ร.ร.ปลอดขยะ-รร.บ้านสะอาง (ประชาสามัคคี)

การบริหาจัดการโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) โรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามคั ค)ี สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาศรีสะเกษ เขต ๓ สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

๒ คำนำ การจัดทำรายงานผลการดำเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) “เล่มน้ี จดั ทำขึ้นเพ่อื รายงานผลการดำเนนิ งานการบริหารจัดการขยะในโรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) ซง่ึ ได้ ดำเนนิ กิจกรรมต่าง ๆ ในโรงเรียน พฒั นานักเรยี นให้มคี วามตระหนกั รู้ เข้าใจ นำไปใช้ และเห็นคุณคา่ ใน การจัดการขยะและรกั ษาสง่ิ แวดลอ้ ม การจัดทำรายงานผลการดำเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ โรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั ค)ี สำเรจ็ ลุล่วงไปดว้ ยดี ขอขอบคุณสำนักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาศรสี ะเกษ เขต ๓ นางปราใส สุทธิกรณ์ ศึกษานิเทศก์ สำนักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาศรสี ะเกษ เขต ๓ ท่ีอนุเคราะหแ์ นะนำ แนวทางการดำเนนิ งานตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ นายจำรูญ มลิพนั ธ์ ผู้อำนวยการโรงเรยี นบา้ น สะอาง (ประชาสามัคคี) ท่ีให้คำปรึกษา เสนอแนะแนะนำการดำเนินงานต่าง ๆ ตลอดจนขา้ ราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา นักเรยี น เครือข่ายชมุ ชนผปู้ กครองโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามัคคี) และ ผู้ทีม่ สี ว่ นเก่ยี วข้องให้การดำเนินงานของโรงเรยี นสำเรจ็ ลลุ ว่ งไปด้วยดี ขอบกราบขอบพระคุณอยา่ งสูงไว้ ณ โอกาสน้ี โรงเรียนบ้านสะอาง (ประชาสามคั คี)

๓ สารบัญ หนา้ Best Practice โรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) การจัดการขยะโรงเรยี นบ้านสะอาง(ประชาสามคั คี) โดยใช้หลัก ๓Rs ลดขยะ ลดโลกรอ้ น ดว้ ยวิธพี อเพยี ง ความเป็นมา ๑ วตั ถปุ ระสงค์ ๓ กิจกรรม/วิธีการ ๓ ผลสำเร็จ ๒๒ ผลท่ีไดก้ ารยอมรบั ๒๒ ภาคผนวก ๒๓

ส่วนที่ ๑ ขอ้ มูลพื้นฐานของสถานศึกษา ขอ้ มูลพื้นฐานของสถานศึกษาควรมีรายละเอียดดงั ต่อไปนเี้ ป็นอยา่ งน้อย ๑.๑ ประวัตสิ ถานศึกษาโดยสังเขป โรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามัคคี) ก่อตง้ั เมื่อวันท่ี ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๒ ตงั้ อยู่หมู่ท่ี ๑๒ บ้านสะอาง ตำบล หว้ ยเหนอื อำเภอ ขขุ ันธ์ จงั หวดั ศรสี ะเกษ เดมิ ช่ือ โรงเรยี นประชาบาลตำบลห้วยเหนือ ๘ ( บ้านสะอาง ) มีนายสน อนิ ทโร เปน็ ครูใหญ่คนแรก ตอ่ มา เปลย่ี นช่อื เปน็ โรงเรียนประชาบาลตำบลห้วยเหนอื ( บา้ นสะอาง ) เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๓ กรม ชลประทานได้ทำทำนบกน้ั นำ้ หนองสะอาง ทำให้น้ำทว่ มถึงชาวบ้านและคณะครูได้ขอแบ่งทด่ี นิ จาก โรงเรยี นบ้านหว้ ยเหนือ(ศรีประชานกุ ูล) จำนวน ๓๕ ไร่ และสร้างอาคารเรียน ตอ่ มาได้รบั อนุญาตให้ เปล่ียนช่อื เปน็ โรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามัคคี) ต้ังแต่นั้นเปน็ ต้นมา ๑.๒ สถานทตี่ ั้ง ชอื่ สถานศึกษา โรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามัคค)ี ระดับการศกึ ษา จัดการศึกษาตง้ั แต่ระดบั ชน้ั อนุบาลปที ี่ ๑ – ช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๖ ตำบลหว้ ยเหนือ อำเภอขุขันธ์ จงั หวัดศรสี ะเกษ รหัสไปรษณีย์ ๓๓๑๔๐ โทรศัพท์ ๐๙๘๕๙๑๖๕๒๔ E-mail [email protected] ๑.๓ ผบู้ รหิ าร และอาจารยร์ ับผิดชอบโครงการฯ ผู้บริการสถานศึกษา นายจำรญู มลพิ ันธ์ ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยการสถานศึกษา โทรศพั ทเ์ คล่ือนท่ี ๐๙๘๕๙๑๖๕๒๔ อาจารยท์ ี่รบั ผดิ ชอบโครงการ ๑. นางจินตนา งามวงษ์ ๒. นางสาวพรพิมล พลคำ ๓. นางรุ่งอรุณ สุเรรมั ย์ ตำแหน่ง ครู โทรศัพท์เคลื่อนที่ 0872496387 ๑.๔ สภาพพ้นื ท่ี (ระบสุ ภาพพนื้ ท่ี เขตเมอื ง เขตเมืองกึง่ ชนบท เขตชนบท ชมุ ชนรอบข้าง สถานที่ราชการ สถานประกอบการ รา้ นค้า อาชีพของประชากร คูคลอง แมน่ ้ำ ฯลฯ) ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศท่ีตง้ั ของ โรงเรยี นบา้ นสะอาง(ประชาสามคั คี) พน้ื ทโี่ ดยรวมของโรงเรยี นเปน็ พ้นื ทีร่ าบ การคมนาคมขนสง่ โรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) มเี ส้นทางคมนาคมทางรถยนต์ระหว่างหมู่บ้านสนวน บา้ นสะอาง และบา้ นชำแระกลาง ตดั ผา่ นหน้าโรงเรยี น ปัจจบุ นั นับว่าสะดวกและรวดเรว็ เนือ่ งจากมี โครงขา่ ยการคมนาคมสะดวก และรวดเร็ว เปน็ ถนนสายลาดยาง ๒ ช่องทางการจราจร

๒ การเศรษฐกจิ สภาพเศรษฐกิจโดยรวมของพื้นท่ีภายในเขตบริการของโรงเรยี น บ้านสะอาง(ประชาสามัคค)ี สว่ นใหญข่ น้ึ อยู่กับภาคเกษตรกรรมเป็นหลัก ประกอบด้วย การทำนาเปน็ สว่ นใหญ่ และมีการค้าขาย เปน็ บางส่วน พชื เศรษฐกิจ ทที่ ำรายไดเ้ ขา้ หมู่บ้าน ไดแ้ ก่ ข้าว สว่ นการประมง มีการหาปลาจากหนอง สะอาง สาขาอันดบั รองจากภาคเกษตรกรรม คือ การจักสานครนุ ้อยซึง่ เป็นภูมปิ ญั ญาชาวบ้าน เน้อื ท่ี ๒๑ ไร่ ๑.๕ รายละเอยี ดจำนวนบคุ ลากร จำนวนผู้สอน ๑๐ คน เจ้าหนา้ ที่ภายในสถานศึกษา ๑ คน รวมทัง้ ส้นิ ๑๑ คน ๑.๖ รายละเอยี ดจำนวนผูเ้ รียน นกั เรียนชาย จำนวน ๕๔ คน นกั เรียนหญงิ จำนวน ๖๘ คน รวมท้งั ส้ิน ๑๒๒ คน ระดบั ช้นั จานวนนกั เรียน (คน) จำนวนหอ้ งเรียน ชาย หญงิ รวม ขั้นอนบุ าลปีท่ี 1 8 2 10 1 ชั้นอนบุ าลปที ี่ 2 5 6 11 1 ชนั้ อนุบาลปีท่ี 3 5 10 15 1 รวมอนุบาล 18 18 36 3 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 10 10 20 1 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 2 1 67 1 ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 3 3 8 11 1 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 4 5 11 16 1 ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 5 7 6 13 1 ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 6 10 9 19 1 รวมประถม 36 50 86 6 รวมทั้งหมด 54 68 122 9 ขอ้ มูล ณ วันที่ ๑๐ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๖๑ ๑.๗ ประเภทการประกวด(เลือกได้เพียง ๑ ประเภทเท่านั้น) ✓ กลมุ่ A โรงเรยี นระดบั ประถมศกึ ษา และโรงเรยี นขยายโอกาส กลุม่ B โรงเรยี นระดับมัธยมศึกษา

๓ สว่ นท่ี ๒ นโยบาย การสนบั สนุน และแผนการดำเนนิ งาน ๒.๑ นโยบายและการสอื่ สารนโยบายของผูบ้ ริหารภายในโรงเรยี น โรงเรียนบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) ได้ดำเนินการเก่ียวกับนโยบายและการส่ือสารนโยบายของ ผบู้ ริหารภายในโรงเรยี น ดงั น้ี ๑. กำหนดนโยบายและวิสัยทัศน์ของโรงเรียนเกี่ยวข้องกับการจัดการขยะและ สิ่งแวดลอ้ ม ๒. ดำเนนิ การสื่อสารนโยบาย และวิสัยทัศน์ ไปยงั บุคลากรภายในโรงเรยี น และนักเรียน เชน่ ป้ายประชาสัมพนั ธ์ ประกาศ เป็นต้น ๓. กำหนดโครงสร้างการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะให้มีคณะทำงานผู้รับผิดชอบ โครงการ และกำหนดบทบาทหน้าที่ นโยบายการบรหิ ารจดั การขยะในโรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามัคค)ี 1. นโยบายรฐั บาลดา้ นการบรหิ ารจัดการขยะ คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ (คสช.) ได้เห็นชอบ Roadmap การจัดการขยะมลู ฝอยและ ของเสยี อันตราย และแผนปฏิบัตกิ ารแก้ไขปัญหาในพื้นทวี่ กิ ฤตท่ตี ้องเรง่ แกไ้ ขปญั หากำจดั ขยะมูลฝอย ไมถ่ ูกต้องและตกค้างสะสม (6 จังหวัด) เม่อื วนั ที่ 26 สงิ หาคม 2557 ( ทมี่ า : กรมควบคุมมลพษิ , 2559) และได้สง่ั การให้ดำเนนิ การแก้ไขปัญหาขยะมูลฝอย ทั้งในกรุงเทพมหานคร ส่วนกลาง สว่ น ภูมภิ าค และท้องถิน่ ในทุกมิติ ประกอบดว้ ย ท่ที ิ้งขยะมูลฝอย การแยกขยะมลู ฝอย การขนขยะมลู ฝอย โรงงานขจัดขยะมลู ฝอย ฯลฯ โดยทันที โดยมแี นวทางปฏบิ ัติ 4 ขั้นตอน คือ (1) กำจดั ขยะมูลฝอยตกค้าง สะสมในสถานที่ กำจัดขยะมลู ฝอยในพน้ื ทวี่ ิกฤติ (ขยะมลู ฝอยเก่า) (2) สร้างรปู แบบการจัดการขยะมลู ฝอยและของเสียอนั ตรายทเ่ี หมาะสม (ขยะมูลฝอยใหม่) เน้นการลดและคดั แยกขยะมลู ฝอยต้งั แตต่ น้ ทาง จัดการขยะมลู ฝอยแบบศูนยร์ วม กำจดั โดยเทคโนโลยีแบบผสมผสานเนน้ การแปรรูปเป็นพลงั งาน หรือทำ ใหเ้ กิด ประโยชนส์ ูงสุด (3) วางระเบียบ มาตรการ การบรหิ ารจดั การขยะมลู ฝอยและของเสียอันตราย และ (4) สร้างวนิ ัยของคนในชาติม่งุ ส่กู ารจดั การท่ยี ่ังยืน เน้นให้ความรปู้ ระชาชน และบังคับใชก้ ฎหมาย ทั้งน้ีกรม ควบคมุ มลพิษ โดยอธบิ ดีกรมควบคมุ มลพษิ ได้มอบนโยบายการดำเนนิ งานตาม Roadmap ดงั กลา่ ว ดงั นี้ 1) ใหผ้ วู้ า่ ราชการจังหวัดเป็นผ้บู รหิ ารจัดการในภาพรวมของจังหวัด (Single Manager) 2) หา้ มเทกองแบบกลางแจ้ง (No More Open Dump) 3) ปรับปรุง ฟ้นื ฟู ปิด สถานทก่ี ำจัดขยะมูลฝอยที่ไม่ถูกหลกั วชิ าการ 4) คัดแยกขยะมลู ฝอยตั้งแต่ต้นทาง (ขยะทว่ั ไป ขยะอินทรีย์ ขยะรไี ซเคลิ ขยะอันตราย) 5) จัดการขยะมูลฝอยแบบรวมศนู ย์ เน้นการแปรรูปเปน็ พลังงาน หรือทำใหเ้ กิดประโยชน์ สูงสดุ 6) สรา้ งระบบการจดั การของเสียอันตรายชุมชน และมูลฝอยตดิ เชอื้ 7) ส่งเสรมิ ภาคเอกชนมาลงทุน หรอื ดำเนินงานระบบฯ 8) การสร้างวินยั คนในชาติ มุ่งสกู่ ารจัดการอยา่ งย่งั ยนื

๔ 9) การจัดการที่ตน้ ทาง เนน้ การผลติ และการบริโภคอย่างย่ังยนื (SCP : Sustainable Consumption and Production) 10) มีแผนแม่บทการจัดการขยะมูลฝอยและของเสยี อันตรายของประเทศ กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม (กรมควบคุมมลพิษ, 2559 : 21- 43) ได้กล่าวถงึ การจัดการขยะมลู ฝอยและของเสียอันตรายไวว้ ่า กรอบแนวคิดมาจากการ ลดขยะ มลู ฝอยทีต่ น้ ทางประกอบด้วย การใช้น้อยการใช้ซำ้ และการนำขยะมูลฝอยกลับมาใช้ใหม่ตามหลกั การ 3Rs (Reduce, Reuse, Recycle)การกำจดั ขยะมลู ฝอยและของเสียอนั ตรายแบบศูนย์รวม และ การนำมาใชป้ ระโยชนโ์ ดยแปรรูปผลิตพลงั งาน หรือปุย๋ อินทรีย์ โดยการจดั การขยะมูลฝอยตอ้ งดำเนนิ การ ใหค้ รบวงจรตามหลกั ความรับผิดชอบและการมีส่วนร่วมของทกุ ภาคส่วน ในการจัดการขยะมลู ฝอยและ ของเสียอนั ตรายกำหนดมาตรการในการจดั การ3 มาตรการไดแ้ ก่ มาตรการลดการเกิด ขยะมลู ฝอยและ ของเสียอันตรายที่แหลง่ กำเนิด มาตรการเพิ่มศักยภาพการจัดการขยะมลู ฝอยและของเสียอันตราย และ มาตรการสง่ เสริมการบรหิ ารจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอนั ตรายโดยสอดคลอ้ งกับทศิ ทางแผนพฒั นา เศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติฉบบั ท่ี 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) 1. การจัดการขยะมลู ฝอยและของเสียอนั ตราย 1.1 วสิ ยั ทศั น์ จัดการขยะมลู ฝอยและของเสียอันตรายอย่างเป็นระบบและบูรณาการ โดยการมี สว่ นรว่ มของทกุ ภาคส่วน 1.2 วัตถุประสงค์ 1.2.1 เปน็ กรอบและทิศทางการดำเนนิ การแก้ไขปญั หาการจัดการขยะมูลฝอย และของเสยี อันตรายของ ประเทศ 1.2.2 เพื่อให้มีแนวทางการบรหิ ารจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายใน ภาพรวมของประเทศ และ บูรณาการการดำเนนิ งานร่วมกันของหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาค ประชาชน 1.2.3 จงั หวัด และองค์กรปกครองส่วนท้องถิน่ สามารถจดั ทำแผนปฏบิ ัติการ จดั การขยะมลู ฝอยของจังหวดั ให้สอดคลอ้ งกบั สภาพปญั หาและสามารถดำเนินการจัดการขยะมูลฝอยได้ อย่างมีประสิทธิภาพ 1.3 เปา้ หมาย เป้าหมายการดำเนินงานการจดั การขยะมลู ฝอยและของเสียอนั ตราย ตามแผน แม่บทการบรหิ ารจัดการ ขยะมลู ฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559 – 2564) ประกอบดว้ ย 1.3.1 ขยะมูลฝอยชมุ ชนไดร้ ับการจดั การอย่างถูกต้องตามหลักวชิ าการ ไมน่ ้อย กวา่ รอ้ ยละ 75 ของปรมิ าณ ขยะมูลฝอยที่เกิดข้ึน ภายในปี 2564 1.3.2 ขยะมูลฝอยตกคา้ งได้รับการจดั การอยา่ งถูกต้องตามหลกั วชิ าการรอ้ ยละ 100ของปริมาณขยะมลู ฝอย ตกค้าง ของปี2558 ภายในปี 2562 1.3.3 ของเสียอนั ตรายชมุ ชนได้รับการรวบรวมและส่งไปกำจดั ถูกต้องตามหลกั วิชาการไมน่ ้อยกว่าร้อยละ30 ของปรมิ าณของเสียอนั ตรายชุมชนท่ีเกิดขึ้น ภายในปี 2564 1.3.4 มูลฝอยตดิ เช้ือไดร้ ับการจัดการอย่างถกู ต้องตามหลกั วิชาการ ร้อยละ 100 ของปริมาณมลู ฝอยติดเชือ้ ท่เี กิดขึ้น ภายในปี 2563

