁΠνευματικός τί πρέπει νά κάνεις, νηστεία, ὑπακοή σ’ αὐτά πού λέει ἡ Ἐκκλησία μας,στόν Χριστό μας, ὁπότε μετά ἀπό λίγο θά διαπιστώσεις ὅτι δέν θυμώνεις, ὅπωςπαλαιότερα κι ἄν ἀκόμα τό συνεχίσεις, θά δεῖς ὅτι κάποια στιγμή γιά τίς αἰτίες πούκάποτε θύμωνες, τώρα ὄχι μόνο δέν θυμώνεις, ἀλλά χαίρεσαι κιόλας.Ἐνῶ πρῶτα ὅταν σέ ἀδικοῦσαν θύμωνες, τώρα ὄχι μόνο δέν θυμώνεις, ἀλλά χαίρεσαινά σέ ἀδικοῦν γιατί ἔχεις βρεῖ τήν ὑγεία τῆς ψυχῆς σου καί ξέρεις ὅτι ὅταν σέἀδικοῦν κι ἐσύ συγχωρεῖς αὐτόν πού σέ ἀδικεῖ, παθαίνεις ἕνα πολύ μεγάλο καλό, ὄχικακό. Συγχωρεῖσαι γιά τίς δικές σου ἁμαρτίες ἀπό τόν Χριστό. Αὐτό πού λέμε στό‘Πάτερ ἡμῶν’ κάθε μέρα, ὄχι ὅμως συνειδητά πολλές φορές. «Ἄφες ἡμῖν τάὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν». Ποῦ σημαίνει ὅτι γιάνά μᾶς συγχωρέσει ὁ Χριστός τά ὀφειλήματά μας σ’ Αὐτόν, θά πρέπει κι ἐμεῖς νάσυγχωρέσουμε τά ὀφειλήματα τῶν ἄλλων σ’ ἐμᾶς. Ἄν δέν τούς συγχωρέσουμε, δένσυγχωριόμαστε κι ἐμεῖς γιά τά δικά μας. Ὁπότε, ὅταν μᾶς ἀδικοῦνε καί τούςσυγχωροῦμε, παθαίνουμε ἕνα πολύ μεγάλο καλό, παίρνουμε τήν ἄφεση τῶν δικῶνμας ἁμαρτιῶν, πού εἶναι πολύ περισσότερες.Παραδείγματος χάριν, τώρα πού χρωστᾶμε στό ΔΝΤ πόσα δισεκατομμύρια καί ἴσωςἔχουμε δανείσει κι ἐμεῖς σέ καμιά φτωχή χώρα στήν Ἀφρική -δέν ξέρω, μπορεῖ νά’χουμε δανείσει- λίγα εὐρώ κι ἔλεγε τό ΔΝΤ ὅτι ἄν χαρίσετε στήν Ἀφρική αὐτά τάεὐρώ πού σᾶς χρωστᾶνε, θά σᾶς χαρίσουμε κι ἐμεῖς τά δισεκατομμύρια πού μᾶςχρωστᾶτε. Τί λέτε θά μᾶς συνέφερε; Καί βέβαια θά μᾶς συνέφερε, ἔτσι δέν εἶναι;Ἕνας πού θά ἔλεγε ὄχι, θά ἦταν ἀνόητος. Λοιπόν αὐτό κάνει ὁ Θεός. Αὐτό λέει ὁΘεός. «Μοῦ χρωστᾶτε δισεκατομμύρια, ἀλλά ἔχετε κάποιους πού σᾶς χρωστᾶνεἐλάχιστα. Ἄν σ’ αὐτούς πού σᾶς χρωστᾶνε τά ἐλάχιστα, τούς πεῖτε δέν θέλω τίποτακαί Ἐγώ ὁ Θεός δέν ζητάω τίποτα ἀπό σᾶς».Ἐμεῖς ὅμως ξέρετε τί κάνουμε; Λέμε ‘Ὄχι, ἐγώ θέλω αὐτά τά ἐλάχιστα’. Ὁπότε κι ὁΘεός μετά θά μᾶς τά ζητήσει ὅλα ὅσα Τοῦ χρωστᾶμε. Ἔτσι ἀκυρώνουμε καί τήνἐξομολόγησή μας, γιατί ναί μέν πᾶμε στήν ἐξομολόγηση, παίρνουμε συγχώρεση,ἀλλά ἅμα δέν συγχωρέσουμε τόν ἀδελφό μας, οὔτε ἐμεῖς συγχωρούμαστε. ὉΧριστός μᾶς τά ζητάει ὅλα πίσω. Αὐτό τό βλέπουμε στήν Παραβολή τοῦ χρεώστητῶν μυρίων ταλάντων, πού ἐκεῖ ὁ Θεός τοῦ ἄφησε τό μεγάλο χρέος, τά χιλιάδεςτάλαντα, ἀλλά ὅταν ἐκεῖνος δέ συγχώρεσε τόν ἄλλον πού τοῦ χρωστοῦσε κάτιἐλάχιστα δεινάρια, τοῦ λέει ‘Καί Ἔγώ τά θέλω πίσω’. Δέν τοῦ τά χάρισε στό τέλος.