๕ 1.3.5 กากอุตสาหกรรมทเี่ ป็นอนั ตรายเขา้ สรู่ ะบบการจัดการทถ่ี กู ต้องร้อยละ100 ของปริมาณกากอุตสาหกรรม ท่ีเปน็ อนั ตรายที่เกิดขน้ึ ภายในปี 2563 1.3.6 องค์กรปกครองส่วนท้องถิน่ มกี ารคัดแยกขยะมลู ฝอยและของเสียอันตราย ชมุ ชนที่ตน้ ทาง ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 50 ของจำนวนองคก์ รปกครองสว่ นท้องถิน่ ทวั่ ประเทศ ภายในปี 2564 ตารางที่ 2.1 เปา้ หมายรายปีของแผนแม่บทการบริหารจดั การขยะมูลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559 – 2564) เปา้ หมาย ปี พ.ศ./ค่าเป้าหมาย (รอ้ ยละ) 2559 2560 2561 2562 2563 2564 1. ขยะมลู ฝอยชุมชนได้รบั การจัดการอยา่ ง 50 55 60 65 70 75 ถูกต้องตาม หลกั วชิ าการ 1 ไม่น้อยกว่า 2. ขยะมูลฝอยตกค้างไดร้ ับการจัดการ 75 85 95 100 100 100 อยา่ งถูกต้องตาม หลกั วชิ าการ 2,3 3. ของเสียอนั ตรายชมุ ชนได้รบั การ 5 10 15 20 25 30 รวบรวมและสง่ ไปกำจดั ถูกต้องตามหลัก วชิ าการ ไมน่ ้อยกวา่ 4. มลู ฝอยติดเชือ้ ไดร้ บั การจัดการอยา่ ง 80 85 90 95 100 100 ถูกต้องตาม หลักวชิ าการ 5. กากอุตสาหกรรมทีเ่ ป็นอันตรายเขา้ สู่ 60 70 80 90 100 100 ระบบการจัดการ ทถ่ี ูกต้อง 6. องคก์ รปกครองส่วนท้องถ่ินมกี ารคัด 5 10 20 30 40 50 แยกขยะมูลฝอย และของเสียอันตราย ชมุ ชนทีต่ ้นทาง หมายเหตุ : 1. ขยะมลู ฝอยชมุ ชนไดร้ ับการจัดการอย่างถกู ต้องตามหลักวชิ าการ หมายถงึ ปรมิ าณขยะ มูลฝอยทนี่ ำไปกำจดั อย่าง ถูกต้องตามหลกั วชิ าการ รวมกบั ปริมาณขยะมลู ฝอยท่ีนำไปใชป้ ระโยชน์ ได้แก่ การฝังกลบอย่างถูกต้องตามหลกั วิชาการ การผลิตเชือ้ เพลิง (RDF) การเผาพร้อมระบบควบคมุ มลพิษ เป็นตน้ 2. ขยะมูลฝอยตกคา้ ง หมายถงึ ขยะมูลฝอยที่ถูกนำไปทง้ิ ในสถานทก่ี ำจดั ขยะมลู ฝอยและ ไมไ่ ด้รับการกำจดั อย่างถูกตอ้ งตามหลกั วิชาการ ทัง้ น้ีไม่รวมขยะมูลฝอยท่ีทิ้งหรอื คา้ งตามพน้ื ทวี่ ่างทว่ั ไป ตงั้ แตอ่ ดีตจนถึงปี2558 3. ขยะมูลฝอยตกค้างได้รบั การจัดการอย่างถูกต้องตามหลักวชิ าการ หมายถงึ ขยะมูลฝอย ตกคา้ งถกู นำไปฝังกลบอย่าง ถกู ต้องตามหลักวิชาการ หรือแปรรปู เปน็ เชือ้ เพลิง/พลังงานไฟฟา้ นำส่งเป็น วตั ถุดบิ ใหโ้ รงงานปนู ซีเมนต์ หรือสง่ ไป เตาเผา 4. ผลการดำเนินงาน

๖ 4.1 ขยะมูลฝอยท่ีเกิดข้นึ 26.19 ล้านตัน ไดร้ บั การจดั การอยา่ งถูกต้องตามหลัก วิชาการ 12.7 ล้านตนั (48.5%) (กำจัดถูกต้อง 7.88 ล้านตนั (30.1%) และนำไปใช้ประโยชน์4.82 ลา้ นตัน (18.4%)) 4.2 ขยะมูลฝอยตกค้างทว่ั ประเทศในปีพ.ศ.2558 ท้ังหมด30.49ลา้ นตัน ได้รับการ จดั การแล้วประมาณ 20ล้านตัน (66%) 4.3 ของเสยี อันตรายจากชุมชนที่เกิดขึ้น 576,316 ตนั ได้รับการรวบรวมและสง่ ไป กำจัด 63 ตัน (0.01 %) 4.4 มูลฝอยติดเช้ือเกิดขึน้ ประมาณ ประมาณ 52,147 ตนั ไดร้ บั การจดั การอยา่ ง ถูกต้องตามหลักวชิ าการ ประมาณ 35,857 ตัน (70%) 4.5 กากอตุ สาหกรรมที่เปน็ อนั ตรายท้ังหมด 2.06 ลา้ นตัน มีกากของเสียอตุ สาหกรรมทเ่ี ปน็ อันตรายเข้าสู่ระบบ การจัดการทถ่ี ูกต้อง 1.03 ล้านตนั (50%) 2. นโยบายกระทรวงศึกษาธิการ สำนกั พัฒนานวัตกรรมการจดั การศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร จดั ประชมุ ปฏิบตั กิ ารการขับเคลอื่ นนโยบายการจดั การขยะในสถานศึกษาสู่การ ปฏิบตั ทิ ีย่ ่ังยืน “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร” ระดับภมู ภิ าค สนองยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี สกู่ ารปฏิบัติการ ประเทศไทยไรข้ ยะ ต้ังเป้าให้ปี 2560 Set Zero Waste School เพื่อขบั เคลอื่ นนโยบายการจดั การขยะ ในสถานศึกษาสู่การปฏบิ ัติท่ยี ่ังยืน เปน็ การแลกเปลยี่ นเรียนรู้ และถอดบทเรยี นในการขบั เคลือ่ นการ จดั การขยะในสถานศกึ ษา จากข้อมูลสถานการณข์ ยะมลู ฝอยของกรมควบคุมมลพิษ ปี 2559 พบวา่ แนวโน้มของปริมาณขยะมลู ฝอยท่ัวประเทศเพมิ่ ขนึ้ 27.06 ลา้ นตนั คดิ เป็น 1.14 กโิ ลกรมั ตอ่ คนต่อวัน สะทอ้ นให้เหน็ ต้นเหตขุ องปัญหาขยะทเ่ี กิดจากกิจกรรมในชีวติ ประจำวนั ซงึ่ การกำจัดขยะจากเทศบาล หรอื การนำขยะไปกำจัดหรือทำลายเป็นการกำจดั ท่ีกลางทางและปลายทางแตท่ างท่ีถูกคือ แกป้ ัญหาท่ตี ้น ทาง ตอ้ งปรบั เปลย่ี นพฤติกรรมของคนเปน็ หลกั ท้ังการคัดแยกขยะตอ้ งเร่ิมจากท่ีบ้าน สถานศึกษาตอ้ งเปน็ ต้นแบบในการให้ความรทู้ ่ีถูกตอ้ ง รวมถึงบรบิ ทของสังคมและสิ่งแวดลอ้ มท่ีเอ้ือต่อการสร้างวินัยดา้ นการ ลดใช้เพอื่ ให้ขยะเกิดขึ้นน้อยลง ซึ่งถือเป็นการแกป้ ัญหาในระยะยาว โดยจะต้องทำใหเ้ ป็นระบบเพ่ือความ ยั่งยนื สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐานตั้งเปา้ หมายภายในปี 2561 เป็นปีแหง่ การ ปฏิบตั ิ โดยโรงเรียนของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐานทุกแห่งต้องไรข้ ยะ เนอ่ื งจากปี 2559-2560 เราเน้นการสรา้ งความตระหนัก สร้างจติ สำนึกให้กับหนว่ ยงาน ทั้งเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา โรงเรยี น ครู นกั เรียน และชมุ ชน จากนีท้ ุกโรงเรียนจะต้องนำไปสู่การปฏบิ ตั ิ ต้องมีตัวชวี้ ดั ทชี่ ดั เจน อาจ เป็นลกั ษณะ “งบประมาณแลกเปา้ ” ที่สำคญั เขตพื้นที่การศึกษาทุกเขตจะต้องเน้นการปฏิบัตทิ ี่เป็นไปตาม บรบิ ทของโรงเรียน และผลลพั ธต์ อ้ งเกดิ ขน้ึ ท่ีตัวเดก็ โดยโรงเรียนจัดทำแผน สำนกั งานคณะกรรมการ การศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐานทำหนา้ ที่ติดตามประเมินผล สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐานมอบหมายให้สำนกั พฒั นานวัตกรรมการจัด การศกึ ษา ดำเนนิ การจดั กจิ กรรมการสรา้ งจติ สำนึกและวินัยในการจดั การขยะ นำ้ เสียและมลพิษทาง อากาศในสถานศกึ ษาในปี 2559-2560 ได้กำหนดนโยบายดา้ นการสรา้ งวินยั ในสถานศึกษาการจัดการ ขยะและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เนน้ โรงเรยี นปลอดขยะ โดยกำหนดใหเ้ ขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา 225 เขตทั่ว ประเทศ ทำบนั ทึกข้อตกลงกับโรงเรยี นให้ดำเนินการเรื่องการจดั การขยะในสถานศึกษา ทั้งในระดับ

๗ ประถมศกึ ษาและมธั ยมศึกษา โดยร่วมบรู ณาการระหว่างหนว่ ยงานท่ีเกยี่ วข้อง ดังนี้ ในปี 2559 คดั เลอื กโรงเรยี นตัวอย่างของแตส่ ำนักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษา จาก 15,000 โรงเรยี น ได้โรงเรยี นนำรอ่ ง จำนวน 20 โรงเรียน ปี 2560 ใหส้ ำนกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษาทั่วประเทศขยายผลใหค้ รบทกุ โรงเรยี น และใหค้ ัดเลือกโรงเรียนลำดับ 1-3 เปน็ โรงเรียนต้นแบบระดบั เขตพนื้ ทีก่ ารศกึ ษา เพื่อเข้าร่วมแลกเปล่ยี น และถอดบทเรียน รวมทั้งนำความรู้ แนวทางท่ไี ดจ้ ากการเสวนา และการศึกษาดูงานมาประยกุ ตใ์ ช้วาง แผนการดำเนนิ งานในปีงบประมาณ 2561 ตอ่ ไป 3. นโยบายการจดั การขยะมูลฝอยของจังหวัดศรีสะเกษ จงั หวดั ศรสี ะเกษ การบรหิ ารจดั การขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายเป็นไปอย่างมปี ระสทิ ธิภาพเปน็ รูปธรรม สอดคล้องและขับเคล่ือน Roadmap การจัดการขยะมลู ฝอยและของเสยี อนั ตราย จงั หวัดศรีสะเกษ จงึ จัดทำแผนบริหารจดั การขยะมลู ฝอยจงั หวัดศรีสะเกษ เพื่อเปน็ กรอบการดำเนินงานด้านการจดั การขยะ มูลฝอยและของเสียอนั ตรายข้ึน รายละเอยี ดดงั ต่อไปนี้ 3.1 วัตถปุ ระสงคเ์ พ่ือเป็นกรอบแนวทางให้หน่วยงานท่ีเก่ยี วข้องนำไปบรหิ ารจดั การขยะ จงั หวดั ศรสี ะเกษให้เป็นไปอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ สอดคล้องกับสถานการณ์ปจั จุบัน 3.2 เปา้ หมายภายในปี 2562 จงั หวดั ศรีสะเกษ มีการบริหารจัดการขยะมูลฝอยและของ เสยี อนั ตรายอยา่ งถูกหลักวิชาการ และมีประสทิ ธิภาพ 3.3 ยทุ ธศาสตรก์ ารจัดการขยะมูลฝอย ยทุ ธศาสตร์ท่ี 1 การกำจดั ขยะมูลฝอยตกคา้ งในสถานที่กำจดั ขยะมลู ฝอย กลยุทธท์ ี่ 1: จัดการขยะสะสมใหถ้ กู หลักวชิ าการ กลยุทธ์ที่ 2: กำหนดเขตห้ามเทกองขยะมูลฝอย (No More Open Dump) ยุทธศาสตรท์ ี่ 2 การสรา้ งรปู แบบการจัดการขยะมูลฝอยและของเสยี อันตราย กลยทุ ธ์ที่ 1: เพมิ่ ประสิทธิภาพการบริหารจัดการขยะมูลฝอย กลยุทธท์ ่ี 2: จัดใหม้ ศี นู ยบ์ รหิ ารจัดการของเสียอันตรายชุมชน กลยุทธท์ ี่ 3: เพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารจดั การมูลฝอยติดเชอ้ื กลยุทธท์ ี่ 4: ส่งเสริมชมุ ชนปลอดขยะ (Zero Waste) ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 การวางระเบียบมาตรการการบรหิ ารจัดการขยะมลู ฝอยและของ เสียอนั ตราย กลยทุ ธท์ ่ี 1: ผลกั ดันใหอ้ งค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่ินออกเทศบัญญัตหิ รือ ประกาศท้องถ่นิ ด้านการจัดการขยะมลู ฝอย กลยุทธ์ที่ 2: ประกาศเขตพนื้ ทีห่ ้ามเทกอง (No More Open Dump) ยทุ ธศาสตร์ที่ 4 การสร้างวนิ ยั ของคนในชาติมุ่งสู่การจัดการทยี่ ่ังยืน กลยุทธ์ท่ี 1: บังคับใช้กฎหมาย กลยุทธ์ที่ 2:สร้างจติ สำนึก วสิ ัยทศั น์ และของเสียอันตรายอยา่ งถูกหลกั วชิ าการ และมกี ารนำไปใชใ้ ห้เกดิ ประโยชนโ์ ดยการแปรรูปเป็นพลงั งาน ภายในปี 2562 3.4 เปา้ ประสงค์ 1) ปดิ /ฟน้ื ฟู ระบบกำจดั ขยะมูลฝอยแบบไมถ่ ูกหลกั วชิ าการ 2) มีการจดั การขยะสะสมอย่างถกู หลักวชิ าการ