Αὐτό μᾶς διδάσκει πόσο μεγάλη σημασία ἔχει νά καθαρισθοῦμε ἀπό τά πάθη μας.Γιατί ποιό εἶναι τό πάθος πού μᾶς ἐμποδίζει νά συγχωρέσουμε τούς ἀδελφούς μας;Εἶναι ὁ ἐγωισμός. Εἶναι τό τί θά πεῖ ὁ κόσμος. Ὁ κόσμος, ἄν μάθει ὅτι ἐσύσυγχωρεῖς, π.χ. κάποιον πού σέ ἀδίκησε, δέν τοῦ κρατᾶς κακία, θά πεῖ: ‘Ἔ, χαζόςεἶναι αὐτός’. Και μᾶς πονάει ἅμα μᾶς χαρακτηρίσουν ὡς ἀνόητους, ἐνῶ δέ θά ἔπρεπενά μᾶς πονάει, γιατί ἐμεῖς κάνουμε αὐτό πού λέει ὁ Θεός. Δέν πρέπει νά μᾶςἐνδιαφέρει ἡ γνώμη τοῦ κόσμου. Μᾶς ἐνδιαφέρει ὅμως γιατί ἔχουμε μέσα μας αὐτότό πάθος πού λέγεται κενοδοξία, φιλοδοξία καί ἔχουμε τήν ἐπιθυμία νά ἀρέσουμε145

στόν κόσμο.Ἄν δέν καθαρισθοῦμε λοιπόν ἀπό τά πάθη, δέν μποροῦμε νά πᾶμε στόν Χριστό, νάσωθοῦμε. Γι’ αὐτό ἔχει τεράστια σημασία νά προσευχόμαστε συνέχεια, ὥστε ἡ νοεράἐνέργεια πού εἶναι μέσα στήν καρδιά μας νά ἀνάψει τό φῶς αὐτό καί τήν φωτιάαὐτήν τήν θεϊκή, ὥστε τηρώντας ὅλες τίς ὁδηγίες τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ ἉγίουΠνεύματος, νά καοῦν τά πάθη. Ἔτσι θεραπευόμαστε, ἔτσι καθαριζόμαστε καί ἔτσιμποροῦμε νά σωθοῦμε. Μέ ἄλλο τρόπο δέν μποροῦμε νά σωθοῦμε. Εἴπαμε ὅτι δένεἶναι τυχαῖο γεγονός, ἀλλά εἶναι προϊόν αὐτῆς τῆς διαδικασίας, πού λέγεται μετάνοια.Περνᾶμε λοιπόν στήν κάθαρση καί ἀπό τήν κάθαρση στόν φωτισμό καί ὁ ἄνθρωποςἀπό ψυχοπαθής πού εἶναι, γίνεται ὑγιής πνευματικά. Αὐτός εἶναι ὁ πνευματικόςἄνθρωπος.Σήμερα μέ τή λέξη πνευματικός ἄνθρωπος στίς ἐφημερίδες ἤ στίς τηλεοράσειςἐννοοῦν αὐτόν πού πάει στά κονσέρτα, στίς ἐκθέσεις ζωγραφικῆς, πού γράφει βιβλίαἤ διαβάζει βιβλία.. Πνευματικός ἄνθρωπος δέν εἶναι αὐτός, ἀλλά ἐκεῖνος, πού εἶναικαθαρισμένος ἀπό τά πάθη του καί φωτισμένος ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Δηλαδή ὁἍγιο-πνευματικός ἄνθρωπος. Αὐτός εἶναι ὁ ἀληθινά πνευματικός ἄνθρωπος. Τέτοιοιἄνθρωποι πρέπει νά γίνουμε καί δέν μποροῦμε νά γίνουμε μόνοι μας, παρά μόνομέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἕνας Εὐρωπαῖος, πού εἶναι ἀβάπτιστος, πού δένἔχει Ἐκκλησία, μπορεῖ νά γίνει ἔτσι; Δέν μπορεῖ.Γι’ αὐτό, αὐτοί οἱ καημένοι μᾶς φέρονται ἔτσι ὅπως μᾶς φέρονται -γιά νάἐπικυρώσουμε καί λίγο τήν ὁμιλία μας- καί δέν μᾶς καταλαβαίνουν, γιατί δέν εἶναιὀρθόδοξοι. Ὅταν ἐμεῖς τούς λέμε: ‘δῶστε μας λίγο περιθώριο, λίγο συγ-χωρήσατέμας’. Τί θά πεῖ συγχωρῶ; Νά μᾶς καταλάβουν, νά περπατήσουν μαζί μας.. Λένε:‘Ὄχι δέν γίνεται, μέχρι τίς 28 εἶναι ἡ συμφωνία, μετά τίποτε. Σᾶς τά παίρνουμε ὅλα’.