๘ 3) ขยะมูลฝอยชมุ ชน ของเสียอนั ตราย และขยะติดเช้อื มีการจดั การอย่างถูกหลกั วชิ าการ 4) ชุมชนมกี ารจดั การขยะมลู ฝอยทต่ี ้นทาง 3.5 เป้าหมาย จงั หวัดศรีสะเกษ มีการบรหิ ารจดั การขยะมูลฝอยและของเสียอนั ตราย อยา่ งถูกหลักวชิ าการ และมปี ระสทิ ธภิ าพ ภายในปี 2562 ดังน้ี ขยะมูลฝอยชมุ ชน บริหารจัดการดงั นี้ 1) ปดิ /ฟื้นฟู ระบบกำจดั ขยะมลู ฝอยแบบไมถ่ ูกหลกั วชิ าการ 2) กำหนดเขตห้ามเทกองขยะมูลฝอย (No More Open Dump) ครอบคลุม 22 อำเภอ 3) ขยะสะสม มกี ารจดั การอย่างถกู หลักวิชาการ 4) ขยะมูลฝอยมกี ารจัดการถูกหลกั วชิ าการ และนำไปใช้ประโยชน์สงู สดุ 5) ชมุ ชนมีการจดั การขยะมูลฝอยทีต่ ้นทาง (3R) ครบทุกแหง่ ของเสียอันตรายจาก ชมุ ชน จังหวัดศรีสะเกษ มศี ูนย์บริหารจดั การของเสียอนั ตรายชุมชนอย่างเป็นระบบและถูกหลกั วชิ าการ มลู ฝอยติดเชื้อ จงั หวัดศรสี ะเกษมรี ะบบการติดตามกำกับการจดั การมูลฝอยติดเชอ้ื เพือ่ กำจัดอยา่ งถูกหลักวิชาการ 3.6 พน้ื ท่ีดำเนินการ พืน้ ท่จี ังหวดั ศรสี ะเกษ ท้ัง 22 อำเภอ ไดแ้ ก่ องค์กรปกครองส่วน ท้องถนิ่ จำนวน 216 แห่ง ประกอบด้วย เทศบาลเมอื ง 2 แหง่ เทศบาลตำบล 37 แห่ง องค์การบรหิ าร สว่ นตำบล 177 แหง่ 3.7 วเิ คราะหศ์ ักยภาพในการบริหารจัดการขยะมลู ฝอยของจังหวัด การจัดการมลู ฝอยชมุ ชนในจังหวัดศรสี ะเกษ มีสถานที่กำจัดขยะมลู ฝอยที่ถูกหลกั วชิ าการเพยี ง 1 แห่ง คอื ศนู ย์กำจัดมูลฝอยรวมเทศบาลเมอื งศรีสะเกษ ปัญหาด้านการจัดการขยะมลู ฝอย สว่ นหน่ึงเกดิ จาก การให้บรกิ ารเก็บขนและการกำจดั ทยี่ งั ไมม่ ีประสทิ ธภิ าพเทา่ ท่คี วรและไม่ทั่วถึง โดยเฉพาะในเขตองค์กร ปกครองส่วนท้องถิน่ ขนาดเล็ก ทำใหม้ ีขยะมลู ฝอยตกคา้ งอยูใ่ นสถานท่ตี า่ งๆ และเม่อื จัดเกบ็ ขยะมลู ฝอย มาแล้วเทกองไว้ในสถานที่กำจัดขยะโดยไมถ่ ูกหลักวิชาการ ทำใหป้ รมิ าณขยะสะสมของจงั หวัดมปี ริมาณ มาก 3.8 แนวทางการจัดการขยะมูลฝอยของจงั หวดั ศรสี ะเกษ ดังน้ี ภาพปัญหาขยะจงั หวัดศรีสะเกษ

๙ วิเคราะหแ์ ละสรุปสถานการณ์จากชดุ ขอ้ มูลกลางเรื่อง “ขยะ” เมอ่ื พจิ ารณาถึง สถานการณ์ขยะในจังหวดั ศรีสะเกษ พบว่า ในปี 2555 จังหวัดศรีสะเกษมีอตั ราการเกิดขยะเฉล่ยี เพยี ง 0.16 ตนั /คน/ปี เทา่ นน้ั และเพม่ิ ขึน้ เป็น 0.34 ตนั /คน/ปี ในปี 2556 และอยูใ่ นอัตราคงทม่ี าโดยตลอด ต้งั แต่ปี 2556 ถึงปี 2558 (หรือวนั ละ 0.93 กโิ ลกรมั /คน) ทง้ั นีอ้ ัตราการก่อขยะของประชากรจังหวัด ศรีสะเกษ กย็ งั ต่ำกวา่ คา่ เฉลี่ยประเทศ ซ่ึงอยู่ที่ 0.41 ตนั /คน/ปี แตก่ ็มีอัตราที่ไม่หา่ งกนั มากนกั ดงั นัน้ จังหวัดศรสี ะเกษ จะต้องหาแนวทางป้องกัน รณรงค์ ไมใ่ ห้ประชาชนสรา้ งขยะในปริมาณทเี่ พ่ิมขึ้น สำหรบั การบริหารจัดการขยะท่เี กดิ ข้ึน พบวา่ จังหวัดศรสี ะเกษ มีองค์กรปกครองสว่ นท้องถน่ิ ทีม่ ีการจดั เก็บขยะ อยู่ถงึ 42 แหง่ และมสี ถานที่กำจดั ขยะ 42 แหง่ โดยอำเภอเมืองศรีสะเกษ มีองคก์ รปกครองสว่ นท้องถิน่ ท่มี ี การดำเนนิ การจดั เก็บขยะ 10 แหง่ และมีสถานที่กำจัดขยะ 7 แห่ง อำเภออุทมุ พรพสิ ัยมอี งค์กร ปกครองสว่ นท้องถนิ่ ทมี่ ีการดำเนนิ การจัดเก็บขยะ 5 แหง่ และมีสถานที่กำจดั ขยะ 2 แหง่ สว่ นอำเภอน้ำ เกล้ยี งไม่มีการจดั เก็บขยะและไม่มีสถานที่กำจดั ขยะ ทั้งนี้ ในบางอำเภอ เช่น อำเภอโนนคณู ถึงแมจ้ ะไม่มี การจัดเก็บขยะ แต่ก็มสี ถานท่ีกำจดั ขยะ 2 แห่ง แนวทางการจัดการขยะมลู ฝอยของจังหวัดศรีสะเกษ ดงั น้ี 1) กำจดั ขยะมูลฝอยตกคา้ งสะสมในสถานที่กำจดั ขยะมลู ฝอยในพื้นท่วี ิกฤติ (ขยะ มูลฝอยเก่า) (1) สำรวจ ประเมนิ ขยะมูลฝอยเพื่อปดิ หรือจัดทำแผนงานฟืน้ ฟสู ถานทกี่ ำจัด ขยะมูลฝอย (2) ฟ้นื ฟสู ถานที่กำจดั ขยะมลู ฝอยเดิมเพ่ือจดั การขยะมูลฝอยเก่าและรองรบั ขยะมูลฝอยใหม่ ทางเลอื ก ดงั น้ี - ปดิ สถานทกี่ ำจดั ขยะมลู ฝอย หรือ ปรบั ปรงุ สถานท่ีกำจดั ขยะมลู ฝอยเดิม ให้ดำเนนิ การไดถ้ ูกตอ้ งตามหลักวิชาการ - จดั ในสถานทีก่ ำจัดขยะมลู ฝอยของเอกชน หรือ ใชเ้ ป็นเชื้อเพลงิ ทดแทน โดยตรงใหก้ ับโรงงานของเอกชนทมี่ ีอยู่เดมิ หรือผลิตเปน็ แท่งเช้อื เพลงิ (RDF) หรือสง่ เสริมการลงทนุ ของ เอกชนเพิ่มเติม - กรณสี ถานท่ีกำจดั ขยะมลู ฝอยเปน็ ของเอกชนและดำเนินงาน ไมถ่ ูกต้อง ใหบ้ ังคับใชก้ ฎหมายให้ดำเนนิ การอยา่ งถกู ต้อง 2) สร้างรูปแบบการจดั การขยะมูลฝอยและของเสยี อนั ตรายทเ่ี หมาะสม (ขยะมูล ฝอยใหม่) (1) เน้นการลดและคดั แยกขยะมูลฝอยต้งั แตต่ น้ ทาง (2) จัดการขยะมลู ฝอยแบบศูนยร์ วม (3) กำจดั โดยเทคโนโลยีแบบผสมผสานเน้นการ แปรรปู เป็นพลังงาน หรอื ทำให้ เกดิ ประโยชน์สูงสุด (4) สนับสนนุ การยกระดบั การจดั การขยะมูลฝอยโดยใชเ้ ทคโนโลยเี ชงิ กล ชีวภาพ (MBT) ปี 2558 จำนวน 2 แหง่ (1) ทม.กนั ทรลักษ์ ขนาด 20 ตนั /วัน (2)เทศบาลเมอื งศรสี ะ เกษ ขนาด 20 ตัน/วัน(พรอ้ ม เครอื่ งปัน้ เม็ดพลาสติก 2 ลบ., เครอ่ื งผลติ นำ้ มันจากพลาสตกิ 25 ลบ.) ปี 2559 จำนวน 3 แห่ง (1) ทต.กำแพง ขนาด 20 ตัน/วนั (2)ทต.ยางชมุ นอ้ ยขนาด 10 ตนั /วัน (3)ทต.ขุนหาญ ขนาด 15 ตนั /วัน ปี 2560 จำนวน 2 แห่ง 1)ทต.เมืองขุขนั ธ์ ขนาด 20 ตัน/วนั (2)อบต.เสยี ว ขนาด 10 ตัน/วนั ปี 2561 จำนวน 1 แหง่ (1) ทต.เมืองคง ขนาด 10 ตัน/วนั

๑๐ 3) วางระเบยี บ มาตรการการบรหิ ารจดั การขยะมลู ฝอยและของเสยี อันตราย 4) สร้างวินัยของคนในชาตมิ งุ่ ส่กู ารจัดการท่ียงั่ ยนื โดย ใหค้ วามรปู้ ระชาชน และ บงั คับใชก้ ฎหมาย 5) แนวทางการจดั การของเสียอนั ตรายจากชุมชน (1) สง่ เสริมใหม้ กี จิ กรรมการคดั แยกของเสียอนั ตรายจากชุมชนอย่างจริงจัง โดย องค์กรปกครองสว่ นท้องถน่ิ ในพืน้ ท่หี า่ งไกล อาจใชว้ ธิ กี ำจดั ของเสียอนั ตรายท่ีตน้ ทาง เพ่ือลดต้นทนุ ในการ กำจดั เช่น การใชเ้ ครื่องบดย่อยหลอดฟลูออเรสเซนต์ ทีศ่ ึกษาวจิ ยั โดยมหาวิทยาลยั ขอนแก่น (2) สง่ เสรมิ ให้องค์การบรหิ ารสว่ นจังหวดั เปน็ เจ้าภาพหลกั ในการจัดการของ เสยี อันตรายจากชุมชน โดยรวบรวมของเสียอนั ตรายจากเทศบาลตา่ งๆและส่งไปกำจดั อยา่ งถูกต้อง โดย ให้มีการศึกษาและออกข้อบญั ญตั เิ พ่ือจัดเก็บคา่ ธรรมเนียมในอตั ราท่ีเหมาะสมตอ่ ไป 6) แนวทางการจัดการมลู ฝอยตดิ เช้อื (1) ผลกั ดนั ให้องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น ออกข้อบญั ญัตใิ นการควบคมุ กำกับ การจัดการมลู ฝอยตดิ เชื้อ (2) ประสาน ส่งเสรมิ ให้มีการนำระบบควบคุม กำกับการขนสง่ (manifest system )มลู ฝอยส่งมูลฝอยติดเช้อื มาใช้อย่างจรงิ จัง 7) การจดั ทำกรอบแนวทางการจัดการขยะ 3R (1) ใหม้ ีการจัดการขยะมลู ฝอยท่ตี น้ ทางระดับครวั เรือน - ออกเทศบัญญตั /ิ ข้อบัญญตั ิท้องถนิ่ วา่ ดว้ ยการคัดแยกที่ครวั เรือน - ประชาสัมพันธ์ รณรงคใ์ ห้ความรู้เรื่องการลด คดั แยกขยะทตี่ ้นทาง (2) สนับสนุนการจดั กิจกรรมการคัดแยกขยะในชุมชน - สนับสนนุ การจดั กิจกรรมการคดั แยกขยะในโรงเรยี น - ประสานขอความรว่ มมือส่วนราชการ ร้านค้า/ธุรกจิ ภาคเอกชน รณรงค์ ลดการใชถ้ ุงพลาสติก/โฟม 3.9 การบรหิ ารจดั การขยะและส่งิ แวดล้อม แผนการบริหารจัดการขยะมลู ฝอยจงั หวัด ศรสี ะเกษ แผนงานระยะเรง่ ด่วน (1 ป)ี แผนงานท่ี 1 : จัดการขยะสะสมให้ถูกหลักวิชาการ 1) ปดิ ระบบกำจัดขยะมูลฝอยแบบไม่ถกู หลักวิชาการในพื้นท่ีอำเภอเมอื งศรีสะเกษ จำนวน 3 แหง่ 2) ปิดและยบุ พน้ื ที่กำจดั ขยะขององค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ ท่ีมีพื้นทีก่ ำจัดขยะ มากกวา่ 1 แห่ง จำนวน 6 อปท. 3) ปรบั ปรงุ ยกระดับสถานกำจัดมลู ฝอยแบบเทกองกลางแจ้ง (open dump) ให้ เป็นแบบควบคุม (Controlled dump) จำนวน 15 แห่ง 4) การปรับปรุงสถานท่กี ำจดั ขยะโดยการรื้อรอ่ นขยะเก่าสะสม จำนวน 5 แห่ง แผนงานที่ 2 : กำหนดเขตหา้ มเทกองขยะมูลฝอย 5) กำหนดเขตพนื้ ท่หี ้ามเทกองขยะมลู ฝอย (13 อำเภอ) แผนงานที่ 3 : เพิ่มประสทิ ธิภาพการบริหารจัดการมูลฝอยชมุ ชน

๑๑ 6) อปท.เป้าหมายในกล่มุ พ้นื ทศี่ ูนยจ์ ดั การขยะมลู ฝอยรวมเทศบาลเมืองศรสี ะเกษ (กลุ่มท่ี 1 มีการรวบรวมมูลฝอยเขา้ ศูนยท์ กุ แหง่ ) 7) โครงการก่อสร้างศูนย์กำจัดมูลฝอยรวม ทต.เมืองขุขนั ธ์ 8) โครงการซ้อื รถเกบ็ ขนขยะ ทต.ขุนหาญ 9) องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่นมีการยกระดับการจดั การขยะมลู ฝอยโดยใช้ เทคโนโลยเี ชิงกลชวี ภาพ (MBT) จำนวน 2 แหง่ แผนงานที่ 4 : จดั ให้มีศนู ย์บริหารจดั การของเสยี อันตรายชมุ ชน 10) จดั ตั้งศูนยบ์ ริหารจัดการของเสยี อนั ตรายชุมชนเพื่อนำไปกำจดั อยา่ งถกู หลกั วิชาการ 11) อปท. มีการรวบรวมของเสียอนั ตรายเพ่ือสง่ ต่อไปยังศูนยร์ วบรวม แผนงานท่ี 5 : เพม่ิ ประสิทธภิ าพการบรหิ ารจดั การมูลฝอยติดเช้อื 12) ควบคมุ กำกับบริหารจดั การมูลฝอยติดเชื้อใหถ้ ูกต้องตามหลกั วิชาการ 13) โครงการเพ่ิมประสิทธิภาพการบรหิ ารจัดการมูลฝอยติดเชือ้ ทม.ศรสี ะเกษ (ระบบกำจัดมลู ฝอยติดเชอ้ื ) แผนงานที่ 6 : ส่งเสริมชมุ ชนปลอดขยะ 14) การลด คดั แยกและนำขยะกลบั มาใชป้ ระโยชน์ 15) โครงการรณรงค์สร้างจติ สำนกึ การบรหิ ารจัดการขยะ การแก้ปัญหา สิ่งแวดล้อม และภาวะโลกร้อนในเขตเทศบาล ของเทศบาลตำบลกันทรารมย์ 16) โครงการสร้างจิตสำนึกในการจดั การขยะมูลฝอยในครัวเรอื นและการผลติ ปยุ๋ ชวี ภาพจากขยะมลู ฝอยชุมชน เทศบาลตำบลขนุ หาญ แผนงานที่ 7 : ผลกั ดนั ใหอ้ ปท. ออกขอ้ บัญญตั ทิ ้องถิ่นดา้ นการจัดการขยะมูลฝอย 17) องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ินมขี ้อบัญญัติดา้ นการจดั การขยะมลู ฝอยและของ เสยี อันตรายจากชมุ ชน แผนงานที่ 8 :บงั คบั ใช้กฎหมาย 18) ควบคุมการประกอบกจิ การร้านรบั ซือ้ ของเก่า แผนงานท่ี 9 : สร้างจิตสำนกึ 19) โครงการเมืองสะอาด คนในชาติมีสุข 20) รณรงค์ลดการใช้ถงุ พลาสตกิ และโฟม 21 ) จัดทำหลักสูตรการจัดการขยะมูลฝอยเพื่อสอนในสถานศกึ ษา 22) ส่งเสริมการใชส้ ินคา้ และบริการทเี่ ป็นมติ รกบั สง่ิ แวดล้อม แผนงานระยะยาว (มากกวา่ 1 ปี) แผนงานท่ี 1 : จัดการขยะสะสมให้ถกู หลกั วิชาการ 1) ปรับปรุงยกระดับสถานกำจัดมลู ฝอยแบบเทกองกลางแจ้ง (open dump) ให้ เป็นแบบควบคมุ (Controlled dump) จำนวน 15 แหง่ แผนงานท่ี 2 : กำหนดเขตหา้ มเทกองขยะมูลฝอย 2) กำหนดเขตพนื้ ทห่ี ้ามเทกองขยะมลู ฝอย (9 อำเภอ) แผนงานที่ 3 : เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการบริหารจัดการมลู ฝอยชมุ ชน 3) เพ่ิมประสิทธภิ าพระบบกำจดั ขยะมลู ฝอยเทศบาลเมืองศรีสะเกษ

๑๒ 4) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการยกระดบั การจัดการขยะมลู ฝอยโดยใช้ เทคโนโลยีเชิงกลชีวภาพ (MBT) จำนวน 6 แห่ง แผนงานที่ 4 : จัดให้มีศนู ย์บริหารจดั การของเสยี อนั ตรายชุมชน 5) อปท. มีการรวบรวมของเสียอนั ตรายเพื่อส่งต่อไปยังศูนยร์ วบรวม แผนงานที่ 5 : เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจดั การมูลฝอยตดิ เชอื้ 6) ควบคมุ กำกับบรหิ ารจัดการมลู ฝอยติดเชือ้ ให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ แผนงานท่ี 6 : สง่ เสริมชมุ ชนปลอดขยะ 7) การลด คดั แยกและนำขยะกลบั มาใชป้ ระโยชน์ 8) โครงการชมุ ชนปลอดขยะ ทต.ศรรี ตั นะ 9) โครงการเทศบาลตำบลกันทรอมเมืองสง่ิ แวดลอ้ มสร้างสุข 10) โครงการสร้างจิตสำนกึ ในการจัดการขยะมลู ฝอยในครัวเรือนและการผลติ ป๋ยุ ชีวภาพจากขยะมลู ฝอยชมุ ชน ทต.โดด 11) โครงการลดและแยกขยะจากแหล่งกำเนดิ ทต.บุสงู 12) โครงการสรา้ งจติ สำนกึ ในการจดั การขยะมลู ฝอยในครัวเรือนและการผลิตปยุ๋ ชวี ภาพจากขยะมลู ฝอยชมุ ชน ทต.เมืองคง 13) โครงการชาวโคกจานรว่ มใจคดั แยกขยะ มุ่งสู่การจัดการขยะเหลือศนู ย์ ทต. โคกจาน 14) โครงการสรา้ งจิตสำนึกในการจัดการขยะมลู ฝอยในครัวเรือนและการผลิตป๋ยุ ชีวภาพจากขยะมลู ฝอยชุมชน ทต.เมอื งขุขนั ธ์ 15) โครงการสรา้ งจติ สำนึกในการจดั การขยะมลู ฝอยในครัวเรอื นและการผลิตปุย๋ ชวี ภาพจากขยะมูลฝอยชุมชน อบต.ด่าน 16) โครงการสรา้ งจติ สำนกึ ในการจดั การขยะมลู ฝอยในครัวเรือนและการผลติ ปุ๋ย ชวี ภาพจากขยะมลู ฝอยชมุ ชน อบต.หนองบวั ดง 17) โครงการสงิ่ แวดลอ้ มสดใสเพยี งใสใ่ จแยกขยะ อบต.สะเดาใหญ่ แผนงานที่ 7 : ผลกั ดันให้อปท. ออกข้อบัญญตั ิท้องถ่ินด้านการจดั การขยะมลู ฝอย 18) องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ินมีข้อบญั ญัติดา้ นการจดั การขยะมลู ฝอยและของ เสยี อนั ตรายจากชุมชน แผนงานท่ี 8 :บังคบั ใช้กฎหมาย 19) ควบคมุ การประกอบกจิ การร้านรบั ซอ้ื ของเกา่ แผนงานท่ี 9 สร้างจติ สำนึก 20) รณรงคล์ ดการใชถ้ ุงพลาสตกิ และโฟม 21) จัดทำหลักสูตรการจัดการขยะมูลฝอยเพื่อสอนในสถานศึกษา 22) ส่งเสรมิ การใช้สินคา้ และบริการท่ีเป็นมติ รกับส่ิงแวดล้อม 3.10 การแปลงแผนไปส่กู ารปฏิบตั ิและการติดตามประเมินผล แผนการบรหิ ารจดั การขยะมูลฝอยจังหวดั ศรีสะเกษ พ.ศ. 2558 – 2562 จะ สามารถผลกั ดันไปสกู่ ารปฏิบัตอิ ย่างเป็นรปู ธรรม สามารถประเมินผลสมั ฤทธิข์ องแผนตามตัวชีว้ ดั และ เปา้ หมายอย่างมปี ระสิทธภิ าพและประสิทธผิ ล จำเปน็ ตอ้ งมกี ลไกลการขับเคลอื่ นกระบวนการแปลงแผน ไปสกู่ ารปฏิบัตดิ ังน้ี

๑๓ 1) ผู้ว่าราชการจังหวดั เปน็ ผูก้ ำกับดูแลการบริหารจดั การขยะมลู ฝอยในภาพรวม ของจังหวัด 2) จัดตง้ั คณะกรรมการบริหารจดั การขยะมูลฝอยของจงั หวัด โดยมีผู้วา่ ราชการ จังหวัดเปน็ ประธานกรรมการ และคณะกรรมการจากหนว่ ยงานต่างๆ ท่เี กี่ยวข้อง จำนวน 37 ท่าน มี ผ้อู ำนวยการสำนกั งานทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมจังหวัดศรสี ะเกษ และท้องถ่ินจังหวัดศรีสะเกษ เป็นกรรมการและเลขานุการ ผู้อำนวยการส่วนสิง่ แวดลอ้ ม สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ ม จงั หวัดศรีสะเกษ และหวั หน้ากลุ่มสง่ เสรมิ และพฒั นาท้องถิ่น สำนกั งานสง่ เสริมการปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น จงั หวัดศรสี ะเกษ เป็นกรรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ 3) จัดประชุมคณะกรรมการบรหิ ารจดั การขยะมลู ฝอยของจังหวดั 4) ประชุมช้ีแจงแนวทางและวธิ กี ารดำเนินแผนงานโครงการตามแผนฯ ใหก้ บั หนว่ ยงานหรอื องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ ทีม่ สี ่วนเกยี่ วข้อง 5) จดั ทำแผนปฏบิ ตั กิ ารจดั การขยะมูลฝอยของจงั หวดั 6) กำหนดระยะเวลาดำเนินการ การประเมินและติดตามผล 7) ดำเนินการตามระเบียบสำนกั นายกรัฐมนตรี วา่ ดว้ ยการจัดระบบบริหารจัดการ ขยะมูลฝอยของประเทศ พ.ศ. 2557 4. นโยบายสำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาศรีสะเกษ เขต 3 สำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาศรีสะเกษ เขต 3 ได้จัดทำแผนปฏบิ ัตกิ ารประจำปี งบประมาณ พ.ศ. 2561 ดังตอ่ ไปน้ี นโยบายของสำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศึกษาศรสี ะเกษ เขต 3 คอื อา่ นออกเขียน ได้ ใสใ่ จสง่ิ แวดลอ้ ม พร้อมสู่ AEC ตามวิถีพอเพยี ง โดยการดำเนนิ การขบั เคลอ่ื นนโยบายการบรหิ าร จัดการขยะ ดงั นี้ 4.1 การดำเนินการขบั เคลอ่ื น 1) ประชมุ ชแ้ี จงสร้างความรู้ ความเขา้ ใจในการดำเนินงานด้านการจัดการขยะใหก้ ับ บุคลากรทุกคนในสำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา 2) ประชุมชี้แจงการดำเนนิ งานด้านการจัดการขยะใหโ้ รงเรยี นในสงั กัดทุกโรง 3) คดั เลือกโรงเรียนคู่ขนานด้านการบริหารจัดการขยะ (จำนวน 27 โรง) 4) จัดประชมุ เชิงปฏบิ ตั กิ ารค่ายผนู้ ำด้านการจัดการขยะ จำนวน 108 คน 5) นเิ ทศ ตดิ ตาม ประเมนิ ผลการดำเนนิ งานด้านการจดั การขยะของโรงเรียนคู่ขนาน จำนวน 27 โรง 6) จดั กิจกรรมการประกวดเพ่อื คดั เลือก Best Practice โรงเรยี นและกลุ่มงาน ในสำนกั งานเขตพืน้ ทท่ี ่ีส่งเสริมการคัดแยกขยะและลดขยะ 4.2 แนวทางการบรหิ ารจัดการขยะ สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 การดำเนนิ การกิจกรรมภายใตแ้ ผนปฏบิ ัตกิ าร “ประเทศไทยไรข้ ยะ” โดยขับเคลื่อน การปฏิบตั ิงาน ดงั นี้ 1) รณรงค์ประชาสมั พนั ธ์ สร้างการรับรู้และสร้างวินยั ใหแ้ ก่ประชาชน ในการมี สว่ นร่วมและคดั แยกขยะมูลฝอยทีต่ ้นทาง ตามหลกั การ 3 ช : ใช้นอ้ ยลง ใช้ซำ้ และนำกลับมาใช้ใหม่

๑๔ 2) ใหค้ รวั เรอื น สถานทีร่ าชการ สถานศกึ ษา สถานประกอบการ ภาคเอกชน และศาสนสถาน ดำเนินการคัดแยกขยะมูลฝอย ตามหลักการ 3 ช อยา่ งต่อเน่ือง 3) แต่งต้งั แกนนำหรอื ผูน้ ำหมู่บ้าน/ชุมชน ตลอดจนกล่มุ ตา่ งๆในหมูบ่ ้าน/ชุมชน ใหม้ ีส่วนรว่ มในการขับเคล่ือนโครงการจังหวัดสะอาด 4) กำหนดใหม้ ีกฎกตกิ าหรือมาตรการทางสงั คมเป็นข้อปฏบิ ตั ิร่วมกนั ของหมบู่ ้าน ชมุ ชนปรับปรุงถนน ทางเดินทีส่ าธารณะให้มีความสะอาดและเป็นระเบยี บเรียบรอ้ ย 5) ดำเนินการจดั กจิ กรรมการคัดแยกขยะมลู ฝอยและการทำความสะอาดอย่าง ต่อเนอื่ ง อาทิ ธนาคารขยะการทำป๋ยุ หมัก การทอดผ้าป่าขยะ และการทำความสะอาด Big Cleaning Day เป็นตน้ 4.3 การดำเนินการระดับสถานศกึ ษา 1) ประชาสมั พันธ์ รณรงคใ์ ห้มกี ารคัดแยกขยะและการจัดการขยะ 2) ประชาสัมพันธ์ รณรงคใ์ ห้มกี ารคัดแยกขยะและลดปริมาณขยะในสถานศกึ ษาและ ชมุ ชน 3) จดั ทำปา้ ยประชาสมั พนั ธ์ โรงเรยี นนำร่องปลอดขยะ (Zero Waste School) และ นโยบายของสำนกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาศรสี ะเกษ เขต 3 ด้านใส่ใจส่งิ แวดลอ้ ม (บริหาร จดั การขยะ ลดละสารเคมี ร่มร่นื เขยี วขจี มคี วามปลอดภยั ) 4) สง่ เสริมหรอื จดั หาอปุ กรณ์ การคัดแยกขยะ 4 ประเภท ไดแ้ ก่ (1) ถังขยะทร่ี องรบั ขยะอนิ ทรยี ์ (ไม่ย่อยสลาย) (2) ถังขยะทวั่ ไป (3) ถงั ขยะรไี ซเคลิ (4) ถังขยะอนั ตราย (5) จัดกิจกรรมการประกวดที่สง่ เสริมการคดั แยกขยะและลดขยะในสถานศึกษา (6) เกบ็ รวบรวมข้อมูลการดำเนินการดา้ นการจัดการขยะ ก่อนดำเนนิ การ ระยะ ดำเนนิ การและหลังดำเนนิ การ (7) จดั ทำหลักสูตรบรู ณาการ / หลักสูตรเพ่ิมเตมิ ด้านขยะในสถานศึกษา โดยใช้ แนวทางการจัดการขยะ (ตามแนวทางโรงเรียน Zero Waste School) และตามตัวชี้วัดท่ีแนบ โดย สง่ เสรมิ ใหม้ ีการใช้กระบวนการ LCA, 1 A3R เป็นหลัก (8) หนว่ ยงานมีการสง่ เสริมการจัดการขยะในโรงเรยี น และมกี ารดำเนนิ การ ครอบคลุมทุกโรงเรียน

๑๕ ภาพ นโยบายสำนกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ๕. นโยบายโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามคั ค)ี ภายใตว้ สิ ยั ทัศน์ โรงเรียนบา้ นสะอาง(ประชาสามคั คี) มุ่งเน้นให้ผูเ้ รียนเป็นคนดี มีความรู้ อยู่อย่างมีความสุข โดย การมีส่วนร่วมของชุมชน ปฏิบัติตนในการสืบสานงานหัตถกรรมท้องถิ่น ใส่ใจสิ่งแวดล้อม น้อมนำ เศรษฐกจิ พอเพียง ๒.๒ การสนับสนุนของผู้บริหารโรงเรียน (แนวทางการสนับสนุน ทั้งด้านงบประมาณ และการอำนวย ความสะดวกในการทำงาน) โรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) ใหก้ ารสนับสนุนและอำนวยความสะดวกในการดำเนิน กจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ ท้ังงบประมาณ สถานที่ การฝึกอบรมรับองคค์ วามรู้ดา้ นการบริหารจัดการ ขยะ มกี ารขยายผลสคู่ รูทุกคน ผา่ นการประสานงานรว่ มกับหนว่ ยงาน/บคุ คลท่ีเกี่ยวข้องทุกฝ่าย รวมทั้ง มีการกำกับ ตดิ ตามดูแลการดำเนนิ งานให้เปน็ ไปตามนโยบาย แผนงานท่ีวางไวอ้ ย่างต่อเนื่อง

๑๖ ๒.๓ แผนการดำเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ โรงเรียนบ้านสะอาง (ประชาสามคั คี) มกี ารดำเนินการจัดทำแผนงาน โครงการโรงเรยี นปลอดขยะ สอดคล้องชัดเจนและมีความต่อเนื่อง ในกิจกรรมการที่ดำเนินการ ผู้รับผิดชอบ ห้วงเวลา งบประมาณ เป้าหมาย ตวั ชีว้ ัด และการตดิ ตามประเมนิ ผล โรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) ช่อื โครงการ โรงเรยี นปลอดขยะ ผรู้ ับผดิ ชอบโครงการ นางจินตนา งามวงษ์ และคณะ ระยะเวลาดำเนนิ การ พฤษภาคม ๒๕๖๑ – มนี าคม ๒๕๖๒ 1. หลกั การและเหตุผล ปัจจุบนั ขยะเปน็ ปญั หาสําคญั ในระดับโลกท่หี ลายประเทศ รวมถึงประเทศไทยทตี่ ้องประสบ ปัญหา เนอื่ งจากการเพ่ิมขนึ้ ของประชากร การขยายตัวทางเศรษฐกิจ และความก้าวหน้าทางดา้ น เทคโนโลยที ีม่ กี ารประดษิ ฐแ์ ละพฒั นาเทคโนโลยีมาใช้อํานวยความสะดวกและเกิดประโยชนต์ ่อมนษุ ยม์ าก ขึน้ เปน็ สาเหตุให้มีจาํ นวนขยะเพมิ่ ข้นึ และมีแนวโนม้ เพิ่มขึน้ ทุกปีซง่ึ มที ้ังขยะจากภาคอุตสาหกรรม ภาค การเกษตร ครวั เรือน และสารเคมีอันตรายเปน็ เหตใุ หเ้ กดิ ขยะ เศษสง่ิ ของเหลอื ใช้มีปริมาณมาก ใน ทศวรรษทผี่ า่ นมาทเี่ รยี กว่า “ทศวรรษแห่งการพัฒนา” นน้ั ปรากฏว่าไดเ้ กิดปัญหาขยะรุนแรงขึน้ และ ปญั หาจากของเหลือท้ิงเป็นต้นเหตสุ าํ คญั ทก่ี ่อให้เกิดปญั หาสิ่งแวดล้อมและมผี ลตอ่ สุขภาพอนามยั ของ ประชาชนและทีผ่ ่านมาประเทศไทยประสบกบั ปัญหาวกิ ฤตขิ ยะทย่ี ังไมส่ ามารถกาํ จดั ได้หมดและมีแนวโนม้ จะเพ่ิมมากขึน้ ในขณะทีก่ ระบวนการกาํ จัดขยะตกค้างยังไม่ไดร้ บั การแก้ไขและการบรหิ ารจัดการยังไม่ถูก หลกั วิชาการเท่าท่ีควร กรมส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมได้นำแนวคดิ Zero Waste หรอื “ขยะเหลือศูนย”์ เผยแพร่แก่ชมุ ชนและโรงเรยี นเพื่อใหเ้ กิดชมุ ชนปลอดขยะ และ โรงเรียนปลอดขยะ ต้ังแตป่ ี 2556 – ปจั จุบนั โดยทโ่ี รงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ไมใ่ ช่ การทำใหห้ มดไปหรือไม่มีเหลืออยู่ หลายคนมักคดิ วา่ คือการกำจดั ขยะไม่ใหเ้ หลืออยู่ แต่จรงิ ๆ แล้วเป็น แนวคิดการบรหิ ารจดั การขยะต้งั แตต่ น้ ทาง ลดการเกิดขยะ การทำให้ขยะเหลือนอ้ ยที่สดุ และการบรหิ าร จัดการขยะที่เหลืออย่างมีประสิทธิภาพ เปน็ แนวคิดท่ปี รบั เปลีย่ นมุมมองว่าขยะคือทรัพยากรท่ีสามารถนำกลับมาใชป้ ระโยชนไ์ ด้ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ได้กำหนดแนวทางดำเนินการโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) ประจำปีงบประมาณ 2559 เพือ่ สง่ เสรมิ สนับสนนุ ใหส้ ำนกั งานเขตพนื้ ท่ี การศึกษา พิจารณาดำเนินการบูรณาการให้ครอบคลมุ ขอบข่ายของงานดา้ นการบรหิ ารจัดการขยะและ สิ่งแวดล้อม โดยสำนกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาศรสี ะเกษ เขต 3 กำหนดนโยบายในการพัฒนา สำนกั เขตพ้นื ที่การศกึ ษาไว้ดังน้ี “อ่านออกเขียนได้ ใสใ่ จสงิ่ แวดลอ้ ม พร้อมสู่ AEC ตามวิถพี อเพียง” โดย สง่ เสรมิ สนับสนุนให้โรงเรียนและชมุ ชนเป็นโรงเรียนปลอดขยะและได้ขับเคล่ือนนโยบาย กระทรวงศึกษาธิการวา่ ดว้ ยการบรหิ ารจัดการขยะในโรงเรียนสงั กัดสำนักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา ประถมศกึ ษาศรสี ะเกษ เขต 3 จนได้โรงเรยี นต้นแบบโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) โรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามคั คี) ไดต้ ระหนักถึงความสำคญั ของการบรหิ ารจัดการขยะให้ เกิดความย่ังยนื ในการบริหารจดั การขยะ จึงไดด้ ำเนนิ การโครงกรโรงเรียนปลอดขยะ ขน้ึ เพอ่ื พัฒนาและ