Εἶναι ἄτεγκτοι, εἶναι σκληροί, γιατί ἀκριβῶς δέν ἔχουνε Ἐκκλησία, ὁπότε δέν ἔχουνεκαί τήν θεραπεία.Θά μοῦ πεῖτε: Ἡ Εὐρώπη δέν ἦταν χριστιανοί; Ἦταν. Ἦταν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί,ἀλλά μέχρι τό 1054, ἀπό κεῖ καί μετά, ὅταν ἔκαναν θεσμικά, ἐπισημοποίησαν τόφιλιόκβε, τήν αἵρεση δηλαδή, ξεκόπηκαν ἀπό τήν Ἐκκλησία. Καί λέμε ἔγινε τόὁριστικό σχίσμα. Δέν εἶναι σχίσμα. Ἔχουμε αἵρεση. Σχίσμα εἶναι αὐτό πού ἔχουν οἱΠαλαιοημερολογίτες, δηλαδή πού δέν ἀναγνωρίζουν τούς Ἐπισκόπους. Ἀλλά οἱἄνθρωποι αὐτοί εἶναι Ὀρθόδοξοι, ἔχουνε σωστή πίστη. Ἁπλῶς δέν ἀναγνωρίζουν τόνἘπίσκοπο, ὁπότε ἔχουν κάνει ἕνα σχίσμα. Οἱ Παπικοί, οἱ Ρωμαιοκαθολικοί δέν ἔχουνκάνει σχίσμα. Ἔχουν κάνει αἵρεση. Δηλαδή ἔχουν ἀλλοιώσει τήν ὀρθή δόξα. Τήνὀρθή πίστη γιά τόν Χριστό. Ἔχουν προσθέσει στό ‘Πιστεύω’ τό φιλιόκβε, δηλαδήὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ. ‘Φίλιο’ θά πεῖ υἱός στά λατινικά,ὅτι ἐκπορεύεται τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκ τοῦ Υἱοῦ. Ἀλλά ἔτσι ὑποτιμοῦν τό Ἅγιο Πνεῦμακαί τό κάνουν κτίσμα. Ἀπό Θεός πού εἶναι καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό κάνουνδημιούργημα τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁπότε ἔχουνε ἀλλοιώσει τήν πίστη τους γιά τόν Θεό,γιά τήν Ἁγία Τριάδα, ὁπότε δέν ἔχουν τόν ἀληθινό Θεό.Ἄρα οὔτε Ἐκκλησία ἔχουνε, οὔτε μυστήρια ἔχουνε, οὔτε ἔχουνε τή Χάρη τοῦ Θεοῦ,146

τήν βρίζουν μάλιστα καί λένε ὅτι εἶναι κτιστή, ἑπομένως δέν ἔχουν καί τήδυνατότητα νά θεραπευθοῦνε, ἐκτός ἐάν μετανοήσουν καί γίνουν ὀρθόδοξοι, μποῦνμέσα στήν Ἐκκλησία. Ἔτσι λοιπόν μποροῦμε νά καταλάβουμε καί τή συμπεριφοράτους: ὅτι δέν ἔχουν ἔλεος. Ἐμεῖς τούς λέμε ‘δῶστε μας λίγο περιθώριο’. ‘Δέν σᾶςδίνουμε’. Δέν καταλαβαίνουν. Ἐνῶ ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι καταλαβαινόμαστε μιά χαρά,ὅταν μιλᾶμε μεταξύ μας καί λέμε ‘κάνε λίγη ὑπομονή, θά στά δώσω’. Ἔχουμε λίγομέσα μας τό ἔλεος καί καταλαβαίνουμε κάπως ἀπό συγχώρεση, δηλαδή νάπηγαίνουμε μαζί μέ τόν ἄλλον, αὐτό θά πεῖ ‘συγχωρῶ’, τόν καταλαβαίνω.Πῶς ἔγινε αὐτό στή Δύση; Γιατί εἴπαμε καί ἡ Δύση, ἡ Εὐρώπη δηλαδή, ἦτανὀρθόδοξη κι αὐτή. Διότι ἀλλοτριώθηκαν στή ζωή. Κατέβηκαν οἱ Φράγκοι, οἱΓερμανοί, τόν 8ο αἰῶνα -καί νωρίτερα εἶχαν ἀρχίσει νά κατεβαίνουν- στήν Εὐρώπηἀπό τήν Γερμανία, οἱ ὁποῖοι δέν εἶχαν σωστή ζωή, οὔτε καί σωστή πίστη καίκατέλαβαν τήν Εὐρώπη. Αὐτοί ἦταν εἰδωλολάτρες, μερικοί ἤτανε Ἀρειανοί, ὁπαδοίτοῦ Ἀρείου δηλαδή καί κατέλαβαν τίς ὀρθόδοξες χῶρες καί ἐπειδή εἶχαν μέσα τουςτά πάθη καί κυρίως ζήλεια καί φθόνο πρός τήν Ὀρθοδοξία, θέλησαν νά κάνουν κάτιδιαφορετικό ἀπό αὐτό πού εἶχαν οἱ ὀρθόδοξοι καί τό λεγόμενο ‘Βυζάντιο’.Νά ποῦμε καί γιά τόν ὅρο αὐτόν. Δέν ὑπῆρχε ὁ ὅρος ‘Βυζάντιο’. Τόν ἔφτιαξαν οἱἴδιοι γιά νά ξεκόψουν τούς Ὀρθόδοξους τῆς Εὐρώπης ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη. Ὁἀρχηγός τους, ὁ Καρλομάγνος ἔκανε μία σύνοδο πού ἀναθεμάτισε, καταδίκασε τήν7η Οἰκουμενική Σύνοδο καί μᾶς κατηγόρησαν ψευδῶς ὅτι ἐμεῖς λατρεύουμε τίςεἰκόνες. Μέ τήν πρόφαση λοιπόν ὅτι ἐμεῖς λατρεύουμε τίς εἰκόνες -ἐνῶ ἐμεῖς δένκάναμε κάτι τέτοιο- διέστρεψαν τίς ἀποφάσεις τῆς 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου,διαχωρίσανε τήν θέση τους καί ἔκαναν δική τους Ἐκκλησία. Μετά κατέλαβαν τήνΡώμη, διώξανε τόν Ὀρθόδοξο Ἐπίσκοπο, τόν Ὀρθόδοξο Πάπα, τοποθέτησαν δικούςτους Πάπες κι ἀπό κεῖ καί μετά ἄρχισε ἡ ἀλλοτρίωση στήν Εὐρώπη. Και ἀπόὈρθόδοξοι οἱ Εὐρωπαῖοι γίνανε αὐτό πού εἶναι σήμερα. Χάσανε τή Χάρη, χάσανετήν Ἐκκλησία, χάσανε τήν ὀρθή πίστη.Ὅταν χάνεις τήν ὀρθή πίστη, χάνεις καί τήν ὀρθή ζωή. Ἅμα δέν ἔχεις σωστή πίστη,δέν ἔχεις καί σωστή ζωή. Ὅλη αὐτή ἡ ἀλλοτρίωση ξεκινάει ἀπό τήν μή σωστήἐργασία μέσα μας. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος δέν λειτουργεῖ σωστά, δέν καθαρίζεται ἀπό τάπάθη του, δέν ζεῖ σωστά καί μετά εἶναι θέμα χρόνου νά ἀλλάξει καί τήν πίστη του.Σήμερα ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι ἀκόμα ἔχουμε σωστή πίστη, δέν ἔχουμε ἀλλοιώσει τήνὀρθή πίστη, ὅπως τήν πήραμε ἀπό τόν Χριστό καί ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους. Γι’αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας λέγεται Ἀποστολική. «Πιστεύω εἰς μίαν, Ἁγίαν,Καθολικήν καί Ἀποστολικήν». Τήν λέμε Ἀποστολική, γιατί κρατάει τήν ἀλήθεια γιάτόν Χριστό ἀπό τά χρόνια τῶν Ἀποστόλων και εἶναι καί Καθολική, γιατί ἔχει τήνκαθ’ ὅλου ἀλήθεια, ὅλη τήν ἀλήθεια. Δέν τῆς λείπει τίποτα. Δέν ὑπάρχει κάτι νάμάθουμε ἀπό ἄλλους, οὔτε ἀπό τούς Παπικούς, οὔτε ἀπό τούς Προτεστάντες, οὔτεἀπό τίς ἀνατολικές θρησκεῖες, οὔτε ἀπό πουθενά. Ἔχουμε ὅλη τήν ἀλήθεια, γι’ αὐτόλέμε ὅτι εἴμαστε Καθολική Ἐκκλησία. Ἐμεῖς εἴμαστε ἡ Καθολική Ἐκκλησία. ΟἱΡωμαιοκαθολικοί ἁπλῶς καπηλεύτηκαν τόν ὅρο.147