๑๗ ขบั เคลื่อนข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ให้มีความสามารถในการจัดการเรียนรู้ส่งเสริมให้ ผู้เรียนสามารถบรหิ าร 2. วตั ถปุ ระสงค์ 2.1 เพ่ือขบั เคลือ่ นการดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะโยบาย 2.2 เพอื่ สร้างความรู้ ความเข้าใจ การบรหิ ารจดั การขยะในโรงเรยี น ให้แก่นกั เรยี น ครูและ บุคลากรทางการศึกษา ๒.๓ เพอ่ื สร้างความตระหนกั จิตสำนกึ การอนุรักษ์ส่งิ แวดล้อมให้เกดิ กบั นักเรยี น ๒.๔ เพือ่ ใหน้ ักเรยี นร้วู ธิ แี ละสามารถดำเนินการกำจัดขยะอยา่ งครบวงจร นำไปสูก่ ารปฏิบัตใิ น ชีวติ ประจำวนั 3. เป้าหมาย 3.1 เชิงปรมิ าณ - ครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา จำนวน ๑๑ คน และนักเรียนชัน้ อนบุ าลปที ี่ ๑ ถึงชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๖ จำนวน ๑๒๒ คน 3.2 เชิงคุณภาพ - นกั เรียน ครูและบคุ ลากรทางการศึกษา สามารถดำเนินการตามโครงการโรงเรยี นปลอดขยะได้ เปน็ อย่างดี มีการดำเนนิ การบริหารจัดการขยะรกั ษาสงิ่ แวดล้อม สู่การดำเนินชีวติ ประจำวันไดอ้ ย่างมี ประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ล 4. วธิ ีดำเนนิ การ ๔.๑ ขั้นเตรียมการ ๔.๑.๑ โรงเรียนสำรวจสถานท่ภี ายในโรงเรยี นเพ่อื พัฒนาส่งเสริมด้านการดำเนินงาน โครงการโรงเรียนปลอดขยะ ๔.๑.๒ ประชมุ คณะครู เพื่อกำหนดแนวทาง ๔.๑.๓ นำเสนอโครงการเพือ่ ขออนุมัติ ๔.๒ ข้ันตอนดำเนนิ งาน ๔.๒.๑ แตง่ ตงั้ คณะกรรมการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ ๔.๒.๒ ดำเนินการใหค้ วามรู้ ศกึ ษาดูงาน แลกเปล่ียนเรยี นรู้ เกย่ี วกับการบรหิ ารจดั การจัด ขยะ ใหก้ ับบุคลากรและนักเรียนโรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามคั คี) ๔.๒.๓ ประชมุ คณะกรรมการดำเนนิ โครงการโรงเรียนปลอดขยะ เพื่อร่วมกันวางแผนงาน และแบ่งหนา้ ทรี่ บั ผดิ ชอบ ๔.๒.๔ ดำเนนิ ตามแผนท่วี างไว้ ประกอบด้วยกิจกรรม ดังนี้ ๑) กจิ กรรมสร้างเสรมิ ความรู้ ความเขา้ ใจ - การสรา้ งความรู้ความเข้าใจใหก้ ับนักเรยี นในแต่ละระดบั ช้ันเรียน หน้าเสาธง - การประชาสมั พนั ธใ์ นรูปแบบป้ายนิเทศ การแผน่ พับ เสยี งตามสาย - การรณณรงค์ในโรงเรียนและชมุ ชน ๒) กิจกรรมสร้างวินยั ในการจัดการ

๑๘ - การคัดแยกขยะตามหลัก 3Rs - การลดการเกดิ ขยะเศษอาหารและขยะอินทรีย์ เช่น ส่งเสริมการทานอาหาร ใหห้ มด - การงดการใช้ถุงพลาสติก โฟม และสงิ่ ตา่ ง ๆ ท่ีกำจัดและย่อยสลายยาก ๓) กจิ กรรมลดใช้พลังงาน - การประหยัดน้ำ/การประหยดั ไฟ - การใช้แก้วนำ้ ส่วนตัว - การใชถ้ ุงผ้า/กระเปา๋ ผา้ แทนถุงพลาสติก ๔) กิจกรรมอนุรกั ษส์ ิ่งแวดลอ้ ม - การแบง่ กลมุ่ นักเรียนทำความสะอาดพ้ืนทร่ี บั ผิดชอบ - การทำ Big Cleaning Day - การปลกู ดแู ล รักษาตน้ ไมเ้ พม่ิ พืน้ ทส่ี ีเขยี ว ๕) กิจกรรมพฒั นา/บูรณาการตามวถิ ีพอเพียงสู่ความยงั่ ยนื - การทำปุย๋ ชวี ภาพ การทำปุ๋ยหมัก ปุย๋ ธรรมชาติโคนตน้ ไม้ - การนำส่หู อ้ งเรียน/สอื่ การเรียนรู้ เช่น การกังหันลมจำลองจากกล่องนม ถังขยะจากกล่องนม - การใชธ้ รรมชาตใิ นวิถชี ีวิต การสานพดั จากไม้ไผ่ พัดใบตำลึง ลดพลังงานสรา้ ง รายได้ - การเพิ่มมลู ค่า งานปะติดสร้างสรรค์ ดอกไม้/คารเ์ นชน่ั จากถุงพลาสติก - การสรา้ ง/พฒั นาแหลง่ เรียนรู้ ๔.๓ ขั้นสรปุ รายงาน ๔.๓.๑ ออกแบบสอบถามเพื่อประเมนิ ผลการจดั กจิ กรรม ๔.๓.๒ สรปุ ผลรายงานเป็นรปู เล่ม ๔.๓.๓ รายงานผลการดาเนินงานตอ่ ผบู้ ังคบั บัญชาตามลาดับ ๕. ค่าใชจ้ ่ายของกิจกรรม - งบประมาณโรงเรยี น ๕,๐๐๐ บาท - งบประมาณจากรายไดก้ ารจำหนา่ ยขยะในโรงเรยี น - งบประมาณจาการบรจิ าค ๖. ผลท่ีคาดวา่ จะไดร้ ับ ๖.๑ บคุ ลากรและนกั เรียนมจี ิตสำนกึ ในการอนรุ ักษส์ ่ิงแวดลอ้ ม ๖.๒ มกี ารจัดการดา้ นสิง่ แวดลอ้ มทีด่ ี ๖.๓ นกั เรยี นมีรายไดเ้ สริมจากการขายขยะ ๖.๔ สภาพแวดลอ้ มในโรงเรียนและชมุ ชน สะอาด นา่ อยู่ ๗. การตดิ ตามและประเมนิ ผล ๗.๑ การดำเนินงานบรหิ ารจัดการขยะจากห้องเรยี น โรงเรยี น ๗.๒ การประเมนิ ผล จากแบบสอบถามความพงึ พอใจ ๗.๓ แบบบนั ทกึ การฝากขยะของนักเรียน

๑๙ แหลง่ ข้อมลู /เอกสารหลักฐาน คำสั่งโรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั ค)ี ที่ ๑๕ /๒๕๖๑ เร่อื ง แตง่ ตง้ั คณะกรรมการดำเนินงานกจิ กรรมพัฒนาคุณภาพการบรหิ ารจัดการขยะ ตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ประจำปีการศกึ ษา ๒๕๖๑ .......................................................... ด้วยโรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) ไดจ้ ะดำเนนิ การตามโครงการโรงเรียนปลอด ขยะ ประจำปีการศึกษา ๒๕๖๑ เพ่อื ให้การดำเนินงานกิจกรรมดงั กลา่ วเป็นไปดว้ ยความเรยี บร้อย โรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) อาศัยอำนาจตามความในมาตรา ๓๙ แห่ง พระราชบญั ญัติระเบยี บบรหิ ารกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖ และมาตรา ๒๗ แหง่ พระราชบัญญัติ ระเบียบขา้ ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ จึงแตง่ ตงั้ คณะกรรมการดำเนนิ งาน กิจกรรมพัฒนาคุณภาพการบริหารจดั การขยะ ตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ประจำปกี ารศึกษา ๒๕๕๙ ดังตอ่ ไปน้ี ๑. คณะกรรมการอำนวยการ ๑. นายจำรญู มลพิ ันธ์ ผ้อู ำนวยการโรงเรียน ประธานกรรมการ ๒. นางนทั วรรณ ทองดา คร/ู ครูชำนาญการพิเศษ รองประธานกรรมการ ๓. นางนริ าพร ต้นเกตุ คร/ู ครูชำนาญการพเิ ศษ กรรมการ ๔. นางอนงค์ลักษณ์ รอดสำอางค์ คร/ู ครูชำนาญการพิเศษ กรรมการ ๕. นางจินตนา งามวงษ์ คร/ู ครูชำนาญการพเิ ศษ กรรมการ ๖.. นายมงคล พนั ธเสน คร/ู ครชู ำนาญการพเิ ศษ กรรมการ ๗.. นางทิพา สุวชาติ ครู/ครูชำนาญการพิเศษ กรรมการ ๘. นางสาวพรพิมล พลคำ ครู กรรมการและเลขานุการ มหี น้าท่ี อำนวยความสะดวก ให้คำแนะนำปรึกษาในการดำเนินงาน ๒. คณะกรรมการดำเนนิ งานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ ๑. นางจนิ ตนา งามวงษ์ ครู/ครชู ำนาญการพิเศษ ประธานกรรมการ ๒. นางนทั วรรณ ทองดา ครู/ครชู ำนาญการพเิ ศษ รองประธานกรรมการ ๓. นางนิราพร ต้นเกตุ คร/ู ครชู ำนาญการพิเศษ กรรมการ ๔. นางอนงคล์ ักษณ์ รอดสำอางค์ ครู/ครชู ำนาญการพเิ ศษ กรรมการ ๕. นายมงคล พันธเสน คร/ู ครูชำนาญการพเิ ศษ กรรมการ ๖..นางทิพา สุวชาติ คร/ู ครชู ำนาญการพิเศษ กรรมการ

๒๐ ๗.. นางสาวพรพิมล พลคำ ครู กรรมการและเลขานุการ มหี น้าท่ี ๑. ขับเคล่อื นตามโครงการโรงเรยี นปลอดขยะ ๒. ดำเนินกิจกรรมคัดแยกขยะ ให้นักเรียนสามารถแยกขยะ ไดต้ ามประเภทของขยะ รู้ และเขา้ ใจ ในความจำเป็นทจ่ี ะตอ้ งดำเนินการคัดแยกขยะ การรณรงค์ในชมุ ชนใหต้ ระหนกั ถงึ การจดั การ ขยะ และสามารถนำ้ ไปจำหน่ายเป็นเงนิ สะสมในการจดั การขยะ ๓. ดำเนินกิจกรรมประหยดั น้ำประหยดั ไฟดว้ ยมือเรา เพื่อให้โรงเรียนได้มีคำขวญั และ ป้ายตดิ ในสถานที่ต่าง ๆ บริเวณโรงเรียน ให้นักเรยี นได้อ่านเป็นข้อคดิ ขอ้ ปฏบิ ัตติ นในการใชท้ รพั ยากร นำ้ ไฟฟ้า อย่างประหยดั ตลอดจนนักเรียนมีนสิ ัยที่จะรักการประหยัดพลงั งานเพ่ือตนเอง ๔. ดำเนนิ กจิ กรรมให้นกั เรยี นมคี วามรบั ผดิ ชอบ มีจิตสำนึก ในการเปน็ เจ้าของโรงเรยี น รว่ มกนั ช่วยเหลอื เกื้อกลู กันและกันในกลมุ่ ท่จี ะรับผิดชอบ รกั ษาความสะอาด หนา้ ทท่ี ่ีมอบหมายให้ ดำเนนิ การอย่างเต็มความใจ เตม็ กำลังแรงกายแรงใจ สร้างความสามคั คใี นกลุ่ม ๕. ดำเนินกิจกรรมสร้างสรรค์เปน็ อปุ กรณ์การเรยี นรแู้ ละพัฒนาจนิ ตนาการและความคิด สร้างสรรค์ นกั เรยี นมคี วามสุขและภาคภมู ิใจท่ไี ดจ้ ัดทำสิง่ ต่าง ๆ ด้วยตนเอง สรา้ งสรรคพ์ ดั วัสดเุ หลอื ใช้ และวัสดธุ รรมชาติ โดยนกั เรียนสามารถท่ีจะจดั ทำพัดใบตำลงึ ไวใ้ ชใ้ นโรงเรยี นโดยไมต่ ้องจัดซื้อ ให้ผู้ท่ีได้รับมอบหมายปฏิบตั งิ านใหส้ ำเรจ็ ลุล่วง เกิดประโยชน์สงู สุดแก่ราชการ ทงั้ น้ี ต้ังแต่วันที่ เดือน ๑๖ พฤษภาคม พ.ศ. 25๖๑ สัง่ ณ วันท่ี ๑๖ เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2๕๖๑ (นายจำรูญ มลิพนั ธ์) ผู้อำนวยการโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี)