Συνέβη ὡς ἑξῆς: Ὁ Καρλομάγνος καί ὅλοι αὐτοί ἐπειδή δέν ζοῦσαν σωστά, ἐπειδήεἶχαν ἐγωισμό καί ὑπερηφάνεια, σκέφτηκαν νά φτιάξουν κάτι δικό τους. Χώρισανλοιπόν τήν Ἐκκλησία, διώξανε τούς Ὀρθόδοξους Πάπες, τούς ὈρθόδοξουςἘπισκόπους καί ἔφτιαξαν ἕνα δικό τους μόρφωμα, πού δέν εἶναι Ἐκκλησία. Αὐτοί τόὀνόμασαν Ἐκκλησία καί λένε ἐμεῖς εἴμαστε οἱ ‘κανονικοί’. «Αὐτοί οἱ ‘γραικοί’ -ἔτσιμᾶς ὀνόμασαν γραικούς- εἶναι αἱρετικοί καί εἶναι Βυζαντινοί. Ἐμεῖς εἴμαστε οἱἀληθινοί πιστοί». Μέχρι σήμερα μᾶς βρίζουν καί μᾶς λένε αἱρετικούς καί ὁ Πάπαςπρίν λίγο καιρό εἶπε ὅτι κάτι μᾶς λείπει καί δέν ἔχουμε σωστή πίστη γιά τόν Θεό, γιάτήν Ἐκκλησία. Ἀκόμα μέχρι σήμερα λοιπόν ἔχουν αὐτή τήν ἰδέα γιά μᾶς. Καί αὐτόξεκινάει ἀπό τόν 8ο αἰῶνα ἀπό τόν Καρλομάγνο καί ἀπό ὅλα αὐτά τά γεγονότα πούσυνέβησαν τότε.Τά λέμε αὐτά γιά νά καταλάβουμε λίγο καί τούς Εὐρωπαίους, γιά νά καταλάβουμεγιατί ζοῦμε σήμερα αὐτές τίς καταστάσεις στήν πατρίδα μας. Ὡστόσο κι ἐμεῖς ἔχουμεἀλλοτριωθεῖ πολύ. Ὅπως εἴπαμε κρατᾶμε ἀκόμα τήν ὀρθή πίστη, ἀλλά ἔχουμε χάσειτήν ὀρθή ζωή. Δέν ζοῦμε καθόλου σωστά. Ἀπόδειξη αὐτοῦ εἶναι ὅτι ἡ Κυβέρνησήμας προωθεῖ ἀκόμα -ἄκουσον, ἄκουσον!- καί τή νομιμοποίηση τῆς διαστροφῆς: Νάκάνουν γάμο οἱ ὁμοφυλόφιλοι ἐπίσημα! Ἀργότερα θά θέλουν νά υἱοθετοῦν καίπαιδιά καί στή συνέχεια θά μᾶς ποῦνε νά τούς κάνουμε γάμο μέσα στήν Ἐκκλησία…Θά τό ζητήσουν κι αὐτό. Νά ἔρχονται στήν Ἐκκλησία, νά τούς εὐλογεῖ καί ὁ παπάς.Ἐκεῖ τό πᾶνε. Αὐτό εἶναι ἡ πλήρης ἀλλοτρίωση πλέον τῆς ζωῆς κι ὅτανἀλλοτριώνεται ἡ ζωή, εἶναι θέμα χρόνου νά ἀλλάξουμε καί τήν πίστη μας.Θά ἔρθει καί ὁ οἰκουμενισμός, ὅπως εἶναι ὅλα ἔτοιμα, καί θά πεῖ -Τί διαφέρετε ἀπότούς Παπικούς; Τίποτα. Γιατί νά μή γίνουμε ὅλοι ἕνα; Νά μήν κάνουμε ὅλοι μιάπανθρησκεία; Ἐκεῖ τό πᾶνε καταλάβατε; Γι’ αὐτό λοιπόν, θά πρέπει νά μάθουμεσωστά τήν ὀρθοδοξία μας. Ὄχι μόνο θεωρητικά τί πιστεύουμε, ἀλλά καί τήν ὀρθήζωή. Νά διώξουμε τά πάθη ἀπό μέσα μας, ὥστε νά ἔχουμε τίς προϋποθέσεις γιά τήσωστή πίστη, πού εἶναι ἡ ὀρθή ζωή. Ὄχι μόνο νά πιστεύουμε δηλαδή ὀρθόδοξα,ἀλλά νά ζοῦμε κιόλας.Ζῶ ὀρθόδοξα σημαίνει εἶμαι καθαρός ἤ ἀγωνίζομαι νά καθαριστῶ ἀπό τά πάθη μου.Μετανοῶ δηλαδή, ὁπότε διώχνω ἀπό μέσα μου ὅλες τίς σκουριές, τά πάθη, τούςδαίμονες καί ἔρχεται τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ζῶ μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, μέ τήνἀγάπη στόν Χριστό, μέ τόν πόθο γιά τόν Χριστό καί τότε εἶμαι ὑγιής πνευματικά.