๒๑ ศกึ ษาดูงานโรงเรียนปลอดขยะ จงั หวัดเพชรบรุ ี ครไู ปอบรมท่เี ขต

๒๒ สว่ นท่ี ๓ กระบวนการส่งเสริมความรู้ความเขา้ ใจและการสร้างวนิ ัยในการจัดการขยะมูลฝอย ๓.๑ กระบวนการพัฒนา และส่งเสริมความรู้ความเข้าใจการจัดการขยะมูลฝอย (ควรระบุรายละเอียด กิจกรรมหรือวิธีการส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ แนวคิด กระบวนการเรียนรู้ ขั้นตอนถ่ายทอดความรู้สู่ ผู้เรียนหรือบุคลากรภายในสถานศึกษา องค์ความรู้ที่ถ่ายทอด การพัฒนาครู/บุคลากร หลักสูตรแผนการ สอน) โรงเรียนบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) มกี ารพฒั นาบุคลากรครู เจา้ หนา้ ทเี่ กย่ี วข้องในการดำเนนิ กจิ กรรมการจัดการขยะ สง่ เสริมความรู้ ความเขา้ ใจการจัดการขยะให้แกผ่ เู้ รยี น รวมทั้งบรู ณาการ หลักสตู รการเรยี นการสอน ไดแ้ ก่ กจิ กรรมเสริมหลกั สตู ร กิจกรรมลดเวลาเรยี นเพ่ิมเวลารอู้ ยา่ ง หลากหลาย ใหม้ คี วามเหมาะสมขององค์ความรตู้ ่อวยั ผู้เรียน รวมทงั้ แบ่งองคค์ วามรู้ท่ีสอนตามระดบั ชั้น เรยี น ลงสแู่ ผนการสอน และการจัดการองค์ความรู้เกยี่ วกับขยะมลู ฝอยแกผ่ ูเ้ รยี นและผู้เกีย่ วข้อง ดังนี้ ๑. กจิ กรรมสร้างเสรมิ ความรู้ ความเขา้ ใจ ๑.๑ กิจกรรม/วธิ ีการ - การสรา้ งความรู้ความเขา้ ใจใหก้ ับนกั เรียนในแตล่ ะระดับช้ันเรยี น หน้าเสาธง - การประชาสัมพันธ์ในรูปแบบปา้ ยนเิ ทศ การแผน่ พบั เสยี งตามสาย - การรณณรงค์ในโรงเรียนและชมุ ชน ๑.๒ แนวคิด ความรู้ทใ่ี ชใ้ นการดำเนนิ งานเกีย่ วกับการบริหารจดั การขยะเปน็ ส่ิงที่จำเปน็ และตอ้ ง สรา้ งให้เกิดขนึ้ กบั นกั เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา เพอื่ สรา้ งความเข้าใจ ความตระหนกั ในการ ขบั เคลื่อนโรงเรียนปลอดขยะสเู่ ปา้ หมายทต่ี ้องการในทิศทางเดยี วกัน ๑.๓ กระบวนการ/ข้ันตอน

๒๓ - วางแผนการดำเนินงานในการสร้างความรูค้ วามเขา้ ใจ - สอื่ สารนำไปสู่การปฏิบตั ิ โดยการดำเนินการศึกษาหาความรู้ เขา้ รับการอบรม สมั มนา พฒั นาตนเอง ของผ้บู รหิ าร ครแู ละบุคลากรทางการศึกษา รวมทั้งนักเรยี น ได้เรียนรู้รว่ มกนั เพ่ือ เป็นแกนนำในการขบั เคล่อื น - นำองค์ความรู้ท่ีได้มาถ่ายทอดให้กบั นักเรียนในระดบั ห้องเรียน โรงเรียน โดยนำสู่ แผนการจัดการเรียนรู้ ส่อื การเรียนรู้ ปา้ ยนเิ ทศ แผ่นพับ เสียงตามสาย ป้ายคำขวัญ ป้ายรณรงค์ ตาม สถานทตี่ ่าง ๆ ในโรงเรียน ๑.๔ องค์ความร้ทู ่ีถ่ายทอด - การบรหิ ารจดั การขยะในโรงเรยี นปลอดขยะ - การสร้างความตระหนักและความสำคัญในการสถานการณโ์ ลกทเี่ ปลี่ยนแปลงไปใน การขบั เคล่ือนโรงเรยี นปลอดขยะ ภาพการพัฒนาบุคลากรทมี่ สี ่วนเก่ียวขอ้ งในโรงเรยี น

๒๔ ภาพการใหค้ วามรู้แก่นกั เรียนบรเิ วณจุดคดั แยกขยะ

๒๕ ตัวอย่างกิจกรรมลดเวลาเรยี นเพมิ่ เวลารู้

๒๖ ภาพประกอบตามเอกสาร ครแู ละบุคลากรทางการศึกษา ศกึ ษาดงู านและเปลีย่ นเรียนรโู้ รงเรียนปลอดขยะ ท่โี รงเรียนเทศบาล บา้ นเหลา่ ฝา่ ย จงั หวัดเพชรบุรี

๒๗ ๒. กจิ กรรมสร้างวินยั ในการจัดการ ๒.๑ กิจกรรม/วธิ กี าร - การคดั แยกขยะตามหลัก 3Rs - การลดการเกดิ ขยะเศษอาหารและขยะอนิ ทรยี ์ เชน่ สง่ เสรมิ การทานอาหารให้หมด - การงดการใชถ้ ุงพลาสติก โฟม และสิ่งต่าง ๆ ท่ีกำจัดและย่อยสลายยาก ๒.๒ แนวคดิ การลงมือปฏิบัตเิ ปน็ สง่ิ สำคัญท่จี ะเสริมสรา้ งประสบการณแ์ ละการการเรยี นรอู้ ย่าง ต่อเน่ืองเชอื่ มโยงจากองคค์ วามรู้ท่ีไดเ้ รยี นรู้มาเกดิ ทกั ษะความชำนาญและเหน็ ความสำคัญในบทบาท หนา้ ที่ ท่ที กุ คนจะต้องร่วมด้วยชว่ ยกันใหเ้ กดิ ขน้ึ ในองค์กร ๒.๓ กระบวนการ/ขั้นตอน - ประชมุ คณะทำงานร่วมกนั ออกแบบแบง่ หนา้ ที่ความรบั ผิดชอบในการขบั เคล่ือนงาน ในการสร้างวินยั - ขบั เคลอื่ นการดำเนินการคัดแยกขยะตัง้ แต่ตน้ ทาง คือไม่นำขยะมาจากภายนอก โรงเรยี น เมื่อมขี ยะเกิดขน้ึ นกั เรยี นแยกขยะตามหลัก 3Rs ต้ังแต่ตน้ ทางคือในหอ้ งเรยี น โดยครปู ระจำชน้ั และนักเรียนจะร่วมดว้ ยช่วยกนั ลดการเกิดขยะเศษอาหารทีอ่ ินทรีย์เกิดขึ้นในการกระบวนการ รับประทานอาหารโดยเนน้ ย้ำให้ตกั อาหารเองใหเ้ พียงพอต่อการรับประทานใหห้ มด รวมทั้งงดการใช้ ถงุ พลาสติก โฟม ที่กำจัดและย่อสลายยาก แล้วนำขยะที่ได้จากการคดั แยกสู่ธนาคารขยะในโรงเรยี นเพ่ือ ดำเนนิ การ ๒.๔ องค์ความรทู้ ี่ถา่ ยทอด - การคดั แยกขยะตามหลกั 3Rs ตง้ั แตร่ ะดบั ห้องเรียน โรงเรยี นและสู่การสรา้ งนสิ ยั ท่ี ดใี นการลด ละ เลกิ การใชถ้ งุ พลาสติกและโฟม ตลอดจนขยะที่ย่อยสลายยาก - การรับประทานอาหารให้หมด โดยการตกั ให้พอดี เหน็ คุณคา่ ของข้าวและส่ิงต่าง ๆ ๓. กิจกรรมลดการใช้พลังงาน ๓.๑ กจิ กรรม/วิธกี าร - การประหยัดนำ้ /การประหยัดไฟ - การใชแ้ ก้วน้ำส่วนตัว - การใชถ้ งุ ผ้า/กระเป๋าผ้า แทนถุงพลาสติก ๓.๒ แนวคดิ พลงั งานเปน็ ส่ิงที่ใช้แล้วหมดไปในพลังงานบางชนดิ จำเป็นอยา่ งย่ิงทจ่ี ะต้องรู้การใช้ พลังงานให้เกดิ ประโยชนค์ มุ้ ค่าทีส่ ุดในการดำเนนิ กิจกรรมต่าง ๆ ๓.๓ กระบวนการ/ขน้ั ตอน - วิเคราะหก์ จิ กรรมต่าง ๆท่ีได้ดำเนินการทผี่ ่านมา เพื่อวางแผนการดำเนนิ งานลดการ ใช้พลงั งานในโรงเรียน - วางแผนรว่ มกันทง้ั ครู ตัวแทนนกั เรียนในการจดั ทำปฏิทินการปฏิบัตงิ านในแตล่ ะ กจิ กรรม ท่ีต้องดำเนนิ การเป็นรายหอ้ ง หรือทั้งโรงเรียน

๒๘ - ดำเนนิ การตามกิจกรรมทว่ี างแผนไวใ้ นการลดใชพ้ ลังงาน ดังน้ี การประหยดั น้ำ/การ ประหยัดไฟ การใช้แกว้ น้ำส่วนตวั และการใช้ถุงผ้า/กระเป๋าผา้ แทนถงุ พลาสตกิ - ตดิ ตามตรวจสอบการดำเนินงานลดใช้พลังงานทัง้ นักเรยี น ครแู ละบคุ ลากรทางการ ศึกษาและผูม้ สี ่วนเก่ยี วข้อง - ร่วมมือ รวมพลังในการทำงานและชว่ ยเหลอื กันในการแก้ไขปญั หาตลอดจนพฒั นาต่อ ยอดในสิง่ ทดี่ ีให้ดีย่งิ ขึ้น - ทบทวน วางแผนในการดำเนนิ งานอยา่ งต่อเนื่อง ๓.๔ องคค์ วามรู้ที่ถา่ ยทอด - พลงั งานกบั การอนุรักษ์พลังงาน ตามบทบาทหนา้ ท่ี - การใช้พลงั งานอย่างรู้คุณค่า - การประหยัดพลังงานและการหาพลงั งานทดแทน ๔. กิจกรรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ๔.๑ กจิ กรรม/วธิ ีการ - การแบง่ กลุ่มนักเรียนทำความสะอาดพื้นทีร่ บั ผิดชอบ - การทำ Big Cleaning Day - การปลกู ดูแล รกั ษาตน้ ไมเ้ พ่ิมพ้ืนท่สี เี ขียว ๔.๒ แนวคิด โรงเรียนเปน็ สถาบนั การศึกษาท่ีทกุ ฝ่ายต้องรว่ มมือกันในการพฒั นา การมสี ่วนร่วม ของบุคลากรทุกฝ่ายในการอนุรกั ษ์ รกั ษาส่ิงแวดลอ้ ม ซ่ึงถือเปน็ หนา้ ท่ที ท่ี ุกคนในโรงเรียนจะตอ้ งรว่ มมือกนั ในการดำเนนิ กิจกรรมต่าง ๆ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ และเปน็ ฝึกวินัย ความรบั ผิดชอบของทุกคนท่เี ป็นสมาชกิ ของโรงเรียนอนั จะเปน็ การพัฒนาคณุ ลักษณะที่พึงประสงค์ทีจ่ ะอยู่กบั ผ้เู รียนต่อไป ๔.๓ กระบวนการ/ขั้นตอน - วเิ คราะห์กิจกรรมต่าง ๆที่ได้ดำเนินการที่ผา่ นมา เพื่อวางแผนการดำเนินงานอนุรกั ษ์ สงิ่ แวดล้อมในโรงเรียน - วางแผนร่วมกนั ท้งั ครู คณะกรรมการนักเรยี นในการจัดทำปฏิทนิ การปฏิบตั งิ านในแต่ ละกิจกรรม ที่ต้องดำเนินการเป็นรายหอ้ ง หรือท้งั โรงเรียน - ดำเนนิ การตามกจิ กรรมทีว่ างแผนไวใ้ นการอนรุ กั ษส์ ิง่ แวดล้อมในโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามัคค)ี คือ การแบ่งกลมุ่ นกั เรยี นทำความสะอาดพ้ืนท่ีรับผิดชอบ การทำ Big Cleaning Day การปลกู ดแู ล รกั ษาตน้ ไม้เพิ่มพนื้ ท่ีสีเขียว - ตดิ ตามตรวจสอบการดำเนินงานอนุรักษส์ ิง่ แวดลอ้ มในโรงเรียน ท้ังนักเรียน ครแู ละ บุคลากรทางการศึกษาและผู้มสี ่วนเกยี่ วข้อง - ร่วมมือ รวมพลังในการทำงานและชว่ ยเหลือกันในการแก้ไขปัญหาตลอดจนพัฒนาต่อ ยอดในสิง่ ที่ดีให้ดยี ง่ิ ขน้ึ - ทบทวน วางแผนในการดำเนินงานอยา่ งต่อเน่ือง ๔.๔ องคค์ วามร้ทู ี่ถ่ายทอด - การอนรุ ักษ์สง่ิ แวดล้อม - การสรา้ งภมู ิคมุ้ กันในการอยู่รว่ มกันอยา่ งผาสุกกบั สง่ิ แวดล้อมอย่างย่ังยืน

๒๙ ๕. กิจกรรมพัฒนา/บรู ณาการตามวถิ พี อเพยี งสู่ความยัง่ ยืน ๕.๑ กจิ กรรม/วิธกี าร - การทำปยุ๋ ชีวภาพ การทำปุ๋ยหมัก ปยุ๋ ธรรมชาติโคนต้นไม้ - การนำสู่หอ้ งเรียน/ส่ือการเรียนรู้ เช่น การกงั หนั ลมจำลองจากกล่องนม ถังขยะจาก กลอ่ งนม - การใช้ธรรมชาติในวิถชี วี ติ การสานพดั จากไม้ไผ่ พดั ใบตำลงึ ลดพลังงานสร้างรายได้ - การเพม่ิ มูลค่า งานปะติดสร้างสรรค์ ดอกไม/้ คารเ์ นช่นั จากถงุ พลาสติก - การสรา้ ง/พฒั นาแหลง่ เรยี นรู้ ๕.๒ แนวคดิ “เศรษฐกจิ พอเพียง” เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั พระราชทาน พระราชดำรชิ ้แี นะแนวทาง การดำเนนิ ชวี ิตแกพ่ สกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า ๒๕ ปี ตัง้ แตก่ อ่ น เกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ และเม่อื ภายหลังไดท้ รงเนน้ ย้ำแนวทางการแก้ไขเพ่อื ให้รอดพน้ และ สามารถดำรงอยู่ได้อยา่ งมนั่ คงและย่ังยืนภายใต้กระแสโลกาภวิ ัฒนแ์ ละความ เปลีย่ นแปลงต่างๆ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพยี ง เปน็ ปรชั ญาช้ีถึงแนวการดำรงอย่แู ละปฏบิ ัตติ นของประชาชนในทุก ระดบั ตงั้ แต่ระดบั ครอบครัว ระดับชุมชน จนถงึ ระดับรัฐ ทงั้ ในการพัฒนาและบรหิ ารประเทศใหด้ ำเนินไป ในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒั นาเศรษฐกจิ เพ่ือให้ก้าวทนั ต่อโลกยุคโลกาภิวัฒน์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตผุ ล รวมถงึ ความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมคิ ุ้มกนั ในตัวที่ดี พอสมควร ต่อการกระทบใดๆ อนั เกดิ จากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในภายนอก ท้งั นี้ จะต้องอาศยั ความ รอบรู้ ความรอบคอบ และความระมดั ระวงั อย่างย่ิงในการนำวชิ าการตา่ งๆ มาใช้ในการวางแผนและการ ดำเนินการ ทุกขั้นตอน และขณะเดยี วกนั จะต้องเสรมิ สรา้ งพนื้ ฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะ เจ้าหนา้ ทีข่ องรัฐ นักทฤษฎี และนกั ธรุ กจิ ในทุกระดับ ใหม้ ีสำนกึ ในคุณธรรม ความซ่ือสัตย์สุจรติ และให้มี ความรอบร้ทู ีเ่ หมาะสม ดำเนินชีวิตดว้ ยความอดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพ่ือให้ สมดลุ และพร้อมต่อการรองรับการเปล่ยี นแปลงอยา่ งรวดเรว็ และกวา้ งขวาง ทั้งด้านวัตถุ สงั คม สงิ่ แวดล้อม และวฒั นธรรมจากโลกภายนอกไดเ้ ป็นอย่างดี ความหมายของเศรษฐกิจพอเพียง จึงประกอบดว้ ยคณุ สมบัติ ดงั น้ี ๑. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีท่ีไมน่ ้อยเกนิ ไปและไม่มากเกินไป โดยไม่ เบียดเบียนตนเองและผู้อนื่ เช่น การผลติ และการบรโิ ภคท่ีอย่ใู นระดับพอประมาณ ๒. ความมีเหตผุ ล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกบั ระดับความพอเพยี งนั้น จะต้องเปน็ ไป อยา่ งมีเหตุผล โดยพจิ ารณาจากเหตุปจั จยั ที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำนงึ ถึงผลที่คาดวา่ จะเกิดขน้ึ จากการ กระทำนนั้ ๆ อย่างรอบคอบ ๓. ภูมคิ มุ้ กัน หมายถึง การเตรยี มตวั ให้พร้อมรบั ผลกระทบและการเปลย่ี นแปลงดา้ น ต่างๆ ทจี่ ะเกิดขนึ้ โดยคำนึงถึงความเปน็ ไปได้ของสถานการณ์ตา่ งๆ ท่ีคาดวา่ จะเกิดข้นึ ในอนาคต โดยมี เงื่อนไข ของการตัดสินใจและดำเนินกจิ กรรมตา่ งๆ ให้อย่ใู นระดับพอเพยี ง ๒ ประการ ดงั นี้ ๑. เง่ือนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เก่ียวกับวชิ าการตา่ งๆ ท่เี ก่ียวข้องรอบ ด้าน ความรอบคอบทจ่ี ะนำความรเู้ หลา่ นั้นมาพจิ ารณาให้เชื่อมโยงกนั เพ่ือประกอบการวางแผนและความ ระมัดระวังในการปฏิบตั ิ