Τότε δέν ὑπάρχει ἄγχος, δέν ὑπάρχουν ἀνασφάλειες, δέν ὑπάρχουν φοβίες, δένὑπάρχει κατάθλιψη, δέν ὑπάρχουν αὐτοκτονίες καί ὅλα αὐτά τά σημερινά φαινόμενα.Στήν Ὀρθοδοξία εἶναι ἀπαράδεκτο νά συναντοῦμε τέτοια πράγματα. Ἀπαράδεκτο!Νά τά κάνει ἕνας ἀβάπτιστος, θά λέγαμε, δικαιολογεῖται γιατί δέν ἔχει τρόπο νάθεραπευτεῖ. Ἀλλά ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, πού ἔχουμε τό νοσοκομεῖο μας, τήν Ἐκκλησίαμας, πού μποροῦμε ὅλα αὐτά νά τά διώξουμε καί νά εἴμαστε γεμάτοι κατάθλιψη καίγεμάτοι αὐτοκτονίες; Δέν ἐπιτρέπεται.Δυστυχῶς ὄμως κι ἐμεῖς υἱοθετήσαμε τή Δυτική νοοτροπία, τόν Δυτικό τρόπο ζωῆςκαί ἀπό τό 1821 καί μετά, πού ὑποτίθεται ὅτι ἐλευθερωθήκαμε, σκλαβωθήκαμε148

χειρότερα στή Δύση, στούς Εὐρωπαίους, στή νοοτροπία τῆς Δύσης καί ὅ,τι ἐρχότανἀπό τήν Εὐρώπη τό θεωρούσαμε καλύτερο, μοντέρνο, σύγχρονο, ὑψηλό καίσπουδαῖο. Εἴχαμε καί κάποιους δικούς μας Νεοέλληνες Διαφωτιστές, ὅπως ὁἈδαμάντιος Κοραής, οἱ ὁποῖοι τά προωθοῦσαν ὅλα αὐτά καί προσπαθοῦσαν νά μᾶςἀπομακρύνουν ἀπό τά μοναστήρια καί νά μᾶς πείσουν πώς δέν χρειάζεται ἡὀρθοδοξία. Ἡ ‘φωτισμένη’ Εὐρώπη νά ἔρθει στήν Ἑλλάδα. Νά κάνουμε καί τήνἙλλάδα, Εὐρώπη.Οὐσιαστικά μπῆκε αὐτή ἡ ἀλλοτριωμένη ζωή καί στήν Ἑλλάδα. Μέ τόν Ὄθωνα καίαὐτούς τούς Γερμανούς, πού ἦρθαν τότε -μᾶς τούς ἐπέβαλαν οἱ «φίλοι» μας-καταστρέψαμε τήν ρίζα τῆς Ὀρθοδοξίας καί τήν θεραπευτική τῆς Ὀρθοδοξίας. Πῶςτήν καταστρέψαμε; Διαλύοντας τά μοναστήρια. Γιατί στά μοναστήρια φυλάγεταιαὐτή ἡ μέθοδος πού εἴπαμε: κάθαρση, φωτισμός καί θέωση. Στά μοναστήρια θάἀκούσει κανείς γιά νοερά προσευχή, γιά ἀδιάλειπτη προσευχή γιατί ἀκριβῶς αὐτό-καί τό νά τηροῦμε ὅλες τίς ἐντολές βέβαια- καθαρίζει τήν καρδιά ἀπ’ τά πάθη. Αὐτήεἶναι ἡ σωστή θεραπεία τῆς ψυχῆς. Αὐτό λοιπόν τό κρατούσαμε στήν Ὀρθοδοξία καίμάλιστα τό κρατοῦσαν τά μοναστήρια, γιατί δυστυχῶς στίς ἐνορίες εἶχε ἀλλοτριωθεῖτό πνεῦμα ἀλλά ὄχι τελείως. Κι ἐκεῖ ὑπῆρχε αὐτή ἡ διδασκαλία λιγότερο σέ σχέση μέτά μοναστήρια. Ἔτσι κρατηθήκαμε στήν Τουρκοκρατία. Μέ τήν νοερά προσευχή καίτά μοναστήρια.Ὅταν ἦρθε λοιπόν ἐδῶ ὁ Ὄθωνας καί οἱ Γερμανοί, οἱ Βαυαροί, βρῆκαν ἑξακόσιαμοναστήρια στήν μικρή Ἑλλάδα, στήν Ἑλλάδα πού ἦταν ἀπό τόν Σπερχεῖο καί κάτω.Ἀπό τήν Λαμία καί κάτω ἦταν τότε ἡ Ἑλλάδα. Μικρή Ἑλλάδα καί εἶχε ἑξακόσιαμοναστήρια! Μέσα στήν Τουρκοκρατία αὐτά τά μοναστήρια κράτησαν τήνὈρθόδοξη πίστη καί τήν Ὀρθόδοξη θεραπευτική καί ὁ λαός μας ἐκεῖ ἔβρισκεπαρηγοριά. Γι’ αὐτό εἴχαμε καί τούς Νεομάρτυρες. Τί ἦταν οἱ Νεομάρτυρες; Ἦταν οἱβράχοι πού σταμάτησαν τόν ἐξισλαμισμό. Ἄν δέν ὑπῆρχαν οἱ Νεομάρτυρες, σήμεραὅλοι θά ἤμασταν μουσουλμάνοι στήν Ἑλλάδα. Ἄν δέν ὑπῆρχε ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁΑἰτωλός, τό Ἅγιον Ὄρος καί τά μοναστήρια μας, σήμερα θά ἤμαστε μουσουλμάνοι.Ὁλόκληρα χωριά μέ ἐπικεφαλής τόν πρόεδρο τοῦ χωριοῦ, τόν παπά καί τόν δάσκαλοπήγαιναν καί ἔκαναν τή μουσουλμανική περιτομή καί γινόντουσαν μουσουλμάνοι.Ὁλόκληρα χωριά. Αὐτό τό κακό τό σταμάτησαν οἱ Νεομάρτυρες καί ὁ ἍγιοςΚοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί ὑπάρχουμε σήμερα ὡς Ἕλληνες. Γιατί, ἄν χάσεις τήν πίστησου, χάνεις καί τόν ἑλληνισμό σου, ἔτσι δέν εἶναι; Δέν μπορεῖ νά εἶσαι Ἕλληναςμουσουλμάνος. Χάνεις τόν ἑλληνισμό σου, τήν ἰδιότητά σου, τήν ἐθνικότητά σου,τόν ἐθνισμό σου. Ἄν λοιπόν δέν ὑπῆρχαν αὐτοί, ἄν δέν ὑπῆρχαν τά μοναστήρια, θάἤμασταν μουσουλμάνοι. Λοιπόν, αὐτό οἱ «φίλοι» μας τό ξέρουν πολύ καλά, γι’ αὐτόκαί τότε καί τώρα χτυποῦν τήν Ὀρθοδοξία καί κατά κύριο λόγο τά μοναστήρια.Ὅταν ἦρθε λοιπόν ὁ Ὄθωνας, μέ τήν ὑποστήριξη αὐτῶν τῶν ΝεοελλήνωνΔιαφωτιστῶν -Διασκοτιστῶν πιό σωστά- οἱ ὁποῖοι ἦταν ἐπηρεασμένοι ἀπό τό πνεῦματῆς Εὐρώπης καί τοῦ Διαφωτισμοῦ, φτιάξανε τρεῖς νόμους. Αὐτό πού δέν ἔκαναν οἱΤοῦρκοι τετρακόσια χρόνια, τό ἔκαναν οἱ Βαυαροί, μέ τήν ὑποστήριξη τῶνΝεοελλήνων Διαφωτιστῶν, μέ τρεῖς νόμους καί ἔκλεισαν τετρακόσια μοναστήρια149

ἀπό τά ἑξακόσια. Τά κλείσαμε δηλαδή ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες μαζί μέ τούς «φίλους» μαςτούς Βαυαρούς, πού μᾶς κυβερνοῦσαν τότε. Αὐτό βέβαια ἦταν σκόπιμο. Ὅπωςεἴπαμε, στά μοναστήρια διαφυλασσόταν ἡ ὀρθόδοξη θεραπευτική καί ὁ λαός ἐκεῖμέσα ἔβρισκε παρηγοριά καί γινότανε ‘πρόσωπο’ καί ὄχι μάζα.Ἡ Ἐκκλησία μᾶς κάνει πρόσωπα, δηλαδή ἐλεύθερους ἀνθρώπους, μέ λόγο καίθέληση γιά ἐλευθερία. Οἱ Εὐρωπαῖοι καί ὅλοι αὐτοί οἱ Παγκοσμιοποιητές δέν θέλουνπρόσωπα, θέλουν μάζα. Θέλουν τούς λαούς νά τούς κάνουν ὅ,τι θέλουν, εἵλωτες. Δένθέλουν ἐλεύθερες προσωπικότητες πού φτιάχνει ἡ Ὀρθοδοξία. Γι’ αὐτό ἀποφάσισαννά χτυπήσουν τήν ρίζα τῆς Ὀρθοδοξίας τόν μοναχισμό, ὥστε νά ἔχουν τόν λαό σάντά πρόβατα, νά τόν ἔχουν σάν μάζα κι ὄχι ἐλεύθερους πού νά τούς ἀντιστέκονται. Γι’αὐτό καί χτύπησαν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί κυρίως τά μοναστήρια καί τάχτυπᾶνε μέχρι σήμερα.