๓๐ ๒. เงอื่ นไขคุณธรรม ท่ีจะต้องเสริมสร้าง ประกอบด้วย มีความตระหนักใน คุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริตและมีความอดทน มีความเพียร ใชส้ ติปัญญาในการดำเนินชวี ติ ๕.๓ กระบวนการ/ขน้ั ตอน - วเิ คราะหก์ ิจกรรมตา่ ง ๆท่ีได้ดำเนินการท่ผี ่านมา เพื่อวางแผนการดำเนินงานพฒั นา/ บรู ณาการตามวถิ พี อเพยี งสคู่ วามย่งั ยืนในโรงเรียน - วางแผนร่วมกนั ทั้งครู ตัวแทนนักเรยี นในการจัดทำปฏทิ ินการปฏิบตั งิ านในแตล่ ะ กจิ กรรม ท่ตี ้องดำเนนิ การเป็นรายหอ้ ง หรอื ท้ังโรงเรียน - ดำเนนิ การตามกจิ กรรมทว่ี างแผนไวใ้ นการลดใชพ้ ลังงาน ดังน้ี การทำป๋ยุ ชีวภาพ การ ทำปยุ๋ หมัก ปุ๋ยธรรมชาติโคนต้นไม้ การนำส่หู ้องเรยี น/ส่ือการเรยี นรู้ เชน่ การกังหันลมจำลองจากกลอ่ ง นม ถังขยะจากกลอ่ งนม การใชธ้ รรมชาตใิ นวถิ ชี ีวิต การสานพดั จากไม้ไผ่ พัดใบตำลึง ลดพลงั งานสรา้ ง รายได้ การเพ่มิ มูลค่า งานปะติดสรา้ งสรรค์ ดอกไม/้ คารเ์ นชัน่ จากถุงพลาสติก และการสร้าง/พัฒนา แหลง่ เรียนรู้ - ติดตามตรวจสอบการดำเนินงานลดใช้พลังงานทง้ั นักเรยี น ครแู ละบุคลากรทางการ ศกึ ษาและผ้มู ีสว่ นเก่ียวข้อง - ร่วมมอื รวมพลังในการทำงานและช่วยเหลอื กันในการแก้ไขปัญหาตลอดจนพฒั นาตอ่ ยอดในสิง่ ที่ดีให้ดยี ง่ิ ขน้ึ - ทบทวน วางแผนในการดำเนินงานอยา่ งต่อเนื่อง ๕.๔ องค์ความรู้ทถี่ า่ ยทอด หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ภาพเกย่ี วกับการทงิ้ ขยะใหถ้ กู ท่ี การคัดแยกขยะ

๓๑ ภาพเกย่ี วกับการทิง้ ขยะให้ถกู ท่ี การคดั แยกขยะ ๓.๒ กระบวนการสง่ เสรมิ วนิ ัยในการจัดการขยะมูลฝอย โรงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) ดำเนินการเก่ียวกบั กระบวนการส่งเสริมวนิ ยั ในการจดั การ ขยะมูลฝอย ดงั นี้ ๑. กิจกรรม/วิธีการ กจิ กรรมสร้างวนิ ัยในการจดั การ รายละเอยี ด - การคดั แยกขยะตามหลกั 3Rs - การลดการเกดิ ขยะเศษอาหารและขยะอนิ ทรีย์ เชน่ ส่งเสริมการทานอาหาร ใหห้ มด - การงดการใช้ถุงพลาสติก โฟม และสิง่ ตา่ ง ๆ ท่ีกำจัดและย่อยสลายยาก ผลการดำเนินงาน

๓๒ นักเรียนสามารถคัดแยกขยะและจัดการขยะได้ โดยสามารถแยกขยะทั่วไป ขยะอินทรยี ์ ขยะอนั ตราย ขยะทีส่ ามารถนำกับไปแปรรูปเพื่อนำกลบั มาใชใ้ หม่ได้ นักเรียนทุกชน้ั ได้ดำเนินการคดั แยก ขยะตั้งแตต่ น้ ทาง นำขยะแต่ละประเภทที่ได้มารวมกันและจัดการตามแตล่ ะชนิดของขยะ ประกาศ มาตรการและเนน้ ยำ้ หน้าเสาธง การประชมุ สวดมนตว์ นั สดุ สปั ดาห์ ในกจิ กรรมการเรยี นการสอน ในการ ไมน่ ำถุงพลาสติก โฟม ขยะอันตราย เขา้ มาในโรงเรียน นักเรียนทุกคนเรยี นรู้ รบั รู้ในการบรหิ ารจัดการ ขยะ และสามารถนำความรคู้ วามเข้าใจไปปฏิบัตใิ นชีวติ ประจำวนั โดยภาพรวมคิดเป็นร้อยละ ๘๔ ๒. กจิ กรรม/วิธีการ กิจกรรมลดใช้พลงั งาน รายละเอียด - การประหยดั น้ำ/การประหยดั ไฟ - การใช้แกว้ นำ้ สว่ นตัว - การใชถ้ ุงผา้ /กระเป๋าผา้ แทนถุงพลาสติก ผลการดำเนินงาน นกั เรียนได้เรียนรู้และมีความรูค้ วามเขา้ ใจในการลดใช้พลังงาน การประหยัดนำ้ ประหยดั ไฟ ซง่ึ เปน็ ทรัพยากรมีคา่ และจำเปน็ การดำรงชวี ิต ใช้แกว้ น้ำและของใช้สว่ นตัว สว่ นรวมอย่างรู้ คณุ คา่ จัดเกบ็ ของใหเ้ ปน็ ระเบยี บง่ายตอ่ การใช้ในคร้ังต่อไป ผ่านกระบวนการเรียนทั้งในและนอกหอ้ งเรยี น รวมท้งั ปา้ ยประกาศต่าง ๆ ที่เชญิ ชวน ตักเตือน ให้นกั เรียนมีความสำนึกรบั ผิดชอบรว่ มกัน นกั เรยี นมี ความรู้ ความเข้าใจ นำไปปฏิบัติได้คดิ เป็นรอ้ ยละ ๘๖ ๓. กิจกรรม/วธิ กี าร กจิ กรรมอนุรักษ์ส่งิ แวดล้อม รายละเอียด - การแบ่งกลุ่มนักเรียนทำความสะอาดพ้นื ทรี่ ับผิดชอบ - การทำ Big Cleaning Day - การปลกู ดูแล รักษาต้นไม้เพม่ิ พนื้ ทส่ี ีเขยี ว ผลการดำเนินงาน นักเรยี นทกุ คนไดป้ ฏบิ ตั ิหนา้ ท่ีทำความสะอาดพนื้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ทำใหบ้ ริเวณต่าง ๆ ของโรงเรียนมีความสะอาด น่าอยู่ น่าเรียนรู้ และทำกจิ กรรมตา่ ง ๆ ในการจดั การเรยี นการสอน ไดป้ ๋ยุ หมกั จากใบไม้ คดั แยกขยะต่าง ๆ ทม่ี ีอยูใ่ นบริเวณตา่ ง ๆ รว่ มกนั ทำความสะอาดจุดทเ่ี ปน็ อันตรายและ จุดอับ รวมทง้ั การทำความสะอาดทุกสถานที่ Big Cleaning Day อยา่ งน้อยภาคเรยี นละ ๑ ครงั้ และนำ เรียนได้เรียนรทู้ ่จี ะปลูกตน้ ไม้ ดแู ล รดนำ้ ตน้ ไม้เพม่ิ พ้ืนทีส่ เี ขียวใหโ้ รงเรยี น นกั เรยี นไดเ้ ขา้ ร่วมกจิ กรรมและ คดิ เปน็ ร้อยละ ๙๐ ๔. กิจกรรม/วธิ ีการ กิจกรรมพัฒนา/บูรณาการตามวิถพี อเพียงสู่ความย่งั ยนื รายละเอยี ด - การทำปยุ๋ ชีวภาพ การทำปุ๋ยหมัก ปยุ๋ ธรรมชาตโิ คนต้นไม้

๓๓ - การนำส่หู ้องเรยี น/ส่ือการเรียนรู้ เชน่ การกงั หันลมจำลองจากกล่องนม ถงั ขยะจากกล่องนม - การใชธ้ รรมชาตใิ นวถิ ีชวี ติ การสานพดั จากไม้ไผ่ พัดใบตำลงึ ลดพลังงานสร้าง รายได้ - การเพ่ิมมูลค่า งานปะติดสร้างสรรค์ ดอกไม้/คารเ์ นช่ันจากถงุ พลาสตกิ - การสร้าง/พัฒนาแหลง่ เรยี นรู้ ผลการดำเนนิ งาน นกั เรียนทกุ ระดับชนั้ มสี ว่ นร่วมในการจัดการขยะใบไม้ ขยะอินทรี ขยะพลาสติก/ ถงุ นม เพ่ือทจี่ ะนำมาจัดทำปยุ๋ ชีวภาพ ทำปุย๋ หมัก ปยุ๋ หมักธรรมชาตโิ คนต้นไม้ สร้างสรรคว์ สั ดเุ หลือใช้เพ่ือ ใช้ในกจิ กรรมการเรียนการสอนในหอ้ งเรียน กจิ กรรมรกั ษาและนำสงิ่ ท่มี ีอยู่ในธรรมชาตแิ ละท้องถิ่น มา เรยี นรูส้ ืบสานเพื่อเปน็ แนวทางการลดการใช้พลาสตกิ ท่ีจะก่อให้เกิดขยะท่ีไม่สามารถย่อยสลายได้ตาม ธรรมชาติ คดิ เป็นร้อยละ ๘๕

๓๔ ตวั อยา่ งแผนการบรู ณาการแผ่นการจัดการเรียนรู้ การจัดกจิ กรรมพัฒนาทกั ษะ ดา้ นกระบวนการทำงาน/การดำรงชวี ติ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๔-๖ เรอ่ื งดอกคาร์เนชั่นจากถุงพลาสติก โดย นางจนิ ตนา งามวงษ์ ครโู รงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามัคค)ี

๓๕ สำนกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาศรีสะเกษ เขต ๓ สำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร การจัดกิจกรรมพัฒนาทักษะ ด้านกระบวนการทำงาน/การดำรงชีวติ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๔-๖ เรื่อง ดอกคาร์เนชน่ั จากถุงพลาสตกิ กลมุ่ กิจกรรม/ ระดบั พฤตกิ รรม กจิ กรรม ระดบั ๑ ระดบั ๒ ระดับ ๓ ระดบั ๔ ระดับ ๕ กจิ กรรมดอก (รบั รู้ เลียนแบบ (ทำได้อยา่ งเปน็ คาร์เนช่นั จาก (ทำเอง) (การหาความ (การทำอย่าง ถุงพลาสตกิ ทำตาม) ธรรมชาติ) ช้นั ๑. ผู้เรยี นศกึ ษา ถกู ต้อง) ตอ่ เน่ือง) ผู้เรยี นออกแบบ ประถมศกึ ษาปี เร่อื งการจัดทำ ชน้ิ งานตาม ที่ ๑ - ๓ ดอกคาร์เนช่ัน ผเู้ รยี นฝกึ ผูเ้ รยี นปฏิบตั ิการ ผเู้ รยี นออกแบบ รูปแบบท่คี ิด เวลา ๘ ชว่ั โมง จากถงุ พลาสติก สรา้ งสรรคไ์ ด้ ดังน้ี ปฏบิ ตั กิ ารดอก ดอกคาร์เนชนั่ ช้นิ งาน ตาม อย่างสวยงาม - ชมวดี ทิ ัศน์ และสามารถ - นำภาพเปน็ คารเ์ นช่นั จาก จากถุงพลาสติก รปู แบบท่คี ิด นำไปสรา้ ง ผลงานจากการ มูลค่าเพ่ิมเปน็ ประดิษฐ์เปน็ ถุงพลาสตกิ เร่ิม เริ่มต้งั แต่การ สร้างสรรค์ขนึ้ เอง รายได้ ชิ้นงานรูปรา่ ง ตา่ งๆ ให้ผ้เู รียน ตั้งแตก่ ารเลือก เลือกวัสดุอุปกรณ์ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง ชม ๒. ครูจดั เตรยี ม วัสดุ อปุ กรณ์ การ การออกแบบ คลอ่ งแคล่ว อุปกรณ์ในจดั ทำ ดอกคารเ์ นช่นั ออกแบบช้ินงาน ช้ินงาน และ สวยงาม และภาพตวั อย่าง ๓. ผู้เรียนปฏิบตั ิ และตรวจสอบ ตรวจสอบตกแตง่ ตามภาพตวั อย่าง ตามทีค่ รูนำเสนอ ตกแตง่ ชิ้นงาน ชน้ิ งานตาม ตามแบบท่ตี น รูปแบบทตี่ นเอง เลอื ก หรอื ตาม คำแนะนำของครู

๓๖ สอ่ื / อุปกรณ์ ๑. ภาพดอกไม้ ๒. สือ่ VDO ๓. เศษวัสดุ ๔. กาว เชอื ก อนื่ ๆ การวดั ประเมนิ ผล ๑. ประเมนิ ตนเองและเพอ่ื น ๒. สังเกตพฤติกรรมการปฏบิ ัติงานรายบคุ คล รายกลุ่ม ๓. ประเมินผลงาน ๔. ประเมนิ กระบวนการกลมุ่ ผลที่เกดิ กับผเู้ รยี น ๑. ดา้ นความรู้ ในการนำวัสดุ และเศษวสั ดมุ าทำให้เกดิ คุณคา่ ๒. ดา้ นสมรรถนะ ผู้เรียนมคี วามสามารถในการนำกระบวนการตา่ งๆ ไปใช้ในชวี ติ ประจำวัน ๓. ดา้ นคณุ ลกั ษณะ ผู้เรียนมีความมุ่งมัน่ ในการทำงานใหป้ ระสบผลสำเร็จ ๔. ด้านทักษะปฏิบตั ิ (Hand) ผเู้ รยี นมีความรู้ ความสามารถ และความคดิ สร้างสรรค์ พฤติกรรมทคี่ าดหวังการจัดกิจกรรมพัฒนา Hand แยกตามระดบั ชน้ั ระดบั พฤติกรรม ระดับชน้ั ป.๔-๖ ป.๑-๓ ม.๑-๓ / / ระดบั ๑ การรบั รู้ เลยี นแบบ ทำตาม / / / / / ระดบั ๒ การทำเองหรือการลงมือกระทำตาม / / / ระดบั ๓ ครบถูกต้องตามแบบ หรอื การมีความถูกต้องแม่นยำ / / ระดบั ๔ การกระทำอยา่ งต่อเนอื่ ง หรอื กระทำท่มี ีความต่อเน่อื ง / ประสานกัน ระดบั ๕ การกระทำจนเคยชนิ และเป็นไปตามธรรมชาติ

๓๗ ข้ันตอน วิธกี ารประเมิน และเคร่ืองมอื ประเมิน การจดั กจิ กรรมพัฒนา Hand ข้นั ตอน วิธกี ารประเมนิ เคร่อื งมอื ประเมิน ๑. ศึกษาแผนการจัดกิจกรรม ๑. สอบถาม ๑. แบบสอบถาม ๒. สมั ภาษณ์ ๒. แบบสมั ภาษณ์ ๓. ตรวจสอบรายการ ๓. แบบตรวจสอบรายการ ๒. จัดเตรียมสื่อ นิเทศ ๑. สอบถาม ๑. แบบสอบถาม ๒. สัมภาษณ์ ๒. แบบสมั ภาษณ์ ๓. ตรวจสอบรายการ ๓. แบบตรวจสอบรายการ ๓. นิเทศกิจกรรม ๑. สงั เกตการณ์สอน ๑. แบบสังเกตการจัดกิจกรรม ๒. สงั เกตการรว่ มกิจกรรมการ ๒. แบบบันทกึ ผล เรยี นรู้ ๔. ประเมินผลนเิ ทศ ๑. วเิ คราะห์ สรุป ประเมิน แบบรายงานการนิเทศ ๒. สงั เกต บนั ทึกพฤตกิ รรมครู แบบสังเกตพฤติกรรมการสอน ผูเ้ รยี น ของครู ๓. ประเมินกิจกรรมการสอน/ แบบสังเกตการจัดกิจกรรมกลุ่ม กิจกรรม ครู ผู้เรยี น แบบสอบถามความพงึ พอใจ ๔. ประเมินผลงานผเู้ รยี น ตอ่ กจิ กรรม ๕. สมั ภาษณค์ รู ผู้เรยี น แบบสมั ภาษณ์ แบบประเมนิ ผลงาน ๕. สะทอ้ นผล เกณฑ์การการคะแนนทักษะ HAND ๖. รายงานผลการนิเทศ เกณฑ์ เกณฑ์การประเมนิ การประเมิน