Ὅλα αὐτά τά νομοσχέδια και οἱ παρελάσεις ὁμοφυλοφίλων μᾶς ἐπιβάλλονται ἀπότήν Εὐρώπη. Κακῶς βέβαια τά δεχόμαστε καί ὑποκύπτουμε, ἀλλά ἀπό ἐκεῖ ἔρχονταιοἱ ντιρεκτίβες. Ἡ Εὐρώπη μᾶς καταδικάζει, γιατί εἴμαστε πίσω καί δέννομιμοποιήσαμε π.χ. τόν γάμο τῶν ὁμοφυλοφίλων καί μᾶς ἐπιβάλλει πρόστιμο.Ἐμεῖς βάζουμε τήν οὐρά στά σκέλια καί λέμε «Ναί, νά εἶναι εὐλογημένο». Τί νάεἶναι εὐλογημένο; Τήν διαστροφή νά εὐλογήσουμε; Κι ὅμως δυστυχῶςὑποτασσόμαστε, οἱ κυβερνήσεις.. Γιατί; Γιατί κι ἐμεῖς δέν ἔχουμε καθαριστεῖ ἀπό τάπάθη μας καί λέει ὁ Κυβερνήτης «Ἅμα δέν τούς κάνω ὑπακοή, θά χάσω τήν καρέκλαμου» καί προτιμάει νά φυλάξει τήν καρέκλα του, παρά νά ὑποταχθεῖ στόν Χριστό.Ὑποτάσσεται στούς δαίμονες.Ἔτσι ἑρμηνεύεται ἡ σύγχρονη πραγματικότητα στήν Ἑλλάδα καί πῶς φτάσαμε ἐδῶπού φτάσαμε καί πῶς θά πᾶμε καί χειρότερα, ἄν δέν μετανοήσουμε. Γι’ αὐτό εἶναιπολύ σημαντικό, ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος, νά φροντίσουμε νά ζήσουμε ὀρθόδοξακαί νά μάθουμε τήν ὀρθόδοξη πίστη, γιατί ὁ κόσμος, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦδηλαδή, θά πάθει ἕνα πολύ μεγάλο τράνταγμα. Πολύ μεγάλο! Δέν θά εἶναι ἡ ΔευτέραΠαρουσία. Ἀλλά θά γίνει ἕνα πολύ μεγάλο τράνταγμα, παγκόσμιο καί οἱ ἄνθρωποιθά ἀναζητήσουν τόν Θεό. Ἀλλά ποῦ εἶναι ὁ Θεός; Στούς Παπικούς; Δέν ὑπάρχει ἐκεῖὁ Θεός. Στούς Προτεστάντες; Δέν ὑπάρχει. Μόνο στούς Ὀρθόδοξους ὑπάρχει ὁΘεός, γιατί μόνο οἱ ὀρθόδοξοι φυλᾶνε τήν ἀληθινή πίστη γιά τόν Θεό. Ὁπότε ὅλη ἡἀνθρωπότητα θά ἔρθει σέ μᾶς. Κι ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος, θά σέ πιάνουν ἀπό τό μανίκικαί θά σοῦ λένε ‘Πές μας γιά τόν Χριστό, γιά τήν Ὀρθοδοξία’. Ἅμα ἐμεῖς δέν ζοῦμεὀρθόδοξα, τί θά τούς ποῦμε; Θά τούς ποῦμε αὐτά πού μᾶς λένε αὐτοί τώρα. Δηλαδήτί; Τίποτα. Σκουπίδια. Δαιμονικά πράγματα. Θά πρέπει λοιπόν ἐμεῖς πρῶτοι νάκάνουμε τήν κίνηση τήν σωστή νά ζήσουμε ὀρθόδοξα καί ἔτσι μετά θά βοηθήσουμεὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότητα. Καί θά γίνει αὐτό, νά τό ξέρετε. Θά τό δεῖτε, ἔτσι εἶναιτό σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά θά πρέπει κι ἐμεῖς -ὁ καθένας μας- νά συμβάλλουμε σ’αὐτό, γιατί αὐτή ἡ σωτηρία τῆς ἀνθρωπότητας, θά εἶναι καί δική μας σωτηρία, ἅμαἐμεῖς λειτουργήσουμε σωστά ὡς ὀρθόδοξοι.Λοιπόν, ἦρθε αὐτή ἡ ἀλλοτρίωση καί ἔκλεισαν τά τετρακόσια μοναστήρια μέ τόνὌθωνα καί τούς Βαυαρούς. Μερικοί δικοί μας, ἕνας Φαρμακίδης, ὁ Ἀδαμάντιος150