๓๘ ตัวอยา่ งแบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานเพอ่ื พัฒนา Hand ลำดบั ชื่อ-สกุล รับร/ู้ ปฏบิ ัตติ าม ออกแบบเอง สร้างสรรค์ ตอ่ ยอด รวม ที่ ของผู้ เลียนแบบ แบบได้ ได้ ๒๐ ประเมิน คะแนน ๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน =๔ ดีมาก =๓ ดี =๒ พอใช้ =๑ ปรับปรุง เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ๑๖-๒๐ ดีมาก ๑๑-๑๕ ดี ๖-๑๐ พอใช้ ๑-๕ ปรับปรงุ

๓๙ การจดั กจิ กรรมพฒั นาทกั ษะ ด้านกระบวนการทำงาน/การดำรงชวี ิต ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ ๑-๓ เร่ืองการปะตดิ สร้างนสิ ยั ใสใจสิ่งแวดลอ้ ม โดย นางอนงค์ลกั ษณ์ รอดสำอางค์ ครโู รงเรยี นบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี)

๔๐ สำนกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาศรีสะเกษ เขต ๓ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ การจัดกิจกรรมพฒั นาทักษะ ด้านกระบวนการทำงาน/การดำรงชีวิต ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๑-๓ เรื่องการปะตดิ สร้างนิสัย ใสใจส่ิงแวดล้อม กลุ่มกจิ กรรม/ ระดับพฤตกิ รรม กิจกรรม ระดบั ๑ ระดบั ๒ ระดับ ๓ ระดบั ๔ ระดับ ๕ กจิ กรรมปะตดิ (รับรู้ เลยี นแบบ (ทำได้อย่างเป็น สรา้ งนสิ ยั ในใจ (ทำเอง) (การหาความ (การทำอยา่ ง ส่ิงแวดล้อม ทำตาม) ธรรมชาติ) ชั้น ถกู ต้อง) ตอ่ เนอื่ ง) ประถมศึกษาปี ๑. ผูเ้ รยี นศกึ ษา ผเู้ รยี นออกแบบ ท่ี ๑ - ๓ เรอื่ งการปะติด ผ้เู รียนฝึก ผู้เรยี นปฏบิ ตั กิ าร ผเู้ รียนออกแบบ ชิ้นงานตาม เวลา ๘ ชว่ั โมง ดังน้ี รูปแบบที่คดิ - ชมวีดิทัศน์ ปฏบิ ัติการ เรม่ิ เร่ิมตงั้ แต่การ ช้ินงาน ตาม สร้างสรรคไ์ ด้ - นำภาพเปน็ อยา่ งสวยงาม ผลงานเป็น ตงั้ แตก่ ารเลือก เลอื กวสั ดุอปุ กรณ์ รูปแบบที่คิด และสามารถ ชิ้นงานรูปรา่ ง นำไปสร้าง ต่างๆ ใหผ้ เู้ รยี น วัสดุ อุปกรณ์ การ การออกแบบ สรา้ งสรรค์ขึน้ เอง มลู ค่าเพิม่ เปน็ ชม รายได้ ๒. ครจู ัดเตรยี ม ออกแบบช้ินงาน ชิ้นงาน และ ได้อยา่ งถูกต้อง อปุ กรณ์และภาพ ตวั อยา่ งการ การและ ตรวจสอบตกแต่ง คล่องแคลว่ ๓. ผูเ้ รยี นปฏิบัติ ตามภาพตวั อย่าง ตรวจสอบตกแต่ง ช้ินงานตาม สวยงาม ตามทีค่ รนู ำเสนอ ชนิ้ งานตามแบบที่ รปู แบบท่ีตนเอง ตนเลอื ก หรือตาม คำแนะนำของครู สอ่ื / อุปกรณ์ ๑. ภาพตัวอยา่ ง ๒. ส่อื วีดิทศั น์ ๓. อปุ กรณป์ ระกอบอนื่ ๆ การวัด ประเมินผล ๑. ประเมนิ ตนเองและเพอื่ น

๔๑ ๒. สงั เกตพฤติกรรมการปฏบิ ัติงานรายบุคคล รายกลุ่ม ๓. ประเมนิ ผลงาน ๔. ประเมินกระบวนการกลุ่ม ผลที่เกิดกบั ผู้เรยี น ๑. ด้านความรู้ ในการนำวัสดุ และเศษวัสดมุ าทำใหเ้ กิดคุณคา่ ๒. ดา้ นสมรรถนะ ผูเ้ รยี นมีความสามารถในการนำกระบวนการตา่ งๆ ไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั ๓. ด้านคณุ ลกั ษณะ ผเู้ รยี นมีความม่งุ มัน่ ในการทำงานใหป้ ระสบผลสำเรจ็ ๔. ดา้ นทักษะปฏิบัติ (Hand) ผเู้ รียนมีความรู้ ความสามารถ และความคดิ สร้างสรรค์ พฤตกิ รรมท่ีคาดหวงั การจดั กิจกรรมพัฒนา Hand แยกตามระดบั ชัน้ ระดับพฤติกรรม ระดับช้ัน ป.๔-๖ ป.๑-๓ ม.๑-๓ / / ระดับ ๑ การรบั รู้ เลียนแบบ ทำตาม / / / / / ระดบั ๒ การทำเองหรือการลงมอื กระทำตาม / / / ระดับ ๓ ครบถูกตอ้ งตามแบบ หรอื การมีความถูกต้องแม่นยำ / / ระดบั ๔ การกระทำอย่างต่อเนอื่ ง หรือกระทำท่มี ีความต่อเนอ่ื ง / ประสานกนั ระดับ ๕ การกระทำจนเคยชินและเป็นไปตามธรรมชาติ ข้นั ตอน วธิ ีการประเมนิ และเครื่องมอื ประเมนิ การจดั กิจกรรมพฒั นา Hand ขน้ั ตอน วธิ ีการประเมิน เคร่ืองมือประเมิน ๑. ศึกษาแผนการจดั กิจกรรม ๑. สอบถาม ๑. แบบสอบถาม ๒. สัมภาษณ์ ๒. แบบสัมภาษณ์ ๓. ตรวจสอบรายการ ๓. แบบตรวจสอบรายการ ๒. จัดเตรียมสอ่ื นเิ ทศ ๑. สอบถาม ๑. แบบสอบถาม ๓. นิเทศกิจกรรม ๒. สัมภาษณ์ ๒. แบบสัมภาษณ์ ๔. ประเมนิ ผลนิเทศ ๓. ตรวจสอบรายการ ๓. แบบตรวจสอบรายการ ๑. แบบสังเกตการจดั กจิ กรรม ๑. สังเกตการณส์ อน ๒. แบบบนั ทกึ ผล ๒. สังเกตการร่วมกจิ กรรมการ เรยี นรู้ แบบรายงานการนิเทศ แบบสงั เกตพฤติกรรมการสอน ๑. วเิ คราะห์ สรปุ ประเมิน ของครู ๒. สงั เกต บันทกึ พฤตกิ รรมครู แบบสงั เกตการจดั กิจกรรมกลุ่ม ผู้เรียน ๓. ประเมนิ กิจกรรมการสอน/

ขัน้ ตอน วิธกี ารประเมนิ ๔๒ กิจกรรม ครู ผเู้ รยี น เครอ่ื งมอื ประเมิน ๔. ประเมินผลงานผเู้ รยี น แบบสอบถามความพงึ พอใจ ๕. สมั ภาษณค์ รู ผ้เู รยี น ต่อกิจกรรม แบบสัมภาษณ์ ๕. สะท้อนผล แบบประเมินผลงาน เกณฑ์การการคะแนนทักษะ ๖. รายงานผลการนิเทศ เกณฑ์ HAND การประเมิน เกณฑ์การประเมิน ตวั อยา่ งแบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานเพ่ือพัฒนา Hand ลำดบั ชอ่ื -สกลุ ของ รับร/ู้ ปฏบิ ตั ติ าม ออกแบบเอง สรา้ งสรรค์ ต่อยอด รวม ท่ี ผปู้ ระเมนิ เลยี นแบบ แบบได้ ได้ ๒๐ คะแนน ๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑ เกณฑก์ ารให้คะแนน =๔ ดีมาก =๓ ดี =๒ พอใช้ =๑ ปรับปรุง เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ๑๖-๒๐ ดีมาก ๑๑-๑๕ ดี ๖-๑๐ พอใช้ ๑-๕ ปรบั ปรุง

๔๓ ๓.๓ ความรู้ ความเข้าใจของผ้เู รียนและบคุ ลากรภายในโรงเรียน (ระดบั ความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับการ จัดการขยะ) โรงเรียนบ้านสะอาง (ประชาสามัคคี) ได้ดำเนินการสร้างความรู้ ความเข้าใจให้นักเรียนและ บุคลากรภายในโรงเรียน ด้วยกิจกรรมที่หลากหลาย สร้างความรู้ความเข้าใจ ฝึกปฏิบัติการคัดแยกขยะ การดำเนนิ การตามแนวทางการจดั การขยะ รว่ มทั้งสร้างจิตสำนกึ ในรักษาสิ่งแวดลอ้ มร่วมกัน วิธกี ารประเมินความรู้ ทดสอบ สังเกต สอบถาม ประเมนิ ในการจัดการเรยี นรู้ในห้องเรยี น นอกหอ้ งเรียน ใน การบรหิ ารจัดการขยะ การปฏบิ ัตกิ ิจกรรมต่าง ๆ ภายในโรงเรยี นทีม่ ีการบูรณาการขยะและสิ่งแวดลอ้ ม กระบวนการ/ขนั้ ตอน - การจัดกจิ กรรมการเรยี นรกู้ ารจดั การขยะในโรงเรียน - การคดั แยกขยะ - การดำเนินการเรยี นร้ใู นกิจกรรมลดเวลาเรยี นเพ่ิมเวลารู้ กิจกรรมชุมนมุ และกจิ กรรม เพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ ผลที่ไดร้ บั /ผลสำเรจ็ - นกั เรียนมีความรู้ความเขา้ ใจ สามารถดำเนินปฏิบตั ิกจิ กรรมการบรหิ ารจัดการขยะตาม โครงการโรงเรียนปลอดขยะ คิดเปน็ ร้อยละ ๘๖.๒๕ - ครูและบุคลากรทางการศึกษามีความรู้ความเข้าใจ สามารถนำความรทู้ ี่ไดไ้ ปจดั กิจกรรมการเรยี นรู้บูรณาการกับการเรียนการสอนและการบริหารจัดการตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ คดิ เปน็ ร้อยละ ๑๐๐ การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ การให้ความรู้การบรหิ ารจดั การขยะในโรงเรียน

๔๔ ๓.๔ จุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน (เฉพาะจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรูเ้ กี่ยวกับการจัดการขยะใน สถานศึกษา) ๓.๔.๑ จุดกการเรียนร/ู้ แหลง่ การเรยี นรู้ การคดั แยกขยะ ๑) กิจกรรม/องค์ความรู้ การคัดแยกขยะโดยใชห้ ลัก 3Rs ๒) วิธกี าร/เครือ่ งมือ - ดำเนินการแต่งตง้ั คณะทำงาน/นักเรียนทีร่ ว่ มรับผดิ ชอบกิจกรรม - ประชาสัมพันธแ์ ละประกาศมาตรการในการดำเนนิ งานตามโครงการโรงเรยี น ปลอดขยะ ตลอดจนขน้ั ตอนวิธีการ - คัดแยกขยะตั้งแตต่ น้ ทาง คือ ไมน่ ำขยะมาจากภายนอกโรงเรียน คดั แยก ขยะต้งั แต่ห้องเรียน - สง่ มอบต่อคณะกรรมการดำเนนิ งานตามแตล่ ะชนดิ ของกิจกรรม - สรปุ ประเมนิ และรายงานผลการดำเนนิ งาน ๓) ผลสำเร็จ นกั เรียนทกุ คนได้เรียนรู้และสามารถขยะแยกขยะ ๔) จำนวนผูเ้ ขา้ เรียนรู้ นักเรยี นโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) จำนวน ๑๒๒ คน ๓.๔.๒ จดุ กการเรียนรู/้ แหล่งการเรียนรู้ การป๋ยุ หมกั ๑) กจิ กรรม/องค์ความรู้ การจัดทำปุ๋ยหมักจากใบไม้ วัสดุทีส่ ามารถย่อยสลายได้ ๒) วธิ กี าร/เครือ่ งมือ

๔๕ - ดำเนินการแต่งตั้งคณะทำงาน/นกั เรียนทร่ี ่วมรบั ผิดชอบกิจกรรม - ประชาสัมพนั ธแ์ ละประกาศมาตรการในการดำเนินงานตามโครงการโรงเรียน ปลอดขยะ ตลอดจนข้ันตอนวิธีการ - ดำเนินการจัดเกบ็ ขยะทสี่ ามารถยอ่ ยสลายไดจ้ ากแหล่งต่าง ๆ ภายใน โรงเรียนมากองรวมกนั ในแตล่ ะระดับช้นั - คณะกรรมการ/ครผู ู้รับผิดชอบ นักเรียนเรียนรู้การทำปยุ๋ หมักในกิจกรรมลด เวลาเรยี นเพ่ิมเวลารู กจิ กรรมชุมนุม - สรปุ ประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน ๓) ผลสำเรจ็ นักเรยี นทุกคนมีส่วนร่วมในการทำปุย๋ หมกั และนำปุย๋ หมกั ที่ได้ไปใช้ในการดูแล ต้นไม้ ปลูกพืชผักสวนครวั และตน้ ไมใ้ นโรงเรียน ๔) จำนวนผเู้ ขา้ เรยี นรู้ นักเรยี นโรงเรยี นบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) จำนวน ๑๒๒ คน จดุ กการเรียนร้/ู แหล่งการเรยี นรู้ การปุย๋ หมัก

๔๖ ๓.๔.๓ จดุ กการเรยี นรู้/แหลง่ การเรยี นรู้ การน้ำหมกั ชวี ภาพ ๑) กิจกรรม/องค์ความรู้ - การเรยี นรวู้ ธิ ีการหมกั น้ำหมักชวี ภาพ วัสดุและอปุ กรณท์ ี่ใช้ - การนำน้ำหมกั ชีวภาพไปใชป้ ระโยชน์ ๒) วธิ กี าร/เครือ่ งมือ - ดำเนินการแต่งต้งั คณะทำงาน/นกั เรยี นท่รี ว่ มรบั ผิดชอบกิจกรรม - ประชาสัมพันธ์และประกาศมาตรการในการดำเนนิ งานตามโครงการโรงเรยี น ปลอดขยะ ตลอดจนข้ันตอนวธิ กี าร - ดำเนนิ การจัดการทำน้ำหมักชีวภาพจากวตั ถุดบิ ทม่ี ีในโรงเรียน/ท้องถิน่ ผา่ น กิจกรรมลดเวลาเรยี นเพ่ิมเวลารู้ กิจกรรมชุมนมุ รวมทั้งการบรู ณาการการเรยี นรใู้ นกระบวนการจดั การ เรียนรใู้ นกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ต่าง ๆ ใหเ้ หมาะสมกับวยั และระดับช้ัน - สรุป ประเมนิ และรายงานผลการดำเนนิ งาน ๓) ผลสำเร็จ โรงเรยี นมีน้ำหมักชีวภาพท่ีใช้ในการรดผกั ถูพื้น ทำนำ้ ยาล้างจาน และอื่นๆ ๔) จำนวนผู้เข้าเรียนรู้ นกั เรียนโรงเรียนบา้ นสะอาง (ประชาสามคั คี) จำนวน ๑๒๒ คน

๔๗ จดุ กการเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ การน้ำหมกั ชีวภาพ จุดกการเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรียนรู้ การน้ำหมักชีวภาพ ๓.๔.๔ จุดกการเรยี นร/ู้ แหลง่ การเรียนรู้ การประดษิ ฐ์สร้างสรรค์ ๑) กิจกรรม/องค์ความรู้ - การประดษิ ฐ์สิ่งของในการเรยี นรูบ้ ูรณาการการจัดการขยะ